cwiczenia terenowe z geodezji
TRANSCRIPT
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 1/104
S KRYPTYDLA Ł WY Ż S Z Y C H
P O L I T E C H N I K A Ł Ó D Z K A
ĆWICZENIA TERENOWEZ GEODEZJI
I MIERNICTWA BUDOWLANEGO
Praca zbiorowa pod redakcją
STEFANA P R Z E W Ł O C K I E G O
B I B L I O T E KA
P O L I T E C H N I K A Ł Ó D Z K A
5 O 0 - O 2 3 & 6 0 - O 0 - O
Ł Ó D Ź 1994
NAKŁADEM POLITECHN IKI ŁÓDZKIEJ
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 2/104
Skrypt skł ada się z pię ciu rozdziałów odpowiadają cych pię ciu podstawowym ćwicze-
niom realizowanym po I roku Inżynierii środowiska lub po II roku Inżynierii
budowlanej
Z e s pół autorski: Zdzisław Andrzejowski, Tadeusz Koska, Grzegorz Kowalski,
Wesław Pawłowski, Lech P itoń, Stefan Przewłocki
R e c e n z e n t : prof. dr hab. Adam Żurowski
Redaktor: Anna Janus
Redaktor techniczny: Krzysztof Świerzyński
WYDAWNICTWO P O L I T E C H N I K I ŁÓDZKIEJ
93-005 Łódź, ul. Wólczańska 223
Wydanie II. Nakład 200 + 40 egz. Ark. wyd. 6,426. Ark. druk. 6,25 + 2 wklejki. Papier offset. 70 g. 61 x86.
Druk ukończono w lutym 1994 r.
Zamówienie 12/94.Cena zl 29 000, -
Wykonano w C.OM. SA. 93-005 Łódź, ul. Wólczańska 223
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 3/104
SP I S T R E ŚC II . WPROWADZENIE 5
I I . Ćwiczenie nr 1. POBRANIE Z MAGAZYNU, SPRAWDZENIE I REKTYFI-KACJA SPRZĘ TU POMIAROWEGO 7
I I I . Ćwiczenie nr 2. SPORZĄ DZANIE SZCZEGÓŁOWEJ MAPY SYTUACYJ-
NO- WYSOKOŚCIOWEJ 18
IV. Ćwiczenie nr 3. WYZNACZANIE PROJEKTU W TERENIE 60
V. Ćwiczenie nr 4. POMIARY INWENTAR YZACYJNO- KONTROLNE 75
VI. Ćwiczenie nr 5. TYCZENIE ŁUKU KOŁOWEGO I POMIAR SYTUACYJ-
NO- WYSOKOŚCIOWY TRASY 89
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 4/104
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 5/104
I. WPROWADZENIE
Ćwiczenia terenowe z geodezji i miernictwa budowlanego stanowią
przedłużenie kontynuacji procesu dydaktycznego (tj. wykładów i ćwi-
czeń laboratoryjnych) realizowanych w cią gu roku akademickiego. Stą d
mimo praktycznego charakteru tych ćwiczeń, czynnik metodyczny
odgrywa tu znaczą cą rolę .
G ł ó w n y m celem ćwiczeń terenowych jest:— samosprawdzenie, a także utrwalenie wiadomości i umieję tności
nabytych podczas ćwiczeń laboratoryjnych w naturalnych warun-
kach terenowych,
— nabycie umieję tności właściwego ł ą c z e n i a ćwiczeń jednostkowych
(elementarnych) w proces pomiarowy zmierzają cy do samodziel-
nego wykonania zadań kompleksowych,
— nabycie umieję tności racjonalnej organizacji pracy zespołowej w na-turalnych warunkach terenowych.
I s t o t n ą czę ścią tych ćwiczeń jest kontrola wynikówpomiaru i ostate-
cznego opracowania każdego z tematów. W zwią zku z tym należy
wyraźnie określić rolę i znaczenie tej czę ści ćwiczeń, bowiem ten zakres
dodatkowych pomiarów poza funkcją kontrolną traktowany jest jako
integralna czę ść każdego tematu umożliwiają ca samosprawdzenie wyni-
ków samodzielnie wykonanych zadań pomiarowych. Tak określonezadania i cele ćwiczeń terenowych wymagają odpowiedniego ich
przygotowania, organizacji, określenia szczegółowego programu i har-
monogramu realizacji, a także odpowiedniego przeszkolenia, głównie ze
wzglę du na szczególne warunki bezpieczeństwa pracy w terenie, oraz
właściwego użytkowania sprzę tu pomiarowego i wynikają cej stą d odpowiedzia-
lności materialnej. Waściwą realizację tych zadań m a uł atwić niniejszy skrypt.
Skrypt „Ćwiczenia terenowe z geodezji i miernictwa budowlanego"składa
się z pię ciu rozdziałów odpowiadają cych pię ciu podstawowym ćwiczeniom
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 6/104
realizowanym wybiórczo po pierwszym roku inżynierii środowiska lub
po drugim roku inżynierii budowlanej.
Skrypt opracował Z e s p ó ł w składzie: Zdzisław Andrzejowski,
Tadeusz Koska, G rzegorz Kowalski, Wesław Pawłowski, Lech P i t o ńi Stefan Przewłocki.
Przy opracowaniu skryptu autorzy starali się umieję tnie godzićwymogi wynikają ce z obowią zują cych w Polsce przepisów na wykony-
wanie prac geodezyjnych z programem dydaktycznym, narzucają cym
odpowiednie wymagania metodyczne. Należy wię c żywić nadzieję , że
skrypt ten bę dzie stanowił cenną pomoc dydaktyczną dla studentów
Wydziału Budownictwa i Architektury i przyczyni się do lepszego
przygotowania i przebiegu ćwiczeń terenowych.
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 7/104
/ / . Ćwiczenie nr 1
POBRANIE Z MAGAZYNU, SPRAW-DZENIE I REKTYFIKACJA SPRZĘ TU
POMIAROWEGO
1. POBRANIE S P R Z Ę T U - CZYNNOŚCI W MAGAZYNIE
G r u p a ćwiczeniowa (pomiarowa) po uzgodnieniu z opiekunem,
w ustalonym terminie (na ogół przed rozpoczę ciem ćwiczeń terenowych)
pobiera sprzę t pomiarowy z magazynu Z a k ł a d u Geodezji i Geometrii
Wykreślnej IILiSP Ł . Sprzę t pomiarowy stanowi własność Politechniki
Łódzkiej i jest wypożyczany grupie ćwiczeniowej do wykonania pomia-rów w ramach ćwiczeń terenowych. Za wypożyczony sprzę t grupa
pomiarowa ponosi p e ł n ą odpowiedzialność materialną .
1.1. KONTROLA STANU TECHNICZNEGO SPRZĘ TU
G r u p a ćwiczeniowa pobiera w magazynie przygotowany komplet
sprzę tu według spisu przedstawionego na pokwitowaniu pobraniasprzę tu (wzór 1.1). Pobierają cy sprzę t zobowią zani są skontrolować
ilość pobieranego sprzę tu, jego stan techniczny, prawidłowość funkc-
jonowania oraz stopień zużycia. Wszystkie uwagi dotyczą ce ilości
i stanu technicznego sprzę tu winny być odnotowane na pokwitowaniupobrania. Uwagi dodatkowe wraz ze szczegółowym opisem stopnia
zużycia notuje się na odwrocie pokwitowania. Należy również zapisaćn a pokwitowaniu i w dzienniku ćwieczeń terenowych numery inwen
tarzowe i numery fabryczne sprzę tu, aby w sytuacji zamiany lub
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 8/104
zaginię cia sprzę tu można było jednoznacznie ustalić drogę postę powa-nia w celu odzyskania lub odnalezienia sprzę tu.
1.1.1. Teodolit
Otworzyć skrzynkę i po zwolnieniu pasków mocują cych wyją ćinstrument z opakowania. Ustawić teodolit na stole i przystą pić do
oglę dzin. Na zewną trz instrument nie może posiadać głę bokich zaryso-
wań i wgł ę bień wskazują cych na uderzenie mechaniczne. Pokrę cają c
śrubami ustawczymi (poziomują cymi) spodarki sprawdzić płynność
obrotu śrub. Śruby ustawcze winny obracać się płynnie , bez nadmier-
nego oporu, jak też i bez luzów i przeskoków. Sprawdzić, czy śruba
sprzę gają ca spodarkę z zasadniczą czę ścią teodolitu obraca się i podokrę ceniu unieruchamia mechaniczną oś teodolitu w spodarce. Śruba
sprzę gają ca spodarkę i teodolit musi być zawsze dokrę cona.
Sprawdzić działanie śrub zaciskowych i śrub naprowadzają cych
r u c h u leniwego. Zaciśnię te śruby winny uniemożliwiać ruch obrotowy
teodolitu wokół osi głównej i ruch lunety na jej osi obrotu. Pokrę cają c
śrubami naprowadzają cymi (ruchu leniwego) przy zaciśnię tych śrubach
zaciskowych (sprzę gają cych), czę ści teodolitu winny poruszać się płyn-nie, a śruby winny pracować bez oporów i przeskoków. Sprawdzić czy
libele instrumentu (główna, pudeł kowa i libela k o ł a pionowego) nie są
pę knię te lub p o t ł u c z o n e , oraz czy są dobrze zamocowane śrubami
rektyfikacyjnymi. Pokrę cają c pierścieniem mechanizmu ogniskują cego
lunety uzyskać ostrość widzenia przedmiotu, na który wycelowana jestluneta. Pierścień winien obracać się płynnie . Pokrę cają c pierścieniem
okularu sprawdzić ruchy okularu i wywołać ostrość widzenia krzyża
kresek. Spoglą dają c w lunetę od strony obiektywu sprawdzić czystośćszkła optycznego, a wszystkie zarysowania i pę knię cia szkł a odnotować.
P o sprawdzeniu instrument włożyć do skrzynki. Aby włożyć in-
strument do skrzynki, należy: zwolnić śruby zaciskowe (sprzę gają ce),
ułożyć instrument wjego ł o ż u , zamocować instrument paskami mocują -
cymi lub zaczepami mocują cymi i ostrożnie domykać przykrycie
opakowania. W przypadku gdy przykrycie opakowania i n s t r u m e n t u nie
domyka się swobodnie, jest to sygnał , że instrument został źle u ł o ż o n yw ł o ż u opakowania i źle jest zamocowany. Należy poprawić ułożenie
8
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 9/104
Ł ó d ź , dn 199.. r.
P o k w i t o w a n i e
sprzę tu wypożyczonego na ćwiczenia polowe z miernictwa przez grupę studencką pod
kierownictwem (opiekun dydaktyczny ).Niżej podpisani wypożyczają sprzę t geodezyjny, stanowią cy własność Instytutu
Inżynierii Lą dowej i Sanitarnej PŁ:
1. teodolit nrinw ./nrf. / z wyposażeniem i statywem StG- 4
2. niwelator nr inw / nr f. / z wyposażeniem i statywem StG- 3
3. ł a ty .... metrowe, szt nry ....
4. żabki szt
5. libele do ł at szt
6 . t y c z k i szt
7. stojaki szt
8. wę gielnica z pionem i futerałem
9. szkicownik nr ....
10. taśma .... metrowa n r ....
11. szpilki - komplet
12. wskaźniki szt
13. dynamometr
14. nakładka na taśmę15. ruletka .... metrowa nr ....
16. m ł o t e k17. paliki szt (do czę ściowego odzyskania)
Wymieniony sprzę t został przez nas sprawdzony i wszystkie uszkodzenia od-
notowano w niniejszej karcie. Za wypożyczony sprzę t ponosimy pełną odpowiedzialność
materialną .
Termin zwrotu: .... lipiec 199. r.
Pobierają cy:
1 nrdow. osób
adres: , podpis
2 nrdow. osób..
adres: podpis
Wydają cy:
Wzór 1.1. Pokwitowanie pobrania sprzę tu z magazynu
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 10/104
i zamocowanie i n s t r u m e n t u . N ie wolno domykać opakowania sił ą , gdyżgrozi to uszkodzeniem instrumentu. Po domknię ciu przykrycia, za-
mkną ć zamek opakowania i zabezpieczyć przed samoczynnym otwar-
ciem. Teodolit zapakowany, zabezpieczony przed wypadnię ciem, w do-
mknię tym i zabezpieczonym opakowaniu można przenosić i przewozić.
Przed zamknię ciem opakowania instrumentu należy sprawdzić zawar-
tość ( o s ł o n a ods ło n ec z n a , pion , igł a rektyfikacyjna itp.) według zamiesz-
czonego wewną trz opakowania spisu.
Statyw do teodolitu - po odpię ciu paska mocują cego nogi statywu
w stanie z ł o ż o n y m , zwolnić śruby zaciskowe nóg statywu i wysuwają cczę ści ruchome nóg, rozł ożyć statyw. Śruby zaciskowe winny obracać
się swobodnie, a po dokrę ceniu śruby winny unieruchamiać wysuwaneczę ści nóg statywu. Sprawdzić czę ści drewniane, czy nie mają pę knię ć
i czy metalowe zakończenia nóg (okucia) są nieruchome i czy są ostre.P o rozstawieniu nóg statywu, odkrę cić śrubę mocują cą pokrywę
głowicy statywu, zdją ć pokrywę i sprawdzić, czy głowica statywu nie jestpę knię ta.
N a głowicy statywu ustawić teodolit i trzymają c go jedną rę ką na
statywie, drugą r ęk ą , pokrę cają c śrubą sprzę gają cą (znajduje się w gło-wicy statywu), zamocować teodolit na statywie. Po dokrę ceniu śruby
sprzę gają cej, teodolit nie może przesuwać się na głowicy statywu,a śruby poziomują ce spodarki teodolitu winny swobodnie obracać się .
G d y nie można wkrę cić śruby sprzę gają cej statywu w otwór płytki
sprzę gają cej spodarki, jest to sygnał , że statyw i teodolit nie stanowią
jednego kompletu pomiarowego. W takim wypadku należy dokonać
wymiany statywu.
1.1.2. Niwelator
Otworzyć opakowanie i zwalniają c zaczep mocują cy instrument do
dolnej czę ści opakowania, wyją ć niwelator i ustawić na stole. Dokonać
oglę dzin, sprawdzić śruby poziomują ce spodarki, sprawdzić śrubę
zaciskową i śrubę naprowadzają cą (śruba ruchu leniwego) oraz spraw-
dzić li bele i l u n e t ę , powtarzają c czynności jak dla teodolitu (pkt. 1.1.1).
Pokrę cają c śrubą elewacyjną sprawdzić, czy luneta porusza sięw płaszczyźnie pionowej p ły nni e , bez zacię ć i przeskoków. W niwelato-
10
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 11/104
rze - z ko ł em ką tomierczym poziomym sprawdzić działanie p o k r ę t ł aokularu lunetki odczytowej i wywołać ostre widzenie obrazu k o ł aką tomierczego.
D o k o n a ć oglę dzin i sprawdzenia statywu jak w pkt. 1.1.1, pamię ta-
ją c, że nogi statywu do niwelatora nie są skł adane. Zamocować
niwelator na statywie i sprawdzić, czy instrument nie porusza się nagłowicy statywu, a śruby poziomują ce spodarki obracają się swobodnie,
bez zacię ć i przeskoków.
1.1.3. Łaty
Łaty rozłożyć i zamocować dwie wzajemnie r u c h o m e czę ści w takim
p ołoż e ni u , aby opis ł at był na całej swej długości czytelny, a ł a t y byłyproste. Dokonać oglę dzin powierzchni, na której znajduje się opis,
a wszystkie uszkodzenia zanotować. Sprawdzić zamocowanie wszyst-kich okuć i czę ści metalowych ł a t . Okucia winny być n i er u c h o m e, bez
śladów uszkodzeń mechanicznych. Pozostał e powierzchnie winny być
wolne od śladów uderzeń i bez uszkodzeń. R o z ł o ż o n a ł a t a musi być
trzymana lub p o ł o ż o n a na ziemi opisem do góry. Nie wolno opierać ł at
o drzewa, p ł o t y lub mur i pozostawić bez opieki.
1.1.4. Podstawki pod ł a t y (żabki)
Sprawdzić zamocowanie bolców pomiarowych w podstawie, a gdy
żabka stanowi wraz z bolcem jeden odlew żeliwny, przystą pić do
oglę dzin. Żabka winna być bez wyszczerbień i ubytków metalu, a rą czka
żabki winna obracać się na swej osi bez oporów.
1.1.5. Libela do ł a t y
Sprawdzić, czy szkło libeli nie jest pę knię te, a wewną trz bańki
szklanej znajduje się p ł y n . Libela w obudowie winna być zamocowana
trwale. Zaglą dają c od strony mocowania śrubami libeli do obudowy
sprawdzić, czy libela posiada trzy śruby rektyfikacyjne i czy te śruby sądokrę cone. Obudowa libeli nie może posiadać wyszczerbień i zagię ć.
11
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 12/104
1.1.6. Tyczki
Tyczki nie mogą być pę knię te lub z ł a m a n e , a metalowe okucia
końców tyczek (groty tyczek) winny być ostre, bez pę knię ć i trwale
zamocowane do tyczek.
1.1.7. Stojaki do tyczek
Sprawdzić, czy nogi stojaków są proste i swobodnie poruszają się na
swych osiach w głowicy stojaków. G ł o w i c a stojaka nie może być
pę knię ta, a śruba zaciskowa znajdują ca się w głowicy winna obracać się
bez oporów.
1.1.8. Wę gielnica
Wyją ć wę gielnicę i pion z fu terału . Sprawdzić czy uchwyt wę gielnicy
zamocowany jest na s ta łe w metalowym korpusie wę gielnicy, a w przy-
padku wę gielnicy z ruchomą czę ścią pryzmatyczną sprawdzić, czy
pryzmaty obracają się na osi wraz z obudową bez nadmiernych luzów
lub oporów. Patrzą c wwizjer wę gielnicy, skontrolować stan pryzmatówi zwierciadeł (pę knię cia, zabrudzenia, zmatowienie zwierciadeł ). P i o nwinien być zaopatrzony w sznurek o długości wię kszej niż 15 m, bez
pę ków i splą tań. Swobodnie opuszczony na sznurku pion, po skrę ceniu
sznurka winien wirować wokół pionowej osi tak, aby ostrze pionu nie
zataczało okrę gów o promieniu wię kszym niż 5 mm.
1.1.9. Szkicownik
Szkicownik winien być zaopatrzony w pasek zamocowany w obudo-
wie drewnianej, a metalowe zamki (dwa) winny na s ta łe mocować
ruchomą ramkę szkicownika domykają cą papier wkładany do szkicow-
nika. Plastikowe płytki szkicownika nie mogą być spę kane.
12
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 13/104
1.1.10. Taśma miernicza
Taśma musi być skomparowana, co sprawdzamy odszukują c nakońcówkach taśmy znak roku ostatniej komparacji. Taśmę rozwiną ći przeglą dają c ją na całe j długości należy zwrócić uwagę na pę knię cia,n a d ł a m a n i a , zagię cia i ł ą c z e n i a wykonane w miejscach zerwań. Od-
notować należy miejsca skorodowane. Tabliczki z opisem jednostekwinny być trwale zamocowane na taśmie, a taśma metalowa musi byćtrwale osadzona w końcówkach. Uchwyty na końcach taśmy (rą czki)nie mogą być pę knię te lub z ł a m a n e . Taśma n a d ł a m a n a lub silniepozaginana nie może być użyta do pomiaru.
1.1.11. Komplet szpilek
Komplet szpilek zawiera 11sztuk szpilek i 2 k ó ł k a do przenoszenia
szpilek w czasie pomiaru. Szpilki winny być proste, nieskorodowane,
bez uszkodzeń ostrzy, a k ó ł k a nie mogą być powyginane.
