,, ' ' ı

ı j L

L j\ : ı :

ı lo -.:; :ı

. ~:;m: ms

V

CEVDET BAYBURTLUOGLU

için Yazalar ••• •

Essays in Honour;

of V

CEVDET BA YBURTLUOGLU

EDiTÖRLER/EDITED BY

Coşkun ÖZGÜNEL

Orhan BiNGÖL

Vedat iDiL

Seyhan DORUK

Kutalmış GÖRKAY

Musa KADIOGLU

homer ki tabevi

[ k-6

·.-.. :· . . , ;' ~ - .....

ISBN 975-8293-17-6

Cevdet Bayburtluoğlu İçin Yazılar •!• Essays in Ho no ur of Cevdet Bayburtluoğlu

Derleyenler /Edi tors Coşkun Özgünel Orhan_ Bingöl Vedat Idil Seyhan Doruk Kutalmış Görkay Musa Kadıoğlu

Kapak Zeynep Yürekli

Ofset hazırlık Engin Terim Şengül Terim

Baskı Yapım Ofset

Türkçe l. Basım 2001

© Homer Ki tabevi ve Yayıncılık Ltd. Şti.

Bu eserin tüm yayın haklan saklıdır. Tanı um için yapılacak kısa alıntılar dışında yayımcının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz.

Homer Ki tabevi ve Yayıncılık Ltd. Şti. Yeniçarşı Cad. No: 28/ A Galatasaray 80050 İstanbul Tel:" (0.212) 249 59 02 • (0.212) 292 42 79 Faks: (0.212) 251 39 62 e-mail: homerk.itabevi@superonline.ccm

Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen

E. Öz tepe, A Gül Akalın, T. Gürdal, H. Öztan er, Ç. Özbek, Ç. Gençler, S. Ayberk ve S. Sezer' e teşekkür ederiz.

vi

İÇİNDEKİlER/CONTENTS

CEVDET BAYBURTLUOGLU'NUN YAYINLARI

BIBLIOORAPHY CEVDET BAYBURTLUOCLU ········------- --·-·-------------------------·- ········-------------····· ·········-------------- viii

Ekrem -Akurgal Cevdet_Bayburtluoğlu'nun Anadolu Arkeolojisine Katkıları ·····-···--········ ------·············-·- ··-··········· 1

Melih Arslan Kapadokya Krallığı Kaman D rahmi D efinesi .......... . ....... ............ . ... .... .......... .................... . . ... 2

Cevat Başaran Pa:ion'dan İki Gladyatör Steli ····················· -········-······· -- ·-·-· --· ········-···· ······ ···· ··················· ·························· .. .... 19

~ ezahat Baydur . . Imparator Kültü ve Tarsus -··--·-·······-·-·-·------·-···-···-----------·-········---·-·-··--·--·-----·-········--·-·--·····--·····-----·-·----·----- 25

Orhan Bingöl The Frieıe and Dentil on Early Ionic Column Arch itecture -· ·············-····· ················ .. .. .......... 32

~ .

Jürgen Borchhardt Das Anathem d es xssbeze 1 n6pno:t; inTlos (TL25) ............................. ........ .... ........ ..... .................. .. 35

Francesco D'Andria Hekate a Hiearapolis di Frigia ·····--------- --·-·· ·····---------············-····-----·-············-···-··-·--·---- --··-···-·-·········-···-·---· 51

Adnan Diler Ein Opferstock in Kaunos ···---····-·--·--···--····---·-·-·---···-······- ·•········-·-··-·--- ···-·-··-·-·-······-·-····--··---·····-········-·-·-···-···---·-·--- 5 9

Seyhan Donık Antik Çağ Yapıları nda Ahşap Kullanımı ........... . ............ .................................. 71

RefikDuru Batı Anadolu'da Neolitik . ..... ......... . . .. ............. . . .. .. ............ . ·--················ ······ .. .... 78

CevatErder Conservation of Cultural Property and Identity ·····--·-·-····---------···-···-···----------·-·-----·-······-·----·-···-·· 89

Sedat Erkut Bolu ve Çevresinin M.Ö. II. Binyıldalü Durumu ....... ...... --·-·- -· ········· ·······----·-· ... ..... ... ....... ..... 92

