border outpost-ko rikna gita man·chigimin a·ani gimin...

37
Border Outpost-ko rikna gita man·chigimin a·ani gimin songsalni bidingo ra·chimonge ma·sie ra·ani Social Impact Assessment Report ba Songnokna ongbagnigippa kamrangko am . sandiani Tungrurchur, South West Garo Hills, Meghalaya. Meghalaya Institute of Governance Lumpyngngad Cottage, Bishop Cotton Road, Shillong- 793001 Phone No.: 0364-2505977, Email:[email protected]

Upload: others

Post on 22-Jan-2020

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Border Outpost-ko rikna gita man·chigimin a·ani gimin songsalni

bidingo ra·chimonge ma·sie ra·ani Social Impact Assessment Report ba

Songnokna ongbagnigippa kamrangko am.sandiani

Tungrurchur, South West Garo Hills, Meghalaya.

Meghalaya Institute of Governance

Lumpyngngad Cottage, Bishop Cotton Road, Shillong- 793001

Phone No.: 0364-2505977, Email:[email protected]

i

Meghalaya Institute of Governance (MIG)-ni gimin Talatchengani Meghalaya Institute of Governance (MIG) ko bikotani ara MBDAni mingsa nama

dakchakani chol tarie ongimin onga, jeo miksonganiko sandirikite, bak rana aro nama sason

ko tangdoatani onga, chongmotan Meghalaya Sorkari ming bakrimme plak songnokni

manderang, aro songna onkangge kagippa dolrang, aro antangari chalaigipa manderangan

namgippa sasono kam kaani bewal onga.

Meghalaya Sorkarini ongimmin bil aro notice o pangchake :-

“Sub Section (1) of Section 4 of the Right to Fair Compensation and

Transparency, Rehabilitation and Resettlement Act, 2013 (No. 30 of 2013)”….

dongimmin niam gita Meghalaya Sorkarini- Department of Revenue & Disastermanagement

an MIG na ia sandirikitani kamko ka.na pakwataha. (vide Notification No

RDA.67/2013/120, dated 24th

June 2015)

Dongimmin SIA TEAM:

1) Pa. A.B.S. Swer, OSD, MIG (Team Leader)

2) Pa. Daniel Ingty , Director, NRM (OSD, SIA, Tura)

3) Ma. Naphi Kharkongor, MIG (SIA Programme Associate Research)

4) Ma. Andrina M. Marak, MIG (SIA Programme Associate)

5) Tra. Sillingchi G. Monin (SIA Worker)

6) Tra Elicebond K. Sangma (SIA Worker)

7) Te Raju Boro (SIA Worker)m

Parakani Bilsi: March, 2018

ii

Parakatani Ia bonkamgipa SIA aro SIMP ni amsandigimmin report rangara a

.a nokgipa, BSF ni

officer rang aro un baksana sepangbatgipa songni nokma rangoniko manaha. Ia project ni

chugimik che.em che

.em uiatanirangko Deputy Commissioner office Ampati, South West

Garo Hills oniko manaha.

Ia Social Impact Assessment aro Social Impact Management Plan an, SIA ni bonkamgipa

report o sandie nirokani, kumong nangrime golpoani, mongsonggipa singanirangko aro

manderangna jinma o agangrike matchotataha.

Officer on Special Duty,

Meghalaya Institute of Governance,

Shillong.

Meghalaya Institute of Governance

Lumpyngngad Cottage, Bishop Cotton Road, Shillong- 793001

Phone No.: 0364-2505977, Email:[email protected]

iii

Contents Meghalaya Institute of Governance (MIG)-ni gimin Talatchengani .......................................... i

Parakatani ii

Contents iii

List of Tables ............................................................................................................................. v

List of Figures (Noksarangni list) .............................................................................................. v

Abbreviations ............................................................................................................................. v

Kan.dike mangope am

.sandianirang .......................................................................................... vi

Skanggipa bak (1): Talatchengani ............................................................................................. 1

Nengnikanirangko talatani ..................................................................................................... 1

Project-ni miksongani ............................................................................................................ 5

Tungrurchur BOPni gadangko Composite BOP ba nambata gadangona radoatna ba

tangdoatna. ............................................................................................................................. 5

Project-ni biap ........................................................................................................................ 5

Project-ni biapko talatani ....................................................................................................... 5

A.ani Nokgipa ......................................................................................................................... 6

Project ni nanganirang ............................................................................................................ 6

Gnigipa bak (2): ui.na sandianiniamrang ................................................................................... 7

Primary Data (Mong.songgipa) .............................................................................................. 7

Reconnaissance Field Survey- kan.dik sengsotgipa am

.sandichengani.................................. 7

A.a nokgipa/jakkalna sienggipa rangming agangrikani (Stakeholder Consultation) ............. 7

Biapni gimin talate chimongsogimin seanirang: .................................................................... 8

Jinma baksa uie talgrik agangrikna tomdakani (Public Hearing) .......................................... 8

Sandigiminko talatpe.ani (Data Processing & Analysis) ....................................................... 8

Bak III: Stakeholder Consultation a.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rangming agantalgrikani

.............................................................................................................................. 9

A.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rang baksa singsandianiko aro agantalgrikani indake

(kamao ongimin gita) ongangaha ...................................................................................... 9

BSF Asst. Commandant, 26 Battalion, Tungrurchurni ming agantalgrikani: ........................ 9

Tungrurchur-ni VDP Shri Noor Islam, South West Garo Hills District ming agantalgrikani.