1.1.12. Wskaźniki
Metalowy korpus wskaźnika nie może być pę knię ty, a indekswskaźnika, po zwolnieniu śruby zaciskowej winien lekko przesuwać siępo prowadnicy. Natomiast po zaciśnię ciu śruby indeksu wskaźnika,indeks nie może przesuwać się po niej.
1.1.13. Dynamometr
Dokonują c oglę dzin dynamometru należy zwrócić uwagę , by rą czkadynamometru nie był a pę knię ta lub z ł a m a n a , by obudowa była bezpę knię ć i hak zaczepowy dynamometru musi być odpowiednio zagię ty.Nastę pnie biorą c w dwie rę ce dynamometr wykonać kilka nacią gnię c
dla sprawdzenia, czy sprę żyna dynamometru nie jest pę knię ta i pozwalan a p ł y n n e , bez szarpnię ć nacią ganie mechanizmu dynamometru.
13
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 14/104
1.1.14. Nakładka na taśmę
N a k ł a d k a na taśmę nie może być pę knię ta. N a jednym końcu winna
posiadać bolec, a na drugim sprę żynują cą blaszkę mocują cą nakładkę
d o taśmy.
1.1.15. Ruletka
Ruletkę należy rozwiną ć i dokonać przeglą du jak w pkt. 1.1.10.Należy zwrócić uwagę na pracę mechanizmu zwijają cego. Korba
mechanizmu winna obracać się swobodnie podczas zwijania całejruletki.
1.1.16. Sprzę t dodatkowy
Jako dodatkowe wyposażenie zespół pomiarowy może otrzymać:
igłę rektyfikacyjną , m ł o t e k , ł o p a t k ę , busolę nasadkową na teodolit,
podz ia ł k ę transwersalną , planimetr biegunowy, nanośnik tachimetrycz-
ny, instrukcje oraz paliki drewniane.
Należy zwrócić uwagę , że sprzę t pobrany winien wrócić do magazy-
n u w stanie takim, w jakim został pobrany. Drewniane paliki wbijane
w ziemię dla sygnalizacji punktów osnowy pomiarowej, winny być
w miarę możliwości odzyskane.
1.2. SPRAWDZENIE GEOMETRYCZNYCH WARUNKÓW OSIOWYCH
SPRZĘ TU POMIAROWEGO
1.2.1. Sprawdzenie i rektyfikacja teodolitu
Teodolit ustawić na statywie i spoziomować. Sprawdzić libelę
główną i w przypadku negatywnego wyniku sprawdzenia, libelę należy
zrektyfikować [1]. Sprawdzić libelę pudełkową . Nastę pnie każdycz łone k grupy pomiarowej wykonuje pomiar ką ta poziomego i piono-
wego. Wyniki zapisywane są w dzienniku pomiarowym (wzór 2.4).
14
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 15/104
Wyniki pomiaru ką tów stanowią podstawę do oszacowania wielkości
bł ę dów inklinacji, kolimacji i miejsca zera.
1.2.2. Sprawdzenie i rektyfikacja niwelatora
Niwelator ustawić na statywie i spoziomować. Sprawdzić libelę
pudełkową i poziomowanie in s t r u m e n t u . Wykorzystują c znane metody
sprawdzenia dokonać kontroli warunku równoległości osi celowej
lunety niwelatora do osi libeli głównej niwelatora. W przypadku
negatywnego wyniku sprawdzenia, należy dokonać rektyfikacji. Wyniki
pomiarów podczas sprawdzenia i rektyfikacji niwelatora zapisywane są
w dzienniku (wzór 2.11).
1.2.3. Pomiar długości taśmą mierniczą
Z e s pół pomiarowy wykonuje pomiar długości odcinka o długościo k o ł o 100 metrów, mię dzy wskazanymi punktami. Pomiar odbywa się
po terenie przygotowanym, za pomocą zestawu sprzę tu i zgodnie
z technologią pomiaru tak, aby b ł ą d wzglę dny pomiaru długości
odcinka był mniejszy od 1:5000.
13. PRZECHOWYWANIE, TRANSPORT I KONSERWACJA SPRZĘ TU
Przez c a ły okres trwania ćwiczeń terenowych, pobrany z magazynu
sprzę t jest w dyspozycji grupy pomiarowej i pod jej opieką . Należy
zapewnić sprzę towi pomieszczenie, w którym bę dzie skł adowany i c h r o -
niony przed kradzieżą lub zniszczeniem. Podczas prac pomiarowychw terenie sprzę t pracuje w różnych warunkach. Dlatego należy zwrócić
szczególną uwagę na t o , by warunki pomiaru i sposób przechowywanianie powodowały obniżenia stanu technicznego sprzę tu.
1.3.1. Teodolit
Zakurzone podczas pracy teodolitu powierzchnie metalowe prze-trzeć mię kką szmatką , a szkło optyczne przedmuchać. Szkło silnie
15
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 16/104
zabrudzone wolno oczyścić jedynie specjalnym pę dzelkiem znajdują cym
się w magazynie. Teodolit używany do pomiaru w dni deszczowe jestwilgotny lub mokry. Należy powierzchnie metalowe osuszyć mię kką
szmatką , nie dotykają c szkła optycznego. Szkła optycznego niewycierasię . Po zakończeniu pracy w dni niepogodne należy w pomieszczeniu
przechowywania sprzę tu pozostawić na noc instrument w otwartymopakowaniu. Zabrudzone ziemią nogi statywu należy oczyścić z b ł o t ai ziemi. Przy oddaniu sprzę tu do magazynu, oczyszczenie i konserwacja
odbywają się według wskazań magazyniera.
Przenoszą c i przewożą c teodolit wraz ze statywem, każdorazowo
należy sprawdzić czy opakowanie jest zamknię te, czy zamek opakowa-
nia uniemożliwia samoczynne otwarcie się pokrywy opakowania oraz
czy instrument zamocowany jest na s ta łe w opakowaniu. Kontrola ta
pozwala u ch ro n ić się przed wypadnię ciem i uszkodzeniem instrumentu.Przenoszony statyw musi być w stanie z ł o ż o n y m , zapię ty, z przykrę coną
osłoną głowicy statywu. Podczas przenoszenia i transportu w stanie
z ł o ż o n y m , sprzę t należy chronić przed uderzeniami i wstrzą sami oraz
należy zwrócić baczną uwagę , by przenoszony sprzę t nie stanowił
zagrożenia dla innych osób.
1.3.2. Niwelator
Zakurzony lub zawilgocony niwelator należy oczyścić i osuszyćwedług tych samych wskazań, jak dla teodolitu (pkt. 1.3.1). Należy
każdorazowo sprawdzić, czy zapakowany instrument nie przemieszcza
się w opakowaniu podczas przenoszenia i czy opakowanie jest dobrzezamknię te i zabezpieczone.
133. Taśma miernicza i ruletka
Używana do pomiaru taśma miernicza oraz ruletka z istoty pomiaru
u k ł a d a n e są bezpośrednio na p o d ł o ż u , w terenie, gdzie odbywa się
pomiar. Z tego wzglę du taśma i ruletka mogą być mokre, wilgotne,
z a b ł o c o n e lub zabrudzone. Dlatego zawsze podczas zwijania po zakoń-czeniu pomiaru należy szmatą oczyścić je z brudu, b ł o t a i nadmiaru
16
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 17/104
wilgoci. Nastę pniewytrzeć do sucha, aby unikną ć szybkiego korodowa-nia. Zaleca się przecieranie taśmy i ruletki olejem lub smarem maszyno-
wym.
13.4. Pozostały sprzę t pomiarowy i pomocniczy
Sprzę t nie może być zabrudzony, u b ł o c o n y i mokry. Dlatego
czynności oczyszczenia stanowią integralną czę ść pracy wykonywanej
podczas ćwiczeń terenowych.
1.4 UWAGI KOŃCOWE
Wypożyczony sprzę t pomiarowy dla odbycia ćwiczeń terenowychjest w dobrym stanie i sprawny technicznie . Wszystkie drobne
odchylenia od normy winny być zauważone, zgłoszone i odnotowanepodczas pobierania sprzę tu w magazynie. Wszystkie uszkodzeniai nieprawidłowości w działaniu winny być zgłaszane prowadzą cemu
ćwiczenia, i po konsultacjach w magazynie szybko usunię te. Zabraniasię wykonywania napraw i usuwania uszkodzeń bez nadzoru. Po
zakończeniu ćwiczeń terenowych sprzę t jest czyszczony i konserwowanywedług wskazań odbierają cego sprzę t. Sprzę t pomiarowy wraca domagazynu w takim stanie i w takich ilościach jak zapisano na
pokwitowaniu pobrania sprzę tu pomiarowego przed rozpoczę ciemćwiczeń.
Podczas prac pomiarowych nie wolno ustawiać, rozwijać i rozkładaćsprzę tu na jezdniach i chodnikach. Nie wolno pozostawiać sprzę tu bezopieki i nadzoru. Należy stosować się do zaleceń i uwag prowadzą cego
ćwiczenia terenowe.
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 18/104
/ / / . Ćwiczenie nr 2
SPORZĄ DZENIE SZCZEGÓŁOWEJMAPY SYTUACYJNO- WYSOKOŚCIOWEJ
2. WPROWADZENIE I UWAGI OGÓLNE
2.1. ZAKRES ĆWICZENIA
Temat obejmuje: pomiary sytuacyjne, pomiary wysokościowe, geo-
dezyjną inwentaryzację urzą dzeń podziemnych, opracowanie mapy
sytuacyjno- wysokościowej w skali 1:500, pomiary uzupełniają ce do
aktualizacji mapy sytuacyjnej oraz pomiary kontrolne. Dobór terenuoraz zakres poszczególnych zadań ustala opiekun grupy (zespołu
pomiarowego).
Z a d a n i e podstawowe obejmuje pomiar sytuacyjno- wysokościowy
z geodezyjną inwentaryzacją urzą dzeń podziemnych oraz opracowanie
mapy w skali 1:500 dla obszaru średnio zabudowanego o powierzchni
o k o ł o 2-3 ha. Prace wykonuje zespół pomiarowy 4H - 5 osobowy w cią gu
8 dni roboczych.
2 . 1 . 1 . Sprzę t pomiarowy
D o opracowania t e m a t u niezbę dnyjest nastę pują cy komplet sprzę tu
pomiarowego:
- taśma miernicza 20-metrowa z kompletem szpilek,
- ruletka 25 lub 30- metrowa,- wę gielnica dwupryzmatyczna z pionem,
18
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 19/104
- tyczki miernicze (minimum 3 sztuki),
- teodolit ze statywem,
- niwelator techniczny z kołem poziomym ze statywem,
- dwie laty niwelacyjne z podział em centymetrowym,
- dwie żabki niwelacyjne,
- paliki drewniane i gwoździe,
- lokalizator urzą dzeń podziemnych,- szkicowniki z przygotowanymi formularzami dzienników pomiaro-
wych i szkiców polowych,
- nanośnik biegunowy lub nanośnik tachimetryczny,
- podziałka transwersalna i cyrkiel - odmierzacz.
Z podanego kompletu sprzę tu pomiarowego do wykonania kon-
kretnego zadania studenci dobierają sobie potrzebny zestaw. Ponadto
zespół pomiarowy powinien posiadać kilka dobrze zatem per owanychołówków o twardości od 2H do 4H, kilka arkuszy biał ego papieru
formatu A- 4, kilka tekturowych teczek, ekierki, linijki i inny drobny
sprzę t kreślarski oraz kalkulator elektroniczny lub inne urzą dzenie
liczą ce.
22. POMIAR SYTUACYJNO- WYSOKOŚCIOWY
2.2 .1 . Wywiad terenowy i założenie szczegół owej osnowy poziomej
Szczegółową osnowę poziomą dla wykonania zadania stanowi cią g
sytuacyjny z am k n ię t y. P u n k t y cią gu należy tak s y tu o w a ć w t erenie , aby.
- zachować bezpośrednią widoczność na punkty są siednie,
- m o ż l i w y był b e z p o ś r e d n i p o m i a r w zd ł u ż linii ł ą c z ą c e j p u n k t y są sied n ie ,
- długośc i b o k ó w mieśc i ły się w gr a n i c a c h 50- 200 m , przy czym stosunekb o k ó w przyległ ych nie może być mniejszy niż 1:4.
Z e wzglę du na bezpieczeństwo grup pomiarowych i p r z e c h o d n i ó wo r a z ze wzglę du n a o c h r o n ę środowiska nie należy:
- sytuować punktów na jezdni,
- sytuować punktów na kwietnikach, klombach itp.,
- p r o j e k t o w ać prz ebiegu linii p o m i a r o w y c h p r ze z k l o m b y , kwietniki i tp . ,
- wycioać lub łamać gałę zi, krzewów itp. dla uzyskania widoczności wzdłuż linii pomiarowej.
19
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 20/104
Wzór 2.1
ul. Mickie
e
8
1 v"
f
-1 \ \\
\
: ,
• 3
.1
c
At i*ol,oo"-
i
li.alejka. s/>a.
N a ż u a lub symbol obkktu &a rlć Portu
Ta..ma ^^
Pomierzy!
Skartował
Wy::r*ślil
Sprawdzi!
D a t *
wic za
. . • — »
\
\
\ \
Nttiwiiko i imię (wyKDniwcy>
pnODiS
Wojew. ...f*\ -
G r om a da ..
Teren Kat .
JSL
\
« JT
kśffi
tnstr. B
\
\
\
\
* . .
i
^.
^ 1
'/'/i
Rodzaj pracy SźU/epoziome
P . . .
L. Ks. rcb.
/ O *
N
i
i/
1i
i
\
\
I H' r
S?klc polowy..... . .. .
Pier\vor>-s N r
^_ . _
20
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 21/104
O P I S T O P O G R AF IC Z N Y P U N K T U G E O D E Z YJN E G OWzór 2.2
Omtczenle ukc)i
Nazwa punktu
„ŁŚJŚJL . - .Miejscowość
s ł u p a
Nr kauingowy i
Uz/ tkownlZ liiejsce zamieszkam*
Typ t« bud owy WyiokoM stolik* WjiokoM helioiropu Wys. szczytu daizkt Wysokołć krryraki star.
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 22/104
Punkty osnowy poziomej utrwala się palikami drewnianymi, rur-
kami żelaznymi, bolcami lub trzpieniami żelaznymi. W chodnikach lub
alejkach znak markują cy musi być wbity równo z nawierzchnią , aby nie
stanowił zagrożenia dla przechodniów. W terenach trawiastych obok
znaku punktu osnowy wbitego równo z gruntem należy osadzić dobrze
widoczny palik drewniany (tzw. świadek).N a bokach szczegółowej osnowy poziomej można zakł adać punkty
posiłkowe, stanowią ce począ tek lub koniec linii pomiarowych. Szczegó-
łową osnowę sytuacyjną należy projektować bezpośrednio w terenie. Po
zaprojektowaniu osnowy i utrwaleniu punktów sporzą dza się odpowie-
dni szkic osnowy pomiarowej oraz opisy topograficzne punktów
osnowy (wzory 2.1 i 2.2).
2.2.2. Pomiar i obliczenia
szczegółowej osnowy sytuacyjnej
Boki osnowy pomiarowej należy mierzyć taśmą ze szpilkami dwu-
krotnie. Dopuszczalne różnice dwukrotnego pomiaru długości boków
nie powinny być wię ksze od wartości d, obliczonej z wzoru
d, =U x
/ l ,
gdzie: u = 0,0059 - współczynnik bł ę dów przypadkowych,
1 - dł ugość mierzonego boku.
Dopuszczalne różnice dwukrotnego pomiaru dł ugości boków osno-
wy pomiarowej zestawione są w tabeli 2.1.
D o wyników pomiarów długości boków wprowadza się redukcje:
- ze wzglę du na pochylenie terenu,
- ze wzglę du na długość przymiaru,
- ze wzglę du na temperaturę .
Wyniki pomiaru dł ugości boków osnowy wpisujemy do dziennika
polowego (wzór 2.3).
2 2
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 23/104
T a b e l a 2.1
Dopuszczalne różnice dwukrotnego pomiaru długo-ści boków osnowy pomiarowej
D ł u g o ś ć boku
1[w
26
46
72103
1 4 1 .184
233
287
348
dopuszczalna różnica
m e t r a c h ]
0.03
0,04
0,05
0,06
0,07
0,08
0,09
0,10
0,11
W terenie sprawdza się sumę ką tów cią gu zamknię tego. Wartość
o d c h ył k i ką towej cią gu f nie powinna przekraczać wartościet i—
f = nWn.,
gdzie: m „ - średni błą d pomiaru ką ta, równy połowie najmniejszej działki
urzą dzenia odczytowego,
n t - liczba ką tów mierzonych w cią gu.Dopuszczalne odchyłki ką towe cią gów sytuacyjnych zestawione są
w tabeli 2.2.
Dopuszczalne
Liczba
ką tówn»
2
3
4
5
6
7
89
10
ir
(
(
odchyłki 1cą towe
1 a b e l a 2.2
cią gów sytuacyjnych
Dopuszczalna odchyłka f
= 50**: cc
) 71
) 87
1 00
12
22
32
4150
58
«n. •
c
112
2
2
2
23
3
= \c
cc
41
73
00
24
45
65
8300
16
m ,
0
0
0
0
0
0
011
= 20"
28
35
40
45
49
53
5700
03
23
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 24/104
Wzór 2.3
B O K
od oc
rUNKTC
łoĄ
i Ot.
4o 5
10 U
Uo<
• omie
401
4o3
loL
loC
4o<
UOI
JOL
litMC
l. i
•V 3 ...• ?
-
i,
i/
rsi
3
5-
S
f
( . < *( , < *
io, ą
10, li
h«
0,11
io,e)
< f , 1 *
%
Srctlnł*
iC.os-
no. /r
HO. W
JS}. 9i,r
St.iC
JUSts
POCHYLEŃ IB
TEUNU
n i
/A
A<
4
AJ.
a
4
?r
O l
«•
Ł 1
4
:~ "
«. r
JfOf?
m«
Mt
i T
« . » !
".Oli
— 1
Poprawk]
1 . 1 . . .
1 , , „ » ,
e.ouo.oei
o.Oi 4
'• l'V'3
W -
96. oi,
no, / r
ej ii
4*0, A?
/ 'Sł.1i
SS .U
T-l.zS
U W AG I
N H m« ptrn- ii.ra
Tenpriaiwa
3. < ; • cfJj"w ze- (zC/H
ML. k~+ Zo^c.oot
U~+ 25'C
Spr.wdut: 4- tfł . 1Q?£~. P fylu.tA^ #.
P o m i a r kątów w ciągach sytuacyjnych wykonuje się teodolitem, celezaznacza się tyczkami mierniczymi. Kąty należy mierzyć w jednej serii.Wyniki pomiaru kątów wpisujemy do dziennika polowego (wzór 2.4).
N a wybranym punkcie osnowy mierzy się azymut magnetycznywybranego boku busolą nasadkową. Zredukowane dł ugości boków,średnie wartości kątów oraz pomierzony azymut magnetyczny wpisuje-my na szkic osnowy pomiarowej. Współ rzędne punktów osnowyszczegół owej oblicza się wukł adzie lokalnym przyjmując dla punktuwyjściowego (punkt pomiaru azymutu magnetycznego) X
p
= 1000,00Y, = 1000,00 (wzór 2.5).
Odchyłka liniowa ciągu sytuacyjnego powinna odpowiadać wartości
irL +
gdzie: L - dł ugość ciągu,n - ilość boków wciągu,
m 0 - średni b ł ą d pomiaru kąta (50" lub 1"lub 20"),u - współczynnik bł ędów przypadkowych (0,0059).
Dopuszczalne odchyłki liniowe ciągów sytuacyjnych zestawione sąw tabeli 2.3.
2 4
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 25/104
Wzór 2.4
1!z -B1
4ob
4oST
40/
401
CM
7
toł ,
ioi
4or
ioi
40 <
40U
toz
4or
Ioi
404
1 poloiani* luraty
Odcr* *
3
v >
us
ile
h
l iS / 4
uii.
iio
Ao
t*LK8oSo54
Si
i i
ti_
\4t
—
—
32 .
