bulaŞici hastaliklar bİldİrİm sİstemİ

1

BULAŞICI HASTALIKLAR BİLDİRİM SİSTEMİ

İZMİR İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜBULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ

Uzm. Dr. Eşe Esen Özakbaş

2

SÜRVEYANS

3

Sağlık Olaylarını Neden İzliyoruz ?

Hastalığın uzun dönemde gidişini izlemek

Etken ve konakçı faktörlerindeki değişimleri saptamak

Sağlık hizmet sunumundaki değişiklikleri saptamak

Hastalık oluşum ve dağılımındaki değişiklikleri saptamak

4

SürveyansToplumsal programlarda

planlama, uygulama,

izleme ve değerlendirme yapabilmek için sistematik veri sistematik veri

toplama, bu verileri analiz etme, toplama, bu verileri analiz etme, yorumlama ve ilgili yorumlama ve ilgili kurum/kuruluşlarla paylaşmakurum/kuruluşlarla paylaşma işlemlerinin tümüdür.

5

Sürveyans şeması

Sistematik veri toplama

Verilerin Analizi

YorumlamaDağıtım-Geri Bildirim

6

ETKİLİ BİR SÜRVEYANSIN AŞAMALARI

• Olgu/salgını saptama

• Kaydetme

• Doğrulama(epidemiyolojik/lab)

• Bildirim (erken/rutin)

• Analiz ve yorumlama (yer/ zaman/ kişi özellikleri)

• Sahaya bilgi verme

• Kontrol önlemlerinin alınması

• Program kararları

• Politika ve planlarda değişiklik

• Değerlendirme ve izleme

7

BULAŞICI HASTALIKLARIN İHBARI VE BİLDİRİM SİSTEMİ

2005

8

Bildirim: Sağlık otoritesinin resmi iletişim kanalları ile

olgular ya da salgınlardan haberdar edilmesi işlemi

Bildirimi zorunlu hastalık: Yasal bir gereklilik ile uygun yetkide bir

merciye (yerel ya da merkezi sağlık otoritesi) rapor edilmesi zorunlu hastalık

İhbar: Bazı bildirimi zorunlu hastalıklarda olgu ya da

salgın söz konusu olduğunda tanı koyan sağlık kurumundan yerel sağlık otoritesine durumun en kısa zamanda iletilmesidir.

9

CAMPYLOBACTER JEJUNI CHLAMYDIA TRACHOMATIS CRYPTOSPORIDIUM SP ENTAMOEBA HISTOLYTICA ENTEROHEMORAJİK E.COLI GIARDIA INTESTINALIS SALMONELLA SP. SHIGELLA SP. LISTERIA MONOCYTOGENES

CAMPYLOBACTER JEJUNI CHLAMYDIA TRACHOMATIS CRYPTOSPORIDIUM SP ENTAMOEBA HISTOLYTICA ENTEROHEMORAJİK E.COLI GIARDIA INTESTINALIS SALMONELLA SP. SHIGELLA SP. LISTERIA MONOCYTOGENES

AIDS AKUT KANLI İSHAL BOĞMACA BRUSELLOZ DİFTERİ GONORE HIV ENFEKSİYONU KABAKULAK KIZAMIK KIZAMIKÇIK KOLERA KUDUZ/KUDUZ RİSKLİ TEMAS MENİNGOKOKSİK HAST. NEONATAL TETANOZ POLİOMİYELİT SİFİLİZ SITMA ŞARBON ŞARK ÇIBANI TETANOZ TİFO TÜBERKÜLOZ AKUT VİRAL HEPATİTLER

AIDS AKUT KANLI İSHAL BOĞMACA BRUSELLOZ DİFTERİ GONORE HIV ENFEKSİYONU KABAKULAK KIZAMIK KIZAMIKÇIK KOLERA KUDUZ/KUDUZ RİSKLİ TEMAS MENİNGOKOKSİK HAST. NEONATAL TETANOZ POLİOMİYELİT SİFİLİZ SITMA ŞARBON ŞARK ÇIBANI TETANOZ TİFO TÜBERKÜLOZ AKUT VİRAL HEPATİTLER

• ÇİÇEK• SARI HUMMA• EPİDEMİK TİFÜS• VEBA

• ÇİÇEK• SARI HUMMA• EPİDEMİK TİFÜS• VEBA

AKUT HEMORAJİK ATEŞ CREUTZFELDT-JAKOB H. EKİNOKOKKOZ H. INFLUENZA Tip b (Hib) ENF. İNFLUENZA KALA-AZAR KONJENİTAL RUBELLA LEJYONER HASTALIĞI LEPRA LEPTOSPİROZ ŞİSTOZOMİYAZ TRAHOM TOKSOPLAZMOZ TULAREMİ

AKUT HEMORAJİK ATEŞ CREUTZFELDT-JAKOB H. EKİNOKOKKOZ H. INFLUENZA Tip b (Hib) ENF. İNFLUENZA KALA-AZAR KONJENİTAL RUBELLA LEJYONER HASTALIĞI LEPRA LEPTOSPİROZ ŞİSTOZOMİYAZ TRAHOM TOKSOPLAZMOZ TULAREMİ

GRUP AGRUP A GRUP B GRUP CGRUP C GRUP D

YENİ BİLDİRİM SİSTEMİNDE YER ALAN HASTALIKLAR YENİ BİLDİRİM SİSTEMİNDE YER ALAN HASTALIKLAR

10

Hastalıklar nasıl belirlendi?

