bĠr otomotĠv yan sanayĠ fĠrmasi ĠÇĠn Ġdeal …

DOKUZ EYLÜL ÜNĠVERSĠTESĠ

MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ

ENDÜSTRĠ MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ

BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASI

ĠÇĠN ĠDEAL ENVANTER POLĠTĠKASININ

BELĠRLENMESĠ

AyĢegül BAġTEKELĠ

Kevser ÜÇKARDEġLER

DanıĢman

Prof.Dr. G. Miraç BAYHAN

Mayıs, 2011

ĠZMĠR

ii

ÖNSÖZ

Üretim sektöründeki işletmelerde envanter yönetiminin önemini yaptığımız stajlar

sonucunda fark ettik. Bu konu üzerinde daha detaylı bilgi edinebilmek ve kendimizi bu

konuda geliştirebilmek için bitirme projemizi bu alanda bir uygulama ile pekiştirmek

istedik.

Seçtiğimiz konuda bize bilgisi ve hoşgörüsü ile desteklerini esirgemeyen danışman

hocamız ve bölüm başkanımız Sayın Prof.Dr. G. Miraç BAYHAN‟ a; projemizi

uygulayabilecek imkânı sağlayan, sektördeki engin bilgisini bizimle paylaşan proje

sorumlumuz Üretim ve Lojistik Müdürü Sayın Erkan ZORLU‟ ya, üretim planlama

departmanında çalışan Endüstri Mühendisi Sayın Hatice BALKAN‟ a ve değerli

arkadaşlarımıza teşekkürlerimizi sunarız.

AyĢegül BAġTEKELĠ

Kevser ÜÇKARDEġLER

iii

BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASINDA ĠÇĠN ĠDEAL ENVANTER

POLĠTĠKASININ BELĠRLENMESĠ

ÖZET

Çalışmada, envanter yönetimin, tedarik zinciri ve stok politikaları ile ilişkileri

incelenerek, söz konusu işletmenin stok politikalarını iyileştirmek amacıyla ideal envanter,

güven stoğu, stok devir hızı hesaplanmış ve bu hesapların işletmenin stok ile ilgili

politikalarının işleyişine dahil edilmesi amaçlanmıştır.

Günümüzde stok politikaları ve envanter yönetimi konularının işletmeler için büyük bir

öneme sahip olduğu yadsınamaz. Bu bilinçten yola çıkarak işletmenin içinde bulunduğu

stok problemlerinin çözüme ulaştırılması gerektiği düşünülmüştür. Öncelikle ortaya çıkan

problem saptanmış, buna ait veriler ve gözlemler yapılmış, sistemin iyileştirilmesi için

gereken faktörler belirlenmiş, bu faktörler ile hesaplamalar yapılmış, bu hesaplamalar yeni

sistem adı altında uygulanmış ve son olarak ortaya çıkan yeni sistem ile eski sistem

karşılaştırılarak meydana gelen iyileşme gözlenmiştir.

Sürece ilk olarak envanter yönetimi, stok politikaları ve tedarik zinciri yönetimi ile ilgili

teorik bilgileri öğrenmeyle başlanmış daha sonra bu teorik bilgiler ışığında söz konusu

işletmenin envanter politikaları ve tedarik zinciri ağı incelenmiştir. Yapılan incelemeler

sonucunda üretim planları ve mevcut stok gibi spesifik konular üzerinde belirli bir süre

gözlem yapılması ve bu süre zarfına ait SAP verilerinin kontrol edilmesi sağlanmıştır.

Yapılan gözlemler sonucu elde edilen veriler, işletmenin tedarik zinciri ağına ait özel

parametrelerle işletmenin belirli kalemlere ait elde bulundurması gereken güven stoğu

hesaplamasında kullanılmış ve bu hesaplama sonucunda mevcut stoklar güncellenmiş ve

yeni sisteme ait stok devir hızı hesaplanmıştır. Böylece eski sistemin stok devir hızı ile yeni

sistemin stok devir hızı karşılaştırıldığında gözle görülür bir iyileşme olduğu saptanmıştır.

Anahtar sözcükler:

Stok yönetimi, Envanter, Güven stoğu, İdeal stok, Stok devir hızı

iv

İÇİNDEKİLER

Sayfa

ÖNSÖZ ii

ÖZET iii

BÖLÜM BĠR – GĠRĠġ 1

1.1. Stok ve Envanter .......................................................................................................... 1

1.2. Envanter Maliyetleri .................................................................................................... 2

1.3. Envanterin Önemi ........................................................................................................ 2

1.4. Stok Bulundurma Nedenleri ........................................................................................ 3

1.5. Stok Çeşitleri ................................................................................................................ 4

1.6. Stok Maliyetleri ........................................................................................................... 5

1.6.1. Stok Tutma Maliyeti ............................................................................................. 5

1.6.2. Hazırlık Maliyeti .................................................................................................. 5

1.6.3. Stok Tutmama / Ceza Maliyet .............................................................................. 6

1.7. Stok Problemleri .......................................................................................................... 6

1.7.1. ABC Analiz Yöntemi ........................................................................................... 7

1.8. Envanter Değerleme Yöntemleri ................................................................................. 9

1.9. Oran Analizleri .......................................................................................................... 10

1.10. Envanter Tipleri ..................................................................................................... 14

1.10.1. Bağımsız Talep Envanteri ............................................................................... 15

1.10.1.1. Sipariş Noktası Formülasyonu .................................................................... 15

1.10.1.2. Ekonomik Sipariş Miktarı Formülasyonu (EOQ) ....................................... 15

1.10.2. Bağımlı Talep Envanteri ................................................................................. 17

1.10.2.1. Malzeme İhtiyaç Planlama (MRP) .............................................................. 17

1.10.2.2. Tam Zamanında (JIT) Envanter Sistemleri ................................................. 18

v

BÖLÜM ĠKĠ – LĠTERATÜR ARAġTIRMASI 19

2.1. Kuramsal Temeller .................................................................................................... 19

BÖLÜM ÜÇ – BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASINDA ĠDEAL ENVANTER

POLĠTĠKASININ BELĠRLENMESĠ ĠÇĠN YAPILAN ÇALIġMALAR 22

3.1. Firma Hakkında Genel Bilgi ...................................................................................... 23

3.2. Yapılan Çalışmaların Amacı ...................................................................................... 24

3.3. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi İçin Yapılan Çalışmalar .......................... 24

3.3.1. Varolan Durumun Çıkarılması ........................................................................... 24

3.3.2. İdeal Envanter Tanımı ........................................................................................ 26

3.3.2.1. Mevcut Envanter Politikasının Gözden Geçirilmesi ................................... 27

3.3.2.2. Güven Stoğu ................................................................................................ 28

3.3.2.3. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi ................................................... 33

3.3.3. İdeal Envanterin Sisteme Yansıtılması ............................................................... 34

3.3.4. İyileştirme Sonrası Durumun İncelenmesi ......................................................... 37

3.3.5. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi İçin Yapılan Çalışmaların Sonucu ... 38

BÖLÜM DÖRT – SONUÇ 39

KAYNAKÇA 40

EKLER 42

1

BÖLÜM BĠR

GĠRĠġ

Rekabet koşullarının güçleştiği günümüzde üretim yapan işletmeler için büyük bir finans

enstrümanı stoktur. Bu sebeple maliyetleri azaltmak ve düzgün stok politikaları ile gelirleri

artırabilmek için stok yönetiminin doğru uygulanması çok önemlidir. Akademik bilgimizi

bu alandaki bir çalışma ile güçlendirmek amacıyla bir otomotiv yan sanayi firmasında stok

yönetimi ile ilgili bir çalışma yapılmıştır.

Çalışma yapılan firmanın, kendisine „müşterilerimiz tarafından „ en iyi tedarikçi‟ olarak

tanınmak‟ vizyonunu tanımlaması bu çalışmaya başlamamıza sebep olan en büyük

etkendir.

Firmanın belirlediği vizyon ve stratejik planı uygulayabilmek için stok kontrolünde

oluşan bazı aksaklıkları gidermek üzere fabrika bünyesinde ideal envanter politikasının

belirlenip sisteme yansıtılması çalışmaları yapılacaktır. Bu çalışmalara başlamadan önce

birçok kaynaktan stok yönetimi, envanter, güven stoğu, ideal stok, stok devir hızı

konularında araştırmalar yapılacak ve çeşitli akademik makaleler incelenecektir. Daha

sonra bu bilgiler ışında firmanın mevcut envanter politikası belirlenip, politikayı

iyileştirebilmek için ideal envanter miktarı belirlenecek, bunu temel alarak stok devir hızını

artıracak stok güncellemeleri yapılacaktır.

1.1. Stok ve Envanter

Tüm organizasyonlar stok tutarlar. „ Stok‟ işletmenin hammaddelerini, yarı mamullerini,

operasyonlarda kullanılacak tedariklerini ve bitmiş ürünlerini içerir.

Stok, “bir sanayi dalında yararlanılan ham, işlenmiş veya yarı işlenmiş maddelerin

tümü” olarak tanımlanır. Ancak bu tanımın sadece sanayi için verildiği, bunun dışında

kalan sektörlerin dâhil edilmediği görülmektedir. Keskin, bu eksikliği “tedarik veya üretim

2

yoluyla elde edilen, kullanılmadan veya müşteriye arz edilmeden önce az veya çok belirli

bir süre bekletilen mal” (Keskin 2006, s.65) tanımıyla gidermiştir.

Pek çok kaynak ve uygulamada stok ve envanter kavramlarının eş anlamlı kullanıldığı

görülebilir. Bu iki kavram şu şekilde ayrılabilir: stok, mal ve hizmet üretimi ve satışı için

gerekli olan malzemeleri, envanter ise daha geniş anlamda, stokla beraber demirbaş

malzemeleri belirtmektedir (Tanyaş, Baskak 2006, s.209).

1.2. Envanter Maliyetleri

Envanter beraberinde bazı maliyetler getirir. Bunlar:

Para birimi,

Yer,

Alınan işgücü, kalite kontrolü, envanteri bir kenara koyma, geri alma, seçme,

paketleme, gönderme ve açıklamalarını yapma,

Bozulma, zarar verme ve eskime,

Hırsızlık

Envanter maliyetleri, sipariş maliyetleri ve elde bulundurma maliyetleriyle birlikte anılır.

1.3. Envanterin Önemi

Envanterin finansal ve üretim olmak üzere 2 farklı açıdan önemi vardır:

Finansal açıdan: stoklar çoğunlukla finansal yatırım gerektirir. Stokların maliyetleri

tedarik etme, ulaştırma, depolama, elde tutma süresi gibi nedenlerle yüksek olabilir.

Finans bu yüksek maliyetler sebebiyle stokların az olması yönünde baskı yapar.

Üretim açısından: Üretimin aksamaması ve darboğazların önlenmesi için stok

istenir.

Çatışan bu amaçlar arasında denge kurmak önemli ve gereklidir

3

1.4. Stok Bulundurma Nedenleri

i. Belirsizlikler: Bir satış noktası, müşteriden gelecekteki herhangi bir sürede hangi

üründen ne kadar talep geleceğini kesin olarak tahmin edemez. Elindeki ürün bitmek

üzereyken kendi tedarikçisine sipariş verir, ancak çoğu zaman siparişin tam olarak ne

zaman elinde olacağını bilemez. Hatta tedarikçinin elinde yeterli ürün olmama durumu da

ihtimaller dahilindedir. Bunun gibi talep, siparişlerin termin süresi ve arzdaki belirsizliklere

karşı stok tutulmaktadır.

ii. Üretimde ölçek ekonomisinin sağlanması: Bir üretim sisteminde herhangi bir ürün

üretmek için sistemin hazırlanması önemli zaman kayıplarına neden olabilmektedir. Bu

nedenle o ürün üretilecekse o partide üretilecek partinin mümkün olduğunca büyük sayıda

üretilmesi tercih edilir. Uygun lot büyüklüğünde üretim yapılmaz, sadece gereken kadar

üretilirse üretim bandını sık sık kurmak gerekecektir. Bu sistem kuruluş maliyetinden

kaçınmak amacıyla parti, ihtiyacın üzerinde bir miktarda üretilebilir. Buradaki fazla ürünler

stok oluşmasına neden olur.

iii. Satın alma: Üretimde ölçek ekonomisi sağlama amacının diğer tarafında satın alan

firma bulunmaktadır. Üretici firmanın büyük lotlarda ürettiği mallar için birim maliyet daha

düşük olacağı için miktar arttıkça fiyatların düşmesi beklenir. Bu nedenle satın alan taraf

daha düşük maliyetle ihtiyacından daha fazla ürün alabilir, fazlası stok oluşturur.

iv. Nakliye: Bir işletme hammadde ve işletme malzemeleri ihtiyaçlarını karşılamak

üzere sipariş verir. Tedarik lojistiği kapsamında düşünüldüğünde satın alınacak ürün

miktarı büyüdükçe birim nakliye maliyetleri düşecektir (bkz. şekil 1.1). Bu nedenle

isletmeler bir aylık yerine iki aylık ihtiyaçlarını tedarik ederek nakliye maliyeti avantajı

yakalamak ister. Satın alınan ikinci ay ihtiyaçları ise stok olarak bekleyecektir.

