deloitte cfo survay 2016 h2 | prezentacja dla dziennikarzy

Deloitte CFO Survey 2016H2Niepewność i wolniejszy wzrost?

15 listopada 2016

CFO Survey 2016H2© 2016 Deloitte Polska 2

Witamy

Krzysztof Pniewski Partner w Dziale Konsultingu DeloitteMob. (48) 602 41 57 31Tel. (22) 511 01 48E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]


• O badaniu

• Ocena obecnej sytuacji makroekonomicznej

• Prognozy CFO na 12 miesięcy:

Ocena niepewności ekonomicznej

Poziom optymizmu wśród CFO

Wpływ kryzysu greckiego

Predykcje dotyczące poziomu bezrobocia, inflacji i kursu walutowego

Predykcje dotyczące poziomu przychodów, marż i CAPEX

Priorytety i obawy CFO

Ocena źródeł finansowania

• Średnioterminowe prognozy CFO

• Podsumowanie

• Załączniki

Spis treściPrognozy CFO dla Polski na rok 2017


O badaniuEuropean CFO Survey

• Raport Deloitte European CFO Surveyprzedstawia wyniki badania przeprowadzonego przez firmy członkowskie Deloitte w 17 krajach: Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Niemczech, Irlandii, we Włoszech, w Holandii, Norwegii, Polsce, Portugalii, Rosji, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii, Turcji i Wielkiej Brytanii.

• W tegorocznej edycji badania przeprowadzonym w okresie od września do października 2016 roku uczestniczyło blisko 1.200 dyrektorów finansowych.

• Badanie prowadzone jest przy wykorzystaniu anonimowej ankiety internetowej opartej na platformie Deloitte Dex, gwarantującej zachowanie poufności danych.

• Podobne badanie cykliczne prowadzone są przez firmę Deloitte na całym świecie.


O badaniuDlaczego analiza opinii CFO jest istotna?

• Deloitte CFO Survey jest jednym z niewielu regionalnych badań opinii liderów firm w Europie i przedstawia unikatową perspektywę dyrektorów finansowych.

• CFO mają własny punkt widzenia i odrębną ocenę sytuacji gospodarczej oraz sytuacji i perspektyw swoich przedsiębiorstw i branży.

• CFO są zainteresowani opinią i priorytetami innych CFO.

• CFO mogą dać dodatkową perspektywę, jak ocena gospodarki przekłada się na strategie przedsiębiorstw.

• Opinia CFO może uzupełniać perspektywę dostarczaną przez analityków rynkowych:

Opinia publiczna otrzymuje szereg informacji o trendach i prognozach od analityków.

CFO odpowiadają bezpośrednio za sytuację finansową i decyzje inwestycyjne swoich podmiotów, mają też bezpośrednią styczność z warunkami rynkowymi (np. dostępność finansowania) – są praktykami, których opinie oraz doświadczenia mogą być odmienne niż oceny analityków.

Perspektywa CFO jest warta szczególnej uwagi, gdyż gruntownie znają oni perspektywę wewnętrzną swoich firm (wyniki, strategie i prognozy finansowe) oraz zewnętrzną (perspektywę banków i analityków bankowych, perspektywę inwestorów i analityków inwestycyjnych).


Perspektywa makro


Deloitte Global Economic OutlookBrexit tematem numer jeden

• Raport „Deloitte Global Economic Outlook” podsumowuje wypowiedzi ekonomistów Deloitte na temat światowych rynków.

• W obecnej edycji główną rolę odgrywają nowe źródła niepewności w światowej gospodarce.

• Najważniejszym tematem jest Brexit i próba przewidzenia co tak naprawdę on oznacza.

• Amerykańska ekonomistka Dr. Patricia Buckleyanalizuje obecną sytuację USA – w szczególności wpływ niskich inwestycji oraz niskie tempo wzrostu zatrudnienia.

• Po raz kolejny podkreślone zostało spowolnienie wzrostu w Chinach.

• Ekonomiści zastanawiają się również jak Japonia może poradzić sobie z obecnym spowolnieniem. I czy wydatki gospodarstw domowych są dobrym zjawiskiem.

• Pod lupę zostały wzięte także inne znaczące gospodarki rozwijające się ze Świata: Meksyk, Brazylia, RPA i Indie.

• Na koniec poddano analizie wpływ zmieniających się cen ropy na różne obszary ekonomii.

* Cały raport można znaleźć na stronie: Deloitte Global Economic Outlook.

Źródło: portal Bankier.pl (od góry: FTSE, Ropa naftowa za ostatnie 5 lat)

http://dupress.deloitte.com/dup-us-en/economy/global-economic-outlook/2016/q3.html


Polska na tle globalnych wyzwańGospodarka polska nieznacznie odczuwała zewnętrzne turbulencje

• W czasie zewnętrznych niepokoi, polska gospodarka wciąż rozwija się stabilnie choć tempo rozwoju nie dorównuje założeniom budżetowym rządu.

• Warszawska giełda wykazuje pewne oznaki stabilizacji choć poziomy wyceny akcji są nadal istotnie niższe niż w roku 2015. Nadal utrzymują się obniżone wyceny akcji instytucji finansowych głównie spowodowane wyższymi składkami na Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz nowym podatkiem bankowym.

• Równocześnie tempo wzrostu PKB Polski w drugiej połowie 2016 roku przyspieszyło licząc rok do roku z 2,6% do 3,1% (dane GUS). Czy może zatem powrócić do wysokich poziomów notowanych w

latach 2014-2015?

-0,10%

1,20%1,60%

2,20%

3,30% 3,20%3,00%

3,50%3,80%

3,20%3,40%

4,00%

2,60%

3,10%

-0,50%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

3,50%

4,00%

4,50%Wykres 3. Zmiana PKB w Polsce (ceny stałe, wyrównane sezonowo)

Wykres 2. Notowania WIG od początku 2014

Źródło: portal Bankier.pl


Polska na tle globalnych wyzwańGospodarka polska nieznacznie odczuwała zewnętrzne turbulencje

• Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego dla świata i dla Polski są pozytywne – stabilna kontynuacja wzrostu. Polska jednak od kilku lat rozwija się nieco wolniej niż wynosi średnia światowa ale prognozy wskazują, że może osiągnąć ten poziom w roku 2018.

• MFW prognozuje następujące wzrosty PKB w 2017 roku:

Świat – 3,95%,

Gospodarki rozwinięte – 2,37%,

Gospodarki wschodzące – 5,35%,

Polska – 3,54%.

• Historycznie obserwujemy korelację pomiędzy optymizmem CFO a wzrostem PKB w Polsce.

• Nastroje w roku 2016 utrzymują się przypominają te z roku 2014, z czasów niepewności spowodowanej kryzysem ukraińskim. Wynikają jednak z wielu czynników i trudno przewidzieć jaki będą miały wpływ na wzrost PKB. Może to oznaczać ewentualne utrzymanie dynamiki wzrostu PKB na poziomie ok. 3%.