Hastalığın ülke için halk sağlığı sorunu olması

Hastalığa tanı konabilme kapasitesi

Hastalığın özel bir programının olması

AB ülkeleri bildirim sistemlerinde ve topluluk bilgi ağı kapsamında olması

11

Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıkların gruplandırılması

“ GRUP A “ HASTALIKLAR (23 hastalık)

“ GRUP B “ HASTALIKLAR (4 hastalık)

“ GRUP C “ HASTALIKLAR (15 hastalık)

“ GRUP D “ HASTALIKLAR (9 hastalık)

12

A Grubu

Ülke genelindeki resmi ve özel bütün sağlık kuruluşlarından ve özel hekimlerden bildirimi yapılacak olan hastalıklar

13

B Grubu

Ülke genelindeki resmi ve özel bütün sağlık kuruluşlarından ve özel hekimlerden tespit edildiği anda rutin bildirim sürecini beklemeden en acil şekilde ihbarının yapılması zorunlu olan hastalıklar.

14

C Grubu

Ülke genelindeki bütün sağlık kuruluşlarından değil, sadece seçilmiş olan merkezlerden bildirimi yapılacak olan hastalıklar

15

D Grubu

Ülke genelindeki seçilmiş olan laboratuvarlardan (tüm kamu kurum ve kuruluşlarına ait laboratuvarlar) bildirimi yapılacak olan hastalıklar

16

Sürveyans gerekçeleri

Hastalığa ilişkin kısa ve genel bilgiler

DSÖ Avrupa bölgesinde ve ülkemizde sürveyansının neden gerekli olduğu

17

Vaka tanımı

Klinik bulgular ile tanımlanma

Doğrulama için gerekli laboratuvar kriterleri

Bildirime esas olan vaka sınıflamasının nasıl yapılacağı

18

Sürveyans tipi

Acil olarak ihbar edilmesinin gerekli olup olmadığı, eğer gerekli ise ihbarın nereye yapılacağı

Kayıt ve bildirimin nasıl ve hangi formlarla nereye yapılacağı

19

Yeni Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıklar ve

İhbar – Bildirim Sistemindeki Yenilikler (1)

• Her kurumda bildirimlerden sorumlu bir kişi

veya ünite bulunacaktır.

• Kurum ve kuruluşlar konu ile ilgili kişilerin

adlarını il sağlık müdürlüklerine bildirecekler,

kişilerin değişmesi durumunda ise il sağlık

müdürlüklerine bilgi verilecektir.

• Hastalıkların bildirimine esas olacak standart

tanı kriterleri kullanılacaktır.

20



Hastalık bildirimlerinin yapılacağı

kurumlar belirlenmiştir ve seçilmiş

bazı hastalıklar için sentinal

sürveyans sistemi kullanılacaktır.

Her bir hastalık için ihbar ve bildirimin

nasıl yapılacağı belirlenmiştir.

21



Bildirim sistemi yönergesine

uymayanlar hakkında “Kamu

sağlığını tehlikeye düşürücü

davranışlardan dolayı” Cumhuriyet

Savcılıklarına İl Sağlık Müdürlükleri

tarafından suç duyurusu yapılır

(yönerge madde 13 - 14).

22

Özet olarak yeni Bildirim Sistemi

• Bildirime esas bulaşıcı hastalıklar listesinin güncellenmesi,

• Standart vaka tanımlarının getirilmesi,• Hastalıkların bildiriminde bazı özelliklere

göre gruplandırılmalara gidilmesi,• Bazı enfeksiyon etkenlerinin de bildirim

listesine dahil edilmesi,• Laboratuvarların doğrudan ve dolaylı olarak

sistem içinde rol alması şeklinde yapılan değişiklikler ve düzenlemeler ile

yenilenmiştir.

23

GRUP A HASTALIKLAR(23 hastalık)

• AIDS D 86 A• AKUT KANLI İSHAL• BOĞMACA• BRUSELLOZ• DİFTERİ• GONORE• HIV ENF. D 86 B• KABAKULAK• KIZAMIK• KIZAMIKÇIK• KOLERA• KUDUZ VE KUDUZ RİSKLİ TEMAS (Kuduz

Şüpheli Isırık Bildirim Formu)

24

GRUP A HASTALIKLAR(23 hastalık)

• MENİGOKOKKAL HAST• NEONATAL TETANOZ• POLİOMYELİT• SITMA• SİFİLİZ• ŞARBON• ŞARK ÇIBANI• TETANOZ• TİFO• TÜBERKÜLOZ 014 TBC• VİRAL HEPATİTLER

25

GRUP A HASTALIKLAR

Bildirimi, ülke genelinde hizmet veren bütün sağlık kurumlarından yapılır.

