บทที่ 1 -...

Post on 11-Jan-2020

3 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

1

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

บทท 1 บทนำ

1.1 หลกการและเหตผล

การศกษาขนพนฐานเปนปจจยสำคญในการพฒนาประเทศ ทงดานของการขยายตวทางเศรษฐกจ การเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมและสถานประกอบการ ตลอดจนถงการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน (Benos and Zotou, 2014; Gleww et al., 2014) อยางไรกตาม ขอจำกดประการหนงททำใหการบรหารจดการระดบสถานศกษาโดยเฉพาะการจดการศกษาขนพนฐานยงไมสามารถบรรลผลตามยทธศาสตรการศกษาทแตละประเทศกำหนดไวไดอยางสมบรณซง เกดจากการขาดขอมลสารสนเทศทางการศกษาทเพยงพอจะชวยให สถานศกษาและหนวยงานทเกยวของสามารถตดสนใจดานการบรหารจดการ การจดสรรทรพยากร ตลอดจนถงการกำหนดนโยบายไดอยางเหมาะสม (Santibanez et al., 2014; Vally and Daud, 2014) ขอจำกดดงกลาวสงผลตอผเรยน สถานศกษา หนวยงานกำกบดแล และผกำหนดนโยบายในหลายมตดวยกน ไมวาจะเปนการขาดแคลนทรพยากรทจำเปนตอการจดการศกษาใหมคณภาพ ความเทาเทยม ในการเขาถงการศกษาของนกเรยนทมภมหลงทางสงคมและเศรษฐกจ แตกตางกน ผลสมฤทธทางการศกษาทแตกตางกนในระดบโรงเรยน ตลอดจน การกำหนดนโยบายทไมสอดคลองกบสถานศกษาทมความหลากหลาย

2 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ทงในดานทรพยากร บคลากร การบรหารจดการ วฒนธรรมองคกร รวมทงบรบทแวดลอมในเชงพนท (Tavares, 2015) ดวยเหตน เพอใหการบรหารสถานศกษาและการกำหนดนโยบายทเกยวของกบการศกษาขนพนฐานมความเหมาะสม สามารถใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ และเกดประสทธผลสงสดตอผเรยนและประเทศ จงจำเปนตองมการพฒนาและจดทำฐานขอมลสารสนเทศทางการศกษา เพอใชประกอบการบรหารจดการของศกษาสถานศกษา (School-Based Management) การบรหารจดการเชงพนท (Area-Based Management) ตลอดจนเปนขอมลประกอบการตดสนใจเชงนโยบายของหนวยงาน สวนกลาง ดวยการศกษา วเคราะห และสงเคราะหขอมลทางวชาการ ตลอดจนการรวบรวมความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยเกยวกบความตองการสารสนเทศ ความคาดหวงในการใชประโยชนจากสารสนเทศ แนวทางการในการจดเกบขอมลทเหมาะสมเพอใชในการจดทำตวชวดทางการศกษาทสะทอนถงคณภาพของการบรหารจดการศกษา ดำเนนการออกแบบฐานขอมลทสามารถตดตอระหวางผใชกบระบบขอมล (User Interface) ทเขาใจงาย ตลอดจนการเกบรวบรวมขอมล บนทกขอมล วเคราะหและสงเคราะหขอมลสารสนเทศของตวชวดทางการศกษาเพอใหไดมาซงตวชวดทตองการ 1.2 วตถประสงค

1.2.1 จดทำตวชวดทางการศกษาทสะทอนถงคณภาพของการบรหารและการจดการศกษา 1.2.2 พฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษาทสอดคลองกบวตถประสงคทระบไวในขอ 1.2.1

3

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

1.2.3 นำเสนอผลการวเคราะหทไดในวตถประสงคขอ 1.2.2 ผานการออกแบบการตดตอระหวางผใชกบระบบขอมล (User Interface Design) ทเขาใจงายและสามารถใชประโยชนเพอการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา 1.3 คำถามในการวจย

1.3.1 ตวชวดทางการศกษาใดบางทสะทอนถงคณภาพของ การบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา 1.3.2 ระบบฐานขอมลสารสนเทศทางการศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาสถานศกษา ขนพนฐานทสามารถตดตอระหวางผใชกบระบบขอมล (User Interface) ทเขาใจงาย มระบบ/รปแบบเชนใด 1.3.3 ระบบฐานขอมลสารสนเทศทางการศกษาทออกแบบในขอ 1.3.2 เมอมการทดลองใชสามารถแสดงผลการวเคราะหเพอการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษาออกมาเชนใด 1.4 ขอบเขตการดำเนนงาน

การศกษาวจยในครงน เปนการทดลองนำรองการจดเกบขอมลและสารสนเทศทางการศกษาของสถานศกษาเพอการบรหารจดการศกษาของสถานศกษา (School Based Management) การบรหารจดการเชงพนท (Area Based Management) โดยมขอบเขตการดำเนนงาน ดงน 1.4.1 การจดทำตวชวดทางการศกษาทสะทอนคณภาพการบรหารจดการศกษา ตองสามารถระบไดถงประเดนโอกาสทางการศกษา คณภาพทางการศกษา และประสทธภาพทางการศกษา

4 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

1.4.2 กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ สถานศกษาขนพนฐานทกสงกด (ไมนบรวมการศกษาประเภทอาชวศกษา) ทมการจดการศกษาในจงหวดทมความพรอม 1.4.3 จำนวนกลมตวอยางทใชในการศกษา ไมนอยกวารอยละ 75 ของสถานศกษาขนพนฐานทกสงกด (ไมนบรวมการศกษาประเภทอาชวศกษา) ทมการจดการศกษาในจงหวดทมความพรอม 1.4.4 กำหนดนยามและเกณฑการเลอกจงหวดทใชในการศกษาใหชดเจน จำนวนไมนอยกวา 3 จงหวด 1.4.5 การพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทาง การศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาระดบสถานศกษา ควรนำขอมลอยางนอย 2 สวนมาใชประกอบการพฒนาและจดทำฐานขอมล อนไดแก 1.4.5.1 ขอมลทสถานศกษาควรม ซงเปนขอมลตามภารกจทเกดขนจากการกระจายอำนาจการบรหารและการจดการศกษาตามทกฎหมายการศกษาระบไวใน 4 ดาน ไดแก ดานวชาการ ดาน งบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล ดานบรหารงานทวไป 1.4.5.2 ขอมลทสถานศกษาตองจดเกบเพมเตม เพอใชประโยชนในการบรหารและการจดการศกษาสถานศกษาทสะทอนถงโอกาสทางการศกษา ประสทธภาพทางการศกษา และคณภาพทาง การศกษา 1.5 ผลผลต

รายงานผลการศกษาตวชวดทางการศกษา ซงประกอบดวย 1.5.1 ผลการศกษาและสงเคราะหเพอใหไดมาซงตวชวดทสะทอนคณภาพการบรหารและการจดการศกษา

5

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

1.5.2 ตวชวดและรายการขอมลของแตละตวชวด 1.5.3 ผลการพฒนาเกณฑเพอใชสำหรบการประเมนผลของแตละตวชวด 1.5.4 รายการขอมลทตองใชประกอบการจดทำตวชวดทาง การศกษาในแตละมตของสถานศกษา 1.5.5 รายงานผลการพฒนาฐานขอมลและสารสนเทศทาง การศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา ประกอบดวย 1.5.5.1 ผลการออกแบบฐานขอมลและสารสนเทศทาง การศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา 1.5.5.2 ผลการจดเกบขอมลตามการออกแบบฐานขอมลและสารสนเทศทสรางขน 1.5.5.3 ฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาเพอ การบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา 1.5.6 รายงานผลการวเคราะหฐานขอมลและสารสนเทศทาง การศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาสถานศกษาขนพนฐาน และการตดสนใจเชงนโยบายของหนวยงานสวนกลาง ซงประกอบดวย 1.5.6.1 ผลการว เคราะหฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาสถานศกษาขนพนฐานทสอดคลองกบตวชวดทางการศกษา 3 มต คอ มตโอกาสทางการศกษา มตประสทธภาพทางการศกษา และมตคณภาพทางการศกษา 1.5.6.2 การนำเสนอผลการวเคราะหทได ผานการออกแบบ การตดตอระหวางผใชกบระบบขอมล (User Interface Design) ทเขาใจงายและสามารถใชประโยชนเพอการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา

6 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

1.5.6.3 ขอเสนอแนะเชงนโยบายการบรหารและการจดการศกษาสถานศกษา (School-Based Management) รวมทง การบรหารจดการเชงพนท (Area-Based Management) เพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจเชงนโยบายของหนวยงานสวนกลาง 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 ผทมสวนได สวนเสย ทงในฐานะผกำกบนโยบาย ผจด การศกษา ผรบบรการการศกษา ไดรบรขอมลการจดการศกษาของสถานศกษาในมตตางๆ ทงดานคณภาพมาตรฐาน การบรหารจดการ และประสทธภาพของการจดการศกษา ทถกตอง ตรงกน และสามารถใชขอมลเพอการตดสนใจเชงนโยบายทสามารถเขาถงกลมเปาหมายตางๆ ไดอยางแมนตรง และมประสทธภาพมากขน 1.6.2 การรบรขอมลทตรงกน จะชวยใหผทมสวนไดสวนเสย สามารถตดสนใจเชงนโยบายทเปนกลาง ไมเอนเอยงกลมใดกลมหนง อกทงยงเปนการแสดงความรบผดรบชอบของผทมสวนไดสวนเสยใหสาธารณชนไดทราบ เพอความโปรงใสและตรวจสอบได ตามหลกธรรมาภบาล ซงเปนองคประกอบหนงของการสรางความเปนอสระใหแกสถานศกษา 1.7 นยามศพท

1. สารสนเทศทางการศกษา หมายถง ขอมลทสอดคลองกบวตถประสงคในการจดการศกษาของสถานศกษาหรอหนวยงานทดแลนโยบายดานการศกษา โดยเปนขอมลทถกรวบรวมไวอยางเปนระบบ ขอมลเหลานตองมการจดหมวดหม ประมวลผล วเคราะห หรอสงเคราะหเพอใหสามารถนำไปใชในการตดสนใจไดและเปนประโยชนตอการบรหารจดการศกษา

7

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

2. สถานศกษา หมายถง สถานพฒนาเดกปฐมวย โรงเรยน ศนยการเรยน วทยาลย สถาบน มหาวทยาลย หนวยงานการศกษาหรอหนวยงานอนของรฐหรอของเอกชน ทมอำนาจหนาทหรอมวตถประสงคในการจดการศกษา (พระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ. 2542 แกไข เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553) 3. สถานศกษาขนพนฐาน หมายถง สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน 4. การประกนคณภาพภายใน หมายถง การประเมนผลและ การตดตามตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจากภายใน โดยบคลากรของสถานศกษานนเอง หรอโดยหนวยงานตนสงกด ทมหนาทกากบดแลสถานศกษานน (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553) 5. การประกนคณภาพภายนอก หมายถง การประเมนผลและการตดตามตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจากภายนอก โดยสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาหรอบคคลหรอหนวยงานภายนอกทสานกงานดงกลาวรบรอง เพอเปน การประกนคณภาพและใหมการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไข เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553) 6. คร หมายถง บคลากรวชาชพซงทาหนาทหลกทางดาน การเรยนการสอนและการสงเสรมการเรยนรของผเรยนดวยวธการตางๆ ในสถานศกษาทงของรฐและเอกชน 7. ผบรหารสถานศกษา หมายถง บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารสถานศกษาแตละแหง ทงของรฐและเอกชน

8 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

8. บคลากรทางการศกษา หมายถง ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา รวมทงผสนบสนนการศกษาซงเปนผทำหนาทใหบรการ หรอปฏบตงานเกยวเนองกบการจดกระบวนการเรยนการสอน การนเทศ และการบรหารการศกษาในหนวยงานการศกษาตางๆ 9. โอกาสทางการศกษา หมายถง การใหโอกาส ชวยเหลอ สงเสรม สนบสนนใหเดกทกกลมไดรบการศกษาขนพนฐานและพฒนาอยางเทาเทยมกนตามสทธและเปนธรรม โดยจะแบงเดกออกเปน 5 กลม ไดแก 1) เดกปกต 2) เดกดอยโอกาส เดกชายขอบ/ตางดาว 3) เดกพการ 4) เดกทมความสามารถพเศษ 5) เดกในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต 10. คณภาพการศกษา หมายถง คณลกษณะทพงประสงคของ ผเรยนทสอดคลองกบนโยบายการศกษาขนพนฐานของประเทศ และวตถประสงคในการจดการศกษาของสถานศกษา 11. ประสทธภาพของสถานศกษา หมายถง ความสามารถในการจดการเรยนการใหใหบรรลตามวตถประสงคทกำหนดไว โดยใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนมากทสด

9

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม

2.1 แนวคดเกยวกบระบบสารสนเทศเพอการบรการและ การจดการสถานศกษาและการจดการศกษาเชงพนท

สารสนเทศในบรบทของสถานศกษาหมายถงขอมลทสอดคลอง กบวตถประสงคในการจดการศกษาของสถานศกษาหรอหนวยงานทดแลนโยบายดานการศกษา โดยเปนขอมลทถกรวบรวมไวอยางเปนระบบ ขอมลเหลานตองมการจดหมวดหม ประมวลผล วเคราะห หรอสงเคราะหเพอใหสามารถนำไปใชในการตดสนใจไดสารสนเทศทดจะมองคประกอบสำคญ 8 ประการดวยกน คอ เขาถงไดงาย ทนตอเหตการณ มความ ถกตอง ตรวจสอบได มความครบถวนสมบรณ เปนประโยชนในการใชงานในหลายสถานการณ ตรงกบความตองการของผใช และมความชดเจน สอความหมายไดตรงประเดน (Everard, Morris and Wilson, 2004; Haag and Cummings, 2012) ซงในภาพรวมแลว เมอพจารณาถงวตถประสงคของการจดการศกษาทตองการผลตนกเรยนทมคณภาพ สามารถประสบความสำเรจในชวต ประกอบกบขอเทจจรงทวา สถานศกษา เหลานจะตองถกกำกบดแลจากหนวยงานทอยระดบสงกวา (OECD, 2009; Daniel, 2008; นตยา ทบพม, 2544; บรรจบพร คำจนทร และคณะ, 2557) จงสามารถสรปไดวาการนำสารสนเทศไปใชม 9 ดานดวยกนตามทแสดงไวในรปท 2.1

10 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

รปท 2.1 การนำสารสนเทศไปใชประโยชน

ทมา: ประมวลจาก OECD (2009); Daniel (2008); นตยา ทบพม (2544);

บรรจบพร คำจนทร และคณะ (2557)

คำวา “ระบบ” จากนยามขางตน สอดคลองกบแนวคดการบรหาร จดการองคกรในเชงระบบ (Kast and Rosenzweig, 1972; Burns and Flam, 1987) ทมองวาสารสนเทศมความสำคญตอกระบวนการบรหารจดการองคกร เพราะบอกถงประเภทและจำนวนของปจจยนำเขา (Inputs) สกระบวนการทำงานขององคกร (Process) เพอใหไดมาซงผลลพธตามวตถประสงคขององคกรนน (Outputs) แนวคดนสอดคลองกบแนวคดทางเศรษฐศาสตรทมองวา โรงเรยนเปรยบเสมอนหนวยผลตทตอง

11

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

นำเขาปจจยการผลตเขาสกระบวนการผลตเพอใหไดผลผลตทตองการ (Hanushek, 2002; Hanushek and Woessmann, 2007) หากนำแนวคดเชงระบบมาประยกตในบรบทของการบรการและการจดการ สถานศกษาและการจดการศกษาเชงพนทจะสามารถแสดงเปนแผนภมไดตามรปท 2.2

รปท 2.2 การจดการสถานศกษาตามแนวคดเชงระบบ

ทมา: ผวจย โดยพฒนาจากแนวคดของ Kast and Rosenzweig (1972) Hanushek

(2002) และ Hanushek and Woessmann (2007)

Hanushek (2002) และ Hanushek and Woessmann (2007) เสนอวา ความสำเรจในการจดการศกษาขนพนฐาน มไดขนอยกบปรมาณของจำนวนปจจยนำเขาเพยงอยางเดยว “คณภาพ” ของการจดการศกษาเปนประเดนทมความสำคญเชนกน กรณศกษาในสหรฐอเมรกาสะทอนใหเหนวา แมจะมการเพมปจจยนำเขาแตตราบใดทการบรหารจดการภายใน

12 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

โรงเรยนยงไมดพอ กยงไมสามารถจะยกระดบคณภาพของนกเรยนใหดขนไดอยางมนยสำคญ หากพจารณาตามแนวคดดานเศรษฐศาสตรทมองวาโรงเรยนคอหนวยผลตบทบาทของสารสนเทศทจะชวยในการยกระดบคณภาพ การศกษาจะแบงออกเปน 4 ดานดวยกน คอ สารสนเทศเกยวกบขอมล พนฐานของโรงเรยน สารสนเทศของตวนกเรยน สารสนเทศทเกยวของกบการจดการเรยนการสอน และสารสนเทศดานการบรหารจดการโรงเรยน (Scheerens, 1990; Creemers, 1994; Fuller and Clarke, 1994; Yu, 2007; Schwartz et al., 2011) อยางไรกตาม การใชประโยชนจากสารสนเทศขนอยกบความพรอมของสถานศกษาดวยเชนกน การศกษาดานความพรอมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนมธยมศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษากาฬสนธเขต 2 ของชณกรณ แกวรกษา (2554) พบวา โดยภาพรวมแลวโรงเรยนมธยมศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาเขต 2 มความพรอมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรการงานดานวชาการการบรการงานบคคลบรหารงบประมาณและดานบรหารสถานศกษา ดานอน อยในระดบปานกลางถงสงผลทไดสอดคลองกบการศกษาของ ณฐวฒ ธรปรเมศวร (2549) ทศกษาสภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของโรงเรยนในโครงการ 1 อำเภอ 1 โรงเรยนในฝน อยางไรกตาม การศกษาของอดศร โชคบณฑต (2548) พบวาความพรอมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการบรหารของผบรหารสถานศกษาในสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาขอนแกนเขต 5 ยงไมสงนก สำหรบการศกษาสถานศกษาในระดบประถมศกษานน ศรเทพ มาล (2545) ไดศกษาความพรอมของการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอ การบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดสำนกงานการประถมศกษาอำเภอ

13

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ของจงหวดนครราชสมาพบวายงประสบปญหาในดานความพรอมของบคลากรอปกรณ/เครองมอและดานโปรแกรมระบบงานซงสอดคลองกบการศกษาของวชระ ศรสนทร (2550) เกยวกบการบรหารโรงเรยนในศนยเครอขายนำพองสะอาด สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาขอนแกนเขต 4 พบวาโดยภาพรวมแลวมความพรอมในระดบปานกลาง ทงในดานการบรหารงานบคคลการบรหารทวไปของสถานศกษา การบรหารงบประมาณ และการบรหารจดการดานวชาการ นอกจากน การศกษาของนศารตน เชาวปรชา (2556) เพอเปรยบเทยบความคดเหนตอสภาพปญหา การบรหารระบบสารสนเทศของโรงเรยนประถมศกษาในอำเภอเกาเลยว สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรคเขต 1 พบวา บคลากรของสถานศกษาตองการใหมการสงเสรมสนบสนนดานวสดอปกรณและเทคโนโลยททนสมย เหมาะสมกบการจดเกบขอมลของ สถานศกษา ควบคไปกบการพฒนาบคลากรใหสามารถใชประโยชนจากสารสนเทศทจดเกบใหมากทสด การศกษาของ Cassidy (1991) และ Gwaltney (2005) ได ขอสรปทสอดคลองกบการศกษาในประเทศไทย กลาวคอ จำเปนจะตองมการจดกลมสารสนเทศใหสอดคลองกบลกษณะการใชงาน มเกณฑการประเมน มแนวทางการออกแบบทสอดคลองกบความตองการของสถานศกษา และความสามารถในการใชประโยชนจากสารสนเทศจะมากนอยเพยงใด ไมไดขนอยกบขนาดของสถานศกษา แตขนอยความพรอมดานบคคลและนโยบายของสถานศกษาเอง ประเดนสำคญทไดจากงานวจยเหลาน คอ ขนาดของสถานศกษาและประเภทของสถานศกษา (ประถมศกษาหรอมธยมศกษา) มไดมความสมพนธกบความพรอมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการ จงอาจกลาวไดวา ปจจยภายในของสถานศกษา เชน ความพรอมของ

14 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

บคลากร บทบาทของผบรหารในการสงเสรมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และความพรอมดานขอมลนาจะเปนปจจยสำคญทชวยใหสถานศกษาสามารถจดทำและใชประโยชนจากสารสนเทศไดอยางเตมท 2.2 รายละเอยดของสารสนเทศทสถานศกษาจดเกบ: กรณศกษาจากสถานศกษา 28 แหง

จากการศกษาขอมลสารสนเทศของโรงเรยนจำนวน 28 แหงตามรายชอในตารางท 2.1 พบวา หากแบงประเภทของสารสนเทศทมการ จดเกบในปจจบนตามเกณฑการจำแนกทง 4 ประเภททไดอธบายไวใน สวนท 2.1 และตารางท 2.2 สรปประเภทของสารสนเทศทโรงเรยนเหลาน จดเกบ ตารางท 2.3 สรปจำนวนโรงเรยนทมสารสนเทศในแตละหวขอ โดยจำแนกเปนหวขอยอยตามประเภทของขอมลทจดเกบจะเหนไดวา สารสนเทศทมการจดเกบมากทสดคอ สารสนเทศเกยวกบนกเรยนและบคลากร อยางไรกตาม หากพจารณาถงลกษณะของขอมลทจดเกบพบวา ขอมลทมเปนขอมลเพอการบรหารงานเบองตน ซงมเพยงพอสำหรบ การวเคราะหประเดนโอกาสทางการศกษา คณภาพทางการศกษา และประสทธภาพทางการศกษาไดในระดบหนง แตเนองจากไมไดมกระบวนการ ในการวเคราะหขอมลเหลานอยางเหมาะสม จงมไดนำไปสการใชประโยชนในเชงนโยบายในประเดนขางตน ยกตวอยางเชน เกรดเฉลยของนกเรยนทสามารถนำมาวเคราะหการเขาถงและความเทาเทยมกนทางการศกษาในระดบหองเรยน (Within-Class Equity) สวนใหญจะถกรายงานไวเพยงในระดบโรงเรยน ซงทำใหเหนภาพไมชดเจนวาประเดนดานความไมเทาเทยมกนและคณภาพการเรยนการสอนมปญหามากนอยเพยงใด นอกจากนแลว ตวเลขดานจำนวนบคลากร งบประมาณ วทยฐานะของคร ผลการสอบของ

15

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

นกเรยน สามารถนำมาใชวเคราะหรวมกนเพอสรางการประเมนคณภาพและประสทธภาพทางการศกษาได ตวอยางทงสองกรณทยกมาสะทอนใหเหนวาโรงเรยนสวนหนงมขอมลเพยงพอทจะใชเปนสารสนเทศทาง การศกษาเพอนำไปประกอบการประเมนดานโอกาสทางการศกษา คณภาพทางการศกษา และประสทธภาพทางการศกษาได หากมแนวทางการวเคราะหทเหมาะสม อยางไรกตาม อกประเดนทมความสำคญ คอ การวเคราะหในระดบนโยบาย โรงเรยนจำเปนตองมฐานขอมลสนบสนนในเชงพนทประกอบ เชน การวเคราะหดานโอกาสทางการศกษา จำเปนตองมจำนวนผทมอายอยในวยเรยนทมสทธเขาเรยนในโรงเรยนดงกลาวมาเปนฐานในการประเมนควบคไปกบขอมลพนฐานของผปกครอง และสภาพทวไปในพนท เชน การประกอบอาชพ สภาพเศรษฐกจ สภาพสงคม เปนตน โดยประเดนเหลาน จะมการศกษาเพมเตมอยางละเอยดในสวนท 2.3 ซงเปนการทบทวนวรรณกรรมดานประเดนโอกาสทางการศกษา คณภาพทางการศกษา และประสทธภาพทางการศกษา

16 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ตารางท 2.1 รายชอโรงเรยนทมการรวบรวมขอมล

1 ขอมลสารสนเทศทางการศกษา ในพนทกรงเทพมหานคร 2556

2 โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย นครปฐม (พระตำหนกสวนกหลาบมธยม) 2557

3 โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย พษณโลก 2557

4 โรงเรยนเซนตหลยสศกษา 2556

5 โรงเรยนดอนเมองจาตรจนดา 2552

6 โรงเรยนนครพนมวทยาคม 2554

7 โรงเรยนนวมนทราชทศ กรงเทพมหานคร 2556

8 โรงเรยนบางสะพานนอยวทยาคม 2557

9 โรงเรยนบานวงทอง 2555

10 โรงเรยนเบญจมราชทศ ราชบร 2556

11 โรงเรยนมหดลวทยานสรณ 2556

12 โรงเรยนเมองนครศรธรรมราช 2556

13 โรงเรยนศกษานาร 2557

14 โรงเรยนเศรษฐเสถยร ในพระราชปถมภ 2555

15 โรงเรยนสตรศรสรโยทย 2555

16 โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย รงสต 2557

17 โรงเรยนสวนศรวทยา 2557

18 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน 2557

ลำดบท รายชอโรงเรยน ปการศกษา

17

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

19 โรงเรยนสรนธร 2558

21 โรงเรยนอสสมชญคอนแวนต 2557

22 โรงเรยนอสสมชญลำปาง 2557

23 โรงเรยนอสสมชญสมทรปราการ 2557

24 โรงเรยนเขายอยวทยา 2554

25 โรงเรยนตากพทยาคม 2555

26 โรงเรยนทงเสลยมชนปถมภ 2556

27 โรงเรยนมธยมวดนายโรง 2555

28 โรงเรยนสรธรรมพทกษ 2557

ลำดบท รายชอโรงเรยน ปการศกษา

ตารางท 2.1 (ตอ)