................................................................................................................................................ 9

Bak IV: Jinmana ui.atani (Public Hearing) .............................................................................. 11

BAK V: Mongsonggipa Sandiemananirang (Major Findings) ................................................ 14

A.a-ni gadang (Type of Land) .............................................................................................. 14

iv

A.ani Nokgipa (Land ownership) ......................................................................................... 14

A.ako jakalani aro biapona sokangani (Use and Access to Land)........................................ 14

Project-ni a.sel nengnikaniko man

.gipa nokdangrang (Project Affected Families) ............. 14

Seokgimin biapni palo dingtang biap ni gimin (Alternate place for the project) ................. 14

Re.a doani ramarang (Roads and Transport) ........................................................................ 15

Chiko manani chol (Water Sources) .................................................................................... 15

Bisarang aro Mechikmarang (Children and Women) .......................................................... 15

Toromni gita aro songni dakbewal rangni gita biapni gamchatani (Places of religious and

cultural importance) ............................................................................................................. 15

Simsaksoani, Dosdakani aro Dakgrik dingrikani (Safety, Crime and Violence) ................. 15

Cha.aniko simsake donani (Food Security) .......................................................................... 15

Nengnikako aro galchipako mangipa dolrang (Affected or Vulnerable groups) ................. 15

Simsake jakkale janggitangani cholrang (Economic and Livelihood Activities) ................ 16

Bak VI: Jinma dongenggipa manderangni nanggrikaniko komiatna tarisoani (Social Impact

Mitigation Plan) ................................................................................................. 23

Sandianirangko kandike talatani .......................................................................................... 23

Chelchakna, komiatna aro on.anirangko dakani niamrang ............................................... 24

Donpiltaiani niamrang ...................................................................................................... 24

Nambatatani niamrang ......................................................................................................... 24

Songni nokni nangrimani niamrang ..................................................................................... 24

Samtangtangko rakkiani niamrang ....................................................................................... 24

Gipinrang .............................................................................................................................. 25

Bibliography 25

Annexure 1. MIG-ko Sandirikkitaniko dakna Uiatsoani. ....................................................... 27

Annexure 2. Border Outpost-ko Tungrurchur biapo bimang ongatnagita uiatsoani. ............ 28

Annexure 3. Public Hearing ba jinma tomanio dongpagipa manderang-ni bumingrang. ...... 29

v

List of Tables Table 1Project-ni namgnigipa aro namgijagipa aselrangko tosusaani ..................................... 17

Table 2 Nengnikanirangko talatani .......................................................................................... 23

List of Figures (Noksarangni list) No table of figures entries found.

Abbreviations MIG - Meghalaya Institute of Governance

NRM - Natural Resource Management

BSF - Border Security Force

BOP - Border Outpost

BP - Boundary Pillar

BSF - Border Security Force

FGD - Focus Group Discussion

HH - Households

KII - Key Informant Interview

MHA - Ministry of Home Affairs

PAF - Project Affected Family

SIA - Social Impact Assessment

TOR - Terms of Reference

vi

Kan.dike mangope am.sandianirang Meghalaya a

.doko sason kagipana on

.gimin kam jean songsul noksul ni gimin sandie

nion Tungrurchur, South West Garo Hills, a.dokko jako rana gita janapaha jedakode BSF

rangni donggimin Border Outpost ko Meghalaya-ni sorkarini jak-o tangdoataniko dakna

mangen. A.dokni grogipengara 6046.00 Sq.m (4B-2K-12L) bigha ni gita donga.

Ia projectni miksonganide dongenggipa BSF/BOPko sima ariko bariate gitalgipa

sima ariona tangdoatani ong.a. Ia gitalgipa sima ariko bariatanichi BSFni manderangna

dongtobate, kraabate aro jakkaltobate songdong a.chana miksongani ong

.a. Ia a

.ani gadangara

a.bri aro a

.kawe gnanggipa biap ong

.a aro wilwilao songni manderang a

.a game chatokenga.

SIA ni Meghalaya a.dokko sason ka

.gipa jean a

.dokko jak-o ra

.achim, uan

(Key Informant Interview) talate on.an baksa agangrikani rangko dakangaha. Key Informant

Interview (KII) ko a.a nokgipa aro BSF ni manderang baksa singa sananiko ongataha.

Tungrurchur ni Village Defence Party (VDP) songni dol aro BSFni 26 Battalion ni Assistant

Commandant baksa talate agangrikaniko ba singgrikaniko ongataha.

MIG ni dongimin dol (SIA) ia BSFna ra.dapna sienggipa a

.ani bidingo 20

th Novemberni

ding.tangmancha dongimin salo jinmao tomaniko ba Public Hearingko Tungruchur songo

(SWGH District) ongataha. Tomaniko dilgipa Smt Florina Boro MCS, EAC Ampati, aro

dongpagiparangara Smt Beronica R. Marak Consultant NRM, Shri Om Prakash Yadav, BSF

representative, Headman Shri Julfikal Ali, songni manderang aro SIA dolni dongmitingo

ongataha. Tomaniko rimchaksoani katarangchi abachengaha uni jamano SIA-ni report rangko

Bengali kusikchi poraianiko dakaha.

Smt Florina Boro, MCS aro Smt Beronica R. Marak, Consultant, NRM, BOP aro SIA-ni

bidingo kandike uiatanirangko onangaha. A.a nokgiparangni tarigimin lists ko sorkarini gita

dingtangmancha notice aro uiatsoaniko ongatgen aro uni gisepon, a.a nokgiparangni jegalani

vii

dongode kangna ba jegalna man.gen. Uamang agandapangaha BOP-ko tangdoatani songna

nokna namgniko rabagen. Bon.kame a

.a nokgiparangko mitelpilaniko dakangaha maina

uamang kusi ongbe.e sorkarina namdapatna tangdoatna kam ko kana a

.a rangko onaha.

