web viewnee. en dat, daar word je zo ongelukkig van. het groeide en het groeide. er kwamen...
Post on 31-Jan-2018
222 Views
Preview:
TRANSCRIPT
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
TIJDCODE WIE/WAT TEKST
00.16 [caption] Zembla
00.23 Voice-over Het is druk boven ons hoofd. Het aantal vliegbewegingen
neemt toe en het Nederlandse luchtruim is propvol. Steeds
meer mensen krijgen er last van.
00.33 Van der Hooft Als je ineens om twee uur wakker wordt van een vliegtuig,
en dan denk je: kwart over twee wéér één, nou, dan word
je heel erg ja, gestrest word ik dan.
00.42 Voice-over In 2019 gaat Lelystad Airport open. Eigendom van de
Schipholgroup. Zo kan de luchtvaart verder groeien. Dat is
goed voor de Nederlandse economie.
00.52 Fackeldey Aan de ene kant lossen we een probleem van Nederland
op, van Schiphol op. En aan de andere kant is het cruciaal
voor de werkgelegenheid.
01.00 Voice-over Maar tot ver in de provincie, Overijssel, Gelderland en
Friesland, maken mensen zich zorgen dat ze straks in de
herrie komen te zitten.
01.08 Liesker Dit is zo verschrikkelijk uniek gebied. Hier kan je toch geen
Boeings overheen laten denderen? Doe je toch niet?
01.15 Voice-over Burgers komen in opstand, want: is het nodig zoveel
vliegtuigen overal? Maar hun kritiek vindt weinig gehoor.
01.22 Van de Griend Het Ministerie had ten onrechte die bezwaarclausule onder
dat besluit afgedrukt eh in de Staatscourant, da's een
foutje.
01.30 Adegeest Hoe kan je als burger dan nog je gelijk krijgen. Je, je, je
recht?
01.35 Liesker Ons is niks gevraagd, ons is niks verteld, wij zijn niet
betrokken, de gemeente is ook niet betrokken geweest
erbij. Dus wij wisten gewoon echt van niks.
01.43 Huijs Dat is eh precies hoe we met informatie omgaan in dit
dossier.
01.46 Voice-over Zembla onderzoekt hoeveel kans maken burgers in hun
1
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
gevecht tegen Schiphol?
01.51 [caption] VLIEGVELD NEDERLAND
01.59 Voice-over Zomer 2017. We ontvangen opnames van een echtpaar uit
Rotterdam. Ze liggen in de clinch met het Rotterdam The
Hague Airport. Ze hebben last van laag overvliegende
vliegtuigen. We zoeken het echtpaar op.
02.14 [caption] Richard Abbenhuis
02.14 Abbenhuis We staan midden in Schiebroek en eh vlak bij het vliegveld
en eh de vliegtuigen vliegen hier regelmatig over deze wijk.
Je ziet daar het naambordje van de volgende straat, nou,
da, over die huizen eh eh komen ze dan zo een keer als een
speer, worden ze met een katapult overheen geschoten. En
dan moet je voorstellen niet één maar om de vijf minuten:
pats, pats, pats, pats, pats.
02.35 [caption] Be Bosman
02.35 Bosman Dit vliegveld ligt zo verschrikkelijk dicht op eh de wijk, de
eerste bebouwing begint op 600 meter, dus in Schiphol is
dat een stuk verder. Vandaar dat we hier veel meer die
overlast ervaren.
02.48 Voice-over Aan de andere kant van het vliegveld, in het verlengde van
de landingsbaan, ligt een lieflijk landgoed uit de 17e eeuw.
02.56 Van der Hooft Dit is een eh boerderij waar ik groot geworden ben. Mijn
opa is gaan boeren in 1913. En mijn vader heeft het toen
overgenomen in 1945.
03.04 [caption] Janneke van der Hooft
03.04 Van der Hooft Dus ik ben hier eh ja, dit is voor mij eh, mijn geboorteplek
en mijn ja, dit is gewoon alles...
Vrijwel geboorteplek
Ja. Eh, en eh dit is heel dierbaar voor mij.
03.20 Voice-over Toen in de jaren 90 het vliegveld op de huidige plek zou
2
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
verdwijnen, mocht de familie eindelijk de grond kopen van
de gemeente. Dat doen ze in de verwachting hier rustig
oud te worden. Maar op het laatste moment gaat de
verplaatsing van het vliegveld niet door. De toenmalig
wethouder belooft echter dat het een klein vliegveld zal
blijven.
03.41 Van der Hooft
Int.
Van der Hooft
Een klein zakenvliegveld. Eh, en Schiphol, die zou de
belangen behartigen. En er zouden strikte normen zijn,
geen nachtvluchten, geen zware vliegtuigen eh van 7 tot 11
en dan absolute stilte in de nacht.
En..
Behalve cama, calamiteiten.
03.59 Int. Is die belofte waargemaakt?
04.01 Van der Hooft Nee. En dat, daar word je zo ongelukkig van. Het groeide en
het groeide. Er kwamen nachtvluchten. En ik spreek nu
voor mezelf, ik heb echt zeven uur slaap nodig. En het lijkt
me dat dát niet overdreven is hè, zeven uur slaap oké. Dus
als je ineens om twee uur wakker wordt van een vliegtuig
en dan denk je: kwart over twee weer één, dan, dan word
je heel erg, ja, gestrest word ik dan.
04.25 Van der Hooft En dan ben ik prikkelbaar en dan eh nou ja, dan lukken een
heleboel dingen gewoon niet.
04.36 Int. Hoe laag zijn ze hier?
04.39 Van der Hooft
Int.
Kijk hoe hoog is die boom, nou ze zitten heus niet twee
keer zo hoog. Ze zitten misschien tien meter boven die
boom.
Jeetje.
