betonarme yapilarin tanim - imo.org.tr · 111 betonarme yapilarin onarimi ve gÜÇlendİrİlmesİ...
Post on 31-Aug-2019
40 Views
Preview:
TRANSCRIPT
111
BETONARME YAPILARIN
ONARIMI VE
GÜÇLENDİRİLMESİ
Dr. Erdem Canbay
222
TANIM
o Güçlendirme, hasarsız bir yapı veya yapı elemanını öngörülen bir güvenlik düzeyine çıkarmak için yapılan işlemler
o Onarım, hasarlı bir yapı veya yapı elemanını öngörülen bir güvenlik düzeyine çıkarmak için yapılan işlemler
o Hasar görmüş yapılarda, genelde onarımın yanı sıra güçlendirme de yapılır
333
GÜÇLENDİRME İHTİYACI
o Kullanımda değişiklik (konut→okul)o Mevcut yönetmelik koşulları sağlanmamaktao Beton dayanımında kuşkuo Donatıda kuşku
n Proje hatasın Projeye uymama
o Yeni bir kat eklenmesi veya çok sayıda taşıyıcı olmayan bölme duvar yapılması
o Yetersiz yanal rijitlik
o Hasar 444
İRDELEME VE İNCELEME
o Dokümanlar (proje, raporlar v.b) üzerinde inceleme,o Mevcut mimari ve yapısal sistem rölövesinin çıkarılması,o Donatı türü, donatı detayları ve malzeme özelliklerinin
belirlenmesi,
o Mevcut yapının elde edilen veriler ve rölöve temel alınarak çözümlenmesi ve yapı güvenliğinin saptanması,
o Yapı güvenliği yeterli bulunmuyorsa, onarım ve güçlendirme yöntemleri ile ilgili seçeneklerin oluşturulması,
o Seçeneklerin irdelenmesi ve bir karara varılması,o Karar verilen yöntemle onarılan veya güçlendirilen yapının
yeniden çözümlenmesi,o Yapım ve denetim.
555
ÖN İNCELEME
o Amaç: Yapıyı tanımak ve bir tehlikenin söz konusu olup olmadığını saptamak
o Ayrıntılı bir araştırma ve hesap söz konusu değil
o Tehlikeli bir durum saptanırsan Yapının tümünün veya bir bölümünün askıya
alınmasın Binanın tahliyesin Yük azaltma amacıyla elaman kaldırılmasın Yapının bir bölümünün veya tümünün yıkılması
666
AYRINTILI İNCELEME
o Yapı ile ilgili mevcut tüm belgeler toplanmalın proje ile ilgili paftalar ve hesaplar
n şantiye defterlerin kontrol mühendisinin saptamalarını ve uyarılarını
içeren yazılarn proje değişikliklerin daha önce müdahale yapılmışsa bununla ilgili
yazılarn malzeme deney sonuçların varsa bilirkişi raporları
777
AYRINTILI İNCELEME
o Mevcut hasarsız yapıların durum saptaması: 2007 Deprem Yönetmeliği Bölüm 7’ye göre
o Hasarlı yapıların durum saptaması: Hasar
Rölövesi çıkartılması gereklin Çatlağın konumu, boyu, genişliği, fotoğraf
n Betonda gözlenen ezilmeler
n Betondaki boşluklar, segregasyon (ayrışım)
n Donatıdaki korozyon ve burkulma
888
KARAR
o Yeterli yapı güvenliği vardır, onarım ve/veya güçlendirmeye gerek yoktur.
o Yapı, kullanım sınırlanarak, hiçbir müdahale yapılmadan kullanılabilir.
o Onarım/güçlendirme ile bina gereken yapı güvenliğine kavuşturulabilir.
o Onarım/güçlendirme ekonomik ve pratik açıdan geçerli bir çözüm değildir, yapının tümü veya bir bölümü yıkılmalıdır.
