prof. dr hab. inż. joanicjusz nazarko dr joanna ejdys...do strategii rozwojowej, którąnazywamy...

Przegląd krajowych inicjatyw

foresightowych

Prof. dr hab. inż. Joanicjusz Nazarko

Dr Joanna Ejdys

Narodowy Program Foresight – wdrożenie wyników, 18 listopada 2011 r.

Najlepszą metodą przewidywania

przyszłości jest jej tworzenie.

P. Drucker

Pilotażowy Projekt Foresight w dziedzinie Zdrowie i Życie

Rozpoczynając posiedzenie Minister Nauki prof. Michał Kleiber powiedział:"Chyba wszyscy odczuwamy w polskiej rzeczywistości brak racjonalnego myślenia o przyszłości kraju. DuŜa część decyzji politycznych razi krótkowzrocznością i brakiem wizji państwa zarówno w średnim jak i długim okresie czasu. Wielu z nas jest tym od lat zaniepokojonych, wielu wypowiadało się publicznie na temat tego, co powinno się zrobić, Ŝeby rozwojowi kraju nadaćbardziej racjonalny charakter. Powinniśmy wreszcie chociaŜ trochę zbliŜyć siędo strategii rozwojowej, którą nazywamy dąŜeniem do społeczeństwa wiedzy, a więc społeczeństwem, w którym wiedzy przypisuje się rolękluczowego czynnika rozwoju.

Zarządzenia Ministra Nauki nr 7/04 z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie utworzenia Komitetu Sterującego do spraw

Pilotażowego Projektu Foresight

Obszary tematyczne Pilotażowego Projektu Foresight w dziedzinie Zdrowie i Życie

Narodowy Program Foresight „Polska 2020” – grudzień 2006

Program obejmował trzy pola badawcze: Zrównoważony Rozwój Polski, Technologie

Informacyjne i Telekomunikacyjne oraz Bezpieczeństwo.

W dniu 16 lutego 2009 r. w Warszawie miała miejsce konferencja prezentująca wyniki Narodowego Programu Foresight „Polska 2020”.

Etymologia terminu foresightDefinicje terminu foresightCechy i funkcje badań forsightowychMetody badań foresightowychDlaczego foresight? Rodzaje badań foresightowychCasy study

Źródło: opracowanie własne.

Typologia badań foresightowych

Łączna liczba aktualnie realizowanych i zakończonych projektów foresight w Polsce ok. 40

Foresight technologiczny

• tradycyjne branże, takie jak przemysłwydobywczy węgla brunatnego, kamiennego, rud miedzi, odlewnictwa, czy też drzewnictwa;

• technologie przełomowe, takie jak np. nanotechnologie, technologie kosmiczne, inteligentne systemy produkcji, technologie medyczne, czy też biotechnologie

Foresight regionalny

1) Technologie dla zrównoważonego rozwoju regionu bez wskazania konkretnych branż;

2) Konkretne technologie, których rozwój uwarunkowany jest regionalnie.

• można zauważyć tendencję odchodzenia od finansowania projektów foresightu regionalnego na rzecz projektów foresightu branżowego

Nowe obszary badań foresightowych

Foresight Kadr Nowoczesnej Gospodarki

Foresight regionalny dla szkół wyższych Warszawy i Mazowsza „Akademickie Mazowsze 2030”

Foresight "Sieci Gospodarcze Wielkopolski" – scenariusze transformacji wiedzy wspierające innowacyjną gospodarkę

Scenariusze i trendy rozwojowe wybranych technologii społeczeństwa informacyjnego do roku 2025

Analiza prognozowania ścieżek rozwoju interdyscyplinarnych nauk o poznaniu metodami foresight

Wyzwania zrównoważonego użytkowania terenu na przykładzie województwa śląskiego – scenariusze 2050

Pilotażowe badanie foresight w trzech obszarach merytorycznych: wzrost gospodarczy, innowacyjność mazowieckich przedsiębiorstw, rozwój lokalny województwa mazowieckiego) – Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza.

