dicionario de pronuncia dos macrotopónimos galegos
TRANSCRIPT
DICIONARIO DE PRONUNCIA/dihjo<narjo ∂epro<nunhja
(dihjU<narjU >D^prU<n¨nhjA2\
DOS MACROTOPÓNIMOS GALEGOS
∂ofimakroto<pOnimofi Ÿa<leŸoS3/
DUz>mAkrUtU<pOn¤mUz GAÇle;GUs3 3)
Riccardo MuraUniversità degli Studi di Torino
2008
I. Introduciòn
Moitas veces esquecemos que a lingua é, na sùa esencia, unha lingua oral. A escritura vén despois. A escrituraé (deberìa ser) sò un còdigo de transcriciòn da lingua oral; un còdigo inevitablemente impreciso e insuficiente,pero ata o de agora imprescindible para sistematizar e facilita-la comunicaciòn no espazo e no tempo. Logo a lin-gua escrita non deberìa quitarlle importancia à lingua oral, en particular en àmbitos fundamentais coma o dadidàctica e o dos media. Aìnda menos deberìa cando a lingua en cuestiòn é unha lingua esencialmente oral, fala-da no eido familiar cunha riqueza e unha peculiaridade que lle dan o estatuto de lingua màis ca calquera lei. Este,na nosa opiniòn, é o caso do galego.
Coa publicaciòn do Dicionario de pronuncia da lingua galega, feito polo Instituto da Lingua Galega, baixo adirecciòn de Xosé Luìs Regueira, toda a xente que trata o galego coma medio de comunicaciòn ou coma obxec-to de estudo van ter unha sistemàtica referencia fonética e ortoépica. Con todo, este dicionario, ò ser unha ver-siòn fonética do Vocabulario Ortogràfico da Lingua Galega (volga), pòdese considerar sò coma un primeiroimportante paso na direcciòn dun dicionario de pronuncia especìfico e completo.
Nòs, con este pequeno dicionario, queriamos contribuìr à obra maior, para encher parcialmente o oco dosnomes propios, en particular dos topònimos, que, xunto cos antropònimos, constitùen unhas das categorìas màisfrecuentes na fala cotià.
topónimos e oralidade. O peso dos topònimos na lingua galega é moi importante. O Nomenclàtor deGalicia, en que a Xunta de Galicia publicou as formas oficiais dos nomes de concellos, parroquias e lugares, pre-senta arredor de 37.000 topònimos _màis ou menos a metade das entidades urbanas de España. Ademais, a Xunta,a través da obra da Sociedade para o Desenvolvemento Comarcal, vai integra-lo Sistema de InformaciònTerritorial de Galicia (sitga) publicando unha importante base de datos xeorreferenciados de arredor de 300.000microtopònimos, incluso a indicaciòn da pronuncia _un traballo fundamental para garda-lo patrimonio lingüìs-tico e cultural do medio rural, sempre menos habitado e por iso màis esquecido.
Por suposto, a relaciòn entre topònimos e oralidade é moi forte, se pensamos que son nomes que sempre pasa-ron polas bocas e polas orellas, transformàndonse coma seres viventes, mentres sò recentemente van atopandounha forma gràfica _unha forma que por un lado os preserva e por outro os cristaliza, sacàndolles moita vitali-dade lingüìstica. Tamén por isto é importante rexistrar coidadosa e rigorosamente a forma oral dos topònimos,e darlle sempre a prioridade a respecto da forma escrita.
que fonética? A mellor metodoloxìa fonética que coñecemos para analizar, describir e ensina-la pronunciaauténtica dunha lingua é a fonética natural, asì como foi teorizada por Luciano Canepari. Ó non ter, nesta obra,o espazo necesario para describir este método polo miùdo, convidamo-los lectores que quixesen profundar neste
3
tema a consulta-la nosa bibliografìa ou, mellor, o sitio web http://venus.unive.it/canipa. O que podemos dicir enbreve é que a fonética natural destaca por ser un método que usa sò as naturais capacidades auditivas e fonoarti-culatorias do ser humano, a través da re-sensibilizaciòn e "re-educaciòn& do sentido do oìdo e das capacidadescinestéticas dos òrganos fonatorios. Ademais, para acadar unha maior e màis funcional precisiòn descritiva, afonética natural recorre a un alfabeto baseado en maneira substancial sobre o Alfabeto Fonético Internacional (afi
/ ipa), pero moito màis detallado e rigoroso. Analogamente, a fonética natural utiliza un sistema de sìmbolos ediagramas axeitado para a tonética (é dicir, a entoaciòn) das linguas.
que galego? A pesar de que non sexa a nosa tarefa analiza-la situaciòn sociolingüìstica galega, non podiamoseludi-la cuestiòn, debendo describi-la pronuncia real e actual desta lingua. Neste eido, un òptimo ensaio é o deKabatek (¬ Bibliografìa), que aconsellamos en virtude do seu achegamento cientìfico moderno, apaixonado e òmesmo tempo obxectivo.
Parafrasando o célebre lingüista Ricardo Carballo Calero, cando afirmaba que "O galego, ou é galego-portu-gués, ou é galego-castelàn&, teriamos a tentaciòn de dicir que en Galiza, hoxe en dìa, os maiores (e sobre todo osque traballan no campo e no mar) falan galego-portugués, os novos (e sobre todo os que viven nas cidades) falangalego-castelàn (neo-galego), e os neofalantes "ben& escolarizados en "galego& falan… castelàn-portugués! Logo, ogalego, en si, non existe…
Falando en serio, o que queriamos dicir é que para salvar e fortalecer unha lingua oral coma o galego, é pre-ciso protexe-la sùa pronuncia peculiar, que é sempre o que màis a distingue doutra lingua veciña. De feito, osfalantes nativos pouco escolarizados, utilizan moitos castelanismos léxicos, pero falan unha lingua foneticamentemoi enxebre e moi ben distinta do castelàn.
Desgraciadamente, aìnda hoxe, no xuìzo da lingua oral, hai pouca obxectividade e autoestima. Pode ser com-prensible que un neofalante (nativo ou estranxeiro) que vén do castelàn, garde trazos propios da lingua-nai. Peroxa non é comprensible que teña esta influencia alguén que traballe coa lingua, como pode ser un profesor, unactor ou, aìnda màis, un xornalista da radio ou da televisiòn. Isto chàmase conformismo lingüìstico.
Xeralmente, cando unha persoa chegar à verdadeira madureza, deixa de compararse e distinguirse das outraspara recoñecerse na sùa individualidade, e atopa a sùa colocaciòn no mundo simplemente achegàndose as outraspersoas. A esta madureza xa deberìa chegar a lingua galega, deixando, por exemplo, de ideoloxiza-la cuestiòn lin-güìstica, que é e ten que quedar cuestiòn de dereitos civìs, de cultura e de expresiòn dos sentimentos humanos.Outro paso importante serìa acabar coa indiferenza cara à lingua portuguesa, por medo do fantasma do reinte-gracionismo. Unha persoa galega bilingüe ten un enorme potencial idiomàtico, por estar "por nacemento& endùas grandes realidades lingüìsticas: a hispanofonìa e a lusofonìa. A promociòn da aprendizaxe da lingua portu-guesa (e da sùa fonética) en Galiza, farìa moi ben à lingua galega, a aquela enxebre.
Nas tàboas das pàxinas seguintes, fornecemos tamén unha sintética anàlise diastràtica/diafàsica (aspectos queno galego non se poden separar), que esperamos poidan servir ò lector para orientarse na sùa libre escolla da pro-nuncia galega que queira adoptar.
erratas, erros, dùbidas e crìticas. Co pouco tempo que tivemos a disposiciòn para redactarmos este dicio-nario, é inevitable que haxan erratas (de dixitalizaciòn) e talvez erros importantes nas transcriciòns dos topòni-mos e nas descriciòns introdutorias. Por ser esta unha obra de todos para todos, convidamos a todos e a todas aamellorala, indicando erros e imprecisiòns, e, en xeral, comunicando calquera dùbida ou crìtica a este enderezode correo electrònico:
[email protected] de Compostela, 30 de Decembro de 2008,
o Autor
4
II. Pronuncia da lingua galega
Nas seguintes tàboas tentamos explicar, de xeito moi sintético, a pronuncia da lingua galega, apreciando taména sùa variedade diastràtica e diafàsica. Nos paràgrafos sucesivos describimos algùns trazos que nos parecen mere-cer atenciòn, por ser detalles importantes ou aìnda non ben tratados na bibliografìa existente.
Claramente, non temos a presunciòn de describir toda a fonotonética da lingua na sùa complexidade en pou-cas pàxinas. Falta, por exemplo, informaciòn sobre as combinaciòns sintàcticas ou sobre a entoaciòn; e, en xeral,non fornecemos moitos datos, exemplos e comprobaciòns, polos cales necesitariamos dunha investigaciòn màisprofunda e, sobre todo, dun espazo de exposiciòn ancho e axeitado.
De tòdolos xeitos, esperamos dar polo menos as informaciòns fundamentais para un emprego correcto destemini-dicionario, e ogallà estimular outros estudos similares sobre a pronuncia da lingua galega.
5
Tàboa 1. Simboloxìa utilizada.
nota: Un fonema é un son lingüìstico con capacidade distintiva dentro do sistema fonético dunha determinada lingua. Un fono _queé sempre un son lingüìstico mais sen capacidade distintiva_ é a realizaciòn concreta do fonema, que pode ser influenciada por trazosindividuais do falante. A un fonema poden corresponder varios fonos (neste caso chamados taxòfonos), cunha distribuciòn determina-da polo contexto fonético. Estes sons lingüìsticos estàn tradicionalmente clasificados en vogais e consoantes (no plan abstracto dosfonemas), e en vocoides e contoides (no plan màis concreto dos fonos). Nos alfabetos fonéticos (en particular no AFI / IPA, e aìnda màisno "canIPA&, que aquì utilizamos), tòdolos fonos (e fonemas) teñen cadanseu sìmbolo gràfico que os representa sen ambigüidade. Nalingua escrita, falamos de grafema para indica-lo correspondente gràfico dun fonema (pero case nunca esta correspondencia é absoluta-mente biunìvoca e sen ambigüidades, come se pode apreciar na Tàboa 2).
7
Tàboa 3. Correspondencia entre fonemas e fonos no galego estàndar.
8
Tàboa 4. Correspondencia entre fonemas e fonos no neogalego (diverxencias co galego estàndar).
Tàboa 5. Correspondencia entre fonemas e fonos no galego enxebre (diverxencias co galego estàndar).
Tàboa 7. Orogramas e labiogramas dos vocoides.
9
Tàboa 6. Clasificaciòn dos vocoides, e vocogramas das tres variedades diafàsicas / diastràticas do galego moderno.
Tàboa 8. Clasificaciòn dos contoides da lingua galega.
Tàboa 9. Dorsogramas, palatogramas e labiogramas tipolòxicos.
10
duración das vogais. Aìnda que varios autores falen dunha maior duraciòn da vogal acentuada no galego arespecto do castelàn, nosoutros non notamos esta diverxencia, polo menos nas proporciòns entre vogais acen-tuadas e non (que é o que importa màis). Analizando a fala espontànea, resulta que as vogais do galego enxebreson todas breves, excluìdas as acentuadas en sìlaba aberta en tonìa, que xeralmente presentan un semi-alonga-mento (asì coma no castelàn e no portugués neutros): /<[C)(C)V/ = (<[C)(C)V;). Por énfase, ou na lectura lenta ouatenta, pòdese chegar a un alongamento completo ((V.)).
Por outro lado, nòtase unha duraciòn menor de tòdalas vogais, asì coma en portugués, polo tìpico fenòmenode erosiòn fonética que sempre caracterizou a lingua galega.
vogais inacentuadas semi-abertas. Non é fàcil analizar este trazo, que depende de moitos factores fonoto-
Tàboa 10. Orogramas dos contoides.
11
Tàboa 11. Entoaciòn da lingua galega (tonogramas) (Canepari, 20072).
néticos. Ademais é un fenòmeno diacronicamente inestable, que tamén pode ser influenciado pola actual tenta-tiva de sistematizaciòn a nivel didàctico. Tamén a deficiencia do Alfabeto Fonético Internacional, que presentaun oco descritivo inconcibible entre as vogais medio-altas e as semi-baixas, dificultou a exacta descriciòn destetrazo importante e peculiar do galego.
De tòdolos xeitos, podemos afirmar que en galego non existen fonos vocàlicos preacentuais semi-abertos.Existen os fonemas (fonos teòricos) /’E, ’O/, pero estes pechan sempre dun grao, pois son medio-abertos ((É, Ö)).Acontece o mesmo cos fonemas deacentuados /”E, ”O/, que perden o acento principal nas palabras compostas.Soamente por hipercorrecciòn, ou en falas lentas e controladas, estas vogais poden garda-lo timbre semi-aberto.
Por outro lado, apreciamos un sistema vocàlico màis alto en gravaciòns feitas hai trinta anos a persoas maio-res (non escolarizadas en galego). Nestes casos /’e; ’o/ = (^, I; U), ou incluso (ì, i; u); asì que /’E, ’O/ poden chegara (e, o).
Nos topònimos, notamos unha tendencia à desapariciòn de /’E, ’O/ cando son pronunciados pola xente daquellugar. En cambio, as persoas que non coñecen o lugar mais saben interpretalo semanticamente, tenden a garda-la abertura da vogal (≈: Pezobre, Pezobrés = (pe<hOBre), (peho<BreS, -hÖ-)). Cando o topònimo é un composto evi-dente, é màis frecuente conserva-la abertura da vogal, sobre todo cando leva o acento secundario (≈: Pedra,Pedrafita = (<pEDra), (>pÉDra<fita)).
redución de secuencias de vogais iguais. Dùas vogais iguais tenden a reducirse (≈: Baamorto /baa<mOrto/
e Cee /<hee/). Se as vogais pertenceren a dùas palabras distintas, tamén tenden à reduciòn, mormente se unha daspalabras é un gramema (coma nos topònimos co artigo, ≈: A Agrela /aa<ŸrEla/). Outra posibilidade de pronun-cia destes encontros vocàlicos é con secuencias de semi-aproximante e vogal (véxase màis abaixo).
sìlabas trabadas en nasal ou lateral. Na fala galega enxebre, menos controlada e màis natural, /<eN_, <oN_;’eN_, ’oN_/ = (<ÈN, 'ØN; ’™N, ’øN) (nasalizan e abren dun grao as acentuadas, e non pechan ulteriormente as ina-centuadas). Polo contrario, o timbre de /a/ tende a ser pechado: /<aN_, ’AN_/ = (ÅN), e incluso /<a_N/ = (<AN).
Nòtese tamén que a realizaciòn peculiar do elemento consonàntico, xeralmente é semi-nasal provelar ((µ)), sencontacto do dorso da lingua co padal brando (pero hai tamén varios taxòfonos: (m, n, ~, N, M)).
Con todo, a nasalizaciòn non ten valor contrastivo e pode faltar, ou ben limitarse a unha semi-nasalizaciònautomàtica: ('ȵ, 'ص; ’™µ, ’øµ); e tamén (¤µ, ŵ, ¨µ). Ademais, non encontramos casos de oposiciòn semànticasdeterminados polo timbre de vogais medias trabadas en nasal; pois a oposiciòn entre /eN, oN/ e /EN, ON/ poderìa-se neutralizar cos arquifonemas //EN, ON//. Pode ser esta tamén unha das razòns da extrema oscilaciòn do tim-bre das vogais medias trabadas en nasal.
Tamén nas secuencias /’el_, ’ol_/, cando o falante produza unha consoante lateral velar, ou alveolar semi-vela-rizada, as vogais non pechan: (eX, oX; eı, oı).
Nos neofalantes, notouse unha forte dificultade a realiza-lo timbre medio-pechado nas terminaciòns /-<dor+;
-<el+; -<er+; -<hjoM+/, talvez por influencia das idénticas terminaciòns castelàs (todas con (É, Ö)).ditongos, hiatos e secuencias heterofónicas. A confusiòn xeral sobre estas categorìas fonéticas afectou e
sigue afectando os estudos galegos. Se falamos _como deberiamos falar_ de fonética, e non de métrica ou degrafìa, un ditongo é formado por un vocoide seguido por outro vocoide inacentuado ((<VV, >VV, ’VV)). Cando osegundo V tiver acento, falamos de hiato ((V<V, V>V)). Logo temos moitos ditongos gràficos que non son ditongosfonéticos: isto ocorre cando as letras >i, u‰ non corresponden a vogais fonéticas, mais coinciden coas consoantesaproximantes /j, w/: neste caso podemos falar de secuencias heterofònicas ((CV)). Por exemplo, son ditongos(històricos) (ei, Ei, oi, Oi, au) nas palabras queixo, papeis, boi, bocoi, auto; pero tamén (ua, io, ea, ai) nas palabraslùa, fìo, fea, pais son ditongos fonéticos. Casos de hiatos son (u<e, i<u, a<i) en Bidueiro, miùdo, paìs. En fin, sonsecuencias heterofònicas (wa, ja) nos topònimos Aguada e Santiago.
12
Con todo, é verdade que o valor consonàntico ou vocàlico de >i, u‰ non està sempre moi claro, e que, no empre-go informal, hai moita oscilaciòn entre as dùas realizaciòns, en particular nas secuencias >CiV‰ e >CuV‰. En xeral,podemos dicir que /i, u/ son màis probables canto màis son pròximos ò acento. Ademais, os hiatos /i<V, u<V/, falan-do rapidamente, tenden a /<jV, <wV/ (e é por isto que, no dicionario, decidimos dar case sempre unha dobre posi-bilidade de pronuncia, ordenada segundo a probabilidade). Pero isto non xustifica o feito de que, lendo tratadossobre a lingüìstica galega (e non sò), se atopen case tòdolos ditongos definidos coma "hiatos&, e as secuencias hete-rofònicas definidas coma "ditongos&.
outras secuencias heterofónicas. As secuencias /CeV, CaV, CoV/, na fala enxebre espontànea, son pro-nunciadas coma secuencias heterofònicas: (CJV, CFV, CWV) (onde (J, F, W) son contoides semi-aproximantes). Natranscriciòn dos topònimos que poden presentar este cambio articulatorio, sinalamos o fenòmeno cos sìmbolos/™, å, ø/, coma en Beacàn /b™a<kaM/ (bJa<kaµ, bea-).
Pode acontece-lo mesmo cando a secuencia se forma no contacto de dùas palabras, especialmente se a primei-ra é un gramema. É o que pasa, por exemplo, no caso do topònimo San Cristovo do Az /SaMkriS<tO∫o ∂o<ah, <∂øah/
(>saMkris<tOBo Do<ah, <DWah).Con menor frecuencia _dependendo sobre todo da velocidade da fala_, incluso os hiatos /Ce<V, Co<V/ son
pronunciados (<CJV, <CWV): Os Peares /oSpe<areS, -<p™a-/ (ospe<a;res, -<pJa;-).Concluìmos anotando que algùns informantes de idade avanzada pronunciaron tamén as secuencias /CjV,
CwV/ coas semi-aproximantes: (CJV, CWV).sonorizacións. Os fonemas non-sonoros /h, S/ sonorizan ((H, z)) diante de consoante sonora heterosilàbica,
en particular diante das continuas (B, D, G). No dicionario, marcamos este fenòmeno cos sìmbolos /∆, fi/.yeìsmo. Chamamos "yeìsmo& a tendencia no galego moderno, asì coma en español, a pronunciar /J/ cos fonos
(Y, y, C), respectivamente. Tràtase dun fenòmeno xa moi comùn, tanto que o fonema afectado case perdeu o seulexìtimo lugar no sistema fonético. A pesar diso, pensemos que pague a pena insistir sobre a defensa do contoideenxebre, o lateral (J), tamén para gardar unha diferenza importante coa lingua española. Con todo, en galegonotamos unha maior frecuencia de (Y) en cambio de (y), màis comùn en castelàn, e unha extrema raridade de (C).
vibrado e vibrante. Na lingua galega hai oposiciòn fonémica entre /r/ e /R/. É importante lembrar que /R/galego corresponde a un contoide vibrante màis longo ca (R) (tìpico, por exemplo, do italiano, con sò dùas vibra-ciòns/pulsaciòns contra os alvéolos), e que, por iso, en descriciòns plurilingüìsticas, serìa mellor transcribilo con/R./ (catro pulsaciòns); aìnda que, en concreto, corresponda màis frecuentemente a (R;) (tres pulsaciòns).
