Yakın Doğu Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi

Murat BULUT

Yapılandırmacılık = Constructivism Yapılandırmacılık = Constructivism

gibi kavramlarla “yapılandırmacılığı” ifade edilmektedir.gibi kavramlarla “yapılandırmacılığı” ifade edilmektedir.

Oluşturmacı Oluşturmacı

Yapılandırmacı öğrenmeYapılandırmacı öğrenme

Kurmacı AnlayışKurmacı Anlayış

Yapılandırıcı öğrenmeYapılandırıcı öğrenmeBütünleştiriciBütünleştirici

Oluşumcu YaklaşımOluşumcu Yaklaşım

Yapılandırmacılık nedir?

YapılandırmacılıkYapılandırmacılık Nedir ? Nedir ?

Bu terim Bu terim bilginin öğrenci tarafından bilginin öğrenci tarafından yapılandırılmasını ifade edyapılandırılmasını ifade eder. Her er. Her öğrenci öğrenci öğrenirken, anlamı, bireysel ve öğrenirken, anlamı, bireysel ve sosyal olarak yapılsosyal olarak yapılandırır. Esasen öğrenme andırır. Esasen öğrenme dediğimiz şey, dediğimiz şey, bu anlamlandırma yada bu anlamlandırma yada anlam yapılandırma sürecidiranlam yapılandırma sürecidir..

Yapilandirmacilik, bir ogretim kurami Yapilandirmacilik, bir ogretim kurami degil,daha cok bir felsefedir;dunyayi gorme ve degil,daha cok bir felsefedir;dunyayi gorme ve algilama seklidir;bilgi ve ogrenmenin algilama seklidir;bilgi ve ogrenmenin dogasiyla ilgili bir yaklasimdir.Bu kuramlarin dogasiyla ilgili bir yaklasimdir.Bu kuramlarin her birinin,anlami olusturmada ogrenenlerin her birinin,anlami olusturmada ogrenenlerin etkinliklerini merkeze aldigi ileri etkinliklerini merkeze aldigi ileri surulmektedir.surulmektedir.

YapılandırmacılıkYapılandırmacılık OGRENMEYE ILISKIN VAR OLAN OGRENMEYE ILISKIN VAR OLAN

ANLAMLARI NASIL DEĞİŞTİRDİĞİNEANLAMLARI NASIL DEĞİŞTİRDİĞİNE EGITIMDE EN COK EGITIMDE EN COK

KULLANILANKULLANILANYAPILANDIRMACI YAPILANDIRMACI ÖĞRENME KURAMLARINAÖĞRENME KURAMLARINA

YAPILANDIRMACI EĞİTİM PROGRAMLARI YAPILANDIRMACI EĞİTİM PROGRAMLARI DÜZENİNEDÜZENİNE

YAPILANDIRMACILIĞIN ÖĞRETİMSEL YAPILANDIRMACILIĞIN ÖĞRETİMSEL UYGULAMALARINAUYGULAMALARINA DEGINECEGIZ. DEGINECEGIZ.

KAVRAMSAL BAĞLAMKAVRAMSAL BAĞLAM ÖĞRENMEÖĞRENME

BİLGİBİLGİ

GERÇEKLİK GERÇEKLİK

DOĞRUDOĞRU

ÖĞRENMEÖĞRENME Dış dünya Dış dünya

gerçekliğinin bireye gerçekliğinin bireye aktarımıdır. aktarımıdır. Gerçekliğin baskısı Gerçekliğin baskısı altındadır.altındadır.

Bilişte oluşan öznel anlamların sosyo-kültürel bağlamda özneler arası süreçlerle yeniden oluşturulmasıdır.

BİLGİBİLGİ

Bireyden bağımsızdır ve dış dünyada nesnel bir gerçekliği Bireyden bağımsızdır ve dış dünyada nesnel bir gerçekliği vardır.vardır.

Bilişin dışında var olan, bireyden

bağımsız bir olgu değildir.

GERÇEKLİKGERÇEKLİK Dış dünya ile iç dünyanın ayrımıdırDış dünya ile iç dünyanın ayrımıdır..

Bir grup bireyin kendi dünya parametrelerini tanımlamak için oluşturduğu zihinsel anlamlardan oluşmaktadır.

DOĞRUDOĞRU Mükemmel bilgiyi Mükemmel bilgiyi oluşturmaktır.oluşturmaktır.

