ciĄgŁa oxymetria mÓzgowa ewa kucewicz - czech · • głębokość penetracji jest wprost...

53
CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech II Konferencja Czasopisma Anestezjologia Intensywna Terapia Sopot 4-5.04.2014

Upload: others

Post on 16-Jul-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA

Ewa Kucewicz - Czech

II Konferencja Czasopisma Anestezjologia Intensywna Terapia Sopot 4-5.04.2014

Page 2: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

DLACZEGO MONITOROWAĆ OUN ?

• OUN jest głównym, podstawowym

miejscem działania anestetyków

• monitorowanie OUN jest bardzo

rzadkim zjawiskiem w anestezjii

klinicznej, używa się pośrednich

wskaźników utlenowania mózgu –

HR; BP; Sat 02

monitorowanie głębokości znieczulenia

Page 3: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

DLACZEGO MONITOROWAĆ OUN ?

• wczesny udar - dramatyczny ↑ śmiertelności; 6,2% chorych po chirurgicznej rewaskularyzacji serca charakteryzuje się ciężkimi zaburzeniami neurologicznymi; w > 50% przypadków etiologia jest inna niż zatorowa

• większość udarów zdarza się u pacjentów z niskim lub średnim ryzykiem operacyjnym, co sugeruje możliwość działań prewencyjnych*

• predykcyjne czynniki śród- i pooperacyjnego ryzyka udaru (FA; ponowne krążenie pozaustrojowe po jego nieudanym zakończeniu; ↑czas krążenia pozaustrojowego; zespół małego rzutu serca)

• >50% pacjentów po CABG ma zaburzenia poznawcze we wczesnym okresie pooperacyjnym; zaburzenia poznawcze obecne w momencie zakończenia hospitalizacji są czynnikiem ryzyka 5 letniego utrzymywania się objawów

• koszt ubezpieczeń / powikłania OUN po pomostowaniu naczyń wieńcowych / rok = 4 biliony $**

*Ann Thorac Surg 2003;76:428-35

**Heart Surg Forum 2002;5:225-228; 2004:1035.html

Page 4: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

DLACZEGO MONITOROWAĆ OUN ?

• technika off-pump – mniej inwazyjna, nie

wyeliminowała powikłań neurologicznych

• czynniki sprawcze – hipoperfuzja, dysoxygenacja, zatory (mikrozatorowość i hipoperfuzja - najważniejsze przyczyny zaburzeń poznawczych w okresie pooperacyjnym)

• zaburzenia możliwe do śródoperacyjnego rozpoznania i korekcji

• te same procesy które uszkadzają OUN powodują dysfunkcję innych narządów (oxymetria mózgowa może reprezentować inwazyjną technologię monitorowania np. SvO2 - brain-heart interaction*)

• pacjenci kierowani do zabiegów są coraz starsi

*J Cardiothorac Vasc Anest 2008;22:840-846

Page 5: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

DLACZEGO MONITOROWAĆ OUN ?

• neurodegeneracja:

1. ostra martwica neuronów

2. opóźniona w czasie apoptoza

neuronów

• szybka interwencja,

przywrócenie prawidłowej

oxygenacji być może zapobiega

apoptozie?

Page 6: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

POWIKŁANIA NEUROLOGICZNE

Typ I obejmuje encefalopatię

anoksemiczną, śpiączkę, udar

niedokrwienny lub krwotoczny oraz

TIA (przemijający udar

niedokrwienny).

Typ II charakteryzuje brak objawów

ogniskowych, najczęściej

manifestuje się jako pobudzenie,

drgawki, zaburzenia funkcji

poznawczych.

