branş analizi türkçe - uzmankariyer.com · noktalama İşaretleri: genelde olduğu üzere bu...

uzmanuzmanyaklaşımıyaklaşımı

Branş Analizi

Değerli öğretmen ve memur adayları, öncelikle 2012 KPSS’nin sizler için daha iyi bir dönemin kapısını aralamış olması dileğimizi paylaşmak isteriz.

2012 KPSS, diğer yıllardaki KPSS uygulamalarından oldukça farklı yönler taşımaktadır. ÖSYM’nin çeşitli branşlardan sınava giren binlerce adayın sınav sonuçla-rını titizlikle incelediği ve adayların çeşitli testlerde yıllara göre başarı düzeylerini verilendirdiği, bu yılki KPSS’nin belirli testlerini de bu veriler ışığında hazırladığı anlaşılmaktadır.

Özellikle bu yılki Türkçe testi, hem belirtke tablosunda yer alan konu çeşitliliği hem farklı beceri düzeylerine yönelik yeni soru tipleri içermesi hem de sorularda kul-lanılan metinlerin uzunluğu bakımından daha önceki yıllardan çok ayrı bir görünümdedir.

Bu durum Türkçe testini, siz değerli adaylar açısından daha çok emek gerektiren bir bölüm haline getirmiş görünmektedir. Ancak Türkçe testinin son birkaç yılda geçirdiği değişimi iyi değerlendirmek gerektiğine inanıyoruz. Bu nedenle 2012 KPSS Türkçe testiyle son birkaç yılın testlerini kısaca karşılaştırmanın, önümüzdeki yıllarda KPSS’ye hazırlanacak adaylar açısından önemli çıkarımlar sağlayacağı düşüncesindeyiz.

Sözcüğün ve Kalıplaşmamış Söz Öbeklerinin Anlamı: Bu konuda hemen her yıl 2-3 soru gelmektedir. Bunlar genellikle çok zor olmayan sorulardır. Bu yılki sınav-da bu konudaki soru sayısı 1’e düşürülmüştür. Bunda Türkçedeki dil kurallarına ilişkin soru sayısının artırılmasının etkisi olabilir. Ancak bu konu önümüzdeki yıllar-da da benzer şekillerde soru haline getirilecektir.

Cümlede Anlam ve Anlatım: Bu konuda her yıl 5-8 soru sorulurken 2011’de 3, 2012’de de 4 soru sorulmuştur. Sorular cümledeki anlatım özellikleri, cümlede sa-vunulan düşünce, cümledeki anlam ilişkileri gibi farklı alt başlıklara yayılmış durumda. Diğer taraftan bu başlıktaki sorular daha çok metin düzeyinde biçimlendi-rilmekte ve adayların okuma hızı ile kavrama düzeyleri üzerinden bir yordama yapmak için işe koşulmaktadır. Önümüzdeki yıllarda da benzer bir durumun olaca-ğı ileri sürülebilir. Paragrafta Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler: Bu konu başlığından hemen her yıl 10 civarında soru çıkmaktadır. Bu yılki sınavda bu sayı 8’e inmiştir. Bunda paragrafın yapısı ve metinsellik özelliklerini yoklayan soruların sayısının artırılmasının etkisi vardır. Bu başlık altında toplanan sorularda metin se-çimi bakımından önceki yıllardan büyük bir sapma yoktur. Ancak seçeneklendirmede adayların metinden hareketle bazı soyutlamalar genellemeler yapmasını ge-rektiren yargılar kullanıldığı dikkati çekmektedir. Bu tür seçenekler ALES’teki sorularda görülür. Bu durumda adayların daha üst düzey düşünsel beceriler göster-melerini gerektirecek tipte seçeneklendirmelerle önümüzdeki yıllarda da karşılaşma ihtimali bulunmaktadır.

Paragrafın Yapısı: Paragrafı ikiye bölme, anlatım akışını bozan cümleyi bulma, metnin hangi sorunun cevabı olabileceğini bulma, metnin başına, ortasına, sonuna cümle ekleme gibi birçok soru tipi bulunan bu konuda soru sayısı genelde 4-5 iken bu yıl sayı 7’ye çıkmıştır. Dahası ÖSYM bu yıl genelde ALES’te görülen cinste uzun metinler kullanarak bu başlığı yoklamıştır.

türkçe


türkçeBranş Analizi

Bu durumda adayların uzun metinler üzerinde işlem yapabilme becerisi de ölçülmeye çalışılacak gibi görünüyor. Yine bu başlık içerisinde KPSS’de hiç sorulma-mış, ancak ALES’te yıllardır sorulan bazı soru tipleri de 2012 KPSS’de adaylara sorulmuştur. Bu durum KPSS Türkçe testi ile ALES arasında bu bakımdan bir benzerlik olduğunu göstermektedir.

Yazım Yanlışları: Her yıl 1-2 soru ile yoklanan bu konu, 2012 KPSS’de de kolay denebilecek 1 soruyla adayların karşısına çıkmıştır.

Noktalama İşaretleri: Genelde olduğu üzere bu konu 2012 KPSS’de de 1 soruyla, alışıldık biçimde içerisinde yoklanmıştır.

Sözcüğün Türü ve Görevi: Bu konuda daha önceki yıllarda 2-3 soru soruluyorken 2012’de de 2011’de olduğu gibi 4 soru çıkmıştır. Bu sayı artışının yanı sıra asıl önemli olan ÖSYM’nin bu alandaki sorularda, adayların çok sağlam bir dil bilgisine sahip olmasını gerektirecek detayları yoklamaya başlamış olmasıdır. Bu du-rum önümüzdeki yıllarda da sürecek gibi görünmektedir ve KPSS ile LYS-YGS arasında bir benzerlik bu konu başlığı altında göze çarpmaktadır.

Sözcüğün Yapısı: Genelde soru sorulmayan bir konu başlığı olmakla beraber bu yıl 1 soru ile yoklanmıştır. Birleşik eylemlerle ilgili olan bu soru da bize KPSS ile LYS arasında bir benzerliğin ortaya çıktığını düşündürmektedir.

Cümle Türleri: Bu konuda 2011’de de bir soru sorulmuştur. 2012 sınavındaki soru ise daha sağlam bir dil bilgisi alt yapısı gerektirecek detayları içermektedir. ÖSYM, bu konu başlığını da YGS-LYS’de olduğu gibi daha fazla kullanmaya başlamış görünüyor.

Anlatım Bozuklukları: Genelde 2-3 soru çıkan bu konuda, 2012’de de 2 soru çıkmıştır. Ancak bu yılki anlatım bozukluğu sorularında adayların daha dikkatli oku-malarını ve okuduklarını tam olarak anlamalarını gerektiren türde zorlayıcı ifadeler yer aldı. Bu durum önümüzdeki yıllarda da devam edecektir.

Şimdi bu değerlendirmelerden hareketle siz değerli adaylar için bazı saptamalar yapalım:

1. KPSS Türkçe sınavı hem hazırlanma süreci hem de sınav anı bakımından daha çok emek gerektirecek bir nitelik kazanmıştır.

2. ÖSYM, Türkçe testinde artık dil bilgisine ayrı bir ağırlık ve önem vermektedir, oldukça detaylı bilgi gerektiren sorular sormaktadır. Bu bakımdan KPSS ile YGS-LYS arasında ciddi düzeyde bir benzerlik olmuştur.

3. Okuduğunu anlama üzerine kurulu cümle ve paragraf düzeyindeki sorularda adayların hem hızlı okuma ve işlem yapabilme becerisini ölçen uzun metinler kul-lanılmaya başlanmış hem de daha farklı tipte soru kökleriyle sınav zorlaştırılmıştır. Bu bakımdan artık KPSS ile ALES arasında ciddi bir yakınlaşma göze çarp-maktadır.

4. Bundan sonra adayların ÖSYM’nin düzenlediği farklı sınavların Türkçe testlerini de çözmelerinin bu bakımdan ciddi bir faydası olacağı açıktır.

Özgür EREN


soruların konulara göre dağılımı

KONU BAŞLIĞI SORU SAYISI

Sözcükte Anlam-Sözün Anlamı 1

Cümlede Anlam 4

Dilbilgisi 6

Yazım – imla 1

Noktalama 1

Anlatım Bozukluğu 2

Paragraf Düzeyinde Anlam 15

Toplam 30

tarih

uzmanuzman 2012 KPSS

Bu soruda verilen metin dikkatli okunduğunda içeriğin; yazar olma yolunda kişi-nin ne gibi deneyimlerden geçtiği, neler yaşayabileceği ve neler yapması gerekti-ği üzerine olduğu görülür. Soru kökünde verilen sözün de bu bağlamda bir eğretile-me olarak anlamlandırılması gerekir. Parçada anlatıcı, öncelikle yazarlığı bir yolcu-luğa benzetmekte ve bu yolculuğa pusulasız, haritasız yani nereye gittiğini ve nere-ye gideceğini bilmeden çıkılamayacağını “olacak iş mi bu” sözüyle dile getirmekte-dir. Hemen ardından da doğru davranışın ne olduğunu açıklamaktadır. Yazara göre bilinçli ve başarılı bir yazar olmak için, diğer deyişle “haritasız ve pusulasız kalma-mak” için “senden önceki yazarlara birtakım sorular sormak gerekir.” Önceki yazar-lar demek, edebiyat geleneğinin farkında olmak ve eski yani deneyimli yazarların birikimlerini, deneyimlerini bilmek demektir. Bu durumda soru kökünde verilen ifa-deyle anlatılmak istenen deneyimli yazarların birikimlerinden yararlanmama duru-mudur. Bu soruda öncelikle anlatıcının yazarlıkla ilgili olarak zihninde yarattığı eğre-tilemeyi parçanın içeriğiyle ilişkilendirmek, sonra da metinde bizim de tırnak içinde verdiğimiz anahtar ifadeleri seçerek çözüme ulaşmak gerekiyordu.

