reg. n. ni ostal eg. n. mn 8413801371 - neitham thar/2017/october/ht-19-10... · 2018-12-21 ·...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking : 15-07-2017 to 21-07-2017 delivery :19-10-2017 (tHU) Time :9AM-ll stock stOCK : 306 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking : 7th. June ., 2017 to 2nd. July., 2017 delivery :19-10-2017 (tHU) Time :9AM-ll stock Stock : 306 first come first serve GAS NEWS Agency : SAS Booking :17th. May., 2017 to 17th. June, 2017 delivery :19-10-2017 (tHU) Time : 9AM ll stock last stOCK : 306/-rate:Rs. 749/- Hmasawnna Thar Vol - 33/17 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy changer (october) 19, 2017 ningani (thursday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI RADIANT E L E C T R I C A L S Lighthouse Lane Tiddim Road, Churachandpur Electric hmangruo chikim, company hran hran kutsuok (multi brand) kan nei, mi hung pan ro Discount khawm kan pek thei. # 8413801371 One Day Market a um ding ccpur: October 21, 2017 khin Light House Lane/ICI Office tuolah Tui\haphai Presbytery ICI Nuhmei Pawl han One Day Market huoihawt an tih. Second- hand, Bu, Bawngsa, Bei le thil dang dang inchawk thei ning a tih. Mitin Pathien rawngbawlnaa ngaia an thil zawrhai van chaw dingin Tui\haphai Presbytery ICI Nuhmei Pawl chun ngenna an siem. Upa T. Gougin Lungdaw hawngna ccpur: Upa T. Gougin, Ex-Minister hrietzingna Lungdaw hawngna chu vawisun 10 AM hin (L) Upa T. Gougin In, Zoveng, Zenhang Lamka, Ccpur hmuna nei ning a tih. Hi huna hin Pu C. Chawng- kunga, Ex-Minister, Mizoram le Co-Founder, ZORO chu khuollienin \hang a tih. District Boundary Commission imphal: District Bound- ary Commission indinna Notification chu October 4, 2017 khan Th. Chittaran- jan Singh, Commissioner (Revenue), Government of Manipur chun an suo. Hi dungzui hin hi Commission lukhaitu tak chu Shri Jus- tice Mutum Binoykumar Singh, Gauhati High Court a Judge pension ta a nih. Members dingin Ad- ministrative Secretaries Home, Revenue le Tribal Affairs & Hills hai ruot an nih. Hi Commission indin a nia inthawk thla 6 sungin sawrkarah recommenda- tion an peklut ding ti hi No- tification-ah hin zieklang a nih. IGNOAPS le inzawma inhriettirna ccpur/imphal: Indira Gandhi National Old Age pension Scheme (IGNO- APS) hnuoia ham\hatna hmu a thi tahai, pension hmun hnia la (doubling) le pen- sion hmu dinga kum la tling lo hai hming Social Welfare Department Website : www. socialwelfare.nic.in ah hung tarlang a nih. Sawisel ding nei le suk- dik ngai a um leh 27-10- 2017 chenah sawiselna le sukdikna siem thei ning a ta, hi hun liem ta hnung chun sawiselna le sukdikna siem thei ni tanaw nih tiin Direc- tor, Social Welfare, Govt. of Manipur chun thusuok a siem. Hi thua hin District So- cial Welfare Officer, CCPur khawmin IGNOAPS ben- eficiaries hai ta dingin inhri- ettirna a siem a, hun tiem sung ngeia ngaiven dingin an hriettir. NFSA Bufai laksuok thei hun ding ccpur: M. Ginzasuan, District Supply Officer, CCPur & Pherzawl chun Churachandpur le Pherzawl District haia September, 2017 quota NFSA bufai laksuok thei hun (tentative programme) ding October 18, 2017 khan an suo. Hi dungzui hin Par- bung, Thanlon le Mualnu- am Sub-Division A/C haia Rationing Agent han Octo- ber 24, 2017 in NFSA bufai hi lasuok thei an ta, Singn- gat A/C a mi han Oct. 25, 2017; Sangaikot in Oct. 26, 2017; Henglep A/C in Oct. 27, 2017; Kangvai in Oct. 28, 2017; Churachandpur in Nov. 2, 3 le 4, 2017; Saikot in Nov. 6, 2017 le Tuibong in Nov. 7, 2017 in NFSA bufai hi la thei an tih. September, 2017 quota bufai laksuok theina din- gin Rationing Agent hai chun thla 2 quota-a mi Bu- fai man an deposit \ul a tih tiin DSO chun inhriettirna a siem. PHC Singngat MO rawiin meeting ccpur: October 21, 2017, 7:30AM khin Singn- gat PHC MO incharge Dr S. Robert Ginlunmang Zou inrawinain PHC Singngat hmunah meeting um a tih. Hi huna hin PHC Singn- gat \ha lema a function theina ding le mipui han an sawr \angkai lem thei dan ding le thu pawimaw dang dang hriltlang ning a tih. JNV Class-VI Entrance Exam Form lak thei ccpur: Jawaharlal Navo- daya Vidyalaya (JNV) a Class-VI inchûk nuomhai ta dingin Entrance Test Exam- na ding Application Form a hung tlung ta a. Tipaimukh Block, Pherzawl district a inthawka lut/inchûk nuom- hai chun Dy Inspector (DI) of Schools, Zonal Educa- tion Officer (ZEO)/CCPur Pu Lalhmasawn (Tel. No. 9862020965) kuomah Ap- plication Form lak thei nîng a tih. Application Form hi ziek sip vawngin Novem- ber 8 chen pêk lût thei nîng a tih. November 9 & 10 khin online-a upload ni dingin ei thu dawngna chun a hril. AIR CCPur in Imphal sta- tion a laksawng tah ccpur: All India Radio (AIR), Churachandpur Sta- tion chun October 18, 2017 a inthawk khan All India Radio, Imphal Hmar pro- gramme, Paite programme le Thadou programme hai lasawngin an suo \an tah tiin Pu Robinson San- ate, Assistant Director (P), AIR, Churachandpur a in- thawk ei thu dawngna chun a hril. Zantieng transmission hun 3.58PM-10PM le zingkar transmission hun chu 5.30 am-9.35 AM a nih. Sanitation Truck hai khawpui puo fe ta lo ccpur: Chanchin ringum tak ei lo hriet dânin, khaw- pui sûnga Sanitation Truck, hmun ramtina hmunhnawk (garbage) la khawm hlak han tulai hnai hun iemani chena inthawk khan khaw- pui sung (town area or Tid- dim Road etc) hai bak, Lam- ka puotieng an lak khawm tanaw leiin hmunhnawk lak lo tamtak tak an bum ther thur tâwl ta niin ei thu dawngna chun a hril. Sanitation Truck hai hin Lamka town area bak chu Rengkai, Sim Veng, Zenhang Lamka hnu- oitieng, Zou Veng le New Lamka khawm khaw puo tieng deuhai an fe ta nawa. Ni danga an hraw hlak lam- pui an hraw tanaw leiin hi lampuia hmunhnawk an lo sie bumhai chun lâwmpui sir a sukhnawk ta hle bawk. Iengleia town puotieng fe tah lo am a nih ti khaw mi- hai chun an hriet naw thu an hril tâwl. thangko Upa Ramfanzau (81) f/o S. William Hrangchal of Saikawt, Bethlehem veng, CCPur chu Oct. 18, 2017 khan Sungtieng natna leiin a thi a, October 19, 2017 hin Saikawt thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih. MPP Office le a se velah Cr.P.C. 144 imphal: District Magis- trate, Imphal West District chun Manipur People’s Party (MPP) Office le a se vel haiah Cr.P.C. 144 a puong. MPP sungah buoi- na le inremnawna a um leia Cr.P.C. 144 hi puong a nih. Hi thupek dungzui hin MPP Office le a se vel haiah tukhawm lut phal a ni nawh tiin District Magis- trate, Imphal West thusuok chun a hril. MPP hi \huoitu chungchanga buoina nei an nih. Vawisun Diwali Kut hmang ding imphal: Hindu Sakhaw zuituhai chun vawisun hin Diwali Kut ursun ta- kin hmang an tih. Diwali Kut lei hin Sawrkar Of- fices le inchuknain hai chu chawl leiin khar ning an tih. Hi ni hi indiknawna indikna in a ngamna ni le inthim varin a hnena nia an hmang a nih. Manipur CM N. Biren Singh le Ma- nipur Assembly Speaker Yumnam Khemchand hai chun Diwali Kut hmang- tuhai Diwali Kut Chibai an buk tawl bakah hi Kut hmangtuhai chu hi Kut hi hlawtling taka hmang seng dingin ditsakna an inhlan. Zingah Nga Mela a um ding imphal: October 21, 2017 a Ningol Chakkouba hung um ding le inzaw- min zingah (20-10-2017) hin Hapta Kangjeibung, Imphal-ah Fisheries De- partment, Govt. of Mani- pur in Nga Mela huoihawt a tih. Hi huna hin mani dit ang ang Nga inchawk thei ning a tih. Fish Competi- tion khawm Fisheries De- partment in huoihawt a tih. Pakhatnain lawmmanin Rs. 1,00,000, pahnina in Rs. 70,000 le pathumnain Rs. 50,000 dawng tawl an tih. Chumukedima Bazar-ah dawr 50 vel a kang dimapur: Zani zingkar dar 2 vel khan Nagaland State sunga Chumukedima Bazar-ah kangmei a suok a, dawr 50 vel a kang a, dawr sunga thuomhnaw chi tum tum cheng nuoitel manhu a kang siet a, mihriem thi le hliem chu an um nawh tiin ei thu dawngna chun a hril. Inpumkhatna Le Muongna Thu Hril Dinga Dalai Lama Manipur Hung Inzin Mi Tinin Hlimna An Zawnga An Hmu Nawh, An Thiltum |ha Naw Leiin: Dalai Lama imphal: October 17, 2017 nia Imphal, Manipur hungt- lung India rama exile-a um mêk Tibetan spiritual leader Dalai Lama chun, Manipur ah inpumkhatna, inremna le muongna a um theina dinga hung inzin a ni thu a hril. Dalai Lama hin October 18, 2017 khan Mini Audito- rium, City Convention Cen- tre, Imphal ah press confer- ence a nei a. Tulai khawvêl ah inhmangaina a deizo ta zie dam le mihriem hring- nun a tak naw deu deu zie le, khawvel ropuina le thuneina inchunain ei nun le hunhai a hluosip zo ta zie le, tharum insuonain iengkhawm ra \ha an suo naw ding zie hai a hril. Tharum thawna nêka hmangaina le lunginsiet- nat hau lem dinga mitin an fui laiin, mi tinin hlimna an zâwnga chu an hmu ngai nawh, an thiltum a \ha naw lei le hun tawite sûnga ding chauh an ngaituo hlak leiin tiin a hril bawk. Dalai Lama chun khawvê- lin a mamaw chu inhri- ethtiemna le inhmangaitu- ona, midanghai ngaisakna le ngainatna (compassion) niin a hril a. Tharum hmangna chu an dik naw hul huola, anachu, mihriem mizie a ni tlat niin a hril. “Khawvêl sukdanglamna ding chun mimal nun a dan- glam hmasak phawt a ngai a. Chu zovah sûngkuo, \he- num khuo le venghai, ram le hnam, chu zovah a ram pum- pui (country) sukdanglam thei nîng a tih. India chun khawvêla inremna le muon- gna a um theina dingin thaw thei tamtak a nei. Khawvel ralmuong taka siem theitu ding a nih, tienlaia inthawka a lo inchuktirna thu \ha, educa- tion le philosophy hai hman- gin” tiin a hril. Dalai Lama chun Ma- nipur a hung sirna san chu inunauna le inpumkhatna inhrilhriet le siem dinga hung a ni thu a hril a. North East India \hangin India ram pum- puiin inpumkhatna a nei thei ngei a beisei thu a hril bawk. “India ram chu lien tak a nih a. Mi tinin sawrkâr ei sawisêl thei senga, sawrkâr mi le sa vawng ei ni bawk. Ei rênga ei \hat tlângna ding le hlawkpui ding thil zawng hmu thei ei nih” tiin India chu European Union ang angin, sim le hmar, sak le thlang, in- thuruola pumkhata um thei a nih tiin a hril bawk. Tulai khawvêl buoi taka mâni culture le tradition vawnghim zing a pawimaw zie thu a hril a. Tibet chun 1974 a inthawk khan Tibet thu hrim hrim UNO ah hril ta lo ding a ti a. Kan hril tanaw reng. Anachu, kan cultural heritage hausatakna chu kan vawnghim tlat a nih, tiin a hril. Dalai Lama hi China-in Tibet a awp china inthawkin India ramah râltlân anga ‘ex- iled’ a ni a. An ram Tibet-in zalênna a hmu theina dingin tharum hmang lova la suol zawm pei a tum thu a hril bawk. “Tharum hmang lona (non violence) hi ka ring a. Tharum \hang lova hne dân a um. Ngaituona \ha i nei chun ngaituonoa \ha naw chu hne ngei i tih” tiin kum 82-a upa Dalai Lama chun varna thu a hril. Tulai khawvêl tharum thawna a hluor em em laiin tharum hmang reng reng \ha a ti naw a. “Ieng kawng le lei khawm nisien, sakhu- ona lei khawm, tharum a ni reng reng chun a \ha naw vawng. Ieng Sakhuo khaw- min tharum hmang a hril- mawi nawh a, ieng ringna le khawm inzawmna a nei nawh” a ti bawk. Tharum hmanga hnêna chu a \ha kumhlun nawzie en- tirna dingin tulai hnaia Amer- ica-in Iraq a hnêna ah khawm hmu thei a ni thu a hril. “Muslim helpâwl amanih Buddhist helpâwl amanih a um thei nawh. Ieng Sakhuo khawmin tharum insuotu helpâwl a nei thei nawh. Helpâwl chu helpâwl an ni el. Helna chun ieng Sakhuo le khawm inzawmna a nei thei nawh” tiin a hril bawk. “Mihriem chunga har- satna tlung râwnna san tak chu mihriem duamna lei a nih a. Thilsiemhai an siet hrâtna san khawm mihriem duamna lei a nih” tiin environment le climate change thu khawm a hril. Dalai Lama-in press con- ference a nei zo hin Chief Secretary R. R. Rashmi le Assembly Speaker Yum- nam Khemchand Singh hai inrawinain sawrkâr hotulien haiin bu an fakpui a. “Peace & Harmony” ti thupui neiin inpâwl tlângna nei a nih. Assembly Speaker Khemchand chun, fielna anga Dalai Lama hung inzin chu lâwmum a ti thu hrilin. “Da- lai Lama hung inzina san tak chu ei ramah inpumkhatna, inunauna, inremna le muon- gna a um theina ding a ni a, inhlawsamtir nawng ei tiu” tiin a hril. “Tlângram Ah Fe Ro” Ti Thu Zâwmin Tlângram An Zin imphal: Water Resourc- es & YAS minister Mr Let- pao Haokip chun, sawrkâr thupui “Tlângram ah fe ro” ti zâwmin Chandel district tlângram biel a fang a. Ni hni sûngin hmun tamtak sirin hmasâwnna ding thil thawin, thu tamtak hrilin le tiemin a kâwkhmu bawk. Chandel MLA nih bawk Pu Letpao Haokip chun, ICI- CI Bank, Khengjoy Branch le 33/11 KV Power Sub-Sta- tion, Joupi hai hmang thei ta dingin a hawng. Power Sub- Station 33/11 hi RGGVY hnuoia siem a ni a, khuo 32 sukvar a tih. Minister chun DC Krishna Kumar, SP Kamei Angam Romanus; 29th As- sam Rifles CO, Col. Sa- chin Jain, SDOs le official danghai \huoiin khuo tina mipuihai kuomah sawrkâr scheme hran hran Bank- ing, Swachh Bharat Mis- sion, PMAY, MGNREGS, BADP, Aadhaar, etc hai an hrilhmu a. Mipuihai harsatna thu ngun takin a ngaithlak a, thei tâwpa a \hangpui ding thu a hril. Joupi-a vântlâng inkhâwmna ah, “Sawrkârin a ngai pawimawtak chu lamlien a ni a. Chakpi- karong a inthawka Kheng- joy chen ‘black topping’ zofel hmasatak dinga riru- ong a ni a. Sin thaw \ha lo contractor hai chu ‘black listed’ a, sin pêk ta lo ding”. “Mipui chu sawrkâr netu in ni a. Bank le Power Station khawm in ta a ni leiin a thawktuhai leh \ha takin enkawl ro” tiin mipui- hai chu an fui. No.4 siemna Poppy chingtuhai fâk hmu- na ding thil dang, lampui dang ngaituo a pawimaw thu hrilin, Poppy chîng ta lo dingin a hril tâwl bawk. MSPDCL Managing Director, Priyokumar Singh chun khuo electric la tlung nawhai po March 2018 chena intlungtir vawng tum a ni thu le, November 2017 sungin LED bulb 5000 sem/ zawr a ni ding thu a hril. ICICI Bank Chief Manager, K.S.J. Gangte chun, Bank hin tlângram mihai sum harsatna sâwk zangkhaiin ngei a beisei thu a hril. Lonpi khuoa meeting-a chun, Letpao Haokip chun, mipuihai chu \hangruola sawrkâr thilhai mani ta anga ena humhim dingin a hril a. Hmasâwnna le danglamna a umna ding chun mimal tina inthawka danglamna le khawtlâng \hangruol a \ul thu a hril a. Sawrkâr thawk- tu 70% office kai tling lohai chu hlâw an hmu naw ding thu a hril bawk. Minister hin tu kum Christmas ah hmeithai le miretheihai Christmas thâwlâwm a thawpêk ding thu a puong a. Block tinah LADF hnuoiah Commu- nity Hall bawl seng dingin a hril bawk. DBT-PFMS le inzawmin One Day training nei ccpur: District Health Society (DHS), Churachan- dpur huoihawtnain October 18, 2017, 11:30AM khan MS Conference Hall, Dis- trict Hospital-ah Direct Benefit Transfer (DBT) through Public Finan- cial Management System (PFMS) le inzawmin One Day Hands on Training nei a nih. Hi huna Dr Kim Simte, District Mission Director, DHS le Chief Medical Of- ficer, CCPur in training chungthu a hrilnaah, CC- Pur district sungah Medi- cal block \henkhata Bank Branch umnaw leia har- satna tam tak sienkhawm staff hai hmalaknain har- satna 80% vel chingfel a nita thu a hril. Technical hunah S. So- morendro, Deputy Direc- tor, Finance, NHM, Mani- pur le RK Mosana, State Accountant, NHM, Mani- pur hai resource person in an \hang a, training-a hin District Health Society, CM Office, Medical Super- intendent office, DFWO office, Block Health So- ciety, CHC/PHC bakah NVBDCP, RNTCP, IDSP, NCD, Leprosy a Accoun- tant le Account in-charge hai an \hang tawl. Ni 10 Aw 10th Regional SARAS Fair Zofel A Nih imphal: Rural Develop- ment and Panchayati Raj Minister Th Biswajit Singh chun, Manipur State Rural Livelihood Mission (MS- RLM) chu beneficiary han an harsatna le lâwmna thu an intlun theina ding Toll Free telephone number siem dingin a hril. Iboyaima Sumang Leela Shanglen, Imphal East huoi- hawt 10th Regional SARAS Fair 2017 kharna neiin, ben- eficiaries abikin Self Help Groups hai le inbiek paw zinga communication le sin sukhrâtna ding chun inlaich- inna \ha le inbiekpawna hrât a pawimaw thu a hril. Minister chun, National Rural Livelihood Mission (NRLM) tuta Sawombung le Keirao Bitra Block, Imphal East dist. le Teng- noupal le Machi, Chandel district haia chau suk- puitlinga um chu hi district po pova thaw vawng tum a ni thu a hril. A hril dân chun tukum sûngin Block 12 a hawng tum a ni a, 2019-20 ah chu Block po poa hlen nîng a tih. Department chun thawktu 276 bêk a pawimaw sa a, State Cabi- net ah approval lâk tum mêk niin a hril bawk. “Manipur chu tlângram le phairam inruol taka hma an sawn pha hmasâwn tak tak ni thei chau a ta. In- dia ram khawm state tin an khuongruol pha ‘chang- kâng’ ni thei chau a tih” tiin Europe an zina a thil hmu hai leh a hril. “Mipuiin fakruk- hlepruk sukbo ei nuom chun ei lungril thlek dân le chingdanhai thlengin, in- thamna pek le lâk ei tâwp a \ûl. Sawrkârin a khatin development a siem thei nawh a, mipui \hangruol a tul” tiin a hril bawk. MSRLM State Mission Director, Mr Pradeep Chan- dren chun, NRLM thiltum chu tlângram le rural mihai kut suokhai sukpunga, an fakzawngna sukdet niin a hril. Hi function-a hin Prin- cipal Secretary (RD&PR) M.H. Khan, Manipur Ru- ral Bank VP Chairman Dr. Prasanna Kumar Pal hai khawm an \hang.