4

Şekil 1.1 Birim maliyet-Taşıma miktarı eğrisi

v. Spekülasyon: Değeri sürekli değişen ürünler, yatırım amaçlı olarak satın alınıp

stoklanabilir.

1.5. Stok ÇeĢitleri

Stoklar dört ana grupta sınıflandırılabilir:

Hammadde Stokları: Üretimde doğrudan kullanılan, üretimin yapılabilmesi için gerekli

malzemelere hammadde denir.

ĠĢletme Malzemeleri: Üretimde doğrudan kullanılmayan, bir işletmenin rutin

işlemlerinde kullandığı kırtasiye, hızlı tüketim malları, bakım malzemeleri gibi ürünlerdir.

Yarı Ürün Stokları: Üretimde işlenmeyi bekleyen ya da işlenen maddelere yarı ürün

adı verilir. Yarı ürün stokları, parça stoklarını ve hammadde stoklarının bir kısmını

kapsayabilir.

Son Ürün Stokları: Üretim süreci tamamlanmış ürünlerden oluşan stoktur. Bir

işletmenin son ürünü, o ürünü kullanan başka bir işletmenin hammaddesi olabilir.

Bunların yanında işlev bakımından stoklar; emniyet stoğu, mevsimsel stok, atıl stok, geri

5

dönüşüm stoğu, tampon stok, çevrim stoğu, ara parça stoğu, promosyon stoğu gibi adlarla

sınıflandırılabilir.

1.6. Stok Maliyetleri

Üretilsin ya da satın alınsın, bir ürün ya da hammaddenin stoklanabilmesi için üretimde

ya da satın almada bir miktar para ve/veya kaynak harcanmaktadır. Dolayısıyla stokta

bekleyen mallarda yatırım yapılan kaynaklar beklemektedir. Stoklarında gerekenden çok

fazla mal olup nakit akışını yönetemeyen birçok firma iflas etmiştir. Kaynakları ürüne

dönüştürmek, ürünü tekrar kaynaklara dönüştürmekten çok daha kolaydır. Bu nedenle stok

maliyetlerine çok dikkat edilmelidir.

Stok maliyetlerini üç ana grupta toplayabiliriz:

1.6.1. Stok Tutma Maliyeti

Stok tutma maliyeti birçok bileşenden oluşur. Bunlar:

Depolama maliyeti: Deponun görevli, elektrik, bakım gibi genel giderlerinden oluşur.

Sermaye maliyeti: Ürünün üretimi ya da satın alınması için yapılan harcamanın,

harcama yapılmaması durumundaki getirisi, diğer bir deyişle fırsat maliyetidir.

Elleçleme maliyeti: Stokların taşınması, istiflenmesi vb operasyonlar için harcanan

miktardır.

Stok Riski Maliyeti: Stoktaki ürünlere zarar gelmesi, fire vermesi, modasının geçmesi

veya teknolojisinin eskimesi nedeniyle oluşan maliyettir.

1.6.2. Hazırlık Maliyeti

Satın alınan ürünlerin sipariş verme sürecinde harcanan zaman ve enerji ile ürünlerin

nakliyesi, stoklara alma, girdi kontrol vb işlemler sürecinde oluşan maliyetlerdir.

Üretim maddesi ise üretim ve/veya montaj hattının kurulması ve bu sürede oluşan fırsat

maliyeti üretimdeki hazırlık maliyetini teşkil eder.

6

1.6.3. Stok Tutmama / Ceza Maliyet

Yetersiz stok tutulması nedeniyle sipariş zamanında teslim edilemiyorsa tahsilin

gecikmesi ve firma imaj kaybının neden olduğu maliyetler bulunur. Sipariş zamanında

teslim edilemez ve müşteri tarafından iptal edilirse satış kaybı ve yine imaj kaybı

maliyetleri olacaktır. Bir siparişin zamanında teslim edilememesinden dolayı müşteri

üretim kaybı gibi bir zarara uğruyorsa bu kaybın telafisini satıcı firmadan isteyebilir. Bu

maliyet, ceza maliyeti olarak adlandırılabilir.

1.7. Stok Problemleri

Mal ÇeĢidi (kalem sayısı): Stok kontrol modelleri genellikle tek tip ürün üreten

işletmeler içindir. Firmaların çok çeşitli kalemler için ayrı ayrı stok politikası uygulamaları

güçtür. Ancak ürünler gruplandırılabilir.(ABC). Çok çeşitli mal olduğunda stok politikasını

etkileyen çeşitli kısıtlar olabilir. Para, depo vs.. sorunu gibi. Bu yüzden optimum stok

düzeyini belirlemek güçleşir.

Talebin yapısı: Talep; bağımsız, bağımlı, dengeli, değişken-statik, dinamik olabilir.

Talep bağımsız olduğunda, üretimden değil pazardaki talepten etkilenir. Tamamlanmış

malların stoğu bağımsız talep özelliği gösterir. Çoğu durumda talep dengelidir, doğru

tahminlenebilir, deterministik taleptir. Talep yıl içinde dalgalanabilir veya dengelidir.

Örneğin ekmek, dengeli-statik bir talep yapısına sahipken, tatil malları, değişken- dinamik

bir talep yapısına sahiptir.

Dönem sayısı: Tek ya da çok olarak sınıflandırılır. Bazı durumlarda satış mevsimi

kısadır, saklamak uygun değildir. Bunlar tek dönemlik stok problemini gerektirir.

Bekleme süresi: Sipariş verme ile teslim alma arasındaki süredir. Bekleme süresi sabit

ya da değişken olabilir. Ayrıca ulaştırma şeklinden de etkilenebilir. Bu süreye mal hazır

değilse bir de bekleme süresi eklenir.

Stoksuzluk: Talebi karşılayacak bir stok elde olmadığı zaman; siparişlerin geç

karşılanması ya da satış kaybı söz konusudur. Siparişlerin zamanında karşılanamaması ya

7

da satış kaybı ek maliyet doğurur. Müşteriye, hizmet açısından stoksuz kalma kabul

edilemez. Ancak yüksek değerli mallarda planlı bir stoksuzluk politikası izlenir.(uçak…)

Planlanmamış stoksuzluğa, yanlış öngörü, teslimin zamanında yapılamaması, personel

hatası, kalite problemi, yetersiz güven stoğu, kazalar vb durumlar neden olabilir.

1.7.1. ABC Analiz Yöntemi

Envanter yönetimin etkin kullanılabilmesi için verilecek kararların tek tek malzemeye ya

da ürün düzeyinde olması gerekir. Envanterde bulunan, işlevi, yapısı, boyutları ve rengi

farklı her birim ayrı bir stok birimi olarak göz önüne alınır. Envanterdeki malların

özelliklerine göre kalemlere ayrılması, işletmenin bu konudaki politikasına ve

deneyimlerine bağlıdır.

Envanterdeki malzeme tipleri incelendiğinde bazılarının talep hızlarının düğerlerine göre

daha yüksek olduğu görülebilir. İstatistiksel raporlar, envanterlerin yaklaşık %20‟sinin,

talebin parasal olarak %80‟nini oluşturduğunu göstermektedir. Bu durum, envanterdeki her

malzeme çeşidinin aynı bazda kontrol edilmesinin gerekmediği gerçeğini açığa

çıkarmaktadır.

Genelde, envanter kalemlerinin yaklaşık %20‟si, toplam parasal kullanımın %80‟nini

oluştururlar. Doğal olarak, işletmelerin önce bu %20‟nin kontrolüne ağırlık vermeleri

gerekmektedir. Bu amaçla, envanter kalemlerinin yıllık parasal kullanım değerlerine göre

öncelik sıralamaları yapılır ve kalemler 3 gruba ayrılır. ABC analizi envanter kalemlerinin

toplam envanter içindeki kümülatif % lerine göre sınıflandırılmasından ibarettir.

ABC analizi olarak bilinen bu yönteme göre:

A: en önemli

B: orta derecede önemli

C: en az önemli envanter gruplarıdır.

8

A Tipi Malzemeler;

A grubu malzemeler, yönetimin en çok önem vermesi gereken malzemeleri tanımlar ve

önem sırasına göre en başta yer alırlar. Envanterdeki toplam kalemlerin %5‟i ile %10‟u

arası bu grupta yer alırlar ve toplam yıllık parasal kullanımın %50 ya da daha fazlasını

kapsarlar.

Yüksek değerli A kalemlerinden az miktarda bulundurulur. Ancak bu kalemlerin

kontrollerinin sıklaştırmak, doğru ve ayrıntılı kayırlar tutmak gereklidir. Envanter düzeyini

sürekli izleme, sayımları sık sık yapma, sipariş miktarı ve sıklığına önem göstermek

gereklidir.

B Tipi Malzemeler;

B tipi malzemeler A grubundakilere göre, ikinci derecede önem taşırlar. Envanterdeki

kalemlerin %50‟sinden daha fazlası bu kategoriye girer ve yaklaşık yıllık parasal

kullanımın %50‟sini içerirler.

C Tipi Malzemeler;

C grubuna giren malzemeler, toplam kalemlerin oldukça fazla ve yıllık parasal

kullanımın çok az bir yüzdesini oluşturmaktadır. Bu nedenle, bu tip kalemlerin kontrol

sistemleri elden geldiğince basit tutulmalıdır. Stok miktarı fazla olduğundan sık sık gözden

geçirme ve sipariş işlemlerine gerek kalmaz.

ABC analizi ile yıllık büyük harcama gerektiren mallara dikkat çekmek, böylece A

grubunun stok düzeylerini düşürerek stok yatırımında bariz bir düşüş sağlamak amaçlanır.

Bazen C kalemlerinin yokluğu mal ve hizmet üretimini aksatırsa bunlar B veya A grubuna

sokulabilir ABC analizinin yararı stok kontrolünü sıkmaktan çok gevşetmektir. Önemli

olanlar ayrılarak C kalemleri kontrolü gevşetilir.

9

Şekil 1.2 ABC kalemlerinin özellikleri

1.8. Envanter Değerleme Yöntemleri

İşletmelerde kullanılan 5 tip envanter değerleme yöntemi vardır.

1. First-in, First-out( FIFO): Envanter değerleme, ilk satın alınan ürünlerin,

satıldıkları veya kullanıldıkları gerçek zamana bakmaksızın, ya ilk olarak kullanılacağını ya

da satılacağını kabul eder.

2. Last-in, First-out (LIFO): Envanter değerleme, son satın alınan ürünlerin,

satıldıkları veya kullanıldıkları gerçek zamana bakmaksızın, ya ilk olarak kullanılacağını ya

da satılacağını kabul eder.

3. Ortalama Maliyet Metodu: Envanter değerleme, envanterin değerini ve satılan

ürünlerin maliyetini, verilen bir zaman periyodunda satılan, kullanılabilen tüm ürünler için

ortalama bir ürün maliyeti hesaplamayla bulunur.

10

4.Özel Maliyet Metodu: Envanter değerleme, bir organizasyonun, işletmenin dışında,

işletme süresince ve içerisinde bir malzemenin gerçek maliyetini izleyebileceğini kabul

eder.

5. Standart Maliyet Metodu: Envanter değerleme, imalat şirketlerince, verilen bir yıl

içerisinde bir malzeme için tüm departmanlara bir uniform değer verilerek sıklıkla

kullanılır. Bu metod bilinen maliyetler ve harcamalara dayalı en iyi tahminleme metodudur.

1.9. Oran Analizleri

Oranlar, işletme sonuçlarını özetlemek ve trendleri açıklamak için kullanışlı araçlardır.

Bir oranın tek başına fazla bir anlamı yoktur. Ancak, diğer endüstrilerle, spesifik bir figüre

sahip şirketlerle veya standartlarla karşılaştırıldığı zaman, bu oranların şirketin şimdiki ve

geçmiş sonuçlarının analize yardım etmede büyük bir etkisi vardır. Aynı endüstrideki

şirketler genellikle benzer likidite oranlarına ve kalite testlerine, aynı zamanda benzer

maliyet yapılarına da sahiptirler. Şirketlerin karşılaştırma yapabilecekleri bazı oranlar

vardır. Bunlar:

Öncelik periyotları

Şirket hedefleri veya bütçe tahminleri

O endüstrideki diğer şirketler

Diğer endüstrideki şirketler

Farklı coğrafi bölgelerdeki şirketler

Fakat genelde kullanılan 3 tane oran vardır.

11

I. Cari oran: Cari oran değerleri, bir organizasyonun tüm likitlerini ve kısa süreli

zorunluluklarını karşılayabilme becerisini belirtir. Diğer bir deyişle, bir şirketin faturalarını

ödeyip ödeyemeyeceğini ölçer.

