T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞIİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÇALIŞANLAR AÇISINDANÇEVRE VE MESLEK HASTALIKLARI
DOÇ.DR.PINAR BIÇAKÇIOĞLU
ULUSLARARASI MESLEKSEL VE ÇEVRESEL HASTALIKLAR KONGRESİ
27-29 MART 2017, ANTALYA
İş Sağlığı, Meslek HastalığıTanım, Sınıflandırma, İstatistik, Tanı, Korunma
İSGÜM (İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı)
Geliştirme
“ İş sağlığı, bütün mesleklerde çalışanların bedensel, ruhsal ve sosyal yönden
iyilik hallerini sürdürme ve daha üst düzeylere çıkarma çalışmalarıdır”
İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme
İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi
İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin
Sözleşme
İşçinin Tazmini (Meslek Hastalıkları) Sözleşmesi
AnayasaUmumi Hıfzıssıhha Kanunu (1930)İş Kanunu 3008 (1936)Çalışma Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında
Kanun (1946)İş Kanunu 931(1967),1475 (1971), 4857 (2003)
6331 sayılı
“İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu”
30 Haziran 2012
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit
İşlemleri Yönetmeliği (11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazete) (22/01/2011 tarihli ve 27823 sayılı “Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”)
Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun Görev, Yetki, Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik (11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazete)
Genelgeler...vb.
İşveren tarafından sağlanır.
İSG Hizmetleri
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB)
Toplum Sağlığı Merkezi Birimlerinden (TSMB) hizmet alınabilir.
İşyeri Dışından
Uygun niteliklere sahip personel atanabilir.
İşveren tarafından gerçekleştirilebilir.
İşyeri İçerisinden
İşverenlerin %80 oranlarında OSGB’lerden hizmet aldığı görülmektedir.
OSGB: 2357TSMB: 84
Eğitim Kurumu Sayısı : 108
1.504.779
209.282
30.6523.052 1082
393
1-9 Çalışan
10-49 Çalışan
50-249 Çalışan
250-499Çalışan500-999Çalışan1000 ve üzeri
İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜÇalışan sayısına göre
İşyeri Sayısı % Çalışan Sayısı %
1-9
1.504.779
86,0 4.031.475 29,3
10-49
209.282
12,0 4.059.467 29,5
50-249
30.652
1,8 3.028.018 21,9
250-499 3.052 0,1 1.038.487 7,5
500-999 1082 0,1 728.211 5,3
1000, + 393 0,02 889.530 6,5
TOPLAM 1.749.240 100,0 13.775.188 100,0
“ Zararlı bir etkenle bundan etkilenen insan vücudu arasında, çalışılan işe özgü neden-sonuç, etki-tepki ilişkisinin ortaya konulabildiği hastalıklar grubu ”
Meslek hastalığında, yapılan iş ile hastalık arasında doğrudan nedensel bir ilişki söz konusudur.
Fiziksel
Kimyasal
Biyolojik
Ergonomik
Psikososyal
Yıl Toplam Kaza Sayısı
Ölümlü Kaza Sayısı
100 bin İşçide İş Kazası Oranı
100 bin İşçide Ölümlü İş Kazası Oranı
Ölümlü Meslek Hastalığı Sayısı
Toplam Ölümlü Kaza ve Meslek Hastalığı Sayısı
1998 264 milyon
345,000 12,5 16,4 --- ---
2001 268 milyon
351,000 12,2 15,2 2.03 milyon
2.38 milyon
2003 337 milyon
358,000 13,0 13,8 1.95 milyon
2.31 milyon
2008 317 milyon
321,000 10,6 10,7 2.02 milyon
2.34 milyon
İşe Giriş Muayeneleri Periyodik Muayeneler
Erken Kontrolİşe Dönüş
İş DeğişikliğiTamamlayıcı Ek Muayeneler
İşten Ayrılma Muayeneleri
Az tehlikeli – en geç 5 yılda bir
Tehlikeli – en geç 3 yılda bir
Çok tehlikeli – en geç yılda bir
Çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç altı ayda bir
• Radyolojik incelemeler• Laboratuvar Sonuçları• İşitme Testleri• Solunum Fonksiyon
Testleri• Patoloji
• Gürültü düzeyi, dB• Sıcaklık, hava akım hızı,
nem düzeyi, ...• Ortamda kurşun düzeyi
(mg/m3)• Ortamda civa düzeyi
(mg/m3)• Tozun türü ve
yoğunluğu (mg/m3)
• Ayrıntılı meslek öyküsü,
• Semptomlar, • Belirtilerin zamanla
ilişkisi, • Benzeri yakınmaları
olan Işçilerinvarlığı,
• İş dışı etkilenmeler.
