femoroasetab impingement sendromu

Femoroasetabuler Sıkışma Sendromu

Dr. Nuran GÜN

“ Femoroacetabular impingement (FAI)”

Asetabular rim (kenar) sendromu

Femoroasetabular sıkışma sendromu (FASS)

Tarihçe

1991 Ganz ve ark “ femur boyun kırığı sonrası FASS ”

1991 Ganz ve ark “ asetabuler “rim” sendromu ”

1997 Leunig ve ark “ MR artrografi-asetabuler labrum ”

2000 Ganz ve ark “ Femur başı epifiz kayması sonrası FASS ”

2001 Ito, Ganz ve ark “ FASS – Cam tip ”

Anatomi

Nosiseptörler - proprioseptörler

Eklem hareket açıklığı

Femoroasetabular Sıkışma Sendromu

Femoroasetabular sıkışma

Femur ve asetabulum arasındaki anormal temasa bağlı

sıkışma

Etyopatogenez

Normal anatomik yapı

Zorlamalar – travma

• Aşırı (suprafizyolojik) EHA

• Tekrarlayan EHA

• Postür bozuklukları

Anatomik anormallikler

Femur yapısal bozuklukları

Asetabulum yapısal bozuklukları

Kombine yapısal bozukluklar

Primer FASS CAM (kam-tümsek) PİNCER (kıskaç) Kombine tip (cam ve pincer)

Sekonder FASS Cerrahi sonrası Anterior pelvik tilt

Sınıflama

Sınıflama

Primer FASS

CAM (kam-tümsek)

Cam(tümsek) tip

Asetabuler kondral yaralanma

Labral avülsiyon - abrazyon

Asetabulum ve femurda kıkırdak

hasarı

• Kondral yaralanma genelde labral yırtıklardan önce

gelişir

• Kondral harabiyet yaygın ve derindir

Cam(tümsek) tip

Femoral baş boyun uzantısında azalma

Cam(tümsek) tip

Herniasyon cebi

Cam(tümsek) tip

Os asetabuli

Sınıflama

Primer FASS

CAM (kam-tümsek) Konjenital eliptik femoral baş

Femur başı epifiz kayması

Leg Calve Perthes-Avasküler nekroz

Konjenital eliptik femoral baş

Femur başı epifiz kayması

Leg Calve Perthes – Avasküler nekroz

Sınıflama

Primer FASS

CAM (kam-tümsek)

PİNCER (kıskaç)

Kombine tip (cam ve pincer)

Sekonder FASS

Cerrahi sonrası

Anterior pelvik tilt

Pincer (kıskaç) tip

Anormal asetabulum

Fazla sarma ?

• Lokal (anterior)

• Genel

Counter cup lezyonu

(karşı taraf lezyonu)

Pincer (kıskaç) tip

Labrum yırtığı

Labral dejenerasyon - gangliyon

Asetabuler halka ossifikasyonu

Karşı taraf lezyonu

• Önce asetabular labral yırtıklar gelişir

• Labral ganglion görülebilir

• Kondral harabiyet lokal ve lineerdir

• Ek olarak counter cup lezyonu vardır

Labrum yırtığı

Labral dejenerasyon - gangliyon

Asetabular halka kalsifikasyonu

Counter cup(karşı taraf) lezyonu

Sınıflama

Primer FASS

CAM (kam-tümsek)

PİNCER (kıskaç)

Kombine tip (cam ve pincer)

Sekonder FASS

Cerrahi sonrası

Anterior pelvik tilt

Asetabuler retroversiyon

Koksa profunda

Asetabuler protrüzyon

Koksa vara

Asetabuler retroversiyon

cross-over (çaprazlama) işareti

Lokal (anterior) sarma

Asetabuler protrüzyon (Artrokatadis)

Normal

İliopektineal-pubik çizgi

Koksa vara

Normal

Sınıflama

Primer FASS

CAM (kam-tümsek)

PİNCER (kıskaç)

Kombine tip (cam ve pincer)

Sekonder FASS

Cerrahi sonrası

Anterior pelvik tilt

Sınıflama

Primer FASS

CAM (kam-tümsek)

PİNCER (kıskaç)

Kombine tip (cam ve pincer)

Sekonder FASS

Cerrahi sonrası

Anterior pelvik tilt

Gelişimsel kalça displazisi

düzeltim cerrahisi sonrası

Femur boyun kırığı sonrası

İyi kaynamamış femoral boyun kırığı

Sınıflama

Primer FASS

CAM (kam-tümsek)

PİNCER (kıskaç)

Kombine tip (cam ve pincer)

Sekonder FASS

Cerrahi sonrası

Anterior pelvik tilt

Femoral anteversiyon - retroversiyon

150

retroversiyonanteversiyon

Epidemiyoloji

Yaşam tarzı

Aktif

Yaş

Adolesan – erişkin (4. – 5. dekad)

Cinsiyet

Kadınlarda femoral nedenli FASS anomali sık

Görülme yaşı kadınlarda daha geç..

