besplaten vesnik za sega[ni i za idni penzioneri …

SZPM BESPLATEN VESNIK ZA SEGA[NI I ZA IDNI PENZIONERI

VO OVOJ BROJ...

ZDRAVSTVO

ZABAVA

]E IZLEZAT16 septemvri- Prilog za penzionerivo "Koha#24 septemvri"Penzioner plus#

str. 13

str. 15

INFO

HRONIKA

27 avgust

2021 godinabroj 157

str. 16

Godina XIV Izleguva edna{ mese~no

www.szpm.org.mk e-mail: [email protected] SZPM tel. 02 3223 710

plus

PRIÎNITE IPOSLEDICITE OD[UMSKITE PO@ARI

PROEKT VO DOMOT ZASTARI POD MOTOTO"NASMEVKA ZAPOSTARITE#

AKTIVNOSTI

str. 8

str. 7

str. 9

"ALO - PENZIONERSKIPRA[AWA# SEKOJVTORNIK I ÊTVRTOKOD 10 DO 12 ÂSOT02/3213 227

str. 5

"RABOTNO VREME# VO ZDRU@ENIJATA NA PENZIONERI ISOJUZOT

IZBOR NAALBANSKI

str. 11

str. 3

str. 2

str. 4

INTERVJU SOGRADONAÂL-NIKOTALEKSANDARNAUMOVSKI

PEHÊVSKIOT"DON KIHOT#

INTERVJU SODANICAPETLI^KOVA

PENZIONER

Sedumdeset i petgodi{ninataod penzionerskoto organizi-

rawe vo Makedonija, Sojuzot nazdruènijata na penzionerite naMakedonija, godinava }e ja odbe-leì dostoinstveno i so pove}eprigodni manifestacii i nasta-ni. Ovoj golem redok jubilej naedna od najstarite nevladini or-

ganizacii vo dràvata }e bide odbeleàn na na~inkako {to toa znaat da go pravat penzionerite.

Jubileite se povod da se sumiraat rezultatite ipostigawata vo izminatite godini, za da se napravianaliza na istite i da se odredi ponatamo{niotpatokaz i pravec na patot po koj }e se ~ekori vo id-nina. I vo Sojuzot e taka. êstvuvaweto i odbele-ùvaweto po~na so niza aktivnosti koi bea edno-glasno verificirani od organite na Sojuzot, odnos-no Sobranieto i Izvr{niot odbor.

Na site sednici i sostanoci so penzionerite po-kraj tekovnite slu~uvawa bea prezentirani i pos-

tigawata na Sojuzot vo izminatite godini.Taka be{e na 8-te Regionalni revii. Taka be{e i

na 11-ta Republi~ka revija na pesni, muzika i igrivo obra}aweto na pretsedatelkata na Sojuzot Sta-nka Trajkova, kako i vo obra}aweto na pretsedate-lot na Republika Severna Makedonija Zoran Zaevkoj be{e pokrovitel i drag gostin na revijata i japroglasi za otvorena.

Taka }e bide i na jubilejnite 25-ti po red, 8-teregionalni i Republi~kata penzionerska sportskaolimpijada koja }e se odrì ovaa godina vo Veles ina dvete poetski ~itawa kade {to }e nastapat poe-ti penzioneri.

Kako i sekoga{ krajot }e go ukrasi deloto. Na 20-ti septemvri, Denot na penzionerite vo na{ata zem-ja, }e se odrì Sve~ena sednica na Sobranieto naSojuzot na koja e pokanet da prisustvuva Pretseda-telot na RS Makedonija, Stevo Pendarovski, Premi-erot na Vladata na RSM Zoran Zaev, ministri naVladata, pretsedateli na Sojuzi na penzioneri odopkruùvaweto, direktorkata na FPIOSM Biljana

Jovanovska, kako i drugi pretstavnici na instituciii organizacii so koi SZPM ima plodna sorabotka,pretstavnici na mediumi, so dodeluvawe plaketi,priznanija i blagodarnici. Na krajot }e bide izda-deno monografsko jubilejno izdanie vo koe }e bidatpomesteni site ovie slu~uvawa, kako i zna~ajni nas-tani i postigawa na Sojuzot i negovite zdruènija voizminatite 75 godini od penzionerskoto organizi-rawe vo Makedonija, koe zapo~nalo vo 1946 godina soformirawe na prvite penzionerski zdruènija vozemjata, koi podocna se zdruìle vo zaedni~ka aso-cijacija - Sojuz na zdruènija na penzioneri na Ma-kedonija, organizacija vo koja denes ~lenuvaat nad280 000 penzioneri, i koja po aktivnostite i posti-gawata e poznata kaj nas i vo opkruùvaweto, blago-darenie na site nekoga{ni i sega{ni rakovodstva naSojuzot i na zdruènijata, negovi ~lenki, kako i nasekoj poedinec penzioner, ~len na Sojuzot. DenesSojuzot e primer kako se opstanuva tolku dolgo i ka-ko se postignuvaat rezultati so zaedni{tvo i soì-vot. K.S. Andonova

75-godi{noto opstanuvawe e rezultat na pridonesotna sekoj poedinec i ~len na Sojuzot i na zdruènijata

str. 12

So novite zakonski propisi od penziskoto i invalidskoto osiguruvawe koistapija vo sila od 1 januari 2019 godina, vo delot na usoglasuvaweto na pen-

ziite se napu{ti kombiniranoto usoglasuvawe so del od porastot na platite idel od porastot na tro{ocite na ìvotot, a penziite zapo~naa da se usoglasu-vaat so porastot na tro{ocite na ìvotot. Pokraj so porastot na tro{ocite naìvotot penziite moàt da se usoglasat i so porastot na platite i bruto-doma-{niot proizvod, no pod odredeni uslovi koi te{ko moàt da se ostvarat.

1. Usoglasuvawe na penziite so porastot na tro{ocite na ìvototUsoglasuvaweto na penziite so porastot na tro{ocite na ìvotot vo uslovi

koga porastot na platite e povisok od porastot na tro{ocite na ìvotot, prido-nese penziite da zaostanat zad porastot na platite, a so toa i da se namali ì-votniot standard na korisnicite na penzija.

Vo periodot od 2019 do 2021 godina, dvièweto na platite i tro{ocite naìvotot po polugodija e sledno:

Polugodija Porast Kumulativno Porast Kumulativnona plati na tro{oci

Juli - Dekemvri 2018 2,96% 0,7%Januari - Juni 2019 0,50% 103,47 0,4% 101,10Juli - Dekemvri 2019 3,67% 107,26 00 101,10Januari - Juni 2020 4,05% 111,60 0,6% 101,71Juli - Dekemvri 2020 3,55% 115,56 1,2% 102,93Januari - Juni 2021 2,39% 118,32 1,2% 104,17

Od pregledot se gleda deka vo analiziraniot period platite na vrabotenitekumulativno se zgolemija za 18,32%, dodeka penziite koi se usoglasuvaa soporastot na tro{ocite na ìvotot se zgolemija samo za 4,17% po ovoj osnov.

Koga stanuva zbor za standardot na korisnicite na penzija, osobeno kolku sezgolemile penziite, me|u penzionerite se zaboruva za porast na tro{oci naìvot, inflacija i potro{uva~ka ko{nica.

Zakonodavecot vo na{ata dràva kako parametar za usoglasuvawe na penzi-ite gi opredelil porastot na tro{ocite na ìvotot, koj podatok go objavuvaDràvniot zavod za statistka.

Inflacijata (angliski: inflation) e ekonomski poim koj ozna~uva postojanporast na op{toto nivo na cenite vo odreden vremenski period, odnosnoinflacijata prestavuva trend na postojano zgolemuvawe na cenite mereno prekunekoj indeks na cenite.

[to se odnesuva do minimalnata potro{uva~kata ko{nica, koja ja opredeluvaSSM vrz osnova na statisti~ki podatoci, vo nea se vklu~eni site proizvodi iuslugi na koe edno doma}instvo tro{i pari vo tekot na godinata.

Minimalnata ko{nica vo juni 2021 godina iznesuva 34.212 denari, i vo spore-dba so minimalnata ko{nica od juni 2020 godina e zgolemena za 2,16% ili 725denari.

Prose~nata isplatena penzija za juni 2021 godina iznesuva 15.705 denari iistata pokriva 45,9% od minimalnata ko{nica.

2. Usoglasuvawe na penziite so porastot na platiteSoglasno so Zakonot za penzisko i invalidsko osiguruvawe, penziite moàt

da se usoglasat i so porastot na platite no samo vo slu~aj koga ima porast na mi-nimalnata plata vo tekovnata godina za pove}e od 15% i porast na prose~nataplata vo prethodnata godina za pove}e od 5%.

Vakvoto re{enie se ostvari samo vo 2019 godina koga so Zakonot za izmena idopolnuvawe na Zakonot za minimalna plata na Republika Severna Makedonija(„Slu`ben vesnik na RSM# br 239/19) be{e zgolemena minimalnata plata, a be{eostvaren i porast na prose~nata plata vo prethodnata godina.

Po ovoj osnov penziite od 1 januari se zgolemija za 722 denari linearno iliza 5%. So ova zgolemuvawe vo izvesna mera se ublaì razlikata vo porastot napenziite vo odnos na platite, no bidej}i usoglasuvaweto be{e linearno koris-nicite na penzija koi imaa penzija povisoka od prose~nata procentot na uso-glasuvawe na penziite be{e pomalo od 5%.

Me|utoa, vakvoto re{enie vo idnina te{ko e deka moè da se ostvari imaj}ipredvid kako se opredeluva minimalnata plata, poradi {to se predlaga odformulata za usoglasuvawe na penziite so porastot na platite da se izostaviminimalnata plata.

3. Usoglasuvawe na penziite so porastot na BDPPenziite moàt da se usoglasat i so porastot na BDP, dokolku porastot e nad

4,1%. So ova zakonsko re{enie penziite se usoglasuvaat od 1 april tekovnata

godina vo procent koj pretstavuva razlika me|u realnata stapka na porast naBDP vo prethodnata godina i stapkata od 4%. So ova zakonsko re{enie penzii-te dosega ne se usoglaseni, bidej}i nema{e porast na BDP nad 4,1%. Se ocenuvadeka i vo idnina te{ko moè da se ostvari porast na BDP nad 4,1%, i ako se os-tvari toj porast bi bil minimalen.

Od iznesenata postojna zakonska regulativa o~igledno e deka formulataza usoglasuvawe na penziite ne e adekvatno postavena. Neophodno e prome-na na formulata za usoglasuvawe na penziite so vgraduvawe i na del od po-rastot na platite, kako sistemsko re{enie.

PREDLOZI ZA USOGLASUVAWE NA PENZIITE

Sojuzot na zdruènijata na penzionerite na Makedonija predlaga dve varijan-ti za usoglasuvawe na penziite i toa:

1. Usoglasuvawe na penziite so 40% od porastot na platite i 60% od poras-tot na tro{ocite na ìvotot;

2. Usoglasuvawe na penziite so 50% od porastot na platite i 50% od poras-tot na tro{ocite na ìvotot;

3. Usoglasuvawe na penziite so 60% od porastot na platite i 40% od poras-tot na tro{ocite na ìvotot.

Za presmetka na finansiskite implikacii na ovie predlozi zemeni se sled-nite parametri i toa:

1. Porast na tro{ocite na ìvotot vo prvoto polugodie od 2021 god. od 1,2%.2. Porast na platite vo prvoto polugodie od 2021 od 2,39%.3. Prose~na penzija ostvarena vo juni 2021 god. od 15.705 denari.4. Broj na korisnici na penzija 325.000.

Red. OPIS Usoglasuvawe Usoglasuvawe Usoglasuvawe UsoglasuvaweBroj so tro{oci 60% tro{oci 50% tro{oci 60% plati

1,2% 40% plati 50% plati 40% tro{oci1,68% 1,80% 1,91

1 Prose~na penzija 15.705 15.705 15.705 15.705

2 Procent za usoglasuvawe 1,2% 1,68% 1,80% 1,91%

3 Zgolemuvawe 188,50 264 283 3004 Korisnici 325.000 325.000 325.000 325.0005 Sredstva 61.262.500 85.800.000 91.975.000 97.500.000

So postojnoto zakonsko re{enie za usoglasuvawe na penziite, penziite od 1juli 2021 godina se zgolemija za 1,2% so porastot na tro{ocite na ìvot, a fi-nansiskiot efekt od ova zgolemuvawe iznesuva 188,50 denari po korisnik ili61,26 milioni denari mese~no za 325 000 korisnici.

So predloènoto usoglasuvawe na penziite po prvata varijanta so 60% odporastot na tro{ocite na ìvot i 40% so porastot na platite ili takanare~enokombinirano usoglasuvawe, procentot za usoglasuvawe bi iznesuval 1,68%, afinansiskiot efekt od ova zgolemuvawe iznesuva 264 denari po korisnik ili85,80 milioni denari.

So predloènoto re{enie spored vtorata varijanta 50% porast na tro{oci i50% porast na plati, procentot na usoglasuvawe na penziite bi iznesuval1,80%, a finansiskiot efekt od ova zgolemuvawe iznesuva 283 denari po kori-snik ili 91,98 milioni denari.

Spored tretata varijanta so usoglasuvawe na penziite za 60% od porastot naplatite i 40% od porastot na tro{ocite za ìvot vo konkretniot primer proce-ntot za zgolemuvawe na penziite bi iznesuval 1,91%, so zgolemuvawe od 300denari po korisnik ili 97,50 milioni denari.

Spored dadenite predlozi procentot za usoglasuvawe na penziite vo nared-niot period }e zavisi od dvièweto na platite i tro{ocite na ìvotot.

* * *Vrz osnova na napred iznesenoto moè da se zaklu~i deka dokolku penziite

se usoglasuvaat spored dvièweto na eden indikator, samo tro{oci na ìvotot,a porastot na platite e mnogu povisok od porastot na tro{ocite na ìvotot }edojde do zaostanuvawe na penziite vo odnos na platite i obratno. Zatoa sepredlaga kombinirano usoglasuvawe na penziite spored dvata parametri so delod porastot na plati i del od porastot na tro{ocite na ìvotot. Na ovoj na~indokolku edniot parametar zaostanuva se dopolnuva so drugiot parametar od-nosno se vospostavuva balans vo opredeluvawe na procentot za usoglasuvawe napenziite, a so toa se obezbeduva podobra materijalna i socijalna sigurnost nakorisnicite na penzija. Stanka Trajkova, pretsedatelka na SZPM

Menka Temelkovska, sekretar na IO na SZPM

Predlozi za usoglasuvawe na penziite

AKTIVNOSTI PENZIONER plus 157 avgust 20212

Fondot na penziskoto i invalid-skoto osiguruvawe na S Make-

donija ja isplatuva posmrtnata po-mo{ na semejstvata na po~inatitekorisnici na penzija soglasno soOdlukata na Odborot na Registri-ranata organizacija za solidarenfond i ~lenarina. Sredstvata zaisplata na posmrtnata pomo{ giobezbeduvaat samite korisnici napenzija, so prethodna dadena sogla-snost od penzionerot. Visinata nadelot {to go izdvojuva korisnikotna penzija i visinata na isplatatana posmrtnata pomo{ zavisi od aku-muliranite sredstva i od brojot nakorisnicite na penzija.

Fondot ima podgotveno nova apli-kacija so koja se osovremenuva iunapreduva postapkata za isplatana posmrtnata pomo{, {to e vo inte-res na korisnicite na penzija.

Imeno, za isplata na sredstva zaposmrtna pomo{ se podnesuva bara-we na {alterite na Fondot vo fi-lijalite, odnosno delovnicite naStru~nata slu`ba na Fondot. So ba-raweto, se dostavuva kopija od tra-nsakciska smetka na podnositelot idokaz za izvr{eni pogrebni tro{o-ci. Pritoa, se vr{i proverka dalina po~inatiot korisnik na penzijamu se vr{ela zadr{ka za isplata naposmrtna pomo{. Dokolku se utvrdideka e vr{ena zadr{ka se odobruvabaraweto.

So novata aplikacija, Fondot,ovozmoì zgolemena vidlivost naisplatata, so cel pogolema transpa-rentnost i elektronsko sledewe na

isplatenite sredstva za posmrtnapomo{.

Na veb-stranicata na Fondot(www.piom.com.mk), na desnata stra-nica se nao|a e-uslugi. So kliknu-vawe na e-uslugi se otvora nov por-tal, Portal za e-uslugi. Bidej}i zaovaa usluga ne se potrebni korisni-~ko ime i lozinka so kursorot se odipodolu kade {to pi{uva, Proverka

na sostojbata na barawe i se otvo-raat dve mo`nosti. Prvata e Prove-rka na barawe od solidaren fonda vtorata opcija {to ni ja nudi por-talot e Proverka na sostojbata zabarawe za penzija. So kliknuvawena prvata opcija Proverka na bara-we od solidaren fond i so vpi{u-vawe na penziskiot broj, se dobivainformacija za redosledot na is-platata na sredstvata. Osven imetona baratelot, na prikazot stoi i da-tumot koga baraweto e podneseno,kako i informacija pod koj redenbroj e isplatata.

Ruzica Fotinovska

Aplikacija na Fondot na PIOSM zapogolema transparentnost i elektronskosledewe na isplatite na sredstvata odSolidarniot fond

Vo prostoriite na Klubot na penzi-oneri vo Labuni{ta, na 8.8.2021

godina, vo protokolarni uslovi po~i-

tuvaj}i gi site preporaki od Minis-terstvoto za zdravstvo i SZPM za za-{tita na zdravjeto od koronavirusot,Izvr{niot odbor na ZP Labuni{ta jaodrà redovnata sednica so koja ra-kovode{e pretsedatelot na zdruè-nieto i pretsedatel na Izvr{niot od-bor Lutvija Saloski. Toj otkako gi po-zdravi prisutnite, na sednicata be{eusvoen dnevniot red.

Pretsedatelot Salovski gi zapozna~lenovite i so regionalnite penzio-nerski sportski igri koi }e se odràt

na 6.9.2021 godina vo Ki~evo, kade {toi bea odràni konsultativni razgo-vori za istite. ^lenovite ednoglasno

prifatija zdruènieto da ze-me u~estvo na 25-tite jubilej-ni regionalni i sportski nat-prevari vo pove}e sportskidisciplini.

Sednicata prodolì taka{to ~lenovite na Izvr{niotodbor mnogu vnimatelno i ko-rektno diskutiraa vo vrska sopreporakite od SZPM za rea-liziraweto na ekskurziite, avo diskusijata u~estvuva{e idelegatot vo Sobranieto na

SZPM Hamdi Asani, koj prenese i dru-gi preporaki od SZPM. Isto taka, sedonese odluka za realizacija na peto-dnevna ekskurzija vo Republika Tur-cija vo periodot od 13 do 18 septemvriovaa godina, i za taa cel se formiratri~lena komisija koja }e ja organizi-raat istata. Vo komisijata predloè-ni bea pretsedatelot Lutvija Saloski,administrativnoto lica Esat Feratii delegatot Hamdi Asani, koi bea ed-noglasno prifateni od prisutnite.

S. Kukune{oski

ZP Labuni{ta

Rabota i za vreme na pandemija

Kako {to e poznato zdruènijata napenzionerite i Sojuzot na zdruè-

nijata na penzionerite na Makedonijaceli 75 godini opstanuvaat kako gra-|anska organizacija koja se griì zapravata na penzionerite i za unapre-duvawe na razvojot na penzionerskotoorganizirawe. Entuzijastite {to giformirale zdruènijata na penzione-rite i Sojuzot, imale vizija za toa koitreba da bidat celite na ova zdruù-vawe i vo koj pravec treba da bide na-so~en nivniot aktivizam. Celta imbila jasna: podobruvawe na penzione-rskiot ìvot i aktivno stareewe.

Donesuvaweto na Zakonot za penzi-onirawe vo 1946 godina uslovilo dabidat registrirani okolu 2 600 penzi-oneri i ovozmoìlo da zapo~ne i pen-zionerskoto organizirawe. Vo tie ra-ni po~etoci svoite aktivnosti penzi-onerite gi ostvaruvale vo ramkite nadrugi zdruènija, za da po odredenvremenski period formiraat i svoezdruènie. Istoriski gledano tie seobedinuvaat i vo povisoki oblici naorganizirawe, a denes toa e Sojuzotna zdruènijata na penzionerite naMakedonija, koj nesomneno pretstavu-va sinonim na penzionerskoto organi-zirawe.

Ogranizacionata postavenost na zd-ruènijata i Sojuzot imaat svoj razvojniz godinite i site ~lenovi imale ed-nakvi prava i dol`nosti. Sekoj ~lenimal aktivno i pasivno izbira~kopravo, kako i da koristi pomo{ vrzosnova na aktite na zdruènieto, da gikoristi ~italnite i bibliotekite ida u~estvuva vo prvite tradicionalnikulturno-zabavni i sportski aktivno-sti, da dobiva materijalna poddr{kai drugo.

Pri toa, mnogu zna~ajna bila okol-nosta {to vo statutite bila utvrdenaobvrskata ~lenovite da go ~uvaat ug-ledot na zdruènieto i dostoinstvotona sekoj ~len, kako i da spre~uvaat se-koja negativna pojava koja bi go naru-{ila ugledot na zdruènieto i po{i-roko na op{testvoto.

Vo prvo vreme zdruènijata imalepomal broj ~lenovi i rabotele 2-3 de-na vo nedelata, aktivnostite pred s¢gi izvr{uvale volonterski, a kako {tose zgolemuval brojot na penzionerite~lenovi, se zgolemuvale i obvrskitena izbranite lica. Kako rezultat natoa pokraj volonterskata rabota se is-platuvale i simboli~ni nadomestoci.

Sega vo 2021 godina, koga imameokolu 280 000 penzioneri koi ~lenu-vaat vo 53 zdruènija, ~lenki na Soju-zot, neminovno be{e da se donese Od-luka za materijalno-finansisko ra-botewe vo zdruènijata i SZPM koja jadonese Sobranieto na Sojuzot so kojase utvrduva op{ta pravna ramka za vi-

sinata na nadomestocite. So nea sedeterminirani nadomestocite sporedbrojot na ~lenovite vo zdruènieto.Statusot, obvrskite i odgovornosta naizbranite lica nametnuva i pogolemaobvrska vo ostvaruvawe na celite izada~ite utvrdeni so statutite, a vo2020 i 2021 godina vo uslovi na pande-mija tie mnogu pote{ko se ostvaruvaa.Zdruènieto i Sojuzot moraa vo ovojteòk period svoite akivnosti da giprisposobat na aktuelnite uslovi od-nosno edni aktivnosti da gi zameni sodrugi, bidej}i penzionerite izbraaìvot i idnina. Rabotite se odvivaaiako vo nekoi segmenti i namaleno, ipokraj pandemijata {to s¢ u{te ne de-mne. Za àl ne be{e taka vo site zdru-ènija koi namalenoto rabotewe gopravdaa so pandemijata. Treba u{tepove}e da pokaème deka zdruènija-ta i Sojuzot postojat za ~lenovite -penzioneri i ako e taka toga{ postoja-no treba da sme vo potraga po novi ak-tivnosti i da pokaème deka e opra-vdano na{eto postoewe. Me voshitu-vaat nekoi zdruènija so novi aktiv-nosti, novi vidovi i na~ini na davawepomo{, uslugi so koi se trudat da goolesnat ìvotot na penzionerite, bi-dej}i i najmala poddr{ka i vnimanie,mnogu mu zna~i na toj {to ja nema. Predizvesno vreme se obrativ do aktivitena penzionerkite so apel tie u{te po-ve}e da gi zasilat svoite aktivnostiiako i dosega tie so svoite na~ini nadejstvuvawe se ubav primer. Otkako}e podnesat izve{taj {to odrabotile,na zaedni~ki sostanok }e govorime zaslednite aktivnosti {to ne o~ekuvaat.

Za da se odrì kontinuitet vo iz-vr{uvawe na aktivnostite zna~ajnomesto zazema i traewe na "RABOT-NOTO VREME# vo zdruènieto odno-sno Sojuzot. Ova pra{awe e zna~ajnobidej}i do Sojuzot stignuvaat in-formacii deka na nekoi zdruènijavratite se podolgo vreme zatvoreni,pravdaj}i se so postoewe na pande-mijata. Iako vo slu~ajot ne stanuvazbor za klasi~no rabotno vreme, toane zna~i deka treba cel leten peri-od da se zatvoreni vratite ili da seraboti samo 2-3 denovi vo nedelata,a da se isplatuva cel mese~en nado-mestok. Priodot kon ova pra{awetreba da e poseriozen i poodgovo-ren. Pozitivna okolnost e {to najgo-lem broj zdruènija i vo najsilniotek na pandemija, a tuka }e go vklu~ami Sojuzot so za{titni preventivnimerki, ja ostvaruvaa svojata op{tes-tvena aktivnost. Veruvam deka ovapra{awe }e se razgleda vo zdruè-nijata i na istoto }e mu se posvetiseriozno vnimanie, zaradi na{etodostoinstvo i opravduvawe za dade-nata doverba od ~lenstvoto.

Stanka Trajkova pretsedatelka na SZPM

"Rabotno vreme# vo Zdruènijata na penzioneri i Sojuzot

Neodamna, na po~etokot od ot~etnata sednica na So-branieto na SZPM pretstavni~kite na Halkbank AD

Skopje so koja Sojuzot ima ubava sorabotka, Elena Po-cev, direktor na Direkcijata za upravuvawe so depozi-ti i Sowa Panevska zamenik direktor na Direkcijata zaMarketing na naselenie, gi pretstavija proizvodite imo`nostite na Halkbank. Po nivnoto izlagawe ~leno-vite na Sobranieto postavuvaa pra{awa na koi im be{ekonkretno i precizno odgovarano. Edno od pra{awatakoe go postavi pretsedatelkata na SZPM Stanka Trajko-va, be{e deka ako ste "Banka na narodot# toga{ se name-tnuva potrebata od namaluvawe na {alterskite provi-zii koi bi trebalo da iznesuvat vo visina na pokrivawena stvarnite tro{oci. So sega{nata visina na provizi-jata najpogodeni se penzionerite {to imaat poniski pe-nzii. Istoto pra{awe Sojuzot go postavuva na pove}enivoi i sostanoci, a be{e postaveno i na „on lajn” sed-nicata na Bankarskata asocijacija na Mekedonija, kade{to u~estvuvaa 17 banki i pretsedatelkata na Sojuzot.Taa pra{a {to prezema Halkbanka vo vrska so ova zna-~ajno pra{awe.