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

Wykres 4. Wzrost PKB na świecie

Wzrost PKB wg MFW

Świat Gospodarki rozwinięte Gospodarki wschodzące Polska

-1,00%

0,00%

1,00%

2,00%

3,00%

4,00%

5,00%

-40%-30%-20%-10%

0%10%20%30%40%50%

2011Q

1

2011Q

2

2011Q

3

2011Q

4

2012Q

1

2012Q

2

2012Q

3

2012Q

4

2013Q

1

2013Q

2

2013Q

3

2013Q

4

2014Q

1

2014Q

2

2014Q

3

2014Q

4

2015Q

1

2015Q

2

2015Q

3

2015Q

4

2016Q

1

2016Q

2

2016Q

3

Wykres 5. Optymizm CFO a PKB

Czy CFO dobrze przewidują zmiany we wzroście PKB?

Optymizm netto PKB


Jak zmienią się przychody Państwa firmy w najbliższych 12 miesiącach?

Pozytywne prognozy gospodarcze dla Europy

• W większości sektorów i średnio w gospodarce Europy spodziewany jest wzrost przychodów przedsiębiorstw a pośrednio wzrost dochodu narodowego.

• Szczególny wzrost będzie dotyczył sektorów ochrony zdrowia, sektora publicznego, produkcji i dóbr konsumpcyjnych.

• Największe problemy ze wzrostem będą dotyczyć sektorów energetyki i górnictwa oraz usług finansowych.

66%55%

70%84%

63%

42%

74%64% 67%

78%65%

-16%-24%

-14% -10% -18%

-34%

-10%-22% -15%

-9% -13%

Średnia Usługifinansowe

Dobrakonsumpcyjne

Ochronazdrowia

TMT Energetyka igórnictwo

Produkcja Budownictwo Usługibiznesowe

Sektorpubliczny

Pozostałe

Wzrost Spadek

<=

Sp

ad

ek

IWzro

st

=>

50% 31% 56% 74% 45% 8% 64% 42% 52% 69% 52%

Net balance

*Adnotacja: W Wielkiej Brytanii CFO zapytano „jak zmienią się przychody brytyjskich spółek w ciągu 12 miesięcy?”

+1pp +3pp -6pp -25pp -9pp -1pp +14pp -11pp -11pp +36pp -8pp


Prognozy na rok 2017


3% 7% 3% 8%

32% 23% 28%28%

65% 70% 69% 64%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Euro Non-Euro EU Polska

Wykres 8. Niepewność ekonomiczna w Europie zdaniem CFO

(Uwaga: Badanie poprzednie 2016 H1)

Wysoki poziom niepewności

Standardowy poziom niepewności

Niski poziom niepewności

0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%13% 12% 13% 8%

29%

10% 9% 5%

30%

70%53% 30%

56%

26%28%

54%

52%40% 41%

44%

15%36%

20%

0%

0%0%

11%

28% 47% 50%

24%13% 11%

27%27%

49% 59%

7% 10%4% 3% 2% 2% 0%

10%6%

11%5%

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

Wykres 7. Niepewność ekonomiczna w Polsce

Poziom niepewności ekonomicznej zdaniem CFO

Bardzo niski Niski

Standardowy Ponad standardowy

Wysoki Bardzo wysoki

W Polsce utrzymuje się wysokie poczucie niepewności gospodarczej, podobnie jak w latach 2012-13

• Niepewność ekonomiczna nie jest tym samym co ryzyko - występuje w przypadku pojawienia się sytuacji nowej, istotnie złożonej, której elementy nie są mierzalne i trudne do przewidzenia.

• Poziom niepewności ekonomicznej w Polsce w roku 2016 zwiększył się wracając do poziomu lat 2012-2013. Aż 64% uważa, że mamy do czynienia z wysokim poziomem niepewności. Zaledwie 28% uważa, że jest on standardowy.

• W poprzednim badaniu (2016H1) również CFO z Europy Zachodniej odczuwali wysoki poziom niepewności – tam zdecydowana większość (około 70%) CFO uważała, że obecnie niepewność jest większa niż przeciętnie – może być to spowodowane greckim kryzysem i wyzwaniami geopolitycznymi.

• Wydaje się, że polscy CFO są bardziej przyzwyczajeni do niepewności i inaczej oceniają poziom niepewności niż zachodni koledzy.

+1pp +4pp+4pp


55%62% 64% 63%

-23%-33%

-42% -43%

Q1 2015 Q3 2015 Q1 2016 Q3 2016

Wykres 10. Rosnąca niepewność i spadający apetyt na

ryzyko w Europie(Uwaga: Badanie poprzednie 2016 H1)

Niepewność

Apetyt naryzyko

Wysoki apety

t na

ryzyko

Wysoka n

iepew

ność

Nis

ka n

iepew

ność

Nis

ki apety

t na r

yzyko

Skłonność do podejmowania dodatkowego ryzyka zaczęła powoli rosnąć wskazując na stabilizację

• Skłonność do zwiększania ryzyka obciążającego bilans wskazuje na gotowość firm do rozwoju, otwartości na nowe pomysły i inwestycje.

• Mimo utrzymującego się wysokiego poziomu niepewności ekonomicznej obserwujemy, że skłonność do podejmowania dodatkowego ryzyka i inwestycji nieznacznie zaczęło rosnąć w Polsce.

30% 26% 27% 28%

-70% -74% -73% -72%

-100%

-80%

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%


Wykres 9. Skłonność do ryzyka

Czy teraz jest dobry czas na podejmowanie dodatkowego

ryzyka?

Tak Nie

-2pp +2pp -3pp +6pp


64% 63%70%

66%60%

70%63% 60%

74%

45%53%

30% 31%26%

26% 34%

24%30% 35%

20%

50% 36%

6% 6%4%

9% 6% 6% 7% 5% 6% 5% 11%

Średnia Usługi

finansowe

Dobra

konsumpcyjne

Ochrona

zdrowia

TMT Energetyka i

górnictwo

Produkcja Budownictwo Usługi

biznesowe

Sektor

publiczny

Pozostałe

Wykres 11. Sektor, a poziom niepewności gospodarczej

Wysoki Normalny Niski

Poczucie niepewności ekonomicznej w Europie dotyczy wszystkich branż

• Najmniejszy poziom niepewności notują sektory administracji publicznej i budownictwa.

• Szczególnie wysoki poziom niepewności odnotowywany jest w sektorach usług biznesowych, energetyki i dóbr konsumpcyjnych.

• Istotny wzrost poziomu niepewności zanotowano w sektorze usług biznesowych, energetyki i dóbr konsumpcyjnych.

58% 57% 66% 57% 54% 64% 56% 55% 68% 40% 42%

Net balance

+2pp +5pp +9pp - -7pp +9pp +2pp - +18pp - -8pp


Wysokie poczucie niepewności ekonomicznej w Europie - kraje


Największe ryzyka dla biznesu w Polsce na rok 2017 są związane z rynkiem pracy i regulacjami, a nie z konkurencją o klienta

• Najnowsze wyniki badania wskazują na nowe czynniki ryzyka, które będą spędzać sen z oczu dyrektorów finansowych w roku 2017.