999
YAPI ELEMANLARININ
ONARIMI/GÜÇLENDİRİLMESİ
o Her yapı kendine özgü sorunlar içerir
o Onarım ve güçlendirme standartlaştırılmamalı
o Genelde kapasite artırımına ve/veya sargı etkisi oluşturmaya yönelik
o Yalnızca sınırlı sayıda eleman hasar görmüşse veya zayıflıklar içeriyorsa, sistem yeterli yanal rijitliğe sahipse kullanılır
ELEMAN GÜÇLENDİRME
10
hasarlı eleman
Taban
kesme
kuvveti
Yapının tepe deplasmanı
mevcut
yapı
güçlendirilmiş yapı
orijinal ve
güçlendirilmiş yapının hedef
deplasmanı
111111
BÖLGESEL ONARIM
o Tamir Harcın Elemanda yerel olarak ortaya çıkan beton
hasarlarının giderilmesinde kullanılır
n Yüksek basınç dayanımı
n Yüksek aderans
o Epoksi Reçinelerin Beton çatlaklarının doldurulması
n Çelik plakaları betona yapıştırmak
121212
BÖLGESEL ONARIM
131313
KİRİŞLER - EĞİLME
o Eğilme kapasitesinin artırılmasın Alt yüze (çekme bölgesi) çelik plaka uygulaması
n Alt yüze karbon lifli polimer katman uygulaması
n Epoksi bazlı yapıştırıcılar
n Kuramsal kesme noktasından “h” mesafede kesme
n Uçları kelepçeyle kiriş gövdesine bağlama
141414
KİRİŞLER - EĞİLME
151515
KİRİŞLER - EĞİLME
161616
KİRİŞLER - KESME
o Kesme kapasitesinin artırılmasın Yan yüze çelik plaka uygulaması
n Yan yüze karbon lifli polimer katman uygulaması
n Epoksi bazlı yapıştırıcılar
n Düşey kesme elemanlarının ankrajı
LİFLİ POLİMERLER
17
Avantajları•AvantajlajjjjjjAv• Hafif•• HafifHafifHHH• Kaynaksız•• KaynaksızKaynakKKK• Zaman tasarrufu•• Zaman tasarrufuZaman tasarrZZZ• Uygulanabilirlik•• UygulanabilirUygulanabilirUUU•• Az zahmetli
Dezavantajları•DezavantajlarıjjjjjDe• Ürün maliyeti•• Ürün maliyetiÜrün maliyetiÜÜÜ•• Toplam maliyetetet?
Kumaş Tipi Levha Tipi
GERİLME – ŞEKİL DEĞİŞTİRME İLİŞKİLERİ
18
Gerilme
(MPa)
Şekil Değiştirme (%)
3000
2000
32
1000
10 4
Çelik
Aramid
Karbon
Cam
KİRİŞLERDE LİFLİ POLİMER
UYGULAMASI
19 202020
KİRİŞLER - KESME
212121
KİRİŞLER - KESME
+ +Vr: kirişin kesme dayanımıVc: betonun kesme dayanımıVs: etriyenin kesme dayanımıVf: Lifli polimerin kesme
dayanımıVmax: TS-500 sınırınf: LP tabaka sayısıtf: LP etkili kalınlığıwf: LP şerit genişliğiEf: LP Elastisite modülüef: LP tabaka etkin birim
uzama limiti
d: kesit faydalı yüksekliğisf: LP şerit merkezlerinden
aralığı
222222
KİRİŞLER - MANTOLAMA
o Tam veya kısmi mantolama
o Çoğu kez guse yapmaya gerek yoktur
232323
KİRİŞLER - MANTOLAMA
o Boyuna donatı ve etriye yerleştirmeo Eğilme ve kesme dayanımını artırmao Kısmi manto: salt altta veya üstte uygulamak
mümküno yeni yerleştirilen manto donatısı ile mevcut boyuna
donatı arasında bir bağ sağlanmalın boyuna donatılara kaynaklanan U ve Z çubukları
o Boyuna donatının sürekliği sağlanmalın kiriş boyuna donatısı, ya kolonu delerek karşıya geçmeli
ya da bu donatı kolona uygun şekilde kenetlenmeli
242424
KİRİŞLER - MANTOLAMA
o Deneyler, onarım veya güçlendirmenin, kirişteki yükü boşaltmadan yapılabileceğini göstermiştir.
