chanchin laktawim gandhi chanchin suina … thar/2019/march/ht-04-03...2019/03/04  · news...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 thla|au (March) 04, 2019 thaw|anni (Monday) GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: 7th.JAn., 2019 to 9th. March., 2019 (advance booking) delivery :04-03-2019 (MOn) Time :10AM - ll stock Stock : 270 @rate:Rs. 820/- Agency : SAS Booking :12th. Jan. , 2019 to 4th.FeB.., 2019 delivery :04-03-2019 (MOn) Time : 9AM - ll stock stOCK : 306 @rate:Rs. 820/- VANGSEI INDANE K. Salbung Booking: 25-12-2018 to 31-12-2018 delivery :04-03-2019 (MOn) Time :10AM -12 noon stOCK :306 BUNGMUAL INDANE GV Booking: 17 Dec to 24 Dec Delivery: 04/3/2019 Time:9:30am - 12pm Stock: 270 Hmasawnna Thar Vol - 34/143 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Hmar Inpui GHQ Assem- bly-cum-Election ccPur: March 4-5, 2019 sung hin VTI Auditorium, Rengkai, Tui\haphai, CC- Pur-ah Hmar Inpui 10th Assembly-cum-General Election (2019-2022) um a tih. March 4, 2019, 11:00AM hin Rev. Dr J.L. Songate in \awng\ainain Assembly hawng a ta, Pres- ident, HI GHQ a inthawk lawmlutna le presidential address ngaithlak ning a ta, Headquarters, Regions le Finance haia inthawk report ngaithlak ning a tih. A ni hnina March 5, 2019, 10:30AM in Rorelna le kum 2019-2022 sunga Hmar Inpui GHQ \huoitu ding thlangna (election) um a ta, Election Commis- sion/HCLF in thlangthara um hai intiemkamna inne- itir a ta, hi zo hin Assembly Speaker in Assembly khar a tih. Rorelna huna putlut agenda hai a hmuna puong le palai hai lai a ziek sem- dar ni bawk a tih. Election huna chun a hun le hmuna um palai list a um hai le badge nei hai chauin vote thlak thei an tih tiin LRS Puruolte, Jt. Secy. (Inf. & Media i/c), Hmar In- pui GHQ a inthawk ei thu dawngna chun a hril. March 6 a inthawk EAC le EFCI General Assembly ccPur: Hung tlung ding March 6-10, 2019 inkar sung khin EAC Cam- pus, Bible Hill, Rengkai, CCPur-ah “Seltaka tlan” (Heb. 12:1) thupuia hman- gin Evangelical Assembly Church, ECCI 71st General Assembly um a tih. March 6, 2019 zan 6PM a inthawk Mipui Biekin inkhawm \an nghal ning a ta, Assembly sunga thuhriltu dinghai chu- Rev. Chall- ienkung; Rev. Fimchawn- thang; Rev. Lalkhamlien, Director, M&E; Rev. Dr Lalhmuoklien; Mr David Yoon, Director, ITC, S. Ko- rea; Rev. Dr lalrosiem Son- gate, Principal, ECT le Rev. Huolthangsei |hiek, Execu- tive Director hai ning an tih. Chun, March 6, 2019 a inthawk March 10, 2019 chen aw dingin “Thei- na popo Insuo” (Marka 12:30; Sam 139:14) thu- puia hmangin Muolhlum, Rengkai EFCI Biekin-ah Evangelical Free Church of India (EFCI) 46th General Assembly um bawk a tih. March 6 in Pasto- ral Committee, Central Ramthar Musical Com- mittee in\hung ning a ta, March 8, 2019 in 100th Executive Council le March 8 le 9, 2019 haiah Assembly Business ses- sion um a tih. Assembly worship Ser- vice March 9, 2019 zan dar 6:30 ah Rev. Lalhmingth- ang Famhoite, PS, Saikawt in hawng a ta, Assembly sunga thuhriltu dinghai chu- Rev. Dr J. Huoplien Neitham, Moderator, EFCI; Rev. Scott Boerckel le Rev. Lallienvel Pakhuong- te, President, EFCI hai ning an tih. Charity Show an nei ding ccPur: Young Vaiphei Association (YVA) Haupi Block le Churachandpur Free Style Dance Studio huoihawtnain March 5, 2019, 10AM a inthawk hin Charity Show nei an tih. Charity Show hi New Laijang khuoa sungkuo pakhata inthawk naupang 5 hai \hangpuina dinga buotsai tum a nih. Char- ity Show hi Rengkai, Tui- bong, Tiddim Road, Mata, S. Munnuam, Tangmual, Saipum le Buallian chenin nei ning a tih. Naupang 5 hai laia a naupang tak Malnutrition leia ngirhmun \ha lo taka um mek Khuphaumang (thla 8 mi) \hangpuina ding bik deua Charity Show hi nei an tum a nih. Charity Road Show a hin Muan Hangzo, Nancy Biaklun, Mimin Haokip, Tracy Ngaihching, Mary Vaiphei, Merilyn, S. Lalboi, Zechson le Daniel Gangte bakah hlasakthiem dang dang han hla sak an tih. Gospel revival crusade hlawtling taka zo a nitah ccPur: Gospel Revival Crusade huoihawtnaa Feb- ruary 26, 2019 a inthawk YMA Hall, Hmuia Veng, CCPur-a “The Oil of Joy” ti thupui hmanga Gospel Revival Crusade neia um chu March 3, 2019 khan hlawtling taka zo a nitah. Crusade hi February 26-March 1, 2019 inkar sung khan zantin 6PM haiah nei hlak le March 2 le 3, 2019 hai khan chawh- nung dar 12:30 a inthawk nei a nih. Crusade sung hin Frederick Lalrindika, Bethel Ministry, Mizoram thuhriltu in a \hang a, tak- sa thila damnaw le natna nei hai ta dingin sukdam rawngbawlna hmang a ni bawk. Crusade hi H.Lalhlimpuii @ Hlimh- limi \hangin Bethel Min- istry, Mizoram a inthawk member iemanizat an hung \hang bawk a nih. THANGKO Mr. isaac lalremruot Khawbung (46), s/o (L) Lalnuntluong Khabung of Sielmat, CCPur chu Inter- nal Bleeding leiin March 3, 2019 zantieng khan a thi a, March 4, 2019 hin Siel- mat thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih. Puhai: Varte Chief Minister-in Project 4 hawngin, 10 neka tam Lungphum a phum Retheina sukboa hmasawnna inkhuongruol siem kan tum a nih: Chief Minister MDPF candidate dingin Dr G.Tousana iMPhal:17th Lok Sabha Election hung um dingah hin Manipur Inner parlia- mentary Constituency-ah Dr G.Tousana an candi- date ding niin Manipur Democratic People’s Front (MDPF) chun an puong- lang. MDPF hin an election manifesto khawm mipui hriet dingin an puonglang nghal. iMPhal: Election Code of Conduct-in a nangchil hma ngeiin an thil thaw \hathaia mipui hmai man tumin BJP sawrkar chu Pathienni khawm a awl hman ta nawh. Zani khawm khan project thar pali hawngin project dang dang lungphum (Foun- dation stone) sawm neka tam Chief Minister le rawi han an hawng. Chief Minister-in proj- ect thar (additional struc- tures) a hawnghai chu: Kwakeithel Police Out- Post, Imphal West District, Veterinary Hospital, Me- kola, Hiyangthang Apunba Community Hall le Nin- gombam High School-a classroom bawl tharhai an nih. Foundation stones (lungphum) a phumhai chu: Community Develop- ment Block, Hiyangthang, Imphal West, Ningombam Kangjeibung Community Hall le Young Student Cultural Organisation, new building, Leirenjam Makha, Young Union Club, Phuramakhong Nambul Mapal, Young Welfare Club, Langthabal, Laish- ram Leikai Community Hall, Awang Konjeng Lei- kai Youth Organisation, Youth Development Club cum Mini Library le Meira Shang, Kwakeithel Laish- ram Leikai, Terakha Cha- okhat Thourang Nupi Lup, Malom Tulihal Makha Lei- kai, Pioneer Club, Langtha- bal Lep Mayai Leikai, Na- harol Yaipha Lamjingkol Club, Irom Leikai le Multi- purpose Club, Hiyangthang Maning Leikai hai an nih. Project hai a hawng zoa Chief Minister Mr N. Bi- ren Singh in thu a hrilnaah, a sawrkar thiltum tak chu retheina (poverty) sukboa, hmasawnna inkhungruol inumtir a ni a. Chu sukpuilt- ingna ding chun sawrkar hmasahai administration le governance danhai thlakth- leng a \ul tiin a hril. Sawrkar thar chun a thiltum sukpuitlingna din- gin thil tamtak a thaw ta a. A hmasataka a thaw chu tlangmi le phairam mihai inlaichinna siem\hat a nih a. ‘Go to the Hills’ hmangin inunauna a sukthar nawk niin a hril. Sawrkar chun mipuihai nghak ta lovin an khuo, an kawtkhar bulah fein sawrka- ra ham\hatna chi hran hran (welfare schemes) hai a pek ta lem a nih tiin, sawrkar chun a hma nekin mipuihai harsatna le beidawngna, an pawimaw le \ulhai a hriet chieng lem ta niin a hril bawk. Chief Minister-gi Hak- shel-gi Tengbang le Prad- han Mantri Jan Arogya Yojana (Ayushman Bharat) hai zarin mirethei damnaw tamtakin damdawiin ah a thlawnin an inenkawl thei pha ta a. Kum hni sung hin hmasawnna le danglamna nasatak a tlung hman ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh, tiin a hril. “Inhma chun mipuiin sawrkar officer le thawktu- hai an office le hmun dang dangah an nghak a \ul hlak a. Tuhin chu ‘Go to Vil- lage’ a inthawkin sawrkar thawktuhai an kawtkhar ah fein \hangpuina an pek ta lem a nih” tiin a hril. Mipihai chun Gas thuk le a tui le electric connec- tion awlsam takin an thaw thei tah a. Hun sawtnaw- teah ‘School Fagat Hansi’ hlen a ni pha chu student han sawrkar school \ha tak tak a thlawnin lekha inchukna ding an hung nei nawk vat ding ei beisei a nih, tiin a hril bawk. A sawrkar thil thaw hai hril peiin, tlangram district haia Women’s Market bawl- hai, tlangram kilkhawrhai Helicopter Service, Imphal- Jiri le Imphal-Moreh lampui siem\hatna le Manipur State Transport tungding nawkna- hai a hril sa bawk. Start-Up Manipur hnu- oiah entrepreneurs 345 First Phase ah \hangpuina pek an ni a. Second Phase ah 455 vel \hangpuina pek nawk an ni el thei thu a hril. Self-employment sukh- ratna dingin loan tamtak pek suok a ni a. Mimal, NGO le SHG hai self-employment-a dingin \hangpuina loan pek an ni thu a hril bawk. Mipui, >>sunzawmna phek 4-ah March 6 hmaa ST List-a Meitei zieklut dinga Recommend dingin an ngen iMPhal: Meiteihai khawm Scheduled Tribe ah zieklut ve dinga ngentu Scheduled Tribe Demand Committee (STDC) han an thil ngen le inzawmin Pathi- enni khan mipui sangtelin Imphal khawpuiah Rally an nei. Manipur State sawrkar chu March 6 hma ngeia India sawrkar kuomah Meiteihai ST List-a zieklut dinga ‘recommend’ dingin thutawp an pek. Civil Society organ- isation members hai, poli- ticians, students, mipui sang telin Thangmeiband Athletic Union’s ground a inthawkin in\anin Konung Lampak, Imphal East ah rally a tawp a. An hmalak pei dan ding an rel a nih. An thil ngen hi suk- puitling a ni naw chun March 9, 2019 zanrila in- thawk march 10, 2019 zanril chen darkar 36 sung Manipur pumpui huopin Bandh/General Strike thaw an tum thu thu an hril a. Election ding le inzaw- min political parties an thil ngen \an nawtu chu an kal zawnga campaign dingin an intiem a, Jiribam-Imphal inkara Rel lampui siemna sinthawa um chu March 11, 2019 a inthawk dang an tum thu an puong bawk. India sawrkar a in- thawkin Recommenda- tion pelut dingin a lo hung inhriettir dai taa, sienkhawm State sawrkar- in a thaw nuom naw niin an hril. “Sawrkar thlungpui kuomah Memorandum an pekna le inzawmin sawrkar thlungpui chun May 23, 2013 khan, Discussion-a nei dinga hung recommend dingin a hung ngena chu state sawrkar a to \awk \awk a nih” tiin an hril. Convenor Romesh hril dan chun, Indian Con- stituion chun indigenous people hai chu Tribal tiin a recognised a. North East-a indigenous people Tribal anga zieklut lo chu Meitei/ Meetei chau a nih. Chul- eiin, Indian Consitution ah zieklut ve kan phut a nih, tiin tulai hnaia Assam-a OBC hnam paruk ST-a zieklut hai thu a hril lang bawk. IAS retired Mr RK Ni- mai chun, “North East ah >>sunzawmna phek 4-ah YPA kum 66 tlingna inser ccPur: Young Paite As- sociation (YPA) kum 66 tlingna zani chawhnung 1:30PM khan YPA GHQ Hall, Hiangtam Lamka, CCPur-ah hmang a nih. Hi huna hin T. Khaili- anthang, President, YPA GHQ in YPA Flag kei- pharna neiin Upa V. Vun- zathang, Sr. Adviser, YPA GHQ in \awng\aina in hun a hawng a, hun hmang sungin S. Chinngaihpau, Chairman, CEC YPA GHQ; T. Khailianthang, President, YPA GHQ le Lianmuanthang Valte, Secy. YPA GHQ han thuhrilna hun an hmang a, Thangchinlun, Pastor EBCC Hiangtam Lamka in YPA, PTC, PNP le PZP \huoituhai \awng\aipekna hun a hmang. S. Chingngaihpao chun, Tualkhanthang Khuptong nunrawng taka that a nina le inzawma a ruong laklo le vui loa a la um leia YPA Raising Day hi puithu taka hmang a ninaw thu a hril. |hangpuina Rs. 2000 an pek ccPur: Khalvontawi So- cial Media Admins Team chun zani zantieng 2:30PM khan District Hospital, CCPur-a Malnutrition leia enkawl mek Khuphaumang kanna neiin \hangpuinain Rs. 2000/- an pek. A Chanchinbu le social media haia inthawk an hriet le inruolin KHALVON- TAWI Social Media Ad- mins team han thei ang ang member hai lai thalawm an dawlkhawm hnungah \hangpuina hi an pek niin MG Thangkhal, Admin chun a hril. Gandhi Chanchin suina tawpintai a nei nawh: L. Jayantakumar Singh iMPhal: Art & Culture Minister Mr. L. Jayanta- kumar Singh chun India ram pa Mahatma Gandhi chanchin suina (research) chun tawpintai reng a nei nawh tiin Gandhi chanchin hi sui ding tamtak a la um niin a hril. Zani ta Gandhi hring- nun, philosophy le idelogies hai thu le inzawma ‘15 Days Production Oriented The- atre Workshop’, Maharaja Chandrakirti Auditorium, Palace Compound, Imphal- a hun kharnaa chun, India mipui chau ni lo khawvel mipui po po ta dinga Gan- dhi-in a thaw hlawkna hi bo mei mei ta naw nih, tiin a hril. Chief Guest anga thu hrilin, Art & Culture De- partment a hmang ding sum (fund) tlawm hle sienkhawm sawrkar chun sukchangtlungna dingin theitawp a suo thu a hril a. Ei State chu Cultural Poli- cy hran khawm ei nei a. Ei State-a artist hai chu India le khawvela hming inthang tak tak vawng an nih tiin a hril. “Cultural University khawm tuhin chu ei nei tah a. Amiruokchu, sum harsatna leiin artist le cul- tural troupe hai ta dingin beidawng um deu hlak sienkhawm, sawrkar chun Art & Culture sukhmasawn- na dingin theitawp a suo zing a nih” tiin a hril bawk. Union Finance Ministry ah special fund ngen a nih a. Chief Minister Mr N. Biren Singh khawmin Planning Department a inthawkin Art & Culture ah extra fund pek a nih ding thu a hril niin a hril bawk. Sawrkar chun hmun inhawina deu ah The- atre Complex bawl a tum niin a hril bawk. Minister chun mipuihai khawm Art & Culture hi inhnika support pei dingin a ngen a. Artist le hmalatuhai khawm beidawng el lova theitawpa an talent hai suk- pung pei tum dingin an fui bawk. Valedictory Function-a hin Art & Culture Commis- sioner, M. Lakshmikumar Singh Functional President a nih a. Director le Deputy Director, Art & Culture Dept, theatre personali- ties (actors) le workshop- a trainee tamtak an \hang bawk. Theatre Director Wareppa Naba-in a siem Ganhiji ti Play inentir a ni a. Workshop a \hanghai kuomah Certificate inhlan a ni bawk. (DIPR) Dawr 7 le In 1 a kang iMPhal: Zani hmasa zan dar 11:10 vel khan Imphal East District sunga Khong- man Manjil hmuna kangmei a suok a, dawr 7 le mihriem chengna In pakhat a kang fai vawng. Dawr a kanghai lai hin puon\huina dawr, Cyber cafe, Computer Training Centre, Furniture Workshop hai a \hangsa. Kangmei suok \anna chie hriet a ni naw a, electric mei fe suol lei a ni el thei. Kangmeiin thil a kang siet hi cheng nuoitel manhu ni dinga hril a nih. Bieltu MLA le Manipur Pollution Control Board (MPCB) Chairman, L Radhakishore chun kangmei suokna hmu- nah a va fe a, kangmei leia siet tuokhai \hangpuina din- gin Rs.50,000/- a va pek. Study Material an sem ccPur: HSA Rengkai Unit le Ruonglevaisuo Education Society (RES) \hangruolin March 3, 2019 khan MPSC Exam ding mi 14 hai komah study mate- rial an sem. Study material semna hi Michael Fimate, SDC, Tadubi khawma uopin Exam fed an le exam in- buotsai dan ding hai hrilhri- etna a nei a, hi zo hin El- Ar Sungte Secy., HSA Rengkai Unit le RES Co – Conve- nor le RES Convenor Tv. Lalthanzau han exam ding hai kuomah study Material an sem. El-Ar Sungte chun, MPSC Free Coaching huoi- hawt tum a ni a, sienkhawm exam hun ding sawn chieng taka hril thei a ninaw lei- in nuom angin an chang theinaw thu, a nawka chu free coaching nei ngei tum a ni thu, SSC Exam a ding khawmin Coaching la thaw pei tum a ni thu a hril. AR Teak thing phur Truck 3 man iMPhal: 10 Sector As- sam Rifles hnuoia Shang- shak Battalion chun March 2, 2019 zan sawthnung khan Myanmar a inthawk Ukhrul pana hung le Di- mapur tieng phur pei tum Teak thing phurtu Truck pathum an man a, DFO, Ukhrul kutah an peklut. Forest official hai hril danin Teak thing mana um hai hi open market-a chun Rs. 45 lakh vel manhu ni dinga hisap a ni tiin a hril. February 28, 2019 khawm khan Shangshak battalion hin dan kala thingtum phur Truck 4 an lo man ta bakah Feb. 2, 2019 khan Bung- dung Village, Kamjoing District-ah Truck 17 an lo man ta bawk a nih.

