archi-przygody - nck.pl · rysunek „człowieka witruwiańskiego”, przedmioty w różnych...

22
ARCHI-PRZYGODY 2017 CZĘŚĆ II – KLASY 1-3 SZKOŁY PODSTAWOWEJ PROGRAM EDUKACJI ARCHITEKTONICZNEJ

Upload: duonghanh

Post on 01-Mar-2019

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

A R C H I - P R Z Y G O D Y

2 0 1 7

C Z Ę Ś Ć I I – K L A S Y 1-3

S Z K O ŁY P O D S TA W O W E J

P R O G R A M E D U K A C J I A R C H I T E K T O N I C Z N E J

Dzieci w wieku lat 6-9.

Bez względu na to, gdzie odbywają się warsztaty,

w skład zespołu wchodzą:

• Nauczyciel (osoba koordynująca zajęcia),

• Architekt (reprezentant jednego z zawodów projektowych).

Dodatkowo do projektu mogą być włączani:

• animatorzy kultury,

• wolontariusze ,

• rodzice,

• osoby zainteresowane ze środowiska lokalnego,

• przedstawiciele samorządu terytorialnego.

Program został przygotowany i jest realizowany

przez Narodowe Centrum Kultury.

Autorzy: Zofia Bisiak, Aleksandra Chrzanowska, Anna Stępniewska,

Dariusz Śmiechowski, Joanna Zwolińska.

Projekt graficzny: Paulina Żak (www.paulinazak.eu)

Warszawa 2017

U C Z E S T N I C Y Z A J Ę Ć : W P R O WA D Z E N I E

Celem programu ARCHI-PRZYGODY jest rozbudzenie wrażliwości

i kreatywności, poznanie przez dzieci i młodzież przestrzeni,

w której przebywają, docenienie tradycji architektonicznych, rozumienie

w jaki sposób można tworzyć krajobraz kulturowy.

Edukacja architektoniczna jest kojarzona z jednorazowymi

wydarzeniami, warsztatami, akcjami czy lekcjami muzealnymi. Rola

tego typu wydarzeń jest ważna, ale budowanie wrażliwości dotyczącej

otoczenia powinno być procesem powszechnym, trwałym, bardziej

uświadomionym i sprofesjonalizowanym.

Proponujemy 10 scenariuszy zajęć do realizacji w klasach 1-3 szkoły

podstawowej. Część z nich może być prowadzona również w domu

kultury, bibliotece czy przestrzeni publicznej.

Opisujemy w skrócie sposób organizacji warsztatów, tematykę

i pomoce do wykorzystania podczas lekcji z architekturą. Proponowane

aktywności, związane z poznawaniem i rozumieniem przez uczestników

przede wszystkim własnego otoczenia, są propozycją związaną

z prowadzeniem kreatywnych zajęć w szkole lub uzupełnieniem

już zaplanowanych zajęć. Program uzupełnia podstawę programową

kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej.

Przebieg i efekty tej serii zajęć zależą od Was – nauczycieli

i architektów, ale przede wszystkim od uczniów.

A R C H I - P R Z Y G O D Y

2 0 1 7

C Z Ę Ś Ć I I – K L A S Y 1-3

S Z K O ŁY P O D S TA W O W E J

P R O G R A M E D U K A C J I

A R C H I T E K T O N I C Z N E J

P R Z Y G O D A Z A R C H I T E K T U R Ą

1

Na wyznaczonym fragmencie terenu szkolnego, w klasie

lub innym wnętrzu szkoły, uczniowie, w kilku grupach, budują

schronienia, używając zgromadzonych wcześniej

prostych materiałów.

Grupa rozmawia o efektach swojej pracy – czy powstałe

budowle mają cechy architektury?

120 minut

Na kartkach formatu A3 uczniowie rysują wyobrażone

przez siebie schronienie.