(AİDS sağlık ocakları hariç ülke genelinde hizmeti veren bütün sağlık kurumlarından yapılacaktır.)

26

GRUP A HASTALIKLAR• Çoğu için ilk başvuru noktası birinci basamak

• Birinci basamaktan sevk edilen ya da doğrudan ikinci basamağa başvuran hastaya tanı konulup tedavisine başlanırken; aynı zamanda hastaya ait bilgileri form 014 ile en kısa zamanda İl Sağlık Müdürlüğüne iletmekle yükümlüdür.

AMAÇHasta ile aynı çevrede yaşayanlar arasında benzer olgular var mı?

Hastalığın kaynağı ?

27

Grup A Hastalıkların Bildirim Sistemi

Özel HekimÖzel Sağlık

Kurumları

İl Sağlık Müdürlüğü

SSK hastaneleriSB Devlet

hastaneleriÜniversite

HastaneleriBelediye hastaneleri

Form 014Form 014

Form 014Form 014

Sağlık ocakları

Form 014Form 014

Form 017 AForm 017 A

Sağlık BakanlığıTemel Sağlık Hizmetleri Genel MüdürlüğüBulaşıcı ve Salgın Hastalıklar Kontrolü Daire

BaşkanlığıSıtma Savaş Daire BaşkanlığıVerem Savaş Daire BaşkanlığıBilgi İşlem Daire Başkanlığı


GünlükGünlük

AylıkAylık

28

…../…../……….

Form 014

BİLDİRİMİ ZORUNLU HASTALIKLAR FİŞİ(U. Hıfzıssıhha Kanunu Mad. 57-64)

………………………………………İlçe Sağlık Grup Başkanlığına / İl Salık Müdürlüğüne

GÖNDERENİNAdı Soyadı: ………………………………………………………………Mesleği:………………………………………………..………………....Kurum Adresi:……………………………………………………………İş Adresi:………………………………………………………………….

Form 014

29

(Form 014 Arka Yüz)

E K

T. C. Kimlik No.

Olası K esin

Hastalığın Adı

Başladığı Tarih

Halen Yattığı Yerin Adresi

Ölmüşse Tarihi:

DÜŞÜNCELER:

HASTALIK DURUMU

Teşhisi

HASTANIN KİMLİK BİLGİLERİ

Cinsiyeti

ADRESİ:

Soyadı

Ev No.

Ev/Cep Tel.

İli

İlçesi

Muhtarlığı

Sokağı

Adı

Baba Adı

Doğum Tarihi

Mesleği

30

AIDS (A Grubu)

İHBARSağlık Ocağı dışındaki kurumlar

BİLDİRİMİl Sağlık Müdürlüğü

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

GÜNLÜK Form D86 /A(posta ile ve gizli ibaresi kullanarak)

Telefon ile ihbar

SAĞLIK BAKANLIĞI TSHGM

Form D86 /A(posta ile ve gizli ibaresi kullanarak)

31

HIV ENFEKSİYONU (A Grubu)

İHBARDoğrulama laboratuvarları

BİLDİRİMİl Sağlık Müdürlüğü

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

GÜNLÜK Form D86 /B(posta ile ve gizli ibaresi kullanarak)

Telefon ile ihbar

SAĞLIK BAKANLIĞI TSHGM

Form D86 /B(posta ile ve gizli ibaresi kullanarak)

Test yapan merkezler “HIV test sonuçları çizelgesi”ni doldurarak, 3 ayda bir il sağlık müdürlüğüne gönderirler. Bunların 3 aylık icmali de Sağlık Müdürlüğünden Sağlık Bakanlığa gönderilir

32

FORM 014 ‘e ilişkin sorunlar

• Bilgiler okunabilecek nitelikte yazılmıyor.

• Formu gönderen kurumun adres bölümü tam

doldurulmuyor

• Hastanın adresi tam doldurulmuyor.

• Tanı bölümü doldurulmuyor.

33

Form No 014

BİLDİRİMİ ZORUNLU HASTALIKLAR FİŞİ

(U.Hıfzıssıhha Kanunu Mad. 57-64)

...................................... İlçe Grup Başkanlığına / İl Sağlık Müdürlüğüne

GÖNDERENİN

Adı Soyadı:

Mesleği:

Kurum Adresi:

İş Adresi

34

(Form 014 Arka Yüz)

HASTANIN KİMLİK BİLGİLERİ HASTALIK DURUMU

Cinsiyeti E € K €

Hastalığın Adı

T.C. Kimlik No

Soyadı

Adı Teşhisi Olası � Kesin €

Baba Adı Başladığı

Tarih

Doğum Tarihi

Mesleği Hastanın yattığı klinik adı/adresi

ADRESİ:

İli

İlçesi

Muhtarlığı Ölmüşse tarihi:

Sokağı DÜŞÜNCELER:

Ev No.