04.44 [caption] George van der Hooft
04.44 Van der Hooft Dus ja, als je ze ziet dalen dan, soms komen ze hier gewoon
3
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
zo over het dak gerold.
04.58 Van der Hooft Het ergste vind ik gewoon dat je niet kan vertrouwen op de
woorden die ze zeggen. Dus de beloftes, dat eh in het
weekend ook is er geen rust, is er altijd geluid, altijd geluid.
05.15 Int.
Bosman
Jullie weten: je woont vlakbij een, een vliegveld.
Ja. Zeker dat vliegveld ligt er al langer en dat wist ik ook wel
toen we hier kwamen wonen en we wonen hier nu tien jaar
en eh.. de eerste zes jaar nergens last van. En sinds een jaar
of drie, vier eh is het geluid enorm toegenomen. En zagen
we die vliegtuigen ook veel dichterbij.
05.36 Int. En hoe komt dat dat ze hier zo over die wijk komen?
05.39 Bosman Nou ja, ze horen eigenlijk niet hier te vliegen zo dicht over
de wijk. Eh wat we uitgevonden hebben is dat ze eh
eigenlijk het verkeer van Schiphol in de weg vliegen. En
daardoor buigen ze eerder af van hun routes. En, en
daardoor hebben dus veel meer mensen in veel meer
wijken veel, tegenwoordig veel meer last.
05.58 Voice-over Hier zien we de vliegbewegingen ván en naar Schiphol.
Bijna nergens wordt niet overheen gevlogen. Schiphol
verkeer vliegt ook boven Rotterdam. Vliegtuigen die daar
opstijgen, moeten daarom van de luchtverkeersleiding uit
veiligheidsoverwegingen, regelmatig afwijken. Richting de
woonwijken. Die afwijkingen zijn de laatste twee jaar
toegenomen. Dat blijkt uit cijfers die Zembla heeft
opgevraagd bij de Inspectie voorde Leefomgeving en
Transport.
06.24 Int. Dus eigenlijk hebben jullie gewoon last van Schiphol?
06.28 Abbenhuis Ja, dat kan je wel zeggen he, dus eh als Schiphol alsmaar
uitbreidt, dan wordt het gewoonweg te druk in de lucht.
06.33 [caption] #ZEMBLA
06.33 Voice-over Volgens cijfers van de Rotterdamse milieudienst is het
4
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
aantal klachten over geluid het afgelopen jaar enorm
toegenomen. Toch wil de Schipholgroup het vliegveld in
Rotterdam verder laten groeien. Op de website van het
vliegveld staat dat het in 2025 naar 39.000
vliegtuigbewegingen wil. Nú zijn dat er 22.000. Hiervoor is
toestemming nodig van het Ministerie van Infrastructuur
en Milieu. Als Be en Richard van deze plannen horen,
besluiten ze voor het eerst in hun leven actie te gaan
voeren. Nu al worden ze regelmatig 's ochtends om zeven
uur wakker van de vliegtuigen. En dan is lastig als je allebei
avonddiensten draait in de zorg.
07.16 Abbenhuis en
Bosman
(in bed)
Ook goeiemorgen.
Goeiemorgen.
07.20 Abbenhuis Als ik tot eh elf uur heb gewerkt, kom om twaalf uur thuis,
wil ik, gaan we eerder naar bed, moet ik om zeven uur op.
Da, dat kan niet waar zijn. Vanwege toeristen die naar Kos
vliegen, dat kan niet.
07.29 Voice-over Het vliegveld mag per jaar een bepaalde hoeveelheid geluid
produceren. Be en Richard gaan rapporten lezen om te zien
of de luchthaven de geluidsnormen overschrijdt.
07.39 Abbenhuis Kijk, dit is het rapport van de DCMR en eh je kan hier zien
dat op bepaalde tijden heel veel eh lawaai wordt gemaakt.
En op andere tijden denk je: nou, dat valt wel reuze mee.
07.48 Int. En hoe, hoe hard is het dan? In eh die pieken? Staat dat
erbij?
07.52 Abbenhuis Nou eh, ik zal effen kijken of het hier bijstaat.
Nou, hie, eh het gaat eh op de pieken tot eh 80, 90 decibel
zie ik hier. Het wordt een beetje ertussenin.
08.01 Int. Da's veel
08.02 Abbenhuis Da's heel veel. Dan, dan kunnen we elkaar niet meer
verstaan, want wij praten nu op eh 40 decibel, 50 decibel,
5
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
dus da's bijna het dubbele.
08.09 [caption] Zitten we lekker dan.
Oké dan...
...lekker rustig in de tuin, heerlijk.
08.17 Voice-over Maar ondanks die pieken worden volgens de Inspectie de
geluidsnormen niet overschreden.
08.22 Bosman Op een dag heb je pieken. 's Ochtends om zeven uur
vertrekken er veel, om eh één uur. Eh, in die tussentijden is
het wat rustiger. Maar eh he en dat geluid wordt
gemiddeld over de hele dag. Dus als je dat uitstrijkt, dan
zeg je van: nou, dat valt wel mee eigenlijk en we
overschrijden de normen niet.
08.39 Abbenhuis Het is te bizar voor woorden want juist die pieken zorgen
voor die overlast. En niet dat je zeg van nou ja, nu is het
een uur heel erg eh veel herrie geweest en nu geven we je
een uurtje rust kan, dan kan je bijkomen, maar om één uur
komt, komt de volgende rits er weer achteraan. Dus het
heeft eigenlijk eh ja, dat, zo'n rekenmodel zorgt ervoor dat
het netjes binnen de normen blijft, maar als je het over
overlast hebt, dan moet je toch echt naar die pieken kijken.