Cari oran= Dönen varlıklar/ kısa süreli borçlar

Bu oranın küçük olması, şirketin dönen varlıklarını kısa sürede likiditeye çeviremediğini

ve kısa süreli borçlarını elindeki dönen varlıklarla ödemede zorluk çekeceğini gösterir.

Oranın yüksek olması ise şirketin likidite sorunu hakkında gerçekçi bir bilgi vermez. Çünkü

bu oran hesaplanırken şirketin elindeki stoklar da dönen varlıkların içerisinde gösterildiği

için stokların elden çıkarılamaması durumunda çok olan bu stoğun bir öneminin kalmadığı

görülür. Çünkü önemli olan eldeki dönen varlığın çok olması değil, bunun paraya

çevrilebilme miktarıdır.

Cari oranlar tablosunda (Tablo 1.1) görüldüğü gibi, B firmasının cari oranlarının 1998

ve 1999 yıllarında çok yüksek olduğu fakat 2000 yılında hızlı bir düşüşe geçtiği ve kriz yılı

2001 yılında 1‟in altına indiği görülmektedir. B firmasının cari oranındaki düşüş

irdelendiğinde firmanın son 4 yıllık trendinde dönen varlıklarının artışı gözlenmekle

birlikte, kısa vadeli borçlarının aşırı yükselişi dikkat çekmektedir.

Firmanın 2001 yılında ticari alacakları artmış, hazır değer ve menkul kıymetlerinde ise

aşırı derecede düşüş meydana gelmiştir. Dönen varlıklardaki bu azalmalarla birlikte

firmanın kısa ve uzun vadeli banka kredilerindeki önemli artışlar likidite düşüşünü

beraberinde getirmiştir.

12

Tablo1.1 Cari oranlar tablosu

Diğer firmaların cari oran değerlerine bakıldığında bu dört yılda diğerlerine göre E

firmasının daha istikrarlı bir grafik çizdiği görülebilmektedir. 2000 yılında firma cari

oranını 2 üzerine çıkartırken kriz yılı 2001‟de oran yarı yarıya düşmüş fakat yine de 1‟in

üzerinde kalmıştır.

Öte yandan, A, C ve D firmalarının değerlerinin 4 yıl içerisinde oldukça düşük olduğu

görülebilmektedir. Özellikle D firmasının cari oranlarının 1‟in altında kalması dikkat

çekmektedir. C firmasının 2001 cari oran değerinin 0.53 olmasında firmanın kısa vadeli

borçlarının aşırı derecede yükselmesi etkili olmuştur.

Genel olarak firmaların 2001 yılında cari oranlarındaki düşüşlerde krizin de etkisiyle

banka kredileri ve dolayısıyla finansman giderlerindeki yükselişler etkili olmuştur. Krizin

ekonomide yarattığı olumsuzluktan doğal olarak etkilenen firmaların likiditeleri düşmüş,

dolayısıyla firmalarda faaliyet döngülerini çevirmek için banka kredileri yükselmiş ve

sonuçta cari oran kısa vadeli borçların artışı ve dönen varlıklardaki azalış nedeniyle

düşmüştür.

II. Asit-test oranı: Cari orandan farklı olarak şirketin dönen varlıklarından biri olan

stokları satamadığı varsayılıp bir oran elde edilir. Bu oran sonucu şirket stoklarını satamasa

bile, dönen varlıklar ile likidite ihtiyacının ne kadarını karşılayabileceği belirlenir. Finansal

açıdan asit test oranının 1 ve üzerinde olması istenir.

13

Asit-test oranı=( Dönen varlıklar-stoklar) / kısa süreli borçlar

III. Stok devir hızı: Stok Devir Hızı (SDH) firmanın stoklarını yılda ne kadar bir süre

içinde üretim faaliyetlerinde tükettiğini veya satış hasılatına dönüştürdüğünün bir

göstergesidir. Stok Devir Hızı stokların belirli bir dönemde (genellikle 1 yıl) kaç defa

yenilendiğinin bir göstergesidir.

SDH= Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Stok

Stok Devir Hızı, firmaların faaliyet becerilerine yönelik bir oran olup, düşük SDH satış

politikalarındaki hatalar, yüksek emniyet stoğu tutma ihtiyacı, stok seviyelerindeki

dengesizliklerden; yüksekliği ise stok politikalarının doğru ve yerinde uygulanması, üretim-

stok seviyesi arasında kurulan dengenin başarısı ve firmanın siparişe yönelik üretim

yapması gibi sebeplerden kaynaklanabilir.

SDH tablosunda verilen firmaların stok devir hızları incelendiğinde D ve E firmalarının

4 yıllık trend de SDH oranlarını korudukları, E firmasının özellikle kriz yılı 2001‟de

SDH‟nı önemli ölçüde yükselttiği dikkat çekmektedir. E firmasının stok devir hızındaki bu

olumlu gelişmede firmanın üretimlerinin önemli bir kısmını ihracata yönlendirmesi ve

satışlarında problem yaşamaması, krize rağmen ihracat nedeniyle artan talep dolayısıyla

performansını yükseltmesi etkili olmuştur. A, B, C firmalarının SDH‟ında ise ciddi

düşüşler yaşanmış, yurtdışı satışları, bir başka değişle ihracatları satışlarında önemli yer

tutmayan bu firmalar krizin etkisiyle daralan iç talep nedeniyle stoklarını eritmede

zorlanmışlar ve sonuçta SDH‟ında azalma kaçınılmaz olmuştur.

14

Tablo 1.2 Stok devir hızı tablosu

1.10. Envanter Tipleri

İşletmelerdeki envanterler, talebin çeşidine göre şekillenir. Taleplerde, bitmiş ürünler ve

yedek parçalar için „bağımsız‟ ; imalat sonucu üretilen ürünler içinse „bağımlı‟ olarak

adlandırılır. Bu farklar altında tedarik gereklilikleri tahmin edilmelidir.

Bağımsız talep, organizasyon operasyonlarının kontrolü dışında pazar koşullarından

etkilenir. Ürünler birbirinden bağımsızdır. Bu koşullarda doğru parçaya doğru miktarda

sahip olmak gerekir.

Bağımlı talep ise bir diğer parçayla ilişkilidir. Ürünün talebi, hammaddeden yaratılır ve

son ürünün talebine bağımlı olarak montajlanır. Bir parçaya şu koşullarda gerek yoktur eğer

diğer bir parçadan istek yoksa ve özellikle bunlar beraber montaja gidip son ürünü

oluşturuyorsa. Bu koşullarda doğru ürün miktarlarına, doğru parçalarla, son ürün montajını

tamamlamak için sahip olunmalıdır.

Bağımlı ve bağımsız talepler, birbirinden farklı kullanım ve talep dağılımları gösterirler.

15

1.10.1. Bağımsız Talep Envanteri

1.10.1.1. Sipariş Noktası Formülasyonu

Sipariş noktası formülasyonu, bağımsız talebin olduğu yerde ihtiyaç duyulan

parçalardan ne kadar sipariş verilmesi gerektiğine karar verir. Bu formülde her parça için

yeniden sipariş noktası (reorder point, ROP) bulunur. ROP, parçanın elde tutulması gereken

en düşük miktarına ve yeniden sipariş vermeden önceki siparişe karar verir.

İnceleme çevrimi (review cycle) ürün sipariş edilmek istendiği zamanın incelemeleri

arasındaki sıklıktır. İnceleme çevrimi formülü;

1.10.1.2. Ekonomik Sipariş Miktarı Formülasyonu (EOQ)

1915‟ de F.W. Harris of General Electric işletmede stok tutma politikasını kontrol

edenlere ne kadar ürün satın alacaklarına karar vermelerine yardım eden ekonomik sipariş

miktarı formülasyonunu geliştirmiştir.

EOQ‟ yu hesaplamak için;

A = Yıllık tutulan stok miktarının toplam değeri

K = Taşıma maliyeti (K faktörü)

R = Yenileme maliyeti (R faktörü)

P = Birim fiyat

bu ifadeler varsayılır.

16

Basit Formül;

Bu formül ve varyasyonları işletmeye şu durumlara karar verme olanağı sağlar:

Sipariş verilecek optimum miktar.

Ne zaman sipariş verilebileceği

Toplam maliyet

Ortalama envanter seviyesi

Her seferinde ne kadar sipariş verilebileceği

Maksimum envanter seviyesi

EOQ modeli çeşitli kabulleri temel alır. Bunlar:

Talep oranı sabittir, yinelenir ve bellidir.

Taşıma maliyeti ve sipariş maliyeti, sipariş edilen miktardan bağımsızdır.

Lead time sabit ve bellidir. Bundan dolayı yeni siparişler tam olarak envanter

seviyesi sıfıra ulaştığında verilir.

Formülasyon belirli bir zamanda sadece bir tip ürün için geçerlidir.

Siparişler tek bir partide gelir.

17

1.10.2. Bağımlı Talep Envanteri

1.10.2.1. Malzeme İhtiyaç Planlama (MRP)

Kontrolün sadece satın alınacak parçalarda ve miktarlarında değil ayrıca gelişlerin

zamanının hesaplandığı sistemlere malzeme ihtiyaç planlama denir. Bu konsept doğru

parçanın, doğru miktarda ve doğru zamanda işletmede olması gerektiğini belirtir.

Bağımsız talep envanter yönetimi müşteri merkezlidir. ROP kuralları ve

formülasyonunun amacı yüksek müşteri hizmet seviyesi ve düşük operasyon maliyetidir.

Bunu aksine bağımlı talep sistemleri ise imalat merkezlidir. Bağımlı talep envanter

kontrolünün amacı ana üretim çizelgesini desteklemektir. MRP bağımlı talep envanter

kontrolü ROP envanter kontrolünden farklı olarak dışsal değil içsel yönetilir.

MRP BileĢenleri:

MRPnin ana konseptleri ana üretim çizelgelemesi ve ürün ağacıdır (Bill of Material,

BOM).

Ana üretim çizelgeleme ne yaptığımız, ne zaman yaptığımız, ne kadar yaptığımız

bilgilerini oluşturur. Kısa veya uzun süreli planları içerir.

Kısa süreli planlar başlangıç ihtiyaçlarını şu şekilde planlar:

Son ürün ihtiyaçları

Bileşenlerin üretiminin çizelgelenmesi

Satın alma sipariş öncelikleri

Kısa süreli kapasite ihtiyaçları

Uzun süreli planlar uzun süreli ihtiyaçları şu şekilde tahmin eder:

Uzun süreli üretim kapasite ihtiyaçları

Uzun süreli depo kapasite ihtiyaçları

Uzun süreli iş gücü ihtiyaçları

Uzun süreli para ihtiyaçları

18

BOM; hammaddelerin, parçaların, alt montajların ve bunlardan yapılacak ürünlerin

reçetesidir.

1.10.2.2. Tam Zamanında (JIT) Envanter Sistemleri

JIT ilk olarak 1970‟ de Taiichi Ohno tarafından Toyota‟nın imalat operasyonlarında

geliştirilmiştir. Amaç müşteri taleplerini minimum gecikmelerle karşılamaktır. Orijinal

formunda ürünlerin üretimi, montajı ve alt montajı tam olarak müşterinin talepleri

doğrultusunda tam zamanında, aynı kalite ve aynı miktarda karşılanmasıdır.

JIT sistemin birçok faydaları vardır bunlar:

Stokoutları azaltır.

Envanter seviyesini azaltır.

Malzeme taşıma ekipmanlarına olan ihtiyacı azaltır.

Üretim ve teslimat arasındaki zamanı azaltır.

Önemli gelişmeleri sağlar.

Sürekli kalite gelişimi için işgücü ayırır.

19

BÖLÜM ĠKĠ

LĠTERATÜR ARAġTIRMASI

2.1. Kuramsal Temeller

On dokuzuncu yüzyılda gerçekleşen sanayi devrimi, erken yirminci yüzyılda Henry Ford

tarafından geliştirilen seri üretim sistemlerinin öncülüğünde "fordizm" ve bu asrın ikinci

bölümünde gelişimi hızlanan bilgi teknolojileri sayesinde günümüz iş dünyasında şirketler,

global, hızla değişen ve rekabetçi bir pazarda kendilerine yer edinmeye çalışmaktadır.

Müşteri, şirketler için evrenin merkezi haline gelmiş; önce müşteri memnuniyeti sağlamak,

sonrasında da sadık müşteri yaratmak tüm firma içi faaliyetlerde en öncelikli hedefler

arasına girmiştir.