YapIlamdırmacIlıkta doğru yerine kullanılanlar:1.Kabul edilebilirlik2.Uygulanabilirlik3.Ortak bilgi4.Yaşanabilirlik

Bireyin kendi anlamlarıyla diğerlerinin anlamlarının çelişmemesidir.

Yapılandırmacılıkta Yapılandırmacılıkta öğrenme öğrenenin anlam öğrenme öğrenenin anlam oluşturma sürecidir. oluşturma sürecidir.

Yapılandırmacılığın temel önermeleriYapılandırmacılığın temel önermeleri

Bilgi birey tarafından Bilgi birey tarafından yapılandırılır.yapılandırılır.

Bilgiye ulaşmak bir uyum Bilgiye ulaşmak bir uyum sürecidir.sürecidir.

Bilgi bireysel ve toplumsal olarak Bilgi bireysel ve toplumsal olarak oluşturulur.oluşturulur.

Yapılandırmacı Öğrenme Yapılandırmacı Öğrenme KuramlarıKuramları

Bilişsel Yapılandırmacılık J. PiagetBilişsel Yapılandırmacılık J. Piaget

Sosyo-Kültürel Yapılandırmacılık L.S. Vygotsky Sosyo-Kültürel Yapılandırmacılık L.S. Vygotsky

Bilişsel Yapılandırmacılık J. Bilişsel Yapılandırmacılık J. PiagetPiaget

Piaget bilginin doğasıyla ilgili üç terim Piaget bilginin doğasıyla ilgili üç terim kullanmaktadır.kullanmaktadır.

1.1. ŞemaŞema

2.2. KavramKavram

3.3. YapıYapı

Piaget’in Piaget’in özümlemeözümleme ve ve düzenlemedüzenleme kavramları, yapılandırmacı öğrenmeyi kavramları, yapılandırmacı öğrenmeyi açıklamada önemlidir.açıklamada önemlidir.

Piaget’ye göre bilişsel gelişim denge ile Piaget’ye göre bilişsel gelişim denge ile sonuçlanır.sonuçlanır.

Piaget’nin kuramının eğitsel Piaget’nin kuramının eğitsel çıkarımlarıçıkarımları

Gelişim seviyeleri göz önünde bulundurulmalıdır.Gelişim seviyeleri göz önünde bulundurulmalıdır. Öğrenenlerin amaca ulaşmada tekrar yapmaları ve Öğrenenlerin amaca ulaşmada tekrar yapmaları ve

hareket şemalarını içselleştirmesi gereklidir. hareket şemalarını içselleştirmesi gereklidir. Öğrenenlerin düşüncelerinde gelişim Öğrenenlerin düşüncelerinde gelişim

sağlanmalıdırsağlanmalıdır..

Özümleme ve düzenleme arasında denge Özümleme ve düzenleme arasında denge kurulmalıdır.kurulmalıdır.

Doğal merakın açığa çıkışı teşvik edilmelidir. Doğal merakın açığa çıkışı teşvik edilmelidir. Yanlışlara ve nedenlerine karşı duyarlı olunmalıYanlışlara ve nedenlerine karşı duyarlı olunmalı Önbilgiler dikkate alınmalıÖnbilgiler dikkate alınmalı

Sosyo-Kültürel Yapılandırmacılık (L. Sosyo-Kültürel Yapılandırmacılık (L. S. Vygotsky)S. Vygotsky)

Kavram: Kavram: EEtiketlenmiş nesneler sınıfıdır.tiketlenmiş nesneler sınıfıdır.

Fonksiyon: Fonksiyon: DDil, düşünme, algılama, ilgi ve hafıza il, düşünme, algılama, ilgi ve hafıza

Temel sorusu: Temel sorusu: BBireylerin nasıl öğrendiğidir. ireylerin nasıl öğrendiğidir.

Vygotsky bilişsel gelişimi üç temel Vygotsky bilişsel gelişimi üç temel kavramla açıklamıştır.kavramla açıklamıştır.

