Download - Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi · 2011. 3. 31. · 1 Ocak - 30 Haziran 2009 ara dönem konsolide finansal tablolar hakkında inceleme raporu Akçansa Çimento

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihli ara dönem konsolide finansal tablolar hakkında inceleme raporu

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İçindekiler Sayfa

Konsolide finansal tablolar hakkında inceleme raporu 1

Konsolide bilanço 2-3

Konsolide gelir tablosu 4

Konsolide kapsamlı gelir tablosu 5

Konsolide özkaynak değişim tablosu 6

Konsolide nakit akım tablosu 7

Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar 8 – 61

1 Ocak - 30 Haziran 2009 ara dönem konsolide finansal tablolar hakkında inceleme raporu Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Ortakları’na: Giriş Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve bağlı ortaklığı, Karçimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin (birlikte “Şirket” olarak anılacaktır) ekte yer alan 30 Haziran 2009 tarihli konsolide bilançosu, aynı tarihte sona eren altı aylık konsolide gelir tablosu, konsolide kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynak değişim tablosu, konsolide nakit akım tablosu ve önemli muhasebe politikalarının özeti ile dipnotları tarafımızca incelenmiştir. Şirket yönetiminin sorumluluğu, söz konusu ara dönem konsolide finansal tablolarının Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumudur. Bizim sorumluluğumuz bu ara dönem konsolide finansal tabloların incelenmesine ilişkin ulaşılan sonucun açıklanmasıdır. İncelemenin kapsamı İncelememiz Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartları düzenlemelerine uygun olarak yapılmıştır. Ara dönem konsolide finansal tabloların incelenmesi, ağırlıklı olarak finansal raporlama sürecinden sorumlu kişilerden bilgi toplanması, analitik inceleme ve diğer inceleme tekniklerinin uygulanmasını kapsamaktadır. Bir incelemenin kapsamı Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartları çerçevesinde yapılan bağımsız denetim çalışmasına göre daha dar olduğundan, inceleme, bağımsız denetimde farkında olunması gereken tüm önemli hususları ortaya çıkarabilme konusunda güvence sağlamaz. Dolayısıyla, incelememiz sonucunda bir bağımsız denetim görüşü açıklanmamıştır. Sonuç İncelememiz sonucunda, ara dönem konsolide finansal tablolarının, Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve bağlı ortaklığı, Karçimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle finansal pozisyonunu, aynı tarihte sona eren altı aylık döneme ilişkin finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmadığı konusunda herhangi bir hususa rastlanılmamıştır. Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst & Young Global Limited Ertan Ayhan, SMMM Sorumlu Ortak, Başdenetçi 12 Ağustos 2009 İstanbul, Türkiye

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle konsolide bilanço (Para birimi - Türk Lirası (TL))

(2)

Varlıklar

Dipnot referansları

Cari dönem bağımsız

incelemeden geçmiş

Geçmiş dönem bağımsız

denetimden geçmiş

30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Dönen varlıklar 245.448.403 256.000.434 Nakit ve nakit benzerleri 6 20.477.396 29.312.899 Finansal yatırımlar 7 - - Ticari alacaklar 10,37 142.662.297 118.882.746 -İlişkili taraflardan ticari alacaklar 17.331.578 1.393.250 -Diğer ticari alacaklar 125.330.719 117.489.496 Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar 12 - - Diğer alacaklar 11,37 5.353.040 8.598.820 Stoklar 13 73.330.201 89.107.876 Canlı varlıklar 14 - - Diğer dönen varlıklar 26 3.625.469 10.098.093 245.448.403 256.000.434 Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar 34 - - Duran varlıklar 864.645.754 877.787.220 Ticari alacaklar 10,37 - - Finans sektörü faaliyetlerinden alacakları 12 - - Diğer alacaklar 11,37 20.691 20.691 Finansal yatırımlar 7 75.590.003 63.680.758 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar 27 - - Canlı varlıklar 14 - - Yatırım amaçlı gayrimenkuller 17 - - Maddi duran varlıklar 18 621.851.852 646.992.558 Maddi olmayan duran varlıklar 19 34.348.140 34.262.557 Şerefiye 20 129.457.887 129.457.887 Ertelenmiş vergi varlığı 35 1.794.735 1.603.602 Diğer duran varlıklar 26 1.582.446 1.769.167 Toplam varlıklar 1.110.094.157 1.133.787.654

İlişikte 8 ile 61’inci sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle konsolide bilanço (Para birimi - Türk Lirası (TL))

(3)

Yükümlülükler


Cari dönem bağımsız


Geçmiş dönem bağımsız

denetimden geçmiş

30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Kısa vadeli yükümlülükler 217.964.733 193.066.135 Finansal borçlar 8,37 133.523.613 125.063.791 -Finansal kredilerden borçlar 129.612.386 119.460.523 -Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 3.911.227 5.603.268 Diğer finansal yükümlülükler 9 - - Ticari borçlar 10,37 63.281.288 53.955.431 -İlişkili taraflara ticari borçlar 1.398.772 1.455.545 -Diğer ticari borçlar 61.882.516 52.499.886 Diğer borçlar 11,37 11.422.613 9.591.832 Finans sektörü faaliyetinden borçlar 12 - - Devlet teşvik ve yardımları 21 - - Dönem karı vergi yükümlülüğü 35 5.401.214 - Borç karşılıkları 22 3.767.747 4.376.931 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 26 568.258 78.150 217.964.733 193.066.135 Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklara ilişkin yükümlülükler 34 - - Uzun vadeli yükümlülükler 146.991.588 176.145.349 Finansal borçlar 8,37 94.029.003 124.047.072 -Finansal kredilerden borçlar 91.870.619 120.276.981 -Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 2.158.384 3.770.091 Diğer finansal yükümlülükler 9 - - Ticari borçlar 10,37 - - Diğer borçlar 11,37 - - Finans sektörü faaliyetlerinden borçlar 12 - - Devlet teşvik ve yardımları 21 - - Borç karşılıkları 22 2.677.541 1.992.062 Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar 24 12.685.787 13.476.183 Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 35 37.599.257 36.630.032 Diğer uzun vadeli yükümlülükler 26 - - Ozkaynaklar 745.137.836 764.576.170 Ana ortaklığa ait özkaynaklar 27 734.112.031 753.119.308 Ödenmiş sermaye 191.447.068 191.447.068 Ödenmiş sermaye enflasyon düzeltmesi farkları 233.177.582 233.177.582 Karşılıklı iştirak sermayesi düzeltmesi(-) - - Hisse senedi ihraç primleri - - Değer artış fonları 34.397.025 24.298.151 Yabancı para çevrim farkları - - Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler 78.033.880 67.943.530 Geçmiş yıllar karları 156.160.570 131.983.269 Dönem net karı 40.895.906 104.269.708 Azınlık payları 27 11.025.805 11.456.862 Toplam yükümlülükler 1.110.094.157 1.133.787.654


Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosu (Para birimi - Türk Lirası (TL))

(4)

Cari dönem Geçmiş dönem

Bağımsız incelemeden

geçmiş


geçmiş


1 Nisan - 30 Haziran

2009

1 Ocak - 30 Haziran

2009


2008

1 Ocak - 30 Haziran

2008 Sürdürülen faaliyetler Satış gelirleri 28 200.967.464 336.441.331 247.170.362 405.308.410 Satışların maliyeti (-) 28 (154.245.510) (266.120.393) (173.546.138) (295.296.716) Ticari faaliyetlerden brüt kar 46.721.954 70.320.938 73.624.224 110.011.694 Faiz, ücret, prim, komisyon ve diğer gelirler - - - - Faiz, ücret, prim, komisyon ve diğer giderler (-) - - - - Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kar - - - - Brüt kar 46.721.954 70.320.938 73.624.224 110.011.694 Pazarlama satış ve dağıtım giderleri(-) 29,30 (1.521.335) (3.311.175) (1.609.608) (3.129.474) Genel yönetim giderleri(-) 29,30 (4.789.218) (9.310.239) (5.343.601) (11.459.254) Araştırma ve geliştirme giderleri(-) 29,30 - - - - Diğer faaliyet gelirleri 31 1.133.336 2.762.742 1.295.184 2.353.377 Diğer faaliyet giderleri (-) 31 (4.515.188) (6.534.028) (5.804.565) (7.763.525) Faaliyet karı 37.029.549 53.928.238 62.161.634 90.012.818 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların

kar/zararındaki paylar - -

-

- Finansal gelirler 32 7.763.839 20.540.652 26.416.397 30.940.522 Finansal giderler (-) 33 8.247.948 (26.011.001) (11.060.335) (33.075.240) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 53.041.336 48.457.889 77.517.696 87.878.100 Sürdürülen faaliyetler vergi gelir/gideri (8.950.343) (7.738.240) (15.501.399) (17.691.107) - Dönem vergi gelir/(gideri) 35 (8.770.518) (8.770.518) (13.018.992) (13.623.295) - Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) 35 (179.825) 1.032.278 (2.482.407) (4.067.812) Sürdürülen faaliyetler dönem kar/zararı 44.090.993 40.719.649 62.016.297 70.186.993 Durdurulan faaliyetler Durdurulan faaliyetler vergi sonrası dönem

kar/zararı - -

- - Dönem kar/zararı 44.090.993 40.719.649 62.016.297 70.186.993 Dönem kar /zararının dağılımı Azınlık payları 27 (125.417) (176.257) 222.285 212.244 Ana ortaklık payları 27 44.216.410 40.895.906 61.794.012 69.974.749 Hisse başına kazanç/kayıp (Kuruş) 27 0,231 0,214 0,323 0,365 Sürdürülen faaliylerden hisse başına

kazanç/kayıp (Kuruş) 0,231 0,214 0,323 0,365 Ağırlık ortalama hisse senedi sayısı 19.144.706.825 19.144.706.825 19.144.706.825 19.144.706.825 İlişikte 8 ile 61’inci sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihinde sona eren döneme ait konsolide kapsamlı gelir tablosu (Para birimi - Türk Lirası (TL))

(5)

Cari dönem Geçmiş dönem


geçmiş


Geçmiş



2009

1 Ocak - 30 Haziran

2009


2008

1 Ocak - 30 Haziran

2008 Dönem karı / (zararı) 44.090.993 40.719.649 62.016.297 70.186.993 Diğer kapsamlı gelir: Finansal varlıklar değer artış fonundaki değişim 27 8.468.459 11.909.244 (26.808.538) (51.117.162) Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin vergi gelir /

giderleri 27 (1.810.370) (1.810.370) - - Diğer kapsamlı gelir (vergi sonrası) 6.658.089 10.098.874 (26.808.538) (51.117.162) Toplam kapsamlı gelir 50.749.082 50.818.523 35.207.759 19.069.831 Toplam kapsamlı gelirin dağılımı: Azınlık payları (125.417) (176.257) 222.285 212.244 Ana ortaklık payları 50.874.499 50.994.780 34.985.474 18.857.587 İlişikte 8 ile 61’inci sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihinde sona eren döneme ait konsolide özkaynak değişim tablosu (Para birimi - Türk Lirası (TL))

(6)

Ödenmiş sermaye

Ödenmiş sermaye

enflasyon düzeltmesi

farkları

Kardan ayrılan

kısıtlanmış yedek

Değer

artış fonu

Net dönem karı

Geçmiş yıllar karları

Ana ortaklığa ait

özkaynaklar

Azınlık payları (Not 27)

Toplam özkaynaklar

1 Ocak 2008 bakiyesi 191.447.068 233.177.582 50.022.484 92.178.418 185.798.034 89.082.927 841.706.513 12.205.278 853.911.791 Transferler - - 17.921.046 - (185.798.034) 167.876.988 - - - Ödenen temettüler (Not 27) - - - - - (124.976.646) (124.976.646) (994.700) (125.971.346) Finansal varlıklar üzerindeki gerçekleşmemiş net gider (Not 7) - - - (51.117.162) - - (51.117.162) - (51.117.162) Net dönem karı - - - - 69.974.749 - 69.974.749 212.244 70.186.993 30 Haziran 2008 bakiyesi 191.447.068 233.177.582 67.943.530 41.061.256 69.974.749 131.983.269 735.587.454 11.422.822 747.010.276 1 Ocak 2009 bakiyesi 191.447.068 233.177.582 67.943.530 24.298.151 104.269.708 131.983.269 753.119.308 11.456.862 764.576.170 Transferler - - 10.090.350 - (104.269.708) 94.179.358 - - - Ödenen temettüler (Not 27) - - - - - (70.002.057) (70.002.057) (254.800) (70.256.857) Finansal varlıklar üzerindeki gerçekleşmemiş net gider (Not 7) - - - 11.909.244 - - 11.909.244 - 11.909.244 Net dönem karı - - - - 40.895.906 - 40.895.906 (176.257) 40.719.649 Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin vergi gelir / giderleri (Not 35) - - - (1.810.370) - - (1.810.370) - (1.810.370) 30 Haziran 2009 bakiyesi 191.447.068 233.177.582 78.033.880 34.397.025 40.895.906 156.160.570 734.112.031 11.025.805 745.137.836


Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihinde sona eren altı aylık hesap dönemine ait konsolide nakit akım tablosu (Para birimi - Türk Lirası (TL))

(7)

Cari dönem Geçmiş dönem Bağımsız


Bağımsız İncelemeden

geçmiş Dipnot

referansları

30 Haziran 2009 30 Haziran 2008 İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit girişleri Vergi karşılığı ve azınlık payları öncesi kar 48.457.889 87.878.100Vergi karşılığı ve azınlık payları öncesi kar ile işletme faaliyetlerinden sağlanan nakit arasındaki mutabakat:

Gerçekleşmemiş kur farkı giderleri/geliri 5.482.500 4.128.457Amortisman ve itfa payları 18, 19,30 28.509.379 27.600.829Kıdem tazminatı karşılığı 24 1.497.808 1.786.189Kıdem teşvik karşılığı (266.994) (115.569)Maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı, net 22 685.479 593.200Maddi ve maddi olmayan varlık satış karı/zararı 31 (116.998) (370.637)Faiz gideri 33 7.635.739 12.279.134Ceza karşılıklarının iskonto edilmesinden kaynaklanan faiz 22 - (111.317)Şüpheli alacak karşılığı 10 1.016.839 477.923Temettü gelirleri 32 (6.683.009) (14.419.044)Yasal dava karşılığı,net 22 - 2.450.000 İşletme sermayesindeki değişikliklerden önceki faaliyet karı 86.218.632 122.177.265 Net işletme sermayesindeki değişim Ticari alacaklar (24.244.004) (45.951.273)Diğer alacaklar (101.169) 12.661.708Stoklar 15.777.675 (23.683.973)Diğer dönen varlıklar 6.472.624 (2.384.417)Diğer duran varlıklar 186.721 3.810.580Ticari borçlar 9.325.857 5.801.348Diğer borçlar 1.844.689 3.204.079Diğer yükümlülükler 490.108 (969.445)Borç karşılıkları (59.184) 634.242Ödenen vergi (22.359) (5.584.766)Ödenen kıdem tazminatı ve primler 24 (2.571.210) (1.303.479)Şüpheli alacaktan tahsilatlar (552.386) (310.254) İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit girişi 92.765.994 68.101.615 Yatırım faaliyetleri ile ilgili nakit akımları Maddi varlık alımları, net (2.978.639) (36.850.460)Maddi olmayan varlık alımları 19 (573.466) (237.137)Maddi ve maddi olmayan varlık satış hasılatı 214.848 388.231Alınan temettü 32 6.683.009 14.419.044 Yatırım faaliyetlerinde sağlanan(kullanılan) net nakit 3.345.752 (22.280.322) Finansman faaliyetleri ile ilgili nakit akımları Alınan kısa vadeli kredilerden sağlanan nakit 112.538.493 189.095.842Ödenen kısa vadeli krediler (132.978.598) (73.085.822)Ödenen finansal kiralama borçları (3.552.697) (1.178.185)Azınlık hissedarlarına dağıtılan kar (254.800) (994.700)Ödenen temettü (70.015.965) (124.747.971)Ödenen faiz (10.683.682) (15.017.576) Finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit (104.947.249) (25.928.412) Nakit ve nakit eşdeğerlerindeki net artış/(azalış) (8.835.503) 19.892.881 Dönem başı itibariyle nakit ve nakit eşdeğerleri 6 29.312.899 22.254.050 Dönem sonu itibariyle nakit ve nakit eşdeğerleri 6 20.477.396 42.146.931 Nakit akışları için ek bilgi Faiz gelirlerinden elde edilen nakit 1.076.000 1.391.485 İlişikte 8 ile 61’inci sayfalar arasında sunulan muhasebe politikaları ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (Para birimi - Aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL))

(8)

1. Şirketin organizasyonu ve faaliyet konusu Genel Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (Akçansa) 1967 yılında kurulmuş olan Akçimento Ticaret Anonim Şirketi (Akçimento) ve 1974 yılında kurulmuş olan Çanakkale Çimento Sanayi Anonim Şirketi’nin (Çanakkale) birleşmesi ile 30 Eylül 1996 tarihinde kurulmuştur. 12 Ocak 1996 tarihinde tamamı Cimenteries CBR S.A. (CBR)’a ait olan Mortelmaattschappij Eindhoven B.V. (Mortel), Çanakkale’nin %97,7 payını satın almıştır. 24 Temmuz 1996 tarihinde de, CBR Şirket, Çanakkale’deki hisselerini, çoğunlukla Hacı Ömer Sabancı Holding Anonim Şirketine bağlı şirketlerin elinde tuttuğu Akçimento hisselerinin %30’u ile takas etmiştir. 1 Ekim 1996 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Akçimento, Çanakkale ile birleşmiş ve varlığını sona erdirmiş olup, Çanakkale’nin ismi Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olarak değiştirilmiştir. Akçansa’nın hisseleri 1986 yılından itibaren İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem görmektedir. 27 Kasım 2006 tarihinde, HeidelbergCement A.G.’nin % 100 oranında iştiraki olan CBR International Holdings B.V.’nin sahibi olduğu %39,72 oranında Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. hisselerinin tamamı yine HeidelbergCement A.G.’nin %100 oranında iştiraki olan HeidelbergCement Mediterranean Basin Holdings S.L. şirketine devir olmuştur. Akçansa’nın genel merkezi ve kayıtlı ofisinin adresi Kozyatağı Mahallesi, Kaya Sultan Sokak, Hüseyin Bağdatlıoğlu İş Merkezi, No: 97, Kat: 5 – 8, Kozyatağı, İstanbul’dur. Konsolide mali tablolar yayınlanmak üzere 12 Ağustos 2009 tarihinde Akçansa yönetimi tarafından onaylanmıştır. Genel Kurul’un ve ilgili yasal kuruluşların yasal mevzuata göre düzenlenmiş mali tabloları ve bu mali tabloları tashih etme hakkı vardır. 25 no’lu dipnot da detaylarıyla anlatıldığı üzere Akçansa’yı Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. ve HeidelbergCement Mediterranean Basin Holdings S.L. birlikte kontrol etmektedir. Konsolide mali tabloların sunumu amacıyla, Akçansa ve Karçimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Karçimsa - %50,99’u Akçansa’ya ait olan bağlı ortaklık) bundan böyle “Akçansa ve bağlı ortaklığı” veya “Şirket” olarak adlandırılacaktır. 30 Haziran 2009 tarihinde sona eren 6 aylık dönemdeki ve 31 Aralık 2008 yılındaki personel sayısı (hepsi Türkiye’de istihdam edilmiş) sırasıyla 1,065 ve 1,132’tır. Faaliyet konusu Şirket, çimento, klinker, hazır beton ve agrega üretimi konusunda faaliyet göstermektedir.

Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı) (Para birimi - Aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL))

(9)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar Finansal tabloların hazırlanma ilkeleri Akçansa ve bağlı ortaklığı, muhasebe kayıtlarını ve yasal mali tablolarını Sermaye Piyasası Kurulu (Akçansa için), Türkiye’de geçerli olan ticari mevzuat, mali mevzuat ve Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan Tek Düzen Hesap Planı (THP) gereklerine göre Türk Lirası (TL) olarak tutmaktadır. Konsolide mali tablolar Akçansa’nın ve bağlı ortaklığının yasal kayıtlarına dayandırılmış ve TL cinsinden ifade edilmiş olup SPK tarafından yayınlanmış muhasebe standartlarına göre Şirket’in durumunu layıkıyla arz edebilmesi için, bir takım tashihlere ve sınıflandırma değişikliklerine tabi tutularak hazırlanmıştır. Düzeltme kayıtlarının başlıcaları, tam konsolidasyon yöntemi ile konsolidasyonun yapılması, işletme birleşmelerinin kayda alınması, ertelenmiş vergi hesaplaması, alacak, borç ve diğer yükümlülüklerin iskonto edilmesi, kıdem tazminatı ve diğer karşılıkların hesaplamasıdır. Rayiç değerden taşınan finansal varlıklar ve vadeli işlemler gelir/gider tahakkukları hariç, mali tablolar maliyet esasına göre hazırlanmıştır. Bu bağlamda Şirket finansal tabloların hazırlanmasında 31 Aralık 2007’ye kadar Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nın Seri: XI, No: 25, “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ”i esas almıştır. Anılan tebliğde, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi (IASC) tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanması durumunda da, SPK Muhasebe Standartları’na uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. Şirket’in konsolide finansal tabloları, 31 Aralık 2007’ye kadar, yukarıda bahsedildiği üzere SPK’nın izin verdiği alternatif yöntem çerçevesinde hazırlanmıştır. 9 Temmuz 2008 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nın Seri: XI, No: 29, “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (Tebliğ) uyarınca halka açık işletmeler 1 Ocak 2008’den itibaren finansal tablolarını, söz konusu Tebliğ’de öngörüldüğü üzere, Uluslararası Muhasebe/ Finansal Raporlama (UMS/UFRS) standartlarına uygun olarak hazırlamaya başlamıştır. Yukarıda belirtilen Seri: XI, No: 25 no’lu tebliğ uyarınca Şirket tarafından 31 Aralık 2007’ye kadar uygulanan alternatif yöntem ile Seri: XI, No: 29 tebliğ’inde öngörülen muhasebe politikaları arasında herhangi bir fark olmadığından dolayı, Şirket’in cari ve önceki dönem mali tablolarının hazırlanmasında uygulanan muhasebe politikalarında bir değişiklik olmamıştır. Finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 9 Nisan 2008 tarihinde yayımlanan XI-29 numaralı tebliğinde belirlenen ve uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. İşlevsel ve raporlama para birimi 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren, Türkiye’nin yeni para birimi, eski para biriminden altı sıfırın atılmasıyla beraber, Yeni Türk Lirası olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle, “Yeni” referansı para biriminden kaldırılmıştır. Buna bağlı olarak, Şirket’in 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle hazırlanan ekteki finansal tabloları ve karşılaştırma amacıyla sunulan geçmiş yıl rakamları Türk Lirası (TL) olarak sunulmuştur (1 YTL=1 TL). Şirket’in işlevsel ve raporlama para birimi Türk Lirası (TL) olarak kabul edilmiştir.


(10)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) SPK’nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararına istinaden mali tablolardaki tutarları yeniden ifade etme işleminin uygulanmasını gerektiren objektif koşulların gerçekleşmemiş olması ve SPK’nın varolan verilere dayanarak ileride bu koşulların gerçekleşme emarelerinin büyük ölçüde ortadan kalktığını öngörmesi sebebiyle, mali tablolar en son 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle UMS 29 uyarınca (Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama) yeniden ifade etme işlemine tabi tutulmuştur. Dolayısıyla, 30 Haziran 2009 tarihli bilançoda yer alan parasal olmayan aktif ve pasifler ve sermaye dahil özkaynak kalemleri, 31 Aralık 2004 tarihine kadar olan girişlerin 31 Aralık 2004 tarihine kadar endekslenmesi, bu tarihten sonra oluşan girişlerin ise nominal değerlerden taşınmasıyla hesaplanmıştır. Muhasebe politikalarındaki değişiklikler 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle yürürlüğe giren yeni standartlar, var olan standartlarda yapılan değişiklikler ve yorumlar aşağıda yer almaktadır: Şirket’in, finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayan yeni standart ve değişiklikler aşağıdaki gibidir; UFRS 2, “Hisse Bazlı Ödeme (Değişiklik) - Hakkın Kazanılması ve İptal edilmesi” UMS 23, Borçlanma Maliyetleri” (Değişiklik) UMS 32 Finansal Araçlar: Sunum ve UMS 1’de yapılan değişiklikler: “Tasfiyeden Kaynaklanan Satılabilir Finansal Araçlar ve Yükümlülükler” (Değişiklik) UFRYK 13, “Müşteri Bağımlılık Uygulamaları” UFRYK 15, “Gayrimenkul İnşaatı ile İlgili Anlaşmalar” UFRYK 16, " Yurtdışındaki İşletmede Bulunan Net Yatırım İle İlgili Riskten Korunma" UFRS 8, “Faaliyet Bölümleri” Şirket, faaliyet bölümlerine ilişkin ilgili söz konusu değişiklikleri, SPK’nın zorunlu raporlama formatında yaptığı değişiklikler doğrultusunda uygulamıştır. UFRS 7, “Finansal Araçlar: Açıklamalar” (Değişiklik) Gerçeğe uygun değer ölçümü ve likidite riskine ilişkin ek açıklamalar, yıllık finansal tabloların dipnotlarında belirtilecektir. UMS 1, “Finansal Tabloların Sunuluşu” (Değişiklik) Şirket finansal tabloların sunuluşuna ilişkin ilgili söz konusu değişiklikleri gelir tablosunun devamında sunarak SPK’nın zorunlu raporlama formatında yaptığı değişiklikler doğrultusunda uygulamıştır.


(11)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UFRS’lerdeki iyileştirmeler - Mayıs 2008 Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’nun (UMSK) Mayıs 2008’de değişiklik getirdiği standartlar aşağıda sunulmuştur: UFRS 5 “Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” UMS 8 “Muhasebe Politikaları Muhasebesel Tahmin ve Hatalardaki Değişimler” UMS 10 “Raporlamadan Sonraki Olaylar” UMS 16 “Sabit Kıymetler” UMS 18 “Hasılat” UMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” UMS 20 “Devlet Yardımlarının Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Kamuya Açıklanması” UMS 27 “Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar” (Değişiklik) UMS 28 “İştiraklerdeki Yatırımlar” UMS 29 “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” UMS 31 “Ortak Girişim Paylarının Mali Raporlaması” UMS 36 “Varlıklarda Değer Düşüklüğü” UMS 38 Maddi Olmayan Varlıklar” UMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” UMS 40 “Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” UMS 41 “Tarım”: (Değişiklik) UFRYK 9 (Saklı Türev Ürünlerinin Yeniden Değerlendirilmesi) ve UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme UMS 34 “Ara Dönem Finansal Raporlama” : Şirket, hisse başına kar tutarını ara dönem kapsamlı gelir tablosu ekinde açıklamıştır.


(12)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Ara dönem finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış ve 1 Temmuz 2009 tarihinde ve bu tarihten sonra başlayan hesap dönemlerinde yürürlüğe girecek olan ve Şirket tarafından erken uygulama yoluna gidilmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar aşağıdaki gibidir: UFRS 3, “İşletme Birleşmeleri” ve UMS 27 “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar’a İlişkin Yapılan Düzenlemeler” (Değişiklik) (1 Temmuz 2009 tarih ve bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir). Revize edilmiş UFRS 3 ve revize edilmiş UMS 27, 10 Ocak 2008 tarihinde UFRYK tarafından yayımlanmıştır. Değişikliğe tabii tutulmuş UFRS 3 (UFRS 3R) işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesi, şerefiyenin kayıtlara alınması ile birleşmenin olduğu dönemin finansal sonuçlarının raporlanması hususlarına çeşitli değişiklikler getirmektedir. Söz konusu değişiklikler, satın alım ile ilişkilendirilen maliyetlerin giderleştirilmesini ve satın alım sırasında dikkate alınan şartlı durumlarda, raporlama dönemi sonrasında meydana gelen rayiç değer değişikliklerinin şerefiyeden düzeltilmesi yerine gelir tablosunda dikkate alınmasını gerektirmektedir. Revize edilmiş UMS 27 (UMS 27R) bağlı ortaklığın hisse sahipliğinde meydana gelen değişikliklerin sermaye hareketi olarak değerlendirilmesi gerektiğini tanımlamaktadır. Böylelikle söz konusu sermaye hareketinin şerefiyeye veya kar zarara herhangi bir etkisi olmayacaktır. Ayrıca, standart bağlı ortaklık zararlarının ve bağlı ortaklık üzerinde kaybedilen kontrolün muhasebeleştirilmesi konusunda da değişiklikler getirmektedir. Söz konusu değişiklik geriye ve ileriye dönük uygulanacaktır. UMS 39’da yapılan değişiklikler: Temmuz 2008’de yayınlanmış olup, 1 Temmuz 2009 tarihi itibariyle ve sonrasında başlayan mali dönemler için geçerlidir. UMS 32, UMS 1, UFRS 3’de ve Mayıs 2008’de yayımlanan UFRS’deki iyileştirmeler çerçevesinde yapılan değişikliklerin UMS 39’da gerektirdiği değişiklikleri içermektedir. UFRS 1’de yapılan değişiklikler: Kasım 2008’de yayınlanmış olup, 1 Temmuz 2009 tarihi itibariyle ve sonrasında başlayan mali dönemler için geçerlidir. UMS ve UFRS’lerde 3 Temmuz 2008 tarihine kadar gerçekleştirilen değişikliklerin UFRS 1’de gerektirdiği değişiklikleri içermektedir. UFRYK 17 ‘Parasal olmayan varlıkların hissedarlara dağıtımı: (1 Temmuz 2009 tarih veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olup ileriye dönük uygulanacaktır)’: UFRYK 17, Şirket’in dağıtacağı temettünün nakdi veya gayri nakdi olması kararının Şirket hissedarlarına bırakılması durumunda, sözkonusu temettünün mali tablolarda nasıl muhasebeleştirileceğine ilişkin açıklama getirir. UFRYK 18: ‘Müşterilerden Varlık Transferi’: (1 Temmuz 2009 tarih veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir)’: Standard, müşterilerden alınan maddi duran varlıkların mali tablolarda nasıl muhasebeleştirileceğine ilişkin açıklama getirir.


(13)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UFRS’lerdeki iyileştirmeler Nisan 2009’da Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) 12 standartta toplam 15 adet değişiklik gerçekleştirmiştir. UMSK’nın değişiklik getirdiği standartlar aşağıda sunulmuştur: - UFRS 2: UFRS 2 ve UFRS 3’ün kapsamı - UFRS 5: Satılmaya hazır varlık olarak sınıflanan duran varlıkların ve durdurulan faaliyetlerin

açıklanması - UFRS 8: Bölümlere göre varlıkların açıklanması - UMS 1: Dönüştürülebilir araçların dönen/duran olarak sınıflanması - UMS 7: Muhasebeleştirilmemiş varlıklarla ilgili harcamaların sınıflanması - UMS 17: Arsa ve bina kiralamalarının sınıflaması - UMS 18: İşletmenin ana işletme gibi mi yoksa aracı gibi mi hareket ettiğinin belirlenmesi - UMS 36: Şerefiye değer düşüklüğü testindeki muhasebeleştirme birimi - UMS 38: Revize UFRS 3 ile ilgili ek değişiklikler - UMS 38: İşletme birleşmelerinde satın alınan maddi olmayan varlıkların rayiç değer ölçümü - UMS 39: Kredilerle ilgili peşin ödemeli cezaların saklı türev ürünü olarak değerlendirilmesi - UMS 39: İşletme birleşmesi sözleşmesindeki kapsam istisnası - UMS 39: Nakit akımı koruması muhasebesi - UFRYK 9: UFRYK 9 ve UFRS 3’ün kapsamı - UFRYK 16: Koruma amaçlı aracı olan işletmeye getirilen kısıtlamalarla ilgili değişiklik Kullanılan tahminler Finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahmin ve varsayımlardan farklılık gösterebilir. Bu tahmin ve varsayımlar düzenli olarak gözden geçirilmekte, düzeltme ihtiyacı doğduğunda bu düzeltmeler ilgili dönemin faaliyet sonuçlarına yansıtılmaktadır. Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan önemli varsayımlar ve değerlendirmeler aşağıdaki gibidir : a) Kıdem tazminatı yükümlülüğü, iskonto oranları, gelecekteki maaş artışları ve çalışanların

ayrılma oranlarını içeren birtakım varsayımlara dayalı aktüeryal hesaplamalar ile belirlenmektedir. Bu planların uzun vadeli olması sebebiyle, söz konusu varsayımlar önemli belirsizlikler içerir. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklara ilişkin detaylar Not 24’de yeralmaktadır.

b) Şüpheli alacak karşılıkları, Şirket yönetiminin bilanço tarihi itibariyle varolan ancak cari

ekonomik koşullar çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço tarihinden finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle şüpheli alacak karşılıkları Not 10‘da yansıtılmıştır.


(14)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) c) Şirket yönetimi özellikle bina ve makina ekipmanların faydalı ekonomik ömürlerinin

belirlenmesinde teknik ekibinin tecrübeleri doğrultusunda önemli varsayımlarda bulunmuştur. d) Dava karşılıkları ayrılırken, ilgili davaların kaybedilme olasılığı ve kaybedildiği taktirde

katlanılacak olan sonuçlar Şirket hukuk müşavirlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte ve Şirket Yönetimi elindeki verileri kullanarak en iyi tahminlerini yapıp gerekli gördüğü karşılığa ilişkin açıklamalar Not 22’de yeralmaktadır.

e) Stok değer düşüklüğü ile ilgili olarak stoklar fiziksel olarak ve ne kadar geçmişten geldiği

incelenmekte, teknik personelin görüşleri doğrultusunda kullanılabilirliği belirlenmekte ve kullanılamayacak olduğu tahmin edilen kalemler için karşılık ayrılmaktadır. Stokların net gerçekleşebilir değerinin belirlenmesinde de liste satış fiyatları ve yıl içinde verilen ortalama iskonto oranlarına ilişkin veriler kullanılmakta ve katlanılacak satış giderlerine ilişkin tahminler yapılmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda net gerçekleşebilir değeri maliyet değerinin altında olan stoklar için karşılığın detayları Not 13’de yer almaktadır.

f) Şirket varlıklarına ilişkin değer düşüklüğü analizini indirgenmiş nakit akımlarını kullanarak

yapmaktadır. Bu analizlerde Şirket’in gelecekteki faaliyetlerine ve kullanılan iskonto oranlarına ilişkin muhtelif varsayımlar bulunmaktadır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Şirket Yönetimi finansal olmayan varlıklarında herhangi bir değer düşüklüğü olmadığı sonucuna varmıştır.

g) Şirket maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı hesaplanmasında da teknik personelin

görüşlerini alarak varsayımlarda bulunmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda, maden sahalarını doğaya kazandırma karşılıklarına ilişkin açıklamalar Not 22’de yer almaktadır.

Uygulanan konsolidasyon esasları Konsolide mali tablolar Akçansa’nın ve %50,99’una sahip olduğu Karçimsa’nın mali tablolarını kapsamaktadır. Bağlı ortaklık, kontrolün Akçansa’ya geçtiği tarihten itibaren konsolide edilmeye başlanır ve kontrolün Akçansa’dan çıkması ile konsolide edilme işlemi son bulur. Yukarıda da belirtildiği üzere konsolide mali tablolar Akçansa ve onun kontrol ettiği bağlı ortaklığın aynı döneme ait mali tablolarından oluşur. Akçansa direkt veya indirekt olarak bir şirketteki oy haklarının %50 sinden fazlasına sahip olduğunda ve o şirketin faaliyetlerinden yarar sağlamak amacıyla finansal ve faaliyet politikalarını yönlendirme hakkı elde ettiğinde kontrol’ü ele geçirmiş sayılır. Bağlı ortaklığın karının (zararının) ve özkaynağının azınlık payına düşen kısmı gelir tablosunda ve bilançoda ayrı birer kalem olarak gösterilmektedir. Bağlı ortaklık tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş, dolayısıyla kayıtlı bağlı ortaklık değerleri, ilgili özkaynakları karşılığında netleştirilmiştir. Bağlı ortaklığın ana ortaklık dışı hak sahiplerine atfedilen özkaynak ve net dönem karları, konsolide bilanço ve gelir tablosunda azınlık payları olarak gösterilmektedir. Akçansa ve bağlı ortaklığı arasındaki işlemler ve bakiyeler ile bu işlemlerle ilgili olarak oluşan kar marjları elimine edilmiştir. Konsolide mali tablolar benzer işlemler için aynı muhasebe prensipleri kullanılarak hazırlanmıştır.


