TMMOB Metalurj i ve Malzeme Mühendisleri Odas ıBildir i ler Kitab ı

93918. Uluslararas ı Metalurj i ve Malzeme Kongresi | IMMC 2016

Cüruf Potalarında Skal Düşmemesine Bağlı Problemlerin Çözümü

Mehmet Gökoğlu, Kamil Eken, Halim Serkan Çağırdar

İskenderun Demir Çelik Fabrikaları A.Ş. - Türkiye

Abstract At Iskenderun Iron and Steel Co.(ISDEMIR) Slag Granulation Plant, a study about reducing problems, which effect pig iron production process and derive from hammering the slag pot due to residual scales, like; deformation on slag pots and loosing too much time at hammering and maintenance processes are reviewed.

As known, blast furnaces are producing slag beside pig iron. At ISDEMIR, slag of the blast furnaces are transferred via ladles to the slag granulation plant and granulated by pressurized water. Before transferring the slag, lime milk is sprayed into ladles in order to remove residual scales easily and protect the ladle from high temperature levels. However, some inside application of adherent residual scale removing treatment get harder even though limemilk process is performed. Because of this extra hammering tratment, applied to slag ladles to remove adherent scales that leads to deformation of the ladles and increase at the maintenance duration, inconvenient effects are occuring at blast furnace processes.

Therefore, 75% seawater is used at preparation phase of the lime milk process to solve these problems. For experimental purposes, 3 slag ladles were sprayed limemilk which was prepared with seawater. As a result of this trial, hammering treatment was not necessary for the ladles that were not deformed during removement of residual scales.

To sum up, via this method, deformation and time-loss problems which derive from hammering, are hindered, the slag ladles are delivered to blast furnaces on time and a positive contribution is provided to pig iron production.

1. Giri Bu çal mada; skenderun Demir ve Çelik A. ( SDEM R) Cüruf Granüle Tesisinde cüruf potas nda kalan skal n dü memesine ba l sonucu; cüruf potas n n fazla tokmaklanmas na ba l cüruf potas nda deformasyon, tokmaklama i leminin uzun sürmesine ba l olarak cüruf potas n n tekrar servise geç verilmesinden dolay Yüksek F r n pik demir üretim sürecinin olumsuz etkilenmesi, vb. problemlerin azalt lmas na yönelik iyile tirme çal mas ara t r lm t r.

Yüksek F r nlarda pik demir üretimi s ras nda cüruf da üretilmektedir. SDEM R A. . Yüksek F r nlarda üretilen cüruf potalarla Granüle Cüruf Tesisine ta narak burada bas nçl su ile granüle cürufa dönü türülmektedir. Cüruf potalar ile cüruf ta nmadan önce potalar n yüksek s dan etkilenmemesi ve potada kalan skal n kolay ekilde dü ürülmesi için cüruf potas na kireç sütü püskürtülmektedir. Ancak baz cüruf potalar na kireç sütü ile püskürtülme yap lmas na ra men cüruf potas içerinse yap an cüruf skallar zor ekilde dü ülmektedir. Bu durumda; skal dü ürmek için potalara a r tokmaklama

UCTEA Chamber of Metallurgical & Materials Engineers Proceedings Book

940 IMMC 2016 | 18th International Metallurgy & Materials Congress

yap larak potalar n deforme olmas na ve cüruf potalar n n tekrar servise verilmek için Yüksek F r n alt na geç gitmesine neden olarak Yüksek F r n üretim sürecini olumsuz etkilemektedir.

Tüm bu problemlerin çözümü için, kireç sütü haz rlama a amas nda kullanma suyunda %75 oran nda deniz suyu kullan lm t r.

Deneme amaçl olarak üç adet cüruf potas na deniz suyu kullan larak haz rlanan kireç sütü püskürtülmü tür. Yap lan gözlem sonucunda; cüruf potalar ndan skal n dü ürülmesi s ras nda; cüruf potas nda deforme olmayanlarda tokmaklama i lemine gerek kalmam t r. Böylece; cüruf potalar n n a r tokmaklanmas na ba l deformasyonlar n n önüne geçilmi ve tokmaklama ile zaman kayb n n önüne geçilerek potalar n n zaman nda servise haz r hale gelerek Yüksek F r n üretimi sürecini olumlu yönde etkilemi tir.

Tablo 1: Cüruf Potas n n Döngüsü

2. Problem Tespiti

2.1. Cüruf Potalar nda A r Deformasyon Yüksek F r nlarda SHD üretimi s ras nda at k olarak olu an s v cürufun pota ile ta nmas s ras nda s v cürufun bir miktar n n so umaya ba l olarak kat la mas sonucu pota taban nda ve kenar nda skal olu maktad r. Cüruf granüle tesisinde potadan s v cüruf bo alt ld ktan sonra kalan bu skal n dü ürülmesi bazen kaba cüruf bölgesinde

bulunan bir araç üzerindeki tokmak mekanizmas ile defalarca potaya vurulmas ile dü ürülmektedir.

