Τεχνολογικά Χαρακτηριστικά και Εργαλεία της...

4th Conference on Informatics in Education

antonopoulos.info

Τεχνολογικά Χαρακτηριστικά και Εργαλεία της Δι-αδικτυακής Παρουσίας των Τμημάτων της Τριτο-

βάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα

Ν. Αντωνόπουλος1, Δ. Παπαγεωργίου2

1Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Αριστοτέλειο [email protected]

2Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου [email protected]

Περίληψη

Η συγκεκριμένη παρουσίαση εστιάζει σε μια πρώτη προσπάθεια αξιολόγησης των διαδικτυα-κών τόπων των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, με κριτήρια που α-φορούν κυρίως στην ευκολία πρόσβασης των χρηστών στη πληροφορία, στη δυνατότητα πα-ροχής πρόσθετων υπηρεσιών προς τους χρήστες, καθώς και στην ανάδειξη και διάχυση των εκπαιδευτικών, επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων και αποτελεσμάτων. Το σχε-τικό ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από τούς ερευνητές με βάση πενήντα ένα (51) κριτήρια και αφορά στο σύνολο των διαδικτυακών τόπων (501) της Ακαδημαϊκής Κοινότητας στην Ελλάδα. Σ’ αυτό το πόνημα παρουσιάζονται τα επεξεργασμένα αποτελέσματα που αφορούν σε έξι (6) κριτήρια, στο πλαίσιο μιας αρχικής κριτικής αντιμετώπισης ενός νέου ψηφιακού πεδίου, που τελεί ακόμη υπό διαμόρφωση. Λέξεις κλειδιά: Διαδικτυακοί τόποι των τμημάτων, Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αξιολόγηση, κριτήρια.

1. Εισαγωγή Το διαδίκτυο διαδραματίζει πλέον σημαντικό ρόλο στην καθημερινή επικοινωνία. Η σύνδεση και η πλοήγηση σε αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με ποικίλα μέσα και εργαλεία. Με τις νέες εφαρμογές και τις δυνατότητες που παρέχονται, μπορεί κανείς εύκολα να κατασκευάσει ένα διαδικτυακό τόπο, ακόμη και με ελάχιστες τεχνικές γνώσεις. Βέβαια, σε κάθε περίπτωση παραμένει υπό διερεύνηση, κατά πόσο ο εν λό-γω διαδικτυακός τόπος είναι λειτουργικός και εύχρηστος.

Σ’ αυτό το πόνημα, παρουσιάζεται μέρος μιας ευρύτερης έρευνας που ολοκληρώθηκε το 2011 με βάση πενήντα ένα (51) κριτήρια διαφόρων τύπων (Εικόνα 1), με στόχο να αξιολογήσει από τη σκοπιά της λειτουργικότητας και της ευχρηστίας όλους τους δια-δικτυακούς τόπους των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που χωρίζεται σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα


antonopoulos.info

4th Conference on Informatics in Education 203

(ΑΕΙ και ΑΤΕΙ) στην Ελλάδα. Η παρουσίαση αναλύει τα δεδομένα που συγκεντρώ-θηκαν για έξι (6) από αυτά τα κριτήρια, τα οποία επελέγησαν ενδεικτικά ως πιο ση-μαντικά.

2. Σχετικές Έρευνες Γενικότερα οι τρόποι αξιολόγησης των διαδικτυακών τόπων που έχουν χρησιμοποιη-θεί μέχρι σήμερα, εστιάζουν είτε στην έρευνα με ερωτηματολόγια, είτε στη χρήση μαθηματικών μοντέλων, είτε στην καταγραφή συγκεκριμένων κριτηρίων αξιολόγη-σης βασισμένων στη διεθνή βιβλιογραφία.

