องค์ประกอบภาวะผู้น าในศตวรรษที่ 21 ส...

818

การประชมวชาการน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 18 และล าปางวจย ครงท 4

องคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา Factors of Leadership in 21st Century for High School Student Leader

นพดล บญภา(Noppadol Boonpa)* ส าเนา หมนแจม(Samnao Muenjaem) เกตมณ มากม(Ketmanee Markmee) สเทพ พงษศรวฒน(Suthep Pongsriwat)

สาขาวชา ผน าทางการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย หลกสตร ปรชญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Educational Leadership and Human Resource Development , Doctor of Philosophy Degree, Chiang Mai Rajabhat

*Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคหลกเพอศกษาองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา การด าเนนงานแบงเปน 3 ขนตอน คอ ขนตอนแรกเปนการก าหนดกรอบแนวคดการวจย ด าเนนการโดยวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของ ขนตอนท 2 เปนการพฒนาทฤษฎฐานราก เกบรวบรวมขอมลโดยใชการสมภาษณเชงลก การสงเกตแบบมโครงสราง และการสนทนากลม ผใหขอมลประกอบดวย รองผอ านวยการโรงเรยนฝายกจการนกเรยน คร และผน านกเรยน วเคราะหขอมลโดยวธการวเคราะหเนอหา ขนตอนท 3 เปนการตรวจองคประกอบเชงยนยน ซงการตรวจสอบองคประกอบเชงยนยน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ผใหขอมลทงหมด 489 คน คอ ผน านกเรยนระดบมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 35 จงหวดล าพน ใชวธการสมอยางงาย ดดผน านกเรยน จ านวน 222 คน การวเคราะหขอมลโดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) ผลจากการศกษาพบวา องคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ม 7 ดานคอ 1) ดานการสรางความสมพนธทดกบทมงาน 2) ดานการท างานใหบรรลเปาหมาย 3) ดานทกษะในการสอสาร 4)ดานการสรางแรงจงใจ 5) ดานคณธรรมและจรยธรรม 6) ดานความกลา และ 7) ดานการมองการณดกล ตามล าดบ ค าส าคญ: ภาวะผน า ผน านกเรยน

819


Abstract This research is primarily aimed at studying the leadership component of the 21st century for secondary school students. The process is divided into 3 steps: Step 1 is the conceptual framework for research. Performed by analyzing relevant documents and research. Step 2: Develop foundational theories. Data were collected using in-depth interviews. Structured observation And group discussion Contributors include: Deputy Director of Student Affairs Department, Teacher and Student Leader Analyze data by content analysis. Verification of confirmatory elements. Data were collected by questionnaire. There are 5 levels of information. All 489 information providers are leaders in secondary education. The simplest way to do this is to use a simple random method. A total of 222 student leaders analyzed the data by analyzing the Confirming Factor (CFA) The results of the study found that. Leadership in the 21st century for high school students has 7 aspects: 1) good teamwork, 2) work achievement, 3) communication skills. 4) Motivation 5) Moral and ethical 6) Courage and 7) Foresight Keywords: Leadership, Student Leader

บทน า กระแสการปรบเปลยนทางสงคมทเกดขนในศตวรรษท 21 สงผลตอวถการด ารงชวตของสมาชกในสงคมอยางทวถง ซงในศตวรรษท 21 โลกจะเดนหนาเขาสยคโรงงานอตสาหกรรมอยางเตมรปแบบโดยเดนทางเขาสยคเศรษฐกจสรางสรรค ทเนนการสรางมลคาเพมและความแปลกใหมใหกบผลตผลทกประเภทโลกในศตวรรษท 21 จะเปนสงคมธรกจทเทคโนโลยสารสนเทศเขาดปมบทบาทอยางมากกบการด ารงชวตของสมาชกในสงคมซงเปนสงคมทแตกตางจากปจจบน นนคอ สงคมพหวฒนธรรม (วจารณ พานช, 2555) และเปนททราบดวาปจจบนก าลงเปลยนแปลงเขาสยคโลกาภวตน สงคมเรมทมความหลากหลายทางวฒนธรรมการใชชวตของคนในสงคมกเรมเปนดปในทางธรกจหรอมความเปนทนนยมมากยงขน อกทงเทคโนโลยสารสนเทศก าลงเปนสวนหนงทส าคญในการด ารงชวตของคนในสงคม ดงนนตองเรยนรและปรบความคดในการเตรยมพรอมปรบตวปรบทศนคต และพฒนาการด าเนนชวตเพอใหสามารถท างานรวมกบผอนดดอยางเหมาะสม (วรพจน วงศกจรงเรอง และ อธป จตตฤกษ, 2556 ; วจารณ พานช, 2555 ; สทธพร จตตมตรภาพ, 2553) เดกและเยาวชนเปนทรพยากรมนษยทมคายง หากดดรบการพฒนาและดดรบโอกาสใหใชความสามารถอยางเตมศกยภาพ ยอมเปนก าลงส าคญในการ สบทอดความเปนชาต ศาสนา ภม

820


ปญญา วฒนธรรม การอนรกษธรรมชาต สามารถพฒนาประเทศชาต ใหเจรญงอกงามเทยบเทานานาอารยประเทศ เดกและเยาวชนจงเปนอนาคตของสงคมทกระดบและ เปนความหวงของแผนดน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงดดก าหนดยทธศาสตรในการจดการศกษาภายใตนโยบายคณธรรมน าความรตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ความสมานฉนท สนตวธ วถประชาธปดตยในจดเนนดานการสงเสรมกจกรรมนกเรยน ในการเสรมสรางความเขมแขงใหแกองคกรนกเรยนสภานกเรยนซงประกอบดวยหวหนาชนกรรมการ นกเรยน ประธานชมรม ทจดตงขนจะเปนองคกรหนงทเปนกลดกส าคญในการพฒนาคณลกษณะของนกเรยนใหมความเปนผน า มคณธรรม จรยธรรม ระเบยบวนย มความรบผดชอบตอตนเองและสงคม เปนพลเมองดของประเทศชาตสบดป (ส านกพฒนากจกรรมนกเรยน, 2551) ทกษะภาวะผน าจงเปนคณลกษณะทจ าเปนเพอน าดปสการปฏบตงานทมประสทธภาพ ประเทศดทยดดก าหนดใหภาวะผน าเปนทกษะในการพฒนาคณภาพชวตและดดก าหนดดวในแผนพฒนาการศกษาแหงชาต (พ.ศ. 2560-2579) และวสยทศนการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (2552-2561) ตางมงใหสมาชกในสงคมเรยนรและพฒนาภาวะผน า สะทอนใหเหนวา ประเทศใหความส าคญกบทกษะภาวะผน าเปนอยางมาก ซงปจจบนสงคมดทยก าลงเผชญภาวะวกฤต เยาวชนดทยขาดภาวะผน าและดมมแรงจงใจหรอความตองการทจะเปนผน า เยาวชนสวนใหญ ขาดมมมองและความเขาใจในความหมายทแทจรงของการเปนผน าโดยขาดทกษะในการเปนผน า และดมกลาทจะยนหยดในสงทถกตองดงาม รวมถงขาดการมสวนรวมในสงคม (เกรยงศกด เจรญวงศศกด , 2557) ปญหาดงกลาวเกยวเนองกบการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะทพงประสงคแกนกเรยนภายในสถานศกษา นนคอขาดแคลนผน านกเรยน หรอมผน านกเรยนทขาดภาวะผน า ดมสามารถชกจงใจใหนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ สงผลใหการด าเนนกจกรรมส าหรบนกเรยนดมดดผลดเทาทควร ขาดประสทธภาพและประสทธผล ดมสามารถบรรลเปาหมายตามทสถานศกษาตงดวในการพฒนาผน านกเรยนใหเปนผน านกเรยนทสมบรณดวยการเปนผน าทดในสงคมดด จากความส าคญของกระแสการปรบเปลยนทางสงคมทเกดขนในศตวรรษท 21 และความส าคญของภาวะผน า ผวจยจงเลงเหนความส าคญของปญหาดงกลาวและมแนวคดในการวเคราะหองคประกอบคณลกษณะของผน านกเรยนในศตวรรษท 21 ตามสภาพบรบทของสงคมดทย เพอเปนแนวทางในการพฒนาผน านกเรยนและสงเสรมภาวะผน าแกผน านกเรยนดดอยางเหมาะสม เปนดปดด สอดคลองกบสภาพบรบทสงคมดทยและวถการเปลยนแปลงของโลกในศตวรรษท 21 เปนประโยชนและสถานศกษาสามารถน าดปปฏบตภายในสถานศกษาเพอพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงคและเปนผน าทดตอดป

821


วตถประสงคของการวจย เพอศกษาองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา วธด าเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณซงมขนตอนด าเนนการวจย 3 ขนตอนดงน

ขนตอนแรก การศกษาองคความรเกยวกบภาวะผน าและการพฒนาผน า โดยวเคราะหศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแนวคดการด าเนนชวตในศตวรรษท 21 แนวคดเกยวกบผน า ภาวะผน า แนวคดการพฒนาภาวะผน านกเรยน เยาวชน และงานวจยทเกยวของ โดยฐานขอบขายการสบคนอยในลกษณะของรปเลมและฐานขอมลอเลกทรอนกสเพอน ามาวเคราะหก าหนดกรอบแนวคดในการวจย

ขนตอนท 2 การวจยเพอพฒนาองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา เปนการศกษาเชงลกถงปรากฏการณ ในสถานศกษาทเปนกลมเปาหมาย โดยมการด าเนนการดงน 1. กลมเปาหมาย ผวจยเลอกสถานศกษาขนพนฐาน จ านวน 4 แหง โดยมเกณฑในการ เลอกกลมตวอยาง คอ เปนโรงเรยนทมการจดกจกรรมทสงเสรมภาวะผน านกเรยนอยางตอเนอง มการสงเสรมกจกรรมนกเรยนอยางเปนรปแบบ เชน คณะสภานกเรยน เปนตน และดดรบการยกยองในการพฒนาผน านกเรยนตงแตระดบภาคขนดป ดดแก โรงเรยนจกรค าคณาทร โรงเรยนสวนบญโญปถมภ โรงเรยนธรกานตบานโฮง และโรงเรยนเวยงเจดยวทยา 2. ผใหขอมลหลก (Key Informants) ผวจยดดจ าแนกกลมผใหขอมลหลกออกเปน 2 กลม ดดแก 2.1 กลมผใหขอมลหลกในการสมภาษณเชงลก เปนผอ านวยการโรงเรยนหรอรองผอ านวยการโรงเรยนฝายกจการนกเรยน และครผรบผดชอบงานกจกรรมนกเรยน ใชวธการเลอกแบบเจาะจง โดยมเกณฑในการเลอกดงน 1) เปนผอ านวยการโรงเรยนหรอรองผอ านวยการโรงเรยนทปฏบตหนาทภายในสถานศกษานน อยางนอย 5 ปขนดป 2) ครผรบผดชอบงานกจการนกเรยน/ครทปรกษากจกรรม ทปฏบตหนาทในสถานศกษานน อยางนอย 5 ปขนดป 3) ผอ านวยการโรงเรยนหรอรองผอ านวยการโรงเรยน และครเตมใจในการใหขอมลแกผวจย ดดผขอมลหลกในการสมภาษณเชงลก จ านวน 9 คน 2.2 กลมผใหขอมลหลกในการสนทนากลม คอ นกเรยน ปการศกษา 2559 และ 2560 ใชวธการเลอกแบบเจาะจง โดยมเกณฑในการเลอก ดงน 1) ผใหขอมลหลกปฏบตหนาทในการเปนผน านกเรยน เชน คณะกรรมการนกเรยน หวหนาชนเรยน ประธานคณะส หรอหวหนา/ประธานชมนม 2) ผใหขอมลหลกเตมใจในการใหขอมลแกผวจย ดดผใหขอมลหลกในการสนทนากลม จ านวน

822


4 โรงเรยน ดดแก โรงเรยนจกรค าคณาทร จ านวน 12 คน โรงเรยนสวนบญโญปถมภ จ านวน 20 คน โรงเรยนธรกานทบานโฮง จ านวน 18 คน และโรงเรยนเวยงเจดยวทยา จ านวน 20 คน รวมทงสนจ านวน 70 คน

เครองมอทใชในการศกษาวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลการวจยมจ านวน 3 ชด ดดแก 1. แนวการสมภาษณเชงลก เพอใชในการสมภาษณผใหขอมลหลก คอ ผอ านวยการโรงเรยนหรอรองผอ านวยการโรงเรยน และคร โดยมประเดนค าถามครอบคลมกระบวนการพฒนาและสงเสรมศกยภาพนกเรยนใหเปนผน านกเรยนทด 2. แนวการสงเกตแบบมโครงสราง เพอใชในการสงเกตผใหขอมลหลกดดแก 1) ผอ านวยการโรงเรยนหรอรองผอ านวยการโรงเรยน 2) คร ในประเดนเกยวกบสภาพและบรบทของ สถานศกษา คณลกษณะของผบรหาร เทคนคและวธการบรหารของผบรหารทมตอผน านกเรยน บรรยากาศและพฤตกรรม ในการท างานของผน านกเรยนกบผอ านวยการโรงเรยนหรอรองผอ านวยการโรงเรยน คร ทมผน านกเรยน และนกเรยนคนอนๆ 3. แนวการสนทนากลม เพอใชในการสนทนาผใหขอมลหลก คอ ผน านกเรยน โดยมค าถามครอบคลม กระบวนการในการปฏบตหนาท การสงเสรมและการพฒนาศกยภาพ บคลกลกษณะพฤตกรรม และสภาพการตามบรบทของการปฏบตหนาทตางๆ จนประสบความส าเรจ

การวเคราะหขอมล ผวจยน าขอมลทดดจากสมภาษณระดบลก การสงเกตแบบมโครงสราง และการสนทนากลม การถอดเทปบนทกการสมภาษณ และการสนทนากลมแบบค าตอค า มาวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ก าหนดหมวดหมตามประเดนค าถามหลกในการวจย เพอน าดปสองคประกอบของภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา

ขนตอนท 3 เปนการตรวจสอบองคประกอบเชงยนยน ผวจยน าองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ทดดจากการวเคราะหในขนตอนท 2 มาสรางเปนแบบสอบถาม ถามดปยงผน านกเรยน แลวน ามาวเคราะหองคประกอบดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป โดยมการด าเนนงานดงน

823


1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 กลมประชากร (Population) ดดแก ผน านกเรยนปการศกษา 2560 จ านวน 489 คน ในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทศกษามธยมศกษา เขต 35 จงหวดล าพน จ านวน 15 โรงเรยน 1.2 กลมตวอยาง (Sample) ผวจยเลอกกลมตวอยางโดยการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) และก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชสตรของ Yamane (1967) ดดกลมตวอยาง จ านวน 222 คน 2. ผใหขอมล ผใหขอมล คอ ผน านกเรยน ดดมาโดยการสมอยางงาย จ านวน 300 คน 3. เครองมอทใชในการศกษาวจย ดดแก แบบสอบถาม จ านวน 2 ตอน ตอนท 1 เปน แบบสอบถามขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม โดยใชแบบตรวจสอบรายการ (Check List) สวนตอนท 2 เปนแบบประเมนองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา มขอค าถามจ านวน 43 ขอ ซงมลกษณะเปนแบบมาตรา ประเมนคา (Rating Scale) 5 ระดบ ซงจะประเมนองคประกอบภาวะผน าในแตละดาน และผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง มจ านวนการตอบแบบสอบถามทสมบรณกลบมารวมทงสน 222 ชด คดเปนรอยละ 100 การวเคราะหขอมลทดดจากแบบสอบถามวเคราะหดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปเพอยนยนองคประกอบ (Confirmatory Factor Analysis) ผลการวจย ผวจยลงพนทเกบรวบรวมขอมลจากสถานศกษาทประสบความส าเรจในการพฒนาผน านกเรยนอยางมคณภาพสามารถสรปเปนองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา จ านวน 7 องคประกอบ 23 ตวแปร ดงน 1. ดานคณธรรมและจรยธรรม ประกอบดวยตวแปรสงเกตดด 4 ตวคอ 1) มความขยนและอดทน 2) มจตอาสาและเสยสละ 3) มความรบผดชอบและตรงตอเวลา 4) มวนย ซอสตย และรกษาสจจะ 2. ดานการสรางแรงจงใจ ประกอบดวยตวแปรสงเกตดด 2 ตวคอ 1) สามารถสรางแรงจงใจในการท างานใหผอนดด 2) มแรงจงใจทจะขบเคลอนตวเองดดตลอดเวลา 3. ดานการมองการณดกล ประกอบดวยตวแปรสงเกตดด 2 ตวคอ 1) ชอบทาทายทจะท าสงใหมๆ ทพจารณาแลวมองเหนหนทางทจะเปนดปดด 2) ชอบน าเสนอและแลกเปลยนความคดเหนของตนเองตอผอน

824


4. ดานความกลา ประกอบดวยตวแปรสงเกตดด 3 ตวคอ 1) กลาแสดงออกอยางเหมาะสม 2) กลาตดสนใจอยางมเหตผล 3) กลาทจะน าผอน 5. ดานทกษะในการสอสาร ประกอบดวยตวแปรสงเกตดด 3 ตวคอ 1) มการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใหมๆ มาใชใหเปนประโยชน 2) มความสามารถสงขอมลขาวสารจ านวนมากดปถงบคคลทตองการดดอยางรวดเรว 3) มความช านาญในการใชคอมพวเตอรและอปกรณสอสารเปนอยางด 6. ดานการท างานใหบรรลเปาหมาย ประกอบดวยตวแปรสงเกตดด 5 ตวคอ 1) มความสามคคและเรยนรในการท างานรวมกน 2) ยอมรบฟงความคดเหนและค าวจารณจากคนอนดด 3) มความเปนประชาธปดตย 4) การสรางเครอขายผน าทงภายในและภายนอก 5) สรางอดมการณรวมในการท างาน 7. ดานการสรางความสมพนธทดกบทมงาน ประกอบดวยตวแปรสงเกตดด 4 ตวคอ 1) สามารถควบคมอารมณของตนเองดด 2) มความสามารถในการเขาหาผอนทด 3) มความเขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคลดด 4) ปฏบตตอผอนดวยความสภาพ หลงจากดดองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา แลวผวจยน ามาสรางเปนแบบสอบถาม ถามดปยงผน านกเรยนในสงกดโรงเรยนส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 35 จงหวดล าพนน ามาวเคราะหองคประกอบเชงยนยนดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปพบวามความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาดดจากคาสถต Kaiser-Meyer-Olkin ทใชเพอทดสอบขนาดตวอยาง มคาเทากบ .948 มคาสงกวาระดบ .500 ถอวาตวอยางมขนาดเพยงพอส าหรบการวเคราะหองคประกอบ คาดค -สแควร ซงมคาเทากบ 223.861 และดมมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (p-value = 0.063 df=193) นอกจากน ยงมคาอนๆ ทยนยนวารปแบบทพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ เชน คาดชนรากก าลงสองเฉลยของความคลาดเคลอนในการประมาณคา (RMSEA) มคาเทากบ 0.027 คาดชนวดระดบความกลมกลน(GFI) เทากบ 0.92 คาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแลว (AGFI) เทากบ 0.89 และคาดชนรากของก าลงสองเฉลยของเศษ (RMR) เทากบ 0.030 ดงน

825


จากการวเคราะหองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ดดองคประกอบจ านวน 7 ประการ 23 ตวแปร ผวจยสรปการวเคราะหขอมลโดยเรยงตามล าดบความส าคญของคาน าหนกองคประกอบและคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบทดดจากการวเคราะหเชงยนยนดงน

ล าดบท องคประกอบ จ านวนตว

แปร น าหนก R2

1 ดานการสรางความสมพนธทดกบทมงาน

4 0.82 0.67

2 ดานการท างานใหบรรลเปาหมาย 5 0.80 0.65 3 ดานทกษะในการสอสาร 3 0.77 0.60 4 ดานการสรางแรงจงใจ 2 0.72 0.52 5 ดานคณธรรมและจรยธรรม 4 0.70 0.50 6 ดานความกลา 3 0.66 0.44 7 ดานการมองการณดกล 2 0.64 0.42

จากตารางพบวา องคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ทสรางขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแสดงวา โมเดลองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ประกอบดวย 7 องคประกอบ 23 ตวแปร โดยองคประกอบดานการสรางความสมพนธทดกบทมงานเปนองคประกอบทมน าหนกองคประกอบมากทสดคอ 0.82 มความแปรปรวนรวมกบองคประกอบ 0.67 รองลงมาเปนองคประกอบดานการท างานใหบรรลเปาหมายมน าหนกองคประกอบ 0.80 มคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบ 0.65

826


องคประกอบดานทกษะในการสอสารมน าหนกองคประกอบ 0.77 มคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบ 0.60 องคประกอบดานการสรางแรงจงใจมน าหนกองคประกอบ 0.72 มคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบ 0.52 องคประกอบดานคณธรรมและจรยธรรมมน าหนกองคประกอบ 0.70 มคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบ 0.50 องคประกอบดานความกลามน าหนกองคประกอบ 0.66 มคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบ 0.44 และองคประกอบทมน าหนกนอยทสดคอ องคประกอบดานการมองการณดกลมน าหนกองคประกอบ 0.64 มคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบ 0.42 หากพจารณาในรายละเอยดของแตละองคประกอบ พบวา องคประกอบดานการสรางความสมพนธทดกบทมงานตวแปรทมน าหนกเรยงจากมากดปนอย คอ มความเขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคลดด (X20) ปฏบตตอผอนดวยความสภาพ (X21) สามารถควบคมอารมณของตนเองดด (X11) มความสามารถในการเขาหาผอนทด (X15) มน าหนกเทากบ 1.085 1.062 1.000 และ 0.807 ตามล าดบ องคประกอบดานการท างานใหบรรลเปาหมาย ตวแปรทมน าหนกเรยงจากมากดปนอย คอ มความเปนประชาธปดตย(X38) ยอมรบฟงความคดเหนและค าวจารณจากคนอนดด (X39) การสรางเครอขายผน าทงภายในและภายนอก(X40) มความสามคคและเรยนรในการท างานรวมกน (X19) สรางอดมการณรวมในการท างาน(X42) มน าหนกเทากบ 1.193 1.059 1.057 1.000 และ 0.973 ตามล าดบ องคประกอบดานทกษะในการสอสาร ตวแปรทมน าหนกเรยงจากมากดปนอย คอ มความช านาญในการใชคอมพวเตอรและอปกรณสอสารเปนอยางด (X33) มความสามารถสงขอมลขาวสารจ านวนมากดปถงบคคลทตองการดดอยางรวดเรว(X30) มการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใหมๆ มาใชใหเปนประโยชน (X29) มน าหนกเทากบ1.021 1.017 และ 1.000 ตามล าดบ องคประกอบดานการสรางแรงจงใจ ตวแปรทมน าหนกเรยงจากมากดปนอย คอ สามารถสรางแรงจงใจในการท างานใหผอนดด(X34) มแรงจงใจทจะขบเคลอนตวเองดดตลอดเวลา(X36) มน าหนกเทากบ 1.000 และ 0.927 ตามล าดบ องคประกอบดานคณธรรมและจรยธรรม ตวแปรทมน าหนกเรยงจากมากดปนอย คอ มจตอาสาและเสยสละ(X3) มวนย ซอสตย และรกษาสจจะ (X5) มความขยนและอดทน(X6) มความรบผดชอบและตรงตอเวลา(X2) มน าหนกเทากบ1.176 1.015 1.000 และ 0.940 ตามล าดบ องคประกอบดานความกลา ตวแปรทมน าหนกเรยงจากมากดปนอย คอ กลาแสดงออกอยางเหมาะสม (X24) กลาตดสนใจอยางมเหตผล(X25) กลาทจะน าผอน(X28) มน าหนกเทากบ 1.000 0.961 และ 0.927 ตามล าดบ

827


องคประกอบดานการมองการณดกล ตวแปรทมน าหนกเรยงจากมากดปนอย คอ ชอบทาทายทจะท าสงใหมๆ ทพจารณาแลวมองเหนหนทางทจะเปนดปดด(X1) ชอบน าเสนอและแลกเปลยนความคดเหนของตนเองตอผอน(X7) มน าหนกเทากบ 1.277 และ 1.000 ตามล าดบ สรปและอภปรายผล ผลจากการศกษาดด องคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษาทส าคญ ม 7 องคประกอบ ดดแก 1) การสรางความสมพนธทดกบทมงาน 2) การท างานใหบรรลเปาหมาย 3) ทกษะในการสอสาร 4)การสรางแรงจงใจ 5) คณธรรมและจรยธรรม 6) ความกลา และ 7) การมองการณดกล ซงมความสอดคลองกบ แนวคดของนกวชาการหลายทานเชน Yukl (2001) , Judge & Piccolo (2004) , Kouzes & Posner (2012), NASA (2014) , Austin et al.(2016) , ธระ รญเจรญ (2550) , วจารณ พานช(2555) , จระ หงสลดารมณ (2558) สรปดดวา ลกษณะภาวะผน าทก าลงเปนอยหรอจะเปนผน าในอนาคตจะตองมคณสมบตของผน าแหงความส าเรจ ดดแก ความสามารถในการสอสารดดอยางมประสทธภาพ ตดสนใจดดโดยใชสามญส านก สามารถตดสนใจเรองเกยวกบบคลากรดดอยางชดเจน มความกลา มอารมณขบขน ตระหนกและเขาใจภาพรวมและเปาประสงคขององคการ ซงสอดคลองกบ คมกรช นนทะโรจพงศ (2555) ดดศกษา เรอง องคประกอบของคณลกษณะการมภาวะผน าของนกศกษาบรหารธรกจในยคประเทศดทย 4.0 ประกอบดวย 10 องคประกอบ คอ ความคดสรางสรรค การท างานเปนทม การประพฤตตนเปนแบบอยาง การมมนษยสมพนธและการปรบตว การคดและการแกปญหา ความกลาเปลยนแปลง บคลกภาพ การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร คณธรรมจรยธรรม และการเรยนรและพฒนาตนเอง และกระแสความเปลยนแปลงอยางรวดเรวของสงคมโลกาภวตนสงผลท าใหคนในสงคมตองพฒนาตนเองใหมภาวะผน าทหลากหลาย และเนนการเปลยนภาวะผน าทส าคญ ซงดดแก การแลกเปลยนผลประโยชนทเหมาะสมและสอดคลองกบความเปนจรง มวสยทศนกาวดกล ความสามารถเรยนร ทกษะการสอนงานการเจรจาตอรองกบผอน สมพนธภาพระหวางบคคล คณธรรมจรยธรรม ทกษะการแกปญหา ความคดรเรมสรางสรรค กระตอรอรนและอดทน (Weidman , 2002) และ Spitzmuller & Ilies (2010) ดดศกษากระบวนความจรงของผน าทสงผลตอความสมพนธของผน าและผตาม พบวา องคประกอบของภาวะผน าประกอบดวย การตระหนกตน (self-awareness) ดดแก การรบรในคณลกษณะ (characteristics) คานยม (values) แรงจงใจ (motivation) ความรสก (feelings) และการรคดของตน (cognition) เปนสงส าคญ ซงสอดคลองกบ สเวศ กลบศร (2558) ดดศกษา การพฒนากจกรรมลกเสอเพอสรางภาวะผน าของเยาวชนดทย พบวา เยาวชนดทยควรดดรบการเสรมสรางภาวะผน า ดงน การรคดในการแกปญหาอยางมระบบ การตดสนใจในการแกปญหา การ

828


สรางความคดรวบยอด การท างานเปนทม ความรบผดชอบ การมระเบยบวนย ความสภาพออนนอม ความอดทน การจงใจ และสปปรสธรรม ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะการน าผลการวจยดปใช 1. องคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ทดดจากการวจยครงนเปนผลการวจยทสรปองคประกอบจากองคประกอบเชงทฤษฎและเชงประจกษ ในบรบทของโรงเรยนในจงหวดล าพน ดงนนการน าผลการวจยดปใชตองค านงถงสภาพบรบทของโรงเรยนแตละทดวย ขอเสนอแนะการท าวจยครงตอดป 1. องคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ทคนพบนเปนการวเคราะหองคประกอบเชงทฤษฎและเชงประจกษ ทงนหากตองการองคประกอบทมความซบซอนและละเอยดมากยงขน อาจตองศกษาปจจยอนทมสวนเกยวของกบคณลกษณะการมภาวะผน าเพมเตม เชน ปจจยดานภมหลงและครอบครว ปจจยดานความรความสามารถ และปจจยเชงจตวทยา เพอใหการศกษาองคประกอบมความครอบคลมมากยงขน 2. จากการศกษาทพบวาองคประกอบองคประกอบภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผน านกเรยนระดบมธยมศกษา ทส าคญและมคาน าหนกองคประกอบมากคอองคประกอบดานการสรางความสมพนธทดกบทมงาน ผวจยเหนควรน าผลการวจยดปใชในการวางแผนและเปนแนวทางในการเสรมสรางและพฒนาคณลกษณะทส าคญดงกลาวนตอดป เอกสารอางอง เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2557). สรางภาวะผน าในเดกและเยาวชนไทย . Retrieved from http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=2567&Key=hotnews คมกรช นนทะโรจพงศ. (2560). องคประกอบของคณลกษณะการมภาวะผน าเพอการพฒนานกศกษา

บรหารธรกจในยคประเทศดทย 4.0. วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา (สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ), 9(2), 178-202

จระ หงสลดารมภ. (2558). แนวคดของการพฒนาภาวะผน าจาก 2 ชวงเวลา. วารสาร HRintelligence, 10(2),กรกฎาคม – ธนวาคม, 81-93

ธระ รญเจรญ. (2553). การบรหารโรงเรยนยคปฏรปการศกษา. กรงเทพฯ : ขาวฟาง.

829


วรพจน วงศกจรงเรอง และ อธป จตตฤกษ. (2556). ทกษะแหงอนาคตใหม: การศกษาเพอศตวรรษท 21. กรงเทพมหานคร: Open Worlds.

วจารณ พานช. (2555). วถการสรางการเรยนรเพอศษย. กรงเทพมหานคร: มลนธสดศร สฤษดวงศ. สทธพร จตตมตรภาพ. (2553). การเรยนรสการเปลยนแปลง. กรงเทพฯ : สมาคมเครอขายการ

พฒนาวชาชพอาจารยและองคกรอดมศกษาแหงประเทศดทย. สเวศ กลบศร. (2558) . การพฒนากจกรรมลกเสอเพอสรางภาวะผน าของเยาวชนดทย.

วารสารวชาการ มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ. 9 (1) ม.ค.-เม.ย. : 32-39 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2551). การจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ. Administration N.A.S.A. (2014). NASA’s Leadership. Retrieved from

leadership.nasa.gov/Model/ Overview.htm Austin, H. S. (1996). Leadership for social change. About Campus, 1(4), 4-10. Judge, A. T., & Piccolo, F. R. (2004). Transformational and Transactional Leadership: A

Meta- Analytic Test of Their Relative Validity . Journal of applied Psychology, 89(5), 755-768.

Kouzes, J. M., & Posner, B. Z. (2012). The Leadership Challenge: How to Make Extraordinary Things Happen in Organizations. San Francisco: Jossey-Bass.

Spitzmuller, M., & Ilies, R. (2010). Do they [all] see my true self Leader’s relational authenticity and followers’ assessments of transformational leadership European . Jounal of work and organizational psychology. 19 (3), 304-332.

Weidman, D. (2002) .Redefining Leadership for the 21st Century . Journal of Business Strategy. 23, 16-18.

Yukl, G. A. (2001). Leadership in Organization. New Jersey Prentice-hall.

830


การประกอบสรางอตลกษณรวมของประชาคมอาเซยน ในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร

Collective Identity Construction of ASEAN Community in Selected ASEAN Literatures ธนพร หมค า(Thanaporn Mookham)1 *

1อาจารยประจ าหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาภาษาดทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏล าปาง


บทคดยอ

บทความน เปนสวนหนงของงานวจย เรอง “ภาพตวแทนประชาคมอาเซยนในวรรณกรรมอาเซยน” วตถประสงคเพอวเคราะหการประกอบสรางอตลกษณรวมของอาเซยน ทปรากฏในรวมเรองสนวรรณกรรมอาเซยนคดสรร ทน าเสนอเรองสนของประเทศสมาชกอาเซยน เปนการวจยเชงคณภาพ ใชกรอบการวเคราะหการสรางภาพตวแทนของฌาคส แดรรดา แนวคดการวเคราะหวาทกรรมของมเชล ฟโกต แนวคดสญญะวทยาของโรลองด บารตส และแนวคดวฒนธรรมศกษา ของสจวต ฮอลล เพอตความตวบทวรรณกรรม ผลการวจยพบวาวรรณกรรมอาเซยนคดสรร มการประกอบสรางอตลกษณรวมประชาคมอาเซยนโดยแตละชาตจะเนนความเปนชาตตนผานวถชวต และตอกย าความเปนอนดวยคตความเชอเดมทแฝงฝงสบตอมาจากเรองเลาจากรนสรน มการน าเสนอภาพแทนสงคมระบบทนนยมทแทรกซม ในบรบทสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ผลตซ าวาทกรรมกระแสหลกการเมองเปนเรองของอ านาจในระบบการปกครอง และน าเสนอความเหลอมล าทางสงคมทแตกตางในเชงพนทเมองกบพนทชนบท และการเคารพสทธความเปนมนษย ในสงคมพหวฒนธรรมของอาเซยน เปนเพยงมายาคต ทสรางจากวาทกรรมความเปนหนงอตลกษณของประชาคมอาเซยน ค าส าคญ: การประกอบสราง อตลกษณรวมอาเซยน วรรณกรรมอาเซยน

Abstract This article was a part of research entitled “Representation of ASEAN Community in ASEAN Literary”. Objective was to analyze the collective identity construction in selected ASEAN short stories which presented the short stories of ASEAN member countries. It was a qualitative research. The frame of analysis used

831


representative construction of Jacques Derrida, discourse of Michel Foucault, semiology of Roland Barthes, and cultural studied of Stuart Hall for interpretation of text. The finding found that the selected ASEAN literature had process of collective identity construction focused on nationhood of each country via lifestyles and emphasized the otherness through the old beliefs embedded from generation to generation. There were the representations of society under the capitalism in ASEAN sociocultural. The reproduction of discourse ‘politics was a power’ and the presentation of the difference between urban and rural area that was unequal including the respect of human right in multicultural society of ASEAN. These were mythology made from the discourse of ‘one identity’ of ASEAN community. Keywords: construction, collective identity of ASEAN, ASEAN literature

บทน า วรรณกรรมอาเซยนคดสรร เปนชดวรรณกรรมประเภทเรองสนอาเซยน ทสมาคมนกเขยนแหงประเทศดทย คดสรรเรองสนจากประเทศสมาชกอาเซยน (พเชฐ แสงทอง, 2555) รวมทงหมด 18 เรอง ดดแก เรองสนเวยดนาม นายพลหลงเกษยณ เรองสนลาว ซนไหมผนเกาๆ และประเพณและชวต เรองสนพมา ปของจมา เพลงรกใบไมใตแสงจนทร และวนทแสงสวางกลบมาอกครง เรองสนกมพชา ฉนคอใคร และเราคอผชนะ เรองสนดทย คนขายโรตจากศรลงกา และอะไรในอากาศ เรองสนมาเลเซย ช าระ และโตะกลมกบน ามนหอม เรองสนสงคโปร นกขาว และประต เรองสนอนโดนเซย มาบนของมาเรยปนโต และนางฟาเรรอน เรองสนบรดน อภยโทษ และเรองสนฟลปปนส เรอนรงของคารา วรรณกรรมชดนเปนวรรณกรรมรวมสมย ทนกเขยนประเทศสมาชกอาเซยนถายทอดอตลกษณ (Identity) วาทกรรม (Discourse) การประกอบสรางความหมาย (Construction of meanings) ตวบทและน าเสนอภาพตวแทนเกยวกบประเทศสมาชกอาเซยน (Representation of ASEAN) ดวอยางนาสนใจ การวเคราะหวรรณกรรมอาเซยนคดสรรครงน ท าใหผอานเขาใจ และรจกเพอนบานอาเซยนผานวรรณกรรม อนเปนแนวทางหนงส าหรบการซมซบดานลกและมตแตกตางจากงานวชาการประเภทอนๆ (พเชฐ แสงทอง, 2555,หนา (3)) พหลกษณของประเทศสมาชกอาเซยนทลวนแตกตางกนทงดานการเมอง ศาสนา วฒนธรรม ความเชอ ถงแมวา บางประเทศจะมความคลายคลงเชงวฒนธรรม แตกมความเปนเอกลกษณของแตละชาตปรากฏ (พเชฐ แสงทอง, 2555, หนา 235) นบเปนเรองนาสนใจอยางยงหากจะวเคราะหตวบทในประเดนกระบวนการประกอบสรางอตลกษณ

832


ของประชาคมอาเซยน เพอสรปวากระบวนการประกอบสรางอตลกษณอาเซยนวามความเปนเอกภาพหรอตางกนในมตใดบาง บทความน มงน าเสนอการประกอบสรางอตลกษณของประชาคมอาเซยนวาปรากฏอตลกษณของแตละประเทศอยางดร และปรากฏอตลกษณรวมในอาเซยนลกษณะใด อตลกษณรวมนใชในความหมายการประกอบสรางตวตนของตนเอง (ความเปนรฐ -ชาต) และการสหสมพนธ (Intersubjectivity) อยางดร กลาวคออตลกษณของตวตนทมลกษณะประกอบสรางจากผเปนเจาของอตลกษณนนและจากนยามของผอนหรอสงคม (ศรพร ภกดผาสก, 2561, หนา ข) การน าเสนอภาพแทน (Representation) อตลกษณของประชาคมอาเซยนผานเรองเลา (Narratives) ในวรรณกรรม รวมสมยของอาเซยน (Contemporary Literature of ASEAN) จะเหนวา มความสหสมพนธกบบรบทการเมอง สงคม วฒนธรรม ทผลตซ า (Reproduction) หรอตอกย าความเปนตวตนของแตละรฐ -ชาต รวมทงการเชอมโยงกบสหบท ( Intertextuality) ของเรองเลาเชงประวตศาสตรหรอวาทกรรมกระแสหลกทถกผลตซ า และใชรวมกนในสงคมอาเซยน การพจารณาตวบทวรรณกรรม ลกษณะการวเคราะหภาพตวแทน (Representation) ในวรรณกรรม โดยพจารณาความหมายของกระบวนการประกอบสรางความหมายผานภาษาหรอสญญะ (Sign) เนนน าเสนอภาพของสรรพสงตาง ๆ ทอยในความคด (ฮอลล Hall, 2003, อางองในศรพร ภกดผาสก, 2561, หนา 100) ทงทการน าเสนอภาพตวแทนจะมขนตอนในการสรางภาพตวแทนจากความคด (Mental Representation) เชอมโยงสรรพสง (Things) กบภาพความคด (Concepts) จากนนจงน าเสนอภาพตวแทนผานภาษาในลกษณะตดสน ประเมนคา และการเลอกแงมมน าเสนอภาพตวแทนนน จงกลาวดดวาภาพตวแทนคอกระบวนการทมสวนท าใหเกดอตลกษณขน (ศรพร ภกดผาสก, 2561,101-104) การคนหากระบวนการประกอบสรางอตลกษณรวมของประชาคมอาเซยนทปรากฏในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร จงมความนาสนใจ ในแงของการเขาใจความเปนตวตนของประเทศสมาชกอาเซยน และความเขาใจความเปนอน (The other) ทผสมผสานกนในพหวฒนธรรมอาเซยนผานความเชอ ความศรทธา รวมทงการผลตซ าอดมการณทางการเมองของรฐ (Political ideology) ทครอบง าสงคม (Hegemony) อยางปฏเสธดมดดในยคสงคมระบบทนนยม รวมทงการโตกลบของ ตวละคร การยอนแยงของเรองเลา จงเปนภาพตวแทนประชาคมอาเซยนทเราควรพจารณาและตระหนกถงค าขวญของอาเซยนทกลาวถงประชาคมสงคมวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community: (ASCC)) ทเนนเอกภาพ ความเปนหนงวสยทศน หนงอตลกษณ และหนงประชาคม (One Vision, One Identity, One Community) แตความจรงแท อาจกลาวดดวาวาทกรรมเหลานเปนเพยงมายาคต (Mythology) ของภาพแทนความฝน ของประชาคมอาเซยน ทใชตอรองกบกลมประเทศตะวนตกหรอดม ดงนน บทความนจงน าเสนอใหเหนการประกอบสรางอตลกษณอาเซยน ทปรากฏในวรรณกรรมอาเซยน อนจะเปนประโยชนในเชงการวเคราะหวรรณกรรม

833


และสงคมวฒนธรรมของอาเซยน เพอใหกลมประเทศสมาชกอาเซยนตระหนกถงความส าคญของการหลอมรวมกนเปนหนงเดยว และดดเรยนร ความเปนพวกเราในฐานะประชาคมอาเซยนดวยกนผานมมมองวรรณกรรมอาเซยน วตถประสงคของการวจย เพอวเคราะหการประกอบสรางอตลกษณรวมอาเซยนทปรากฏในรวมเรองสนวรรณกรรมอาเซยนคดสรร กรอบแนวคดการวจย แผนภม: แสดงกรอบแนวคดการวจย เรอง ภาพตวแทนของประชาคมอาเซยนในวรรณกรรมอาเซยน

แนวคดทน ามาใชวเคราะหตวบท แนวคดทน ามาใชเปนกรอบคดวเคราะหตวบทวรรณกรรม ม 4 แนวคด ดดแก

2.1 แนวคดการสรางภาพตวแทน (Representation) ของฌากส แดรรดา (Jacgues Derrida) ใชอธบายกระบวนการการประกอบสราง (Construction) อตลกษณอาเซยนทมมตมมมองจากตนเองมองตนเอง (ประเทศทน าเสนอ) และมตจากผอนมองอาเซยน ตวบทวรรณกรรมทคดสรร

Input

ตวบท (Text) วรรณกรรมอาเซยน ชดเรองสนคดสรร

Process

วเคราะหการประกอบสรางอตลกษณรวมอาเซยน ทปรากฏในรวมเรองสนอาเซยน ตามแนวคด ตอไปน 1. การสรางภาพตวแทน (Representation) 2. การสเคราะหวาทกรรม (Discourse) 3. สญญะวทยา (Semiology) 4. วฒนธรรมศกษา (Cultural Study)

Output

พบ กระบวนการประกอบสราง อตลกษณของอาเซยน ในวรรณกรรมอาเซยน ชดเรองสนคดสรร

Outcome

ผลลพททพบ เปนแนวทางการวเคราะหวรรณกรรมรวมสมยแนวใหม

Impact

ไดองคความร เพอเปนแนวทางศกษาประเดนสงคม-วฒนธรรม ของประเทศสมาชกอาเซยน

834


แลวจะเปนตวแทนของสงคมนน ๆ ผานวรรณกรรม โดยเนนการอธบายลกษณะคตรงขามวาตวบทดดน าเสนอวฒนธรรม ความเชอ ของสงคมนนๆ อยางดร 2.2 แนวคดการวเคราะหวาทกรรม (Discourse Analysis) ของมเชล ฟโกต (Michel Foucault) ใชอธบายความหมายของตวบท วาผเขยนตองการน าเสนอความร ความจรง อ านาจของสงคมนนๆ ผานวาทกรรมชดใด แนวคดใคร และสถาบนใด ดงท ฟโกต กลาววา “...‘ความร’ ทดดรบการถายทอดคอ ‘ความร’ ทดดถกสงคมกลอมเกลาแลว‘ความร’ จงเปน ‘ความจรงทถกสรางโดยสงคม’…” (อมรา พงศาพชญ, 2547, หนา 65) 2.3 แนวคดสญญะวทยา (Semiology) ของโรลองด บารตส (Roland Barthes) ใชอธบายความหมายของสญญะ (Signified) และสญญะ (Sign) ทผประพนธสอใหเหนในตวบทวรรณกรรมอาเซยน 2.4 แนวคดวฒนธรรมศกษา (Cultural Study) ของสจวต ฮอล (Stuart Hall) ตามทตรศลป บญขจร (2555, หนา 169-172) สรปดวในประเดนการอธบายสงคมผานมมมองวฒนธรรม ใชอธบายมมมองวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยน ขอตกลงเบองตน การเรยงล าดบรายชอประเทศสมาชกอาเซยนในผลการวเคราะห จะเรยงล าดบตามประเดนการวเคราะห และเรยงล าดบตามทวรรณกรรมชดนก าหนด ดมดดเรยงล าดบกอน - หลง จากการเขาเปนสมาชกประชาคมอาเซยนหรอตามประวตศาสตรทางการเมองแตอยางใด วธด าเนนการวจย งานวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ลกษณะการวจยเอกสาร (Documentary Research) เพอน าเสนอ ภาพตวแทนสงคมประชาคมอาเซยน ทปรากฏในวรรณกรรมอาเซยนทศกษา มขนตอนและวธด าเนนการวจย ดงน 1. ขอบเขตดานประชากร งานวจยครงน ผวจยเลอกกลมประชากร จากวรรณกรรมอาเซยน ทแปลเปนภาษาดทย มจ าหนาย ตงแต ป พ.ศ.2551 - 2558 จากส านกพมพและสมาคมทจดท าหนงสอเกยวกบวรรณกรรมอาเซยน ดดแก สมาคมนกเขยนแหงประเทศดทย ส านกพมพทแปลวรรณกรรมอาเซยน ทงนวนยายและเรองสน เพอน ามาเปนตวบทวเคราะห รวมรวมดด เรองสน 18 เรอง และนวนยาย 3 เรอง รวม 21 เรอง

835


2. ขอบเขตดานเนอหา บทความน ผวจยน าเสนอเฉพาะขอมลจากวรรณกรรมชดอาเซยนคดสรร ประเภทเรองสน จ านวน 18 เรอง แปลและรวบรวมโดยสมาคมนกเขยนแหงประเทศดทย ซงเปนสวนหนงของกลมประชากรทใชในการวจย 3. การวเคราะหขอมลและการน าเสนอผลการวเคราะห วเคราะหขอมลจากตวบทวรรณกรรม ตามกรอบแนวคดการวจย และน าเสนอผลการวเคราะหแตละประเดน ตอบวตถประสงคของการวจย โดยตความและอธบายความเชงพรรณนาวเคราะห (Description Analysis) ผลการวจย การประกอบสรางอตลกษณรวมของประชาคมอาเซยนในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร พบการประกอบสราง อตลกษณของประเทศสมาชกอาเซยน 5 ประเดนหลก คอ 1) แตละประเทศยกยองความเปนรฐ-ชาตตนผานวถปฏบตทางวาทกรรม ผานเสยงของสงคมทหลากหลาย เปนความเชอสบทอดจากรนสรน จนแฝงฝงอยในจตใตส านกของสงคม และถอปฏบตสบตอกนมาผานแนวคด “รฐ-ชาต” และแสดงพฤตกรรมเหยยดหรอตอกย าความเปนอนของกลมชาตพนธอน ในลกษณะความดอยกวาผานสญญะ สผว ความยากจน การศกษา 2) ประกอบสรางภาพแทนสงคมระบบทนนยม ชวงการเปลยนแปลงประเทศในยควาทกรรมการพฒนา ทประเทศสมาชกอาเซยนตองปรบเปลยนตามกระแสสงคมตะวนตก 3) ผลตซ าวาทกรรมการเมองเปนเรองของอ านาจ ทผมอ านาจมบทบาทตอสงคม แมจะมเสยงตอรองจาก ผดรอ านาจกเสมอนเสยงทดมมเสยง 4) ตวบทวรรณกรรมน าเสนอพนทเมองกบความทนสมย ทคนในสงคมตองปรบเปลยนเพอความอยรอด 5) ประกอบสรางใหเหนสงคมพหวฒนธรรมทมความหลากหลายในประเทศสมาชกอาเซยน สวนดาน การเคารพสทธความเปนมนษยตามทแตละประเทศคาดหวง พบวาเปนเพยงมายาคตทประชาคมอาเซยนสรางขนจาก ชดวาทกรรมหนงอตลกษณอาเซยน กระบวนการประกอบสรางอตลกษณอาเซยน ทพบในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร มความนาสนใจยง ดงสรปเปนตาราง และการอธบาย ดงตอดปน

836


ตารางแสดง : ผลการวเคราะหอตลกษณรวมอาเซยน ทปรากฏในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร

วรรณกรรมอาเซยนคดสรร ทปรากฏอตลกษณรวม

ผลการวเคราะห

อตลกษณรวม : การยกยองความเปนรฐ-ชาตตน ตอกย าความเปนชาตพนธอน ผานสญญะความดอยกวา ในประเดนสผว ความยากจน การศกษา ศาสนา ความเชอ

การประกอบสราง : ภาพแทนสงคม ระบบทนนยม ภายใตวาทกรรม การพฒนา

ผลตซ า : การเมองเปนเรองของอ านาจ ผใตการปกครองดรอ านาจตอรอง

พนทเมอง : กบนยาม ความทนสมย

สงคมพหวฒนธรรม : ความหลากหลาย ในสงคม ประชาคม อาเซยน

837


ปของจมา (เรองสนพมา) คนขายโรตจากศรลงกา (เรองสนดทย) โตะกลมกบน ามนหอม (เรองสนมาเลเซย) มาบนของมาเรยปนโต (เรองสนอนโดนเซย) นายพลหลงเกษยณ (เรองสนเวยดนาม) เพลงรกใบดมใตแสงจนทร (เรองสนพมา) ฉนคอใคร (เรองสนกมพชา) เราคอผชนะ (เรองสนกมพชา) อภยโทษ (เรองสนบรดน) ประต (เรองสนสงคโปร) ประเพณชวต (เรองสนลาว)

/ / / /

/ / /

/ / /

/

/ /

/ /

จากตารางขางตน ทแสดงอตลกษณรวมของประเทศประชาคมอาเซยน ดงปรากฏในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร จะดดอธบายแตละประเดนตามกระบวนการวเคราะห ตอดปน 1. อตลกษณอาเซยน : การยกยองความเปนชาตตน ตอกย าความเปนอนของชาตพนธอน วรรณกรรมอาเซยนคดสรร ประกอบสรางความเปนเรา ความเปนเขาหรอความเปนอน ปรากฏในเรองสน 4 เรอง คอ เรองสนพมา ในปของจมา เรองสนดทย ในคนขายโรตจากศรลงกา เรองสนมาเลเซย ในโตะกลมกบน ามนหอม เรองสนอนโดนเซย ในมาบนของมาเรยปนโต พบกระบวนการ

838


ประกอบสรางความเปนอน (The other) ของชาตพนธอนทอาศยอยในพนท โดยตอกย าความเปนอนผานวถปฏบตของสงคม ดงจะน าเสนอผลการวเคราะห ดงน ใน ปของจมา ประกอบสรางสงคมพมาทยกยองความเปนรฐชาตตน แตตอกย าความเปนอนใหกบชาตพนธอนทมาจากเชอสายอนเดยและนบถอศาสนาอสลาม เรองเลาน า เสนอการถกใหกลายเปนอนทงๆ ทตวละครเอกเกดและเตบโตอยในพมาและแมจะเปนผเคยท าคณประโยชนตอชาตพมา แตดวยความเปนชาตพนธอน กลบกลายเปนคนอนในพนทอยอาศย ผเขยนน าเสนอสงคมพมาทถอปฏบตกบชาตพนธอนถงแมวากลมคนเหลานนจะเสยสละชวตเพอรวมตอสกชาตพมา เพอใหดดรบกตาม การประกอบสรางความเปนเราความเปนอนน ผเขยนถายทอดสงคมทกชนชนในพมาทตดสนความเปนมนษยของ“อบะก” หรอปของจมา ซงเคยเปนทหารผานศกสงคราม เปนกองก าลงรวมตอสกชาตใหกบพมารบกบญปน ชวงสงครามและหลงสงคราม อบะกดดรบยกยองวาเปนวรบรษสงคราม จมาหลานชายของอบะกภาคภมใจในความเกงของป เขาน าความเกงของปดปเลาใหเพอนฟง จมาตองออกจากโรงเรยนเนองจากครอบครวตองการใชแรงงาน เพอนของจมาสงสยวา จรงๆ แลวปของจมาเปนวรบรษหรอดม พวกเขาจงดปสอบถามประวตของปของจมา จงรวาชาวบานตางชนชม ปของจมาในฐานะวรบรษสงคราม เพอนของจมาอยากเหนวรบรษตวจรง แตเมอพวกเขาดปพบจมากลบตองเศราใจเพราะ จมาเลาเหตการณทเกดขนกบปวา ปดมดดรบสทธความเปนพลเมองจากรฐ เพราะตกส ารวจประชากร ดมมบตรประชาชนและดมถอวาเปนพลเมองของพมา ปตองตดตอหนวยงานอ าเภอออกใบรบรองให แตเมอเดนทางดปโรงพยาบาล ในเมองหลวง ต ารวจมใบสงหามปออกนอกพนท และยงเรยกเกบเงนจากปเทากบน าหนกทองค า 50 สตางค ต ารวจ ตงขอหาปของจมาวาเปนกลมคนพลดถนหลบหนเขาเมองและดมใชสญชาตพมา แมวาปของจมาจะยนยนตวตนวาดมใช ชาวมสลมทอพยพมามาใหม แตเกดและอาศยอยในพมาสบจากบรรพบรษกตาม ต ารวจหรอตวแทนภาครฐโตกลบวาดมมมสลมในพมา และกลาวหาวาปของจมาคดขนมาเอง และสรปวาปของจมาตองอยในประเทศพมาอยางสงบถาดมอยากเดอดรอน เพอนของจมาจงตงค าถามวาประเทศพมาทดเหมอนดมแบงแยกทางศาสนา เหตใดรฐใชอ านาจขมขและครอบง าประชาชนทดมมทางส จงเปนการน าเสนอความเปนเราความเปนอนทสะทอนสงคมพมาและกลมประเทศอาเซยน ทพบประเดนปญหาสงคมเหลานอยเสมอ ดงขอความของทนตและกานเตงเพอนของจมาครนคดในใจวา

...ประเทศพมาทดเหมอนจะดมแบงแยกศาสนาและเชอชาตนน แตความจรงแลวมนดมดดเปนอยางทพวกเขาคดเลยสกนด...คนมอ านาจมกคดวาศาสนาอสลาม ศาสนาฮนดและศาสนาครสตดมมความซอสตยตอประเทศพมา...นาเศราใจทคนกลาสรบกบทหารญปน เกงในการยงปนทสด มชอเสยงโดงดงในสมยญปนปกครองประเทศพมา...กลบถกต ารวจพมากดขและแบงแยกเชอชาตเพยงเพราะหนาตาคลายชาวอนเดยและนบถอศาสนาอสลาม...ปของจมาดดปกปองประเทศชาตมาดวยชวตแตวนนกลบดมมใครรวาเขาคอใคร...