09.03 Voice-over Waar komt deze manier van kijken naar geluidsoverlast
vandaan? Die vraag leggen we voor aan Menno Huijs. Hij
deed promotieonderzoek naar de manier waarop de
overheid de afgelopen decennia met geluidsoverlast rond
Schiphol is omgesprongen. Hij constateert dat er een soort
fictieve rekenwereld is ontstaan. Vandaar de titel van zijn
boek: 'Luchtkastelen bouwen in de Nederlandse lucht'.
09.28 Huijs Beleid zou in principe moeten gaan over eh wat mensen
ook eh ervaren.
09.30 [caption] Menno Huijs
Onderzoeker
09.33 Huijs Want dat is eigenlijk hún realiteit. En als je vervolgens een
6
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
soort van realiteit ernaast zet, een soort van rekenwereld
waarin alles eh in principe recht gerekend kan worden, ja,
dan vind ik dat wel een eh een mooie luchtkasteel.
09.48 Voice-over Het begon allemaal in de jaren 90. Toen bepaalde het
kabinet een vijfde baan kreeg en kon doorgroeien naar 44
miljoen passagiers per jaar. Maar er was één voorwaarde:
omwonenden mochten niet méér geluidsoverlast krijgen.
10.04 [caption] Journaal, december 1999
NOS JOURNAAL
10.05 Nieuwslezeres Schiphol mag groeien.
10.06 [caption] Pia Dijkstra
10.07 Nieuwslezeres Maar de milieu-overlast die Schiphol veroorzaakt, mag dat
niet.
10.10 Kok Dat kan heel goed.
10.11 Cerfontaine Het aardige van deze nieuwe baan is dattie twee eh kanten
heeft.
10.16 [caption] Twee vandaag, februari 2003
10.16 Cerfontaine Je krijgt én meer capaciteit én je kunt binnen de
milieugrenzen blijven.
10.19 [caption] G. Cerfontaine
President-directeur Luchthaven Schiphol
10.19 Netelenbos Dat is voor de, voor Nederland heel belangrijk dat hier de
economie goed gaat.
10.22 [caption] T. Netelenbos
Oud-minister Verkeer & Waterstaat
10.22 Netelenbos En je moet dat binnen verantwoorde milieunormen moet
je dat doen.
10.26 [caption] Journaal, december 1999
10.26 Kok De milieugrenzen zijn bepalend voor de omvang van de
groei.
10.30 Meer vliegbewegingen kunnen worden gecombineerd met
7
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
daling van de geluidsoverlast.
10.33 [caption] Netwerk, maart 1998
10.37 Huijs Nou, ik denk dat iedereen wel begrijpt dat als je veel meer
gaat vliegen dat er ook gewoon meer geluidsoverlast komt.
Ik bedoel, eh da's zo simpel als wat.
10.45 [caption] Huijs kijkt in zijn proefschrift specifiek naar de manier
waarop de overheid onderzoeken gebruikt in het Schiphol
beleid in de periode 1990-2009. Zijn conclusie is keihard.
10.57 [caption] Het Ministerie heeft in het Schipholdebat de resultaten van
onderzoek beïnvloed, selectief gebruikt of herschreven.
11.05 Huijs Dat is ook eigenlijk de essentie van míjn onderzoek
geweest, dat eh elke keer als d'r zo'n kritisch, dan wel
opbouwend tegengeluid kwam, eh , is dat heel snel van de
tafel geveegd. Of in de doofpot gestopt.
Nou, d'r zijn legio voorbeelden te noemen. Maar we
hebben bijvoorbeeld heel bewust d'r voor gekozen om eh
eh niet te meten, om geluid niet te meten. Er zijn wél
onderzoeken geweest die aantonen dat als je geluid gaat
meten in plaats van berekenen, dat eh de uitkomsten
significant hoger zijn.
11.39 Voice-over Tóch blijft de overheid tot vandaag de dag kiezen voor
berekeningen. In plaats van metingen.
11.44 Huijs Ja, de berekeningen, ja, iedereen weet hoe een model
werkt he, 't is eh zoals wij dat altijd zeiden eh op de
universiteit: carbage in, carbage uit en als je d'r dus eh nou
ja, allerlei data instopt eh dat er iets positief uitkomt voor
jouw verhaal, dan komt dat er ook uit.
11.59 Int. Wat gebeurt er met rapporten die metingen publiceren, of
die zeggen dat metingen wel degelijk kunnen?
12.06 Huijs Nou, in de jaren 90 eh zijn die rapporten eh zijn gewoon
niet gepubliceerd. Die zijn pas veel later weer opgedoken in
8
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
het eh debat.
12.15 Int. Die zijn achtergehouwen eigenlijk.
12.18 Huijs Ja, achter, ja, zijn achtergehouden. Want we hadden
afgesproken dat we geluid gingen berekenen.
12.23 Int. Da's een andere manier om te zeggen: het kwam gewoon
niet uit?
12.26 Huijs Ja. Dat klopt Ja. Dat is eh precies hoe we met informatie
omgaan in dit dossier.
12.32 Voice-over Ondertussen kan de burger geen kant op. Want niet de
metingen, maar de rekenmodellen hebben altijd gelijk.
12.38 Abbenhuis 't Is ook een beetje een rookgordijn af en toe wat ze
optrekken, want je kan natuurlijk overal een rapport over
schrijven. Als je gewoon door de wijk loopt, dan zie je het
gevolg van eh eh eh ja, de uitbreidingen van Schiphol en
en dat het zo vol is in de lucht. Dat zie je gewoon, daar hoef
je eigenlijk helemaal niet, geen rapport over te schrijven.
12.56 Voice-over We hebben het vliegveld in Rotterdam om een interview
gevraagd. Maar dat vinden ze niet opportuun omdat ze nog
bezig zijn met hun aanvraag voor uitbreiding. Het vliegveld
wil groeien. De bewoners willen dat niet. Daarom stelt de
politiek in de regio een verkenner aan die moet
onderzoeken of er draagvlak is voor verder uitbreiding. Hij
concludeert van niet. Dát lijkt een streep door de
uitbreidingsplannen. Want de staatssecretaris hecht aan
draagvlak. Tóch zijn de bewoners er niet gerust op.