Eve go odgovorot:

Po~ituvani penzioneri,Halkbank AD Skopje na penzionerite im gi nudi redo-

vnite uslugi za pla}awa, uplati i isplati na penziitepreku svoite Filijali i ekspozituri, a voedno im ovoz-moùva i preku koristewe na elektronsko bankarstvo -pla}aweto na site reìski tro{oci bez nadomest, ka-ko i koristewe na usluga za naplata na smetki prekutraen nalog vo ramkite na bankata kade provizijata ebez nadomest.

Voedno sakame da istakneme deka vo sorabotka so ADPo{ta na Severna Makedonija od 01.03.2021 god. zapo~-naa gotovinskite pla}awa na reìski tro{oci (stru-ja, telefonija, voda itn.) i ovaa usluga e ovozmoèna zaSITE penzioneri vo zemjata - slu~ajni minuva~i. Pla-}aweto se izvr{uva gotovinski (samo so izdadenata fa-ktura) i provizijata za reìski tro{oci iznesuva 35denari po nalog, i e realtivno poniska vo odnos naostanatite gotovinski uplati na drugite banki.

Od 27.7.2021 god. Halkbank AD Skopje preku ekspozi-turite na AD Po{ta na Severna Makedonija go pro{iri iprocesira gotovinskiot i bezgotovinskiot platen pro-

met vo zemjata za fizi~ki i pravni lica i vovede is-plata od transakciska smetka za penzioneri, primatelina penzii vo Halkbank.

Pokraj isplata na penzija, penzionerite - klienti naHalkbank imaat mo`nost da gi vr{at site bezgotovins-ki pla}awa od svoite smetki.

Dokolku penzioner na Halkbank e zainteresiran dagi koristi uslugite preku PO[TA, potrebno e da da-de ednokratna Soglasnost za koristewe na uslugiteso potpi{uvawe formular vo najbliskata filijalana Halkbank.

Provizijata za isplata od transakciska smetka naprimateli na penzija vo Halkbank preku AD Po{ta soplaten instrument PP40 iznesuva:

- Za iznos na penzija do 20.000 denari - 20 denari ponalog

- Za iznos od 20.001 do 40.000 denari - 30 denari ponalog

- Za iznosi nad 40.001 denari - 50 denari od nalogProviziite za bezgotovinskite pla}awa od transa-

kciska smetka iznesuvaat:- Za interni pla}awa (od smetka na smetka vo ram-

kite na Halkbank) -30 denari po nalog, dodeka za pla-}awa na smetkite na Halkbank AD Skopje i zbiren na-log PP53 - provizijata e 20 denari po poedine~na tra-nsakcija.

- Za transakcii preku KIPS (od smetka vo Halkbankkon drugi banki ) - za iznosi do 15.000 denari - 50 de-nari po nalog i nad 15.000 denari - 80 denari po nalog.

- Za transakcii preku MIPS (itno pla}awe od smet-ka na Halkbank kon drugi banki) - 300 denari po nalog.

Voedno se raboti na proektot „Dostava na penzija dodoma# i se o~ekuva negovo nabrzo implementirawe.

Upornosta na Sojuzot za re{avawe na problemite ibarawata na ~lenstvoto nosi rezultati. Ova e ubav pri-mer koj treba da go sledat i drugite banki vo ramkite nasvoite mo`nosti, a na HALKBANK i blagodarime {tomisli na nas penzionerite i £ posakuvame uspeh vo ra-botata, ~estitaj}i £ go 10 godi{niot jubilej.

K.S. Andonova

Halkbank go potvrduva svoeto osnovno moto "Banka na narodot#

INTERVJUPENZIONER plus 157 avgust 2021 3

Ne e redok slu~aj pisatelite vosvoite dela da se navra}aat na

ìvotot vo minatoto na svoeto rod-no mesto i so tvore~kata imaginaci-ja na svoite ~itateli da im ponudatslika na edno vreme {to izminaloostavaj}i dlaboki tragi vo ~oveko-voto bitisuvawe. Eden od tie pot-vrdeni prozni avtori vo makedons-kata literatura e i Vladimir Pla-vevski, pisatel so bogat opus vo si-te ànrovi. Ovoj porane{en lekar-otorinolaringolog i golem vqube-nik i majstor na umetni~kata foto-grafija (predaval umetni~ka foto-grafija na Fakultetot za Dramskaumetnost) ve}e za~ekoren vo osmatadecenija, samo vo poslednite dve-tri godini fondot na svojata bibli-ografija go zbogati so nekolku zbir-ki raskazi i romani. Tuka se vbroju-vaat romanite "Vampirxija#, "Bokse-rot od Novo maalo# i "Baj Kojo# i zbi-rkata raskazi "ûvar na {turci#.Golemata privrzanost kon rodniotgrad go pottiknuva avtorot da pi{u-va za neskrotlivoto mom~e [ureKatiq, koe na radost na novomaalciizrasnuva vo reptrezentativen bo-kser (nagrada "Stale Popov# na Dru-{tvoto na pisatelite na Makedonijaza 2020 godina), topla prikazna za

lu|eto koja prirodno se na-dovrzuva na prethodnite ro-mani "Jadica# (presti`nanagrada roman na godinatana "Utrinski vesnik# za 2013godina), "Zemjotres 5,17# i"Baj Kojo#.

Proniknuvaweto vo tvore-~kata aktiva na VladimirPlavevski, avtor i na pove}edramski tekstovi, scenarijaza TV-serii i TV-filmovi,umetni~ki fotograf so 23samostojni izlo`bi, gi name-tna na{ite pra{awa do nego:

Staro Skopje e Va{a omilenatvore~ka inspiracija, no i nostal-gija. Vo nekolku romani, pi{uvaj-}i za ìvotot na predzemjotresnoSkopje, pi{uvate i za sebe, za svo-eto detstvo. Kakvo e ~uvstvoto napisatelot koga }e uspee nastaniteod edno vreme da gi ovekove~i somo}ta na zborot?

- Roden sum vo Skopje, vo NovoMaalo, kaj Rumba kafeana, vo 1948godina. Detstvoto, s¢ do straotniotzemjotres 1963 godina koj go razoriSkopje, go pominav vo Novo Maalo.U~ev vo osmoletkata "Bra}a Mila-dinovi#, koja denes ne postoi sprotiNarodna banka. Potem zavr{iv gim-nazija i Medicinski fakultet. Pov-remeno proa|am vo Novo Maalo koeseu{te postoi vo skoro sli~en izg-led kako pred 60 godini. Od detst-voto vo Novo Maalo mnogu dobro sese}avam pred s¢ na detskite igri. Sekapevme vo Vardar koj toga{ s¢ u{tene be{e zagaden. Letno vreme maal-skite deca se sobiravme pred vra-tite na postarite lu|e koi n£ raska-ùvaa raznorazni prikazni, duri iza vampiri. Koga po~nav da rabotamkako lekar, vo mene po~naa da izvi-raat se}awa na ovoj odminat period,koj sekako, najprin be{e nostalgi-

~en. Bidej}i ve}e imav nekolki iz-dadeni knigi, po~nav da gi opi{uvamnastanite od Novo Maalo koi naidoana odli~en priem kaj ~itatelite.Toa ~uvstvo me ispolnuva so neiz-merna radost.

Vo romanot "Vampirxija# raz-misluvaj}i za humanosta, kako ~o-ve~ka doblest, velite: "Radosta ebogatstvo. Zatoa treba da se pret-vori vo milost. Vo radosta ne{tozema{, a vo milosta dava{ od se-be!# [to vi dade vam staro Skopjei {to mu dadovte vie?

- Jas po profesija sum lekar ORLspecijalist, sega vo penzija. Vo tekna mojata rabota sum imal mnogubro-jni pacienti {to sum gi lekuval. Ta-ka mu se oddolùvav na Skopje, ma-kar i skromno za ona skapoceno {tomi go dade - ìvotot. A pred s¢ somoeto tvore{tvo.

A milosta koja ja spomenuvate netreba da bide atribut samo na leka-rite, tuku bukvalno za site lu|e, zalu|eto da ne se pretvorat vo ne{tososema sprotivno - nelu|e.

Denes na{ava planeta broi okolu7 milijarda lu|e, broj koj imresio-nira i samiot po sebe pokaùva dekabi bilo navistina fantasti~no kogasite ovie lu|e bi imale duhovna ra-dost, namesto bogatstvo vo pari,imoti i sopstveni raketi za let vokosmosot.

Toa bogatstvo bi trebalo da gopretvorat vo milost kon bli`niotsvoj. Toga{, vo taa fantazmagorija,radosta za sekoj poedinec ne{to }ezema, a vo milosta sekoj }e podaruvane{to od sebe! Vo ovoj kontekst gipozdravuvam naporite na Sojuzot nazdruènija na penzioneri na Make-donija za podobruvawe na usloviteza ìvot na svoeto ~lenstvo i za po-sre}en ìvot vo tretoto doba.

Pero Milenkoski

Beri}etno pero na pisatelot Vladimir Plavevski

Staro Skopje - inspiracija i nostalgija

Potpretsedatelkata na ZP Bitola DanicaPetli~kova, be{e izbrana za pretsedatel

na Izvr{niot odbor na zdruènieto po izne-nadnata smrt od kovid-19 na toga{niot pret-sedatel Tome Dimitrovski. So toa e prodol-èn kontinuitetot vo aktivnostite na penzi-onerite od op{tinite Bitola, Novaci i Mogi-la, u{te pove}e {to Petli~kova so svojata an-gaìranost be{e vo celost aktivno vklu~enavo site nastani i manifestacii, {to se orga-niziraa i dotoga{. Vo vrska so rabotata nazdruènieto eve {to veli Petli~kova:

- Najnapred moram da kaàm deka doverba-ta {to mi be{e dadena za mene e i golama~est, no i obvrska da se rakovodi so edno odnajmnogubrojnite zdruènija ~lenka na Sojuzotna zdruènijata na penzionerite na Makedo-nija, a i golema odgovornost. Me|utoa samo-pregorot, angaìranosta i posvetenosta vorabotata {to gi primenuva{e Dimitrovski, mise patokaz i me pottiknuvaat da se angaìramso seto moe znaewe, iskustvo i intelektualenkapacitet i da gi prodolàm aktivnostite za-crtani vo Programata za rabota na Izvr{niotodbor, na Sobranieto i na ostanatite organi itela na zdruènieto, so maksimalna transpa-rentnost i odgovornost.

Pri ova treba da se dodade deka Danica Pe-tli~kova e afirmiran aktivist i za vreme nanejziniot raboten vek, vo nejzinata profesio-nalna rabota, no i vo penzionerskata organi-zacija kade {to dejstvuva aktivno ve}e 6 go-dini. Taa kako diplomiran ekonomist, bilafinansov direktor na Medicinskiot centar"D-r. Trifun Panovski#, (sega Klini~ka bol-nica - Bitola), a potoa 8 godini rabotela voCentarot za javno zdravje. Vo dva mandata bi-la i ~len na Sovetot na Op{tina Bitola. Ina-ku, Danica Petli~kova e prva èna {to e iz-brana na ovaa najvisoka funkcija, pretseda-tel na ZP Bitola koe broi okolu 19 iljadi pe-nzioneri.

- Kako pove}egodi{en aktivistcelosno sum zapoznaena so celo-kupniot ìvot vo gradot, a vo tojkontekst i so zdravstvenite pot-rebi i ìvotot na najvozrasniteìteli vo gradot, penzionerite.Postojat potrebi koi moème da gire{ime samite, no i takvi vo koitreba da pomogne Op{tinata idràvata.

Edna od pova`nite potrebi napenzionerite im e postoewe nakat~iwa kade }e se druàt i akti-vno }e gi pominuvaat svoite pen-zionerski denovi. Zatoa po otvo-raweto na Klubot na penzionerivo gradot, vospostavivme kontaktiso gradona~alni~kata na op{tina-ta Bitola Nata{a Petrovska, socel vo odredeni mesni zaednicikade {to ima uslovi za toa, da zapo~nat sorabota penzionerski klubovi. Vo niv penzio-nerite podobro }e se zapoznavaat me|u sebe,}e moè da go organiziraat slobodnoto vreme,kulturniot i sportskiot ìvot i drugo.

Za podobar i pokvaliteten ìvot na penzi-onerite, denovive so op{tinata koncepiravmeProekt so naslov "Za zdrava starost#. Vo ram-kite na ovoj proekt }e bidat odràni preda-vawa od strana na stru~ni lica od zdravstve-nata oblast za bolesti i preventiva za bole-sti, povrzani so najvozrasnite, kako {to sesrcevite zaboluvawa, dijabetesot, zgoleme-

niot krven pritisok, demencijata, Alchajme-rovata bolest, davawe prva pomo{ i drugo.Ovoj proekt kontinuirano }e se sproveduva dokrajot na noemvri ovaa godina, - istaknuvapretsedatelkata na ZP Bitola, Petli~kova.

Na pra{aweto vo vrska so aktivnostite zazbogatuvawe na kulturno-zabavniot i sports-kiot ìvot na penzionerite od op{tinite Bi-tola, Novaci i Mogila eve {to ni re~e:

- Aktivnostite na kulturen i sportski planse mnogu va`ni za site penzioneri, pa i za na-{eto zdruènie. Toa e zacrtano i vo Progra-mata za 2021 godina i ovie aktivnosti se od-vivaat tradicionalno. Intenzitetot i sodr-

ìnite kako i minatata godina i ovaa, }e za-visat od zdravstvenite okolnosti i od merki-te {to }e se primenuvaat po preporaka na dr-àvnite organi za maksimalna za{tita od ko-vid-19 i pandemijata, kako i od preporakitena Sojuzot na zdruènijata na penzionerite naMakedonija, bidej}i ZP Bitola e ~lenka naSojuzot. Inaku i dosega na{ite penzioneribroj~ano i kvalitetno bea vklu~eni vo aktiv-nostite {to gi organizira SZPM. Ansamblot"Sirma vojvoda# }e prodolì so rabota i nas-tapi povrzani po razni povodi. Dokolku e mo-`no }e se organiziraat i aktivnosti na site

nivoa na kulturen i sportski plan od lokalnodo dràvno nivo. ]e u~estvuvame na regional-nite revii na pesni, muzika i igri, kako i na25-tite jubilejni penzionerski sportski na-tprevari. Sekako }e dademe svoj pridones iu~estvo i vo odbeleùvaweto na 75 godini odpenzionerskoto organizirawe vo Makedonija,koe }e gi organizira Sojuzot. Ova e golem jubi-lej, koj ne pravi gordi site nas, - veli Petli-~kova.

Pretsedatelkata Petli~kova vo ramkite nanejzinoto angaìrawe ja izdvojuva i podgotov-kata za izrabotka na socijalna karta na pen-zionerite od ZP Bitola, so koja }e bide soz-

naena celokupnata sostojba na pen-zionerskoto ~lenstvo. Aktivnostiteza toa se zapo~nati, volonterite -anketari i drugite potrebni lica sezapoznaeni so potrebata i celta naovoj zna~aen proekt. Informirani sedeka celokupnite rezultati }e bi-dat od polza za potrebite na penzi-onerite.

Vo tek e i akcijata za snabduvaweso ogrevno drvo i drugi prehranbenipotrebi na penzionerite, a sorabot-kata so zdravs-tvenite ustanovi }ese odviva permanentno i vo kontinu-itet, kako i aktivnostite so zbrati-menite penzionerski zdruènija.

Site aktivnosti }e bidat organi-zirani taka, sredstvata od ~lenari-nata na razni na~ini da im bidevratena na penzionerite.

- Tuka sekako sakam da gi naglasami humanitarnite akcii i solidarni vloùva-wa na obolenite i posiroma{nite penzioneri.So eden zbor sakam da kaàm deka site aktiv-nosti }e bidat naso~eni kon na{eto ~lenstvoi nivnite potrebi, za{to site nie poteknuva-me od nivnite redovi i sme izbrani da dademepridones za niven podobar, pokvaliteten ipodostoinstven ìvot, vo toa e vgradena i go-lemata poddr{ka i dobrata sorabotka so So-juzot na zdruènijata na penzionerite na Ma-kedonija, ~ija ~lenka e na{eto zdruènie.

Petar Stavrev

ZP Bitola

Planirame obemni i raznovidni aktivnosti

Na krajot od minatiot mesec Izvr{-niot odbor pri ZP Prilep ja odrà

svojata 18-ta po red sednica. Na nea,koja ja rakovode{e pretsedatelot naZP Slavko Trajkoski, bea razgledanipove}e pra{awa od interes na penzi-onerite. ^lenovite go razgledaa i go

prifatija Finansiskiot izve{taj zaraboteweto na zdruènieto vo prvotopolugodie od 2021 godina. Be{e oce-neto, deka zaradi pandemijata odre-deni aktivnosti ne bea realizirani.Vnimanieto, a so toa i sredstvata,pred s¢ bea naso~eni kon podobruvawena finansiskata sostojba na ~lenst-voto za {to bea dodeleni pove}e parina ime ednokratna pari~na pomo{, ka-ko i sredstva za nabavka na prehran-beni i hemiski proizvodi, na nekolkustotina penzioneri. Del od preosta-natite sredstva }e bidat realiziranii vo narednite meseci za finansiskapomo{ na penzionerite {to go prele-àle koronavirusot, a imaat niskipenziski primawa. ^lenovite na IObea zapoznaeni i so izve{tajot na Na-dzorniot odbor pri {to be{e kaàno,deka vo ZP Prilep se rabotelo doma-}inski i sredstvata bile namenskikoristeni.

Na sednicata na Izvr{niot odborbea razgledani i preporakite naSZPM za organizirawe na ekskurziiteod strana na zdruènijata s¢ do krajotna ovaa 2021godina. Del, odnosno dveekskurzii so ~lenovi od prilepskotozdruènie ve}e se realizirani sou~estvo na penzioneri spored strogoodredenite merki. Poto~no so primeni

dve vakcini protiv kovid-19, odnosnovakcinirani i revakcinirani. Kon ovabe{e prifaten i kalendarot za orga-nizirawe na eksurziite i drugite pe-nzionerski sredbi, kako {to se regio-nalnite sportski igri, koi na 1 septe-mvri }e se odràt vo organizacija na

SZPM, a doma}in }e bide ZP Prilep,kako i na drugite sredbi do krajot naovaa godina. Se istakna, deka za otvo-raweto na penzionerskite klubovi }etreba da se po~eka za da se sozdadatpobezbedni uslovi protiv pandemi-jata.

^lenovite na sednicata bea zapoz-naeni i so informacijata za pretsto-jnoto odrùvawe na literaturnoto ~i-tawe vo Spomen-ku}ata na Blaè Ko-neski vo Nebregovo {to }e bide vo or-ganizacija na SZPM, a }e se odrì na3-ti septemvri, po povod 100 godiniod ra|aweto na Koneski i 75-godi{-ninata od penzionerskoto organizira-we vo Makedonija.

Na sednicata ~lenovite bea zapoz-nati i so pretstojnoto piknik-druè-we na penzionerite {to se odrùvasekoja godina vo organizacija na ZPPrilep. Godinava se planira da u~es-tvuvaat nad 300 penzioneri, vo blizi-na na manastirot Prilepec, a }e seodrì na 20 septemvri - Denot na pen-zionerite vo Makedonija. Po barawena babata i dedoto na bolno mlado mo-m~e Izvr{niot odbor za lekuvawe vostranstvo donese odluka da im se do-delat 10 iljadi denari, a bea donese-ni i drugi odluki od interes na pri-lepskite penzioneri. K. Risteski

ZP Prilep

Doneseni pove}e odluki

AKTIVNOSTI PENZIONER plus 157 avgust 20214

Okolu osumdeset penzioneri od Zd-ruènieto na penzioneri Gazi Ba-

ba, ~lenovi na Sobranieto, Izvr{niotodbor, pretsedateli na razgranocite ikomisiite, muzi~ari, sportisti i ~le-novi na Aktivot na penzionerki, na 23juli 2021 godina, bea na ednodnevna

ekskurzija so dva avtobusa, donacijaod grad Skopje. Pred trgnuvaweto, napenzionerite im bea podeleni za{ti-tni maski, voda i so site be{e izvr-{ena dezinfekcija. Izletni~koto me-sto Belica i etno-restoranot "îf-lik# vo blizina na Makedonski Brodvo oblasta Pore~e, locirano vo pod-no`jeto na planinskiot masiv MokraPlanina, opkoleno so prekrasna pri-roda, ~ija{to ubavina ja nadopolnuvaBeli~ka Reka, be{e mestoto kade {topenzionerite od ova zdruènie toj den{etaa i se zabavuvaa. Etno-ambientotna restoranot go nadopolnuvaa, tera-sata pokraj rekata i platformata nadsamata reka, kade {to penzionerite

vo ovoj prekrasen son~ev den, se rela-ksiraa i odmoraa daleku od gradskiotmete`, kade {to edinstven zvuk be{epti~jata pesna, {epotot na veterot i{umot na rekata, koi budat ~uvstvo naspokoj, a zvucite na gajdata ambientotgo napravi poubav, povesel, i taka s¢

do docnite popladnevni ~asovi. Oko-lu pladne be{e organiziran zaedni~-ki ru~ek vo prekrasniot restoran natovar na zdruènieto.

Mnogumina penzioneri, qubiteli naprirodata, imaa mo`nost da pro{eta-at po ìvopisnite predeli. Nekolkuod niv ja posetija pe{terata Pe{na,koja e proglasena za spomenik na kul-turata, remek-delo na prirodata sosvojata veli~estvena golemina i uba-vina.

Videnoto, be{e ovekove~eno so za-edni~ki fotografii koi trajno }esvedo~at za dolgo o~ekuvanoto dru-èwe po pandemiskite ograni~uvawa.

Vasil Pa~emski

ZP Gazi Baba

Ekskurzija vo Belica

Ipokraj visokite temperaturi i go-lemite gore{tini penzionerite na

ZP \or~e Petrov imaa pove}e aktiv-nosti, eve del od niv:

Polagawe cve}e pred spomenikotna branitelite vo selo Volkovo

Delegacija na penzioneri od ZP \o-r~e Petrov predvodena od Mitko Sto-

janoski, pretsedatel na Zdruènieto,poloì sveò cve}e pred spomenikotna branitelite vo selo Volkovo, koivo voeniot konflikt gi dadoa ìvo-tite branej}i ja na{ata dràva i na-{iot narod. Penzionerite sekoja go-dina polagaat cve}e pred spomenikotso {to im oddavaat po~it na na{iteheroi koi gi dadoa svoite ìvoti za

slobodna i nezavisna Republika Ma-kedonija. Neka im e ve~na slava i nekapo~ivaat vo mir.Sorabotkata so Crveniot krst pro-dolùva so nesmalen intenzitet

Zdruènieto na penzionerite \or~ePetrov ja prodolùva sorabotkata soop{tinskiot Crven krst Karpo{. Ime-

no, vo mesec juli i po~etokot na avgu-st od strana na ZP \or~e Petrov do-deleni se 80 paketi so sredstva zali~na higiena. Paketite se raprede-leni po razgranocite na penzioneriso niski penziski primawa.

Isto taka Zdruènieto soglasanoso Pravilnikot za dodeluvawe soci-jalna pomo{ na pet te{ko bolni pen-zioneri im dodeli pari~na pomo{ od2.000 do 5.000 denari vo zavisnost odnivnata dijagnoza.

Realiziran ednodneven izlet doDojran - Za penzionerite od ZP \or~ePetrov soglasno so Godi{nata progra-ma be{e organiziran ednodneven iz-let do Dojran. Penzionerite koi patu-vaa, spored pravilata za bezbednostbea so dve primeni vakcini protivvirusot "kovid-19#, a pri toa bea po-~ituvani i preorakite i upatstvata odSZPM. Qubinko Ristov

ZP \or~e Petrov

I na 40 stepeni aktivni

So po~ituvawe na site propi{animerki za za{tita od kovid-19 ka-

ko drèwe na distanca i zadolìte-lna dezinfekcija, Izvr{niot odborna ZP Peh~evo ja odrà svojata redov-na sednica. Na po~etokot na sednica-ta prisutnite so ednominutno mol~e-we mu oddadoa po~it na neodamna po-~inatiot delegat na Sobranieto ipretsedatel na Nadzorniot odborBlagoj Ajtarski, koj so svojata samo-pregorna i pove}egodi{na rabota da-de pe~at vo raboteweto i funkcioni-raweto na zdruènieto.

Na sednicata be{e razgledan i fi-nansiskiot izve{taj za izgradenataza{titna strea za {to se investirani146.550 denari i za dopolnitelni ra-boti u{te 4.400,00 denari, sredstvana Zdruènieto i sredstva od Op{ti-na Peh~evo. Vo diskusijata se vklu~ijasite prisutni so svoi viduvawa i iz-ve{tajot be{e ednoglasno usvoen.Ima{e razli~ni mislewa, so ogled namomentalnata sostojba so pandemija-ta, no na krajot se odlu~i zdruènie-to da u~estvuva na regionalnite nat-prevari vo Vinica. Za taa cel trebada se objavi izvestuvawe so koe }e sezapoznaat penzionerte so discipli-nite za u~estvo na natprevarite i po-

toa ako ima pove}e prijaveni kandi-dati Komisijata za sport da izvr{iselekcija. Be{e re{eno, vo naredniotperiod da se napravat tehni~ki pod-gotovki so kupuvawe na potrebnataoprema.

Na sednicata be{e odlu~eno sporedpostojniot Statut na sednica na Sob-ranieto koja redovno se odrùva nakrajot na godinata da se izvr{i popo-lnuvawe na nov ~len na NO.