1^>4o
go
4ola
zolo
£ oŁ O
go
~ &
OO
OO
2P
SoOO
S~c
so
—
irnlnki
4
ĄŻ.
bo
}*
si
zz.
sz
'lO
Co
SO
Zo
4o
ty 0
4O
—
• pelołral* IwKti
Odeiyt
5
57,
«•
li<
M
3 H
SO
41
I\ C
AB
hh\4oiż
SO
uii
l i
ztU
TT,
46
iO
io
I Ł
—
go
lo
OO
ZO
io
l£>
OO
~oo
ioL x>
zogo
40
4eOO
OO
—
—
Mnie
t
3J
10
ii
3?
l i
*H
64
46
i?
—
4o
(o
lo
OO
OO
oo
IO
tb
zo
—
Wonolć kala
i pohtenlo ,',
7
H
42S
W
4Ht
•
orT
41 .
/ 3
1L
—
—
IO
7°
te?
BO
to
CO
8
W
J-3.
v,
ni
42
ł *
(o
5*
1°
3o
r r
Oblrcienła kontrolne
1 + « dloponcng. U*r.
«
lii
ttl
4£lLi"
33o
1°
ot_<1
gzoS
{k
J"
(3
}°to
SV
oo
6o
4OLO
to
4Jri
/ M
—
N
or
i r
f<
J.O
go
io
Hó
So
StUc dqg«'- U>O0|
11
Te^oloJ<(~ ?ZO - Tć / ł -
/ O i
f— ^^^,
• /
/ /
•
/:
- d4of~
PWHDA K-- OUGIK t - D. I. MO-71 IWJW «4.
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 26/104
OS Wzór 2.5
Hisac
f
y
paoktl
Wh
IOL,
Jol
IOV
śradsie wutotd
Poprawki- m - U - >
t
(ZA
U
Sfj6 oo
__
t
P prawe
e
. 'ł
I ł
os
41
- V
1*OO
4'
Co
-15-
rr
?"' "i O
/ O"
41"
A poprz. _ p+ l e 0
'
C e e«
?«* ^ W
2og i i Co
185 fl ro
4 oQ oo
boków
U.ok
440,45
6f- ,6i
U0t 40
Sin AOm *
O. Oli lii
o. 1118}0. fiSZi
C. iS 4"i
o,°l& 02.Z
O, Z + lii
• 0, < 3 8lo
- 0, Ą Ą oAo
- O, 1Z41S
Z
h
J.it4'
403,ol
_ 4
- 3
46<j, Jf-
+ 0, 44
: i 0, 4$C
t O, iU
if.OO
' 40Cj Oli
- 5$.1*
- J 5 2- o,oS
W • p ó I
Y
looc. oo
4- 4 oii. 3$
44(°\ . 3/
445~łi 0f
4 OiHO, 00
X
40OÓ. OO
40 lCr ob
J42S~. oC
44 U3 qr
4OH <,!
4ooo. oo
paaktl
Ą O4
4 OL.
Aod
or
Ą O4
Oblicsrli
w djlio . . Ł .3
tŁlC...prtwdiil:
J. - Lee.
w dało . %,.'.
Ł - ...-
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 27/104
T a b e l a 2.3
Dopuszczalne odchyłki liniowe cią gów sytua-
cyjnych
Długośćcią gu 1
200
300400
500600
700800
900
1000
dopuszczalna odchyłkam, - 50" m. = V m, - 20"
[w metrach]
0,08
0,100,12
0,14
0,15
0,160,18
0,19
0,20
0,09
0,110,13
0,150,17
0,190,210,23
0,25
0,08
0,10
0,12
0,14
0,15
0,170,18
0,20
0,21
2.2.3. Pomiary sytuacyjne szczegółów terenowych.Metody pomiarów.
Szczegóły terenowe zewzglę du n a ic h chrakter oraz różne d o k ł a d n o -ści identyfikacji ich zarysów i różne wymagania dokładnościowepomiaru, dzielą się na trzy grupy zgodnie z Instrukcją G U G i K 0-1.
D o I grupy dokładnościowej należą nastę pują ce trwał e szczegóły
terenowe:
- punkty osnowy geodezyjnej,
- znaki graniczne i punkty załamania granic,
- budowle, budynki i inne obiekty i urzą dzenia techniczno- gospodarcze,- elementy naziemne uzbrojenia terenu i studnie,
- obiekty drogowe i kolejowe, takie jak: mosty, wiadukty, tunele, tory
kolejowe i tramwajowe itp.,
- szczegóły uliczne jak: krawę żniki, latarnie, słupy, pomniki, figuryi trwałe ogrodzenia.
D o II grupy dokladnościowej należą szczegóły terenowe o mniej
wyraźnych i mniej trwałych konturach, a mianowicie:
27
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 28/104
- punkty z a ł a m a ń kontu ów budowli i urzą dzeń ziemnych jak:tamy, wały ochronne, kanał y, rowy, wykopy, nasypy,
- boiska sportowe, parki i zieleńce, trawniki itp.,- drzewa przyuliczne i pomniki przyrody.
D o III grupy dokł adnościowej pomiaru należą nastę pują ceszczegóły terenowe:- punkty załamania konturów użytków gruntowych,- naturalne linie brzegowe wód płyną cych i stoją cych,- linie oddział owe w lasach państwowych,- punkty z a ł a m a ń dróg gruntowych,- inne obiekty o niewyraźnych konturach.
Określenie poł ożenia szczegółów terenowych wzglę dem naj-bliższych elementów osnowy geodezyjnej powinno być wykonane
przy pomiarze bezpośrednim z dokł adnością :- 0,10 m dla I grupy szczegół ów,- 0,30 m dla II grupy szczegółów,- 0,50 m dla III grupy szczegółów.
W czasie wykonywania pomiarów sytuacyjnych należy zebraćnastę pują ce informacje i zanotować je słownie na szkicu polo-wym:
- nazwy jednostek podział u administracyjnego, wsi, przysiółków,osiedli, ulic, placów itp.,
- nazwy rzek, jezior, gór, dolin itp.,- rodzaje użytków gruntowych,- rodzaj i charakter obiektów budowlanych, numery porzą dkowebudynków, nieruchomości itp.,
- rodzaje urzą dzeń podziemnych i ich przeznaczenie.
Szczegóły terenowe, zwłaszcza szczegóły I grupy dokł adnoś-ciowej powinny być mierzone wraz z e l e m e n t a m i kontrolnymi, doktórych zalicza się :- drugie niezależne wyznaczenie poł ożenia szczegółu,- miary czołowe (tzw. czoł ówki),- miary przeciwprostoką tne (tzw. podpórki),- miary do punktów przecię cia się linii pomiarowych ze szczegóła-
m i liniowymi lub ich przedł użeniami.
28
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 29/104
Wzór 2.6
Nazwa lub
Laty '"
Skartował
Wykreślił
Sprawdzi!
ymbol obiektu
D a t a
dt.ej.3v-
• -
...z.
• • • • - • - - • •
9^^L^$^.- 4.
toU«< ^- "
G r o m a d a
Terr«! Kat..
II
- -
Insir. n iv,
Sz
P i
jd?.a] pracy ^ ^ (
• ńc polowy .
cr«- o,y. Nr - f
29
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 30/104
Wzór 2.7
ul. MteIcCcu/iCŁO.
/ łoi
30
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 31/104
Metoda domiarów prostoką tnych
Linie pomiarowe, ł ą c z ą c e punkty osnowy należy tyczyć dzielą c je na
odcinki o długości40-60 m. D ł u g o ś ć rzę dnych (domiarów) nie powinna
w zasadzie przekraczać 25 m. Wwyją tkowych przypadkach dopuszczal-
n e jest przekroczenie tej długości pod warunkiem wykonania pomiaru
kontrolnego (tzw. podpórki).
Wyniki pomiarów notuje się na szkicach polowych na formularzach
ustalonego wzoru (wzór 2.6). Szkice polowe powinny zawierać z a n u m e -rowane punkty osnowy geodezyjnej, szczegóły terenowe bę dą ce przed-
miotem pomiaru sytuacyjnego, a także dodatkowe informacje opisowe
oraz miary wyznaczają ce położenie , kształt i wielkość szczegółów
terenowych. Przy rysowaniu szkiców należy stosować znaki umowne
przewidziane w Instrukcji Technicznej K- l dla skali 1:500.D la celów dydaktycznych należy obejmować odrę bnym szkicem
szczegóły terenowe zdejmowane z jednej linii pomiarowej. Rysunek na
szkicu wykonany ołówkiem 3-H lub 4-H winien być wyraźny, a miary
i dane opisowo- informacyjne czytelne. B ł ę d n i e wykreślone linie należy
kasować dwiema skośnymi kreskami, zaś b ł ę d n i e wpisane miary bą dź
opisy przekreślać tak, aby pozostawały czytelne.
Szkiców polowych nie wolno przerysowywać. Szkic polowy powi-nien zawierać: kierunek p ó ł n o c y , numery szkiców są siednich oraz inne
informacje przewidziane w formularzu. W miarę postę pu prac polo-
wych należy na kopii szkicu polowego osnowy pomiarowej sporzą dzić
zestawienie szkiców polowych, podają c na każdej linii pomiarowej
czerwonym kolorem zasię g terenu obję tego pomiarem oraz numer
szkicu polowego pomiaru opartego na tej linii (wzór 2.7).
Metoda biegunowa
Stanowiskiem instrumentu do pomiaru szczegółowych metodą
biegunową powinny być w zasadzie punkty osnowy szczegółowej.
W czasie ćwiczeń polowych z geodezji i miernictwa budowlanego
pomiar szczegółów terenowych metodą biegunową może być wykony-
wany z zastosowaniem pomiaru odległości bezpośrednio lub optycznie.Bezpośredni pomiar odległości stosowany w szczególnych przypadkach
3 1
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 32/104
wykonuje się przymiarem wstę gowym (taśmą bą dź ruletką ). Optyczny
pomiar odległości wykonuje się przy użyciu dalmierzy nitkowych
zazwyczaj przy pomiarach wysokościowych metodą punktów roz-
proszonych i stosuje się tylko do pomiaru szczegółów III grupydokładnościowej. Na każdym stanowisku instrumentu przy pomiarze
szczegółów metodą biegunową należy zaobserwować kierunki nawią zu-ją ce do dwóch punktów osnowy. Ostatni odczyt na stanowisku
powinien być wykonany po powtórnym wycelowaniu do punktu
przyję tego za począ tkowy. Zapisy kierunków i długości prowadzi się
w dzienniku pomiarowym z równoczesnym sporzą dzaniem szkicu
polowego (wzory 2.8 i 2.9).
Metoda przedłużeń konturów sytuacyjnych
Przy pomiarze szczegółów terenowych metodą przedłużeń należy
zachować nastę pują ce warunki:
- linia konturu powinna być przedłużona do przecię cia się z linią
pomiarową ,
- stosunek długości pr z ed łu żen i a do długości odcinka przedłużonego nie
może być wię kszy niż 2:1,- ką t pomię dzy linią przedłużenia a linią pomiarową powinien byćwię kszy od 45° (50«) i mniejszy od 135° (150").
Wyniki pomiaru szczegółów metodą przedłużeń konturów notuje się
n a szkicu polowym (wzór 2.10).
Metoda wcię ć liniowych, ką towych i ką towo- liniowych
Przy wykonywaniu pomiaru szczegółów metodą wcię ć należy za-
chować nastę pują ce warunki:
- ką t mię dzy kierunkami wcinają cymi powinien być wię kszy od 30" (35*),a mniejszy od 150" (165"),
- należy pomierzyć co najmniej jeden element nadliczbowy wcię cia przy
wyznaczaniu punktów pojedynczych,
- należy pomierzyć odległość mię dzy wcię tymi punktami określają cymiszczegół terenowy.
3 2
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 33/104
Wzór 2.8
N r ciluIpłkUty)
OdciiytyDa kolt
poziomym Odlegloićd U w • ( 1 1! h N r celu
(pikiety)
Odciytyna kole
poziomym
u.,
A.
M
..._*/,.<?£• .. rzo rt
83
I Z
3 3
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 34/104
1 . 1 "
ł
JUJ'
3- f
r i
m - Z
. . N Vto
*/ . Okólna. • i s ,7
Wzór 2.9
/ /
Nazwa lub s y m b o l o b i e k t u
S k a r t owa ł
WyKreś l i ł
S p ra wds l t
Gromada
TeiM Kat m«f. B Ui
3 4
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 35/104
tt.t«
1
' - — ' •
Nazwa lub .oymbol obiektu
IT «'Pomierzy!
Skartował
Wykreśli!
Sprawdzi!
Data
iO.c}.1i
i3.- f.U
li./.S
M M
Ł
. ! •
e
• k.
5'
. ^
%
1
M-k*
• * •
• TTł*V
/
1
—
.
c*t
J
(X,+ / > * >
/:
2 8
A
/ \ ,
11
|
\
| i Nr JO1 - ii- .— —
uJ. Boru. £
• wcyl
% L * . . Ł . - * > .
G r o m a d a ..
Teren Kat
l n
?
str.
0
\
• i«4
1
\
x l
W!
il f i
i
* ii
a*
\
^ -
B 1?5
L. Ks mb ..- T
Szkic p«ilowy
Ptcrworys Nr._
Wzór 2.10
• —:U^-
c/ i &CŁ
e-ifio Ł
V
35
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 36/104
Pomiary ką towe wykonuje się teodolitem w jednej serii (w dwóch
położeniach lunety), pomiary liniowe zaś za pomocą taśmy mierniczej
dwukrotnie.
Wyniki pomiarów ką towych notuje się w dzienniku pomiarowym,
zaś wyniki pomiarów liniowych na szkicu polowym.
2.2.4. Pomiary wysokościowe. Metody pomiarów
Przedmiotem pomiarów wysokościowych są nastę pują ce elementy:- charakterystyczne punkty powierzchni terenu, w oparciu o które
rzeźba terenu przedstawiona zostanie na mapie warstwicami,- wybrane punkty powierzchni terenu w przypadku przedstawienia namapie rzeźby terenu w postaci opisu rzę dnych wysokości punktów(pikiet),
- naturalne i sztuczne formy ukształ towania terenu,- przekroje poprzeczne ulic i dróg urzą dzonych,- elementy naziemne podziemnego uzbrojenia terenu.
Niwelacja punktów osnowy szczegółowej
Wysokościową osnowę geodezyjną stanowią punkty wysokościowesieci państwowej (repery) oraz utrwalone punkty osnowy szczegółowej,
których wysokości zostały określone drogą niwelaq'i cią gów. Pomiarcią gów niwelacyjnych należy wykonać dwukrotnie na stanowisku,niwelują c metodą niwelacji ze środka cią g w obu kierunkach, głównymi powrotnym. Długości celowych na stanowisku nie powinny prze-kraczać 50 m. Różnica dwukrotnego pomiaru różnic wysokości najednym stanowisku nie powinna przekraczać wartości 2 mm.
Różnica pomię dzy przewyższeniami, otrzymanymi z pomiaru w kie-runku głównym i powrotnym odcinków i cią gów oraz odchyłki
nawią zania cią gów do punktów wyższych klas nie powinny przekraczaćwielkości obliczonej z wzoru:
[ m m ] ,lub
f, < 7,/ L [mm],
gdzie: n - ilość stanowisk niwelatora,
L - długość cią gu [km].Dopuszczalne odchyłki przewyższeń zestawione są w tabeli 2.4.
36
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 37/104
T a b e l a 2.4
Dopuszczalne odchyłki przewyższeń w kierunku
powrotnym odcinków oraz nawią zanie cią gów dopunktów wyższych klas
Liczbastanowisk
n
2
3
4
5
6
78
9
10
11
12
13
14
15
Dopuszczalnaodchy łk af4
[mm]
2,8
3,5
4,0
4,5
4,9
5,35,7
6,0
6,36,6
6,97,2
7,57,7
D ł u g o ś ćcią gu
L[km]
0,20,3
0,4
0,5
0,6
0,70,8
0,9
10
12
14
16
182,0
DopuszczalnaodchyłkafM
[mm]
3,1
3,8
4,4
4,9
5,4
5,96,3
6,6
7,0
7,7
8,3
8,9
9,4
9,9
Wyniki pomiarów niwelacyjnych należy wpisywać do dziennika
niwelacji cią gu i prowadzić w nim konieczne obliczenia na bieżą co,
w terenie (wzór 2.11).
Przebieg cią gów niwelacyjnych i rozmieszczenie punktów wysoko-
ściowych należy przedstawić na szkicu polowym osnowy wysokościowej
(wzór 2.12).
Bezpośredni pomiar rzeźby terenu metodą niwelacji punktów
rozproszonych
Jako stanowiska niwelatora należy wykorzystać wszystkie punktypoziomej osnowy geodezyjnej, dla których określono rzę dną wysokości.N a każdym stanowisku niwelatora należy określić i wpisać do dziennika
niwelacji punktów rozproszonych:
- numer stanowiska zgodnie ze szkicem osnowy,
37
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 38/104
Wzór 2.11
C'Ąg (linia)
Nr /.
1!
1
1
2
k
r
T
2
1
Od
Da
Oznaczeniereperów
i
]>r»nlcKienio
4OĄ
4OZ.
4oZ
44O4Ud
i
lor
2-
i
Oznaczenie.odcinków
rep. Nr....- km •
rep. N r km..
i f
D o przeniesieniKontrola
I
I i
r pomiar
w po 6<lp,
ruinie*(*.—Pi>
4
wr
"hT£-ci(ł
lltsr
"tiir
c4iZO
..«.£
IZJ,tBA O i
• f M ~4S~t-2-
loso
fiTs- 4<£4
...S6ĄSIOSI-
-43(f
- oltSL
...UL**
U>2.otro
iiZBr
42l~4~ś
- £
I t pomtar
w pr«ód p,
( I I - P J )
5
44i&
-oKJ-
- - - - -
oi/12.
4111
4iSrO4<"<
*iM0i5S~
~~0~££$
.J3J..L
JDi
osrzo
"iJTł
-jur.AK*?
-4$t"l-
- M&
okiS
• • — - —
2.
X
41W
+ - Z
- & . - ^
ró&ilcft w
p,
<0f &24
Kien
dnia/ ysokoicii
7
VWJ (
• J4, ofOjł
-Oj-
3. 7-3Z
- -ĄooL
J,£f4s^
4, 36}
główny
"""P O V
-r O l n y
Wysokość
8
X
• fli.łjS-C
u>.m
4ZS,64O
4 Z 5, ftk
)Zt, 6+2-
tzs;oo&
m, Lec
)- !«».+ «-»,
D a t a pom.
Obserwator
Sekretarz ,*
Uwagi I szkice,zestawienia
\ \
Poprawka kamparacyjnalat dla o(tc!nk;i -
• *w*
tU 5484
Zestawie »ie wyuił tów>v odcinlia
Dlugoić odcinkuKóżnica wysokości
w ktrunku
głównym
powrotnym
irednia
oop.
D a t a spfav
- a. O*T-
t O. COi i
dz. £>°J.*l~
38
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 39/104
Wzór 2.12
iwi lub symbol obiektu fhrtć
TaśmaLaty
Pomierzy!
Skartował
Wykreślił
Sprawdził
Wojew. wykonu ją ce ] p on l M )
P i
SzklC polowy._
Teren Kat .- m«tr. n
39
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 40/104
- wysokość osi poziomej niwelatora z dokładnością do 0,01 m nadznakiem markują cym punkt,
- kierunki orientują ce na dwa są siednie punkty wysokościowe,- odczyt na kole poziomym oraz odczyty trzech kresek na łacie dla
każdej pikiety.