(15)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Netleştirme / mahsup Finansal varlık ve yükümlülükler, netleştirmeye yönelik yasal bir hakka ve yaptırım gücüne sahip olunması ve söz konusu varlık ve yükümlülükleri net bazda tahsil etme/ödeme veya eş zamanlı sonuçlandırma niyetinin olması durumunda bilançoda netleştirilerek gösterilmektedir. Nakit ve nakit benzerleri Konsolide nakit akım tablosunun sunumu açısından, nakit ve nakit eşdeğerleri, kasadaki nakit varlığı, bankalardaki nakit para, çekler ve orijinal vadesi 3 aydan kısa vadeli mevduatları içermektedir. Nakit ve nakit benzerleri elde etme maliyetleri ve tahakkuk etmiş faizlerinin toplamı ile gösterilmiştir. Ticari ve diğer alacaklar Ticari alacaklar fatura edilmiş tutarları ile kayıtlara alınmakta ve efektif faiz oranı (TL için %14,32 ABD Doları için %1,6063 ve Euro için %1,5013) (31 Aralık 2008 – TL için %24, ABD Doları için %2,003 ve Euro için %3,058) metoduyla indirgenmiş net değeri ile ve varsa şüpheli alacak karşılığı düşüldükten sonra taşınmaktadır. Ticari alacaklar içine sınıflandırılan senetler ve vadeli çekler efektif faiz oranı metoduyla reeskonta tabi tutularak indirgenmiş değerleri ile taşınır. Şüpheli alacak karşılığı gider olarak kayıtlara yansıtılmaktadır. Karşılık, müşteriden alınan teminatlar göz önüne alınarak, Şirket yönetimi tarafından tahmin edilen ve ekonomik koşullardan ya da hesabın doğası gereği taşıdığı riskten kaynaklanabilecek olası zararları karşıladığı düşünülen tutardır. Stoklar Stoklar maliyet değeri veya net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile değerlenmiştir. Stokları bulundukları duruma getirmek için yapılan harcamalar aşağıdaki gibi muhasebeleştirilmiştir : İlk madde ve malzemeler – aylık ağırlıklı ortalama belirlenmektedir. Mamul ve yarı mamüller – Direkt malzeme ve işçilik giderleri, değişken ve sabit genel üretim giderleri belli oranlarda (normal faaliyet kapasitesi göz önünde tutularak) dahil edilmiştir. Envanter değerleme yöntemi aylık ağırlıklı ortalama yöntemidir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından satış esnasına kadar oluşacak ek maliyetler düşülerek tahmin edilen tutardır. Finansal yatırımlar Tüm finansal yatırımlar ilk alım anındaki rayiç değeri ifade ettiği düşünülen ve işlem maliyetlerini de içeren maliyet bedeli ile kayıtlara alınır ve 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle tüm finansal yatırımlar, “satılmaya hazır finansal varlıklar”dır.


(16)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) İlk kayda alımdan sonra finansal yatırımlar rayiç değerleri ile değerlenir. Finansal yatırımlardan elde edilen faiz, faiz geliri olarak gösterilmiştir. Finansal yatırımlardan elde edilen diğer kazanç veya kayıplar, ilgili varlıklar satılana, nakde dönüşene veya başka bir şekilde elden çıkarılana veya herhangi bir şekilde değer düşüklüğüne maruz kalana kadar özkaynaklar içinde ayrı bir kalemde “değer artış fonları” hesap kaleminde gösterilir, bu tarihten sonra ise gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören finansal yatırımlar, bilanço tarihindeki iş günü sonunda borsada oluşan piyasa fiyatları esas alınarak değerlenmiştir. Borsada işlem görmeyen finansal yatırımları değerlemek için uygulanabilir bir değerleme metodu olmadığı zaman, ilgili finansal yatırımlar tarihi maliyetleri ile değerlenmiştir. Maddi duran varlıklar Maddi duran varlığın maliyet değeri; alış fiyatı ve iadesi mümkün olmayan vergiler ve maddi varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlıklar, maliyet değerinden birikmiş amortisman ve var ise değer düşüklüğü karşılığı çıkartıldıktan sonraki net değerleri ile gösterilmiştir. Üzerinden maden çıkarılan araziler haricinde, arazi amortismana tabi tutulmamıştır. Üzerinden maden çıkarılan araziler ise, yıl içerisinde tüketilen rezervin toplam rezerve oranı esas alınarak amortismana tabi tutulmuştur. Amortismana tabi tutulan varlıklar, maliyet tutarları üzerinden aşağıda belirtilen tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortismana tabi tutulmuştur. Yerüstü yer altı düzenleri ve binalar 20-25 yılMakina tesis ve cihazlar 10-25 yılDöşeme ve demirbaşlar 5-15 yılTaşıt araç ve gereçleri 5-10 yılÖzel maliyetler 5-47 yıl Maddi duran varlıkların taşınan değerlerinin gerçekleşemeyeceğine yönelik olay veya değişikliklerin meydana gelmesi durumunda herhangi bir değer düşüklüğünün olup olmadığı incelenmektedir. Söz konusu uyarıların olması veya taşınan değerlerin gerçekleşebilir değeri aşması durumunda varlıklar gerçekleşebilir değerlerine indirgenmektedir. Maddi duran varlıkların gerçekleşebilir değeri net satış fiyatı veya kullanımdaki değerinden büyük olanıdır. Kullanım değeri bulunurken, gelecekteki nakit akışları, cari piyasa koşullarındaki paranın zaman değeri ve bu varlığa özel riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak iskonto edilmektedir. Bağımsız olarak büyük bir nakit girişi sağlamayan bir varlığın geçekleşebilir değeri varlığın ait olduğu nakit girişi sağlayan birim için belirlenmektedir. Değer düşüklükleri gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar başlıca bilgisayar yazılımları ve maden çıkarma haklarından oluşmakta olup, maliyet bedeli üzerinden aktifleştirilir. Maddi olmayan varlıklar maden çıkarma hakları dışında, doğrusal amortisman yöntemine göre ilgili kıymetin tahmini ekonomik ömrü üzerinden itfa edilmektedir. Maden çıkarma hakları yıl içerisinde tüketilen rezervin toplam rezerve oranı esas alınarak amortismana tabi tutulmuştur. Maddi olmayan duran varlıkların taşıdıkları değerler, şartlarda değişiklik olduğu takdirde herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığını test etmek için incelenmektedir.


(17)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Şerefiye Şerefiye, satın alınan ortaklığın veya satın alınan varlıkların satın alım tarihindeki maliyeti ile net aktiflerinin (satın alınan varlıklar için varlığın) rayiç bedelleri arasında kalan farktır. Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (UFRS) 3 “İşletme birleşmeleri” çerçevesinde şerefiye tutarı itfa edilmemektedir. Şerefiye, taşındığı değerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlarda ve yılda en az bir kere olmak üzere gerekli görüldüğü zamanlarda değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir. Şirket Not 20’de detayları ile açıklandığı üzere, 1 Mayıs 2007 tarihinde Türkerler İnşaat Turizm Ticaret ve Sanayi A.Ş.’den Ladik çimento fabrikasını satın almıştır. Şirket, söz konusu satın alma kapsamında elde etmiş olduğu belirlenebilen varlık ve yükümlülükleri, UFRS 3 “İşletme birleşmeler” uyarınca, satın alma tarihindeki rayiç bedelleri ile kayıtlarına almış ve satın alma maliyeti ile belirlenebilen varlık ve yükümlülüklerden rayiç bedelleri arasındaki farkı, şerefiye olarak kayıtlarına yansıtmıştır. Belirlenebilen varlık ve yükümlülüklerin rayiç bedelleri UFRS 3 uyarınca aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir: Arsa, bina, makine, teçhizatlar, demirbaşlar ve maddi olmayan duran varlıklar (başlıca maden işletme hakları); - Bağımsız bir değerleme uzmanı tarafından satınalma tarihi itibariyle tespit edilen piyasa rayiç

değerleri kullanılarak, Stoklar; - Şirketler arasında gerçekleşen satış işleminin tarafsızlık ilkesi çerçevesinde gerçekleştirilmiş bir

emsal bedel işlemi olduğu varsayılarak faturaların maliyet bedelleri kullanılarak, Kıdem tazminatı yükümlülüğü; - Devralınan fabrikada hizmet veren çalışanların kıdem tazminatları “Projeksiyon Yöntemi”

kullanılarak, Ertelenmiş vergi; - Söz konusu belirlenebilir varlık ve yükümlülüklerin yasal vergi hesabındaki bazları ile rayiç

bedelleri arasındaki geçici farklar dikkate alınarak hesaplanmıştır. Varlıkların değer düşüklüğü Şirket, her bilanço tarihinde maddi ve maddi olmayan duran varlıklarının, maliyet değerinden birikmiş amortismanlar düşülerek bulunan defter değerine ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, değer düşüklüğü tutarını belirleyebilmek için o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın tek başına geri kazanılabilir tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı durumlarda, o varlığın ait olduğu nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır.


(18)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen makul değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Kullanımdaki değer hesaplanırken, geleceğe ait tahmini nakit akımları, paranın zaman değerini ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilir. Bu çalışmalar sırasında kullanılan başlıca varsayımlar, önümüzdeki yıllardaki enflasyon beklentileri, satış ve maliyetlerde beklenen artışlar, ihracat-iç pazar kompozisyonunda beklenen değişimler ve beklenen ülke büyüme oranlarından ibarettir. Varlığın (veya nakit üreten birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden daha az olması durumunda varlığın (veya nakit üreten birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali gelir tablosuna kayıt edilir. Yabancı para cinsinden işlemler Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlemin yapıldığı tarihteki kurlarla TL’ye çevrilmiştir. 30 Haziran 2009 tarihindeki yabancı para cinsinden aktif ve pasifler, bilanço tarihindeki Merkez Bankası alış kuru ile değerlenmiş olup ortaya çıkan kur farkları ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılmıştır. Dönem sonlarında kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir: Tarih TL/ABD Doları TL/Euro Alış kuru 30 Haziran 2009 1,5301 2,1469 31 Aralık 2008 1,5123 2,1408 30 Haziran 2008 1,2237 1,9271 Banka kredileri Bütün banka kredileri, ilk kayıt anında rayiç değerlerini de yansıttığı düşünülen ve ihraç maliyetini içeren maliyet bedeli ile kaydedilir. İlk kayda alımdan sonra krediler, etkin faiz oranı yöntemiyle indirgenmiş net değerleri ile gösterilir. İndirgenmiş değer hesaplanırken ilk ihraç anındaki maliyetler ve geri ödeme sırasındaki indirimler ve primler göz önünde bulundurulur. İtfa sürecinde veya yükümlülüklerin kayda alınması sırasında ortaya çıkan gelir veya giderler, gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Ticari ve diğer borçlar Ticari ve diğer borçlar, mal ve hizmet alımı ile ilgili ileride doğacak faturalanmış ya da faturalanmamış tutarın rayiç değerini temsil eden indirgenmiş maliyet bedeliyle kayıtlarda yer almaktadır. İndirgenmiş maliyet bedeli bulunurken kullanılan faiz oranları TL için %14,32 (31 Aralık 2008 - %24), ABD Doları için %1,606 (31 Aralık 2008 - %2,003) ve Euro için %1,501 (31 Aralık 2008 - %3,058)’dir.


(19)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar Karşılıklar Karşılıklar ancak Şirket’in geçmişten gelen ve halen devam etmekte olan bir yükümlülüğü (yasal ya da yapısal) varsa, bu yükümlülük sebebiyle işletmeye ekonomik çıkar sağlayan kaynakların elden çıkarılma olasılığı mevcut ise ve yükümlülüğün tutarı güvenilir bir şekilde belirlenebiliyorsa kayıtlara alınır. Paranın zaman içindeki değer kaybı önem kazandığında karşılıklar ileride oluşması muhtemel giderlerin bilanço tarihindeki indirgenmiş değeriyle yansıtılır. İndirgenmiş değer kullanıldığında, zamanın ilerlemesinden dolayı karşılıklarda meydana gelecek artışlar faiz gideri olarak kaydedilir. Şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar Şarta bağlı yükümlülükler, kaynak aktarımını gerektiren durum yüksek bir olasılık taşımıyor ise mali tablolarda yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ise mali tablolara yansıtılmayıp ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu takdirde dipnotlarda açıklanır. Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler Vergi karşılığı, dönem karı veya zararı hesaplanmasında dikkate alınan cari dönem ve ertelenmiş vergi karşılıklarının tamamıdır. Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak, aktif ve pasiflerin finansal raporlamada yansıtılan değerleri ile yasal vergi hesabındaki bazları arasındaki geçici farklardan oluşan vergi etkileri dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir tüm geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farkların ve kullanılmamış vergi zararlarının ileride indirilebilmesi için yeterli karların oluşması mümkün görünüyorsa, tüm geçici farklar ve kullanılmamış vergi zararları üzerinden ayrılır. Her bilanço döneminde Şirket, ertelenmiş vergi varlıklarını gözden geçirmekte ve gelecekte indirilebilir olması ihtimalini göz önüne alarak muhasebeleştirmektedir. Ertelenmiş vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin hesaplanmasında söz konusu varlığın gerçekleşeceği ve yükümlülüğün yerine getirileceği dönemlerde oluşması beklenen vergi oranları, bilanço tarihi itibariyle uygulanan vergi oranları (vergi mevzuatı) baz alınarak hesaplanır. Çalışanlara sağlanan faydalar / kıdem tazminatı karşılığı a) Tanımlanan fayda planı : Şirket, mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Not 24’de daha detaylı belirtildiği üzere, Şirket mali tablolarda yer alan kıdem tazminatı karşılığını, bağımsız bir aktüer tarafından yapılan aktüer çalışmasına dayanarak “Projeksiyon Metodu”nu kullanarak yansıtmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, profesyonel aktüerler tarafından tahmin edilen faiz oranı ile iskonto ederek hesaplanmıştır. Konsolide bilançolarda kıdem tazminatı karşılıkları uzun vadeli borçlar altında ayrı bir kalem olarak gösterilmiştir.


(20)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) (b) Tanımlanan katkı planları : Şirket, Sosyal Sigortalar Kurumu’na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Şirket’in bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır. İlgili primlere ilişkin 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle toplam 2.993.540 TL (2008 – 3.495.491 TL) tutarında gider gerçekleşmiştir. Kiralamalar Finansal kiralama Şirket’e kiralanan varlığın mülkiyeti ile ilgili bütün risk ve faydaların devrini öngören finansal kiralamalar, finansal kiralamanın başlangıç tarihinde, kiralamaya söz konusu olan varlığın rayiç değeri ile kira ödemelerinin bugünkü değerinden küçük olanı esas alınarak yansıtılmaktadır. Finansal kira ödemeleri kira süresi boyunca, her bir dönem için geriye kalan borç bakiyesine sabit bir dönemsel faiz oranı üretecek şekilde anapara ve finansman gideri olarak ayrılmaktadır. Finansman giderleri dönemler itibariyle doğrudan gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Aktifleştirilen kiralanmış varlıklar, varlığın tahmin edilen ömrü üzerinden amortismana tabi tutulmaktadır. Operasyonel kiralama Kiraya veren tarafın kiralanan varlığın tüm risk ve menfaatlerini kendinde tuttuğu kiralamalar operasyonel kiralama olarak sınıflandırılmaktadır. Operasyonel kira ödemeleri gelir tablosunda kira süresi boyunca doğrusal olarak gider kaydedilmektedir. İlişkili taraflar Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında, taraf Şirket ile ilişkili sayılır: (a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla:

(i) İşletmeyi kontrol etmesi, işletme tarafından kontrol edilmesi ya da işletme ile ortak kontrol altında bulunması (ana ortaklıklar, bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı ortaklıklar dahil olmak üzere);

(ii) Şirket üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması; veya (iii) Şirket üzerinde ortak kontrole sahip olması;

(b) Tarafın, Şirket’in bir iştiraki olması ; (c) Tarafın, Şirket’in ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması; (d) Tarafın, Şirket’in veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması; (e) Tarafın, (a) ya da (d) de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması; (f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e)’de

bahsedilen herhangi bir bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması; veya

(g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları olması, gerekir.

İlişkili taraflarla yapılan işlem, ilişkili taraflar arasında kaynaklarının, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.


(21)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Gelirlerin muhasebeleştirilmesi Gelir, ekonomik faydanın işletmeye geleceğinin muhtemel olduğu ve gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebildiği zaman kaydedilmektedir. Gelirler, indirimler ve katma değer vergisi düşüldükten sonra net olarak gösterilmiştir. Gelirin oluşması için aşağıdaki kriterlerin yerine gelmesi gerekmektedir. Mal satışları Satılan malların riskinin ve faydasının alıcıya transfer olduğu ve gelir tutarının güvenilir bir şekilde hesaplanabildiği durumda gelir oluşmuş sayılır. Net satışlar, indirimler ve komisyonlar düşüldükten sonraki faturalanmış satış bedelinden oluşmaktadır. Hizmet satışı Hizmet satışından doğan gelir ölçülebilir bir tamamlanma derecesine ulaşıldığı zaman oluşmuş sayılır. Yapılan anlaşmadan elde edilecek gelirin güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda, gelir, katlanılan giderlerin geri kazanılabilecek tutarı kadar kabul edilir. Kira geliri Kira gelirleri aylık olarak kazanıldığında mali tablolara yansıtılır. Faiz Tahsilatın şüpheli olmadığı durumlarda tahakkuk esasına göre gelir kazanılmış kabul edilir. Temettü Ortakların kar payı alma hakkı doğduğu anda gelir kazanılmış kabul edilir. Borçlanma maliyetleri İlişkilendirilen varlığın elde edilmesi veya inşası için affedilebilir olan borçlanma maliyetleri aktifleştirilir. Hisse başına kar / (zarar) Gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. Türkiye’de şirketler sermayelerini hali hazırda bulunan hissedarlarına, çeşitli içsel kaynaklardan “bedelsiz hisse” yolu ile artırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunur. Bilanço tarihinden sonraki olaylar Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve Şirket’in bilanço tarihindeki durumunu etkileyebilecek hususlar konsolide mali tablolara yansıtılmaktadır. Düzeltme gerektirmeyen bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar ise önemlilik derecesine göre notlarda açıklanmaktadır.


(22)

2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) İşlem ve teslim tarihindeki muhasebeleştirme Tüm finansal varlık alış ve satışları işlem tarihinde, bir başka deyişle Şirket’in alımı veya satımı gerçekleştireceğini taahhüt ettiği tarihte muhasebeleştirilir. Olağan alış ve satışlar, varlığın teslim süresinin genelde bir mevzuat veya piyasalardaki düzenlemelere göre belirlendiği alış ve satışlardır. Finansal varlık ve yükümlülüklerin kayda alınması ve kayıttan çıkarılması Şirket, finansal varlık veya yükümlülükleri, ilgili finansal araç sözleşmelerine taraf olduğu takdirde bilançosuna yansıtmaktadır. Şirket finansal varlığın tamamını veya bir kısmını, sadece söz konusu varlıkların konu olduğu sözleşmeden doğan haklar üzerindeki kontrolünü kaybettiği zaman kayıttan çıkartır. Şirket finansal yükümlülükleri ancak sözleşmede tanımlanan yükümlülüğü ortadan kalkar, iptal edilir veya zaman aşımına uğrar ise kayıttan çıkartır. Bölümlere göre raporlama Raporlanabilir bölüm, bölüm bilgileri açıklanması zorunlu olan bir endüstriyel bölüm veya coğrafi bölümdür. Endüstriyel bölümler, belirli bir mal veya hizmeti ya da birbirleriyle ilişkili mal veya hizmet grubunu sağlama veya risk ve fayda açısından Şirket’in diğer bölümlerinden farklı özelliklere sahip bölümlerdir. Coğrafi bölümler, Şirket’in belirli bir ekonomik çevrede mal veya hizmet temin eden ve risk ve fayda açısından başka bir ekonomik çevre içerisinde faaliyet gösteren diğer bölümlerden farklı özelliklere sahip bölümlerdir. Bir endüstriyel bölümün veya coğrafi bölümün raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için gereklilik, bölüm hasılatının büyük bir çoğunluğunun grup dışı müşterilere yapılan satışlardan kazanılması ve grup dışı müşterilere yapılan satışlardan ve diğer bölümler ile gerçekleştirilen işlemlerden elde edilen bölüm hasılatının, tüm bölümlere ilişkin iç ve dış toplam hasılatın en az %10’unu oluşturması veya kar veya zararla sonuçlanan bölüm sonucunun kar elde edilen bölümlerin toplam sonuçları ve zarar eden bölümlerin toplam sonuçlarının mutlak anlamda büyük olanının en az %10’una isabet etmesi veya bölüm varlıklarının, tüm bölümlerin toplam varlıklarının en az %10’unu oluşturmasıdır. Şirket’in risk ve fayda oranlarının özellikle faaliyet gösterdiği endüstriyel bölümlerdeki farklılıklardan etkilenmesi sebebiyle, bölüm bilgilerinin raporlanmasına yönelik birinci format olarak endüstriyel bölümler belirlenmiştir (Not 5). 3. İşletme birleşmeleri Yoktur. 4. İş ortaklıkları Şirket’in, 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle iş ortaklıkları bulunmamaktadır.


