1

PERLAKSANAAN UNDANG-UNDANG JENAYAH ISLAM

DI KELANTAN DAN BRUNEI1

Oleh:

Dr Muhammad Fathi Yusof & Dr Nazri Mansur

PERLAKSANAAN UNDANG-UNDANG JENAYAH ISLAM

Undang-undang jenayah Islam adalah sebahagian dari syariat Islam yang syumul. Syariat Islam ialah asas

kepada undang-undang yang dikehendaki oleh Allah S.W.T sebagaimana yang termaktub dalam Al-

Quran atau As-Sunnah. Syariat Islam merupakan hukum Allah S.W.T yang mengandungi persoalan

aqidah (kepercayaan), syariat (perundangan), akhlak dan lain-lain perkara berkaitan urusan kehidupan

yang diturunkan kepada manusia. Al-Quran menjelaskan:

Maksudnya: Kemudian kami jadikan kamu berada di atas suatu syariat (peraturan) dari urusan agama

itu, maka ikutilah syariat itu dan janganlah kamu mengikut hawa nafsu orang-orang yang tidak

mengetahui. (Al-Jaatiyah 18)

Undang-undang jenayah Islam diamalkan sejak dari zaman Rasulullah SAW. Ia juga pernah diamalkan di

Tanah Melayu tetapi dipinggirkan selepas kedatangan penjajah. Kini usaha untuk kembali mendaulatkan

undang-undang Islam ini giat dijalankan oleh pendokong perjuangan Islam.

1 Diterbitkan dalam Muhammad Fathi Yusof & Ahmad Nazri Mansur. 2014. “Perlaksanaan Undang-undang Jenayah Islam di Kelantan dan Brunei.” In: (Editor, Azhar Yahya) Pelaksanaan Kanun Jenayah Syariah: Teori & Realiti, KUIZM Publication. Pp. 133-150

2

Di Alam Melayu zaman ini undang-undang Islam jenayah telah dilaksnakan di Brunei dan Acheh. Di

Malaysia, terdapat enakmen-enakmen undang-undang jenayah Islam di Terengganu dan Kelantan.

Walau bagaimana pun, oleh kerana beberapa halangan, ia belum dapat dikuatkuasakan. Kertas ini

bertujuan untuk menjelaskan perkembangan semasa perlaksanaan undang-undang Islam di Brunei dan

Kelantan.

PERLAKSANAAN UNDANG-UNDANG JENAYAH ISLAM DI BRUNEI

Menurut Mohamad Hashim Kamali dalam tulisannya menyatakan; “Secara amnya perlaksanaan hudud

dilihat sebagai suatu komponen penting dalam pergerakan kebangkitan Islam dan tentunya tidak terhad

di Kelantan atau Malaysia sahaja”.

Langkah yang diambil oleh Kerajaan Brunei untuk melaksanakan hukum hudud adalah menjadi

sebahagian daripada kebangkitan dan kesedaran tentang kewajipan dan tanggungjawab pemerintah

untuk melaksanakannya.

Kerajaan Brunei sendiri yang pernah diwakili oleh pihak Darul Ifta’ (pejabat Mufti Brunei) telah datang

ke Kelantan pada 2006 untuk meneliti dan mengkaji tentang beberapa perkara berkaitan dengan

enakmen undang-undang Jenayah Syariah (II) Kelantan 1993. Ia bertujuan melakukan persiapan bagi

mendraf undang-undang jenayah Islam untuk dilaksanakan di Brunei. Perkara ini turut diperakui sendiri

oleh pihak Mufti Brunei semasa kunjungan hormat YAB Menteri Besar Kelantan Dato Ahmad Yakob pada

akhir tahun 2013 yang lalu.

Ini menggambarkan sumbangan Kelantan dan perkaitannya dalam konteks perlaksanaan hudud yang

dijalankan oleh pihak Kerajaan Brunei berkuat kuasa 1 April 2014.

Kerajaan Brunei terlebih dahulu berjaya melaksanakannya berbanding dengan Kerajaan Kelantan yang

masih memerlukan beberapa perkara melibatkan pindaan Perlembagaan Persekutuan bagi tujuan

tersebut. Ini kerana sikap Sultan Brunei Hassanal Bolkiah yang mengambil tanggungjawab sebagai

pemerintah untuk melaksanakan kewajipan melaksanakan hudud. Sultan Hassanal Bolkiah bertitah

3

menerusi pengenalan hudud ke dalam sistem perundangan, "akan memenuhi tanggungjawab kita

kepada Allah".