Ξεκινώντας μια γενική ανασκόπηση στη διεθνή βιβλιογραφία θα γίνει αρχικά αναφο-ρά σε μια έρευνα που έγινε το 1999 από τους Chen και Wells [Chen et.al (1999)] και αφορά το κατά πόσο ο διαδικτυακός τόπος προτρέπει το χρήστη να αισθάνεται άνετα στην ιστοσελίδα και ικανοποιημένος με τις υπηρεσίες που του παρέχονται. Το 2006 [Ongus et.al (2006)] πραγματοποιήθηκε έρευνα που αφορά αγγλόφωνους ακαδημαϊ-κούς διαδικτυακούς τόπους ανά την υφήλιο. Το 2008 [Kasli et.al (2008)] αξιολογή-θηκαν οι πανεπιστημιακοί ιστότοποι των τμημάτων που έχουν σαν αντικείμενο τους τον τουρισμό στη Τουρκία με 45 ερωτήματα. Τέλος, την ίδια χρονιά με χρήση ενός μοντέλου αξιολόγησης διαδικτυακών πληροφοριών για τη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που αφορά σε δύο τομείς την εμπειρία του χρήστη και τη χρησιμότητα της πληροφο-ρίας που μεταδίδεται [Khalid et.al (2008)]. Οι παραπάνω μελέτες είναι ενδεικτικές και δείχνουν κατά πόσο απασχολεί τους ερευνητές η συγκεκριμένη θεματική που ε-ξετάζουμε.

3. Μεθοδολογία Έρευνας Η έρευνα αφορά στην αξιολόγηση όλων των διαδικτυακών τόπων των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Το δείγμα της έρευνας, αποτελείται από πεντακόσιους ένα διαδικτυακούς τόπους (501) δηλαδή το σύνολο του «πληθυσμού» - όπως αποκαλείται στη στατιστική επιστήμη. Πραγματοποιήθηκε διασταύρωση μέσα από το Υπουργείο Παιδείας αλλά και από το μηχανογραφικό του 2010 για την εισα-γωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση όλων των τμημάτων. Για τη διεξαγωγή της έ-ρευνας δημιουργήθηκε ένας διαδικτυακός τόπος (tritobathmia.gr) για να βοηθήσει στην συλλογή στοιχείων, αφού δεν υπήρχε επίσημη λίστα με όλους τους διαδικτυα-κούς τόπους των τμημάτων.

Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε από τον Ιούνιο μέχρι τον Ιούλιο του 2011. Ακο-λούθησε εν συνεχεία μια επαναξιολόγηση των διαδικτυακών τόπων, μέχρι τον Σε-πτέμβριο του 2011, προκειμένου να εντοπιστούν πιθανά σφάλματα, έτσι ώστε τα α-ποτελέσματα να είναι αξιόπιστα. Τέλος, ακολούθησε η επεξεργασία των στοιχείων με χρήση της μεθόδου της περιγραφικής στατιστικής, με ποσοτική ανάλυση περιεχομέ-νου. Σημειώνεται ότι λόγω της δυναμικής του διαδικτύου κάποιες πληροφορίες είναι πιθανόν να έχουν μεταβληθεί σε αυτό το χρονικό διάστημα.


antonopoulos.info

204 Ν. Αντωνόπουλος, Δ. Παπαγεωργίου 3.1 Περιορισμοί Έρευνας

Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει τον τίτλο του κάθε τμήματος, τη διεύθυνση του πιο πρόσφατου διαδικτυακού τόπου παρουσίασης του τμήματος, ημερομηνία και ώρα προσπέλασής του, καθώς και φωτογραφίες του διαδικτυακού τόπου. Προκειμένου να αναδειχθούν τα κριτήρια λειτουργίας του κάθε διαδικτυακού τόπου, πραγματοποιή-θηκε μια πρώτη επίσκεψη των ερευνητών που κατέγραψαν τα σχετικά αποτελέσματα και εν συνεχεία σε μια δεύτερη επίσκεψη μετά από λίγες ώρες, που έδινε και τα τελι-κά αποτελέσματα σε κάθε ερώτημα.