Architekt zadaje uczniom pytanie, co kojarzy

im się ze słowem architektura. Pokazuje przykłady na zdjęciach,

rysunkach, makietach itp. Wyjaśnia, że pierwsze tworzone

przez ludzi budowle powstały z potrzeby zdobycia

przez nich schronienia. Sposoby budowania zależne były

od warunków życia społeczności (tereny skaliste, stepy,

lasy, obszary pokryte śniegiem, a także tryb życia: osiadły,

koczowniczy). W czasach starożytnych za niezbędne cechy

architektury uznawano użyteczność, trwałość i piękno.

Ogród lub droga także mogą mieć cechy architektury, chociaż

samo sadzenie roślin czy techniczne wykonanie drogi

nie są jeszcze sztuką architektury. Architekt opowiada o swojej

pracy, o tym, czym zajmują się urbaniści, architekci krajobrazu

i architekci wnętrz. Wyjaśnia, że budujący zawsze obserwowali

świat natury i z niej czerpali inspiracje.

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

zdjęcia budowli i ich wnętrz o różnych

funkcjach, wykonanych

z różnych materiałów; zdjęcia i rysunki

przykładów historycznego rozwoju domu

mieszkalnego, zabudowy wsi

i miast; zdjęcia przykładowych

rozwiązań urbanistycznych

i parkowych; i lustracje rozwiązań

projektowych, których inspiracją jest

świat natury; materiały: deski , gałęzie,

kartony, skrzynki itp.

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

wyjaśnienie terminów związanych

z architekturą, jako sztuką kształtowania

przestrzeni .

ochrona przed wpływem żywiołów;

czerpanie inspiracji ze świata natury;

rozważne wykorzystywanie materiałów

i ochrona zasobów naturalnych

w budownictwie; podstawowe funkcje

i formy w architekturze.

P R O B L E M AT Y K A :

przestrzeń prywatna i przestrzeń

społeczna, architektura, edukacja

w naturze.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

indywidualna, zespołowa, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

słowna, aktywizująca, problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

P R Z Y G O D AZ A R C H I T E K T U R Ą

1 . 2

1 . 1

1 . 4

1 . 3

2

N A S Z E O T O C Z E N I E

120 minut

Po powrocie do klasy uczniowie na kartkach z bloku

technicznego formatu A3 rysują zbadane miejsce,

a następnie prezentują swoje rysunki i zbiory.

Architekt i nauczyciel rozmawiają z uczniami na temat

uzyskanych informacji i wrażeń. Zastanawiają się,

które elementy prezentacji najlepiej oddają charakter miejsca.

Grupa wychodzi na spacer badawczy, którego głównym

celem jest wybrane miejsce. Architekt pokazuje, jak można

dokumentować informacje na temat tego miejsca.

Uczniowie mogą notować lub rysować oraz zbierać „skarby”.

Grupa, pod kierunkiem prowadzących, przygotowuje spacer

badawczy dotyczący jednego z wybranych miejsc. Architekt

zadaje pytania, na które uczniowie będą szukać odpowiedzi,

badając wybrane miejsce: jakie kolory, kształty, materiały,

elementy przyrodnicze tu występują? jakie są wrażenia

słuchowe i węchowe? czy miejsce jest przyjazne?

Co wiemy na temat jego historii? jak może wyglądać w innej

porze roku, przy innej pogodzie?

Nauczyciel rozmawia z uczniami na temat miejsc w najbliższej

okolicy (wyróżnianych, z jakichś powodów lubianych).

Wspólnie tworzą listę tych miejsc.

szkicowniki , białe kartony formatu A3

z bloku technicznego, ołówki B ( lub HB),

kredki .

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

wielozmysłowe poznanie własnego

otoczenia; zwrócenie uwagi

na współzależność człowiek

– środowisko życia.

budzenie ciekawości najbliższego

otoczenia, utożsamianie się ze swoim

miejscem w otaczającej przestrzeni .

P R O B L E M AT Y K A :

wartości przestrzeni , przyjazne

otoczenie.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

słowna, aktywizująca, problemowa,

spacer badawczy, dyskusja.