Emel Erten İçel Müzesi Kolleksiyonundan Cam Bardaklar ... . ................. ... . ........................... . . .... 96

Kııtalinış Görkay A Laconian Cup from Daskyleion ....... ····--·-···········-·--·--·-- -··········-· -···------·-·-············· ······ ·······-·······-·-·····--·- 104

Cengiz Işık Zur Funktion der Bekrönungsfragmente aus Ka u n os -----------··-······--····-----·------· ·······-·-···--·-----·--·-·· 1 l 6

Fahri Işık Zur Enistehung der Pfeilergraber in Lykien ... . ........ . -- .. ....................... 123

İÇİNDEKİL E R

Havva Işkan Ein Römisches Por tratfragment aus Patara . . ........... .... ........... .. . ................................ .. .. .. ... 132

Fügen İlter Korun (a) mayan Bir Kültür Varlığımız: Kula - Meryem Ana (Theotoku) Kilisesi ve Ahşap Kapısı .......................................................................... 139

Musa Kadıoğlu Zwei korinthische Kapitelle aus Nysa am Maander ... ............... ........... ...................................... 156

Deniz Kaptan Hamamlar, Hidroterapi ve Likya Üzerin e Notlar ...... . . ............................. ................... .. ... 162

. /! Alptekin Oransay -r Arykanda' d_an Bir Grup Kurşun Sır lı Seramik ............. - ..... - ........ .................... - ...................................................... ı 71

Ali Duran Ocal Deterioration of Archaeological Environment in the Eastero Mediterranean .... 179

S. Yıldız Ötük.en Myra-Demre Nikolaos Kilisesi opus sectile Yer Döşemesi ve Kazıda Ortaya Çıkan opus sectile Bulunmlar ..................... - ................ ........... ........ ....... .... .................. .. ......... 182

A Coşkun Özgüuel Gülpınar, Apollon Smintheus Tapınağı Girland ve Boğa Betimlemeli Sütun Taroburları ........

Urs Peschlow Die Kirche von Tersane auf Kekova Adası:

Überlegun gen zum Lykischen Kirchenbau

Turgut Saner

. ...... 190

.................. ..................................... .................................... 197

Arykanda Nekropolünde 5 Numaralı Mezar (Aristainete Mezarı ) ........ ................................. .. 209

Tiıomas G. Schattner Eine Spatprotogeometrische Amphora aus Ka rien .............................................................................. ................ 223

Brigitte Freyer-Schauenburg Zu Einem Samiseh en Kybelerelief .... ........ ... : .................... ............................................................... ............ ................................ 228

A Tolga Tek Arykanda Kazılannda Bulunan Bir Myra Sikkesi ......... .............. ................... ...... .................... .. ........................ 238

AhmetÜnal Batı Cephesinde Ne Var Ne Yok? Miken-Anadolu ve Ab]].iyawa-Aka İlişkilerinde Son Durum .................................................................. 244

Hubertus von Gall Die Löwen bilder d es Büyük Arslan Taş und des Zerbrochenen Löwengrabes (Yılan taş) in Phrygien .................. .... ....... ............................................................................... ............................................................................... 257

vii

ARYKANDA'DA.N BİR GRUP KURŞUN SIRli SERAMİ.K$

Alptekin Oransay, Eskişehir

Antik Lykia bölgesinin doğu kesiminde , modern Elmalı - Finike karayolunun 35. km. 'sinde bulunan Arykanda kentinde 1971 yılından bu yana Prof. Dr. CevdetBayburt­luoğlu başkanlığında sürdürülen kazılar son yıllarda kentin erken dönem yerleşimleri ­

