albert jónsson forstöðumaður eignastýringar lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins

Albert JónssonForstöðumaður Eignastýringar

Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins

Haustráðstefna FLE 20028. Nóvember 2002

Íslenskir lífeyrissjóðir

Efnistök:

• Fjárfestingar og fjárfestingstefna

• Eignastýring lífeyrissjóða

• Fjárfestingaheimildir lífeyrissjóða

Haustráðstefna FLE 2002

Nokkrar stærðir á íslenskum fjármálamarkaði í lok árs 2001

• Eignir lífeyrissjóða 645 milljarðar

• Innlendur skuldabréfamarkaður 620 milljarðar– Húsbréf(46%)– Ríkistryggð bréf(14%)– Bankabréf(29%)– raunávöxtun 5 – 6%– 60% ríkistryggt

• Innlendur hlutabréfmarkaður 496 milljarðar


Eignir íslensku lífeyrissjóðanna

Árlegur vöxtur 12%Milljarðar króna

0

100

200

300

400

500

600

700

1996 1997 1998 1999 2000 2001


Stærstu lífeyrissjóðirnir


Hrein eign Hrein Fjöldi Fjöldi 31/12 2001 raunávöxtun greiðandi lífeyrisþega

sjóðsfélagaLífeyrissjóður starfsmanna ríkisins 100.780.542 16% 0,01% 24.523 7.929Lífeyrissjóður verslunarmanna 97.511.694 15% -0,81% 25.692 5.170Lífeyrissjóðurinn Framsýn 52.137.157 8% -2,46% 17.709 8.636Sameinaði lífeyrissjóðurinn 45.812.596 7% -2,84% 11.144 3.501Lífeyrissjóður sjómanna 44.867.508 7% -1,75% 3.883 2.820Lífeyrissjóður Norðurlands 27.726.911 4% -2,01% 14.114 3.263Söfnunarsjóður lífeyrisréttinda 22.261.551 3% 1,18% 7.900 2.036

Samtals 391.097.959 61%

Heildareignir 644.756.513 100%

Heimild: Frjáls verslun

Eignir íslensku lífeyrissjóðanna


0

100

200

300

400

500

600

700

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Milljarðar króna

Erlend hlutabréf

Innlend skuldabréf

Heildareignir

Innlend hlutabréf

Auðæfi þjóða: Eignir lífeyrissjóða í % af þjóðarframleiðslu

Source: Intersec Research

0 50 100 150

Switzerland

Netherlands

UK

USA

IcelandItaly

Canada

Chile

Ireland

DenmarkAustralia

Sweden

Japan

New Zealand

Germany

FranceSpain

150% of GDP, 2040


Hrein raunávöxtun eigna íslenskra lífeyrissjóða

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

%


Dæmi um fjárfestingastefnu lífeyrissjóða

Markmið 2006

• Innlend skuldabréf 50 - 60%• Erlend hlutabréf 30 - 40%• Innlend hlutabréf 8 - 15%

•Nýir eignaflokkar•Erlend skuldabréf•Óhefðbundnar fjárfestingar


Eignasamsetning í árslok 2001

Erlend hlutabréf 21%

Innlend hlutabréf 9%

Innlend skuldabréf

70%Heildareignir: 645 milljarðar


Möguleg eignasamsetning í árslok 2006

Erlend hlutabréf35%

Innlend skuldabréf

45%

Innlend hlutabréf

10%

Erlend skuldabréf

5%

Óhefðbundnar fjárfestingar

5%

Heildareignir: 1.200 milljarðar


Hvað ræður fyrst og fremst ávöxtun lífeyrissjóða?

Eignasamsetning 97%

Tímasetning 3%

Hér skiptir höfuðmáli hverning Skipting er milli skuldabréfa og

hlutabréf


Hvað var að gerast hjá erlendu lífeyrissjóðunum 2001?

• Eignir 200 stærstu bandarískra lífeyrissjóða lækkuðu um 14,4% milli ára skv. Janúarhefti tímaritsins “Pension & Investments”

• Árið 2001 var versta ár breskra lífeyrissjóða síðan 1990. Meðalávöxtun var –9,4%.


Efnahagsyfirlit lífeyrissjóða

Efnahagsyfirlit lífeyrissjóða(allar tölur í millj.kr.) 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Hrein eign til greiðslu lífeyris 306.500 352.700 407.300 517.573 566.088 647.941