Ev/Cep Tel:

35

TÜBERKÜLOZ BİLDİRİM FORMU – FORM 014

36

1 . KIZAMIK GRUP A

SÜRVEYANS GEREKÇELERİ Kızamık, aşı ile önlenebilir hastalıklar arasında en fazla ölüme neden olan, yüksek derecede enfeksiyöz bir hastalıktır. Günümüzde, gelişmekte olan ülkelerde her yıl yaklaşık 1 milyon çocuğun kızamık nedeniyle öldüğü tahmin edilmektedir. A vitamini eksikliği olan çocuklar, kızamık hastalığı için daha fazla risk altındadır. Bu çocuklar kızamık enfeksiyonu geçirdiğinde, hastalık ağır seyreder, A vitamini düzeyi daha da düşer, ölüm de daha sık görülür. Sürveyans, hastalığın ülkedeki durumunu ve aşılamanın etkinliğinin değerlendirilmesinde gerekli olduğu kadar salgınların zamanında saptanmasını sağlaması açısından önemlidir. Kızamık, Türkiye’de Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) kapsamında rutin olarak izlenen bir hastalık olup, Ulusal Sağlık 21 politikası kapsamında, 2010 yılına kadar eliminasyonu hedeflenmiştir. Bu hastalık için Sağlık Bakanlığı tarafından özel program yürütülmektedir

Klinik Tanımlama:38°C’den yüksek ateş ve Yaygın makülopapüler döküntü ve,Öksürük, burun akıntısı veya konjuktivitTanı için laboratuvar kriterleri :Kızamık virüs izolasyonu veyaKızamık spesifik IgM antikorunun saptanması veyaKızamık spesifik IgG antikor titresinde 4 kat artışVaka SınıflamasıOlası vaka : Klinik tanımlamaya uyan vakaKesin vaka: (a) Tanı için laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış olası vaka veya (b) Başka bir kesin vaka ile epidemiyolojik bağlantısı olan olası vaka

VAKA TANIMI

37

SÜRVEYANS TİPİ

Bildirim:Ülke genelinde hizmet veren bütün sağlık kurum ve kuruluşlarından yapılacaktır. Vaka bildirimleri aşağıda belirtilen formlarla, İl Sağlık Müdürlüğü’ne olası ve kesin vaka

şeklinde,İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Sağlık Bakanlığına olası ve kesin vaka şeklinde

yapılacaktırİhbar : Her vaka ve salgın durumunun, İl Sağlık Müdürlüğü’ne ivedi (24 saat içinde - telefon v.b.)

olarak ihbarı yapılacaktır. İl Sağlık Müdürlüğü ve ilgili sağlık kuruluşu bölgede salgın inceleme çalışmalarını hemen

başlatacaktır.Kayıt ve Bildirimde Kullanılacak Formlar:A. Sağlık Ocakları:Poliklinikte tespit edilen ve İl Sağlık Müdürlüğü’nden gönderilen Form 014 kayıtlarında

bulunan olası ve kesin vakalar Form 016’ya kaydedilecek ve ay sonunda Form 017/A ile İl Sağlık Müdürlüğü’ne bildirim yapılacaktır.

GBP Sürveyans Formu, Form 017/A ile uyumlu doldurulup, AYLIK olarak İl Sağlık Müdürlüğü’ne gönderilecektir.

B. Diğer sağlık kurum ve kuruluşları: Vaka bildirimi, diğer sağlık kurum ve kuruluşlarından,(yataklı tedavi kurumları, serbest

çalışan hekimler, poliklinikler, dispanserler vb.) GÜNLÜK olarak Form 014 ile İl Sağlık Müdürlüğü’ne yapılacaktır.

C. İl Sağlık Müdürlükleri: Diğer sağlık kurum ve kuruluşlarından gelen Form 014’leri ilgili sağlık ocağına

gönderecektir.Ay sonunda sağlık ocaklarından gelen Form 017/A’ların icmalini yapacak ve AYLIK olarak

Form 017/A ile Sağlık Bakanlığı TSHGM’ne gönderecektir.Ay sonunda sağlık ocaklarından gelen GBP Sürveyans Form’larının icmalini yapacak ve

AYLIK olarak Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne (TSHGM) gönderecektir.

