DNYA KLASKLER DZSl: 121

SIR GAWAIN VE YEL VALYE

B u kitabn h a z r l a n m a s n d a M E B ngi l iz Klas ikler i d iz is inde yay n lanan bir inci basks t e m e l a l nm ve eviri dili g n m z Trkes ine uyarlanmt r .

Yayna haz r layan : E g e m e n B e r k z D i z g i : Yeni G n H a b e r Ajans B a s n ve Yaynclk A . . B a s k : a d a Matbaac l k Yaynclk L t d . ti. E k i m 2000

SIR GAWAIN VE YEL VALYE

(Sir Gawain and the Green Knight)

eviren: Ay e Cebesoy

Hmanizma ruhunu anlama ve duymada ilk aama, nsan varlnn en somut anlatm olan sanat yaptlarnn benimsenmesidir. Sanat dallar iinde edebiyat, bu anlatmn dnce eleri en zengin olandr. Bunun iindir ki bir ulusun, dier uluslarn edebiyatlarn kendi dilinde, daha dorusu kendi dncesinde yinelemesi; zek ve anlama gcn o yaptlar orannda artrmas, canlandrmas ve yeniden yaratmas demektir, ite eviri etkinliini, biz, bu bakmdan nemli ve uygarlk davamz iin etkili saymaktayz. Zeksnn her yzn bu trl yaptlarn her trlsne dndrebilmi uluslarda dncenin en silinmez arac olan yaz ve onun mimarisi demek olan edebiyatn, btn kitlenin ruhuna kadar ileyen ve sinen bir etkisi vardr. Bu etkinin birey ve toplum zerinde ayn olmas, zamanda ve meknda btn snrlar delip aacak bir salamlk ve yaygnl gsterir. Hangi ulusun kitapl bu ynde zenginse o ulus, uygarlk dnyasnda daha yksek bir dnce dzeyinde demektir. Bu bakmdan eviri etkinliini sistemli ve dikkatli bir biimde ynetmek, onun genilemesine, ilerlemesine hizmet etmektir. Bu yolda bilgi ve emeklerini esirgemeyen Trk aydnlarna kran duyuyorum. Onlarn abalaryla be yl inde, hi deilse, devlet eliyle yz ciltlik, zel giriimlerin abas ve yine devletin yardmyla, onun drt be kat byk olmak zere zengin bir eviri kitaplmz olacaktr. zellikle Trk dilinin bu emeklerden elde edecei byk yarar dnp de imdiden eviri etkinliine yakn ilgi ve sevgi duymamak, hibirTrk.okurunun elinde deildir. 23 Haziran 1941.

Milli Eitim Bakan Hasan li Ycel

5

SUNU Cumhuriyet'le balayan Trk Aydnlanma

Devrimi'nde, dnya klasiklerinin Hasan li Ycel nclnde dilimize evrilmesinin, kukusuz nemli pay vardr.

Cumhuriyet gazetesi olarak, Cumhuriyetimizin 75. ylnda, bu etkinlii yineleyerek, Trk okuruna bir "Aydnlanma Kitapl" kazandrmak istedik.

Bu erevede, 1940'l yllardan balayarak Milli Eitim Bakanl'nca yaynlanan dnya klasiklerini okurlarmza sunmaya baladk.

Byk ilgi gren bu etkinlii Milli Eitim Bakanl'nca yaynlanmam -ancak Aydnlanma Devrimi yarda kalmasayd yaynlanacana kesinlikle inandmz- dnya klasiklerini de katarak srdryoruz.

Cumhuriyet

7

SIR GAWAIN VE YEL VALYE" KONUSUNDA BRKA SZ

"Sir Gawain ve Yeil valye", Britanya'nn sylence krallarndan Arthur ve Yuvarlak Masa valyelerini konu alan romanslarn en nllerindendir.

Bu romansn hangi tarihte yazld kesin olarak bilinmiyor, III. Edward'in nl "dizba nian", bu tarihin saptanmas iin bize az ok bir ipucu veriyor; nk, romansn sonundaki "HONY SOYT QUI MAL PENCE" szleri, bu niann zerinde de yer almaktadr. Bu durumda, romansn tarihi, 1345'ten sonraya dyor; ama gene de kesin bir tarih saptanamyor. Yapttaki mimarlk, silah ve klk betimlemeleri, bu tarihi XIV yzyln sonuna yaklatryor. Romansta kullanlan dilse bizi bu konuda pek aydnlatamyor.

Gze arpan en nemli noktalar: 1. Szck sonundaki vurgulanmayan "e" sesinin

sylenmesi; 2. Kimi zaman bu sesin dp, "payne-Gawain "de,

"to graunte-seruanl "ta olduu gibi, uyak oluturmasdr. "Sabatoun " szc, bize bu yaptn XIV yzyln

ikinci yansnn sonlarndan nce yazlmadn dnd-

9

ryor. Bu szck, Gawain'in giydii geni parmakl elik ayakkablara verilen addr. Bu tr ayakkablar, XIV yzyln son eyreinde bile tam anlamyla moda olmamt.

Romans kimin yazd da bilinmemektedir. Yalnz, bu yknn yer ald yazmada, Pearl, Patience ve Pu-rity balkl iir daha vardr. nde de kullanlm olan kk, keskin izgili el yazs, bunlar da ayn kiinin yazdn dndrmektedir.

Patience ve Purity'de yaratt dinsel sylem havasna, PearV&ki dinbilimsel kuramlara ve Sir Gawain and the Green Knighfta ahlaksal yne verdii deere baklarak, bu airin bir papaz olduu kansna varlabilir; ama bu da bir varsaymdr.

airin din retimi ve eitimi grd kesindir; ancak saray yaamna tan, olmas ve bu yaaytan duyduu zevk, yukardaki gr olduka rtyor.

Morris, Early English Alliterative Poems adl yaptnn ikinci basmnda Sir Gawain and the Green Knighfm ya Cheshire ya da Lancashire lehesiyle yazldn ileri sryor.

Ancak; 1. airin romansta, kuzey Galler ve Wirral coraf

yasyla ilgili ayrntl bilgi vermesi; 2. iirde kullanlan szcklerin ounun kuzey

Midland lehelerinden alnm olmas; 3. Dzszdeki uyaklar bakmndan, iirin gene bu

blgelere uygun dmesi; 4. Ve uyak bakmndan da Midland biimlerinin,

kuzey Midland uyak biimleriyle karmas, bize kesin olarak bu romansn Cheshire deil, Lancashire lehesiyle yazlm olduunu gsteriyor. ,

10

Alt yzyllk bir gemii olan bu romansn acaba kayna nedir? Biraz da bu konu zerinde duralm: Kukusuz, Orta a romanslarnn ou gibi Sir Gawain and the Green Knight da Franszc,a bir iirden esinlenmitir. Bu iir bulunamam olmakla birlikte bellibal iki ykden esinlendii sanlmaktadr:

1. The Challenge adl birinci ykde, tpk Yeil valye gibi doast bir yaratk, ykdeki kahramann yiitlik ve gzpekliini lmek ister;

2. The Temptation adl ikinci ykdeyse, kahraman, gene kendisini aldatmak isteyen bir kadna kar direnir ve bylece kadnn kocasn bir bynn etkisinden kurtarr.

Her iki yk de, bu romanstaki ahlaksal derinlikleri ve erdemleri iermemektedir;

Sonra, romanstaki yabanl doay betimleyen portreler, klk betimlemeleri, av sahnelerinin hi biri, Fransz romanslarndan esinlenilmemitir.

Bu durumda, Sir Gawain ve Yeil valye yazarnn, yukarda szn ettiimiz ykleri az ok deitirmi ve onlarn iine yeni rgeler [motifler] sokmu olduu dnlebilir.

Romansmzn kahramanlarna gelince; eviri boyunca dipnotlarla bunlarn kimler olduklarn, zyapla-rn ayrntlaryla greceiz.

Metnin Trkeye evirisinde kimi glklerle karlald: zellikle o dnemin klk ve ato betimlemelerinin Trke'de tam karlklarn bulamadm. Av sahnelerinin evirilerindeyse, az ok bu iin uzman olmak gerekirdi.

Aye Cebesoy

11

S I R G A W A I N V E

Y E L V A L Y E

13

BRNC BLM

Troia'ya yaplan saldrlar ve kentin kuatmas sona erdiinde, her yer yaklp yklm, yerle bir edilmiti; bu kente kurnazca ihanet eden, dnyann en saygdeer insan, adaletin penesine teslim edilmiti.

Bu adam Ennias'd. (1) Onun soylu rk bundan sonra birok lke ele geirmi ve hemen hemen btn Bat Britanya adalarnn efendisi olmutu.

Gl Romulus (2) Roma'ya ilk ayak bastnda, kendi adn verdii ve imdi de bu ad tamakta olan grkemli Roma kentini kurmutu. Tuscian (3) Tus-cany'de; Langabarde (4) Lombardiya'da birok konut yaptrmt.

Ve Fransz denizinin telerinde de Felix Brutus (5),

(1) Yunanllar Troia'y Ennias ve Antenor'un ihanetiyle alabilmilerdi; ancak bu ihanetinden dolay onu tatuklayan gene Yunanllar olmutur. nk Ennias onlardan, Akhilleus'un lmne yol aan Polyksena'y saklamt.

(2) Sylencede, Roma'nm kurucusu ve ilk kral. M. . 753 - M. . 715 tarihleri arasnda egemendi.

(3) Kim olduu bilinmiyor. Madden'e gre, belki bu romansta An-tenor adyla kartrlmtr. (Bk. Aklama 1)

(4) Lombardiya'nm sylencesel atalarndan Langabarde, Brutus'un yeenidir.

(5) Britanya'nn kurucusu, Ennias'n torunudur.

15

savalarn, ykmlarn, tansklarn; ayn zamanda mutluluklarn ve skntlarn sk sk birbirini izledii dnemin egemen olduu bir srada, Britanya dalarnn geni yamalarna sevin iinde yerlemiti.

Ve bu soylu adam Britanya'y kurarken, savaa kar byk sevgi besleyen, yiit insanlar yetimi ve bunlar zamanla birok kez arpmlard.

O zamandan beri, bildiim lkelerin iinde en ok buras tansklara sahne olmutu.

Ama burada yaayan Britanya krallarnn iinde, iittiime gre, her zaman iin Arthur (6) en soylusuy-mu.

ite size, bu toprakta yaanm bir serveni anlatmaya karar verdim.

Kimileri bu serveni ok garip bir olay olarak grrler.

Bu olay, Kral Arthur'la ilgili olduu sanlan serven dolu yklerden biridir.

Biraz sabrederseniz, ben de bakalarnn azndan iittiim, bir yiitlik destan biiminde, iirsel lye uygun szcklerle yazlal ok zaman gemi olan bu seveni size hemen anlatacam.

Noel'di. Kral Arthur, buyruundaki en yksek tabakadan soylu valyeleriyle birlikte Camelot'ta (7) yayordu.

(6) Kral Arthur ya da Artus: Britanya'nn sylencesel krallarmdan-dr. Yuvarlak Masas ve bunun evresindeki yiit ve gzpek valyeleriyle nldr.

(7) Malory'ye gre Camclot, Winchoster'den baka bir yer deildir; ama "Sir Gawain ve Yeil valye"nin yazar, Camelot'u gney ngiltere'de herhangi bir yer olarak kabul ediyor.

16

Yuvarlak masann bu soylu silah arkadalar gsterili, kaygsz, elenceli bir yaam sryorlard.

O zamanlar bu yiit valyeler, me oynarlar, kllarn gzpek kullanrlard.

Oyundan sonra atlarn byk salona srerler, orada dans ederlerdi.

nk Noel yortusu, bir insann dnebilecei en gzel yemekleri ve elenceleriyle tam 15 gn srerdi. Bu nee dolu sesleri iitmek byk bir zevkti. Gndzleri duyulan tatl sesler, geceleri oynanan danslarn hepsi, byk salondaki ve teki salonlardaki lordlara ve leydi-lere eriilmez bir mutluluk verirdi.

Hristiyanlk lkelerinin en nl valyeleriyle en zarif leydileri ve bu byk salonu yneten en soylu kral, dnyann btn elenceleriyle ve neeleriyle burada yayordu.

**u gkkubbenin altnda en talihli kii, lml bir

adam olan krald; nk byk salondaki btn bu sekin insanlar, en olgun dnemlerini yayorlard. Herhangi bir atoda oturan btn yiit savalarn adlarn teker teker anmak gtr; bunun iin ben de artk uzatmayacam.-

Yeni yl henz gelmiti; yksek bir yerin stnde hazrlanm olan sekin sofrada, o gn, byk salonda-kilere iki kat yemek veriliyordu. Kral, kendisine elik eden valyelerle salona girince, kilisenin dinsel ayini durdu; rahiplerin ve tekilerin yksek sesle barmalar iitildi. Noel byle kutland ve herkes birbirini kutlad; bundan sonra yksek tabakadan kimseler, yeni yln ar-

17

*

maanlarn datmak; iin canla bala koutular. Bu armaanlar iin birok tartma yaptlar; yitirdikleri halde leydiler, yksek sesle glyorlar; armaan kazananlarsa, sizin de kestirebileceiniz gibi, pek honut grnyorlard.

Btn bu elenceler yemee dek srd; byk sa-londakiler ykanp temizlendikten sonra yerlerini almaya geldiler.

Her zaman en yiit valye, en yksek yerde otururdu; nk bu, en iyi yntem olarak kabul edilmiti. Kralie Guinever (8) nee iinde, ortada sslenmi de- -erli tahtta oturuyordu. zerindeki pahal ipekli giysilerden baka, srtnda Tharsia ipeinden (9) yaplm, paha biilmez mcevherlerle ilenmi bir pelerin vard.

Gk rengi gzleriyle evreye bakan bu leydi, dnyadaki kadnlarn en gzeliydi ve dorusu, hibir erkek bundan daha gzelini grmemiti.