• Należą do nich ryzyka braku wykwalifikowanych pracowników (34%) i wzrostu kosztów operacyjnych (31%). Oba zjawiska mogą być związane ze zmianą kosztów pracowniczych na skutek podniesienia wysokości płacy minimalnej i jednoczesnej silnej presji cenowej (28%).

• Przedsiębiorcy podnoszą również wysokie ryzyko zmiennego prawa gospodarczego (30%), które stanowi większe zagrożenie niż ryzyka rynkowe spadku popytu czy presji cenowe.

0%

1%

8%

8%

17%

25%

25%

25%

28%

28%

30%

31%

34%

0% 10% 20% 30% 40%

Niedostępne finansowanie

Inne

Problemy z płynnością

Brak kapitału

Ryzyko kursowe

Ryzyko geopolityczne

Wzrost regulacji

Spadek popytu zagranicznego lub recesja

Presja cenowa

Spadek popytu krajowego lub recesja

Zmienne prawo gospodarcze i podatkowe

Wzrost kosztów operacyjnych

Brak wykwalifikowanych pracowników

Wykres 13. Czynniki ryzyka

Jakie czynniki ryzyka CFO postrzegają jako najistotniejsze?


Poziom optymizmu w Polsce nadal się obniżaOptymizm dyrektorów w Polsce nadal wyższy niż w Unii Europejskiej

• Od drugiej połowy 2015 roku optymizm netto polskich dyrektorów finansowych systematycznie spada i jest najniższy od 2013 roku (na poziomie nieco niższym niż w roku 2014, w czasach kryzysu ukraińskiego). 42% CFO uważa, że pespektywy finansowe ich przedsiębiorstw będą lepsze lub znacznie lepsze w najbliższej przyszłości. Optymizm netto, rozumiany jako odsetek osób wskazujących, że perspektywy finansowe ich firm są optymistyczne pomniejszony o odsetek wskazujących na pogorszenie sytuacji, spadł do poziomu18% (21% pół roku temu).

• Odnosząc sytuację Polski do pozostałych krajów w Europie widać wyraźnie, że poziom optymizmu w naszym kraju jest dużo większy niż pozostałych krajów Europy. Optymizm netto ważony skalą PKB poszczególnych krajów wynosi zaledwie -1% dla krajów badanych Europy i 4% dla krajów EU.

-48%

-21%

-10%-11%

-19% -18% -18% -19% -24%

-2%

32% 34% 35% 38% 42%

23%32% 37% 34%

19%

43% 47%38%

30%

41%

35%

36%

28%1%

2%8% 13%

9% 18% 15% 7%14%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2012H2 2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Wykres 14. Perspektywy ekonomiczne w Polsce

Jak w porównaniu z sytuacją sprzed sześciu miesięcy oceniacie Państwo perspektywy finansowe Państwa spółki?

Raczej pesymistycznie Bardzo pesymistycznie

Bez zmian Raczej optymistycznie

Bardzo optymistycznie Optymizm netto

2% 2%

2%0%

20%28%

24%

24%

52%43% 48%

34%

23% 22%22%

28%

3% 5% 3% 14%

4%

-2%-1%

18%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%


Wykres 15. Perspektywy ekonomiczne w Europie

Jak w porównaniu z sytuacją sprzed sześciu miesięcy oceniacie Państwo perspektywy finansowe Państwa spółki?

Bardzo pesymistycznie Raczej pesymistycznie

Bez zmian Raczej optymistycznie

Bardzo optymistycznie Optymizm netto

bz

-1pp

-3pp

-4pp


25%22%

19%

25%22%

27%

17%

31%

25%

18% 18%

24%29%

13%

20%

13%18%

24%

47%

49% 52%52% 39%

40%

54%

60%38% 50% 59%

44% 34%

42%

50% 39%44%

55% 46%

37%

26% 26% 30%36% 38%

19% 23%31%

25% 23%

38% 42%

29%37% 41% 44%

27% 30%

16%

1%4%

11% 11%16%

-8%

7%0%

0%5%

20% 18%

0%

24%20%

31%

9%5%

-31%

GDP € AUS BEL FIN FR GER IRE ITA NED NOR POL POR RUS SPA SWE SWI TUR UK

Mniej optymistycznie Bez zmian Bardziej optymistycznie Optymizm netto

Wykres 16. Optymizm netto dyrektorów finansowych w poszczególnych krajach Europy

Poziom optymizmu w Polsce na tle EuropyOptymizm dyrektorów w Polsce nadal wyższy niż w wielu krajach Europy

* Cały raport można znaleźć na stronie: Deloitte Global CFO Signals.

18%

-1pp +17pp +11pp -39pp -20pp -3pp +1pp

-16pp

+7pp -1pp +46pp +27pp -12pp -19pp -1pp -4pp+3pp -8pp-pp

http://www2.deloitte.com/global/en/pages/finance/articles/global-cfo-signals.html


Poziom optymizmu w Europie – podział branżowyOptymizm dyrektorów w poszczególnych branżach

• Najwyższy poziom optymizmu netto w Europie i Polsce wskazywały sektory publiczny, ochrony zdrowia i produkcyjny.

• Najniższy poziom optymizmu wykazywały sektory TMT, usług finansowych i dóbr konsumpcyjnych.

• Największe wzrosty optymizmu zanotowały sektory publiczny i energetyki. Największy spadek nastrojów zanotowano w sektorze TMT.

PL 63% PL 51% PL 60%

24%

28%

27%20%

36%

20% 17%26%

35%

5%17%

47%46%

47% 47%35%

52% 51% 46% 22%

50%50%

29%25%

26% 33%28% 28% 32% 29%

43% 45%33%

AVG_ABS FinancialServices

ConsumerBusiness

Life Sciences TMT Energy,Utilities, Mining

Manufacturing Construction Business &Professional

Services

Public sector Others

Less optimistic Broadly unchanged More optimistic

Wykres 17. Optymizm netto dyrektorów finansowych w poszczególnych branżach w Europie

5% -3% -1% 13% -8% 8% 15% 3% 8% 40% 16%

Net balance

-pp -1pp -11pp +16pp -26pp +24pp +6pp -17pp +5pp +50pp +27pp


Prognozy CFO dla Polski na rok 2017 Rosnące ryzyko spowolnienia gospodarki w roku 2017 o poziomu ok 2,5%

W prognozach makroekonomicznych polskich CFO widoczny jest spadek optymizmu i rozbieżność prognoz CFO z założeniami Budżetu Państwa:

• Wzrost PKB w roku 2017 w opinii CFO będzie niższy niż zakładany w Budżecie. Aż 58% CFO prognozuje, że wzrost nie przekroczy 2,5% PKB. Największa grupa wskazuje jednak na wzrost w przedziale 2,6- 3,5%. Prognozy CFO, choć niejednoznaczne wskazują, że z perspektywy polskich przedsiębiorstw w gospodarce można oczekiwać wzrostu PKB poniżej 3%.

• 76% CFO oczekuje inflacji poniżej 2% a tylko 16% spodziewa się deflacji w 2017 roku. Dyrektorzy nie zakładają więc powstania impulsu inflacyjnego, który mógłby być efektem programu 500+ lub wdrożeniu innych obietnic nowego rządu.