18 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ตารางท 2.2 รายละเอยดของสารสนเทศทสถานศกษาจดเกบ

สารสนเทศพนฐานของสถานศกษา

สภาพทวไปของสถานศกษาและ ประวตโรงเรยน วสยทศน เกยรตประวตของ สภาพแวดลอมของสถานศกษา โรงเรยน ทรพยากรพนฐานของโรงเรยน (อาคาร อปกรณ) จำนวนประชากร สภาพแวดลอมของชมชนแวดลอม สภาพสงคม สภาพเศรษฐกจ มตเชงวฒนธรรมในพนท การบรหารจดการ ตามโครงสรางและภารกจ ปฏทนการศกษา ในแตละปการศกษา

สภาพทวไปของนกเรยน จำนวนนกเรยน สถตการมาเรยน การขาดเรยน สถตการยาย สถตการออก กลางคน สถตการซำชน ผลการเรยน การเรยนตอของนกเรยน การจดกจกรรม และโครงการพฒนาผเรยน ขอมลดานสขภาพ ขอมลดานโภชนาการ

รายละเอยดของบคลากรในโรงเรยน จำนวนครและพนกงาน วฒการศกษา ความสามารถพเศษ การไดรบรางวล ประวตการทำงาน ภมลำเนา ระดบชนเงนเดอน อายราชการ ความดความชอบ สถานภาพ ทางครอบครว

ประเภทของสารสนเทศ รายละเอยดของขอมลทจดเกบ

19

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ตารางท 2.2 (ตอ)

สารสนเทศของตวนกเรยน

ตวนกเรยน เพศ อาย พฤตกรรมของนกเรยน ประวต ผปกครอง ปญหาทอาจสงผลตอการเรยน รางวลทไดรบ การศกษาตอ คณลกษณะทพงประสงคของนกเรยน

การเรยน ชนทเรยน ผลการเรยน ประวตการยาย โรงเรยน การเขาเรยน การมาสาย การออกกลางคน การซำชน

สารสนเทศทเกยวของกบการจดการเรยนการสอน

หลกสตร วชาทสอนตามหลกสตรแกนกลาง วชาทสอน เพมเตม กจกรรมเสรมหลกสตรตางๆ ผลประเมนการใชหลกสตร

การเรยนการสอน ระยะเวลาสอนแตละวชา ตารางสอน วธการจดการเรยนการสอน สอการสอน แหลงการเรยนรเพมเตมภายในและภายนอก โรงเรยน ผลการวจยในชนเรยนเพอนำมา ปรบปรงการเรยนการสอน

การประเมนผลการสอน ผลการประเมนตามกลมสาระการเรยนร ผลการประเมนกจกรรมและโครงการพฒนา ผเรยน ผลประเมนคณลกษณะทพงประสงค ผลประเมนดานการอาน การเขยน การคด วเคราะห แนวทางทใชในการประเมนผล ระเบยบและแนวปฏบตทเกยวของกบการ ประเมนผล

ประเภทของสารสนเทศ รายละเอยดของขอมลทจดเกบ

20 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ตารางท 2.2 (ตอ)

สารสนเทศเพอการบรหารจดการ

งบประมาณและการบรหารจดการ งบประมาณทไดรบ แผนการใชจาย ทรพยสน งบประมาณ แผนหารายได การบรหารจดการ ทรพยสนของโรงเรยน

การควบคมคณภาพการสอน การตรวจเยยมการสอน การประเมนผล การสอนของคร การประเมนความพงพอใจ ของคร นกเรยน ผปกครอง ผลการประเมน จากหนวยงานภายนอก

งานสารบรรณ แบบฟอรมทใชในงาน การบรหารพสด การรบสงหนงสอราชการ

งานอนๆ การทำกจกรรมชมชนสมพนธ การมสวนรวม ของผปกครอง เปนตน

ประเภทของสารสนเทศ รายละเอยดของขอมลทจดเกบ

21

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ตารางท 2.3 จำนวนของโรงเรยนทจดเกบสารสนเทศ จำแนกตามประเภท ของสารสนเทศทจดเกบตารางขอมลสารสนเทศทสำคญ ในโรงเรยน

1. นกเรยน

1.1 ขอมลนกเรยน 1.1.1 จำแนกตามนกเรยน 1) จำแนกตามเพศ 26 2) จำแนกตามชนเรยน 25 3) จำแนกตามหอง 20 4) จำแนกตามศาสนา 13 5) จำนวนนกเรยน 27 1.1.2 พฤตกรรมนกเรยนทไมเหมาะสม 1) การขาดเรยน 10 2) การมาสาย 3 3) การแตงกายผดระเบยบ 2 4) ทรงผมผดระเบยบ 1 5) การทะเลาะววาท 2 6) สงเสพตด 1 1.1.3 สขภาวะ 1) ดชนมวลกาย 14 2) ภาวะทพโภชนาการ 13 3) สตปญญาเปนเลศ 10 4) นกเรยนทตองการความชวยเหลอ 10 5) นกเรยนพเศษเรยนรวม 11

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

22 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

1.1.4 ผลสมฤทธทางการศกษา 1) เกรดเฉลย • จำแนกตามปการศกษา 18 • จำแนกตามภาคเรยน 16 • จำแนกตามรายวชา 21 • จำแนกตามระดบเกรด 19 • จำแนกตามระดบชน 22 2) ผลการทดสอบการศกษาระดบชาต • ผล O-Net 20 • ผล A-Net 3 3) จำนวนนกเรยนทจบหลกสตร 15 4) ผลการตดตามนกเรยนทสำเรจการศกษา 15 • ศกษาตอมธยมศกษาตอนตน 9 • ศกษาตอมธยมศกษาตอนปลาย 11 • ศกษาตอสายอาชวศกษา 8 • ศกษาตอมหาวทยาลย 16 • ศกษาอนๆ 9 6) นกเรยนทไมสำเรจการศกษา 7 • นกเรยนทเรยนซำชน 11 • นกเรยนทลาออกกลางคน 13 1.1.5 สมรรถนะ 1) ทางดานภาษา 11 2) ทกษะชวต 13 3) การสอสาร 13 4) การคด 15 5) การแกปญหา 13 6) การใชเทคโนโลย 13

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

23

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

1.1.6 ผลงาน 1) กลมสาระภาษาไทย • ระดบโรงเรยน 11 • ระดบเขต 14 • ระดบภาค 11 • ระดบประเทศ 13 • ระดบตางประเทศ 6 2) กลมสาระภาษาตางประเทศ • ระดบโรงเรยน 13 • ระดบเขต 15 • ระดบภาค 9 • ระดบประเทศ 10 • ระดบตางประเทศ 5 3) กลมสาระคณตศาสตร • ระดบโรงเรยน 12 • ระดบเขต 13 • ระดบภาค 11 • ระดบประเทศ 11 • ระดบตางประเทศ 5 4) กลมสาระวทยาศาสตร • ระดบโรงเรยน 13 • ระดบเขต 14 • ระดบภาค 12 • ระดบประเทศ 14 • ระดบตางประเทศ 5

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

24 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

5) กลมสาระสงคม ศาสนาและวฒนธรรม • ระดบโรงเรยน 12 • ระดบเขต 12 • ระดบภาค 11 • ระดบประเทศ 9 • ระดบตางประเทศ 5 6) กลมสาระสขศกษา และพลศกษา • ระดบโรงเรยน 12 • ระดบเขต 13 • ระดบภาค 9 • ระดบประเทศ 12 • ระดบตางประเทศ 4 7) กลมงานอาชพและเทคโนโลย • ระดบโรงเรยน 11 • ระดบเขต 13 • ระดบภาค 9 • ระดบประเทศ 9 • ระดบตางประเทศ 4 8) กลมศลปะ • ระดบโรงเรยน 10 • ระดบเขต 14 • ระดบภาค 10 • ระดบประเทศ 9 • ระดบตางประเทศ 3

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

25

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

2. บคลากร คร อาจารย ผบรหาร

2.1 ขอมลบคลกร 2.1.1 จำนวนบคลากร 23 2.1.2 ขอมลผบรหาร 1) วฒการศกษา 21 2) ตำแหนง 25 3) ระยะเวลาการทำงานในสถานศกษา 14 4) วชาเอก 11 5) อายงานราชการ 10 6) ศาสนา 4 2.1.3 ขอมลขาราชการคร 1) วฒการศกษา 20 2) ตำแหนง 22 3) ระยะเวลาการทำงานในสถานศกษา 10 4) วชาเอก 12 5) อายงานราชการ 9 6) ศาสนา 5 2.1.4 ขอมลพนกงานราชการ 1) วฒการศกษา 13 2) ตำแหนง 16 3) ระยะเวลาการทำงานในสถานศกษา 5 4) วชาเอก 6 5) อายงานราชการ 5 6) ศาสนา 2

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

26 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

2.1.5 ขอมลลกจางประจำ 1) วฒการศกษา 13 2) ตำแหนง 15 3) ระยะเวลาการทำงานในสถานศกษา 8 4) วชาเอก 7 5) อายงานราชการ 7 6) ศาสนา 4 2.1.6 ขอมลลกจางชวคราว 1) วฒการศกษา 11 2) ตำแหนง 14 3) ระยะเวลาการทำงานในสถานศกษา 5 4) วชาเอก 6 5) ศาสนา 3 2.1.7 ขอมลบคลากรอน 1) วฒการศกษา 5 2) ตำแหนง 8 3) ระยะเวลาการทำงานในสถานศกษา 2 4) วชาเอก 4 5) อายงานราชการ 2 6) ศาสนา 3 2.2 รางวล / ผลงาน / วจย 2.2.1 กลมสาระภาษาไทย 11 2.2.2 กลมสาระภาษาตางประเทศ 11 2.2.3 กลมสาระคณตศาสตร 10 2.2.4 กลมสาระวทยาศาสตร 11 2.2.5 กลมสาระสงคมศาสนาและวฒนธรรม 11

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

27

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

2.2.6 กลมสาระสขศกษาและพลศกษา 9 2.2.7 กลมงานอาชพและเทคโนโลย 10 2.2.8 กลมศลปะ 9 2.3 จำนวนครทสอนวชาตรงเอก 9 2.4 จำนวนครทสอนตามความถนด 6 2.5 การประเมนคณภาพคร 2.5.1 การประเมนจากบคคลภายนอก 7 2.5.2 การประเมนจากนกเรยน 4 2.5.3 การประเมนจากครดวยกน 5 2.6 วทยฐานะ 2.6.1 การศกษาตอ 5 2.6.2 การอบรม 10 2.6.3 การสอบเทยบ 2 2.6.4 การสมมนา 8

3. นโยบาย

3.1 งบประมาณ 3.1.1 งบดำเนนงาน 18 3.1.2 งบอาหารและการเขาคาย 8 3.1.3 คาประกนอบตเหตและตรวจสขภาพ 8 3.1.4 งบพฒนาคณภาพการศกษา 15 3.1.5 งบชวยเหลอทางการศกษา 1) คาหนงสอเรยน 11 2) คาเครองแบบนกเรยน 8 3) คาอปกรณการเรยน 9 4) คาอาหารกลางวน 7

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

28 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

3.1.6 งบโครงการ แผนงาน และแผนปฏบตงานราชการ 1) งบบรหารวชาการ 12 2) งบบรหารฝายบคคล 10 3) งบบรหารงานทวไป 11 4) งบบรหารงานนโยบายและแผนงาน 10 5) งบบรหารงานกจกรรม 10 6) งบบรหารงานสวสดการ 9 3.1.7 งบอาคารสถานท และทรพยากร 1) ดานอาคารเรยน 7 2) ดานหองเรยน 8 3) ดานสาธารณปโภค 10 4) ดานหองพเศษ 3 5) ดานการซอมบำรงอปกรณตางๆ 7 6) ดานสภาพแวดลอมในโรงเรยน 7 3.2 กจกรรม 3.2.1 รางวลและผลงานดเดนของโรงเรยน 1) กลมสาระภาษาไทย 14 2) กลมสาระภาษาตางประเทศ 14 3) กลมสาระวทยาศาสตร 14 4) กลมสาระสงคมศาสนาและวฒนธรรม 13 5) กลมสาระคณตศาสตร 13 6) กลมสาระสขศกษา และ พลศกษา 12 7) กลมศลปะ 14 3.2.2 รางวลเกยรตยศ ของคร อาจารย

