SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORU 2010Gelecek için bugünden

1

İÇİNDEKİLER

YÖNETİM KURULU BAŞKANIMIZIN MESAJI 2

GENEL MÜDÜRÜMÜZÜN MESAJI 3

KURUMSAL PROFİL

ÜRÜNLERİMİZVEPAZARDAKİYERİMİZ 6

DEĞERZİNCİRİMİZDEKİSÜRDÜRÜLEBİLİRLİKKONULARIMIZ 8

VİZYON VE STRATEJİ

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKVİZYONUMUZ 12

KURUMSALYÖNETİM 14

İŞETİĞİYAKLAŞIMIMIZ 15

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKHEDEFLERİMİZ 15

PAYDAŞLARIMIZLA DİYALOĞUMUZ

ÖNCELİKLİPAYDAŞLARIMIZ 20

STRATEJİKSÜRDÜRÜLEBİLİRLİKKONULARIMIZINBELİRLENMESİ 21

EKONOMİK ETKİLERİMİZ

EKONOMİKETKİLERİMİZEYÖNELİKYÖNETİMYAKLAŞIMIMIZ 28

YARATTIĞIMIZVEDAĞITTIĞIMIZEKONOMİKDEĞER 29

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKÇERÇEVESİNDEKİYATIRIMLARIMIZ 29

SOSYAL ETKİLERİMİZ

İŞSAĞLIĞIVEGÜVENLİĞİ(İSG) 32

ÜRÜNGÜVENLİĞİVESORUMLULUĞU 35

ÇALIŞANLARIMIZAYATIRIMLARIMIZ 37

İNSANHAKLARIVEEŞİTFIRSATSUNMAYAKLAŞIMIMIZ 39

ÇEVRESEL ETKİLERİMİZ

ÇEVREYÖNETİMİ 42

EMİSYONAZALTIMINDAKİBAŞARIMIZ 43

SÜRDÜRÜLEBİLİRKAYNAKYÖNETİMİ 46

İKLİMİNKORUNMASI 49

ENERJİNİNVERİMLİKULLANIMI 50

ÇEVREDOSTUYATIRIMVEHARCAMALARIMIZ 53

ARAZİLERİNDOĞAYAYENİDENKAZANDIRILMASIVELOKALETKİLERİNAZALTILMASI 54

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANS TABLOLARI

EKONOMİKPERFORMANSIMIZ 58

SOSYALPERFORMANSIMIZ 58-59

ÇEVRESELPERFORMANSIMIZ 60-61

GRI İÇERİK TABLOLARI

GRISTRATEJİVEANALİZ 64-65

GRIYÖNETİMYAKLAŞIMIAÇIKLAMALARI 66

GRIPERFORMANSGÖSTERGELERİ 67-70

EKLER

ÖDÜLLERİMİZ 71

KURUMSALÜYELİKLERİMİZ 71

VERİÖLÇÜMLEMETEKNİKLERİVEHESAPLAMATEMELLERİ 71

Rapor Hakkında

ÇimsaÇimentoSanayiveTicaret

A.Ş.’nin(Çimsa),2007-2010dönemini

kapsayanekonomik,çevreselvesosyal

performansını,builksürdürülebilirlik

raporumuzlapaydaşlarımıza

aktarıyoruz.Çimsaolarakbugünkü

işveoperasyonlarımızıyürütürken,

sürdürülebilirlikadınapaydaşlarımızın

gelecektekiihtiyaçvebeklentileriniolumlu

yöndeetkileyerek,bununiçingerekli

aksiyonlarıalmanoktasındaazamiözen

gösteriyoruz.Dolayısıylaburaporbir

anlamdapaydaşlarımızınsürdürülebilirlikle

ileilgiliöncelikleriniinceleyeceğimizve

çözümleripaylaşacağımızenönemli

platformlardanbiridir.

Raporun amacı ve sınırları

Burapor,çimento,hazırbetonveagrega

sektörlerindefaaliyetgösterenÇimsa’nın,

Türkiye’deyürüttüğüfaaliyetlerisırasında

yarattığıekonomik,çevreselvesosyal

etkilerielealmaktadır.Faaliyetlerimiz

sonucundaortayaçıkmasıolasıtüm

olumsuzluklarıasgaridüzeyeindirmek

adınagerçekleştirmeyiöngördüğümüz

aksiyonlarkonusundapaydaşlarımızı

bilgilendirmeyihedefliyoruz.Busayede

paydaşlarımız,Çimsa’nınüçlüraporlama

sürecindesürdürülebilirlikperformansını

ölçme,izlemeveiyileştirmeadımlarını

izleyebilecekler.

Stratejikkonularınbelirlenmesindeve

verilerintoplanmasında,Çimsa’nın

tümçimentofabrikalarınaekolarak

belirliagregavehazırbetontesislerini

inceledik.Çimsa’nınyurtdışıterminallerive

tedarikçileriyleyürütülenlojistikfaaliyetleri

haricindekitümoperasyonlarıburapor

kapsamındayeralmaktadır.

GRI Küresel Raporlama Girişimi

(Global Reporting Initiative) uyum

beyanı

ÇimsaSürdürülebilirlikRaporu’nu,

küreseldüzeydegeçerliliğiolanGRI

SürdürülebilirlikRaporlamasıRehberi’nin

(G3)tümanaveekgöstergelerinitemel

alarakveGRIBseviyesineuygun

olarakhazırladık.(Bknz.sayfa64-70

vearkakapakiçi).Burehber,şirketlerin

sürdürülebilirlikçerçevesindekiçevresel,

ekonomikvesosyaletkilerini,buetkilere

yönelikhedefvefaaliyetlerinivebu

faaliyetlerinsonuçlarınıraporlayabilecekleri

birçerçeveyioluşturuyor.GRI’yaek

olarak,DünyaSürdürülebilirKalkınma

İşKonseyi’nin(WBCSD)Çimento

Sürdürülebilirlikİnisiyatifi(CSI)prensiplerini

dedikkatealdık.

www.globalreporting.org

www.wbcsdcement.org

Rapor içeriğinin tanımı ve paydaş

diyaloğu

Raporumuzunhazırlanmasındave

kapsamınınbelirlenmesindeGRI’nın

önemlilik,paydaşkatılımı,sürdürülebilirlik

bağlamıvebütünlükprensiplerinidikkate

aldık.Rapordakibaşlıklar,Çimsa’nınen

önemlipaydaşgrubuolançalışanlarıile

yapılananketveçalıştaylarsonucunda

belirlendi;üstyönetimleyapılançalıştayve

toplantılardaincelenerekonaylandı.

Üstyönetimingeribildirimlerinitakiben,

TürkiyeÇimentoMüstahsilleriBirliği

(TÇMB),ÇevreDostuYeşilBinalar

Derneği(ÇEDBİK)veÇimentoİşverenleri

Sendikası(ÇEİS)gibisektörünönemli

temsilcileriningörüşlerinebaşvurduk.

Paydaşlarınfikirveönerilerininalındığı

çalışmalarda,Çimsa’nınsürdürülebilirlik

çerçevesindekiekonomik,sosyalve

çevreseletkilerinişirketinbütünüiçinele

aldık.Belirlenentümbaşlıkları,önem

veönceliklerioranındaveraporlama

dönemineuygunverilerlesunuyoruz.

Raporun dönemi ve sıklığı

Burapor,Çimsa’nın2007-2010faaliyet

döneminikapsıyor.Heryıldüzenli

olarakyayınlanacakolanraporumuzun

geleceksayısını2011faaliyetdönemini

kapsayacakşekilde2012yılında

yayımlamayıhedefliyoruz.

2 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 3

Önümüzdeki raporlama dönemindeki hedefimiz

şirket dışındaki paydaşlarımızla da

stratejik sürdürülebilirlik konuları kapsamında

diyalog platformları kurarak, farklı paydaş

gruplarımızın rapora ve kurumumuzun

sürdürülebilirlik performansına katkı

sunmasını sağlamak ve onların desteğini almak

olacaktır.

Genel Müdürümüzün Mesajı

DeğerliPaydaşlarımız,

Çimsaolarak,Türkçimentosektöründeki

öncüyaklaşımımızlabirilkedahaimzaatarak,

2007-2010faaliyetdöneminikapsayandört

yıllıksürdürülebilirlikperformansımızıburaporla

sizlereaktarıyoruz.

Sürdürebilirbirinşaatmalzemelerişirketiolmak,

Çimsa’nıngelecek10yıllıkdönemiçinbelirlediği

önceliklihedeflerdenbirisidir.Buamaçla,

hammaddeçıkarımından,ürünlerimizinson

kullanımsürecinekadarkitümdeğerzincirini

gözönündebulundurarak,geçmişte,bugünve

gelecektekifaaliyetlerimizdenkaynaklananve

kaynaklanabileceksosyalveçevreseletkileri

anlamayaveiyileştirmeyeodaklandık.

Çimsa’da2010yılında,üretim,maliişlerveinsan

kaynaklarıfonksiyonlarındanoluşanveGenel

Müdürliderliğinde2011yılıbaşındanitibaren

faaliyetegeçenbirSürdürülebilirlikKomitesi

kurduk.Komitesürdürülebilirlikçerçevesindeki

2012ve2020kurumsalhedeflerimizibelirledi.

Önümüzdekidönemdekomite’ningöreviise

şirketimizinönemliçevreselvesosyaletkilerini

anlamak,risklerinitanımlamak,iyileştirici

çözümlerüretmekvekurumsalsürdürülebilirlik

performansınıiyileştirmekiçinyenihedefler

belirlemekolacak.İçindebulunduğumuz

sektörünhassasiyetininbilinciylepaydaşlarıyla

diyaloğunusürekligeliştirmeyedevamedeceğiz.

Sürdürülebilirlikstratejimizinbirparçası

olacakveekonomikaçıdanbizi

etkileyebilecektemelkonularadikkatinizi

çekmekistiyorum.

İş Sağlığı ve Güvenliği

İştehlikelerininsıkçayaşanabileceği

zorbirsektörünüyesiolaraksosyal

taahhütlerimizinbaşında,endeğerli

varlığımızolançalışanlarımızın,müteahhit

çalışanlarınınvediğerziyaretçilerimizin

sağlığınıkorumakvegüvenliğini

sağlamakgelir.Herikiişkolumuzdaki

kısavadedeheryıltoplamkazasayımızı

%50azaltmayıveuzunvadede‘0’kaza

hedefineulaşmayıvebunusürdürebiilmeyi

hedefliyoruz.

Ürün Sorumluluğu

Ürünlerimizingüvenilirliğinigarantietmek

enönemlisosyaltaahhütlerimizdenbiridir.

Yaklaşımımızstandartlarauygun,yüksek

güvenilirliktevemüşterimemnuniyetini

sağlayacakkalitedeüretimyapmakve

ürünlerimizinperformansıileilgilibilgileri

müşterilerimizevesonkullanıcılarailetmektir.

Alternatif Yakıt ve Hammadde Kullanımı

Enerjivehammaddekullanımıyoğunolan

çimentosektöründedoğalkaynaklarıenverimli

şekildekullanmayaveyenilenemeyenbirincil

yakıtlarınvedoğalhammaddelerinalternatifleriyle

ikameetmeyeönemveriyoruz.Alternatifyakıt

vealternatifhammaddekullanımınıdahada

yaygınlaştırarakönemlibirçevrevetoplumsal

sorunolanatıklarınbertarafınaçözümgetirerek,

karbondioksitsalınımınıazaltmayıhedefliyoruz.

Enerji Verimliliği

Çimsa’dadahaazenerjitüketenmodern

üretimproseslerimizleenerjikullanımıkaynaklı

emisyonlarıazaltmayıvedışabağımlıenerji

ihtiyaciniazaltmakiçinatıkısıdanenerjigeri

kazanımıyla,fosilyakıtlıkaynaklardantasarruf

sağlamayıhedefliyoruz.

Biyoçeşitlilik ve Yerel Çevresel Etkiler

Hammaddeteminiamacıylayürüttüğümüz

madencilikfaaliyetlerinidoğayasaygılışekilde

tamamlanmasıiçinçalışıyorvetahripedilen

arazilerindoğayayenidenkazandırılmasıiçin

rehabilitasyonplanlarıyapıyoruz.Önümüzdeki

raporlamadönemindekihedefimizşirket

dışındakipaydaşlarımızladastratejik

sürdürülebilirlikkonularıkapsamındadiyalog

platformlarıkurarak,farklıpaydaşgruplarımızın

raporavekurumumuzunsürdürülebilirlik

performansınakatkısunmasınısağlamakve

onlarındesteğinialmakolacaktır.

Şirketiçindevedışındakitümkilitpaydaşlarımızla

vetümfaaliyetlerimizdesürdürülebilirliği

içselleştirerekgeleceknesilleriçinsürdürülebilir

birgeleceğintemelleriniatmayıhedefliyoruz.

Saygılarımızla,

Mehmet Hacıkamiloğlu

Genel Müdür

Çimsa paydaşlarına sunduğu bu

sürdürülebilirlik raporu ile değer zincirinden yola

çıkarak faaliyetlerinden kaynaklanan ve

kaynaklanabilecek ekonomik, sosyal

ve çevresel etkileri, gelecek hedeflerini

paylaşarak iyileştirmeyi planlamaktadır.

Yönetim Kurulu Başkanımızın Mesajı

DeğerliPaydaşlarımız,

Çimsayönetimibugünveyarıntüm

paydaşlarınınbeklentilerinikarşılamakile

yükümlüdür.Hissedarlariçinsermayeye

yatırdıklarıfonlaratatminedicivesürekligeri

dönüşsağlamakzorundadır.Çimsa,çalışanları,

tedarikçileri,müşterileriveözelliklefaaliyet

gösterdiğibölgelerdekitoplumunşirketimizden

beklediğiçevreselvesosyalyükümlülükleri

yerinegetirmeyiamaçlamaktadır.

Çimsapaydaşlarınasunduğubu

sürdürülebilirlikraporuiledeğerzincirinden

yolaçıkarakfaaliyetlerindenkaynaklanan

vekaynaklanabilecekekonomik,sosyalve

çevreseletkileri,gelecekhedeflerinipaylaşarak

iyileştirmeyiplanlamaktadır.

Türkiye’nin“endeğerliçimentovehazırbeton

şirketiolmak”vizyonuylaveanahissedarımız

SabancıHolding’indedesteğiyle2010

yılındanitibarensürdürülebilirlikyönetimine

odaklandık.Şirketimizintümkilitpaydaşlarıiçin

sürdürülebilirlikhedeflerimizibelirlemeye,gerekli

aksiyonlarıalmayabaşladık.

Elinizdekiburapor2007-2010dönemi

faaliyetlerimizeyöneliksürdürülebilirlik

çerçevesindekiçalışmalarımızınvebu

konudakiuzunvekısavadeli

hedeflerimizinbirözetiniteliğindedir.

Buprensipler,faaliyetgösterdiğimiz

tümcoğrafyalardatopluma

karşısosyalveçevresel

sorumluluklarımızı;çalışanlarımız,

hissedarlarımız,tedarikçilerimiz,

müşterilerimiz,yerel

komşularımız,kamu,siviltoplum

kuruluşlarıvediğerpaydaşlarımız

ileuyumlubirişbirliğiiçindeyerine

getirmehedefiyleoluşturulmuştur.

•İnsankaynaklarımızöncelikli

paydaşımızdır.Çalışanlarımızadürüst

veadilyaklaşır,ayrımcıolmayan,

güvenlivesağlıklıbirçalışmaortamı

taahhütederiz.Kendiçalışanlarımızınve

altişverençalışanlarınınişsağlığı-güvenliğive

çalışanhaklarınayönelikyönetimyaklaşımımızı

builksürdürülebilirlikraporumuzdadetaylı

olarakinceleyebilirsiniz.

•Faaliyetimizdendoğabilecekçevreseletkileri

kurumsalvatandaşlıkbilinciyleyönetiriz.

Yasalyükümlülüklerinötesindeeniyiçevresel

uygulamalarınveçevredostuteknolojilerin

gelişmesineveçevrebilinciniartıracakgirişimlere

desteksağlarız.Enerjiverimliliği,alternatif

yakıtkullanımıveiklimdeğişimiilemücadele

konularındakiyönetimyaklaşımımızveçevrenin

korunmasınayönelikaldığımızaksiyonlarımızbu

rapordadetaylarıylayeralmaktadır.

•Türkiye’ninvefaaliyetgösterdiğimiz

ülkeleringelenekvekültürlerineduyarlı

davranır,tümyasaldüzenlemelereuygun

hareketederiz.SabancıTopluluğuüyesi

olarakolarakKurumsalSosyalSorumluluk

İlkeleriçerçevesindehazırlayıpuyguladığımız

SA-Etik,işyapışşeklimizdebizerehberolur.

Ürünsorumluluğuyönetimyaklaşımımızve

işetiğiuygulamalarımızyineburaporunana

başlıklarınıoluşturmaktadır.

Stratejiksürdürülebilirlikkonularımızıişimizin

ayrılmazbirparçasıolarakyöneterek

paydaşlarımızaenyüksekdeğeriyaratacağımıza

inanıyoruz.Buinançladoğruveeminadımlarla

yolculuğumuzadevamedeceğiz.

Sizpaydaşlarımızdanbeklentimizmevcut

vegelecekdönemdeaçacağımıziletişim

kanallarımızaracılığıylaekonomik,sosyalve

çevreseletkilerimiziiyileştirmeyeyönelikfikir

veönerilerinişirketimizeaktarmanızolacaktır.

Sizlerdenalacağımızgeribildirimlersürdürülebilir

birgelecekinşaetmehedefimizeulaşmamızı

kolaylaştıracaktır.

Hedeflerimizeulaşmamızdaözveriile

çalışacaktümkadrolarımıza,ortaklarımıza,

müşterilerimizevetümpaydaşlarımıza

şimdidenteşekkürlerimizisunuyoruz.

Mehmet Göçmen

Yönetim Kurulu Başkanı

54 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu

KURUMSAL PROFİL

Çimsa olarak Türkiye’de ve dünyada çimento sektörünün önde gelen oyuncuları arasında

yer alıyoruz.

6 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu

Kurumsal Profil

7

Hazır beton,çimentonunagrega,kum,

suvekatkılarilekarıştırılmasıylaelde

edilir.Betonistenilenformagirebilmesive

dayanıklılıközellikleriyleyapısektöründe

yoğunlukluolarakkullanılanbir

malzemedir.

Agrega,kireçtaşı,bazaltgibi

hammaddelerinkırmaveeleme

proseslerindeboyutküçültmeve

sınıflandırmaişlemlerinetabiitutulmalarıile

üretilenyapımalzemesidir.Betonveasfalt

üretimindehammaddeolarakkullanılır.

Üretimsüreçlerivestandartları,çimento,

hazırbeton,agregaürünçeşitlerive

sektörleilgilidiğerbilgilere

www.cimsa.com.tradresindenulaşılabilir.

Çimento ve Klinker (2010)

Pazardaki Yeri:5milyontonklinker

kapasitesiileTürkiye’deönemlibiryere

sahipolanÇimsa,beyazçimentoda

dünyadakiilküçoyuncudanbiridir.

Kalsiyumalüminatlıçimentodaise

Türkiye’detekvedünyadasayılı

üreticilerdenbiridir.

Üretim Merkezleri:Mersin,Niğde,

EskişehirveKayseri’de4entegreçimento

fabrikası;Ankara’daçimentoöğütmeve

paketlemetesisi;Malatya’daveMarmara

RotaLimanı’ndaçimentopaketleme

tesisleri

Çalışan Sayısı :864

Net Satış :589.281.469TL

Hazır Beton ve Agrega (2010)

Pazardaki Yeri:3,5milyonmetreküp

kapasitesiileTürkiye’ninenbüyükaltyapı

veenerjiprojelerinebetonsağlamaktadır.

Üretim Merkezleri:Adana,Adapazarı,

Aksaray,Antalya,Bilecik,Bursa,Eskişehir,

Kahramanmaraş,Karaman,Kayseri,

Konya,Kütahya,Mersin,Niğde,Nevşehir

veOsmaniye’de41hazırbetontesisi,

İnegöl-Eskişehirbölgesinde3,Mersin’de

2olmaküzeretoplam5agregaocağı

Çalışan Sayısı :134

Net Satış :206.141.756TL

ÇimentoveKlinker Çimento

HazırBetonÜreticileri

YenidenSatıcılarMüteahhitler

PrefabrikÜreticileri

İnşaatŞirketleriKamuDiğer

GenelMerkez

HazırBetonveAgrega HazırBetonveAgrega

%72

%28

%83

%13%4

%49%36

%4%3

%2

%2

%4

SATIŞ DAĞILIMI İŞGÜcÜ DAĞILIMI (2010)

ÇİMENTO YURTİÇİ MÜŞTERİ DAĞILIMI (2010)

SabancıHolding

(31.12.2010itibarıyla)

AdanaÇimento

Akçansa

DiğerOrtaklar

HacıÖmerSabahcıVakfı

%49,4%32,0

%0,1

%9,

5

%9,0

ÇİMSA’NIN ORTAKLIK YAPISIÇimsa,griçimentonunyanısıra

üretmekteolduğubeyazçimento

vekalsiyumalüminatlıçimento

(ISIDAÇ)ileürünçeşitliliğiveyenilikçilik

konularındadaTürkçimentovehazırbeton

sektörüneönderliketmektedir.1972yılında

kurulan,1975yılındaMersinfabrikasında

üretimebaşlayanşirketimiz,Akdeniz,

İçAnadoluveMarmarabölgelerindeki

çimentovehazırbetontesisleriyleve

agregaocaklarıylahizmetvermektedir.

Türkçimentosununuluslararasıplatforma

geçişindedeğişiminvegelişimin

lokomotifiolanÇimsa,yurtdışında

daİspanya-Sevilla,İtalya-Trieste,

Almanya-Emden,Romanya-Köstence,

Rusya-NovorossiyskveKKTC-

Gazimağusa’dakişirketveterminalleriyle

bugün46ülkedeürünlerinidoğrudan

kendimarkasıilepazarlamaktadır.

ÜRÜNLERİMİZÇimento,kireçtaşıvekilkarışımının

yükseksıcaklıktaısıtılmasıylaeldeedilen

klinkerinalçıtaşıvediğerkatkılarla

birleştirilereköğütülmesiileeldeedilenbir

malzemedir.

ÜRÜNLERİMİZ VE PAZARDAKİ YERİMİZ

Sahip olduğumuz 5 milyon ton klinker

kapasiteyle Türkiye’deki en büyük çimento

üreticilerinden biriyiz. Aynı şekilde hazır beton

sektöründe de 3,5 milyon metreküp kapasiteye ulaşan tesis ağımızla

şu anda Türkiye’nin en büyük altyapı ve

enerji projelerine beton sağlıyoruz. Çimsa

hisselerinin %32’si İMKB ulusal pazarında işlem

görmektedir.

2010 Yılına Ait Başlıca Göstergeler (31.12.2010)

NetSatış 708.480.015TL

Çalışanlar 998kişi(Türkiyeçimentofabrikalarındakiistihdamın%7’si)

Üretim4,6milyontonklinkerve5,4milyontonçimento(Türkiye’nintoplamklinkerüretiminin%9’uveçimentoüretiminin%9’u)

İhracat 1,4milyonton(Türkiyetoplamçimentoveklinkerihracatınınise%7’si)

9

Ope

rasy

on

Müş

teril

er

SATIŞ(Hazır beton ve bayi kanalı)

MÜŞTERİLER

• Yü

klem

e•

Nak

liye

• B

ayile

r • H

azır

beto

n ür

etic

ileri

• İn

şaat

Şirk

etle

ri/ M

ütea

hhitl

er

• Ya

pı k

imya

sal ü

retic

ileri

• B

eton

pre

fabr

ik e

lem

an ü

retic

ileri

• R

efra

kter

üre

ticile

ri

• K

amu

• İş sağlığı ve Güvenliği

• Toz Emisyonları

• Yerel toplum ilişkileri

• Ürün Güvenliği & Sorumluluğu

• Müşterilerle ve son kullanıcılarla diyalog

7

8

9 Torbalı Çimento • 50 ve 25 kg paketerde (iç piyasa

ve ihracat) • 1000 kg ve 1500 kg’lık big

baglerde (iç piyasa ve ihracat) • 1500 kg’lık sling baglerde

(ihracat) • 1950 kg’lık paletless

ambalajlarda (ihracat) • 1500 kg, 1600 kg, 2000 kg’lık

paletlerde (iç piyasa ve ihracat)• Müşteri aracına veya gemiye

veya konteynera veya vagonlara yüklenir

• Nakliyeci araçları ile dağıtıcı deposuna ya da ürünün son kullanıcısına ulaşır.

Dökme Çimento • İç piyasa için nakliyeci veya

müşteriye ait silobaslarla veya silovagonlarla (demiryolu ile) müşteriye ulaştırılır.

• İhracat için yine nakliyeci silobaslarıyla gemiye yüklenir.

• Hazır beton tesislerimize

nakliyeci silobaslarıyla ulaştırılır.

8 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu

Kurumsal Profil

HAMMADDE (Maden sahaları)

Ope

rasy

on

Ope

rasy

on

Ope

rasy

on

Ham

mad

de: A

greg

a, K

ireçt

aşı (

kalk

er),

Kil/Ş

ist

ÜRETİM (Fabrikalar)

• İş sağlığı ve güvenliği

• Toz emisyonları

• Biyolojik çeşitlilik/Maden sahaları

• Gürültü, sarsıntı ve titreşim

• Yerel toplum İlişkileri

• D

elm

e ve

Pat

latm

a

• Ek

skav

atör

le k

azı v

e yü

klem

e

• N

akliy

e

Ara

ürün

: Klin

ker

• Ya

rdım

cı h

amm

adde

ler

• K

ırma

• H

omoj

eniz

e et

me

• Ö

ğütm

e •

Pişi

rme

• So

ğutm

a •

Stok

lam

a

Ana

ürün

: Çim

ento

• Ö

ğütm

e•

Stok

lam

a•

Pake

tlem

e

• İş sağlığı ve güvenliği

• Toz emisyonları

• Sera ve diğer gaz emisyonları

• Alternatif yakıt ve hammadde kullanımı

• Enerji verimliliği

• Doğal kaynak kullanımı

• Su Kullanımı/Atıksu

• Yerel toplum ilişkileri

DEĞER ZİNcİRİMİZDEKİ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARIMIZ

1 3 5

642 10

10 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 11

VİZYON VE STRATEJİ

Sürdürülebilir bir şirket olmak, gelecek 10 yıllık dönem için belirlediğimiz

dört öncelikli hedefimizden birisidir.

12 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 13

dekatmadeğeryaratacakşekildeyeni

yatırımlaryaparak,sürdürülebilirbir

biçimdebüyümek.

Stratejikönemesahipsürdürülebilirlik

konularımızıbelirlemekamacıyla

çalışanlarımızınveÇimsaüstyönetiminin

katılımlarıylaanketveçalıştaylar

düzenledik.Sürdürülebilirlikstratejimizi

belirlemesürecindemüşterilerimiz,sivil

toplumkuruluşları,yerelyönetimlerbaşta

olmaküzerediğerdışpaydaşlarımızla

kuracağımıziletişimplatformları

bundansonrakiadımlarımızolacaktır.

Sürdürülebilirlikaksiyonplanlarımızı,

odaklandığımızstratejiksürdürülebilirlik

konularıçerçevesindeinşaedeceğiz.

Ekonomik Odaklarımız

•Kurumsalyönetim

•Müşterilerimizvetedarikçilerimizle

iletişim

Sosyal Odaklarımız

•İşsağlığıvegüvenliği

•Ürünsorumluluğuvegüvenliği

•Paydaşlarımızlailetişim

•İşetiği

Çevresel Odaklarımız

•Kanunveyönetmeliklereuyum

•Tozemisyonlarınınazaltılması

•CO2salınımınınvediğergaz

emisyonlarınınazaltılması

•Alternatifyakıtvehammaddekullanım

oranlarınınartırılması

•Enerjiverimliliğininartırılması

ÇİMSA YÖNETİM YAKLAŞIMININ TEMELLERİTümfonksiyonlardaveişbirimlerinde

kullanılmaktaolanKurumsalKarne,

Çimsa’nınstratejiuygulamavetakibi

sürecinintemelinioluşturanbirstrateji

yönetimiaracıdır.Çimsa,senaryotabanlı

çok-gelecekliplanlama,performans

yönetimiveaksiyonelgirişimleryönetimi

uygulamalarınıKurumsalKarneçatısı

altındabaşarıylabirleştirmiştir.

KurumsalKarnebünyesindeyeralmayan

adımlarstratejigözdengeçirme,geliştirme,

operasyoneltercümeveuyumlandırma

adımlarıdır.Buönemliadımlar,Kurumsal

Karnesonuçlarındandabeslenmekle

birlikte,yıllıkolarakdüzenlenengözden

geçirmevestratejigeliştirmetoplantıları

yoluylagerçekleştirilir.

2009yılındagerçekleştirdiğimiz“Future

Forums”toplantısındayöneticilerimiz

arasındayapılantartışmalarınve

geliştirilenfikirlerinışığındaÇimsayönetimi

olarakgeleneksel“hedefodaklı”strateji

yönetimiyaklaşımınıgeridebırakarak,

önceliklendirmevekaynaktahsisi

işlevlerinidebünyesindebulunduran

modern“senaryobazlı”yaklaşımı

benimsedik.Senaryobazlıstratejik

planlamayla;gelecektekarşılaşılabilecek

olasısenaryolarıbelirliyor,herbir

senaryoiçinenetkinstratejileriortaya

koyuyor,aksiyonvekaynakplanlamasını

budoğrultudagerçekleştiriyoruz.