Arthur, btn yiyecekler datlmadan yemee balamazd. Genliinden ve biraz da ocuk yaratll olmasndan dolay nee iindeydi. Kaygsz bir yaamdan zevk duyar, uzun sre oturmaktan ve yatmaktan holanmazd; nk kaynayan kan ve didinmeyi seven zyap-s onu hep devinime yneltiyordu.

Kraln valyelik ruhundan ileri gelen bir alkanh-~ daha vard:

(8) Kralie Guinever (Wenore): Kral Arthur'un kardr. Adnn anlam "beyaz hayalet" demektir. Fransz romanslarnda Guinever, gzelliin ltdr.

(9) XIV. ve XV. yzyllarda bat Avrupa'da kullanlan deerli bir - kuma.

18

O da yannda deerli bir valyeyle herhangi bir servene atlmadan; kendisine garip bir yk anlatlmadan ya da eski dnemlerle, eski kahramanlarla, savalarla ilgili, inanabilecei byk olaanstlkler dinlemeden ve yaam pahasna arplp utkunun yazgya brakld bir kl oyununa girmeden yemek yemezdi.

Kral, buyruundaki soylu valyeleriyle bir araya gelmek zere ne zaman byle grkemli lenler dzenlese, bunu gelenek edinmiti. Yznde gururlu bir anlatmla holn ortasnda duruyordu.

Bu yeni ylda, neeli zyapsmdan dolay herkese akalar yapyor, masann yannda byk bir incelikle saray oyunlarndan sz ediyordu.

Gawain de (10), kralie Guinever'in yannda yer almt.

Soylu Sir Agrawain (11), kraln iki yeeni ve daha baka deerli ve soylu valyeler de masann br yanna oturmulard. Piskopos Baldwin (12) masann bana geirilmiti; yannda Urian'm olu Ivan (13) bulunuyordu.

ite bu gvene deer valyeler ve tekiler, yksek bir yerde kurulmu olan masann evresine oturmulard; kendilerine ok gzel yemekler datlyordu. Birinci kap yemek datldktan sonra zerinde ssl sancaklar aslm olan davullarn sesleri iitildi.

(10) Lothian ve teki isko topraklarnn kral olan Loth'un olu olduu sylenmektedir. Annesi, Arthur'un vey kzkardeidir.

(11) Gawain'nin aabeyidir. (12) Kral Arthur'un piskoposudur. (13) Ivan ve olu Urian,Galyamn eski krallanndandr.

19

Ayn zamanda dmbeleklerin, gaydalarn ald arklarn canl sesleri de geliyordu.

Mziin gzel ezgileri yreklere dolup tayordu. Bunu.tadna dayanlmaz yemekler ve bol bol taze et izledi. Tabaklar yemekle ylesine dolmutu ki, bu gm kaplar halkn nnde masa rtsnn stne koymak pek de kolay bir i, deildi. Herkes katla katla glyordu, iki kiiye on iki kap yemek, nefis bira ve leziz arap dyordu. Artk size datlan eylerden sz etmeyeceim; nk hibir eyin eksik olmadn pek iyi anlamsnzdr. Bu arada anszn bir ses duyuldu, oradakiler artk yemeklerine balama iznini almlard.

Bir aralk ses kesilir gibi oldu; bunun zerine ilk yemek datld; ama, birdenbire holn kapsndan ieri korkun bir valye girdi. Yeryznn belki en iri yapl adamyd. Bedeninin st ksm, boynundan beline, inanlmayacak denli kalnd. Beli ok geni, kol ve bacaklar iriydi. Hemen hemen bir dev adam denebilirdi.

. Ama, unu da ak sylemeliyim ki, o bir dev deil, bir insand. Hem de yakkl bir valye. nk srt Ve gs korkun derecede iri olmasna karm, karn ve beli ince yaplyd; Bedeninin teki ksmlarnda da tpk byle bir Uyum vard." ' V " ' ;

Oradakiler armlard; nk, insan gerekten hayran brakan bir rertgi vardi. Grnnden gzpek bir valye olduu anlalyordu. Btn bedeni parlak yeile brnmt. Giysileri batan aa yeildi. Srtnda sk bir cepken, onun zerinde de beyaz krkle sslenmi bir pelerin vard. Salarnn altndan tutturulmu, omuzlan zerindeki bal da ayn beyaz ve parlak

20

krkten yaplmt. Skca ekilmi oraplar baldrlarna tutturulmutu. Topuklarnda, ayakkablarna taklm parlayan altn mahmuzlar vard. Yelei yeil ve parlakt. Kuandaki ilemeli yollardan baka, deerli talar, ustalkl bir biimde her yanna, giysilerine ve eyer takmna taklmt. Grlyor ki srtna giydii eylerin yarsn bile betimlemek epey g. Bunlarn stne parlak yeil renkte ku ve kelebek resimleri izilmi, ortalar da srmayla ilenmiti. Atnn gsn ssleyen asklar ve geminin iki yanndaki ilenmi dmelerin tm mine kakmalyd.

Eyer, zengiler ve kuyruktaki eylerin de rengi aynyd.

Srekli olarak parlayan ve ldayan talarn da hepsi yeildi.

Altndaki at da kendisi kadar grkemliydi. Ynetilmesi son derece g, inat, haan bir att, o

da yeildi. Ynetilmesi g bir at olduu halde, efendisinin s

zn dinler grnyordu. Yeiller iindeki bu adam ok neeliydi; atnn yele

sinin rengi kendi salarnnkine uyuyordu. Bu dalgal gzel salar, omuzlarnn stne dkl

yordu; gs epey kllyd; bir all andryordu. Bandaki uzun salar, dirseklerinin stnden yu

varlak kesilmi, bylece zrhnn hemen yansn kaplamt.

Krallarn yapt gibi boynunun evresini Cappado-cia (14) derisiyle sarmt; bu grbz atn da yelesi, -

(14) Kapadokya. O dnemlerde dericiliiyle nlyd.

21

valyenin satan gibi kvrlm ve gzel taranmt. Yelesinin zerine srma kurdelelerden yaplm fiyonklar ilitirilmi, bir tutam sa bir baka tutamla byle balanmt. 1

Atn kuyruu ve bann tam stndeki bir tutam yelesi bir rtyle kapatlm ve her ikisi de yeil kurdelelerle balanmt. Kuyruu, ta ucuna dek deerli talarla sslyd. styse, gene bir kurdeleyle skca balanarak bir fiyonk oluturulmutu. Burada, krmz altndan yaplm ngraklar sallanyordu.

Holde bulunanlar mrlerinde ne byle bir at, ne de byle bir binici grmlerdi.

Yeil valye bir imek gibi atikti. Kendisini grenler de byle dndler. Onun vurularna hi kimsenin dayanabilecei sanlmyordu.

Ne banda miferi, ne stnde zrhtan yelei, ne boynunun evresinde bir zrh, ne de buna bal elik bir gs siperi vard. Korunmak ve vurmak iin n bir mzra, ne de bir kalkan vard,

Aalarn yapraklarn dkt bir mevsimde, elinde yemyeil byk bir prnal dal tutuyordu. br elindeyse kocaman, korkun bir balta vard. Her grenin bunu, amansz bir sava baltas olarak niteleyecei kesindi.

Balta ok geniti. Sivri ucu yeil elikten ve dvlm altndan yaplm ve parlatlmt; Ustura kadar keskin bir az vard. Dehet saan valye, destek yerine dek bir demir eritle sarlm olan bu salam baltay sapndan tutuyordu. Balta batan aa yeildi ve pek iyi ilenmiti. Baltann evresine, st ksmnda biten bir

22

kurdele dolanmt. Bu ssl kurdele hemen btn sap kaplyordu. .

ite bu valye geldi, holden ieri girdi. Korkusuz ve gzpek bir tavrla yksek masaya yaklat. Kimseyi selamlamad, ama herkesin stnden bakyordu.

ilk syledii sz u oldu: "Nerede burann hkmdar?" dedi, "Onunla kar

karya gelip grmek istiyorum." Atn bir aa bir yukar srerek, oradaki valyele

ri teker teker szd. Sonunda durdu ve ilerinden hangisinin en deerli

olduunu anlamak ister gibi evresine baknd. . Oradakiler, uzun sre gzlerini bu valyeden ay

ramadlar. nk herkes byle bir binicinin ve byle bir atn,

bu tr bir rengi olmasna armt. Zmrt gibi, zmrtten de daha yeildi. Atnn ze

rine kaklm mineler daha parlak grnyordu. Ona ok dikkatli bakyorlar, ne yapacam kestir

meye alyorlard. nk buradakiler birok servene tank olduklar

halde, bylesini hi grmemilerdi. Bundan dolay, bu olaya bir sihirbazlk ya da bir hayal rn olarak baktlar.

Ve birok valye, bu yzden yant vermekten ekindi. Bu sese hepsi arm ve sanki ta kesilmilerdi. Holn drt bir yann bir l sessizlii kaplamt.

Sanki herkes uykuya dalm; bu yzden sesleri kmaz olmutu.

Ama bu sessizlii tmyle korkuya yoramayz; bu, biraz da incelikli davranmaktan ileri geliyordu. Ancak

23

brakn, valyeyi selamlamas gereken btn bu insanlar ona bakadursun; Arthur, yksek masann banda, bu garip olay seyrediyordu.

Arthur, valyeyi incelikli bir edayla selamlad; nk bir an bile korkmamt.

Ve konumaya balad: "Soylu valye, safa geldiniz; bu yerin efendisi benim; adm, Arthur. Rica ederim atnzdan inin ve bizimle kaln; ne istiyorsanz, onu sonra reniriz."

valye yant verdi: "Hayr, Tanr benim yardmcm olsun. Buraya uzun bir zaman kalmak isteiyle gelmedim; beni buralara nnz getirdi; adamlarnz dnyann en soylu insanlar, salonunuzsa dnyann en grkemli yeri olarak anlmakta. Savamak ve at oynatmakta, gene bu valyeler korku nedir bilmezlermi. Dnyadaki insanlarn en soylular diye anlyorlar. Ve pek ok sava oyununda boy gsterdiklerinden, kendilerinden ayn zamanda bu oyunlarn ustalar diye sz ediliyor. Burada ince davranhln bulunduunu birok kiiden iittim. Ben de, ite size duyduklarm aynen sylyorum ve kukusuz iittiklerim, beni byle bir zamanda buraya gelmeye ynlendirdi. Elimde tadm u daldan da anlayacanz gibi, buraya kt bir niyetle gelmedim. Bu-radakilerle savamak gibi bir amacm olsayd, geldiim yerden, yanmda miferimi, zrhtan yeleimi, kalkanm, keskin mzram ve iime yarayacak olan baka birok silahm da getirirdim. Ama arpmak gibi bir niyetim olmadndan donanmsz geldim.

Sizler gerekten bakalarnn dedii gibi gzpek

2 4 .

insanlarsanz, imdi nereceim oyunu honut olarak kabul edersiniz."

Arthur yant verdi: "Soylu valye! nereceiniz, zrh giymeden yaplacak bir arpmaysa, burada aradnz bulmakta glk ekmeyeceksiniz!"

Yeil valye, "Hayr," dedi, "Dorusunu syleyeyim; ben buraya sizleri herhangi bir arpmaya armaya gelmedim; nk masann evresinde henz by terlememi delikanllar var. Tepeden trnaa silahl olarak karnza gelseydim, iinizden bir kii bile kp benimle boy lemeyecekti; nk buna gc yetmeyecekti. Bundan dolay, sizlere bu salonda bir Noel oyunu neriyorum. nk imdi yeni yl ve Noel zaman... Bu salonda Saysz yiit valye var. Burada kafasna, bileine, pazsna, damarlarnda akan kana gvenen bir kimse varsa ve bakasna yein bir vuru indirmeyi gze alabilirse, ona istedii taktirde, armaan olarak, bu, yerinden kalkmayacak denli ar olan deerli sava baltam vereceim, ite ben, bu ilk vurua stmde hibir zrh bulunmadan gs gereceim.

Aranzda bu nerimi kabul eden varsa yanma gelsin ye baltam alsn. Sz veriyorum, bunu her zaman iin mal gibi saklasn. Kendisine, bu yerde bana gl bir biimde vurmas iin izin veriyorum; baka bir zaman, ona bir yl bir gn sre tanyorum, benden ayn vuruu karlk olarak yiyecek; imdi abuk olalm ve bakalm kim bu yiitlii gsterebilecek?"

Batan beri aknlk iinde kalm olan salondaki-ler, bu durum zerine bsbtn donakalmlard.

Atn stndeki valye, eyerinde kmldand ve kor-

25

ku saarak, birer kan anana dnm gzlerini saa sola devirdi; yeil renkli kalarn att; bu neriyi kimin kabul edeceini, sakaln oynatarak, beklemeye balad.

Kimsenin yant vermediini grnce, yksek sesle ksrd ve sze balad:

"Bu nasl i? Btn lkelerde an alan, n salan Arthur'un salonu buras deil mi?" diye sordu. "Nerede sizin gururunuz, fetihleriniz, fkeniz ve kahramanca szleriniz? Grlyor ki tek bir adamn szyle, yuvarlak masann n ve enlikleri fethedilebiliyor. nk hepiniz, daha vuruu yemeden korku iinde tir tir titriyorsunuz!"

Syledii bu szlerden sonra, yle yksek sesle gld ki, kral, bu duruma zld. Gzel yzne ve yanaklarna kan bastrd; bir kasrga gibi cotu, holdekiler de ayn derecede kzdlar.

Bunun zerine, yaratltan gzpek bir adam olan kral, evreye meydan okuyan bu adamn yanma yaklat.

Ve dedi ki: "Soylu valye, gerekten delice bir neride bulundunuz; ama bir bela aryorsanz, bunu hak edeceksiniz. Sanmam ki kimse sizin kurumunuzdan korksun; imdi, Tanr akna verin u baltanz da, isteinizi yerine getireyim."

