kocaeli biyolojik Çeşitliliği

T.C.ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞIİSTANBUL 1. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

KOCAELİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

KOCAELİ BİYOLOJİKÇEŞİTLİLİK

Biyoçeşitlilik nedir?

Biyolojik zenginlik ya da biyolojik çeşitlilik, canlıların farklılığını ve değişkenliğini, içinde bulundukları karmaşık ekolojik yapılarla, birbirleriyle ve çevreleriyle karşılıklı etkileşimlerini ifade etmektedir. Kısacası Biyoçeşitlilik, bir ekosistem, biyom veya tüm Dünya'da bulunan yaşam formlarının çeşitliliğidir.

Biyolojik çeşitlilik Gen, Tür ve Ekosistem olmak üzere üç hiyerarşik kategoriye ayrılır:

Biyolojik çeşitlilik Gen, Tür ve Ekosistem olmak üzere üç hiyerarşik

kategoriye ayrılır:

Genetik Çeşitlilik:

Kalıtsal olarak geçen ve varoluşun fiziki ve biyokimyasal karakteristiklerini belirleyen biyokimyasal paketler olarak tanımlanabilir. Genetik çeşitlilik belli bir tür populasyon, varyete, alt-tür ya da ırk içindeki gen farklılığıyla ölçülür. Bu tür farklılıklar örneğin, evcil hayvanlar ve tarımsal ürünlerin üretilmesini ve yaban hayatında değişen koşullara uyum sağlamasını sağlar.

Tür Çeşitliliği:

Belli bir bölgedeki, alandaki ya da tüm dünyadaki türlerin farklılığını ifade eder. Bir bölgedeki türlerin sayısı (yani o bölgenin “tür zenginliği”) bu konuda en sık kullanılan ölçüttür.

Ekosistem Çeşitliliği

Ekosistem bitkiler ve hayvanlar ile toprak, su, hava, mineraller gibi cansız varlıklardan oluşur. Topluluklar ve çevreleri ile olan ilişkileri arasında ve içindeki fonksiyonel ilişkiler karmaşıktır ancak, bunlar su sirkülasyonu, toprak oluşumu, enerji akış gibi ana süreçlerin de mekanizmasını oluşturur. Bu süreçler canlı toplulukları için gerekli olan gıdayı sağlar ve böylece kritik bir karşılıklı bağımlılık oluşur.

Biyolojik Çeşitliliğin Önemi Günümüzde endüstrileşme, sanayileşme, şehirlerin aşırı büyümesi, ekosistem ve biyoçeşitlilik göz ardı edilerek projelendirilen madencilik ve enerji tesisleri, bilinçsiz tarım ilacı kullanımı ve kaçak avcılık (özellikle balık türleri için) birçok canlı türünün neslini yok olma tehlikesiyle karşı karşıya getirmiş ve bazı türleri de yok oluşa sürüklemiştir.

Biyo çeşitliliğin önemi

İnsan neslinin devamı dünyadaki biyolojik çeşitliliğe bağımlıdır. Birçok ilacın etkin maddesi doğadaki bitkilerden elde edilmektedir. Bunların yok olması demek bu maddelerin daha pahalı yöntemlerle elde edilmesi anlamına gelmektedir. Bu ilaçların denemesi önce hayvanlar üzerinde yapıldıktan ve başarılı sonuçlar alındıktan sonra insanlarda denenmiştir.

İnsan neslinin Devamı Biyolojik Çeşitliliğe Bağlıdır

Kocaeli ili, 1,5 milyonu aşan nüfusu ile, Türkiye’nin gayrisafi milli hasılasında ikinci il konumundadır. Ülkenin hem sanayi, hem bankacılık hem de teknoloji araştırma-geliştirme üssüdür. Nüfus hem kent merkezinde hem kırsal alanlarda, ülke ortalamasının üzerinde artmaya devam etmektedir. Kocaeli kırsal nüfusu 450.000 civarındadır. Kocaeli’nin İstanbul’a sınır olması, son zamanlarda nüfusun ve sanayinin burada daha fazla yoğunlaşması, habitatların daralmasına ve doğal alanların miktarının azalmasına neden olarak biyolojik çeşitliliği tehdit eden en önemli unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kocaeli 3.505 km2 lik yüzölçümüne sahiptir. Kocaeli ilinin %42,1 si ormanlık alan olup, ormanlarının %93,3 ü doğal ormanlardan oluşur. Bu veriler ile, Türkiye ortalamasının üzerindedir. İlin %36 sı tarım arazilerinden oluşmakta ve %3 ü ise çayır mera alanıdır. Endüstriyelleşmenin ve gelişmenin bu büyüklüğüne rağmen, biyoçeşitlilik ve doğal ekosistem alanlarında da bu büyüklükte olması, Kocaeli’ni ülkemizde farklı ve kendine özgü bir il kılmaktadır.