Page 7: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

POWIKŁANIA NEUROLOGICZNE

• udar* rozpoznany w czasie hospitalizacji: ↑ śmiertelność, ↑ liczba powikłań, gorsze funkcjonowanie

w momencie wypisu ze szpitala

• najczęściej w oddziałach kardiologii, kardiochirurgii i

naczyniowych (procedury inwazyjne)

• wysoka śmiertelność (18%), przyczyna śmierci – udar i

jego konsekwencje, bez związku ze schorzeniem które

było powodem hospitalizacji

*nowe objawy ogniskowe lub globalny deficyt neurologiczny utrzymujący się powyżej

24 godzin

Page 8: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

POWIKŁANIA NEUROLOGICZNE

• wczesny udar - rozpoznanie postawione w

czasie przygotowywania do ekstubacji, uogólniona

miażdżyca, czynniki ryzyka: porcelanowa aorta,

złożony zabieg, długi czas trwania krążenia

pozaustrojowego.

• udar opóźniony (odroczony) –

bezpośrednio po ekstubacji nie obserwowano

objawów neurologicznych, najczęściej w 3 dobie

pooperacyjnej, czynniki ryzyka: demograficzne,

pooperacyjne (częściej u chorych z niestabilną

postacią choroby wieńcowej - odstawienie leków

p/krzepliwych i efekt odbicia – zakrzepica w OUN)

Page 9: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

„Saving the heart can sometimes

mean losing your memory”

New York Times

Page 10: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

METODY MONITOROWANIA OUN

• EEG – rozlane zmiany, łagodne odzwierciedlające bardziej wpływ znieczulenia ogólnego niż potencjalnie niebezpieczną hipoperfuzję czy niedotlenienie

• NIRS – informacja o utlenowaniu i perfuzji kory mózgowej

• PRZEZCZASZKOWY PRZEPŁYW DOPPLEROWSKI – idealny do detekcji materiału zatorowego; nie nadaje się do bezpośredniego pomiaru przepływu mózgowego

Heart Surg Forum 2002;5:225-228

Page 11: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

NIRS - METODA

• spektroskopia w widmie bliskim podczerwieni, absorbcja widma światła o dwóch długościach fali (724; 810), wprowadzona w latach 70-tych

• nieinwazyjne, ciągłe, przyłóżkowe monitorowanie równowagi pomiędzy dostarczaniem a zużyciem tlenu w OUN, w czasie rzeczywistym, z opóźnieniem 10s (czas gromadzenia i uśredniania danych)

• jedna dioda generująca, dwie receptorowe, lokalizacja elektrod – ukrwienie z zakresu przedniej i środkowej tętnic mózgu, obustronnie

• głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo Beer-Lambert odejmuje powierzchowne sygnały, pozostawiając wartości sygnałów odbieranych z tkanek położonych głębiej

Page 12: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

NIRS - METODA

• pulsoxymetria mierzy utlenowanie Hb we krwi tętniczej

• oxymetria mózgowa mierzy utlenowanie we krwi tętniczej i żylnej

• stosunek krwi tętniczej do żylnej wynosi w OUN 15 : 85; nie zaburza go ani hipoksja ani hipokapnia

• NIRS mierzy saturację mózgowej krwi żylnej

Minerva Anestesiol 2006;72:605-625

Page 13: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

NIRS - METODA

• utrata przytomności – przynajmniej 20% ↓ rS02

• śmierć mózgu – wysoka wartość rS02 – podważa rzetelność metody, ale należy rozważyć fakt, że uszkodzona, martwa tkanka zużywa mało lub nie zużywa tlenu (metabolicznie nieaktywna tkanka), nie zachodzi proces ekstrakcji 02. Sat 02 w zatoce strzałkowej jest wysoka (nawet 95%) w kilka godzin po śmierci. Być może jest to odczyt bardziej tętniczy ze skóry głowy? W martwiczej tkance OUN (zawał) rS02 jest prawidłowe lub wysokie, w strefie otaczającej gdzie następuje ekstrakcja rS02↓

• asymetria pomiaru wskazuje na wystąpienie zaburzeń równowagi utlenowania

• istotna lewo-prawa różnica wartości linii bazowej wskazuje na zwężenie tętnicy szyjnej lub tętnicy wewnątrzmózgowej

Page 14: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

NIRS - METODA

Kliniczne wdrażanie metody wiąże się z:

• krzywą uczenia

• pytaniami

• wątpliwościami

Interpretacja wyników wymaga

odpowiedzi na pytania:

• czy mamy do czynienia z

artefaktem?