2010yılındabuyaklaşımımızıtüm

fonksiyonlardanyöneticilerimizinkatıldığı

“StratejiGözdenGeçirme”toplantısıile

devamettirdik,2010yılıvesonrasıiçin

aksiyonplanlarımızıönceliklendirdik.

Entegresürdürülebilirlikyaklaşımına

geçmesürecimizdeyaptığımız

değişiklikler,çalışanlarımızdantopluma

tümpaydaşlarımızayönelikgeliştirdiğimiz

şeffaflıkanlayışınıdaiçeriyor.Çimsa

stratejisininomurgasınıoluşturanstratejik

hedeflerimizianahatlarıylaçalışanlarımıza,

müşterilerimize,toplumavediğer

paydaşlarımızayönelikolarakbelirledik.

Buamaçlarayöneliktemelparametrelerle

bağlantılıolarakbirçokkilitperformans

göstergesitanımladık.

Bugöstergelerintakibinigerçekleştirerek,

şirketimizinfonksiyonelvegeneldüzeyde

stratejikperformansınıdeğerlendirmeye

devamediyoruz.

ÇİMSA’DA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YÖNETİMİAktifolarakyönettiğimizkonuları

iyileştirilebileceğimizinfarkındayız.

Raporlamadönemindeekonomikbakış

açısınaekolarak,çevreselvesosyal

faktörleridegözönünealanüçboyutlubir

yönetimyaklaşımıkurmaküzereyolaçıktık.

2010yılında,üretim,maliişlerveinsan

kaynaklarıfonksiyonlarındanoluşanve

GenelMüdürümüzliderliğinde2011

yılındanitibarenfaaliyetegeçecek

birSürdürülebilirlikKomitesikurduk.

Sorumlulukvehedefleribelirlenenbu

komiteninburaporlamadönemiiçinyaptığı

ilkçalışmasürdürülebilirlikçerçevesindeki

2012ve2020kurumsalhedeflerimizi

belirlemekoldu.(Bknz.sayfa15-19)

Sürdürülebilirlikhedeflerimizikurumsal

sorumluluklarımızlailişkilendirmek

veilgiliperformansgöstergelerini

takipsistemlerimizedahiletmek,

sürdürülebilirlikyönetimsistemimizinbir

parçasıdır.

Kurumsalkararlarımızıalırken,

sürdürülebilirlikkriterlerinintümünü

dikkatealmakbizimiçinzorlubir

süreçgibigörünsedebugünekadar

kurduğumuzTSE-ISOEN14001,

9001veTSEISG-OHSAS18001gibi

yönetimsistemlerivediğergirişimlerimiz

sürekliolarakperformansımızı

iyileştirmemizeyardımcıolmaktadır.

Mevcutsistemlerimizigözdengeçirip,

sürdürülebilirlikprensiplerineve

performansgöstergelerineuyumluhale

getirmekenönemlihedeflerimizdendir.

Sürdürülebilirliğinüçlümuhasebe

yaklaşımının-ekonomik,çevresel

vesosyaletkilerinbirbütünolarak

yönetimini-şirketimizintümfonksiyonlarına

entegreedilmesikurumumuzunyenilikçi

gücünüartıracakvehedeflerimize

ulaşmamızdabizeyardımcıolacaktır.

Şirketimizindeğerzincirinigözönünde

bulundurarak,geçmişte,bugünve

gelecektefaaliyetlerimizdenkaynaklanan

vekaynaklanabileceksosyalveçevresel

etkilerimizianlamayıveiyileştirmeyi

hedefliyoruz.

AnahissedarımızSabancıHolding’in

dedesteğiyle2010yılındanitibaren

sürdürülebilirlikyönetimineodaklandık

vekültürümüzünayrılmazbirparçası

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VİZYONUMUZ

Vizyon ve Strateji

Türkiye’nin en değerli çimento ve hazır beton

şirketi olmak vizyonuyla, şirketimizin tüm kilit

paydaşları için değer yaratarak büyüme

hedefi doğrultusunda, sürdürülebilirlik prensiplerini iş

modelimize entegre etmeye odaklandık.

TÜRKİYE’NİN EN DEĞERLİ ÇİMENTO VE BETON ŞİRKETİ OLMAK

BETON VE ÇİMENTO KULLANIcILARININ ULUSLARARASI SEVİYEDE İŞ ORTAĞI OLMAK

• GÜVENİLİRLİK • MÜŞTERİ ODAKLILIK • İŞBİRLİĞİ YAPMAK

• OPERASYONEL MÜKEMMELLİĞİ SAĞLAMAK• SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ŞİRKET OLMAK• MÜŞTERİ VE PAZAR ODAKLI OLMAK

• KâRLI/AKILLI BÜYÜMEK

• Kurumsal yönetim

• Müşterilerimiz ve

tedarikçilerimizle iletişim

• İş sağlığı ve güvenliği

• Ürün sorumluluğu ve

güvenliği

• Paydaşlarımızla iletişim

• İş etiği

• Kanun ve yönetmeliklere

uyum

• Toz emisyonları

• CO2 ve diğer emisyonlar

• Alternatif hammadde ve

yakıt kullanımı

• Enerji verimliliği

VİZYONUMUZ

MİSYONUMUZ

DEĞERLERİMİZ

2020 HEDEFLERİMİZ

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇERÇEVESİNDEKİ ODAK KONULARIMIZ

EKONOMİK SOSYAL ÇEVRESEL

olmasıiçinçalışmalarımızabaşladık.

Sürdürülebilirbirşirketolmak,gelecek

10yıllıkdönemiçinbelirlediğimizdört

önceliklihedeflerimizdenbirisidir.

ÖNcELİKLİ HEDEFLERİMİZ

1. Operasyonel mükemmelliği

sağlamak:

Yönetimde,üretimde,satışvedağıtımda,

yanideğerzincirisüreçlerimizdeyeralan

tümfonksiyonlardahedeflerbelirlemek,

buhedeflerikilitperformansgöstergeleri

iletakipetmek,perfomanssürecinde

sürekliiyileştirmeleryapmak,kurumsal

bilgi/veritabanıoluşturmak,nakitakımının

senaryobazlıyakıntakibiniyaparakgerekli

tedbirlerialmakvetümbuçalışmaları

“sistemyaklaşımı”disipliniileyöneterek

operasyonelmükemmelliğisağlamak.

2. Sürdürülebilir bir şirket olmak:

Sosyalveçevreseletkilerimizdenençok

etkilenenpaydaşlarımızdanbaşlayarak,

tümpaydaşlarımızlailetişimimizietkin

yöneterek,hempaydaşlarımızhem

deşirketimiziçinuzundönemlideğer

yaratmak;çalışanlarımızbaştaolmak

üzeremüşteri,tedarikçiveyerel

komşularımızıiçerentümÇimsaailesinin

günlükyaşamınasürdürülebilirkalkınma

anlayışınıyerleştirmek.

3. Müşteri ve pazar odaklı olmak:

Pazarıvemüşterilerimizifaaliyetlerimizin

odaknoktasıyaparakmüşterilerimizin

ihtiyaçlarınıvetaleplerinidinlemekve

anlamakveböylecetümmüşterilerimiz

içinkatmadeğeryaratarakmüşterilerimiz

tarafındanönceliklitercihedilenişortağı

olmak.

4. Kârlı/Akıllı büyümek:

Çimsa’nınmevcutoperasyonlarıylasinerji

yaratacakyenivecazippazarlarda,

şirketimizindiğerönceliklihedeflerine

14 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 15

İşetiği,işyapmayöntemlerimizintemelinioluşturur.Çimsaçalışanlarınınuyması

gerekenetikkurallarİnsanKaynakları

direktifininIII.bölümündedürüstlük,gizlilik,

çıkarçatışmasıvesorumlulukanabaşlıkları

altındayeralırveintranetüzerindende

tümçalışanlaraduyurulur.Beyazyakalı

çalışanların%100’üişegirişlerininilkayında

kurumsaletikkurallarıileilgilieğitimalırlar.

Heryıletikeğitiminitekraralantümçalışanlar

etiktaahhütbelgesinidetekrarokuyup

imzalarlar.BusüreciİnsanKaynakları

fonksiyonuyönetir.SabancıEtikkurallarına,

www.sabanci.com.tradresindenulaşılabilir.

DENETİM KOMİTESİÇimsakanunveyönetmeliklereuyum

vedolayısıylayolsuzluğunverekabet

dışıdavranışlarınönlenmesikonusunda

azamihassasiyetgösterir,bukonuları

enüstyönetimseviyesindeyönetirve

takipeder.Çimsa’nındenetimevreni,

çimentofabrikalarındakiüretimbirimleri

hariçtümdepartmanlarını(yurtdışı

terminalleridahil)kapsar.Ayrıcahazırbeton

operasyonlarındadarutinolarakidari

veticarikonulardadenetimleryapılır.Bu

birimlerÇimsaYönetimKurulutarafından

atanmışolanDenetimKomitesi’nebağlı

DenetimBirimitarafındanİçDenetim

Yönetmeliği’ndetarifedildiğiüzerevegenel

olarakherikiyıldabirkezdenetlenirler.

YönetimKurulu’ndanaldığıyetkiye

dayanarakÇimsa’nınhakveçıkarlarını

korumak,riskyönetimi,içkontrol

vekurumsalyönetiminetkinliğinin

gelişmesinekatkıdabulunmaküzere

DenetimBirimi’ninçeşitligörevve

sorumluluklarıvardır.Bunlardanbazıları;

•Şirketyönetmelikleri,prosedürler,

genelgevebirimeözeltalimatların

uygulamasınıkontrolederek,yürürlükte

kalmasınısağlamak,düzeltilmesigereken

konulardaönerilerdebulunmak,

•Tümbirimlerinfaaliyetveişlemlerinin

yasalmevzuat,yönetmelik,prosedür,

genelgeler,talimatlar,çerçevesinde

yürütülmesinintakibiniyapmak,

•DenetimKomitesini,denetimfaaliyetleri

veiçkontrolsistemininyeterliliğihakkında

süreklibilgilendirmek;konuyailişkinistek

veönerileriniuygulamayageçirmek,

şirketinhedeflerineulaşması,hisse

değerininyükselmesi,kurumsalsüreç

vefaaliyetleringelişmesi,hizmetkalitesi

vemüşterimemnuniyetininartmasıgibi

katmadeğeryaratacakamaçlariçin

YönetimKurulu’naveüstyönetime

tavsiyeniteliğitaşıyançalışmalaryaparak,

danışmanlıkvedestekhizmetisunmaktır.

İŞ ETİĞİ YAKLAŞIMIMIZ

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ

İş Sağlığı ve Güvenliği

Çimento Birim 2007 2008 2009 2010 2012 2020 GRIÖlümlükaza(Çimsa) Kişi 0 0 0 1 0 0 LA7Kazasıklık*(Çimsa) Oran 28,25 21,37 7,38 11,16 5 0 LA7Kayıpişgünü**(Çimsa) Gün 619 381 91 7770 (-)%50 0 LA7Kazahariciişegelmeme(Çimsa) Gün 0 3606 2742 3845 (-)%50 0 LA7Hazır Beton ve Agrega Birim 2007 2008 2009 2010 2012 2020 GRIÖlümlükaza(Çimsa) Kişi m.d. 0 0 0 0 0 LA7Ölümlükaza(Altişveren) Kişi m.d. 0 0 1 0 0 LA7Ölümlükaza(3.şahıs) Kişi m.d. 0 2 3 0 0 LA7Kazasıklık*(Çimsa) Oran m.d. 33,56 48,66 40,46 5 0 LA7Kayıpişgünü**(Çimsa) Gün m.d. 128 142 73 (-)%50 0 LA7Kazahariciişegelmeme(Çimsa) Gün m.d. 201 97 233 (-)%50 0 LA7

İnsan Hakları Denetimleri

Kurumsal Birim 2007 2008 2009 2010 2012 2020 GRIAltişverenlerinoranı Yüzde 100 100 100 100 100 100 HR2

SOSYAL HEDEFLERİMİZ

m.d.=mevcutdeğil

*Kazasıklık:Çalışılanmilyonsaattekikazaadedi

**Kayıpişgünü:1000çalışmasaatindekigünkaybı

•1ölümlükaza,7500kayıpişgününeeşitolarakhesaplanmaktadır.

•Heryılkayıpişgününübiröncekiyılagöre%50azaltacaktır.

Çimsa’dasürdürülebilirlik

anlayışımıziçindekurumsal

yönetim,kararalma

süreçlerimizdeşeffafvehesapverebilir

olmaktır.Halkaaçıkbirşirketolarak,

SermayePiyasasıKurulu’nunKurumsal

Yönetimİlkelerineuyumluhareket

ediyoruz.KurumsalYönetimİlkelerine

UyumRaporumuz2010faaliyet

raporumuzun72.sayfasındaincelenebilir.

YÖNETİM YAPISI- KOMİTELERYönetimKurulu’nabağlıDenetimKomitesi

ikiüyedenoluşur.Buüyelerinresmi

görevleri;bağımsızdenetçiyiatamak,

şirketiniçkontrolsistemlerininişlerliğini

sağlamak,içdenetiminyaptığıraporları

incelemekvebunlarayönelikYönetim

Kurulu’nageribildirimdebulunmaktır.

DenetimMüdürlüğü’negelentümşikayetler

bubölümdetoplandıktansonrakomiteye

iletilmektedir.AyrıcaDenetimKomitesi

dışdenetçilerinşirkethakkındahazırladığı

raporlarıincelerveşirketinbukonudaki

performansınıyönlendirir.(Bknz.sayfa15)

AydabirkeztoplananİcraKomitesi,insan

kaynakları,pazarlama,üretim,teknikve

krediriskideiçerengenelyönetimsel

konularınyönetildiğimekanizmadır.

GenelMüdür’ebağlıTeknikKomite,

FabrikaMüdürleri,ProsesMüdürüve

YatırımlardanSorumluGenelMüdür

Yardımcısıkatılımıylaüretimveyatırımlarla

ilgilikararlarınalındığıkomitedir.Kredi

RiskKomitesi,pazardakigelişmeler,

müşterilerleilgilialacaklarıntakibigibi

konularıyönetir.

KAMU POLİTİKASI GELİŞTİRME FAALİYETLERİNE KATILIMÇimsa’nınGenelMüdürü,TürkiyeÇimento

MüstahsilleriBirliği(TÇMB)Yönetim

KuruluÜyesiveHazırBetonDaimi

KomitesiBaşkanı’dır.TÇMBaracılığıile

çimentokonularında,TÇMBhazırbeton

komitesindehazırbetonileilgilikonularda

kamupolitikasıgeliştirmefaaliyetiyapar.

TÇMBbünyesindeTürkiye’deasfaltyollara

alternatifolarakbetonyolvebariyerlerin

yapımınınyaygınlaştırılmasınayönelik

bilgilendirmeçalışmalarıyapılır.Ayrıca

SabancıHolding’everilengeribildirimile

sektöreözelolmayankonulardadapolitika

oluşturulur.Kamufaaliyetlerinekatılım

çerçevesindekikonularGenelMüdür

tarafındanyönetiliptakipedilir.

KURUMSAL YÖNETİM

Vizyon ve Strateji

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANSI VE İLGİLİ RİSKLERİN YÖNETİM KURULU TARAFINDAN GÖZETİMİÇimsaYönetimKuruluşirketin

sürdürülebilirlikperformansınıtakipetmek

içinaydaenazbirkeztoplanır.Sabancı

HoldingveYönetimKurulu’nunmevcut

raporlamaformatlarıçerçevesindetüm

risklertanımlanıp,riskharitalarıhazırlanır.

Olasılığıveetkisiyüksekriskfaktörleri

belirlenirvegereklikararlarveaksiyonlar

bunlaraparalelolarakalınır.Yönetim

KurulunabağlıolanİcraKomitesişirketin

sürdürülebilirlikhedeflerininbelirlenmesive

takibindensorumludur.İcraKomitesinin,

performansyönetimsistemialtında

değerlendirilentümkişiselhedefleri

sürdürülebilirlikhedefleriiledoğrudan

bağlantılıdır.

GenelMüdürMehmet Hacıkamiloğlu

Komite Sekreteri

Ekonomik Sosyal Çevresel

Kurumsalİletişim Hülya Deniz

MaliİşlerGMYNevra Özhatay

RiskMüdürüRemzi Karatal

KGIKUzmanıTürker Tuncer

Çevre,AlternatifYakıtveAlternatifHammaddeMüdürüİsmail Boz

KGIKGMYAyfer Güreş

ÜretimGMYŞahap Sarıer

ÇevreMühendisiAyça Özel

Çimsa Sürdürülebilirlik Komitesi

16 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 17

HAZIR BETON ÜRETİM TESİSLERİ ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ

ÇEVRE VE KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ HEDEFLERİ

Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2012 Hedef 2020

TSENISO9001kaliteyönetimsistemibelgelitesissayısı % 75 100 100

TSENISO14001çevreyönetimsistemibelgelitesissayısı % 45 85 100

TS18001(OHSAS)belgelitesissayısı % 85 85 100

G-KGS(Kalitegüvencesistemi)uygunlukbelgelitesissayısı % 88 100 100

SU Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2020

Sugeridönüşümüyapılantesislerdegeridönüştürülensumiktarıdatasınıntutulması % 100 100

Sugeridönüşümüyapılantesissayısıoranı % 52 100 100

Su Verimliliğinin Artırılmasına Yönelik Aksiyon Planı

Yaşsistemdönüşümüyapılantesisoranı % 26 66 100 100

ELEKTRİK

Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2020

Elektrikdatasıraporlanantesisoranı % 92 100 100 100

EMİSYONLARIN YÖNETİMİ VE AZALTILMASI

Hedef tanımı BirimGerçekleşen

2007-2010Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2014

Havadaasılıtozemisyonu mg/Nm3 1,21 _ 1,03 _

Kaçak Toz Emisyonlarının Azaltılmasına Yönelik Aksiyon Planı

Agregastoklamasıiçinkapalıstokholtesisoranı % 8 31 58 100

GENEL

ÇevreKorumaHarcamalarıveYatırımları

Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2013

TL 459.125 2,2milyon 2,1milyon 1,8milyon

ÇEVRE VE KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2012 Hedef 2020

TSENISO9001kaliteyönetimsistemibelgelitesisler % 75 100

TSENISO14001çevreyönetimsistemibelgelitesisler % 75 100

TS18001(OHSAS)belgelitesisler % 100

TSEbelgelitesisler % 50 75 100

CEbelgelitesisler % 75 100

DİĞER OLUMSUZ ÇEVRE ETKİLERİNİN AZALTILMASI

Hedef Tanımı Anahtar Performans Göstergesi BirimGerçekleşen

2010Hedef

2011Hedef

2012Hedef

2020

Ortamtozsuzlaştırmanınyapılması Ortamtozsuzlaştırmasıyapılantesisoranı % _ 20 50 100

Tesisüstlerininkapatılması Üstükapatılantesisoranı % _ 10 100 100

ÇEVRE YÖNETİMİ VE RAPORLANMASI

Çevreverilerininsistematikolaraktoplanmasıveizlenmesi

ALTERNATİF YAKIT KULLANIMININ ARTIRILMASI

Hedef tanımıAnahtar Performans

Göstergesi BirimGerçekleşen Hedef Hedef Hedef

2010 2011 2012 2020

Fosilyakıtkullanımınınazaltılması

Atıkileikameedilenyakıtoranı(kalorifikbazlı) % 3,36 3,5 4,7 10,6

Alternatif Yakıt Kullanımının Artırılmasına Yönelik Aksiyon Planı

HotdiscOtomatikAtıkBeslemeSistemi’nin2012’deEskişehirFabrikave2020’deKayseriFabrikası’ndakurulması

EMİSYONLARIN YÖNETİMİ VE AZALTILMASI

Hedef tanımıAnahtar Performans

Göstergesi BirimGerçekleşen Hedef Hedef Hedef

2010 2011 2012 2020

Emisyonlarınsürekliolarakkontrolaltındatutularakçevreyönetmeliklerineuyumunsağlanması

Tozseviyesi mg/Nm³ 21

<50(yenitesisler)

<120(eskitesisler)

<50(yenitesisler)

<120(eskitesisler)

2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri

NOxseviyesi mg/Nm³ 733 <1300 <1300

2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri

Uçucuorganikbileşikler mg/Nm³ 23 <300 <300

2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri

AğırMetaller(Hg+Cd+Tl) mg/Nm³ 0,011 <0,05 <0,05

2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri

Dioksin/Furan µg/Nm3 0,011 <0,1 <0,1

2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri

Toz,NOxdeğerlerininon-lineolarakizlenmesi

Toz,NOxdeğerlerininon-lineolarakizlenebildiğifırınların

oranı % _ 29 57 100

Elektrofiltrelerintorbalıfiltreleriledönüştürül-mesi

Dönerfırınelektrofiltrelerinintorbalıfiltrelereçevrilmesioranı % _ 14 57 100

ARAZİLERİN DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRILMASI VE LOKAL ETKİLERİN AZALTILMASI

Hedef tanımıAnahtar Performans

Göstergesi (Kümülatif) Birim

Gerçekleşen Hedef Hedef Hedef

2010 2011 2012 2020

Madenocaklarınınrehabiliteedilmesi Rehabiliteedilenalanmiktarı ha 8,5 9,5 11 16

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KORUNMASI

Hedef tanımıAnahtar Performans

Göstergesi Birim

Gerçekleşen Hedef Hedef Hedef

2010 2011 2012 2020

CO2emisyonuÇimsaolarak,2012sonrasıdönemiCO2emisyonuazaltımhedeflerimizdeTürkiye’ninimzalayacağıuluslararasıanlaşmalaraveTÇMB’ninalacağıkararauyumluolacağız.

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

2012’deMersinFabrikası’ndaatıkgazısısındanelektrikenerjisieldeedilmesi

Vizyon ve Strateji

ÇİMENTO FABRİKALARI ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ

AGREGA TESİSLERİ ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ

Not: Hazır beton üretim tesisi sayısı 27 olarak alınmıştır. Proje tesisleri dahil edilmemiştir.

Hedef tanımı

19

PAYDAŞLARIMIZLA DİYALOĞUMUZ

Çimsa olarak içinde bulunduğumuz sektörün hassasiyetinin bilinciyle paydaşlarımızla

diyaloğumuzu sürekli geliştirmeye önem veriyoruz.

18 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu

20 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 21

Çimentosektörüçalışma

mevzuatıbakımındanağırve

tehlikeliişkollarındanbirisi

olarakdeğerlendirilmektedir.Çimsa

olaraktümfaaliyetlerimizdeişsağlığı

güvenliğiveçevrekonularındayüksek

hassasiyetgösteriririz.Etkilerimizidaha

iyianlayabilmek,yerindevezamanında

aksiyonlaralabilmekamacıyla,raporlama

dönemindeçalışanlarımızın,sektörü

temsiledenkuruluşlarınvesürdürülebilirlik

konularındafaaliyetgösterensiviltoplum

kuruluşlarınınfikirveönerilerinebaşvurduk.

Üstyönetimimizleyaptığımızçalışmalarla

bukonulararasındanÇimsaiçinstratejik

önemesahipolanlarıbelirleyerek,raporda

detaylarıylayerverdik.

ÇALIŞANLARIMIZLA DİYALOĞUMUZRaporlamadöneminde41çalışanımızın

katılımıyla“SürdürülebilirliğeYolculuk:

BireyselSorumluluklardanKurumsal

Sorumluluklara”başlıklıbireğitim

düzenledik.Bueğitimçalışmasının

sonrasında,farklıişvefonksiyonlarda

görevyapanyöneticilerimizinkatılımıyla

“sürdürülebilirlikstratejisi”çalıştaylarını

gerçekleştirdik.Tümçalışanlarmızı

temsiledengenişbirörneklemgrubuyla

gerçekleştirdiğimizçalıştaylarve171

çalışanımızınkatılımgösterdiğianket

sonucundasürdürülebilirlikçerçevesindeki

etkilerimizeişaretedenkonularıtespit

ettik.Bustratejikkonularıbelirlerken,bu

konularınpaydaşlarımızınÇimsaileilgili

değerlendirmeleriüzerindekietkilerini

dikkatealdık.

Yılsonupaylaşımtoplantılarıveyıllık

stratejigözdengeçirmetoplantıları

gibiyüzyüzeiletişimiçinoluşturulan

platformlarımızınyanısıradüzenliiletişim

veetkileşiminsağlandığıFikirFabrikasıve

ÖğrenenOrganizasyonuygulamaekipleri

veöğrenenorganizasyonpaylaşım

günü,çalışanlarımızlaetkileşimietkin

vesüreklikılmayayarayandiğerönemli

platformlarımızdır.

Aralık2007dönemindenitibaren

heryılsonundatümişyerlerimizdeki

beyazvemaviyakalıçalışanlarımızın

katılımıylaorganizasyoneliklimiyileştirme

çalıştaylarınıgerçekleştirdik.Genel

Müdürümüzünliderliğindeyürütülen

buçalıştaylarda,çalışanlarımızın

anketvegrupçalışmalarındakiyorum,

değerlendirmeveönerilerikapsamında

aldığımızaksiyonlarıpaylaştık.

Ekim2009dönemindenitibarentüm

çalışanlarımızınkatıldığıçalışanbağlılığı

anketinibağımsızbirkuruluşaracılığıyla

gerçekleştirdikvesonuçlarınıyılsonu

toplantılarındaçalışanlarımızlapaylaştık.

Buanketlerdenalınangeribildirimlere

ilişkinolarakfonksiyonelbazdailgili

aksiyonlarınalınmasınıperiyodikolarak

takipettik.

Öğrenen Organizasyon Projeleri

2004yılındabaşlattığımız“Öğrenen

OrganizasyonUygulamaEkipleri

Çalışması”,“Türkiye’ninEnDeğerli

ÇimentoveHazırBetonŞirketi

Olmak”vizyonumuzdoğrultusunda

oluşturduğumuzstratejikplanınhayata

geçmesinikolaylaştıran,ekipçalışması,

işbirliğiveproblemlerekalıcıçözümler

getirmedavranışınıpekiştirençok

önemlibirplatformdur.Şirkethedefleri

kapsamındakesintisizolarakyürütülen

maliyetyönetiminietkinleştirme

operasyonelverimliliğiartırma,tasarruf

sağlama,çevregibi

alanlardageliştirme,

iyileştirmekonularında

yapılanekipçalışmaları

“ÖğrenenOrganizasyon

STRATEJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARININ BELİRLENMESİ

Fikir Fabrikası Şirketimizde, çalışanların yaratıcı fikir ve

düşünceleriyle iyileştirme ve geliştirme

faaliyetlerine katılımlarını desteklemek için

çalışanlarımızın katkılarıyla kurduğumuz

öneri sistemimiz olan “Fikir Fabrikası”

uygulamasını 2008 yılından bu yana etkin

biçimde kullanıyoruz.

Fikir fabrikası; tüm çalışanlarımızdan başta

iş sağlığı ve güvenliği, müşteriye hizmet,

kalite, verimlilik gibi konularda yenilikçi

ve iyileştirici nitelikteki her türlü önerilerin

toplandığı, en kısa sürede değerlendirildiği,

ödüllendirilerek hayata geçirildiği ve

yönetimle çalışanlarımızın sürekli iletişimini

sağlayan bir platformdur.

Fikir Fabrikasına 2008-2010 döneminde

gelen toplam fikir sayısı 2.363’tür ve bu

fikirlerin 545 tanesi (%27’si) de uygulamaya

alınmıştır. Raporlama döneminde gelen

fikirlerin %25’i iş sağlığı ve güvenliği ve

ürün sorumluluğu, %14’ü çevre, %1’i

toplum; kalan %60’ı ise diğer kategorilere

ilişkin fikirlerden oluşmaktadır.

Fikir Fabrikası Öneri Dağılımı

Verimlilik

İşsağlığıvegüvenliği

Çevrevekaynakkullanımı

Diğer

Müşterilerlediyalog

Ürünsorumluluğu

Süreçiyileştirme

%26

%23

%14

%4

%1

%2

%19

Sürdürülebilirakıllıbüyümeiçinpaydaşlarımızasağlanan

faydalarıdasürdürülebilirkılmayıamaçlarız.Buanlayışla

raporlamadöneminde,dışpaydaşlarımızladoğrudan

etkileşimiçindeolançalışanlarımızıngenişçaplıkatılımıylayapılan

anketveçalıştaylarsonucunda,Çimsaileekonomik,sosyalve

çevreseletkileşimlerienyoğunolananahtarpaydaşlarımızıbelirledik.

2010yılınınKasımayındaHatay’dagerçekleştirdiğimizyıllık

SabancıHoldingÇimentoGrubukoordinasyontoplantısındaki

çalışmaçerçevesindeönceliklipaydaşlarımızayönelikmevcut

iletişimplatformlarınıinceledik.Buincelemesonucunda,dış

paydaşlarımızıntümündeözelliklesürdürülebilirlikçerçevesindeki

diyaloğumuzungeliştirilmeyeaçıkolduğunubelirledik.

Önümüzdekiraporlamadönemindemevcutplatformlarıbu

anlamdageliştirmeyi,dışpaydaşlarımızaözelyenidiyalog

kanallarıaçmayıvepaydaşlarımızınsürdürülebilirlikçerçevesinde

işimizledoğrudanilişkisiolantalepvefikirlerinidüzenliolarak

dinlemeyihedefliyoruz.Bukapsamdaalacağımızgeribildirimler

önümüzdekidönemdebelirleyeceğimizaksiyonlardaönemlirol

oynayacaktır.

Paydaşlarımızla Diyaloğumuz

ÖNcELİKLİ PAYDAŞLARIMIZ

PAYDAŞ GRUBU TANIM MEVcUT PLATFORM

Çalışanlar Önceliklipaydaşlarımızarasındailksıradayeralırlar.