Selain daripada enakmen undang-undang Jenayah Syariah (II) Kelantan 1993, Kerajaan Brunei turut

menjadikan Enakmen Jenayah Syariah Terengganu yang diluluskan ketika pentadbiran kerajaan Pas di

Terengganu sebagai rujukan. Ini dinyatakan sendiri oleh pihak Universiti Islam Sultan Sharif Ali (Unissa)

dan Jabatan Mufti Brunei semasa lawatan Timbalan Pesuruhjaya 2 Pas Terengganu, Yahaya Ali ke Brunei

baru-baru ini.

Mulai April tahun 2014, Kerajaan Brunei akan secara beransur-ansur menginstitusikan hukuman seperti

sebatan, memotong anggota badan dan merejam, susulan daripada kebenaran untuk Kod Penal Syariah

yang baru.

Perancangan pelaksanaan undang-undang Islam yang diputuskan kerajaan berkenaan dilakukan secara

berperingkat iaitu selepas enam bulan pertama diikuti dengan 12 bulan dan seterusnya selepas 24

bulan.

Kerajaan Brunei menggunakan media radio dan televisyen di Brunei untuk memberikan kefahaman

melalui siaran khas mengenai undang-undang Islam sebelum ia dilaksanakan mulai April 2014,

antaranya termasuk melibatkan pegawai Universiti Islam Sultan Sharif Ali (Unissa) untuk menerangkan

perkara itu kepada rakyat.

Namun disebalik usaha murni yang sedang dilakukan oleh Kerajaan Brunei tersebut, terdapat beberapa

suara kritikan meresap ke dalam media sosial mengkritik usaha ke arah melaksanakan hudud, dan ini

menyebabkan Sultan Hassanal memberi amaran keras. Antara titah baginda ; "Mereka tidak boleh

dibenarkan melakukan penghinaan ini tetapi jika ada elemen yang membolehkan mereka dibawa ke

mahkamah, mereka akan menjadi yang pertama merasai pelaksanaan Perintah Kanun Keseksaan Syariah

pada April,”

PERLAKSANAAN UNDANG-UNDANG JENAYAH ISLAM DI MALAYSIA

4

Pelaksanaan undang-undang Islam termasuk yang berkaitan dengan jenayah telah menjadi hasrat dan

cita-cita pejuang Islam di Malaysia sejak sekian lama. Apabila PAS mula memerintah Kelantan pada

tahun 1990, satu pasukan khas telah diwujudkan untuk merealisasi hasrat tersebut. Pasukan ini

menggabungkan pelbagai kepakaran dari kalangan pemimpin politik, ahli akademik dan mengamal

undang-undang. Hasilnya pada tahun 1993, satu Rang Undang-undang Jenayah Syariah II telah

diluluskan di Dewan Undangan Negeri Kelantan. Kelulusan undang-undang ini merupakan satu kejayaan

besar kepada perjuangan Islam di dalam negara.

Walau bagaimana pun, hasrat ini mendapat tentangan keras dari pemimpin negara pada waktu itu.

Perdana Menteri Dr Mahathir Mohamad telah menulis satu surat bertarikh 15 Julai 1994 yang

menyatakan secara jelas larangan pelaksanaannya serta memberikan amaran bahawa tindakan akan

diambil jika ia diteruskan. Dengan mengambilkira amaran itu dan pengalaman kerajaan Kelantan di

bawah PAS pernah berdepan dengan pengisytiharan darurat dan dirampas kuasa melalui tindakan

MAGERAN (Majlis Gerakan Negara) pada tahun 1977, maka hasrat murni itu terpaksa ditangguhkan.

Usaha yang serupa dilakukan oleh kerajaan negeri Terengganu di bawah pemerintahan PAS (1999-2004)

apabila Enakmen Jenayah Syariah 2002 telah diluluskan. Undang-undang ini telah diperkenan oleh

DYMM Sultan Terengganu pada 2 Sempember 2002, disiarkan dalam warta pada 23 September 2002

dan diisytiharkan berkuatkuasa pada 27 Oktober 2003. Namun, ia tidak dapat dikuatkuasakan kerana

tiada kerjasama dari kerajaan Persekutuan Malaysia.