Upload: others

Post on 26-Apr-2020

17 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: cHANcHIN LAKTAWIM Gandhi Chanchin suina … Thar/2019/March/HT-04-03...2019/03/04  · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM Hmar Inpui GHQ Assem-bly-cum-Election ccPur: March 4-5, 2019 sung

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

thla|au (March) 04, 2019 thaw|anni (Monday)

GAS NEWSAgency : KIM JOEBooking : 7th.JAn., 2019 to 9th. March., 2019

(advance booking) delivery :04-03-2019 (MOn)Time :10AM - till stockStock : 270 @rate:Rs. 820/-

Agency : SASBooking :12th. Jan. , 2019 to 4th.FeB.., 2019delivery :04-03-2019 (MOn)Time : 9AM - till stockstOCK : 306 @rate:Rs. 820/-

VANGSEI INDANEK. SalbungBooking: 25-12-2018 to 31-12-2018delivery :04-03-2019 (MOn) Time :10AM -12 noonstOCK :306

BUNGMUAL INDANE GV Booking: 17 Dec to 24 Dec Delivery: 04/3/2019 Time:9:30am - 12pm Stock: 270

Hmasawnna Thar Vol - 34/143 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI Hmar Inpui GHQ Assem-bly-cum-Election

ccPur: March 4-5, 2019 sung hin VTI Auditorium, Rengkai, Tui\haphai, CC-Pur-ah Hmar Inpui 10th Assembly-cum-General Election (2019-2022) um a tih. March 4, 2019, 11:00AM hin Rev. Dr J.L. Songate in \awng\ainain Assembly hawng a ta, Pres-ident, HI GHQ a inthawk lawmlutna le presidential address ngaithlak ning a ta, Headquarters, Regions le Finance haia inthawk report ngaithlak ning a tih. A ni hnina March 5, 2019, 10:30AM in Rorelna le kum 2019-2022 sunga

Hmar Inpui GHQ \huoitu ding thlangna (election) um a ta, Election Commis-sion/HCLF in thlangthara um hai intiemkamna inne-itir a ta, hi zo hin Assembly Speaker in Assembly khar a tih. Rorelna huna putlut agenda hai a hmuna puong le palai hai lai a ziek sem-dar ni bawk a tih. Election huna chun a hun le hmuna um palai list a um hai le badge nei hai chauin vote thlak thei an tih tiin LRS Puruolte, Jt. Secy. (Inf. & Media i/c), Hmar In-pui GHQ a inthawk ei thu dawngna chun a hril.

March 6 a inthawk EAC le EFCI General Assembly ccPur: Hung tlung ding March 6-10, 2019 inkar sung khin EAC Cam-pus, Bible Hill, Rengkai, CCPur-ah “Seltaka tlan” (Heb. 12:1) thupuia hman-gin Evangelical Assembly Church, ECCI 71st General Assembly um a tih. March 6, 2019 zan 6PM a inthawk Mipui Biekin inkhawm \an nghal ning a ta, Assembly sunga thuhriltu dinghai chu- Rev. Chall-ienkung; Rev. Fimchawn-thang; Rev. Lalkhamlien, Director, M&E; Rev. Dr Lalhmuoklien; Mr David

Yoon, Director, ITC, S. Ko-rea; Rev. Dr lalrosiem Son-gate, Principal, ECT le Rev. Huolthangsei |hiek, Execu-tive Director hai ning an tih. Chun, March 6, 2019 a inthawk March 10, 2019 chen aw dingin “Thei-na popo Insuo” (Marka 12:30; Sam 139:14) thu-puia hmangin Muolhlum, Rengkai EFCI Biekin-ah Evangelical Free Church of India (EFCI) 46th General Assembly um bawk a tih. March 6 in Pasto-ral Committee, Central Ramthar Musical Com-

mittee in\hung ning a ta, March 8, 2019 in 100th Executive Council le March 8 le 9, 2019 haiah Assembly Business ses-sion um a tih. Assembly worship Ser-vice March 9, 2019 zan dar 6:30 ah Rev. Lalhmingth-ang Famhoite, PS, Saikawt in hawng a ta, Assembly sunga thuhriltu dinghai chu- Rev. Dr J. Huoplien Neitham, Moderator, EFCI; Rev. Scott Boerckel le Rev. Lallienvel Pakhuong-te, President, EFCI hai ning an tih.

Charity Show an nei ding

ccPur: Young Vaiphei Association (YVA) Haupi Block le Churachandpur Free Style Dance Studio huoihawtnain March 5, 2019, 10AM a inthawk hin Charity Show nei an tih. Charity Show hi New Laijang khuoa sungkuo pakhata inthawk naupang 5 hai \hangpuina dinga buotsai tum a nih. Char-ity Show hi Rengkai, Tui-bong, Tiddim Road, Mata, S. Munnuam, Tangmual, Saipum le Buallian chenin nei ning a tih. Naupang 5 hai laia a naupang tak Malnutrition leia ngirhmun \ha lo taka um mek Khuphaumang (thla 8 mi) \hangpuina ding bik deua Charity Show hi nei an tum a nih. Charity Road Show a hin Muan Hangzo, Nancy Biaklun, Mimin Haokip, Tracy Ngaihching, Mary Vaiphei, Merilyn, S. Lalboi, Zechson le Daniel Gangte bakah hlasakthiem dang dang han hla sak an tih.

Gospel revival crusade hlawtling taka zo a nitah

ccPur: Gospel Revival Crusade huoihawtnaa Feb-ruary 26, 2019 a inthawk YMA Hall, Hmuia Veng, CCPur-a “The Oil of Joy” ti thupui hmanga Gospel Revival Crusade neia um chu March 3, 2019 khan hlawtling taka zo a nitah. Crusade hi February 26-March 1, 2019 inkar sung khan zantin 6PM haiah nei hlak le March 2 le 3, 2019 hai khan chawh-nung dar 12:30 a inthawk

nei a nih. Crusade sung hin Frederick Lalrindika, Bethel Ministry, Mizoram thuhriltu in a \hang a, tak-sa thila damnaw le natna nei hai ta dingin sukdam rawngbawlna hmang a ni bawk. Crusade hi H.Lalhlimpuii @ Hlimh-limi \hangin Bethel Min-istry, Mizoram a inthawk member iemanizat an hung \hang bawk a nih.

