ATATÜRK DÖNEMİNDE EĞİTİM ATATÜRK DÖNEMİNDE EĞİTİM ALANINDA YAŞANAN GELİŞMELERALANINDA YAŞANAN GELİŞMELER

(1931-1938)(1931-1938)

RAMAZAN ERENRAMAZAN EREN

Gazi Üniversitesi Gazi Üniversitesi Twitter.com/ramazanramazan

Friendfeed.com/ramazanerenFriendfeed.com/ramazaneren

ATATÜRK DÖNEMİNDE EĞİTİM ALANINDA ATATÜRK DÖNEMİNDE EĞİTİM ALANINDA YAŞANAN GELİŞMELER 1931-1938YAŞANAN GELİŞMELER 1931-1938

GİRİŞGİRİŞ1. ATATÜRK’ÜN EĞİTİM FELSEFESİ1. ATATÜRK’ÜN EĞİTİM FELSEFESİ2. İLKÖĞRETİMDE GELİŞMELER2. İLKÖĞRETİMDE GELİŞMELER3. ORTAÖĞRETİMDE GELİŞMELER3. ORTAÖĞRETİMDE GELİŞMELER4. YÜKSEKÖĞRETİMDE GELİŞMELER4. YÜKSEKÖĞRETİMDE GELİŞMELER5. YABANCI UZMAN RAPORLARI5. YABANCI UZMAN RAPORLARI6. HALK EVLERİ6. HALK EVLERİ7. MİLLET MEKTEPLERİ7. MİLLET MEKTEPLERİ8. KÖY ÖĞRETMEN OKULLARI8. KÖY ÖĞRETMEN OKULLARI9. DÖNEME GENEL BİR BAKIŞ9. DÖNEME GENEL BİR BAKIŞSONUÇSONUÇ

GİRİŞGİRİŞMillî Mücadele’nin kazanılıp Millî Mücadele’nin kazanılıp Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra Türk toplumunu çağdaş medeniyet Türk toplumunu çağdaş medeniyet seviyesine ulaştırmak, ülkenin seviyesine ulaştırmak, ülkenin ilerlemesinin önündeki engelleri ilerlemesinin önündeki engelleri kaldırmak, laik ve millî bir yapı kaldırmak, laik ve millî bir yapı oluşturmak için Atatürk inkılâpları oluşturmak için Atatürk inkılâpları uygulanmaya başlamıştır. Özellikle uygulanmaya başlamıştır. Özellikle Türk inkılâbının başarısının eğitim Türk inkılâbının başarısının eğitim alanındaki başarıya bağlı olduğu alanındaki başarıya bağlı olduğu gerçeği, eğitimin yaygınlaşması ve gerçeği, eğitimin yaygınlaşması ve değişmesi için kararlı ve acil adımların değişmesi için kararlı ve acil adımların atılmasını zorunlu kılmıştır. atılmasını zorunlu kılmıştır.

ATATÜRK’ÜN EĞİTİM FELSEFESİ ATATÜRK’ÜN EĞİTİM FELSEFESİ

Atatürk’e göre eğitim, ulusal idealleri Atatürk’e göre eğitim, ulusal idealleri beslemek, özgür ve ulusal bir beslemek, özgür ve ulusal bir devlet yaratmak, dinamik ve devlet yaratmak, dinamik ve

çağdaş bir toplum kurmak için en çağdaş bir toplum kurmak için en önemli araçtı. Bu nedenle atılması önemli araçtı. Bu nedenle atılması gereken ilk adım, millî bir eğitim gereken ilk adım, millî bir eğitim

sitemi oluşturmaktır.sitemi oluşturmaktır.

En önemli kalkınma gücü eğitimdir.En önemli kalkınma gücü eğitimdir.Eğitimimiz millî olmalıdır.Eğitimimiz millî olmalıdır.

Eğitimimiz bilimsel olmalıdır.Eğitimimiz bilimsel olmalıdır.Eğitimimiz uygulamalı olmalıdır.Eğitimimiz uygulamalı olmalıdır.

Eğitimimiz gerçekçi olmalıdır.Eğitimimiz gerçekçi olmalıdır.Eğitimimizde birlik sağlanmalı ve eğitimimiz Eğitimimizde birlik sağlanmalı ve eğitimimiz

lâik olmalıdır.lâik olmalıdır.Eğitimimiz karma olmalıdır.Eğitimimiz karma olmalıdır.