Walau pun undang-undang jenayah Syariah di Kelantan dan Terengganu belum dapat dilaksanakan, ia

merupakan satu kejayaan dalam dakwah kepada rakyat Malaysia dan juga masyarakat dunia.

Pertamanya, ia membuktikan bahawa undang-undang jenayah Islam boleh dikanunkan dengan

sempurna dan baik melalui mekanisme perundangan moden. Kedua, ia meneroka medan ijtihad yang

berani khususnya berkaitan dengan perlaksanaannya dalam sebuah negara berbilang kaum. Ketiga, ia

menunjukkan bahawa pejuang Islam benar-benar jujur ingin melaksanakan hukum Allah, bukan sekadar

menjadikannya sebagai retorik datau propaganda politik. Keempat, ia menjinakkan hati masyarakat agar

semakin dekat dengan syariat Islam dan yakin dengan kemampuan Islam menyelesaikan kemelut

jenayah yang membarah.

5

Hasilnya, selepas hampir 20 tahun, kini parti nasionalis sekular seperti UMNO sudah mempunyai sikap

terbuka untuk menerima hudud. Soal keikhlasan mungkin boleh dipertikaikan. Apa yang penting suara

desakan dari dalam parti itu menunjukkan kejayaan dakwah ke arah pelaksanaan Islam. Demikian juga

dengan lonjakan ketara sokongan bukan Islam terhadap undang-undang jenayah Islam.

Persoalan yang timbul kini ialah dari sudut pelaksanaannya. Apakah sebenarnya penyelesaian kepada

penguatkuasaan yang tertangguh ini. Di manakah ia sepatutnya bermula.

MELAKSANAKAN ENAKMEN JENAYAH SYARIAH

Pada dasarnya terdapat dua bentuk halangan perlaksanaan Enakmen Kanun Jenayah Syariah II 1993

Kelantan dan Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Hudud dan Qisas) 2002 Terengganu. Halangan

pertama ialah halangan politik iaitu sikap kerajaan Persekutuan yang tidak menyokong, tidak

memberikan kerjasama serta melarang pelaksanaannya. Halangan kedua ialah halangan perundangan.

Berikut dijelaskan terlebih dahulu halangan perundangan.

Halangan Perundangan

Halangan perundangan yang jelas ialah Akta Mahkamah Syariah (Bidang kuasa Jenayah) 1965

mengehadkan skop kuasa Mahkamah Syariah. Seksyen 2 Akta itu memperuntukkan bahawa:

Mahkamah Syariah yang ditubuhkan dengan sempurnanya di bawah mana-mana undang-

undang dalam sesuatu Negeri dan diberi bidang kuasa ke atas orang-orang yang

menganuti agama Islam dan berkenaan dengan mana-mana perkara yang disebut satu

persatu dalam Senarai II bagi Senarai Negeri dalam Jadual Kesembilan kepada

Perlembagaan Persekutuan adalah dengan ini diberi bidang kuasa berkenaan dengan

kesalahan-kesalahan terhadap rukun-rukun agama Islam oleh orang-orang yang

menganuti agama tersebut yang boleh ditetapkan di bawah mana-mana undang-undang

bertulis:

6

Dengan syarat bahawa bidang kuasa sedemikian tidaklah boleh dijalankan berkenaan

dengan apa-apa kesalahan yang boleh dihukum penjara selama tempoh melebihi tiga

tahun atau denda melebihi lima ribu ringgit atau sebatan melebihi enam kali atau apa-apa

gabungan hukuman-hukuman tersebut.

Akta ini menetapkan had dari sudut jenis atau skop kesalahan iaitu ‘kesalahan-kesalahan terhadap

rukun-rukun agama Islam oleh orang-orang yang menganuti agama tersebut’. Buat masa ini skop

kesalahan ini ditafsirkan secara luas sesuai dengan keluasan Syariah Islam itu sendiri. Dalam enakmen-

enakmen jenayah syariah yang sedia ada sudah mengandungi kesalahan-kesalahan seperti berjudi,

muncikari, zina, sumbang mahram, persetubuhan luar tabiie, musahaqah dan seumpamanya. Bahkan

bentuk kesalahan yang ada dalam jenis hukum hudud seperti zina dan qazaf pun sudah ada dalam

undang-undang hari ini. Lihat contohnya seksyen 22 hingga 38 Enakmen Jenayah Syariah (Selangor)