1

Skanggipa bak (1): Talatchengani

Notification No.RDA.13/2017/24 Dated Shillong 10th

July, 2017-o pangchake Border

Outpost-ko Tungruchur, South West Garo Hills District-o Social Impact Assestment-ko ba

am.sandianiko kamko ka

.nagita MIG donataha. Ia BSFni BOP ko dal

.dapataniara wilwila

.o

song nokni manderangna aro a.a nokgiparangna ongbagni namgni ba nengnikani pilakko

am.sandie sandichimongani ong

.a.

Department of Border Management ko Ministry of Home Affairsni ninga.o 2004 ni

Januaryo a.bachengataha aro uni dingtangmancha miksonganiara International ni a

.a aro sima

arirango donggipa a.arangko simsake rakkina/warachakna aro Border Area Development

Programmeni kam rangko ka.na aro sima arirangko tik dake donani ong

.a. Border

Management-ni Department sima ariko naljokke rakkina gita aro a.songni sima ario nanga

rikanirangko rikna gita bang.a kamrangko a

.bachengataha. Sima arirangko name nirokanian

mongsongbatgipa a.songni nama chelchakani ong

.a.

Nengnikanirangko talatani

India aro Bangladesh songrangni gisepo ro.begipa International sima ari ong

.a, aro uni

roara 4,156 km (2,582 mile) donga. Ian a.gilsak gimiko bongagipa ro

.batsranggipa ong

.a aro

uni gisepo Meghalaya adokni manpagipa sima ari 443 km (275 miles) donga. Indo

Bangladesh sima ario niam gri ariko napbadrakani kamrang aro niam gri Bangladesh-oni

India-ona katbaniko champengsimsakaniara dalbegipa kam aro ra.biani ong

.a. Ua biaprango

songni manderang namen jelbra jelsua aro bang.a gama ge

.ani bagan barirang koba

manderangara a.mal aro simani bonkamgipa rikamona kingking dakenga.

India a.songni a

.mal simarangko simsakchampeng aro nirokanio nengnikanirangara

mongsongbatgipa nengnikanirangara: Sima ari batsotdrae kenatanirang, napsrukdraanirang

2

silchidare rabitgiparangni sriksrik sima ari batanganirang, pekgipa samrang aro silchi dare

srik srik palanirang, niam gri katnapbae donganirang etc. A.songni sima ariko niroknagita

dingtangmancha dongimin aro bil ongimin ara Department of Border Management ong.a.

Ia department jean ministry of Home Affairs ni ningao onga, dingtangmancha pilak

International land (A.songni a

.mal aro simina) aro coastal border (dongimin chiga aro chibima

rangko masigimin a.malni dip aro simina) ko nirok simsakna gita dongimin kamrangara:-

Nambate simsakchampengna gita rama jalangko tariani, pakma dewalirangko pilak a.mal

siminarango rikdapani aro mangrakatani, walni somairango bilakgipa aro tengbatsranggipa

light aro current rangko tariani uandake sal aro wal rango simsakchampengsoani ong.a.

BOP jean BSF rangni mongsongbatgipa kam ka.chakani biap onga aro un baksana

a.songni International sima-ario ong

.a obostarangko niroke kam ka

.na gita, geprak BOPna

dingtangmancha pakwat uiatgimin biapko nirokna bilko onaha. BOP rangara sima-ariko

batange niamko pegipa manderangko bilchi champengani, aro sima-ariko bade.e

napdragiparangko, a.songni chelchakanina kamko ka

.a. India aro Bangladeshni a

.mal simina

joljol giminkchi dam 1,011 border outpost rang gnang aro uarangko simsak champengsona

gita ge 82 BSF battalion rangko donataha. Tosusae nigenchimode, Indo-Bangladesh border ni

ning.ao BOP gesaoni geasaona chel

.grikaniara Indo-Pakistan ni BOP geasaoni gesaona

eng.grikaniara chelbata. Indo-Pakistan border ni BOP gegni gisepo chelgrikaniara 4-5 km

onga indiba Indo-Bangladesh border ni BOP gegni gisepo chelgrikaniara 15-20 km donga.

BOP rangni gisepo chelgrikaniko 3.5 km ona tangon komiatna miksongani ong.a. Ia

miksonganiko chusokatna gita dingtangmancha India sorkari 2009 bilsio dam 509 BOP ko

rikdap songdapaniko tik ka.aha. Indiba 2016 bilsio iako dam 422 BOP ko tik kaskaha. BOP

rangni gisepo chel.grikaniko 3.5 km ona komiatani a

.songko nirokani aro border o

ong.enggipa kamrangna nangchongmotgipa ong

.a. Uandake India aro Bangladesh ni a

.mal

3

simina jolni songrango, manderangni jelbra jelsuani ko (2004 bilsio) toenianigita (gro gipeng)

sq. km prakko sak 181 manderang gnang. Kari bilsini dingtangroroanichi aro chibima chi

bana redap ongdapanirangchi aro uni kosako manderangni jelbrajelsuanichi dingtangmancha

nengnikanirang bangbatrorobaenga. Aro ukon dingtangmancha “climate refugee” ineba

agana.

Sorkarini miksongara dongenggipa BOP rangni gadangko “composite BOP” ba

dalbata aro nambatgipa gadangona tangdoatna gita ong.a. A

.songni dongenggipa 1,901 BOP

rangni gisepon dam 422 rangde Composite BOP ni gadangni ong.a, indiba dongrikenggipa

BOP rangde onkalgipa gadangnisan ongaia.