Se diskutira{e i za aktivnostitena peja~kata grupa pri Aktivot na pe-nzionerki i se odredi termin za iz-vr{uvawe na probite, so prisustvo napretsedatelot na Komisijata za kul-tura pri zdruènieto, kako i da bideangaìrano stru~no lice za kvalite-tna podgotovka, a zdruènieto od svoifinansiski sredstva da finansiraizdavawe na CD. Poradi odredeni di-skusii okolu finansiskoto rabotewena zduènieto, zaradi transparentnozapoznavawe na ~lenstvoto za finan-siskoto rabotewe na ZP Peh~evo, se-koj mesec da se podgotvuva finansis-ki izve{taj i istiot da se istakne naoglasnata tabla vo Penzionerskiotklub. Na sednicata se diskutira{e iza pove}e drugi tekovni aktivnosti.

A. Kacarski

ZP Peh~evo

Tekovni aktivnosti

Del od programskite aktivnostina zdruènieto e i realizirawe

na humanitarni aktivnosti so {to se

potvrduva deka zdruènieto vodipostojana grià za ~lenstvoto pen-zioneri. I ovoj pat po predlog na

pretsedatelite na ogranocite sedostavija barawa od penzioneri dosekretarot Du{ko Stamboliski. Ba-

rawata bea primeni od penzi-oneri ~ij iznos na penzija iz-nesuva do edinaeset iljadidenari. Otkako bea sobranibarawata bea razgledani odtri~lena komisija za zdravst-vo i pomo{.

Navistina ovoj pat komisi-jata ima{e polni race rabota,bidej}i bea pristignati naddveste i pedeset barawa odpenzioneri. Tri~lenata komi-sija vo sorabotka so rakovod-stvoto na ZP Kriva Palanka girazgledaa barawata i pri toavode{e smetka da bidat op-fateni penzioneri od site og-ranoci na zdruènieto. Spo-red finansiskite mo`nostibea odobreni 120 barawa za

dodeluvawe paket vo vrednost od1.200 denari. Paketite se sostojatod prehranbeni artikli i higienski

sredstva. Pri toa na dvajca penzio-neri za lekuvawe im bea dadeni ipari~ni sredstva vo visina od popet iljadi denari.

Vedna{ po razgledanite i odob-reni barawa se pristapi kon reali-zacija na humanitarnata akcija. Zadelewe na paketite be{e zadolènsekretarot Du{ko Stamboliski. Pa-ketite se podgotvuvaa vo mini-mar-ketot "Plod# od kade {to i direktnobea podignuvani od strana na penzi-onerite. Vo zavisnost kolku paketivo tekot na denot ima{e podgotvenotolku penzioneri bea povikuvani.

Taka be{e vo gradot, dodeka voostanatite pet ogranoci koi se voruralnata sredina, spored pretse-datelot na zdruènieto Traj~e Da-vidovski, }e se organizira raspre-delbata po ogranoci i direktno domestoto na ìveewe }e im bidat do-staveni na primatelite, a vo ogra-nokot na Kriva Palanka penzione-rite }e si gi podigaat li~no od mar-ketot. B. Stoj~evska

ZP Kriva Palanka

Realizirana humanitarna akcija

Denovive vo ZP Ki~evo se odrà sredba me|u rakovo-dstvoto od ZP Ohrid i Debrca i ZP Ki~evo kade {to

na dneven red be{e postavena sorabotkata me|u zdru-ènijata od ve}e podzaboraveniot Memorandum za sora-botka potpi{an me|u zdruènijata od zapadniot region.

Na sostanokot bea prisutni pretsedatelot na ZP Oh-rid i Debrca \oko Trp~eski, sekretarot Stefan Vladi-mirov, pretsedatelkata na Komisijata za kultura Mila-nka Pandeleska, kako i rakovoditelot na klubot na pe-nzioneri Boris Nedeski.

Doma}inite gi pretstavuvaa: pretsedatelot na Sobra-nieto Mehmed Mehmedi, pretsedatelot na IO Du{an Ri-stoski, sekretarot Dobre Lazareski, kako i pretsedate-lkata na Komisijata za kultura Angelina Ristoska.

Sredbata zapo~na so vovednoto izlagawe na pretse-datelot od ZP Ki~evo Du{an Ristoski koj napomna dekavo godinata {to izmina mnogu aktivnosti bea namaleniporadi pandemijata, no deka rakovodstvoto postojanobe{e na rabotnite mesta i kontaktira{e so penzione-rite telefonski. Bea napraveni napori vo tie te{ki

uslovi da se dodeli materijalna pomo{ na 17 penzione-ri so poniski penzii vo hrana i drugi proizvodi, kojapraktika }e prodolì i ovaa godina.

Gostite od ZP Ohrid i Debrca bea zapoznaeni i so po-te{kotiite na ZP Ki~evo so snabduvaweto so ogrevnodrvo, iako ovaa godina penzionerite dobija cvrsto ve-tuvawe od rakovodstvoto na pretprijatieto {to stopa-nisuva so {umite vo Ki~evo "Lopu{nik# deka navremeno}e bidat snabdeni so drva. Za ovaa problematika e za-poznaena i pretsedatelkata na Sojuzot na zdruènijata

na penzionerite na Makedonija Stanka Trajkovakoja se zalaga kaj rakovodstvoto na "Nacionalni{umi" na Makedonija da pomogne vo re{avaweto naproblemot.

Gostite od ZP Ohrid i Debrca gi iznesoa svoiteproblemi. Pretsedatelot na Zdruènieto \okoTrp~eski detalno go pretstavi dolgogodi{niotproblem so domot na penzionerite koj posle mno-gute sudski odluki stana sopstvenost na dràvataiako se znae deka go gradele penzionerite i e na-menet za niv. Trp~eski govore{e i za rabotewetona Zdruènieto vo uslovi na pandemija, pri {topotencira{e deka za celo vreme rakovodstvotobilo na rabota, dodelile isto taka materijalnapomo{ na penzioneri so poniski primawa, i pose-

bno izrazi àlewe za neodrànata Regionalna revijana pesni, muzika i igri vo Ki~evo.

Problemite vo dvete zdruènija bea staveni na masa,i se zaklu~i deka vakvite sredbi me|u zdruènijata odregionot }e vrodat so plod, a ovaa praktika treba daprodolì spored potpi{aniot Memorandum za sorabot-ka me|u zdruènijata od zapadniot region: Resen, Ohridi Debrca, Struga, Vev~ani, Labuni{ta, Debar i Centar@upa, Ki~evo i Makedonski Brod.

A. Ristoska

ZP Ki~evo

Memorandumite me|u zdruènijata treba da zaìveat

Vo legendarnoto i slobodoqubivoSmilevo, tradicionalno se ~es-

tvuva{e golemiot nacionalen i pra-voslaven praznik, "Ilinden#, vo or-ganizacija i pod pokrovitelstvo naOp{tina Demir Hisar.

Sve~enostite zapo~naa so polo-ùvawe cve}e i oddavawe po~it so

poklonuvawe na mogilata na veli-kanot i obeliskot na smilevskiteilindenci Dame Gruev, a potoa i vospomen-parkot vo mesnosta Umali-{ta, pokraj spomenikot na Dame Gru-ev od strana na op{tinska delega-cija, vladina delegacija, pretstav-nici od kabinetot na pretsedatelot

na RS Makedonija Pendarovski, de-legacija od Ambasadata na R Slova-~ka i delegacija od Zdruènieto napenzionerite Demir Hisar.

Delegacijata predvodena od pret-sedatelot na ZP Demir Hisar Kiri-lo Blaèvski, go poseti i Memorija-lniot muzej - Smilevo, pri {to sle-

de{e centralnata manifestacijaza odbeleùvawe na Denot na Kru-{evskata Republika - 2 Avgust, so{to se odbeleàa 118 godini odIlindenskoto vostanie, 77 godiniod odrùvaweto na Prvoto zaseda-nie na ASNOM, 79 godini od prvataborbena akcija na Bitolsko-pre-spanskiot Partizanski odred "Da-me Gruev#, i redok grandiozen jubi-lej 150 godini od ra|aweto na ve-likanot Dame Gruev, eden od naj-

hrabrite sinovi na makedonskiotnarod, nepokolebliv borec za slo-boda, voda~ i genijalen voen strateg,"mozokot# na Ilindenskoto vosta-nie.

Pretsedatelot Blaèvski, vosredbata so smilevskite penzioneripo ovie povodi im go ~estita{e pra-

znikot i istakna deka so Ilinden japotvrduvame na{ata nacionalna sa-mosvest i pripadnost od koi{to ni-koga{ nema da se otkaème, a smi-levci se gordi {to tokmu ottuka po-~na Ilindenskata revolucija i ba-raat pove}e vnimanie da mu se pos-veti na ova istorisko mesto.

Sve~enata centralna manifesta-cija be{e odbeleèna i so kultur-no-umetni~ki performans, nastapna ~lenovite na KUD "Ilinden# odDemir Hisar, orkestarot i folklo-rnata grupa, kako i so Sara Kova~ka,vokalen izveduva~.

Ovoj praznik e ve~no potsetuva-we na ona {to go imame i {to go ì-veeme deneska. So gordost i po~itizrazuvame ve~na blagodarnost i sepotsetuvame na sudbonosnoto zna~e-we i goleminata na Ilindenskiteideali koi ja pottiknaa i pobudijanade`ta na makedonskiot narod, zasloboda i sopstvena nezavisnost,kako amanet za pomladite genera-cii.

Slava na heroite!Zoran Stevanovski

ZP Demir Hisar

Dostojno odbeleùvawe na Denot na Kru{evskata Republika

INFOPENZIONER plus 157 avgust 2021 5

Pred pojavata na pandemijata odkovid 19, penzionerite od ZP

Probi{tip letuvaa na "na{e more#kako {to miluvame i denes da go na-rekuvame Jadranskoto More. Pr-ezadovolni so mnogu impresiikoi dolgo gi preraskaùvaa, soèlba barem u{te edna{ da zam-inat na plaìte vo sosedna Al-banija. @elbata na mnogumina imse ispolni godinava koga popu{-ti pandemijata i bea olabavenimerkite za za{tita.

Taka, Zdruènieto na penzio-nerite odlu~i godinava da orga-nizira letuvawe vo Albanija.

Toa be{e realizirano vo so-rabotka so turisti~kata agencijaHAK-BUS od Tetovo. Letovawetobe{e vo dve smeni vo Kavaja.

Prvata smena od 54 penzioner-ki i penzioneri zamina na 19-tijuli, a se vrati na 27-mi. Vtora-ta grupa od 50 ~lenovi na Zdruè-nieto zamina na 5-ti avgust i sevratija na 13-ti. I dvete grupi beasmesteni vo kompleksot na hoteliKoloveri resort koj se nao|a vo ju`-niot del na Albanija vo gradot Ka-vaja vo neposredna blizina na Dra~.Cenata na letuvaweto be{e mo{nepristapna. Za samo 9.900 denariimaa 7 polni pansioni, plus edenden iskoristija za son~awe, {to bise reklo 8 denovi uìvawe na prek-rasnite plaì na Jadranskoto More,koristej}i gi toplite letni denovi.

Patuvaweto bilo so mo{ne komfor-ni avtobusi, klimatizirani, a zasmestuvaweto vo hotelite imaa samoubavi zborovi Dobrica, Makedonka,

Rajna i u{te nekolkumina drugi, koiimaa mo`nost da zaminat na odmorovaa godina. Sobite bile namestenipo site standardi so klima-uredi,so posebni bawi i vo sekoja soba la-dilnik. I, ne samo hotelskite sobi,tuku i na plaìte imalo postaveni~adori i leàlki, a bistrata voda ihigienata na bregot samo moè da seposakaat.

- Pokraj na{ata grupa, mislam i navtorata grupa, vo odmorali{tetoima{e penzioneri od Veles, Ko~ani,Strumica, Skopje i gosti od Polska.

Prestojot ne se sostoe{e samo voson~awe i uìvawe na plaà, nap-rotiv ve~ernite sedenki bea poseb-na prikazna. Vo na{ata grupa, a i od

drugite zdruènija ima{epenzioneri koi so sebe si giponele omilenite instrumen-ti, pa taka, nave~er se slu{aamekadonski pesni i se slu{a-{e muzika.

Bea toa nezaboravni make-donski ve~eri, ~ii muzika ipesni se razlevaa po Kavaja, apeeja ne samo nie Makedonci-te, tuku i gostite od Polska,pa i od naselenieto, koi sozadovolstvo doa|aa da sedruàt so nas. Taka se rodijanovi prijatelstva, novi poz-nanstva, se razmenuvaa tele-fonski broevi, so èlba vak-voto druèwe da prodolì iponatamu, preku razgovori, -

raskaùva{e Dobrica, vidno vozbu-dena i raspoloèna.

Rajna Jankovi} isto taka ne gokrie{e zadovolstvoto {to se na{lame|u svoite kolegi-penzioneri zae-dno da go pomine letniot odmor voAlbanija, no ne zaboravi da izrazigolema blagodarnost na rakovods-tvoto na ZP Probi{tip koe im ovoz-moì pla}aweto da go izvr{at nadve rati, {to osobeno be{e povol-no za penzionerite so poniski pri-mawa.

M. Zdravkovska

ZP Probi{tip

Letuvawe koe dolgo }e se pameti

Po pauza od godina i nekolku me-seci Aktivot na èni pri Zdru-

ènieto na penzioneri od Prilep,denovive ja organizira{e prvataeksurzija za ~lenstvoto. Virusot ko-

vid 19, podolgo vreme ne im dozvo-luva{e na penzionerkite da organi-ziraat zaedni~ko druèwe, eksurz-ija i drugi aktivnosti pri {to }ebidat vklu~eni pove}e ~lenovi. Sopopu{taweto na pandemijata, a st-rogo drèj}i i primenuvaj}i gi zd-ravstvenite preporaki, ja organizi-

ra{e prvata ekskurzija do selotoOrovnik - Ohridsko. Pedesetinaèni vakcinirani i revakcinirani,zna~i so po dve primeni vakcini ipotvrdi deka ne se zarazeni patuvaa

i ubavo si pominaa do ova kako {tovelat interesno po mnogu ne{ta oh-ridsko selo.

- Interesot be{e golem, no mora-vme da gi primenuvame site merkiodredeni od zdravstvenite institu-cii i brojot na penzionerkite da bi-de smalen na pedesetina. Ve}e ima

interes i za drugi ekskurzii, lu|etosakaat da se druàt, da {etaat, daizlezat na otvoreno po te{kata iopasna pandemija. Nie ve}e preze-dovme merki za organizirawe preku

na{iot Aktiv na èni ekskurzijado Dojran. Se znae i za ovaa vtoraekskurzija zainteresiranite }etreba da bidat vakcinirani so po-tvrdi i toa dvapati. Inaku voOrovnik vo ova poznato ohridskoselo si pominavme ubavo i ekskur-zijantite bea prezadovolni. Oro-vnik e oddale~eno {est kilometriod Ohrid i e na 200 - 300 metri odezeroto, ima okolu 500 ìteli i senao|a na 700 metri nadmorskaviso~ina. Ova e staro selo u{tenekade od 1345 godina so povelbana Car Du{an. Koga do{le Turciteseloto Trebeni{ta go istrebile,

seloto Gorenci go izgorele, zapali-le, a Orovnik go izorale. Ovde segae izgraden ubav manastir SvetiIlija, kade {to ekskurzijantite mo-àt da pominat ednodnevna ekskur-zija, - veli pretsedatelkata na Ak-tivot na èni pri ZP Prilep Sne-àna Dimeska. K. R.

ZP Prilep

Penzionerkite organiziraa ekskurzija

Site na razli~ni na~ini se spra-vuvaat so virusot i go prisposo-

buvaat ìvotot vo soglasnost so pa-ndemijata kovid 19. Nie vozrasnitekoi sme vo tretata doba od ìvotot,i pokraj ograni~uvawata nao|amena~in da se druìme, da komunici-rame so prijatelite, da u~ime novine{ta, da ja izbegnuvame samotijata- na{iot najgolem neprijatel. Edu-kacijata, mentalnata aktivnost, zd-ravoto ìveewe, se uslovi za ativ-no stareewe i pozitivno ispolnetovreme.

Pretsedatelkata na Aktivot naèni pri na{eto zdruènie Svet-lana Ivanova i vo ova korona vreme,organizira i koordinira aktivnostiso cel penzionerkite pogolemiotdel od denot da ne go pominuvaatdoma.

Tradicionalnata sorabotka so Ku-lturniot dom "Krste Petkov Misi-rkov# od Sveti Nikole prodolùva iovaa leto. Ivanova zaedno so mnogudrugi penzionerki ne ja propu{taatmo`nosta da prisustvuvaat re~isina site kulturni nastani koi se voorganizacija na Domot na kulturata.Taka be{e i neodamna koga Domot

organizira{e celove~eren koncertna Ansamblot Makedonija, na grats-kiot plo{tad. Penzionerkite i pen-zionerite zaedno so gra|anite naSveti Nikole, uìvaa vo zvucite namakedonskata pesna i muzika na ovojansambl. Vremeto ispolneto so uba-vini i golemo zadovolstvo, na site}e im ostane vo prijatno se}avawe.Tie prisustvuvaa i na koncertot naMandolinskiot orkestar od gradot,kako i na niza drugi kulturno-edu-kativni aktivnosti.

Golem broj penzioneri vo na{atazemja se qubiteli na ubavata kniga,a mnogumina i sami pi{uvaat i izda-vaat knigi. Na neodamna odrànatapromocija na knigata na rodnokraj-nata avtorka Ivana Naskova, golembroj penzioneri vo opu{tena atmos-fera pominaa ubavi migovi so svoi-te prijateli i so avtorkata.

Ovie aktivni penzionerki ne pro-pu{tat prilika da se druàt {etaj-}i na neodamna napravenata i ure-dena pe{a~ka pateka od Sveti Ni-kole do selo Kne`je. Roksana Dana-ilova ja ispolnila ìvotnata pate-ka dolga 82 godini. So 15 godini po-~nala da raboti kako tkaja~ka, iz-

rabotuvala persiski }ilimi. Seko-ga{ e na nekoj na~in aktivna. I segae takva. Odi na pro{etka so pomla-dite kole{ki. U{te eden dokaz dekagodinite ne n¢ pravat stari tuku na-~inot na koj kako razmisluvame iìveeme.

Aktivot na penzionerkite ima do-bra sorabotka so Organizacijata naèni na Op{tina Sveti Nikole. Nanivna pokana penzionerkite od Ak-tivot bea del od proektot "Jaki è-ni ja jaknat zaednicata#, zaedno sou{te deset pretstavnici od gra|ans-kiot sektor. Penzionerkite imaamo`nost da go podobrat svoeto znae-we i ve{tini za rodovata ednakvost.

Aktivot na penzionerki i Ivanovanaskoro po~nuvaat so podgotovkiteza regionalnite penzionerski spor-tski natprevari na koi ZP SvetiNikole e edno od osumte doma}ini.So drugi zborovi, pripadni~kite napone`niot pol koi se ve}e vo pood-minata vozrast nao|aat na~in za re-laksiran, ispolnet, interesen i op-u{ten ìvot, osobeno sega vo vremena koronata, a brojot na godinite zaniv ostanuva samo obi~na brojka.

Vukica Petru{eva

ZP Sveti Nikole

Aktivni penzionerki

ZP Bitola

Se dele{e voda na gra|anitepred bankite i na drugi mestaSogleduvaj}i ja sostojbata so visokite temperaturi vo zemjata, Zdruèni-

eto na penzioneri od Bitola, na 9 avgust 2021 godina vo organiziranaakcija dele{e voda na onie gra|ani koi ~ekaa vo redici da zavr{at odre-

deni zadolènija predbankite i pred drugi me-sta. Me|u penzionerkitevolonterki, be{e i pre-tsedatelkata na Izvr{-niot odbor i na Zdruè-nieto na penzioneri odBitola, Danica Petli~-kova.

- Vakvata humanitarnaakcija na zdruènieto

na penzioneri }e prodo-lì i vo idnina so cel

gra|anite da ne se dovedat vo sostojba da po~uvstvuvaat zdravstveni pote{-kotii od golemite gore{tini vo na{iot grad, veli Petli~kova.

Inaku ZP Bitola e zdruènie poznato vo gradot po svoite humanitarniakcii po mnogu povodi. D.P.

ZP Struga

Koronavirusot ne e pre~kaza letuvawe na moreNa 10.7.2021 godina, vo Klubot na

penzioneri, Izvr{niot odbor naZdruènieto na penzionerite od Op-{tina Struga, pod rakovodstvo napretsedatelot na zdruènieto Milo-rad Trposki, odrà redovna sednicaza mesec juli, so ~lenovite na IO, nakoja prisustvuva{e i pretsedatelkatana Aktivot na èni Elisaveta Laza-reska, kako i pretsedatelot na Komi-sijata za informirawe.

Glavni to~ki na dnevniot red bea:Izve{taj na Komisijata zadolèna zainplementacija na odlukata na Izvr-{niot odbor donesena na 12 juni ovaagodina, za organizirano letuvawe vo2021 godina; Izve{taj za odrànata19-ta regionalna revija na 7 juni voStruga i u~estvoto na 11-tata repub-li~ka revija na pesni, muzika i igrina 23 juni ovaa godina; Predlog-odlu-ka za dodeluvawe nadomestok na u~es-nicite na Republi~kata revija na pes-ni, muzika i igri, kako i za instrumen-talistite.

Po usvojuvaweto na dnevniot red,pretsedatelot Trposki, dade kratkoizvestuvawe za organizirawe na grup-no letuvawe vo sosedna Albanija.

^lenot od ovaa komisija Minir Mamu-di, istakna deka komisijata posetilanekolku letuvali{ta vo Albanija, girazgledala ponudite i zaklu~ila dekanajdobri uslovi nudi hotelot Grand -vo Dra~, Albanija. Sekretarot na zd-ruènieto i ~len na komisijata IzeirMustafai, informira{e deka }e ima 2grupi od po 60 penzioneri koi }e pre-stojuvaat po 8 dena i deka prednost }eimaat onie koi za prvpat se prijavuva-at i deka sekoj pri uplata za letuvawetreba da priloì i potvrda za izvr-{ena vakcina od kovid-19.

Po vtorata to~ka od dnevniot redpretsedatelot Milorad Trposki pod-nese dva izve{taja za odrànata 19-ta regionalna revija vo Struga i u~es-tvoto na ZP Struga na 11-tata repub-li~ka revija na pesni, muzika i igri,potenciraj}i deka dvete revii bea us-pe{no organizirani, i deka i tie sedel od odbeleùvaweto na 75 godiniod penzionerskoto organizirawe vona{ata zemja i postoeweto na Sojuzotna penzionerite na Makedonija.

Kako zaklu~ok, be{e doneseno nau~esnicite na Revijata da im se dadenagrada za nivnoto u~estvo. S. K.

ZP Prilep

Pomo{ za penzioneritezaboleni od kovid-19 i drugoPo vtor pat godinava komisijata za

zdravstvo i socijala pri ZP Pri-lep se sostana i na ~lenovite {to po-dnesoa barawa za ednokratna pomo{im dodeli pove}e od 370 000 denari.Prvpat na 2 april bea dodeleni istotolku sredstva, ili vkupno na dva na-vrati preku smetkata na Zdruènietose dodeleni na ime ednokratna po-mo{ i pomo{ za bolnite od kovid-19ne{to pove}e od 750 000 denari. Dokrajot na godinava spored finansis-kiot plan }e bidat dodeleni nekadeu{te okolu 600 iljadi denari, ilivkupno godinava ZP Prilep za bolni-te i penzionerite so niski penziskiprimawa, spored usvoeniot pravil-nik }e dodeli preku 1 300 000 denari.

Na pove}e od 90 penzioneri ~leno-vi na ova zdruènie koi go preleà-

le virusot kovid-19 Komisijata imdodeli po dve i tri iljadi denari za-visno od penziskite primawa, a natriesetina penzioneri {to imaa po-dneseno barawa za pomo{ im bea do-deleni po pet i pove}e iljadi denari,a ne pove}e od deset iljadi denari,zavisno od penziskite primawa itro{ocite {to gi imale za bolni~ko-to lekuvawe od drugi bolesti.

Kako {to ni re~e pretsedatelot naova zdruènie, Slavko Trajkoski, dokrajot na godinava, nekade na po~eto-kot na mesec dekemvri }e ima u{teedna finansiska "injekcija# za penzi-onerite so niski penziski primawa.Spisocite za dodeluvawe na sredst-vata spored strogo odredeni pravilagi pravat pretsedatelite na ograno-cite na ova Zdruènie. K.R.

ZP Gevgelija

Aktivnosti na penzionerkiteAktivot na penzionerki vo ZP Ge-

vgelija poradi pandemskite us-lovi vo 2021 god. ima{e namaleniaktivnosti. Za Boì}nite praznicibea dodeleni 40 paketi so prehran-beni proizvodi za najzagrozenitepenzioneri.

Aktivistki u~estvuvaa i vo ras~i-stuvawe na dvornoto mesto i pros-toriite vo Penzionerskiot klub voselo Moin. Klubot e celosno reno-viran, no poradi muzi~kata revija, asega i poradi visokite temperaturiotvoraweto se prolongira. Na denotna otvoraweto penzionerkite - ak-

tivistki povtorno }e zemat u~estvovo podgotovkite.

Vo ovie è{ki denovi osobeno eè{ko vo Gevgelija, ~lenkite od Ak-tivot na penzionerkite na gratskiotpazar delea ladna voda.

Be{e planirana sredba so akti-vite na èni od ZP Dojran, ZP Vala-ndovo i ZP Bogdanci, no poradi vre-menskite uslovi i taa se odloì.

Se planira za Denot na penzione-rite vo septemvri da se napravi u{-te edna humanitarna akcija, a za 1-vioktomvri da se poseti najstariot pe-nzioner vo zdruènieto. J. U.