Στο κριτήριο που αφορούσε στην ανάρτηση των βιογραφικών και των στοιχείων επι-κοινωνίας όλων των μελών ΔΕΠ, διδασκόντων (Π.Δ. 407) και εξωτερικών συνεργα-τών κάθε τμήματος, ελήφθη υπ’ όψη ότι θα έπρεπε να έχουν όλοι/ες αναρτημένα δη-μόσια βιογραφικά στοιχεία, σύμφωνα με τον Νόμο 3549 του 2007, άρθρο 18. Όσον αφορά στο ερώτημα αν υπάρχει σύστημα δημόσιας ανάρτησης των πτυχιακών-διπλωματικών στον ιστότοπο κάθε τμήματος ή σύνδεση με άλλη υπηρεσία του πανε-πιστημίου (π.χ. βιβλιοθήκη), όπου παρουσιάζονται αυτά τα δεδομένα, προηγήθηκε επικοινωνία με τη βιβλιοθήκη κάθε πανεπιστημίου πριν γίνει η αναζήτηση στον ιστό-τοπο του κάθε τμήματος. Στην περίπτωση βέβαια που δεν υπήρχε κάποια σύνδεση στον διαδικτυακό τόπο, παρόλο που μπορεί να υπήρχε κάποιο τέτοιο σύστημα, η α-πάντηση ήταν αρνητική. Από την στιγμή που δεν παρουσιαζόταν κάποια υπηρεσία στην ιστοσελίδα αντιμετωπιζόταν ως να μην υπήρχε. Το ίδιο ίσχυσε και για άλλες πιθανές λειτουργίες που κάποιο τμήμα μπορεί να διέθετε.

Ο διαδικτυακός τόπος της στρατιωτικής σχολής αξιωματικών σωμάτων αξιολογήθη-κε αυτόνομα, περιλαμβάνει έξι τμήματα τα οποία παραπέμπουν σε ιστότοπους τμη-μάτων που έχουν κριθεί. Το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο παρόλο που ανήκει στην Τριτο-βάθμια Εκπαίδευση δεν αξιολογήθηκε, επειδή δεν περιλαμβάνεται στο μηχανογραφι-κό του 2010, καθώς και δεν γίνεται εισαγωγή στα τμήματά του με εξετάσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ιστότοπους που υποστηρίζουν προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών που δεν εξετάζονται στην παρούσα έρευνα.

4. Τεχνολογικά Χαρακτηριστικά και Εργαλεία

4.1 Η Ψηφιακή Διεύθυνση των Ιστοτόπων των Τμημάτων στο Διαδίκτυο

Τα ονόματα χώρου καθώς και οι ανανεώσεις, μεταβολές στοιχείων για όλα τα .gr domains, γίνονται μέσω ιδιωτικών εταιριών καταχώρισης οι οποίες λειτουργούν μετά από σχετική άδεια της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Το όνομα του κάθε χώρου ανήκει σε όποιον το αιτήθηκε πρώτος. Κάθε όνομα είναι μο-ναδικό και παρέχει μια πρώτη εικόνα της ιστοσελίδας που ακολουθεί, καθώς και μια ιδέα για το περιεχόμενο του, ή τα προϊόντα/υπηρεσίες που παρέχει. Δικαίωμα κατα-χώρησης .gr ονόματος έχουν όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα στην Ελλάδα και το


antonopoulos.info


εξωτερικό, χωρίς περιορισμούς στον αριθμό των ονομάτων [Internet Promotions (2011)].

Σύμφωνα με το ΦΕΚ 593/B/14-4-2011 με τίτλο: “Κανονισμός Διαχείρισης και Εκ-χώρησης Ονομάτων Χώρου (Domain Names) με κατάληξη .gr”, για την εκχώρηση ονομάτων χώρου 3ου επιπέδου διατίθενται τα ακόλουθα ονόματα χώρου 2ου επιπέ-δου: .com.gr, .edu.gr, .net.gr, .org.gr, .gov.gr. Καταγράφονται οι εξής περιορισμοί: την εκχώρηση ονόματος χώρου με κατάληξη com.gr δικαιούνται όσοι ασκούν εμπο-ρική δραστηριότητα, με κατάληξη edu.gr δικαιούνται εκπαιδευτικοί οργανισμοί, με κατάληξη net.gr δικαιούνται οι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου (Internet Service Providers - ISPs) και πάροχοι δικτύων· την εκχώρηση ονόματος χώρου με κατάληξη org.gr δικαιούνται μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και την κατάληξη gov.gr δικαιού-νται κυβερνητικοί οργανισμοί [Νόμος υπ. Αρθμ. 592/012 (2011)].