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

1. Hem bir yolculuğa çıkacaksın hem de elinde bir hari-ta, pusula olmayacak! Yolun sonu nereye varıyor bil-meyeceksin, olacak iş mi bu? İşte böylesi durumlarda sorarsın bir yazar olarak senden öncekilere: “Niçin çıktın yolla? Niçin kaldın yarı yolda? ya da “ Nasıl vardın, varmayı düşlediğin noktaya?”

Bu parçada geçen “elinde bir harita, pusula olmama” sözüyle yazarlarla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gerçekçi ve gözlemci bir anlatımı yeğlememe

B) Okurların yaşamını zenginleştirecek bir amaca yönelmeme

C) Deneyimli yazarların birikiminden yararlanmama

D) Yapıtlarını, okulların ilgi ve bekletilerini doğrultu-sunda oluşturma

E) Yaptıklarını oluştururken değişik alanların verileri-ni kullanma


Bu soruda öncelikle parçanın giriş cümlesinde anlatıcının nasıl bir duygu ve düşün-ce içerisinde olduğunu kavramak gerekmektedir. Parçanın giriş cümlesinde anlatı-cı İstanbul’da yaşıyor olmayı bir şans olarak gördüğünü dile getirerek aslında mem-nuniyet içerisinde olduğunu ve İstanbul’u çok sevdiğini hissettirmektedir. Bu durum-da söz konusu memnuniyetin gerekçesi olacak bir içeriğin ortaya konduğu cümle-yi aramak gerekmektedir. Bu bakımdan en uygun cümle III numaralı cümledir. Her şeyden önce parçanın giriş cümlesinden hemen sonra bu cümleyi okumak ister-sek iki cümle arasına gerekçe kavramını yansıtabilen “çünkü” sözcüğünü rahatlıkla getirebiliriz. Diğer taraftan cümlede anlatıcının memnuniyetine dayanak olabilecek “okumak kadar beslemek, kitaplık değeri taşımak” vb. ayrıntılar dile getirilmektedir. Bu durumda sorunun yanıtı III numaralı cümle olacaktır. Öte yandan VI. cümlede de İstanbul’un kimi nitelikleri söz konusu edilmekte ancak hemen ardından bunların hızla tükendiği ifade edilmekte ve bu cümle de IV. cümlede belirtilen ruh halinin ge-rekçesi olarak sunulmaktadır. Bu nedenle VI numaralı cümle sorunun yanıtı olamaz.

Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

2. (I) Her sabah sokağa çıktığımda “İstanbul’da yaşadı-ğım için ne kadar şanslıyım!” diyorum. (II) Belki her gün pek çok sorunla yüz yüze geldiğimiz için bana karşı çıkacaksınız. (III) Ama beni, okumak kadar besleyen, benim için başlı başına bir kitaplık değe-ri taşıyan kenttir İstanbul. (IV) Ancak bir yandan da içim acıyor İstanbul için. (V) Çözülmeyen ve çözüle-meyecek gibi görünen sorunları yüzünden değil bu. (VI) Eşine az rastlanır güzelliğe, ruha sahip yüzlerce yıllık bu kentin yakın tarihini ortaya koyan “özellikli” sokakları birer birer yok olduğu için…

Bu parçada, I. cümlede öne sürülen düşüncenin gerekçesi, numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?

A) II B) III C) IV. D) V. E) VI


Bu soru çözülürken öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken nokta, cümleleri bağım-sız okumanın yanı sıra onların parçanın bütünüyle ilgisini de gözetmektir. Parça bu şekilde okunduğunda şu sonuçlara ulaşılır: I. cümlede geçen “Ankara” ve “köpek balığı” sözcükleri coğrafi gerçekler nedeniyle imkansız bir durumu düşündürdüğün-den seçenekte belirtildiği gibi merak uyandırmaktadır. II. cümlede geçen “ciddiye al-mamazlık etmeyin bu soruyu” sözü, B seçeneğinde belirtildiği gibi anlatıcının okur-lara uyarısını yansıtmaktadır. III. cümlede, diğer iki cümlede yaratılan merak duy-gusunu çözüme ulaştıran bir bilgi olarak “Ankara’da açılan akvaryum”dan söz edil-diği için C seçeneğindeki yargı da doğrudur. IV. cümlede geçen “12 bin balık yaşı-yor” sözü sayısal bir veri olarak kanıtlanabilirliğe sahip olduğundan D seçeneğinde-ki yargı da doğrudur. Ancak V. cümlede kesinlik anlamı yoktur. Bu cümlede anlatı-cı, söz konusu ettiği konuyla ilgili olarak kişisel düşüncesini bir yorum olarak ortaya koymaktadır. Bu nedenle E seçeneğindeki yargı yanlıştır.

Doğru yanıt “E” seçeneğidir.

3. (I) Ankara’da köpek balıklarıyla yüzmek ister misiniz? (II) “Ankara”, “köpek balığı” ve “yüzmek” sözcük-leri ancak bir şakada yan yana gelebilir, deyip cid-diye almamazlık etmeyin bu soruyu. (III) Ankara’da yeni açılan devasa akvaryumdan söz ediyorum. (IV) Türkiye’nin en büyük akvaryumunda 12 bin balık ya-şıyor. (V) Bugüne kadar balıkla ilişkisi tava ile ızga-rayla sınırlı olan Ankaralılar için alışılmadık bir yer…

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola-rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I’incide, merak uyandırmaya çalışılmıştır.

B) II’ncide, uyarıda bulunmuştur.

C) III’üncüde, açıklama yapılmıştır.

D) IV’üncüde, kanıtlabilir veri kullanılmıştır.

E) V’incide, kesinlik belirtilmiştir.


Bu soru çözülürken cümlelerin içeriği çok dikkatli kavranmalı ve cümledeki anahtar sözcükler iyi seçilmelidir. Bu şekilde okunduğu takdirde aşağıdaki sonuçlara ulaşılır: I. cümlede geçen “ çok sıkıntı çekerim” sözü güçlükle karşılaşıldığı anlamını yarat-tığı için A seçeneğindeki yargı doğrudur. II. cümlede geçen “okuyucunun kabullene-ceği ve onun belleğinde iz bırakacak kişiler oluşturmak” sözü amaç kavramını dü-şündürdüğünden B seçeneğindeki yargı doğrudur. III. cümlede geçen “tarihi roman” sözü eserin türünü belirttiği için ve yine cümlede geçen “ karakterlerin çoğu bilinen kişiler” sözü de eserin içeriğiyle ilgili bilgi taşıdığından C seçeneğindeki yargı doğru-dur. IV. cümlede geçen “benim fazla katkım olmadan” sözü de önceki cümlede sözü edilen karakterlerin oluşturuluşuna ilişkin bilgi taşıdığından D seçeneğindeki yargı doğrudur. Ancak V. cümlede sözü edilen yapıttaki karakterlerle başka yapıtlardakiler karşılaştırılmamaktadır. Bu cümlede aynı eser içinde tanınmış tarihi şahsiyetlerle tanınmamış tarihi karakterlerin oluşturulmasına ilişkin edebi kıyaslama yapılmakta-dır. Bu nedenle E seçeneğindeki yargı yanlıştır.


4. (I) Romanlarımda karakteri oluştururken çok sıkıntı çekerim, (II) Okuyucunun kabulleneceği ve onun bel-leğimizde iz bırakacak kişiler oluşturmak benim için çok önemli. (III) Bu, tarihî bir roman olduğu için ka-rakterlerinin çoğu, bilinen kişiler. (IV) Dolasıyla benim fazla katkım olmadan sayfadaki yerlerini aldılar. (V) Tanınmamış olanlarla yeni oluşturduklarım ise bilinen karakterlerle boy ölçüşecek kadar canlıdır.

Roman karakterlerini konu alan bu parçadaki nu-maralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda veri-lenlerden hangisi yanlıştır?A) I’incide, oluştururken güçlükle karşılaşıldığından

söz edilmiştir.

B) II’ncide, hangi nitelikleri taşımasının amaçlandığı belirtilmiştir.

C) III’üncüde, söz konusu yapıtın türü ve kimi özellik-leriyle ilgili bilgi verilmiştir.

D) IV’üncüde, önceki cümlede belirtilen nitelikleri ta-şıyanların oluşturuluşuyla ilgili açıklama yapılmış-tır.

E) V’incide, söz konusu yapıttakilerin başka yapıtlar-dakinden üstün nitelikli olduğuna değinilmiştir.


