13

ba

ra

n g

İrİş

İmc

İle

r d

er

ne

ğİ

de

rg

İsİ

* Y

Il 1

* s

aY

I 1

* o

ca

k -

nIs

an

20

13

* W

WW

.ba

ra

nd

er

.or

g.t

r ba

ra

n g

İrİş

İmc

İle

r d

er

ne

ğİ d

er

gİs

İ * Y

Il 1

* s

aY

I 1 *

oc

ak

-n

Isa

n 2

01

3 *

WW

W.b

ar

an

de

r.o

rg

.tr

12 13

12

Türkiye’ninilk ve tek

faizsizemeklilik

şirketi

www.asyaemeklilik.com.tr 0850 222 55 55*Devlet katkısı, yıllık brüt asgari ücretin %25'i ile sınırlıdır.

Bireysel emeklilik hesabınıza ödediğiniz tutarın %25’ine karşılık gelen tutarher ay devlet katkısı olarak yatırımınıza ekleniyor,

bugünün emekleri yarın size çok daha bereketli olarak geri dönüyor.

Siz de Asya Emeklilik ile tanışın, huzurlu ve mutlu bir geleceğe doğru adım atın.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AE_Barander ilan.ai 2 17.01.2013 16:25

JEOFİZİK DERE YATAKLARINDA SAKINCALI YAPILAŞMALAR

* **

***

nihai bölgelerdir. Bu alanlara yapılacak plansız ve kontrolsüz yapılaşmanın yüzey ve yer altı suyu akışını etkilemesi kaçınılmazdır. Özellikle yapılaşma ile birlikte, yeraltında tesis edilen drenaj ve temiz su kanallarında oluşan kaçaklar, YSS düzeylerini etkilemekte ve kirlilik oluşabilmektedir. Su seviyelerindeki bu tür düzensiz artış ve azalışlar özellikle şişme potansiyeli yüksek olan killi seviyelerde konumlanan üst yapılarda uzun dönemde hasarlara yol açabilmekte, kum içeriği yüksek alanlarda stabilite sorunlarının oluşmasına sebep olabilmektedir. Bilinçsizce yatağı değiştirilen veya yatak aksında yapışma olan derelerde akış rejimi bozulduğu için taşkınlar gerçekleşmektedir

Dereyataklarındayapılaşmadankaynaklananfelaketlerdendersalınmıyor. Türkiye’de son yıllarda su taşkınları sonucu ciddi rakamlara ulaşan maddi ve manevi kayıplarla karşı karşıya kalınmıştır. Bu kayıpların sebepleri plansız yapılaşma, çarpık kentleşme, altyapı yetersizliği, mühendislik hizmetlerin yetersizliği ve bilimsel gerçeklerden uzaklaşıp pragmatik yaklaşımlarla kentlerimizin her metrekaresini yerleşime açarak, adı planlı yaptık olan plansız çarpık yapılaşmanın önünü açan yöneticilerdir. Bu plansız ve çarpık kentleşmeden İstanbul’un dereleri de payını almış, doğal yatağı fiziksel müdahalelerle değiştirilmiş veya dere yataklarında çarpık ve plansız yapılaşmanın sonucunda daralmalar meydana gelmiş, yağışların biraz mevsim normallerinin üzerinde yağması durumunda meydana gelen taşkınlar insan hayatını tehdit eder duruma gelmiştir. Maalesef bu durum yapılan bütün ıslah çalışmalarına rağmen- bu durumda ıslah çalışmalarının yeterli olup olmadığı düşünülmekte- İstanbul’daki bir çok dere için geçerlidir. Bu durumun sebep olduğu olumsuzluğu geçmiş yıllarda İstanbul sıkça yaşadı. Alibeyköy’de yaşananlar, Ayamama deresinde yaşananlar, Cenderede yaşananlar, son olarak da Basın Ekspres Yolu olarak bilinen bölgede meydana gelen taşkınlar sebebiyle oluşan felaketler bu durumun en çarpıcı örnekleri olarak, İstanbul’da yaşayanların hafızasına kazınmış durumdadır. Bütün bunlar belleklerimizde canlılığını muhafaza ederken, Cendere vadisinde dere yatağının yapılaşmaya