Evidenciamos que a grafìa >rr‰ corresponde, tanto fonética coma fonemicamente, a unha combinaciòn dovibrado e do vibrante: /r_R./ (rR;).
grupos consonánticos cultos. Achamos que as oclusivas finais de sìlaba (en secuencias cultas) ou finais depalabra (en estranxeirismos), non se poden realizar coma oclusivos (p, b; t, d; k, g), por ser esta unha pronunciademasiado pedante e pouco natural. Màis ca dunha "inexplosiòn& da oclusiva, serìa mellor falar dunha realiza-ciòn aproximante ou constritiva, correspondente òs taxòfonos habituais (B, D, G), desonorizàndoos diante depausa ou de consoante non-sonora: (Â, Ã, ä). Por exemplo: apto /<apto/ (<aÂto), abdome /a∫<∂Ome/ (aB<DO;me),atmosfera /atmoS<fEra/ (aDmos<fE;ra), adscribo /a∂S<kri∫o/ (aÃs<kri;Bo), acne /<akne/ (<aäne), digno /<diŸno/ (<diGno),Madrid /ma<∂ri∂/ (ma<DriÃ).
Tampouco é indicada a pronuncia oclusiva no caso de compostos cristalizados graficamente pero non foneti-camente, coma absoluto e subliñar, onde a articulaciòn é sempre aproximante, pero gardando a separaciòn dassìlabas: /a∫-So<luto/ (aB-so<lu;to), /Su∫-li<Nar/ (suB-li<Nar).
secuencias de nasais. Nos segmentos /mn, Mm, Mn/ (internos ou entre palabras) encontramos moita oscila-ciòn. Nunha fala ràpida ou pouco atenta, ou cando a secuencia queda lonxe dun acento rìtmico, o primeiro ele-
13
mento pode caer. Nos casos contrarios, temos xeralmente unha màis recomendable e precisa articulaciòn dobrebilabio-alveolar para /m/ + /n/ (≈: himno, amnesia); unha coarticolaciòn bilabio-semi-provelar para /M/ + /m/ (≈:inmutable, con Manolo); unha coarticolacìòn alveo-semi-provelar para /M/ + /n/ (≈: innumerable).
Nos topònimos, destaca o caso de Fonmiñà, que, talvez por ser un composto aìnda transparente, na maiorìados informantes garda o primeiro elemento coarticulado e o segundo normal. Polo contrario, por San Martiño,San Mamede, San Mateo e San Miguel, onde o segmento queda bastante afastado do acento primario, temos moi-tos casos de perda do /M/ ou de sostituciòn completa do segmento /Mm/ coa coarticulaciòn bilabio-semi-provelar.
taxofonìa menor. En ùltimo, damos unhas fòrmulas de transformaciòns taxofònicas pouco importantes etotalmente automàticas:
/n/ + /t, d; h/ = )û7 (dental);/k, g, Ÿ/ + /i, e, E; j/ = )k, g, G7 (prevelares);/S/ + /h/ = )s7 (dentalveolar);/VŸV/ = )ä7 (semi-constritivo);/S_R, S+R/ = (RR;, rR;) (vibrado desonorizado, e tamén sonoro)/l/ + /t, d; h/ = )l7 (dental).
14
III. Pronuncia dos topònimos galegos
metodoloxìa adoptada. Como esta é sò a segunda descriciòn da pronuncia do galego co método da "foné-tica natural&, foi o noso deber facer un estudo preliminar sobre a pronuncia da lingua en xeral, ben para verifi-ca-lo primeiro estudo, feito por Luciano Canepari hai poucos anos (¬ Bibliografìa), ben para resolver algunhasdùbidas minuciosas e tamén para profundar na descriciòn desde unha perspectiva sociolingüìstica.
Procedeuse coa gravaciòn da fala de oito bos informantes, un para cada àrea dialectal de Galiza, màis outrosmenos representativos da pronuncia enxebre, pero indicativos da pronuncia do "neogalego&. A gravaciòn incluìaa lectura dun cuestionario fonético e unha entrevista coloquial sobre temas relacionados coa pronuncia e a situa-ciòn sociolingüìstica da lingua galega. Analizàronse os datos co método natural (articolatorio, auditivo e funcio-nal) e verificàronse tamén de xeito acùstico-instrumental. Logo, confrontamos estes datos coas gravaciòns reco-llidas no Arquivo Sonoro de Galiza e, sobre todo, n'A Nosa Fala, e coa bibliografìa existente sobre a fonética gale-ga. Os resultados desta anàlise aparecen na segunda parte desta introduciòn.
A segunda fase, logo despois da elaboraciòn dos caracteres fonéticos axeitados pola transcriciòn da lingua gale-ga, consistiu na escolla dos topònimos, na transcriciòn da pronuncia dos topònimos "transparentes& e na indivi-duaciòn dos topònimos "opacos&, é dicir, aqueles que podìan presentar oscilaciòn de pronuncia.
Gravàronse os oito informantes lendo os topònimos opacos, para analiza-la variabilidade fonémica da pro-nuncia e individua-la maioritaria por cada topònimo.
Por fin, pedìuselles a pronuncia orixinal a varios informantes das respectivas comarcas, dando a prioridade àpronuncia local do topònimo.
Cando foi posible, considerouse tamén a etimoloxìa do topònimo, para verifica-lo seu éxito fonético. Namesma maneira, cando o topònimo coincidìa cun nome comùn presente no Dicionario de pronuncia da linguagalega, tomouse en consideraciòn tamén a pronuncia indicada neste dicionario. De tòdolos xeitos, en caso de dis-cordancia entre o éxito esperado e o recollido, deuse sempre a preferencia à pronuncia efectiva, sincrònica e localdo topònimo.
que topónimos? Neste dicionario pòdese consulta-la pronuncia dos macrotopònimos de Galiza. Por macro-topònimos entendemos principalmente os nomes de provincias, comarcas, concellos e parroquias, na forma grà-fica aprobada pola Xunta de Galicia e publicada no Nomenclàtor.
Ademais, fornecemos nomes de rìos e montes importantes, màis algùns macrotopònimos das rexiòns xeogrà-ficas e polìticas relacionadas con Galiza e coa lingua galega.
Se o lector estiver interesado à pronuncia dos microtopònimos galegos, pode remetirse à base de datos que aXunta vai publicar proximamente no sitio web do Sistema de Informaciòn Territorial de Galicia (sitga).
15
consulta do dicionario. Os topònimos estàn ordenados alfabeticamente, sen a indicaciòn do eventual arti-go. Os topònimos compostos ou alternativos foron separados en voces distintas. Pois, nomes tal coma "Fumacese A Trepa& e "O Xobre ou O Maño& resultan nas voces: "Fumaces&, "Maño&, "Trepa&, "Xobre&.
Despois da forma gràfica do topònimo, atòpase a forma oral. Por ser a nosa unha transcriciòn fonémica, e nonfonética, o topònimo pòdese ler cunha pronuncia bàsica, digamos "internacional&, lendo os fonemas coma fonos,ou ben cunha pronuncia "estàndar&, ou tamén "enxebre&, é dicir, caracterizada por trazos dialectais tales comoa g(h)eada, o seseo, a pechadura das vogais inacentuadas, a nasalizaciòn das vogais en sìlaba trabada en consoan-te nasal Æ (polas correspondencia entre fonemas e fonos, véxanse as tàboas e os paràgrafos da segunda parte destaintroduciòn).
A primeira transcriciòn é a màis auténtica e recomendada. Logo poden seguir unha ou màis variantes de pro-nuncia, xeralmente limitadas ò trazo que muda (e ò seu contexto, para facilita-la sùa individualizaciòn). As varian-tes quedan despois de >,‰ (coma), e pòdense consider variantes "aceptadas&, quer dicir bastante frecuentes e/ourecomendables.
Hai casos particulares, onde a pronuncia amplamente maioritaria en Galiza (pois tamén recomendable) noncorresponde à pronuncia local do lugar. Decidimos poñe-la pronuncia maioritaria antes da local, pero anticipan-do a segunda con >§‰, sìmbolo que deberìa indica-la maior exactitude da forma, e logo a sùa preferibilidade.
Cando un topònimo ten a mesma forma gràfica fronte a diferentes formas fonémicas locais, dividiuse a vozmediante o sìmbolo >£‰ para distingui-las pronuncias e asocialas às entidades xeogràficas: o nome do concello (enitàlico) ou da comarca a que pertencen.
regras para pronuncia-los topónimos con artigo. Aìnda que, por razòns de economìa de espazo, non este-an presentes os artigos que forman parte de moitos topònimos (as veces contribuìndo a diferencialos), non seràmoi difìcil indica-las regras fonéticas para pronuncia-lo topònimo na sùa forma extensa e precisa (¬ as tàboas dasegunda parte da introduciòn):
>A, As‰ = /a, aS/
>O, Os‰ = /o, oS/
>A‰ + +/’a/ = /a[a]/ (A Abeleda = /aa∫e<lE∂a/)>O‰ + +/’o/ = /o[o]/ (O Outeiro = /oou<teiro/)>O‰ + +/’O/ = /oO; o/ (O Hospital = /oOSpi<tal; oS-/)>A‰ + +/'a/ = /a'a/ (A Agra* = /a<aŸra/)>O‰ + +/'o, / = /o'o/ (O Orro* = /o<orRo/)>A‰ + +/b, d, g/ = /a∫, a∂, aŸ/ (A Gudiña = /a + gu<∂iNa = aŸu<∂iNa/)>O‰ + +/b, d, g/ = /o∫, o∂, oŸ/ (O Deveso = /o + de<∫eSo = o∂e<∫eSo/)>A‰ + +/R/ = /arR/ (A Riba = /a + <Ri∫a = ar<Ri∫a/)>O‰ + +/R/ = /orR/ (O Rial = /o + Ri<al = orRi<al/)>As‰ + +/+/ = /afi+/ (As Maus = /as + 'maus = afi<mauS/)>Os‰ + +/+/ = /ofi+/ (Os Baños = /oS + <baNoS = ofi<∫aNoS/)>As‰ + +/<V/ = /a<SV/ (As Oiras = /as + 'oiras = a<SoiraS/)>Os‰ + +/<V/ = /o<SV/ (Os Ánxeles = /oS + <aMQeleS = o<SaMQeleS/)(* Topònimos teòricos)
16
Agradecementos
Querìa agradecer a colaboraciòn de tòdalas persoas que, de diferentes maneiras, me axudaron a facer este tra-ballo, na esperanza de non esquecerme de ninguén. De feito, màis que agradecer a estas persoas, deberìa confesarque son todas coautoras e compropietarias desta obra…
Ante todo, no Centro de Investigaciòn en Humanidades "Ramòn Piñeiro& de Santiago de Compostela, teñoque lle dà-las grazas a Aurora, César, Enma, ò profesor Xesùs Ferro Ruibal, a José Luìs, Lola, Lourdes, ManuelAnxo, Mar, Montse, Simone, e, en particular,
ò profesor Manolo Gonzàlez, que me deu a posibilidade de facer este traballo, en calidade de presidente doCentro e de director do proxecto "CoToVìa&,
e a Vera, que, alén de ser unha excelente tradutora hùngara de Cunqueiro, amosouse tamén unha colega ideale unha verdadeira amiga.
Igualmente preciosa foi a colaboraciòn do Instituto da Lingua Galega, onde teño que lle dà-las grazas a Belén,David, ò profesor Francisco Fernàndez Rei, a Lorena, Lucìa, Marìa, Marta, Noelia, Piño, Raquel, Rocìo, Rosa,ò profesor Antòn Santamarina, a Verònica e, con particular atenciòn,
à profesora Elisa Fernàndez Rei, por poñer à miña disposiciòn o equipamento técnico do ILGa e pola cola-boraciòn en calidade de boa informante e de verdadeira profesional,
a Ana Garcìa, insuperable profesora de galego e a sùa invencible defensora, por abrirme tòdalas portas do ILGae tòdalas bocas d@s colegas,
ò profesor Xosé Luìs Regueira, que me forneceu unha referencia fondamental co seu Dicionario de Pronunciada Lingua Galega e me axudou constantemente, aclarando moitas das miñas dùbidas fonéticas e toponìmicas.
E, "last but not least&, sìntome "obrigado& (en galego e en portugués) con tòdolos informantes e amigos gale-gos e italianos, ou sexa con Ana, Ana Fachal, Antìa co seu pai e a sùa avoa, con Anxo, Clara, Daniel, David,Vicente Feijoo, Fina, Pablo, Paco, Carme Pazos, Vìtor, e, de maneira especial,
co profesor Luciano Canepari, por ensinarme que é a verdadeira ciencia fonética, facéndoa co oìdo e non cosollos, e por ser un modelo de rigor cientìfico e de honestidade intelectual,
co profesor Antonio Romano, por aprenderme a manexarme cos medios da fonética acùstica e por achegarmeò mundo da lingua galega,
con André, pola sùa alegra compañìa e as charlas iluminantes sobre a realidade galega,con Xosé, que, alén de ser un xeògrafo serio e apaixonado, amosou ser un amigo inestimable,con Sara, amada compañeira, por ficar ò meu lado nesta aventura, aguantando a miña xa habitual "traizòn&
sentimental coa Galiza.
17
Bibliografìa
álvarez, r. “ monteagudo, h. “ regueira, x. l. (2002) Gramàtica da lingua galega. Vigo: Galaxia.beiga, a. (1976) Fonologìa gallega. Valencia: Bello.canepari, l. (2000) Dizionario di pronuncia italiana ("Il DiPI&). Bologna: Zanichelli.— (20071) Manuale di pronuncia. Italiana, inglese, francese, tedesca, spagnola, portoghese, russa, araba, hindi, cine-
se, giapponese, esperanta ("Il MaP&). München: Lincom.— (20072) Natural Phonetics “ Tonetics _ Articulatory, auditory, functional ("The NPT&). München: Lincom.— “ mura, r. (en curso de redacciòn) Dicionàrio de pronùncia portuguesa.centro ramón piñeiro para a investigación en humanidades (coord.: gonzález, i.) (2000) Diccionario
Italiano _ Galego. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.feixó cid, x. g. (2004) Gramàtica da lingua galega. Sìntese pràctica. Vigo: Xerais.fernández rei, f. (1991) Dialectoloxìa da lingua galega. Vigo: Xerais.ferreiro fernández, m. (1999) Gramàtica històrica galega. Vol. I: Fonetica e morfosintaxe. Santiago de
Compostela: Laiovento.freixeiro mato, x. r. (1998) Gramàtica da lingua galega. Vol. I: Fonética e fonoloxìa. Vigo: A Nosa Terra.ILG: instituto da lingua galega (coord.: fernández rei, f. “ hermida, c.) (1996) A nosa fala. Bloques e àreas
lingüìsticas do galego. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.— (1999) Atlas lingüìstico galego. Vol. III: Fonética. A Coruña: Fundaciòn Pedro Barrié de la Maza.— (coord.: santamarina, a.) (2003) Diccionario de diccionarios 3.0. A Coruña: Fundaciòn Pedro Barrié de la
Maza.— (coord.: regueira, x.l.) (en curso de publicaciòn) Dicionario de pronuncia da lingua galega.kabatek, j. (2000) Os falantes como lingüistas: tradiciòn, innovaciòn e interferencias no galego moderno. Vigo:
Xerais.regueira, x. l. “ alii (1998) Os sons da lingua. Vigo: Xerais.SITGA: sistema de información territorial de galicia (2000-2004) Cartografìa Galicia.
http://sitga.xunta.es/cartografia. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.vv. aa. (coord.: xove, x.) (2008) Dicionario da lingua galega. Santiago de Compostela: Obradoiro / Santillana.vv. aa. (coord.: pena, x. a.) (2006) Gran dicionario Século 21 da lingua galega. Vigo: Cumio / Galaxia.vv. aa. (coord.: gonzález, m.) (2002) Laverca 1.0. Vigo: Xerais.vv. aa. (2003) Nomenclàtor de Galicia. Toponimia oficial das provincias, concellos, parroquias e lugares. Santiago
de Compostela: Xunta de Galicia.