ÖğrenenOrganizasyonçalışmaları,FikirFabrikasıönerisistemi,yılsonupaylaşımtoplantıları,Ailedergisi,şirketportalı

ÜrünlerinSonKullanıcılarıÜrünlerimizikullanantümkişivekuruluşlarıtemsilederler.

Müşteribağlılıkanketi,ÇimsaveSabancıHoldingwebsiteleri

YenidenSatıcılarÜrünlerimizinsonkullanıcılaraulaşmasınısağlayanenönemliişortaklarımızdır. Müşteribağlılıkanketi,Eğitimtoplantıları

YerelHalkveYerelYönetimlerTesislerimizinbulunduğuyörelerdeyaşayanhalk,belediyelervekamugörevlilerinikapsar.

Yerelyönetimyetkilileriilebirebirgörüşmeler

Tedarikçilerimiz/AltişverenlerimizTemelgirdilerimizisağlamaküzereürünvehizmetlerindenfaydalandığımızişortaklarımızdır.

İşkanunlarınauyumkonusundabilgilendirmeveyönlendirmeler

SivilToplumKuruluşlarıGeneltoplumadairhertürlüalandaçalışanörgütlerdir.

ÇEDBİK(ÇevreDostuYeşilBinalarDerneği),SKD(SürdürülebilirKalkınmaDerneği),TURMEPA(DenizTemizDerneği)ÜyelikPlatformları

22 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 23

vegerektiğindeyerindetespitiçin

davetgerçekleştirilmektedir.Kişisel

şikayetlergenelliklewebsitesiüzerinden

e-postaylayadafabrikaGüvenlik/

Danışmapersonelineiletilmektedir.

Gerekliincelemedensonrasorunun

kaynağınınÇimsa’nınfaaliyetiolduğu

tespitedilirse,giderilmesiiçingerekli

aksiyonlaralınmakta,veşikayetsahibine

geribildirimdebulunulmaktadır.Fabrikalara

gelentümşikayetlerinkaydıtutulmaktave

takipedilmektedir.

Özelliklefaaliyetgösterdiğimiz

coğrafyalarda,örgünveyaygıneğitimin

desteklenmesi,meslekiyetkinliğin

artırılmasıvekültürelmirasımızıngeniş

kitlelercebilinirliğininartırılmasıyönünde

toplumakatkısağlamaktayız.

Raporlamadönemindefaaliyet

gösterdiğimiztümbölgelerdekamu

kurumlarınıvehalkıdestekleyeceknitelikte

özellikleeğitimvekültüredayalıfaaliyetlere

sponsorolmaklaberaberçevrenin

iyileştirilmesineyönelikdebinlercefidan

dikiminigerçekleştirdik.2010yılında,

MersinHiltonOteliilebirliktegerçekleştirilen

DünyaGünüorganizasyonundaÇimsa

Mersinfabrikamızdan30çalışanımızın

katılımıilesahildeçevretemizliği

çalışmalarınadestekverdik.

NiğdeÜniversitesiileyapılanişbirliği

kapsamındaöğrencilere“ÇevreYönetim

Sistemi”ve“KyotoProtokolüveKüresel

İklimDeğişiklikleri”konulukonferanslar

düzenledik.

ÇimsaKayserifabrikamızındayer

aldığıcoğrafyanınkültürelmirasının

korunmasıvetanıtılmasıçalışmaları

kapsamında,MimarSinan’ındoğumyeri

Ağırnas’daheryılMimarSinanFestivali’ni

destekleyenveHüseyinCömert

tarafındanyazılan“KoramazVadisi”

adlıkitabınyayımlanmasınakatkıda

bulunduk.Bukitap,Türkiyevedünya

mimarikültürününenbüyükustalarından

MimarSinan’ındoğduğubölgede

odönemeaityerleşimleriinceleyen

biraraştırmasunuyor.Ayrıca,heryıl

Ağırnaskasabasındadüzenlenen“Mimar

Sinan’ıAnmaGünleri”nevekasabada

gerçekleştirilenYazÇalıştayı’nadestek

vermekteyiz.

Bunlaraekolarak,Eskişehir’de

BüyükşehirBelediyesiişbirliğinde,

ülkemizinilkPlanetaryumunun(UzayEvi)

kurulmasıiçinyatırımlarabaşladık.

Gelecekraporlamadönemiiçinhedef

yerelkomşularımızınsürdürülebilirlikleilgili

fikirveönerilerinipaylaşabileceklerive

onlarınçevrebilinciniartırmayayönelikbir

iletişimplatformuyaratmakolacaktır.

Operasyonlarımızın kuruluş, faaliyet

ve kapanış süreçlerinin yönetimi

Çimentooperasyonlarınınkuruluş,

işletmeveterketme/kapanışsüreçlerini

yönetmeyeyönelikyazılıbirpolitikamız

yoktur.1972yılındakurduğumuzMersin

fabrikamızdışındakitümfabrikalar

farklıtarihlerdesatınalmayoluyla

şirketimizekatılmıştır.Fabrikaların

satınalmasüreçlerinintamamlanması

ilebirlikteyerelyönetimlerletanışma

toplantılarıdüzenlenmişveyerelhalka

bilgilendirmeduyurularıyapılmıştır.

Çimsa’dakuruluşundanberikapanan

çimentofabrikasıolmamıştır.Maden

ocaklarınınterkedilmesüreçlerine

yönelikyaklaşımımızMersinMaden

OcağıveEskişehirHabitatAlanıProjesi

hikayelerindeaktarılmıştır.

Hazırbetontesislerigeneldeşirket

varolduğusürecekurulduklarılokasyonda

faaliyetgöstermeyedevamederler.

Çimsabünyesindemobiltesislerdışında

kapatılanbirhazırbetontesisiyoktur.

Bukonuyukanunveyönetmelikler

çerçevesindeyönettiğimiziçinÇimsa

hazırbetonoperasyonlarındagiriş,

işletmeveçıkış-kapanış’taözelbirpolitika

uygulamamaktadır.Türkiye’dekikanunlar

özellikleTemmuz2008’dekidüzenleme

ilehazırbetontesislerininsadecesanayii

Çimsa öğrenen organizasyon projelerinden

biri de yerel komşularımızla diyaloğumuzu

geliştirmeye yönelik olarak tamamlandı. EQ

isimli öğrenen organizasyon proje ekibi, Niğde

çimento fabrikası bulunduğu yörenin en önemli

öğrenim kurumu olan Niğde Üniversitesi ve

Çimsa arasındaki işbirliğini artırabilmek için

öğrenci ve akademisyenlerden oluşan 1.500

kişilik bir gruba konferans ve eğitimler vermek,

fabrika teknik gezileri düzenlemek ve 12

öğrenciye fabrikada staj imkanı sağlamak gibi

hedefler belirledi. Bu hedefleri gerçekleştirmek

için toplantılar, anketler, konferanslar, ve açık

kapı etkinlikleri düzenledi. Ortak proje çalışmaları

yapıldı. Niğde fabrika çalışanlarına Niğde

Üniversitesi akademisyenleri tarafından eğitimler

verilirken; Niğde fabrika çalışanlarından temin

edilen kitap ve dergiler üniversite kütüphanesine

iletildi. Ayrıca, Niğde fabrikası çalışanlarımızın

üniversite öğrencilerine bilgilendirme sunumu

ve seminerlerle ile katkı sağladı. Bu çalışmalar

sonucunda değerli bir yerel paydaş ile uzun

soluklu bir diyaloğun temelleri atılmış oldu.

Mersin Puğkaracadağ mevkiinde bulunan

ruhsatlı ve birbirine bitişik altı maden

sahamızdan birinin üretime geçiş aşamasında,

yakında bulunan Esenli Köyü halkı ve ocağa

yakın bir yerde bulunan tavuk çiftliği sahibi

faaliyetimizle ilgili şikayette bulundu. İl Özel

İdaresi Başkanlığındaki heyetin incelemesi

sonucunda işletme ruhsatı, işletme izni, ÇED,

orman izni, işyeri açma ve çalışma izni, patlatma

izni, teknik nezaretçisi, sevk fişi gibi gerekli

bütün evrakların gösterilmesi ile haklılığımız

ispatlanmasına rağmen köy halkı ile iyi ilişkiler

içinde olma isteğimizden dolayı üretime

başlanmadı. Bu gelişmeler üzerine Çimsa

Mersin Fabrika yöneticileri ile köy sakinlerinin

katıldığı bir görüşme gerçekleştirildi. Bu

görüşmede yerel halk patlatmaların yaratacağı

sarsıntının kendi açtıkları kuyulardaki suyu

kaçıracağı konusundaki endişelerini ilettiler.

Bu görüşme akabinde Çimsa olarak Çukurova

Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü’ne

başvurarak patlatmaların çevreye olan

etkisinin araştırılmasını istedik. Çukurova

Üniversitesi’nden gelen heyet çiftliğe eşit

mesafedeki bir diğer sahada patlatma yapılırken

en yakın nokta olan tavuk çiftliğinde ölçümler

yaptı ve modelleme oluşturdu. Bu patlatmaların

çevreye olan etkisi raporunda gürültü ve

titreşimler limit değerler içinde olduğu ispatlandı.

Bu bilgiler daha sonra heyet başkanı Çukurova

Üniversitesi Maden Mühendisliği bölüm başkanı

Prof. Adem Ersoy tarafından tavuk çiftliği

yetkililerine ve köy sakinlerine sözlü olarak

bildirildi. Şikayet konusu olan maden sahamızı

komşularımızın endişeleri tamamen giderildikten

sonra faaliyete geçirdik.

Niğde Üniversitesi ile İşbirliği

Mersin Maden Sahaları Vakasındaki Yaklaşımımız

Paydaşlarımızla Diyaloğumuz

UygulamaEkipleri”yaklaşımıaltındadaha

sistematikveinsanodaklıhalegetirdik.

2004yılındakikonuseçimsürecinde

temelkritermaliyetetkinliğiveverimlilik

ikensonüçyıldırseçilenkonular3P

eksenli(People-Planet-Profit;İnsan-

Gezegen/Çevre-Kâr)birdeğerlendirmeye

görebelirleniyor.Çalışılacakkonuları

belirlerken,çevrekonusundaher

dönemenazbirekibingörevalmasını

hedefliyoruz.2007-2010raporlama

döneminde,bukapsamdayapılan

projelerinbüyükbölümüişsağlığıve

güvenliği,enerjitasarrufu,tozsuzlaştırma

gibiburapordayerverdiğimiz

sürdürülebilirlikkonularıilebağlantılıdır.

Bugünekadaröğrenenorganizasyon

ekiplerimizinçalışmalarıileönemlisomut

kazanımlar(yaklaşık2milyonTL)elde

ettik.2004’tenbuyanakurulan45

öğrenenorganizasyonekibinin(352

çalışan)çalışmakonularınabakıldığında

Çimsaiçindekisüreçleriniyileştirilmesinin

vemaliyettasarrufusağlanmasınınyanı

sıraözellikleçevreyekatkıkonusunda

daönemlisonuçlareldeettik.Ayrıca

Çimsa’nınÖğrenenOrganizasyon

çalışmaları2010yılındaYunanistan’da

MoneyForumkapsamındagerçekleşen

konferansta“BestPractice-Enİyi

Uygulama”olaraktemsiledildi.

MÜŞTERİLERİMİZLE DİYALOĞUMUZYenidensatıcılarenönemliiş

ortaklarımızdandır.Bupaydaş

grubumuzunihtiyaçlarınındahaiyi

anlaşılmasıvebugrubayönelikürün

vehizmetsunulabilmesiiçinraporlama

dönemindebirçokçalışmagerçekleştirdik.

Gerekçimentouygulamamerkezi

laboratuvarlarındagereksesahada

müşterimemnuniyetivebağlılığını

artırmak,satışöncesivesonrasımüşteri

ihtiyaçlarınıkarşılamakiçinçeşitliteknik

destekfaaliyetlerinedevamettik.Yurtiçi

veyurtdışındapazararaştırmalarıve

yurtiçipazardamüşteribağlılığıanketleri

yaptık.Heryıldüzenliolarakyapılanbu

araştırmanın2010yılımüşteribağlılık

endeksdeğeri76olaraksonuçlandı.

Ayrıca,pazardinamikleriningüncel

birşekildetakipedilebilmesi,bunlara

yönelikaksiyonplanlarınınyapılabilmesi

içingereklipazarvemüşteribilgi

sistemaltyapısıoluşturduk.Çimsa’nın

faaliyetlerininveyenilikçiuygulamalarının

anlatıldığı,yapısektörünündurumuve

yapısektörününgelişimihakkındamüşteri

paylaşımtoplantılarıorganizeettik.

Müşterilerlemevcutiletişimplatformları

ağırlıklıolarakşirketekonomik

hedefleriningerçekleştirilmesineyönelik

geliştirilmiştir.Önümüzdekiraporlama

dönemindehedefimizmüşterilerimizin

sürdürülebilirlikleilgilifikirveönerilerini

rahatçadilegetirebileceklerikanalları

artırmaktır.

YEREL KOMŞULARIMIZLA DİYALOĞUMUZGüvenilirolmakÇimsa’nınüçdeğerinin

başındagelmektedir.“EminEllerdesiniz”

yaklaşımımızkapsamındayerel

komşularımızdayeralıyor.Çimsaolarak,

bugüvenisüreklikılmakiçinfaaliyet

gösterdiğimizyörelerdekiyerelhalkve

yönetimlerleiletişimkanallarınıherzaman

açıktutarız.Bupaydaşgrubundangelen

istekveönerilervakitkaybetmedeninceler

vegerekliiyileştirmeaksiyonlarınıalırız.

Çimsaolarakkanunveyönetmeliklere

tamuyumsağlayarakyerelhalkların

haklarınıkorumamızınyanısıragelen

şikayetlerinelealınmasındadahassasiyet

gösteririz.

Fabrikalarayerelhalktangelenşikayetler

sınırlısayıdadırveiçerikolarakdahalkın

haklarınıihlaletmeyeyönelikdeğildir.

İlÇevreMüdürlüğüaracılığıylaÇimsa

fabrikalarınaulaşanşikayetlerİdari

İşlerveFabrikaMüdürütarafındanele

alınmaktadır.Şikayetkonusundagerekli

açıklamavebilgilendirmeyapılmakta

ÖĞRENEN ORGANİZASYON PROJELERİ

Çevresel Sosyal Ekonomik

%54

%17

%29

Güvenilir olmak Çimsa’nın üç değerinin başında

gelmektedir. “Emin ellerdesiniz” yaklaşımımız

kapsamında yerel komşularımız da yer

alıyor.

24 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 25

STRATEJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARIMIZÇalışananketivefabrikaçalıştaylarında

öneçıkanvesektörtemsilcileriileyapılan

görüşmelerdedetekrartartışılanstratejik

konular,Çimsaüstdüzeyyöneticilerinin

katılımıylabeşaşamalıönemliliktestiyle

değerlendirildiveikigrubaayrıldı.Ekonomik,

çevreselvetoplumsalkonularıayrıayrı

inceledikveaşağıdayeralan“ÇimsaStratejik

SürdürülebilirlikMatrisi”nioluşturduk.

Tablonunsağüstbölümünde,paydaşlar

açısındanözelönemesahipveÇimsa’nın

performansınıdoğrudanveönemliölçüde

etkileyen,şirketimizinstratejivepolitikaları

dahilindekikonularyeralmaktadır.Bu

konularraporunilgilibölümlerininana

başlıklarınıoluşturmaktadır.Haritanın

solvealtbölümündekikonularhemkilit

paydaşlarüzerindesağüstbölümdeki

konularagöregöreceliolarakdahaaz

etkiyesahiptirverapordaanahatlarıyla

yeralmaktadır.

Aşağıdakidiğertabloda,burapordayer

verdiğimizstratejiksürdürülebilirlikkonular

ekonomik,sosyalveçevreseletkilerine

göregruplanmışvekilitpaydaşlarla

etkileşimlerideğerlendirilmiştir.

• Yerel çevre etkileri ve biyolojik çeşitlilik

• Sendikayla Diyalog

• Çalışma ortamı • Suyun geri kazanılması

Konuların Çimsa’nın faaliyetleri üzerindeki etkisi

ÇİMSA STRATEJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARI MATRİSİ

Ko

nula

rın

pay

daş

ları

n d

eğer

lend

irm

e ve

kar

ar

alm

alar

ınd

aki e

tkis

i

• Katkılı çimento üretimi

• Taşıma/nakliye faaliyetlerinin çevresel etkileri

• Malzemelerin stoklanma yöntemleri

• Paydaş Diyaloğu

• Fosil yakıtların kullanımının azaltılması

• Enerji verimliliği

• Alternatif yakıt ve hammadde kullanımı

• Çevre kanunlarına uyum

• Çalışan Bağlılığı

• İş Etiği

• İş Sağlığı ve Güvenliği

• Toz emisyonları• Ürün Güvenliği

• Diğer emisyonlar• Kurumsal Yönetim

Etkiler Stratejik Konularımız Çalışanlar Müşteriler Yerel Komşular Tedarikçiler STK’lar

EkonomikKurumsalYönetim ∆

Müşterivetedarikçilerleilişkiler ∆ ∆

Sosyal

İşsağlığıvegüvenliği ∆ ∆ ∆

ÜrünSorumluluğu ∆

İşEtiği ∆ ∆ ∆

Sendikayladiyalog ∆

Yereltoplumladiyalog ∆ ∆

Çevresel

Tozvediğeremisyonlar ∆ ∆ ∆

Alternatifyakıtvehammaddekullanımı ∆ ∆ ∆ ∆

Malzemestoklamayöntemleri ∆ ∆

Enerjiverimliliği ∆ ∆ ∆ ∆

Biyoçeşitlilik ∆ ∆

Paydaşlarımızla Diyaloğumuz

alanlarıiçerisindekurulmalarınaizin

vermektedir.Tesiskurulmadanönceİl

ÇevreMüdürlüğü’nüntalebiile,Çevre

Bakanlığı’nınbelirlediğiuzmankişilerce

hazırlananProjeTanıtımDosyasıtesisin

nasılkurulacağı,işleyişiveyaratacağı

olasısosyalveçevreseletkilereyönelik

açıklamalarıiçerir.İlÇevreMüdürlüğü

onayöncesindetesisinkurulacağı

yerdeincelemeleryapar,yöreninİl

SağlıkMüdürlüğü’ndenMuhtarı’na

kadarpekçokkamukuruluşuileyazılı

görüşalışverişindebulunur.İlÇevre

Müdürlüğü’nceverilenÇED-Çevreetkisel

değerlendirmebelgesiiletesiskurulma

izinleritamamlanmışolur.AyrıcaProje

TanıtımDosyası’nda,tesisinkaldırılması

halindeşirketintesisinkurulduğualanı

eskiekolojikhalinedönüştürmesi

taahhüdübulunmaktadır.

SEKTÖR TEMSİLcİLERİYLE DİYALOĞUMUZRaporlanacakstratejikkonuların

belirlenmeaşamasındasektörümüzün

öndegelentemsilcilerinindegörüşlerine

başvurduk.Geribildirimlereyönelikşirket

hedeflerigelecekraporlamadöneminde

paydaşlarımızaaktarılacaktır.

ÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikası

(ÇEİS)yönetimi,sosyaltaahhütlerimiz

arasındaenstratejikönemesahipiş

sağlığıvegüvenliğikonusundafikirve

önerileriniiletti.ÇEİS’ingeribildirimleri

raporunİşSağlığıveGüvenliğibölümünde

yeralmaktadır.(Bknz.sayfa33)

TürkiyeÇimentoMüstahsilleriBirliği(TÇMB)

yönetimi,içpaydaşlarımızlabelirlenen

çevreselvesosyalkonulardaÇimsa’nın

olumsuzetkileriolduğunudüşünmediklerini

belirtmekleberaber,Çimsayöneticilerinin

TÇMBçalışmakomitelerineaktifolarak

katılımlarınınyararlıolacağınıiletti.TÇMB’nin

seragazlarınınazaltılmasıylailgiligerebildirimi

“AtıkGazdanElektrikÜretmeProjesi”

bölümündeyeralmaktadır.(Bknz.sayfa52)

ÇevreDostuYeşilBinalarDerneği

(ÇEDBİK),Çimsa’daISO14001ve

OHSAS18001kalitesistemlerinin

üretimbünyesindeetkinolarak

uygulanmasınayönelikbeğenisinidile

getirdi.ÇEDBİK’inÇimsa’nınyapıve

inşaatsektöründesürdürülebilirliği

sağlamadanasılrolalabileceğinedairgeri

bildirimiraporumuzunÜrünSorumluluğu

bölümündeyeralmaktadır.(Bknz.sayfa35)

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARIYLA DİYALOĞUMUZBuilksürdürülebilirlikraporumuz

kapsamında,İşDünyasıSürdürülebilir

KalkınmaDerneğiWBCSD’ninÇimento

SürdürülebilirlikİnisiyatifiCSI’nın,iç

paydaşlarımızlabelirlemişolduğumuz

stratejikkonulardakiiyileştirmeönerilerini

inceledik.

CSI’nınçimentosektörüiçintespit

etmişolduğuİklimKoruma,Yakıtve

Hammaddeler,İşSağlığıveGüvenliği,

EmisyonAzaltma,YerelEtkiler,

BetonGeridönüşümügibistratejik

sürdürülebilirlikkonularınınÇimsa’nın

önceliklikonularıileörtüştüğünütespit

ettik.

Önümüzdekidönemiçinhedefimiz

uluslararasıbilgivetecrübeyesahip

ÇimentoSürdürülebilirlikİnisiyatifiCSI’nın,

uygulamaveönerileriniyakındantakip

etmekolacaktır.

Çimsa, sektördeki liderliğinin getirdiği

sorumluluğun bilinciyle, içinde yer aldığı

toplumun sürekli gelişimini desteklemeyi

öncelikli görevi olarak kabul etmektedir.

Yerel yönetimler, akademik kurumlar ve

ülkemizin önde gelen sivil toplum kuruluşları

ile işbirliği içerisinde sosyal yatırımlara

destek vermektedir.

Genç ve yetenekli mimarlara meslek icra

etmeleri için fırsatlar oluşturmak; Türkiye’de

mimarlık öğretim kurumları arasında

rekabeti artırmak; Türkiye’de mimarlık

mesleğinin kamuya tanıtımı ile itibarının

yükselmesine katkıda bulunmak ve

uygulama alanı ile okulların karşılıklı ilişkisini

güçlendirmek amacıyla ortam yaratmak

gibi önemli hedefleri olan Archiprix-Türkiye

Mimarlık Öğrencileri Bitirme Projeleri Ulusal

Yarışması ve Sergisi, 9 yıldır Çimsa ana

sponsorluğunda gerçekleştirilmektedir.

Bunun yanı sıra Çimsa, Erciyes

Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde

düzenlenen sempozyum ve seminerlere

katkıda bulunmakta, çimento ve beton

uygulamaları hakkında son gelişmeleri

akademik dünya ile paylaşmaktadır. Çimsa,

deprem kuşağında yer alan ülkemizde,

ana faaliyet alanı doğrultusunda bilinçli

ve güvenli bina yapımı konusunda temel

görüş oluşmasını ve toplumumuzun yaşam

alanlarının güvenlik standartlarının yanı

sıra estetik özelliklerinin de gelişmesini

desteklemek amacıyla sektörün gelişimine

katkıda bulunacak mesleki eğitimleri ve

bilgilendirme çalışmalarını da aralıksız

sürdürmektedir. 2010 yılında Betonart

Mimarlık yaz okulu Çimsa sponsorluğunda

Mersin fabrikamızda gerçekleşti.

Çimsa, 2007-2010 raporlama döneminde

başta Sabancı Vakfı ve eğitim kurumları

olmak üzere muhtelif kamu kurum ve

kuruluşlara 3,69 milyon TL tutarında bağış

yaptı. Önümüzdeki yıllarda toplumsal

yatırımlara artırarak devam etmeyi

hedefliyoruz.

Diğer Toplumsal Projelerimiz

26 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 27

EKONOMİK ETKİLERİMİZ

Çimsa olarak ekonomik hedeflerimizi gerçekleştirirken sosyal ve çevresel

taahhütlerimizi yerine getirmeye ve iyileştirmeler için yatırımlar yapmaya devam ediyoruz.

28 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 29

Çimentosektörününbugünve

gelecekteyönetmesigereken

enönemlikonulardanbiriolan

sürdürülebilirkalkınmaileilgiliÇimsa

olarak,raporlamadönemindeçalışmalarve

yatırımlaryaptık.Bunlar;

•Mersinfabrikasında,“AtıkIsıdanElektrik

Enerjisi”eldeedilmesiprojesi

•Eskişehirfabrikasında,alternatifyakıt

kullanımınıartıracakolan“HotDisc”

yatırımıprojesi

•Kayserifabrikasında,enerjiverimliliğini

artıracakolan“TrasKurutma”yatırımı

tamamlanmasıdır.(Yatırım,TÜBİTAK’tan

AR-GEdesteğinehakkazanmıştır.)

•2010başlayanve2011’debitecek

olankapalıklinkerstokholyatırımları

(tozsuzlaştırma)

•2010’daaktifleşenMersin1.Fırın

modernizasyonu(yakıttüketimini

düşürmesisebebiile)

•2007ve2008’deEskişehir’demodern

elektrofiltrelerinkurulması

Çevreselyatırımlarlailgilidetaylarburaporun

ÇevreselPerformansımızbölümünde,

raporlamadönemineaitfinansalsonuçlarımız

www.cimsa.com.tradresindeki2010Yılı

FaaliyetRaporumuz’daincelenebilir.

Ekonomiyeolandoğrudan

katkımızı,tedarikçilereyaptığımız

ödemelervedevleteödediğimiz

vergilerinyanısırayatırımcı,hissedarve

finanskurumlarınayaptığımızödemelerve

çalışanlarımızaödediğimizmaaşlaryoluyla

gerçekleştirdik.

Çimsa,Türkiye’ninenyüksekvergiveren

ilk100şirketiiçinde2007yılında50.,

2008yılında99.,2009yılında84.sırada

yeraldı.

TEDARİKÇİLERİMİZE KATKILARIMIZÇimsahammaddedenelektriğe,temizlik

hizmetlerindenyiyecek-içecekihtiyacına

kadarpekçoksektördefaaliyetgösteren

tedarikçiileişbirliğiiçindedir.2010yılında

enerji(petrokok,kömürveelektrik),

hammaddeler(kalker,agregavb.),

nakliyegiderleri,işletmemalzemeleri

(bilya,plaka)veüretim,bakım,satışve

yönetimişcilikgiderleri(işçilikvedışardan

alınanhizmetler)Çimsa’nınenönemli

giderkalemlerininbaşındayeraldı.

Çimsa’dayereltedarikçitercihetmeye

yönelikbirprosedürmevcutdeğildir.

Ancakpetrokokvekimikömürkaynakları

yurtdışındaolduğuiçinyurtiçinden

teminedilememektedir.Sürdürülebilirlik

kapsamındayereltedarikçilerleçalışmanın

önemininfarkındayızvekısavadede

şirketimizinihtiyaçlarınıkarşılarkenyerel

tedarikçilerledahaçokişbirliğiyapmayı

hedefliyoruz.

KAMU KAYNAKLI DESTEKLERÇimsa’nınihracatfaaliyetleriburaporun

kapsamındayeralmamaklaberaber,

şirketimizinfaydalandığıihracatayönelik

vergiindirimleritoplamı2010yılında

yaklaşık1milyonTL’yeulaştı.İlgilidiğer

verileriekonomikperformanstablosunda

raporladık.(Bknz.sayfa58)Ayrıca

ihracatyapanbirfirmaolduğumuziçin

TürkEximbank’tanuygunkoşullukredi

kullanımısözkonusudur.Alınankredilerin

detaylarışirketfinansalsonuçlarıilebirlikte

halkaaçıklanmaktadır.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇERÇEVESİNDEKİ YATIRIMLARIMIZ

YARATTIĞIMIZ VE DAĞITTIĞIMIZ EKONOMİK DEĞER

Tedarikçiler

DevletYatırımcıvehissedarlar

Finanskuruluşları

ÇalışanlarKamu

PAYDAŞLARIMIZA DAĞITTIĞIMIZ EKONOMİK DEĞER

%71%9

%12

%1

%7

%0

Çimsafinansalperformansıile

Türkiyeçimentosektöründe

dikkatçekenbirşirkettir.Yaygın

üretimağımız,farklıişkollarımız,genişbir

coğrafyadafaaliyetgösteriyorolmamızve

etkinmaliyetyönetimimizşirketimizifinansal

krizlerkarşısındadayanıklıkılanözelliklerdir.

Raporlamadönemimiziçindeyeralan

2008-2009yılları,dünyaçapındayaşanan

krizvedurgunluknedeniylesadece

ülkemiziçindeğil,dünyagenelindeçok

zorbirdönemoldu.Kapasitekullanım

oranlarında,üretimseviyelerindeve

istihdamdaciddidaralmalaryaşandı.

2008yılınınikinciyarısındanitibaren

etkisinihissettirenküreselkrizekarşı

süratleönlemlerimizialdıkve2009yılında

etkinpazar,maliyet,işletmesermayesi

venakityönetimivebunauygun

geliştirdiğimizstratejilerimizlekrizsürecini

iyibirperformanslaaşmayıbaşardık.

Çimsaolarak,başındayaptığımızçok

senaryolugelecekplanlarıile2009’un

ikinciyarısındabiryandanekonomik

canlanmanıngetirdiğifırsatlarıeniyi

şekildedeğerlendirirken,biryandanda

“krizbitti”rehavetinekapılmadankârlı

büyümeperformansımızdaveistihdam

gücümüzdesürdürülebilirliküzerine

yoğunlaşmayadevamettik.