Öznellik bir anlatımda, anlatıcının kişisel duygu ve düşüncelerini öne çıkarması do-layısıyla “bana göre” ifadesinin sınırları içerisinde kalmasıdır. Parçadaki cümleler bu bakımdan değerlendirildiğinde şu sonuçlara ulaşılır: I. cümlede anlatıcı “hayal me-yal hatırlıyorum” diyerek kişisel algı alanına gönderme yaptığından öznellik vardır. II. cümlede geçen “küçük sevimli pembe kertenkeleler” ifadesi de kişisel dolayısıyla öznel bir anlatım yaratmaktadır. III. cümlede geçen “giymeye kıyamadığım yeni is-karpinlerimi şefkatle okşadıktan sonra” sözü de kişisellik içerdiğinden öznel anlatımı doğurmaktadır. V. Cümlede geçen “limon ve mandalina ağaçlarının yeşil serinliğini” sözünde “yeşil” ve “ serinlik” gibi farklı duyu alanlarına ilişkin sözcüklerle oluşturulan duyular arası aktarma ile kişisellik yani öznellik sağlanmaktadır. Ancak IV. cümlede kişisel hiçbir söylem bulunmamaktadır. Bu nedenle IV. cümle nesnelliğin öne çıktığı bir cümledir.

Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

5. (I) Derin bir uykunun ardından gözlerimi açtığım-da beliren o ilk görüntüleri hayal meyal hatırlıyorum şimdi. (II) Başımın üstünde asılı duran cibinlik, yatak odasının tahta tavanında dolaşan küçük, sevimli, pempe kertenkeleler, günün ışıkları ile parıldayan Seyhan Irmağı hızla geçip gidiyor gözümün önün-den. (III) Yastığımın altına koyduğum, giymeye kı-yamadığım yeni iskarpinlerimi şefkatle okşadıktan sonra çoraplarımı ayağıma aceleyle geçirip aşağıya iniyorum. (IV) Kahvaltı masasında reçeller, peynirler ve annemin kızarttığı ekmekler duruyor. (V) Bahçeye açılan kapıdan dışarı çıkıyorum, limon ve mandalina ağaçlarının yeşil serinliğini hissediyorum.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin-de öznelik söz konusu değildir?

A) I B) II. C) III. D) IV. E) V.


Bu soruda yapılması gereken şey, niteleme göreviyle kullanılan sözcüklerin (sıfatlar, zarfl ar) niteledikleri sözcüğe sorulan “nasıl” sorusunu yanıtladıklarını hatırlamak ve soruda verilen metne bu bilgi ışığında yaklaşmaktır. Metindeki numaralanmış söz-cükler bu bilgi üzerinden değerlendirildiğinde şu sonuçlara ulaşılır: I’deki “kent” söz-cüğü “görkemli” sözcüğü tarafından, II’deki “depremle” sözcüğü “şiddetli” sözcüğü tarafından, V’teki “kazılarda” sözcüğü “heyecan verici” sözü tarafından nitelenmek-tedir. III’teki “yerini” sözcüğü “arasındaki” sözcüğü tarafından nitelenmemektedir, gelgelelim sıfatların bir görevi de adları sayı, gösterme, belgisizlik ve soru anlam-larıyla “belirtmek”tir. “arasındaki” sözcüğü niteleyici değil, belirtici bir sözcüktür. Bu noktada ÖSYM, kendine özgü bir di lbilgisel kabulü öne çıkarmış görünmektedir. Öte yandan IV’teki “yapılan” sözcüğünü niteleyen veya belirten hiçbir sözcük bulun-madığından sorunun yanıtının kesinlikle IV olduğu söylenebilir.


6. Anatoninler Çeşmesi; MS 161 -180 yılları arasın-

da, Roma İmparatorluğu’nun görkemli kenti

I

Sagalassos’ta yapıldı. Sonra şiddetli bir depremle

II

yıkıldı ve efsaneler arasındaki yerini aldı. Nere-

III

deyse 1800 yıl sonra, 1994 yılında Sagalassos

Antik Kenti’nde yapılan heyecan verici kazılarda

IV V

bu olağanüstü çeşmenin parçaları yeniden gün

ışığına kavuştu.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisini niteleyen bir söz kullanılmamıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.


Bu soruda oldukça geniş bir dil bilgisel terminoloji yoklanmaktadır. Ancak cümle-ler dikkatle okunarak kavrandığında soru bir dil bilgisi sorusu olmaktan çıkıp oku-duğunu anlama sorusuna dönüşmektedir. Numaralanmış sözcükler dikkatle ince-lendiğinde şu sonuçlara ulaşılmaktadır: I’deki “nedir” soru sözcüğü yanıt olarak ve-rilebilecek her türlü durumun, olgunun yerini soru yoluyla tutan bir zamirdir. Zamir-ler ad görevli sözcüklerin yerini tutabilen sözcüklerdir. Bu nedenle A seçeneğinde-ki bilgi doğrudur. III’teki “karşılığını” sözcüğü belirtme hal ekini almış bir cins adı ol-duğundan C seçeneğindeki bilgi doğrudur. IV’teki “ tıpkı” sözcüğü cümlede eksilti-lenmiş olarak ortaya konan yargıyı “benzerlik” anlamıyla belirten bir zarf olduğun-dan D seçeneğindeki bilgi doğrudur. V’teki “gibi” sözcüğü kendi başına belirli bir an-lamı olmayan ancak cümlede “benzerlik” anlamını sağlayan bir edat olduğundan E seçeneği de doğrudur. Gelgelelim II’deki “bir” sözcüğü kendinden sonraki ad görevli “bilgeye” sözcüğünü “belgisizlik” anlamıyla belirttiğinden, bir “sayı sıfatı” değil “bel-gisiz sıfat” olarak kullanılmıştır. Ayrıca cümledeki anlamdan da “bir adet bilge” şek-linde anlaşılacak bir tamlama kurulmadığı kolaylıkla çıkarılmaktadır. Bu durumda B’deki bilgi yanlıştır.


7. “Gerçek nedir?” dite sormuşlar bir bilgeye. “Hiç

I II

bir yalanı kadırmayan şey. “karşılığını vermiş.

III

Tıpkı sanat gibi…

IV V

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili ola-rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I’inci, zamir olarak kullanılmıştır.

B) II’nci, sayı sıfatı olarak kullanılmıştır.

C) III’üncü, ad olarak kullanılmıştır.

D) IV’üncü, zarftır.

E) V’inci, edattır.


Türkçede “etmek, olmak, kılmak, eylemek” gibi birtakım yardımcı eylemler vardır ve bunlar ad soylu sözcüklerle bir araya gelerek yardımcı eylemle kurulmuş birleşik ey-lemler oluşturur. Parçadaki cümleler bu bakımdan değerlendirildiğinde şu sonuçlara ulaşılır: Sıralı yapıdaki I. cümlede iki ayrı yüklem vardır; çekimli bir fi il olan ”oturur-du” sözcüğü ve ek fi il geçmiş zaman biçimiyle çekimlenmiş bir ad tamlaması olan “aile apartmanıydı” sözü. Burada dikkat edilmesi gereken şey, “aile apartmanıydı” sözünde yardımcı fi illerin değil, ek fi ilin kullanılmış olmasıdır. II. cümlenin kendisi “dizi tutkunuydu” ad tamlamasına bağlı sıfatlarla oluşturulmuş büyük bir tamlama görünümündedir ve ek fi ilin geçmiş zamanıyla çekimlenerek tamamen yüklem ol-muştur. III. cümlede birer çekimli fi il olan “izler”, “kaçırmaz” ve “yapardı” biçiminde üç yüklem bulunmaktadır; basit ve türemiş yapılı eylemlerdir. IV. cümlede yüklem, ek fi ilin geçmiş zamanıyla çekimlenmiş bir isim-fi il olan “pişirmekti” sözcüğüdür. VI. cümlede yüklem, çekimli ve türemiş yapılı bir fi il olan “başladı” sözcüğüdür. V. cüm-lede ise iki yüklem bulunmaktadır: Biri çekimlenmiş basit yapılı bir fi il olan “gider” sözcüğü; diğeri ise “etmek” yardımcı fi iliyle oluşturulmuş ve bu nedenle yardımcı fi ille kurulan birleşik eylemler kapsamındaki “yardım etme” sözcüğüdür. Bu nedenle sorunun yanıtı olan birleşik fi il V. cümlede yer almaktadır.


8. (I) Aile apartmanıydı bizimki, anneannem de üst ka-tımızda otururdu. (II) Salondaki üç televizyonu hiç kapatmadan izleyen tam bir dizi tutkunuydu. (III) İki diziyi aynı anda izler, hiçbir ayrıntıyı kaçırmaz, bir de her birine yorum yapardı hepimizin şaşkın bakışları arasında. (IV) Bir diğer tutkusu ise yemek pişirmekti.(V) Ben de sık sık yanına gider getir götür işlerinde ona yardım ederdim. (VI) Sanırım sofra sanatına ve yemeklere duyduğum ilgi o zamanlar başladı.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi-sinin yüklemi, yardımcı eylemle kurulmuş birleşik eylemdir?

A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.