o Eğilme kapasitesi artırılırken, depremde sınır durumda kirişe etkiyecek kesme kuvveti de artar! → Kapasite tasarımı ile güvenlik kontrol edilmeli
252525
KİRİŞLER – KESME; ÖZEL UYGULAMA
262626
KOLONLAR
o Amaç n Dayanım artırma (eksenel yük, eğilme veya
kesme)
n Süneklik artırma
n Rijitlik artırma
o Yukarıdaki üç koşuldan bir veya birden fazlasını sağlamak amaçlanır
272727
KOLONLAR – ÇELİK MANTO
o Eksenel yük taşıma gücü artırılabilir
o Sargı etkisi sağlanabilir
o Dört köşeye yerleştirilen köşebentler
o Enine çelik lamalarla kaynaklama
o Köşebentler → eksenel yük kapasitesi
o Yatay lamalar → dıştan sargı etkisi sağlar ve korniyerlerin burkulmasını önler
282828
KOLONLAR
ÇELİK MANTO
o Sargı etkisin Sık yatay lamalar
n Lamalar altlarına konacak özel harçla mutlaka kolon yüzüne yaslanmalı ve mümkünse bu lamalara ard-germe
uygulanmalıdır
292929
KOLONLAR – ÇELİK MANTO
o İşkenceyle korniyerler kolona iyice yaslanmalı o Çelik manto ile mevcut betonun kaynaşması iyi
sağlanmışsa, kolonun kesme kapasitesi de artar.
n tj yatay plaka kalınlığı n b yatay plaka genişliğin s yatay plaka aralığı n d kesitin faydalı yüksekliği
yw
j
j fs
dbtV =
303030
KOLONLAR – ÇELİK MANTO
o Korniyerler aşağıda ve yukarıda rijit çelik plakalara yaslanmalı ve iyice sıkıştırılmalı
o Sıkıştırma, korniyerler yerleştirilmeden önce üstteki kirişin kriko ile kaldırılmasıyla sağlanabilirn Bu amaçla kolonun iki tarafına simetrik olarak
yerleştirilmiş, ortak bir yağ pompasına bağlı iki kriko kullanılabilir
n Kriko ile kaldırma yapılamıyorsa, alttaki plakanın altına çakılacak kamalarla sıkıştırma yapılır
o Eğer korniyerler yeterince sıkıştırılmazsa çelik manto tasarlanan yükü almaz.
313131
KOLONLAR – ÇELİK MANTO
o Yangına karşı zayıfn Çelik aksam, beton veya başka bir koruyucu malzeme ile
yangından korunmalı
o Katlararası moment aktarımının sağlanmasındaki zorluk
n Çok özel, yapımı zor ve pahalı düzenlemeler dışında, çelik manto ile katlar arası moment aktarımı sağlanamaz
n Çoğu zaman salt sünekliği ve/veya eksenel yük kapasitesini artırmak için kullanılır
323232
KOLONLAR – BETONARME MANTO
o Boyuna donatın Boyuna donatıda süreklilik sağlıklı bir detaylandırma ile
sağlanırsa, bu uygulamayla katlar arası moment aktarımı da mümkün olur.
o Etriye
o Mevcut kolonu saran yeni bir katman
o Mevcut kolonun kabuk betonu kırılmalı ve yeni boyuna donatının en az yarısı U veya Z çubuklarla mevcut boyuna donatıya punto kaynakla kaynaklanmalıdır
o Bu etki, mevcut çekirdeğe açılacak deliklere epoksi ile ankrajla da sağlanabilir
333333
KOLONLAR
343434
KOLONLAR – BETONARME MANTO
353535
KOLONLAR – BETONARME MANTO
o Betonarme manto ile kolonun hem eksenel yük kapasitesi, hem kesme kapasitesi, hem de moment kapasitesi artırılabilir.
o Ek süneklik sağlanabilir: Mevcut beton delinir, içine epoksi ile yerleştirilen çubuk manto donatısını saracak biçimde düzenlenir.
o Mantonun etriyelerini genelde iki parçadan yapmak uygun olur. Bu iki U şeklindeki parça montaj aşamasında kaynaklanır.
o Manto kalınlığı en az 100 mm olmalıdır.o Delik çapı donatı çapından yaklaşık 5 mm daha büyük
olmalıdır.
363636
KOLONLAR – BETONARME MANTO
o Manto boyuna donatısı, etriyelerle sarılmalıdır.o Bu etriyelerin serbest boyu etriye çapının 25 katını (25fe)
geçmeyecek bir biçimde seçilmelidir (ara boyuna donatısı özel ankrajla mevcut betona tutturulmalı → ek süneklik)
o Manto boyuna donatısının sürekliliği dolayısıyla moment aktarımı iki ayrı yöntemle sağlanabilir; n kirişe açılan deliklere epoksi ile yerleştirilen filizlerlen kiriş derinliğinin az olduğu durumlarda, kirişe boydan boya
açılan deliklerle donatının sürekliliği sağlanarak
o Epoksi uygulamasında delik derinliği, donatı çapının 15 katından az olmamalıdır. Beton çok kötüyse bu derinlik artırılmalıdır.
373737
KOLONLAR – BETONARME MANTO
o Mantonun kalıbın üç yüzünde tam, dördüncü yüzde kolon yüksekliğinin
yarısına kadar
n mantoyu iki aşamada dökerek betonun iyi yerleşmesi sağlanmalı
n en üstte 100 mm kadar bir bölümün boş bırakılmalı ve bir hafta kadar sonra büzülmeyen özel harçla (rötresiz harç) doldurulmalı → mantonun daha etkili çalışması sağlanır.
383838
KOLONLAR – BETONARME MANTO
o Güçlendirme mantosunun yük kaldırılmadan yapılmasında bir sakınca yoktur. n Monotonik ve deprem türü yükler altında, mantolanmış kolonun
(mevcut beton ve donatı + manto betonu ve donatısı) rijitlik ve kapasitesi, eşdeğer kesit ve donatılı monolitik bir kolonunkinin %90’ı olarak alınabilir (güvenli yönde bir varsayım).
o Hasar görmüş kolonlarda, yük kaldırıldıktan sonra yapılan onarımda, mantolu kolon kapasitesi ve rijitliği, monolitik kolonun %80’i olarak alınabilir. Yük kaldırılmadan onarım yapılmışsa, mantolu kolonun rijitliği monolitik kolonun %70’si olarak alınmalıdır. Kapasite hesaplanırken de yalnız manto dikkate alınmalı, mevcut hasarlı kolon dikkate alınmamalıdır.
3939
KOLONLAR
KARBON LİFLİ POLİMERLER
o Yetersiz sargı donatısı ve yetersiz bindirmeli eklerde
o Dikdörtgen kesitli kolonların köşelerinde spiral zımpara ile pah yapılma
o Nervürsüz düz donatılı bindirme eklerinde sınırlı etki
KOLONLAR
KARBON LİFLİ POLİMERLER
40
KARBON LİFLİ POLİMERLE KOLON GÜÇLENDİRME
Yatay Deplasmann (mm)
Kat Ötelemesi
Kes
me
Ku
vv
eti
eti
(i
(kN
kN
kN
)
KOLONLARDA LİFLİ POLİMER
TASARIMI
o Deprem Yönetmeliği Bölüm 7.10 ve Ek 7En Eksenel basınç dayanımının artırılması
n Sünekliğin artırılması
n Yetersiz bindirme boyu için sargılama
42
4343
DÖŞEMELER
o Konsol döşemen Deformasyon sorunu
n Eğilme kapasitesi problemi
o Standart döşemelerde sorun genellikle rijitlik (deformasyon) → yeni katman ekleme
o Mevcut döşemenin yüzü pürüzlendirilmeli ve yeni katman konmadan önce basınçlı suyla yıkanmalıdır
4444
DÖŞEMELER
4545
DÖŞEMELER - ZIMBALAMA
o Gevrek ve ani kırılma
o Çözüm: zımbalama çevresini genişletmekn kolon üstünde BA bir başlık oluşturmak
n kolon üstünde çelik profillerden bir başlık oluşturmak
n karbon lifli polimerler
4646
DÖŞEMELER – BA BAŞLIK
A A
A-A Kesiti
4747
DÖŞEMELER – ÇELİK BAŞLIK
4848
DÖŞEMELER – KARBON LİFLİ POLİMERLER
o Karbon lifli polimer şeritler ince bir çelik çubuk etrafına silindirik bir şekilde sarılır
o Sarılan çubuklar, kolon etrafında döşeme üzerine faydalı derinliğin yarısı kadar aralıkla (d/2) açılmış olan deliklerden geçirilir
o uç kısımları ankraj görevi görmek üzere açılıp, ankraj etkisini arttırmak amacıyla yüzeye yapıştırılır
o Zımbalama çevresi çubuklarla güçlendirilmiş bölgenin dışına taşınmış olur
4949
DÖŞEMELER – KARBON LİFLİ POLİMERLER
5050
DÖŞEMELER – KARBON LİFLİ POLİMERLER
5151
SİSTEM İYİLEŞTİRMESİ
o Yapının yanal rijitliği çok yetersiz
o Çok sayıda elemanın güçlendirilmesi gerekiyor
o Eleman onarım/güçlendirmesi pratik ve ekonomik değil
Sistem iyileştirmesi: tüm deprem kuvvetini alabilecek yeni bir yanal yük taşıyıcı sistem oluşturma
5252
SİSTEM İYİLEŞTİRMESİ
o Yanal ötelenmeler sınırlanmış olur
o Yeterli kapasiteye, özellikle yeterli sünekliğe sahip olmayan çerçeve elemanlarının güçlendirilmesi gibi son derece zaman alıcı ve pahalı işlemlerden kurtulunmuş olunur
o Yumuşak kat, kısa kolon, kuvvetli kiriş –zayıf kolon gibi yapısal zayıflıkların sakıncaları giderilmiş olur.