Yeil valye'ye doru bir adm att ve elinden tuttu. Bunun zerine valye kurumla atndan indi. imdi Arthur, baltay sapndan tutmu, sanki vuracakm gibi onu sert savurularla sallyordu.

nnde duran bu iri yar adam, holde bulunanlarn tepelerinden bakyordu. Yznde korkun bir anlatmla duruyor, sakaln oynatyordu. Ask bir yzle pelerinini

26 \

kard. Kraln indirecei vurutan hi korkmuyor; sanki, kendisine len sofrasndan bir kadeh arap sunmaya gelmi bir adamm gibi Arthur'a bakyordu:

Kralienin yannda oturan Gawain, krala doru dnd ve dedi ki: "Saygdeer Lordum, bu ii bana brakn. Buyruk verin, herhangi bir kabalk yapmadan ve Kraliemi incitmeden,-bu; sofradan kalkp oraya, sizin yannza geleyim ve btn soylu kiilerin gz nnde yardmnza koaym. Bu konuyu kendiniz zmlemek isteinde olsanz bile, bana yle geliyor ki, salonunuzda byle bir aryla karlanca, evrenizde yer alan ve savata onlardan stn bulunmayan bunca yiit valye dururken, bu iin size dmeyecei pek aktr. Biliyorum, onlarn iinde ie en yaramayan benim ve dorusunu sylemek gerekirse yaammn en kk bir deeri bile yok. Siz, daym olduunuz iin bylesine sayg gryorum. Damarlarmda sizin kannz akyor; ite bundan baka, vcudumda deerli bir yn yok. Bu neri delice bir ey; onun iin size uygun deil. Ben ilk kez byle bir eyi sizden istedim; onun iin benim hakkmdr. Kabalk ediyorsam, buradaki soylu valyeler karar versin."

valyeler kendi aralarnda bir toplant yaptlar ve kraln bu iten vazgeip ii Gawain'e brakmas sonucuna vardlar. Bunun zerine kral, Gavvain'e kalkmas iin buyruk verdi; Gawain, arballkla hemen ayaa kalkt ve incelikle yaklat. Kraln nnde diz kt ve baltay tuttu. Kral incelikle on Gavvain'e verdi ve ellerini aarak, yeenini Tanr'ya, emanet etti.

Ellerini gl, yreini pek tutmas iin btn yreiyle dua etti.

27

"Kendini koru olum," dedi, "Dikkat et ki, gl vurabilesin; ve bunu baarabilirsen, eminim ki ilerde onun sana indirecei vurua dayanabileceksin."

Gavvain elinde balta, Yeil valye'ye doru yrd; valyeyse korkusuzca onu bekliyordu; en kk bir ekinmesi yoktu.

Gawain ile konumaya balad: "imizde daha ileri gitmeden nce, szlememizi

bir daha yineleyelim: lk olarak, rica ederim, adnz nedir? Doruyu syleyin ki size gvenebileyim."

Bu yiit valye, "Gerei sylyorum," dedi. "Sonras ne olursa olsun bu vuruu indirmek isteyen benim; adm Gavvain. On iki ay sonra istediiniz bir silahla sizden ayn vuruu yiyeceim; ve yanmda kimse bulunmayacak."

Yeil valye yant verdi: "Sir Gavvain, bana bu vuruu indireceinizden dolay ok neeliyim, ok mutluyum. Tanr hakk iin burada sizin ellerinizle istediime ulamak beni ok honut ediyor. Kraldan ne istedimse, sizin aznzdan da doru szcklerle ayn eyleri eksiksiz iittim. Yalnz soylu valye, dnyann hangi kesinde bulunabileceimi tahmin ederseniz, beni oralarda arayacanza sz verin; bunu da imdi aramzda yaptmz anlama gibi bu soylu valyelerin nnde kabul edin."

Gavvain, "Sizi nerede bulabilirim?" dedi. "Yeriniz, yurdunuz neresidir? Yaradan hakk iin, nerede yaadnz bilmiyorum; sizi, bal bulunduunuz saray tanmyor, adnz da bilmiyorum. Ama bana doruyu syleyin, adnz nedir? Btn ballm ve drstlmle ant ierim ki, yolumu bulmak iin btn zekam kullanacam."

28

Bunun zerine Yeil valye, soylu Gavvain'e: "Yeni yl iin bu kadar yeter," dedi. "Ben vuruu

yedikten, siz de bunu hakkyla indirdikten sonra, size evimin, yuvamn yerini ve adm syleyeceim. Vuruunuzdan sonra konuamazsam, bu size yarar; nk, bylece yerinizde kalr, beni aramak skntsna girmezsiniz! imdi elinize u amansz silah aln, bakalm nasl vuracaksnz."

Gavvain,. "Sevinerek soylu valye..." dedi. Baltay eline alp vurmaya hazrland. Yeil valye de demenin stnde kendisine bir ekidzen verdi.

Ban biraz ne eip boynunun etini gsterdi. Gzel bukleli salarn, bandaki tacn stne drd. Artk plak boynu vuruu yemeye hazrd. Gavvain baltay yakalayarak yukar kaldrd, sol ayan bir adm ne atarak, baltay hzla plak enseye indirdi.

Baltann keskin az, Yeil valyenin kemiklerini krd ve yumuak etini yarp geerek gvdeyle ba bir birinden ayrd.

Parlak elikten yaplm keskin ucu demeye sapland.

Gzel ba, boyundan ayrld, yere dt; oradakilerden biri ayayla bu kafay yuvarlad; gvdeden kan boanyor, yeil vcudun zerinde parlyordu.

valye ne sendeledi, ne yuvarland, ne de daha kt bir sona urad; gl admlarla, dzgn bacaklarm', stnde ileri doru yrd. valyelerin durduu yere geldi. Sert bir devinile uzanarak gzel ban yakalad. Hzla kaldrd, sonra atna doru yrd, dizginleri tuttu, demirden zengilere bast, eyerin stne srad.

i:

29

Kafasn salanndan yakalam; sanki hibir ey olmam gibi eyerinin stnde oturuyor, basz bir gvdeyle atnn zerinde dimdik duruyordu.

Kafasz, pek kt kanayan bedenini saa sola bkyordu; evredekiler onun istediklerini iitince dehet

. iinde kaldlar. Ba elinde, gvdesini dik tutarak bu kafay, yksek

masann evresinde oturanlarn en soylu olanlarna doru evirdi; ba, gz kapaklarn oynatt, gzler yerinden urayacakm gibi ald, dudaklar kmldand ve imdi, iiteceiniz u szleri syledi:

"Bana bak Gavvain, verdiin sz yerine getirmek iin yola koyulmaya hazr olmalsn. Bu soylu valyelerin nnde ant itiin gibi, ta buluncaya dein, bkp usanmadan beni arayacaksn; bana indirdiin vuruun karln yeni yln ilk sabahnda yemen iin seni greve aryorum. Yeil Kilise'yi bul, burann valyesi adyla tannan beni hemen herkes tanr; ite, beni ararsan bulmakta hibir glk ekmezsin. Bundan dolay gel, yoksa bir korkak saylrsn."

Byk bir grltyle atnrt dizginlerini geri evirerek, kesik ba elinde, holn kapsndan kt.

Nerden geldiini bilen yoktu, nereye gittiini de... Bu iin sonu ne olacakt?

Kral ve Sir Gavvain, valyenin arkasndan gldler; ama bu olay, valyelerin arasnda bir tansk olarak kabul edildi.

Dahas, kral bile iinden bu ie ok at, ama dar vurmad.

Yalnzca gzel kralieye dnerek, pek incelikli bir tavrla sze balad:

30

"Sevgili kraliem, korkmayn; Noel gn byle bir olayn tam zamandr; nk leydilerin ve valyelerin bu arklar, kahkahalar arasnda bir elenceye gerek vard. Her neyse... Ben yemee gidiyorum, nk yads,-yamayacam bir olaya tank oldum."

Bunun zerine kral, Sir Gavvain'e dnd-ve ince bir tavrla:

"imdi soylu valyem, yeterince i grm olan baltanz asn bakalm."

Bunun zerine balta yksek sofrann arkasnda duvar halsnn zerine asld. Buraya herkes aknlkla bakyor ve onu bu servenin tek simgesi olarak gryorlard. '

Btn valyeler, kral ve soylu valye de ilerinde olmak zere, bunun zerine birlikte yksek masaya gittiler.

Yiit insanlar bunlara hizmet etti, yakk dt gibi her trl lezzetli eyden iki kat datld; trl trl yemekler verildi, birok ark okundu. O gn sonuna dek nee iinde geirdiler.

imdi iyi dn Sir Gavvain; atldn servenin verecei acdan rkp bu iin ardna dmekten sakn vazgeme.

31

KNC BLM

Yeni yldaki bu olay, Arthur'un tank olduu ilk serven oldu. Aslnda byle tansklar ve servenleri iitmeyi ok severdi. Yerlerine geldikleri zaman, hemen hibir ey iitmemi olduklar halde, imdi istediklerine fazlasyla ulamlard. Gawain, holde, byle bir elenceye ilk balayan adam olduundan dolay ok honuttu. Sonu ne denli zc olursa olsun, bu alacak bir konu deildi; nk insanlar kafalarn ttsledikleri zaman ok neeli olurlar.

Bir yl byle abucak geer, gelen yl yeni eyler getirir; ama balang sona hi uymaz.

te bu yeni yl ve ondan sonraki de byle geti. Her mevsim, bir ncekini kovalad. Noelden sonra, yemek konusunda, balk, hafif yemek ve baka birok eyle vcutlar sorguya eken Lent (15) geldi. Ama sonra k, yeryznn iklimini tehdide balad; souk dnyay titretiyor, gkte bulutlar dolayordu.

Yamur, ieklerin byd gzel krlara, saanak biiminde yayordu.

(15) Paskalya'dan nce gnahlar balatmak iin 40 gn tutulan bir tr oru (perhiz).

/ 32

1.

Aalar ve toprak yeile brnmt. Kular yuvalarn yapmak iin uuuyor, nee iinde tyor, bylece gelmekte olan tatl yaz havasn mjdeliyorlard.

Tomurcuklar, ssl ve gzel itlerin stlerinde almak iin kabanyorlard. Ormanlardan, kulaklara ok gzel ezgiler geliyordu.

Ondan soma, tatl rzgrlaryla yaz geldi. Meltem, tohumlar ve otlar soluuyla okarken; nemli iy taneleri yapraklardan damlayp parlak gnein okayc scakln beklerken, her yerde ok gzel iekler amaya balad.

Bundan soma gz gelmekte acele etti ve bu gzel iekleri soldurmaya balad. Kn geleceini haber vererek onlar olgunlatrd; tozu dumana katarak yeryznden havalandrd.

Yapraklar aalardan dklp yerlere dt ve bir zamanlar yemyeil olan imenleri rtmeye balad; tomurcuklanm eyler imdi olgunlam ve lmeye balamt.

Doa yasasnn buyurduu gibi, k geri geldi. Hasat sonu ay da (16) sert kla birlikte gelmiti.

Gavvain, yapaca zc yolculuu anmsad. Kasmn birinci gnn Arthur'un yannda geirdi

ve kral bu enlik gnnde Yuvarlak Masa'nn btn tantanas ve enlikleriyle Gavvain'in onuruna bir len verdi; bu lende, soylu valyeler ve zarif leydiler bulunuyordu. Bunlarn hepsi, orada, Gavvain'i sevdikleri iin toplanmlard.

(16) Eylln 22 ya da 23'n ieren iki hafta.

33

Her neyse, bunlar hep havadan sudan sz ettiler; bu soylu valyenin onuruna birok kibar oyun oynand.

Yemekten sonra Gavvain, daysyla (17) yapaca yolculuu konutu ve dorudan doruya konuya girerek:

"imdi sevgili lordum, yaammn nedeni, gitmek iin izninizi istiyorum. Bu iin neye mal olacan biliyorsunuz; onun iin sizi bu konuyla daha ok skmayaym; ama yarn sabah, afakla, vuruu yemek iin yola koyulacak, Tann'nm yardmyla Yeil valye'yi bulacam," dedi.

Yanlarnda, Ivan (18), Errick (19) ve baka valyeler, Sir Doddinal de Sauge (20), Clarence dk (21), Lancelot (22), Lionel (23), yi Lucan (24) ve Sir Bedive-re (25), grkemli Sir Boos (26) ve Mador de la Port'la (27) birlikte teki yiit valyelerin hepsi hazr bulunuyorlard.

Salonda toplananlar, bu yiit valyeye t vermek ve zntlerini bildirmek iin kraln yanna geldiler.

Gavvain gibi deerli bir valyenin byle bir iin ardndan gidecei, amansz bir vuru yedikten sonra artk

(17) Arthur, Gavvain'in daysdr. (18) Bkz. 13. aklama. . ' (19) Troia kahramanlarndan biridir. (20) Clarence Dk'nn kardeidir. (21) Asl ad Galeshin'dir. (22) Benvvick kral Ban'in oludur. Arthur'un valyelerinden biri

dir. Asl n Fransa'dan gelmektedir. Kralie Guinever'e ktr. Arthur'a ihanet etmemek iin ok tehlikeli uzun servenlere atlr.

(23) Lancelot'un yeenidir. (24) Kraln zel kilercibas. (25) Kral Arthur'un son kalan valyesidir. (26) Asl ad Bors'dur. (27) Arthur'un en iyi kapcsdr.

34

bir daha kl kullanamayaca dncesi, oradakilerin hepsini znt iinde brakmt.

Ama Gavvain nee iindeydi: "Ac verici, tehlikeli yazgdan niin korkaym?" di

yordu. Btn gn orada kald ve sabahleyin hazrlanmaya

balad. Tan atmasyla birlikte, zrhlarn istetti ve her eyi geldi.

nce yere, krmz iplikten dokunmu bir hal serildi; bunun zerinde parlayan eylerin says sonsuzdu:

Gl valye halnn stne bast ve baltay tuttu. Srtna, deerli Tharsia ipeinden yaplm bir gm

lek giydi; onun zerine, Cappadocia derisinden ustalkla yaplm bir yaka takt.

Bundan sonra valyenin ayana geni parmakl, elikten yaplm ayakkablar giydirdiler.