BugünÇimsagüçlübilançosuile

büyümealternatiflerinideğerlendirirken,

sürdürülebilirlikkonusundailerde

gelebilecekolanyasaldüzenlemelere

hazırlıklıdurumdadır.

Pazarkârlılıkanalizleriveanahtar

performansgöstergelerinebağlımaliyet

kontrolaraçlarıileherayşirketveşirketi

oluşturantümişalanlarınınfinansal

performansınıraporluyorveizliyoruz.

Hammaddeveenerjigirdimaliyetlerindeki

artışrisklerinibertarafetmekiçinteknik

performansımızısürekliiyileştirmenin

yanındaalternatifhammaddeveyakıt

kullanımınınartırılmasıveatıkısımızdan

elektriküretimikonularındayatırımyaptık.

Uzunvekısavadedeoperasyonelkârlılık

(EBITDA)vebağlanankaynakvesermaye

ileyaratılandeğeri(ROICveROE)

maksimizeetmeyiplanlanlıyoruz.Ayrıca

kârlıbüyümeanahedeflerimizarasındadır.

Şirketimizinfinansalperformansını

etkileyecekenönemlirisklerekonomik

krizleredayalıtalepdaralması,emtia

veenerjifiyatlarındayaşanabilecek

dalgalanmalarveartışlardır.

2010yılındaşirketperformansının

takibininiyileştirilmesiiçinbilgisistemleri

altyapısındaiyileştirmelerveşirket

organizasyonyapısında2011yılından

itibarengeçerliolacakköklüdeğişiklikler

yaptık.

EKONOMİK ETKİLERİMİZE YÖNELİK YÖNETİM YAKLAŞIMIMIZ

Ekonomik Etkilerimiz

Bugün Çimsa güçlü bilançosu ile büyüme alternatiflerini değerlendirirken, sürdürülebilirlik konusunda ilerde gelebilecek olan yasal düzenlemelere hazırlıklı durumdadır.

30 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 31

SOSYAL ETKİLERİMİZ

Faaliyet süreçlerimizdeki sosyal etkilerimizin en önemlilerini “İş sağlığı ve güvenliği”,

“Ürünlerimizin kalitesi ile ilgili sorumluluğumuz” ve “Çalışanlarımıza katkılarımız” olarak belirledik.

32 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 33

HoldingsigortadışdenetimlerideİSG

sistemimiziizleyipölçmektedir.İzlemeler

sonucundatespitedilensapmalara

yönelikiyileştirmeaksiyonlarınıenkısa

zamandaalmakrutinhedefimizdir.

Çimento iş kolunda uzun ve kısa

vadedeki performans hedeflerimiz:

Heryıltoplamkazasayımızı%50

azaltmakveuzunvadede“0”sıfır

kazahedefineulaşmakvebunu

sürdürebilmektir.Tertipdüzeniyileştirmesi,

çalışanişgüvenliğibilinciniartırılması,işe

bağlıkas-iskeletrahatsızlıklarınıazaltmak

althedeflerimizdir.

Çimento İş Kolunda Uyguladığımız

İSG Programları

Alan Sorumluluğu:

2003-2004yıllarındayapmışolduğumuz

9aylıkİşMükemmelliğiprojesi

kapsamındaedindiğimiz,ilkolarakMersin

fabrikasındabaşladığımızbiruygulamadır.

2008yılıNisanayındaGenelMüdür

tarafındanyayınlananbirgenelgeiletüm

lokasyonlardauygulanmayabaşlandı.

Mühendisveyauzmanlarınhiçboşluk

bırakmadansahayıbölerekseçilenkişilere

görev-yetkivesorumluluklarınıöğreterek

vesürekligüncellenerekyaşatılanbir

sistemdir.Baştakendiekipleriolmaküzere,

sorumluolduklarıalanlardaortamrisklerini

veyapılacakhertürlüçalışmayımüteahhit

dahilkontrolederekönlemalınmasıüzerine

kurulmuşbirdüzenlemedir.

Davranış Oditleri:

Tümyönetimtakımınınbellibir

plandahilindesahadakiçalışmaları

denetleyerek,çalışanlaragüvenli

çalışmalarınıhatırlatan,kuraldışıçalışma

yadaortamlarındabirtehlikeolduğunda

işihemendurduruptedbiralınmasını

sağlayan2-3kişilikdenetimekipleri

oluşturduk.Herfabrikanınbüyüklüğüne

görealansorumlusuveoditekipleri

sayılarınıbelirledik.Çimsa’dadavranış

oditlerini2008Martayındanitibaren

çalışmaplanlarınadenkgelecekşekilde

yapmayabaşladık.2010yılınınMayıs

ayındanitibarenisimalınaraktakipedilen

davranışoditdenetimsisteminitüm

fabrikalarımızdauygulamayabaşladık.

İşgüvenliğikarneuygulamasıda

2010yılındayaymayabaşladığımız

biruygulamamızdır.2011’detüm

fabrikalarımızdauygulanmasıiçin

çalışmalarımızdevamediyor.EKED

(Etiketle–Kilitle–EmniyeteAl–Dene=

LOTO(Lockout-Tagout)gibioperasyonel

kontrolmekanizmalarınıdatümtesis

sahalarımızdageliştirmeyeçalışıyoruz.

Yerel Uygulamalar:

Kayserifabrikamızda“İştenÖnce

BEKİR”,Ankarafabrikamızda:“Ayın

İşGüvenlikçisi”,Mersinfabrikamızda

“Olmakisteyipde,örnekolabildiğin

kadarişgüvenliğieldeedersin”yaklaşımı

ve“işletmeevsahipliğiilkesi”gibiyerel

uygulamalarladaçalışanlarımızİSG’nin

öneminiiçselleştiripveşirketkültürüne

yaymayadevamediyorlar.

HAZIR BETON’DA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ (İSG) YÖNETİMİİnşaatsektörüvebunaparalelolarak

hazırbetonsektörüağırişkazalarının

sıkçagörüldüğüişalanlarıdır.Hazırbeton

işkolumuzile“AğırveTehlikeliİşler

Yönetmeliği”kapsamındayeralanverisk

grubuolarak“tehlikelisınıf”kategorisinde

faaliyetgösteriyoruz.

Çimsahazırbetonoperasyonlarında,

raporlamadönemindemeydanagelen

müteahhitçalışanlarınındadahilolduğu

kazaların%18’itesisiçinde,%62’si

karayolutrafiğindeve%20’sideinşaat

sahalarındagerçekleşmiştir.Çimsa

“Sendikamız Üyesi Çimsa, bünyesinde bulunan dört entegre çimento fabrikası ve bir öğütme tesisi ile ülkemiz çimento pazarında çok ciddi bir paya sahip bulunmaktadır. Çimsa’nın tüm fabrikalarında, iş sağlığı ve güvenliğine gösterdiği hassasiyet fabrikalara ilk girişten itibaren hissedilmektedir. Çimsa’nın iş sağlığı ve güvenliği konusundaki bu hassasiyetinin gelişmesindeki en büyük etken, özellikle Mersin Çimento Fabrikası’nda yıllar önce başlatılan ve diğer fabrikalara da yansıtılan iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi çalışmalarıdır. Bu çalışmalar da neticelerini, 2007 (Niğde) ve 2009 (Kayseri) yıllarında alınan performans ödülleri ile göstermiştir.

Çimsa’da yerleşmiş bulunan iş sağlığı ve güvenliği kültürünün daha da geliştirilmesi için önerimiz; iş sağlığı ve güvenliğinde önemli bir unsur olan çalışanların güvenli davranış alışkanlığının geliştirilmesidir. Bu alandaki gelişmenin de en önemli sağlayıcısı, “Davranış Odaklı Saha Denetimleri”dir. Çimsa’da zaten uygulanan bu yöntemin, geliştirilerek devamının sağlanması büyük bir önem arz etmektedir. Son olarak, iş sağlığı ve güvenliği kültürünün geliştirilmesinde, OHSAS 18001 yönetim sistemi iç ve dış tetkiklerinin en hassas şekilde yerine getirilmesi de önemli bir role sahiptir. Bu tetkikler de en ciddi şekilde yerine getirilmelidir.”

ÇEİS Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası

Çimento:Çimento İşverenler Sendikası’nın organizasyonu ile hayata geçirilen İSG performans değerlendirmesi sonucunda Kayseri fabrikamız, ÇEİS’e bağlı 41 fabrika arasından 2010 yılı Türkiye birincisi oldu. Aynı değerlendirmede, Niğde fabrikamız beşinci, Mersin fabrikamız yedinci ve Eskişehir fabrikamız on dördüncü oldu. 2008 yılındaki değerlendirmede Niğde fabrikamız yine ödülün sahibiydi.

Hazır Beton:Türkiye Hazır Beton Birliği’nin (THBB) iş kazalarını önlemek, hazır beton sektöründe faaliyet gösteren hazır beton tesislerini iş güvenliği açısından bilgilendirmek, teşvik etmek ve tesislerin yeterliliğini ölçmek amacıyla (Türkiye genelinde) düzenlediği Mavi Baret İş Güvenliği Yarışması’nda İnegöl Hazır Beton Tesisimiz, birinci oldu. Konuyla ilgili çalışmalarına titizlikle devam eden Adana - Zeytinli Hazır Beton Tesisimiz ise “Uluslararası Temsil Ödülü”ne layık görüldü.

Fabrika ve Tesislerimizin İSG Başarılarıyla Aldığı Ödüller

İSG yönetimine yönelik operasyonel sorumluluk

Çimsa’da en üst yönetim seviyesinde temsil

ediliyor.

İştehlikelerininsıkçayaşanabileceğizorbirsektörünüyesiolaraksosyal

taahhütlerimizinbaşında,endeğerli

varlığımızolançalışanlarımızın,fabrika

vetesislerimizdegörevalanmüteahhit

çalışanlarınınvediğerziyaretçilerimizin

sağlığınıkorumakvegüvenliğinisağlamak

gelir.Buhedefleraporlamadöneminde

aldığımızönlemveaksiyonlarahazırbeton

işkolumuzdakazasıklıkoranımızı%17

vekayıpişgünlerimizi%49oranında

azaltmayıbaşardık.

Çimentoişkolumuzdaisekazasıklık

oranımızı2007’den2009’a%74oranında

azaltmamızarağmen,2010yılında%34

oranındaartışgerçekleşti.Buoranları

iyileştirmekiçinaldığımızvehedeflediğimiz

aksiyonlarıraporumuzunbubölümünde

tümpaydaşlarımızlapaylaşıyoruz.

Çimentosektöründeişgücüdevrinin

yüksekvebunakarşılıkniteliğininoldukça

düşükolmasıbaşarımızınönündekien

büyükzorluktur.Başarımızınarkasındaki

gücümüziseişsağlığıvegüvenliği

(İSG)ileilgiliuygulamalarımızıkanunve

yönetmeliklereuymanınötesinetaşıma

anlayışımızdankaynaklanıyor.

ÇİMENTO’DA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ (İSG) YÖNETİMİİşgüvenliğibilinciniyükseltmek,

şirketimizinİSGrisklerinikontroletmek

veperformansınıiyileştirmekiçinyerine

getirilmesigerekenşartlarıtanımlamak

üzere,İSGçalışmalarımızıTS-18001

şartnamesineuygunbiryönetimsistemi

çerçevesindeyönetiyoruz.Eskişehir

fabrikasınıngrubumuzaraporlamadönemi

içindekatılmasıveyatırımsüreçlerinin

devametmesinedeniylealınmamışolan

OHSASbelgesini2011yılındaalmayı

hedefliyoruz.Diğerfabrikalarımızıntümü

OHSAS18001İşSağlığıveGüvenliği

sistembelgesinesahiptir.İSGYönetim

sistemimizieğitim,bilgilendirme,

denetim,iyileştirmeçalışmalarıilesürekli

destekliyoruz.

İSGyönetimineyönelikoperasyonel

sorumlulukÇimsa’daenüstyönetim

seviyesindetemsilediliyor.Fabrikavetesis

müdürlerininkendiyönetimtakımlarıile

hazırladığıraporlarıaylıkteknikkoordinasyon

toplantılarındaGenelMüdürilepaylaşırve

gerekenaksiyonlarenkısasüredealınır.İcra

komitesitoplantılarınınaçılışkonusuişsağlığı

vegüvenliğikonusudur.

İSGperformanshedeflerineulaşmada

izlediğimizenönemlipolitikamızkısave

uzunvadelihedeflerimiziçalışanlarımızla

paylaşmaktır.İSGtalimatlarınauymak;

hertürlüişkazası,risklidurumveramak

kaladurumlarınıbildirmekmüteahhit

personelidahiltümçalışanlarımızın

öncelikligörevidir.Hedeflerimize

ulaşmadakienönemliaraçlarımızsistemli

sahadenetimleri,bildirilenramakkalalar

vediğeralansorumlularınınkendialan

denetimsonuçlarıgibiuygulamalardır.

BunlaraekolarakOHSAS18001sistemi

ileyıllıkiçdenetimler,TSEgibibelgealınan

kuruluşlarındışdenetimleri,Sabancı

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Sosyal Etkilerimiz

0

5

10

15

20

25

30

2007 2008 2009 2010

KAZA SIKLIK (ÇİMENTO)

*ÇEİS2010verileriraporumuzunyayımlanmatarihindemevcutdeğildi.

ÇİMSA ÇEİS*

34 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 35

“Çevre dostu ürün geliştirmek her

üretici gibi çimento şirketinin de önceliği

olmalıdır. Bu amaç için oncelikle Çimsa’da

uygulanmakta olan ISO 14001 sistemi

geliştirilmelidir. ISO 14025’e göre de

Çevresel Ürün Beyanı (EPD - Environmental

Product Declaration) gibi ürünün çevre

dostu bir ürün olduğunu gösteren

deklerasyonlar yapılmalıdır. Yeşil binalarda

kullanılan malzemelerin de çevre dostu

olması ve malzemelerin yaşam döngüsü

analizi yapılarak çevre performansının

belirlenmiş olması gerekmektedir.

Yaşam döngüsü analizinde, hammadde

hazırlanmasından, malzeme kullanımına

ve sonrasında atık halinin geri kazanımına

veya bertarafına kadar olan süreç incelenir.

Çimento sektörü gibi zor bir sektörde bu

çalışmaları yapmak çok önemlidir ve bir

öncelik olarak kabul edilmelidir. Ürünlerin

çevresel etkilerinin incelenmesi, hem

olumsuz etkilerin azaltılması hem de sosyal

sorumluluğunu ortaya konması yönünden

çok önemlidir. Birkaç yıl içerisinde sektörde

çevre dostu ürünler değer kazanacak ve

daha çok talep edilecektir.”

ÇEDBİK

Sürdürülebilirlik yaklaşımımız ve kalite

politikamız, ürün sorumluluğu performans

hedeflerimizi tarif etmektedir.

Müşterilerimizveürünlerinson

kullanıcılarıdoğrudanveya

dolaylıolarakürünlerimizin

sağlık,güvenlikveçevreseletkilerine

maruzkalanpaydaşlarımızdır.Üretim

süreçlerineekolarak,paketlemeve

depolamasüreçlerindedeürünlerimizle

ilgilitümsorumluluğukaliteyönetim

sistemleriyleyönetiyoruz.

Ürünlerimizingüvenilirliğinigarantietmek

enönemlisosyaltaahhütlerimizdenbiridir.

Şirketimizinsürdürülebilirlikyaklaşımı,

standartlarauygun,yüksekgüvenilirlikteve

müşterimemnuniyetinihedefleyenkalitede

üretimyapmakveürünlerimizinsağlık,

güvenlikveçevreseletkileriileilgilibilgileri

müşterilerimizevesonkullanıcılarailetmektir.

Sürdürülebilirlikyaklaşımımızvekalite

politikamız,ürünsorumluluğuperformans

hedeflerimizitarifetmektedir.Kalite

hedeflerimizdoğrultusundayeniteknolojileri

takipetmek,güvenlikaynaklardan

nitelikligirdisağlamak,eğitimileinsan

kaynaklarımızınyetkinliğiniartırmak,kalite

yönetimsistemimizinkoşullarınauyarak

sürekligeliştirilmesiniveiyileştirilmesini

sağlamakşirketpolitikamızdır.

Raporlama Dönemindeki Önemli

Aksiyonlarımız:

ÇimentoüretimindekiCO2salınımınınana

kaynağıyüksekısıdapişirilenklinkerden

kaynaklanmaktadır.Klinkervekatkıların

beraberöğütülmesiileeldeedilen

çimentonunkatkıoranıyüksek,klinker

oranıdüşüktiplerindeCO2salınımıdaha

azdır.Çimsa2010yılında1.941.776ton

katkılıçimentoüreterekdahadüşükCO2

salınımlıürünlereyönelmiştir.

ÇİMENTO ÜRETİMİNDE ÜRÜN GÜVENLİĞİ YÖNETİMİTSEstandartlarıveÇevreveOrman

Bakanlığıtarafındandenetlenenkanunve

yönetmeliklerinyanısıraçevreveinsan

sağlığınıkorumaamaçlıREACHtüzüğü,

ISOveOHSASstandartlarıveCE&G

uygunlukları,Çimsakalitepolitikası

çerçevesindeizlediğimizstandartlardır.

Bukonularayönelikoperasyonel

sorumluluküstdüzeydeyönetim

temsilcileriatanarakpaylaşılmıştır.

Yönetimtemsilcilerientegreyönetim

sisteminidenetleyenkişiyekarşısorumlu

kişilerdir.Bukonularayönelikeğitim

vebilinçlendirmeçalışmaları,kalite

çemberlerini,öğrenenorganizasyon,6

sigmaekipçalışmalarınıveheraltıayda

biryapılaniçdenetimlerigerçekleştirmek

içineğitilenve/veyaeğitilecekdenetçileri

kapsamaktadır.Tesislerimizdeyılda

veya6aydabirBSI,Prysma,KÇK

veTSEgibikuruluşlartarafından

denetlenmektedir.

ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE SORUMLULUĞUbuverilerışığında,çimentoişkolunda

olduğugibitümhazırbetonfaaliyetlerinde

kanunveyönetmeliklerinöngördüğü

zorunluluklarınötesindebilinçlendirme

çalışmalarıyapmaktaveiçdenetim

sistemlerigeliştirmektedir.(Bknz.Yeşilve

GüvenliTesislerProjesi)

Çimsahazırbetonoperasyonlarında

altişverençalışanlarınındadahilolduğu

tümkazalardikkatealınmıştır.

Sektördekienönemlizorluğumuznitelikli

işgücübulmaktır.Buzorluğudüzenli

vesürekliolarakhemÇimsahemde

işbirliğiiçindeolduğumuzmüteahhit

çalışanlarınayönelikhazırladığımızdetaylı

İSGeğitimleriyleaşmayaçalışıyoruz.

Buçerçevede2009ve2010yıllarında

müteahhitçalışanlarıdadahilyaklaşık500

kişiyeİSG,ilkyardım,kazapaylaşımları,

ekonomikaraçkullanım,pompa-mikser

operatörlüğü,santraloperatörlüğü,EKED

(Etiketle–Kilitle–EmniyeteAl–Dene)

vekişiselkoruyucumalzeme(KKM)

kullanımıkonularındaeğitimlerverdik.

Çalışanlarımızaverilentrafikvegüvenli

sürüştekniklerieğitimlerini2011yılında

müteahhitçalışanlarınadavermeyi

planlıyoruz.Budönemdeortalamakişi

başı45saatolanİSGeğitimlerini,2011

yılında60saateçıkartmayıhedefliyoruz.

Hazır Beton iş kolunda uzun ve kısa

vadedeki performans hedeflerimiz:

Heryıltoplamkazasayımızı%50

azaltmakveuzunvadede“0”

kazahedefineulaşmakvebunu

sürdürebilmektir.TürkiyeHazırBeton

Birliği’ndesektöreyönelikkazaistatistikleri

mevcutolmadığındanbirkarşılaştırma

yapılamamıştır.

ÇimsaHazırBetonTesisleri2011

yılındaOHSASİşSağlığıveGüvenliği

sistembelgesiniveçevrebelgesini(TS

18001:2008veISO14001)almaküzere

çalışmalarınabaşlamıştır.

Sosyal Etkilerimiz

KAZA SIKLIK (HAZIR BETON)

0

10

20

30

40

50

2007 2008 2009

33,56

48,46

40,46

Hazır betonda operasyonlarımızda iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarımıza 2008 yılında mevcut kazaları ölçmekle başladık. 2009 yılında İş Güvenliği, İşçi Sağlığı ve Çevre konularında bilinci daha da yükseltmek ve daha iyi çalışma koşulları yaratmak amacıyla Yeşil ve Güvenli Tesis Projesini hayata geçirdik. Öncelikle Yeşil ve Güvenli tesis proje Komitesi oluşturduk ve kazalarımızı üçe ayırarak (tesiste-trafikte-şantiyede) çalışmalara başladık. İki temel hedef belirledik; birincisi elverişsiz, emniyetsiz ortamlarla ilgili sorunları, ikincisi de emniyetsiz davranışları çözmek.

Bu çerçevede iş süreçlerimizde yaptığımız risk analizleri sonucunda bir odit mekanizması kurmaya karar verdik. 41 tesisimiz arasından, tesiste-trafikte ve şantiyede en güvenli ve çevreye en saygılı tesislerimizi ödüllendirmek amacıyla projeyi çalışanlarımıza bir yarışma formatında sunduk. Bu çerçevede 2010 yılından itibaren tesislerimizi yılda üç kez üç kişilik bir odit ekibi tarafından denetlemeye başladık.

Yarışmada değerlendirme sorularının %50’sini iş sağlığı ve güvenliği oluşturuyor. 180 soru İSG konularını - tesisin tüm yasal mevzuata uygun, tehlikesiz ve risksiz üretim - sevkıyat ile tesis içerisindeki tüm faaliyetlerini kazasız sürdürebilmesi için aldığı tüm tedbirleri- içeriyor. 70 soru da davranışsal konuları - kişilerin İSG mevzuat ve talimatlarına uyumu, davranışları, almış olduğu aksiyonlar neden-nasıl-nerede-niye-kim sorularına cevap aranarak davranışı ölçmeyi içeriyor. Tesislerimizin %100’ü bizim kontrolümüzde olduğundan yarışmanın 2010 yılı uygulamasını ilk etapta sadece tesislerdeki kazaların denetlenmesiyle gerçekleştirdik.

Bu çalışma ile tesislerde meydana gelen kaza sayısında %60 azalma gerçekleşti. Proje sayesinde şirket içi iletişim arttı. Hata ve kusurlar kök neden analiziyle kaynağında yok edildi. Katma değeri olmayan işler ve gereksiz tekrarlar ortadan kaldırıldı ve ekip çalışmaları gelişerek yaygınlaştı. Raporlama ve bilgi paylaşma sistemi gelişti, daha emniyetli, düzenli ve temiz bir iş ortamında çalışılması sağlandı. Çalışanların iş süreçlerine ve yönetime katılımı arttı, sağlık hizmetleri gelişti ve çalışanların morali yükseldi.

2011 yılında Yeşil ve Güvenli Tesis Yarışmamızın değerlendirme kriterlerine “Trafikte İSG” başlığını da eklemeyi hedefliyoruz. 2012’de eklenecek “Şantiye’de İSG” kriterleriyle proje tamamlayıp ve her yıl yapılacak iyileştirmelerle devam edeceğiz.

Yeşil ve Güvenli Tesisler Projesi

2008 2009 2010

Trafikte

2007 - 2010 KAZALAR

%62

%20%18

Şantiyede Tesiste

36 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 37

2007-2009 döneminde insan kaynakları ile

ilgili sistem ve süreçleri gözden geçirdik. Bu paralelde tüm

yönetmelik ve prosedürler organizasyonel altyapı ihtiyaçları kapsamında revize ettik ve yeniden

düzenledik.

Çimsa’nınkurumsalgelişimve

insankaynaklarıvizyonuyüksek

performanskültürüoluşturmak,

misyonuiseorganizasyoneldeğişimve

gelişimisağlamaktır.Budoğrultudainsan

kaynaklarıileilgiliaksiyonlarımızıüçtemel

hedefçerçevesindedüzenliyoruz.

1-Şirketstratejilerinidestekleyecek

organizasyonveinsankaynaklarıalt

yapısınınkurmak.

2-Organizasyoneliklimidüzenliölçmekve

sürekligeliştirmek.

3-Herkademedekiliderliközelliklerinin;

çalışanlarınbilgivebeceridüzeyini

yükseltmek.

Butemelhedeflergerçekleştirilirken,

çalışanlarımızayöneliktümuygulamalar,

çalışmahayatıileilgiliyasaldüzenlemelere

uygunolarakyürütülür.Buçerçevede,yazılı

yönetmelikveprosedürlerledüzenlenmekte

olantümuygulamalarıçalışanlarımızla

düzenliolarake-ortamdavetoplantılarla

paylaşıyoruz.2007-2009dönemindeinsan

kaynaklarıileilgilisistemvesüreçlerigözden

geçirdik.Buparaleldetümyönetmelikve

prosedürlerorganizasyonelaltyapıihtiyaçları

kapsamındarevizeettikveyeniden

düzenledik.Toplam350beyazyakalı

çalışanımızla(beyazyakalıçalışanlarımızın

%82’si)yapılan16toplantıylapaylaştık

vesorularınıyanıtladık.2007yılındanbu

yanayapılmaktaolanorganizasyoneliklim

çalıştaylarıvesenesonuaçıkpaylaşım

toplantılarındadatümçalışanlarımızın

beklentivedüşünceleriniöğreniyorve

değerlendiriyoruz.

Çimsainsankaynaklarıfonksiyonu

kurumsalgelişimhedeflerineulaşmakiçin

raporlamadönemindeeğitimvegelişim

konularındaçalışmalarınadevametti.

2009yılındaeğitimçalışmalarınıağırlıklı

olarakiçkaynaklarlagerçekleştirdik.2010

yılıiseÇimsa’yıgeleceğehazırlamak

amacıyla;operasyonelmodel,işsüreçleri,

organizasyonyapısı,rolvesorumlulukların

yenidentasarlanmasınıiçerenSADE

(sorumluluk,açıklık,değişim,esneklik)

değişimprojesininyürütüldüğübirdönem

oldu.Buçalışmalarıfarklıpozisyonlardan

beyazyakalıçalışanların%28’i(120çalışan)

katılımıylagerçekleştirdik.Dolayısıyla2010

yılı,Çimsaiçingelişimçalışmalarındançok

süreç,sistemveinsankaynağıanlamındaki

gelişimihtiyaçlarınıntanımlandığıbiryıloldu.

SADEkapsamındagerçekleştirdiğimiz

yetkinlikvepotansiyeldeğerlendirme

çalışmalarındatümüstveortakademe

yönetiminyanısıraşef,mühendisveuzman

düzeyindekiçalışanlarımızın%21’i(89kişi)

dahiloldu.Buçalışmalardoğrultusunda

tümkatılımcılarabireyselgelişimleriile

ilgiligeribildirimsağlanmışvekariyer

gelişimleriiçinönemlibirzeminoluşturduk.

Budeğerlendirmelerdoğrultusunda2011

yılındaatamalar,görevdeğişiklikleriveproje

çalışmalarınakatılımplanlamalarıyapılacaktır.

Ayrıca,organizasyoneliklimveperformans

yönetimsüreciniiyileştirme,Yalın6Sigma

projeleri,işsağlığıvegüvenliğifaaliyetleri

Çimsaeğitimplanınındaimiparçaları

arasındayeralmaktadır.

YETKİNLİK YÖNETİMİ VE EĞİTİM PROGRAMLARIÇimsa,parçasıolduğuSabancı

Topluluğu’nun1994yılındanitibaren

uygulamaktaolduğuyöneticiveçalışan

gelişimiprogramlarınakatılmaktadır.Söz

konusuprogramlar,mevcutyöneticilerin

veyöneticilikpotansiyelinesahipolan

çalışanlarınkariyergelişiminitakipetmeye,

şirketlerinvetopluluğungelecekplanları

doğrultusundayöneticileryetiştirmeye

ÇALIŞANLARIMIZA YATIRIMLARIMIZ

Sosyal Etkilerimiz

Çimentonunnihaiürünhalinegelinceye

kadargeçirdiğisüreçlermüşterilerimizin

sorumluluğualtındadır.Kalite,çimento

ilebirliktekullanılandiğergirdilerdende

etkilenmektedir.Buradakitemelzorluk,

uygulamayapanmüşterilerinönemlibir

kısmınınkalifiyeolmayanişçilikkullanması

vebununyaşamdöngüsündekalitenin

sağlanmasınaolumsuzetkioluşturmasıdır.

Çimsaolarak,busüreçlerdedoğrudan

yeralmamaklabirlikte,müşteriodaklılık

vesatışsonrasıteknikhizmetvedestek

kapsamındaçimentoveçimentodan

mamulürünsüreçlerindeteknik

seminer,sahauygulamaları,laboratuvar

desteğiçalışmalarıylamüşterilerin

bilinçlendirilmesiniamaçlıyoruz.

Uzunvekısavadedekiperformansımızı,

aylıkteknikkomitetoplantılarındateknik

kurumsalkarneyikullanarak,alternatif

yakıtkullanımoranı,ikazvealarmsayısı,

dayanımstandartsapması,katkımiktarı,

müşteribağlılığıgibiölçütlerletakip

ediyoruz.