• jak można wytłumaczyć powstałą patologię?

• jaka jest korelacja desaturacji z pozostałymi monitorowanymi parametrami?

Page 15: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

NIRS - METODYKA

• wyznaczenie linii bazowej (awake baseline) – przed indukcją znieczulenia, średnia rS02 utrzymująca się przez 1 min, 3 min po założeniu elektrod

• ustawienie alarmu na poziomie linia bazowa minus 20% lub bezwzględna wartość 50% - wyznaczenie progu interwencji

• analiza wartości najniższych, najistotniejszych klinicznie (wartości średnie mogą maskować hipoksję)

• monitorowanie wartości najniższych i ich czasu trwania (pole pod krzywą)

Page 16: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

PRZYCZYNY HIPOKSEMII MÓZGOWEJ

1. hipertermia

2. hipotensja poniżej progu autoregulacji

3. niedokrwistość

4. desaturacja krwi tętniczej

5. niskie PaCO2

6. wazokonstrykcja naczyń mózgowych

7. mikrozatorowość

Page 17: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Ad.1 hipertermia

temp grzania < 38oC, czas

ogrzewania 1o/ 5 min

Page 18: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Ad.2 hipotensja poniżej progu autoregulacji

• Zalecane wartości MAP w czasie

krążenia pozaustrojowego

MAP 50 -70 mmHg

MAP70 – 90 mmHg:

obciążenia – udar; TIA; zwężenia

tętnic szyjnych; uogólniona

miażdżyca

• ↓ RR o każde 10% zwiększa 2x

prawdopodobieństwo wystąpienia

powikłań (funkcja OUN) u chorych

bezpośrednio po udarze (wzrost

ciśnienie perfuzji otwiera krążenie

oboczne i ogranicza następstwa

udaru – umiejętne prowadzenie

znieczulenia pozwoli ograniczyć udar

do TIA)

The Heart Surg Forum 2004;7:E376-381

Page 19: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Ad. 3 niedokrwistość

• ↑zużycie krwi ale ↓częstość

powikłań neurologicznych

• Ht 20% wartość niedopuszczalna

• metoda off-pump – mniej powikłań neurologicznych – zabieg bez hemodilucji

• zalecane układy do krążenia pozaustrojowego z małą objętością wypełnienia (priming)

• GDT – „adekwatna, optymalna perfuzja”; dodatni bilans 02

Page 20: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Ad. 5 PaC02 pH-stat czy α-stat

opór naczyń mózgowych zależy od pH płynu pozkomórkowego otaczającego tętniczki

mózgowe

zmiany PaC02 wpływają na CBF prawie natychmiast ponieważ C02 dyfunduje bardzo

szybko z naczyń, modyfikując pH płynu pozakomórkowego

• rozpuszczalność CO2 ↑ w hipotermii; Pa CO2 ↓; pH ↑ (równanie Hendersona-Hasselbalcha) – klinicznie korzystne?

• skorygowana do temperatury metoda - pH-stat

• nieskorygowana do temperatury metoda - α-stat

*Interact CardioVasc Thorac Surg 2010;10;271-282

Page 21: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Ad.6 wazokonstrykcja naczyń mózgowych

• leki o bezpośrednim

działaniu obkurczającym

naczynia mogą wpływać na

opór naczyń mózgowych i

CBF

• w czasie krążenia

pozaustrojowego

preferowana noradrenalina

Page 22: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Ad. 7 mikrozatorowość

• epiaortic scan przed kaniulacją

aorty

• insuflacja C02 do śródpiersia

• agresywne odpowietrzanie aorty

przed odklemowaniem (TEE)

Page 23: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

keep the brain numbers good

Page 24: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Intensywna terapia w ostatniej

dekadzie koncentruje się na:

1. poprawie komunikacji (hand-off)

2. bezpieczeństwie pacjenta (lista kontrolna)