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

29

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

3.2.3 รางวลทไดรบ 1) ระดบโรงเรยน 12 2) ระดบเขต 12 3) ระดบจงหวด 12 4) ระดบภาค 10 5) ระดบประเทศ 12 3.3 โครงการ 3.3.1 โครงการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนร มงสมาตรฐานสากล 15 3.3.2 โครงการสรางเสรมคณธรรม และปรชญา 1) โครงการรกความเปนไทย 13 2) โครงการเศรษฐกจพอเพยง 14 3) โครงการสรางเสรมคณธรรมและปรชญา 15 3.3.3 โครงการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารมงสสากล 13 3.3.4 โครงการสรรหาและพฒนาบคลากรใหมสมรรถนะ และความเชยวชาญเฉพาะทาง 10 3.3.5 โครงการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม 13 3.3.6 โครงการสงเสรมศกยภาพผเรยน 18 3.4 โครงสรางหลกสตร 3.4.1 กลมสาระการเรยนร (พนฐาน) 1) กลมสาระภาษาไทย 16 2) กลมสาระภาษาตางประเทศ 16 3) กลมสาระคณตศาสตร 16 4) กลมสาระวทยาศาสตร 16 5) กลมสาระสงคมศาสนาและวฒนธรรม 16

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

30 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

6) กลมสาระสขศกษาและพลศกษา 16 7) กลมงานอาชพและเทคโนโลย 15 8) กลมศลปะ 16 3.4.2 กลมสาระการเรยนร ( เพมเตม ) 1) การศกษาคนควาและสรางองคความร 6 2) การสอสารและการนำเสนอ 4 3.4.3 สาระการเรยนรทองถน 1) การบรณาการในกลมสาระ 7 3.4.4 กจกรรมพฒนาผเรยน 13 3.5 หลกสตรการสอนและกระบวนการจดการเรยนการสอน 3.5.1 ระดบมธยมศกษาตอนตน 1) กลมหองเรยนปกต 13 2) กลมหองเรยนพเศษ 5 3) หลกสตรเนนภาษาองกฤษ 6 4) หลกสตรคณตศาสตร และวทยาศาสตร 5 3.5.2 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1) กลมหองเรยนปกต • หลกสตรภาษาองกฤษ - คณตศาสตร 12 • หลกสตรวทยาศาสตร - คณตศาสตร 10 • หลกสตรภาษาองกฤษ - ญปน 6 • หลกสตรภาษาองกฤษ - จน 8 • หลกสตรภาษาไทย - ภาษาองกฤษ – สงคม 9 2) กลมหองเรยนพเศษ • หลกสตรเนนภาษาองกฤษ 5 • หลกสตรคณตศาสตร และวทยาศาสตร 5 • หลกสตรวทยาศาสตร 5

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

31

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

4. ผปกครอง

4.1 ขอมลผปกครอง 4.1.1 อาชพ 10 4.1.2 การศกษา 9 4.1.3 รายไดเฉลยตอครอบครว 7 4.1.4 จำนวนคนเฉลยในครอบครว 6 4.1.5 ศาสนา 6

5. บรการ

5.1 แหลงการเรยนรในโรงเรยน 5.1.1 หองสมด 24 5.1.2 หองโสตทศน 7 5.1.3 หองปฏบตการ 19 5.1.4 หองคอมพวเตอร 23 5.1.5 หองแนะแนว 17 5.1.6 หองดนตร 18 5.1.7 หองพยาบาล 16 5.1.8 หองสหกรณ 8 5.1.9 โรงยม 13 5.1.10 หองวทยาศาสตร 22 5.1.11 หองศลปะ 15 5.1.12 หอประชม 17 5.1.13 หองละมาด 4 5.1.14 หองนาฏศลป 16 5.1.15 โรงเกษตร 9 5.1.16 สระวายนำ 5

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

32 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

5.2 แหลงการเรยนรภายนอกโรงเรยน 5.2.1 วด 19 5.2.2 คายลกเสอ 13 5.2.3 โรงพยาบาล 13 5.2.4 อทยานสงแวดลอม 15 5.2.5 ศนยการเรยนรในชมชน 14 5.2.6 ศนยการศกษานอกโรงเรยน 14 5.2.7 แหลงเรยนรในชมชน 17 5.2.8 หองสมดประชาชน 9 5.2.9 หนวยงานราชการในพนท 16 5.3 การใหบรการโดยมบคลากรภายนอกมาใชบรการศกษาดงาน 5.3.1 นกเรยน นกศกษา 6 5.3.2 ครอาจารย 8 5.3.3 ผบรหาร 7 5.3.4 บคคลทวไป 6

ขอมลสารสนเทศ จำนวนโรงเรยน ทมสารสนเทศน

ตารางท 2.3 (ตอ)

33

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

2.3 การศกษาดานโอกาสทางการศกษา คณภาพทางการศกษา และประสทธภาพทางการศกษา

2.3.1 โอกาสทางการศกษา แตเดมนนโอกาสทางการศกษาถกนยามวาหมายถงการเขาเรยนตอ การวดโอกาสทางการศกษาในอดตจงวดดวยอตราการเรยนตอของเดกในวยเรยนเปนหลก (OECD, 2005; UNESCO, 2005) อยางไรกตาม ในชวง 10 ปทผานมาการศกษาเกยวกบโอกาสทางการศกษาและผลลพธจากการเขาถงการศกษา ไมวาจะเปนดานการสงเสรมใหมการเรยนตอ มากขน การมงานทำ และการเปนสมาชกทดของสงคม ไดผลไปในทศทางเดยวกนวา การใชการเรยนตอเปนตวชวดเพยงอยางเดยวไมเพยงพอ เพราะโอกาสในการเรยนตอไมไดเปนหลกประกนวาเมอเขาเรยนแลวจะไดประโยชนจากการศกษาในโรงเรยนไดอยางเตมเมดเตมหนวย (User, 2004; UNESCO, 2005; Omoeva (2013); Barrett and Sørensen, 2015) ดวยเหตนจงมขอเสนอใหขยายขอบเขตการประเมนใหครอบคลมถงโอกาสในชนเรยน และโอกาสในการเลอกเรยนในดานทผเรยนตองการ โดยเมอวเคราะหจากการศกษาของ User (2004) Demeuse (2005) OECD (2005) UNESCO (2005) Omoeva (2013) Spaull and Taylor (2015) Demeuse (2011) และ Barrett and Sørensen (2015) พบวา ตวชวดทสามารถสะทอนโอกาสทางการศกษาไดดขน ตองม อยางนอย 9 ดาน ดงน 1. สดสวนของเดกทไดเรยนตอในโรงเรยนเมอเทยบกบเดกทงหมดทมสทธและเลอกจะเรยนในโรงเรยนนน (Access to school) 2. การเขาถงทรพยากร สงอำนวยความสะดวก (Access to education resources)

34 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

3. โอกาสในการเขาถงแหลงทน เพอใหนกเรยนและ ผปกครองไมตองกงวลเรองทนการศกษา (Access to funding) 4. ผลการเรยนเมอเทยบกบเพอนรวมชน (Within class performance inequality) 5. ผลการเรยนเมอเทยบกบทงโรงเรยน (Within school performance inequality) 6. ผลการเรยนเมอเทยบกบนกเรยนทมปจจยพนฐานระดบครอบครวและระดบตวนกเรยนใกลเคยงกน (Within group performance inequality) 7. อตราการเรยนจบ (Graduation rate) 8. อตราการไดเรยนตอของผทตองการเรยนตอ (Progression rate) 9. อตราการไดงานทำของผทตองการทำงาน (Employment rate)

หากประเมนดวยความสมพนธในเชงสาเหตระหวางปจจยระดบครวเรอน ปจจยระดบนกเรยน และปจจยระดบโรงเรยน กบตวชวดทง 9 ดานทกลาวมาขางตน ดงทแสดงไวในตารางท 2.4 จะพบวา การแยก ตวชวดใหมความละเอยดมากขนจะชวยใหสามารถเชอมโยงสาเหตกบผลลพธไดชดเจนมากขน (UNESCO, 2005; Omoeva, 2013) ยกตวอยางเชน ภายใตนโยบายเรยนฟรจนถงระดบมธยมศกษาปท 3 แมวาครวเรอน ทมรายไดตำ จะสามารถสงบตรหลานมาเรยนหนงสอได แตหากทศนคต ทผปกครองเหนวา การทำงานเพอหารายไดมาจนเจอครอบครวมความสำคญกวากอาจจะใหบตรหลานทำงานโดยไมตองเรยนหนงสอ ซงในกรณนจะสามารถวดโอกาสทางการศกษาไดโดยดจากอตราการเรยนตอ (Filmer and Pritchett, 1999)

35

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

1. ส

ดสวน

ของเดก

ทเรย

นตอใ

นโรง

เรยน

2. ก

ารเขาถ

งทรพ

ยากร

สงอ

ำนวย

ความ

สะดว

3. โอก

าสใน

การเขา

ถงแห

ลงทน

เพอใ

หนกเรย

นและ

ผปกค

รองไมต

องกง

วลเรอง

ทนกา

รศกษ

า 4. ผ

ลการ

เรยน

เมอเ

ทยบก

บเพอ

นรวม

ชน

5. ผ

ลการ

เรยน

เมอเ

ทยบก

บทงโรง

เรยน

6. ผ

ลการ

เรยน

เทยบ

กบนก

เรยน

ทมปจ

จยพน

ฐานร

ะดบ

คร

อบคร

วและ

ระดบ

ตวนก

เรยน

ใกลเ

คยงก

น 7. อ

ตราก

ารเรยน

จบ

8. อ

ตราก

ารได

เรยน

ตอขอ

งผทต

องกา

รเรย

นตอ

9. อ

ตราก

ารได

งานท

ำของ

ผทตอ

งการ

ทำงา

ปจ

จยทม

ผลตอ

โอกา

สทาง

การศ

กษา

ตวชว

ดทใช

ในกา

รประ

เมน

ตารา

งท 2

.4 ป

จจยท

มผลต

อโอก

าสทา

งการ

ศกษา

และต

วชวด

ทใชใ

นการ

ประเมน

ทมา:

Use

r (2

004) D

emeu

se (20

05) OEC

D (2

005)

; UN

ESCO

(20

05) Om

oeva

(20

13) Sp

aull

and

Taylor

(201

5) D

emeu

se (2

011)Ba

rrett

and

Søre

nsen

(201

5)