19
Abade a<∫a∂e
Abades a<∫a∂eS
Abadìn a∫a<∂iM
Abalo a<∫alo
Abanqueiro a∫aM<keiro
Abavides a∫a<∫i∂eS
Abeancos a∫e<aMkoS, a<∫™a-
Ábedes <a∫edeS
Abegondo a∫e<Ÿondo
Abeleda a∫e<lE∂a
Abeledo a∫e<lE∂o
Abeledos a∫e<lE∂oS
Abelenda a∫e<lEnda
Abelenda das Penas a∫e<lEnda
∂aS<penaS
Abellà a∫e<Ja
Abelleira a∫e<Jeira
Abragàn a∫ra<ŸaM
Abrence a<∫rEnhe
Abruciños a∫ru<hiNoS
Abuìme a∫u<ime, a<∫wi-
Acedre a<he∂re
Acevedo do Rìo ahe<∫e∂o
∂or<Rio
Achas <acaS
Aciveiro ahi<∫eiro
Adà a<∂a
Adai a<∂ai
Adelàn a∂e<laM
Adina a<∂ina
Adragonte a∂ra<Ÿonte
Agar a<Ÿar
Agolada aŸo<la∂a
Agra <aŸra
Agròn a<ŸroM
Aguada a<Ÿwa∂a
Agualada aŸwa<la∂a
Aguarda a<Ÿwar∂a
Aguas Santas aŸwaS<SantaS
Aguasantas aŸwa<SantaS
Agudelo aŸu<∂Elo
Agüeira a<Ÿweira
Agüela a<ŸwEla
Aguiño a<ŸiNo
Aguiòns aŸi<oMS
Aguìs a<ŸiS
Agustìn aŸuS<tiM
Aiazo a<jaho
Alais a<laiS
Alba <al∫a
Albà al<∫a
Albàn al<∫aM
Albarellos al∫a<reJoS
Albeos al<∫eoS
Alberguerìa al∫erŸe<ria
Albixoi al∫i<QOi
Alborés al∫o<reS
Albos <al∫oS
Alcabre al<ka∫re
Alcàzar de Milmanda al<kahar
∂emil<manda
Álceme <alheme
Aldàn al<daM
Aldemunde alde<munde
Aldixe al<diQe
Aldosende aldo<SEnde
Aldurfe al<durfe
Alemparte alem<parte, -Em-
Alence a<lEnhe
Alfoz al<fOh
Alixo a<liQo
Allariz aJa<rih
Allo <aJo
Allonca a<JoMka
Almeiras al<meiraS
Almofrei almo<frei
Almoite al<moite
Alòn a<loM
Alongos a<loMgoS
Alto <alto
Alto de Xestoso <alto
∂eQeS<toSo, -QE-
Álvare <al∫are
Alvidròn al∫i<∂roM
Alvite al<∫ite
Alxén al<QEM
Amandi a<mandi
å
23
Amarante ama<rante
Ambasvìas ambafi<∫iaS
Ambìa am<bia
Ambosores ambo<SoreS
Ambreixo am<breiQo
Ambroa am<broa
Ameixeira amei<Qeira
Ameixenda amei<Qenda
Ames <ameS
Amil a<mil
Amiudal amju<∂al
Amoedo amo<e∂o, a<møe-
Amoeiro amo<eiro, a<møe-
Amoexa amo<eQa, a<møe-
Amorìn amo<riM
Amoroce amo<rohe
Añà a<Na
Anafreita ana<freita
Anca <aMka
Ancares aM<kareS
Anceis an<heiS, §-<EiS
Anceu an<heu
Andavao anda<∫ao
Andeade ande<a∂e, -<d™a-
Andeiro an<deiro
Andoio an<doio
Andrade an<dra∂e
Andràs an<draS
Andreade andre<a∂e
Anfeoz aMfe<Oh, -<f™oh
Angoares aMgo<areS, -<gøa-
Angudes aM<gu∂eS
Anllo <aNJo
Anllòns aN<JoMS
Añobre a<NO∫re
Anòs a<nOS
Ansar aM<Sar
Anseàn aMSe<aM, -<S™aM
Ansemar aMSe<mar
Ansemil aMSe<mil
Antas <antaS
Antas de Ulla <antafi <∂™uJa
Antes <anteS
Ánxeles <aMQeleS
Anxeriz aMQe<rih
Anzo <anho
Aparral apar<Ral
Arabexo ara<∫eQo
Arada a<ra∂a
Aranga a<raMga
Araño a<raNo
Arante a<rante
Arantei aran<tei
Arantòn aran<toM
Aranza a<ranha
Araùxo ara<uQo
Arbo <ar∫o
Árbol <ar∫ol
Arca <arka
Arcade ar<ka∂e
Arceo ar<heo, §-Eo
Arcillà arhi<Ja
Arcos <arkoS
Arcos da Condesa <arkofi
∂akon<deSa, -On-
Arcos de Frades <arkofi
∂e<fra∂eS
Ardàn ar<∂aM
Ardaña ar<∂aNa
Ardemil ar∂e<mil
Arealonga area<loMga
Areas a<reaS
Ares <areS
Argallo ar<ŸaJo
Argalo ar<Ÿalo
Argomoso arŸo<moSo
Argozòn arŸo<hoM
Arìns a<riMS
Armariz arma<rih
Armeà arme<a, -<m™a
Armental armen<tal
Armenteira armen<teira
Armentòn armen<toM
Armeses ar<meSeS
Armesto ar<mESto
Arnado ar<na∂o
Arnego ar<nEŸo
Arnoia ar<nOja
Arnois ar<nOiS
Arnoso ar<noSo
Arnuìde ar<nwi∂e, -nu<i-
Aro <aro
Arousa a<rouSa
Arra <arRa
Arrabaldo arRa<∫aldo
Arroxo ar<RoQo
Arteixo ar<teiQo
Artes <arteS
Artoño ar<toNo
Arxemil arQe<mil
Arxiz ar<Qih
Arzàdegos ar<ha∂eŸoS
Arzòn ar<hoM
Arzùa ar<hua
Asados a<Sa∂oS
Asadur aSa<∂ur
Asorei aSo<rei
Aspai aS<pai
Astariz aSta<rih
Astureses aStu<reSeS
Asturias aS<turjaS
24
Atàn a<taM
Atàs a<taS
Atios <atjoS
Atlàntico a<tlantiko
Augas Mestas auŸafi<meStaS
Augas Santas auŸaS<SantaS
Augasantas auŸa<SantaS
Aviòn a∫i<oM, a<∫joM
Azùmara a<humara
25
Baamonde baa<monde
Baamorto baa<mOrto
Bacoi ba<kOi
Bacurìn baku<riM
Bagude ba<Ÿu∂e
Baìña ba<iNa
Baìñas ba<iNaS
Baio <bajo
Baiòn ba<joM
Baiona ba<jona
Baìste ba<iSte
Baixa Limia baiQa<limja
Baixo Miño baiQo<miNo
Balde <balde
Baldràns bal<draMS
Baldriz bal<drih
Baleira ba<leira
Balmonte bal<monte
Baloira ba<loira
Balsa <balSa
Baltar bal<tar
Bama <bama
Bamio <bamjo
Bamiro ba<miro
Baña <baNa
Bande <bande
Bando <bando
Bandoxa ban<doQa
Banga <baMga
Bangueses baM<geSeS
Baños <baNoS
Baños de Molgas <baNofi
∂e<mOlŸaS
Baralla ba<raJa
Barallobre bara<JO∫re
Baràn ba<raM
Barantes ba<ranteS
Barazòn bara<hoM
Barbadàs bar∫a<∂aS
Barbadelo bar∫a<∂Elo
Barbantes bar<∫anteS
Barbanza bar<∫anha
Barbeiros bar<∫eiroS
Barbeito bar<∫eito
Barbos <bar∫oS
Barbude bar<∫u∂e
Barca de Barbantes <barka
∂e∫ar<∫anteS
Barcala bar<kala
Barcela bar<hEla
Barcia <barhja
Barcia de Mera <barhja
∂e<mEra
Barcia do Seixo <barhja
∂o<SeiQo
Barciela bar<hjEla
Barco <barko
Barco de Valdeorras <barko
∂e∫alde<orraS, -<d™o-
Bardaos bar<∂aoS
Bardullas bar<∂uJaS
Baredo ba<re∂o
Bares <bareS
Barizo ba<riho
Baròn ba<roM
Baroña ba<roNa
Baroncelle baron<heJe
Barqueira bar<keira
Barra <barRa
Barral bar<Ral
Barràn bar<RaM
Barrañàn barRa<NaM
Barrantes bar<RanteS
Barredo bar<Re∂o
Barreiro bar<Reiro
Barreiros bar<ReiroS
Barrio <barRjo
Barrio de Cascallà <barRjo
∂ekaSka<Ja
Barro <barRo
Barroso bar<RoSo
Barxa <barQa
Barxa de Lor <barQa ∂e<lOr
Barxés bar<QeS
Basadre ba<Sa∂re
Bascoi baS<kOi
Bascuas <baSkwaS
∫
26
Bastavales baSta<∫aleS
Bastida baS<ti∂a
Batallàns bata<JaMS
Bazar ba<har
Beacàn b™a<kaM, bea-
Beade be<a∂e, <b™a-
Bealo be<alo, <b™a-
Beàn be<aM, <b™aM
Beariz b™a<rih, bea-
Beba <be∫a
Becerreà beherRe<a, -<R™a
Becìn be<hiM
Begonte be<Ÿonte
Beigondo bei<Ÿondo
Beira <beira
Beiro <beiro
Belante be<lante
Belesar bele<Sar
Belmil bel<mil
Beluso be<luSo
Bemantes be<manteS
Bembibre bem<bi∫re
Bembrive bem<bri∫e
Bemil be<mil
Benade be<na∂e
Bendaña ben<daNa
Bendia <bEndja
Bendillò bendi<JO
Bendoiro ben<doiro
Bendollo ben<doJo
Bentraces ben<traheS
Benza <benha
Beràn be<raM
Berbetouros ber∫e<touroS
Berdeogàs ber∂™o<ŸaS, -∂eo-
Berdillo ber<∂iJo
Berdoias ber<∂OjaS
Bergantiños berŸan<tiNoS
Bergazo ber<Ÿaho
Bergondo ber<Ÿondo
Bermés ber<meS
Bermui ber<mui
Bermùn ber<muM
Berrande ber<Rande
Berredo ber<Re∂o
Berreo ber<Reo
Berres <bErReS
Berselos ber<SEloS
Bértoa <bErtøa, -toa
Beseño be<SeNo
Besexos be<SeQoS
Besomaño beSo<maNo
Bestar beS<tar
Betàn be<taM
Betanzos be<tanhoS
Betote be<tOte
Bexàn be<QaM
Bidouredo bi∂ou<re∂o
Bidueiros bi∂u<eiroS, -<∂we-
Biduìdo bi∂u<i∂o, -<∂wi-
Bieite <bjeite, bi<e-
Bierzo <bjErho
Biobra bi<o∫ra, <bjO-
Bispo <biSpo
Biville bi<∫iJe
Blancos <blaMkoS
Boa <boa
Boado bo<a∂o, <bøa-
Boazo bo<aho, <bøa-
Bobadela bo∫a<∂Ela
Bobadela a Pinta bo∫a<∂Ela
a<pinta
Boboràs bo∫o<raS
Bocamaos boka<maoS
Bodaño bo<∂aNo
Boebre bo<E∫re, <bøE-
Boente bo<ente, <bøe-
Bogo <bOŸo
Boimil boi<mil
Boimorto (Arzùa) boi<morto
£ (Vilamarin) boi<mOrto
Boiro <boiro
Boizàn boi<haM
Bola <bola
Bolaño bo<laNo
Bolmente bol<mente
Bolo <bolo
Bonxe <boMQe
Boqueixòn bokei<QoM
Bora <bOra
Borbén bor<∫EM
Bordòns bor<∂oMS
Borela bo<rEla, bO-
Borneiro bor<neiro
Borraxeiros borRa<QeiroS
Borreiros bor<ReiroS
Borrifàns borRi<faMS
Botos <bOtoS
Boullòn bou<JoM
Bousés bou<SES
Bouzoa bou<hOa
Bòveda <bO∫e∂a
Bòveda de Amoeiro <bO∫e∂a
∂™amo<eiro, -<møei-
Bra <bra
Brabìo bra<∫io
Bragade bra<Ÿa∂e
Braña <braNa
Brandariz branda<rih
Brandeso bran<deSo
Brandomil brando<mil
27
Brandoñas bran<doNaS
Bràntega <branteŸa
Brantuas <brantwaS, -tuaS
Branzà bran<ha
Brates <brateS
Bravos <bra∫oS
Breamo bre<amo
Breixa <breiQa
Brens <brEMS
Bresmaus brefi<mauS
Bretoña bre<toNa
Brexo <brEQo
Briallos bri<aJoS, <brja-
Bribes <bri∫eS
Brigos <briŸoS
Briòn bri<oM, <brjoM
Brocos <brOkoS
Broño <broNo
Brosmos <brofimoS
Broza <broha
Brués bru<eS, <brweS
Bruicedo brui<he∂o, brwi-
Bruma <bruma
Buazo bu<aho, <bwa-
Buciños bu<hiNoS
Budiàn bu<∂jaM, -∂i<aM
Budiño bu<∂iNo
Bueu bu<eu, <bweu
Bugallido buŸa<Ji∂o
Bugarìn buŸa<riM
Bulso <bulSo
Buño <buNo
Burela bu<rEla
Burgàs bur<ŸaS
Burgo <burŸo
Burgueira bur<Ÿeira
Buriz bu<rih
Burres <burReS
Buscàs buS<kaS
Bustelo de Fisteus buS<tElo
∂efiS<teuS
Busto <buSto
Buxàn bu<QaM
Buxantes bu<QanteS
28
Caamaño kaa<maNo
Caamouco kaa<mouko
Caaveiro kaa<∫eiro
Cabalar ka∫a<lar
Cabaleiros ka∫a<leiroS
Cabana ka<∫ana
Cabana de Bergantiñoska<∫ana ∂e∫erŸan<tiNoS
Cabanas ka<∫anaS
Cabaneiro ka∫a<neiro
Cabanela ka∫a<nEla
Cabanelas ka∫a<nElaS
Cabarcos ka<∫arkoS
Cabeiras ka<∫eiraS
Cabeiro ka<∫eiro
Caberta ka<∫Erta
Cabeza de Vaca ka<∫eha
∂e<∫aka
Caboi ka<∫Oi
Caborrecelle ka∫orRe<heJe
Cabovilaño ka∫o∫i<laNo
Cabral ka<∫ral
Cabreira ka<∫reira
Cabreiroà ka∫reiro<a, -<røa
Cabreiros ka<∫reiroS
Cabrui ka<∫rui
Cacheiras ka<ceiraS
Cadavedo ka∂a<∫e∂o
Càdavos <ka∂a∫oS
Cadeliña ka∂e<liNa
Cadoalla ka∂o<aJa, -<∂øa-
Cados <ka∂oS
Cadòs ka<∂OS
Cadramòn ka∂ra<moM
Cadròn ka<∂roM
Caiòn ka<joM
Caldas <kaldaS
Caldas de Reis <kaldafi ∂er<ReiS
Calde <kalde
Caldelas de Tui kal<dElafi
∂e<tui
Caldesiños kalde<SiNoS
Caleiro ka<leiro
Callobre ka<JO∫re
Calo <kalo
Calvelle kal<∫eJe
Calvente kal<∫Ente
Calvor kal<∫or
Calvos <kal∫oS
Calvos de Randìn <kal∫ofi
∂erRan<diM
Calvos de Socamiño <kal∫ofi
∂eSoka<miNo
Camanzo ka<manho
Camariñas kama<riNaS
Camba <kamba
Cambados kam<ba∂oS
Cambàs kam<baS
Cambeda kam<be∂a
Cambela kam<bEla
Cambeo kam<beo
Camboño kam<boNo
Cambre <kambre
Cameixa ka<meiQa
Camelle ka<meJe
Camiño ka<miNo
Camoira ka<moira
Camos <kamoS
Campaña kam<paNa
Campañò kampa<NO
Campelo kam<pElo
Campo <kampo
Campo Lameiro <kampo
la<meiro
Campo Redondo <kampor
Re<∂ondo
Campobecerroskampo∫e<herRoS
Campolongo kampo<loMgo
CamporramirokamporRa<miro
Campos <kampoS
Camposancos kampo<SaMkoS
Camposo kam<poSo
Cañàs ka<NaS
Canaval kana<∫al
Cancelo kan<hElo
29
©
Cances <kanheS
Canda <kanda
Candai kan<dai
Candamil kanda<mil
Candàs kan<daS
Candeàn kande<aM, -d™aM
Candeda kan<de∂a
Candedo kan<de∂o
Candia <kandja
Cando <kando
Cànduas <kandwaS
Caneda ka<ne∂a
Canedo ka<ne∂o
Cangas <kaMgaS
Cangues <kaMgeS
Canicouva kani<kou∫a
Cañiza ka<Niha
Canizo ka<niho
Cañòn ka<NoM
Cans <kaMS
Cantàbrico kan<ta∫riko
Cantoña kan<toNa
Capela ka<pEla
Capelada kape<la∂a
Caramiñal karami<Nal
Caraño ka<raNo
Carantoña karan<toNa
Carazo ka<raho
Carba <kar∫a
Carballal kar∫a<Jal
Carballeda kar∫a<Je∂a
Carballeda de Aviakar∫a<Je∂a <∂™a∫ja
Carballeda de Valdeorraskar∫a<Je∂a ∂e∫alde<orRaS,
-<d™o-
Carballedo kar∫a<Je∂o
Carballeira kar∫a<Jeira
Carballido kar∫a<Ji∂o
Carballiño kar∫a<JiNo
Carballo kar<∫aJo
Carbia <kar∫ja
Carboeiro kar∫o<eiro, -<∫øei-
Carboentes kar∫o<EnteS,
-<∫øEn-
Carcacìa karka<hia
Cardama kar<∂ama
Cardeiro kar<∂eiro
Cardelle kar<∂eJe
Carelle ka<reJe
Careòn kare<oM, -<r™oM
Cariño ka<riNo
Caritel kari<tEl
Carlìn kar<liM
Carme <karme
Carmoega karmo<EŸa, -<møE-
Carnés kar<neS
Carnoedo karno<E∂o, -<nøE-
Carnota kar<nOta
Caroi ka<rOi
Carpazàs karpa<haS
Carracedo karRa<he∂o
Carracedo da SerrakarRa<he∂o ∂a<SErRa
Carral kar<Ral
Carraxo kar<RaQo
Carreira kar<Reira
Carres <karReS
Carril kar<Ril
Carteire kar<teire
Cartelle kar<teJe
Cartelos kar<tEloS
Carzoà karho<a, -<høa
Casa de Naia <kaSa ∂e<naja
Casaio ka<Sajo
Casardeita kaSar<∂eita
Casàs ka<SaS
Cascallà kaSka<Ja
Casdenodres kafi∂e<nO∂reS
Casoio ka<Soio
Castañeda kaSta<Ne∂a
Castañedo kaSta<Ne∂o
Castelàns kaSte<laMS
Castelaus kaSte<lauS
Casteligo kaSte<liŸo
Castelo kaS<tElo
£ (Taboada) kaS<telo
Castelo de Pallares kaS<telo
∂epa<JareS
Castelo de Rei kaS<telo ∂er<Rei
Castelo de Somoza kaS<telo
∂eSo<mOha
Castelo dos Infantes kaS<telo
∂oSiM<fanteS
Casteloais kaStelo<aiS, -<løa-
Castenda da Torre kaS<tEnda
∂a<torRe
Castillòn kaSti<JoM
Castiñeira kaSti<Neira
Castiñeiras kaSti<NeiraS
Castiñeiriño kaStiNei<riNo
Castrelo kaS<trelo
Castrelo de Abaixo kaS<trelo
∂™a<∫aiQo
Castrelo de Cima kaS<trelo
∂e<hima
Castrelo de Miño kaS<trelo
∂e<miNo
Castrelo do Val kaS<trelo
∂o<∫al
Castrelos kaS<trEloS
30
Castrillòn kaStri<JoM
Castro <kaStro
Castro Barbudo <kaStro
∫ar<∫u∂o
Castro Caldelas <kaStro
kal<dElaS
Castro de Beiro <kaStro
∂e<∫eiro
Castro de Cabras <kaStro
∂e<ka∫raS
Castro de Escuadro <kaStro
∂eS<kwa∂ro
Castro de Laza <kaStro ∂e<laha
Castro de Ouro <kaStro
<∂™ouro
Castro de Rei <kaStro ∂er<Rei
Castro de Rei de Lemos<kaStro ∂er<Rei ∂e<lemoS
Castro de Soengas <kaStro
∂eSo<EMgaS -<SøE-
Castro de Valdeorras <kaStro
∂e∫alde<orRaS, -<d™o-
Castrofeito kaStro<feito