REKLAMI PENZIONER plus 157 avgust 20216

TRIBINAPENZIONER plus 157 avgust 2021 7

[umskite poàri predizvikuva-at najgolemi ekolo{ki i ekono-

mski katastrofi koi moàt da vli-jaat na {umskite ekosistemi i pret-stavuvaat mnogu seriozen i sekoga{aktuelen socijalen, ekonomski iekolo{ki problem. Poàrite pret-voraat {umski pejzaì vo pusto{,ostavaat golem broj ìvotni bez za-solni{te, ja uni{tuvaat biolo{kataraznovidnost i imaat negativni po-sledici za ìvotnata sredina naceli oblasti, predizvikuvaj}i nep-rocenliva golema {teta.

Tie ostavaat i emocionalni pos-ledici na lu|eto, uni{tuvaj}i gi ni-vnite nivi, ba~ila, vikendi~ki iku}i. Za mig go snemuva seto ona {toso godini go steknuvale. Vo oginotgorat i nivnite spomeni koi imaatogromno emocionalno zna~ewe zaniv iako nemaat nekoja materijalnavrednost.

Statistikata alarmantno predup-reduva deka ~ovekot e pri~ina za{umskite poàri vo nad 95% odslu~aite. Negriàta i neodgovorno-sta se naj~estite pri~ini za niv.Sproveduvaj}i preventivni merki zaza{tita na {umite od poàr, drà-vata treba da posvetuva posebnovnimanie so izgradba na vodovodi inapojuva~ki so voda, kako i odrù-

vawe na postojnite i izgradba na no-vi protivpoàrni linii, koi imaatnezamenliva uloga vo prevencijata,no i da se obezbedi brza reakcija idostapnost do mestoto na poàrite.

Ne pomalku e va`na i edukacijatana lokalnoto naselenie, osobeno napomladite preku mediumite i vou~ili{tata, za da se zgolemi vnima-nieto i budnosta na naselenieto voletnite periodi koga temperaturitese mnogu visoki kako {to se ovaa go-dina.

[umskite poàri {to besneat ovaleto - bez razlikadali se predizvika-ni prirodno ili od~ove~ka raka - sezgolemija i poradisu{ite i ekstremna-ta toplina.

Pokraj lu|eto, pos-tojat i prirodni pri-~ini, kako {to mol-wite. Tie, isto taka,moàt da gi prediz-vikaat poàrite, ka-ko i lu|eto {to gi po-dmetnuvaat namernoili od nevnimanie.

Juli 2021 godina be{e vtoriotnajtopol mesec dosega zabeleàn voEvropa i tretiot najtopol vo svetot.Temperaturata vo Grcija dostigna47,1 Celziusovi stepeni. Vo taa ze-mja be{e postaven i evropskiot re-kord - vo 1977 godina so 48 stepeni.Da se potsetime i na ova: vo 1987godina, pove}e od 1 500 lu|e zaginaavo poàrite samo vo Grcija. Za sre-}a, nema `rtvi kako vo taa godina,no do 5 avgust, izgore najmalku 55%pove}e zemji{te vo Evropa, otkolkuvo prethodnite 12 godini.

Zo{to e toa taka? Zatoa {to vopove}eto mediteranski regioni, ak-tuelnite politiki za upravuvawe so{umski poàri se premnogu fokusi-rani na gasnewe poàri, a ne na

prisposobuvawe kon tekovnite glo-balni promeni, koi se povrzani sopoàrite. Globalnoto zatopluvaweja zgolemuva za~estenosta i serioz-nosta na vremenskite uslovi {topredizvikuvaat poàri - {to e pot-vrdeno niz site kontinenti. Klima-tskite promeni go zgolemuvaat rizi-kot od {umski poàri niz Evropa -vklu~uvaj}i gi i centralnite i se-vernite regioni, koi obi~no ne sepodlo`ni na poàri. Spored Evrop-skata agencija za ìvotna sredina(EEA), oblasta vo mediteranskiotregion pogodena od poàri se imamalku namaleno vo poslednite 40godini, glavno blagodarenie na na-porite za kontrola na poàr. Spo-red EEA, sega{nite rekordni su{i itoplotni branovi niz mediterans-kiot region potsetuvaat na nastani-te od 2018 godina, koga nekolku zem-ji pretrpea katastrofalni poàri.Globalnite emisii na SO2 se zgole-mile za 60 procenti od 1990 godina.Izvesno zabavuvawe ima povrzanoso pandemijata vo 2020 godina, no sesmeta deka emisiite na SO2 povto-rno }e se zgolemat vo 2021 godina.

Koi se posledicite od poàriteza klimatskite promeni?

Na globalno nivo, poàrite seodgovorni za zna~itelni emisii nastakleni~ki gasovi i 5 do 8 procen-ti od 3,3 milioni smrtni slu~aipredizvikani od slabiot kvalitetna vozduhot! Vistina e deka emisi-ite na SO2 od poàri se namaluvaatvo poslednite decenii, poradi po-dobrenata za{tita od poàri. Se-pak, ostanuva problemot so intenzi-tetot na poàrot, koj ima podaleko-seèn efekt vrz koli~inata najaglerod vo atmosferata - bidej}i{umite gorat tolku temelno {to ve-}e ne rastat! Za da izrasne nova {u-ma potreben e cel eden ~ove~ki ì-vot. Zatoa da vnimavame site na si-te nivoa, od poedinec do nivo nasvetski organizacii. Nie povozras-nite moèbi ne moème da gasnemepoàri, no moème da se vklu~imevo edukacijata so sopstven primer.

M. Damjanoska

Pri~inite i posledicite od {umskite poàri

^lenovite na Planinarskoto dru{t-vo "Gola~ka srna# od Del~evo, koe

dejstvuva vo ramkite na Zdruènietona penzionerite, go realiziraa godi-na{novo izdanie od tradicionalniotplaninarski mar{ do mesnosta Sveti-te vodi, vo atarot na seloto Traboti-vi{te.

Srednolesnata pateka vo dolìnaod nad 15 kilometri, koja pominuvaniz dabova i borova {uma, planinari-te ja pominaa za nepolni pet ~asa.Spored nau~nite tezi na profesorotHaralampie Polenakovi} nekade vookolinata na Svetite vodi, vo gorniottek na rekata Bregalnica, prestojuva-le seslovenskite prosvetiteli Kirili Metodij. Nivnata blagorodna misijavo okolinata na gradot Raven (se pre-tpostavuva deka se nao|al nekade voPijanec ili Male{evijata, kade {to ido denes postojat toponimite: Ravnak,Ravni{te, Ravno Borje, Ravna Reka)bila mo{ne uspe{na, pokrstile golembroj od mesnoto naselenie i rabotelena {ireweto na hristijanstvoto.

Na mesnosta Svetite vodi postojattri izvori, kaptirani vo ~e{mi, za koise veruva deka imaat iscelitelnamo}, poradi {to vo tekot na celata go-

dina namernici od cela Makedonijadoa|aat da se izmijat i da pijat odsvetata voda.

Ovde sekoja godina se odrùva so-bor, vo prviot petok po Veligden, naverskiot praznik "Sv. Bogorodica -Balaklija#.

Planinarite od "Gola~ka srna# dru-èweto go zavr{ija so zaedni~ki ru-~ek vo lokalniot ribnik "@elevica#vo blizina na seloto Trabotivi{te.

- Po skoro ednogodi{na pauza pora-di kovid-pandemijata, so mar{ot doSvetite vodi penzionerite - qubite-li na planinareweto od Del~evo, japrodolùvaat svojata aktivnost. Pla-ninarskoto dru{tvo "Gola~ka srna# vonaredniot period }e realizira neko-lku planinarski mar{evi, me|u koi domesnosta Kukuta vo Male{evskitePlanini, do vrvot Ruen na Osogovski-te Planini, kako i do vostani~kotoselo Razlovci, koe godinava ja odbe-leùva 145-godi{ninata od Razlove-~koto vostanie, organizirano i rako-vodeno od Dimitar Pop-Georgiev -Berovski, me{tanite Cone Spasev -Ingilizo i Popot Stojan, - ni izjaviStojan Dimitrovski eden od najstaritei najaktivni planinari. V. Manevski

ZP Del~evo

Penzionerski planinarski mar{

Baba Roksana samo kuso vreme be{esemejna penzionerka. Taa be{e do-

ma}inka i zemjodelka siot ìvot. Ne-jzinite ja pametat po nesebi~noto slu-èwe na bli`nite. Toa be{e nejzina-ta glavna uloga. Po`rtvuvana qubov.Nikoj ne ni znae{e ili pra{uva{e da-li taa jadela dodeka gi posluùva{esite. Ednostavno taa be{e nezabele-ìtelna a, tolku mnogu va`na i potre-bna. Baba Roksana znae{e na svoitebli`ni da im ja predade lekcijata zabezuslovna qubov. Nejzinoto prisust-vo be{e potrebno kako vozduh, istokako i qubovta. ]erka £, kako da saka-{e da go sledi nejziniot primer na vi-stinska ubavina i cvrstina koja ni{toi nikoj ne moè da ja pokoleba ili daja stori zla. No, toa mnogu malku i us-peva{e. Imeno, baba Roksana be{e ne-pismena i malku ~ita{e, taa nikoga{ne rabote{e nadvor od svojot dom. Taabe{e carica i vladetelka samo nasvojot dom. Zatoa nejzinite darbi segledaa vo vezot, pletkata, ~eizot {togo sprema{e za vnukite, rabotata napole, ~uvaweto na vnucite. Baba Rok-sana be{e go izdràla te{kiot ìvotna selo, gi is~uvala svoite deca ivnuci. Pred krajot na ìvotot stanasemejna penzionerka so penzijata nasvojot soprug koj rabote{e vo prodav-nica. Site sakaa taa malku pove}e dapoìvee i da mu se poraduva na ìvo-tot neobremeneta so sekojdnevnite te-ìni koi gi nosela siot ìvot. Sepak,ne traeja tie godini dolgo. Nejzinata}erka se se}ava deka taa ~esto imalaobi~aj da si nabere sveò cve}e odgradinata i da si pie kafe pokraj nego,sekoj den, blizu do prozorot so ubavizavesi. Ja zemaa i vo golemiot grad dapoìvee malku tamu i na toa se izra-duvaa site i golemite i malite. No,gradskiot ìvot ja ubiva potrebata odgeneracisko druèwe, duri i vo doc-nite godini. Site brzaat nekade... Ababa Roksana edvaj dodrùva{e sosvoeto krevko zdravje. Povtorno bes-{umna i potpolno predadena na bli`-nite. Ako pobara{e ne{to za sebe, toabe{e kaàno smireno i mnogu umilno isekako be{e mnogu retko.

Zatoa taa pak se vrati vo svojot domvo pomaliot grad. Nekoja èna doa|alada ja ~uva i da i pomaga. Nejzinata }e-rka ja is~uva do kraj i ja isprati vove~nosta. Vnukata koja baba Roksana ja

~uva{e prvite ~etiri godini, samo jaslu{na po telefon, neposredno predtaa da zamine. Baba Roksana i nejzi-nata vnuka bea mnogu bliski. Vnukatavele{e deka ja sakala svojata babare~isi kako majka i deka tie momenti,kako i mnogu drugi nikoga{ nema da gizaboravi. êsto pati vele{e deka ve-~no }e i bide blagodarna na baba £, zalekciite po bezuslovna qubov, koinikoj drug ne £ gi be{e dal. Tie lekciigi povrzuva{e so zlatnikot so{ien votorbi~kata napravena od baba Roksanai prispivnata pesni~ka dodeka ja us-pivala vo sobata na ~ardakot.

Baba Branka, pak, be{e del od na-{iot vlez vo starata zgrada. Taa ì-vee{e so dedo Pero, na pogornite ka-tovi. Koga po~nav da go {etam na{etomalo sin~e nadvor zapoznav mnogu pe-nzioneri, pa taka i baba Branka. Taabe{e krepka penzionerka, visoka istrojna, mila i mnogu prijatna za raz-govor. Mi raskaùva{e deka bila pet-to dete na majka £ i zatoa bila navik-nata da odi samo po ko{ulka duri ikoga e studeno, duri koga bila i mala.Majka £ koga nautro gi oblekuvala sitede~iwa, koga }e stignela do nea, ne £ostanuvale mnogu ali{ta i zatoa ja ob-lekuvala vo ona {to }e ostanelo, a toamoèlo i da ne bide dovolno toplo.

Soprugot na baba Branka be{e nepo-znanica za nas, se dodeka edna{ ne nidojde nenadejno na gosti i niz razgovo-rot doznavme deka bil voza~ na loko-motiva celiot ìvot. Ni raskaùva{eza negovata rabota. Izgleda{e mnoguinteresno, nebi~no. Neobi~no i govo-re{e. Malo, ne mnogu slabo sedo star-~e, so golemi o~ila i so ne{to po mal-ku zamisleno i ta`no vo negovata po-java. Toj ne izleguva{e nadvor, kakonegovata ìvotna sopatni~ka. Mi se~ini deka dedoto ne be{e so dobro zd-ravje, no i toj i baba Branka bea mnoguqubezni kon nas.

I baba Roksana, i baba Branka, i de-do Pero bezuslovno ni daruvaa qubovi soveti od nivnoto iskustvo. Kako{to veli mojot pomal sin deka saka daìvee vo malo grat~e pretstaveno voserijata od pred mnogu godini "Ku}atana krajot od prerijata#, taka i jas po-sakuvam pove}e da zadrìme i nau~i-me od ona {to ni go daruvaat genera-cii pred nas, denes glavno penzio-neri. Maja Beleva

Lekcii po bezuslovna qubov

Vesnik za sega{nite i za idnitepenzioneri

Izdava~:SZPM

Godina XIV - broj 157avgust 2021 godina

BESPLATEN MESEÊN VESNIK

Izdava~ki sovet:

Stanka Trajkova (pretsedatel)m-r Ilija AdamoskiMentor ]oku Menka Temelkovskad-r Vele AleksoskiSlavko TrajkoskiSpirko Nikolovski OVRGido Boj~evski Slavko Markovski

Redakciski odbor:

Kalina Slivovska - Andonovaglaven i odgovoren urednik;

^lenovi:Baki Bakiu,Verica Tocinovska, Kiril RisteskiFruska KostadinovaJasmina Todorovska Liljana Mladenovska

Lektor:Verica Tocinovska

Adresa:

SZPM Bul. "Ko~o Racin”br. 14 - SkopjeP.fah. 440

Telefon: 02 3223 710tel-faks: 02 3128 390

Web: www.szpm.org.mkE-mail: [email protected]

Kompjuterska obrabotka:Tome Angelovski

Pe~ati:Pe~atnica Serafimovski - Skopje

Distribucija: "Nova Makedonija#

Rakopisite i fotografiite ne sevra}aat.

Spored Zakonot, za vesnikot sepla}a danok spored posebnanamalena dano~na stapka.

PENZIONERplus

Vo tek na pandemijava celo vremesme opsednati so „jaknewe na

imunitetot# preku grozni~avo golta-we suplementi, lekovi...

To~no e deka vo borbata so ednavirusna infekcija, kakva {to e KO-VID-19, moème realno da se pot-preme, pred s¢, na sopstvenata od-brana - nespecifi~niot imunitet.

Me|utoa, sosema pogre{na e ideja-ta, deka za uspe{na borba so virusotni treba jak imunolo{ki sistem! Toae pogre{en koncept!

„Ne ni treba jak imunitet, ni trebaizbalansiran imunitet. Prejakiotimunolo{ki sistem moè da bideisto tolku {teten, kolku i presla-biot! Tuka samo }e go spomnam rizi-kot od nastanuvawe na opasnata poìvot „citokinska bura#. Taa e pos-ledica tokmu na preteranata stimu-lacija na imunolo{kiot sistem, {todoveduva do avtoimuni reakcii i„bura# i mnogu ~esto - lo{ ishod...

Drugiot ekstrem e preslabiotimunolo{ki sistem, koj stanuva ta-kov, ako mu se uni{ti „centarot# zaregulacija - crevnata bakteriskaflora, a toa mnogu uspe{no se pos-tignuva so nekriti~noto zemawe an-tibiotici. Se postavuva pra{awetokako da postigneme izbalansiranimunolo{ki sistem? So imunomodu-latori od tipot na izoprinozin,kvercerin, beta glukani i sli~ni

preparati? So „cinkovi#, „seleni#,vitamini (C, D i B)? Nikako ne! Zo-{to? Zatoa {to toa nema nikakvasmisla! Zatoa {to nema da umeemeda procenime koga e dosta! Zatoa{to lesno moè da pre~ekorime vo„crvenata zona#, vo pustoto nastoju-vawe, po sekoja cena, da go „zajakne-me# svojot odbranben sistem! [tonosi te{ki rizici...

Organizmot na{ e sovr{eno komp-liciran, izbalansiran, samoodrù-va~ki sistem, so suptilni mehanizmiza samoregulacija (za odrùvawe nat.n. homeostaza). Ne e mo`no - duri,vulgarno e - da pomislime deka soednostavno piewe „hemija#, moèmeda postigneme negovo „jaknewe#!

Nastrana faktot {to toa nikakone e mo`no od denes do utre. Celìvot prethodno ne sme se grièleza nego i sega, naedna{, mislime de-ka so „hemija# }e go „nabildame#!? „Noway#! Pa ne e toa ap~e za glavobolka- ispij go i glavobolkata }e pomineza mig...

Toga{, {to treba da se pravi?Makotrpen i dolg e procesot na

doveduvawe vo ramnoteà na biolo-{kite procesi vo organizmot. Toapodrazbira, pred s¢, zdrav na~in naìvot! A konceptot na „zdrav na~inna ìvot# se sostoi ne samo od izba-lansirana, raznovidna ishrana, tukui sekojdnevna fizi~ka aktivnost,

socijalna aktivnost, umeewe da seuìva vo mali zadovolstva koi sevgraduvaat vo mozaikot na edno ge-neralno ~uvstvo na zadovolstvo,blagosostojba - da ne re~am, sre}a! Atoa, za vozvrat, obezbeduva i balansna biolo{kite funkcii, me|u koi ina imunolo{kiot sistem.

Zvu~i prekomplicirano i pretenci-ozno? Moèbi...Ama, per asperaad astra!

No, toa za dostigawe do yvezdite edolgoro~na cel. [to moème da po-stigneme „na kusi pateki#? Moèmeli da postigneme ne{to poopiplivo,promptno, soo~eni so neposrednataopasnost od kovidot? Moème! Mo-ème preku odrùvawe vo top-for-ma na crevnata bakteriska flora.Koja, neli, go optimizira/balansiraimuniot odgovor na organizmot! Ka-ko? I tuka (pak) doa|ame do edinst-veno logi~noto re{enie - preku ba-lansirana ishrana, bogata so prote-ini, vitamini i minerali, no i soprobiotici i prebiotici.

Zo{to ne so suplementi? Zatoa{to samo so koristewe na prirodniizvori - hranata, nikako ne e mo`noda se predoziraat vitamini, miner-ali... [to e najbitno, preku hranatane e mo`no da se pretera so stimu-lacijata na imunolo{kiot sistem! -veli d-r Danilovski.

Pojasno upatstvo i objasnuvawe -zdravje! (Prezemeno od Internet)

Ni treba izbalansiran, a ne jak imunitet

HRONIKA PENZIONER plus 157 avgust 20218

- Sekoj zanaet si ima svoi "mari-feti# - posebnosti. Nema lesen za-naet. Dodeka se sovlada, dodeka senau~i, pa da se stane majstor, trebavreme da pomine. A, sekoj dobronau~en zanaet e "zlatna bele-zica# na rakata na sekoj {to goznae. Se razbira ako ima, akostekne mu{terii.

So ovie zborovi ne pre~eka,posledniot prilepski majstorna nalbatskiot zanaet XeladinKerimoski-Xeko, dodeka prednegovata ku}a, na otvoreno po-tkovuva{e, mu stava{e "èlez-ni ~evli# na eden kow.

So seka~ot (santra~ot) vo ra-cete, kle{tata i ~ekanot, Xe-ladin, potkovuvaj}i kowi, mas-ki, a porano i magariwa, volovii drug krupen dobitok, steknal sta-tus na penzioner. Xeko, sega ima 66godini i ne samo {to e posledennalbat vo Prilep, ami e baran i po-{iroko vo regionot. Vo ponatamo{-niot razgovor, otkako go isprati"pacientot#, mu stavi èlezni pot-kovici, (nal~iwa) go prodolìvmerazgovorot i razbravme deka, turs-koto semejstvo Kerimoski od Pri-lep, otsekoga{ bile nalbati. Xela-din, azbukata na nalbatskiot zanaetja nasledil, nau~il od negoviot ta-tko Faik, a toj od negoviot tatko ise taka...

- Dodeka moàm, ili dodeka mebaraat }e im pomagam na dobicite.Sega ostanaa samo kowi i maski, ne-ma ve}e magariwa. Niv decata }emoàt da gi vidat samo vo zoolo-{ka. Volovi, ve}e ne znam od koganemam potkovano. A, za dobar majs-tor, se slu{a podaleku. Ne samo voPrilep, da ne se falam za potkova-we na kowi i maski, koi s¢ u{te sekoristat vo nekoi sela, me baraatvo kru{evskite i bitolskite sela, aza rabota sum vikan i vo Kavadare-~ko, Ohridsko, duri i vo Mavrovo, -

veli Xeladin so doza na àl, dekaposle nego nema koj da ja prodolìtradicijata na familijata. Toj imadve }erki, koi se razbira ne moàt

da se zanimavaat so ovoj isklu~ite-lno ma{ki i dosta opasen zanaet.Nema nitu me|u mladite zaintere-sirani za da go prodolàt zanaetot.A, pravo da si kaème nema nitu do-bici, stoka.

- Kako mlad, so zanaetov se zani-mavam odamna, u{te od mojata 9-tagodina. U~ev od moite koi so godinibea i ja gledaa familijata so nal-batlakot. Mi pre~i koga nekoj "asli#majstor vo koj bilo zanaet ili kojabilo profesija, pa duri i od sega{-nive novive i od u~enite lu|e, }ere~e: "Jas sum majstor, a ne nalbat#.Demek potcenuva~ki gleda na ovojzanaet. A, sekoj zanaet e zanaet itreba da se po~ituva. Eve, jas rabo-tam so stoka. Ne moè{, ti na ko-wot, dobitokot da mu kaè{ deka so"rascvetani# kopita ne moè da tr-~a, da vle~e, da nosi. ]e go boli, }emu bide te{ko kako na ~ovek kogaodi bos po grutki ili pesok. So se-ka~ot, {to e ostar kako bri~, morada se vnimava, oti stokata mrda.Ako malku zase~e{ podlaboko vokopitoto, otide rakata. Kowite, aposebno maskite klocaat. Odvaj me

zakrpija, sostavija doktorite kogame klocna edna maska i mi gi skr{izabite. Se se}avam, kako mlad, do-deka ima{e volovi, niv i magari-

wata gi potkovuvavme so plo-~i, posebno napraveni na ko-va~i, ili sami nalbatite sigi pravea. No, tie ne bea mno-gu trajni i sigurni. Brzo seabea i se slizga{e dobitokotso niv. Volovite gi legnuvav-me. Me|u zadnite noze mu sta-vavme posebni drveni spravii gi vrzuvavme, oti ima{emnogu jaki volovi, golemi isilni. A, i sega, na kowite imaskite im stavame na nozd-rite, nad ustata, da ne kasaati da ne mrdaat, eden drvenstega~. Da bidat mirni. Ama

maskite se mnogu opasni, ako se dr-àt i potkovuvaat prednite noze,tie klocaat, mavaat so zadnite. Se-ga e lo{o {to nema i materijal. Nepotkovuvam so plo~i, samo so "nal-~iwa#, so potkovici, niv gi nabavu-vam od eden kova~ od Ko~ani, a kli-ncite ni gi nosat od Turcija. Takadojde, nema ovde interes nekoj daproizveduva. Mora da se vnimava iso klincite, tie se ostri, kako {aj-ki, ako se pogodi blisku do ìvecot,nervot, osetliviot del od kopitoto,dobitokot vedna{ mrda i kloca. Nadva-tri pati mi se skr{eni racete.Xeladin se pofali, deka na mnogudobici so marifet im go spasil ì-votot od zorlama. Koga }e im se {i-ne nogata, ne moàt da se dviàt,krivat. Se pu{ta krv, so bockawepod nal~eto, pa so krpa se tretirakopitoto so gazije. Dobitokot pres-tanuva da krivi po dve-tri nedeli.Taka grvelkam. Po telefon me ba-raat i jas so alatot v race i so av-tomobilot zaminuvam vo selata, ta-mu kade {to go baraat dobriot maj-stor-nalbat, Xeladin Kerimoski.

Kiril Risteski

ZP Prilep

Zanaetot e "zlatna belezica#

\or|i Stojkovski ne e nitu milioner, nitu povratnikod Avstralija, tuku porane{en ìtel na isprazneto-

to selo Baldovenci, koj za vreme na svojot 51-godi{enprestoj vo Sidnej sonuval i kopneel kako da dade pri-dones negovite nekoga{ni ìteli, ra{trkani na pove}emesta vo na{ata zemja i stranstvo da se soberat vo rod-noto selo. Locirano me|u selata Tepavci, Suvodol, Pa-ralovo i Vrawevci vo sega{nata Op{tina Novaci doBitola, iako malo selo nekoga{ imalo stotina ìtelikoi egzistirale od zemjodelstvo i sto~arstvo, a nekoii bile vraboteni vo rabotnata edinica "11 Oktomvri#pri ZIK "Pelagonija#.

Za seloto vo knigata "Is~eznati i raseleni naselbivo op{tinata Novaci# prosvetniot rabotnik i avtor na20-tina knigi \or|i Lazarevski pokraj drugoto ima za-pi{ano:

- Imeto na seloto Baldovenci za prvpat e zabeleà-no vo turskite dokumenti vo periodot na 1468 godina.Crkvata bila izgradena vo 1869 godina, no za vreme naPrvata svetska vojna bila sru{ena, a potoa vo 1926 go-dina obnovena. Posledni popravki bile izvr{eni vo1960 godina. Vo Baldovenci rabotelo u~ili{te za os-novno obrazovanie a poslednite ìteli se iselile vo1970 godina.

Zapo~nal najprvin da ja renovira starata crkva "Sv.Atanasij#, poveduvaj}i i drugi ìteli da gi obnovat ne-koga{nite svoi ìveali{ta i barem odvreme-navreme

da uìvaat vo spomenite od nekoga{niot ìvot i uba-vata prirodna sredina vo podno`jeto na mariovskatavisoramnina.