Bu soru içerik olarak edatlar ve bağlaçlarla ilgili bilgi düzeyini ölçmektedir. Seçenek-lerdeki kullanımlar söz konusu dil bilgisi kavramları bakımından değerlendirildiğinde şu sonuçlara ulaşılır: B’de her iki cümlede de soru eki veya edatı olarak adlandırılan “mu” kullanılmıştır. C’de her ikisi de edat olan “göre” sözcüğü kullanılmıştır. D’de her ikisi de bağlaç olan “de” kullanılmıştır. E’de her ikisi de edat olan “ancak” sözcüğü kullanılmıştır. Ancak A seçeneğindeki ilk cümlede “ile” sözcüğü “ve” sözcüğüyle an-lamdaş olacak şekilde bağlaç görevinde kullanılırken ikinci cümlede “ile” sözcüğü “araç” anlamını sağlayacak şekilde edat görevinde kullanılmıştır. Bu durumda aynı seçenekte iki farklı görevde kullanılmış olan sözcük “ile” sözcüğüdür.

Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

9. Aşağıdakiler hangisinde altı çizili sözcükler tür bakımından birbirinden farklıdır?

A) Çocuğun kapıyı açması ile kapatması bir oldu.

Buraya, “danışma” dan alınan elektronik kart ile girilebiliyor.

B) Toplantıdan önce o raporu okudunuz mu? Bu ha-vada dışarıya paltosuz mu çıkıyorsun?

C) O, her zaman günün modasına göre giyinir. Ge-çerken bizi fark etmediğine göre kafası meşgul olmalı.

D) Senin bu iyiliklerini ölsem de unutamam.

Ona böyle sözler söylemem hiç de yakışık alma-dı.

E) Aradığın bilgiyi ancak bu kitapta bulabilirsin. Bu tür yiyecekleri ancak sağlıklı insanlar yiyebilir.


Bu soruda da ÖSYM oldukça geniş bir dil bilgisi alanındaki yeterliliği ölçmektedir. Dolayısıyla sorunun doğru cevaplanabilmesi, seçeneklerde söz konusu edilen ter-minolojiyi tanıma ve kavrama ile doğrudan bağlantılıdır. Seçeneklerdeki yargılar in-celendiğinde şu sonuçlara ulaşılır: I. cümlede yüklem “yok” sözcüğünün zıt anlam-lısı olan ve bu sayede ad soylu olduğu kolaylıkla görülebilen “vardır” sözcüğüdür.Bu nedenle de I. cümle bir ad cümlesidir ve A’daki yargı doğrudur. II. cümlede iki ayrı yüklem vardır: “özgüdür” ve “örülmüştür”. Bu yüklemler noktalama işaretleri ile birbiri ardı sıra anlamca dizildiğinden II. cümle sıralı cümledir ve B’deki yargı doğ-rudur. III. cümlede yüklem görevindeki “dönüşmek” eyleminin gerçekleştiği anlamı olduğundan III. cümle anlamca olumludur ve cümlede olumsuzluk bildiren hiçbir ek veya sözcük bulunmadığından III. cümle biçimce de olumludur. Dolayısıyla C ‘deki yargı doğrudur. IV. cümlede bir yan cümlecik oluşturan “süzülenler” sıfatfi ilini içerdiği için yapısı bakımından girişik birleşik yapılıdır. Dolayısıyla D’deki yargı da doğrudur. Ancak V. cümlede herhangi bir ögeyi açıklayan ara söz kullanılmamıştır.


10. (I) Her sanatçının bir dünyası vardır. (II) Bu dünya kendine özgüdür; çeşitili olaylarla, görüntülerle , gözlemlerle ve yaşantılarla örülmüştür. (III) Bunlar, onun duygu ve düş dünyasında işlenerek çeşitli ürünlere dönüşür. (IV) Yani, sanatçının dünya-sından süzülenler, sanat yapıtı biçiminde insanlığın karşısına çıkar. (V) Söz gelimi edebiyatta şiir, öykü, roman gibi biçimlerde okurla buluşur.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola-rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I’inci, ad cümlesidir.

B) II’inci, sıralı cümledir.

C) III’üncü, biçimce ve anlamca olumludur.

D) IV’üncü, bileşik yapılıdır.

E) V’inci, ara söz içermektedir.


Bu soruda ÖSYM, artık Türkçe testinde ne kadar detaycı olabileceğini göstermekte-dir. Tam anlamıyla belirli bir dil bilgisi kuralını bilmeyle ilgili soruyla karşı karşıyayız. Bu soruda bilinmesi gereken tek şey şudur: Çatı kavramı yalnızca fi iller için geçerli-dir. Dolayısıyla sadece yüklemi fi il olan bir cümlede çatı özelliği aranabilir. Ad soylu yüklemlerde çatı özelliği bulunmadığından ad cümlelerinde çatı aranmaz. Seçe-neklerdeki cümleler bu bilgi ışığında değerlendirildiğinde A’da “söyledi” fi ilinin, C’de “kapatmıştı” fi ilinin, D’de “anlaşılmadı” fi ilinin ve E’de de “gelecekti” fi ilinin yüklem olduğu dolayısıyla bu seçeneklerdeki cümlelerde çatı özelliği aranabileceği görülür. Diğer taraftan B’de yüklem ad soylu bir sözcük olan “belliydi” sözcüğüdür, dolayısıy-la bu cümlede çatı özelliği aranmaz.


11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yükleminde çatı özellikleri aranmaz?

A) Dün eve iki kez uğradığını söyledi.

B) Senin, bu işi de yarım bırakacağın belliydi.

C) Uçağa binerken telefonunu kapatmıştı.

D) Bence onun ne demek istediği anlaşılmadı.

E) Diktiğim elbiseyi denemek için bugün yine gele-cekti.


Bu sorunun çözümünde, diğer tüm noktalama işaretleriyle ilgili olarak sorularda ya-pılan şey yapılmalıdır: Metin anlamlı biçimde okunmalıdır. Ancak o koşulda hangi noktalama işaretinin yanlış kullanıldığı tespit edilebilir. Metindeki noktalama işaret-lerinin kullanımları incelendiğinde şu sonuçlara ulaşılır: I’de özne görevindeki “İs-kenderiye” sözcüğünün anlamca vurgulanabilmesi için doğru bir mantıkla kullanıl-mış virgül vardır. II’de ise her biri yüklem olan eş görevli kelime gruplarını sıralamak için doğru şekilde kullanılmış bir virgül bulunmaktadır. IV’te de yüklem görevindeki eş görevli kelime gruplarını ayırmak için doğru şekilde kullanılmış bir virgül göze çarpmaktadır. V’te ise kendisinden sonra açıklama yapılacak bir cümlenin bitimine doğru şekilde iki nokta konmuştur. Ancak III’teki üç nokta yanlış kullanılmıştır çünkü III numaralı üç noktanın sonuna getirildiği cümle eksiltili bir cümle değil, yargının tamamlandığı, “… gizemlidir” biçiminde bir yüklemin de bulunduğu bir cümledir. Bu cümlenin sonuna nokta konulabilirdi.


12. İskenderiye , Mısır’da var olmuş tüm uygarlık-

I

ların izlerini taşıyan bir kenttir. Mısır kadar yaşlı ,

II

onun kadar derin ve onun kadar gizemlidir

burası ... Kentin havası, tüm kural tanımaz

III

Akdenizli kibrine karşın bir kadar içten , bir

IV

o kadar sıcak ortasındaysa masmavi gökyüzün-

den dökülen güneşle ışıldayan bir meydan :

V

Ramle Meydanı.

Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretle-rinden hangisi yanlış kullanılmıştır?



Parçadaki kullanımlar yazım kuralları bakımından incelendiğinde aşağıdaki sonuç-lara ulaşılır: II’de anlamca kalıplaştığı için birleşik kelime özelliği gösteren ve bu ne-denle doğru bir mantıkla bitişik yazılmış “birkaç” sözcüğü vardır. III’te iki cümle ara-sında koşul-sonuç ilişkisi kurulmasını sağlayan bağlaç olan “ki” doğru bir yaklaşımla ayrı yazılmıştır. IV’te bulunma anlamı sağlayan çekim eki görevinde olduğu için yine doğru bir düşünceyle bitişik yazılmış olan “-de” bulunmaktadır. V’te etmek yardımcı fi ili ile birleşik fi il oluştururken “ı” ünlüsünü düşüren ve “p” ünsüzünü de yumuşatarak “b”ye dönüştüren “kayıp” sözcüğü vardır ki bu ses değişmeleri, “kaybetmek” birleşik eylemini bitişik yazmayı zorunlu kılar. Öte yandan deyimleri oluşturan sözcükler bir birleşik kelime özelliği göstermediği sürece ayrı yazılır. Bu durumda sadece bir deyim olan “aklı başında” sözünü oluşturan kelimelerin bitişik yazılması yanlıştır.


13. İnsan her gün bir şarkı dinlemeli, iyi bir şiir oku-

malı, güzel bir resme bakmalı ve aklıbaşında

I

birkaç güzel söz söylemelidir ki günlük yaşamın

II III

koşturmacası içinde estetik duyarlığını kaybet-

IV V

mesin.

Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi-nin yazımı yanlıştır?



Bu soruda seçeneklerde verilen cümleler; “anlatılmak isteneni tam anlamıyla anla-tabiliyor mu” bunu kavramaya çalışmak gerekmektedir. Seçenekler bu bakımdan değerlendirildiğinde A, B, C ve D’de herhangi bir anlatım bozukluğu bulunmadığı göze çarpar. Öte yandan E’deki cümlede bir yüklemin ortak kullanılmış olması an-latımdaki açıklığı bozmaktadır. Cümlede “verin” yüklemi hem “sokak hayvanlarına” hem de “çöpe” sözleri için ortak kullanılmıştır. Bu da şu şekilde yanlış bir söyleyişe sebep olmaktadır: ”… çöpe… verin”. Bu durumda cümlenin şöyle kurulması doğru olacaktır: “Artan yemeklerinizi çöpe atmayın, sokak hayvanlarına verin.”