Húsbréf 58.400 19% 69.900 20% 67.500 17% 75.692 15% 81.858 14% 100.776 16%Húsnæðisbréf 9.900 3% 13.400 4% 14.500 4% 14.081 3% 15.964 3% 18.861 3%Spariskírteini 23.400 8% 20.400 6% 19.700 5% 17.996 3% 14.915 3% 11.543 2%Sveitarfélög 15.400 5% 18.000 5% 17.300 4% 18.497 4% 16.896 3% 17.256 3%Bankar og sparisjóðir 22.600 7% 27.700 8% 36.900 9% 41.698 8% 44.135 8% 55.733 9%Eignaleigur 4.200 1% 5.700 2% 4.700 1% 4.327 1% 5.041 1% 4.703 1%Fyrirtæki 24.500 8% 30.300 9% 34.000 8% 41.209 8% 43.149 8% 52.925 8%Fjárfestingalánasjóðir 56.200 18% 50.500 14% 44.700 11% 42.055 8% 35.073 6% 37.441 6%Hlutdeildarskírteini verðbréfasjóða 8.400 3% 13.400 4% 31.700 8% 45.563 9% 57.540 10% 63.181 10%Erlend skuldabréf 1.000 0% 1.400 0% 2.900 1% 3.814 1% 2.963 1% 3.063 0%Aðrar eignir 24.100 8% 12.200 3% 2.500 1% 16.244 3% 9.143 2% 12.519 2%Sjóðsfélagalán 38.500 13% 38.200 11% 39.400 10% 44.462 9% 55.942 10% 73.599 11%

Innlend skuldabréf 286.600 94% 301.100 85% 315.800 78% 365.638 71% 382.619 68% 451.600 70%

Innlend hlutabréf 13.100 4% 30.800 9% 41.800 10% 53.860 10% 55.478 10% 58.744 9%

Erlend verðbréf 6.800 2% 20.800 6% 49.700 12% 98.075 19% 127.991 23% 137.597 21%

hlutabréf 1.200 0% 7.100 2% 21.100 5% 41.515 8% 53.662 9% 52.875 8%hlutabréfasjóðir 0 0% 7.500 2% 16.900 4% 44.213 9% 51.497 9% 65.083 10%verðbréfasjóðir og skbr. 7.500 2% 9.600 3% 8.900 2% 12.347 2% 22.832 4% 19.639 3%

306.500 100% 352.700 100% 407.300 100% 517.573 100% 566.088 100% 647.941 100%


Heimild: Seðlabanki Íslands

Þróun fjárfestinga í erlendum hlutabréfum

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Million $


Erlend hlutabréf sem hlutfall í verðbréfasafni lífeyrissjóða

0

5

10

15

20

25

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002(6)


Eiga lífeyrissjóðir að eiga erlend verðbréf?

Hvað mælir með fjárfestingu í erlendum verðbréfum:

• Dreifa áhættu á fleiri hagkerfi en það íslenska• Íslenskt atvinnulíf er bæði smátt og einhæft• Lífeyrissjóðir eru í eðli sínu langtímafjárfestar sem geta mætt

skammtímasveiflum• Betri áhættudreifing og betri ávöxtun til lengri tíma

Niðurstaða:

Eðlilegt að lífeyrissjóðir séu með 40 – 50% í erlendum verðbréfum


Eignastýring hjá LSR

• Fjárfestingastefna, Fjárfestingaáætlanir, Fjárfestingaheimildir

• Reglur um verðbréfakaup

• Áhættustýring og eftirlit

• Frammistöðumælingar á helstu verðbréfaflokka

• Stöðug leit að betri fjárfestingavalkostum, nýjum eignaflokkum og nýjum fjárvörsluaðilum

• Vera í fremstu röð í ávöxtun


Meginstarfssvið Eignastýringar lífeyrissjóða hjá LSR

• Ávöxtun fjármuna samkvæmt fjárfestingastefnu

• Mat fjárfestingavalkosta innanlands og erlendis

• Val á erlendum fjárvörsluaðilum í samráði við stjórn

• Eftirlit með verðbréfaeign, frammistöðu samstarfsaðila og erlendra fjárvörsluaðila

• Samskipti við innlend og erlend fjármálafyrirtæki

• Innleiðing bestu upplýsingtækni til eftirlits og mælinga á heildarverðbréfasafni þannig að sjóðurinn nái að ávaxta fjármuni á sem hagkvæmastan hátt hverju sinni fyrir sjóðsfélaga


Aðkoma að innlendum fjárfestingum hjá LSR

• Regluleg kaup á húsbréfum, ríkistryggðum bréfum, sveitarfélaga- og fyrirtækjabréfum allt eftir framboði og kjörum á markaði hverju sinni

• Uppbygging á innlendu hlutabréfasafni með ICEX-15 hlutabréfavísitöluna sem viðmið. Safnið byggt upp þannig að 80% af safni endurspegli hlutabréfavísitöluna. Virk stýring

• Greining, rannsóknir, heimsóknir, eftirlit og samanburður við helstu viðmið

• Meginstefnan felst í reglulegum kaupum skuldabréfa og innlendra hlutabréfa


Innlent hlutabréfasafn LSR vs. ICEX - 15


Þróun innlenda hlutabréfasafnsins ásamt þróun ICEX-15 til 30.09.2002

95

100

105

110

115

120

125

31.1

2.20

01

15.1

.200

2

30.1

.200

2

14.2

.200

2

1.3.