\or|i Stojkovski e roden vo 1948 godina. Iako zami-nal vo Avstralija nikoga{ ne go zaboravil rodnoto se-lo. Vo Sidnej rabotel kako dreer, potoa se vratil voBitola, kade {to rabotel kako privaten prevoznik, novo Sidnej povtorno zaminal formiraj}i novo semejstvo.

- Od dale~nata Avstralija pove}e pati doa|av vorodnoto selo, no od pred godina dena se zafativ naj-prvin da ja obnovam selskata crkva. Kompletno ja reno-virav, izgradiv ikonostas i nabaviv ikoni. Potoa po-

dignav konaci, postaviv ograda i pomo{ni pros-torii vloùvaj}i nad 100 iljadi dolari. Ja iz-gradiv i sopstvenata ku}a, no sega planiram da javozobnovam za{to ve}e vo seloto tri familii giobnovija ku}ite i se zanimavaat so odgleduvawep~eli, a vo sosedstvoto ve}e ima sto~ari {to sezanimavaat so odgleduvawe goveda. Imam i drugiinicijativi da se vrati ìvotot vo seloto. Za toaima uslovi, - veli Stojkovski.

Toj e poln so idei i planovi za vra}awe i nadrugi ìteli vo seloto. Saka da gi ogradi grobi-{tata, da se popravi selskiot pat i da se povrzeso izgradeniot asfalten pat na REK "Bitola#,kako i da se sozdadat uslovi za izletni~ki ituristi~ki poseti vo okolinata na seloto.

- Jas iako rabotev vo Avstralija, sega kakopenzioner ve}e 8 godini, postojano sum na rela-cija Sidnej - Baldovenci. Sum pro{etal niz po-

ve}e zemji vo svetot i zabeleàv deka nasekade se vodigrià za rodnoto mesto. So Baldovenci i so nivnitepotomci s¢ pove}e razgovarame da sozdademe uslovi dane se izbri{e seloto od zemjopisnata karta. ]e nasto-juvam i natamu da davam pridones vo taa nasoka. P~ela-rstvoto moè da se razviva, postojat uslovi za razvoj nasto~arstvo taka {to mislam deka so asfaltiraweto napatot do Tepavci, koj neodamna be{e daden vo upotre-ba, ubavinata na celokupnata negova okolina ima per-spektiva za angaìrawe i na rabotnici vo ZIK "Pela-gonija# i REK "Bitola# - istaknuva Stojkovski.

Toj se nadeva deka po negoviot primer }e se vozobno-vat i drugi napu{teni sela vo op{tinata Novaci i dekaodnovo }e ima ìvot vo ovie ubavi krai{ta.

P. Stavrev

ZP Bitola

Po 51 godina ìvot vo Sidnej go obnovuva rodniot kraj

Dodeleni priznanija za kumanovskite sportski veteraniKunanovo e grad so dolga sportska tradicija. Kako rezultat na toa Kumano-

vo e proglasen i za grad na sportot. So sportot e povrzana i izgradbata napopularnata Sokolana, izgradena pred 91 godina, koja vo minatoto ne bilasamo Dom na sportot i na sportistite od Kumanovo, tuku taa se smeta i zaglaven dvigatel na kulturniot, zabavniot i sportskiot ìvot vo Kumanovo.

Sokolana so godini bila svedok na mnogu nastani od sekakov vid i prets-tavuvala dom kade {to se odvival ìvotot glavno na mladite lu|e, kade{to se gradel soìvot, ednakvost, me|usebna tolerancija i drugarstvo. Ne-koga{ preubavo zdanie, Sokolana denes nalikuva na ostarena ubavica. Toame pottikna da se zaloàm i da napravam napor da bide obnovena.

Vo mojata zamisla za obnovuvawe na ovoj objekt, razgovarav so gradona~a-lnikot na Kumanovo Mak-sim Dimitrievski kaj kojnaidov na golema poddr{-ka i razbirawe.

- Nie kako generacijakoja del od svoeto detstvogo pominavme vo ovoj objektkako i na{ite predci, do-l`ni sme da go obnovi-me,bidej}i Sokolana e isto-riska prikazna na Kumano-vo. Im blagodarime na to-ga{nite generacii {to gosozdale, a nie treba da go

obnovime i da mu go vratime sjajot iubaviot izgled. Ubava e idejata Soko-lana da stane Muzej na sportot i kultu-rata na gradot, za da svedo~i za ednoubavo i kvalitetno vreme. Toa }e bideblagodarnost i do lu|eto koi pridoneleza razvoj na sportot vo na{e Kumanovo,- re~e me|u drugoto gradona~alnikot naKumanovo pri na{ata sredba.

Gradona~alnikot na Op{tina Kuma-novo Dimitrievski neodamna be{e do-ma}in i na sve~enoto otvorawe na re-konstruiranoto sportsko igrali{te vo kompleksot Sokolana, na koe prisu-stvuvaa premierot na RSM Zoran Zaev, direktorot na AMS Naum~e Mojsoski,ministerot Spasovski i drugi visoki gosti. Be{e pu{teno vo upotreba igra-li{teto vo Sokolana, kako prva faza od trite predvideni objekti vo pro-ektot za rekonstrukcija na ovoj grandiozen objekt, kade {to se odrùvaleedinstvenite i nepovtorlivi sportski turniri, koga Kumanovo bilo eden odcentrite na sportot vo porane{na Jugoslavija i kade {to se odvival kul-turno-zabavniot ìvot preku nezaboravnite matinea i igranki. Na sve~e-nosta bea dodeleni priznanija na najistaknatite sportisti od Kumanovo,denes site penzioneri, kako i posthumno na ~lenovite na semejstvata, koidobar del od ìvotot go pominale vo Sokolana i dale svoj pridones za ra-zvoj na sportskiot ìvot vo gradot. Marjan Sto{evski

Site se se}avame na denovite i vre-miwata koga vo sekoj grad ili ~ar-

{ija postoeja ~evlari koi va{ite ed-vaj }e gi pronajdea vo mnogute ~evli,koi mora{e toj den ili taa nedela dagi popravat. Znaeme deka toa vremenema nikoga{ da se vrati, no, za 80-godi{niot Vasile Jankulovski toa be-{e zanaetot koj celi 35 godini go ra-bote{e.

Vasile e roden vo 1941 god. vo pla-ninskoto, ìvopisno i edno od najuba-vite sela vo Demirhisarsko, Za{le.Osnovnoto obrazovanie go zapo~nal vorodnoto mesto, a go zavr{il vo Ka~a-revo, R Srbija. Dodeka se {koluval,paralelno i rabotel kako ~irak, kajmajstor Mito, rodum od selo Cer. Za dago nau~i ~evlarskiot zanaet, polagal12 predmeti koàrski smer vo Pan~e-vo. Odli~niot u~enik Vasile, vo re-kordno vreme se steknuva so Uverenieza majstor - ~evlar, pa taka, 6 meseciraboti vo selo Orlovat blizu Zrewa-nin a potoa edna godina i vo Zrewa-nin. Nostalgijata i kopneòt po rod-niot kraj go tera da se vrati nazad, voDemir Hisar, kade {to se zadoma}inu-va i go otvora svojot ~evlarski du}anvo koj 30 godini gi poprava obuvkite nademirhisarci.

- [teta e {to vakvi stari zanaetipoleka izumiraat, no kako i vo golem

broj slu~ai, taka i za ~evlarstvoto,dojdoa nekoi novi vremiwa. Porano, za2.000 denari moè{e da se kupat ~e-vli i da se nosat so godini, a da ne mo-ra da gi nosi{ samo za posebni prili-ki, no sega, cenata i ne e sekoga{ ne-koe merilo za kvalitet. Se slu~uvalo~ovek da plati obuvki od 100 evra pada gi donese na popravka po samo ne-kolku meseci nosewe. Za àl, od den

na den, kupovnata mo} e se po-mala, pa na lu|eto kvalitetotne im e prioritet i naj~estokupuvaat evtini obuvki, {tona {ega velime - od onie ki-neskite. Razlikata pome|u ob-uvkite nekoga{ i sega e ogrom-na. Porano tie se pravea odprirodni materijali, od koà,platno od 100% pamuk iliprirodna guma od kau~uk, bi-dej}i toj materijal pote{ko sekine, a polesno se poprava.Dene{nite obuvki se od plas-tika i nekvalitetna guma koite{ko se popravaat i lepat.

Denes lu|eto kupuvaat obuvki, gi nosat3-4 meseci, gi frlaat i kupuvaat novizatoa {to ne se ispla}a ili ne moàtda gi popravaat - veli Vasile i kakoza primer, ni pokaùva ko`ni ènski~evli od pred 30 i kusur godini od ne-koga{niot gigant "Borovo# od Hrvats-ka, koi i denes izgledaat odli~no imoè da se nosat, a moè da se kaè ise moderni. êvlite treba da se kva-litetni no, treba i da se ~uvaat, da seneguvaat.

Za gre{kite ne sum se pla{el nitusramel, ako imalo nekoj nezadovolenmu{terija, sum prifa}al sekakva rek-lamacija - so nostalgija ni raskaùvaVasile.

Vo ovie penzionerski denovi, vonegovata rabotilnica vleguva samo zada se priseti na ubavite vremiwa, aponekoga{ i da im gi popravi obuvkitena prijatelite i kom{iite.

Zoran Stevanoski

ZP Demir Hisar

Vasile ~evlarot

- Spored arhivskite podatoci i Centralniot registarZP Struga, funkcionira od 20 septemvri 1946 godina.Idejata za formirawe na zdruènieto bila na nekolku-mina intelektualci od Struga. Vo prvite godini na fo-rmiraweto zdruènieto dejstvuvalo soglasno so Zako-not za penzisko-invalidsko zdravstveno i socijalnoosiguruvawe. Podocna bil donesen i prviot Statut nazduènieto i drugite pravni akti, a vo 2010 godina bilopreregistrirano soglasno so Zakonot za zdruènija ifondacii.

Denes ZP Struga broi nad 4 000 ~lenovi. Toa e edno odnekolkute so me{ana me|uetni~ka pripadnost bidej}i vonego ~lenuvaat Makedonci, Albanci, Vlasi, Srbi, Romi

i penzioneri od drugi etni~ki zaednici, i e za primerkako tie zaedni~ki depolitizirano dejstvuvaat vo sitesferi na ìveewe i rabotewe preku organite na zdru-ènieto. ZP Struga od noemvri 2012 godina, raboti sa-mostojno, bidej}i vo toj period 380 penzioneri od Vev-~ani i okolu 800 penzioneri od Labuni{ta, se odvoija iformiraa svoi op{tinski zdruènija na penzioneri ZPVev~ani i ZP Labuni{ta. ZP Struga e organizirano nateritorijalen princip so deset mesni razgranoci.

Spored statutot ZP Struga sega go so~inuvaat: Sobra-nieto od 35 ~lenovi, Izvr{en odbor od 13 ~lenovi, Na-dzoren odbor, Komisija za statut i pravni raboti, Aktivna penzionerki, Komisija za zdravstvena i socijalnaza{tita, Komisija za sport i rekreacija i Komisija zakulturno-zabaven ìvot.

Stru{koto zdruènie na penzioneri e me|u retkite

zdruènija, ~lenki na SZPM, koi go imaat re{eno pros-tornoto pra{awe so funkcionalni i dobro opremeniprostorii za rabota, a raspolaga i so klub na penzione-ri vo koj dnevno po stotina penzioneri go minuvaat vre-meto vo igrawe salonski igri, ~itawe vesnici i gleda-we televizija, a ima i nekolku pomo{ni prostorii.

Penzionerite od Struga imaat i plodna sorabotka solokalnata samouprava, so SZB od NOV, so pove}e zdru-ènija od jugozapadniot region i so drugi institucii, ja-vni pretprijatija, gra|anski fondacii i nevladini or-ganizacii, a so op{tinskiot Crven krst na Struga imaatpotpi{ano i Memorandum za sorabotka. Zdruènieto naStruga e zbratimeno so ZP Kru{evo. So osobena aktiv-nost vo svoeto 75-godi{no uspe{no funkcionirawe ZPStruga ima postignato zavidni rezultati osobeno vo po-slednite deset godini. Toa e rezultat na angaìranostana site ~lenovi, a osobeno na aktuelnoto rakovodstvona zdruènieto i negovata ume{nost i stru~nost vo ra-kovodeweto odnosno na zalagawata na pretsedatelotMilorad Trposki i sekretarot Izeir Mustafai.

Za svojata uspe{na aktivnost vo sedumdeset i petgo-di{noto postoewe, ZP Struga ima dobieno mnogubrojni,priznanija, plaketi, blagodarnici, pofalnici, a nasportski plan zlatni, srebreni i bronzeni medali, kakoi drugi zna~ajni nagradi na lokalno nivo i od SZPM.

- O~ekuvame medaqi iakomnogu raboti }e zavisat oddenot na natprevarot, odmotivacijata, èlbata isli~no - veli Juga Veljano-ska, koja ovaa godina go pre-zema kormiloto za podgot-vuvawe na stru{kite penzi-oneri za prestojnite sport-ski natprevari, a koja popenzioniraweto stana ~lenna Komisijata za sport irekreacija vo ZP Struga, i eporane{na profesorka po fizi~ko vospituvawe priu~ili{niot centar za sredno obrazovanie "Niko Nestor#vo Strujga. Pokraj toa, taa kako vrvna stru{ka sportis-ka, istovremeno }e zeme u~estvo vo sportskite natpre-vari vo Ki~evo, a se nadeva i vo Veles.

ZP Struga ima odli~na sorabotka so SZPM, istaknu-vaat prvite lu|e na Zdruènieto.

Stojan Kukune{oski

ZP Struga, razgovor so prvite lu|e na Zdruènieto

75 godini opstanuvawe

Po~ituvan gradona~alniku, Vemolam raskaète ni za va{ata

sorabotka so Zdruènieto na pen-zioneri i penzionerite vo Op{ti-na \or~e Petrov.

- Penzionerite, na{ite sogra|ani,roditeli, majki i tatkovci, babi idedovci, pove}e od osum iljadi gra-|ani na \or~e Petrov, se del od oniekoi go zasluùvaat najgolemoto vni-manie. Celiot raboten vek go vlo-ùvale za napredokot na na{ata ze-mja, gi vloùvale svoite kapacitetina rabotnite mesta, vo domot i se-mejstvoto. Zatoa zasluùvaat daimaat pristojni penziski denovi.

So drugi zborovi, problemite napenzionerite se eden od na{ite bi-tni prioriteti. Op{tinata zaednoso Vladata kontinuirano vodat gri-à i prezemaat merki i reformi koise odnesuvaat na podobruvawe naìvotniot standard na penzioneri-te, na razvojot na posebnite socija-lni uslugi i stabilizacija na penzi-skiot sistem.

Op{tina \or~e Petrov e otvorenalokalna samouprava, vo ~ii progra-mi za rabota se inkorporirani ipredlozite na nejzinite ìteli.êtiri godini preku otvoreni gra|a-nski forumi se kreira buxetot naop{tinata. Preku identifikuvawena li~ni primeri i problemi i iz-nao|awe soodvetni re{enija vo pro-gramite i buxetot na op{tinata sepodobruva infrastrukturata, soci-jalata, kulturata, sportot, ìvotna-ta sredina. Vo ovoj proces aktivnou~estvo zemaat i penzionerite so

svoi predlozi {to se pokaà kakodobra praktika.

Minatata godina bea otvoreni dvakluba na penzioneri. Op{tinata }egi prezeme tro{ocite za prostori-ite kade {to tie }e go minuvaat slo-bodnoto vreme.

Osobeno aktivno be{e u~estvotona penzionerite vo proektniot fo-rum na zaednicata koj Op{tina \or-~e Petrov vo 2020 godina go organi-zira{e vo ramkite na proektot "Za-jaknuvawe na op{tinskite soveti#finansiran od [vajcarskata agen-cija za razvoj i sorabotka - SDC, asproveduvan od UNDP. Preku ~etiriforumski sesii i tri rabotilnici,penzionerite vo sorabotka so op{-

tinskiot tim razvija celosna proek-tna aplikacija na tema na socijal-nata inkluzija - "Opremuvawe nadnevni centri na penzioneri vo Op-{tina \or~e Petrov#. Proektot pre-dviduva obezbeduvawe na neophod-nata oprema i mebel za klubovite napenzionerite so cel da se podobrinivniot socijalen ìvot i da seovozmoì uspe{no realizirawe naprogramata na Zdruènieto na pen-zionerite vo Op{tina \or~e Petrov.

Istiot, kako ~etvrtorangiran posprovedenoto glasawe od strana nau~esnicite na forumot, ne be{e iz-bran za finansirawe so proektniotgrant. Sepak, Op{tina \or~e Petrovprodolì i ponatamu aktivno da ra-boti na iznao|awe sredstva za fi-

nansirawe na proektot. Otkako do-polnitelnata aplikacija podnesenapo objaven soodveten javen povik odstrana na Ministerstvoto za trud isocijalna politika za 2020 godinane be{e prifatena, Op{tina \or~ePetrov odlu~i da izdvoi sopstvenisredstva vo buxetot za tekovnata2021 godina za opremuvawe na pen-zionerskite klubovi. Dopolnitelno,godinava op{tinata }e prodolì daobezbeduva sredstva od sopstveniotbuxet za iznajmuvawe na prostoriiza penzionerski klubovi i da im giotstapuva na koristewe sopstveniteprostorii vo mesnite i urbani zaed-nici.

Podobrenata infrastruktura e

osnoven imperativ za lokalen eko-nomski razvoj. Lokalnata samoupra-va intenzivno raboti na site poli-wa. Izgradba na nova gradinka, novizanimalni, dogradba na u~ili{ta,nova sportska sala, bazen, novo LEDosvetluvawe se samo del od kapita-lnite proekti od koi imaat polzapenzionerite, kako i nivnite deca ivnuci preku podobruvawe na uslovi-te za ìvot. Kako op{tina koja ra-boti vo interes i vo dosluh so svoi-te ìteli zasileno i vo kontinuitetja gradime i podobruvame patnatainfrastruktura, preku asfaltira-we ulici, postavuvawe fekalna ivodovodna mreà, izvedba na troto-ari i pristapni rampi, postavuvaweurbana oprema.

Penzionerite se aktivno vklu~enii vo kulturniot ìvot na Op{tina\or~e Petrov. Domot na kulturata esekoga{ otvoren za nivnite aktiv-nosti. Preku igroornoto dru{tvo,horot i orkestarot, tokmu penzione-rite se primer za mladite kako seìvee i kako se druì, ostavaj}iporaka na zaedni{tvo, sloga i splo-tenost. Op{tinata dava poddr{ka iza poseta na penzionerite na fes-tivali i koncerti.

Dejstvuvame zaedno i na poleto nahumanitarnata i socijalna pomo{.U~estvuvame vo humanitarnite ak-cii obezbeduvaj}i pomo{ za najzag-rozenite, bolnite i iznemo{tenilica, a redovna praktika e obezbe-duvawe ednokratna pari~na pomo{ ina drva za ogrev onamu kade {to enajpotrebno. Na{a tendencija e pro-dlabo~uvawe na sorabotkata na sitenivoa.

Za àl svetskata pandemija gopromeni tekot na ìvotot na sitenas. Na{e sekojdnevie stana edno"drugo normalno ìveewe pod mas-ki#. Sepak vo ovie te{ki denovi, ka-ko lokalna samouprava ostanavmesolidarni i dostapni i za najvozra-snata grupa gra|ani. Vo sorabotka soCrveniot krst obezbedivme mobilnitimovi koi bea dostapni za pomo{,

pred s¢ vo distribucijata na hrana,sredstva za higiena, lekovi i drugineophodni prehranbeni produkti.

Ovaa pandemija vo istorijata na~ove{tvoto ispi{uva crni stranici

na zaguba. Za àl na tie strani senajde i na{iot Voislav Ristevski,moj i Va{ prijatel, drugar i neumo-ren "borec# za podobro utre, Vojo,pretsedatelot na Zdruènieto napenzionerite na \or~e Petrov.

Funkcijata koja ja imam kako gra-dona~alnik zna~i rabota, odgovor-nost, pred s¢ pomagawe i ovozmoù-vawe podobar ìvot za |or~epetro-vci. Vie penzionerite ste na{itenajzaslu`ni gra|ani koi aktivnou~estvuvavte vo gradeweto na drà-vnosta. Vie gi postavivte temelitena na{iot zaedni~ki dom, na{atazemja. Od tie pri~ini, nie, sega{ni-te generacii, sme dol`ni da vi iz-razime neizmerna po~it i blagodar-nost. Vo ova pandemisko vreme, no ivo idnina, najva`no e site da osta-neme vo dobro zdravje, a \or~e Pet-rov }e go gradime i menuvame so va{um i na{a sila.

Vo idnina planirame i organizi-rawe pove}e zaedni~ki nastani iaktivnosti. Edna od tie aktivnosti}e bide i Sve~enoto odbeleùvawena 20-godi{ninata od postoewe nazdruènieto. Ja koristam ovaa pri-lika da im go ~estitam jubilejot i daim posakam da bidat uspe{ni i voidnina.

Sekoja dru`ba i razgovor so pen-

zionerite e korisna bidej}i se ko-risni nivnite idei i nivnoto ìvo-tnoiskustvo - izjavi na krajot gra-dona~alnikot na Op{tina \or~e Pe-trov, Naumoski. Q. Ristov

Intervju so gradona~alnikot na Op{tina \or~e Petrov Aleksandar Naumovski

Penzionerite zasluùvaat grià i po~it

ZP Prilep

Atleti~ar u{te od pred 65 godiniMile Aleksoski - Sastio, penzioner od

Prilep, poznat atleti~ar, so osvoeni po-ve}e pehari i medali za u~estvo na mnogu trki,a posebno na maratonskata disciplina.

- Sakav da tr~am, imav èlba da u~estvuvamna triaflon, da tr~am, da plivam i da vozamvelosiped, - no, ne uspeal da gi ubedi organi-zatorite na atletskite natprevari i ne u~es-tvuval na triaflon dosega, no i denes Mile -Sastio so svoite 77 godini u{te tr~a, vozi ve-losiped i pliva na prilepskiot bazen.

Pred da se penzionira rabote{e vo tekstil-nata industrija "Biljana# kako predrabotnik.Atletikata ja zasakal od mali noze, na 12 godi-ni i postignal mnogu dobri rezultati pod "di-rigentskata palka# na poznatiot trener \or|iGe{oski. Kako ambiciozen sportist, atleti~arnajprvo tr~al za ekipata na AK "Pobeda#, a po-toa za AK "Treti noemvri#. Vo negovata karieraima osvojuvano prvi mesta vo disciplinite na1 000, 3 000 i 5 000 metri. Najdobar uspeh imapostignato na Armiskoto prvenstvo na porane-{na Jugoslavija na patekata dolga 5 000 metrivo [ibenik, kade {to vo silna konkurencija goosvojuva prvoto mesto. Redovno u~estvuva naOhridskiot maraton i sekoga{ osvojuva prvimesta i visok plasman vo svojata kategorija, avo 1985 godina ubedlivo go zazema prvoto mes-to. Vo 1977 godina uspeal da go istr~a mnogute{kiot maraton od Sveti Naum do Ohrid vodolìna od 30 kilometri.

- Toa be{e mnogu te{ka pobeda i zatoa mnogumi e draga.

Vo svojata kariera ima u~estvuvano i na ma-ratonite vo Kumrovec, Fru{kogorskiot, Kotor-skiot, Splitskiot, Belgradskiot, Kadiwa~ki-ot, Ceqskiot i Mariborskiot i na site niv za-zemal visok plasman.

Go pra{avme koi pobedi mu se najvpe~atlivi:- Site mi se dragi. Zadovolen sum koga pobeduvam i osvojuvam prvi mesta,

koga dobro se plasiram, a i koga ne sum na prvo mesto. Sega vo ovie moi godi-ni najbitno mi e {to preku atletikata imam dobro zdravje. U{te tr~am, vo-zam velosiped i plivam, - veli Mile Aleksoski - Sastio.

K. Risteski

PANORAMAPENZIONER plus 157 avgust 2021 9

PENZIONER plus 157 avgust 2021 11

Edna od malkute redovni vo sega{no vreme ~ita-teli na Gradskata biblioteka vo Prilep e pen-

zioniranata nastavni~ka Liljana Nikoloska. Vnu-kite i nosat, i gi zamenuvaat knigite, i od vremeto{to go ima na raspolagawe otkako }e gi zavr{i do-ma{nite raboti gi ~ita taka da se kaè vo edenzdiv. I, kako {to veli najdragi i najmnogu saka da gi~ita romanite, knigite so mnogu stranici. Vremetopo penzioniraweto od pred {estnaeset godini goispolnuva najmnogu preku ~itawe na sekakvi knigi,a kako {to veli za ubava literatura, za poznatakniga, ili avtor ne se dvoumi da ja do~ita knigata,iako e ve}e docna vo no}.

- îtam od mali noze, u{te od vremeto koga bib-lioteka za nas decata ima{e vo toga{niot Penzionerski dom. U{te ottoga{ jasakav knigata preku koja moè da se pro{eta, da se pojde na sekoj kraj od svetot,odnosno da se zapoznae svetot na eden podrug na~in. I sega ~inam, pomalku gle-dam TV, iako i ottamu moè da se nau~i se razbira mnogu. Imam broeno, vo ednagodina imam pro~itano pove}e od sto knigi. Vodam i za moe potsetuvawe eden viddnevnik na pro~itanite knigi, so kratki zabele{ki za sodrìnata i li~nostite.Ne se soìvuvam so li~nostite, no ~esto se slu~uva vo moite misli u{te nedo-~itana knigata da go predvidam kakov }e bide krajot. Koga se penzionirav mi be-{e nekako dolg denot i po~nav da ~itam, ne sakav da sedam pred TV i da gledamfilmovi, iako ne velam deka se imam otkaàno od ovoj medium, - veli Liljana.