Kocaeli ilinin Avrupa ve Anadolu arasında geçiş yeri olmasından dolayı çok yoğun insan kullanımına maruz kalmaktadır. Bu yoğunluk Kocaeli ilinin sınırları içinde bulunan Ballıkayalar, Beşkayalar, Kartepe, Yuvacık havzası, Seyrek Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Uzuntarla, Kuzuyayla, İzmit Körfezi gibi doğal güzellikleri ve biyolojik çeşitliliği tehdit etmektedir.

Kocaeli, üç iklim kuşağını barındırmakta olup, kuzeyden güneye inildikçe Karadeniz’e (Avrupa-Sibirya) özgü bitki toplulukları, Kara (İran-Turan) bitkileri ve Akdeniz bitkileri ile buluşmaya başlar. Bu şekilde, bölgenin biyolojik çeşitliliği daha da zenginleştirmektedir.

Kocaeli’ndeki dağlarda da Kurt, Vaşak ve Ayı gibi predatör (yırtıcı-avcı) hayvanların bulunduğunu düşünürsek, bu türlerin yaşam ortamlarıyla birlikte korunması büyük öneme sahiptir. Yine predatörlerin önemli besinlerinden olan karaca ve geyik gibi herbivor (otçul) hayvanların daha önceki yıllarda Kocaeli ilindeki sayıları günümüzdekinden çok daha fazla olduğu, avcılar ve yerel halkla yapılan söyleşilerden anlaşılmaktadır. Herbivor hayvanların sayılarının arttırılması ve doğaya yeniden kazandırılması, predatör hayvanların sayılarını olumlu etkileyerek, aynı zamanda Kocaeli için önemli bir kazanç kapısı olacak ekolojik turizm ve kontrollü av turizminin de canlanmasını sağlayabilir.

Tabiat Parkı’nın florası, Avrupa-Sibirya ve Akdeniz elemanlarının ilginç bir karışımını yansıtmaktadır. Söz konusu tabiat parkında 79 familya ya ait 315 cins ve bu cinslere toplam 531 takson tespit edilmiştir. Bu taksonlarda 109’u (%20,5) Akdeniz fitocoğrafya bölgesinin, 44’ü (%8,3 ) Doğu Akdeniz fitocoğrafya bölgesinin, 58’i (%10,9) Avrupa-Sibirya fitocoğrafya Bölgesinin ,5’i (%0,9) İran-Turan fitocoğrafya bölgesinin ve 3’ü (0,6) ise Öksin elementidir. Geri kalan 312 takson (58,8) ise çok bölgeli ya da herhangi bir fitocoğrafya bölgesine ait değildir.

BALLIKAYALAR TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİK 1 ) FLORA

Tabiat Parkı içerisinde en geniş alana yayılmış olan, başta mazı meşesi olmak üzere Macar meşesi ve kermes meşeleri ,diğer yapraklı tür ağaçcık ve çalılardır. Meşe yanında gürgen, kestane, akçaağaç, dişbudak, ıhlamur, meşe, porsuk, sarıçam, göknar, kızılağaç, söğüt, çınar ağaç türleri de bulunmaktadır. Tabiat Parkı içerisindeki flora örneklerinden 199 adet flora örneği Müdürlüğümüzde mevcuttur ve burada sergilenmektedir.

Atmaca ,alaca karga , hüthüt ,tarla kuşu ,bülbül kuşu populasyonunu oluşturmaktadır. Çakal, tiki, tavşan, domuz, köstebeğe tabiat parkı içerisinde rastlanılmıştır. Tabiat parkı içerisindeki faunadan 15 adet fauna örneği Müdürlüğümüzde mevcuttur ve formaldehit içinde sergilenmektedir.