Ostatnie odczyty na stanowisku powinny być wykonane po powtór-nym wycelowaniu do punktu przyję tego za począ tkowy (wzór 2.13)
D ł u g o ś ć celowych do punktów terenowych (pikiet) nie może prze-kraczać 75 m. Pikiety powinny być wyznaczone w ilości, która zapewniwierne odtworzenie rzeźby terenu. Odległość mię dzy nimi nie powinna
być wię ksza od 25 m. Przyjmuje się numercję cią głą pikiet dla całegoobiektu.
Podczas wykonywania pomiaru rzeźby terenu metodą niwelacjipunktów rozproszonych sporzą dza się szkice polowe na formularzach.
Szkic polowy pomiaru rzeźby terenu metodą niwelacji punktów roz-proszonych powinien zawierać:
- punkt stanowiska i punkty nawią zania,- rysunek sytuacji terenowej,
- rozmieszczenie pikiet z ich numeracją ,
- dopuszczalne kierunki interpolacji,
- kierunek p ó ł n o c y ,- numerację szkiców są siednich,
- informacje opisowe w tabelce informacyjnej (wzór 2.14).W trakcie pomiarów wysokościowych należy co jakiś czas, np. co 10
pikiet, kontrolować numerację pikiet na szkicu polowym i w dziennikupomiarowym. Dla celów dydaktycznych należy obejmować odrę bnymszkicem polowym teren obserwowany z jednego stanowiska niwelatora.
W miarę postę pu prac polowych sporzą dza się szkic przeglą dowyszkiców polowych na kopii szkicu osnowy wysokościowej (patrz wzór2.7).
Metoda niwelacji siatkowej
Wcelu wykonania niwelacji siatkowej należy w pierwszej kolejności
w terenie założyć siatkę kwadratów lub prostoką tów. Kształ t i wielkośćsiatki pozostają w ścisłym zwią zku z mierzonym obiektem i konfigura-
4 0
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 41/104
W z ó r 2.13
1
/ • • • H >3
p.4OZ.
i: t.U
N r colu(pikiety)
2
JW
bZ
g f4o4
.U
ic
ih.
Al.
n
i4
AL
...AL
. Ah_
Od c i )aa k<
poziom
0
3
I OO
ł }(4<?8
.40%
IZ
zi
%
£ 3
z 10
i
iS l
w
tykytn
« Z
SZ .
I Z .
Vci
tz.
- }.8...
?7
.£?...
.1°.
I Ł .
£?..
t*.
M ..
Odczyty
(e )
dolny
mc
OH I
~Wif
/ } • to
irii
it 14
IfJZlii,8
...f i.AP.
lit Z....łP.4.3.
if- toIJ1 00
..iS..ą
ttoO
i u lacl«
ftrod-kowy
(B)
4J.Z0,
oiftv
4 ^
itsr
k
V
*•
1/
li/ 2.r
fc;
OdlesloWI —d
t
'$ <
Ł i.a
l.z.5
(fi zr)*
Ą i 2
u~. . . .SO.,0
.J±,C
..MA...
Ins trutnen tulist + 1
e
wysołcoiriao
H—-Hit + i—s
7
- /i JT ^/^-
«• W
UC.Cic
4Z3.ZOO
113 >2,
4tf'f^<Zi. STO
as. et
izi ii
• its. ie'
"~"/ 23. iz"
fzz.zz
<Z5,$J
JV}-.'<<<>
4LS b*it?
4ZS.bCJzs.isU
- JY3.4Z
D w> g i
«
f4ZC,C}Z) s
(4*3.4*1),
^>i(. 80' SZlS
i/
4 1
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 42/104
o
Wzór 2.14
sduc nr
A/ / / -r
» ^ / / » " / ~)/ U „ tra wrttk.
l .«
" / ; J *
T 4
a/, 5/tw rto ua.
V
'1 '/
»
Nazwa lub symbol oWcklu K»vŁ P*Ht'a ćvw&icicfo Jt Ucdzij pracy
Pomierzył
o i imię (wykonawcy)
uodpLt
( iitwa ln<itylur]l
Szkic polowy
rierworys Nr / .
42
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 43/104
cją terenu. Przy ustalaniu wielkości oczka siatki należy kierować się
zasadą , aby powierzchnia terenu obję ta jednym oczkiem była zbliżona
d o płaszczyzny, a dł ugość boku nie przekraczał a 20 m. Granice obiektu
muszą leżeć w cał ości wewną trz obrysu siatki. Siatkę taką należy oprzeć
n a dłuższej osi mierzonego obiektu, wyznaczonej w terenie i dowią zanej
d o osnowy sytuacyjnej. N a osi wyznacza się położenie punktów
wierzchołkowych oczek siatki, a nastę pnie z wyznaczonych punktówwystawia się na obie strony prostopadł e do osi i na tych prostopadł ych
wyznacza się po/ .osiałe punkty wierzchołkowe oczek siatki. Wierzchoł ki
oczek siatki w zależności od potrzeb markuje się palikami osadzonymi
równo z powierzchnią t e r e nu . Charakterystyczne punkty rzeźby terenu
p o ł o ż o n e wewną trz oczka siatki wyznacza się jako punkty dodatkowe.
W trakcie wytyczania siatki sporzą dza się szkic polowy, który powinien
zawierać (wzór 2.15):- granice obiektu,
- siatkę z zanumerowanymi punktami wierzchołkowymi i punktami
dodatkowymi,
- przebieg cią gów niwelacyjnych,
- niezbę dne informaqe dodatkowe.
Niwelację wierzchołków oczek należy wykonać w nawią zaniu do
istnieją cych punktów wysokościowej osnowy geodezyjnej z zachowa-
niem nastę pują cych warunków:
- cią gi niwelacyjne powinny być dowią zane obustronnie,
- długość celowych nie może przekraczać 50 m,
- na danym stanowisku należy zaniwelować w pierwszej kolejności
punkty nawią zania wysokości i nastę pnie p ozos ta łe wierzchołki siatki
i punkty dodatkowe,
- niwelacje cią gów należy wykonać dwukrotnie.
Niwelację wierzchoł ków figur m a ł y c h obiektów można wykonaćz jednego stanowiska niwelatora bezpośrednio nawią zanego do reperu
roboczego zał ożonego uprzednio dla mierzonego obiektu. Dopuszczal-
n a odchyłka różnicy wysokości przy dwukrotnej niwelacji cią gu nie
powinna przekraczać wielkości obliczonej z wzoru
dk
< 2 y/a [mm],
gdzie n - ilość stanowisk w cią gu.
43
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 44/104
Wzór 2.15
So.a
Nazwa lub symtol obiektu
Taśma „Łaty N r
Pomierzył
SK„,owa l
Wykreślił
Spra«vdzil
Dala
'/«.«
U.of.Si e.c*.
Parce
"podpis "
M.yfrAtJ- ' 4^Gromada._
Tpi- en Kat.
Md*
Itcciz?.j pracy
I* Ks n;b. Jfe
SzJtlc polowy
Pierworys Nr ...
rtt we. IAĆA
tpJt.yt _
44
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 45/104
Wzór 2.16
OJdnek Nr ...
ii• ii
i
Z prz
•f
Z.
3
iii2
c n i c ł .
<r
/ r
X,
}
L ,
r
c
S
310
nit,
• i
4>4
i i
U
li
- at*
'1
iii
ni *
irD o prccnK*.
Oi] rcv.
<ło rep.1
N r
Odciyty
wacecz(1, i 1.)
i
43 u
46 TC
li kli
ze U
aie
4
X
1S10
!$(,
. / I 4 Ł
Ijoo
tS i l
<}U
1411
liii
l< \ tU
uli
ZOI4
ICLC
10ii
Loil
liii
i n o
llSf
iz<r
• ii l%o\ x
Zt-Zt-
2z
• prt&J
S
J>Joi
ciCo
1351
• fjzz
Sili
SStL
Odczyty
WM«CZ
Itr
6
«.-- -)
M / ' -
tooS
km
kin
i minie
WprzódPtr
1
* Ą
.OCO
0,1 \ \
w
~ -
osicelowej
s
X
K o n t r o l a
Dt tc yZ- - Of- iWob
W oka ic* punkiAw
RB Oli
O
X
101.81
lol.tr.
DX pO-
przeczet
10
Xt
iol ii}
i -OZ UL
Zol (ii
\ioi T zt
faz &i
ioZ STli
ioZ O>ZC^(Zi
ZoZ.izi
ioz,(li
loz.ioŁioz.sji
\ lOl.C0i
zoz.n}
[LOZ kit,
Zaz M
toZ,S- lS
= Zt. - Zp.
Suonic*
Uwagi i iitticc
11
J ?«,.L~U~
ScMfe. Jn 'Z.
PZO - lf,l<l
45
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 46/104
Wyniki pomiarów niwelacyjnych notuje się w dzienniku pomiaru
niwelagi siatkowej (wzór 2.16).
2.2.5. Opracowanie pierworysu mapy sytuacyjno- wysokościowej
w skali 1:500 . Kartowanie
Przygotowanie arkusza mapy
Przygotowanie arkusza mapy polega na skartowaniu i wykreśleniu
siatki kwadratów i punktów poziomej osnowy geodezyjnej oraz ramek
i opisów pozaramkowych. Siatkę kwadratów o boków 100 mm należy
wnieść na arkusz brystolu przy użyciu planszy- szablonu (tzw. „kwad-
ratnicy") z dokł adnością 0,1- 0,2 mm.Przy nakłuwaniu należy zwrócić uwagę na jednakowe ułożenia
nakłuwacza w stosunku do brzegów planszy. Siatkę kwadratów wykreś-
la się tuszem czarnym linią grubości 0,1 mm, ł ącząc naroża siatki linią
cią gł ą . Wewnę trzne przecię cia linii siatki należy zaznaczyć krzyżykami
o długości ramion 5 mm, a decymetrowe nacię cia na ramce - kreskami
o długości 5 mm. Punkty osnowy pomiarowej kartuje się za pomocą
podziałki transwersalnej, cyrkla odmierzacza i dwóch ekierek. Kontrolą
dokładności kartowania osnowy pomiarowej jest porównanie okreś-
lonych analitycznie (ze współ rzę dnych) i graficznie (pomierzonych
cyrklem na mapie) tych samych elementów liniowych osnowy pomiaro-
wej. Różnica mię dzy porównywanymi wielkościami nie może prze-
kroczyć ± 0,3 mm w skali mapy.
Kartowanie sytuacji metodą domiarów prostoką tnych
Szczegóły sytuacyjne pomierzone metodą domiarów prostoką tnych
należy kartować na podstawie szkiców polowych przy użyciu zestawu
składają cego się z cyrkla- odmierzacza, podziałki transwersalnej i ekie-
rek. Kartowanie szczegółów za pomocą cyrkla - odmierzacza, podziałki
transwersalnej i ekierek polega na:
- odłożeniu na bokach osnowy, zgodnie z przyję tym kierunkiem
pomiaru, wartości odcię tych,- wystawieniu w tych punktach prostopadł ych za pomocą ekierek,
46
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 47/104
- odłożeniu na prostopadł ych wartości rzę dnych,
- nakłuciu punktów i poł ą czeniu ich według rysunku na szkicu
polowym.
Linie na pierworysie rysujemy ostro zatemperowanym ołówkiem
o twardości 4 H.
Kartowanie sytuacji metodą biegunową
Szczegóły sytuacyjne pomierzone metodą biegunową należy kar-
tować w oparciu o szkice polowe i dzienniki pomiaru przy użyciu:
- nanośnika biegunowego firmy Neuhófer Wien,
- ką tomierza tachometrycznego z pleksiglasu „TACH" firmy „Skala"
(tylko przy kartowaniu szczegółów II i III grupy dokładnościowej).
Kartowanie szczegółów terenowych za pomocą nanośnika bieguno-wego polega na:
- centrycznym ustawieniu bieguna na skanowanym stanowisku pomia-
rowym przy wyzerowanym liniale,
- ustawieniu liniału na kierunku nawią zania podanym w dzienniku
pomiaru,
- ustawieniu kierunku nawią zania na kółku pomiarowym,
- sprawdzeniu ustawienia przyrzą du według kierunków kontrolnych,
- odłożeniu kierunku na kółku pomiarowym przez obrót liniału wokółbieguna,
- odłożeniu odległości do kartowanego punktu na wyskalowanym
liniale,
- n a kł u c i u punktu i opisaniu numerem zgodnie z dziennikiem pomiaro-
wym i szkicem polowym,
- połą czeniu skartowanych punktów według rysunku na szkicu polo-
wym.P o skartowaniu wszystkich punktów na stanowisku należy spraw-
dzić kierunki nawią zania.
Kartowanie szczegółów terenowych za pomocą ką tomierza (nanoś-
nika) tachimetrycznego TACH polega na: przyłożeniu punktu zerowe-
go podziałki odległości na skartowanym stanowisku i zorientowaniu
według kierunków nawią zania podanych w dzienniku pomiaru. Zorien-
towanie polega na wykreśleniu kreski indeksowej odpowiadają cej
wartości kierunku orientują cego na obwodzie ką tomierza przy
47
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 48/104
p ołoż e ni u liniału wzdłuż tego kierunku wykreślonego na mapie i po-
wtórzenie tej operacji dla drugiego kierunku nawią zania.
Różnica miedzy wykreślonymi kreskami indeksowymi nie powinna
przekraczać 0,5 mm. W przypadku wię kszej różnicy należy powtórzyć
czynności orientowania. Utrzymywanie się wię kszej różnicy świadczy
o b ł ę d a c h pomiarów terenowych. Po zorientowaniu ką tomierza ustawiasię odczyt kartowanego kierunku przy kresce indeksowej przez obrót
ką tomierza wokół punktu zerowego podzia łki , odkłada się odległość na
wyskalowanej podziałce, nakłuwa punkt i opisuje numerem zgodnie
z dziennikiem i szkicem polowym. Skartowane punkty łą czy się według
rysunku na szkicu polowym.
Kartowanie sytuacji metodą przedłużeń konturów
Kartowanie szczegółów terenowych pomierzonych metodą przed-
łużeń konturów sytuacyjnych polega na:
- odłożeniu na bokach osnowy wartości odcię tych podanych na szkicach
polowych,
- poł ą czeniu odpowiednich punktów przecię ć linii przedłużają cych
kontury sytuacyjne z liniami pomiarowymi,
- odłożeniu miar polowych na przedłużeniach,- poł ą czeniu odpowiednich punktów konturów sytuacyjnych zgodnie
z rysunkiem na szkicu polowym.
Kartowanie sytuacji metodą wcię ć
Kartowanie punktu pomierzonego metodą wcię ć ką towych polega
n a wniesieniu na mapę pomierzonych kierunków którymkolwiek z na-
nośników biegunowych (w zależności od dokł adności szczegółu) i na-kłuciu punktu przecię cia tych kierunków. Kartowanie punktu sytuacyj-
nego pomierzonego metodą wcię cia liniowego polega na zatoczeniu
ł u k ó w kołowych o promieniach w skali mapy równym odległościom
terenowym i nakłuciu punktu przecię cia się tych ł uków. Kartowanie
p u n k t u sytuacyjnego pomierzonego metodą wcię cia ką towo- liniowego
polega na odłożeniu kierunku nanośnikiem biegunowym i odłożeniu na
tym kierunku odległości w skali mapy cyrkielem - odmierzaczem.
48
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 49/104
Tabela 2.5
1'WO MOOO I 11 0 0 0 ł-SOOO Pn.cd. r r . i c t su tuacy jn j j PrŁcd rnicisytuac yjny I ł '500 I 1MC00• : - : J
O S N O W A C £ O D E Z Y J N A
P v n k t k i n o w y p o d f t < m K > * e j
P w nk ł O J n o w y w t / T 9 ( ł t o * * t j
P y f l U y o f > o * y p o n o m ł j - 3 r » f n
furii Oi r >o * r y p o r t e r o w e j
GRAMCE
Granica poru w o
Granico w o j łw dd / ł
i/tok ynmiuny granicy porf»U*o
rve ocryii- Usouniu
D G R 0 O 7 E N I A
U łr«*fc
O . l . l
K R C N U
ctągfo i jej op>»
pogrubiono i j*j O>>
poriiocniuo ij* j 0p n
WsWunrk ł p o d u
0 B * i US/A.O/fIJlA
^ rur f ) ' j ; - j ti i u l . m.,,,y
10i Ił
u m o c n i o n o
/ . ' t * r | 1 >J| '»l lMl j t lU
S kar po V n i t pO f Wt r j one j jr d f M - j
Skarpa nw dająca uc
w »Łoli mapy
OROG 1 UR7ĄPZZN1A 70WAR/ YJ
D r o g o l u b u ' <c o t f o n o v * i q r o o r f ' v 1
a ł k ę
J i ) j y m b o l
d z i a ł k i
b ) symb o l
>n > ł h 0 ł t k a , b r u k . I r y i nko ]
' ' . I t f u n h i h n u n o p o w i ł ł / i f t y c hl
bj : : : : : «; : : - . ; ib
j c i o n o o p c o ^ c
o ) w Ł - o t i
b) s
puio
O ) O J
O . . 7 0
„ i 1 o
15 Ó »•
m
l u d n i o
tup pr / y n o t f l
do c u m o w a n i a ] 9
X '. f IGURYKR/ YJC PRZY
POO/lf MNE TERtMU
-kBSOO-
-cAIOO-
SD
X*
Ii
u r o p r / y d f O / n o
o j »v l O f y i t e
w y r n o n < a
'• 1 1 -
II t + JO!
b) " p 10li
ł ł ' u u
i i . " .
i l u
t> ł :
l of kOnofw
P r / y k t o d 1 ą u * r * o w ^ i o f u kono l b
i j k f od f Q U f n « i •# r ynko ł>nŃ;
ł o t c f n i o ł k i f t u n k f t m I t r u i
P r / cw od j | r u r ow t no podpor odH
o i p r i a w o d u
k r o w f ^ i e p r i t w o d u
p r i c w d d o o j i« m n y R f t
U 2 Y 1 K I G H U N T O W t
R ol a
Sod
Plonfoc jo chinl tłu
Pianłoc jo winoreili
Łąko
P o d w i ł k o
Loi mieuanu
Zodnewicnif i l oJ t r / rw ient *
TERENY WYPOCZYNKU,
ZABAW 1 SPORTU
Trawnik
o ) w s k a l i m a p y
b ) t y m b o l
pomierzone
p o m n i k - p r / y r
Schody i
o n a
i
vp
O I »
i,
v - * ,,
tt • <
I )
n
Hói*
Hi
I
Cfun
Win
t
u 4
in
Li n
li
" I
Jj ^ Q O ! r o
IaQ Q j
K ) • • -
o: u
: - v r s
O -;> *A
O
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 50/104
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 51/104
Podczas kartowania szczegółów sytuacyjnych, bez wzglę du na
zastowaną metodę kartowania, należy wykorzystać do sprawdzeniaopracowania pierworysu wszystkie podane na szkicach polowychelementy kontrolne. Przy sprawdzeniu przez dwukrotne, niezależnewyznaczenie p o ł o ż e n i a kartowanego p u n k t u , n p . z różnych linii pomia-
rowych lub różnych stanowisk przy pomiarze biegunowym, wartośćliniowa przesunię cia nie może przekroczyć + 0,4 mm dla I grupydokładnościowej szczegółów. W przypadku wystą pienia wię kszychróżnic należy powtórzyć kartowanie. Jeżeli to nie zmniejszy różnic , ich
przyczyna leży w b ł ę d n y m pomiarze terenowym. C a ł ą sytuację t e r en o -wą , bez wzglę du na metodę pomiaru szczegółów przedstawia się namapie za pomocą znaków umownych zestawionych w katalogu Instruk-
cji Technicznej Głównego Urzę du Geodezji i Kartografii K- l „ M a p a
zasadnicza" (tabela 2.5).