Bacaklar da elikten koruyuculara sarlm, bunlar parlak zrh paralaryla tutturulmutu. Bu zrh paralan da dizkapaklarna, srma ipliklerle tutturuluyordu. Bundan sonra kala takmlar geldi ve bunlar gzel, dzgn kalalarna oturtuldu; valye, stne parlak elik halkalardan yaplm zrhtan gmleini giydi.

Kollarndaki bir ift zrh paras da pek iyi parlatlm, bunlar dirseklerde tutturulmutu.

Zrhtan yaplm eldivenlerini ve kendisini koruyacak olan birok zrhlar da giymi bulunuyordu.

Srtnda ayn eyden yaplm, zengin bir pelerin vard. Altn mahmuzlan pek gz alcyd. Beline ipekli bir kuak sarmt, kuaktan salam bir kl sallanyordu. Srtndakilerin hepsi ok deerliydi; stndeki kor-

35

don ve fiyonklarn en k bile srmadan yaplmt. Byle giyindikten sonra, kendisi iin dzenlenen

trene gitti. Yksek mihrabn nnde, ona sunular yapld ve

ok sayg grd. Bundan sonra, kraln ve yanndakiler in nne geldi, Oradaki lord ve leydilerden, byk bir incelikle izin

istedi: onlar da Gavvain'i ptler ve verek Hazrcti sa'ya emanet ettiler.

Gryngolet (28) yularlar ve eyer takmlaryla hazrd; zerinden birok altn saak sallanyor ve bunlar sanki nee iinde parlyorlard. Her yan birok iviyle kaplanmt; kullanma en uygun biimde hazrlanmt.

Yularlar atn bana geirilmi ve parlak srmalarla balanmt; gs asklarnn, stndeki rtnn ve atn sarlarn rten kuman sslemeleri, eyer kaylarmn-kine uyuyordu. Bunlarn hepsi deerli, krmz altndan yaplm ivilerle tutturulmutu. Hepsi gne nlar gibi ldyor, parlyordu.

" Gavvain, elikten kprlerle salamlatrlm tolgasn ald ve abuk bir devinimle pt. Bana geirdiinde tolga, epeyce yksek duruyordu ve arkadan kapatlmt. Bunun ve kastorunun stnde ssl, parlak bir rt vard.

Bu rt en deerli talarla sslenmi ve diki yerlerine de uraya buraya serpilmi, renkli papaanlara benzeyen ku resimleri ilenmiti.

Ayn zamanda, bu rtnn st kumrular ve gerek

(28) Gawain'in atnn ad; "Gl-beyaz" anlamna gelir.

36

sevda dmleriyle yle gzel sslenmiti ki, o ilde ne kadar gen kz varsa, hepsinin bu rtye yedi k gz nuru dkt kesindi.

Bandaki tolgann tepesini saran yuvarlak demir erit daha da deerliydi; nk, parlayan, ldayan prlantalarla kaplanmt.

Bundan sonra kendisine, krmz altndan yaplm kalkan verildi.

stnde, saf altnla ilenmi be keli yldz vard. (29)

Kalkan asksndan tuttu, boynuna ast; ona ok ya-ramt.

Biraz ayrntya dalacam, ama hazr sras gelmiken be keli yldzn bu valyeyle ilgisini size anlataym:

Bir zamanlar Hazreti Sleyman, balln simgesi olarak bunu kullanm. Bu, be adan oluan, her izgisi bir bakasyla birleik ve hibir yandan sona ermiyor. ittiime gre ngilizler buna "sonsuz dm" diyorlar.

te bundan dolay, bu simge, bizim valyeye ve onun parlak zrhlarna yakyor; nk, her be noktada bal; be erdemde de drst, altn gibi saf; btn ktlklerden uzak; yurtluunda erdemlerle ilenmi. Bundan dolay, syledii szde doruluunun ve inceliinin stne bir ei daha bulunmayan Gavvain, kalkannda ve srtndaki pelerinin stnde bu be keli yldz tar.

nce o, be duyusunda eksiksiz bulunmu. Bundan

(29) Pentangle. Bu be keli yldz, Pitagoraslarm, Yeni-Platon-cularm ve Gnostiklerin kabul ettikleri "yetkinlik" simgesidir. Ortaaday-sa, bu simge daha ok gizemli bir anlam tam, cinlerin savuturulmasn-da kullanlmtr.

37

baka be parma da hnerli ve yeryznde btn inanc, Hristiyanlk inancnn ve kurallarnn dedii gibi, Hazreti sa'nn armha gerildiinde ald be yarada ve bu yiit valye, hangi arpmaya girse, keskin baklar her eyden ok bunun zerine dikilmi.

Btn grkemi ve kurumu, Meryem Ana'nn olundan ald sevinten kaynaklanyor, Bundan dolay, valyenin kalkannn zerine byk bir Meryem Ana resmi yaplm. Bylece, ona bakarak bir an bile cesaretini yitirmiyor.

Okuduuma gre, Gavvain imdi anlattklarmn beincisini kullanlm; onun drstl ve incelii, hibir zaman doru yoldan amazm. Ve btn bu be erdem, onun iyiliksever oluunu gsteriyormu; bu erdem onun yreinde, kimseninkinde almad bir yeri alyor.

te bu be erdem, gerekten valyeyi tmyle kuatmt. Ve her biri, be kede, tekiyle sonsuz balarla balanmt.

unu rendim ki, oyun nerede balarsa balasn ya da nerede sona ererse ersin, bu yldzn ular hibir zaman bir araya gelmezler ya da ayrlmazlarm. Bunda dolay, bu dm, Gavvain'in parlak kalkanna, pek gz alc biimde, krmz altnla izilmiti.

te buna, bilim ilerledike insanlar drstlk simgesi olan be keli yldz adn vermiler.

Bu yiit valyenin hazrl artk bitmiti. Mzram ald, oradakilerle esenleti ve sonunda

kp gitti. Atn mahmuzlad ve ileri doru yle bir hzla atld

38

ki, talardan kvlcmlar kmaya balad. Bu yiit valyeyi grm olanlar, ilerini ekip btn itenlikleriyle birbirlerine yle sylediler:

"sa hakk iin! Sizin gibi soylu bir prensin lecek olmas, gerekten ok yazk! Bu dnyada sizin bir einiz bulunamaz. Daha dikkatli davranmak daha akllca bir i olurdu."

Ve ite uzaklara giden bu adam bir dk olmalyd; nk herhangi bir toprak parasndaki insanlara nderlik edebilecek derecede deerlidir ve uursuz bir adamn srf caka ve gurur uruna onun kafasn kesmesindense, bu trl olmas daha iyiydi. Kimin aklna gelirdi ki kral, Noel oyunlarnda arpan valyeler gibi bu neriyi kabul edecek!

Her neyse, bu yakkl valye oradan ayrlrken, uruna birok gzden eme gibi yalar boand.

Hibir yerde konaklamad; ama hzla yoluna gitti ve okuduum gibi, birok kark yoldan ilerledi.

imdi bu valye, Logre (30) yresinden geiyor; Tanr hakk iin, Gavvain'e bu yolculuk hi de zevk vermiyordu.

ou kez yoldaszd, geceleri tek bana kalyor, sevdii yemeklerin hibirini bulamyordu.

Kuzey Gallere yaklancaya dek ormanlarda, tepelerde, kendisine atndan baka elik eden kimse olmad.

Anglesay Adalar'n (31) sada brakarak, denize doru uzanan burnun s yerinden atn srd. Holy He-

(30) Humber' in gneyinde kalan topraklara verilen ad. (3.1) ingiltere'nin, Holy Island ve Puffin Island'dan oluan takma

dalar.

39

ad'e geldi ve gene Wyrale (32) krsalnda bir yamaca ulat; buralarda, Tanriy ya da insanlar seven pek az kimse yayordu.

lerledike, raslad insanlara, oralarda Yeil Kili-se'nin Yeil valyesi adnda bir kimsenin adn iitip iitmediklerini soruyordu.

Ama herkesten olumsuz yant ald; ona, mrlerinde byle yeil renkte bir adam grmediklerini sylediler. valye artc yollara sapt, geilmesi g birok rmak kysndan geti.

Kiliseye ulamadan nce, birok kez yolunu deitirdi.

Birok artc yrede, kayalklara trmand; uzaklara giderek geride kalan arkadalarndan bir yabanc gibi ayrlyordu.

Bylece valye birok kydan geti; yolu boyunca, karsna uursuz ve cretli bir dmann kp, onu arpmak zorunda brakmamas, artcyd.

valyenin dalarda, tepelerde karlat servenlerinden onda birini bile anlatmak gtr.

Kimileyin ejderhalarla, kimileyin eri br kayalarda yaayan satirlerle, boalarla, aylarla, kimileyin de yaban domuzlaryla ve arkasndan homurdanarak gelen, yaln kayalarn devleriyle arpyordu; gzpek bir yiit olmasayd ve Tanr'ya hizmetlerinde kusur etmi olsayd, kesinlikle oktan ldrlm ya da lm olurdu.

arpmak onu kzdryordu; ama k, ondan da beterdi.

(32) VVirral: Chester ilinin nc Earl'n ormanlk haline getirdii ve bu durumunu XVI. yzyla dek koruyan blgesi.

40

Bulutlardan souk, duru yamur taneleri dp sararm yeryzne daha varmadan donduu sralarda, Ga-vvain, sulu sepkenden yar donmu bir durumda, zrhlarnn iinde uyuyordu; birok gece plak kayalarn stnde uyudu.

Dalarn tepelerinde, sanki evreye sryormu gibi souk da sular aa akyor; bann stnden sarkan sert buz paralan oluturuyordu.

ite bu zor koullar altnda, tehlike ve glkler iinde, valye tek bana byle bir yrede Noel gecesine dek atn srd; bu zamanlarda Meryem Ana'ya yaknyor, kendisini bir bannak buluncaya dek korumas iin yalvaryor; ondan yardmn ve klavuzluunu istiyordu.

Sabahleyin atn bir dan yanna srd ve dne-mediince sk aal olan bir ormana dald. Bu ormann her iki yannda yksek tepeler vard; aalarysa kocaman yal meelerden oluuyordu; yz bir aradayd; fndk aalar ve kara allar birbirlerine dolam ve meelerin stn kuatmt.

Her yan yaban yosunlan sarmt. plak dallarn stnde, znl kular tnemiti;

bunlar souun verdii aclardan dolay acnacak seslerle tyorlard.

Gryngolet'in stndeki adam, bunlarn altndan yoluna gitti.

Tek bana bataklklardan, amurlu topraklardan geti. Bu yzden dinsel grevini, insanlarn zntlerine son vermek iin Noel gecesi Meryem Ana'dan doan Hazreti isa'ya kar olan grevini yapamamaktan dolay kayglanyordu ve bu yzden iini ekerek yle

41

dedi: "Tanrm! Sana ve analarn en aklls, en sevgilisi olan Meryem Anamza yalvarrm; bana, iinde btn varlmla bu kutsal gn kutlayabileceim bir yer gster. Sizden bunu, acnacak durumumla, gn domadan istiyorum. Bylece btn yreimle, Yce Tanrm, Meryem Anamz ve Hristiyanlk inanc iin dua edebilirim."

Hem Tanriya yalvaryor, hem atn sryordu. Hem de kt talihine haykryordu.

Ulu Tanrmz onu kutsad. Gavvain, "armha gerilmi Hazreti sa, beni kut

sal" diyordu. valye, evresi bir hendekle evrilmi olan ormana

gelmeden nce, kez istavroz kard. Dallarla sarlm ve hendeklerinin yannda birok

aa kt bulunan bir toprak parasnn zerinde bir ato vard. Bu yurtluk yle gzeldi ki, valye mrnde bylesine sahip olmamt.

Yap bir ayrn ortasna kurulmu, evresi de bir koruyla evrilmiti. ri ivili parmaklklar, sk sk blmelerle ayrlmt; bunlar da, hemen iki milden ok aalk bir alan evreliyordu. Gzel mee aalarnn arasndan ldayan ve parldayan bu blm, Gavvain seyretmeye balad. Bundan sonra, bir valyeye yakr yolda tolgasn karp kendisine kar pek sevecen davranan, ona byk bir ilgiyle kalaca bu yeri gsteren ve onun yaknmalarn dinleyen sa'ya ve St. Julian'a btn yreiyle teekkr etti.

"imdi gzel yurtluk," dedi, "Sana rica ederim, beni kabul et."

42

Bundan sonra parlayan zengileriyle Gryngolet'i mahmuzlad.

Ve yalnzca raslantyla, atonun bahesine girilen ana kapy seti.

Bu yol da onu, abucak kprnn sonuna eritirdi. Kpr hemen kalkt, kaplar ivedilikle kapand. Du

varlar ok salam yaplmt. Rzgrn ykc vurularndan etkilenmiyordu bile.

Atn zerinde duran vayle, atoya gitmeden, bu yere doru giden derin hendein kysnda durdu; duvar, sulann derinliklerine iniyor, yeniden, byk bir kurumla ykseliyordu. Duvar, kornilerinin kabartmalarna dek salam yontma talardan yaplmt. Mazgallarn altnda, salam, yatay demir paralar vard; bunlarn aralarna gzetleme kuleleri oturtulmutu. Tertemiz ok delikleri vard. valye byle salam korunan bir atoyu hi grmemiti.

Bundan sonra Gavvain, bu byk atoya bakt. atonun stne dikilmi kuleler, pek kaln ve ina

nlmayacak derecede uzundu. Tepeleri byk sanatla ilenmiti. Badanalanm bacalar vard. Bundan soma valye, kulelerin parlayan damlarna bakt. atonun ok kaim bekler oluturan mazgal aralklarnn her yannda boyanm kuleler vard. Bunlar, sanki kartondan yaplm gibi grnyorlard.

Atn zerindeki valye, surlardan ieri girip, gzel dinlence gnn bu atoda geirmek dncesini pek ho buldu; seslendi ve duvarn stnde sevimli bir kapc gzkt. Adam valyeyi selamlad.

43

Gavvain, "yi efendi," dedi. "Gidip bu evin Soylu lorduna, derdimi anlatr ve burada kalmam iin yalvarr msnz?"