SİSTEM GÜÇLENDİRME
53
hasarlı eleman
Taban
kesme
kuvveti
Yapının tepe deplasmanı
mevcut
yapı
güçlendirilmiş yapı
güçlendirilmiş yapının hedef deplasmanı
Orijinal
hedef
deplasmanı
5454
SİSTEM İYİLEŞTİRME
o Çelik çaprazlarn ülkemizdeki yapılar için pek uygun değiln genelde binaların yanal rijitlikleri çok düşükn çelik çaprazlarla yeterli rijitlik sağlanamıyorn çelik çaprazlar kuvvetleri kolon-kiriş birleşim bölgelerine
aktardığından, etriyesiz birleşimlerde hasara neden olabilirler
ÇELİK ÇAPRAZ GÜÇLENDİRME
55
ÇELİK ÇAPRAZ GÜÇLENDİRME
ODTÜ DENEYLERİ
56
Zayıf Çerçeve Özellikleri:
• Yetersiz sargı
• Zayıf beton (10MPa)
• Düz donatı
Çelik Güçlendirme:
• K - çapraz
• Kirişten faydalanma
• Burkulma-çekme davranışı ile enerji yutma
İÇ ÇELİK ÇERÇEVE İLE GÜÇLENDİRME
ODTÜ DENEYLERİ
57
IPE200
Kolon
5858
SİSTEM İYİLEŞTİRME
o Betonarme dolgu duvarlar
n önüretimli betonarme panolarn yerinde dökme betonarme duvarn dolgu ile çerçeve elemanlarının etkili bir biçimde
bağlanmalın özellikle yanal rijitliği yetersiz olan binalarda
tercih edilmelidir
5959
SİSTEM İYİLEŞTİRME
o Bu elemanlar temel üstünden yukarıya kadar üst üste süreklilik gösterecek bir biçimde düzenlenmeli
o Deprem yeni oluşturulan BA perdelerle karşılanacağından, mevcut çerçevelerin salt düşey yük taşıdığı varsayılmaktadır. Bu nedenle genelde çerçevelerde onarım/güçlendirme gerekmemektedir. Ancak deprem sırasında ağır hasar görmüş elemanlar varsa bunlar da manto ile onarılmalıdır.
6060
ÜLKEMİZDE GÖZLENEN ORTAK
KUSURLAR
o Düşük beton dayanımı
o Kiriş ve kolon uçlarında yetersiz sargı
o Etriyesiz kiriş-kolon birleşimleri
o 90° kanca yapılmış etriye uçları
o Kat düzeyinde yapılmış ve yetersiz kolon boyuna donatısı bindirmeli ekleri
o Yetersiz kiriş alt donatısı kenetlenme boyu
6161
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
pt
piw
A
AA
01.0
0025.0
³
³ åå
SAw: her yön için ayrı ayrı perde duvar alan toplamı
SApi: bina katları toplam alanı
Apt : bina taban alanı
Aw : perde kalınlığı × kolon dışından kolon dışına
olan uzaklık
6262
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Betonarme dolgu duvarlar her iki doğrultuda simetriyi olabildiğince bozmayacak bir biçimde yerleştirilmelidir.
o Yer seçimi gerektiği gibi yapılmazsa, rijitlik merkezi kayarak depremde büyük kat burulma momentleri oluşmasına neden olur.
o Oluşturulan betonarme dolgulu çerçeveler binanın periyodunu azaltır ve rijitliğini büyük ölçüde artırır
o Dayanımdaki artışın, rijitlik nedeni ile dayanım istemindeki artıştan büyük olduğu kanıtlanmalıdır.