Vo Dnevnikot na pro~itani knigi na Liljana Nikoloska ima zapi{ano mnoguknigi, no omileno ~etivo kako {to ni re~e i e romanot "Masai# kniga za ednopleme vo Afrika.

- Nema lo{a kniga, po mene sekoj avtor se trudi da napi{e {to poprivle~naza ~itatelite. Na mladite im prepora~uva da ne se otkaùvaat od ~itaweto.Ima vreme za s¢, i za internet, i za TV, i za Fejsbuk i Tviter, no najva`no e da~itaat i da ne gi zaboravat knigite.

Liljana pred da se penzionira be{e nastavni~ka vo osnovnite u~ili{ta vogradot i naselenite mesta vo Op{tinata. Predavala makedonski jazik, srpski,a potoa i francuski jazik. I, moèbi ottamu e i qubovta kon knigata voop{to.

Kiril Risteski

ZP Prilep

Najmnogu i se dopa|aatknigite so pove}e stranici

Dolgi bea moite napori da go nateram mojot sogovornik dasedneme i razgovarame za negoviot ploden literaturen

opus. Se izvlekuva{e deka nema vreme za razgovor, dekanegovoto dosega{no literaturno tvore{to e skromno i ne edostojno za po{iroka afirmacija. Na kraj sednavme i razgo-vorot po~na:

No najprvo koj e Jovan Tasevski?Roden e 1956 godina vo Peh~evo, kade zavr{il i osnovno

obrazovanie. Gimanazija zavr{il vo Berovo, a Praven fa-kultet vo Skopje. Rabotel vo NIP Nova Makedonija i vo"Kristal# Peh~evo. Od skoro e penzioner.

Dosega gi ima objaveno slednite dela: zbirkata raskazi"Demon#, zbirkata esei "Agonijata na mekedonskiot duh#, dvadela na "Peh~evski prikazni#, epistolarnite romani "Pa-dot na ku}ata Rambuje# i "Bele{ki na eden ìvot#, monogra-fiite "Marija Gugu{evska# i "Nikola Zafirovski prv pro-fesor po muzika vo Male{evijata#, istoriskiot roman "Go-ti#. Isto taka, avtor e na monumentalniot istoriski roman"Alonso ricarot od Ohrid#, vo koj se opi{uva ìvotot naDragan Ohridski, slaven {panski ricar i sopatnik na Kri-stofer Kolumbo na negovoto istorisko patuvawe kon noviotsvet, koj poradi neobezbedeni finansiski sredstva s¢ u{-te e vo rakopis.

Osven kako avtor na romani, raskazi i esei Jovan Tase-vski e poznat isto taka, i kako prerodbenik koj go diga svo-jot glas vo borbata protiv duhovnata bedotija vo dràvata,borba koja treba da bide prioritet na kompetentnite ins-titucii, na umetnicite i voop{to na celokupnata intelek-tualna elita. Bidej}i na nekolku pati ne proglasuvaat zanajnepismena i najneprosvetena nacija, no vo taa borba zaàl ostanuva edinstven i ne potkrepen od nikogo!

Vsu{nost, temata duhovnata beda na narodot i za opas-nosta {to se zakanuva od nea - bidej}i kako {to se veli,duhovnata beda e polo{a od materijalnata, intenzivnoprovejuva i niz tvore{tvoto na Jovan Tasevski. Toj go pri-fa}a misleweto na Dostoevski koj veli deka koga za edennarod }e zgasne boèstvenata svetlina {to ja opsipuvaatumetnostite i drugite duhovni ubavini, za toj narod velimedeka e mrtov. Tokmu so taa ma~na tema Tasevski se zafa}avo filozofskata rasprava "Triumfot na tragedijata na ca-rstvoto na duhot#, edinstveno delo od vakov vid vo sovre-menata makedonska literatura. Vo taa filozofska raspra-va toj seopfatno gi analizira odminatite epohi od istori-jata na ~ove{tvoto, koga tie duhovni vrednosti svetele soceliot svoj sjaj, a potoa s¢ kriti~ki se svrtuva kon na{etovreme, vo nas, kako {to i samiot veli deka ne moè da se

najde ni traga od tie vred-nosti. Taa tema preovladuvai vo prviot esej od zbirkata"Agonijata na materijalniotduh#. Ovoj esej nastanal kakorefleks na edna vistinskaduhovna agonija, na edna izo-pa~ena situacija na duhot vokoja cel eden narod svesnogi prenebregnuva najgolemi-te vrednosti: kulturata, um-etnosta i ubavinata na du-hot. Tasevski na taa ubavinagleda kako na ne{to neodvo-ivo od ~ovekot. Toj celosnoso seto svoe su{testvo se stremi kon nea, ja nao|a i ja pri-fa}a bez nikakvo uslovuvawe, ja prifa}a samo poradi toa{to e ubavina i so strahopo~it pa|a na kolena pred nea.Me|utoa da se pokaè so prst na duhovnata beda na eden celnarod e mo{ne neprivle~na uloga, a posebno vo na{ata Ma-kedonija, toa zna~i da se izigruva budaletinka. Pi{uvaj}ina temi vo "Agonijata na makedonskiot duh# i "Triumfot natragedijata na carstvoto na duhot#, avtorot rizikuval les-no da stane i samiot tema - od misle~ki subjekt, da se pre-tvori vo objekt na nemisle~ki subjekti, da se izloì na po-tsmev. Navistina nikako ne e lesno da se bide Don Kihot, noìvotot vo Makedonija nedvosmisleno ukaùva na toa dekanajhrabrite i najzaslu`nite treba da gi barame tokmu me|u"sme{nite Donkihotovci#. Pesimisti~kiot duh so koj se na-pi{ani knigite na Tasevski koga stanuva zbor za na{ataduhovna beda odvreme-navreme, se raznesuva so po nekojzrak na nade`. Taka vo "Agonijata na makedonskiot duh#, voostro izloèno duhovno mrtvilo moàt da se najdat i racekoi go rasteruvaat toa duhovno mrtvilo, a tuka e i verbatana samiot avtor deka eden narod ne moè ve~no da tone voduhoven mrak. I pokraj s¢, Tasevski veruva deka Makedon-cite nekoga{ }e se sozemat i }e po~nat povtorno duhovno dase vozdignuvaat.

Zatoa velime deka Jovan Tasevski e prosvetitel koj ba-rem zasega, kako {to stojat rabotite, e edinstven prosveti-tel. ]e dojde li vremeto koga }e se soberat naprednite in-telektualci - pisateli i drugi umetnici, nadle`ni minis-tri i prosvetni rabotnici, so eden zbor negovi istomisle-nici i }e zastanat pod znameto koe toj {iroko go razmav-nal?

Aleksandar Kacarski

Peh~evo

Peh~evskiot "Don Kihot#

KULTURA

Neodamna izleze od pe~at knigata "Radovi{ki maabeti# - dvanaeset tea-tarski piesi so re~nik na zborovi od radovi{kiot govor, vo koja se nas-

likani momenti od op{testveniot ìvot na Radovi{, od semejniot ìvot,detstvoto, zanaet~istvoto i agrokulturata, od periodot po pedesettite go-dini na minatiot vek, so ekstratot od narodniot ìvot i sekojdnevieto naradovi{ani, oboeni so li~na i kolektivna lirika.

Vo knigata penzioniranata profesorka Pavlina Ko{evec pravi kola` odlikovi, koi svoite prototipovi gi imaat vo li~nostite koi ìveele vo tojperiod, imenuvani po ime i prezime.

Bez namera da gi normira gramati~kite kategorii na govorot, avtorkatapi{uva na razgovorniot govor koristej}i ja bogatata lokalna frazeologija,specifi~nite zborovi i izrazi.

Grafi~kiot del na tekstot ne e nau~en i dijalektolo{ki zapis. Toj e na-menski, za op{ta upotreba, so cel da go za~uva od zaborav originalniot iz-voren zbor vo radovi{kiot govor. Vo re~nikot na specifi~ni zborovi odradovi{kiot govor, zborovite se akcentirani, a glasovnite specifiki po-so~eni so apostrof.

Radovi{kiot govor e specifi~en so bogata dijalektna leksika. Dostazborovi, frazi i izrazi gi nema vo literaturniot makedonski jazik, a gi ne-ma nitu vo nekoj drug govor. Najgolemiot broj zaemki se turcizmite, speci-fi~ni za radovi{kiot predel, so poznata pri~ina.

Re~nikot ne e standarden. Dosta zborovi vo re~nikot ne se dadeni so ni-vnoto osnovno zna~ewe i dosta od niv figurativno se tolkuvani - taka kako{to diktiraat samite zborovi.

So ovaa kniga radovi{kiot govor dobiva knièven zapis koj go oddeluvakako poseben od ostanatite dijalekti na makedonskiot literaturen jazik.

Piesite se vlezeni vo godi{nata programa na OU Centar za kultura "AcoKaramanov# - Radovi{, koj e izdava~ na publikacijata. P. K.

"Radovi{ki maabeti# odpenzioniranata profesorkaPavlina Ko{evec

Za imeto na Nikola Spasoski od Tetovo, koj ve}e20 godini uìva vo penzionerskite denovi, svr-

zana e slavata i prestiòt na nekoga{niot tetovs-ki tekstilen gigant "Teteks#. Tokmu toj, Nikola Spa-soski, koj ostana da ìvee i da se raduva na svoetorodno Tetovo, so svoite kreacii vo sozdavaweto natekstilnite proizvodi, se iska~i na vrvot na sla-vata, a svoeto Tetovo go vbrojuva me|u svetskite mo-dni trendovi, crpej}i inspiracii od narodnoto fo-lklorno tvore{tvo, gri`livo tkaenite ~ergi na po-starite generacii, davaj}i im umetni~ki predznak.

Sega ve}e 84-godi{niot prv dizajner vo "Teteks#,proslaven na saemite na modata niz site centri vo nekoga{na Ju-goslavija, stavaj}i se ramo do ramo so poznatite kreatori i dizaj-neri od svetot na modata, osobeno Pariz (Francija) i centrite voItalija, osvojuvaj}i gi simpatiite na raznite izlo`bi i saemi namodata vo pove}e zemji na Evropa kako pripadnik na golemiottekstilen gigant, no i so individualni nastapi vo Belgrad, Zag-reb, Qubqana, Novi Sad, Skopje i po{iroko, me|u lu|eto od teks-tilnata kreacija da stane posakuvana i po~ituvana li~nost. I se-ga, kako penzioner, Nikola Spasoski e vo postojana vrska so sve-tskite modni centri, nekoi od niv go konsultiraat i pra{uvaat, adrugi da go dràt vo trend so tekstilniot dizajn. Vo negoviot stanvo Tetovo, postojano pristignuvaat stru~ni i modni spisanija, akompjuterskata tehnika go odrùva "vo ìvot# u~estvuvaj}i vo toana {to se odu{evuval vo celiot svoj raboten vek. A Nikola Spa-

soski so svojata sopruga Mirjana, isto taka penzioner,~esto se gleda po tetovskite ulici i bulevari, radu-vaj}i se na svojot sin Aleksandar koj prodolùva sodizajniraweto, no vo Minhen (Germanija) i drugiot sinDavor, koj ìvee i raboti vo Skopje. Nikola, pak, vovremeto na dneven odmor, i denes prodolùva da soz-dava slikarski apstrakcii na dizajnot.

Vo svetot na sozdavawe tekstilni kreacii, Nikolase vklu~uva vo 1965 godina po zavr{uvaweto na fakultetot zatehnologija i dizajn vo Qubqana, vraboten kako menaxer vo sekto-rot za dizajn na tkaenini i }ebiwa. êtiri godini podocna stanu-va prv dizajner, a potoa i rakovoditel na oddelot za dizajn.

"Ova oddelenie go so~inuvaa priu~eni rabotnici na pet razboii edna snovalka. Moravme najnapred da go osovremenime ma{ins-kiot park, da go osveìme kadarot, sozdavaj}i potreben ambient,so koj }e po~ne masovno proizvodstvo i osvojuvawe na pazarot. Zanas be{e predizvik da u~estvuvame na Belgradskiot saem na mo-data vo svetot. Prvata godina be{e dovolna da ja doìveeme at-mosferata, a narednata, 1969 godina, na{iot kombinat se zakitiso najgolemoto priznanie na ovoj saem "zlatna ko{uta, a mene, kakoavtor na kolekcijata mi be{e dodelen "zlaten prsten#, - se prise-

tuva ovoj dizajner.Vo narednite godini, Volnarskiot kombinat "Todor Cipovski

Merxan - Teteks# osvoi 18 "zlatni ko{uti# i u{te 9 "srebreni#.Sledi "zlaten cvet# od Pariskoto spisanie za moda "L#, prva na-grada za vrven dizajn na Srbija i u{te dve diplomi za najinventi-vnata kreacija na tkaenini na potro{uva~ite. Prva nagrada "zlat-na pupa# za najdobar dizajn e osvoena na velesaemot vo Zagreb, atri godini "Teteks# ja osvojuva "zlatna Skenderija# na saemot zatekstil i koà vo Saraevo i u{te tri pati dominira{e so najvi-soka nagrada "zlaten zmej# na saemot na modata vo Qubqana. Ni-kola Spasoski dobiva prvomajska nagrada na nivo na toga{na Ju-goslavija vo 1982 godina, 15 pati e nagraduvan so "Zlatna Biljana#na skopski MODEST i u{te mnogu drugi priznanija, nagradi i dip-lomi.

"Nikola e so isklu~itelna darba, talent i vrodeni vrednostinadopolnuvani so u~estva na razni me|unarodni sobiri i stru~niseminari, rabotej}i uporno i denono}no vo tendencija i kreacija.Prenesuvaj}i gi svetskite soznanija, Spasoski lansira{e ne{to{to }e proizleze od gradot pod [ara, - se veli vo eden zapis, vokoj Nikola Spasoski se narekuva "Vol{ebnikot na tekstilnotovinoìto#. Gojko Eftoski

Po povod jubilejot 75 godini odpostoeweto i aktivnosta na Cr-

ven krst Ohrid, be{e promoviranaknigata "Vpe~atoci za humanosta# odavtorot Qup~o Milkoski i koavto-rot Mile Trpenoski, so kusa brodskapro{etka niz ezeroto na brodot "Ar-mada#. Knigata ja promovira{e pro-fesor d-r Pavle Mitreski, poznatistori~ar i golem poznava~ i avtorna mnogu istoriski trudovi od ohri-dsko-stru{kiot region. Knigata iz-obiluva so mnogu fotografii od ra-zni aktivnosti i nastani na Crveni-ot krst niz godinite na postoewe re-gistrirani preku objektivot na aka-demik d-r Mile Mi}unovi}.

Vo knigata se izneseni dokumenti-rani zapisi za vpe~atoci na poseti-teli i gosti na Crveniot krst Ohridvo period od 1985 do 2000 godina iopfat na 2004 godina, kade {to seiskaàni iskreni ~uvstva za Ohrid,Ohridskoto Ezero i Makedonija ili~no kon koavtorot Mile Trpenos-ki, no i humani i mirovni poraki ipoddr{ka vo izvr{uvawe na humana-ta misija za za{tita na ~ove~kiotìvot i dostoinstvo i za pomo{ naonie na koi im e najpotrebna.

Stanuva zbor za kniga so bogata

sodrìna ispolneta so humanizam i~ove~nost {to se odvivale vo Ohridi Makedonija, so ostaveni i podare-ni iskreni vpe~atoci i ~uvstva nalu|e od site strani i prostori nasvetot, koi so tekst ili slika iska-àle blagodarnost za odnosot konniv, visoka po~it za delata na Crve-niot krst Ohrid, kako i voshit odprirodnite ubavini, retkosti, kul-turno-istoriskoto nasledstvo ivrednostite na Ohrid, OhridskotoEzero i ovoj region vo celina.

Knigata, "Vpe~atoci za humanosta#,preku Crveniot krst Ohrid gi pret-stavuva ìtelite na Ohrid i Make-donija koi vo najsvetlata humana ni-

{ka uspe{no se spravuvale so pre-dizvicite: `rtvi, raseleni lica,begalci, gladni i siroma{ni, bezdo-mnici, iznemo{teni i lica so poseb-ni potrebi, od razli~ni etnikumiboja, rasa, nacija, i vera.

Knigata pretstavuva svedo{tvo zahumanite dela na Crveniot krst Oh-rid, na generacii humanisti koi os-tavile neizbri{livi tragi kakopottik za sega{nite i idnite gene-racii vo stremeòt da se odgovorina predizvicite na novoto vreme, soneguvawe i ~uvawe na principite ivrednostite na dvièweto na Crve-niot krst.

Osoben pridones vo razvojot naCrveniot krst Ohrid imaat i penzi-onerite koi kako volonteri i huma-nisti po dve i tri decenii se akti-vni vo ovaa humanitarna organizaci-ja za {to imaat dobieno i mnogubroj-ni blagodarnici i priznanija. Kakonajaktivni dolgogodi{ni volonteripenzioneri se Slobodan Pupinoski,Pempezer Dalipi, Slobodanka Kote-li, Gorka Doneska i Jordanka Stan-kovi} i drugi, koi bea prisutni i napromocijata na knigata "Vpe~atociza humanosta#.

Posthumno priznanija im bea dode-leni na golemite humanisti Esma iStevo Teodosievski i ohridskiotlikoven umetnik Vangel Naumoski.Priznanija im bea vra~eni i na ak-tuelniot pretsedatel i sekretar naCrveniot krst na Ohrid Sa{o To~koi na Mimoza Stavreva. K. Spaseski

Ohrid

Promocija na knigata "Vpe~atoci za humanosta#

Tetovo, Nikola Spasoski, penzioniran dizajner

Modniot trend - ve~napreokupacija

IZBOR NA ALBANSKI PENZIONER plus 157 avgust 202112

Hidhërimi i PlatonitFilozofi grek Platon (428-347 p.e.s), shumë u hidhërua kur një ditë i takoi nxë-

nësit e tij duke luajtur bixhoz (kumar).- Na nuk luajmë me të holla - u arsyetuan ata.- Edhe më keq,- u përgjigj Platoni - nuk ju tërheqë vërejtjen pse luani bixhoz,

por pse e humbni kohën.

Galilei për rrotullimin e tokësMeqenëse Galileo Galilei (1564-1642) mbronte teorinë e Kopernikut, të rrotulli-

mit të Tokës rreth Diellit, në vitin 1633, gjyqi i inkuizicionit e torturoi për ta detyru-ar të mohonte këtë teori.

Për një çast Galileoi Galilei bëri sikur u pendua, por papritur u ngrit në këmbëdhe duke përplasur këmbën e djathtë, thirri:

- Edhe sikur të them unë se nuk lëviz, ajo lëviz!

Duke parë situatën me temperaturatë larta në vend, Shoqata e pensi-

onistëve nga Manastiri, më 9 gusht të

vitit 2021 në aksion të organizuar kandarë ujë qytetarëve të cilët pritnin nëradhë për të kryer detyra të caktuarapara bankave dhe para vendeve tjera.Në mes të pensionistëve vullnetarë is-

hte edhe kryetarja e Këshillit ekzekutivdhe e Shoqatës së pensionistëve ngaManastiri, Danica Petliçkova.

- Aksion humanitar i kë-tij lloji i shoqatës së pen-sionistëve do të vazhdojëedhe në të ardhmen meqëllim që qytetarët të mosbien në situatë që të ndje-jnë vështirësi shëndetë-sore nga nxehtësitë emëdha në qytetin tonë,ka thënë Petliçkova.

Ndryshe, ShP Manastirështë e njohur në qytetpër aksionet e saja hu-

manitare në raste të ndryshme. Këtëshembull të bukur do të duhej ta ndje-kin edhe shoqata të tjera në kufij tëmundësive të tyre.

D.P.

ShP Labunishtë

Punë edhe në kohë pandemieNë lokalet e Klubit të pensionistëve në

Labunishtë, më 8.8.2021, në kushteprotokollare duke respektuar të gjitha re-komandimet nga Ministria e shëndetësi-së dhe LShPM, për mbrojtjen e shënde-

tit nga korona virusi, Këshilli ekzekutiv iShP Labunishtë ka mbajtur seancën erregullt me të cilën ka drejtuar kryetari ishoqatës dhe kryetar i Këshillit ekzeku-tiv Lutvija Sa-lovski. Ai pasi ka përshën-detur të pranishmit në seancë, është ap-rovuar rendi i ditës.

Kryetari Salovski i ka njoftuar anëtarëtedhe me lojërat sportive regjionale të ci-

lat do të mbahen më 6.9.2021 në Kërço-vë, ku ishin mbajtur bisedime konsulta-tive për ato. Anëtarët njëzëri kanë pran-uar që shoqata të merr pjesë në garatsportive të 25-ta jubilare regjionale nëmë tepër disiplina sportive.

Seanca ka vazhduar ashtu që anëta-rët e Këshillit ekzekutiv me shumë vë-mendje dhe korrektësi kanë diskutuarlidhur me rekomandimet nga LShPMpër realizimin e ekskursioneve, ndër-kaq, në diskutim ka marrë pjesë edhedelegati në Kuvendin e LShPM HamdiAsani, i cili ka dhënë edhe rekomandi-me të tjera nga LShPM. Gjithashtu, ës-htë miratuar vendim për realizim të ek-skursionit pesëditësh në Republikën e

Turqisë në periudhë prej 13 deri më 18shtator të këtij viti dhe për këtë qëllimështë formuar komision prej tre anëtarë-sh i cili do të organizojë atë. Në komisionjanë propozuar kryetari Lutvija Saloski,administratori Esat Ferati dhe delegatiHamdi Asani, të cilët janë pranuar njëzë-ri nga të pranishmit.

S. Kukuneshoski

ShP Manastir

Ju ndahej ujë qytetarëve tëcilët pritnin në radhë parabankave dhe vendeve tjera

Siç është e njohur, shoqatat e pen-sionistëve dhe Lidhja e shoqatave

të pensionistëve të Maqedonisë, plot75 vite qëndron si organizatë qytetaree cila angazhohet për të drejtat e pen-sionistëve dhe për përparimin e zhvil-limit të organizimit pensionist. Entuzi-astët të cilët i themeluan shoqatat epensionistëve dhe Lidhjen, kanë pa-sur vizion për atë se cilat duhej të ishinqëllimet e kësaj shoqate dhe në cilindrejtim duhej të orientohej aktiviteti ityre. Qëllimi u ishte i qartë: përmirësi-mi i jetës së pensionistëve dhe plakjaaktive.

Sjellja e Ligjit për pensionim në vitin1946 ka aprovuar që të regjistrohenrreth 2 600 pensionistë dhe ka mun-dësuar që të filloj edhe organizimi pe-nsionist. Në ato fillime të hershme ak-tivitetet e tyre pensionistët i kanë real-izuar në kuadër të shoqatave tjera, qëpas një periudhe të caktuar kohorekanë formuar edhe shoqatat e veta.Shikuar historikisht, ata bashkohen nëforma më të larta të organizimit, dhesot ajo është Lidhja e shoqatave tëpensionistëve të Maqedonisë, e cilapa dyshim përfaqëson sinonimin e or-ganizimit pensionist.

Vendosja organizative e shoqatavedhe Lidhjes kanë zhvillimin e tyre në-për vite dhe të gjithë anëtarët kanë pa-sur të drejtat dhe obligimet e barabar-ta. Secili anëtarë ka pasur të drejtën etij aktive dhe pasive zgjedhore, si dhetë shfrytëzoj ndihmë në bazë të akte-ve të shoqatës, t'i shfrytëzoj sallat eleximit dhe bibliotekat dhe të marr pje-së në aktivitete e para tradicionale kul-turore zbavitëse dhe sportive, të fitojmbështetje materiale e tjerë. Duke bë-rë kështu, shumë me rëndësi ishterrethana që në statutet ishte vërtetuarobligimi që anëtarët ta ruajnë reputaci-

onin e shoqatës dhe dinjitetin e secilitanëtar, si dhe të pengojnë çdo dukurinegative e cila do të prishte reputacio-nin e shoqatës dhe më gjerë të sho-qërisë.

Fillimisht shoqatat kanë pasur nu-mër të vogël anëtarësh dhe kanë pu-nuar 2-3 ditë në javë, aktivitetet parasë gjithash i kanë kryer në mënyrëvullnetare, dhe siç rritej numri i anë-tarëve pensionist, rriteshin edhe obli-gimet e personave të zgjedhur. Si re-zultat i saj, pos punës vullnetare ështëpaguar edhe një sasi simbolike.

Tani, në vitin 2021, kur kemi rreth280 000 pensionistë të cilët janë anë-tarë, 53 shoqata, anëtare të Lidhjes,ishte e nevojshme që të sjellët Vendimpër punën materiale-financiare nëshoqatat dhe LShPM të cilën e ka sjel-lë Kuvendi i Lidhjes me të cilën vërte-tohet korniza e përgjithshme juridikepër lartësinë e pagesave. Me atë janëdeterminuar mangësitë sipas numrit tëanëtarëve në shoqatë. Statusi, obligi-met dhe përgjegjësia e personave tëzgjedhur parashtron edhe obligim mëtë madh në realizimin e qëllimeve dhedetyrave të vërtetuara me statutet,ndërkaq, në vitin 2020 dhe 2021 nëkushte të pandemisë ato shumë mëme vështirësi janë realizuar. Shoqatadhe Lidhja patjetër në këtë periudhë tëvështirë aktivitetet e tyre t'i aftësojnënë kushtet aktuale respektivisht disaaktivitete t'i zëvendësojnë me të tjera,nga se pensionistët zgjodhën jetë dheardhmëri. Punët janë bërë edhe psenë disa segmente të zvogëluara, megjithë se pandemia akoma nuk ndalet.Për fat të keq nuk ishte ashtu në të gji-tha shoqatat të cilat punën e zvogëlu-ar e kanë arsyetuar me pandeminë.Duhet edhe më tepër të tregojmë seshoqatat dhe Lidhja ekzistojnë për

anëtarët-pensionistë dhe nëse ështëashtu atëherë gjithnjë duhet të jemigjurmimeve për aktivitete të reja dhetë tregojmë se është i arsyeshëm ek-zistimi jonë. Më entuziazmojnë disashoqata me aktivitete të reja, formadhe lloje të reja të dhënies së ndih-mës, shërbime me të cilat përpiqen qëta lehtësojnë jetën e pensionistëve se-pse edhe mbështetja dhe kujdesi mëe vogël shumë ka domethënie për atëqë i mungon. Para pak kohësh u drej-tova tek aktivet e pensionisteve meapel që ato edhe më tepër ti forcojnëaktivitetet e tyre edhepse edhe derimë tani ato me mënyra e tyre të vepri-mit janë shembull i bukur. Kur të japinraport se çka kanë punuar, në mbled-hje të përbashkët do të flasim për ak-tivitete e radhës që na presin.