1.1. İçselleştirme kavramıİçselleştirme kavramı

2.2. Yakınsal gelişim alanıYakınsal gelişim alanı

3.3. Destekleyici Destekleyici

Vygotsky’nin sosyo-kültürel Vygotsky’nin sosyo-kültürel kuramının eğitsel çıkarımları kuramının eğitsel çıkarımları

Çevrelerini gözleyerek daha iyi öğrenirler ve Çevrelerini gözleyerek daha iyi öğrenirler ve eleştirel düşünebilirlereleştirel düşünebilirler

Öğretmenler destekleyicidirÖğretmenler destekleyicidir

Öğretim öğrencilerin bilgi seviyelerinden ileri Öğretim öğrencilerin bilgi seviyelerinden ileri düzeyde olmalıdır.düzeyde olmalıdır.

Bir beceriyi içselleştirebilmeleri için, öğretim dört Bir beceriyi içselleştirebilmeleri için, öğretim dört aşamada ilerlemelidir. aşamada ilerlemelidir.

1.1. Örnek verilmeliÖrnek verilmeli

2.2. Taklit etmeTaklit etme

3.3. Öğretmenler geriye çekilmeliÖğretmenler geriye çekilmeli

4.4. Uygulama yapmaUygulama yapma Öğrenen bilimsel kavramlarla yüz yüze getirilmeliÖğrenen bilimsel kavramlarla yüz yüze getirilmeli Dil becerilerinin gelişmesine yardımcı olunmalıDil becerilerinin gelişmesine yardımcı olunmalı

YAPILANDIRMACI YAPILANDIRMACI PROGRAM TASARIMIPROGRAM TASARIMI

YAPILANDIRMACILIĞIN EĞİTİMDEKİ YAPILANDIRMACILIĞIN EĞİTİMDEKİ İLKELERİİLKELERİ

ProgramProgram ,ogrenenlerin yararli bulacagi ,ogrenenlerin yararli bulacagi bilgi bilgi beceri ve değerlere göre tasarımlanmalıbeceri ve değerlere göre tasarımlanmalı

Kavramsal anlama ve becerilerin uygulanması Kavramsal anlama ve becerilerin uygulanması öne çıkarılmalıöne çıkarılmalı

Sınırlı konu tüm boyutları ile incelenmeliSınırlı konu tüm boyutları ile incelenmeli

İçerik temel fikirler etrafında organize İçerik temel fikirler etrafında organize edilmeliedilmeli

Öğretmen öğrenme çabalarını Öğretmen öğrenme çabalarını desteklemelidesteklemeli

Öğrenenler veriyi anlamlarını etkin Öğrenenler veriyi anlamlarını etkin yapılandırmalıyapılandırmalı

Önbilgiler başlangıç kabul edilmeliÖnbilgiler başlangıç kabul edilmeli Etkinlikler problem çözmeye yönelik Etkinlikler problem çözmeye yönelik

olmalıolmalı

İşbirlikli bir öğrenme ortamı yaratılmalıİşbirlikli bir öğrenme ortamı yaratılmalı Bilgi etkin yapılandırılmalıBilgi etkin yapılandırılmalı

Yapılandırmacı eğitim durumlarında Yapılandırmacı eğitim durumlarında dikkate alınması gereken temel ilkeler dikkate alınması gereken temel ilkeler sentezlenerek yapılandırmacı öğrenme sentezlenerek yapılandırmacı öğrenme süreçlerinin özelliklerini yansıtması süreçlerinin özelliklerini yansıtması açısından ayrıntılarıyla aşağıda açısından ayrıntılarıyla aşağıda incelenmiştir.incelenmiştir.

1.1. Tüm öğrenme etkinlikleri geniş bir görev Tüm öğrenme etkinlikleri geniş bir görev ya da probleme bağlanmalıdır.ya da probleme bağlanmalıdır.

2.2. Öğrenenlerin özgün bilgi yapılarını Öğrenenlerin özgün bilgi yapılarını kendilerinin oluşturacakları yaşantılar kendilerinin oluşturacakları yaşantılar düzenlenmeli ve bu yaşantılarla düzenlenmeli ve bu yaşantılarla öğrenme sorumluluğu öğrenenlere öğrenme sorumluluğu öğrenenlere bırakılmalıdırbırakılmalıdır

3.3. Çoklu gerçeklik açığa çıkarılarak Çoklu gerçeklik açığa çıkarılarak bilişsel çelişkiler yaratılmalı ve bilişsel çelişkiler yaratılmalı ve bireysel anlamın oluşmasını bireysel anlamın oluşmasını destekleyecek etkinlikler destekleyecek etkinlikler düzenlenmelidir.düzenlenmelidir.

