milieu performance van vervoerswijzen en logistieke ketens ’invloed opdrachtgevers op schonere...

Milieu performance van vervoerswijzen en logistieke ketens’Invloed opdrachtgevers op schonere binnenvaart’ 16 juni 2010, Zoetermeer

Eelco den Boer

2Eelco den Boer

CE Delft

• onafhankelijk, not-for-profit consultancy, opgericht in 1978

• Kantoor in Delft• Transport, Energie, Economie• 15+ jaar ervaring in milieubeleid in

transport o.a. binnenvaart• Klantenkring: Europese Commissie,

nationale overheden, industrie, NGOs

3Eelco den Boer

Inhoud

• Introductie • Milieu- en goederenvervoer• Scheepvaart, luchtkwaliteit en klimaat• Vergelijking van modaliteiten

• Per brandstof• Per hoeveelheid energie (kWh)• Per eenheid van transport (ton-kilometer)• Effecten van het IOD programma

• Conclusies

4Eelco den Boer

Milieuproblemen: luchtkwaliteit (weg)

NO2 wegbijdrage (2010)

0

5

10

15

20

25

Overs

chie

(A13

)

Rotterd

am (A

16)

Utrech

t (A12

)

Eindho

ven (A

2)

Beunin

gen

(A50

)

Zwolle (A

28)

Leider

dorp

(A4)

Breda (

A16)

Amste

rdam

-wes

t (A10

)

µg

/m3 Zwaar

Licht

5Eelco den Boer

Milieuproblemen: luchtkwaliteit (scheepvaart)

Bijdrage scheepvaart in Rijnmondgebied (2005)

6Eelco den Boer

Milieuproblemen: klimaat (CO2)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007*

Mto

n

Wegverkeer Binnenvaart

Visserij Spoorwegen

Luchtvaart Zeevaart

Mobiele werktuigen in de landbouw Overige mobiele werktuigen

7Eelco den Boer

Doel van de studie STREAM

• STREAM = Studie naar TRansportEmissies Alle Modaliteiten• Emissiegegevens van alle modaliteiten verzamelen

• Vergelijken van modaliteiten op milieugrondslag nog altijd in de aandacht

• Dat zal ook zo blijven• Vraag naar emissiekentallen voor bepalen milieuschade in

planstudies voor concrete projecten in de huidige praktijk• Zie www.ce.nl voor meer info over logistieke emissietool

• Veel veranderd in de afgelopen jaren:• Euro 5/6 wetgeving

• EU wetgeving CO2 personenauto’s

• Mobiele werktuigen richtlijn (o.a. binnenvaart)• “Schoon en Zuinig programma”

8Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (methodiek)

Hoe vergelijken we een binnenschip en een vrachtauto?• Well-to-wheel analyse• Parkgemiddelden of specifieke techniek?• Bestaat er concurrentie? Definieer markten

• Bestelauto’s en diepzee schepen niet meegenomen• Bulk/non-bulk, korte afstand/lange afstand

• Hoe omgaan met variatie in ketens?

• Omrijfactoren variëren tussen 0- 20%

Worst case Best case Wel voor-en natransport Geen voor- en natransport Maximaal omrijden Minimaal omrijden 15% lagere belading dan gemiddeld 15% hogere belading dan gemiddeld

9Eelco den Boer

Concurreren modaliteiten?

10Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (NOx emissie-eis)

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

rail (EU 2008)

rail (EU 2012)

inland barges (2007, SV small)

inland barges (2008, SV low)

Euro-III (truck, 2000)

Euro-IV (truck, 2005)

Euro-V (truck, 2008)

Euro-VI (truck, 2013)

IMO Tier I (2000, 100 rpm)

IMO Tier I (2000, 500 rpm)

IMO Tier II (2011, 100 rpm)

IMO Tier II (2011, 500 rpm)

IMO Tier III (2016, 100 rpm)

IMO Tier III (2016, 500 rpm)

NOX emission value (g/kWh)

11Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (brandstoffen)

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

roaddiesel/inland

shipping

gas oil atberth

HFO ECA HFO average HFO ECA2010

HFO 2020

Su

lph

ur

con

ten

t (%

)

12Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (CO2 per tonkm)

CO2 (g/ton-km); bulk; 2010

0

20

40

60

80

100

120

140

13Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (NOX per tonkm)

NOx (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

14Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (PM10 per tonkm)

PM10 (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,000,02

0,040,06

0,080,10

15Eelco den Boer

Vergelijking van modaliteiten (SO2 per tonkm)

SO2 (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,00,10,20,30,40,50,6

16Eelco den Boer

IOD programma (SCR+Roetfilter) NOx

NOx (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

17Eelco den Boer

IOD programma (SCR+Roetfilter) PM10

PM10 (g/ton-km); bulk; lange afstand; 2010

0,00

0,02

0,04

0,06

0,08

0,10

18Eelco den Boer

Conclusies

• De schoonste modaliteit/logistieke keten is niet zomaar aan te wijzen• Er zijn niet altijd alternatieven• Logistieke factoren (schaalgrootte en bezetting) spelen een

grote rol• De emissietechnologie maakt ook veel uit

• Binnenvaart goede uitgangspositie op gebied van klimaat• 80-90% CO2 reductie in 2050 wordt als noodzaak gezien• Europa zet in op zuinige vrachtauto’s• Behoud de sterke positie!

• Op luchtkwaliteit is binnenvaart gemiddeld niet schoner dan weg en spoor• Aanscherping Richtlijn voorzien in 2016• Vroegtijdig anticipatie hierop noodzakelijk

• Het IOD project levert een grote winst op ten opzichte van gemiddelden en zet binnenvaart op een goede uitgangspositie

19Eelco den Boer

Dank voor uw aandacht!

Eelco den BoerBoer@ce.nl