Anamnez FizikMuayene
İşyeriOrtamÖlçüm
SonuçlarıTetkikler
İşe giriş muayeneleri
Uygun işe yerleştirme
Bağışıklama
Sağlık Eğitimi
Genel Hijyen Koşullarının
Sağlanması
Yeterli ve Dengeli Beslenmenin
Sağlanması
Kontrol MuayeneleriErken kontrol muayeneleri
(Işyeri ortam ölçüm sonuçlarının izin verilen değerleri geçmesi,…)
Periyodik kontrol muayeneleri
Özelliği olan çalışanların muayeneleri
Rehabilitasyon hizmetleri
Tıbbi rehabilitasyon
Mesleki rehabilitasyon
Çalışma Şartlarını ve Çevreyi İyileştirme Programı (PIACT) Türkiye Cumhuriyeti - BM - ILO 26 Mart 1969 - İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Merkezi (İSGÜM) 23.04.2015 - İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı
Prof. Dr. İsmail TOPUZOĞLU
MERKEZ
BÖLGE LABORATUVAR MÜDÜRLÜKLERİ
Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Projesi (İSAG 1) 2004-2006
Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi, laboratuvar cihazlarının alınması ve İSGÜM binasının
tadilatı gerçekleştirilmiştir
Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Projesi (İSAG 2) 2006-2008
Kocaeli laboratuarı kurulmuş ve 6 gezici iş sağlığı ünitesi ve 8 numune taşıma aracı alınmıştır
İSGÜM Bölge Laboratuvarlarının Güçlendirilmesi Teknik Destek Projesi (İSGLABTEK)
Kalite yönetimi ve laboratuvar akreditasyonu ile ilgili İSGÜM’ün kurumsal kapasitesinin
geliştirilmesi sağlanmıştır
KKD için Piyasa Gözetimini Destekleme Laboratuvarının Kurulması Projesi
KKD test laboratuvarına ihtiyaç duyulan cihazların alınması ile piyasa gözetim ve denetim
faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılması sağlanmıştır
İş sağlığı ve güvenliği alanında;
Gezici İş Sağlığı Kalp ve Akciğer Tarama Aracı
Gezici İş Sağlığı İşitme Tarama Aracı
Gezici İş Sağlığı Tıbbi Laboratuvar Aracı
• Kanda kurşun• İdrarda Fenol• İdrarda Hippürik Asit • İdrarda TCA
Toksikoloji
• PA Akciğer Filmi Çekimi ve Değerlendirilmesi
• Pnömokonyoz Film Okuma
Radyoloji
İşitme Testi
• Kanda Glikoz, Kolesterol, Albumin, Total Protein, GGT, AST, ALT, ALP, Üre, Ürik Asit, KreatininTayini
• Tam İdrar Tetkiki• Tam Kan Sayımı• Sedimantasyon
Biyokimya
Elektrokardiyografi
Solunum Fonksiyon Testi
35
ILO (64) İSGÜM (345)
Ankara (14)
İstanbul (1)
Zonguldak(1)409
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Okuyucu Hekim Sayısı 38 36 0 40 41 94 48 48
0102030405060708090
100
Pnömokonyoz Okuyucu Hekim Sayısı
37
Ankara
305
305 kişiye Asbest Söküm Uzmanlığı sertifikası verilmiştir.
Söküm
Uzaklaştırma
Yıkım
Tamir-Bakım
Kimyasal Gaz
İnorganik Asit ve Amonyak
Formaldehit
Uçucu Organik Bileşikler
Ağır Metaller
Toz Ölçüm ve Analizleri
Her yıl 31 Aralık tarihi itibariylegüncellenen Ekonomi Bakanlığıİthalat Tebliği kapsamında ithaledilecek olan sıvı kimyasallarınincelenerek gerekli ithalatizinlerinin verildiği belgedir.