nin ortaya çıkarılması amacıyla akropole kayclınlmıştır. Buradaki çalışmalar sırasında kentin Hellenistik- Erken Roma katmanlan hakkında kapsamlı bilgiler edinilmiştir. Seramik buluntular arasında en dikkat çekici gruplardan birisi de kıtrşun sırlı sera­miklerdir. Önceki yıllarda Yamaç Evleri (YE.), Yamaç Hamarnı (YI-L) ve Stadian gi­bi kentin farklı kesimlerinden yüzey buluntusu şeklinde ve dağınık olarak ele geçen az sayıdaki kurşun sırlı örnekler, 1998 yılından itibaren çalışmaların kaydınldığı He­lios tapınağı terasının doğusundaki kesimde (H.T.D.) belli bir kontekst içinde çok sa­yıda bulunmuştur . Kontekst verilerine dayanarak bu seramikler esas olarak geç Helle­nistik-Erken Roma dönemine tarihlendirilebilir. Daha çok doğu Akdeniz bölgesine özgü bir seramik grubu olarak kabul edilen kurşun sırlı seramikler adını, üzerine sürülen sırın içinde yüksek oranda bulunan kurşundan alır. Bu oran Matson tarafından yapılan Tarsus kurşun sırlılarının analizinde görüldü­ğü üzere % 65-67 civarına kadar ulaşabilmektedir1 • Sıı· lı seramik yapım bilgisinin Mezo­potamya kökenli olduğu göz önünde bulundurularak bu seramik türünün ilk ortaya çıktığı yerin kuzey Suriye olması gerektiği araşurmacılar tarafından kabul edilmektedir". Oldukça pahalı olan altın ve gümüş kapların daha ucuz taklitleri olarak piyasaya si.i­rüldüğü düşünülen bu kaplar yine de üretimin zor ve pahalı olması nedeniyle belirli bir süre ve az sayıda üretilebilmiştir3 . Ancak geniş bir alanda yapılan kazılarda ele geç- IJI

mesi bu kapların sevilere k kullanıldığını göstermektedir. Cicero'nun İ.Ö. l. yy. ortala-rında Rhosus'da ortaya çıktığını naklettiği ve "Rhosus Vazoları" olarak adlandırılan kaplara atfen bu tarih kurşun sırlı seramiklerin ortaya çıkış tarihi olarak kabul edil­mektedir4. Nitekim aynı dönemde Tarsus'da da bu seramik türünün üretimi yapılma-ya başlanmıştır5 • Tarsus'daki üretim, bu seramik türünün Anadolu'da tanınmasını ve kısa süre içind e yayılmasını sağlamıştır. Bundan sonra Batı Anadolu'da bazı kentler-.de bu serami:ğin üretimini gerçekleştiren atölyeler ortaya çıkınaya başlar. Çandarlı Notian ve Bergama'da yapılan kazılarda elde edilen üretim artıkları bu kentlerde kur-şun sırh seramik üretiminin olduğunu göstermiştir6 • Bunların dışında Smyrna7 ve Mytilene'de8 de atölye kalıntıları bulunmuştur. Labranda'da oldukça büyük miktarda kurşun- sırlı seramiğin ele geçmiş olmasına karşın burada bir atölyenin varolup olma-dığı ise henüz kesinlik kazanmış değildir9• Hellström'e göre buradaki kurşun- sırlılar Labranda'da değilse bile en azından Kariabölgesi içindeki yerel bir a tölyede üretile-rek buraya gelmiş olmalıdır10 . Gabelmann tam yeri saptanamayan atölyeyi bölgesel bir kapsamda ele alarak "Güneybatı Anadolu" atölyesi olarak adlandırrnışur11 • Anado-lu'da kurşun- sırlı seramik bulunan diğer merkezler arasında başta gelenleri Priene, -Efes, Myrina ve Kyme'dir. Buradaki buluntuların nerede üretilmiş olabileceği ise he-nüz kesin olarak ortaya konabiimiş değildir. Kuzey Batı Anadolu'da ise ağırlıklı ola-rak Güney P ... usya kökenli örneklere rastlanını ştir . Perge' de ise bulunan kalıp parçala-rı ve diğer üretim ale tleri ile burada en faal dönemini Augustus çağında yaşamış bir atölyenin varlığı tespit edilmiştir1 2 • Buluntu yerine ve süslemelerin stilistik incelemelerine dayanarak yapılan çalışmalar, _.ı\nadolu'daki atölyelerin üretimlerinin özellikle Augustus, Tiberius ve Claudius dö­nemlerinde yoğunlaştığını göstermiştir. Bu dönemden sonra kurşun- sırlı seramiğin

giderek popülaritesini kaybettiği ve eldeki buluntulara göre artık eskisi kadar yoğun