Kapc, "Hay hay efendim," dedi. "Eminim ki iyi karlanacak ve istediiniz srece burada kalabileceksiniz."

Bunun zerine kapc abucak gitti ve biraz sonra yannda valyeyi elendirmek iin gelen birok nazik insanla gzkt. ,

Bunlar asma kpry indirdiler ve byk bir incelikle atodan kp valyeyi uygun biimde karlamak iin souk topran stnde diz ktler.

ok yksek olan geni kapdan gemesi iin ona yol atlar. Gavvain, incelikle onlar kaldrd ve kpry geti.

Kimileri, atndan ininceye dek eyerinden tuttular. Sonra epey gzpek bir adam, valyenin atn ahra soktu, bundan sonra Gavvain'i trenle ieri almak iin, atodan aa, valye ve silahllar indiler; bandan tolgasn kardnda, birou bunu onun elinden almak ve bu soylu adama bylece bir hizmette bulunnak iin tela gsterdiler.

Ayn zamanda hem klcn, hem de kalkann aldlar.

Bunun zerine Gavvain, hepsini incelikli bir bir edayla yeniden selamlad.

Buna karlk, birok yiit adam, bu prense ilgi gstermek iin ona doru ilerledi.

Yksek zrhlarnn iinde, onu hole gtrdler. Burada kzgn ate parlyordu.

44

Derken, bu insanlarn efendisi, ayakta duran Gavva-in'i karlamak iin odasndan kt.

Ve dedi ki: "Gnlnzn rzasyla uradnz bu yere, safa geldiniz. Buradaki her eyi malnz gibi bilin ve buyruunuzda olduunu unutmayn; istediiniz gibi kullann."

Gavvain, "ok teekkr ederim," dedi. "Tanr gnlnze gre versin."

ok honut grnen bu adamlar, birbirlerini kucakladlar. , .

Gavvain, kendisini byle scak karlayan adama bakti ve atonun sahibi olan bu adamn, ok gzpek bir adam olacan dnd; olgun olmasna karn, gerekten iri yapl bir valyeydi. Sakal gr, parlak, kzla alar kestane rengindeydi. Arbalyd, gzel yapl -balaklarnn stnde dik duruyordu; ate gibi korkun, kark bir yz vard; kibar szler sylyordu. Gavvain, 'Byle iyi insanlar ynetmek ve byle bir atonun efendisi olmak ona yakyor', diye dnd.

atonun lordu, Gavvain'i bir odaya gtrd ve valyeye, hizmetlerde bulunabilecek bir adam getirmeleri iin hemen buyruk verdi; bunun zerine valyenin buyruuna yeterince adam ayrlm oldu.

Gavvain'in buyruuna verilen adam, onu ok gzel denmi bir yatak odasna gtrd. Burada olaanst yatak takmlar ve yata ssleyen rtler, saf ipekten yaplm srma kenarl perdeler ve gene zenle yaplm en gzel desenli rtler, zeri trl renklerde ipliklerle ilemi ve bunlarn da st parlak krkle sslenmi kor-

45

nilerden sarkan perdeler, krmz altndan yaplm halkalar, duvarlara aslm deerli krmz kumatan ve Tharsia ipeinden yaplm cicimler vard. Yerdeki hallar duvardakilere uyuyordu.

te burada, zrhlar ve parlak giysiler iinde olan Gavvain'in st ba, gzel szler ve nee gsterileriyle karld.

Deitirmesi, semesi ve istediini giymesi iin, ona tpatp uyan zengin giysiler getirildi.

abucak bunlarn iinden birini alp valyeye giydirdiler.

Dalgalanan etekleriyle bu giysi, valyeye ok yarat.

Giysi, d grnyle bir bahar betimlemesini andryordu.

Oradaki insanlar, kol ve bacaklar rengarenk, parlak ve olaanst gzel kumalara sarnm bu valye gibi yakkl bir insan, Hazreti sa'nn henz yaratmam olduu kansna vardlar.

Bu adam, dnyann hangi, kesinde olursa olsun, sava alannda kendisiyle boy llemeyecek bir soyluydu.

Gavain iin, mangal kmrnn yand minenin nne bir sedir hazrlanm, zerine bir rt rtlm, deerli kahverengi kumatan yaplm yastklar bu pike rtnn stne konmutu. Pelerininin her yan pek ar ilerle ilenmi, ii en iyi cins kakm krkle kaplanarak sslenmiti. Bal da ayn trdendi. Ayn derecede deerli olan kanepeye oturunca, iyice snd; bu da onun neesini yerine getirdi.

46

Derken ok zengin bir sofra kuruldu ve zerine kar gibi ak bir rt serildi. Bu rtnn zerine onu korumak iin ikinci bir rt yayld.

Tuzluklar ve gm kaklar konuldu. Gavvain'in karn yle ackmt ki, hemen yemee

gitti. valyeler kendisine pek iyi hizmet ettiler ve tadna doyulmaz trl trl et sularndan sundular.

Bunlarn miktar, uygun grld zere, her gnknn iki katyd.

eit eit balk da vard; bunlardan kimileri ekmekle piirilmi, kimileri kzgn kmrde kzartlm, kimileri halanm, kimileriyse baharatla enilendirilerek gvete piirilmiti; hepsinde de lezzetli salalar kullanlmt.

Gavvain, bunlarn hepsini beendi. teki silahrler, valyeyi daha yemek yemesi iin

zorladklarnda, bunun ok zengin bir len olduunu, kendisine zg, uygun bir dille syledi:

"imdi sizler de kendinizi perhize sokun, sonra bol bol yersiniz," dedi.

valye ok neelenmiti; nk itii arap basma vuruyordu;

Bundan sonra, yolunca yordammca, bu soylu prensin hangi saraydan olduu soruldu, soruturuldu. Sonuta bu incelikli valyenin, Yuvarlak Masa'mn nl kral Arthur'un sarayndan biri olduu anlald.

Ve byle bir Noel gnnde, onun buralara gelmesine hangi olayn yol at da renildi.

Lord, bu valyenin kendi konuu olduunu renince, yksek sesle gld ve bunu ok elenceli buldu.

47

Ve atodaki btn insanlar, valyenin huzuruna tam zamannda ktklarndan dolay sevin iindeydiler.

nk, her yere n salm olan yiitlii, bir valyeye yakr yoldaki davranlar, yeryzndeki btn insanlardan daha ok sayg grmesi, buradaki insanlara onunla ayn sofrada bulunmaktan doan bir nee veriyordu.

Oradaki her valye, yannda oturan arkadana alak sesle dedi ki:

"imdi pek iyi ilenmi bir yetenein belirtilerini, bu valyenin davranlarn grecek; konumalarmzda bize yarar salayacak olan sarayl konuma biiminin przsz yntemini hi yorulmadan reneceiz. nk burada, iyi yetitirilmi insanlarn rnei olan bir adam arlyoruz. Gerekten, Yce Tanr bizlere ilgisini balad; Gawain gibi bir konuu balad bize. Bu valye yaamndan honut, oturup soylu tavrlarla konumaya baladnda, bizler bu valye sayesinde, Soylu tavr ve davranlar reneceiz. Umarm ki, onu dinleyen herkes, bir sarayl nasl konuur, bunu renecek."

Yemek bittikten sonra bu soylu adam sofradan kalkt. Gece yaklamt.

Ki lise'de hizmet eden papazlar, byk lenin akam duas iin, almakta haklar olan an, arballkla aldlar.

atonun sahibi ve leydiler gitmeye hazrlandlar ve iyi denmi bir odaya incelikli tavrlarla girdiler.

Nee iinde olan Gavvain de ayn odaya abucak girdi; Lord, onu giysisinin eteinden ekerek itenlikle oturttu.

48

Sanki oktan beri tanyormu gibi, Gawain'e adyla seslendi ve yeryznde kendisinden en iyi karlamay grecek adam olduunu syledi.

Gavvain, btn yreiyle ona teekkr etti ve birbirleriyle kucaklatlar.

Akam duas bitinceye dek bir arada oturdular. Bundan sonra atonun leydisi, valyeyi grmek istedi. evresinde birok gzel kzla odasndan kt. Bu kzlarn gerek vcutlar, yzleri, gerek organlar arasndaki uyum; renkleri, huylar ve baka birok eyleri yeryznn teki kzlarndan stnd.

Dahas, valye bunlar Guinever'den de gzel buldu; bu ho kadn selamlamak iin geenekten geti. Bu leydinin solunda daha yal bir kadn vard; epeyce yal grnyor, oradaki valyelerden daha ok sayg gryordu.

Bunlar grn olarak hi birbirlerine benzemiyor-lardi.

nk, gen olan ne denli tazeyse, yal olan o derece ypranmt.

Gen leydi krmz kumalara brnmt; yal kadnn burumu bir yz vard; gen olann bayla boynunu bir tl rtmt.

Gsn ve gzel, plak boynunu, duru inciler sar-1 mt. Teni, tepelerin doruklarnda grnen kardan daha da akt; yal kadmnsa, siyah enesi kar gibi ak bir tlle rtlm; aln, ipekli bir kumala kapatlm ve her yeri sarlmt. Bundan baka her yan da sslenmiti.

Bylece leydinin, kara kalarndan, baklmas ho grnmeyen apakl gzlerinden, burnundan ve plak

49

dudaklarndan baka hibir yeri ak kalmamt. Ama Tanr'nn katnda gerek u ki, dnyadaki btn insanlar bu kadna taplabilecek bir hanmefendi diyebilirlerdi.

Ksa boylu ve kaim gvdeliydi; arkas kkt. Ama, yamndakine bakmak insana byk bir zevk

veriyordu. Gavvain, kendisine ilk bakta vurulmu gibi gz

ken bu gzel ve ince tavrl leydiyi grnce onlara doru yrd; yal olanm selamlad, alakgnll bir tavrla eildi.

Gzel olanmysa hafife kollar arama ald, terbiyeli bir tavrla pt ve bir valyeye yakr tonda konutu.

Her ikideydi de onunla daha ok tanma istein-deydiler ve Gavvain abucak onlara, kendisini zavall bir hizmetli olarak kabul etmelerini diledi.

Gavvain'i ortalarna alp ayn zamanda konuarak onu bir odaya, bir minenin yanma gtrdler; zellikle baharat istettiler ve hizmetliler de istediklerinden bol miktarda getirmek iin koturdular. Her seferinde lezzetli arap da birlikte geldi.

yi valye birok kez ayaa kalkt. Birok nedenle, ortada, artan bir nee yaratld.

I Gavvain, baln yakalayp bir mzran stne ast Ve bunun byle bir Noel gnnde en ok nee yaratabilecek olana verilecek bir dl olmasn nerdi.

Ve dedi ki: "Btn ballmla ant ierim; her eyin iyisinden honut kalmakla yetineceim ve arkadalarmn yardmyla, balm birine armaan edeceim."

Bylece Gavvain, holdeki teki valyelerle birlikte, ev sahibi amdanlarn hazrlanmasn, klarn yanmas-

50

n buyuruncaya dek, neeli konumalarla o gece ok elendi. Bundan sonra izin isteyerek yatmaya gitti.

Ertesi sabah, herkesin pek iyi anmsad bir zaman; nk yazgmz belirleyen Hazreti sa'nn doduu gn.

Onun uruna, yeryznde herkesin iinden nee tayor; ite ayn nee, bugn bu atoda elenceler yaratyordu.

Her n iin, pek lezzetli yemekler hazrland; erkekler en iyi giysilerini giymiler, yksek bir yerde hazrlanm sofrann yannda, ayakta duruyorlard.

Yal leydi, kendisine ayrlm olan yksek bir yerde oturuyordu. '

Sanrsam, ev sahibi onun yannda yer ald; Gavva-in'le gzel leydiyse.ayn derecede sayg gren sofrann ortasnda yanyana oturdular.

Bundan sonra, yakk dt zere, holde bulunan her adama, kendi konumuna gre byk bir incelikle yemek datld.

Bu le yemeinde, bol yemek, bol nee, bol sevin vard.

Bunlarn hepsini teker teker anlatmak, ok yorucu bir i olur.

Ayn zamanda ben, bu ayrntlar anlatmak iin kendimi epey skntya sokmu olurum.

Ama eminim ki, Gavvain ve bu gzel kadn, yaptklar birok incelikli konumadan dolay birbirlerinin yannda olmaktan holanyorlard; gzel kadnn kendine zg, incelikli, yapmacktan uzak szleri ve varl, gerekten her soyluyu kendinden geirebilirdi.

51

Borularn, gaydalarn, dmbeleklerin sesleri iitildi ve herkes kendi iiyle ilgilenmeye balad. Bu ift de kendi alemlerine daldlar.

O gn nee iinde geti, br gn geldi; nc gn de ikinciyi izledi, o da ayn neeyle geti.

atoda, Saint John (33) gn nee iinde kutland. Oradakiler bunun sonuncu elence olduunu anmsadlar. Sabahn erken saatlerinde atodan ayrlan konuklar vard.

Bu yzden, btn gece oturup arap imiler; ard arkas kesilmeyen danslar yapmlard.

En sonunda, ok ge olunca, izinlerini istediler ve her gl adam kendi yoluna gitti. Gavvain de onlara iyi gnler diledi. Ev sahibiyse valyeyi kolundan tuttu ve onu kendi odasna, minenin yanma gtrd; burada onu yanina ekerek, byle kutsal bir len gnnde kendi atosuna onur vermekle byk bir iyilikte bulunmasndan ve sonsuz neesiyle atosuna bir onur balamasndan dolay incelikle teekkr etti. "Gerekten efendim, yaadka, Tanrinn kendi len gnnde, Gawa-in'in konuum olduunu asla unutmayacam," dedi.

Gawain, "Btn yreimle size teekkr ederim / efendim," dedi. "Btn an ve onur sizindir. Ulu Tanr ski dllendirsin! Her ynden buraya bal olduum iin, buyruklarnz bekleyen bir valyeyim. steklerinizi yerine getirmeye hazrm."

atonun lordu, Gawain'i alkoymak iin epey aba-

(33) Hazreti sa'nn on iki havarisinden biri.

