T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞIİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÇALIŞANLAR AÇISINDANÇEVRE VE MESLEK HASTALIKLARI

DOÇ.DR.PINAR BIÇAKÇIOĞLU

ULUSLARARASI MESLEKSEL VE ÇEVRESEL HASTALIKLAR KONGRESİ

27-29 MART 2017, ANTALYA

İş Sağlığı, Meslek HastalığıTanım, Sınıflandırma, İstatistik, Tanı, Korunma

İSGÜM (İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı)

Geliştirme

“ İş sağlığı, bütün mesleklerde çalışanların bedensel, ruhsal ve sosyal yönden

iyilik hallerini sürdürme ve daha üst düzeylere çıkarma çalışmalarıdır”

İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme

İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi

İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin

Sözleşme

İşçinin Tazmini (Meslek Hastalıkları) Sözleşmesi

AnayasaUmumi Hıfzıssıhha Kanunu (1930)İş Kanunu 3008 (1936)Çalışma Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında

Kanun (1946)İş Kanunu 931(1967),1475 (1971), 4857 (2003)

6331 sayılı

“İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu”

30 Haziran 2012

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit

İşlemleri Yönetmeliği (11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazete) (22/01/2011 tarihli ve 27823 sayılı “Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”)

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun Görev, Yetki, Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik (11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazete)

Genelgeler...vb.

İşveren tarafından sağlanır.

İSG Hizmetleri

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB)

Toplum Sağlığı Merkezi Birimlerinden (TSMB) hizmet alınabilir.

İşyeri Dışından

Uygun niteliklere sahip personel atanabilir.

İşveren tarafından gerçekleştirilebilir.

İşyeri İçerisinden

İşverenlerin %80 oranlarında OSGB’lerden hizmet aldığı görülmektedir.

OSGB: 2357TSMB: 84

Eğitim Kurumu Sayısı : 108

1.504.779

209.282

30.6523.052 1082

393

1-9 Çalışan

10-49 Çalışan

50-249 Çalışan

250-499Çalışan500-999Çalışan1000 ve üzeri

İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜÇalışan sayısına göre

İşyeri Sayısı % Çalışan Sayısı %

1-9

1.504.779

86,0 4.031.475 29,3

10-49

209.282

12,0 4.059.467 29,5

50-249

30.652

1,8 3.028.018 21,9

250-499 3.052 0,1 1.038.487 7,5

500-999 1082 0,1 728.211 5,3

1000, + 393 0,02 889.530 6,5

TOPLAM 1.749.240 100,0 13.775.188 100,0

“ Zararlı bir etkenle bundan etkilenen insan vücudu arasında, çalışılan işe özgü neden-sonuç, etki-tepki ilişkisinin ortaya konulabildiği hastalıklar grubu ”

Meslek hastalığında, yapılan iş ile hastalık arasında doğrudan nedensel bir ilişki söz konusudur.

Fiziksel

Kimyasal

Biyolojik

Ergonomik

Psikososyal

Yıl Toplam Kaza Sayısı

Ölümlü Kaza Sayısı

100 bin İşçide İş Kazası Oranı

100 bin İşçide Ölümlü İş Kazası Oranı

Ölümlü Meslek Hastalığı Sayısı

Toplam Ölümlü Kaza ve Meslek Hastalığı Sayısı

1998 264 milyon

345,000 12,5 16,4 --- ---

2001 268 milyon

351,000 12,2 15,2 2.03 milyon

2.38 milyon

2003 337 milyon

358,000 13,0 13,8 1.95 milyon

2.31 milyon

2008 317 milyon

321,000 10,6 10,7 2.02 milyon

2.34 milyon

İşe Giriş Muayeneleri Periyodik Muayeneler

Erken Kontrolİşe Dönüş

İş DeğişikliğiTamamlayıcı Ek Muayeneler

İşten Ayrılma Muayeneleri

Az tehlikeli – en geç 5 yılda bir

Tehlikeli – en geç 3 yılda bir

Çok tehlikeli – en geç yılda bir

Çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç altı ayda bir

• Radyolojik incelemeler• Laboratuvar Sonuçları• İşitme Testleri• Solunum Fonksiyon

Testleri• Patoloji

• Gürültü düzeyi, dB• Sıcaklık, hava akım hızı,

nem düzeyi, ...• Ortamda kurşun düzeyi

(mg/m3)• Ortamda civa düzeyi

(mg/m3)• Tozun türü ve

yoğunluğu (mg/m3)

• Ayrıntılı meslek öyküsü,

• Semptomlar, • Belirtilerin zamanla

ilişkisi, • Benzeri yakınmaları

olan Işçilerinvarlığı,

• İş dışı etkilenmeler.