HAZIR BETON ÜRETİMİNDE ÜRÜN GÜVENLİĞİ YÖNETİMİHazırbetontesislerimizde,ürüngüvenliği

performanshedeflerimizeulaşmakta

izlediğimizpolitikalar;standartve

mevzuatlarauyguntedarik,üretimve

takiplerinyapılması,“bestinclass-

sınıfınıneniyisi”ve“bestinbest-en

iyinindeiyisi”prensipleriileyapılan

çalışmalardaneldeedilenverilerinsıklıkla

analizedilmesiveyeniteknolojilerintakip

edilmesidir.

Bukonularayönelikoperasyonel

sorumluluküstdüzeyyönetimde

TeknikMüdürlük(yönetmeliklereve

kalitepolitikamızauygunluk,müşteri

memnuniyeti),BölgeMüdürlükleri

(üretimveİSGpolitikasınauygunluk,

müşterimemnuniyeti),MakineEkipman

PerformansMüdürlüğü(bakımve

denetleme),İSGveİdariişlerŞefliği

(denetleme,takipveraporlama)arasında

paylaştırılmıştır.

27HazırBetontesisimizeTHBB

tarafındanKGSbelgeleriverilmiştir.Bu

kuruluştarafındantesislerimizdeve

laboratuvarlarımızdayıldaüçkezhabersiz

ürüntetkiki,birkezdegeneldenetim

yapılmaktadır.14HazırBetontesisimiz

deTSEbelgelerinesahiptir.Yıliçerisinde

birkezhabersizvebirkezdegenel

denetimyapılmaktadır.Ayrıcaşirketiçi

yapılanODİTdenetimlerindeprojetesisleri

dışındaki26hazırbetontesisimizyılda

üçkezolmaküzereİSG,ÇevreveKalite

alanlarındadenetlenmektedir.(Bknz.sayfa

34,YeşilveGüvenliTesisProjesi)

Ürününsonkullanımsürecindeki

uygulamaileilgilibilgieksikliği,amacına

uygunolmayanbetontalepedilmesi

vebetonyerleştirilmesiesnasında

müşterilerindonanımvepersonelin

yetersizolmasıgibidurumlarkarşımıza

çıkanzorluklardır.Çimsa,Çimento

UygulamaMerkezivelaboratuvartestleri

gibikalitekontrolçalışmalarıylamüşterimiz

olanhazırbetontesislerineteknik

destekverereksektörüngelişiminekatkı

sağlamayaçalışmaktadır.

Hedefimiz;dayanım,işlenebilirlikve

işlevsellikgibikaliteparametrelerini,

müşteriihtiyaçvebeklentileri

doğrultusundaenüstseviyede

karşılayarak,hizmetömrüboyunca

yüksekderecelitermodinamikstabiliteye

sahipvemikroiklimdenenazetkilenecek

hazırbetonuüretmekvebuşeklideürün

güvenliğinivemüşteribağlılığınısürekli

kılmaktır.

Raporlama döneminde, daha önce katkısız olarak üretilen CEM I’in yerini tutan ve %7-8 oranında daha fazla katkı ile üretilmesi sebebiyle CO2 emisyonu daha düşük olan Süperbims çimentosunu üretmeye başladık. Çevresel etkileri daha az olan bu ürünün bir diğer özelliği de su ihtiyacının da daha düşük olmasıdır.

2010 yılından bu yana tescilli ticari markamız olan Süperbims çimentosunun, ihtiyaç duyulan kıvam suyunun ve yarattığı karbon emisyonunun düşük olmasının yanısıra müşterilerimiz ve Bims üreticileri tarafından tercih edilmesini sağlayan bir diğer özelliği de erken dayanımının yüksek olmasıdır.

Çimsa’nın üretmekte olduğu çimento

ürünleri için sahip olduğu;

• TSE Türk standartlarına uygunluk

belgelerine,

• EC Sertifikalarına,

• CE işareti taşıyan ve dolayısıyla Avrupa

Birliği sınırları içinde serbest dolaşım

hakkına sahip olan Çimsa çimento

ürünlerine ait detaylı bilgilere ve

• Uluslararası standartlara göre

uygulanmakta olan kalite yönetim

sistemlerine verilen, K-Q TSE-ISO-EN

9000 sistem belgelerine sahip tesislere

ait bilgilere Çimsa’nın web sitesinden

ulaşılabilir.

www.cimsa.com.tr

Yeşil ve Güvenli Tesisler Projesi kapsamında

iş sağlığı ve çevre konularının yanı

sıra, çalışanlarımıza, iş ortaklarımıza ve

toplumun her kesimine sürekli olarak kaliteli

ve güvenilir ürünler sunmak yaklaşımıyla,

kalite oditleri de dahil edilmiştir. Üç

kişiden oluşan iç denetim ekibimiz 55

kalite sorusunu içeren ve yılda üç kez

tekrarlanan denetimlerle tesislerimizin

kalite standartlarına en üst seviyede

uyumunu garanti etmek için çalışmaktadır.

Dış oditlerden farklı olarak bu denetimler

sonucu başarılı tesislerin ödüllendirilmesi,

sürekli gelişme ve iyileştirme için

motivasyon sağlamaktadır.

Çevre Dostu Çimentomuz: Süperbims

Kalite Belgelerimiz

Hazır beton tesislerimiz kalitede de en iyi olmak için yarışıyor!

38 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 39

Çimsa’nın faaliyet gösterdiği tüm iş kollarında ve

lokasyonlarda; yatırım anlaşmalarında ve

tedarikçi seçimlerinde özellikle sosyal güvenlik hukuku çerçevesindeki

insan hakları gözetimine çok önem veririz.

“EminEllerdesiniz”sloganıilebütünsel

olaraksosyaltaahütümüzüilgilitüm

paydaşlarımıziçinortayakoymaktayız.

Çimsa’daanayasaveilgiliişkanunu,

medenikanunvesosyalgüvenlikkanunları

çerçevesindecinsiyet,din,ırkvetabiyet

gözetmeksizintümçalışanlaraeşit

imkanlarveekonomik,sosyalvekültürel

haklartanırız.

Çimsa’nınfaaliyetgösterdiğitümiş

kollarındavelokasyonlarda;yatırım

anlaşmalarındavetedarikçiseçimlerinde

özelliklesosyalgüvenlikhukuku

çerçevesindekiinsanhaklarıgözetimine

çokönemveririz.Çimsa’dainsanhakları

ileilgilikonulargenellikleİSG(işsağlığıve

güvenliği)vesosyalgüvenlikçerçevesinde

değerlendirilir.Ayrımcılıkveçalışanhakları

ileilgilitümkonularKurumsalGelişimve

İnsanKaynaklarıbirimi,SA-EtikKural

DanışmanıveDisiplinKomitesi’ncetakip

edilir.

Çimsa,dörtçimentofabrikasıve

biröğütmetesisindekimaviyakalı

çalışanlarınıntopluişsözleşmesine

dahilolmasıvesilesiylesendikalhak

vehürriyetleredeolumluyaklaşır.İlgili

kanunvehükümlereuyumgereğiönemli

operasyoneldeğişikliklerde,beyazyakalı

çalışanlarımızıniçinçalışmasürelerine

bağlıolarakişkanunundaki;maviyakalı

çalışanlarımıziçinçalışmasürelerine

bağlıolarakyürürlüktebulunantopluiş

sözleşmesiihbarönelsürelerinidikkate

alırız.

ÇimsaçalışanlarıveÇimsa’yasatınalma

hizmetsözleşmelerikapsamındahizmet

verenaltişverenfirmasıpersoneli5510

sayılıSosyalGüvenlikKanunukapsamında

sosyalsigortasahibiolmakzorundadır.

Çimsa,çalışanlarınınsosyalgüvenlikprim

katkıveödemeleriherhangibiraksama

vegecikmeolmaksızıngerçekleştirir.

Hizmetsağlayıcıaltişverenfirmalarının

daişhukukuvesosyalgüvenlik

uygulamalarındakisorumluluklarıyasal

gerekliliklerçerçevesindeperiyodik

olarakkontrolederiz.Altişveren

firmalarıylayaptığımızhizmetsözleşmeve

şartnamelerindebukonulardauyulması

gerekenilgilihüküm,kuralveyaptırımlar

detaylıolarakyeralır.Altişverenfirmaları

Çimsaişyerlerindekiişsağlığıvegüvenliği

sorumlularınınyaptığıdenetlemeleredahil

olduklarındankuraldışıbiruygulamada

uyarılırlar.Hatalıuygulamalarındevamı

sözleşmeveşartnameiptaliile

sonuçlanabilir.

Altişverenfirmalarıileyaptığımızdetaylı

anlaşmalarvedüzenlidenetimlerile

çocukişçivezorlaişçiçalıştırmariski

ortadankaldırılır.Çimsaişyerlerindekiözel

güvenlikhizmetlerini5118nolukanun

kapsamındayardımcıişstatüsündealt

işverenfirmasındanalır.İlgiliözelgüvenlik

firmasıileyapılansatınalmasözleşmesinde

özelgüvenlikpersonelininilgiliinsanhakları

eğitimlerinidealmasıhükmüneyerverilir.

Çimsa’yahizmetsağlayantümşirketler

sözleşmehükümlerikapsamındaperiyodik

denetimlerdengeçmekteveprosedürlerde

belirtilenfirmaseçimesaslarınagöre

belirlenmektedir.Tedarikçilerimiziseçerken

insanhaklarınauyumungözetimi

konusundabirdeğerlendirmeyapmasak

dauyguladığımızdetaylıseçimprosedürü

sayesindebirlikteçalıştığımıztümhizmet

vemaltedarikçilerinin,işyasalarınauygun

şekildeistihdamyaratmalarınıveyasalara

uygundüzenlemeleriyerinegetirmelerini

kontrolederiz.

İNSAN HAKLARI VE EŞİT FIRSAT SUNMA YAKLAŞIMIMIZ

Sosyal Etkilerimiz

yönelikolaraktasarlanmışlardır.Bu

kapsamdageliştirilenprogramlararasında

yeralanSALT(SabancıLiderlikTakımı)

çalışmalarına,tümÇimsaüstdüzey

yönetimikatılır.Yöneticilerimizinyetkinlik

veyönetimstiligelişimiSabancıStratejik

LiderlikModeliçerçevesindetasarlanmış

programkapsamındakiaraçlarladesteklenir

vegelişimleri360derecedeğerlendirmeleri

kapsamında“bireyselgelişimplanları”ile

takipediyoruz.

Çimsaeğitimplanlamasınındiğerbireğitim

kategorisideFutureForumseğitimlerive

çalışmalarıdır.Müşterivepazarıanlama;

liderlikvepazarlamabakışaçısınıve

uygulamalarınıgüçlendiricisistematik

öğrenme;bilgiveöğrenimlerdenanlam

çıkarmaüzerinekuruluolanbuprogramda

hedeflenenyönetimanlayışınınyerleşmesini

destekleyecektemeleğitimleripazarlama

bölümüçalışanları,ortaveüstkademe

yöneticilergibifarklıhedefgruplarınauygun

olarakhazırlıyoruz.

Çimsagenelindetümçalışanlarahitap

edenveyediyıldırekipçalışması,işbirliği

veproblemçözmeyetkinliklerinigeliştirme

amacıyladüzenlediğimizÖğrenen

OrganizasyonUygulamaEkipleriEkip

ÜyeliğiveKoçlukeğitimleri,sürekligelişim

çalışmalarınınönemlibirparçasınıteşkil

etmektedir.

Teknikanlamdakieğitimvegelişim

çalışmaları;teknikbilgininsürekliliğinive

çalışanlaraaktarımınısağlamakamacıyla

ÇimentoAkademiçatısıaltındayürütüyoruz.

Sürdürülebilirbüyümehedeflerimiz

doğrultusundaveyetkinlikölçümçalışmaları

sonucundaortayaçıkanihtiyaçlardan

hareketlefarklıçalışangruplarımızayönelik

eğitimlertasarlamayıvegerçekleştirmeyi

hedefliyoruz.İlkveortakademeye

yönelikolarakSabancıHoldingtarafından

tasarlananyetkinlikveliderlikgelişim

eğitimleribuçalışmalarınönemlibirparçasını

oluşturur.

ÇALIŞANLARA SAĞLANAN YAN HAKLARYanhaklarailişkinolarakyürürlükte

bulunantümkonularücretveyanhaklar

prosedüründedetaylışekildedüzenlenmiş

veçalışanlarımızlapaylaşılmıştır.

GenelolarakÇimsa’datümbordrolu

çalışanlarımıztamzamanlı(haftada45

saat)belirsizsüreliişsözleşmesiilegörev

yapmaktadır.İşegirişanındanitibaren

yanhak(menfaat)olarak,işbüyüklüğüne

bağlıolarakmemurrolleriiletümuzman/

mühendisveüzeripozisyonlariçinözel

sağlıksigortasıveözelhayatsigortası

sağlıyoruz.Ayrıca,tümuzman/mühendis

veüzeriçalışanlarımıziçinisteğebağlı

şirketkatkılıbireyselemekliliksigortası

(BES)imkanısağlıyoruz.Beyazyakalı

çalışanlarımızınbirkısmınapozisyonve

görevtanımlarınabağlıolarakşirketaracı

vekurumsalGSMhattıtahsisediyoruz.

Ayrıca,fabrikalardakitümpersonelimize

(beyaz-maviyaka)yemekvepersonelservis

hizmetlerivefabrikadışındakiişyerlerinde

çalışanlarımıziçiniseyemekkartıveriyoruz.

MaviyakalıçalışanlarımıziçinTopluİş

Sözleşmesi’ndenilerigelensosyalveayni

yardımlarıayrıcasağlamaktayız.

İsteğebağlıbirsistemolanBESile

amaçlanançalışanlarazenginve

uzunvadebiryanhakpaketisunarak

bağlılıklarınıgüçlendirmekveeldetutmayı

etkinleştirmektir.BESuygulamasında,

çalışanınaylıkbrütücretiüzerinden%3

oranındakatkıyapmasıkoşuluyla;Çimsa

da%3oranındaişverenkatkısıyapar.

%3’ünüstündekikatkıödemesiçalışanın

kenditercihinebırakılır.Çalışanlardan

bireyselemekliliksistemindegirişaidatı

alınmazvesistemdenfaydalanabilmesi

içinçalışanınıSabancıtopluluğundaki

toplamçalışmasüresininenaz6ayolması

gerekir.Çalışanlarınsistemdenayrılmaları

durumundaBESmevzuatınaveilgili

yönetmelikleregörekesintiveödemeleri

gerçekleştirilir.2010yılındailgiliprosedür

kapsamında%3ŞirketkatkılıBES’ten

yararlanabilençalışansayısı(potansiyelve

haketmiş)184;ŞirketkatkılıBES’tenfiilen

yararlanmaktaolançalışansayısıise143

olarakgerçekleşti.Dolayısıylafiilifaydalanma

oranı%78düzeyindeolmuştur.

PERFORMANS YÖNETİM SİSTEMİ VE KARİYER GELİŞİMİPerformansyönetimsistemi,yüksek

performanskültürüvizyonumuz

çerçevesinde,işsonuçlarıvedavranışları

ölçmeyeyönelikbirsistemdir.Bireysel

hedeflersenebaşındaşirketstratejileri

doğrultusundabelirlenenişhedeflerive

bunlarıdestekleyenyetkinlikhedeflerinin

yöneticiveçalışanlartarafındanplanlanır.

Aradönemdeğerlendirmeaşamasında

gözdengeçirilenperformansdüzeyiyıl

sonundayöneticiveçalışantarafından

değerlendirilir.Performansyönetim

sistemisonuçlarınıödüllendirme,eğitim-

gelişimvekariyerplanlamasüreçlerine

yansıtmaktayız.

TopluİşSözleşmesikapsamında

değerlendirilenmaviyakalıçalışanlariçin

performansdeğerlendirmesimevcutdeğildir.

Kariyergelişimiaçısından,heryıldüzenlenen

OrganizasyonelBaşarıPlanıkapsamında

uzman/mühendisveüzeriçalışanlarımız

için(beyazyakaiçindeoran:%42)detaylı

yedeklemevekritikpozisyonlariçingelişim

planlamasıgerçekleştirmekteyiz.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Birim 2007 2008 2009 2010

Çimsa’nınçalışanlarıadınaBireyselEmeklilikSistemi’ne(BES)yaptığıkatkı(yaklaşık) BinTL 255 295 280 243

BESsisteminekatılantoplamçalışansayısı(yıliçinde) Kişi 329 345 333 324

40 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 41

ÇEVRESEL ETKİLERİMİZ

Çevre politikamız ve sürdürülebilir gelişim kararlılığımız doğrultusunda, çevresel etkilerimizi

azaltmak ve katma değer yaratmak amacıyla hedeflerimizi belirledik.

42 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 43

Emisyon miktarlarımızı 2007 yılına oranla tüm

çimento fabrikalarımızın toplamında bir ton klinker

başına %23 oranında azaltmayı başardık!

Farklıüretimaşamalarıçeşitli

emisyonlarasebepolabilen

çimentosektöründe,sorumlu

üretimanlayışımızlaemisyonlarımızıanlık

vesürekliölçümlerileizlemekte,modern

filtreteknolojileriileemisyonlarımızın

azaltımıiçinsürekliçalışmaktayız.

Enönemlipaydaşlarımızolan

çalışanlarımızınveyörehalkının,sağlığını

verahatınıkorumayıçokönemsiyoruz.

Kararlılığımızınvemodernteknoloji

filtrelerinkullanımıdadahilgerekliher

türlüönlemialmamızınbirsonucuolarak,

yönetmeliklimitdeğerlerininaltında

olanemisyonmiktarlarımızı,dahada

düşürerek2007yılınaoranlatümçimento

fabrikalarımızıntoplamındabirtonklinker

başına%23oranındaazaltmayıbaşardık!

EMİSYONLARIN YÖNETİMİÇimsa’datozvegazemisyonlarıileilgilitüm

yasallimitlereuyum,Bakanlıkçaakrediteolan

kuruluşlartarafındandüzenliolarakölçülerek

vekontroledilerekraporlanmaktadır.Toz

emisyonlarıileO2,NOx,SOxgazemisyonları

değerlerimizfabrikalarımızındönerfırın

bacalarındakiölçümcihazlarımıztarafından

dasürekliölçülmektedir.

Emisyonlarıhemspesifik(gr/ton

klinker)hemdemutlakdeğerler(ton/

yıl)olaraktakipetmekteyiz.Toz,NOx

veSOxemisyonlarıilealternatifyakıtve

hammaddelerinkullanılmasıylabirlikte

uçucuorganikbileşikler,ağırmetal

vedioksin-füranemisyonlarıölçüm

sonuçlarınıdüzenliolarakÇevreveOrman

Bakanlığı’naraporlamaktayız.

Ürettiğimizbirtonklinkerbaşına

emisyonazaltımındayakaladığımız

başarı,emisyonlarınyönetimikonusunda

gösterdiğimizözenliçabaveyasallimitlere

uymanınötesinegeçmeanlayışımızın

sonucudur.

EMİSYON AZALTIMINDAKİ BAŞARIMIZ

Eskişehir fabrikasında 2007 yılında I.

tesis ve 2008 yılı başında II. tesis döner

fırın hatlarına yeni tip modern elektrofiltre

sistemleri kurarak, toz emisyonlarında

önemli ölçüde azaltım sağladık. Ayrıca yeni

kömür değirmenine, II. tesis’ten sıcak gaz

besleyen hat üzerindeki toz siklonu da daha

verimli bir siklonla değiştirdik. 2009 Ekim

ayında saha uygulaması gerçekleştirilen bu

proje sayesinde; fırından gelen sıcak gaz

içerisindeki tozlar daha etkili bir şekilde

siklon içerisinde tutulmaya başlandı. Bu

fabrikamızda, ayrıca hammadde ve klinker

holünün yenilenmesi ve modernizasyonu

sağlanarak, kaçak toz emisyonlarında da

azaltım sağladık.

Modern Teknoloji Toz Azaltım

Sistemleri!

Niğde Fabrika sahası içerisinde

tozsuzlaştırma amacı ile torbalı filtreler

üzerinde çalışacak bir ekip kurduk.

Bu ekip, önemli noktalardaki torbalı

filtre performanslarını ölçerek gerekli

iyileştirmelerin yapılması için çalışmalarda

bulundu. Paketleme ünitesinde torbalar

üzerindeki toz ile ilgili yaşanan sıkıntılardaki

azalma, özellikle bu bölümde yapılan

çalışmanın olumlu sonuçlarının bir

göstergesi olarak ortaya çıktı.

2010 yılı Mayıs ayında İl Çevre ve

Orman Müdürlüğüne on-line emisyon

izleme sistemine bağlanarak, baca gazı

emisyonlarının sürekli takibe alındığı sistem

kurduk.

Niğde Fabrikasında Torbalı Filtre Performanslarının İyileştirilmesi ve On-Line Emisyon İzleme Sistemi Kurulması Sistemleri!

Öğrenen organizasyon çalışmalarımız

kapsamında Eskişehir’deki “Tozlanmasa”

ekibi, organizasyon prensiplerini kullanarak

yaptıkları çalışmalar sonucunda fabrikanın

birçok kısmında toz azaltıcı iyileştirme

çalışmaları yaptı. Fabrika içinde sekiz

farklı noktada yapılan ölçümlerde,

iyileştirme yapılan noktalardaki çöken

toz emisyonlarında önemli oranda düşüş

sağladığı tespit edildi.

Toz emisyonlarının azaltımı için 2009

yılında “Tozmanya” ekibi oluşturuldu.

Görülebilir toz miktarını iş sağlığı ve

güvenliği kuralları çerçevesinde azaltmayı

hedefleyen Tozmanya ekibi bu amaçla en

yoğun toz kaynaklarını belirledi. Yapılan

çalışmalar sonucunda pek çok noktada

tozsuzlaşma sağlandı. Bu çalışmayla ayrıca

toz konusunda duyarlılık da arttı.

Öğrenen Organizasyonlarımız Toz Azaltımı Konularında Ekip Çalışmalarına Devam Ediyor!

Eskişehir Fabrikası “Tozlanmasa” Projesi

Mersin Fabrikası “Tozmanya” Projesi

Çimsa olarak, Sabancı Topluluğu’nun yenilikçi ve sürdürülebilir çevre

yaklaşımını benimsedik. Faaliyetlerimizin çevresel etkilerinin bilincindeyiz ve olumsuz etkileri azaltmak için sürekli çalışmaktayız.

2010yılıitibarıylatümçimento

fabrikalarımızISO9001belgelidir.

Üççimentofabrikamızdadaçevre

veinsansağlığınıdahasistematikbir

yaklaşımlakorumakvetümçalışanların

bukonudabilinçlenmesinisağlamak

amacıylaTS-EN-ISO-14001Çevre

YönetimSistemikuruludurvebelgelidir.

Çimsa’dauyguladığımızkaliteyönetim

sitemi,çevreyönetimsistemveişsağlığı

vegüvenliğiyönetimsistemleriyledünya

klasmanındaişmükemmelliğineulaşmayı

hedefliyoruz.

Çevrepolitikamızvesürdürülebilir

gelişimkararlılığımızdoğrultusunda,

çevreseletkilerimiziazaltmakvedoğanın

korunmasınakatmadeğerkatmak

amacıylahedeflerimizibelirledik.

TOZ EMİSYONU AZALTIMINDAKİ KARARLILIĞIMIZIN SONUcU:% 23 daha az toz emisyon başarısı!

Aldığımızemisyonazaltımtedbirlerive

kararlılıklasürdürdüğümüzyatırımlarımız

sayesindetozemisyonmiktarınıyıllar

bazındaönemliorandaazalttık.Birton

klinkerinyarattığıtozemisyonmiktarını

Mersin,Eskişehir,KayseriveNiğde

çimentofabrikalarımızıntoplamında2007

yılınaoranla%23oranındaazaltarak,47

grtoz/tonklinker’edüşürdük.

BAŞARIMIZIN ARKASINDAKİ PROJE VE YATIRIMLARIMIZMevcutyönetmeliklimitdeğerlerinin

altındaolantozemisyonmiktarlarınıdaha

daazaltmakiçinyatırımlarımızakararlılıkla

devametmekteyiz.

Mersinfabrikasında,I.tesisdedöner

fırındamodernizasyonsağladık.

2009yılındabaşlayanyenitipızgaralı

soğutucuvesonmodelelektrofiltre

sistemikurulmasıçalışması2010yılında

tamamlandı.Mersin’deyenikurulanbu

sistem,tozemisyonlarınındüşmesineve

yönetmeliklimitlerininaltındaolmasına

katkısağlamaktadır.

ÇEVRE YÖNETİMİ

Çevresel Etkilerimiz

Çevre yasası ve diğer yasal şartlara uyum gösteririz. Çevresel uygulamaları yasal zorunlulukların ötesinde gerçekleştirirken uygunluğun kontrolünü sağlarız.

Çevresel etkilerimizi belirleriz.Tüm çevresel etkilerimizi belirler, hedef, program ve izleme sistematiği geliştirir, gözden geçirir ve iyileştirme amaçlı önlemler alırız.

Şirket içi kaynak kullanımını yönetiriz.Altyapı, teknoloji, finans ve insan kaynaklarında organizasyonel rol, sorumluluk ve yetkileri belirler, çalışanlarımızın çevre bilincini geliştirmelerini sağlarız.

Uygulamalarımızda sistematiklik sağlar, işletmeler arası sinerji yaratırız.İşletme standartlarımızı önleyici yaklaşımla hazırlar, çalışanlarımız, tedarikçilerimiz, müteahhitlerimiz dahil herkesin uygulamasını sağlarız.

Faaliyetlerimizi gerçekleştirirken çevreye zarar getirebilecek riskleri proaktif yaklaşımla tespit eder; bunları en aza indirecek önlemleri zamanında, eksiksiz olarak almaya çalışırız.

Çevresel performansımızı sürekli iyileştirmeye çalışır ve gözden geçiririz.Enerji ve atık yönetimi, doğal kaynak kullanımı konularında hedefler belirler ve uygularız.

Temiz ürün ve temiz üretim teknolojileriyle sürekli iyileştirmeyi hedeflerken, ürün ve hizmetlerimizin çevresel sorumluluğunu üstleniriz.

Faaliyetlerimizi yalın bir şekilde raporlarken, bilgiye erişimi kolaylaştırırız.

Sabancı Topluluk İçi Çevre Politikası

Gerekleri

ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI TOZ EMİSYONLARI

Toz/tonklinker61

36 37

47

2007 2008 2009 2010

44 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 45

HAZIR BETON ÜRETİM TESİSLERİMİZDE EMİSYONLARIN YÖNETİMİHazırbetonüretimtesislerimizde

tozemisyonları,ÇevreveOrman

Bakanlığı’ncayetkilendirilmişkuruluşlarca

yönetmeliklereuygunolarakdüzenli

periyotlarlaölçülmektedir.Buölçümlerin

sonuçlarınıraporlamaktavetakibini

yapmaktayız.

2007-2009yıllarıarasındayirmiyedi

hazırbetontesisineaithavadaasılıtoz

emisyonölçümortalaması1,21mg/

Nm3’tür.Ölçümsonuçlarımızyönetmelik

limitdeğerlerininaltındadır.Hazırbeton

tesislerimizdetozemisyonlarımızı

dahadaazaltmakiçinpekçokyatırım

yapmaktayız.Bunlarınbirkısmıyandayer

almaktadır.

Toz Emisyonlarının Azaltılması

Çalışmaları

Siloüzerlerinefiltresistemlerikurarak

çimentodolumuesnasındadoğacak

tozumalarıenazaindirgedik.

Kapalı Bunker Sistemi:

Tesislerimizde bunker’lerin üstünü ve

çevresi kapatmak suretiyle tozumayı

önleyici tedbirler aldık.

Agrega Sahası Stokhollerinin Kapatılması:

Tozumayı en az seviyeye indirmek amacıyla

agrega sahalarında stokhollerin çevresini ve

üzerini kapattık.

Yatay Bantların ve Üretim Mikserlerinin Kapatılması:

Tesislerimizde üretime agrega taşıyan yatay

bantları kapatarak bandın çalışmasından

doğacak tozumayı önledik. Yine beton

karışımını sağlayan mikser çevresini

tamamen kapatarak tozumalara karşı

önleyici tedbirler aldık.

Tesis Çevre Duvarlarının Saç Levhalarla Kapatılması:

Tesis çevresini saç paneller ile kapattık. Bu

yatırımın rüzgar kesici özelliğiyle tozumayı

önledik ve tesis içi gürültünün dışarıya

yansımasını minimum seviyeye indirgedik.

Çevresel Etkilerimiz

Hedefler

Tozemisyonlarınısürekliazaltmayayönelik

olarak,fabrikalarımızdakielektrofiltrelerin

ileriteknolojiürünütorbalıfiltrelere

çevrilmesiiçinçalışmalarabaşladık.

İleriTeknolojiürünütorbalıfiltrelerin

kullanılmasıilebirliktedönerfırın

bacalarındatozemisyonlarını,gelecekteki

yönetmeliklereuygunolarak,endüşük

düzeyegetirmeyiplanlıyoruz.

“AtıklarınYakılmasınaİlişkinYönetmelik”

gereğinceeskiveyeniyapılantesislerde

120mg/Nm3ve50mg/Nm3olantoz

emisyonlimitdeğerlerininbazımuafiyetler

hariç2013yılındanitibaren30mg/Nm3’e

düşürülmesiistenmektedir.Bunedenle,

sözkonusumevcutelektrofiltrelerintorbalı

filtreleredönüştürülmesiyönündegerekli

yatırımlarıgerçekleştireceğiz.

Dönerfırınbacalarındakiağırmetaller,

uçucuorganikbileşiklervedioksin-furan

emisyondeğerlerini“AtıklarınYakılmasına

İlişkinYönetmelik”emisyonlimitlerine

uyumunudevamettirmekiçinbelirlemiş

olduğumuz“AtıkKabulKriterlerini”

kararlılıklauygulamayadevamedeceğiz.