Kartowanie rzeźby terenu i interpolacja warstwie
Rzeźbę terenu opracowuje się na pierworysie mapy sytuacyj-no- wysokościowej na podstawie wyników terenowych pomiarówwyso-kościowych po skartowaniu sytuacji. Sytuacyjne położenie punktówwysokościowych wyznacza się na pierworysie w zależności od metody
pomiaru ich w terenie:- przy metodzie niwelacji punktów rozproszonych pikiety wnosi się namapę metodę biegunową ,
- przy metodzie niwelacji siatkowej wierzchołki oczek siatki wnosi się namapę metodą ortogonalną .
P o skartowaniu pikiet należy.
- opisać ich wysokości z dokł adnością 0,01 m,
- ustalić kierunki interpolacji i poł ą czyć odpowiednio pikiety zgodniez informacjami podanymi na szkicu polowym.
Interpolację warstwie o skoku co 0,25 m wykonuje się sposobemgraficznym przy użyciu szablonu sporzą dzonego na materiale przeź-
roczystym, tzw. „ harfy". W wyniku interpolacji otrzymuje się szeregpunktów o jednakowych wysokościach wyznaczają cych przebieg warst-wie. Warstwice powinny charakteryzować przecię tną zgeneralizowanąpowierzchnię t e r e n u . Generalizacja warstwie polega na wyrównaniu ich
49
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 52/104
ks z ta ł tu , zgodnie z genezą rzeźby terenu, w pasie toleranqi, wy-znaczają cym pewność położenia warstwicy, o szerokości 5-7 mm. Na
terenach zainwestowanych i sztucznie wyprofilowanych, rzeźbę terenu
przedstawia się tylko za pomocą pikiet, bez rysunku warstwicowego.
Wykreślenie pierworysu mapy
Pierworys mapy sytuacyjno- wysokościowej w zakresie sytuacji
kreśli się tuszem czarnym. Przebieg warstwie kreśli się kolorem brą zo-wym (siena p a l o n a ) . Wymiary znaków umownych powinny być zgodnez podanymi w katalogu instrukcji K- l. Grubości linii sytuacyjnych
cienkich - 0,18 mm, a linii grubych - 0,5 mm. Warstwice cią głe,pomocnicze i uzupełniają ce kreśli się grubością 0,13 m m , zaś warstwice
pogrubione grubością 0,35 mm.Mapę sytuacyjno- wysokościową opisuje się pismem blokowym
literami alfabetu ł acińskiego. Oznaczenia liczbowe opisuje się cyframiarabskimi. Wyją tek stanowią oznaczenia liczby kondygnacji budynkówpodawane cyframi rzymskimi.
N u m e r y punktów osnowy, oznaczenie budynków, urzą dzeń pod-ziemnych i użytków gruntowych oraz opis warstwie i rzę dne pikiet
opisuje się szablonami o wysokości 2,5 mm. Numery porzą dkowebudynków oraz nazwy ulic i placów opisuje się szablonami o wysokości
3,5 m m . Wysokości warstwie i rzę dne pikiet posadowionych na gruncieopisuje się kolorem brą zowym (siena palona), pozostał e opisy, w tymrównież rzę dne punktów na gruncie zabudowanym (budynki, drogi
utwardzone, armatura naziemna urzą dzeń podziemnych) podaje sięw kolorze czarnym. Kontury przedmiotów wą skich i wydłużonychopisuje się równolegle do ich ogólnego kierunku. Pozostał e opisy
umieszcza się poziomo, tj. równolegle do dolnej (południowej) ramkiarkusza. Fragment mapy sytuacyjno- wysokościowej w skali 1:500
przedstawia wzór 2.17.
23. GEODEZYJNA INWENTARYZACJA URZĄ DZEŃ PODZIEMNYCH
Wr a m a c h terenowych ćwiczeń z geodezji i miernictwa budowlanegoinwentaryzację urzą dzeń podziemnych przeprowadza się za pomocą
5 0
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 53/104
Wzór 2.17
m . 1002
K Ł ŁÓOŻ ^ POLESIEM I K • « k »J . W I I i l i l inu
P = 1 5 5 7 a » 7 r r f
M a p a l y t u a c g n o - w y s o k a i c i O K O
WALA > w o
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 54/104
lokalizatorów elektronicznych. Obejmuje ona tylko przewody rurowe
metalowe oraz kable, takie jak:
- przewody wodocią gowe,
- przewody gazowe,- przewody ciepłownicze,
- kable elektroenergetyczne,- kable telekomunikacyjne.
2.3.1. Prace polowe
Przed przystą pieniem do prac inwentaryzacyjnych należy w terenie
odszukać cał ą armaturę naziemną przewodów oraz zgromadzić dostę p-
ną dokumentację w celu określenia na tej podstawie ich przewidywane-go przebiegu. D o k ł a d n y przebieg przewodu ustala się za pomocą
elektronicznego lokalizatora urzą dzeń podziemnych zaczynają c od
p u n k t u , w którym przebieg przewodu jest niewą tpliwy, tj. zasuwy,skrzynki hydrantu, latarnie, stacje transformatorowe, szafy kablowe,
studzienki kablowe itp. Zlokalizowany przebieg przewodu sygnalizujesię na powierzchni terenu palikami, tyczkami lub szpilkami, a na
nawierzchni utwardzonej - kredą .Szczególnie starannie należy lokalizować i sygnalizować w terenie
punkty skrzyżowania przewodów oraz punkty z a ł a m a n i a osi przewo-
dów. Odcinki proste przewodów sygnalizuje się co o k o ł o 10 m.
Odszukaną armaturę naziemną oraz zasygalizowane punkty przewo-
dów podziemnych mierzymy sytuacyjne, w nawią zaniu do osnowy
pomiarowej, dostę pnymi metodami pomiaru szczegółów terenowych
(jak w pkt. 2.2.3). Na szkicu polowym dodatkowo opisujemy słownie
charakterystykę zinwentaryzowanego przewodu.
2.3.2. Prace kameralne
Wyniki terenowych prac inwentaryzacyjnych wnosi się na mapę
sytuacyjno- wysokościową w skali 1:500 metodami odpowiadają cymi
m e t o d o m pomiarów sytuacyjnych (jak w pkt. 2.2.5). Przebieg przewo-dów na mapie kreśli się liniami cią głymi o grubości 0,25 mm w kolorach:
5 2
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 55/104
przewody wodocią gowe - niebieskim,
przewody gazowe - żółtym,
przewody ciepłownicze - czarnym,
przewody elektroenergetyczne - czerwonym (cynober),
przewody telekomunikacyjne - pomarańczowym.
Charakterystykę przewodów opisuje się pismem blokowym o wyso-kości 2,5 mm. Znaki umowne urzą dzeń podziemnych zamieszczone są
w tabeli 2.5.
2.4. POMIARY UZUPEŁNIAJĄ CE
Celem pomiarów uzupełniają cych jest dostosowanie istnieją cych
dokumentów geodezyjno- kartograficznych do ich zgodności z terenemw zakresie ustalonej dla nich treści (aktualizacja) lub uzupełnienie
istnieją cej mapy o szczegóły nie mieszczą ce się w zakresie jej treści, ale
niezbę dne do określonych zadań gospodarczych.
2 . 4 . 1 . Sytuacyjne pomiary uzupełniają ce
Sytuacyjne pomiary uzupełniają ce poprzedza wywiad terenowy,w czasie którego na odbitkę uzupeł nianej mapy wnosi się odrę cznie
istnieją ce w terenie szczegóły sytuacyjne nie przedstawione na mapie
oraz przekreśla się dwiema ukośnymi kreskami szczegóły sytuacyjne
przedstawione na mapie, a już nie istnieją ce w terenie. Ponadto należy
odszukać w terenie wszystkie punkty osnowy geodezyjnej i fakt ich
odnalezienia odnotować na mapie wywiadu. Wniesione na mapę
wywiadu szczegóły sytuacyjne zamierza się znanymi metodami pomia-rów szczegółów sytuacyjnych (patrz pkt. 2.2.3) w zasadzie w oparciu
o osnowę geodezyjną . W przypadku jej braku lub nie wystarczają cej
gę stości linie pomiarowe pomiaru uzupełniają cego można oprzeć na
trwałych punktach sytuacyjnych ( n p . narożnik budynku, latarni, naroż-
nik krawę żnika, element armatury naziemnej urzą dzeń podziemnych
itp.) jednoznacznie zidentyfikowanych w terenie i na mapie.
Różnica długości takiej linii pomiarowej pomierzonej w terenie i na
istnieją cej mapie nie może być wię ksza od 0,3 mm w skali mapy. Przy
5 3
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 56/104
wykonywaniu sytuacyjnych pomiarów uzupełniają cych metodą biegu-
nową stanowiskiem instrumentu może być każdy dogodny punkt
terenowy pod warunkiem, że jego położenie da się określić za pomocą -
wciecia ką towego lub liniowego w oparciu o jednoznacznie ziden-
tyfikowane punkty sytuacyjne w terenie i na mapie z co najmniej jedną
obserwagą nadliczbową . W trakcie sytuacyjnych pomiarów uzupeł-
niają cych należy prowadzić szkice polowe i dzienniki pomiarowe tak jakw trakcie nowych pomiarów.
Wyniki sytuacyjnego pomiaru uzupełniają cego wnosi się na pierwo-
rys uzupełnianej mapy metodami odpowiadają cymi metodom pomia-
rów sytuacyjnych (patrz pkt . 2.2.5). Wniesioną sytuację wykreśla się na
mapie tuszem czarnym stosują c znaki umowne takie, w jakich sporzą -
dzona została uzupeł niana mapa.
2.4.2. Wysokościowe pomiary uzupełniają ce
Pomiar uzupełniają cy rzeźby terenu wykonuje się dla tych obszarów,
na których na skutek dział alności gospodarczej nastą pił y trwałe zmiany
w pionowym ukształ towaniu terenu. Zasię g terytorialny pomiaru
uzupełniają cego rzeźby terenu winien obejmować obszar, na którym
nastą pił y zmiany w pionowym ukształ towaniu terenu, powię kszony co
najmniej o 30 metrowy pas okalają cy.
Pomiar uzupełniają cy rzeźby terenu przeprowadza się metodami
bezpośrednimi w oparciu o istnieją cą osnowę wysokościową . W przypa-
dku braku dostatecznej liczby punktów osnowy wysokościowej nie-
zbę dnej do wykonania pomiaru wysokościowego należy ją zagę ścić
zgodnie z omówionymi wcześniej zasadami (patrz pkt. 2.2.4). W trakcie
uzupełniają cych pomiarów wysokościowych należy prowadzić szkice
polowe i dzienniki pomiarowe tak jak w trakcie nowych pomiarów.
Wyniki wysokościowego pomiaru uzupeł niają cego wnosi się na pierwo-
rys uzupełnianej mapy metodami odpowiadają cymi metodom pomia-
rów wysokościowych (patrz pkt. 2.2.5), po uprzednim usunię ciu z mapy
nieaktualnego rysunku rzeźby terenu. Nowy rysunek rzeźby terenu
wykreśla się i opisuje zgodnie z zasadami stosowanymi przy opracowa-
niu uzupełnianej mapy.
54
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 57/104
2.5. CZYNNOŚCI KOŃCOWE
2.5.1. Pomiary kontrolne
Oprócz bieżą cej kontroli prac pomiarowych na stanowisku pomiarowymwykonuje się po zakończeniu każdego etapu prac dodatkowe pomiary kontrol-
n e. Prawidłowość pomiaru, obliczenia i skartowania sytuacyjnej osnowypomiarowej kontroluje się poprzez dwukrotny bezpośredni pomiar odległościmię dzy dwoma punktami osnowy nie leżą cymi na jednej linii pomiarowej.
Średni wynik pomiaru porównuje się z odległością mię dzy tymi punktamipoliczoną ze współrzę dnych. Dopuszczalna różnica nie może przekraczaćwartości dwukrotnie wię kszych od podanych w tabeli 2.1. Nastę pnie wynikpomiaru terenowego porównuje się z odległością mię dzy tymi punktamipomierzoną graficznie na mapie. Dopuszczalna różnica nie może przekraczać
0,3 mm w skali mapy.Prawidłowość pomiaru i skartowania szczegółów sytuacyjnych kontroluje
się poprzez pomiar odległości mię dzy punktami sytuacyjnymi mierzonymiz różnych linii pomiarowych, bą dź z różnych stanowisk pomiarowych. N akontrolowanym obiekcie należy pomierzyć co najmniej cztery takie odległości.
Wyniki pomiaru terenowego porównuje się z odległościami mię dzy tymip u n k t a m i pomierzonymi na mapie. Dopuszczalne różnice nie powinny prze-kraczać 0,4 mm w skali mapy, zaś b ł ą d p ołoż eni a punktu m
ppoliczony z wzoru
gdzie: L - odległość pomierzona w terenie,
1 - odległość pomierzona na mapie,
n - ilość odcinków kontrolnychnie może przekraczać 0,3 mm w skali mapy.
Wyniki pomiarów kontrolnych osnowy sytuacyjnej i sytuacyjnego pomiaru
szczegółów oraz stosowne obliczenia przedstawia się na osobnym szkicupolowym pomiarów kontrolnych. Prawidłowość pomiaru i obliczenia osnowy
wysokościowej kontroluje się poprzez dwukrotny pomiar różnicy wysokościmię dzy punktami osnowy wysokościowej, nie leżą cymi obok siebie w cią gu
niwelacyjnym. Średnią różnicę wysokości z pomiaru kontrolnego porównuje sięz obliczoną różnicą wyrównywanych wysokości punktów. Dopuszczalna róż-
nica różnic wysokości nie może przekraczać wartości dwukrotnie wię kszych od
podanych w tabeli 2.4. W celu sprawdzenia dokładności opracowania rzeźby
terenu przedstawionej za pomocą warstwie należy przeprowadzić pomiaryk o n t ro l n e w nastę pują cy sposób:
5 5
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 58/104
- pomierzyć profil podł użny wzdłuż odcinka kontrolnego o długości nie
mniejszej niż 100 m i wykreślić go linią cią gł ą w skali 1
- na tym samym rysunku wykreślić linią przerywaną profil podłużny
w skali 1: ^: na podstawie mapy sytuacyjno- wysokościowej,
- pomierzyć na rysunku różnice mię dzy wysokościami punktów skraj-
nych i pośrednich (co 20 m) ż pomiarów kontrolnych a wysokościami
określonymi na pierworysie,
- obliczyć średni b ł ą d położenia warstwie według wzoru
/[Ah • Ah]m
* ~ \/ n - 1 '
gdzie: Ah - różnica mię dzy wysokością punktu na mapie a wysokością
z pomiaru kontrolnego,
n - liczba punktów kontrolnych na profilu.
Wielkość tego błę du charakteryzują ca dokładność opracowania
rzeźby nie może przekraczać 0,08 m. Wyniki pomiarów kontrolnych
osnowy wysokościowej i opracowania rzeźby terenu notuje się w dzien-nikach pomiarowych i szkicach polowych oraz przedstawia na rysunku
profilu kontrolnego.
2.5.2. Kompletowanie operatu technicznego
Z wykonywanych prac należy opracować sprawozdanie techniczne,
które powinno zawierać nastę pują ce dane:
1) zleceniodawca,
2) temat zadania i ogólny opis obiektu, czasokres wykonania
zadania,
3) opisy poszczególnych etapów prac, stosowane narzę dzia i metody,
uzyskane dokł adności w zestawieniu z dokł adnościami dopusz-
czalnymi,
4) skład zespołu pomiarowego.
56
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 59/104
Sprawozdanie techniczne podpisuje kierownik zespołu po-miarowego. C a ł o ś ć materiał ów powstał ych w wyniku prac polo-wych i kameralnych kompletuje się w teczce tekturowej wią zanejzatytuł owanej „Operat techniczny pomiaru sytuacyjno- wysoko-ściowego". N a wewnę trznej stronie okładki tytuł owej wypisuje
się zawartość operatu oraz numery kart poszczególnych doku-mentów.
Operat techniczny zawiera:
- sprawozdanie techniczne,
- szkic osnowy sytuacyjnej,
- opisy topograficzne punktów osnowy sytuacyjnej,- dziennik pomiaru boków,
- dziennik pomiaru ką tów,- obliczenie współ rzę dnych punktów osnowy sytuacyjnej,- szkic zestawienia szkiców polowych pomiaru sytuacyjnego,- szkice polowe pomiaru sytuacyjnego oraz dzienniki polowe (dlametody biegunowej i wcię ć ką towych),
- szkic osnowy wysokościowej,- dziennik niwelacji osnowy wysokościowej,
- szkic zestawienia szkiców polowych pomiarów rzeźby terenu,- szkice polowe pomiaru rzeźby terenu,
- dzienniki pomiaru rzeźby terenu,- szkice polowe geodezyjnej inwentaryzacji urzą dzeń podziemnych,
- szkice polowe, dzienniki pomiarów kontrolnych, rysunki profilikontrolnych.
Wszystkie dokumenty powinny być wykonane czytelnie i sta-
r a n n i e na podanych we wzorach formularzach formatu A-4. Poułożeniu dokumentów według podanej kolejności należy jeprzedziurkować i zesznurować, a nastę pnie ponumerować kartyw prawym górnym rogu. N a odwrocie ostatniej karty operatuwpisuje się klauzulę „Operat zawiera ... kart ponumerowanychi zesznurowanych". Arkusz mapy sytuacyjno-wysokościowejd o ł ą c z a się luzem do teczki operatu technicznego.
57
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 60/104
2.5.3. Pytania kontrolne
1. Jakie warunki techniczne i wymagania bezpieczeństwanależy uwzglę dnić przy projektowaniu sytuacyjnej osnowy po-miarowej?
2. Które warunki geometryczne osi teodolitu wpływają naróżnicę mię dzy wartością ką ta z I i II położenia lunety i jak możnaich wpływ wyeliminować?
3. Podaj zasadę pomiaru długości boków osnowy sytuacyjnejprzy użyciu taśmy ze szpilkami.
4. Jakie dane powinien zawierać szkic polowy pomiarusytuacyjnego?
5. N a czym polega pomiar szczegółów sytuacyjnych metodądomiarów prostoką tnych i jaki sprzę t jest używany do tychpomiarów?
6. Jakimi metodami można mierzyć szczegóły sytuacyjnei jakie są kryteria stosowalności tych metod?
7. Podaj kolejność czynności na stanowisku instrumentu,przy pomiarze rzeźby terenu metodą niwelacji punktów roz-proszonych i zestaw sprzę tu niezbę dny do tych pomiarów.
8. Jakie dokumenty polowe powstają w czasie pomiarurzeźby terenu metodą niwelacji punktów rozproszonych i w jakisposób należy je prowadzić?
9. Podaj kolejność czynności przy pomiarze rzeźby terenumetodą niwelacji siatkowej.
10. Podaj kolejność czynności przy przygotowaniu arkuszamapy i kartowan iu sytuacji. Jaki sprzę t używany jest do tych
prac?11. Jakie są metody kartowania sytuacji i jaki sprzę t używany
jest do tych prac?12. Jakie są metody kartowan ia rzeźby terenu i jaki sprzę t
używany jest do tych prac?13. Jakie zasady obowią zują przy opracowaniu i wykreśleniu
mapy sytuacyjno- wysokościowej?
14. Jakimi sposobami kontroluje się pomiar sytuacyjny i rysu-nek sytuacji na mapie?
58
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 61/104
15. Jakimi sposobami kontroluje się pomiar rzeźby terenui interpolację warstwie?
16. N a czym polega geodezyjna inwentaryzacja urzą dzeńpodziemnych przy użyciu lokalizatorów elektronicznych?
17. Jakimi m e t o d a m i mierzy się zlokalizowane przewody i jakprzedstawia się je na mapie?
18. Podaj kolejność czynności przy pomiarach uzupełniają -cych dla mapy sytuacyjno- wysokościowej.
19. Jakimi metodami mierzy się nowo powstałe szczegółysytuacyjne i w jaki sposób przedstawia się je na uzupełnianejmapie?