1995. Sesetengah kesalahan yang disebut dalam enakmen ini sebenarnya juga diperuntukkan dalam

Kanun Keseksaan. Contohnya seseorang yang didakwa melakukan kesalahan liwat, dia tertakluk kepada

dua undang-undang iaitu enakmen jenayah syariah dan juga Kanun Keseksaan. Berdasarkan hakikat ini

dapat disimpulkan bahawa kewujudan kesalahan-kesalahan seperti mencuri, bunuh dan lain-lain seperti

yang disebutkan dalam Enakmen Jenayah Syariah 2 Kelantan adalah tidak bercanggah dengan Akta. Jika

hukuman bagi kesalahan itu ada disebut dalam ajaran Islam, maka ia juga sepatutnya dianggap sebagai

sebahagian dari jenayah Syariah.

Namun demikian, seksyen 2 mengehadkan bidang kuasa jenayah mahkamah Syariah dari sudut

hukuman. Mahkamah Syariah tertakluk kepada had hukuman maksimun tiga tahun penjara atau denda

RM5,000 atau enam sebatan atau gabungan mana-mana hukuman terbabit. Had inilah merupakan

halangan sebenar kepada enakmen jenayah syariah Kelantan dan Terengganu.

Mamandangkan enakmen jenayah Syariah menetapkan hukuman yang lebih tinggi seperti iaitu seratus

rotan dan penjara yang lebih lama, maka ia dikira pertentangan dengan Akta. Demikian juga hukuman

yang tidak disebut oleh akta itu seperti rejam dan potong tangan tidak boleh berkuat kuasa kerana

bertentangan dengan Akta. Mana-mana undang-undang negeri yang bercanggah dengan undang-

undang Persekutuan akan dikira tidak sah dan batal.

7

Bagi mengatasi halangan ini Parlimen perlu membuat pindaan ke atas Seksyen 2 Akta Mahkamah

Syariah (Bidang kuasa Jenayah) 1965 iaitu dengan menaikkan had yang disebut itu sesuai dengan kadar

yang ditetapkan oleh enakmen-enakmen terbabit.

Adakah bercanggah dengan Perlembagaan?

Isu kedua adalah berkaitan dengan percanggahan antara enakmen jenayah syariah Kelantan dengan

Perlembagaan Persekutuan. Perkara 4 secara jelas menyebut bahawa Perlembagaan Persekutuan

adalah undang-undang tertinggi dan mana-mana undang-undang yang bercanggah dengannya adalah

terbatal. Mana-mana akta atau Enakmen, termasuk enakmen jenayah syariah tidak boleh bercanggah

dengan Perlembagaan.

Aspek yang disebut bercanggah ialah Perkara 74 memperuntukkan agihan kuasa antara negeri dan

Persekutuan berdasarkan Jadual Kesembilan. Kerajaan persekutuan dan negeri hanya boleh membuat

undang-undang dan mentadbir dalam ruang bidang kuasa masing-masing. Jika mana-mana kerajaan

membuat undang-undang diluar bicang kuasanya, undang-undang itu adalah pertentangan dengan

Perlembagaan.

Oleh itu enakmen ini dianggap bercanggah dengan Perlembagaan kerana ia mengadakan kesalahan-

kesalahan seperti mencuri, membunuh, merompak yang sebahagian besarnya bertindan dengan

kesalahan-kesalahan yang termasuk di dalam Senarai Persekutuan, Jadual Kesembilan dan kesalahan-

kesalahan ini terdapat dalam undang-undang Persekutuan iaitu Kanun Keseksaan. Ini juga bercanggah

dengan butiran 1, Senarai Negeri yang menghadkan kuasa membuat undang-undang jenayah Islam

setakat mana ia tidak ‘berkaitan dengan perkara-perkara yang termasuk dalam Senarai Persekutuan’.

Namun begitu dakwaan bahawa ia bercanggah dengan perlembagaan masih boleh dipertikaikan. Ini

kerana, jika ia dianggap bercanggah maka undang-undang ke atas kesalahan berjudi, muncikari, zina,

sumbang mahram, persetubuhan luar tabiie, musahaqah, zina dan qazaf yang sedia ada kini dalam

enakmen-enakmen jenayah syariah negeri juga dianggap bercanggah. Namun setakat ini tiada orang

yang mencabarnya, dan ia diterima umum sebagai undang-undang yang sah.