Fırınlardaiyibiryanmasağlayacağız

veotomatikatıkbeslemesistemlerini

kurmayadevamedeceğiz.

Niğdefabrikamızdadönerfırın

bacaemisyonölçümlerimizÇevreİl

Müdürlüğü’neon-lineolarakbağlandı

veyakınzamandadiğerçimento

fabrikalarımızdaon-lineemisyonizleme

sisteminegeçmesiniplanlamaktayız.

NOx EMİSYONU Çimentofabriikamızdadönerfırın

bacalarındaNOxemisyonu2010yılında

1659gr/tonklinkerolarakgerçekleşti.

SondörtyıldakitümNOxemisyon

değerlerimiz,yönetmeliklimitdeğerinin

altındadır.

SOx EMİSYONU Çimentofabrikalarımızdadönerfırın

bacalarındaherzamanSOxemisyonu

sıfırayakınçıkmaktaolup,yönetmeliklimit

değerininaltındadır.

ESER MİKTARLARDAKİ DİĞER EMİSYONLARTümçimentofabrikalarımızda,dönerfırın

bacalarındaherüçaydabiruçucuorganik

bileşiklerini,heraltıaydabirağırmetal

ölçümleriniveyıldabirkezdedioksin/

füranlarıperiyodikolarakölçtürmekteve

takipetmekteyiz.

Düzenliölçümleriyapılanuçucuorganik

bileşenler(VOC’lar),ağırmetalvedioksin-

furanlarçokdüşük-esermiktarlarda

çıkmaktadır.Dönerfırınbacalarında

yapılandüzenliölçümlerinsonuçları

aşağıdakitablodaverilmektedir.

Çimsaçimentofabrikalarında,atık

denemeyakmalarısonucundadönerfırın

bacalarındayapılan,ağırmetal,uçucu

organikbileşiklervedioksin/furanölçüm

sonuçları,ilgiliyönetmeliklimitdeğerlerinin

oldukçaaltındadır.

ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI NOx EMİSYONLARI

1442

2007 2008 2009 2010

1451

17311659

gr/tonklinker

ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI TOPLAMINDA AĞIR METAL, UÇUcU

ORGANİK BİLEŞİK VE DİOKSİN/FURAN SPESİFİK ÖLÇÜM SONUÇLARI

Spesifik (gr/ton klinker)

2007 2008 2009 2010

Ağır Metaller* 0,006 0,001 0,002 0,020

Uçucu Organik Bileşikler 44 91 62 47

Spesifik (µg/ton klinker)

Dioksin/furan 0,015 0,027 0,065 0,024

*Cd + Tl + Hg

46 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 47

yılında14.650ton’aulaşmıştır.Yaptığımız

yatırımlarlakullanımmiktarıartanatık

yağ,motoryağıvesintineatığıgibisıvı

yakıtların,alternatifyakıtikameoranı

artışındaetkisibüyüktür.

AtıkyağlarıileAkdenizbölgesindeki

limanlardantedarikettiğimizsintine,slaç

veslopatıklarınıalternatifyakıtolarak

değerlendirerekkömür,petrokokgibi

gelenekselyakıttüketimimiziazaltmaya

devamedeceğiz.

ALTERNATİF YAKIT VE HAMMADDE YÖNETİMİAtıklarınçimentofabrikalarındabirlikte

yakılması-işlenmesi,ABmevzuatıuyarınca

“gerikazanımişlemi”olarakkabul

edilmektedir.2010yılında,atıkbertarafına

ilişkintümyasalzorunluluklarıvegerekli

şartlarıyerinegetirerekmevcutatıkyakma

lisanslarınıdörtfabrikadadayenileyerek,

atıkmenülistelerineyeniatıklarıekledik.

Merkezofiste,ÇevreveAlternatifYakıtve

HammaddeMüdürlüğünüoluşturduk.Atık

teminini,kurduğumuzMüdürlükvedört

fabrikadakiÇevreSorumlularıilebirlikte

çalışaraksağlamaktayız.

Atıklarınyakılmasındanveişlenmesinden

oluşabilecekemisyonlarınyönetmeliklere

uygunluğununkontrolü,üretimprosesinin

verimliliğininsağlanması,çimentoyarı

mamulüolanklinkerkalitesininyüksek

tutulmasıveişsağlığıvegüvenliği

standartlarınınsağlanmasıamacıylaAtık

YönetimSistemi’nioluşturduk.

Atık Yönetim Sistemi

Atıkyönetimsistemiçerçevesinde

alternatifyakıtlarınsağlıklıvegüvenli

birbiçimdeyakılabilmesivealternatif

hammaddelerinprosesekatılabilmesi

içinatıkkabulprosedürüileatıkkabul

kriterlerigeliştirdik.Bunagöreherbir

atıküreticisindengelenatıklardanalınan

numunelerinfizikselvekimyasalanaliz

sonuçlarınınbelirlediğimizkabulkriterleri

değerleriyleuyumluluğunukontrol

etmekteyiz.Ayrıca,sözkonusuatıkların

oluşturabileceğiemisyonmiktarıve

klinkerdekideğerlerhesaplamaktayız.

Atığınkullanımkararıbuaraştırmalarve

hesaplamalarsonundaverilmektedir.

SÜRDÜRÜLEBİLİR KAYNAK KULLANIMIAlternatifhammaddekullanımıyla

ilgiliolaraköncelikletümtesislerimiz

içinalternatifhammaddehesaplama

metodolojisinitanımladık.Tesisler

bazındaveÇimsaçimentofabrikaları

toplamındakullanımoranlarımızıDünya

SürdürülebilirKalkınmaİşKonseyi

ÇimentoSürdürülebilirlikİnisiyatifinin(CSI)

metodolojisiileuyumluolarakhesapladık.

Çimsaçimentofabrikalarıtoplamında-

çimentoveklinkerüretimhammaddeleri

içindekialternatifhammaddekullanım

oranımızaşağıdakitablodaverilmiştir.

Tümdünyadaetkiliolanekonomik

krizsebebiylealternatifhammadde

bulunabilirliğiazalmış,budurum

maliyetleriartıraraktemindezorluklar

ortayaçıkarmıştır.Busebeplerlegri

çimentoüretimindekialternatifhammadde

kullanımımız(kurubazlı)2007yılında

yakaladığımızoranagörebirmiktar

düşmüşolsada,2010yılındatekrarartışa

geçerek%1,01’eulaşarak64.681ton

olarakgerçekleşti.

Alternatifhammaddedağılımındaen

büyükpayı,Mersinfabrikamızdaquarsit

şlamatığıvedolomittaşıtozualmakta,

bunuslimatığıizlemektedir.Eskişehir

fabrikasındaiseseramikkırığı,alçıkalıbı

kırığıveseramikatıkçamurualternatif

hammaddeolarakdeğerlendirilmektedir.

Hazırbetonüretimindeise,2010yılında

78.614tonuçucukülüdeğerlendirerek,

kaynaklarınsürdürülebilirkullanımınakatkı

sağladık.

ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI ALTERNATİF HAMMADDE İKAME ORANI

2007 2008 2009 2010

%3,28

%1,3

%0,76%1,01

Griçimentoüretimineaittir.

Çevresel Etkilerimiz

Çimsa’da çeşitli sanayilerin yan ürünlerinin

ve atıklarının çimento fırınında kullanımıyla, bir ton çimento üretimi için

daha az birincil fosil yakıt ve hammadde tüketerek,

gelecek nesillerin kaynak ihtiyacına saygı

gösteriyoruz. Hem ekonomik hem de

sosyal açıdan yararı olan bu uygulamayla atık yönetimine katkı

sağlıyoruz.

Enerjivehammaddekullanımı

yoğunolançimentosektöründe

doğalkaynaklarıenverimli

şekildekullanaraksürdürülebilirgelişimi

destekliyoruz.Buamaçlayenilenemeyen

birincilyakıtlarınvedoğalhammaddelerin

alternatifleriyleikameedilmesineönem

veriyoruz.Böylecedoğalkaynakları

korurken,önemlibirçevrevetoplumsal

sorunolanatıklarınbertarafınaçözüm

getiriyorvekarbondioksitsalınımında

daazalmasağlıyoruz.Alternatifyakıtve

hammaddelerinsistemegüvenliolarak

katılabilmesiveprosesverimliliğinin

korunmasıiçingerekliyatırımlarıhızla

yapmaktaveheryılalternatifyakıt

kullanımoranımızıarttırmaktayız.Bu

çalışmalarımızdapaydaşlarımızın

düşüncelerinideönemsiyorveonlarla

diyaloğumuzuartırmayayönelikçalışıyoruz.

Kalorifikdeğeriolanatıkları,birincilfosil

yakıtlarınyerinealternatifyakıtolarak

kullanıyoruz.Kalsiyum,silis,demir,

alüminyumgibimineralleriiçerenatıkve

sanayiyanürünleriniisefabrikalarımıza

bağlıocaklardançıkarılandoğal

hammaddelerinyerinealternatifhammadde

olarakkullanıyoruz.Böylece,yüksek

miktardayakıtvehammaddekullanımı

gerektirençimentoüretiminde,alternatif

yakıtvehammaddeleriikameederek,

yenilenemezfosilyakıtlaravedoğal

kaynaklarabağımlılığımızıazaltıyorvebu

kaynaklarınkorunmasınakatkısağlıyoruz.

Bununlabirlikte,karbondioksitsalınımında

daazalmasağlıyoruz.

Alternatifyakıtlardanolanarıtmaçamuru,

karbondioksitemisyonuaçısındannötr

olduğukabuledilensafbiyokütleden

oluşmaktavebunaekolarakpekçok

alternatifyakıtta,içindebulunanodun

yadakağıtparçalarınedeniyleyüksek

miktardabiyokütleiçermekteolup,CO2

emisyonlarınınazaltılmasınısağlamaktadır.

Ancakçimentofabrikalarımızdahertür

atıkmalzemebirincilyakıtlarlabirlikte

yakılamamaktayadaişlenememektedir.

Çimentosanayindebirincilyakıtlarlabirlikte

yakılmasınaveişlenmesineuygunolmayan

atıklaraörnekolarak,nükleeratıklar,

bulaşıcıtıbbiatıklar,bataryalarıntümüve

işlemdengeçmemişkarışıkbelediyeatıkları

gösterilebilir.

Sürdürülebilir Büyüme Anlayışıyla

Toplumun Ürettiği Atıkların

Bertarafına Yönelik Uzun Vadeli ve

Sağlam Çözümler Getirmek

Çimentofabrikalarımızda,II.kategori

atıkyağlar,sintineatıkları,ömrünü

tamamlamışlastikler,plastikler,kontamine

atıklargibiatıklar,alternatifyakıtolarak

değerlendirilebilmektedir.

2007’dekalorifikolarak%0,01olan

alternatifyakıtikameoranımız2010

yılında%3,36’yayükselmiştir.Böylece

sondörtyıldaartarakdevameden

alternatifyakıtkullanımmiktarı2010

SÜRDÜRÜLEBİLİR KAYNAK YÖNETİMİ

ÇİMSA ÇİMENTO GRUBU ALTERNATİF YAKIT İKAME ORANI

2007 2008 2009 2010

%0,01

%0,33

%2,65

%3,36%kalorifikolarak

2012 hedefimiz %4,7

48 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 49

İklim değişikliğinin çevresel bir sorun olmasının yanında sürdürülebilir kalkınmanın bir konusu olduğunu düşünüyoruz.

Küreseliklimdeğişikliğiilemücadele

çabalarımızdakarbondioksit

emisyonununazaltımınayönelik

olaraktermikveelektrikenerjiverimliliğiile

alternatifyakıtkullanımıüzerineodaklandık.

Küreselısınmanıntemelnedeninin

karbondioksitgazıolduğubilinmektedir.

Çimentosanayindetoplamkarbondioksit

emisyonununyarısıhammaddenin

kalsinasyonusürecindeortayaçıkmaktadır.

Yakıtsarfiyatınabağlıemisyonlar%40,

taşımacılıkveelektriktüketimide%10’luk

payıoluşturmaktadır.

KyotoProtokolü’ne2009yılındataraf

olanTürkiye’nin2008-2012dönemiiçin

sayısallaştırılmışemisyonazaltımtaahhüdü

bulunmamaktadır.Ancak,Çimsaolarak

ikliminkorunmasınaverdiğimizönemle

gönüllüolarakfabrikalarımızdakiçimento

üretimfaaliyetlerindenkaynaklanan

karbondioksitemisyonlarınıhesaplıyorve

takipediyoruz.HesaplamalarımızıİşDünyası

veSürdürülebilirlikKalkınmaDerneği’ne

(WBCSD)bağlıÇimentoSürdürülebilirlik

İnisiyatifi’ningeliştirdiğimetodolojiye

uygunolarakyapmaktayız.Sorumluluk

anlayışımızınbirsonucuolarakgönüllü

olarakyaptığımızkarbondioksithesaplarına

göre,2010yılındaçimentofabrikaları

veöğütmetesisikaynaklıtoplambrüt

doğrudankarbondioksitemisyonumuz4,1

milyonton’dur.Birtongriçimentomsuürün

başınadüşenbrütkarbonemisyonumuzise

699kgCO2/tonçimentomsudur.

Hammaddeveenerjiyoğunçimento

sektöründekonvensiyonelyakıtlarınyerine

alternatifyakıtlarınkullanılmasıylasera

gazıemisyonlarındakidolaylıazaltım,

belirlibirorandakazanılmışemisyonhakkı

kapsamındadeğerlendirilebilmektedir.

Türkiye’deyürürlükteolanbirulusal

karbondioksitemisyonmevzuatı

bulunmamasısebebiylebuorantanımlı

değildir.Brütemisyonmiktarından,

kazanılmışemisyonhakkınınçıkarılmasıyla

bulunannetemisyondeğerleribusebeple

rapordabeyanedilmemiştir.

Çimsaolarak,2012sonrasıdönemiCO2

emisyonuazaltımhedeflerimizdeTürkiye’nin

imzalayacağıuluslararasıanlaşmalarave

TÇMB’ninalacağıkararauyumluolacağız.

İKLİMİN KORUNMASI Kalsinasyon Prosesi: Kalker çimentonun

en önemli ve yüzde olarak en yüksek

miktarda kullanılan hammaddesidir ve

genellikle yüksek miktarda kireçtaşı (CaCO3)

ihtiva eder. Kalkerin ihtiva ettiği kireçtaşının

(CaCO3), klinkerin üretimi sırasında,

kimyasal reaksiyonu (kalsinasyon) sonucu

CO2 gazı ortaya çıkar.

CaCO3 + ısı CaO + CO2

Yakıt Kullanımı: Yakıtların enerji elde

edilmesi amacıyla yakılması sonucu ortaya

CO2 emisyonu çıkar.

Lojistik/taşıma faaliyeti: Hammaddelerin

ve ara mamullerin tesis sınırları içinde

nakliyesi sırasında CO2 emisyonu ortaya

çıkar.

Elektrik tüketimi: Dışarıdan satın alınan

elektrik enerjisinin üretiminde CO2 emisyonu

ortaya çıkar. (Dolaylı emisyon)

Doğrudan Emisyonlar: Raporlama yapan

kurumun sahip olduğu ya da denetim

altında tuttuğu bütün kaynaklardan

doğan emisyonlardır. Örneğin yakmadan

kaynaklanan emisyonlar bu kategori içinde

hesaplanır.

Dolaylı cO2 emisyonu: Raporlama yapan

kurumun faaliyetlerinin sonucu olarak

ortaya çıkan, ama başka bir kurumun

sahip olduğu ya da denetim altında tuttuğu

kaynaklarda üretilen emisyonlardır. Satın

alınan elektrik üretimi kaynaklı sera gazı

emisyonları bu grupta hesaplanır.

Çimento üretiminde başlıca karbondioksit emisyonu kaynakları:

SPESİFİK cO2 EMİSYONUÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI VE ÖĞÜTME TESİSİ

TOPLAM BRÜT DOĞRUDAN cO2 EMİSYONU

3,5

4,1 4,14,0

2007 2008 2009 2010

milyonton/yıl

Çevresel Etkilerimiz

Zorluklar

Alternatifyakıtlarınteminindeve

sürekliliğininsağlanmasındazorluklar

yaşamaktayız.Atıklisanslarımızda

belirtilenatıkikamekapasitelerimize

yakınmiktarlardaatıkteminedilmesi

durumunda,Çimsaçimentofırınlardaki

yakmatecrübemizsayesindeveenyeni

teknolojilerikullanarak,atıkikameoranımızı

artırabileceğimizeinanmaktayız.

Alternatifhammaddemalzemeleri,sanayi

yanürünleriolmalarınedeniylebulunabilirliği

vesürekliliğizordur.Lojistikvestoklama

maliyetlerininyüksekolmasınedeniyle

fabrikalarınbulunduğubölgelereyakın

tedarikkaynaklarınaöncelikvermekteyiz.

2009yılında,ekonomikkrizindeetkisiyle

yüksekfırıncürufubulunabilirliğiazalmışve

maliyetleriyükselmiştir.

AncakÇimsaolarak,sürdürülebilirgelişim

konusundakikararlılığımızlayenialternatif

hammaddearayışlarınadevametmekteyiz.

Kayserifabrikasındabelediyedenalınan

üretimkalıntısıignimbiritiledeneme

çalışmasıyapılmıştır.Ancakklinkerin

pişmesiaşamasındaolumsuzetkileri

sebebiylekullanımınadevamedilememiştir.

AKSİYON VE YATIRIMLARIMIZAlternatifyakıtlarınüretimsisteminegüvenli

olarakdahiledilebilmesi,prosesverimliliğinin

korunabilmesiveikameoranlarının

artırılabilmesiiçinyatırımgereksinimlerini

belirledik.İlkdönemlerdeatıkyağların,

sintineatıklarınınveömrünütamamlamış

lastiklerinbertarafınayönelikolarakbaşlayan

yatırımfaaliyetlerimizi,kontamineatıkların

bertarafınısağlayacakdiğerbirotomatikatık

beslemesisteminin,Eskişehirfabrikasında

2010yılısonunadoğrudevreyealınmasıile

artırarakdevamettirdik.

•OtomatikKontamineAtıkBesleme

Sistemi,Eskişehirfabrikasındakuruldu.

KontamineatıklarıIIfırınabeslemeküzere

devreyealındı.Çeşitliendüstrilerinatıkları

butesistedeğerlendirilmektedir.

•ÖmrünüTamamlamışLastikler,Mersin,

KayseriveEskişehirveNiğdefabrikalarında

fırınlarabeslenerek,bertarafedilmektedir

•AtıkYağveSintineAtıkBesleme

SistemleriniMersin,Eskişehir,Kayseri

veNiğdefabrikalarımızdakurduk.Bu

kapsamdaatıkyağvesintineatıklarının

depolanmasıiçintanklaryaptık.Bu

atıklarıdönerfırınanaalevborusundan,

fırınlaraotomatikolarakverecekbesleme

sistemlerinidevreyealdık.

Hedefimiz

ÇimsaolarakTürkiye’deatıkbertarafı

konusundaöncüolmayıistiyoruz.

Türkiye’deçimentofabrikalarımızın

bulunduğubölgelerdekiatıklarıbertaraf

etmeğeherzamanhazırız.ÇevreveOrman

Bakanlığı’ndanatıklisanslarınıalmamız,

yenilememizve2011yılınınikincidevresinde

EskişehirfabrikasındaHOTDISCotomatik

atıkbeslemesistemiprojesinindevreye

girecekolması,bukonudakikararlılığımızın

önemlibirgöstergesidir.Amacımız,

mümkünolduğuncaenerjigerikazanımı

yaparak,birincilyakıt(Kömür,petrokokvb.)

kullanımoranlarımızıdüşürerek,madencilik

ihtiyacınıazaltmakveCO2emisyonlarında

tasarrufsağlamaktır.

HOTDISC“OtomatikAtıkBesleme

Sistemi”projesini2012yılıbaşlarında

Eskişehirfabrikamızdadevreyegirmesini

planlamaktayız.Sözkonusuprojenin

dizaynı,bualandauzmanuluslararasıbir

firmatarafındanyapılmıştır.HOTDISCprojesi

yüksekmiktardaalternatifyakıtkullanımına

sahipbirsistemolup,fırınproses

operasyonunu,dönerfırınbacalarındaki

emisyonlarıveürünkalitesinikontrolaltına

almaktadır.Busistemintamkapasite

devreyegirmesiylebirliktefabrikanıntoplam

kalorifiktüketiminin%30’unuatıklardangeri

kazanmasıhedeflenmektedir.

Mersin Serbest Bölge Limanı’na yanaşan

gemilerin sintine yağı, susuzlaştırma

işleminden geçtikten sonra fabrikamıza

gelmekte, tankta depolanmasının

ardından, kalan suyun ayrılması için

separatör ünitesinden geçirilip döner fırına

beslenerek, yakılmaktadır. Ayrıca Petrol

Sanayi Derneği (PETDER) tarafından Adana

ve Mersin bölgesindeki benzin istasyonları

ile birlikte diğer firmaların atık yağ ve

atık motor yağları da toplanarak fırında

yakılmaktadır.

Kayseri Fabrikası TS EN 197 CEM IV/B (P)

32,5 R standardında puzzolanik çimento

üretmektedir. Bu üretimde katkı olarak

“tras” kullanılmaktadır.

Kayseri “tras kurutma projesi”, 180 km

mesafede olan ocaktan sağlanan trasın

yerine, 10,3 km gibi yakın bir mesafede

bulunan ocaktan nemli olarak çıkan trasın

kurutularak kullanılabilmesine imkan

sağladı.

Üstün başarıyla tamamlanan bu ARGE

projesi,

• Yeni bir kurutma ünitesi kurumu

• Kurutmak için ilave yakıt tüketimi

gerektirmemektedir. Bu özgün proje

TEYDEP 1501 Sanayi ARGE projesi olarak

TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir.

Mersin Fabrikası sintine çıkış tankı

Alternatif Yakıt Kullanımı ile Mersin Fabrikamız Geleceğe Yatırım Yapıyor...

Kayseri Fabrikası Tras Kurutma Projesi

2007 2008 2009 2010

740

720

730

710

700

Sp

esifi

k C

O2 em

isyo

nlar

ı(k

g C

O2/

t çi

men

tom

su)

690

680

691

709706

699

670

660

50 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 51

Niğde fırın performansı iyileştirildi:

• Fırın prosesi rehabilite edildi.

• Yanma iyileştirildi.

• Klinker soğutma optimizasyonu ile

reküperasyon randımanı arttırıldı.

Bu çalışmaların neticesinde;

• Fırın kapasitesi 391.000 t/yıl’dan

420.000 t/yıl’a çıkarıldı.

• Klinker Kalitesi ve dayanımları 8 ile 10

MPa artırıldı.

• Bir kilo klinker üretimi için, tüketilen ısı

miktarı 130 kcal/kg klinker azaltıldı.

• 7.300 ton/yıl ithal fosil yakıt (petrokok)

tasarruf edildi.

Eskişehir fırın performansı iyileştirildi:

• Fırın prosesi rehabilite edildi.

• Klinker soğutma yeni nesil soğutma ile

değiştirildi.

• Siklonlar değiştirildi.

• Alev borusu değiştirildi.

• Yeni Elektrofiltre sistemi kuruldu.

Bu çalışmaların neticesinde:

• Fırın kapasitesi 400.000 ton/yıl’dan

600.000t/yıl’a çıkarıldı.

• Bir kilo klinker üretimi için, tüketilen ısı

miktarı 110 kcal azaltıldı.

11.000 ton/yıl ithal fosil yakıt (steamcoal)

tasarruf edildi.

Niğde Fabrikası

Eskişehir Fabrikası

ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI VE ÖĞÜTME TESİSİ TOPLAM ELEKTRİK ENERJİSİ TÜKETİMİ

2007

1.732

2.100

1.900

1.700

1.500

1.300

1.100

700

1.949 1.902 1.986

2008 2009 2010

To

pla

m e

nerj

i Kul

lanı

mı (

TJ)

Toplam termik enerji

900

2007 2008 2009 2010

2007 2008 2009 2010

Elektrik(TJ/y) 7,0 11,2 11,3 13,3

Elektrik(TJ/y) 4,5 2,9 6,1 9,5

Hazırbetonüretimtesislerimizeaitelektriktüketimbilgileriaşağıdadır.

23Hazırbetontesisininelektriktüketimidahiledilmiştir.

Agregafaaliyetlerimizeaitelektriktüketimiaşağıdaverilmektedir.

Agregafaaliyetlerineaitelektriktüketimimüteahhitfirmatarafındangerçekleşmektedir.

KLİNKER/ÇİMENTO ORANI (%)

2007

79,1

82,1

80,4

2008

81,7

2009 2010

Çim

ento

dak

i klin

ker

ora

nı (%

)

70

72

74

76

78

80

82

84

86

88

90

Çimento üretimi yüksek derecede enerji yoğun

bir süreçtir. Enerji ihtiyacının hızla arttığı

ama kaynakların gittikçe azaldığı dünyada,

enerji yoğun sanayi sektörlerinde enerjinin

verimli kullanılması büyük önem kazanmıştır.

Çimsa olarak, daha az enerji tüketen modern

üretim prosesleriyle enerji kullanımı kaynaklı

emisyonları azaltmayı amaçlıyoruz.

Çevresel Etkilerimiz

Çimentosanayindeenerji

tüketimiileseragazıemisyonları

arasındasıkıbirilişkivardır.

Dolayısıyla,sektördekiseragazı

emisyonlarınınazaltılmasıiçinenerji

verimliliğininartırılmasıgerekmektedir.

Yapılanaraştırmalargöstermektedirki,

Türkiye’deçimentosektörününtoplam

karbondioksitemisyonlarıiçindekipayı

dünyaortalamasınınüstündedir.Bu

durumenerjiverimliliğininöneminidaha

daartırmaktadır.Çimentoüretiminde

enerjieldeetmekamacıylaçokçeşitlitipte

yakıtlarkullanılmaktadır.Kullanılanyakıt

tipideemisyonlarınmiktarıüzerindeetkili

olmaktadır.

TERMİK ENERJİÇimsaolarak,dahaazenerjitüketen

modernüretimprosesleriyleenerjikullanımı

kaynaklıemisyonlarıazaltmayıamaçlıyoruz.

2010yılındaAnkaraöğütmetesisiile

çimentofabrikalarımızdaalternatifyakıtlar

dadahiltoplamenerjitüketimimiz11.833

*TJolarakgerçekleşmiştir.2007yılında

3.420MJ/tonklinkerolanfırınspesifikısı

tüketimimiz2010yılında3.292MJ/ton

klinkeredüşmüştür.

Termikenerjide%96,64(kalorifikbazlı)

oranıylaenbüyükkaynakbirincil(geleneksel)

yakıtlarolankömür,petrokok,doğalgaz,linyit

vefueloil’dir.Atıklarıbirincilyakıtlaraalternatif

olarakkullanarak,hemdoğalkaynakların

korunmasınakatkıdabulunuyorhemde

dahaazkarbondioksitsalınmasınadestek

veriyoruz.Atıkyağ,sintineatıklarıveömrünü

tamamlamışlastikkullanımmiktarlarımızın

artmasıyla2010yılındatoplamenerji

tüketimimizin%3,36’sıalternatifyakıtlardan

karşılanmıştır.Buoranınartırılması

konusundaçalışmalarımızadevamediyoruz.

Birtonklinkerüretimiiçinharcananenerji

miktarındakiazalmaisefabrikalarımızda

yapılaniyileştirmevemodernizasyon

çalışmalarınınsonucudur.

*:(1cal=4,18julalınmıştır)

ELEKTRİK ENERJİSİÇimsaÇimentoFabrikalarıveÖğütme

TesisiToplamElektrikEnerjisiTüketimi

Çimentofabrikalarıileöğütmetesisi2010

yılıtoplamelektriktüketimimiz1.986TJ

(551,6GWh)oldu.

KLİNKER/ÇİMENTO ORANIÜretimiyüksekenerjigerektirenklinkeri,

uçucukülvedemir-çeliksanayiartığıcüruf

gibiısılişlemgerektirmeyen,çimentomsu

malzemelerileikameederek,çimento

üretimiiçinharcanacakenerjitüketiminde

azaltımsağlamaktayız.Yıllarbazındaki,

Çimsaçimentofabrikalarıklinker/çimento

oranlarımızyansayfadakitabloda

verilmektedir.

HAZIR BETON ÜRETİMİNDE KATKILI ÇİMENTO KULLANIMIHazırbeton,üretimindekatkılıçimento

kullanımınabüyükönemveriyoruz.Daha

azçimentovedolayısıyladahaazklinker

kullanarakgerçekleştirdiğimizhazırbeton

üretimiyle,çimentoveklinkerüretiminin

olumsuzçevreseletkilerininazaltımınada

dolaylıolarakkatkısağlıyoruz.

ENERJİNİN VERİMLİ KULLANIMI

ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI TOPLAM TERMİK ENERJİ TÜKETİMİ

2007

12.500

10.500

8.500

6.500

To

pla

m e

nerj

i Kul

lanı

mı (

TJ)

Sp

esifi

k te

rmik

ene

rji k

ulla

nım

ı(M

J/to

n kl

inke

r)

4.500

2.500

500

Toplam termik enerji Spesifik klinker

2.500

2.700

2.900

3.100

3.300

3.500

3.700

3.900

9.347

12.004 12.054 11.833

3.2923.367

3.410

2008 2009 2010

3.420

52 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 53

Doğaya duyduğumuz saygı ve sorumluluk

anlayışımızla çevresel etkilerimizi azaltmak ve çevreyi korumaya

yönelik pekçok yatırım ve harcama yapmaktayız.