Upload: others

Post on 16-Feb-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Reg. N. NI ostal eg. N. MN 8413801371 - Neitham Thar/2017/October/HT-19-10... · 2018-12-21 · ccpur: Chanchin ringum tak ei lo hriet dânin, khaw-pui sûnga Sanitation Truck, hmun

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWSVANGSEI INDANEK. SalbungBooking : 15-07-2017 to 21-07-2017delivery :19-10-2017 (tHU) Time :9AM-tillstockstOCK : 306

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 7th. June ., 2017 to 2nd. July., 2017delivery :19-10-2017 (tHU) Time :9AM-tillstockStock :306first come first serve

GAS NEWS Agency : SASBooking :17th. May., 2017 to 17th. June, 2017delivery :19-10-2017 (tHU) Time : 9AM till stock laststOCK : 306/-rate:Rs. 749/-

HmasawnnaTharVol-33/17 | Churachandpur | email:[email protected] | Phone:+91-3874-236846 | Rs6/-percopy

changer (october) 19, 2017 ningani (thursday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

RADIANT E L E C T R I C A L S

Lighthouse LaneTiddim Road, Churachandpur

Electric hmangruo chikim, company hran hran kutsuok

(multi brand) kan nei, mi hung pan ro

Discount khawm kan pek thei.

# 8413801371

One Day Market a um ding

ccpur: October 21, 2017 khin Light House Lane/ICI Office tuolah Tui\haphai Presbytery ICI Nuhmei Pawl han One Day Market huoihawt an tih. Second-hand, Bu, Bawngsa, Bei le thil dang dang inchawk thei ning a tih. Mitin Pathien rawngbawlnaa ngaia an thil zawrhai van chaw dingin Tui\haphai Presbytery ICI Nuhmei Pawl chun ngenna an siem.

Upa T. Gougin Lungdaw hawngnaccpur: Upa T. Gougin, Ex-Minister hrietzingna Lungdaw hawngna chu vawisun 10 AM hin (L) Upa T. Gougin In, Zoveng, Zenhang Lamka, Ccpur hmuna nei ning a tih. Hi huna hin Pu C. Chawng-kunga, Ex-Minister, Mizoram le Co-Founder, ZORO chu khuollienin \hang a tih.

District Boundary Commissionimphal: District Bound-ary Commission indinna Notification chu October 4, 2017 khan Th. Chittaran-jan Singh, Commissioner (Revenue), Government of Manipur chun an suo. Hi dungzui hin hi Commission lukhaitu tak chu Shri Jus-tice Mutum Binoykumar Singh, Gauhati High Court

a Judge pension ta a nih. Members dingin Ad-ministrative Secretaries Home, Revenue le Tribal Affairs & Hills hai ruot an nih. Hi Commission indin a nia inthawk thla 6 sungin sawrkarah recommenda-tion an peklut ding ti hi No-tification-ah hin zieklang a nih.

IGNOAPS le inzawma inhriettirnaccpur/imphal: Indira Gandhi National Old Age pension Scheme (IGNO-APS) hnuoia ham\hatna hmu a thi tahai, pension hmun hnia la (doubling) le pen-sion hmu dinga kum la tling lo hai hming Social Welfare Department Website : www.socialwelfare.nic.in ah hung tarlang a nih. Sawisel ding nei le suk-dik ngai a um leh 27-10-2017 chenah sawiselna le

sukdikna siem thei ning a ta, hi hun liem ta hnung chun sawiselna le sukdikna siem thei ni tanaw nih tiin Direc-tor, Social Welfare, Govt. of Manipur chun thusuok a siem. Hi thua hin District So-cial Welfare Officer, CCPur khawmin IGNOAPS ben-eficiaries hai ta dingin inhri-ettirna a siem a, hun tiem sung ngeia ngaiven dingin an hriettir.

NFSA Bufai laksuok thei hun dingccpur: M. Ginzasuan, District Supply Officer, CCPur & Pherzawl chun Churachandpur le Pherzawl District haia September, 2017 quota NFSA bufai laksuok thei hun (tentative programme) ding October 18, 2017 khan an suo. Hi dungzui hin Par-bung, Thanlon le Mualnu-am Sub-Division A/C haia Rationing Agent han Octo-ber 24, 2017 in NFSA bufai hi lasuok thei an ta, Singn-gat A/C a mi han Oct. 25,

2017; Sangaikot in Oct. 26, 2017; Henglep A/C in Oct. 27, 2017; Kangvai in Oct. 28, 2017; Churachandpur in Nov. 2, 3 le 4, 2017; Saikot in Nov. 6, 2017 le Tuibong in Nov. 7, 2017 in NFSA bufai hi la thei an tih. September, 2017 quota bufai laksuok theina din-gin Rationing Agent hai chun thla 2 quota-a mi Bu-fai man an deposit \ul a tih tiin DSO chun inhriettirna a siem.

PHC Singngat MO rawiin meeting

ccpur: October 21, 2017, 7:30AM khin Singn-gat PHC MO incharge Dr S. Robert Ginlunmang Zou inrawinain PHC Singngat hmunah meeting um a tih. Hi huna hin PHC Singn-gat \ha lema a function theina ding le mipui han an sawr \angkai lem thei dan ding le thu pawimaw dang dang hriltlang ning a tih.

JNV class-VI Entrance Exam Form lak theiccpur: Jawaharlal Navo-daya Vidyalaya (JNV) a Class-VI inchûk nuomhai ta dingin Entrance Test Exam-na ding Application Form a hung tlung ta a. Tipaimukh Block, Pherzawl district a inthawka lut/inchûk nuom-hai chun Dy Inspector (DI) of Schools, Zonal Educa-tion Officer (ZEO)/CCPur

Pu Lalhmasawn (Tel. No. 9862020965) kuomah Ap-plication Form lak thei nîng a tih. Application Form hi ziek sip vawngin Novem-ber 8 chen pêk lût thei nîng a tih. November 9 & 10 khin online-a upload ni dingin ei thu dawngna chun a hril.

AIR CCPur in Imphal sta-tion a laksawng tah

ccpur: All India Radio (AIR), Churachandpur Sta-tion chun October 18, 2017 a inthawk khan All India Radio, Imphal Hmar pro-gramme, Paite programme le Thadou programme hai lasawngin an suo \an tah tiin Pu Robinson San-

ate, Assistant Director (P), AIR, Churachandpur a in-thawk ei thu dawngna chun a hril. Zantieng transmission hun 3.58PM-10PM le zingkar transmission hun chu 5.30 am-9.35 AM a nih.

Sanitation Truck hai khawpui puo

fe ta loccpur: Chanchin ringum tak ei lo hriet dânin, khaw-pui sûnga Sanitation Truck, hmun ramtina hmunhnawk (garbage) la khawm hlak han tulai hnai hun iemani chena inthawk khan khaw-pui sung (town area or Tid-dim Road etc) hai bak, Lam-ka puotieng an lak khawm tanaw leiin hmunhnawk lak lo tamtak tak an bum ther thur tâwl ta niin ei thu dawngna chun a hril. Sanitation Truck hai

hin Lamka town area bak chu Rengkai, Sim Veng, Zenhang Lamka hnu-oitieng, Zou Veng le New Lamka khawm khaw puo tieng deuhai an fe ta nawa. Ni danga an hraw hlak lam-pui an hraw tanaw leiin hi lampuia hmunhnawk an lo sie bumhai chun lâwmpui sir a sukhnawk ta hle bawk. Iengleia town puotieng fe tah lo am a nih ti khaw mi-hai chun an hriet naw thu an hril tâwl.

thangkoUpa Ramfanzau (81) f/o S. William Hrangchal of Saikawt, Bethlehem veng, CCPur chu Oct. 18, 2017 khan Sungtieng natna leiin a thi a, October 19, 2017 hin Saikawt thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih.