Firmalar, müşteri memnuniyetini, onların temel gereksinimleri ve asgari müştereklerin

ötesindeki beğenilerini karşılamak üzere ürün ve hizmet sağlamak anlayışı içinde

değerlendirmektedir. Bu bağlamda satış öncesi ürün veya hizmet tasarımından başlayan ve

satış sonrası hizmetlere kadar devam eden süreçte mükemmelleşmeye çalışılmaktadır. Bu

süreçte, müşterinin pazarda ürünü almak istediği anda, kendisine en yakın bir yerde ve

istediği miktarda bulabilmesi, müşteri memnuniyeti için kilit rol oynamaktadır. Çünkü ürün

ya da hizmet, satın alınmak istenen anda mevcut ya da yeterli değilse, ürün ya da hizmet

müşterinin isteklerine en iyi biçimde cevap verse de ya da satış sonrası hizmetler

mükemmel olsa da ürün ya satılamamış ya da müşteri, tüm ihtiyacını karşılayamadığı için

memnuniyetsizlik yaşamıştır. Dolayısıyla sunulan ürün veya hizmetin gerektiği anda yeterli

miktarda bulunması müşteri memnuniyetini doğrudan ve en yüksek derecede etkileyecektir.

Endüstride müşteri memnuniyeti sağlanabilmesi için müşterinin istediği ürün, talep ettiği

anda satış noktalarında yeterli miktarda olmak zorundadır. Bunu sağlamak içinse ana

depolar ve aktarma merkezleri dahil olmak üzere, tüm satış ağında ürün gamındaki bütün

ürünlerin stoklanması gerekmektedir. Ancak stoklanan her bir ürünün stok maliyeti olduğu

dikkate alındığında, satış ağındaki tüm noktalarda stoklanan ürünlerin çok büyük miktarda

maliyet oluşturacağı kesindir (bkz. Sekil 2.1) Bu ise şirketin rekabet gücünü doğrudan

etkileyen maliyetlerin azaltılması hedefiyle çelişmektedir. Bu çalışmanın amacı, “stok

20

maliyetlerini kontrol ederek müĢteri memnuniyeti sağlayacak yeterli ve gerekli

müĢteri hizmet düzeyi ne olmalıdır?” sorusuna yanıt bulmaktır.

Şekil 2.1 Hizmet düzeyi-Kar ilişkisi

Envanter yönetimi işletmelerde tek başına düşünülemez. Envanter yönetiminin ilişkide

olduğu diğer disiplinler Tedarik Zinciri Yönetimi, bir yalın üretim tekniği olan JIT‟ dir. Bu

ilişkili konular üzerine yapılan araştırmalar sonucu çeşitli makaleler incelenmiş bunlardan

envanter yönetimi ile yakından ilişkili olanları verilmiştir.

Stefan Minner tarafından 2002 yılında yayımlanan “Multiple- supplier inventory

models in supply chain management: A review” makalesinde tedarik zinciri yönetiminde

çoklu tedarikçinin envanter modeli üzerinde durulmuştur.

Stefan Minner‟in yaptığı çalışmada, çoklu tedarik opsiyonlarıyla envanter modelinin

incelenmesi ve bu durumun tedarik zinciri yönetimiyle bağlantısının tartışılması adımlarını

içerir. Tedarikçi rekabetinin stratejik bakış açısını ve küresel kaynaklardaki operasyonel

esnekliğini tartıştıktan sonra, envanter modeller çeşitli tedarikçiler tarafından stok olarak

eksikte kalma durumunu azaltmak ve bu durumdan kaçınmak için kullanılırlar. Daha sonra,

21

aksi lojistik ve çoklu aşama sistemleri sunulmuştur. Son olarak, gelecek araştırmalar, uygun

tedarik zinciri yönetiminin sentezi ve çoklu tedarik envanter modelleri konuları

tartışılmıştır.

Tedarik zinciri yönetimi, bir işletmenin farklı fonksiyonlarından olmakla birlikte

tedarikçiler ve müşteriler arasında bilgi akışını, malzemelerin kontrolünü ve planlanmasını

sağlayan entegre bir yaklaşımdır. Bu köprüler envanter yönetimini, operasyonel yönetime

ve endüstriyel organizasyonlardan alınan ilişkilerin analizine odaklar. Bu alan son yıllarda

fark edilir derecede bir dikkat çekmiştir. Yinede, tedarik zinciri yönetimi ile ilgili sayılabilir

birçok analiz, çoklu aşama sistemleri ve dağıtım sistemlerinin tek satıcı ve tek alıcı veya tek

satıcı ve çeşitli alıcılar olduğu düşünülerek yapılmıştır. Çoklu tedarikçinin durumu ve

tek/çok alıcıların durumu gereken dikkati çekmemiştir. Bu çalışmasındaki amaç, çoklu

tedarikçinin olduğu envanter modellerinin literatür taramasının yapılması ve tedarik zinciri

yönetimi konularının potansiyel bağlantılarının tartışılmasıdır.

Job de Haan, Masaru Yamamoto tarafından 1999 yılında yayımlanan “Zero inventory

management: facts or fiction? Lessons from Japan” makalesinde işletmelerin sıfır envanter

yönetimine sahip olup olamayacakları tartışılmıştır.

Job de Haan, Masaru Yamamoto‟ya göre eğer envanter bir kayıp ve ürün yaşam

döngüsü gelişen bir hızda ise, firma envanterlere karşı çok dikkatli olmalıdır. Japonya‟da

JIT pratiklerinden beri, eğer sıfır envanter yönetimi mümkün olsaydı onu da Japon

firmalarından biri bulurdu. Bu çalışmalarında, 8 vaka analizinden alınan Japon deneyimleri

teorik fikirlerle karşılaştırılmaktadır. Bu fabrikalar sıfır girdi stoğuna, yarı mamul stoğuna

ve çıktı stoğuna sahip olmaya çalışmalarına rağmen bu amaçlarına ulaşamamışlardır. Bu

tiplerin her biri için diğer şu faktörler ilişkilendirilmiştir. Bunlar, girdiler için coğrafi ve

altyapısal faktörler, yarı mamul için teknolojik faktörler ve çıktılar için pazarlama ve

teknolojik faktörlerdir. Böylece sıfır envanter yönetiminin geçen zaman süresince bir kurgu

olduğu görülmüştür. Fakat Batı, Japonların bu alandaki adım adım gelişmelerinden birçok

şey öğrenmiştir.

22

George Nenes, Sofia Panagiotidou, George Tagaras tarafından 2010 yılında yayımlanan

“Inventory management of multiple items with irregular demand: A case study”

makalesinde düzensiz taleple çoklu parçaların envanter yönetimi konusu incelenmiştir.

Nenes, Panagiotidou ve Tagaras‟a göre envanter yönetimi, endüstriyel ve ticari

işletmelerin dikkat etmesi gereken en önemli fonksiyonlardandır. Bu fonksiyonların

işletmelerin tüm performansı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Envanter kontrol politikaları

için önerilen bir çözüm, elde tutulması zor ve maliyetli olmayacak seviyede stok ile hizmet

seviyelerini tatmin etmek gerektiğidir.

Envanter teorisi, üretim ve operasyon yönetiminin muhtemelen en çok araştırma

gerektiren konularındandır. Bir çok büyük ve orta ölçekli işletme envanter yönetimlerini

gerçekleştirmek için artan bir oranda bilimsel metotları kullanırlar. Bu metotlar bazı basit

araçları (örneğin; EOQ, yeniden sipariş noktası ve hedeflenen hizmet seviyesini

gerçekleştirecek miktarda temel stoklar) kullanmaları ile sınırlıdır.

23

BÖLÜM ÜÇ

BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASINDA ĠDEAL ENVANTER

POLĠTĠKASININ BELĠRLENMESĠ ĠÇĠN YAPILAN ÇALIġMALAR

3.1. Firma Hakkında Genel Bilgi

Firma, temel uğraş alanı olarak otomotiv yan sanayi sektöründe yer almaktadır. Ege

Serbest Bölgesi‟nde bulunan 1 15 bin metrekarelik tesiste, dizel yakıt sistemleri ile ilgili

teknoloji ürünleri üretmektedir. Bu ürünler; 1, 2, 3 ve 4 silindirli kaset tipi enjeksiyon

pompaları, komple enjektör, enjektör memesi, yakıt pompa elemanları ve valfleri

içermektedir. İzmir tesislerinde üretimi yapılan dizel ürünlerin büyük bir bölümünü ihraç

etmekte olan firma, aynı zamanda iç pazara da destek sağlamaktadır. Firma mobil

elektronik sistemleri ve ulaşım elemanları ve sistem teknolojisinde dünya lideridir.

Dinamik ve Tahrik Sistemleri; Güvenlik, Termal ve Elektrik Mimarisi ve de Elektronik ve

Mobil İletişim olmak üzere 3 ana sektörde hizmet veren firma, müşterilerinin ihtiyaçlarına

uygun çözümler sunmaktadır. Yaklaşık 191.000 çalışanı bulunan firma, dünyanın 41

ülkesindeki 175‟den fazla üretim tesisi, 42 ortak mülkiyet (joint venture), 53 müşteri

merkezi ve satış ofisi ve 32 teknik merkezi ile hizmet vermektedir. Firmanın uygulama

yapılan fabrika bünyesinde istihdam edilen toplam personel 68 beyaz yaka ve 360 mavi

yaka olmak üzere toplam 428‟dir.

Şekil 3.1 Üretim sahasından bir görünüm

24

3.2. Yapılan ÇalıĢmaların Amacı

Firma, kendisine „MÜŞTERİLERİMİZ TARAFINDAN „ EN İYİ TEDARİKÇİ‟

OLARAK TANINMAK‟ vizyonunu tanımlamıştır. Ayrıca işletmenin yaptığı stratejik

planlamaya göre; optimum stok seviyelerinde, stok devir hızının yüksek, envanter

değerinin düşük fakat üretimi durdurmayacak şekilde stok yönetimi politikası ile; müşteri

taleplerini karşılamak için efektif kapasite ve kaynak kullanımı ile maksimum çıktı elde

edilmeye çalışılmaktadır. Böylece haftalık hedef bazında üretkenlik (productivite), günlük

hedef bazında ne kadar iş gücüne ihtiyaç duyulduğu planlanır.

Firmanın belirlediği vizyon ve stratejik planı uygulayabilmek için stok kontrolünde

oluşan bazı aksaklıkları gidermek üzere fabrika bünyesinde ideal envanter politikasının

belirlenip sisteme yansıtılması çalışmaları yapılmıştır.

3.3. Ġdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi Ġçin Yapılan ÇalıĢmalar

3.3.1. Varolan Durumun Çıkarılması

Firma dünya çapındaki otomotiv firmalarına Rail, DP Pompa, EUP, Eleman, Valf,

Meme, Enjektör, Ünite Pompa tedariği sağlamaktadır. Bu ürünlerin üretilmesi için gerekli

hammaddeler stok kalemlerinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu sebepten dolayı stok

politikasının iyileştirilmesi için stokların büyük bir kısmını oluşturan hammaddeler

üzerinden uygulamanın yapılmasına karar verilmiştir.

Fabrikada bulunan 86 çeşit hammaddeye ABC Analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucu 13

çeşit hammadde gelirin yaklaşık %80 „ini, hammaddelerin de yaklaşık %20 „sini

oluşturarak A kalemlerini meydana getirir.

Yapılan ABC Analizi EK-1‟ de verilmiştir.

25

Tablodaki veriler şu şekilde hesaplanmıştır;

Hesaplama her bir ürün için toplam tüketim miktarlarının fiyatla çarpılması sonucu

toplam tüketim değerinin bulunması ile başlamıştır. Daha sonra bulunan bu toplam tüketim

değerlerinin kümülatifleri hesaplanmıştır. Diğer yandan toplam tüketim değerlerinin hepsi

toplanarak (86 çeşit hammadde için) stoğun toplam değeri hesaplanmıştır. Son olarak

kümülatif toplam tüketim değerleri, stoğun toplam değerine bölünerek her bir hammadde

için stok değer oranı hesaplanmıştır. Bu hesaplamalar sonucunda stok değer oranına göre

küçükten büyüğe sıralama yapılmış ve stok değer oranı %80‟e kadar olanlar A sınıfı

malzemeler stok değer oranı %80 - %95 arası B sınıfı malzemeler, %95 - %100 arası C

sınıfı malzemeler olarak nitelendirilmiştir.

26

ABC Analizinden sonraki aşama stok devir hızının hesaplanması aşamasıdır. Stok devir

hızını hesaplarken 86 çeşit hammadde için bir aylık envanter miktarları alınmıştır. Bu

miktarlar satış fiyatları ile çarpılıp envanterlerin ay sonu envanter değerleri hesaplanmıştır.

Stok devir hızı, ay sonu toplam envanter değerlerinin firmadan alına satın almanın

maliyetine bölünüp 12 ile çarpılması sonucu hesaplanmıştır.

Stok Devir Hızı=( Ay sonu toplam envanter değerleri / Satın almanın maliyeti)*12

Formüldeki 12 sayısı bir yıldaki ay sayısını göstermektedir.

Yapılan stok devir hızı hesaplama tablosu EK-2‟ de verilmiştir.