ARYJ<ANDA'DAN BIR CRUP KURŞUN SIRLI SERAMIK

biçimde üretilmeyerek zamanla pazardan çekildiği anlaşılmaktadır. Kesin nedeni sap­tanamayan bu durum, Frank'a göre kurşun- sırlı seramiklerin gümüş Skyphoslar kar­şısında sahip olduğu ucuzluk gibi önemli bir avantajını aynı dönemde Filistin ve Su­riye kanalıyla dı ş pazarda kendini tanıtarak sevdiren, çok daha ucuz ve yapımı daha kolay olan cam kaplara kaptırmasından kaynaklanmış olabilir. Değerlendirme:

l no lu örnekteki halka kulplu kantharos, kurşun sırlı seramikler içinde çok fazla rast­lanmayan bir forma sahiptir. Anadolu kökenli yayınlanmış örnekler içinde Badisehes Landesmu..-eum'da bulunan ve Bergama atölyesine verilen bir tam örnek dışında form bakımından paraleline rastlanmamıştır13 . Kabın dış yüzü boyunca yer alan ve Megara ka.selerinden etkilendiği izlenimini bırakan kozalak süslemesi de bu dönem­deki Anadolu atölyelerinin bilinen süsleme repertuarı içinde bulunmamakla birlikte, genelde ~fegara kaselerinin süslemelerini kullandığım bildiğimiz "Güneybatı Anado­lu" atölyesi~·le bu açıdan bağlantı kurulabilir. 2 no'lu örnekte kabın gövdeden d udak kenarına geçişte asılı duran yapraklardan olu­şan bir süs!eme görülmektedirı.. Detaylar ince bir işçilik gösteriyor. Yaprakları çift konturludur ve orta damarı gösterilmiştir. Her ne kadar örneğin oldukça küçük ol­·ması nedeniyle kap formu belirlenememekteyse de gerek profili ve gerekse cidar ka­lınlığı ba..iz.ımından aralarında yakınlık olmayan Perge'den bir kap fragınanı üzerinde birebir aynı yaprak biçimi görülmektedir. 3-7 no'lu "örneklerde üst üste binmiş yaprak motifinin varyasyonları vardır. Kabın göv­desine ait söz konusu parçalarda görülen süsleme esas olarak Megara kaselerine öz­güdür. Özellikle 3 no'lu örneğin üzerinde görülen geniş, ova! ve ortasında uzun sivri damarlı ~c.prakların "imbricate" grubundakilerle benzerliği, bunları yapan atölyenin Megara ka..-elerinden eı.k.ilenimler taşıdığını düşündürmektedir. Diğer örneklerde da-

t72 ha şernarize olan yapraklar giderek ü çgen bir biçim almışlardır. Kap gövdesinin bü­yük kısmır...ı saran bu motifin sağlam örneklerine "Güneybatı Anadolu" atölyesine ve­rilen örnekler arasında rast1anmıştır 1 5 • 9-15, 19 no·ıu örneklerde kurşun sırlı seramik üretimi yapan atölyelerin en sıklıkla uy­guladığı asma dalı ve saımaşık dalı süslemeleri görülmektedir. Örneklerden 10, 14 ve 15 ağız kenan içe dönük. bir skyphos formuna sahiptir. 9 no'lu örnekteki ağız kenan dışa açılan kap formuna ise bu seramik grubuyla ilgili yayınlarda rastlanılmamıştır.

Hiçbir örnekte asma ~-apraklarının bütünü görülmemesine karşın detaylarda bazı

farklılı klar olduğu göze çarpmaktadır. İçlerinde en iyi işçilik gösteren ll ve 12 no'lu örnekler beş bölümlü ~-apılarıyla Perge'den ele geçen kalıp ve kap parçalarındaki yap­rak biçimi:·le büyük ölçüde benzerlik göstermektedir16

• Diğerleri ise daha geniş yüzey­leri ve O\-a!e yaklaşan yaprak uçlarıyla "Güneybatı Anadolu" atölyesine verilen örnek­lere yakl~maktadır". 15 no'lu örnek Arykanda'dan ele geçen kurşun sı rlı seramikler içinde en sağlam olan­larından biridir. Hafif içe çekik ağız kenan ve üzerinde kulp izine rastlanmayan skyphosun gövdesi sarmaşık dalıyla çevrelenmiştir. Süsleme hemen altından bir halka ile sımrlar.dırılmıştır. Bu biçim Perge'den ele geçen bir kap parçasının da destekledi­ği gibi özellikle Perge üretimi kaplarda tipiktir. Gerçekten de Arykanda örneğinin, yaprak uçlarının biraz daha ova! olması dışında Perge kalıbı ve buradaki kap parçala­rıyla bojur, form ve süsleme bakımından hiçbir ayrılığı yoktur18