Castromaior kaStroma<jor
Castromao kaStro<mao
Castromarigo kaStroma<riŸo
Castromil kaStro<mil
Castroncàn kaStroM<kaM
Castroncelos kaStron<hEloS
Castrosante kaStro<Sante
Castroverde kaStro<∫er∂e
Castrove kaS<trO∫e
Catasòs kata<SOS
Catoira ka<toira
Caxide ka<Qi∂e
Cazàs ka<haS
Cea <hea
Ceboliño he∫o<liNo
Cebreiro he<∫reiro
Cecebre he<he∫re
Cedeira he<∂eira
Cedofeita he∂o<feita
Cedròn he<∂roM
Cee <hee
Cela <hEla
Celaguantes hela<ŸwanteS
Celanova hEla<nO∫a, he-
Celas <hElaS
Celavente hela<∫Ente
Celeiro he<leiro
Celeiro de Mariñaos he<leiro
∂emari<NaoS
Celeiros he<leiroS
Cellàn de Calvos he<Jan
de<kal∫oS
Cellàn de Mosteiro he<Jan
demoS<teiro
Cello <heJo
Céltigos <hEltiŸoS
Cenlle <hENJe
Centroña hen<troNa
Cepeda he<pe∂a
Cepedelo hepe<∂elo
Cequeliños heke<liNoS
Cequeril heke<ril
Cerceda her<he∂a
Cercio <hErhjo
Cerdeda her<∂e∂a
Cerdedelo her∂e<∂elo
Cerdedo her<∂e∂o
Cerdeira her<∂eira
Cerdido her<∂i∂o
Cereixa he<reiQa
Cereixal herei<Qal
Cereixedo herei<Qe∂o
Cereixido herei<Qi∂o
Cereixo he<reiQo
Cereo he<reo
Cernado her<na∂o
Cerneda her<ne∂a
Cernego her<nEŸo
Cerponzòns herpon<hoMS
Cerqueda her<ke∂a
Cerreda her<Re∂a
Cervaña her<∫aNa
Cervantes her<∫anteS
Cervàs her<∫aS
Cervela her<∫Ela
Cervo <hEr∫o
Cesantes he<SanteS
Cesar he<Sar
Cespòn heS<poM, §-OM
Cesullas he<SuJaS
Cesuras he<SuraS
Cesures he<SureS
Cesuris he<SuriS
Cexo <heQo
Chacìn ca<hiM
Chaguazoso caŸwa<hoSo
Chaiàn ca<jaM
Chaìn ca<iM
Chamìn ca<miM
Chamosiños camo<SiNoS
Chamoso ca<moSo
Chanca <caMka
Chandebrito cande<∫rito
Chandoiro can<doiro
Chandrexa can<dreQa
Chandrexa de Queixacan<dreQa ∂e<keiQa
Chantada can<ta∂a
31
Chao de Castro <cao ∂e<kaStro
Chao do Fabeiro <cao
∂ofa<∫eiro
Chaodarcas cao<∂arkaS
Chapa <capa
Chapela ca<pEla
Chàs <caS
Chavaga ca<∫aŸa
Chave <ca∫e
Chaveàn ca∫e<aM, -<∫™aM
Chavìn ca<∫iM
Chenlo <cEnlo
Chorente co<rEnte
Chouzàn cou<haM
Churìo cu<rio
Ciadella hja<∂EJa
Cibreiro hi<∫reiro
Cìcere <hihere
Cicillòn hihi<JoM
Cidà hi<∂a
Cìes <hieS
Cima de Ribeira <hima
∂erRi<∫eira
Cira <hira
Circes <hirheS
Cirio <hirjo
Cis <hiS
Cobres <kO∫reS
Codeseda ko∂e<Se∂a
Codesido ko∂e<Si∂o
Codeso ko<∂eSo
Codesoso ko∂e<SoSo
Codosedo ko∂o<Se∂o
Coea ko<Ea, <køE-
Coedo ko<e∂o
Coence ko<Enhe, <køE-
Coeo ko<eo, <køE-
Coeses ko<eSeS, <køe-
Coiras <koiraS
Coiro <koiro
Coiròs koi<rOS
Colantres ko<lantreS
Coles <kOleS
Colùns ko<luMS
Combarro kom<barRo
Condado kon<da∂o
Conforto koM<fOrto
Congostro koM<goStro
Conso <koMSo
Constantìn koMStan<tiM
Conxo <kOMQo
Cora <kOra
Corcoesto korko<ESto, -<køE-
Còrcores <kOrkoreS
Corcubiòn korku<∫joM
Cordeiro kor<∂eiro
Cordido kor<∂i∂o
Cores <koreS
Corexido kore<Qi∂o
Corgo <kOrŸo
Còrgomo <kOrŸomo
Coriscada koriS<ka∂a
Coristanco koriS<taMko
Corme Aldea <kOrme al<dea,
<kOr m™al<dea
Corme Porto <kOrme <pOrto
Corna <kOrna
Cornado kor<na∂o
Cornanda kor<nanda
Cornazo kor<naho
Còrneas <korn™aS, -neaS
Corneda kor<ne∂a, kOr-
Corneira kor<neira
Cornoces kor<nOheS
Corredoira korRe<∂oira
Correxais korRe<QaiS
Corrubedo korRu<∫e∂o
Cortapezas kOrta<pEhaS, ko-
Cortegada korte<Ÿa∂a
Cortegazas korte<ŸahaS
Cortes <korteS
Cortiñàn korti<NaM
Coruña ko<ruNa
Coruxo ko<ruQo
Coruxou koru<Qou
Corvelle kor<∫eJe
Corvillòn kor∫i<JoM
Corvite kor<∫ite
Corzàns kor<haMS
Corzòn kor<hoM
Corzos <korhoS
Cos <kOS
Cosoirado koSoi<ra∂o
Cospeito koS<peito
Cospindo koS<pindo
Costa <kOSta
Costa da Morte <kOSta
∂a<mOrte
Costante koS<tante
Cotà ko<ta
Cotaròs kota<rOS
Cotobade koto<∫a∂e
Couboeira kou∫o<eira, -<∫øei-
Coucieiro kouhi<eiro, -<hje-
Courel kou<rEl
Couselo kou<SelosCouso <kouSo
Couso de Limia <kouSo
∂e<limja
Couso de Salas <kouSo ∂e<SalaS
Couto <kouto
32
Couxela kou<QEla
Couxil kou<Qil
Couzadoiro kouha<∂oiro
Cova <kO∫a
Cova da Serpe <kO∫a ∂a<SErpe
Covas <kO∫aS
Covela ko<∫Ela, kO-
Covelas ko<∫ElaS, kO-
Covelo (A Lama, AParadanta) ko<∫elo
£ (Palas de Rei, Viana doBolo) ko<∫Elo
Crecente kre<hEnte
Crendes <krEndeS
Crespos <kreSpoS
Cristimil kriSti<mil
Cristiñade kriSti<Na∂e
Cristosende kriSto<SEnde
Cruces <kruheS
Cruzul kru<hul
Cualedro kwa<le∂ro
Cubilledo ku∫i<Je∂o
Cudeiro ku<∂eiro
Cuìña <kwiNa, ku<i-
Cuìñas <kwiNaS, ku<i-
Culleredo kuJe<re∂o
Cullergondo kuJer<Ÿondo
Cumbraos kum<braoS
Cumeiro ku<meiro
Cumiar ku<mjar, -mi<ar
Cundìns kun<diMS
Cuns <kuMS
Cuntis <kuntiS
Curantes ku<ranteS
Curbiàn kur<∫jaM, -∫i<aM
Cures <kureS
Curra <kurRa
Curràs kur<RaS
Curro <kurRo
Curtis <kurtiS
Cutiàn kuti<aM, -<tjaM
33
Dadìn da<∂iM
Damil da<mil
Darbo <dar∫o
Deade de<a∂e, <d™a-
Degolada deŸo<la∂a
Deiro <deiro
Deixebre dei<Qe∫re
Dena <dena
Desteriz deSte<rih
Devesa de<∫eSa
Deveso de<∫eSo
Devesos de<∫ESoS
Dexo <dEQo
Deza <deha
Dimo <dimo
Diomondi djo<mondi
Distriz diS<trih
Doade do<a∂e, <døa-
Dodro <dO∂ro
Domaio do<majo
Dombodàn dombo<∂aM
Domés do<meS
Domiz do<mih
Donalbai donal<∫ai
Donas <dOnaS
Doncos <doMkoS
Doniños do<niNoS
Donìs do<niS
Donramiro doMRa<miro
Donsiòn doM<SjoM
Dordaño dor<∂aNo
Dormeà dorme<a, -<m™a
Dorna <dOrna
Dorneda dor<nE∂a
Dornelas dor<nElaS dOr-
Doroña do<roNa
Dorra <dOrra
Dorròn dor<RoM
Doso <doSo
Dozòn do<hoM
Drados <dra∂oS
Duancos du<aMkoS, <dwa-
Duarrìa duar<Ria, dwa-
Dùas Igrexas duaSi<ŸreQaS,
dwa-
Duio <dujo
Dumbrìa dum<bria
Dumpìn dum<piM
Duxame du<Qame
34
∂
Eidiàn ei<∂jaM, -∂i<aM
Eiras <eiraS
Eiré ei<rE
Eirexafeita eireQa<feita
Eirexalba eire<Qal∫a
Eixe <eiQe
Eixo <eiQo
Eixòn ei<QoM
Ellas <eJaS
Elviña el<∫iNa
Enchousas en<couSaS
Enciñeira enhi<Neira
Encomenda eMko<menda
Encrobas eM<krO∫aS
Enfesta eM<fESta
Enquerentes eMke<renteS
Entenza en<tenha
Entìns en<tiMS
Éntoma <Entoma
Entrambasaugasentramba<SauŸaS
Entrambosrìos entrambofi<RioS
Entrecruces entre<kruheS
Entrimo en<trimo
Enxames eM<QameS
Eo <eo
Eo-Navia eo<na∫ja
Erbecedo er∫e<he∂o
Erbedeiro er∫e<∂eiro
Erboedo er∫o<e∂o, -<∫øe-
Ermedelo erme<∂Elo, E-
Ermelo er<mElo, E-
Ermida er<mi∂a, E-
Ermidas er<mi∂aS, E-
Ermo <Ermo
Erviñou er∫i<Nou
Escornabois eSkorna<∫oiS
Escoureda eSkou<re∂a
Escuadra eS<kwa∂ra
Escuadro eS<kwa∂ro
Escudeiros eSku<∂eiroS
Esculqueira eSkul<keira
Esgos <EfiŸoS
Esmelle efi<meJe
Esmoriz efimo<rih
España eS<paNa
Espasande eSpa<Sande
Espasande de BaixoeSpa<Sande ∂e<∫aiQo
Espasante eSpa<Sante
Espasantes eSpa<SanteS
Esperante eSpe<rante
Esperela eSpe<rEla
Espiñaredo eSpiNa<re∂o
Espiñeira eSpi<Neira
Espiñeiros eSpi<NeiroS
Espiño eS<piNo
Espiñoso eSpi<NoSo
Esporiz eSpo<rih
Esposende eSpo<Sende
Estacas eS<takaS
Estàs eS<taS
Esteiro eS<teiro
Estevesiños eSte∫e<SiNoS
Esto <eSto
Estrada eS<tra∂a
Estraxiz eStra<Qih
Eume <eume
Europa eu<rOpa
Ézaro <Eharo
35
™
Facha <faca
Faeira fa<eira
Fafiàn fa<fjaM, -fi<aM
Faladoira fala<∂oira
Fanoi fa<noi
Fao <fao
Faramontaos faramon<taoS
Farelo fa<rElo
Farnadeiros farna<∂eiroS
Faro <faro
Fazouro fa<houro
Feà fe<a, <f™a
Feàs fe<aS, <f™aS
Feces de Abaixo <fEhefi
∂™a<∫aiQo
Feces de Cima <fEhefi ∂e<hima
Fecha <fEca
Fechas <fEcaS
Felmil fel<mil
Felpòs fel<pOS
Fene <fEne, §<fe-
Fente <fEnte
Ferreira fer<Reira
Ferreira de Negral fer<Reira
∂ene<Ÿral
Ferreira de Pallares fer<Reira
∂epa<JareS
Ferreira de Pantòn fer<Reira
∂epan<toM
Ferreiravella ferReira<∫EJa
Ferreiroa ferRei<rOa
Ferreiros fer<ReiroS
Ferreiros de Valboa fer<Reirofi
∂e∫al<∫oa
Ferreiròs ferRei<rOS
Ferreirùa ferRei<rua
Ferroi fer<ROi
Ferrol fer<ROl, §-ol
Fiestras fi<EStraS, <fjE-
Figueiras fi<ŸeiraS
Figueiredo fiŸei<re∂o
Figueirido fiŸei<ri∂o
Figueirò fiŸei<rO
Figueiroa fiŸei<rOa
Figueiroà fiŸeiro<a, -<røa
Figueredo fiŸe<re∂o
Figueroa fiŸe<rOa
Filgueira fil<Ÿeira
Filgueira de Barranca fil<Ÿeira
∂e∫ar<RaMka
Filgueira de Traba fil<Ÿeira
∂e<tra∫a
Fiolleda fio<Je∂a, fjo-
Fiolledo fio<Je∂o, fjo-
Fiòn fi<oM, <fjoM
Fiopàns fjo<paMS, fio-
Fisterra fiS<tErRa
Fisteus fiS<teuS
Fitoiro fi<toiro
Fiz de Rozas <fi∆ ∂er<RohaS
Flariz fla<rih
Fofe <fOfe
Foilebar foile<∫ar
Folgosa fol<ŸoSa
Folgoso fol<ŸoSo
Folgoso do Courel fol<ŸoSo
∂okou<rEl
Folgueira fol<Ÿeira
Folgueiras fol<ŸeiraS
Folladela foJa<∂Ela
Foncuberta foMku<∫Erta
Fonfrìa foM<fria
Fonmiñà foMmi<Na
Fonsagrada foMSa<Ÿra∂a
Fontaneira fonta<neira
Fontao fon<tao
Fontaròn fonta<roM, §-OM
Fontecada fonte<ka∂a
Fontecarmoa fontekar<moa
Fontecuberta fonteku<∫Erta
Fontefrìa fonte<fria
Fonteita fon<teita
Fontenla fon<tEnla
Fonteo fon<teo
Fontes Rosas <fontefi <ROSaS
Forcadas for<ka∂aS
Forcadela forka<∂Ela
ƒ
36
Forcarei forka<rei
Forcas <forkaS
Forgoselo forŸo<SElo
Formigueiros formi<ŸeiroS
Fornas <fornaS
Fòrnea <forn™a, -nea
Fornelas for<nElaS
Fornelos for<nEloS
Fornelos de Filloàs for<nElofi
∂efiJo<aS, -<JøaS
Fornelos de Montes for<nElofi
∂e<monteS
Forzàns for<haMS
Foxados fo<Qa∂oS
Foxàs fo<QaS
Foz <fOh, §<foh
Fozara fo<hara
Fradé fra<∂E, §-<∂e
Fradelo fra<∂Elo
Frades <fra∂eS
Fraga <fraŸa
Fragas <fraŸaS
Fraialde fra<jalde
Fraiàs fra<jaS
Frairìa frai<ria
Frameàn frame<aM, -<m™aM
Francelos fran<hEloS
Francos <fraMkoS
Franqueàn fraMke<aM, -<k™aM
Franqueira fraM<keira
Franza <franha
Freàn fre<aM
Freàs fre<aS
Freàs de Eiras fre<afi <∂eiraS
Freires <freireS
Freituxe frei<tuQe
Freixeiro frei<Qeiro
Freixido frei<Qi∂o
Freixìs frei<QiS
Freixo <freiQo
Freixo de Sabardes <freiQo
∂eSa<∫ar∂eS
Frexulfe fre<Qulfe
Friol fri<Ol, <frjOl
Friolfe fri<olfe, <frjo-
Frixe <friQeFrollais fro<JaiS
Frontòn fron<toM
Froufe <froufe
Froxais fro<QaiS
Fruìme fru<ime, <frwi-
Fufìn fu<fiM
Fumaces fu<maheS
Furco <furko
Furelos fu<rEloS
Furìs fu<riS
37
Gabìn ga<∫iM
Gafoi ga<fOi
Gaibor gai<∫or
Galdo <galdo
Galegos ga<leŸoS
Galez ga<lEh
Galgao gal<Ÿao
Galicia ga<lihja
Galiza ga<liha
Ganade ga<na∂e
Gàndara <gandara
Garabàs gara<∫aS
Garabelos gara<∫EloS
Garabelos do Bouzogara<∫Elofi ∂o<∫ouho
Gargamala garŸa<mala
Gargantàns garŸan<taMS
Gargantòs garŸan<tOS
Gastrar gaS<trar
Gaxate ga<Qate
Goà go<a, <gøa
Goàs go<aS, <gøaS
Goberno go<∫Erno
Godòns go<∂oMS
Godos <go∂oS
Goente go<ente, <gøe-
Goi <goi
Goiàn go<jaM
Goiàns go<jaMS
Goiàs go<jaS
Goimil goi<mil
Goiriz goi<rih
Golàn go<laM
Golmar gol<mar
Golpellàs golpe<JaS
Gomariz goma<rih
Gomeàn gome<aM, -<m™aM
Gomelle go<meJe
Gomesende gome<Sende
Gondaìsque gonda<iSke
Gondar gon<dar
Gondel gon<dEl
Gondollìn gondo<JiM
Gondomar gondo<mar
Gondrame gon<drame
Gondulfe gon<dulfe
Gondulfes gon<dulfeS
Gontàn gon<taM
Gonte <gonte
Gonzar gon<har
Goò go<O, <gO
Gorgullos gor<ŸuJoS
Graba <gra∫a
Grade <gra∂e
Graìces gra<iheS
Grallàs gra<JaS
Graña <graNa
Graña de Vilarente <graNa
∂e∫ila<rEnte
Grañas do Sor <graNafi ∂o<Sor
Grandal gran<dal
Granxa <graMQa
Gres <greS
Gresande gre<Sande
Grixalba gri<Qal∫a
Grixò gri<QO
Grixoa gri<QOa
£ (Viana do Bolo) gri<Qoa
Grixoa de Esternande gri<QOa
∂eSter<nande
Grobas <grO∫aS
Grolos <groloS
Grou <grou
Grove <grO∫e
Guamil gwa<mil
Guarda <gwar∂a
Gudìn gu<∂iM
Gudiña gu<∂iNa
Gueimonde gei<monde
Gueral ge<ral
Guìa <gia
Guilfrei gil<frei
Guillade gi<Ja∂e
Guillamil giJa<mil
Guillar gi<Jar
Guillarei giJa<rei
Guillén gi<JEM
Ÿ
38
Guimarei gima<rei
Güìn <gwiM
Guìsamo <giSamo
Guitiriz giti<rih
Guizàn gi<haM
Gulàns gu<laMS
Guldriz gul<drih
Gullade gu<Ja∂e
Gundìn gun<diM
Gundivòs gundi<∫OS
Gundriz gun<drih
Guntimil gunti<mil
Guntìn gun<tiM
Guntìn de Pallares gun<tin
depa<JareS
Gurgueiro gur<Ÿeiro
Gustei guS<tei
39
Hedrada E<∂ra∂a, e-
Hedreira E<∂reira, e-
Hedroso E<∂roSo, e-
Herbogo Er<∫oŸo, e-
Herbòn Er<∫oM, e-
Hermunde Er<munde, e-
Hìo <ioHòrreos <OrReoS, -R™oS, §<o-
Hospital OSpi<tal, o-
40
∆
Igrexafeita iŸreQa<feita
Illa <iJa
Illa de Arousa <iJa ∂™a<rouSa
Illa de Ons <iJa <∂OMS
Illàn i<JaM
Illas Cìes <iJaS <hieS
Illobre i<JO∫re
Iñàs i<NaS
Incio <inhjo
Infesta iM<fESta
Insua <iMSwa
Invernadeiro imberna<∂eiro,
-bE-
Iria Flavia <irja <fla∫ja,
irja<fla∫ja
Irìs i<riSIrixo i<riQoIrixoa iri<Qoa
Isorna i<SOrna
41
¤
Labacengos la∫a<heMgoS
Labio <la∫jo
Laboreiro la∫o<reiro
Labrada la<∫ra∂a
Ladra <la∂ra
Ladrido la<∂ri∂o
Lagartòns laŸar<toMS
Lago <laŸo
Lagoa la<Ÿoa
Lagos <laŸoS
Lagostelle laŸoS<teJe
Laia <laja
Laias <lajaS
Laìño la<iNo
Laiosa la<joSa
Lalìn la<liM
Lama <lama
Lama Mà lama<ma
Lamaigrexa lamai<ŸreQa
Lamalonga lama<loMga
Lamas <lamaS
Lamas de Campos <lamafi
∂e<kampoS
Lamas de Moreira <lamafi
