aspektet kliniko-kirurgjikale te ugd-se dhe kujdesi infermieror

Aspektet kliniko-kirurgjikale te UGD-se dhe kujdesi infermieror 2014

Edmira Morina 1

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

UNIVERSITETI “ALEKSANDËR MOISIU” DURRËS

FAKULTETI I STUDIMEVE PROFESIONALE

DEPARTAMENTI I MJEKSISE

MASTER PROFESIONAL

Aspektet kliniko-kirurgjikale te UGD-se dhe

kujdesi infermieror

Punoi: Udhëheqës shkencor:

Edmira MORINA MD, M.Sc Emirjeta KUNIQI

Durres 2014


Edmira Morina 2

1. Hyrje

Plotesimi I programit mesimor per Master Profesional me drejtim “Infermierja ne semundjet

kirurgjikale”. Zgjedhja e temes u be prej programit te semundjeve te brendshme te cilat jane

te shumta, por vemendjen e perqendrova tek ato qe prekin sistemin e organeve te tretjes dhe

vecanerisht tek semundja ulcers se stomakut dhe duodenit. Konsiderata per semundjen e

ulcers buroj nga shkaku I perhapjes ne popullate me prevalence te zakonshme e cila eshte ne

renie. Ecuria e prekjes se popullates me nxiti qe te studioi materiale me burime shkrimore te

ndryshme si: literature vendase dhe te huaj. Ne studim jane paraqitur momente te

rendesishme te ecurise se semundjes , te vecorive per identifikimin e saj ne stomak dhe ne

duoden, zonat me te riskuara qe preken nga ulcera , menyrat e ndryshme te luftimit deri edhe

me perdorimin e nderhyrjes kirurgjikale krahas trajtimit medikamentoz per qetesimin e

dhimbjes dhe kurimit. Me rendesi te vecante eshte trajtuar aspekti infermieror I semundjes ku

jepen te detajuara te gjitha rastet e perqendrimit te vemendjes tek parandalimi I saj ne

paciente te ndryshem, po keshtu dhe ne kujdesin qe duhet te tregojne pacientet ne masen e

perdorimit te medikamenteve dhe ne kohen e ezaurimit te tyre , duke mosnenvleresuar dhe

masat e tjera social- ekonomike te popullates qe shkaktojne semundjen e ulceres ne stomak

dhe duoden . studimi eshte nje punim me vlera te plota per njohjen teresore dhe trajtimin e

semundjes se ulcers se stomakut dhe duodenit ne popullaten e vendit tone.


Edmira Morina 3

2. Anatomia dhe fiziologjia

Sistemi I tretjes fillon me gojen dhe perfundon me vrimen anale (anusin). Ai perbehet nga

keto pjese:

Goja e cila perbehet nga :

Buzet

Faqet

Qiellza

Dhembet

Gjuha

Gjendrat e hapesires se gojes.

Faringu. Konsiderohet si

pjese bashkuese e ndermjetme

e rrugeve te tretjes me ato te

frymemarrjes. Ai lidh nga

njera ane kavitetin nazal me

gojen me rruget e poshtme

laringun dhe ezofagun me

anen tjeter.

Ezofagu. Ka gjatesi 25 cm

dhe vendoset midis laringut

dhe stomakut. Ai kalon ne

nivel te qafes, kraharorit dhe

barkut.

Stomaku (ventrikuli)

eshte segmenti me I gjere I

tubit tretes . Ai vendoset midis ezofagut dhe zorres se holle ku perpunohen produktet

ushqimore te cilat kane kaluar me pare nga goja , faring, ezofagu.


Edmira Morina 4

Stomaku perbehet nga disa pjese:

Pjesa kardiake

Trupi I ventrikulit

Fundus (kubeja) ventrikuli

Pjesa prepilorike

Pjesa pilorike.

Disa forma te stomakut

Forme cengeli: me drejtim oblik e cila eshte forma me e zakonshme.

Forme draperi: I cili vihet re me shpesh tek moshat e reja dhe paraqitet me forme te

kthyer dhe te ngushte me kapacitet te vogel.

Forme dardhe.

Stomak ne forme thesi: I cili vihet re me shpesh tek moshat e vjetera.

Stomak ne forme sahati (ore) takohet me rralle si nje forme morfologjike e stomakut.

Disa menyra te vendosjes se stomakut

Vendosje vertikale (delikomorfe)

Vendosje horizontale (brakimorfe)

Vendosje oblike tek personat me trup mesatar.

Stomaku perbehet nga tre shtresa

Stresa e mukozes: eshte e formuar nga epitel cilindrik. Ngjyra e mukozes se stomakut eshte

e kuqe ne gri.

Shtresa muskulare: eshte shtrese e fuqishme dhe I sherben funksionit te stomakut per

perpunimin mekanik te ushqimit si dhe per ta percjell permbajtjen ushqimore ne pjeset e tjera

te tubit tretes.

Shtresa seroze: eshte fleta viserale e peritoneumit e cila e vesh stomakun pothuajse ne te

gjitha anet duke e bere ate organ intraperitoneal.

Topografia e stomakut

Faqja e perparme e stomakut kufizohet me murin e perpareshem te barkut.

Faqja e pasme kufizohet me pankreasin.

Ana e poshtme e stomakut kufizohet me zorren transversal.


Edmira Morina 5

Majtas kufizohet me lienin.

Djathas me lobin e djathte te melcise.

Duodeni (dymbedhjetegishtori)

Perbehet nga 12 gishta te vendosura njeri pas tjetrit dhe ka forme patkoi dhe eshte pjesa

filestare e zorres se holle.

Duodeni perbehet nga disa pjese:

1. Pjesa horizontale superior: fillon nga pilori nga e majta ne te djathte duke kaluar

planin median ne nivel te trupit te vertebres se pare lumbare.

2. Pjesa descendente duodeni: fillon nga vertebra e pare lumbare gjithmone djathtas

deri ne vertebren e trete lumbare. Ketu ndodhet fleksura (kthesa) duodeni superior ose

kthesa e pare.

3. Pjesa horizontale inferiore: fillon nga niveli I vertebres se trete lumbare dhe prêt

planin median per te arritur ne te majte po te kesaj vertebre. Ketu ndodhet flexura

duodeni inferior ose kthesa e dyte.

4. Pjesa ascendes duodeni : fillon nga niveli I vertebres se trete lumbare deri ne nivel te

vertebres se dyte gjithmone ne te majte. Ketu formohet flexura duodeni tertia.

5. Kurse ne vendkalimin e pars ascendes duodeni per ne zorren jejunale formohet

flexura duodeno – jejunale.

Disa forma te duodenit

Forma me e shpeshte eshte forma e mesiperme.

Forma te tjera te duodenit jane variante te normes ku ben pjese:

Duodeni ne forme anse te perkulur vertikalisht.

Duodeni ne forme anse te perkulur horizontalisht.

Kombinimi midis forms se dyte dhe te trete.

Topografia e duodenit:

Nga ana e brendshme : kufizohet me koken e pankreasit.

Pjesa horizontale superior: kufizohet me lobin kuadrat te melcise.

Pjesa descendes duodeni: kufizohet me veshken e djathte .

Pjesa e perpareme: kufizon mesokolonin transversale.


Edmira Morina 6

Pjesa horizontale superiore: kufizohet nga perpara me arterien dhe venen mezenterika

superiore ndersa nga pas kufizohet me aorten abdominal dhe vene kava inferior kurse poshte

dhe perpara kufizohet me ansat intenstinale.


Edmira Morina 7

3. Perkufizimi

Ulcera gastroduodenale eshte nje semundje me ecuri kronike dhe eshte nje drejtim I

lokalizuar qe prek mukozen , submukozen dhe shtresen muskulare te tubit tretes. Kjo

semundje emertohet sot si : “ulcer peptike”. Ne ulceren peptike ben pjese :

Ulcera e ezofagut

Ulcera e stomakut

Ulcera e duodenit

Ulcera e jejunumit pas anastomozes kirurgjikale.

Ulcern e gjejme ne cdo pjese te tubit tretes por me

shpeshe ne stomak dhe duoden.


Edmira Morina 8

4. Epidemiologjia

Afersisht 10% e popullsise eshte e prekur nga ulcera gastro duodenale.

Mosha me e prekshme nga ulcera eshte mosha 55-65 vjec e lart d.m.th me rritjen e moshes

mundesia per shfaqjen e semundjes rritet. Ulcera gastro duodenale prek me teper meshkujt se

sa femrat ne raport 5:1.dhe 2:1.

Ulcera duodenale eshte 3-4 here me e shpesht se ulcera e stomakut.

Ulcera duodenale prek m2-3 here me shume meshkujt sesa femrat,ndersa ulcera e stomakut

prek te dyja gjinite njesoj.

Ulcera duodenale vihet re me teper tek moshat e vjetra kurse ulcera e stomakut prek me teper

moshat e reja.

Incidence e semundjes ulceroze eshte ne dukje ne renie,keshtu nr. I vdekjeve gjate 60viteve te

fundit ka rene ndjeshem,keshtu 1940 incidenca ka qene 6.0 per 100000banore,sot eshte 2.6

per 100000 banore.

Afersisht 50%e personave me ulcer peptike kane mundes ine e riperseritjes se semundjes

Brenda 5 viteve.

Perhapja e ulcers te stomakut dhe duodenit ne bote


Edmira Morina 9

PERHAPJA E ULCERES SE STOMAKUT NE AMERIKE NGA

VITI 1979 - 2004


Edmira Morina 10

5. Etiologjia

Per semundjen ulceres gastro duodenale ka patur teori te shumta por nuk I kan rezistuar

kohes si:

Teoria vaskulare

Teoria neurogjene

Disa nga teorite qe gjejne mbeshtetje ne shfaqjen dhe zhvillimin e metejshem te semundjes se

ulcers jane:

1. Teoria inflamatore: ku faktori me I rendesishem qe shkakton ulceren gastro

duodenale eshte helikobakter pylori,mundesia e infeksionit nga ky bakter rritet me

rritjen e moshes,ne te semuret me ulcer te stomakut ne 90% te tyre gjendet

helikobakter pylori dhe ne 70% ne ata me ulcer duodenale.