Πίνακας 1. Ποιες είναι οι καταλήξεις από τις ψηφιακές διεύθυνσης στο διαδίκτυο (domain name), των τμημάτων.

Διαδικτυακοί Τόποι Αποτελέσματα Ερωτήματος

501 .gr .edu.gr ΚΕΝΟ 97% 2% 1%

Το 97% των τμημάτων χρησιμοποιούν την κατάληξη του ονόματος .gr ενώ το 2% το .edu.gr. Το 1% των τμημάτων δεν έχει κάποια κατάληξη το όνομα τους ή δεν υπάρχει όνομα.

4.2 Κατασκευή Διαδικτυακού Τόπου με Χρήση Ανοιχτού Κώδικα

Λογισμικό ανοιχτού κώδικα είναι το λογισμικό το οποίο διανέμεται μαζί με τον πη-γαίο κώδικά του. Έτσι, ο καθένας μπορεί να το χρησιμοποιήσει για οποιοδήποτε σκοπό. Παράλληλα, μπορεί να μελετήσει ή να τροποποιήσει τον πηγαίο κώδικα του προγράμματος και να αναδιανείμει ελεύθερα την αρχική ή τροποποιημένη έκδοση του λογισμικού [Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα για την Τρι-τοβάθμια Εκπαίδευση (2012)].

Το ελεύθερο λογισμικό παρέχει στους χρήστες την ελευθερία να εκτελούν, αντιγρά-φουν, διανέμουν, μελετούν, τροποποιούν και βελτιώνουν το συγκεκριμένο λογισμικό. Για την ακρίβεια, αναφέρεται σε τέσσερις βασικές ελευθερίες: i) την ελευθερία να εκτελείται το πρόγραμμα για οποιονδήποτε σκοπό ii) την ελευθερία μελέτης του τρό-που λειτουργίας του προγράμματος και της προσαρμογής του σε ειδικές ανάγκες, ενώ η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα είναι προϋπόθεση για να ισχύει κάτι τέτοιο iii) την ελευθερία να αναδιανέμονται αντίγραφα του προγράμματος iv) την ελευθερία να βελτιώνεται το πρόγραμμα και να δημοσιεύονται οι βελτιώσεις στο ευρύ κοινό, ώστε να επωφεληθεί ολόκληρη η κοινότητα, ενώ η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα είναι προϋπόθεση για να ισχύει κάτι τέτοιο. Ένα πρόγραμμα θεωρείται ελεύθερο λογισμικό


antonopoulos.info

206 Ν. Αντωνόπουλος, Δ. Παπαγεωργίου όταν οι χρήστες του έχουν όλες τις παραπάνω ελευθερίες [Ένωση Ελλήνων Χρηστών και Φίλων ΕΛ/ΛΑΚ (2009)].

Τέλος, με τον όρο Content Management Systems (CMS), που μεταφράζεται ως συ-στήματα διαχείρισης περιεχομένου, αναφερόμαστε στις εφαρμογές που επιτρέπουν να διαχειριζόμαστε δυναμικούς διαδικτυακούς τόπους και ανήκουν στη κατηγορία του ανοιχτού κώδικα.

Πίνακας 2. Κατά πόσο οι διαδικτυακοί τόποι των τμημάτων κατασκευάστηκαν με την χρήση ανοιχτού κώδικα.


501 ΝΑΙ ΟΧΙ ΑΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΟ ΚΕΝΟ 32% 55% 10% 3%

Το 32% των διαδικτυακών τόπων των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δη-μιουργήθηκαν με χρήση ανοιχτού κώδικα, ενώ το 55% των τμημάτων δεν έκαναν τέτοια χρήση. Για το 10% των ιστοχώρων των τμημάτων παραμένει αδιευκρίνιστο αν έκαναν χρήση τέτοιου κώδικα γιατί δεν υπήρχε κάποια σχετική αναφορά. Υπάρχει και το 3% των τμημάτων, που, ή δεν υπάρχει, ή είναι υπό κατασκευή, ή δεν λειτουρ-γεί ο διαδικτυακός τους τόπος, ώστε να απαντηθεί το ερώτημα.