•

18 ve 20 no'lu örneklerin üzerinde diğer gruplara g irmeyen bitkisel motifler yer al­maktadır. Bunlardan ilki parçanın üst kısmında görülen şematik dil süslemesi nede­niyle göYdenin ağız kenarına geçiş kısmına ait olmalıdır. Parçada dil motifinde oldu­ğu gibi şematik rozet görülmektedir. Diğerinde ise sadece ikişer yaprağı görüle n bir bitkisel motif vardır.

ARYKANDA'DAN BIR GRUP KURŞUN SIRLI SERAMIK

21-24 no'lu ornekler diğerlerinden farklı olarak dışta sarı içte yeşil sırlıdır. Kabartma motiflerde renk yer yer beyaza kaymaktadır. Küçük parçalar olmaları nedeniyle üzer­lerindeki kompozisyonlar hakkında bir bilgi edinilememektedir. Sıraltı boyama tek­niğiyle yapılan bu grubun Anadolu'da çok fazla örneği yoktur. Güney Rusya kökenli bu türe Kuzeybatı Anadolu'da ve Smyrna'da birkaç örnekte rastlanılmıştır19• Ancak söz konusu örneklerdeki süslemelerin Arykanda'dakilerle benzerlikleri yoktur. 25-26 no'lu örnekler toplu iğne başı büyüklüğünde çıkınulardan oluşan bir kom po­zisyona sahiptir. "Nuppendekor» olarak da tanımlanan bu kompozisyonun Anado­lu'daki benzerlerine, Tarsus atölyesine verilen ve bugün Köln'deki Römisches- Ger­manisehes Museum 'da buluna n bir örnekte, Tarsus'dan bir başka örnekte20

, bunların

yanı sıra Thrysus (El Djem)den bir başka örnekte karşılaşılmakta olup, bunların hep­si de geç Tiberius- Vespasian dönemine tarihlendirilmektedir21

•

27-28 no'lu örnekler üstte profilli bir kısmın hemen altından başlayan girland motifi­ne sahiptir. İncelenen yayınlarda paraleline rastlanılmamış olmakla birlikte genel ola-rak Geç Hellenistik-Erken Roma dönemine verilebilir. . 29 no'lu örnek buraya kadar incelenenlerden farklı olarak şablonlayapılmış geomet­rik bir süslemeye sahiptir. Tek benzeri Perge'den ele geçen çok küçük bir parçacia karşımıza çıkar22 ve ait olduğu kap formu Perge örneğinde de olduğu gibi hafif dışa­rıya çekik bir profile sahiptir. Sonuç: Arykanda'da yapılan kazılarda bugüne kadar kentte seramik üretimi yapıldığına iliş­kin bir bulgu ile karşılaşılmamıştır. Bu nedenle kazılarda ele geçen seramiklerin ge­nel olarak kente dışarıdan geldiği kabul edilmektedir. Arykanda'daki diğer seramik buluntuları üzerine yapılan çalışmalarda genel olarak kentin kuzeyindeki Sagalassos atölyesi ile olan ilişkiler üzerinde durulmuştur23 • Kur-şun sır lı seramiklerde ise köken konusunda daha farklı merkezler söz konusudur. Süs- ın

lemelerin ve profillerin karşıl aştı rmasına göre kentteki kurşun sırlı seramikle r içinde "Güneybatı Anadolu" atölyesi ile ilişkilendirilebilecek örnekler çoğunluktadır. Bun-dan başka Perge ve Tarsus atölyeleri de kentte örnekleri bulunan atölyeler arasında başta gelmektedir. Ancak 8, 17, 18, 20-24 gibi paralelleri bulunamayan örneklerin de gösterdiği gibi muhtemelen Anadolu'da henüz tespit edilememiş atölyelere verilebi-lecek örnekler de mevcuttur. Kentte b ulun tl\ yeri itibanyla Geç Hellenistik- Erken Ro-ma dönemine tarihlenen örneklerden bir kısmının atölyeler sayesinde kesin olarak Augustus Çağı'na tarihlendirilmesi mümkün olmuştur. Yapıldıkları dönemde, her ne kadar değerli madenierden yapılma kaplara alternatif olarak üretilmiş olsalar da; sınırlı bir kesimin kullanabildiği bu kaplar, Arykanda'da bu dönemde az sayıda da olsa bu seramik grubuna ilgi gösterecek ve değişik atölyele­rin üretimlerini elde ederek kullanacak bir kesimin bulunduğunu göstermesi açı sın­

dan da önemlidir.