Mekanizmi I veprimit te helikobakter pylorit

Helikobakter pylori eshte nje mikroorganizem ne forme spirale qe prodhon ureaze e cila

kolonizon mukozene e duodenit dhe te stomakut kjo vihet re tek:

Personat e shendoshe

Shtresat me nivel te ulet social ekonomik


Edmira Morina 11

Bakteret qendrojne nen mucus ne epitelin e mukozes,ne kete nivel pehashi ne siperfaqe eshte

I barabarte me ate neutral dhe acidi tamponohet nga ureaza(nga kjo e fundit prodhohet

amoniak nisur nga urea)per pasoj rritet ph rreth bakterieve,me kalimin e kohes bakteriet

provokojne nje gastrit kronik,nga clirimi I citotoksinave per pasoj ka nje pergjigje

inflamatore locale ne epitelin e mukozes, I vendosur ne pjesen antrale frenon somatostatinen

antrale dhe stimulon clirimin e gastrines nga Celulat G,per pasoj kemi hipergastrinemi e cila

stimulon prodhimin e HCl duke lezionuar mukozen duodenale,ne kushtet e duodenit

zhvillohen kolonite e helikobakterit te cilat me mekanizmin e mesiperm nepermjet gastrines

+HCl+uljes se rezistences se mukozes shkaktojne ulceren.

2.Teoria acido peptike(acidi dhe pepsina): sipas kesaj teorie kemi nje prishje te ekuilibrit

midis faktoreve mbrojtes dhe faktoreve agresiv.

Ne faktoret mbrojtes ben pjese:

Kapaciteti I mukozes se stomakut dhe duodenit per ti rezistuar veprimit

Mukusi I stomakut

Bikarbonatet

Prostaglandinat

Mikroqarkullimi

Ne faktore aggressive ben pjese:

Acidi

pepsina

kjo rezistence e mukozes perben barrieren e mukozes se stomakut,ulcerat nuk mund te

formohen vecse ne [prani te HCl dhe gastrines,kjo verteton faktin qe tek personat akloridri

nuk zhvillohet ulcera por anemia pernicioze,ulcera vihet re tek sindroma Zollinger-Ellison qe

ka nje sekretim te larte te acidit,ulcera e stomakut shoqerohet me gastrit kronik i cili mund te

kaloj ne gastrit atrofik dhe tumor gastrik.

3.Medikamentet(antiinflamatoret josteroid si aspirina,kortikosteroidet)

Ne 30% te rasteve keta jane shkaktaret te ulcerave nepermjet demtimit te mukozes se

stomakut e me pak te duodenit.

Antiinflamatoret jo steroid mund te shkaktojne hemoragji dhe perforacion te ulcerave gastro

duodenale preekzistente.


Edmira Morina 12

Mekanizmi I vepriomit te antiinflamatoreve jo steroid

Keto lloj medikamentesh frenojne aktivitetin e ciklooksigjenazes duke reduktuar formimin e

prostoglandinave proinflamatore ne vendin e inflamacionit. Prostaglandinat E luajne rol te

madhe ne mekanizmat mbrojtese gastroduodenale. Duke reduktuar nivelin e prostaglandinave

ne mukoze , aspirina dhe antiinflamatoret jo steroid alternojne kete” mbrojtje qelizore” duke

dhene erozion dhe ulcer.

Shkaktare te tjere

1. Trashegimia. te semuret kane shpesh histori familjare te meparsme me ulcer dhe sidomos

kur ulcerat zhvillohen para moshes 20 vjec.

2. Grupi I gjakut. mendohet se ndikon dmth.tekpersonat me grup gjaku zero vihet re me

shpesh ulcea duodenale dhe tek personat me grup gjaku A vihet re ulcera e stomakut.

3. Menyra e jeteses. Tek personat qe pijne duhan , alkool, kafe,droge dhe stresi.

4. Faktoret ushqimore. Te tilla si ngrenia vazhdimisht e ushqimeve te skuqura pikantet

kequshqyerja ushqime me permbajtje te larte aciditeti.

5. Gastrinoma 1%. Te rasteve vihet re tek personat me sindromen Ellison- zellinger.


Edmira Morina 13

6. Ndryshimet anatomo patologjike

Ulcera gastroduodenale I referohet nje difekti te murit te duodenit ose te stomakut ne madhesi

te ndryshme nga nje koke shkrepeseje deri ne siameter 5- 6 cm.

Tek ulcera e stomakut dhe duodenit vihen re ndryshime makroskopike dhe mikroskopike:

1. Ndryshimet makroskopike: ulcerat e stomakut jane zakonisht te lokalizuara ne

kurvaturen e vogel te stomakut. Ulcera eshte e rrethuar nga nje mur ne forme ovale

dhe eshte nje difekt me diameter 2 – 4 cm me baze te lemuar dhe buze pingule. Ketu

buzet jane te parregullta ose te ngritura ne formen acute te ulceres peptike ose me

buze te rregullta e te ngritura dhe e rrethuar nga inflamacioni ne formen kronike. Nje

forme tjeter e ulceres gastrike eshte kanceri qe paraqitet me buze te parregullta qe

rrethon mukozen dhe mundte jete prezente nje mbeshtjellje radiale qe shkakton

plage(shenje) ne murin (paretin).

2. Ndryshimet mikroskopike: ulcera peptike gastrike eshte nje difekt mukozal me

depertim te musculatures se mukozes dhe te musculatures properia, qe shkaktohet

nga veprimi I acidit dhe pepsins. Ulcera ka kufi te cilet jane pingule dhe e pranishme

ne gastritin kronik. Gjate fazes akute ne

themel te ulceres shfaqen 4 zona:

Eksudati inflamator

Zona nekrotike fibrinoide

Inde granulare

Inde fibroze. Indet fibroze ten je ulcere

mund te permbajne ene gjaku me mure

te trasha ose me tromboze.

Llojet e ulcerave

1. Ulcera simplex: eshte nje ulcer e fresket superficial.

2. Ulcera penetrans: eshte nje ulcer me buze te fresketa dhe depertuese ne nje organ

fqinj si pankreasi ,koloni etj.

3. Ulcera perforans: ndodh kur ulcera perforohet ne kavitetin e lire peritoneal.

4. Ulcera hemoragjike: ndodh kur procesi eroziv I ulcers mund te prek nje ene gjaku

nen mukoze dhe te jape hemoragji.


Edmira Morina 14

7. KLINIKA

Ulcerat gastroduodenale karakterizohen nga:

Dhimbje te perseritura : te cilat lokalizohen ne epigaster dhe mbiumbelikus.

Dhimbje epigastrike : I semuri e percakton me dore vendine dhimbjes ne epigaster.

Dhimbjete urise: dhimbjet jane periodike gjate dites dhe sidomos kur stomaku eshte

bosh.

Dhimbjet e nates: dhimbja epigastrike e zgjon te semurin naten nga gjumi atom und

te lehtesohen nga marrja e nje ushqimi si : qumesht ose nje antiacid. Dhimbja

epigastrike eshte gerryese ajo shfaqet nga 90 min deri ne 3 ore pas ngrenies shpesh

gjate nates.

Dhimbjet e ulceres duodenale kane karakter:

Djeges

Shtrengues

Dhembes nga boshlleku epigastrik

Jane dhimbje mesatare , te forta ose te lehta , dhimbja tek personat me ulcer duodenale

shoqerohet me sindromen ulceroze dhe perbehet nga:

Ritmiciteti ditor

Periodiciteti I shfaqes se dhimbjes

Lokalizimi

Intensiteti I dhimbjes

Faktore qe shfaqin dhe lehtesojne dhimbjen.

Lehtesimi I dhimbjes: dhimbja lehtesohet me marrjen e nje ushqimi si :

qumeshti

antiacidet

provokimi I te vjellave nga vete personi.

Prania e gromesirave.


Edmira Morina 15

Lehtesimi nga te vjellat eshte karakteristike per ulceren e stomakut sesa ate duodenale. Disa

te semure I provokojne vete te vjellat per te lehtesuar dhimbjen.

Simptoma te tjera te ulceres gastroduodenale

Pyrozis (diegia ose urthi). Vihet re me teper tek personat me hiperaciditet dhe refluks

ezofageal.

Scialorea: prodhimi tepert I peshtymes.

Gromesira , te vjella, humbje te oreksit, verehen zakonisht gjate episodeve.

Ndonjere tek mjaft persona ulcera eshte pa dhimbje e qete dhe mund te zbulohet ne kerkimin

e nje shkaku te anemise( nga hemoragjite okulte), nga nje hemoragji abondante gastrike

acute( ulcerat hemoragjike). Hemoragjia e cila eshte e formes hematemezis dhe meleme e cila

ben pjese ne komplikacionet e ulceres.

Hematemezis: jane hemoragji te perseritura qe mund te shoqerohen me vjelle te

ushqimeve nga goja, ku gjaku eshte I paster.

Melene: hemoragji te dale nga anusi me pranine e feceve ose jo, ajo qe vihet re eshte

gjaku si qymyr (katran).

Gastrosekuora: mbushja e gojes me lengje te tharta.

Ulcerat ne pjesen me te madhe lokalizohen ne duoden sesa ne stomak.

Ulcera duodenale: lokalizohet me teper ne bulb aty ku bashkohet pylori me duodenin , 50 %

te rasteve lokalizohet ne murin anterior dhe me rralle ne papilla water.

Ulcera e stomakut: lokalizohet me shpesh ne 90 % te rasteve ne kurvaturen antrale dhe ne

regjionin antropylorik dhe me rralle lokalizohet ne kardias. Ulcerat mund te jene solitare por

mund te jene dheme shume sesa nje dhe ne lokalizime te ndryshme.

Ulcerat lokalizohen dhe ne zorren e holle. Jane patologji qe ndodhin rralle dhe jane te forms

paresore dhe dytesore.

Shkaku paresor:

shkaqe idiopatike


Edmira Morina 16

semundjet inflamatore te zorres si Morbus Crohn

medikamentet

jejunoileiti ulceroz

limfomat, karcinomat

infeksionet si Tbc tifo abdominal

vaskulitet etj. Kane te njejtat komplikacione si ulceat gastroduodenale.


Edmira Morina 17

8. Diagnoza e ulcerave gastroduodenale

1.Anamneza. Tek ulcera duodenale semundja percaktohet ne 2/3 e rasteve direct me shenjat

klinike ose me ankesat qe thote pacienti. Shenjat klinike te ulceres duodenale jane gjashte:

Dhimbje epigastrike

Dhimbjet e urise( dites)

Dhumbjet gjate nates

Dhimbja qetesohet vetm pas marrjes se ushqmi antiacid .

Dhimbja zgjat nga 90 min deri ne 3 ore dhe ka karakter dieges.

Ajo ndodh ne pak jave dhe qetesohet prej disa javesh ose muajsh.