Eğitimimiz modern fakat disiplinli olmalıdır.Eğitimimiz modern fakat disiplinli olmalıdır.Eğitimimizde fırsat eşitliği sağlanmalıdır.Eğitimimizde fırsat eşitliği sağlanmalıdır.Eğitim sistemimizde halk eğitimine önem Eğitim sistemimizde halk eğitimine önem

verilmelidir verilmelidir

İLKÖĞRETİMDE GELİŞMELER İLKÖĞRETİMDE GELİŞMELER

1923-1924 ders yılında 72 olan 1923-1924 ders yılında 72 olan ortaokul sayısı 1937-1938 senesinde ortaokul sayısı 1937-1938 senesinde %194’lük bir artışla 140’a çıkmıştır. %194’lük bir artışla 140’a çıkmıştır.

Aynı dönemlerin ortaokul Aynı dönemlerin ortaokul öğretmenlerinin sayısı da 796’dan öğretmenlerinin sayısı da 796’dan 2.840’a çıkarak %357’lik bir artış 2.840’a çıkarak %357’lik bir artış

göstermiştir. Ayrıca 1923-1924 ders göstermiştir. Ayrıca 1923-1924 ders yılında 5.905 olan öğrenci sayısı da yılında 5.905 olan öğrenci sayısı da

%1.255’lik büyük bir artış göstererek %1.255’lik büyük bir artış göstererek 74.107’yi bulmuştur.74.107’yi bulmuştur.

ORTAÖĞRETİMDE GELİŞMELER ORTAÖĞRETİMDE GELİŞMELER

YÜKSEKÖĞRETİMDE GELİŞMELER YÜKSEKÖĞRETİMDE GELİŞMELER

Atatürk çağdaş bir devlet için siyasal Atatürk çağdaş bir devlet için siyasal inkılâpların yeterli olmadığını, bunun inkılâpların yeterli olmadığını, bunun için toplumsal ve kültürel atılımların için toplumsal ve kültürel atılımların

yapılması gerektiğini biliyor ve bunları yapılması gerektiğini biliyor ve bunları sırasıyla gerçekleştiriyordu. Bütün sırasıyla gerçekleştiriyordu. Bütün

inkılâplarında millî egemenlik ilkesi ve inkılâplarında millî egemenlik ilkesi ve milleti çağdaş uygarlık düzeyinin milleti çağdaş uygarlık düzeyinin

üstüne çıkarma amacı taşıyan Atatürk, üstüne çıkarma amacı taşıyan Atatürk, eğitim inkılâplarında bu ilke ve amaç eğitim inkılâplarında bu ilke ve amaç

için hareket etmiştir için hareket etmiştir

Yeni İstanbul Üniversitesi, 18 Kasım Yeni İstanbul Üniversitesi, 18 Kasım 1933'te Yeni Maarif Vekili Hikmet 1933'te Yeni Maarif Vekili Hikmet

(Bayur) Bey'in konuşmasıyla, törenle (Bayur) Bey'in konuşmasıyla, törenle açıldı. Yeni üniversite Tıp, Hukuk, Fen açıldı. Yeni üniversite Tıp, Hukuk, Fen

ve Edebiyat Fakülteleriyle sekiz ve Edebiyat Fakülteleriyle sekiz Enstitüden meydana geliyordu.Enstitüden meydana geliyordu.

1934’te Ankara Millî Musiki ve 1934’te Ankara Millî Musiki ve Temsil Akademisi açılırken, 1935’te Temsil Akademisi açılırken, 1935’te

İstanbul’da bulunan Mülkiye İstanbul’da bulunan Mülkiye Mektebinin adı Siyasal Bilgiler Mektebinin adı Siyasal Bilgiler okullarına çevrilerek Ankara’ya okullarına çevrilerek Ankara’ya

taşınmıştır. taşınmıştır.

Ocak 1936’da Ankara Dil tarih ve Ocak 1936’da Ankara Dil tarih ve coğrafya Fakültesi, 8 Mayıs ta Ankara coğrafya Fakültesi, 8 Mayıs ta Ankara

Devlet Konservatuarı, 1937 de Devlet Konservatuarı, 1937 de İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi

ve Ankara Tıp Fakültesi kuruldu.ve Ankara Tıp Fakültesi kuruldu.

1928 ilkbaharında Ankara'ya gelen 11 1928 ilkbaharında Ankara'ya gelen 11 Alman öğretim üyesi, 1930 yılına Alman öğretim üyesi, 1930 yılına

kadarki çalışmaları sonunda Ankara kadarki çalışmaları sonunda Ankara Yüksek Ziraat Okulunu kurmuşlardır. Yüksek Ziraat Okulunu kurmuşlardır. Eckstein, Kotte, Jessen, Christiansen-Eckstein, Kotte, Jessen, Christiansen-

Weniger gibi değerli yabancı hocaların Weniger gibi değerli yabancı hocaların çalıştığı bu kurum, 1933 yılında çalıştığı bu kurum, 1933 yılında "Yüksek Ziraat Enstitüsü" adını "Yüksek Ziraat Enstitüsü" adını

almıştır. Prof. Dr. Falke'nin almıştır. Prof. Dr. Falke'nin rektörlüğündeki bu Enstitü, 20 tane rektörlüğündeki bu Enstitü, 20 tane

Alman profesör, doçent ve Alman profesör, doçent ve asistanlarıyla tam bir üniversite gibi asistanlarıyla tam bir üniversite gibi

çalışıyordu.çalışıyordu.