4

Composite BOP ni gadang ine masion dongchongmotna nanggiparangara:- sipai-

jawan rangna dongchak tuchakna gita barrack nok dongna nanga, babilsi nok dongna nanga,

mi cha.chakram biap dongna nanga, gari donchakani biap, generator na kuturi, Kaldik jean

ki.chak subuchakani nok, office kachakani administrative nok, wireless kuturi, silchi dareko

donchakram kuturi aro guli aro bom rangoni naljokna gita cement aro iron rod ni rikgimin

nok ba bunker nok komigija ge.dok mang, aro mata bua rangko altue sanna bana gita sam-pat

aro biaprang ko nangchongmota. Ia indakgipa gadangni BOP rangara, nambate nirokanio

pangchake aro nambatgipa nanganirangko BSF manderangna ona je dakode uamang

borderko nirokanio nambate dakchakgen. Amsandianigita da.oba Tungrurchur songni

Boundary Pillar/rongteni dip number Pillar (BP) 1085/3S oni dipet BSFni BOP gesa gnang.

Figure 1Tungrurchu-o da.o dongenggipa BOP.

5

Project-ni miksongani

Tungrurchur BOPni gadangko Composite BOP ba nambata gadangona radoatna ba

tangdoatna.

Project-ni biap

Ia biap-ara South West Garo Hills District ni Zikzak block-o ong.a aro Indo-

Bangladesh Border-ni ning.tugipa biap-o ong

.a. Ia project ni biap Tungrurchur BOP, Beldoba

songoni 2 kms rangni gita aro Mahendraganj BOP oni 2kms rangni gita ong.a

Project-ni biapko talatani

Indo-Bangladesh sima ari a.bri, chirikam aro a

.palarigipa a

.a ine aganna gita mangen.

Meghalaya bak-o donggipa Indo-Bangladesh-ko bak gittam dake bak ka.na mangen. Ia Indo-

Bangladesh sima ariko gipin sima ariko 1998-2008 ni bilsio International niam ko jarike zero

point-oni 150 yards chele border fencing ba ari kaaniko dakaha. Ia biapko a.bri rara gipa biap

ine agana mangen. Ia a.bri-ara a

.sal gnangipa ong

.a aro uno chonchongipa bol wa

.arang

donga. Ia Tungrurchur BOP-ona dakanggipa rama jeon BSF Battalion-ko songe donaha, ia

ningachina dakbagipa ramarang main road-na bate nambatja aro ia ramarangko namdapatna

gita mangen.

Ia biap-o gesa BOP dongmanaha aro ia project-ni biap-o sepangbatsranggipa songrangara

Kukurmua aro Tungichar ong.a, uni gimin song gipin biap-o songdong a

.achaani kata nakatja.

Ia songrangara Tungrurchur BOP-oni 1km oni 3 km ni gita chelgrika. Sandie nianio,

Tungrurchur ni donggimin BOPni wilwilao ge.a gamaniko dakenga.

Ia rikdapna miksonggipa biapara Indo-Bangladesh-ni a.mal siminao apatal akaweo donggipa

biapo ong.a aro uno manderangni songdongchakani rang dongja.

6

A.ani Nokgipa

Sorkarini rana miksonggipa biapni a.a nokgipara Shri. Noor Islam Lt. AfaruddinSK ni

depante ong.achim, Shri Chandu SK aro Abdul Kalek ni ong

.a, jeon gro gipeng 6046.00

square meter ba 0.273 bigha donga.

Project ni nanganirang

Ia sima ariko nirokgipani miksonganiara a.songna chelchakaniko on

.a jean bobilrangni

a.dam dakanioniko champenga aro niamko rakina mana.

7

Gnigipa bak (2): ui.na sandianiniamrang

SIA –Unit ni chanchie am.sandiani rang pilakkon che

.em che

.em talata. Ia niam ara

dingtangmancha biap mingprakni aro ongenggipa obosta mingprakkon talata. Iano

batanggimin ong.a obostarangkoba singsandie rakia, badita dolrang donga, see rakigimin

(data) aro noksa baksa talatanirang iarangko rakia.

Primary Data (Mong.songgipa)

Sandirikkitaniko dakgipa dol, Nokma Shri Noor Islam (VDP) aro BSF ni Officer

baksa Tungrurchur songo agangrikaniko dakaha. Dingtangmancha donsogimin singanirangko

dakaha aro mikangchak nanganirangko singanirangkoba dakaha Sandiani a.bao adita kobor

rangko chimonganiko dakaha. Kamao segimin talatgimin singanirangko dakangaha.

Reconnaissance Field Survey- kan.dik sengsotgipa am.sandichengani

A.bachengo biap nianiko dakchengaha. Projectni gita niksamsoe ongba gni namgni

aro nengnikani rangko talbate masisonagita kragipa singani aro tosusanirangko tarie

donsoaha. Projectni nanganirangko sing.sandiaha aro maikai project-ko abachenggen ine

sandianiko dakaha, BOP ko tangdoatna Tungrurchur a.dokko ra.aha. Uandake biap ko

skanggipa sengsote nigopchenge, nambate talbate masiangna gita gadangni singanirangko

tariangaha.

A.a nokgipa/jakkalna sienggipa rangming agangrikani (Stakeholder Consultation)

A.a nokgipa/jakkalna sienggipa rangming agan golpo grike aro bimchipe

singsandianiko dakrongachi projectni gimin talbatna mana. Singsandiani aro

agantalgrikanirangko a.a nokgipa rangming, Village Defence Party rangming aro 26 Battalion

Tungruchurni Assistant Commandant ming ongataha.

8

Iani miksonganira, song nokgiparang ba aganchakgipa rang jedakode antangtangni uianiko ba

chanchianiko project-ni gimin aganpana chol onggen.

Biapni gimin talate chimongsogimin seanirang:

Sandi rikkitgipa dolrang, projectni biapo nanganirangko masina gita Ampati DC

Office chi sandi nirokaniko aro nipiltaianiko dakchengaha. Nipiltaianiko dakon project-ni

pangchakaniko uie rana manaha. Biapni gimin talate chimongsogimin seanirangko singsandie

mananio jekai project-ni chugimik dingtang dingtang chimongani, songko mesokgipa noksa

aro a·a nokgipa rangni gimin chugimik masia niko Deputy Commissioner’s Office Ampati

South West Garo Hillls-oniko manaha.