Yapılan hesaplamalar sonucunda stok devir hızı 25,74 olarak bulunmuştur. Bu, stoğun

yılda yaklaşık olarak 25 kez yenilendiğini göstermektedir. Bu da yaklaşık olarak 2 haftada

bir stoğun elden çıkarıldığını ifade eder. Uygulama sonucunda bu hız tekrar hesaplanacak

olup çıkan sonuç stok politikasının iyileştirilmesinin ne kadar başarıya ulaştığını

gösterecektir.

3.3.2. İdeal Envanter Tanımı

Şekil 3.1 İşletmelerde envanter tipleri

27

İdeal envanter hedeflenen envanterden geçici güvenlik stoğunun çıkarılmasıyla bulunur.

İşletmeler genellikle tedarikçinin güvenilir olmamasından veya beklenen üretimin

gerçekleşmemesinden dolayı bu geçici güvenlik stoğunu tutma gereği duyarlar. Ancak

firmaların ihtiyatlı davranması sonucu ne hedeflenen envanter ne de ideal envanter miktarı

kadar stok tutulur. Firmaların bu iki miktardan fazla tuttukları envanter miktarına mevcut

envanter adı verilir.

İdeal envantere ihtiyaç duyulan durumlar ve ideal envanterin yararları:

Mevcut envanter performansının fabrika için düşünülen ideal seviyeye karşı

olmasına karar veren bir yoldur.

İdeal envanter ERP sistem parametrelerini doğru olarak uygulayan bir anahtar girdi

görevini görür.

Envanter tahmini ve bütçe sürecinin bir elementidir.

Nerede ihtiyaç duyulur? :

Tüm fabrikada satın alınan parçalar için

Ne zaman ihtiyaç duyulur? :

Yeni ERP sisteminin başlangıcında

Gelişmiş PC&L „in yeni projelerinde

Son fiziksel kısıtlarla yıllık güncellemelerin yapıldığına emin olmak için

Kaizen „in parçası olan sürekli gelişim aktivitelerinde

3.3.2.1. Mevcut Envanter Politikasının Gözden Geçirilmesi

Serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayılırlar. Bu sebepten dolayı farklı

vergilendirmeler mevcuttur. Serbest bölge içerisinde yer alan işletme lojistik ve gümrük

masraflarını azaltabilmek için gerekli olan ihtiyaçlarını haftalık olarak tedarik etmektedir.

İşletmede üretim planlama MRP ile yapılmaktadır. Haftalık olarak yapılan üretim

planına göre pazartesi günü (hafta başı) üretime başlamadan önce, o hafta üretimi yapılacak

28

ürünlerin 6 günlük stoğu (işletme 6 iş günü üretim yapmaktadır) ve bununla birlikte elde

tutulması gereken güven stokları stokta bulunması gerekmektedir.

3.3.2.2. Güven Stoğu

İdeal envanter belirlemesinde bir parametre olan güven stoğu şu şekilde bulunur.

Güven Stoğu = ( Risk periyot + İhtiyaç dalgalanma periyodu + Offset periyot ) * ort.

günlük kullanım

Şekil 3.2 Güven stoğu bileşenleri

29

I. Risk Periyot

Risk periyot tedarikçi güvenilirliği, üretim gerçekleştirme oranı ve taşıyıcı

güvenilirliğinden oluşur.

Risk periyot hesaplamalarına ait Excel tablosu EK-3‟ de verilmiştir.

a) Tedarikçi güvenilirliği

Tedarikçi güvenilirliğinin belirlenmesinde firmanın göz önünde bulundurduğu dört

kriter vardır. Bunlar ürünün teslim tarihine, teslim miktarına, verilen sevkiyat sıklığına ve

sevkiyat şekline uygunluğa göre belirlenen performans yüzdeleridir. Tedarikçi

performansları 2 ay süresince gözlemlenmiş ve çıkan sonuçları ortalamaları alınmıştır.

Bulunan bu ortalamalar sonucunda tedarikçi güvenilirliği baz alınarak kaç günlük stok

tutmamız gerektiği hesaplanmıştır. Bu hesaplama;

6* ( 1-tedarikçi perf. Yüzdesi ) formülü ile bulunmuştur.

Formülde kullanılan 6 sayısı, fabrikanın haftalık çalışma gününü belirtmektedir.

b) Üretim gerçekleĢtirme oranı

Üretim gerçekleştirme oranına ilişkin gözlemler 2 ay süresince yapılmış ve sonuçların

ortalamaları alınmıştır. Bulunan bu ortalamalar sonucunda üretim gerçekleştirme oranı baz

alınarak kaç günlük stok tutmamız gerektiği hesaplanmıştır. Bu hesaplama;

6*(1-üretim gerç. yüzdesi) formülü ile bulunmuştur.


30

c) TaĢıyıcı güvenilirliği

Taşıyıcı güvenilirliğine ilişkin gözlemler 2 ay süresince yapılmış ve sonuçların

ortalamaları alınmıştır. Bulunan bu ortalamalar sonucunda taşıyıcı güvenilirliği baz

alınarak kaç günlük stok tutmamız gerektiği hesaplanmıştır. Bu hesaplama;

6*(1-taşıyıcı perf. yüzdesi) formülü ile bulunmuştur.


II. Talep Dalgalanma Periyodu

Bu periyot hesaplanırken müşterilerin talepleri arasındaki dalgalanmalar dikkate alınır.

Bu dalgalanmaların fazla olduğu müşterilerde bu periyot uzun tutulur.

Firmanın üç farklı müşterisine ait talep dalgalanma periyotlarının hesaplanması aşağıdaki

tablolarda verilmiştir.

Birinci müşteri için,

Tablo 3.1 Birinci müşteri haftalık talepleri

D ortalama/gün

w11 w12 w13 w14 w15

Çizelge 1 6344 7826 7210 7248 5920 1151,6

Çizelge 2 6594 7722 7326 7442 6480 1185,466667

ortalama/gün 1168,533333

Toplam güvenilirlik 146 parça

Ort. Günlük kullanım 0,1249

31

İkinci müşteri için,

Tablo 3.2 İkinci müşteri haftalık talepleri

P ortalama/gün

w11 w12 w13 w14 w15

Çizelge 1 1600 1600 1600 1440 1440 256

Çizelge 2 1600 1920 1600 1440 1440 266,6666667

ortalama/gün 261,3333333



Üçüncü müşteri için,

Tablo 3.3 Üçüncü müşteri haftalık talepleri

R ortalama/gün

w11 w12 w13 w14 w15

Çizelge 1 5760 4800 4800 5760 4800 864

Çizelge 2 5760 2400 6240 4320 5280 800

ortalama/gün 832



Call of Lead Time üç müşteri içinde 2 hafta kabul edildi. Yani firma bu üç müşterinin

taleplerine ancak 2 haftadan sonraki dönemlerde ürünü üretmek için gerekli hammaddeleri

tedarikçilerinden sağlayarak karşılık verebilmektedir. Talebin eldeki mevcut hammadde ile

karşılanabilmesi için bu iki haftalık süre boyunca gelecek talepleri karşılayacak stoğun elde

bulundurulması gerekmektedir. Bu hesaplamalar yukarıdaki tablolarda da görüldüğü üzere

şu şekilde yapılmaktadır;

Çizelge 1 ve çizelge 2 de 5 haftaya ait müşteri talep miktarları verilmiştir. Öncelikle bu

taleplerin her çizelgeye ait günlük ortalamaları bulunmuştur. Daha sonrada bu iki

32

çizelgenin ortalamalarının ortalaması alınarak günlük ortalama bulunmuştur (ortalama/gün).

Ortalama bulunurken 6 çalışma günü 5 hafta ile çarpılarak 30 olarak hesaba katılmıştır.

İlk 2 haftanın talep dalgalanmaları bulunurken çizelgelerin ilk 2 haftalarının talep

toplamlarının farkları alınmıştır (toplam güvenilirlik).

Talep dalgalanmalarından kaynaklanan farkın (toplam güvenilirlik) günlük ortalamaya

(ortalama/gün) bölünmesi ile ortalama günlük kullanım miktarı bulunmuştur (ort. günlük

kullanım).

Hesaplamalar sonucunda çıkan değer her üç müşterinin dalgalı talepleri karşısında

tutulması gereken stok miktarını göstermektedir.

Talep dalgalanma periyoduna ait hesaplamalar EK-4‟ de verilmiştir.

III. Offset periyot

İşletmelerin gerçekleştirdikleri bir ürün tipine ait üretim ile diğer bir ürün tipine ait

üretim arasındaki süre ofset periyot olarak adlandırılır.

Belirli bir periyotta üretim yapan işletmelerin ellerinde kaç günlük stok bulundurması

gerektiğini gösterir. Örneğin haftanın 6 günü çalışan bir işletmede çarşambadan

çarşambaya üretimi yapılan bir ürün için offset periyodu 6‟dır. Çarşamba ve Perşembe

üretimi yapılan bir ürün için bu periyot 3 olacaktır. (haftanın 6 iş günü çalışılmakta ve

haftada 2 gün üretimi yapılmakta olduğundan dolayı; 6/2=3)

İşletmemizde ise her tip ürün her gün üretilmektedir. Yani belirli bir periyotta üretilen

ürün yoktur. Bu sebepten dolayı uygulama yapılan işletmede offset periyot sıfırdır.

A kalem malzemeler için kaç günlük güven stoğu tutulması gerektiği hesaplanmıştır. Bu

hesaplamalar sonucunda bulunan değerler tablo halinde EK-5‟ de verilmiştir.

33

3.3.2.3. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi

Şekil 3.3 İdeal envanter hesaplaması

Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi ideal envanter hesaplanırken birçok parametre

mevcuttur. Bunlardan en önemlileri çevrimsel stok ve güven stoğudur. Çevrimsel stok,

işletmenin ay sonunda o ürünün üretimini devam ettirecek çevrime yetecek stok miktarıdır.

Güven stoğu ise özel şartlara göre miktarı değişen, işletmenin bu özel şartları göz önünde

bulundurarak üretimin devamlılığını sağlayacak miktarda elinde bulundurduğu stok

miktarıdır.

Yani ideal envanter; ay sonundaki çevrim stok ile güven stoğun toplamı kadardır.

34

Şekil 3.4 İdeal envanter

3.3.3. İdeal Envanterin Sisteme Yansıtılması

Yapılan incelemeler sonucunda ideal envanteri hesaplamada baş parametrelerden biri

olan güven stoğu hesaplanmıştır. Çıkan sonuçlar işletmenin kullandığı üretim planlama

sistemlerinden biri olan MRP‟de bulunan coverage ve safety stok kısımlarına girilerek

MRP çalıştırılması sonucu sistem için ideal envanter miktarları güncellenmiştir.

Bu güncellemeler sonucunda, üretilecek her kalem ürün için elde tutulması gereken

güven stoğu değerleri MRP‟den yeni veriler alınarak hesaplanmıştır.

Yapılan hesapların mevcut durumla karşılaştırmasını yapmak için bir ay süresince

haftalık olarak A sınıfı malzemelere ait mevcut stok ve üretim planları incelenmiştir. Bu

incelemeyi yapmanın amacı, hesaplamalar sonucu çıkan teorik güven stoğunun, gerçek

güven stoğuna ne kadar yakın olduğunu bulmaktır. Gerçek güven stoğunun, teorik güven

35

stoğuna %1-2 „lik yakınlığı bu güven stoğu miktarının kabul edilebilir olduğunu

göstermektedir.

Teorik güven stoğu, elde minimum kaç gün günlük stok bulundurulması gerektiğini

gösteren bir parametre idi. Karşılaştırma yapabilmek için gerçek güven stoğu miktarını

hesaplarken SAP‟den alınan, o haftaya ait üretim planı ve mevcut stok üzerinden şu

hesaplar yapılır.

(Mevcut stok- üretim planı) / (üretim planı/6) = Gerçek stok miktarı

*Formülde geçen 6 haftanın 6 iş gününü göstermektedir.

Öncelikle ilk haftaya(14. Hafta) ait veriler incelenirse;

Tablo 3.4 Haftalık stok-Üretim planı

W14 Malzeme Malzeme tanımı Üretim planı

Mevcut stok

Gerçek güven stoğu

Teorik güven stoğu

Açıklama

A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

A10 BLANK RAIL NHB 46000 68269 2,90 3,00 Kabul edilebilir

A4 FORGED RAIL BODY 18931 29612 3,39 3,50 Kabul edilebilir

A12 PRESSURE SENSOR 11258 19375 4,33 4,50 Kabul edilebilir

A2 MACHINED RAIL BODY 4690 6110 1,82 1,50 Kabul edilebilir



A1 HIGH PRESSURE VALVE 5876 8111 2,28 2,00 Kabul edilebilir

A13 PRESSURE SENSOR 5393 4730 -0,74 5,50 *



A11 MACHINED RAIL WITH COATIN 2968 970 -4,04 4,00 *



36

A13 ve A11 malzemelerinin gerçek güven stokları eksi değer çıkmasının sebebi,

müşterilerin kapasite kısıtlarıdır. Ayrıca gerçek güven stokları teorik güven stokları

arasındaki fark bu sebeple fazla çıktığı için kabul edilip edilemeyeceğine dair bir yorum

yapılamaz.