2002

16.3

.200

2

31.3

.200

2

15.4

.200

2

30.4

.200

2

15.5

.200

2

30.5

.200

2

14.6

.200

2

29.6

.200

2

14.7

.200

2

29.7

.200

2

13.8

.200

2

28.8

.200

2

12.9

.200

2

27.9

.200

2

LSR ICEX-15

Nafnhækkun 24,57%

Nafnhækkun 12,32%

Aðkoma að erlendum fjárfestingum hjá LSR

• Erlendar fjárfestingar í höndum erlendra fjárvörsluaðila

• Mestur tími fer í val á erlendum samstarfsaðilum og þar er fyrst og fremst horft ávöxtun og árangur í samanburði við helstu viðmið s.s. MSCI-World Index, fjárfestingaaðferð, rannsóknateymi og upplýsinga og skýrslugjöf

• Mikilvægt að áhættudreifingu sé fylgt varðandi fjölda fjárvörsluaðila, ólíkar fjárfestingaaðferðir og síðast en ekki síst samkeppnishæf kjör


Áhættumat og áhættustýring: (Aukið vægi)

• Útgefandaáhætta

• Vaxta- og gjaldmiðlaáhætta

• Áhætta og fylgni í hlutabréfasöfnum

• Lágmarka tapsáhættu og vanskilaáhættu

• Samsetning eigna einstakra deilda í takt við hvenær skuldbindingar falla til

• Eftirfylgni fjárfestingastefnu

• Fylgjast með áhættu verðbréfasafns og að hún fari ekki út fyrir ákveðin viðmið s.s. Úrvalsvísitala hlutabréfa, MSCI-heimsvísitala hlutabréfa, skuldabréfavísitölur


Fjárfestingaheimildir lífeyrissjóða

• Skv. 36 gr. laga um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða skal stjórn lífeyrissjóðs móta fjárfestingastefnu og ávaxta fé sjóðsins með hliðsjón af þeim kjörum sem best eru boðin á hverjum tíma með tilliti til ávöxtunar og áhættu



• Lífeyrissjóði er heimilt að ávaxta með eftirfarandi hætti:

• Ríkisvíxlum, ríkisskuldabréfum og skuldabréfum sem tryggð eru með ábyrgð ríkissjóðs

• Skuldabréf bæjar- og sveitarfélaga

• Skuldabréf tryggð með veði í fasteign að hámarki 65% af metnu markaðsverði nema þegar um er að ræða sérhæft atvinnuhúsnæði þá skal hámark þetta vera 35%

• Með innlánum í bönkum og sparisjóðum



• Skuldabréfum og víxlum banka, sparisjóða og annarra lánastofnana sem lúta eftirliti (opinbers eftirlitsaðila)

• Hlutabréf fyrirtækja

• Hlutdeildarskírteini verðbréfasjóða

• Önnur verðbréf

• Með gerð afleiðusamninga sem draga úr áhættu sjóðsins



• Heimilt er að fjárfesta fyrir allt að 10% af hreinni eign sjóðsins í verðbréfum sem ekki eru skráð á skipulegan markað, enda séu bréfin gefin út af að aðilum innan aðildaríkja OECD.

• Eign lífeyrissjóðs í einstökum tegundum verðbréfa skal ekki vera meiri en 50% af hreinni eign sjóðsins

• Samanlögð eign sjóðsins í verðbréfum útgefnum af sama aðila skal ekki vera meiri en 10% af hreinni eign sjóðsins



• Eigi er heimilt að eiga meira en 15% af hlutafé í hverju fyrirtæki né meira en 25% af hlutdeildarskírteinum útgefnum af sama verðbréfasjóði.

• Lífeyrissjóði er heimilt að eiga stærri hluta en 15% í fyrirtæki sem eingöngu sinni þjónustuverkefnum fyrir lífeyrissjóðina sjálfa

• Lífeyrissjóður skal takmarka áhættu í erlendum gjaldmiðlum í heild við 50% af hreinni eign sjóðsins



• Lífeyrissjóði er óheimilt að taka lán nema til fjárfestingar í fasteignum sem eru nauðsynlegar vegna starfsemi sjóðsins.

• Lífeyrissjóði er þó heimilt að nýta almenna greiðslufresti vegna kaupa á verðbréfum eða taka skammtímalán til þess að jafna fjárstreymi.


Niðurstaða

• Eignir lífeyrissjóða >80% landsframleiðslu í árslok 2001

• Eignir lífeyrissjóðanna eru áætlaðar að nemi um 150% af landsframleiðslu í kringum 2050

• Innlend skuldabréf með ríkisábyrgð eru hornsteinn í eignasöfnum íslenskra lífeyrissjóða

• Eignasamsetning mun breytast með fjárfestingum í hlutabréfum og nýjum eignaflokkum s.s. erlendum skuldabréfum og óhefðbundnum fjárfestingum

• Meðalraunávöxtun síðastliðinna 10 ára er að meðaltali milli 5,9% sem telst mjög gott í alþjóðlegu samhengi


albert jónsson forstöðumaður eignastýringar lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins

Documents