ระดบ

ครอบ

ครว

1. ร

ายได

ของค

รวเรอน

6. ส

ขภาพ

ของส

มาชก

ในคร

วเรอ

น 2

. อาช

พของ

ผปกค

รอง

7. ขนา

ดครว

เรอน

3

. ทศน

คตทม

ตอกา

รเรย

นของ

เดก

8. ก

ารมส

มาชก

ทเปน

เดกเ

ลก/

4. ป

ญหา

ภายใ

นครอ

บครว

ผสงว

ย/ผพ

การ/

ผเจบ

ปวยใ

นครอ

บครว

5

. ระย

ะทาง

ไปยง

โรงเร

ยน

9. เช

อชาต

ระดบ

ตวนก

เรยน

1. ผ

ลการ

เรยน

5. ส

ขภาพ

ของน

กเรย

น 2

. ทศน

คตทม

ตอกา

รเรย

น 6. ก

ารทำ

กจกร

รมเส

รมหล

กสตร

3

. ควา

มถนด

ของน

กเรย

น 7. ก

ารทำ

งานใ

นและ

นอกเ

วลาเรย

น 4

. โอก

าสเรย

นหลก

สตร/

โรงเร

ยนทต

องกา

ร 8. เพ

ศและ

อาย

ระดบ

โรงเ

รยน

1. จ

ำนวน

นกเรยน

ทสาม

ารถร

บได

6. งบป

ระมา

2. จ

ำนวน

ครแล

ะบคล

ากรส

นบสน

น 7. ก

ารบร

หารจ

ดการ

โรงเร

ยน

3. ค

ณภา

พดาน

การเรย

นการ

สอน

8. น

โยบา

ยของ

โรงเร

ยน

4. ค

วามเ

พยงพ

อและ

คณภา

พ 9. น

โยบา

ยของ

กระท

รวงศ

กษาธ

การ

ขอ

งอปก

รณกา

รสอน

และห

นวยง

านอน

ทเกย

วของ

5

. ควา

มเพย

งพอแ

ละคณ

ภาพ

ขอ

งอาค

ารสถ

านท

36 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

อยางไรกตาม หากเปนครวเรอนรายไดตำเหมอนกนแตใหบตรหลานเรยนไปดวยทำงานไปดวย โอกาสในการเขาชนเรยนนอยลง หรอถงจะไดเขาชนเรยนกไมสามารถไดรบประโยชนจากการเรยนไดเตมท ทำใหผลการเรยนตำกวานกเรยนในหองทมพนฐานทางครอบครวใกลเคยงกน การใชตวชวดดานอตราการเรยนตอจะไมสามารถสะทอนใหเหนปญหาโอกาสทางการศกษาระดบหองเรยนได การประเมนทเหมาะสมควรเปนการเทยบผลการเรยนของนกเรยนทมพนฐานใกลเคยงกน เพอจะไดเหนวา การขาดโอกาสในการเรยนอยางเตมทสงผลอยางไรตอตวนกเรยน (Lewin, 2007; Meuret, 2005) ในทำนองเดยว นกเรยนทสขภาพไมคอยดแตยงสามารถไปเรยนหนงสอได กไมจดวาเปนคนทมโอกาสทางการศกษาดเทากบคนทสขภาพดกวา เพราะแมจะไดอยในหองเรยนแตโอกาสจะไดรบความร กถกลดทอนลงไป ดลกะ ลทธพพฒน (2553) ศกษาความเหลอมลำของโอกาสทางการศกษาโดยใชอตราการเรยนตอเปนตวชวด พบวา โดยรวมแลวแรงงานไทยมระดบการศกษาสงขนอยางตอเนอง ซงเปนผลมาจากความพยายามของรฐบาลในการเพมการเขาถงและปรบปรงคณภาพของระบบการศกษาในชวงทผานมา อยางไรกตาม ผทมาจากครอบครวทมความเสยเปรยบทางดานเศรษฐกจและสงคมเชนมรายไดตำและพอแมมการศกษานอยยงคงมโอกาสทางการศกษานอยกวาผทมาจากครอบครวทไดเปรยบกวา ดงจะเหนไดจากชองวางของรายไดครวเรอนเฉลยตอหว ระหวางครวเรอนของผทคาดวาจะไดรบการศกษาระดบอดมศกษากบ ครวเรอนของผทคาดวาจะไดรบการศกษาระดบมธยมศกษามขนาดคอนขาง กวางตลอดชวงเวลาททำการศกษา สะทอนใหเหนวาความไมเทาเทยมกนของโอกาสยงคงอยแมวารายไดตอหวของประเทศจะเพมขนและการกระจาย รายไดดขนกวาเดม

37

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

อจฉรย ทพธนธรณนทร และสมบรณ ศรสรรหรญ (2556) ทำการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบความสมพนธระหวางความเทาเทยมทางการศกษากบการพฒนาการศกษาพบวา การศกษาของภาครฐทเปนการใหเปลามบทบาทสำคญในการสรางความเทาเทยมในโอกาสทางการศกษา อยางไรกตาม ความพยายามดงกลาวเกดขนภายใตขอจำกด สำคญ 8 ประการ คอ1) การจดการศกษาของไทยทจดโดยภาครฐยงม การรวมศนย เมองใหญและสถาบนอดมศกษาไดรบการจดสรรงบเปนสดสวนสง ขณะทประสทธภาพและประสทธผลของการจดการศกษายง ตำกวาทไดลงทนไป ซงสงเหลานสะทอนใหเหนถงการกระจายทรพยากรทางการศกษาทไมเออตอการสรางความเทาเทยม 2) ระบบการจดการศกษา เปนระบบราชการเพอประโยชนของขาราชการมากกวาเพอประชาชนและสงคมสวนรวม 3) หลกสตรการศกษาขนพนฐานมการควบคมโดยสวนกลางทแมจะเปดโอกาสใหพฒนาหลกสตรทองถนและหลกสตรสถานศกษาได แตในเชงปฏบตสำนกงานเขตพนทการศกษาสวนใหญยงไมใหความสำคญกบการพฒนาหลกสตรทองถน 4) ระบบคณภาพของครไทยเพอกาวเขาสระบบใบประกอบวชาชพครนนไมมการจำแนกประเภทของใบประกอบวชาชพครตามระดบการศกษาทสอน 5) การใหเปลาในระดบการศกษา ขนพนฐาน 12 ป ไมไดครอบคลมถงอปกรณการเรยนทจำเปน ซงเปนปจจยหนงททำใหมปญหาความไมเทาเทยมกนในเชงคณภาพของการศกษาในพนททมความแตกตางทางเศรษฐกจและเขาถงแหลงเรยนรไดตางกน 6) ถงแมวาในเรองตำราเรยนทควบคมคณภาพโดยสวนกลางของไทยจะเปดโอกาสใหสานกพมพจดพมพไดโดยขออนญาตจากสวนกลาง แตการ นำเสนอของสำนกพมพไมเปดเผย ทำใหครยงไมมโอกาสเลอกตำราเรยน 7) ไมมการกำหนดใหสอนซอมเสรมจนสอบผานการสอบโดยขอสอบมาตรฐานระดบชาต 8) การเชอมโยงการศกษาในระบบโรงเรยนและ

38 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

การศกษานอกระบบของไทยทม เอกภาพเชงนโยบายแตไมมความ หลากหลายในทางปฏบตอยางแทจรง

2.3.2 คณภาพทางการศกษา มตดานคณภาพของการศกษาเปนประเดนทมการศกษาไวอยางละเอยด โดยเฉพาะคณภาพการศกษาในระดบสถานศกษา เนองจากหากมองตามแนวคดเชงระบบหรอแนวคดดานบทบาทหนาท (Function) การผลตทางการศกษา คณภาพของปจจยนำเขาตางๆ ทงทเปนปจจย ทางกายภาพ ปจจยทางการเงน และปจจยอนทเกยวของ ลวนมบทบาทในการผลตนกเรยน สถานศกษาทมกระบวนการใชปจจยเหลานไดดกวายอมสามารถผลตนกเรยนทมคณภาพดกวาได (Rivkin et al., 1998; Hanushek, 1995; Hanushek, 1997) แนวคดดงกลาวนำไปสการใช ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน เชน เกรดเฉลย ผลสอบมาตรฐานระดบชาต มาเปนตวชวดดานคณภาพการศกษาของโรงเรยน ดงจะเหนไดจากงานของ Fuller and Clarke (1994) Fuller (1987) Lockheed and Hanushek (1988) Hanushek (1995) และ Hanushek (1997) ทเลอกใชผลการสอบมาสะทอนคณภาพการศกษาของสถานศกษา อยางไรกตาม งานเหลานมไดนำเอาผลการสอบมา เปรยบเทยบกนโดยตรง แตมวธการทางสถตเพอควบคมปจจยนำเขา เพอใหสามารถเปรยบเทยบสถานศกษาทมปจจยนำเขาทแตกตางกนได ดงในรปท 2.3 ทแสดงปจจยนำเขาทงานวจยขางตนเลอกใชมาเปนปจจยควบคม การใชคะแนนมาเปนตวชวดคณภาพของสถานศกษาไดรบการวพากษวจารณกนอยางกวางขวางวา แมจะมวธการทางสถตทด กยงเปนเพยงการฉายภาพเพยงดานเดยว Hedges et. al.(1994) และ Mayer et. al. (2010) เสนอวา ตวชวดคณภาพของสถานศกษาโดยพจารณาเฉพาะคะแนนสอบซงเปน “ปลายทาง” ของกระบวนการผลตนกเรยนยง

39

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ไมเพยงพอ จำเปนจะตองดกระบวนการทเกดขน “ในระหวาง” การผลตนกเรยนดวย โดยตวชวดเพมเตมจะตองสะทอนกจกรรมทเกดขนระหวางการผลตนกเรยน โดยกลมตวชวด 3 กลมทตองพจารณาเพมเตม คอ 1. ตวชวดดานบรบทของโรงเรยน 2. ตวชวดทสะทอนสมรรถนะของคร 3. ตวชวดทสะทอนถงการจดการเรยนภายในหองเรยน

รปท 2.3 ปจจยนำเขาทมผลตอคณภาพการศกษา

ทมา: Fuller and Clarke (1994) Fuller (1987) Lockheed and Hanushek

(1988) Hanushek (1995, 1997)

รปท 2.4 แสดงรายละเอยดของตวชวดยอยในแตละดานตามขอเสนอของ Hedges et. al. (1994) และ Mayer et. al. (2010) ขอสงเกตสำคญทไดจากรปทแสดงคอ ตวชวดยอยเหลานวดไดยากและ

40 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

บรบทของโรงเรยน

● บทบาทของผบรหาร ● เปาหมายของโรงเรยน ● ความเปนมออาชพของคร และบคลากร ● ความเครงครดใน กฎระเบยบ ● สภาพแวดลอมทางวชาการ

สมรรถนะของคร

● ความรดานวชาการของคร ● การจดสรรใหครไดสอน ในเนอหาทตนเองมความ ชำนาญ ● ประสบการณในการสอน ของคร ● โอกาสในการพฒนาทกษะ ของคร

การจดการเรยนการสอน

ในหองเรยน

● เนอหาทสอน ● วธการจดการเรยนการสอน ● เทคโนโลย ● ขนาดของชนเรยน

การเรยนรของนกเรยน

������ 2.4.indd 1 11/4/16 12:02:30 PM

ยงไมมการพฒนาแนวทางในการวดทชดเจนเหมอนกบการใชเกรดเฉลยหรอคะแนนสอบ แตหากพจารณาทศทางในการประเมนคณภาพของ สถานศกษาโดยหนวยงานทรบผดชอบ ไมวาจะเปนของประเทศไทยหรอ ในตางประเทศกจะเหนไดวา แนวทางการประเมนใหนำหนกกบกบกจกรรมทเกดขนภายในสถานศกษาในระดบหนง ซงสอดคลองกบขอเสนอของ Hedges et. Al.(1994) และ Mayer et. al. (2010)

รปท 2.4 การประเมนคณภาพของสถานศกษาโดยพจารณาจากปจจยนำเขา

ทมา: Hedges et. al.(1994) และ Mayer et. al. (2010)

41

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ตารางท 2.5 ตวชวดดานคณภาพของสถานศกษา ดานผลสมฤทธ 1. เกรดเฉลยของนกเรยน 2. คะแนนสอบดวยขอสอบมาตรฐาน

ดานกระบวนการ

ดานบรบทของโรงเรยน ดานสมรรถนะของคร ดานการจดการเรยนการสอน 1. บทบาทของผบรหาร 1. ความรดานวชาการ 1. เนอหาทสอน 2. เปาหมายของโรงเรยน ของคร 2. วธการจดการเรยน 3. ความเปนมออาชพของ 2. การจดสรรใหครไดสอน การสอน ครและบคลากร ในเนอหาทตนเอง 3. เทคโนโลย 4. ความเครงครด มความชำนาญ 4. ขนาดของชนเรยน ในกฎระเบยบ 3. ประสบการณในการสอน 5. สภาพแวดลอม 4. โอกาสในการพฒนา ทางวชาการ ทกษะของคร

ทมา: Fuller and Clarke (1994) Hedges et. Al. (1994) Fuller (1987) Lockheed and Hanushek (1988) Hanushek (1995, 1997) Mayer et. al. (2010)

จากเหตผลขางตน สะทอนใหเหนวา การพฒนาตวชวดเพอจดทำเปนสารสนเทศทางการศกษาควรใชทงตวชวดดานผลสมฤทธทางการศกษาและตวชวดดานกระบวนการควบคกนไป เพยงแตตองเลอกวธการวเคราะหทเหมาะสมเพอใหสารสนเทศทมอยสามารถสะทอนมตทตองการจะประเมนไดอยางถกตอง ตารางท 2.5 แสดงรายละเอยดของตวชวด ยอยของตวชวดทงสองกลม คอ ดานผลสมฤทธทางการศกษา ซงม 2 ตวชวด ยอย และดานกระบวนการ ซงมตวชวดยอย 3 กลม ไดแก บรบทของโรงเรยน (5 ตวชวด) สมรรถนะของคร (4 ตวชวด) และการจดการเรยนการสอน (4 ตวชวด) ซงไดรวมเอาตวแปรตามแนวคดดานปจจยนำเขาทแสดงไวในรปท 2.4 ไวดวย