38

Hast

Vaka ÖlümOlası vaka

Kesin vaka

ÖlümKesin vaka

ÖlümKesin vaka

ÖlümKesin vaka

ÖlümKesin vaka

ÖlümKesin vaka

ÖlümKesin vaka

ÖlümKesin vaka

Ölüm

E

K

T

E

K

E

K

T

E

K

T

E

AKUT VİRAL HEPATİTLERKABAKULAK

HEPATİT B

DİFTERİ

HEPATİT C HEPATİT E

1 -

4 ya

ş

GONORE

HEPATİT A

0 -

11 a

yY

aş G

rupl

arı

Cin

siye

t

AKUT KANLI İSHAL

BRUSELLOZ

5 -

9 ya

ş10

-14

yaş


39

GRUP B HASTALIKLAR

• Başta DSÖ’nün 1969 tarihli Uluslararası Sağlık Düzenlemeleri (International Health Regulations) olmak üzere çeşitli kararlar uyarınca, kuşku duyulduğu anda ihbarı zorunlu olan hastalıklardır.

40

SARI HUMMAVEBATİFÜSÇİÇEK

GRUP B HASTALIKLARGRUP B HASTALIKLAR

41

Grup B Hastalıkların Bildirim Sistemi

Sağlık ocakları

İl Sağlık Müdürlüğü

Hemen telefonla

Ay sonunda Form 017 B

Sağlık Bakanlı

ğı

Dünya Sağlık Örgütü

SSK hastaneleriSB Devlet

hastaneleriÜniversite

HastaneleriBelediye hastaneleriDDY hastaneleri

Özel HekimÖzel Sağlık

Kurumları

Hemen telefonla


Hemen telefonla


Hemen telefonlaHemen telefonla

Ay sonunda Form 017 BAy sonunda Form 017 B

42

2. VEBA GRUP B

SÜRVEYANS GEREKÇELERİVeba halen birçok ülkede endemik bir enfeksiyondur ve sıklıkla epidemi potansiyeli taşır. Hastalık etkeni bakteri Yersinia pestis insanlara, pirelerin ısırması ile veya hasta bireylerin solunum yolu damlacıklarına maruz kalma ile yada enfekte hayvan dokularına temas ile bulaşır. DSÖ’nün “1969 Uluslararası Sağlık Düzenlemeleri”‘ne göre veba uluslararası bildirimi zorunlu enfeksiyonlar arasındadır. Bu düzenlemeler yürürlükte kaldığı sürece tüm ülkeler olası vakalar dahil tüm olguları 24 saat içinde DSÖ’ye bildirmek durumundadır.

VAKA TANIMI Klinik Tanımlama:Bir kişide; akut başlangıçlı ateş ve genel enfeksiyon bulguları ile birlikte;Bubonik formda: lenf nodlarının aşırı ağrılı şişliği (bubonlar) veyaPnömonik formda: öksürük, kanlı balgam çıkarma, zorlu solunum ve göğüs ağrısı ile karakterize hastalık.(NOT: Her iki form da toksemi ile birlikte septisemik forma ilerleyebilir. Bubon bulgusu olmaksızın sepsis nadir görülür)Tanı için laboratuvar kriterleri :DestekleyiciKlinik örneklerde DFA ile bakterinin gösterilmesi veyaTek serum örneğinde, Yersinia pestis F1 antijenlerine spesifik antikor titresinde pasif hemaglütinasyon testi (PHA) ile gösterilen 1/10 titrede pozitifliğin HI testi ile teyid edilmesiDoğrulayıcıBubonlar, kan, BOS veya balgamdan Yersinia pestis’in izolasyonu veyaÇift serum örneğinde, Yersinia pestis F1 antijenlerine spesifik antikor titresinde pasif hemaglütinasyon testi (PHA) ile gösterilen 4 kat değişikliğin HI testi ile teyid edilmesi(NOT: Laboratuvar tanısı yetkilendirilmiş merkezlerde konur.)Vaka Sınıflandırılması :Olası vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve destekleyici laboratuvar kriterlerinden biri ile pozitif olan vaka veyaKesin tanı: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden en az biri pozitif olan vaka veya (b) Klinik tanımlama ile uyumlu ve bir kesin vaka ile epidemiyolojik olarak ilişkili vaka