Meslek

Zemin döşeyicisi, yol işçisi

Sporcu (kurbağalama yüzme, tenis, golf, futbol gibi)

Zor tanı ?

Tanı

Tanı

Klinik

Radyoloji

KlinikŞikayet ve bulgu

Ağrı

Klik, kütleme sesi

Kilitlenme hissi

KlinikAğrı

Yeri ve yayılımı Kasıktan trokanter üzerine ve bazen uyluğa yayılım

Genelde tek taraflı ( hipermobil kişilerde bilateral ! )

Ek lezyonlarda posterior uyluğa yayılım

Başlangıcı ve şiddeti Minör bir travma ?

Önce aralıklı, sonra devamlı karakterde

Bıçak sokulma tarzında, dereceli olarak artış

Ağırlık verme, uzun süreli oturma, yürüme ve atletik aktivite sonrası artış

Fizik muayene

İnspeksiyon

Lordozda artma

Anterior pelvik tilt

Palpasyon

Kasıkta hassasiyet ?

Fizik muayene

EHA

Aktif

Pasif

Fizik muayene

Tanısal testler

Sıkışma testi

Radyoloji

Düz grafi

MR Artrogram

BT

USG

Radyoloji Düz grafi

AP grafi

Lateral grafi (Cross table, Kurbağa bacağı)

Kurbağa bacağı

Kurbağa bacağı

Cross table

Cross table

Düz grafiCam (tümsek) tip

Eliptik femur başı

Femoral baş / boyun oranı

Femoral baş boyun uzantısında azalma

Bump (tümsek)- pistol grip deformitesi

Herniasyon cebi

Düz grafiCam (tümsek) tip

Düz grafiCam (tümsek) tip

Düz grafiCam (tümsek) tip

Düz grafiCam (tümsek) tip

Düz grafiPincer (kıskaç) tip

Asetabuler protrüzyon

Koksa profunda

Koksa vara

Asetabuler halka ossifikasyonu

Counter cup lezyon

Düz grafiPincer (kıskaç) tip

Düz grafiPincer (kıskaç) tip

Düz grafi

Düz grafi

MR ArtrogramCam (tümsek) tip

Artmış alfa açısı

Labral yırtık (anterosuperior)

Kartilaj ve kondral defekt

MR ArtrogramCam (tümsek) tip

MR ArtrogramCam (tümsek) tip

MR ArtorgramPincer (kıskaç) tip

Os asetabuli

Labral yırtıklar

Labral ganglion

Counter cup lezyon

BTCam (tümsek) tip

BTPincer (kıskaç) tip

USG

Tedavi

Konvansiyonel tedavi

Hasta eğitimi

Aktivite modifikasyonu

Atlet ise ?

Konservatif tedavi

İlaç

NSAİİ

Konservatif tedavi

Egzersiz

Kalça abduktor mekanizması !!!

Konservatif tedavi

Egzersiz Kısa ve spazm (+)

Lomber PVKTFL İliopsoas

ZayıfAbdominal kaslar Gluteus mediusGluteus maksimus

(Üst lifler)

germe

kuvvetlendirme

Mobilizasyon

Konservatif tedavi

Fizik tedavi

TENS – İnterferansiyel akım

US - KDD

Yüzeyel soğuk

Konservatif tedavi

Enjeksiyon

Cerrahi tedavi

Artroskopik cerrahi

Açık cerrahi

Cerrahi tedavi

Rezeksiyon osteoplasti

Asetabular anterior rim

Femoral baş boyun bileşkesi

Labral defekt onarımı

Postoperatif bakım

Koltuk değneği – kanedyen

Sabit bisiklet (yüksek sele) – yüzme

1 ay ağır aktivite yasak

ROM 1 ay 3 ay

Ayırıcı tanı & Eşlik eden tanı

SİED

Piriformis sendromu

Kütleyen kalça sendromu

Sporcu hernisi

Adduktor avulsiyonları

Osteitis pubis

Kalçanın geçici osteoporozu

Avasküler nekroz

Teşekkür ederim

İliofemoral lig

Pubofemoral lig

İskiofemoral lig