THANGKO Mr. isaac lalremruot Khawbung (46), s/o (L) Lalnuntluong Khabung of Sielmat, CCPur chu Inter-nal Bleeding leiin March 3, 2019 zantieng khan a thi a, March 4, 2019 hin Siel-mat thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih.Puhai: Varte

Chief Minister-in Project 4 hawngin, 10 neka tam Lungphum a phum

Retheina sukboa hmasawnna inkhuongruol siem kan tum a nih: chief Minister

MDPF candidate dingin Dr G.TousanaiMPhal:17th Lok Sabha Election hung um dingah hin Manipur Inner parlia-mentary Constituency-ah Dr G.Tousana an candi-date ding niin Manipur

Democratic People’s Front (MDPF) chun an puong-lang. MDPF hin an election manifesto khawm mipui hriet dingin an puonglang nghal.

iMPhal: Election Code of Conduct-in a nangchil hma ngeiin an thil thaw \hathaia mipui hmai man tumin BJP sawrkar chu Pathienni khawm a awl hman ta nawh. Zani khawm khan project thar pali hawngin project dang dang lungphum (Foun-dation stone) sawm neka tam Chief Minister le rawi han an hawng. Chief Minister-in proj-ect thar (additional struc-tures) a hawnghai chu: Kwakeithel Police Out-Post, Imphal West District, Veterinary Hospital, Me-kola, Hiyangthang Apunba Community Hall le Nin-gombam High School-a classroom bawl tharhai an nih. Foundation stones (lungphum) a phumhai chu: Community Develop-ment Block, Hiyangthang, Imphal West, Ningombam Kangjeibung Community Hall le Young Student Cultural Organisation, new building, Leirenjam Makha, Young Union Club, Phuramakhong Nambul Mapal, Young Welfare Club, Langthabal, Laish-ram Leikai Community

Hall, Awang Konjeng Lei-kai Youth Organisation, Youth Development Club cum Mini Library le Meira Shang, Kwakeithel Laish-ram Leikai, Terakha Cha-okhat Thourang Nupi Lup, Malom Tulihal Makha Lei-kai, Pioneer Club, Langtha-bal Lep Mayai Leikai, Na-harol Yaipha Lamjingkol Club, Irom Leikai le Multi-purpose Club, Hiyangthang Maning Leikai hai an nih. Project hai a hawng zoa Chief Minister Mr N. Bi-ren Singh in thu a hrilnaah, a sawrkar thiltum tak chu retheina (poverty) sukboa, hmasawnna inkhungruol inumtir a ni a. Chu sukpuilt-

ingna ding chun sawrkar hmasahai administration le governance danhai thlakth-leng a \ul tiin a hril. Sawrkar thar chun a thiltum sukpuitlingna din-gin thil tamtak a thaw ta a. A hmasataka a thaw chu tlangmi le phairam mihai inlaichinna siem\hat a nih a. ‘Go to the Hills’ hmangin inunauna a sukthar nawk niin a hril. Sawrkar chun mipuihai nghak ta lovin an khuo, an kawtkhar bulah fein sawrka-ra ham\hatna chi hran hran (welfare schemes) hai a pek ta lem a nih tiin, sawrkar chun a hma nekin mipuihai harsatna le beidawngna, an

pawimaw le \ulhai a hriet chieng lem ta niin a hril bawk. Chief Minister-gi Hak-shel-gi Tengbang le Prad-han Mantri Jan Arogya Yojana (Ayushman Bharat) hai zarin mirethei damnaw tamtakin damdawiin ah a thlawnin an inenkawl thei pha ta a. Kum hni sung hin hmasawnna le danglamna nasatak a tlung hman ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh, tiin a hril. “Inhma chun mipuiin sawrkar officer le thawktu-hai an office le hmun dang dangah an nghak a \ul hlak a. Tuhin chu ‘Go to Vil-lage’ a inthawkin sawrkar

thawktuhai an kawtkhar ah fein \hangpuina an pek ta lem a nih” tiin a hril. Mipihai chun Gas thuk le a tui le electric connec-tion awlsam takin an thaw thei tah a. Hun sawtnaw-teah ‘School Fagat Hansi’ hlen a ni pha chu student han sawrkar school \ha tak tak a thlawnin lekha inchukna ding an hung nei nawk vat ding ei beisei a nih, tiin a hril bawk. A sawrkar thil thaw hai hril peiin, tlangram district haia Women’s Market bawl-hai, tlangram kilkhawrhai Helicopter Service, Imphal-Jiri le Imphal-Moreh lampui siem\hatna le Manipur State Transport tungding nawkna-hai a hril sa bawk. Start-Up Manipur hnu-oiah entrepreneurs 345 First Phase ah \hangpuina pek an ni a. Second Phase ah 455 vel \hangpuina pek nawk an ni el thei thu a hril. Self-employment sukh-ratna dingin loan tamtak pek suok a ni a. Mimal, NGO le SHG hai self-employment-a dingin \hangpuina loan pek an ni thu a hril bawk. Mipui, >>sunzawmna phek 4-ah

March 6 hmaa ST List-a Meitei zieklut dinga Recommend dingin an ngen

iMPhal: Meiteihai khawm Scheduled Tribe ah zieklut ve dinga ngentu Scheduled Tribe Demand Committee (STDC) han an thil ngen le inzawmin Pathi-enni khan mipui sangtelin Imphal khawpuiah Rally an nei. Manipur State sawrkar chu March 6 hma ngeia India sawrkar kuomah Meiteihai ST List-a zieklut dinga ‘recommend’ dingin thutawp an pek. Civil Society organ-isation members hai, poli-ticians, students, mipui sang telin Thangmeiband Athletic Union’s ground a inthawkin in\anin Konung Lampak, Imphal East ah rally a tawp a. An hmalak pei dan ding an rel a nih. An thil ngen hi suk-

puitling a ni naw chun March 9, 2019 zanrila in-thawk march 10, 2019 zanril chen darkar 36 sung Manipur pumpui huopin Bandh/General Strike thaw an tum thu thu an hril a. Election ding le inzaw-min political parties an thil ngen \an nawtu chu an kal zawnga campaign dingin an intiem a, Jiribam-Imphal inkara Rel lampui siemna sinthawa um chu March 11, 2019 a inthawk dang an tum thu an puong bawk. India sawrkar a in-thawkin Recommenda-tion pelut dingin a lo hung inhriettir dai taa, sienkhawm State sawrkar-in a thaw nuom naw niin an hril. “Sawrkar thlungpui kuomah Memorandum an

pekna le inzawmin sawrkar thlungpui chun May 23, 2013 khan, Discussion-a nei dinga hung recommend dingin a hung ngena chu state sawrkar a to \awk \awk a nih” tiin an hril. Convenor Romesh hril dan chun, Indian Con-stituion chun indigenous people hai chu Tribal tiin a recognised a. North East-a indigenous people Tribal anga zieklut lo chu Meitei/Meetei chau a nih. Chul-eiin, Indian Consitution ah zieklut ve kan phut a nih, tiin tulai hnaia Assam-a OBC hnam paruk ST-a zieklut hai thu a hril lang bawk. IAS retired Mr RK Ni-mai chun, “North East ah >>sunzawmna phek 4-ah

YPA kum 66 tlingna inser

ccPur: Young Paite As-sociation (YPA) kum 66 tlingna zani chawhnung 1:30PM khan YPA GHQ Hall, Hiangtam Lamka, CCPur-ah hmang a nih. Hi huna hin T. Khaili-anthang, President, YPA GHQ in YPA Flag kei-pharna neiin Upa V. Vun-zathang, Sr. Adviser, YPA GHQ in \awng\aina in hun a hawng a, hun hmang sungin S. Chinngaihpau, Chairman, CEC YPA GHQ; T. Khailianthang,

President, YPA GHQ le Lianmuanthang Valte, Secy. YPA GHQ han thuhrilna hun an hmang a, Thangchinlun, Pastor EBCC Hiangtam Lamka in YPA, PTC, PNP le PZP \huoituhai \awng\aipekna hun a hmang. S. Chingngaihpao chun, Tualkhanthang Khuptong nunrawng taka that a nina le inzawma a ruong laklo le vui loa a la um leia YPA Raising Day hi puithu taka hmang a ninaw thu a hril.

|hangpuina Rs. 2000 an pek

ccPur: Khalvontawi So-cial Media Admins Team chun zani zantieng 2:30PM khan District Hospital, CCPur-a Malnutrition leia enkawl mek Khuphaumang kanna neiin \hangpuinain Rs. 2000/- an pek. A Chanchinbu le social

media haia inthawk an hriet le inruolin KHALVON-TAWI Social Media Ad-mins team han thei ang ang member hai lai thalawm an dawlkhawm hnungah \hangpuina hi an pek niin MG Thangkhal, Admin chun a hril.

Gandhi Chanchin suina tawpintai a nei nawh: L. Jayantakumar SinghiMPhal: Art & Culture Minister Mr. L. Jayanta-kumar Singh chun India ram pa Mahatma Gandhi chanchin suina (research) chun tawpintai reng a nei nawh tiin Gandhi chanchin hi sui ding tamtak a la um niin a hril. Zani ta Gandhi hring-nun, philosophy le idelogies hai thu le inzawma ‘15 Days Production Oriented The-atre Workshop’, Maharaja Chandrakirti Auditorium, Palace Compound, Imphal-a hun kharnaa chun, India mipui chau ni lo khawvel

mipui po po ta dinga Gan-dhi-in a thaw hlawkna hi bo mei mei ta naw nih, tiin a hril.

Chief Guest anga thu hrilin, Art & Culture De-partment a hmang ding sum (fund) tlawm hle

sienkhawm sawrkar chun sukchangtlungna dingin theitawp a suo thu a hril a. Ei State chu Cultural Poli-cy hran khawm ei nei a. Ei State-a artist hai chu India le khawvela hming inthang tak tak vawng an nih tiin a hril. “Cultural University khawm tuhin chu ei nei tah a. Amiruokchu, sum harsatna leiin artist le cul-tural troupe hai ta dingin beidawng um deu hlak sienkhawm, sawrkar chun Art & Culture sukhmasawn-na dingin theitawp a suo zing a nih” tiin a hril bawk. Union Finance Ministry ah special fund ngen a nih a. Chief Minister Mr N. Biren Singh khawmin Planning Department a inthawkin Art & Culture ah extra fund pek a nih ding thu a hril niin a hril bawk. Sawrkar chun

hmun inhawina deu ah The-atre Complex bawl a tum niin a hril bawk. Minister chun mipuihai khawm Art & Culture hi inhnika support pei dingin a ngen a. Artist le hmalatuhai khawm beidawng el lova theitawpa an talent hai suk-pung pei tum dingin an fui bawk. Valedictory Function-a hin Art & Culture Commis-sioner, M. Lakshmikumar Singh Functional President a nih a. Director le Deputy Director, Art & Culture Dept, theatre personali-ties (actors) le workshop-a trainee tamtak an \hang bawk. Theatre Director Wareppa Naba-in a siem Ganhiji ti Play inentir a ni a. Workshop a \hanghai kuomah Certificate inhlan a ni bawk. (DIPR)

Dawr 7 le In 1 a kangiMPhal: Zani hmasa zan dar 11:10 vel khan Imphal East District sunga Khong-man Manjil hmuna kangmei a suok a, dawr 7 le mihriem chengna In pakhat a kang fai vawng. Dawr a kanghai lai hin puon\huina dawr, Cyber cafe, Computer Training Centre, Furniture Workshop hai a \hangsa. Kangmei suok \anna chie

hriet a ni naw a, electric mei fe suol lei a ni el thei. Kangmeiin thil a kang siet hi cheng nuoitel manhu ni dinga hril a nih. Bieltu MLA le Manipur Pollution Control Board (MPCB) Chairman, L Radhakishore chun kangmei suokna hmu-nah a va fe a, kangmei leia siet tuokhai \hangpuina din-gin Rs.50,000/- a va pek.

Study Material an sem

ccPur: HSA Rengkai Unit le Ruonglevaisuo Education Society (RES) \hangruolin March 3, 2019 khan MPSC Exam ding mi 14 hai komah study mate-rial an sem. Study material semna hi Michael Fimate, SDC, Tadubi khawma uopin Exam fed an le exam in-buotsai dan ding hai hrilhri-etna a nei a, hi zo hin El- Ar Sungte Secy., HSA Rengkai Unit le RES Co – Conve-

nor le RES Convenor Tv. Lalthanzau han exam ding hai kuomah study Material an sem. El-Ar Sungte chun, MPSC Free Coaching huoi-hawt tum a ni a, sienkhawm exam hun ding sawn chieng taka hril thei a ninaw lei-in nuom angin an chang theinaw thu, a nawka chu free coaching nei ngei tum a ni thu, SSC Exam a ding khawmin Coaching la thaw pei tum a ni thu a hril.

AR Teak thing phur Truck 3 man

iMPhal: 10 Sector As-sam Rifles hnuoia Shang-shak Battalion chun March 2, 2019 zan sawthnung khan Myanmar a inthawk Ukhrul pana hung le Di-mapur tieng phur pei tum Teak thing phurtu Truck pathum an man a, DFO, Ukhrul kutah an peklut. Forest official hai hril danin Teak thing mana um hai hi open market-a chun Rs. 45 lakh vel manhu ni dinga hisap a ni tiin a hril. February 28, 2019 khawm khan Shangshak battalion hin dan kala thingtum phur Truck 4 an lo man ta bakah Feb. 2, 2019 khan Bung-dung Village, Kamjoing District-ah Truck 17 an lo man ta bawk a nih.

Page 2: cHANcHIN LAKTAWIM Gandhi Chanchin suina … Thar/2019/March/HT-04-03...2019/03/04  · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM Hmar Inpui GHQ Assem-bly-cum-Election ccPur: March 4-5, 2019 sung

Hmasawnna Thar2 thla|au (March) 04, 2019thaw|anni (Monday) articlE/hEalth & EMPloyMEnt nEwS

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

VAWISUN THUPUIKawka um rawpa, ring sukngar hlak chu, karlovin se dar a ta, sukdam nawkna um naw nih.