14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-zukluğu vardır?

A) Bu akşam sinemaya değil, tiyatroya gidecekler-miş.

B) Hem işinin çok olduğunu söylüyor hem de bom-boş oturuyor.

C) Açılış törenine kimlerin katılacağı belli olmuş

D) Sabah yürüyüşünüzü, kahvaltıdan önce yapın.

E) Artan yemeklerinizi çöpe değil, sokak hayvanları-na verin


Bu sorunun çözümünde de metni oluşturan cümlelerin tam olarak kavranarak okun-ması ve anlatılmak istenenle cümlede anlatılanın örtüşüp örtüşmediği üzerinde du-rulmalıdır. Parçadaki cümleler bu bakımdan değerlendirildiğinde I, II, III, V numaralı cümlelerde herhangi bir anlatım bozukluğu bulunmadığı görülür. Ancak IV numaralı cümlede yanlış yüklem kullanılmasının anlatımda şu şekilde yanlış bir söyleyişi ya-rattığı görülmektedir: ” … bakınca… vardı”. Bu ifadedeki yanlışın giderilebilmesi için cümlenin şu şekilde kurulması gerekir: “Burada en büyük, iki taşa bakınca birinde öküz başı, diğerinde ise hilal bulunduğunu görmüştüm.”


15. (I) Bu tarihî yerleşimde bulunan anıt fi gürlerinin di-ğer Mezopotamya dinlerinde kullanılan sembollerle benzerlik taşıması beni çok etkilemiştir. (II) Örneğin Babil, Sümer ve Asur dinlerinin en çok bilinen sem-bolü öküz başıdır. (III) Bu dinlere özgü fi gürler arasın-da hilal şeklindeki “Ay Tanrısı” da çok yaygındır. (IV) Burada, en büyük iki taşa bakınca birinde öküz başı, diğerinde hilal vardı. (V) Bunun, Mezopotamya’daki dini gelenekle buradaki arasında bir bağ oluşturdu-ğunu düşünüyorum.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hagisin-de bir anlatım bozukluğu vardır?



Bu soruda dikkat çekici yön ÖSYM’nin daha önceki yıllarda aynı soru kalıbında kullandığı metinlerden çok daha uzun bir metin seçmiş olması ve metnin bu yönü-nün ALES’te karşımıza çıkan soruları hatırlatmasıdır. Bu bakımdan soru çözülürken her cümlenin iyice kavranması ve okunan her cümlenin diğer cümlelerle anlamsal bakımdan ilişkisinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Parça bu şekilde okunduğun-da şu sonuçlara ulaşılmaktadır: Parçada I, II, III, IV numaralı cümlelerde anlatıcı; Tire’nin tarihi ve doğal güzelliklerinin övgüsünü yapmakta, şehrin yerleşim şeklinin doğallığını ve şehirdeki sokakların, ağaçların güzelliğini betimlemektedir. Ancak an-latıcı V numaralı cümleyle beraber Tire’ye gittiği tarihten ve o sıralarda Tire’nin ne gibi doğal güzellikler barındırdığından, bunların onda ne gibi hisler yarattığından söz etmektedir. Bu durumda parçayı oluşturan cümleler içerikleri bakımından iki gruba ayrılabilmektedir ve ikinci grubun ilk cümlesi olan V numaralı cümle aynı za-manda ikinci paragrafın da ilk cümlesi olacaktır.


16. (I) Tire’de anlatılacak o kadar çok şey var ki bunla-rı önce bir sıraya koymak gerekir. (II) Örneğin işe Tire’nin eski haliyle başlamak iyi olur, eski sokaklar gerçekten görülmeye değer.(III) Çınarlar, kavaklar, zeytinler, çamlar, Güre Dağları’na yaslanmış dar so-kakları dallarının altına saklamış. (IV) Sokaklar ve evler kadar yaşlı bu ağaçlar, asırlar boyu gölgelerini buradan esirgememiş. (V) Tire’ye bu yıl baharda gitti-ğim için oranın güzelliklerini daha iyi görebildim. (VII) Meyve ağaçları da dallarını renk renk çiçeklerle süs-lemişti. Yani doğa, varını yoğunu ortaya dökmüştü. (VIII) Boyları neredeyse belime gelen papatyaların arasına uzanıp 10-15 dakikalığına da olsa dünyanın kargaşasından uzaklaştım.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa-ragraf hangi cümleyle başlar?

A) III. B) IV. C) V. D) VI. E) VII.


Parçadaki anlatım özelliklerinin görülebilmesi için parçanın çok dikkatli okunması gerekir. Bu sorudaki parça dikkatli okunduğunda şu sonuçlara ulaşılır: Metinde ge-nel olarak birtakım insanların göç etmek zorunda kalışları ve bu göçün onların iç dünyalarında yarattığı duygusal dönüşümler daha çok eylemler kullanılarak akıcı yani hareketli bir biçimde ortaya konduğu için öyküleyici anlatımdan yararlanıldığı rahatlıkla söylenebilir. Diğer taraftan metinde görme duyusuyla ilgili olarak “ aysız bir gece vakti”, koku alma duyusuyla ilgili olarak “soludukları dağ kokusunu” vb. sözlerin geçmesi farklı duyulara seslenildiğini göstermektedir. Metinde geçen “Ama kamyona yüklediklerinden daha çoktu geride bıraktıkları.” Cümlesi parçada karşı-laştırma yapıldığını göstermektedir. Parçada geçen “kabı kacağı, tası tarağı, yatağı yorganı…” şeklindeki söyleyişler de birer sayıp dökme olarak ele alınmalıdır. Ancak metinde hiçbir şekilde kişileştirme yapılmamıştır.


17. Her şeyi göze alanlar aysız bir gece vakti yalnız ka-bıkacağı, tası tarağı, yatağı yorganı değil; ellerindeki nasırı, soldukları dağ kokusunu, içlerindeki sesleri, dedelerinin anlattıkları göç hikâyelerini, yaşayıp birik-tirdikleri ne varsa güçleri yettiğince yüklediler kam-yona. Ama kamyona yüklediklerinden daha çoktu geride bıraktıkları. İnsan ne kadarını sırtlanıp nereye kadar sürükleyebilirdi ki çocukluk vatanını?

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Değişik duyulara seslenen ayrıntılardan yararla-nılmıştır.

B) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.

C) Karşılaştırmaya başvurulmuştur.

D) Öyküleyici anlatım yeğlenmiştir.

E) Kişileştirme yapılmıştır.


Bu sorunun çözümünde parçanın genelinde ele alınan içeriğin hangi ana düşünce etrafında biçimlendirildiğini kavramak ve seçeneklerdeki cümleleri de bu bakımdan incelemek gerekir. Parçada yazar, öncelikle deneme türünün okuru sorgulamaya yönlendirmesi gerektiğini dile getirmekte, deneme yazarlarının kanıtlayıcı olmak-tan çok tartıştırıcı bir rol üstlenmesi gerektiğini savunmaktadır. Ardından yazar, Melih Cevdet Anday’ın denemelerinin bu özelliği taşıdığını büyük bir övgüyle dile getirmektedir. Bu durumda parçanın sonuna getirilecek ifadenin de metinde öne çıkarılmış olan sorgulatıcılık, eleştirellik gibi kavramlar etrafında şekillenmiş olması gerekmektedir. Bu bakımdan incelendiğinde B, C, D ve E’deki yargıların parçanın bütününe uymamaktadır. Ancak A’daki cümlede de parçada olduğu gibi yazarlıkta önemli olanın okurda sorgulama davranışını pekiştirme olduğu savunulmaktadır. Bu nedenle parçanın sonuna en uygun cümle A seçeneğidir.