M E T O D Y P R A C Y:

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

N A S Z E O T O C Z E N I E

2 . 1

2 . 3

2 . 4

2 . 52 . 2

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

S K A L A I P R O P O R C J E

3

120 minut

Uczniowie formują z plasteliny i patyczków model człowieka

w nawiązaniu do wielkości sylwetki wrysowanej wcześniej

na kartce A4, w skali 1:10. Model powinien być zbudowany

zgodnie z proporcjami oraz w taki sposób, żeby mógł siadać,

leżeć i stać. Dzieci umieszczają swoje modele w jednym miejscu

i przyrównują do nich przedmioty w skali 1:1 (krzesło,

książka itp.) oraz w innych skalach.

Architekt rysuje na tablicy sylwetkę człowieka wpisaną

w kwadrat, według rysunku człowieka witruwiańskiego.

Pokazuje podstawowe proporcje. Uczniowie rysują swoje

sylwetki w kwadratach na przygotowanych kartkach, wzorując

się na rysunku architekta.

Na przypiętym do ściany arkuszu papieru prowadzący

zaznaczają wzrost uczniów. Mierzą zaznaczony wzrost, zapisują

go na kartce A4 (po 1 kartce dla każdego dziecka).

Rysują na niej kwadrat o boku równym danemu wzrostowi,

w skali 1:10 (np. przy wzroście 140 cm bok kwadratu

ma długość 14 cm).

Architekt zadaje pytania: komu służą budowle, parki,

przedmioty użytkowe? skąd wiadomo, że są one przeznaczone

dla ludzi? Pokazuje dzieciom rysunek „człowieka

witruwiańskiego” Leonarda da Vinci i wyjaśnia,

jakie są związane z nim zasady proporcji oraz w jaki sposób

można ten model odnieść do pojęcia skali. Zwraca uwagę,

że w niektórych krajach nadal używa się takich miar wielkości

jak stopa czy łokieć.

papier formatu A0 lub A1, kolorowe

pisaki , taśma miernicza (2–5 m), kartki

A4, l ini jki , ołówki, plastelina, patyczki ,

rysunek „człowieka witruwiańskiego”,

przedmioty w różnych wielkościach.

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

odniesienie proporcji postrzeganych

w otoczeniu do proporcji ludzkiego ciała,

pojęcie skali .

P R O B L E M AT Y K A :

skala, proporcje, wymiary, ergonomia,

model.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

słowna, aktywizująca, problemowa,

praktycznego działania.

M E T O D Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

uświadomienie związku budowy

anatomicznej człowieka z elementami

otoczenia, nabywanie umiejętności

przedstawiania obiektów w określonej

skali , rozwój zdolności manualnych,

ćwiczenie wyobraźni przestrzennej.C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

S K A L A I P R O P O R C J E

3 . 1

3 . 3

3 . 4

3 . 2

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

Ś W I AT Ł OI K O L O R

4

Uczniowie (indywidualnie lub w parach) wybierają rodzaj

pomieszczenia, które chcieliby urządzać (nadając

mu określoną funkcję: np. sala lekcyjna, sala jadalna,

galeria sztuki), nie dzielą się jednak swoim wyborem z innymi.

Przygotowują wybrane wnętrze, aranżując je w pudełku

(np. pudełko z wyciętym jednym bokiem) – wycinając okna

i drzwi, malując lub wyklejając ściany papierem

o wybranych kolorach i fakturach.

Uczniowie prezentują swoje makiety przed klasą. Klasa zgaduje,

jaka jest funkcja pomieszczeń. Następnie w zaciemnionej sali,

architekt oświetla latarką wybrane pudełka z zewnątrz

(tak, by światło wpadało do wnętrza przez wycięte okno)

i zmieniając pozycję latarki pokazuje, jak zmienia się światło

i cień we wnętrzu.

