archi-przygody - nck.pl · rysunek „człowieka witruwiańskiego”, przedmioty w różnych...
TRANSCRIPT
A R C H I - P R Z Y G O D Y
2 0 1 7
C Z Ę Ś Ć I I – K L A S Y 1-3
S Z K O ŁY P O D S TA W O W E J
P R O G R A M E D U K A C J I A R C H I T E K T O N I C Z N E J
Dzieci w wieku lat 6-9.
Bez względu na to, gdzie odbywają się warsztaty,
w skład zespołu wchodzą:
• Nauczyciel (osoba koordynująca zajęcia),
• Architekt (reprezentant jednego z zawodów projektowych).
Dodatkowo do projektu mogą być włączani:
• animatorzy kultury,
• wolontariusze ,
• rodzice,
• osoby zainteresowane ze środowiska lokalnego,
• przedstawiciele samorządu terytorialnego.
Program został przygotowany i jest realizowany
przez Narodowe Centrum Kultury.
Autorzy: Zofia Bisiak, Aleksandra Chrzanowska, Anna Stępniewska,
Dariusz Śmiechowski, Joanna Zwolińska.
Projekt graficzny: Paulina Żak (www.paulinazak.eu)
Warszawa 2017
U C Z E S T N I C Y Z A J Ę Ć : W P R O WA D Z E N I E
Celem programu ARCHI-PRZYGODY jest rozbudzenie wrażliwości
i kreatywności, poznanie przez dzieci i młodzież przestrzeni,
w której przebywają, docenienie tradycji architektonicznych, rozumienie
w jaki sposób można tworzyć krajobraz kulturowy.
Edukacja architektoniczna jest kojarzona z jednorazowymi
wydarzeniami, warsztatami, akcjami czy lekcjami muzealnymi. Rola
tego typu wydarzeń jest ważna, ale budowanie wrażliwości dotyczącej
otoczenia powinno być procesem powszechnym, trwałym, bardziej
uświadomionym i sprofesjonalizowanym.
Proponujemy 10 scenariuszy zajęć do realizacji w klasach 1-3 szkoły
podstawowej. Część z nich może być prowadzona również w domu
kultury, bibliotece czy przestrzeni publicznej.
Opisujemy w skrócie sposób organizacji warsztatów, tematykę
i pomoce do wykorzystania podczas lekcji z architekturą. Proponowane
aktywności, związane z poznawaniem i rozumieniem przez uczestników
przede wszystkim własnego otoczenia, są propozycją związaną
z prowadzeniem kreatywnych zajęć w szkole lub uzupełnieniem
już zaplanowanych zajęć. Program uzupełnia podstawę programową
kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej.
Przebieg i efekty tej serii zajęć zależą od Was – nauczycieli
i architektów, ale przede wszystkim od uczniów.
A R C H I - P R Z Y G O D Y
2 0 1 7
C Z Ę Ś Ć I I – K L A S Y 1-3
S Z K O ŁY P O D S TA W O W E J
P R O G R A M E D U K A C J I
A R C H I T E K T O N I C Z N E J
Na wyznaczonym fragmencie terenu szkolnego, w klasie
lub innym wnętrzu szkoły, uczniowie, w kilku grupach, budują
schronienia, używając zgromadzonych wcześniej
prostych materiałów.
Grupa rozmawia o efektach swojej pracy – czy powstałe
budowle mają cechy architektury?
120 minut
Na kartkach formatu A3 uczniowie rysują wyobrażone
przez siebie schronienie.
Architekt zadaje uczniom pytanie, co kojarzy
im się ze słowem architektura. Pokazuje przykłady na zdjęciach,
rysunkach, makietach itp. Wyjaśnia, że pierwsze tworzone
przez ludzi budowle powstały z potrzeby zdobycia
przez nich schronienia. Sposoby budowania zależne były
od warunków życia społeczności (tereny skaliste, stepy,
lasy, obszary pokryte śniegiem, a także tryb życia: osiadły,
koczowniczy). W czasach starożytnych za niezbędne cechy
architektury uznawano użyteczność, trwałość i piękno.
Ogród lub droga także mogą mieć cechy architektury, chociaż
samo sadzenie roślin czy techniczne wykonanie drogi
nie są jeszcze sztuką architektury. Architekt opowiada o swojej
pracy, o tym, czym zajmują się urbaniści, architekci krajobrazu
i architekci wnętrz. Wyjaśnia, że budujący zawsze obserwowali
świat natury i z niej czerpali inspiracje.