-THUVARHAI 29:1

hunBi ruotBy: L.Keivom

thuhriltu 3-a chun Solomon-in iengkim ta dinga hunbi ruot a ni thu le van hnuoia thil iengkim hin hunbi a nei seng thuin a \an a, chang sawmpakhat a tlung chun, “Iengkim a hun taka mawiin a siem a, mihriem lungrilah chatuon a sie bawk a” tiin thu inril tak el a zep sa bawk a. Hi thu inril hin iemani chen ka ngaituona a kap tlat leiin, October-November, 2010 khan thusep, LUNGRILA CHATUON SIE PART 1& 2 ka ziek a, chu chu 2017-a ka buotsai ‘Ka Tukvera Inthawkin (Pathien thu thlirna)’ ti lekhabu-ah ka hlu lut nghe nghe. Inlet dan hrang hrang a tam ang bawkin hril fie dan khawm a tam. Thu inril le khirkhan hrim hrim chu buoipui lai lai tham a ni vawng. Mawl taka ei hriet le pawm dan angin ei thlekpui seng a, intu lo ngiel ngiel khawm a um hlak. Hringnun A AW B ei tiem thiem dan le sirbi ei sir phak chin inang lo a ni leiin ei tawnhriethai khawm a danglam. Thudik ei ti khawm hi a hun zirin a danglam thei a, thutak ruok chu a danglam ngai nawh. Hi artikul ka ziek san ruok chu ei hun tawng ang peia hmang thiem a pawimawzie hril ka nuom lei a nih. Pathien zawlpa ti hlaw thei khawpa ngirhmun chel Mosie, tlaksam um lona khawvel, Aigupta Faraw inpuia seiliena kum sawmli zet khawsa; kum sawmli dang nina iengkhawm nei loa a tarpu thla zar hnuoia thlaler puon ina chêng a, ran vêngtua \hang; kum sawmli dang nawk pêm hawnpui, a mi Israelhai \huoi a, an Pathien Jehova dit dan anga hnam puitlinga indin suok tuma Sinai Trening Sikul hawngtu le enkawltu; le khawvela lekhabu huoisen taka hril inthlungna, Judahai TORAH, Grik \awnga PENTATEUCH an ti, lekhabu panga- Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers le Deuteronomi- ziektu ni-a hril meu khawmin hre tawka inngai lo a, dam lai ni tiem dan indik inchuktir dinga Pathien kuoma a hni (Sam 90:12) chun, einihai lem chun inchuktir ei va hang ngai nasa awm de aw! Ram hrang hranga kan khawsaknaah mi hlawtlinga hril ka’n tuokpuihai ka titipuinaa ka hmu suok chu an hun le nun minit tin hlutzie hrea hmang \angkaitu an ni vawng. Chu chu ka hril tum tak a la ni nawh. Thil hrim hrim hi thaw hun le khuonun ei hunbi dinga a ruot hun peia thaw ding a nizie thu a nih. A hun lai thaw loa ei inkhĕlpui vai chun a hnungin insîr ieng ang inla khawm tui sukbuok anga rŭt thei ta lo a ni leiin umzie a nei nawh. Ei hunbi ruot sengah ei hma zawna thaw ding le thaw thei ei neihai chu thaw mawl mawl ding a lo nih. Naupang lungril zawi le hrat laia ei inchuk zung zung thei thil tam tak hi upat hnung chun a thei a ni khawmin a harsa ta hlak. Naupang Sande Sikula ka kai lai chun baihat insiek hi kan inelna a ni hlak leiin, châng khawm kan hau thei a, kum tin chang 1000 chuong ka nei zie hlak a. Ka penson hnunga Baibul inlet sina kum 16 chuong hiel inhmang a, vawi duoi lo ka bi suok hnung khawma en loa chang ka hril thei sun chuh naupang laia ka baihat vawng a nih. Chuong lai le kan hung tleirawl suok hnunga ka tupa Lal Dena hai le kan thaw hlak chu hla thluk kan hriet le sak thei po chuh a thu baihat suok vawng a nih. Chu chu Pherzawl khawtlang mimirin kan thaw dan tlangpui a ni a, lengkhawm chang hla \huoitu chauh naw chuh hla bu en hmu ding an um ngai nawh. Zawna ka dawng rawn laia mi chuh: “Lekha ziek tieng ngawt i’n hmang a, ieng leia hla i phuok tah ngai naw am a na? A thlarau a thawk ta naw am a ni? Phuok zawm nawk tah rawh ie” ti a nih. Hi zawna hi awlsam deua dawn thei a ni nawh. Kum tam tak sung hin hla ka phuok tah ngai ngai der nawh tiin dawn lang, thudik a ni lai zingin thukhêl letdĕr a nina chin a um. Chu thil inkawkal chu hril fie ka nuom lei khawmin hi artikul hi ka ziek a nih. Hla hi a tlangpuiin chi hnih- thluk nei, a saka sak chi (song) le thluk nei lo, a sama insam chi (poem)- a um. Sak chi hi a hun laia a hmangtuhai sak nuom zawng le lung kuoi zawnga a thu le thlûk siem a ni chun ieng hehuin a thu inril naw sien khawm hla inlar le sak hlaw a ni nuom. Hla tienga khawtlang dangchar hun le a sak lartu ding hla sak thiem amanih music band inlar an suok lai leh an intuok fuk pha hla a puok darh hlak. Chu chu a nazawnga thil tlung a ni nawh. Khuorel anga a hunbi ruota tlung hlak niin a’n lang. Chuong ang thlarau chi hrang hrang, thli anga inlêng vêl chun, a phăkna chin chin mût hnǐngin a sawi har a, kawng hrang hrangah harna le danglamna a tlung a, thlipui anga a hrăngna hnuhma lem chuh a \ha a siein inhmai ruol a ni nawh. Hunbi khata tlung ang kha hunbi dangah zierang dangin a tlung pei a, a zepui tak ruok chu a tlungna khawvela an nunphunga inthlung a ni hlak a; a ni naw hun a tlung chun kha khawvel khan a zepui inhmangin ze thar a pai tah tina a nih. Sakhuo leia hnam zie inhmanghai hi chuong ang chu an ni nuom. Pi le pu hla thluk le inzûla Thangngur le mi dang dangin ‘Hmar zaia’ lengkhawm hla an hung phuokhai le Thattinlien Sungte hla zierang amanih, Buonglienkung hlahai chu danglam tak an ni

tah. Chuong chu a ni laiin, Ram Thar hla phuoktuhai chun mani kalchar huongah kei lut \ăl \âl tumin, hnam hrizawlah an hlu lut a, a sǐ le a tak hriet hrang harsa khawpin an pal khu chum chum bawk a nih. A tlakna leilung zirin chi a thla a, ra a hung insuo bawk. Ieng ra am? A raah en rawh. Hla phuok thu ei hril laiin châng dangah ei pakai vang a, ei thu bula bawk kir nawk inla. Nuhmei ka neia inthawk le ‘career’ siem tuma thiphuhâka kum ruk lai \hang ka lak sungin hla ka phuok hman naw a, ka sak hman bawk nawh. IFS zawma Delhi tlanga ka chuong kai charin thu le hla tieng nasa taka inhmang nawkin, kum li sungin hla 38, tienami tawi 12, thusep le artikul tam tak bakah lekhabu pawimaw HMAR HLA SUINA ka ziek \an a, Rabindranath Tagore-in Nobel Prize a hmuna hla 103 thlang khawm, Bengali-a a ziek le ama ngeiin thuruong (prose style) hmanga Sap\awnga a lo inlet, GITANJALI (Song Offerings) khawm 1974 khan hla ruongamin Hmar \awngin ka’n let a, chu chu kum 44 hnungah 2018-a lekhabu ka buotsai TRANSLATION (Thu le Hla Inlet) ah a pangngai charin ka hlu lut a nih. Kum 1980 khan HMAR HLA SUINA chu sut a ni a, 2017 khan Revised & Enlarged Edition a hung suok nawk. Nupui bautam ang ela hieng thilhai, mani chanchin hrilna, \henkhat ta dinga ngai nghawkum deu ni ding ka zuk inzawt thlak duot hi hla phuok tienga inhmang ta lo anga ka’n lang sung, abikin kum 15 sung hi hla ka phuok nasat hun a ni lemzie hril ka tum lei a nih. Kum 2002-a ka penson charin Baibul inlet sinah ka pu char char a. Thuthlung Hlui Baibul ei hmang bu 39 lai hin bu 18-na Joba lekhabua inthawka bu 22-na Hlahai Hla chen, bu 5 hi hla ruonga ziek (poetical section) ti a ni bakah zawlneihai lekhabu Isai-Malaki, bu 17 hai hi a tam lem chu hla ruonga ziek a ni a, chuonghai chu Gitanjali anga hla ruong (versification) bawka ka sie vawng a ni leiin, tlar tin ka’n let hin hla thar ka ser suok pei angah ka ngai. Sam lem hi chuh hla tina mi hih tlar tin lam inzata rem vawng a ni leiin hla pangngai phuok nekin a hautak lem. Hla phuok tienga kum sawmnga chuong ka lo inhmangnaa ka tawnhriet po po luong khawmna chu Delhi Version hi a ni leiin, inlet sina ka’n hmang sung khah Hmar \awnga hla ka ser rawnna tak kum ti naw thei a ni nawh. Sam 8:3-5 a I kutsuok thangvan sâng a, Sawrthla si-âr i’n nghathai, Thlîra ka dawnkhawl chângin, Hringmi hi ieng am a na, I hriet fŭk lawp lawp el ni? Hriem nauhai khawm iem an na, I ngaisak ĕm êm el ni? Angel hnuoi \hetah siein, Ropuina le chawimawina, Tawnlairang i’n tawntir ati dam hin i lungril le thlarau a them naw chun, ka hril tum hi man ngai naw ti nih. Hi hla hi tlar tin lam sari vawnga inlet a ni bakah a lam dan (diction) indika i lam chun a ri luong (internal rhyme) inhmui hieuin hung zim a ti che a, mawina ramah \huoi lut a ti che. Chu pha chun inlet dang ieng \awnga mi leh khawm enkhi la, i lungdum lem hmu kher naw ti nih. Amiruokchu, ngaituona lutinle put a, tuol\o taluo le Baibul \awngkam naw taluoa ngaia i hmulthi a sukding chun, lungril daktawr pan i mamaw khawm a ni el thei. Var lut thei nawna pindana inkhum chawlawl hi thil \ium tak a nih. Chu natna invawi hnam hrim hrim dam khawsuok an um hre ngai naw ti nih. Zawna le ngenna ka dawng rawn dang chu: “Kha hmaa tienami i ziekhai kha ngainuom a um thei vei leh, ieng leia i chawlsan am a na? Hung sunzawm nawk ta rawh ie!” ti a nih. Ziek dinga ka phan le riruong dawrzawn khat lai ding, a \hen ka ziek \an tah, sienkhawm san hrang hrang leia ka chawlsan le pam\ul a um a. A \hing sawt po leh inhnikna khawm a chuoi tiel tiel a. Khawsakna le mawphurna inthlak peiin muol hrang hrangah a mi fen leng hnung lem chun thil dang pawimaw lemin lungrilah hmun a hung hluo a, tukver danga inthawka tarmit thara ka hung thlir hnung lem chun, kha hmaa ka lo thlir dan le hmu dan kha \hing ka ti hun a um a. A hun laia ei ngaituona ei lo bun suok tawp el khah, \hain \ha naw sien, thaw dan ding tak a lo ni lem ti ka hung upat deu deu hnung hin ngaidan ka nei tah. Chuleiin, tienami ka ziek zo lohai khah sunzawm thei ngirhmunah ka um ta naw a, vanglai huna lungnona silfen kha ka hak thei a um ta nawh. Tienami ziek nekin takram nun le inzawm thil tiengin ka ngaituona a fen tah lem. |hang la hung thar pei dinghai kuoma thucha ka rochung nuom chu ei hunbi ding senga thaw le hlen dinga ruota um hi ahmatiema thaw le hlen a nih. (Delhi, February 9, 2019, Saturday).

Inpak tlak inpak hi ei thaw awm tak a ni a, sawisel ding sawisel khawm ei thaw awm tak a nih. Inpakna le sawiselna hi mihriemin ei mamaw seng a, sawisel-na hi mihriemin ei dawngsawng harsa ei ti hle. Mi puitling chun sawiselna khawm pangngai takin an dawng thiem a, mi puitling naw ruok chun a lang a changin an theida a. An sawiselna tieng ngaituo der lovin a sawiseltu tieng an bei let rak rak hlak. Sawisel ei dawl naw ding chun mihai sawisel lo el ding a nih. Mi ei sawisel chun sawiselna ei hmu annawleh ei dawng let ve ding a nih ti hriet a, dawngsawng thiem el ding a nih. sawiselna hi a \ha zawng le a \ha naw-zawng a um a, a \ha zawnga sawiselna hi chu thurawn \ha anga pawm ding a nih. Politics thilah lem chun insawiselna hi a nasa hle a. |henkhat chun khingtieng pawl thil thaw le thuhril a ni taphawt chun sawisel ngar ngar an tum a, chuong laizing chun mani pawl tieng thil thaw a ni chun \henkhat chun inpak hram hram an tum ngat ngat bawk hlak. Hieng ang lo deuva um dan um sien-la nuom a um khawp el. Neutral deuva ei hriet han tu pawl amani an inpak chun chuhai pawla \hang ve ding chun ei ngai a, tu pawl am a ni an sawisel chun an sawisel naw pawla \hang dingah ei ngai bawk. Sienkhawm naupangsie ngaituona anga \an zawng an nei leia inpak, \an naw zawng an leia sawisel ti ang vawng a ni vawng nawh. Miin thil \ha lem an dit chun a \hat theina ding lampui a ngaituo a, chu a ngaituona sukpuitling ding chun inpak amani, sawisel amani a \ul el a ni lem. Sawrkarna changtu chungchangah lem chun an thil thaw \hat hril dam a \ul a, chu le inruol chun an thil thaw \hat naw khawm hril a \ul chang a um. Mi \henkhat chun sawrkar thil thaw hi ei hriet naw thei hle a, a se tieng le a \ha tieng iem an thaw ti ei ngaituo lem nawh. |henkhat ngaituonaah chun sawrkar (Ministry) hi um naw tawp sienla thil hi a fe pangngaiin feng atih ti a nih. sawrkar inthlak leia thil danglam um hlak chu zarzotu mihriem an inthlak a ni chau a nih. Sawrkar siemtu hi Party hran hran an ni a, an policy siem danglam hai sienkhawm ram le mipui ta dinga an \hat lem bikna a um ngai meu nawh. Inpakna hi lawm a um a, a dawngsawng khawm an hawi hlak. |henkhat ruok hin chu an lawm taluo bek bek an naw mani ti dingin a um hlak. Zohnathlakhai danah chun hmaisana inpak hi thaw dan phung a ni chie nawh. Pehel thiem deu le nal angreng taka hang inpak dam hi chu a lawmum a, dawngsawng an hawi bik hlak. Nisienlakhawm inpakna lawm tak anga in-lang chawpchil amani, ti tak taka lawm amani hi chu a fel chie naw niin an lang. Hiengang bawk hin sa-wiselna khawm hi dawngsawng an hawi chie nawa chu theida deu anga inlang nghal el amani, theida hlur el chu a \ha chuong nawh. Hi takah khawm hin sawisel chie sie lova ei thaw indik naw insiem \hat theina tawk ding, dawngsawng inhawi taka an mi hril hi chu a dawngtu ta dingin la zieum tak a nia chu mi tam tak chun chuongang chu ei hrietthiem ngai nawh. Miin ei insiem \hat theina dinga ei thil thaw indik lo khawm an sawisel nuom der naw chun fe ngaina hriet a harsatna chin a um a, ei thaw fuk naw ti ei hriet meu chun ring nekin ei lo fe hla hman ta hle hlak. Mihriem ei ni sung chun inpakna le sawiselna karah hin ei khawsa zing ding a ni a, hieng thil pahni hmang thiem dam, hrietthiem dam chu a ngai hle a nih. Inpak thei lo tawp ni a \ha naw a, inpakna lawm huom huom mi ni khawm a \ha bawk naw a, inpak lawm lo tawp anga inlang a \ha chuong nawh. Sa-wiselna khawm chuongang tho chu a nih. Sawiselna dam, zilna dam le vauna hai hi inhnai tak an nitawl. An dik le an dik naw, a tak le tak naw hai hi thlier thiem naw chun chet suol thei fe a nih. Mani mimal nunah ruok chun mi sawiseltu ni nekin inpak tumtu ni inla. Iengkim el sawisel lem hi chu mi han an hmi hmu dan an hekin a hung indik thei naw ding a nih. Hieng laizing hin sawisel awm tak sawiselna chang hrie lova um ngawt hi an fuk naw vieu thei. Mimal thilah chun midang sawisel-tu ni ding khawmin inpakna tam tawk sak suok ve ngei inla nuom a um khawp el. Chun, sawiselna hri-ethiemtu chu mi fel, mi \ha le mi puilting an nih ti hi hriet tlat ding a nih. Sawiselna ngam nawtu chu mipuitlinga ngai an ni ngai nawh. Mihai sawisel thei ei ni chun thaw \hat le thaw suol ei nei a nih ti hriet a, pawm dan thiem ding a nih.