120 minut

W zaciemnionej sali architekt zapala po kolei: świecę, żarówkę

zwykłą i halogenową, świetlówki. Uczniowie skupiają

się na swoich odczuciach barwy i intensywności światła.

Opowiadają swoje wrażenia: jakie jest światło świecy;

czym się różni od światła żarówki i żarówki halogenowej?

Zwracają szczególną uwagę na barwę światła (ciepła, zimna,

żółta, niebieska). Grupa zastanawia się, przy jakim świetle

najlepiej się czyta, przy jakim się wypoczywa,

a jakie jest męczące dla oczu.

Nauczyciel pokazuje, w jaki sposób światło rozszczepia

się i tworzy poszczególne kolory w pryzmacie – „rzucając” tęczę

barw na białą płaszczyznę. Pokazuje koło barw oraz próbki

różnych materiałów, które mają własny, „naturalny” kolor

– mówi o kolorach komplementarnych. W świetle dziennym

dzieci porównują zaobserwowane kolory z kolorystyką sali

szkolnej. Nazywają je, używając przymiotników, np. trawiasty

zielony, cytrynowy żółty itp. Zastanawiają się, czy są one ciepłe,

czy zimne. Intensywne czy pastelowe. Architekt pokazuje

zdjęcia różnych pomieszczeń (biblioteka, sala teatralna,

przychodnia zdrowia, stołówka) i wspólnie z uczniami analizuje

zależność kolorystyki od funkcji.przykładowe zdjęcia wnętrz

o różnych barwach i funkcjach, zestaw

przedmiotów (próbek materiałów

naturalnych), próbki materiałów,

pudełka np. po butach, papier kolorowy,

wydruki różnych wzorów i faktur, klej ,

koło barw, pryzmat, kredki .

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zespołowa.

F O R M Y P R A C Y:

aktywizująca, problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

światło naturalne i sztuczne, cień, kolor

i barwa, materiały, kolorystyka, kontrast,

harmonia, kolory podstawowe

i komplementarne.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

zauważanie zjawisk związanych

ze światłem i nazywanie zjawisk

barwnych; rozróżnianie kolorów

materiałów naturalnych i barwionych

sztucznie; postrzeganie barw w różnym

oświetleniu; subiektywność wrażeń

barwnych.

P R O B L E M AT Y K A :

C E L E :

nazywanie kolorów, zwrócenie uwagi

na wrażenia barwne w otoczeniu,

ćwiczenie wyobraźni przestrzennej.

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

Ś W I AT Ł OI K O L O R

4 . 4

4 . 34 . 1

4 . 2

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

R Y S U N K II M A K I E T Y

5

120 minut

Gotowe makiety należy ustawić na jednej płaszczyźnie (wspólny

stół). Następnie prowadzący i uczniowie grupują wykonane

prace (według wybranych kryteriów – tematów, skali itp.).

Architekt komentuje, pokazuje, w jaki sposób makiety pomagają

w zrozumieniu przestrzeni (np. rzuty, przekroje, elewacje,

perspektywa, bryły w świetle słonecznym i sztucznym), szkicuje

na tablicy przykładowe rysunki architektoniczne odnoszące

się do wykonanych modeli. Odpowiada na pytania,

zachęca do dyskusji.

Nauczyciel i architekt pomagają uczniom w ustaleniu tematów

i organizacji pracy (ustawienie stolików, dostęp do materiałów).

Uczniowie wykonują makiety.

Architekt objaśnia zadanie praktyczne: indywidualne

wykonanie na podkładce tekturowej formatu A4 modelu

dowolnie wybranego obiektu (dom, wieża, most, wnętrze,

mebel, urządzenie na placu zabaw, rzeźba w przestrzeni

parkowej itp.).