4.3 Πολύγλωσση Μετάφραση των Διαδικτυακών Τόπων των Τμημάτων

Είναι λογικό ότι οι ιστότοποι των τμημάτων είναι καλό να διαθέτουν και μεταφρά-σεις σε άλλες γλώσσες πέραν της ελληνικής, αφού αυτό συμβάλει στην εξωστρέφεια των ιδρυμάτων [Oppenhiem et.al (2005)].

Πίνακας 3. Κατά πόσο οι ιστότοποι των τμημάτων υποστηρίζουν άλλες γλώσσες εκτός από ελληνικά.


501 ΝΑΙ ΟΧΙ ΚΕΝΟ 62% 35% 3%

Το 62% των τμημάτων υποστηρίζουν τη μετάφραση των ιστοσελίδων τους και σε άλλες γλώσσες. Ενώ το 35% δεν έχουν τέτοια λειτουργία. Υπάρχει και το 3% των τμημάτων που ή δεν υπάρχει, ή είναι υπό κατασκευή, ή δεν λειτουργεί ο διαδικτυα-κός τους τόπος, ώστε να απαντηθεί το ερώτημα.

4.4 Βιογραφικά και Στοιχεία Επικοινωνίας των Διδασκόντων

Το εκπαιδευτικό προσωπικό είναι ο συνδετικός κρίκος του κάθε τμήματος, που δια-μεσολαβεί μεταξύ της εκπαιδευτικής διαδικασίας και των φοιτητών/τριών. Χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει οποιοδήποτε τμήμα. Τα βιογραφικά στοιχεία των διδα-σκόντων, που απεικονίζουν τα ερευνητικά τους ενδιαφέροντα και τη συνολική ακα-


antonopoulos.info


δημαϊκή τους εικόνα, δίνουν υπόσταση στο τμήμα, ιδιαίτερα ως προς τους φοιτη-τές/τριες, αλλά και ως προς την ευρύτερη Ακαδημαϊκή Κοινότητα. Παράλληλα είναι σημαντικό οι καθηγητές να διατηρούν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, σε πρώτο βαθμό με τους φοιτητές τους, αλλά και με την ευρύτερη κοινωνία. Τα βιογραφικά στοιχεία του εκπαιδευτικού προσωπικού καθώς και το ερευνητικό τους έργο πρέπει να είναι δημοσιευμένα στους ιστότοπους των τμημάτων όπως ορίζει και ο Νόμος 3549 του 2007 και ειδικότερα το Άρθρο 18 [Νόμος υπ. Αρθμ. 3549 (2007)].

Πίνακας 4. Κατά πόσο γίνεται ανάρτηση των βιογραφικών και στοιχείων επικοινωνίας του διδακτικού προσωπικού στους διαδικτυακούς τόπους των τμημάτων.


501 ΝΑΙ ΟΧΙ ΚΕΝΟ 14% 83% 3%

Το 14% των διαδικτυακών τόπων των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δια-θέτει αναρτημένα τα βιογραφικά του διδακτικού προσωπικού και στοιχεία επικοινω-νίας μαζί τους. Ενώ το 83% των τμημάτων δεν έχει αναρτημένα τα βιογραφικά στον ιστότοπο τους. Υπάρχει και το 3% όπου ή δεν υπάρχει, ή είναι υπό κατασκευή ή δεν λειτουργεί ο διαδικτυακός τους τόπος, ώστε να απαντηθεί το ερώτημα.

4.5 Πρόσβαση Φοιτητών/τριών σε Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες που Παρέχει το Τμήμα με Κωδικό Πρόσβασης

Οι στοχευμένες λειτουργίες που παρέχονται στους/στις φοιτητές/τριες κάθε τμήμα-τος, μέσα από τον διαδικτυακό τόπο του (π.χ. βαθμολογίες εξετάσεων φοιτη-τών/τριών, σύστημα καταγραφής και εμφάνισης ηλεκτρονικών διευθύνσεων - E-mails), είναι σημαντικές [Barnes et.al (2009)].