YABANCI UZMAN RAPORLARIYABANCI UZMAN RAPORLARIİstanbul Darülfünunu’nda yapılacak İstanbul Darülfünunu’nda yapılacak

reform hakkında tetkiklerde bulunarak reform hakkında tetkiklerde bulunarak rapor hazırlamak üzere 1931 yılında, rapor hazırlamak üzere 1931 yılında,

Cenevre Üniversitesi öğretim Cenevre Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Albert Malche, üyelerinden Prof. Albert Malche,

hükümet tarafından Türkiye’ye davet hükümet tarafından Türkiye’ye davet edildi. 16 Ocak 1932 tarihinde edildi. 16 Ocak 1932 tarihinde

İsviçre’den İstanbul’a gelen Prof. İsviçre’den İstanbul’a gelen Prof. Malche, 18 Ocak 1932’de Ankara’da Malche, 18 Ocak 1932’de Ankara’da Başbakan İsmet İnönü, Milli Eğitim Başbakan İsmet İnönü, Milli Eğitim

Bakanı Esat Sagay ve diğer Bakanlık Bakanı Esat Sagay ve diğer Bakanlık ilgilileriyle görüştü.ilgilileriyle görüştü.

İstanbul Darülfünunu lağvolunmuştur; İstanbul Darülfünunu lağvolunmuştur; yerine İstanbul Üniversitesi tesis yerine İstanbul Üniversitesi tesis

olunacaktır.olunacaktır.

Bunun tesisine Maarif Vekâleti Bunun tesisine Maarif Vekâleti memurdur.memurdur.

Talebe, İngilizce, Almanca, İtalyanca Talebe, İngilizce, Almanca, İtalyanca veya Fransızca gibi ekalli bir ecnebi veya Fransızca gibi ekalli bir ecnebi lisan bilmelidir (okuyup anlamak). lisan bilmelidir (okuyup anlamak).

İstanbul Darülfünunu, kendisini şuurlu İstanbul Darülfünunu, kendisini şuurlu bir şekilde, muayyen bir noktaya bir şekilde, muayyen bir noktaya sevkeden, ilmî ve fikrî bir hızdan sevkeden, ilmî ve fikrî bir hızdan nasibedar değildir. nasibedar değildir.

Darülfünunun en büyük zafı, şahsî Darülfünunun en büyük zafı, şahsî mülâhaza ve araştırmaya sevkeder mülâhaza ve araştırmaya sevkeder tarzda tedris yok. Ansiklopedik tarzda tedris yok. Ansiklopedik malûmat veriliyor. malûmat veriliyor.

Kıymetsiz talebenin ilk sene cesareti Kıymetsiz talebenin ilk sene cesareti kırılmalıdır. kırılmalıdır.

Memurlar, müstahdemler adedi çoktur Memurlar, müstahdemler adedi çoktur (355). Bu vazifeleri muhtaç talebeye (355). Bu vazifeleri muhtaç talebeye verebiliriz. verebiliriz.

Malche'ın raporunun odak Malche'ın raporunun odak noktasında, hep insan niteliğindeki noktasında, hep insan niteliğindeki yetersizlikler yer almakta ve tüm yetersizlikler yer almakta ve tüm

iyileştirici önlemler olarak da nitelikli iyileştirici önlemler olarak da nitelikli bilim insanlarının çoğalması gerçeği bilim insanlarının çoğalması gerçeği

öne çıkmaktadır. Raporda ayrıca; öne çıkmaktadır. Raporda ayrıca; Darülfünun'un var olan sorunu ile Darülfünun'un var olan sorunu ile

Türkiye'nin düşün, manevi ve hatta Türkiye'nin düşün, manevi ve hatta bağımsızlık sorununun aynı olduğu, bağımsızlık sorununun aynı olduğu,

uygarlığın bilimsiz ve bilimsiz uygarlığın bilimsiz ve bilimsiz bağımsızlığın olamayacağı ve bu bağımsızlığın olamayacağı ve bu

nedenle üniversitelerin bir ülkenin nedenle üniversitelerin bir ülkenin yaşamsal önemi olan kurumların yaşamsal önemi olan kurumların başında yerini alması gerektiği başında yerini alması gerektiği

belirtilmiştir.belirtilmiştir.