Uczniowie skupiają się wokół wspólnego stołu

(z zestawionych w równą formę prostokąta stolików

uczniowskich). Architekt prezentuje przykłady różnych

rysunków architektonicznych (szkiców, rzutów poziomych,

przekrojów, elewacji, perspektyw, wizualizacji itp.)

oraz modeli przestrzennych (makiet). Wyjaśnia, w jakich celach

i w jaki sposób są wykonywane rysunki i makiety.

przykładowe rysunki, makiety (np. dom,

mała architektura, wnętrze), podkładki

tekturowe formatu A4, nożyczki ,

ołówki, l ini jki , klej , kartonowe pudełka,

kolorowe brystole, kolorowe papiery,

plastelina, materiały naturalne: suszone

rośliny, patyczki , piasek, szyszki itp.

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

ćwiczenie wyobraźni przestrzennej,

poznanie podstaw rysunku

architektonicznego i modelowania,

ćwiczenie umiejętności manualnych.

ćwiczenia dotyczące rozumienia

przestrzeni dwu- i trójwymiarowej.

P R O B L E M AT Y K A :

warsztat architekta, rysunek

architektoniczny, makieta.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

słowna, aktywizująca, praktycznego

działania, problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

R Y S U N K II M A K I E T Y

5 . 2

5 . 4

5 . 3

5 . 1

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

K O N S T R U K C J E

6

120 minut

Architekt na wspólnym stole ustawia wszystkie konstrukcje

w sekwencji. Grupy prezentują swoje prace.

W parach lub małych grupach uczniowie na tekturowych

podkładkach formatu A3 wykonują proste konstrukcje,

wybierając technikę budowy: składanie, łączenie

„na sucho” i klejem, lepienie itd. (ważna jest różnorodność

technik i form).

Architekt prezentuje przykłady budowli wykonanych z różnych

materiałów i w różnych technikach konstrukcyjnych

(np. dom, most, wieżę). Pokazuje przykłady materiałów

budowlanych i mówi o właściwościach materiałów,

przede wszystkim o bezpieczeństwie konstrukcji i trwałości.

Dzieci zastanawiają się nad konstrukcją budynku szkoły, swoich

domów oraz innych obiektów w otoczeniu. Architekt pomaga

w nazywaniu rodzajów konstrukcji i zastosowanych materiałów.

zdjęcia wybranych budowli

przedstawiające różne rozwiązania

konstrukcyjne, zgromadzone próbki

materiałów budowlanych, tekturowe

podkładki formatu A3; patyczki ,

plastelina, gl ina, papier, tektura, klej ,

materiały naturalne oraz pochodzenia

wtórnego.

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

zespołowa, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

poznanie różnych rodzajów

konstrukcji ; uświadomienie wpływu

materiałów budowlanych na formę

architektoniczną; poznanie prostych

technik budowania; poznanie warsztatu

budowania formy zarówno w sposób

„konstruktywistyczny”,

jak i „rzeźbiarski”.

jak to się dzieje, że budowle mogą

nie tylko „stać” ale i „wisieć”, „pływać” itp.

P R O B L E M AT Y K A :

materiały i konstrukcje; obciążenie,

zginanie, ściskanie, rozciąganie,

wytrzymałość.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

słowna, aktywizująca, praktycznego

działania, problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

K O N S T R U K C J E

6 . 2

6 . 1 6 . 3

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

D O M I O G R Ó D

7

120 minut

Architekt rozkłada na podłodze płaszczyznę z gładkiej

tektury „malarskiej”, na której – w zdefiniowanych granicach

– uczniowie układają swoje makiety tak, aby tworzyły całości

przestrzenne, które można nazwać wspólną przestrzenią

ogrodową w środowisku mieszkaniowym, np. kubatury

są w jednej strefie, a ogrody w drugiej. Rozmieszczając

swoje makiety, dzieci mają zwrócić uwagę na ład przestrzeni,

usytuowanie sąsiednich domów. Na tekturze dorysowują

powiązania przyrodnicze (zieleń, woda itp.)

i ewentualnie komunikacyjne.

