cevap arlari · mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan...

22
30 Adımda Biyoloji Kitap ve Defter CEVAP ANAHTARLARI 353 ADIM 01 A. Doğru - Yanlış Etkinliği 1. D 2. Y 3. D 4. D 5. D 6. Y 7. D 8. D 9. Y 10. D B. Boşluk Doldurma Etkinliği 1. Kontrollü deneyler hipotezi destekliyor ancak, kesin sonuç oluşturulamıyorsa teori haline gelir. 2. Probleme çözüm öneren, öncül gözlem ve tecrübelere dayanan test edilebilir açıklamalara hipotez denir. 3. Canlı bilimi olan biyoloji canlılar dünyasın- dan insanlık için yararlı sonuçlar çıkarmaya çalışır. 4. Çeşitli ölçü aletleri kullanılarak yapılan ve sayısal veri içe- ren nesnel bulgular nicel gözlemler ile elde edilir. 5. Kontrollü deneyler hipotezi destekliyor ve kesin sonuçlar elde ediliyorsa kanun haline gelir. 6. Deneyde etkisi araştırılan değişkene bağımsız değişken denir. C. Soru - Cevap Etkinliği I. Toprağına kalsiyum tuzları eklenen bitki daha uzun boylu olmuştur. Nitel II. Doğal koşullarda atmosferdeki oksijen oranı %20,9 olarak ölçülmüştür. Nicel III. Saf su, deniz seviyesinde 100 °C sıcaklıkta kaynar. Nicel IV. Nişatalı besinlerin üzerine iyot damlatıldığında mavi mor renk oluşur. Nitel Bu verilerin elde edilmesini sağlayan gözlem çeşitlerini kar- şısına nitel veya nicel olarak belirtiniz. 2. Bilimsel çalışma süreçlerinin sonundaki raporlama işleminin bilime faydasını açıklayınız. Araştırma sonuçlarının tekrar test edilmesi, yeni problemlerin tanımlanması ve sonuçların diğer bilim insanlarıyla paylaşıl- ması 3. Kontrollü deneylerin sonucunda elde edilecek verilerin ana- lizi ile hangi yollar izlenebilir? Açıklayınız. 1. Hipotez değiştirebilir. 2. Hipotez teoriye dönülebilir. 3. Hipotez kanun haline gelebilir 4. Hipotez olduğu gibi bırakabilir. 4. Cevap: D A. Doğru - Yanlış Etkinliği 1. D 2. D 3. Y 4. D 5. Y 6. Y 7. Y 8. Y 9. D 10. D B. Boşluk Doldurma Etkinliği 1. Biyoloji özellikle tıp ve eczacılık gibi sağlık bilimleriyle her zaman iç içe olmuştur. 2. Tüm bilimlerde olduğu gibi biyoloji bilimi de diğer bilim dal- ları ile ilişki içindedir.

Upload: others

Post on 20-Feb-2020

19 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

CEVAP ANAHTARLARI

353

ADIM 01

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D 2. Y 3. D 4. D 5. D 6. Y 7. D 8. D 9. Y 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Kontrollü deneyler hipotezi destekliyor ancak, kesin sonuç oluşturulamıyorsateori haline gelir.

2. Problemeçözümöneren,öncülgözlemvetecrübelere dayanantestedilebiliraçıklamalarahipotez denir.

3. Canlıbilimiolanbiyolojicanlılardünyasın- daninsanlıkiçinyararlısonuçlarçıkarmayaçalışır.

4. Çeşitliölçüaletlerikullanılarakyapılanvesayısalveriiçe-

ren nesnel bulgular nicelgözlemlerile

elde edilir.

5. Kontrollü deneyler hipotezi destekliyor ve kesin sonuçlarelde ediliyorsa kanun haline gelir.

6. Deneydeetkisiaraştırılandeğişkenebağımsız değişkendenir.

C. Soru - Cevap Etkinliği

I. Toprağınakalsiyumtuzlarıeklenenbitkidahauzunboyluolmuştur.Nitel

II. Doğalkoşullardaatmosferdekioksijenoranı%20,9olarakölçülmüştür.Nicel

III. Safsu,denizseviyesinde100°Csıcaklıktakaynar.Nicel

IV. Nişatalıbesinlerinüzerine iyotdamlatıldığındamavimorrenkoluşur.Nitel

Buverilerineldeedilmesinisağlayangözlemçeşitlerinikar-şısınanitelveyanicelolarakbelirtiniz.

2. Bilimselçalışmasüreçlerininsonundakiraporlamaişlemininbilimefaydasınıaçıklayınız.

Araştırmasonuçlarınıntekrartestedilmesi,yeniproblemlerintanımlanmasıvesonuçlarındiğerbiliminsanlarıylapaylaşıl-ması

3. Kontrollüdeneylerinsonucundaeldeedilecekverilerinana-liziilehangiyollarizlenebilir?Açıklayınız.

1. Hipotezdeğiştirebilir.

2. Hipotezteoriyedönülebilir.

3. Hipotez kanun haline gelebilir

4. Hipotezolduğugibibırakabilir.

4. Cevap:D

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D 2. D 3. Y 4. D 5. Y 6. Y 7. Y 8. Y 9. D 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Biyoloji özellikle tıp ve eczacılık gibi sağlık bilimleriyle herzamaniçiçeolmuştur.

2. Tümbilimlerdeolduğugibibiyolojibilimidediğerbilimdal-larıileilişkiiçindedir.

Page 2: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

354

CEVAP ANAHTARLARI

3. Biyologlarbotanik,zooloji,ekolojivemikrobiyolojigibialan-larda yüksek lisans vedoktorayaparakuzmanlaşabilirler.

4. Besindeğeriveverimiyüksekbitkivehayvanlarındahakolayüretilmesibiyoteknolojivegenmühendisliğialanlarınınortakçalışmasıilesağlanmaktadır.

5. Bilim, bilim insanlarının kişisel özelliklerinin yok olduğu birsüreçdeğildir.Bunedenlebilimöznelveinsanibirakılyürüt-mesürecidir.

6. Bilim insanları arasındaki sosyal, kültürel ve eğitim düzeyifarklılıklarınarağmenbilimnesnelsonuçlaraulaşmayıamaç-lar.

C. Soru Cevap Etkinliği

1. Biyoloji bilimindekigelişmeleringünlükhayata katkılarına3örnekveriniz.

• Hastalıklarındahakısasüredeveetkintedavisi

• Çevresorunlarınınçözümlenmesi

• Artandünyanüfusunungıdaihtiyacınınkarşılanması

2. Biyologlarınyükseklisansvedoktorayapabileceklerialanla-rıyazınız.

• Botonik • Mikrobiyoloji

• Zooloji • Hidrobiyoloji

• Ekoloji • Biyoteknoloji

3. Biyologlarınçalışmaalanlarından3tanesiniyazınız.

• ÇevreBiyolojisi

• Doğatarihçisivedoğakorumauzmanı

• Biyomedikalçalışmalar

4. CevapD

5. CevapE

ADIM 02A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. D, 3. Y, 4. D, 5. Y, 6. Y, 7. D, 8. D, 9. Y, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. HücreyiyönetenDNAmolekülüsitoplazmadabulunuyorsabu hücreler prokaryot; çekirdek içinde bulunuyorsa ökaryot hücreadınıalır.