8

Contoh terbaik untuk menggambarkan pendekatan mahkamah dalam kes ini ialah kes Mamat bin Daud

lwn. Kerajaan Malaysia2. Dalam kes ini plaintif-plaintif telah dituduh di bawah seksyen 298A Kanun

Keseksaan, yang baru dipinda bagi menambah satu kesalahan baru iaitu melakukan tindakan di atas asas

agama, yang boleh menjejaskan perpecahan atau menyebabkan atau menjejaskan keharmonian di

antara rakyat yang menganut agama yang sama atau berbeza. Mereka dituduh melakukan tindakan

yang menjejaskan perpaduan di kalangan masyarakat Islam iaitu apabila bertindak sebagai bilal, khatib

dan imam yang tidak bertauliah. Mereka menuntut pengisytiharan bahawa s. 298A adalah ultra vires

dengan Perkara 74 kerana ia secara ‘intipati dan isi’ (pith and substance) berkaitan dengan agama Islam

yang tertakluk kepada bidangkuasa negeri, dan Parlimen tidak ada kuasa untuk membuat undang-

undang tersebut.

Setelah meneliti secara terperinci, Mahkamah Agung telah memutuskan dengan majoriti tiga daripada

lima orang hakim, bahawa tindakan yang dilarang oleh akta tersebut tiada kaitan langsung dengan

‘keselamatan awam’ yang tertakluk kepada bidangkuasa Persekutuan, sebaliknya ia menyentuh secara

langsung dengan agama Islam yang terletak di bawah bidangkuasa negeri. Menurut Salleh Abas KHN :

Dengan melihat dari sudut pandangan yang sepatutnya, setakat untuk perlaksanaan ke atas

orang-orang Islam, seksyen yang dipertikaikan ini adalah satu undang-undang yang bertujuan

untuk memastikan agama Islam diamalkan di negara ini menepati panduan, aturan dan amalan

yang dibenarkan oleh negeri-negeri…. Dalam meluluskan seksyen yang dipertikaikan ini, saya

tidak fikir bahawa Parlimen boleh bergantung kepada kuasa perundangan berasaskan

ketenteraman awam kerana penggunaan kuasa tersebut akan menyebabkan pertembungan

secara langsung dengan kuasa kerajaan negeri untuk membuat undang-undang dan mengawal

urusan amalan agama Islam.3

2 (1988) 1 MLJ 119 3 Ibid, hlm 122

9

Seah dan Mohamad Azmi HHMA yang turut bersetuju dengan keputusan pengisytiharan pembatalan

seksyen berkenaan menjelaskan;

…apa yang perlu diambilkira adalah isi atau intipati kepada sesuatu statut bukannya bentuk atau

sifat luarannya… sebanyak mana pun ‘kosmetik’ digunakan untuk membuat ‘hiasan

perundangan’ tidak dapat menutup penyamaran dalam perundangan. Matlamat, tujuan dan

bentuk seksyen yang berkenaan mesti diterokai untuk mengenalpasti rupa sebenar dan intipati

sesuatu undang-undang dan untuk mengenalpasti kategori undang-undang tersebut…4

Hujah majoriti berkisar di sekitar tujuan dan matlamat sebenar yang membawa kepada kewujudan

seksyen 298A Kanun Keseksaan itu. Walaupun diakui bahawa ia mempunyai kaitan dengan

ketenteraman awam, tetapi hubungannya dengan pengamalan agama Islam adalah lebih dekat dan

hampir dengan tujuan undang-undang itu diperkenalkan.

Keputusan ini memberikan ‘perlindungan’ kepada kuasa perundangan terpenting kerajaan negeri iaitu

hal ehwal agama Islam. Contohnya dalam kes terdahulu iaitu Tengku Nik Maimunah lwn Majlis Ugama

dan Adat Melayu Negeri Terengganu [1979] 1 MLJ 157, mahkamah telah mutuskan bahawa persoalan

wakaf adalah di bawah bidangkuasa negeri berdasarkan Perkara 74 dan Senarai Negeri, Jadual

Kesembulan, maka undang-undang negeri yang berkaitan iaitu Enekmen Pentadbiran Undang-undang

Islam Terengganu 1955 adalah berkuatkuasa. Selagi negeri-negeri tidak menyerahkan kuasa membuat

undang-undang kepada kerajaan Persekutuan melalui beberapa mekanisme seperti Perkara 76 yang

membenarkan kerajaan Persekutuan membuat undang-undang di bawah bidang kuasa kerajaan Negeri

dengan sebab-sebab tertentu, selagi itulah Negeri mempunyai kuasa perundangan mutlak ke atas

urusan agama Islam. Jika di lihat kepada pendekatan yang telah digunakan dalam kes-kes ini, kita dapat

andaikan bahawa enakmen jenayah syariah yang melibatkan hudud dan qisas di Kelantan dan

Terengganu adalah tidak bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan.