13.27 Bosman Alleen zit er nog een eh een addertje onder het gras, want
wat er ook voorgesteld wordt in het rapport is om een
onderzoek te doen naar het uitplaatsen van het
helikopterverkeer.
13.31 [caption] Be Bosman
13.37 Voice-over Het vliegveld is ook de thuisbasis van trauma en
politiehelikopters. Die vliegen vaak 's nachts en maken veel
9
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
herrie. De verkenner stelt voor dat helikopterverkeer te
verplaatsen. Dán ontstaat er ruimte om het aantal
commerciële vluchten uit te breiden.
13.53 Abbenhuis Daar word je heel boos om ja. Want dat is nou net niet wat
eh onafhankelijke verkenner heeft eh eh eh wat zijn
conclusie was, dat was er is geen draagvlak voor uitbreiding
- punt. En hij heeft er een komma van gemaakt en gezegd:
maar.... onderzoek even of je de helikopters kan
uitplaatsen want dan is er misschien wel een mogelijkheid
voor u, als eh vliegveld, dat u kunt uitbreiden. Maar da's
allemaal niet zo gezegd, maar het lijkt alsof van te voren al
een beetje bekonkeld is.
14.20 Voice-over De regionale politiek heeft de staatssecretaris nu per brief
geadviseerd de verplaatsing van helikopters te
onderzoeken. Maar waarom wil de luchthaven in
Rotterdam groeien? Volgens de luchthaven en volgens
ondernemingsorganisatie VNO NCW is goede
bereikbaarheid belangrijk om internationale bedrijven aan
te trekken.
14.40 Mooren Voor die bedrijven en organisaties is internationale
bereikbaarheid vestigingsfactor één.
14.45 [caption] Bert Mooren
Werkgeversorganisatie VNO NCW
14.45 Mooren
Int.
Mooren
En die
Die kunnen toch naar Schiphol?
Dat is veel te ver weg voor die bedrijven. Zij willen een
airport, makkelijk en efficiënt bereikbaar en daarom pleiten
wij voor uitbreiding hier.
14.56 Voice-over Ditzelfde argument keert ook steeds terug in het Schiphol
debat. In de jaren 80 is Schiphol door de overheid
10
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
uitgeroepen tot Mainport. Schiphol kan groeien. Dat levert
banen op, trekt internationale bedrijven aan. Schiphol werd
en wordt nog steeds beschouwd als motor van de
Nederlandse Economie.
15.14 Uitbreiding van Schiphol zal leiden tot ongeveer 55.000
extra arbeidsplaatsen, structurele arbeidsplaatsen in de
marktsector.
15.21 Kok Het gaat om meer dan economie. Het gaat om veel meer
dan winst. Het gaat ook om emplooi, om banen, om
werkgelegenheid, bestaanszekerheid.
15.28 Voice-over Maar eind jaren '90 krijgt de overheid een advies van de
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid waarin
wordt betwijfeld of Schiphol nog steeds zo belangrijk is
voor de economie. Het is geschreven door Professor Albert
Pols.
15.42 Pols De werkelijke motor van economische groei is niet
transport en distributie
15.45 [caption] A. Pols
Hoogleraar Economie
15.46 Pols Maar dat is eh de vernieuwing van producten en eh
processen. In de industrie, in de dienstensector. En nieuwe
marktontwikkeling. Dát is de werkelijke motor van
economische groei.
15.58 Voice-over Kabinet Kok doet niets met dit advies. De huidige regering
voert nu, 20 jaar later, nog steeds het Mainport beleid uit.
In 2016 krijgt de regering een advies van de Raad voor de
Leefomgeving en Infrastructuur. Met als titel: 'Mainports
voorbij'. De boodschap opnieuw: Schiphol is niet langer de
motor van de economie.
16.19 [caption] Mainports voorbij
Mainports niet de motor van de Nederlandse Economie.
16.20 Voice-over De overheid moet zich richten op andere sectoren zoals it.
11
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
Econoom Walter Manshanden werkte mee aan het advies.
16.28 Manshanden Het is eh niet de fundamentele motor van de economie.
16.31 [caption] Walter Manshanden
Netherlands Economic Observatory
16.31 Manshanden Dat relativeer ik sterk want je ziet gewoon ook in andere
Europese steden. Daar zijn ook internationale bedrijven
gevestigd. Zonder zo'n grote luchthaven erbij. En kennelijk
gaan die bedrijven erheen omdat er gewoon uitstekende
goederen en diensten kunnen worden geproduceerd. Daar
gaat het om.
16.48 Voice-over Tijdens de uitreiking van het rapport aan het Ministerie,
veegt directeur generaal Marc Frequin tijdens zijn
toespraak het advies meteen van tafel. Hiervan is een
geluidsopname gemaakt. We laten het horen aan
Manshanden.
17.02 [caption] Wat mij betreft is het trefwoord: een gemiste kans met dit
advies, [...]. Het buitenland lacht ons geweldig uit met dit
advies, want die zeggen goh, wat handig dat jullie dat wat
je nog aan kracht hebt, dat je dat in het putje flikkert en
dan vervolgens iets nieuws gaat bedenken. Die zijn
hartstikke blij met dit advies. Als we toch echte
concurrentie een handje willen helpen, dan doen we dat
hiermee.
17.21 Manshanden Nou, ik had het natuurlijk wel gehoord of the record eh wat
daar verteld was. Maar ik schrik eh van deze manier van
reageren. Vooral z'n toon.
En waar staat dat voor? Wat zegt u dat?