Uczniowie parami przyjmują role architekta i budującego

dom. Razem, prowadząc dialog, wykonują na tekturowych

podkładkach A4 makiety ukazujące połączenie przestrzeni

mieszkalnej z ogrodem, ze szczególną uwagą na pokazanie

„strefy przenikania”: wnętrze – ogród (np. kuchnia i jadalnia

łącząca się z werandą lub szklarnią i tarasem lub balkonem).

Ważne jest uwzględnienie stron świata. Najlepiej, jeśli

makieta obejmie tylko pomieszczenia będące w bezpośrednim

sąsiedztwie z przestrzenią zewnętrzną i wykorzystane zostaną

wymienione w punkcie 7.1 elementy służące łączeniu

wnętrza z zewnętrzem.

Architekt prezentuje rysunki (rzut poziomy i przekrój pionowy

wybranego budynku), ukazujące interesujące połączenie

wnętrza i przestrzeni zewnętrznej (architekt wyjaśnia temat,

rysując najważniejsze jego aspekty na tablicy).Grupa rozmawia

o tym, w jaki sposób przestrzeń mieszkalna może łączyć

się z ogrodem – do czego służą okna, wykusze, balkony,

werandy i ogrody zimowe, tarasy, pergole, podcienia, widoczne

z wnętrza ogródki ozdobne i użytkowe, „oczka wodne”,

zielone ściany, zielone dachy itp. elementy krajobrazu związane

z architekturą budynków.

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

rysunki przygotowane przez architekta,

podkładki tekturowe formatu A4,

nożyczki , klej , f lamastry, kartony

kolorowe i białe, papier szary, patyczki ,

plastelina, suszone rośliny i inne

materiały naturalne, gładka szara

tektura „malarska”.

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

zwrócenie uwagi na jakość

prozdrowotną, funkcjonalną i estetyczną

środowiska mieszkaniowego

(zieleń, światło) .

jak w sposób praktyczny, twórczy

i atrakcyjny łączyć architekturę budynku

z otoczeniem; jak można mieszkać

zdrowo i wygodnie, jednocześnie

troszcząc się o środowisko przyrodnicze.

P R O B L E M AT Y K A :

architektura wnętrz, architektura

krajobrazu, ochrona środowiska, parki

i ogrody, zieleń wysoka i niska,

orientacja, nasłonecznienie, przestrzeń

prywatna i publiczna.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

słowna, aktywizująca, problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

D O M I O G R Ó D

7 . 2

7 . 1 7 . 3

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

S Z K O Ł AI J E J O T O C Z E N I E

8

120 minut

Architekt i nauczyciel dzielą dzieci na dwie grupy: jedną,

która zajmie się wnętrzem szkoły i drugą, która zajmie się

terenem wokół szkoły. Architekt omawia następny etap pracy.

Wszyscy przystosowują układ stolików we wnętrzu klasy

do pracy nad rysunkami i makietami.

Uczniowie indywidualnie lub w niewielkich zespołach, wykonują

rysunki (na kartonach formatu A3) lub proste modele

(na podkładkach tekturowych formatu A4) wybranych miejsc

w szkole (zarówno w budynku, jak i na zewnątrz – również poza

terenem szkoły, ale w najbliższym jej otoczeniu), które według

nich mogą najbardziej sprzyjać uczeniu się. Mogą to być nie

tylko sale szkolne, ale także biblioteka, świetlica, miejsca

do zabawy i uprawiania sportów, ogród dydaktyczny, miejsca

odpoczynku, miejsca integracji, elementy artystyczne,

specjalne opracowanie wejścia itp.

Wszyscy zestawiają stoliki, tworząc jeden prostokątny stół

na środku sali. Rysunki i modele ustawiane są według

ustalonego przez grupy porządku. Obie podgrupy prezentują

efekty pracy, porównując je z wcześniej zanotowanymi hasłami,

rysunkami, mapą i rzutem budynku. Architekt opowiada,

co można zrobić w szkole już istniejącej (w tej szkole),

a co można by zrobić, gdyby projektować „szkołę marzeń”.

