Bi 1 NGUYN TC VN NG TR LIU MC TIU 1. Nu nh ngha vn ng tr liu. 2. Nu nguyn tc v mc ch ca vn ng tr liu. NI DUNG 1. nh ngha Vn ng tr liu l phng php tr liu dng s vn ng gip cho ngi bnh mau chng phc hi khi bnh tt ngn tr h tip tc lm vic, vui chi v sinh hot c lp v chc nng b mt hay gim. 2. Mc ch Tng lc c. Tng sc chu ng. iu ho s vn ng. Tng hay duy tr tm vn ng khp. 3. Phn loi vn ng Vn ng th ng. Vn ng ch ng c tr gip. Vn ng ch ng. Vn ng khng. Ko gin. 4. Nguyn tc chung ca vn ng tr liu Mc tiu c bn ca bt k mt chng trnh tp luyn no l t c vn ng v chc nng ti a. bnh nhn luyn tp cho hiu qu, k thut vin cn bit nhng nguyn tc c bn v hiu qu ca iu tr, cn bit lng gi chc nng cho ngi bnh v cn bit mi quan h gia gii phu v vn ng ca c quan, cng nh cn hiu bit v tnh trng tn tt v mc phc hi ca n, cc bin chng, nhng bin php phng nga v chng ch nh. S ca qu trnh vn ng tr liu

4.1. nh gi nhu cu 4.1.1. Thng tin ch quan (bnh s): + M t xem h thy triu chng nh th no + M t din bin ca triu chng qua thi k 24 gi. + M t ngn gn sc kho chung ca h, cc thuc dng v kt qu chp X quang 4.1.2. Cc d liu khch quan (nh gi v lm sng): Cho lm cc nghim php mt cch h thng xc nh cu trc gii phu b tn thng v nhng hn ch v mt chc nng ca ngi bnh. Tm hiu, quan st nhng hot ng v hnh dng cc phn ca c th: + Nhng hot ng hng ngy nh dng i, kh nng bnh nhn ngi xung, ng ln, t mc qun o v s d dng ni chung ca c ng. + S dng cc dng c thch nghi nu c. + Cc t th + Hnh dng cc b phn c th, nh s thay i kch thc, sng ln, teo i hay ph i hoc mt i xng. + S bt thng ca da nh so hay thay i mu sc. Chc nng: dng nguyn tc n c chn lc qua p dng nhng nghim php c bit trong h thng xc nh xem tn thng phn c nh (bao khp, dy chng bao hot dch, cn, mng cng v mng cng quanh r thn kinh) hay n v co gin (c, gn v cc im bm tn). Nhng bin php nh gi chc nng bao gm: + Tm vn ng ch ng + Tm vn ng th ng:

o tm vn ng v nh gi M t cm gic cui cng (cm gic theo kinh nghim) ca ngi khm cui tm vn ng khi n qu tm. Xc nh giai on ca bnh l qua quan st au tm vn ng no. Xc nh s vng chc v tnh linh ng ca khp: bng cc nghim php. Ko gin khp. p khp. Trt khp. 4.1.3. S: hy s (nu c th) nhng cu trc t coi l ngun gc ca vn + Da v t chc di da: nhn xt nhit , ph, tnh cht khc. + C, gn v ni bm tn. + Bao gn v bao hot dch. + Cc khp. 4.1.4. Khm v lng gi chc nng h thn kinh: Mi thay i v lc c hoc cm gic cn phi tin hnh nh gi c bit xc nh cc tn thng thn kinh ngoi bin, thn kinh trung ng. S nguyn vn v kim sot ca v no: + Nhn bit vt bng cm gic. + Nhn bit ca c th v chi v thn. + nh hng v khng gian 4.1.5. Khm v lng gi chc nng h tun hon: nh gi sc bn nh m nhp tim v theo di mch trc, trong v sau khi tp. + Tnh trng tun hon nh theo di mch chi di, mu sc da v ph. + Theo di cc triu chng nh ngt. 4.1.6. Khm v lng gi chc nng h h hp: + Nghe phi. + Kiu th, gm tn s v s nhp nhng. + Kh nng ho c hiu qu. + Hn ch hay thu hp chc nng. + Dung tch sng v th tch lu thng. + S di ng lng ngc. 4.1.7. Khm v lng gi chc nng di chuyn v sinh hot + nh gi bnh nhn trong xe ln + Mc qun o, v sinh c nhn, n ung, tnh an ton. 4.1.8 nh gi mc pht trin i vi tr em. 4.2. Lp k hoch Sau khi nh gi nhu cu ngi bnh, bc tip theo l lp k hoch iu tr, gm xc nh mc tiu iu tr v k hoch iu tr. Mc tiu iu tr, da trn: Vn xc nh c khi nh gi v khm bnh nhn. Tnh trng tm l v nhn cch ca bnh nhn. Tnh trng v kinh t, x hi, vn ho. Mi trng sng v s chm sc ca gia nh. K hoch v ngh nghip ca bnh nhn. 4.3. K hoch chm sc Xc nh xem bin php c ph hp vi mc tiu t ra khng. Chn k thut hoc cch thc iu tr vi k hoch v mc tiu iu tr. Xc nh phng php nh gi no ph hp vi mc tiu. D on hiu qu ca iu tr v k hoch xut vin. 4.4. nh gi k hoch Thng xuyn nh gi v xem hiu qu ca cc bin php v k thut ph hp vi k hoch v mc tiu iu tr. So snh tnh trng sc kho ca bnh nhn trc v sau khi vn ng. Phn loi mc tiu ph hp vi tnh trang ca tng bnh nhn. 5. Nguyn tc thc hin vn ng tr liu

Ngi bnh phi trong mt t th thoi mi. Phi n nh khp gn trnh c ng ngoi mun. Mi c ng phi din ra trn tru t u n cui tm vn ng. Chng au hay kh chu ko di qu 3 gi, s gim st lc c gim tm vn ng khp l du hiu ca s tp luyn qu mc. Tp luyn mi ngy nhiu ln ngn thi gian c hiu qu hn tp luyn mt ln di thi gian. Hiu qu ca s tp luyn ch c th lng gi c bng cch xc nh lc c v tm vn ng khp theo nh k. Ngi bnh phi thng sut mc ch ca bi tp v cch tin hnh. CU HI LNG GI 1. Trnh by nh ngha nguyn tc vn ng tr liu? 2. Nu 4 mc ch ca vn ng tr liu ? 3. Nu 7 nguyn tc vn ng tr liu ? Bi 2 T TH KHI U CN BN MC TIU 1. M t c cc t th khi u cn bn. 2. M t, nu hot ng c bn ca c. 3. Nu c cng dng ca t th khi u cn bn. NI DUNG T th khi u l mt t th m t c ng c pht khi. Nhng t th c th l ch ng hay b ng. Trong nhng t th ny, s d s cn bng v n nh c duy tr l nh c lc tc dng trn c, th cn bng nhau v lc c. Mc ch ny pht sinh do s co c ng trng. C 5 t th khi u cn bn: T th ng cn bn. T th qu cn bn. T th ngi cn bn. T th nm cn bn. T th treo. 1. T TH NG CN BN L t th kh duy tr nht v ton b thn phi c cn bng v vng chc trong t th ng thng trn mt chn nh. 1.1 M t Hai gt chn chm li, 2 ngn chn ci to thnh gc 450. Hai gt st nhau v dui thng. Khp hng dui thng v hi xoay ngoi. Xng chu gi cn bng trn u xng i. Ct sng ko gin ti a. nh u hng ln trn, 2 tai ngang nhau, mt nhn thng pha trc. Hai tay bung thng v p st thn mnh. Ch : t th ny c th c sa i bng cch dang 2 gt chn cho 2 bn chn song song vi nhau, v l t th chc nng t nhin ca bn chn khi c dng lm n by y ngi v pha trc. 1.2. Hot ng ca c Nhng c i li trng lc thn mnh v 2 chn hot ng trong trng thi tnh gi t th. Nhng c ni ti bn chn hot ng gi vng bn chn. Nhm c gp mt lng c chn hot ng cn bng. Hot ng ca nhm c gp mt lng bn chn l nng . Nhm c nghing ngoi bn chn hot ng cn bng nhm c nghing trong bn chn. Nhm c dui gi hot ng t.

Nhm c dui hng hot ng duy tr th dui ca khp hng v gi cn bng xng chu trn u xng i. Nhm c gp hng hot ng ngn nga nhm c dui hng dui qu. Nhm c dui ct sng hot ng gi thn mnh. Nhm c ct sng tht lng hot ng tc ng thi qu ca nhm c dui v gp phn gi cho nghing ca xng chu c ng. Ngoi ra chng nng ni tng ca bng. Nhng nhm c trc ct sng c hot ng kim sot s dui thi qu ca c v gi thng ct sng c. Nhm c gp v dui ca khp chm - i hot ng tng phn gi cn bng cho u. Nhm c nng hm di hot ng gi cho ming ngm. Nhm c a vai ra sau hot ng ko xng b vai v pha sau. Hai cnh tay gin ngh. Tuy nhin i khi cng cn dng nhm c xoay ngoi ca khp vai gi chng ng v th. Tt c nhng nhm c ny c s cn bng mi tc ng ca nhng nhm c 2 bn thn mnh duy tr t th cn bng. 1.3. Tc dng ca t th ng T th khi u ny c th c dng cho nhiu phng thc tp luyn nhng ch thch hp nu c duy tr ng cch, v trng thi cn bng ca thn th km n nh. Cng lm bi c s ti thiu nu c cn bng hon ton. 2. T TH QU 2.1. M t Hai u gi chu trng lng thn th (hai gi c th st nhau hay dang ra) cng chn t trn sn nh, bn chn gp mt lng (nu qu trn bc th bn chn bung thng ra ngoi bc t th trung tnh). Phn cn li ca thn th gi nh trong th ng. 2.2. Hot ng ca c Nhm c gp v dui gi hot ng tng phn gi cho xng i thng ng trn gi. Nhm c dui hng v gp ct sng tht lng hot ng mnh m hn gi ng nghing ca xng chu. vng tht lng c khuynh hng dui thi qu v c thng trc b ko cng qua hai khp hng v gi. Phn cn li ca thn th hot ng nh trong th ng. 2.3. Tc dng ca th qu cn bn Tuy trng tm thp hn trong th ng nhng ch vng hn mt t, ngoi ra l mt th khng thoi mi cho s ng. Dng cho nhng c ng ra pha sau trong mt phng ng dc. Dng iu khin khp hng v phn thn di chun b cho th ng. 3. T TH NGI 3.1. M t Chiu cao v chiu rng ca gh phi cho hai i c nng hon ton v cho hng v gi gp 900. Hai u gi hi dang ra mt cht hai xng i song song, hai bn chn t trn sn nh v hai gt trn cng ng thng vi gi. 3.2. Hot ng ca c Ni hai bn chn v cng chn khng c c no hot ng v c nng hon ton. Nhm c gp hng hot ng duy tr gc vung khp hng. Nhng c cn li trong thn th hot ng nh trong th ng. 3.3. Tc dng ca th ngi Th ny thoi mi, t nhin v rt vng vng. Dng cho nhng ngi bnh khng kh nng duy tr mt th kh hn. Trong trng hp cn s c nh ca xng chu tp trung c ng vo ct sng, nht l c ng xoay. Trong trng hp cn c ng cng chn, bn chn trong trng thi khng chu trng lng c th. Dng tp t th tt cho phn trn v y l th c dng nhiu nht trong i sng hng ngy.

4. T TH NM 4.1. M t Ton thn c nng nn rt vng chc. 4.2. Hot ng ca c Thng thng khi thc hin th nm trn mt mt phng cng, c hot ng rt t. Nhm c xoay u c hai bn hot ng tng phn gi vng u. Nhm c dui hng v nhm c gp ct sng tht lng hot ng chng li khuynh hng dui thi qu ca vng tht lng. Nhm c xoay trong ca khp hng hot ng gi hng th trung bnh. 4.3. Tc dng ca th nm Thn mnh c gin ngh v c nh bi chnh trng lng ca n. Dng tp luyn t th trong trng thi tnh cho nhng trng hp bin dng ct sng. Khng thch hp cho ngi bnh gi hay mc bnh tim phi. 5. T TH TREO 5.1. M t Thn th c treo bng cch nm tay vo mt x ngang. Cng tay quay sp, khuu dui thng. u c gi cao. Xng b vai c ko xung v st gn nhau. Thn mnh v hai cng chn bung thng. Hai gt st vo nhau v bn chn gp mt lng. 5.2. Hot ng ca c Nhm c gp cc ngn tay hot ng mnh nm ly x ngang. Tt c cc c quanh c tay hot ng mnh m gim bt s ko cng ni khp v tc dng nh l mt nhm c hp lc v c nh cho cc nhm c gp cc ngn tay. Nhm c gp khuu hot ng gim s ko cng ni khp khuu. Nhm c p vai hot ng mnh nhc thn mnh nn bng cnh tay (c bit l c lng to). Nhm c h vai a vai ra sau v xoay trong xng b vai hot ng mnh m c nh xng b vai v lm cho phn lng trn c vng chc hn. Nhm c trc v sau ct sng c hot ng tng phn duy tr t th cho u v c. Nhm c gp ct sng tht lng v nhm c dui hng hot ng sa cha khuynh hng n lng v tc ng thi qu ca c lng to ln xng cng. Nhm c p hng hot ng gi hai chn st vo nhau. Nhm c dui gi gi cho gi dui hon ton. Nhm c gp mt lng ca c chn hot ng gi cho cc ngn chn ch xung t. 5.3. Tc dng ca th treo V c hai cnh tay v thn trn phi tht mnh nn t th ny ch thch hp cho nhng ngi mnh. V lng ngc b c nh trong t th ht vo nn h hp b kh khn nht. Khng thch hp cho ngi bnh yu hay c vn v tim hay h hp. Ko thng v ko di ct sng v hai chn. C ch trong vic tp cho ngi bnh nhn bit c t th ng ca ct sng trong nhng trng hp bin dng ct sng, c bit c ch cho tr em v chng thch th khi thn mnh c ko gin. Bi 3 T TH KHI U BIN TH MC TIU 1. M t c cc t th khi u bin th 2. Nu cc hot ng ca c cc t th khi u bin th. 3. Nu cng dng ca t th khi u bin th. NI DUNG Trong mi t th khi u cn bn t th ca tay, chn hay thn mnh c th bin i ci thin tc dng ca t th. Mc tiu ca bin i:

1. Tng hay gim din tch v s vng vng ca chn . 2. Nng cao hay h thp trng tm. 3. m bo s gin ngh ti a cho ton thn hay tng vng thn th. 4. Thay i t th ca thn th i vi trng lc. 5. Kim sot hay c nh mt phn thn th c bit, do c ng c tp trung mt vng la chn. 6. Tng hay gim chiu di ca tay n. 7. Tng hay gim s hot ng ca c cn thit duy tr t th. 8. To mt t th thch hp thc hin mt bi tp c bit. A. BIN TH CA TH NG 1. Bin th tay 1.1. ng chng nnh 1.1.1. M t: Bn tay t mo chu, ngn tay dui v p, 4 ngn trc, ngn ci sau, c tay dui, cng tay quay sp, khuu gp, hai khuu ch thng ra hai bn, vai dang. 1.1.2. Hot ng ca c: Nhm c p ca khp vai v dui khuu hot ng t gi bn tay p vo thn mnh. 1.1.3. Tc dng: C nh c tay. Dng cho bi tp thn mnh. 1.2. ng bn tay trn vai 1.2.1 M t: Vai p v xoay ngoi, khuu gp, cng tay quay nga, c tay v ngn tay gp, ngn tay t trn b ngoi ca mu u vai. 1.2.2. Hot ng ca c: Nhm c p v xoay ngoi vai hot ng mnh m. Nhm c h v a vai ra sau hot ng c nh xng b vai. Nhm c gp khuu v quay nga cng tay hot ng gi t th cng tay. Nhm c gp c tay v cc ngn hot ng t. 1.2.3. Tc dng: Dng tp cc c ng ca khp vai. 1.3. ng hai tay ra trc 1.3.1. M t: Vai gp, khuu dui, hai cnh tay a ra trc, song song vi nhau, hp vi thn mnh thnh mt gc 900. 1.3.2. Hot ng ca c: Nhm c gp vai hot ng duy tr t th gp vai i li trng lc. Cc c thoi hot ng kim sot c ng dang xng b vai kt hp vi c ng gp vai. Tt c cc nhm c dui khuu, nghing quay c tay v dui ngn hot ng t gi cnh tay thng. 1.3.3. Tc dng: Trong th thng ng, vic a cnh tay ra trc lm trng tm ri ch v t nhin thn th n b li s thay i ny bng cch dui thi qu vng tht lng. Dng cho cc bi tp cnh tay v thn mnh trong mt phng ng dc. Gp phn gi thng bng trong lc tp i ngang. Dng tp cho chn v u: bn tay nm hay k trn mt vt hay mt dng c n nh thn mnh. 1.4. ng dang tay 1.4.1. M t: Khi tay thng v a ra hai bn, ngang tm vai, lng bn tay p hng v pha sn nh. 1.4.2 Hot ng ca c: Nhm c dang vai hot ng mnh m duy tr t th. Nhm c dui khuu tay, c tay v ngn tay hot ng gi cho tay thng. Nhng c ca ai vai hot ng nh l nhng c c nh gi cho xng b vai ng v tr.