43

SÜRVEYANS TİPİ

Bildirim : Ülke genelinde hizmet veren bütün sağlık kurum ve kuruluşlarından yapılacaktır.Vaka bildirimleri aşağıda belirtilen formlarla, İl Sağlık Müdürlüğü’ne olası ve kesin vaka şeklinde,İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Sağlık Bakanlığı’na olası ve kesin vaka şeklinde yapılacaktır.İhbar:Bir olası vaka görülmesi halinde İVEDİ (telefon, faks ve birebir gidilerek) olarak, Sağlık Bakanlığı, TSHGM, Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı aranarak ihbarı yapılacaktır. İl Olası vaka görülmesi halinde İVEDİ olarak İl Sağlık Müdürlüğü’ne ihbarı yapılacaktır.İl Sağlık Müdürlüğü ve ilgili sağlık kuruluşu bölgede hemen filyasyon çalışmalarına başlayacaktır.Kayıt ve Bildirimde Kullanılacak Formlar:A . Sağlık Ocakları : Poliklinik ve ivedi olarak İl Sağlık Müdürlüğü tarafından bildirilen vakalar Form 016 ya kaydedilecek ve ay sonunda Form 017/B ile İl Sağlık Müdürlüğü’ne bildirimi yapılacaktır. B . Diğer sağlık kuruluşları :Vaka bildirimleri, diğer sağlık kurum ve kuruluşlarından,(yataklı tedavi kurumları, serbest çalışan hekimler, poliklinikler, dispanserler vb.) Sağlık Bakanlığı’na ve İl Sağlık Müdürlüklerine ivedi olarak (telefon, faks ve birebir gidilerek) yapıldığı için Form 014 kullanılmayacaktır.C. İl Sağlık Müdürlükleri:Ay sonunda sağlık ocaklarından gelen Form 017/B’lerin icmalini yapacak ve AYLIK olarak Sağlık Bakanlığı TSHGM’ne gönderecektir.

44

AKUT HEMORAJİK ATEŞ CREUTZFELDT JAKOB HASTALIĞI (NVCJD) EKİNOKOKKOZ (Kist Hidatik) HAEMOPHILUS INFLUENZA TİP B MENENJİTİ INFLUENZA (Grip) KALA-AZAR (Visceral Leishmaniasis) KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU LEJYONER HASTALIĞI LEPRA LEPTOSPIROZ SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit) ŞİSTOZOMİYAZ TOKSOPLAZMOZ TRAHOM TULAREMİ

GRUP C HASTALIKLARGRUP C HASTALIKLAR (15 Hastalık)(15 Hastalık)

45

GRUP C HASTALIKLAR

• Çoğu bildirim sistemine yeni dahil olan hastalıklar

• Hiçbiri için birinci basamaktan bildirim istenmiyor

• Hepsi için geçerli olan “sentinal sürveyans” anlayışı içinde izlenecek olmaları

46

Grup C Hastalıkların Bildirim Sistemi

İlgili sağlık kuruluşları

İl Sağlık Müdürlüğüİl Sağlık Müdürlüğü

Sağlık Bakanlığı

Form 014

Form 017 C

GünlükGünlük

AylıkAylık

47

Grup C hastalıkları

AKUT HEMORAJİK ATEŞ

LEPTOSPİROZ

TULAREMİ

SSPE

Sadece Sadece enfeksiyon hastalıkları kliniğienfeksiyon hastalıkları kliniği

bulunan hastanelerin bildirebileceği bulunan hastanelerin bildirebileceği

hastalıklardır.hastalıklardır.

48


SSPE;

Ayrıca Ayrıca NörolojiNöroloji ve ve Çocuk Hastalıkları Çocuk Hastalıkları

kliniğikliniği bulunan hastaneler tarafından bulunan hastaneler tarafından

da bildirilecektir.da bildirilecektir.

49


TRAHOM;

Sadece Sadece GözGöz kliniği bulunan hastaneler kliniği bulunan hastaneler

tarafından bildirilecektir.tarafından bildirilecektir.

50


LEPRA;

Sadece Sadece Lepra hastaneleri ve Lepra hastaneleri ve

dispanserleridispanserleri tarafından bildirilecektir. tarafından bildirilecektir.

51


• CREUTZFELDT JAKOB HASTALIĞI (NVCJD)• İNFLUENZA• KALA-AZAR• ŞİSTOZOMİYAZ

Sadece eğitim ve araştırma hastaneleri

tarafından bildirilebilecek olan hastalıklardır.

52


EKİNOKOKKOZ

H. İNFLUENZA TİP B

KONJENİTAL RUBELLA

LEJYONER HAST.

TOKSOPLAZMOZ

Tüm Tüm yataklı tedavi kurumlarıyataklı tedavi kurumları

tarafından bildirilebilecek olan tarafından bildirilebilecek olan

hastalıklardır.hastalıklardır.

53

TULAREMİ GRUP C

SÜRVEYANS GEREKÇESİ

Tularemi çok değişik klinik görünümlerle ortaya çıkabilen zoonotik bir bakteriyel hastalıktır. Kuzey Amerika, Avrupa, Çin ve Japonya’yı içine alan bir kuşakta hemen her mevsimde ortaya çıkabilir. Pek çok vahşi hayvan; özellikle tavşanlar, tarla fareleri, misk fareleri ve su fareleri, bazı evcil hayvanlar ve keneler rezervuardır. Enfeksiyon; taşıyıcı artropodların ısırması ile veya kontamine su ile yada enfekte hayvan kan ve dokuları ile temas sonucu ya da yeterince pişirilmemiş enfekte hayvan etlerinin tüketilmesi sonucu ya da kontamine toprak, saman veya tüylerin inhalasyonu ile insanlara bulaşır.Ülkemizde Lüleburgaz epidemisi sulardan bulaşmıştır. Anadolu’dan tek tük olgu bildirilmişse de etyolojik araştırma yapılmamıştır ( Bursa, Bilecik ). Son olarak Antalya’da 1954 de bir epidemi görülmüştür. Laboratuvar enfeksiyonu olabilir ve sıklıkla primer pnömoni formunda veya tifoidal tularemi şeklinde ortaya çıkar.