(23)

5. Bölümlere göre raporlama Şirket’in iş faaliyetleri, sağladığı hizmet ve ürünlerin içeriğine bağlı olarak yönetilmekte ve organize edilmektedir. Şirket’in iş alanları hakkındaki bilgiler, Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 30 Haziran 2008 tarihleri itibariyle çimento (klinker ve agrega dahil) ve hazır beton faaliyetlerinden elde edilen kazancı ve kar bilgilerini içermektedir. 1 Ocak-30 Haziran 2009 Çimento Hazır beton Dağıtılmamış Eliminasyon Toplam Satış gelirleri 243.013.598 132.490.398 - (39.062.665) 336.441.331 Satışların maliyeti (-) (186.633.940) (118.549.118) - 39.062.665 (266.120.393) Brüt kar 56.379.658 13.941.280 - - 70.320.938 Faaliyet giderleri (-) (9.369.337) (3.252.077) - - (12.621.414) Diğer faaliyet gelirleri / giderleri (-), net (2.911.391) (859.895) - - (3.771.286) Faaliyet karı 44.098.930 9.829.308 - - 53.928.238 Finansal gelirler / giderler (-), net 47.832 429.580 (5.947.761) - (5.470.349) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 44.146.762 10.258.888 (5.947.761) - 48.457.889 Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net - - (7.738.240) - (7.738.240) Dönem vergi gideri (-) - - (8.770.518) - (8.770.518) Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) - - 1.032.278 - 1.032.278 Sürdürülen faaliyetler dönem karı 44.146.762 10.258.888 (13.686.001) - 40.719.649 30 Haziran 2009 Çimento Hazır beton Dağıtılmamış Eliminasyon Toplam Varlıklar ve yükümlülükler (*) Bölüm varlıkları 723.986.304 61.671.575 - - 785.657.879 İştirakler - - 75.590.003 - 75.590.003 Dağıtılmamış varlıklar - - 248.846.275 - 248.846.275 Toplam varlıklar 723.986.304 61.671.575 324.436.278 - 1.110.094.157 Bölüm yükümlülükleri - - - - - Dağıtılmamış yükümlülükler - - 1.110.094.157 - 1.110.094.157 Toplam yükümlülükler - - 1.110.094.157 - 1.110.094.157 1 Ocak – 30 Haziran 2009 Diğer bölüm bilgileri Yatırım harcamaları (giderleri) Maddi duran varlıklar 2.308.034 1.243.394 - - 3.551.428 Toplam yatırım harcamaları 2.308.034 1.243.394 - - 3.551.428 Amortisman gideri 25.890.253 2.131.243 - - 28.021.496 İtfa payları 397.603 90.280 - - 487.883


(24)

5. Bölümlere göre raporlama (devamı) 1 Nisan-30 Haziran 2009 Çimento Hazır beton Dağıtılmamış Eliminasyon Toplam Satış gelirleri 144.999.597 79.626.583 - (23.658.716) 200.967.464 Satışların maliyeti (-) (107.763.198) (70.141.028) - 23.658.716 (154.245.510) Brüt kar 37.236.399 9.485.555 - - 46.721.954 Faaliyet giderleri (-) (4.810.393) (1.500.160) - - (6.310.553) Diğer faaliyet gelirleri / giderleri (-), net (2.919.891) (461.961) - - (3.381.852) Faaliyet karı 29.506.115 7.523.434 - 37.029.549 Finansal gelirler / giderler (-), net (323.874) 107.790 16.227.871 - 16.011.787 Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 29.182.241 7.631.224 16.227.871 - 53.041.336 Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net - - (8.950.343) - (8.950.343) Dönem vergi gideri (-) - - (8.770.518) - (8.770.518) Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) - - (179.825) - (179.825) Sürdürülen faaliyetler dönem karı 29.182.241 7.631.224 7.277.528 - 44.090.993 1 Ocak - 31 Mart 2009 Diğer bölüm bilgileri Yatırım harcamaları (giderleri) Maddi duran varlıklar 672.254 1.169.260 - - 1.841.514 Toplam yatırım harcamaları 672.254 1.169.260 - - 1.841.514 Amortisman gideri 12.925.402 1.047.212 - - 13.972.614 İtfa payları 208.010 81.193 - - 289.203


(25)

5. Bölümlere göre raporlama (devamı) 1 Ocak-30 Haziran 2008 Çimento Hazır beton Dağıtılmamış Eliminasyon Toplam Satış gelirleri 308.254.553 144.409.391 - (47.355.534) 405.308.410 Satışların maliyeti (-) (200.743.297) (141.908.953) - 47.355.534 (295.296.716) Brüt kar 107.511.256 2.500.438 - - 110.011.694 Faaliyet giderleri (-) (11.891.210) (2.697.518) - - (14.588.728) Diğer faaliyet gelirleri / giderleri (-), net (4.940.976) (469.172) - - (5.410.148) Faaliyet karı 90.679.070 (666.252) - - 90.012.818 Finansal gelirler / giderler (-), net 34.552 153.259 (2.322.529) - (2.134.718) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 90.713.622 (512.993) (2.322.529) - 87.878.100 Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net - - (17.691.107) - (17.691.107) Dönem vergi gideri (-) - - (13.623.295) - (13.623.295) Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) - - (4.067.812) - (4.067.812) Sürdürülen faaliyetler dönem karı 90.713.622 (512.993) (20.013.636) - 70.186.993 30 Haziran 2008 Çimento Hazır beton Dağıtılmamış Eliminasyon Toplam Varlıklar ve yükümlülükler (*) Bölüm varlıkları 754.853.497 61.560.087 - - 816.413.584 İştirakler - - 80.443.864 - 80.443.864 Dağıtılmamış varlıklar - - 306.221.238 - 306.221.238 Toplam varlıklar 754.853.497 61.560.087 386.665.102 - 1.203.078.686 Bölüm yükümlülükleri - - - - - Dağıtılmamış yükümlülükler - - 1.203.078.686 - 1.203.078.686 Toplam yükümlülükler - - 1.203.078.686 - 1.203.078.686 1 Ocak – 30 Haziran 2008 Diğer bölüm bilgileri Yatırım harcamaları (giderleri) Maddi duran varlıklar 34.539.218 2.548.379 - - 37.087.597 Toplam yatırım harcamaları 34.539.218 2.548.379 - - 37.087.597 Amortisman gideri 21.673.604 4.531.994 - - 26.205.598 İtfa payları 1.124.892 270.339 - - 1.395.231


(26)

5. Bölümlere göre raporlama (devamı) 1 Nisan-30 Haziran 2008 Çimento Hazır beton Dağıtılmamış Eliminasyon Toplam Satış gelirleri 194.633.155 79.592.425 - (27.055.218) 247.170.362 Satışların maliyeti (-) (122.556.496) (78.044.860) - 27.055.218 (173.546.138) Brüt kar 72.076.659 1.547.565 - - 73.624.224 Faaliyet giderleri (-) (5.605.584) (1.347.624) - - (6.953.208) Diğer faaliyet gelirleri / giderleri (-), net (4.309.059) (200.323) - - (4.509.382) Faaliyet karı 62.162.016 (382) - - 62.161.634 Finansal gelirler / giderler (-), net 58.961 76.204 15.220.897 - 15.356.062 Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 62.220.977 75.822 15.220.897 - 77.517.696 Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net - - (15.501.399) - (15.501.399) Dönem vergi gideri (-) - - (13.018.992) - (13.018.992) Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) - - (2.482.407) - (2.482.407) Sürdürülen faaliyetler dönem karı 62.220.977 75.822 (280.502) - 62.016.297 1 Ocak - 31 Mart 2008 Diğer bölüm bilgileri Yatırım harcamaları (giderleri) Maddi duran varlıklar 16.311.843 995.332 - - 17.307.175 Toplam yatırım harcamaları 16.311.843 995.332 - - 17.307.175 Amortisman gideri 11.387.558 2.211.554 - - 13.599.112 İtfa payları 558.745 137.107 - - 695.852 6. Nakit ve nakit benzerleri 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Banka (kısa vadeli mevduatlar dahil) 18.828.210 27.521.294Vadesi raporlama döneminden önce olan çekler 1.646.175 1.790.581Kasa 3.011 1.024 Toplam 20.477.396 29.312.899

Vadeli mevdautlar Şirket’in acil nakit ihtiyaçlarına bağlı olarak Türk Lirası için 1-3 gün (31 Aralık 2008 – 1-3 gün), ABD Doları için 1-3 gün (31 Aralık 2008 – 1 – 10 gün), EURO için 1-3 gün arasında değişen vadelerde yapılmıştır. Faiz oranları Türk Lirası vadeli mevduat için %9,75-13,35 (31 Aralık 2008 - %15) ABD Doları için %1,65-3,70 (31 Aralık 2008 - %4,40), EURO için 2,05-2,75 ‘dir. 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle bloke mevduat bulunmamaktadır.


(27)

7. Finansal yatırımlar

30 Haziran 2009 31 Aralık 2008

Pay oranı (%)

Tutar

Pay oranı (%)

Tutar

Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (Çimsa) 8,98 49.007.463 8,98 37.119.513 Liman İşletmeleri ve Nakliyecilik A.Ş. (Liman İşletmeleri) 15,00 22.662.688 15,00 22.662.688 Eterpark Endüstri Ürünleri İmalat Ticaret İthalat İhracat Pazarlama A.Ş. (Eterpark)

8,73 2.686.527

8,73

2.686.527

Arpaş Ambarlı Römerkaj Pilataj Ticaret A.Ş. (Arpaş) 16,00 841.399 16,00 841.399 Lafarge Aslan Çimento A.Ş. (Lafarge) 0,05 190.016 0,05 168.721 Altaş Ambarlı Liman Tesisleri A.Ş. (Altaş) 12,25 201.910 12,25 201.910 75.590.003 63.680.758

Hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören Çimsa ve Lafarge, 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihli iş günleri sonunda borsada oluşan piyasa fiyatları ile değerlenmiştir. 11.909.244 TL (31 Aralık 2008 – 67.880.268 TL gider) tutarındaki cari dönemde ortaya çıkan rayiç değer farkı (artı yönde), toplam kapsamlı gelir tablosu içinde gösterilmiştir. Eterpark ve Liman İşletmeleri’nin hisseleri borsada işlem görmemektedir. Akçansa ürünlerini deniz yoluyla sevk etmek istediğinde bu iki şirketin işlettiği limanlardan faydalanmaktadır. Bu iki finansal varlığa ilişkin değer düşüklüğü olup olmadığı, kara taşımacılığı ile kıyaslandığında deniz taşımacılığının kullanılması durumunda gelecekte bu şirketlerden sağlanacak faydanın bilanço tarihine indirgenmesi yolu ile hesaplanmaktadır. Her dönem sonunda Şirket, sözkonusu finansal duran varlıklardan gelecekte elde edilecek faydanın bilanço tarihine indirgenmiş tutarının söz konusu varlıkların enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden yüksek olduğundan emin olduktan sonra, bu finansal varlıkları (2004 yılı sonuna kadar enflasyona göre düzeltilmiş) maliyet bedelleri ile bilançoda taşımaktadır. Arpaş ve Altaş’ın rayiç bedellerini makul bir şekilde hesaplamak mümkün olmadığı için sözkonusu finansal duran varlıklar (2004 yılı sonuna kadar enflasyona göre düzeltilmiş) maliyet bedelleri üzerinden bilançoda taşınmaktadır.


(28)

8. Finansal borçlar Kısa vadeli finansal borçlar 30 Haziran 2009

Para birimi

Bakiye

Vade TL

Bakiye

TL 515.750 5 Nisan 2010 515.750 TL 516.139 2 Nisan 2010 516.139 TL 1.032.597 31 Mart 2010 1.032.597 TL 15.534.375 1 Ekim 2009 15.534.375 TL 10.187.863 3 Temmuz 2009 10.187.863 TL 5.087.340 7 Temmuz 2009 5.087.340 TL 10.189.181 4 Aralık 2009 10.189.181 TL 10.168.097 9 Kasım 2009 10.168.097 TL 10.179.611 5 Ekim 2009 10.179.611 TL 5.088.333 7 Eylül 2009 5.088.333 TL 15.287.083 2 Şubat 2010 15.287.083

Teminatsız krediler

TL(*) 14.813.679 - 14.813.679 Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı ABD Doları 20.268.177 2 Mayıs 2009 31.012.338 129.612.386

31 Aralık 2008

Para birimi

Bakiye

Vade TL

Bakiye Teminatsız krediler

ABD Doları ABD Doları TL(*)

25.669.302 25.681.992 7.333.667

6 Nisan 2009 11 Mayıs 2009

-

38.819.686 38.838.877 7.333.667

Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı ABD Doları 22.791.968 2 Mayıs 2009 34.468.293 119.460.523 (*) Geçici amaçla kullanılan faizsiz kısa vadeli krediler. Uzun vadeli finansal borçlar 30 Haziran 2009

Para birimi

Bakiye

Vade TL

Bakiye

ABD Doları 40.073.151 2 Mayıs 2013 61.440.479 Teminatsız krediler ABD Doları 40.074.457 2 Mayıs 2013 61.442.478

Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı* ABD Doları (20.268.177) 2 Mayıs 2009 (31.012.338) 91.870.619

31 Aralık 2008

Para birimi

Bakiye

Vade TL

Bakiye Teminatsız krediler ABD Doları

ABD Doları 51.176.572 51.147.883

2 Mayıs 2013 2 Mayıs 2013

77.394.330 77.350.944

Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı* ABD Doları (22.791.968) 2 Mayıs 2009 (34.468.293) 120.276.981 (*) Uzun vadeli kredilerin bu yıla düşen ve ödenecek olan faiz kısmı kısa vadeli finansal borçlar içerisinde gösterilmiştir. 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle, Şirket’in çeşitli bankalardan kullanmış olduğu 80.000.000 ABD Doları tutarında kredinin uzun vadeli kısmının faiz ödemeleri yıllık, anapara ödemeleri ise iki yıl ödemesiz dört yıl eşit taksitlerle yapılacaktır.


(29)

8. Finansal borçlar (devamı) Uzun vadeli kredilerin geri ödeme planı aşağıdaki gibidir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 1 yıldan az 31.012.338 34.468.2931-5 yıl 91.870.619 120.276.981 Toplam uzun vadeli finansal borçlar 122.882.957 154.745.274 Finansal kiralama taahhütleri a) Kısa vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar (net) 30 Haziran 2009 tarihi itibari ile Şirket makine, teçhizat ve taşıt alımıyla ilgili olarak yirmi kiralama sözleşmesi imzalamıştır. Finansal kiralama sözleşmeleri kapsamındaki kira ödemeleri Şubat 2007’den başlayarak, Aralık 2011’a kadar aylık taksitler halinde ödenecektir. Şirket’in, 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle kısa vadeli kiralama işlemlerinden 3.727.615 TL (1.736.278 Euro ve 88.656 Amerikan Doları) (31 Aralık 2008 – 5.421.792 TL (2.408.140 Euro ve 176.186 Amerikan Doları)) tutarında borcu bulunmaktadır. Ayrıca, bir başka finansal kiralama sözleşmesi kapsamında, 900.000 ABD Doları tutarındaki kira ödemeleri Temmuz 2007’de aylık 10.000 ABD Doları olarak eşit taksitlerle ödenmeye başlanmış ve Eylül 2014’e kadar ödenecektir. Şirket’in, 30 Haziran 2009 itibariyle ABD Doları kısa vadeli kiralama işlemlerinden 183.612 TL (31 Aralık 2008 – 181.476 TL) tutarında borcu bulunmaktadır. b) Uzun vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar (net) 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle finansal kiralama işlemine istinaden ödenecek uzun vadeli kısım 1.378.030 TL (641.870 Euro) (31 Aralık 2008 – 2.908.080 TL (1.358.408 Euro))’dir. 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle yukarıda bahsi geçen 900.000 ABD Doları tutarındaki finansal kiralama işlemine istinaden ödenecek uzun vadeli kısmı 780.354 TL (31 Aralık 2008 – 862.011 TL)’dir. 9. Diğer finansal yükümlükler Şirket’in, 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle diğer finansal yükümlülüğü bulunmamaktadır.