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
zdjęcia budowli i ich wnętrz o różnych
funkcjach, wykonanych
z różnych materiałów; zdjęcia i rysunki
przykładów historycznego rozwoju domu
mieszkalnego, zabudowy wsi
i miast; zdjęcia przykładowych
rozwiązań urbanistycznych
i parkowych; i lustracje rozwiązań
projektowych, których inspiracją jest
świat natury; materiały: deski , gałęzie,
kartony, skrzynki itp.
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
wyjaśnienie terminów związanych
z architekturą, jako sztuką kształtowania
przestrzeni .
ochrona przed wpływem żywiołów;
czerpanie inspiracji ze świata natury;
rozważne wykorzystywanie materiałów
i ochrona zasobów naturalnych
w budownictwie; podstawowe funkcje
i formy w architekturze.
P R O B L E M AT Y K A :
przestrzeń prywatna i przestrzeń
społeczna, architektura, edukacja
w naturze.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
indywidualna, zespołowa, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
słowna, aktywizująca, problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
P R Z Y G O D AZ A R C H I T E K T U R Ą
1 . 2
1 . 1
1 . 4
1 . 3
120 minut
Po powrocie do klasy uczniowie na kartkach z bloku
technicznego formatu A3 rysują zbadane miejsce,
a następnie prezentują swoje rysunki i zbiory.
Architekt i nauczyciel rozmawiają z uczniami na temat
uzyskanych informacji i wrażeń. Zastanawiają się,
które elementy prezentacji najlepiej oddają charakter miejsca.
Grupa wychodzi na spacer badawczy, którego głównym
celem jest wybrane miejsce. Architekt pokazuje, jak można
dokumentować informacje na temat tego miejsca.
Uczniowie mogą notować lub rysować oraz zbierać „skarby”.
Grupa, pod kierunkiem prowadzących, przygotowuje spacer
badawczy dotyczący jednego z wybranych miejsc. Architekt
zadaje pytania, na które uczniowie będą szukać odpowiedzi,
badając wybrane miejsce: jakie kolory, kształty, materiały,
elementy przyrodnicze tu występują? jakie są wrażenia
słuchowe i węchowe? czy miejsce jest przyjazne?
Co wiemy na temat jego historii? jak może wyglądać w innej
porze roku, przy innej pogodzie?
Nauczyciel rozmawia z uczniami na temat miejsc w najbliższej
okolicy (wyróżnianych, z jakichś powodów lubianych).
Wspólnie tworzą listę tych miejsc.
szkicowniki , białe kartony formatu A3
z bloku technicznego, ołówki B ( lub HB),
kredki .
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
wielozmysłowe poznanie własnego
otoczenia; zwrócenie uwagi
na współzależność człowiek
– środowisko życia.
budzenie ciekawości najbliższego
otoczenia, utożsamianie się ze swoim
miejscem w otaczającej przestrzeni .
P R O B L E M AT Y K A :
wartości przestrzeni , przyjazne
otoczenie.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
słowna, aktywizująca, problemowa,
spacer badawczy, dyskusja.
M E T O D Y P R A C Y:
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
N A S Z E O T O C Z E N I E
2 . 1
2 . 3
2 . 4
2 . 52 . 2
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
120 minut
Uczniowie formują z plasteliny i patyczków model człowieka
w nawiązaniu do wielkości sylwetki wrysowanej wcześniej
na kartce A4, w skali 1:10. Model powinien być zbudowany
zgodnie z proporcjami oraz w taki sposób, żeby mógł siadać,
leżeć i stać. Dzieci umieszczają swoje modele w jednym miejscu
i przyrównują do nich przedmioty w skali 1:1 (krzesło,
książka itp.) oraz w innych skalach.
Architekt rysuje na tablicy sylwetkę człowieka wpisaną
w kwadrat, według rysunku człowieka witruwiańskiego.
Pokazuje podstawowe proporcje. Uczniowie rysują swoje
sylwetki w kwadratach na przygotowanych kartkach, wzorując
się na rysunku architekta.
Na przypiętym do ściany arkuszu papieru prowadzący
zaznaczają wzrost uczniów. Mierzą zaznaczony wzrost, zapisują
go na kartce A4 (po 1 kartce dla każdego dziecka).