2.Imazheria ku ben pjese:

Ekzaminime me kontrast (radioskopi): I stomakut dhe duodenit ku vihet re krateri

ulceroz (nisha).

Endoskopia: eshte nje procedure qe realizohet me ane te endoskopit

(fibrogastroskopit). Ky jep imazh perfekt te sistemit te siperm tretes ( ezofag, duoden,

stomak).

3.Te dhenat laboratorike si:

Gjaku komplet + grup gjaku

Bilanci komplet( elekrolitet)

Glicemia e pare + dyte

Bilirubine + transaminaza, azotemi + kreatinemi

Lipidogame, nivel protombine, provat e heparit, protein totale,

ALP + GGT+ GOP+FA

HbSAg+ anti HCV.

Marrja e feceve per gjak okult


Edmira Morina 18

Percaktimi I Ca dhe Ph ne serum

Gjaku komplet mund tetregoj anemi

Prania e feceve me ngjyre te zeze.

Sendimenti I larte tregon per fece me ngjyre te zeze

Rritja e sekrecioneve te acidit gastrik.

4.Biopsia ose te dhenat citologjike: sherbejne per te perjashtuar mundesine e nje ulcere te

malinjizuar.

Ekzaminimi me kontrast

Ekzaminimi me contrast realizohet duke perdorur si contrast sulfatin e bariumit. Kontrasti

eshte inert pra I pakalueshem nga rrezet Rontgen, dhe duke mbushur lumenin e organit

mbulon mukozen evidenton strukturen e brendshme te organit sit e stomakut dhe te zorreve.

Ekzaminimi me kontrast barium mund te tregoj :

Pranine e ulcerave

Erozione

Turbullime te motilitetit

Difekte ne mbushje intraluminale ( nga ushqime te ngurtesuara ne fece)

Difekte intramural si kanceri

Difekte ekstramurale si tumore jashte organit.

Pergatitja e te semurit per ekzaminim me radioskop:

Dy deri ne tre dite para ekzaminimit duhet te mbahet me diete te varfer me

karbohidrate te haje ushqime te lehta dhe te lengshme dhe te eleminoj ushqimet me

fibra.


Edmira Morina 19

Tableta me carbo vegjetalis

Nje dite perpara pacientit I jepet vaj

recini.

I behen klizma pastruese dhe ne

mengjes kur te ezaminohet nuk duhet

te marre ushqime apo pije (lengje)

nqse, I semuri ka shume gazra ne

ujin e klizmes I hidhet carbon

vegjetalis.

I semuri cohet ne dhomen e imazherise duke marre me vete 100 gr barium ku tretja e

bariumit behet sipas porosise se mjekut ku ne rastin e stomakut behet 1/3 raporti

barium- uje.

Ndihmohet nga infermierja qe gjate ekzaminimit te qendroj ne pozicion te

pershtatshem.

Ushqimi merret zakonisht I lehte dhe porositet I semuri qe te mos defekoj derisa te

behet radioskopia e stomakut dhe me pas ajo e zorreve.

Per ekzaminimin e zorreve te holla ndiqet cdo gjysem ore pas radioskopise se

stomakut kalimi I kontrastit deri ne cekum dhe I semuri ndiqet cdo 2 ore ne ekranin e

rontgenit deri ne zbrazjen e plote te kontrastit nga zorret e trasha.


Edmira Morina 20

9. Endoskopia:

Eshte nje procedure qe realizohet me ane te endoskopit. Ai perbehet nga nje ocular ne pjesen

e siperme kurse ne pjesen distale ka nje drite dhe te dyja lidhen me fibra optike.

Endoskopia e sipermepermbledh: ekzaminimi e (ezofagut, stomakut, duodenit).

Endoskopia e poshtme permbledh: ekzaminimin e zorreve te holla. Kohet e fundit

fibroskopia eshte e zevendesuar nga videoskopia ne nje ekran televiziv me ngjyra. Endoskpi

vec kameres eshte I pajisur me nje kanal per marrjen e materialit per futjen e ajerit ose te ujit.

Ai kryehen procedura diagnostike dhe terapeutike.

Kur mund te kryhet fibrogastroskopia?

Kanceri I stomakut

Ulcera duodenale dhe gastrike

Hemoragji

Renie ne peshe

lezioneve ezofageale dhe pranine e varixhe

te ezofagut etj.

Disa procedura qe mund te kryej endoskopi?

Marrjen e materialit per biopsy ne zonat e dyshimta per tumore, material

bakteriologjik per helikobakter pylori.

Behet diagnostifikimi I ulcerave gastrike duodenale, hernieve hietale, tumoreve

gastric dhe ezofageale, stenozat e ezofagut dhe te pilorit.

Mjekimi I stenazave: inserim protezash, zgjerim me ballone ,sondimi.

Mjekimi I gureve biliar: sfinkterotomi dhe nxjerrje te gurit.

Mjekim I tumorit: mjekim me lazer , polipektomi, injektimi I alkoolit.


Edmira Morina 21

Kontrolli I nje segmenti te tubit tretes: injeksion sklerotizant, diatermi, ligature te

varixheve, mjekim me lazer.

Rreziqet e fibrogastroskopise

Nuk eshte nje procedure e dhimbshme dhe ka rrisqe minimale.

Shume rralle mund te shkaktoj hemoragji.

Pozicionimi I tubit mund te shkaktoj diskomforte.

Mund te shoqerohet me nauze te vjella te cilat mund te largohen pas pozicionimit te

tubit.

Irritime te lehta ne fyt qe mund te largohen disa ore pas ekzaminimit.

Si kryhet procedura e ekzaminimit?

Para ekzaminimit:

Informohet mjeku per gjendjen e te semurit dhe cfare pergatitje I eshte bere.

I semuri duhet te jet esell te pakten 6 oret e fundit.

I semuri duhet te nderpres koagulantet nqse I perdor dhe duhet te mos marre

medikamente qe ndikojne ne peristaltiken e stomakut dhe te zorres.

Te mos marre pensement gastrik 48 oret e fundit.

Ti vendoset te semurit nje vazofikse ne vene per te mundesuar dheniene ndihmes

urgjente ne raste komplikacionesh.

Te zbatoj pershkrimin premedical te mjekut per bilancin e koagulimit.

Te kete kaluar te pakten 3 dite nge ekzaminimi I gastro intenstinit me kontrast.

Ti shpjegohet te semurit qe kjo procedure eshte e domosdoshme per te saktesuar

diagnozen dhe mjekimin.


Edmira Morina 22

Gjate ekzaminimit:

I semuri vendoset ne dekubitus majtas ne shtrat.

I hiqen protezat dentare nqse ka dhe ndihmohet mjeku nga infermierja.

Futet tubi nga goja derisa te arrije zorren e holle dhe ai poziconohet sic duhet dhe

pozicioni I tij kontrollohet radiologjikisht.

Pas pozicionimit I semuri duhet te vazhdoj I shtrire ne shtrat dhe tubi lidhet me nje

kompjuter. Ky I regjistron te gjitha levizjet e stomakut dhe te intenstinit.

Observohet I semuri vazhdimisht gjate kesaj kohe per ndonje komplikacion te

mundshem.

Pas ekzaminimit:

I semuri vendoset ne pozicion anash (nqse eshte bere ekzaminimi me anestezi

gjenerale).

I vendosen ene , piceta per te vjelle dhe per tu fshire mbasi eshte terhequr tubi nga

goja.

Maten shenjat jetesore si pulsi, tensioni arterial,temperature, espiracioni.

Observohet koshienca, fytyra, dhe shenjat eventuale te hemoragjise.

Te pres mbi nje ore per dhenien e ushqimit.

Te zbatoj terapine dhe marrjen e analizave sipas pershkrimit te mjekut.

Te mos raportoj familjareve apo te semurit per rezultatin e diagnoses sepse eshte

detyre e mjekut.


Edmira Morina 23

Diagnoza diferenciale:

Kolecistitin akut

Pankreatitin akut dhe kronik

Obstruksionin intenstinal

Kalkulozen e kolecistes

Kolopatite e ndryshme

Kanceri I stomaku.

Apandesiti akut

Refluksi gastroezofageal

Dispepsite nga ilacet krijojne te vjella dhe nauze.

Gastritet.

Kolecistiti akut: vihet re dhimbje me karakter kolik ose jo dhe ajo lokalizohet ne shpatullen e

djathte nen harkun brinjor te djathte, shoqerohet me temperature dhe pranine e ikterit qe vihet

re ne lekure. Dhimbjet vijne mbas perdorimit te ushqimeve te renda, jane episodike,

semundja prek me teper femrat dhe dhimbja nuk qetesohet mbas te vjellave.

Laboratori: leukocitoze e moderuar, shtim I lehte I bilirubines, I fosaftazes alkaline dhe I

transaminazave,dhe rritje e GGT, ulje te albumines ne serum.

Imazheria: eko abdominale vehet re zmadhim heparit + prania ose jo te gurit ne koleciste.

Shintigrafia: realizohet me lende radioactive dhe tregon obstruksion te kanalit cistik.

Pankreatiti akut dhe kronik: vihet re dhimbje e vazhdueshme dhe shpuese e perqendruar

rengjonin mezoepigastrit qe perhapet ne shpine dhe perforcohet ne dekubitus

dorsalis,shoqerohet me te vjella dhe nauze.

kemi rritje te moderuar te temperatures,takikardi,hypotension,nodule te lekures ose kutane

,eritematoze te krijuara nga steatonekroza e shtrese se lekures.shenja kryesore eshte qe ne

kuadratin e sipermem te abdomenit kemi ngjyrosje blu te regjonit periumbelikal nga


Edmira Morina 24

hemoperitoneumi , ngjyrosje blu ne te kuqe apo te gjelber ne kafe e kofshve ne pjesen e

katabolizmit indor.

Laboratori: Amilaza rritet mbi 5 here sesa vlerat normale kurse amilaza ne serum kthehet ne

vlerat normale brenda 48 – 72 oreve. Vihet re rritje e glicemise dhe triglicerideve

Kemi rritje te klirencit te kratinines gjithashtu lipaza rritet me shifra te larta per 7-14 dite.

Kemi ulje te kalcumit ne serum, hiperglicemi, rritje te perkohshme te bilirubines, fosfatates

alkaline dhe asparatat e aminotranseferazes.

Hipoalbuminemi dhe rritje e theksuar e LDH.

Ekotomografia tregon edeme te pankreasit dhe rritje te permasave te tij.

Dispepsite nga ilacet: krijojne te vjella dhe nauze vec antiinflamatoreve jo steroid ku ben

pjese alkoli dhe duhani.