1934 yılında ilköğretim ile ilgili 1934 yılında ilköğretim ile ilgili incelemelerde bulunmak üzere incelemelerde bulunmak üzere

ülkemize gelen Dr. Berly Parker, genel ülkemize gelen Dr. Berly Parker, genel eğitim planlarından farklı olarak eğitim planlarından farklı olarak

ilkokulların durumu ve okullardaki ilkokulların durumu ve okullardaki uygulamalar hakkında tespitler uygulamalar hakkında tespitler

yapmış ve alınmasına ihtiyaç duyulan yapmış ve alınmasına ihtiyaç duyulan önlemler hakkında önerilerde önlemler hakkında önerilerde

bulunmuştur.bulunmuştur.

Öğrencilerin sürekli teorik bilgi Öğrencilerin sürekli teorik bilgi almaları yerine üretimde de onlardan almaları yerine üretimde de onlardan

yararlanmak terinde olur. Böylece yararlanmak terinde olur. Böylece öğrendiklerini uygulama imkanı da öğrendiklerini uygulama imkanı da

bulmuş olurlar.bulmuş olurlar.

Okulların verimli ve üretken Okulların verimli ve üretken kullanılmasıyla topluma sosyal ve kullanılmasıyla topluma sosyal ve ekonomik faydalar sağlayabilecek ekonomik faydalar sağlayabilecek çeşitli alanlarda kabiliyetli ve geniş çeşitli alanlarda kabiliyetli ve geniş

görüşlü elemanlar yetiştirilmesi görüşlü elemanlar yetiştirilmesi mümkün olabilecektir.mümkün olabilecektir.

Programların uygulanması Programların uygulanması sırasında eğitim psikolojisi, zamanın sırasında eğitim psikolojisi, zamanın faydalı kullanımı, grup çalışmaları ve faydalı kullanımı, grup çalışmaları ve

bilimsel yöntemlerin uygulanması bilimsel yöntemlerin uygulanması eğitim niteliğini yükseltecek unsurlar eğitim niteliğini yükseltecek unsurlar

dikkate alınmalıdır dikkate alınmalıdır

Mevcut okullarda eğitim çağındaki Mevcut okullarda eğitim çağındaki çocukların ancak üçte biri eğitim çocukların ancak üçte biri eğitim

görmektedir. Okullardaki öğrenci ve görmektedir. Okullardaki öğrenci ve bina sayısını arttırmak ve öğretmen bina sayısını arttırmak ve öğretmen

yetiştirmeye giderek daha fazla önem yetiştirmeye giderek daha fazla önem vermek gerekir vermek gerekir

1934 yılında Walker D.Hines, Brehon 1934 yılında Walker D.Hines, Brehon Somervell, O.F.Gardner, Edwin Walter Somervell, O.F.Gardner, Edwin Walter Kremmerer, C.R.Whittlesey, Kremmerer, C.R.Whittlesey, W.L.Wright, Brongt Watsted, W.L.Wright, Brongt Watsted, Goldtwaite H.Dorr, H.Alexandre Smith, Goldtwaite H.Dorr, H.Alexandre Smith, Vaso Trivanovith’den oluşan Amerikan Vaso Trivanovith’den oluşan Amerikan Heyeti Türkiye devletinin eğirim Heyeti Türkiye devletinin eğirim sistemi ile ilgili incelemelerde sistemi ile ilgili incelemelerde bulunmuş ve durumu ve tavsiyeleri bulunmuş ve durumu ve tavsiyeleri içeren bir rapor hazırlamışlardır.içeren bir rapor hazırlamışlardır.

Raporun ilk cümlelerinde iktisadi Raporun ilk cümlelerinde iktisadi kalkınma ile eğitimin ayrı ayrı kalkınma ile eğitimin ayrı ayrı düşünülmemesi gerektiği belirtilmiştir. düşünülmemesi gerektiği belirtilmiştir. Kalite ve verimlilik kavramlarının Kalite ve verimlilik kavramlarının rekabet edebilirliğin iki ana unsuru rekabet edebilirliğin iki ana unsuru olduğu belirtilerek, bu amaca ulaşmak olduğu belirtilerek, bu amaca ulaşmak için eğitimin gerekliliği ifade edilmiştir. için eğitimin gerekliliği ifade edilmiştir. Eğitim, kitle halinde okur-yazar insan Eğitim, kitle halinde okur-yazar insan yetiştirmek değildir. Eğitim, insanları yetiştirmek değildir. Eğitim, insanları pratik bilgilerle donatıp mümkün pratik bilgilerle donatıp mümkün olduğu kadar geliştirmektir olduğu kadar geliştirmektir

İktisadi kalkınma hamlesi başlatılan İktisadi kalkınma hamlesi başlatılan bir ülkede, bir süre sonra kalifiye bir ülkede, bir süre sonra kalifiye eleman ve uzman açığı ile eleman ve uzman açığı ile karşılaşılacağı bir gerçektir. Böyle karşılaşılacağı bir gerçektir. Böyle kapsamlı bir faaliyet tek başına Milli kapsamlı bir faaliyet tek başına Milli Eğitim Bakanlığınca Eğitim Bakanlığınca yürütülemeyeceğinden diğer yürütülemeyeceğinden diğer bakanlıklarla koordineli olarak bakanlıklarla koordineli olarak çalışılmalıdır çalışılmalıdır