MPP Office le a se velah Cr.P.C. 144imphal: District Magis-trate, Imphal West District chun Manipur People’s Party (MPP) Office le a se vel haiah Cr.P.C. 144 a puong. MPP sungah buoi-na le inremnawna a um leia Cr.P.C. 144 hi puong

a nih. Hi thupek dungzui hin MPP Office le a se vel haiah tukhawm lut phal a ni nawh tiin District Magis-trate, Imphal West thusuok chun a hril. MPP hi \huoitu chungchanga buoina nei an nih.

Vawisun Diwali Kut hmang dingimphal: Hindu Sakhaw zuituhai chun vawisun hin Diwali Kut ursun ta-kin hmang an tih. Diwali Kut lei hin Sawrkar Of-fices le inchuknain hai chu chawl leiin khar ning an tih. Hi ni hi indiknawna indikna in a ngamna ni le inthim varin a hnena nia

an hmang a nih. Manipur CM N. Biren Singh le Ma-nipur Assembly Speaker Yumnam Khemchand hai chun Diwali Kut hmang-tuhai Diwali Kut Chibai an buk tawl bakah hi Kut hmangtuhai chu hi Kut hi hlawtling taka hmang seng dingin ditsakna an inhlan.

Zingah Nga Mela a um dingimphal: October 21, 2017 a Ningol Chakkouba hung um ding le inzaw-min zingah (20-10-2017) hin Hapta Kangjeibung, Imphal-ah Fisheries De-partment, Govt. of Mani-pur in Nga Mela huoihawt a tih. Hi huna hin mani dit

ang ang Nga inchawk thei ning a tih. Fish Competi-tion khawm Fisheries De-partment in huoihawt a tih. Pakhatnain lawmmanin Rs. 1,00,000, pahnina in Rs. 70,000 le pathumnain Rs. 50,000 dawng tawl an tih.

chumukedima Bazar-ah dawr 50 vel a kangdimapur: Zani zingkar dar 2 vel khan Nagaland State sunga Chumukedima Bazar-ah kangmei a suok a, dawr 50 vel a kang a, dawr sunga thuomhnaw chi tum tum cheng nuoitel manhu a kang siet a, mihriem thi le hliem chu an um nawh tiin ei thu dawngna chun a hril.

Inpumkhatna Le Muongna Thu Hril Dinga Dalai Lama Manipur Hung Inzin

Mi Tinin Hlimna An Zawnga An Hmu Nawh, An Thiltum |ha Naw Leiin: Dalai Lamaimphal: October 17, 2017 nia Imphal, Manipur hungt-lung India rama exile-a um mêk Tibetan spiritual leader Dalai Lama chun, Manipur ah inpumkhatna, inremna le muongna a um theina dinga hung inzin a ni thu a hril. Dalai Lama hin October 18, 2017 khan Mini Audito-rium, City Convention Cen-tre, Imphal ah press confer-ence a nei a. Tulai khawvêl ah inhmangaina a deizo ta zie dam le mihriem hring-nun a tak naw deu deu zie le, khawvel ropuina le thuneina inchunain ei nun le hunhai a hluosip zo ta zie le, tharum insuonain iengkhawm ra \ha an suo naw ding zie hai a hril. Tharum thawna nêka hmangaina le lunginsiet-nat hau lem dinga mitin an fui laiin, mi tinin hlimna an zâwnga chu an hmu ngai

nawh, an thiltum a \ha naw lei le hun tawite sûnga ding chauh an ngaituo hlak leiin tiin a hril bawk. Dalai Lama chun khawvê-lin a mamaw chu inhri-ethtiemna le inhmangaitu-ona, midanghai ngaisakna le ngainatna (compassion) niin a hril a. Tharum hmangna chu an dik naw hul huola, anachu, mihriem mizie a ni tlat niin a hril. “Khawvêl sukdanglamna ding chun mimal nun a dan-glam hmasak phawt a ngai a. Chu zovah sûngkuo, \he-num khuo le venghai, ram le hnam, chu zovah a ram pum-pui (country) sukdanglam thei nîng a tih. India chun khawvêla inremna le muon-gna a um theina dingin thaw thei tamtak a nei. Khawvel ralmuong taka siem theitu ding a nih, tienlaia inthawka a

lo inchuktirna thu \ha, educa-tion le philosophy hai hman-gin” tiin a hril. Dalai Lama chun Ma-nipur a hung sirna san chu inunauna le inpumkhatna inhrilhriet le siem dinga hung a ni thu a hril a. North East

India \hangin India ram pum-puiin inpumkhatna a nei thei ngei a beisei thu a hril bawk. “India ram chu lien tak a nih a. Mi tinin sawrkâr ei sawisêl thei senga, sawrkâr mi le sa vawng ei ni bawk. Ei rênga ei \hat tlângna ding

le hlawkpui ding thil zawng hmu thei ei nih” tiin India chu European Union ang angin, sim le hmar, sak le thlang, in-thuruola pumkhata um thei a nih tiin a hril bawk. Tulai khawvêl buoi taka mâni culture le tradition

vawnghim zing a pawimaw zie thu a hril a. Tibet chun 1974 a inthawk khan Tibet thu hrim hrim UNO ah hril ta lo ding a ti a. Kan hril tanaw reng. Anachu, kan cultural heritage hausatakna chu kan vawnghim tlat a nih, tiin a hril. Dalai Lama hi China-in Tibet a awp china inthawkin India ramah râltlân anga ‘ex-iled’ a ni a. An ram Tibet-in zalênna a hmu theina dingin tharum hmang lova la suol zawm pei a tum thu a hril bawk. “Tharum hmang lona (non violence) hi ka ring a. Tharum \hang lova hne dân a um. Ngaituona \ha i nei chun ngaituonoa \ha naw chu hne ngei i tih” tiin kum 82-a upa Dalai Lama chun varna thu a hril. Tulai khawvêl tharum

thawna a hluor em em laiin tharum hmang reng reng \ha a ti naw a. “Ieng kawng le lei khawm nisien, sakhu-ona lei khawm, tharum a ni reng reng chun a \ha naw vawng. Ieng Sakhuo khaw-min tharum hmang a hril-mawi nawh a, ieng ringna le khawm inzawmna a nei nawh” a ti bawk. Tharum hmanga hnêna chu a \ha kumhlun nawzie en-tirna dingin tulai hnaia Amer-ica-in Iraq a hnêna ah khawm hmu thei a ni thu a hril. “Muslim helpâwl amanih Buddhist helpâwl amanih a um thei nawh. Ieng Sakhuo khawmin tharum insuotu helpâwl a nei thei nawh. Helpâwl chu helpâwl an ni el. Helna chun ieng Sakhuo le khawm inzawmna a nei thei nawh” tiin a hril bawk. “Mihriem chunga har-

satna tlung râwnna san tak chu mihriem duamna lei a nih a. Thilsiemhai an siet hrâtna san khawm mihriem duamna lei a nih” tiin environment le climate change thu khawm a hril. Dalai Lama-in press con-ference a nei zo hin Chief Secretary R. R. Rashmi le Assembly Speaker Yum-nam Khemchand Singh hai inrawinain sawrkâr hotulien haiin bu an fakpui a. “Peace & Harmony” ti thupui neiin inpâwl tlângna nei a nih. Assembly Speaker Khemchand chun, fielna anga Dalai Lama hung inzin chu lâwmum a ti thu hrilin. “Da-lai Lama hung inzina san tak chu ei ramah inpumkhatna, inunauna, inremna le muon-gna a um theina ding a ni a, inhlawsamtir nawng ei tiu” tiin a hril.

“Tlângram Ah Fe Ro” Ti Thu Zâwmin Tlângram An Zinimphal: Water Resourc-es & YAS minister Mr Let-pao Haokip chun, sawrkâr thupui “Tlângram ah fe ro” ti zâwmin Chandel district tlângram biel a fang a. Ni hni sûngin hmun tamtak sirin hmasâwnna ding thil thawin, thu tamtak hrilin le tiemin a kâwkhmu bawk. Chandel MLA nih bawk Pu Letpao Haokip chun, ICI-CI Bank, Khengjoy Branch le 33/11 KV Power Sub-Sta-tion, Joupi hai hmang thei ta dingin a hawng. Power Sub-Station 33/11 hi RGGVY hnuoia siem a ni a, khuo 32 sukvar a tih. Minister chun DC Krishna Kumar, SP Kamei Angam Romanus; 29th As-sam Rifles CO, Col. Sa-

chin Jain, SDOs le official danghai \huoiin khuo tina mipuihai kuomah sawrkâr scheme hran hran Bank-ing, Swachh Bharat Mis-sion, PMAY, MGNREGS, BADP, Aadhaar, etc hai an hrilhmu a. Mipuihai harsatna thu ngun takin a ngaithlak a, thei tâwpa a

\hangpui ding thu a hril. Joupi-a vântlâng inkhâwmna ah, “Sawrkârin a ngai pawimawtak chu lamlien a ni a. Chakpi-karong a inthawka Kheng-joy chen ‘black topping’ zofel hmasatak dinga riru-ong a ni a. Sin thaw \ha lo contractor hai chu ‘black

listed’ a, sin pêk ta lo ding”. “Mipui chu sawrkâr netu in ni a. Bank le Power Station khawm in ta a ni leiin a thawktuhai leh \ha takin enkawl ro” tiin mipui-hai chu an fui. No.4 siemna Poppy chingtuhai fâk hmu-na ding thil dang, lampui dang ngaituo a pawimaw thu hrilin, Poppy chîng ta lo dingin a hril tâwl bawk. MSPDCL Managing Director, Priyokumar Singh chun khuo electric la tlung nawhai po March 2018 chena intlungtir vawng tum a ni thu le, November 2017 sungin LED bulb 5000 sem/zawr a ni ding thu a hril. ICICI Bank Chief Manager, K.S.J. Gangte chun, Bank hin tlângram mihai sum

harsatna sâwk zangkhaiin ngei a beisei thu a hril. Lonpi khuoa meeting-a chun, Letpao Haokip chun, mipuihai chu \hangruola sawrkâr thilhai mani ta anga ena humhim dingin a hril a. Hmasâwnna le danglamna a umna ding chun mimal tina inthawka danglamna le khawtlâng \hangruol a \ul thu a hril a. Sawrkâr thawk-tu 70% office kai tling lohai chu hlâw an hmu naw ding thu a hril bawk. Minister hin tu kum Christmas ah hmeithai le miretheihai Christmas thâwlâwm a thawpêk ding thu a puong a. Block tinah LADF hnuoiah Commu-nity Hall bawl seng dingin a hril bawk.

DBT-PFMS le inzawmin One Day training nei

ccpur: District Health Society (DHS), Churachan-dpur huoihawtnain October 18, 2017, 11:30AM khan MS Conference Hall, Dis-trict Hospital-ah Direct Benefit Transfer (DBT) through Public Finan-cial Management System (PFMS) le inzawmin One

Day Hands on Training nei a nih. Hi huna Dr Kim Simte, District Mission Director, DHS le Chief Medical Of-ficer, CCPur in training chungthu a hrilnaah, CC-Pur district sungah Medi-cal block \henkhata Bank Branch umnaw leia har-

satna tam tak sienkhawm staff hai hmalaknain har-satna 80% vel chingfel a nita thu a hril. Technical hunah S. So-morendro, Deputy Direc-tor, Finance, NHM, Mani-pur le RK Mosana, State Accountant, NHM, Mani-pur hai resource person in an \hang a, training-a hin District Health Society, CM Office, Medical Super-intendent office, DFWO office, Block Health So-ciety, CHC/PHC bakah NVBDCP, RNTCP, IDSP, NCD, Leprosy a Accoun-tant le Account in-charge hai an \hang tawl.

Ni 10 Aw 10th Regional SARAS Fair Zofel A Nih

imphal: Rural Develop-ment and Panchayati Raj Minister Th Biswajit Singh chun, Manipur State Rural Livelihood Mission (MS-RLM) chu beneficiary han an harsatna le lâwmna thu an intlun theina ding Toll Free telephone number siem dingin a hril. Iboyaima Sumang Leela Shanglen, Imphal East huoi-hawt 10th Regional SARAS Fair 2017 kharna neiin, ben-eficiaries abikin Self Help Groups hai le inbiek paw zinga communication le sin sukhrâtna ding chun inlaich-inna \ha le inbiekpawna hrât

a pawimaw thu a hril. Minister chun, National Rural Livelihood Mission (NRLM) tuta Sawombung le Keirao Bitra Block, Imphal East dist. le Teng-noupal le Machi, Chandel district haia chau suk-puitlinga um chu hi district po pova thaw vawng tum a ni thu a hril. A hril dân chun tukum sûngin Block 12 a hawng tum a ni a, 2019-20 ah chu Block po poa hlen nîng a tih. Department chun thawktu 276 bêk a pawimaw sa a, State Cabi-net ah approval lâk tum

mêk niin a hril bawk. “Manipur chu tlângram le phairam inruol taka hma an sawn pha hmasâwn tak tak ni thei chau a ta. In-dia ram khawm state tin an khuongruol pha ‘chang-kâng’ ni thei chau a tih” tiin Europe an zina a thil hmu hai leh a hril. “Mipuiin fakruk-hlepruk sukbo ei nuom chun ei lungril thlek dân le chingdanhai thlengin, in-thamna pek le lâk ei tâwp a \ûl. Sawrkârin a khatin development a siem thei nawh a, mipui \hangruol a tul” tiin a hril bawk. MSRLM State Mission Director, Mr Pradeep Chan-dren chun, NRLM thiltum chu tlângram le rural mihai kut suokhai sukpunga, an fakzawngna sukdet niin a hril. Hi function-a hin Prin-cipal Secretary (RD&PR) M.H. Khan, Manipur Ru-ral Bank VP Chairman Dr. Prasanna Kumar Pal hai khawm an \hang.