15

ba

ra

n g

İrİş

İmc

İle

r d

er

ne

ğİ

de

rg

İsİ

* Y

Il 1

* s

aY

I 1

* o

ca

k -

nIs

an

20

13

* W

WW

.ba

ra

nd

er

.or

g.t

r ba

ra

n g

İrİş

İmc

İle

r d

er

ne

ğİ d

er

gİs

İ * Y

Il 1

* s

aY

I 1 *

oc

ak

-n

Isa

n 2

01

3 *

WW

W.b

ar

an

de

r.o

rg

.tr

14 15

14

DERE YATAKLARINDA SAKINCALI YAPILAŞMALAR JEOFİZİK JEOFİZİK DERE YATAKLARINDA SAKINCALI YAPILAŞMALAR

Yukarıda verilen resimde görülen gevşek zemin pembe renkle ifade edilmiştir. Çok gevşek ve kaymaya müsaittir. Bu tür görüntülerle tespit edilecek zemin farkları yapılacak binaların ya da mevcut binaların depremden hasar görmeden yapılabilmesini sağlamaktadır.

Sonuç. Kentsel dönüşüm yasası ile insanlarımızın güvenliklerinin arttırılması ile ilgili olarak yeniden yapılaşmanın başlamış olduğu ülkemizde, dere yatakları ve eski çöp alanlarında ki yapılaşmaya izin verilmemesi gerekir. Yapılaşmaya uygunluk açısından jeofizik mühendislerince hazırlanacak yapılaşmaya uygunluk raporu olmadan verilecek kararlar oldukça riskli olacaktır.

olarak çözülebilmiştir. Görüntülerde görüldüğü gibi kayan

yüzeyler kırmızı ile çizilmiş, olası bir sonra beklenen hareket yüzeyleri kahverengi ile belirlenmiştir.

Başka hiç bir mühendislik disiplini yer altını görüldüğü gibi temsil edemez bu jeofizik mühendislerinin işidir. Yaklaşım değildir. Tıp doktorlarının kullandığı ultrasound sisteminin temel halidir. Diğer bir örnekte, Istanbul’da bir çöplüğün üstüne kurulan mahalledir. Bu çalışma çöpün üstüne kurulan binaların altındaki zeminin durumunu sergilemiş ve kentsel dönüşümde risk altında olan binaların tespitinde kullanılabilecek son derece değerli bilgiler içermektedir.

açılmasının mantığını anlamak mümkün değil diye düşünüyoruz.

YapılaşmaJeofiziğiincelemeleridikkatealınmıyor. Plan yapımına ait esaslara dair yönetmelikte, plan yapmanın amacından bahseden birinci maddesinde ‘Bu yönetmeliğin amacı; insan, toplum, çevre münasebetlerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın korunma, kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek üzere hazırlanacak her tür ve ölçekteki planın ve bu planlar üzerinde yapılacak değişikliklerin hangi esaslar kapsamında yapılacağını belirlemektir’ denilmektedir. Plan yapan yöneticilerimize ve teknik elemanlarımıza bu temel maddeyi bir kez daha hatırlatmakta önemli yararlar olduğu kanaatindeyiz. Ayrıca, plan yapılırken Yer Bilimcilerden görüş alınmaması, ya da verilen görüşlerin dikkate alınmaması bizleri bu tür sonuçlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Yeri gelmişken şunu da ifade etmemiz son derece yerinde Mesafe (metre)

Der

inlik

(met

re)

1496

1459

1421

1363

1345

1307

13691369

1231

1193

1155

1117

1079

1042

10041004

966

938

890

814

(m/p)

3 13 23 33 43

-4

-14

-24

VP - Sismik Hız

Mesafe (metre)

Der

inlik

(met

re)

6 15 24 33 42 51 60 69 78 87 96 105 114 123 132 141 150

10

20

30

40

50

60

7070

80

90

10

20

30

40

50

60

7070

80

-

-

-

-

-

-

--

-

-

-

-

-

-

-

-

--

-

Sismik Yansıma

Mesafe (metre)

Der

inlik

(met

re)

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

1293

1203

1112

1022

932

842

751751

661

571

481

390

300

210

15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0 45.0 50.0 55.0 60.0

Vs - Sismik Hız