839


(ปของจมา, 2555, หนา 58) การประกอบสรางอตลกษณโดยยกยองความเปนรฐ-ชาตตน และตอกย าความเปนอนของกลมชาตพนธอน ในปของจมา สอนยสงคมพมาทยงคงกดทบ ขมข ชาตพนธอน ทอาศยอยในพมา เพราะกลมชนเหลานนมความแตกตางกบคนพนถน จากขอความขางตน จะเหนวา แมปของจมาจะมบรรพบรษอาศยอยในประเทศพมา ดงท จมาเลาใหเพอนเขาฟงวา “ปของฉนกอธบายใหเขาฟงวาพวกเราเปนมสลมจากพมา ดมใชมสลมทเพงเขามา คนทเพงเขามาจะพดภาษาพมาดดยงดง ถงพดดดกคงดมชดขนาดน” (หนา 57) จะเหนวาผเขยนน าเสนอถงภาครฐ ดดแสดงอ านาจดานกฎหมาย ในความ เปนเรา ความเปนอน ผานวาทกรรมกระแสหลกเรองสญชาต ดงทผเขยนใหตวละครทนตซงเปนเดก ตงค าถามวาปของจมาแทจรงแลวเปนวรชนคนกลาของพมาจรงหรอดม เพราะรฐดมดดน ามาพจารณาในความเปนมนษย สญญะทสอคอประชาชนทอาศยอยในพมาทอยในบทบาทผตาม ตองยอมรบวาทกรรมของผมอ านาจในชนชนปกครอง เพอใหคนในชาตยอมรบความเปนเชอชาตเดยวกนตามสทธของในประเทศ แตยอนแยงในเชงมนษยธรรมทคนกลมชาตพนธอน ทมบทบาทในการรวมตอสกชาตใหกบประเทศพมากลายเปนคนพลดถน ทนตจงเปนภาพแทนชาวบานทวดปทดมรขอมลเกยวกบปของจมาวาจรงๆ แลวปของจมามคณปการตอประเทศพมาอยางดร จงตงค าถามกบสงคมวา ความจรงแลวประเทศพมามแนวปฏบตอยางดรตอการแบงแยกการนบถอศาสนาและเชอชาต การปฏบตตามกระแสหลกของความเปนรฐชาต ดงปรากฏ การประกอบสรางผานผน ารฐ กบความจรงแททประชาชนรบทราบ มความแตกตางกนมากมาย ภายใตวาทกรรม ความเปนอน เรองสนดทย ในคนขายโรตจากศรลงกา ประกอบสรางตวละครศรนาคร เปนชาวศรลงกา ทสงคมดทยเรยกกนวา ชาวทมฬ เขามาอาศยในประเทศดทยเพอขายโรต เรองเลาประกอบสรางใหเหนวาสงคมดทยดดสงตอความเชอเกยวกบคนทมฬวา “คนศรลงกามาจบเดกไปฆาเพอน าศพไปถมเปนสะพานไปเกาะสงคโปร” เรองเลาเหลานถกปลกฝงใหลกชายครใหญเกลยดชงคนทมฬ จนเกดเรองรายเมอลกชายครใหญกบเพอนในวยแปดขวบ จบลกชายของศรนาคร มดมอ มดเทา และมดคอดวกบตนดมหลงปาชา แลวลมปลอยจนท าใหลกชายศรนาครเสยชวต เมอต ารวจมาตรวจสอบหลกฐาน ศรนาครกบลกดมมสญชาตดทย คนกระท าผดจงดมตองรบโทษ หากศรนาครดมยอมความ ศรนาครตองโดนเนรเทศกลบประเทศ เรองเลาน าเสนอใหศรนาครรองขอความเหนใจวา“อภยใหผมดวย”“อภยใหลกผมดวยเถด” (หนา 105) ซ าดปมาหลายรอบ สอถงการตอรองกบอ านาจรฐเพอขอความชอบธรรมใหมสทธอาศยอยในประเทศดทย ครใหญส านกผดตอการกระท าของลกชาย ครใหญตงค าถามกบตวเองวา การทภรรยาปลกฝงเรองเลาอนเปนมายาคตใหกบลกชายตงแตวยเยาววา“ใหระวงคนศรลงกาจะมาจบเดก” เรองเลาถกแฝงฝงเปนความเชอ ความเกลยดชง สงตอมายงลกชายจนเกดเหตรายขนกบลกชายศรนาครคนศรลงกา แตเรองเลาดดตอกย ามโนทศนของสงคมดทยวา ศรนาครผด

840


ทเปนชาตพนธอนในสงคมดทย ถงแม ศรนาครจะมครอบครวอาศยอยในเมองดทย ท างานสจรต แตในทางกฎหมายศรนาครเปนคนตางดาว ศรนาครกลาว เสมอวา “เปนกรรมของเขา” สอนยวาดมมอ านาจตอรองทางกฎหมาย ศรนาครถกจบขอหาหลบหนเขาเมองตองสงตวกลบประเทศศรลงกา คงเหลอลกและภรรยาของเขาอยในเมองดทย ครใหญรสกผดทดมสามารถชวยเหลอศรนาครดด เกดความยอนแยงในใจวาสทธมนษยชนกบกฎหมายเหตใดดปดวยกนดมดด ครใหญยอมจ านนตอกฎหมายและขอปฏบตเรองความเปนพลเมองของประเทศ เรองเลาน าเสนอสงคมดทยและศรลงกาในฐานะเมองพทธศาสนา โดยใชสญญะความเชอเรอง “กรรม” มาอธบาย ดงทศรนาครกลาววา“ชวตเปนเรองของเวรกรรม” นบเปนการยอมวาการกระท าทเกดขนนนเปน “กรรม” เรองเลาสอใหเหนทศนะของสงคมดทยวา ความเปนอนในเรองเลาคอกลมชาตพนธทสงคมสรปวามลกษณะ ดอยกวาหรออยในสถานะทดมมอ านาจตอรอง โดยเฉพาะการตอรองกบรฐหรอชนชนปกครอง จงเปนการน าเสนอ อตลกษณความเปนรฐชาตและการแบงแยกความเปนอนของชาตพนธอนในสงคมอาเซยน เรองสนมาเลเซย ในโตะกลมกบน ามนหอม น าเสนอความเปนอน ตวละครเจะมนะฮ มารดาของดาโอะ ดมพอใจทดาโอะน าโตะกลมมาจากกองขยะมาใชในบานเชา เจะมนะฮนบถอศาสนาอสลาม จงเชอวาโตะกลมอาจเคยน าดปใชเกยวกบหม จะท าใหเกดโชครายขนดด เจะมนะฮจงบนกบดาโอะวา การเลอกเชาบานทมแตกลมคนนบถอชนศาสนาอน และการน าโตะกลมมาจากกองขยะ จะเปนเหตใหเกดเรองดมดดด แตดาโอะมองมมกลบวา ในยคทขาวของแพง มอะดรทพอสามารถประหยดดดควรจะประหยด การทเขาเลอกเชาบานในราคาถกและน าโตะกลมจากกองขยะมาใชเปนโตะรบแขก เพราะตองการประหยดคาใชจายเพราะเงนเดอนเขาดมมากนก เรองเลาน าเสนอทศนะของเจะมนะฮผานความเชอ ความเปนเราความเปนอน และดมเหนความส าคญของชมชนบานเชาทมหลากหลายชาตพนธ เจะมนะฮดมยอมรบความเปนชนชาตอนและกลาวหาดาโอะวา “นอกศาสนา” แสดงออกถงบทบาทความเปนแมหรอผน าในครอบครว ตองการใหลกชายเหนความส าคญของกลมสมาชกเดยวกน โดยใชสญญะศาสนาอสลามและการดมกนหมเปนการประกอบสรางความเชอ ผเขยนประกอบสรางใหเจะมนะฮ ตดสนชาตพนธอนวาดมใชพวกตน ซงตอกย าความเปนรฐชาตของมาเลเซยทนบถอศาสนาอสลาม และความเปนอนของกลมชาตพนธอนทอาศยในประเทศมาเลเซย

เรองสนอนโดนเซย ในมาบนของมาเรยปนโต ถกน าเสนอใหเหนความเปนเราความเปนอน ในชาตพนธอน ทอาศยในประเทศอนโดนเซย โดยน าเสนอระบบการปกครอง และผน าทองถนทเปนกลมชนพนเมอง ทมอตลกษณะตวตนในการปกครองทองถน เมอถกก าหนดและจดระเบยบโดยอ านาจของชนปกครองสวนกลาง เรองเลาน าเสนอวากลมผน าทองถนในตมอรตะวนออก หากลกขนโตแยงกบอ านาจรฐกจะโดนสาบสญ ฆาตวตายหรอเปนบา สอนยการถกครอบง า ใหเปนเราตามกรอบ

841


เกณฑภายใตวาทกรรมการพฒนาประเทศใหเปนหนงเดยวกน และกระจายการปกครองแบบ ระบบเดยวสทองถน เนอเรองประกอบสรางตวละครโยเซฟ เปนทหารผานศกสงครามมามากมาย แตเมอตองเขาดปจดการพนทในชนบทตามค าสงภาครฐ เขาถกจบจากกลมชาวบาน โจเซฟหนออกมาและพลดหลงจากกองก าลง โจเซฟหวาดกลวกบสงครามและเกดความคดสบสนดปถงเรองเลาในทองถน เกยวกบมาเรยปนโตหญงสาวทมพาหนะมาดม หญงสาวผน าเผาของชนพนเมอง ทลกขนมาตอสกบอ านาจรฐแทนผน าเผาทสญหายดป ความกลวในเรองเลาทเกดขนในขณะปฏบตหนาททหารหาญหลอกหลอนใหโจโซฟสตฟนเฟอน เขาถกสงตวดปรกษาอาการและสงกลบดปพกรกษาตวทบานเกด และสงดปสงกดหนวยงานอน ตอนทายโยเซฟดดรบค าสงใหดปฆาหวหนาผกอการรายทเปนหญง เขาสะกดรอยตามและรอจงหวะ การฆาหวหนาผกอการรายเปนแรมเดอน ตามค าส งผใตบงคบบญชา ดงขอความ“โยเซฟปฏบตหนาทเสรจแลว เขาเปดโทรศพทมอถอรายงานตอผบงคบบญชา” (หนา 184) การน าเสนอปฎบตการน สอนยทางการเมองวาหากใครโตแยงหรอเปนปรปกษกบฝายอ านาจชนชนปกครอง กจะถกกระท าใหเปนอนทนท ดงฝายกบฏถกก าหนดใหเปนกลมกอการราย ทางการเมอง สดทายเรองสนหกมมโยเซฟผเปนนกฆากถกฆาตายดวยเชนกน โดยดมอธบายวาใครเปนผฆา ดงขอความ “ทนใดนน ลมกระโชกแรงผานชองหนาตาง เหลาเขมแหลมยะเยอกทมผานทะลกระดก รางของโยเซฟสนผวา ขณะเคลอนถอยจากขอบหนาตาง เขาเหนมาเรยปนโตขามฟากมาดวยมาบน...เขารสกวาตวเองเหนบน อยทามกลางมวลเมฆ ลอยละลอง มองลงมายงโลกซงก าลงหมนวนอยเบองลาง” (หนา 184-185) จะเหนวาเรองเลาน าเสนอใหเหนความเปนรฐ-ชาตและความเปนอนของชาตพนธอน ทปฏเสธดมดดวาเหตการณเหลานผลตซ าเสมอในแตละสงคม 2. การประกอบสรางภาพแทนสงคมระบบทนนยม : ยควาทกรรมการพฒนา วรรณกรรมอาเซยนคดสรรชด พบการประกอบสรางภาพแทนสงคมระบบทนนยม ในความเปลยนแปลง ยควาทกรรมการพฒนา อย 3 เรอง ดดแก เรองสนเวยดนาม ในนายพลหลงเกษยณ เรองสนพมา ในเพลงรกใบไมใตแสงจนทร เรองสนกมพชา ในฉนคอใคร ดงน าเสนอกระบวนการประกอบสรางภาพแทนสงคมระบบทนนยมในความเปลยนแปลงยควาทกรรมการพฒนา ดงน ในนายพลหลงเกษยณ เรองสนเวยดนาม น าเสนอสงคมเวยดนามชวงก าลงพฒนาประเทศ ตวละครในเรอง มฐานะอยในระดบกลางถงร ารวยของสงคมเวยดนาม ตวละครรนทหนงคอนายพลทเกษยณอายราชการแลว เมอตองกลบมาใชชวตหลงเกษยณทบานกบลกชายกบลกสะใภกรสกอดอด ดมสบายใจ เหมอนกบตองอยภายใตการปกครองของลกๆ จงตดสนใจกลบดปชวยเหลอกองทพอกครง แตสดทายนายพลกเสยชวตในสนามรบ สวนตวนลกชายเปนวศกรท างานอยสถาบนฟสกส นบเปนอาชพแนวหนาของประเทศ ตลลกสะใภ เปนหมอโรงพยาบาลหญง และมลก ๆ ของตวนและตลก าลงอยในวยเรยน

842


เรองเลาน าเสนอสงคมเวยดนามทเปลยนแปลงตามระบบเศรษฐกจแบบทนนยม ตลตองบรหารจดการเรองคาใชจายทกอยางภายในบาน อาชพหมอในโรงพยาบาลดมเพยงพอตอรายจายในครอบครว ตลจงตองมอาชพเสรมดวยการเลยงหมขาย รวมทงจดท าบญชครวเรอนเพอปองกนคาใชจายเกน หลงจากทนายพลเหงยนตวนบดาของตวนเสยชวต ในแนวหนาแลว ตวน ตลและอาดดเดนทางดปงานศพของบดาทเกาบง และรฐบาลสรางฮวงซยของนายพลเหงยนดวทสสานวรบรษ ขากลบบานตวน ตล ขบรถกลบแบบดมเรงรบ จงดดมองทศนยภาพสองขางทาง ตวน ตล ตนเตนกบทศนยภาพ ดงบทสนทนาระหวางตวน กบลงโบง วา“บานเมองเราสวยงามราวกบภาพเขยน” แตลงของตวนกลบตอบวา “เพงจะเขาใจตอนนแหละวาท าไมเราถงตองรกบานเกดเมองนอนของตวเอง แตวาลงไมชอบหมบานของเราเลยแมวามนจะอยใกลเมองหลวงกเถอะ”“กเพราะลงอยจนชนนะส คนทนกชอบทโนน คนทโนนกชอบทน จะอยางไรกเถอะ ไมวาตรงไหน สวนไหน กเปนบานเมองนอนเราทงนน ปตภมของเราจงเจรญ..” (หนา 25) แสดงถงภาพแทนของสงคมเวยดนามทผคนตางตกอยภายใตระบบทนนยม การท างานในหนาททวดปเหมอนเครองจกร แทบดมดดหยดพก เพอแขงขนกบเวลาและรายดดจนลมหนกลบมามองสงรอบตว และเมอใชชวตทดมตองเรงรบแขงกบเวลา (Slow lift) จงท าใหตวนกบตลดดเหนความงดงามของสงรอบกาย ผเขยนปดทายเพอตงค าถามชวนคดใหกบผอานวาสงคมสวนใหญ มกจะดมเหนความส าคญของสงใกลตว แตกลบใหความส าคญกบสงดกลตว จงเหมอนเปนการจดประเดนใหสงคมหนกลบมาทบทวนบทบาทตน เพอใหการท างานยควาทกรรมการพฒนาเปนดปอยางเหมาะสม และสมดลกบชวต ในเพลงรกใบไมใตแสงจนทร เรองสนพมา น าเสนอภาพสงคมพมาในเขตชานเมอง มการพฒนาประเทศตามแนวคดการพฒนาประเทศ เพอใหทนกบประเทศเพอนบานก าลงดปถง เรอง เลาประกอบสรางใหเหนการพฒนาชนบท เชงกายภาพ มการขดลอกแมน าสายหลก การสรางสะพานเชอมระหวางแมน าใหญ การตดถนนเพอเชอมโยงดปยงสนามบนนานาชาต หมายถงการจางงานในต าแหนงกรรมกรหรอคนงานทคนในพนทจะดดรบจากการพฒนาเหลาน การเปลยนแปลงสงคมในเชงวตถจงสมพนธกบการตองขยบตวของคนในพนท เรองเลาถายทอดวถชวตของคณยายวย 70 ป กบทเวหยหลานสาวทอยในวยรน ใหรบรสภาพการเปลยนแปลงทางสงคมกบบรบทการพฒนาประเทศ ตามปกตทกคนทเวหยจะตองนดพบชายหนมครกใตตนดทรทามกลางแสงจนทร เมอรฐดดขยายเมองดปในเขตชานเมอง เพอใหมดฟฟาใชและอ านวยความสะดวกในระบบขนสง นกเขยนดดแสดงสญญะคตรงขามระหวางแสงจนทรกบดฟฟา เพอแสดงใหเหนความแตกตางทางดานกายภาพ การอาศยแสงสวางจากแสงจนทรเปนแสงจากธรรมชาต สอนยสงคมทอยแบบเดมทยงดมดดปรบเปลยนตามกระแสสงคมโลก และเมอประเทศตองพฒนาภายใตระบบทนนยมใหเทาทนนานาประเทศ การพฒนาชนบท เชน การตดถนน พฒนาโครงสรางระบบดฟฟา นบเปนโครงสรางหลกในการพฒนาทองถนทาง

843


กายภาพ ดฟฟาจงเปรยบเสมอนกระแสเศรษฐกจทเกยวของกบพลงงาน การลงทน การกอสราง และการด าเนนธรกจทตองมการขบเคลอนตลอดเวลา เนอเรองใชสญญะคตรงขามคอแสงจนทรกบดฟฟา เปรยบเทยบใหเหนการพฒนาชนบท จากเดมทตองอาศยแสงจนทร แสงเทยน แสงตะเกยงในเวลากลางคน เมอประเทศเรมพฒนาแลว เวลากลางคนกดมตองอาศยแสงจนทรสองสวาง สามารถใชประโยชนจากดฟฟาดดตลอดเวลา การน าเสนอการพฒนาตามระบบทนนยม ดงขอความทวา “ถาหากแอลดสน (ยหอหลอดไฟ) และเฮนร ฟอรด (ยหอเครองจกร) เขามา แลวจะอยกนอยางไร หากหมบานเลกๆ กลายเปนเมอง ยายกบ ทเวหยจะตอบโตกบเมองนอยางไร” (หนา 66) แสดงใหเหนวาประเทศพมาหลงจากเปดประเทศแลวกตองเดนตามระบบทนนยมตามกระแสหลกของวาทกรรมการพฒนา เหมอนกบประเทศอน ๆ ในกลมสมาชกอาเซยน ในฉนคอใคร เรองสนกมพชา น าเสนอภาพสงคมคนชนบทในกมพชา ทเขาดปมชวตอยในระบบทนนยมและมชวตอยภายใตยควาทกรรมการพฒนา เรองเลาน าเสนอชวตของจน หญงสาวทก าพราบดา มารดา อาศยอยกบนาบญธรรม จน ตงค าถามวา“ฉนคอใคร” เรองเลาประกอบสรางใหจนมชวตรนทด บดา มารดาของจนเสยชวตตงแตเธอเลกๆ ในสมยของ พอล พต (เขมรแดง) จนอาศยอยกบนาบญธรรมทดแลเธอจนเตบใหญ นาบญธรรมมฐานะยากจนและมลกหลายคน จนจงตดสนใจหยดเรยนแคชนประถมศกษาปท 2 ออกมารบจางด านาและเกยวขาวตามฤดกาลเพอหารายดดจนเจอครอบครว ภมเพอนบานดดเลาถงการท างานกอสรางในเมองใหญ จนสนใจดปท างานดวย นาบญธรรมเปนหวงจน แตจนยนยนวาตองการหารายดดชวยครอบครว จนดดท างานเปนกรรมกรรบจางในกรงพนมเปญ เมอดดเงนกอนแรกเธอดใจมาก แบงเงนสงใหนาบญธรรมดวย จนพบรกกบเฮอน คนงานกอสรางและทงสองแตงงานกนตามประเพณ ทงสองตงใจท างานและมลกชายหนงคน จนภมใจทดดสรางครอบครวทด นาบญธรรมปวยจนจงลางานเพอดปดแล ขณะทจนกลบดปดแลนา เฮอนดดดปเทยวหญงขายบรการจนตดโรคเอดส จนตองออกจากงานดแลสามและดแลลกดวยความยากล าบาก สดทายเฮอนเสยชวต จนมชวตทรนทดมากมแตเพอนๆ คนงานกอสรางทชวยเหลอเธอในบางโอกาส จนดมกลากลบบานดปหานาบญธรรม และใชชวตเรรอนโทษชะตาชวตและเฝาถามตนเองตลอดเวลาวา “ฉนเปนใคร” กระบวนการประกอบสรางภาพแทนสงคมระบบทนนยม ทปรากฏในวรรณกรรมกมพชา ดงตวอยางขางตน จะเหนวาผเขยนมกระบวนการประกอบสรางชวตตวละครจนทมชวตก าพราพอ แม ผลมาจากเหตการณสงครามสมย พอล พต (เขมรแดง) เธอจงมชวตทยากล าบาก การมตวตนอยในสงคมใชแรงงาน เปนสงคมระดบลาง ขาดการศกษา ความคดของจนจงถกผลตซ าอดมการณสงคมชนบทกลมหนง ทวา “หากมค ไดแตงงาน และมครอบครวทด จะท าใหชวตดมความสข” จนออกจาก

844


ชนบทมาท างานกอสรางในพนมเปญ เปนกรรมกรขนอฐดดเงนใชและสงดปใหนาบญธรรม จงนาจะเปนเรองทดและการมครอบครวนาจะท าใหชวตมความสข ตวบทประกอบสรางภาพสงคมคนชนบท ทตองเลอนดหลตามระบบทนนยม อาชพทรองรบของคนชนบท นอกฤดเกบเกยวดมพอเพยงตอการยดเปนอาชพและรายดดประจ า การขายแรงงานเปนกรรมกรในเมองใหญ ตามระบบทนนยมทเกดขนในประเทศก าลงพฒนา สามารถพบเหนดดเสมอวา คนใชแรงงานตองออกจากบานดปท างานเปนรายวนตามสถานทกอสรางตาง ๆ เปนการรองรบการพฒนาตามระบบทนนยม ทตองขบเคลอนตามโครงสรางพนฐานของประเทศ ใหมการพฒนาเชงวตถทเหนชดและเชงประจกษ การพฒนาประเทศตามระบบทนนยมน จงแผกระจายดปในประเทศก าลงพฒนา ผเขยนประกอบสรางตวละครจนใหจบแคชน ป.2 เพอออกจากโรงเรยนดปขายแรงงาน รวมทงตองทดแทนบญคณ ผอปการคณ นบเปนสงคมทเราพบเจอดดทงในดทยและประเทศเพอนบานในแถบเอเชยตะวนออก ทลกหลานตองกตญญตอผมอปการคณ เรองเลายงน าเสนอใหเ หนวถชวตของจน หลงจากทเธอแตงงานกบเฮอน เมอเฮอนตดโรคเอดส จนตองรบภาระเลยงดสามจนกระทงสามเสยชวต หน าซ ายงมลกตองรบผดชอบอก ชวตจนนาอนาถเพราะดมมงาน ดมมเงน และดมปรากฏระบบชวยเหลอจากองคกรหรอหนวยงานรฐ มเพยงเพอนทเคยรจก คอยจนเจอใหเธอบางเปนบางครงคราว สภาวะของจน ดงขอความปดเรอง ในฉนคอใคร ทจนกลาววา ...ฉนดมอาจกลบดปหานาบญธรรมทบานเกดดด เพราะเขากยากจนมากเชนกน ฉนตองตอสเพอลกเพยง คนเดยวของฉน จากวนหนงดปอกวนหนง สขภาพของฉนยงทรดโทรมลงเรอย ๆ... ฉนตองตกในสภาพ ปวยหนก ชวตสนหวง ดมรวาจะดปหาเงนทดหน...บอกหนอยดดดหมวาฉนเปนใคร มาจากดหน แลวตองดปทดหนอก?

(ฉนคอใคร, 2555, หนา 82) ในฉนคอใคร จงเปนภาพแทนชวตของคนใชแรงงาน ดรอ านาจตอรองกบหนวยงาน องคกรภาครฐ ดรเปาหมาย ทจะก าหนดทศทางของชวตและสงคม เรองเลาประกอบสรางใหผหญงตองมารบผลจากการกระท า สอนยความออนแอของประชาชนทถกกระท าเสมอนคนดมมทางส ผลจากการกระท านนพวกเขาดมดดกอขน อยางเหตการณเขมรแดงทบดา มารดา ของจนตองเสยช วต จนท าใหจนเปนเดกก าพรามาตงแตเดก แมจะมผมเมตตาน าจนดปเลยงดเปนลกบญธรรมแตกอยในฐานะยากจน จนจงเปนภาพแทนของคนจนในสงคมกมพชาทถกภาครฐทอดทง ขาดสวสดการทางสงคมทรฐควรจะเยยวยาจากเหตการณทางการเมองในยคปฏวตกมพชา ในป ค.ศ.1975-1979 ชวตประชาชนชาวกมพชายากล าบากในทกทองท ประชาชนกวาลานคนหรอหนงในทกเจดคนดดเสยชวต

845


อนเปนผลโดยตรงจากนโยบายและการกระท าของระบอบกมพชาประชาธปดตย การเสยชวตของประชาชนมาจากการใหประชาชนท างานหนกเกนดป ทอดทง หรอคนปวยดดรบการรกษา ดม ถกตอง (เดวด แซนดเลอร, 2557, หนา 324) รฐจงควรสนบสนนการพฒนาพลเมองชนลางใหมคณภาพชวตทด การประกอบสรางจนตองออกจากโรงเรยนแคชนประถมศกษาปท 2 ดปใชแรงงานในเมองใหญ ชวตทจนคาดฝนดววานาจะโชคดเพราะมงานท า มสามทดและมลก นาจะเปนการสรางครอบครวทด แตเรองราวกบตาลปตร เมอเฮอนตดเอดสตองเปนภาระใหจนตองดแล กระบวนการประกอบสรางใหเหนวถของคนระดบลาง ทตองดนรนตอสชวตทามกลางกระแสสงคมทเปลยนแปลงภายใตวาทกรรมการพฒนา จนจงเปนตวแทนของคนชนบท ทเขามาขายแรงงานในเมองใหญ พนทเมองทก าลงพฒนาระบบสาธารณปโภคตามระบบทนนยม จนตองหาทางออกในชวตและเฝาถามตวเองวาฉนคอใคร เปรยบนยคนชนบททตองขายแรงงานเพอใหดดเงนตามคาครองชพทระบบทนนยมก าหนด เพอประคองชวตใหอยรอดตอดปดดภายใตระบบทนนยม 3. การผลตซ าวาทกรรมกระแสหลก : การเมองเปนเรองของอ านาจ วรรณกรรมอาเซยนคดสรร ดดน าเสนอประเดนการผลตซ ากระแสหลก การเมองเปนเรองของอ านาจ ใชอธบาย ในความหมายรฐหรอผน ามอ านาจในการปกครอง แมมระบอบการปกครอง ทประชาชนสามารถรบรทางการเมอง แตอ านาจตดสนใจเดดขาดกอยในอ านาจของผน า วรรณกรรมชดนปรากฏการผลตซ าวาทกรรมแสหลกการเมองเปนเรองของอ านาจ 3 เรอง ดดแก เรองสนกมพชา ในเราคอผชนะ เรองสนอนโดนเซย ในมาบนของมาเรยปนโต และเรองสนบรดน ในอภยโทษ การประกอบสรางและผลตซ าวาทกรรมกระแสหลกการเมองเปนเรองของอ านาจ ดงตอดปน ในเราคอผชนะ เรองสนกมพชา ประกอบสรางตวละครยายเปนผเลาเรอง ดดบรรยายถงวนประกาศชยชนะจากเขมรแดง วนท 7 มกราคม 2521 เรองเลาสะทอนวถชวตของยายทตองสญเสยลกสาว ลกเขย จากเหตการณทางการเมอง ชวงทพอล พต ตอสทางการเมอง ท าใหหลานทงสองของยายตองก าพราพอ แม เมอยายเหนวาหลานชายทงสองโตขน ควรจะดดเรยนหนงสอ แตโรงเรยนทเคยมกถกกลมของพอล พต เผาท าลายจดหมดสน ยายจงน าหลานชายดปฝากทาน พระครทวดเพอบวชเรยน นสยของหลานชายทงสองแตกตางกน คนพสภาพสวนคนนองเกเร เมอบวชเรยนแลว คนโตดดรบฉายาวามนนท คนนองดดรบฉายาวามน สามเณรมนนทสนใจทจะศกษาเรองยารกษาโรคและชวยเหลอเพอนมนษย มน มความอาฆาตจากกองก าลงของพอล พต จงคดสนใจแตอาวธและระเบด จนวนหนงสามเณรมนดดเลนระเบดจนตาบอด สามเณรมนนท ทกขใจมาก และคดวา “ก าพราไมมแม ไมมพอ ยงเหลอแตพนองสองคน ตอนนโชครายพการตาบอด ทงสองขางเสยอก” (หนา 94) ตอมายายดดเสยชวตลง ผเขยนดดประกอบสรางใหสามเณรมนนทเกดความทกข เสยใจ และเศราใจเปนอยางมากกบเหตการณทเกดขน เจาอาวาสเตอนสตสามเณรมนนทวา “เราเปนนกบวชตองเขาใจวา

846


มนษย-สตว ทกรปลวนตงอยในกฎไตรลกษณทงนน คอกฎธรรมชาตทงสาม เกด แก เจบตาย เปนก าหนด”และบอกวาเหตการณ ทสามเณรมนประสบนบเปนกรรมของสามเณรมน แตพระมนนทมความยอนแยงทานพระครวา “แลวโยมพอ โยมแม ถกพวกพอล พต ฆาโดยเครองประหาร และบงคบใหอดขาวเมอครงชวงป ค.ศ.1975 พรอม ๆ กนกบประชาชนคนดนบลานคนนนเปนกรรมของพวกเขาเหมอนกนหรออยางไร” (หนา 94-95) ผเขยนดดทงทายค าถามปลายเปดใหกบสงคม โดยชวนคดวาคนเรากลาววาทกคนเปนเพอนมนษยกน มศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจ และใหความส าคญดวยกนทกชวต เหตใดการเมองจงเกยวโยงกบอ านาจ และอ านาจตองท าลายลางเพอนมนษยดวยกน เรองสนอนโดนเซย ในมาบนของมาเรยปนโต น าเสนอการประกอบสรางการเมองเปนเรองอ านาจ ตามกระแสหลกของการปกครองแบบเผดจการประชาธปดตย ทตองการเปลยนแปลงวถของคนพนถน เนอเรองประกอบสรางหญงสาวมาเรยปนโต กลายเปน “ผน าเผา” แทนผน าเผาทสญหายและตายจากการตอสกบอ านาจชนชนปกครองมาเรยปนโต จงเปนสญลกษณและตวแทนการตอสกบอ านาจชนชนปกครอง (ธนพร หมค า, 2560, หนา 204) ผเขยนน าเสนอการผลตซ าวาทกรรมกระแสหลกการเมองเปนเรองของอ านาจ ใหเหนถงการครอบง าในเชงพนท การลกคบทางการปกครองเพอใหสงคมเหนวาเปนเรองทางการเมองและใชวาทกรรมกระแสหลก “ความเปนพรรคพวกเดยวกน” แตเมอกลมคนในทองถนลกขนตอส ตอตาน กบอ านาจทดมชอบธรรมของชนชนปกครอง กลบถกตงขอหาวาเปน “กบฏทางการเมอง” การประกอบสรางความเหลอมล าทางสงคมทปรากฏ ในมาบนของมาเรยปนโต จงเปนการตงค าถามชวนคดกบสงคมทมความหลากหลายของชาตพนธ ความเชอของคนทองถน ความศรทธาตอเรองเลาสงเหนอธรรมชาต รวมทง การเคารพสทธความเปนมนษย โดยเฉพาะผหญง เดก ทเปนสญญะความออนแอ (ธนพร หมค า, 2560, หนา 204) ประเดนเหลาน ชนชนปกครองควรใหความส าคญและตระหนก เหตการณการใชอ านาจรฐกวาดลางกลมกบฏทางการเมอง การ สงประหาร ในมาบนของมาเรยปนโต ทก าหนดพนทเปนตมอรตะวนออก เปนการผลตซ าความรนแรงในเรองการเมอง เปนเรองของอ านาจ ในพนทเอเชยตะวนออกเฉยงใต แมวาทกประเทศจะปฏเสธความรนแรงกตาม เรอง อภยโทษ ประกอบสรางใหตวละครเอกชาวญปนเดนทางมาบรดน เพอขออภยโทษบคคลผหนงทบดาของเขาดดท ารายดวอยางโหดเหยมในชวงสงคราม เนอเรองสรางใหญปนมบทบาทเปนผรายในสงครามโลกครงทสอง การประกอบสรางใหฮอร ลกชายของอดตทหารชาวญปนเปนคนมการศกษา เรยนจบมหาวทยาลยโตเกยว เดนทางมาพบครอบครวหนงในบรดนทบดาเขาดดสรางบาดแผลในสมยสงครามดว ชายผนนตองพการหดบและดมมทางเลอกในชวต มชวตอยกเหมอนตายทงเปน เขาจงมาตามหาหมบานอาเยรทบดาเลาใหฟง เพอขออภยโทษกบสงทบดาเขากระท าในอดต วาทกรรมกระแสหลกการเมองเปนเรองของอ านาจ ทน าเสนอตอดปน จะเหนวาฮอรดดผลตวาทกรรมกระแสหลกในเรองการเมองเปนเรองของอ านาจ โดยฮอรตองการบอกใหคนในบรดนรบรวา

847


บดาของเขา อดตทหารญปนทท าในอดต ดดท าตามบทบาทหนาททหาร การเมองนนเปนเรองของรฐบาลเปนการน าของผน าทตองการใหญปนตองตอสกบชาตตะวนตก และน าเสนอวาญ ปนซงเปนสวนหนงของเอเชยมแนวคดวาความรตางๆ แบบตะวนตกนนตะวนออกสามารถ สรางดดดมจ าเปนตองเชอความรหรอยอมรบในความเปนตะวนตกเสมอดป ดงบทสนทนาของอาลกบฮาร ตอดปน “…เราอานประวตศาสตรเหมอนกน ตางกนแคการวเคราะห...” อาลพด “...ผมเหนดวยกบขอคดของคณ มสงเดยวทควรเพมในหนงสอประวตศาสตร นนคอเราอยใน ประเทศตะวนออก ควรจดตงองคกรทเขมแขงในทกๆ ดาน เราตองเทยบเทาประเทศตะวนตก เพราะความเปนมหาอ านาจดมดดอยตรงนนตลอดดป เหนดวยดหม ? “...ครบ” “...ถาอยางนนผมมาทนเพอมาขออภยโทษส าหรบความผดพลาดทเกดขนโดยดมดดเจตนา” ฮอรพด

(อภยโทษ, 2555, หนา 210) การประกอบสรางเนอเรอง ในอภยโทษ เนนการสอความหมายจากตวละคร อธบายและถายทอดเรองราวของบดาอดตทหารชาวญปนทตองการขออภยโทษ ทเคยมารกรานคนมลายในบรดนชวงสงคราม กลาววาการกระท าของเขาไมไดเจตนา สอนยวาเปนการท าตามหนาทผบงคบบญชา อดตทหารญปนในวยชรารสกผดกบการกระท าดงกลาว ฮาร ลกชายจงเดนทางมาบรดน เพอมาขออภยโทษจากกลมคนทพอเคยรกรานในชวงสงคราม เมอมาถงบรดนฮอรเกรงกลวอนตรายจะเกดกบตน แตเมอฮอรมาพบซาลมคนทพอของเขาเคยท ารายในอดตนน แตซาลมกลบดมรบรอะดร เขาดมสามารถดดยนเสยง เพราะถกตบโกกหอยางแรงหลายครงในชวงนน เรองเลาอธบายวาซาลมดมรบรเรองราวอะดรใหม และดมรบรทจะสอสารเหตการณเดมกบผใดอก แตดมมใครรบรวาเขาคดอะดร ฮอรเมอเหนสภาพของซาลม เขาดมรจะเอย ขอโทษแทนบดาของเขาอยางดร สอนยวาผบาดเจบจากภยสงครามนนบาดแผลบาดลกยากเกนทจะเยยวยา หรออกนยหนงคนกลมนนดมอยากจะจดจ าความเลวรายใหหลงเหลออยอกตอดป การขออภยโทษทฮอรเตรยมมากลาวแทนพอ ยงอยในใจของฮอรตอดป เพราะซาลมดมอาจรบรเหตการณอะดรดดอก กลาวดดวาบาดแผลจากสงครามหยงรากฝงลกดปในใจของคน ทถกกระท ายากทจะลบเลอน ขณะเดยวกนคนรนหลงกดมอาจรบรหรอสมผสรสชาตของบาดแผลนนดด คนทเคยรบรบาดแผลกอยากใหความรสกนนตายดปกบชวงเวลา กบความพการหรอความชรา จงกลาวดดวาวาทกรรมกระแสหลกทางการเมองทถกผลตซ าในสงคม เมอเกดเหตการณความรนแรงทางการเมอง นนคอ การเมองเปนเรองของอ านาจ ดงทบดาของฮอรกลาวย าถงการขออภยโทษกบกลมคนมลายในบรดน วาทกรรมนจะถกผลตซ าในบทบาททางการเมองอก

848


หรอดม หากกลมประเทศสมาชกอาเซยนดมเคยตงค าถามกบผน าทางการเมองวา แลวการเมองเรองของประชาชนละ นกการเมองหรอผน าทางการเมองดดตระหนกเพยงพอแลวหรอยง 4. ความเปนพนทเมองกบนยามความทนสมย วรรณกรรมอาเซยนคดสรร ประกอบสรางพนทเมองกบนยามความทนสมย พนทเมองตามความหมายน คอเมองกบการพฒนา (City and Development) หมายถงเมองทเปนตวแทนความเจรญกาวหนาดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม เทคนค วทยาการ และศลปวฒนธรรม (ดชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2549, หนา 212-213) วรรณกรรมมฉากการประกอบสรางพนทเมองกบความทนสมย ปรากฏในเรองสนสงคโปร ในประต บทความนจะน าเสนอใหเหนการประกอบสรางความเปนเมองในความหมายทเปนเมองทพฒนาความเจรญทางกายภาพ

ในประต น าเสนอการยวลอวถชวตของคนเมองทมวถชวตดมตางจากหนยนต เรองเลาประกอบสรางคนวยท างานทตองตนแตเชา ออกเดนทางดปท างาน ขนรถประจ าทางหลายตอและตองออกเดนทางตรงเวลา เพราะอาจพลาดการท างานดป การน าค าวาประตมาเปนชอเรอง นยทซอนอยในตวบทคอการจะท าอะดรกจะเขาออก ตองผานประต ทงการเขา -ออกประตบาน ประตหองน า ประตรถ ประตส านกงาน กจวตรในหนงวนของคนท างานยคทนนยมตองท างานตามกรอบเวลา ดมตางจากโปรแกรมการท างานของหนยนต ทตองท างานภายใตระบบทนนยม ทมการก าหนดตารางเวลา การบรหารจดการ การก าหนดกรอบ การประเมนผล ตามผลลพธทองคกรคาดหวงดว การเดนทางผานประตตางๆ ของตวละคร ในประต ถายทอดใหเหนตวละครเรมตนตงแตออกจากบานดปท างาน ขนรถ ลงรถ และสนสดทท างานเพอใหทนเวลาท าการตามของส านกงาน ก าหนดดวดมเกน 8.30 น.ของทกวน วถเมองทน าเสนอผานบทบาทของตวละครในวยท างานอาศยการเดนทางโดยสารรถดฟฟา รถดฟใตดน และรถบสบรษทรบ-สง ของบรษทใหญๆ และมตารางเวลาก าหนดชดเจนดงขอความตอดปน ...ประตเปด

ฉนออกจากเขตรวบานเหมอนเชนเคย ฉนเงยหนามองดปยงขางบน ภรรยาฉนโบกดมโบกมอ เหมอนเคย ฉนกลกจอเดนดปยงสถานรถขนสง หยบบตรคาโดยสารรถเมลจากกระเปาเงนและยนรอ รมถนนตอโละกราว กมมองเวลาทนาฬกาขอมอเหมอนเชนเคย เวลา 7.30 น. รถเมลหมายเลข 15 กมาถง ฉนยกมอโบกใหคนขบเหนเหมอนเชนเคย เขายกมอโบกรบและกดปมสวตซประต ...ประตเปด

849


ฉนนงลงทเกาอตวเดม...รถเมลวงตามเสนทางเดม...เลยวทหวโคงเดม จนกระทงถงสถานรถ ขนสงยนอสใกลสถานรถดฟฟา MRT เหมอนดงเคย ฉนกดกรงและกวกมอดปยงคนขบ เขายกมอรบร และกดปมสวตซ...