Rysują na niej kwadrat o boku równym danemu wzrostowi,
w skali 1:10 (np. przy wzroście 140 cm bok kwadratu
ma długość 14 cm).
Architekt zadaje pytania: komu służą budowle, parki,
przedmioty użytkowe? skąd wiadomo, że są one przeznaczone
dla ludzi? Pokazuje dzieciom rysunek „człowieka
witruwiańskiego” Leonarda da Vinci i wyjaśnia,
jakie są związane z nim zasady proporcji oraz w jaki sposób
można ten model odnieść do pojęcia skali. Zwraca uwagę,
że w niektórych krajach nadal używa się takich miar wielkości
jak stopa czy łokieć.
papier formatu A0 lub A1, kolorowe
pisaki , taśma miernicza (2–5 m), kartki
A4, l ini jki , ołówki, plastelina, patyczki ,
rysunek „człowieka witruwiańskiego”,
przedmioty w różnych wielkościach.
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
odniesienie proporcji postrzeganych
w otoczeniu do proporcji ludzkiego ciała,
pojęcie skali .
P R O B L E M AT Y K A :
skala, proporcje, wymiary, ergonomia,
model.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
słowna, aktywizująca, problemowa,
praktycznego działania.
M E T O D Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
uświadomienie związku budowy
anatomicznej człowieka z elementami
otoczenia, nabywanie umiejętności
przedstawiania obiektów w określonej
skali , rozwój zdolności manualnych,
ćwiczenie wyobraźni przestrzennej.C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
S K A L A I P R O P O R C J E
3 . 1
3 . 3
3 . 4
3 . 2
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
Uczniowie (indywidualnie lub w parach) wybierają rodzaj
pomieszczenia, które chcieliby urządzać (nadając
mu określoną funkcję: np. sala lekcyjna, sala jadalna,
galeria sztuki), nie dzielą się jednak swoim wyborem z innymi.
Przygotowują wybrane wnętrze, aranżując je w pudełku
(np. pudełko z wyciętym jednym bokiem) – wycinając okna
i drzwi, malując lub wyklejając ściany papierem
o wybranych kolorach i fakturach.
Uczniowie prezentują swoje makiety przed klasą. Klasa zgaduje,
jaka jest funkcja pomieszczeń. Następnie w zaciemnionej sali,
architekt oświetla latarką wybrane pudełka z zewnątrz
(tak, by światło wpadało do wnętrza przez wycięte okno)
i zmieniając pozycję latarki pokazuje, jak zmienia się światło
i cień we wnętrzu.
120 minut
W zaciemnionej sali architekt zapala po kolei: świecę, żarówkę
zwykłą i halogenową, świetlówki. Uczniowie skupiają
się na swoich odczuciach barwy i intensywności światła.
Opowiadają swoje wrażenia: jakie jest światło świecy;
czym się różni od światła żarówki i żarówki halogenowej?
Zwracają szczególną uwagę na barwę światła (ciepła, zimna,
żółta, niebieska). Grupa zastanawia się, przy jakim świetle
najlepiej się czyta, przy jakim się wypoczywa,
a jakie jest męczące dla oczu.
Nauczyciel pokazuje, w jaki sposób światło rozszczepia
się i tworzy poszczególne kolory w pryzmacie – „rzucając” tęczę
barw na białą płaszczyznę. Pokazuje koło barw oraz próbki
różnych materiałów, które mają własny, „naturalny” kolor
– mówi o kolorach komplementarnych. W świetle dziennym
dzieci porównują zaobserwowane kolory z kolorystyką sali
szkolnej. Nazywają je, używając przymiotników, np. trawiasty
zielony, cytrynowy żółty itp. Zastanawiają się, czy są one ciepłe,
czy zimne. Intensywne czy pastelowe. Architekt pokazuje
zdjęcia różnych pomieszczeń (biblioteka, sala teatralna,
przychodnia zdrowia, stołówka) i wspólnie z uczniami analizuje
zależność kolorystyki od funkcji.przykładowe zdjęcia wnętrz
o różnych barwach i funkcjach, zestaw
przedmiotów (próbek materiałów
naturalnych), próbki materiałów,
pudełka np. po butach, papier kolorowy,
wydruki różnych wzorów i faktur, klej ,
koło barw, pryzmat, kredki .
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zespołowa.