18. Deneme türündeki yazılarda amaçlanan şu olmalıdır bence: Keskinlemelere girmeden okuru kendisiyle tartışmaya çağırmak. Okur bizimle aynı görüşte ol-mayabilir. Ama yazımızı okurken bir kuşku büyümeli içinde; o mu doğru yazıyor. Yoksa ben mi en doğ-ruyu biliyorum diye… Yazarlık yaşantımın en güzel övgülerinden biri sayarım genç bir okurumun bana söylediği şu sözü: “Her düşüncenize katılmıyorum ama yazınızı okurken sizinle tartışıyorum içimde.” Ben bunu Melih Cevdet Anday’ın birbirinden seçkin altmış denemesini ardı ardına okurken yaşadım, bir okur olarak. O zaman anladım en başarılı yazarlar ----

Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) okurları kendisiyle karşılıklı olarak görüşlerini sa-vunmaya davet edenlerdir

B) düşüncelerini, kişisellikten çıkartıp topluma mal etme bilinci taşıyanlardır

C) kişilere, kolay kolay değişmeyecek bir bakış açısı kazandırmayı ilke edinenlerdir

D) en soyut gerçekleri bile somutlaştırarak vermeye çalışanlardır

E) hemen her sözcüğünde dilin sıcaklığını hissetti-renlerdir


Bu soru, ÖSYM’nin metnin yapısıyla ilgili düzenleyeceği sorularda bundan sonra ALES’tekine benzer bir mantık güdeceğini düşündürmektedir. Uzun metinler, me-tinselliği sağlayan karmaşık ilişkileri çabucak kavrama ve hızla çözüme ulaşma be-cerisi. Bu soru çözülürken en önemli nokta oyuncunun verdiği yanıt kısımlarını çok iyi kavrayarak onları birer veri gibi kullanabilmektir. Aksi takdirde seçeneklerdeki tuzaklarla boğuşmak kaçınılmaz olur. Soru metnine bu açıdan bakıldığında şu so-nuçlara ulaşılır: Oyuncunun ilk konuşmasında genel olarak mükemmeliyetçiliğinin ve bir işi tam anlamıyla yapma alışkanlığının oyunculuktaki başarısına etkisinden söz ettiği görülmektedir. Ayrıca oyunculuğa bilinçli bir şekilde başlamadığını da be-lirtmektedir. Bu durumda gazetecinin ilk sorusunun bu içerikleri hedefl eyen bir soru olması gerekmektedir. D seçeneğindeki ilk soru bu şartları sağlamaktadır. Diğer taraftan oyuncu, ikinci konuşmasında oyunculukla ilgili olarak nasıl bir serüvenden geçtiğini anlatmaktadır. Oyuncu, bu kısımda anahtar bir cümle sarf ediyor: “Böyle-likle o ekipte yer aldım.” Demek ki oyuncuya o ekiple veya yönetmenle nasıl ilişki kurduğu sorulmuş. Bu yöndeki soru da yine D seçeneğinde bulunmaktadır. Soruyu zorlaştıran bir diğer etmen de seçeneklerdeki soru çiftlerinden birinin metne uyması diğerinin uymamasıdır. Bu durum, çeldirici bir unsur olarak kullanılmıştır.


19. Gazeteci: (!)---- Oyuncu: Bazı insanlar mükemmeliyetçidir. Bunun için başarılı olur,

iyi işler çıkarırlar. Evet, oyunculuğa yönelişimin nedeni kimi zorunluluklardı. Ama mademki bu işi yapıyorum, en iyisini yapmalıyım dedim kendi kendime. Yıllar boyunca da bunun için çaba gösterdim. Böyle olmasam bu konuma gelemez-dim. Ustalığı, şunu bunu kimse önemsemez. İşini iyi yapar-san bir sonraki fi lmdeki rolü sen alırsın.Gazeteci:(II)---Oyuncu:- Oyuncu olmak gibi bir düşüncem yoktu. Öyle gidip iş falan da istemedim. Yönetmen, bir oyuncu arıyormuş. Bir arkada-şım da onunla birlikte çalışıyordu. Kendisine benden bah-setmiş, ben de gittim. Böylelikle o ekipte yer aldım.

Gazetecinin bir oyuncuya yönelttiği aşağıdaki sözler-den hangisi yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla ge-tirilmelidir?A) (I) Bu işin eğitimini almadınız, buna karşın usta oyuncu-

lar arasında gösteriliyorsunuz. (II) Planlı hareket etme-mek hep tercih ettiğiniz bir yol mudur?

B) (I) Titizlikten ödün vermeyen tutumunuzun sanatınıza yansımasını nasıl özetlersiniz?

(II) Bu rol için biçilmiş kaftan olarak düşünüldüğünüz doğru mu?

C) (I) Rol aldığınız fi lmlerin bu kadar ilgi görmesinin nedeni nedir sizce?

(II) Yalnızca bu yöntemle çalışmanızın bir nedeni var mı?

D) (I) Oyunculuğa isteyerek başlamasanız da kısa zaman-da büyük yol katettiniz.

(II) Yolunuz bu yönetmenle nasıl kesişti?E) (I) Hayatınızdaki kimi değişikler sonunda büyük bir he-

yecanla çalışma hayatına atıldınız. (II) Roller size mi teklif edilir yoksa siz mi gidip yönet-

menlerden rol istersiniz?


Parçanın bütününde “Critical Mass” adındaki etkinliğin ne anlama geldiği, nasıl şekil-lendiği, dünyadaki uygulamaların neleri içerdiği ve ne zaman yapıldığı, Türkiye’deki uygulamaların ne zaman ve nerede gerçekleştiği anlatılmaktadır. Ancak soru kö-künde verilen cümlede “düzenleniyor” sözcüğü geçmektedir ki bu sözcük, parçada sözü edilen etkinlikten bahsedildiğini düşündürmektedir. Ayrıca cümlede, Critical Mass isimli etkinliğin zamanıyla ilgili de özel olarak bilgi verilmektedir. Parçanın III. cümlesinde de bu etkinliğin gerçekleştiği üç yüz şehirden birinin İstanbul olduğu, ancak İstanbul’daki zamanlamanın farklı olduğu dile getiriliyor. Bu durumda III. cüm-leyle soru kökündeki cümle arasında sıkı bir ilişki olduğu söylenebilir. Bu nedenle soru kökündeki cümle II. cümleden sonra getirilmelidir.


20. (I) “Critical Mass” sözünü hiç duydunuz mu? (II) Türk-çede “kayda değer çoğunluk” anlamına geliyor ama aslında, katılımcıları bisikletliler olan küresel bir etkin-liğin adı. (III) İstanbul da gerçekleştirildiği kentlerden biri ancak bizde katılımcılar her ayın son cumartesi günü bir araya geliyorlar. (IV) Mevsimine göre onlar-ca bisikletli öğleden sonra Göztepe Parkı’nda bulu-şuyor, sonra Bağdat Caddesi’nde trafi ğe çıkıyor. (V) Motorlu taşıtlar için sadece bir şerit bırakılıyor, geri kalanını ise bisikletliler işgal ediyor. (VI) Grup, zillerini çalarak şenlikli bir hava içinde Kadıköy’e ilerliyor ve güzel bir cumartesi geçiriyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin-den sonra düşüncenin akışına göre, “Dünyanın üç yüzden fazla kentinde, genellikle her ayın son cuması düzenleniyor.” cümlesi getirilebilir?



Bu soruda verilen ayrıntılar çok dikkatli bir şekilde saptanmalı ve kendi içerisinde gruplanarak hatırda tutulmaya çalışılmalıdır. Soruda verilen parça dikkatle okun-duğunda şu sonuçlara ulaşılır: Anlatıcı parçanın bütününde insanlığın avcılık-toplayıcılıktan yerleşik topluma geçiş sürecinde dinin nasıl bir konuma sahip oldu-ğuna ilişkin bazı bilimsel verileri kıyaslamaktadır. Anlatıcı “ Bu güne kadarki tezler … ileri sürüyordu”, “… ilişkili olduğu düşünülüyordu” şeklinde ifadeler kullanarak kendisinin pek de katılmadığı görüşleri ortaya koymaktadır. Ardından da “Ancak Şanlıurfa yakınlarındaki Göbeklitepe kazıları bu teoriyi geçersiz kılıyor.” cümlesini aktarmaktadır. Bu durumda parçadan şu sonuç çıkarılabilir: Bir bilimsel bilgi, zaman içerisinde elde edilen başka bilgiler aracılığıyla değişebilir.


21. İnsanoğlu uzun yıllar avcılık ve toplayıcılıkla hayatta kaldıktan sonra nasıl oldu da yerleşik hayata geçti ve çiftçiliğe başladı? Bu sorunun cevabının, iklim ve nüfus değişikliğiyle ilişkili olduğu düşünülüyordu. Bu-güne kadarki tezler, on bin yıl önce başlayan tarımsal etkinliklerin, Neolitik devrimi tetiklediğini ve insanların avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik düzene geçtiğini ileri sürüyordu. Bu anlayışa göre din de yerleşik hayatın ve çok sayıda insanın bir arada yaşamasının bir so-nucu olarak ortaya çıkmıştı. Ancak Şanlıurfa yakınla-rındaki Göbeklitepe kazıları bu teoriyi geçersiz kılıyor. Kazı sonuçları gösteriyor ki insanlar; yerleşmeden, tarıma başlamadan ve hayvanları evcilleştirmeden önce kapsamlı ve organize bir dine inanıyorlarmış.

Bu parçadan, aşağıdakilerin hangisi çıkartılabi-lir?

A) Bilimsel bilginin yeni veriler ışığında değişebilece-ği

B) Sosyal bilimlerde varılan araştırma sonuçlarının inandırıcı olmadığı

C) Bir dayanağı olmayan araştırma sonuçlarının inandırıcı olmadığı

D) Kimi konuların, bilimsel tartışmaların dışına kaldı-ğı

E) İnsanlık tarihinde, bilinmeyenlerin bilenenlerden çok olduğu


Parçada anlatıcı, giriş cümlesi olarak sorulan soruya yönelik tek ve belirli bir yön-den söz etmekte; bu yönü samimiyet, piyasa mantığından uzak davranma ve de-nenmemiş olanı ısrarla sürdürme olarak açılmaktadır. Parçanın son cümlesinde ise böylelikle var ettikleri başarılı tarzlarının günümüze dek yayılarak yerleştiğini belirt-mektedir. Bu durumda anlatıcı, içinde yer aldığı müzik topluluğunu diğer müzikal yönelimlerden ayrı kılan yanları vurgulamaktadır. Bu yönde bir içeriğin hedefl endiği tek soru, B seçeneğinde vardır. B’deki soruda da bir kişi, anlatıcıya “Sizi özel kı-lan nedir?” diye soruyor. Aynı zamanda bu sorunun içindeki “Varlığını hala koruyan grubunuz” ifadesi, zamanı vurgulayan ve parçanın sonunda geçen “ Ne var ki baş-lattığımız bu sentez, 1990’lı yıllardan bugüne çoğalarak yaygınlaştı.” cümlesiyle de örtüşmektedir.