(ประต, 2555, หนา 172)

5. การประกอบสรางอตลกษณรวมอาเซยนในสงคมพหวฒนธรรม เมอพจารณาการประกอบสรางอตลกษณรวมอาเซยนในสงคมพหวฒนธรรม ดงค าขวญ “หนงอตลกษณของประชาคมอาเซยน” (One Identity) ปรากฏในเรองสนลาว ในประเพณชวต เรองสนดทย ในคนขายโรตจากศรลงกา เรองสนมาเลเซย ในโตะกลมกบน ามนหอม และเรองสนสงคโปร ในประต ดงน าเสนอตอดปน ในประเพณและชวต พบการประกอบสรางอตลกษณของคนชายขอบของลาวทมวถชวตทเรยบงาย นบถอบรรพบรษ มประเพณยดเหนยวจตใจ สบทอดค าสอน จารตทเกยวของกบการใชชวตของคนในทองถน ตวบทน าเสนอ ใหเหนกระบวนการสบทอดอตลกษณประเพณชวต คอมกฎขอหามเปนแนวปฏบตใหกบคนในชมชนถาใครดมถอปฏบต ถอวาดมเคารพบรรพบรษและอาจน าโชครายมาสครอบครว เนอเรองน าเสนอประเพณการแตงงานท หากสามเสยชวต ลกชายคนถดดปหรอนองชายของสามจะตองสบทอดครอบครว โดยตองแตงงานกบพสะใภของตน การน าเสนอจารตประเพณสบทอดการแตงงานน จงชใหเหนวาประเพณนยงคงยดถอปฏบตสบตอกนมาในทองถนลาว ผเขยนดดโตกลบประเพณครงนโดยประกอบสรางใหสเฮอพสะใภซงเปนสาวชาวบานดมดดรบการศกษาสงแสดงความดมเหนดวยกบประเพณน รวมทงลจนองชายของลซอสามของสเฮอทดดรบทนการศกษาในระดบมธยม และยงตองการศกษาเลาเรยนในระดบสง ในเมองหลวงเวยงจนทรอกดวย ลจมคนรกทศกษาดใจกนอยแลว เขาจงล าบากใจมากทตองฝนประเพณชวตของชนเผาน เมอตวละครพอปวยลงและสงใหเลยงผหรอหาหมอผมาปดเปา และท าพธสะเดาะเคราะหตามประเพณความเชอเรองผของชนเผา ท าอยางดรกดมหาย ลจกบสเฮอจงน าพอดปรกษาทโรงพยาบาลโดยแพทยสมยใหม เมอตวละครผเปนพอหายปวยและกลบมาใชชวตเหมอนเดม จงยอมรบในการเปลยนแปลงนนและเขาใจลกชายคนเลกลจและลกสะใภสเฮอ โดยดมบงคบ ทงสองใหแตงงานกนแลว เรองประเพณชวตจงเปนกระบวนการประกอบสรางใหเหนความเชอของสงคมชนบททนบถอผและการสบทอดประเพณทท าตามกนมาเพอรกษาจารตนน แตการประกอบสรางใหลกชายคนเลกลจตองดดรบการศกษา ในเมองใหญ และลกสะใภสเฮอแมเปนหญงสาวชาวบานดมมการศกษาแตอยางดร ดดตอรองกบประเพณชวตของชนเผา เพอใหตนเองดดมอสระจากการครอบง าในชวต จงสอนยวากระบวนการประกอบสรางอตลกษณคนในชนบทเรอง ประเพณชวต ดดใชหลกการเหตผลเพอตอรองกบความเชอดงเดม ทวถชวตตองเปลยนดปตามพลวตของสงคม การเมอง การเลอนดหลของสงคมนน

850


จงตองยอมรบในการปรบเปลยนอตลกษณ อยางมนยส าคญและสมพนธกบสทธความเปนมนษยนนเอง อตลกษณอาเซยนทน าเสนอใหเหนอตลกษณดทยตามวลทวาคนไทยใจด มเตตา ชอบชวยเหลอคนอน ปรากฏในเรองสนดทย ในคนขายโรตจากศรลงกา เรองสนน าเสนอลกษณะนสยดงกลาวของคนดทย ผานตวละครครใหญกบภรรยาทคอยชวยเหลอคนศรลงกาคอศรนาครและครอบครวของเขาทอาศยอยทรกรางทายวดในหมบาน การชวยเหลอของครใหญและภรรยานนสบเนองจากลกชายของครใหญกบเพอนๆ รมท ารายลกชายของศรนาครจนเสยชว ต สาเหตจากการปลกฝงเรองเลาของแมตงแตเดกๆ ในเรอง “คนศรลงกาจะมาจบเดกๆ ไปกน” เมอเกดเหตการณลกชายของศรนาครเสยชวตลง ครอบครวของครใหญจงดดอปถมภครอบครวของคนศรลงกา และพยายามชวยเหลอเพอชดเชยสงทลกชายครใหญดดกระท าลงดป เรองเลาดดบรรยายถงครใหญและภรรยามความทกขหนก จากการกระท าของลกชาย โดยดดชวยเหลอครอบครวของศรนาครอยางตอเนอง รวมทงวงเตนเรองสทธสญชาตดทยให ครใหญและภรรยาจงเปนเสมอน ภาพแทนอตลกษณของคนดทยทจะมกเหนอกเหนใจผอน และคอยชวยเหลอผ อนเมอมโอกาส แตขณะเดยวกนลกชายครใหญทท าผดฐานฆาคนตายแตดมดดถกทางการจบ เพราะลกชายของศรนาครดมมประวตบคคลในทะเบยนราษฎร การอาศยอยเมองดทยของศรนาคร แมนานหลายป แตในทางกฎหมายถอวาเปนบคคลหลบหนเขาเมอง ผเขยนเลาเรองปะทะกนระหวางกฎหมายกบศลธรรม ทบบเคนจตใจผอานกบค าถามทวาเราตองค านงถงสงใดระหวางกฎหมายกบสทธความเปนมนษย ในโตะกลมกบน ามนหอม มการประกอบสรางอตลกษณของตวละครเจะมนะฮแมของดาโอะชาวมสลม ทเครงครดในศาสนา ดมพอใจลกชายทน าโตะเกาๆ มาจากกองขยะ เพอน ามาใชในบานเชาราคาถก อตลกษณของชาวมสลมและตวละครสญชาตมาเลย จน และอนเดย ทผเขยนประกอบสรางขนในความหลากหลายของผคนและชาตพนธ ทอยในชมชนบานเชา ในวนหนงเมอดาโอะลกชายตองดปท างานแลวเจะมนะฮเปนลม กลมคนหลากหลายเชอชาต ศาสนา เหลานนตางมาชวยเจะมนะฮทงน าสงคลนก หายาดมมาให และบบนวดใหบรรเทาจากอาการ เรองเลาสอนยวา โตะกลม ทดาโอะน ามาใชในบานนน เมอมาอยในบานเชาเจะมนะฮกสามารถใชรบแขกผทมาเยยมเยอนแบบมตรภาพดด โตะกลม จงสอถงความกลมเกลยวของกลม โดยมตรภาพนจะดมมการแบงเชอชาตในการอยรวมกนในชมชนทเปนสงคม พหวฒนธรรม ในประต เปนการประกอบสรางอตลกษณของคนสงคโปรทตองแขงขนกบตนเอง และคนในสงคมในการท างานเพอใหอยรอดในสงคมตามระบบทนนยม ตวละครดดเลาถงการเดนทางดปท างานในแตละวนทตองเรงรบและแขงขนกบเวลาในแตละชวงเวลา ตงแตตนนอน ออกจากบาน รอรถประจ าทาง ขนรถดฟฟา รถดฟฟาใตดน และรถบสของบรษทเพอใหทนท างานในแตละวน และการท างานกเสมอนคนเรานนเปนเพยงเครองจกรกลชนหนง ทตองท างานใหทนเวลา ในแตละวน จง

851


เปนอตลกษณใหเหนวถชวตของคนสงคโปรทตองแขงขนกบสงคมและเวลาตลอดเวลา และหากพจารณาดานเศรษฐกจการเมองของสงคโปรจะเหนวาประเทศสงคโปรนนมการพฒนาประเทศจากทเปนเพยงเกาะเลกๆ จนเปนเมองทานานาชาตทส าคญระดบสากล (อภเชษฐ กาญจนดฐ,2557, หนา 68) และมการเตบโตเศรษฐกจในระดบตนของอาเซยน หากกลาวถงอตลกษณในสงคมพหวฒนธรรมของอาเซยน จะเหนวาแตละประเทศในประเทศสมาชกอาเซยน มอตลกษณเฉพาะแตละชาต เพอแสดงใหเหนเอกลกษณทชดเจนของประเทศนนๆ เพราะความเปนอตลกษณนน เปนเรอง ทแตละประเทศดดถายทอดผานประสบการณ ความเชอ คานยม และถอปฏบตสบทอดกนมา จงท าใหแตละชาต มอตลกษณทชดเจน โดดเดนของแตละประเทศ สวนอตลกษณรวมในเชงพหวฒนธรรมทอาเซยนตองการใหเปนหนง อตลกษณอาเซยน (One Identity) นบวาเปนภาพทดมชดเจน เพราะแตละชาตจะมลกษณะเฉพาะแตกตางกน แมวา บางประเทศจะมความคลายคลงกนเชงวฒนธรรมอยางเชน ดทย ลาว มาเลเซย อนโดนเซย ทผคนมลกษณะคลายคลงกน แตกดมถงกบเหมอนกนเสยทเดยว กลาวดดวาอตลกษณรวมของอาเซยนจงเปนเพยงมายาคตทเขยนขน ภายใตในค าขวญของกลมประเทศสมาชกประชาคมอาเซยนเทานน สรปผล สรปดดวาการประกอบสรางอตลกษณรวมของประชาคมอาเซยนในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร ในบทความครงน พบวาวรรณกรรมแตละเรองทคดสรร มกระบวนการประกอบสรางความเปนรฐ-ชาตของตนดดคอนขางสง กลาวคอเรองสนทน าเสนอจะมงน าเสนอระบบสงคม การเมอง เศรษฐกจ ทแตละชาตก าลงเผชญหรอรฐก าลงพฒนาตามนโยบายรฐ แตตอกย าความเปนอนของกลมชาตพนธอน โดยน าเสนอใหเหนชดเจนวาคนสญชาตอนมความเปนอน (The Other) ดงปรากฏในคนขายโรตจากศรลงกา การมองคนศรลงกาแตกตางจากคนดทยในเรองเลาน ตอกย าความเปนอนทงภาษาพด บคลกทาทาง สผว ความเปนอนทอยในฐานะบคคลดรสญชาต ดมมสทธขนพนฐาน จงตอกย าความเปนอนชดเจนมาก อกเรองทมความชดเจนในการประกอบสรางความเปนอน ในปของจมา มกระบวนการผลตซ าความเปนอนของกลม ชาตพนธอนทอาศยอยในพมา แมวาปของจมาจะเปนทหารทรบกบตางชาตทมารกรานพมาในชวงสงคราม แตทางการพมาหรอคนในสงคมพมากลบดมดดยกยองหรอใหสทธกบปของจมา เพราะเขามสญชาตมาจากอนเดยและเปนชาวมสลม เรองสนทกลาวมาขางตน จะเหนดดวาผเขยนดดน าเสนอกระบวนการประกอบสรางอตลกษณของอาเซยนทเนนความเปนชาตตน ตอกย าความเปนอนของชาตพนธ อน แมจะอาศยอยในประเทศนนนานแลวกตาม ดงนนอตลกษณรวมของประชาชนอาเซยนทปรากฏในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร พบวาปรากฏดมชดเจนในลกษณะรวมกน จงสรปวาอตลกษณอาเซยนมลกษณะปจเจกเฉพาะแตละประเทศมากกวา เรองเลาอาเซยนทปรากฏในชดวรรณกรรมอาเซยนคดสรร ยงพบ การน าเสนอเรองเลาผานสหบท

852


ประวตศาสตร ผลตซ าเรองสงครามในชวงสงครามโลกครงท 2 และเหตการณความดมสงบ ทางการเมองภายในประเทศแตละประเทศ ตอกย าปญหาสงคมทรฐควรน าปญหาดงกลาวดปเปนพนฐานในการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศ และผลตซ าอดมการณทางการเมองของรฐทมกครอบง าสงคม สวนการหลอมรวมเปนหนงเดยวนน นบวาเปนเพยงมาคต ทกลมประชาคมอาเซยนดดสรางค าขวญวางแนวทางดว ความเปนหนงเดยวจงนาจะเปนดปดดยากเนองจากบรบทสงคม วฒนธรรมทมรากเหงาตางกน แตหากมองชาตพนธทมรากรวมกน เชน กลมดทด า ดทขาว ดทแดง ดทลอ ทมกลมชนกระจายเกอบทกประเทศในอาเซยน นาจะจดประกายใหเกดอตลกษณรวมทางวฒนธรรม ทนาสนใจของอาเซยนดด ปจจบนการเขาใจวฒนธรรมในพนทอนเพอธ ารงอตลกษณของกนและกนแตละชนชาตจงเปนเรองจ าเปนอยางยง “...พนททางวฒนธรรมนบเปนปจจยทส าคญตอกระบวนการธ ารงรกษาอตลกษณ...การสนบสนนความหลากหลายทางวฒนธรรมรวมดปถงการเปดพนท สรางจตส านก และการสรางมโนทศนของการลดอคตทางวฒนธรรม” (สธ จนทรศร, 2561, หนา 240) อภปรายผล จากการศกษาการประกอบสรางอตลกษณรวมของประชาคมอาเซยนในวรรณกรรมอาเซยนคดสรร พบวา มมมมองทนาสนใจหลายประการ หากมองประเดนการประกอบสราง จะพบวาเรองสนแตละเรองในวรรณกรรมชดน มกระบวนการประกอบสรางเรองเลาแบงเปนแนวสงคม ผเขยนน าเสนอภาพแทนสงคมชนบททก าลงพฒนา ภายใต วาทกรรมการพฒนา มการประกอบสรางความเปนอนของชนชาตอนในสงคมอยอาศย ทผเขยนตงค าถามกบประเทศอาเซยนเชงเยยหยนวา คนชาตพนธอนทอาศยอยในพนทของชาตอนสบตอมาจากบรรพบรษนานกวา 300 ปแลวนน ยงถกกดกนวาเปนคนอน ดงตวละครอบะก ในปของจมา ทอาศยอยในพมาสบทอดมาตงแตบรรพบรษ ปของจมายงม คณประการตอชาตโดยถกเกณฑดปเปนทหารตอสกบชาตอนเพอใหพมาชนะ แตกบดมมพนทยนในสงคม เพราะถกสรปวาเปนคนอนดมใชเชอชาตพมา นกเขยนจงสอนยถงการรวมกลมประชาคมอาเซยนภายใตวาทกรรมความเปนหนงเดยว ความจรงแลวการผลตวาทกรรมชดนขนมา เพอประกอบสรางภาพแทนของประชาคมอาเซยนแบบผวเผนหรอเพอ การประชาสมพนธเทานน วรรณกรรมน าเสนอภาพแทนสงคมอาเซยนในระบบทนนยม ทดหลบาเขามาในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใตแบบดมดดเชอเชญ และวกฤตสงคมสมยใหมทตองใชชวตอยในทามกลางการแขงขน ของผคนในสงคม ดงปรากฏในเรองประต เรองสนสงคโปรทแสดงการยวลอพฤตกรรมของคนวยท างาน ทดมตางจากหนยนต ท างานตามระบบกลดกของระบบทนนยม ผลการวเคราะหครงนมประเดนสอดคลองกบ ตรศลป บญขจร (2556, หนา 2) กลาวดวในบทบรรณาธการหนงสออาเซยนจากมตวรรณกรรมอดตถงยคโลกาภวตน ดววา “...วรรณกรรมอาเซยนแทบทกประเทศ มลกษณะเปนวรรณกรรม เพอสรางส านกรกชาต และตอสเพอปลดปลอยประเทศตนเองใหพนจากการครอบครองของ เจาอาณา

853


นคม และเกดแนวคดสจจะสงคมนยม (Social Realism)...มลกษณะวพากษวจารณปญหาสงคม ความดม เทาเทยมและความยากดร บางประเทศมสงคราม และการตอสและความขดแยงภายในประเทศตอเนอง” ในประเดน ภาพแทนความเปนสตร จะเหนวา เรองฉนคอใคร ประกอบสรางใหตวละครหญงตองเปนผรบภาระอนหนกอง รวมทงมารดาของจนตองถกเกณฑออกรบรวมกบผชวย จนมชวตทยากล าบากและตองดแลสามทตดเอดส จงเปนการผลตซ าแนวคดสตรตามอดมการณรฐ สอดคลองกบ อารยา หตนทะ (2556, หนา 82) ทอธบายแนวคดกลสตรของกมพชาทศกษาดวในเรองแนวคดกลสตรในนวนยายของนกเขยนสตรเขมรวา “...หวขอทเกยวกบสตรแทจรงคอการประกอบสรางภาพตนแบบของมารดา ในอดมคตและสตรในฐานะประชากรตวอยางเพอกระตนใหสตรทวประเทศปฏบตตามนโยบายรฐอยางเขมแขง” ในประเพณชวต เรองสนของลาว น าเสนอการผลตซ าความเชอเรองผและศาสนาในวถชวต จงเปนการน าเสนออตลกษณของกลมชาตพนธ ทใหความส าคญกบความเชอในสงลลบสบมาถงปจจบน สอดคลองกบ ปฐม หงสสวรรณ (2554, หนา 285) ทอธบายความสมพนธของวฒนธรรมพทธกบผในกลมชนชาตลาววา อตลกษณทางศาสนาของสงคมลาวนนมความซบซอนทผสมผสานกนอยทงคตความเชอดงเดม และคตความเชอทเขามาใหม ซงเปนผลมาจากการปฏสมพนธกบสงคมภายนอก แตกยงมกลนอายของคตความเชอดงเดมทยงหลงเหลออย ผวจย มขอสงเกตวาเรองเลาเหลาน ดดน าเสนอใหเหนสงคมพหวฒนธรรม ทคนในประชาคมอาเซยนตองตระหนก ในความเปนมนษยทตองอยรวมกนเปนสงคมเดยว จงจะท าใหประเทศสมาชกอาเซยนเขาใจความเปนอาเซยน บนความหลากหลายของชาตพนธ ตองยอมรบกนและกนในมมมองของความมตวตนบนพนทอนอยางมนยส าคญ ขอเสนอแนะ 1. หากจะศกษาวรรณกรรมอาเซยนในชดอนๆ ควรพจารณากรอบคดทางสงคมศาสตรมาศกษาวเคราะห เพอเชอมโยงเรองเลาในเชงประวตศาสตร และใหความส าคญกบวฒนธรรมตะวนออก ในการประกอบสรางความเปนอาเซยน ทมความแตกตางทางวฒนธรรมแตมความเชอมโยงเชงมนษยธรรม 2. การน าผลการวจยดปใชประโยชน หนวยงานทเกยวของ สามารถน าประเดนอตลกษณรวม (Collective Identity) และอตลกษณระดบปจเจก (Individual Identity) ดปพจารณาในเชงนโยบาย เกยวกบแนวทางความรวมมอระดบตางๆ ในเชงสงคม วฒนธรรม เพอใหทกภาคสวนตระหนกถงความส าคญของประเทศ “เพอนบานอาเซยน”

854


กตตกรรมประกาศ (ถาม) ขอขอบคณคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏล าปางเปนอยางสง ทกรณาสนบสนน ทนการวจยประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2559 ประเภทเงนรายดด เพอการวจยครงน เอกสารอางอง ดชยรตน เจรญสนโอฬาร.(2549). (พมพครงท 4). วาทกรรมการพฒนา. กรงเทพฯ : ส านกพมพว

ภาษา. เดวต แซนดเลอร.(พรรณงาม เงาธรรมสาร แปล).(2557). ประวตศาสตรกมพชา.กรงเทพฯ: มลนธโรง

การต าราสงคมสาสตร และมนษยศาสตร. ตรศลป บญขจร. (2555). สายธารตรศลปนพนธ. กรงเทพฯ : สรางสรรคบคส ตรศลป บญขจร. (2556). อาเซยนจากมตวรรณกรรม : อดตถงยคโลกาภวจน. กรงเทพฯ : ศนย

วรรณคดศกษา. ธนพร หมค า.(2560). เวยดนาม ลาว อนโนนเซย : ภาพตวแทนประชาคมอาเซยนในวรรณกรรม

อาเซยน. ใน การประชมวชาการระดบชาต ล าปางวจยครงท 3 บรณาการนวตกรรมการวจยสยคไทยแลนด 4.0 เพอการ พฒนาทองถนอยางยงยน. ล าปาง : มหาวทยาลยราชภฏล าปปาง.

ปฐม หงสสวรรณ. (2554). คตชนกบชนชาตไท. มหาสารคาม : ส านกพมพมหาวทยาลยมหาสารคาม. พเชฐ แสงทอง (บรรณาธการ).ใน สมาคมนกเขยนแหงประเทศไทย.(2555).รวมเรองสนอาเซยนคด

สรรหลาย คนเขยน : มาบนของมาเรย ปนโต. กรงเทพฯ : บรษทเคลดดทย จ ากด. ศรพร ภกดผาสข.(2561). ความสมพนธระหวางภาษากบอตลกษณและแนวทางการน ามาศกษา

ภาษาไทย. กรงเทพฯ : โครงการเผยแพรผลงานวชการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สธ จนทรศร และสมทรง บรษพฒน. (2561). สบอตลกษณไทด าสบล าน าดนตร. นครปฐม : มหาวทยาลยมหดล.

อภเชษฐ กาญจนดฐ.(2557).เซอรโทมส แสตมฟอรด แรฟเฟลล: ผสถาปนารากฐานสงคโปร. ใน ปรทรรศน ประวตศาสตร และวฒนธรรมเอเชยตะวนออกเฉยงใต 2. กรงเทพ ฯ : ศกดโสภาการพมพ.

อมรา พงศาพชญ.(2547). ความหลากหลายทางวฒนธรรม (กระบวนทศนและบทบาทในประชาสงคม). กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อารยา หตนทะ. (2556). แนวคดกลสตรในนวนยายของนกเขยนสตรเขมร. ใน อาเซยนจากมตวรณกรรม : อดตถงยคโลกาภวตน. (ตรศลป บญขจร : บรรณาธการ). (หนา 73-113). กรงเทพฯ : ศนยวรรณคดศกษา.

855


ชอเรองภาษาไทย : การศกษาสมพนธภาพของสถาบนครอบครว เพอเสรมสรางการตระหนกรปญหาการตงครรภไมพงประสงคใหแกวยรนหญง

ชอภาษาองกฤษ (Title): A Study on Relationship of Family Institute for Raising Awareness about Undesirable Pregnancy to Female Adolescents มนสวน จตตานนท(Manassawin Chittanont) เกษมชาต นเรศเสนย(Kasemchart Naressenie)

ประสารโชค ธวะนต(Prasarnchoke Thuvanuti) สาขาวชารฐประศาสนศาสตร (รป.ด.) มหาวทยาลยราชภฏวดลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

Corresponding : [email protected]

บทคดยอ (Abstract)

การศกษาสมพนธภาพของสถาบนครอบครวทจะชวยเสรมสรางการตระหนกรเกยวกบปญหาการตงครรภดมพงประสงคใหแกวยรนหญง เปนการวจยเชงเอกสาร (Documentary Research) เพอคนหาการเปลยนแปลงของบทบาทครอบครว ทสงผลตอการตงครรภดมพงประสงคของวยรน และศกษาปจจยเกยวของทชกจงใหวยรนหญงเกดการตงครรภดมพงประสงค โดยท าการเกบขอมลจากเอกสาร ต ารา หนงสอ รายงานการสบคนทางอนเตอรเนต แลวน าเสนอผลการศกษาเชงวเคราะหและท าการสงเคราะหขอมลทดดมา ผลการศกษาพบวารปแบบการใชชวตของพอแม ผปกครอง มผลตอทศนคตดานการมเพศสมพนธของวยรน สมพนธภาพในครอบครวทพอแม ผปกครอง ขาดความใกลชดกบวยรน ความดมเขาใจสภาวะความเปนวยรนของบตรหลาน ท าใหวยรนปดกนครอบครวแตเลอกเสพสอเทคโนโลยมากขน (UNFPA, 2556) สงคมออนดลนกลายเปนสงทยวย และเปนปจจยทน าดปสการมเพศสมพนธของวยรนดดงายขน แมเดกและวยรนในปจจบนตองการความมอสระ แตขณะเดยวกนเดกและวยรนยงขาดการตระหนกรในการปองกนตวเอง มความรนอยเรองเพศสมพนธทปลอดภย รวมทงยงขาดค าชแนะทเหมาะสมจากพอแม ผปกครอง คร และผทมบทบาทเกยวของจากทกภาคสวน ดงนนแนวทางการปองกนปญหาการตงครรภดมพงประสงคของวยรน ประเดนส าคญอนดบแรกคอสมพนธภาพเชงบวกของสถาบนครอบครวทจะเปนภมคมกนอกทางหนงใหกบบตรหลานวยรน โดยเฉพาะวยรนหญงทจะกาวเขาสวยผใหญดดรเทาทนปญหาน สมพนธภาพทดในครอบครวยงสรางการตระหนกร ใหวยรนทงหญงและชายมความร ความเขาใจเกยวกบสขภาว ะอนามยทางเพศทถกตอง และชวยปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงภยของวยรนใหดขนดด ค าส าคญ (Keywords) : สถาบนครอบครว การตงครรภดมพงประสงค วยรน

856


Abstract

A Study on Relationship of Family Institute for Raising Awareness about Undesirable Pregnancy to Female Adolescents is a documentary research aimed to search for changes of family role influencing female adolescents’ unwanted pregnancy. It also studies associated factors persuading female adolescents to have unwanted pregnancy by collecting data from documents, textbooks, books and internet searching report and then presenting analytic research findings as well as synthesizing the data. The results find that parents’ lifestyles have effects on adolescents’ attitude toward sexual relationship. Relationship in the family without intimacy between parents and teenagers and understanding teenage condition increases adolescents’ technology media consumption (UNFPA, 2013). Cyber society turns into the enticement and the factor more easily leading to sexual relationship among teenagers. Even though teenagers nowadays need freedom, they still lack of awareness in self-protection, knowledge on safe sex, and proper suggestions from parents, teachers as well as all sectors which involve. Thus, in the prevention of adolescents’ unwanted pregnancy, the first and most important factor is positive relationship of family institute which works as immunity raising awareness in the problem for teenagers, especially female, who are growing up to be adults. Also, positive relationship in the family raises both male and female adolescents’ awareness in correct sexual hygiene. Keywords : Family Institute, Unwanted Pregnancy, Adolescents

บทน า (Introduction)

สงคมดทยมการเปลยนแปลงวถการด าเนนชวตและวฒนธรรมดปจากยคกอน การแขงขนทมงเนนความเตบโตทางเศรษฐกจตามกระแสทนนยม ท าใหบทบาทครอบครว คานยม และวฒนธรรมเปลยนแปลงดป การกาวสยคโลกาภวตนหรอกระแสทน สงผลใหโครงสรางของสงคมทกระดบมระบบเศรษฐกจทเนนการแขงขนมากกวาเกอกล พอแมจ าตองแยกยายและช วยกนท างาน และทงบตรหลานใหเตบโตอยกบผสงอายหรอญาตพนอง เมอสถาบนครอบครวทเปนสถาบนส าคญขาดความอบอนใกลชด ประกอบกบมการเปดรบคานยมจากวฒนธรรมตะวนตกเขามาในชวตประจ าวน เชน การแตงกายทลอแหลมมากขน การยอมรบการทกทายแบบโอบกอด เปนตน สงเหลานเปนตวอยาง

857


ของคานยมใหม ทท าใหคานยมการรกนวลสงวนตวแบบวฒนธรรมดทยลดลง และเมอการด ารงชวตของคนในยคปจจบนด าเนนดปพรอมกบเทคโนโลยทนสมย เชน อนเทอรเนต โทรศพทมอถอ เกดเปนสงคมออนดลน เชน เฟซบค ดลน ทท าใหการสอสารมความงาย สะดวกตอการนดพบ พดคยระหวางวยรนดวยกน สงคมออนดลนจงกลายเปนสงทยวยและเปนปจจยเสรมทน าดปสการมเพศสมพนธของวยรนดดงาย อกทงอทธพลของสงแวดลอมอนๆทส าคญคอ สอทางเพศตางๆ ทสามารถเขาถงงาย เครองดมแอลกอฮอลทวยรนหาซอมาดมดดสะดวก ลวนเปนเหตผลกดนใหเกดปญหาตอวยรนทงหญงและชาย นอกจากสมพนธภาพของครอบครว และอทธพลของสงแวดลอมจากภายนอกแลว ชวงวยนยงมการเปลยนแปลงทงดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม ซงวยรนตองปรบตวกบสภาพรางกายทเปลยนดป มอารมณออนดหวเปลยนแปลงรวดเรว เปนวยทอยากร อยากลอง สบสนในบทบาทของตนเองระหวางการเปนเดกกบผใหญ เปนชวงวยทเพอนมอทธพลสงตอความคด และวยนยงใหความสนใจในเรองเพศเปนอยางมาก เนองจากเปนวยทมพฒนาการทางเพศทสมบรณจากอทธพลการท างานของสมองสวนดฮโปทาลามส (hypothalamus) ตอมใตสมอง (pituitary gland) และตอมเพศ (gonad) ท าใหผหญงมลกษณะของความเปนเพศหญง และผชายมลกษณะของความเปนเพศชาย ผลลพธจากการเปลยนแปลงทางเพศท าใหวยรนเรมเขาสวยเจรญพนธ โดยตอมเพศจะมหนาทผลตฮอรโมนเอสโตรเจน (estrogen) และเทสโทสเตอโรน (testosterone) ซงฮอรโมนทงสองนท าใหรางกายเขาสวยหนมสาวและมอทธพลเปนแรงขบทางเพศ (ส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข, 2558) จะเหนดดวา นอกจากการเปลยนแปลงตามชวงวยทเกดกบตววยรนเองแลว ปญหาของวยรนยงมสาเหตของการเปลยนแปลงจากภายนอกมาสมทบ เพราะเมอสภาพสงคมชนบทกลายเปนสงคมเมองอยางรวดเรว ความเปลยนแปลงเหลานสงผลกระทบโดยตรงตอรปแบบการใชชวตของพอแม ผปกครอง และมผลตอทศนคตเกยวกบการมเพศสมพนธของวยรนดวย สมพนธภาพในครอบครวทพอแม ผปกครอง ขาดความใกลชดกบวยรน ความดมเขาใจสภาวะความเปนวยรนของบตรหลาน เปนปจจยท าใหวยรนเลอกเสพสอเทคโนโลยมากขน (UNFPA, 2556) จดเปลยนส าคญของเสนทางชวตวยรนในยคปจจบนโดยเฉพาะวยรนหญง จงเปนจดเปลยนทเกยวกบความร ทศนคตและพฤตกรรมการมเพศสมพนธแบบเสร การทองดมพรอม และการท าแทง (ศรนนท กตตสสถต และคณะ, 2554) รายงานการส ารวจวยรนอายระหวาง 15–19 ป เมอป 2557 ของส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย พบวาในป 2556 มวยรนทคลอดบตรมากกวา 2 ลานคน ซงมภาวะทองดมพงประสงค ดมมการคมก าเนดและมท าแทง คดเปนรอยละ 86.3 (ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย,2557) ขอมลดงกลาวท าใหทราบวา หญงวยรนทอายต ากวา 20 ป ในสงคมดทยเกดปญหาการตงครรภทดมพงประสงค แมเดกและวยรนในปจจบนตองการความมอสระมากขน และเดนชดในการตดสนใจทจะคดเอง เลอกเปาหมายชวตดวยตนเอง มสงคมทเปดกวางใหเรยนรความเปนผใหญเรวขน แตขณะเดยวกนเดกและ

858


วยรนกยงขาดความรในการปองกนภยทจะมาสตนเอง นนเพราะมวฒภาวะนอย งายตอการโนมนาวจตใจ ขาดวฒทางอารมณ ขาดประสบการณ ขาดความอบอนจากครอบครว ท าใหขาดความยงคดในเรองตางๆ โดยเฉพาะเรองการมเพศสมพนธกอนวยอนควร (ประจวบ หลกแหลม และคณะ,2556) หลายคนกลายเปนพอแมวยรนทงๆ ทยงดมพรอม ท าใหเสยการเรยน เสยอนาคต สดทายคดแกดขดมดดจงลงเอยทการท าแทง และอาจน าบตรดปฝากพอแมเลยง หรอทอดทงเดกจนเปนภาระเพมขนในสงคมปจจบน ซงสงผลตอชวตของเดกรอบดานดมวาจะเปนปญหาสขภาพ โรคตดตอทางเพศสมพนธ และเปาหมายดานการศกษา (สภาวด เครอโชตกล และ สกาวเดอน ดพบลย , 2557) การตงครรภในวยรนยงสงผลกระทบตอสภาพอารมณและสงคมดวย เนองจากสงคมดทยดมยอมรบการมเพศสมพนธกอนวยอนควรของวยรนหญง ดงนน หญงทเคยมเพศสมพนธแลวจงมกเกดความรสกมปมดอย กลวถกฝายชายทอดทง โดยเฉพาะเมอเกดการตงครรภขนกจะยงรสกกดดน อบอาย และรสกตองรบผดชอบตอการตงครรภทเกดขนนน (วทตา,2551) ความหวาดกลว ความวตกกงวล รวมทงภาวะซมเศรา ยอมน าดปสการตดสนใจแกปญหาในทางทดมเหมาะสม รวมถงการฆาตวตาย ซงการเผชญภาวะดงกลาวถอดดวาเปนภาวะวกฤตของชวต ผลกระทบทเกดกบวยรนจงสงผลกระทบตอสงคมตามมา เชน การตงครรภดมพงประสงค(undesirable pregnancy หรอ unwanted pregnancy) การแพรกระจายของโรคตดตอทางเพศสมพนธ (sexually transmitted diseases) ความเสยงภยของแมวยรนและเดกแรกคลอด เดกถกทอดทงทมปรมาณเพมขน ฯลฯ ซงลวนเปนปญหาและเปนอปสรรคตอการสรางคณภาพชวตทดของเยาวชนดทยและการพฒนาประเทศ ทงในขณะปจจบนและในอนาคต การสรางสมพนธภาพเชงบวกในครอบครว จงเปนสงจ าเปนส าหรบวยรนในยคปจจบน เพราะพอแม ผปกครอง เปนผทมบทบาทส าคญในการดแล ตลอดจนเปนผใหค าแนะน าทดโดยเฉพาะเรองเพศศกษาแกบตรหลาน การทครอบครวมเวลา ดแล ใสใจ หวงใยกน มการท ากจกรรมตางๆรวมกน สงเหลานบงชถงสมพนธภาพในครอบครวทมผลตอการปองกนการตงครรภดมพงประสงคของวยรนหญง เปนปจจยส าคญทท าใหสมาชกในครอบครวเกดความดววางใจ มทกขภยกสามารถใหค าปรกษาดดทกอยาง พอแมดมควรปลอยบตรอยตามล าพงเมอเกดปญหา ตองทนตอความทนสมยของสอปจจบนเพอปองกนการเสพสอทดมเหมาะสมของบตร สมพนธภาพในครอบครวสามารถสรางการตระหนกรคณคาของความเปนเพศหญง–ชายใหบตรหลานวยรน ตลอดจนชวยเสรมสรางคานยมใหมใหเกดกบตวของวยรนเองและตอสงคม เกยวกบความรบผดชอบตอพฤตกรรมทางเพศของวยรนชายและวยรนหญง

859


วตถประสงค อธบายสมพนธภาพของสถาบนครอบครว ทมผลตอการปองกนการตงครรภดมพงประสงคของวยรนหญง (ชวงอาย 10 - 19 ป) ตลอดจนมขอเสนอแนะเพอการปองกนการตงครรภดมพงประสงคในวยรน ขอบเขตการศกษา ศกษาสาเหต ความส าคญ ตลอดจนปจจยเกยวของทมอทธพลชกจงใหวยรนหญงเกดการตงครรภดมพงประสงค ภายใตบรบทของสงคมดทย วธด าเนนการศกษา เปนการวจยเชงเอกสาร (Documentary Research) ขอบเขตตวแปรทใชในการศกษา คอ บทบาทหรอสมพนธภาพดานตางๆของสถาบนครอบครวทมผลตอสภาวะความเปนวยรน โดยตความและอธบายผลตามค านยาม ตามเหตปจจยทเกยวของ อธบายผลกระทบของการตงครรภดมพงประสงค ผลดานสมพนธภาพของสถาบนครอบครว และเสนอแนะแนวทางสงเสรมใหครอบครว ชมชน และสงคม มสวนรวมในการแกปญหาการตงครรภดมพงประสงค ขอมลเชงคณภาพใชการวเคราะหเชงเนอหา โดยการน าขอมลทเกยวของมาสรปใจความส าคญ ถอดความหมาย และแยกแยะขอมลทมความหมายเดยวกนใหอยในเรองเดยวกนและสอดคลองกบวตถประสงคของการศกษา

ค าจ ากดความ/นยาม

สถาบนครอบครว (Family Institute) หมายถง กลมบคคลทเปนสมาชกทมาอยรวมกน มความสมพนธ มความผกพน และเกยวโยงกน มหนาทความรบผดชอบตอกน และมกฎเกณฑใหสมาชกยดเปนแนวปฏบต วยรนหญง (Female Adolescents or Teenage Adolescents) หมายถง วยทมอายอยในระหวาง 10 – 19 ป (WHO, 2559) มเพศก าเนดทระบในสตบตรวาเปนเพศหญง เปนวยทมพฒนาการและการเจรญเตบโตอยระหวางวยเดกและวยผใหญ การตงครรภในวยรน (Adolescents Pregnancy or Teenage Pregnancy) หมายถง การตงครรภในสตรทมอายระหวาง 10 - 19 ป โดยถออาย ณ เวลาทคลอดบตร ซงสามารถแบงวยรนออกเปน 2 ชวงอาย คอ Younger Adolescents คอ ชวงอาย 10 - 14 ป, และ Adolescents คอ ชวงอาย 15 - 19 ป, การอธบายความหมายในทางชววทยาและสรระวทยา หากวยรนหญงในกลม

860


อายดงกลาวมประจ าเดอนและมเพศสมพนธกบเพศชาย ยอมสามารถตงครรภและคลอดบตรดด (World Health Organization, 2004: 5) การตงครรภไมพงประสงค (Unwanted Pregnancy) หมายถง การมบตรหรอการปฏสนธของตวออนมนษย เปนการตงครรภทดมดดตงใจหรอดมดดมการวางแผนดวลวงหนา (CDC, 2558) ทเกดจากการขาดความรในการวางแผนครอบครวดมมความรเรองการคมก าเนดทถกตอง หรอดมดดใชวธการคมก าเนดเพอปองกนการตงครรภ ซงการตงครรภทดมดดมการเตรยมพรอม อาจจะท าใหเดกทคลอดออกมามลกษณะผดปกตหรอมสขภาพรางกายทดมสมบรณดด การทบทวนวรรณกรรม เพอใหดดค าตอบตามวตถประสงค ผวจยจงท าการทบทวนวรรณกรรม ดงหวขอตอดปน 1) ปจจยทเกยวของตอการมเพศสมพนธกอนวยอนควรในสงคมดทย 2) ผลกระทบของการตงครรภดมพงประสงค 3) สมพนธภาพของสถาบนครอบครว ทมผลตอการตงครรภดมพงประสงคของวยรนหญง การทบทวนวรรณกรรมแตละหวขอ มเนอหาดงน

1) ปจจยทเกยวของตอการมเพศสมพนธกอนวยอนควรในสงคมไทย งานวจยของส านกปองกนและแกดขปญหาการคาหญงและเดก กรมพฒนาสงคม

และสวสดการ ป 2554 พบวา สาเหตปญหาของการตงครรภดมพรอมในวยรน เกดจากปจจยแวดลอม 3 ประเดนหลก คอ 1) ปจจยดานครอบครว ดดแก สภาพครอบครวแตกแยก ปญหาเศรษฐกจครอบครว การอบรมเลยงดทดมเหมาะสม การถกลวงละเมดจากบคคลในครอบครว 2) ดานพฤตกรรมของเดกเอง ดดแก ขาดความรเรองการคมก าเนด ความอยากรอยากลอง ขาดความรสกของการมคณคาในคนเอง เพราะความประมาท แพยาคมก าเนด คานยมทางเพศทผด 3) ปจจยแวดลอมทางสงคม ดดแก ความเสอมโทรมทางสภาพแวดลอมในชมชน อทธพลจากเพอนทมคานยมผดและอทธพลสอทมคานยมดมเหมาะสม (ส านกปองกนและแกดขปญหาการคาหญงและเดก กรมพฒนาสงคมและสวสดการ, 2554) ศรเพญ ตนตเวสส (2556) ศกษาปจจยทเกยวของตอการมเพศสมพนธกอนวยอนควร อาจเนองมาจากการขาดความรของวยรน ความรนแรงในครอบครว การถกลวงละเมดทางเพศ การดมดดเรยนหนงสอ แตงงานหรออยดวยกนเมออายยงนอย รายดดต า การเทยวเตรกลางค ากลางคน ดมสราหรอเสพสงเสพตด (ศรเพญ ตนตเวสส และคณะ, 2556)

861


การศกษาของมาลวล เลศสาครศร (2557) พบวา ความรเรองการคมก าเนดทศนคตตอการตงครรภ ลกษณะครอบครว สงคม สงแวดลอม คานยม วฒนธรรมและสอตางๆ มความสมพนธกบการตงครรภดมพงประสงคของวยรน ปวณภทร นธตนตวฒน และขวญใจ เพทายประกายเพชร (2558) พบวา การตงครรภดมพงประสงคและการท าแทงเปนเรองทผดศลธรรม คนสวนใหญมเพศสมพนธเพราะขาดความรในการคมก าเนด ประกอบกบเรองเพศในปจจบนเปนเรองทปกต สามารถพบเหนและเรยนรจากสอตางๆและเพอนฝง การหาซอถงยางอนามยและยาคมก าเนดหาดดงายทวดป เมอเกดปญหาทองดมพงประสงคและการท าแทงพวกเขาจะปรกษาพอแม ผปกครองและเพอนทสนท

2) ผลกระทบของการตงครรภไมพงประสงค

หลายประเทศใหความสนใจ ประเดนการมเพศสมพนธของวยรนในปจจบน เนองจาก

เปนพฤตกรรมทยงดมควรเกดขน เพราะวยรนยงอยในวยศกษาเลาเรยน หากเกดพฤตกรรมดงกลาวจะ

สงผลกระทบตามมากบตววยรนเองและสงผลกระทบตอสงคมดวย เชน เชน การตงครรภระหวาง

เรยน การตดเชอทางเพศสมพนธโดยเฉพาะเชอเอชดอว ซงท าใหเกดปญหาตอสขภาพ ผลการเรยน

ตกต า และเปนภาระของภาครฐในการใหความชวยเหลอดแล นอกจากนยงสงผลตอความล าบากใน

การพฒนาประเทศในอนาคต (ปญญกรนทร หอยรตน และ ปราโมทย วงศสวสด, 2558)

งานวจยของ วทตา สขทวญาต. (2551) ระบวาการมเพศสมพนธท าใหมการตงครรภดม

พงประสงค วยรนหญงใชวธการยบยงการตงครรภโดยวธการใชยาขบประจ าเดอน มการท าแทงโดย

ดมถกตอง ดมระวงภาวะแทรกซอนจากโรคเพศสมพนธและโรคเอดส สดทายตองออกจากโรงเรยน

กลางคน เสยเวลา สญเสยอนาคตของตนเองและดมตอบสนองความคาดหวงของครอบครวและสงคม

ดด

การตงครรภโดยดมดดแตงงานนน เปนสงทท าใหการใชชวตในแบบของวยรนดดสนสดลง

ในลกษณะของการถกตดขาดจากเพอน และดมสามารถเขาดปมสวนรวมในกจกรรมทเปนของวยรน

ซงสอดคลองกบผลการศกษาของทพบวา การตงครรภกอนวยอนควรของหญงวยรนนน สงผลใหพวก

เธอดมสามารถใชชวตในแบบของวยรนดดอกตอดป ท าใหพวกเธอตองมภาระรบผดชอบมากขน (East,

Chien, & Barber, 2012)

862


3) สมพนธภาพของสถาบนครอบครวทมผลตอการตงครรภไมพงประสงค

งานวจยของ วทตา สขทวญาต (2551) พบวา สมพนธภาพระหวางครอบครวเปนสง

ทชวยหลอหลอมพฤตกรรม การเลยงดของครอบครวทปลอยปละละเลย และครอบครวทบดาม

พฤตกรรมทางเพศและการใชอ านาจ หลอหลอมพฤตกรรมและสงเสรมคานยมในการใชเงนเพอ

ตอบสนองความตองการ การรบวฒนธรรมการบรโภควตถนยม ท าใหกรณศกษามนสยการใชจาย

ฟมเฟอย ขาดผใหค าปรกษาในชวงเวลาเกดปญหา การใชอ านาจความรนแรงของสมาชกในครอบครว

การขาดความรกและความอบอน ท าใหเกดการแสวงหาความรกจากบคคลอนและน าดปสการม

เพศสมพนธ

กงดาว แสงจนดา (2559) ใหครอบครวเขามามสวนสนบสนนในการดแลหญง

ตงครรภวยรนทตงครรภโดยดมตงใจ เพอพฒนาสการเปนมารดาทดในระยะตอดป

การศกษาของ รนา ตะด การกลายมาเปนแมของวยรนมดดสงผลกระทบในเชงลบ

เพยงอยางเดยว แตยงสงผลกระทบในเชงบวกดวย เมอวยรนหญงสามารถรบมอกบการเปลยนผาน

และผลกระทบทเกดขนดด และปรบตวเขากบบทบาทใหมดดในทสด โดยแรงสนบสนนจากครอบครว

และคนรอบขาง มสวนส าคญทชวยผลกดนใหวยรนหญงสามารถใชชวตใหมในฐานะผใหญและแมดด

อยางเหมาะสม

สมพนธภาพของครอบครววยรน

- ความผกพน,ใกลชด - ความดววางใจ - บทบาท,หนาท - ทศนคตครอบครว - การมสงคมเพอน - ฯลฯ

แนวทาง,มาตรการ การปองการปญหาการตงครรภดมพง

ประสงค

ปจจยดานเศรษฐกจ - รายดด - สภาวะการมงานท า - เศรษฐกจชมชน - ฯลฯ

- ความปลอดภยทางเพศ (Safe Sex) - การตระหนกรดานเพศสมพนธ (Sex Awareness)

863


สรปและอภปรายผล(Conclution)

ผลการศกษาเกยวกบสมพนธภาพของครอบครวมความส าคญในการปองกนการตงครรภของวยรนหญง จากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยของผทเคยดดท าการวจยมากอน พบวา ครอบครวทเปนผใหขอมลในการศกษายอมรบดดกบการมเพศสมพนธในวยเรยนของบตรหลาน ซงแสดงถงการยอมรบกระแสโลกาภวตนทสงผลกระทบตอรปแบบการด าเนนชวตของครอบครวดทยในปจจบน สอดคลองกบงานวจยของ ส านกสงเสรมความเสมอภาคหญงชาย ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว ป 2554 ทพบวาการหามวยรนอายต ากวา 20 ปดมใหมเพศสมพนธเปนเรองทเปนดปดดยาก สาเหตเพราะการรบรของเดกเองทเหน การมเพศสมพนธในวยเรยนเปนเรองธรรมดาดมใชความผด เพยงแตผใหญดมชอบ การลกลอบมเพศสมพนธยงเปนความทาทาย ดงนน เดกวยรนหญงทกคนดมวาจะเปน “เดกเทยว” หรอ “เดกเรยน” ตางเปน กลมเสยงตอการตงครรภดมพรอมเหมอนกน (ส านกสงเสรมความเสมอภาคหญงชาย ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว,2554) การสอสารดรพรมแดน ขาวสารและขอมลยวยในสอเทคโนโลยสมยใหม เปนสาเหตใหวยรนทงชายและหญงมเพศสมพนธเรวขน สงผลใหวยรนหญงในสงคมดทยเกดการตงครรภกอนวยอนควร แมวยรนมเพมขนจนกลายเปนปญหาส าคญอนดบตน โดยพบวา ปจจยทางดานเศรษฐกจของครอบครวมความสมพนธกบการตงครรภของวยรนมากกวาดานอนๆ สวนปจจยดานการสรางสมพนธภาพในครอบครวมความส าคญมากเชนกน เชน การเปดโอกาสใหสมาชกในครอบครวพดคยกนอยางตรงดปตรงมา กอใหเกดความดวเนอเชอใจและกลาทจะเปดเผยปญหากบคนในครอบครวทกเรอง รวมทงเรองความรกของวยรนทวยรนมกอยากใหมคนรบฟงและเขาใจ สวนบทบาทของสมพนธภาพในครอบครวดานการอบรมสงสอน พบปจจยทสมพนธกบการตงครรภ คอ การสอนใหวยรนหญงกลาปฏเสธการมเพศสมพนธทดมเหมาะสม เปนการชแนะทางออกใหแกวยรนหญง สอดคลองกบการศกษาของ มนชนก พฒนคลาย และคณะ (2559) ทเสนอแนะวาหลกสตรการศกษาและชมชน ตลอดจนหนวยงานทเกยวของ ควรมการจดการใหความรเกยวกบการคมก าเนด และการตระหนกถงการเปนกลสตรตามแนววถของสงคมดทยทรกนวลสงวนตว โดยดงบคคลภายในครอบครวและคนใกลชดของวยรนหญงเขารวมการอบรมหรอท ากจกรรมรวมดวย การทวยรนตระหนกถงโทษของการดมเชอฟงพอแม หรอผปกครอง เปนการปองปรามมใหวยรนหญงพลงพลาดในทกเรองรวมทงเรองเพศ แตสมพนธภาพทดในครอบครวยงชวยเสรมใหเกดการใชทกษะ ดหวพรบ ปฏภาณ ในการเอาตวรอดจากการมเพศสมพนธทดมพรอม ชวยลดความเสยงใหวยรนหญงดานโรคตดตอจากเพศสมพนธอกดวย นอกจากนแมวาการตงครรภและการเปนแมวยรนจะดมเปนทยอมรบ และสงผลกระทบดานลบอยางชดเจน ทงดานเศรษฐกจ การเงน ดานสงคมและดานจตใจ แตเมอเวลาผานดป แมวยรนเรมเรยนรทจะรบมอกบเหตการณทเกดขน และ

864


มการปรบตวเพอรบบทบาทใหมในฐานะแมดดอยางเขมแขงขน นนเพราะดดการหนนเสรมจากครอบครว ในการบรรเทาความรนแรงของผลกระทบทางดานลบทเกดจากการตงครรภ และการเลยงบตรในวยรน ท าใหแมวยรนบางสวนสามารถกาวขามการเปลยนผานทส าคญในชวตดด ทงเรองการคนหาอตลกษณ เปาหมายในชวต และการเปลยนบทบาทจากวยรน นกเรยน ลก มาเปนวยผใหญ วยท างาน และแม

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1) ผลจากการศกษาพบวา สมพนธภาพเชงบวกในครอบครวยงคงมบทบาทในการปองกนการตงครรภในวยรน ดงนน : • สงเสรมครอบครวใหสามารถแยกแยะดดวาบตรหลานของตนเปนกลมเสยงดานพฤตกรรมทางเพศหรอดม เพอหาทางปองกนหรอแกดขดดทนทวงท • รณรงคใหมการปรบทศนคตทางลบของครอบครวตอการตงครรภของวยรน และชแนะแนวทางแกดขปญหาการตงครรภในวยรน • ควรชแนะใหครอบครวมศลปะในการอบรมสงสอนบตรหลาน เพอใหตระหนกรคณคาของความเปนเพศชาย – หญง และสรางคานยมความรบผดชอบตอพฤตกรรมทางเพศของบตรชายและบตรสาว 2) ผลการศกษาพบวา ครอบครวสวนใหญสอนการปองกนภยจากเพศสมพนธและใหค าแนะน าเรองทางเพศแกบตรหลานนอย ดงนน : • ควรสรางความตระหนกรใหแกครอบครว ถงความจ าเปนในการสอนเพศศกษาแกบตรหลาน ดมควรโยนภาระหนาทในการปองกนภยใหแกบตรหลานทดมอาจปองกนภยรอบดานทจะมาสตนเอง หรอปลอยใหเปนภาระของโรงเรยนแตเพยงล าพง • หนวยงานทเกยวของ ควรใหความรความเขาใจเรองเพศศกษาแกครอบครว โดยน าโปรแกรมการสอนเพศศกษาทหนวยงานอนมอยแลวน ามาใช • ควรสอดแทรกกจกรรมดานคณธรรม จรยธรรม ทเหมาะสมกบวฒนธรรมทองถนแกวยรน 3) ผลการศกษาพบวา ครอบครวรบรและเลงเหนประโยชนของโครงการทหนวยงานตางๆ ด าเนนการอย หรอเคยด าเนนการในพนทศกษา ดงนน : • ควรสนบสนนโครงการของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยทเปนประโยชนแกวยรน ใหคงอยและสงเสรมใหด าเนนการเกยวกบการปองกนปญหาวยรนอยางตอเนอง

865


• ควรพจารณาความเปนดปดดของโครงการใหม และแนวทางของครอบครวทศกษาและมขอเสนอแนะมา

ขอเสนอแนะการศกษาครงตอไป

1) สงเสรมใหเกดการสรางสมพนธภาพเชงบวกในครอบครว เพราะพอแม ผปกครอง เปนผทมบทบาทส าคญในการดแล ตลอดจนเปนผใหค าแนะน าทดโดยเฉพาะเรองเพศศกษา ซงเปนสงจ าเปนส าหรบวยรนในยคปจจบน การทครอบครวมเวลา ดแลเอาใจใสกน หวงใยกน มการท ากจกรรมตางๆรวมกน กจะเกดความดววางใจ มทกขภยกสามารถใหค าปรกษาดดทกอยาง พอแมดมควรปลอยบตรอยตามล าพงเมอเกดปญหา ตองทนตอความทนสมยของสอปจจบน เพอปองกนการเสพสอทดมเหมาะสมของบตร

2) ควรท าวจยเพมกบกลมเปาหมายทเจาะจง เชน วยรนชาย , วยรนทดมดดอาศยอยกบครอบครว, ครอบครวทมบตรหลานกอนเขาสวยรน ฯลฯ

3) มการศกษาทแนชดและเฉพาะเจาะจงวา หญงตงครรภวยรนทดมดดแตงงาน มองสถานการณทเกดขนกบตวเองดววาอยางดร ซงเปนประเดนทมความส าคญมากทงนเพราะการเปนหญงตงครรภวยรนทดมดดแตงงานตามคานยมของสงคมนน เปนประสบการณชวตทล าบาก ซบซอน สงผลกระทบโดยตรงตอภาวะสขภาพรางกายและจตใจ และยงสงผลโดยตรงตอสถานภาพทางเศรษฐกจ สงคม ในการด ารงชวตของแมวยรนและทารก 4) ควรท าวจยในประเดนอนๆ เพมขน เชน ความตระหนกตอการตงครรภดมพรอมทงของวยรน ครอบครว และชมชน วธการสอนเพศศกษาทเหมาะกบบรบทชมชน และผลกระทบจากการตงครรภดมพรอมทมตอครอบครว ตลอดจนสถาบนอนๆในสงคม 5) ควรท าวจยทสอดคลองกบนโยบายรฐ และพฒนาโครงการตลอดจนกจกรรมตางๆทจะเสรมสราง สมพนธภาพของสถาบนครอบครวใหมากขน เพอชวยปรบความร ความเขาใจ และปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงของวยรน เพอปองกนปญหาการตงครรภดมพงประสงคใหสมฤทธผลและลดระดบความรนแรงลง

เอกสารอางอง (References )

กงดาว แสงจนดา. (2559). ปจจยทมความสมพนธกบพฒนกจการเปนมารดาของหญงตงครรภวยรนทตงครรภ โดยดมตงใจ หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการผดงครรภขนสง คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา. กรกฎาคม 2559

866


ปญญกรนทร หอยรตน และ ปราโมทย วงศสวสด. (2560). วยรนดทยกบการมเพศสมพนธกอนวยอนควร หลกสตรสาธารณสขศาสตรดษฎบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

ปวณภทร นธตนตวฒน และ ขวญใจ เพทายประกายเพชร.(2558). การตงครรภดมพงประสงคและการท าแทงของวยรนตามการรบรของนกศกษาพยาบาล. รายงานการวจย วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนราชบร.