(30)

10. Ticari alacaklar ve borçlar Ticari alacaklar Kısa vadeli ticari alacaklar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Ticari alacaklar, net 76.348.037 66.090.332Vadeli çekler ve alacak senetleri 48.982.682 51.399.164Ortaklardan alacaklar (Not 37) - 35.937İştiraklerden alacaklar (Not 37) 1.426.213 13Diğer ilişkili taraflardan alacaklar (Not 37) 15.905.365 1.357.300Şüpheli alacaklar 2.945.589 2.481.136Şüpheli alacak karşılığı (-) (2.945.589) (2.481.136) 142.662.297 118.882.746

30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle şüpheli alacak karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 30 Haziran 2008 1 Ocak 2.481.136 2.237.916 2.237.916Cari dönem şüpheli alacak karşılık gideri (Not 31) 1.016.839

1.221.949 477.923

Tahsilatlar (Not 31) (552.386) (978.729) (310.254) 2.945.589 2.481.136 2.405.585

Ticari alacakların tahsil süresi ürün niteliğine ve müşteri ile yapılan sözleşmelere bağlı olarak değişmekte olup, çimento için ortalama 60 gün, hazır beton için 73 gündür. 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle, alacakların vadelerine göre detayı ana hatlarıyla şöyledir Vadesi geçmiş ama şüpheli alacak karşılığı ayrılmayan alacaklar Vadesi

gelmemiş alacak

1 aya kadar

1-2 ay

2-3 ay

3-4 ay

4 ay üzeri

Toplam 30 Haziran 2009 136.301.819 4.396.318 383.068 291.260 592.242 697.590 142.662.297 31 Aralık 2008 113.346.842 4.553.895 667.311 71.618 59.716 183.364 118.882.746


(31)

10. Ticari alacaklar ve borçlar (devamı) Ticari borçlar Kısa vadeli ticari borçlar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Satıcılar, net 61.882.516 52.499.886İştiraklere borçlar (Not 37) 237.137 265.508Diğer ilişkili taraflara borçlar (Not 37) 561.747 1.132.087Ortaklara borçlar (Not 37) 599.888 57.950 63.281.288 53.955.431

Ticari borçların ortalama ödeme süresi 30 – 45 gün arasındadır. 11. Diğer alacaklar ve borçlar Kısa vadeli diğer alacaklar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Satıcılara verilen iş avansları 2.143.833 662.363İadesi talep edilecek KDV 2.112.322 1.538.506Personelden alacaklar (Not 37) 889.856 674.578Devreden KDV 13.976 1.580.551Verilen depozito ve teminatlar 9.550 9.550Peşin ödenen vergiler 22.359 3.877.329Diğer 161.144 255.943 5.353.040 8.598.820

Kısa vadeli diğer borçlar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Ödenecek vergi ve fonlar 6.031.315 1.827.015Alınan depozito ve teminatlar 1.323.148 1.601.393Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri 1.153.481 1.169.075Alınan avanslar 958.616 2.665.968Personele borçlar (Not 37) 877.163 626.635Ortaklara temettü borçları (Not 37) 829.325 843.233Ödenecek diğer yükümlülükler 233.764 662.213Tecil edilebilir KDV - 180.419Diğer çeşitli borçlar 15.801 15.881 11.422.613 9.591.832


(32)

11. Diğer alacaklar ve borçlar (devamı) Uzun vadeli diğer varlıklar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Verilen depozito ve teminatlar 20.691 20.691 20.691 20.691

12. Finans sektörü faaliyetlerinden alacak ve borçlar Şirket’in, 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle finans sektörü faaliyeti bulunmamaktadır. 13. Stoklar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Hammadde stokları, net 59.721.089 63.475.376Yarı mamul stokları 5.409.832 13.112.982Mamul stokları 4.094.741 10.664.904Yoldaki mallar 4.104.539 1.854.614 73.330.201 89.107.876

Şirket, 2009 yılı içerisinde ayrılan stok değer düşük karşılığı yoktur (31 Aralık 2008 – 811.000 TL). 14. Canlı varlıklar Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle canlı varlıkları bulunmamaktadır. 15. Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin varlıklar Şirket’in inşaat faaliyeti yoktur. 16. Özkaynak yöntemiyle değerlendirilen yatırımlar Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle özkaynak yöntemiyle değerlenen yatımımı bulunmamaktadır. 17. Yatırım amaçlı gayrimenkuller Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle yatırım amaçlı gayrimenkulleri bulunmamaktadır.


(33)

18. Maddi duran varlıklar 1 Ocak

2009 Girişler Transferler (*) Çıkışlar 30 Haziran

2009 Maliyet Arazi, yerüstü ve yeraltı düzenleri 131.569.383 113.000 14.841 - 131.697.224 Binalar 250.189.319 - 17.618 - 250.206.937 Makine, tesis ve cihazlar 1.070.074.398 7.483 1.376.849 (41.765) 1.071.416.965 Döşeme, demirbaş ve taşıt araçları 64.904.310 18.252 22.449 (703.709) 64.241.302 Özel maliyetler 43.925.472 - 31.003 - 43.956.475 Yapılmakta olan yatırımlar 6.485.241 3.412.693 (2.035.549) - 7.862.385 Toplam 1.567.148.123 3.551.428 (572.789) (745.474) 1.569.381.288 Eksi: Birikmiş amortisman Arazi, yerüstü ve yer altı düzenleri 61.085.880 1.320.810 - - 62.406.690 Binalar 77.700.469 8.781.053 - - 86.481.522 Makine tesis ve cihazlar 709.620.807 15.734.035 - (3.274) 725.351.568 Döşeme, demirbaş ve taşıt araçları 45.258.763 1.477.377 - (644.351) 46.091.789 Özel maliyetler 26.489.646 708.221 - - 27.197.867 Toplam 920.155.565 28.021.496 - (647.625) 947.529.436 Maddi varlıklar, net 646.992.558 621.851.852 (*) Yapılmakta olan yatırımlardaki çıkışların 572.789 TL (30 Haziran 2008 – 237.137 TL) tutarındaki kısmı maddi olmayan

varlıklara transferdir. 1 Ocak

2008 Girişler Transferler (*) Çıkışlar 30 Haziran

2008 Maliyet Arazi, yerüstü ve yeraltı düzenleri 128.721.761 - 1.190.468 - 129.912.229 Binalar 234.416.545 - 7.261.070 - 241.677.615 Makine, tesis ve cihazlar 911.698.248 30.952 140.555.936 (182.302) 1.052.102.834 Döşeme, demirbaş ve taşıt araçları 65.898.735 81.501 471.439 (3.730.548) 62.721.127 Özel maliyetler 42.979.675 - 31.522 - 43.011.197 Yapılmakta olan yatırımlar 129.491.836 36.975.144 (149.747.572) - 16.719.408 Toplam 1.513.206.800 37.087.597 (237.137) (3.912.850) 1.546.144.410 Eksi: Birikmiş amortisman Arazi, yerüstü ve yer altı düzenleri 57.405.992 1.763.319 - - 59.169.311 Binalar 72.388.722 2.635.242 - - 75.023.964 Makine tesis ve cihazlar 673.363.224 17.362.423 - (168.596) 690.557.051 Döşeme, demirbaş ve taşıt araçları 43.029.877 3.490.486 - (3.726.660) 42.793.703 Özel maliyetler 24.732.469 954.128 - - 25.686.597 Toplam 870.920.284 26.205.598 - (3.895.256) 893.230.626 Maddi varlıklar, net 642.286.516 652.913.784 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle finansal kiralama yoluyla alınan maddi varlıkların toplam maliyet tutarı 21.849.223 TL (30 Haziran 2008 – 19.895.761), toplam birikmiş amortisman tutarı 6.528.850 TL (30 Haziran 2008 – 4.515.536 TL)’dir. 2009 yılı içerisinde finansal kiralama yolu ile yeni maddi veya maddi olmayan varlık alımı gerçekleşmemiştir. (30 Haziran 2008 – yoktur).


(34)

18. Maddi duran varlıklar (devamı) 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle halen kullanımda olan ancak tamamen amorti olmuş maddi ve maddi olmayan varlıkların maliyet değeri 528.115.816 TL’dir (30 Haziran 2008 – 311.805.817 TL). Varlıklar üzerinde rehin ve ipotekler Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle maddi varlıkları üzerinde ipotek veya rehin bulunmamaktadır. 19. Maddi olmayan duran varlıklar

1 Ocak 2009

Girişler / itfa

gideri

Yapılmakta olan yatırımlardan

transfer

30 Haziran

2009

Maliyet Haklar ve diğer maddi olmayan varlıklar 47.272.626 677 572.789 47.846.092 (*) Eksi: Birikmiş itfa payları Haklar ve diğer maddi olmayan varlıklar 13.010.069 487.883 - 13.497.952 (**) Maddi olmayan varlıklar, net 34.262.557 (487.206) 572.789 34.348.140

1 Ocak 2008

Girişler / itfa

gideri

Yapılmakta olan yatırımlardan

transfer

30 Haziran

2008

Maliyet Haklar ve diğer maddi olmayan varlıklar 46.137.414 - 237.137 46.374.551 (*) Eksi: Birikmiş itfa payları Haklar ve diğer maddi olmayan varlıklar 11.763.912 1.395.231 - 13.159.143 (**) Maddi olmayan varlıklar, net 34.373.502 (1.395.231) 237.137 33.215.408 Haklar ve diğer maddi olmayan duran varlıklar başlıca maden çıkarma hakları, bilgisayar yazılımları ve diğer haklarından oluşmaktadır. (*) 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle, maddi olmayan duran varlıkların 38.730.003 TL tutarındaki

kısmı, maden çıkarma haklarından oluşmaktadır. (**) 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle 6.971.271 TL tutarındaki kısmı, maden çıkarma hakları ile ilgili

birikmiş amortismanlardan oluşmaktadır.


(35)

20. Şerefiye 1 Mayıs 2007 tarihi itibariyle satın alınan Ladik Çimento fabrikasına ait varlık ve yükümlülüklerin rayiç değer belirlenmesine ait tüm işlemler sonuçlandırmış, bu çalışma sonucunda 129.457.887 TL tutarında şerefiyeyi kayıtlara yansıtmıştır. Şirket, 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle “Şerefiye” hesabı üzerinde bir değer düşüklüğü analizi yapmış, bu çalışma sonucunda bir karşılık ayırmaya gerek görmemiştir. 21. Devlet teşvik ve yardımları Şirket’in çeşitli yatırım teşvik belgeleri vasıtasıyla sahip olduğu haklar aşağıdaki gibidir : - Yapılan yatırım harcamasının %40’ının kurumlar vergisinden düşülmesi (Yeni Vergi Kanunu

kapsamında %20 vergi oranının seçilmesi durumunda bu avantaj kullanılmayacaktır). - İthal edilen makine ve teçhizat ile ilgili makine ve teçhizat ile ilgili gümrük vergilerinden muafiyet. - Yurt içinden yapılan alımlarda KDV oranında teşvik primi. Şirket’in almış olduğu yatırım teşvik belgeleri ile ilgili taahhütleri aşağıdaki gibidir : Akçansa için; Belge 1 Belge no : 4818 Belge tarihi : 22 Mart 2006 Yatırım başlangıç tarihi : 29 Aralık 2005 Yatırım bitiş tarihi : 29 Aralık 2007 (*) Toplam sabit yatırımın %20’si özkaynaklardan karşılanacaktır. Bu şart yıl sonu itibariyle gerçekleşmiştir. (*) Yatırım bitiş tarihi 29 Aralık 2007 tarihi olmasına rağmen, resmi kapanış 30 Haziran 2009 tarihi

itibariyle henüz gerçekleşmemiştir. Belge 2: Belge no : 4800 Belge tarihi : 24 Şubat 2006 Yatırım başlangıç tarihi : 29 Aralık 2005 Yatırım bitiş tarihi : 29 Aralık 2008 (**) Toplam sabit yatırımın %20’si özkaynaklardan karşılanacaktır. (**) Yatırım bitiş tarihi 29 Aralık 2008 tarihi olmasına rağmen, resmi kapanış 30 Haziran 2009 tarihi

itibariyle henüz gerçekleşmemiştir.


(36)

21. Devlet teşvik ve yardımları (devamı) Belge 3: Belge no : 5273 Belge tarihi : 22 Aralık 2008 Yatırım başlangıç tarihi : 5 Aralık 2008 Yatırım bitiş tarihi : 6 Mayıs 2011 Toplam sabit yatırımın %100’ü özkaynaklardan karşılanacaktır. 22. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlükler Kısa vadeli borç karşılıkları 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Davalar karşılıkları 1.302.767 1.434.831İzin karşılığı 2.464.980 2.392.100Üst düzey yönetime ödenecek prim karşılığı - 550.000 3.767.747 4.376.931

Yasal

davalar (Not 31)

İzin

karşılığı

Jestiyon

primi 1 Ocak 2009 1.434.831 2.392.100 550.000 Cari dönem gideri - 72.880 - Ödemeler ve hesaplama yönteminin düzeltilmesi - - (550.000) Tahminlerdeki değişiklikler (132.064) - - 30 Haziran 2009 1.302.767 2.464.980 - Rekabet

Kurumu cezaları

Yasal davalar

(Not 31)

İzin

karşılığı

Jestiyon

primi 1 Ocak 2008 1.929.954 1.060.719 2.046.346 - Cari dönem gideri - - - 550.000 Ödemeler ve hesaplama yönteminin düzeltilmesi (1.929.954) - - - Tahminlerde ki değişiklikler/yeni davalar - 374.112 - - İzinlerde artış, net - - 345.754 - 31 Aralık 2008 - 1.434.831 2.392.100 550.000


(37)

22. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlükler (devamı) Rekabet

Kurumu cezaları

Yasal davalar

(Not 31)

İzin

karşılığı 1 Ocak 2008 1.929.954 1.060.719 2.046.346 Cari dönem gideri - 2.450.000 - Karşılığın iskonto edilmesinden kaynaklanan faiz (111.317) - - Tahminlerde değişikliklerden kaynaklanan artış/azalış - 24.784 - İzinlerde artış - - 609.458 30 Haziran 2008 1.818.637 3.535.503 2.655.804 Uzun vadeli borç karşılıkları 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı 2.677.541 1.992.062 2.677.541 1.992.062

Alınan ve verilen teminatlar 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle alınan ve verilen teminatlar aşağıdaki gibidir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Para birimi Orijinal tutar TL karşılığı Orijinal tutar TL karşılığı Alınan teminat mektupları Euro 5.254.399 11.280.670 5.540.697 11.861.525Alınan teminat mektupları ABD Doları 186.228 284.947 503.978 762.166Alınan teminat mektupları GBP 51.350 129.772 308.100 675.478Alınan teminat mektupları TL - 67.746.170 - 87.964.308Alınan ipotekler TL - 16.392.926 - 22.929.510Alınan çek ve senetler TL - 12.475.931 - 14.626.431Alınan çek ve senetler Euro 136.400 292.837 136.400 292.005Alınan çek ve senetler ABD Doları 135.225 206.908 165.225 249.870Alınan çek ve senetler DEM - - 200.000 218.915 Toplam alınan teminatlar 108.810.161 139.580.208 Verilen teminat mektubu TL - 9.499.968 - 8.346.248Verilen teminat mektubu ABD Doları 120.390 184.209 120.390 182.066Verilen teminat mektubu Euro 327.500 703.110 327.500 701.112 Toplam verilen teminatlar 10.387.287 9.229.426

Aktifler üstündeki sigorta tutarı Aktif değerler içinde yer alan kasa mevcudu, stoklar ve maddi varlıklara ilişkin sigorta tutarı 1.169.664.057 TL’dir (31 Aralık 2008 – 923.884.090 TL).


(38)

22. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlükler (devamı) Davalar a) Rekabet Kurumu, Şirket’in de aralarında bulunduğu bazı çimento şirketlerinin Ege ve Marmara

Bölgesi’ndeki faaliyetleri üzerinde yaptığı inceleme sonucunda, söz konusu şirketlerin rekabetin korunması hakkında kanunu ihlal ettiklerine karar vermiş ve Şirket’e toplam 7.112.681 TL (tarihsel değeri ile) tutarında ceza tahakkuk etmiştir. 31 Aralık 2008 tarihine kadar cezanın bir kısmı ödenmiş, geriye kalan ceza, ilgili kurum’ca tekrar hesaplanması sonucu 836.589 TL tutarına inmiştir. Şirket bu cezayı erken ödemesi sonucu yapılan indirim sonrası, 2008 yılında toplam 627.000 TL ödemiştir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyla yapılmış olan 1.929.954 TL tutarındaki ceza karşılığı, 627.000 TL tutarındaki ödeme ile netlenmesi sonucunda kalan 1.302.954 TL, 31 Aralık 2008 konsolide mali tablolarına konusu kalmayan karşılık geliri olarak yansıtılmıştır .

b) Bir taşeron teknisyeni tarafından 2000 yılında Karçimsa aleyhine açılan 550.000 Alman Markı

tutarında manevi tazminat davası ile ilgili alınan hukuki görüş doğrultusunda 475.000 TL tutarında karşılık ayrılmıştır. Bununla beraber aynı davayla ilgili olarak Karçimsa’ya karşı sigorta şirketi tarafından ayrıca 1.100.000 Alman Markı tutarında maddi tazminat istemli dava halen devam etmekte olup, davanın sonucu bilanço tarihi itibariyle kesin olmadığı için Karçimsa bu davayla ilgili olarak herhangi bir karşılık ayırmamıştır.

c) 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle şirket aleyhine açılmış ve sürmekte olan tamamı 4.169.420 TL

(yukarıda “b” maddesinde belirtilen dava dahil) (31 Aralık 2008 – 4.139.977 TL), 145.000 sterlin ve 171.000 Alman Markı tutarında yasal davalar vardır. Bu davalar çoğunlukla işçiler veya onların aileleri tarafından iş kazaları veya üçüncü kişiler tarafından Şirket’in çalışanlarının iddia edilen dikkatsizlikleri dolayısıyla açılmış davalardan oluşmaktadır. Davaların Şirket’in aleyhine sonuçlanma ve işveren mali mesuliyet sigortası kapsamında olmayan davaların riskli olanları için 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle 1.302.767 TL (yukarıda “b” maddesinde belirtilen dava dahil) tutarında karşılık ayrılmıştır.

d) Şirket’in 30.06.2009 tarihi itibari devam etmekte olan vergi incelemeleri ile ilgili olarak ek vergi

yükümlülükleri doğup doğmayacağı eğer doğsa bile bunların tutarı ve muhtemel yasal itiraz süreçlerinin ne şekilde sonuçlanacağı konularında belirsizlik mevcuttur. Bu nedenle, Şirket, bu incelemelerle ilgili olarak bir karşılık ayırmamıştır.

Çevre ve toprak koruma ve arazi kullanım kanunlarına göre doğabilecek muhtemel yükümlülükler 2872 sayılı ve 09.08.1983 tarihli Çevre (26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanunla değiştirilmiştir) ve 5403 sayılı ve 03.07.2005 tarihli Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunlarına göre, Şirket’in maden çıkarma, çimento üretimi gibi faaliyetleri yürürlükteki mevzuat hükümlerine tabidir. İşbu mevzuat dolayısıyla doğan tüm vergi, harç ve emisyon ücreti vb. yükümlülükler, Şirket tarafından yerine getirilmektedir. Ancak söz konusu mevzuat, maden ocaklarının terk edilmesi sırasında ortaya çıkabilecek, toprağı kirletici ve bozucu olumsuzlukların giderilmesi sırasında gerekli maliyetler hakkında düzenleme içermemekteydi.14 Aralık 2007 tarihli ve 26730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılması’ yönetmeliği ile, bu düzenlemeye açıklık getirilmiş ve bunun sonucunda Şirket, işletmekte olduğu maden sahalarına ilişkin olarak mevzuatın gereklerini karşılayacağını düşündüğü doğaya kazandırma planlarının tahmini maliyetini hesaplayarak, bu maliyetin 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle açılmış arazinin yüzölçümüne karşılık gelen 2.667.541 TL’lik (31 Aralık 2008 – 1.992.062 TL) kısmını anılan tarih itibariyle maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı olarak kayıtlarına alarak, ‘Uzun Vadeli Borç Karşılıkları’ kalemi içerisinde göstermiştir.