Gastritet:I semuri ka rendim e djegie me shume se dhimbje.Dhimbjet ne gastrit vijne nga

prishja e dietes ushqimore .

Refluksi gastroezofageal: quhet ndryshe dhe regurgitacioni ose vjellja ezofageale nxjerrja e

ushqimeve nga ezofagu pa arritur ne stomak dhe te semuret kane diegie ne gjoks.

Kalkuloza e kolecistes ose kolelitiaza:

Laboratori tregon: leukocitoze 12000- 15000 .

Rritje te sendimentit, bilirubines, transaminazave dhe fosfatazes alkaline.

Ekzaminimi I materialeve fekale mund te zbuloj pranine e gureve te vegjel.

Kolecistografia dhe radiologjia me kontrast perdoret per te treguar pranine e gurit.


Edmira Morina 25

Ca I stomakut: ne keto raste mosha eshte me e madhe, koha e historise se semundjes me e

shkurter, dhimbjet jane te vazhdueshme ato

shtohen nga ushqimi. Te semuret kane

anoreksi, te vjella nauze, neveri ndaj ushqimit

dhe renie ne peshe. Dhimbja behet e rende

dhe e padurueshmedhe nuk ka periudha

qetesie sic ndodh tek ulcera. Ajo qe vihet re

tek Ca I stomakut eshte prania e buzeve te

parregullta qe rrethon mukozen dhe mund te

jete prezente nje mbeshtjellje radiale qe

shkakton plage ne murin e tij.

Apendeciti akut: dhimbja lokalizohet ne epigaster( periumbelikus) dhe perhapet ne te gjithe

barkun dhe me kalimin e oreve dhimbja vendoset ne fosa iliaka dekstra.

Presioni I ushtruar ne kuadratin e majte reflekton ekstension te kofshes se djathte kur shtrihet

ne pozicion lateral te majte.

Kemi pranine e procesit inflamator ne peritoneum, temperature 37 – 38.5 grade, konstipacion,

hiperleukocitoze.

Kolopatite e ndryshme: ben pjese:

Obstruksioni intenstinal

Sindromi I Malabsorbimit

Koliti ulçeroze (rektololiti ulçeorz hemoragjik)

Kolitet virale

Kolitet nga infeksionet si shigela dhe salmonella.

Ajo qe vihet re eshte se diagnoza diferenciale e kolopative te ndryshme ndaj ulcers

gastroduodenale konsiston:

Ekzaminimi me radiografi direkte I barkut. Sasia e gazit ne zorre eshte e madhe dhe ne

format e renda te semundjes gazi luan rolin e kontrastit.


Edmira Morina 26

Iridoskopia: kryhet me klizma me rruge anale duke future sulfat barium qe eshte nje lende

kontrasti.

Endoskopia (kolonoskop + sigmoidoskop). Nga ky ekzaminim ajo qe vihet re eshte se

mukoza e kolonit eshte e demtuar ne pjesen e semure. Mukoza nuk eshte transaparente dhe

enet e gjakut nuk duken. Nga rritja e inflamacionit si dhe erozioneve mukoza behet fragile,

gjakoset lehtesisht, shoqerohet me sekrecione eksudative ose mukoprulente.

Obstruksioni intenstinal: i referohet bllokimit te zorres nga edemat qe krijohen ne te, nga

prania e polipeve (lezioneve) qe lokalizohen ne murin e zorreve. Shoqerohet me dhimbje si

pasoje e fryrjes se barkut, dhimbja vjen si pasoje e moskalimit te ushqimit ne zorre dhe

kthimit lart te tij. Ajo qe duhet bere ne kete rast eshte diagnoza me ane te kolonoskopise e cila

eshte nje procedure qe kryhet me ane te kolonoskopit i cili futet nga pjesa anale per te pare

lokalizimin e demtimeve te krijuar ne zorre.


Edmira Morina 27

10. Komplikacionet e ulceres gastroduodenale:

1. Perforacioni I ulceres

2. Hemoragjia

3. Obstruksioni (stenoza) e pilorit

4. Penetrimi I ulceres

5. Degjenerimi malinj I ulcerave gastrike

6. Perigastriti dhe periduodeniti

7. Krizat e ulceres.

1.Perforacioni I ulceres:

Ulcerat e duodenit perforohen me shpesh se ulcerat e stomakut ne raport 5/1. Perforacioni ne

ulceren e duodenit ndodh ne murin anterior te tij. Perforimi ndodh me shpesh ne moshat 20 –

40 vjec dhe me shpesh ne meshkuj. Perforacioni vihet re me shpesh ne kohen e riakutizimit te

procesit dhe me te prirura per tu perforuar jane

ulcerat e patrajtuara.

Simptomat e perforacionit te ulceres:

Dhimbje shume e forte si goditje me thike ne

epigster e cila perhapet ne te gjithe barkun.

Kjo e bent e semurin te qendroj ne pozicion

antralgjik I cili eshte nje pozicion I detyruar.

Mbrojtja muskulare me bark si derrase qe vjen si pasoj e irritimit peritoneal eshte

shenje e shpeshte.

Ne imazhin radiologjik vihet re pneumoperitoneumi, I cili perfaqeson grumbullimin e

ajerit te lire ne kavitetin peritoneal midis kupoles se heparit dhe diafragmes.


Edmira Morina 28

Tek pacientet me perforacion permbajtja gastroduodenale ( acidi peptic, bila,lengu

pankreatik) boshatiset nepermjet mureve anterior te stomakut apo duodenit ne

kavitetin peritoneal.

Pacienti pozicionohet me kembet e mbledhura ne kraharor per te reduktuar tensionin

ne muskujt abdominal.

Pacienti rendohet brenda pak oreve pasi ndodh septicemia bakteriale e cila shoqerohet

me shok hipovolemik.

2.Hemoragjia:

Ndodh kur krateri ulceroz gerryen nje ene gjaku dhe eshte karakteristike per ulcerat

duodenale sesa gastrike. Tek nje person me ulcer hemoragjia eshte e pranishme. Ajo mund te

jete ne sasi te paket ose te shtuar. Hemoragjia eshte komplikacioni me serioz I ulceres. Ajo

eshte e pranishme me

shpesh te te moshuarit

dhe tek ata me ulcer

gastrike.gjate

anamnezes vihet re

marrje e aspirins gje qe

shkakton gerryerjen e

mukozes se stomakut.

Vendi me tipik per

hemoragji masive

eshte ulcerimi I murit

posterior te duodenit.

Hemoragjia shoqerohet me disa shenja klinike dhe kjo ne varesi te sasise se humbur.

Marrje mendsh dhe dhimbje koke

Mbushje e paket kapilare


Edmira Morina 29

Renie te pulsit dhe te presionit arterial

respiracion I paket

lekura merr ngjyre te zbehte

I semuri mbulohet ne djerse te ftohta dhe ka ekstremitetet te lageshta dhe te ftohta.

Hemoragjia tek ulcerat gastroduodenale eshte e formes:

Hematemezis: eshte dalja e gjakut ne sasi te medha nga goja nen veprimin e lengut

gastric me ngjyre te shendritshme ose kafe. Ajo tregon per nje hemoragji ne

bashkimin duoden- jejunum.

Meleme: eshte dalja e gjakut nga anusi , gjaku ka ngjyre te zeze si qymyri dhe eshte I

pranishem me shpesh tek personat me ulcer duodenale. Melema vjen si pasoj e

veprimit te acidit gastric me gjakun qe rezulton ne nje mase te vjellje granulare te

erret dhe veprimi I gjakut me permbajtjen duodenale dhe intenstinale rezulton me fece

te zeza.

3.Obstruksioni ( stenoza ) e pilorit:

Shkaktohet nga edema, inflamacioni dhe kombinimi midis tyre. Ka raste qe ulcera e

lokalizuar ne duoden deformon dhe mbyll pjeserisht ose plotesisht kalueshmerine

piloroduodenale dhe kjo eshte e lidhur me procesin cikatricial qe zhvillohet rreth ulceres.

Stenoza formohet gradualisht duke u bere keshtu pengese per kalimin lireshem te ushqimeve

te ngurta fillimisht e me vone ato të lënget.

Ne keto raste I semuri manifeston:

Dhimbje te vazhdueshme

Rendim dhe ndjenje mbushjeje te stomakut dhe disa ore pas te ngrenit.

Te vjella, gromesira, pirozis dhe te vjellat vijne menjehere pas ushqimit.

Nqse I semuri ka te vjella qe shoqerohen me dhimbje ne epigaster duhet menduar qe

shkaku I fenomenit te obstruksionit duhet te vije nga edema e ulceres ndersa kur ka te


Edmira Morina 30

vjella te shoqeruara pa dhimbje atehere mendojme qe kjo ka ardhur nga cikatricia

vicioze e kraterit ulceroz.

Hipokloremia qe vjen nga humbja e sasive te medha te lengjeve dhe acidit gastric.

Hipokalemi qe vjen nga te vjellat.

Llokocitje te stomakut nga ushqimi qe qendron aty per dite te tera.

Renie e theksuar ne peshe si pasoj e mosmarrjes me te ushqimit .

4.Penetrimi I ulceres:

Ky fenomen mund te ndodh si pasoj e gerryerjes qe I ben ulcera trashesise se murit te

stomakut ose te duodenit te te semurit dhe depertimit te saj te metejshem ne organet fqinj si

pancreas, zorre etj.

Simptomat klinike:

Shenjat e ulceres.

Crregullime te tjera te tubit tretes ku

penetrimi ndodh ne zorren transversal

ose crregullime te glicemise kur

penetrimi ndodh ne koken e pankreasit.

5.Degjenerimi malinj I ulcerave gastrike:

Kjo lidhet me shfaqen e tumoreve ne nivel te stomakut ku shkaku kryesor I tyre jane vet

ulcerat e vjetera te stomakut . Vihet re me shpesh tek burrat se sa te grate 1.7 here me shume.

Eshte e pranishme me shpesh ne popullatat me nivel te ulet social-ekonomik dhe higjeno-

sanitar. E rendesishme eshte kontrolli periodic I tyre me ane te endoskopit, ku endoskopia

duhet te perseritet ne cdo 6- 8 jave.


Edmira Morina 31

Etiologjia dhe patogjeneza

Faktoret ushqimore: konsumi I ushqimit me baze karbohidratesh, ushqime te kripura

e te konservuara dhe me pak ushqime me fibra dhe perime jane nje nga shkaktaret e

tumoreve te stomakut.