Jinma baksa uie talgrik agangrikna tomdakani (Public Hearing)

Jinma baksa tomanio pilaknan kraa nangagita gimikko talatani aro uiatani kamko 20th

November 2017-o Tungrurchur Nokma ni noko South West Garo Hills District, Meghalaya-o

ong.ataha.

Sandigiminko talatpe.ani (Data Processing & Analysis)

Biapchi re·e sing.sandie mangimin rangko sulsul dake tarie donaha aro tale uiataha.

9

Bak III: Stakeholder Consultation a.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rangming

agantalgrikani

A.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rang baksa singsandianiko aro agantalgrikani indake

(kamao ongimin gita) ongangaha

BSF Asst. Commandant, 26 Battalion, Tungrurchurni giming agantalgrikani:

Tungurchur-o dongenggipa 26 Battalion-ni BSF Asst. Commandant baksa golpoe

man.sogimin kobor rangni gita-

Border fencing ba simina ariko kana skang, namgijagipa kamrang jekai cha.uani,

matchu matmarangko cha.uani, aro borderko batange niamko pe

.ani obostarang

bangrongachim.

BOP ko mangrak tang.dobataniko ongatna nangnikani gnang jedakode mande skani

gisepo name donganiko rakkiangani, border ong·enggipa obostarangko nirokani,

songba biaponi kosako bil man.a aro onggija namgijagipa kamrangko nirokani

unbaksana uno dongenggipa kam ka.enggipa manderangni janggi tanganiko

namdapatna.

A·ako jakkalanio maming namgija ba onggija kamrangko ba onggnirangko songni

nokni manderangna rabajawa.

Tungrurchur-ni VDP Shri Noor Islam, South West Garo Hills District ming agantalgrikani.

10th

October 2017-o Tungrurchur-ni member of Village Defence Party (VDP) baksa

mongsonggipa sing·ani aro agangrikanirangko dakaha. Ia a.a mande sakgittamni ong

.a

ine VDP Noor Islam aganaha jeni gro gipengara 6046.00 sq metersni gita ong·a.

agangrikani jamano ia masianirang ongkataha:

10

Ua projectna miksonggipa biapo BSF ni BOP dongmanaha aro uni wilwila jolo gea

gamnirangkoba songni game cha.giparang dakenga.

Seok miksonggimin biapo darangba nok rike songdongkuja.

Border Outpost-ko dakna skang on·sogimin project-na seokgipa biapo ge·a gamaniko

dakchengahachim. Sorkari ua a·ana gamanirangko chugimik on·jagenchimode a·a

nokgiparangna nengnikanirangko ra·bagen maina ua a·ako ge·a gamanichisa

uamangna janggi tangani chol ong·engachim.

BSF ni BOP ko mangrak taridapanichi Bangladeshoni bobil dolrang aro chau-meku

rangni napgniko champengsoani onggen. Uni gimin BSF ming songni manderang

bimchipe kakket onge bakrimode pilak niamgri onggija kamrangko champengsona

aro dokpengsona mangen.

BOP-ko tangdoatna, sorkari aro BSF–ni bakrime tangdoatna kam ka·anirangko nanga.

Bini aganani gitade, ua biapo bangbata sipairangko nangdapengachim.

Bini aganani gita, sorkari aro BSF rangba song nokko silroro namdaproro aro

tangdoatanio nirokna nanga aro nangani somoio dakchakaniko border sambao

dongenggipa songrangna on·a nanga.

11

Bak IV: Jinmana ui.atani (Public Hearing)

Meghalaya Institute of

Governance, 2017 ni November

20 tarik-o Tungrurchur songo a.a

ko jakalani aro Border Outpost ko

tangdoatani bidingo jinmana

ui.ataniko ongataha.

Tombibonganiko Nokma ni nok-o

somai 11 am-o ong.ataha. India-ni sorkari, Ministry of Rural Development-ni on

.gimin

gita Social Impact Assessment-ko ma.siani niam: Right to Fair Compensation aro

Transparency in Land Acquisition, Rehabilitation and Resettlement Act, 2013-ni

ning.ao ong

.a.

Ia programme-ko Smt. Florina Boro MCS, EAC Ampati, Smt. Beronica R.

Marak, Consultant, Natural Resource Management, Shri Om Prakash Yadav, BSF

representative, Nokma Shri. Julfikal Ali, songni nokni manderang aro SIA dolni

member-ni dongmitingo ong.ataha. Meeting-ko rimchaksoani katachi abachenge aro

SIA-ni report ko Bengali kusikchi poraianganiko dake a.bachengangaha.

India sorkar-ni ningao donggipa niam, Right to Fair Compensation and

Transparency in Land Acquisition, Rehabilitation and Resettlement Act, 2013-0

pangchake ra.gatgipa project BOP aro SIA-ko masie ra

.ani bidingo Smt. Florina Boro

MCS, kandike talataniko dakangaha. Report-o pangchake gimik gimang a.a nokgipa

Figure 2Tungrurchur-o Jinma na ui.atani ba Public Hearing

12

sak bri donga indiba name sandie talani jamano a.a na biming mingmanchagipa

nokgipa sak gittamsan ong.a. Ua list-o donggipa bimingrangna sorkarini senggnang

uiataniko on.gen aro a

.a nokgipani kosako jegalanirang dongode jegalaniko dakna

man.gen. Indakgipa onggnirang ong

.na nangode sorkarini department-rang je dakna

nangarangko nangnikani kri dake on.gen.

Smt. Beronica R. Marak, BOP aro BOP-ko tangdoatani maikai songna nokna

namgniko ra.bagen, uarangni gimin kandike talataniko dakangaha. Ua an

.tangni kusi

ong.aniko mesoke songni a

.a nokgiparangko gongbe

.e aro kusi ongbe

.e a

.a-rangko

sorkarina namdapatani kamrangko ka.angna on

.anina mitelbeaha.