PL 63% PL 60%

7%15%

28%36%

15%

6%

18%18%

50%

9%2%

19%20%

51%

8%10% 12%

36%42%

0%0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

<=0,5% 0,6% - 1,5% 1,6% - 2,5% 2,6% - 3,5% >3,5%

Wykres 18. Prognoza PKB

Jaka zdaniem CFO będzie dynamika PKB w roku 2017?

2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

3,9%

81%

18%

2%

18%

68%

15%

0%8%

76%

13%3%

16%

76%

7%1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Deflacja 0-2% 2-3% 3-5%

Wykres 19. Prognoza inflacji

Jaka zdaniem CFO będzie inflacja w roku 2017?

2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

1,3%

w owalach znajdują się założenia budżetowe na rok 2017

Instytucja/rok 2016 2017

MFW 3,6 3,6

KE 3,7 3,6

Bank Światowy 3,7 3,9

NBP 3,2 3,5

OECD 3,0 3,5


KE 0,0 1,6

NBP -0,5 1,3

Prognoza PKB dla Polski w latach 2016-2017 wg poszczególnych instytucji

Prognoza wartości wskaźnika inflacji (%) wg NBP i KE dla Polski w latach 2015-2017

Źródła danych:http://www.imf.org/external/index.htmhttp://ec.europa.eu/index_pl.htmhttp://www.worldbank.org/http://www.nbp.pl/http://www.oecd.org/


2%

61%

20%12%

7%3%

44%

21% 24%

9%

2%

44%

34%

20%

8%

40%

28% 24%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Zmniejszy sięznacząco

Zmniejszy sięnieznacznie

Bez zmian Zwiększy sięnieznacznie

Znaczniewzrośnie

Wykres 20. Prognoza bezrobocia

Jaka zdaniem CFO będzie stopa bezrobocia?

2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Prognozy CFO dla Polski na rok 2017 Niższe bezrobocie ale słabszy kurs PLN

• 28% dyrektorów prognozuje utrzymanie się bezrobocia na dotychczasowym poziomie. Jednak aż 48% badanych uważa, że bezrobocie będzie dalej się obniżać, co jest zgodne z prognozą rządu. Rośnie jednak liczba opinii, że liczba bezrobotnych nieznacznie wzrośnie (24% badanych). Nadmierny optymizm założeń Budżetu Państwa nie znajduje odzwierciedlenia w prognozach przedsiębiorców.

• Prognozy kursu Euro wskazują na to, że wartość złotówki będzie się dalej nieznacznie obniżał. 73% dyrektorów uważa, że będzie on się kształtował w przedziale 4,10-4,40 (wyżej niż prognozy z roku 2015: 4,00 – 4,29 PLN).

PL 63%

0% 1%6%

19% 20%

34%

14%

5%

0%

10%

20%

30%

40%

3,80 PLN- 3,89PLN

3,90 PLN- 3,99PLN

4,00 PLN- 4,09PLN

4,10 PLN- 4,19PLN

4,20 PLN- 4,29PLN

4,30 PLN- 4,39PLN

4,40 PLN- 4,49PLN

Powyżej4,50 PLN

Wykres 21. Prognoza kursu walutowego

Jaki zdaniem CFO będzie kurs walutowy na koniec 2017?

2016H1 2016H2


MFW 6,3 6,2

KE 6,8 6,3

NBP 9,1 8,5

Prognoza wartości wskaźnika stopy bezrobocia (%) dla Polski wg NBP, KE i MFW w latach 2016-20178,1%

w owalach znajdują się założenia budżetowe na rok 2017

Źródła danych:http://www.imf.org/external/index.htmhttp://ec.europa.eu/index_pl.htmhttp://www.nbp.pl/


Prognozy CFO dla Polski

• W Europie należało spodziewać się wzrostu zatrudnienia w sektorach usług administracji publicznej, ochrony zdrowia i sektorze dóbr konsumpcyjnych.

• Obniżenie zatrudnienia spodziewane było w sektorze energetyki i górnictwa oraz sektorze finansowym.

PL 63%

Niższe bezrobocie ale nie we wszystkich branżach

34% 31% 34%

46%35%

18%

37% 35% 35%41%

36%

-27%-32% -28%

-11%

-36%-41%

-20%-28% -29%

-5%

-20%

Średnia Sektorfinansowy

Sektorkonsumencki

Ochronazdrowia

TMT Energetyka Produkcjaprzemysłowa

Budownictwo Usługibiznesowe

Sektorpubliczny

Inne

<=

Spadek

Wzro

st

=>

Wykres 22. Sektor, a przewidywany poziom zatrudnienia

Wzrost Spadek

7% -1% 6% 35% -1% - 23% 17% 7% 6% 36% 16%

Net balance

-5pp -8pp -9pp +29pp -7pp -1pp -5pp -10pp -28pp +7pp -11pp


Prognozy CFO dla polskich firmPolskie firmy stale poprawiają dynamikę przychodów i marże

• Rośnie liczba przedsiębiorstw, które planują wzrost przychodów w 2017 roku (83% w porównaniu do 76%).

• Prawie połowa firm w kraju uważa, że poprawią się również jej wyniki rentowności operacyjnej (48%). Jest to poziom identyczny jak pół roku temu co wskazuje, że istnieje spora część przedsiębiorstw, które systematycznie zwiększają swoją rentowność.

• W roku 2017 zmaleje nieznacznie liczba przedsiębiorstw planujących wzrost inwestycji do poziomu 50% z 57% pół roku temu.

1% 1%

18% 17%

33% 33%

41% 39%

7% 9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2016H1 2016H2

Wykres 24. Prognoza marż

Jak zdaniem CFO zmienią się marże

operacyjne ich firm?

Znacznie zmaleje Nieznacznie zmaleje Nie zmieni się Nieznacznie wzrośnie Znacznie wzrośnie

3%8% 6%

16%8%

55%

55%

21%28%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2016H1 2016H2

Wykres 23. Prognoza

przychodów

Jak zdaniem CFO zmienią się

przychody ich firm?

7%8%

8%

35%

36%

27%21%

30% 29%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2016H1 2016H2

Wykres 25. Prognoza CAPEX

Jak zdaniem CFO zmienią się

nakłady inwestycyjne ich firm?


Prognozy dynamiki przychodów w podziale na kraje

Jak zdaniem CFO zmienią się przychody ich firm?

Source: Deloitte Q3 2016 European CFO Survey

Wykres 26. Przychody (%)


Prognozy dynamiki marży w podziale na kraje

Jak zdaniem CFO zmienią się marże operacyjne ich firm?


Wykres 27. Marże operacyjne (%)


Prognozy dynamiki inwestycji CAPEX w podziale na kraje

Jak zdaniem CFO zmienią się nakłady inwestycyjne ich firm?