∂emo<reira
Lamas do Biduedo <lamafi
∂o∫i∂u<e∂o, -<∂we-
Lamela la<mEla
Lamosa la<moSa, §-OSa
Lampai lam<pai
Lampaza lam<paha
Lampòn lam<poM
Lañas <laNaS
Làncara <laMkara
Landeira lan<deira
Landoi lan<dOi
Landrove lan<drO∫e
Langueiròn laMgei<roM
Lantaño lan<taNo
Lanzà lan<ha
Lanzòs lan<hOS
Lapìo la<pio
Laracha la<raca
Laraño la<raNo
Laraxe la<raQe
Larazo la<raho
Lardeira lar<∂eira
Lardeiros lar<∂eiroS
Larìn la<riM
Lariño la<riNo
Laro <laro
Laroà laro<a, -<røa
Larouco la<rouko
Las <laS
Lastra <laStra
Lavadores la∫a<∂oreS
Lavandelo la∫an<dElo
Laxas <laQaS
Laxe <laQe
Laxes <laQeS
Laxosa la<QoSa
Laza <laha
Lea <lea
Leborei le∫o<rei
Leboreiro le∫o<reiro
Lebosende le∫o<Sende
Lebozàn le∫o<haM
Lebruxo le<∫ruQo
Ledesma le<∂efima
Ledoira le<∂oira
Ledoño le<∂oNo
Leiloio lei<lojo
Leira <leira
Leirado lei<ra∂o
Leiro <leiro
Leis de Nemancos <leifi
∂ene<maMkoS
Leixa <leiQa
Lema <lema
Lemaio le<majo
Lemos <lEmoS
Lendo <lendo
Lens <lEMS
Lentellais lente<JaiS
Leobalde leo<∫alde, l™o-
Leòn le<oM, <l™oM
Lérez <lereh
¬
42
Leroño le<roNo
Lesende le<Sende
Lesòn le<SoM
Lesta <lESta
Lestedo leS<te∂o
Lestòn leS<toM
Lexo <leQo
Liàns li<aMS, <ljaMS
Liber li<∫Er
Libràn li<∫raM
Licìn li<hiM
Lieiro li<eiro, <ljei-
Lier li<Er, <ljEr
Ligonde li<Ÿonde
Limia <limja
Limiñòn limi<NoM
Limodre li<mO∂re
Liñaio li<Najo
Liñaràn liNa<raM
Liñares li<NareS
Lìncora <liMkora
Lindìn lin<diM
Lira <liraLires <lireS
Liripio li<ripjo
Loba <lo∫a
Lobaces lo<∫aheS
Lobàs lo<∫aS
Lobeira lo<∫eira
Lobelle lo<∫eJe
Lobios <lO∫joS
Loboso lo<∫oSo
Lodeiro lo<∂eiro
Lodoselo lo∂o<Selo
Lodoso lo<∂oSo
Loeda lo<e∂a, <løe-
Loentia lo<Entja, <løE-
Logrosa lo<ŸroSa
Loiba <loi∫a
Loimil loi<mil
Loio <lojo
Loira <loira
Loiro <loiro
Lois <lOiS
Loña do Monte <lONa
∂o<monte
Longos <loMgoS
Longoseiros loMgo<SeiroS
Loño <loNo
Lores <lOreS
Loroño lo<roNo
Losòn lo<SoM
Lougares lou<ŸareS
Loureda lou<re∂a
Louredo lou<re∂o
Loureiro lou<reiro
Lourenzà louren<ha, -rE-
Loureza lou<rEha
Lourido lou<ri∂o
Lourizàn louri<haM
Louro <louro
Lousada lou<Sa∂a
Lousadela louSa<∂Ela
Lousame lou<Same
Louseiro lou<Seiro
Louzaregos louha<rEŸoS
Louzarela louha<rEla
Loxo <loQo
Luaces lu<aheS, <lwa-
Luama lu<ama, <lwa-
Luaña lu<aNa, <lwa-
Lubre <lu∫re
Lucenza lu<hEnha
Lucì lu<hi
Ludrio <lu∂rjo, -∂rio
Lueiro lu<eiro, <lwe-
Lugo <luŸo
Luìa lu<ia, <lwia
Luìntra <lwintra, lu<i-
Lumeares lume<areS, -<m™a-
Luneda lu<ne∂a
Luou lu<ou, <lwou
43
Mabegondo ma∫e<Ÿondo
Maceda ma<he∂a
Maceira ma<heira
Maceiras ma<heiraS
Macenda ma<henda
Macendo ma<hendo
Madanela ma∂a<nEla
Madanela de Montesma∂a<nEla ∂e<monteS
Madarnàs ma∂ar<naS
Madelos ma<∂EloS
Maderne ma<∂Erne
Madriñàn ma∂ri<NaM
Magalofes maŸa<lOfeS
Magazos ma<ŸahoS
Maianca ma<jaMka
Mallòn ma<JoM
Malpica de Bergantiñosmal<pika ∂e∫erŸan<tiNoS
Malvas <mal∫aS
Manchica man<cika
Mandaio man<dajo
Mandià mandi<a, -<dja
Mandìn man<diM
Mandràs man<draS
Manduas <mandwaS, -duaS
Mañente ma<NEnte
Mangoeiro maMgo<eiro, -<gøei-
Manìn ma<niM
Maniños ma<niNoS
Maño <maNo
Mañòn ma<NoM
Màntaras <mantaraS
Mañufe ma<Nufe
Manzalvos man<hal∫oS
Manzaneda manha<ne∂a
Marabillas mara<∫iJaS
Marantes ma<ranteS
Marcelle mar<heJe
Marcòn mar<koM
Marei ma<rei
Marentes ma<rEnteS
Margaride marŸa<ri∂e
Marìn ma<riM
Mariña Central ma<riNa
hen<tral
Mariña Occidental ma<riNa
Okhi∂En<tal, o-, -en-
Mariña Oriental ma<riNa
OrjEn<tal, o-, -en-
Mariz ma<rih
Marmancòn marmaM<koM
Maroñas ma<roNaS
Maroxo ma<roQo
Marrozos mar<RohoS
Marrube mar<Ru∫e
Marrubio mar<Ru∫jo
Martìn mar<tiM
Martixe mar<tiQe
Martul mar<tul
Marzà mar<ha
Marzàn mar<haM
Marzàs mar<haS
Marzoa mar<hOa
Maside ma<Si∂e
Masma <mafima
Masoucos ma<SoukoS
Matalobos mata<lo∫oS
Matamà mata<ma
Matasueiro mataSu<eiro, -<Swe-
Matela ma<tEla
Mato <mato
Maus <mauS
Maus de Salas <maufi ∂e<SalaS
Mazaira ma<haira
Mazaricos maha<rikoS
Mazo <maho
Mazoi ma<hOi
Meà me<a, <m™a
Meangos me<aMgoS, <m™a-
Meaño me<aNo, <m™a-
Meavìa m™a<∫ia, mea-
Meda <me∂a
Medeiros me<∂eiroS
Meder me<∂er
Medìn me<∂iM
Medorra me<∂OrRa
µ
44
Medos <me∂oS
Meilàn mei<laM
Meira <meira
Meirama mei<rama
Meiraos mei<raoS
Meiràs mei<raS
Meire <meire
Meirol mei<rOl
Meis <mEiS
Meixente mei<QEnte
Meixide mei<Qi∂e
Meixigo mei<QiŸo
Méixome <meiQome
Meixonfrìo meiQoM<frio
Melias <mEljaS
Melide me<li∂e
Mella <meJa
Melòn me<loM
Mendoia men<dOja
Mens <mEMS
Mera de Abaixo <mEra
∂™a<∫aiQo
Mera de Arriba <mEra
∂™ar<Ri∫a
Merca <mErka
Mercurìn merku<riM
Meréns me<rEMS
Merille me<riJe
Merìn me<riM
Merlàn mer<laM
Merlìn mer<liM
Merza <mErha
Mesego me<SeŸo
Mesìa me<Sia
Mesòn de Calvos me<Son
de<kal∫oS
Mesos <meSoS
Mezonzo me<honho
Mezquita meh<kita
Millàn mi<JaM
Millarada miJa<ra∂a
Millarouso miJa<rouSo
Milleiròs miJei<rOS
Milmanda mil<manda
Miño <miNo
Miñortos mi<NortoS
Miñotos mi<NotoS
Mira <mira
Mirallos mi<raJoS
Miranda mi<randa
Mirandela miran<dEla
Miraz mi<rah
Moalde mo<alde, <møa-
Moaña mo<aNa, <møa-
Moar mo<ar, <møar
Mociños mo<hiNoS
Moeche mo<Ece, <møE-
Mogor (Mañòn) mo<Ÿor
£ (Marìn) mo<ŸOr
Moia <mOja
Moialde mo<jalde
Moimenta (Lalìn) moi<mEnta
£ (Campo Lameiro)moi<menta
Moldes <mOldeS
Momàn mo<maM
Moncelos mon<hEloS
Mondariz monda<rih
Mondariz-Balneariomonda<ri∆ ∫alne<arjo, -<n™a-
Mondego mon<dEŸo
Mondoi mon<dOi
Mondoñedo mondo<Ne∂o
Mondriz mon<drih
Moneixas mo<neiQaS
Mones <mOneS
Monfero moM<fEro
Monforte de Lemos moM<fOrte
∂e<lEmoS
Monseiro moM<Seiro
Montàn mon<taM
Monte <monte
Monte de Meda monte
∂e<mE∂a
Monte Longo monte<loMgo
Monte Redondo <monter
Re<∂ondo
Monteagudo mont™a<Ÿu∂o
Montealegre mont™a<lEŸre
Montecubeiro monteku<∫eiro
Montederramomonte∂er<Ramo
Montefurado montefu<ra∂o
Montemaior montema<jor
Monterrei monter<Rei
Monterroso monter<RoSo
Montes <monteS
Monteseiro monte<Seiro
Montoedo monto<e∂o, -<tøe-
Montouto mon<touto
Montoxo mon<toQo
Monzo <monho
Moraime mo<raime
Moraña mo<raNa
Moràs mo<raS
Morcelle mor<heJe
Moreda mo<re∂a
Moredo mo<re∂o
Moreira mo<reira
Moreiras mo<reiraS
Morgadàns morŸa<∂aMS
45
Morgade mor<Ÿa∂e
Morillas mo<riJaS
Morlàn mor<laM
Mormentelos mormen<tEloS
Morquintiàn morkin<tjaM,
-ti<aM
Morrazo mor<Raho
Moruxo mo<ruQo
Mos <mOS
Moscàn moS<kaM
Moscoso moS<koSo
Mosende mo<SEnde
Mosteiro moS<teiro
Mosteiro de Devesa moS<teiro
∂e∂e<∫eSa
Mosteiro de Ribeira moS<teiro
∂erRi<∫eira
Mosteiròn moStei<roM
Mota <mOta
Moucide mou<hi∂e
Mougàn mou<ŸaM
Mougàs mou<ŸaS
Moura <moura
Mourazos mou<rahoS
Mourelos mou<rEloS
Mourence mou<rEnhe
Mourentàn mouren<taM, -En-
Mourente mou<rente
Mouricios mou<rihjoS
Mourillòs mouri<JoS
Mourisca mou<riSka
Mouriscados mouriS<ka∂oS
Mourulle mou<ruJe
Mudelos mu<∂EloS
Mugardos mu<Ÿar∂oS
Mugares mu<ŸareS
Muimenta mui<mEnta, mwi-
Muìño mu<iNo, <mwi-
Muìños mu<iNoS, <mwi-
Mundil mun<dil
Muniferral munifer<Ral
Muñìs mu<NiS
Muradelle mura<∂eJe
Muras <muraS
Muro <muro
Muros <muroS
Muxa <muQa
Muxìa mu<Qia
Muxueira muQu<eira, -<Qwe-
46
Nande <nande
Nantes <nanteS
Nantòn nan<toM
Naraìo nara<io
Narla <narla
Naròn na<roM
Navallo na<∫aJo
Navallos na<∫aJoS
Navea na<∫ea
Navia <na∫ja
Navia de Suarna <na∫ja
∂eSu<arna, -<Swa-
Navìo na<∫io
Nebra <nE∫ra
Neda <ne∂a
Negradas ne<Ÿra∂aS
Negreira ne<Ÿreira
Negreiros ne<ŸreiroS
Negrelos ne<ŸrEloS
Negros <neŸroS
Negueira ne<Ÿeira
Negueira de Muñiz ne<Ÿeira
∂emu<Nih
Neira <neira
Neira de Cabaleiros <neira
∂eka∫a<leiroS
Neiras <neiraS
Nemeño ne<meNo
Nemenzo ne<menho
Nemiña ne<miNa
Nespereira neSpe<reira
Nete <nEte
Neves (Ortigueira) <nE∫eS
£ (O Condado) <nE∫eS, <ne-
Nieva <njE∫a
Nigoi ni<Ÿoi
Nigràn ni<ŸraM
Nigueiroà niŸeiro<a, -<røa
Niñodaguia niNo<∂aŸja
Niñòns ni<NoMS
Niveiro ni<∫eiro
Noal no<al, <nøal
Noalla no<aJa, <nøa-
Noceda no<he∂a
Nocedas no<he∂aS
Nocedo no<he∂o
Nocedo do Val no<he∂o
∂o<∫al
Nocelo da Pena no<helo
da<pena
Noche <nOce
Nodar no<∂ar
Nogais no<ŸaiS
Nogaledo noŸa<le∂o
Nogueira no<Ÿeira
Nogueira de Miño no<Ÿeira
∂e<miNo
Nogueira de Ramuìn no<Ÿeira
∂erRa<mwiM, -mu<iM
Nogueirosa noŸei<roSa
Noia <nOja
Noicela noi<hEla
Nois <nOiS
Nosa Señora da O <nOSa
Se<Nora ∂a<O
Novàs no<∫aS
Novefontes nO∫e<fonteS, no-
Novela no<∫Ela
Novelùa no∫e<lua
Nullàn nu<JaM
Numide nu<mi∂e
~
47
Obra <O∫ra
Obre <O∫re
Oca <Oka
Oeste o<ESte, O<-
Oia <Oja
Oìmbra o<imbra
Oìn o<iM
Oìns o<iMS
Oiràn oi<raM
Oiras <oiraS
Oiròs oi<rOS
Oitavén oita<∫EM
Olàs o<laS
Olàs de Vilariño o<lafi
∂e∫ila<riNo
Oleiros o<leiroS
Oliveira oli<∫eira
Olives o<li∫eS
Ollares o<JareS
Olveda ol<∫e∂a
Olveira ol<∫eira
Olveiroa ol∫ei<rOa
Ombre <Ombre
Ombreiro om<breiro
Orazo o<raho
Orbàn or<∫aM
Orbazai or∫a<hai
Ordes <Or∂eS
Ordoeste or∂o<ESte, -<∂øE-
Orega o<rEŸa
Orga <OrŸa
Orois o<rOiS
Orosa o<roSa
Oroso o<roSo
Órrea <OrR™a, -Rea
Orro <orRo
Ortegal orte<Ÿal
Ortigueira orti<Ÿeira
Orto <orto
Ortoà orto<a, -<tøa
Ortoño or<toNo
Osedo o<Se∂o
Oseira o<Seira
Oseiro o<Seiro
Osmo <Ofimo
Osoño o<SoNo
Oubiña ou<∫iNa
Ouces <ouheS
Oulego ou<lEŸo
Oural ou<ral
Ourantes ou<ranteS
Ourense ou<rEMSe
Ourille ou<riJe
Ourol ou<rOl
Ousà ou<Sa
Ouselle ou<SeJe
Ousende ou<SEnde
Ousòn ou<SoM, §-OM
Óutara <outara
Outeiro ou<teiro
Outeiro das Camoirasou<teiro ∂aSka<moiraS
Outeiro de Rei ou<teiro ∂er<Rei
Outes <outeS
Ouviaño ou<∫jaNo, -∫i<a-
Ouzande ou<hande
Ove <O∫e, §<o-
Oza <oha
Oza dos Rìos <oha ∂ofi<RioS
ø
48
Pacio <pahjo
Pacios <pahjoS
Pacios da Serra <pahjofi
∂a<SErRa
Paderne pa<∂Erne
Paderne de Allariz pa<∂Erne
∂™aJa<rih
Padornelo pa∂or<nElo
Padreda pa<∂rE∂a
Padrenda pa<∂rEnda
Padriñàn pa∂ri<NaM
Padròn (O Sar) pa<∂roM
£ (A Fonsagrada) pa<∂roM,
§-OM
Padròns pa<∂roMS
Paizàs pai<haS
Palas de Rei <palafi ∂er<Rei
Paleo pa<leo
Palmeira pal<meira
Palmés pal<meS
Palmou pal<mou
Pambre <pambre
Pando <pando
Pantìn pan<tiM
Pantiñobre panti<NO∫re
Pantòn pan<toM
Panxòn paM<QoM
Pao <pao
Papucìn papu<hiM
Parada pa<ra∂a
Parada da Serra pa<ra∂a
∂a<SErRa
Parada das Achas pa<ra∂a
∂a<SacaS
Parada de Amoeiro pa<ra∂a
∂™amo<eiro
Parada de Labiote pa<ra∂a
∂ela<bjOte
Parada de Outeiro pa<ra∂a
∂™ou<teiro
Parada de Ribeira pa<ra∂a
∂erRi<∫eira
Parada de Sil pa<ra∂a ∂e<Sil
Parada de Ventosa pa<ra∂a
∂e∫en<toSa, §-OSa
Parada dos Montes pa<ra∂a
∂ofi<monteS
Parada Seca pa<ra∂a <Seka,
para∂a<Seka
Paradanta para<∂anta
Paradaseca para∂a<Seka
Paradavella para∂a<∫EJa
Paradela para<∂Ela
Paradela de Abeleda para<∂Ela
∂™a∫e<lE∂a
Paradellas para<∂eJaS
Paradiña para<∂iNa
Parafita para<fita
Pàramo <paramo
Paramos pa<ramoS
Paraños pa<raNoS
Pardavedra par∂a<∫E∂ra
Pardemarìn par∂ema<riM
Parderrubias par∂er<Ru∫jaS
Pardesoa par∂e<SOa
Pardollàn par∂o<JaM
Paredes pa<re∂eS
Pareisàs parei<SaS
Parga <parŸa
Parte <parte
Partovia par<tO∫ja
Pasarelos paSa<rEloS
Pascais paS<kaiS
Pastor paS<tor
Pastoriza paSto<riha
Pazos <pahoS
Pazos de Arenteiro pa<hofi
∂™aren<teiro
Pazos de Borbén <pahofi
∂e∫or<∫EM
Pazos de Reis <pahofi ∂er<ReiS
Pazos de San Clodio <pahofi
∂eSaM<klO∂jo
Peares pe<areS, <p™a-
Pedornes pe<∂OrneS
Pedra <pE∂ra
Pedrafita pE∂ra<fita, pe-
49
π
Pedrafita de CamporredondopE∂ra<fita
∂ekamporRe<∂ondo, pe-
Pedrafita do CebreiropE∂ra<fita ∂ohe<∫reiro, pe-
Pedraza pe<∂raha
Pedre <pe∂re
Pedreda pe<∂re∂a
Pedroso pe<∂roSo
Pedrouzos pe<∂rouhoS
Peibàs pei<∫aS
Peites <peiteS
Peitieiros peiti<eiroS, -<tje-
Pena <pena
Pena Folenche <pena fo<lEnce
Pena Forcada <pena for<ka∂a
Pena Petada <pena pe<ta∂a
<pena pe<ta∂a
Penamaior penama<jor
Penamil pena<mil
Penarrubia penar<Ru∫ja
Penas <penaS
Penela pe<nEla
Penosiños peno<SiNoS
Penouta pe<nouta
Pensos <pEMSoS
Pentes <pEnteS
Pepìn pe<piM
Perbes <pEr∫eS
Perdecanai per∂eka<nai
Pereda pe<re∂a
Peregrina pere<Ÿrina
Pereira pe<reira
Pereira de Montes pe<reira
∂e<monteS
Pereiramà pereira<ma
Pereiras pe<reiraS
Pereiriña perei<riNa
Pereiro pe<reiro
Pereiro de Aguiar pe<reiro
∂™aŸi<ar, -<Ÿjar
Perillo pe<riJo
Perlìo per<lio
Peroxa pe<roQa
Perrelos per<REloS
Pesqueiras peS<keiraS
Petàn pe<taM
Petelos pe<tEloS
Petìn pe<tiM
Pexegueiro peQe<Ÿeiro
Pexeiros pe<QeiroS
Pezobre pe<hO∫re
Pezobrés peho<∫reS, -hO-
Piadela pia<∂Ela, pja-
Pìas <piaS
Picoña pi<koNa
Pidre <pi∂re
Pìgara <piŸara
Piloño pi<loNo
Pin <piM
Pindo <pindo
Piñeira pi<Neira