Şekil 3.5 Mevcut Stok - Üretim Planı Grafiği

Diğer haftaların incelemeleri de aynı prosedürde gerçekleşmiştir. Ve süreç, haftalar

geçtikçe üretim planı ile mevcut stok miktarının orantılı bir şekilde birbirine yaklaştığını

göstermiştir. Sonuçta anlaşılmıştır ki gerçek güven stoğu, süreç başında hesaplanan teorik

güven stoğuna haftalar sonunda kabul edilebilecek % toleransları içinde yaklaşmıştır.

0300060009000

1200015000180002100024000270003000033000360003900042000450004800051000540005700060000630006600069000

A10 A4 A12 A2 A3 A6 A1 A13 A9 A8 A11 A6 A7

Mevcut Stok - Üretim Planı

Mevcut stok

Üretim planı

37

İnceleme yapılan haftalara ait tablolar ve grafikler EK-6 de verilmiştir.

3.3.4. İyileştirme Sonrası Durumun İncelenmesi

Uygulama başlangıcında, fabrikada bulunan 86 çeşit hammaddeye ABC Analizi

yapılmıştı. Bu analiz sonucu 13 çeşit hammadde gelirin yaklaşık %80 „ini, hammaddelerin

de yaklaşık %20 „sini oluşturarak A kalemlerini meydana getirmişti. İyileştirme sonucunda

aynı ürünlere yapılan ABC analizi sonucunda A kalemlerinin sayısı değişmemesine

rağmen, B kalemlerinden bazılarının A kalemlerine geçtiği ve bununla beraber A

kalemlerinden de bazılarının B kalemlerine geçtiği gözlenmiştir. Aynı zamanda her

sınıflandırmaya ait ürünlerin kendi içlerinde de sıralamalarında bazı değişikliklerin olduğu

görülmüştür.

İyileştirme sonucunda yapılan ABC analizi EK-7 dedir. ABC analizinde ki ürünlerin

sınıflandırılırken daha önce yapılan hesaplamalar tekrarlanmıştır.

ABC Analizinden sonraki aşama stok devir hızının hesaplanması aşamasıdır. Stok devir

hızını hesaplarken 86 çeşit hammadde için bir aylık envanter miktarları alınmıştır. Bu

miktarlar satış fiyatları ile çarpılıp envanterlerin ay sonu envanter değerleri hesaplanmıştır.

Stok devir hızı, ay sonu toplam envanter değerlerinin firmadan alına satın almanın

maliyetine bölünüp 12 ile çarpılması sonucu hesaplanmıştır.

Stok Devir Hızı=( Ay sonu toplam envanter değerleri / Satın almanın maliyeti)*12

Formüldeki 12 sayısı bir yıldaki ay sayısını göstermektedir.

İyileştirmeler sonucu stok devir hızı hesaplama tablosu EK-8‟ de verilmiştir.

38

Yapılan hesaplamalar sonucunda stok devir hızı 28,92 olarak bulunmuştur. Bu, stoğun

yılda yaklaşık olarak 29 kez yenilendiğini göstermektedir. Bu da yaklaşık olarak 1,8

haftada bir stoğun elden çıkarıldığını ifade eder.

Uygulamaya başlamadan önce mevcut durum analizi sırasında yapılmış olan stok devir

hızı 25,74 iken uygulanan yeni envanter politikası ile stok devir hızı 28,92 olarak

bulunmuştur.

3.3.5. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi İçin Yapılan Çalışmaların Sonucu

İşletmede yapılan stok yönetimi ve optimizasyonu konulu çalışma sonucunda,

işletmenin üretkenliğini ve verimliliğini önemli ölçüde etkileyen stok politikaları üzerinde

gözle görülür bir gelişme görülmüştür. Bu gelişmenin en önemli göstergesi olan stok devir

hızı daha önceki aşamalarda yapılmış olan incelemeler ve hesaplamalar sonucunda

25,74„den 28, 92‟ye çıkmış bu durum %12,35‟lik bir iyileşme ile işletmenin elindeki

stokları satışa çevirmesine ve üretkenliğini arttırmada önemli bir adım atmasına fırsat

sunmuştur.

39

BÖLÜM DÖRT

SONUÇ

Rekabet koşullarının güçleştiği günümüzde üretim yapan işletmeler için büyük bir finans

enstrümanı stoktur. Bu sebeple maliyetleri azaltmak ve düzgün stok politikaları ile gelirleri

artırabilmek için stok yönetiminin doğru uygulanması çok önemlidir. Akademik bilgimizi

bu alandaki bir çalışma ile güçlendirmek amacıyla bir otomotiv yan sanayi firmasında stok

yönetimi ile ilgili bir çalışma yapılmıştır.

Çalışmanın yapıldığı işletmenin belirlediği vizyon ve stratejik planı uygulayabilmek için

stok kontrolünde oluşan bazı aksaklıkları gidermek üzere fabrika bünyesinde ideal envanter

politikasının belirlenip sisteme yansıtılması çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalara

başlamadan önce birçok kaynaktan stok yönetimi, envanter, güven stoğu, ideal stok, stok

devir hızı konularında araştırmalar yapılmış ve çeşitli akademik makaleler incelenmiştir.

Daha sonra bu bilgiler ışında firmanın mevcut envanter politikası belirlenmiş, politikayı

iyileştirebilmek için ideal envanter miktarı belirlenmiş, bunu temel alarak stok devir hızını

artıracak stok güncellemeleri yapılmıştır.

Stok güncellemelerini yapabilmek için stok kalemlerinin miktar ve işletmeye getirdiği

değer açısında sınıflandırabilmek için ABC analiz yönteminden yararlanılmıştır. Bu analiz

sonrasında işletmeye en fazla değer katan A kalemleri üzerinden ideal envanter miktarı

hesaplanmıştır. Bu hesaplama sonucu çıkan değer işletmenin üretim planlama sisteminde

temel alınmış ve bu stok kalemlerine ait güncellemeler sonucunda işletmenin stok devir

hızında %12,35‟lik bir iyileşme sağlanmıştır.

40

KAYNAKÇA

AYDIN, C. (2009). Tedarik Zincirinde Müşteri Hizmet Düzeyi – Stok Optimizasyonu.

T.C. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tedarik Zinciri Ve Lojistik

Yönetimi.

Baskak, M., Tanyaş, M., 2006. Üretim Planlama ve Kontrol. İstanbul: İrfan

Yayımcılık.

Haan J. ve Yamamoto M. (1999). Zero inventory management: facts or fiction?

Lessons from Japan. Int. J. Production Economics 59 (1999) 65-75.

EŞTAŞ,S.A., 1983. Envanter Kontrol Yöntemleri ve Uygulamaları. MPM Yayınları.

GÜLERMAN, A., 1971. Yığın Üretim Planlaması Programlanması ve Stok Kontrolü

Metotlarının Bir Madeni Eşya Üreten Firmaya Uygulanması. Sevinç Matbaası.

Hillier, F.S., Lieberman, G.J., 2001. Introduction to Operations Research, 7th edn.

NewYork: McGraw-Hill.

Kaydos, W., 1991. Measuring, Managing and Maximizing Performance. Portland:

Productivity Press.

Keskin, M.H., 2006. Lojistik Tedarik Zinciri Yönetimi (Geçmişi, Değişimi, Bugünü,

Geleceği). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Şamiloğlu, F. ve Uslu, Ş. Küçük Ve Orta Boy İşletmelerin Stok Politikaları Üzerine İç

Anadolu Bölgesinde Bir Araştırma (b.t). 26 Kasım 2010,

http://www.emu.edu.tr/smeconf/turkcepdf%5Cbildiri_06.pdf

Nahmias, S., 2004. Production and Operation Analysis. 5th edn. Glasgow: McGraw-

Hill.

http://www.emu.edu.tr/smeconf/turkcepdf%5Cbildiri_06.pdf

41

Nenes G., Panagiotidou S. ve Tagaras G. (2010). Inventory management of multiple

items with irregular demand: A case study. European Journal of Operational Research

205 (2010) 313–324.

Minner, S. (2002). Multiple-supplier inventory models in supply chain management: A

review. Int. J. Production Economics 81–82(2003) 265–279.

Muller, M. (2003). Essentials of Inventory Managements. Amerikan Management

Association.

Selim, H. 2011. Finansman ders notları.

Stok (envanter) yönetimi (b.t). 13 Mart 2011,

http://kisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/stok_envanter_yonetimi.pdf

Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü Ve Analizine Yönelik Topsis

Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma, (2003). 7 Nisan 2011,

http://www.mf.gazi.edu.tr/journal/2003_1/1-18.pdf

Valentine, R.F., 1970. Value Analysis for Better Systems and Procedures, NewJersey:

Prentice Hall.

Zorlu, E. 2010. Kurum içi faaliyet rapor ve sunumları.

http://kisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/stok_envanter_yonetimi.pdf

http://www.mf.gazi.edu.tr/journal/2003_1/1-18.pdf

42

EK-1

VAROLAN DURUMUN ABC ANALĠZĠ

Malzeme Malzeme tanımı Toplam

tüketim

MRP

cont

N.Price

($)

Toplam tüketim

değeri

Kümülatif toplam

tüketim değeriStok oranı

Stok değer

oranı

Kümülatif

stok oranı

A1 HIGH PRESSURE VALVE 307.889,00 430 28,50 8.774.836,50 8.774.836,50 0,0211 0,22904 0,0211

A2 MACHINED RAIL BODY 306.930,00 430 20,04 6.149.772,25 14.924.608,75 0,0211 0,38956 0,0422

A3 PRESSURE SENSOR 303.834,00 430 9,67 2.938.682,45 17.863.291,20 0,0208 0,46627 0,0630

A4 FORGED RAIL BODY 329.175,00 430 8,35 2.747.294,55 20.610.585,75 0,0226 0,53798 0,0856





A9 PRESSURE SENSOR 86.868,00 430 11,00 955.895,47 27.539.690,21 0,0060 0,71885 0,1365

A10 BLANK RAIL NHB 354.211,00 433 2,68 947.868,64 28.487.558,84 0,0243 0,74359 0,1608

A11 MACHINED RAIL WITH COATING43.994,00 430 20,67 909.514,36 29.397.073,20 0,0030 0,76733 0,1638



B1 BLANK RAIL NHB 172.562,00 433 4,42 762.033,79 31.726.745,71 0,0118 0,82814 0,1864

B2 FORGED RAIL BODY 85.475,00 430 7,03 601.145,68 32.327.891,39 0,0059 0,84383 0,1923

B3 MACHINED RAIL W/O COATING20.007,00 430 28,60 572.264,22 32.900.155,61 0,0014 0,85876 0,1936

B4 PRESSURE SENSOR 50.961,00 430 11,00 560.774,84 33.460.930,45 0,0035 0,87340 0,1971


B6 BLANK RAIL NHB 301.125,00 433 1,38 415.552,50 34.309.788,50 0,0207 0,89556 0,2212

B7 HP SENSOR 35.544,00 430 10,70 380.462,98 34.690.251,48 0,0024 0,90549 0,2237


B9 MACHINED RAIL WITH COATING15.495,00 430 22,41 347.215,06 35.414.671,95 0,0011 0,92440 0,2283

B10 MACHINED RAIL WITH COATING15.308,00 430 20,89 319.722,89 35.734.394,84 0,0011 0,93274 0,2294


B12 FILTER 650.496,00 433 0,30 196.709,99 36.237.666,10 0,0446 0,94588 0,2760


A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

rB

sın

ıfı m

alz

em

ele

r

43

EK-1 (Devam)


tüketim

MRP

cont

N.Price

($)

Toplam tüketim

değeri

Kümülatif toplam


Stok değer

oranı

Kümülatif

stok oranı

C1 FORGED RAIL BODY 23.720,00 430 7,53 178.540,44 36.607.706,34 0,0016 0,95554 0,2796

C2 PRESSURE SENSOR 15.423,00 430 10,43 160.831,04 36.768.537,38 0,0011 0,95974 0,2806

C3 BANJO BARREL 305.114,00 430 0,50 151.580,64 36.920.118,02 0,0209 0,96369 0,3016

C4 BLANK JET 2.249.188,00 430 0,06 141.698,84 37.061.816,86 0,1543 0,96739 0,4559


C6 BANJO BOLT 279.807,00 430 0,38 105.767,05 37.276.672,78 0,0192 0,97300 0,4757

C7 HIGH PRESSURE VALVE 3.289,00 430 31,70 104.261,30 37.380.934,08 0,0002 0,97572 0,4759

C8 BLANK RAIL NHB 32.488,00 433 3,20 104.091,55 37.485.025,63 0,0022 0,97844 0,4781

C9 BANJO BOLT 208.815,00 430 0,38 78.932,07 37.563.957,70 0,0143 0,98050 0,4925

C10 HP PROTECTIVE CAP 3.538.408,00 430 0,02 74.306,57 37.638.264,27 0,2428 0,98244 0,7352

C11 SCREW 292.170,00 430 0,24 69.419,59 37.707.683,86 0,0200 0,98425 0,7553

C12 MACHINED RAIL BODY 3.497,00 430 19,34 67.632,68 37.775.316,54 0,0002 0,98602 0,7555

C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY547,00 430 111,90 61.208,97 37.836.525,52 0,0000 0,98761 0,7555