2. Canlılarınyapıcı -onarıcıveenerjiverici ihtiyaçlarınıkarşı-lamakamacıylaorganik ve inorganikbesinler sağlamasınabeslenme denir.

3. Gereksinimduyduklarıorganikbesinleri,çeşitlienerjikaynak-larıkullanarakkendisiüretencanlılaraototrofcanlılardenir.

4. Besinlerdedepoedilenkimyasalbağenerjisininaçığaçıkarı-larakcanlınınkullanılabileceğihalegetirilmesisürecinesolu-num denir.

5. Hücrelerdegerçekleşenyapımveyıkımtepkimelerininhep-sine birden metabolizma denir.

6. Canlılartarafındangerçekleştirilenyapımolaylarınafotosen-tezyıkımolaylarınaisesindirimörnekverilebilir.

C. Soru Cevap Etkinliği

1. Ökaryotbirhücreyioluşturan3temelkısmıyazınız.

Hücrezarı

Sitoplazma

Çekirdek

2. Anabolizmayaörnekolanlarproteinsentezive fotosentez;katabolizmayaörnekolanlarsindirimveoksijenlisolunum-dur.

Page 3: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

355

CEVAP ANAHTARLARI

3. Canlıların ortak özelliklerinden biri olan beslenmenin te-mel amacı nedir?

Gerekliolanenerjiyiüretmek Hücreyapısınakatacağımaddelerieldeetmek Yenihücreleroluşturmak

4. CevapC

5. Hücresel solunumu tanımlayınız.

Besinlerdedepoedilenkimyasalbağenerjisininaçığacıkarı-larakcanlınınkullanılabileceğişeklegetirilmesisürecine“so-lunum”denir.

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. D, 3. Y, 4. Y, 5. D, 6. Y, 7. Y, 8. D, 9. Y, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Canlılarınyaşadıklarıortamauyumsağlayankalıtsalözellik-lerine adaptasyon denir.

2. Canlıyadışortamdangelenfizikseletki,kimyasalmaddeler,ortamsıcaklığı,ortamınnemoranıgibideğişkenlerçevreseluyarıolaraketkietmektedir.

3. Canlılarınnesillerinidevamettirebilmekamacıylakendilerinebenzeryeniorganizmalaroluşturmasıolayınaüreme denir.

4. Canlıların,canlılıkfaaliyetlerinigerçekleştirebildiğienuyguniçkoşullarahomeostasi denir.

5. Metabolizmaatıklarınınvücuttanuzaklaştırılmasınaboşaltım denir.

6. Canlılardayerveyadurumdeğiştirmeşeklindekendinigös-terenözelliğehareket denir.

7. Canlınınyapısınımeydanagetirenhücrelerinhacimvesayıcaartmasınabüyüme denir.

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Zigottan ergin birey oluşunca kadar geçen süreç gelişmeolarakadlandırılır.

2. CevapD

3. Homeostasiyi korumakamacıylametabolizmasonucuolu-şanatıklarınvücuttanuzaklaştırılmasınaboşaltımdenir.

4. CevapB

5. Canlınınsahipolduğukalıtsalözelliklerilebulunduğuçevre-yeuyabilmeyeteneğineadaptasyondenir.

ADIM 03

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. Y, 3. D, 4. Y, 5. D, 6. D, 7. D, 8. D, 9. D, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Su moleküllerinin hidrojen bağları ile kopmadan bir aradakalmasınakohezyon denir.

2. Hücrelerde bulunan inorganikbileşiklersu,asit,baz,tuzveminerallerdir.

3. Birçözeltininhidrojen iyonderişiminiartıranbileşiklereasit denir.

4. Sumolekülleriilebaşkamoleküllerarasındakiçekimkuvve-tine adhezyon denir.

5. Asitvebazlarıntepkimeyegirmesisonucuoluşannötrmole-küllere tuz denir.

6. pHderecesi7ile14arasındaolanbileşiklerebaz denir.

7. Suyun özısıdeğeriyüksekolduğundancanlılarınvücutlarınınhızlıısınıp,hızlısoğumasınıönler.

8. İnsankanındanidealpHdeğeri7,4olarakölçülmüştür.

Page 4: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

356

CEVAP ANAHTARLARI

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. BirçözeltininhidrojeniyonderişiminiifadeedendeğerepHdenir.pH0ile14arasındadeğişensayılarileifadeedilir.

2. CevapA

3. CO2 + H2O IşıkIşıkIşıkklorofilklorofilklorofil

Işıkklorofil

Glikoz + O2

4. CevapB

5. • Sumolekülleriarasındakiçekimkuvvetinekohezyonde-nir.

• Sumolekülleri ileyüzeyarasındakiçekimkuvvetinead-hezyon denir.

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. Y, 3. Y, 4. D, 5. D, 6. D, 7. D, 8. D, 9. D, 10. D

B. Boşluk- Doldurma Etkinliği

1. D vitamini eksikliğine bağlı olarak çocukların kemiklerindeeğilmelerşeklindekendinigösterenhastalığaraşitizm denir.

2. Mideasidininoluşmasındaklormineralietkilidir.

3. Kaskasılmasındaetkiliolduğundankalsiyumeksikliğinde,ağ-rılıkaskasılmalarışeklindekendinigösterentetanihastalığıgörülür.

4. İyotmineralitiroitbezindensalgılanantiroksinhormonununyapımındagörevalır.

5. Magnezyum,bitkilerdeklorofilmolekülününyapımınakatıla-rak,yeşilrenkoluşumundaetkiliolur.

6. Yetişkinbireylerdekalsiyumeksikliğiosteomalazi,hastalığı-na neden olur.

7. Minerallerorganikbileşiklerinyapısındayadamineraltuzlarışeklindeinsanvücudundabulunur.

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Minerallerinözelliklerinden4tanesiniyazınız.

• Enerjivermezler

• Yapıyakatılabilirler

• Düzenliyicigörevyapabilirler

• Sindirilmedenkanakarışabilirler

2. CevapA

3. İnsan vücuduna gereğinden fazla tuz almanın sonuçlarınıdeğerlendiriniz.

• Homeastatikdengeyibozarakzararlıyanekilerinoluşma-sınanedenolur.

• Kan basıncı artar. Karaciğer ve böbrek rahatsızlıklarınaneden olabilir.

4. CevapC

5. Kemikvedişlerinyapısınakatılanminerallerhangileridir?

Kalsiyum,Magnezyum,Flor

ADIM 04A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. D, 3. D, 4. Y, 5. D, 6. D, 7. D, 8. Y, 9. D, 10. D

B. Boşluk- Doldurma Etkinliği

1. Su%60’lıkoranıylayetişkinbir insanınvücudundaen fazlaorandabulunanbileşiktir.

2. Galaktoz,sütşekerininyapısınakatılanhayvansalbirmono-sakkarittir.

3. Organikyapıdaolmalarınarağmenvitaminleryapıcı-onarıcıveenerjivericigörevyapmazlar.

4. Enfazlaenerjiverenbesinolanyağlarayrıcabazıhormon-larınyapısınakatılarakdüzenleyicigörevyapar.

5. Glikozenerjivericiolarakkullanılantemelmonosakkaritoluptümdisakkaritlerinvepolisakkaritlerinyapısınakatılır.

6. Bitkiselbirmonosakkaritolanfruktozmeyveşekeriolarakdabilinir.

Page 5: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

357

CEVAP ANAHTARLARI

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Enerjiverenbesinleri,kullanımsıralarınagöreyazınız.