Tungrurchur-o dao dongenggipa BOP bilsi 1975-oni Mahendraganj Checkpost-

ni ning.ao dongenga ine Nokma, Shri. Julfikar Ali aganaha. Seokgimin biap-oniko

uamang skango 800 kilograms mi ko bilsianti bisongni mi a.pal oniko manronga ine

ua agandapangaha. Uni gimin, ia pilakkon chanchianio ra.e proper compensation ba

name krae on.na gamna nanganirangko on

.china ua concerned Authority-o

mol.molaniko dakaha.

Shri. Noor Islam (a.a nokgipa) aganaha, sorkari ia project-na a

.a-ko nangdapode

uamang on.na gongaigen ine. Indiba, ua sorkari-ko ra

.gimin a

.a-na chugimik

compensation-rangko onchina molmolaha.

Shri. Sekendar Ali, jean ua songo songdonggipa aro teacher saksa ongachim,

rakgipa niam aro nirokanirangko donchina aganaha maina ua songo banga namgija

kamrang jekai cha.uani, cha

.u sruke bading chiwalani, matma matchuko cha

.uani aro

banga indakgipa obostarang ongbe.a ine aganaha. Ua skangni BSF camp rangni gimin

13

agananiko dakangaha. A.bachengo BSF camp-ko tarina biap dongjachim uni gimin ua

bilsi 5, 1975 oni 1980-ona uamangna camp tarie dongna on.aha. Uni jamano, songni

manderang a.a nokgiparang baksa nangrime dao dongenggipa a

.a-ko Border Outpost-

ko tarina kumonge on.aha.

Shri. Chandu Sheikh (a.a nokgipa) ba gipin a

.a nokgiparanggita sorkari a

.a-ko

nangdapode antangni a.a-ko on

.na mangen ine aganaha. Indiba, sorkari gitcham

compensation-rangko matchotatchengna nanggen. Tungrurchur-o rikgipa Border

Outpost na a.a on

.gipana ua maming compensation-ko sorkarioniko mansokuja ine ua

agandapangaha.

14

BAK V: Mongsonggipa Sandiemananirang (Major Findings) Ka

.mao mesokgiparangara SIA dolni songrangona re

.e agangrike sandirikoteming

poraie man.gimin rang ong

.a:

A.a-ni gadang (Type of Land)

A.a apsan ong

.a aro ge

.e game cha

.na namgipa biap ong

.a.

A.ani Nokgipa (Land ownership)

Ia a.a sakgittam manderangni ong

.a.

A.ako jakalani aro biapona sokangani (Use and Access to Land)

Ia biap ona altue sokna gita chol donga aro a.ako man

.nagipara maming champengani

gri gimiknan choligipa a.a ong

.a. Iako nikanio, man

.nagipa a

.a-o ge

.e game chagipa biap

donga.

Project-ni a.sel nengnikaniko man.gipa nokdangrang (Project Affected Families)

Songni nokdangrangna ba sepangjolo donggipa nokdangrangna ia project maming

dakgipa neng.nikanirangko ra

.baja.

Biapo nokrik nokdakgimin rangni gimin (Structures to be affected)

Ua miksonggipa biapo maming nokrik nokdakgiminrang dongja.

Seokgimin biapni palo dingtang biap ni gimin (Alternate place for the project)

Ia BOP-na seok- basegimin biapara banga dingtangdingtang biaprangni gisepo altue

sokna mangipa, kengnirangoni naljokbatgipa nambatgipako base.e simsake seokgimin biap

ong.a. Uni gimin ia biapan projectna krabatsranggipa biap ong

.a.

15

Re.a doani ramarang (Roads and Transport)

Sokchenggipa rama Mahendraganj-oni nangdima jean 2 km ong.a. Iana agreba

Nandichar BOP oni main road ona nangdimegipa rama gnang jean namen namja aro retoja

indiba ua sorokko taridapna cholranggnang.

Chiko manani chol (Water Sources)

Chirangko manani maming champengani rang dongja.

Bisarang aro Mechikmarang (Children and Women)

Biapo BSF BOP ongbanichi bisarangna aro me.chikrangna maming kengni dongjawa.

Toromni gita aro songni dakbewal rangni gita biapni gamchatani (Places of religious and

cultural importance)

Project-ni dongimin biapni sepango toromni gita aro songni dakbewalrangnigita

maming jajrengani dongjawa.

Simsaksoani, Dosdakani aro Dakgrik dingrikani (Safety, Crime and Violence)

Village Defence Party (VDP) aro BSF-ni manderang baksa agan ma.sigrikani gitade,

Indo-Bangladesh Border-o floodlight baksa ari kaani ja.mano cha

.uani a

.selrang aro

bosturangko cha.u sruke watanirang namen komiaha. Indiba gisepo matma matchurangko

cha.u sruke watatani obostarang dongkuenga.

Cha.aniko simsake donani (Food Security)

Ia seokgimin a.a simsake dongimin cha

.anirangna maming nengnikanirang dongjawa.

Nengnikako aro galchipako mangipa dolrang (Affected or Vulnerable groups)

Ua biap-o Muslim jat ni manderang bang.bate donga. Ia a

.a ko jakalanio iano

songdonggiparangna maming namgijaniko ra.bajawa.

16

Simsake jakkale janggitangani cholrang (Economic and Livelihood Activities)

Songni manderangni mongsonggipa simsake janggi tangani cholrangara ge.e game

cha.anirangan ong

.a. Mongsongbate bagan bari dakanichi tangka paisanirangko

man.na.Tungrurchur ni bangbata manderang salanti hajira ka

.a aro mitam manderang sorkari

office-o kagiparang ong.a aro mitam manderang sepanggipa songrangchi re

.e kam sandie ka

.a.