F O R M Y P R A C Y:
aktywizująca, problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
światło naturalne i sztuczne, cień, kolor
i barwa, materiały, kolorystyka, kontrast,
harmonia, kolory podstawowe
i komplementarne.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
zauważanie zjawisk związanych
ze światłem i nazywanie zjawisk
barwnych; rozróżnianie kolorów
materiałów naturalnych i barwionych
sztucznie; postrzeganie barw w różnym
oświetleniu; subiektywność wrażeń
barwnych.
P R O B L E M AT Y K A :
C E L E :
nazywanie kolorów, zwrócenie uwagi
na wrażenia barwne w otoczeniu,
ćwiczenie wyobraźni przestrzennej.
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
Ś W I AT Ł OI K O L O R
4 . 4
4 . 34 . 1
4 . 2
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
120 minut
Gotowe makiety należy ustawić na jednej płaszczyźnie (wspólny
stół). Następnie prowadzący i uczniowie grupują wykonane
prace (według wybranych kryteriów – tematów, skali itp.).
Architekt komentuje, pokazuje, w jaki sposób makiety pomagają
w zrozumieniu przestrzeni (np. rzuty, przekroje, elewacje,
perspektywa, bryły w świetle słonecznym i sztucznym), szkicuje
na tablicy przykładowe rysunki architektoniczne odnoszące
się do wykonanych modeli. Odpowiada na pytania,
zachęca do dyskusji.
Nauczyciel i architekt pomagają uczniom w ustaleniu tematów
i organizacji pracy (ustawienie stolików, dostęp do materiałów).
Uczniowie wykonują makiety.
Architekt objaśnia zadanie praktyczne: indywidualne
wykonanie na podkładce tekturowej formatu A4 modelu
dowolnie wybranego obiektu (dom, wieża, most, wnętrze,
mebel, urządzenie na placu zabaw, rzeźba w przestrzeni
parkowej itp.).
Uczniowie skupiają się wokół wspólnego stołu
(z zestawionych w równą formę prostokąta stolików
uczniowskich). Architekt prezentuje przykłady różnych
rysunków architektonicznych (szkiców, rzutów poziomych,
przekrojów, elewacji, perspektyw, wizualizacji itp.)
oraz modeli przestrzennych (makiet). Wyjaśnia, w jakich celach
i w jaki sposób są wykonywane rysunki i makiety.
przykładowe rysunki, makiety (np. dom,
mała architektura, wnętrze), podkładki
tekturowe formatu A4, nożyczki ,
ołówki, l ini jki , klej , kartonowe pudełka,
kolorowe brystole, kolorowe papiery,
plastelina, materiały naturalne: suszone
rośliny, patyczki , piasek, szyszki itp.
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
ćwiczenie wyobraźni przestrzennej,
poznanie podstaw rysunku
architektonicznego i modelowania,
ćwiczenie umiejętności manualnych.
ćwiczenia dotyczące rozumienia
przestrzeni dwu- i trójwymiarowej.
P R O B L E M AT Y K A :
warsztat architekta, rysunek
architektoniczny, makieta.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
słowna, aktywizująca, praktycznego
działania, problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
R Y S U N K II M A K I E T Y
5 . 2
5 . 4
5 . 3
5 . 1
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
120 minut
Architekt na wspólnym stole ustawia wszystkie konstrukcje
w sekwencji. Grupy prezentują swoje prace.
W parach lub małych grupach uczniowie na tekturowych
podkładkach formatu A3 wykonują proste konstrukcje,
wybierając technikę budowy: składanie, łączenie
„na sucho” i klejem, lepienie itd. (ważna jest różnorodność
technik i form).
Architekt prezentuje przykłady budowli wykonanych z różnych
materiałów i w różnych technikach konstrukcyjnych
(np. dom, most, wieżę). Pokazuje przykłady materiałów
budowlanych i mówi o właściwościach materiałów,
przede wszystkim o bezpieczeństwie konstrukcji i trwałości.
Dzieci zastanawiają się nad konstrukcją budynku szkoły, swoich
domów oraz innych obiektów w otoczeniu. Architekt pomaga
w nazywaniu rodzajów konstrukcji i zastosowanych materiałów.
zdjęcia wybranych budowli
przedstawiające różne rozwiązania
konstrukcyjne, zgromadzone próbki
materiałów budowlanych, tekturowe
podkładki formatu A3; patyczki ,
plastelina, gl ina, papier, tektura, klej ,
materiały naturalne oraz pochodzenia
wtórnego.