HALK EVLERİ HALK EVLERİ

““Halkevleri, 1931 yılında Türk Halkevleri, 1931 yılında Türk Ocaklarının, Türk Halk Bilgisi Ocaklarının, Türk Halk Bilgisi

Derneği'nin ve Muallim Birliklerinin Derneği'nin ve Muallim Birliklerinin "kendilerini feshetmelerinden" sonra, "kendilerini feshetmelerinden" sonra,

uzun araştırma ve incelemeler uzun araştırma ve incelemeler neticesinde 19 şubat 1932'de ilk defa neticesinde 19 şubat 1932'de ilk defa

14 yerde birden açıldı:14 yerde birden açıldı:

Afyon, Ankara, Aydın, Bolu, Bursa, Afyon, Ankara, Aydın, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır,

Eminönü, Eskişehir, Konya, Malatya ve Eminönü, Eskişehir, Konya, Malatya ve Samsun. Bundan sonra Halkevlerine Samsun. Bundan sonra Halkevlerine

her yıl yeni evleri katılmış; 1938 yılına her yıl yeni evleri katılmış; 1938 yılına gelindiğinde Türkiye'deki Halkevi gelindiğinde Türkiye'deki Halkevi

sayısı 209'a ulaşmıştı.sayısı 209'a ulaşmıştı.

MİLLET MEKTEPLERİ MİLLET MEKTEPLERİ

Atatürk okuma yazma oranının çok düşük Atatürk okuma yazma oranının çok düşük olmasının sebeplerinden birisinin Arap olmasının sebeplerinden birisinin Arap

harflerinin kullanımının olduğunu biliyordu. harflerinin kullanımının olduğunu biliyordu. 1928’ de Latin alfabesinin kullanımı kabul 1928’ de Latin alfabesinin kullanımı kabul

edildi.edildi.

1 Ocak 1929 tarihinde Millet Mektepleri 1 Ocak 1929 tarihinde Millet Mektepleri açılmıştır. Halka önce okuma-yazma açılmıştır. Halka önce okuma-yazma öğretme amacı güden bu mektepler öğretme amacı güden bu mektepler

ilerleyen dönemlerde yaşamak için lazım ilerleyen dönemlerde yaşamak için lazım gelen diğer bilgileri de öğretme amacı gelen diğer bilgileri de öğretme amacı

gütmüştürgütmüştür

Yeni harflerin kabulünden sonra Yeni harflerin kabulünden sonra bu harfleri öğretmek için açılan Millet bu harfleri öğretmek için açılan Millet

Mekteplerinde 1928’den 1937 yılı Mekteplerinde 1928’den 1937 yılı sonuna kadar dokuz senede sonuna kadar dokuz senede

1.451.759 öğrenci mezun olmuştur. 1.451.759 öğrenci mezun olmuştur. Bu öğrencilerin %73.15’i erkek, Bu öğrencilerin %73.15’i erkek,

%26.85’i kadındır.%26.85’i kadındır.

23 Nisan 1930’da yapılan Türk Ocakları 23 Nisan 1930’da yapılan Türk Ocakları Kurultayında Türk tarihi ve uygarlığının Kurultayında Türk tarihi ve uygarlığının

bilimsel olarak incelenmesi amacıyla bir bilimsel olarak incelenmesi amacıyla bir “Türk Tarih Heyeti”nin kurulması “Türk Tarih Heyeti”nin kurulması

kararlaştırılmış ve bu heyet 4 Haziran kararlaştırılmış ve bu heyet 4 Haziran 1930’da ilk toplantısını yapmıştır. Türk 1930’da ilk toplantısını yapmıştır. Türk

Ocaklarının kapatılmasından sonra bağımsız Ocaklarının kapatılmasından sonra bağımsız kalan bu örgüt Türklerin kökeni hakkındaki kalan bu örgüt Türklerin kökeni hakkındaki yanlış bilgilerin giderilmesi ve Türk tarihinin yanlış bilgilerin giderilmesi ve Türk tarihinin

bilinmeyen dönemlerinin bilimsel olarak bilinmeyen dönemlerinin bilimsel olarak araştırılması için 12 Nisan 1931’de “Türk araştırılması için 12 Nisan 1931’de “Türk

Tarihi Tetkik Cemiyeti” adıyla yeniden Tarihi Tetkik Cemiyeti” adıyla yeniden yapılanmıştır. İlk kongresini 2 Temmuz yapılanmıştır. İlk kongresini 2 Temmuz

1932’de Ankara’da gerçekleştiren cemiyet, 1932’de Ankara’da gerçekleştiren cemiyet, 1935 yılında “Türk Tarih Kurumu” adını 1935 yılında “Türk Tarih Kurumu” adını

almıştır.almıştır.

KÖY ÖĞRETMEN OKULLARI KÖY ÖĞRETMEN OKULLARI

1937-1938 öğretim yılında 1937-1938 öğretim yılında Cumhuriyet devrinin eğitim alanında Cumhuriyet devrinin eğitim alanında

aldığı önemli kararlardan birisi ile, köy aldığı önemli kararlardan birisi ile, köy çocuklarının okuması amaç edilen ve çocuklarının okuması amaç edilen ve

Köy Enstitülerinin öncüsü olan Köy Enstitülerinin öncüsü olan Eskişehir Çifteler ve İzmir Kızılçullu Eskişehir Çifteler ve İzmir Kızılçullu

Köy öğretmen okulları açılmıştır.Köy öğretmen okulları açılmıştır.

DÖNEME GENEL BİR BAKIŞ DÖNEME GENEL BİR BAKIŞ

Müfredat ve yönetmelikler yeniden ele Müfredat ve yönetmelikler yeniden ele alındı. 1926’daki Milli eğitim örgütüyle alındı. 1926’daki Milli eğitim örgütüyle

ilgili kanun ile örgüt, okul çeşitleri, ilgili kanun ile örgüt, okul çeşitleri, bakanlığın ve öğretmenlerin hak ve bakanlığın ve öğretmenlerin hak ve yetkileri saptandı. 1930 da çıkarılan yetkileri saptandı. 1930 da çıkarılan 1702 sayılı kanunla da öğretmenlik 1702 sayılı kanunla da öğretmenlik meslek haline getirildi. Bu kanunla meslek haline getirildi. Bu kanunla

öğretmenlerin yükselme, öğretmenlerin yükselme, cezalandırma ve ödül almaları ele cezalandırma ve ödül almaları ele

alındı alındı

Cumhuriyet devrinin kültür sahasında Cumhuriyet devrinin kültür sahasında attığı en önemli adımlardan biri attığı en önemli adımlardan biri

öğretmenliği hakiki bir meslek haline öğretmenliği hakiki bir meslek haline getirmesi ve öğretmenin mesleki getirmesi ve öğretmenin mesleki

hayatına istikrar vermesidir.hayatına istikrar vermesidir.

1935’te Ayasofya müzeye 1935’te Ayasofya müzeye dönüştürüldü. 20 Eylül 1937 günü dönüştürüldü. 20 Eylül 1937 günü

Dolmabahçe Sarayının bir bölümünde Dolmabahçe Sarayının bir bölümünde Atatürk Resim ve Heykel Müzesini Atatürk Resim ve Heykel Müzesini

kendi eliyle açtı kendi eliyle açtı

Atatürk’ün ilgisi ve izlemesi ile 25 Atatürk’ün ilgisi ve izlemesi ile 25 Haziran 1934 tarihinde 2541 sayılı Haziran 1934 tarihinde 2541 sayılı

Milli Musiki ve Temsil Akademisi Milli Musiki ve Temsil Akademisi Teşkilat Kanunu çıkmıştır.Teşkilat Kanunu çıkmıştır.

1937-38 öğretim yılından itibaren Gazi 1937-38 öğretim yılından itibaren Gazi Orta Öğretmen Okulu'na bir Müzik Orta Öğretmen Okulu'na bir Müzik Bölümü eklenerek, müzik öğretmeni Bölümü eklenerek, müzik öğretmeni yetiştirme işi artık bu kuruma yetiştirme işi artık bu kuruma verilmiştir.verilmiştir.

Din dersleri 1930’ların başında kent Din dersleri 1930’ların başında kent okullarından, sonraları da köy okullarından, sonraları da köy

okullarından kaldırılmıştır.okullarından kaldırılmıştır.

SONUÇSONUÇ Atatürk yeni devlet için yeni bir Atatürk yeni devlet için yeni bir

eğitim felsefesi ve politikası eğitim felsefesi ve politikası benimsemiş ve eğitimimizde, en zor benimsemiş ve eğitimimizde, en zor

fakat gerekli atılımları fakat gerekli atılımları gerçekleştirmeye çalışmıştır. gerçekleştirmeye çalışmıştır.

Başöğretmen ünvanıyla Türk eğitimini Başöğretmen ünvanıyla Türk eğitimini milli, akılcı, insancıl, çağdaş bir çizgiye milli, akılcı, insancıl, çağdaş bir çizgiye taşımıştır. Atatürk’ün geri kalmışlıkla taşımıştır. Atatürk’ün geri kalmışlıkla

savaşması ve uygarlık yolunda savaşması ve uygarlık yolunda vatanını kalkındırmak için yaptığı vatanını kalkındırmak için yaptığı devrimler onun eğitimci kişiliğini devrimler onun eğitimci kişiliğini

göstermektedir.göstermektedir.