Rozmieszczenie projektów foresightu regionalnego oraz branżowego w Polsce

Źródło: opracowanie własne na podstawie Badanie ewaluacyjne realizowanych w Polsce

projektów foresight. Ekspertyza wykonana na podstawie umowy nr 118/DS/2010 z dnia

30.07.2010 r. zawartej pomiędzy Skarbem Państwa - Ministrem Nauki i Szkolnictwa

Wyższego a Politechniką Białostocką, Białystok 2010 [Dokument elektroniczny].

Tryb dostępu: www.mnisw.gov.pl.

Etymologia terminu foresightDefinicje terminu foresightCechy i funkcje badań forsightowychMetody badań foresightowychDlaczego foresight? Rodzaje badań foresightowychCasy study

Instytucje wiodące

Zdecydowana większość wiodących instytucji projektów wywodzi się z ośrodków

naukowych z wyłączeniem takich instytucji jak KGHM Cuprum sp. z.o.o, Stowarzyszenia

Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego „Dolina Lotnicza” Urząd Marszałkowski

Województwa Dolnośląskiego, Fundacja Progress and Business.

Czas realizacji projektów

Średnia długość realizacji projektów foresightu regionalnego oraz branżowego w Polsce

wynosi w przybliżeniu 25 miesięcy. Najkrótszy czas realizacji projektu, wynoszący 12

miesięcy, natomiast najdłuższy – 36 miesięcy.

Horyzont czasowy

Horyzontem czasowym badań większości projektów, jest rok 2020. Horyzont czasowy badań w wypadku pozostałych projektów

różnicuje się odpowiednio od roku 2026, aż do roku 2050.

Cele projektówCele pierwszych projektów foresightu regionalnego

i branżowych realizowanych w Polsce przejawiały się najczęściej w:

• ocenie stanu technologicznego określonej branży, • identyfikacji rozwiązań o największym potencjale

rozwoju, • ocenie innowacyjności określonych technologii, • rozpoznaniu kluczowych technologii w aspekcie

strategicznego znaczenia dla rozwoju kraju, regionu, czy też zrównoważonego rozwoju,

• wyznaczeniu priorytetów w dziedzinie B+R w regionie.

Typowa struktura projektów foresight

Komitet sterujący/panel

programowy/rada projektu

foresight/komitet społeczny

Zespół zarządzający/kierownik

projektu/koordynator

Panel główny/panel

specjalistów wiodących

Panele robocze/badawcze

Liczba wskazań metod badawczych w polskich projektach foresightu regionalnego oraz branżowego

Źródło: Badanie ewaluacyjne

realizowanych w Polsce projektów

foresight. Ekspertyza wykonana na podstawie umowy nr 118/DS/2010 z

dnia 30.07.2010 r. zawartej pomiędzy Skarbem Państwa - Ministrem Nauki

i Szkolnictwa Wyższego a PolitechnikąBiałostocką, Białystok 2010

[Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: www.mnisw.gov.pl.

Grupy interesariuszy w projektach

Źródło: Badanie ewaluacyjne …

Formy efektu końcowego

Źródło: Badanie ewaluacyjne …

Etymologia terminu foresightDefinicje terminu foresightCechy i funkcje badań forsightowychMetody badań foresightowychDlaczego foresight? Rodzaje badań foresightowychCasy study

Liczba cytowań terminu „foresight”w Google Scholar w latach 1990-2010

Źródło: opracowanie własne.

Foresight w językach świata

• форэсигт (rosyjski)

• foresight (niemiecki)

• 超前意识 chāo qián yì shí (chińsku) (kał, cjen, y, szy)

• prevision (hiszpańsku)

• 遠謀【えんぼう】enbou,

• 先見の明【せんけんのめい】senkennomei (japońsku)

• 先見【せんけん】senken (japońsku)

Etymologia terminu foresightDefinicje terminu foresightCechy i funkcje badań forsightowychMetody badań foresightowychDlaczego foresight? Rodzaje badań foresightowychCasy study

Foresight w językach świata

„…Przetrwa nie gatunek najsilniejszy,

ani najbardziej inteligentny...

..ale ten który najlepiej dostosuje się

do zachodzących zmian...”

Charles Darwin (1809-1882)

Źródło: [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu http://uia95.com/Cours%20UIA/2009%202010/Argenteuil/Calendrier%20Argenteuil%202009%202010.htm

Dziękuję za uwagę