4 Ibid, hlm. 123

10

Halangan politik

Walau bagaimana pun, halangan utama ialah halangan politik. Jika ada kemahuan politik kekangan yang

wujud dalam Perlembagaan Persekutuan atau mana-mana akta boleh dirungkaikan dengan mudah. Jika

kekangan politik ini dapat diatasi tindakan yang wajar dilakukan untuk menjamin kelancaran

pelaksanaan undang-undang jenayah Islam dengan meminda Akta Mahkamah Syariah (Bidang kuasa)

1965 bagi membolehkan Mahkamah Syariah membicarakan kes-kes jenayah berkaitan dan menjatuhkan

hukuman-hukuman seperti potong tangan, sebat dan mati. Peluasan kuasa ini bukan hanya dapat

dinikmati oleh Kelantan dan Terengganu, bahkan juga untuk negeri-negeri lain.

Selain itu, bagi memberikan laluan yang lebih selesa, agar tidak dianggap wujud percanggahan antara

enakmen jenayah syariah dan undang-undang Persekutuan, maka perkataan ‘kecuali mengenai perkara-

perkara yang termasuk dalam senarai Persekutuan’ perlu digugurkan dari Butiran 1 Senarai Negeri. Bagi

memberikan ruang yang lebih selesa perkataan jenayah syariah dan skopnya perlu dimasukkan dalam

Senarai Negeri.

Pilihan yang lain ialah dengan memberikan kuasa khusus kepada Kelantan dan Terengganu untuk

meluluskan dan menguatkuasakan undang-undang berkaitan jenayah. Pada dasarnya bidangkuasa

jenayah adalah di bawah bidangkuasa Pusat melalui Jadual Kesembilan Perlembagaan, namun Parlimen

boleh meluaskan kuasa kerajaan negeri melalui Perkara 76A. Oleh itu enakmen jenayah syariah boleh

berkuatkuasa jika ia diberikan laluan melalui kaedah ini.

Hak bukan Islam

Pemimpin dan rakyat bukan Islam tidak seharusnya gusar dengan penguatkuasaan undang-undang

jenayah syariah di Kelantan. Persoalan hak asasi sewajarnya menjadi pertimbangan mereka. Ini kerana

hasrat untuk diadili melalui undang-undang Islam adalah sebahagian dari hak asasi rakyat Kelantan

untuk beramal dengan agama sebagai mana yang diperuntukkan di bawah Perkara 11 Perlembagaan

Persekutuan. Jika mereka dihalang untuk mendapat keadilan melalui sistem perundangan Islam,

mereka sebenarnya dinafikan hak asasi untuk mengamalkan agama mereka sendiri.

11

Selain itu, hak untuk diadili dengan undang-undang jenayah syariah juga merupakan hak demokratik

rakyat Kelantan. PAS secara terbuka dan jelas menyatakan hasratnya untuk menguatkuasakan undang-

undang Islam. Undi majoroti yang diberikan kepada PAS di Kelantan pada pilihan raya umum 1990,

1995, 1999, 2004 dan 2008 membuktikan kewujudan hasrat rakyat Kelantan untuk mengamalkan

undang-undang jenayah Islam. Menghalang pelaksanaan Enakmen Kanun Jenayah Syariah bermakna

menafikan hak demokratik rakyat Kelantan.

MEKANISME PERLAKSANAAN

Sesuatu undang-undang hanya menjadi adil dan berkesan jika di dilaksanakan dengan cara yang teliti,

saksama dan cekap. Dokumen perundangan sahaja tidak mencukupi. Kerajaan yang melaksanakan

undang-undang Islam perlu mempunyai garis panduan yang mencukupi, dokongan modal insan yang

berkelayakan dan cekap serta tenaga penguatkuasa yang sedia berkerjasama.