3. zaburzeniach poznawczych po leczeniu

4. GDT

5. dowodach naukowych (EBM)

Page 25: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

• metodyka – 100 pacjentów, zabiegi zastawek serca, śródoperacyjnie rS02(<50%; <40%; >20% od linii bazowej); bez interwencji; ocena występowania pooperacyjnego CD w odniesieniu do desaturacji OUN; ograniczenie metody – brak monitorowania w okresie pooperacyjnym

• wyniki 23% - POCD

• pooperacyjne zaburzenia poznawcze nie korelują z mierzonymi śródoperacyjnie wartościami rS02, śródoperacyjna desaturacja (NIRS) wiąże się z przedłużonym czasem pobytu w szpitalu

autorzy sugerują użycie monitorowania OUN jako wykładnika perfuzji systemowej

Page 26: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

metodyka: 417 artykułów, analizowano 48 - 5931 pacjentów (kch; monitorowanie śródoperacyjne oxymetrii mózgowej) wyniki: efektywność metody niejednoznaczna wyznaczenie punktu odcięcia: ↓ 20% w stosunku do linii bazowej lub rS02 < 50% - wskazanie do interwencji – obiecujące wyniki (linia bazowa < 50% - granica krytyczna; wartość interwencyjna - redukcja 15% wartości) możliwość przewidywania: wystąpienia pooperacyjnych powikłań: neurologicznych; niewydolności nerek; innych dysfunkcji narządowych czasu pobytu w oddziale pooperacyjnym; w szpitalu kosztów leczenia większość badań z istotnymi ograniczeniami w metodologii; potrzeba badań

Page 27: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

Anesth Analg 1999;88:26; abst. Edmonds HL Jr i wsp.

Anesthesiology 1997;87:426; abst. Edmonds HL Jr i wsp.

potencjalne korzyści finansowe wynikające z monitorowania NIRS

• nie monitorowany pacjent przebywa 43 h dłużej w POP - ↑ kosztów o 3 569$ / pacjent (43 h x 83 $/h)

• koszt monitorowania INVOS 375 $ / pacjent

• każdy deficyt neurologiczny – średni koszt 15 000 $

Page 28: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

metodyka

praca eksperymentalna na zwierzętach (↓RR – lignocaina podpajęczynówkowo; ↑RR – opaska na aorcie zstępującej)

wyniki:

1. przepływ mózgowy w czasie krążenia pozaustrojowego i hipotermii jest zależny od ciśnienia krwi a nie od rzutu pompy

2. prawidłowe prowadzenie krążenia pozaustrojowego polega na utrzymaniu ciśnienia krwi przy niskich i wysokich przepływach pompy

Page 29: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

metodyka 200 pacjentów; CABG; 2 grupy; rS02 śródoperacyjnie i w oddziale pooperacyjnym; w jednej grupie interwencja w odpowiedzi na ↓rS02 wyniki: interwencje terapeutyczne wg. obowiązującego standardu, w stosunku do desaturacji mózgowej, skracają jej czas trwania i skutkują krótszym pobytem w oddziale pooperacyjnym / szpitalu i ograniczeniem niewydolności narządowej interwencje optymalizujące perfuzję mózgową, mają podobny, korzystny wpływ na perfuzję innych narządów i ostateczny wynik leczenia (the brain as the index organ)

Page 30: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

metodyka 17 pacjentów; operacje łuku aorty (tętniak, hipoplazja); perfuzja OUN przez kaniulację pnia ramiennogłowowego (low-flow brain antegrade perfusion) wyniki w czasie perfuzji mózgu monitorowanie NIRS wykrywa zaburzenia ukrwienia spowodowane nieprawidłową pozycją / dyslokacją kaniuli, niewykrywalną makroskopowo, w polu operacyjnym

Page 31: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

metodyka 74 pacjentów, proste zabiegi kardiochirurgiczne z użyciem krążenia pozaustrojowego; monitorowanie rS02 przez 24h, bez interwencji wyniki nie stwierdzono związku pomiędzy rS02 i czasem wentylacji płuc oraz czasem pobytu w oddziale pooperacyjnym