Millî Mücadele ile fiilî olarak başlayan Millî Mücadele ile fiilî olarak başlayan eğitim mücadelesi Mustafa Kemal eğitim mücadelesi Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümüne kadar devam Atatürk’ün ölümüne kadar devam etmiştir. Böylece on beş yıllık bu etmiştir. Böylece on beş yıllık bu dönemde eğitim alanında önemli dönemde eğitim alanında önemli

adımlar atılmıştır. Bu adımların sayısal adımlar atılmıştır. Bu adımların sayısal göstergeleri kademe kademe şöyledir: göstergeleri kademe kademe şöyledir:

1923-1938 arasında Türkiye nüfusu 1923-1938 arasında Türkiye nüfusu %38 oranında artarken, ilköğretimdeki %38 oranında artarken, ilköğretimdeki öğretmen sayısı da %154’lik bir artış öğretmen sayısı da %154’lik bir artış

göstermiştir. göstermiştir.

Özellikle kadın öğretmen sayısındaki Özellikle kadın öğretmen sayısındaki %352’lik artış ile kız öğrencilerdeki %352’lik artış ile kız öğrencilerdeki

%323’lük ortaokullardaki öğrencilerde %323’lük ortaokullardaki öğrencilerde %1.255 ve liselerdeki öğrenci sayısındaki %1.255 ve liselerdeki öğrenci sayısındaki

%1.692’lik artış dikkat çekici olmuştur. %1.692’lik artış dikkat çekici olmuştur. Diğer taraftan yeni açılan ilkokul sayısı Diğer taraftan yeni açılan ilkokul sayısı

%137, ortaokul sayısı %194 ve lise sayısı %137, ortaokul sayısı %194 ve lise sayısı %296’lık bir artış göstermiştir. %296’lık bir artış göstermiştir.

Cumhuriyet’in ilk yıllarında yüksek Cumhuriyet’in ilk yıllarında yüksek öğretimde hiçbir kadın öğretim üyesi öğretimde hiçbir kadın öğretim üyesi

olmamasına rağmen, 1938 yılında olmamasına rağmen, 1938 yılında üniversitelerde 99 kadın öğretim üyesi üniversitelerde 99 kadın öğretim üyesi

bulunmaktadır. Ayrıca %189’luk bir artış bulunmaktadır. Ayrıca %189’luk bir artış gösteren bu kurumlardaki öğrenci sayısı da gösteren bu kurumlardaki öğrenci sayısı da

%328 artmıştır %328 artmıştır

Cumhuriyet’le birlikte millî, laik ve Cumhuriyet’le birlikte millî, laik ve demokratik bir eğitim yapılanması demokratik bir eğitim yapılanması

kurulmuştur. Atatürk’ün eğitime dair kurulmuştur. Atatürk’ün eğitime dair görüşleri çerçevesinde gerçekleşen görüşleri çerçevesinde gerçekleşen eğitim hamleleri toplumun temel eğitim hamleleri toplumun temel

ihtiyaçlarını gidermiştir. Aynı zamanda ihtiyaçlarını gidermiştir. Aynı zamanda modern, yaygın, disiplinli, parasız, modern, yaygın, disiplinli, parasız,

karma ve çağdaş olan eğitim ilkeleri karma ve çağdaş olan eğitim ilkeleri sayesinde, eğitimin nicelik ve nitelik sayesinde, eğitimin nicelik ve nitelik

yönünden gelişmesi sağlanmıştır.yönünden gelişmesi sağlanmıştır.

• KAYNAKÇA KAYNAKÇA • AKKUTAY, Ülker (1996). AKKUTAY, Ülker (1996). Milli Eğitimde Yabancı Uzman Raporları, Atatürk Milli Eğitimde Yabancı Uzman Raporları, Atatürk

Dönemi,Dönemi, Avni Akyol Kültür ve Eğitim Ümit Vakfı Şerçe Matbaacılık, Ankara. Avni Akyol Kültür ve Eğitim Ümit Vakfı Şerçe Matbaacılık, Ankara.• AKYÜZ, Yahya. (1999). AKYÜZ, Yahya. (1999). Türk Eğitim TarihiTürk Eğitim Tarihi, Alfa Yayıncılık, İstanbul. , Alfa Yayıncılık, İstanbul. • AVŞAROĞLU, Ali. (1970). AVŞAROĞLU, Ali. (1970). Eğitim SorunlarımızEğitim Sorunlarımız, Ege Matbaası, Ankara. , Ege Matbaası, Ankara. • ÇETİN, Kadir ve GÜLSEREN, H.Ömer. (2003). ÇETİN, Kadir ve GÜLSEREN, H.Ömer. (2003). Cumhuriyet Dönemi Eğitim Cumhuriyet Dönemi Eğitim