6363
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o betonarme dolgu duvar,
çerçeveden ayrılmamalı ve çerçeve ile bir bütün olarak davranmalı
o Filizler
n Nervürlü donatı
n Çerçeveye 10-15f
n Perde içine 35f
n Delik çapı filiz çapından 5
mm büyük
n Minimum f16
6464
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLERo Kolon ve kirişe yerleştirilen filizlerin toplam
kesit alanı, o yöndeki perde donatısı toplam kesit alanından az olmamalı
o Ankraj aralığı 400 mm’yi geçmemeli
o Ankraj aralığı kat kesme kuvvetine göre hesaplanmalı
o Ankraj çubukları uygun bir epoksi bazlı yapıştırıcıyla açılan deliklere yerleştirilmeli
o Çelik tel fırça yardımıyla önce delik içindeki gevşek parçalar alınmalı, daha sonra delik içine hava üflenerek tozdan arındırılmalıdır
6565
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Katlar arası sürekliliğin daha iyi sağlanması amacıyla kiriş, yüksekliği boyunca delinerek ankraj çubuğunun her iki katta sürekli bir şekilde yer alması sağlanmalıdır
o Eğer dolgunun yaslanacağı kolonlardaki beton dayanımı çok düşükse, dolgu yapılmadan kolonların mantolanması uygun olacaktır
o Oluşturulacak perdelerin her iki yüzüne yatay ve düşey yönde iki sıra donatı yerleştirilmeli ve donatı oranı Deprem Yönetmeliği’nde sünek perdeler için öngörülenden az olmamalıdır
6666
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Dolgu betonu dökülürken üstte 10-15 cm bir boşluk bırakılmalı ve bu boşluk büzülme (rötre) yapmayan harçla doldurulmalıdır
o Genellikle mevcut kolon bindirme ekleri yetersiz boya sahip olduğundan betonarme dolgu perdelerinin uçlarında büyük çaplı en az dört donatı çubuğu yerleştirilerek, bir anlamda dolgu içinde gizli kolon oluşturulmalıdır
o Bu çubuklar deprem etriyeleriyle sarılmalıdıro Dolgu uçlarına eklenen donatının alanı, kolondaki
boyuna donatı alanına yakın olmalı ve hiçbir zaman yüzde ellisinden az olmamalıdır
6767
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Dolguda olabildiğince boşluk bırakılmamalı
o Boşluk bırakmak zorunlu olduğunda, boşluk kenarlarına özel çapraz donatılar yerleştirilmeli
o Boşluk oranına göre dayanım ve rijitlikte azaltma yapılmalıdır. n Bırakılan kapı boşluğunun çerçeve açıklığına oranı %
25 veya daha küçük ise, dayanımdaki azalma yaklaşık olarak %20, rijitlikteki azalma ise %50 dolaylarında olmaktadır.
6868
6969
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Perde mutlaka bir temele bağlanmalıdır.
o Sürekli temel varsa, 20f derinliğinde filizlerle perde mevcut temele bağlanmalıdır.
o Perdenin altında temel yoksa, mutlaka temel yapılmalı ve bu temel ankraj çubuklarıyla mevcut temel sistemine bağlanmalıdır.
o Perdeyi temele bağlayan filizlerin toplam kesit alanı, perdenin düşey donatı alanı toplamının en az iki katı olmalıdır.
7070
7171
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Perdeye gelen kesme kuvveti aşağıdaki değeri geçmemelidir
o Eğer kolonlarda belirgin beton ezilmesi ve özellikle boyuna donatı burkulması görülüyorsa bu kolonlar betonarme veya çelik manto ile takviye edilmelidir.
wck AfV3
1duvar £
72
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Kolon ve kirişlerde gözlenen çekme çatlaklarının genişliği 0.5 mm den az isen yatay yükler büyük oranda perde duvarlarla alınacağından
kapsamlı bir onarım gerekmez.
n Çatlakları, paslanmayı önlemek için epoksi veya uygun özel bir harçla kapatılması yeterlidir.