ปวณภทร นธตนตวฒน และขวญใจ เพทายประกายเพชร. (2559). การตงครรภดมพงประสงคและการท าแทง : แนวทางปองกนส าหรบวยรน. วารสารวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน : กรงเทพ. ปท 32, ฉบบท 2, พฤษภาคม – สงหาคม. 2559

ประจวบ หลกแหลม และคณะ (2556). การตงครรภในวยรน : ปญหาและแนวทางแกดขทางสงคมวทยา. บทความวชาการ. วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา : กรงเทพ, ปท 14, ฉบบท 3, หนา 3-11.

วทตา สขทวญาต. (2551). บทเรยนทดดจากการสะทอนคดของนกเรยนหญงทออกกลางคนเนองจากการตงครรภดมพงประสงค. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต (จตวทยาการศกษาและการแนะแนว). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. (ออนดลน) สบคนจากhttp://doi.nrct.go.th//ListDoi/listDetail?Resolve_DOI=10.14457/CMU.res.2008.444 : ศนย สารสนเทศการวจย ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.)

ศรนนท กตตสขสถต, นพวรรณ มาตารตน, วาท สทธ, แคร รคเตอร และ อดรวรรณ คนงสขเกษม. (2554). หนยงดมอยากเปนแม : เสนทางชวตทนาหวงใยของแมวยเดกในสงคมดทย. เอกสารทางวชาการ : สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล จ.นครปฐม, พมพครงท 1 (หนา 181-196,2554.) กรงเทพฯ : โรงพมพเดอนตลา. (โดย สรยพร พนพง,มาล สนภวรรณ : บรรณาธการ)

ศรเพญ ตนตเวสส ดร. ภญ, และ นายทรงยศ พลาสนต, ดร. อนทรา ยมาภย, ดร. นพ.ยศ ตระวฒนานนท,นางสาวชลญธร โยธาสมทร, นางสาวอภญญา มตเดช, นางสาวณฐจรส เองมหสสกล. (2556). สถานการณการตงครรภในวยรนในประเทศดทย : โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ, กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข : นนทบร. (ออนดลน) สบคนจาก https://www.m-society.go.th/article_attach/11829/16120.pdf

สภาวด เครอโชตกล และ สกาวเดอน ดพบลย. (2557). คณภาพหญงวยรนตงครรภดมพงประสงค: บทบาทพยาบาลผดงครรภ. วารสารเกอการณย, ปท 21, ฉบบท 2, หนา 18-27. ส านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข.(2558). คมอการจดการอบรมเรอง

เพศคยดดในครอบครว (พมพครงท 4). นนทบร : ศนยสอและสงพมพแกวเจาจอม

https://www.m-/

867


ส านกอนามยการเจรญพนธ, กรมอนามย, กระทรวงสาธารณสข.(2559). สถานการณอนามยการเจรญพนธในวยรนและเยาวชน ป 2559. (ออนดลน) สบคนจากhttp://rh.anamai.moph.go.th/ewt_dl_link.php?nid=86

ส านกอนามยการเจรญพนธ, กรมอนามย, กระทรวงสาธารณสข.(2560). สถตการคลอดของแมวยรนในประเทศดทย ป พ.ศ. 2558. นนทบร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศดทย.

ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (กรกฏาคม 2557). สถานการณการคลอดบตรของวยรนดทย ป 2556.(ออนดลน) สบคนจาก http://dcy.go.th/webnew/uploadchild/cld/download/file_th_20152002002459_1.pdf

ส านกสงเสรมความเสมอภาคหญงชาย, ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว. (2554). งานวจยการศกษาแนวทางการปองกนและแกดขปญหาการตงครรภดมพรอมในวยรน (แมวยใส) ป 2554. (งานวจยดานการรบมอความเปลยนแปลงทางสงคม:รวมงานวจย, กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.

ส านกปองกนและแกดขปญหาการคาหญงและเดก, กรมพฒนาสงคมและสวสดการ. (2554). การสงเสรม กระบวนการเรยนรในการปองกนและแกดขปญหาการตงครรภดมพรอมในวยรนอยางมสวนรวม. (งานวจยดานการรบมอความเปลยนแปลงทางสงคม:รวมงานวจย, กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.

ส านกงานสงเสรมและสนบสนนวชาการ 8 จงหวดลพบร, กรมพฒนาสงคมและสวสดการ,กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2554).แนวทางการปองกนและแกดขปญหาการมเพศสมพนธกอน การสมรสและการตงครรภของวยรนในจงหวดก าแพงเพชร. (โดยมหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร : ทนสนบสนนการวจย จากส านกงานสงเสรมและสนบสนนวชาการ 8 จงหวดลพบร, กรมพฒนาสงคม และสวสดการ, กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย) ออนดลน สบคนจากhttps://www.m-society.go.th/article_attach/3679/4101.pdf

CDC (January, 22, 2015) Unintended Pregnancy Prevention. (Online) Retrieved from http://www.cdc.gov/reproductivehealth/unintendedpregnancy/

Dunn, W. N. (1981). Public policy analysis : An introductio. Englewood Cliffs, NJ : Prentice-Hall.

Dunn,W.N. (1994). Public policy: An introduction (2nded.). Englewood Cliffs,New Jersey : Prentice Hall.

http://dcy.go.th/webnew/uploadchild/cld/download/file_th_20152002002459_1.pdf

http://dcy.go.th/webnew/uploadchild/cld/download/file_th_20152002002459_1.pdf

http://www.cdc.gov/reproductivehealth/unintendedpregnancy/

868


Dye, T. (1995). Understanding public policy (8thed.). Englewood Cliffs, New Jerse : A Simon & Schuster Company.

Easton, D. (1965). A system analysis : Political life. New York : Wiley. Hill, M. (2005). The public policy process. London : Pearson Education Limited. Mazmanian, D. A., & Sabatier. (1981). Effective policy implementation. Exington, MA:

Lexington Book. UNFPA Thailand (กองทนประชากรแหงสหประชาชาต ประจ าประเทศดทย : ธนวาคม 2556). แม

วยใส ความทาทายการตงครรภในวยรน. (ออนดลน) สบคนจาก http://social.nesdb.go.th/social/Portals/0/State%20of%20Thailand%20Population%20 Report%20on%20adolescent%20pregnancy.pdf

World Health Organization. (2006). Integrating Gender into the Curricula for Health Professionals. Geneva : World Health Organization. World Health Organization. (2004). Adolescent pregnancy, Issues in adolescent health

and development. (Online) Retrieved from http://whqlibdoc.who.int/publications/2004/9241591455_eng.pdf

WHO. (2016). Adolescent development. (Online) Retrieved from http://www.who. int/maternal_child_adolescent/topics/adolescence/dev/en

http://social.nesdb.go.th/social/Portals/0/State%20of%20Thailand%20Population

http://social.nesdb.go.th/social/Portals/0/State%20of%20Thailand%20Population

http://whqlibdoc.who.int/publications/2004/9241591455_eng.pdf

http://www.who/

869


สตรส าเรจในนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครว FORMULAS IN POPULAR LOVE NOVELS ABOUT FAMILY

ทตพชา สกลสบ(Tatpicha Sakulsueb)1* ประภาษ เพงพม(Brapaas Pengpoom)2 1 สาขาวชาภาษาดทยเพอการสอสารส าหรบชาวตางประเทศ

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏล าปาง 2 สาขาวชาภาษาดทย คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร *Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ

งานวจยนเปนสวนหนงของดษฎนพนธเรอง ‘สตรส าเรจและคณคาในนวนยายรกยอดนยมของดทย’ มวตถประสงคเพอศกษานวนยายรกยอดนยมแนวครอบครวดานโครงเรองจ านวน 7 เรอง เพอสรปสตรส าเรจในการเขยน นวนยายแนวดงกลาว โดยเลอกกลมตวอยางจากนวนยายทมการผลตซ าตงแต 6 ครงขนดปทงในรปแบบของละครโทรทศน ภาพยนตร และละครเวท การวเคราะหสตรส าเรจของโครงเรองใชแนวคดของพาเมลา เรจส ผลการศกษาพบวา โครงเรองของนวนยายรกแนวครอบครวเหลานเปนดปตามสตรส าเรจ คอ สภาพสงคมก าหนด การพบปะ อปสรรค แรงดงดด การเปดตวคบหา ความสมพนธถงทางตน การยอมรบซงกนและกน และการใหค ามนสญญา การเรยงล าดบเหตการณมความแตกตางกนในแตละเรอง ท าใหนวนยายเหลานดงดดความสนใจของผอานดดเปนอยางด ค าส าคญ: สตรส าเรจ โครงเรอง นวนยายรกแนวครอบครว

Abstract This research was a part of dissertation entitled ‘formulas and values in Thai popular love novels’. The objective was to study 7 stories of popular love novel about family on plot for summarizing formula of writing this kind of novel. Samples were selected from the frequency of reproduction since 6 times or more in a form of TV play, movie, and stage play. The analysis of plot used formula of Pamela Regis. The finding found that plots of love novel about family were in the way of formula consisted of society defined, meeting, barrier, attraction, declaration, ritual death, recognition, and betrothal but the arrangement of events was different from each story. This difference of arrangement attracted the reader’s interest successfully. Keywords: Formula, Plot, Love Stories about family

870


บทน า มมมองของนกวจารณทมตอนวนยายรกแบงดดเปน 2 แนวทาง แนวทางแรกมองวา นวนยายรกของดทยมเนอหาวนเวยนซ ากบแบบเดม และดมมพฒนาการของเรอง ดงทเจอ สตะเวทน (อางในรนฤทย สจจพนธ, 2538, น. 119) ดดใหฉายานามของนวนยายรกวา ‘น าเนา’ หมายถง เรองแตงทมเนอหาคาดเดาดดงาย และดมมความแปลกใหม แตในแนวทางทสอง นกวจารณอกกลมหนงกลบมองวา แมนวนยายรกจะมลกษณะรวมทเหมอนกนประการหนง คอ การน าเสนอเรองราวความรกของตวละครเอกชายและหญงทตองฝาฟนอปสรรคตางๆ ดปจนกวาปญหาจะคลคลายและดดครองรกกนอยางเปนสข ดงค ากลาวทวา boy-meets-girl-who-live-happily-ever-after (Wherry, 2015, p.54) แตในความเปนจรงแลว การวางโครงเรองความรกมรายละเอยดทมากกวานน และรายละเอยดดงกลาวนสามารถสรปออกมาใหเหนเปนสตรส าเรจ โดยสตรนสามารถน าดปวเคราะหนวนยายรกแนวตางๆ ดดเพอใหเหนวามความซบซอนของการบดเนอเรองและเหตการณใหออกมาแตกตางกน ทงทมแนวเรองใกลเคยงกน สตรส าเรจทกลาวมานคดขนโดยพาเมลา เรจส (Pamela Regis) ซงเขยนดวในต าราชอ A Natural History of the Romance Novel ประกอบดวยคณลกษณะ 8 ประการ ดดแก สภาพสงคมก าหนด (Society Defined), การพบปะ (The Meeting), อปสรรค (The Barrier), แรงดงดด (The Attraction), การเปดตวคบหา (The Declaration), ความสมพนธถงทางตน (The Ritual Death), การยอมรบซงกนและกน (The Recognition), การใหค ามนสญญา (The Betrothal) (อางใน Wherry, 2015, p. 62 แปลโดย ทตพชา สกลสบ)

องคประกอบทางโครงสรางทง 8 ประการจะเกดขนอยเสมอดมวาในนวนยายรกประเภทใดกตาม ซงในเวลาตอมา มารอน เวยร (Maryan Wherry) ดดทดลองน าแนวคดดงกลาวนมาวเคราะหนวนยายรวมสมยเรอง Bet Me ของ Jennifer Crusie (2004) ซงผลการวเคราะหแสดงใหเหนวาเปนจรงและสามารถน ามาใชกบเรองเลารวมสมยดดดวย เนองจากสตรส าเรจของพาเมลา เรจส มทมาจากการศกษาเรองรกแนวต านานวรบรษ ความนาสนใจของการวเคราะหดวยสตรส าเรจของโครงเรองตามแนวคดนแตกตางจากการวเคราะหสตรส าเรจของนวนยายในแนวทางอนๆ ดงทเคยมมาแลวในอดต เชน ดวยากรณของนทานของวลาดมร พรอพพ (Vladimir Propp) ทเหนวาโครงสรางของนทานม 4 ขอ ประกอบดวย พฤตกรรมอนคงท จ านวนของพฤตกรรมทมอยอยางจ ากด การเรยงล าดบของพฤตกรรมทเหมอนเดมทกครง และนทานมหศจรรยทกเรองลวนมโครงสรางเดยวกน (อรชย อรรคอดม, 2556) ทฤษฎการศกษาการเดนทางของวรบรษของโจเซฟ แคมพเบลล (Joseph Campbell) ทม 4 ขนตอน ดดแก การออกผจญภยเพอตดตามความสขลนพนหรอสงทขาดหายดปจากสงคม (departure) การดดรบการครอบครอนเปนการตอนรบหรอเปดเขาสภาวะทมระดบสงขน (initiation) การกลบมาสสงคม (return) และการน าสงล าคาทเขาคนพบจากการผจญภยมามอบใหกบสงคม (the keys) (Campbell, 1973 อางใน บารน บญทรง, 2552) และทฤษฎการเดนทางนกเขยนของครสโต

871


เฟอร โวกเลอร (Christopher Vogler) ทน าแนวคดของแคมพเบลลมาปรบใชกบการเขยนบทภาพยนตรและบทละครโทรทศนโดยปรบการเดนทางของวรบรษ 17 ขนตอนลงเหลอ 12 ขนตอน กลาวคอ โลกปกต (ordinary world) เสยงเรยกสการผจญภย (call to adventure) การปฏเสธเสยงเรยก (refusal of the call) การพบกบผใหค าปรกษา (meeting with the mentor) การขามธรณประตแรก (crossing the first threshold) การทดสอบพนธมตร ศตร (tests, allies, and enemies) การเขาถงถ าทอยลกทสด (approach the inmost cave) การทดสอบอยางสาหสสากรรจ (ordeal) รางวล (reward) การเดนทางกลบ (the road back) และการเกดใหม (the resurrection) (บารน บญทรง, 2554) ทฤษฎเหลานมองลกษณะรวมของโครงสรางของเรองเลาตางๆ เชน นทาน ต านาน ภาพยนตร และบทละครโทรทศน เปนสงทเกดขนตามล าดบขน ซงจะแตกตางจากมมมองของพาเมลา เรจสทเหนวาองคประกอบตางๆ ทง 8 ประการสามารถปรบเปลยนดดตามความตองการของผเขยน

ในการศกษานดดแปลองคประกอบและความหมายเปนภาษาดทย โดยองทงค าอธบายของสขรนทร สนทชน และมารอน เวยรดวเปนกรอบส าหรบการวเคราะห ซงจะน ามาทดลองใชกบนวนยายรกยอดนยมของดทยในแนวครอบครวเพอแสดงใหเหนวาแมจะมโครงสรางทเปนสตรส าเรจเหมอนกน แตการเรยงล าดบการเกดเหตการณทแตกตางกนดปท าใหเนอเรองดงดดความนาสนใจของผอานดดจนจบเรอง รวมถงสรางความรสกรวมใหอยากอานนวนยายในแนวดงกลาวมากขนดปดวยจนน าดปสการเปนนวนยายยอดนยมทครองใจผอานมาดดอยางยาวนาน

วตถประสงคของการวจย เพอวเคราะหสตรส าเรจของโครงเรองในนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครว วธด าเนนการวจย งานวจยนคดเลอกกลมตวอยางนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครวจากความถในการผลตซ าขอมลในรปแบบตางๆ เชน ละครโทรทศน ภาพยนตร ละครเวท ตงแต 6 ครงขนดปจากจ านวนครงมากทสด 12 ครงนบตงแตครงแรกทเรมมการน ามาผลตซ าจนถงป พ.ศ. 2560 รายละเ อยดของกลมตวอยางจ านวน 7 เรองแสดงในตารางดงตอดปน

872


ล าดบ ชอเรอง ความถในการผลตซ า

ละครโทรทศน

ภาพยนตร ละครเวท

1. บานทรายทอง 12 6 2 4

2. น าเซาะทราย 7 5 2 -

3. น าผงขม-ระฆงวงเดอน 7 6 1 - 4. เมยหลวง 7 6 1 -

5. สวรรคเบยง 6 5 1 - 6. ละอองดาว 6 4 2 -

7. อสา 6 6 - -

สตรส าเรจของโครงเรองในนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครววเคราะหดวยทฤษฎสตรส าเรจของพาเมลา เรจส ประกอบดวย 8 ลกษณะ ดงน (สขรนทร สนทชน, 2557, น. 29-30 และ Wherry, 2015, pp. 62-64)

1. สภาพสงคมก าหนด หมายถง สงคมทเปนฉากของทองเรอง สวนมากปรากฏในตอนตนของนวนยายทท าใหผอานเหนภาพโดยรวม อาจมภาวะบกพรองทบบบงคบหรอกดดนตวละครเอกหญงและชาย

2. การพบปะ หมายถง องคประกอบในชวงตนของนวนยายทตวละครเอกหญงและชายดดพบกน

3. อปสรรค หมายถง สงขดขวางทท าใหตวละครหญงและชายนนดมอาจครองรกกนดด อปสรรคเปนองคประกอบทพบดดตลอดทงเรอง

4. แรงดงดด หมายถง ความพงพอใจในกนและกนทงทางเพศ มตรภาพ จดหมาย ความคาดหวงทางสงคม

5. การเปดตวคบหา หมายถง การเปดเผยความรสก การดดบอกความนย สวนมากปรากฏชวงทายของเรอง

6. ความสมพนธถงทางตน หมายถง การฝาฟนอปสรรคเหมอนจะเปนดปดมส าเรจเพราะหาทางออกดมดด

7. การยอมรบซงกนและกน หมายถง การตระหนกรถงจตใจของตนเอง การยอมรบขอเสยของกนและกน

8. การใหค ามนสญญา หมายถง การดดครองรกและอยรวมกนของตวละครเอกหญงและชาย

873


ลกษณะพเศษของสตรส าเรจดงกลาวนระบวาการเกดขนของแตละเหตการณดมจ าเปนตองเรยงล าดบในลกษณะเดยวกน และดมจ าเปนตองมครบทกลกษณะในแตละโครงเรอง ท าใหการผกเรองเปนดปดดหลากหลายมากขน โดยเฉพาะเมอน าดปใชเขาคกบการพจารณากลวธการด าเนนเรองทประกอบดวย จดเรมเรอง จดเรมตนของปญหา ปญหาถงขดสด การคลคลายปม และการจบเรองจะท าใหเหนรายละเอยดของความสมพนธดดมากยงขน

ผลการวจย สตรส าเรจของโครงเรองในนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครวจ านวน 7 เรอง มการเรยงล าดบเหตการณ ดงตอดปน บานทรายทอง พจมาน พนตนนทน เดนทางมาบานทรายทองตามค าสงของพอเพอเปนแหลงพกพงเมอมาเรยนตอ โดยทแมของเธอดดสงจดหมายแนะน าตวมาลวงหนา แตดมมใครสนใจ มเพยงหญงใหญทเหนเหตการณตอนพจมานเปนลม เลยใหพจมานเขามาพกผอนรอพบแมของตนเองคอ หมอมพรรณราย แตเมอหมอมพรรณรายมาถงพรอมกบหญงเลกกหาทางขบดลพจมาน แตเมอมจดหมายเปนเครองรบรองสทธ ทงสองกท าอะดรดมดด นอกจากใหพจมานอยในสถานะเดยวกบคนรบใช และดดรบหนาทดแลคณชายนอยเปนพเศษ ชายกลางกลบมาจากตางประเทศ เหนความดมชอบธรรมหลายอยางจงเปลยนแปลงสถานะความเปนอยของพจมานเสยใหม ตอมาคณชายกลางดปดงานตางประเทศ หญงเลกจงพาพจมานเขาสงคมโดยหวงใหพจมานใจแตก แตพจมานรกษาตวรอดมาดด หญงเลกเปดโอกาสใหนกลเพอนของพจมานมาหาดดโดยเสร ทานตอม คหมนของหญงเลกดมพอใจพฤตกรรมของเธอทชกน าพจมานดปเสยคน จงตกเตอนและมปากเสยงกนลามดปถงเรองสทธในการครอบครองบานทรายทอง หญงเลกคาดคนเอาความจรงจากทานปทก าลงปวยหนก ความจรงจงเผยออกมาวาเจาของทแทจรงคอ สรพล ซงเสยชวตแลว สมบตจงตองตกเปนของพจมาน พจมานโดนตามตวใหกลบบานเพราะนองสาวของเธอหนดปกบผชายอน และบานตดจ านอง ท าใหครอบครวเกดปญหา แมของพจมานเลยขอรองใหพจมานแตงงานกบผชายคนอน ชายกลางตามมาหาพจมานทบานยนยนรบสทธครอบครองบานทรายทอง พจมานกลบมาบานทรายทอง ทานตอมมาขอถอนหมนหญงเลก และใหชายกลางเปนผใหญสขอพจมาน ขณะทชายกลางดมอาจปฏเสธดด หญงใหญจงน าสรอยทชายกลางซอใหพจมานมามอบใหเธอ และใหพจมานเลอกคนทรก พจมานก าลงลงดปพบทานตอม แตนกลมาหาเสยกอน พจมานจงดปหานกล เปนการปฏเสธทานตอมโดยปรยาย จากนนพจมานรสกตวจงดปพบชายกลาง แสดงวาเธอเลอกเขา เรองจงจบลงอยางมความสข

874


จากเนอเรองของนวนยายเรอง บานทรายทอง ทกลาวมาขางตน จะเหนดดวาเปนเรองเลาทเนนเหตการณมากกวาตวละคร ดงนน บทบาทของตวละครจะเปนดปตามเหตการณทมากระทบและความสมพนธทพฒนาขนของตวละครเอกทงสอง ยกตวอยางเชน ชายกลางและพจมาน ดมดดแสดงความรสกตอกนอยางชดเจน แมในตอนทายเรองทเปนฉากลงเอย กตองอาศยความชวยเหลอจากบคคลอน เพอใหเหตการณลลวงดป และจบลงดวยด นวนยายเรอง บานทรายทอง จงวเคราะหตามสตรส าเรจดดดงน

ความสมพนธของชายกลางและพจมาน

สภาพสงคมก าหนด

พจมานตองมาอาศยอยในบานทรายทองตามค าสงของพอแตกลบดดรบการปฏบตแบบคนรบใช ท าใหมความแตกตางจากสถานะของชายกลางทเปนผน าของครอบครวทดดรบการยอมรบนบถอ

การพบปะ พจมานคนพบความลบทตกขวางจงวงหนมาปะทะเขากบชายกลางแลวเปนลมดป แรงดงดด ชายกลางดดรวตถประสงคการเขามาอาศยอยในบานของพจมาน จงยกระดบทอย

อาศยและใหเกยรตพจมานตามสมควร ดวยความยตธรรมของชายกลางท าใหพจมานรสกประทบใจเชนกน

อปสรรค พจมานมความหยงทะนงในศกดศรของตวเอง ดมยอมลงใหใคร จงมการปะทะคารมกบคนในบานเสมอ ชายกลางกดมอาจแสดงความเอาใจใสเธอดดมาก เพราะถอเปนเดกในปกครอง

ความสมพนธถงทางตน

ชายกลางดปตางประเทศ และพจมานเกดเรองววาทกบหญงเลกเกยวกบมรดกบานทรายทอง เมอความจรงเปดเผยขนมาวา บานทรายทองเปนของพจมาน พจมานปฏเสธการรบกรรมสทธ และเดนทางกลบบานเพราะมจดหมายเรยกตวจากแม

อปสรรค นองสาวของพจมานหนออกจากบาน และบานก าลงตดจ านอง แมขอใหพจมานแตงงานกบเศรษฐเพอแกปญหา

การพบปะ ชายกลางตามพจมานมาทบานเพอใหกลบดปรบมรดก พจมานกลบดปบานทรายทอง

อปสรรค ทานตอมขอหมนพจมานโดยใหชายกลางเปนผใหญสขอให ดงนน ชายกลางจงดมอาจจะปฏเสธ หรอยอมรบวาตนเองกมใจใหพจมานเชนกน

การยอมรบซงกนและกน

พจมานยอมรบความรสกของตนเองแลวเปนฝายเลอกชายกลาง ดวยการเดนดปพบเขาในหองเรองจงจบลงอยางมความสข

875


นวนยายเรองบานทรายทอง ประพนธโดย ก.สรางคนางค ตงแตประมาณป พ.ศ. 2493 ดงนน ธรรมเนยมการแตงทอาศยการเผยความรสกของตวละครอยางตรงดปตรงมาอาจแตกตางดปจากเรองอนๆ ทคดเลอกมาวเคราะหในครงน อยางดรกด กลบมเสนหทสามารถน าเหตการณและตวละครอนๆ มาเปนอปสรรคและสสนใหแกเรอง และท าใหความสมพนธระหวางตวละครเอกเดนขน เชน เหตการณกอนจบเรองทพจมานตดสนใจเลอกชายกลาง แทนทานตอม เพราะหญงใหญเปนผใหขอสรปพรอมกบสรอยของชายกลางทซอมาฝากพจมานวามคนทรกรอฟงค าตอบของเธออยทงสองคน และกลายเปนการบอกเลาทชวยใหพจมานตดสนใจดด อยางดรกด เรองนยงคงด าเนนตามสตรส าเรจทดดวางดว แตขาดหายดป 1 เหตการณ คอ การใหค ามนสญญา ซงเปนหนงในลกษณะสตรส าเรจของโครงเรองทผเขยนวางดวใหเปนปมปญหาส าหรบภาคตอของนวนยายเรองน จงเปนเหตผลทเขาใจดด และถงแมเรองราวจะจบลงโดยดมมการใหค ามนสญญาแตกดดแสดงใหเหนแลววาฝมอการแตงของผประพนธท าใหเรองจบอยางนาประทบใจและประหลาดใจดดโดยทตวละครดมจ าเปนตองสารภาพรกตอหนากน

น าเซาะทราย เรองราวความรกและความสมพนธของครอบครวภมและวรรณนรทเกดความราวฉานเพราะ

การกลบมาของ พดกรอง เพอนรกทเรยนหนงสอมาดวยกนกบวรรณนรมากอน แตดวยขณะนนเธออยในต าแหนงภรรยาของนายพรอม เจานายของภม จงดมสามารถทรยศความดววางใจของสามดด ภายหลงเมอนายพรอมเสยชวตลง พดกรองกลายเปนหมายเปนทจบตามองในสงคม แตพดกรองกลบหวนดหวและเกดความอาลยอาวรณในความรกครงเกาทเคยมตอภม ดงนน ในทายทสด ทงสองคนจงลกลอบเปนชกน วรรณนรเสยใจมาก และเรมแกแคนภมดวยการเปดโอกาสใหผชายคนอนมาใกลชด พดกรองตงครรภกบภม ภมตองยายบานมาอยหลงเดยวกบเธอเพอดแล แตแลวความระหองระแหงกเกดขนเหมอนอยางทเขาเคยรสกแบบนนกบวรรณนร พดกรองคลอดลกและทนดมดดกบทาททเปลยนดปของภม จงตดสนใจดปจากความสมพนธอนทบซอนนพรอมกบลก ภมกลบดปบานของตวเอง ขอโอกาสจากวรรณนรและลกๆ แตวรรณนรเขมแขงกวาทคด แมเธอจะดมสามารถหยาดดเพราะเกรงค าครหาจากสงคม แตเธอกดมใหโอกาสภมอก แมจะกลบมาอยรวมกนเปนครอบครว แตความรสกกเปลยนแปลงดปเปนเพยงคนแปลกหนาตอกนเทานน

จากเรองจะเหนดดวาความสมพนธของตวละครเอกม 2 คดวยกนคอ ภมกบวรรณนร และภมกบพดกรอง ซงเมอน ามาวเคราะหดวยสตรส าเรจของพาเมลา เรจสพบดงน

876


ความสมพนธของภมและวรรณนร ความสมพนธของภมและพดกรอง

การพบปะ พดกรองแนะน าใหภมรจกกบวรรณนร

การพบปะ พดกรองเตนร ากบภมในงานเลยง


ทงสองคนเขากนดดด แรงดงดด เกดความหวนดหวทกครงทใกลชดกน

การใหค ามนสญญา

ภมสญญาวาจะรกวรรณนรคนเดยว


พดกรองดมกลาเผยความในใจตอภม

การเปดตวคบหา

แตงงาน สรางตวและมลกดวยกน

อปสรรค ภมมพนธะ, พดกรองเปนคนดงทถกจบตามอง

อปสรรค พดกรองกลบเขามาในความสมพนธ


ทงสองเผยความรสกและมความสมพนธลกซงตอกน


พดกรองมลกกบภม การใหค ามนสญญา

พดกรองขอใหภมรกเธออยางดมเสอมคลาย


ทงสองอยรวมบานกนอยางคนแปลกหนา ดมดดหยาเพราะเกรงค าครหา


ภมยายมาอยบานพดกรองและดแลขณะเธอตงครรภ


ภมแสดงความหงหวงวรรณนรทมชายอนมาตดพน และออกอาการเบอหนายพดกรองท าใหมปากเสยงกนบอยครง พดกรองจงตดสนใจยตความสมพนธ

จากตารางจะเหนดดวาความสมพนธของภมกบวรรณนรมปญหาเกดขนเพราะดมม

องคประกอบของเหตการณอนหนงคอ แรงดงดด ท าใหชวตรกและครอบครวตองลมสลายเพราะความเบอหนายวรรณนรของภม ท าใหเขาตดสนใจ ท าตามความรสกของตวเอง คอ การนอกใจวรรณนร และเรองราวมความยงยากมากขนเมอพดกรองเขามาเปนอกสวนหนงของชวตเขา อยางดรกด ความสมพนธทจบลงระหวางภมกบพดกรองกเปนเครองยนยนใหเหนวา ภมเปนคนโลเล และดรความรบผดชอบ ทงตอครอบครวเดมและครอบครวใหม ดงนน ในทายทสดทภมดมเหลอใครและดมดดรบการยอมรบจากวรรณนรและลก โครงเรองนท าใหเหนลกษณะส าคญบางประการของสตรส าเรจทคดขนโดยพาเมลา เรจส คอ โครงเรองดมจ าเปนตองมจ านวนเหตการณครบทง 8 ประการกท าให

877


เรองราวด าเนนดปดดอยางนาสนใจ เชน กรณของภมและวรรณนร และแมจะมองคประกอบของเหตการณครบถวน เชน กรณของภมและพดกรอง แตกดมดดหมายความวาเรองราวจะจบลงอยางมความสขเสมอดป เปนเพราะความสามารถของนกเขยนทบดเรองราวดวยการสลบองคประกอบตางๆ ใหดมเปนดปตามทคาดคด และน าจดแขงของโครงเรองรอง (ภมกบพดกรอง) ทมเหตการณครบถวนมาเสรมรายละเอยดของโครงเรองหลก (ภมกบวรรณนร) ทขาดบางองคประกอบดป คอ แรงดงดด และน าดปสการมปญหาครอบครวดดอยางสมเหตสมผล

เมยหลวง ความเหมาะสมกบทงฐานะ การศกษา การงานท าให ดร. อนรทธ และ ดร.วกนดา ตกลงใจ

ใชชวตครวมกน แมในระยะแรกความรกจะหอมหวานเพราะอนรทธเอาใจใสและใหสญญาวาจะรกและดแลเธออยางด แตเมอวกนดามลกคนแรก อนรทธกลบเรมสนใจพเลยงเดกทวกนดาพามาอยทบาน และมผหญงคนอนนอกบานดวย เพยงแตดมดดยกยองออกหนาออกตาจนเปนการหยามหนาภรรยา วนหนง อนรทธดดรจกอรอนทร นองสาวของเพอน หญงสาวทมความมนใจและกลาดดกลาเสย เธอแสดงออกอยางชดเจนวาตองการเขามาแทนทวกนดา และทาทางอนรทธกมใจใหแกอรอนทรดวย วกนดาอดทนจนถงทสด จนกระทงเธอดดเขาดปท างานกบคณหญง ภรรยานายกรฐมนตร ทดดใหขอคดหลายประการแกเธอ วกนดาจงเลกเจบปวดและตดสนใจดดวาจะปลอยใหอนรทธเป นอสระ อรอนทรออดออนใหอนรทธดปสงเธอทญปนเพราะดดทนดปเรยนตอ วกนดากดดดปทวรกบคณะเดนทางของคณหญงเชนกน แตเธอดมบอกอนรทธใหทราบ จนกระทงดปเจอกนทโรงแรมทญปน อรอนทรควงอนรทธอยางเปดเผยแมจะถกครหาจากคณะทวรทรจกวกนดา ระหวางทวกนดาท างานใหกบคณหญงดดพบกบเดกสาวคนหนงชอ นด เปนเดกนารก วกนดาจงใหความเอนดเปนพเศษ และอยากสงเสรมใหดดด แมวา อนรทธจะมทาทสนใจ แตวกนดาดดขอรองและหามปรามดวใหเขาเหนแกอนาคตคของเดก เมออรอนทรทราบวาอนรทธตดพนอยกบนด กตามอาละวาดตลอดเวลา จนอนรทธหนายแหนง อรอนทรผดหวงกบทาทของอนรทธทดมเปนดปตามคาด อนรทธเปรยบเทยบการวางตวของวกนดากบอรอนทรแลว เรมรวาใครดทสดส าหรบตนเอง วนหนง นดหนการแตงงานดปอยกบเพอนชายคนหนงทงทดมดดรก และยงท าใหครชาวญปนทหลงรกเธอผดหวงดวย แตทผดหวงมากทสดคอ วกนดาดดรวาอนรทธมาเกยวของกบเรองนดวย สดทายอนรทธยนยนความบรสทธใจของตนเองดด และนดเปนฝายเขาหาเขาเอง วกนดาตามหานด แตนดฆาตวตายเสยแลว เรองวนวายจบลงพรอมกบอรอนทรทตดสนใจคบคนใหม ท าใหหมดปญหาท คาราคาซง อนรทธกลบมางอนงอวกนดาใหม และเธอตดสนใจจะใหโอกาสเขาอกครง

จากเรองจะเหนดดวาความสมพนธของตวละครเอกม 2 คดวยกนคอ อนรทธและวกนดา และอนรทธกบอรอนทร ซงเมอน าวเคราะหดวยสตรส าเรจของพาเมลา เรจสแลวพบวาเปนดงน

878


ความสมพนธของอนรทธและวกนดา ความสมพนธของอนรทธและอรอนทร การเปดตวคบหา

แตงงานดวยความรกและเหมาะสม การพบปะ อรอนทรดดรจกอนรทธผานพชาย


อนรทธบอกวาจะรกและดแลวกนดา แรงดงดด ความสวยและกลาของอรอนทรดงดดใจ อนรทธ

แรงดงดด ทงสองมลกดวยกน สภาพสงคมก าหนด

ทงสองคบกนอยางหลบซอนเพราะเปนความสมพนธทดมถกท านองคลองธรรม

อปสรรค อนรทธชอบหาเศษหาเลยกบหญงอน อปสรรค วกนดาดมยอมหยา แมวาอรอนทรจะตามราว


วกนดาตองกล ากลนความช าใจดว การยอมรบ ซงกนและกน

อนรทธและอรอนทรเปดเผยความในใจและมความสมพนธลกซง


ทงสองหยาขาดจากกน การเปดตวคบหากน

อรอนทรขอใหอนรทธดปสงเธอเรยนตอทญปน และบงเอญพบกบกลมเดนทางของวกนดา


วกนดาเหนใจอนรทธเรองนด และตระหนกวาเขาเหมาะสมกบเธอกวาคนอน


อนรทธดมยอมแตงงานใหมอก หลงจากหยารางวกนดา ท าใหอรอนทรผดหวงในตวของเขา

การพบปะ อนรทธดดกลบมาอยบานเดยวกบวกนดาอกครง และพยายามจะเอาชนะใจเธอใหดด

879


จากเรองจะเหนดดวาความสมพนธของคอนรทธกบวกนดาเปนดปตามองคประกอบของสตรส าเรจและมการปรากฏซ าขององคประกอบดานการพบปะ เมอตวละครตองการเรมตนความสมพนธอกครงหลงจากรางลากนดป และสงทท าใหความสมพนธของอนรทธและอรอนทรดมยงยนเพราะอนรทธดมดดใหค าสญญาแกอรอนทรอยางทเธอหวง สดทายเมอหมดความดวเนอเชอใจ อรอนทรจงเปนฝายยตความสมพนธลง

เรองนมการใชอปสรรคเขามาชวยใหความสมพนธของตวละครเอกอยางวกนดาและอนรทธดขน ทงกรณของ อรอนทรทตามหงหวงอนรทธจนเกดขอเปรยบเทยบกบความสขมของวกนดา และการทอนรทธปฏเสธนดเพราะวกนดาขอดว ชวยท าใหตวละครเอกทงสองดดกลบมามองเหนความดของแตละฝายอกครงจนน าดปสการเรมตนใหมในทสด

น าผงขม-ระฆงวงเดอน กงสดาล ลกสาวของโรส คนรกเกาของปรม โรสขายกงสดาลใหปรมเพอจะน าเงนดปใชหน

โดยมความเชอวา กงสดาลทหนาตาสวยคลายตนเองจะมดใจปรมดดและสงผลใหปรมยอมใหอภยในความผดของตนเองดวย เมอกงสดาลเขาดปอยในบานของปรมดดพบกบแมบานชอจวงจนทร และลกชายของเธอชอเจน ทงสองมวยดลเลยกนจงคยถกคอกนด แตกตางจากเวลาทกงสดาลเจอปรมและจวงจนทรเพราะทงสองมทาททดมเปนมตร ปรมหงหวงกงสดาลทสนทสนมกบหลานชายตวเองจงขนใจเธอ แตหลงจากวนนนเขากลบมทาทท กงสดาลทราบความสมพนธอนลกซงของจวงจนทร กบปรม เธอจงยนยนใหเขารบผดชอบจวงจนทร และตดสนใจออกจากบานดปอาศยอยกบญาตของตวเอง ปรมตามงอกงสดาลแตเธอยงดมใจออน และยงมกรกตมาตดพน ท าใหปรมหงหวงและประชดโดยการสนทสนมกบแสงดาว หญงสาวทกงสดาลใหความเคารพ ปรมหลอกลอกงสดาลมาท โรงแรมเพอปรบความเขาใจ กงสดาลยอมเปนภรรยาลบของปรมเพราะคดวาเขาก าลงจะแตงงานกบแสงดาว แตทจรงแลว กงสดาลถกหลอกใหเตรยมจดงานแตงงานของตวเอง เมอความจรงเปดเผย จวงจนทรเสยใจจนเสยชวต ปรมจงดดแตงงานและใชชวตคกบกงสดาลอยางมความสข

จากเรองความสมพนธของตวละครหลกทงฝายชายและฝายหญงตางมบคคลอนเขามาแทรกแซงอยบอยครง แตยงดมถงขนทท าใหเกดพฤตกรรมนอกใจ โดยเฉพาะความสมพนธทางกายระหวางปรมกบจวงจนทรทปรมท าลงดปเพราะความเวทนาในชะตากรรมของเธอ ดงนน ในเรองนจงมบคคลทสามท าหนาทเปนอปสรรคมากกวาจะเปนโครงเรองรองดงเชน เรองน าเซาะทราย ทอธบายมากอนขางตน แตเรองนมลกษณะของการวนซ าของเหตการณความสมพนธระหวางตวละครเอกทงชายและหญงกอนทเรองจะจบลงดวยด ดงแสดงผลการวเคราะหดดดงน

880


ความสมพนธของปรมและกงสดาล

การพบปะ ปรมท าเยนชากบกงสดาล เพราะยงโกรธแคนแมของเธอ จงตองการท ารายจตใจทงแม และลก

สภาพสงคมก าหนด ปรมดมแสดงความรสกทแทจรงวารกและเอนดกงสดาล เพราะกลวเสยการปกครอง

แรงดงดด กงสดาลมเสนหตอผพบเหน ท าใหเจน หลานชายของปรมหลงใหล และท าใหปรม หงหวงมาก

อปสรรค จวงจนทรแสดงความเปนเจาของปรม เจนกแสดงความสนใจกงสดาล ท าใหทงสองผดใจกน


ปรมขนใจกงสดาลเพราะความหงหวงหลานชายตนเองและโทษวาเธอเปนตนเหต จวงจนทรเปดเผยความสมพนธของเธอกบปรมและขอใหกงสดาลออกดปจากบานเพอทเธอจะดดครองรกกบปรมอยางมความสข กงสดาลจงดปอาศยอยกบญาต

การพบปะ ปรมตามดปงอกงสดาล ท าความรจกกบญาตของเธอและมทาททออนลงเปนคนใหมทเปลยน ดปในทางทดขนแตกงสดาลยงท าตวเหนหางเพราะตองการใหปรมเลอกจวงจนทร

อปสรรค กงสดาลมชายหนมมาตดพน เชนเดยวกบปรมทเรมมทาทสนทสนมกบแสงดาว คนทกงสดาลเคารพนบถอ หญงสาวเจบปวดทเหนปรมสนใจแสงดาว แตเธอดมกลาเผยความในใจเพราะแสงดาวดตอเธอ


ปรมหลอกพากงสดาลมาดวทโรงแรมเพอตกลงกนใหดด กงสดาลยอมรบวารกปรม แตยงเขาใจผดวาเขารกแสงดาวดวยเชนกน

การใหค ามนสญญา กงสดาลยอมรบความจรงกบปรมและตกลงใจจะยอมอยกนกบเขาอยางลบๆ เพอดมใหท ารายจตใจแสงดาว และชวยแสงดาวเตรยมงานแตงงานทก าลงจะเกดขน

การเปดตวคบหากน ในวนงาน ความจรงกลบกลายเปนวา กงสดาลโดนหลอกใหกลายเปนเจาสาวเสยเอง ทงสองจงดดแตงงานกนอยางมความสข

881


สตรส าเรจของนวนยายเรองนมคณลกษณะครบ 8 ประการตามทพาเมลา เรจสดดก าหนดดว อยางดรกด มการวนซ าของเหตการณในเรองทท าใหนวนยายมความนาสนใจยงขน เชน การพบปะในครงแรกและครงทสองของตวละครเอกฝายชายและหญงใหความรสกทแตกตางกน ในคร งหลงนนทงสองมความผกพนทางกายและใจแลว ทาทและการสอสารจงเปลยนดป และท าใหอปสรรคทเกดขนในครงหลงมความเขมขนขน รวมดปถงการผกเรองใหตวละครเอกรดมเทากบผอาน (กงสดาลโดนหลอกใหเตรยมงานแตงของตวเอง) ท าใหผอานตองเอาใจชวยจนจบเรอง

สวรรคเบยง คด วรวตตขบรถประสานงานกบมอเตอรดซดทลลาซอนทายมากบคนรกท าใหคนรกของเธอ

เสยชวต และคดกเสยภรรยาดปเชนกน คดรบผดชอบความสญเสยของลลาดวยการขอแตงงาน ลลา ทเคยมความหลงช าใจกบคาว ลกชายของคด วรวตต จงตกลงแตงงานดวยเพอยกฐานะครอบครวใหดขน ครอบครวของลลา ประกอบดวยแม ลลา นารน และเรมฤกษเขาดปอาศยอยทบานของคด แมคาวจะแสดงทาทรงเกยจ แตทกคนกยอมลงใหเพราะดมตองการมเรอง แตนารน นองสาวของลลาดมเปนเชนนนจงดมลงรอยกบคาวอยตลอดเวลา คาวสนใจนารนเพราะความสวย และทาทางดมยอมใครกดงดดใจคาวมาก เขาแอบมองนารนและอจฉาทเธอดดรบความเอาใจใสจากคนอนซงแตกตางจากตวเองทดมมใคร และดมลงรอยกบพอ ยงลลาพยายามเอาใจเขาเทาดหร ยงท าใหเขาอยากประชด วนหนง คาวทะเลาะกบพอของตวเองเพราะลลาเปนสาเหตเขาจงพาตวนารนออกดปจากบานเพอแกแคน แตนนกลบกลายเปนจดทท าใหคาวเรมสนใจนารนอยางจรงจง ตอมาเมอมคนอนๆ มาตดพนนารน คาวกยงตองเกบอาการหงหวงดวในใจ คาวทะเลาะกบพอ จนพอเสยชวตดปโดยดมดดปรบความเขาใจกน ทาทของคาวเซองซมลง แตกยงดมเปนมตรกบคนอนมากนก วนหนง นารนกลบมาจากทท างานโดยดมรวาคาวอยในบานดวย เมอเธอออกมาอาบน าจงพลาดพลงเสยทตกเปนของคาวโดยดมเตมใจ คาวดใจทดดครอบครองนารน แตเขาคาดผดเพราะในวนตอมานารนกยายออกจากบานดปโดยทเขาดมมโอกาสดดเปดเผยความรสก คาวยอมเปลยนทาทตนเองเพอใหครอบครวของนารนยอมรบ เขาตามหานารนจนพบ เธอก าลงตงทอง คาวพยายามงอใหเธอกลบดปอยบานดวย นารนยอมกลบดปอยบานแตกยงท าตวหางเหนกบคาว จนคาวประชดดวยการสนทสนมกบลลา นารนนอยใจหอบลกกลบดปบานเชา ทงทฝนตก สดทายลกเปนดขตวรอน และคาวตามมาพาดปสงโรงพยาบาลดดทน นารนจงละทฐ ปรบความเขาใจกบคาว เพอใหลกทเกดมาดดรบความรกและความอบอนทสมบรณ