1.4.3. Tc dng: Nhm c dang ca khp vai hot ng trong iu kin rt l bt li v chiu di ca tay n cn ln hn chiu di ca tay n lc rt nhiu. Dng sa cha phn lng trn. Dng tp gi cn bng thn th. 1.5. ng xp tay ngang ngc 1.5.1. M t: Cnh tay dang ngang, khuu gp hon ton, cng tay quay sp. 1.5.2. Hot ng ca c: Ging nh trong th trn nhng c gp khuu hot ng thay cho c dui khuu. 1.5.3. Tc dng: Nhm c dang cnh tay hot ng thun li hn. Dng cho nhng bi tp a xng b vai ra sau (p xng b vai) v cho c ng vung tay (dui khuu). Dng cho nhng bi tp xoay thn mnh khi dng hai tay lun phin. 1.6. ng t tay trn u 1.6.1 M t: Khp vai dang v xoay ngoi, cnh tay hi a ln, khuu gp, hng thng ra hai bn, u cc ngn tay chm nh vo nh u. 1.6.2. Hot ng ca c: Nhm c dang v xoay ngoi vai hot ng gi t th cho tay. Nhm c a xng b vai ra sau v nhm c h vai hot ng kim sot t th ca phn lng trn. Nhm c dui khuu i li trng lc ngn bn tay ln u. 1.6.3. Cng dng: Trng tm ri ln cao, lng ngc cng rng ra. Tng chiu di tay n cho nhng bi tp thn mnh. Tp cn bng cho u v phn lng trn. 1.7. ng a tay ln cao 1.7.1. M t: Hai tay thng hon ton a ra khi u, song song nhau v lng bn tay i din nhau. 1.7.2. Hot ng ca c: Nhm c dang xoay ngoi cnh tay v xoay xng b vai ln hot ng duy tr t th ca tay. Nhm c dui khuu hot ng gi cnh tay thng. 1.7.3. Tc dng: Lng ngc n rng nhng s th ra kh khn v c ngc cng thng, v th khng thch hp cho ngi bnh yu hay c bnh h hp. Trng tm di chuyn ln cao to thun li cho vic tng chiu di tay n cho nhng bi tp tng tin thn mnh. Sa t th cho phn lng trn v cho ngi bnh cm nhn v s ngay ng ca ct sng. Dng sa tt vo ct sng. 2. Bin th chn 2.1. ng chm chn 2.1.1. M t: Hai khp hng xoay trong lm cho b trong ca hai bn chn st nhau. 2.1.2. Hot ng ca c: Cc c chn hot ng mnh m hn trong th ng cn bn. 2.1.3. Tc dng: Din tch chn b gim, do kh gi cn bng, lm gin ngh nhm c xoay ngoi khp hng. Dng tng tin th ng trong khi tp luyn. 2.2. ng nhn gt 2.2.1. M t:

Hai gt chn st vo nhau v nng ln khi sn nh. 2.2.2. Hot ng ca c: Nhm c gp mt lng hot hot ng mnh m nng gt ln. Tt c cc c chn hot ng mnh hn trong th ng cn bn gi thng bng. 2.2.3. Tc dng: Din tch chn b gim, trng tm b a ln cao. Dng tp thng bng v t th. Dng tr liu bn chn bng. 2.3. ng dng chn 2.3.1. M t: Hai chn dang, hai gt chn cch nhau hai chiu di bn chn, trng lng thn th phn phi u trn hai chn. 2.3.2. Hot ng ca c: Nhm c p hng c th hot ng nga chn trt xa hn (mt phng trn). 2.3.3. Tc dng: Chn tng thm chiu rng lm cho t th thm vng chc. Dng cho mt vi bi tp trong th ng, c bit l nhng bi tp trong mt phng ng ngang. 2.4. ng chn trc, chn sau 2.4.1. M t: Mt chn t trc, mt chn t sau, 2 gt chn t trn cng mt ng thng, khong cch gia 2 bn chn bng chiu di ca mt bn chn. Trng lng thn th c phn phi u trn hai chn. 2.4.2. Hot ng ca c: Nhm c dui hng v dui gi ca chn sau hot ng mnh m duy tr t th. 2.4.3. Cng dng, tc dng: Din tch chn tng theo chiu trc sau, do thun li cho nhng ng tc trong mt phng ng dc. Dng tp gp v xoay ct sng m khng di ng xng chu. 2.5. ng mt chn 2.5.1. M t: Tt c trng lng thn th c chu ni bn chn t trn sn nh, chn kia t do hay c nng . 2.5.2. Hot ng ca c: Nhm c dang khp hng bn chn ng hot ng gi cho trng lng tm trn chn . Nhm c nghing ct sng tht lng ca chn bn i din hot ng gi cho thn mnh c ngay ngn. Tt c cc c bn chn chu trng lng hot ng mnh m hn trong th ng cn bn. 2.5.3. Tc dng: Chn khng chu trng lng c th c t do lm c ng. Nu chn ny c nng vi khp gi v khp hng gp th cc c thnh bng pha y c gin ngh. Nu khp gi c nng v gi thng trn mt dng c c chiu cao thch hp th nhm c ngi cng chn b ko cng v ct sng tht lng c ko thng (chn a ra trc). Hoc lm cho xng chu v ct sng tht lng nghing bn (chn a sang mt bn). Din tch chn gim nn kh gi thng bng. Tp ko thng ct sng. Dng trong nhng trng hp sau phu thut bng. 3. Bin th thn mnh 3.1. ng gp mnh 3.1.1. M t: Hng gp, u 2 cnh tay v thn mnh gin ngh v ci v pha trc. Thng bng c duy tr nh tc ng gp mt lng (nh) ni c chn lm cho 2 chn hi nghing ra sau. 3.1.2. Hot ng ca c: C vng c chn hot ng gi vng t th c chn. Cc c ni ti bn chn hot

ng bn chn bm st mt t. 3.1.3. Tc dng: Nhm c ngi - cng chn v nhm c dui ct sng tht lng b ko gin. Mu c truyn ln u nhiu hn nn c th gy chong vng khi ngi bnh i sang th ng thng. Khng thch hp cho nhng ngi bnh yu v gi. Ch yu dng cho cc ng tc (dui hng) v ct sng. Tp gin ngh phn thn trn v tr gip s th ra. 3.2. ng ng mnh ti trc 3.2.1. M t: Hng gp; u, 2 cnh tay v thn mnh nghing v pha trc v vn gi thng hng vi thn mnh. 3.2.2. Hot ng ca c: Cc c bn chn hot ng nh trong th trn. Cc c dc v ngang ca lng, nhm c dui vai v dui khuu hot ng duy tr t th i li trng lc. Cc c dui gi hot ng chng li tc ng ca cc c gp gi. Cc c pha sau v trc ct sng c hot ng gi vng u. 3.2.3. Tc dng: Dng trong vic tp t th tt cho phn lng trn v lm nhng c ng phn lng trn. 4. Bin th chn v thn mnh 4.1. M t Mt chn t ngay trc, gi gp, chn kia sau v dui thng, hai bn chn cch nhau ba ln chiu di bn chn. Thn mnh nghing v pha trc v thng hng vi chn sau. 4.2. Hot ng ca c Nhm c dui v c ni tng bn chn chn trc hot ng chu trng lng thn th. Nhm c dui chn sau hot ng gi thn mnh v chn sau thng hng. 4.3. Tc dng T th ny i hi lc c v kh nng iu hp cao. Trng lng thn mnh c th c dng to p sut hay lc cn nu cnh tay hay vai c nng . Dng tp luyn ct sng v ko gin nhm c gp mt lng c chn. B. BIN TH CA TH QU Qu 1 chn M t Ngi trn nm hay trn sn nh, gi gp, hai bn chn st nhau v t st sn nh, hai gi c th st nhau hay hi dang ra. Tc dng Chu v vng ct sng tht lng c c nh, c ng c tp trung thn trn. Tp luyn cho ngi b lng g hay phng ca ct sng vng tht lng C. BIN TH CA TH NGI 1. Ngi gp gi 1.1. M t Ngi trn nm hay trn sn nh, gi gp, 2 bn chn st nhau v t trn sn nh, 2 gi c th st nhau hay hi dang. 1.2. Tc dng v cng dng Chu v vng ct sng tht lng c c nh, c ng tp trung thn trn. Tp luyn: cho ngi b tt lng g hay phng ca ct sng vng tht lng. 2. Ngi dui chn 2.1. M t Ngi trn nm hay trn sn nh, 2 gi dui thng. 2.2. Tc dng Ko dn nhm c ngi - cng chn. Tp luyn c t u, khp c chn. Tp cn bng trong th ngi.

3. Ngi xp bng 3.1. M t Khp hng dang rng v xoay ngoi, khp gi gp, cng chn xp cho nhau. 3.2. Tc dng Nhm c p hng b ko dn, chu c c nh vng vng. Dng ko dn c p hng. Tp luyn u, tay v thn mnh. 4. Ngi ng mnh ti trc 4.1. M t Ging nh trong th ng ng mnh ti trc, ngoi tr 2 chn. 4.2. Tc dng Dng tp luyn thn trn v 2 tay trong trng hp cn trnh n ct sng tht lng. D. BIN TH CA TH NM 1. Nm gp gi 1.1. M t Nm theo th nm cn bn nhng hng v gi gp, bn chn t trn sn nh. 1.2. Tc dng Nhm c gp hng bt cng. Chu nghing v pha sau, ct sng tht lng c gin ngh v nm st sn nh hay mt nm. Tp luyn t th v gin ngh. Sa tt ct sng tht lng. 2. Na nm, na ngi 2.1. M t u v thn mnh da trn mt phng dc, 2 chn c nng trn mt phng nm ngang. 2.2. Tc dng Ton thn c gin ngh. Dng tp th cho ngi bnh gi yu. Dng tp bt c phn no ca c th trong lc cn nm ti ging. 3. Nm sp 3.1. M t Nm p mt, thn th c nng hon ton. 3.2. Tc dng ca th nm sp Ton thn c nng . H hp b hn ch v trng lng thn th ln ngc v bng. Dng tp luyn t th hay gin ngh (2 kiu nm khc nhau). Dng tp c ng dui thn- vai v lng. 4. Nm nghing 4.1. M t Kiu nm khc nhau tu theo mc ch tr liu: tp nghing bn thn mnh, hoc tp khp hng ca chn trn, hoc l gin ngh. 4.2. Tc dng Cc chi nm trn c t do, ton thn c gin ngh, nu cc chi nm trn c nng bng gi. Dng tp cc c ng dang - gp - dui cc chi nm trn. Dng tp nghing bn thn mnh. 5. Nm thng chn 5.1. M t Nm nga u gi gp, cng chn thng ngoi cnh bn. 5.2. Tc dng Nhm c gp hng b ko cng, ct sng tht lng c khuynh hng dui thi qu. Dng ko gin nhm c gp hng v tp dui ct sng tht lng. CU HI LNG GI 1. M t 5 t th khi u cn bn v nu tc dng ca tng t th. 2. Nu cc hot ng ca c trong 5 t th khi u cn bn. 3. M t cc bin th ca t th ng cn bn v tc dng ca tng bin th. 4. M t cc bin th ca t th qu cn bn v tc dng ca tng bin th.

5. M t cc bin th ca t th ngi cn bn v tc dng ca tng bin th. 6. M t cc bin th ca t th nm cn bn v tc dng ca tng bin th. Bi 4 TP LUYN TH NG MC TIU Sau khi hc xong bi tp luyn th ng, cc anh (ch) c kh nng: 1. Trnh by c nh ngha tp luyn th ng. 2. Nu c tc dng ca c ng th ng. 3. Nu c cc bc ca k thut tp luyn th ng v k thut tp luyn th ng chi trn v chi di. NI DUNG 1. nh ngha Tp luyn th ng c thc hin bi mt ngoi lc mt phn thn th m khng c s co c ch ng. 2. Tc dng Duy tr s nguyn vn ca khp v m mm. Ngn nga kt dnh v duy tr tm vn ng khp. Mt c ng th ng lm ng cch v nhiu ln mi ngy l . C ng th ng hn ch ti thiu s hnh thnh co rt. Khi c b lit, c ng th ng duy tr k c v mu c ng bng cch kch thch cc cm gic vn ng. Khi tm vn ng b hn ch, c ng th ng duy tr gin c v ngn nga co rt. C ng th ng gip mu lu thng tt trong tnh mch v to sc bn ca thnh mch. Tng cng lu thng ca dch khp nui sn v s thm thu ca cc cht trong khp. C ng th ng nhp nhng lnh gim hoc c ch au. C ng th ng gip qu trnh lnh bnh sau chn thng hay phu thut. 3. K thut tp luyn th ng 3.1. Gin ngh Gii thch cho bnh nhn bit mnh sp lm g ri hng dn h t gin ngh (nu h khng b lit mm) chn t th khi u m bo c s gin ngh thoi mi. 3.2. C nh Phi c nh phn gn hn ch c ng khp cn tp luyn. 3.3. Nng Phi nng hon ton thoi mi phn cn di ng gy lng tin ngi bnh. Ngi KTV phi c t th vng vng v thoi mi. 3.4. Tm vn ng Phi lm c ng ht tm vn ng: khng au nu khp bnh thng, c th dng p lc nh t tm vn ng y . Nhng nu khp lng lo th cn ch khng vt qu gii hn gii phu bnh thng. 3.5. Tc v thi gian duy tr s gin ngh t u n cui tm vn ng, tc phi ng u, chm va v nhp nhng, s ln tp li c ng tu thuc vo mc ch tr liu. 4. K thut tp i vi tm vn ng th ng chi trn v chi di 4.1. Chi trn 4.1.1. T th bnh nhn: nm nga, gn mp ging. 4.1.2. T th k thut vin: KTV ng cnh ging, mt chn hng theo chiu c ng, chn cn li hp thnh gc 900 4.1.3. n nh (gi cht): phn gn phi c nng v n nh bng trng lng thn th ca ngi bnh hay tay KTV. 4.1.4. Cch nm: KTV nm tay bnh nhn kiu ngn tr. 4.1.5. C ng: a. Khp vai: C ng gp - dui:

Ngi bnh tay gi trong t th gii phu hc. KTV mt tay gi cht bng ngn tr, mt tay gi khuu ngi bnh. Thc hin k thut gp dui vai (vi khuu dui thng hay hi gp mt t). C ng dang - p (00 - 900): Ngi bnh t cnh tay trn mt bn (ging) khuu t vung gc. KTV t tay nh c ng gp dui khp vai. Thc hin c ng dang - p khp vai. C ng dang - p trong mt phng ngang: Ngi bnh tay t th vai dang 900, khuu gp, cng tay quay nga. KTV mt tay gi ngn tr, mt tay nng khuu. KTV thc hin c ng dang - p khp vai trong mt phng ngang. C ng xoay trong - xoay ngoi khp vai: Ngi bnh tay nh trong t th gii phu hc. KTV mt tay t cnh tay, mt tay t cng tay. Hoc ngi bnh tay t th vai dui v p, khuu gp 900, cng tay hng ln trn nh. Thc hin c ng xoay trong xoay ngoi khp vai. b. Khp khuu: C ng gp dui: Ngi bnh tay trong t th gii phu hc. KTV mt tay nm kiu ngn tr, mt tay gi cht cnh tay. Thc hin c ng gp - dui phi hp vi quay sp - quay nga. c. Khp c tay: C ng gp dui: Ngi bnh nm nga, khuu tay ngp 900, cnh tay t trn ging. KTV mt tay nm di khp c tay, mt tay nm xng bn. Thc hin c ng gp - dui khp c tay. C ng nghing tr - nghing quay: Ngi bnh t tay nh th gp - dui. Cch cm nm nh c ng gp - dui. Thc hin c ng nghing tr - nghing quay khp c tay. d. C ng cc ngn tay: C ng gp - dui cc ngn: Ngi bnh t tay nh trn. KTV mt tay nm cht xng bn cc ngn, tay cn li p t trn u t xa cc ngn. Thc hin c ng gp - dui cc ngn t t xa n gn. C ng dang - p cc ngn: Ngi bnh nm nga, khuu tay ngp 900, cng tay t th trung tnh. KTV nm 2 tay gia bn tay v ngn tay. Thc hin c ng dang - p cc ngn (t ngn t tr ra). e. C ng ngn ci: C ng gp dui: Ngi bnh nm nga, cnh tay ngh trn bn, khuu gp 900. KTV mt tay nm bn tay, mt tay nm ngn ci. Thc hin c ng gp - dui ngn ci. C ng dang - p: T th ngi bnh ging nh trn. Cch cm nm ging nh trn. Thc hin c ng dang - p ngn ci. C ng i ngn: V th ngi bnh v cch nm ging nh th gp - dui ngn ci. Thc hin c ng i ngn ci ln lt vi cc ngn khc. 4.2. Chi di

4.2.1. T th bnh nhn: nm nga, gn mp ging. 4.2.2. T th k thut vin: KTV ng cnh ging, mt chn hng theo chiu c ng, chn cn li hp thnh gc 90o. 4.2.3. n nh (gi cht): Phn gn c nng v n nh bng trng lng thn th ca ngi bnh hay tay KTV. 4.2.4. Cch nm: KTV mt tay nm chn bnh nhn gt, tay cn li t di nhng chn. 4.2.5. C ng: a. C ng khp hng: C ng gp - dui: Ngi bnh nm nga. KTV mt tay nm nhng chn, mt tay nm gt chn ngi bnh. Thc hin c ng gp - dui khp hng phi hp vi gp dui gi. C ng dang - p: Ngi bnh nm nga, chn i bn t ngang khp hng. KTV mt tay t nhng chn, mt tay nm gt chn (hoc c chn). Thc hin c ng dang - p. C ng xoay trong - xoay ngoi: Ngi bnh nm nga, hng, gi gp 900. KTV mt tay t i, mt tay t cng chn. Thc hin c ng xoay trong - xoay ngoi. Hoc: Ngi bnh nm nga, hng, gi dui thng KTV mt tay gi u gi, mt tay cng chn. Thc hin c ng xoay trong - xoay ngoi khp hng. b. Khp gi: C ng gp - dui khp gi: Kt hp vi gp - dui khp hng c. Khp c chn: C ng gp mt lng, gp mt lng khp c chn: Ngi bnh nm nga, hng dui, gi dui hoc hi gp, c chn c nng sao cho gt khng chm mt bn. K thut vin mt tay gi c chn, tay cn li nm bn chn. Thc hin c ng gp - dui c chn. C ng nghing trong - nghing ngoi khp c chn: V th ngi bnh nm nga, hng dui, gi dui hoc hi gp c chn c nng sao cho gt khng chm mt bn. KTV mt tay gi c chn, tay cn li nm bn chn. Thc hin nghing trong - nghing ngoi c chn. d. Khp bn t, cc ngn chn: C ng gp - dui khp bn t: Ngi bnh nm nga. KTV mt tay gi xng bn cc ngn, tay cn li cm xng t th nht. Thc hin c ng gp - dui khp bn t cc ngn chn. Lu : Khng dui qu 00. C ng gp dui cc khp ngn chn: Ngi bnh nm nga. KTV mt tay gi xng bn, tay cn li t mt lng cc ngn. Thc hin c ng gp - dui cc ngn. Lu : ngn ci lm ring. 4.3. ng tc th ng c thc hin t th nm sp 4.3.1. T th ngi bnh: Ngi bnh nm sp, k mt gi mng u, mt gi mng bng. 4.3.2. T th k thut vin:

KTV ng cnh ging, mt chn hng theo chiu c ng, chn cn li hp thnh gc 900. 4.3.3. C ng: a. C ng dui vai: Ngi bnh nm sp, khuu dui. KTV mt tay cnh tay, mt tay c nh ai vai. Thc hin c ng dui vai. b. C ng dui hng: Ngi bnh nm sp, hng dui, gi dui KTV mt tay nng i, cng trn ngi bnh ngh trn cng tay k thut vin, tay cn li gi cht chu. Thc hin c ng dui khp hng. c. C ng gp - dui gi: Ngi bnh nm sp, bn chn thng ngoi cnh bn. KTV mt tay gi i, mt tay nm c chn. Thc hin c ng gp - dui gi. CU HI LNG GI 1. Nu nh ngha c ng th ng. 2. Nu tc dng ca c ng th ng. 3. Trnh by cc bc ca k thut tp th ng. Bi 5 TP LUYN TR GIP MC TIU 1. Trnh by nguyn tc ca tp luyn c tr gip. 2. Lit k th t cc bc ca k thut tp luyn c tr gip. 3. Nu cng dng, tc dng ca k thut tp luyn c tr gip. 4. Nu cc cch s dng dng c, trnh by k thut treo tr gip, xc nh c cc im treo. NI DUNG 1. Nguyn tc tp luyn tr gip Khi lc c khng mnh to v iu khin c ng cho ht tm vn ng, c th dng mt ngoi lc tr gip. Ngoi lc tc dng theo chiu ca c ng, lc tr gip ch cn mnh gia tng hiu nng ca c ch khng lm th c, do khi lc c tng th phi gim bt lc tr gip mt lng tng xng. 2. K thut 2.1. T th khi u Phi m bo c s vng vng v thoi mi cho ton thn ngi bnh c th tp trung vo c ng m h phi lm. 2.2. C ng mu Cn hng dn cho bnh nhn hiu r c ng mu bng cch lm c ng th ng trn bnh nhn. Trong nhng trng hp c ng cc chi, c th dng c ng ch ng ca chi i bn (nu chi bnh thng). 2.3. S c nh S c nh thch ng ca xng ni khi im ca nhm c ch vn s tng hiu qu cho nhm c . Nu bnh nhn khng ch ng c nh c th phi dng phng trn bn ngoi nh dy ai hay chnh tay ca KTV 2.4. S nng Phn thn th c ng cn c nng gim tc ng ca trng lc ln cc c suy yu. Nhng phng tin nng gm: tay KTV, dy treo, mt phng ngang trn, sc y ca nc, giy c bnh xe. 2.5. Nhm c nghch vn C gng lm gim cng ni nhm c nghch vn ca c ng, do nn chn t th no m bo cho nhm c c lc cng ti thiu. Th d: t th gp gi thch hp cho c ng gp mt lng c chn. 2.6. S tr gip Lc tr gip c dng tng thm ng tc ca c, c t cng chiu vi c ng.

Phng php dng tay KTV c a thch nht, nhng trong vi trng hp c th dng chnh tay ngi bnh nu ngi bnh thng sut phng php . Khi thc hin c ng, tm vn ng cng y cng tt, v lc c thay i qua cc giai on ca tm vn ng, nn s c nhng giai on cn tr gip hn nhng giai on khc thng thng khi bt u v khi chm dt c ng, cn tr gip nhiu t ht tm vn ng. 2.7. Tnh cht ca c ng C ng cn c thc hin trn tru v l c tnh ca mt c ng t hu hiu v i hi s ch ca bnh nhn. Tc c ng thay i ty theo nhm c v mi c c mt tc ti u ty thuc vo cu to ca c v lc ti m c phi mang. 2.8. S lp li S ln lp li ty thuc vo tng trng hp bnh l. 2.9. S hp tc ca ngi bnh Yu t ny quan trng v mc ch chnh ca c ng c tr gip l ngi bnh c kh nng hon thnh v iu khin c ng ch ng khng cn s tr gip. 3. K thut tp p dng 3.1. K thut tp t tr gip Khi bnh nhn b yu hay lit mt bn, h c th dng chi lnh (chi bnh thng) tr gip chi yu 3.1.1. Tin hnh t tr gip khp vai: C ng gp - dui khp vai: Tay lnh ngi bnh an vo tay yu. KTV hng dn c ng mu gp - dui khp vai. Ngi bnh thc hin c ng gp - dui khp vai. 900):C ng dang - p khp vai (00 T th khi u: ngi bnh nm nga, tay lnh an tay yu, khuu gp. KTV hng dn c ng mu dang - p khp vai. Ngi bnh thc hin c ng dang - p khp vai. C ng dang - p khp vai mt phng ngang: T th ngi bnh: nm nga, tay lnh an tay yu, vai dang 900. KTV hng dn c ng mu dang - p mt phng ngang. Ngi bnh thc hin c ng dang - p mt phng ngang. 3.1.2.Tin hnh t tr gip khp khuu: T th khi u: ngi bnh nm nga, tay lnh an tay yu. KTV hng dn c ng mu: gp- dui khp khuu. Ngi bnh thc hin c ng gp - dui khp khuu. 3.1.3. Tin hnh t tr gip khp c tay, ngn tay: C ng gp mt lng - mt lng bn tay: T th ngi bnh: ngi bnh nm nga, tay lnh an tay yu, khuu gp. KTV hng dn c ng mu: gp mt lng - mt lng bn tay. Ngi bnh thc hin c ng gp mt lng - mt lng bn tay. C ng nghing tr- nghing quay: T th ngi bnh: ngi bnh nm nga, tay lnh an tay yu, khuu gp. KTV hng dn c ng mu: nghing tr - nghing quay bn tay. Ngi bnh thc hin c ng nghing tr - nghing quay bn tay. C ng gp - dui cc ngn tay: T th ngi bnh: ngi bnh nm nga, khuu gp, cng tay v th trung tnh. KTV hng dn ngi bnh: tay lnh 4 ngn bn tay yu, ngn ci gi cht lng bn tay yu, hng dn c ng mu gp - dui cc ngn. Ngi bnh thc hin c ng gp - dui cc ngn tay. Lu : ngn tay ci tp ring. 3.1.4. Tin hnh t tr gip khp hng v gi: Bnh nhn nm nga, hng dn bn chn lnh t di bn lit . C ng khp hng kt hp vi khp gi.

3.2. K thut tp tr gip bng dng c 3.2.1. K thut tp tr gip bng gy: Khi bnh nhn t kim sot vn ng ca c chi trn b bnh nhng cn c hng dn hoc kch thch vn ng ht tm khp vai, khuu tay, c th dng mt ci gy (on g,) tng s tr gip. Chun b: u tin hng dn ngi bnh tng c ng bng nhng c ng mu yn tm h khng lm cc c ng thay th. Bnh nhn cm gy bng 2 tay. Tay lnh iu khin tay yu bnh nhn c th ng ngi hay nm nga. Thc hin: + Gp vai v pha trc v v tr c. + Dang vai 0 - 900. + Dang v khp vai trong mt phng ngang, nng gy ln 900 do gp vai, khu tay dui thng a vai trc v sau. + Xoay trong v xoay ngoi khp vai: bnh nhn dang vai 900, khuu gp, tay gp 900 xoay ngoi, a gy v pha trc u bnh nhn xoay trong, a gy v pha tht lng. T th khc: cnh tay bnh nhn dc thn v khuu tay gp 900, xoay cnh tay c thc hin a gy t bn ny sang bn kia qua thn, trong khi gi khuu tay bn. Ch xoay cnh tay, khng cho gp v dui khuu tay. + Gp v dui khuu: cng tay bnh nhn c th quay sp hoc quay nga. Hai tay cm gy, ngang tm rng vai, hng dn gp - dui khuu tay. + Ngn tay leo thang: ngn tay leo thang (hoc leo tng) l mc tiu khuyn bnh nhn tng tm vn ng khp vai. Cn thn: bnh nhn cn lm vn ng chnh xc v khng cho php vn ng thay th nghing ngi sang bn, nhn gt hay nng xng vai. Gp vai: bnh nhn ng i din vi thang tng, khong cch gia thang tng v ngn tay, cch mt tm cnh tay. t ngn tr hay ngn gia ln mt bc ca thang cnh tay, gp dn vi ngn tay leo thang. Bnh nhn tin dn li thang khi cnh tay nng cao. Gp vai (t th khc): bnh nhn 2 tay bm thang tng, khuu dn gi t t xung. Lm gp khp vai. Dng vai: bnh nhn ng bn cnh (tay yu): cch mt tm cnh tay. Bnh nhn cn xoay ngoi vai khi h dng v nng vai. 3.2.2. K thut tp tr gip bng rng rc: rt hu hiu gip chi bn bnh tp theo. Nu c hng dn chnh xc, h thng rng rc c th l ng dng rt hu ch gip cho bn bnh tp theo tm vn ng. t rng rc: rng rc c gn ln mt thanh ngang hoc gin treo. Dy c vt qua 2 rng rc, mi u dy c buc vo tay nm. Bnh nhn c th ngi, ng: a. Treo t tr gip rng rc, khp vai: C ng gp dui khp vai: T th: ngi bnh ngi trn gh ta. Xc nh im treo: ngay ti nh u. Nng : c tay, bn tay. Thc hin c ng gp - dui khp vai. C ng dang - p khp vai: T th: ngi bnh ngi trn gh ta. Xc nh im treo: hi ra sau nh u. Nng : c tay, bn tay. Phn c nh: ai vai. Thc hin c ng dang - p khp vai. b. Treo t tr gip rng rc, khp khuu: C ng gp dui: T th: ngi bnh ngi, vi cnh tay c nng Xc nh im treo: pha trc hay sau trn cng ng thng vi c tay lc khuu gp Nng : c tay, bn tay.