22. Size içtenliğimizden söz edebilirim. Ticari kaygımız olmadığı için, istediğimiz gibi besteler yapma konu-sunda ısrarcı olduk. Bir başka niteliğimizse insana dair şarkılar yapmamız ve bir makama göre yapılmış müziği kendi tarzımızla yeniden üretmemizdir. Baş-langıçta insanlar Doğu ve Batı enstrümanlarını bir araya getirmemizi yadırgadı. “Udla gitarın aynı şar-kıda ne işi var?” dediler bize. Ne var ki başlattığımız bu sentez, 1990’lı yıllardan bugüne çoğalarak yay-gınlaştı.

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

A) Şarkılarınızın kabul görmesi için özel bir çaba harcadınız mı?

B) Varlığını hâlâ koruyan grubunuzu özel kılan sizce nedir?

C) Tarzınızı oluştururken neden klasik Türk müziğin-den ilham almayı yeğlediniz?

D) İlk şarkılarınızla, müzik piyasasında bir devrim yaptığınıza inanıyor musunuz?

E) 1990’lı yıllarda genç müzisyenler tarzınızdan çok yararlandı, bunun size katkısı ne oldu?


Parçada anlatıcı, sanatçının görevinin ne olduğundan söz etmekte; gerçek sanatçı-ların yarattıkları özel üslup aracılığıyla dünyanın daha güzel yaşanabilecek bir yere dönüşmesine katkıda bulunması gerektiğini savunmaktadır. Anlatıcı bu bağlamda Picasso’yu ve savaş karşıtlığının en önemli sanatsal ürünlerinden biri olan Guernica adlı tablosunu da örnek vermektedir. Bu verilerden hareketle parçadan yanıtı çıkarı-labilecek tek sorunun “Sanatçı yapıtını oluştururken neye önem vermelidir?” sorusu olduğu rahatlıkla söylenebilir.


23. Belki de “güzel sanatlar” sözünden, bu sanatların yalnızca dünyayı güzelmiş gibi göstermeye çalıştığı anlaşılmakta. Aslında sanatçıların görevi, iletisiyle dünyanın güzelleşmesine katkıda bulunmaktır. Bu yönde hareket eden sanatçı, bu işi ancak sanatın diliyle yaratacağı eleştirel bir bakışla yapabileceğinin de bilincinde olmalıdır. Tıpkı, ömrü boyunca barışı is-temiş olan Picasso’nun üslup denemelerine, yenilik arayışlarına kapılmayıp savaş karıştı mesajlar veren Guernica’yı da yapmış olması gibi…

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin ce-vabı vardır?

A) Güzellik algısı niçin kişiden kişiye değişir?

B) Kullandığı dil; sanatçının, takipçisiyle ilişkisini na-sıl etkiler?

C) Yeni anlatım yöntemleri kullanmak yapıta ne ka-zandırır?

D) Sanatçı, yapıtı oluştururken neye önem vermeli-dir?

E) Sanat yapıtının, gerçeği olduğu gibi yansıtmama-sının sakıncası nedir?


Parçada anlatıcı tarihi yapıtların kendilerini var eden topraklardan gelişmiş ülkeler-deki büyük müzelere götürülmesi gerektiği şeklindeki eski bir anlayışa karşı çıkmak-tadır. Anlatıcıya göre bir tarihi eser, kendi topraklarında kalmalı ve o ulus tarafından korunmalıdır. Anlatıcı bunun gerekçesini şu cümleyle sunmaktadır” Yoksa ülkeler, tarihlerini koruma kültürlerini nasıl geliştirebilirler ki?” bu durumda anlatıcı, tarihi eserlerin kendi topraklarında sergilenmesinin bir tarih bilinci yarattığı düşüncesin-dedir. Seçenekler “tarih bilinci-tarihi eser” ilişkisini yansıtmaları bakımından ele alın-dığında bunun C’de bulunduğu görülecektir.


24. Bence tarihî yapıtlar bulundukları ülkede kalmalı. İn-sanlar da bu türden yapıtları görmek için oralara git-meli, onları yerinde görmelidir. Yapıtların sahibi olan ülke; onların korunması, sergilenmesi ve gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için gerekli önlemleri alma-lıdır. Yoksa ülkeler, tarihlerini koruma kültürlerini nasıl geliştirebilirler ki? Bundan yüz yıl önce değerli tarihî yapıtların, başka ülkelerdeki daha gelişmiş müzeler-de tutulmasıo gerektiği fi kri belki geçerliydi ama artık kesinlikle değil.

Bu parçaya göre her tarihî yapıtın, bulunduğu topraklarda kalması niçin gereklidir?

A) Ait olduğu uygarlığın özelliklerini yansıttığından

B) Ülke turizminin gelişmesine katkısı olduğundan

C) Toplumlarda, kendi geçmişini yaşatma bilincinin oluşmasını sağladığından

D) Yapılış öykülerinin bilinmesini ve öğrenilmesini kolaylaştıracağından

E) Zaman içerisinde insanların konuya bakışı değiş-tiğinden


Parçada geçen kimi ifadelerle seçeneklerdeki ifadeleri eşleştirdiğimizde şu sonuçlar ortaya çıkar: “Bu, yazdıklarıma da yansıyor.” cümlesinden hareketle A’ya, “… öykü türünde yazmak sanırım benim ‘düşünce oburu yapıma’ daha uygun” ifadesinden hareketle B’ye, “hem sanat değeri taşıyan hem de kuramsal birden çok kitabı ayrım gözetmeksizin aynı anda okuyor, farklı konulara kafa yoruyorum.” ifadesinden ha-reketle C’ye, “Bu yüzden o öyküyü yazmaya devam edemiyorum, çoğu zaman bir başkasına geçiyorum.” ifadesinden hareketle D’ye değinildiği rahatlıkla söylenebilir. Ancak parçada anlatıcının okurlarına yol göstermek gibi bir amaç taşıdığına hiç değinilmemiştir.


25. Yazma ve okuma konusunda maymun iştahlıyım. Hem sanat değeri taşıyan hem de kuramsal birden çok kitabı ayrım gözetmeksizin aynı anda okuyor ve farklı konulara kafa yoruyorum. Bu, yazdıklarıma da yansıyor. Hatta üzerinde çalıştığım öykülere ara verip bir süre sonra geri döndüğümde ilgim, farklı alanlara kaymış olabiliyor. Bu yüzden o öyküyü yazmaya de-vam edemiyorum; çoğu zaman bir başkasına geçiyo-rum. Bana göre, gerektiği biçimde bir roman yazmak ise o romanı besleyen konular üzerinde uzun uzadı-ya ve sistemli bir biçimde düşünmeyi gerektiriyor. Bu-nun için, farklı konu ya da düşünceleri işleme olanağı veren öykü türünde yazmak sanırım benim “düşünce oburu yapıma” daha uygun.

Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisine de-ğinmemiştir?

A) Okuduklarının etkisini öykülerine taşıdığına

B) Yazmada belirli bir tür üzerinde yoğunlaştığına

C) Okuma konusunda türsel bir seçim yapmadığına

D) Her zaman, aynı yapıt üzerinde onu bitirene ka-dar çalışmadığına

E) Yazdıklarıyla okurlarına yol göstermek istediğine


Bu soruda da parçada geçen kimi ifadelerle seçeneklerde verilenleri eşleştirmek gerekmektedir. Buna göre şu sonuçlar elde edilir: “Ahşap Kula evleri ise kapı tok-maklarından cumbalarına kadar görsel bir şölen sunuyor ziyaretçilerine.” cümlesi A’ya ve C’ye değinildiğini, “… Bizans kartalı ve kalem işi süslemeleriyle dikkat çeki-yor” ifadesi D’ye değinildiğini, “Rum evlerini Türk evlerinden ayıran en önemli özellik giriş kapısının sokağa açılıyor olması.” cümlesi E’ye değinildiğini göstermektedir. Ancak parçada zamanın yıkıcı etkilerine hiç değinilmemiştir.


26. Arnavut kaldırımlı daracık sokakları, avlulu ve eyvan-lı evleriyle geçmişi günümüze taşıyan bir ilçe Kula. Ahşap Kula evleri ise kapı tokmaklarından cumba-larına kadar görsel bir şölen sunuyor ziyaretçilerine. Kula’nın eski mahallelerinde geleneksel Türk ve Rum evleri yan yana görülüyor. Rum evlerini Türk evlerin-den ayıran en önemli özellik, giriş kapısının sokağa açılması. Türk evlerine ise duvarlarla çevrili bir avlu-dan geçilerek giriliyor. Tescilli 595 tarihî evin bulundu-ğu Kula’da; Zabunlar Konağı, Palanduz, Beyler, Göl-deliler ve Tamburacılar Evi başta olmak üzere insanı hayran bırakan birçok yapı bulunuyor. Beyazoğlu Evi, kapı kemerindeki 1860 tarihli Bizans kartalı ve kalem işi süslemeleriyle dikkat çekici. Eski Zafer İlkokulu da aslında Damyon Efendi’nin konağıymış.