4.4. Bilgi yapılandırma sürecinin farkına Bilgi yapılandırma sürecinin farkına varılmasını desteklemek üzere nasıl varılmasını desteklemek üzere nasıl öğrenildiğinin yansıtılmasını öğrenildiğinin yansıtılmasını sağlayacak yaşantılar sağlayacak yaşantılar düzenlenmelidir. düzenlenmelidir.

5.5. Öğrenme için tehlikesiz ve güvenli bir Öğrenme için tehlikesiz ve güvenli bir ortam yaratılmalıdır. ortam yaratılmalıdır.

6.6. Öğrenen düşüncelerinin desteklendiği bir Öğrenen düşüncelerinin desteklendiği bir öğrenme ortamı yaratılmalıdır. öğrenme ortamı yaratılmalıdır.

Yapılandırmacı öğrenme süreçlerinde Yapılandırmacı öğrenme süreçlerinde amaç öğrenenlerin bağımsız düşünme amaç öğrenenlerin bağımsız düşünme ve problem çözme yeteneklerini ve problem çözme yeteneklerini geliştirmektir.geliştirmektir.

Düşünmeye dayalı öğrenme ortamı Düşünmeye dayalı öğrenme ortamı yaratmak için derslerin düşünmeyi uyarıcı yaratmak için derslerin düşünmeyi uyarıcı sorular etrafında yapılandırılması sorular etrafında yapılandırılması önerilmektedir. Bu sorular öğrenenlerin ön önerilmektedir. Bu sorular öğrenenlerin ön bilgilerini kullanmayı sağlamalı, yeni bir şey bilgilerini kullanmayı sağlamalı, yeni bir şey üretmek için önbilgilerini harekete geçiren üretmek için önbilgilerini harekete geçiren nitelikte olmalıdır.bu sayede öğrenenler nitelikte olmalıdır.bu sayede öğrenenler kavramları tanımlama, hipotezler kurma, kavramları tanımlama, hipotezler kurma, verileri belirleme, bulma değerlendirme, verileri belirleme, bulma değerlendirme, sonuçları test etme, sonuçları sonuçları test etme, sonuçları değerlendirme, tartışma, kavram, ilke ve değerlendirme, tartışma, kavram, ilke ve diğer bilgi türlerini uygulama olanakları diğer bilgi türlerini uygulama olanakları bulmaktadırlar. Bu tür sorular anlamalı bir bulmaktadırlar. Bu tür sorular anlamalı bir biçimde konu alanını öğrenmelerine biçimde konu alanını öğrenmelerine yardımcı olmaktadır.yardımcı olmaktadır.

Yapılandırmacı öğrenme süreçleri karmaşık olmalıdır. bu Yapılandırmacı öğrenme süreçleri karmaşık olmalıdır. bu süreçler sosyal anlaşmayı, çoklu bakış açılarına değer süreçler sosyal anlaşmayı, çoklu bakış açılarına değer vermeyi, öğrenmenin çoklu türlerini, öğrenmede vermeyi, öğrenmenin çoklu türlerini, öğrenmede sorumluluk almayı ve bilgiyi yapılandırmada bireyin sorumluluk almayı ve bilgiyi yapılandırmada bireyin kendinin farkında olmasını yaratacak olanakları kendinin farkında olmasını yaratacak olanakları içermelidir. Öğrenenler bilgi ve becerilerini problem içermelidir. Öğrenenler bilgi ve becerilerini problem çözme sırasında kullanabilecekleri bir süreçte yer çözme sırasında kullanabilecekleri bir süreçte yer almalıdır. Süreçlerin yaşamın karmaşıklığını ve almalıdır. Süreçlerin yaşamın karmaşıklığını ve gerçekliğini yansıtacak ölçüde özgün olması gerçekliğini yansıtacak ölçüde özgün olması gerekmektedir.gerekmektedir.

Yapılandırmacılığa göre bireyler Yapılandırmacılığa göre bireyler bilgiyi bireysel yaratırlar, yorumlarlar bilgiyi bireysel yaratırlar, yorumlarlar ve yeniden organize ederler. ve yeniden organize ederler. Yapılandırmacılık izole edilmiş bir Yapılandırmacılık izole edilmiş bir öğretim yöntemleri dizisi değil daha öğretim yöntemleri dizisi değil daha çok okul yaşamını düzenleyen çok okul yaşamını düzenleyen inançlar, normlar ve uygulamalardır.inançlar, normlar ve uygulamalardır.