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
zespołowa, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
poznanie różnych rodzajów
konstrukcji ; uświadomienie wpływu
materiałów budowlanych na formę
architektoniczną; poznanie prostych
technik budowania; poznanie warsztatu
budowania formy zarówno w sposób
„konstruktywistyczny”,
jak i „rzeźbiarski”.
jak to się dzieje, że budowle mogą
nie tylko „stać” ale i „wisieć”, „pływać” itp.
P R O B L E M AT Y K A :
materiały i konstrukcje; obciążenie,
zginanie, ściskanie, rozciąganie,
wytrzymałość.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
słowna, aktywizująca, praktycznego
działania, problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
K O N S T R U K C J E
6 . 2
6 . 1 6 . 3
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
120 minut
Architekt rozkłada na podłodze płaszczyznę z gładkiej
tektury „malarskiej”, na której – w zdefiniowanych granicach
– uczniowie układają swoje makiety tak, aby tworzyły całości
przestrzenne, które można nazwać wspólną przestrzenią
ogrodową w środowisku mieszkaniowym, np. kubatury
są w jednej strefie, a ogrody w drugiej. Rozmieszczając
swoje makiety, dzieci mają zwrócić uwagę na ład przestrzeni,
usytuowanie sąsiednich domów. Na tekturze dorysowują
powiązania przyrodnicze (zieleń, woda itp.)
i ewentualnie komunikacyjne.
Uczniowie parami przyjmują role architekta i budującego
dom. Razem, prowadząc dialog, wykonują na tekturowych
podkładkach A4 makiety ukazujące połączenie przestrzeni
mieszkalnej z ogrodem, ze szczególną uwagą na pokazanie
„strefy przenikania”: wnętrze – ogród (np. kuchnia i jadalnia
łącząca się z werandą lub szklarnią i tarasem lub balkonem).
Ważne jest uwzględnienie stron świata. Najlepiej, jeśli
makieta obejmie tylko pomieszczenia będące w bezpośrednim
sąsiedztwie z przestrzenią zewnętrzną i wykorzystane zostaną
wymienione w punkcie 7.1 elementy służące łączeniu
wnętrza z zewnętrzem.
Architekt prezentuje rysunki (rzut poziomy i przekrój pionowy
wybranego budynku), ukazujące interesujące połączenie
wnętrza i przestrzeni zewnętrznej (architekt wyjaśnia temat,
rysując najważniejsze jego aspekty na tablicy).Grupa rozmawia
o tym, w jaki sposób przestrzeń mieszkalna może łączyć
się z ogrodem – do czego służą okna, wykusze, balkony,
werandy i ogrody zimowe, tarasy, pergole, podcienia, widoczne
z wnętrza ogródki ozdobne i użytkowe, „oczka wodne”,
zielone ściany, zielone dachy itp. elementy krajobrazu związane
z architekturą budynków.
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
rysunki przygotowane przez architekta,
podkładki tekturowe formatu A4,
nożyczki , klej , f lamastry, kartony
kolorowe i białe, papier szary, patyczki ,
plastelina, suszone rośliny i inne
materiały naturalne, gładka szara
tektura „malarska”.
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
zwrócenie uwagi na jakość
prozdrowotną, funkcjonalną i estetyczną
środowiska mieszkaniowego
(zieleń, światło) .
jak w sposób praktyczny, twórczy
i atrakcyjny łączyć architekturę budynku
z otoczeniem; jak można mieszkać
zdrowo i wygodnie, jednocześnie
troszcząc się o środowisko przyrodnicze.
P R O B L E M AT Y K A :
architektura wnętrz, architektura
krajobrazu, ochrona środowiska, parki
i ogrody, zieleń wysoka i niska,
orientacja, nasłonecznienie, przestrzeń
prywatna i publiczna.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
słowna, aktywizująca, problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
D O M I O G R Ó D
7 . 2
7 . 1 7 . 3
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
120 minut
Architekt i nauczyciel dzielą dzieci na dwie grupy: jedną,
która zajmie się wnętrzem szkoły i drugą, która zajmie się
terenem wokół szkoły. Architekt omawia następny etap pracy.
Wszyscy przystosowują układ stolików we wnętrzu klasy
do pracy nad rysunkami i makietami.