Πρέπει να δοθεί ωστόσο μεγάλη έμφαση στην προστασία των προσωπικών δεδομέ-νων των χρηστών για αυτό και στο ερώτημα συμπεριλαμβάνεται και η διευκρίνιση που αφορά στον κωδικό πρόσβασης. Τα προσωπικά δεδομένα προστατεύονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Χαρακτηριστική είναι η Οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για την προστασία των φυσι-κών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών». Ο ορισμός των «δεδομένων προ-σωπικού χαρακτήρα» επιλέγει ως στοιχείο του προσωπικού χαρακτήρα τη «σύνδεση» με ένα φυσικό πρόσωπο, προσδιορισμένο ή απροσδιόριστο, όπως ισχύει και στο ελ-ληνικό δίκαιο, με το ΦΕΚ 136/7.8.2009 [Νόμος υπ. Αρθμ. 2472/97 (2009)].


antonopoulos.info

208 Ν. Αντωνόπουλος, Δ. Παπαγεωργίου Πίνακα 5. Κατά πόσο διαθέτουν πρόσβαση οι φοιτητές/τριες με κωδικό πρόσβασης σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες του τμήματος (π.χ. βαθμολογίες εξετάσεων φοιτητών/τριών,

σύστημα καταγραφής και εμφάνισης ηλεκτρονικών διευθύνσεων - E-mails).


501 ΝΑΙ ΟΧΙ ΚΕΝΟ 62% 35% 3%

Το 62% των διαδικτυακών τόπων των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης οι φοιτητές/τριες διαθέτουν πρόσβαση με κωδικό σε λειτουργίες του τμήματος. Ενώ το 35% των τμημάτων δεν διαθέτουν υπηρεσίες με κωδικό πρόσβασης. Υπάρχει και το 3% των τμημάτων που ή δεν υπάρχει, ή είναι υπό κατασκευή ή δεν λειτουργεί ο δια-δικτυακός τους τόπος, ώστε να απαντηθεί το ερώτημα.

4.6 Ύπαρξη Συστήματος Δημόσιας Ψηφιακής Ανάρτησης των Πτυχιακών-Διπλωματικών που παράγουν τα Τμήματα

Η δημόσια ανάρτηση των πτυχιακών-διπλωματικών εργασιών στο διαδίκτυο, με πα-ράλληλη ελεύθερη πρόσβαση σε αυτές, προάγει τη γνώση, την έρευνα και την καινο-τομία. Ορισμένες εργασίες μπορούν εύκολα να αξιοποιηθούν προς την κατεύθυνση συγκεκριμένων εφαρμογών που προσφέρουν λύσεις σε διάφορα προβλήματα. Πα-ράλληλα, η ανάρτησή τους συμβάλει στη διάχυση της γνώσης που παράγεται στον ακαδημαϊκό χώρο προς ευρύτερα κοινωνικά και παραγωγικά δίκτυα.

Πίνακας 6. Κατά πόσο τα τμήματα διαθέτουν κάποιο σύστημα ή σύνδεση με κάποιο σύστημα δημόσιας ψηφιακής ανάρτησης των πτυχιακών-διπλωματικών που παράγουν.


501 ΝΑΙ ΟΧΙ ΚΕΝΟ 44% 53% 3%

Το 44% των διαδικτυακών τόπων των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δια-θέτουν ή συνδέονται με κάποιο σύστημα δημόσιας ανάρτησης στον παγκόσμιο ιστό των πτυχιακών-διπλωματικών που παράγουν. Ενώ το 53% των τμημάτων δεν διαθέ-τει κάτι τέτοιο. Υπάρχει και το 3% των τμημάτων που ή δεν υπάρχει, ή είναι υπό κα-τασκευή ή δεν λειτουργεί ο διαδικτυακός τους τόπος, ώστε να απαντηθεί το ερώτημα.