17

Table 1Project-ni namgnigipa aro namgijagipa aselrangko tosusaani

Sl.

No

Nengnikanir

ang

Namgipa ong.anirang Namgijagipa ong

.anirang Agandapani

A.bachengo

rikanirang

Rikanirang Rikmiting ba

dakmiting

A.bachengo

rikanirang

Rikanirang Rikmiting ba

dakmiting

1. A.a-ko

jakalani -x- -x- -x-

A.a-ko

man.ani

cholrangko

gimaata

A.a-ko

man.ani

cholrangk

o gimaata

A.a-ko

man.ani

cholrangk

o gimaata

Ge.bringipa ge

.a gamanirang dontongahaode

Janggi tangani cholrang bonanggen maina

banga manderang ge.a gamanio pangchake

janggi tanga

2. Project-ni a.

sel

nengnikani

rangko

man.giparan

g

A.a-ko

gima.atanin

a Tangkachi

gamanirang

Rikani

somoi-o

kam ko

on.ani

Project-ko

bimang

ong.atani

somoio

kamko

on.ani

-x- A.dokko

nosto

ka.gipa

-x- -x-

3. Daka rikani

-x- -x- -x- -x- -x- -x-

Seokgimin a.a-o maming rika dakanirang

dongja

18

4. Re.a doani

ramarang -x- -x-

Dongimin

ramako

namdapatan

i

-x-

-x-

-x-

Sorokni bimang alamala namkala. Sorokko

namdapatna aro re.a doaniko namdapatna

man’gen ine kadonga

5. Chi -x- -x-

-x- -x-

-x- -x- Project-na seokgimin biap-o chi ko man.ani

cholrang dongja

6. Cha.ramna

namgipa

samsiarigipa

a.a

-x- -x- -x- -x- -x-

-x- Maming nengnikani dongjawa

7. Bijoliko

on.ani

-x- -x-

-x- -x-

Dakmiting

rikmiting

somoio

bijoli-chi

nengnikan

irangko

man.ani

-x-

Floodlight-rangko tekanichi sambajolni

nokrangna champengsoani aro simsakaniko

on.a

8. Sanna -x- -x- BOP health -x- -x- -x- Composite BOP-ni design-o medical ba gnang

19

banani

cholrang

centre-

oniko

songni

nokni

manderangn

a nambata

sana banani

cholrangko

man.gen

jean songni manderangna sana banani aro

nirokani chol onge dakchakaniko on.gen

9. Ski.e on

.ani

ba ski.e

ra.ani biap

-x- -x- -x- -x- -x- -x-

-x-

10 Mechikmara

ng aro

bi.sarang

-x- -x-

Mechikmar

ang aro

bi.sarangna

chu.gimik

nirokani

-x-

Dakmiting

rikmiting

somoio

namgijagi

pa

a.dimuran

g

mechikma

-x-

-x-

20

rang aro

bi.sarangni

be.n

bimangna

namgijagi

pa sabisi

rangko

on.a.

11. Galchipako

mangipa

jatrang

-x-

Kam

ka.ani

cholrang

-x-

-x-

-x- -x-

Dakmiting rikmiting somoio kam ko man.ani

cholrang

13. Olakiani

biap -x- -x- -x- -x- -x- -x-

-x-

14. Sigiminko

so.ani ba

gopani biap

-x- -x- -x- -x- -x- -x-

-x-

15. Simsaksoani,

Dosdakani

aro Dakgrik

-x- -x-

Nambate

naljokani

niamrangko

-x-

-x-

-x-

Nambate naljokatani niamrangko rakianichi

sima ario a.sel ong

.anirangko naljoke rakia

21

dingrikani rakiode

biapko

naljoke

rakigen

16. Skangni

dakbewalko

jarikgipa

biap

-x- -x- -x-

-x- -x- -x-

-x-

17. Cha.aniko

simsake

donani

-x- -x- -x-

-x- -x-

-x-

-x-

18. Jakalronggi

pa bostuko

man.ani

cholrang

-x- -x-

Bol wa.ako

ge.taiani

Sam bol

rangko

gima.atani

-x- BOP-ni porongronggipa biap-o bol

wa.arangko ge

.na nanga

19. Anti cha.ram

biap -x-

Mahendr

aganj-o

anti

cha.aniko

-x-

-x- -x- -x-

-x-

22

daktaiani

20. Nie rona

tarigipa biap -x- -x-

-x- -x- -x-

-x- -x-

21. Kam-ko

on.ani

-x-

Rikmitin

g somoio

songni

mandera

ngna

kam ko

on.ani

-x-

-x-

A.palni

manderan

gna aro

bi.sarangn

a kam

ka.ani

cholko

on.ani

-x-

A.songni aro a

.dokni kam kagiparangna

dongimin niam-o pangchake kam

kagiparangko tik onge nirokani

22. Man.ani

gadang -x- -x-

-x- -x- -x- -x-

-x-

23

Bak VI: Jinma dongenggipa manderangni nanggrikaniko komiatna tarisoani (Social

Impact Mitigation Plan)

Meghalaya Institute of Governance jean state-ni mongsonggipa SIA-ni bak ong.a,

Social Impact Mitigation Plan-ko tariaha, jeon negative social impacts-ko komiatna gita

tariaha aro uan RFCTLAAR Act, 2013 ni gita ia a.ako jakkalanio Border Outpost-ko

tangdoatanina ong.a. Ia SIMP-o chugimik neng

.nikgiparangko komiatani, nirokani aro

institution-ni niamrangko, project-ni design-o tariani, rikkaniko tariengon maiba songsalna

nengnikaniko ra.bajanagita projectko taria.