M

ARYKANDA'DAN Bİ R GR U P KURŞUN SIRLI SERAMIK

Katalog: l. (Lev. No . 1 ) ARY 89, Y.E.89- IV Üst çap: 86 m m taban çap: 58mm kulptan kulpa genişlik: 140 mm Halka kulplu kan tharos. Gövdenin alt kesiminden kınlmış. Ağız , kulp, gövde ve kaide kısmen mevcut. Dışı yeşil, içi san sır lı. Üzer inde kabar tma o larak yapılmı ş kozalak m o­tifi yer alıyor.

2. (Lev. No.2)ARY 98 Pt 166, H .T.D.98- V11 B3 Y: 38 mm G: 39 mm KI: 5 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Kabın dudak ke narında kulpla birleşim yerine ait olan parçanın alt kısmında aşağıya dönük, çift konturlu ve pul biçiminde yapraklar yer alı­yor . 3. (Lev. No.3 )ARY99 P t 15, H .T.D. 99-II B3 Y: 26 mm G: 27 mm KI: 3 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Gövdeden kırılm ı ş . Dışı yeşil , içi sarı sırlı. Dış yüzde or­ta damarları Çift çizgiyle belirtilmiş yaprak süslemesi bulunuyor. 4. (Lev. No.4) ARY95 Pt 150, yüzey buluntusu Y: 21 mm G: 18 mm Kl: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil , içi sarı sı rlı. Üzerinde ü st üste binmiş, sivri u ç­lu, küçü k yaprakçıklardan oluşan bir süsleme yer alıyor.

5 . (Lcv. No.5) ARY98 Pt 1 64, H.T. D .08- VII B2

Y: 17 mm G: 21 mm KI: 5 ının Kurşun sırlı seramik parçası. Dı şı yeşil , içi san sırlı. Üzerindeki süsleme No: 4 gibi. 6. (Lev. No. 6) ARY 98 Pt 65, I-I.T.D. 98-VJ B 1 Y: 19 ının G: 13 mm Kl: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Üzerinde küçük yaprakçı klardan

174 oluşan bir süsleme yer alıyor.

7. (Lev. No.7) ARY 99 P t 159, H.T.D.99-III B4 Y: 15.5 m m G: 28 mm KI: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Gövde parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Üzerindeki süsle­me No:llgibi. 8 . (Lev. No.8) ARY 96 P t 2, Mezar-Sarnı ç civarından yüzey buluntusu. Y: 26 mm G: 15 m m KI: 3 mm (m ax. 8 mm) Barbatine tekniğinde yapılmış kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil , içi sarı sırlı . Üze­rinde barba tine tekniğinde yapılmış stilize akanthus yaprağı süslemesi yer alıyor .

9. (Lev. No.9) ARY 85 , Y.H. 85-I Y: 35 mm G: 48 mm KI: 8 m m Kurşun- sırlı seramik parçası. Dışı yeşil , içi sarı sırlı. Kabın dudak kenarına yakın par­çanın üzerinde üst kısımda asılı durumda dil mo tifi, alt kısımda ise asma yaprağı süs­lem esi yer alıyor.

10. (Lev. No.l O) ARY85, Y.H . 85-I Y: 32 mm, G: 31 mm KI: 4 mm K ı 'k D ·ı . . k ı:_-ı . d k ' ~ .. ı TT\P N . 9 ,.;h; urşun- sır ı seraını parçası. ışı yeşı , ıçı sarı ren te . zerın e. ı ~US e ... _ _ o. 0.~ ..

l l. (Lev. No .ll) ARY99 Pt 19, H .T .D. 99-I B2 Y: 26 mm G: 23 mm KI: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dış ı yeşil , içi sarı sı rlı. Kabın du dak kenanndan kulpla birl eşim yerine ai t o la n parçanın alt kısmında asma yaprağı süslemesi yer alıyor.