Uczniowie indywidualnie lub w niewielkich zespołach, wykonują
rysunki (na kartonach formatu A3) lub proste modele
(na podkładkach tekturowych formatu A4) wybranych miejsc
w szkole (zarówno w budynku, jak i na zewnątrz – również poza
terenem szkoły, ale w najbliższym jej otoczeniu), które według
nich mogą najbardziej sprzyjać uczeniu się. Mogą to być nie
tylko sale szkolne, ale także biblioteka, świetlica, miejsca
do zabawy i uprawiania sportów, ogród dydaktyczny, miejsca
odpoczynku, miejsca integracji, elementy artystyczne,
specjalne opracowanie wejścia itp.
Wszyscy zestawiają stoliki, tworząc jeden prostokątny stół
na środku sali. Rysunki i modele ustawiane są według
ustalonego przez grupy porządku. Obie podgrupy prezentują
efekty pracy, porównując je z wcześniej zanotowanymi hasłami,
rysunkami, mapą i rzutem budynku. Architekt opowiada,
co można zrobić w szkole już istniejącej (w tej szkole),
a co można by zrobić, gdyby projektować „szkołę marzeń”.
Po powrocie do sali architekt pyta uczniów i nauczyciela, jak
można wykorzystywać istniejącą przestrzeń lub ją zmieniać,
aby wnętrze budynku szkoły i jego otoczenie były przyjazne
i jak najlepiej służyły uczeniu się. Dzieci zapisują swoje
odpowiedzi jako hasła lub rysunki (piktogramy) na karteczkach
samoprzylepnych, po czym naklejają karteczki na mapie
oraz rzucie poziomym (planie) szkoły w odpowiednich
miejscach. Odbywa się burza mózgów; uwagi i pomysły na temat
jak najlepszego wykorzystania przestrzennego potencjału
Grupa wychodzi na spacer badawczy wokół budynku
i terenu szkoły. Każdy uczeń na mapce szkoły i jej otoczenia
zaznacza miejsca najbardziej interesujące, uznawane
za przyjazne oraz te, w których warto dokonać zmian.
Architekt i nauczyciel pokazują uczniom mapę terenu szkoły
wraz z najbliższym otoczeniem (w skali 1:500)
oraz rysunki architektoniczne budynku szkoły (przynajmniej
rzut poziomy, najlepiej w skali 1:100). Architekt rysuje
na tablicy powiększony schemat mapy wraz z rzutem parteru
i zaznacza (z pomocą uczniów) granice terenu, usytuowanie
elementów zagospodarowania, lokalizację wejść na teren szkoły
oraz do budynków, strefy funkcjonalne we wnętrzu, orientację,
podziałkę itp.
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
mapa terenu szkoły (w skali 1:500), takie
same mapki w formacie A3 dla każdego
dziecka, rysunki architektoniczne szkoły
(przynajmniej rzut parteru
w skali 1:100), pisaki do białej
tablicy lub kreda i tablica, karteczki
samoprzylepne (żółte, duży format) ,
kartony formatu A3, podkładki
tekturowe formatu A4, nożyczki ,
ołówki, l ini jki , klej , kartonowe pudełka,
kolorowe brystole, kolorowe papiery,
plastelina, patyczki , materiały naturalne
np. suszone rośliny itp.) .
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zespołowa, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
określenie cech środowiska
sprzyjającego uczeniu się.
potrzeby społeczności , funkcje i formy
elementów najbliższego otoczenia,
możliwości dokonywania zmian
w otoczeniu, budowanie wizj i .
P R O B L E M AT Y K A :
przestrzeń edukacji , potrzeby
użytkowników a formy realizacji
tych potrzeb, wartości przestrzenne
otoczenia, dokonywanie pozytywnych
zmian w znanej przestrzeni , architektura
krajobrazu, architektura wnętrz.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
obserwacyjna, aktywizująca,
problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
S Z K O Ł AI J E J O T O C Z E N I E
8 . 1
8 . 3
8 . 4
8 . 5
8 . 6
8 . 2
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
szkoły notowane są hasłowo i rysunkowo na tablicy tak,
aby były dla wszystkich widoczne.
120 minut
Po powrocie do szkoły uczestnicy zajęć podsumowują efekty
spaceru, rozmawiają o zebranych materiałach i opracowują
przewodnik w wybranej formie m.in. pokazując ważne miejsca
na mapie ilustracjami i tekstami odnoszącymi
się do tych miejsc. Grupa rozmawia o zrealizowanym zadaniu.
Przewodnik może być wykorzystany jako materiał do dalszych
opracowań, prezentacji, lekcji.