Phn c nh : cnh tay. Thc hin c ng gp - dui khp khuu. c. Treo t tr gip rng rc, khp gi: C ng gp - dui (cch 1): T th: ngi bnh nm sp. Xc nh im treo: pha nh u. Nng : c chn, bn chn. Phn c nh : i. Thc hin c ng gp - dui khp gi. C ng gp - dui (cch 2): T th: ngi bnh ngi thng chn. Xc nh im treo: pha trc hay sau trn cng ng thng vi c chn. Nng : c, bn chn. Phn c nh : i. Thc hin c ng gp - dui khp gi. Lu : tp rng rc tr gip i vi khp vai d b bnh nhn lm dng, gy nn chn p xng cnh tay bi mm qu, chn p ko di dn n gim chc nng . Chn bnh nhn ng hng dn thch hp c th trnh c vn ny. Treo t tr gip vi rng rc Khp C ng V th khi u im treo Nng Gi cht Khp vai Gp - dui Ngi Ngay trn nh u C tay, bn tay ai vai Dang - p Ngi Hi ra sau nh u C tay, bn tay ai vai Khp khuu Gp - dui Ngi cnh tay nng trn bn Pha trc hay sau trn cng ng thng vi c tay lc khuu gp C tay, bn tay Cnh tay Khp gi Gp - dui Nm sp Pha nh u C chn, bn chn i Gp - dui Ngi thng chn Pha trc hay pha sau cng trn ng thng vi c chn C chn, bn chn i 3.2.3. K thut treo bng ai: K thut ny dng gii phng phn c th khi sc cn hay c st khi n c ng. Phn c treo bng mt bng treo nh vo dy v c nh vo mt im thch hp pha trn on chi th. C 2 loi treo: Treo thng ng: im gn ca dy pha trn trng lc ca on chi vn ng phn sau c th vn ng ging nh con lc, to thnh cung trn, thng vn ng c tm hp nn loi treo ny trc ht dng . C nh theo trc khp: im gp ca mi dy on chi pha trn ca khp s vn ng trn mt mt phng song song vi mt sn loi c nh ny cho php vn ng ti a ca khp. Li ch ca treo: i hi s tham gia tch cc ca ngi bnh, nh vy h phi hc cch tp c bn thch hp cho c ng mong mun. To c s th gin, do mt cch an ton v nhng c ng nhp nhng. C phi c nh, ch vn ng nh nhng do on chi c . C th thay i h dy treo thay i mc cc bi tp. Sau khi hng dn bnh nhn c th c lp khng cn k thut vin. Chm sc, dng c: Dng c phi c gi trong tnh trng tt bng cch kim tra v ct ngay sau khi s dng. Dy v ai treo b t hay sn rch th khng c s dng cho bnh nhn. Dng xong treo tng dy v ai treo ln mc theo tng loi ring bit trnh b xon vn. Gi sch ai v dy treo bng cch git gi thng xuyn.

Quy lut tng qut v cch dng dng c: Nn s dng: + ai ln phi dng dy kp. + S dng ai nh ch cn mt dy treo l . + S dng ai nng u cn 2 dy treo. + S dng ai nng c tay, bn tay hay c chn, bn chn cn mt dy treo. Ch gn dy treo vo ai khi buc ai chnh xc vo vng c th cn c iu tr Trong tt c mi trng hp nn t hai u ca ai cch khong bng nhau hai bn phn chi th hay thn mnh duy tr ai ng v th. Xc nh im treo bng cch th cho dy ri theo nh hng ca trng lc. Phn chi th gn phi c nng ln trc ri n phn xa . Khi treo ton thn: u c nng ln trc, ri n cnh tay, cng tay, i, cng chn ri n ngc v cui cng l chn. Nguyn tc k thut treo tr gip bng ai: Xc nh tm vn ng khp v sc c bng tay KTV. Chn t th khi u sao cho bnh nhn thc hin ng mu ng tc mong mun, ng thi m bo s vng chc v thoi mi cho bnh nhn La chn dng c cn thit nh mc, dy treo, ai Buc dng c vo gin treo. Gii thch cho ngi bnh r c ng m h phi lm (c ng mu). Gi vng chc xng ni khi im ca c c tp. Khi tho g: tho t xa n gn, sau tho dng c trn gin. 3.2.4. K thut treo tr gip a. Khp vai: C ng gp dui: T th: ngi bnh, nm nghing. Xc nh im treo: di mm cng vai 2,5 cm. Nng : khuu, c tay, bn tay. Phn c nh: vng c th, ging. Thc hin c ng gp - dui khp vai. C ng dang - p: T th: ngi bnh nm nga. Xc nh im treo: mm qu xung 2,5 cm, ra 2,5 cm. ai nng : khuu, c, bn tay. Phn c nh: vng c th, ging. Thc hin c ng dang - p (00 - 900) khp vai. C ng xoay trong: T th: ngi bnh ngi khuu gp 900. Xc nh im treo: mm cng vai vo 2,5 cm. ai nng : c tay, bn tay. Phn c nh: cnh tay. Thc hin c ng xoay trong khp vai. C ng xoay ngoi: T th: ngi bnh nm nghing vai gp 900, khuu dui thng. Xc nh im treo: mm cng vai xung 2,5 cm. ai nng : c tay, bn tay. Phn c nh: vai. Thc hin c ng xoay ngoi khp vai. b. Khp khuu: C ng gp dui: T th: ngi bnh nm nghing. Xc nh im treo: ngay ti khp khuu. ai nng : cnh tay, c tay, bn tay.

Phn c nh: cnh tay. Thc hin c ng gp - dui khp khuu. c. Khp hng: C ng gp dui: T th: ngi bnh nm nghing. Xc nh im treo: mu chuyn ln xng i ln 2,5 cm (hoc mo chu xung 4 ngn tay). ai nng : gi, c chn, bn chn. Phn c nh: chn. Thc hin c ng gp - dui khp hng. C ng dang - p: T th: ngi bnh nm nga. Xc nh im treo: im gia dy chng bn xung 2,5 cm. ai nng : gi, c chn, bn chn. Phn c nh: chn. Thc hin c ng dang - p khp hng. d. Khp gi: C ng gp dui: T th: ngi bnh nm nghing. Xc nh im treo: ngay ti khp. ai nng : gi, c chn, bn chn. Phn c nh : i. Thc hin c ng gp - dui gi. Cc im treo khp vai, khp khuu, khp hng, khp gi Khp C ng V th khi u im treo Nng Gi cht Khp vai Dang - p Nm nga Mm qu xung 2,5cm ra 2,5 cm C, bn tay, khuu Vai Gp - dui Nm nghing Mm cng vai xung 2,5 cm C, bn tay, khuu Vai Xoay trong Ngi khuu gp 90O Mm cng vai vo 2,5 cm C tay, bn tay Cnh tay Xoay ngoi Nm nghing vai dang 900 (tay treo trn) Mm cng vai xung 2,5 cm C tay, bn tay Vai Khp khuu Gp - dui Nm nghing Ngay ti khp khuu Cnh tay, c tay, bn tay Cnh tay Gp - dui Ngi vai dang 90O Ngay ti khp khuu Cnh tay, c tay, bn tay Cnh tay Khp hng Gp - dui Nm nghing Mu chuyn ln ln 2,5 cm mo chu xung 4 ngn tay Gi, c chn, bn chn Chn Dang - p Nm nga im gia dy chng bn Gi, c chn, bn chn Chn Khp gi Gp - dui Nm nghing Ngay ti khp i, c bn chn i 3.2.5. K thut tp luyn vi bn trt v bn c rc phn: Nhng dng c ny thng c dng sau phu thut i vi khp hng tng tm vn ng. Hng dn ng, n rt c ch, nhng cn ni vi bnh nhn l vn ng chn h thng gy nhng c ng sai hay khng c li. a. C ng khp vai: C ng gp - dui: T th khi u: ngi bnh nm nghing. Nng : mt phng trn, c rc phn. Gi cht: tay k thut vin c nh ai vai. Thc hin c ng gp - dui khp vai. C ng dang - p: T th khi u: ngi bnh nm nga. Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: tay k thut vin c nh ai vai. Thc hin c ng dang - p khp vai.

C ng xoay trong - xoay ngoi: T th khi u: c 3 cch (nm nga, nm nghing, ngi). Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: tu theo cc v th, c nh ai vai. Thc hin c ng xoay trong- xoay ngoi. b. C ng khp khuu: C ng gp dui: T th khi u: ngi bnh ngi vi cnh tay c nng trn bn. Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: tay k thut vin c nh cnh tay. Thc hin c ng gp dui khp khuu. C ng quay sp - nga: T th khi u: ngi bnh ngi vi khuu gp 900. Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: tay k thut vin c nh cnh tay. Thc hin c ng quay sp - nga. c. C ng khp c tay, ngn tay: C ng gp dui: T th khi u: ngi bnh ngi vi cng tay - bn tay c nng trn bn, bn tay ngh trn b tr. Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: tay k thut vin c nh pha trn khp c tay. Thc hin c ng gp - dui khp c tay. C ng nghing tr - nghing quay: T th khi u: ngi bnh ngi vi cng tay - bn tay c nng trn bn, lng bn tay p. Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: tay k thut vin c nh pha trn khp c tay. Thc hin c ng nghing tr - nghing quay. C ng gp - dui cc ngn tay: T th khi u: ngi bnh ngi vi cng tay - bn tay c nng trn bn, bn tay ngh trn b tr. Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: KTV gi cht pha khp c tay. Thc hin c ng gp - dui khp cc ngn tay. C ng dang - p cc ngn tay: T th khi u: ngi bnh ngi vi cng tay - bn tay c nng trn bn, lng bn tay p trn bn. Nng : mt phng trn c rc phn. Gi cht: tay KTV gi cht khp c tay. Thc hin c ng dang - p cc ngn tay. d. C ng khp hng: C ng gp - dui khp hng: T th khi u: ngi bnh nm nghing. Nng : mt phng c rc phn. Gi cht: tay KTV gi cht vng chu. Thc hin c ng gp - dui khp hng. C ng dang - p khp hng: T th khi u: ngi bnh nm nga. Nng : mt phng trn c rc phn Gi cht: tay KTV gi cht vng chu. Thc hin c ng dang - p khp hng. C ng xoay trong - xoay ngoi khp hng: T th khi u: ngi bnh nm nga.

Nng : mt phng c rc phn Gi cht: tay KTV gi cht vng chu. Thc hin c ng xoay trong (a gt ra ngoi) xoay ngoi (a gt vo trong). e. C ng khp gi: C ng gp dui: T th khi u: ngi bnh nm nghing (chn tp di). Nng : mt phng c rc phn Gi cht: tay KTV gi cht u di xng i. Thc hin c ng gp - dui khp gi. f. C ng khp c chn: C ng gp mt lng - mt lng khp c chn: T th khi u: ngi bnh nm nghing, gi gp. Nng : mt phng c rc phn Gi cht: tay KTV gi cht trn khp c chn. Thc hin c ng gp mt lng - mt lng - khp c chn. C ng nghing trong - nghing ngoi khp c chn: T th khi u: ngi bnh ngi, bn chn c nng trn sn nh. Nng : mt phng c rc phn. Gi cht: tay KTV gi cht pha trn khp c chn. Thc hin c ng nghing trong - nghing ngoi khp c chn. 4. Tc dng ca k thut tp tr gip Gia tng sc mnh c lm cho c n ln. Phng php ny thng c dng trong thi gian u ca chng trnh ti hun luyn c. Gia tng s iu hp vn ng nh kch thch k c v mu c ng, iu hp bng cch tin hnh tr gip mt c ng m bnh nhn khng th t lm c. Do c ng ch ng c tr gip c dng hun luyn s iu hp vn ng. Gy s tin tng ca ngi bnh vo kh nng hot ng ca chnh h, kch thch s c gng v hp tc ca ngi bnh . Gia tng tm vn ng hu hiu ca khp. CU HI LNG GI 1. Nu nguyn tc tp luyn tr gip. 2. Nu 10 bc ca k thut tp tr gip. 3. Trnh by quy lut tng qut v cch dng dng c v cch chm sc dng c tr gip. 4. Trnh by k thut treo tr gip bng ai. 5. Nu tc dng ca k thut tp tr gip. Bi 6 TP LUYN T DO MC TIU 1. Trnh by nh ngha k thut tp luyn t do. 2. Nu cc bi tp v tc dng. 3. Trnh by cc bc ca k thut tp t do. NI DUNG I. NH NGHA L phng php tp luyn dng nhng c ng lm bi chnh lc c ca ngi bnh, khng c tr gip hay cn tr ca bt c ngoi lc no khc trng lc. u im ca phng php ny l gip cho ngi bnh c th tp bt c lc no v bt c u m h thch khi am hiu k thut v mc ch ca cc c ng. Ngc li n c nhc im l nhiu khi khng yu cu c hot ng ng mc. Ngoi ra khi lc c khng cn bng, ngi bnh thng dng cc mu c ng b tr thay th cho cc mu c ng bnh thng nu h khng c hun luyn k cng. II. PHN LOI Bi tp t do c th c phn loi da trn quy m vng thn th cn tp luyn. 1. Bi tp cc b Ch yu nhm to mt vi tc dng cc b v ring bit.

Th d: di ng mt khp c bit hay tng sc mnh mt nhm c c bit. Nhng c ng c gii hn mt hay nhiu khp bng cch dng t th khi u thch hp hay bng s c nh t nhng vng khc do chnh lc c ca ngi bnh. 2. Bi tp ton thn Lin h n nhiu khp v nhiu nhm c, c tc dng bao qut. Th d: chy, bi, i. III. K THUT 1. Phi chn la t th khi u v hun luyn ngi bnh cn thn bo m hiu qu ti a ca t th. V l nn tng cn bn cho c ng. 2. Phi gii thch cho ngi bnh hng th v hp tc, t am hiu k thut v mc ch ca c ng. Gii thch nhng g mnh mun ngi bnh lm v mc ch ca vic lm . Dng li ni hng dn kch thch h trong sut thi gian thc tp. 3. Tc ca c ng tu thuc vo mc ch yu cu, thng th trong giai on hng dn cho ngi bnh, c ng c lm vi tc chm, sau k thut vin ch cho ngi bnh tc cn thit cho mc ch tr liu. 4. Thi gian tp tu thuc vo kh nng ca ngi bnh: 3 - 4 ln hay hn na cho mi bi tp, c thi gian ngh ngn. IV. TC DNG CA TP LUYN T DO 1. Th gin Nhng c ng ong a nhp nhng gip cho nhng c c trng lc tng c th gin. Khi tp mnh mt nhm c c bit s to c s th gin ni nhm c nghch vn. 2. Di ng khp Khi tm vn ng khp b hn ch, nhng c ng u a nhp nhng km theo lc tng cng ch tm vn ng b gii hn s tc dng tng thm tm vn ng. 3. Lc c v trng lc c Lc c v sc chu ng ca c hot ng c duy tr hay gia tng, th hin bng lc cng to ra trong c. Lc cng ny tu thuc vo: Tc (nhanh hay chm hn bnh thng). Thi gian tp. Lc cn (trng lc). Trong tnh hung bnh thng, lc c c th c duy tr bng nhng hot ng ti thiu hng ngy. Trong trng hp c nh khp, ngi bnh cn gng c nhiu ln mi ngy duy tr lc c. 4. S iu hp thn kinh c S iu hp s c ci thin do s lp li nhiu ln mt c ng. Lc bt u tp, cn tp trung s ch thc hin mt c ng mi. Nhng nh c ng lp li nhiu ln nn c ng t nhiu t ng v pht trin thnh s kho lo. 5. S tin tng Khi lm c cc c ng c iu hp v hiu qu. Ngi bnh tin tng vo kh nng iu khin s vn ng ca mnh. 6. Nhng bin i v tun hon v h hp Tp luyn mnh hay lu c tc dng lm th nhanh v su hn, tim p nhanh v mnh hn, nhit lng pht sinh trong c th. Khi vn ng nh, nhng bin i trn rt t v kh khi nhn thy. CU HI LNG GI 1. Trnh by nh ngha tp luyn t do. 2. Nu cc bc k thut tp luyn t do. 3. Trnh by cng dng, tc dng k thut tp luyn t do.