Yıllık ortalama 25 bin belge
Kontrol Belgesi
Gürültü
Titreşim (El-kol ve tüm vücut titreşimi)
Termal Konfor
Aydınlatma
Toz Ölçümleri
Koruyucu Eldiven Testleri
Koruyucu Ayakkabı Testleri
Koruyucu Kıyafet Testleri
Yüksekten Düşme Ekipman Testleri
Göz Koruyucu Testleri
Baş Koruyucu Testleri
41
117
İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZİ YAPAN LABORATUVARLAR
Ön İnceleme
Yerinde İnceleme ( 10 iş günü öncesinden bildirim)
Bulunan Eksikliklerin giderilmesi (3 ay)
Bulunan Eksikliklerin giderilmesi (2 ay)
2.Yerinde İnceleme
Yeterlilik yoklaması (2 yılda en az 1 kez)
• İSGÜM laboratuvarları 3 Ekim 2013 TS EN ISO/IEC 17025
Standardı kapsamında akredite olmuştur.
Akreditasyon kapsamımız:
1. Çalışma Ortamında Maruz Kalınan Gürültünün Ölçülmesi
2. Havada Kurşun (Pb) ve Kurşun Bileşiklerinin Tayini
3. Koruyucu Eldivenler için Hava Sızdırmazlık Tayini
4. Koruyucu Eldivenler için Su Sızdırmazlık Tayini
5. Mekanik Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler için Yırtılma
Mukavemeti Tayini
6. Ayak koruyucu Donanımlar için Elektrik Direncinin Tayini
7. Havada Nikel (Ni) ve Nikel Bileşiklerinin Tayini
İnsan kaynakları kapasitesini geliştirmek üzere kısa dönem
ziyaretler ve çalışan değişim programları
Ortak araştırma çalışmaları, ortak yayın
Ortak ilgi alanlarında eğitim, kurs ve seminer
İSG ile ilgili bilgi kaynaklarının paylaşımı ve değişimi
23.09.2014
44
IFA VE İSGÜM
1.si Eylül 2011’de İstanbul’da 19. Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği
Kongresi’nde gerçekleştirilen İslam İşbirliği Teşkilatı Çalışma
Bakanları Toplantısı’nda temelleri atılmıştır.
Amacı: İİT üye ülkelerinin İSG alanında ilgili kurumların ortak
çalışmaları, bilgi paylaşımı ve değişimi, tecrübe ve iyi uygulama
örneklerinin paylaşılmasıdır.
Projesi’nin sekretaryası Türkiye’dedir (Genel Müdürlüğümüzde).
57 üye ülkeden toplam 27 Ulusal Odak Noktası vardır.
Uzman eğitimi, sempozyum gibi organizasyonlar
düzenlenmektedir
Ülkemiz ile Arnavutluk ve Moritanya arasında karşılıklı
Mutabakat Zaptları imzalanmış olup İSG ile ilgili faaliyetler
yürütülmektedir. 45
46
Çalıştay (17 Haziran 2015 - Ankara) Çalışma Grubu Çalıştayı (25-26.10.2016 – Ankara)
2006 – 2015 Ulusal Pnömokonyoz Önleme Eylem Planı 7 Aralık 2006
Tozla Mücadele Komisyonu (TMK) - 16 Aralık 2014 Eylem Planı’nın güncellenmesi kararı
Hedef sektörlerde mevcut durum analizinin yapılması, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi, iş kazaları, meslek hastalıklarının önlenmesi ve erken tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Tekstil, Deri, Kimya Ürünleri, Gıda ve İçecek Ürünleri ve Mobilyaimalatı sektörlerinde İSG yönetim sistemi kurulması ve ilgilirehberlerin hazırlanması amaçlanmıştır.
Proje kapsamında:
• 2192 çalışana 6438 tıbbi analiz yapılmıştır.
• 6 işyerinde gürültü ve toz ölçümleri gerçekleştirilmiştir.
• İşyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmıştır.
04.04.2014 tarihinde Valilik, Zonguldak Kamu
Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği,
Türkiye Taş Kömürü Kurumu,
Bülent Ecevit Üniversitesi,
Zonguldak Ticaret Sanayi Odası ve İSGGM arasında
protokol imzalanmıştır.
Meslek Hastalıkları Hastanesi
Kamu Hastaneler Birliği ile toplantılar
yapıldı.
Ankara(1) ve Kayseri(2) pilot il olarak belirlendi
208 çalışana tıbbi analizler yapıldı
Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs
Cerrahisi EAH
Sincan OSBOSTİM
İvedik OSBSiteler
225 çalışana Sağlık taramalarının
yapılması
49 çalışan için:
- Sağlık taramaları- Kimyasal maruziyet
- KKD
8 işyerindeAnkara Meslek
Hastalıkları Hastanesi