Karbonhidrat-Yağ-Protein

2. Enerji veren besinleri enerji verimlerine göre çoktan azadoğrusıralayınız.

Yağlar>Proteinler>Karbonhidratlar

3. Proteinlerhangiözellikleriiledüzenleyicibesinolarakkabuledilir?

Enzimlerinvebazıhormonlarınyapısınakatıldıklarıiçin

4. Yapıcıveonarıcıgörevyapanorganikbesinleriyetişkinbirinsan vücudundaki oranlarını da dikkate alarak çoktan azadoğrusıralayınız.

Protein>Yağ>Karbonhidrat

5. Monosakkaritleriyapılarındakikarbonsayılarınagöregrup-landırınız.

Pentoz:Riboz,Deoksiriboz

Heksoz:Glikoz,Fruktoz,Galaktoz

6. Disakkaritçeşitleriniyazınız.

Maltoz, Sükroz, Laktoz

7. Polisakkaritçeşitleriniyazınız.

Glikojen

Selüloz

Nişasta

Kitin

8. Organikbesinçeşitleriniyazınız.

Karbonhidratlar

Yağlar

Proteinler

Vitaminler

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D 2. D 3.Y 4.D 5.Y 6. D 7. Y 8. D 9. Y, 10. D

B. Tablo Doldurma Etkinliği

DİSAKKARİTLER

Monomerler Disakkarit Bulunduğucanlıgrubu

Fruktoz+Glikoz Sükroz Bitki

Glikoz + Glikoz Maltoz Bitki

Glikoz + Galaktoz Laktoz Hayvan

POLİSAKKARİTLER

Polisakkarit

çeşidi

Görevi

(Yapı-Depo)

Bulunduğu

canlıgrubu

Bulunduğu

yapı-organ

Glikojen Depo Hayvan Karciğer-Kas

Nişasta Depo Bitki Kök-Gövde

Selüloz Yapı Bitki Hücre çeperi

Kitin YapıHayvan

Mantar

Böcekkabuğu

Hücre çeperi

Hidrolizinözellikleri Dehidrasyonunözellikleri

1. Yıkım 1. Yapım

2. ATPharcanmaz 2. ATPharcanır

3. Suharcanır 3. Suaçığaçıkar

4. Polimer→Monomer 4. Monomer→Polimer

Page 6: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

358

CEVAP ANAHTARLARI

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Disakkarit nedir? Açıklayınız.

İki monosakkaritin birleşmesiyle oluşan şekerlerdir. Mono-sakkaritlerbirbirineglikozidbağıilebağlanır.

2. Polisakkarit nedir? Açıklayınız.

Çoksayıdaglikozun,glikozitbağlariledehidrasyonusonucuoluşankarbonhidratlardır.

3. Monosakkaritleri birbirine bağlayan bağın adı nedir?

Glikozitbağı

4. Bitkisel disakkaritleri yazınız.

• Maltoz

• Sükroz

5. Depo polisakkaritleri yazınız.

• Glikojen

• Nişasta

6. Yapı polisakkaritleri yazıp bulundukları yapıları belirtiniz.

Selüloz-Bitkilerdehücreçeperi

Kitin-Mantarlardahücreçeperiveböcekdışiskeleti

7. Hidroliz nedir? Açıklayınız.

Kompleskyapılıbileşiklerinsuveenzimler ileyapıtaşlarınaparçalanmasıdır.ATPharcanmaz.

8. Dehidrasyon nedir Açıklayınız.

Basityapılımoleküllerinkimyasalbağlarilebirleşerekkomp-leksyapılıbileşiklerioluşturmasıdır.ATPharcanır.

ADIM 05

A. Soru - Cevap Etkinliği

1. Trigliseritoluşumunuşemaçizerekaçıklayınız.

+ + 3 H2O

gliserol + 3 yağ asidi 1 yağ + 3 su

2. Doymuş ve doymamış yağ kavramlarını açıklayınız.

Yağasitlerinioluşturankarbonlararasındatümbağlar tekliisedoymuşyağ;karbonlararasındaçiftbağvarisedoyma-mışyağadınıalır.

3. Göçmen kuşların ve kış uykusuna yatan hayvanların vücut-larında yağ depo etmelerinin nedenini yorumlayınız.

Yağlar diğerorganik bileşikleregöredahahafiftir.Yağlarınoksijenlisolunumdakullanılmasıyladiğerorganikbileşikleregöredahaçokenerjivedahaçoksuaçığaçıkar.

4. Trigliseritlerin yapısında bulunan ve yağ asitleri ile glisero-lü birbirine bağlayan bağın adı nedir?

Esterbağı

5. Cevap:B

Page 7: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

359

CEVAP ANAHTARLARI

A. Tablo Doldurma Etkinliği

Kimyasal Yapılarına Göre Besinler

A.İnorganikBesinler B. Organik Besinler

1 Su 1 Karbonhidratlar

2 Mineraller 2 Yağlar

3 Tuzlar 3 Proteinler

4. Vitaminler

Enerji Veren Besinler

A.KullanımSırası B.EnerjiVerimi

1 Karbonhidrat 1 Yağ

2 Yağ 2 Protein

3 Protein 3 Karbonhidrat

Yapıcı ve Onarıcı Besinler

Yetişkinbirinsanvücudunda

bulunmaoranlarınagöre%Düzenleyici görev

yapan besinler

1Su%60 1 Protein

2Protein%19 2Yağ

3Yağ%15 3Vitamin

4Mineral%5 4 Mineral

5Karbonhidrat%1 5 Su

B. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y 2. D 3. D 4. D 5. D 6. Y 7. D 8. Y 9. D, 10. D

C. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Proteinlerintemelyapıbirimiaminoasitdenilenmoleküller-dir.

2. Aminoasitlerbirbirinepeptityağıdenilenkimyasalbağlarilebağlanır.

3. Trigliseritoluşumusırasındayağasitlerivegliserolbirbirineesterbağıilebağlanır.

4. Biraminoasidinkimliğiradikal gruptarafındanbelirlenir.

5. Yağasidivegliseroliçermeyenözelyağlarasteroit denir.

6. İkiaminoasidinbirleşmesiileoluşanyapıyadipeptitüçami-noasidinbirleşmesiyleoluşanyapıyatripeptit denir.

7. Çeşitlifizikselvekimyasaletkilerileproteinlerinişlevselya-pısınınbozulmasınadenatürasyon denir.

8. Proteinin bozulmasına neden olan etki ortadan kalktığındaproteinintekrarişlevselhalegelmesinerenatürasyon denir.

D. Soru - Cevap Etkinliği

1. Biraminoasidingenelformülünüçizipgerekliadlandırmalarıyazınız.

2. CevapD

Radikalgrup

COOHC

Aminogrubu

KarboksilgrubuH

R

H2N

Page 8: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

360

CEVAP ANAHTARLARI

3. Temel(esansiyel)aminoasitnedir?Açıklayınız.

İnsan vücudunda sentezlenemeyen ve sadece besinlerlealınmasıgerekenaminoasitlerdir.