Inpakna le sawiselna

Myanmar Army han NScN(K) headquarters an hluo tah: ReportGuwahati: Myanmar Army hai chun Taga area hmuna National Social-ist Council of Nagaland (Khaplang) headquarters hluoin an chenchil ta niin security thusuok chun a hril. Myanmar Army hai chun an Myanmar ram sunga NE helpawl hai hnawthmang vawng dingin hun iemanichena inthawk khan beipui an thlak leiin helpawl hai chun an camps hai an suoksan tawl ta nia hril a ni a, hi le inzawm hin NSCN (K) headquarters a chun Myanmar Army personnel 500 vel umin an chenchil mek niin AT re-port chun a hril. Myanmar army han NE helpawl hai tukdawlna sin hrat taka an fepui hunah United Liberation Front of Asom (Independent) le NE helpawl dang dang hai camps tam tak rawin ralthuom tam tak an man

bawk niin report chun a hril bawk. Hieng laizing hin Myanmar Army haia inthawk official taka thu hmu a la um nawh. Myanmar chun NSCN(K) hai chu India sawrkar le ceasefire neia agreement nei mek helpawl dang hai zawm dingin a nawr a, sienkhawm tuchenah NSCN(K) chun a la suk-puitling naw a hril a ni bawk. India sawrkar chun a ram sunga helpawl um hai camp \hiek vawng din-gin nasa takin tur zing sien khawm duthusamin NE helpawl hai beina kawnga hma a lak naw a. Amiruokchu, India le Myanmar kara inlaich-inna a hung \ha pei ta leiin Myanmar sawrkar chun Taga area-a hin Army hmunpui siemin, helpawl hai hi a hluodawk ta nia hril a nih.

Molawmna hmunah nuh-mei pakhat kap hlum

nEw dElhi: Inrinni zan khan Delhi-a Mangol-puri hmunah molawmna programme-a insuolbuoina tlung leiin nuhmei kum 32 mi Sunita chu a pasal a hum naah silaia kap hlum a nih. Mo lawmnaa hla play dinga DJ ngen thuah Sajjan le midang pahni Aakash le

Sandeep hai chu inselbuoi-in an insuol bawk a, chu huna Sunita in a pasal a hum naah an suolpui pahni hai laia pakhat chun Pistol pawtdawka Sajjan kaphlum tumin silai a hmetpuok a, sienkhawm Sunita hi a pasal hmaah a lo va um leia kap hluma um niin Police thusuok chun a hril.

Pakistan mi intang vuok hluma um a

sunghai kutah inhlanaMritSar: Kum 20 sung jail intang dinga thiemnaw inchangtir Jaipur jail-a in-tang Pakistan mi Shakirul-lah (50) an tangpui han an vuokhlum ruong chu Inrinni khan Wagah border ah Pak-istan thuneituhai kuta pe-kdawk a ni hnungin a sung-hai kuoma inhlan a nitah. Jail sunga television vol-ume chungchangah an tang-pui hai le an inselbuoi hunah

February 20, 2019 a kha Shakirullah hi vuok hlum a nih. Shakirullah hi Sialkot district, Pakistan mi niin, a ruong hi Additional Home Secretary Punjab le Paki-stan retired captain Fazeel Asghar han Indian official hai kuta inthawk an dawng-sawng a, hi huna hin Rajas-than Jail official hai khawm an um ve.

PM Modi in Bihar-ah nda Election campaign a \anPatna: Lok Sabha Elec-tion hung um ding le inza-wmin Prime Minister Nar-endra Modi chun Pathienni khan Patna, Bihar-ah cam-paign a \an. Hi huna Pu Modi in thu a hrilnaa chun, sawrkar thlungpui le Bihar sawrkar han state hmasawnna din-gin theitawpin hma an lak mek thu hrilin, lampui, railways, airways hai \hangin Department tinah hmasawnna sin thaw mek a ni a. Tulai hnaia Indian Air Force han Pakistan ram sung Balakot hmuna Jaish-e-Mohammad (JeM)

hai training camp an beina chungchangah Congres han bei ngei a nih ti suk-chiengna an phut chu In-dia sipai hai lung sukhnu-oltu a nih tiin, hmelma hai lawm zawnga che an nih

tiin an tum. February 14, 2019 a Pulwama, Jammu and Kashmir-a Terrorist hai chetna leia CRPF person-nel thi hai a sun thu le si-pai thi sungkuo hai a sunpui

thu a hril. Hi hun hmangnaa hin Bihar CM Nitish Kumar khawma thu hrilin, Bihar sarwkar chun tukum Oc-tober 2 chena hin Central \hangpuinain In tinah ekin bawl tum a ni thu a hril bawk. LJP President le Union minister Ram Vilas Pas-wan chun, Opposition han kum 70 sunga an thaw thei lo Mr Modi in kum 5 sung thil tam tak a thaw leiin PM Modi inrawina hnuoia sawrkar thlungpui chungah mipui an lawm a nih tiin a hril.

assam cM in appoint-ment letter a pek

Guwahati: February 14, 2019 nia Pulwama, Jammu and Kashmir-a JeM terrorist han CRPF convoy motor thichil bomb hmanga an bei huna CRPF constable Maneswar Ba-sumatari naunu Didwam Shree (24) kuomah Assam sawrkar hnuoia Assistant Tourist Information Offi-cer sin thaw dinga lakna appointment letter Pathi-enni khan Assam CM Sarbananda Sonowal in an hlan. Hi thil hi CRPF Con-

stable Basumatari inzanaa thaw a ni thu Mr Sonoww-al chun a hril a, Tamulpur, Baksa district-ah fein ap-pointment letter hi an hlan a nih. Bodoland Territorial Council (BTC) chief Ha-grama Mohilary khawmin Bodofa Culturla Complex, Kokrajhar hmunah Basu-matari lim (statue) in\hut a ni dign thu le Tamulpurto Goreswar road chu Saw-hid Maneswar Basumatari Road tia inbuk a ni ding thu a hril.

AR han Thoubal-ah Mid Day Meal SemiMPhal: Assam Rifles hai chun mipihai rawng an bawlna sunzawm peiin, zani khan HQ 9 Sect AR hnuoia um COB Yairipok, 26 As-sam Rifles hai chun Yair-ipok High School, Thoubal a student hai lai Mid Day Meal an sem a. Student le hotuhai an lawm hle. Social Service neiin Mr Keisham Joykumar, Princi-pal, Yairipok High School-in thuhrilnain a hawng a.

Staff le student 50 \hangin Mid Day Meal inhniktak an fak tlang niin official thu-suok chun a hril. Principal le student hai chu Assam Rifles hai chungah an lawm hle a. Hmatieng khawm, vawi khat chau nih lovin, an la hung thaw nawk pei a beisei thu a hril a. AR hai khawm student hai ni khat an \hangpui thei leiin an hlim hle. (PIB WD)

BJP MP in Congress party a zawm

lucKnow: Uttar Pras-desh-a Bahraich a inthawk BJP Lok Sabha MP ni lai Ms Savitri Bhai Phule chun Inrinni khan Congress par-ty a zawm. Ms Phule hi Congress president Rahul Gandhi le Uttar Pradesh (east) a Con-gress in-charge Pi Priyanka Gandhi Vadra han party huongah an lo lawmlut. Phule hi Dalit leader inlar, kum khat chuong zet BJP camp kal zawng le BJP

chu anti-Dalit an nih tia lo khekpui ta a nih. Ama baka hin Sama-jwadi Party (SP) leader inlar le Fatehpur bieltu lo ni hlak Rakesh Sachan khawmin Congress party a zawm bawk. Congress in Uttar Pradesh hung lak nawk tuma an beina kawnga hieng mi pahni han Con-gress an zawm thar hi Congress ta ding chun thil lawmum tak a tling a nih.

Page 3: cHANcHIN LAKTAWIM Gandhi Chanchin suina … Thar/2019/March/HT-04-03...2019/03/04  · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM Hmar Inpui GHQ Assem-bly-cum-Election ccPur: March 4-5, 2019 sung

3thla|au (March) 04, 2019thaw|anni (Monday) national/intErnational & adVErtiSEMEnt Hmasawnna Thar

laKtawi FIELNAHung tlung ding tarik 5th March (Thawleni) hin kan naupa rev. Joseph r. Joute (s/o, Jousanghlei Joute) le nk. agnetha Joute (d/o Zokhawsiem Joute) Kohran dan thienghlima kut insuina EFCI Biekin, Rengkaiah an nei ding a nih a, chun innei zovah In (JJ Plaza) tieng lawmna programme ruoi buotsaia hmang tum a nih. Hi Inneina le Mo lawmna a hung \hang a, ruoi mi hung kil-pui dingin mi tuelkhawm ngaina takin kan fiel cheu.

Fieltuhai:- 1. Mr Jousanghlei Joute (A pa) 2. Mr J.C. Chongkholien 3. L. Hmingsang Joute

(3,4)

Gujarat-ah Swine Flu leiin mi 100 chuong

thi tahahMEdaBad: Gujarat-a chun tukum January thlaa inthawk tuchenah Swine Flu (H1N1) leia mihriem thina tuok 104 an tling ta a, nikum-a tu hun chena thi zat an khumkhel tah. Ni-kum khan tu hun chenah mi 97 Swine Flu leiin an thi a nih. State Health Depart-ment report dungzuiin February 25 le 28, 2019 inkar sung khan mi 10 an thi a, March 1 le 2, 2019 hai khawm khan mi 6 zet an thi niin a hril.

SSB constable \hangin mi 2 a

thisaa hmuBanihal: Jammu and Kashmir-a Ramban dis-trict-a chun Pathienni khan Jammu-Srinagar National Highway-a TCB Banihal bul lai Sashastra Seema Bal (SSB) constable Dinesh Kumar Thakur \hangin mi pahni a thisaa hmu an nih tiin SHO Banihal Police station Ajaz Wani chun a hril. Thu dawngnain a hril danin Dinesh Kumar Thakur hi chawl hmang dinga February 25, 2019 a kha Srinagar suoksan a nih. Police chun case reg-istered in a thi nasan an suichieng mek. Mi pakhat dang a thisaa hmu chu Surinder Paul a ni a, General Reserve En-gineer Force (GREF) a thawktu a nih.

School naupang suollui hnunga raw hlumGhaziPur: Uttar Pradesh Dildarnagar a chun Zirtawpni khan school naupang pakhat chu an \henum-a pasal pakhat le a ruol han an Ina imu inhnik taka a in lai lutchilin an suollui bakah an suol-lui zo hin khawnvartui buokkhumin an raw hlum.

Suolluia um nuhmei naupang hi inrang takin hospital panpui a ni a, sienkhawm damzo loin a thi a nih. Complaint an hmu dungzuiin Police chun case an registered a, hi thil thawtuhai man tumin an za-wng mek.