20. Podaj skład operatu technicznego pomiaru sytuacyj-no-wy sokościowego.
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 62/104
IV. Ćwiczenie nr 3
WYZNACZANIE PROJEKTU W TERENIE
3. WYZNACZANIE OSNOWY BUDOWLANO-MONTAŻOWEJ
3.1. TYCZENIE RAMY GEODEZYJNEJ
Zgodnie z Polską Normą PN- 73/N-99310 pt. „Pomiary realizacyj-
n e " rama geodezyjna jest osnową realizacyjną w postaci prostoką ta,
zwią zaną geometrycznie z u k ł a d e m osi konstrukcyjnych obiektu budo-
wlanego.
Rozmiary i kształ t ramy geodezyjnej zależą od:a) kształ tu obrysu obiektu budowlanego oraz wysokości i roz-
miarów tego obiektu,
b) warunków terenowych na placu budowy.
Tyczenie ramy geodezyjnej wykonuje się w trzech zasadniczych
e t a p a c h :a) wstę pne wyznaczanie punktów,
b) wykonanie obserwacji geodezyjnych na punktach ramy wstę pnie
wyznaczonej,
c) obliczenie poprawek trasowania i ostateczne wytyczenie ramy
geodezyjnej.
1. Zadanie praktyczne - do wykonania przez zespół pomiarowy
w cią gu 2 dni.
D a n e : punkt główny A i kierunek główny AK wskazane przez
opiekuna zespołu pomiarowego.
D o wykonania: wytyczyć ramę geodezyjną o wymiarach 100 x 60 mmają c do dyspozycji nastę pują cy zestaw sprzę tu pomiarowego: teodolit
60
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 63/104
o dokładności odczytu 20", taśmę stalową o długości nominalnej 20m z nakładką milimetrową , dwa wskaźniki, tyczki ze stojakami,
komplet szpilek, termometr, dynamometr i szkicownik.
2. Wstę pna analiza dokładności. Tyczenie ramy geodezyjnej w terenie
poprzedza wstę pa analiza dokładności, której celem jest określenie
takiej dokł adności pomiarów liniowych i ką towych, aby b ł ą d średni
najsłabszego boku ramy geodezyjnej nie przekroczył wartości zadanej
w projekcie. W przypadku ćwiczeń polowych zespół pomiarowy
dysponuje określonym zestawem sprzę tu pomiarowego, który w sposób
bezpośredni wpływa na dokł adność wytyczenia ramy geodezyjnej.
B ł ą d średni najsłabszego boku ramy geodezyjnej, tj. boku CDoblicza się z nastę pują cego wzoru
mC D =
gdzie: m fl - b ł ą d średni pomiarów liniowych,
m - b ł ą d średni pomiarów ką tów.
D la wymienionego wcześniej zestawu sprzę tu pomiarowego można
przyją ć:
ma = TW ~^ "
a = ± 10 mm dla a = 100.000 m,
m = + 14" (przy założeniu pomiaru ką tów w dwóch seriach, b ł ę d ua
odczytu = ± 20" i b ł ę d u celowania =* ± 2,5").
Wstawiają c te wartości błę dów średnich do wzoru (1), otrzymujemy
b ł ą d średni wyznaczenia boku C D ramy geodezyjnej równy + 10,2 mm,
co potwierdza powszechnie przyję tą tezę , że tyczenie ramy geodezyjnej
jest poprawne wtedy, gdy dokł adność wykonania pomiarów liniowych
jest bliska dokł adności wyznaczenia najsłabszego boku ramy geodezyj-
nej.3. Wstę pne wyznaczenie ramy geodezyjnej. Z es pół pomiarowy wy-
znacza w terenie i utrwala palikami drewnianymi punkty B', C, D', narys. 3.1, powstałe w wyniku:punkt B' - odłoż e ni a projektowanej długości a = 100,00 m wzdłuż
kierunku głównego AK, zrealizowanego przez teodolitscentrowany w punkcie A i zorientowany na punkt K,
61
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 64/104
p u n k t D' - odł ożeni a k ą t a prost e go w punkcie A w odniesieniu do kierunkugł ównego o raz odł ożenia projektowanej dł ugości b = 60,00
m wzdłuż kierunku prostopadłego zrealizowanego przez teodoli t ,p u n k t C - odł ożenia k ą ta p rostego w punkcie B' w odniesieniu do kierunku
gł ównego oraz odł ożenia projektowanej dł ugości b = 60,00
m wzdłuż kierunku prostopadłego zrealizowanego przez teodoli t .
Rys. 3.1. Szkic do obliczenia poprawek trasowania
4. Pomiar ramy geodezyjnej wstę pnie wyznaczonej. Z e sp ó ł p o m i a r o -wy przy użyciu taśmy stalowej z nakł adką milimetrową wykonuje
pomiar długości boków odcinków AB', AD', B 'C i C D ' , wprowadza-
ją c do wyników tego pomiaru redukcje z tytułu komparacji, tem-peratury i nachylenia terenu. Wyniki pomiaru długości wraz z ob-
liczeniem długości zredukowanych zapisuje się w dzienniku pomiaru
długości (tabela 3.1), zaś wyniki pomiaru różnic wysokości pomię dzy
punktami A, B', C i D' (dla obliczenia redukcji do poziomu) zapisuje się
w dzienniku niwelacji - tabela 3.2.
62
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 65/104
T a b e l a 3.1
Dziennik pomiaru i obliczenia długości boków
O D C I N E K
O D D OP U N K T U
A
B'
A
D '
B"
C
CD '
B'
A
D '
A
C
B'
D 'C
LICZBA
P R Z Y Ł O Ż E ŃTAŚMY
5
5
3
3
2
2
5
5
KOŃCÓW
K A[m ]
0,004
0,008
0,008
0,010
19,990
19,982
0,006
0,002
Ś R E D N I A
D Ł U G O Ś ĆZ M I E R Z O N AM
100,006
60,009
59,986
100,004
R Ó Ż N I C A
WYSOKOŚCI[m]
0,227
0,484
0,391
0,134
R E D U K C J E
ze wzglę du na:
K O M P A R A C J Ę
+ 0,0100
+ 0,0061)
+0,0060
+ 0,010
T E M P E R A T U R Ę
- 0,0058
- 0,0034
•
- 0,0034
- 0,0057
P O C H Y L E N I ET E R E N U
- 0,0002
- 0,0020
- 0,0013
- 0,0001
D LU G O Ś Ć
Z RE DU KG
^ A N A
[m]
100,010
60,010
59,987
100,008
UWAGI
Taśma nr3140
J20oC =
= 20,002
P = 1 5 " C
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 66/104
T a b e l a 3.2
Dziennik niwelacji
N r
stanowis-ka
1
2
3
4
5
6
Oznacze-
niereperu
A
ż.1
ż.1B '
B"C
Cż.2
ż.2
D '
D "A
t .
Pi
Ah,
2100
1990
0110
2050
1933
01171891
1500
0391
1906
1972
-0066
2002
2070
-0068
1504
1987
-0483
P *Ah
2
2105
1996
0109
2010
1891
01191860
1468
0392
1914
1980
-0066
2023
2090
-0067
1521
2005
-0484
£ Ah
Ahs„
+
010913
0118 .
- 0 5
03915
0619
-
0066
- 05
0067!!;
- 05
0483.^
0617.
Wysokość
reperu
100,000
100,227
100,618
100,484
100,000
Uwagi
Niwela tor : 42
n r 1854
Data pomiaru:
1986.07.10
fAh = 0,002m
fAh- ± 0,002^0
-max— ±0,005 m
fAh<fAh ,.
Zespół pomiarowy wykonuje także pomiar kątów poziomych
w punktach A i B' w dwóch seriach (przy czym jako sygnał y korzystnie
jest zamiast tyczek stosować szpilki miernicze), notując wyniki pomiaru
w dzienniku pomiaru kątów poziomych - tabela 3.3.
64
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 67/104
T a b e l a 3.3
D zien n i k pomiaru ką tów poziomych
N rstano-wiska
A
A
B'
B'
N rcelu
D '
B'
D 1
B"
A
C
A
C
K LOdczyt I Średnia
I I
V
0
100
100
200
50
150
250
350
C
0000
0101
02
02
03
03
05
05
03
03
0606
04
04
CC
2060
8060
0020
40
40
00
20
60
60
2000
80
60
c
00
01
02
03
05
03
06
04
cc
40
70
10
40
10
60
10
70
K POdczyt I Średnia
I I
<• g
200
300
300
0
250
350
350
50
c
0001
0202
0202
04
03
05
05
0404
0606
05
04
CC
8000
4020
60
80
00
80
60
80
00
00
6060
20
80
c
00
02
02
03
05
04
06
05
CC
90
30
70
90
70
00
60
00
K LKĄ T KP
g
100
100
100
100
99
99
99
99
c
01
01
01
01
98
98
98
98.
cc
30
4 0 •
30
1
20
50
30
60
40
KĄ T
Średni
g
00
V
00
99s
99
C
01
01
98
98
CC
35
25
40
50
Obliczenia kont ro lneróżnica st
sumy - różn ic
-> !<. 2
g
200
400
400
200
300
500
600
400
c
01
04
04
07
10
07
12
09
cc
30
00
80
30
80
60
70
70
g
200
100
200
100
199
99
199
99
c
02
01
02
01
96
98
97
98
imy
cc
70
35
50
25
80
40
00
50
Średnie wartości ką tów poziomych wynoszą : o = 100*01"30", P = 99"98'45".
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 68/104
5. Obliczeniepoprawek trasowania. Na podstawie wyników pomiaruramy geodezyjnej wstę pnie wyznaczonej oblicza się poprawki dlawstę pnie wyznaczonych punktów ramy, tzw. poprawki trasowania (rys.
3.1).
D la punktu B':dy
fl= a - AB' = 100,000 - 100,010 = - 0,010 m;
dla punktu D':
u Aa ,n n n n
100W30" - 100"n n
„6y
D= b • - = 60,000 • ~ — = 0,012 m;
dxfl
= b - AD' = 60,000 - 60,010 = - 0,010 m;
dla punktu C:
. AP 100" - 99»98C45"
d'yc
= b • - f = 60,000 • — - ^ ^ — = 0,0145 m,
dyc
= d'yc
+ dyB
= 0,0145 - 0,010 = 0,0045 m,
dxc
= b - B'C = 60.000 - 59,987 = 0,013 m.
K o n t r o l abok C D' według pomiaru 100,008
dyB
- 0,012dy
c+ 0,0045
bok CD po wprow. poprawek 100,0005długość projektowana nominalna 100,000różnica 0,0005
\
Q-- 100.000 -
V')a.tn. tyczen ia: .
Rys. 3.2. Szkic poprawek trasowania
66
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 69/104
Wielkości obliczonych poprawek trasowania i kierunek ich wniesie-
nia ilustruje graficznie szkic poprawek trasowania (rys. 3.2), napods-
tawie którego zespól pomiarowy wyznacza ostateczne położenie punk-
tów ramy geodezyjnej, tzn. punkty B, C i D (przesuwają c punkty B', C
i D' o wielkości obliczonych poprawek trasowania na sztywnych
kartonikach przymocowanych do palików drewnianych).6. Pomiary kontrolne. Kontrolę poprawności wytyczenia ramy
geodezyjnej przeprowadza się poprzez:
a) pomiar długości boku CD i porównanie wyniku pomiaru
z wartością projektowaną ; b ł ą d średni długości konrolowanego boku
C D wynosi
vn,
cc,< * >
, ' 2 - m a
2f 2 - ? —
\
jak wykazuje praktyka, różnica pomię dzy długością pomierzoną boku
C D i długością projektowaną nie powinna przekraczać wielkości
przykład: ma
= + 10 mm, m = + 14", stą d mCD
— + 14,3 mm,
|C D według pomiaru — a| ^ 78,6 mm;
Wartości nominalne
ką tów poziomych:
byD = 7c = arc tg-
3.
< P D = < P c =
yD= i o o «
Rys. 3.3. Szkic kontrolnego pomiaru ką tówpoziomych
b) pomiar ką tów poziomych w punktach C i D z jednoczesnąobserwacją kierunków przeką tnych (rys. 3.3); pomierzone wartościką tów y i ę powinny być zgodne z wartościami nominalnymi ob-liczonymi w oparciu o długości projektowane a i b (wartości odchyłekdopuszczalnych dla zespołu pomiarowego ustala opiekun zespołu,
uwzglę dniają c warunki pomiaru, wielkość ramy geodezyjnej, składzespołu pomiarowego i tp. ) .
67
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 70/104
3 . 1 . 1 . Tyczenie osi stóp fundamentowych
Wytyczona ostatecznie rama geodezyjna stanowi podstawę dla
wyznaczenia osi stóp fundamentowych. Tyczenie osi stóp fundamen-
towych poprzedza opracowanie szkicu dokumentacyjnego zawierające-
go m.in. dane liczbowe określające wzajemne rozmieszczenie p o d ł u ż -
nych i poprzecznych osi konstrukcyjnych, a także nawiązanie geomet-ryczne ramy geodezyjnej do osi konstrukcyjnych obiektu budowlanego.
o c t* « o o
t ; / VP* i i i / i - i ';' ' A i
I C I f T T 1 l-C'Q''.i • CC-'II- I OHO'O-1 - OC07I -J - W07 1 - ! / \ . ..
©-=« S * * ' J SC
' 'T > »n- ' ' - !° S
r
' ' " " £ ' " " ' " g ' " " ' '5
• (
R y s . 3.4. Szkic dokumentacyjny osi stóp fundamentowych
Zespół pomiarowy po opracowaniu szkicu dokumentacyjnego (rys.
3.4) wedł ug założeń projektowych podanych przez opiekuna grupy
wykonuje w terenie w ciągu 1 dnia następujące czynności pomiarowe:
a) za pomocą teodolitu T6 i taśmy stalowej z nakł adkami milimet-
rowymi (uwzględniając redukcje z t y t u ł u komparacji, temperatury
i nachylenia terenu) wyznacza na bokach ramy geodezyjnej i utrwala
palikami drewnianymi punkty osiowe powstał e z przecięcia się boków
ramy geodezyjnej z pł aszczyznami konstrukcyjnymi obiektu budow-lanego;
68
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 71/104
b) wykorzystują c ww punkty osiowe jako stanowiska teodolitu
i sygnału, wyznacza i utrwala palikami drewnianymi osie stóp fun-
damentowych stosują c: metodę przecię ć kierunków, metodę biegunową
(dla osi stóp fundamentowych narożnych) lub odkł adają c miary bieżą ce
aa kierunkach poszczególnych osi konstrukcyjnych (rys. 3.4).
11
o ! I L - łQ tj o O
[L-I. ]L- 5 TLB
^ x—i—( j j—( ! )—<L . . -4
l+i j H-4 |N-Ł N-S
. 4. . ^ _ _
2i0P° ' J J iP J Ż H '
i gr
g Q o}
1T- ®
1 0 0 . 0 0 0
Dala
Rys. 3.5. Szkic tyczenia osi stóp fundamentowych
Pomiar kontrolny. Kontrolę poprawności wytyczenia osi stóp fun-
damentowych zespół pomiarowy wykonuje w obecności opiekunazespołu poprzez pomiar odległości pomię dzy osiami są siednich stóp
fundamentowych (miary czołowe i przeką tne), zapisują c wyniki pomia-
ru na wcześniej opracowanym szkicu tyczenia (rys. 3.5) lub w dzienniku
pomiarowym (tabela 3.4). Stwierdzona różnica pomię dzy odległością
pomierzoną i projektowaną nie powinna według instrukqi G B —lpt.
„Geodezyjna obsługa budowy i montażu obiektów budownictwa
ogólnego wznoszonego metodami uprzemysłowionymi" przekraczaćwielkości
69
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 72/104
+i ( ) o o o )
m m'
gdzie D - odległość projektowana pomię dzy osiami stóp fundamen-
towych [mm].
3.1.2. Skład operatu pomiarowego
Skład operatu pomiarowego to:
a) w zakresie tyczenia ramy geodezyjnej:
- sprawozdanie techniczne,
- wstę pna analiza dokładności,
- dziennik pomiaru i obliczenia długości boków (wzór - tabela 3.1),- dziennik niwelacji (wzór - tabela 3.2),
- dziennik pomiaru ką tów poziomych (wzór - tabela 3.3),
- obliczenie poprawek trasowania (wzór - rys.3.2),
- wyniki pomiaru kontrolnego;
b) w zakresie tyczenia osi stóp fundamentowych:
- sprawozdanie techniczne,
- szkic dokumentacyjny (wzór - rys. 3.4),
- szkic tyczenia osi stóp fundamentowych (wzór - rys. 3.5),
- dziennik pomiaru kontrolnego (wzór - tabela 3.4).
3.1.3. Pytania kontrolne
1. Podać etapy tyczenia ramy geodezyjnej.
2. Obliczyć poprawki trasowania i sporzą dzić szkic poprawektrasowania mają c dane wyniki pomiaru ramy geodezyjnej wstę pnie
wyznaczonej:
AB' = 99,985 m, a = 1 OO02'OO",
A D ' .= 100,018 m, 0 = 99«98c50cc,B'C = 99,975 m, a = b = 100,000 m.
70
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 73/104
T a b e 1 a 3.4
Dziennik pomiaru kontrolnego
Oznaczenie
stópr
fundamentowych
L I - L2
L I - M l
M l - M2
L2 - M2
L I - M2
L2 - M l
M 5 - N6
N 5 - M6
M6 - N6
|Ah|
[m ]
0,201
0,120
0,095
0,015
0,215
0,080
0,3200,295
0,025
Suma
redukcji
Rj + R. + R.u
- 0,001
0,000
0,000
0,000
- 0,001
0,001
- 0,002
- 0,002
0,000
Odległość w
mierzona
11,998
11,998
12,002
12,003
16,971
16,968
16,967
16,975
12,003
zredukowani
11,997
11,998
12,002
12,003
16,970
16,969
16,965
16,973
12,003
projektowana
12,000
12,000
12,000
12,000
16,971
16,971
16,97116,971
12,000
O d c h y ł k ausytuowania
osi stóp
- 0,003
- 0,002
0.002
0,003
-fl,001
-0,002
- 0,006*
0,002
0,003
O d c h y ł k adopuszczalna
[m]
± 0 , 0 0 3
± 0 , 0 0 3
± 0 , 0 0 3
± 0 , 0 0 3
±0,004
±0,004
±0,004
±0,004
± 0 , 0 0 3
UWAGI
Taśma stalowa
20 m nr.2105L
2 o V= 20,002
t„ = 15°CR
tdla 12,000 = 0,0012
Rtdla 16,971 = 0,0017
R.dla 12,000 = - 0,0007
R,dla 16,971 = - 0,0010
Ah2
R«»= - dla 12,00024
Ah2
R.4 = - dla 16.971
M33.9
D a t a pomiaru86.07.12
Zatwierdzam:
1przekroczenie odchyłki dopuszczalnej
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 74/104
3. Podać sposoby sprawdzenia poprawności wytyczenia ramy
geodezyjnej.
4. Podać metody tyczenia osi stóp fundamentowych.
5. Obliczyć dł ugość jaką należy odłożyć w terenie, aby otrzymać
długość projektowaną a = 100,000 m, mają c dane:
- długość nominalną taśmy L„ = 20 m,
- długość taśmy w temp. t 0 = 20°C, L,o = 20.004,- temp. pomiaru t = 18°C,
- różnica wysokości Ah = 0,485 m na odcinku a = 100,000.
3.2. TYCZENIE PODŁĄ CZENIA DO SIECI
1. Zakres: zespół pomiarowy wyznacza w terenie charakterystyczne
punkty podłą czenia do sieci (punkty załamania i punkty na prostych)
- czas wykonania zadania 1 dzień.