Anamnez FizikMuayene

İşyeriOrtamÖlçüm

SonuçlarıTetkikler

İşe giriş muayeneleri

Uygun işe yerleştirme

Bağışıklama

Sağlık Eğitimi

Genel Hijyen Koşullarının

Sağlanması

Yeterli ve Dengeli Beslenmenin

Sağlanması

Kontrol MuayeneleriErken kontrol muayeneleri

(Işyeri ortam ölçüm sonuçlarının izin verilen değerleri geçmesi,…)

Periyodik kontrol muayeneleri

Özelliği olan çalışanların muayeneleri

Rehabilitasyon hizmetleri

Tıbbi rehabilitasyon

Mesleki rehabilitasyon

Çalışma Şartlarını ve Çevreyi İyileştirme Programı (PIACT) Türkiye Cumhuriyeti - BM - ILO 26 Mart 1969 - İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Merkezi (İSGÜM) 23.04.2015 - İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı

Prof. Dr. İsmail TOPUZOĞLU

MERKEZ

BÖLGE LABORATUVAR MÜDÜRLÜKLERİ

Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Projesi (İSAG 1) 2004-2006

Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi, laboratuvar cihazlarının alınması ve İSGÜM binasının

tadilatı gerçekleştirilmiştir

Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Projesi (İSAG 2) 2006-2008

Kocaeli laboratuarı kurulmuş ve 6 gezici iş sağlığı ünitesi ve 8 numune taşıma aracı alınmıştır

İSGÜM Bölge Laboratuvarlarının Güçlendirilmesi Teknik Destek Projesi (İSGLABTEK)

Kalite yönetimi ve laboratuvar akreditasyonu ile ilgili İSGÜM’ün kurumsal kapasitesinin

geliştirilmesi sağlanmıştır

KKD için Piyasa Gözetimini Destekleme Laboratuvarının Kurulması Projesi

KKD test laboratuvarına ihtiyaç duyulan cihazların alınması ile piyasa gözetim ve denetim

faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılması sağlanmıştır

İş sağlığı ve güvenliği alanında;

Gezici İş Sağlığı Kalp ve Akciğer Tarama Aracı

Gezici İş Sağlığı İşitme Tarama Aracı

Gezici İş Sağlığı Tıbbi Laboratuvar Aracı

• Kanda kurşun• İdrarda Fenol• İdrarda Hippürik Asit • İdrarda TCA

Toksikoloji

• PA Akciğer Filmi Çekimi ve Değerlendirilmesi

• Pnömokonyoz Film Okuma

Radyoloji

İşitme Testi

• Kanda Glikoz, Kolesterol, Albumin, Total Protein, GGT, AST, ALT, ALP, Üre, Ürik Asit, KreatininTayini

• Tam İdrar Tetkiki• Tam Kan Sayımı• Sedimantasyon

Biyokimya

Elektrokardiyografi

Solunum Fonksiyon Testi

35

ILO (64) İSGÜM (345)

Ankara (14)

İstanbul (1)

Zonguldak(1)409

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Okuyucu Hekim Sayısı 38 36 0 40 41 94 48 48

0102030405060708090

100

Pnömokonyoz Okuyucu Hekim Sayısı

37

Ankara

305

305 kişiye Asbest Söküm Uzmanlığı sertifikası verilmiştir.

Söküm

Uzaklaştırma

Yıkım

Tamir-Bakım

Kimyasal Gaz

İnorganik Asit ve Amonyak

Formaldehit

Uçucu Organik Bileşikler

Ağır Metaller

Toz Ölçüm ve Analizleri

Her yıl 31 Aralık tarihi itibariylegüncellenen Ekonomi Bakanlığıİthalat Tebliği kapsamında ithaledilecek olan sıvı kimyasallarınincelenerek gerekli ithalatizinlerinin verildiği belgedir.