Bu ekilde a r tokmaklama sonucu cüruf potalar ndan deformasyonu neden olarak cüruf potas kaynak yöntemi ile tamir edilmekte, kaynak yöntemi ile tamir edilemeyecek durumda ise hurdaya ayr lmaktad r.

2.2. Yüksek F r n Üretim Prosesindeki Olumsuzluk: Serviste çal an cüruf pota say s belli bir miktarda oldu u için cüruf potas n n içinde kalan skal n tokmaklama ile dü ürülmesinin uzun sürmesine ba l olarak cüruf potas tekrar servise geç verilmesine neden olabilmektedir. Bu durum Yüksek F r n üretim prosesini olumsuz yönde etkilemektedir.

3. Problem Çözümü

3.1. Çözüm Ara t rmas

Cüruf potalar n n içinde kalan skal n kolay ekilde dü ürülmesi için ara t rmalar yap lm t r. Yap lan ara t rma sonucu pota içine potan n Yüksek s dan etkilenmemesi ve s v cürufun pota cidar na yap mamas için püskürtülen kireç sütünün istenilen etkiyi göstermedi i tespit edilmi tir.

Yap lan ara t rma sonucu kireç sütünün etkili ekilde olabilmesi için kireç sütü haz rlama s ras nda tuz ilavesi gerekti i tespit edilmi tir.

Ancak her kireç sütü haz rlama s ras nda tuz ilavesinin yap lmas n n maliyeti art raca öngörülmü tür. Bunun yerine tesiste kaba cürufu so utma için kullan lan deniz suyu hatt ndan kireç sütü tank na su hatt çekilmesinin daha avantajl oldu una karar verilmi tir.

3.2. Uygulama Kireç sütü yap m s ras nda kullan lmak üzere Deniz suyu hatt ndan kireç sütü tank na ½” su hatt çekilmi tir. Hat montaj tamamland ktan sonra kireç sütü yap m s ras nda deniz suyu kullan lm t r. Ancak kullanma suyunun tamam deniz suyu kullan ld zaman a r köpürme yapt görülmü tür. Yap lan deneme sonucunda %75 deniz suyu+%25 kullanma suyunun ideal oldu u görülmü tür. 3.3. Kireç Sütü Haz rlama S ras nda Deniz Suyu Kullanman n Sa lad Faydalar Deniz suyu kullanarak yap lan kireç sütünün cüruf potalar na püskürtülmesi soncu u faydalar sa lanm t r:

3.3.1. Tokmaklama leminin Azalmas

TMMOB Metalurj i ve Malzeme Mühendisleri Odas ıBildir i ler Kitab ı

94118. Uluslararas ı Metalurj i ve Malzeme Kongresi | IMMC 2016

Deniz suyu kullan larak yap lan kireç sütü potalara püskürtülmesi sonucu pota içinde kalan skallar kolay bir ekilde kaba cürufa dü mü , hafif hasarl potalarda ise 1

defa tokmaklama i lemi yap lm t r. Bunun sonuncu;

• Tokmaklama s ras nda tokmak arabas n n enerji sarfiyat azalm t r. • Tokmak arabas n n az kullan m na ba l tokmak arabas ar za ve bak malr azalm • Tokmaklama süresi azald cüruf potalr tekrar zaman nda serivse verilerek Yüksek F r nalr n zaman nda aç lmas sa lanm t r.

3.3.2. Cüruf Potalar n n Bak m Maliyetinin Azalmas

Deniz suyu kullan larak yap lan kireç sütü potalara püskürtülmesi sonucu pota cidar na daha etkin oldu u ve skal n yap ma probleminin önüne geçilmi tir. Böylece;

• Pota içine s v cüruf ile s zan s v pik cüruf potas n n taban nda yap mas engellenerek pota/potalar n hurdaya at lmas n n önüne geçildi. • Potan n özellikle üst k s mlar na etkili ekilde kireç püskürtme i lemi yap larak bu k s mlardaki deformasyonlar önlendi.

• Pota içinde kalan skallar n kolay ekilde dü mesi sa lanarak potalar n n deformasyonalr n n önlenrek kaynakla dolgu maliyeti yok denecek kadar azald .

4. Sonuç Yüksek F r nlar Müdürlü ü Granüle Cüruf Tesisi Kireç Binas nda kireç sütü haz rlama s ras nda kullanma suyu olarak deniz suyu kullan lm t r. Bu ekilde haz rlanan kireç sütü deneme olarak 3 adet cüruf potas nda deneme olarak uygulanm t r. Deneme sonucuna cüruf potas n n içinde kalan skallar n kolay ekilde dü tü ü ve skal dü memesine ba l problemlerin giderildi i görülmü tür.

Resim 2: Cüruf Potalar n n taban nda kalan skallar n dü ürlmesinde kullan lan tokmak arabas

Resim 1: Kireç Sütü Tank n n giri ine deniz suyu hat ndan ½ “ hat al nm t r.