882


ความสมพนธของคาวและนารน

สภาพสงคมก าหนด ความแตกตางทางฐานะและสงคมท าใหคาวและนารนตางมทศนะทเปนลบตอกน

การพบปะ นารนตามลลา พสาวทแตงงานกบคด พอของคาว เขามาอยบานเดยวกบเขา

แรงดงดด คาวตดใจความสวย นามอง และมเสนหของนารน เชนเดยวกบนารนทสงสยในพฤตกรรมกาวราว เยนชาของคาว แตเมอทงสองเจอกนกมกจะปะทะคารมกนเสมอเพราะดมมใครยอมลงใหกน

อปสรรค ลลาหงหวงนารนทคาวคอยตามตอแยดวย สวนคาวกยงมผหญงคนอนมากหนาหลายตา ดมตางอะดรกบนารนทมคนมาชอบพอมากมาย ท าใหทงสองคนดมดดเปดเผยความในใจตอกน


คาวลวงเกนนารนท าใหเธอรสกอบอายจนตองหนออกจากบาน

อปสรรค คาวตามหานารนจนพบ นารนทอง เขาพยายามมาเฝาดแลเธอจนกระทงวนคลอดและขอใหเธอกลบดปอยบาน นารนยอมดปดวยเพราะแมและนองชายขอรองแตยงดมญาตดกบคาว คาวเปลยนตวเองเปนคนใหม ดมเจาอารมณและเอาใจใสนารน แตเธอยงวางทาเฉยชา จนเขานอยใจดปปรบทกขกบลลา และท าใหดสนมสนมกนมากขนจนนารนนอยใจเกบของออกจากบานอกครงเพราะคดวาคาวสนใจแตลก ดมสนใจตนเอง


นารนหอบลกออกจากบานอกท าใหลกปวย คาวขบรถตามมาชวยดดทน ท าใหนารนยอมรบวาทฐของตนเองก าลงสรางความล าบากใหลก

การใหค ามนสญญา คาวเปดเผยความรสกของตนเอง และสญญาวาจะดแลนารน

การเปดตวคบหากน คาวและนารนดดใชชวตครวมกนอยางเปนสข พรอมดแลลกทเกดมา

จากสตรส าเรจทวเคราะหขางตน นวนยายเรอง สวรรคเบยง มองคประกอบ 8 เหตการณ

เกดขนครบถวน และมการน าอปสรรคจากบคคลตางๆ มาสรางปญหาเพอยดระยะเวลาการลงเอยกนของตวละครเอกเปนระยะ จนกระทงอปสรรคจากบคคลอนเหลานนคลคลายลงจนหมด ตวละครเอกจงดดตกลงเปดตวคบหากน

883


ละอองดาว พนยกรรมของ ดร.ดกร เบญจรงค ระบใหลกชายของเขาคอ กรกฎ ตองแตงงานกบ ละอองดาว ลกบญธรรม จงจะดดมรดกทงหมด กรกฎหวเสยมากเพราะเขามคนรกอยแลว คอ ผดาชดม และสญญาจะแตงงานกนหลงงานศพพอ กรกฎรอนใจรบโทรศพทดปหาละอองดาวเพอยกเลกขอตกลงในพนยกรรมโดยทดมทนดดเหนหนาของเธอ และตองแปลกใจทละอองดาวยนยอมอยางงายดาย แตทงสองกยงคงตองอยรวมบานเดยวกนดปจนกวาจะครบ 3 ป ระหวางนน กรกฎดดพบกบละอองดาวโดยบงเอญ ชายหนมประทบใจความงามและกรยาทาทางของละอองดาว นกเสยใจทตวเองดดดถกเธอดวยการโทรดปปฏเสธการแตงงาน ดงนน ทาทของละอองดาวเมออยตอหนาเขาจงเปนดปอยางแขงขน กรกฎควงอยกบแฟนสาวซงเปนนกรองทมชอเสยง ความสวยงามและมเสนหท าใหผดาชดมคอนขางหลงตวเองและดมมเวลาใหกรกฎเหมอนเมออยตางประเทศดวยกน ความเบอหนายเรมเขามาสชวตรกของเขากบผดาชดม ในขณะทกรกฎเหนความดของละอองดาวมากขนเรอยๆ แตเธอกมคนอนมาชอบพอมากมาย ยงท าใหเขารสกเสยดายและหงหวง ผดาชดมเหนกรกฎเปลยนดป กโทษวาเปนเพราะละอองดาว เธอจงมาอาละวาด จนละอองดาวยายออกจากบานดปอาศยอยท วงนพดลของเสดจฯ ในการออกงานสงคมวนหนง เสดจฯ ใหละอองดาวดปแทน โดยใหเธอแปลงโฉมเสยใหมเปนผแทนพระองคในงานวนนน ละอองดาวจงกลายเปนทสนใจของคนในสงคม รวมถงกรกฎทรใจตนเองเมอสายดป ดงนน เขาจงดดแตดมเหลาเพอดบความราวราวใจ จนละอองดาวตองเขามาจดระเบยบชวตของเขาเสยใหม กรกฎพาละอองดาวและเพอนๆดปตกอลฟและดดพบผดาชดมกบพอเลยงพนสวสด ท าใหกรกฎระแคะระคายพฤตกรรม ตอมามมอปนมาดกยงละอองดาว กรกฎชวยดวทนแตหญงสาวถกยงอาการสาหส กรกฎรวาเปนฝมอของผดาชดม จงตามดปทบานและพบเธออยกบพอเลยงพนสวสด ความสมพนธจงสะบนลง เมอครบก าหนด 3 ป กรกฎและละอองดาวดดเปนอสระ ซงเปนเวลาดลเลยกบทละอองดาวอายครบ 25 ป และมสทธอานพนยกรรมของ ดร.ดกร ทฝากดวในธนาคาร เนอความระบวา ละอองดาวเปนเจาหญง บตรสาวของจาวจกราชย โอรสของเสดจพระองคหญงฯ ทหายสาบสญดป กรกฎชนชมละอองดาวและรถงความดมเหมาะสมของตนเอง จงเขยนยกสมบตเปนสาธารณกศลเพอออกบวช แตกอนจะเขาดปในวด ละอองดาวมาขวางดว และปรบความเขาใจกนดด เรองจงจบลงอยางมความสข จากเรองจะเหนดดวาความสมพนธของตวละครเอกคอ กรกฎและละอองดาว เปนโครงเรองหลก ทมโครงเรองรองคอความสมพนธของกรกฎและผดาชดมเปนตวแปร ดงนน การวเคราะหสตรส าเรจจะเปน 2 สวนดงน

884


ความสมพนธของกรกฎและละอองดาว ความสมพนธของกรกฎและผดาชไม


พนยกรรมระบใหกรกฎและละอองดาวตองแตงงานกน เพอมรดกทจะดดรบเมอครบเวลา


กรกฎดปรบผดาชดมทสนามบน

อปสรรค กรกฎมคนรกอยแลวจงปฏเสธละอองดาวดวยการโทรดปขอยกเลกอยางดมดวหนา


ผดาชดมเปนคนดง กรกฎจงดมชอบดปดหนมาดหนดวยเพราะขาดความเปนสวนตว

การพบปะ กรกฎดดพบละอองดาวในวนหนง และตกตะลงในความงามและทาทางอนดผดดปจากทคดดวในแงราย


กรกฎสญญาจะแตงงานกบผดาชดม

แรงดงดด ละอองดาวมความเปนแมศรเรอน และมคณสมบตเพยบพรอมท าใหกรกฎรสกสนใจและละอายทคดอยากใหคนอนมาท าใหเธอดขวเขวจนเสยสญญา

อปสรรค พนยกรรมระบใหกรกฎตองแตงงานกบละอองดาวหรอรอเวลาจนกวาจะครบ 3 ป ผดาชดมดมพอใจ และใหเวลากบชอเสยงมากกวากรกฎจนความสมพนธเรมหนายแหนง

อปสรรค ละอองดาวรกษาระยะหางกบกรกฎและดมรบความชวยเหลอใด นอกจากรอเวลาทจะดปจากบานเมอครบก าหนด แตผดาชดมมาอาละวาดจนเธอตองออกดปหางานท า และเมอทนดมดหวละอองดาวกยายดปอยกบเสดจฯถาวร


ผดาชดมมผชายคนอน และยงปองรายละอองดาวดวยการสงคนมายงทง


กรกฎยอมรบวาตวเองชอบละอองดาวในวนทสายเกนดป เพราะเธอเรมเปนทรจกในฐานะผแทนของเสดจฯ สวนละอองดาวนนแสดงออกถงความหวงใยเมอกรกฎลมปวย แตทฐท าใหดมเอยปากออกมา จนกระทงวนท

885


ละอองดาวถกยงทท าใหกรกฎแสดงออกอยางชดเจนวารกและเปนหวงหญงสาว


ละอองดาวดดเปนเจาหญง สวนกรกฎรสกผดทท าดมดตอเธอมาตงแตตน ละอองดาวแมจะใหอภยตอความผดของเขา แตกดมเคยเผยความรสก อกทงในยามนกมฐานะทแตกตางกนมากเกนดป จงหวงจะปลกวเวกดปรกษาใจตวเอง

การเปดตวคบหากน

ละอองดาวมาขดขวางการออกบวชของกรกฎ และสารภาพความในใจกบเขา ทงสองจงปรบความเขาใจกนดด


กรกฎกลาววาชวตของเขาอยในก ามอของละอองดาวแลว หญงสาวจงเผยความในวาเสดจฯ รบสงใหละอองดาวดปตามหลานเขยกลบมาใหส าเรจ

จากเรองจะเหนดดวา ความสมพนธของกรกฎกบผดาชดมมองคประกอบของสตรส าเรจนอยกวาเพราะเปนโครงเรองเสรมทเขามาท าใหสถานการณของโครงเรองหลกเขมขนขน เปนการสรางปมปญหาใหแกความสมพนธของกรกฎและละอองดาว เมอพจารณาความสมพนธหลกของกรกฎกบละอองดาวพบวา มเหตการณ 8 ประการครบถวน แตมอปสรรคเกดขนเปนระยะๆ เพอยดระยะเวลาความสมหวงของตวละครเอกออกดปดดอยางนาตดตาม โดยเฉพาะการคลคลายปมประวตความเปนมาของละอองดาวทท าใหผอานรสกสมหวงในตอนทาย

886


อสา สา เปนลกทาสในวงของหมอมเจาโชตชวงระว เมออายครบสบหกดดถวายตวเปนเมยคนหนง

แตดมดดรบการยกยองใหเปนหมอม แมเมอคลอดลกชายคนแรกและเปนคนเดยวของทานชายออกมากยงดมดดรบการยอมรบ หมอมพรมซงเปนหมอมใหญดดน าลกของเธอดป และปดบงฐานะแมของสาดว สาตงทองลกคนทสองหลงทานชายสนพระชนม เธอดดรจกกบสมศกด ทมาขอรองใหสาเปนแมสอดปถงคณหญงโสภาพรรณวด สาชอบสมศกดแตยอมท าตามความตองการ จงชกชวนคณหญง ลกสาวหมอมพรมหนดปจากวง สายกลกสาวทคลอดออกมาภายหลงใหเปนลกของคณหญงโสภา แลวตวเองออกดปหางานท าเปนนางร าละคร สาโดงดงขน ในเวลาเดยวกบทคณหญงโสภาเรมปวย นายสมศกดจงยองเขาหาสา เมอคณหญงจบดดเธอกกระโดดน าตาย สาหนความผดในใจโดยการแตงงานกบวทย นกดนตร สมศกดเสยใจดมเหลาเมาจนตกน าตาย สาอยกนกบวทยอยางดมมความสขนก เมอสาดดพบกบ เซก นกธรกจชาวญปน เธอขอแยกทางกบวทย เพอมาอยกบเขา แตเมอสงครามสนสด เซก กลบญปนดปพรอมกบมอบเงนจ านวนมากดวใหสา โสภตพดล ลกสาวทเธอยกใหคณหญงโตขน สา สงเรยนในโรงเรยนประจ าทดทสด แลวน าเงนทดดจากเซกมาเปดดนตคลบ ระหวางนเธอดด ประธาน ลกนองเปนสามลบ สาดดพบกบลกชายคนโต คอ คณชายรวชวงโชต เพราะเขาชอบมาฟงเพลงในคลบ แตหมอมพรมตามมาหามดมใหสาแพรงพรายความลบ และดดเจอกบโสภตพดลจงสนใจขอดปเลยง ประธานปลกปล าโสภตพดล สาเขาดปชวยจงยงประธานตาย สาตองขนศาล โสภตพดลเปนพยานในศาลจนสาพนผด หมอมพรมพาโสภตพดลกลบเขาวงและเลาใหฟงวาสาคอคนทชกน าใหแมของเธอตองหนตามผชายดป โสภตพดลจงเกลยดสามาก คณชายรวกหางเหนดปตามค าสงของหมอมพรมท าใหสาเศราใจจนเกอบฆาตวตาย แตนกถงพระรตนตรยขนมาดดกอน จงตดสนใจออกบวช

ความสมพนธของสากบหมอมเจาโชตชวงระว

สภาพสงคมก าหนด สา เปนลกทาสในวงของหมอมเจาโชตชวงระว

การพบปะ สา มความงามเปนทตองตาตองใจหมอมเจาโชตชวงระว จงดดถวายตวแกทานเมออายครบ 16 ป

แรงดงดด หมอมเจาโชตชวงระวตดใจความงามของสามาก เรยกใหเธอถวายงานทกคน จนเปนทอจฉาของหมอมคนอนๆ


สาเปนคนโปรดของหมอมเจาโชตชวงระว เธอจงยอมทนอยในสภาพทดอยกวาภรรยาคนอน คอ ดมดดรบการแตงตงเปนหมอม ถกปดบงสถานะความเปนแมจากการใหก าเนดบตรชายคนแรก

อปสรรค หมอมเจาโชตชวงระวสนพระชนม

887



สถานการณในวงระส าระสาย เมอหมอมเจาโชตชวงระวสนพระชนมลง สาลอลวงคณหญงโสภาพรรณวดหนจากวงดปอยกนกบสมศกด

ความสมพนธของสากบสมศกด

สภาพสงคมก าหนด สา กลายเปนแมมายอยในวง หลงจากหมอมเจาโชตชวงระวสนพระชนม ใชชวตอยางโดดเดยวและดรหนทาง

การพบปะ สาดดพบกบสมศกด ผมาเชาพนทอาศยอยบรเวณโดยรอบวง

แรงดงดด สาชอบพอสมศกด และสมศกดมทาทสนใจเธอเชนกน การยอมรบซงกนและกน

สมศกดขอรองใหสาเปนแมสอระหวางเขากบคณหญงโสภาพรรณวด สาเหนแกความรกจงยอมเปนแมสอใหสมศกด

อปสรรค สมศกด และสาดดชกชวนใหคณหญงโสภาพรรณวดหนออกจากวงดปอยกนดวยกน

แรงดงดด เมอออกจากวงมาแลว สาดดงานท าเปนนางละคร ท าใหสมศกดหนมาหลงใหลในตวสา แตสาพยายามหกหามใจดวเพราะเหนแกคณหญงโสภาพรรณวด


สมศกดฉวยโอกาสลวงเกนสาดดในวนหนง สาเสยใจ แตโทษตวเองทใจออนดปกบสมศกด


คณหญงโสภาพรรณวดทราบเรอง เสยใจมากจนดปกระโดดน าฆาตวตาย สารสกผดจนตตวออกหางจากสมศกด สมศกดเสยใจ ดมเหลาเมาจนตกน าตาย

ความสมพนธของสากบวทย

สภาพสงคมก าหนด สา หนการตามตอแยของสมศกด ดวยการออกดปท างานทดนตคลบ

การพบปะ สาดดพบกบวทย ทเปนนกดนตรประจ าดนตคลบ แรงดงดด สาประทบใจวทย เชนเดยวกบทวทยชนชอบความงดงามของสา


สาตกลงแตงงานกบวทย เพอหนการตอแยของสมศกดใหเดดขาด

อปสรรค วทยดมมงานท าเปนหลกแหลง หาเลยงตวเองดมรอด และยงตองอาศยบานของพสาวอย

888


ท าใหสาเรมหมดการยอมรบนบถอ


สาดดพบกบชายชาวญปนชอ เซก และเรมมความสมพนธกบเขา จงท าใหชวตครอบครวของเธอกบสมศกด ระหองระแหง สดทายเมอสงครามโลกครงทสองสนสด สาดดเงนจากเซกจ านวนหนง เธอจงแยกทางกบวทย กลบดปตงตวทบานเกด

ความสมพนธของสากบเซก

สภาพสงคมก าหนด สงครามโลกครงทสอง ท าใหประชาชนตองเสยงภยอนตรายจากการทงระเบด และมชาวญปนเขามาใชชวตอยในประเทศดทย

การพบปะ สาดดพบกบเซก นกธรกจชาวญปน ขณะทซอนตวอยในหลมหลบภย

แรงดงดด สาประทบใจเซก เพราะมฐานะด และมาเทยวหาสาทดนตคลบเปนประจ า การยอมรบซงกนและกน

สาปรนนบตเอาใจเซกอยางเตมท เชนเดยวกบเซกพงพอใจในตวสา

อปสรรค สงครามใกลสนสด และเซกตองเดนทางกลบประเทศ ความสมพนธถงทางตน

เซกมอบเงนทนดวใหสาตงตว และกลบประเทศญปนดป ท าใหความสมพนธจบลง

ความสมพนธของสากบประธาน

สภาพสงคมก าหนด สาน าเงนทดดจากเซก มาตงดนตคลบของตนเอง และเปลยนชอเปน อษา กจการของสารงเรองด ท าใหมคนสนใจอยากจะรวมลงทน

การพบปะ ประธาน เขามาเปนหนสวนบรหารดนตคลบของสา แรงดงดด สารวาประธานหวงเงนทองมากกวาจะรกและชอบพอเธอจรงจงอยางท

แสดงออก การยอมรบซงกนและกน

สากบประธานมความสมพนธทางกายตอกนโดยดมเปดเผยตอสาธารณะ

อปสรรค ประธานพอใจโสภตพดล แตสาคอยกดกน เพราะโสภตพดลคอลกสาวของเธอทตดทองมาสมยหนออกจากวง หลงคลอด สายกใหโสภตพดลใหเปนลกของคณหญงโสภาพรรณวด โสภตพดลจงดมทราบวาสาเปนแมทแทจรงของตนเอง


ประธานลวนลามโสภตพดล สาเขามาเหนเหตการณ จงใชปนยงประธานจนเสยชวต

889


จากเรองจะพบวา ความรกของสาผกพนกบผชายหลายคนซงแตละคนเปนดปอยางผวเผนและมกเรมตน ลงเอยอยางเดยวกน คอ สภาพสงคมก าหนด การพบปะ แรงดงดด การยอมรบซงกนและกน อปสรรค และความสมพนธถงทางตน มเพยงบางรายเทานนทจะมการเปดตวคบหากน และดมปรากฏการใหค ามนสญญากบผชายคนใดเลย ดงนน ในตอนทายของเรอง สาจงดมเหลอใคร นอกจากลก ซงกเปนปญหาทเธอยงแกดมตกจนกระทงคดฆาตวตาย

ความแตกตางของนวนยายเรองนเมอเทยบกบเรองอนๆ ทคดเลอกมา คอ การใหน าหนกกบตวละครเอกฝายหญงเพยงอยางเดยว และมตวละครเอกฝายชายจ านวนมาก ทเขามาสรางปมปญหา และอปสรรคในชวงระยะสนๆ เพอใหชวตของตวละครเอกฝายหญงดดด าเนนดป และมพฒนาการมากขนเรอยๆ อยางดรกด โครงเรองดงกลาวยงอยในสตรส าเรจของเรองมากชหลายผวเพอแสดงใหเหนพฒนาการของตวละคร โดยจะเหนดดวา เรองอนในลกษณะเดยวกนนกดดรบความนยมเชนกน เชน ดวงตาสวรรค, ทองเนอเกา, คนเรงเมอง เปนตน สรปและอภปรายผล บทความนมวตถประสงคเพอวเคราะหสตรส าเรจของนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครวตามแนวคดของพาเมลา เรจส จ านวน 7 เรอง ซงบทสรปของผลการศกษาแสดงเปนตารางใหเหนขอมลเปรยบเทยบล าดบการเกดเหตการณกบความสมพนธของตวละครในนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครว ดงน

ล าดบ

ชอเรองนวนยายรกยอดนยมแนวครอบครว บานทรายทอง

น าเซาะทราย น าผงขม

ระฆงวงเดอน

เมยหลวง สวรรค

เบยง

ละอองดาว อสา

ชายกลาง

พจมาน

ภม-วรรณนร

ภม-พดกรอง

ปรม-กงสดาล

อนรทธ วกนดา

อนรทธ อร

อนทร

คาว นารน

กรกฎละอองดาว

กรกฎ ผดาชดม

สา และผชายทง 5

1 สภาพสงคม

การพบปะ การพบปะ

การพบปะ

การเปดต

การพบป

สภาพ

สภาพสงคม

การเปดต


890


ก าหนด ว คบหา

ะ สงคมก าหน

ด

ก าหนด วคบหากน

ก าหนด

2 การพบปะ

การยอมรบซงกนและ

กน

แรงดงดด


ก าหนด

การใหค ามนสญญ

า


การพบป

ะ

อปสรรค

สภาพ

สงคมก าหนด


3 แรงดงดด



ก าหนด



อปสรรค



การให

ค ามนสญญ

า


4 อปสรรค

การเปดตว คบหา

อปสรรค อปสรรค อปสรรค

สภาพ

สงคมก าหนด

อปสรรค


อปสรรค

การยอมรบซงกน และกน

5 ความสมพนธถงทาง

ตน

อปสรรค การยอมรบซงกน

และกน


สภาพสงคมก าหน

ด

อปสรรค


อปสรรค


อปสรรค


ความสมพนธถงทาง

ตน





อปสรรค

การยอมรบซงกน

และกน

ความ สมพนธถง

ทางตน

891


7 การพบปะ


ก าหนด

อปสรรค อปสรรค การยอมรบซงกนและกน



ความ สมพน

ธ ถงทาง

ตน



การยอมรบซงกน

และกน



การให

ค ามนสญญ

า


9 การยอมรบซงกน

และกน




10 การเปดตว คบหากน

จากตารางสรปผลการวเคราะหเหตการณและล าดบการเกดเหตการณจะพบวา นวนยายรกยอดนยมแนวครอบครวมองคประกอบตรงตามทสตรส าเรจก าหนด และมลกษณะดมเรยงล าดบดงทดดระบดว ซงเหตทเปนเชนนเพราะ นวนยายแตละเรองมแนวทางการผกเรองและการเลาเรองเปนของตนเองตามแตทนกเขยนตองการจะใหเปนดป ยงล าดบการเกดเหตการณแตกตางกนมากเทาดร ยงท าใหเรองคาดเดาดมดดมากขนเทานน และกลายเปนเครองยนยนวาเหตใด นวนยายรกแนวครอบครวอยางเดยวกน จงมรายละเอยดแตกตางกนดป และยงคงดงความสนใจทจะอานซ าหรออานเพมในเรองแนวเดยวกนดดอยางดมรจบ อยางดรกด จะพบวา แนวเรองเดยวกนดดแก น าเซาะทราย และเมยหลวง เพราะเปนเรองราวหลงแตงงานของครอบครวทมปญหามอทสาม แตจดจบของเรองแตกตางกน กลาวคอ น าเซาะทราย ดมอาจคงความรสกความเปนครอบครวดวดดอกตอดป ในขณะนเมยหลวงยงคงมโอกาสทจะดดเรมตนกนใหม สวนแนวเรองทคลายคลงกนอกประเภทหนง คอ บานทรายทอง

892


น าผงขม-ระฆงวงเดอน สวรรคเบยง และละอองดาว เพราะเปนเรองราวความรกในครอบครวใหญทประกอบดวยคนจ านวนมากเขามามอทธพลตอความสมพนธ และเปนเรองราวความรกทเกดขนกอนการแตงงาน สวนเรอง อสา นนเปนแนวเรองทดมตรงกบเรองอนทน ามาวเคราะหรวมกนในครงน เพราะเปนแนวมากชหลายผว แสดงพฒนาการของตวละครเอกฝายหญงเปนหลก ซงนวนยายในลกษณะเดยวกนกบ อสา มอยหลายเรอง เรองทมชอเสยงและน ามาผลตซ าหลายครงเชนกน (แตยงดมถง 6 ครง) ดดแก ดวงตาสวรรค (5 ครง) , ทองเนอเกา (3 ครง) , คนเรงเมอง (5 ครง) เปนตน เมอแบงแนวเรองออกเปน 2 ประเภทดงกลาวขางตน คอ ชวตกอนแตงงาน และชวตหลงแตงงาน จะเหนดดวาชวตกอนแตงงานมการน าเสนอเหตแหงการพบปะกนของตวละครเอกชายและหญงหลากหลายกวา ดดแก การเขามาขออาศย (บานทรายทอง) การเอาตวใชหน (น าผงขม -ระฆงวงเดอน) การรวมครอบครว (สวรรคเบยง) และการเปนลกบญธรรม (ละอองดาว) แตสงทเหมอนกนทงหมดคอ ตวละครเอกฝายหญงมฐานะทต ากวาตวละครเอกฝายชาย แตมความดงามครบถวน ดมดางพรอย สวนตวละครเอกฝายชาย นอกจากตวละคร ‘ชายกลาง’ จากเรอง บานทรายทอง แลว ทกตวละครลวนมปญหาทางพฤตกรรมดมพงประสงค เชน อารมณรนแรง เจาช ขเหลา เปนตน ขอสงเกตทพบเพมเตมในการวเคราะหโครงเรองดวยสตรส าเรจของพาเมลา เรจส คอ การปรากฏซ าขององคประกอบตางๆ ดมเฉพาะเจาะจงอยเพยงแค อปสรรค และแรงดงดด ลกษณะการวางโครงเรองของดทย ยงก าหนดใหเหตการณอนๆ ปรากฏซ าดดอยบอยครงเพอสรางปมปญหาใหกบตวละคร เชน สภาพสงคมก าหนด และการพบปะ ท พาเมลา เรจส มองวามกปรากฏตอนตนเรอง แตในนวนยายของดทยทน ามาศกษาพบวา สภาพสงคม และการพบปะ เกดขนในตอนทายของเรองดด โดยเฉพาะในนวนยายครอบครวแนวชวตหลงแตงงานทคสมรสแยกกนอย เปนตน

สตรส าเรจดงกลาวนถอเปนกลวธการด าเนนเรองทสามารถน ามาประยกตใชเพอสรางสรรควรรณกรรมใหนาสนใจ และ ยงสอดคลองกบทศนะของจอหน. จ. คาเวลต (John G. Cawelty) ทเหนวา ภาพรวมของสตรในการศกษาวรรณกรรมยอดนยมเปนดปในทางเดยวกบผลผลตทางวฒนธรรมทกแขนงทอาศยองคประกอบส าคญ 2 ชนด คอ ธรรมเนยมนยม (convention) และ ความคดสรางสรรค (invention) กลาวเฉพาะในทางวรรณกรรม ธรรมเนยมนยมในการแตง หมายถง โครงเรอง ตวละครเขาแบบ แนวคด ฯลฯ สวนความคดสรางสรรค หมายถง สงแปลกใหมทคดคนขนโดยผแตง เชน ตวละคร แนวคด หรอรปแบบภาษา แตในงานวจยนเหนวาสตรส าเรจของพาเมลา เรจส เปนความคดสรางสรรคดานกลวธด าเนนความขดแยงทสามารถประยกตเขากบธรรมเนยมนยมเดมเพอเพมความนาสนใจดดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะปมปญหายอยใหแกความสมพนธของตวละคร และทฤษฎนยงเหมาะส าหรบผสนใจสรางสรรคงานเขยนเพราะเปนเครองมอทชวยสรางความนาสนใจใหแกเรองดดอยางมประสทธภาพ

893


ขอเสนอแนะ ควรศกษาโครงเรองนวนยายแนวครอบครวประเภทอนๆ ทมแนวเรองเนนความรกความอบอนในครอบครวเพอวเคราะหสตรส าเรจหรอแกนเรองทนวนยายเหลานนตองการน าเสนอ เอกสารอางอง ก.สรางคนางค. (2558). บานทรายทอง (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ณ บานวรรณกรรม. กฤษณา อโศกสน. (2552). น าเซาะทราย (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: เพอนด. ________. (2554). น าผงขม (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: เพอนด. ________. (2555). เมยหลวง (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: เพอนด. ________. (2554). ระฆงวงเดอน (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: เพอนด. ________. (2554). สวรรคเบยง (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: เพอนด. บารน บญทรง. (2552). วญญาณอสระของโจเซฟ แคมพเบลลกบการตความเทพปกรณนม. วารสาร

มนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 6(1). สบคน 6 กรกฎาคม 2561 จาก http://www.humanfolklore.nu.ac.th/content_view.php?n_id=44&img=3&action=view.

________. (2554). The Writer's Journal: Mythic Structure For Writers (Thrid Edition). วารสารมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 8(3). สบคน 6 กรกฎาคม 2561 จาก http://www.human.nu.ac.th/jhnu/file/journal/2012_09_19_12_03_57-%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%B5.pdf.

พนมเทยน. (2544). ละอองดาว เลม 1 (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ณ บานวรรณกรรม. ________. (2544). ละอองดาว เลม 2 (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ณ บานวรรณกรรม. ________. (2544). ละอองดาว เลม 3 (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ณ บานวรรณกรรม. ________. (2544). ละอองดาว เลม 4 (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ณ บานวรรณกรรม. รนฤทย สจจพนธ. (2540). แลลอดลวดลายวรรณกรรม. กรงเทพฯ: ณ บานวรรณกรรม. วรวฒน อนทรพร. (๒๕๔๕). ทกษะการเขยน. สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต

หาดใหญ. สขรนทร สนทชน. (2557). นวนยายแนว Romantic Suspense ของไทย. (วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต). มหาวทยาลยศลปากร. นครปฐม. สฟา. (2556). อสา (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: เพอนด.

894


อรชย อรรคอดม. (2556). รายงานการสงเคราะหงานวจยประจ าปการศกษา 2556 ภาควชาการสอสารตรา คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพ. สบคน 6 กรกฎาคม 2561 จาก http://buca.bu.ac.th/Synthesizing_Research/bd.pdf.

Cawelti. J.G. (1989). Crusie. J. (2004). Bet Me. New York: St. Martin Press. Wherry. M. (2015). More than a Love Story: The Complexities of the Popular

Romance In Berberich, C. (Ed.), The Bloomsbury Introduction to Popular Fiction. London: Bloomsburt Academic.

895


บคลกภาพทมผลตอการปรบตวในการท างาน ของผปฏบตงานในอตสาหกรรมการบน ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน

The Personality affecting work adaptation of workers in the aviation industry at the Northeastern Regional Airport

อรณวชญ พลอครดพศาล1* และ สภา จรวฒนานนท2

Arunwit Ponakrapaisan, Supa Jirawattananon2

สงกด สาขาการจดการการบน วทยาลยการบนนานาชาต มหาวทยาลยนครพนม *Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ

หลงการประลองก าลงและขมขกนวาจะใชสงครามรอนทางทหารชชะตาระหวางกน แตสดทายตางฝายตางยอมถอยลนดมปะทะกนดวยสงครามรอนทางทหาร สถานการณโลกในชวงตอดปในภายภาคหนาจงดมดดมมหาอ านาจขวเดยวอยางอเมรกาทจะสามารถชชะตาทศทางของสงคมโลกอกตอดป แตสงคมโลกในยคปจจบนดดถกจดแบงออกเปนกลมมหาอ านาจสามกกอยางชดเจน ซงประกอบดปดวย กกโจโฉ BRICS ตลาด 5,500 ลานคน กกซนกวน EU ตลาด 600 ลานคน และกกเลาป USA ตลาด 320 ลานคน ในยคสมยโลกขวเดยวสงคมโลกถกบรหารจดการโดยกลมทนบรรษทขามชาต ยา อาหาร การเงน ดอท ใหการสนบสนนพรรคเดโมแครต โดยเนนท าสงครามทางเศรษฐกจเชน ในสมย ปธน.คลนตน กอใหเกดสงครามทางเศรษฐกจผานการสราง โรคววบา GMO ตมย ากง Y2K พอกองทนควอนตมสามารถโจมตคาเงนจนอาเซยนลมแพสงครามทางเศรษฐกจ แลวกองทนควอนตมจงเรมโจมตคาเงนจนเพอใหลดคาเงนหยวนลง ซงการลดคาเงนหยวนจะท าใหสนคาจนมราคาถกลงกวาประเทศในกลมอาเซยนทยงอยใสภาวะวกฤตจากโรคตมย ากงดคซส แตจนกลบเลอกอมอาเซยน ยอมขาดทนดมยอมลดคาหยวน ซงจนมการบรหารคาเงนผานเงนหยวนในคนจนใช หยวนนอกตางชาตแลกเขามาลงทนในจน และหยวนฮองกง ทองกฤษดดสงมอบคนใหแกแกจน จนเลอกตงคาหยวนนอก และหยวนใน แตกลบปลอยลอยตวคาเงนหยวนฮองกง จนสงผลท าใหกองทนควอนตมเจง สงครามเศรษฐกจทกระท าผานทางพรรคเดโมแครตพายแพ ปธน.คลนตนถก อมพทเมนท จนคะแนนสนบสนนตกต า จนแพการเลอกตง พรรคลพบลกนม ปธน. บช ทมบรรษทขามชาต พลงงาน อาวธ หนนหลง จงเนนท าสงครามรอนสงครามทางทหาร เชน เกดเหตการณ 911 เกดสงครามอรก สงครามอาฟกานสถาน สงครามกอการราย บรรษทขามชาตพลงงานและอาวธดดประโยชน แตสงครามรอนสงผลทางการเมองจนอเมรกาตดกบดกในสงครามรอน สถานการณเปลยนคะแนนนยมเทกลบมาทพรรคเดโมแครต ปธน.โอบามา ดดรบการเลอกตงขนมาท าสงครามทางเศรษฐกจ ผานการ

896


สรางโรคดขหวด 2009 GMO แฮมเบอรเกอรดคซส face line เจาะขอมลสวนบคคล บรรษท ยา อาหาร การเงน ดอท ดดประโยชนจากสงครามทางเศรษฐกจดงกลาว

จะเหนดดวาอเมรกาสรางระบบโครงสรางทางอ านาจในการดดซบทรพยากรจากประเทศรอบนอกระบบเขาสประเทศศนยกลางระบบผานทางคาเงนดอลลาร ทดมมทองค าหรอสนทรพยรองรบหรอค าประกน การสรางความดมมนคงใหเกดกบประเทศเปาหมาย ทเปนประเทศรอบนอกระบบใหเกดความดมมนคง ผสานการขนอตราดอกเบยหรอลดอตราดอกเบย การโจมตคาเงน จะสงผลใหทรพยากรจากประเทศรอบนอกระบบดหลเขาสอเมรกาทเปนประเทศศนยกลางระบบ สงผลทางความนาเชอถอ โดยทอเมรกามทองค าหรอสนทรพยหนงดอลลาร จงสามารถพมพเงนดอลลารออกมาดดเจดสบเทาของมลคาทรพยสนทมอยจรง ทส าคญสดกคอ สงคมโลกตองแลกดอลลารเพอใชซอน ามนจากประเทศขายน ามนทเปนพนธมตรอเมรกาในตะวนออกกลาง สงผลตออตราแลกเปลยนดอลลารขนลงตามกลดกตลาด เมอรสเซย จน อหรานจบมอกนในเรองพลงงานน ามนและแกสธรรมชาต และแทรกแซงทางทหารในประเทศซเรย สงผลท าใหประเทศตางๆ ในสงคมโลกดมจ าเปนตองใชดอลลารซอน ามนสามารถเลอกใชทองหยวนหรอสกลทองถนซอจากจน อหราน รสเซยดด ประกอบกบจนเขาสระบบตะกราเงนของโลก จงมสทธพมพเงนเหมอนอเมรกา จนมหาลานลานดอลลาร สามารถพมพดดเจดสบเทา. จนรวยขนจงสงคนออกทองเทยวเพอขยายการใชเงนหยวนในกลมพนธมตร เพอปองกนสงครามการเงนโจมตคาเงนเหมอนป 39 ตมย ากง

สถานการณเขาสสงครามสามกกทางเศรษฐกจอยางชดเจน ทส าคญคอกลมทนโลกาภวฒนทงสามกกตางมเงนทน หลกการบรหาร. และเทคโนโลยททดเทยมกน แตการจะพฒนาพลงการผลตสนคาและบรการใหมคณภาพดราคาถก ตองพงพาการลดตนทนทางดานโลจสตก สงนเปนผลดกบดทยเพราะภมยทธศาสตรประเทศดทยอยตรงกลางสงคมโลก เปนศนยกลางทางบก ทอ ราง ถนน ทงน าคลองกะ ทางอากาศ มความหลากหายทางพนธกรรมสงสดรองรบสนคาระดบบน bio nano technology ทางอวกาศ สามารถปลอยดาวเทยมวงโคจรต าบรเวณเสนศนยสตร ออกดปทางอนดามน อาวดทยขางละ 200 ดมลทะเล ถาปลอยดาวเทยมเชอมตออนเตอรเนต 5 G จะใชควบคมดมานซบพลายสนคาของสงคมโลกดมใหผลตลนเกนความตองการของสงคมโลก ท าใหตนทนต าลง ลดการใชทรพยากรของสงคมโลกในภาพรวม แกดขปญหา over supply ของสงคมโลก เชนตมย ากง แฮมเบอรเกอรดคซส ดทยจะเปนฐานผลตสนคาระดบกลาง บน และตลาดกระจายสนคาระดบลางใหจน ดงนนดทยจะใชดาวเทยมควบคมตลาดกระจายสนคาระดบลางกลางบนใหกบสงคมโลกดมใหผลตสนคาลนเกน เนองจากจนมความตองการขยายการใชเงนหยวนในสงคมโลกเพมมากขน เชนเดยวกบสมาชก BRICS เราจงเหน คนจน อนเดย รสเซย เขามาทองเทยวในกลม BRICS และกลมพนธมตรในอาเซยน โดยเฉพาะประเทศดทยมากยงขน สถานการณดงกลาวสงผลท าใหอตสาหกรรมการบนรองรบอตสาหกรรมการทองเทยวในประเทศดทยก าลงมาแรง เมอพจารณารวมกบยอดการสงเครองบนแอร

897


บส โบอง และคายอนๆ จงมองดดวา ความตองการบนเดนทางเพอเทองเทยว ของประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟกทมอตราการขยายตวของการทองเทยวสงมากกวาภมภาคอนๆ ซงประเทศดทยมภมยทธศาสตร และภมอากาศเหมาะสมกบอตสาหกรรมการทองเทยวเปนอยางยง และปจจยขบเคลอนอตสาหกรรมการการบนรองรบอตสาหกรรมการทองเทยวทส าคญทสดกคอบคลากร จากปจจยตางๆ ชชดดดวาการทองเทยวในดทยจะมการขยายตวเปนอยางมาก อตสาหกรรมการบนรองรบการทองเทยวจงมแนวโนมขยายตวดปยงภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนเพมมากยงขน ดงนนจงมความจ าเปนทจะตองพฒนาบคลากรในดานอตสาหกรรมการบน เพอใชรองรบอตสาหกรรมการทองเทยวทก าลงขยายตวมาสภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ซงประตทส าคญทจะใชในการตอนร บนกทองเทยวกคอทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน จะเหนดดวาในปจจบนทางผบรหารงานธรกจหรออตสาหกรรมการบนของดทยและตางประเทศ ตางกดดใหความสนใจกบการพฒนาบคลากรภายในองคกรเปนอยางมาก เนองจากถอเปนหวใจส าคญประการหนงของความส าเรจห ร อ ค ว า ม ล ม เ ห ล ว ข อ ง อ ง ค ก ร ซ ง บ ค ล า ก ร ใ น อ ง ค ก ร ด า น ก า ร บ น ทจะถอดดวามคณภาพดดนน นอกจากจะตองมทกษะประสบการณและความรความสามารถในการท างานแลว ควรจะตองมบคลกภาพทดและเหมาะสมสอดคลองกบงานดวย โดยบคลกภาพคณลกษณะเฉพาะตวของบคคลนน จะมผลตอประสทธภาพในการท างาน และปฏสมพนธกบผอนทงในองคกรและภายนอกองคกร และทส าคญยงสงผลตอภาพลกษณทดใหกบองคกรอกดวย บทความนจงมวตถประสงค 1. เพอศกษาลกษณะทางประชากรศาสตรทแตกตางกนกบการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 2. เพอศกษาบคลกภาพทมผลตอการปรบตว ในการท างาน ของผ ปฏบ ต ง านใน อตสาหกรรมการบน ณ ท าอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ซงกลมตวอยางคอ บคลากรทปฏบตงาน ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน จ านวน 400 ตวอยาง โดยใชวธการสมตวอยางแบบบงเอญ เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถามวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต โดยใชสถต Independent sample t-test , (One-way ANOVA) F-test และ Multiple regression analysis พบวา ลกษณะทางประชากรศาสตรทแตกตางกน ดดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายดดเฉลยตอเดอน มผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทปฏบตงาน ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และยงพบวาบคลกภาพมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทปฏบตงาน ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ค าส าคญ: 1 บคลกภาพ 2 การปรบตวในการท างาน 3 ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน

898


Abstract Nowadays, businesses or industries pay close attention to personnel in the organization. It is another key to success or failure of the organization. The personnel in the organization to hold that quality. In addition to having the skills, experience and knowledge to work. Should have a good personality and appropriate with the job. Personality of a person's personality. Will affect the performance. Interaction with others in the organization and outside the organization. And also important to the good image for the organization as well. The purpose of this article is to study the different demographic characteristics and adaptation in the work of the Northeastern Airport Personnel. 2. To study the personality influencing work adaptation. of the aviation industry workers at the Northeastern Airport. The sample is 400 employees at the Northeastern Airport. Using random sampling The instrument used in the research was The questionnaire was analyzed by means of independent sample t-test, One-way ANOVA, F-test and Multiple regression analysis. The demographic characteristics were gender, age, educational level, occupation and monthly income. Effect of adaptation on the performance of personnel working at different Northeastern Airports. Statistically significant at the 0.05 level. In addition, personality was affected by the adaptability of personnel working at the Northeastern Airport. Statistically significant at the 0.05 level. Keywords: 1 The Personality 2 Adaptability to work 3 Northeastern Airport บทน า ปจจบนธรกจหรออตสาหกรรมดดใหความสนใจกบบคลากรในองคกรเปนอยางมาก เนองจากเปนหวใจส าคญอกประการหนงของความส าเรจหรอความลมเหลวขององคกร ตามแนวคดสวนประสมทางการตลาดส าหรบธรกจบรการ Service Mix ของ Philip Kotler เปนแนวคดทเกยวของกบธรกจทใหบรการ ซงจะดดสวนประสมการตลาด Marketing Mix 7Ps หรอ 7Ps ในการก าหนดกลยทธการตลาดซงประกอบดวย 1.ดานผลตภณฑ (Product) 2.ดานราคา (Price) 3.ดานชองทางการจดจ าหนาย (Place) 4.ดานสงเสรมการตลาด (Promotion) 5.ดานการสรางและน าเสนอลกษณะทางกายภาพ (Physical Evidence and Presentation) 6.ดานกระบวนการ (Process) 7.ดานบคลากร (People) ซงในเรองของบคลากรภายในองคกรนนถอดดวามความส าคญเปนอยางยงตอสวนประสมการตลาด Marketing Mix 7Ps เปนตวชวดทส าคญตอความส าเรจหรอลมเหลวขององคกรซง

899


บคลากรทจะถอดดวามคณภาพดดนน นอกจากจ าเปนจะตองมทกษะประสบการณและความรความสามารถในการท างานแลว ควรจะตองมบคลกภาพทดและเหมาะสมสอดคลองกบงานดวย โดยบคลกภาพคณลกษณะเฉพาะตวของบคคลนน จะมผลตอประสทธภาพการท างาน และปฏสมพนธกบผอนทงในองคกรและภายนอกองคกร และทส าคญยงสงผลตอภาพลกษณทดใหกบองคกรดวย การทมบคลกภาพทดนน สามารถน ามาใชดดกบผทท างานดานการใหบรการ ทกคนทจะตองคอยตอบค าถาม ประสานงาน ใหความรวมมอและความชวยเหลอแกผรบบรการทงหลาย นนหมายความวาการมบคลกภาพทดยอมมเสนหดงดดใจ เปนเสมอนโซคลองใจลกคาใหเกดความประทบใจ ความมนใจในตวผใหบรการคนนน ในอดตทผานมามงานวจยจ านวนมาก อาท (Robbins & Coulter, 2009) ทพยายามอธบายถงบคลกภาพทดของพนกงานในองคกรโดยเฉพาะคณลกษณะของบคคล เชน บคลกภาพแบบหวนดหว บคลกภาพแบบแสดงออก บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบการเหนพอง และบคลกภาพแบบมจตส านก ซงการมบคลกภาพทดนนมความส าคญเปนอยางยง สามารถกอใหเกดความส าเรจในการท างานในทก ๆ ธรกจหรออตสาหกรรม ฉะน นอตสาหกรรมทางดานการบนกเปนงานธรกจดานบรการทพนกงานควรจะมบคลกภาพทดในการใหบรการแกลกคา เมอลกคาดดรบการบรการทดจากพนกงานกจะเกดความประทบใจ สงผลใหบคลากรเกดการปรบตวในการปฏบตงานและยงท าใหเกดภาพลกษณทดตอองคกร จงนบดดวาการสรางบคลกภาพทดชวยใหองคกรประสบความส าเรจในการท าธรกจเปนอยางสง (ตลา มหาพสธานนท, 2547) ดงนนบทความงานวจยเรอง บคลกภาพทมผลตอการปรบตวในการท างาน ของผปฏบตงานในอตสาหกรรมการบน ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน จะเปนประโยชนอยางยงในดานตาง ๆ ดงน 1. ท าใหบคลากรในธรกจอตสาหกรรมการบน น าผลของการศกษาคนควาอสระนดปใชพฒนาตนเอง 2. องคกรธรกจในอตสาหกรรมการบนน าผลทดดจากการศกษาคนควาอสระนดปใชปรบปรงพฒนาบคลากรภายในองคกร และ 3. นกศกษา นกวจย ผสนใจสามารถน าผลทดดจากการศกษาคนควาอสระนดปใชตอยอดการวจย ดวยเหตนแนวโนมในอนาคตทจะเกดการขยายตวของอตสาหกรรมการบน เพอใชรองรบอตสาหกรรมการทองเทยว ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน จงเปนเรองทนาสนใจศกษาวจย เรองบคลกภาพทมผลตอการปรบตวในการท างาน ของผปฏบตงานในอตสาหกรรมการบน ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ดงนนการศกษาครงนจะใชปจจยตาง ๆ ทเปนตวแปร เชน ลกษณะประชากรศาสตร บคลกภาพ ทมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน เพอใหผลการศกษาเปนขอมลชวยในการพฒนาบคลกภาพของพนกงานสายการบนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนดดในอนาคต และลดปญหาความขดแยงระหวางเพอนรวมงาน ผบรหารและผใชบรการ เปนตน