Eh, het staat voor eh, niet willen discussiëren voor een,
over een aantal hele cruciale wezenlijke vragen. Daar staat
het voor. En kennelijk, als je daarnaar wijst, of je daarover
12
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
begint te praten, of als je denkt: is het wel een goed idee
om....
Om Schiphol zo belangrijk te maken..
Om Schiphol te maken, moet het groeien... Eh, dat
kennelijk mensen dan boos worden. Kennelijk is dat, ken,
dat is kennelijk het debat.
18.02 Voice-over We hebben Mark Frequin gevraagd om een reactie op
deze opmerking. Hij laat ons per mail weten:
18.08 [caption] Mijn uitspraken zijn gedaan in het licht van een debat
waarbij het economisch en maatschappelijk belang van
Schiphol volledig ter discussie werden gesteld.
Er worden op jaarbasis tientallen miljarden verdiend voor
de BV Nederland en honderdduizenden mensen verdienen
hun geld direct of indirect aan Schiphol.
Het belang is evident. Dat wilde ik benadrukken. Door in uw
uitzending mijn uitspraken uit de context te halen, zou u
geen recht doen aan mijn verhaal.
18.31 Huijs Als je 30 jaar lang echt ergens in gelooft, dan is het
natuurlijk ontzettend moeilijk om eh te horen dat dat
misschien niet eh de enige waarheid is.
18.43 Int. Het rapport stelt eigenlijk vragen waarop eh het, de
overheid, de mensen die al jaren het beleid bepalen, niet
op zitten te wachten.
18.52 Huijs Ja. Ja, precies.
18.54 Int. Daar raken ze eigenlijk van geïrriteerd. Dat er nu lastige
vragen worden gesteld.
18.58 Huijs Ja. Kritische geluiden die worden niet gewaardeerd. Die
worden snel gemarginaliseerd, je wordt in de, in de hoek
13
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
gezet en eh we gaan weer over tot de orde van de dag.
19.08 Voice-over We hebben Schiphol om een interview gevraagd, maar ze
willen niet voor de camera verschijnen. Schriftelijk laat
Schiphol weten:
19.15 [caption] Luchtvaart is een banenmotor en een vliegwiel voor
economische groei in ons land.
Als Schiphol na 2020 niet verder kan groeien, betekent dat
een verslechtering van mainport Schiphol en de BV
Nederland.
19.29 Voice-over In Spaarndam vechten bewoners al jaren tegen de groei
van Schiphol. In 2009 besteedde Zembla hier aandacht aan.
Het dorp ligt vlakbij de polderbaan. Die baan ging in 2003
open en werd vooraf de milieubaan genoemd. Maar dat
blijkt kort na de opening een sprookje.
19.48 Toen barstte de hel hier los. Het was een soort, ja, een
soort luchtaanval, zo klonk het. Het waren 300 vliegtuigen
per dag die over kwamen.
20.01 Voice-over Het hele dorp staat op z'n kop en de toenmalige baas van
Schiphol komt uiteindelijk naar het dorpshuis. Hij belooft
de vliegroute iets te verleggen om de overlast te beperken.
We gaan terug naar Spaarndam. Hoe is het daar nu? Arjan
van de Griendt is hier opgegroeid en heeft besloten er te
blijven wonen. Maar hij isoleert wél z'n hele huis.
20.22 Van de Griend Dit is een suskast. Dat eh, die, die dempt het geluid af wat
van buiten naar binnen gaat. Nieuwe deuren laten
monteren want dat dikke glaspakket past er anders niet in.
20.34 Int Slaapt u met de ramen open?
20.37 Van de Griend Nee.
Nou, daar zit eh ook eh eh dik geluidwereld glas en dan
hebben we ook nog eh rolluiken gemonteerd. Die 's nachts
14
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
eh naar beneden gaan.
20.45 [caption] Arjan van de Griend
Bewonder Spaarndam
20.46 Int. Een soort fort waarin u slaapt....
20.49 Van de Griend Haha. Ja.
20.50 Int. Heeft Schiphol uw isolatie betaald?
20.52 Van de Griend Nee. Nee, was't maar waar. Dat is niet zo. Wij wonen hier
precies buiten de contour waarbij eh van Schiphol
geluidwerende maatregelen zou krijgen. Dat is net een
beetje op het randje.
21.04 Voice-over Hij heeft zich nét neergelegd bij de situatie zoals die is.
Maar dán verandert er opeens wat.
21.11 Van de Griend Maar toen op een gegeven moment eh dacht ik van hee, er
is veel meer vliegtuiglawaai dan ik gewend ben. Hoe kan
dat nou? En toen kwam ik erachter dat er een nieuwe
uitvliegprocedure was eh ingevoerd en maken ze meer
herrie.
21.23 Int. Is dat zoals we daar zien? Dat is vlak.
21.25 Van de Griend Ja. Die vliegt eh vlak. En eh..
21.28 Int. En hoe ging het dan eerst?
21.30 Van de Griend
Int.
Van de Griend
Nou, stee, werd er vanaf het vliegveld eh vrij steil
opgestegen, vrij snel geklommen naar grotere hoogte.
Daardoor zijn vliegtuigen, als ze ter hoogte van Spaarndam
vliegen, hoger.
Dan nu..
Dan nu. En daardoor hoor je ze ook minder.
21.45 Voice-over Hij laat op de computer een presentatie zien van Schiphol
en de KLM waarin staat dat het nieuwe opstijgen tot
brandstofbesparing leidt. Ook zou het juist minder
15
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
geluidsoverlast geven. Volgens de berekeningen.
21.57 Van de Griend Waarom is een nieuwe startprocedure ges, voor geluid.
Wordt er gezegd van ja, vliegtuig, als het in die, dat vlakke
deel van de vlucht zit, vliegen ze sneller, zijn ze ook eerder
voorbij. Maar als je langs de polderbaan woont, komen de
vliegtuigen om de 50 seconden langs. Je zit eigenlijk altijd
in een soort gerommel eh van geluid, het is nooit stil.