Wykres 28. Nakłady inwestycyjne (%)


W Europie sektory energetyki i usług biznesowych pod silną presją rentowności ograniczają inwestycje

PL 63%

42%32%

43% 43% 48%

34%46%

40%52%

18%

42%

-22%-31%

-22%-13%

-23%-32%

-15%

-29% -24%

-9%-17%


Sektorkonsumencki

Ochronazdrowia



Sektorpubliczny

Inne

<=

Spadnie

W

zro

śnie

=>

Wzrośnie Spadnie

35% 32% 37%46%

37%24%

38% 37%23%

55%40%

-23% -17% -23% -16% -20%-36%

-20% -24%-34%

-5%-18%


Sektorkonsumencki

Ochronazdrowia



Sektorpubliczny

Inne

<=

Spadnie

Wzro

śnie

=>

Wzrośnie Spadnie

12% 15% 14% 30% 17% -12% 18% 13% -11% 50% 22%

Net balance

CFO w Europie zostali zapytani jak zmieni się poziom wydatków inwestycyjnych

Wykres 29. Prognoza marż

Wykres 30. Prognoza CAPEX

20% 1% 21% 30% 25% 2% 31% 11% 28% 9% 25%

Net balance


Priorytety i obawy CFOWzrost przychodów na polskim rynku kluczowym priorytetem strategicznym

• Wzrost przychodów na rynkach w Polsce jest coraz silniej akcentowanym jako główny priorytetem polskich firm. Ponad połowa przedsiębiorstw poszukuje również nowych rynków zbytu (57%)

• Wzrost kosztów operacyjnych, które wynikają ze zmian regulacji nie będą przekładać się na powszechność projektów radykalnej redukcji kosztów ani zmiany modelu biznesowego.

• Rośnie apetyt na ryzyko oraz prognozy w zakresie wzrostu inwestycji.

67%

55%

33%

50%

37%

61%58%

38%

44%

66%

41%

65%

48%

38%

72%

55%

46%

37%33%

36%

22%

82%

57%

42% 41%

27%

49%

28%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Wzrost

przychodów

(obecne rynki)

Wzrost

przychodów

(nowe rynki)

Redukcja

kosztów

bezpośrednich

Redukcja

kosztów

pośrednich

Poprawa

płynności

Inwestycje Apetyt na

ryzyko

Wykres 32. Priorytety CFO*

Jak zmieniały się priorytety CFO wraz ze zmianą apetytu na ryzyko?

2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

0%

1%

8%

8%

17%

25%

25%

25%

28%

28%

30%

31%

34%

0% 20% 40%

Niedostępne finansowanie

Inne

Problemy z płynnością

Brak kapitału

Ryzyko kursowe

Ryzyko geopolityczne

Wzrost regulacji

Spadek popytu zagranicznego lub…

Presja cenowa

Spadek popytu krajowego lub recesja

Zmienne prawo gospodarcze i…

Wzrost kosztów operacyjnych

Brak wykwalifikowanych pracowników

Wykres 31. Czynniki ryzyka

Jakie czynniki ryzyka CFO postrzegają jako najistotniejsze?

40% 41%60% 61%

38% 29%

25% 25%

22% 29%15% 13%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Wykres 33. Zmiana modelu biznesowego

i restrukturyzacja W jakim stopniu będą one priorytetem w najbliższym roku?

Będzie głównym priorytetem

Będzie jednym z priorytetów

Nie będzie priorytetem

* Wykres prezentuje % odpowiedzi z 3 najwyższymi priorytetami


Priorytety i obawy CFOPolska jest jednym z niewielu krajów w Europie, w którym dominują strategie ekspansywne

Strategia 1 Strategia 2 Strategia 3 Strategia 4 Strategia 5

AT Cost cutting Organic growthInvesting in the EDP-System/in

the quality of data Increase in operating cash flow Introducing new products/services

BE On-going cost control Increasing productivity/efficiency Organic growth Cost reduction Expanding into new markets

CH Cost control Introducing new products/services Organic growth Cost reduction Expanding into new markets

DE Cost reductionsIntroduction of new

products/servicesIncreased operating cash flow Growth via takeovers/acquisitions Expansion into new markets

ES Increased productivity/efficiency Cost control Organic growth New products / services Cost reduction

FI Organic growth Cost control Introducing new products/services Expanding into new markets Cost reduction

FR Organic growth Cost reductionIntroduction of new products /

servicesCost control Human capital

IE Organic growth Cost control Expanding into new markets Cost reduction Introducing new products

ITManagement control (cost control,

cash management,...)

Introduction of new products or

market expansionCost reduction Expansion through acquisitions Increasing CAPEX

NO Cost reduction Organic growth Focus on core business Growth in existing markets Increase cash flow

PL Revenue growth (current markets) Revenue growth (new markets) New investments Cost reduction - direct costs Cost reduction - indirect costs

PT Cost control Working capital efficiency Cost reduction Organic growth Introducing new products/services

RU Ongoing cost control Cost cutting Investing in organic growth Increasing cash flowIntroducing new products /

services

SE Reducing cost Introducing new products/services Increasing cash flow M&A activity Expanding into new geographies

TR Cost control Cost reduction Organic growth Expanding into new markets Expanding by acquisition

UK Reducing costs Increasing cash flowIntroducing new products/services

or expanding into new marketsExpanding by acquisition Reducing leverage

Strategie defensywne Strategie ekspansywne


Źródła finansowania Kredyt bankowy atrakcyjny ale trochę mniej dostępny

• Kredyt bankowy jest zdecydowanie najatrakcyjniejszym zewnętrznym źródłem finansowania. Łącznie 66% badanych oceniło tę formę finansowania jako atrakcyjną (w tym 17% jako bardzo atrakcyjną). Następny w kolejności to pożyczki od właścicieli/ akcjonariuszy (48%).

• Spada systematycznie ocena dostępności kredytów, które spadły w ciągu ostatniego roku wracając do poziomów roku 2014. Jest to z związane z szeregiem zmian dotyczących sektora bankowego takich, jak podatek bankowy, przewalutowanie kredytów frankowych oraz upadłości banków spółdzielczych. Te zdarzenia mogą mieć wpływ na zacieśnienie polityki kredytowej banków.

PL 63%

-11% -12%-20% -18% -12%

-23% -24%-1%-11%

-7%-2% -11%

-10% -7%

22% 29% 25%11%

29%

51%

24%

49% 35%34%

52%35%

16%

29%

17%13%

13%17% 13% 1%

16%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Wykres 34. Atrakcyjność źródeł finansowania

Jaka jest atrakcyjność poszczególnych źródeł finansowania?

Nieatrakcyjne Bardzo nieatrakcyjne Neutralne

Atrakcyjne Bardzo atrakcyjne

16% 20%13%

4% 5% 6% 9% 7%

14%20%

33% 32% 37%

62%

40%33%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013H12013H22014H12014H22015H12015H22016H12016H2

Wykres 35. Dostępność kredytów

Jak CFO oceniają dostępność kredytów?

Trudno dostępne Normalnie dostępne Łatwo dostępne


Źródła finansowaniaKredyt bankowy atrakcyjny w budownictwie, TMT, produkcji i dobrach konsumpcyjnych

• Wszystkie branże wskazywały na podobny poziom atrakcyjności finansowania kredytem. Sektory budownictwa, TMT i dóbr konsumpcyjnych w Polsce wyżej oceniają atrakcyjność kredytu niż średnio w Europie.