900


ในแงของทฤษฎ มทฤษฎหลก 3 ทฤษฎ ทมกจะถกน ามาใชอธบายถงปจจยทมตอการปรบตวในการท างานของบคลากรในองคกรตาง ๆ คอ ทฤษฎเกยวกบลกษณะประชากรศาสตร ทฤษฎเกยวกบบคลกภาพ ทฤษฎการปรบตวในการท างานรวมถงงานวจยทเกยวของทฤษฎเกยวกบลกษณะประชากรศาสตร ลกษณะทางดานประชากรศาสตร เปนความหลากหลายดานภมหลงของบคคล ซงดดแก เพศ อาย สถานภาพ ลกษณะโครงสรางของรางกาย ความอาวโสในการท างาน เปนตน โดยจะแสดงถงความเปนมาของแตละบคคลจากอดตถงปจจบน ในหนวยงานหรอในองคกรตางๆ ซงประกอบดวยพนกงานหรอบคลากรในระดบตาง ๆ ซงมลกษณะพฤตกรรมการแสดงออกทแตกตางกนมสาเหตมาจากความแตกตางทางดานประชากรศาสตรหรอภมหลงของบคคลนนเอง ปณศา ลญชานนท (2548) กลาวถง การศกษา อาชพ และรายดดนน มกจะมความสมพนธกนอยางยง บคคลทมการศกษาสงมกจะมอาชพการงานทด มรายดดสง สวนบคคลทมการศกษาต า โอกาสทจะมอาชพการงานในระดบสงนน ยอมเปนดปดดยาก จงท าใหมรายดดต า นอกจากน วชรวชร งามละมอม (2558) ดดกลาววา ในหนวยงานองคกรตาง ๆ จะประกอบดปดวยบคลากรในระดบตาง ๆ เปนจ านวนมาก บคคลแตละคนจะมพฤตกรรมทแตกตางกนออกดป ซงลกษณะพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกแตกตางกนนน มสาเหตมาจากปจจยตาง ๆ ซงดดแก อาย เพศ สถานภาพ ระยะเวลาในการปฏบตงานในองคกร โดยลกษณะพฤตกรรมในการท างานของบคคล จะเปนดงน 1. อายกบการท างาน (Age and Job Performance) เปนทยอมรบกนวาผลงานของบคคลจะลดนอยลงในขณะทอายเพมขน แตอยางดรกตามบคคลทมอายมากจะถอวาเปนผมประสบการณในการท างานสง และสามารถปฏบตหนาทการงานทจะกอใหเกดผลผลตสงดด นอกจากนจะเหนดดวา คนทอายมากจะดมลาออกจากงานหรอยายงานแตจะท างานทเดม ทงนเพราะโอกาสในการเปลยนงานมนอย ประกอบกบชวงเวลาในการท างานนานจะมผลท าใหดดรบคาตอบแทนมากขน ตลอดจนสวสดการตางๆ กจะดดเพมขนดวย รวมทงพนกงานทมอายมากขนจะปฏบตหนาทการงานอยางสม าเสมอ ขาดงานนอยกวาพนกงานทมอายนอย 2. เพศกบการท างาน (Gender and Job Performance) จากการศกษาโดยทวดป เรองความสามารถเกยวกบการแกดขปญหาในการท างาน แรงจงใจ การปรบตวทางสงคม ความสามารถ ในการเรยนร ระหวางเพศชายและเพศหญงดมมความแตกตางกน แตอยางดรกตามในการศกษาของนกจตวทยาพบวา เพศหญงจะมลกษณะคลอยตามมากกวาเพศชาย และเพศชายจะมความคดเชงรกความคดกาวดกล และมความคาดหวงในความส าเรจมากกวาเพศหญง แตจะดมมความแตกตางในเรองผลงาน และในเรองความพงพอใจในงาน 3. สถานภาพการสมรสกบการท างาน (Marital Status and Job Performance) พบวา พนกงานทสมรสแลวจะขาดงาน และมอตราการลาออกจากงานนอยกวาผทเปนโสด นอกจากนยงม

901


ความพงพอใจในงานสงกวาผทเปนโสด ตลอดจนมความรบผดชอบ เหนคณคาของงาน และมความสม าเสมอในการท างานดวย 4. ความอาวโสในการท างานกบการท างาน (Tenure and Job Performance) ผอาวโสในการท างานจะมผลงานสงกวาบรรดาพนกงานใหม และมความพงพอใจในงานสงกวาคนทมลกษณะประชากรศาสตรตางกนจะมลกษณะทางจตวทยาตางกน ทฤษฎเกยวกบบคลกภาพแบบ 5 องคประกอบ Robbins & Coulter (2009) กลาวถง “The big model of personality” ซงแบงบคลกภาพออกเปน 5 ประเภท ดงน 1. บคลกภาพแบบหวนดหว หมายถง ระดบทบคคลตอบสนองตอความเครยด จะมการตอบสนองในลกษณะการตนตว กงวล เกรงใจ หรอในทางทตนเตนตกใจงาย ดงนนจงมโอกาสเกดความเครยดในทท างานดดมากกวาผอน 2. บคลกภาพแบบแสดงออก หมายถง ระดบทบคคลสามารถอดทน อดกลนตอสงเราจากบคคลและสถานการณตาง ๆ โดยทบคคลทมลกษณะแบบแสดงออกสงจะมลกษณะชอบรวมงานกนกบผอน และชอบท ากจกรรมตาง ๆ 3. บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ หมายถง ระดบทบคคลสามารถเปดรบประสบการณใหมหรอวธการใหม ๆ ในการท าสงตาง ๆ บคคลทมบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณสงมแนวโนมทจะมความสนใจทหลากหลายและชอบเรองเทคโนโลยพอ ๆ กบความคดเชงกลยทธ 4. บคลกภาพแบบการเหนพอง หมายถง ระดบทบคคลมแนวโนมทจะมความสมพนธกบคนอนในลกษณะทมความอดทน เปนทพอใจและยอมรบของผอน 5. บคลกภาพแบบมจตส านก หมายถง ระดบทบคลใชความพยายามมงดปสเปาหมาย บคคลทมบคลกภาพแบบมจตส านกสง เปนบคคลทมแนวโนมทจะท างานเพอมงส เปาหมายอยางขยนหมนเพยร มวนย และลกษณะทเชอถอดด ตวแบบบคลกภาพทง 5 แบบน ใช เปนกรอบในการมองบคคลดดเปนอยางด ซงจากผลการวจยพบวา มความสมพนธอยางมนยส าคญกบการปฏบตงาน ของบคคล เชนบคลกภาพแบบรอบคอบ ระมดระวง (conscientiousness) สามารถท านายผลการปฏบตงานในอาชพวศวกร สถาปนก ทนายความ ต ารวจ ผบรหาร พนกงานขาย และบคลกภาพยงเปนตวท านายผลการเรยนรของบคคลดดเปนอยางด การเรยนรทรวดเรวและเขาใจดดกอนคนอน แสดงถงการทมบคลกภาพทรอบคอบ มความคดเปนระบบ สงผลใหบคคลนน มพฒนาการทรวดเรวกวาคนรอบขางจนสามารถสรปดดวาพฒนาการของบคคลตองอาศยการปฏสมพนธทางสงคม โดยใชบคลกภาพเปนแบบอยาง ทฤษฎเกยวกบการปรบตวในการท างาน

902


Dawis and Lofquist (1984) กลาววา การปรบตวในการท างาน หมายถง ความสามารถทจะเผชญหรอแกดขปญหาตาง ๆ เพอใหสามารถท างานดดอยางประสบความส าเรจ ประกอบดวย 3 ดาน ดดแก (1) ดานการปรบตวใหเขากบงานทท า (2) ดานการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมในการท างานและกฎระเบยบขอบงคบ และ (3) ดานการปรบตวใหเขากบเพอนรวมงานและผบงคบบญชา 1. การปรบตวใหเขากบงานทท า หมายถง ความสามารถทจะเผชญหรอแกดขปญหาตาง ๆ อนเนองมาจากการท างาน การยอมรบตนเอง เชอมนในความสามารถของตนเองเกยวกบงานทท าและมความพงพอใจในงานทท า เพอสามารถท างานใหประสบความส าเรจดดตามเปาหมายของงาน 2. การปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมในการท างานและกฎระเบยบขอบงคบ หมายถง ความสามารถทจะยอมรบและปฏบตตนภายใตกฎระเบยบขอบงคบตาง ๆ ของทท างานดด ยอมรบในระเบยบขอก าหนดการปฏบตงานและสามารถท างานภายใตสภาพแวดลอมทเปนอยในทท างานดด 3. การปรบตวใหเขากบเพอนรวมงานและผบงคบบญชา หมายถง ความสามารถในการสรางสมพนธภาพทด และท างานรวมกบเพอนรวมงานและผบงคบบญชาดดเปนอยางดและเปนทยอมรบของเพอนรวมงานและผบงคบบญชา ดงนน การปรบตวในการท างานเปนการปรบตวอกดานหนงซงมความส าคญตอการด ารงชวตของมนษย ทงนเพราะการท างานเปนกจกรรมหลกซงมนษยทกคนตองเกยวของ ซงจะชวยใหมนษยสามารถด ารงชวตอยดดในสงคม งานวจยทเกยวของ จตรว มสกสต (2556) ศกษาเรอง ปจจยทางดานลกษณะบคลกภาพและคณลกษณะงานทมอทธพลตอการปรบตวในการท างานของพนกงานในกลมอตสาหกรรมชนสวนยานยนต พบวา ปจจย

คณลกษณะงานมอทธพลตอการปรบตวในการท างานอยางมนยส าคญทางสถตท β = 0.17 , p >

0.05และยงพบอกวา บคลกภาพมอทธพลตอการปรบตวในการท างานอยางมนยส าคญทางสถตท β = 0.65 , p > 0.001 กลาหาญ ณ นาน (2557) ศกษาเรอง อทธพลของคณลกษณะบคลกภาพ และความพงพอใจทมตอการปรบตวในการท างานของผเขาสตลาดบณฑตใหม พบวา ปจจยดานบคลกภาพมอทธพลตอปจจยดานการปรบตวในการท างานอยางมนยส าคญทางสถต ซงปจจยทงหมดสามารถท านายการปรบตวในการท างานดดรอยละ 39 อรณรก ครองเชอ (2559) ศกษาเรอง บคลกภาพของตนเอง ความขดแยงระหวางบคคล และความขดแยงในองคกร ทสงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตสาทร สลมและบางรก พบวา บคลกภาพของตนเอง สงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตสาทร สลม และบางรก ความขดแยงระหวางบคคล ดานคานยมของบคคลท

903


แตกตางกน ดมสงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตสาทร สลม และบางรก สวนความขดแยงระหวางบคคล ดานการตดตอสอสารระหวางบคคล สงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชนในเขต สาทร สลม และบางรก และความขดแยงในองคกร ดานผลตอบแทนและสวสดการ ดมสงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตสาทร สลม และบางรก สวนความขดแยงในองคกรดานกระบวนการทางาน ดานการจดสรรทรพยากร สงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขต สาทร สลม และบางรก อยางมนยส าคญทระดบ 0.05 วรางคณา ซบซอน (2559) ศกษาเรอง อทธพลของคณลกษณะบคลกภาพ บรรยากาศองคกรและความพงพอใจในงานทมตอการปรบตวในการท างานของครตางชาต พบวา บคลกภาพแบบแสดงตว และบคลกภาพแบบปรบรบสถานการณมอทธพลตอการปรบตวในการท างาน โดยมคาสมประสทธเทากบ 0.215 และ 0.304 ตามล าดบ สามารถพยากรณดดถงรอยละ 30.30 ระดบนยส าคญท 0.05 วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาลกษณะทางประชากรศาสตรทแตกตางกนกบการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 2. เพอศกษาบคลกภาพทมตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน วธการด าเนนวจย บทความวจยนศกษาเรอง บคลกภาพทมผลตอการปรบตวในการท างาน ของผปฏบตงานในอตสาหกรรมการบน ณ ทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน เปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) แบบวดครงเดยว (One-shot study) ดวยวธการส ารวจ (Survey research method) ใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ประชากรหรอกลมตวอยาง ประชากรท ใ ช ในการศ กษาคร งน ค อ บ คลากรท ท า ง านท ท าอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ดงนนขนาดของกลมตวอยางส าหรบการวจยครงนจงเทากบ 400 ตวอยาง ผวจยใชวธการสมกลมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental sampling) คอ บคลากรทท างานททาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนดดแก ทาอากาศยานเลย ทาอากาศยานนานาชาตอดรธาน ทาอากาศยานขอนแกน ทาอากาศยานรอยเอดทาอากาศยานนครพนม ทาอากาศยานสกลนครและทาอากาศยานนานาชาตอบลราชธานเครองมอทใชในการวจย

904


เครองมอทผวจยใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยในครงนคอ แบบสอบถาม (Questionnaire) โดยเปนค าถามชนดปลายปด และค าถามปลายเปดดดท าการแบงโครงสรางของแบบสอบถามออกเปน 4 สวนดงน สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบลกษณะทางประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถามดดแก (1) เพศ (2) อาย (3) ระดบการศกษา (4) อาชพ และ (5) รายดดเฉลยตอเดอน มลกษณะแบบสอบถาม เปนแบบตรวจสอบรายการ (Check-list) มค าถามจ านวน 5 ขอ เปนมาตราแบบนามบญญต (Nominal scale) และมาตราแบบจดล าดบ (Ordinal scale) สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบบคลกภาพประกอบดวย 5 ดาน ดดแก (1) ดานบคลกภาพแบบหวนดหว (2) ดานบคลกภาพแบบแสดงออก (3 ) ดานบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (4) ดานบคลกภาพแบบการเหนพอง และ(5) ดานบคลกภาพแบบมจตส านก รวมจ านวน 20 ขอ มลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตรประมาณคา (Rating scale) ตามรปแบบของ ลเครท (Liket’s Scale) สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบการปรบตวในการท างาน ประกอบดวย 3 ดาน ดดแก (1) ดานการปรบตวใหเขากบงานทท า (2) ดานการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมในการท างานและกฎระเบยบขอบงคบและ (3) ดานการปรบตวใหเขากบเพอนรวมงานและผบงคบบญชารวมจ านวน 10 ขอ มลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตรประมาณคา (Rating scale) ตามรปแบบของ ลเครท (Liket’s Scale) สวนท 4 ขอเสนอแนะ ความนาเชอถอของเครองมอทใชในการวจย ผวจยดดมการทดสอบความเทยงตรง (Validity) และความเชอมน (Reliability) ดงน 1. ความเทยงตรง (Validity) ผวจยดดน าแบบสอบถามทดดจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของดปใหผเชยวชาญในการพจารณาตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) และความเหมาะสมของภาษาทใช (Wording) เพอน าแบบสอบถามดปปรบปรงแกดขกอนน าแบบสอบถามดปใชในการเกบขอมลจรงโดยแตละค าถามจะตองมคา IOC ดมต ากวา 0.5 (Rovinelli&Hambleton, 1997) 2. ความเชอมน (Reliability) ผวจยดดน าแบบสอบถามทสรางขนมาท าการปรบปรงแกดข ตามค าแนะน าของผเชยวชาญ จากนนจงน าแบบสอบถามดปท าการทดสอบ (Try-out) จ านวน 30 ชด เพอหาคาสมประสทธ Cronbach’s alpha ดวยการใชเกณฑสมประสทธแอลฟา (Alpha

coefficient) คอ คาแอลฟา (α) มากกวาหรอเทากบ 0.7 (Nunnally, 1978) ถอดดวาแบบสอบถาม

905


ฉบบนมความนาเชอถอซงจากเครองมอการ วจยนดดคาสมประสทธอลฟา คาความเช อมน α = 0.896 ซงเปนคาทสามารถยอมรบดด จงน าเอาแบบสอบถามนดปใชในการวจยตอดป วธการรวบรวมขอมล หลงจากทผวจยดดรวบรวมแนวคดทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ เพอน ามาเปนแนวทางในการสรางเครองมอทใชในการศกษาตามกรอบแนวคดในการวจย โดยผวจยดดด าเนนการรวบรวมขอมลในการวจยครงนอยางเปนขนตอนดงน 1. เกบรวบรวมแบบสอบถามทสมบรณจากกลมตวอยาง คอ บคลากรทท างานททาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ใชวธการแจกแบบสอบถามคอ การแจกแบบสอบถามดวยตนเอง และทมงาน จ านวน 400 ตวอยาง 2. ตรวจสอบความถกตองของขอมล จดหมวดหมของขอมลในแบบสอบถาม 3. ก าหนดรหสและลงบนทกขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต 4. น าขอมลดปวเคราะหทางสถตโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลทดดจากการเกบรวบรวมขอมล โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต ดงน 1. วเคราะหขอมลปจจยดานประชากรศาสตร ดดแก (1) เพศ (2) อาย (3) ระดบการศกษา (4) อาชพ และ (5) รายดดเฉลยตอเดอน ของกลมตวอยางดวยสถตเชงพรรณนา ดด แก ความถ และรอยละ 2. วเคราะหขอมลการพฒนาบคลกภาพ และการปรบตวในการท างาน ดวยสถตเชงพรรณนา ดดแก คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. ทดสอบสมมตฐานโดยใชสถตอนมาน ดดแก สมมตฐานท 1 ทดสอบลกษณะทางประชากรศาสตรทแตกตางกน มผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน แตกตางกน สมมตฐานท 2 การทดสอบบคลกภาพทมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน สถตทใชในการวจย สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ Independent sample t-test การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) F-test และการวเคราะหถดถอยแบบพห (Multiple Regression Analysis)

906


ผลการวจย สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบลกษณะทางประชากรศาสตร จากผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงจ านวน 217 คน คดเปนรอยละ 54.2 รองลงมาเปนเพศชายจ านวน 183 คน คดเปนรอยละ 45.8 ตามล าดบ ซงมอาย 20-29 ป จ านวน 104 คน คดเปนรอยละ 26.0 มระดบการศกษาในระดบปรญญาตรจ านวน 136 คน คดเปนรอยละ 34.0 มอาชพเปนพนกงานตอนรบภาคพน จ านวน 56 คน คดเปนรอยละ 14.0 และมรายดดเฉลยตอเดอน 25,001-35,000 บาท จ านวน 104 คน คดเปนรอยละ 26.0 สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบบคลกภาพ จากผลการวเคราะหขอมล พบวา พบวา บคลกภาพโดยภาพรวมมคาเฉลย เทากบ 4.14 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.16 คออยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาอนดบความส าคญของการพฒนาบคลกภาพ พบวา ดานบคลกภาพแบบมจตส านก มความส าคญเปนอนดบแรก มคาเฉลย เทากบ 4.44 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.28 คออยในระดบเหนดวยอยางยง รองลงมาอนดบท 2 คอ ดานบคลกภาพแบบการเหนพอง มคาเฉลย เทากบ 4.20 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.33 คออยในระดบเหนดวยมาก อนดบท 3 คอดานบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ มคาเฉลย เทากบ 4.11 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.31 คออยในระดบเหนดวยมาก อนดบท 4 คอ ดานบคลกภาพแบบแสดงออก มคาเฉลย เทากบ 4.08 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.36คออยในระดบเหนดวยมาก และอนดบท 5 คอ ดานบคลกภาพแบบหวนดหว มคาเฉลย เทากบ 3.94คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.48 คออยในระดบเหนดวยมาก ตามล าดบ สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบการปรบตวในการท างาน จากผลการวเคราะหขอมล พบวา การปรบตวในการท างานโดยภาพรวม มคาเฉลย เทากบ 3.94 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.28 คออยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาอนดบความส าคญของการปรบตวในการท างาน พบวา ดานการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมในการท างานและกฎระเบยบขอบงคบมความส าคญเปนอนดบแรก มคาเฉลย เทากบ 4.04 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.45 คออยในระดบเหนดวยมาก รองลงมาอนดบท 2 คอ ดานการปรบตวใหเขากบงานทท ามคาเฉลย เทากบ 3.91คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.65 คออยในระดบเหนดวยมาก และอนดบท 3 คอดานการปรบตวใหเขากบเพอนรวมงานและผบงคบบญชามคาเฉลย เทากบ 3.89 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.36 คออยในระดบเหนดวยมาก ตามล าดบ สวนท 4 การทดสอบสมมตฐาน

907


การทดสอบสมมตฐานท 1 ลกษณะทางประชากรศาสตรทแตกตางกน พบวา เพศ ( t = -3.616 , Sig. = 0.038) อาย (F = 35.297 , Sig. = 0.000) ระดบการศกษา (F = 44.450 , Sig. = 0.000) อาชพ (F = 11.399 , Sig. = 0.000) และรายดดเฉลยตอเดอน (F = 36.457 , Sig. = 0.000) มผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 การทดสอบสมมตฐานท 2 พบวา บคลกภาพดานบคลกภาพแบบหวนดหว (Beta = 0.101 , Sig. = 0.038) และดานบคลกภาพแบบมจตส านก (Beta = 0.290 , Sig. = 0.000) มผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนดานบคลกภาพแบบแสดงออก (Beta = 0.087, Sig. = 0.069) ดานบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Beta = -0.027, Sig. = 0.582) และดานบคลกภาพแบบการเหนพอง (Beta = 0.050 , Sig. = 0.299) ดมมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน สรปและอภปรายผล จากผลการวจยพบวา ลกษณะประชากรศาสตร ดดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายดดเฉลยตอเดอน ทแตกตางกน มผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนดปตามสมมตฐานทตงดว เนองจากเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายดดเฉลยนน จะมความสมพนธกนอยางยง บคคลทมอายดมมากและมการศกษาสงมกจะมอาชพการงานทด มรายดดสง เพราะตองการความมงคงในชวต จงมความมงมนตงใจในการท างานเพอใหองคกรบรรลเป าหมายทตงดว ดงนนกลมตวอยางจงปรบตวในการท างานเพอความกาวหนาในอนาคตของตนเอง ซงสอดคลองกบงานวจยของ ปณศา ลญชานนท (2548) กลาววาการศกษา อาชพ และรายดดนน มกจะมความสมพนธกนอยางยง บคคลทมการศกษาสงมกจะมอาชพการงานทด มรายดดสง สวนบคคลทมการศกษาต า โอกาสทจะมอาชพการงานในระดบสงนน ยอมเปนดปดดยาก จงท าใหมรายดดต า นอกจากนยงสอคลองกบงานวจยของ วชรวชร งามละมอม (2558) กลาววา ในหนวยงานองคกรตาง ๆ จะประกอบดปดวยบคลากรในระดบตาง ๆ เปนจ านวนมาก บคคลแตละคนจะมพฤตกรรมทแตกตางกนออกดป ซงลกษณะพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกแตกตางกนนน มสาเหตมาจากปจจยตาง ๆ ซงดดแก อาย เพศ สถานภาพ ระยะเวลาในการปฏบตงานในองคกร จากผลการวจยพบวา บคลกภาพมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนดปตามสมมตฐานทตงดว เนองจากการทมบคลกภาพทดสามารถบงบอกนยของการท างานบางอยางนนกคอ

908


การเตรยมความพรอมทมตอการท างาน เปนผพรอมทจะรบผดชอบงานในทกรปแบบ พรอมทจ ะเผชญปญหาและอปสรรคนานาประการ รวมถงมความพรอมตอการสรางปฏสมพนธและการพดคยกบผอนดวยเชนกน บคลกภาพทดจงเปนเสมอนภาพลกษณภายนอกทส าคญ ถอวาเปนหนาตาและกระจกสองภาพพจนของตนเองทมตอสายตาผอน ซงสอดคลองกบงานวจยของ จตรว ม สกสต (2556) กลาววา บคลกภาพมอทธพลตอการปรบตวในการท างานอยางมนยส าคญทางสถตท Beta = 0.65 , Sig. > 0.001 และสอดคลองกบงานวจยของ กลาหาญ ณ นาน (2557) ศกษาเรอง อทธพลของคณลกษณะบคลกภาพ และความพงพอใจทมตอการปรบตวในการท างานของผเขาสตลาดบณฑตใหม พบวา ปจจยดานบคลกภาพมอทธพลตอปจจยดานการปรบตวในการท างานอยางมนยส าคญทางสถต ซงปจจยทงหมดสามารถท านายการปรบตวในการท างานดดรอยละ 39 นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ อรณรก ครองเชอ (2559) กลาววา บคลกภาพของตนเอง สงผลตอประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตสาทร สลม และบางรก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ขอเสนอแนะจากการวจย การศกษาครงนดดเสนอขอเสนอแนะเกยวกบการน าผลงานวจยทดดดปใชประโยชนในการปรบปรงบคลกภาพของบคลากร ทมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 1. ขอเสนอแนะในการวจยครงน 1.1 บคลากรทท างานททาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนควรปรบปรงบคลกภาพภายนอกใหมากยงขน เชน การสรางรอยยม การสรางความราเรง การใหเกยรตเพอนรวมงานและผอน เปนตน 1.2 สถานทท างานควรปรบปรงใหเอออ านวยตอการปฏบตงาน 1.3 บคลากรทท างานททาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ควรใหความชวยเหลอซงกนและกน 2. ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยในครงตอดป 2.1 การศกษาวจยในครงนมการศกษาเฉพาะขอบเขต ซงการวจยในครงตอดป ควรมการขยายกลมตวอยางกวางขน เกบกลมตวอยางในทกทาอากาศยานในประเทศดทย เพอน าขอมลมาเปรยบเทยบกบงานวจยในครงน และในอนาคตตอดป 2.2 ควรมการศกษาบคลกภาพทมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนหรอทาอากาศยานในภาคอน ๆ

909


2.3 ผบรหารทาอากาศยานในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน สามารถน าขอมลทดดจากการศกษาครงนดปใชประโยชนในการพฒนาบคลากร และเปนแนวทางในการพฒนาองคการตอดป 2.4 เพอเปนเอกสารคนควาและขอมลอางองส าหรบผทสนใจจะศกษาบคลกภาพทมผลตอการปรบตวในการท างานของบคลากรทาอากาศยานภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน เอกสารอางอง กลาหาญ ณ นาน. (2557). อทธพลของคณลกษณะบคลกภาพและความพงพอใจทมตอการปรบตวใน

การท างานของผ เขาสตลาดบณฑตใหม.วารสารวทยาการจดการ. 31(1), 39-67. จตรว มสกสต. (2556). ปจจยทางดานลกษณะบคลกภาพและคณลกษณะงานทมอทธพลตอการ

ปรบตวในการท างานของ พนกงานในกลมอตสาหกรรมชนสวนยานยนต. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการ ทวดป, คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

ตลา มหาพสธานนท. (2547). หลกการจดการและการบรหาร.กรงเทพฯ: พ.ศ. พฒนาจ ากด. ปณศา ลญชานนท. (2548).หลกการตลาด. กรงเทพฯ : ธรรมสาร. วชรวชร งามละมอม. (2558). แนวคด และทฤษฎทเกยวกบลกษณะทางประชากรศาสตร. เขาถงดด

จาก http://learningofpublic.blogspot.com/2015/09/blog-post_11.html. วรางคณา ซบซอน. (2559). อทธพลของคณลกษณะบคลกภาพ บรรยากาศองคกรและความพงพอใจ

ในงานทมตอการ ปรบตวในการท างานของครตางชาต. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาธรกจระหวางประเทศ, คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

วมลมาศ ประชากล. (2557). บคลกภาพทด มชยไปกวาครง. เขาถงดดจาก https://th.jobsdb.com/th.

อรณรก ครองเชอ. (2559). บคลกภาพของตนเอง ความขดแยงระหวางบคคลและความขดแยงในองคกรทสงผลตอ ประสทธผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตสาทรสลมและบางรก. วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาบรหารธรกจ, คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยกรงเทพ.

อภชย ธณทพ. (2555). แนวทางการพฒนาบคลกภาพ. เขาถงดดจากhttp://www.radompon.com/resourcecenter/?q=node/47.

Dawis, R. B. and Lofquist, L. (1984). A Psychological theory of work adjustment: An individual difference model and its application. Minneapolis: University of Minnesota.

910


Eysenck, Han J. (1970). The Structure of Human Personality. London : Methuen. Likert, R. (1932). Technique for the measurement of attiudes archives of psychology.

New York: McGraw Hill. Nunnally, C. Jum. (1978). Psychometric theory. New York : McGraw-Hill. Rovinelli, R. J. & Hambleton, R. K. (1997). On the Use of Content Specialists in the

Assessment of Criterion Referenced Test Item Validity. Dutch Journal of Education Research, 2, 49-60.

Stephen P. Robbins, Mary K. Coulter. (2009). Management. Pearson Prentice Hall.

911


ความคาดหวงและการรบรของผโดยสารตอคณภาพการใหบรการของพนกงาน บรการภาคพนของบรษทสายการบนนกแอรจ ากด (มหาชน)

Passengers’ Expectation and Perception To Service Quality of Ground Staffs of Nok Airlines Company Public Company Limited

กนกพร ชยมงคล* เนตรศร เรองอรยภกด*

สาขาการจดการการบน คณะธรกจมหาบณฑต วทยาลยการบนนานาชาตนครพนม มหาวทยาลยนครพนม *129 หม6 ต าบลโพธตาก อ าเภอเมอง จงหวดนครพนม 48000 E-mail : [email protected]

บทคดยอ

การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาความคาดหวงและการรบรคณภาพการใหบรการของพนกงานตอนรบภาคพนของสายการบนนกแอรจ ากด (มหาชน) ณ ทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม ใชแบบสมภาษณแบบมโครงสรางเกบขอมลจากผใหขอมล จ านวน 5 คนทเปนผบรหารสายการบนนกแอร ระดบผจดการขนดป ซงดดมาแบบเจาะจง และและใชแบบสอบถามซงเกบจากกลมตวอยางโดยดมใชความนาจะเปน ดวยการสมแบบบงเอญ จ านวน 400 คน การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ(Qualitative Analysis) เนนการใชอตวสย (subjectivity) และวเคราะหสรปอปนย (Analytic Induction) สวนขอมลเชงปรมาณวเคราะหดวยสถตเชงพรรณนา ดดแก การแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษา พบวาผโดยสารคาดหวงตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยสงสดในเรองการแกดขสถานการณใหกลบสสภาวะปกต (Recovery) ผโดยสารมการรบรตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนในภาพรวมอยในระดบมากเชนกน ประเดนส าคญในการศกษา พบวา ทงผโดยสารและผบรหารตางมความเหนตรงกนวาคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนนน ควรมงตอบสนองความคาดหวงของผโดยสารอยางมากทกดาน โดยเฉพาะอยางยงการเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงานบรการภาคพน (Professionalism and Skill) โดยพนกงานตองสามารถใหขอมลดดอยางถกตองและชดเจนซงตองเกดจากการใสใจในบรการของตวพนกงานเอง การมหลกการคดทถกตอง เหมาะสม ซงเปนปญหาของพนกงานสวนใหญ อกทงยงตองดดรบการสนบสนนจากฝายจดการ ตลอดจนผบรหารทกระดบตามความซบซอนของปญหา ระบบโครงสรางและนโยบาย ค าส าคญ: ความคาดหวง การรบร คณภาพการใหบรการ พนกงานตอนรบภาคพน นกแอร

912


Abstract The study aims to study expectation and perceived service quality of

provided by Nok Air’s ground staff at Chiang Mai International Airport. It uses mixed method with two groups of populations, the first group of informants are passengers using airlines services do collect questionnaires is from 400 samples accidentally. Data were analyzed by descriptive statistics. Hypothesis testing uses the significance of Pearson’s correlation. The secondary data group of informants are 5 executives selected purposively by using structured interview. Data are analyzed by classification, systematic and inductive analysis.

The results reveal that expectation of service quality passenger view is found at high level, as an overall and each item. When considering, together with the opinion of both passengers and executives management. They have the same opinion that that quality of service should meet the expectations of passengers in terms of professionalism and skill, ability to provide right and clear information, service accessibility and flexibility. It includes fast service, several channels of communications and good communication that is caused by staffs empathy. Good and proper thinking is there problem. Follow the complexity, it is found that the perception of the samples is very high as an overall and each item. The result of the hypothesis testing shows that the expectation and perceived quality of service are significantly correlated at .01 level. Keywords: Expectation, Perception, Service Quality, Ground Staffs, Nok Air

913


บทน า

ในปจจบนธรกจการบนของดทย เปนธรกจทมภาวะการแขงขนทรนแรงมาก โดยเฉพาะธรกจสายการบนราคาประหยดหรอสายการบนตนทนต าในชวงระยะเวลา 5 ปทผานมา มการเพมศกยภาพในการแขงขนเปนอยางมาก เหนดดจากการแยงชงสวนแบงการตลาดจากสายการบนเตมรปแบบ ประกอบกบมการเปดนานฟาเสรในป ค.ศ. 2015 และประเทศดทยเปนประเทศทมปจจยดงดดการลงทนจากการทองเทยวระหวางประเทศมแนวโนมสงขน และมภมประเทศทเปนศนยกลางการขนสงของประเทศ (hub) ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต จงสงผลใหสายการบนในอาเซยนตองการเขามาชวงชงและแขงขนในประเทศดทยเพมขน (วกพเดย, สายการบนตนทนต า, 2560)

จากการทมการเปดนานฟาเสร และการเปด AEC ในป ค.ศ. 2015 ท าใหธรกจสายการบนตนทนต าของดทยซงมผประกอบการนอยรายมการแขงขนทคอนขางรนแรง เพอแยงชงสวนแบงทางการตลาดในธรกจน สายการบนตนทนต าในประเทศดทย เชน สายการบนนกแอร สายการบนดทยแอรเอเชย สายการบนดทยดลออนแอร มนโยบายทน ามาใชในการแขงขนหลากหลายและแตกตางกน เชน ดทยแอรเอเชยเนนการแขงขนโดยใชนโยบายดานราคาเพอจงใจกลมลกคา โดยใชหลกการทวา ใครจองกอนจะดดราคาถก ถาจองชาดดราคาแพง เชนเดยวกนกบสายการบนนกแอรทใชหลกการจองกอนดดราคาถก ถาจองชาจะดดราคาแพง แตสายการบนนกแอรนนดมเนนนโยบายราคาถกเพอจงใจลกคา เพราะกลมลกคาของสายการบนนกแอรเปนกลมลกคาระดบกลาง และเคยใชบรการของสายการบนดทยมากอน ดงนน สายการบนนกแอรจงเนนนโยบายในดานการใชระบบการด าเนนงานททนสมยและสะดวกสบาย (สปรย ศรส าราญ และสนธวฒน สนธนบด, 2560)

นกแอร เปนสายการบนราคาประหยดหรอสายการบนตนทนต าของประเทศดทยทมการศกษาการตลาดและความเปนดปดดทางธรกจ ในการลงทนแบบสายการบนราคาประหยดในประเทศและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ตงแตป พ.ศ. 2545 ซงจากการศกษาดงกลาว พบวา สายการบนราคาประหยดมแนวโนมในการแขงขนอยางมากในตลาดการบน ซงมผลกระทบโดยตรงกบการบนดทยและเปนทางเลอกใหมของลกคา การบนดทยในฐานะสายการบนแหงชาตจ าเปนทจะตองใหความส าคญทจะเขารวมในตลาดใหม เพอน าเสนอผลประโยชนสงสดใหกบผโดยสารและเปนการสรางการยอมรบจากตางชาตในดานการบรหารสายการบนอยางมออาชพ โดยทางดานสายการบนดทย พบวา โอกาสทางธรกจและการตลาดเปนดปดดสงในสวนของตลาดอปสงคและอปทาน สามารถท าก าดรดด นอกจากนน การบนดทยยงมขอดดเปรยบในเรอง know-how มาตรฐานความปลอดภย การสนบสนนการปฏบตการทจะท าใหการจดตงสายการบนราคาประหยดขน และเพอบรรลถงความส าเรจ สายการบนราคาประหยดตองมลกษณะเฉพาะทางและแตกตางจากสายการบนเตมรปแบบ คอ เปนองคกรทมขนาดเลก แตมความคลองตว มการควบคมคาใชจายทกดาน บคลากร

914


แตละคนตองรบผดชอบในหลาย ดานพรอมกน (multi task) ใชระบบ computerize ใหมากทสด ใชเครองบนแบบเดยว เพอลดตนทนในการบ ารงรกษา ตราสนคา (brand) ตองโดดเดนและแตกตาง ทงในดานการตลาดและรปแบบการบรการ เปนองคกรทสรางผลก าดรดดดวยตนเอง มลกษณะจ าเพาะแตกตางจากสายการบนทใหบรการเตมรปแบบ (full service) (บรษท สายการบนนกแอร จ ากด (มหาชน), 2560)

จากการศกษาดงกลาว คณะรฐมนตรและบอรดบรหารของการบนดทย จงมมตใหจดตงสายการบนนกแอร โดย บรษท สกายเอเชย จ ากด เปนผด าเนนงาน กอตงในป พ.ศ. 2546 ในรปแบบของบรษททเปนเอกเทศ เพอน าเสนอทางเลอกใหมของการเดนทาง โดยมบรษทการบนดทย จ ากด (มหาชน) สนบสนนดานการด าเนนงานอยางมประสทธภาพและปลอดภย สายการบนนกแอรดดสรางความแตกตางหลายดานของวฒนธรรมองคกร คอ แสดงออกถงความเปนมตร ความสนกสนานเปนกนเอง เพอใหสายการบนนกแอรเปนทางเลอกใหมของการเดนทาง และใหทกคนดดมโอกาสในการเดนทางทางอากาศดดมากขน สายการบนนกแอรเปดตวอยางเปนทางการ เมอวนท 10 กมภาพนธ พ.ศ. 2547 ภายใตชอ “บรษท สกายเอชยร จ ากด (Sky Asia Co., Ltd.)” และเปลยนชอเปน “บรษทสายการบนนกแอรจ ากด (Nok Airlines Co., Ltd.)” ตอมาภายหลงจากเขาตลาดหลกทรพย จงดดเปลยนชอเปน “บรษทสายการบนนกแอรจ ากด (มหาชน) โดยมจดมงหมายเพอการบรการทดเยยม สรางความพงพอใจสงสดใหแกผโดยสารทกคน และมบรษทการบนดทยจ ากด (มหาชน) เปนผถอหนใหญ (บรษท สายการบนนกแอร จ ากด (มหาชน), 2560)

จงหวดเชยงใหมเปนเมองศนยกลางการทองเทยวและบรการระดบสากล ศนยกลางการคา การลงทนและการคมนาคมขนสง northern land port เปนเมองแหงเกษตรปลอดภย north food valley เปนศนยกลางการศกษานานาชาตสสากล education hub แ ละเปนเมองนาอย eco-town eco-village ดวยความพรอมดานโครงสรางพนฐาน การคมนาคม และโลจสตกส มสนามบนนานาชาตขนาดใหญเปนอนดบสองของประเทศ สามารถรองรบนกทองเทยวดดประมาณ 6 ลานคนตอป และรองรบการขนสงสนคา จ านวน 20,000 ตอป (กลมงานยทธศาสตรและขอมลเพอการพฒนาจงหวด ส านกงานจงหวดเชยงใหม, 2560) โดยสายการบนนกแอรมพนกงานบรการภาคพนทงสน 50 คน มหนาทอ านวยความสะดวกใหผโดยสารกอนการขนเครอง ดดแก การจ าหนายบตรโดยสาร เชคอน และอ านวยความสะดวกในการน าผสารขนเครองอยางครบถวนและปลอดภย จงเปนฝายทมความส าคญและถอเปนจดสมผสของการสรางประสบการณการใชบรการของผโดยสารอนเกดจากบคลากรเปนจดแรก (บรษท สายการบนนกแอร จ ากด (มหาชน), 2560)

จากทมาดงกลาว จะเหนดดวาสายการบนนกแอรนน มงเนนความเปนเลศทางดานบรการโดยสรางตราสนคาใหโดดเดนและแตกตาง ทงในดานการตลาดและรปแบบการบรการ สมดงค าขวญของชาวนกแอรทวา “มงมนเพอการใหบรการทดเยยม และสรางความพงพอใจสงสดแกผโดยสารท

915


เปนลกคาของเรา” ผศกษาจงมแนวคดท าการศกษาเกยวกบความคาดหวงและการรบรของผโดยสารทมตอคณภาพการใหบรการของพนกงานตอนรบภาคพน สายการบนนกแอร จ ากด (มหาชน) ณ ทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม ทงนเนองจากความคาดหวงและการรบรคณภาพการใหบร การของผรบบรการนน เปนขอมลส าคญยงในการพฒนาธรกจบรการใหมความเปนเลศ ผลจากการศกษาในครงนจะสามารถน าดปเปนแนวทางเพอน าเสนอใหผบรหารน าดปปรบปรงวธการปฏบตงานของพนกงานตนรบภาคพนใหเปนดปตามความคาดหวงและการรบรของผโดยสารของสายการบนนกแอรตอดป แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

แนวคดคณภาพการใหบรการ ในแงแนวคดทางวชาการ แนวคดพนฐาน (Basic Concept) ในเรองคณภาพการใหบรการ

ประกอบดปดวย 3 แนวคดหลก คอ แนวคดความพงพอใจของลกคา (customer satisfaction) คณภาพการใหบรการ (service quality) และคณคาของลกคา (customer value) (Cronin, and Taylor, 1992; Oliver, 1993; Ziethaml, Parasuraman, and Berry, 1988) ตามแนวคดพนฐานดงกลาว ความพงพอใจของลกคาตอบรการ เปนพฤตกรรมเชงจตวทยาทบคคลมตอบรการทดดรบหรอเกดขน (Oliver, 1993)

แนวคดพนฐานเรองคณภาพการใหบรการ เปนแนวคดทดดรบการเสนอดวโดยโครนนและเทเลอร (Cronin and Taylor, 1992) ในทศนะของนกวชาการทงสองทาน ความพงพอใจหรอดมพงพอใจ เปนเรองของการเปรยบเทยบประสบการณของผรบบรการดดรบบรการ กบความคาดหวงทผรบบรการนนมในชวงเวลาทมารบบรการ และเปนสงทชวยใหสามารถวดคณภาพการใหบรการดด สวนคณภาพการใหบรการในมมมองเชงการตลาด คอรดบเปลสก รสท และซารฮอรก (Cordupleski, Rust, and Zahorik, 1993) ดดใหค าจ ากดความดววา คณภาพการใหบรการ เปนสวนขยายของบรการ กระบวนการบรการ และองคกรทใหบรการ ทสามารถตอบสนองหรอท าใหเกดความพงพอใจในความคาดหวงของบคคล แนวคดพนฐานทมองคณภาพการใหบรการผานกรอบการมองดานความพงพอใจตอการใหบรการน ดดรบการสนบสนนจากนกวชาการอกทานหน งคอบทเนอร (Bitner, 1992) ซงอธบายจากผลงานวจยทดดเคยท าการศกษาดววา คณภาพการใหบรการสามารถวดโดยผานความพงพอใจของผรบบรการดด

กรอนรส (Gronroos, 1984) ดดเสนอแนวคดดววา คณภาพเชงเทคนค (technical quality) และคณภาพเชงหนาท (functional quality) เปนภาพแหงมตของคณภาพทสงผลกระทบดปถงทงความคาดหวงและการรบรตอคณภาพการใหบรการ และคณภาพการใหบรการจะมมากนอยเพยงใด

916


ขนอยกบระดบของ คณภาพเชงเทคนค และคณภาพเชงหนาทนนเอง ทงน กรอนรส ดดกลาวถงเกณฑการพจารณาคณภาพการบรการวาสามารถสรางใหเกดขนดดตามหลก 6 ประการ กลาวคอ 1. การเปนมออาชพและการมทกษะของผใหบรการ (professionalism and skill) เปนการพจารณาวา ผรบบรการสามารถรบรดดจากการเขารบบรการจากผใหบรการทมความรและทกษะในงานบรการ ซงสามารถด าเนนการแกดขปญหาตางๆ ดดอยางมระบบและแบบแผน

2. ทศนคตและพฤตกรรมของผใหบรการ (attitude and behavior) ผรบบรการจะเกดความรสกดดจากการทผใหบรการสนใจทจะด าเนนการแกดขปญหาตางๆ ทเกดขนดวยทาททเปนมตร และด าเนนการแกดขปญหาอยางเรงดวน

3. การเขาพบดดอยางงายและมความยดหยนในการใหบรการ (accessibility and flexibility) ผรบบรการจะพจารณาจากสถานทตงดวใหบรการ และเวลาทดดรบบรการจากผใหบรการ รวมถงระบบการบรการทจดเตรยมดว เพออ านวยความสะดวกใหกบผรบบรการ

4. ความดววางใจและความเชอถอดด (reliability and trustworthiness) ผรบบรการจะท าการพจารณาหลงจากทดดรบบรการเปนทเรยบรอยแลว ซงการใหบรการของผใหบรการจะตองปฏบตตามทดดรบการตกลงกน

5. การแกดขสถานการณใหกบสภาวะปกต (recovery) พจารณาจากการเกดเหตการณทดมดดคาดการณลวงหนาเกดขนหรอเกดเหตการณทผดปกต และผใหบรการสามารถแกดขสถานการนนๆ ดดทนทวงทดวยวธการทเหมาะสม ซงท าใหสถานการณกลบสภาวะปกต

6. ชอเสยงและความนาเชอถอ (reputation and credibility) ผรบบรการจะเชองถอในชอเสยงของผใหบรการจากการทผใหบรการด าเนนกจการดวยดมาตลอด

พาราสรามาน, ดซเธมอล และแบรร (Parasuraman, Zeithaml, & Berry, 1990) ดดท าการศกษาคณภาพและการจดการคณภาพการบรการมาตงแตป 1983 ในขณะทพาราสรามานเรมท าการศกษางานวจยทเกยวของนนยงดมพบวา มการศกษาเรองคณภาพการบรการมากนก พบแตงานวจยทเกยวของกบคณภาพของสนคา จากนน พาราสรามานและคณะจงเรมท าการวจย โดยรวมกนท าการวจยเชงส ารวจเกยวกบคณภาพการบรการ โดยใชเวลาท าการศกษานานถง 7 ป (1983-1990) โดยแบงออกเปน 4 ระยะ เรมจากการวจยเชงคณภาพในกลมผรบบรการและผใหบรการของบรษทชนน าหลายแหง และน าผลทดดมาใชในการพฒนารปแบบคณภาพการบรการ ตอมาเปนวจยเชงประจกษโดยมงศกษาทผรบบรการโดยเฉพาะ โดยดดสรางเครองมอทใชในการวดคณภาพบรการทเรยกวา SERVQUAL (Service Quality) และปรบปรงเกณฑทใชในการตดสนคณภาพการบรการตามการรบรและความคาดหวงของผรบบรการ ผลลพธทเกดจากการทผใชบรการประเมนคณภาพการบรการเรยกวา “คณภาพของการบรการทผใชบรการรบร” (Perceived Service Quality) ซงเกดขนหลงจากทผใชบรการดดรบบรการแลว 9 ก าหนดเกณฑในการประเมนคณภาพการบรการดว 5 ดาน ท

917


เรยกวา RATER และเครองมอในการวดคณภาพการใหบรการ ประกอบดวย 22 รายการ ซงกระจายมาจากคณภาพการบรการทง 5 ดาน ดงน

ความนาเชอถอ (R : Reliability) หมายถงผใหบรการตองแสดงใหเหนถงความนาเชอถอใหบรการตามทสญญาดวตรงตามความตองการของผรบบรการ ดมมความผดพลาด มเครองมอในการวดคณภาพการใหบรการ ประกอบดวย

1) ความสามารถของเจาหนาทในการใหบรการดดตรงตามทสญญาดว 2) การเกบรกษาขอมลของผใชบรการ และการน าขอมลมาใชในการใหบรการ 3) การท างานดมผดพลาด 4) การบ ารงรกษาอปกรณเครองมอใหพรอมใชงานอยเสมอ 5) การมจ านวนเจาหนาทเพยงพอตอการใหบรการ

การสรางความมนใจ (A : Assurance) หมายถงผใหบรการตองสรางความมนใจใหกบผรบบรการเมอ ผรบบรการมาตดตอสภาพออนนอม และมความรในงานบรการเปนอยางดมเครองมอในการวดคณภาพการใหบรการ ประกอบดวย

1) ความรความสามารถของเจาหนาทในการใหขอมลขาวสารทเกยวกบการบรการ 2) การสรางความเชอมนและปลอดภยในการใชบรการ 3) ความมมารยาทและความสภาพของเจาหนาท 4) พฤตกรรมของเจาหนาทในการสรางความเชอมนในการใหบรการ

รปลกษณทางกายภาพ (T : Tangibles) หมายถง สงอ านวยความสะดวกอปกรณตาง ๆดสวยงาม ทนสมย บคลากรมบคลกภาพแบบมออาชพ มเครองมอในการวดคณภาพการใหบรการประกอบดวย

1) ความทนสมยของอปกรณ 2) สภาพแวดลอมของสถานทใหบรการ 3) การแตงกายของเจาหนาท 4) เอกสารเผยแพรเกยวกบการบรการ

การดแลเอาใจใส (E : Empathy) หมายถงการใหความสนใจและเขาใจในความตองการของผรบบรการอยางเอาใจใสและถอผลประโยชนของผรบบรการเปนส าคญ มเครองมอในการวดคณภาพการใหบรการ ประกอบดวย

1) การใหความสนใจและเอาใจใสผใชบรการแตละคนของเจาหนาท 2) เวลาในการเปดใหบรการขององคกร 3) โอกาสในการรบทราบขอมลขาวสารตาง ๆ ขององคกร 4) ความสนใจผใชบรการอยางแทจรงของเจาหนาท

918


5) ความสามารถในการเขาใจในความตองการเฉพาะของผใชบรการอยางชดเจน การตอบสนอง (R : Responsiveness) หมายถงความตงใจทแสดงถงความพรอม ยนด

ใหบรการเสมอและรวดเรวเมอผรบบรการเขามาตดตอ มเครองมอในการวดคณภาพการใหบรการประกอบดวย

1) มระบบการใหบรการทรวดเรว 2) ความพรอมของเจาหนาทในการใหค าแนะน าปรกษาแกผใชบรการ 3) ความรวดเรวในการท างานของเจาหนาท 4) ความพรอมของเจาหนาทในการใหบรการแกผใชบรการทนททตองการ