C14 FILTER 197.581,00 433 0,26 51.213,00 37.887.738,51 0,0136 0,98895 0,7691


C16 MACHINED RAIL BODY 2.151,00 430 20,98 45.128,84 37.980.062,81 0,0001 0,99136 0,7695


C18 MACHINED RAIL WITH COATING1.967,00 430 22,01 43.287,77 38.067.642,49 0,0001 0,99365 0,7700

C19 HIGH PRESSURE WASHER 247.637,00 430 0,17 41.603,02 38.109.245,51 0,0170 0,99473 0,7870

C20 SCREW 247.617,00 430 0,17 41.599,66 38.150.845,16 0,0170 0,99582 0,8040


C22 GASKET 607.660,00 430 0,05 31.902,15 38.218.315,94 0,0417 0,99758 0,8459


C24 LEAK OFF NIPPEL 297.809,00 433 0,05 15.634,97 38.251.659,25 0,0204 0,99845 0,8664

C25 HP SEAL 241.209,00 430 0,05 12.663,47 38.264.322,72 0,0165 0,99878 0,8830

C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG458.221,00 430 0,02 9.622,64 38.273.945,36 0,0314 0,99903 0,9144

C27 HP PROTECTIVE CAP 431.445,00 430 0,02 9.060,35 38.283.005,71 0,0296 0,99927 0,9440

C28 HP PROTECTIVE CAP 350.000,00 430 0,02 7.350,00 38.290.355,71 0,0240 0,99946 0,9680

C29 LP PROTECTIVE CAP 303.875,00 430 0,02 6.381,38 38.296.737,08 0,0208 0,99963 0,9889

C30 OUTLET JET 4.500,00 430 0,64 2.867,40 38.299.604,48 0,0003 0,99970 0,9892

C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

44

EK-1 (Devam)


tüketim

MRP

cont

N.Price

($)

Toplam tüketim

değeri

Kümülatif toplam


Stok değer

oranı

Kümülatif

stok oranı

C31 WASHER 50.961,00 430 0,05 2.675,45 38.302.279,93 0,0035 0,99977 0,9927

C32 LP PROTECTIVE CAP 51.800,00 430 0,04 2.175,60 38.304.455,53 0,0036 0,99983 0,9962

C33 BALL 50.961,00 430 0,04 2.140,36 38.306.595,90 0,0035 0,99988 0,9997

C34 MACHINED RAIL WITH COATING 213,00 430 9,63 2.050,93 38.308.646,83 0,0000 0,99994 0,9997

C35 MACHINED RAIL W/O COATING 65,00 430 22,24 1.445,80 38.310.092,63 0,0000 0,99998 0,9997

C36 MACHINED RAIL WITH COATING 61,00 430 12,70 774,50 38.310.867,13 0,0000 1 0,9997

C37 LP PROTECTIVE CAP 3.756,00 430 0,04 157,75 38.311.024,88 0,0003 1 1

C38 BLANK RAIL NHB 0,00 433 4,08 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C39 FORGED RAIL BODY 0,00 430 11,06 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C40 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 20,66 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C41 DV PIN - TURNING 0,00 430 1,04 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C42 DV SEAT- TURNING 0,00 430 0,74 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE)0,00 430 0,07 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C44 OUTLET JET 0,00 430 0,57 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C45 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C46 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C47 OUTLET JET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C48 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG0,00 430 0,03 0,00 38.311.024,88 0 1 1









C58 MACHINED RAIL WITH COATING 0,00 430 9,63 0,00 38.311.024,88 0 1 1

C59 HIGH PRESSURE VALVE 0,00 430 32,46 0,00 38.311.024,88 0 1 1


C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

Stoğun toplam

değeri

Tüm parçaların toplam

miktarı

38.311.024,88 14.575.493,00

45

EK-2

VAROLAN DURUMUN STOK DEVĠR HIZI

Malzeme Malzeme tanımıN.Price

($)

ġubat.2011

envanteri

(adet)

Ay sonu

envanter

değeri (Ģubat)

A1 HIGH PRESSURE VALVE 28,50 5125 146062,50

A2 MACHINED RAIL BODY 20,04 12068 241799,28

A3 PRESSURE SENSOR 9,67 16204 156725,09

A4 FORGED RAIL BODY 8,35 17957 149869,12






A10 BLANK RAIL NHB 2,68 66503 177962,03

A11 MACHINED RAIL WITH COATING20,67 2325 48066,12



B1 BLANK RAIL NHB 4,42 24140 106602,24

B2 FORGED RAIL BODY 7,03 7675 53978,28

B3 MACHINED RAIL W/O COATING28,60 364 10411,56

B4 PRESSURE SENSOR 11,00 3732 41066,93


B6 BLANK RAIL NHB 1,38 33572 46329,36

B7 HP SENSOR 10,70 3495 37410,48


B9 MACHINED RAIL WITH COATING22,41 1507 33769,16

B10 MACHINED RAIL WITH COATING20,89 3001 62678,89


B12 FILTER 0,30 121857 36849,56


A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

rB

sın

ıfı m

alz

em

ele

r

46

EK-2 (Devam)


($)

ġubat.2011

envanteri

(adet)

Ay sonu

envanter

değeri (Ģubat)

C1 FORGED RAIL BODY 7,53 5653 42550,13

C2 PRESSURE SENSOR 10,43 4833 50398,52

C3 BANJO BARREL 0,50 81985 40730,15

C4 BLANK JET 0,06 544734 34318,24


C6 BANJO BOLT 0,38 81714 30887,89

C7 HIGH PRESSURE VALVE 31,70 2697 85494,90

C8 BLANK RAIL NHB 3,20 9159 29345,44

C9 BANJO BOLT 0,38 1018 384,80

C10 HP PROTECTIVE CAP 0,02 1152946 24211,87

C11 SCREW 0,24 54631 12980,33

C12 MACHINED RAIL BODY 19,34 1190 23014,84

C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY111,90 268 29989,04

C14 FILTER 0,26 154447 40032,66




C18 MACHINED RAIL WITH COATING22,01 3698 81381,89

C19 HIGH PRESSURE WASHER 0,17 35901 6031,37

C20 SCREW 0,17 125497 21083,50


C22 GASKET 0,05 117008 6142,92


C24 LEAK OFF NIPPEL 0,05 77744 4081,56

C25 HP SEAL 0,05 126391 6635,53

C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG0,02 15126 317,65



C29 LP PROTECTIVE CAP 0,02 100492 2110,33

C30 OUTLET JET 0,64 0 0,00

C31 WASHER 0,05 14209 745,97


C33 BALL 0,04 9608 403,54


C35 MACHINED RAIL W/O COATING22,24 0 0,00



C38 BLANK RAIL NHB 4,08 0 0,00



C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

47

EK-2 (Devam)


($)

ġubat.2011

envanteri

(adet)

Ay sonu

envanter

değeri (Ģubat)

C41 DV PIN - TURNING 1,04 0 0,00

C42 DV SEAT- TURNING 0,74 7740 5688,90

C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE)0,07 25024 1839,26

C44 OUTLET JET 0,57 0 0,00

C45 INLETJET 0,58 0 0,00

C46 INLETJET 0,58 0 0,00

C47 OUTLET JET 0,58 0 0,00

C48 INLETJET 0,58 0 0,00

C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG0,03 0 0,00










C59 HIGH PRESSURE VALVE 32,46 0 0,00


C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

Ay sonu toplam

envanter değeri

Satın almanın

maliyeti ($)

Stok devir

hızı (TURN)

2933591,35 6292800 25,74

48

EK-3

RĠSK PERĠYODU VE GÜVEN STOĞU

A) Tedarikçi güvenilirliği

tarih miktar

sevk.

sıklığı

sevk.

şekli genel tarih miktar

sevk.

sıklığı

sevk.

şekli genel

A1 HIGH PRESSURE VALVE 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0

A2 MACHINED RAIL BODY 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0

A3 PRESSURE SENSOR 100% 100% 100% 100% 100% 100% 50% 100% 100% 88% 94% 1

A4 FORGED RAIL BODY 100% 17% 100% 100% 79% 73% 73% 100% 100% 87% 83% 2






A10 BLANK RAIL NHB 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0

A11 MACHINED RAIL WITH COATING 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0



Malzeme Malzeme tanımı

SAS

PLAA s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

Tedarikçi Firmalar

KEN

PLA

SEN

KAN

SEN

Kaç

günlük

stok

tutulmalı?

SEN

SEN

Ocak Ayı Tedarikçi Performansı ġubat Ayı Tedarikçi PerformansıOrtalama

KAN

SEN

KAN

CON

49

EK-3 (Devam)

B) Üretim GerçekleĢtirme Oranı

A1 HIGH PRESSURE VALVE 98% 0,5

A2 MACHINED RAIL BODY 98% 0,5

A3 PRESSURE SENSOR 98% 0,5

A4 FORGED RAIL BODY 98% 0,5






A10 BLANK RAIL NHB 98% 0,5

A11 MACHINED RAIL WITH COATING 98% 0,5




A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

99%

99%

99%

99%

OrtalamaKaç

günlük

stok

97%

97%

97%

97%

99%

99%

99%

99%

99%

99%

97%

97%

97%

97%

99%

99%

99%

97%

Ocak Ayı Üretim

G.O.

ġubat Ayı Üretim

G.O.

97%

97%

97%

97%

50

EK-3 (Devam)

C) TaĢıyıcının Güvenilirliği

A1 HIGH PRESSURE VALVE 85% 1,0

A2 MACHINED RAIL BODY 91% 0,5








A10 BLANK RAIL NHB 85% 1,0

A11 MACHINED RAIL WITH COATING 91% 0,5



Malzeme Malzeme tanımı TaĢıyıcı Firmalar

A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

X Forwarder

Y Forwarder

X Forwarder

Y Forwarder

Y Forwarder

X Forwarder

Y Forwarder

X Forwarder

X Forwarder

Y Forwarder

X Forwarder

X Forwarder

90% 91%

85% 84%

90% 91%

X Forwarder

85%

90% 91%

85% 84%

Kaç

günlük

stok

85% 84%

Ocak Ayı TaĢıyıcı

Performansı

ġubat Ayı TaĢıyıcı

PerformansıOrtalama

84%

90% 91%

85% 84%

85% 84%

90% 91%

85% 84%

85% 84%

51

EK-4

TALEP DALGALANMA PERĠYODU

D P R G

A1 HIGH PRESSURE VALVE 0,12 0,5

A2 MACHINED RAIL BODY 0,12 0,5

A3 PRESSURE SENSOR 0,12 0,5

A4 FORGED RAIL BODY 0,12 0,5






A10 BLANK RAIL NHB 1,22 1,5

A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2,88 3,0



Malzeme tanımıMalzeme

A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

MÜġTERĠLERKaç

günlük

stok

tutulmalı?

52

EK-5

GÜVEN STOĞU

GÜVEN STOĞU

A1 HIGH PRESSURE VALVE

A2 MACHINED RAIL BODY

A3 PRESSURE SENSOR

A4 FORGED RAIL BODY

A5 FORGED RAIL BODY

A6 PRESSURE SENSOR

A7 PRESSURE SENSOR

A8 FORGED RAIL BODY

A9 PRESSURE SENSOR

A10 BLANK RAIL NHB

A11 MACHINED RAIL WITH COATING

A12 PRESSURE SENSOR

A13 PRESSURE SENSOR

0

0

0

0,5

0,5

0,5

1,5 0

0

0

0

0

0

1,0

1,0

Risk PeriodOffset Period

0

0

0

0

0,5

1,0

0,5

0,5

0,5

1,0

1,0

0,5

0,5

0,5

1,0

0,0

0,5

0,5

Taşıyıcının

Güvenilirliği

1,0

0,5

1,0

0,5

1,0

0,0

1,0

Üretim Gerç. Oranı

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

3,0

Tedarikçi güvenilirliği

0,0

0,0

1,0

2,0

0,0

2,0

1,0

2,0


A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

3,0

3,0

0,5

Talep dalgalanma

periyodu

1,5

3,0

1,5

3,0

1,5

0,0

GÜVEN STOĞU

(gün)

2,0

1,5

3,0

3,5

3,0

4,5

5,5

4,5

5,5

6,0

4,0

3,0

4,0

53

EK-6

HAFTALIK MEVCUT STOK-ÜRETĠM PLANI

14. Hafta








A13 PRESSURE SENSOR 5393 4730 -0,74 5,50 Müşteri kapst.