52

lad; Gavvain de ona yant olarak bu neriyi asla kabul edemeyeceini syledi.

Bunun zerine lord, Gavvain'e, hangi zc eyleminin byle kutsal bir mevsimde ve byle kutsal bir dinlence gnnden nce, kraln byk salonundan kendisini ayrp servene atlarak buralara kadar srklediini sordu.

Gavvain: "Gerek u ki efendim, sylediklerinizin hepsi do

ru," dedi, "ok nemli ve zorunlu bir i, beni salondan ve saraydan ayrlmak zorunda brakt. nk, ben, yeryznn neresinde bulunabileceini kestiremediim bir yeri aramaya arldm. Yeni yln ilk sabah, kesinlikle oraya ulamalym; Tanr yardmcm olsun! nk btn Logre ilini kar kar aradm halde bulamadm. te bu nedenle efendim, size soruyorum, Yeil Kilise'nin nerede olduunu ve orann gene yeil olan valyesi konusunda bir eyler biliyorsanz, bana doruyu syleyin. Bu adamla aramzda pek cidd bir szleme yaplmt. Bu anlama gereince, ben o adam, lmez de sa kalrsam, belirlediimiz yerde, yeni yln ilk sabahnda bulacama sz verdim. te ok az zaman kald ve Tanr izin verirse, bu adam arayacam; Tam hakk iin, bu adam bulabilirsem, malm mlkm olmasndan daha honut olacam! Bundan dolay, sizin onaynzla, gerekten brakn gideyim, imdi dp lmek, oraya gn sonra, zamannda varmamaktan daha iyidir."

Bunun zerine lord, glerek yant verdi: "Burada kalmak zorundasnz; nk size bu yeri

elenti sresinin sonunda gstereceim. Artk Yeil Kili-

53

se sizi zmesin; imdi gzel gzel yatn ve rahatnza bakn. Bu gnler gesin, yeni yln ilk gn, bu yeri bulmak iin yola koyulur ve sabaha kar oraya gider ve istediinizi yaparsnz. Yeni yln ilk gnne dek burada kaln; ondan sonra kalkp gidersiniz. Adamlarm sizi uurlarlar. Oras, buradan yaklak iki mil uzaklktadr."

Gavvain buna ok honut oldu ve neeli neeli gld:

"Bunun iin ve her ey iin size ok teekkr ederim. imdi talihim beni, yolculuumun sonuna getirdi. stediiniz gibi burada kalacak, baka eylerde de neye karar verirseniz, onu yapacam."

Bunun zerine lord, Gavvain'i kolundan tutup oturttu ve valyeyi elendirmek iin birok leydi getirildi

Hl kendi aralarnda pek gzel eleniyorlard; lord, akl banda olmayan bir adam gibi, nee iinde birok ho konuma yapyordu.

Bundan sonra, yksek sesle Gavvain'le konumaya balad:

"Benim her syleyeceim eyi yapmaya karar verdiniz; bu sz, u dakikada burada tutar msnz?"

Gavvain, "Gerek u ki efendim, atonuzda kaldm srece, buyruklarnza hazrm!" dedi.

atonun sahibi yant verdi: "ok yorucu bir yolculuk yaptnz; uzun bir yol

getiniz. Geceleri uyuyamadnz; gerek yiyecek, gerek uyku konusunda glk ektiniz... Bunlarn hepsini biliyorum. Bundan dolay, yukardaki odanzda kaln ve rahatnza bakn. yin ve yemek zamanna dek dinlenir, cannz istediinde iner, karmla oturursunuz; ben atoya

54

dnnceye dek o sizin yannzda kalr ve size arkadalk eder. Ben, sabahleyin erken kalkar, ava giderim."

Gavvain, btn bunlar kabul etti ve incelikle lordun nnde eildi.

Lord, "Dahas da var," dedi. "Aramzda bir szleme yapacaz; ben ormanlarda ne avlanrsam, bunlarn hepsi sizin olacak; siz de ne kazanrsanz, onu benimkilerle deitireceksiniz, ite iyi efendi, pazarl byle yapalm. Btn drstlmzle, ksmetimize den paylar deitirelim."

Gavvain, "Tanr hakk iin," dedi. "Kendinizi elendirmek iin ne yaparsanz onu kabul ediyor ve pek iyi buluyorum."

Lord, "Bu szlemeyi kutlamak iin kim bize iki getirecek?" dedi.

te halkn lordu, bu yolda konutu. Oradaki lord ve leydilerin her biri can istediince

gld, iti ve bu insanlar birbirleriyle incelikle akalat-lar ve koulsuz bir karara vardlar; sonra kibar tavrla ve gzel szlerle ayaa kalktlar; durdular; yava sesle konuup birbirlerini incelikle ptler ve bylece ayrldlar.

Birok neeli insan ve parlayan mealelerle, sonunda her valye kendi odasna byk bir incelikle gtrld.

Yataa girmeden nce szlemenin koullar, birok kez yinelendi.

Halkn bu eski lordu, elenci ynetmesini pek iyi biliyordu.

55

NC BLM

Ertesi gnn erken saatlerinde, atodakiler yataklarndan kalktlar.

Gidecek olan konuklar, seyislerini ardlar. Acele edip, abucak atlarna eyer vurdurdular. Donanmlarn tamamlayp antalarn topladlar.

Tam anlamyla donanml olan, yksek snftan olan bu insanlar, atlarn srmek iin hafife hayvanlarnn stne sradlar; dizginleri tuttular; her valye kendi istedii yola koyuldu.

atonun sevgili lordu, birok valyeyle birlikte, en son hazrlananlar arasnda deildi; ivedilikle birka lokma yedi; sabah ayinini dinledikten ve av borusunun tt-rlmesinden sonra, av alanna gitti.

Bylece, bir tek gn demeti yeryzn aydnlatmadan nce, atonun lordu valyeleriyle birlikte yksek atlarnn stndeydi.

Av kpekleriyle bir araya balanan dii kpekleri, kulbelerinden braktlar; borular av havas ald. Av kpekleri, barmaya balayp byk bir grlt yapt.

Bakalarndan iittiime gre, en yetenekli yz avc ava katlm.

56

Geyik avnda kullanlan kpekleri ynlendirenler, avlanma durana gittiler. ki avc bunlar zgr brakt.

Bu boru seslerinden dolay ormandan korkun grltler ykseldi.

Yabanl hayvanlar, av kpeklerinin barmalaryla titredi; hayvanlar koyan iine srld; bunlar korkularndan deliye dndler; yksek yamac trmanmaya baladlar; ama gr sesleriyle baran avc kollar, bunlar rkterek geri evirdi.

Bu avclar, geyik yavrularn, ayn zamanda dall budakl boynuzlaryla kzgn geyikleri, yar yola kadar indirdi; daha ileri gidemediler; nk soylu lord, bu mevsim dnmnde hibir adamn erkek geyiin stne gitmesine raz deildi.

Geyikler ve srlm hayvanlar, "Ha! Ha!" diyerek ve baka baka av sesleriyle barlarak geri evrildi. Derin koyaa srld. Hayvanlarn, havada uan oklarn altnda olduunu insan grebilirdi.

Her kezinde bir ok hzla gidiyor ve geni boynuzlu bir geyiin kahverengi derisine saplanyordu. Zavall hayvan lk atyor, ormann kysnda can veriyor, iz zerinde yryen av kpekleri de onlar hzla kovalyordu.

Bunlarn arkasndan da borularyla avclar, yle ba.-rarak ve barlar yanklanarak kouyorlard ki, onlarn grltsyle sanki kayalar paralanyordu.

Bu avclarn elinde len ne kadar hayvan varsa, hepsi topland ve ay merkezine getirildi.

Yksek bir yere srklenip oradan sularn iine atld.

57

Av merkezindeki adamlarn, bu ilerde yksek yetenekleri vard.

Ama av kpekleri yle bykt ki, bunlar avclar yetiinceye dek hayvanlar bir saldrta para para ettiler.

atonun lordu olaanst neeliydi. Sk sk atn aha kaldryordu. Ve bylece bu gn, nee iinde geceye balad.

ite lord, orman kysnda byle vakit geirdi. yi valye Gavvain ise, gnn klar duvarlarn zerinde oynarken, her yeri perdelenmi grkemli yatann iinde, tertemiz rtlerin altnda, sabah uykusunu uyuyor.

Derin uykusunun arasnda, kapda bir tkrt iitir gibi oldu; kap abucak ald; Gavvain kafasn yatak rtlerinin altndan kard; ayn zamanda perdenin kesini azck aralad ve Acaba ne olabilir?' diye, sesin geldii yana bakmaya balad.

Gelen, yeryzndeki kadnlarn en gzeli olan, atonun ley diiydi.

Usulcack kapy kapad ve yataa doru yrd. valye utanp yataa uzand; byk bir ustalkla,

uyuyormu gibi yapp yatakta kmldamad. Leydi, perdeyi kaldrd ve yavaa yatan kysna oturdu; ylece, uzun bir sre valyenin uyanmasn bekledi.

Gavvain, uzun zaman uykudaym gibi kald. inden de bunun neye varacan dnmeye balad; aknlk iindeydi. Byle olduu halde kendi kendine:

"Sanrm kendisiyle konuup hemen ne yapacan anlamak ok daha iyi olacak..." dedi.

58

Bunun zerine uyanr gibi yapt; gerindi ve leydiye dnd.

Gz kapaklarn aralad; sanki armt, istavroz kard, bununla kendini leydinin hilelerine kar korumak istiyordu. Beyaz, yumuak, ayn zamanda pembe-lemi yanaklar ve enesiyle bu leydi, glmseyen kk dudaklarn oynatt ve konumaya balad:

"Gnaydn Sir Gavvain" dedi. "Kaygsz bir uykucusunuz, bir insan size duyurmadan buraya pek gzel girebiliyor; baskna uradnz! Ama aramzda bir anlama yapabiliriz. una emin olun ki sizi yataa balayacam!"

Leydi bu szleri sylerken durmadan glyor ve srekli elini kolunu oynatyordu.

Gavvain, nee iinde, "Gnaydn gzel leydi," dedi, "Bana ne isterseniz yapn, bu davranlarnz houma gidiyor; nk kendimi tmden size teslim ediyor, bana acmanz istiyorum. Bana sorarsanz, bu en iyisi; nk benim bir grevim var."

Gavvain, bunlar syledikten sonra, kahkahalarla gld:

"Ama bundan sonra gzel leydi, bana bir iyilik yapp tutsanz zgr brakr ve ayaa kalkmasn buyurur musunuz? Yataktan kalkp giyinsem iyi olacak; bylece sizinle daha rahat konuabileceim."

Gzel leydi: "Dorusunu sylyorum, hayr, gzel efendi," dedi.

"Yatanzdan kalkmayacaksnz. Byle kalmanz istiyorum. Sizi buraya balayacam... Bundah sonra, yakaladm valyemle istediim gibi konuacam; nk

59

Sir, atn srd her yerde btn dnyann tapnd ortr ve inceliiyle, btn lord ve leydilerin arasnda saygyla vlen Sir Gavvain'in siz olduunuzu pek iyi biliyorum. imdi buradasnz ve ikimiz ba baayz; kocam ye adamlar ok uzaktalar. teki valyeler ve oda hizmetilerimin hepsi uykuda. Kap kapal ve salam bir anahtarla kilitli. Bylece evin iinde herkesin tapt bir insana sahibim. Syleimiz bitinceye dek onunla ho bir vakit geirmi olacam, isteklerinizi karlamak iin, bedenim buyruunuzu bekliyor. Sizin kul ve kleniz olmam gerekli; olacam da."

* Gavvain: "Tanr hakk iin," dedi, "Sz ettiiniz, byle ve

rek anlattnz adam, sanrm ben deilim; ama bunu bir frsat sayacam. Ben, kendim bunu ok iyi bilirim, deersiz bir valyeyim. Ama Tanr hakk iin, byle davranmak size iyi grnyorsa, ben de ok honut olurum. Sizi, hizmetimle honut etmek, benim iin bir onurdur."

Gzel leydi: "Gerek u ki, Sir Gavvain..." dedi; "Bakalarnn

houna giden deeriniz ve yiitliinizde bir eksik bul-saydm ya da hi beenmeseydim, bu davranm, kesinlikle iyi yetitirilmemi olduumu gsterirdi. Tpk, sizi imdi ben burada nasl alkoyuyorsam, ayn biimde, sizin inceliinizden yararlanacak ve sizinle ho vakit geirmek isteyecek, gzel szlerinizi, neeli konumalarnz dinleyecek, zntlerini, skntlarn size bylece hafiflettirecek ve bunu, sahip olduklar btn servetle-riyle deitirebilecek leydiler vardr, ite ben de, herke-

60

sin istedii bu valyeyi, gklerin hkmdarnn iyili-iyle avularmn iine aldm."

Byle gzel bir yz olan leydi, onunla bylece akalat. valye incelikli szleriyle, ne sylediyse, ona yant verdi.

Neeli valye: "Leydi" dedi; "Hazreti Meryem sizi gnendirsin,

nk sizde soylu bir ycegnlllk buldum; birok insan davranlarn, ou kez, bakalarnmkinden rnek alarak belirlerler; ama, siz bana verdiiniz onurda abartya kayorsunuz; nk bylesini hak etmiyorum; bu, ancak sizin inceliiniz ve ycegnlllnzdr."

Gzel leydi: "Meryem Ana hakk iin," dedi. "Ben hepten baka

dnyorum: Yaayan btn kadnlarn erdemleri bende olsayd ve dnyann btn ssleri avularmn iinde olsayd; bunlarn hepsini, burada tandm ve deerini, gzelliini, inceliini, neeli davranlarn beendiim ve daha nce kendisinden sz edildiini iittiim valyenin uruna deitirirdim. Yeryznde size yeleyebileceim hibir erkek yoktur."

valye: "Gerekten de soylu leydi," dedi; "Daha iyi birim

seebilirsiniz; ama bana vermi olduunuz deerden dolay vnyorum. Ciddi sylyorum; hizmetliniz olmaya hazrm. Sizi bamn tac yapyor ve valyeniz oluyorum. Hazreti sa sizi kutsasn."