(39)

22. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlükler (devamı) Vadeli döviz alımı ve opsiyon sözleşmeleri Şirket’in 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle açık olan 15.500.000 ABD Doları tutarında sekiz adet vadeli döviz alımı sözleşmesi bulunmaktadır. 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle döviz kurlarının yapılan vadeli döviz alımı sözleşmelerinde belirlenmiş olan kurlardan daha düşük gerçekleşmesi neticesinde Şirket, sözkonusu sözleşmelerin piyasa değeriyle değerlenmesi ile oluşan 467.198 TL’lik olumsuz rayiç değer farkını (Not 26) ilişikteki gelir tablosuna yansıtmıştır (31 Aralık 2008 – 7.167.862 TL olumlu rayiç değer farkı). 23. Taahhütler Operasyonel ve finansal kiralama taahhütleri İptal edilemeyecek durumdaki operasyonel ve finansal kiralamalarla ilgili gelecekte yapılacak olan ödemeler aşağıdaki gibidir: Operasyonel kiralama taahhütleri 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Bir yıl içerisinde 78.000 78.000Bir-beş yıl arasında 312.000 312.000Beş yıldan uzun 2.457.000 2.535.000 2.847.000 2.925.000 Şirket’in 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle operasyonel kiralama faaliyetleriyle ilgili olarak 3.552.697 TL (31 Aralık 2008 – 6.931.089 TL) tutarında gider konsolide gelir tablosuna yansıtılmıştır. Finansal kiralama taahhütleri 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Bir yıl içerisinde 4.150.959 6.007.738Bir-beş yıl arasında 2.202.417 3.897.956 Toplam finansal kiralama işlemlerinden borçlar 6.353.376 9.905.694 Faiz (283.765) (532.335) Toplam finansal kiralama işlemlerinden oluşan borcun bugünkü değeri 6.069.611 9.373.359


(40)

24. Çalışanlara sağlanan faydalar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Kıdem tazminatı karşılığı 11.007.258 11.530.660Kıdem teşvik karşılığı 1.678.529 1.945.523 12.685.787 13.476.183 Türk İş Kanunu’na göre, Şirket bir senesini doldurmuş olan ve Şirket’le ilişkisi kesilen veya emekli olan, 25 hizmet yılını (kadınlarda 20) dolduran ve emekliliğini kazanan, askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş tutarı kadardır ve bu miktar 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle, 2.260 TL (31 Aralık 2008 – 2.173 TL) ile sınırlandırılmıştır. 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren kıdem tazminatı tavanı 2.260 TL’ye yükselmiştir. Uluslararası Muhasebe Standartları (UMS) 19 (Çalışanlara Sağlanan Faydalar)’a uygun olarak Şirket’in yükümlülüklerinin hesaplanabilmesi için aktüer hesaplama gerekmektedir. Şirket, kıdem tazminatı karşılığını, UMS 19’a uygun olarak “Projeksiyon Metodu”nu kullanarak ve profesyonel aktüer tarafından yapılan hesaplamaları baz alarak aktüer metod ve varsayımlar çerçevesinde mali tablolara yansıtmıştır. Oluşan tüm aktüer kazanç ve kayıplar, gelir tablosunda “Faaliyet giderleri” içerisinde yansıtılmıştır. Bilanço tarihleri itibariyle yükümlülüğü hesaplamak için kullanılan temel aktueryal varsayımlar aşağıdaki gibidir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 İskonto oranı %12 %12 Tahmin edilen maaş artış oranı %5 %5 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle kıdem tazminatı karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur: Kıdem tazminatı karşılıkları 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 30 Haziran 2008 1 Ocak 2008 11.530.660 11.397.006 11.397.006Ödenen kıdem tazminatı (2.021.210) (2.386.919) (1.303.479)Aktueryal kazanç/kayıp 1.145.318 498.722 294.128Faiz gideri 875.892 644.000 1.020.911Dönem içinde giderleştirilen tutar (523.402) 1.377.851 471.150 11.007.258 11.530.660 11.879.716 Şirket, bağlı olduğu Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası ile T. Çimse-iş Sendikası arasında yapılan Şirket Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde mutabakat sağlanarak , 20 Mart 2008 tarihinde, 1 Ocak 2008 – 31 Aralık 2010 yürürlük süreli Şirket Toplu İş Sözleşmesini imzalamıştır.


(41)

25. Emeklilik planları Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle emeklilik planları bulunmamaktadır. 26. Diğer varlık ve yükümlükler Diğer dönen varlıklar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Peşin ödenen giderler 3.280.068 2.385.634Verilen sipariş avansları 281.306 544.597Diğer 64.095 (*) 7.167.862 3.625.469 10.098.093 (*) Şirket’ in 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle 1 Ocak – 31 Aralık 2008 dönemine ait 7.167.121 TL’ lik

vadeli işlem gelir tahakkuku bulunmamaktadır. Diğer duran varlıklar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008

Peşin ödenen kiralar 1.310.182 1.356.424Yatırım sipariş avansları 272.264 412.743 1.582.446 1.769.167 Diğer kısa vadeli yükümlükler 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Gider tahakkukları 565.195 (*) 74.920Diğer 3.063 3.230 568.258 78.150 (*) Şirket’ in 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle 1 Ocak – 30 Haziran 2009 dönemine ait 467.198 TL’ lik

vadeli işlem gider tahakkuku bulunmaktadır (31 Aralık 2008 – Yoktur).


(42)

27. Özkaynaklar Sermaye-karşılıklı iştirak sermayesi düzeltmesi 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Adi hisse adedi (onaylanmış ve dolaşımda olan) 0.01 TL hisse değeri

19.144.706.825 19.144.706.825

30 Haziran 2009 tarihi itibariyle şirketin ödenmiş yasal sermayesi, 191.447.068 TL’dir (31 Aralık 2008 191.447.068) (tarihi maliyet esasına göre). Ödenmiş sermayenin 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 dönemleri boyunca detayı (hisse adedi ve tarihi maliyet esasına göre TL olarak) aşağıdaki gibidir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Adet TL Adet TL 19.144.706.825 191.447.068 19.144.706.825 191.447.068

30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle şirketin ortaklık yapısı ve ortakların payları aşağıdaki gibidir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Tutar % Tutar % Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. 76.035.136 39,72 76.035.136 39,72 HeidelbergCement Mediterranean Basin Holdings S.L. 76.035.135 39,72 76.035.135 39,72 Halka açık kısım 39.376.797 20,56 39.376.797 20,56 Nominal sermaye toplamı 191.447.068 100,00 191.447.068 100,00 Enflasyon muhasebesi uygulama etkisi 233.177.582 233.177.582 Finansal tablolardaki toplam 424.624.650 424.624.650 Hisselerle ilgili hiçbir ilave hak, imtiyaz ve sınırlama bulunmamaktadır. Yasal ve diğer yedekler 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle değer artış fonları, finansal varlıklar üzerindeki gerçekleşmemiş net gelir/gider farkından oluşmaktadır. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler Şirket’in ödenmiş sermayesinin (SPK’nın yayınladığı tebliğlere ve duyurulara göre enflasyona göre düzeltilmiş sermaye) %20’sine ulaşıncaya kadar, kanuni net karın (SPK’ya göre enflasyona göre düzeltilmiş kar) %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin (SPK’ya göre enflasyona göre düzeltilmiş sermaye) %5’ini aşan dağıtılan karın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.


(43)

27. Özkaynaklar (devamı) Halka açık şirketler, temettü dağıtımlarını SPK’nın öngördüğü şekilde aşağıdaki gibi yaparlar: 25 Şubat 2005 tarih 7/242 sayılı SPK kararı uyarınca; SPK düzenlemelerine göre bulunan net dağıtılabilir kar üzerinden SPK’nın asgari kar dağıtım zorunluluğuna ilişkin düzenlemeleri uyarınca hesaplanan kar dağıtım tutarının, tamamının yasal kayıtlarda yer alan dağıtılabilir kardan karşılanabilmesi durumunda, bu tutarın tamamının, karşılanmaması durumunda ise yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir karın tamamı dağıtılacaktır. SPK düzenlemelerine göre hazırlanan finansal tablolarda veya yasal kayıtların herhangi birinde dönem zararı olması durumunda ise kar dağıtımı yapılmayacaktır. 9 Ocak 2009 tarih, 1/6 sayılı SPK kararı uyarınca; halka açık anonim ortaklıkların 2008 yılı faaliyetlerinden elde ettikleri karların dağıtım esaslarının belirlenmesi ile ilgili olarak payları borsada işlem gören anonim ortaklıklar için, asgari kar dağıtım oranının Seri: IV, No: 27 Tebliği’nin 5’inci maddesinde belirtildiği üzere % 20 olarak uygulanmasına, bu dağıtımın genel kurullarında alacakları karara bağlı olarak nakit ya da temettüün sermayeye eklenmesi suretiyle ihraç edilecek payların bedelsiz olarak ortaklara dağıtılması ya da belli oranda nakit, belli oranda bedelsiz pay dağıtılması suretiyle gerçekleştirilebilmesine karar verilmiştir. Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları ile olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri bedelsiz sermaye artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ancak özsermaye enflasyon düzeltme farkları, nakit kar dağıtımında kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi olacaktır. 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle, Şirket’in yasal kayıtlarındaki konsolide yasal yedekler, statü yedekleri, olağanüstü yedekler, birikmiş karlar (zararlar) ve diğer yedekler aşağıdaki gibidir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Yasal yedekler 78.033.845 67.943.495Statü yedekleri 35 35Olağanüstü yedekler 2.658.449 2.645.427Enflasyon farkından kaynaklanan birikmiş karlar 7.758.970 7.758.970Diğer yedekler 855.370 855.370Yenileme fonları 1.304.878 669.579


(44)

27. Özkaynaklar (devamı) Azınlık payları Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıkların ödenmiş / çıkarılmış sermaye dahil bütün özsermaye hesap grubu kalemlerinden, ana ortaklık ve bağlı ortaklıklar dışı paylara isabet eden tutarlar indirilir ve konsolide bilançoda özsermaye hesap grubunda “Ana Ortaklık Dışı Paylar” hesap grubu adıyla gösterilir. 28. Satışlar ve satışların maliyeti Satış gelirleri 1 Nisan 2009 –

30 Haziran 2009 1 Ocak 2009 –

30 Haziran 2009 1 Nisan 2008 –

30 Haziran 2008 1 Ocak 2008 –

30 Haziran 2008 Yurtiçi satışlar 149.008.276 250.987.903 216.094.960 369.674.575 Yurtdışı satışlar 55.458.931 90.219.044 36.598.786 45.326.108 Satış iskontoları (-) (851.999) (1.454.958) (2.117.573) (4.171.930) Diğer indirimler (-) (4.091.551) (6.305.824) (5.236.900) (8.783.860) 199.523.657 333.446.165 245.339.273 402.044.893 Yurtiçi hizmet satışları 1.443.807 2.995.166 1.831.089 3.263.517 Toplam 200.967.464 336.441.331 247.170.362 405.308.410 Satışların maliyeti 1 Nisan 2009 –

30 Haziran 2009 1 Ocak 2009 –


30 Haziran 2008 1 Ocak 2008 –

30 Haziran 2008 Direkt hammadde ve malzeme giderleri 107.105.631 186.753.322 131.776.211 225.505.135 Direkt işçilik giderleri 9.225.384 19.732.363 10.471.237 19.939.885 Tükenme payları ve amortisman giderleri 12.819.038 25.649.088 13.512.757 26.152.987 Diğer üretim giderleri 9.872.534 19.025.760 11.613.572 23.735.317 Toplam üretim maliyeti 139.022.587 251.160.533 167.373.777 295.333.324 Yarı mamül değişimi 11.018.150 7.703.150 4.786.838 84.869 Dönem başı yarı mamül 16.427.982 13.112.982 12.840.412 8.138.443 Dönem sonu yarı mamül 5.409.832 5.409.832 8.053.574 8.053.574 Mamül değişimi 3.841.559 6.570.163 1.210.079 (430.261) Dönem başı mamül 7.936.300 10.664.904 7.924.852 6.284.512 Dönem sonu mamül 4.094.741 4.094.741 6.714.773 6.714.773 Satılan ticari malların maliyeti 168.595 271.532 1.226 1.226 Yurtiçi hizmet satış maliyeti 194.619 415.015 174.218 307.558 Toplam 154.245.510 266.120.393 173.546.138 295.296.716


(45)

29. Araştırma ve geliştirme giderleri, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri

1 Nisan 2009 –

30 Haziran 2009 1 Ocak 2009 –


30 Haziran 2008 1 Ocak 2008 –

30 Haziran 2008

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri 1.521.335 3.311.175 1.609.608 3.129.474Genel yönetim giderleri 4.789.218 9.310.239 5.343.601 11.459.254 6.310.553 12.621.414 6.953.209 14.588.728 Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri Personel giderleri 1.002.805 2.251.733 1.043.457 2.053.260Satış teminat giderleri 131.006 214.738 160.044 257.892Kira giderleri 109.601 215.310 108.569 210.418Seyahat giderleri 81.472 158.724 105.116 197.309Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 83.148 151.824 77.643 170.246Kıdem tazminatı - 87.065 - -Amortisman ve tükenme payları 22.004 43.962 20.124 39.868Vergi resim ve harçlar 20.823 52.317 1.275 3.760Diğer giderler 70.476 135.502 93.380 196.721 1.521.335 3.311.175 1.609.608 3.129.474 1 Nisan 2009 –

30 Haziran 20091 Ocak 2009 –

30 Haziran 20091 Nisan 2008 –

30 Haziran 2008 1 Ocak 2008 –

30 Haziran 2008 Genel yönetim giderleri Personel giderleri 3.162.807 6.105.728 2.703.320 5.858.701Danışmanlık giderleri 544.386 1.033.546 582.630 1.351.189Amortisman ve tükenme payları 248.378 479.861 245.913 487.326Vergi, resim ve harçlar 167.570 264.718 106.647 453.095Seyahat giderleri 116.233 200.350 175.610 340.835Dışardan sağlanan fayda ve hizmetler 161.665 283.723 136.963 265.884Kira giderleri 147.043 371.278 128.490 245.585Sigorta giderleri 26.507 42.158 69.440 171.303Çeşitli giderler 214.629 528.877 1.194.588 2.285.336 4.789.218 9.310.239 5.343.601 11.459.254


(46)

30. Niteliklerine göre giderler Amortisman ve itfa payı giderleri

1 Nisan 2009 – 30 Haziran 2009

1 Ocak 2009 – 30 Haziran 2009


1 Ocak 2008 – 30 Haziran 2008

Maddi duran varlıklar Üretim maliyetleri 12.872.759 25.270.657 12.872.759 24.865.906Genel yönetim giderleri 516.793 373.251 516.793 379.541Satış ve dağıtım giderleri 189.619 43.962 189.619 39.503Diğer faaliyet giderleri 19.942 2.333.626 19.942 920.648 Toplam amortisman giderleri 13.599.113 28.021.496 13.599.113 26.205.598 Maddi olmayan duran varlıklar Üretim maliyetleri 234.692 378.431 639.998 1.287.081Genel yönetim giderleri 53.090 106.610 56.294 107.785Satış ve dağıtım giderleri - - 182 365Diğer faaliyet giderleri 1.421 2.842 - - Toplam itfa payı 289.203 487.883 696.474 1.395.231 Personel giderleri


1 Ocak 2009 – 30 Haziran 2009


1 Ocak 2008 – 30 Haziran 2008

Personel giderleri Maaş ve ücretler 9.784.460 20.874.895 10.472.452 19.872.912Diğer sosyal giderler 2.729.883 5.643.113 3.228.383 6.182.313Kıdem tazminatı karşılık gideri, net (Not 24) 240.557 1.497.808 768.456 1.786.189 12.754.900 28.015.816 14.469.291 27.841.414

31. Diğer faaliyetlerden gelir/giderler 30 Haziran 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle diğer faaliyetlerden gelir ve karların detayı aşağıdaki gibidir: 1 Nisan 2009 –

30 Haziran 2009 1 Ocak 2009 –


30 Haziran 2008 1 Ocak 2008 –

30 Haziran 2008 Yardımcı malzeme satış karı 77.997 115.546 221.762 470.542 Maddi varlık satış karı, net 48.653 116.998 264.952 370.637 Şüpheli alacak karşılıklarından tahsilatlar

(Not 10) 511.338 552.386 187.410 310.254 Kira geliri 83.838 186.330 105.238 236.855 Sigorta tazminat gelirleri 15.421 1.248.108 - - Diğer 396.089 543.374 515.822 965.089 1.133.336 2.762.742 1.295.184 2.353.377


(47)

31. Diğer faaliyetlerden gelir/giderler (devamı) Diğer faaliyetlerden gider ve zararlar (-) 1 Nisan 2009 –

30 Haziran 2009 1 Ocak 2009 –


30 Haziran 2008 1 Ocak 2008 –

30 Haziran 2008 Yasal davalar için ayrılan karşılık gideri (Not 22) - - 2.461.624 2.474.784 Çalışmayan kısım giderleri (esasen amortismandan oluşmaktadır) 1.176.935 2.355.459 753.696 1.815.901 Emlak vergisi 678.903 729.565 666.175 782.731 Yardım ve teberrular 40.171 171.647 291.402 632.545 Maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı (Not 22) 658.114 685.479 593.200 593.200 Şüpheli alacak karşılık giderleri (Not 10) 851.647 1.016.839 472.303 477.923 Tazminat ve cezalar 126.195 149.663 215.015 215.015 Kiralanan terminallerin amortisman gideri 206.404 346.931 72.263 169.715 Diğer 776.819 1.078.445 278.887 601.711 4.515.188 6.534.028 5.804.565 7.763.525 32. Finansal gelirler 30 Haziran 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle finansman gelirlerinin detayı aşağıdaki gibidir :


1 Ocak 2009 – 30 Haziran 2009


1 Ocak 2008 – 30 Haziran 2008

Kur farkı gelirleri 4.640.406 11.112.550 10.994.586 14.615.864 Temettü gelirleri 5.210.004 6.683.009 14.419.044 14.419.044 Faiz gelirleri 468.111 1.073.418 648.419 1.245.982 Vade farkı gelirleri 595.948 1.387.838 354.348 659.632 Vadeli işlem gelirleri (2.664.731) - - - Reeskont gelirleri (485.899) 283.837 - -

7.763.839 20.540.652 26.416.397 30.940.522

(*) 30 Haziran 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle temettü gelirlerinin detayı aşağıdaki gibidir :


1 Ocak 2009 – 30 Haziran 2009


1 Ocak 2008 – 30 Haziran 2008

Çimsa 5.208.862 5.208.862 13.464.922 13.464.922 Arpaş - 1.473.005 937.614 937.614 Diğer iştirakler 1.142 1.142 16.508 16.508

5.210.004 6.683.009 14.419.044 14.419.044


(48)

33. Finansal giderler 30 Haziran 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle finansman giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir :


1 Ocak 2009 – 30 Haziran 2009


1 Ocak 2008 – 30 Haziran 2008

Kur farkı giderleri (13.024.453) 17.748.199 (1.783.112) 19.621.272 Faiz giderleri 4.149.442 7.635.739 8.459.250 12.279.134 Vadeli işlem giderleri, net 627.063 627.063 3.645.712 186.398 Reeskont giderleri - - 738.485 988.436

(8.247.948) 26.011.001 11.060.335 33.075.240

34 Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle satış amacıyla elde tutulan duran varlık ve durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. 35. Vergi varlık ve yükümlükleri (ertelenmiş varlık ve yükümlülükler dahil) Şirket’in 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle ertelenen vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin detayı aşağıdaki gibidir : Ertelenmiş

vergi varlıkları Ertelenmiş Vergi

yükümlülükleri Ertelenmiş

vergi geliri (gideri)

30 Haziran 2009

31 Aralık 2008

30 Haziran 2009

31 Aralık 2008

30 Haziran 2009

31 Aralık 2008

Maddi ve maddi olmayan varlık

üzerindeki geçici farklar - - (27.670.568) (28.468.582) 798.014 (398.051) Şerefiye - - (14.219.006) (11.884.492) (2.334.514) (7.215.463) Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin

vergi gelir / giderleri - - (1.810.370) - (1.810.370) -

Stoklar 3.587.739 2.649.190 - - 938.549 307.962 Kıdem tazminatı karşılıkları 2.201.452 2.306.132 - - (104.680) 26.731 Alacak ve borç reeskontu 246.231 304.037 - - (57.806) 115.592 Maden sahalarını doğaya kazandırma

karşılığı 535.508 398.412 - - 137.096 (643.180) Diğer geçici farklar, net 1.086.182 (331.127) - - 1.417.309 (1.723.854) Mali zarar 238.310 - - - 238.310 - (*) 7.895.422 5.326.644 (*) (43.699.944) (40.353.074) 778.092 (9.530.263) (*) Bu iki bakiyenin toplam net tutarı bilançoda 1.794.735 TL (31 Aralık 2008 – 1.603.602 TL) tutarında ertelenmiş vergi varlıkları ve

37.599.257 TL (31 Aralık 2008 – 36.630.032 TL) tutarında ertelenmiş vergi yükümlülüğü olarak gösterilmiştir. Net ertelenmiş vergi yükümlülükleri hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 1 Ocak bakiyesi 35.026.430 25.496.167 Gelir tablosuna kaydedilen ertelenmiş vergi (1.032.278) 9.530.263 Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin vergi gideri 1.810.370 - 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 net bakiyeleri 35.804.522 35.026.430


(49)

35. Vergi varlık ve yükümlükleri (ertelenmiş varlık ve yükümlülükler dahil) Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı %20’dir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir. Vergi mevzuatı uyarınca üçer aylık dönemler itibariyle oluşan kazançlar üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanarak ödenmekte ve bu şekilde ödenen tutarlar yıllık kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir. 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yatırım indirimi uygulamasına son verilmiştir. 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle kullanılamayan yatırım indirimi tutarları 31 Aralık 2008 tarihine kadar indirim konusu yapılabilecektir. Ancak bu durumda uygulanacak kurumlar vergisi oranı %30 olacaktır. Ayrıca 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle başlamış olan yatırımlara ilişkin 31 Aralık 2008 tarihine kadar yapılacak olan yatırım harcamaları da 31 Aralık 2008 tarihine kadar indirim konusu yapılmıştır. Türkiye’de vergi mevzuatı, ana ve bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Bu yüzden mali tablolara yansıtılan vergi karşılığı, şirket bazında ayrı ayrı hesaplanmıştır. Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları revize edilebilmektedir. Şirket’in 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle, taşınan mali zararı 1.191.550 TL’dir. 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle ödenecek gelir vergisi aşağıda özetlenmiştir: 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Cari dönem kurumlar vergisi 8.770.518 16.338.911Peşin ödenen vergi (3.369.304) (20.216.240)İadesi talep edilen vergi - 3.877.329 Ödenecek gelir vergisi 5.401.214 - Vergi öncesi kar’a yasal vergi oranı uygulanıp bulunan kurumlar vergisi gideri ile 30 Haziran 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle konsolide gelir tablosunda gösterilen kurumlar vergisi gideri arasındaki mutabakat: 30 Haziran 2009 30 Haziran 2008 Vergi ve azınlık payları öncesi kar 48.457.889 87.878.100 Geçerli olan yasal kurumlar vergisi oranı 20% (9.691.578) (17.644.233)Vergiden istisna gelirlerin etkisi 1.953.098 3.112.714Vergi matrahından indirilemeyen giderlerin etkisi (131.138) (3.006.797)Diğer 131.378 (152.791) (7.738.240) (17.691.107)


(50)

36. Hisse başına kazanç Hisse başına kar/zarar, net dönem karının yıl sonu itibariyle bulunan hisse senedi adedinin ağırlıklı ortalamasına bölünmesi ile hesaplanır. 30 Haziran 2009 itibariyle hisse senedi adedinin ağırlıklı ortalaması 19.144.706.825 adettir. Mali tabloların hazırlandığı tarih itibariyle ve bu konsolide mali tabloların tamamlanmasından önce, çıkarılan veya çıkarılacak olan adi hisse senetleri yoktur. 2008 yılına ilişkin açıklanan ve onaylanan kar payı aşağıdaki gibidir : Adi hisselere Hisse başına nominal değeri ile, brüt 0,37 Yeni Kuruş

Şirket 31 Mart 2009 tarihinde yapılan Genel kurul toplantısında, 2008 yılına ilişkin 70.002.057 TL temettü dağıtılması onaylanmış ve 2 Nisan 2009 tarihi itibariyle de ödeme başlamıştır. 37. İlişkili taraf açıklamaları 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle ilişkili kuruluşların bakiyeleri ve 30 Haziran 2009 ve 2008 tarihlerinde sona eren yıl içerisinde bu kuruluşlarla yapılan toplam işlem tutarları ana hatlarıyla şöyledir: İlişkili taraflara satışlar 30 Haziran 2009 30 Haziran 2008 İlişkili Kuruluş Mamul Hizmet Diğer (*) Mamul Hizmet Diğer (*) Finansal varlıklar Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Çimsa) 1.503.809 - 33.527 - - 35.558 Arpaş Ambarlı Römorkaj Pilataj Ticaret A.Ş. (Arpaş) - 54.745 - - 61.974 - Lafarge Aslan Çimento A.Ş. (Lafarge) 1.076.719 - - 5.017.769 - 11.394 Liman İşletmeleri A.Ş. (Liman İşletmeleri) 1.811 - - - - - Diğer Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. (Enerjisa) - - 11.076 - - 9.089 HC Trading B.V. – Turkey Branch 30.829.549 - - 41.241.175 - 179.858 HeidelbergerCement A.G. - 90.823 - - - 48.763 HC Trading Malta Ltd. 57.638.860 - - 2.816.624 - - İlişkili taraflara satışlar 1 Nisan – 30 Haziran 2009 1 Nisan – 30 Haziran 2008 İlişkili Kuruluş Mamul Hizmet Diğer (*) Mamul Hizmet Diğer (*) Finansal varlıklar Çimsa 1.308.783 - 25.121 - - 19.454 Arpaş - 28.991 - - 33.231 - Lafarge - - - 2.948.561 - 11.394 Liman İşletmeleri - - - - - - Diğer Enerjisa - - 6.182 - - 4.656 HC Trading B.V. – Turkey Branch 22.722.393 - - 32.921.577 - 92.696 HeidelbergerCement A.G. - 54.738 - - - 24.310 HC Trading Malta Ltd. 31.169.637 - - 2.816.624 - - (*) Büyük bir çoğunluğu, maddi varlık alımı veya satımı, elektrik alımı, vade farkı ve kur farkı gelir giderlerinden

oluşmaktadır.


(51)

37. İlişkili taraf açıklamaları (devamı) İlişkili taraflardan alımlar 30 Haziran 2009 30 Haziran 2008 İlişkili Kuruluş Mamul Hizmet Diğer (*) Mamul Hizmet Diğer (*) Ortaklar Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. - 48.862 - - 67.180 - Aksigorta Sigortacılık A.Ş. - 3.022.228 - - 3.375.621 - Finansal yatırımlar Çimsa - - - 1.673.647 - - Liman İşletmeleri 120.708 277.890 1.740 92.768 180.193 99.220 Lafarge Aslan Çimento - - 3.938 - - 77.718 Eterpark Ends. Ürün. İmal. Tic. İth. İhr. Paz. A.Ş. (Eterpark)

-

311.479

43.978

-

309.397

43.696

Altaş Ambalrıl Liman Tesisleri Tic. A.Ş. (Altaş) - 129.121 - - 215.747 - Diğer Scancem Int.Ans. - - - - - 10.617 Brisa Bridgestone Lastik Sanayi ve Ticaret A.Ş. 52.867 - - 111.552 - - Bimsa Uluslararası İş Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.Ş. 134.725 68.709 - 110.473 132.470 - Beksa Çelik Kord. San. Ve Tic. A.Ş. 1.134.295 - - HeidelbergerCement Group Technology Center GmbH - 1.332 - - - - Kardemir Demir Çelik San. Ve Tic. A.Ş. 513.259 - 321.913 1.850.399 - 1.420 Avivasa Sigorta A.Ş. - - 500.799 - - 525.241 Teknosa İç ve Dış Tic. A.Ş. 6.354 - 801 - - 53.787 Ak Finansal Kiralama A.Ş. - 3.038.263 156.689 - 2.189.787 139.100 HC Fuels Limited 6.889.964 - - 4.662.864 - - Pilsa A.Ş. - - - 17.319 - - Maxit Yapı Malzemeleri San. Ve Tic. A.Ş. - - - - - 1.530 S.A.Cimenteries Cbr. - 116.841 - - 1.579 - Carrefoursa Türkiye - - - - - 300 HC Trading B.V. – Turkey Branch - 96.560 199.544 - 46.617 126.318 Çukurova Dış Ticaret A.Ş. 24.629 - 122.538 17.645 - 111.075 HC Trading Malta Ltd. 17.284.095 - - - - - (*) Büyük bir çoğunluğu, maddi varlık alımı veya satımı, elektrik alımı, vade farkı ve kur farkı gelir giderlerinden oluşmaktadır. İlişkili taraflardan alımlar 1 Nisan – 30 Haziran 2009 1 Nisan – 30 Haziran 2008 İlişkili Kuruluş Mamul Mamul Mamul Mamul Hizmet Diğer (*) Ortaklar Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. - 29.362 - - 33.628 - Aksigorta Sigortacılık A.Ş. - 253.634 - - 1.776.455 - Finansal yatırımlar Çimsa - - - 1.673.647 - - Liman İşletmeleri 77.689 176.170 1.236 48.379 97.083 35.016 Lafarge Aslan Çimento - - 3.938 - - 46.244 Eterpark - 154.329 24.478 - 184.214 24.196 Altaş - 129.121 - - 107.387 - Diğer Scancem Int.Ans. - - - - - 10.617 Brisa Bridgestone Lastik Sanayi ve Ticaret A.Ş. 52.163 - - 49.684 - - Bimsa Uluslararası İş Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.Ş. 2.532 34.354 - 50.825 14.860 - Beksa Çelik Kord. San. Ve Tic. A.Ş. - - - 696.854 - - HeidelbergerCement Group Technology Center GmbH - 1.332 - - - - Kardemir Demir Çelik San. Ve Tic. A.Ş. 159.147 - 80.878 922.940 - 1.260 Avivasa Sigorta A.Ş. - - 160.969 - - 215.120 Teknosa İç ve Dış Tic. A.Ş. 6.354 - 48 45.189 - - Ak Finansal Kiralama A.Ş. - 1.463.295 99.538 - 1.143.231 117.431 HC Fuels Limited (101.706) - - 4.662.864 - - Pilsa A.Ş. - - - - - 1.530 S.A.Cimenteries Cbr. - (443) - 1.579 - - Carrefoursa Türkiye - - - - 300 HC Trading B.V. – Turkey Branch - 74.560 199.544 - - 126.318 Çukurova Dış Ticaret A.Ş. 12.746 - 55.662 8.164 - 38.383 HC Trading Malta Ltd. 11.122.985 - - - - -


(52)

37. İlişkili taraf açıklamaları (devamı) İlişkili taraflardan alacaklar İlişkili taraflara borçlar 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Ortaklar Aksigorta Sigortacılık A.Ş. - 35.937 574.841 - Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. - - 25.047 57.950 Toplam (*) - 35.937 599.888 57.950 Finansal yatırımlar Arpaş 10.449 - - - Çimsa 1.415.751 - - 7.004 Liman İşletmeleri - - 109.481 81.970 Eterpark - - 63.329 119.295 Lafarge Aslan Çimento 13 13 - - Altaş - - 64.327 57.239 Toplam (*) 1.426.213 13 237.137 265.508 Diğer HC Trading B.V. – Turkey Branch 7.713.338 1.206.084 - - HeidelbergerCement A.G. 31.156 41.288 - - HC Trading Malta Lmd.. 8.155.612 - - 380.677 HC Fuels Limited - 100.502 - - Indocement - 5.253 - - Brisa Bridgestone Lastik Sanayi ve Ticaret A.Ş. - - 59.995 625 Teknosa A.Ş. - - 5.596 3.902 Bimsa Uluslararası İş Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.Ş. - - 2.854 112.176 Ak Finansal Kiralama A.Ş. - - 94.841 77.603 Temsa Termo Mekanik Sanayi ve Ticaret A.Ş. - - - 3.976 Kardemir Demir Çelik San. Ve Tic. A.Ş. - - 302.847 489.543 Avivasa Sigorta A.Ş. 1.189 4.173 - - Çukurova Dış Ticaret A.Ş. - - 95.614 61.305 Olmuksa İntern.Paper-Sabancı - - - 2.280 Enerjisa 4.070 - - - Toplam (*) 15.905.365 1.357.300 561.747 1.132.087 Ortaklara temettü borçları - - 829.325 843.233 Personel 889.856 674.578 877.163 626.635 Toplam (**) 889.856 674.578 1.706.488 1.469.868

(*) "Kısa vadeli ticari alacaklar/borçlar" hesapları içerisinde gösterilmiştir (Not 10). (**) "Diğer alacaklar/borçlar" hesapları içerisinde gösterilmiştir. Ayrıca, 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle "Kısa vadeli yükümlülükler" içinde yeralan 2.896.542 TL (2008 – 4.596.477 TL) tutarındaki "Finansal kiralama işlemlerinden borçlar" ve "Uzun vadeli yükümlülükler" içinde yer alan 1.064.154 TL (2008 – 2.481.402 TL) tutarındaki "Finansal kiralama işlemlerinden borçlar" bakiyeleri "Ak Finansal Kiralama A.Ş."ne aittir. Ticari alacaklar içerisinde yer alan Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS)’inden alacakların 3.042.400 TL (31 Aralık 2008 – 1.965.985TL)’lik kısmı Akbank T.A.Ş.’e aittir.


(53)

37. İlişkili taraf açıklamaları (devamı) 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Bankalar Akbank T.A.Ş. 2.416.877 3.360.984 Finansal borçlar Akbank T.A.Ş. 75.986.423 123.507.439 30 Haziran 2009 30 Haziran 2008 İlişkili kuruluşlara finansal giderler Akbank T.A.Ş. 2.726.621 6.341.822Ak Finansal Kiralama A.Ş. 202.152 1.696.070 2.928.773 8.037.892 İlişkili kuruluşlardan faiz gelirleri Akbank T.A.Ş. 118.200 272.473 Komisyon gelirleri Arpaş 69.382 13.448 Yapılan bağışlar Sabancı Üniversitesi 27.700 25.200

Üst yönetim kadrosuna ait ücretler ve menfaatler toplamı 30 Haziran 2009 30 Haziran 2008

Üst yönetim kadrosuna sağlanan kısa vadeli faydalar 1.862.486 1.624.429Diğer uzun vadeli faydalar 57.880 58.000 Toplam kazançlar 1.920.366 1.682.429 SSK işveren payı 39.584 49.883


(54)

38. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi Finansal risk yönetimi amaçları ve politikaları Şirketin kullandığı belli başlı finansal araçlar, banka kredileri, finansal kiralamalar, nakit ve kısa vadeli banka mevduatlarıdır. Bu araçları kullanmaktaki asıl amaç Şirket’in operasyonları için finansman yaratmaktır. Şirket ayrıca direkt olarak faaliyetlerden ortaya çıkan ticari alacaklar ve ticari borçlar gibi finansal araçlara da sahiptir. Kullanılan araçlardan kaynaklanan risk, yabancı para riski, faiz riski, kredi riski ve likidite riskidir. Şirket yönetimi bu riskleri aşağıda belirtildiği gibi yönetmektedir. Şirket ayrıca finansal araçların kullanılmasından ortaya çıkabilecek piyasa riskini de takip etmektedir. Yabancı para riski Yabancı para riski Şirket'in çoğunlukta ABD Doları ve bir miktar Euro yükümlülüklere sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Şirket'in ayrıca yaptığı işlemlerden doğan yabancı para riski vardır. Bu riskler Şirket'in değerleme para birimi dışındaki para birimi cinsinden mal alımı ve satımı yapması ve yabancı para cinsinden banka kredisi kullanmasından kaynaklanmaktadır. Şirket'in 30 Haziran 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihlerindeki net yabancı para pozisyonu yaklaşık olarak sırasıyla, 104.379.461 TL pasif ve 220.856.466 TL pasif pozisyondur. Şirketin maruz olduğu kur riski, kullanmış olduğu ABD$ tutarındaki kredilerinden kaynaklanmaktadır. Şirket bu riski en aza indirmek için, finansal pozisyonunu, nakit giriş/çıkışlarını detaylı nakit akım tablolarıyla izlemekte ve aynı zamanda gerekli gördüğü durumlarda kur riskinden korunma amaçlı finansal işlemler yapmaktadır.