Yıllık ortalama 25 bin belge

Kontrol Belgesi

Gürültü

Titreşim (El-kol ve tüm vücut titreşimi)

Termal Konfor

Aydınlatma

Toz Ölçümleri

Koruyucu Eldiven Testleri

Koruyucu Ayakkabı Testleri

Koruyucu Kıyafet Testleri

Yüksekten Düşme Ekipman Testleri

Göz Koruyucu Testleri

Baş Koruyucu Testleri

41

117

İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZİ YAPAN LABORATUVARLAR

Ön İnceleme

Yerinde İnceleme ( 10 iş günü öncesinden bildirim)

Bulunan Eksikliklerin giderilmesi (3 ay)

Bulunan Eksikliklerin giderilmesi (2 ay)

2.Yerinde İnceleme

Yeterlilik yoklaması (2 yılda en az 1 kez)

• İSGÜM laboratuvarları 3 Ekim 2013 TS EN ISO/IEC 17025

Standardı kapsamında akredite olmuştur.

Akreditasyon kapsamımız:

1. Çalışma Ortamında Maruz Kalınan Gürültünün Ölçülmesi

2. Havada Kurşun (Pb) ve Kurşun Bileşiklerinin Tayini

3. Koruyucu Eldivenler için Hava Sızdırmazlık Tayini

4. Koruyucu Eldivenler için Su Sızdırmazlık Tayini

5. Mekanik Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler için Yırtılma

Mukavemeti Tayini

6. Ayak koruyucu Donanımlar için Elektrik Direncinin Tayini

7. Havada Nikel (Ni) ve Nikel Bileşiklerinin Tayini

İnsan kaynakları kapasitesini geliştirmek üzere kısa dönem

ziyaretler ve çalışan değişim programları

Ortak araştırma çalışmaları, ortak yayın

Ortak ilgi alanlarında eğitim, kurs ve seminer

İSG ile ilgili bilgi kaynaklarının paylaşımı ve değişimi

23.09.2014

44

IFA VE İSGÜM

1.si Eylül 2011’de İstanbul’da 19. Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği

Kongresi’nde gerçekleştirilen İslam İşbirliği Teşkilatı Çalışma

Bakanları Toplantısı’nda temelleri atılmıştır.

Amacı: İİT üye ülkelerinin İSG alanında ilgili kurumların ortak

çalışmaları, bilgi paylaşımı ve değişimi, tecrübe ve iyi uygulama

örneklerinin paylaşılmasıdır.

Projesi’nin sekretaryası Türkiye’dedir (Genel Müdürlüğümüzde).

57 üye ülkeden toplam 27 Ulusal Odak Noktası vardır.

Uzman eğitimi, sempozyum gibi organizasyonlar

düzenlenmektedir

Ülkemiz ile Arnavutluk ve Moritanya arasında karşılıklı

Mutabakat Zaptları imzalanmış olup İSG ile ilgili faaliyetler

yürütülmektedir. 45

46

Çalıştay (17 Haziran 2015 - Ankara) Çalışma Grubu Çalıştayı (25-26.10.2016 – Ankara)

2006 – 2015 Ulusal Pnömokonyoz Önleme Eylem Planı 7 Aralık 2006

Tozla Mücadele Komisyonu (TMK) - 16 Aralık 2014 Eylem Planı’nın güncellenmesi kararı

Hedef sektörlerde mevcut durum analizinin yapılması, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi, iş kazaları, meslek hastalıklarının önlenmesi ve erken tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Tekstil, Deri, Kimya Ürünleri, Gıda ve İçecek Ürünleri ve Mobilyaimalatı sektörlerinde İSG yönetim sistemi kurulması ve ilgilirehberlerin hazırlanması amaçlanmıştır.

Proje kapsamında:

• 2192 çalışana 6438 tıbbi analiz yapılmıştır.

• 6 işyerinde gürültü ve toz ölçümleri gerçekleştirilmiştir.

• İşyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmıştır.

04.04.2014 tarihinde Valilik, Zonguldak Kamu

Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği,

Türkiye Taş Kömürü Kurumu,

Bülent Ecevit Üniversitesi,

Zonguldak Ticaret Sanayi Odası ve İSGGM arasında

protokol imzalanmıştır.

Meslek Hastalıkları Hastanesi

Kamu Hastaneler Birliği ile toplantılar

yapıldı.

Ankara(1) ve Kayseri(2) pilot il olarak belirlendi

208 çalışana tıbbi analizler yapıldı

Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs

Cerrahisi EAH

Sincan OSBOSTİM

İvedik OSBSiteler

225 çalışana Sağlık taramalarının

yapılması

49 çalışan için:

- Sağlık taramaları- Kimyasal maruziyet

- KKD

8 işyerindeAnkara Meslek

Hastalıkları Hastanesi