Bylece, sabahn alacakaranl geinceye dek, daha birok eyden sz ettiler.

61

"Ve bu sre iinde leydi, valyeyi delice seviyor-mu gibi davrand.

valye hep savunma durumunda kald ve ok drst davrand.

Leydinin kafasn u kurcalyordu: 'Ben dnyadaki kadnlarn en grkemlisi de olsam, imdi o, bana, hi zaman yitirmeden atld felaketten dolay akn ilan edecek; kanlamayacak olan o vuru, kesinlikle vurulmaldr."

Bundan sonra leydi izin istedi; valye de onu hemen selamlad. Leydi, Gavvain'e iyi gnler dileyerek ona yle bir bakt, arkasndan da gld.

Ayakta durduu srece syledii cretli szlerle, valyeyi aknla drd:

"imdi, sze bereket veren Tanr; bu vgler sizi bana bal kld. Siz Gavvain olmasaydnz, bu konu tartlabilirdi."

valye hemen, "Niin?" diye sordu. Ona kaba davranm olmaktan korktu; ama leydi

ona mutluluklar diledi ve aadaki szleri syledi: "Gavvain gibi iyi ve onun gibi incelikli tannm ve

inceliin tam anlamyla iinde ortaya kt bir valye, bir leydinin yannda uzun sre nasl kalm, pek iyi bilmiyor; nk incelikle, bir pck iin yal varmad bile; syleimizin sonucunda bir elence bile yaratamad."

Bunun zerine Gavvain dedi ki: "Gerekten gzel leydi, istediiniz gibi istediiniz zaman sizi pmeye hazrm. Bu tam bir valyeye yakacak davrantr. Baka bir ey de syleyeyim; sizi rahatsz edince daha fazla istemezsiniz."

62

Bu szlerin zerine, leydi valyeye yaklat ve onu kollarnn arasnda tuttu; incelikli bir tavrla eilerek Ga-wain'i pt. Ve bunlar birbirlerini Hazreti sa'ya emanet ettiler.

Leydi, daha ok akalamadan kapdan kt. valye de hazrlanmak iin hemen kalkt. Oda hizmetisini ard, giyecei eyleri ayrd, hazrlandktan sonra ayinin yapld yere doru yrd.

Bundan sonra yemee gitti, her zaman iin incelikli davranyordu.

Ve, ta ay douncaya dek, birok oyunla kendini elendirdi.

Hibir valye, bu iki deerli leydinin yannda, Ga-vvain'den daha incelikli davranmamtr.

ki leydi ve Gavvain, birlikte ok iyi vakit geirdiler. Her zamanki gibi atonun sahibi kendi oyunlarna

dalm, ormanlarda ve fundalklarda karaca avna kmt.

Buralarda gne batncaya dek, birok tr karaca ve baka hayvan ldrd. Sonunda, avlanm hayvanlar, byk bir gururla toplayp sanki bir sr oluturdular. Ve abucak, ldrlm geyiklerden bir yn yaptlar.

valyeler, ok miktarda en iyi trden av hayvanlarn topladlar. Ve bunlar, iin gerei, en iyi biimde bir araya getirildi.

Tatlarna gre incelendiler ve sonuta kimi hayvanlarn iki trnakl olduu grld. Bu, cinslerin en komuydu.

Bundan sonra hayvanlar gs ukurlarndan yardlar; ilkin, ikembeleri ortaya kardlar, keskin bir b-

63

akla keserek bunlar attlar. Geri kalan av hayvanlarn baladlar! Derken hayvanlarn drt ayaklarn kesip, derilerini yzdler.

Bundan sonra sar kemiklerini krdlar, barsaklar kardlar. Becerikli eller bu ilerde alyor, karp atyordu.

Bundan sonra geyiklerin grtlaklarn kestiler. Ve ustalkla, hayvanlarn boazlarn, soluk borularndan ayrdlar. Bundan sonra keskin baklaryla omuzlarn yarp delikler atlar.

Bylece, hayvanlarn iki yanlarn birbirine baladlar.

Derken gs ksmlar kesildi ve hayvanlar, boazlarna dek ikiye blnd.

Byk bir beceriyle bacaklarn atal ksmlarn kesip atlar. Hayvanlarn organlarn temizlediler. Gene byk bir el alkanlyla, kaburgalardan balayp btn zarlar kardlar. Bylece, pek gzel bir biimde, arka kemikleri butlara dek temizlemi oldular.

ki but birlikte kaldrld ve kesildi ve dndm gibi geyikleri bbreklerinden tutup kaldrdlar.

Bacaklarn but ksmlarnn, atal yerlerinden sarkan deri paralarn kestiler.

Bunlar ikier ksma ayrarak arka kemiklere baladlar.

Bundan sonra hem kafalar, hem de boyunlar kestiler.

Arkasndan da seri bir vurula kafann yan ksmlarn paralayarak, ene ksmlarndan ayrdlar.

Bundan sonra da kuzgunlara den pay, bir hende-

64

in iine attlar. Derken, hayvanlarn yan kaburgalarndan ikier delik aarak, her birini, bacaklarn eklem yerlerinden astlar. Her valye kendi kuzgununa den pay ast, nk byle yapmas gerekliydi. Ellerindeki etin byk bir ksmn karacier ve ikembelerle birlikte av kpeklerine verdiler.

Ayn zamanda ekmekleri kana bulayarak, kpeklere yedirdiler. Byk bir cokunluk iinde borularn ttrdler. Kpeklerini havlattlar ve av ganimetini yanlarna alarak atoya dndler. Bu arada, av borularndan kan sesler dnyay tutuyordu.

Gn ysa, atoda toplanm insanlarn stn kaplamt. valye de burada, pek dingin, nee iinde oturuyordu.

Ate yanyordu; Gavvain, lordla karlat zaman, neeli bir hava yaratld. kisi de bu karlamadan ok honut oldular. Derken lord, adamlanna holde toplanmalar iin buyruk verdi. Ayn zamanda leydilerin, oda hiz-metileriyle birlikte, holdeki insanlarn nne kmalarn syledi.

Bundan soma, valyelerine avladklar geyik etlerini nne getirmelerini buyurdu. Btn valyelerin nnde, incelikle ve neeli bir tavrla Gavvain'i ard ve ona, en iyi etlerin entiklerini ve kubargalardan kesilmi en iyi et paralarn gstererek dedi ki:

"Bu oyundan honut kaldnz m? Bir dl hak ettim mi? Bu becerimle, yrekten vglerinizi kazanabildim mi?"

Gavvain, "Gerekten de," dedi; "Yedi ktan beri grdm en gzel av etleri."

65

Bunun zerine lord, "te bunlarn hepsini size veriyorum, Gavvain," dedi; "nk aramzda yaptmz szleme gereince, btn buradaki eyler zerinde hak ileri srebilirsiniz!"

Gawain, "Doruyu sylyorsunuz," dedi; "Ben de size ayn eyleri sylemitim: Bu atonun iinde pek iyi niyetli davranarak, size layk, deerli bir ey kazandm," dedi.

Lordun gzel boynuna kollarn dolad ve onu elinden geldiince incelikli bir tavrla pt:

"Aln, benim kazandm yalnzca bu olmad halde, btn yreimle bunu size veriyorum; dikkatle korudum onu."

yi lord, "Peki, gzel," dedi; "Bundan dolay size ok teekkr ederim. Zekanzla kazanm olduunuz bu deerli serveti kimden alm olduunuzu sylerseniz, o zaman sizin armaannz, daha ok deer kazanacak."

Gavvain, "Szlememizde bu yok," dedi. "Beni artk sorguya ekmeyin. nk size uygun olan eyi aldnz; emin olun ki, sahip olabileceiniz daha ok ey yok."

Bunun zerine gldler ve deerli szlerle birbirlerini neelendirdiler.

Yeterince elenceli eyler konuarak doruca akam yemeine indiler. Yemekten sonra minenin yand odada oturdular. Hizmetliler onlara en iyi cins arap getirdi. Ve onlar da birbirlerine yaptklar akalardan sonra, sabahleyin gene ayn szlemeye uyacaklar konusunda, aralarnda nceden yapm olduklar anlamay yenilediler:

66

Gene ne kazanrlarsa, ellerine yeni ne geerse, akam bulutuklar zaman dei toku edeceklerdi.

Bu anlamay btn oradaki insanlarn nnde tazelediler.

Bu akalarn arasnda, ortaya, iki getirildi. Sonunda incelikle herkes oradan teker teker ayrld.

Her valye abucak yatana gitti. Horoz sabah trksn syleyip kez tnce, a

tonun lordu ve valyeler yataklarndan kalktlar; bylece sabah kahvalts yendi, ayin de tam zamannda bitti."

Lordun adamlar, gn domadan ormandaki av iin . hazrla koyuldular.

Ksa bir zaman sonra, av donanmnn ve borularn grltsyle, tarlalar gemeye baladlar.

Atlarn arkasndan gelen av kpekleri, tasmalarndan kurtulmu, allarn arasnda kouyorlard. O srada, avclar evrede arama yapan kpekleri, bir batakln kysna ardlar. Av, kpekleri bsbtn coturuyordu.

Onlarn ilk dikkatini eken ve duraklatan, yabanl bir hayvann kard gr ve yksek ses oldu.

Bu sesi iiten av kpekleri, o yana doru komaya baladlar.

Ve krk birden atlp ellerinden geldiince hzl, tuzaa dm hayvann izini srmeye koyuldular.

Bir araya gelmi bu hayvanlardan yle bir grlt kyordu ki, sanki evredeki kayalar nlyordu. Avclar da onlar borular ve av ezgileriyle bsbtn coturuyorlard. Bundan sonra bir arada, bu orman blgesinin iindeki bir kaynaktan ve kayalkl bir tepenin bir tahn-

67

dan ayn zamanda iki yanndan kayalarn, ykseldii ba-takhkl bir blgeden ileri doru atldlar.

Hayvan dar urattklar yere geldiler. Arkalarndan da adamlar yetiti. Girintili kntl talarn ve kayalkl tepenin iine

daldlar. nk avclar, kpeklerin kovalad hayvann, burada olduunu pek iyi biliyorlard.

Bunun zerine allar dvmeye baladlar. Ve zorla hayvan olduu yerden kardlar. Bu zavall, korkun biimde onlarn yoluna dt. Bu allklardan dar frlayan, rktc bir yabandomuzuydu.

Yabandomuzu srlerinden olan bu hayvan, epeyce kocamt. nk domuzlarn en kzgn ve en kocamanyd. fkelenince yle bir ses kard ki birok kiiyi korku iinde brakt.

nce av kpeine saldrd; sonra da topraa doru atld.

ileri doru byk bir hzla frlad, ama daha ok zarar dokunamad.

Avclar, "Hay! Hay!" diye av sesleri karyorlar, gr seslerle baryorlard.

Borular, av havalar almaya balad ve korkun yanklar yapt.

Birok neeli ses de, bu yaban domuzun arkasndan onu ldrmek iin evreyi grltye boarak koan adamlarn ve av kpeklerinin sesleriydi.

Domuz, birok kez savunma durumuna geerek bekledi; btn vcudunu av kpeklerinin at yaralar kaplamt.

68

Ama o da kpekleri yaralad ve bu zavall hayvancklar, acnacak seslerle uludular.

Bundan sonra adamlar, telala oklarn domuzun zerine frlattlar.

Bu hayvan ldrmek amacyla birok ok atld. Sivri ular, sert deriyi delik deik etti. Ama oklarn

ular parampara olduu halde, bu kahverengi deriye iyice saplanamad.

Hayvann kafas kalkt ve sonunda bir ok bu kafaya sapland.

Bu amansz vurularla iyice yaralanan domuz, bu kez avclarn zerine saldrd.

Her ileri atlta onlardan birini yaralad. Birou bu yzden korku iinde kaldlar ve geri ekildiler.

Ama ok evik olan atonun lordu, av alannda ok gzpek bir valye olduundan, atm domuzun arkasndan srd, borusunu ald.

Avclarn toplanacaklar yeri kararlatrd, soma atn birbirlerine karm allarn iine srd. Ta, gne batncaya dek, bu yaban domuzunu izledi.

O gn de byle avla uraarak geirdiler. Onlar avla urarken, bizim sevgili valyemiz de

yatanda yatyordu. te Gavvain, deerli yatak rtlerinin altnda ml

ml uyuyordu. atonun leydisi, Gavvain'e iyi sabahlar dilemeyi as

la unutmad. Sabahn erken saatlerinde, valyenin akln elmek iin yanma geldi. Yatan evresindeki perdelere yaklat; buradan valyeyi gzetlemeye balad.

Gavvain, onu arballkla karlad. Leydi de yan-

69

tn byk bir istekle hemen verdi; yatan kysna oturdu ve ok gld. Pek tatl bir bakla, valyeye u szleri syledi:

"Sir, sizin gerekten Gawain olmanz bana artc geliyor. nk o kratta bir adamn, yksek sosyetenin davranlarn gstermemesi ve bir insanla iliki kurduktan sonra, onu tmyle zihninden karp atmamas, dorusu ok artc. Dn size, bildiim uygun bir dille rettiim eyi tmden unutmusunuz."

valye, "Nedir o?" dedi; "Gerekten bilmiyorum. Syledikleriniz doruysa, sulanacak olan benim."

Bunun zerine gzel leydi, "Ama ben size, bir kadn nasl plr, onu retmitim!" dedi. "Bir gler yzn ne zaman istenecei bilinse, incelikli davranan bir valyeye bunu hemen anlamak yakr."

Yiit Gavvain, "ok rica ederim, byle konumayn sevgilim!" dedi; "Bunu gze alamadm, nk geri evrilmekten korktum. nerip de red yant alsaydm, o zaman nerimin nasl da yersiz olduunu anlayacaktm."

Gzel leydi, "Namusum zerine ant ierim ki geri evrilmeyeceksiniz," dedi, "sterseniz, bu konuda direnecek gcnz de var. Ve karnzdaki kaba bir insan olsayd, belki geri evrilebilirdiniz."