A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2968 970 -4,04 4,00 Müşteri kapst.



A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

Üretim

planı

Gerçek güven

stoğu

Teorik güven

stoğuAçıklama

Mevcut

stokW14 Malzeme Malzeme tanımı

54

EK-6 (Devam)

15. Hafta













A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2249 1851 -1,062 4,00 Müşteri kapst.

Gerçek güven

stoğu

Teorik güven

stoğuAçıklama

Mevcut

stok

A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

W15 Malzeme Malzeme tanımıÜretim

planı

55

EK-6 (Devam)

16. Hafta









A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2107 3605 4,27 4,00 Kabul edilebilir





A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

Gerçek güven

stoğu

Teorik güven

stoğuAçıklamaW16 Malzeme Malzeme tanımı

Üretim

planı

Mevcut

stok

56

EK-6 (Devam)

17. Hafta






A11 MACHINED RAIL WITH COATING 6323 10455 3,92 4,00 Kabul edilebilir








Teorik güven

stoğuAçıklama

A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

W17 Malzeme Malzeme tanımıÜretim

planı

Mevcut

stok

Gerçek güven

stoğu

57

EK-7

ĠYĠLEġTĠRME SONRASI ABC ANALĠZĠ


tüketim

MRP

cont

N.Price

($)

Toplam

tüketim

değeri

Kümülatif toplam


Stok değer

oranı

Kümülatif

stok oranı

A1 HIGH PRESSURE VALVE 153.654,00 430 28,50 4379139,00 4.379.139,00 0,0149 0,1752 0,0149

A2 MACHINED RAIL BODY 152.958,00 430 20,04 3064727,67 7.443.866,67 0,0148 0,2978 0,0297

A10 BLANK RAIL NHB 662.419,00 433 2,68 1772633,24 9.216.499,92 0,0641 0,3687 0,0938

A12 PRESSURE SENSOR 167.558,00 430 9,66 1618610,28 10.835.110,20 0,0162 0,4335 0,1100


A4 FORGED RAIL BODY 159.782,00 430 8,35 1333540,57 13.647.093,34 0,0155 0,5460 0,1402

B2 FORGED RAIL BODY 170.286,00 430 7,03 1197621,44 14.844.714,78 0,0165 0,5939 0,1567





A11 MACHINED RAIL WITH COATING 34.857,00 430 20,67 720619,68 19.341.677,06 0,0034 0,7738 0,1993

B1 BLANK RAIL NHB 133.432,00 433 4,42 589235,71 19.930.912,77 0,0129 0,7974 0,2122


B10 MACHINED RAIL WITH COATING 24.803,00 430 20,89 518035,46 21.028.124,21 0,0024 0,8413 0,2198




B7 HP SENSOR 27.146,00 430 10,70 290570,78 22.489.462,80 0,0026 0,8997 0,2363


B12 FILTER 843.293,00 433 0,30 255011,80 23.005.198,81 0,0816 0,9204 0,3203

B4 PRESSURE SENSOR 22.809,00 430 11,00 250990,24 23.256.189,04 0,0022 0,9304 0,3226

C2 PRESSURE SENSOR 23.868,00 430 10,43 248895,50 23.505.084,55 0,0023 0,9404 0,3249

B6 BLANK RAIL NHB 160.916,00 433 1,38 222064,08 23.727.148,63 0,0156 0,9493 0,3404


C1 FORGED RAIL BODY 22.034,00 430 7,53 165849,92 24.062.691,38 0,0021 0,9627 0,3448

A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

rB

sın

ıfı m

alz

em

ele

r

58

EK-7 (Devam)


tüketim

MRP

cont

N.Price

($)

Toplam

tüketim

değeri

Kümülatif toplam


Stok değer

oranı

Kümülatif

stok oranı

C8 BLANK RAIL NHB 25.536,00 433 3,20 81817,34 24.144.508,72 0,0025 0,9660 0,3473

C7 HIGH PRESSURE VALVE 2.445,00 430 31,70 77506,50 24.222.015,22 0,0002 0,9691 0,3475

C3 BANJO BARREL 152.858,00 430 0,50 75939,85 24.297.955,08 0,0148 0,9721 0,3623

C4 BLANK JET 1.095.960,00 430 0,06 69045,48 24.367.000,56 0,1060 0,9749 0,4684

C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY 582,00 430 111,90 65125,45 24.432.126,01 0,0001 0,9775 0,4684

C11 SCREW 268.830,00 430 0,24 63874,01 24.496.000,02 0,0260 0,9800 0,4944

C10 HP PROTECTIVE CAP 2.873.141,00 430 0,02 60335,96 24.556.335,98 0,2780 0,9824 0,7724

C14 FILTER 227.701,00 433 0,26 59020,10 24.615.356,08 0,0220 0,9848 0,7944

C6 BANJO BOLT 153.883,00 430 0,38 58167,77 24.673.523,85 0,0149 0,9871 0,8093

C12 MACHINED RAIL BODY 2.572,00 430 19,34 49742,99 24.723.266,85 0,0002 0,9891 0,8096



C18 MACHINED RAIL WITH COATING 1.272,00 430 22,01 27992,90 24.823.471,21 0,0001 0,9931 0,8103

C19 HIGH PRESSURE WASHER 155.578,00 430 0,17 26137,10 24.849.608,32 0,0151 0,9942 0,8253

C20 SCREW 154.578,00 430 0,17 25969,10 24.875.577,42 0,0150 0,9952 0,8403


C22 GASKET 305.716,00 430 0,05 16050,09 24.911.184,30 0,0296 0,9966 0,8701

B3 MACHINED RAIL W/O COATING 519,00 430 28,60 14845,06 24.926.029,36 0,0001 0,9972 0,8701

C25 HP SEAL 245.996,00 430 0,05 12914,79 24.938.944,15 0,0238 0,9977 0,8939

C24 LEAK OFF NIPPEL 182.703,00 433 0,05 9591,91 24.948.536,05 0,0177 0,9981 0,9116

C42 DV SEAT- TURNING 12.906,00 430 0,74 9485,91 24.958.021,96 0,0012 0,9985 0,9129

C38 BLANK RAIL NHB 1.740,00 433 4,08 7099,20 24.965.121,16 0,0002 0,9988 0,9130

C23 FORGED RAIL BODY 451,00 430 12,13 5470,18 24.970.591,34 0,0000 0,9990 0,9131

C27 HP PROTECTIVE CAP 228.785,00 430 0,02 4804,49 24.975.395,83 0,0221 0,9992 0,9352

C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 211.090,00 430 0,02 4432,89 24.979.828,72 0,0204 0,9994 0,9556

C28 HP PROTECTIVE CAP 210.000,00 430 0,02 4410,00 24.984.238,72 0,0203 0,9996 0,9760

B9 MACHINED RAIL WITH COATING 149,00 430 22,41 3338,82 24.987.577,54 0,0000 0,9997 0,9760

C29 LP PROTECTIVE CAP 152.858,00 430 0,02 3210,02 24.990.787,56 0,0148 0,9998 0,9908

C32 LP PROTECTIVE CAP 47.267,00 430 0,04 1985,21 24.992.772,77 0,0046 0,9999 0,9953

C31 WASHER 22.809,00 430 0,05 1197,47 24.993.970,25 0,0022 0,9999 0,9975

C33 BALL 22.953,00 430 0,04 964,03 24.994.934,27 0,0022 1 0,9998

C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

59

EK-7 (Devam)


tüketim

MRP

cont

N.Price

($)

Toplam

tüketim

değeri

Kümülatif toplam


Stok değer

oranı

Kümülatif

stok oranı

C58 MACHINED RAIL WITH COATING 30,00 430 9,63 288,86 24.995.223,14 0,0000 1 0,9998

C23 LP PROTECTIVE CAP 2.445,00 430 0,04 102,69 24.995.325,83 0,0002 1 1


C9 BANJO BOLT 0,00 430 0,38 0,00 24.995.325,83 0 1 1


C30 OUTLET JET 0,00 430 0,64 0,00 24.995.325,83 0 1 1


C35 MACHINED RAIL W/O COATING 0,00 430 22,24 0,00 24.995.325,83 0 1 1




C41 DV PIN - TURNING 0,00 430 1,04 0,00 24.995.325,83 0 1 1

C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE) 0,00 430 0,07 0,00 24.995.325,83 0 1 1

C44 OUTLET JET 0,00 430 0,57 0,00 24.995.325,83 0 1 1

C45 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1

C46 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1

C47 OUTLET JET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1

C48 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1

C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 0,00 430 0,03 0,00 24.995.325,83 0 1 1









C59 HIGH PRESSURE VALVE 0,00 430 32,46 0,00 24.995.325,83 0 1 1


C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

Stoğun toplam

değeri

Tüm parçaların

toplam miktarı

24.995.325,83 10.335.797,00

60

EK-8

ĠYĠLEġTĠRME SONRASI STOK DEVĠR HIZI

Malzeme Malzeme tanımıMRP

cont

N.Price

($)

Mayıs.2011

envanteri

(adet)

Ay sonu

envanter değeri

(mayıs)

A1 HIGH PRESSURE VALVE 430 28,50 11604 330714,00

A2 MACHINED RAIL BODY 430 20,04 7280 145864,99

A10 BLANK RAIL NHB 433 2,68 79985 214039,86

A12 PRESSURE SENSOR 430 9,66 11506 111147,96


A4 FORGED RAIL BODY 430 8,35 26995 225300,27

B2 FORGED RAIL BODY 430 7,03 17809 125250,70





A11 MACHINED RAIL WITH COATING 430 20,67 4231 87470,00

B1 BLANK RAIL NHB 433 4,42 0 0,00


B10 MACHINED RAIL WITH COATING 430 20,89 3472 72516,19




B7 HP SENSOR 430 10,70 3564 38149,06


B12 FILTER 433 0,30 282565 85447,66

B4 PRESSURE SENSOR 430 11,00 3332 36665,33

C2 PRESSURE SENSOR 430 10,43 4733 49355,72

B6 BLANK RAIL NHB 433 1,38 46981 64833,78


C1 FORGED RAIL BODY 430 7,53 1343 10108,76

A s

ınıf

ı m

alz

em

ele

rB

sın

ıfı m

alz

em

ele

r

61

EK-8(Devam)

C8 BLANK RAIL NHB 433 3,20 14818 47476,87

C7 HIGH PRESSURE VALVE 430 31,70 6023 190929,10

C3 BANJO BARREL 430 0,50 53837 26746,22

C4 BLANK JET 430 0,06 422412 26611,96

C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY 430 111,90 77 8616,25

C11 SCREW 430 0,24 75780 18005,33

C10 HP PROTECTIVE CAP 430 0,02 1090942 22909,78

C14 FILTER 433 0,26 152569 39545,88

C6 BANJO BOLT 430 0,38 41236 15587,21

C12 MACHINED RAIL BODY 430 19,34 1742 33690,63



C18 MACHINED RAIL WITH COATING 430 22,01 3698 81381,89

C19 HIGH PRESSURE WASHER 430 0,17 47559 7989,91

C20 SCREW 430 0,17 132841 22317,29


C22 GASKET 430 0,05 42758 2244,80

B3 MACHINED RAIL W/O COATING 430 28,60 145 4147,46

C25 HP SEAL 430 0,05 102372 5374,53

C24 LEAK OFF NIPPEL 433 0,05 109522 5749,91

C42 DV SEAT- TURNING 430 0,74 7094 5214,09

C38 BLANK RAIL NHB 433 4,08 0 0,00



C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 430 0,02 43389 911,17


B9 MACHINED RAIL WITH COATING 430 22,41 796 17836,93

C29 LP PROTECTIVE CAP 430 0,02 86512 1816,75


C31 WASHER 430 0,05 13431 705,13

C33 BALL 430 0,04 7220 303,24




C9 BANJO BOLT 430 0,38 0 0,00


C30 OUTLET JET 430 0,64 0 0,00


C35 MACHINED RAIL W/O COATING 430 22,24 0 0,00



C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

62

EK-8(Devam)


C41 DV PIN - TURNING 430 1,04 0 0,00

C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE) 430 0,07 25024 1839,26

C44 OUTLET JET 430 0,57 0 0,00

C45 INLETJET 430 0,58 0 0,00

C46 INLETJET 430 0,58 0 0,00

C47 OUTLET JET 430 0,58 0 0,00

C48 INLETJET 430 0,58 0 0,00

C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 430 0,03 0 0,00









C59 HIGH PRESSURE VALVE 430 32,46 0 0,00


C s

ınıf

ı m

alz

em

ele

r

Ay sonu toplam

envanter

değeri

Satın almanın

maliyeti ($)

Stok devir hızı

(TURN)

$7.582.800,00 27,96$3.253.864,79

bĠr otomotĠv yan sanayĠ fĠrmasi ĠÇĠn Ġdeal …

Documents