Shatrughan Sinha chun Patna Sa-hib bielah a ngir ding thu a puong

lucKnow: Bollywood veteran actor le Politician hung nitah Shahtrughan Sinha chun Lok Sabha Election hung um dinga hin a constituency pangngai Patna Sahib bielah a ngir nawk ding thu Pathienni khan a hril. Mr Sinha hi BJP MP ni lai mek a ni a, hun iemanichen liemtaa inthawk khan BJP \huoitu hai leh an ngaidan an kal leiin elec-tion hung um dinga hin BJP in iengtin am a chungah thil an hung thaw ding hriet a ninaw a. Party in iengang thutlukna khawm a chunga siem hai sien, a ngirna pangngai Patna Sahib a inthawk a suok naw ding thu Mr Sinha chun a hril a nih. Kum 2015 a Bihar Assembly election- a inthawka kha BJP leader hai leh issue dang dangah ngaidan inkal leiin Sinha hin

BJP leadership a lo sawisel rawp ta hlak a nih. India pawisa that (demonetization) le Goods and Services Tax (GST) thu haia khawm central BJP leader hail eh an ngaidan an kal a, Opposition leader hai lai vawi tam tak a lo \hang ta bawk. Janu-ary thlaa Kolkata hmuna anti-BJP rally a khawm khan “star speaker” anga hmangin thuhrilna hun a hmang a nih. Tulai hnai khan Lucknow khawpuiah inzinin Samajwadi party chief Akhilesh Ya-dav an hmupui a, hi thil hin a nuhmei Poo-nam Sinha khawm active politics a lutchil ringhlana a um a. Hi thua hin Mr Sinha chun thuchieng iengkhawm a la hrillang nuom naw bawk. Poonam Sinha hi hun sawt tak social work tienga sin thaw tah niin, mi tam takin an dit a, election-a ngir ding khawmin an dit bawk, sienkhawm a ngir ding le dingnaw chu hun in hung hril a tih ti chauin kum 72-a upa Mr Sinha chun a hril. Uttar Pradesh Lok Sabha seats 80 um a hin SP le BSP chun seat 37 le 38 a ngir dingin an insem fel ta a, Rahul le Sonia Gandhi hai biel Amethi le Rae Bareli haia chun candidate nei an tumnaw bakah seat 3 dang chu RLD ta dingin an hla a nih.

Thi dinga rel ta hnung dam-sung lungin intang dingin

nEw dElhi: Nau-pang that leia thiemnaw inchangtir le thi dinga a chungthu rel ta hnung Dy-aneshwar Suresh Borkar chu insiem\hat a nuom thu le jail sunga poem a ziek a inthawk a suksuolna a an hrietsuok ngei a nih ti hriet theia a um leiin damsung lungin intang dingin Su-preme Court chun a hremna a suknep pek.

Justice AK Sikri in-rawi justices S Abdul Nazeer le M R Shah hai umna SC bench chun, Borkar hin kum 22 mi a ni laia hiengang thil suol hi a lo thaw a ni a, jail-a an tang hnungin insiem\hat a nuom a, nundan panngai hmang a nuom ta a nih tiin a hril. Borkar hi kum 18 lai zet jail lo intang ta a nih.

Congress le NCP in Prakash Ambedkar an fielMuMBai: Opposition Congress le NCP chun Maharashtra-a Dalit leader Prakash Ambedkar chu anti-BJP coalition zawm ding le RSS hai constitu-tional framework hnuoia sielut an ni thei dan ding draft pelut dingin an ngen. Prakash Ambedkar hi India Constitution (danbu) induongtu (L) BR Ambed-kar tupa le Vanchit Bahu-jan Aghadi chief a ni a, anti-BJP ‘maha aghadi’ (grand alliance) zawm ding hin condition a siem a

nih. Alliance a zawmna ding condition a siem hai lai Maharashtra Lok Sab-ha seats 48 umah a party Vanchit Bahujan Aghadi in seats 12 an chang ding,

Rashtriya Swayamservak Sangh (RSS) hai Consti-tutional framework hnuoia an um theina ding Con-gress in action plan a siem ding ti hai a \hang. Senior Congress leader

Radhakrishna Vikhe Patil le NCP state chief Jayant Patil hai chun zirtawpni khan Prakash Ambedkar hi joint letter thawnin, India Constitution le de-mocracy humhimna din-gin BJP le Modi sawrkar dona dinga alliance zawm dingin an ngen a, RSS hai Constitution hnuoia an um thei dan ding draft pelut dinga hrilin an lo pawm-pui thei ding thu an ziek a, seat-sharing thu inbiekna sukfel thei a ni thu an tiem bawk a nih.

IAF airstrike-ah PM le Shah in chuzat an thi ti an hril nawh: AhluwalianEw dElhi: Indian Air Forces han kar hma-saa Pakistan ram sung Balakot hmuna Jaish-e-Mohammad (JeM) train-ing camp boruoka inthawk bomb thlak khuma an va beinaah media dang dang han terrorist 300 vel an thi tia report an pek le inza-wma tuchena sukchiengna iengkhawm hmu ding a la umnaw thuah intumtuona a um \an mek. Union Minister SS Ahluwalia chun, Prime Minister annawleh BJP president Amit Shah han terrorist chuzat, khazat an thi tia an hril iengkhawm ka hriet nawh, India le international media hai ka enzui zing a, PM Modi thuhril khawm ka ngaithlak

a, Airstrikes zoa PM Modi in thu a hril huna khan mi 300 an thi ti a hril ieng-khawm ka hriet nawh. Chu ang bawkin BJP chief Amit Shah khawmin ter-rorist chuzat an thi tia a hril ka hriet nawh tiin BJP spokesperson Ahluwalia chun a hril. Government thusuokin terrorist 300 vel an thi nia

a hril anga media report um le, airstrike-a khan JeM chief Masood Azhar unaupa (brother-in-law) khawm a thi ve tia media \henkhatin an zieklang le inzawma hi thu hi Mr Ah-luwala in a hril a nih. Chuong laizingin Tri-namool Congress chun BJP ministers hai chu Bal-akot airstrikes leia thi zat

uor taka hrildar le media hai an peksawng a nih tiin Pathienni khan intumna a siem. BJP chu indiklo taka airstrike thu election propaganda-a hmangin TMC national spokesper-son Derek O’Brien chun an tum bawk. Hieng laizing hin Prime Minister Narendra Modi chun Congress chu Air-strikes sukchiengna (proof) ngena jawans hai lungril sukse/sukbeidawngtuin Pa-thienni-a Patna hmua NDA rally-a thu a hrilnaah an tum. Ei ram le ramri veng-himtu sipai hai sukphur nekin Congress chun ei ral hai kut bena an lawmna ding thil an thaw a nih tiin Pu Modi chun an tum a nih.

JeM camp bei suk-chiengna pe din-gin centre a ngen

indorE: Senior Con-gress leader Digvijaya Singh chun tulai hnaia Indian Air Force (IAF) han Balakot, Pakistan ram sunga Jaish-e-Mohammed (JeM) terrorist training camp air strike an bei ngei ti sukchiengna pe/suklang dingin a ngen. Hieng laizing hin Mr Singh chun IAF Wing Commander Abhinandan Varthaman dama hung in-thlasuok a nina thuah Paki-stan Prime Minister Imran Khan an pak. Tulai hnaia IAF in Pakistan \hangsana um ter-rorist camp an beina chu a sawisel naw a, sienkhawm JeM camp bei a ni ngei ti sukchiengna satellite tech-nology hmanga sukchieng-na ding thlalak iemani bek, United States in Osama bin Laden a that ngei ti suk-chiengna khawvel hrieta a puong ang kha a suklang ve a \ul a nih tiin a hril.

Pennsylvania VP dingin Indi-

an-American

houSton: Indian-American Medha Narvekar chu University of Pennsyl-vania Vice President dinga ruot a nih. Ms Narvekar hi Penns Development and Alumni Relations (DAR) Office-ah kum 32 zet lo thawk tah a ni a, hi school-a inthawk MBA zo a ni bawk. Hi sin chel dinga ruot a ni hma hin DAR ah senior asso-ciate vice president a ni a, a sin thar hi July 1, 2019 a inthawk a chel \an ding niin UPenn thusuok chun a hril. Ms Narvekar hin kum 1981 khan Swarthmore College-ah Bachelor de-gree a zo a, kum 1986 khan Wharton ah MBA a zo nawk a nih. Tuta Vice president ni mek Leslie Kruchly chu June thla tawp khin a pen-sion ding a ni a, chu hnuah Narvekar hin Vice Presi-dent sin a chel ding a nih.

US Le South Korea Joint Military Exercise Tawpsan DingSEoul: US l e Nor th Korea inbiekna Nuclear bomb suksietna ding chu agreement ziek um lovin tawp sienkhawm, Korean Peninsula le khawvel a ralmuong zinga North Korea khawm an hrosa nawk ta nawna ding chun buoina siemtu taka a hril, US le South Korea Joint Military Exercise chu la tawpsan hri phawt dingin Washington chun a rel. Hi thu hi US President Donald Trump le North Korea President Kim Jong Un hai Hanoi-a an inbiekna a hlawsama chu North Korea le inlaichinna siem\hat pei a tumna le inzawma President Trump-in a thaw a nih. North Korea chun Joint Military Exercise kum tina an thaw hi North Korea do dan inchukah a ngai a, ni khat chu an la bei awm tiin an vengna

ding le US kap phakna dingin Nuclear bomb le Missile hai hi a siem pha niin an hril leia US-in tawpsan hri phawt a tum a nih. South Korea President Moon Jae-in khawmin North Korea a sukphawklek nawna ding le ralmuonga an umtirna ding a nih chun a tuolbawm pa hadama a uma ama khawm hadama um a nuom leiin \ha a tipui a, thu nawk um hma po chu tawpsan hri phawt an rel tah a nih. Ami ruokchu , Sou th

Korea-a US sipai 28, 500 umhai ruok chu hnuk dawk la ni naw ni hai tiin Trump chun a hril. Trump chun South Korea-a sipai um chu \ha a tia, pawisa tamtak tak sengna Military Drill ruok chu a sengso bakah North Korea a suk ral\i leiin \ha a ti nawh. Ni kuma inthawk khan Joint Military Drill hi chawlsan a lo rawt tah. Pentagon thusuokin a hril dan chun, South Korean Defence Minister Jeong Kyeong-doo le US defense

secretary Patrick Shanahan h a i c h u I n r i n n i k h a n telephone-in an inbiek a. Key Resolve le Foal Eagle series exercises hai chu chawlsan hri phawt dingin an inrem tah niin a hril. Foal Eagle hi Joint military exercise lientak a nih a. South Korea sipai nuoi hni (200, 000) le US sipai 30, 000 an \hang hlaka, North Korea suk ral\itu tak le suklungphangtu tak a nih hlak. Tui chung indo dan le tuia inthawka khawmuol lut danhai a ni leiin North Korea chun anni beina ding ngeia inchuk niin a ngai a nih. Exercise dang pakhat chu Key Resolve hi a nih a. Computer hmanga War Game kum tin March thlaa nei hlak, ni 10 vel aw a nih. Computer thiemna hmanga

ral bei dan a nih deu tak. Seoul chun North Korea le inrem tak le muong taka um a nuoma, North ditdan a nia nuclear bomb test le Missile kap a tawpsan ve ding chun exercise tawp el chu a tum tah niin a hril. Hienglai zing hin a \hanaw zawnga thlirtu (septic) hai chun sipaihai inralring zinga an um theina sukchau a ta, North ta dingin a remchang taluo ding a nih, an tih a. Anachu, tamtakin \ha an ti lem. Universi ty of North Korean Studies-a professor Yang Moo-jin chun, “Hienga hmalakna tak a um naw chun an thutiem ah an ringum nawa, an lak thutak nawh ti ngaidan a pieng ding a ni leiin a tak ngeia an thaw hi inremna le muongna siemna ding chun a \hatak a nih” tiin a hril.

India sipai han ‘Made in Amethi’ ri-fles an hmang vat ta ding a nih: PM

aMEthi: Prime Min-ister Narendra Modi chu Pathienni khan Congress president Rahul Gan-dhi biel Amethi, Uttar Pradesh-ah an zin a, Rs. 538 crores sengna ding Development projects tum tum 17 a hawng. PM Modi in zanita develop-ment projects a hawng hai lai hin Russia le \hangruola Kalashnikov series version thar tak AK 203 siemna ding factory a \hangsa. Ordnance Facto-ry Board (OFB) hi Lorwa hmuna um a nih. PM Modi in Amethi hmuna thu a hrilnaa chun, tuta inthawk sawtnawte hnungah India sipai hai chun ‘Made in Amethi’ ri-fles an hmang ta ding a nih

tiin a hril a. Amethi hmuna rifles siem hin ram sunga terrorists le Naxals hai bei-na kanga security forces hai sinthawna nasa takin a sukhrat pha ding a nih tiin a hril a, hi ordnance fac-tory hin \halai sin nei lo hai ta dingin sin tam tak a pek bawk ding a nih tiin a hril.

Kum 2014 a NDA in hratna change sawrkarna an hung siem hnunga tuta \um hi PM Modi Amethi biela an zinna hmasa tak a ni a, Congress party chu national security ngaitha le sawrkar hmasa chu defence sector mamaw ngaithain an tum.

Russia le India chun Amethi hmuna hin AK-203 series assault rifles 750,000 siem dingin agreement an lo ziek ta a ni a. AK-203 siem ding hai hi siemzo a ni pha tuta Army, Air Force le Navy han an hmang mek India siem INSAS assault rifles hai a hung thlakthleng ding niin official thusuok chun a hril. India sawrkar chun si-pai hai thuom\hatna dingin tuta hma khan American Sig Sauer leh 7.69mm 59 calibre advanced assault ri-fles supply-na ding agree-ment an lo ziek ta bawk a nih. Sig Sauer firles hi counter-insurgency le a dang danga um sipai hai hmang ding deua ti a nih.