Bu parçada Kula evleriyle ilgili olarak aşağıdaki-lerden hangisine değinilmemiştir?

A) Görenleri hangi yönüyle etkilediğine

B) Zamanın yıkıcı etkilerine

C) Yapımında kullanılan malzemeye

D) Üzerinde ne tür desenler bulunduğuna

E) Değişik topluluklara ait olanların farkına


Bu soruda da parçada geçen kimi ifadelerle seçeneklerde verilenler eşleştirildiğinde A, B, C ve E’de verilenlerin parçada yazarla ilgili olarak değinilmiş ayrıntılar olduğu görülür. Ancak parçada geçen “… sanatlı, süslü söyleyişlerden uzak duruyor” ifade-si D seçeneğinde verilen yoğun anlatımla ilgili ifadeyle çelişmektedir. Bu durumda parçada sözü edilen yazarın yoğun bir anlatımı tercih ettiğine değinilmemiştir.


27. Yıllardır dergilerde öykü ve yazılarıyla yer almasına karşın yazdıklarının kitaplaşmasını uzun süre bekle-yen bir yazar. İyi bir yazar olmanın öncelikle iyi bir “bekleyici” olmaktan geçtiğini bilen biri. Bu ilk kitabı-nın kapak tasarımı kusursuz. Yetkin bir dille ve özenle insanın dünyasına eğilen, başkalarının görmezlikten geldiği kalp yaralarını şefkatli bir elin dokunuşu gibi işleyen; dostluğu, sevgiyi, insanı bir anda mutlu eden küçük ayrıntıları kendine has üslubuyla anlatan bir yapıt. Bu yönüyle okuyucuyu, kitabı uzun süre elin-den bırakamayacağı bir zaman dilimine sürüklüyor. Sıradan insanların hayatlarındaki sıradan sorunları, yaşamsal kaygılarını öykülerine taşırken sanatlı, süs-lü söyleyişlerden uzak duruyor.

Bu parçada, sözü edilen yazarla ilgili olarak aşa-ğıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) İşini yaparken titizlik gösterdiğine

B) Okurunu derinlemesine etkilediğine

C) Duygusallığa önem verdiğine

D) Anlatımda yoğunluğu yeğlediğine

E) Günlük yaşamla ilgili incelikler üzerinde durduğu-na


Parçada yazar, yaşamda olaylara tek noktadan bakıldığında, başkalarının bakış açısını görmeden meselelere yaklaşıldığında, bir olaya veya davranış biçimine sap-lanıldığında mutsuz olunduğunu ve yeni hedefl er koymanın önünde bütün bunların ciddi birer engel oluşturduğunu savunmaktadır. Seçeneklerdeki yargılar bunlarla eşleştirildiğinde B, C, D, E’nin parçadaki ifadelerle ve ana düşünceyle örtüştüğü görülür. Ancak A’daki ifadede geçen “bir süre uzak kalmak” sözü, parçada yazarın savunduğu bir şeye takılıp kalmamak tutumuyla çelişmektedir. Çünkü bir süre sonra yine o alışkanlığın gerektirdiği davranışı sergileme yönelimini içinde barındırmakta-dır.


28. İnsan; yaşadıkça neyin gerçek, neyin yanılgı, neyin değerli, neyin değersiz olduğunu daha net görüyor. Yaşadıklarının, edindiğin deneyimlerin seni değiş-tirmesine izin verdiğin; empati kurabildiğin zaman daha mutlu ve huzurlu oluyorsun. Yaşama bakışımı-zın kalıcı mutluluktaki payı, çok istediğimiz bir şeyi elde etmenin kısa süreli hazzından çok daha büyük. Kendimi en mutsuz hissettiğim zamanlar, içinde bu-lunduğum koşullara tek bir yönden baktığım zaman-lardı örneğin. Şimdi ise bazı şeylerin istediğim gibi gerçekleşmeyeceğini anladığımda o konudaki bek-lentilerimi değiştirmeyi öğrendim. Amaçların peşinde koşmak hayata renk veriyor ama bir amaca “bağımlı” olmamayı öğrendiğinizde de mutluluk sizi bir yerlerde yakalıyor.

Aşağıdakilerden hangisi, bu parçanın yazarının vereceği öğütlerden biri olamaz?A) Bir alışkanlığından vazgeçmek istiyorsan işe, on-

dan bir süre uzak durarak başlayabilirsin.B) Karşındaki gibi düşünüp bu yolla onu anlamaya

çalıştığında kendini daha iyi hissedebilirsin.C) Seni olumsuz yönde etkileyeceği düşüncesine

vardığın isteklerinden vazgeçebilmeyi öğrenme-lisin.

D) Olayları, kendine özgü bir biçimde değerlendire-bilmelisin.

E) Tek bir noktaya odaklanarak onun, senin için ol-mazsa olmaz duruma gelmesine izin vermemeli-sin.


Çıkarım; bir olay, durum veya olgudan hareketle fi kir edinmedir. Parçanın ilk cüm-lelerinden itibaren anlatıcı, dik oturuşun vücutta sağladığı hormonal değişimi ve bu-nun yararlarını kanıtlayan deneyleri, araştırmaları söz konusu etmektedir. V. cüm-lede ise anlatıcı bütün anlattıklarından hareketle bir düşünceye varmakta ve bu düşünceyi bir çıkarım olarak ortaya koymaktadır. V. cümlede geçen “Bu… gösterdi.” ifadesi bir çıkarım yapıldığının kanıtıdır.


29. - 30. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

(I) Sağladığı psikolojik etkiden yola çıkılarak, kendine güvenmenin bir yolu olduğu düşünülen dik oturuş, bi-yolojik olarak da oluşturduğu değişimle kişiyi hedefe yaklaştırıyor. (II) Yapılan araştırmalar; oturuşu değiş-tirmenin, liderlik konumuna yükselmede etkili oldu-ğunu ortaya koydu. (III) Öğrenciler üzerinde yapılan incelemelerde, gerçekten de oturuş dikleştikçe bazı hormonlarda değişim görüldü. (IV) Omuzların ve çe-nenin dikleştirilmesi, kolların rahat bırakılması, sırtın esnetilmesi; vücuttaki hormonal değerleri, liderlerde görülen hormon dengesiyle aynı düzeye taşıdı. (V) Bu da oturuşun ve vücut dili kullanımının psikolojik bir taktik olmanın yanında biyokimyasal bir etki de oluş-turduğunu gösterdi---.

29. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin-de bir çıkarım yapılmıştır?



30. Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi ge-tirilemez?

A) Araştırmayı yapan uzmanlar, bir görüşme ya da sunum öncesinde güçlü bir duruş sergilemenin, görüşme boyunca performansı yüksek tutacağını belirti-yor

B) Hâlbuki insanın, yalnızca kendine inanarak bile çok şey başarabileceği dü-şüncesi, kısa bir zaman öncesine kadar dikkate alınmıyordu.

C) Araştırmacılara göre, elde edilen verilerin güvenilirliği konusunda şüphe duymak mümkün ama sonuçlar gerçekten incelemeye değer

D) Bütün bunlar gösteriyor ki bireyin kendine güvenmesi yalnızca dış etkenlere bağlı değil; kendisini nasıl yönettiğinin de bunda büyük payı var

E) Sosyal yaşamda sağlayacağı yararları henüz bilmediğimiz daha nice yol var ve keşfedilmeyi bekliyor belki de

Parçanın genelinde dik oturuş ve kişinin kendine güven duyması arasındaki olum-lu bağı araştırmalar ve verilerle ortaya konmaktadır. Ayrıca parçanın sonunda bu araştırmalara ve verilere dayanarak bir çıkarım yapılmaktadır. Bu durumda içerik-lerinin örtüşmesinin doğal bir sonucu olarak A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadeler parçanın sonuna getirilebilir. Ancak C’deki ifade parçanın son cümlesinde çıkarım yapıldığı için parçaya uymamaktadır.


29. - 30. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

(I) Sağladığı psikolojik etkiden yola çıkılarak, kendine güvenmenin bir yolu olduğu düşünülen dik oturuş, bi-yolojik olarak da oluşturduğu değişimle kişiyi hedefe yaklaştırıyor. (II) Yapılan araştırmalar; oturuşu değiş-tirmenin, liderlik konumuna yükselmede etkili oldu-ğunu ortaya koydu. (III) Öğrenciler üzerinde yapılan incelemelerde, gerçekten de oturuş dikleştikçe bazı hormonlarda değişim görüldü. (IV) Omuzların ve çe-nenin dikleştirilmesi, kolların rahat bırakılması, sırtın esnetilmesi; vücuttaki hormonal değerleri, liderlerde görülen hormon dengesiyle aynı düzeye taşıdı. (V) Bu da oturuşun ve vücut dili kullanımının psikolojik bir taktik olmanın yanında biyokimyasal bir etki de oluş-turduğunu gösterdi---.

branş analizi türkçe - uzmankariyer.com · noktalama İşaretleri: genelde olduğu üzere bu...

Documents