Bi 7 TP LUYN C KHNG

MC TIU 1. Trnh by c nh ngha v nguyn tc ca tp luyn c khng. 2. Nu cch phng nga v chng ch nh ca tp luyn c khng 3. Nu cc bc ca k thut tp luyn c khng 4. K 7 loi lc cn v cng dng ca tp luyn khng NI DUNG 1. nh ngha tp luyn c khng Tp luyn c khng l s tp luyn c dng mt ngoi lc chng li lc co c, s khng ny lm tng lc cng ca c, do sc mnh ca c tng v c n ln. 2. Nguyn tc khng Khi tp luyn khng cn theo nguyn tc l: dng lc cn ti a gip c pht trin ti a, nhng lc cn phi va vi kh nng ca c. Lc cn s dng i vi s co c ng trng ch c va mnh gia tng lc cng ti a ca c m khng nh hng ti kh nng iu hp ca c. i vi s co c ng trng, lc cng ti a ca c pht trin khi lc cn va bng kh nng gi vng ca c Nm yu t nh hng n hiu nng ca c, l: lc, sc chu ng, th tch, tc co c v iu hp. Trong 3 yu t u c th gia tng s tp luyn c lc cn. 2.1. Lc Lc c pht trin nh s dng lc cn ti a, lc ny ch mnh cho c c kh nng vt qua, do lc c gia tng khi c hot ng chng li mt lc cn tng ln dn dn. y l phng php tp luyn c gi l: lc cn ln - s ln tp t. 2.2. Sc chu ng ca c Sc chu ng ca c s pht trin khi s co c c lp li nhiu ln. Phng php ny c gi l: lc cn nh - s ln tp nhiu. 2.3. Th tch ca c Th tch ca c c th c lng c bng o lng v th hin mc n ln ca c. Th tch thng pht trin tng xng vi sc mnh v c th coi nh du hiu tin trin tt ca ngi bnh, tuy khng nht thit chng t rng s tp luyn tr liu thnh cng 3. Mt s iu phng nga v chng ch nh i vi bi tp c khng Mc d bi tp c khng tr bng tay hay bng my c gi tr quan trng, nhng c nhiu iu phi phng nga v chng ch nh m KTV cn cn nhc trc khi tin hnh v trong khi thc hin chng trnh c khng. 3.1. Nhng phng nga 3.1.1. Phng nga v nhng bnh nhn c vn v tim mch: Nu bnh nhn c nhng phng v tim mch, cn thit phi gii hn mc hot ng khong ch s an ton. Ch s "an ton" c th c xc nh bi trc nghim hay c th c loi tr khong 40% mch ti a tui tng ng. Mch ti a ca mt tui c th c tnh theo cng thc: 220 - tui = mch ti a Tnh ton mch ti a dng xc nh ngng "an ton" 40% ca mch ti a c p dng hn ch cc mc hot ng. tnh ton t l ca mch ti a p dng cng thc: Mch lc ngh + % (mch ti a - mch lc ngh) = ch s mch. 3.1.2. Bnh nhn cao tui: 3.1.3. Bnh nhn c phu thut bng hoc c thot v thnh bng: Nn phng bng cch: Nhc bnh nhn khng nn th khi tp. bnh nhn th ra khi thc hin vn ng. Yu cu bnh nhn m, ni chuyn hoc th u n trong khi tp. 3.2. Chng ch nh 3.2.1. Vim nhim: khng ch nh tp c khng tr khi c hoc khp b vim hay sng ty. Tp c khng c th lm sng to hn v gy tn hi hn vi c v khp. 3.2.2. au: nu bnh nhn thy au d di khp hay c khi tp c khng tr hoc 24 gi sau khi tp th nn b hon ton khng tr hay gim v c bn. K thut vin c th phi nh gi li mt cch cn thn nguyn nhn gy au. 4. K thut tp luyn c khng (khng tr)

4.1. T th khi u Cn la chn t th no cho thoi mi, vng chc ngi bnh hp tc tp trung ht s ch vo c ng v c s gng sc vt qua s khng. 4.2. C ng mu Cn hng dn r rng cho ngi bnh lm c ng mu h lm ng tc vi ht tm v co c ti a. 4.3. S n nh S n nh xng ni khi im ca c s tng hiu nng ca nhng c , c th thc hin s n nh bng cch s dng nhng c hc hay bng tay KTV, dy di v.v 4.4. Ko gin Nn bt u tp luyn bng s ko gin c to thnh phn x ko gin, do kch thch cho c co mnh. 4.5. Lc cn C th dng nhiu phng tin: tay KTV, trng lng l xo phi t lc cn ny sao cho p lc tc dng trn mt da cng phng vi c ng. Lc cn bng tay c u im l c th iu chnh cho ng v thch hp vi lc c trong mi trng hp v trong mi tm vn ng nhng nhc im l khng th o lng c. Vi lc cn bng my hay dng c (t, l xo) th c th o lng c, do c th ghi nhn c s tin trin ca ngi bnh Cng lc cn thay i theo mc ch tr liu. Lc cn ti a dng gia tng lc c, lc cn nh, nhng vi s ln lp li nhiu c hiu qu gia tng sc chu ng ca c. 4.6. Tnh cht ca c ng C ng ch yu phi trn tru nn i hi s ch ca ngi bnh. Tc phi thch hp vi nhp co c ti u ca tng nhm c. Tm vn ng phi y nu c th c nhng k thut vin c th tc ng lc cn c co tnh bt c im no ca tm vn ng. 4.7. S lp li ca c ng S ln lp li c ng khng theo quy lut no nht nh, m tu thuc tnh trng sc kho v bnh l ca ngi bnh cng nh mc ch tr liu. 4.8. S hp tc ca ngi bnh y l iu kin rt quan trng cho thnh qu ca s tr liu. C th kch thch s hng th ca ngi bnh bng cch cho h bit v. S tng tin ca lc cn. o, nh lng thng xuyn. Ghi vo h s nhng tin trin. Khuyn khch bng li ni. To s ganh ua. 5. Cc loi bi tp c khng (hay lc cn) 5.1. Bi tp khng ng trng, ng trng C th p dng khng i vi c co ng cng nh co tnh. Bi tp khng c th tin hnh mt cch ng trng (vi co c ng tm hay lch tm) ng ng lc hc v ng trng. Trong mi trng hp mc tiu cui cng l tng cng chc nng c th qua s tng sc mnh , sc bn v cng ca c. 5.1.1. Bi tp c khng ng trng: Bi tp c khng ng trng l mt dng bi tp ng, c thc hin chng li vt nng c nh hay thay i do c di ra hay ngn li trong tm vn ng. Sc mnh, sc bn v cng ng ca c c th tng ln vi bi tp ng trng. Bi tp khng bng tay hay bng my tu theo nhu cu ca ngi bnh. C hai loi bi tp c khng bng tay hay bng my u c xem k trong bi. 5.1.2. Bi tp c khng ng trng: Bi tp c khng ng trng l mt dng bi tp tnh xy ra khi mt c co khng thay i ng k v chiu di c hay khng thy vn ng ca khp. Mc d khng to ra mt cng (lc x khong cch), nhng c sinh ra sc cng v lc rt ln, mt c c th to ra sc cng ln hn, khi co c ng trng ti a, so vi co c

ng tm ti a, nhng khng ln bng khi co c lch tm ti a. Nu co c ng trng c duy tr vi khng th sc mnh s tng ln. Ngi ta thy co c ng trng cn gi vi khng t nht trong 6 giy, thi gian ny cho php to sc cng ti a v nhng thay i v chuyn ho bt u xy ra trong c. Bi tp khng ng trng s khng lm tng sc bn ca c hu hiu nh bi tp ng. Trong khi tp luyn ng trng ch cn dng vt tp nng (khng tr) bng 60% - 80% kh nng to lc ca c t sc mnh. Do khng c c ng ca khp, sc mnh s ch pht trin ti v tr, bi tp kt thc, tng cng sc mnh trong tm vn ng, cn p dng mt sc cn khi khp vi v tr. Chiu di c trong thi gian co nh hng trc tip n sc cng do c sinh ra ti mt im c bit trong tm vn ng. Do vy, khng m bnh nhn c th khng li, s bin thin ti nhng im khc nhau trong tm vn ng. C th p dng khng bng tay hoc bng my bng cch bnh nhn gi chng li mt vt nng hay ko chng li mt vt khng di ng. Bi tp luyn c cng l mt dng bi tp ng trng, nhng khng khng li mt khng no. 5.2. Bi tp vi khng bng tay 5.2.1. nh ngha: Tp c khng bng tay l mt dng bi tp c khng ch ng, trong lc cn l do KTV thc hin chng li co c ng hay co c tnh. Nu vn ng ca khp c php, thng sc cn c p dng trong sut tm vn ng. Khi c co ngn. Sc cn c kim sot cng c th p dng gy co c gin di. Bi tp tin hnh cc mt phng gii phu ca vn ng hoc theo cc mu bt cho cn gi l k thut to thun bn th thn kinh c (PNF). Mt c c th b ko di ra bng s khng li hot ng chnh c , nh m t trong k thut th c bng tay. 5.2.2. Nguyn tc p dng bi tp khng bng tay: Trc khi bt u tp: nh gi tm vn ng v sc mnh c ca bnh nhn. Th c bng tay s gip KTV xc lp mc sc mnh v lng, thm vo n c th nh gi c s tin b. N cng gip KTV xc nh c sc cn ph hp trong chng trnh tp luyn. Trnh by k hoch tp v cc k thut i vi bnh nhn. 5.2.3. Cc bi tp khng bng tay i vi chi trn v chi di: a. C ng khp vai: C ng gp dui khp vai: Ngi bnh nm nga, st mp ging. KTV mt tay nm kiu ngn tr, tay cn li t trn khuu. KTV lm c ng mu gp - dui khp vai. Thc hin khng c ng gp - dui c kt hp vi xoay trong - xoay ngoi khp vai. 900).C ng dang - p khp vai (00 Ngi bnh nm nga, khuu tay gp, cng tay v th trung. KTV mt tay di khp khuu, tay cn li nm di khp c tay. 900).KTV hng dn mu c ng dang - p khp vai (00 Thc - hin khng c ng dang - p khp vai. C ng dang - p khp vai trong mt phng ngang: Ngi bnh nm nga. KTV mt tay t c tay, mt tay t trn khp khuu. KTV hng dn mu c ng dang- p vai. Thc hin khng c ng dang - p khp vai trong mt phng ngang. C ng xoay trong - xoay ngoi: Ngi bnh nm nga, vai dui v dang, khuu gp 900. KTV mt tay gi cht xng cnh tay, mt tay t c tay. KTV hng dn c ng mu xoay trong - xoay ngoi. Thc hin khng c ng xoay trong - xoay ngoi khp vai.

b. C ng khp khuu C ng gp dui khp khuu: Ngi bnh nm nga, cnh tay xui theo thn mnh, theo t th gii phu. KTV mt tay gi cnh tay, mt tay nm c tay. KTV lm mu c ng gp - dui khuu, kt hp quay sp - quay nga cng tay. Thc hin khng c ng gp - dui khp khuu, kt hp quay sp - quay nga cng tay. C ng quay sp - quay nga cng tay : Ngi bnh ngi, cnh tay st thn mnh, khuu gp 900. KTV mt tay gi cht u di xng cnh tay, tay cn li t c tay. KTV lm mu c ng quay sp - quay nga cng tay. Thc hin khng c ng quay sp - nga cng tay. c. C ng khp c tay, khp lin t ngn tay, khp bn t: C ng gp - dui khp c tay: Ngi bnh nm nga, khuu gp 900. KTV mt tay gi cht cnh tay, tay cn li cm xng bn cc ngn tay. KTV lm mu c ng gp - dui khp c tay. Thc hin khng c ng gp - dui c tay. C ng nghing tr - nghing quay: Ngi bnh nm nga, khuu gp 900, c tay t th trung. KTV mt tay gi cht c tay, mt tay t b tr xng bn th V (nghing tr) hoc b quay xng bn th II (nghing quay). KTV lm mu c ng nghing tr, nghing quay. Thc hin khng c ng nghing tr - nghing quay. C ng gp - dui khp bn t: Ngi bnh nm nga, khuu gp 900, c tay v th trung tnh. KTV mt tay gi xng bn cc ngn, tay cn li t cc xng t th I (t gn). KTV lm c ng mu gp - dui khp bn t. Thc hin khng c ng gp - dui khp bn t cc ngn. C ng gp - dui khp lin t ngn tay: Ngi bnh nm nga, khuu gp 900, c tay t th trung tnh. KTV mt tay gi xng bn cc ngn, tay cn li t mt lng cc ngn (dui) hoc mt lng u ngn (gp). KTV lm c ng mu gp - dui khp lin t cc ngn. Thc hin khng c ng gp - dui chung cc ngn. C ng dang - p lin t cc ngn: Ngi bnh nm nga, khuu gp 900, c tay v th trung. KTV mt tay t b tr, mt tay t b quay, ln lt cm tng hai ngn mt. KTV lm c ng mu dang - p khp lin t cc ngn. Thc hin khng c ng dang - p cc ngn. d. C ng khp ngn ci: C ng gp - dui ngn ci: T th ngi bnh ging nh trong trng hp gp - dui chung ngn. KTV mt tay gi bn tay, tay cn li cm ngn ci. KTV lm mu c ng gp - dui ngn ci. Thc hin khng c ng gp - dui ngn ci. C ng dang - p ngn ci: T th ngi bnh v cch cm nm: ging nh trong gp - dui ngn ci. KTV lm mu c ng dang - p ngn ci. Thc hin khng c ng dang - p ngn ci. C ng i ngn ci: T th ngi bnh nm nga, khuu gp 900, c tay v th trung tnh. KTV mt tay gi b quay v cm ngn ci, tay cn li t b tr ln lt cm tng ngn tay.