42 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

สำหรบการศกษาดานคณภาพของสถานศกษาในประเทศไทย นน ศราภรณ ชวยบำรง และกระพน ศรงาม (2550) ทำการศกษาปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของโรงเรยนสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมยโดยใชคะแนนสอบเปนตวชวดคณภาพการศกษา พบวา ผบรหารสถานศกษาและครมความคดเหนเกยวกบปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของโรงเรยนพบวาปจจยดานกระบวนการบรหารดานกระบวนการประกนคณภาพการศกษาและดานกระบวนการเรยนการสอนสงผลตอคณภาพการศกษาของโรงเรยนในระดบมาก ดานความความสมพนธระหวางปจจยดานกระบวนการบรหาร ดานกระบวนการเรยนการสอน และดานกระบวนการประกนคณภาพการศกษา มความสมพนธทางบวกอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.01 และปจจยแตละปจจยมความสมพนธทางบวกกบคณภาพการศกษาอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.01 เชนกน เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรพบวา ตวแปรทมความสมประสทธสงสดคอตวแปรดานกระบวนการประกนคณภาพการศกษาและตวแปรดานกระบวนการบรหารสวนตวแปรดานกระบวนการเรยนการสอนมความสมพนธกนในระดบปานกลาง และตวแปรดานกระบวนการประกนคณภาพการศกษาและดานกระบวนการบรหารรวมกนมความสมพนธทางบวกกบคณภาพการศกษาอยในระดบสง โดยภาพรวมแลว ตวแปรทงหมดนสามารถอธบายความแตกตางของคณภาพการศกษาไดรอยละ 81 ของความแตกตางทงหมดทเกดขน อรวรรณ จนทรชลอ (2556) ทำการการวเคราะหตวบงชคณภาพการจดการศกษาโรงเรยนคาทอลกสายสามญในประเทศไทยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนความคดเหน (Confirmatory Factor Analysis) พบวา มองคประกอบทสำคญ 13 ตว คดเปน 82 ตวบงช

43

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

หากแบงตามมาตรฐาน 3 ดาน ไดแก ดานผ เรยน ประกอบจะม 5 องคประกอบ จำนวน 41 ตวบงช ดานครผสอนม 2 องคประกอบ จำนวน 10 ตวบงช และดานผบรหารม 6 องคประกอบ จำนวน 31 ตวบงช สมชย พทธา (2555) ไดศกษาเพอวเคราะหองคประกอบและการพฒนาตวชวดการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานของสถานศกษาขนพนฐานพบวา องคประกอบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานของ สถานศกษาขนพนฐาน ม 9 องคประกอบไดแก 1) ดานการสรางความ เชอมนใหกบผรบบรการ 2) ดานความมงคงยงยนและพฒนาระบบบรหารจดการโรงเรยน 3) ดานผมสวนไดสวนเสยของโรงเรยน 4) ดานความรและทกษะการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 5) ดานสมรรถวสยการบรหารแบบองคคณะบคคล 6) ดานภาวะผนำการเปลยนแปลงของผบรหารโรงเรยน 7) ดานความเปนครมออาชพ 8) ดานวฒนธรรมองคกร และ 9) ดานการปรบโครงสรางทางสถาบนหรอหนวยงานตนสงกด สำหรบตวชวดการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานของสถานศกษาขนพนฐาน รวมทงสน 77 ตวชวด แบงเปน ดานการสรางความเชอมนใหกบผรบบรการ 11 ตวชวด ดานความมนคงยงยนและพฒนาระบบบรหารจดการโรงเรยน 17 ตวชวด ดานผมสวนไดสวนเสยของโรงเรยน 7 ตวชวด ดานความรและทกษะการบรหารโดยใชโรงเรยน เปนฐาน 9 ตวชวด ดานสมรรถวสยแบบองคคณะบคคล 8 ตวชวด ดานภาวะผนำการเปลยนแปลงของผบรหารโรงเรยน 10 ตวชวด ดานความเปนครมออาชพ 5 ตวชวด ดานวฒนธรรมองคกร 5 ตวชวด และดานการปรบโครงสรางทางสถาบนหรอหนวยงานตนสงกด 5 ตวชวด ธระพร อายวฒน (2556) ทำการศกษาเพอหาแนวปฏบตทเปนเลศในการบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกพบวา แนวปฏบตทเปนเลศในการบรหารงานวชาการของสถานศกษา

44 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ขนพนฐานขนาดเลก ประกอบไปดวย 3 สวนคอ 1) สวนนำ กลาวถง ความเปนมา ความสำคญและยทธศาสตรการพฒนาคณภาพงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลก 2) แนวปฏบตทเปนเลศในการบรหารงาน วชาการของสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลก ประกอบดวยแนวคดและหลกการ ยทธศาสตร และคณลกษณะของสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลก แนวการปฏบตทเปนเลศในการบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐาน ขนาดเลก และ3) เงอนไขของการนำแนวปฏบตทเปนเลศในการบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลกไปใช ณฐมนวรรณ ศรสขชยวฒ (2557) ศกษาปจจยทสงผลตอคณภาพของระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาขนพนฐานทไดรบการรบรองมาตรฐานการศกษาในเขตภาคเหนอตอนลางพบวา ปจจยทเกยวของกบระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาและคณภาพของระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาทสงผลในระดบมาก ไดแก ตวแปรปจจยดานการบรหาร ปจจยดานโครงสราง ปจจยดานบคลากร ปจจยดานกระบวนการ ปจจยดานทรพยากร และคณภาพของระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษา ตามลำดบ การทดสอบความสมพนธโครงสรางเชงเสนระหวางปจจยตางๆ ของการประกนคณภาพภายในสถานศกษา พบวาปจจยทมอทธพลโดยรวมตอคณภาพของระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาขนพนฐาน มากทสด ไดแก ปจจยดานกระบวนการ ปจจยดานบคลากร และปจจยดานทรพยากร ภารด อนนตนาว (2554) ศกษาปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสำนกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต พบวา ตวแปรทสงผลทางบวกสงสดตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา คอสถานการณโรงเรยน รองลงมา

45

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

คอคณลกษณะผนำของผบรหาร และบรรยากาศของโรงเรยน ตามลำดบ และรวมกนทำนายประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาไดรอยละ 79 อยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.01 ทงนคณลกษณะผนำของผบรหาร สถานการณโรงเรยนและบรรยากาศของโรงเรยนสงผลทางตรงตอประสทธผล ของโรงเรยน ในขณะทสถานการณโรงเรยนสงผลทางออมผานบรรยากาศของโรงเรยนไปยงประสทธผลของโรงเรยนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.01 และสงผลทางตรงตอแรงจงใจใฝสมฤทธของผบรหาร นอกจากนแลว การศกษายงพบวา ปจจยคณลกษณะผนำของผบรหารสงผลทางตรงตอแรงจงใจใฝสมฤทธของผบรหาร แรงจงใจ ใฝสมฤทธของผบรหารสงผลทางตรงตอพฤตกรรมการบรหาร พฤตกรรมการบรหารสงผลทางตรงตอบรรยากาศของโรงเรยน และสถานการณโรงเรยนมความสมพนธกบคณลกษณะผนำของผบรหารอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.05 และไดรปแบบความสมพนธโครงสรางเชงเสนปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสำนกงาน คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตทมความกลมกลนกบขอมล เชงประจกษเปนทนาเชอถอและยอมรบได โสภณ มวงทองและภารด อนนตนาว (2551) ศกษาปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนเอกชนประเภทสามญในภาคตะวนออกพบวา ปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนเอกชนประเภทสามญในภาคตะวนออก เรยงลำดบตามคาอทธพลจากมากไปนอยมทงหมด 6 ปจจย คอ พฤตกรรมการบรหารของผนำ ปจจยบรรยากาศของโรงเรยน ปจจยวฒนธรรมของโรงเรยน ปจจยคณภาพชวตในการทำงาน ปจจย การสอสาร และปจจยความผกพนของคร สมศกด อภยกาว (2557) ทำการศกษาดานการจดการคณภาพการศกษาของโรงเรยนในสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาแพร

46 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

เขต 1 พบวาสภาพปญหาในการจดการคณภาพการศกษาของโรงเรยนทยงไมไดรบการประเมนมสภาพปญหามากกวาโรงเรยนทผานการประเมนแลว ไดแก ดานผเรยน ดานกระบวนการเกยวกบคร ดานกระบวนการเกยวกบ ผบรหาร ดานปจจยเกยวกบคร และดานปจจยทเกยวกบผบรหาร นอกจากน การจดการคณภาพการศกษาของโรงเรยนทผานการประเมนและโรงเรยนทยงไมไดรบการประเมน พบวา มความแตกตางกน โดยโรงเรยนทผานการประเมนมคาเฉลยของคะแนนผลสมฤทธปลายภาคเรยนและผลสอบระดบชาตของรกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในวชาหลกสำคญ คอ ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร และภาษาองกฤษ ปการศกษา 2546 มากกวาโรงเรยนทยงไมไดรบการประเมน ชลบร บญวรรณ มณเนตร (2554) ศกษารปแบบการบรหาร ของผบรหาร คณภาพการศกษา และสรางสมการพยากรณรปแบบ การบรหารทสงผลตอคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาชลบรเขต 3 พบวา การบรหารแบบประชาธปไตย สงผลทางบวกในระดบปานกลางตอคณภาพการศกษา การแบบบรหารแบบตามสบายสงผลทางบวกในระดบตำตอคณภาพการศกษา สำหรบ การบรหารแบบอตตาธปไตยไมพบความสมพนธกบคณภาพการศกษา จากการทบทวนวรรณกรรมขางตน จะเหนไดวา การศกษา ดานคณภาพการศกษาระดบสถานศกษาในประเทศไทย ไดผลทสอดคลองกบแนวคดดานการประเมนคณภาพการศกษา โดยใชตวชวดดานผลสมฤทธ ทางการศกษาควบคไปกบตวชวดดานกระบวนการ จงอาจกลาวไดวา สารสนเทศทจำเปนสำหรบการบรหารสถานศกษาเพอสะทอนมตดานคณภาพควรจะมการเกบขอมลตามแนวคดนดวยเชนกน โดยใชตวชวดตามแนวทางทเสนอไวในตารางท 2.5 การทบทวนวรรณกรรมยงชใหเหนถงความจำเปนของการคดเลอกวธการเพอใชในการวเคราะหขอมล ให

47

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

สามารถสะทอนมตดานคณภาพทตองการวดไดจรง และบางกรณอาจจะตองเลอกประเมนคณภาพการศกษาดวยวธการทแตกตางกน เพอทดสอบวาผลทไดวามความออนไหวตอวธการทใชหรอไม (Sensitivity analysis)

2.3.3 ประสทธภาพทางการศกษา ในทางเศรษฐศาสตรนน การประเมนประสทธภาพขององคกรจะใชแนวคดดานบทบาทหนาท (Function) การผลต ซงแสดงความสมพนธระหวางปจจยการผลตและผลผลต ตามแนวคดนองคกรทมประสทธภาพสงสดจะตองมการจดการทจะใหไดผลผลตจำนวนมากทสดจากระดบปจจยการผลตทกำหนด หรอหากมการกำหนดปรมาณการผลตไวกอนแลวกจะตองเปนองคกรทใชปจจยการผลตนอยทสดเพอใหสามารถผลตไดในระดบการผลตทกำหนดขน (Hanushek, 1995, 1997; Millimet and Collier, 2004) แนวทางในการประเมนประสทธภาพสามารถทำไดสองวธ คอ การสรางฟงกชนการผลตดวยการกำหนดรปแบบของฟงกชนลวงหนา เชน ฟงกชนแบบ Cobb-Douglas ฟงกชนแบบ Translog เปนตน จากนนจงใชเครองมอทางสถตมาคำนวณฟงกชนดงกลาว อกวธการหนง คอ การสรางฟงกชนการผลตโดยไมตองกำหนดรปแบบฟงกชนมากอน แตจะสรางรปแบบฟงกชนโดยตรงจากขอมลดานปจจยการผลตและผลผลต ตวอยางของฟงกชนการผลตประเภทนคอ Data Envelopment Analysis (DEA) (Wagstaff, 1989; Smith and Street, 2006) แตไมวาจะเลอกใชรปแบบใด ผลลพธท ไดมลกษณะเดยวกน คอ การสรางเสนพรมแดนการผลต (Efficiency Frontier) เพอใชในการคำนวณคาคะแนนประสทธภาพขององคกรแตละองคกรทนำมาใชในการสรางฟงกชนนนๆ (Efficiency Scores) คะแนนทไดนจะสะทอนใหเหนถงสดสวนของผลผลตทสามารถเพมขนไดโดยไมตองใชปจจยการผลต