o Eğik çatlak genişliğinin daha fazla olduğu, etriyelerin yetersiz olduğu durumlarda n kolonlarda betonarme manto
n Kirişlerde de manto veya dış etriye oluşturulması
73
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Eğik çatlaman betonarmede ani ve gevrek kesme kırılmalarına neden olabilirn mevcut çatlaklar mutlaka uzmanlarca incelenmeli
o Mevcut betonarme perdelerdeki eğik çatlaklarn kılcal düzeyde ise (£0.3 mm) hiçbir önlem almak gerekmez. Perdenin
taşıma gücünün azalmadığı varsayılabilir. Rijitlik ise çatlamamış kesit rijitliğinin %70’i olarak alınabilir.
n çatlak genişliği, 0.3 ile 2.0 mm arasında ise, çatlaklar büzülmesiz (rötresiz) harç veya epoksi ile kapatılmalıdır. Bu perdelerin, çatlamamış kesit rijitliğinin 0.30’u (güvenli yönde), dayanımları ise çatlamamış perde dayanımının %70’i kabul edilebilir.
n Çatlak genişliğinin 3 mm’yi geçtiği durumlarda o perdenin rijitlik ve dayanıma katkısı olmadığı varsayılabilir. Çatlaklar epoksi veya özel harçla doldurulduğu takdirde bu duvarlar donatısız duvar olarak işlev görebilir.
74
DOLGULU ÇERÇEVELER İÇİN İLKELER,
DETAYLAR VE ÖNERİLER
o Bilinçsiz yapılan onarım/güçlendirme yarar yerine zarar getirebilir.
o Dolgulu çerçeve ile güçlendirilen yapının periyodu büyük oranda değişir. Yeni durum mutlaka kontrol edilmelidir.
o Oluşturulan dolgulu çerçeveler simetriyi bozarak önemli burulma momentlerine neden olabilir.
o Önerilen dolgulu çerçeve oranları sadece yol göstermesi amacıyla verilmiştir. Mutlaka güçlendirilmiş yapının analizi yapılarak Deprem Yönetmeliğindeki şartların sağlandığı kontrol edilmelidir.
DOLGULU ÇERÇEVE
ODTÜ DENEYLERİ
75
DOLGULU ÇERÇEVE
ODTÜ DENEYLERİ
76
77
DOLGU DUVARLARIN
GÜÇLENDİRİLMESİ
o 2007 Türk Deprem Yönetmeliğinde dolgu duvarların güçlendirilmesine yönelik 7F.1 bölümü oluşturulmuştur.
o En fazla üç katlı binalarda uygulanır.o Temel üstünden yukarıya kadar üst üste süreklilik
gösteren betonarme çerçeve içindeki dolgu duvarların rijitliği ve kesme dayanımı aşağıdaki yöntemlerle artırılırn hasır çelik donatılı özel sıvan lifli polimerler
n prefabrike beton paneller
DOLGU DUVAR HASARI
78
Hafif Hasar Orta Hasar Ağır Hasar
79
DOLGU DUVARLARIN
GÜÇLENDİRİLMESİ
80
DOLGU DUVARLARIN
GÜÇLENDİRİLMESİ
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
-50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50
Roof Displacement (mm)
Ap
pli
ed
Lo
ad
(k
N)
Erdem (2003)
Kolon detay:
110 mm x 110 mm
ρ = 1. 6 %
N/No ≈ 0.1
s = 100 mm
11
0 m
m
110 mm
4Ф8
Boş çerçeve
Dolgu duvarlı
LP güçlendirme
1490 mm 890 mm 1490 mm
85
0 m
m1
42
5 m
m
400 mm
200 mm
DOLGU DUVARLARIN GÜÇLENDİRİLMESİ
ODTÜ DENEYLERİ
81 82
DOLGU DUVARLARIN
GÜÇLENDİRİLMESİ
SONSÖZ
o Yapı Değerlendirmesi zahmetli bir konudur
o Nonlineer analiz yöntemleri mühendislik camiasına girmiştir.
o Deplasman ve kat ötelemelerine dikkat!
o Yapı deplasmanlarının tahmini kapasite tahmininden çok daha zor.
o Herhangi bir analiz yöntemi mühendislik sezgilerinin önüne geçmemeli.
o Yapı güçlendirmesi ülkemizin acil konularından biridir.o Hızlı güçlendirme yöntemlerine ihtiyaç vardır.o Kontrolsüz güçlendirmeler bir felakete yol açabilir.o Yapı-zemin ilişkisi aktarılan kuvvetlerin temelde
yaratabileceği problemler göz ardı edilmemelidir. 83
top related