Që të mbahet vazhdimësia nëkryerjen e aktiviteteve, vend të rën-dësishëm ka zënë edhe "ORARI IPUNËS" në shoqatat respektivishtnë Lidhje. Kjo është çështje me rë-ndësi nga se në Lidhje arrijnë infor-mata se në disa shoqata dyert janëtë mbyllura gjatë kohë, duke u arsy-etuar me pandeminë. Edhe pse nëkëtë rast nuk bëhet fjalë për orarpune klasik, ajo nuk do të thotë seduhet që gjithë periudhën veroredyert të jenë të mbyllura ose të pun-ohet vetëm 2-3 ditë në javë, ndër-kaq të kompenzahem për gjithë mu-ajin. Qasja ndaj kësaj çështje duhettë jetë më serioze dhe më me përg-jegjësi. Rrethanë pozitive është qënumri më i madh i shoqatave edhenë kohën më të vështirë të pande-misë, e këtu është edhe Lidhja memasa mbrojtëse preventive kanë re-alizuar aktivitetin e tyre shoqërorë.Besoj se kjo çështje do të shqyrto-het edhe në shoqata dhe se do tikushtohet vëmendje serioze, përarsye të dinjitetit to-në dhe arsyeti-min e besimit të dhë-në nga anëta-rësia. Stanka Trajkova

kryetare e LShPM

"Orari i punës" në shoqatat e pensionistëve dhe Lidhjen

Më 10.7.2021, në Klubin e pension-istëve, Këshilli ekzekutiv i Shoqa-

tës së pensionistëve i Komunës Stru-gë, nën drejtimin e kryetarit të shoqa-tës Millorad Tërposki, ka mbajtur sea-ncën e rregullt për muajin korrik, meanëtarët e Këshillit ekzekutiv, në të ci-lën ka marrë pjesë edhe kryetarja eAktivit të grave Elisaveta Llazareska,si dhe kryetari i Komisionit për infor-mim.

Pika kryesore të rendit të ditës ishin:Raport nga Komisioni i angazhuar përimplementimin e Vendimit të Këshillitekzekutiv të sjellë më 12 qershor tëkëtij viti, për verim të organizuar në vi-tin 2021; Raport për mbajtjen e revya-lit të 19-të regjional më 7 qershor nëStrugë dhe pjesëmarrja në revyalin e11- të republikan të këngëve, muzikësdhe valleve më 23 qershor të këtij viti;Propozim - vendim për kompenzim

pjesëmarrësve në revyalin Republikantë këngëve, muzikës dhe valleve, sidhe për instrumentistët.

Pas aprovimit të rendit të ditës, kry-etari Tërposki, ka dhënë informime tëshkurta për organizimin e verimit nëgrupe në Shqipërinë fqinje. Anëtaringa ky komision Minir Mamudi, ka the-ksuar se komisioni ka vizituar disa ve-ndverime në Shqipëri, ka shqyrtuar of-ertat dhe ka konkluzuar se kushte mëtë mira ofron hoteli Grand - në Durrës,Shqipëri. Sekretari i shoqatës dheanëtar i komisionit Izeir Mustafai, kainformuar se do të ketë dy grupe menga 60 pensionistë të cilët do të qën-drojnë nga 8 ditë dhe se përparësi dotë kenë ata të cilët së pari herë para-qiten dhe se secili gjatë pagesës përverim duhet të bashkëngjis edhe vër-tetim për marrjen e vaksinës nga Ko-vid -19. S. Kukuneshoski

ShP Strugë

Korona virusi nuk ështëpengesë për verim të pensionistëve

Pagesa e ndihmës pas vdekjes bëhet njëherë në muaj deri në harxhimin e buxhetit,pas pagesës së pensioneve. Pas harxhimit të mjeteve kërkuesit hedhen në mua-

jin e ardhshëm.Që të rritet shikueshmëria e pagesave,

me qëllim të transparencës më të madhe,Fondi ka siguruar përcjellje elektronike përmjetet e paguara nga Fondi solidar. Nëueb faqen e Fondit të SPIMV, në pjesën eportalit për e-Uslugi, me shkrimin e numritpensionist, personat të cilët kanë dhënëkërkesë mundet që në mënyrë elektroniketa përcjellin radhitjen e pagesave. Për atënuk janë të nevojshme emër shfrytëzuesidhe llozinkë.

Të dhënat janë dispozicion në:www.piom.com.mk/ e-uslugi / proverka nasostojba na baranja / proverka na baranjaod solidaren fond.

Përveç emrit të kërkuesit në shfaqje që-ndron edhe data se kur është dhënë kër-kesa si dhe informacioni nën cilin numërrendor është pagesa.

Aplikimi elektronik në FondinSPIMV për pagesën e ndihmëspas vdekjes

Shtatëdhjetë e pesë vjetori nga organizimi pensionist nëMaqedoni, Lidhja e shoqatave të pensionistëve të Ma-

qedonisë, këtë vit do ta shënoj me dinjitetdhe me mëshumë manifestime dhe ngjarje të përshtatshme. Ky jubilei madh i rrallë i një nga organizatat më të vjetra joqeveritarenë shtet do të shënohet në mënyrë ashtu siç dinë atë ta bë-jnë pensionistët: shoqërim me këngë dhe valle, me garasportive, lexime poetike, me botime monografike për të ar-riturat dhe ndërtimin e bashkëjetesës, për aktivitetet huma-nitare e tjerë. Siç është e rëndomtë, jubiletë janë raste epërmbledhjes së rezultateve dhe të arriturave në vitet e ka-luara, që të bëhet analizë e tyre dhe të caktohet rrugëtimidhe drejtimi i mëtejmë për të cilat do të hapërohet në tëardhmen.

Edhe në Lidhje është ashtu. Festimi dhe shënimi filloi melëshimin e kapëseve të pandemisë nga korona virusi te nedhe në botë. Në të gjitha seancat dhe takimet përveç ngjar-jeve në rrjedhë janë prezantuar edhe të arriturat e Lidhjesnë vitet e kaluara. Ashtu ishte edhe në 8 revyalet regjionaletë këngëve, muzikës dhe valleve, ashtu ishte edhe Revya-

lin e 11 Republikan të këngëve, muzi-kës dhe valleve në fjalimin e kryetarestë Lidhjes StankaTrajkova si dhe fjalimii Kryeministrit të Republikës së Maqe-donisë së Veriut Zoran Zaev, i cili ishtepatronazh dhe mysafir i dashur në re-vyalin të cilin e shpalli të hapur.

Ashtu do të jetë edhe në jubiletë e 25 të radhës, olimpia-da e 8-të regjionale republikane sportiste të pensionistëvee cila do të mbahet këtë vit në Veles dhe e të dy Leximevepoetike në Nebregovë dhe Radovish ku do të paraqiten po-et pensionist. Sikurse çdo herë fundin do ta stolis vepra.Më 20 shtator Ditën e pensionistëve në shtetin tonë, do tëmbahet Seancë solemne e Kuvendit të Lidhjes së shoqata-ve të pensionistëve të Maqedonisë në të cilën do të marrinpjesë mysafir të lartë nga vendi dhe jashtë, si dhe përfaqë-sues të institucioneve dhe organizatave me të cilat ka ba-shkëpunim të frytshëm LShPM, përfaqësues të mediave,dhe do të ndahen plakat, mirënjohje dhe falënderime.

Kalina S. Andonova

Faqen e redaktoi Baki Bakiu

Mbijetesa 75 vjetore është rezultat i kontributit të secilit individ dhe drejtuesvetë Lidhjes dhe shoqatave

ZDRAVSTVOPENZIONER plus 157 avgust 2021 13

Kataraktata (perde), kako {to ve}eni e poznato, e zamatuvawe na

prirodnata le}a na okoto, {to dove-duva do rasejuvawe na svetlinata,bledeewe na boite, zamagluvawe ipostepeno namaluvawe na vidot. Pos-tojat odredeni fakti za koi moèbine ste gi znaele za kataraktata, a seinteresni i dobro vi se poznati zazdravjeto na va{ite o~i, osobeno voperiodot po ~etiriesettata godina.

1. Ima pove}e od eden tip katara-kta - Postojat pove}e tipovi katarak-ta, no kaj pacientite ima odredenividovi koi po~esto se sre}avaat. Naj-~estiot tip (koj se pojavuva kaj lu|etoposle ~etiriesettata godina) se fo-rmira glavno vo centarot t.e. vo jad-roto na le}ata na okoto (nukleusot) ise narekuva nuklearna katarakta.Drug tip e kortikalnata. Ovaa se ra-zviva na rabot ili perifernite de-lovi na le}ata, namesto vo centarot.Postoi i koja e kombinacija od oviedve ili t.n. kortiko-nuklearna ka-tarakta. Zadnata kapsularna kata-rakta glavno se formira na zadnatakapsula na le}ata, blokiraj}i gisvetlosnite zraci da stignat do re-tinata. Taa voobi~aeno se razvivapobrzo otkolku nuklearnata ili kor-tikalnata. Koga postoi celosno zama-tuvawe na le}ata imame slu~aj na ma-turna (zrela) katarakta. Veruvaleili ne, kataraktata moè da nastanekako rezultat na odredena trauma,povreda na okoto, i istata se nareku-va traumatska.

2. Bebiwata moè da se rodat sokatarakta - Kongenitalna ili vro-dena katarakta e koga bebeto }e serodi so katarakta ili pak istata serazviva za vreme na ranoto detstvo.Moè da nastane kako rezultat na ge-netika, odredeni zdravstveni sostoj-bi ili infekcija/trauma kaj majkatapred da se porodi. Bidej}i o~ite imozokot na bebeto vo toj period u~atda gledaat, oftalmolozite ukaùva-at kataraktata navremeno da se ot-krie i da se lekuva. Vo sprotivno,moè da vlijae na normalniot razvoji povrzanost na okoto so mozokot, {todoveduva do gubewe na vidot. Oftal-molozite naj~esto, ja otkrivaat kon-

genitalnata katarakta na rutinskioftalmolo{ki pregledi kaj novoro-den~iwata.

3. Dijabetesot gi zgolemuva {an-site za razvoj na katarakta pobrzo iporano vo ìvotot - Le}ata vo okotose hrani so o~nata vodi~ka t.e. bist-rata te~nost vo predniot segment naokoto pome|u le}ata i (korneata) ro-`nicata. O~nata vodi~ka im obezbe-duva kislorod i glikoza ({e}er) nakletkite. Koga nekoe lice so dijabe-tes ima nekontrolirano nivo naglikoza vo krvta, kletkite vo le}a-ta moè da se zamatat. Kako rezultatna toa se formira katarakta, prave-j}i gi rabotite koi gi gledate da bi-dat matni, izbledeni ili zatemneto-òlti.

4. Edna{ operirana katarakta - za-sekoga{ operirana katarakta - Sooperacijata na katarakta, oftalmo-logot ja zamenuva prirodno zamate-nata le}a na okoto so bistra ve{ta-~ka le}a. Novata le}a pak ne moè dase zamagli. Sepak, nekoi lu|e moè darazvijat t.n. „sekundarna katarakta”po operacijata, {to vsu{nost ne e nivistinska. Ova se slu~uva koga se za-matuva tenkata membrana koja{to jadrì le}ata. So mnogu brza procedurakoja se narekuva „YAG laser kapsulo-tomija#, oftalmologot so laser ja ~i-sti zamatenata kapsula, za da moèpovtorno da se probivaat svetlosnitezraci i da se dobie ~ist i jasen vid.

5. Dokolku imate visoka miopija(kratkovidost), imate pogolem ri-zik za odlepuvawe na retinata pooperacija na katarakta - Studiitepokaàle deka lu|eto koi{to se kra-tkovidi imaat pogolema mo`nost zaodlepuvawe na retinata posle ope-racija na katarakta. Dokolku ste kra-tkovidi t.e. imate miopija i treba,t.e. planirate da pravite operacijana katarakta, treba zaedni~ki so of-talmologot da diskutirate za rizi-

cite i dobivkite od vakvata opera-cija.

6. Kataraktata so vlijanie vrz ra-botata na poznatiot umetnik KlodMone

Klod Mone (1840-1926) be{e poznatfrancuski slikar. Negoviot stil naslikawe e poznat kako impresioni-zam, koj gi prikaùva menuva~kiteefekti na bojata i svetlinata so te-kot na vremeto. Na Mone mu be{e di-jagnosticirano katarakta, koja lo{oprogresira{e vo periodot pome|u1912 do 1922 godina. Mone ve}e nemoè{e da gi gleda boite so istiotintenzitet kako i prethodno. Belite,zelenite i sinite boi na negoviteprethodni sliki (slikata pogore), po-~nuvaat postepeno da se zamenuvaatso posilni udari so ~etkata vo òl-ti, kafeavi i violetovi boi.

7. Bojata na o~ite vlijae vrz rizi-kot od pojava na katarakta - Studi-ite pokaùvaat deka lu|eto koi ima-at temnokafeni o~i imaat pogolemrizik od razvojot na katarakta, ot-kolku onie so posvetli o~i. UV-svet-linata e poznat pridonesuva~ za raz-vojot na katarakta bez razlika kakvaboja na o~i imate. Treba zadolìtel-no da gi za{titite o~ite od soncetoso 100% UV-blokira~ki za{titnio~ila i da nosite pogolema ili po-{iroka kapa.

8. Vo odredeni slu~ai, oftalmo-lozite moè da vi prepora~aat ope-racija na katarakta na dvete o~i,iako vidot s¢ u{te vi e dobar naednoto oko

Po operacijata na katarakta na ed-no oko, mnogu od lu|eto nema da ja na-pravat operacijata na drugoto oko, s¢dodeka ne po~ne pove}e da im pre~ivo sekojdnevnite aktivnosti. Me|u-toa, ima odredeni okolnosti kogaoftalmologot moè da prepora~a ioperacija na katarakta i na drugotooko, duri i koga pacientot nema nika-kvi problemi so vidot. Zamenata naprirodnata le}a na dvete o~i ovoz-moùva i pomaga vidot da se balansi-ra, {to pretstavuva klu~en na~in zanamaluvawe na rizikot za povredi kajnekoi lu|e (kako na pr. povreda nakolk pri pad). Kaj nekoi lu|e, zamena-ta na le}ata kaj vtoroto oko moè imda go namali i rizikot od razvoj naseriozna forma na glaukom, nare~englaukom so zatvoren agol. M.D.

"Herpes zoster# (HZ) i postherpeti~-nata nevralgija (PHN ) e bolest koja ginapa|a lu|eto nad 50-godi{na vozrasti toa so za~estenost od okolu 5-10slu~aja na 1 000 lica godi{no, kade{to za~estenosta e najizrazena na vo-zrast od nad 70 godini. Pri~inata zapojava na ova virusno zaboluvawe enamaluvaweto na imunitetot so vozra-sta i postoeweto na komorbiditeti iantikancerski terapii koi go namalu-vaat imunitetot, pri {to ve}e prisut-niot vo organizmot neaktiven virus odpreleàni sipanici (Varicella - koko{-kini sipanici) se reaktivira i pri~i-nuva inflamacija i nekroza na ednaili pove}e zafateni nervni ganglii.

Tipi~no se manifestira kako pojavana osip od sitni grupirani meur~iwana koàta ednostrano, so crvenilo nakoàta, a pred nivnata pojava postoiprodromalna faza so bolki koi imi-tiraat vospalenie na òl~kata, in-farkt na srceto, glaukom i drugo, po-radi {to pacientite lutaat po raznispecijalisti. Ko`nite promeni sesledeni so oset na bolka, jade`, pare-stezii, otrpnatost. Kaj postarata po-pulacija ima za~estena pojava vo pre-delot na glavata, so opasnost od o{-tetuvawe na okoto ili drugi uporni,dolgotrajni, te{ki, onesposobuva~kinevralgii, tranzitorni paralizi, ab-dominalna kila, naru{eno mokrewe,encefaliti i meningiti.

Le~eweto se sostoi od sistemskaantivirusna terapija (aciklovir, va-laciklovir, famciklovir), lokalnaantisepti~na terapija i rigorozentretman na bolkata. Poradi docnewe-to vo otpo~nuvaweto na terapijata inejzinata ograni~ena efikasnost, sejavuvaat gorespomenatite komplika-cii koi mo{ne go naru{uvaat kvalite-tot na ìvotot na povozrasnite lu|e,pa prevencijata na ovaa bolest se na-metnuva kako najva`na cel.

Od pred dvaesetina godini se pojaviprvata vakcina protiv "Herpes zos-ter#, Zostavax, so slaba efikasnost iseriozni nuspojavi, poradi {to be{epovle~ena od upotreba. Vo SAD, Kana-da, Japonija, Avstralija, Kina od prednekolku godini vo upotreba e vakcina-ta Shingrix, koja od 2018 e odobrena iprepora~ana za primena i od strana naEvropskata medicinska agencija za ze-mjite na Evropskata unija. Taa e sovre-mena rekombinantna vakcina so efi-kasnost od 97%, nema nesakani pojavi,a se dava vo dve dozi na rastojanie oddva do {est meseci. Za{titata trae ido deset godini. Sekade kade {to sesproveduva ovaa vakcinacija, taa e be-splatna za lu|eto nad 60 godini. Vona{ata zemja vakcinata s¢ u{te ne eodobrena, a od strana na SZPM }e bidepodignata inicijativa za nejzino odo-bruvawe i besplatno vakcinirawe napenzionerite. Dimitar Dimitrovski

"Herpes zoster# i postherpeti~na nevralgija - bolest napovozrasnata populacija

Re{enie na povidok

S¢ po~esti se isklu~itelno vrelidenovi. Visokite temperaturi i

vla`nosta baraat za{tita. Kardio-logot Stoni Bruk od Univerzitetotvo amerikanskata sojuzna dràvaWujork dava soveti kako da go za{-titime srceto vo uslovi na tropskigore{tini.

Lu|eto so srcevi zaboluvawa morada bidat osobeno vnimatelni vo te-kot na visokite temperaturi. No, izdravoto srce moè da bide izloè-no na golem napor vo tekot na vreliteletni denovi. Eve nekolku soveti ka-ko srceto da vi bide za{titeno prekuletniot period.

Hidrirajte se - Konzumirawe do-volno koli~estvo voda pomaga vo re-gulirawe na telesnata temperatura,pomaga na srceto polesno da pumpa iovozmoùva site na{i organi da ra-botat pravilno. Treba da se pie vodapred da osetime èd. Isto taka, netreba da se pie alkohol i napitoci sokofein (kafe, zelen ili crn ~aj) koimoàt da pridonesat kon dehidri-rawe na organizmot. Nekoi voobi~ae-ni lekovi za srce moàt organizmotda go napravat osetliv na visoki te-mperaturi i da mu ja zgolemat potre-bata za hidratacija. Licata koi kon-zumiraat lekovi za srce treba da ra-zgovaraat so svojot lekar za toa koise nivnite specifi~ni potrebi zate~nost. Vodete smetka za toa da nepreterate bidej}i hiperhidratacija-ta e opasna osobeno za postari lica.

Razladete se - Ako nemate napravaza razladuvawe, razladete se na drugna~in. Studeni oblogi (kesa so mraz,vla`na krpa {to stoela vo zamrznu-va~ i zamrznato {i{e so voda) moàtda pomognat teloto da se razladi.Treba da gi dobliìme do pulsniteto~ki - delovi na koi venite se naj-blizu do povr{inata na koàta, kako{to se zglobovite, vratot, slepoo~-nicite i pazuvite.

Jadete hrana bogata so voda - Do-bivame okolu 20% voda od hranata{to ja jademe. Ishranata koja e adap-tirana na toplite denovi bazirana nastudeni supi, salati i ovo{tie vo po-dednakva merka moè da go zadovoligladot i da obezbedi dopolnitelnate~nost na organizmot. Vo ovo{je izelen~uk {to sodrì 90 i pove}e od90% voda spa|aat: jagodite, lubeni-cite, praskite, krastavicite, cele-rot, domatite, piperki i spana}.

Nau~ete koi se znacite na akutnovlijanie na toplinata na organizmot- Premnogu vreme pominato na golemaè{tina moè da dovede do toplotna

iscrpenost i toploten udar. Ova sedve seriozni zdravstveni sostojbipovrzani so è{tinata koi gi karak-terizira nemo`nost na organizmotponatamu da ja kontrolira svojata te-peratura. Simptomi na toplotna is-crpenostse: prekumerno potewe, ma~-nina ili povra}awe, gr~evi vo musku-lite, vrtoglavica i pa|awe vo besoz-nanie.

Poznavawe na podatocite za svoja-ta zdravstvena sostojba - Proveretego nivoto na holesterol i trigliceri-di vo krvta, krvniot pritisok i sli~-no. Poznavaweto na ovie informacii,kako i faktorot na rizik, e va`no zasledewe na zdravjeto na srceto. Ova eosobeno va`no pred liceto da po~neso aktivnosti na toplo vreme.

Vodete smetka za vremeto - Nepretstojuvajte na otvoreno vo tekotna najvreliot del od denot, koga son-ceto e najsilno, a temperaturata naj-visoka. Kardiovaskularniot sistemmora da raboti ponaporno vo tekot navrelite denovi za da moè teloto dago odrì vo normalna temperatura.Vsu{nost, za zgolemuvawe na sekojstepen na telesnata temperatura, sr-ceto mora da ispumpa dodatni desetot~ukuvawa vo minuta. Site se voopasnost vo tekot na ekstremnite è-{tini, no visokite temperaturi ivla`nosta posebno se te{ki za lica-ta koi imaat oslabeno srce.

Vodete smetka za direktna izlo-ènost na sonceto - Izgoreniciteod son~evite zraci moàt da dovedatdo dehidrirawe na organizmot i dapopre~at sposobnosta na teloto da serazladi. Ako ste na otvoreno vo naj-topliot period od denot, neophodno eda nanesete krema za son~awe polo-vina ~as pred da izlezete nadvor.Kremata potoa povtorno nanesuvajteja na svoeto telo sekoi dva ~asa.

Usporete - Vo tekot na osobenovrel period, treninzite treba da bi-dat pokratki i pobavni. Dobro bi bi-lo da gi praktikuvate rano nautroili vo ve~erno vreme koga temperat-urata e poniska. Izberete pateki kojise vo ladovina ili klimatiziranprostor. So lekarot razgovarajte {toe najdobro za vas.

Slu{ajte go svoeto telo - Ako neste naviknati na redovno ve`bawe,ako imate pove}e od 50 godini, akoimate srcevo zaboluvawe ili ste za-grièni za zdravjeto na va{eto srce,obratete se na lekar pred da se re-{ite da u~estvuvate vo naporni le-tni aktivnosti na otvoren prostor.

T.G.

Kako da go za{titite srcetovo tekot na golemi gore{tini

Kataraktata

Postoi zna~itelna povrzanost po-me|u virusot Kovid 19 i lu|eto koi

imaat razvieno pote{ki simptomi izgolemen procent na masno tkivo votelesniot sistem. Ovoj zaklu~ok e po-tkrepen so faktot deka vo Kina, zem-jata od koja najpro po~nala da se {iribolesta, mladite ne zaboluvale sopozna~itelni i poseriozno opasni poìvot simptomi, bidej}i Kina e zemjaso samo 6% debeli lu|e. Od druga st-rana, SAD so 40 % debeli lu|e, kako iItalija so 20 % debeli lu|e, imaatzna~itelen broj na lu|e na koi ovaabolest im nanela poseriozen udar.Sli~no e i so [panija. Bidej}i za po-seriozni nau~ni zaklu~oci treba po-dolgo vreme, zasega ova se samo pre-liminarni zaklu~oci, no vo nikoj slu-~aj ne se nau~no neosnovani.

Va`no e da se napomene deka brojotna kilogrami ne e nu`no dovolen

faktor za postavuavwe dijagnozi zadebelinara. Zdebelenost ili debeli-nata e bolest. Novo za na{e podra~je etoa {to ne treba da n¢ interesirabrojot na kilogramite, tuku sostavotna teloto, odnosno kolku od na{itekilogrami otpa|aat na masnoto tkivo idali e toa masno tkivo vo predelotokolu stomakot ili tamu go nema. Mas-noto tkivo e organ so golema metabo-li~ka aktivnost.

Iako vo najgolem del stanuva zborza obi~na fizika i golem pritisok vrzdijafragmata i belite drobovi, kakorezultat na {to se javuvaat nekoi zna-~ajni metaboli~ki vlijanija vrz raz-vojot na pote{kite simptomi od Ko-vid-19, velat nutricionistite.

Golema koli~ina na masnotii okoluorganite sozdava isklu~itelno golempritisok vrz dijafragmata, pa zatoa goote`nuva di{eweto duri i koga nekoelice e zdravo, a u{te pove}e ako imapnevmonija, koja ~esto se javuva kakoposledica na Kovid-19.

Za àl, ovoj virus predizvikuva o{-tetuvawe na delot od tkivoto kade{to treba da se nao|a vozduhot, bide-

j}i telesnata te~nost prodira vo nego.Di{eweto e toga{ mnogu ote`nato. Kajlu|eto so mnogu masno tkivo vo ovaaoblast, di{eweto e zna~itelno pote-{ko, a samiot tretman na le~ewe sta-nuva pokompliciran, pa simptomitestanuvaat poopasni. Takvoto abdomi-nalno masno tkivo proizveduva nekoipro-vospalitelni kletki. Toa e ednaod negovite osnovni zada~i. Kolku po-ve}e go ima, tolku pove}e se proizve-duvaat pro-vospalitelni kletki. Ko-ga sme zdravi, ovie posledici ne gi~uvstvuvame pozna~itelno, iako seprisutni. Sekako, s¢ do eden momentkoga }e po~neme da gi ~uvstvuvame narazli~ni na~ini. Me|utoa, koga }e sezarazime so koj bilo virus, vklu~uvaj-}i go i koronavirusot, zagrozeniot inaru{en imunitet stanuva u{te pone-stabilen, a bolesta moè da dobiezna~itelno pote{ki razmeri, - predu-preduvaat lekarite.