Thc hin khng c ng i ngn ci vi cc ngn. e. C ng khp hng: C ng gp - dui khp hng: Ngi bnh nm nga st mp ging. KTV mt tay t mt trc i, tay cn li t gt bn chn. KTV lm mu c ng gp - dui khp hng. Thc hin khng c ng gp - dui khp hng. C ng dang - p khp hng: Ngi bnh nm nga, chn cn li t hi dang. KTV mt tay t i, tay cn li t c chn. KTV lm mu c ng dang - p khp hng. Thc hin khng c ng dang - p khp hng. C ng xoay trong - xoay ngoi khp hng: Ngi bnh nm nga, hng v gi gp 900. KTV mt tay gi i, tay cn li nm gt chn. KTV lm mu c ng xoay trong - xoay ngoi khp hng. Thc hin khng c ng xoay trong - xoay ngoi khp hng. Thc hin khng c ng gp - dui gi. f. C ng khp c chn: C ng gp - dui khp c chn: Ngi bnh nm nga, k mt gi c chn. KTV mt tay gi c chn, tay cn li t bn chn. KTV lm mu c ng gp - dui khp c chn. Thc hin khng c ng gp - dui khp c chn. C ng nghing trong - nghing ngoi: Ngi bnh nm nga, k mt gi khp c chn. KTV mt tay gi c chn, ta cn li cm b trong (nghing trong) hay b ngoi (nghing ngoi) ca bn chn. KTV lm mu c ng nghing trong - nghing ngoi khp c chn. Thc hin khng c ng nghing trong - nghing ngoi khp c chn. g. C ng khp bn t, cc ngn, ngn ci: C ng gp - dui khp bn t: Ngi bnh nm nga . KTV mt tay gi xng bn cc bgn, tay cn li t xng t gn. KTV lm mu c ng gp - dui khp bn t. Thc hin khng c ng gp - dui khp bn t cc ngn chn. C ng gp - dui cc ngn chn: Ngi bnh nm nga. KTV mt tay gi xng bn cc ngn, tay cn li t mt lng (dui) hoc mt lng (gp) cc ngn chn. KTV lm mu c ng gp - dui chung cc ngn chn. Thc hin khng c ng gp -dui chung cc ngn chn. C ng gp - dui ngn ci: Ngi bnh nm nga. KTV mt tay gi xng bn s I, tay cn li t xng t ngn ci. KTV lm mu c ng gp - dui ngn ci. Thc hin khng c ng gp - dui ngn 5.2.4. Thc hin tp th nm sp: a. T th ngi bnh: Ngi bnh nm sp, k mt gi mng u v mt gi mng vng ct sng tht lng. b. T th k thut vin: KTV ng cnh ging, mt chn hng theo chiu ca c ng, chn cn li hp thnh mt gc 900. c. Thc hin c ng: C ng dui khp vai:

Ngi bnh nm sp, hai tay xui theo thn mnh. KTV t mt tay trn cnh tay ca ngi bnh, mt tay c nh khp vai. KTV lm mu c ng dui vai. Thc hin khng c ng dui khp vai. C ng dui hng: Ngi bnh nm sp gn mp ging, bn chn thng ngoi cnh ging. KTV mt tay gi chu, tay cn l nng i. KTV lm mu c ng gp - dui khp hng. Thc hin khng c ng gp - dui khp hng. C ng gp - dui gi: T th ngi bnh nm sp st mp ging, bn chn thng ngoi cnh bn. KTV mt tay gi chu, tay cn li t vng c chn. KTV lm mu c ng gp - dui khp gi. Thc hin khng c ng gp - dui khp gi. Tm tt: nhng k thut v phng php ng dng bi tp c khng bng tay c xut ny c th b bin i bi KTV tu theo kh nng v nhu cu ca ngi bnh. S a dng v t th v v tr t tay ca KTV c th cn thit, tu theo kch thc v sc mnh ca KTV v bnh nhn m KTV c th to ra s a dng v hp dn trong chng trnh luyn sc mnh bng cch phi hp khng tr bng tay v bng my trong chng trnh tp luyn. 5.3. Bi tp c khng bng my (c khng c hc) 5.3.1. nh ngha: Bi tp c khng bng my l bt k dng bi tp no trong khng (vt nng tp) l mt s loi dng c. Bi tp c khng c hc c dng tng cng sc mnh c, cng hoc sc bn c trong chng trnh phc hi chc nng hay nng cao sc kho. tng cng chc nng c, c cn c chu ti qu mc v tng tin bng cch tng khng hay s ln lp li bi tp. Sau , khi thch nghi vi nhng yu cu tng, c th t thm ti i vi c hay lp li nhiu hn ng tc tp. khng c hc c th p dng thay cho khng bng tay sao cho bnh nhn c th tp c lp hay sc mnh ca ngi bnh vt qu s kim sot ca KTV. 5.3.2. K thut tp giy c t (tp mnh c t u i): Ngy 1 lm c ng 10 ln vi 1/2 trng lng ti a. Ngy 2 lm c ng 10 ln vi 3/4 trng lng ti a. Ngy 3 lm c ng 10 ln vi 1/1 trng lng ti a. Ngy 4 - ngy 5 tp ging nh ngy 3. Sau bnh nhn ngh hai ngy. Tr li lng gi li lc c ri tip tc cho n khi chn yu mnh bng 2/3 chn bnh thng. Ch : chn ngi bnh phi lun lun c nng trong thi gian mang v tho dng c (giy t). 5.4. S dng dng c trong tp c khng C hng lot dng c, my mc c hc dng trong chng trnh tp c khng. T tay n gin c th p ng ph hp vi nhu cu ngi bnh, trong khi b dng c tp ng ng hin i c th theo c nhu cu bnh nhn khc mt cch tt nht. Chn khng c hc c mt s u im so vi khng bng tay khi tp luyn. Khi dng dng c c hc, KTV c th nh gi c v lng sc mnh ca bnh nhn trc khi tp, KTV cng do c mt cch khch quan s tin b v sc mnh ca ngi bnh sau qu trnh tp. Bn thn ngi bnh cng thy s tin b o lng c trong chng trnh tp. Mc khng p dng khi tp cng khng b gii hn bi sc mnh ca KTV. Dng dng c cng to ra s a dng do chng trnh tp ngay c nhng giai on phc hi chc nng sm, khi sc mnh ca ngi bnh c th hy cn hn ch. Dng c c dng t n gin n phc tp, t nh n ln, t r n t. Chn la dng c ph hp vi nhu cu c nhn v kh nng tp luyn ca ngi bnh. 5.4.1. Cc nguyn tc s dng dng c: nh gi sc mnh c ca ngi bnh, tm vn ng, cc bin dng xng v khp,

au, s nguyn vn ca da trc khi dng dng c. Xc nh bi tp hu hiu nht dng lm mnh nhm c tn thng, chn dng c cho ph hp. Tn trng trit nhng nguyn tc an ton khi dng dng c. Hy chc chn mi dy buc, ai treo, ai c v kho c ci cn thn v iu chnh ph hp vi bnh nhn trc khi tp. Trnh cc c ng thay th. Quan st, nh gi bnh nhn sau khi tp, ghi chp vo h s. 5.4.2. K thut tp luyn c khng bng rng rc: a. C ng chi trn: C ng khp vai: C ng gp khp vai: T th ngi bnh: nm nga. V tr t rng rc: chn ging. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin c ng gp khp vai. Hoc: T th ngi bnh ngi. V tr t rng rc: pha trc hoc sau. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin c ng gp khp vai. C ng dui khp vai: T th ngi bnh nm nga . V tr t 1 rng rc: u ging. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin c ng dui vai. Hoc: T th ngi bnh ngi. V tr t 2 rng rc: trc hoc sau. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin c ng gp dui khp vai. C ng dng khp vai: T th ngi bnh nm nghing. V tr t 1 rng rc: chn ging. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin c ng dng khp vai. Hoc: T th ngi bnh: ngi. V tr t rng rc: pha i bn. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin dng khp vai. C ng p khp vai: T th ngi bnh: nm nghing. V tr t 1 rng rc (cao): u ging. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin c ng p khp vai. Hoc: T th ngi bnh: ngi. V tr treo 1 rng rc: pha bn tay. KTV gi vng khp vai. Ngi bnh thc hin c ng p khp vai. C ng xoay trong - xoay ngoi khp vai: T th ngi bnh: ngi, khuu gp 900 V tr treo 1 rng rc: pha bn ngang c tay

KTV gi vng cnh tay. Ngi bnh thc hin c ng xoay trong - xoay ngoi khp vai. C ng khp khuu: C ng gp khp khuu: T th ngi bnh nm nga . V tr treo 1 rng rc: chn ging. KTV gi cht cnh tay. Ngi bnh thc hin c ng gp khp khuu. Hoc: T th ngi bnh: ngi. V tr treo rng rc: pha trc. KTV gi cht cnh tay. Ngi bnh thc hin c ng gp khp khuu. C ng dui khp khuu: T th ngi bnh: ngi. V tr treo rng rc: pha sau. KTV gi cht cnh tay. Ngi bnh thc hin c ng gp dui khp khuu. Hoc: T th ngi bnh: ngi. V tr treo rng rc: pha sau. KTV gi cht cnh tay. Ngi bnh thc hin c ng dui khp khuu. b. C ng chi di C ng khp hng: C ng gp khp hng: T th ngi bnh: nm nghing. V tr treo rng rc: pha sau. KTV gi cht chu v nng i. Ngi bnh thc hin c ng gp hng. Hoc: T th ngi bnh: ng. V tr treo 2 rng rc: pha sau. KTV gi vng chu v nng i. Ngi bnh thc hin c ng gp hng. C ng dui khp hng: T th ngi bnh: nm nghing. V tr treo rng rc: pha trc. KTV gi cht chu v nng i. Ngi bnh thc hin c ng dui khp hng. Hoc: T th ngi bnh: ng. V tr treo 2 rng rc: pha trc cao v thp. KTV gi cht chu v nng i. Ngi bnh thc hin dui khp hng. C ng dang khp hng: T th ngi bnh: nm nghing. V tr treo 2 rng rc: chn ging cao v thp. KTV gi cht chu v nng i. Ngi bnh thc hin c ng dng khp hng. Hoc: T th ngi bnh: ng. V tr treo 2 rng rc: pha bn cao v thp. KTV gi chc chu v nng i.

Ngi bnh thc hin c ng dng khp hng. C ng p khp hng: T th ngi bnh: nm nga. V tr treo 1 rng rc: pha bn. KTV gi vng chc chu v nng i. Ngi bnh thc hin c ng p khp vai. Hoc: T th ngi bnh ng. V tr treo 2 rng rc: pha bn cao, thp. KTV gi vng chu v nng i. Ngi bnh thc hin c ng p i. C ng xoay trong - xoay ngoi khp hng: T th ngi bnh: ngi thng cng chn. V th treo 2 rng rc: pha bn. KTV gi cht i. Ngi bnh thc hin c ng xoay trong - xoay ngoi khp hng. C ng khp gi: C ng gp gi: T th ngi bnh nm sp. V tr treo rng rc: u ging. KTV gi vng i. Ngi bnh thc hin c ng gp gi. C ng dui gi: T th ngi bnh: nm sp. V tr treo rng rc: u ging. KTV gi vng i. Ngi bnh thc hin c ng dui gi. Hoc: T th ngi bnh: ngi thng cng chn. V tr treo 2 rng rc: pha sau. KTV gi vng i. Ngi bnh thc hin c ng dui gi. 5.4.3. K thut tp luyn c khng bng t: C ng khp vai: C ng gp khp vai: T th ngi bnh: nm nga, khuu dui, hai tay cm t. KTV hng dn c ng mu: gp dui khp vai. Ngi bnh thc hin c ng cng lc gp - dui khp vai hoc tp lun phin hai tay C ng dang - p khp vai: T th ngi bnh: nm nga, khuu gp 900, cng tay v th trung. KTV hng dn mu c ng dang - p khp vai. 900).Ngi bnh thc hin c ng dang - p khp vai (00 C ng dang - p khp vai mt phng ngang : T th ngi bnh: nm nga, vai dang 900, khuu hi gp. KTV hng dn mu c ng dang - p mt phng ngang. Ngi bnh thc hin c ng dang - p trong mt phng ngang. C ng khp khuu: C ng gp khuu: T th ngi bnh: nm nga, vai v khuu dui t th gii phu. KTV hng dn c ng mu gp - dui khp khuu kt hp quay sp -quay nga cng tay. Ngi bnh thc hin c ng gp - dui khuu kt hp c ng quay sp - quay nga cng tay.

C ng dui khuu: T th ngi bnh: nm nga, vai gp 900, khuu gp 900. KTV gi vng cnh tay. KTV hng dn c ng mu dui khuu. Ngi bnh thc hin c ng dui khuu. C ng khp c tay: C ng gp khp c tay: T th ngi bnh: nm nga, khuu dui, lng bn tay nga. KTV hng dn c ng gp khp c tay. Ngi bnh thc hin c ng gp khp c tay. C ng dui khp c tay: T th ngi bnh: nm nga, khuu dui, lng bn tay p. KTV hng dn c ng mu dui khp c tay. Ngi bnh thc hin c ng dui khp c tay. 6. Tc dng 6.1. Tc dng tr liu Tng lc c. Tng sc chu ng. 6.2. Tc dng sinh l Gia tng lng mu n c. Gia tng huyt p do s tp trung ch vo tp luyn. To nhit lng nn da tr nn m v c th m t do m hi. 7. Cc loi lc cn 7.1. Lc cn do tay k

Bi 8 KO GIN MC TIU Sau khi hc xong bi ko gin cc anh (ch) c kh nng: 1. Nu c nguyn nhn dn n co rt m mm. 2. Nu mc ch, ch nh, chng ch nh ca ko gin. 3. Trnh by nguyn tc ko gin. 4. Nu c k thut ko gin cc khp chi trn v chi di. NI DUNG 1. nh ngha Ko gin l dng c ng cng bc hoc ch ng (t ngi bnh) hay th ng (tay k thut vin hoc dng c c hc) thng c p dng nhm gia tng tm vn ng khp khi c tnh trng gii hn do gin hay mt tnh n hi ca m mm. 2. Thut ng ko gin c m t trong k thut 2.1. Ko gin Ko gin l thut ng chung dng m t bt k mt thao tc k thut c thit k ko di cu trc ca m mm b co ngn do bnh l v nh tng tm vn ng khp. Ko gin th ng: khi ngi bnh th gin, dng mt lc bn ngoi bng tay hay bng my lm di t chc b ngn. c ch ch ng: ngi bnh tham gia vo thao tc ko gin c ch trng lc c b ca c b cng. 2.2. Tnh mm do Tnh mm do l thut ng thnh thong dng xen k vi tnh dui c. c tnh ny da vo kh nng ca c th gin v sinh ra lc ko gin. Nhng bi tp mm do l cc bi tp ko gin c to nn lm tng tm vn ng khp. 2.3. So - m dnh

Khi t chc so nm gia cc m bnh thng v rng buc c ng ca cc t chc . Trong mi quan h vi nhau, hnh thnh dnh, gii hn tm vn ng v chc nng. Co rt hnh thnh t so dnh c th phng nga c hoc gim xung, nh tp luyn. 2.4. X dnh Co rt cng c th hnh thnh do hu qu ca vim nhim mn tnh v cc thay i x ho cc t chc mm. X dnh lm hn ch tm vn ng rt nghim trng. Co rt gy nn do x t chc l rt kh lm gim. 2.5. Co rt khng th phc hi Co rt khng th hi phc l hin tng mt tnh vnh vin ca m mm m khng th c gii quyt bng iu tr khng phu thut xy ra khi t chc mm bnh thng v t chc lin kt to nn c thay th bng mt s lng ln t chc khng dui c nh xng hoc t chc x. 2.6. Co rt c tnh gi Hn ch vn ng cng c th hnh thnh do hu qu tng trng lc c do tn thng h thn kinh trung ng. C tnh trng khng thch hp v lun lun co, hu qu l hn ch tm vn ng khp. 3. Nguyn nhn dn n co rt m mm Bnh l ca m, si: Chn thng: bng, ng dp m mm, bu mu, t rch m mm. Bin chng sau nhim trng, vim c kt dnh. Ri lon tun hon: hi chng Volkmann. Bnh ca m lin kt: Co rt trong gy Duyputren, vim c da. X cng da. Bt ng lu trong mt v th. S co cng do tn thng h thn kinh trung ng. 4. Mc ch ko gin 4.1. Mc ch chung L t c ti thit lp tm vn ng ca khp v vn ng ca t chc mm bao quanh khp. 4.2. Mc ch ring bit phng co rt vnh vin. Tng tnh mm do chung ca phn c th trc khi tp mnh cc c. phng hoc hn ch ti thiu nguy c tn thng gn c lin quan n cc hot ng ca lc, c bit l th thao. 5. Ch nh ko gin Khi tm vn ng b hn ch do hu qu ca co rt, dnh khp v hnh thnh so t chc, dn n cc c, t chc lin kt v da b ngn li. Khi cc hn ch c th dn n bin dng cu trc, mt khc c th phng c. Khi co rt lm gin on cc hot ng chc nng (hng ngy) v chm sc iu dng. Khi c b yu v t chc b cng. Cc c b yu phi c ko gin di trc khi cc c yu c th c tp mnh c hiu qu. 6. Chng ch nh ko gin Khi khi xng gy gy gii hn tm vn ng khp. Sau mt gy xng mi. Vim cp hoc qu trnh nhim trng (nng hoc sng) trong khp hoc quanh khp. Bt c khi no c au cp hay au nhi khi c ng khp.