Berikut disenaraikan keperluan yang dimaksudkan itu:

1. Perlaksana Dokumentasi Perundangan. Ia termasuklah kaedah-kaedah atau peratauran-peraturan

sebatan, kaedah-kaedah atau peraturan-peraturan pemenjaraan, kaedah-kaedah atau peraturan-

peraturan rejam dan sebagainya.

2. Persiapan Prasarana & Modal Insan. Kerajaan perlu memperkasakan agensi penguatkuasa,

pendakwaan dan kehakiman.

3. Integrasi Agensi Negeri dan Pusat. Penglibatan dan kerjasama agensi persekutuan yang terlibat

secara langsung iaitu Jabatan Penjara Malaysia, Polis Di Raja Malaysia, Jabatan Kesihatan dan

Jabatan Peguam Negara dan sebagainya.

4. Usaha pencegahan, pendidikan dan penerangan. Perlu ada usaha sistematik, bersungguh-sungguh

dan berterusan untuk mendidik rakyat agar menjauhi jenayah.

PENUTUP

12

Perbincangan ini bertujuan untuk melihat aspek yang boleh diambil titik pertemuan bagi menyelaraskan

tindakan perlaksanaan Enakmen kanun Jenayah Syariah (II) 1993 dengan pihak Kerajaan Persekutuan.

Keizinan untuk melaksanakan enakmen tersebut bukanlah sesuatu yang sukar sekiranya ia mendapat

sokongan Kerajaan Persekutuan dan juga di kalangan ahli Parlimen untuk memberi laluan kepada

pindaan Akta Mahkamah Syariah (bidangkuasa) 1965 dan seterusnya bersetuju serta menyokong

pindaan berkenaan.

Komitmen yang ditunjukkan oleh pihak Kerajaan Kelantan melalui kenyataan terbaru pada 2 April 2014

oleh YAB Ustaz Dato Ahmad bin Yakob Menteri Besar Kelantan. Menurut beliau, satu rang undang-

undang persendirian (private bill) akan dibawa bagi meminda Akta Mahkamah Syariah (bidangkuasa)

1965 untuk memberi bidangkuasa yang lebih luas kepada Mahkamah Syariah Negeri Kelantan bagi

membolehkannya menghukum sebagaimana peruntukan dalam enakmen hudud.

Beliau turut memberi jaminan, Kerajaan Negeri Kelantan akan melaksanakan Enakmen Kanun Jenayah

Syariah (II) 1993 paling lewat akan berkuatkuasa di Kelantan pada tahun 2015 sekiranya Kerajaan

Persekutuan memberi laluan kepada dua undang-undang persendirian ini dibentang dan diluluskan di

Parlimen.

RUJUKAN :

Abdul Aziz Bari, Pelaksanaan Syariah Dalam Konteks Perlembagaan Negara, Seminar Perlaksanaan

Syariah Islam di Malaysia-56 Tahun Merdeka: Halangan & Penyelesaian, 2013

Ahmad Ibrahim, Undang-undang Islam Di Mahkamah Sivil, Al-Ahkam Jilid 1,DBP Kuala Lumpur 1995

Lembaga Penyelidik Undang-undang, Perlembagaan Persekutuan(hingga 1 Mac 2010), International Law

Books Services 2010

Lembaga Penyelidik Undang-undang ,Undang-undang Syariah Wilayah-wilayah Persekutuan (hingga 20

November 2001), International Law Books Services 2001

13

Lembaga Penyelidik Undang-undang ,Akta Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Wilayah-wilayah

Persekutuan) 1998 (Akta 585) (hingga 30 September 2000), International Law Books Services 2000

Mahmud Saedon A. Othman, Institusi Pentadbiran Undang-undang & Kehakiman Islam, DBP Kuala

Lumpur 1998

Mohamad Hashim Kamali, Terjemahan -Hukuman Dalam Undang-undang Islam; Suatu Penelitian

Terhadap Hukum Hudud Kelantan dan Terengganu,Ilmiah Publishers 2003

Mohd Azlim Zainury, Brunei Mampu Jadi Model Hudud,Sinar Harian, 2 Mac 2014

The Malaysian Insider, Pelaksanaan Hudud Brunei Tidak Mungkin Ditiru di Malaysia- Sun, Mar 2, 2014

Wartawan Sinar Harian , Akta Mahkamah Syariah 1965 Jadi Penghalang? , Sinar Harian, 17 November

2013