22.17 Voice-over Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu publiceert in de
Staatscourant het besluit om anders op te stijgen. Er staat
bij dat burgers hiertegen bezwaar kunnen maken.
22.29 Van de Vliert En toen dacht ik van ja, dan kan ik eh me heel gaan, druk
gaan maken dat die vliegtuigen lager zitten en daar eh zuur
over worden. Ik dacht ook 'k kan proberen d'r wat aan te
doen. Dus ik dacht nou, dan ga ik een bezwaarschrift eh in
elkaar draaien.
22.43 Voice-over Hij gaat dagen aan het werk, leest internationale studies,
die hem bevestigen in zijn vermoeden dat de nieuwe
manier van stijgen op de plek waar hij woont, meer
overlast geeft.
22.57 Van de Griend Nou, dat eh bezwaarschrift is afgewezen. Om een
procedurele reden namelijk dat je tegen dat besluit
eigenlijk helemaal geen bezwaar kón maken. He, het
Ministerie had ten onrechte die bezwaarclausule onder dat
besluit afgedrukt eh in de Staatscourant.
23.07 [Caption] Procedure. Per abuis is hierin een bezwaarclausule
opgenomen daar het hier gaan om een algemeen
verbindend voorschrift dat niet appellabel is.
23.13 Van de Griend Da's een foutje. Dat, dat geeft een slecht gevoel, hé, want
je kan er als burger geen bezwaar tegen maken en er is ook
geen politieke controle op eh op het proces geweest, op
die eh regelwijziging. Die kan een minister schijnbaar op
16
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
basis van de wetgeving die d'r is, zo doorvoeren.
23.30 Voice-over In 2016 blijkt dat Schiphol bij de presentatie van de nieuwe
startprocedure een verouderde rekenmethode heeft
gebruikt. De geluidswinst is minder groot dan Schiphol
voorstelde.
23.43 Van de Griend Wat blijkt eh er zijn verouderde berekeningsmethoden
gebruikt. Waarmee eigenlijk qua eh milieuwinst,
geluidswinst eh ja, Schiphol zichzelf rijk rekende.
23.56 Voice-over Schiphol laat schriftelijk weten dat ze wil benadrukken dat
de nieuwe startmethode, hoe dan ook, tot minder overlast
leidt.
24.04 Voice-over Lelystad Airport. Ook eigendom van Schiphol. De
verbouwing is in volle gang. Wat in 2019 stijgen hier de
eerste Boeings op. Lelystad neemt vakantievluchten van
Schiphol over. Zodat daar meer plek is voor
intercontinentale vluchten. Met Lelystad erbij kan de
luchtvaart tóch weer groeien. De wethouder van Lelystad is
blij met de uitbreiding.
24.27 Fackeldey Kijk, vanuit Lelystad zeggen we twee dingen:
24.29 [Caption] Jop Fackeldey
Wethouder Lelystad
24.30
24.30 Fackeldey Aan de ene kant lossen we een probleem van Nederland
op, van Schiphol op. En aan de andere kant is het cruciaal
voor de werkgelegenheid. Vooral ook de indirecte
werkgelegenheid in het feit dat het gebied economisch op
de kaart gezet wordt.
24.42 Voice-over Op hemelsbreed 50 km. afstand van Lelystad, ligt
natuurgebied De Weerribben-Wieden. Vijf jaar geleden is
Wim Lieske hier gaan wonen omdat hij gek werd van de
herrie in Amsterdam. Een half jaar geleden kwam hij
erachter dat straks de vliegtuigen van Lelystad recht over
17
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
hem heen komen.
25.01 Liesker Het is een plek die alles heeft wat, die je maar kan dromen.
25.04 [Caption] Wim Liesker
Bewoner Weerribben
25.04 Liesker En dan ineens krijg je, terwijl je dus in die, in die pracht zit,
krijg je zo'n ding over je heen denderen. Dat verscheurt
alles. Dat maakt alles, alles wat dit, deze plek magisch
maakt, wordt daarmee om zeep geholpen. In één klap, met
één pennenstreek door een eh mijnheer die een streep
trekt. Door dat vliegverkeer. En da's verschrikkelijk.
25.30 Voice-over De vliegtuigen komen straks kilometers lang op zo'n 1800
meter hoogte over het gebied gevlogen. Ze mogen niet
hoger omdat dát deel van het luchtruim gereserveerd is
voor Schiphol verkeer.
25.43 Liesker Lelystad is ver weg. Dan verwacht je niet dat je dan laag
verkeer krijgen, dat moet eigenlijk gewoon nog hoog zitten.
Geen zinnig mens komt daarop. En niemand heeft ons
opgebeld, om maar zo te zeggen, van eh dit zijn wij van
plan. He, ze zeggen wel het is democratisch gegaan, dat zal
wel officieel he, maar eh, maar ons is niks gevraagd, ons is
niks verteld, wij zijn niet betrokken, de gemeente is ook
niet betrokken geweest erbij. Dus wij wisten gewoon echt
van niks.
26.08 Voice-over Als Lelystad Airport straks opengaat wordt over grote delen
van Overijssel, Gelderland en Friesland, laag gevlogen.
Daarover is de afgelopen maanden veel onrust ontstaan.
Burgers voelen zich overvallen. De wethouder van Lelystad
begrijpt dat niet.
26.25 [Caption] Jop Fackeldey
Wethouder Lelystad
26.25 Fackeldey Los van de formele publicaties, de Staatscourant en weet ik
wat niet meer, zijn er uitgebreide gespreks- en
18
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
voorlichtingssessies overal en nergens eh gehouden, er zijn
brieven geweest, eh, ik kan hel, tien jaar lang kranten laten
zien waarin het gaat over de ontwikkeling van Lelystad
Airport. Dus om nou te zeggen dat je niet wist hier wat ging
gebeuren, dat is wat verbazingwekkend.