Piñeira de Arcos pi<Neira
<∂™arkoS
Piñeira Seca pi<Neira <Seka,
piNeira<Seka
Piñeiras pi<NeiraS
Piñeiro pi<Neiro
Piñeirò piNei<rO
Pinel pi<nEl
Pino <pino
Piño <piNo
Pinol pi<nOl
Piñol pi<NOl
Piñor pi<Nor
Pinza <pinha
Pinzàs pin<haS
Piornedo pior<ne∂o, <pjo-
Piteira pi<teira
Pitelos pi<tEloS
Piùca pi<uka, <pju-
Piùgos <pjuŸoS, piu-
Placìn pla<hiM
Poboeiros po∫o<eiroS, -<∫øei-
Pobra de San Xiao <pO∫ra
∂eSaMQi<ao, -<Qjao
Pobra de Trives <pO∫ra
∂e<tri∫eS
Pobra do Brollòn <pO∫ra
∂o∫ro<JoM
Pobra do Caramiñal <pO∫ra
∂okarami<Nal
Podentes po<∂EnteS
Poedo po<e∂o, <pøe-
Poio <pojo
Pol <pOl
Pombeiro pom<beiro
Ponte <ponte
Ponte Ambìa <ponte am<bia,
pont™am<bia
Ponte Arcediago <ponte
arhe<∂jaŸo, -∂i<a-
Ponte Caldelas <ponte
kal<dElaS
Ponte Castrelo <ponte
kaS<trelo
Ponte do Porto <ponte
∂o<porto
Ponte Sampaio <ponte
Sam<pajo
Ponte Ulla <ponte <uJa,
50
pon<t™uJa
Ponte Veiga ponte<∫eiŸa,
<ponte <∫eiŸa
Ponteareas pont™a<reaS
Ponteceso ponte<hESo
Pontecesures pontehe<SureS
Pontedeume ponte<∂eume
Pontedeva ponte<∂e∫a
Pontellas pon<teJaS
Pontenova ponte<nO∫a
Pontes de Garcìa Rodrìguez<pontefi ∂eŸar<hiar Ro<∂riŸeh
Pontevedra ponte<∫E∂ra
Porqueira por<keira
Porqueiròs porkei<rOS
Porriño por<RiNo
Porta <pOrta
Portas <pOrtaS
Portela por<tEla
Portela do Trigal por<tEla
∂otri<Ÿal
Portelas por<tElaS
Porto <porto
Porto do Son <porto ∂o<SoM
Portocamba porto<kamba
Portocelo porto<hElo
Portodemourosporto∂e<mouroS
Portomarìn portoma<riM
Portomeiro porto<meiro
Portomouriscoportomou<riSko
Portomouro porto<mouro
Portor por<tor
Portugal portu<Ÿal
Porzomillos porho<miJoS
Posmarcos pofi<markoS, pO-
Poulo <poulo
Pousada pou<Sa∂a
Poutomillos pouto<miJoS
Prada <pra∂a
Pradeda pra<∂E∂a
Prado <pra∂o
Prado de Canda <pra∂o
∂e<kanda
Prado de Limia <pra∂o
∂e<limja
Prado de Miño <pra∂o
∂e<miNo
Pradoalbar pra∂oal<∫ar, -∂øa-
Pradocabalos pra∂oka<∫aloS
Pradolongo pra∂o<loMgo
Pradomao pra∂o<mao
Pradorramisquedopra∂orRamiS<ke∂o, <pra∂or
RamiS<ke∂o
Pravio <pra∫jo
Présaras <prESaraS
Presedo pre<Se∂o
Presqueira preS<keira
Prevediños pre∫e<∂iNoS
Prevesos pre<∫ESoS
Prexigueirò preQiŸei<rO
Priegue pri<EŸe, <prjE-
Proba <prO∫a
Proba de Buròn <prO∫a
∂e∫u<roM, §-OM
Proba de Navia <prO∫a
∂e<na∫ja
Probaos pro<baoS
Proendos pro<EndoS
Proente pro<Ente
Prògalo <prOŸalo
Progo <proŸo
Puga <puŸa
Pumarega puma<rEŸa
Pumares pu<mareS
Punxeiro puM<Qeiro
Punxìn puM<QiM
Pusmazàn pufima<haM
Puxeda pu<Qe∂a
51
Queimadelos keima<∂EloS
Queiroàs keiro<aS, -<røaS
Queiruga kei<ruŸa
Queirugàs keiru<ŸaS
Queixa <keiQa
Queixas <keiQaS
Queixeiro kei<Qeiro
Queizàn kei<haM
Queizàs kei<haS
Quembre <kEmbre
Quende <kEnde
Quereño ke<reNo
Quindimil kindi<mil
Quindous kin<douS
Quins <kiMS
Quintà kin<ta
Quintà de Cancelada kin<ta
∂ekanhe<la∂a
Quintà de Lor kin<ta ∂e<lOr
Quintas <kintaS
Quinte <kinte
Quintela kin<tEla
Quintela de Hedroso kin<tEla
∂E<∂roSo
Quintela de Leirado kin<tEla
∂elei<ra∂o
Quintela de Umoso kin<tEla
∂™u<moSo
Quintela do Pando kin<tEla
∂o<pando
Quintillàn kinti<JaM
Quireza ki<rEha
Quiroga ki<rOŸa
52
⁄
Ràbade <Ra∫a∂e
Rabal Ra<∫al
Rabiño Ra<∫iNo
Rairiz de Veiga Rai<ri∆
∂e<∫eiŸa
Rairo <Rairo
Rairos <RairoS
Ramallosa Rama<JoSa, §-OSa
Ramelle ra<meJe
Ramil Ra<mil
Ramilo Ra<milo
Ramiràs Rami<raS
Randìn Ran<diM
Randufe Ran<dufe
Rañestres ra<NEStreS
Rante <Rante
Rao <Rao
Rarìs Ra<riS
Rasela Ra<SEla
Raxò Ra<QO
Razamonde Raha<monde
Razo <Raho
Reàdegos Re<a∂egoS, <R™a-
Reàdigos Re<a∂iŸoS, <R™a-
Reascos Re<aSkoS, <R™a-
Reboiro Re<∫oiro
Rebòn Re<∫oM
Rebordàns Re∫or<∂aMS
Rebordaos Re∫or<∂aoS
Rebordechàn Re∫or∂e<caM
Rebordechau Re∫or∂e<cau
Rebordelo Re∫or<∂Elo
Rebordelos Re∫or<∂EloS
Rebordondo Re∫or<∂ondo
Reboreda Re∫o<re∂a
Reboredo Re∫o<re∂o
Recaré Reka<rE
Rececende Rehe<hende
Recelle Re<heJe
Recemel Rehe<mEl
Recesende Rehe<Sende
Recimil Rehi<mil
Redemuìños Re∂emu<iNoS,
-<mwi-
Redonda Re<∂onda
Redondela Re∂on<dEla
Refoxo Re<foQo
Refoxos Re<foQoS
Regadas Re<Ÿa∂aS
Régoa <REŸoa
Regoela ReŸo<Ela, -<ŸøE-
Regueira Re<Ÿeira
Regueiro Re<Ÿeiro
Reigada Rei<Ÿa∂a
Reigosa Rei<ŸoSa
Reinante Rei<nante
Reirado Rei<ra∂o
Reiriz Rei<rih
Reis <ReiS
Rellas <ReJaS
Remedios Re<me∂joS
Remesar Reme<Sar
Remonde Re<monde
Renche <REnce
Rendal Ren<dal
Rendar Ren<dar
Requeixo Re<keiQo
Requeixo de Valverde Re<keiQo
∂e∫al<∫er∂e
Requiàn Re<kjaM, -ki<aM
Requiàs Re<kjaS, -ki<aS
Restande ReS<tande
Retizòs Reti<hOS
Retorta Re<tOrta
Reza <REha
Rìa de Abres Ria<∂™a∫reS,
-∂e<a-
Rial Ri<al, <Rjal
Rianxo Ri<aMQo, <RjaMQo
Rìas Altas <Ria <SaltaS, Rja<SaltaS
Rìas Baixas <Riafi <∫aiQaS
Riba <Ri∫a
Riba de Neira <Ri∫a ∂e<neira
Ribadavia Ri∫a<∂a∫ja
Ribadelouro Ri∫a∂e<louro
Ribadeo Ri∫a<∂eo
Ribadetea Ri∫a∂e<tea
53
®
Ribadeume Ri∫a<∂eume
Ribadulla Ri∫a<∂uJa
Ribadumia Ri∫a<∂umja
Ribas Altas Ri∫a<SaltaS
Ribas de Miño <Ri∫afi ∂e<miNo
Ribas de Sil <Ri∫afi ∂e<Sil
Ribas Pequenas <Ri∫aS
pe<kenaS
Ribasar Ri∫a<Sar
Ribasieira Ri∫aSi<eira, -<Sje-
Ribeira Ri<∫eira
Ribeira de Piquìn Ri<∫eira
∂epi<kiM
Ribeiras de Lea Ri<∫eirafi ∂e<lea
Ribeiras de Miño Ri<∫eirafi
∂e<miNo
Ribeiras do Sor Ri<∫eirafi
∂o<Sor
Ribeiro Ri<∫eiro
Ribela Ri<∫Ela
Ribòn Ri<∫oM, §-OM
Rigueira Ri<Ÿeira
Rinlo <Rinlo
Rìo <RioRìo Barba Rio<∫ar∫a, Rjo-
Rìo Caldo Rio<kaldo, Rjo-
Rìo de Porto <Rio ∂e<porto,
§-<pO-
Rioaveso Rioa<∫ESo, Riøa-, Rjoa-
Riobò Rio<∫O
£ (A Estrada) Rio<∫O, §-o
Riocereixa Riohe<reiQa, Rjo-
Riodolas Rio<∂OlaS, Rjo-
Riofrìo Rio<frio, Rjo-
Riomao Rio<mao, Rjo-
Riomol Rio<mOl, Rjo-
Riòs Ri<OS, <RjOS
Rioseco Rio<Seko, Rjo-
Riotorto Rio<tOrto, Rjo-
Roade Ro<a∂e, <Røa-
Roàs Ro<aS, <RøaS
Robledo Ro<∫le∂o
Robledo da Lastra Ro<∫le∂o
∂a<laStra
Roblido Ro<∫li∂o
Robra <RO∫ra
Roca <ROka
Rocas <ROkaS
Rocha <ROca
Rodeiro Ro<∂eiro
Rodieiros Ro∂i<eiroS, -<dje-
Rodìs Ro<∂iS
Roimil Roi<mil
Rois (O Sar) <ROiS
£ (Bergondo) <RoiS
Romai Ro<mai
Romàn Ro<maM
Romariz Roma<rih
Romeàn Rome<aM, -<m™aM
Romelle Ro<meJe
Ronfe <RoMfe
Roo <Roo
Rosal Ro<Sal
Rosende Ro<SEnde
Roupar Rou<par
Rouzòs Rou<hoS
Rozavales Roha<∫aleS
Rùa <Rua
Rùa de Valdeorras <Rua
∂e∫alde<orRaS, -<d™o-
Rubià Ru<∫ja, -∫i<a
Rubiais Ru<∫jaiS, -∫i<a-
Rubiàn Ru<∫jaM, -∫i<a
Rubiàn de Cima Ru<∫jan
de<hima, -∫i<a
Rubiàns Ru<∫jaMS, -∫i<a
Rubiàs Ru<∫jaS, -∫i<a
Rubiàs dos Mixtos Ru<∫jafi
∂ofi<mikStoS, -∫i<a
Rubìn Ru<∫iM
Rubiños Ru<∫iNoS
Rubiòs Ru<∫jOS
Rus <RuS
Rutis <RutiS
54
Sa <SaSaa <Saa
Saavedra Saa<∫E∂ra
Sabadelle Sa∫a<∂eJe
Sabarei Sa∫a<rei
Sabariz Sa∫a<rih
Sabaxàns Sa∫a<QaMS
Sabrexo Sa<∫reQo
Sabucedo Sa∫u<he∂o
Sabucedo de MontesSa∫u<he∂o ∂e<monteS
Sabugueira Sa∫u<Ÿeira
Sabuguido Sa∫u<Ÿi∂o
Sacardebois Sakar∂e<∫oiS
Sacos <SakoS
Sada <Sa∂a
Sadurnìn Sa∂ur<niM
Sagra <SaŸra
Saiàns Sa<jaMS
Saiar Sa<jar
Saìdres Sa<i∂reS
Salaia Sa<laja
Salamonde Sala<monde
Salceda de Caselas Sal<he∂a
∂eka<SElaS Sal<he∂a ∂eka<SElaS
Salcedo Sal<he∂o
Salcidos Sal<hi∂oS
Saldanxe Sal<daMQe
Salgueiros Sal<ŸeiroS
Salnés Sal<neS
Salto <Salto
Salvaterra Sal∫a<tErRa
Salvaterra de Miño Sal∫a<tErRa
∂e<miNo
Samarugo Sama<ruŸo
Samieira Sami<eira, -<mje-
Samos <SamoS
San Amaro SaMa<maro
San Bartolomeu de ChamosoSambartolo<meu ∂eca<moSo
San Breixo Sam<breiQo
San Breixo de PargaSam<breiQo ∂e<parŸa
San Caetano SaMkåe<tano,
-kae-
San Cibràn de BarcalaSanhi<∫ran de∫ar<kala
San Cibràn de RibartemeSanhi<∫ran derRi∫ar<teme
San Cibrao Sanhi<∫rao
San Cibrao da PregaciònSanhi<∫rao ∂apreŸa<hjoM
San Cibrao da ReposterìaSanhi<∫rao ∂arRepoSte<ria
San Cibrao das ViñasSanhi<∫rao ∂afi<∫iNaS
San Cibrao de ArmentalSanhi<∫rao ∂™armen<tal
San Cibrao de Monte deMeda Sanhi<∫rao ∂e<monte
∂e<mE∂a
San Claudio SaM<klau∂jo
San Clemente de CesarSaMkle<mente ∂ehe<Sar
San Clodio SaM<klO∂jo
San Clodio de AguiarSaM<klO∂jo ∂™aŸi<ar, -<gjar
San Cosme de AbeancosSaM<kOfime ∂™a∫e<aMkoS,
-<∫™a-
San Cosme de BarreirosSaM<kOfime ∂e∫ar<ReiroS
San Cosme de ManànSaM<kOfime ∂ema<naM
San Cosme deMontederramo SaM<kOfime
∂emonte∂er<Ramo
San Cosme de OuteiroSaM<kOfime ∂™ou<teiro
San Cosme de PiñeiroSaM<kOfime ∂epi<Neiro
San Cosmede de CusancaSaMkofi<me∂e ∂eku<SaMka
San Cremenzo de PazosSaMkre<mEnho ∂e<pahoS
San Cristovo SaMkriS<tO∫o
San Cristovo das Viñas
55
ß
SaMkriS<tO∫o ∂afi<∫iNaS, §-<to-
San Cristovo de CeaSaMkriS<tO∫o ∂e<hea
San Cristovo de LòuzaraSaMkriS<tO∫o ∂e<louhara,
§-<to-
San Cristovo de RegodeigònSaMkriS<tO∫o ∂erReŸo∂ei<ŸoM
San Cristovo do AzSaMkriS<tO∫o ∂o<ah, <∂øah
San Cristovo do RealSaMkriS<tO∫o ∂orRe<al, -<R™al,
§-<to-
San Facundo de Ribas doMiño SaMfa<kundo ∂er<Ri∫afi
∂o<miNo
San Fagundo SaMfa<Ÿundo
San Fins de Eiròn SaM<fiMfi
∂ei<roM
San Fins de Sales SaM<fiMfi
∂e<SaleS
San Fiz SaM<fih
San Fiz de Amarante SaM<fi∆
∂™ama<rante
San Fiz de Asma SaM<fi∆
<∂™afima, ∂e<a-
San Fiz de Cangas SaM<fi∆
∂e<kaMgaS
San Fiz de Cerdeiras SaM<fi∆
∂eher<∂eiraS
San Fiz de Monfero SaM<fi∆
∂emoM<fEro
San Fiz de Paz SaM<fi∆ ∂e<pah
San Fiz de Quiòn SaM<fi∆
∂eki<oM, -<kjoM
San Fiz de Reimòndez SaM<fi∆
∂erRei<mOndeh
San Fiz de Rubiàn SaM<fi∆
∂erRu<∫jaM, -∫i<aM
San Fiz de Vilapedre SaM<fi∆
∂e∫ila<pe∂re
San Làzaro San<laharo
San Lourenzo Sanlou<rEnho
San Lourenzo de AbeledaSanlou<rEnho ∂™a∫e<le∂a
San Lourenzo de AguiarSanlou<rEnho ∂™aŸi<ar, -<Ÿjar
San Lourenzo de BarxacovaSanlou<rEnho ∂e∫arQa<kO∫a
San Lourenzo de FustànsSanlou<rEnho ∂efuS<taMS
San Lourenzo de MorañaSanlou<rEnho ∂emo<raNa
San Lourenzo de NogueiraSanlou<rEnho ∂eno<Ÿeira,
§-en-
San Lourenzo de OliveiraSanlou<rEnho ∂™oli<∫eira,
§-en-
San Lourenzo de PentesSanlou<rEnho ∂e<pEnteS
San Lourenzo de SiabalSanlou<rEnho ∂eSja<∫al, -Sia-
San Lourenzo de TrivesSanlou<rEnho ∂e<tri∫eS
San Mamede SaMma<mE∂e
San Mamede de BelazSaMma<mE∂e ∂e∫e<lah
San Mamede de CarnotaSaMma<mE∂e ∂ekar<nOta
San Mamede de FerreirosSaMma<mE∂e ∂efer<ReiroS
San Mamede de HedradaSaMma<mE∂e ∂™E<∂ra∂a,
∂e<-
San Mamede de LousadaSaMma<mE∂e ∂elou<Sa∂a
San Mamede de RibadullaSaMma<mE∂e ∂erRi∫a<∂uJa
San Mamede de TrivesSaMma<mE∂e ∂e<tri∫eS
San Mamede de UrròsSaMma<mE∂e ∂™ur<ROS
San Mamede do CarballalSaMma<mE∂e ∂okar∫a<Jal
San Mamede do CoutoSaMma<mE∂e ∂o<kouto
San Mamede do RìoSaMma<mE∂e ∂or<Rio
San Mamede dos ÁnxosSaMma<mE∂e ∂o<SaMQoS
San Martìn de ArroxoSaMmar<tin d™ar<RoQo
San Martìn de LùaSaMmar<tin de<lua
San Martìn de Neira de ReiSaMmar<tin de<neira ∂er<Rei
San Martìn de SuarnaSaMmar<tin deSu<arna, -<Swa-
San Martiño SaMmar<tiNo
San Martiño de AmaranteSaMmar<tiNo ∂™ama<rante
San Martiño de AnlloSaMmar<tiNo <∂™aNJo, ∂e<a-
San Martiño de AspereloSaMmar<tiNo ∂™aSpe<rElo
San Martiño de BerredoSaMmar<tiNo ∂e∫er<Re∂o
San Martiño de Calvos deSobrecamiño SaMmar<tiNo
∂e<kal∫ofi ∂eSo∫reka<miNo
55
San Martiño de CastroSaMmar<tiNo ∂e<kaStro
San Martiño de CondesSaMmar<tiNo ∂e<kOndeS
San Martiño de CorvelleSaMmar<tiNo ∂ekor<∫eJe
San Martiño de DuioSaMmar<tiNo ∂e<∂ujo
San Martiño de FerreirosSaMmar<tiNo ∂efer<ReiroS
San Martiño de GrouSaMmar<tiNo ∂e<Ÿrou
San Martiño de ManzanedaSaMmar<tiNo ∂emanha<ne∂a
San Martiño de MeanosSaMmar<ti<No ∂eme<anoS,
-<m™a-
San Martiño de MeisSaMmar<tiNo ∂e<mEiS
San Martiño de MondoñedoSaMmar<ti<No
∂emondo<Ne∂o
San Martiño de MoreirasSaMmar<ti<No ∂emo<reiraS
San Martiño de OleirosSaMmar<ti<No ∂™o<leiroS
San Martiño de OzònSaMmar<ti<No ∂™o<hoM
San Martiño de PaciosSaMmar<ti<No ∂e<pahjoS
San Martiño de PazòSaMmar<tiNo ∂epa<hO
San Martiño de PiñeiroSaMmar<ti<No ∂epi<Neiro
San Martiño de PorqueiraSaMmar<ti<No ∂epor<keira
San Martiño de Porto
SaMmar<ti<No ∂e<porto, §-<pO-
San Martiño do RealSaMmar<ti<No ∂orRe<al, -<R™al
San Mateo de OliveiraSaMma<teo ∂™oli<∫eira
San Miguel de BarcalaSaMmi<ŸEl de∫ar<kala
San Miguel de BidueiraSaMmi<ŸEl de∫idu<eira,
-<∂we-
San Miguel de CastroSaMmi<ŸEl de<kaStro
San Miguel de CoenceSaMmi<ŸEl deko<Enhe
San Miguel de NegradasSaMmi<ŸEl dene<Ÿra∂aS
San Miguel de Neira de ReiSaMmi<ŸEl de<neira ∂er<Rei
San Miguel de PresqueirasSaMmi<ŸEl depreS<keiraS
San Miguel de ReinanteSaMmi<ŸEl derRei<nante
San Miguel de SarandònSaMmi<ŸEl deSaran<doM
San Miguel de TabagònSaMmi<ŸEl deta∫a<ŸoM
San Miguel de VilapedreSaMmi<ŸEl de∫ila<pe∂re
San Miguel de VilarSaMmi<ŸEl de∫i<lar