Gavvain, "Tanr hakk iin," dedi; "Siz ve szleriniz olaanst, ama bulunduum bu yerde zorbalk da, candan gnlden verilmeyen bir armaan da para etmez, stediiniz her an sizi pmek iin buyruunuzu bekliyorum. stediiniz zaman kabul eder, istemediiniz zaman brakrsnz."

Leydi, ona doru eildi ve hafife onun yanan pt.

70

Bundan sonra, uzun uzun, akn mutsuz ve mutlu edici ynlerinden sz ettiler.

Bu gzel leydi, "Sir Gavvain, kzmazsanz sizden bir ey renmek istiyorum," dedi. "Dnyann drt bucanda genliiniz, yiitliiniz, inceliiniz ve bir valyeye yakr tavr ve davranlarnzla tannmsnz. Ve bu valyelik artamlannn [meziyetlerinin] banda, ak oyunlarndaki ballk ve sava konusundaki bilginiz geliyor, te, en yetkin valyelere zg bu artamlar ve onlarn baardklar ileri anlatmak, bu valyelerin, aktaki ballklar uruna nasl sknt dolu bir yaam srdkleri ve gene kendi kendilerinden yiitlikleriyle aldklar; bylece de dertlerinden syrldklar ve gene kendi erdemleriyle leydilerin ardaklarnda nee yarattklarn anlatmak uzun srer. Ve siz, kuanzn en parlak val-yesisiniz. Szleriniz ve bakalarna kar gsterdiiniz sayg, dnyaca biliniyor. Bense burada iki kezdir bulunuyorum; ama aznzdan akla ilgili tek sz iitmedim; valyelik hizmetinde bu denli incelikli ve eitimli olan siz, karnzdakine btn yreinizle doru olan yolu gstermelisiniz; niin yapmyorsunuz? evreye yaylm nnzden habersiz misiniz? Yoksa beni, bu incelikli konumalarnz dinlemek iin pek mi aptal buluyorsunuz? Bundan utanmalsnz! Buraya tek bama, sizden elenceli eyler renmeye geldim. Kuzum, hazr kocam uzaktayken, bildiklerinizi bana da retin."

Gavvain, "Namusum zerine ant ierim ki," dedi; "Tanr sizi dllendirsin. Gzel eylerin says oktur ve elenceler bana zevk verir. Sizin gibi deerli bir leydinin buralara gelmesi, sizin her istediiniz eyi elde etmek

71

iin hizmetinizde valyeniz diye geinen benim gibi zavall bir adamla kendinizi yormanz, bu zavall kulunuzu pek honut ediyor; ama size valyelikle ilgili ykleri anlatmak ve kimi nemli konular aklamak gibi g bir ii stlenmem pek doru deil. nk, pek iyi biliyorum ki, bu lkede bu ilerin yarsnda bile benim gibi yz valyeden daha yetenekli olanlar var. Bu ii bana brakrsanz, sevgili leydim, bu byk bir delilik olur. Bir greve bal olduum gibi, elimden geldiince istediiniz gibi davranacam. Ve sonsuza dek sizin hizmetinizde kalacam. Bunun iin Yce Tanr beni korusun!"

Soylu leydi valyeyi bylece denedi ve karar vermi olduu eyleri yaptktan baka, onu gnaha sokmak iin elinden geleni yapt; ama valye kendisini yle incelikle savundu ki, hibir konuda ne bir falso, ne de kt bir ey yapt. Her eyden habersiz, neeye dalmlard. Uzun sre gldler ve bylece birbirlerini elendirdiler.

Sonunda leydi, Gavvain'i pt ve gitmek iin hazrland. Bylece oradan ayrld. Bundan sonra valye hazrlanp ayine gitti.

Arkasndan le yemekleri hazrland ve pek gzel datld.

valye ve iki leydi, btn gn birbirlerine yakksz olmayan akalar yaptlar...

Ancak, bu arada atonun lordu, yamalar hzla trmanan ve pusuya yatp en iyi cins av kpeklerinin srtna di geiren yrtc domuzu, okular vurup savunmasz duruma dnceye dek kovalad.

Avclar toplanncaya dek, birok ok vzlad geti. Gl hayvan, zaman zaman ileri atld. Sonunda yle

72

gsz kald ki, artk koamad. Dz bir yamacn kayalk bir deliine girerim umuduyla oraya doru komaya balad.

Az kprd, salyalar akt. Beyaz az dilerini biledi, kendisini uzaktan izleyen gzpek adamlar, epeyce bir uzaklktan bile onu huysuzlandnyorlard.

Bunlar kayann yaknna geldiler, ama hi kimse tehlikeden dolay daha ok yaklamay gze alamad.

nceden biroklarm yaralamt. Bundan dolay hepsinde, hayvann salam ve keskin az dileri arasnda para para olma korkusu vard.

Derken, lord kendini toplad, atm srd, kyda durup hayvana dikkatle bakt. abucak atndan indi ve parlak bir kl kard.

Yiitlerin kmldamadan durduu yerden ileriye doru byk bir gle atld.

Yaban hayvan, elinde silah olan bu valyeyi sezer gibi oldu.

Btn kl ve tyleri diken diken kabard. yle korkun bir sesle homurdand ki, oradakiler

valye hesabna, bana kt bir ey gelecek diye telaa dtler.

Yabandomuzu, valyenin stne saldrd. Lordla hayvan boaz boaza gelmilerdi.

Ama sularn derinliklerinde, yaban hayvan daha kt bir sona urad, cezasn buldu. nk teki avclar, birinci avda yaptklar gibi, bu kez de iyi nian almlard.

Keskin u, gs kemiklerinin stndeki ukura girdi. Zpkn, kabzasna dek sapland.

73

Bylece hayvann yrei para para oldu. Hayvan hrlayarak yenilgisini bildirdi ve sularn

aknts onu abucak ald gtrd. Kendilerini yaralayan bu hayvan, yzlerce av kpe

i, hemen yakalad. Adamlar onu ak bir alana gtrdler ve kpekler

de canna kydlar. Birok borudan ateli av ezgileri ykseldi. Avclarn

yksek sesle barmalar durdu. Bu avn en iyi avclar olan av kpekleri, efendileri

nin buyurduu gibi, bu hayvann bam beklediler. Derken av ilerinde usta olan bir valye, yabando-

muzunu yzmeye balad. nce kafasn kesti ve onu yksek bir yere koydu. Bundan sonra sert bir vurula srtn yrtarak at ve barsaklar kard. Bunlar da kzl, scak kor stnde piirip iine ekmek kartrd; bu, av kpeklerinin dlyd.

Derken paralar halinde yabandomuzunun beyaz etini kesti. Gerektii gibi, barsaklarn yenebilir blmlerini kard. Ve avn btn etlerini bir araya getirerek balad. Bundan sonra byk bir el ahkmlyla bunlar salam bir diree ast. ,

r .

Av topluluu, bu yabandomuzuyla atoya dnd. Domuzun kafas, onu salam bileinin gcyle su

kysnda ldren, atonun lordunun nne getirildi. Lord, Gavvain'i grnceye dek geen zaman ok

uzun buldu. valyeyi ard, o da hakkna deni al-mak iin geldi.

Lord, Gavvain'i grnce yksek sesle konumaya balad;.en akrak kahkahalar att, nee iinde szler

74

syledi, gzel leydiler getirtildi ve bunlarn biroklar topland.

Lord, onlara yabandomuzunun etlerini gsterdi ve av ayrntsyla anlatt.

Ayn zamanda, kendisinin ormanda yabandomuzuy-la yapt savamn tyler rpertici yksnden sz etti.

Gavvain ise, lordun bu basanlarn byk bir incelikle vd.

Ve btn bu baanann kantlanmn ortada olduunu syleyerek vglerini sralad. Btn yaamnda byle bir domuz etine ve byle bir domuz derisine Taslamadn ekledi.

Derken adamlar incelikle, bu kocaman kafay Gavvain'e verdiler.

Ve lordun yle konutuunu iittiler: Lord, "imdi, Gavvain," dedi;; "Bildiin gibi, ara

mzdaki szleme gereince bunlarn hepsi senin." valye, "Evet, doru," dedi. "Ben de size sz ver

mi olduum iin, size olan ballm zerine ant iiyorum; ne kazanmsam gene size vereceim." Lordun boynuna kollann dolad ve bu iyi valye, onu byk bir incelikle pt. Ve ayn grevi yapm oldu; "Ben buraya geldiimden beri, akamlan yapm olduumuz szleme gereince detik" dedi.

Lord, "Saint Gile hakk iin," dedi; "Siz tandm adamlarn en iyisisiniz! Bu denli ok ganimet elde ederseniz, yaknda zengin olursunuz!"

Bundan sonra sehpalarn zerine sofralar kuruldu. zerlerine rtler serildi. Duvarlarda klar yand. Bal-mumundan yaplm mealeler yakld. Holdeki her yeri,

75

minenin yanna varncaya dek, nee ve sevin kaplamt.

Ve soylu valyeler, her biri kendisine gre Noel'i kutladlar ve bir insann dnebilecei nee iinde birok ark sylediler.

Ve bu sre iinde, atonun leydisi, hep bizim ince tavrl valyenin yanndayd.

Gavvain'e hafif glmseyen bir yzle yle tatl davranlarda bulundu ki, valye aknla dt; nerdeyse kendine kzd.

Ama ald valye eitimi, leydinin bu davranlarn geri evirmesine engel oldu.

Tam tersine, ona kar pek incelikli tavrlar taknd. Bununla birlikte bu davrann sonu umulduu gibi kmad. stedikleri gibi holde elendikten sonra, lord, Ga-vvain'i odaya, minenin yanma gtrd. Burada itiler, sporla ilgili tartmalar yaptlar.

Ve yeniden, ylba gecesinde yaptklar szlemeyi yenilemeye karar verdiler; ama valye, sabahleyin gitmek iin rica etti.

nk, yola koyulmas iin kararlatrlm olan zaman yaklamaktayd.

Ancak lord, onu bu dncesinden caydrd. Daha kalmas ve istedii kadar oyalanmas iin rica etti. Ve dedi ki: "Drst bir valye olduum iin, size sz veriyorum, grevinizi yapmanz iin, Yeil Kilise'nin yolunu tutacak; yeni yln afanda, gn domadan ok nce oraya varm olacaksnz. Bundan dolay yukardaki odanzda rahatnza bakp yatsanz iyi olur. Bense ormanda

76

avlanp, aramzdaki szlemeyi tutacam. Ve buraya dndmde, iki taraf, ganimetlerini dei toku edecek. Sizi iki kez denedim, iki kez de sznze bal buldum. imdi ncs, hepsine bedel olacak. Sabahleyin bunu anmsayn ve hep neeli olmaya alalm. nk, insan zecek olaylar her an olabilir."

Gavvain, bu szlerden dolay onu kutlad ve gitmekten vazgeti. Nee iinde ona iki getirildi.

Mutlu olarak yataklarna ekildiler. Gavvain, btn gece dingin ve rahat uyudu. Grevini yerine getirecek olan lord ise, sabahn er

ken saatlerinde hazrland. yinden sonra, adamlar ve kendisi, biraz yemek

yediler. Sabah ok gzeldi, lord atn istetti. Yannda gidecek olan atlanm soylularn hepsi hazrd.

Bunlar giyinik durumda holn kaplarnn nndey-dilcr.

Toprak, dnlebileceinden ok daha gzeldi, nk kra her yeri kaplamt.

Srklenen bulutlarn zerinden, al renkte kzgn gne douyor, gkteki bulutlarn yanndan prl prl klar saarak geiyordu.

Bir ormann kysnda, avclar kpekleri zgr braktlar.

Ormanlarn iine dalan kpekler, borularn seslerinden comulard.

Kimileri, tilkinin bulunduu yerdeki av hayvanlarnn izini izliyorlar, kurnazlk yaparak renmi olduklar hile gereince ou kez bu izler zerinde bir ileri bir geri gidiyorlard.

77

Bu arada kk bir kpek bard, bir avc da onun bulunduu yere gitti. '

Hayvann soluunu duyunca arkadalar da onun izine dtler, topluca ayn yolu izlediler..

Hayvan nlerinden kamaya balad; bylece hemen yakay ele vermi oldu. Onu grnce byk bir hzla kovalamaya baladlar. Sert bir sesle, pek ak olarak arkasndan baryorlard. Bunun zerine hayvan, birok hileye bavurdu. Geilmesi zor yaln kayalklarda dolat. Bu dolat srede, birok kez itlerin yannda durarak kulak kabartt. En sonunda, kk bir hendein kysnda bir dikenli itin stnden atlad. Kk bir aaln kysndan usulca evreyi gzetledi.

Ve byk bir kurnazlkla hemen hemen av kpeklerine izini yitirttirdi.

Ama bilmeden, yolu pek iyi bir av istasyonuna dt; burada azgn kuruni av kpei hemen onun zerine saldrd.

Bunun zerine yeni bir yne komaya balad ve ormana dald.

Artk btn avclarn onunla karlamas grlecek bir eydi.

Btn bunlarla karlamak hayvan yle bir duruma soktu ki, sanki kayalar yerlerinden kopup yuvarlana yuvarlana paralanmt.

te burada avclar onu buldular. Banmalar ve azarlayc seslerle kskvrak evril

di. Saldrya urad. Kendisine "Hrsz!" diye bardlar.

78 ' .

Daha ge kalmmamas iin kpekler srekli onun peindeydiler.

Kamak iin abaladka, ok kez zerine saldrld.

ou kez de dnd ve sonunda bir hileye bavurdu. Ve gerekten de lordu ve arkadalarn dolambal

yollara srkledi. le vakti onlara dalar artt. ncelikli valyey-

se bu serin gn batannda, perdelerin arasnda ml ml uyuyordu.

Ama leydi, akndan uyuyamamt. Yreindeki gizli amac bozmak da istemiyordu.

Ama abucak yatandan kalkt, ileri doru yrd. Yerlere dek uzanan ve krkle ssl, pek gzel, neeli bir giysi giydi.

Salarnda deerli talardan bak