2. Sprzę t: teodolit T6, taśma stalowa o długości nominalnej 20 m,
ruletka o długości nominalnej 25 m, wę gielnica, komplet szpilek,
3 tyczki (2 ze stojakami), szkicownik.
3. Etapy realizacji. W oparciu o założenia projektowe określają ce
usytuowanie podł ą czenia do sieci w stosunku do obiektu budowlanego
(rys. 3.6), zespół pomiarowy sporzą dza szkic dokumentacyjny (rys. 3.7),
n a którym podaje wartości rzę dnych i odcię tych w układzie ramy
geodezyjnej stanowią cej ukł ad odniesienia dla tyczenia osi stóp fun-
damentowych, a tym samym także dla tyczenia podł ą czenia do sieci.
Nastę pnie stosują c metodę ortogonalną (rzę dnych i odcię tych) jako
metodę podstawową oraz metodę biegunową jako metodę u z u pe ł -
niają cą , zespół pomiarowy wyznacza w terenie i utrwala palikamidrewnianymi punkty określają ce lokalizację podł ą czenia do sieci.
4. Pomiar kontrolny.Kontrolę poprawności wytyczenia podłą czenia
d o sieci, zespół pomiarowy wykonuje poprzez pomiar odległości
pomię dzy charakterystycznymi punktami podłą czenia (miary czołowe)
wybranymi przez opiekuna zespołu. Wyniki pomiaru zapisuje się na
szkicu tyczenia (można dla wyróżnienia kolorem czerwonym), podają c
jednocześnie otrzymane różnice w stosunku do wielkości projektowa-nych.
7 2
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 75/104
©
ul. Mufa -F
©- o
I1I
6a ' e l 2 t uf .
u
3UJ>0v*LANY
Hala 7
i
kOt
r- J 4 . O 0 -
®O
i
Za I *vt ert/
lata.
Rys. 3.6. Z a ł o że n i a projektowe lokalizacji p o d ł ą cze n ia do sieci
Rys. 3.7. Szkic dokumentacyjny p o dł ą c ze n ia do sieci
73
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 76/104
5. Skład operatu pomiarowego:- sprawozdanie techniczne,
- założenia projektowe lokalizacji podłą czenia do sieci (wzór - rys. 3.6),
- szkic dokumentacyjny podł ą czenia do sieci (wzór - rys. 3.7),
- wyniki pomiaru kontrolnego na szkicu tyczenia.
6. Pytania kontrolne:1. Podaj z krótkim omówieniem metody tyczenia szczegółów
sytuacyjnych.
2. Podaj charakterystykę dokł adności realizacji (za pomocą wę giel-nicy pentagonalnej) kierunku prostopadłego do linii pomiarowej.
3. Oblicz bł ą d średni położenia punktu tyczonego metodą bieguno-
wą , mają c dane: m„ = ± 50", d = 30,00, m,, = + 0,005 m.
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 77/104
V. Ćwiczenie nr 4
POMIARY INWENTARYZACYJNO-KONTROLNE
4. BADANIE PIONOWOSCI BUDYNKU
4.1. ZAKRES
Pomiarowi podlegają dwa naroża budynku. Zespół opracowuje
t e m a t w cią gu 1 dnia.
4.1.1. Sprzę t
Teodolit, lata niwelacyjna, taśma z kompletem szpilek (ewent.
ruletka), szkicownik.
4.1.2. Etapy realizacji tematu
4.1.3. Wybór stanowisk pomiarowych
Stanowiska należy obrać na przedł użeniu odpowiedniej ściany
badanego budynku, nie bliżej badanej krawę dzi niż wysokość budynku.
Należy wykonać szkic rozmieszczenia tych stanowisk (rys. 4.1b).
75
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 78/104
S Z K I C S Y T U A C Y J N Y
u l N A P I E R S K I E G O
BLOK NR 161
ul MARCHLEWSKIEGO
6) ROZMIESZ C ZENIE S T A N OWIS K T EOD OLITU
VI
3783
50.93
Rys . 4.1
76
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 79/104
4.1.3.1. Określenie wysokości kondygnacji
metodą trygonometryczną
Ką ty pionowe należy pomierzyć w dwóch p ołoż e ni a ch lunety,
a wyniki notować w dzienniku (tabela 4.1). Wysokość kondygnacji
należy wyznaczyć z dokł adnością + 0,1O m . Tak niska d o k ł a d n o ś ć jestwystarczają ca, a wynika ona z nastę pują cego rozumowania (rys. 4.2):
H - wysokość kondygnacji,
A - max. wychylenie kondygnaqi,
mH
- b ł ą d wyznaczania wysokości kondygnacji,m
d- b ł ą d wyznaczania wychylenia (składowa tego b ł ę d u w badanej
płaszczyźnie).
Rys. 4.2
Z rysunku wynika nastę pują ca zależność
m^ _ A _ mj j_ H
m f l ~ " H ~ * m B ~ " A •
Przyjmują c: raA
- ± 2 mm, Am ax = 0,05 m, H^ = 2,80 m,
otrzymamy że m H = + 0, 11 m.
77
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 80/104
T a b e l a 4.1Dziennik pomiarowy
StilDO-
wisko
I
Nr
kond.
0
1
2
3
4
5
67
8
9
10
KL
g
98
94
90
86
82
78
7471
67
64
61
c
52
6544
17
20
30
5507
66
45
43
Ką t pionowy
KP
g
301
305309
313
317
321
325328
332
335
338
c
50
33
55
80
77
67
4392
31
52
55
KL + KP-
_
0
-0
-0
-0
-0
-0
-0-0
-0
-0
• 0
400
2
01
01
00
01
01
01
0100
01
01
01
Odczyty z łaty [ mm]
KL
1122
1130
1117
1112
1107
1120
11261118
1107
1101
1120
KP
1128
1136
1110
1108
1101
1114
11341108
1113
1109
1116
K.L + KP
2
1125
1133
1114
1110
1104
1117
11301113
1110
1105
1118
Uwagi
Obserwator
Protokolant
Data:
Instrument
4.1.3.2. Określenie wychyleń poszczególnych kondygnacji od pionumetodą rzutowania w dwóch wzajemnie prostopadłych
płaszczyznach pionowych ZX i ZY (rys. 4.3)
Wychylenia wyznaczamy metodą rzutowania w dwóch poł ożeniach
lunety (ewentualnie metodą „pomiaru małych ką tów").
78
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 81/104
R y s . 4.3
79
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 82/104
4.1.3.3. Wykonanie wykresów wychyleń krawę dzi
w płaszczyznach ZX, ZY oraz XY jako graficzna ilustracjawyników pomiarów i obliczeń
Wykresy należy wykonać w oparciu o dane z tabeli 4.2. Skalę należy
dobrać w zależności od wielkości uzyskanych wychyleń.
T a b e l a 4.2
Tabela obliczeń
Krawędź
A
Badana
płasz-czyzna
XZ
N rkondyg-
nacji
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
a
tg a
1 490,023
5 34
0,084
9 560,151
13 82
0,220
17 790,287
21 69
0,354
25 44
0,422
28 920,488
32 33
0,556
35 54
0,624
38 56
0,693
b , = d tgo
0,932
3,350
6,025
8,785
11,431
14,127
16,831
19,465
22,175
24,881
27,597
H = h ( - h .[m]
0,00
2,42
5,09
7,85
10,50
13,20
15,90
18,53
21,24
23,95
26,66
Wychyle-
nie A
[ m m ]
0
+ 8
- 11
- 15
- 21
- 8
4 5
- 12
- 15
- 20
- 7
Uwagi
d = 39,88 m
Obliczenia
wykonał:
D a t a :
80
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 83/104
4.1.3.4. Ocena dokładności
B ł ą d średni pojedynczego pomiaru
m = ±
2n '
B ł ą d średni różnicy dwóch pomiarów
m_ , / [dd]
d~ \ ] n
B ł ą d średni średniej arytmetycznej z dwóch pomiarów
1
gdzie d - różnica mię dzy odczytami z ł a t y przy I i II położeniu lunety.
4.1.3.5. Pomiary kontrolne
Pomiary kontrolne polegać bę dą na ponownym, niezależnym wy-
znaczeniu wychyleń, dla wybranych punktów tą samą metodą lub
metodą pomiaru małych ką tów (jest jednak mniej d o k ł a d n a ) .
4.1.3.6. Operat pomiarowy
Ostateczne opracowanie powinno stanowić operat o zawartości:
- sprawozdanie techniczne,
- szkic lokalizacji badanego budynku (rys. 4.1 a),
- szkic rozmieszczenia stanowisk pomiarowych (rys. 4.1 b),
- dziennik pomiaru ką tów i wychyleń (tabela 4.1),
- obliczenie i zestawienie wyników (tabela 4.2),
- wykresy wychyleń (rys. 4.4),
- ocena dokł adności,
- pomiary kontrolne.
81
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 84/104
0 0
WYKRES
s t a n o w i s k o 1
• i
/
V\
5 0 - 40 - 3 0 - 2 0 -10
PIONOWOSCI
Z
10
9
e
7
5
3
2
110 20 30 40 .
/
KRAWĘDZI A
s t a n o w i s k o li
, -30-20-10
Zio " ,
7 " \
3/
2/
V
1 0 20 30
1 200 .. jsoko ić
SKALA1 1 W
ychyl«n>«
Y
4 0 50
13
X
Rys. 4.4.
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 85/104
4.1,4. Pytania kontrolne
1. Dlaczego pomiaru wychyleń dokonujemy w dwóch położeniachlunety?
2. Co to jest b ł ą d „miejsca zera"?3. Obliczyć dopuszczalny b ł ą d pomiaru odległości stanowiska od
badanej krawę dzi m D w celu wyznaczenia wysokości kondygnacji H,mają c dane: D, m
H, m
a l= ma
2.
4.2. POMIAR WYCHYLENIA OD PIONU ZEWNĘ TRZNYCH ŚCIAN
BUDYNKU (LUB INNYCH BUDOWLI INŻYNIERSKICH)
4.2.1. Zakres
Pomiarowi podlega fragment ściany budynku lub innego obiektu.Zespół opracowuje temat w cią gu 1 dnia.
4.2.2. Sprzę t
Teodolit, tarcza celownicza, ł a t a niwelacyjna, ruletka, szkicownik.
4.2.3. Etapy realizacji tematu
4.2.3.1. Wybór stanowiska instrumentu, tarczy celowniczejoraz wybór punktów obiektu (ściany) podlegają cych pomiarowi.
4.2.3.2. Pomiar wzajemnego położenia punktów badanychw przyję tym układzie odniesienia Y'Z'.
4.2.3.3. Pomiar wychyleń (X') badanych punktów
metodą niwelacji bocznej (rys. 4.5a).
Płaszczyznę pionową przechodzą cą przez stanowisko instrumentui tarczy celowniczej ustalamy tak, by była ona równoległa do prostejł ą c z ą c e j skrajne, dolne punkty badanego obiektu. Dokonujemy od-
83
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 86/104
R y s . 4.5.
84
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 87/104
czytów z poziomo przystawianych łat do badanego obiektu w wy-
branych punktach. Pomiar wykonujemy w dwóch położeniach lunety,
d o k ł a d n o ś ć odczytu z ł a t y ± 1 mm.
Równoległość płaszczyzny odniesienia do prostej łą czą cej skrajne,
dolne punkty badanego obiektu realizujemy w nastę pują cy sposób.
Ustawiamy teodolit na stanowisku I , a tarczą celowniczą na stanowisku
I I . Po wycelowaniu na tarczę wykonujemy odczyty na łacie przy-stawianej w punkcie A i w punkcie B, uzyskują c wartości X'
A= d
xoraz
X'B
= d2.
Jeżeli di ^ d2
i (dx
— d2) > 1 mm, to korzystają c z wzoru (1)
obliczamy wartość d równą odczytom na łacie ustawianej w punktach
A i B przy spełnieniu warunku równoległości
d = ^ L j l A j d > ( 1 )
gdzie: 1 - odległość stanowiska instrumentu od punktu A,
1B
- odległość stanowiska instrumentu od punktu B.
Naprowadzamy nastę pnie lunetę teodolitu na odczyt d na łacieprzyłożonej w punkcie B, wykonują c przy niezmienionym kierunku
celowania odczyt na łacie przyłożonej w punkcie A. Jeżeli różnica
odczytów spełnia nierówność
wówczas uznajemy kierunek celowania za prawidłowy i tak uzyskany
kierunek celowania oznaczamy za pomocą tarczy celowniczej ustawio-
nej w punkcie II.
4.2.3.4. Obliczenie wychyleń punktów badanych odpionu
Wartości wychyleń uzyskamy redukują c otrzymane z pomiaru
wartości X' o wartość d (rys. 4.5a), czyli o wartość odległości
płaszczyzny odniesienia od płaszczyzny pionowej przechodzą cej przez
dwa skrajne, dolne punkty badanego obiektu.
8 5
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 88/104
Uwaga: Pomiar może być efektywnie wykonany bez konieczności doprowadzania do
równoległości płaszczyzny pomiarowej do prostej AB. Wówczas konieczna jest dodatkowa
redukcja (współczynnik b).
Obliczenia wykonujemy zgodnie z wzorem (2):
A = X = a + b • Y\Y = Y\
Z = Z',
gdzie: X'YZ' - u k ł a d w płaszczyźnie odniesienia,
XYZ - u k ł a d w płaszczyźnie pionowej przechodzą cej przez AB (w
płaszczyźnie konstrukcyjnej),
A - wartość wychylenia badanego punktu,
a =X
P. — X
A,
b = X' *- —*'».
W przypadku równoległości pł aszczyzn, o których mowa wyżej,czyli gdy X'^ = X'
B= d, współ czynnik b = 0. Wyniki pomiaru oraz
obliczenia należy zamieścić w odpowiedniej tabeli (tabela 4.3).
T a b e l a 4.3Dziennik pomiarowy i tabela obliczeń
N rstano-
wiska
I
N rpkt
1 = A2
34
5 = B
6
7
8
910
X'[mm]
-1121
-1039
-1053-1085
-1121
-1087
-0981
-1070
-1068-0894
[mra]
0
82
68
36
0
34
140
51
53227
— 0
0
V = Y
[m]
0,0
10,5
21,0
31,5
42,0
0,0
21,0
42,0
0,021,0
X[mm]
0
82
68
36
0
34
140
51
53227
1=1[m]
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
6,56,5
6,5
9,59,5
Uwagi
Pomierzył :Protokołował
D a t a :
86
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 89/104
T a b e l a 4.3 (cd.)
N rstano-wiska
N rpkt
11
12
13
14
15
1617
18
19
X'
[mm]
-1082
-1045
-0782
-1111
-0965
-0677
-0703
-0890
-1060
)C-X>a[ m m ]
3976
330
10
156
444
418
231
61
r=Y[ m m ]
42,0
0,0
21,0
42,0
0,0
10,5
21,0
31,542,0
X[ m m ]
39
76
339
10156
444
418
231
61
r = z
[m]
9,5
12,5
12,5
12,5
14,5
14,5
14,5
14,5
14,5
Uwagi
Obliczył :
Data:
4.2.3.5. Graficzna ilustracja wyników
Wyniki należy przedstawić w postaci rzutu aksonometrycznegowykresów wychyleń dla całej ściany (rys. 4.5b).
4.2.3.6. Ocena dokładności
Ocenę d o k ł a d n o ś c i należy przeprowadzić zgodnie z wzorami w pun-
kcie 4.1.3.5.
4.2.3.7. Pomiary kontrolne
D la wybranych punktów badanego obiektu dokonać niezależnego
pomiaru wychyleń zamieniają c stanowiska instrumentu i tarczy celow-
niczej. Zamiast tego można (decyzja prowadzą cego) dla wybranej parypunktów w przekroju pionowym, wyznaczyć ich wzajemne wychylenie
przy użyciu pochyłomierza.
4.2.3.8. Operat pomiarowy
Ostateczne opracowanie powinno stanowić operat o zawartości:
- sprawozdanie techniczne,- szkic lokalizacji badanego obiektu (rys. 4.1, pkt. 4.1.3.1),
87
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 90/104
- szkic rozmieszczenia stanowisk i punktów badanych (rys. 4.5a),
- dziennik pomiarowy (tab. 4.3),
- obliczenia wartości A (tab. 4.3),
- wykresy wychyleń (rys. 4.5b),
- ocena dokł adności,
- pomiary kontrolne.
4.2.4. Pytania kontrolne
1. Dlaczego pomiary wychyleń należy wykonywać przy dwóch
poł ożenia ch lunety?
2. Co to jest bł ą d kolimacji?
3. Co to jest bł ą d inklinacji?
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 91/104
VI. Ćwiczenie nr 5
TYCZENIE ŁUKU KOŁOWEGOI POMIAR SYTUACYJNO- WYSOKOŚCIOWY
TRASY
5. ZAKRES ĆWICZENIA
Ćwiczenie obejmuje wytyczenie jednego ł u k u kołowego oraz pomiarinwentaryzacyjny trasy, a także sporzą dzenie na podstawie wynikówpierworysu mapy sytuacyjnej pasa drogowego oraz profilu podł użnego
i profilów poprzecznych. Przebieg osi trasy zostaje ustalony przez
opiekuna grupy (zespołu pomiarowego) prowadzą cego ćwiczenia tere-nowe, przez wskazanie punktów określają cych począ tek i koniec osi
trasy oraz jednego p u n k t u jej z ał a m a n ia . D ł u go ść trasy zostaje dobranaproporcjonalnie do ilości osób w zespole pomiarowym oraz zagę sz-czenia szczegółów pomiarowych, przecię tnie sto metrów na osobę .
5.1. SPRZĘ T POMIAROWY
taśma miernicza dwudziestometrowa z kompletem szpilek,
ruletka trzydziestometrowa,
dwa wskaźniki,
wę gielnica dwupryzmatyczna z pionem,tyczki miernicze (minimum 3 sztuki),
teodolit ze statywem (klasy teodolitu PZO T- 6),
niwelator techniczny ze statywem i kompletem ł at z podziałemcentymetrowym,
89
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 92/104
- dwie żabki,
- paliki drewniane z gwoździkami ( o k o ł o 25 sztuk),
- szkicownik z przygotowanymi formularzami do prowadzenia dzien-
ników pomiaru i szkiców polowych,
- tablice do tyczenia łuków kołowych.
5.2 ETAPY REALIZACJI
Wykonanie ćwiczenia przewiduje się w dziewię ciu etapach, na które
potrzeba bę dzie zarezerwować ł ą cznie pię ć dni pracy c/ .tero lub
pię cioosobowego zespołu pomiarowego. N a prace w terenie przewiduje
się trzy dni, a na prace kameralne pozostałe dwa dni. Poszczególne etapy
i ich realizacja powinny wyglą dać nastę pują co.
5.2 .1 . Utrwalanie wskazanych punktów osi trasy
Wskazane przez opiekuna zespołu punkty należy utrwalić za
pomocą palików drewnianych z gwoździkami. Bezpośrednio po utrwa-
leniu punktów należy sporzą dzić ich opisy topograficzne, stosują cmetodę wcię ć liniowych i metodę ortogonalną (wzór 2.2).
5.2 .2 . Pomiar ką ta załamania trasy
Pomiar należy wykonać centrują c dokładnie teodolit za pomocą
pionu optycznego. Ką t należy mierzyć metodą kierunkową w dwóch
seriach, celują c na tyczki ustawiane bezpośrednio za wbitymi palikamioznaczają cymi punkt począ tkowy i punkt końcowy mierzonej trasy
(wzór 2.4). W przypadku gdy punkt wierzchołkowy jest niedostę pny,
należy go wyznaczyć metodą pośrednią .