Page 32: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

metodyka 101 pacjentów; różne zabiegi kardiochirurgiczne z użyciem krążenia pozaustrojowego; POCD oceniano na podstawie MMSE i ASEM; monitorowano rS02, bez interwencji wyniki pacjenci z rS02 < 35 % lub polem powierzchni rS02 <40% przez > 10 min w jakimkolwiek czasie procedury charakteryzują się ↑ częstością zaburzeń poznawczych w okresie pooperacyjnym niskie ciśnienie perfuzji i wygrzewanie w czasie krążenia pozaustrojowego może zaburzyć bilans tlenowy (dostarczanie-zużycie)

Page 33: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

hipoteza krążenie pozaustrojowe powoduje aktywację komplementu, uwalnianie endotoksyn, uraz niedokrwienno-reperfuzyjny – aktywacja SIRS – uszkodzenie tkanek, podanie dożylne donorów NO (NTG iv.) stanowi prewencję lub korekcję poniedokrwiennego uszkodzenia tkanek metodyka 30 chorych, 2 grupy (iv NTG/placebo); monitorowanie rS02 wniosek iv. NTG (0,1 µg/kg/min) podana przed i w czasie krążenia pozaustrojowego umożliwia zachowanie rS02 na stałym poziomie u chorych wysokiego ryzyka – działanie prewencyjne; efekty uboczne: ↑ stężenia CK-MB 24h po operacji i ↑drenażu

Page 34: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

metodyka 265 pacjentów; CABG; monitorowanie rS02; 2 grupy - interwencja terapeutyczna / monitorowanie niewidoczne dla anestezjologa; ocena POCD i czasu pobytu w szpitalu wyniki przedłużające się, śródoperacyjne okresy obniżonej rS02 powodują ↑ryzyka zaburzeń poznawczych po operacji i ↑czasu pobytu w szpitalu; pacjenci z rS02 > 50% w czasie trwania operacji nie mają zaburzeń poznawczych

Page 35: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo
Page 36: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo
Page 37: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo
Page 38: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo
Page 39: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo
Page 40: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

SCHEMAT MONITOROWANIA OUN (rSO2)

WYZNACZENIE LINNI BAZOWEJ

PO ODTŁUSZCZENIU SKÓRY GŁOWY, PRZED INDUKCJĄ ZNIECZULENIA UMIEŚCIĆ ELEKTRODY W MIEJSCACH ZALECANYCH PRZEZ PRODUCENTA.

WARTOŚĆ LINII BAZOWEJ WYZNACZYĆ W OKOŁO 3 MINUTY PO ZAŁOŻENIU ELEKTROD (WARUNEK - WARTOŚĆ UTRZYMUJE SIĘ NA TYM SAMYM POZIOMIE PRZEZ OKOŁO 1 MINUTĘ). NIE STOSOWAĆ W TYM CZASIE TLENOTERAPII

INTERWENCYJNE WARTOŚĆ OKSYMETRII MÓZGOWEJ (rSO2):

• OBNIŻENIE rSO2 ≥ 20% W STOSUNKU DO LINII BAZOWE

• BEZWZGLĘDNA WARTOŚĆ rSO2 ≤ 50%

• U PACJENTÓW Z WARTOŚCIĄ BAZOWĄ rSO2 PONIŻEJ 50% OBNIŻENIE ≥ 15 %

WSKAZANIA DO INTERWENCJI

• UTRZYMYWANIE SIĘ WARTOŚCI UZNANYCH ZA INTERWENCYJNE PRZEZ 1 MINUTĘ OBLIGUJE DO PODJĘCIA CZYNNOŚCI KORYGUJĄCYCH W CIĄGU KOLEJNYCH 15 SEKUND

CZYNNOŚCI KORYGUJĄCE

• WYKLUCZENIE ARTEFAKTÓW

• ↑ RR (levonor)

• ↑ RZUT (↑ wypełnienie; farmakoterapia)