Sürdürülebilirlik raporlama dönemi olan

2007-2010 yılllarında Çimsa çimento

fabrikalarımız toplamında çevre koruma yatırım

ve harcamalarımız 33,9 milyon TL’ye ulaştı.

Doğayaduyduğumuzsaygıve

sorumlulukanlayışımızlaçevresel

etkilerimiziazaltmakveçevreyi

korumayayönelikpekçokyatırımve

harcamayapmaktayız.

Sürdürülebilirlikraporlamadönemiolan

2007-2010yılllarındaÇimsaçimento

fabrikalarımıztoplamındaçevrekoruma

yatırımveharcamalarımızolarak

33,9milyonTL’yeulaştı.Buyatırım

tutarına2007-2008yıllarındaEskişehir

fabrikasındaemisyonlarınazaltımına

yönelikolarakyenilenenelektrofiltretutarı

8,4milyonTLdedahildir.

Tümdünyayıetkisialtınaalanglobal

ekonomikkrizinetkileriniyeniatlatmaya

başladığımızböylebirdönemde,biz

sürdürülebilirgelişimkonusundaki

kararlılığımızlaçevreyatırımlarımızıdaha

daartırdık.2010yılındaÇimsaçimento

grubutoplamçevreselharcamalarımızın

tutarı17,3milyonTLoldu.

Bututarıniçindekienbüyükpayı,(15,2

milyonTL)çevreyeolanduyarlılığımız

vepaydaşlarımızaduyduğumuz

sorumlulukanlayışımızlastandart

teknolojilerinötesindeentemiz

teknolojilerinkurulumunayönelikolarak

yaptığımızyatırımlaroluşturmaktadır.

BuyatırımlarımızınbaşındaMersin

fabrikasındakurmaktaolduğumuz

atıkgazdanelektriküretmeprojemiz

yeralmaktadır.AyrıcaMersinI.tesiste

elektrofiltrelerintorbalıfiltreyeçevrilmesiile

Eskişehirfabrikasıkapalıklinkersilosuve

stokholyapılmasıveHOTDISKprojemiz

diğerenbüyükçevreyatırımlarımız

arasındadır.

Atıklarınbertarafı,arıtımsarfmalzemeleri

veçevreperformansımızıiyileştirmeye

yönelikolarak2010yılındayaklaşık

olarak1milyonTLharcadık.Yeniçıkan

yönetmelikgereğinceödenenmaden

ocaklarıiçinçevreyeuyumteminat

bedelidahilolarakçevreselyönetim

harcamalarımızise1,1milyonTLoldu.

Hazırbetonüretimtesislerimizde2010yılı

çevrekorumaharcamalarımız459.125

TLveagregaüretimfaaliyetlerimizdeise

200.928TLoldu.

ÇEVRE DOSTU YATIRIM VE HARcAMALARIMIZ

Çevredostuteknolojiuygulamaları(15,2milyonTL)

Atıklarınbertarafı,emisyonarıtımıveiyileştirmemasrafları(1milyonTL)

Önleyicitedbirlerveçevreselyönetimmaliyetleri(1,1milyonTL)

ÇİMSA ÇEVRESEL HARcAMALAR

%88

%6%6

2010

Çevresel Etkilerimiz

Çimsa, sürdürülebirlilik adına yani “düşük

karbon ekonomisi” için 2010 ile 2012 yılları

arasında 160 milyon dolarlık bir harcama

planlıyor. Projenin 2011 sonunda tamamlanması

ve hayata geçirilmesi öngörülmektedir.

ATIK GAZDAN ELEKTRİK ÜRETME PROJESİ

Doğalkaynaklarıngelecekkuşaklara

aktarılmaküzereemanetolarakkabul

edilmesigerektiğininbilincindeolan

Çimsa,çevrekonusundasürdürülebilirlik

veuyumiçinsürekliyatırımyaparak

rekabetgücünüartırmayaverakiplerinden

öndeyürümeyedevamediyor.

Alanındauzmanuluslararasıbirfirmayla

imzaladığımızatıkgazdanelektriküretme

projesiileçalışmalarımızahızkazandırdık.

Mersinfabrikamızdakiprojede,ön

ısıtıcıveklinkersoğutmaüniteleriatık

gazlarınıkullanarakelektriküretimi

hedeflenmektedir.Üretimtercihlerine

bağlıolarakmaksimum9,7MWelektrik

üretimiyapılacağıöngörülmektedir.Yıllık

yaklaşık60.000.000Kwh/yılelektrik

üretimdeğerlerineulaşılacaktır.Bu

elektrikmiktarıtoplamfabrikatüketiminin

%20’sinikarşılayacaktır.Yalnızca,atık

gazlarınıkullandığımız1.tesisve2.tesis

değerlendirildiğindeisebuoran%50

olmaktadır.

Ayrıcaprojekapsamındaherikitesis

içinde,bacagazıfanlarıöncesinde

boylerlerkullanılmışolduğuiçin,toz

yükündedeönemlimiktardadüşüş

olmasıbeklenmektedir.Boylerüzerinden

geçirilengaziçerisindekitozunyaklaşık

%40’ıtutulmaktadır.Proje,bacatoz

emisyondeğerlerindedeönemliölçüde

azalmasağlayacaktır.

İmzatöreniiçinGenelMüdürümüz

MehmetHacıkamiloğlu,konuylailgili

şuönemlinoktalaradeğindi;“Dünyada

gidişatdüşükkarbonekonomisiyönünde.

Bizdeyatırımlarımızlaayakuyduruyoruz.

Ayrıcakarbonemisyonlarınakotave

karbonticaretikapımızdasayılır,çok

yakındakarşımızaçıkacak.Oyüzden

bugündenhazırlıklarımızıyapıyoruz.”

Çimsa,sürdürülebirlilikadınayani“düşük

karbonekonomisi”için2010ile2012

yıllarıarasında160milyondolarlıkbir

harcamaplanlıyor.Projenin2011sonunda

tamamlanmasıvehayatageçirilmesi

öngörülmektedir.

‘Çimsa, atık gazdan elektrik üretme projesi

ile hem fosil yakıt tüketimini azaltacak, hem

de sağlanan enerji tasarrufu ile küresel

ısınmaya neden olan sera gazlarının salımını

azaltacaktır.’

Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği

(TÇMB)

54 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu

OcAK REHABİLİTASYONUNUN YÖNETİMİ VE AKSİYON PLANLARIMIZ

•Tümocaklarımızınrehabilitasyon

planlarınıyetkiliBakanlıkkurumlarınailettik

vehepsiiçinonayaldık.

•Heryılocakrehabilitasyonlarıiçin

provizyonelkarşılıkayırmaktaveyıllık

olarakgüncellemekteyiz.

•Madencilikfaaliyetlerimizisürdürülebilir

kılmakamacıylacevherialınmışalanların

biranöncerehabiliteedilmesiamacı

ileruhsatlardafaaliyetintamamensona

ermesinibeklemedensosyalsorumluluk

adınabualanlarınağaçlandırılmasıileilgili

örnekuygulamalarbaşlattık.

•Mersinfabrikalokasyonunda,Tekke

kalkerocağında,ruhsatsüresiveüretim

faliyetleridevamettiğihalde,cevheri

alınmış20hektaralanda2007-2009

yıllarıiçerisinde60.000adetfarklıtipağaç

dikerekrehabilitasyonyaptık.Yenicevheri

alınmışalanlaroluştuğundadabenzer

uygulamalaryapmayıplanlamaktayız.

•Eskişehirfabrikasındageçmiştekilocağı

olarakkullanılmışolanbüyükçukurluk

gölethalinegetirerekvebölgedeçeşitli

bitki,ağaçtürlerivehayvanlarıbarındıran

habitatalanıyarattık.

DOĞAL HAMMADDE BİLGİLERİMİZ 2010yılındaellibeşçimentohammadde

ocağımızdan;

•5,3milyon(kalker,kil,marnvb.)gri

çimentoklinkeridoğalhammaddesi

•0,9milyonbeyazçimentoklinkeridoğal

hammaddesi

İkiaktifagregaocağımızdan;

•1,6milyontonagregadoğal

hammaddesiolankalkerçıkarımı

gerçekleştirdik.

Aktifocaklarımızınruhsatlıkazıalanı

258,6hektarolup,operasyonlarımızdan

etkilenenalan255hektardır.Arazi

mülkiyetinegörebualanlarındağılımı

sırasıyla;şirketarazileri122,orman

arazisi:80,devlet(hazine)arazileri45,

meraarazileri:12hektardır.

Çevresel,sosyalveekonomiketkileriolan

madencilikfaaliyetlerinidoğayasaygılı

şekildeyapılmasıvetahripedilenarazilerin

doğayayenidenkazandırılmasıiçin

rehabilitasyonplanlarıyapmaktayız.

Eskişehir Çimsa Çimento Fabrikası’nda

2008 Ağustos Ayı’nda tamamlanan

habitat alanı ve içinde bulundurduğu

Gölet, 14.12.2009 tarihli ve 26730 sayılı

Resmi Gazete’ de yayınlanan ve yürürlüğe

giren “MADENCİLİK FAALİYETLERİ İLE

BOZULAN ARAZİLERİN DOĞAYA YENİDEN

KAZANDIRILMASI YÖNETMELİĞİ”

(Doğaya Yeniden Kazandırma Yönetmeliği)

kapsamında tüm Türkiye çapında yapılan

İLK ve TEK örnek projedir. Bu projede

eski kil ocağı, kilin geçirimsizliğinden

yararlanılarak, tesisin, standartları sağlamış

arıtma tesisi deşarj suyunu, fazla olan yer

altı suyunu ve yağmur suyunu toplamak için

kullanılmaya başlanmış ve burada bir gölet

oluşturulmuştur. Bu gölet çevresi 10.000’den

fazla iklime göre seçilmiş ağaç ve 150’ den

fazla ayrı tür bitki ile yeşillendirilmiştir. Yine

gölet çevresine yürüyüş yolları ve dinlenme

alanları yapılarak, yalnızca doğal hayata

değil tesis çalışanlarına da hizmet etmesi

sağlanmıştır.

Zamanla gölet çevresindeki flora gelişmiş

ve yabani hayvanlar için bir yuva haline

gelmiştir. Gün geçtikçe hayvan popülasyonu

artan gölet ve çevresi habitat alanı göçmen

kuşların yaz ve kış aylarında konaklama

yeri haline dönüşerek bir kuş cenneti olma

yolunda da ilerlemektedir. Tesis personelinin

yaptığı sayımda 13 tür kuş, 5 tür sürüngen,

tilki vb. hayvanların göleti yuva olarak

benimsediği belirlenmiştir. Bunlardan da

anlaşılacağı gibi gölet ve çevresi habitat alanı

55 dönüm yeşil arazisi ile yalnız Çimsa’nın

değil, Türkiye’nin de gururu sayılabilecek

projelerden biri olarak yerini almayı hak

etmiştir.

Eskişehir Habitat Alanı

Çevresel Etkilerimiz

Madencilikfaaliyetleriflorave

faunahabitatınınüzerinde

etkilerenedenolabilir.Bu

etkileriönlemekveyaçevreyezarar

vermeyecekölçüdeenazaindirmek

amacıylafaaliyetimizebaşlamadan

önceçevreseletkideğerlendirmeleri

yapmaktavefaaliyetimizsonrasındaki

alanınrehabilitasyonuiçinplanlar

hazırlamaktayız.

Tümüretimfaaliyetlerimizi,Maden

KanunuileÇevreveOrmanKanunu’nun

ilgiliyönetmelikleriçerçevesindeher

birfabrikanınhammaddegrubutakip

etmektedir.

Hassasvekorunanalanlardaki

hammaddeistihraçfaaliyetlerimizde

doğalyaşamınkorunmasıiçinbüyük

özengöstermekteyiz.Eskişehirocağımız

“KısaKorumaMesafesi”MersinSucular

ocağımızise“GölAlanınaOrtaMesafeli

KorumaBölgesi”içindeyeralmaktadır.

Madencilikfaaliyetleriesnasında

oluşabilecekolumsuzetkilerekarşıpek

çokönlemalmaktayız.

Çevreduyarlılığıgereği2011yılında

yenikurduğumuzkırmatesisindeki

elekvebantgruplarınınüzeritamamen

kapatılmış,malzemedöküşleritozlanma

yaratmamasıiçinbunkertipişeklinde

dizaynedilmiştir.Halençalışmakta

olaneskitesisinkırıcı-elekvebant

sistemlerininkapalıhalegetirilmesiiçin

projelendirmeyapılmıştır.

Ayrıcabukırıcılarasislemetürüpulverize

susistemlerimonteedilmiştir.Bunker

vebantdöküşlerinetozlanmayakarşı

yağmurlamasistemikonmuştur.

Bağlıtaşeronlarayollariçinsözleşme

kapsamıilesulamaarazözübulundurma

zorunluluğusağlanmışvestabilizeyolların

%90’ıasfaltlandırılmıştır.

ARAZİLERİN DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRILMASI VE LOKAL ETKİLERİN AZALTILMASI

Doğaya duyduğumuz saygıyla hammadde çıkarımının çevresel

etkisinin en aza indirilmesi için

çalışmalarımıza devam ediyoruz. Eskişehir

Habitat projemiz bu konudaki çalışmalarımızın

en güzel örneğidir.

Mersin Sucular Ocağı

55

56 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 57

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANS TABLOLARI

Raporlama döneminde ekonomik bakış açısına ek olarak, çevresel ve sosyal faktörleri de içeren üç

boyutlu bir yönetim yaklaşımı kurmak üzere yola çıktık.

58 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 59

SOSYAL PERFORMANSIMIZ (Devamı)

İş gücü verileri

Toplam Çalışan Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Beyazyakaçalışanlar Kişi 375 403 430 425 LA1

Maviyakaçalışanlar Kişi 531 555 555 573 LA1

Altişverenlerinçalışanları Kişi 290 298 305 389 LA1

Sözleşmeli çalışan Çimsa personeli Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Belirsizsürelisözleşmeliçalışanlar Kişi 906 958 965 998 LA1

Geçicisözleşmeileçalışanlar Kişi 0 0 0 0 LA1

Tamzamanlıçalışanlar Kişi 906 958 965 998 LA1

Yarızamanlıçalışanlar Kişi 0 0 0 0 LA1

cinsiyet Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Erkek Kişi 868 920 925 957 LA13

Kadın Kişi 38 38 40 41 LA13

Yaş Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

20-29Yaşarası Kişi 240 269 250 244 LA13

30-39Yaşarası Kişi 396 432 448 456 LA13

40-49Yaşarası Kişi 232 221 235 260 LA13

50-60Yaşarası Kişi 38 36 32 38 LA13

Pozisyon Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Üstyönetim Kişi 12 15 15 12 LA13

Ortakademeyöneticiler Kişi 27 30 33 35 LA13

İlkkademeyöneticiler Kişi 64 64 65 58 LA13

Uzman/Mühendis Kişi 92 91 89 92 LA13

Diğerbeyazyakalıpersonel Kişi 180 203 228 228 LA13

Maviyakalıpersonel Kişi 531 555 535 573 LA13

Sürdürülebilirlik Performans Tabloları

EKONOMİK PERFORMANSIMIZ

Yaratılan ve Dağıtılan Ekonomik Değer Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

YaratılanEkonomikDeğer(Netsatışlar) MilyonTL 502,4 595,4 590,6 675,6 EC1

PaydaşlaraDağıtılanEkonomikDeğer

İşletmegiderleri(SMM-SatılanMalınMaliyeti(amortis-manvepersonelgiderlerihariç),genelyönetimgiderleri,stratejikolmayanyatırımlar,telifhaklarıvb.) MilyonTL 363,4 447,5 396,6 490,15 EC1

Devletesağlananfayda(vergilervb.) MilyonTL 63,61 51,04 54,39 60,77 EC1

Yatırımcıvehissedarlarasağlananfaydalar(temettüvb) MilyonTL 105,5 150,0 58,0 81,9 EC1

FinansKuruluşlarınasağlananfaydalar(faizlervb.) MilyonTL 6,2 8,3 8,5 8,0 EC1

Çalışanlarasağlananfaydalar(maaşlarvb.) MilyonTL 34,2 44,2 44,3 50,0 EC1

Toplumasağlananfaydalar(bağışvb.) MilyonTL 0,17 0,12 3,33 0,07 EC1

Devletten alınan finansal yardımlar Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Vergiindirimleri(Ar-Geİndirimleri+İhracatGötürüGiderleri) MilyonTL 0,43 0,57 0,79 1,07 EC4

Çalışanlara sağlanan diğer faydalar Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Çimsa’nınçalışanlarıadınaBireyselEmeklilikSistemi’ne(BES)yaptığıkatkı BinTL 255 295 280 243 EC3

BESsisteminekatılantoplamçalışansayısı Kişi 329 345 333 324 EC3

SOSYAL PERFORMANSIMIZ

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri

Çimsa Çalışanları Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

ToplamverilenİSGeğitimi Saat/yıl m.d. 992,67 568,58 670,29 LA10

ÇimsaAltİşverenleri Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

ToplamverilenİSGeğitimi Saat/yıl m.d. 310 222 409,84 LA10

İş Etiği Eğitimleri

Çimsa Çalışanları Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Etikeğitimiverilenyöneticiler Yüzde 100 100 100 100 SO3

Etikeğitimiverilençalışanlar Yüzde 100 100 100 100 SO3

Çalışanbaşınaetikeğitimi Saat/yıl 1 1 1 1 SO3

Genel Eğitimler (Kişisel ve kariyer gelişim)

Çimsa Çalışanları Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Çalışanbaşınaortalamaeğitim Saat/yıl m.d. 13,37 12,41 11,3 LA10

Personel Devir Oranları

(Konsolide İşe alım + İşten Çıkış) *** Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

Kapsamiçi Yüzde 24,2% 8,8% 3,2% 7,5% LA2

Kapsamdışı Yüzde 24,9% 17,7% 8,9% 11,0% LA2

Toplam Yüzde 26,8% 14,1% 6,6% 9,1% LA2

m.d.=mevcutdeğil***[(Toplamişealınankişi+toplamiştenayrılankişi)/2]/[(Yılbaşındakikişisayısı+Yılsonundakikişisayısı)/2]

60 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 61

ÇEVRESEL PERFORMANSIMIZ (Devamı)

Birim 2007 2008 2009 2010 GRI

EMİSYONLAR

4ToplambrütdoğrudanCO2emisyonu milyonton/y 3,5 4,1 4,0 4,1 EN16

GriçimentospesifikCO2emisyonukgCO2/t

çimentomsu 691 709 706 699 EN16

NOx, SOx, toz ve diğer hava emisyonları

Çimento

Toplamtozemisyonu ton/y 252 177 184 207 EN20

Spesifiktozemisyonu g/tklinker 61 36 37 47 EN20

Öğütme ve Paketleme 6ToplamTozemisyonu g/tklinker 99,92 EN207 Hazır Beton

7Havadaasılıtozemisyonu mg/Nm3 1,21 EN20

Çimento

ToplamNOxemisyonu ton/y 6008 6232 8635 7259 EN20

SpesifikNOxemisyonu g/tklinker 1442 1451 1731 1659 EN20

ToplamAğırmetal ton/y 0,021 0,005 0,009 0,09 EN20

SpesifikAğırmetal g/tklinker 0,006 0,001 0,002 0,02 EN20

Toplamuçucuorganikbileşikler ton/y 155 324 270 208 EN20

Spesifikuçucuorganikbileşikler g/tklinker 44 91 62 47 EN20

ToplamDioksin/furan g/y 0,052 0,096 0,284 0,106 EN20

SpesifikDioksin/furan µg/kgklinker 0,015 0,027 0,065 0,024 EN20

ATIKLAR4 Çimento

Tehlikeliatık ton/y 71 125 131 77 EN229Tehlikesizatık

Geridönüştürülenatık ton/y 531 433 469 544 EN22

Evselatık ton/y 64 87 70 116 EN22

GENEL4 Çimento

ÇevreKorumaFaaliyetleriHarcamaları milyonTL 11,1 3,1 2,4 17,3 EN305 Hazır Beton

ÇevreKorumaFaaliyetleriHarcamaları TL 109.400 58.328 373.700 459.125 EN30

Agrega

ÇevreKorumaFaaliyetleriHarcamaları TL 50.579 34.481 129.112 200.928 EN30

1:Griçimentoüretimfabrikalarınaaitbilgilerdir.

2:KlinkeriçinÇimsatarafındanocaktançıkarılantoplamdoğalhammaddemiktarıdır.

3:Kalorifikolarakhesaplanmıştır.

4:Griçimento,beyazçimentoveöğütmetesisleribilgileridahildir..

5:23Hazırbetontesisiraporlamayadahildir.

6:Ölçümperiyoduyönetmeliklereuygunolarakyapılantozölçümünün2008yılıperiyoduölçümsonucudur.

7:27Hazırbetontesisinin2007-2009yıllarıperiyodikhavadaasılıtozmiktarıölçümlerininortalamasıdır.

8:Agregaişkoluilgilibilgiler2007yılıiçinsadeceSucular,2008ve2009yıllarıiçinSucularveİnegöltesislerinikapsamaktadır.

9:Mersinçimentofabrikasıverileridahiledilmemiştir.

Sera gazı emisyonları

Çimento

Sürdürülebilirlik Performans Tabloları

Toplamdoğalhammadde(kalker) ton 602.314 438.74 906.61 1.555.592 EN15 Hazır beton

Alternatifhammadde(uçucukül) ton 26.406 81.640 77.543 78.614 EN1

Girdi olarak kullanılan geri dönüştürülmüş malzemelerin oranı 1 Gri Çimento

Alternatifhammaddekullanımoranı(%) yüzde 3,28 1,30 0,76 1,01 EN2

Klinker/çimentooranı yüzde 79,1 80,4 81,6 82,1 EN2

Beyaz Çimento

Alternatifhammaddekullanımoranı(%) yüzde 2,92 2,85 2,95 1,34 EN2

ENERJİ

Doğrudan enerji tüketimi 1 Gri Çimento

Toplamtermikenerjitüketimi TJ 9.347 12.004 12.054 11.833 EN3

Fırınspesifikısıtüketimi MJ/klinker 3.420 3.410 3.367 3.292 EN3

Beyaz Çimento

Toplamtermikenerjitüketimi TJ 5.050 4.648 3.966 4.683 EN3

Dolaylı enerji tüketimi4 Çimento

4Elektriktüketimi TJ/y 1732 1949 1902 1986 EN45 Hazır Beton

5Elektriktüketimi TJ/y 7,0 11,2 11,3 13,3 EN4

Agrega

Elektriktüketimi TJ/y 4,5 2,9 6,1 9,5 EN4

Tasarruf edilen enerji

3Alternatifyakıtkullanımoranı(%) yüzde 0,01 0,33 2,65 3,36 EN2&5

ÇEVRESEL PERFORMANSIMIZ

Birim 2007 2008 2009 2010 GRI1Griçimentoüretimi ton 3.759.807 3.996.003 4.263.330 4.414.620 EN1

Beyazçimentoüretimi ton 922.811 932.821 876.67 964.915 EN1

Agregaüretimmiktarı ton 501.928 365.617 755.508 1.296.327 EN15Hazırbetonüretimmiktarı m3 1.016.032 1.551.290 1.632.802 1.825.948 EN1

MALZEMELER1 Gri çimento

2Griçimentoklinkeridoğalhammaddemiktarı ton 4.005.427 4.886.679 5.159.220 5.263.666 EN1

Üretilenklinker ton 2.733.595 3.501.615 3.581.763 3.594.748 EN1

Alternatifhammadde ton 165.253 84.195 50.337 64.681 EN1

Gelenekselfosilyakıtlar ton 305.103 404.136 390.514 389.879 EN1

Alternatifyakıtlar ton 5.551 7.679 11.043 14.650 EN1

Beyaz çimento

Klinkerdoğalhammaddemiktarı ton 684.564 828.889 756.791 858.562 EN1

Üretilenklinker ton 1.076.315 996.481 846.219 997.589 EN1

Alternatifhammadde ton 52.052 47.430 41.604 22.190 EN1

Gelenekselfosilyakıtlar ton 149.000 137.000 117.000 138.236 EN18 Agrega

62 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 63

GRI İÇERİK TABLOLARI

64 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 65

GRI Yönetişim & Taahhütler Referans & Açıklamalar Raporlama

GRI4.1. OrganizasyonunyönetimyapısıSayfa14-15VizyonveStratejiSayfa722010FaaliyetRaporu-KurumsalYönetimUyumRaporu Tam

GRI4.2. YönetimKuruluBaşkanı

SabancıHoldingÇimentoGrubuBaşkanıMehmetGöçmen,aynızamandaÇimsaYönetimKuruluBaşkanı’dır.Buuygula-manıntemelnedeniSn.Göçmen’inSabancıHoldingveçimen-tosektöründekiuzunsoluklutecrübesidir.YönetimKurulu,şir-ketiyönetenGenelMüdürveüstyönetimedanışmanlıkyapar.GerçekanlamdaenüstdüzeydeicracıGenelMüdür’dür.

Tam

GRI4.3. YönetimKurulundakibağımsızüyesayısı

ÇimsaYönetimKurulu’ndabağımsızüyeyoktur.AncakYönetimKuruluüyelerininşirketyönetimindeicracısıfatıyoktur.ŞirketperformansındanveYönetimKuruluveİcraKomitesitarafındanalınankararlarınicratındanşirketüstyönetimisorumludur.

Tam

GRI4.4.Hissedarveçalışanlarınyönetimekatılımı-nısağlayanmekanizmalar

Hissedarlar:TürkTicaretKanunukapsamında,yıldabirkezGe-nelKurulyapılmaktadır.Azınlıkhissedarlarındadavetliolduğubutoplantıdatümhissedarlaratalepvefikirleriniyüzyüzepaylaşmafırsatıtanınmaktadır.MaliİşlerFonksiyonunabağlı,hissedarlarınfikir,önerivetaleplerinimektupyadarandevutalebiiledoğrudanşirketeiletebilecekleriikiyetkilimevcuttur.Çimsatarafındanyıldabirkez,öncekiyılsonuçlarıaçıklandıktansonrakibirayiçindeanalistveyatırımcılaraözeltoplantıdüzenlenir.Herçeyreksonuçlarıaçıklandığındadatümpaysahiplerineelektronikmesajilesondurumözetigönderilir.Şirkettalepüzerineyatırımcılarveanalistleriileşirketsonuçlarınınaçıklandığı,sorularacevapverildi-ğiüstdüzeykatılımilebilgipaylaşır.Çalışanlar:Sayfa21-22

Tam

GRI4.5.

Üstyönetimeyöneliktazminatuygula-malarıileorganizasyonunsürdürülebilirlikperformansıarasındakibağlantı

YönetimKuruluÜyeleriücretalmadıklarıiçin,ücret-performansilişkisisözkonusudeğildir.İcraKomitesinioluşturanüstyönetimeyönelikücretlendirmevebonussistemiiseşirketinsürdürülebilirlikperformansıvebirseyselperformanslarıiledoğrudanbağlantılıdır. Tam

GRI4.6. Çıkarçatışmalarınıengelleyicisüreçler

YönetimKuruluÜyelerininhiçbirişirketortağıdeğildirveücretalmazlar.BunarağmenkendilerineSPK’ya(SermayePiyasasıKurulu)uyguniçselbilgiyikorumayıveçıkarçatış-malarınıengellemeyihedefleyenyazılıbilgilendirmeyapılır.Bubilgilendirme’niniçeriğineyönelikolarakSPK,İMKBveSabancıEtikKurulugereklitakipleriyapar.BağımsızdenetlemeşirketineekolarakTürkTicaretKanunukapsamındaşirketiçindeikidenetçigörevyapmaktadır.

Tam

GRI4.7.Ekonomik,çevreselvesosyalkonulardaorganizasyonunstratejisiniyönlendirenuzmanlarınnitelikleri

YönetimKuruluveİcraKomitesiüyelerininSabancıHoldingstratejikliderlikmodelikapsamındabelirlenmişyetkinliktanımveseviyelerivardır.Bupozisyonlardakikişilerbuyetkinlikleregöreheryılperformansdeğerlendirmesisistemiiçerisindedeğerlendirilmektedirler.YönetimKuruluüyelerianahissedartarafındanveözeluzmanlıklarasahipbirportföydenseçilir.Yö-netimKuruluÜyelerininuzmanlıklarınadairbilgiler2010FaaliyetRaporumuzun17.sayfasındamevcuttur.

Tam

GRI4.8.Organizasyonunekonomik,çevreselvesosyalperformansınayönelikmisyonu,değerleri,davranışkurallarıveprensipleri

Çimsa’daSabancıHoldingEtikStandardları(SAEtik)uygu-lanmaktadır.Vizyonvemisyonumuzayönelikaçıklamalarsayfa12’deyeralmaktadır.YönetimKuruluBaşkanıaynızamandaSürdürülebilirKalkınmaDerneğiBaşkanlığıgörevinideyürüt-mektedir.WBCSD’ninÇimentoSürdürülebilirlikİnisiyatifiÇimsayönetimitarafındantakipedilmektedir.

Tam

STRATEJİ VE ANALİZ (Devam)

GRI4.9.Sürdürülebilirlikperformansıveilgiliriskle-rinYönetimKurulutarafındangözetimi

Sayfa14VizyonveStrateji Tam

GRI4.10.YönetimKurulu’nunkendisürdürülebilirlikperformansınıdeğerlendirmesi

ÇimsaYönetimKurulu’nunsürdürülebilirlikperformansı,Çimsa’nınyıllıkkurumsalperformansıdikkatealınarak,SabancıHoldingYönetimKurulunezdindedeğerlendirilmektedir.