San Miguel do CamiñoSaMmi<ŸEl doka<miNo
San Miguel do CampoSaMmi<ŸEl do<kampo
San Miguel do OuteiroSaMmi<ŸEl døou<teiro
San Millao SaMmi<Jao
San Paio Sam<pajo
San Paio de Abeleda Sam<pajo
∂™a∫e<lE∂a
San Paio de Araùxo Sam<pajo
∂™ara<uQo
San Paio de Bais Sam<pajo
∂e<∫aiS
San Paio de Senra Sam<pajo
∂e<SEMRa
San Pantaleòn das ViñasSampantale<on dafi<∫iNaS
San Pantaleòn de CabanasSampantale<on deka<∫anaS
San Pedro da TorreSam<pe∂ro ∂a<torRe
San Pedro das ViñasSam<pe∂ro ∂afi<∫iNaS
San Pedro de AncoradosSam<pe∂ro ∂™aMko<ra∂oS
San Pedro de BatallànsSam<pe∂ro ∂e∫ata<JaMS
San Pedro de BenquerenciaSam<pe∂ro ∂e∫EMke<rEnhja,
-∫eM-
San Pedro de CervantesSam<pe∂ro ∂eher<∫anteS
San Pedro de ErnesSam<pe∂ro <∂™ErneS, ∂e<E-
San Pedro de EumeSam<pe∂ro <∂eume
San Pedro de FroiànSam<pe∂ro ∂efro<jaM
San Pedro de LaroàSam<pe∂ro ∂elaro<a, -<røa
San Pedro de LosònSam<pe∂ro ∂elo<SoM
San Pedro de Mera
56
Sam<pe∂ro ∂e<mEra
San Pedro de Mor Sam<pe∂ro
∂e<mOr, §-or
San Pedro de MuroSam<pe∂ro ∂e<muro
San Pedro de NeiroSam<pe∂ro ∂e<neiro
San Pedro de Nòs Sam<pe∂ro
∂e<nOS
San Pedro de RibeiraSam<pe∂ro ∂erRi<∫eira
San Pedro de Rìo Sam<pe∂ro
∂er<Rio
San Pedro de SarandònSam<pe∂ro ∂eSaran<doM
San Pedro de VianaSam<pe∂ro ∂e∫i<ana, -<bja-
San Pedro de VilanovaSam<pe∂ro ∂e∫ila<nO∫a
San Pedro de ViveiroSam<pe∂ro ∂e∫i<∫eiro
San Pedro do IncioSam<pe∂ro ∂o<inhjo, <∂øi-
San Romàn SaMRo<maM
San Romàn de CervantesSaMRo<man deher<∫anteS
San Romàn de MontoxoSaMRo<man demon<toQo
San Romàn de ValeSaMRo<man de<∫ale
San Romàn de VilaestrofeSaMRo<man de∫ilaeS<trOfe,
-låeS-
San Romàn do MaoSaMRo<man do<mao
San Romao da RetortaSaMRo<mao ∂arRe<tOrta
San Romao de CamposSaMRo<mao ∂e<kampoS
San Sadurniño SaMSa∂ur<niNo
San Sadurniño de FroiànSaMSa∂ur<niNo ∂efro<jaM
San Salvador da PenaSaMSal∫a<∂or ∂a<pena
San Salvador de AsmaSaMSal∫a<∂or <∂™afima
San Salvador de BastavalesSaMSal∫a<∂or ∂e∫aSta<∫aleS
San Salvador de BùbalSaMSal∫a<∂or ∂e∫u<∫al
San Salvador de BudiñoSaMSal∫a<∂or ∂e∫u<∂iNo
San Salvador de CambaSaMSal∫a<∂or ∂e<kamba
San Salvador de CouzadoiroSaMSal∫a<∂or ∂ekouha<∂oiro
San Salvador de MouriscoSaMSal∫a<∂or ∂emou<riSko
San Salvador de MuxaSaMSal∫a<∂or ∂e<muQa
San Salvador de PadreiroSaMSal∫a<∂or ∂epa<∂reiro
San Salvador de PargaSaMSal∫a<∂or ∂e<parŸa
San Salvador de TebraSaMSal∫a<∂or ∂e<te∫ra
San Salvador do MaoSaMSal∫a<∂or ∂o<mao
San Silvestre de ArgasSaMSil<∫EStre <∂™arŸaS
San Simòn da CostaSaMSi<mon da<kOSta
San Tomé Santo<mE
San Tomé de Ancorados
Santo<mE ∂™aMko<ra∂oS
San Tomé de CanceladaSanto<mE ∂ekanhe<la∂a
San Tomé de GaiosoSanto<mE ∂eŸa<joSo
San Tomé de Insua Santo<mE
<∂™iMSwa, ∂e<i
San Tomé de LourenzàSanto<mE ∂elouren<ha, -En-
San Tomé de NogueiraSanto<mE ∂eno<Ÿeira
San Tomé de PiñeiroSanto<mE ∂epi<Neiro
San Tomé de RecaréSanto<mE ∂erReka<rE
San Trocado Santro<ka∂o
San Valentìn Sambalen<tiM
San Vicente de CastillònSambi<hEnte ∂ekaSti<JoM
San Vicente de FervenzasSambi<hEnte ∂efer<∫EnhaS
San Vicente de GondrameSambi<hEnte ∂eŸon<drame
San Vicente de LeiraSambi<hEnte ∂e<leira
San Vicente de ParadelaSambi<hEnte ∂epara<∂Ela
San Vicente de PenaSambi<hEnte ∂e<pena
San Vicente de TrigàsSambi<hEnte ∂etri<ŸaS
San Vicente do GroveSambi<hEnte ∂o<ŸrO∫e, §-en-
San Vicenzo de CurtisSambi<hEnho ∂e<kurtiS
San Vicenzo de FroiànSambi<hEnho ∂efro<jaM
58
San Vitoiro da MezquitaSambi<toiro ∂ameh<kita
San Vitoiro de Ribas deMiño Sambi<toiro ∂er<Ri∫afi
∂e<miNo
San Xes SaM<QeS
San Xes da Peroxa SaM<Qefi
∂ape<roQa
San Xes de Vilariño SaM<Qefi
∂e∫ila<riNo
San Xiàn de Insua SaMQi<an
<d™iMSwa, -<QjaM, ∂e<i-
San Xiàn de Sales SaMQi<an
de<SaleS, -<QjaM
San Xiao de Mos SaMQi<ao
∂e<mOS, -<Qjao
San Xiao de Naròn SaMQi<ao
∂ena<roM, -<Qjao
San Xiao de Tor SaM<Qjao
∂e<tor, -<Qjao
San Xiao de Vea SaMQi<ao
∂e<∫ea, -<Qjao
San Xiao do Camiño SaMQi<ao
∂oka<miNo, -<Qjao
San Xiao do Monte SaMQi<ao
∂o<monte, -<Qjao
San Xil de Carballo SaM<Qil
dekar<∫aJo
San Xoàn de Laìño SaMQo<an
dela<iNo, -<Qøan
San Xoàn de Lòuzara SaMQo<an
de<louhara, -<Qøan
San Xoàn de Moeche SaMQo<an
demo<Ece, -<Qøan, -<møE-
San Xoàn de MoreirasSaMQo<an demo<reiraS, -<Qøan
San Xoàn de Pena SaMQo<an
de<pena, -<Qøan
San Xoàn de Rìo SaMQo<an
der<Rio, -<Qøan
San Xoàn do Alto SaMQo<an
do<alto, -<Qøan, <døa-
San Xoàn do Campo SaMQo<an
do<kampo, -<Qøan
San Xosé de RibartemeSaMQo<SE ∂erRi∫ar<teme
San Xuliàn SaMQu<ljaM
San Xuliàn da VeigaSaMQu<ljan da<∫eiŸa
San Xuliàn de Vigo SaMQu<ljan
de<∫iŸo
San Xurxo SaM<QurQo
San Xurxo da MariñaSaM<QurQo ∂ama<riNa
San Xurxo de Asma SaM<QurQo
<∂™afima, ∂e<a-
San Xurxo de LourenzàSaM<QurQo ∂elouren<ha, -En-
San Xurxo de MoecheSaM<QurQo ∂emo<Ece, -<møE-
San Xurxo de Piquìn SaM<QurQo
∂epi<kiM
San Xurxo de Sacos SaM<QurQo
∂e<SakoS
San Xurxo de SalcedaSaM<QurQo ∂eSal<he∂a
San Xurxo de Vea SaM<QurQo
∂e<∫ea
San Xusto SaM<QuSto
San Xusto da ReposterìaSaM<QuSto ∂arRepoSte<ria
San Xusto de CabarcosSaM<QuSto ∂eka<∫arkoS
Sanamede do Monte
Sana<mE∂e ∂o<monte
Sancovade SaMko<∫a∂e
Sande <Sande
Sandiàs San<djaS, -di<aS
Sanguiñeda SaMgi<Ne∂a
Sanguiñedo SaMgi<Ne∂o
Sanguñedo SaMgu<Ne∂o
Sanìn Sa<niM
Santa Baia de BerredoSanta<∫aja ∂e∫er<Re∂o
Santa Baia de BùbalSanta<∫aja ∂e<∫u∫al
Santa Baia de CambaSanta<∫aja ∂e<kamba
Santa Baia de CastroSanta<∫aja ∂e<kaStro
Santa Baia de UrròsSanta<∫aja ∂™ur<ROS
Santa Cecilia de TrasancosSantahe<hilja ∂etra<SaMkoS
Santa Cilla do ValadouroSanta<hiJa ∂o∫ala<∂ouro
Santa Comba (Bande,Lobeira) Santa<komba
£ (Agolada, Lugo, Xallas)Santa<kOmba
Santa Comba de BértolaSanta<kOmba ∂e<∫Ertola
Santa Comba de CarnotaSanta<kOmba ∂ekar<nOta
Santa Comba de OrizònSanta<kOmba ∂™ori<hoM
Santa Comba do TrevoedoSanta<kOmba ∂otre∫o<e∂o,
-<∫øe-
Santa Cristina SantakriS<tina
Santa Cristina da Ramallosa
59
SantakriS<tina ∂aRama<JoSa,
§-OSa
Santa Cristina de AsmaSantakriS<tina <∂™afima,
∂e<a-
Santa Cristina de CobresSantakriS<tina ∂e<kO∫reS
Santa Cristina de FechaSantakriS<tina ∂e<fEca
Santa Cristina de ParadelaSantakriS<tina ∂epara<∂Ela
Santa Cristina de VeaSantakriS<tina ∂e<∫ea
Santa Cruz Santa<kruh
Santa Cruz da RabedaSanta<kru∆ ∂arRa<∫e∂a
Santa Cruz da RetortaSanta<kru∆ ∂arRe<tOrta
Santa Cruz de GrouSanta<kru∆ ∂e<Ÿrou
Santa Cruz de MoecheSanta<kru∆ ∂emo<Ece, -<møE-
Santa Cruz de MontaosSanta<kru∆ ∂emon<taoS
Santa Cruz de PargaSanta<kru∆ ∂e<parŸa
Santa Cruz de RibadullaSanta<kru∆ ∂erRi∫a<∂uJa
Santa Cruz de RubiacòsSanta<kru∆ ∂erRu∫ja<koS
Santa Cruz de VianaSanta<kru∆ ∂e∫i<ana, -<∫ja-
Santa Cruz do SaltoSanta<kru∆ ∂o<Salto
Santa Cruz do ValadouroSanta<kru∆ ∂o∫ala<∂ouro
Santa Eufemia do Monte
Santåeu<fEmja ∂o<monte
Santa Euxea Santåeu<Qea
Santa Locaia Santalo<kaja
Santa Locaia de PargaSantalo<kaja ∂e<parŸa
Santa Marìa da ArzùaSantama<ria ∂åar<hua
Santa Marìa de AltaSantama<ria <∂alta, ∂e<a-
Santa Marìa de CexoSantama<ria ∂e<heQo
Santa Marìa de FerroiSantama<ria ∂efer<ROi
Santa Marìa de LurdesSantama<ria ∂e<lur∂eS
Santa Marìa de ManànSantama<ria ∂ema<NaM
Santa Marìa de MelideSantama<ria ∂eme<li∂e
Santa Marìa de MonesSantama<ria ∂e<mOneS
Santa Marìa de NedaSantama<ria ∂e<ne∂a
Santa Marìa de OisSantama<ria <∂™OiS, ∂e<O-
Santa Marìa de SalcedaSantama<ria ∂eSal<he∂a
Santa Marìa de TraseirexaSantama<ria ∂etraSei<reQa
Santa Marìa de XeveSantama<ria ∂e<QE∫e
Santa Marìa do MaoSantama<ria ∂o<mao
Santa Marìa MaiorSantama<ria ma<jor
Santa Mariña Santama<riNa
Santa Mariña da Ponte
Santama<riNa ∂a<ponte
Santa Mariña de AlbànSantama<riNa ∂™al<∫aM
Santa Mariña de BrañasSantama<riNa ∂e<∫raNaS
Santa Mariña de LagostelleSantama<riNa ∂elaŸoS<teJe
Santa Mariña de LesaSantama<riNa ∂e<leSa
Santa Mariña de PescosoSantama<riNa ∂epeS<koSo
Santa Mariña de PresqueirasSantama<riNa ∂epreS<keiraS
Santa Mariña do CastroSantama<riNa ∂o<kaStro
Santa Mariña do Castro deAmarante Santama<riNa
∂™ama<rante
Santa Mariña do IncioSantama<riNa ∂o<inhjo, <∂øi-
Santa Mariña do MonteSantama<riNa ∂o<monte
Santa Marta de BabìoSanta<marta ∂e∫a<∫io
Santa Marta de FixòsSanta<marta ∂efi<QOS
Santa Marta de MeilànSanta<marta ∂emei<laM
Santa Marta de MoreirasSanta<marta ∂emo<reiraS
Santa Olaia de EsgosSantåo<laja <∂™EfiŸoS, ∂e<E-
Santa Sabiña SantaSa<∫iNa
Santa Sìa de Roma Santa<Sia
∂er<Roma
Santa Tegra de AbeledaSanta<tEŸra ∂™a∫e<lE∂a
60
Santa Uxìa de AsmaSantåu<Qia <∂™afima, ∂e<a-
Santa Xià de MonferoSanta<Qia ∂emoM<fEro
Santa Xusta de MorañaSanta<QuSta ∂emo<raNa
Santaballa Santa<∫aJa
Santaia de Rairiz San<taja
∂erRai<rih
Santalla San<taJa
Santalla de Agròn San<taJa
∂™a<ŸroM
Santalla de Alfoz San<taJa
∂™al<foh
Santalla de Arxemil San<taJa
∂™arQe<mil
Santalla de Bardaos San<taJa
∂e∫ar<∂aoS
Santalla de Bòveda de MeraSan<taJa ∂e<∫O∫e∂a ∂e<mEra
Santalla de Devesa San<taJa
∂ede<∫eSa
Santalla de Paradela San<taJa
∂epara<∂Ela
Santalla de Pena San<taJa
∂e<pena
Santalla de Rei San<taJa ∂er<Rei
Santalla de Toiriz San<taJa
∂etoi<rih
Santalla de VilausendeSan<taJa ∂e∫ilau<SEnde
Sante <Sante
Santeles San<teleS
Santiago San<tjaŸo
Santiago da Rabeda San<tjaŸo
∂arRa<∫e∂a
Santiago das Caldas San<tjaŸo
∂aS<kaldaS
Santiago de Acevo San<tjaŸo
∂™a<he∫o
Santiago de Arriba San<tjaŸo
∂™ar<Ri∫a
Santiago de CompostelaSan<tjaŸo ∂ekompoS<tEla
Santiago de Covelo San<tjaŸo
∂eko<∫Elo
Santiago de Gaioso San<tjaŸo
∂eŸa<joSo
Santiago de MondoñedoSan<tjaŸo ∂emondo<Ne∂o
Santiago de Ois San<tjaŸo
<∂™OiS, ∂e<O-
Santiago de RibartemeSan<tjaŸo derRi∫ar<teme
Santiago do Deàn San<tjaŸo
∂o∂e<aM, -<∂™aM
Santigoso Santi<ŸoSo
Santiorxo Santi<OrQo, -<tjO-
Santiso San<tiSo
Santiso de Vuituròn San<tiSo
∂e∫witu<roM
Santo Acisclo do ValadouroSantøa<hiSklo ∂o∫ala<∂ouro
Santo Adrao de LourenzàSantøa<∂rao ∂elouren<ha,
-En-
Santo Adriàn de CastroSantøa∂ri<an de<kaStro
Santo André Santøan<dre
Santo André da RibeiraSantøan<dre ∂arRi<∫eira
Santo André de BoimenteSantøan<dre ∂e∫oi<mEnte
Santo André de Castro
Santøan<dre ∂e<kaStro
Santo André de CesarSantøan<dre ∂ehe<Sar
Santo André de ChamosoSantøan<dre ∂eca<moSo
Santo André de ComesañaSantøan<dre ∂ekome<SaNa
Santo André de LogaresSantøan<dre ∂elo<ŸareS
Santo André de ParadelaSantøan<dre ∂epara<∂Ela
Santo André de PenosiñosSantøan<dre ∂epeno<SiNoS
Santo André de VeaSantøan<dre ∂e<∫ea
Santo Antolìn Santøanto<liM
Santo Estevo SantøeS<te∫o
Santo Estevo de BudiñoSantøeS<te∫o ∂e∫u<∂iNo
Santo Estevo de FarnadeirosSantøeS<te∫o ∂efarna<∂eiroS
Santo Estevo de FolgosaSantøeS<te∫o ∂efol<ŸoSa
Santo Estevo de NòvoaSantøeS<te∫o ∂e<nO∫oa
Santo Estevo de RececendeSantøeS<te∫o ∂erRehe<hende
Santo Estevo de Ribas deMiño SantøeS<te∫o
∂er<Ribafi ∂e<miNo
Santo Estevo de Ribas de SilSantøeS<te∫o ∂er<Ri∫afi ∂e<Sil
Santo Estevo do Castro deAmarante SantøeS<te∫o
∂o<kaStro ∂™ama<rante
Santo Estevo do MatoSantøeS<te∫o ∂o<mato
61
Santo Eusebio da PeroxaSantøeu<SE∫jo ∂ape<roQa
Santo Ourente de EntìnsSantøou<rEnte ∂en<tiMS,
§-<ren-
Santoalla do Monte Santo<aJa
∂o<monte, -<tøa-
Santurxo San<turQo
Sanxenxo SaM<QEMQo
Sar <Sar
Sarandòs Saran<doS
Sarces <SarheS
Sardiñeiro Sar∂i<Neiro
Sàrdoma <Sar∂oma
Sargadelos SarŸa<∂EloS
Sariña Sa<riNa
Sarreaus SarRe<auS, -<R™a-
Sarria <SarRja
Sas de Penelas <Safi ∂epe<nElaS
Sas do Monte <Safi ∂o<monte
Sasdònigas Safi<∂OniŸaS
Satrexas Sa<treQaS
Savane Sa<∫ane
Saviñao Sa∫i<Nao
Saxamonde SaQa<monde
Seadur S™a<∂ur, Sea-
Seara Se<ara, <S™a-
Seavia Se<a∫ja, <S™a-
Seceda Se<he∂a
Sedes <Se∂eS
Segàn Se<ŸaM
Segovia Se<ŸO∫ja
Següìn Se<ŸwiM
Seira <Seira
Seirò Sei<rO
Seivane de Vilarente Sei<∫ane
∂e∫ila<rEnte
Seixadas Sei<Qa∂aS
Seixalbo Sei<Qal∫o
Seixas <SeiQaS
Seixido Sei<Qi∂o
Seixo <SeiQo
Seixòn Sei<QoM
Seixosmil SeiQofi<mil
Sela <SEla
Sello <SeJo
Senande Se<nande
Sendelle Sen<deJe
Señorìn SeNo<riM
Senra <SEMRa
Seoane Seo<ane, Seøa-
Seoane da Pregaciòn Seo<ane
∂apreŸa<hjoM, Seøa-
Seoane de Arcos Seo<ane
<∂™arkoS, Seøa-, ∂e<a-
Seoane de Argas Seo<ane
<∂™arŸaS, Seøa-, ∂e<a-
Seoane de Oleiros Seo<ane
∂™o<leiroS, Seøa-
Seoane Vello Seo<ane <∫EJo,
Seøa-
Seoane do Courel Seo<ane
∂okou<rEl, Seøa-
Sequeiro Se<keiro
Sequeiros Se<keiroS
Ser <SEr
Serantes Se<ranteS
Serén Se<rEM
Serés Se<reS