Konsumi I alkoolit dhe duhanit.

Nga faktoret ushqimore stomaku peson ndryshime te tipit gastric-atropik, zhvillimin e

baktereve si dhe zhvillimin e fenomeneve dizplazike e metaplazike qe çojne ne

karcinom.

Roli i nitrozokomponimeve: ne zhvillimin e kancerit te stomakut marrin pjese dhe

keto substance kimike qe formohen ne menyre spontane ne stomakun e njerezve.

Nitrozokomponentet formohen ne stomak ne baze te pranise te nitriteve, nitrite e

materialeve ushqimore + aminet dhe amided. Dieta e pasur me nitrite vihet re tek

ushqimet e konservuara.

Patogjeneza

Gjendjet prekanceroze: jane anomali histopatologjike ku ne terrenin e tyre kanceri zhvillohet

me shpesh sesa ne raste me ind normal.


Edmira Morina 32

Gastriti atropik: vihet re ndryshim I mukozes gastrike qe konsiston ne atrofine e gjendrave

gastrike qe shoqerohen me fenomenin e metaplazise intenstinale ndersa gastriti aplazik ka

mukoze me pranine e plikave dhe shfaqet prania e rrjetit vaskular.

Politet gastrike: jane tumore beninje hiperplazike dhe forma prekanceroze.

Anemia pernicioze: vihet re tre-kater here me shpesh tek te semuret me anemi pernicioze.

Gastriti hiperatrofik: vihet re ne mukoze prania e hiperatrofise dhe e plikave gastrike qe

zmadhohen dhe qe enogjenohen ne siperfaqe.

Anatomia patologjike: pjesa me e madhe e tumoreve jane adenokarcenone qe kane pamje

polipoze ose vegjetante. Kanceri I stomakut paraqitet me buze te parregullta qe rrethon

mukozen dhe mund te jete present nje mbeshtjellje radiale qe shkakton plage ne murin e tij.

Klinika: ne stadet e hershme shenjat klinike jane te zbehta. Ajo qe vihet re eshte renie ne

peshe, anoreksi, neveri ndaj ushqimeve sidomos ndaj mishit deri ne kaheksi kur semundja

arrin stadet e avancuara. Kemi dhimbje epigastrike ku ne stadet e hershme dhimbja ngjan me

dhimbjen e sindromes ulçeroze + diegie (urthi) ose diegie retrostenale. Dhimbja behet e rende

dhe e padurueshme dhe nuk ka periudha qetesie siç ndodh tek ulçera. Shoqeohet me

fenomene hemoragjike( meleme)

Ca vendoset ne regjionin antropilorik. Kemi pranine e gromesira me ere te rende e me vone te

vjella qe vijne duke u renduar, veshtiresi ne gelltitje dhe disfagi.

Diagnoza:

Laboratori: nuk jep shume te dhena per gjendjen e te semurit.

Ekzaminimi radiologjik: behet fibrogastroskopia ku vihet re prania e “nishes”ne stomak qe

tregon per ulceracion, prania e imazhit lagunar qe tregon per formen e poliferetive e rigjitet te

mureve gastrike qe tregon per infiltrim malinj. Me ane te fibrogastroskopise percaktohet

lokalizimi , perhapja, permasat dhe format e tumorit.

Biopsia: ku verifikimi histologjik tregon qe ulcerat e vjetera kane tendence te malinjizohen

sepse prania e buzeve te saj jane te crregullta qe rrethon mukozen.


Edmira Morina 33

Trajtimi

Kirurgjikal

Radioterapi ( rreze)

kimioterapia

6.Perigastriti dhe periduodeniti:

Kjo I referohet depertimit ngadale te ulceres ne cipat e stomakut e te zorreve.

7.Krizat e ulceres: Kjo shoqerohet me dhimbje persistente dhe diskomfort ne lidhje me

stresin, marrjen e ushqimeve dhe regjimin medikamentoz.


Edmira Morina 34

11. Kujdesi infermieror

Vleresimi infermieror I pacienteve konsiston:

a) Ekzaminimi subjektiv I pacientit te shtruar ne spital

b) Ekzaminimi objektiv

c) Vleresimi klinik dhe manifestimet klinike te semundjes

d) Vleresimi psikosocial

e) Diagnozat infermierore

f) Planifikimi

Ne planifikim qellimi kryesor I nderhyrjes infermierore eshte:

1) Lehtesimi I dhimbjes

2) Permiresimi I ushqyerjes

3) Reduktimi I ankthit

4) Sigurimi I nje pushimi te mjaftueshem

5) Shmangia dhe trajtimi I komplikacioneve

6) Edukimi shendetesor ne shtepi

7) Vleresimi I arritjeve.

Ekzaminimi subjektiv I pacientit perfshin:

Gjeneralitetet: emri, atesia, mbiemri, datelindja, vendlindja, vendbanimi.

Historia e semundjes ( anamneza morbi):

Ankesat kryesore te semundjes

Karakteri I tyre

Kohezgjatja


Edmira Morina 35

Historia e jetes (anamneza vitae):

Ku ka lindur

Lindje normale apo patologjike

Semundje( trauma) qe ka kaluar ne femijeri apo gjate viteve.

Historia familjare:

Pyetet I semuri ne lidhje me semundjet e trasheguara per kushtet te jeteses e te ushqyerjes etj.

Ekzaminimi objektiv perfshin:

Inspeksioni:

Pozicioni I te semurit qe mund te jete aktiv, pasiv.

Ndergjegja e te semurit qe mund te jete e qarte, e erresuar e zhdukur.

Ngjyra e lekures mund te jete e zbehte, roze, me ikter.

Lageshtia dhe thatesia e lekures

Inspeksioni I gojes ,barkut per hernie umbelikale apo plage etj.

Palpacioni:

I semuri qendron shtrire ne gjunje te perthyera dhe zbulohet barku per te kryer

ekzaminimin.

Infermierja duhet te pergatise ambjentin dhe pacientin per palpacionin.

Perkursioni ( goditja): Behet duke vendosur te shtrire gishtat e njeres dore te majtes dhe me

gishtin e mesit te dores se djathte te perthyer goditet mbi te njejtin gisht ted ores se majte.

Dokumentimi I te dhenave.

Vleresimi fizik dhe manifestimet klinike:

Pacienti pershkruan diskomfortin dhimbjen ose urthin.


Edmira Morina 36

Lokalizimin e dhimbjes, tipin e saj, kohezgjatjen dhe shkaqetqe e favorizojne ose e

lehtesojne ate.

Vleresohet prania e ndjenjes se ngopjes apo te urise.

Vleresohen te vjelat, permbajtja e tyre, sasia etj.

Vleresohen dificitin e vellimit te lengjeve, tendencen per hemoragji.

Vlereson shenjat jetesore, pulsin, temperature e lekures, ngjyren e saj , respiracionin.

Mat presionin ortostatik per te gjithe pacientet me ulcer peptike, ku ndryshimet

ortostatike karakterizohen nga ulje e presionit sistolik 10- 20 mmhg dhe rritje te pulsit

kur pacienti ngrihet nga nje pozicion shtrire ne qendrim drejt.

Vleresohet pacienti per marrje mendsh , dhimbje koke, humbje te ndjenjave nga

hemoragjia e tepert.

Vleresimi psikosocial:

Vlereson ndikimin e ulceres ne menyren e jeteses, profeson dhe ne familje.

Aftesine e pacientit dhe gadishmerin e tij per te ndryshuar programin ditor nepermjet

reduktimit te stresit professional dhe integrimin ne planin terapeutik

Aftesia per tu pershtatur dhe zgjidhur problemin me ane te medikamenteve dhe dietes.

Vlereson faktorin stresant , familjar dhe individual qe ndikojne ne semundje.

Diagnozat infermierore:

Prishje te komfortit dhe te cikleve te gjumit lidhur me dhimbjen

Dhimbje e cila lidhet me demtimin e mukozave te stomakut dhe duodenit sipasoj e

ulceres se krijuar.

Rrezik I larte per ndryshime lidhur me semundjen , mosfamiljarizimin me

medikamentet, dieten dhe shenjat klinike.


Edmira Morina 37

Paaftesi individuale per tu pershtatur me ndryshime ne stilin dhe menyren e jeteses

dhe te ushqyerjes.

Planifikimi

Lehtesimi I dhimbjes eshte qellimi kryesor dhe eleminimi i semundjes:

Realizohet me ane te administrimit te medikamenteve te pershkruara nga mjeku.

Dietes

Mjekimi kirurgjikal kur kemi komplikacione te renda

Observimi I pacientit nga ana e infermieres per keqesimin e dhimbjes dhe I raporton

mjekut.

Dhenia e medikamenteve ka si qellim

a) Crrenjosja e bakterit I cili shkakton semundje, dhe si medikamente perdoren

inhibitoret e pompes protone(omeprazol, lansoprostol) dhe marrjen e njekoheshme te

dy antibiotikeve (amoksiciline dhe claritromicine) per 7 – 10 dite dhe ne rast deshtimi

te mjekimit perseri bejme dhe 1 – 2 cikle te tjera.

b)Antiacide ( antagonistet H2 te histamines): jane preparate te cilat frenojne prodhimin e

tepert te acidit te stomakut si:

Ranitidine 150 mg cdo 12 oreose 300 mg para gjumit.

Cimetidine 400 mg cdo 12 ore ose 800 mg para gjumit.

a) Preparate qe stimulojne mbrojtjen e mukozes si:

Bismuth koloidal 125 mg cdo 6 ore.

Misoprostol 2 gr cdo 12 ore.

Alumin hidroksidati 0.5 gr, 3 here nga 2 tableta 2 ore pas buke.

Mjekimi kirurgjikal kryehet kur ulcera shoqerohet me komplikacione dhe mjekimi eshte:

Mjekim urgjent kur kemi: Perforacioni I stomakut


Edmira Morina 38

Hemoragji profuse te stomakut.

Mjekimi jo urgjent kur kemi: Stenoze te pylorit

Ulcera kalloze

Ulcera peptike recidivante post operatore

Shenja te malinjitetit

Permiresimi I ushqyerjes( dieta):

Perdorimi I nje dietet eshte teper e rendesishme sepse ajo neutralizon acidet dhe redukton

levizshmerine. Ushqimi ne vetvete vepron sin je acid per neutralizimin e acidit gastric per 30

– 60 min.

Ne kete rast puna e infermierit eshte te instruktoj pacientin per te shmangur substancat te

cilat rrisin sekrecionet acide si:

Lengjet e ndyshme si kafeine pijet e gazuara kafe, alkool, droge etj.