54

VAKA TANIMIKlinik tanımlama :Aşağıdakilerden herhangi biri ile seyredebilen bir çok farklı formla karakterize hastalık;ülseroglandüler (bölgesel lenfadenopati ile birlikte kutanöz ülser)glandüler (ülsersiz bölgesel lenfadenopati)oküloglandüler (periaurikuler lenfadenopati ile birlikte konjuktivit)orofaringeal (stomatit veya farenjit veya tonsillit ve servikal lenfadenopati)intestinal (karın ağrısı, kusma ve diyare)pnömonik (primer pleuropulmoner hastalık)tifoidal (erken lokalize semptom ve bulgular olmaksızın ateşli hastalık)Klinik tanı; bir kene yada (geyik-sineği) ülkemizdeki etken sorulmalı..... ısırığı bulgusuyla, F.tularensis için konak olan bir memelinin dokularına veya potansiyel olarak kontamine suya maruz kalma öyküsü ile desteklenir.Tanı için laboratuvar kriterleri :Destekleyici : 1) tularemi aşılanma öyküsü olmayan bir olguda F.tularensis’e karşı artmış serum antikor titreleri (4 kat veya daha fazla değişiklik saptanmamışken) veya 2) floresan antikor testi (FAT) ile bir klinik örnekte F.tularensis saptanmasıDoğrulayıcı :1) F.tularensis’e karşı serum antikor titrelerinin 4 kat veya daha fazla artması veya 2) bir klinik örnekten F.tularensis izolasyonuVaka Sınıflandırması :Kuşkulu Vaka: Enfekte hayvanlarla epidemiyolojik bağlantısı olan ve klinik tarif ile uyumlu vakaOlası Vaka : Ön tanı için pozitif laboratuvar bulguları ile birlikte kuşkulu vakaKesin Vaka : Doğrulayıcı laboratuvar sonucu ile bir kuşkulu vaka.

55

SURVEYANS TİPİ

Bildirim: Vaka bildirimleri, ülke genelinde hizmet veren bütün Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği bulunan hastanelerinden yapılır.Vaka bildirimleri, tanımlanan kurum ve kuruluşlardan İl Sağlık Müdürlüğü’ne olası ve kesin vaka şeklinde,İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Sağlık Bakanlığı’na kesin vaka şeklinde yapılacaktır.İhbar : Tularemi vakası tespit edildiği zaman 24 saat içinde İl Sağlık Müdürlüğü’ne ihbarı yapılacaktır.İl Sağlık Müdürlüğü ve ilgili sağlık kuruluşu bölgede filyasyon çalışmalarına hemen başlayacaktır.Kayıt ve Bildirimde Kullanılacak Formlar:A. Sağlık Ocakları :Bildirim yapılmayacaktır.B. Diğer Sağlık Kurumları :Vaka bildirimleri, GÜNLÜK olarak Form 014 ile tanımlanan sağlık kuruluşlarından (Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği bulunan hastanelerinden) İl Sağlık Müdürlüğü’ne yapılacaktır.C. İl Sağlık Müdürlükleri:İl Sağlık Müdürlükleri, tanımlanan sağlık kuruluşlarından gelen bildirimleri (Form 014), ilgili sağlık ocaklarına gönderecektir.İl Sağlık Müdürlüğü Form 014’lerin icmalini yaparak AYLIK olarak Form 017/C ile Sağlık Bakanlığı TSHGM’ne gönderecektir..

56

Form 017 C

Hastalık

Olası vaka Kesin vaka Ölüm Olası vaka Kesin vaka Ölüm Kesin vaka Ölüm Kesin vaka Ölüm Kesin vaka Ölüm

E

K

T

E

K

E

K

T

E

K

T

E

5 -

9 ya

ş10

-14

yaş

AKUT HEMORAJİK ATEŞYENİ VARYANT CREUTZFELDT

JACOB

0 -

11 a

yY

aş G

rup

ları

Cin

siye

t

1 -

4 ya

ş

HAEMOPHİLUS İNFLUENZA TİP B (HİB

MENENJİTİ)

EKİNOKOKKOZ (KİST HİDATİK)

İNFLUENZA

57

Campylobacter Jejuni/Coli

Chlamydia Trachomatis

Cryptosporidium

Entamoeba Histolytica

Enterohemorrhagic E. Coli

Giardia İntestinalis

Listeria Monocytogenes

Salmonella Sp.