Sandianirangko kandike talatani

Sak 3 a.a nokgiparang.

Seokgimin a.ao dongenggipa BOP-ko composite BOP ona tangdoatani ong

.a

Seokgimin a.ao mande nokrang dongkuja indiba ge

.a gamaniko ua biapo dakenga.

Dingtang dingtang me.su samjakrangko ua a

.ao dakenga jekon uamang antangtangna

noknaba jakkalaniko daka aro bajaroba palaniko dakenga.

Table 2 Nengnikanirangko talatani

Dingtang dingtang nengnikanirang

Namgijagipa Namgipa

Ge.a gamanirang Mi ge

.gipa a

.ako gimata Nil

Janggitanganirang Janggitangani cholrangko

gimatani

i. Daka rikani somoirango

sambao donggipa songni

manderangna dingtang

dingtang kam ka.ani

cholrangko o.na

Bolrang Nil ii. Gital bolrangko BOP-ni ning.ao

ge.ani

Daka rikanirang Nil Nil

Chi Nil Nil

24

Bijoli o.nani Nil iii. Bop aro security installations

na bijoliko chugimik o.nani.

An.seng baljokani iv. Adimu aro rikmitingo gam

.ani

ba garirangni gam.ani be

.en-na

namgijagipa nengnikanirangko

ra.baa

v. BOP-o dongggipa sanani

bananirangko sepang joloni

songrangna jakkalani

Sorok Nil

vi. Namgijagipa sorokrangko

namdapatna mangen

Gipinrang i. Nanggnigipa niamrangko

ragatna nanga jedakode

niksogijagipa a.sel rangoniki

chelchake rakina gita man.gen

Nil

Chelchakna, komiatna aro on.anirangko dakani niamrang

Donpiltaiani niamrang

Songdonggiparang dongkujani a.sel ia niamko jarikna nangnikani dongkuja

Nambatatani niamrang

Schedule I-ni niam, Right to Fair Compensation Transparency in Land Acquisition,

Resettlement and Rehabilitation Act, 2013-ni gita a.a nokgiparangna a

.ani gamchatani gita

dam ko on.a nanga.

Songni nokni nangrimani niamrang

1. Songrangona sorokrangko readoanirangna namdapatgen.

2. Mikkangchi maiba nengnikani obostarang sokbagenchimode tik ong.gipa

koborrangko rae nangrimataniko ba tomtomataniko dakgen.

Samtangtangko rakkiani niamrang

1. Burung bolgrim aro matburungrang jean ua biapo donggenchimode uarangko ripingna

gita kama.o ongipa niamrangko jarikna gita on

.a –

a. 1972-ni Indian wildlife (protection) Act, 1993 bilsiona tariaha.

b. 1980-ni Forest (conservation) Act.

25

c. Forest (conservation) act 1980-ni ningao donggipa chapter 3 ni section 3.1 (1) ni

gita je biaponiko bol-wa.ako den

.na, ua biapo ge

.piltaianiko dakna nanga.

2. Project-ko rikmiting ongatmiting somoio namgijagipa balwarangko komiatna gita bol-

wa.arangko ge

.na nanga.

Gipinrang

1. A.a nokgiparangni gisepo maiba meli-grikgijaanirang dongode, iako namatchengna

nanga aro a.a nokgipana a

.ani damko on

.a nanga.

2. Mikkangchi maiba niksamsogijagipa nengnikanirang sokbagenchimode uako namatna

gita adita nangchongmotgipa niamrangko tarisamsona nanga. Institutionni niamrang

jekai Grievance Redress Mechanism (GRM) aro Grievance Redress Officer (GRO)-

rangko ra.gatna nanga.

Bibliography Construction of 25 composite BOPs completed along India-Bangladesh border. 14 May

2015.

http://economictimes.indiatimes.com/news/economy/infrastructure/construction-of-

25-composite-bops-completed-along-india-bangladesh-

border/articleshow/47284111.cms (accessed August 2017).

“Fencing and Floodlighting of Borders.” Ministry of Home Affairs, Govt. of India. n.d.

http://mha.nic.in/hindi/sites/upload_files/mhahindi/files/pdf/BM_Fence(E).pdf

(accessed August 18, 2017).

India - Bangladesh Relations. n.d.

https://www.mea.gov.in/Portal/ForeignRelation/Bangladesh_July_2014_.pdf

(accessed June 20, 2017).

“India & Bangladesh Land Boundary Agreement.” Ministry of External Affairs. 2015.

https://www.mea.gov.in/Uploads/PublicationDocs/24529_LBA_MEA_Booklet_final.

pdf (accessed June 20, 2017).

26

Ministry of Home Affairs Annual Report 2016-17. Annual Report, Ministy of Home Affairs,

2016.

Quadir, Serajul. India, Bangladesh sign historic land boundary agreement. 6 June 2015.

http://in.reuters.com/article/bangladesh-india-land-treaty-idINKBN0OM0IV20150606

(accessed June 20, 2017).

Right of Passage: Elephant Corridors of India. April 2011.

http://www.sanctuaryasia.com/magazines/cover-story/6830-right-of-passage-

elephant-corridors-of-india.html (accessed August 2017).

Telegraph India. 29 June 2009.

https://www.telegraphindia.com/1090629/jsp/northeast/story_11170071.jsp (accessed

March 2017).

Vanclay, Frank. “International Principles For Social Impact Assessment.” Impact Assessment

an Project Appraisal 21, no. 1 (March 2003): 5-11.

27

Annexure 1. MIG-ko Sandirikkitaniko dakna Uiatsoani.

28

Annexure 2. Border Outpost-ko Tungrurchur biapo bimang ongatnagita uiatsoani.

29

Annexure 3. Public Hearing ba jinma tomanio dongpagipa manderang-ni bumingrang.