4. CevapA

5. Denatürasyonverenatürasyonkavramlarınıaçıklayınız.

Proteinlerin işlevsel yapılarının bozulmasına denatürasyandenir.

Denatürasyananedenolanfaktörlerortadankalktığındapro-teinintekrarişlevselyapıkazanmasınarenatürasyandenir.

ADIM 06A. Doğru-YanlışEtkinliği

1. Y 2. Y 3. D 4. Y 5. D 6. D 7. Y 8. D 9. D, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Enzimlerinetkilediğiözelmaddeleresubstrat denir.

2. Enzimlerinproteindenoluşanesaskısmınaapoenzim denir.

3. Kimyasalbirtepkimeninbaşlayabilmesiiçingerekliendüşükenerjimiktarınaaktivasyonenerjisi denir.

4. Bileşikenzimlerinyardımcıkısmıvitamindenoluşuyorsako-enzim;mineraldenoluşuyorsakofaktöradınıalır.

5. Aktivasyonenerjisinidüşürerekkimyasalreaksiyonlarınhızı-nıartıranmaddelerekatalizör denir.

6. Enzim ilesubstratıarasındaanahtar-kilit ilişkisivardır.Bunedenleherenzimözelbirtepkimedegörevyapar.

7. Canlı hücrelerde görev yapan biyolojik katalizörlere enzim denir.

8. Tümenzimçeşitlerininyapısındabulunabilenorganikmole-külçeşidiprotein dir.

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Enzimleryapılarınagörenasılgruplandırılır?

a. BasitEnzimler

b. BileşikEnzimler

• Protein+Vitamin

• Protein + Mineral

2. Enzimileaktivasyonenerjisiarasındakiilişkiyigrafikçizerekaçıklayınız.

Zaman

Aktivasyon enerjisi

Enzimsiz

Enzimli

3. Birgenbirenzimhipotezinişekilçizerekaçıklayınız.

DNA

Gen - 1

K L M Sonürün

Enzim - 1 Enzim - 2 Enzim - 3

Gen - 2 Gen - 3

4. CevapE

A. Doğru - Yanlış Etkinliği.

1. Y, 2. D 3. Y 4. D 5. D 6. Y 7. D 8. Y 9. D, 10. D

Page 9: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

361

CEVAP ANAHTARLARI

B. Soru - Cevap Etkinliği

1. Sıcaklık değişimi ile enzim aktivitesi arasındaki ilişkiyi grafik çizerek gösteriniz.

Sıcaklık

Enzim aktivitesi

2. Tohumutoprağaattığımızdayapmamızgerekenilk işinne-densuvermekolduğunuaçıklayınız.

Enzimlersuluortamlardaçalışırlarsuyoğunluğunun%15’inaltındaolduğuortamlardaenzimlergörevyapamaz.

3. Besinleri ağzımızda iyice çiğnedikten sonra yutmamızı en-zimlerileilişkilendirerekaçıklayınız.

Enzimler substratı yüzeyinden etkilemeye başlar. Substratyüzeyinekadarfazlaolursa,sindirimsistemimizdekienzim-lerokadarhızlıçalışır.

4. Bal,reçelgibibesinlerinnedenmikropbarındırmadığınıyo-rumlayınız.

Bubesinlerdesuyoğunluğu%15‘inaltındaolduğundanbak-terilerbubesinlerdeyaşayamaz.

5. Substratın sınırlı olduğu ortamda enzim miktarı sürekli ar-tırıldığında reaksiyon hızındaki değişmeyi grafik çizerek açıklayınız.

Enzim miktarı

Reaksiyon hızı

ADIM 07A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. Y, 3. D, 4. D, 5. Y, 6. D, 7. D, 8. D, 9. D, 10. Y

B. Soru - Cevap Etkinliği

1. Yağda ve suda çözünen vitaminleri yazınız.

Yağdaçözünenler:A,D,EveK

Sudaçöüznenler:BveC

2. CevapB

3. “Güneşgirmeyenevedoktorgirer.” sözünü vitaminler üze-rinden yorumlayınız.

Dvitaminivücudaöncülmaddeşeklindealındıktansonraderialtındagüneşışığısayesindeaktifleşmektedir.

4. CevapB

5. Uzun süreli antibiyotik kullanımının insan vücudunda bazı vitaminlerin eksikliğine neden olmasının sebebi ne olabilir?

İnsankalınbağırsağındayaşıyanyararlıbakterilerBveKvi-taminisentezleyebilmektedir.

Uzun süreli antibiyotik kullanımında yararlı bakteriler zarargördüğüiçinvitamineksiliğioluşabilir.

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. D, 3. D, 4. D, 5. D, 6. Y, 7. Y 8. D, 9. Y, 10. D

B. Soru - Cevap Etkinliği

1. ATP molekülünün yapısını şematik olarak çizip gerekli ad-landırmaları yapınız.

A R

P P P

yüksek enerjilifosfat bağları

A: Adenin bazı

R: Riboz Şekeri P: Fosfat grupları

Page 10: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

362

CEVAP ANAHTARLARI

2. CevapC

3. ATP molekülünün genel özelliklerinden 3 tanesini yazınız.

• Hücrezarındangeçemez

• Depolanamaz.

• Biyokimyasaltepkimelereenerjiverir.

4. CevapC

ADIM 08

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. D, 3. Y, 4. D, 5. D, 6. D, 7. Y, 8. Y, 9. D, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Organizmadayöneticimolekülolarakgörevyapanorganikbileşiklerenükleik asit denir.

2. DNA’nınkarakteristikbazıtimin olup bu baz sadece deoksiri-bozşekeriilebağyapabilir.

3. Nükleik asitler nükleotitdenilenbirimlerdenoluşur.

4. RNA molekülleri protein sentezindeki görevlerine göremRNA , tRNAverRNAolmaküzereüçgrubaayrılır.

5. DNA’nınkendinieşleyerekmiktarınıikikatınaçıkarmasıolayı-na replikasyon denir.

6. DNAmolekülüüzerindenükleotitlerinoluşturduğubelirlibirkarakterişifreleyenbölgeyegen denir.

7. DNA’nın replikasyonu sırasında oluşan hatalara mutasyon denir.

C. Eşleştirme Etkinliği

DNA DNA / RNA RNA

5 - 6 - 8 - 9 - 13 - 15 1 - 4 - 7 - 12 - 14 2 - 3 - 10 - 11

D. Soru - Cevap Etkinliği

1. Nükleotidingenelyapısınıçizerekgerekliadlandırmalarıya-pınız.

B Ş

PB= Azotlu organik baz

Ş= Beş karbonlu şeker (pentoz)

P= Fosfat grubu (fosforik asit)

2. Azotlu organik baz çeşitlerini yazınız.

Purinler:Adenin, Guanin

Pirimidinler:Sitozin,TiminUrasil

3. Cevap3

4. Cevap3100

5. Replikasyonnedir?Açıklayınız.

DNA’nın yarı konunumlu olarak kendini eşlemesi olayınareplikasyon denir. Replikasyon sonucu bir DNA’dan tama-menaynıözellikte2yeniDNAmolekülüoluşur

6. mRNA:DNA’danribozomabilgitaşır.

tRNA:Ribozomaproteinsenteziiçinaminoasittaşır.

rRNA:Ribozomunyapısınakatılır

Page 11: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

363

CEVAP ANAHTARLARI

ADIM 09Yazılı Sınavı

1. Bağımlıdeğişkennedir?

BitkiGelişimi

Bağımsızdeğişkennedir?