12. (Lev. No. l 2) ARY99 Pt 6, H .T.D. 99-II B2 Y: 23 mm G: 25 mm KI: 4 mm Kurşun sır h seramik parçası. Dışı yeşil , içi sarı sırlı . Gövde parçası. Üzerinde asma yap­rağı süslemesi yer alıyor.

13. (Lev. No . 13) ARY93. Stadion , Berna F 72

.. :-;·: .. - -

...

ARYKANDA 'DAN BİR CRU'P KURŞUN SIR LI SERAMIK

Y: 15 mm G: 28 mm KI: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil , içi san renkte. Üzerinde kısmen asma yaprağı süslemesi görülüyor. 14. (Lev.No. l4) ARY98 Pt 264, I-I.T.D. 98-X B3 Y: 27 mm G: 25 mm KI: 5 mm Kurşun sırh seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlL Üzerinde kısmen asma yaprağı süs­lemesi görülüyor. 15. (Lev.No.l5) ARY99 Pt 260, H.T.D.99-III B6 Ağız çapı: 108 Y: 69 mm mm Kl : 5 mm Kurşun sırlı Skyphos. Beş parçadan oluşan Örnek büyük ölçüde tam. Dışı yeşil, içi san sırlı. Czerinde sarınaşık dalı süsleınesi yer alıyor. 16. (Lev. No.l6) ARY98 Pt 6-!, H.T.D. 98-VI B2 Y: 27 mm G: 26 mm Kl: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Üzerinde bitkisel süslemeler yer alıyor.

17. (Lev. No.l7) ARY98 Pt 263, H .T.D. 98-X B3 Y: 21 mm G: 20 mm Kl: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Üzerinde dal ve yapraklardan olu­şan bitkisel bir süsleme yer alıyor. 18. (Lev. No. lS) ARY98 Pt 267, Akropol ytızey buluntusu Y: 20 mm G: 24 mm Kl: 5 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi san sırlı. Üzerinde stilize bir rozet ile üst kı­sımda dil ınotifı yer alıyor. 19. (Lev. No.19) ARY93, Stadion, Berna F 72 Y: 28 mm G: 32 mm Kl: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Üzerinde asma dalı ve üzüm salkı- 175

mı süslemesi yer alıyor. 20. (Lev. No.20 ) ARY93, Stadion, Berna f 72 Y: 16 mm G: 24 mm KI: 3 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı sarı, içi yeşil sırlı. Üzerinde bitkisel motifler yer alı­yor. 21. (Lev.No.21) ARY98 Pt 163, H.T.D. 9S-\,1I Bl D: 23 ının G: 31 mm KI: 4 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı sarı, içi ~·eşil sırlı. Üzerinde bitkisel motifler yer alı­yor. 22. (Le:v. No. 22) ARY98 Pt 265, H.TD. 98- X B3 Y: 19 mm G: 27 mm KI: 5 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı sarı, içi ~·eşil sırlı. Üzerinde bitkisel motifler yer alı­yor. 23. (Lev.No.23) ARY99 Pt 254, H.T.D.99-\-1 Bl Y: 32 rrırrı G: 36 rrırrı Kl: 8 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı sarı, içi yeşil sırlı. Gövde parçası. Üzerinde bitkisel süslemeler yer alıyor. 24. (Lev.No.24) ARY99 Pt 158, H.T.D. 99- V Bl Y: 23,5 mm G: 21,5 mm Kl: 3 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı sarı, içi yeşil sırlı. Gövde parçsı. Üzerinde üzüm sal­kıın ı süslemesi var. 25. (Lev.No.25) ARY99 Pt 134, H.T.D.99-IV B3 Y: 23 mm Ağız çap: 80 mm KI: 4 ının Kurşun sı rlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi san sırlı. Kabın d udak ile gövdenin birleştiği kısmına ait parça. Üzerinde "nuppendekor" süslemesi var.

..