Tam

GRI İçerik Tabloları

GRI Strateji ve Analiz Referans & Açıklamalar Raporlama

GRI1.1. SürdürülebilirlikYönetimiStratejisi Sayfa2-3,12-15 Tam

GRI1.2. Önemlietkiler,riskvefırsatlar Sayfa8,9,12,13,14,25,28,29,32,34,35,43-45,49 Tam

GRI Organizasyonel Profil Referans & Açıklamalar Raporlama

GRI2.1. ŞirketinAdı ÇimsaÇimentoSan.veTic.A.Ş. Tam

GRI2.2. Temelmarkalar,ürünlerve/veyaservisler.Sayfa6-7KurumsalProfilSayfa33-402010FaaliyetRaporu Tam

GRI2.3. Operasyonelyapı

Sayfa6-7KurumsalProfil,sayfa41-422010FaaliyetRaporu-ÇİMSACementosEspanaS.A.U(İspanya),CSNCementSalesNorthGmbH(Almanya-%50ortaklık),CİMSAROMMarketingDistributieS.R.L.(Romanya),ÇİMSA-RUSCementTradingCompanyLimited(Rusya),ÇİMSAAdriaticoSRL(İtalya-%60ortaklık),ÇİMSACementFreeZoneLtd.(KuzeyKıbrısTürkCumhuriyeti)

Tam

GRI2.4. GenelmerkezinyeriKısıklıCad.No:4Sarkuysan–AkİşMerkeziS-BlokAltunizade/İSTANBUL Tam

GRI2.5. Faaliyetgösterdiğiülkeler Sayfa6KurumsalProfil Tam

GRI2.6. Mülkiyetinniteliğivehukukiformu Sayfa7KurumsalProfil,www.cimsa.com.tr Tam

GRI2.7. Hizmetverilenpazarlar Sayfa6-7KurumsalProfil Tam

GRI2.8. Şirketinölçeği Sayfa6-7KurumsalProfil Tam

GRI2.9.Yapıveyamülkiyetileilgiliönemlideğişiklikler

2007’deÇimsa,NiğdeOysaFarikası’nıdevraldı.2008’deEskişehir2.hatdevreyesokuldu.BilecikHazırBeton’unsatınalınmasıylaÇimsa,Türkiye’detesissayısıolarakenbüyükoyuncuoldu.2009’daRusyaterminalidevreyegirdi.2010’daTriesteterminalişirketinesahipMedconşirketininhisselerinin%60’ısatınalındı.

Tam

GRI2.10. Ödüller Sayfa71Ekler Tam

GRI Rapor Parametreleri Referans & Açıklamalar Raporlama

GRI3.1. RaporlamaDönemi Önkapakiçi-RaporHakkında Tam

GRI3.2. Biröncekiraportarihi Builkrapordur. Tam

GRI3.3. Raporlamafrekansı Önkapakiçi-RaporHakkında Tam

GRI3.4. İletişimnoktası Arkakapakiçi-RaporunKünyesi Tam

GRI3.5. RaporiçeriğinitanımlamasüreciÖnkapakiçi-RaporHakkında,Sayfa20-22,24-25PaydaşlarımızlaDiyaloğumuz Tam

GRI3.6. Raporunsınırı Önkapakiçi-RaporHakkında Tam

GRI3.7. Raporunkapsamıvekısıtlamaları Önkapakiçi-RaporHakkında Tam

GRI3.8. Ortakgirişimlerileilgiliraporlamatemelleri Önkapakiçi-RaporHakkında Tam

GRI3.9.Veriölçümtekniklerivehesaplamatemelleri Sayfa71Ekler Tam

GRI3.10.Dahaöncekiraporlardatekrarlananaçıklamalar Builkrapordur. Tam

GRI3.11.Öncekiraporlamadöneminekıyaslarapo-runkapsam,sınırveyauygulananölçümyöntemlerindekiönemlideğişiklikler

Builkrapordur. Tam

GRI3.12. GRIİçerikTablosu GRIİçerikTablosubusayfadaverilmiştir. Tam

GRI3.13. TeminatBuraporuniçeriği3.birşahıs/kurumtarafındanteminataltınaalınmamıştır. Tam

STRATEJİ VE ANALİZ

66 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 67

GRI Ekonomik Performans Referans & Açıklamalar Raporlama

EC1(Ana)Yaratılanvedağıtılandirektekonomikdeğer Sayfa29 Tam

EC3(Ana)Organizasyonuntanımlanmışmenfaatplanıyükümlülükleri Sayfa38 Tam

EC4(Ana) Devlettenalınanönemlifinansalyardımlar Sayfa29 Tam

EC5(Ek)Standartgirişdüzeyiücretlerinin,yerelasgariücretilemukayesesi

Şirkettekitümbordroluçalışanların(beyazvemaviyaka)brütücretleriyasalolarakbelirlenenasgariücretdüzeyininüzerin-dedir. Tam

EC6(Ana)Yereltedarikçipolitikası,uygulamalarıveharcamaoranı

Şirketimizdeözelolarakuygulananbiryereltedarikçipolitikasımevcutdeğildir. Tam

EC7(Ana) Yerelistihdamprosedürleri

İşilanlarınayapılantümişbaşvurularıobjektifvetarafsızbirde-ğerlendirmesürecindengeçmektedir.Çimsa’nınişealımsürecitümdetayıylaişealmaveyerleştirmeyönetmeliğindemevcutolmaklabirlikteyerelistihdamayöneliközelbirprosedürmevcutdeğildir. Tam

EC8(Ana)Kamuyararıiçinyapılanaltyapıyatırımla-rınınvehizmetlerininetkisi

2010yılındaEskişehirBelediyesineEskişehirSabancıUzayGözlemEviyatırımıiçinVaksaaracılığıyla3milyonTLödemeyapıldı.Buyatırımabelediyeyetkilileriileyapılantoplantılarsonucundaşehrinöncelikliihtiyaçlarınınbelirlenmesiylekararverildi. Tam

GRISosyal Performans (İş Gücü Uygulamaları) Referans & Açıklamalar Raporlama

LA1(Ana)İstihdamtipine,istihdamkontratınavebölgesinegöretoplamişgücü

Çimsa’dakitümistihdamlarda-istisnaihallerdışında-belirsizsürelivetamzamanlıişsözleşmesiuygulamasıesasalınır.Böl-geleregöretoplamişgücünündağılımıişletme/işyeribüyüklükle-riileorantılıdır.(Sayfa58-59) Tam

LA2(Ana)Yaşgrubu,cinsiyetvebölgeyegöretoplamçalışansayısıvedeviroranı

Sayfa58-59SosyalPerformansTablosu:Sadecegeneldeviroranımevcuttur. Kısmen

LA3(Ek)Sadecetam-zamanlıçalışanlarasağla-nanmenfaatler Sayfa38 Tam

LA4(Ana)Topluişsözleşmelerinkapsadığıçalışanoranı

31.12.2010itibarıylaÇimsa’nınTopluİşSözleşmesikapsamın-dakipersonelsayısı573olup;toplamçalışansayısınaoranı57,4%’tür. Tam

LA5(Ana)Operasyoneldeğişikliklerileilgiliasgariihbarsüresi

Beyazyakalıçalışanlarımıziçinçalışmasürelerinebağlıolarak4857sayılıİşKanunu’nun17.maddesikapsamındaihbarönelsürelerigeçerlidir.MaviyakalıçalışanlarımıziçinçalışmasürelerinebağlıolarakyürürlüktebulunanTopluişSözleşmesiihbarönelsürelerigeçerlidir.Busürelerçalışılanyıllarbazındadeğişkenlikgösterir. Tam

LA7(Ana)

Yaralanma,meslekihastalık,kayıpgünvedevamsızlıkoranlarıveişilebağlantılıölümsayısı Sayfa15SosyalHedeflerTablosu Tam

LA8(Ana)

Ciddihastalıklarınönlenmesineyönelikuygulamadakidanışmanlıkverisk-kontrolprogramları

2009yılıiçerisindeortayaçıkandomuzgribisalgınıileilgiliolarakfabrikalarımızdakiçalışanlarımıza,BölgeSağlıkOcakla-rındanyardımalınarakgripvehijyenbilgilendirmetoplantılarıyaptık.AyrıcaNiğdefabrikamızda2010yılındaçalışanlarımıza“TütünveTütünÜrünleriMaruziyetleri”ilebilgilendirmeeğitimvesunumlarıverilmiş,sonrasında“SigarayıBırakmaKampanya-sı”düzenledik. Tam

PERFORMANS GÖSTERGELERİ

GRI İçerik Tabloları

YÖNETİM YAKLAŞIMI AÇIKLAMALARI

GRI G3 Tanım Referanslar Raporlama

Ekonomi Unsurları

(KısmenRaporlandı)

Ekonomikperformans Sayfa28-29 Tam

Piyasadakikonum Sayfa2-3,28-29 Tam

Dolaylıekonomiketkiler Sayfa29 Kısmen

İşgücü Uygulamaları Unsurları

(TamRaporlandı)

İstihdam Sayfa37 Tam

İşgücü/Yönetimİlişkileri Sayfa37 Tam

İşSağlığıveGüvenliği Sayfa32-34 Tam

EğitimveÖğretim Sayfa37-38 Tam

ÇeşitlilikveFırsatEşitliği Sayfa39 Tam

İnsan Hakları Unsurları

(TamRaporlandı)

YatırımveSatınAlmaUygulamaları Sayfa23-24 Tam

AyrımcılıkYapmama Sayfa39 Tam

ÖrgütlenmeÖzgürlüğüveTopluSözleşme Sayfa39 Tam

Çocukİşçi Sayfa39 Tam

ZorlaveyaZorunluTutarakÇalıştırma Sayfa39 Tam

GüvenlikUygulamaları Sayfa39 Tam

YerelHalkınHakları Sayfa22-23 Tam

Toplum Unsurları

(KısmenRaporlandı)

YerelHalk Sayfa22-23 Tam

Yolsuzluk Sayfa15 Tam

KamuPolitikası Sayfa14 Tam

RekabetiDışıDavranış Sayfa15 Kısmen

Uyum Sayfa15 Tam

Ürün Sorumluluğu Unsurları

(TamRaporlandı)

MüşteriSağlığıveGüvenliği Sayfa35-36 Tam

ÜrünveHizmetEtiketlemesi Sayfa35-36 Tam

Pazarlamaİletişimi Sayfa22 Tam

MüşterininKişiselGizliliği Sayfa22 Tam

Uyum Sayfa35-36 Tam

Çevre Unsurları

(KısmenRaporlandı)

Malzemeler Sayfa14,16,25,46-48,60 Tam

Enerji Sayfa14,25,50,51,60 Tam

Su Sayfa14,17,25 Kısmen

Biyoçeşitlilik Sayfa14,16,25,54,55 Tam

Emisyonlar,SıvıveKatıatıklar Sayfa14,16,17,42-45,49,61 Tam

ÜrünveHizmetler Raporlanmıyor

Uyum Sayfa14,25,16,42-45,48,49 Kısmen

Ulaştırma Raporlanmıyor

Genel Sayfa14,17,25,53-55,61 Tam

GRI Yönetişim & Taahhütler Referans & Açıklamalar Raporlama

GRI4.11. İhtiyatlılıkYaklaşımı Sayfa12-15,23,24,25,28,29,32,36,42,43,47

GRI4.12.Organizasyonuntemelaldığıharicieko-nomik,çevreselvesosyalilkeler

Çimsa,CEMBUREAU-AvrupaÇimentoBirliği’ninüyesiolanTÇMB’ninveERMCO-AvrupaHazırBetonBirliğininüyesiolanTHBB-TürkiyeHazırBetonBirliği’ninaktifüyesidir. Tam

GRI4.13. Birlikvederneküyelikleri Sayfa71-Ekler

GRI4.14. Organizasyonunpaydaşgurupları Sayfa20-ÖncelikliPaydaşlarımız Tam

GRI4.15. Paydaşlarıntanımlanmaveseçimtemeli Sayfa20-ÖncelikliPaydaşlarımız Tam

GRI4.16. Paydaşlarlailetişimyaklaşımı Sayfa21-24-PaydaşlarımızlaDiyaloğumuz Tam

GRI4.17.Paydaşiletişimsonucuortayaçıkanönemlikonular Sayfa25-PaydaşlarımızlaDiyaloğumuz Tam

68 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 69

GRISosyal Performans (İnsan Hakları) Referans & Açıklamalar Raporlama

HR1(Ana)İnsanhaklarımaddeleriiçerenyatırımanlaşmaları

Çimsa’nıntümyatırımanlaşmaları,çocukişçiçalıştırmama,sosyalgüvenlikkanununauyum,çalışmasaatlerimevzuatıveişsağlığıilegüvenliğikonularınıkapsayanmaddeleriçermektedir. Tam

HR2(Ana)İnsanhaklarıileilgilitaramadangeçmişönemlitedarikçilerinyüzdesi Sayfa15,39 Tam

HR4(Ana)Toplamayırımcılıkvakalarınınsayısıvealınanaksiyonlar

Çimsa’dabugünekadaryaşanmışherhangibrayrımcılıkvakasıilgilibirşikayetsözkonusudeğildir.Şirketimiz,Türkiye’ninfarklıbölgelerindengelençokgenişveçeşitlibirçalışanprofiliyapısı-nasahipolup,farklılıklarınyönetimineönemvermektedir. Tam

HR5(Ana)Sendikalaşmaözgürlüğüuygulanmasınınönemlirisktaşıyabildiğioperasyonlar

Maviyakalıçalışangruplarında,Çimsabeşçimentofabrikasın-dahalenyürürlükteolanTopluİşSözleşmesidüzenlemesini,çalışmabarışıilkeleriçerçevesindeve2821-2822sayılıSendi-kalarKanunuveTopluİşSözleşmesiveGrevLokavtKanunukapsamındauygulamaktadır. Tam

HR6(Ana)

Çocukişçiçalıştırmaileilgiliolarakönemlirisktaşıyabilenoperasyonlarvealınanönlemler

Çimsa’yahizmetverenbordroluve/veyaaltişverenstatüsün-dekitümçalışanlar5510sayılıSosyalGüvenlikKanunu’nariayetkapsamındasosyalsigortasahibiolmakzorundadır.Çimsa’yahizmetsağlayanaltişverenfirmalarınınpersoneliiçinise4857sayılıİşKanunu’nun3.maddesikapsamındakimüte-selsilsorumlulukgereğialtişverenfirmasınınkendipersonelininsosyalgüvenlikpriminieksiksizvezamanındaödemesikoşulutümaltişverensözleşmelerindeesasmaddelerdenolup,asılişverencededenetlenmektevefirmayahakedişödemelerininyapılabilmesiiçinönkoşulniteliğitaşımaktadır.Butürdenetle-melersayesindeçocukişçiçalıştırmariskleriortadankaldırıl-mıştır. Tam

HR7(Ana)

Zorlaişgücüçalıştırmaileilgiliolarakönemlirisktaşıyabilenoperasyonlarvealınanönlemler

Tümçalışanlarkendiserbestiradeleriylebelirsizsüreliişsözleş-mesiniokuyup,imzalayarak4857sayılıİşKanunukapsamındanormalkoşullardagörevyapmaktadırlar.Zorlaistihdamve/veyapersonelçalıştırmagibiherhangibirdurum/vakasözkonusudeğildir. Tam

HR8(Ek)

İnsanhaklarıileilgilipolitikalarveprose-dürlerleilgilieğitilengüvenlikpersoneliyüzdesi Sayfa39 Tam

HR9(Ek) Yerelhalkınhaklarınınihlaliileilgilivakalar Sayfa22-24 Tam

GRISosyal Performans (Ürün/Hizmet Sorumluluğu) Referans & Açıklamalar Raporlama

PR1(Ana)

İyileştirmeiçinürünvehizmetlerinsağlıkvegüvenliketkilerinindeğerlendirildiğihayatdöngüsüaşamaları

Ürünlerinsağlıkvegüvenliketkilerinindeğerlendirildiğihayatdöngüsüaşamalarımevzuatauygungüvenlikbilgiformlarında(MSDS-materialsafetydatasheet)veteknikveridosyalarındamevcuttur. Tam

PR2(Ek)

Ürünvehizmetlerinsağlıkvegüvenliketkileriileilgilikanunveyönetmeliklereuyumsuzlukvakaları

Raporlamadönemındehukuksalsürecegirenherhangibiruygunsuzlukvakasıyaşanmamıştır. Tam

PR4(Ek)Ürünvehizmetbilgisiveetiketlemesiilekanunlarauyumsuzlukvakaları

Raporlamadönemindehukuksalsürecegirenherhangibiruygunsuzlukvakasıyaşanmamıştır. Tam

PR5(Ek) Müşterimemnuniyetiileilgiliuygulamalar Sayfa22 Tam

PERFORMANS GÖSTERGELERİ (Devam)

GRI İçerik Tabloları

LA9(Ek)Ticarisendikalarlaresmianlaşmalardakisağlıkvegüvenlikkonuları

İlgilidetaylıbilgilerÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikasıÇEİS’inTürkiyeÇimentoSeramik,ToprakveCamSanayiiİşçi-leriSendikası(TürkiyeÇam-İş)ileyaptığı1.1.2008-31.12.2010tarihliTopluİşSözleşmesi’nin38,39ve40sayfalarında3maddeolarakyeralmaktadır.1-KoruyucuÖnlemler2-HastalıkveKazalarınBildirimi3-İşgüvenliğibakımındanuygulanacakkurallar Tam

LA10(Ana)Çalışanbaşınayıllıkortalamaeğitimsaatleri Sayfa58 Tam

LA11(Ek)

Çalışanlarınsürekliistihdamınıdestek-leyenyetkinlikyönetimiveömür-boyuöğrenimprogramları Sayfa37-38 Tam

LA12(Ek)Düzenliperformansvekariyergelişimrevizyonualançalışanlarınoranı Sayfa38 Tam

LA13(Ana)Çalışanlarıncinsiyet,yaşgurubu,azınlıkgurubuüyeliğidökümü Sayfa59SosyalPerformansTablosu Kısmen

LA14(Ana)Çalışankategorisinegöreerkeklerinkadınlaragöretemelmaaşoranı

Çalışankategorisinegöreaynı/benzerişlerivegörevleriyap-maktaolanerkekvebayanlarınbrütücretleritamamenadilveeşitlikçibiryaklaşımla(eşitişeeşitücret,1:1)elealınmaktadır. Tam

GRI Sosyal Performans (Toplum) Referans & Açıklamalar Raporlama

SO1(Ana)

Operasyonların,giriş,işletmeveterketmesüreçlerininyereltoplumlarüzerin-dekietkileri Sayfa23-24 Tam

SO2(Ana)Yolsuzlukileilgiliolarakanalizedilenişbirimleri

Çimsa’nındenetimevreni,fabrikalardakiüretimbirimlerihariçtümdepartmanlarını(yurtdışıterminalleridahil)kapsar.Bubirim-lerherikiyıldabirkezdenetlenirler. Tam

SO3(Ana)

Organizasyonunyolsuzluk-karşıtıpolitikalarıveprosedürlerindeeğitilençalışanlar Sayfa15İşEtiğiYaklaşımımız Tam

SO4(Ana) Yolsuzlukvakalarındaalınanaksiyonlar

Raporlamadönemindeşirketimizdeüçuygunsuzlukvakasıgerçekleşmiş,yapılansoruşturmasonucundaDisiplinKurulukararıyla4857sayılıİşkanunuveşirketetikkurallarınauygun-suzdavrananikipersoneliştençıkarılmıştır.Birdiğervakadabirçalışanayazılıuyarıverilmiştir. Tam

SO5(Ana)Kamupolitikasıgeliştirmefaaliyetlerinekatılım Sayfa14KurumsalYönetim Tam

SO6(Ek)Siyasipartilerevepolitikacılarayapılanmaliveaynikatkılar

Çimsaherhangibirsiyasipartive/veyapolitikbireyve/veyagrubamaddi,aynive/veyamaneviherhangibirkatkı/yardımyapmamaktadır. Tam

SO8(Ana)Kanunlarauyumsuzluksonucualınanönemlicezalar

2007-2010dönemindeÇimsa’nınkanunveyönetmeliklereuygunsuzluğusonucualdığıherhangibirönemlicezabulunma-maktadır. Tam

GRISosyal Performans (İş Gücü Uygulamaları) Referans & Açıklamalar Raporlama

PERFORMANS GÖSTERGELERİ (Devam)

70 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 71

EKLER

ÖDÜLLERİMİZ

Çimsa Kurumsal Ödüllendiren Kuruluş Tarih

ARCAwards‘AnnualReport’GoldAward Mercomm 2010

Mersin Fabrikası

MersinİliİhracatÖzelÖdülü AkdenizİhracatçıBirlikleri 2007

KurumlarVergisiİlBirinciliğiÖdülü MersinVergiDairesiBaşkanlığı 2008

Kayseri Fabrikası

İşSağlığıveGüvenliğiPerformansÖdülü ÇEİS-ÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikası 2009

Niğde Fabrikası

KurumlarVergisiİlBirinciliğiÖdülü NiğdeVergiDairesi 2008

İSGEnİyiPerformansÖdülü ÇEİS/T.C.ÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanlığı 2008

ÇalışanlarınSosyalHaklarınınKorunmasıBaşarıPlaketi T.C.SosyalGüvenlikKurumu 2010

Eskişehir Fabrikası

SixSigmaProjeYarışmasıBirincilikÖdülü SabancıHoldingİşMükemmelliyeti(SABE)Komitesi 2008

KURUMSAL ÜYELİKLERİMİZ

Birlikler Yönetimdeki Temsilcisi Görevi

AKIB-AkdenizİhracatçıBirlikleri ÇimsaA.Ş. Üye

OAİB-OrtaAnadoluÇimentoveToprakÜrünleriİhracatçılarıBirliği HüseyinÖzkan YönetimKuruluÜyesi

TÇMB-TürkiyeÇimentoMüstahsilleriBirliği MehmetHacıkamiloğlu YönetimKuruluÜyesi

TÇMB-ÇevreDaimiKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın-EmrahOdabaşı Üye

TÇMB-ÇevreDaimiKomitesi-AtıklarvePetrokokGeçiciAltKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın Üye

TÇMB-ÇevreDaimiKomitesi-OnLineBağlantıGeçiciAltKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın Üye

TÇMB-ÇEİSİSGKurulu DoğanÖzkul Üye

TÇMB-EnerjiveTabiiKaynaklarDaimiKomitesi Fatihİşçimen Üye

TÇMB-HazırBetonDaimiKomitesi MehmetHacıkamiloğlu Başkan

TÇMB-HazırBetonDaimiKomitesiİSGTemsilcilerKurulu MehmetÖzyiğitoğlu-YeşimTekniker Üye

TÇMB-İklimDeğişikliğiDaimiKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın-GökmenElgün Üye

TÇMB-TeknikDaimiKomitesi BasriDinçer Üye

TÇMB-TeknikİhtisasKomitesi-Standartlar MügeYanç-HüsnüGÜL Üye

THBB-TürkiyeHazırBetonBirliği ÇimsaA.Ş. Üye

THBB-İletişimKomitesi HülyaDeniz Üye

Dernekler Yönetimdeki Temsilcisi Görevi

SKD/TBCSD-İşDünyasıveSürdürülebilirKalkınmaDerneği MehmetHacıkamiloğlu Üye

ÇEDBİK-ÇevreDostuYeşilBinalarDerneği MehmetHacıkamiloğlu Üye

TÜSİAD-TürkiyeSanayiveİşadamlarıDerneği ÇimsaA.Ş. Üye

TURMEPA-DenizTemizDerneği MehmetHacıkamiloğlu Üye

SOL-TürkiyeÖğrenenOrganizasyonTopluluğuDerneği ÇimsaA.Ş. KurucuÜye

PERYÖN-TürkiyePersonelYönetimiDerneği AyferGüreş Üye

Sendikalar Yönetimdeki Temsilcisi Görevi

ÇEİS-ÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikası ÇimsaA.Ş. Üye

Sanayi ve Ticaret Odaları

Adana,Kozan(Adana),Osmaniye(Adana),Adapazarı,Aksaray,Ankara,Antalya,Alanya(Antalya),Manavgat(Antalya),Bilecik,İnegöl(Bursa),Yenişehir(Bursa),Eskişehir(ESO),Eskişehir,İstanbul,Kahramanmaraş,Kayseri,Develi(Kayseri),Körfez(Kocaeli),Konya,Karaman(Konya),Ereğli(Konya),Kütahya,Malatya,Mersin,Tarsus(Mersin),Nevşehir,Niğde

VERİ ÖLÇÜMLEME TEKNİKLERİ VE HESAPLAMA TEMELLERİRapordayeralanemisyonverileriveilgiliölçümlemestandartlarıaşağıdakigibidir;Toz:TSISO9096,TSEN13284;NOx:EPACTM-022,Metaller:EPAMetot29;Organikler:TSEN13526,TSEN12619veDioksin-furan:TSEN1948Tümölçümlerde,dönerfırınbacalarındayapılanölçümsonuçları(kg/saatcinsinden)kullanıldı.Klinkerveyılbazındayapılanhesaplamalardakapasiteraporuesasalındı.Yıliçerisindedönerfırınanabacasıbazındayapılanölçümlereaitsonuçlarınherfabrikaiçinortalamasıalındı.Diğerçevreselvesosyalgöstergelereaitveriölçümlemevehesaplamayöntemleri,raporunilgilibölümlerindeyeralıyor.

GRI İçerik Tabloları

PR6(Ana)Pazarlamailetişimiileilgilikanunvestan-dartlarauyumiçingözetilenprogramlar

Çimsa’dauygulananözelbirprogramyoktur.Pazarlamailetişimindedetemelprensibimiztümkanunveyönetmeliklereuyumdur. Tam

PR7(Ek)Pazarlamailetişimiileilgilikanunvestandartlarauyumsuzlukvakaları

Raporlamadönemindehukuksalsürecegirenherhangibiruyumsuzlukvakasıyaşanmamıştır. Tam

PR8(Ek)

Müşterigizliliğiihlalivemüşteriverilerininkaybıileilgiliolarakdoğrulananşikayetle-rintoplamsayısı

Raporlamadönemindemüşterilerimizdengizlilikihlaliyadaverikaybınayönelikbirşikayetalınmamıştır. Tam

GRI Çevresel Performans Referans & Açıklamalar Raporlama

EN1(Ana) Kullanılanmalzemeler(hacimceveyakütlece) Sayfa46,47,55,60 Tam

EN2(Ana) Geridönüştürülmüşgirdimalzemekullanımoranı Sayfa46,47,50,51,60 Tam

EN3(Ana) Birincilenerjikaynağınagöredoğrudanenerjitüketimi Sayfa50,60 Tam

EN4(Ana) Birincilenerjikaynağınagöredolaylıenerjitüketimi Sayfa51,60 Kısmen

EN5(Ek)Kaynaklarınkorunmasıveverimliliğiartırmaçalışmalarısayesindesağlananenerjitasarrufu Sayfa46,60 Tam

EN11(Ana)

Çevrekorumaalanıyadayüksekbiyoçeşitlilikdeğerinesahipalanlarıniçindeyadasınırındasahipolunan,kirala-nan,yönetilenarazilerinyerivebüyüklüğü Sayfa54,55 Tam

EN12(Ana)

Korumaalanlarındakiveyakorumaalanlarındaolmayıpyüksekbiyolojikçeşitlilikdeğerinesahipalanlardakifaaliyet,ürünvehizmetlerinbiyolojikçeşitliliküzerindekiönemlietkilerinintanımlanması Sayfa54,55 Tam

EN13(Ek) Korunanyadaiyileştirilendoğalyaşamalanları Sayfa55 Tam

EN14(Ek)

Biyoçeşitliliküzerindekietkilerinyönetimiiçinoluşturulanstratejiler,devamedenfaaliyetlervegeleceğeyönelikplanlar Sayfa54,55 Tam

EN16(Ana)Ağırlığagöretoplamdoğrudanvedolaylıseragazıemisyonları Sayfa49,61 Tam

EN18(Ek)Seragazıemisyonlarınıazaltımçalışmalarıvesağlananazaltımmiktarı Sayfa46,47,49,52 Kısmen

EN20(Ana) NOx,SOx,vediğerönemlihavaemisyonları Sayfa42-45,61 Tam

EN22(Ana) Türünevebertarafyönteminegöretoplamatıkmiktarı Sayfa61 Tam

EN30(Ek)Türünegöretoplamçevrekorumaharcamalarıveyatırımları Sayfa53,61 Tam

Raporlamadığımız GRI Göstergeleri: EC2, EC9, LA6, SO7, HR3, PR3, PR9, EN6, EN7, EN8, EN9, EN10, EN15, EN17, EN 19, EN21, EN23,

EN24, EN25, EN26, EN27, EN28, EN29

PERFORMANS GÖSTERGELERİ (Devam)

GRISosyal Performans (Ürün/Hizmet Sorumluluğu) Referans & Açıklamalar Raporlama

İletişim kurulacak kişiler:ÇİMSAÇİMENTOSAN.VETİC.A.Ş.

h.deniz@cimsa.com.tra.ozel@cimsa.com.tr

DanışmanPEINTERNATIONALAG

TürkiyeİrtibatBürosuTel:+90(0)2122446781www.pe-international.com

Tasarım ve Üretimİndeksİçerik-İletişimDanışmanlık

Tel:+902123477070www.indeksiletisim.com

Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Kısıklı caddesi No: 4 Sarkuysan-Ak İş Merkezi S Blok Altunizade/İstanbulTel: 0216 651 5300 - 651 0500 - 651 0385

Faks: 0216 651 1415www.cimsa.com.tr