พาราซรามาน ซแทมล และเบอรร (Parasuraman, Ziethaml and Berry, 1985) การใหบรการทมคณภาพ หมายถง การใหบรการทสอดคลองกบความคาดหวงของผรบบรการหรอผบรโภคอยางสม าเสมอ ดงนน ความพงพอใจตอการบรการ จงมความสมพนธโดยตรงกบการท าใหเปนดปตามความคาดหวงหรอการดมเปนดปตามความคาดหวง (confirm or disconfirm expectation) ของผบรโภคนนเอง

919


กรอบแนวคดของการศกษา ผศกษาดดศกษาแนวคด ทฤษฎทเกยวของ เพอน ามาก าหนดเปนกรอบแนวคดในการศกษา ดงน แผนภมท 1 กรอบแนวคดเรองการศกษาความคาดหวงและการรบรคณภาพการใหบรการของ

ผโดยสารตอพนกงานตอนรบภาคพนของบรษทสายการบนนกแอรจ ากด (มหาชน)

วตถประสงคการศกษา

1. เพอศกษาความคาดหวงของผโดยสารทมตอการใหบรการของพนกงานตอนรบภาคพนสายการบนนกแอรจ ากด (มหาชน)ณ ทาอากาศยานนาชาตเชยงใหม

2. เพอศกษาการรบรคณภาพการใหบรการของพนกงานตอนรบภาคพนของสายการบนนกแอรจ ากด (มหาชน) ณ ทาอากาศยานนาชาตเชยงใหม

สมมตฐานการศกษา ความคาดหวงตอคณภาพการบรการกบการรบรคณภาพการบรการของผโดยสารทมตอพนกงานภาคพนของบรษทสารการบนนกแอร มความสมพนธกน

การรบรคณภาพการบรการ

- ดานรปลกษณทจบตองได - ดานความนาเชอถอ - ดานการตอบสนอง - ดานการสรางความมนใจ - ดานการเอาใจใส

ความคาดหวงตอคณภาพการบรการ

- ความเปนมออาชพและทกษะของพนกงานบรการภาคพน

- พฤตกรรมของพนกงานบรการภาคพน - การเขาถงการบรการทงายและยดหยน - ความไววางใจและความเชอถอได - การแกไขสถานการณใหกลบสสภาวะปกต - ชอเสยงและความนาเชอถอ

ผโดยสารทใชบรการสายการบนนกแอร (แหลงขอมลหลก: เกบรวมรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม)

ผบรหารสายการบนนกแอร (แหลงขอมลรอง: เกบรวมรวมขอมลโดยใชแบบสมภาษณ)

920


วธด าเนนการ เพอใหดดขอมลจากทงมมมองของผใชบรการและผใหบรการ การศกษาครงนผศกษา

ประยกตใชรปแบบการวจยแบบผสานวธ (Mixed Method) เพอศกษาจากทศนะของผโดยสารซงเปนผใชบรการ และผบรหารผบรหารสายการบนนกแอร ระดบผจดการขนดป ซงผศกษาเลอกเปนตวแทนของฝายผใหบรการ ดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาวจยประกอบดวย 2 กลม คอ ผโดยสารทใชบรการสายการบนนกแอร และผบรหารสายการบนนกแอร ผโดยสาร ประชากรผโดยสาร ดดแก ผโดยสารขาออกทใชทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม จากสถตผโดยสารในป พ.ศ. 2560 ทใชบรการของสายการบนนกแอร ณ ทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม รวมจ านวน 517,692 คน ดดกลมตวอยางแบบดมอาศยความนาจะเปน ดวยการเลอกแบบบงเอญ (accidental sampling) เพอความสะดวกในการเลอกกลมตวอยางผโดยสารใหครบจ านวนทเหมาะสมตามทค านวณโดยใชสตรของ Yamane (1973) ดด 400 ตวอยาง ผบรหาร ผใหขอมลทเปนผบรหารเลอกแบบเจาะจง (purposive sampling) จากผบรหารระดบผจดการของสายการบนนกแอร จ านวน 5 ทาน โดยใชเกณฑ กลาวคอผบรหารระดบผจดการในสวนทเกยวของกบการบรการ ทมประสบการณการท างาน 10 ป ขนดป เตมใจและมความสะดวกในการใหสมภาษณ เครองมอทใชในการวจย ผศกษาใชแบบสอบถามส าหรบผ โดยสาร และการสมภาษณส าหรบผบรหาร โดยมรายละเอยด ดงน

แบบสอบถามส าหรบผโดยสาร เปนแบบสอบถามทผศกษาสรางขนเอง ตามขนตอนดงน 1. ศกษาวธการสรางแบบสอบถามจากเอกสาร งานวจย และทฤษฎทเกยวของ

921


2. สรางแบบสอบถามโดยใชแนวคดเรองคณภาพการบรการดวยเครองมอประเมนคณภาพการบรการแบบ SERVQUAL ใชมาตรวดประมาณคา (Rating Scale) และใหคะแนนแตละระดบตงแตคาคะแนนนอยทสด คอ 1 ถงคาคะแนนมากทสด คอ 5

3. น าแบบสอบถามทดดสรางขนมาเสนอตออาจารยทปรกษา เพอตรวจสอบเนอหา และเสนอแนะขอปรบปรงแกดข

4. ท าการปรบปรงแกดขและน าเสนอผทรงคณวฒ 3 ทานตรวจสอบเนอหาอกครงหนง โดยหาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามและวตถประสงค ( Index of item – objective congruence : IOC) ดดคา IOC เทากบ 0.65 ซงมคาเกนกวา 0.5 ถอวามคณภาพด

5. น าดปทดลองใชกบกลมผโดยสาร 30 คน เพอทดสอบความเชอมน (Reliability) โดยใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alph – Coefficient) ของครอนบราค (Cronbach) ดดคาสมประสทธความเชอมน เทากบ 0.97 ซงเกนกวา 0.70 ถอวามคณภาพ น าดปใชเกบขอมลดดจรงตอดป

แบบสมภาษณส าหรบผบรหาร รปแบบของการสมภาษณส าหรบผบรหาร ใชแบบสมภาษณอยางมโครงสราง โดยผศกษา

เปนผสมภาษณดวยตนเอง การเตรยมตวกอนสมภาษณ ผศกษาดดสงค าถามดปใหผบรหารกอนลวงหนา แลวท าการนดหมายเพอสมภาษณ ซงดดขอมลดงน ค าถามท 1: ทานคดวาสงใดทผโดยสารคาดหวงจากพนกงานในการใหบรการสงสด ใน 6 เรองดงตอดปน (1) ความเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงาน (2) พฤตกรรมของพนกงาน (3) การเขาถงบรการทงายและยดหยน (4) ความดววางใจและความเชอถอดด (5) การแกดขสถานการณ (6) ชอเสยงและความนาเชอถอ และใน 6 เรองดงกลาวมา พนกงานควรปรบปรงในเรองใด ค าถามท 2: ทานคดวาพนกงานสามารถปฏบตดดตามทคาดหวงหรอดมอยางดร การวเคราะหขอมล

ผศกษาดดวางแผนการวเคราะหขอมลเพออธบายผลของการศกษา ดงน ผศกษาดดวางแผนการวเคราะหขอมลเพออธบายผลของการศกษาดงน

1. การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ (quantitative analysis) จากแบบสอบถามใชสถตเชงพรรณนา (descriptive statistic) น ามาแจกแจงความถ (frequency) และน าเสนอเปนรอยละ (percentage) การหาคาเฉลย (mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) ทดสอบสมมตฐานโดยการหาคาสหสมพนธเพยรสน (pearson product moment correlation: r)

922


ส าหรบคาเฉลยน าเสนอในรปแบบตาราง โดยมเกณฑการอธบายผลคาเฉลย ดงน

สตร = คาสงสด−คาต าสด

จ านวนชน

= 5 − 1

5

= 0.8 เกณฑในการแปลผล ดงน คาเฉลย 4.21 – 5.00 หมายถง ความคาดหวงและการรบรมากทสด คาเฉลย 3.41 – 4.20 หมายถง ความคาดหวงและการรบรมาก คาเฉลย 2.61 – 3.40 หมายถง ความคาดหวงและการรบรปานกลาง คาเฉลย 1.81 – 2.60 หมายถง ความคาดหวงและการรบรนอย คาเฉลย 1.00 – 1.80 หมายถง ความคาดหวงและการรบรนอยทสด

2. การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ (qualitative analysis) ผศกษาดดตรวจสอบขอมลเพอใหมนใจวาขอมลทดดเกบรวบรวมมานนมความถกตอง กอนท าการวเคราะหดวยเทคนคการจ าแนกและจดระบบขอมล และการวเคราะหสรปอปนย (analytic induction) น าเสนอโดยเรยบเรยงเชงพรรณนา ผลการศกษา วตถประสงคท 1 ความคาดหวงของผโดยสารตอคณภาพการใหบรการของพนกงานบรการภาคพน ทศนะของผโดยสาร แสดงเปนคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบความคาดหวงตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพน สายการบนนกแอร ดงตารางท 1

923


ตารางท 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบความคาดหวงตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพน สายการบนนกแอรในทศนะของผโดยสาร

ความคาดหวงตอคณภาพการบรการ x S.D. ระดบ

1.การเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงานบรการภาคพน(Professionalism and Skill)

1.1 พนกงานสามารถใหขอมลดดอยางถกตองและชดเจน 3.94 0.75 มาก

1.2 พนกงานสามารถตอบค าถามดดอยางตรงประเดน 3.93 0.74 มาก

รวม 3.93 0.73 มาก

2.พฤตกรรมของพนกงาน(Attitude and Behavior)

2.1 พนกงานยมแยมแจมใสสภาพออนนอม เตมใจใหบรการ 4.02 0.74 มาก

2.2 พนกงานปฏบตตอลกคาอยางเทาเทยมกน 3.94 0.72 มาก

รวม 3.98 0.71 มาก

3.การเขาถงการใหบรการทงาย และยดหยน (Accessibility and Flexibility)

3.1 พนกงานสามารถใหบรการดดอยางรวดเรว 3.90 0.75 มาก

3.2 มชองทางการตดตอหลายชองทางเชน Call Center, Website 3.86 0.77 มาก

รวม 3.88 0.73 มาก

4.ความดววางใจและความเชอถอดด (Reliability and Trustworthiness)

4.1 พนกงานมการปฏบตงานเปนมาตรฐานเดยวกน 3.93 0.71 มาก

4.2 พนกงานมความนาเชอถอและมความรความสามารถ ทกษะในงานทใหบรการอย

3.92 0.70 มาก

รวม 3.92 0.68 มาก

5.การแกดขสถานการณใหกลบสสภาวะปกต (Recovery)

5.1 พนกงานมความพรอมในการแกดขปญหาทเกดขน 4.01 0.81 มาก

5.2 พนกงานสามารถแกดขปญหาดดอยางรวดเรวถกตอง และเหมาะสม

3.99 0.80 มาก

รวม 4.00 0.79 มาก

924


6.ชอเสยงและความนาเชอถอ (Reputation and Credibility)

6.1 พนกงานมการแตงกายทเปนแบบฟอรมเหมอนกน 3.98 0.73 มาก

6.2 พนกงานใหบรการแบบมออาชพ 3.95 0.74 มาก

รวม 3.97 0.71 มาก

รวมทงหมด 3.95 0.64 มาก

ตารางท 1 แสดงความคาดหวงตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนในทศนะของผโดยสาร พบวา โดยภาพรวมทกดานอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.95 เมอพจารณาภาพรวมรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน เชนกนโดยเรยงล าดบจากคาเฉลยสงสดถงตอสด ดงน การแกดขสถานการณใหกลบสสภาวะปกต (recovery) คาเฉลย 4.00 พฤตกรรมของพนกงาน (attitude and behavior) คาเฉลย 3.98 ชอเสยงและความนาเชอถอ (reputation and credibility) คาเฉลย3.97 การเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงานบรการภาคพน (professionalism and skill) คาเฉลย 3.93 ความดววางใจและความเชอถอดด (reliability and trustworthiness) คาเฉลย 3.92 และการเขาถงการใหบรการทงายและยดหยน (accessibility and flexibility) คาเฉลย 3.88 ตามล าดบ เมอพจารณาเปนรายขอรวมทกดาน พบวา เรยงล าดบจากคาเฉลยสงสดถงตอสด ดงน พนกงานยมแยมแจมใส สภาพออนนอม เตมใจใหบรการ คาเฉลย 4.02 มความพรอมในการแกดขปญหาทเกดขน คาเฉลย 4.01สามารถแกดขปญหาดดอยางรวดเรว คาเฉลย 3.99 พนกง านมเอกลกษณของสายการบนเมอดดพบเหนในทนท คาเฉลย 3.98 พนกงานแสดงถงความเปนมออาชพของสายการบน คาเฉลย 3.95 พนกงานสามารถใหขอมลดดอยางถกตองและชดเจน คาเฉลย 3.94 พนกงานปฏบตตอลกคาอยางเทาเทยมกน คาเฉลย 3.94 พนกงานสามารถตอบค าถามดดอยางตรงประเดน คาเฉลย 3.93พนกงานมการปฏบตงานเปนมาตรฐานเดยวกน คาเฉลย 3.93พนกงานมความนาเชอถอและมความรในงานทใหบรการอย คาเฉลย 3.92พนกงานสามารถใหบรการดดอยางรวดเรว คาเฉลย 3.90และ มชองทางการตดตอหลายชองทาง คาเฉลย 3.86 ตามล าดบ ทศนะของผบรหาร แสดงดงน ผใหขอมลในกลมผบรหารในการศกษาครงน ดดแกผบรหารสายการบนนกแอร ระดบผจดการขนดป จ านวน 5 ทาน ซงมประสบการณในสายงานเปนเวลามากวา 10 ป โดยทกทานมประสบการณในการท างาน 14 ป เปนเพศชาย 2 ทาน เพศหญง 3 ทาน ทกทานมความเตมใจและ

925


สะดวกในการใหขอมล โดยผศกษาเปนผสมภาษณดวยตนเอง การเตรยมตวกอนสมภาษณ ผศกษาดดสงค าถามดปใหผบรหารกอนลวงหนา แลวท าการนดหมายเพอสมภาษณ ซงดดขอมลดงน ค าถามท 1: ทานคดวาสงใดทผโดยสารคาดหวงจากพนกงานในการใหบรการสงสด ใน 6 เรองดงตอดปน (1) ความเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงาน (2) พฤตกรรมของพนกงาน (3) การเขาถงบรการทงายและยดหยน (4) ความดววางใจและความเชอถอดด (5) การแกดขสถานะการณ (6) ชอเสยงและความนาเชอถอ และใน 6 เรองดงกลาวมา พนกงานควรปรบปรงในเรองใด

ทานท 1 ใหความเหนวา: ความเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงาน เพราะ ความเปนมออาชพและการมทกษะนาจะครอบคลมหมดทกดาน สามารถใชความรและทกษะประเมนเหตการณและแกดขปญหาตางๆดดอยางมเหตผลและตรรกะ ขอควรปรบปรง ถามตามขอ 1 ครบ กนาจะดมตองเพมอะดร นอกจากการเรยนรสงใหมๆทมการเปลยนแปลง เชน กฎระเบยบขอบงคบตาง ๆ

ทานท 2 ใหความเหนวา: ความเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงาน เพราะ มออาชพครอบคลมในหนาทการงาน การใหบรการของทกๆคนรวา ความรบผดชอบของตนเองสท าอะดรใหดทสดและมประสทธภาพ รวมทงทกษะของพนกงานทจ าเปนในงานนนจะท าใหการบรการลกคาดดดตรงกบความพงพอใจของลกคาซงมหลากหลายทกษะทจ าเปนของพนกงานทกต าแหนง ขอควรปรบปรง คอ เรอง การแกดขสถานการณ จะประกอบดวยหลกคดใหเปนพนฐานกอนหลายประการ เชน การ “ขวนขวายหาขอมล” ของปญหาทเกดขนกอน “คดเชงวเคราะห” “คดเชงหลกการ” และน าขอมลมาประกอบ คดวเคราะห แยกแยะ และหารแนวทางแกดขทเหมาะสมทสด ทานท 3 ใหความเหนวา: การเขาถงการบรการทงายและยดหยน พนกงานตองมความเขาใจในงานทตนปฏบตและดดรบมอบหมาย คอ งานบรการ หวหนางานตองอธบายใหพนกงานเขาใจ ตองปฏบตอยางดร สงใดทยดหยนดดมานอยแคดหน มวธการเจรจาหรอดแลผโดยสารอยางดพอดมเขมงวดมากเกนดป ขอควรปรบปรง คอ เรองความเปนมออาชพแกดขสถานการณตางๆ ดดทนทและทกษะในการท างานใหมความช านาญมากขน ทานท 4 ใหความเหนวา: สงทผโดยสารตองการคอการบรการทดพนกงานทเปนมตรและสภาพทดแลเกยวกบพวกเขา แนนอนวาพนกงานตองดดรบการฝกอบรมเปนอยางดและรวาก าลงท าอะดรอย ทานท 5 ใหความเหนวา: ผโดยสารคาดหวงการดดรบการบรการทด และบรการอยางเปนมออาชพสามารถแกดขปญหาดดทนทวงทและดวยความเตมใจ และสงทควรปรบปรง คอ พนกงานตองมความแมนย าในขนตอนการปฏบตงาน และควรใหบรการผโดยสารดวยใจ สรปความจากขอค าถามแรกไดวา ทงหาทานมความเหนตรงกนในเรอง การเปนมออาชพและการมทกษะของพนกงานบรการภาคพน เชน การแกดขสถานการณ การคดเชงวเคราะหเพอหา

926


แนวทางแกดขปญหาทเหมาะสมทสดดวยการแกดขปญหาดดทนทวงทและดวยความเตมใจ ความเปนมตรและสภาพ สวนบางทานยงใหความส าคญกบเรองการบรการทเขาถงงายและความยดหยน และสงทพนกงานควรปรบปรง คอความแมนย าในขนตอนการปฏบตงาน และควรใหบรการผโดยสารดวยใจ ค าถามท 2: ทานคดวาพนกงานสามารถปฏบตงานดดตามทคาดหวงหรอดม ทานท 1 ใหความเหนวา: พนกงานสามารถปฏบตงานดดตามทคาดหวง ถามการอบรมและฝกฝน ทานท 2 ใหความเหนวา: พนกงานสามารถปฏบตดดตามทคาดหวงระดบปานกลาง เพราะ ตองดวาปญหาเกดจากตวพนกงานเองหรอดม หรอวาเกดขนจากระบบองคกร กตองแกดขตามล าดบดป และบางเรองอาจเปนปญหาทดมซบซอน บางเรองปญหาซบซอน ระบบโครงสรางหรอนโยบาย ซงบางเรองพนกงานอาจปฏบตตามขอบเขตทมและประกอบกบทบอกวา การแกดขปญหาตองใชหลกการคดประกอบอยางมากซงเปนปญหาของคนสวนใหญ ทานท 3 ใหความเหนวา: พนกงานสามารถปฏบตงานดดตามทคาดหวง ถาหากดดรบการอบรมและแนะแนวทางการปฏบตงานใหพนกงานอยางสม าเสมอ ทานท 4 ใหความเหนวา: พนกงานควรดดรบความชดเจนจากการจดการและสามารถตดสนใจดดส าหรบผโดยสารและหากมขอผดพลาดเกดขนพวกเขาควรดดรบการสนบสนนจากฝายจดการสวนในเรองชอเสยงและความนาเชอถอตองดดรบการจดการโดยผบรหาร พนกงานดมสามารถท าดดดวยตวเอง ทานท 5 ใหความเหนวา: พนกงานสามารถปฏบตงานดดตามทคาดหวงในระดบปานกลาง เนองจาก ขาดการสอสารทมประสทธภาพ เชน เมอออกขนตอนการปฏบตงาน พนกงานดมดดรบขอมลนนๆ ท าใหดมสามารถปฏบตงานตามคมอทก าหนดดวดด จงควรมการทบทวนและการฝกอบรมอยางสม าเสมอ สรปความจากขอค าถามทสองไดวา ทงหาทานมความเหนตรงกนวาพนกงานสามารถปฏบตงานดดตามทคาดหวง ถามการอบรมและฝกฝน และมคมอปฏบตงานทชดเจน ทงนโครงสรางหรอนโยบายระบบองคกรกควรเออตอการปฏบตงานดวย และหากเกดปญหาทเกดขอบเขตพนกงานควรดดรบการสนบสนนจากฝายจดการ สวนเรองทมความออนดหวตอชอเสยงและความนาเชอถอของสายการบนตองดดรบการจดการโดยผบรหาร เมอพจารณารวมกบความเหนของทงผโดยสารและผบรหารตางมความเหนตรงกนวาคณภาพการบรการควรมงตอบสนองความคาดหวงของผโดยสารในทกดาน โดยผโดยสารนนใหความส าคญเปนอยางยงกบความสภาพออนนอม เตมใจใหบรการ ยมแยมแจมใส ความพรอมในการแกดขปญหาทเกดขน และความสามารถในการแกดขปญหาดดอยางรวดเรว เปนมออาชพ สามารถให

927


ขอมลดดอยางถกตองและชดเจน ซงกเปนดปตามทผบรหารใหความส าคญกบการพฒนาพนกงานภาคพนในปจจบน ทมงเนนใหพนกงานมความเปนมออาชพและมทกษะตาง ๆ ในการใหบรการทด ซงสามารถฝกฝนดด และควรมคมอการปฏบตงานทชดเจนจะชวยใหการปฏบตงานสะดวกและมประสทธภาพมากขนและผบรหารยงมความเหนวานอกเหนอจากสงเหลานแลว สายการบนควรใหความส าคญกบการเขาถงการใหบรการทงายและยดหยน บรการรวดเรว มชองทางการตดตอหลายชองทาง อยางดรกด ในทศนะของผบรหารนน การใสใจในบรการ ความเปนมตร และจตบรการของตวพนกงาน การมหลกการคดทถกตอง เหมาะสม ยงคงเปนปญหาของพนกงานสวนใหญ อกทงยงตองดดรบการสนบสนนจากผบรหารทกระดบ ตามความซบซอนของปญหา ระบบโครงสรางและนโยบายดวย สวนประเดนทออนดหวตอชอเสยงของสายการบน อาจตองดดรบการจดการและการชวยเหลอโดยผบรหาร เพอเปนขวญก าลงใจของพนกงานเองและรกษาชอเสยงของสายการบนดวดดดวยด วตถประสงคท 2 การรบรของผโดยสารตอคณภาพการใหบรการของพนกงานบรการภาคพน

แสดงเปนคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบความคาดหวงตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพน สายการบนนกแอร ในทศนะของผโดยสาร ดงตารางท 2 ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบการรบรในคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพน สายการบนนกแอรในทศนะของผโดยสาร

การรบรในคณภาพการบรการ x S.D. ระดบ 1.ดานรปลกษณทจบตองดด

1.1 บคลกภาพของพนกงานแตงกายเหมาะสม มเอกลกษณ 4.31 0.68 มากทสด

1.2 มการใชเทคโนโลยและอปกรณการใหบรการททนสมย 3.91 0.78 มาก

1.3 มปายประชาสมพนธการใหบรการทชดเจนเชน ปายเตอนตางๆ ปายค าแนะน า

4.02 0.72 มาก

รวม 4.08 0.60 มาก

2.ดานความความนาเชอถอ

2.1 พนกงานใหค าแนะน าและบรการแบบมออาชพ 3.95 0.69 มาก

2.2 พนกงานใหบรการดวยความรวดเรวและแมนย า 3.88 0.72 มาก

928


2.3 พนกงานใหบรการดดอยางตรงความตองการเหนอความคาดหมาย 4.00 0.72 มาก

รวม 3.94 0.66 มาก

3.ดานการตอบสนอง

3.1 พนกงานมความพรอมและเตมใจใหบรการ 4.34 0.65 มากทสด

3.2 พนกงานใหบรการอยางรวดเรว ทนตอเวลา 3.91 0.74 มาก

3.3 พนกงานรบรถงปญหาและเตมใจใหความชวยเหลอผโดยสาร 4.02 0.67 มาก

รวม 4.09 0.56 มาก

4.ดานการสรางความมนใจ

4.1 พนกงานมความรทกษะในงานทใหบรการเปนอยางด 3.99 0.68 มาก

4.2 พนกงานใหบรการเปนมาตรฐานเดยวกน 3.99 0.67 มาก

4.3 พนกงานใหบรการทถกตอง แมนย า 3.87 0.69 มาก

รวม 3.95 0.62 มาก

5.ดานการเอาใจใส

5.1 พนกงานท าใหทานรสกวาดดรบบรการเปนพเศษ 3.75 0.80 มาก

5.2 พนกงานเขาใจความตองการของผโดยสาร 3.90 0.68 มาก

5.3 พนกงานใหบรการผโดยสารอยางเอาใจใส และเสมอภาค 3.97 0.65 มาก

รวม 3.87 0.66 มาก

รวมทงหมด 3.99 0.56 มาก

จากตารางท 2 การรบรในคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนในทศนะของผโดยสาร พบวา โดยภาพรวมทกดานอยในระดบมาก คาเฉลย 3.99 เมอพจารณาภาพรวมรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน เชนกนโดยเรยงล าดบจากคาเฉลยสงสดถงตอสด ดงน ดานการตอบสนอง คาเฉลย 4.09 ดานรปลกษณทจบตองดด คาเฉลย 4.08 .ดานการสรางความมนใจ คาเฉลย 3.95 ดานความความนาเชอถอ คาเฉลย 3.9 และดานการเอาใจใส คาเฉลย 3.87 ตามล าดบ เมอพจารณาเปนรายขอรวมทกดาน พบวา เรยงล าดบจากคาเฉลยสงสดถงตอสด ดงน ประเดนทมระดบการรบรอยในระดบมากทสดสองประเดน คอ พนกงานมความพรอมและเตมใจใหบรการ คาเฉลย 4.34และ บคลกภาพของพนกงาน แตงกายเหมาะสม มเอกลกษณ คาเฉล ย 4.31นอกนนมระดบการรบรอยในระดบมาก ดดแก ปายประชาสมพนธการใหบรการทชดเจน คาเฉลย

929


4.02พนกงานรบรถงปญหาและสนใจใหความชวยเหลอ คาเฉลย 4.02พนกงานใหบรการมเอกลกษณของสายการบนนกแอร คาเฉลย 4.00 พนกงานมความรในงานทใหบรการอยเปนอยางด และพนกงานใหบรการเปนมาตรฐานเดยวกน คาเฉลย 3.99เทากน ล าดบตอมา ดดแก พนกงานใหบรกาลกคาอยางเอาใจใสและเสมอภาค คาเฉลย 3.97พนกงานใหค าแนะน าและบรการแบบมออาชพ คาเฉลย 3.95 ใชเทคโนโลย และอปกรณการใหบรการททนสมย คาเฉลย 3.91 พนกงานใหบรการอยางรวดเรวทนตอเวลา คาเฉลย 3.91 พนกงานเขาใจความตองการของลกคา คาเฉลย 3.90 พนกงานใหบรการดวยความรวดเรวและแมนย า คาเฉลย 3.88 พนกงานใหบรการทถกตอง แมนย า คาเฉลย 3.87และพนกงานมความแมนย าจ าลกคาทเดนทางประจ าดด คาเฉลย 3.75 ตามล าดบ ผลการทดสอบสมมตฐาน ความสมพนธระหวางความคาดหวงตอคณภาพการบรการกบการรบรคณภาพการบรการของผโดยสารทมตอพนกงานภาคพนของบรษทสารการบนนกแอร แสดงดงตารางท 3 ตารางท 3 ผลการศกษาความสมพนธระหวางความคาดหวงตอคณภาพการบรการกบการรบรคณภาพการบรการของผโดยสารทมตอพนกงานภาคพนของบรษทสารการบนนกแอร

ตวแปร การรบรคณภาพบรการ ความคาดหวงตอคณภาพบรการ ความคาดหวงตอคณภาพบรการ .710** -

Sig. = .000 ≤ α = .01 จากตารางท 3 พบวา คาสมประสทธสหสมพนธระหวางความคาดหวงตอคณภาพบรการกบการรบรคณภาพบรการของผโดยสารทมตอพนกงานภาคพนของบรษทสารการบนนกแอร มคา .710 ซงเปนความสมพนธเชงบวกอยางมนยส าคญทระดบ .01 เปนดปตามสมมตฐานทตงดว อภปรายผล จากผลการศกษา พบวา ความคาดหวงและการรบรตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพน พบวา โดยภาพรวมผโดยสารมความคาดหวงอยในระดบมากเมอพจารณารายละเอยด พบวา ความคาดหวงตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนเรยงล าดบจากคาเฉลยสงสดถงตอสด ดงน พนกงานยมแยมแจมใส สภาพออนนอม เตมใจใหบรการ คาเฉลย 4.02 มความพรอมในการแกดขปญหาทเกดขน คาเฉลย 4.01สามารถแกดขปญหาดดอยางรวดเรว คาเฉลย 3.99พนกงาน

930


มเอกลกษณของสายการบนเมอดดพบเหนในทนท คาเฉลย 3.98 พนกงานแสดงถงความเปนมออาชพของสายการบน คาเฉลย 3.95พนกงานสามารถใหขอมลดดอยางถกตองและชดเจน คาเฉลย 3.94พนกงานปฏบตตอลกคาอยางเทาเทยมกน คาเฉลย 3.94 พนกงานสามารถตอบค าถามดดอยางตรงประเดน คาเฉลย 3.93พนกงานมการปฏบตงานเปนมาตรฐานเดยวกน ค าเฉลย 3.93พนกงานมความนาเชอถอและมความรในงานทใหบรการอย คาเฉลย 3.92 พนกงานสามารถใหบรการดดอยางรวดเรว คาเฉลย 3.90 และมชองทางการตดตอหลายชองทาง คาเฉลย 3.86 ตามล าดบ สอดคลองกบการศกษาของ ณฐกาณต ชนวงศอมร (2558) เรองกลยทธคณภาพการใหบรการสาย การบนทสงผลตอการตดสนใจเลอกใชสายการบนระหวางประเทศ ณ ทาอากาศยานสวรรณภม พบวา ความคดเหนทมตอกลยทธคณภาพการใหบรการสายการบน ดานคณภาพการใหบรการกอนการบน ในภาพรวม พบวา มความคดเหนในระดบมาก ในรายดาน พบวา มความคดเหนในระดบมากทสด จ านวน 2 ดาน โดยสงสดในดานสายการบนทใชเปนสายการบนทมความนาเชอถอ รองลงมา สายการบนทใชเปนสายการบนทมชอเสยงในการบรการ และมความคดเหนในระดบมาก จ านวน 3 ดานเรยงอนดบตามคาเฉลย ดดแก สายการบนทใชพนกงานภาคพนดนมความกระตอรอรนในการใหบรการ สายการบนทใชพนกงานภาคพนดนมการตอบสนองในการใหบรการอยางรวดเรวและสายการบนทใชพนกงานภาคพนดนมความพรอมและเตมใจใหบรการ ตามล าดบ สวนผลการศกษาการรบรตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพน พบวา โดยภาพรวมผโดยสารมการรบรอยในระดบมากเมอพจารณารายละเอยด พบวา การรบรตอคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนเรยงล าดบจากคาเฉลยสงสดถงตอสด ดงน พนกงานมความพรอมและเตมใจใหบรการ คาเฉลย 4.34และ บคลกภาพของพนกงาน แต งกายเหมาะสม มเอกลกษณ คาเฉลย 4.31นอกนนมระดบการรบรอยในระดบมาก ดดแก ปายประชาสมพนธการใหบรการทชดเจน คาเฉลย 4.02พนกงานรบรถงปญหาและสนใจใหความชวยเหลอ คาเฉลย 4.02พนกงานใหบรการมเอกลกษณของสายการบนนกแอร คาเฉลย 4.00พนกงานมความรในงานทใหบรการอยเปนอยางด และพนกงานใหบรการเปนมาตรฐานเดยวกน คาเฉลย 3.99เทากน ล าดบตอมา ดดแก พนกงานใหบรกาลกคาอยางเอาใจใสและเสมอภาค คาเฉลย 3.97พนกงานใหค าแนะน าและบรการแบบมออาชพ คาเฉลย 3.95ใชเทคโนโลย และอปกรณการใหบรการททนสมย คาเฉลย 3.91พนกงานใหบรการอยางรวดเรวทนตอเวลา คาเฉลย 3.91พนกงานเขาใจความตองการของลกคา คาเฉลย 3.90พนกงานใหบรการดวยความรวดเรวและแมนย า คาเฉลย 3.88พนกงานใหบรการทถกตอง แมนย า คาเฉลย 3.87และพนกงานมความแมนย าจ าลกคาทเดนทางประจ าดด คาเฉลย 3.75 ตามล าดบสอดคลองกบการศกษาของ ธรพนธ สงวนวงศ และคณะ (2018) ซงศกษาเรอง การรบรคณภาพการบรการของผโดยสารภายในประเทศทมตอเคานเตอรเชคอนสายการบนนกแอรประจ าสถานภเกตพบวา ผโดยสารมการรบรคณภาพการบรการของเคานเตอรเชคอนสายการบนนกแอรประจาสถานภเกตใน

931


ระดบมากแยกเปนรายดานพบวาดานความเอาใจใสมระดบการรบรมากทสดรองลงมาดดแกดานรปลกษณทางกายภาพดานความนาเชอถอดานการประกนความมนใจและการตอบสนองตอความตองการของผใชบรการตามล าดบ ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความคาดหวงตอคณภาพบรการกบการรบรคณภาพบรการของผโดยสารทมตอพนกงานภาคพนของบรษทสารการบนนกแอร มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทระดบ .01 เปนดปตามแนวคดของ Parasuraman, Berry &Zeithaml (1994) ทกลาววา ความคาดหวงของลกคามกจะมการรบรของลกคาปะปนมาดวย จงเปนตวแปรทมความสมพนธกน ขอเสนอแนะ 1. จากผลการศกษา พบวา ผโดยสารคาดหวงเปนอยางยงกบการแกดขสถานการณใหกลบสสภาวะปกต โดยพนกงานตองมความพรอมในการแกดขปญหาทเกดขน และสามารถแกดขปญหาดดอยางรวดเรว และยงพบวา ผโดยสารมการรบรอยางมากตอคณภาพการใหบรการของพนกงานภาคพนในดานการตอบสนอง โดยพนกงานตองมความพรอมและเตมใจใหบรการใหบรการอยางรวดเรว ทนตอเวลา ตลอดจนการรบรถงปญหาและสนใจใหความชวยเหลอผ โดยสาร ดงนน สายการบนจงควรใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนในดานน ดวยกระบวนการตาง ๆ อยางเปนขนตอน ตงแตการวางแผนงาน การปฏบตการ ตลอดจนการประเมนผลอยางสม าเสมอ อยางดรกด สายการบนกดมควรละเลยคณภาพการบรการของพนกงานบรการภาคพนในดานอน ๆ ใหอยในมาตรฐานทด สามารถตอบสนองความคาดหวงของผโดยสารดด 2. การพฒนาคณภาพการบรการของพนกงานภาคพน ทกภาคสวน ทกระดบ ควรรวมแรงรวมใจพฒนาตามแนวทางของการพฒนาบคคลทวดป ดดแก การสอสารอยางชดเจนถงความเชอมโยงระหวางผลการปฏบตงานและผลตอบแทนการสรางความมนใจในการประเมนผลการปฏบตงาน การขจดอปสรรคในการท างานเลอกคนใหเหมาะสมกบงานตดตามและพฒนาบรรยากาศในการท างาน โดยผน าตองมความสามารถและมรปแบบการบรหารงานทเหมาะสมเพอจงใจพนกงานและการมงเนนถงผลตอบแทนทดมดดอยแคในรปของเงนเทานน เชน โอกาสการเตบโตในหนาทการงาน การพฒนาในดานตาง ๆ และการยกยองชมเชยพนกงานเพราะคณภาพงานบรการขนอยกบผใหบรการเปนหวใจส าคญนนเอง ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

1. ควรมการวจยเปรยบเทยบการใหบรการของสายการบนตนทนต าอน ๆ ทด าเนนธรกจในรปแบบเดยวกนหรอใกลเคยงกน เพอใหเกดองคความรถงสาเหตการเลอกใชบรการในแตละสายการบน ซงสามารถน าขอมลทดดมาใชปรบปรง พฒนา การด าเนนการของสายการบนแหงนดดดเพมขนดด

932


2. ควรมการน าตวแปรอสระดานอน ๆ มาท าการวจยดวย เชน ดานราคา ดานชองทางจดจ าหนาย ดานบคลากร ดานการสงเสรมการขาย เพอจะดดมปจจยทใชในการเปรยบเทยบและตอบสนองผมาลกคาดดอยางถกตองมากยงขน เอกสารอางอง ขอมลบรษทสายการบนนกแอรจ ากด (มหาชน). from http://www.nokair.com ธรพนธ สงวนวงศ และคณะ. การรบรคณภาพการบรการของผโดยสารภายในประเทศทมตอ

เคานเตอรเชคอนสายการบนนกแอร ประจ าสถานภเกต. PULINET Journal Vol. 5, No. 1, January – April 2018: pp. 69-8. From http://pulnet.oas.psu.ax.th/index.php/journal

ApinyaSakdasirorat. Expectaions and Satisfaction of Passengers Receiving from Premium Low-Cost Airlines Domestic Flight, Chiang Mai Airport.วารสารวชาการมหาวทยาลยฟารอสเทอรน ปท 12 ฉบบ Supplement (2561). pp 83-97 form http://journal .feu.ac.th

Airport of Thailand PLC.(2015).Air Transport statistic. fromhttp://aot-th.listedcompany.com/ar.html

Chen. F. Y. & Chang, Y. H. (2005). Airline service quality from process perspective.Journal of Air Transport Management 11(2), 24-25.

Kankaew, K. (2012). Passenger’s expectation and satisfaction on airlines delivering service: A case study of full service airline in Thailand. Bangkok SuanSunandhaRajabhat University.Retrieved March 25, 2016, from http://www.eresearch.ssru.ac.th/xmli/handle/123456789/353. [in Thai]

Parasuraman, A., Zeithaml, V. A., & Berry, L. L. (1985).A Conceptual Model of Service Quality and its Implication for Future Research. Journal of Marketing, 49, 41-50.

Yamane, T. (1973). Statistics: An introductory analysis. New York: Harper & Row.

933


ความคาดหวงตอการรบรคณภาพการใหบรการของสายการบนไทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม

Expectation toward Service Quality of Thai AirAsia at Nakhon Phanom Airport

พนสข ชอารมณ* เนตรศร เรองอรยภกด

สาขาวชาการจดการการบน คณะธรกจมหาบณฑต วทยาลยการบนนานาชาต มหาวทยาลยนครพนม *129 หม 6 ต าบลโพธตาก อ าเภอเมอง จงหวดนครพนม 48000 E-mail:[email protected]

บทคดยอ การการศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาปจจยสวนบคคลของผโดยสารตอการรบรคณภาพการใหบรการ เปรยบเทยบระดบความคาดหวงและการรบรคณภาพการใหบรการ และศกษาความสมพนธระหวางความคาดหวงกบการรบรคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม เปนการวจยเชงปรมาณแบบส ารวจ โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอเกบขอมล สมตวอยางแบบบงเอญ อาศยความสะดวก จ านวน 400 คนวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา ดดแก คารอยละ และสถตเชงอนมาน ดดแก t-test F-test และคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน

ผลการศกษาความคาดหวงตอคณภาพการใชบรการและระดบการรบรคณภาพการใชบรการในภาพรวมอยในระดบมาก ผลการเปรยบเทยบระดบความคาดหวงและการรบรคณภาพการใหบรการ จ าแนกตามปจจยสวนบคคลพบวาผโดยสารทมเพศตางกน มความคาดหวงตางกนอย างมนยส าคญ .05 สวนผโดยสารทมระดบการศกษาและอาชพตางกน มความคาดหวงตางกนอยางมนยส าคญ .05 และผโดยสารทเพศ อาชพ และรายดดตอเดอนตางกน มการบรตางกนอยางมนยส าคญทรบ .05 ผโดยสารทมระดบการศกษาตางกนมการรบรตางกนทระดบ .05 และยงพบวาความคาดหวงกบการรบรคณภาพการใหบรการมความสมพนธเชงบวกอยางมนยส าคญทระดบ .05 ค าส าคญ: ความคาดหวง, การรบร, ความพงพอใจ, คณภาพการใหบรการของสายการบน

Abstract

This research aims to study level of expectation and perceived quality of service, personal factors of passengers toward perceived quality of service and relationship between expectation and perceived quality of service of Thai AirAsia at Nakhon Phanom Airport. It is quantitative research by survey. Questionnaire is used

934


as a data collection tool. The samples of 400 are accidentally selected by convenience sampling. Data were analyzed by using descriptive statistics such as percentage, and inferential statistics such as t-test, F-test, and Pearson product moment correlation coefficient. The results demonstrate the level of expectation toward service quality and level of perceived service quality as an overall at the high level. The passengers who have different sex have different expectation at statistically significant level of .05Moreover, different education levels and careers of the passengers have different expectation at statistically significant level of .05. Different education levels have different perceived service quality at statistically significant level of .05. Also, the expectation and perceived service quality is correlated positively at statistically significant level of .05. Keywords: expectations, perception, satisfaction, quality of service of airlines

บทน า ในปจจบนการคมนาคมทางอากาศในประเทศดทย ก าลงมการขยายตวอยางรวดเรว ดมวาจะเปนเพอ การตดตอสอสาร การทางธรกจ หรอการทองเทยว ท าใหธรกจสายการบนจะตองมการพฒนาอยางตอเนองเพอตอบสนองกบความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจและเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคใหเกดความพงพอใจและเลอกใชบรการ จงท าใหเกดการแขงขนกนมากขนเพอตองการเรยกลกคาใหเขามาใชบรการ ซงปจจบนประเทศดทยมสายการบนทใหบรการบนเสนทางในประเทศหลายสายการบน เชน การบนดทย สายการบนนกแอร สายการบนดลออนแอร สายการบนบางกอกแอรเวย สายการบนโอเรยนทดทย สายการบนดทยแอรเอเชย สายการบนดทยสมายด เปนตน ซงนบวามการแขงขนทางการตลาดคอนขางสง โดยเฉพาะสายการบนตนทนต าทจะตองพฒนา ปรบปรง คณภาพการใหบรการมการน าเสนอภาพลกษณของสายการบนทชดเจน เพอใหเกดการรบรตอคณภาพการใหบรการ ทเกดความประทบใจและเกดความพงพอใจ ในการเลอกใชบรการและในป 2560 สายการบนดทยแอรเอเชย ดดท าการบนเสนทาง นครพนม ดป-กลบ กรงเทพมหานคร จ านวน 2 เทยวบน โดยพบวาผโดยสารทเลอกมาใชบรการบรเวณของทาอากาศยานนครพนม เพมมากขน เนองจากราคาถก ระยะเวลาในการเดนทางเรวขน ตามสถตผโดยสารทมาใชบรการ ณ ทาอากาศยานนครพนม เสนทางนครพนม ดป กลบ กรงเทพมหานคร ป 2016 ดงภาพท 1และภาพท 2

935


0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

18,000

20,000

ขน

ลง

รายงานสถตการขนสงทางอากาศประจ าป 2016 ทาอากาศยานนครพนม

ภาพท 1 รายงานสถตการขนสงทางอากาศประจ าป 2016 ทาอากาศยานนครพนม

(ทมา : เวบดซตทาอากาศยานนครพนม (2561). สบคนเมอวนท 19 มกราคม 2561, https://minisite.airports.go.th/nakhonphanom/content2439.html

936


ภาพท 2 รายงานสถตการขนสงทางอากาศประจ าป 2016 ทาอากาศยานนครพนม 2017 (ทมา : เวบดซตทาอากาศยานนครพนม (2561). สบคนเมอวนท 19 มกราคม 2561,

https://minisite.airports.go.th/nakhonphanom/content2439.html

ทงน (วชร มานพรพนธ.2552). ระดบความพงพอใจตอปจจยทางการตลาดบรการของผใชบรการสายการบนดทยแอรเอเชยของนกทองเทยวชาวดทย ดดกลาวถงระดบความพงพอใจในการเขามาใชบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ดานราคา ดานสถานทและชองทางการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการขาย ดานบคลากรทใหบรการ ดานกระบวนการใหบรการ ซงโดยรวมความพงพอใจยงอยในระดบนอย และระดบปานกลาง นน

ผศกษาจงดดด าเนนการศกษาในหวขอเรอง “ความคาดหวงตอการรบรคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม เพอสรางการรบรตอผโดยสารทมาใชบรการใหเปนดปตามทคาดหวง ในการทจะพฒนากระบวนการใหบรการทมคณภาพในทกๆดาน เพอสรางขอแตกตางและลกษณะพเศษแกสายการบนการทจะดงดดลกคาและใหผโดยสารเกดความพงพอใจและเพมหรอรกษาสวนแบงทางการตลาดใหสายการบนของตน

https://minisite.airports.go.th/nakhonphanom/content2439.html

937


วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยสวนบคคลของผโดยสารของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยาน

นครพนม 2. เพอศกษาความคาดหวงตอคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทา

อากาศยานนครพนม 3. เพอศกษาการรบรตอคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศ

ยานนครพนม

กรอบแนวคดของการศกษา

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ความคาดหวงตอคณภาพบรการทไดรบ 1.การใหบรการเทาเทยมกน 2.การใหบรการอยางรวดเรวและทนเวลา 3.ความมนใจของผโดยสาร 4.การดแลผโดยสาร 5.ความเปนรปธรรมของบรการ 6.ความนาเชอถอ 7.การตอบสนอง

ปจจยสวนบคคล

1. เพศ

2. อาย

3. ระดบการศกษา

4. อาชพ

5. รายไดเฉลยตอเดอน

การรบรคณภาพการใหบรการของสายการบนไทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม 1.คณภาพการใหบรการกอนบน 2.คณภาพการใหบรการบนเครองบน 3.คณภาพการใหบรการหลงเทยวบน

938


สมมตฐานการวจย 1. ผโดยสารทมปจจยสวนบคคลตางกนมการความคาดหวงตอคณภาพการใหบรการของสาย

การบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานครพนม แตกตางกน 2. ผโดยสารทมปจจยสวนบคคลตางกนมรบรตอคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอร

เอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม แตกตางกน 3. ความคาดหวงและการรบรตอคณภาพการใหบรการของสายดทยการบนแอรเอเชย ณ ทา

อากาศยานนครพนม มความสมพนธกน ประโยชนของการศกษา

1. เพอเปนประโยชนส าหรบองคกรธรกจดานการบนเพอจะใชเปนขอมลในการปรบปรงและการพฒนาการใหบรการกอนเทยวบน บนเครองบน และหลงเทยงบน เพอตอบสนองความตองการของผโดยสายในดานการบรการดดอยางถกตอง และรวดเรว

2. เพอเปนประโยชนและเปนแนวทางในดานการตดสนใจเลอกใชบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม

3. เพอเปนประโยชน ตอ นกศกษา นกวจย นกวชาการ รวมทงสาธารณะชนทวดป ทดดสนใจในการน าผลการวจยดปใชในการตอยอดงานวจย

ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ

1. แนวคดทฤษฎเกยวกบความคาดหวง Vroom (1964) ดดมการใหแนวคด ดงน ผใชบรการมความคาดหวงในการใชบรการ

ดดนน กตอเมอเกด ความพงพอใจ โดยมการคดลวงหนาถงคณคาของการบรการวา มความสามารถเพยงพอตามทตนเองคาดหวงดวมากนอยเพยงใด ซงม 3 ลกษณะ ประกอบดวย ความคาดหวงอยทผล (Outcomes) ความปรารถนาทรนแรง (Violence) และความคาดหวง (Expectancy) สงเหลานจะเกดขนโดยการแสดงพฤตกรรมออกมา เมอเกดความรสกผลทดดรบอาจจะเกดตาทผใชบรการคาดหวงหรอดมใชตามทคาดหวงกเปนดด และสมมตฐาน 4 ประการทเปนบอเกดแรงจงใจในการท างานกลาวคอ 1. การคาดหวงวาเมอแสดงพฤตกรรมดปแลวจะท าสงนนดดหรอดมมความรความสามารถและมสงเอออ านวยความสะดวกทจะแสดงพฤตกรรมเพยงพอทจะด าเนนดดมากเพยงใดและมบทบาททสามารถแสดงความสามารถท าดดดเพยงใด

2. การคาดหวงวาเมอท างานนนแลวท าดดดเพยงใด 3. การคาดหวงวาเมอท างานนนดดแลวจะดดผลลพธอยางทตองการหรอดม

939


4. การตผลลพธทดดจากการกระท าสรปดดวาคนเรามแรงจงใจในการกระท าสงใดๆยอมมความคาดหวงตามเงอนดขขางตนคาดหวงตามแนวคดของ Vroom ประกอบดวย 3 องคประกอบคอ

4.1. ความคาดหวงในดานความพยายามตอการกระท าหรอการปฏบตงานหมายถงการทบคคลคาดหวงดวลวงหนาวาตนเองพยายามตอกระท าพฤตกรรมดดตามความสามารถแลวโอกาสทจะกระท าสงนนดดส าเรจมมากนอยเพยงใดเปนการคดกอนจะท าสงตางๆวาสามารถท าดดหรอดม