48 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

เพมขน หรอสดสวนของปจจยการผลตทองคกรสามารถลดปรมาณการใชลงโดยทยงไดรบผลผลตเทาเดม คะแนนประสทธภาพมคาระหวาง 0 และ 1 ถาคะแนนประสทธภาพมคาตำสะทอนใหเหนถงระดบประสทธภาพขององคกรทตำ วธการนทำใหเราสามารถแยกองคกรทมประสทธภาพและองคกรทไมมประสทธภาพออกจากกนไดชดเจนกวาการเปรยบเทยบโดยใชตวชวดเพยงบางตว เชน ในกรณของสถานศกษาหากเราใชงบประมาณ ตอหวของนกเรยนเทยบกบจำนวนนกเรยนทเรยนจบ หรอคะแนนสอบของนกเรยนกจะไมไดสะทอนประสทธภาพทแทจรงของสถานศกษาได สำหรบงานวจยดานประสทธภาพของโรงเรยนนน ตวแปรดานปจจยการผลตทใชในการสรางพรมแดนประสทธภาพนน สวนใหญจะเปนตวแปรชดเดยวกบทใชในการหาปจจยกำหนดคณภาพทางการศกษาของสถานศกษาตามทไดแสดงไวในรปท 2.3 สงทแตกตางกน คอ เทคนคในการวเคราะหเพอใหไดมาซงผลลพธทตองการ (Hanushek et al. 1996 ; Bishop and Wößmann, 2004; Fertig and Wright, 2005; Wößmann, 2005) ณฐชา แสงศร (2556) ทำการศกษาประสทธภาพการศกษา ของโรงเรยนในจงหวดระนองโดยกำหนดใหรายจายเพอการศกษา จำนวนครตอนกเรยน เปนปจจยการผลต และใชผลรวมของคะแนนสอบระดบชาตแทนผลผลตหรอผลลพธทางการศกษา โดยแบงการศกษาเปนสองระดบคอระดบชนประถมศกษาปท 3 และระดบชนประถมศกษาปท 6 พบวา คะแนนประสทธภาพของการจดการศกษาของโรงเรยนทง 49 แหง มคาเฉลยเทากบ 0.93 หมายความวา ผลสมฤทธทางการศกษามคาตำกวาระดบทมประสทธภาพสงสดรอยละ 7 จฑามาศ แสงงาม และอวยพร เรองตระกล (2556) ทำการศกษาประสทธภาพของหลกสตรภาษาองกฤษของโรงเรยนสอง

49

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ภาษาจากตวแปรคดสรร พบวา ประสทธภาพของหลกสตรภาษาองกฤษของโรงเรยนสองภาษาถกกำหนดดวยปจจยปอนจำนวน 7 ตวแปร ไดแก ตวแปรลกษณะของหลกสตรทนำมาใช ตวแปรความพรอมของสอวสดอปกรณและอาคารสถานท ตวแปรความพรอมของแหลงเรยนร ตวแปรการสนบสนนจากภายนอก ตวแปรคณภาพของผบรหาร ตวแปรคณสมบตของนกเรยน ตวแปรคณสมบตของครผสอน ตวแปรจำนวนนกเรยนตอหองเรยน และตวแปรจำนวนครตางชาต ปจจยกระบวนการ จำนวน 5 ตวแปร ไดแก ตวแปรการบรหารจดการหลกสตร ตวแปรกระบวนการจดการเรยนการสอน ตวแปรการวดและประเมนผลการเรยน ตวแปร การพฒนาคณภาพคร และตวแปรการนเทศและตดตามผลหลกสตร และปจจยผลผลต จำนวน 2 ตวแปร ไดแก ตวแปรผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ตวแปรคณลกษณะทพงประสงคของนกเรยน สนธยา พนไธสง และสวมล วองวาณช (2550) ศกษาประสทธภาพการจดการศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร พบวา ในดานการบรหารและงบประมาณมโรงเรยนทมประสทธภาพ จำนวน 45 โรงเรยน ดานแนวทางการเพมประสทธภาพ พบวา ปจจยปอนทหากม การปรบลดแลวจะสามารถเพมประสทธภาพไดมากทสด (โดยมขอกำหนดวา เมอปรบลดแลวจะไมสงผลตอผลสมฤทธทางการศกษา) คอ งบประมาณ ทางการศกษา สวนการเพมปจจยผลผลต พบวา ควรปรบเพมผลสมฤทธทางการศกษา และปรบเพมรอยละของผเรยนทมคณลกษณะอนพงประสงค สวนดานบคลากร พบวา มโรงเรยนทมประสทธภาพ จำนวน 81 โรงเรยน โดยแนวทางการในการเพมประสทธภาพของโรงเรยนในกลมน คอการลดจำนวนครงของการใชสอการสอนตอสปดาห ดานการเพมขนของผลผลต พบวาควรประเมนจากการเพมขนของผลสมฤทธทางการศกษาและการเพมขนของรอยละของผเรยนทมคณลกษณะอนพงประสงค

50 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

กรกมล เพมผล (2555) ศกษาผลจากการใชโรงเรยนเปนฐานวาสงผลตอประสทธภาพการบรหารงานวชาการของครในโรงเรยนเทศบาลอยางไร ซงพบวาการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานของโรงเรยนเทศบาลอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาการกระจายอำนาจ การมสวนรวม การบรหารตนเอง การตรวจสอบและถวงดลมผลในระดบมาก ดานประสทธภาพการบรหารงานวชาการของครในโรงเรยนเทศบาลมผลระดบมาก เมอพจารณารายดาน จะพบวาการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนร สอการเรยนการสอน การวดและประเมนผล และ การประกนคณภาพ มผลในระดบมากการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน มความสมพนธกนทางบวกในระดบสงกบประสทธภาพการบรหารงาน วชาการของครในโรงเรยนเทศบาล นอกจากนแลว การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานยงสงผลตอประสทธภาพการบรหารงานวชาการของครในโรงเรยนเทศบาลทงในดานการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนร สอการเรยนการสอน การวดและประเมนผล และการประกนคณภาพของครในโรงเรยนเทศบาล 2.4 การวเคราะหผลการทบทวนวรรณกรรมและการคดเลอก ขอมลเพอใชเปนตวชวด

เนอหาในสวนท 2.2 และ 2.3 เปนการศกษาถงสารสนเทศและ ตวชวดจากการศกษารายงานสารสนเทศประจำปของโรงเรยน และการทบทวนวรรณกรรมในประเดนทเกยวของ ประเดนทตองนำมาพจารณาควบคกนไปดวยคอ ในปจจบนกระทรวงศกษาธการมระบบสารสนเทศ “การรายงานการตดตามและประเมนผลสำนกงานเขตพนทการศกษาทางระบบอเลกทรอนกส (Electronic Monitoring and Evaluation System : E-MES)” ซงมการเกบขอมลทสอดคลองกบรายงานสารสนเทศของ

51

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

โรงเรยนและขอเสนอทางวชาการในสวนท 2.3 อยแลวในระดบหนง ทงในดานโอกาสทางการศกษา คณภาพการศกษา และประสทธภาพดานการบรหารจดการ (ภาคผนวกท 1 แสดงตวอยางของฟอรมทใชในการเกบขอมล)

รปท 2.5 การเปรยบเทยบสารสนเทศดานโอกาสทางการศกษา คณภาพการศกษา

และประสทธภาพดานการบรหารจดการจากการศกษาในบทท 2

52 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

รปท 2.5 เปนการสรปลกษณะของขอมลสารสนเทศจากการทบทวนวรรณกรรมในสวนท 2.2 และ 2.3 ผลทไดจากการศกษาพบวา สารสนเทศในระบบ E-MES สามารถนำมาพฒนาเปนสารสนเทศเพอสะทอน ใหเหนถงโอกาสทางการศกษา คณภาพการศกษา และประสทธภาพดานการบรหารจดการในระดบสถานศกษาได แตยงไมไดครอบคลมทกมตทไดจากการทบทวนวรรณกรรมในสวนท 2.3 นอกจากนแลว หลกสำคญประการหนงของการพฒนาระบบสารสนเทศทดคอ จะตองไมเพมภาระ ในการจดเกบขอมลใหกบผทเกยวของมากนกและจะตองใชประโยชนจากขอมลเดมทมอยใหมากทสดกอนแลวคอยพจารณาจดเกบขอมลเพมเตมในภายหลง ดวยเหตน การศกษาครงนจงเรมตนจากการพจารณาขอมลทมอยในระบบ E-MES วามขอมลใดบางทจะสามารถนำมาใชได จากนนจงพจารณาถงประเภทของขอมลทสถานศกษาตางๆ จดเกบเปนสารสนเทศโรงเรยนอยแลวและขอมลทตองเกบเพมเตมตอไป ตามทไดแสดงไวในรป ท 2.6

53

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

รปท 2.6 ขอมลทใชเพอการพฒนาสารสนเทศ

จากการศกษาขอมลทมอยในระบบ E-MES ขอมลสารสนเทศโรงเรยนและขอมลทควรจดเกบตามแนวคดดานการบรการจดการ สถานศกษา เพอสงเสรมการเขาถงการศกษา คณภาพการศกษา และประสทธภาพของสถานศกษา ทำใหไดขอเสนอแนะเกยวกบขอมลทตอง นำมาใชในการศกษาครงน รายละเอยดตามทไดแสดงไวในตารางท 2.6 ถง 2.8 โดยขอมลดานการเขาถงการศกษา (ตารางท 2.6) และคณภาพ การศกษา (ตารางท 2.7) จะมทงสวนทไดมาจากระบบ E-MES และขอมล

54 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ทตองจดเกบเพมเตม อยางไรกตาม ในดานของประสทธภาพของสถานศกษา นน (ตารางท 2.8) ขอมลทจดเกบในระบบ E-MES ไมไดสอดคลองกบแนวคดดานประสทธภาพการผลตตามหลกเศรษฐศาสตรทใหความสำคญกบปจจยการผลตเชงกายภาพทสามารถวดได ดวยเหตน การจดทำตวชวดดานประสทธภาพจงไมไดใชขอมลจาก E-MES เปนการเกบขอมลใหม ทงหมดเพอนำมาใชในการประมาณคาประสทธภาพโรงเรยนดวยวธการ Stochastic Cost Frontier ทนยมใชในการศกษาในลกษณะน โดยนยามของตวแปรทจดเกบเพมเตมสามารถดไดจากภาคผนวกท 2 นอกจากนแลว เนองการใชประโยชนของสารสนเทศในระดบสถานศกษาจะตองคำนงถงขอเทจจรงทวา สถานศกษาแตละแหงความตองการแตกตางกนไปตามชวงเวลา พนท เปาหมายของสถานศกษา และการตอบสนองนโยบายทางการศกษาในภาพรวม ระบบสารสนเทศจงตองมการจดเกบขอมลทมากพอ มแนวทางการวเคราะหขอมลทหลากหลาย เพอใหตอบสนองความตองการทแตกตางกนดงกลาวได การทำงานในขนตอนน จำเปนจะตองศกษาถงความตองการของผใชสารสนเทศ (User Requirement Study) โดยนำเอาสารสนเทศทไดจากการศกษาในบทน ไปเสนอแก ผบรหารสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของ เพอรบฟงความคดเหนวา มสารสนเทศใดบางทสามารถตอบสนองความตองการไดดอยแลว สารสนเทศใดทยงตองการเพมเตม แนวทางการจดเกบขอมลเพอนำมาพฒนาเปนสารสนเทศทตองการควรเปนอยางไร ความเปนไปไดในการเกบขอมล วธการเกบขอมลทเหมาะสม และความถทเหมาะสมสำหรบการเกบขอมลดงกลาว ดวยเหตน การศกษาในขนตอไปของโครงการน จงเปนการศกษาในเชงพนท เพอรบฟงความคดเหนของผบรหารสถานศกษา ตวแทนของหนวยงานทเกยวของกบการใชขอมล เพอใหไดมาซงขอสรปเกยวกบความ

55

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ตองการของผใชสารสนเทศ รวมถงแนวทางการดำเนนงานซงจะนำไปส การออกแบบระบบสารสนเทศทสอดคลองกบความตองการของผใช ตลอดจนถงการออกแบบการตดตอระหวางผใชกบระบบขอมล (User Interface Design) ทเขาใจงายและสามารถใชประโยชนไดงาย อนจะเปนประโยชนตอสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของตอไป นอกจากนแลว ประเดนสำคญทตองดำเนนการไปควบคกนมสองประการ ประการแรกคอการสอสารใหผเกยวของเหนประโยชนของระบบสารสนเทศทจดทำขนวาสามารถนำไปใชในการบรหารจดการ ตดสนใจ แกปญหาและพฒนาคณภาพการศกษา ประการทสองคอ การออกแบบระบบใหผกำหนดนโยบายสามารถใชสารสนเทศดงกลาวมาประกอบการกำหนดนโยบายทตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายทแตกตางกนได

56 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ดา

นทปร

ะเมน

ขอ

มลจา

กระบ

บ E-

MES

ทนำ

มาใช

ขอ

มลทจ

ะเกบ

เพม

ตารา

งท 2

.6 ข

อมลท

จดเก

บเพอ

ใชจด

ทำตว

ชวดด

านโอ

กาสท

างกา

รศกษ

โอก

าสทา

งการ

ศกษา

รอ

ยละข

องเด

กทมอ

าย 3

– 5

ป ได

เขาเรย

น คะ

แนนส

อบรา

ยบคค

ลในว

ชาหล

ก เพ

อใชค

ำนวณ

ในศน

ยพฒนา

เดกเ

ลกแล

ะในโ

รงเรยน

กา

รกระ

จายต

วของ

คะแน

นในช

นเรย

และใ

นโรง

เรยน

(ขอม

ลนยง

นำไป

ใชใน

การป

ระเม

คณภา

พของ

การศ

กษาด

วย)