Shigella Sp.

GRUP D HASTALIKLARGRUP D HASTALIKLAR

58

GRUP D HASTALIKLAR

“enfeksiyon etkenleri”nin bildirimi

• Amaç, halen halk sağlığı sorunu olarak önemini koruyan bazı bulaşıcı hastalıkların etiyolojik ajanları hakkında veri elde edilmesi ve gerektiğinde bunların ileri epidemiyolojik araştırmalarının yapılabilmesidir

59

Grup D Hastalıklar

Grup D hastalıkları bildirecek olan lab.

•Devlet Hastaneleri Lab•Üniversite Hastaneleri Lab•Askeri Hastane Lab •Halk Sağlığı Lab•Bölge Hıfzısıhha Lab

60

Grup D Hastalıkların Bildirim Sistemi

İlgili sağlık kuruluşları(Kamu Laboratuvarları)

İl Sağlık Müdürlüğüİl Sağlık Müdürlüğü

Sağlık BakanlığıSağlık Bakanlığı

Enfeksiyon Etkenleri Bildirim Enfeksiyon Etkenleri Bildirim

FişiFişi

Form 017 DForm 017 D

Kurum Bildirim Sorumlusu

Form 017 D + Enfeksiyon Etkenleri Form 017 D + Enfeksiyon Etkenleri

Bildirim FişiBildirim Fişi

GünlükGünlük

AylıkAylık

HaftalıkHaftalık

61

…./…/……..

Adı Soyadı:Mesleği:Kurum Adresi:…………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

GÖNDERENİN…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

GRUP D ENFEKSİYON ETKENLERİ BİLDİRİM FİŞİ

62

Cinsiyeti: E K

T.C. Kimlik No.

Soyadı Shigella sonnei boydii flexneri dysenteriae

Adı Typhi ParatyphiA ParatyphiB ParatyphiC

O4(B) O7(C1) O8(C2-C3) O9(D1)

O9,46(D2) O3,10(E1) O1,3,19(E4) O13(G)

Mesleği O18(K) diğer tiplendirilmedi

ADRESİ: O157:H7 diğer

İli: VT1pozitif VT2pozitif VT1+VT2pozitif

İlçesi: Campylobacter jejuni coli diğer

Mahallesi: Listeria monocytogenes Entemoeba histolytica

Sokağı: Criptosporidium sp Giardia intestinalis

Ev No: B.ÜROGENİTAL SİSTEM SİSTEM ÖRNEKLERİNDE;

Ev/Cep Tel: Clamydia trachomatis (teknik:DFA/ELISAkültürPCR/LCR

* Bkz.Enterohemorajik E.coli Standart Vaka Tanımı

HASTANIN KİMLİK BİLGİLERİ:MİKROBİYOLOJİK İNCELEMEDE SAPTANAN GRUP D

ENFEKSİYON ETKENİ/HASTALIK:

A.DIŞKI ÖRNEĞİ İNCELEMESİNDE İZOLE EDİLEN/GÖSTERİLEN ETKEN

DoğumTarihi (veya Yaşı)

…../…../….. Salmonella

EHEC*

63

Form 017 D

YAŞ GRUPLARI

CİNSİYET E K E K E K E K

Shigella dysenteriae

Shigella flexneri

Shigella boydii

Shigella sonnei

Salmonella, -Typhi

Salmonella, -Paratyphi A

Salmonella, -Paratyphi B

Salmonella, -Paratyphi C

Salmonella, -O4(B)

Salmonella, -O7(C1)

Salmonella, -O8(C2 -C3)

Salmonella, -O9(D1)

0 - 11 ay 1 - 4 yaş 10 - 14 yaş5 - 9 yaşGRUP D ENFEKSİYÖZ ETKEN / HASTALIK

64

Hastanelerin 3 ayda bir yataklı tedavi şubesine gönderdiği yatan hastaların kodlandığı 150 başlıklı hastalık listesi

ICD 10’a göre bildirimi zorunlu hastalık kodları

Bildirimlerdeki eksiklikler

2005’in ilk 6 ayında 150 başlıklı listeye göre

98 Ekinokok

Bazı hastalıkların %10’u bildirilmiş

Bulaşıcı hastalıklar şubesine

8 Ekinokok bildirilmiş

65

Bildirim formları (form 014, form 014TB, grup D enf. etkenleri bildirim fişi)

Bildiren kişinin bağlı bulunduğu kurum yazılmıyor

Tanı, yeni bildirim sistemi kriterlerine uymayabiliyor (lab tanı eksikliği, kesin olası..)

Zamanında bildirim yapılmayabiliyor


66

Kamu laboratuarlarından haftalık ve aylık olarak form 17D’lerin düzenli olarak gelmiyor


Hiç etken görülmese de bu formlarla “0” vaka olarak bildirilmeli

bulaŞici hastaliklar bİldİrİm sİstemİ

Documents