StratejileriStratejileri, Milli Eğitim Dergisi, Sayı 160, Güz. Erişim tarihi 03.03.2010. , Milli Eğitim Dergisi, Sayı 160, Güz. Erişim tarihi 03.03.2010. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/160/cetin-gulseren.htmhttp://yayim.meb.gov.tr/dergiler/160/cetin-gulseren.htm

• DEMİRTAŞ, Bahattin. (2008). DEMİRTAŞ, Bahattin. (2008). Atatürk Döneminde Eğitim Alanında Yaşanan Atatürk Döneminde Eğitim Alanında Yaşanan GelişmelerGelişmeler, Akademik Bakış ,Cilt 1, Sayı 2 Yaz 2008, 155-176. Erişim tarihi , Akademik Bakış ,Cilt 1, Sayı 2 Yaz 2008, 155-176. Erişim tarihi 10.03.2010 10.03.2010 http://www.http://www.ataumataum.gazi.edu.tr/.gazi.edu.tr/pdfpdf//ataturkataturk--donemindedoneminde--egitimegitim--alanindaalaninda--yasananyasanan--gelismelergelismeler-1236254809.-1236254809.pdfpdf

• ERGİN, Osman. (1977). Türk Maarif Tarihi, Cilt III.ERGİN, Osman. (1977). Türk Maarif Tarihi, Cilt III.• ERGÜN, Mustafa (1997). ERGÜN, Mustafa (1997). Atatürk Devri Türk EğitimiAtatürk Devri Türk Eğitimi, Ocak Yayınları, Ankara. , Ocak Yayınları, Ankara.

Atatürk Devri Türk Eğitimi- III. Atatürk Devri Türk Eğitimi- III. • ERGÜN, Mustafa. (2006). ERGÜN, Mustafa. (2006). Atatürk Döneminde Öğretmen YetiştirmeAtatürk Döneminde Öğretmen Yetiştirme, Atatürk , Atatürk

Döneminden Günümüze Cumhuriyetin Eğitim Felsefesi Ve Uygulamaları Sempozyumu Döneminden Günümüze Cumhuriyetin Eğitim Felsefesi Ve Uygulamaları Sempozyumu Gazi Eğitim Fakültesi, 16-17 Mart, Ankara.Gazi Eğitim Fakültesi, 16-17 Mart, Ankara.

• İNAN, Rauf, (1981). İNAN, Rauf, (1981). Cumhuriyetin İlk 10 Yılında Eğitimimizin Durumu ve Cumhuriyetin İlk 10 Yılında Eğitimimizin Durumu ve Belirgin ÖzelikleriBelirgin Özelikleri, Atatürk ve Eğitim konulu Türk Eğitim Derneği V. Eğitim , Atatürk ve Eğitim konulu Türk Eğitim Derneği V. Eğitim Toplantısı 4-6 Kasım 1981, Ankara, Türk Eğitim Derneği Yayınları Bildiri Kitabı. Cilt:2. Toplantısı 4-6 Kasım 1981, Ankara, Türk Eğitim Derneği Yayınları Bildiri Kitabı. Cilt:2.

• KOCATÜRK, Utkan. (1984).KOCATÜRK, Utkan. (1984). Atatürk'ün Üniversite Reformu İle İlgili Notları, Atatürk'ün Üniversite Reformu İle İlgili Notları, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 1, Cilt: I.Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 1, Cilt: I.

• KOBAL, Yunus. (1995). KOBAL, Yunus. (1995). 1933 Üniversite Reformunun Atatürk’ün Kültür 1933 Üniversite Reformunun Atatürk’ün Kültür Politikasındaki YeriPolitikasındaki Yeri,, Prof. Dr. Abdurrahman Çaycı’ya Armağan Prof. Dr. Abdurrahman Çaycı’ya Armağan, , Ankara, s.345-353.Ankara, s.345-353.

• TAŞDEMİRCİ, Ersoy. (2001) TAŞDEMİRCİ, Ersoy. (2001) 1936 Yılında Sovyet Rusya’da Yüksek Öğretim 1936 Yılında Sovyet Rusya’da Yüksek Öğretim Hakkında Hazırlanmış Bir Rapor Ve Bu Raporun Türkiye’de Öğretmen Hakkında Hazırlanmış Bir Rapor Ve Bu Raporun Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Tarihi Bakımından Önemi, Yetiştirme Tarihi Bakımından Önemi, Erciyes ÜniversitesiErciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı : 11 Yıl : (1-37)Enstitüsü Dergisi, Sayı : 11 Yıl : (1-37)