Te eleminoj ushqime qe provokojne shenja te nje gastriti si ushqimet pikante, te

skuqura, ushqimet me permbajtje te larte yndyre dhe ato teper te ftohta.

Te shmangen vaktet ne kohen e gjumit pasi stimulojne rritjen e acidit gastric.

Dieta jo acide duhet te jete e ndare ne 5 vakte, ku personi duhet te ha ngadale te

pertypet mire me kafshata te vogla dhe te ha midis vakteve te medha.

Te marre vazhdimisht qumesht dhe te pije 6 – 8 gota uje ne dite pasi keto lloj lengjesh

neutralizojne acidet .

Evitimi I perdorimit te kortizonikeve dhe antiinflamatoreve josteroid

Rekomandohet qe pacienti te ha ne ambjente me atmosphere relaksuese.

Pushimi dhe rritja e aktiviteteve:

Mesohet pacienti si te shmang aktivitetet fizike intensive pasi kjo redukton aktivitetin

motorr I cili stimulon sekrecionet gastrike.


Edmira Morina 39

Rekomandohet pushim fizik dhe mendor I pacientit.

Te pakesohen stimujt e mjedisit per te parandaluar stimulimin e acideve te stomakut.

Mesohet pacienti qe te ruaj energjite gjate nje aktiviteti ditor si: te ulet ne stol gjate

gatimit apo kur te lahet ne dush.

Reduktimi I ankthit:

Duhet te vleresoj cfare pacienti di dhe cfare deshiron te dije per semundjen.

Vlereson nivelin e ankthit dhe I lejohet pacientit te shprehe ndjenjat dhe friken e tij

rreth ankthit.

I shpjegohet pacientit se infermieri eshte ne dispozicion te tij per cdo lloj problemi qe

ka ose qe mund te shfaqe.

I jepen qetesues per te reduktuar ankthin dhe kjo gjithmone me urdher te mjekut dhe

duke u bazuar ne kartelen mjekesore.

I mesohet pacientit metoda dhe teknika relaksuese dhe i sigurohet nje pushim I

mjaftueshem.

Inkurajohet pjesemarrja e familjareve te tij ne kujdesje dhe mbeshtetje emocionale.

Trajtimi I komplikacioneve

1). Trajtimi I perforacionit te ulceres:

Trajtimi I ulceres se perforuar eshte gjithmone kirurgjikal dhe konsiston ne suturimin(

qepjen) e thjeshte te vrimes se perforuar te ulceres si dhe vendosjen e drenave ne kavitetin

abdominal per te bere drenimin e sekrecioneve qe mbeten pas lavazhit me solucion

fiziologjik gjate interventit. Drenat zakonisht hiqen pas 48 – 72 oresh , ky trajtim shkon

paralelisht me dhenien e qetesuesve elektroliteve, sol.fiziologjike te tilla si Nacl 0.9 % ose

glukoze 5 % 10 %, vitamina, antiacide etj.

2.Hemoragjia dhe trajtimi I saj:


Edmira Morina 40

Observohet pacienti per shenja te hemoragjise dhe shkallen e saj.

Ndihmohet mjeku ne vendosjen e sondes nazogastrike dhe hapjen e dy venoze ne

krahe nqse nuk gjenden venat atehere lajmerohet mjeku kirurg ose reaminatori per

vendosjene kateterit subklavia.

Nqse hemoragjia eshte e larte ajo shkakton gjendje shoku dhe pacienti duhet te monitorohet

per shenja te shokut hemoagjik si :

Hypotension

Renie te pulsit I cili behet filiform

Dobesi, diaforeze.

Marrje mendsh , dhimbje koke, lipotimi.

Mbulim ne djerse dhe ekstemitete te ftohta dhe te lageshta.

Infermierja vlereson:

Sasine dhe ngjyren e gjakut, konsistencen dhe frekuencen e hemoragjise.

Shenjat jetesore si: (TA, pulsing , temperaturen e lekures, respiracionin).

Prania e gjakut te shendritshem tregon per nje hemoragji te vjeter.

Vendoset kateter urinar qe te mblidhet urina dhe te vleresohet sasia , ngjyra e saj dhe

permbajtja e urines etj.

Vendoset pacienti ne regjim shtrati absolute dhe nuk I jepet gje nga goja.

Vendoset oksigjenimi ne sasine e pershkruar nga mjeku.

Lajmerohet laboratory per marrjen e analizave si : ( gjak komplet , grup gjaku + Rh,

urea ne gjak, koha e protombines, analizat e urines) etj.

Trajtohet shoku hipovolemik dhe parandalohet dehidrimi dhe duhet te ruhet balanca

elektrolitike.


Edmira Morina 41

Si trajtohet hemoragjia?

Mjekimi I tyre behet me ane te:

Jepen solucione fiziologjike Nacl 0.9 % I/V, sol.koloide kalci glukonati 10 % 20 cc.

Terapi me koagulante si vit.K dhe mjeku mund te perdore endoskopin + terapi me

koagulante per te ndaluar hemoragjine.

Terapia me vazopresor: dhenien e ketyre medikamenteve me qellim qe te kontrollojne

me sukses hemoragjine acute, dhenia behet I/A.

Duhet te kemi kujdes per efektet anesore te vazopresoreve si:

Dhimbje kraharori

Veshtiresi ne urinim

Gromesira , nauze ,te vjella.

Krampe abdominale dhe te stomakut.

Dhenia e flakoneve me gjak sipas izo grup izo rezus

Ne vendin e hemoragjise me ane te endoskopit fusim andrenaline ose me sonde

termike monopolare ose bipolar behet hemostaza.

Me ane te endoskopit behet trajtimi duke future ne te nje lende skloretizuese ose

vetem sol.fiziologjik disa cc.

Nqse deshtojme me ane te ketij trajtimi perdoret nderhyrje kirurgjikale I cili konsiston

ne qepje ( suturimin) e ulceres hemoragjike dhe ne raste te rralla rezeksion te

stomakut ose vagotomi me drenazh pilorik.

3.Trajtimi I stenozes se pilorit:

Behet korrigjimi I balances hidroelektrolitike si pasoj e te vjellave.

Hapet nje rruge venoze per te dhene elektrolitet.


Edmira Morina 42

Korrigjimi behet me ane te sol.fiziologjike Nacl 0.9 % + Na + K.

Behet sondimi nazogastrik + oksigjenimi.

Trajtimi kirurgjikal behet per te eleminuar obstruksionin ne menyre qe te behet kalimi

I lengjeve dhe ushqimit.

Nderhyrja kirurgjikale konsiston ne rezeksionin standart te 2/ 3 te stomakut si

anastomoze gastrojejunale dhe paralelisht me te jepen qetesues, vitamina, sol

fiziologjik etj.

4.Trajtimi I penetrimit te ulceres:

Behet nderhyrje kirurgjikale e cila konsiston ne rezeksionin klasik dhe nese eshte formuar nje

fistul me organin ku eshte penetruar behet dhe korrigjimi I saj me ane te rezeksionit

segmentar te kolonit kur eshte fistula ne kolon dhe paralelisht me kete jepen qetesues,

vitamina, sol.fiziologjik etj.

5.Trajtimi I degjenerimit malinj te ulcerave:

Kirurgjikal

Radioterapi( rreze)

Kimioterapi

Radioterapia dhe kimioterapia nuk jane shume efektive ne mjekimin e Ca te stomakut.

Kirurgjia :nqse ulcera nuk kurohet me ilace rekomandohet nderhyrje kirurgjikale e cila

konsiston ne heqjen paliative qe kane per qellim rezeksion te stomakut edhe eleminim te

pjesshem ose te plote te heqjes se tumorit. Behet gastroktomi totale, gastrojejunostomi ne Ca

me vendosje distal duke bere anastomoze midis korpus ventrikuli te jejunumit.

Prognoza: varet nga stadi I semundjes dhe vdekshmeria operatore mund te jete 1 – 10 %. Te

semuret jetojne rreth 5 vjet mbas operacionit ne format pa metastaza ganlionare.


Edmira Morina 43

Edukimi shendetesor I pacientit ne shtepi

I shpjegohet te semurit:

Semundja eshte e sherueshme ne shumicen e rasteve nqse ndjek keshillat e mjekut.

Te mos perdor ilace pa rekomandim te mjekut si te shmang kortizoniket ,

antiinflamatoret jo steroid dhe medikamente te tjera nqse I perdor.

Te evitoj alkoolin duhanin drogen.

Te mos perdore ushqime qe japin dhimbje si: ( ushqime te skuqura, te ftohta, pikantet,

te mos perdore lengje me gaz, kafeine, kafe, caj etj).

Te ha nga pak por ngadale duke u pertypur mire, te ha 5 – 6 vakte.

I shpjegohet te semurit menjehere shenjat e komplikacioneve dhe te paraqitet

menjehere tek mjeku si:

Dhimbje abdominal

Nauze te vjella

Hemoragji( hematemezis, meleme)

Dobesi, marrje mendsh.

Rekomandohet pushimi,shmangia e stresit dhe ankthit.

Vleresimi I arritjeve

Pacienti perjeton me pak dhimbje:

Nuk ka dhimbje midis ngrenieve te vakteve.

Perdor antiacide per te parandaluar dhimbjen.


Edmira Morina 44

Eviton ushqimet dhe lengjet qe shkaktojne dhimbje.

Ha vaktet ne orar te caktuar.

Perdor antikolinergjik sipas pershkrimit te mjekut.

Perjeton me pak ankth:

Perdor sedative sipas pershkrimit te mjekut.

Identifikon situatat qe provokojne stress.

Identifikon ndryshimet ne menyren e jeteses per te reduktuar streset.

Perfshin familjen ne diskutimin per te ndryshuar dhe rregullimin e menyres se jeteses.

Siguron ruajtjen e integritetit te indeve:

Shmang ushqimet dhe lengjet qe shkaktojne irritim te mukozave dhe indeve.

Ha rregullisht sipas nje plani te ushqyerjes.

Ha ngadale dhe ne nje ambjent me atmosphere relaksuese.

Merr medikamentet ne orare te caktuara.

Permbush pushimin e nevojshem:

Alternon periudhen e aktiviteteve me periudhen e pushimit.

Perdor teknika dhe metoda per ruajtjen e energjive gjate aktiviteteve ne jeten e

perditshme.

Kufizon aktivitetet e teperta.