26.43 Liesker D'r is daar één informatieavond geweest in de Provincie eh
eh Overijssel, dat was in Zwolle, dat was de avond waarop
ook eh de voetbalwedstrijd WK Nederland-Chili plaatsvond.
En als je op zo'n avond informatieavond organiseert, dan
weet je gewoon dat je eh niet een goeie
vertegenwoordiging van het publiek gaat krijgen. Mensen
kijken voetbal.
27.05 Voice-over In de provincie Overijssel is een informatieavond geweest
voor inwoners uit Kampen, Zwolle en Zwartewaterland.
Wim woont in een andere gemeente. Het was
georganiseerd door het Ministerie en Hans Alders. Alders is
kabinetsadviseur en voorzitter van de Alderstafel Lelystad,
een overlegorgaan voor de luchtvaart.
27.24 Liesker Kan natuurlijk niet achter de voorhoofden kijken van
degenen die het georganiseerd hebben, maar het lijkt mij
één van de afdeling flauwe trucjes om dat zo te doen.
27.31 Voice-over Staatssecretaris Dijksma wil geen interview geven. In
antwoord op Kamervragen hierover laat ze weten dat
belanghebbenden zo goed mogelijk geïnformeerd zijn en
zienswijze in hebben kunnen dienen. Wim laat het er niet
bij zitten. Hij sluit zich aan bij het actiecomité Hoog
Overijssel. Dat ervoor pleit die lage vliegroutes te
veranderen. De afgelopen weken hebben ze met hun
verzet veel reuring veroorzaakt. Op 12 september zijn er
68.000 handtekeningen aangeboden aan de Tweede
Kamer.
19
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
28.02 Dat zijn hele lange laagvliegroutes over een heel groot
gedeelte van ons land.
28.07 Voice-over Ze willen twee belangrijke punten maken. De
geluidsoverlast zou groter zijn dan de overheid heeft
berekend. En het luchtruim moet op de schop. Want daar
ontstaan alle problemen. Alexander ter Kuile woont ook in
Overijssel. En hij adviseert de groep, hij is de voormalige
baas van Canso, een internationale instantie van
luchtverkeersleidingsorganisaties. Hij legt uit waarom het
aanvliegen van Lelystad zo moeilijk is.
28.33 Ter Kuile Het militaire luchtruim in Nederland komt vrij dicht tegen
Flevoland aan.
28.34 [Caption] Alexander Ter Kuile
Voormalige Secretaris-Generaal Canso
28.35 Ter Kuile En daarnaast is er ook nog luchtruim Schiphol dat
voorkeursbehandeling krijgt boven andere luchthavens.
Daardoor moeten Lelystad routes ontworpen worden, die
niet de militairen beïnvloeden en niet Schiphol
beïnvloeden. En daar is maar heel weinig ruimte voor.
28.58 Voice-over Het gevolg is dat de vliegtuigen uit Lelystad heel lang laag
vliegen.
29.03 Ter Kuile Het is heel duidelijk aangegeven dat de luchthaven Lelystad
niet kan functioneren in het huidige luchtruim. Alle
documenten en alle studies wijzen d'r op dat het luchtruim
heringedeeld moet worden om de capaciteit te creëren die
een luchthaven Lelystad nodig heeft. Die herindeling heeft
niet plaatsgevonden. Daardoor loopt het nu spaak, want er
moet in het huidige oude systeem, tóch een nieuwe
luchthaven Lelystad open. En dat wringt.
29.33 Voice-over Die herindeling is er op z'n vroegst in 2023. Maar de
staatssecretaris wil persé dat Lelystad al in 2019 opengaat.
Anders komt Schiphol in de problemen. Want via Lelystad
20
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
kan Schiphol groeien.
29.49 Voice-over Begin september onthult Zembla dat de
luchtverkeersleiding, de LVNL, in 2009 een negatief advies
schrijft over Lelystad Airport. Er staat in dat het luchtruim
te klein is om vliegtuigen ván en náár Lelystad
onbelemmerd, punctueel en betrouwbaar af te handelen.
Eerst is een herindeling van het luchtruim nodig.
30.10 [caption] Eenvandaag, 26 september
30.10 Presentator
Eenvandaag
Alleen het punt is: dat rapport is nooit openbaar gemaakt.
Het is jarenlang stilgehouden tot het programma Zembla er
de hand op wist te leggen.
30.17 Van Helvert Hoe is het nu mogelijk dat we
30.19 [caption] Martijn van Helvert
Tweede Kamerlid CDA
30.19 Van Helvert gewoon voortborduren met een belangrijk vliegveld voor
Nederland terwijl een zó belangrijk advies niet wordt
meegenomen in de discussie.
30.27 [caption] Suzanne Kröger
Tweede Kamerlid Groen Links
30.27 Kröger En we willen ook nu alsnog snel een reactie van de
staatssecretaris met de vraag: waarom is het niet eerder
gepubliceerd?
30.34 Voice-over De staatssecretaris zegt dat de Alderstafel besloten heeft
het stuk niet te publiceren omdat in een vervolgstudie de
conclusies van de LVNL wél zijn meegenomen. Die studie
heeft de Kamer wél bereikt. Als we een tweede, wél
openbare rapport, lezen, zien we dat de vraagstelling heel
beperkt is.
30.55 Ter Kuile Ik zie dat een eerste rapport van LVNL opzij geschoven is.
Er wordt een tweede partij gevraagd om dezelfde vraag te
beantwoorden. Die geeft een antwoord wat heel dicht bij
het antwoord van LVNL ligt, maar het geeft iets meer
21
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
ruimte aan de politiek om door te gaan. En dat is wat er
gebeurd is.