176

ARYKANDA'DAN BİR GRUP KURŞUN SIRLI SERAMIK

26. (Lev.No.26) ARY99 Pt 133, H.T.D.99-IV BS Y: 24 mm G: 21 mm Kl: 3 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sn-lı. Gövde parçası. Üzerindeki süsle­me No: 25'deki gibi. 27. (Lev. No.27) - H.T.D. 99-VI B6 Y: 37 mm G: 38 mm Kl: 3,5 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Gövde parçası. Üzerinde girland süslemesi var.

28. (Lev. No.28) ARY99 Pt 278, H.T.D.99-VII B2 Y: 20 mm G: 33 mm Kl: 2,5 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Üzerindeki süsleme No: 27 gibi. 29.(Lev. No.29) ARY99 Pt 8, H.T.D.99- II B2 Y: 28 mm G: 31 mm Kl: 3 mm Kurşun sırlı seramik parçası. Dışı yeşil, içi sarı sırlı. Kabın dudak kenan ile gövde bağlantı kısmı. Üzerinde merkezi işaretli daireler var.

Adres: Aras. Gör. Alptekin Oransa)'. AnaAiJ/u Üniversitesi. İşitme Engelli/er Entegre Yüksekokulu. ESKİŞEHİR

' i

1 =--·

ARYKANDA'DAN BIR GRUP KURŞUN SIRLI SERAMiK

DiPNOTLAR * Bu konuyu çalışınama izin \'ererek gerek bu gerekse diğer çalışmalarımda )-a;dım ve desteğini esir­

gemeyen sayın hocam Prof. Dr. Cevd et Baybunluoğlu 'na teşekkür ederim.

ı F. F.Jones: Excavationsat Gözlükule, Tarsus, Vol.!: Hell.enisticandRom.anPeri.ods: ThePottery (1950) (Ed. H.Goldman) s. 191.

2 Jones 1950: s. 195, H. Gabelman, "Zur Hellenistisch und Römischen Bleiglasurkeramik in K!einasi­en".]d/89, 1974; s.26l-262, N. Atik, Die Keraınik aus dcıı Südthemıen von Perge, ht\Iitt Beih. 40 il995) s.19.

3 Atik 1995: s. 18-19, J. Hayes, Handbook of Roman Pottery (1997) s. 64 ' Cicero, Epistulae ad Atticum VI, 1. 5 Jones 1950: s.19l. ' Jones 1950: s.193-195. 7 Gabelmann 1974: s.263. • Hayes 1997: s.65. 9 Gabelmann 1974: s. 263. " P. Hellsi:röm, La!Jraunda, Vol.! I Part.!: Pottery of Classical and La ter Date ( 1965) s. 36. 11 Gabelmann 1974: s. 263. "Atik 1995: s. 21- 28. 13 Gabelrnann 1974: s.301 Nr: 106 Lev. 32-33. 11 Atik 1995: No:44 Abb. 20 Augustus çağı konteksünden çıkmasına karşın süsler.ı.esindeki ince işçil ik

ve kalite nedeniyle daha da erken olabileceği belirti lmiştir.

ı~ Gabelman 1974: No: 89,90 Taf. 17,18. " Atik 1995: No : I 7 Abb.20 (kalıp), No: 20 Ab b. 17 (Kap parçası) Augustus çağı katmanından bulun­

muşlardır.

" Gabelman 1974: No: 104 Abb. 28-31. Bundan başka yine aynı atölyeden şu örneklerde gözönüne alınmalıdır. No: 99,100,101 Abb.21-27.

•• Atik 1995: No: 16 Abb.15 (Kalıp) No:21 Abb.l7 (Kap parçası) Augustus Çağı katmanından bulun-muştur.

" Jones 1950: s.l 95, Gabelmann 1974: No: 37-38 Taf.34-35. 20 Jones 1950: No.660 Lev.153. " Gabelrnann 1974: No. 5. "'Atik 1995: No: 34 Abb.l9. 2' I. Adak, Arykanda Terra- Sigillatalan, A.Ü . Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji An::.bilim Dalında sunulmuş, yayınlanmamış Lisans Tezi (1998).

5M5i" - A W

171

• ===

ARYKANDA'DAN BİR GRUP KURŞUN SIRLI SERAMIK

4

9

27 28

•~. :-, rtl([Y

3 2

5

11

7

~G. · · .. · . .·:·.

:. ~ -. . .· .

12 13