Sergude Ser<Ÿu∂e
Serode Se<rO∂e
Serramo Ser<Ramo
Serres <SErReS
Servoi Ser<∫oi
Sésamo <SESamo
Sestaio SeS<tajo
Sesto <SESto
Setados Se<ta∂oS
Setecoros SEte<koroS, Se-
Seteventos SEte<∫EntoS, Se-
Sevane Se<∫ane
Sever Se<∫er
Sexo <SeQo
Siador Sja<∂or, Sia-
Sigràs Si<ŸraS
Sil <SilSilàn Si<laM
Silleda Si<JE∂a
Sillobre Si<JO∫re
Silva <Sil∫a
Silvarredonda Sil∫arRe<∂onda
Silvarrei Sil∫ar<Rei
Silvela Sil<∫Ela
Simes <SimeS
Sindràn Sin<draM
Siòs Si<OS, <SjOS
Sirgal Sir<Ÿal
Sirgueiros Sir<ŸeiroS
Sirviàn Sir<∫jaM, -∫i<aM
Sìsamo <SiSamo
Sisàn Si<SaM
Sismundi Sifi<mundi
Sisoi Si<Soi
Sistallo SiS<taJo
Sistìn SiS<tiMSisto <SiStoSixirei SiQi<rei
Soandres So<andreS, <Søa-
Soaserra Soa<SErRa
Sober So<∫Er
Sobrada So<∫ra∂a
62
Sobrada de Aguiar So<∫ra∂a
∂™aŸi<ar, -<Ÿjar
Sobradelo So∫ra<∂Elo
Sobrado So<∫ra∂o
Sobrado de Picato So<∫ra∂o
∂epi<kato
Sobrado do Bispo So<∫ra∂o
∂o<∫iSpo
Sobràn So<∫raM
Sobrecedo So∫re<he∂o
Sobreda So<∫re∂a
Sobreganade So∫reŸa<na∂e
Sobreira So<∫reira
Soengas So<EMgaS, <SøE-
Soesto So<eSto, <Søe-
Soexo So<eQo, <Søe-
Sofàn So<faM
Solbeira Sol<∫eira
Solbeira de Limia Sol<∫eira
∂e<limja
Solobeira Solo<∫eira
Somede So<me∂e
Somoza So<moha
Somozas So<mohaS
Son <SoM, §<SOM
Soñar So<Nar
Soñeiro So<Neiro
Sorga <SOrŸa
Sorribas Sor<Ri∫aS
Sorrizo Sor<Riho
Soutadoiro Souta<∂oiro
Soutelo Sou<tElo
Soutipedre Souti<pE∂re
Souto <Souto
Souto de Ferradal <Souto
∂eferRa<∂al
Souto de Limia <Souto
∂e<limja
Souto de Torres <Souto
∂e<torReS
Soutochao Souto<cao
Soutolobre Souto<lO∫re
Soutolongo Souto<loMgo
Soutomaior Soutoma<jor
Soutomel Souto<mEl
Soutomerille Soutome<riJe
Soutopenedo Soutope<ne∂o
Soutordei Soutor<∂ei
Soutullo Sou<tuJo
Suar Su<ar, <Swar
Sucastro Su<kaStro
Sucira Su<hira
Suegos <SwEŸoS, Su<E-
Sueiro Su<eiro, <Swei-
Suevos <SwE∫oS, Su<E-
Suido Su<i∂o, <Swi-
Sumio <Sumjo
Sumoas Su<mOaS
Suñide Su<Ni∂e
63
Tabagòn ta∫a<ŸoM
Tabazoa de Hedroso ta∫a<hoa
∂™E<∂roSo, ∂e<-
Tabazoa de Umoso ta∫a<hoa
∂™u<moSo
Tabeaio ta∫e<ajo, -<∫™a-
Tabeiròs ta∫ei<rOS
Taboada ta∫o<a∂a, -<∫øa-
Taboada dos Freires ta∫o<a∂a
∂oS<freireS, -<∫øa-
Taboadela ta∫øa<∂Ela, -∫oa-
Taboadelo ta∫øa<∂Elo, -∫oa-
Taboexa ta∫o<eQa, -<∫øe-
Taboi ta<∫Oi
Taborda ta<∫or∂a
Tal <tal
Tàllara <taJara
Tallo <taJo
Tamagos ta<magoS
Tamaguelos tama<ŸEloS
Tamallancos tama<JaMkoS
Tambre <tambre
Tameiga ta<meiŸa
Tameiròn tamei<roM
Tàmoga <tamoŸa
Tapia <tapja
Taragoña tara<ŸoNa
Taràs ta<raS
Tardade tar<∂a∂e
Tarrìo tar<Rio
Tebra <te∫ra
Teilàn tei<laM
Teis <teiS
Teivilide tei∫i<li∂e
Teixeira tei<Qeira
Teixeiro tei<Qeiro
Teixido tei<Qi∂o
Tella <teJa
Temes <temeS
Temple <temple
Tenorio te<nOrjo
Teo <teo
Terra Chà tErRa<ca
Terra de Caldelas <tErRa
∂ekal<dElaS
Terra de Celanova <tErRa
∂ehEla<nO∫a, -he-
Terra de Lemos <tErRa
∂e<lEmoS
Terra de Melide <tErRa
∂eme<li∂e
Terra de Montes <tErRa
∂e<monteS
Terra de Soneira <tErRa
∂eSo<neira
Terra de Trives <tErRa
∂e<tri∫eS
Terroso ter<RoSo, tE-
Testeiro teS<teiro
Texòs te<QOS
Tibiàs ti<∫jaS, -∫i<aS
Tines <tineS
Tintores tin<toreS
Tiobre ti<O∫re, <tjO-
Tioira ti<oira, <tjo-
Tiràn ti<raM
Tirimol tiri<mOl
Toba <tO∫a
Toedo to<E∂o, <tøE-
Toén to<EM, <tøEM
Toiràn toi<raM
Toiriz toi<rih
Toldaos tol<daoS
Tomeza to<mEha
Tomiño to<miNo
Tomonde to<monde
Toques <tOkeS
Tor <tor
Toràn to<raM
Toràs to<raS
Torbeo tor<∫eo
Torcela tor<hEla
Tòrdea <tOr∂™a, -ea
Tordoia tor<∂Oja
Torea to<rea
Torés to<reS
Torible to<ri∫le
64
†
Torneiros tor<neiroS
Torno <tOrno
Toro <tOro
Torre <torRe
Torres <torReS
Torroso tor<RoSo
Tortes <tOrteS
Tortoreos torto<reoS
Tosende to<SEnde
Toubes <tou∫eS
Touriñàn touri<NaM
Touro <touro
Touròn tou<roM
Toutòn tou<toM
Touville tou<∫iJe
Touza <touha
Toxos Outos <toQo <SoutoS,
toQo<SoutoS
Traba <tra∫a
Trabada tra<∫a∂a
Trabancas tra<∫aMkaS
Trabazos tra<∫ahoS
Trado <tra∂o
Trapa <trapa
Tras do Hospital <trafi
∂øOSpi<tal
Trasalba tra<Sal∫a
Trasancos tra<SaMkoS
Trasanquelos traSaM<kEloS
Trasariz traSa<rih
Trascastro traS<kaStro
Trasestrada traSeS<tra∂a
Trasliste trafi<liSte
Trasmañò trafima<NO
Trasmiras trafi<miraS
Trasmonte trafi<monte
Trasparga traS<parŸa
Traspielas traS<pjElaS
Trazo <traho
Trelle <treJe
Tremoedo tremo<e∂o, -<møe-
Treos <treoS
Trepa <trepa
Trez <treh
Triabà tria<∫a, trja-
Triacastela triakaS<tEla, trja-
Tribàs tri<∫aS
Triòs tri<OS
Trives <tri∫eS
Troàns tro<aMS
Trobe <trO∫e
Trobo <trO∫o
Troitosende troito<SEnde
Tronceda tron<he∂a
Tui <tui
Tuimil tui<mil, twi-
Turces <turheS
Tuxe <tuQe
65
Úbeda <u∫e∂a
Ucelle u<heJe
Ulla <uJa
Ulloa u<JOa
Uma <uma
Umia <umja
Untes <unteS
Urdilde ur<∂ilde
Uriz u<rih
66
¨
Val <bal
Val de Sangorza <bal
deSaM<gOrha
Val de Xestoso <bal deQeS<toSo,
-QE-
Val do Carrio <bal do<karRjo
Val do Dubra <bal do<∂u∫ra
Valadares bala<∂areS
Valadouro bala<∂ouro
Valboa bal<∫oa
Valcarrìa balkar<Ria
Valdanta bal<danta
Valdeorras balde<orRaS, -<d™o-
Valdìn bal<diM
Valdomar baldo<mar
Valdoviño baldo<∫iNo
Vale <bale
Valeixe ba<leiQe
Valencia do Sil ba<lEnhja
∂o<Sil
Valenza ba<lEnha
Valenzà balen<ha, -En-
Vales <baleS
Valga <balŸa
Valiñas ba<liNaS
Vallo <baJo
Valonga ba<loMga
Valongo ba<loMgo
Valverde bal<∫er∂e
Vaos <baoS
Varelas ba<rElaS
Vascòs baS<kOS
Veascòs beaS<koS, b™a-
Vedra <bE∂ra
Vedro <bE∂ro
Veiga <beiŸa
Veiga de Cascallà <beiŸa
∂ekaSka<Ja
Veiga de Forcas <beiŸa
∂e<forkaS
Veiga de Logares <beiŸa
∂elo<ŸareS
Veigue <beiŸe
Velle <beJe
Velouzàs belou<haS
Venceàns benhe<aMS, -<h™a-
Vences <bEnheS
Ventìn ben<tiM
Ventosa ben<toSa, §-OSa
Ventosela bento<SEla
Ventoxo ben<toQo
Ver <ber
Veral be<ral
Verdes <ber∂eS
Verdìa ber<∂ia
Verducido ber∂u<hi∂o
Verea be<rea
Verìn be<riM
Verìs be<riS
Viàn bi<aM, <bjaM
Viana bi<ana, <bja-
Viana do Bolo bi<ana ∂o<∫olo,
<bja-
Viascòn bjaS<koM, bia-
Vicedo bi<he∂o
Viceso bi<heSo
Vicinte bi<hinte
Vidal bi<∂al
Vidàn bi<∂aM
Vide <bi∂e
Vide de Miño <bi∂e ∂e<miNo
Videferre bi∂e<fErRe
Vieiro bi<eiro, bje-
Vigo <biŸo
Vila <bila
Vila de Abade <bila ∂™a<∫a∂e
Vila de Cruces <bila ∂e<kruheS
Vila de Mouros <bila
∂e<mouroS
Vila de Rei <bila ∂er<Rei
Vilabade bila<∫a∂e
Vilaboa bila<∫oa
Vilabol de Suarna bila<∫Ol
deSu<arna, -<Swa-
Vilacaiz bila<kaih
Vilacampa bila<kampa
Vilachà bila<ca
67
√
Vilachà de Mera bila<ca
∂e<mEra
Vilachambre bila<cambre
Vilacova bila<kO∫a
Viladavil bila∂a<∫il
Viladequinta bila∂e<kinta
Viladesuso bila∂e<SuSo
Viladonelle bila∂o<neJe
Viladonga bila<∂oMga
Vilaescura bilåeS<kura
Vilaesteva bilåeS<te∫a
Vilaesteva de HerdeirosbilåeS<te∫a ∂™Er<∂eiroS,
∂er-
Vilafiz bila<fih
Vilaformàn bilafor<maM
Vilaframil bilafra<mil
Vilagarcìa bilaŸar<hia
Vilagarcìa de ArousabilaŸar<hia ∂™a<rouSa
Vilaicente bilai<hEnte
Vilaiz bi<laih
Vilalba bi<lal∫a
Vilaleo bila<leo
Vilalle bi<laJe
Vilalonga bila<loMga
Vilalpape bilal<pape
Vilalvite bilal<∫ite
Vilamaior bilama<jor
Vilamaior da Boullosa bila-
ma<jor ∂a∫ou<JoSa
Vilamaior de Caldelas bila-
ma<jor ∂ekal<dElaS
Vilamaior de Negralbilama<jor ∂ene<Ÿral
Vilamaior do Val bilama<jor
∂o<∫al
Vilamane bila<mane
Vilamarìn bilama<riM
Vilamartìn de Valdeorrasbilamar<tin de∫alde<orRaS,
-<d™o-
Vilamartìn Pequenobilamar<tim pe<keno
Vilamateo bilama<teo
Vilambràn bilam<braM
Vilameà bilame<a, -<m™a
Vilameà de Ramiràs bilame<a
∂erRami<raS, -<m™a
Vilameàn bilame<aM, -<m™aM
Vilamelle bila<meJe
Vilameñe bila<meNe
Vilamerelle bilame<reJe
Vilamor bila<mor
£ (Toques) bila<mOr
Vilamoure bila<moure
Vilamourel bilamou<rEl
Vilaño bi<laNo
Vilanova bila<nO∫a
Vilanova de Arousa bila<nO∫a
∂™a<rouSa
Vilanova de Santiso bila<nO∫a
∂eSan<tiSo
Vilanova de Valdeorrasbila<nO∫a ∂e∫alde<orRaS,
-<d™o-
Vilanova dos Infantesbila<nO∫a ∂oSiM<fanteS
Vilantime bilan<time
Vilanuìde bila<nwi∂e, -nu<i-
Vilanuñe bila<nuNe
Vilaoudriz bilåou<∂rih
Vilaouruz bilåou<ruh
Vilapedre bila<pe∂re
Vilapena bila<pena
Vilapene bila<pene
Vilapoupre bila<poupre
Vilapùn bila<puM
Vilaquinte bila<kinte
Vilar bi<lar
Vilar da Cuìña bi<lar
∂a<kwiNa, -ku<i-
Vilar de Astrés bi<lar ∂™aS<treS
Vilar de Barrio bi<lar ∂e<∫arRjo
Vilar de Cabalos bi<lar
∂eka<∫aloS
Vilar de Cerreda bi<lar
∂eher<Re∂a
Vilar de Cervos bi<lar
∂e<hEr∫oS
Vilar de Condes bi<lar
∂e<kOndeS
Vilar de Donas bi<lar ∂e<∂OnaS
Vilar de Infesta bi<lar
∂™iM<fESta
Vilar de Lebres bi<lar ∂e<lE∫reS
Vilar de Lor bi<lar ∂e<lOr
Vilar de Ordelles bi<lar
∂™or<∂eJeS
Vilar de Ortelle bi<lar
∂™or<teJe
Vilar de Rei bi<lar ∂er<Rei
Vilar de Santos bi<lar
∂e<SantoS
Vilar de Sarria bi<lar ∂e<SarRja
Vilar de Vacas bi<lar ∂e<∫akaS
Vilaragunte bilara<Ÿunte
Vilarbasìn bilar∫a<SiM
Vilarbuxàn bilar∫u<QaM
Vilardà bilar<∂a
Vilardecàs bilar∂e<kaS
68
Vilardemilo bilar∂e<milo
Vilardevòs bilar∂e<∫OS
Vilareda bila<rE∂a
Vilarello bila<reJo
Vilarello da Cota bila<reJo
∂a<kOta
Vilares bi<lareS
Vilariño bila<riNo
Vilariño de Conso bila<riNo
∂e<koMSo
Vilariño Frìo bila<riNo <frio
Vilarmaior bilarma<jor
Vilarmao bilar<mao
Vilarmeao bilarme<ao, -<m™ao
Vilarmel bilar<mEl
Vilarmide bilar<mi∂e
Vilarmosteiro bilarmoS<teiro
Vilaronte bila<ronte
Vilarpandìn bilarpan<diM
Vilarpunteiro bilarpun<teiro
Vilarraso bilar<RaSo
Vilarromaris bilarRo<mariS
Vilarrube bilar<Ru∫e
Vilarrubìn bilarRu<∫iM
Vilartelìn bilarte<liM
Vilarxoàn bilarQo<aM, -<QøaM
Vilasantar bilaSan<tar
Vilasante bila<Sante
Vilaseca bila<Seka
Vilaseco bila<Seko
Vilaseco da Serra bila<Seko
∂a<SErRa
Vilaselàn bilaSe<laM
Vilasobroso bilaSo<∫roSo
Vilasouto bila<Souto
Vilaspasantes bilaSpa<SanteS
Vilaster bilaS<tEr
Vilastose bilaS<toSe
Vilatàn bila<taM
Vilatuxe bila<tuQe
Vilaùxe bila<uQe
Vilavella bila<∫EJa
Vilaver bila<∫Er
Vilaxuste bila<QuSte
Vilaza bi<laha
Vileiriz bilei<rih
Vilela bi<lEla
Vilelos bi<lEloS
Villalba bi<Jal∫a
Villestro bi<JEStro
Viloalle bilo<aJe, -<løa-
Viloìde bilo<i∂e, -<løi-
Viloira bi<loira
Vilouchada bilou<ca∂a
Vilouriz bilou<rih
Vilouta bi<louta
Vilouzàn bilou<haM
Vimianzo bi<mjanho
Vimieiro bimi<eiro, -<mje-
Viña <biNa
Vincios <binhjoS
Viñoàs biNo<aS, -<NøaS
Viñòs bi<NOS
Vinseiro biM<Seiro
Viòs bi<OS, <bjOS
Virìs bi<riS
Virxe do Camiño <birQe
∂oka<miNo
Visantoña biSan<toNa
Visma <bifima
Viso <biSo
Vista Alegre biSta<lEŸre, <biSta
a<lEŸre
Vista Fermosa <biSta fer<moSa,
§-OSa
Visuña bi<SuNa
Vitiriz biti<rih
Vitre <bitre
Viveiro bi<∫eiro
Viveirò bi∫ei<rO
Vivente bi<∫Ente
Vixoi bi<Qoi
Vizoño bi<hoNo
Xacebàns Qahe<∫aMS
Xagoaza QaŸo<aha, -<Ÿøa-
Xallas <QaJaS
Xallas de Castriz <QaJafi
∂ekaS<trih
Xanceda Qan<he∂a
Xanza <Qanha
Xares <QareS
Xava <Qa∫a
Xavestre Qa<∫EStre
Xaviña Qa<∫iNa
Xaxàn Qa<QaM
Xende <QEnde
Xendive Qen<di∫e
Xerdiz Qer<∂ih
Xermade Qer<ma∂e
Xermar Qer<mar
Xermeade Qerme<a∂e, -<m™a-
Xesta <QESta
Xesteda QeS<te∂a, QE-
Xestosa QeS<toSa, QE-
Xestoso QeS<toSo, QE-
Xeve <QE∫e
Xià Qi<a, <Qja
Xiàn <Qi<aM, <QjaM
Xil <QilXinzo <Qinho
Xinzo de Limia <Qinho ∂e<limja
Xirazga Qi<ra∆Ÿa
Xironda Qi<ronda
Xistral QiS<tral
Xobre <QO∫re
Xoibàn Qoi<∫aM
Xornes <QOrneS
Xove <QO∫e, §<Qo-
Xuances Qu<anheS, <Qwa-
Xubia <Qu∫ja
Xubial Qu<bjal
Xudàn Qu<∂aM
Xuño <QuNo
Xunqueira QuM<keira
Xunqueira de AmbìaQuM<keira ∂™am<bia
Xunqueira de EspadanedoQuM<keira ∂eSpa∂a<Ne∂o
Xunqueiras QuM<keiraS
Xurenzàs Quren<haS
Xustàns QuS<taMS
Xustàs QuS<taS
Xuvencos Qu<∫EnkoS
70
≈
Zamàns ha<maMS
Zamora ha<mOra
Zanfoga haM<fOŸa
Zaparìn hapa<riM
Zapeaus hape<auS, -<p™a-
Zarracòs harRa<koS
Zas <haS
Zas de Rei <hafi ∂er<Rei
Zobra <hO∫ra
Zolle <hoJe
Zoò ho<o, <ho
Zorelle ho<reJe
Zos <hOS
71
Ω
Índice
I. IntroduciònTOPÓNIMOS E ORALIDADE
QUE FONETICA?QUE GALEGO?
ERRATAS, ERROS, DUBIDAS E CRITICAS
II. Pronuncia da lingua galegaTÁBOAS 1-11
DURACIÓN DAS VOGAIS
VOGAIS INACENTUADAS SEMI-ABERTAS
REDUCIÓN DE SECUENCIAS DE VOGAIS IGUAIS
SÍLABAS TRABADAS EN NASAL OU LATERAL
DITONGOS, HIATOS E SECUENCIAS HETEROFÓNICAS
OUTRAS SECUENCIAS HETEROFÓNICAS
SONORIZACIÓNS
YEÍSMO
VIBRADO E VIBRANTE
GRUPOS CONSONÁNTICOS CULTOS
SECUENCIAS DE NASAIS
TAXOFONÍA MENOR
III. Pronuncia dos topònimos galegosMETODOLOXÍA ADOPTADA
QUE TOPÓNIMOS?CONSULTA DO DICIONARIO
REGRAS PARA PRONUNCIA-LOS TOPÓNIMOS CON ARTIGO
Agradecementos
Bibliografìa
DICIONARIO DE PRONUNCIA DOS MACROTOPÓNIMOS GALEGOS
3
5
15
17
19
21