Helpawl 2 kap hlum

JaMMu: Jammu and Kashmir-a Handwara a chun Pathienni khan secu-rity forces le helpawl hai an inkaptuo a, inkaptuonaa hin helpawl pahni kap hlum an ni a, CRPF jawan pakhat in hliemna a tuok bawk. Hliemna tuok CRPF jawan hi SN Yadav a ni a, Ghazipur, Uttar Pradesh mi a nih. Jammu and Kashmir-a hin zani kha security forc-es le helpawl hai ni 3 sung a zawna an inkaptuona a nitah. Zanita inkaptuona hi Babagund area, Kralgund-a Handwara hmuna dappui thaw huna tlung a nih. Ningani zan khawm khan helpawl hai le inkap-tuonaah CRPF officer pak-hat \hangin security per-sonnel 4 in thina an lo tuok ta bawk.

Inbiek Lai Zing Taliban Han Sipai 23 An That, 20 HliemKaBul: Afghanis tan a inthawka US army hai inhnukdawkna ding thu le inzawma Taliban le US sawrkar palaihai Doha, Qatar ah inbiekna an nei lai zingin Afghanistan-a Washser district ah Taliban han Afghan army post chu an lo run a, sipai 23 an thia, 20 neka tam an hliem niin army thupuongtu chun a hril. Provincia l govenor thupuongtu Omar Zwak hril dan chun, “Taliban helpawlhai hin Zirtawpni zan a inthawk khan army post hi an kap tah a, darkar 40 lai zet inkaptuona a tlunga. Inrinni zantieng chenin mi 23 an thi tah a, midang 20 vel an hliem bawk” tiin a hril. Army thi zat chie hi hriet

chieng a la ni naw a, an reng chun 40 vel an ni a ring thu a hril. Army hai motor le riekna inhai bomb le silaia bei an nih a, motor tamtak a chawk bakah an riekna hmun tamtak a kang bawk leiin mithi hi an la pung ring a ni thu a hril. Taliban hai thupuongtu Qari Yusouf Ahmadi chun thusuok siemin anni thaw a ni thu a hril a. Taliban chun Afghan sawrkar chu

sawrkar tlakah a ruot nawzie suklangna dinga a thaw, sawrkarin neksawr a tum chun a tuor pei ding zie suklangna niin a hril. “Taliban fighters hai chu Afghan mi le foreign (US) mi hai chu inang rawngin a bei a, tamtak thatin a hlawtling hle” tiin uong deuvin a puong a. Governor thupuongtu Zwak ruok chun, Camp-a um ve foreign sipai (US) hai chu a

hrana um an ni leiin an him niin a hril. “US army hai khawm Camp sungah an uma chu, an umna a hla deu met leiin Taliban helpawlhai hin an va tlung phak naw a nih” tiin a hril. An thaw dan chu suicide bomber hmangin Shorab Camp ah an sukpuok phawt a. Chu zovah suicide bomber dang pathum an puok nawka, an hnungah Taliban helpawl han silai leh an hung kap zui niin a hril a. Taliban helpawl khawm 22 kap hlum an nih tiin a hril bawk. Camp Shorab hi a hmaa British army camp Bastion a nih a. Taliban hai hin Helmand laia district tamtak an control a, Opium chingna dingin an hmang a nih. (AP)

Chidambaram in NDA schemes an pak; sawrkar tinin thil \ha thaw an nei tiin a hril

nEw dElhi: Union Fi-nance Minister hlui le se-nior Congress leader P. Chidambaram chun BJP inrawinaa Centre-a NDA government schemes \henkhat chu \ha tiin an pak a, ‘sawrkar tinin ram ta dinga thil\ha le \angkai ding thaw an nei’ tiin a hril. Hi thu hi Inrinni-a Chen-nai hmuna a lekhabu ziek “Undaunted: Saving the Idea of India” ti lekhabu tlangzarna huna Mr Chid-ambaram in a hril a ni a. A hril umzie chu, sawrkar tlak tlai lo tak khawmin ram ta dinga thil \ha tlawmte bek

chu an thaw thei ti a nih, hi hi hnawl thei a ni nawh, ieng sawrkar khawmin thil ha thaw an nei tiin a hril. A bik takin NDA sawrkar in Ganga vadung sukfai le sukthienghlimna dinga proj-ect a nei chu a rah mu ding la um hri naw sienkhawm an pak a. A result hmu ding la um naw sienkhawm a tuma

an tum hrim hrim hi a \ha. UPA sawrkar huna khawm vawi 5 lai Ganga sukfai kan lo tum ta a, sienkhawm kan hlawsam, tuta \um chu a hung hlawtling ngei ka beisei tiin Chidambaram chun a hril. Chun, NDA national highway programme khawm inpakin a hlawtling hle in ka hriet tiin a hril a. Kan sawrkar huna nikhatah high-way kan siem nekin an siem rawn lem tiin a hril a. UPA sawrkar hmasa hnu-oia schemes siema lo um tah Aadhar le ‘zero balance’ a hung thaw hai, tuta ‘Jan Dhan Yojna’ tia thlakthleng ta hai a hung sukpuitling chu lawmum a ti thu a hril bawk.

Page 4: cHANcHIN LAKTAWIM Gandhi Chanchin suina … Thar/2019/March/HT-04-03...2019/03/04  · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM Hmar Inpui GHQ Assem-bly-cum-Election ccPur: March 4-5, 2019 sung

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportS

loS anGElES: Drugs lo thaw hlak NA 12 Steps hmanga \ha taka inenkawlhai chun ni tin nun theinghlim ni khat pei hmangin kum tamtak ‘clean’ in an um thei ti Christina Perri chun a suklang. ‘A Thousand Years’ saklartu Christina Perri chun Instagram ah a nundan fans hai share-in, Drugs a lo thaw zawngsak ngheina dinga a hmalakna le ni tina an suolpui danhai a hril a. Pathien zar le 12 Steps zarin kum sari ‘clean’ a ni tah ti thu a hril. Lungril \hawng thlak taka fans hai a share dan chun, kum sari clean hnung khawmin a lan thaw nawk thei a, ‘relapse’ thei zing a nih ti thu a hril. Chuonga ‘relapse’ thei a ni lai zingin ‘relapse’ lovin thaw lo hram hramin ‘clean’ zinga um thei a ni dan a hril bawk. Kum sari a tlingna kum a kai naw vang dan hrilin, “Tu kum chu an tak taluo, a harsa hle. Kum harsa tak kum la nih hiel a tih. A dik a dik chun ka muolsuo naw vang

a nih. Ka sobriety (drugs thaw lova nun thienghlimna) ka sukhmang nawk vang a nih. Ka nun, ka sungkuo, ka ringna, kan nupa kar, kei le kei ka mimal hringnun ngei, vawi tamtak ka sukhmang vang vang hlak” tiin drugs thaw lova nun hmang harsa a tizie a hril. Harsatna tamtak kara kum sari a muolsuo thu a hrilnaa chun, “Harsatna ka tuokhai kha kei le kei insiem ka lo nih zing a, midang mi pek an nawh. Chuleiin, ka pal tlang ding tiin ka thaw hram hrama, tuhin in kuomah ka la um thei a nih” tiin harsa taka pal tlang a \ulzie a hril. “ Ieng anga harsa le rinumin inlang sienkhawm, mi tamtak thei lo ding anga hrilin a lampui awltak, thaw nawk el dinga an hril lai che khawmin, ni tin ni khat pei hnea nun hmang chun a lo inthei a nih, ni tin, ni khat chauh thaw lova um peiin ‘kum tamtak thaw loa um’ a lo thei zing an nawm, tiin ‘one day at a time’ hlutzie a hril. Christina Perri hin a pasal paul Costabile leh nau pakhat Carmella an nei a, naute a la nih. Christina hin nau nei zo post partum depression khawm a nei a, drugs a ngheina khawsawt la i tak natna chi hni hei do chu an tak hle niin a hril. Amiruokchu, natna a tuok chang hin ruolhai kuoma share le ruol pawl a \hat zie a hril a, ama khawma a dampui niin a hril.

thla|au (March) 04, 2019thaw|anni (Monday)

sun ZAWMnA.......

Federer in Tsitsipas hnein ATP Tour singles title 100-na ding a lak

duBai: Grand Slam champion vawi 20 lo ni-tah Switzerland mi Roger Federer chun Inrinni zan khan Dubai Duty Free Ten-nis Championship final-ah kum 20 a upa Greek tlangval Stefanos Tsitsipas 6-4, 6-4 a hnein ATP Tour singles title 100 a lak tlingna din-gin Dubai Duty Free Tennis Championships title a lak. America mi Jimmy Connors hnungah Open Era-a hieng zat ATP titles la thei pahni-na a nih. Connors khan ATP tours title 109 a lo lak a nih. January thlaa Australian Open a khan Roger hi Ts-itsipas in fourth round-ah a lo hneban a nih. Australian Open-a a lost phuba lakna in Federer chun Tsitsipas a

hung hne ve thung ta a nih. Federer hin tuchenah Grand Slam titles vawi 20 lain pasalah a la rawn tak a la ni a, Masters Titles vawi 27, Wimbledon titles vawi 8 (men’s record) a ni bawk a, Wimbledon le US Open hai vawinga ve ve a za-wnin a lo lak ta bawk a nih. Open Era-ah tuchena men’s singles title la rawn

tak hai chu a hnuoia hai hi an nih.1 Jimmy Connors- 1092 Roger Federer -1003 Ivan Lendl -944 Rafael Nadal -805 John McEnroe -776 Rod Laver -747 Novak Djokovic -738= Bjorn Borg -648= Pete Sampras -6410 Guillermo Vilas -62

UFC 235:

Jon Jones chun A.Smith hnein light-heavyweight title a hum

laS VEGaS: Pathienni zingkar –a UFC 235 main event ah Light-heavy-weight champion Jon Jones (31) chun a title defend din-gin ama chotu a American chanpui Anthony Smith chu T-Mobile Arena, Los Angeles-ah an hnekpui a, Jon Jones chun unanimous decision-a Smith hi hnein a title a humhim. Round 5 an inbei sun-

gin Jones hi a chunghnung lem/point hmu tam lemin a \hang zar zar a, Smith (30) hin hratna chang ngei tu-min bei sienkhawm Jone lakah a tlawm ta tho tho a nih. Jones hin world title fights vawi 13 a khel ta haiah lost nei loin hratna a la chang vawng a, De-cember, 2018 a URC 232 a Alexander Gustafsson hne-

bana light-heavyweight champion title a lak hnun-gah tuta \um hi Jones in a title a humhim hmasa takna a nih. UFC 235 inkhel hma khan Jones hin heavy-weight lutchila champi-on ni lai Daniel Cormier inhmasuon pui a nuom thu a hril a. Sienkhawm Smith a hneban hnung hin light-heavyweight-ah la um zawm pei dingin a lungril nawk tah niin report chun a hril. Co-main event ah Ty-ron Woodley le Kamaru Usman an inbei a, round 5 an khel hnungin Kumaru Usman chun hratna chang-ing welterweight champion thar a ni bawk.

Spanish La Liga round up:

Barcelona chun hratna changin title an hnai peiSantiaGo BErnaBEu: Pathienni zingkar (IST) khan El Classico vawihninaah Real Madrid chun an home-ah Barcelona a mikhuol a. Barcelona chun minutes 26 naah Ivan Rakitic goal hmanga Real Madrid hnein hmatieng an pan pei a, anni dawttu Atletico Madrid le an karah point 10 zet a tla tah. Barcelona hin games 26-ah points 60 hmuin hma an \huoi mek a, pahnina Atleti-co Madrid chun games 25-ah point 50 an hmu mek a nih. Zani zingkara Barcelo-na in Real Madrid an hung hne nawk lei hin title beisei ve Real Madrid ta ding chun beiseina a tlahnuoi a. Barcelona ruok chu sea-son 5 sunga title vawi 4 an

lakna ding an hnai pei ta a nih. Tuta \um hi Barcelona in games 26 an khel ta haia hratna an chang vawi 18-na a nih. Real Madrid hi tuhin games 26 an khel ta haiah points 48 hmuin a pathumna ni mek an nih. Inrinni zan khan Girona chun a mikhuoltu Rayo Val-

lecano 2-0 in an hne a, Es-panyol in Valladolid 3-1 in an hne bakah Alaves chun a mikhuoltu Villarreal 2-1 in an hne a, Huesca in Sevilla 2-1 in an hne bawk. Alaves hin games 26-ah points 40 hmuin palina an ni a, Getafe chun games 25-ah point 39 hmuin pangana an ni mek a nih.