Page 2: Reg. N. NI ostal eg. N. MN 8413801371 - Neitham Thar/2017/October/HT-19-10... · 2018-12-21 · ccpur: Chanchin ringum tak ei lo hriet dânin, khaw-pui sûnga Sanitation Truck, hmun

Hmasawnna Thar2 changer (october) 19, 2017ningani (thursday) article/health & employment neWs

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute:Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien:ComputerAssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUIPathien, khawvel le a sunga thil popo siemtu chu, hnuoi le van lal a ni leiin, kuta bawl inahai a um naw a; Thil tlasam angin mihriem kuta rawngbawl pekin a um bawk nawh, ama ngei chu iengkim kuoma hringnahai, inthuoknahai, le thil po po petu chu a ni lem. -Thilthawhai 17:24-25

Editorial

NI TIN NUN HMANG |HAT DAN DINGA NGAIPAWIMAWZUOL BIK HAI

-Lal Dena.

Ni tin nun hi hmang \hat a pawimaw em em. Hun hi ei siem thei ni lo, thilthlawnpek hlu tak chu a nih. Hun hmang \hat dan ding ruotsa le zamsa a um nawh. Sienkhawm a hnuoiah hin ni tin hun hlawk taka hmang thei dan ding rawtna panga ei hung zam a. A tak ngeiin hmang nghal hei tum ei ta, ei hlawkpui ngei ei beisei tlat a nih.pakhatna- suongtuona thunun: Suongtuona hi mania intan a nih a, thunun thei a nih. Ei lungrilah suongtuona tha tu’ng ei ta, thil\ha sik ei tih. Thil\ha tu’ng ei ta, nundan \ha sik ei tih. Nundan \ha tu’ng ei ta, nungchang \ha sik ei tih. Nungchang tha tu’ng ei ta, chanpuol tha sik ngei ngei ei tih. Suongtuona hin thil a siemtha thei ang bawkin thil a suksiet thei bawk. Scientist hmingthang Albert Einsten lem chun, “Suongtuona hi hrietna nekin a pawimaw lem” a lo ti hiel. Suongtuona hi a hrat em em a. Mit khap kar lovin mita la hmu ngai lo ram khawm a fang suok thei. Mi pangngaiin ni khata suongtuona chi hran hran sing ruk neka tam ei nei thei. Dawnrilmi (thinker) hai lem chun hi neka tam khawm an suongtuosa thei. Chuong lai zingin lungrila suongtuona tha hratna (hriettheina thazam) dawnrimihai khawmin zaah sawmhni vel an hmang tawk. Pathienin hi thazam a mi lo pek hi a nasain ren ruol a ni nawh. Mihriem lungril tieng pang inchuktuhai chun mi tam lemin thiltha naw le tep lo tieng zaah sawmriet ei suongtuo hlak an tih. A \ha tieng suongtuona chun zaah sawmhni chauh ei hmang tina a ni chu. Zing ei thova inthawka ei zal chen kara ei thil suongtuohai TV hmaia hung inlang thei pei sien chu rapthlak hleng a tih. A en ngam tam nawng ei tih. Suongtuo theina ei nei hi rannunghaia inthawka ei danglam bikna chu a nih. Suongtuona hi a pawimawin thil a thaw thei em leiin, a hmang dan le a thunun dan thiem tum ei tiu. Suongtuona chu ieng tin am thunun thei ei ta? Zing ei tho hlima ei suongtuona hmasa tak le ei hla dit tak dam hin sunnithlak an mi dawn hlak. Chuleiin, hieng hin thaw’ng ei tiu. Zing ei tho hlimin ei pindanah khrawsi lim amani rose par amani a tawi tawpa minit sawmpanga bek thil dang ngaituo der lovin bi cher cher ei tiu. Chuonga ei thaw chun sunnithlak inring zo takin ei hun hmang hlak ei tih. Suongtuona ei thunun pha, lungril ei thunun hlak. Lungril ei thunun pha ei hringnun hi ei thunun thei hlak a nih. Mani suongtuona le lungril thunun hi Jeriko kul hne ang tluka pawimaw a nih ti theinghil ngai naw’ng ei tiu. Mani inthunun hmasa hi hnena ropui tak a nih.pahnina: |awngbau |ha: Tawngbau tha’n siel a man (Hmar thuvar). French mihai thilching \ha em em chu, khawlai hei suok inla, hmel hriet le hriet naw ti loin “bourjorn” tiin mi an biek tei hlak hi a nih. Eini khawma a hun le a hmun izirin good morning, good evening, good night ti hai hi ren naw mai niu. Hmel hriet le hmel hriet naw kuomah khawm hmang hlak ding a nih. Hieng chibai bukna \awngkamhai ei hmangnahaiin ansie mi law ngai naw ni hai. Good morning an mi ti thung ve naw khawmin buoi naw mei nih. Mi nuna buoi naw phawt ei tih. Ei kawlvela mihai ta dingin malsawmna ni tum ei tiu. Ka lawm e (Thank you) ti khawm hi uor hle dinga nih. Ei hlimah, ei thlahnuoiah mi dam raw hai se. Nupa karah lem chu hringna ram \awng - \awng khuoizu ruok hmang ei tiu. An khat tawkin zing tho hma’n ka Dite na bulah “I love you” ka tih hlak. Ama’n a mi ti thung ve ka phut ngai nawh, ka hmangaina chu “phutlet hmangaina (conditional love)” a ni naw leiin. Nupa ei inhmangai hi hrietsa a nih. Hrietsa khawm nisien, a taka hrilsuok hin a nghawng a dang daih. Ni khat sung tum hni bek, “I love you” ti hlak ding a nih. Dam lai nun te hi a tawi vei leh, rinumna’n hmang zo ei tih ti inlau a um. |awngbau tha hi ren nawng ei tiu. Ei \awngbau suok chu hmangaina chia saw a ni ngei ding a nih. pathumna- thil\ha thaw: Thil\ha thaw hi Bible lem chun ei umna dinga Pathienin a buotsai lawk a nih a ti hiel. Thil\ha chu tu chung chungah khawm thaw inla, a thlawnin a luong ral ngai nawh. Thil\ha ei thawnahaia inthawkin thungletna hmu naw inla khawm, sir danga inthawkin malsawmna chu dam lai ni la la khawm hin a hung luong lut tho tho hlak. Entina’n, Sawma chu lo thangpui zing zing la; amaa inthawkin thungletna hmu kher naw ti nih. Pathienin sir danga inthawkin mal sawm a ti che. Ei beisei

phak lo malsawmna chen a mi pek thei ti hi ring ngam ding a nih. Mi dang ta dinga thil\ha thaw nghawk nawng ei tiu, a hun taka chun a ra ei sik ding a ni si a. Taoism inchuktirna chun “Thil\ha mi thawpektuhai chunga thil\ha thawng ka ta; thil\ha naw mi thawpektuhai chunga khawm thil\ha thaw tho ka tih” a lo tih. “Mi’n i chunga an thaw dinga i dit angin mi chunga khawm thaw ve rawh” ti hi chu kaisan fielna ang chauh a nih. An buvuoka ka’n thawk a, kan buvuoka a hung inthawk ve nawh ti ang a nih. Sakhuo tin inghatna bulpui chu thil\ha thaw a ni vawng. Buddhism zuituhai lem chun thlarau inpem thei an ring a; an dam laia thil\ha ruok an thaw chun an pieng nawn pha nun insang lem le ropui lema pieng an inring chu tie. Ben Franklin chu ni tin a sin thaw zo, zana pindan pakhata suna a thilthawhai a thlir let hlak a; a lo thaw suol a um chun thaw nawk ta ngai lo dingin thutlukna a siem a; thil\ha a lo thaw chun, a zingah chu neka thaa thaw dan a ngaituo nawk hlak. Zing ei tho charin, minit sawmpanga bek hun ser ei hmang zo hnungin, “Vawisun hin ieng thil\ha am aw, ka thaw ding? Mi dang \hatna dingin ni danga ka la haw ngai naw iem aw ka thaw ding?”ti’n inngaituo hlak ei tiu, pakhat bek thaw loin nisa inliemtir nawng ei tiu.palina-ei vawisun (today) hmang that: Hun liem ta hnung chu khawsawtna le dawn sukseitu mei mei a nih. An hawih le a rinum khawm kokir thei a ni chuong tah nawh. Liem tah le ni tah kha innitir naw thei a ni tah nawh. Amiruokchu, thil liem ta hnunga inchuk ding ei nei. Suksuol hi mihriem dan a nih. Liem taha ei suksuolnaa inthawkin lesawn ei inchuk ding a nih. Tu’m a na tawnhriet hauh chu? Tawnhriet hauh chu hun liem tah a vawitam tak thil lo suksuol tah a, a thil suksuolnaa inthawka lesawn inchuka, suksuol nawk ta lo dinga hrietna neitu chu a nih. Inchuknaa hmang ding naw chun thil liem tah hnungin tangkaina a nei tlawm. Chuong ang bawkin, thil hma tieng, thil la um lo thlirin hun khawral ding a ni nawh. Thil la tlung lo chu suongtuona mei mei le thil chiengkuong lo a nih. Ei ta dinga pawimaw tak chu vawisun hun tuta hun ku hi a nih. Zani hun kha a bo tah a, zinga ding hlak chu la hmu lo, thil chieng lo a nih si. Ei nei le ei chang zing chu vawisun hun hi a nih. Bible lem chun vawisun hun hi hun lawmum, sandamna ni a mi tipek hiel a nih. Zaipu hmingthang H.W. Longfellow chun hieng ang hin a lo insam a:

Trust no future, howe’er pleasant,Let the dead Past bury its dead!Act, Act in the living present;

Heart within and God o’er head.Hma tieng lungkham naw, ieng anga inhawi khawm ni sien

Liem tah chun a mi thi chu lo vui sien,Tuta um zingah hin thaw vat vat la,

Lunglut tak le Pathien en zingin.pangana- iengkim tuok dinga inpei zing: Chu chu, kha kha tuok ka ta, chu chu kha kha tuok der naw ninga ei ti thei am? Ei ti thei nawh. Ei chunga thiltlung a tam lem hi ei thunun theina kheltienga mi vawng an nih. Eksiden khawm mani suksuol naw lei khawma tuok thei a nih. Thil ei tuok ding le ei tuok naw ding thua dit thlangna le thuneina ei nei der nawh. Ka pieng ding thuah thuneina ka nei der nawh. Pieng dim aw, pieng naw dim aw ka ti thei nawh.Chuong ang bawkin, thi dim aw, thi naw dim aw ka ti thei bawk nawh. Chuong a ni si chun iengkim an hawi le a rinum lungawi taka, a tlung ang ang lo tuok el chu ei thaw ding tak chu a nih. Malsawmna le thiltha chauh ei beisei chun, hlawsamna le beidawngna a hung pha iem chang ei ta? Joba chu a kephaa inthawkin a lusip chen pansiein a bawm a. A nuhmeiin Pathien hrilsie dinga a hei chophawk chun, Joba chun, “Pathiena inthawkin thil\ha ei hmu ang bawkin thil\ha lo khawm ei hmu sa ve ding a nih” ti’n a dawn hlauh el. Inthim a um chun, var khawm a um a, a lum a um chum a dei khawm a um ve pei a nih. Dam lai hringnunah hin a sie le a tha, an hawih le a rinum hi an intlawn tung pei a. A ieng ieng khawm hi a chamsawng an um chuong nawh. Iengkim a sie a tha, a rinum an hawih tuok dinga inpei sa zinga ei um chun, chu ngei chu hnena nun a nih.

Manipur mipui han harsatna chi tum tum ei nei a, chu harsatnahai laia ei renga rama harsatna ei tuok chu inlirthei innghatna (motor parking) hi a nih. A ni telin inlirthei le mihriem hlak chu ei pung tuol tuol, ei inlawn velna lampui le ei kawtthler hai hlak chu an \hang ve thei ta si nawh. In\hang nekin lam-pui sira in nei tam tak chun vantlang lampui chu In bawlna hmangruo thirtluon, phaiphin, lung le \eklei sienain an hmang a, ei lampui chu a chin deu deu am a ni ti thei ding khawpin an chep ta em em el a nih. Inlirthei le mihriem ei pung hrat taluo a, ei khawpui sunghai hi ei ditkhawp ta naw a nih. Hieng hi Churachandpur ngirhmun an ta a, an hmatienga State Sawrkarin lamlienpui keklien dinga riruong a siem kha hung sukpuitling vat sienla nuom a um. Hi thil hi mipui tam lem hai dit dan a ni ngei ring a um. State Sawrkar hlak chun town planning \ha tak a lo nei sinaw leiin ei khawpui sung haiah inlirthei innghatna ding (vehicle parking) thuah harsatna namen lo takel ei tuok seng ta a nih. Lamlien bula In le hmun neihai hlak chun inlirthei innghatna ding ngaituo der lovin building duam takin ei bawl seng a. Ei khawpui sung hi an chep ding hrim a nih. Inlirthei hlak chu ei dit nasa, nasa takin a pung a, inlirtheia ei hmasawnna hi parking thua harsatna min tluntu a hung ni tah. Manipur chau ni lovin State le UT hran hran hai khawmin inlirthei inng-hatna (vehicle parking) hi an harsatna ve a nih. Manipur State Khawpui Imphal khawm ve-hicle parking thuah hin harsatna nasa tak an tuok a. Nitinin Traffic Police han sin thaw seng lo an nei a, traffic jam chu nitin routine a nih. Traffic jam hin darkar chanve dam hun a lak hlak. Inhmaw deua fena ding neihai ta ding chun traffic jam hi beidawng um takel a nih. Manipur a second town Churachandpur khawmin traffic jam a pumpel bik ta nawh. Nitin elin school le office fe hun le \in hun haiah traffic jam hi a um tei tei ta hlak a nih. Churachandpur town sunga motor lut le suokhai lampui hraw dan ding hi siem \hat vat a ni naw chun Imphal khawpuia traffic jam neka nasa lem ei la tuok ding a nih. Ei hriet le hmu seng angin Imphal khawpui sunga lamlienhai chu keklien vawng a ni ta a, sienkhawm motor parking hran an nei naw lei-in lamlien sirah motor an lan nghat vawng leiin khawpui sunga kawtthlerhai chu an tep pangngaiin a lan tep zing leiin inlirthei le mihriem inlawn vel-naah harsatna a lan kieng chuong nawh. Hiengang hi ei ngirhmun a ni leiin motor parking hran lieu ei nei a \ul a nih. Motor parking hran ei nei naw chun traffic jam thuah ei harsatna hi inkieng ngai naw nih. Hi lei hin ei State Sawrkar le a ram mipui han motor parking hran nei dinga \hang ei lak a \ul a nih. Motor lien khawpui sungah an lut pha leh ei kawtthlerhai intepna a suk zuol a. Hi lei hin mo-tor lienhai ta dingin “No Entry Hour” siem hi thil pawimaw takel a nih. Manipur State sunga khawpui hran hran, Chan-del, Moreh, Ukhrul, Tamenglong, Senapati le Churachandpur hai khawm hi Imphal khawpui ang thova motor parking chungchanga harsatna nei vawng an nih. Mihriem le inlirthei han umna ding le fena ding an inchu a ni deu tak. Motor parking hran mamaw vawng ei ni leiin ei State Sawrkar hin District Headquarters tina Motor Parking hran siem le bawlna ding hin budget hran hung siem sienla thil \ha a ni ngei ring a um. Manipur State sunga District Headquarters ti-nin Motor Parking hran ei mamaw seng a. Ei town area le ei bazaar area huop sung le delchin hmun le hmang hlak chu an \hanglien sap thei ta naw ding a ni si leiin motor parking-na hmun ding chu ei ngaituo a \ul tlat a nih. Mi ramhai chun hnuoi sungah (underground) Rel dam an intlantir a, Bazar hmun le dawr hmun hai dam an siem ti ei hriet. Ei khawpui haiah hmun le hmang an dai ta si naw leiin Sawrkar or mi hausa han hnuoi sungah motor park-ing hung siem el hai sienla ei hmang \angkai hle ring a um. Motor parking fee chu sum hmu suokna \ha tak a hung ni ding bakah \halai sin nei lo tam takhai ta dingin sin a hung siem bawk ding a nih.

Motor Parking

Mizoram-ah Ganja Kg. 100 chuong manaizaWl: Mizoram Po-lice chun zani hmasa khan hmun pahni haia inthawk Ganja Kg. 101.8 zet dap-dawkin a neitu nia inhril mi 5 hai leh an man. Ganja mana um hi a rengin Rs. 2.53 lakh vel manhu ni din-ga hisap a ni a, Mynmar-a inthawka hung phurlut nia hril a nih.

Ganja mana um hai laia kg. 40 chu Aizawl-a In pak-hata inthawka dapdawk a ni a, a dang po chu Aizawl-a inthawk km. 100 vela hla Saitual tienga phur lai meka Saitual Police han an lo man a nih. Mana um hai hi ND & PS Act, 1985 hnuoia thubuoi siemkhum an nih.

A lungsenna hritthlaknaa HM le PM hai sawiselna a post leiin cRPF Jawan bânneW delhi: Central Re-serve Police Force (CRPF) jawan Pankaj Kumar Mishra chu April 24, 2017 nia Sukma district-a Nax-alites han paramilitary per-sonnel 6 zet an kaphlumna le inzawma a lungsena Home Minister Rajnath Singh le PM Narendra Modi hai a sawiselna video Facebook-a a upload leiin a sina inthawk bân a nih. Mr Mishra hi Suk-ma hmuna thil tlung zoa Home minister chunga a lungsen \awngkam video a post hnungin Durgapur, West Bengal-a inthawk Jorhat, Assam tieng sawn le a video thuah depart-mental inquiry thaw a ni a, Sukma thil tlunga thi hai lai khan Mr Mishra sung-hai pakhat a \hangve a nih.

Hi hnung hin Mishra chun Prime Minister Na-rendra Modi le Union Home Minister Rajnath Singh baka judiciary hai beina video, ral hmuna sipai hai ngirhmun \hat-naw thu, working hours le common canteen chun-gthu le ham\hatna dang dangah officers hai le jawan hai ngirhmun ang-

khata siem dinga a ngenna video a post nawk a. Hi thua hin CRPF chun As-sam polic-ah complaint an peklut leiin Police chun IPC hnuoia case an siemkhum le man a ni a. Vawikhat chau khawm ni lo thawkhni zet PM le HM chau ni loa Court chen social media-a bei lei hin CRPF chun Oct. 14, 2017

a inthawk khan a sina in-thawk a ban ta a nih. Tuta hma khan BSF chun constable Tej Baha-dur Yadav khawm can-teen-a sipai hai fak dinga bu sema um a \ha tawk nawh tia a sawiselna video social media-a a post leiin a sina inthawk ban a lo ni ta bawk a nih. Constable Tej Baha-dur thil post a intahwk khan Home ministry chun paramilitary forces-a har-satna hai social media haia tlangzar khapin an harsatna hai intluna dingin mobile application siem dingin Armed forces hai an hriettir a nih. Mr Mishra hi Bihar-a Bhojpur district sunga Naragada village mi a nih. (ENS)

Hmangaina mitdel: A ngaizawngpa thil ngen sukpuitlingna dingin a Kal zawr a tumneW delhi: Bihar mi nunghak kum 21 mi chun a ngaizawngpa pas-ala a nei theina dinga a thil phut suk-puitlingna dingin a Kal zawr a tum. A kal zawr tum nuhmei hi pasal vawikhat lo neita le a pasal le in\he, nuthlawi a ni a, A Kal zawr dinga Delhi hmuna hospital a va pan hunah doctor han Kal-a sumdawngnaa \hang ni dinga ringhla leiin 181 Women Helpline number biepawpin Police an inhriettir a. DCW team hospital an hungtlung hnunga thil umdan an in-dawnchieng hnunga a thil thawtum le a san hi hrietsuoka hung um a nih. Hi nuthlawiin DCW team kuoma

a hril danin, a pasal hmasa le an in \he hnungin Bihar-a a pa hai kuomah a khawsa a, chu huna an \henuma cheng pasal pakhat leh ruol\haa insi-emin innei chen an tum a. Sienkhawm a nu le pa han an remtinaw leiin a ngaizawngpa hin inneipui a nuom el beiseiin Moradabad, Uttar Pradesh

tieng a ngaizawngpa hi a sin thawna hmuna a va pan a, a ngaizawngpa hin pawisa a pek chun inneipui a nuom thu a hril a, chu le inzawma a Kal zawr dinga Delhi-a hung a ni thu a hril. Commission member hai chun counselling \ha taka an pek hnungin a ngaizawngpa chunga case file din-gin a ti a, sienkhawm a file nuomnaw leiin a nu le pa hai leh Bihar tieng infetir an nih. DCW chun a chungthu kimchang tak Bihar Women Com-mission kuoma pein a ngaizawngpa chunga criminal case siemna dinga \hangpui dingin thurawn a pek.

Bodo nunghak hai Jean bun lo dinga hril in sawisel a hlaw

guWahati: Assam-a Bodoland Territorial Coun-cil (BTC) areas a chun nuh-mei hai Jean kekawr bun lo dinga inhriettirna poster tar a ni a, hi thil hi mi tam takin an ngaimaw hle. Poster hi All Bodo Students’ Union (ABSU) tar nia intum a ni a, Jean kekawr aiin Bodo hnam puon hai inbel dingin Bodo nuhmei hai inhriettir an nih.

Amiruokchu, central ABSU leader/President Pramod Boro chun hi thil hi a thlawpnaw thu hrilin organisational inquiry thaw mek a nih tiin a hril. Poster tartu hi ABSU Subankata Unit hai niin Mr Boro chun a hril a, hi thil hi offi-cial a ninaw a, central com-mittee hrietpui lo a ni thu a hril.

Dr Jitendra Singh in NEC siemrem \hat ni dingin a hrilneW delhi: Ministr of State for Development of North Eastern Re-gion (DoNER) Dr Jiten-dra Singh chun, India hmarsak state haia har-

satna dang dang um mek hai hmasawn thei dinga North Eastern Council (NEC) chu siemrem \hat (reororiented) a ni ding thu a hril a. Hmarsak biel

hmasawnna dinga a \hat thei ang taka siem\hat a ni ding thu a hril. Hi thu hi zani hma-saa Dr Jitendra Singh in New Delhi hmuna Do-

NER Ministry officer hai an pawlpui huna a hril a nih. NEC hi kum 1970 laia India hmarsakbiel sukhmaswnna dinga in-din a nih.

Police custody-a tleirawl pakhat thi leiin Police 3 man

guWahati: Ruk inruk-na le inzawma man tleirawl kum 14 Raja Ali February 9, 2017-a Police Custody-a a thina le inzawmin City Po-lice personnel pathum hai chu zanikhan Police han an man. Police mana um hai chu Inspector Uma Kanta Borah,

Sub-Inspector Azijur Rah-mand le retired Sub-Inspec-tor Tamizuddin Ahmed hai an nih. Mr Raja Ali sung han police hai sawisakna tuorzo lova thi a nih tia complaint an pek le inzawma hieng Police 3 hai hi man an nih.

Page 3: Reg. N. NI ostal eg. N. MN 8413801371 - Neitham Thar/2017/October/HT-19-10... · 2018-12-21 · ccpur: Chanchin ringum tak ei lo hriet dânin, khaw-pui sûnga Sanitation Truck, hmun

Hmasawnna Thar3 changer (october) 19, 2017ningani (thursday) national/international & advertisement

laktaWi

LAWMTHU HRILNAHun sawt takel Sinus natna leiin inthuok hrasa ka ti a, kan khul ngat ngat a, ka hnarah hnai le thisen a suok a. Ka beidawngin M.V. Azad Phusam ka pan a, tuhin chu ka hung dam ta a, ka lawm hle. M.V. Azad Phusam chungah hin lawmthu ka hril. Hieng a hnuoia hmun le phone number haiah hin pan le biekpaw thei a nih.1. Tiddim Road, Opp, J.P. Selection, ICI Church Road, CCPur2. Hatta, Opp. Oil Pump, Near Public Hospital, Hatta, Imphal.phone numbers : 8014025567 / 7628890261

sd/-seiboiSalbung

(17,

19,

22,

26,

29)

Express Rel sun-gah nau a nei

vijayaWada/guntur: October 18, 2017 zingkar khan Chennai le Gorakh-pur inkara tlan Raptisagar Superfast Express Rel sun-ga chun nuhmei kum 21 in nau a nei. Rel sunga nau nei hi Rekha a ni a, a nau nei lei hin Tenali Rel station-ah emergency in Rel hi suk-chawl a ni a, hi taka in-thawk Government Hospi-tal-a \huoi le admit a nih. Rel sunga chuong nuh-mei passengers hai \hang-puinaa Rel sunga nau hi a nei a ni a, ama le a naute (nuhmei) hi an \ha pei tiin doctor chun an hril. (ENS)

cracker zawrnaa kangmei suok leiin dawr 46 le Bike 18 a kangFirecrackers kg. 1,241 man le FIR 29 registered

rourkela/ neW del-hi: Odisha-a Rourkela khawpuia chun zani zing-kar inhmatak khan Power House Road bul laia bawm-te le raw\ek (fire cracker) zawrna hmuna kangmei suok leiin mi pakhatin thina a tuok a, dawrte 46 le Bike 18 bakah thil chi tum tum Rs. 1.5 crore manhu ding a kangsiet. Panposh Sub-Collec-tion Himanshu Sekhar Be-hera chun hi thil tlungna hi a hmuna a va enfel a, kang-mei suokna san chieng taka hriet a la ninaw thu a hril a, hi thil tlung hun hi zani zingkar 2:30AM vel kha ni dinga ring a ni thu a hril. Hi kangmei suoka thina

tuok chu Biswajit Jena (18) a ni a, hi lai hmuna dawrte siem ve a ni a, dawr siemtu dang hai chu himin an tlan-suok hman. Kangmei suok hi a nasa hle leiin kangmei suokna chung zawna 11KV electric hrui khawm a kang-tui vawng nia hril a nih. Hieng laizing hin Su-preme Court in bomb-te le raw\ek (firecrackers) zawr a khap le inzawmin Delhi Police chun tuchena hin District 13 haiah firecrack-ers kg. 1,241 zet dapdawkin a man ta bakah FIR 29 registered le mi 29 man an nitah tiin Madhur Verma, PRO, Delhi Police chun a hril. Supreme Court in fire-

crackers zawr a khapna le inzawmin Delhi Police Commissioner Amulya Patnaik chun Districts 13 haia deputy Commissioner of Polices hai fet taka enkai dingin thu a pek nghal a, hi le inzawma Special teams indina um han hmun tum tum an dapnaa firecrackers hai hi man an nih. (PTI)

Police lakna written question-ah Nitish Ku-mar national party president a nina indawn

patna: Bihar-a Po-lice constables lakna ding le inzawma written exam multiple question a chun Nitish Kumar ieng politi-cal party national president am a ni a ? indawnna in-chuon nia hril a ni a, hi multiple choice question-a answer option a chun RJD, Congress, JD(U) le BCP party hai hming ziek a nih. Hi thil hi Bihar-a main Opposition party RJD le Sharad Yadav inrawi JD(U) chun an ngaimaw hle a, Chief Minister Nitish

Kumar chu hi chungthua hin nasa takin an suosal. Central Selection Board for Constables in constable post ruok 9,900 lakna dinga written exam first phase hi Pathienni liemtaa kha an huoihawt a nih. RJD chief Lalu Prasad Yadav le Sharad Yadav

faction JD(U) chun, hien-gang question Police lakna dinga in\hangtir chu a (Ni-tish) hming suklar tumna niin an intum. JD(U) spokesperson le MLC Sanjay Singh ruok chun, Nitish Kumar chu good governance tienga national icon a la nizing leiin hiengang question set-a um hi a pawi-na le indiknawna iengkhawm a um nawh tiin a hril a, RJD chu nundan an hmang nasa taluo ta leiin thil iengkim hi a hmu politics vawng ta a nih tiin a hril. (ENS)

School teacher a ringa athlum

srinagar: Jammu and Kashmir-a Shopian district-a Wathoo village a chun zanikhan School teacher Aijaz Ahmad Lone chu a ringa athlumsaa hmu a nih. Police chun Mr Lone hi helpawl han an that ni dingin an ring a, an suizui mek. (PTI)

BJP MP thlaisu-ongtu Rs. 22 lakh

inrua intum neW delhi: BJP MP Mr Kunwar Sarvesh Kumar Singh chengnain, Lutyen, Delhi hmuna thlaisuongtu sinthaw Rajkumar alias Raju (37) chu a pu Kun-war Sarvesh Kumar Singh pawisa Rs. 22 lakh inrua intumna leiin police han an man. (PTI)

HP election : BJP in candidate list 68shimla: November 9, 2017-a Himachal Pradesh Assembly Election hung um ding le inzawmin state Election Commission chun election buoina le harsatna um loa nei a ni theina dingin nasa takin sin a thaw mek a, mipui (voters) hai lai Vot-er Verifiable Paper Audit Trail (VVPAT) hrilhrietna ngawr takin a fepui mek. Election-a ngir tum han Nomination paper an file \an mek ta a, hi thu ei sut

chena hin mi 12 in nomina-tion an file tah. BJP chun zanikhan can-didate 68 list an puong a. BJP state Chief Satpal Satti chu Una biel-ah ngir a ta, minister hlui Gulab Singh Thakur chu Joingernagar bielah ngir a ta, minister hlui Ms Sarvin Chaudhary chu Shahpur le minister hlui Anil Sharma chu Mandi bielah ngir a tih. Anil Shar-ma hi tulai hnaia Congress suoksana BJP zawm a nih.

India le Japan han MoC an ziek

tokyo: Japan rama cham mek Skill Develop-ment Minister Dharmendra Pradhan le Japanese Min-ister of Health, Labour and Welfare Katsunobu Kato hai chun zani hmasa khan Tokyo hmunah Memoran-dum of Cooperation (MoC) an ziek. MoC hnuoia hin India \halai hai kum 3-5 sung Ja-pan rama technical interns a on-job training-a tirna ding a nih. India ram hi Japan in MoC a ziekpui rambung pathumna a nih.

Maharashtra in tlangrama thawk zoah MBBS degree pek chau a tum

mumbai: Maharashtra State medical Education department chun, doctor in-chukzo tam takin tlangrama thawk (sinthaw) an nuom ngainaw leia medical stu-dent hai chu tlangramah an thawk hnungah MBBS de-gree pek chau dinga rawtna a siem. Hi dungzui hin tuta MBBS zona dinga kum 5.5 hmang mek chu kum

6.5 MBBS course suksei dingin rawtna a siem a nih. Tuta dan hmang lai mek hi student \henkhatin tlan-grama an posting nawna dinga suonlam dang dang an siem hlak leia hiengang rawtna hi siem a nih. Hi thua hin Medical Education Secretary Sanjay Deshmukh chun pawmpui dingin a min-istry-ah a thawn tah. Directorate of Medical Education and Research (DMER) in a hril danin kum 2001-2011 sung khan doctor zo 4,500 vel chu tlangrama posting loin an um niin a hril.

Self-styled godman in ama til a atthlakjaipur: Rajasthan-a Chu-ru district sunga Taranagar town a self-syled godman Santosh Das chun October 17, 2017 khan ama til ngei chemin a atthlak nia hril a nih. Hi thil hi khawsung mi nuhmei pakhat leh an

inngaizawng a, mawilo ta-kin an um tia intumna um leia a thaw el nia hril a nih. Hieng laizing hin thu-dawngna \henkhat chun khawsung mi han lesson inchuktirna dinga a til hi an atthlak pek niin a hril thung. Self-styled godman San-

tosh Das hi Taranagar-a Ha-ridas Ji Ki Bagichi a cheng a ni a, a til atthlak lei hin thisen nasa takin a suok a, mipui han a na ti khekri an hriet leia hnawtzuiin ambu-lance an ko a, inrang takin Bikaner Hospital an panpui nia hril a nih. (TNN)

J&K-ah Dengue cases thar 88

jammu: Jammu and Kashmir-a Jammu district a chun Dengue invawi thar 88 hmu nawk an ni leiin July, 2017 a inthawk tuche-na Jammu and Kashmir-a Dengue hmusuoka um chu 336 an tling ta niin official thusuok chun a hril. Dengue cases thar hai hi ni 11 liemta sunga hmusuok an nih. Dengue case tamna tak chu Jammu niin tukuma Dengue hmusuoka um chu 292 an ni a, a dawttu chu Kathua niin cases 12 a um a, Samba (11), Rajouri, Udhampur, Doda haiah 6 seng le Poonch le Kishtwar haiah pakhat ve ve an nih tiin official thusuok chun a hril.

North Korea-in Sum Harsatna Leiin Hacking A Hluorpyongyang: UN Security Coun-cil-in 2006 a inthawka nuclear bomb siem a tum thaw lo dinga a hril hnung khawma la sunzawm peia September 3, 2017 a a vawi rûkna ding test hlâwtling inti, North Korea chu UN-in rekbetna a sukkhau pêka a sum hnarhai po po a kharpek tah leiin sum le pai le fak le dawn thuah harsatna lientak a tuok \an mek tah niin cyber-intelligence le expert hai chun an hril. UNO economic sanction nuh-nungtak khan a sum hmuna tak lung-meihawl (Coal), seafood le thîr (iron ore) a thawndawk (zawr) a khap a. Kum khata a sum hmu hlak 3 Billion hmun thuma \hea hmun khat a suk-tlâwm pha leiin a tuor pha hle niin a hril. Hienga pawisa lûtna ding le hmuna ding a vâng tan lei hin an ram economy sukhring zingna ding le pawisa a hmuna dingin dan ang taka foreign investment hai kharpek vawng

a nih bawk, lampui dang a zawng nasa em em niin a hril.Chu lampui dang a zawng chu, mi bank le pawisa inkhawlna agency hai ‘hack-ing’ thawa pawisa inruk a nih. Thaw\anni khan, cyber-intelligence agency pakhat BAE System Plc (NAES.L) chun, North Korea-a Lazarus Hacking Group hai chu tulai hnaia Taiwan-a cyber crime thawtu an nih tiin a hril. Taiwan Central News Agency chun, kar liemtah khan Far Eastern Bank a inthawkin hi North Korea Laza-rus Hacking Group hai hin an bank lut ru/hawng (hacked) pekin $ 60 million an inrukhmang (illegal online transfer thaw) a. Amiruokchu, vângnei thlak takin $ 500, 000 chu lakkir nawk thei a nih tiin a hrill. BAE System chun hi North Korea Hacking Group hi ni kuma Bangladesh Central Bank-a $ 81 million inrutu khawm an nih tiin a hril. North Ko-rea sawrkâr chun indik takin foreign

pawisa (US Dollar) a hmu thei ta si naw leiin sawrkâr bank lienhai a rawk tan an tah. Hienglai zing hin, an rama a vawikhatna dingin ni danga a khap tlak, pawisa inkhêlna (Gambling) khawm, naupang kum 12 hnuoi tieng-hai khawm inkhêl a phal pek tah. Asan chu, international sanction (inrekbetna) leiin sum hmuna ding a vâng tah a. Private/mimal sum kawlhaiin an sum kawlhai an hung phawr suok theina ding a ni lei a nih. A hma chun pawisa inkheltu (Gambler) hai chu kum thum chen Jail intâng thei an nih. Tuhin pawisa a ramin a \ul ta si leiin private market sum hmu theina ding thilhai a hung inthlazal tan tah a nih. Ewha Woman’s University, Seoul-a institute of Unifi-cation Studies-a researcher Lee Sang-keun chun, hienga private sumdâwngtu pawisa neihai hin Chinese le US Dollar vawng an hmang hlak niin a hril.

Nineveh Biela Mosul Khawpui Iraq Sipai Han Lâkbaghdad: Iraq le Syria rama Muslim lalram ‘ca-liphate’ indin tuma Islamic helpawlhai ram lak tamtak chu lakkir nawk vawng an nih tah a. Islamic helpawlhai chau ni ta lovin, Iraq ram lem chu hnam tlâwm lem Kurd hai khawmin zalênna an suol leiin helna an siem tah a. Buoina chi hni tuok a nih. Muslim helpawlhai chau ni lovin Kurdish helpâwl (RPG) hai khaw-min Iraq khawpui hmun pawimaw tamtak an awp ve a. Chu laia pakhat chu Bible-a Nineveh khawpui a hril biel sûnga um Mosul khawpui khawm hi a nih. Iraq sawrkâr thusuokin a hril dan chun, Nineveh biel laia khuohai hi Islamic helpâwl haiin kum thum liemtaa an lak lai khan Kurd helpâwl Kurdish Peshmerga haiin iemani zat an lo awp

ve niin a hril. Iraq hmartieng biel lien tak el, Nineveh province hi Kurdish Peshmerga helpâwl han an del zing a. ISIS helpâwl hai an la hrât ve leiin a lakkir el thei nawh a. Tuhin chu ISIS helpawlhai an um tanaw bawk leh, Kurdish hai kuta inthawk khawmin a lak kir nawk tah niin a hril. Kurdish hai hin Iraq a inthawka suokdawka mania

ro inrela intodel (indepen-dent) an nuom a. Referen-dum thawin vote an lak a, zaa 90% nêka tamin inde-pendent an nuoma chu Iraq sawrkârin a phal nawh a, a khap zing a nih. Hi thu le inzawm hin an khawpui tak khawm khawvel dang le infepaw a khap, a vuongna tum ding khawm a phal nawh. Kurd hai inde-pendent an ni nâwna ding hin Iran khawmin para-military

training a pek zing a. Kar hmasak khan Kurdish han an awp, thautui tamna khuo Kirkuk an lakkir nawk tah leiin thilthawtheina (power) chu an hem nawk tah a nih. Iraq insawrkarna khu buoithlak tak a nih. US in a \hangpui le a tungding sawrkâr, Prime Minister Haid-er al-Abadi rawia sawrkâr a um a. Ni danga Saddam Hus-sein tan pawl le US dit nawtu reng reng, mania ro inrêl nuom US \hangpui sawrkâr do tlat Centrist inti sawrkâr ang reng a um bawk a. Anni bâka hin hmartien-ga Kurd tamtak hai chun independent-a um tumin sipaihai khawm a hranin, sawrkarna hai chenin an in-siem a. Ram an awp Kirkuk khawpui le Nineveh khaw-pui hai khawm tuhin Iraq sipaihai chun an lakkir nawk tah angin an hril a nih.

Chinese President Xi Jinping-in ‘Hun Thar’ A Beisei

beijing: Bible-in Suo-tieng milien ding a hril chu a la lien pei ding a hawi. Chinese Communist Party indin a nina ni champha le inruola inkhawmpui an neina ah President Xi Jin-ping chun, ‘China hrat lem’ corruption le income inruol nawnahai le pollution suk-boa, khawvêla râwl nei thei ding khawpa hrât China indin a tum thu a hril. Thu tamtak darkar thum le a chenve lai a hrilna chun, political reform (Commu-nist thleng tumna) a um naw a, economic development tieng ruok chu ‘hun thar’ a chuongkai ding niin a hril. “Hun thar’ ti thumal vawi 36 hmangin, “Kum tamtak sin thawkrimna leh China socialism chun a let thumin hmasâwnna hun thar a chu-ongkai a nih” a tih. Kum nga dan peia nei hlak, kar khat aw Commu-nist Party meeting hin China mipui billion 1.4 hai chunga kum 5 dang sung rorêltu ding Politburo Standing Commit-tee an thlang thar ding a nih a. President Xi Jinping chu kum 2022 chena hotu dinga thlangtling beisei a nih. Kum 64-a upa Xi Jin-ping hi China ram \huoitu ah chu Mao Zedong dawta la ropui taka ngai a nih. Palai 2000 zet hai Great Hall of the People-a inkhawmhai lai hin \huoitu ropui hlui Jiang Zemin (91) khawm a thang a,

Xi Jinping hi China \huoitu dingin an la dittak a nih. Ring ang ngeiin Xi thuhril chu thaw ding ac-tion plan chieng fak nêkin a telpuia hrâtna ding le in-sukphurna tieng thu a tam a. Economy tieng chu market free tak, foreign investment tieng uora, exchange sukli-ena khawvel lien lema luon-gsuokna ding tieng a hril uor a. Sawrkar hmun hai sukdet zinga foreign exchange rate suksângna dinga hmalâk ding tihai a nih. US President Donald Trump hmalâk dan “Amer-ica First” ti naw ang ta-kin, chu opposite-in China chun mani khata ngîr lova khawvel rambung tamlem le inzawmkhawma thuneina insanglem nei dan lampui a zawng a nih. “Mani khata thla fal thei ding tukhawm ei um nawh” tiin a hril. “China chun rambung danghai le thaw tlangin cli-mate change le global warm-ing khawm do tlang pei a tih. Tu rambung khawma an khatin khawvel hmasuon mek problem hai hi sukfel thei naw nih hai. Tu ram-bung khawm a khata ngîr suok thei ding an um nawh” tiin \hangruol a pawimaw zie uor takin a hril bawk. President Xi chun China hmasâwnna ding long term thil tamtak a siem/hril a. Kum 2035 chena chu ‘mod-ernised socialist country’

ni a tum a nih. Kum 2050 chena chu ‘stronger power’ niin khawvel hma\huoitu ni a tum tah a nih. Political in\huoi dan ruok chu tuta Communist insawrkar dan hi thleng a tum nawh a. Tuta an system hi a zautak, a \ha tak le China mipuihai inter-est humhimna dinga tha tak niin a hril. Communist insawrkar \ha taka hretu Xi Jinping hin hun tamtak ah China mipui nuorna le helna khapdei a ni lai dam, lawyers le hu-man rights activist hai man le jaila khum lai le internet thununna hun hai chenin a pal tlangin a hmu vawng a nih. Hienghai po po hi China ram sukhrata tulai khawvêla thunei thei ding khawpa siem tumnaa thil tlung vawng a nih. “Rambung danghai thaw dan political system ei entawn el ding an nawh. Ei party a hrâtna ding le a hrât lemna ding ngaituoin, ei ram ta dinga \hatak political sys-tem chu midangin an hmang naw khawmin ei hmang pei ding a nih” tiin Communist socialist that zie a hril bawk. President Xi chun an party kal zâwnga che hlak, party dodaltu tamtak hotu-lien tak tak khawm man le hrem an ni lai hai khawm a hmu vawng a. Party kal zawng thil reng reng chu \ha ti nawtu, Party hrâtna dinga iengkim sie hmasatu a nih. China lien peina le inza-wmin Taiwan thua chun, Taiwan-in ama khatin ro inrêl thei naw nih a. China rorêlna hnuoiah a la um ding a nih tiin kumzabi 21-na laihawl chena chu China chu world class military nei tah dingin a hril bawk. North Korea chungchâng thua ruok chu iengkhawm a hril nawh. A thuhril hma hin Pyongyang chun lâwmpuina thucha a hung thawn.

Cracker factory-a thil puok leiin mi

6 an thibalasore: Odisha-a chun zani zantiengkhan Balasore district-a phalna nei lo firecracker siemna (factory) a inthawk thil a puok leiin mi 6 in thina an tuok bakah midang 9 na takin an hliem. Hi thil tlungna hmun hi Balasore a inthawk km. 12 vela hla Bahabalpur hmuna zani zantieng 4:00PM vel kha nia hril a nih. Hliem hai laia 7 hai chu S.C.B. Medical College Hospital, Cuttack panpui an ni a, 2 hai chu district headquarter hospital-ah enkawl an nih.

Assam CM hmaah ama le ama inthat a tum

guWahati: Assam-West Bengal inter-state bor-der a tax gate a casual work-er Mr Bidur Choudhary (30) chun October 16, 2017 khan state secretariat-ah Assam Chief Minister Sar-bananda Sonowal hmaah tur fain ama le ama inthat a tum a, sienkhawm CM convoy ambulance in inrang taka Guwahati Medical College and Hospital panpui a ni leiin a thi hman nawh. Mr Bidur hi Goods and Services Tax (GST) Assam state-a hmang a ni le inza-wma tax gates hai sukbo a

ni leia sin nei lova um a nih. Bidur hin Mr Sonowal kuomah lekhathawn le Gita copy a pek zoin khaw hraw loin Sonowal hmaah a tlu nghal a nih. City Police Commis-sioner Hiren Nath chun, Bidur ngirhmun a \ha pei ta a, sienkhawm mani inthat tumna case siemkhum a nih tiin a hril. Mr Bidur in Sonowal kuoma lekhathawn a pek a chun a thi hnungah a sung-hai pakhat tak sawrkar sin pe dinga a ngenna a ziek a nih.

Rajasthan sawrkarin 7th pay

jaipur: Rajasthan sawrkar chun a state sun-ga sawrkar thawktu hai 7th Pay Commission recom-mendation dungzuia an hlaw pek dingin a rel. Hi thil hi sawrkar thawktu nuoi 12 chuong le pension-ers han an \hathnempui

ding a nih. 7th Pay recommenda-tion dungzuia thawktu hai hlaw hi October, 2017 a inthawk pek \an ni dingin Chief Minister Vasund-hara Raje chun zanikhan a hril a. Kum 2017-18 budget-ah 7th pay com-mission recommendation sukpuitling dinga a lo in-tiemna dungzuia October thlaa inthawk hmang \an thei dinga a umna thuah a lawm hle thu Ms Raje chun a hril.

Delhi-ah Diesel Generator khap

neW delhi: Environ-ment Pollution Control Au-thority chun Delhi khaw-pui sunga pollution nasa taluo control-na dingin Delhi sungah Diesel gen-erator hmang a khap bakah Badarpur thermal power plant chu khar dingin order an suo. New Delhi hmuna re-view meeting nei a ni hnun-ga Environment Pollution Control Authority chair-man Bhure Lal le member Sunita Narain han hi thu hi an puong a nih.

George Saunders Booker prize inhlanlondon: ‘Lincoln in the Bardo’ ti lekhabu ziektu America mi George Saunders chu October 17, 2017 khan Man Booker Prize for Fiction 2017 inhlan a nih. Mr Saunders hi Amer-ica mi Man Booker prize dawngtu pahnina a nih. Man Booker prize hin pound 50,000 (dollar 66,000) a sawm a nih. Lincoln in the Bardo hi Mr Saun- ders (58) lekhabu (novel) ziek hmasa

tak a ni a, a short story ziek pakhat leiin kum 2014 khan Folio Prize inh-lan a lo ni ta bawk. Saunders hi oil industry engineer hlui, Syracuse University, New York state-a creative writing inchuktirtua lo \hang ta a nih. A prize hi Prince Charles numei Camila, Duchess of Cornwall in an hlan.

Page 4: Reg. N. NI ostal eg. N. MN 8413801371 - Neitham Thar/2017/October/HT-19-10... · 2018-12-21 · ccpur: Chanchin ringum tak ei lo hriet dânin, khaw-pui sûnga Sanitation Truck, hmun

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSchanger (october) 19, 2017ningani (thursday)

Trail-cum-Selection test hunccpur: District Level Inter Schools Games Trial-cum-Selection test, 2017 chu October 21, 2017 zing dar 7 a inthawk Peace Ground, Tuibong, Ccpur-ah nei ning a tih. Churachandpur le Pher-zawl District haia inthawka \hang dinghai chun 20-10-2017 chenin Eligibil-ity Certificate le Official entry form District Youth

Affairs and Sports Officer (DYASO), Ccpur Office-ah peklut ding a nih. Eligibility Certificate le Official Entry Form hi DYASO, Ccpur-ah lak thei a nih tiin DYASO, CCPur chun inhriettirna a siem. Trial-cum-Selection neina ding discipline-hai chu, Football U-14 years (B+G), Kho-Kho U-17 years (B+G) le Kick Boxing U-19 years (B+G) an nih.

Tore Andre Flo chun Mumbai Football club an pak mumbai : Chelsea mi hr^ng Tore Andre Flo chu tulai hin Mumbaiah a cham mek a. Hi khawpuia foot-ball inhnik mihaiin league an inkhel hlak hawngna hunah a \hang ve a. Foot-ball an inhnikzie a hmuin Mumbai Football club chu a ngaisangin an pak hle. Hi league-a \hang a bikin rawlthar deuhai inpekzozie a hmuin inpakum a ti thu hah$pin a hril. Ama hi tuhin football a chawlsan tah a, kum 44 mi a nitah. Kum 1997 khan Chelsea a zawm a, vawi 163 inkhelah goal 50 a thun hman a nih. Kum 1999

khan Chelsea chu cham-pions league a kaipui a, kha kum khan goal 8 tawp champions league sung a thun hman a nih. Quarter Final chen an kai bawk. Tore hi Thaw\anni zingkar khan Mumbai a hung tlung a, fans hai le inhmuin \halaihai talent

nei \hatzie a hmuin inpak an um hle thu a hril. Ama chun, ‘Kan ram Norway-a chu mi kan tlawm a, India ruok chu mihriem in tam a, Mumbaia ringawt khawm footballer mi iemani zat keidawk thei ding an um ngei ka ring. Norway le India hi football tieng chu lam hla tak hraw ding ei la nei ve ve a. Anachu hilaia tleirawl ruol inpekzona ka hmu hin India hi sawtnaw-teah khawvel-a football pet thiem tamna ram la hung ni ngei a tih. Hieng ang league chi te tehai hin iemani chen \hangpui bawk a tih,’ tiin a hril. UEFA Champions League :

Liverpool, Man. City, Spartak Moscow, Shakhtar Donetsz le Be-siktas hai hrat zan Real Madrid le Tottenham inhnetawkliverpool : Thawleni zan Champions league inkhel pariet zet a um a. English club Liverpool chu NK Maribor tieng an van zin a. Goal 7 tawp va thunin hlawtling takin an inlawi. Inkhel \ana inthawk mintute 4 na chauah Liverpool chun Ro-berto Firmino hmangin goal an thun nghal a. Chu hnung goal ruo chu a s<ra s<r ang elin an thun nawk chur chur ti thei a nih. Hi taka goal danghai hi Philippe Coutinho(13`), Mohamed Salah(19` & 40`), Roberto Firmino(54`), Alex Oxlade Chamberlain(86`) le Trent Alexander(90`) hai an nih. Liverpool an hrat dungzuiin Group E-ah point panga neiin Spartak Moscow leh an inang char. Liverpool manager Jurgen Klopp chun an hratna hi lawmum a ti hle thu le chanchin in-chik tlak tak a ni thu a hril. Champions league chanchina dingin English club khuolrala goal thun rawn tak an hung ni ta a nih. Spartak Moscow hai khawma an khingpui Sevilla hai 5-1 tawpin an hne bawk. Spartak ta dinga goal thuntuhai chu Quincy Promes(18` & 90`), Lorenzo Melgarezo(58`), Denis Glusha-kov(67`) le Luiz Adriano(74`) hai an nih. Sevil-la ta dingin Simon Kjaer chun goal khat a thun bawk. Spartak le Liverpool hin point 5 ve ve an

nei a, goal difference-ah Liverpool an insang lem leiin pakhatnaah an um. Group F-a um Manchester City chu SSC Napoli an lo mikhuol a, vangneitlak takin 2-1 in an lo hne hram. Inkhel \an hlim minute 9 na chauah City chun Raheem Sterling hmangin goal khat an thun nghal a. Napoli chun minute 38 naah penalty an hmu a, Dries Mertens chun a thun \hel hlau a. Minute 13 naah City chun Gabriel Jesus hmangin goal an thun sa nawk a. Chu hnung minute 73 naah Napoli chun penalty an hmu nawk a, Amadou Diawara chun a thun a. Hun tawp chenah goal dang a lutsap ta naw leiin City hai an hrat lem ta a nih. City hai hi inkhel

pathumah an la hrat vawng leiin point pakuo an nei a, an hnuoiah Shakhtar Donetsz haiin point paruk neiin an dawt bawk. Anni Group-a hin Feyenoord hai char point hmu lo an la nih. Group H-a um Real Madrid chun English club Tottenham an mikhuol a. Goal khat ve ve thunin an inhnetawk. Minute 28 naah Real Madrid play-er Raphael Varane chun anni goal tieng a thun pal hlau leiin Tottenham chun 1-0 in hma an \huoi a. Half hma char minute 43 naah Real Madrid chun penalty an hmu a, Cristiano Ronaldo chun a thun a. Second half-ah goal thun tumin theitawp suo ve ve hai sien khawm a thun thei bik an um ta nawh. Hi lei hin Group H-ah Tottenham le Real Madrid hin point pasari ve ve an nei a, goal dif-ference khawm panga ve ve neiin an inangchar. Inkhel vawithumnaah group leader ding hriet thei ni chau a tih.Borussia Dortmund le Apoel Nicosia hai chun point pakhat ve ve char an nei a, anni ta dingin knockout kai ngaina a um ta nawh.Result danghai :Apoel Nicosia 1-1 Borussia DortmundFeyenoord 1-2 Shakhtar DonetszMonaco 1-2 BesiktasRB Leipzig 3-2 FC Porto

Marcelo chu tax pe kimloa intum a nihmadrid : Real Madrid de-fender Marcelo chu Spanish tax thuneituhai chun tax a pek ding ang a pek kim nawh tiin an intum. Ama chun iengkhawm a la hril nawh. Hi an intumna ang chun a pek kim naw zat chu £436,000 lai zet a nih. Ama hi hieng ang tieng panga buoina nei nuh-nung tak a nih. Madrid Pub-lic Prosecutor chun hi a pek kim nawhai hi ama hlawkna dingin mi dang hminga um angin a sie tiin an tum a nih. Amah in Real Madrid hi 2007 khan a zawm \an a, tuta intuma a um hi kum 2013 bawr lai vela mi a nih. Ama naw khawm hieng ang buoina tuok hi La Ligaa hin a lo um nuol tah a. Chuonghai

chu :• Barcelona le Argetina striker Lionel Messi hieng ang buoina lei hin thla 21 Jail intang thei ding ngirhmunah a lo um tah.• Javier Mascherano khawm tax pek kim naw tia intumin Jail intang ding ti a nih a, anachu kum khat sung inkhel thei lo ding tia siem

rem a nih.• Neymar khawm kum 2013-a Barcelona a zawm khan a man zat indik taka puong ni lo anga intum a nih a, a rukin club chun pawisa an peksa anga intum a nih. Anachu ama chun an phat nasa hle.• Barcelon President hlui Sandro Rosell chu may thla khan pawisa a ni naw zawn-ga a sukchingpen tia intumin man a ni bawk.• Cristiano Ronaldo khawm million tam tak tax a keihek tia intum a nita a, ama chun an phat nasa hle.• Jose Mourinho khawm Real Madrid-a a um lai hieng ang thubuoi hi a lo nei ta bawk.

FIFA Under 17 World Cup 2017

Iran, Spain, Mali le England Quarter Final inhlangkaikolkota : FIFA Un-der 17 World Cup fe me-kah Iran chun Mexico hai knockout-ah 2-1 a hnein Quarter Final an lo inh-langkai tah. Iran ta dingin Mohammad Sharifi chun minute sari naah goal (pen-alty) a thun a, minute 11 naah Allahyar chun goal dang a thunsa nawk a. Half hma met minute 37 naah Mexico tieng chun De La Rosa hmangin goal khat an thun a, goal dang a lutsap ta naw leiin Iran an hrat lem ta a nih. Quarter Final-ah Iran hin Spain in tuokpui an tih. Inkhel dangah Eng-land le Japan an inkhel a hun pangaiah an inhne-tawk leiin Penalty an pet a, England chun 5-3 a hnein Quarter Final an inhlang-kai ta a nih. England an kai le inzawm hin October 21 khin USA leh intuok an tih. France le Spain inkhel-

ah Spain chun 2-1 in a hne hram a, vangnei tlak takin Quarter Final an kai ta a nih. Minute 34 naah Lenny Pintor chun France ta din-gin goal a thun a, minute 44 naah Spain ta dingin Juan Miranda chun goal khat a hung thun nawk a. Inhnetawk ding ang deua an um hnungin hun tawp tawm char minute 90 naah Spain chun penalty an hmu hlau a, chu chu Abel Ruiz in a thun a hun a bo zui ng-hal leiin France chu lung-nat um takin an tla ta a nih.

Mali khawm Iraq leh an inkhel a. Mali hai hi awlsam takin 5-1 taw-pin an hrat. Mali ta din-ga goal thuntuhai chu Hadji Drame, Lassana N’Diaye(goal 2), Fode Konate le Seme Camara hai an nih.Iraq ta dinga goal pakhat um sun thuntu chu Ali Kareem Hani a nih. Hi tournament hi Octo-ber 19 le 20 haia hin inkhel um nawng a ta, October 21 khin Quater Final \an ning a tih.

Kevin De Bruyne contract thar inhmaw lomanchester : Man-chester City player Kevin de Bruyne chun contract suksei chungchangah inhmaw um a ti naw thu a hril. Chuong lai zing chun a agent chun Neymar ang tluka hlu a nit a leiin inbiek nawk pha khawm Neymar

hrilkhi a ni ding thu a hril. Bruyne a agent Patrick De Koster chun Radio CRC a

hril danin inbiekna a um chun Paris St. German player pahni Neymar le Kylian Mbappe hai hlaw ang tluk an beisei ta ding thu a hrilsa bawk. Ney-mar hin tuhin kar khatah £515,000 hlaw phak anga s<t a nih.

Anthony Joshua le carlos Takam Oct. 28-ah an inhnek ding

Anthony Joshua chun a IBF le WBA heavyweight world titles hai hum din-gin October 28, 2017 khin Cardiff’s Principality Sta-dium-ah Carlos Takam leh inhnek an tih. A hma chun Joshua le Kubrat Pulev hai inhnek

dinga ti a ni a, sienkhawm Pulev hi an sukhliem leia an hnukdawk leiin Carlos Takam in Pulev ai a hung aw a nih. Joshua(28) le Takam (36) hai inhnekna dinga hin tuchenah ticket 70,000 chu-ong zawrsuok a nitah. Tuta

\um hi Joshua in Wemb-ley Stadium-a Wladimir Klitschko a hneban hnunga boxing a khel nawkna hma-sa tak ding a nih. British mi Joshua hi professional fight vawi 19 a hmasuon haiah knockout vawnga hratna chang a la nih. Carlos Takam hi Cam-eroonian-Frenchman a ni a, professional fight vawi 39 a hmasuonnaah vawi 35 haia hratna lo chang tah, ft. 6 chuonga dung insang a nih.

Seikam Memorial Open Football Tournament 2017 Venue : Kholmun playground, Churachandpur.

resUlts :18tH OCt, 2017 1. Lamka SC 1-0 K. Salbung YC (B).

2. Thadou-Kuki FC 5-1 Lhangsam FC. Both TKFC and LSC advance to the knock-out round from

Group C as winners and runners-up respectively. 3. United Khawzim Brothers 1-0 Sanakhang FC.

4. Niangzen FC 1-3 K. Mollum FC. Both UKB and KMFC advance to the knock-out round from Group A as winners and runners-up respectively.

FIxtUres:19tH OCt, 2017. 1.KoiteAreaYAFCvsLaljoyFC@10:00am.

2.BrothersUnitedFCvsZogamFC@11:20am. 3.S.HaijangAYvsM.LhahvomYC@12:40pm.

4.TuilaphaiYCvsSYMROPIA@2:00pm. 4.ZoheisaFCvsTuikongYC@3:30pm.

Elementary Teachers Training

ccpur: Block Mission Coordinator (BMC), Sarva Shiksha Abhiyan (SSA), CCPur huoihawtnain Oc-tober 18, 2017, 9AM khan Vimala Raina High School-ah One Day Train-ing program for Elemen-tary Teachers on Capacity Building nei a nih. Kaikhanlian Guite, BMC, CCPur in training hi a hawng a, Nengzathang,

Block Resource Person (BRP) in training hi an rawi. Training-a hin CC-Pur Block-a Elementary Teachers hai an \hang a, resource person in T. Thawngzading, BRP le H. Pauzacin (retd) MES-III hai an \hang bakah Asst. Block Mission Coordinator inrawinain inrawntlangna nei a nih.

Uripok Green City An Hawng; Loan Le Grant Hrilfie

imphal: Dy CM Mr Y. Joykumar Singh le Educa-tion, Labour and Employ-ment minister Th Rad-heshyam Singh hai chun Uripok Green City, Pan-thoibi Housing Finance Company Ltd buotsai chu Classic Grande hotel ah Oct. 18, 2017 khan an hawng. Dy CM chun, ei econo-my ngîrhmun sukhmasâwn-na ding chun economy \ha tak le det tak ei nei a \ul thu hrilin, Sawrkâr scheme chî-te te haia inthawka mi tam-lem sawr \angkai thei ding thilhai thaw ei thiem phât ei economic a det in an \hang hrât ding niin a hril. Education Minister Radheshyam chun, mipuiin

‘loan’ le ‘grant’ an hri-et hrâng a \ul thu a hril. Mipuiin loan lâk/hmu le rul harsa an ti thu a hril a. Loan le grant hai chu mi fakza-wngna or nun sukinhawitu dinga hmang ding a nih tiin, intodelna dinga hmang ding a ni thu a hril. Loan le grant hai chu a mamaw zuolhai kuom intlungtir ngei dingin thuneituhai an fui. Chairman le MD, Uripok Green City Mr Th Hemo Singh chun, hlâwtlingna chu thawkrim-na, tumruna, discipline le indikna haia chauh a um thu a hril a. An company thiltum chu, sum ngîrhmun \ha tak siema chêngna ding in (building) \ha tak tak bawl niin a hril.

Leonardo DiCaprio Le Ukraine Model Alina Hmu Kawp

los angeles: Hol-lywood star, abîkin pasal tlangvâl hai laia luck tak or nuhmei nei dinga âw-mtak/\hatak (most eligible bachelor) an ti el tah, kum 42 zet a nih taa chu nuhmei nei zai reng rel lova film siem le khawvel environ-ment invetchila boruok \hat na na hip dinga lêng kuol Leonardo DiCaprio chu a ruol \ha “Spiderman” Tobey Maguire leh nunghâk pakhat an lengpui lai hmu a nih. An pahni hin, pakhat (Leo) chu nunghâk taphawt sai tlu pei a ni laiin pakhat (Spiderman) chu a nuhmei le kum 9 innei hnunga in\he tharlam hlawk an nih a. An nunghâk lengpui nu chu Ukraine model Alina Bai-kova a nih. Tobey kawppui model tho pakhat nu ruok hi chu a hming hriet an nawh. Leonardo kawppui chu Alina hi a nih. Kum 27-a upa Alina chun a sam dup thlap angin kekawr dum (skin tight) a bun a, awmvel zakuo (crop top) dum bawk hakin a chungah leather Jacket (right fit) a hak bawk a. A pheikhawk chenin a duma, a dum tluon suok zak a nih. A Bag ruok chu a var thunga, a nabe Kraws lim khawm a tle zak zak thei. Leonardo le Tobey hai chun casual deua in-cheiin Jean kekawr an bun ve ve a, Navy jip-up Jacket leh. Leonardo chun Base-ball lukhum (Cap) khumin hoody a hak khum a. Tar-mit dum a bun bawk leiin a khakhmul dum \uk leh a hmêl an hriet thei naw vâng a nih. Papui ang deuvin a kekawr kawng infuol du-omin a kei tung deu rana, nuhmei a nei hmain a papui tah a hawi. Tobey intlawnpui nu hi tum a nih hriet an nawa chu anni chun an hriet chieng hmêl hle, an innel dânin. Leonardo le Tobey hin Hol-

lywood an lut \an tira in-thawka inruol\ha an nih. Casting an ko lai khawm fe hmunkhat an nih. Tum khat chu Leo hi a nuin audition nei dinga a va thak ding motor an tlân laiin Tobey-in film a lo chang/lak lai Hol-lywood High School tuolah a hmu a. A nu chu motor lan chawltirin film shooting chu a la enpui ngat a nih. Audition a thawpui ding Tobey a hei hmu chu, “Car a inthawkin kan châwm suok a nih tak” tiin Esquire maga-zine a hril. Kei chun, “Hey! Hey! Tobey! Tobey!” tiin ka khêk a. Ama khawm chun, “Hey, hey. Ka hriet che. Ih ih ih....kha i nih maw?” a hung tih a, audition kan thaw laia kan inhmu kha a mi la hrieta a mi hung ko ve a nih” tiin Leonardo chun an inhmu \an tir lai thu a hril. “A mi hriet chieng tah nawa chu ka ngaina chi a nih a. Ka ruoltha dingin ka nei nghâl a nih. Mi ka ngaina nghâl le ruol dinga ka dit chu ka nei nghal el an nih” tin Tobey leh an inruol\hat dan a hril. An inruol\ha peia,

pansak panthlanga um an nih bawk. Film hran hran an chang zing laiin an pahnia an chang kawpna hmasa-tak chu The Great Gatsby” (2013) khan a nih. Leo chun, “Kan project taphawt kan hriltlang a. Ditthlangna le thutlukna ka siem reng rêngin Tobey ka hril hmasatak hlak” a tih a. Tobey chun, “Leo leh kan inngainain kan inza tawn hle a. Ka ruol\hatak a nih a, ka ngaina hle bawk a nih, tu midang nêkin” tiin 2013 khan People magazine a lo hril ve tah. Tobey hin a nuhmei Jennifer Mayer ni kum Oc-tober khan an \hepui a, tukum July khan an inmak fel tah. Nau pahni, nuhmeite Ruby (10) le pasalte Otis (8) an nei hmana, a nuin a umpui a, a nuom hun hunah a va kan hlak. Tobey hi a ngaizâwng hlui Toni Garrn le German model Lorena Rae hai a hmu zeu zeu hlak. Leo ruok chu mi thar thar an hmupui a, tu tak am “tiem tlat e’ a tipui ding hriet a lan nawh.

Gigi Hadid Rs. 3 Lakh man Zakuo Fuol LehneW york: Gigi Hadid chu kum 22 chauh niin khawvel a hming an thang suok der tah a. Hming inthangna ding dang a \ul ta rak naw vei leh model a nina angin a zakuo manto hâkin chanchin tha siemin a lan lar zuol nawk pei. New York City ah Blake Lively a film thar “All I See Is You” ti screening an thawna dinga \hang dingin zânah Prabal Gurung zakuo design hâkin a hung suok a. Gown infuol, a eng (yellow) vawng, puon \iek \hui khawm ang mei mei a nia chu, a mei mei nawh, Rs. 3.04 Lakh ($4, 683) man zet a nih. An lang dâna chun ho deu ang, zakuo ban bul a kawng lai a puonbil le inmat a nih a. Vawitieng sir inhawnga a phing nalna lai tak hmu thei a nih. A dung fit 5 le inchi 10.5 belsana

dingin pheikhawk insâng a eng bawk a bun bawk a. A puonbil an fuola chu a dung insâng leiin an hme hle.

Tom Ford a model Gigi Hadid hin a Eng a ngaina hle chu nîng a tih, a nabe (Daffodil earrings) chenin a Eng vawng a nih. A make-up khawm a huntâwk chara, lipstick sen hlarin a sam eng thal hlim tun vawngin a hmai fai kawkin a mitmeng khawm a fel kâwk bawk. Social media a activity thar tak chu Thaw\anni liemtaa a sangnu Bella Hadid kum 21 a tling lâwmpuina thu a thawn kha a nih. A sangnu birthday le inzawmin Gigi hin an chinlai thlalâk a post bawk a. Naupang kum 3 vel an nih laia a sang a dawn lai a nih. Hi an thlalâk hi tarlangin, “Happy birthday to my Angelic Sister Bella Hadid!!! There was no words for how much I love you” tiin a post a, million 3 neka tam ‘liked’ a hmu.

Ariel Winter LaPalme Magazine Fall 2017 cover ahlos angeles: Kum 19 chauva upa, kum 11 a nih laia Modern Family ah a chang thiemna leia hming inlâr le Episode khata Rs. 9 lakh vel hlaw phâk tah, an chei dan nal danglam tak le sexy tak takhai leia hril le inlâr hlâw tleirâwl inmûm that lai tak Ariel Winter (19) chu mi tamtakin an ditdân ang tak pin-up dingin LaPalme Magazine Fall 2017 issue cover ah sie a nih. Dog Years changtunu Ariel Winter hi a kum le inmil lovin a pum duong a tha a, a dung a tawi meta chu. A muk tel tâwl bawk leiin muk deuva inchei le pasal mit lak zâwnga inchei a thiem a. Tuta LaPalme Magazine ah khawm hin Folgen Age style takin ‘glamour’ takin a thla khawm hi lak a nih. An lâkna hmun khawm hi The Hollywood Castle ah ngat a nih. Iengzam a hlâw ti ruok chu an târlang nawh. Thaw\annia suok tah magazine cover-a hin Gown sen, a ban inbawr suou hakin a awmbawr nene bul lai var pup chu a sukvar zuol hle a. Bodice a hak nawh ti chieng taka hmu thei a nih. Puonbil le inkawp zakuo a nih leiin a phîng lai nam zat khawm nal takin an lang thei bawk a. A

sam dum khawm bawksam a khui thla vawng leiin a suknaupang sawt bawka chu puina tak a nei. Thla latu hi Mike Rosenthal a nih a, direction le in pose dan ruok chu L a P a l m e M a g a z i n e Creative Director Derek Warburton arrange a nih. Tulai khawveal Louise Brooks ang deuvin puina tak a nei. Hi naw khawm hi Hollywood Castle ah inchei dan chi hran hrana inchei, sexy tak tak iemani zat a lak bawk.

Ariel Winter hi a ngaizawngpa ama nêka kum 10 chuonga upa Levi Meaden (30) leh in hluoin an um a, a hme du zawngtak chu Mai le Apple niin a hril a. Thlai suong a thiem bek naw leiin Levi-in a suong lem hlak niin a hril bawk. “Inkhat nu ang chun, chokaa chang vel leh, tlin naw tak ka nih” tiin thlai suong a thiemnaw zie an phât nawh. Ariel Winter hi kum 11 a nih laiin TV film ah khawm Episode khatah $ 15, 000 hlaw phâk tah a nih a. Tuhin kum 19 a tling hnungin Episode khata a hlâw chu $100, 000 (Rs.65 lakh vel) hlâw phâk an tah.