Yapılandırmacılıkta Yapılandırmacılıkta DeğerlendirmeDeğerlendirme

Yapılandırmacı değerlendirme test edilen Yapılandırmacı değerlendirme test edilen bilgiyi hatırlamak yerine bilgiyi yeni bilgiyi hatırlamak yerine bilgiyi yeni durumlara uygulama, açıklama ve durumlara uygulama, açıklama ve kestirimleri içermektedir.kestirimleri içermektedir.

Değerlendirme yalnızca öğrenme ürünlerine Değerlendirme yalnızca öğrenme ürünlerine vurgu yapılarak ya da her zaman ya doğru vurgu yapılarak ya da her zaman ya doğru ya da yanlış olan çözümler dikkate alınarak ya da yanlış olan çözümler dikkate alınarak yapılmamakta; özellikle göreve uygunluk ve yapılmamakta; özellikle göreve uygunluk ve öğrenme yollarını yansıtma öğrenme yollarını yansıtma değerlendirmede önemli ölçütlerdir.değerlendirmede önemli ölçütlerdir.

Değerlendirme öğretimden ayrı değil; Değerlendirme öğretimden ayrı değil; öğretimin içinde yer alan, öğretime yön öğretimin içinde yer alan, öğretime yön veren ve devam eden bir süreç olarak veren ve devam eden bir süreç olarak görülmektedir. Yapılandırmacı görülmektedir. Yapılandırmacı program tasarılarında değerlendirme, program tasarılarında değerlendirme, süreç sonunda yer almamakta; süreç sonunda yer almamakta; öğrenme ve program faaliyetlerinin öğrenme ve program faaliyetlerinin nasıl devam edeceği hakkında sürekli nasıl devam edeceği hakkında sürekli bilgi sağlamaktadır.bilgi sağlamaktadır.

Öğrenenlerin kendilerini, birbirlerini, Öğrenenlerin kendilerini, birbirlerini, öğretmenlerini, bütün olarak süreci ve öğretmenlerini, bütün olarak süreci ve ürünleri; öğretmeninde bir öğrenen olarak ürünleri; öğretmeninde bir öğrenen olarak kendini değerlendirmesidir.kendini değerlendirmesidir.

Öğrenenlerin ne kazandıkları değil nasıl Öğrenenlerin ne kazandıkları değil nasıl kazandıkları önemlidir.kazandıkları önemlidir.

Süreç içinde oluşan kazanımlara Süreç içinde oluşan kazanımlara dayalıdır; daha ayrıntılı ve bütüncüldür.dayalıdır; daha ayrıntılı ve bütüncüldür.

Kendini değerlendirme öznel ve yansıtıcı; Kendini değerlendirme öznel ve yansıtıcı; birbirini değerlendirme daha nesnel ve birbirini değerlendirme daha nesnel ve öğrenenlerin birlikte geliştirdiği ölçütlere öğrenenlerin birlikte geliştirdiği ölçütlere dayalıdır.dayalıdır.

YAPILANDIRMACILIĞIN YAPILANDIRMACILIĞIN ÖĞRETİMSEL ÖĞRETİMSEL

UYGULAMALARIUYGULAMALARI

İşbirliğine dayalı öğrenmeİşbirliğine dayalı öğrenme Probleme dayalı öğrenmeProbleme dayalı öğrenme Yapılandırılmamış buluş ya da rehberli buluşYapılandırılmamış buluş ya da rehberli buluş Sorgulama yöntemiSorgulama yöntemi

Yurdakul’a göre Yurdakul’a göre yapılandırmacı anlamda bir yapılandırmacı anlamda bir

değerlendirmedeğerlendirme Öğrenme sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır.Öğrenme sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Öznel ve esnektir.Öznel ve esnektir. Öğrenenler merkezdedir ve söz sahibidir.Öğrenenler merkezdedir ve söz sahibidir. Nedenler va nasıllar araştırılarak, Nedenler va nasıllar araştırılarak,

gerekçeler ve dayanaklar sunularak yapılan gerekçeler ve dayanaklar sunularak yapılan değerlendirme ile de öğrenmenin değerlendirme ile de öğrenmenin gerçekleştirilmesidir.gerçekleştirilmesidir.

Öğrenme sürecini anlamaya odaklanmadır.Öğrenme sürecini anlamaya odaklanmadır.