(55)

38. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) Şirket’in yabancı para pozisyonu aşağıdaki gibidir:

Döviz pozisyonu tablosu Cari dönem 30 Haziran 2009

TL Karşılığı (Fonksiyonel

para birimi) ABD Doları Avro GBP CHF SEK 1. Ticari alacaklar 18.122.030 10.305.947 1.095.952 - - - 2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 11.646.157 6.776.629 594.077 717 - 4 2b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - - - - 3. Diğer 61.831 - 28.800 - - - 4. Dönen varlıklar (1+2+3) 29.830.018 17.082.576 1.718.829 717 - 4 5. Ticari alacaklar - - - - - - 6a. Parasal finansal varlıklar - - - - - - 6b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - - - - 7. Diğer - - - - - - 8. Duran varlıklar (5+6+7) - - - - - - 9. Toplam varlıklar (4+8) 29.830.018 17.082.576 1.718.829 717 - 4 10. Ticari borçlar 5.259.701 2.585.623 607.126 - - - 11. Finansal yükümlülükler 4.321.565 388.177 1.736.278 - - - 12a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - - - - 12b. Parasal olmayan diğer yük.ler - - - - - - 13. Kısa vadeli yükümlükler (10+11+12) 9.581.266 2.973.800 2.343.404 - - - 14. Ticari borçlar - - - - - - 15. Finansal yükümlülükler 124.566.382 80.510.000 641.870 - - - 16 a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - - - - 16 b. Parasal olmayan diğer yük.ler - - - - - - 17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) 124.566.382 80.510.000 641.870 - - - 18. Toplam yükümlülükler (13+17) 134.147.648 83.483.800 2.985.274 - - - 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / (yükümlülük) pozisyonu (19a-19b) 23.716.550 15.500.000 - - - - 19a. Hedge edilen toplam varlık tutarı (*) 23.716.550 15.500.000 - - - - 19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı - - - - 20. Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (9-18+19) (80.601.080) (50.901.224) (1.266.445) 717 - 4 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / (yükümlülük)

pozisyonu (ufrs 7.b23) (=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)* (104.379.461) (66.401.224) (1.295.245) 717 - 4 22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam

gerçeğe uygun değeri 25.730.000 15.500.000 - - - - 23. İhracat 82.985.217 43.895.215 5.992.902 - - - 24. İthalat 36.825.577 19.824.818 2.404.035 225 - -

(*) Şirket'in 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle maruz kaldığı yabancı para riskinden korunma amaçlı yapmış olduğu 15..500.000 ABD Doları (2008 – 26.500.000 ABD

Doları) tutarında vadeli döviz alım sözleşmesi mevcuttur (Not 22).

Döviz pozisyonu tablosu Önceki dönem 31 Aralık 2008

TL Karşılığı (Fonksiyonel

para birimi) ABD Doları Avro GBP CHF SEK 1. Ticari alacaklar 8.175.271 4.667.221 521.783 - - - 2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 21.971.555 13.880.940 455.725 1.730 - 4 2b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - - - - 3. Diğer - - - - - - 4. Dönen varlıklar (1+2+3) 30.146.827 18.548.161 977.508 1.730 - 4 5. Ticari alacaklar - - - - - - 6a. Parasal finansal varlıklar - - - - - - 6b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - - - - 7. Diğer - - - - - - 8. Duran varlıklar (5+6+7) - - - - - - 9. Toplam varlıklar (4+8) 30.146.827 18.548.161 977.508 1.730 - 4 10. Ticari borçlar 8.519.078 4.550.833 764.599 - - - 11. Finansal yükümlülükler 87.484.125 54.439.449 2.408.140 - - - 12a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - - - - 12b. Parasal olmayan diğer yük.ler - - - - - - 13. Kısa vadeli yükümlükler (10+11+12) 96.003.203 58.990.282 3.172.739 - - - 14. Ticari borçlar - - - - - - 15. Finansal yükümlülükler 155.000.091 100.570.000 1.358.408 - - - 16 a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - - - - 16 b. Parasal olmayan diğer yük.ler - - - - - - 17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) 155.000.091 100.570.000 1.358.408 - - - 18. Toplam yükümlülükler (13+17) 251.003.294 159.560.282 4.531.147 - - - 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / (yükümlülük) pozisyonu (19a-19b) 40.075.950 26.500.000 - - - - 19a. Hedge edilen toplam varlık tutarı 40.075.950 26.500.000 - - - - 19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı (*) - - - - 20. Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (9-18+19) (180.780.516) (114.512.121) (3.553.639) 1.730 - 4 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / (yükümlülük)

pozisyonu (ufrs 7.b23) (=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)* (220.856.466) (141.012.121) (3.553.639) 1.730 - 4 22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam

gerçeğe uygun değeri 42.636.050 26.500.000 - - - - 23. İhracat 105.730.987 59.771.931 20.676.094 - - - 24. İthalat 98.099.844 67.710.975 7.817.508 22.108 39.037 111.807


(56)

38. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) Aşağıdaki tabloda, TL’deki %10 oranındaki bir değer kaybının, vergi öncesi kar seviyesinde etkisi gösterilmektedir : Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu Cari dönem 30 Haziran 2009 Kar/zarar Kar/zarar

Yabancı paranın

değer kazanması Yabancı paranın

değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü (10.160.051) 10.160.051 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 2.350.044 (2.350.044) 3- ABD Doları net etki (1+2) (7.810.007) 7.810.007 Avro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: 4- Avro net varlık/yükümlülüğü (271.893) 271.893 5- Avro riskinden korunan kısım (-) - - 6- Avro net etki (4+5) (271.893) 271.893 Diğer döviz kurlarının TL karşısında ortalama %10 değerlenmesi: 7- Diğer döviz net varlık/yükümlülüğü 181 (181) 8- Diğer döviz kuru riskinden korunan kısım (-) - - 9- Diğer döviz varlıkları net etki (7+8) 181 (181) Toplam (3+6+9) (8.081.719) 8.081.719 Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu Önceki dönem 31 Aralık 2008 Kar/zarar Kar/zarar

Yabancı paranın

değer kazanması Yabancı paranın

değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü (21.325.263) 21.325.263 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 3.954.374 (3.954.374) 3- ABD Doları net etki (1+2) (17.370.889) 17.370.889 Avro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: 4- Avro net varlık/yükümlülüğü (760.763) 760.763 5- Avro riskinden korunan kısım (-) 6- Avro net etki (4+5) (760.763) 760.763 Diğer döviz kurlarının TL karşısında ortalama %10 değerlenmesi: 7- Diğer döviz net varlık/yükümlülüğü 379 (379) 8- Diğer döviz kuru riskinden korunan kısım (-) - - 9- Diğer döviz varlıkları net etki (7+8) 379 (379) Toplam (3+6+9) (18.131.273) 18.131.273 Döviz kurundaki değişimin, Şirket’in özsermaye kalemlerine bir etkisi yoktur.


(57)

38. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) Fiyat riski Fiyat riski yabancı para, faiz ve piyasa riskinin bir kombinasyonu olup, Şirket tarafından aynı para biriminden borç ve alacakların, faiz taşıyan varlık ve yükümlülüklerin birbirini karşılaması yoluyla doğal olarak yönetilmektedir. Piyasa riski, Şirket tarafından piyasa bilgilerinin incelenmesi ve uygun değerleme metodları vasıtasıyla yakından takip edilmektedir. Faiz pozisyonu tablosu Cari dönem Önceki dönem Sabit faizli finansal araçlar

Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan varlıklar - -Finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar - -

Finansal yükümlülükler 104.669.659 94.365.587 Değişken faizli finansal araçlar Finansal varlıklar - - Finansal yükümlülükler 122.882.957 154.745.275 Aşağıdaki tabloda faiz oranlarındaki %0,5’lik bir artışın, vergi öncesi kar seviyesinde, değişken faizli krediler üzerindeki etkisi gösterilmektedir. Vergi öncesi kar üzerinde etkisi Faiz artışı

30 Haziran 2009

31 Aralık 2008

%0,5 (306.020) TL (378.075) TL Kredi riski Kredi riski, karşılıklı ilişki içinde olan taraflardan birinin bir finansal araca ilişkin olarak yükümlülüğünü yerine getirememesi sonucu diğer tarafın finansal açıdan zarara uğraması riskidir. Şirket, kredi riskini belli taraflarla yapılan işlemleri sınırlandırarak ve ilişkide bulunduğu tarafların güvenilirliğini sürekli değerlendirerek yönetmeye çalışmaktadır. Şirket’in toplam kredi riski bilançoda gösterilmiştir. Kredi risk yoğunlaşması belirli şirketlerin benzer iş alanlarında faaliyette bulunmasıyla, aynı coğrafi bölgede yer almasıyla veya ekonomik, politik ve bunun gibi diğer koşullarda meydana gelebilecek değişikliklerin bu şirketlerin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini benzer ekonomik koşullar çerçevesinde etkilemesi ile ilgilidir. Kredi riskinin yoğunlaşması Şirket'in performansının belli bir sektörü veya coğrafik bölgeyi etkileyen gelişmelere duyarlılığını göstermektedir. Şirket kredi riskini, satış faaliyetlerini geniş bir alana yayarak belli bir sektör veya bölgedeki şahıslar veya Şirketlar üzerinde istenmeyen yoğunlaşmalardan kaçınarak yönetmeye çalışmaktadır. Şirket ayrıca gerekli gördüğü durumlarda müşterilerinden teminat almaktadır.


(58)

38. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı)

Alacaklar Ticari alacaklar Diğer alacaklar

Cari dönem İlişkili taraf Diğer taraf İlişkili taraf Diğer taraf Bankalardaki

mevduat Türev

araçlar Diğer Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (1) 17.331.578 125.330.719 889.856 4.463.184 20.474.385 64.095 108.810.161 - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - 49.145.323 889.856 2.133.331 - - - A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış

finansal varlıkların net defter değeri 17.331.578 118.970.241 889.856 4.463.184 20.474.385 64.095 B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde vadesi

geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri - 4.179.798 - - - - -

C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - 6.360.478 - - - - -

- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı* - 3.380.625 - - - - - D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - - - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 2.945.589 - - - - -

- Değer düşüklüğü (-) - (2.945.589) - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı* - - - - - - -

- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - - - Değer düşüklüğü (-) - - - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı* - - - - - - -

E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - 108.810.161

Alacaklar Ticari alacaklar Diğer alacaklar

Önceki dönem İlişkili taraf Diğer taraf İlişkili taraf Diğer taraf Bankalardaki

mevduat Türev

araçlar Diğer Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (1)

1.393.250

117.489. 496

674.578

7.924.242

29.311.875

7.167.862

139.580.207

- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı * - 58.994.078 674.578 6.996.386 - - - - - - - - - - A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış

finansal varlıkların net defter değeri

1.393.250

107.372.810

674.578

7.924.242

29.311.875

7.167.862

- B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde vadesi

geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri

-

4.580.783

-

-

-

-

- C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların

net defter değeri

-

5.535.943

-

-

-

-

- - Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı* - 3.277.658 - - - - - D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - - - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 2.481.136 - - - - -

- Değer düşüklüğü (-) - (2.481.136) - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı* - - - - - - -

- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - - - Değer düşüklüğü (-) - - - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı* - - - - - - -

E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - 139.580.207

Likidite riski Likidite riski bir şirketin fonlanma ihtiyaçlarını karşılayamama riskidir. Likidite riski güvenilir kredi kuruluşlarının vermiş olduğu kredi limitlerinin de desteğiyle nakit girişleri ve çıkışlarının dengelenmesiyle düşürülmektedir. Finansal varlık ve yükümlülüklerinin vadelerine göre kırılımı bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate alınarak gösterilmiştir. Belirli bir vadesi olmayan finansal varlık ve yükümlülükler bir yıldan uzun vadeli olarak sınıflandırılmıştır. 30 Haziran 2009

Sözleşme uyarınca vadeler Defter

değeri

Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı

(=I+II+III+IV) 3 aydan kısa (I)

3-12 ay arası (II)

1-5 yıl arası (III)

5 yıldan uzun (IV)

Türev olmayan finansal yükümlülükler 301.297.901 312.019.731 126.626.741 86.341.958 99.051.032 - Banka kredileri 221.483.005 231.448.491 51.371.137 83.228.739 96.848.615 - Borçlanma senedi ihraçları - - - - - - Finansal kiralama yükümlülükleri 6.069.611 6.353.376 1.037.740 3.113.219 2.202.417 - Ticari borçlar 63.281.288 63.753.867 63.753.867 - - -

Beklenen vadeler Defter

değeri



3-12 ay arası (II)


5 yıldan uzun (IV)

Türev olmayan finansal yükümlülükler Diğer borçlar 10.463.997 10.463.997 10.463.997 - - -


(59)

38. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) Beklenen (veya sözleşme uyarınca vadeler) vadeler

Defter değeri



3-12 ay arası (II)


5 yıldan uzun (IV)

Türev finansal varlıklar (net) (467.198) (467.198) (467.198) - - -

31 Aralık 2008

Sözleşme uyarınca vadeler Defter

değeri



3-12 ay arası (II)


5 yıldan uzun (IV)

Türev olmayan finansal yükümlülükler 309.992.158 324.490.677 70.408.306 119.677.215 134.405.156 - Banka kredileri 239.737.504 253.012.280 7.333.667 115.171.412 130.507.201 Borçlanma senedi ihraçları - - - - - - Finansal kiralama yükümlülükleri 9.373.359 9.905.692 1.501.934 4.505.803 3.897.955 - Ticari borçlar 53.955.431 54.646.841 54.646.841 - - -

Beklenen vadeler Defter

değeri



3-12 ay arası (II)


5 yıldan uzun (IV)

Türev olmayan finansal yükümlülükler Diğer borçlar 6.925.864 6.925.864 6.925.864 - - -

Beklenen (veya sözleşme uyarınca vadeler) vadeler

Defter değeri



3-12 ay arası (II)


5 yıldan uzun (IV)

Türev finansal varlıklar (net) 7.167.121 7.167.121 - 7.167.121 - -

Rayiç değer Rayiç değer, bir varlığın cari bir işlemde istekli taraflar arasında alım satımına konu olan fiyatını ifade eder. Yabancı para cinsinden olan finansal varlıklar ve yükümlülükler bilanço tarihindeki piyasa fiyatlarına yaklaşan döviz kurlarından çevrilmiştir. Aşağıdaki metodlar ve varsayımlar rayiç değeri belirlemenin mümkün olduğu durumlarda her bir finansal aracın rayiç değerini tahmin etmekte kullanılmıştır. Finansal varlıklar Kısa vadeli olmalarından ve önemsiz kredi riskine tabi olmalarından dolayı nakit ve nakit eşdeğeri varlıklar ile tahakkuk etmiş faizleri ve diğer finansal varlıkların taşınan değerlerinin rayiç değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Ticari alacakların şüpheli alacaklar karşılığı düşüldükten sonraki taşınan değerlerinin rayiç değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Finansal yükümlülükler Ticari borçların ve diğer parasal yükümlülüklerin kısa vadeli olmaları nedeniyle rayiç değerlerinin taşıdıkları değere yaklaştığı düşünülmektedir. Banka kredileri iskonto edilmiş maliyet ile ifade edilir ve işlem maliyetleri kredilerin ilk maliyetine eklenir. Üzerindeki faiz oranları değişen piyasa koşulları dikkate alınarak güncellendiği için kredilerin rayiç değerlerinin taşıdıkları değeri ifade ettiği düşünülmektedir. Kısa vadeli olmaları sebebiyle ticari borçların rayiç değerlerinin taşıdıkları değere yakın olduğu öngörülmektedir.


(60)

38. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) Sermaye yönetimi Sermayeyi yönetirken Şirket’in hedefleri, ortaklarına getiri, diğer hissedarlara fayda sağlamak ve sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek için Şirket’in faaliyetlerinin devamını sağlayabilmektir. Şirket sermaye yönetiminde, sektördeki diğer şirketlerle paralel olarak borç sermaye oranını izlemektedir. Bu oran net borcun toplam sermayeye bölünmesiyle bulunur. 30 Haziran 2009 31 Aralık 2008 Toplam borçlar 364.956.321 369.211.484 Eksi: Nakit ve nakit benzeri değerler (Not 6) 20.477.396 29.312.899 Net borç 344.478.925 339.898.585 Toplam özsermaye 745.137.836 764.576.170 Toplam sermaye 191.447.068 191.447.068 Borç/sermaye oranı 1,79 1,78 39. Finansal araçlar (gerçeğe uygun değer açıklamaları ve finansal riskten koruma

muhasebesi çerçevesindeki açıklamalar) Türev finansal araçlar (vadeli işlem anlaşmaları) Şirket yabancı para piyasasında vadeli işlem anlaşmaları yapmaktadır. Şirket'in risk yönetim politikalarına göre riskten korunma amaçlı girilen söz konusu vadeli işlem anlaşmaları, UMS 39 (Finansal Araçlar : Kayda Alma ve Ölçüm)’a göre riskten korunma muhasebesi için yeterli şartları sağlamadığından, mali tablolarda “alım-satım amaçlı türev araçları” arasında sınıflandırılarak rayiç değerleri ile yansıtılırlar. Türev finansal araçların rayiç değerleri halka açık organize olmuş piyasalardaki fiyatları veya bilanço tarihine indirgenmiş gelecekteki nakit getirileri olarak kabul edilmiştir. Bütün türev araçlar rayiç değerleri pozitif olduğunda varlık, negatif olduğunda ise borç olarak taşınır. Riskten korunma muhasebesi için yeterli şartları sağlamayan türev araçların rayiç değerlerindeki artış veya azalıştan kaynaklanan kazanç veya kayıplar direkt olarak gelir tablosu ile ilişkilendirilir.


(61)

39. Finansal araçlar (gerçeğe uygun değer açıklamaları ve finansal riskten koruma muhasebesi çerçevesindeki açıklamalar) (devamı)

Konsolide bilançoda, henüz gerçekleşmemiş gelir yaratan türev araçlar gelir tahakkuku kalemine (diğer dönen varlıklar) ve henüz gerçekleşmemiş zarar yaratan türev araçlar gider tahakkukları (diğer kısa vadeli yükümlülükler) kalemine dahil edilir. Şirketin 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle, maruz kaldığı yabancı para riskinden korunma amaçlı yapmış olduğu 15.500.000 ABD Doları tutarında vadeli döviz alım sözleşmesi mevcuttur (Not 22). Gerçeğe uygun değer sunumu 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle, Şirket’in gerçeğe uygun değer ile takip ettiği varlık ve yükümlülüklerin listesi ve sıra düzeni aşağıdaki gibidir :

Seviye 1 (*) Seviye 2 (**) Seviye 3

a) Gerçeğe uygun değer ile gösterilen varlıklar

Finansal yatırımlar Çimsa 49.007.463 - - Lafarge 190.016 - - Toplam varlıklar 49.197.479 b) Gerçeğe uygun değer ile gösterilen

yükümlülükler

Vadeli işlem gider tahakkuku - 467.198 - Toplam yükümlülükler 467.198 (*) Borsada bilanço tarihi itibariyle oluşan piyasa fiyatları ile değerlenmiştir. (**) Rayiç değeri, orijinal vadeli kurun, ilgili para birimi için sözleşmenin geri kalan kısmında geçerli

olan piyasa faiz oranları referans alınarak hesaplanmıştır. 40. Bilanço tarihinden sonraki olaylar Şirket’ in çeşitli konularda vergi incelemeleri devam etmektedir. 41. Finansal tabloları önemli ölçüde etkileyen ya da finansal tabloların açık, yorumlanabilir ve

anlaşılabilir olması açısından açıklanması gerekli olan diğer hususlar Yoktur.

Download - Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi · 2011. 3. 31. · 1 Ocak - 30 Haziran 2009 ara dönem konsolide finansal tablolar hakkında inceleme raporu Akçansa Çimento

Top Related