รอ

ยละข

องผเรย

นตอจ

ำนวน

ประช

ากรว

ยเรย

น อต

รากา

รเรย

นตอข

องผท

เรยน

จบ ป

.6 ม

.3 แ

ละ ม

.6

ได

รบกา

รศกษ

าขนพ

นฐาน

เพมข

รอ

ยละผ

เรยน

ทเรย

นภาย

ใตกา

รจดก

ารศก

ษา

อตรา

การไ

ดงาน

ทำขอ

งผทต

องกา

รทำง

าน

ทา

งเลอ

กไดร

บการ

พฒนา

อยาง

มคณภา

รอ

ยละข

องเด

กพกา

รไดร

บการ

พฒนา

ศกยภ

าพ

จำนว

นนกเรย

นทตอ

งการ

ความ

ชวยเ

หลอท

างกา

รเงน

เปนร

ายบค

คลดว

ยรปแ

บบทห

ลากห

ลาย

และจ

ำนวน

ผทได

รบคว

ามชว

ยเหล

อทาง

การเงน

รอ

ยละข

องนก

เรยน

ยงคง

อยใน

ระบบ

โรงเร

ยน

ขอมล

ของค

รอบค

รวขอ

งนกเรย

น (จำน

วนสม

าชก

จน

จบกา

รศกษ

าภาค

บงคบ

ในเวลา

ทกำห

นด

ในคร

อบคร

ว อา

ชพ ราย

ไดขอ

งครอ

บครว

แล

ะการ

ศกษา

ของพ

อแม)

อต

รากา

รออก

กลาง

คน

วนทข

าดเรยน

ของน

กเรย

รอยล

ะของ

เดกพ

การผ

านเก

ณฑก

ารพฒ

นา

สม

รรถภ

าพตา

มแผน

การศ

กษาเฉพ

าะบค

คล

(In

dividu

al E

duca

tion

Prog

ram

: IEP)

57

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ดา

นทปร

ะเมน

ขอ

มลจา

กระบ

บ E-

MES

ทนำ

มาใช

ขอ

มลทจ

ะเกบ

เพม

ตารา

งท 2

.7 ข

อมลท

จดเก

บเพอ

ใชจด

ทำตว

ชวดด

านคณ

ภาพท

างกา

รศกษ

คณ

ภาพ

ทางก

ารศก

ษา

รอยล

ะของ

ผเรย

นระด

บการ

ศกษา

ขนพน

ฐาน

ทมผล

การป

ระเม

นระด

บสถา

นศกษ

าเมอ

สนป

การศ

กษา (ใช

ผลกา

รสอบ

ภาคเ

รยนท

2)

ผา

นเกณ

ฑทกก

ลมสา

ระกา

รเรย

นร

ผเรย

น ชน

ป.2 ป

.5 ม

.2 แ

ละ ม

.5

มผ

ลการ

สอบร

ะดบเ

ขตพน

ทการ

ศกษา

ทกกล

มสาร

ะการ

เรยน

ผเรย

นชนป

.6 ม

.3 แ

ละ ม

.6

ทม

ผลสม

ฤทธท

างกา

รเรย

นจาก

การท

ดสอบ

ระดบ

ชาต

(O-N

ET) ท

กกลม

สาระ

รอ

ยละข

องผเรย

นชนป

.3

ทม

ความ

สามา

รถดา

นภาษ

าดาน

คำนว

แล

ะดาน

การใชเ

หตผล

รอ

ยละข

องผเรย

นชน

ป.6

ทสาม

ารถอ

านออ

รอ

ยละข

องผเรย

นระด

บการ

ศกษา

ขนพน

ฐาน

สา

มารถ

แสวง

หาคว

ามรด

วยตน

เอง

คะแน

นการ

ประเมน

คณภา

พมาต

รฐาน

การศ

กษา

ของส

ถานศ

กษาด

านท

2 มา

ตรฐา

นดาน

การจ

ดการ

ศกษา

ซง

ไดจา

กมาต

รฐาน

การจ

ดการ

ศกษา

ขอท

7 ถ

ง 12

ตา

มเกณ

ฑการ

ประเมน

มรา

ยละเอย

ดดงน

มา

ตรฐา

นท 7

ครป

ฏบตง

านตา

มบทบ

าทหน

าท อ

ยางม

ปร

ะสทธ

ภาพแ

ละเก

ดประ

สทธผ

ล มา

ตรฐา

นท 8

ผบร

หารป

ฏบตง

านตา

มบทบ

าทหน

าท

อยาง

มประ

สทธภ

าพแล

ะ เก

ดประ

สทธผ

ล มา

ตรฐา

นท 9

คณะก

รรมก

ารสถ

านศก

ษา แ

ละผป

กครอ

ง ชม

ชนปฏ

บตงา

นตาม

บทบา

ท หน

าทอย

างมป

ระสท

ธภาพ

และเกด

ประส

ทธผล

มา

ตรฐา

นท 1

0 สถ

านศก

ษามก

ารจด

หลกส

ตร ก

ระบว

นการ

เรยน

ร แล

ะกจก

รรมพ

ฒนา

คณภา

พผเรยน

อยาง

รอบด

าน

มาตร

ฐานท

11

สถาน

ศกษา

มการ

จดสภ

าพแว

ดลอม

และ

การบ

รการ

ทสงเส

รมให

ผเรย

น พฒ

นาเต

มศกย

ภาพ

มาตร

ฐานท

12

สถาน

ศกษา

มการ

ประก

นคณภา

พภาย

ในขอ

งสถา

นศกษ

าตาม

ทกำห

นดใน

กฎกร

ะทรว

งขอม

ล ดา

นวฒกา

รศกษ

าของ

ครปร

ะสบก

ารณทำ

งานข

องคร

สดสว

นขอ

งครท

ไดสอ

นตรง

กบวฒ

ทจบม

58 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ดา

นทปร

ะเมน

ขอ

มลจา

กระบ

บ E-

MES

ทนำ

มาใช

ขอ

มลทจ

ะเกบ

เพม*

**

ตารา

งท 2

.8 ข

อมลท

จดเก

บเพอ

ใชจด

ทำตว

ชวดด

านปร

ะสทธ

ภาพข

องสถ

านศก

ษา

ประ

สทธภ

าพ

ของ

สถาน

ศกษา

ดช

นผลส

มฤทธ

การศ

กษาข

องนก

เรยน

ตว

แปรด

านตน

ทน

คาใช

จายเ

ฉลยต

อหวน

กเรย

น คา

ใชจา

ยดาน

เงนเ

ดอนเ

ฉลยต

อหวน

กเรย

น คา

ใชจา

ยดาน

เงนเ

ดอนค

รเฉล

ยตอห

วนกเรย

น คา

ใชจา

ยทไม

ใชดา

นเงน

เดอน

เฉลย

ตอหว

นกเรยน

ตวแป

รดาน

คณลก

ษณะข

องคร

เงนเ

ดอนเ

ฉลยข

องคร

สด

สวนข

องคร

ทมวฒ

การศ

กษาร

ะดบป

รญญาเอก

สด

สวนข

องคร

ทมวฒ

การศ

กษาร

ะดบป

รญญาโท

สดสว

นของ

ครทม

วฒกา

รศกษ

าระด

บปรญ

ญาต

ร สด

สวนข

องคร

ทมวฒ

การศ

กษาต

ำกวา

ระดบ

ปรญญาต

ร จำ

นวนป

เฉลย

ของป

ระสบ

การณ

การส

อนขอ

งคร

มาตร

ฐานท

1 ก

ารบร

หารจ

ดการ

องคก

าร

สควา

มเปน

เลศ

ตวบง

ชท 1

การ

บรหา

รจดก

ารทด

ตว

บงชท

2 ก

ารพฒ

นาสอ

งคกา

รแหง

การเรย

นร

ตวบง

ชท 3

การ

กระจ

ายอำ

นาจแ

ละกา

รสงเสร

การบ

รหาร

จดกา

รอยา

งมสว

นรวม

ตว

บงชท

4 ก

ารตด

ตาม

ตรวจ

สอบ

ประเมน

ผล

แล

ะนเท

ศการ

ศกษา

ทมปร

ะสทธ

ภาพ

มาตร

ฐานท

2 ก

ารบร

หารแ

ละกา

รจดก

ารศก

ษา

ทมปร

ะสทธ

ภาพ

ตว

บงชท

1 ก

ารบร

หารง

านดา

นวชา

การ

ตวบง

ชท 2

การ

บรหา

รงาน

ดานง

บประ

มาณ

ตวบง

ชท 3

การ

บรหา

รงาน

ดานบ

รหาร

งานบ

คคล

ตวบง

ชท 4

การ

บรหา

รงาน

ดานก

ารบร

หารท

วไป

ตวบง

ชท 5

การ

ขบเค

ลอนน

โยบา

ยไปส

การป

ฏบต

59

การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ดา

นทปร

ะเมน

ขอ

มลจา

กระบ

บ E-

MES

ทนำ

มาใช

ขอ

มลทจ

ะเกบ

เพม*

**

ตารา

งท 2

.8 (

ตอ)

ประ

สทธภ

าพ

ของ

สถาน

ศกษา

(ตอ)

ตว

แปรด

านคณ

ลกษณ

ะของ

นกเร

ยน

สดสว

นของ

นกเรยน

ชนกอ

นประ

ถมศก

ษา

สดสว

นของ

นกเรยน

ชนปร

ะถมศ

กษา

สดสว

นของ

นกเรยน

ชนมธ

ยมศก

ษาตอ

นตน

สดสว

นของ

นกเรยน

ชนมธ

ยมศก

ษาตอ

นปลา

ย สด

สวนข

องนก

เรยน

ยากจ

น สด

สวนข

องนก

เรยน

พการ

ตวแป

รดาน

คณลก

ษณะข

องโร

งเรย

น ขน

าดโรงเร

ยน

ขนาด

ชนเรยน

มาตร

ฐานท

3 ผ

ลการ

บรหา

รและ

การจ

ด กา

รศกษ

าของ

สำนก

งาน

เขตพ

นทกา

รศกษ

า ตว

บงชท

1 ส

ำนกง

านเขตพ

นทกา

รศกษ

ามผล

งาน

ทแ

สดงค

วามส

ำเรจแ

ละเป

นแบบ

อยาง

ได

ตวบง

ชท 2

สถา

นศกษ

ามคณ

ภาพต

ามมา

ตรฐา

การป

ระกน

คณภา

พการ

ศกษา

ตว

บงชท

3 ผ

เรยน

ทกระ

ดบกา

รศกษ

ามคณ

ภาพ

ตา

มหลก

สตร

ตวบง

ชท 4

ผเรยน

มคณภา

พตาม

จดเน

นและ

สมรร

ถนะส

ำคญตา

มหลก

สตร

แก

นกลา

งการ

ศกษา

ขนพน

ฐาน

พทธศ

กราช

255

1 ตว

บงชท

5 ผ

เรยน

มคณลก

ษณะอ

นพงป

ระสง

ตามห

ลกสต

รแกน

กลาง

การศ

กษา

ขน

พนฐา

น พท

ธศกร

าช 2

551

60 การศกษาวเคราะหเพอพฒนาและจดทำฐานขอมลและสารสนเทศทางการศกษาฯ

ดา

นทปร

ะเมน

ขอ

มลจา

กระบ

บ E-

MES

ทนำ

มาใช

ขอ

มลทจ

ะเกบ

เพม*

**

ตารา

งท 2

.8 (

ตอ)

ประ

สทธภ

าพ

ของ

สถาน

ศกษา

(ตอ)

ตว

บงชท

6 ผ

เรยน

มสขภ

าพกา

ย สข

ภาพจ

ต ทด

ตว

บงชท

7 ป

ระชา

กรวย

เรยน

ไดรบ

สทธแ

ละ

โอ

กาสท

างกา

รศกษ

าขนพ

นฐาน

เทาเทย

มกน

และส

งเสร

มการ

ศกษา

ตอ

ใน

ระดบ

ทสงข

น ตว

บงชท

8 ค

วามพ

งพอใ

จของ

ผรบบ

รการ

และ

ผม

สวนไ

ดเสย

***

ในกา

รประ

เมนป

ระสท

ธภาพ

ของส

ถานศ

กษา

ไมได

ใชขอ

มลขอ

ง E-

MES

แตจ

ะประ

เมนจ

ากคะ

แนนป

ระสท

ธของ

การป

ระมา

ณคา

ดวยว

ธ St

ocha

stic

Co

st F

ront

ier

top related