31.15 Huijs Ja, dat is een herkenbaar patroon
31.16 [caption] Menno Huijs
Onderzoeker
31.16 Huijs Dat je vooral de informatie naar buiten brengt eh waarmee
je de discussie met elkaar wil voeren. En eh als dat
informatie is, die niet bijdraagt aan je gewenste oplossing,
dan zorg je er gewoon voor dat je alleen maar die andere
informatie beschikbaar stelt.
31.32 Voice-over Lelystad gaat open terwijl het luchtruim nog niet herzien is.
En volgens Dr. Ir. Leon Adegeest is ook de geluidsoverlast
groter dan in de stukken is berekend. HIj woont in de buurt
van Dalfsen en ook over dit landelijke gebied komen straks
vliegtuigen.
31.50 Adegeest Nou, ik wil begrijpen: wat is er berekend?
31.52 [caption] Leon Adegeest
Bewonder Overijssel
31.52 Adegeest En hoe kan het dat er, heel concreet, hoe kan het dat er
hier boven dit huis eh geen geluidsoverlast wordt
voorspeld, terwijl een brief zegt dat ze hier op 1400 meter
overvliegen. Dat, dat rijmt gewoon niet.
32.07 Voice-over Wekenlang stort bij zich op de stukken die de overlast van
Lelystad Airport berekenen. Hij komt dingen tegen die hij
niet kan rijmen. Eind juli vraagt hij bij het Ministerie of hij
hún rekenmodel kan gebruiken. Het Ministerie zegt toe een
afspraak in te plannen. Maar, als die d'r naar 1,5 maand
nog steeds niet is, besluit Adegeest een eigen model te
maken. Hij laat zien wat hij ontdekt heeft.
32.31 Adegeest Hier hebben we Zwolle liggen. En daar ligt eh Ens. Hier zie
je dus de, het daalprofiel van, via Ens, de Noordoostpolder,
22
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
Int.
Adegeest
Int.
Adegeest
met het daalprofiel via Zwolle, 's Heerenbroek.
Ja.
Zie je hier de
Zie je, hier zie je 3000
3000 3000 Het kan niet zo zijn dat je hier bij 900 meter
geen overlast hebt. En dáár bij 900 meter wél. Dat is heel,
dat is heel raar.
32.59 Int. Waarom is dat belangrijk?
33.02 Adegeest Eh, doordat ze veel lager zitten, zal er veel meer
geluidsoverlast zijn. En die geluidsoverlast dat is, daar
wonen mensen, daar worden nieuwbouwwijken gepland.
Die zijn niet meegeteld in, in de totale berekening van de
overlast.
33.18 Int. En wat zijn daar de gevolgen van, dus het lijkt alsof er
minder gehinderden zijn dan u denk dat er zijn. Maar wat,
wat is het gevolg daarvan?
33.27 Adegeest Ik denk dat daardoor het eh project makkelijker
verkoopbaar is gebleven. In t, eh, binnen de politiek. Als
heel Zwolle d'r last van had gekregen, als dat bekend was,
dan denk dat eh Overijssel misschien wél harder aan de bel
had getrokken.
33.41 Voice-over Als zijn berekeningen kloppen, heeft dat mogelijk
verregaande consequenties voor de uitbreiding van
Lelystad. Afgelopen donderdag heeft de tweede kamer
hierover vragen gesteld aan de Staatssecretaris. Maar die
veegt zijn berekeningen van tafel.
33.56 Dijksma Je kan niet zelf een rekenmodel maken eh dan moet je echt
gewoon een rekenmodel hanteren die wij ook vanuit de
23
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
wet moeten gebruiken.
34.04 Voice-over Maar dat is precies de reden waarom Leon al eind juli om
dat rekenmodel heeft gevraagd.
34.10 Dijksma Andersom heb ik wél gezegd, en mijn mensen ook, van wij
zijn best bereid om gewoon nog een keer opnieuw te laten
zien hoe hebben we dit nou gedaan. En eh wat is ons
model en eh stop je d'r van alles in en wat komt er dan uit.
Dus het feit dat wij opnieuw met hen aan tafel zitten om
dat nog een keer helemaal te exerceren, door te exerceren,
is eigenlijk gewoon bedoeld om ook hier weer twijfel weg
te nemen. Niet bij onszelf, niet bij onszelf, want dat
suggereerde Mw. Kröger, maar bij hen.
34.43 Voice-over Afgelopen maandag had Leon een afspraak op het
Ministerie zodat hij eindelijk hún rekenmodel kan
gebruiken. Maar die afspraak is verplaatst door het
Ministerie.
34.55 [Caption] www.zembla.tv
34.55 Voice-over Volgende week in Zembla gaan we verder met ons
onderzoek naar kunstgras met rubbergranulaat. We kijken
nu naar de gevolgen voor het milieu.
35.02 Voor de autobranche is het heel duurzaam, maar de
sportveldenbranche blijft uiteindelijk met de rotzooi zitten
aan't eind van de rit
35.08 Nogmaals: laat echt helder zijn. Wij overtreden geen
milieuwet.
35.12 Zij overtreden sowieso artikel 13 van de wet
bodembescherming want je mag de bodem niet
verontreinigen.
35.18 [caption] ZEMBLA
Samenstelling en regie
Nicolien Herblot
35.18 Voice-over Kijk op onze website en abonneer je op onze nieuwsbrief
24
ZBNN VARA – Zembla script 04 ‘Schiphol’
voor het laatste nieuws hierover.
35.20 [caption] ZEMBLA
Research
Suzan Borst
35.2 [caption] ZEMBLA
Eindredactie
Manon Blaas
35.25 [caption] ZEMBLA
www.zembla.tv @VARA 2017
herhaling a.s. donderdag 10.10 uur NPO 2
25
top related