Wszyscy wyruszają na spacer. Grupa z architektem podczas
spaceru wykonuje zdjęcia i szkice. Grupa z nauczycielem
poznaje i notuje historię miejsc i ludzi (możliwe są też wywiady
z mieszkańcami).
Architekt wspólnie z dziećmi wyznacza na mapie okolicy obszar
wybrany do opracowania przewodnika oraz trasę spaceru.
Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy.
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, co może oznaczać słowo
przewodnik. Rozmawia z nimi o tym, co w okolicy
jest interesujące, warte bliższego poznania i pokazania innym
(np. gościom). Pod uwagę biorą budowle, przyrodę, piękne
widoki, genius loci, historię osób i miejsc, lokalne legendy.
mapy okolicy – współczesna
i historyczna, przewodniki turystyczne,
sprzęt do fotografowania i nagrywania,
szkicowniki , papier, karton, pisaki , klej ,
papier A4.
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zespołowa, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
poznanie historii swojej okolicy
i jej mieszkańców; wprowadzenie
w zagadnienia wiedzy o dziedzictwie
kulturowym i ładzie przestrzennym;
nabycie umiejętności krytycznej
obserwacji i oceny otaczającej
przestrzeni .
dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze,
zabytki , środowisko zbudowane.
P R O B L E M AT Y K A :
krajobraz kulturowy, architektura
architektura regionalna, historyczna
i współczesna, zieleń.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
słowna, aktywizująca, praktycznego
działania, problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
P R Z E W O D N I K P O M O J E J O K O L I C Y
9 . 1
9 . 3
9 . 4
9 . 2
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :
120 minut
Na podłodze wyłożonej tekturą malarską grupy,
pod kierunkiem architekta, układają wykonane makiety,
jednocześnie wyznaczając centrum, ścieżki i parkingi rowerowe,
ulice, place, elementy natury. Makieta scalana jest do uzyskania
czytelnej kompozycji poprzez dorysowywanie na płaszczyźnie
komunikacji, zieleni, wody itp. Odbywa się dyskusja nad tym,
czy kompozycja spełnia oczekiwania mieszkańców.
Uczniowie dzielą się na grupy, które z pomocą architekta,
wykonują na podkładkach A4 budowle i miejsca niezbędne
w miejscowości i mieście. Warunkiem jest równowaga
zabudowy i zieleni w ramach terenu przedstawionego
na podkładce.
Architekt pyta uczniów, jak powinna wyglądać i jakie pełnić
funkcję idealna miejscowość lub miasto. Co należy uwzględnić
przy ich projektowaniu? Jak dobry plan i dobry projekt mogą
wpłynąć na to, by przestrzeń była przyjazna.
Architekt opowiada o podstawowych zagadnieniach
dotyczących architektury i urbanistyki w miejscowości
lub dzielnicy. Pokazuje przykłady planowania i projektowania.
Przypomina, jakie zadania pełnią urbanista, architekt,
architekt krajobrazu.
C Z A S T R WA N I A Z A J Ę Ć :
tektura malarska, tekturowe podkładki
formatu A4, kartony białe i kolorowe,
tekturowe pudełka, kleje, pianka
modelarska, kredki , nożyczki , noże
do papieru, f lamastry, suche rośliny
do makiety.
Ś R O D K I D Y D A K T Y C Z N E :
indywidualna, zespołowa, zbiorowa.
F O R M Y P R A C Y:
P R O WA D Z Ą C Y:
nauczyciel , architekt.
C E L E :
uświadomienie oczekiwań wobec
środowiska zurbanizowanego;
zrozumienie zagadnień ładu
przestrzennego; uwrażliwienie
na wartości krajobrazowe i zdrowotne,
jakie niesie obecność w mieście dużych
obszarów terenów zielonych.
kształtowanie przestrzeni
wielofunkcyjnej z zachowaniem zasad
ładu przestrzennego, dziedzictwa
kulturowego i poszanowaniem zasobów
przyrodniczych.
P R O B L E M AT Y K A :
ład przestrzenny, zrównoważona
urbanizacja, ochrona zasobów
naturalnych i kulturowych.
Z A G A D N I E N I A K L U C Z O W E :
słowna, aktywizująca, problemowa.
M E T O D Y P R A C Y:
P R Z YJ A Z N A M I E J S C O W O Ś Ć I M I A S T O
1 0 . 2
1 0 . 4
1 0 . 3
1 0 . 1
P R Z E B I E G Z A J Ę Ć :