Kalsiyummineralininmiktarı

Sizcenasılbirçıkarımdabulunulmalıdır?

Kalsiyummineralininmiktarıarttıkçabitkigelişimideartmak-tadır.

2. Canlılarınortaközelliklerinden5tanesiniyazınız.

•Boşaltım

•Beslenme

•Büyümevegelişme

•Üreme

• Hareket

3. B E S L E N M E

4. Asitlerivebazları4özelliğibakımındankarşılaştırınız.

Özellikler Asit Baz

pH derecesi 0-7 7-14

Tatları Ekşi Acı

Turnusolkağıdırengi Kırmızı Mavi

Suyaverdikleriyon H+

OH-

5. Polisakkaritçeşitleriniyazıpözelliklerinibelirtiniz.

Polisakkarit Bulunduğucanlı

grubu

Görevi

Glikojen Hayvan Depo

Nişasta Bitki Depo

Selüloz Bitki Yapı

Kitin Hayvan Yapı

6. Biraminoasidingenelformülünüçizipkısımlarınıadlandırınız.

COOHC

Aminogrubu

KarboksilgrubuH

R

H2N

7. EğriNo

Substrat2

Enzim4

Substrat-Emzimkompleksi3

Ürün1

8. Vitaminleri,çözündükleriortamlarıdabelirterekgruplandırı-nız

Yağdaçözünenler:A,D,EveK

SudaçözünenlerBveC

Radikalgrup

Page 12: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

364

CEVAP ANAHTARLARI

9. Nükleikasitlerinyapısınakatılanorganikbazçeşitlerini,bü-yüklüklerinidedikkatealarakgruplandırınız.

Pürinler:Büyükorganikbazlar

-Adenin

-Guanin

Pirimidinler:Küçükorganikbazlar

-Sitozin

-Timin

-Urasil

10.Şemadanumaralarilegösterilenyapılarınadlarınıyazınız

1. Adeninbazı

2. Ribozşekeri

3. Fosfatgrupları

ADIM 10A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. D, 3. Y, 4. D, 5. Y, 6. Y, 7. D, 8. D, 9. Y, 10. Y

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Bitkihücrelerindezarınendışındaselüloz yapılıhücreçeperibulunur.

2. Hücrezarınınsadecedışyüzeyindebulunanglikolipitvegli-koproteinmoleküllerihücrezarınaözgüllükkazandıır.

3. Hücrezarınınenönemliözelliğiseçici geçirgenolmasıdır.

4. Hücrezarındakiproteinmolekülleriyüzeyselyadafosfolipitiçinegömülühaldebulunur.

5. Ökaryotik bir hücre hücrezarı sitoplazmaveçekirdekolmaküzere3kısımdanoluşur.

6. Hücre,canlınınenküçükyapıtaşıveyaenküçükcanlışeklin-detanımlanabilir.

7. SchleidenveSchwann,hücreileilgilibilinenleriHücre teore-si adıaltındatoplanmıştır.

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Hücreteorisininözellikleriniyazınız.

• Bütün canlılar bir yada daha fazla hücreden meydanagelmiştir.

• Hücrelercanlınınyapısalveişlevselbirimidir.

• Yenihücreler,varolanhücrelerinbölünmesisonucumey-dana gelir.

2. Aşağıda ökaryot bir hücrenin genel yapısı şematik olarakgösterilmiştir.

1 (Hücre zarı)

2 (Sitoplazma)

3 (DNA)

3. Hücrezarınaözgüllükkazandıranyapılarhangileridir.

• Glikolipit

• Glikoprotein

4. CevapD

5. Hücreduvarıbulundurancanlıgruplarınıyazınız.

• Bakteri

• Mantar

• Bitki

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. Y, 3. Y, 4. D, 5. D, 6. Y, 7. D, 8. D, 9. Y, 10. D

Page 13: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

365

CEVAP ANAHTARLARI

B. BoşlukDoldurmaEtkinliği

1. Prokaryothücreyapısınasahipcanlılaraarkeler örnekveri-lebilir.

2. Prokaryot hücrelerde organel olarak sadece ribozom bulu-nur.

3. Oksijenlisolunumyapanprokaryotlardabirhücrezarıfarklı-

laşmasıolan mezozom bulunur.

4. Pandorinakolonisindehücrelerarasıişbölümüyoktur.Kolo-

nidenayrılanhücretekbaşınayaşamınısürdürebilir.

5. Volvoks kolonisi hücreleri arasındaki gelişmiş iş bölümü

nedeniylebirhücreliliktençokhücreliğegeçişformuolarak

kabul edilir.

6. Çokhücreligelişmişyapılıcanlılardahücrelerinözelleşerek

belirlibirgöreviyerinegetirmekiçinoluşturduğuhücre top-luluğunadoku denir.

7. Farklıhücretiplerinedönüşebilenvekendisiniyenileyebilen

hücrelere kökhücre denir.

8. Hayvanhücrelerindehücrebölünmesisırasındasitoplazma

bölünmesiboğumlanma ile bitki hücrelerinde ara çeper olu-şumuilegerçekleşir.

ADIM 11A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. Y, 3. Y, 4. D, 5. D, 6. Y, 7. D, 8. Y,

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Sitoplazmanınkoyukıvamlısıvıkısmınasitozol denir.

2. Hücrelerinsitoplazmasındacanlılıkolaylarınıngerçekleştiğiorganeldenilenyapılarbulunur.

3. Proteinsentezininyoğunolarakgerçekleştiğihücrelerderi-bozomorganelifazlamiktardabulunur.

4. Sentrozomorganelidokuzadetüçerlimikrotübüldenoluşanbirçiftsentriyoldenmeydanagelir.

5. Çekirdek ilehücrezarıarasındamaddetaşınmasınısağla-yankanallarsistemineendoplazmikretikulum denir.

6. Sahipolduğuenzimler ilehücre içisindirimigerçekleştirenorganel lizozomadınıalır.

7. Kofulartıkmaddeleridepoedeniçisıvıdolukeseşeklindekibir organeldir.

8. Tatlı suortamındayaşayanbirhücreli canlılardahücre içidengeninsağlanmasındakontraktilkoful etkilidir.

C. Soru-CevapEtkinliği

1. Kontraktil koful nedir? Görevini yazıp bulundukları canlıla-ra örnek veriniz.

Tatlısuortamındayaşayanbirhücreli:ökaryotcanlılardabu-lunur.

Görevi hücreyeozmozilegirensuyuATPharcayarakatmakveiçdengeyikorumaktır.

2. Ribozom

3. Lizozom

4. Zarsızvetekzarlıorganelleriyazınız.

Zarsız organeller Tek Zarlı Organeller

Ribozom Endooplazmikretikulum

Sentrozom Golgiaygıtı

Lizozom

Koful

Page 14: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

366

CEVAP ANAHTARLARI

ADIM 12A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. D, 3. D, 4. Y, 5. D, 6. D, 7. Y, 8. D, 9. D, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Mitokondri ve kloroplastınökaryothücre içindeyaşamayaevrimleşmişprokaryothücrelerolduğunuilerisürengörüşeendosimbiyotikhipotez denir.

2. Mitokondriorganelininsıvıkısmınamatriksdenir.İçzarınbusıvıkısmadoğruoluşturduğuuzantılarakrista denir.

3. Kloroplastorganelininsıvıkısmınastromadenir.Busıvıkısımiçindekizaryığınlarınaisegranum denir.

4. Kloroplast organeli tarafından gerçekleştirilen fotosentez olayıilebesinveoksijenüretilir.

5. OksijenlisolunumyapanbakterilerdehücrezarındanoluşanveETSelemanlarınıbulunduranyapıyamezozom denir.

6. Kloroplastorganeli taşıdığı klorofil sayesindehembitkilereyeşilrenginiverirhemdefotosentezingerçekleşmesinisağ-lar.

C. Soru - Cevap Etkinliği

1.Organelingerçekleştiğiolay“oksijenlisolunum”;

2.Organelingerçekleştirdiğiolay“fotosentez”dir

2. Gen nedir açıklayınız.

Kromozomlarüzerindebelirlisayıdanükleotittenoluşan,enaz bir protein yada RNA’nin sentezinden sorumlı bölgeyegen denir.

3. Hücre iskeletini oluşturan elemanları yazınız.

Mikrofilamentler

Arafilamentler

Mikrotübüller

4. Bitkilerdegözlenenaşağıdaki2olayıplastitleraçısındanyo-rumlayınız.

1. Olay

Klorofilibozulmuşkloroplastlar,kromoplastlaradönüşmüştür

2. Olay

Işıkaltındakalanlökoplastlarkloroplastlaradönüşmüştür.

5. Aşağıda plastit çeşitleri verilmiştir. Karşılarına görevlerini yazınız.

Kloroplast:Taşıdığıklorofilsayesindehembitkilereyeşilren-giniverirhemdefotosentezingerçekleşmesinisağlar.

Kromoplast:Taşıdığısarı,kırmızıveturuncurenkmaddelerisayesindeçiçekvemeyvelerinrenklerinioluşturur.

Lökoplast: Renksizdir. Glikozun fazlasını nişasta şeklindedepoeder.Yağveproteindepoedençeşitleridevardır.

6. Aşağıdaşekilleriverilenmitokondrivekloroplastorganelle-rininbelirtilenkısımlarınıadlandırınız.

Krista Stroma

GranumMatriks

7. CevapB

Page 15: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

367

CEVAP ANAHTARLARI

ADIM 13

A. Doğru-YanlışEtkinliği

1. D, 2. D, 3. Y, 4. D, 5. Y, 6. Y, 7. D, 8. D, 9. D, 10. D.

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Moleküllerinçokolarakbulunduklarıyerdenazolarakbu-lunduklarıyereakmasınadifüzyon denir.

2. Suyunpasifdifüzyonunaozmoz denir.

3. Çokyoğunortamabırakılanhücreninsukaybederekbüzül-mesiolayınaplazmoliz denir.

4. Sudaçözünebilenmaddelerinsuyakarşıoluşturduğuçekimkuvvetineozmotikbasınç denir.

5. Hipotonikortamabırakılanhücreninsualarakşişmesiolayı-na turgor denir.

6. Endositoz ile hücreye katı maddenin alınmasına fagositoz sıvımaddelerinalınmasınapinositoz denir

7. Alyuvarhücresininhipotonikortamdasualarakşişippatla-masınahemoliz denir.

8. Hücrezarındakiporlardangeçemeyecekbüyüklüktekimad-delerinhücreiçindenhücredışınaatılmasınaekzositoz denir.

C. Soru-CevapEtkinliği

1. “Birhücre,bulunduğuortamilesürekliozmotikdengehalin-de ise canlılığınıyitirmiştir.

2. • Büyükmoleküllerinzardangeçişiileilgilidir.

• ATPharcanır

• Enzimlergörevyapar.

3. KüçükmoleküllerinazolarakbulunduklarıyerdençokolarakbulunduklarıyereATPharcanarakaktarılmasıdır.

4. • Büyükvekatımaddelerinhücreiçinealınmasınısağlayanfagositozalayıdır.

• ATPharcanır;enzimlergörevyapar.

• Hücrezaryüzeyiniazaltır.

• Buolayilehücreyealınanbesinlerlizozomyardımilesin-dirilir.

5. Maddegeçişşekilleri

ATP harcanması

Maddegeçişyönü

Geçişyapan

maddenin

özelliği

Yoğunluk

farkının

önemi

Difüzyon - Çift Küçük Önemli

Ozmos - Çift Küçük Önemli

Aktiftaşıma + Çift Küçük Önemli

Endositoz + Tek Büyük Önemsiz

Ekzositoz + Tek Büyük Önemsiz

(Harcanır+Harcanmaz–) (Tek / Çift) (Büyük/Küçük)

(ÖnemliÖnemsiz)

6. Fagositoz-Katı-Yalancıayakoluşması

Pinositoz-Sıvı-Pinositikcepoluşumu

7. • Otsubitkilerinveyapraklarındikdurması

• Stomalarınaçılıp-kapanması

• Nastihareketleriningerçekleşmesi

Page 16: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

368

CEVAP ANAHTARLARI

8. Kolalaştırılmış,Difüzyon • Glikoz

• Aminoasit

ADIM 14

Yazılı Sınavı

Hücre zarı

Sitoplazma

Çekirdek

prokaryot ökaryot

2. Şekildenumaralanmışyapılarınadlarınıyazınız.

1. Glikoprotein

2. Glikolipit

3. Fosfolipit

4. Protein

5. Por

3. Bitkihücrelerindekihücreduvarınınözelliklerinden4tanesiniyazınız

• Sert

•Cansız

•Tamgeçirgen

•Selülozyapılı

4. Banyoyaptıktanveyahavuzagirdiktensonraelparmakla-rımızdaoluşançukurcuklarınvebüzüşmelerinsebebinediryorumlayınız.

Tatlısuortamındahemolizeuğramışhücrelerinbıraktığıboş-luklar parmaklardaki çukurcuklara ve büzüşmelere nedenolur.

5. Bu ortamları hücreye göre hipertonik, izotoik ve hipotonikolarakdeğerlendiriniz.

1.ortam:Hipotonik

2.ortamHipertonik

3.ortamİzotonik

6. 5.sorudakihücreyiönce2.ortama,sonra3.ortamaveensonda1.ortamakoyduğumuzdahücreninolasıdurumlarınıturgor,deplozmolizveplazmolizkavramlarınıkullanarakde-ğerlendiriniz.

2.ortam:plazmoliz

3.ortamdeplamoliz

1.ortamturgor

7. Difüzyonhızınıetkileyenfaktörlerden4tanesiniyazınız.

-Sıcaklık

-İkiortamarasındakiyoğunlukfarkı

-Molekülbüyüklüğü

-Zardakiporlarınçapıvesayısı

8. Karbondioksit,

su

Glikoz, oksijen

12

Mitokondri Kloroplast

9. Plastitçeşitleriyazıprenklerinivegörevlerinibelirtiniz.

1. Kloroplast-Bitkilereyeşilrenkverir.

2. Kromoplast-Bitkileresarı,kırmızı,turuncu,renkverir.

3. Lökoplast-Nişastadepoeder.

Page 17: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

369

CEVAP ANAHTARLARI

10.

Şekil-I

Şekil-II

Ekzositoz

Endositoz

ADIM 15A. Boşluk doldurma Etkinliği

1. Her canlının tek tek incelenmesinin imkansızlığından canlı-ların belirli özelliklerinegöregruplandırılmasıyla sistematik bilimiortayaçıkmıştır.

2. Canlılarındışgörünüşüne,yaşadıklarıortama,görevveyü-zeyselbenzerliklerinegöresınıflandırılmasınaampiriksınıf-landırılma denir.

3. Canlılarıngenetikakrabalıkilişkilerinegöresınıflandırılması-

na filogenetiksınıflandırma denir.

4. Yapıvekökenlerifarklıancakdışgörünüşvegörevleriben-zer organlara analog organ denir.

5. İnsanınkoluilekuşunkanadıarasındahomologorganilişkisivardır.

6. Ortakatadangelenbenzerözellikleresahipvekendiarala-rındaçiftleştiklerindeverimlidöloluşturabilencanlılartoplu-luğunatür denir.

7. Atileeşeğinçiftleşmesisonucuoluşanveeşeyselyöndenkısırbireylerekatır denir.

B. Soru - Cevap Etkinliğii

1. Sınıflandırma

Yapay (ampirik)sınıflandırma

Doğal (filogenetik)sınıflandırma

Dış görünüş

Yaşam ortamıAnalog organ

Genetik yapıProtein yapı

Embriyonik gelişim

Homolog organ

2. Çifleştiklerindeverimlidöloluşturabilme

3. CevapC

4. Canlıların kromozom sayıları ile gelişmişlik düzeyleri veyaakrabalıkdereceleriarasındabirilişkiyoktur

5.

At Eşek

Katır

Atileeşşekfarklıtürlerolduğundankatırlarkısırolur

6. CevapD

7. H O M O L O G O R G A N

Page 18: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

370

CEVAP ANAHTARLARI

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. Y, 3. D, 4. Y, 5. D, 6. Y, 7. D, 8. Y,

B. Soru - Cevap Etkinliği

1. Tür-Cins-Familya-Takım-Sınıf-Şube-Alem

2. Felisdomesticus

CinsadıTanımlayıcıad 1444442444443Türadı

3. Takım(4)

Cins(6)

Şube(2)

4. 3>4>5>1>2

5.

Alem Tür

Sınıflandırmabirimleri

Protein çeşitliliği

Alem Tür

Sınıflandırmabirimleri

Protein benzerliği

6. 5veCyerdeğiştirmelidir.

7. Yapıvekökenlerininaynıancakdışgörünüşvegörevlerininfarklıolması

8. Canlılarınevrenselolarakadlandırılmalarındaortayaçıkabi-lenkarışıklıklarıngiderilmesiiçincanlıtürleriikiliadlandırmasistemiyleadlandırılmıştır.

ADIM 16

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. D, 3. D, 4. D, 5. D, 6. Y, 7. D, 8. Y, 9. D, 10. D.

B. Boşluk doldurma Etkinliği

1. Bakterilerdehücreduvarınınanabileşenikısapeptitzinciriy-lebağlıpolisakkaritolanpeptidoglikanmaddesidir.

2. BakteriDNA’sısitoplazmadaçekirdekalanıdenilenbirböl-gedebulunurvezarlaçevrilideğildir.

3. Bazıbakteritürlerindepolisakkarittenoluşmuşbirkapsül bu-lunur.Bubakteritürlerigenelliklehastalıkyapıcıdır.

4. Bazıbakteritürlerindeyüzeyetutunmayısağlayanpilus de-nilenuzantılarbulunur.

5. Aktifhareketedenbakteritürlerindesil veyakamçıgibiyapı-lar bulunur.

6. Bakteri sitoplazmasında bulunan küçük DNA parçalarına plazmit denir.

7. Oksijenli solunum yapan bakterilerde solunum enzimle-ri hücre zarının sitoplazmaya doğru katlanmasıyla oluşan mezozomyapısındavesitoplazmadabulunur.

8. Bazıbakteritürleriuygunolmayanortamkoşullarındahayat-takalabilmekiçinendospor oluşturur.

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Prokaryotcanlılarkaçalemeayrılır?Adlarınıyazınız.

2alemeayrılır;

• Arkeler

• Bakteriler

Page 19: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

371

CEVAP ANAHTARLARI

2. Bakterilerde hücre duvarının ana bileşeni Peptidaoglikon içerenazotlumukopoliskkarittir.

3. Hücrezarı

Sitoplazma

Hücreduvarı

4. Bakteri’ninyükseksıcaklık,basınçgibiolumsuzortamkoşul-larınadayanıklılığınıartırmak

5. Üçfarklıbakteritürü,özdeşbesiyeriiçerentüplerekonuldu-ğundabakterilerintüplerdekidağılımıaşağıdakigibiolmuştur.

1 2 3Anaerob Fakültatif Aerob

6. 1. →Eşeyliüreme

2. →Eşeysizüreme

7. Bakteri çeşidi

Zaman

8. Yoğurt,Sirke,Peynir

9. Trasformasyon

10. 1 2 3

MineralSu

CO2

GlikozAminoasit

SuMineral

NişastaProtein

YağSu

Ototrof Parazit Sapro�t

11. Cevap A

12. Cevap B

13. Cevap A

ADIM 17

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. Y, 3. D, 4. Y, 5. D, 6. Y, 7. D, 8. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Keşfedilmeden önce virüs kaynaklı hastalıklara bakterilerinsalgıladığızehirlerinnedenolduğusanılmaktaydı.

2. Virüsler hücrezarı sitoplazmaveorganelgibitemelhücre-selkısımlarıbulundurmazlar.

3. Zorunlu hücre için parazitler olan virüsler bir çeşit nükleikasitveetrafındaproteinkılıftanoluşannükleoproteinyapılıvarlıklardır.

4. Bakterihücresiiçindeçoğalabilenvirüslerebakteriyofaj de-nir.

5. VirüslerinyapısındagenomolarakDNAyadaRNAbulunur.

6. Virüsler enzim sistemlerine sahip olmadığından metabolikolaylarınıgerçekleştiremezlervebağımsızyaşamdöngüleriyoktur.

7. Virüstarafındanenfekteolmuşhücreninvirüsekarşıürettiğiözelkoruyucumaddeyeinterferon denir.

8. Virüslerdegenometrafındakapsitadıverilenproteinyapılıkoruyucubirkılıfvardır.

Page 20: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

372

CEVAP ANAHTARLARI

ADIM 18A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. D, 3. Y, 4. Y, 5. D, 6. D, 7. D, 8. Y, 9. D, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Mantarlarınyapısındakitinyapılıhücreduvarıbulunur.

2. Tek hücreli olanları hariç mantarların vücutları hif denilen uzantılardanoluşur.

3. Bazımantartürleribitkilerleveyaalglerlemutualistilişkiku-rarlar.

4. Çeşitlibesinlerinüzerindegelişerekçürümeyibaşlatanman-tarlar küfmantarıolarakadlandırılır.