• NORMOKAPNIA (PaCO2 40 mmHg; posługujemy się gazometrią nie korygowaną do temperatury - pH-stat)

• UNIESIENIE WĘZGŁOWIE, ZMIANA UŁOŻENIA GŁOWY (poprawa spływu żylnego); EWENTUALNA REPOZYCJA KANIUL (perfuzja OUN w operacjach tętniaków łuku aorty)

• POGŁĘBIENIE ZNIECZULENIA (↓ zapotrzebowanie OUN na O2) – WLEW PROPOFOLU (możliwość dołączenia THIOPENTALU w dawce 1mg/kg/h tzw. „on the top”)

• WLEW NTG

• ↑ FiO2

• SKORYGOWNIE NIEDOKRWISTOŚCI (wg. obowiązujących standardów)

• UTRZYMANIE HOMEOSTAZY (pH 7,25 – 7,45; diureza 1ml/kg/h; glikemia 4 – 8mmol/l; ogrzewanie z kontrolą temperatury na linii aortalnej <37,0oC; ↑temp o 1oC/5min)

• MIEJSCOWE OCHŁADZANIE GŁOWY (↓ zapotrzebowanie OUN na O2)

• PRZEPŁYW PULSACYJNY

Page 41: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo
Page 42: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

MATERIAŁ monitorowanie ScO2

nie

(n=138)

tak

(n=119) p

średnia odch.std średnia odch.std

Wiek 77,67 ±2,96 78,65 ±2,63 0,0003

Płeć żeńska 71 51,5% 55 46,2% 0,477

Waga 76,07 ±13,03 75,11 ±12,20 0,556

Wzrost 163,90 ±8,95 165,31 ±9,10 0,134

BMI 28,23 ±4,33 27,53 ±3,89 0,089

EuroSCORE 7,19 ±1,98 7,97 ±2,29 0,004

EF 50,71 ±9,32 48,40 ±9,52 0,053

CCS

1 30 22,2% 25 21,6% 0,992

2 43 31,9% 38 32,8% 0,999

3 46 34,1% 35 30,2% 0,589

4 16 11,9% 18 15,5% 0,517

NYHA

1 36 26,3% 17 14,3% 0,029

2 68 49,6% 59 49,6% 0,939

3 28 20,4% 37 31,1% 0,065

4 5 3,7% 6 5,0% 0,802

Niestabilny przebieg choroby 85 61,6% 66 55,5% 0,385

Przebyty zawał < 90 dni 21 15,2% 27 22,7% 0,170

Wstrząs kardiogenny 0 0,0% 1 0,8% 0,941

IABP (mechaniczne wspomaganie) 0 0,0% 1 0,8% 0,941

Uprzednie PTCA/stent 37 26,8% 30 25,2% 0,881

Nadciśnienie tętnicze 109 79,0% 99 83,2% 0,486

Cukrzyca 57 41,3% 46 38,7% 0,761

PNN (kreatynina > 200) 15 10,9% 26 21,9% 0,026

Miażdżyca tętnic szyjnych 12 8,7% 16 13,5% 0,309

Przebyty udar OUN 4 2,9% 12 10,1% 0,034

Miażdżyca naczyń obwodowych 13 9,4% 16 13,5% 0,413

Page 43: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

MATERIAŁ

monitorowanie ScO2

nie tak p

(n=138) (n=119)

OPCAB/MIDCAB 67 48,6% 61 51,3% 0,758

CABG 8 5,8% 4 3,4% 0,531

Zastawki 36 26,1% 38 31,9% 0,371

Złożone 27 19,6% 16 13,5% 0,253

Nieplanowy tryb zabiegu 55 39,9% 61 51,3% 0,088

Czas krążenia (min) n=63/56 124,41 45,10 115,96 48,59 0,142

Czas zaklemowania (min) n=63/56 81,52 31,55 73,26 30,07 0,048

Page 44: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

WYNIKI

monitorowanie ScO2

nie tak p

(n=138) (n=119)