5.2 .3 . Wyznaczanie punktów głównych luku kołowego
Punkty główne ł u k u kołowego, podobnie jak i inne jego elementy,wyznacza się dla zał ożonej długości promienia i ką ta zwrotu stycznych
90
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 93/104
ł u k u , stanowią cego dopeł nienie do 180° pomierzonego wcześniej ką ta z a ł a m a -n ia trasy. Obliczoną odległość punktów głównych od punktu załamania trasy
należy wpisać na szkicu tyczenia z dokładością do ± 0,01. Odkładanie tych
odległości należy wykonać za pomocą taśmy stalowej w taki sposób, aby b ł ą dśredni odłożenia nie przekraczał wartości + 1 cm. Punkty główne ł u k u należy
utrwalić palikami drewnianymi z gwoździkami.
Szczegółowy opis tyczenia punktów głównych ł u k u kołowego zawarty jestw „Tablicach do tyczenia krzywych" M. Lipińskiego- czę ść I: „Łuki kołowe".
P ro m i e ń ł u k u ustala opiekun grupy. Łukowa czę ść osi trasy powinna zawierać
przynajmniej jeden punkt oddalony od począ tku trasy o równą liczbę hektomet-
rów. Punkt ten należy wtyczyć w łuk okrę gu przy okazji realizacji nastę pnego
e tapu , tj. przy tyczeniu punktów pośrednich. Wyniki obliczeń zwią zanych
z położeniem punktu lub punktów hektometrowych leżą cych na ł u k u należy
również wpisać na szkicu tyczenia z dokładnością do 0,01.
5.2.4. Tyczenie punktów pośrednich luku kołowego
E t a p ten realizujemy stosują c metodę biegunową oraz jedną z metod
tyczenia za pomocą rzę dnych. Wzór 5.1 przedstawia szkic tyczenia z naniesiony-
m i niezbę dnymi wartościami liczbowymi charakterystycznymi dla danej metody
i tak:- dla metody biegunowej są to wartości ką tów obwodowych, wycią gnię te z tablic
dla przyję tego promienia i długości ł u k u ,- dla metody tyczenia równych odcinków na ł u k u za pomocą rzę dnych od
stycznej, są wycią gnię te z tablic wartości odcię tych x i rzę dnych y dla
przyję tego promienia i przyrostu ką ta środkowego odpowiadają cego ustalo-
n e m u przyrostowi długości ł u k u .Wytyczone punkty należy utrwalić palikami drewnianymi z gwoździkami.
5.2.5. Pomiar szczegółów sytuacyjnych
Pomiary sytuacyjne powinny być oparte na punktach podstawowej i szcze-
gółowej osnowy sytuacyjnej (poziomej). W warunkach wykonywanego ćwicze-n ia musimy z wielu wzglę dów zrezygnować z tego wymagania, przyjmują c za
punkty szczegółowej osnowy punkt począ tkowy i końcowy trasy oraz punktpoczą tkowy i końcowy ł u k u kołowego.
91
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 94/104
S Z KIC TYCZENIA PUNKTÓW Ł U K U KOŁ OWEGO (wzór 5.1)
P < U ,.&&"Naiwa lub symbol obiektu
Taśma ,.Łaty " '
Pomiei-zyt
Skartował
Wykreśli!
Sprawdził
i Imię (wykon«w
ti£SJX)
Szkic polowy NK- 2-
Teren Koi >">"• B lis
92
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 95/104
Odcinki, jakie wyznaczają te punkty, należy traktować jako osie odcię tych
w pomiarze sytuacyjnym, który przeprowadzić należy metodą ortogonalną
z zastosowaniem odpowiedniego dla niej sprzę tu pomiarowego (patrz ćwiczenie
2, pkt. 2.2).
Przedmiotem pomiarów sytuacyjnych są szczegóły terenowe przedstawiane
n a szkicu znakami umownymi. Wyka/ tych znaków jest zamieszczony w tabeli
2.5. W pomiarach sytuacyjnych trasy zdję ciu podlegają szczegóły wszystkich
trzech grup dokładnościowych.
D ł u g o ś ć linii pomiarowych tyczonych w metodzie ortogonalnej nie może
przekraczać 150 m, a dopuszczalna długość rzę dnych nie może być wię ksza niż
25 m. Wyniki pomiarów należy notować na szkicu polowym z dokładnością do
+ 0,01 (wzór 2.6). Przy wię kszej liczbie szkiców polowych należy sporzą dzić
szkic zestawienia szkiców polowych (wzór 2.7).
5.2.6. Niwelacja przekroju podłużnego osi trasy
i przekrojów poprzecznych
Przy niwelacji przekroju podł użnego i przekrojów poprzecznych należy
z a k ł a d a ć wzajemnie powią zane ze sobą cią gi pomiarowej osnowy sytuacyjnej
i wysokościowej. Profil podłużny trasy należy założyć wzdłuż osi trasy,
natomiast profile poprzeczne prostopadle do niego. Kierunek profilu poprze-
cznego wyznacza się przy użyciu wę gielnicy. Odległość pomię dzy profilami
poprzecznymi nie powinna przekraczać 100 m, a odległości pomię dzy są sied-
nimi pikietami na profilu p o d ł u żn ym powinny być dostosowane do charakteru
terenu i nie powinny przekraczać 50 m.
Przedmiotem pomiaru wysokościowego są nastę pują ce elementy naziemne:
- charakterystyczne punkty osi trasy, punkty hektometryczne, punkty
określają ce wyznaczone przekroje poprzeczne,
- elementy naziemnego i podziemnego uzbrojenia terenu, takie jak: górne
krawę dzie włazów i dna studzienek kanalizacyjnych oraz wloty i wyloty
k a n a ł ó w .P o m i a r wysokościowy należy wykonać metodą niwelacji przekrojów,
zapisują c wyniki w przeznaczonym do tego dzienniku pomiarowym. Wzór 5.2
przedstawia taki dziennik z przykładem zapisu wyników. W dzienniku tym obok
odczytów z ł at ustawianych na żabkach w punktach cią gu niwelacyjnego,
93
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 96/104
Odcinek Nr .
S1
1 2
Z przenieś.
F
a
Ą i4..
o
(?
luar.
7^
P-i-iO.
PS-Oi
et
....et...
U.sa..Luaa.
Lssa.Ui.00
Pl.Ą O
f 20.00
D o przenieś.
D Z I E N N I K NIWELACJI PRZEKROJÓW (wzór
- / •
Oit i*p
do rep.
wstecz 1 poirwl-(t , i ^1 1 nie
? 4
1 V
1
LUS..
LMt...
<m...
OKO"OSOO0230
0355
4920..
1....JC1
4141L414Q
092$03 2006IŁ
li!)- .;b2?
\ is zs
1
i• folW- l
x
2
Nr J\~. _ km
N r kra _.__..'.
w priódIP i ' Pil
5
0910'
6
..J..J\
w przódP»
1
1
ueicelowej
8
X
islo.ii.
D aU L> • 1. A..:..0
na osi
g
X
na po-przeczrr
10
X<QOjQQl
io.aj.}
1011}
1
dalii
• xoi.ll• tot.lAiQLCAloŁCl
ialoliO.0.31
• tói?9
W.1.1.}.
1DU}
J01S2401.62
Kor.lrola
5.2)
Stronica . . 'Z . . .
Uwagj i szkice
11
mi1
ft. Sini tu U.
- tt.
P-• 7
T
"bneuttcU*.
A
% .-
/ 1
i
i1
!
1
94
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 97/104
nawią zanego do reperu osnowy wysokościowej, zapisuje się odczyty
pośrednie z ł at ustawianych na punktach określają cych profile poprze-
czne. Pomiary należy przeprowadzać niwelatorem zrektyfikowanym
z uwagi na nierówne długości celowych przy odczytach pośrednich.
Równolegle z niwelacją punktów profilu poprzecznego dokonuje się
za. pomocą ruletki pomiaru ich odległości od osi trasy, zapisują c
wartości tych odległości w sposób kojarzą cy je z usytuowaniem punktumierzonego wzglę dem osi trasy, np. zamieszczony w kolumnie drugiej
dziennika zapis L2 5 0
oznacza, że jeden z punktów określają cych profil
poprzeczny znajduje się po lewej stronie osi trasy, leży na prostej
pro s to pa d ł e j do niej w odległości 2,5 m.
W kolumnie „Uwagi" prowadzi się szkic sytuacyjny punktów
przekrojów poprzecznych. Przekrój poprzeczny powinien obejmować
cał ą szerokość pasa drogowego, tzn . winien mieć szerokość równą 50 m.Odczyty wstecz i wprzód cią gu niwelacyjnego wykonuje się przy
dwóch poziomach osi celowej niwelatora, a żabki ustawiamy w in-
teresują cych nas punktach osi trasy, tj. w punktach hektometrycznych
i punktach charakterystycznych określają cych profil podłużny.
Kolejność odczytów na stanowisku pomiarowym przy niwelacji
przekrojów jest nastę pują ca:
- odczyt wstecz na łacie ustawionej na żabce,
- odczyty pośrednie na łacie ustawianej bezpośrednio na ziemi w kolej-nych punktach lewej czę ści profilu poprzecznego,
- odczyty pośrednie na łacie ustawianej na ziemi w kolejnych punktach
prawej czę ści profilu poprzecznego,
- odczyt wprzód na łacie ustawianej na żabce,
- zmiana wysokości osi celowej niwelatora,
- odczyt wprzód,
odczyt wstecz.P o wykonaniu pomiaru całej trasy należy zamkną ć cią g niwelacyjny
n a wyjściowym reperze traktowanym jako reper osnowy wysoko-
ściowej. Dopuszczalna odchyłka różnicy wysokości przy dwukrotnej
niwelacji cią gu nie powinna przekraczać wielkości podanych w tabeli
2.4.
Obliczone na podstawie poprawianych przewyższeń wysokościwszystkich punktów osi trasy i punktów na profilach poprzecznych,
95
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 98/104
określone w układzie odniesienia reperu osnowy wysokościowej, stano-
wią podstawę do sporzą dzenia wykresów profilów. Wysokości charak-
terystycznych punktów terenowych określają cych profil podłużny i pro-
file poprzeczne należy wyznaczać wzglę dem punktów osnowy (reperów)
z dokł adnością ± 0,01.
5.2.7. Sporzą dzenie pierworysu mapy pasa drogowego,
przekroju podłużnego i przekrojów poprzecznych
Sposoby sporzą dzania pierworysów map są uzależnione od ich
użytkowania i przeznaczenia. W przypadku gdy pomiar trasy wykony-
wany jest wył ą cznie dla celów technicznych, nie zwią zanych z po-
stę powaniem formalnym, np. z rozgraniczeniem, wywłaszczaniem,
zamianą itp., pierworys sporzą dza się na pasach kalki. Sporzą dza się go
w jednym lub kilku odcinkach o długości nie przekraczają cej 300 cm
oraz szerokości do 100 cm, w zależności od skali.
Po lewej stronie pierworysu należy pozostawić margines o szeroko-
ści 40 cm. Mapę sytuacyjną należy wykreślić w skali 1:250. Profile
25poprzeczne i profil podłużny należy wykonać w skali 1:—- :
- pierworys mapy sytuacyjnej pasa drogowego trasy należy wykreślić najednym arkuszu kalki, a profil podłużny i profile poprzeczne na drugim
arkuszu, biorą c pod uwagę , aby hektometraż wzrastał w kierunku
prawym,
- rysunek mapy może być zorientowany dowolnie przez zaznaczenie
kierunku północnego strzał ką ,
- na każdym odcinku pierworysu mapy należy podać szkic
orientacyjny trasy, przy kalce dł uższej od 1 m, nazwę trasyi szkic orientacyjny należy wpisać na obu końcach pierworysu
(w przypadku omawian ego ćwiczenia dł ugość kalki bę dzie
równa o k o ł o 2,5 m),
- mapy tr as na leży sporzą dzać, stosują c obowią zują ce znaki
umowne.
Przykład kartograficznego przedstawiania rezultatów pomia-
rów trasy ilustrują wzory 5.3 i 5.4.
96
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 99/104
Trasa odc.1 (wzór 5,5)
Profi l podłużny pasa drogowego
oraz profile poprzeczne
skala v|~jc
szkic oriantcicyjny
©pp -100,00
stosunek zmniejszenia V- 2
spadki
fH^lne terenu
odfeglbsct
hektometry
elementy flaottezyjne osi" trcsv
_J
i
10
_ _ — - — -
* — — — —
36.Z
i13,75
- " — " — I .
2 - KL S § S !K. 5
ep BP
r-
rzędna terenu
20,« l 29,00
prosto kotawy T-122.40
Ł " « 4 , 5 0
P.P« 100.1)01>»100 .DO
0
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 100/104
Szkic orfenKicyjny
TRASA odc.1
M APA SYTUACYJNA
m . t ó D Ż
skala 1 = 250
stosunek zmniejszenia 1!2
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 101/104
5 .2 .8 . Skompletowanie operatu pomiarowego
Końcowym etapem jest skompletowanie operatu pomiarowego,
który stosownie do rodzaju pracy i warunków technicznych musi
zawierać:
1. sprawozdanie techniczne, obejmują ce charakterystykę prac polo-
wych, obliczeniowych i kartograficznych, a w szczególności:- cel ćwiczenia,
- nazwę mierzonego obiektu i jego położenie,
- rodzaj i zakres pracy oraz postulowane wymagania,
- długość trasy,
- rodzaj instrumentów użytych przy pomiarze,
- rodzaj osnowy geodezyjnej lub elementów ją uzupełniają cych,
- metody zastosowane przy zdję ciach polowych,- ogólną charakterystykę warunków pracy,
- datę rozpoczę cia i zakończenia poszczególnych etapów pracy,
- uwagi końcowe odnośnie uzyskanych dokł adności, sposobu przep-
rowadzenia pomiarów kontrolnych i ich rezultatów,
2. szkic szczegółowej osnowy poziomej (wzór 5.5),
3. opisy topograficzne punktów osnowy,
4. dziennik pomiaru ką ta załamania trasy,
5. obliczenia zwią zane z wyznaczaniem punktów głównych ł u k ui punktów hektometrycznych,
6. szkic tyczenia ł u k u kołowego,
7. szkice polowe ze zdję cia sytuacyjnego,
8. dzienniki niwelacji trasy,
9. protokoły koatroli technicznej i szkice pomiarów kontrolnych,
10. pierworysy mapy i profili.
5.3. KONTROLA - ZAKRES I METODY
Wszystkie pomiary, w tym również pom iary tras, m uszą podlegać sys-tematycznym kontro lom, któ re sprowadzają się do wykonywania dod atkowychpom iarów. Z asadniczy sens m a kon trola wewnę trzna prowadzon a na każdymetapie pracy. K on tro la taka zabezpiecza przed negatywnym rezultatem kon troli
końcowej i przyczynia się tym samym d o zakoń czenia pracy w przewidzianymterminie.
97
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 102/104
SZ K I C SZ C Z E G Ó Ł O W E J OSN O WY P O Z I O M E J (wzór 5.5).
A \
Naawa lub
Łaty *r
Pomierzy!
Skartował
Wykreślił
symbol obiciem ~£fyiSć>-
DaUi
ID. Wg, Wojew. TP D.1'
Pi.wiat -..:..
Gromada
Teren Kat in*i . a i!«
<• ' W
L. Ks ir
Sikic po
Pierwory
raty tjCLtnjf Luiii
b. . . , . . _ .
o«y -VA •? -
s Kr
98
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 103/104
5.3.1. Kontrola wewnę trzna
1. Kontrola zwią zana z tyczeniem punktów głównych ł u k u , polega
na sprawdzeniu czy:
- różnica pomię dzy wartościami ką ta wierzchołkowego uzyskanymi
z pomiarów w dwóch seriach nie przekracza ± 50",
- różnica dwukrotnego założenia długości odcinków od punktu wierz-
chołkowego do punktu począ tkowego i końcowego ł u k u nie prze-
kracza wartości ± 1:2000,
- prosta ł ą czą ca wierzchołek ł u ku i punkt środkowy dzieli cię ciwę ł u k una połowy; dopuszczalna różnica nie może przekraczać wartości
± 2 cm.
2. Kontrola zwią zana z tyczeniem punktów pośrednich ł u ku polega na:
- stwierdzeniu odchylenia pozycji wybranego, wytyczonego niezależniepo raz wtóry punktu; odchylenie to nie powinno przekraczać wartości
+ 2 cm,
- wytyczeniu punktu środkowego ł u k u (w pośredni sposób) dwiema
różnymi metodami, wychodzą c raz od punktu począ tkowego ł u k u ,raz od punktu końcowego, stwierdzone odchylenie również nie
powinno przekraczać wartości 2 cm,
- porównaniu obliczonej długości odcinka ł ą czą cego punkt środkowył u k u i wierzchołek ką ta zwrotu z odpowiadają cą jej długością
pomierzoną bezpośrednio; również i w tym przypadku różnica nie
powinna przekraczać wartości + 2 cm (w wyniku tych prac powstaje
szkic pomiaru kontrolnego).
3. Kontrola zwią zana z pomiarem sytuacyjnym pasa drogowego polega
na porównaniu odpowiadają cych sobie odległości pomierzonych bez-
pośrednio (czołówki, podpórki) z odległościami obliczonymi w oparciu
o pomierzone rzę dne i odcię te, wymagane dokładności jak w ćwiczeniu 2.
4. Kontrola zwią zana z pomiarem wysokościowym polega na:
- wykorzystaniu faktu, że pomiar cią gu niwelacyjnego robiony jest przy
dwóch poziomach osi celowej; daje to możliwość wykonywania na
każdej stronie dziennika pomiarowego odpowiednich obliczeń na
podstawie znajdują cych się tam odczytów z ł at (wzór 5.2),
- sprawdzaniu czy odchyłka zamknię cia cią gu nie przekracza wartościpodanych w tabeli 2.4.
99
5/10/2018 Cwiczenia Terenowe z Geodezji - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/cwiczenia-terenowe-z-geodezji 104/104
5. Kontrola w pracach kameralnych. Przy kartowaniu, tj. sporzą dzaniu
pierworysu na podstawie danych ze szkicówpolowych należy w przypa-
dkach wą tpliwych sprawdzić prawidłowość nanoszenia punktów, p o r ó -wnują c ich wzajemne, wyznaczone graficznie odległości z odległościami
pomierzonymi bezpośrednio, zapisanymi na szkicach w postaci czołó-
wek i podpórek (jak w ćwiczeniu 2, pkt. 2.2.5).
5.3.2. Kontrola końcowa
Kontrolę poprawności wykonania całego ćwiczenia należy wykonać
w obecności opiekuna zespołu pomiarowego. Dotyczy ona tej czę ści
ćwiczenia, która jest zwią zana z pomiarem trasy. Przeprowadzana jest
po wykreśleniu pierworysu mapy sytuacyjnej i profili i polega na:- porównaniu wybranych, wskazanych przez opiekuna (pomierzonych
graficznie na pierworysie mapy) odległości i porównaniu ich z od-
powiadają cymi im odległościami pomierzonymi bezpośrednio w tere-
nie, należy porównać pię ć takich odległości; wymagane dokładności
takie jak w ćwiczeniu 2 (pkt. 2.5.1);
- powtórnym pomierzeniu i naniesieniu wskazanego przez opiekuna
profilu poprzecznego i porównaniu jego rzę dnych z rzę dnymi od-powiadają cymi im na profilu wyznaczonym uprzednio; stwierdzone
różnice nie mogą przekraczać wartości ± 3 cm (jak w pkt. 2.5.1).
Rezultaty kontroli należy opisać w protokole kontroli i dołą czyć do
operatu pomiarowego.
5.4. PYTANIA KONTROLNE
1. Co to jest trasa i z jakich elementów geometrycznych się skł ada?
2. Jakimi danymi należy dysponować, aby wyznaczyć punkty
główne ł u ku kołowego?
3. Jakie są metody tyczenia punktów pośrednich ł u k u kołowego?
4. Jakie metody pomiarowe stosuje się przy pomiarze tras i przy
zastosowaniu jakiego sprzę tu są one dokonywane?
5. Z jakich elementów skł ada się operat pomiarowy z pomiaru trasy?