5. Συμπεράσματα Όπως διαφαίνεται από τα παραπάνω, η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μοντέλου αξιολόγησης των διαδικτυακών τόπων των τμημάτων, βασισμένου στη διεθνή βιβλι-ογραφία και στα αντίστοιχα πρότυπα, αλλά και στην εγχώρια νομοθεσία, μπορεί να συμβάλει σημαντικά προς την κατεύθυνση της ανάδειξης και διάχυσης του έργου που επιτελείται στο πλαίσιο των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα.


antonopoulos.info


Συνοψίζοντας ένα πρώτο συμπέρασμα αφορά στην παράλειψη της κατάληξης edu.gr, αφού μόνο το 2% των τμημάτων τη χρησιμοποιούν (Πίνακας 1). Τα υπόλοιπα τμήμα-τα, κάνουν χρήση της κατάληξης .gr που δηλώνει απλά πως πρόκειται για ένα διαδι-κτυακό τόπο από την Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι (περισσότεροι) ιδιωτικοί οργανισμοί εκπαίδευσης στην Ελλάδα χρησιμοποιούν τη συγκεκριμένη κατάληξη στους διαδικτυακούς τους τόπους.

Όπως διαπιστώθηκε, το 32% (Πίνακας 2) των τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαί-δευσης στην Ελλάδα έκανε χρήση εφαρμογών ανοικτού κώδικα, βάση των οποίων δημιουργήθηκαν οι ιστότοποι τους. Οι διαδικτυακοί τόποι των ακαδημαϊκών ιδρυμά-των που κάνουν χρήση CMS χρησιμοποιούν κυρίως Joomla, Drupal και Wordpress. Ωστόσο, υπάρχει και ένα ποσοστό της τάξεως του 10% (Πίνακας 2), για το οποίο παραμένει αδιευκρίνιστο σε ποια κατηγορία εντάσσεται. Από τα παραπάνω, διαφαί-νεται ότι η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα έχει κατανοήσει τη χρήση του ελεύθε-ρου λογισμικού και των εφαρμογών ανοικτού κώδικα, καθώς και όλα τα πλεονεκτή-ματα που αυτή συνεπάγεται, με βασικότερο από όλα ότι είναι συνήθως δωρεάν.

Όσον αφορά την πολύγλωσση παρουσίαση, το 62% (Πίνακας 3) των τμημάτων δια-θέτουν μετάφραση του δικτυακού τους τόπου στην αγγλική γλώσσα, ενώ υπήρχαν δύο τμήματα που είχαν μετάφραση στη γερμανική, τρία στη γαλλική και ένα στην ιταλική γλώσσα. Υπήρξαν και λίγα τμήματα, που παρείχαν τη δυνατότητα μετάφρα-σης σε πάνω από τριάντα γλώσσες.

Άξιο παρατήρησης είναι επίσης ότι, παρόλο που ο νόμος για την Τριτοβάθμια Εκπαί-δευση 3549 του 2007 αναφέρει πως πρέπει να υπάρχουν δημόσια αναρτημένα τα βιο-γραφικά του εκπαιδευτικού προσωπικού των τμημάτων καθώς και τα στοιχεία επι-κοινωνίας τους, το 14% (Πίνακας 4) των τμημάτων εμφανίζει αυτά τα στοιχεία.

Η δυνατότητα που παρέχουν ορισμένοι διαδικτυακοί τόποι για πρόσθετες υπηρεσίες στους χρήστες είναι μια θετική εξέλιξη. Σημειώνεται όμως ότι συνήθως απαιτείται να συνδυάζονται με κωδικούς πρόσβασης των χρηστών που εξυπηρετούνται, όπως για παράδειγμα όταν χρειάζονται πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα, όπως βαθμολογίες ή προσωπικό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Το 62% (Πίνακας 5) των τμημάτων παρέ-χουν τέτοιες υπηρεσίες στους φοιτητές/τριες τους.

Τέλος, η ύπαρξη συστήματος δημόσιας ανάρτησης πτυχιακών και μεταπτυχιακών διπλωματικών εργασιών, αλλά και διδακτορικών διατριβών και επιστημονικών άρ-θρων καταγράφεται σε ποσοστό της τάξεως του 44% (Πίνακας 6). Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν τμήματα που διαθέτουν ένα αντίστοιχο σύ-στημα, αλλά δεν το χρησιμοποιούν.