BALLIKAYALAR TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİK 2) FAUNA

Yapraklarını döken çeşitli ağaçlardan oluşan en önemli türü, doğu kayınıdır. Ağaç yetişmesi mümkün olmayan kayalıklar, orman içi açıklıklar ile ziraat alanı hariç bütün Tabiat parkı alanı orman örtüsü ile kaplıdır. Ormanlık alanların tamamı koru ormanı niteliğindedir. Yörede; karaçam, porsuk, göknar, kayın, meşe, gürgen, akçaağaç, karaağaç, ıhlamur, kestane, dişbudak, kavak, papaz külahı, çınar, fındık, kızılağaç, çitlembik, üvez, kızılcık, karayemiş, mürver türleri, ormangülü, yabani elma, yabani erik, yabani kiraz, orman sarmaşığı, smilax, böğürtlen, güzel avrat otu, dul avrat otu, öküz gözü, sığır kuyruğu, çançiçeği, kabalak, geyik dili, sütleğen, nane, civan perçemi, sedum, menekşe, sinir otu, ısırgan, , yabani çilek , kantoran türü flora ile karşılaşılmaktadır. Tabiat Parkı içerisindeki flora örneklerinden 199 adet flora örneği Müdürlüğümüzde mevcuttur ve burada sergilenmektedir.

BEŞKAYALAR TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ1) FLORA

Yöre yaban hayatı bakımından oldukça zengin bir potansiyele sahiptir. Bölgede kurt, ayı, çakal, tavşan, domuz gibi hayvanlar dikkati çekmektedir. Tabiat parkı içerisindeki faunadan 14 adet fauna örneği Müdürlüğümüzde mevcuttur ve formaldehit içinde sergilenmektedir.

BEŞKAYALAR TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

2) FAUNA

Burada ağaç,ağaçcık ve otsu bitkilerden oluşan vejatasyon sayısı çok fazladır. Yörede kayın, ardıç, kocayemiş, böğürtlen, laden, çayırotları türü flora bulunmaktadır . Saf kayın ormanları ile çevrilmiş alanlara gelindiğinde temiz havanın ve vahşi doğanın birbiriyle kaynaştığı görülür.

ERİKLİTEPE TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

1) FLORA

Tosbağa, kertenkele, kurt ,kunduz, sincap ve karga, serçe ,atmaca, doğan, kartal gibi kuş türlerine tabiat parkında rastlanılmıştır.

ERİKLİTEPE TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

2) FAUNA

Burada ağaç, ağaçcık ve otsu bitkilerde oluşan vejatasyon sayısı fazladır. Yörede; karaçam, göknar, kayın, meşe, gürgen, akçaağaç, kestane, çınar, eğrelti. defne, orman sarmaşığı, ayı üzümü, böğürtlen ,türü flora bulunmaktadır. Düşük rakımlı yerlerde kestane ve meşe türleri karışım yapmaktadır. Çoğunlukla saf kayın ormanı mevcuttur.

KUZUYAYLA TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

1) FLORA

Atmaca ,alaca karga , tarla kuşu , bülbül kuşu populasyonunu oluşturmaktadır. Çakal ,tiki ,tavşan ve köstebeğe tabiat parkı içerisinde rastlanılmıştır.

KUZUYAYLA TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

2) FAUNA

Karaçam ,göknar, kayın, kestane gürgen, meşe çınar ,böğürtlen ,meşe, defne, florası dikkat çekmektedir. Çoğunlukla saf kayın ormanı mevcuttur .Düşük rakımlı yerlerde kestane ve meşe türleri karışım yapmaktadır.

SUADİYE TABİAT PARKI BİYO ÇEŞİTLİLİK

1) FLORA

Saha geneli ,boylu ,çok sık ve ince çaplı meşe ağaçları ile kaplıdır.Üst tabakada meşe(Quercus pedinculata ve Q.sessiliflora), gürgen (Carpinus betulus), kayın (Fagus orientalis) ağaçlarından oluşan bu meşcerede asli tür meşedir. Alt tabakada ,kocayemiş(Arbutusunedo),funda(Ericaarborea),yemişen(Crateegusspp.),muşmula(Mespilusgermenica),böğürtlen(Rubus frueticosus) ,kızılcık(Cornusmas) ve değişik çayır otları mevcuttur.

UZUNTARLA TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

1) FLORA

Kertenkele, kurt ,kunduz, sincap ve karga, serçe atmaca, doğan, kartal gibi kuş türlerine tabiat parkında rastlanılmıştır.

UZUNTARLA TABİAT PARKI BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

2)FAUNA

Sulak Alanlar, tropik ormanlardan sonra biyolojik çeşitliliğin en yüksek olduğu ekosistemlerdir.