Zespół małego rzutu 53 38,4% 48 40,3% 0,851

Adrenalina >0,1 4 2,9% 7 5,9% 0,385

Levonor 25 18,1% 18 15,1% 0,636

IABP 4 2,9% 4 3,4% 0,883

Krwawienie 13 9,4% 5 4,2% 0,165

KKcz

(jednostka) n=50/11 3,79 3,84 2,44 1,53 0,029

Reoperacja 16 11,6% 9 7,5% 0,322

Czas wentylacji 13,44 22,32 9,89 12,86 0,014

Reintubacja 6 4,4% 0 0,0% 0,059

Tracheostomia 2 1,5% 0 0,0% 0,544

Terapia nerkozastępcza 4 2,9% 1 0,8% 0,460

Powikłania brzuszne 1 0,7% 0 0,0% 0,941

Powikłania neurologiczne 7 5,1% 6 5,0% 0,784

Zsumowane powikłania 15 10,9% 14 11,8% 0,977

Page 45: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

WYNIKI

monitorowanie INVOS

nie tak

p

(n=138) (n=119)

Czas pobytu w POP 2,77 3,26 2,50 3,18 0,286

Czas pobytu w szpitalu 10,80 9,27 10,77 8,48 0,764

Śmiertelność 3 2,2% 1 0,8% 0,722

Page 46: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

WYNIKI

saturacja bazowa < 50%

nie tak

p

(n=103) (n=16)

Czas pobytu w POP 2,20 2,63 4,44 5,25 0,001

Czas pobytu w szpitalu 10,02 7,92 15,63 10,51 0,0005

Śmiertelność 1 1,0% 0 0,0% 0,282

Page 47: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

WNIOSKI

• Chorzy w grupie monitorowania rSO2 byli znamiennie

starsi i częściej w tej grupie odnotowano przebyty udar

OUN. Mimo tego wczesne udary pooperacyjne wystąpiły

z tą samą częstością w obu grupach.

• Chorzy w grupie badanej charakteryzowali się w okresie

pooperacyjnym krótszym czasem wentylacji płuc i

mniejszą liczbą przetoczonych jednostek

koncentratu krwinek czerwonych. Byli oni częściej

obciążeni współistniejącą przewlekłą niewydolnością

nerek co pozostawało bez wpływu na częstość

stosowania terapii nerkozastępczej w okresie

pooperacyjnym.

• Wyniki są obiecujące, ale potwierdzenie przydatności

śródoperacyjnego monitorowania rSO2 wymaga

dalszych badań

Page 48: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

……..intensywna terapia zaczyna się w

czasie znieczulenia

Page 49: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

OGRANICZENIA METODY

• niejasna, nieudokumentowana granica

krytycznej wartości rS02

• niereprezentatywna część mózgu

dostępna badaniu

• pomiar regionalnej saturacji

(diagnozowanie / różnicowanie

pomiędzy ogniskową a globalną

hipoperfuzją, desaturacją???)

• zmienny stosunek krwi żylnej do

tętniczej

• możliwość zmiany położenia elektrod

• wpływ innych tkanek (mięśnie) na

finalny odczyt

Page 50: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

NIRS PODSUMOWANIE

• 20%↓rS02 w stosunku do linii bazowej, jako czynnik

prognostyczny powikłań neurologicznych charakteryzuje się 80% czułością i 82,2 % swoistością i niską pozytywną wartością przewidywania

• rS02 pozytywnie koreluje z ciśnieniem perfuzji mózgowej, punktacją w skali Glasgow, śmiertelnością w grupie z urazem OUN

• epizody desaturacji mózgowej podczas znieczulenia ogólnego nie mają związku z jednoczesnym obniżeniem saturacji tętniczej

Page 51: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

NIRS – optymalizacja znieczulenia; OUN – index organ

GDT – CEL - rSO2

Page 52: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo
Page 53: CIĄGŁA OXYMETRIA MÓZGOWA Ewa Kucewicz - Czech · • głębokość penetracji jest wprost proporcjonalna do odległości od źródła światła, algorytm uwzględniający prawo

dziękuję