Bidej}i na site ni e jasno deka na-{ata ishrana i na~in na ìvot vlijaatna toa dali }e ja "neguvame# debelina-ta ili kone~no }e se fatime vo kostecso nea, sega e vistinskoto vreme darazmislime za toa poseriozno. Posto-jat tolku mnogu pri~ini zo{to ba{ segatreba da vnimavame {to i kolkujademe vo momentov. Va`no e da se imapredvid deka zdebelenosta i debeli-nata ne doa|aat preku no} i deka vogolema merka sme odgovorni nie sami-te. Sosema e neodgovorno da se neguvadebelinata i da se baraat razni izgo-vori i socijalno odobruvawe za toa.Debelinata i zdebeluvawata se pra-{awe na izbor i odgovornost kon sebei kon drugite. Mediteranskata dieta enaj~estata preporaka za sekoj {to sakada izgubi teìna bez da go zagrozisvoeto zdravje. Relativno lesna e dase drì, nema broewe kalorii i mere-we na porcii, akcentot e staven nasveò ovo{je i zelen~uk, no isto takai na "tajnite sostojki# na mediterans-kata kujna koi treba da bidat vklu~enivo sekojdnevnoto meni.

Mediteranskata dieta nastanala naosnova na tradicionalnata ishrana{to ja koristat ìtelite na mediter-anskite zemji kako {to se Grcija, Ita-lija, [panija... Pokraj toa {to ovoz-moùva postepeno gubewe na teìna-ta, ima pozitivno vlijanie vrz zdrav-jeto na celiot organizam i e edna oddvete dieti koja moète da ja prakti-kuvate cel ìvot. Mediteranskatadieta e proglasena za najdobra dietavo svetot vo 2019 godina, spored oce-nkite na vode~kite svetski lekari inutricionisti, i toa vo nekolku kate-gorii: seopfatno najdobra dieta, naj-dobra dieta na zdrava ishrana, za di-jabeti~ari, zdravje na srceto i kardi-ovaskularniot sistem, dieta so naj-mnogu zastapeni rastenija i dieta kojae najlesna za sledewe ili sprovedu-vawe.

Pravila na mediteranskata dieta- Vo mediteranskata dieta, skoro s¢ e"dozvoleno# da se jade, dietata e pri-lagodena na sopstveniot ritam i vkus,produktite ne se skapi. Sepak, trebada se pridrùvate na nekolku ednos-tavni pravila. Maslinovoto maslo eglavniot izvor na masnotii vo ovaadieta, a sveòto sezonsko ovo{je i ze-len~uk e osnova na sekoj obrok. Mnoguse konsumira sirewe i jogurt, a ribitetreba da se najdat na menito po~estood drugite vidovi meso. Mediterans-kata dieta isto taka koristi mnogubilki za za~ini, kako {to se bosilek,origano, ruzmarin, nane, magdonos, a najadeweto mu se dava poseben vkus soupotreba na luk ili limon. Pred s¢treba da se konsumira i mnogu voda.â{a crveno vino so obrok e dozvole-no, duri i poèlno, {to e samo edna odrazlikite vo sporedba so mnogu drugiograni~uva~ki dieti. Od druga strana,prepora~livo e celosno da se elim-iniraat gaziranite sokovi i slatki,beliot leb i proizvodite od belobra{no, mesnite prerabotki kako {tose salamite, vir{liet i pa{tetite,rafinirani masla i margarin, indust-riski prerabotena hrana... Meditera-nskata dieta se karakterizira so ma-li porcii.

B.A.

Debelinata i Kovid - 19

ZABAVAPENZIONER plus 157 avgust 2021 15

- [to ti re~e doktorot? Dobro li si? - gopra{uva Trpeta Trpana.

- Dobro sum, samo mi begaat organite.- Kako toa? Ne razbiram.- Mi oti{la jetrata!

* * *Ja pra{uva Mujo Fata: - [ta misli{, ima li ìvot posle smrtta? - Mora da bide{ poprecizen, posle ~ija

smrt?! Posle tvojata }e ima, a posle mojata nez-nam!

* * *Oti{ol nekoj na doktor i mu se poàlil:- Doktore, imam klaustrofobija, se pla{am

od zatvoren prostor.- A koga prv pat zabeleàvte deka ja imate

bolesta?- Sino}a. Trgnav nakaj kafana i se upla{iv

deka e zatvorena.* * *

Alo, Radio Kumanovo?- Da, povelete, vo programa ste.- Slu{av li me svi s'g?

- Da, da...- I u prodavnicu kude {to kupujemo mleko?- Da, ako slu{av Radio Kumanovo!- Pero, sine, ne kupuj mleko i sirewe, baba ti

kupila!* * *

- Ja poznavate li mojata svekrva?- Da, zadovolstvo mi be{e da ja zapoznaam.

Mnogu fina gospo|a.- Oh, toga{ toa ne e mojata svekrva.

* * *Epitaf na nadgrobna plo~a:"Ovde leì mojata sopruga... A jas doma po~i-

vam vo mir.#* * *

Se sretnale dvajca prijateli posle dolgovreme.

- Kaj si be ~ovek, te nema, {to pravi{?- Eve, odam da platam smetka za struja.- A inaku?- Inaku }e mi ja isklu~at.

* * *Trpe vidno nervozen vleguva vo kafeana so

pu{ka i vika:- Koj imal ne{to so èna mi!?

A od strana nekoj mu dofrlil:- Ne se sili, nema{ dovolno kur{umi.

* * *Dedoto mu veli na vnukot:- Brzo, skrij se, doa|a u~itelot, a ti denes ne

otide na {kolo!Na toa vnukot mu odgovoril:- Ti skrij se, jas utrovo im javiv deka si umrel.

* * *Babata go budi dedoto okolu polno}:- Ne{to tropa. Izgleda vlegol kradec?!- Ne se sekiraj, spij si! ]e si odi koga }e vidi

deka pari nemame, zlato nemame, a i friìde-rot nema kojznae {to.

* * *Saka{ li Trpe da ti kaàm eden mrsen vic?- Moè!- Mile jade slanina.- E {to e tuka mrsno?- Pa slaninata!

- Znae{ li Trpe {to e cigara?- Znam. Tutun zavitkan vo hartija.- Ne e to~no. Cigarata e oblak ~ad, koj na

ednata strana ima ogan, a na drugata budala.

Dime

Humor

Eden golem slon pasej}i treva za pojadok,ne vnimavaj}i stapnal na pogolem trn. Trnko trn vlegol vo nogata na slonot. Vedna{slonot po~uvstvuval golema bolka i ne mo-èl lesno da se dviì. Od sosednoto mo~u-ri{te izlegol dabarot da se protegne naproletnoto sonce i go zabeleàl slonot. Gopra{al {to maka ima? Vedna{ se zafatilza rabota i vnimatelno go oslobodil odtrnot. Olesnet od bolkata, slonot so gole-ma po~it mu se zablagodaril za storenoto.

Pouka: Dobrite prijateli i od bra}a sepomili.

Slonot i dabarot

M.T.

M.T.

KRSTOZBOR

Re{enie: [abloni, eneada, d, razgovor, ete, rita, malm, kok, es, itaka, k, t, skr, ups, ir, jevremovi}, tole, eo, os,tulamarin, vnukovo, o, oslo, o, aln, povoj, int, ili~, epitaf, e, an, melnica, avan, odra, titan, rana

Citati od ruskiot nau~nik Tatjana Vladimirovna êrnigovskaja

Tatjana Vladimirovna êrnigovskaja e doktor po bi-olo{ki nauki i nau~nik vo oblasta na nevrologijata ipsiholingvistikata. Tatjana Vladimirovna êrnigov-skaja go posvetila svojot ìvot na izu~uvaweto na mo-zokot, toj voodu{evuva~ki del na ~ove~koto telo. Sosvoite istraùvawa taa moèbi barem malku ja podo-tvori zavesata na tajnata, koja ja krie ovoj sloèn or-gan za ~ie funkcionirawe mnogu malku se znae.

Eve nekoi citati od nejzinite predavawa:

Lu|eto treba da rabotat so glavata, oti toa go spa-suva mozokot. Kolku pove}e e toj vklu~en, tolku pove}ee za~uvan. Natalija Berehteva ne dolgo pred da zaminevo poubaviot svet ja napi{ala nau~nata rabota "Umni-te ìveat dolgo#. Nekoi postojano povtoruvaat deka nervnite kletki

ne se obnovuvaat no, toa ne e to~no. Se zavisi od toa,dali go prinuduvate mozokot postojano da raboti - bitrebalo postojano da vi e te{ko. Ako ne gi optovaru-vate muskulite, tie }e atrofiraat. Taka e i so mozo-kot. Toj ne smee mnogu da odmora, inaku }e ima nevolji. Mozokot raboti so maksimalna brzina tokmu zara-

di toa, {to mu e potrebno da raboti te{ka rabota. Te-{kata rabota za mozokot - e lek za da bide zdrav. Mozokot - e mo}no zagado~no ne{to, koe po nekoe

nedorazbirawe nie go narekuvame "mojot mozok#. Za toapak, nemame apsolutno nikakvi osnovi i prava. Koj ~ive - toa e oddelno pra{awe. Mozokot donesuva odluka 30 sekundi pred liceto

da ja realizira svojata odluka. 30 sekundi e ogromenperiod za aktivnosta na mozokot. Se postavuva pra{a-weto koj na krajot ja nosi odlukata: ~ovekot ili nego-viot mozok? Navistina zastra{uva~ka misla - koj e navistina

doma}in vo ku}ata? Gi ima mnogu: genom, psihosomats-ki tip, mno{tvo drugi raboti, vklu~itelno i recepto-ri. Bi sakale da znaeme koj vsu{nost gi nosi re{eni-jata? Dobrata literatura, osobeno ubavata poezija, mnogu

jasno gi pokaùva vozmo`nostite na jazikot, so koilu|eto ne sakaat da se polzuvaat. Jazikot e neverojat-no bogat no, toj e samo instrument. Jazikot e najmo}niotinstrument na koj e potrebno da se u~i da se sviri.

M. B.

ZANIMLIVOSTI penzioner

plus

aerodromvo

moskva

vid skapocen

kamen

vidme{un-kasto

rastenie

aparat zamerewemorskidlabo-~ini

miris(lat.)

obi~aj svrznik penzionerplus

obrazec,kalap(mn.)

vid bodlikava

grmu{ka

grupa oddevet

boèstvavo egip.mitolog.

denar

ote~enomesto

beseda,muabet

pokaznozbor~e

peja~ka.pavone

klima naprizem.

sloj

period odgornata

jura

vid bakterija

selo volazaro-

pole

ajn{taj-nium

ostrov vojonskomoredve

soglaski

dom fosfor snaga,telo

penzion-er plus

starotoime natroja

lutkoren

tempera-tura

skrate-nica

golem vremenski

period

metaraerodrom

voromanija

vladauro{evi}

izvik

selo vostrumi~ko

iridium

aerodromvo pariz

srpskipeja~miki

ma{koime

prisvojnazamenka

dvesamog-laski

osmium

grad vouzbekis-

tan

aerodromvo avstra

lija

volt

aerodromvo

moskva

obem

eksperi-ment

grad vonorvr{ka

fr. nazivza nato

dipla

nula

aluminiumnitrid

reka vopakistan

del odbebe{kaobleka

pamu~napre|a(arh.)

avtomob.svetlo

penzion-er plus

vladimirlenin

dve samog-laski

nadgrobennatpis

dvesoglaski

soglas-ka i

samo-glaska

{panija

meana

ankonavodenica

rentgensad za

tol~ewe

reka vo~e{ka ipolska

povreda

VIDICI PENZIONER plus 157 avgust 202116

Od godina vo godina se ~ini ne po-minuva nitu eden pozna~aen nas-

tan od kulturniot i sportskiot ì-

vot vo Negotino, a da ne zemat u~es-tvo, neumornite penzioneri - ~leno-vi na razni sekcii i grupi od ZP Ne-gotino.

Na 5-ti avgust 2021 godina ekipatana emisijata "Vezilka# gostuva{e voNegotino. Emisijata vo ramkite na

proektot na TV-Alfa, osmislen da gootslika ìvotot, a osobeno neguva-weto na tradicionalnata kultura so

prepoznatlivata trpeza, pesni iobi~ai, a vo organizacija na lokal-nata samouprava vo poznatiot resto-ran so etno-predznak "NegotinskaSofra#, se snima{e del od ovaa emi-sija. Svoe u~estvo vo emisijata zedoa~lenki na Aktivot na penzionerkite

"Negotinijana# pri ZP Negotino. Tieprezentiraa jadewa od tradicional-nata trpeza tipi~ni za ova podnebje.Likovnite umetnici - penzioneri, sepretstavija so nekolku svoi umetni~-ki sliki i drugi kreativni dela. Na-redniot den, emisijata "Vezilka# po-svetena na ovoj grad, be{e dosnimenavo studioto na TV-Alfa kade peja~-kata grupa se pretstavi so pesni odovoj kraj, a igroornata grupa pri Do-mot na kulturata, izvede nekolku na-rodni ora. Najgolema zasluga za bes-prekornata organizacija i u~estvotona penzionerkite ima{e pretsedate-lkata na Aktivot Nada Solakova.

Inaku penzionerite vo ZP Negoti-no se podgotvuvaat za prestojnite re-gionalni sportski natprevari od pe-ttiot region ~ij organizator e SZPM,a doma}in e ZP Negotino. Inaku, fu-dbalerite na ZP Negotino, dobija dvefudbalski topki donacija od firma-ta "Valerija Grup Sport M#, koi im gidonese za vreme na podgotovkitedirektorot Orce Tan~ev. Ubava vestpristigna i od Stopanska banka -filijala Negotino ~ija donacija sesostoi od komplet sportski maicinameneti za sportistite u~esnici odZP Negotino na natprevarite.

Marijana Pe{i}

ZP Negotino

Penzionerkite u~estvuvaa vo emisijata"Vezilka#

Penzionerot Metodi Mi{evski ~len na tambura{ki-ot orkestar "Kratovski tambura{i#, porane{en se-

kretar i sega{en ~len na Izvr{niot odbor na ZP Kra-tovo i dopisnik na "Penzioner plus# od ZP Kratovo eav-tor na monografijata "111 godini Kratovski tambu-ra{i#, koja e vo podgotovka. Fakt e deka za starata gra-dska muzika vo na{ata zemja, mnogu malku e pi{uvano, avoop{to ne e istraùvano i pi{uvano za Kratovo. Mo-

nografijata go opfa}a krajot na 19-tiot iceliot 20-ti vek, pa s¢ do denes. Vo delo-to avtorot na eden neposreden hronolo{kii sistematiziran redosled, po pove}ego-di{no istraùvawe i sobirawe na mate-rijali i fotografii, go prikaùva razvo-jot na muzi~kata kultura i tradicija naovoj dreven grad. Pokraj registrirawe napojavata na tambura{kite orkestri i taj-fi, kako i nivnite ~lenovi, avtorot sopreku 150 fotografii gi zabeleùva niv-nite mnogubrojni nastani i osvoeni nagra-di i priznanija kako vo Republikata, takai nadvor od nea.

Od Monografijata moè da se vidi dekaKratovo ìveelo bogat kulturen ìvot sobogata tradicija, a zna~ajno e i toa {to voistata monografija se zabeleàni 30 av-tohtoni kratovski pesni koi ne se peat na

drugo mesto. Avtorot se potrudil istite da bidat prikaàni i vo notiranaforma {to prestavuva neprocenlivo bogatstvo. Avtorot e redoven ~len natambura{kiot orkestar nad 50 godini i vo pove}e mandati bil pretsedatelna KUD "Vera Pazavanska# od Kratovo vo ~ij sostav raboti tambura{kiot or-kestar. Monografijata "111 godini Kratovski tambura{i# ima neprocenlivavrednost od aspekt kako od istoriska i kulturolo{ka, taka i od aspekt naetnomuzikolo{ka gledna to~ka. M. M.

Povod za ovoj razgovor be{e neo-damne{noto proslavuvawe na pe-

desetgodi{ninata od brak odnosnopedeset godini od denot koga go ka-àa sudbonosnoto "da# i zaplovija vobra~nite vodi. Od toga{ Ru{ka iGligor Mitovski se zaedno i vo dobroi vo bolest. Kako plod na nivnata

qubov se rodile dvete}erki Nata{a i Kate,so koi tie kako rodi-teli se gordi na pos-tignatite nivni uspesii na nivnite semejstva.Svedok na zlatnatasvadba na baba Ruè idedo Gli{o pokraj ni-vnite dve vnuki i edenvnuk Nikola svedokbe{e i malata pravnuka Nata{a. Ka-ko {to se gordi tie na svoite deca inivnite semejstva, taka so niv kakoroditeli se gordeat i tie so niv.

Za odbeleùvawe na zlatnata sva-dba obvrskata ja prezede Kate, no po-radi pandemijata denot go odbele-àa vo doma{ni uslovi so najblis-kite.

Poradi pandemijata i razgovorotgo vodevme preku telefon. Kako se

zapoznale, ni raskaà Ru{ka. Bidej-}i taa ìveela vo Skopje po zavr{u-vaweto na srednoto u~ili{te sevratila da raboti vo Ko`nata galan-terija "Elegant# za potoa ne{to po-docna da se vraboti vo UJP se do ne-

jzinoto penzionirawe. Ko-ga rabotela vo "Elegant#,Gligor kako diplomiranekonomist rabotel vo Gra-de`nata firma "Pelago-nija#. Odej}i na rabota ina vra}awe od rabota segledale i taka se rodilanivnata qubov koja dosti-gnala do kulminacija kogago kaàle sudbonosnoto"da#.

Denes, tie dvajcata kako penzione-ri ja proslavuvaat svojata zlatnasvadba ìveej}i skromno vo semejna-ta ku}a vo Kriva Palanka.

Od moe li~no ime i od ime na Zd-ruènieto na penzioneri ~ii ~leno-vi se dvajcata, im posakav da ostanatvo dobro zdravje i da proslavat u{tejubilei.

B. Stoj~evska

ZP Kratovo

Vo podgotovka e izdavawena Monografija "111 godiniKratovski tambura{i#

Kire Stojanovski e roden vo Kri-va Palanka kade {to i denes

uìva vo penzionerskite denovi.Osnovno u~ili{te zavr{il vo rod-niot grad pri {to gi projavil prviteafiniteti kon sportot, a potoa za-vr{uva sredno obrazovanie za fi-zi~ka kultura i fakultet vo Skopje.Kako mlad bil ~len na toga{notodru{tvo DTV "Partizan# koe vo toavreme se bavelo so organizacioniotdel na sportot vo Kriva Palanka.Stojanovski bil negov ~len i tuka giistaknuval svoite sportski ve{ti-ni. A od 1965 do 1970 godina sport-skite ve{tini gi demonstriral naIlindenskite igri koi vo toa vremese odvivale pome|u Kratovo, Probi-{tip, Sveti Nikole i Kriva Palan-ka. A denes ovie igri gi neguvaat pe-nzionerite ~ij u~esnik e povtornoStojanovski.

Od 1974 godina po zavr{uvawetona {koluvaweto Stojanovski svojatarabotna kariera ja zapo~nuva vo DTV"Partizan# kade raboti na organiza-cionata platforma na sportot zaobedinuvawe. No me|uvreme e i nas-tavnik vo OU "Joakim Kr~ovski# voKriva Palanka i toa vo podra~niteu~ili{ta vo selata Dura~ka Reka iMo`divwak. Od 1974 do 2002 godinabil i rakovoditel na DTV "Parti-zan#. Vo toa vreme sportot vo KrivaPalanka doìveal golem podem, bi-dej}i na godi{no nivo se drèleokolu dveste sekcii i toa vo fud-bal, ko{arka, rakomet, ping-pong imnogu drugi ve`bovni aktivnosti.Pokraj toa {to bil odgovoren zaIlindenskite igri toj bil i organi-zator i odgovoren za republi~kotoprvenstvo vo fudbal koe vo toa vre-

me se organiziralo pome|u petnaesetgradovi vo dràvata.

Stojanovski svojot raboten vek gozavr{uva vo 2013 godina kade {to sepenzionira kako nastavnik. No tojaktivno se vklu~uva vo zdruènietoi toa direktno vo sportskite penzi-onerski igri. Saka da igra fudbal,no pove}e e naklonet kon ko{arkata,pa zatoa igra slobodno frlawe nako{. Taka vo 2018 godina go osvojuvaprvoto mesto na regionalnite spor-tski igri, a dodeka na republi~kitesportski igri go osvojuva ~etvrtotomesto.

Stojanovski vo razgovorot istaknadeka o~ekuva da dojdat podobri vre-miwa i da trgne vo osvojuvawe nanekoj medal. Vo slobodnoto vremetoj e prisuten me|u kolegite penzio-neri kade {to igra tabla i karti.Stojanovski e dobar soprug, tatko idedo koj se griì za semejstvoto i zanajmilite. A najgolem del od slobo-dnoto vreme go posvetuva na svoitevnuci. B. Stoj~evska

ZP Kriva Palanka

Kire Stojanovski, trenerskalegenda, nastavnik i sportist

ZP Kriva Palanka

Ru{ka i Gligor Mitovskiproslavija zlatna svadba

Na Prvite republi~ki penzionerski sportski natprevari (RPSN) odrànivo Ohrid na 28. avgust 1996 godina, u~estvuvale samo 13 zdruènija od:Ohrid, Kumanovo, Tetovo, Strumica, Radovi{, Gostivar, Resen, Ki~evo, Ve-les, Negotino, Ko~ani, Probi{tip i OVR Skopje so vkupno 150 u~esnici, odkoi 45 natprevaruva~i vo {ah, strela{tvo i pikado. Vo {ah pobedila eki-pata na OVR-Skopje, vo strela{tvo od Tetovo i vo pikado - èni od ZP Ku-manovo. Prvite republi~ki penzionerski natprevari za otvoreni gi pro-glasil Andon Markovski, toga{en potpretsedatel na Sojuzot na penzione-rite na Makedonija. Iako bile postignati skromni rezultati, zna~ajno e {tona ovie balkanski prostori toa bile prvite penzionerski sportski igri.

NIZ ISTORIJATA NA SZPM

Vo Domot za stari lica "Zafir Sajto# - Kumanovo se sp-roveduva proektot "Nasmevka za postarite#, kako del od

aktivnostite od ovoj vid koi zapo~na da gi sproveduva Op-{tina Kumanovo so edinstvena cel da se razubavi sekoj-

dnevnoto opkruùvawe na starite lica koi prestojuvaat voDomot.

Trojca kumanovski umetnici - grafi~ari vo Domot crta-at grafiti na povr{ina od 100 m2.

Mojata poddr{ka i po~it kon mladite umetnici, kako itopla blagodarnost od imeto na korisnicite vo Domot.Ovie mladi lu|e vredno se potrudija na vistinski na~in daja otslikaat starosta vo nejzinata vistinska boja. Koga }eposaka{ starosta na slika da ja otslika{ so izbor na boite}e podrazmisli{ kako da naslika{ eden ìvot, na ple}inate`nat, rastreperena snaga od mnogu vetrovi nosena, ba-vni ~ekori so bastun pomognati.

U{te vo dvorot na Domot koga }e vlezete, dobredojde }evi priredi prvata slika koja }e ja vidite naslikana od na-{ata mladina na koja mora da i veruvame, da ja poddrùva-me i u{te pove}e motivirame, za{to vrednostite na ìvo-tot se vo postojano menuvawe i vo me|ugeneracisko druè-we. Pred slikata podzastanete, i starosta vo o~i pogled-nete ja. Vo razigranite boi se krie vistinata deka i staro-

sta ima svoja ubavina i veseli boi, pa zatoa e i privilegi-ja i èlba na sekogo da ja do~eka starosta. Slikata Vi se~ini }e prozbori i }e Vi kaè deka tuka pod ovoj pokriv nezastanuva vremeto, deka ìvotot prodolùva preku aktiv-no druèwe vo trite osnovni boi: crvenata, zelenata i ò-ltata.

Na nekolku ~ekori ponatamu }e ve pre~eka i vtorata sli-ka i moèbi }e pomislite deka ìvotot vo starosta nali-kuva na bara, no vedna{ }e se iznenadite od ubavinata naòltata svetlina nad trskite i {avarot. Tokmu taa svet-

lina na bojata vetuva nade` i veruvawe vo u{te mnogu iz-grejsonca.

Na na{ite koreni ne smeeme da zaboravime, na na{atatradicija od koja mladite }e go zemat korisnoto i }e goprodolàt patot po~ituvaj}i ja i neguvaj}i ja. E toa }e govidite vo tretata slika koja }e raskaùva za ona koi sme,koi se na{ite koreni za{to bez niv nema ìvot nitu steb-loto, nitu mladite fidanki.

Slikite se odraz na prikazni od mislite, tie ne se samood mladite race na umetnicite, tuku se i budewe, razmislu-vawe i po~ituvawe na starosta koja ne ~eka site. Za staros-ta koga se zboruva ne e lesno da se pronajdat najdobrite,najvistinskite zborovi. Koga vo glavata }e se soberat spo-meni kako roj p~eli vo ko{nica, badijala se trudi{ vo strojda gi naredi{. Dodeka gi nabquduva{ taka nasednati vodvorot so malite o~iwa vrameni vo neramnata ramka od br-~ki, so mislite nazad vo minatoto, kade {to se nadiplenispomeni pokrieni so pojaìna na vremeto koe patuva kon za-borav. Rosica Miti}

Kumanovo

Proekt vo Domot za stari pod mototo"Nasmevka za postarite#

besplaten vesnik za sega[ni i za idni penzioneri …

Documents