• Najniższą atrakcyjność finansowania kredytem w Europie wykazywał sektor usług biznesowych.

PL 63%11% 9% 10%

20%15% 11% 11% 10% 12%

4% 8%

21% 27% 21%

22%26%

27%17% 16% 13%

9%

20%

67% 64%69%

58% 59% 62%73% 74% 75%

87%

72%


Sektorkonsumencki

Ochronazdrowia



Sektorpubliczny

Inne

Wykres 36. Sektor, a atrakcyjność finansowania kredytem bankowym

Nieatrakcyjny Ani atrakcyjny, ani nieatrakcyjny Atrakcyjny

56% 55% 59% 38% 45% 51% 62% 64% 63% 83% 64%

Net balance


Źródła finansowania...należy oczekiwać wzrostu kosztów finansowania

Kredyt bankowy będzie głównym źródłem finansowania dla przedsiębiorstw:

• Wartość kredytów rośnie systematycznie i 36% przedsiębiorstw nadal planuje wzrost zadłużenia.

• Koszty kredytów są rekordowo niskie ale aż 62% firm przewiduje, że koszty te nieznacznie wzrosną w roku 2017.

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

210

230

250

270

290

310

330

2010Q

1

2010Q

2

2010Q

3

2010Q

4

2011Q

1

2011Q

2

2011Q

3

2011Q

4

2012Q

1

2012Q

2

2012Q

3

2012Q

4

2013Q

1

2013Q

2

2013Q

3

2013Q

4

2014Q

1

2014Q

2

2014Q

3

2014Q

4

2015Q

1

2015Q

2

2015Q

3

2015Q

4

2016Q

1

2016Q

2

2016Q

3Wykres 39. Udzielone kredyty

Wielkość należności banków od przedsiębiorstw

BorrowingWIBOR 3M

28%37%

28% 28%37%

44%37% 36%

57%31% 46% 46%

47%24% 42%

34%

15%

32%26% 26%

17%

32%21%

30%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Wykres 37. Planowany poziom zadłużenia

Jaki jest planowany poziom zadłużenia w ciągu 12 miesięcy?

Wzrost Bez zmian Spadek

2%12% 16%

4%

28%

44%47%

58%

53%

38% 29% 34%

15%6% 9% 5%

3%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Wykres 38. Koszty finansowania

Prognozy zmiany kosztów finansowania w ciągu

najbliższych 12 miesięcy

Mocno spadną Nieco spadną Nie zmienią się

Nieco wzrosną Mocno wzrosną


Źródła finansowaniaNieznacznie rośnie atrakcyjność kapitału

• W opinii CFO finansowanie kapitałem nadal nie stanowi atrakcyjnego źródła finansowania i jest stosowane dosyć rzadko. Niemniej na tle ryzyk z dostępem do finansowania kredytem nieznacznie rośnie atrakcyjność emisji kapitału.

• Konkurencja z atrakcyjnymi kredytami zmniejsza atrakcyjność podniesienia kapitału akcyjnego.

• Aktywność w zakresie IPO na Giełdzie Papierów Wartościowych utrzymuje się na znacząco niższym poziomie niż na rynkach europejskich, nieatrakcyjność emisji dla polskich CFO nie wskazuje na wzrost aktywności w najbliższej przyszłości. 4% 8% 13%

40% 38%

44%

15%

34%

40% 46%36%

47%

25%

20% 16% 12%

22% 20%

4% 8% 7%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2014H2 2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Wykres 40. Atrakcyjność emisji akcji

Jaka jest atrakcyjność emisji akcji jako źródła finansowania?

Bardzo nieatrakcyjna Nieatrakcyjna Neutralna

Atrakcyjna Bardzo atrakcyjna

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

3000

Wykres 41. WIG20

Sytuacja na giełdzie - indeks WIG20


Prognozy CFO dla Polski Oczekiwania wzrostu M&A stopniowo maleją

• 53% badanych dyrektorów finansowych prognozuje wzrost poziomu transakcji M&A w Polsce. Charakter prognozy pozostaje stabilny od dłuższego czasu i oznacza, że rynek M&A będzie się rozwijał powoli.

PL 63%

4% 2% 0%7% 6%

39%38% 44%

49%41%

46%49%

47%

37%46%

11% 12% 9% 8% 7%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2014H2 2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Wykres 42. Zmiana poziomu M&A w Polsce

Jakich zmian w poziomie fuzji i przejęć oczekują CFO?

Znacznie wzrosną

Zwiększą się

nieznacznie

Bez zmian

Zmniejszą się

nieznacznie


Blisko połowa przedsiębiorstw w Europie odczuje negatywnie wpływ Brexit

• 40 procent dyrektorów finansowych (ważone GDP) w Europie uważa, że Brexit będzie miał negatywny wpływ na ich przedsiębiorstwa. To samo twierdzi 36% CFO w strefie Euro.

• Najmniej sceptyków wpływu Brexit na biznes jest w Austrii, Rosji, Szwajcarii i Hiszpanii. Większość firm w tych krajach nie odczuje wpływu Brexit.

• Większość przedsiębiorstw w takich krajach jak Irlandia, Holandia, Portugalia i sama Wielka Brytania odczują negatywnie skutki Brexit.

• Średnio ponad połowa przedsiębiorstw nie odczuje skutków Brexit.

PL 63%

Największy negatywny wpływ będzie odczuwalny w samym UK

40%

36%42%

11%

40% 52% 37%

59%

31%

56%

27%

36%

57%

16%

25%

43%

25%

65%

54% 59% 52%

77%

58%44%

57%

29%

64%

44%

70%60%

43%

84%73%

52%

68%

24%

5% 5% 6%11%

2% 4% 6%12%

5%0%

3% 4%0% 0% 2% 5% 7%

11%

-35%-31%

-35%

0%

-38%

-47%

-31%

-46%

-26%

-56%

-24%

-32%

-57%

-16%-23%

-39%

-19%

-54%

GDP € EU AUS BEL FIN GER IRE ITA NED NOR POL POR RUS SPA SWE SWI UK

Niekorzystny Bez zmian Korzystny Korzystność netto

Wykres 43. BrexitJaki wpływ zdaniem CFO będą miały negocjacje związane z Brexitem na ich biznes?


Wszystkie sektory odczują negatywnie wpływ Brexit na biznes

• Wszystkie sektory odczują negatywnie skutki Brexitu. Najmniej dotknięte będą sektory publiczny i energetyczny. Najbardziej produkcja przemysłowa i usługi biznesowe.

PL 63%

Choć większość przedsiębiorstw nie odczuje skutków Brexit to jednak w każdej branży jest szereg firm, które odczują negatywnie skutki Brexit

36% 32% 38%38% 36%

27%41%

31%40%

22%

33%

53%53%

52%55%

53%66%

48%

53%

52%

70%54%

5% 6% 5% 5%2% 3% 12% 2%

6%


Sektorkonsumencki

Ochronazdrowia



Sektorpubliczny

Inne

Wykres 44. Jaki wpływ zdaniem CFO będą miały negocjacje związane z Brexitem na ich biznes?

Niekorzystny Bez zmian Korzystny

-31% -26% -33% -38% -31% -25% -38% -19% -38% -22% -27%

Net balance


Negatywny wpływ Brexit na polska gospodarke i przedsiębiorstwa

• Ponad połowa przedsiębiorców nie widzi wpływu Brexit na polskie przedsiębiorstwa i gospodarkę. Jednak aż jedna trzecia uważa, że będzie on miał negatywny wpływ na ich działalność. Są to prawdopodobnie eksporterzy, których działalność była powiązana z obrotem poprzez UK.

• Zdaniem wielu CFO Brexit wprowadzi bariery taryfowe i pozataryfowe, które zwiększą koszty obrotu gospodarczego, wydłużą czasy dostaw i wpłyną na zmniejszenie konkurencyjności towarów z Polski.

• 23% CFO uważa, że Brexit wprowadzi również utrudnienia wynikające z innych wymogów obrotu handlowego.

• Zaledwie 17% CFO uważa, że Brexit wprowadzi istotne ograniczenia w zakresie mobilności pracowników.

PL 63%

Brexit wprowadzi szereg nowych barier dla prowadzenia gospodarki i negatywnie wpłynie na rozwój polskiej gospodarki

0% 20% 40% 60%

Bardzo negatywny

Negatywny

Brak wpływu

Pozytywny

Bardzo pozytywny

Trudno powiedzieć

Wykres 45. Jaki wpływ na Państwa firmę będą miały

negocjacje dotyczące Brexitu pomiędzy Unią Europejską a

Wielką Brytanią?

Polska

EU

Średnia

0% 10% 20% 30% 40%

Inne

Koszty związane z przeniesieniemdziałalności i pracowników z Wielkiej…

Większe możliwości w zakresie nabywaniaaktywów w Wielkiej Brytanii na skutek…

Poprawa warunków w otoczeniupodatkowym i regulacyjnym w Wielkiej…

Zmniejszenie konkurencyjności wstosunku do spółek brytyjskich w…

Trudności w pozyskiwaniu finansowania wzwiązku z niepewnością dotyczącą…

Zwiększenie konkurencyjności w stosunkudo spółek brytyjskich w związku z…

Większe koszty podatkowe (relokacjapracowników, ceny transferowe, taryfy)

Ograniczenie współpracy i mniej fuzji zpodmiotami brytyjskimi

Potencjalne zmiany łańcucha wartości ijego reorganizacja

Ograniczenia w zakresie mobilnościpracowników

Większe trudności oraz koszty związane zwprowadzeniem innych wymogów…

Mniejsze możliwości eksportowe w związkuz barierami innymi niż taryfowe

Mniejsze możliwości eksportowe w związkuz barierami taryfowymi

Wykres 46. Jaki wpływ Państwa zdaniem będzie miał Brexit na

Państwa firmę?

PL

EU

Średnia


CFO stoi przed wieloma wyzwaniami

Najistotniejsze i najbardziej problematyczne zadania CFO

Kryzys

Globalizacja Digital

Regulacje

Technologia

Talent i ludzie

Ekonomika

Ochrona

środowiska

Konkurencja

Klienci

Szybkość zmian

Złożoność

„Disruption”

„Iloraz IQ pionu finansów determinuje ekonomiczne IQ całej firmy”

Michael Dell



PL 63%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Zarzadzanie działem/zespołem prawnym

Nadzór nad relacjami inwestorskimi

Nadzór nad procesem due diligence w ramach przejęć oraz negocjowanie warunków…

Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

Nadzór nad działalnością finansową spółek zależnych i zagranicznych

Inwestowanie

Zapewnienie odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej

Zarządzanie działem/zespołem podatkowym i treasury

Zarządzanie ryzykiem walutowym

Wdrażanie dobrych praktyk operacyjnych

Budowanie wizerunku firmy(poprzez reprezentowanie jej w kontaktach z…

Współpraca z działem sprzedaży w wycenie produktów lub usług

Nadzór nad systemem kontroli wewnętrznej

Pozyskiwanie finansowania dłużnego i kapitałowego

Tworzenie skutecznych systemów kontroli i ich monitorowanie

Zarządzanie działem/zespołem rachunkowości

Tworzenie i monitorowanie strategii podatkowych

Ocena projektów inwestycyjnych

Nawiązywanie i prowadzenie współpracy z audytorami, bankami, zakładami…

Optymalizacja struktury kosztów oraz poziomu aktywów firmy

Przekazywanie informacji na temat ryzyka (członkom komitetu audytu, członkom…

Definiowanie wskaźników wspierających firmę w osiąganiu jej strategicznych celów

Monitorowanie stanu środków pieniężnych i prognoz finansowych

Przekazywanie informacji na temat sytuacji finansowej (członkom komitetu audytu,…

Tworzenie i monitorowanie strategii biznesowych i finansowych

Zarządzanie procesem budżetowania i sprawowanie nad nim kontroli

Wykres 47. Istotność i problematyczność zadań realizowanych przez CFO

Istotność zadania Problematyczność zadania

Zarządzanie finansami w obecnych czasach jest coraz bardziej złożone



PL 63%

Cztery oblicza skutecznych finansów

Funkcja finanso

wa

Kontroler finansowy, stojący na straży aktywów organizacji, dbający o płynność, wycenę, autoryzację, własność

Optymalizuje działanie procesów finansowo-

księgowych i organizację funkcji

finansów, efektywnie przetwarza dużą liczbę transakcji i informacji

Aktywnie uczestniczy lub wręcz kreuje nowe

kierunki strategiczne organizacji, inicjatywy

i zmiany modelu działania

Stymuluje organizację do realizacji celów strategicznych i efektywnościowych(wsparcie decyzji, informacja)

Strateg

Strategia funkcji

finansów

OperatorStrażnik

Katalizator

Wiodące praktyki

Skuteczny doradca i strateg

Standaryzacja i efektywność transakcyjna



PL 63%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Zarzadzanie działem/zespołem prawnym

Nadzór nad relacjami inwestorskimi

Nadzór nad procesem due diligence w ramach przejęć…

Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

Nadzór nad działalnością finansową spółek zależnych i…

Inwestowanie

Zapewnienie odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej

Zarządzanie działem/zespołem podatkowym i treasury

Zarządzanie ryzykiem walutowym

Nadzór nad systemem kontroli wewnętrznej

Pozyskiwanie finansowania dłużnego i kapitałowego

Zarządzanie działem/zespołem rachunkowości

Ocena projektów inwestycyjnych

Nawiązywanie i prowadzenie współpracy z audytorami,…

Przekazywanie informacji na temat ryzyka (członkom…

Przekazywanie informacji na temat sytuacji finansowej…



CFO dobrze czują się w roli Strażnika i Operatora



PL 63%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Wdrażanie dobrych praktyk operacyjnych

Budowanie wizerunku firmy(poprzez reprezentowanie jej wkontaktach z inwestorami, udział w konferencjach itp.)