Khi c khi mu t hoc cc du hiu khc ca chn thng phm mm. 7. Nguyn tc ko gin Khng p dng khi c tnh trng au cp. C ng chi chm ri qua phm vi t do ca gii hn. Sau nm phn gn, nng phn xa sao cho lc p dng ng vo vng mong mun. Cm nm chc nhng khng gy kh chu cho bnh nhn. Nu cn, s dng ming m nhng vng c t chc di da t, trn mt xng hoc nhng ni gim cm gic. Ko gin c trn nhiu khp, hy c nh hay l phn on gn hoc l phn on xa m c b cng bm vo. Ko gin c qua mt khp mt thi im, sau qua ton b cc khp mt cch ng thi cho n khi di ti u ca t chc mm t c. Hn ch ti thiu lc p khp nh, trc tin ko gin khp xa v tip tc l pha gn. p dng lc ko gin theo cch nh nhng, chm v duy tr a khp ng tm vn ng b co rt v sau c ng va n tm. Lc phi to sc cng cc cu trc ca m mm nhng ng qu mnh gy au hoc tn thng cu trc. Trnh git, ng tay hoc chn ri t ngt cui tm. iu ny s to phn x th gin v gy co phn x c ang c ko gin. Ko gin git s gy s lng chn thng v tn thng cho t chc. t th ko gin, ngi bnh phi tri qua cm gic ko gin hoc cng ca cu trc ang c ko gin, nhng khng au. t th ngi bnh t th ko gin t nht 15 - 30 giy hoc lu hn. Dn dn th lc ko gin. Cho php ngi bnh v ngi iu tr ngh mt lc sau lp li phng php. 8. Phn loi ko gin Ko gin th ng Ko gin th ng bng tay: ngi iu tr s dng lc bn ngoi v kim sot hng i tc v thi gian ko gin ti a 15 - 30 giy. Cng v thi gian lm tu thuc vo sc chu ng ca ngi bnh, sc bn v tnh kin tr ca ngi iu tr. Ko gin th ng bng c hc: lc ko bn ngoi cng thp c p dng cho cc trng hp t chc b ngn trong thi gian di bng dng c c hc. Ko gin ch ng: t ngi bnh thc hin bng cch s dng trng lng c th nh mt lc ko gin . 9. K thut ko gin 9.1. Chun b ngi bnh Chn t th khi u thch hp cho tng vng cn c ko gin, ng thi to s vng chc v gin ngh cho cc phn c th cn li. C th p dng nhit cc b (ti nng, tm sp, hng ngoi) cho cc phn c th cn c ko gin hoc p dng nhit tng qut (tm m) nu ton thn cn c ko gin. Gii thch to s tin tng v hp tc. 9.2. Th tm vn ng Lun lun lng gi tm hot ng trc khi iu tr v so snh vi bn lnh trnh nhng trng hp KTV c gng ly li tm m ngi bnh khng sao c c. 9.3. Gi cht Khi ko gin nhng khp ln hay thn mnh nn thc hin tm nm, sn nh hay trn mt mt phng vng chc.

9.4. Thc hin ko gin Khi thc hin ko gin nn vn ng khp nh nhng v c nhp iu trc bit tm vn ng khp v to ra s gin ngh. Khi ngi bnh gin ngh hon ton, KTV tng tm bng cch cho mt p lc nh v lin tc ln phn c th cn ko gin. Nu tm mi gy kh chu cho ngi bnh, KTV duy tr phn c th v tr no v c gng to s tin tng v yn tm ngi bnh. Sau khi ko gin cho ngi bnh thc hin vi ng tc nhp nhng (ch ng), ko gin c lp li. 9.4.1. Cc k thut ko gin chi trn: a. Ko gin khp vai: Nhng lu c bit: nhng c tham gia vo vn ng khp vai bm vo xng b vai nhiu hn l lng ngc, v vy khi phn ln cc c ca ai vai c ko gin cn phi c nh xng b vai; nu khng c nh xng b vai lc ko s truyn ti cc c m bnh thng c nh xng b vai trong khi vn ng cnh tay. iu buc nhng c lnh c th b ko gin qu mc v cn tr tm vn ng ng ca khp cho cnh tay. Hy ch : Khi xng b vai c c nh v khng cho php dang v xoay ln trn, ti khp cho cnh tay c th xy ra ng tc gp vo vai ch ti 120O. Khi c ng xng b vai c c nh, phi xoay ngoi cnh tay t n tm vn ng hon ton. Cc c phn ln d b l r s co cng l nhng c ngn gp, dang, xoay vai hon ton. Him khi thy s co cng cc cu trc ngn khp vai v dui ti v tr trung gian. Tng gp vai (ko gin cc c dui vai): Ngi bnh nm nga, KTV nm ly mt sau ca u xa xng cnh tay ngay ti khp khuu. KTV c nh b nch ca xng b vai. Thc hin ko gin gp vai - gi - ngh. Tng dui vai (ko gin cc c gp vai): Ngi bnh nm sp, KTV cng tay v nm ly u xa xng cnh tay. C nh pha sau xng b vai ngn cc c ng thay th. Thc hin trong ng tc dui vai ko di cc c gp vai. Tng dang vai (ko di cc c khp khp vai): Ngi bnh nm nga, khuu tay gp 900, KTV nm u xa xng cnh tay. Mt tay KTV c nh b nch xng b vai. Thc hin ng tc dang vai hon ton ko gin cc c khp khp vai. Tng s khp vai ( ko gin cc c dng ca khp vai): Khi bnh nhn c th khp vai hon ton vi 00 (v vy phn trn xng cnh tay bn cnh ca ngi bnh). Tng xoay ngoi - xoay trong khp vai: Ngi bnh nm nga, dang vai 900 v gp khuu 900. KTV nm u xa xng cng tay. Xng b vai c c nh bi chnh bnh nhn nm. C ng xoay ngoi khp vai bng cch c ng khp cng tay quay nga lng bn tay hng trn nh, ko gin c xoay trong. C ng xoay trong khp vai, bng cch c ng cng tay quay sp lng bn tay hng xung sn nh, ko gin c xoay ngoi. Tng c ng dang theo mt phng nm ngang khp vai (ko gin c ngc ln): Ngi bnh ngi hoc nm sp, KTV nm ly u di xng cnh tay. C nh: mt trc xng vai.

C ng tay ca ngi bnh trong ng tc dang hon ton ko gin c ngc ln. b. Ko gin khuu v cng tay: Nhng lu c bit: mt vi c bt cho khuu, nh c nh u cnh tay v c cnh tay quay cng c nh hng ti ng tc quay sp v quay nga cng tay. V vy, khi ko gin cc c gp v dui khuu, cng tay phi c quay sp hoc nga. Tng gp khuu ( ko gin cc c dui khuu): Ngi bnh nm nga. KTV nm c tay ngi bnh. C nh xng cnh tay. Gp khuu tay ngi bnh va qu im cng ko di cc c dui khuu. Tng dui khuu ( ko di cc c gp): Ngi bnh nm nga, nm c tay ngi bnh. C nh u gn trc xng cnh tay. Dui khuu tay ngi bnh va qu im cng ko di cc c gp khuu. Tng quay nga - quay sp cng tay: T th ngi bnh ngi, vi cnh tay, cng tay nng trn bn, khuu tay gp 900, nm u xa cng tay. C nh xng cnh tay. Quay nga hoc quay sp cng tay va qu im cng. Nh c ch dn khng c vn bn tay. c. Khp c tay: Nhng lu c bit: khi ko gin h thng c tay, lc ko phi cung cp gn cc t bn ngn tay v cc ngn tay phi c th gin. Tng gp c tay (hoc dui c tay): Ngi bnh ngi, cng tay gp trn bn, bn tay nga, gi bnh nhn mt mu bn tay. C nh cng tay. ko di cc c dui c tay, hy gp c tay ngi bnh v cho cc ngn tay dui mt cch th ng, hoc ko di cc c gp c tay hay dui c tay ngi bnh mt cch th ng. Tng nghing quay: KTV nm ly pha tr ca bn tay dc theo xng t bn th V, gi c tay v tr trung tnh. C nh cng tay. Nghing quay c tay ko gin di cc c nghing tr ca c tay. Tng nghing tr: KTV nm ly pha xng quay ca bn tay dc theo xng t bn tay th II, ch khng phi ngn ci. C nh cng tay. KTV nghing tr c tay ko di cc c nghing quay. 9.4.2. Cc k thut ko gin chi di: a. Ko gin khp hng: Nhng lu c bit: cc c ca khp hng bm vo xng chu hoc ct sng tht lng xng chu phi lun lun c c nh khi ko di cc c gn khp hng. Nu xng chu khng c c nh, lc ko gin s chuyn ti ct sng tht lng, ni vn ng b tr cn n s xy ra. Ko gin nhm c gp hng (c tht lng chu v c chu): Ngi bnh nm nga: mt chn gp hng v gi st vo ngc (gi bng tay), chn kia dui v gng n nhng st mt bn, gi xng sng vng ngc thng.

Qu mt chn: ng thn mnh ti trc, tng gp hng v gi chn trc ko gin nhm c gp hng ca thn sau, lp li v i chn, gi xng sng thng. Ngi mp gh: mt i c nng vi hng v gi gp 900. Chn cn li vi hng dui ti a ngi bnh nm nga v gi hi gp. Dui gi, c gng ko gin nhm c gp hng pha , gi thn mnh th thng ng. Ko gin nhm c p hng (nhm c p v c lc): Ngi bnh nm nga, khp hng hai bn gp, gi dui, hai chn t trn vch tng. Hai tay an sau gy hay c th t dang hai bn u. Dang hai chn ti a ngi bnh nm nga, khng phi hp vi xoay ngoi, gi gp gi vo thn mnh ri dui ra li v tr ban u. Ko gin nhm c xoay trong khp hng (bao gm c mng nh, c cng cn i): Ngi bnh ngi, hai bn tay hng vo nhau, thn mnh v u thng. Hai bn tay t trn hai gi. Xoay ngoi v dang i - gi v ngh. Ngi bnh ngi, hai lng bn chn hng vo nhau. Hai tay nm hai c chn. Gp hng v pha trc. Gi ri tr v v tr ban u. Ko gin nhm c tht lng chu: Ngi bnh nm sp, KTV mt tay gi chu, mt tay nm i (trn gi), cng chn bnh nhn ngh trn cng tay KTV, KTV thc hin c ng dui v p hng - gi - ngh. Ngi bnh nm nghing, t chn ko gin trn. KTV mt tay y chu, tay cn li cm i (trn gi) cng chn bnh nhn ngh trn cng tay KTV. Thc hin c ng v p dui hng. b. Ko gin khp gi: Nhng lu : t th ca hng trong sut thi gian ko gin s nh hng n mm do ca cc c gp v c dui gi. Phi nh gi mm do ca c tam u i v c thng i mt cch ring l khi cc c mt khp nh hng ti vn ng khp gi Ko gin khp gi ch yu l ko gin nhm c ngi: Ngi bnh ngi di chn, hng gp, ng ngi v pha trc, vi a hai tay v pha cc ngn. Ngi bnh ngi: mt chn t trn bn, chn cn li nng trng lng thn th, ng ngi v pha trc, hai tay gi gi thng. Ngi bnh nm nga, KTV gp hng th ng v dng tay y gi dui. c. Ko gin c chn: Nhng lu c bit: khp c chn bao gm nhiu khp. linh hot cng nh cc phn m mm quanh khp khi tng tm vn ng ca cc mt c. Ko gin c chn l ko gin nhm c gp mt lng c chn (bao gm c sinh i, c kp): ng mt hng vo tng, hai tay t trn hai vch tng. Hai bn chn cch tng khong 30 - 45 cm. Hng - gi v xng sng dui, ng ngi v pha trc chu sc trn hai tay, gi - ngh. Ngi bnh ngi xm, ng mnh v trc. Ngi bnh nm nga, KTV ko th ng, mt tay gi c chn, tay cn li cm gt. Thc hin ko gin gn gt. Tng nghing trong v nghing ngoi c chn: ngi bnh ngi trn bn iu tr hay nm nga, mt tay nm ly xng gt c ng n ra trc v sang bn trong khi c nh xng sn. d. Ko gin thn mnh: Ko gin c dng sng v c vung tht lng:

Ngi bnh nm nga, hng v gi gp. Xng chu xoay ra sau, a hai gi v pha ngc (m gi). Hai tay an vo nhau v m gi st vo ngc. Gi li mt lc sau ri tay ra, gi ngh, lp li vi ln, k tr li v tr ban u. Ngi xp bng, hai tay an sau gy, hng gp v thn mnh ng v pha trc, gi ri lp li. Ngi trn hai gt, b v pha trc, y hai cnh tay ra trc n ngc vo st hai gi, gi ri ngh v lp li. CU HI LNG GI 1. Nu nguyn nhn dn n co rt m mm. 2. Trnh by mc ch, ch nh, chng ch nh ca k thut ko gin. 3. Trnh by nguyn tc ca ko gin. 4. Trnh by nhng lu c bit khi p dng ko gin chi trn v chi di.

Bi 9 TP LUYN DI CHUYN VI GY - NNG MC TIU 1. Trnh by c s di chuyn bnh nhn trc khi di chuyn. 2. La chn dng c ph hp cho tng dng bnh. 3. iu chnh c cao tu vo th trng ngi bnh. 4. K tn c nhng cch i nng. NI DUNG 1. Chun b di chuyn i vi ngi bnh yu hay mt nng lc, tp luyn chun b di chuyn bao gm: Duy tr lc c v tm vn ng khp. Gia tng thng bng ngi. Gia tng thng bng ng. Tp chng chu nng sc mnh thn mnh bng 2 tay. Hun luyn dng i ring bit (tu tng loi bnh v tu tng ngi bnh). 1.1. T th T th ng ca thn mnh l mt ng thng, ng vi trng tm ca u, cnh tay v thn mnh nm trong mt mt phng hi st khp hng v trc khp gi. Tp cho ngi bnh t iu chnh c th thng ng theo th ng cn bn (ngi bnh ng thng vi hai bn chn song song v hi cch xa nhau, u gi thng vi mt nhn vo mt vt ngang tm bng v mng thng, hai vai ngang nhau, hng gi thng). Khuyn khch ngi bnh lun ngi thng - ng thng - i thng. 1.2. Chun b tm l Thng ngi bnh khng mun dng dng c gip di chuyn nh nng, gy v: S mt thng bng, s ng. Thy bt tin hay s rng s b qu l thuc vo dng c. Phng php gii quyt: Tp cho ngi bnh quen vi dng c bng cch cho h nhn, cm, gii thch v ch cch s dng. Ch cho h thy nhng ngi bnh khc ang s dng thnh tho cc dng c di chuyn v sinh hot hng ngy. Gip ngi bnh va h khng b ng. m bo vi ngi bnh rng h s lun lun c gip cho n khi h c th t s dng dng c mt cch an ton nhng chng trnh tp ngn trnh mt. Lun lun lng nghe cho ngi bnh trnh by nhng s hi ca h, bn lun v s s hi cho ngi bnh bt s.