Kocaeli İlimiz sınırları içerisinde bulunan ve Gölcük Eski Yolu üzerinde Fuar Alanının arkasından başlayan Gölcük yolunu takiben yeni yol ile birleşme noktasına kadar devam eden bu saha Sulak Alan kapsamındadır.

06.12.2006 tarihinde tescil edilen sulak alan 42,35 Ha’dır. İzmit Körfezi Sulak Alanında 154 kuş türü gözlemlenmiştir. Bunlarda bazıları;

TEREK DÜDÜKÇÜNÜ , ŞAH KARTALI , KÜÇÜK KARABATAK , ANGIT , ÇAMUR ÇULLUĞU , KILIÇ GAGA , BALIK KARTALI , KAŞIKÇI , HALKALI CILBIT

İZMİT KÖRFEZ SULAK ALAN BİYOÇEŞİTLİLİĞİ

Hedeflerimiz

Kocaeli İlimiz toplam alanı, sayısal haritalar üzerinde yerleşim yerleri ve kenarları ,ormanlık alanlar, tarımsal alanlar ile sulak alanlar olmak üzere gruplara ayrılarak ortalama 400 ha’lık örnekleme alanların da fotokapan kullanarak ve fotoğraflarla tespit yapılarak flora ve fauna tespitinin yapılması planlanmaktadır. Bu sayede özellikle ormanlık alanlar, tarımsal alanlar ve yerleşim yerleri ve yakınları arasındaki biyolojik çeşitlilik ortaya çıkarılacaktır. Bu çalışmada Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, TEMA Vakfı ,Faruk Yalçın Hayvanlar Alemi ve Botanik Bahçesi , Kocaeli Avcılar Kulüp ve Dernekleri, Kocaeli İzcilik ve Doğa Sporları Kulüp ve Dernekleri ile beraber çalışılacaktır. Saha ve analiz çalışmalarını yürütecek Çalışma Ekibi olarak da ; İstanbul, Kocaeli ve Düzce Üniversitelerinin öğretim elemanları düşünülmektedir.

HedeflerimizOrman ve Su İşleri İstanbul I.Bölge Müdürlüğü Kocaeli Şube Müdürlüğümüz ,Uzuntarla Tabiat Parkı içerisinde Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığıyla birlikte Doğal Yaşam Parkı Projesi düzenlemektedir. Bu projedeki amaç; Kocaeli sınırları içinde yaşayan ve yaşayabilecek yaban hayvanlarına doğal yaşam alanları oluşturmaktır. Yöre halkı ve çevre illerdeki vatandaşlara bu projeyi en iyi şekilde uygulanmasını gerçekleştirerek sunmaktır. Bununla ilgili olarak Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile birlikte Faruk Yalçın Hayvanlar Alemi ve Botanik Bahçesi ve TEMA gibi Sivil Toplum Kuruluşları ile çalışılacaktır.

Hedeflerimiz

TEMA Vakfı ,Faruk Yalçın Hayvanlar Alemi ve Botanik Bahçesi ile beraber Kocaeli ili flora örnekleri için arboretum ve herbaryumun kurulması planlanmakta olup şuan hazırlık aşamasındadır. Ayrıca aynı alanda çevre ve doğanın korunması, endemik türler, biyolojik çeşitlilik ve bitki türleri hakkında halkın bilinçlendirilmesi için bir eğitim merkezi de düşünülmektedir.

Hedeflerimizİstanbul Üniversitesi ile birlikte ilimiz ormanlık alanlar içindeki suların fiziksel ve kimyasal özelliklerini iyileştirmek suretiyle var olan alabalık populasyonunun arttırılması planlanmaktadır.

Kocaeli ilinde keklik, sülün gibi kanatlı yaban hayvanı üretim istasyonu kurulması planlanmakta olup, yer seçimi ve proje konusunda çalışmalar devam etmektedir.

Hedeflerimiz

Kocaeli İlimiz sınırları içerisinde bulunan ve Gölcük Eski Yolu üzerinde Fuar Alanının arkasından başlayan Gölcük yolunu takiben yeni yol ile birleşme noktasına kadar devam eden bu saha Sulak Alan kapsamındadır. İzmit Körfezi Sulak alanı için yönetim planı yapım aşamasındadır.

Sorunlar

• Saha ve analiz çalışmalarını yürütecek Üniversiteler ile yeterli eşgüdümün sağlanamaması,

• Planlama ve programlamadan uygulamaya kadar uzanan biyolojik çeşitlilik için ayrılan finansman desteğin yetersiz olması,