Ολοκληρώνοντας αυτή την παρουσίαση, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι, όπως δια-φαίνεται από τα ερευνητικά αποτελέσματα, η διαμόρφωση νέων όρων προσβασιμό-τητας και εξυπηρέτησης των χρηστών των διαδικτυακών τόπων που παρουσιάζουν τα τμήματα και τα ιδρύματα της δημόσιας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα,


antonopoulos.info

210 Ν. Αντωνόπουλος, Δ. Παπαγεωργίου προχωρά με διστακτικά βήματα. Η σημασία της δημόσιας εικόνας των τμημάτων, όπως αυτή προβάλλεται μέσω των διαδικτυακών τόπων τους αναδεικνύεται σχετικά πρόσφατα ως σημαντικό ζήτημα, σε αντιδιαστολή με ένα ταχύτατα εξελισσόμενο αντίστοιχο παγκόσμιο τοπίο.

Αναφορές 1. Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα για την Τριτοβάθμια Εκ-

παίδευση (2012), Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα, Διαθέσιμο στο: http://opensci.grnet.gr/os_catalog/glossary/6/lettero [Τελευταία επίσκεψη 05/06/2012].

2. Ένωση Ελλήνων Χρηστών και Φίλων ΕΛ/ΛΑΚ (2009), Ελεύθερο Λογισμικό & Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα Διαθέσιμο στο: www.greeklug.gr/index.php? option=com_content&view=section&id=6&Itemid=91 [Τελευταία επίσκεψη 07/06/2012].

3. Νόμος υπ. Αρθμ. 592/012 (2011), Κανονισμός Διαχείρισης και Εκχώρησης Ονομά-των Χώρου (Domain Names) με κατάληξη .gr, ΦΕK 593/B/14.04.2011.

4. Νόμος υπ. Αρθμ. 2472/97 (2009), Προστασία του Ατόμου από την Επεξεργασία Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, ΦΕΚ 136/7.8.2009.

5. Νόμος υπ. Αρθμ. 3549/2007 (2007), Μεταρρύθμιση του Θεσμικού Πλαισίου για τη Δομή και Λειτουργία των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ΦΕK 69/20.03.2007.

6. Barnes S. and Vidgen R. (2002), An Integrative Approach to the Assessment of E-Commerce Quality, Journal of Electronic Commerce Research, vol. 3(3), 114-27.

7. Chen Q. and Wells D. (1999), Attitude Toward the Site, Journal of Advertising Research, vol. 39(5), 27-37.

8. Internet Promotions (2011), Greek Domain Registration Info Γενικές Πληροφορίες .gr Domain, Διαθέσιμο στο: http://www.ip.gr/el/domain/greek-domain-registration.php [Τελευταία επίσκεψη 01/06/2012].

9. Kasli M. and Avcikurt C. (2008), An Investigation to Evaluate the Websites of Tourism Departments of Universities in Turkey, Journal of Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Education, vol. 7(2), 77-92.

10. Khalid S., Mustafa A. and Haque I. (2008), Application of Kano’s Model for Eval-uating Information Quality of University Websites, In Proceedings of SWWS, 277-280.

11. Ongus R. W., Kemparaju T. D. and Nyamboga C. M. (2006), Evaluation of Uni-versity Websites Targeting English Speaking Users: a comparative analysis of se-lected sites in developed and developing countries, Malaysian Journal of Library & Information Science, vol. 11(2), 61-74.

12. Oppenhiem C. and Ward L. (2005), Evaluation of Web Sites for B2C Ecommerce, New Information Perspectives, vol. 58(3), 237-260.


antonopoulos.info


Abstract This paper focuses on parameters defining usability of access in content and services provided by the websites presenting Greek University Departments (501), as well as aspects of promo-tion and dissemination of educational and scientific results. The relevant evaluation was based on fifty one (51) criteria. In this presentation we discuss the results occurring from six (6) of them. We hope that the results presented here will accommodate a first critical approach of a new digital field that is still in the process of formation. Keywords: Greek Universities’ Websites, Higher Education, evaluation, criteria.

Εικόνα 1. Τα πενήντα ένα (51) ερωτήματα που ερευνήθηκαν από τον Νίκο Αντωνόπουλο και τον Δημήτρη Παπαγεωργίου. Αφορούν όλους (501) τους διαδικτυακούς τόπους της Τριτοβάθμι-

ας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα.


antonopoulos.info


antonopoulos.info

Τεχνολογικά Χαρακτηριστικά και Εργαλεία της...

Documents