Premier League Round up:

Man. City chun Mahrez goal hmanga Bournemouth hnein hma an \huoi nawk tah; Man. United khawm top 4 ngirhmun an hau nawk tah

dEan ParK: Bour-nemouth chun Inrinni zan khan an home Dean park stadium-ah defend-ing champion le pahnina ngirhmun hau mektu Man-chester City an mikhuol a. Manchester City chun minutes 55 naa Riyad Mahrez goal hmangin a mikhuoltu Bouremouth 1-0 in an hne. City in hrat-na an chang lei hin games 29 an khel ta haiah points 71 hmuin a chunghnung tak an ni nawk tah. Bour-nemouth hi games 29-ah points 34 hmua 12-na ni mek an nih. Amiruokchu, Pathienni zan khan Man. City in a hluo lan le pahnina hung nitah Liverpool chu Everton in a mikhuol ve a. Hi huna hin Liverpool in hratna an

chang chun Man. City hi pahninaa hung tlahnuoiin Liverpool chun hma hung \huoi nawk an tih. Liver-pool hin games 28-ah points 69 an hmu mek a, an indraw annawleh an hratnaw ruok chun Liverpool hi pahnina la ni zawm pei a tih. Hieng laizing hin Sol-skjaer enkawlna hnuoiah Manchester United chun

Inrinni zan khan an home-ah Southampton 3-2 in an hne nawk leiin games 29-ah points 58 hmua Arsenal le-khelin league table-ah palina ngirhmun an hau nawk tah. First-half minute 26 naa Yan Valery goal hmangin Southampton chun first-half chenah hma an \huoi a. Second-half khel nawk a ni hnungah Andreas Pereira

in Man. United ta dinga goal thunin an goal bat a hung thungkir a. Hi zo min-ute 59 naah Romelu Lu-kaku chun United ta dingin goal a hung thun sa nawk leiin hma an hung \huoi a, sienkhawm minute 75 naah James Ward-Prowse chun Southampton ta din-ga goal a hung thun ve leiin 2-2 in an hung indraw nawk

a. Inkhel tawp hnai minute 88 naah Lukaku chun Man. City ta dinga hratna goal a hung thun leiin inkhel tawp chenah Man. United chun Southampton hi 3-2 in an hne ta a nih. Southampton hin games 29-ah point 27 hmua 17-na ni mek an nih. Inrinni zan match dang haiah Tottenham le Ar-senal 1-1 in an indraw a, Crystal Palace in Burnley FC 3-1 in a hne a, Brighton in Huddersfield 1-0 in a hne a, Wolves in Cardiff City 2-0 in an hne bawk. Tottenham hin games 29-ah point 61 hmuin pathumna an ni a, Arse-nal hin Tottenham an in-drawpui leiin games 29 ah points 57 hmuin palinaa in-thawk panganain an tla thla a nih.

Amber Heard-in USD 5 Million Chawi El Thei

Christina Perri Kum Sari ‘Clean’ Tah

Sara Ali Khan Le Kartik Aaryan-in Film Thar Siem

MuMBai: Director Imtiaz Ali chun Sara Ali Khan le Kartik Aaryan le Randeep Hooda hai kei khawmin film thar “Love Aaj Kal” siem a tum. Kartik hi tu tak hin Vijan siem Muddock Production ‘Luka Chuppi’ chang lai zing a nih a, ama khawmin hi thu hi a confirmed. Director chun Producer

d ing Dinesh Vi jan le inhmelhrietna New Delhi ah kar thar khin buotsai a ta, chu taka chun Sara Ali Khan le Kartik Aaryan le Randeep Hood hai khawm \hang an tih tiin production house a inthawka thusuok chun a hril. Vang pal thil tlung ang elin, Sara Ali Khan pa Saif Ali Khan chu 2009 a Deepika

Padukone le an changna Sara Ali Khan inlangnaa khan pasala ‘lead role’ a nih. A changtupa ding Karthik Aaryan chun d i rec to r Imtiaz chu, “Film siemtu ka ngaisang hai laia mi a nih a, ama le film siem thei dinga ka um hi lawmum ka ti hle” tiin chanchinbumihai a hril. Sara Ali Khan le Kartik Aaryan an chang kawp ding hi an fans hai chun an lawm hlea, an chanchin khawm an ngaiven nasa hle. Asan chu, kha hma khan Sara Ali Khan hin ‘Coffee With Karan Johar’ TV live show ah Kartik hi a dit hle ti thu a lo hril tah lei a nih. Tuta an film thar ding hi Delhi le Punjab ah lak ning a tih.

loS anGElES: Hollywood Actress Amber Heard (32) chun Johnny Depp (55) le an in\hena thuah iengkhawm hril suok lo dinga Non Disclosure Agreement (bau hupna) zieka USD 5 Million a lak leiin tuhin hril suok a tum nawk ta si leiin 5 Million a chawi el thei a nih.Hi thu hi Johnny Depp-in ni kuma newspaper \henkhatin a thuhrilhai ‘uor taluo le khel’ tia an insuoa sukhmingsiet man USD 35 million chawi dinga US court-ah a hekna thubuoi um zo ni tlawmte hnunga hung suok a nih. Amber Heard chun 5 Million hi a hmu zovin naupang \hangpuina charity ah dam a lo sem \he tah a. Johnny Depp le 2017 an in\he lai khan iengkhawm hril suok lo dingin Non Disclosure Agreement ziekin 5 Million a lak a. Tuhin an in\hena thua Johnny Depp chanchin hril a tum nawk tah a, thudik a hril chun 5 million Johnny Depp a pekkir a ngai ta ding a nih. Amber ukil le ruol \henkhat chun, pawisa tamtak chawi ding a nih laiin risk laka thudik hril a tuma, thudik a inthawk tlan hmang a tum ta naw niin a hril. Tuhin UK court ah thubuoi a nei nawk a. A

ukil chun, Johnny Depp thuhril le thilthaw hi ‘frivolous action’ tiin a hril a. Johnny-in Amber hupdei (intotir) a tumna a la nih pei a, hlawtling chuong naw nih” tiin a hril ve. NDA hi pekkir ngai lo chu a nih a. Amiruokchu, Amber Heard-in court-ah hril a tum ta tlat leiin an tiemna a bawsiet chun a pekkir a ngai ding a nih. Johnny Depp le Amber Heard hi 2011 khan ‘The Rum Diary’ an chang kawp lai an inhmu a, 2015 khan an innei a. A kum nawk 2016-in an in\he nawka, Amber Heard chu a hmai le kuthai hliemna be umin an lang a. Iengkhawm hril suok lovin to \awkin an in\he tah a nih. Amber Heard chu SpaceX neitu Elon Musk leh an inngaizawng nawka

chu 2018 khan an in\he nawk a. Johnny Depp chu actress Vanessa Paradis leh nau pahni an nei a, Lily-Rose Depp khawm a nunghak tah. Ama tak chu tuhin malin a um.

Ngaizawng Nei Hman Ding Kan Nawh: Paris Hilton

loS anGElES: Hotel chain neitu millionaire le hlasakthiem Paris Hilton (38) chu Chris Zylka le an in\he hnungin rapper Machin Gun Kelly leh an inngaizawnga an in\he nawk hnungin, “Ngaizawng nei hman

ding ka la ni nawh” a ti tah. Paris Hilton chun The Mirror le interview ah, “Tu tak hin chu ngaizawng nei hman ding kan nawh. Ka ta ding khawmin hun ka nei naw vang a nih. Ni tin deuthawin kan zin a, kum khatah ni 250 kan zin a nih. Inah ka um inkhat a, ka business, kei le ka ruolhai ka ngaisak an \ul a nih” tiin a hril. Paris Hilton chun ngaizawng nei naw sienkhawm pasal nei hunah chu a dit dit thlang thei ding chu an um el a ring thu a hril a. A pasal ditzawng chu ‘loyal’ (ringum) tak, a ringzo thei ding nisien a tih. A hril pei dan chun, “Pasal chu iengtiklai khawm an um zing a. Kan pei pha chu inpei el ka tih. A pawimaw tak chu ringumna a nih. Mi a hmangaitu che le i ta dinga ringum mi ngei a \ha pasal ding chun” tiin a hril.

Hero I-league result: March 3, 2019Minerva 0-1 East BengalGokulam 2-1 NEROCAMarch 4, 2019 Fixture

Aizawl FC v/s Shillong Lajong - 2:00PM

Indian super league result: March 3, 2019ATK 2- 1 Delhi Dynamos

Nga du tak tak fekhawmhai chu Manipu-rin Nga tamlem an thar theina dingin Nga vaituhai a \hangpui mek thu a hril bawk a. Loktak Lake Liveihood Mission bakah Nga vaitu 239 hai \hangpuina loan pek an nih ding niin a hril bawk. Project hai hawnga lungphumhai a phum zo hin Chief Minister chun hmun \henkhatah CMHT, Aayushman Bharat le Weaver’s Card hai a sem tawl a. Ben-eficiries \henkhat kuomah Embroidery ma-chine puon khawngna khawlhai a pek bawk. Chubakah, tulai hnaia Guinness Book of World Records a chuong, minute khat

sunga kiu (elbow) vawi 275 suktuok or chuk (strike) thei Kwakeithel Konjeng Lei-kaia um Yambem Gobin lawmpuina func-tion a va \hang bawk. Function-a hin IPR Minister Th Biswa-jit Singh le sawrkar milien, minister, MLA, DC, Director le private agency neitu le mi-lien tamtak an \hang a. Kwakeithel Police Out Post hawngna hin Forest and Environ-ment Minister Mr. Th. Shyamkumar a \hang a. Imphal West Veterinary Hospital hawngnaa hin Veterinary and Husbandry Minister Mr. V. Hangkhanlian a \hang bawk. (DIPR)

Chief Minister-in Project 4 hawngin, 10 neka tam

2nd ccPur dist. women’s Foot-ball tournament

ccPur: Action for Wom-en and Child Advancement (AWCA) le CCpur District Sports Association (CDSA) hai \hangruola huoihawt-nain International Womens Day hmangnain March 4, 2019 a inthawk hin Pub-lic Ground, CCPur-ah 2nd Churachandpur District Women’s Football Tourna-ment, 2019 \an ning a tih. Opening Ceremony a hin Chief Guest in Mithun Shetty, Commandant 25 Assam Rifles \hang a ta, K. Kabib, IPS, Sr. SP, CC-Pur le Colonel Lokendra Singh, CO 2nd Assam Ri-fles hai functional president le guest of honour in \hang an tih. Opening match-ah VENUS le Lenlai A team inkhel an tih. March 5, 2019-ah match pathum um a ta, 12:30PM in 25 AR le Lenlai B; 1:30PM

ah LSC le Lawm Vuallung-tuak FC le match thumna Zenhang Lamka YC le Wind of Change inkhel an tih. Hi Tournament-a Champion in Trophy + Rs. 20,000 + Certificate dawng an ta, Runners-up in Trophy + Rs. 10,000 + Certificate bakah Semifinal lut po han Rs. 3000/- seng dawng an ta, Best Player, Top-Scorer le Best Goalkeeper han Rs. 2000/- seng le tournament a \hang po poin Consolation prize dawng bawk an tih. Tournament a hin Team 9 an \hang a, chuonghai chu- Lenlai Club A & B, Lamka Sports Club, Zenhang Lam-ka Youth Club, Vengnuam United Sporting (VENUS), 25 Assam Rifles, Wind of Change, Lawm Vuallung-tuak le Youngster FC hai an nih.

indigenous people Tribal anga zieklut chu Meitei chau an nih a. Migration chu hung a ta, bo a ta, a ram mihai chu ei umsawn ding a nih. Ei ram le hnam ei venghim naw chun economically-a inhnuoi le tlawmhai chimralin ei um vat ding a nih. Hi lei hin Constitutional protection ei \ul a nih” tiin a hril. Senior journalist le Manipur Human Rights Commission member hlui Mr Yambem Laba chun, Election Code of Conduct hmaa sawrkarin recommendation a thaw naw chun election ah tuor a tih, tiin a hril a. Congress sawrkar khawmin a ngai-sak naw leiin a tuor ta a, political party hi thu ngainep hai chun an tuor pei ding a nih tiin a hril. Hi Movement hi sawrkar phawi theitu ding chu a nih, tiin a hril bawk. Manipur Rengpa, King Leishemba

Sanajaoba chun, “Meitei hai dam khaw-suokna ding thu a nih. State sawrkar kuomah an hma thei anga Meitei ST List-a ziek lut ve dinga hrilmawi vat dingin inngaitlawm takin ka ngen a nih” tiin a hril. STDC hril dan chun, an thil ngen le inzawma nawrna ropitak chu September 18, 2016 khan mi nuoi telin nei a nih a. January 21 a inthawka 24-hour strikes thaw \an dinga rel hnungin Chief Minister Mr N. Biren Singh-in a mi ko a. Committee chun vawi thum zet January 18, February 6 le 16 haiah an hmupui a. Strikes la thaw naw hram dinga a ngen-na angin chawlsan a nih a. Hung bawzui dinga an tiem angin vawisun ni chenin state sawrkarin a la bawzui naw a. Hi hin Meitei hnam boral ding pawi a ti nawzie a suklang a nih tiin an hril.

March 6 hmaa ST List-a Meitei zieklut dinga

Pritzker Prize Latu In Bawl Thiem Kevin A ThinEw yorK: Irish mi US a inpem tah, tulai khawvela in ropui tak tak le office building le architect ropui tak takhai bawltu, architecture-a Nobel Prize le intluk Pritzker Prize dawngtu Kevin Roche chu Inrinni khan a chengna in Guilford, Connecticut, US ah a thi tiin a company thupuongtu chun a hril. Kevin Roche hi kum 96 a ni tah a, natna hran taluo khawm nei lo, tar natna (natural cause) a thi niin, mi hrisel tak a nih. Kevin Roche hin a dam lai khawvela in ropui tak tak,

Museum ropui le insawng sanghai a bawl \eu a. Chuhai laia a langsar zuol deu chu New York-a Metropolitant Museum of Art le Museum of Jewish Heritage hai, New York le Washington laia Airports hai hi an nih. K e v i n R o c h e h i n

khawvel hmun hran hran ah In building ropui tak tak 200 neka tam a design-in a bawl tah a. Architecture-a Nobel Prize tlukpui Pritzer Prize khawm a dawng tah. A s i n t h a w c h u i n bawl bakah design a nih a. Corporate hai office building ropui tak tak, scientific research facilities hai, theaters, Zoo le Museum ropui tak takhai an nih. A piengna ram Ireland ah khawm Convention Centre Dublin siemin a bawl a. Hril seng lo in ropui le mawi a bawl a nih. A dam laia a mi sawr tak le sin a thawpui tak, an chukpui chu Architect hmingthang Mies van der Roe le Finland mi Eero Saarinen hai an nih.