5. Mantarhifleribirbiriiçinedallanıpbirleşerekmiselyapılarınıoluşturur.

6. Birhücreliökaryotcanlılarprotistaaleminioluşturur.

7. Tatlısuortamındayaşayanbirhücrelicanlılariçdengelerinikontraktilkofulyapılarıylakorur.

8. Sularda serbest olarak yaşayan bitkisel özellikteki alglerplanktonolarakadlandırılır.

C. Soru - Cevap Etkinliği

1. Prostista alemini oluşturan canlı gruplarını yazıp örnek ve-riniz.

Kamçılılar:Öglena

Kökayaklılar:Amip

Sporlular:Plazmodyum

Silliler:Paramesyum

Algler:Suyosunu

CıvıkMantarlar

2. Bitkisel:a.Biryerebağlıolarakyaşama

d.Hücrezarıetrafındaçepertaşıma

Hayvansal:b.Glikozunfazlasınıglikojenşeklindedepoetme

cHeterotrofbeslenme

3. Hücreduvarlarıyoktu.

Amipsihareketyapabilirler

Ayrıştırıcıdırlar.

4. Öglena

5. • Mayamantarları

• Küfmantarları

• Şapkalımantarlar

• Parazitmantarlar

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. Y, 3. D, 4. D, 5. Y, 6. D, 7. D, 8. D, 9. Y, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Döllenmesonucuoluşanembriyonunkoruyucubirkabuğuniçindebesinkaynağıilepaketlenmesiiletohumoluşur.

2. Erkekorgandanserbestkalanpolenlerinrüzgar,suvebö-ceklerinyardımıyladişiciktepesinekonmasınatozlaşma de-nir.

3. Meyvetohumukorurvetohumununyayılmasınısağlar.

4. Açık tohumlu bitkilerde tohum kozalak yaprakların altındabulunur.

5. Klorofilvekloroplasttaşıdıklarından,yeşilbitkilerfotosentez olayınıgerçekleştirebilir.

6. Tohumoluşturamayanbitkiler,eşeyliüremeyieşeysizüre-menintakipettiğimetagenezyoluylaçoğalırlar.

7. Bitkihücrelerininetrafındaselülozyapılıhücreduvarıbulu-nur.

Page 21: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

373

CEVAP ANAHTARLARI

C. Soru-CevapEtkinliği

1. Bitkileraleminioluşturancanlılaraşağıdakigibigruplandırıla-bilir.

Bitkiler Alemi

Damarlıtohumsuz bitkiler

Damarsıztohumsuz bitkiler

Damarlıtohumlu bitkiler

Açık tohumlubitkiler

Kapalı tohumlubitkiler

• Kara yosunu • Eğrelti otu

• Çam • Fasulye

2.Ototrofbeslenirler Selülozyapılıhücreduvarlarıvardır

Glikozunfazlasınınişastaşeklindedepoederler

Biryerebağlıolarakyaşarlar.

3. T O Z L A Ş M A

4. Gençbitkiyioluşturacakcanlıtaslağınıvebesininitaşıyanya-pıyatohumdenir.

ADIM 19

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. Y, 2. Y, 3. D, 4. Y, 5. D, 6. Y, 7. Y, 8. D, 9. Y, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Derisidikenliler açıkdolaşımsisteminesahiptir.

2. İlkelkordalılaraamfiyoksüsörnekverilebilir.

3. Çokayaklılartrakesolunumuyapar.

4. Böceklerindışiskeletikitinmaddesindenoluşur.

5. Eklembacaklılarınkabuklulargrubunakaridesörnekverilebilir.

6. Biromurgasızolanahtapod kabuksuzyumuşakça;salyan-goztekparçakabukluyumuşakça;midye ise iki parça ka-bukluyumuşakçadır.

7. Halkalısoluncanlarilkdefakapalıkandolaşımınıngörüldüğü hayvanlardır.

8. Süngerlerde, sölenterelerde ve yassı solucanlarda mezo-dermtabakasıbulunmaz.

A. Doğru - Yanlış Etkinliği

1. D, 2. Y, 3. D, 4. Y, 5. D, 6. D, 7. Y, 8. D, 9. Y, 10. D

B. Boşluk Doldurma Etkinliği

1. Memelilerdegöğüsvekarınboşluğukaslıdiyaframileayrılır.

2. Kuşlar, akciğerlerine bağlı hava keseleri sayesinde soluk almahavasınıikikerekullanırlar.

3. Yılansürüngenlersınıfınınıenbilinenörneklerindenbiridir.

4. Sürüngenlerin, timsahhariçkalpleri3odacıklıdır.

5. İkiyaşamlıomurgalıhayvanlarınlarvalarısolungaç ergenleri akciğersolunumuyapar.

6. Omurgalıhayvanlarınsinirşeritlerisırtbölgesindebulunur.

7. Memelilerinakciğerlerindebulunanalveolkeseleri,gazdeği-şimyüzeyiniartırır.

ADIM 20

1. Yapıvekökenleriaynıancakdışgörünüşvegörevlerifarklıorganlara denir.

Örnek insanınkoluilekuşunkanadı

2. • Proteinyapıbenzerliği

• Fizyolojiközellikler

• Embryoikgelişimdönemibenzerlikleri

• Homologorganlar

Page 22: CEVAP ARLARI · Mineraller organik bileşiklerin yapısında yada mineral tuzları şeklinde insan vücudunda bulunur. C. Soru - Cevap Etkinliği 1. Minerallerin özelliklerinden

30 A

dım

da

Biy

olo

ji K

itap v

e D

efte

r

374

CEVAP ANAHTARLARI

3. Alem→Şube→Sınıf→Takım→Familya→ Cins → Tür

4. Virüsgirmişhücreninvirüsekaşıürettiğiözelkoruyucumad-deyeinteferondenir.

Virüsgenomununetrafındabulunanprtoteinyapılıkoruyucukılıfakapsitdenir.

5. 4’e ayrılır.

Metanojenik Termofilik

Halofil Psikorofilik

6. • Biryerebağlıolarakyaşarlar.

• Glikozunfazlasınıglikojenşeklindedepoederler

• Hücrezarlarınınetrafındakitinyapılıçeperbulunur

• Heterotrofbeslenirler.

7 Bitkiler Alemi

Damarlıtohumsuz bitkiler

Damarsıztohumsuz bitkiler

Damarlıtohumlu bitkiler

Açık tohumlubitkiler

Kapalı tohumlubitkiler

• Karayosunu • Eğrelti utu

• Çam • Ceviz

8. Erkekorganınbaşçığındanserbestkalanpolenlerin rüzgar,suveböcekgibidışfaktörlerinetkisiyledişiciktepesinekon-masıolayınatozlaşmadenir.

9. Süngerler →Sölentereler→ Solucanlar → Yumuşakçalar→ Eklembacaklılar→ Derisidikenliler

10. • Vücütyüzeyindekılbulundurma

• Akciğerlerdebulunanalveoller

• Göğüsvekarınbuluğunundiyaframkasıylaayrılması

• Olgunalyuvarlarınçekirdeksizolması