Po powrocie do sali architekt pyta uczniów i nauczyciela, jak

można wykorzystywać istniejącą przestrzeń lub ją zmieniać,

aby wnętrze budynku szkoły i jego otoczenie były przyjazne

i jak najlepiej służyły uczeniu się. Dzieci zapisują swoje

odpowiedzi jako hasła lub rysunki (piktogramy) na karteczkach

samoprzylepnych, po czym naklejają karteczki na mapie

oraz rzucie poziomym (planie) szkoły w odpowiednich

miejscach. Odbywa się burza mózgów; uwagi i pomysły na temat

jak najlepszego wykorzystania przestrzennego potencjału

Grupa wychodzi na spacer badawczy wokół budynku

i terenu szkoły. Każdy uczeń na mapce szkoły i jej otoczenia

zaznacza miejsca najbardziej interesujące, uznawane

za przyjazne oraz te, w których warto dokonać zmian.

Architekt i nauczyciel pokazują uczniom mapę terenu szkoły

wraz z najbliższym otoczeniem (w skali 1:500)

oraz rysunki architektoniczne budynku szkoły (przynajmniej

rzut poziomy, najlepiej w skali 1:100). Architekt rysuje

na tablicy powiększony schemat mapy wraz z rzutem parteru

i zaznacza (z pomocą uczniów) granice terenu, usytuowanie

elementów zagospodarowania, lokalizację wejść na teren szkoły

oraz do budynków, strefy funkcjonalne we wnętrzu, orientację,

podziałkę itp.

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

mapa terenu szkoły (w skali 1:500), takie

same mapki w formacie A3 dla każdego

dziecka, rysunki architektoniczne szkoły

(przynajmniej rzut parteru

w skali 1:100), pisaki do białej

tablicy lub kreda i tablica, karteczki

samoprzylepne (żółte, duży format) ,

kartony formatu A3, podkładki

tekturowe formatu A4, nożyczki ,

ołówki, l ini jki , klej , kartonowe pudełka,

kolorowe brystole, kolorowe papiery,

plastelina, patyczki , materiały naturalne

np. suszone rośliny itp.) .

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zespołowa, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

określenie cech środowiska

sprzyjającego uczeniu się.

potrzeby społeczności , funkcje i formy

elementów najbliższego otoczenia,

możliwości dokonywania zmian

w otoczeniu, budowanie wizj i .

P R O B L E M AT Y K A :

przestrzeń edukacji , potrzeby

użytkowników a formy realizacji

tych potrzeb, wartości przestrzenne

otoczenia, dokonywanie pozytywnych

zmian w znanej przestrzeni , architektura

krajobrazu, architektura wnętrz.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

obserwacyjna, aktywizująca,

problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

S Z K O Ł AI J E J O T O C Z E N I E

8 . 1

8 . 3

8 . 4

8 . 5

8 . 6

8 . 2

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

szkoły notowane są hasłowo i rysunkowo na tablicy tak,

aby były dla wszystkich widoczne.

P R Z E W O D N I K P O M O J E J O K O L I C Y

9

120 minut

Po powrocie do szkoły uczestnicy zajęć podsumowują efekty

spaceru, rozmawiają o zebranych materiałach i opracowują

przewodnik w wybranej formie m.in. pokazując ważne miejsca

na mapie ilustracjami i tekstami odnoszącymi

się do tych miejsc. Grupa rozmawia o zrealizowanym zadaniu.

Przewodnik może być wykorzystany jako materiał do dalszych

opracowań, prezentacji, lekcji.

Wszyscy wyruszają na spacer. Grupa z architektem podczas

spaceru wykonuje zdjęcia i szkice. Grupa z nauczycielem

poznaje i notuje historię miejsc i ludzi (możliwe są też wywiady

z mieszkańcami).

Architekt wspólnie z dziećmi wyznacza na mapie okolicy obszar

wybrany do opracowania przewodnika oraz trasę spaceru.

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy.

Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, co może oznaczać słowo

przewodnik. Rozmawia z nimi o tym, co w okolicy

jest interesujące, warte bliższego poznania i pokazania innym

(np. gościom). Pod uwagę biorą budowle, przyrodę, piękne

widoki, genius loci, historię osób i miejsc, lokalne legendy.

mapy okolicy – współczesna

i historyczna, przewodniki turystyczne,

sprzęt do fotografowania i nagrywania,

szkicowniki , papier, karton, pisaki , klej ,

papier A4.

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zespołowa, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

poznanie historii swojej okolicy

i jej mieszkańców; wprowadzenie

w zagadnienia wiedzy o dziedzictwie

kulturowym i ładzie przestrzennym;

nabycie umiejętności krytycznej

obserwacji i oceny otaczającej

przestrzeni .

dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze,

zabytki , środowisko zbudowane.

P R O B L E M AT Y K A :

krajobraz kulturowy, architektura

architektura regionalna, historyczna

i współczesna, zieleń.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

słowna, aktywizująca, praktycznego

działania, problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

P R Z E W O D N I K P O M O J E J O K O L I C Y

9 . 1

9 . 3

9 . 4

9 . 2

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :

P R Z YJ A Z N A M I E J S C O W O Ś Ć

I M I A S T O

1 0

120 minut

Na podłodze wyłożonej tekturą malarską grupy,

pod kierunkiem architekta, układają wykonane makiety,

jednocześnie wyznaczając centrum, ścieżki i parkingi rowerowe,

ulice, place, elementy natury. Makieta scalana jest do uzyskania

czytelnej kompozycji poprzez dorysowywanie na płaszczyźnie

komunikacji, zieleni, wody itp. Odbywa się dyskusja nad tym,

czy kompozycja spełnia oczekiwania mieszkańców.

Uczniowie dzielą się na grupy, które z pomocą architekta,

wykonują na podkładkach A4 budowle i miejsca niezbędne

w miejscowości i mieście. Warunkiem jest równowaga

zabudowy i zieleni w ramach terenu przedstawionego

na podkładce.

Architekt pyta uczniów, jak powinna wyglądać i jakie pełnić

funkcję idealna miejscowość lub miasto. Co należy uwzględnić

przy ich projektowaniu? Jak dobry plan i dobry projekt mogą

wpłynąć na to, by przestrzeń była przyjazna.

Architekt opowiada o podstawowych zagadnieniach

dotyczących architektury i urbanistyki w miejscowości

lub dzielnicy. Pokazuje przykłady planowania i projektowania.

Przypomina, jakie zadania pełnią urbanista, architekt,

architekt krajobrazu.

C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :

tektura malarska, tekturowe podkładki

formatu A4, kartony białe i kolorowe,

tekturowe pudełka, kleje, pianka

modelarska, kredki , nożyczki , noże

do papieru, f lamastry, suche rośliny

do makiety.

Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :

indywidualna, zespołowa, zbiorowa.

F O R M Y P R A C Y:

P R O WA D Z Ą C Y:

nauczyciel , architekt.

C E L E :

uświadomienie oczekiwań wobec

środowiska zurbanizowanego;

zrozumienie zagadnień ładu

przestrzennego; uwrażliwienie

na wartości krajobrazowe i zdrowotne,

jakie niesie obecność w mieście dużych

obszarów terenów zielonych.

kształtowanie przestrzeni

wielofunkcyjnej z zachowaniem zasad

ładu przestrzennego, dziedzictwa

kulturowego i poszanowaniem zasobów

przyrodniczych.

P R O B L E M AT Y K A :

ład przestrzenny, zrównoważona

urbanizacja, ochrona zasobów

naturalnych i kulturowych.

Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :

słowna, aktywizująca, problemowa.

M E T O D Y P R A C Y:

P R Z YJ A Z N A M I E J S C O W O Ś Ć I M I A S T O

1 0 . 2

1 0 . 4

1 0 . 3

1 0 . 1

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :