Cyflwyniad i fetawybyddiaeth

Modiwl 2

1

Nodau’r modiwl

• Cyflwyno neu loywi dealltwriaeth cydweithwyr o fetawybyddiaeth.

• Sefydlu cyswllt rhwng metawybyddiaeth a PISA.

2

Amcanion y model

Bydd cydweithwyr yn:• Datblygu ymwybyddiaeth o ystyr ‘metawybyddiaeth’.• Ystyried sut y gellir datblygu metawybyddiaeth ymhellach yn yr ystafell ddosbarth.• Adnabod y cysylltiadau rhwng metawybyddiaeth a dysgu effeithiol yng nghyd-destun PISA.

3

Beth ydych chi’n ei wybod am fetawybyddiaeth?

4

Canllaw munud o hyd i fetawybyddiaeth

5

• Un amlen i bob grŵp.• Rhannwch y cardiau.• Darllenwch eich cerdyn a phenderfynwch ydych

chi’n . . .

• Darllenwch eich cerdyn i’r grŵp, un ar y tro.• Rhowch eich penderfyniad ac eglurwch eich

rhesymau. • Trafodwch bob cerdyn fel grŵp.

Anghytun

oCytuno

Ddim yn siŵr

Byddwch yn barod i roi adborth mewn 9 munud

Y cwestiwn mawr

6

• Pa mor ‘fawr’ oedd eich trafodaeth?

• Ysgrifennwch ‘Trydar’ sy’n disgrifio eich rhan chi o’r drafodaeth i bawb arall (dim mwy na 140 o lythrennau).

• #metawybyddiaeth

Y cwestiwn mawr Adborth

7

Bydd dysgwyr â sgiliau metawybyddiaeth da yn gallu:

• cwblhau eu gwaith yn fwy effeithiol• hunanreoleiddio eu dysgu, gan ddefnyddio’r dulliau cywir yn ôl yr angen• nodi beth yw sylfeini dysgu a newid strategaethau i sicrhau bod yr amcanion yn cael eu cyflawni.

Metawybyddiaeth a dysgu effeithiol

8

Bydd dysgwyr â sgiliau metawybyddiaeth da yn:

• ymwybodol o’u cryfderau a’u gwendidau personol• cyflawni’n well mewn arholiadau.

(Llywodraeth Cymru, Yr Adran Addysg a Sgiliau, 2012, tudalen 5)

Metawybyddiaeth a dysgu effeithiol

9

10

PISA

Cyd-destunau dysgu

(OECD, 2009)

11

• Dylid defnyddio cwestiynau tebyg i’r rhai canlynol yn rheolaidd gyda dysgwyr fel eu bod yn mynd ati eu hunain i ddechrau mewnoli’r cwestiynau ysgogol.

PISA – cyd-destunau dysgu

12

• Tasg am beth yw hon o bosib?

• Ydy’r dasg yn eich atgoffa chi o dasg arall?

• Sut cyflwynir y wybodaeth? Beth yw’r prif syniadau? Pwy allai ddefnyddio’r wybodaeth hon?

• Pa strategaethau allech chi eu defnyddio i gael y wybodaeth sydd ei hangen arnoch chi?

• Sut fyddech chi’n egluro hyn i rywun arall?

PISA – cyd-destunau dysgu

13

• Sut ydych chi’n ysgogi datblygiad sgiliau metawybyddol ar hyn o bryd?

• Pa newidiadau bach allwch chi eu rhoi ar waith i roi hwb pellach i sgiliau?

Newid bach14

‘Addysgu metawybyddiaeth yw’r agwedd anoddaf o bosib ar ddatblygu

sgiliau meddwl dysgwr. Er hynny, dyma un o’r agweddau allweddol ar hyrwyddo dealltwriaeth ddyfnach a

throsglwyddo syniadau a sgiliau i bob maes dysgu.’

(Llywodraeth Cymru, Yr Adran Addysg a Sgiliau, 2012, tudalen 6)

Gair i gloi

15

CyfeiriadauY Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd (OECD) (2009) PISA Take the Test: Sample Questions from the OECD’s PISA Assessments. Ar gael yn: www.oecd.org/pisa/pisaproducts/pisa2000/41943106.pdf

Llywodraeth Cymru, Yr Adran Addysg a Sgiliau (2012) Canllaw i ddefnyddio PISA fel cyd-destun dysgu. Ar gael yn: http://wales.gov.uk/docs/dcells/publications/120629pisabookletcy.pdf

16

Darllen pellachBransford, J. D., Brown, A. L., a Cocking, R. R. (2000).

(Expanded version). How People Learn: Brain, Mind, Experience

and School. Washington, DC: National Academy Press.

Chambers, M., Claxton, G., Lucas, B., Powell, Graham. (2011).

The Learning Powered School: Pioneering 21st Century

Education. Llundain: TLO Ltd.

Pearce, C. (2011). A Short Introduction to Promoting Resilience

in Children. Llundain: Jessica Kingsley Publishers.

Larkin, S. (2010). Metacognition in Young Children. Llundain:

Routledge.

Tarricone, P. (2011). The Taxonomy of Metacognition. Llundain:

Psychology Press. 17

Adnoddau ar y wehttp://

serc.carleton.edu/NAGTWorkshops/metacognition/teaching_metacognition.html

http://

imaginationsoup.net/2012/01/teach-kids-to-think-about-their-thinking-metacognition/

www.education.com/reference/article/Ref_Dev_Metacognition/

http://earli.org/special_interest_groups/metacognition

18