Współpraca z działem sprzedaży w wycenie produktów lubusług

Tworzenie skutecznych systemów kontroli i ich monitorowanie

Tworzenie i monitorowanie strategii podatkowych

Optymalizacja struktury kosztów oraz poziomu aktywów firmy

Definiowanie wskaźników wspierających firmę w osiąganiu jejstrategicznych celów

Monitorowanie stanu środków pieniężnych i prognozfinansowych

Tworzenie i monitorowanie strategii biznesowych i finansowych

Zarządzanie procesem budżetowania i sprawowanie nad nimkontroli



Jak dotrzymać kroku zmianom i być lepszym Partnerem dla Biznesu (Strategiem, Doradcą)?


Prognozy 3 lata


Perspektywa długoterminowaPozytywne perspektywy długoterminowe

• Odsetek CFO uważających, że w długim terminie ich zdolność obsługi długu nieznacznie wzrośnie wrócił do poziomu sprzed roku (54%). Jest to pozytywna prognoza mając na względzie, że obecna sytuacja przedsiębiorstw w Polsce jest dobra.

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2014H2 2015H1 2015H2 2016H1 2016H2

Wykres 50. Zdolność obsługi długu przedsiębiorstw

w PolsceOcena 3-letniej perspektywy możliwości obsługi zadłużenia w Polsce

Mocno spadnie Nieco spadnie Nie zmieni się

Nieco wzrośnie Mocno wzrośnie

Net 39%Net 53%Net 37%Net 57%Net 65%


Perspektywa długoterminowaPozytywne perspektywy długoterminowe

• CFO wiarygodnie przewidują rzeczywistość gospodarczą polskiej gospodarki. Ich historyczna prognoza wzrostu PKB Polski na rok 2013(ok. 1,5% PKB), rok 2014 (ok. 3%), rok 2015 (ok.3%) sprawdziły się. Na rok 2016 CFO wskazują na około 3,0-3,4% wzrostu.

• Zdaniem dyrektorów finansowych w roku 2017 Polska będzie kontynuowała stabilny, lecz wolniejszy wzrost na poziomie około 2,5%(58% dyrektorów przewiduje wzrost nie większy niż 2,5% co jest niższe od założeń Budżetu Państwa – 3,9%), utrzyma niską inflację(poniżej 2%) – 76% CFO, stabilny nieco słabszy kurs walutowy (4,1-4,4 PLN/ EUR) – prawie 73% ankietowanych i spadek bezrobocia(48% w Polsce, w Europie jedynie w branży energetyki i górnictwa spodziewane jest zmniejszenie zatrudnienia).

• Poziom optymizmu netto dyrektorów finansowych w Polsce spada trzecie półrocze z rzędu do najniższego poziomu od 2013 roku (z 40%rok temu do 18% obecnie) jednak jest jedne z najwyższych w Europie. Oznacza to, że liczba firm, które wierzą, że ich perspektywyekonomiczne w roku 2017 będą lepsze niż w roku 2016 jest większa niż tych którzy myślą odwrotnie. Historycznie spadek tegooptymizmu był prognostykiem obniżenia dynamiki wzrostu PKB co widać w niższych prognozach wzrostu PKB na rok 2017.

• Rośnie poczucie niepewności gospodarczej w Polsce (aż 64% CFO uważa, że obecny poziom niepewności jest wysoki), choć apetyt naryzyko lekko zaczął się podnosić (28% osób uważa obecny moment za dobry na jego podejmowanie, w stosunku do 22% w poprzedniejedycji). Mimo to poczucie niepewności w Polsce jest nadal niższe niż w krajach UE i poza UE (ok. 70%). Kluczowymi przyczynaminiepewności w roku 2017 są ryzyka związane z brakiem dostępności pracowników, wyższymi kosztami operacyjnymi i zmiennościąprawa. Dopiero na kolejnych miejscach są ryzyka rynkowe (silna konkurencja i presja cenowa).

• Dominującym źródłem finansowania jest kredyt bankowy. Finansowanie kredytem jest jednak trochę mniej atrakcyjne (66% uznajekredyt za atrakcyjny w stosunku do 82% rok temu) i dostępne (33% ocenia kredyt jako łatwo dostępny w stosunku do 62% rok temu) .Należy także odnotować, że 62% (63% w poprzedniej edycji) przewiduje wzrost kosztów finansowania w ciągu najbliższego roku.

• Wzrost przychodów na dotychczasowych rynkach będzie jest priorytetem firm w Polsce. Jest to odpowiedź na rosnącą presję cenowąoraz obawę o spadek popytu.

• Aż jedna trzecia CFO uważa, że Brexit wpłynie negatywnie na polskie przedsiębiorstwa i gospodarkę. Kluczowymi zmianami będąspodziewane bariery taryfowe i pozataryfowe, które ograniczą wymianę handlową poprzez UK i wpłyną na zwiększenie kosztów obrotugospodarczego oraz wydłużenie terminów realizacji.


Kontakt

Krzysztof Pniewski Partner w Dziale Konsultingu DeloitteTel. (22) 511 01 48E-mail: [email protected]

Marcin MaciejaszStarszy Konsultant w Dziale Konsultingu DeloitteTel. 606 994 342E-mail: [email protected]




Zapraszamy do lektury naszych publikacji dla CFO http://www.Deloitte.com/pl/cfo

Pełen raport z badania obejmujący dane w podziale na wszystkie kraje oraz wyniki poprzednich badań można znaleźć na stronie http://www.deloitteresearchemea.com

http://www.deloitte.com./pl/cfo

http://www.deloitteresearchemea.com/

http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/zagadnienia/rozwizaniadlacfo/2d9b776da08d3410VgnVCM1000003256f70aRCRD.htm

http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/zagadnienia/rozwizaniadlacfo/2d9b776da08d3410VgnVCM1000003256f70aRCRD.htm

Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www.deloitte.com/pl/onas.

Deloitte świadczy usługi audytorskie, konsultingowe, doradztwa podatkowego i finansowego klientom z sektora publicznego oraz prywatnego, działającym w różnych branżach. Dzięki globalnej sieci firm członkowskich obejmującej 150 krajów oferujemy najwyższej klasy umiejętności, doświadczenie i wiedzę w połączeniu ze znajomością lokalnego rynku. Pomagamy klientom odnieść sukces niezależnie od miejsca i branży, w jakiej działają. Ponad 225 000 pracowników Deloitte na świecie realizuje misjęfirmy: wywierać pozytywny wpływ na środowisko i otoczenie, w którym żyją i pracują.

Deloitte Central Europe to regionalna jednostka działająca w ramach Deloitte Central Europe Holdings Limited, członka Deloitte Touche Tohmatsu Limited w Europie Środkowej. Usługi świadczą spółki zależne i stowarzyszone z Deloitte Central Europe Holdings Limited, które stanowią odrębne i niezależne podmioty prawne. Spółki zależne i stowarzyszone z Deloitte Central Europe Holdings Limited to jedne z wiodących firm świadczących usługi profesjonalne; zatrudniają łącznie ponad 5000 pracowników w 41 biurach w 17 krajach Europy Środkowej.

© 2016 Deloitte Polska.

http://www.deloitte.com/pl/onas

deloitte cfo survay 2016 h2 | prezentacja dla dziennikarzy

Economy & Finance