Edmira Morina 45

12. Qellimi I studimit

Identikifimi I rasteve me ulcer te stomakut e duodenit dhe e komplikacioneve me ane

te ekzaminimeve klinike – laboratorike e imazherike dhe pasqyres epidemiologjike.

Synimi eshte nxjerrja ne pah e lidhjeve te mundshme midis faktoreve te rrezikut qe e

bejne te mundur shfaqen e ulceres dhe e komplikacioneve te saj.

13. Objektivat

1. Per realizimin e qellimit te studimit u moren raste pacientesh nga kartelat e

vizitave mjekesore qe perbejne objektin evidentues te kesaj pjese te studimit.

2. Rastet e pacienteve u siguruan gjate praktikes mjekesore te muajve shkurt –

mars 2010 nga kartelat mjekesore te pavionit gastrohepatologjik QSUT . rastet

jane marre nga kartelat duke vezhguar me kujdes te dhenat qe pasqyrohen ne

to.

3. Numri I rasteve te evidentuara perbejne nje sasi te mjaftueshme per analize

statistikore per treguesit e ketij studimi.

4. Me ane te ketyre rasteve analizohen elementet e komplikuar qe shkaktojne

semundjen e ulceres dhe komplikacioneve te saj.


Edmira Morina 46

14. Materiali dhe metoda e studimit

Si material per studimin jane marre paciente me patologji te ulceres nga kartelat

klinike te pavionit gastrohepatologji ne QSUT, Tirane qe prek periudhen 2009 – 2014.

Nga kartelat jane nxjerre keto tregues si: mosha, gjinia, ankesat, historia e

semundjes,shenjat klinike, periudha e shtrimit, te dhenat laboratorike dhe imazherike.

Jane regjistruar 32 raste me grupmosha te ndryshme, per secilin rast eshte saktesuar

semundja e ulceres ne stomak apo duoden dhe ne njejten kohe jane zbuluar

komplikacione dhe patologji shoqeruese.

Nga pikepamja gjinore dallohen meshkuj dhe femra te moshave te ndryshme qe ne

numer jane: 20 meshkuj dhe 12 femra.

Metoda

Metodat perdorura per evidentimin e llojit te semundjes kane qene:

1. Ankesat e bera nga vete personi dhe vleresimi objektiv( fizik).

2. Analizat laboratorike ( klinike dhe biokimike).

3. Metoda imazherike e zbulimit te semundjes ( eko abdominale; CT skan; RM;

fibrogastroskopi; RO skopi; RO grafi toraxi)

4. Biopsia e cila sherben per te zbuluar pranine e tumorit ne stomak apo duoden


Edmira Morina 47

15. Rezultate dhe diskutime

I. Te dhenat e paraqitura ne tabele jane tregues statistikor real; absolut dhe llogaritja e

tyre eshte bere me metoda te thjeshta matematikore, ku treguesit e dhene jepen per

gjinine, territoret dhe raporti meshkuj / femra te shprehura dhe ne perqindje.

II. Per hedhjen e ketyre te dhenave eshte perdorur programi EXEL, ku te dhenat u

paraqiten ne tabela te thjeshta; grafike te thjeshte dhe te tipit Pie- Bar diagram.

Studimi I rasteve me semundjen e ulceres se stomakut dhe duodenit

Nr Mosha Gjinia Vendlindja Vendbanimi Diagnoza

1 66 F Kukes Kukes Neoventrikulit

2 63 M F.Kruje Tirane Sindrom ulceroz

3 49 M Tirane Tirane Sindrom ulceroz

4 59 M Tirane Tirane Sindrom ulceroz+diabet

5 46 F Elbasan Elbasan Sindrom ulceroz

6 66 M Shkoder Shkoder Neoventrikulit

7 58 M Tepelen Tepelen Status post hemoragjik

8 60 M Tepelen Tirane Neoventrikulit

9 62 F Elbasan tirane Neoventrikulit

10 30 F Kavaje Durres Status post hemoragjik

11 39 M Fier Tirane Sindrom ulceroz

12 61 M Tirane Tirane Sindrom ulceroz+HTA

13 21 M Librazhd Librazhd Status post hemoragjik

14 68 M Durres Durres Neoventrikulit


Edmira Morina 48

15 60 M Korce Tirane Sindrom ulceroz+diabet

16 68 M Peshkopi Durres Sindrom

ulceroz+hemoragji

17 61 M Vlore Vlore Obstruksion te pilorit

18 67 M Tirane Tirane Sindrom ulceroz

19 63 F Tirane Tirane Neoventrikulit

20 57 F Fier Tirane Status post hemoragjik

21 57 M Fier Tirane Sindrom ulceroz

22 38 M Tropoje Tirane Sindrom ulceroz

23 56 F Kukes Kukes Obstruksion te pilorit

24 32 M Librazhd Librazhd Obstruksion te pilorit

25 61 M Librazhd Librazhd Neoventrikulit

26 65 F Librazhd Tirane Sindrom ulceroz

27 50 F Tirane Tirane Sindrom ulceroz

28 60 M Elbasan Tirane Sindrom ulceroz

29 57 M Elbasan Tirane Sindrom ulceroz

30 68 F Kukes Tirane neoventrikulit

31 50 F Peshkopi Peshkopi Sindrom ulceroz

32 55 F Berat Tirane Sindrom ulceroz+diabet


Edmira Morina 49

•Sindroma ulceroz e stomakut+ duodenit

Grup mosha Gjithsej Nga keto Raporti

M/F

Perqindja

M F M F

38-68 17 13 4 3.25/1 76.4% 23.6%

•Status post hemoragjik (melen+ hematemezis)


M/F

Perqindja

M F M F

21-58 4 2 2 1/1 50% 50%

•Obstruksion i pilorit


M/F

Perqindja

M F M F

32-64 3 2 1 1.5/1 66.6% 33.4%

•Neoventrikulit


M/F

Perqindja

M F M F

60-68 8 4 4 1/1 50% 50%


Edmira Morina 50

Te dhenat laboratorike klinike dhe imazherike

Emertimi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Ekzaminimet

Gjak komplet + + + + + + + + + + + + + + +

Grup gjaku + + + + + + + + + + + + + + +

Elektrolit + + + + + + + + + + + + + + +

Glicemi 1 dhe 2 + + + + + + + + + + + + + + +

Azotemi+kreatinemi + + + + + + + + + + + + + + +

Bilirubine+transaminaze + + + + + + + + + + + + + + +

Amalizemi + + + + + + + + + + + + + + +

Ure+kreate + + + + + + + + + + + + + + +

Prova te Heparit + + + + + + + + + + + + + + +

Protein totale + + + + + + + + + - + + - + +

Nivel protombine + - - - - + - + + - - - - + -

Proteinogram - - - - - + - + + - - - - + -

Lipidograme + + + + + + + + + + + + + + +

ALP+GGT+GOP+FA + + + + + + - + + - + + - + +

HbSAg+antiHCV - - - - - - - - - - - - - - -

CEA+CA19-9 + + - - - + + + + + + + - + +

Fibrogastroskopi + + + + + + + + + + + + + + +

EKG + + + + - + - + + - + + - + +


Edmira Morina 51

Eko- abdominale + + + + + + + + + + + + + + +

CT-apdominale + - - - - - - + + - - - - + -

Roskopi toraksi + + + + + + + + + + + + + + +

Emertimet 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Gjak komplet + + + + + + + + + + + + + + + + +

Grup gjaku + + + + + + + + + + + + + + + + +

Eletrolitet + + + + + + + + + + + + + + + + +

Glicemi 1+2 + + + + + + + + + + + + + + + + +

Azotemi +kreatinemi + + + + + + + + + + + + + + + + +

Bilirubin

+transaminans

+ + + + + + + + + + + + + + + + +

Amilazemi + + + + + + + + + + + + + + + + +

Ure+kreat + + + + - + + + + + + + + + + + +

Protein totale + + + + - + + - - + + + + + + + +

Provat e heparit + - + + + + + + + + + + + + + + +

Niveli I protomvines - - - + + - - - - + - - - - + + -

Proteinograma - - - - - - - + + - - - - - - - -

Lipitograma + + + + - + + - - + + + + + + + +

ALP+GGT+FA+GOP + - + + - + + - - + + + + + + + +

HbSAg+antiHCV - - - + - + + - - + + + + + + + +

Fibrogastroskopi + + + + + + + + + + + + + + + + +


Edmira Morina 52

EKG + - + + + + - - + + + + - - - - -

Ekoadominale + + + + + + + + + + + + + + + + +

CTabdominale - - - + - - - + + + - - - - + - -

Roskopi toraksi - - - + - - - + + + - - - - + - -

Shenim:Me (+) jane ekzaminimet jane bere dhe me( –) ekzaminimet nuk jane bere

Barnat qe jane perdorur per ulceren dhe komplikacionet e saj

Emertimi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Solucion fiziologjik + + + + + + + + + + + + + + + +

Solucion glukoze + + + - + + + + + + + + + - - +

Sol.

MgSO4+KCl+Ca

glukonici

+ + + + + + + + + + + + + + + +

Aminoven - - - - - - - - - - - - + - - -

Sol. Primperan + + + + + - - + + - + + - + + +

Sol. Buskopan + + + + + - - + + - + + - + + +

Sol. Omeprazol + + + + + - - + + - + + - + + +

Enalapril - - - - - - - - - - - + - - - -

Ciprinol - - - + - - + - - + - - - - - -

Dialoz - - - + - - + - - + - + - - - -

Propanolol - - - - - - + - - + - - + - - -

Gjak komplet - - - - - - + - - + - - + - - -

Plazem e fresket - - - - - - + - - + - - + - - -


Edmira Morina 53

Analgine + - - - - + - + + - - - - + - -

Insulin - - - - - - - - - - - + - - - -

Amlodipin - - - + - - - - - - - + - - - -

Lasiks - - - + - - - - - - - + - - - -

Vitamin B6+ B12 - + + + + - - - - - + + - - + +

Sol. Ranitidine - + + + + - - - - - + + - - + +

Sol cimitidine - + + + + - - - - - + + - - + +

Emertimet 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Solucion

fiziologjik

+ + + + + + + + + + + + + + + +

Solucion

glukoze

+ + + + + + + + + + + + + + + +

Sol.