Nng v khuyt khch ngi bnh trong mi v th, vui v lng nghe nhng yu cu ca ngi bnh. 1.3. Chun b th lc i vi ngi bnh nm lu ging, s a n yu c v gii hn tm vn ng khp, v th lm gim hiu qu hot ng ca c; tu tnh trng ca tng ngi bnh m k thut VLTL/ PHCN cho chng trnh tp khc nhau. Tp luyn c lc cn cho cc c: C h v a vai ra sau, dui vai. C dui khuu. C dui c tay. C gp chung cc ngn. C dui ngn ci. Tt c cc c c chn, ch trng c dui hng, dui gi, dui c chn. C lng, c bng. Tp thng bng ngi. Tng tin v th ng. Thng bng ng. y l phn quan trng trong di chuyn. 2. La chn dng c 2.1. Cp nng hay gy (cy chng 4 chn, 3 chn) Ngi bnh gy xng chn: c 2 giai on c nh v b bt. Giai on bt ng s dng cp nng nch. Giai on b bt dng gy hoc khng. Ngi gi dng gy t tin hn l cn thng bng. Ngi ct mt chn: dng cp nng nch. Ngi ct mt chn mang chn gi: dng nng khuu. Trng hp ct 2 chn trn gi ( c chn gi): lun lun dng cp nng nch hoc 2 cy chng i b ra ngoi hay ln xung cu thang. Ngi gi ct mt hay hai chn lun lun dng cp nng v thiu sc mnh v t tin. Ngi bnh lit h chi do tn thng ty sng hon ton, lun dng cp nng nch gia tng thm vng chc. Ngi bnh lit na ngi c th dng gy, nhng nu ngi bnh km thng bng nn dng cy chng nhiu chn. 2.2. Khung tp i Dng khi ngi bnh khng th dng nng hoc cy chng. Qu gi. Ngi bnh khng iu hp trm trng. Ngi bnh b au cc khp. Nhng ngi qu nht. 3. Cch iu chnh gy nng 3.1. Nng nch 3.1.1. Phng php o th ng (cch 1): Tng chiu di nng: Di nch 5cm (4 ngn tay) n im II (5cm ngoi v 15cm trc) im II: o t ngn t thng ln, ngn ci ko ngang (ra ngoi 5cm v ln 15 cm) Chiu di tay nm: Bnh nhn vi khuu gp 300, c tay dui, cc ngn nm. o t khp bn t (mt lng) cc ngn n im II.

3.1.2. Phng php o th ng (cch 2): Tng chiu di ca nng: o t di nch 3 hoc 4 khot ngn tay n im I (cch xc nh im I: o t gt ra 1 nm tay). Chiu di tay nm: o di hm nch 3 hoc 4 khot ngn tay n c tay. 3.1.3. Phng php o th nm: o chiu di nng: o di nch 5cm n gt chn. o chiu di tay nm: bnh nhn khuu gp 300, c tay dui cc ngn tay nm. o t khp bn t n gt chn. 3.2. Nng khuu Chiu cao ca nng khuu bng chiu di tay nm nng nch. 3.3. Gy Gy thng c dng gip thng bng hn l nng trng lng thn mnh. Gy thng c o t mu chuyn ln thng xung sn nh hoc o t tay nm nng nch. 4. Quy tc tng qut v cch luyn dng i 4.1 ng thng, khng nhn xung sn nh. 4.2 Mang sc nng thn th trn 2 bn tay, khng chu nch. 4.3 Khi ng nn t 2 u cp nng khong 15cm pha ngoi bn chn. 4.4 Nh phanh xe ln trc khi ng dy bt u tp i. 4.5 Lc i, KTV lun i cnh v sau ngi bnh mt t. 4.6 Dng ai tht lng gi ngi bnh vng chc. 4.7 Ln xung cu thang: ng pha sau khi h ln thang. ng pha trc khi h xung thang. 4.8 Khi i lun t gt chn trc ri ti bn chn v ngn chn. 5. Nhng cch i nng 5.1. i 4 im Cch i ny chm v vng. Thng dng cho nhng ngi bnh yu c, km iu hp, km thng bng hay nhng ngi gi s ng. Ngoi ra cch i ny cn c dng cho nhng ngi bnh on chi c chn gi v nhng ngi bnh v au khp. 5.2. Cch i 2 im L cch i tng tin ca 4 im. Cch i ny nhanh hn cch i 4 im v i hi ngi bnh phi c nhiu thng bng hn. 5.3. Cch i 3 im Thng c dng cho nhng ngi bnh chn thng khi c php chng chu mt phn sc nng ca thn mnh v nhng ngi bnh vim khp hoc nhng ngi bnh on chi (ct chi) va mi bt u mang chn gi hoc dng cho nhng ngi bnh c mt chn b yu. 5.4. Cch i lt y l cch i chm v kh. Thng c dng cho nhng ngi bnh b lit hai chn c mang 2 np di. 5.5. Cch i u ti v u qua L cch i tng tin ca cch i lt. Cch i ny kh v mau hn. Ngi bnh cn phi c sc mnh v nhp nhng. Dng cho nhng ngi bnh lit 2 h chi c mang 2 np di v cho ngi ct mt chn cha c chn gi. 6. Cch i vi gy Thng c dng cho nhng ngi bnh: Gi.

Lit bn thn. Hoc l nhng ngi bnh b thng bng do c 1 chn b yu. CU HI LNG GI 1. Trnh by c s di chuyn bnh nhn ? 2. Nu cch la chn dng c ph hp cho tng dng bnh ?. 3. Nu cch iu chnh c cao tu vo th trng ngi bnh ?. 4. K tn c nhng cch i nng ?. Bi 10 TP LUYN DI CHUYN VI XE LN MC TIU 1. Nu c cu to v cch bo dng xe ln tay. 2. Trnh by ch nh v chng ch nh ca xe ln tay. 3. Trnh by cch s dng bo m an ton khi di chuyn bng xe ln tay. NI DUNG 1. Phn loi xe ln Xe ln mt ngi khc y h Xe t ngi bnh di chuyn. Xe c ng c. 2. Cu to ca xe ln Mt ci sn bng thp, ch ngi v ch da lng c dng bng vi dy v cng hay bng cao su. Xe c 2 bnh xe ln v 2 bnh xe nh. Hai ch tay c nh hay c th ly ra. Hai ch chn ly ra c hay y qua mt bn c hoc c hai. Hai vnh tay ln trn 2 bnh xe ln ngi bnh c th t di chuyn. Hai phanh tay cho 2 bnh xe ln. Xe ln c th xp gn li. 3. Cng dng ca xe ln Xe ln gip ngi bnh di chuyn d dng. Nng c th. To s phn khi ngi bnh tr li cc sinh hot hng ngy. Khuyn khch cc sinh hot gii tr. Gim bt nguy c teo c, si thn, mt cht vi trong xng do kt qu ca s bt ng. Hai tay c t do c th sinh hot d dng hn. 4. Ch nh Dng trong nhng trng hp ngi bnh khng th i li nh: Lit do chn thng ty sng mc cao. Vt thng ang lnh. Thi k dng sc bnh tim. Thi k khng chu sc nng (gy xng). Lit t chi. 5. Chng ch nh T th bin dng ct sng (vo ct sng v g lng). S p a sn v r thn kinh gy ra au lng v au thn kinh ta. Tt c chng ch nh ca ngi. L lot mng. 6. Bt li khi dng xe ln

C th pht trin chm. Ngi bnh s khng c gng tp i, do l thuc vo xe ln. 7. Gii hn Ngi bnh ct chi khng nn ngi thng xuyn trn xe ln v s gy bin dng co rt gp. 8. La chn xe ln tu theo nhu cu ngi bnh Tui tc, chiu cao, sc nng ca ngi bnh. Di chuyn xe ln bng tay, bng ngi khc y h. Xe dng di chuyn trong, ngoi hay c hai. Ngi bnh i c hay khng i c. Xe c th xp gn li hay khng. Gi tin ca xe ln. 9. Nhng ni s dng c xe ln ng thng. ng dc. ng cua quo. 10. o 10.1. Chiu cao ca ch ngi Phi va vn ngi bnh t chn thoi mi trn ch chn. Nu chn ngi bnh qu ngn, nn k tm g hay hp g ln ch chn. 10.2. Chiu rng ca ch ngi Khng trng nhiu hai bn. 10.3. Chiu su ch ngi Sao cho xng chu phi da vo lng gh v pha trc ch ngi khng ng vo nhng chn. 10.4. Chiu cao ch chn i ngi bnh khng ng st vo ch ngi. 10.5. Chiu cao ch tay Hai cng tay ngi bnh c t thoi mi trn 2 ch tay ca xe ln. 10.6. Chiu cao ca lng xe i vi ngi bnh c c lng mnh th chiu cao lng xe phi ngang gc di ca xng b vai. Trong trng hp cn nng vng c v ngc, lng xe phi c nng ln. 11. S an ton Mt dy tht lng an ton, gip cho ngi bnh khi ng v pha trc trong trng hp c dui lng yu. Xe ln b trt v ngi bnh khng dng phanh hoc phanh b hng. Xe ln b lch ngc: y l tai nn thng thng xy ra khi ngi bnh ngi vo xe hay ri khi xe. Nguyn nhn l do ngi bnh bc ln ch chn. Do an ton phi xoay ch chn qua mt bn khi ngi bnh bc ln hay ri khi xe ln, hoc c mt ngi gi cht sau lng xe. 12. Cc loi xe ln Xe ln tay thng thng. Xe ln tay c cn y. Xe ln c bnh ln pha trc. Xe ln cho ngi ct chn. Xe ln di chuyn bng mt tay. Xe ln c ng c. 13. Chm sc v bo dng xe ln Khng c gng sa cha hay iu chnh xe ln.

bn.

Nhng phn nh bng m kn c lau bng vi mm thm du nh bng. Ra nhng phn da bng x phng v nc m. Lau sch bi trc xe v n cho hng tun, cho du m vo nu thy qu Nu bnh xe c bm hi phi kim sot hng tun, bm vo cng. Khng cho du m vo nhng b phn tho ri c nh: ch chn, ch tay, nu thy rt th dng sp. Nn cho vi git du my mi thng vo c n cho v cc l cho du nu c. Nn gi xe ln n trung tm phc hi hng nm xem xt iu chnh li trc. Nu cn sa th gi i ngay. CU HI LNG GI 1. Nu cu to ca xe ln. 2. Nu ch nh, chng ch nh v cng dng xe ln. 3. Nu cch bo dng chm sc xe ln. Bi 11 TP NHM MC TIU 1. Nu c nhng yu t ph thuc vo xp nhm. 2. Trnh by chng trnh tp nhm. 3. M t phng php iu khin bi tp nhm. NI DUNG 1. Xp nhm 1.1. nh ngha Tp nhm gm mt nhm nh ngi bnh khong 10 ngi. Vi nhng thng tn ging nhau, ta c th cho nhng bi tp vn ng tr liu ging nhau. Bi tp vn ng c dy cho cng mt nhm trong cng mt thi gian, nhng k thut vin phi sa tng c ng ca mi ngi bnh. 1.2. Xp nhm ph thuc vo c tnh v ni thng tn. Tnh cht v sc mnh ca bi tp vn ng c cho. Kh nng ca ngi bnh (ngi bnh c th lm c ng tc no v bao nhiu). Kh nng hiu bit ca ngi bnh. Tui tc ca ngi bnh. Tr em khng tip xc chung vi ngi ln. Phi. 1.3. Lng gi ngi bnh Tt c ngi bnh phi c lng gi trc khi xp nhm v tng nh k sau s theo di tin trin v xp qua nhm khc khi cn thit. 1.4. S ngi bnh trong nhm Ty vo mc thng tn v tnh trng hiu bit ca ngi bnh nhng khng bao gi qu ng k thut vin c th sa cho tng ngi bnh (nu ngi bnh khng hp tc s khng xp h vo nhm). 1.5. Thi gian Ty vo tnh trng bnh, ti thiu l 30 pht. 2. Chng trnh tp 2.1. nh ngha L nhng bi tp vn ng c ra cho tng nhm ngi bnh trong tng giai on iu tr. C 2 loi chng trnh tp: Chng trnh tp tng vng.

Chng trnh tp tng qut. 2.2. Chng trnh tp tng qut i hi s vn ng ca ton c th. C th sa i cho thch hp nu cn nhn mnh mt vi vng c bit. Cch sp xp chng trnh tp cho tng giai on: giai on u nhng bi vn ng tp kh, mc ch lm mnh c. Cui cng cho nhng bi tp vn ng i hi s iu hp bng cch hun luyn li chc nng. 2.2.1. Dn bi cn bn: Tp th (cho tim v phi trong trng thi sn sng hot ng). Tp t chi (bi tp lm hng hi). Tp c v thn mnh. Tp t chi (i hi s iu hp ca c ng). Tp th ( ngi bnh c th gin). 2.2.2. Chng trnh tp tng vng: Gii hn mt vng tn thng. Cch sp xp chng trnh tp cho tng giai on: Tp di ng cc khp. Tp mnh c. Tp iu hp v thng bng. Tp hun luyn li chc nng. C gng khng tp cng mt c trong sut chng trnh tp. 3. H s ngi bnh Trc khi xp ngi bnh vo nhm, k thut vin VLTL phi c h s bnh l ngi bnh chn la bi tp vn ng thch hp. 3.1. Lng gi tng qut Tn. Tui - phi. Ngh nghip. Bnh s. Nhng tr liu lin tip. Tnh trng hin thi. 3.2. Lng gi kh nng Kh nng tp ca ngi bnh. 3.3. Ch nh Bi tp. S ln tp trong tun. Thi gian tp. 4. iu kin tp lp 4.1. Ngi bnh 4.1.1. Ngi bnh phi hp tc: Gii thch r mc ch tp. Mi trng tp phi yn tnh, vui v. 4.1.2. ng gi: Phi bt u mt gi c nh, ng ngi bnh ch v khng cho php ngi bnh n tr. 4.1.3. Qun o tp: Tt c nhng qun o lm hn ch c ng phi c thay i bng qun o rng. Nu c th nn mc qun o ngn tp. 4.2. Phng tp Sch v th t.

Sng v thong. ch ngi bnh tp v phi mang tt c cc dng c tp trc khi tp lp, phi chc chn l cc dng c tt v sa cha ri. 4.3. Cch t chc KTV nn ng trc v hi chch v mt bn thy tt c ngi bnh. Thng xp ngi bnh theo vng trn hay hng dy. 4.4. K thut vin phi Hot bt, nhanh nhn, t ch v gin d. 5. Phng php iu khin 5.1. Ging ni Phi thn mt nhng nghim tc, ng t, gin d, r rng ngi bnh d hiu. 5.2. Cch din t bi tp R rng, chnh xc sao cho cc ngi bnh cng tp trung vi nhau u hiu r cch tp. 5.3. Sa ngi bnh Khi ngi bnh thiu s gng sc hay lm sai phi kp thi sa cha v phi biu dng khi h c gng tp th hin tinh thn khc phc. C th khen tng c nhn hay c nhm. 5.4. m thanh iu khin m thanh phi din t c tc v nhp iu ca bi tp. Phi ng vin c s gng sc ca ngi bnh. m thanh phi r rng, ln cho mi ngi cng nghe. m thanh c th nhn mnh trnh cho ngi bnh nn v bun ng. CU HI LNG GI 1. Nu iu kin xp bnh nhn vo mt nhm tp luyn. 2. Trnh by cch t chc , sp xp ngi bnh khi tp luyn. 3. Trnh by chng trnh tp tng qut v tng vng c th