MgSO4+KCl+Ca

glukonici

+ + + + + + + + + + + + + + + +

Aminoven - - - + + - - - - + + + + - + +

Sol. Primperan + + - + + + + + + + - - - + - -

Sol. Buskopan + + - + + + + + + + - - - + - -

Sol. Omeprazol + + - + + + + + + + - - - + - -

Enalapril - - - - - - - - - - - - - - - -

Ciprinol - - - - - - - - - - - - - - - -

Dialoz - - - + - - - - - - - - - - - -


Edmira Morina 54

Propanolol - - - + - - - - - - - - - - - -

Gjak komplet - - - + - - - - - - - - - - - -

Plazem e fresket - - - + - - - - - - - - - - - -

Analgine - - - - - - - - + - - - - + - -

Insulin - - - - - - - - - - - - - - - +

Amlodipin - - - - - - - - - - - - - - - +

Lasiks - - - - - - - - - - - - - - - +

Vitamin B6+ B12 + + - - + + + + - + + + + - + +

Sol. Ranitidine + + - - + + + + - + + + + - + +

Sol cimitidine + + - - + + + + - + + + + - + +

Shenim: me (+) barnat jane marre dhe me (-) nuk jane marre.

Studimi I materialeve te nxjerra nga kartelat klinike per paciente te ndryshem pasqyrohen ne

tabela, grafiqe dhe skema studimore qe jepen ne kete pjese te materialit. Ne to jane zberthyer

shume tregues qe lidhen me dukuri shendetesore dhe qe zbulojne elemente te ndryshem te

kompleksit te semundjes. Ne to zbulohet e gjithe procedura qe mjeku, infermieri dhe

studiuesi mund te identifikojne me lehtesi treguesit numeric dhe lidhjen ( korrelacionet) midis

ketyre dukurive qe shkaktojne dhe zhvillojne semundjen tek pacientet.

Jane rradhitur pacientet te identifikuar me numra nga 1 – 32; mosha ; gjinia; vendlindja

vendbanimi dhe diagnoza e shperndarjes se tyre. Ne tabele tregojme per nje rradhitje

sistematike te materialit te siguruar nga kartelat klinike; lidhjet organike te nje zeri me nje

tjeter. Nga ajo zbulohen dukuri qe kane lidhje me moshen si:

Ulcera e duodenit zhvillohet me teper ne moshat e medha po keshtu dhe

komplikacionet qe shoqerojne ate ndersa ulcera e stomakut vihet re me e shpeshte ne

moshat me te reja.

Po keshtu ketu vihet re perhapja e semundjes ne zona dhe rajone te ndryshme.


Edmira Morina 55

Perhapja e semundjes se ulceres ne disa rrethe te shqiperise sipas venbanimit. Ajo qe vihet re

eshte se kemi te bejme me nje perqendrim me te larte te kesaj semundje ne qytetet e medha

Tirane; Durres keshtu:

59.3% ne Tirane

9.3% ne Durres

9.3% ne Librazhd

6.2% ne kukes

3.1% ne Vlore

3.1% ne Peshkopi

Gjate zberthimit te treguesve te temes jane nxjerr te dhena si: grupmoshat; raporti M/F qe

jane prekur nga semundja e ulceres dhe komplikacionet e saj dhe % qe zene ato ne raport me

njera tjetren per semundjen e ulceres dhe komplikacioneve te saj. Ajo qe vihet re eshte se

semundja ulceres eshte me e perqendruar ne grupmoshat 38- 68 vjec e larte dhe me teper tek

meshkujt gati 3 here me teper ne raport me femrat.

Statusi post hemoragjik ( melene + hematemezis) eshte perqendruar me teper tek grupmoshat

21- 58 vjec per keto raste te marra ne studim dhe perqendrimi eshte gati njesoj si meshkuj

ashtu dhe femra.

Obstruksioni I pilorit, ketu grupmosha me e prekur eshte 32-64 vjec ku semundja vihet re me

teper tek meshkujt sesa tek femrat ne kete rast te marre ne studim.

Neoventrikuli ku grupmosha me e prekur eshte 60- 68 vjec e larte , ku semundja eshte

perhapur gati njesoj si per meshkujt ashtu dhe per femrat.

Ajo qe vihet re eshte nje rritje e syndromes ulceroze tek meshkujt ne krahasim me femrat dhe

ne krahasim me komplikacionet e ulceres gastroduodenale. Ne baze te ketyre te dhenave

raporti m/f per pranine e neoventrikulit vihet re nje perhapje pothuajse e njejte e kesaj

semundje tek meshkujt dhe tek femrat. Ne statusin post hemoragjik ( meleme +

hematemezis) sipas ketyre te dhenave ; perhapja e semundjes eshte pothuajse e njejte si per

meshkujt ashtu dhe per femrat. Per obstruksionin e pilorit, ajo qe vihet re eshte se kemi nje

rritje te kesaj patologjie tek meshkujt ne raport me femrat.


Edmira Morina 56

Gjithashtu ne studim vihet re shperndarja e ulceres dhe komplikacioneve ne pacientet e

analizuar per studim se:

53.1% ze sindroma ulceroze

25% ze neoventrikulit

12.5 % ze status post hemoragjik (meleme + hematemezis)

9.3% obstruksion I pilorit

Studim paraqitet ne teresi frekuenca ne % sipas gjinise e ulceres dhe komplikacioneve te saj,

ku vihet re dominance e prekjes nga kjo semundje:

65.6% e meshkujve

34.3% e femrave

Gjate analizimit te studimit jane pasqyruar dhe tabelat qe permban emertimin e

ekzaminimeve qe kane bere pacientet duke perdorur metodat e paraqitur me siper. Ketu jepen

te zberthyera me hollesi secila nga ekzaminimet per pacientet per te identifikuar semundjen

dhe komplikacionet e saj.


Edmira Morina 57

16. Konkluzioni

Studimi me teme ‘ Ulcera e duodenit dhe stomakut dhe menaxhimi infermieror I tyre”

pasqyron aspektet te gjitheaneshme te semundjes se ulceres ne stomak dhe duoden,

kompleksitetin dhe aspektet specifike te saj gjithashtu dhe vecorite e identifikimit duke

zbatuar metodat e percaktuara te mjekesise moderne si: ankesat nga vet personi, vleresimin

objektiv, analizat laboratorike( klinike + biokimike), metodat e imazherise dhe biopsise.

1. Semundja e ulceres ne stomak dhe duoden eshte mjaft e perhapur e cila shoqerohet

shpeshhere me komplikacione dhe semundje shoqeruese tek pacientet.

2. Pacientet e prekur nga kjo semundje kerkojne trajtim te kujdesshem vecanerisht ne

fazat e para te semundjes per faktin se nenvleresimi I metejshem shkakton

komplikacione te kesaj semundje duke kaluar deri ne malinjizim te saj dhe forma te

tjera.

3. Infermieri ka nje rol te rendesishem ne diagnostifikimin dhe trajtimin ne spital te

ketyre pacienteve, po ashtu dhe ne edukimin shendetesor duke ndjekur semundjen e

pacientit edhe ne shtepi.

4. Nga eksperienca e klinikave ton ate gastrohepatologjise dhe nga literature e huaj

arrijme ne konkluzionin qe ulcera e stomakut ne masen me te madhe shkaktohet nga

helikobakter pilori dhe eshte verejtur ne moshat 30- 40 vjec e larte. Mjekimi me

efikas ka qene kombinimi I dy antibiotikeve dhe nexium per 2 muaj nga 2 tableta ne

dite. Antibiotiket jane perdorur per 10 dite me me specter te gjere veprimi.

5. Ndryshimet me te medha anatomopatologjike kane qene ne pjesen antrale te stomakut

ne te cilat diagnoza eshte vene me ane te fibrogastroskopise dhe eshte marre material

per biopsi dhe laborator bakteriologjik per te zbuluar pranine e helikobakter pilorit.

6. Ne ekzaminimin me ekografi eshte pare deformim I stomakut dhe trashje e tij. Ne

disa raste ulcera e pjeses antrale te stomakut ka qene me e acaruar


Edmira Morina 58

17. Referencat

1. Semundje te brendshme dhe kujdesi infermieror ( gastroenterologji, endokrinologji) H. Celo,

D. Rami, B. Celo. 2008

2. Lexione ( semundjet e stomakut dhe duodenit). Sokol Bilali 2008

3. http:// medical- dictionary.thefreedictionary.com

4. http:// encyclopedia.thefreedictionary.com

5. ^ a b "GI Consult: Perforated Peptic Ulcer". Retrieved 2007-08-26

6. ^ Johannessen T. "Peptic ulcer disease". Pasienthandboka.

7. ^ "Peptic Ulcer: Peptic Disorders: Merck Manual Home Edition". Retrieved 2007-10-10.

8. ^ Cullen DJ, Hawkey GM, Greenwood DC, et al. (1997). "Peptic ulcer bleeding in the elderly:

relative roles of Helicobacter pylori and non-steroidal anti-inflammatory drugs". Gut 41 (4):

459–62. PMID 9391242. PMC 1891536.

9. ^ Kato, Ikuko; Abraham M. Y. Nomura, Grant N. Stemmermann and Po-Huang Chyou

(1992). "A Prospective Study of Gastric and Duodenal Ulcer and Its Relation to Smoking,

Alcohol, and Diet". American Journal of Epidemiology 135 (5): 521-530. PMID 1570818.

Retrieved 2010-03-18.

10. ^ a b Salih, Barik; M Fatih Abasiyanik, Nizamettin Bayyurt, Ersan Sander (June 2007). "H

pylori infection and other risk factors associated with peptic ulcers in Turkish patients: A

retrospective study". World Journal of Gastroenterology 13 (23): 3245-3248. PMID 17589905

11. Anatomia normale e njeriut, D. Totozani, S. Qamirani 2001

12. Infermieristika ne specialitete E. Peka, L. Necaj, E. Rustami etj. 2005


Edmira Morina 59

Permbajtja

1. Hyrje ................................................................................................................................................ 2

2. Anatomia dhe fiziologjia ................................................................................................................. 3

3. Perkufizimi ....................................................................................................................................... 7

6. Ndryshimet anatomo patologjike ................................................................................................. 13

7. Klinika ............................................................................................................................................ 14

8. Diagnoza e ulcerave gastroduodenale .......................................................................................... 17

9. Endoskopia: ................................................................................................................................... 20

10. Komplikacionet e ulceres gastroduodenale: ............................................................................. 27

11. Kujdesi infermieror .................................................................................................................... 34

12. Qellimi I studimit ....................................................................................................................... 45

13. Objektivat .................................................................................................................................. 45

15. Rezultate dhe diskutime ............................................................................................................ 47

16. Konkluzioni ................................................................................................................................ 57

17. Referencat ................................................................................................................................. 58

aspektet kliniko-kirurgjikale te ugd-se dhe kujdesi infermieror

Documents