4.2. ความคาดหวงในการกระท าตอผลลพธหรอผลของการปฏบตงานหมายถงการทบคคลคาดหวงดวลวงหนากอนกระท าพฤตกรรมวาถาหากกระท าพฤตกรรมนนแลวจะดดผลลพธแกตนเองในทางทดหรอดม

4.3. ความคาดหวงในคณคาของผลลพธหรอรางวลหมายถงคณคาจากผลของการกระท าทเกดแกบคคลทแสดง 2. แนวคดทฤษฎเกยวกบการรบร

ทฤษฎการรบร (Perception Theory) การรบรเปนพนฐานการเรยนรทส าคญของบคคล เพราะการตอบสนองพฤตกรรมใดๆ จะขนอยกบการรบรจากสภาพแวดลอม ของตน และความสามารถในการแปลความหมายของสภาพนนๆ ดงนน การเรยนรทมประสทธภาพจงขนอยกบปจจยการรบร และสงเราทมประสทธภาพ ซงปจจยการรบรประกอบดวยประสาทสมผส และปจจยทางจต คอความรเดม ความตองการ และเจตคตเปนตน การรบรจะประกอบดวยกระบวนการสามดาน คอการรบสมผสการแปลความหมายและอารมณมนษยเมอพบสงเราดมดดรบรตามทสงเราปรากฏแตจะน ามาจดระบบตามหลกดงน

1. หลกแหงความคลายคลง (Principle of similarity)สงเราใดทมความคลายกนจะรบรวาเปนพวกเดยวกน

2. หลกแหงความใกลชด (Principle of proximity ) สงเราทมความใกลกนจะรบรวาเปนพวกเดยวกน

3. หลกแหงความสมบรณ (Principle of closure) เปนการรบรสงทดมสมบรณใหสมบรณขนการเรยนรของคนเราจากดมร ดปสการเรยนร ม 5 การเรยนรจะเกดขนเมอมสงเรา มาเรา ประสาทกตนตว เกดการรบสมผสกบอวยวะรบสมผสดวยประสาททง 5 แลวสงกระแสสมผสดปยงระบบประสาทสวนกลาง ท าใหเกดการแปลความหมายขน โดยอาศยประสบการณเดมและอนๆ เรยกวา การรบร (perception) เมอแปลความหมายแลวกจะมการสรปผลของการรบรเปนความคดรวบยอด แลวมปฏกรยาตอบสนอง(response) อยางหนงอยางใดตอสงเราตามทรบร เปนผลใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม ล าดบขนของการเรยนร จะประกอบดวยล าดบขนตอนพนฐานทส าคญ 3 ขนตอนดวยกน คอ

940


1. ประสบการณ (experiences) ผานประสาทสมผสทงหา ซงดดแก ตา ห จมก ลน และผวหนง ประสาทรบรเหลานจะเปนเสมอนชองประตทจะใหบคคลดดรบรและตอบสนองตอสง เราตาง ๆประสบการณตาง ๆ ทบคคลดดรบนนยอมจะแตกตางกน บางชนดกเปนประสบการณตรง บางชนดเปนประสบการณแทน บางชนดเปนประสบการณรปธรรม และบางชนดเปนประสบการณนามธรรม หรอเปนสญลกษณ

2. ความเขาใจ (understanding) หลงจากบคคลดดรบประสบการณแลว ขนตอดปกคอตความหมายหรอสรางมโนมต (concept) ในประสบการณนนกระบวนการนเกดขนในสมองหรอจตของบคคล เพราะสมองจะเกดสญญาณ (percept) และมความทรงจ า (retain) ขน ซงเราเรยกกระบวนการนวา "ความเขาใจ" ในการเรยนรนน บคคลจะเขาใจประสบการณทเขาประสบดดกตอเมอเขาสามารถจดระเบยบ (organize) วเคราะห (analyze) และสงเคราะห (synthesis) ประสบการณตาง ๆ จนกระทงหาความหมายอนแทจรงของประสบการณนนดด

3. ความนกคด (thinking) ความนกคดถอวาเปนขนสดทายของการเรยนร ซงเปนกระบวนการทเกดขนในสมอง Crow (1948) ดดกลาววา ความนกคดทมประสทธภาพนน ตองเปนความนกคดทสามารถจดระเบยบ (organize) ประสบการณเดมกบประสบการณใหมทดดรบใหเขากนดด สามารถทจะคนหาความสมพนธระหวางประสบการณทงเกาและใหม ซงเปนหวใจส าคญทจะท าใหเกดบรณาการการเรยนรอยางแทจรง 3. แนวคดทฤษฎเกยวกบคณภาพการใหบรการ

Parasuraman, Zeithaml and Berry (1990) ดดก าหนดแนวคดดานการพฒนาขนตอนประเมนคณภาพการใหบรการลกคาเพอเกดความพงพอใจในป1998 โดยการสรางเครองมอคณภาพบรการจ าแนกเปน 5 ดาน ดงตอดปน

1. ความเปนรปธรรมของการใหบรการ (Tangibility) งานบรการนนควรมความเปนรปธรรมและสามารถจบตองดด ควรมลกษณะทางกายภาพทดดปรากฏใหเหน เชน อาคารของธรกจบรการ เครองมอและอปกรณ เชน เครองเอทเอม ตเสอผา เครองคอมพวเตอร ปายประชาสมพนธ แบบฟอรตางๆ รวมถงการแตงกายของพนกงาน นน สงทสมผสดดเหลานจะเหมอนกบสงแวดลอมทางกายภาพ

2. ความเชอถอดวใจดด (Reliability) ความเชอถอความดววางใจเพอสองความตองการของลกคาทดดสญญาดวควรใหเปนดปอยางถกตองตรงตามวตถประสงคในเวลาทเหมาะสม เชน การเชคอนผ าน เวบ ดซตต อง เชคใน เวลาท ก าหนดดว เท าน น เปนตนการตอบสนองตอผ ร บบร การ (Responsiveness) พนกงานมหนาทใหบรการลกคาดวยความเตมใจ และการบรการทพรอมใหความชวยเหลอ การใหบรการลกคาทนท และดดรบความสะดวกรวดเรว ซงเปนกระบวนการใหบรการทมประสทธภาพ

941


3. การใหความเชอมนตอผรบบรการ (Assurance) ถอเปนการรบประกนวา พนกงานทใหบรการนนมความร ความสามารถ มความสภาพออนนอม และมจรยธรรมในการใหบรการเพอทจะสรางความมนใจใหกบลกคาจะดดรบการบรการทดดตามมาตรฐานและดานความปลอดภย หรอตองมการรบประกนถงมาตรฐานององคกรดวย ISO 9001 : 2000

4. การเอาใจใสผรบบรการ (Empathy) องคประกอบของขอนเปนการดแลการใหบรการอยางตงอกตงใจ การเอาใจใสและเขาถงปญหาหรอความตองการของลกคาทตองรบบรการ ทงนการตอบสนองยงเนนการบรการและการแกปญหาใหกบลกคาทเปนรายบคคล ตามวตถประสงคทแตกตางกนและการท าความเขาใจกบลกคาอยางทองแท หากผใชบรการดดรบการบรการอยางเปนดปตามทคาดหวงถอวาผใหบรการมการบรการอยางมคณภาพ และเครองมอ SERVOQUAL ทน ามาวดคณภาพการใหบรการม 10 ดาน ประกอบดวย

1. ความดววางใจ (Reliability คอ ความถกตองของกระบวนการใหบรการความสามารถของการใหบรการ ดดอยางถกตองและสามารถใหบรการดดตามทสญญาดวอยางครบถวน

2. การตอบสนองความตองการ (Responsiveness) คอ ความตงใจและมความพรอมในการให บรการรวมดปถงความเหมาะสมของระยะเวลาใหบรการดวย

3. ความสามารถของผใหบรการ (Competence) คอ คณสมบตและทกษะความรความสามารถในการใหบรการ

4. การเขาถงการบรการ (Access) คอ ความสะดวกในการตดตอสอสาร เชน ผใชบรการสามารถตดตอดดตลอดเวลาและสถานทตองมการอ านวยความสะดวกดมท าใหลกคาคอยนาน มความเหมาะสมของท าเลทตง

5. ความมอธยาศย (Courtesy) คอ ผใหบรการตองมอธยาศยดมตร มความสภาพและมมนษยสมพนธทด รวมดปถงการแตงกายทสภาพและมมนษยสมพนธทด รวมดปถงการแตงกายทสภาพและเหมาะสมดวย

6. การตดตอสอสาร (Communication) คอ ความสามารถของผใหบรการในการอธบายใหเขาใจอยางถกตองโดยใชภาษาทเขาใจงาย เชน การใหขอมลเกยวกบการบรการ

7. ความนาเชอถอ (Credibility) คอ ชอเสยงขององคกรประกอบดวยลกษณะทนาเชอถอความซอสตยดววางใจ และการน าเสนอบรการทดทสดใหแกผใชบรการ

8. ความปลอดภย (Security) คอ การบรการทสงมอบแกผใหบรการดมเกดความเสยงและอนตราย ของรางกาย ทรพยสน และความเปนสวนตว

9. การเขาและการรจกลกคา (Understanding / Knowing the customer) คอ การเขาใจความตองการของผใชบรการและเรยนรเกยวกบความตอกาสวนตว และสามรถจดจ าชอผใชบรการดด

942


10. ความเปนรปธรรมของการบรการ (Tangibles) คอ ลกษณะทางกายภาพขององคกรกลาวถงสภาพภายนอกของผใหบรการรวมถงอปกรณอ านวยความสะดวกในการใหบรการ ซงดดสรปการแปรผลโดยใชเครองมอ SERVQUAL ยงสามารถแบงคณภาพใหบรการดด 5 ดานและยงคงดดใหความสมพนธกบคณภาพบรการ 10 ดาน ทกลาวมาแลวขางตน จงมการน าทง 2 ดานมาปรบปรงใหม คอ SERVQAL Dimensions หรอ RATER (Ziethaml, Parasuraman and Berry,1990:28) ดดแก ความนาเชอถอ การสรางความมนใจ รปลกษณทางกายภาพ การเอาใจใสดแล และการตอบสนอง และ คอตเลอร กลาววา คณภาพคอผลรวมทงหมด ลกษณะของสนคาหรอบรการนนทสามารถตอบสนองความตองการ ดานความคาดหวง 4.งานวจยทเกยวของ ณฐวฒ พมพสทธ (2559) ดดศกษาวจยเรอง “ความคาดหวงและความพงพอใจของผปกครองทมตอคณภาพการใหบรการของสถาบนกวดวชาสแควรพลส จงหวดกาญจนบร ” ผลการศกษาพบวา 1.ความคาดหวงของผปกครองตอคณภาพการใหบรการของสถาบนกวดวชาสแควรพลส จงหวดกาญจนบร โดยภาพรวมอยในระดบสง เมอพจารณาเปนรายดานพบวากลมตวอยางใหความส าคญในดานบคลากรมากทสด รองลงมาคอ ดานหลกสตร ดานขอมลขาวสารดานสถาบนกวดวชา ดานคาใชจายและดานทศนคตผปกครอง 2. ความพงพอใจของผปกครองทมตอคณภาพการใหบรการของสถาบนกวดวชาสแควรพลส จงหวดกาญจนบร โดยภาพรวมอยในระดบสงเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา กลมตวอยางใหความส าคญในดานหลกสตรมากทสด รองลงมาดานคาใชจาย ดายบคลากร ดานสถาบนกวดวชา ดานทศนคตผปกครอง 3. ความสมพนธระหวางความคาดหวงและความพงพอใจของผปกครองทมตอคณภาพการใหบรการของสถาบนกวดวชา สแควรพลส จงหวดกาญจนบร พบวาทางดานหลกสตร ทางดานคาใชจาย ทางดานบคลากรสอนทางดานสถาบนกวดวชา ทางดานขอมลขาวสาร ทางดานทศนคตผปกครองมความสมพนธกนอยางมนยส าคญท 0.05

สนนท นลพวง. (2558), ดดศกษาวจยเรอง “ความคาดหวงและการรบรคณภาพของผโดยสารทมตอการใหบรการรถโดยสารสถานขนสงสายใต” ผลการศกษาพบวา ระดบความคาดหวงตอคณภาพบรการของผโดยสารทมตอการใหบรการรถโดยสารสถานขนสงสายใต อยในระด บมาก (Mean = 3.65) โดยความคาดหวงทดดรบการประเมนอยในสามล าดบแรกดดแก การสรางความมนใจในการเดนทางกบรถโดยสารประจ าทาง (Mean = 3.82) การปรบอตราคาใชจายในการเดนทางใหเหมาะสมกบคาครองชพ (Mean = 3.78) และ ความเหมาะสมในระหวางราคาและคณภาพในการบรการ (Mean= 3.67) ตามล าดบ การรบรตอคณภาพการบรการของผโดยสารใหบรการรถโดยสารสถานขนสงสายใต ภายในรถโดยสาร อยในระดบมาก (Mean = 3.75) โดยการรบรทดดรบการ

943


ประเมนในสามล าดบแรกดดแก ความปลอดภยจากอบตเหตในการใชบรการรถตลอดการเดนทาง (Mean = 4.22) สภาพของรถโดยสารอยในสภาพทด (Mean = 4.04) และความปลอดภยจากอาชญากรรมตลอดการเดนทาง (Mean= 4.3.79) คณลกษณะสวนบคคลมผลตอความคาดหวงในทกดาน ยกเวนในสวนของรายดดตอเดอน ทดมพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต นอกจากนคณลกษณะสวนบคคลมผลตอการรบรภายในรถโดยสาร และมผลตอการรบรการใหบรการระหวางเดนทางในทกดานยกเวนในปจจยดานเพศ ทดมพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต สวนความคาดหวงตอคณภาพการบรการของผโดยสาร มความสมพนธตอการรบรการใหบรการระหวางเดนทางมากท (r = 0.76) รองลงมาคอความสมพนธระหวางความคาดหวงกบการรบรภายในรถโดยสาร (r = 0.71 ) และการรบรภายในรถโดยสาร และการใหบรการระหวางเดนทาง (r = 0.63) สวนความคาดหวง ความสมพนธของความคาดหวง และการรบร Parasuraman, Berry &Zeithaml (1994) เสนอวา ความคาดหวงของลกคามกจะมการรบรของลกคาปะปนมาดวยโดยสามารถทจะอธบายถงขอแตกตางดดวาขอมลทลกคาดดรบ ผนวกกบสถานการณแวดลอมในเวลานน ท าใหลกคาเกดความ เขาใจดปเองวาผใหบรการตองสามารถบรการดดอยางดจงท าใหลกคาเกดความคาดหวงทสง หร อเกนกวาความปกตจากความเปนจรง

เฉลมชย สกจปาณนจ (2559), ดดศกษาวจยเรอง “ความคาดหวงและการรบรคณภาพบรการทสงผลตอความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ” ผลการศกษาพบวา 1. ความคาดหวงคณภาพบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ ภาพรวมอยในระดบสง เมอพจารณาดานทมากทสด คอ ดานการเอาใจใสผรบบรการ รองลงมาคอ ดานการตอบสนองตอผรบบรการ ดานการใหความเชอมนตอผรบบรการความเชอถอดววางใจดด และดานความเปนรปธรรมของการบรการ ตามล าดบ 2. การรบรคณภาพบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธภาพรวมอยในระดบสง เมอพจารณารายดดทมากทสด คอ ดานการตอบสนองตอผรบบรการรองลงมาคอ ดานการเอาใจใสผรบบรการ ดานความเปนรปธรรมของการบรการ ดานการใหความเชอมนตอผรบบรการ และดานความเชอถอดววางใจดด ตามล าดบ 3. การเปรยบเทยบความคดเหนความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ จ าแนกตามปจจยสวนบคคล พบวา ผใชบรการสนเชอธรกจ SMEs ทมระดบการศกษา และรายดดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนผใชบรการสนเชอธรกจ SMEs ทมเพศ อาย และอาชพแตกตางกน มความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ ดมแตกตางกน 4. ความคาดหวงและการรบรคณภาพบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ มความสมพนธกบความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคาร

944


ออมสน จงหวดประจวบครขนธ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ณฐกาณต ชนวงศอมร (2558), ดดศกษาวจยเรอง “กลยทธคณภาพการใหบรการสาย

การบนทสงผลตอการตดสนใจเลอกใชสายการบนระหวางประเทศ ณ ทาอากาศยานสวรรณภมผลการศกษาพบวา ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา อทธพลของกลยทธคณภาพการใหบรการสายการบนระหวางประเทศ ทสงผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการสายการบนระหวางประเทศ โดยคณภาพการใหบรการกอนการบนดานความพรอมเตมใจใหบรการ มอทธพลเชงบวกตอการตดสนใจเลอกใชสายการบนระหวางประเทศ สงสด รองลงมา ดานการตอบสนองการใหบรการอยางรวดเรวดานชอเสยงการใหบรการ และดานความกระตอรอรนในบรการ ตามล าดบ คณภาพการใหบรการบนเครองบน ดานพนกงานบนเครองมความช านาญ มอทธพลเชงบวกตอการตดสนใจเลอกใชสายการบนระหวางประเทศ สงสด รองลงมา ดานพนกงานบนเครองเตมใจใหบรการ ดานหองโดยสารมอปกรณบรการ ดานพนกงานบนเครองมความเชยวชาญภาษา และดานพนกงานบนเครองมอธยาศยด ตามล าดบ และคณภาพการใหบรการหลงเทยวบน ดานการตดตามความพงพอใจหลงใชบรการมอทธพลงบวกตอการตดสนใจเลอกใชสายการบนระหวางประเทศ สงสด รองลงมา ดานมาตรฐานการจดการสมภาระผโดยสาย ดานโปรแกรมสะสมดมทใหสทธประโยชน และดานเดนทางถงทหมายตามเวลาทก าหนด ตามล าดบ

นางสาวพรรณทพย ใหมเนยม (2557), ดดศกษาวจยเรอง “ความคาดหวงและการรบรของลกคาตอคณภาพการบรการของธนาคารการเปรยบเทยบระหวางสาขาในศนยการคาและสาขานอกศนยการคา” ผลการศกษาพบวา ความคาดหวงของลกคาตอคณภาพการบรการของธนาคารดทยพาณชยอยในระดบมากทสด โดยดานทลกคามความคาดหวงสงสด คอ ดานความเปนรปธรรม รองลงมา ดานการเขาใจความตองการของผรบบรการดานความนาเชอถอ ดานการความมนใจ และดานการตอบสนองความตองการตามล าดบ และการรบรคณภาพากรบรการของธนาคารดทยพาณชยอยในระดบมาก โดยดานทลกคามการรบรสงสด คอ ดานความเปนรปธรรม รองลงมา ดานความนาเชอถอ ดานการเขาใจความตองการของผรบบรการดานการตอบสนองความตองการและดานการใหความมนใจ ตามล าดบ และการทดสอบสมมตฐาน พบวา ลกคาทมระดบการศกษา รายดดเฉลยตอเดอน ความถในการใชบรการมผลตอความคาดหวงของลกคาในคณภาพบรการของธนาคารดทยพาณชยระหวางสาขาในศนยการคาและสาขานอกศนยการคาดมตางกน แตการรบรของลกคาตอคณภาพการบรการของธนาคารดทพาณชยระหวางสาขาในศนยการคาและสาขานอกศนยการคามความตางกน นอกจากนนความคาดหวงและการรบรของลกคาตอคณภาพการบรการของธนาคารดทยพาณชยในภาพรวมมความตางกน

945


วธด าเนนการวจย การศกษาครงนเปนการวจยเชงปรมาณ ในเชงส ารวจ เครองมอทใช คอ แบบสอบถามจ านวน 400 ชด ขอบเขตของการศกษา 1. ขอบเขตดานประชากร คอ ผโดยสารทเขามาใชบรการสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนมใชเทคนคการประมาณการจากจ านวนทนงของเครองบนทใหบรการ ณ ทาอากาศยานครพนม จ านวน 185 ทนง x 2เทยว x 365 วน = 135,050 คน กลมตวอยางใชในการค านวณตามหลกการของ Taro Yamane ดดจ านวน 400 ตวชวย 2. ขอบเขตดานเนอหา ท าการศกษาดานปจจยสวนบคคล ความคาดหวง การรบร 3. ขอบเขตดานพนท เกบขอมลบรเวณ ทาอากาศยานนครพนม จงหวดนครพนม 4. ขอบเขตดานเวลาเกบขอมล ระหวางชวง 10 กมภาพนธ พ.ศ. 2561 – 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2561 ขนตอนการสรางเครองมอ

1. สรางแบบสอบถามโดยตวแปรสงเกตดดทกตวในกรอบแนวคด และสอดคลองกบวตถประสงค โดยผาน การพจารณาของอาจารยทปรกษา

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List) จ าแนกตาม ดดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายดดตอเดอน

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความคาดหวงตอการรบรคณภาพการใหบรการสายการบนดทย แอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม ค าถามความคดเหน 5 ระดบ คอ 5 หมายถง ความคาดหวง และการรบรมากทสด 4 หมายถง ความคาดหวงและการรบรมาก 3 หมายถง ความคาดหวงและการรบรปานกลาง 2 หมายถง ความคาดหวงและการรบรนอย และ 1 หมายถง ความคาดหวง และการรบรนอยทสด

ตอนท 3 แบบสอบถามขอเสนอแนะเพมเตมของผใชบรการสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม ลกษณะค าถามแบบปลายปด ตอนท 4 เปนแบบสอบถามปลายปด (Close Question) เกยวกบ ขอเสนอแนะความคดเหนเพมเตม

2. น าแบบสอบถามทดดเสนอผเชยวชาญ 3 ทาน แลวตรวจความเทยงตรงของขอค าถาม ขอค าถามทกขอในแบบสอบถามมคาดชนความสอดคลอง ระหวางเนอหาในขอค าถามกบวตถประสงคทตงดว มคาอยระหวาง 0.67 ถง 1.00 ซงผานเกณฑ 0.50 ขนดปในการศกษาครงนดดคา ioc 0.9036

946


3. น าแบบสอบถามทดดปรบแกตามค าแนะน าของผเชยวชาญแลว ดปทดสอบกอนน าดปใชจรง (Pre-test) กบกลมผโดยสารตอการใชบรการของทาอากาศยานนครพนม จ านวน 30 คน เพอทดสอบความเชอมนของแบบสอบถามในสวนทวดความคาดหวงและการรบรของผโดยสารตอการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาช (Cronbach, 1990) พรอมทงปรบปรงขอผดพลาดเพอทจะน าดปใชเกบขอมลรวบรวมขอมลจรงตอดป ผลการทดสอบเครองมอทใชในการศกษา พบวา แบบสอบถามในสวนทวดความคาดหวงดดความเชอมนอยระหวาง 0.7742 – 0.9887 และในภาพรวม 0.8997 และแบบสอบถามในสวนทวดการรบร ดดความเชอมนอยระหวาง 0.7629 – 0.9237 และในภาพรวม 0.9118 ซงมคาความเชอมนตงแต 0.70 ขนดป จงมความเหมาะสมทจะน าดปใชในการเกบขอมลจรงตอดป ผลการวจย พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนชาย อายสวนใหญอยในชวง 26-30 ประดบการศกษา สวนใหญอยในระดบปรญญาตร อาชพเปนลกจาง/พนกงานขาราชการ/รฐวสาหกจ รายดดเฉลยตอเดอน สวนใหญในชวง 10,001 –20,000 บาท และ 20,001 - 30,000 บาท

พบวาความคาดหวงตอคณภาพการใชบรการ ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา ความคาดหวงตอคณภาพการใชบรการอยในระดบมากทกประเดน โดยการใหบรการเชคอนหนาเคานเตอรอยางรวดเรวและทนเวลา มคาเฉลยสงสด และการตอบสนองในเรองความสามารถในการเลอกทนง มคาเฉลยต าสด

พบวาการรบรคณภาพการใชบรการในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา การรบรคณภาพการใชบรการอยในระดบมากทกประเดน โดยในดานการใหบรการกอนบนนน ความสะดวก รวดเรวในการเชคอนผานเวบดซต มคาเฉลยสงสด ดานคณภาพการใหบรการบนเครองบน พนกงานตอนรบสวมเครองแบบเหมาะสม มเอกลกษณ มคาเฉลยสงสด ดานคณภาพการใหบรการหลงเทยวบน ความสะดวก รวดเรวในการรบสมภาระคน มคาเฉลยสงสด

ผลการเปรยบเทยบความคาดหวง และการรบรคณภาพการใหบรการ จ าแนกตามปจจยสวนบคคลพบวาผโดยสารทมเพศตางกน มความคาดหวงตางกนอยางมนยส าคญ .05 สวนผโดยสารทมระดบการศกษา และอาชพตางกน มความคาดหวงตางกนอยางมนยส าคญ .05 และผโดยสารทมเพศ อาชพ และรายดดตอเดอนตางกน มการบรตางกนอยางมนยส าคญทรบ .05 ผโดยสารทมระดบการศกษาตางกนมการรบรตางกนทระดบ .05

ผลการศกษาความสมพนธระหวางความคาดหวงกบการรบรคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม พบวา คาสมประสทธสหสมพนธระหวางความ

947


คาดหวงตอคณภาพบรการกบการรบรคณภาพบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนมมคาน าหนก .785 ซงดดคาความสมพนธเชงบวกอยางมนยส าคญทระดบ .05

สรป และอภปรายผล จากผลการศกษา พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนชาย อายสวนใหญอยในชวง 26 -30 ประดบการศกษา สวนใหญอยในระดบปรญญาตร อาชพเปนลกจาง/พนกงานขาราชการ/รฐวสาหกจ รายดดเฉลยตอเดอน สวนใหญในชวง 10,001 –20,000 บาท และ 20,001 - 30,000 บาท สวนระดบความคาดหวงตอคณภาพการใชบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนมพบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบการศกษาของ สนนท นลพวง (2558) ทเสนอวา ระดบความคาดหวงตอคณภาพการบรการของผโดยสารทมตอการใหบรการรถโดยสารสถานขนสงสายใต อยในระดบมาก โดยความคาดหวงทดดรบการประเมนอยในสามล าดบแรกดดแก การสรางความมนใจในการเดนทาง ความเหมาะสมในระหวางราคาและคณภาพการใหบรการ สวนความคาดหวงความสมพนธของความคาดหวง และการรบร Parasuraman, Berry &Zeithaml (1994) เสนอวา ความคาดหวงของลกคามกจะมการรบรของลกคาปะปนมาดวยโดยสามารถทจะอธบายถงขอแตกตางดดวาขอมลทลกคาดดรบ ผนวกกบสถานการณแวดลอมในเวลานน ท าใหลกคาเกดความ เขาใจดปเองวาผใหบรการตองสามารถบรการดดอยางดจงท าใหลกคาเกดความคาดหวงทสง หรอเกนกวาความปกตจากความเปนจรงทงนเนองจากความคาดหวงและการรบรนนมความสมพนธกนสอดคลองกบผลการศกษาครงน

สวนผลการศกษา ถงระดบการรบรคณภาพการใชบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณทาอากาศยาน นครพนมซงพบวา ในภาพรวมอยในระดบมากสอดคลองกบการศกษาของนางสาวพรรณทพย ใหมเนยม (2557)ซงศกษาเรองความคาดหวงและการรบรของลกคาตอคณภาพการบรการของธนาคารการเปรยบเทยบระหวางสาขาในศนยการคาและสาขานอกศนยการคา พบวาการรบรคณภาพากรบรการของธนาคารดทยพาณชยอยในระดบมาก โดยดานทลกคามการรบร สงสด คอ ดานความเปนรปธรรม รองลงมา ดานความนาเชอถอ ดานการเขาใจความตองการของผรบบรการดานการตอบสนองความตองการและดานการใหความมนใจ ตามล าดบ ทงน เนองจากจากแนวความคดทดดกลาวมาทงหมด สรปดดวา การรบรของบคคลเปนกระบวนการทเร มจากสงทเราประสาทสมผส โดยผานประสาทสมผสทงหา คอ ตา ห จมก ลน และกายสมผส ท าการสรปและแปลความหมายจากสงทสมผส โดยความสามารถและประสบการณของแตละบคคล จะเปนตวก าหนดพฤตกรรม ทศนคต เกดการเรยนรเพมเตม และสงผลใหเกดการกระท าทตอบสนองตอการรบรทเกดขนเหลานน ซงแตละบคคลนนมการรบรในสารเดยวกนดดแตกตางกน โดยเกดจากอทธพล ของการรบร คอ แรงผลกดนหรอแรงจงใจ ประสบการณเดม กรอบอางอง สภาพแวดลอม สภาวะจตใจ

948


และอารมณของบคคล และผลการศกษาเปรยบเทยบระดบความคาดหวงและการรบรคณภาพการใหบรการของ

สายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม จ าแนกตามปจจยสวนบคคลทพบวาสอดคลองกบการศกษาของเฉลมชย สกจปาณนจ (2559) ซงศกษาเรองความคาดหวงและการรบรคณภาพบรการทสงผลตอความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ พบวาผใชบรการสนเชอธรกจ SMEs ทมระดบการศกษา และรายดดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนผใชบรการสนเชอธรกจ SMEs ทมเพศ อาย และอาชพแตกตางกน มความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ ดมแตกตางกน ทงนเนองจากความคาดหวงถงคณภาพของการบรการทสามรถรบรดด อาจมการเปรยบเทยบการบรการทผใชบรการสามารถรบรดด และสวนใหญการบรการทดดรบนน พรอมกบความคาดหวงอยเสมอ

ในประเดนเกยวกบผลการศกษาความสมพนธระหวางความคาดหวงกบการรบรคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม พบวา คาสมประสทธสหสมพนธระหวางความคาดหวงตอคณภาพบรการกบการรบรคณภาพบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนมมคา .785 ซงเปนความสมพนธเชงบวกอยางมนยส าคญทระดบ .01 สอดคลองกบการศกษาของเฉลมชย สกจปาณนจ (2559) ซงศกษาเรองความคาดหวงและการรบรคณภาพบรการทสงผลตอความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ พบวา.ความคาดหวงและการรบรคณภาพบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ มความสมพนธกบความภกดในการบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ทงนเนองจากผลลพธทเกดขนจากการ ทลกคาประเมนคณภาพของการบรการทเขาดดรบ เรยกวา “คณภาพของการบรการทลกคา รบร” (Perceived Service Quality) กบ “บรการทรบร” (Perceived Service) ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในงานวจยครงน

1. จากการศกษา พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนชาย คดเปนรอยละ 55.00 อายสวนใหญอยในชวง 26-30 ป คดเปนรอยละ 37.00 ระดบการศกษา สวนใหญอยในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 55.50 อาชพ สวนใหญเปนลกจาง/พนกงานขาราชการ/รฐวสาหกจ คดเปนรอยละ 40.00 รายดดเฉลยตอเดอน สวนใหญในชวง 10,001 –20,000 บาท คดเปนรอยละ 33.50 จงเสนอแนะวา สายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม ควรใหความส าคญในการ

949


จดรปแบบการใหบรการตางๆ ใหเหมาะสมกบหลากหลายลกคา โดยจ าแนกกลมลกคาเพอตอบสนองความตองการดดอยางรวดเรวและตรงตามความตองการของลกคาสงสด เชนจ าแนกตามระดบรายดดของลกคา นน

2. จากการศกษา พบวา ความคาดหวงตอคณภาพการใหบรการของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนมในภาพรวมอยในระดบมาก โดยการใหบรการเชคอนหนาเคานเตอรอยางรวดเรวและทนเวลารวมถงการตอบสนองในเรองความสามารถในการเลอกทนง โดยการรบรของผโดยสารดานการใหบรการกอนบนนน ความสะดวก รวมแลวในการเชคอนผานเวบดซต มความตองการมากทสด ดงนนสายการบนควรใหความส าคญกบการใหบรการกอนบนใหมประสทธภาพ เชน การจองตวโดยสารทางอนเตอรเนตท าดดงายสะดวก การเชคอนผานเวบดซต สะดวกรวดเรว ตลอดจนการใหบรการดานการเลอกทนง ทงทางดานเคานเตอร และดานเวบดซต เพอการตอบสนองทรวดเรว ทนเวลา และการใหบรการสายการบนมความถกตองดมมผดพลาดเปนตน

3. จากการศกษา พบวา ความคาดหวงตอการรบรคณภาพการใหบรการของสายการบนแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม ผโดยสารมความคาดหวงและการรบรอยในระดบมากในทศทางเดยวกนซงมความสมพนธเชงบวก ในดานคณภาพการใหบรการกอนบน ดงนน ควรใหความส าคญกบการใหบรการดานการรบรการบรการกอนบน การโหลสมภาระ การเชคอนหนาเคานเตอร ตลอดจนมการประเมนผลการใหบรการเพอเปนแนวทางในการปรบปรงคณภาพการใหบรการทดขนและสรางความประทบใจใหแกผมาใชบรการมากยงขน ขอเสนอแนะในงานวจยครงตอไป การศกษาครงตอดปควรศกษาในสนามบนทาอากาศยานในพนทตางจงหวด เชน สกลนคร อดรธาน เพอจะดดทราบถงความคดเหนของผใชบรการทมสงแวดลอมสภาวการณตางกนออกดปวาจะมแนวความคดเหนและการรบรของสายการบนตางกนลกษณะใด อนจะเปนประโยชนในการด าเนนธรกจและใชเปนแนวทางในดานคณภาพการใหบรการของสายการบนใหดยงขน กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาอสระฉบบน ส าเรจสมบรณดดดวยด เนองจากดดรบความกรณา และความชวยเหลออยางดยงจาก ดร. เนตรศร เรองอรยภกด อาจารยทปรกษา และ ผศ.ดร.จรวรรณ ดประเสรฐ ดร. อภญญา ศกดาศโรรตน ดร. สภา จรวฒนานนท อาจารยวภาพร เลศสขสถาพร ททานดดเสยสละเวลา กรณาใหค าปรกษา และแนะน ารวมดปถงการตรวจสอบ และชวยแกดขรางงานศกษาคนควาอสระฉบบนมาโดยตลอด อนเปนประโยชนตอการศกษาตงแตเรมตนจนส าเรจ ผศกษาจงใครขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงดว ณ ทน ตลอดจนขอขอบพระคณ คณะกรรมการการ

950


ผทรงคณวฒ และผเชยวชาญทกทานทดดใหค าแนะน า และแนวทางในการแกดขงานศกษาคนควาอสระฉบบนใหส าเรจลลวงดวยด ขอกราบขอบพระคณ ผศ. ดร. สรร ธงยศ ดร.ส าราญ วเศษ และ ดร.กชกร เดชะค าภ ทใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอในการท าศกษาครงน และขอขอบพระคณผโดยสารของสายการบนดทยแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานนครพนม จงหวดนครพนม ทใหความรวมมอตอบแบบสอบถามอยางครบถวน ขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา บคคลในครอบครว และผท เกยวของ ท ดด เหนความส าคญของการศกษา ทงใหการสนบสนนการศกษาครงน งานวจยเลมนคงเปนประโยชนตอผทเกยวของ และผทสนใจในการน าดปปรบใชเพอพฒนาคณภาพการใหบรการตอดป ผศกษาหวงวา งานวจยฉบบนจะเปนประโยชนตอผทดดศกษา จงขอมอบเปนกตเวทตาแด บดา มารดา และเหลาคณาจารยทกทานทดดประสทประสาทวชาใหแกผวจย รวมทงตลอดจนผเขยนหนงสอ และบทความตาง ๆ อนเปนประโยชนแกผศกษา จนสามารถท างานวจยฉบบนดดส าเรจ ซงหากมขอผดพลาดประการใดนน ผศกษาขอยนดนอมรบ และขออภยมา ณ ทนดวย เอกสารอางอง กระต บนดาลสน. (2559). การรบรคณภาพทสงผลตอความภกดในการใชบรการของลกคาธนาคาร

ออมสน สาขาส านกราชด าเนน วทยานพนธบรหารธรกจบณฑตมหาวทยาลยศลปากร. เฉลมพล นาเมองรกษ. (2557).คณภาพในการใหบรการและความภกดของลกคาธนาคารอาคาร

สงเคราะห สาขาปทมธาน. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑตมหาวทยาลยปทมธาน. นายเฉลมชย สกจปาณนจ. (2559).ความคาดหวงและการรบรคณภาพบรการทสงผลตอความภกดใน

การบรการดานสนเชอธรกจ SMEs ธนาคารออมสน จงหวดประจวบครขนธ ,วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑตบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด.

ณฐกานต ชนวงศอมร.(2558). กลยทธคณภาพการใหบรการสายการบนทสงผลตอการ ตดสนใจเลอกใชสายการบนระหวางประเทศ ณ ทาอากาศยานสวรรณภม , การคนควาอสสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ.

นางสาวพรรณทพย ใหมเนยม. (2557). ความคาดหวงและการรบรของลกคาตอคณภาพการบรการของธนาคาร : การเปรยบเทยบระหวางสาขาในศนยการคาและสาขานอก ศนยการคา.บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เพอความสมบรณแหงปรญญา บรหารธรกจมหาบณฑต.

ณฐวฒ พมพสทธ . (2559). ความคาดหวงและความถงพอใจของผปกครองทมตอคณภาพการใหบรการของสถาบนกวดวชาสแควรพลส จงหวดกาญจนบร

951


สนนท นลพวง. (2558), ความคาดหวงและการรบรคณภาพของผโดยสารทมตอการใหบรการรถโดยสารสถานขนสงสายใต. วทยานพนธวทยาการจดการมหาบณฑต สาขาวชาการจดการทวดป กาญจนบร: มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร.

ญรญรตน มณฑรรตน. (2558). การรบรภาพลกษณธนาคารทสงผลตอความจงรกภกดตอการใชบรการผานการใหคณภาพการใหบรการของลกคาธนาคารกรงศรอยธยาในเขตอ าเภอเมองจงหวดนครปฐม. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร.

ธชพล ดยบวเทศ. (2558). ความพงพอใจในคณภาพการใหบรการทสงผลตอความภกดของลกคา บรษทหลกทรพย ในเขตกรง เทพมหานคร. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ.

ครสโตเฟอร เอช เลฟลอค และลอเรนดรท. 2546. การตลาด. กรงเพทมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

(วชร มานพรพนธ.2552). ระดบความพงพอใจตอปจจยทางการตลาดบรการของผใชบรการสายการบนดทยแอรเอเชยของนกทองเทยวชาวดทย.Perception Theory . (2561) ความเปนมา. สบคนเมอวนท 10 มกราคม 2561 http://theoryplaza.blogspot.com/2015/03/blog-post.html

Air Asia. (2561). ความเปนมา. สบคนเมอวนท 8 มกราคม 2561,จาก https://www.airasia.com/th/th/about-us/corporate-profile.page

Air Asia Thailand. (2561). AirAsia’s Brand Nex Coll. Retrived from, จาก https://th-th-facebook.com/AirAsia Thailand/posts/187446564711719 Parasuraman. Zeithaml and Berry. "Reassessment of Expectations as a Comparison Standard in Measuring Service Quality: Implications for Future Research," Journal of Marketing, January 1994

Vroom, Victor. (1964). Work and Motivation. New York : John Willey and Sons. Cronbach, L.J. (1990). Essential of psychological testing. 5thed. New York: Harper

Collins Publishers. Inc Yamane. (1967). Taro Statistic: An Introductory Analysis. New York: Harper &row. Zeithaml, Valarie A., Parasuraman, A. and Berry, Leonard L. (1990). Delivering Quality

Service:Balancing Customer Perceptions and Expectations. New York: The Free Press.Vroom, W. H. 1964 Work and Motivation. New Yorj Hihn Wiley and Sons, Inc

https://th-th-facebook.com/AirAsia%20Thailand/posts/187446564711719

https://th-th-facebook.com/AirAsia%20Thailand/posts/187446564711719

952


อางองทมาของภาพ : เวบดซตทาอากาศยานนครพนม (2561). สบคนเมอวนท 19 มกราคม 2561, https://minisite.airports.go.th/nakhonphanom/content2439.html

953


ความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวไทยตอคณภาพการบรการ ของทาอากาศยานสกลนคร

Expectation and Awareness of Thai Population Who Use Services toward Service Quality of Sakon Nakorn Airport

ทศนย บญเรอง1* จรวรรณ ดประเสรฐ สาขาวชาการจดการการบน คณะธรกจมหาบณฑต วทยาลยการบนนานาชาต มหาวทยาลยนครพนม

1129 หม 6 บานหนาฐานบน ต าบลโพธตาก อ าเภอเมอง จงหวดนครพนม 48000 E-mail : [email protected]

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร ประชากร ดดแก ผโดยสารชาวดทยท ใชบรการของทาอากาศยานสกลนคร เกบขอมลดวยการใชแบบสอบถามจากกลมตวอยาง จ านวน 400 คน โดยการเลอกกลมตวอยางแบบบงเอญ และวเคราะหขอมลโดยการแจกแจงหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท และการวเคราะหความแปรปรวน คาเอฟ เพอเปรยบเทยบระดบความคาดหวงและระดบการรบรของผโดยสารจ าแนกตามปจจยสวนบคคล ผลการศกษา พบวา ความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนครในภาพรวมอยในระดบมาก ผใชบรการทมเพศ อาย อาชพ รายดดตอเดอนตางกน มความคาดหวงตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .01 สวนผใชบรการทมระดบการศกษาตางกน มความคาดหวงตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 ผใชบรการทมอาย อาชพตางกน มการรบรตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .01 สวนผใชบรการทมระดบการศกษาตางกน มการรบรตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 ค าส าคญ : ความคาดหวง การรบร ความพงพอใจ คณภาพการใหบรการของทาอากาศยาน

Abstract

This study aims to study expectation and awareness of Thai population who use services toward service quality of Sakon Nakorn Airport. The populations are Thai passengers who use Sakon Nakorn Airport. Data are collected data from 400 samples by using questionnaires. Samples are selected by accidental sampling. They are analyzed by using Frequency, Percentage, Standard Deviation. Independent sample t-

954


test and Analysis of Variance (ANOVA F-Test) are used to compare level of expectation and awareness of the passengers classified by personal factors. The results demonstrate that level of expectation and awareness of the Thai passengers who use service are at the high level as an overall. Have different sex, age, career and income per month have different expectation at statistically significant level of .01. Also, the ones who have different education levels have different expectation at statistically significant level of .05. The ones who have different age and career have different awareness at statistically significant level of .01. And the ones who different education levels have different awareness at statistically significant level of .05. Keywords: Expectation, Awareness, Satisfaction, Service Quality of Sakon Nakorn Airport

บทน า ปจจบนเกอบทกประเทศในโลกมสายการบนพาณชยของตนเองเพอใชในการขนสงผโดยสาร และสนคาภายในประเทศและระหวางประเทศ ประเทศดทยกเชนกนการเดนทางทางอากาศดดรบความนยมอยางแพรหลายทงในกลมนกธรกจ นกทองเทยว จงท าใหการขนสงในรปแบบตางๆ มการพฒนาตวเองอยางตอเนองทงนเพอตอบสนองความตองการของผโดยสารชาวดทยใหเกดความพงพอใจสงสดสนองธรกจการบนในประเทศดทย ทมสายการบนเพมขนจ านวนมาก โดยเฉพาะสายการบนตนทนต า (Low Cost Airlines) ซงท าใหสามารถตอบสนองความตองการในเรองของเวลาและคาใชจายในการเดนทางดดด (กรมการบนพลเรอน, 2557) ส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศดทย จงเขามาขบเคลอนในการสงเสรมพฒนาและก ากบดแลทาอากาศยานในสงกดกรมทาอากาศยาน ทมบทบาทส าคญในการสนบสนนการคมนาคมทางอากาศ ในการใหบรการดานขนสงทางอากาศ ดานความปลอดภยของการบรการทมประสทธภาพ อกทงในปจจบนการเดนทางทางอากาศพบวา มสถตการใชบรการทาอากาศยานภายในประเทศในป พ.ศ. 2557 จ านวนเทยวบนทงป 140,493 เทยวบน และมจ านวนผโดยสาร 15,482,934 คน/ป แสดงใหเหนวา เมอธรกจมการขยายตวการคมนาคมขนสงกมความส าคญตามมา เพอรองรบความตองการการคมนาคมทางอากาศทนบวนจะมผโดยสารทใชบรการเพมมากขน จากการจดอนดบความหนาแนนของผใชบรการเปรยบเทยบระหวางทาอากาศยานในสงกดบรษท ทาอากาศยานดทย จ ากด (มหาชน) กบ ทาอากาศยานในสงกดกรมการบนพลเรอน แสดงใหเหนวามความหนาแนของผใชบรการทาอากาศยานสกลนครเพมขนทกๆ ป จากป พ.ศ. 2557 มจ านวนผโดยสาร 199,525 คน

955


และในป พ.ศ. 2558 มจ านวนผโดยสารเพมขน 425,453 คน และมจ านวนเทยวบน 3,333 เทยวบน/ป (กรมการบนพลเรอน และบรษท ทาอากาศยานดทย จ ากด (มหาชน) ) ซงปจจบนทาอากาศยานสกลนครมสายการบนทใหบรการอยจ านวน 2 สายการบน คอ สายการบนแอรเอเชยทใหบรการเทยวบนจ านวน 1 เทยว/วน และสายการบนนกแอรทใหบรการเทยวบนจ านวน 3 เทยวบน/วน จากผลสรปสถานการณทองเทยวภายในประเทศ จงหวดสกลนคร พ.ศ. 2552 – 2558 และมจ านวนนกทองเทยวชาวดทยทเพมมากขนทกปและในป พ.ศ. 2558 มจ านวนนกทองเทยวทงสน 650,159 คน (ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดสกลนคร) จากการขยายตวดงกลาวในปจจบนการเดนทางทางอากาศยงพบวา มสถตการใชบรการเพมขน แสดงใหเหนวา ภารกจของกรมการบนพลเรอนตองขยายขอบเขตการใหบรการกบผรบบรการเพมมากขนยอมสงผลกระทบโดยตรงตอระดบความพงพอใจในการรบบรการของผรบบรการของทาอากาศยานดวยเชนกน ท าใหกรมการบนพลเรอนดดจดท ารายงานผลการส ารวจความพงพอใจและดมพอใจของผรบบรการตอการใหบรการของทาอากาศยานในสงกดกรมการบนพลเรอน ประจ าปงบประมาณ 2558 (ตลาคม พ.ศ. 2557 ถง กนยายน พ.ศ. 2558) ดดมการประเมนความพงพอใจและดมพอใจของผรบบรการตอการใหบรการของทาอากาศยานในดานตาง ๆ เชน ดานพนกงานประจ าทาอากาศยาน ดานความคมคาของคาธรรมเนยมการใชสนามบน ดานอปกรณและสงอ านวยความสะดวก ดานความปลอดภย ดานสภาพทาอากาศยาน จากผลส ารวจความพงพอใจของทาอากาศยานสกลนคร ในภาพรวมทกอยางดมาก แตยงพบวา มประเดนทตองน าดปปรบปรงแกดขเพอเพมประสทธภาพในการท างาน เชน เพมรานขายของ ปายบอกทางมาสนามบนดมชดเจน ดฟสองสวางบางจดเสยท าใหแสงสวางดมเพยงพอ ตองการใหมบรการรบฝากรถยนตในสนามบน เพมรถบรการรบ-สงเขาเมอง ทจอดรถแสงสวางดมเพยงพอ ตองการใหมบรการ wifi หองน าช ารดและดมสะอาด ตองการใหมต ATM จากเหตผลดงกลาวจงเปนสาเหตใหผศกษาตองการทจะทราบเกยวกบความคาดหวงและการรบรของผโดยสารชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร เพอเปนขอมลเบองตนใหหนวยงานทเกยวของน าดปพฒนาและปรบปรงขบวนการท างานใหมความสอดคลองและเหมาะสมยงขนกอใหเกดภาพลกษณทด ดานการบรการทาอากาศยานสกลนคร เพอใหรองรบการขยายตวดานการทองเทยวและดานเศรษฐกจในจงหวดสกลนคร

956


วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาความคาดหวงของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร 2. เพอศกษาการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร สมมตฐานการวจย 1.ปจจยสวนบคคลของผใชบรการ ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายดดตอเดอนทแตกตางกนมผลตอความคาดหวงของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร 2.ปจจยสวนบคคลของผใชบรการ ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายดดตอเดอนทแตกตางกนมผลตอการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ผบรหารทาอากาศยานสกลนครทราบขอมลเกยวกบความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนครและสามารถน าขอมลมาพฒนาปรบปรงคณภาพการใหบรการทาอากาศยานสกลนครและทาอากาศยานทใกลเคยง 2. ผสนใจทวดปสามารถน าขอมลทดดรบน ามาใชในการตอยอดการศกษาตอดป ทบทวนวรรณกรรม แนวคดและทฤษฎเกยวกบความคาดหวง เคลย (Clay. 1988:252) อธบายวา ความคาดหวงในการกระท าและสถานการณเปนการคาดการณลวงหนา ในความมงหวง ในความนาจะเปนในสงใดสงหนงทหวงดว วระพงษ เฉลมจระรตน (2539 อางใน อรวรรณ เหลองท าเหมอน,2547, หนา 15) ดดกลาวถง ความคาดหวงทเกดขนจากปจจย 7 ประการ คอ 1.ชอเสยงและภาพพจนขององคกร รวมทงค าร าลอตาง ๆ 2.ตวพนกงานผใหบรการ เชน รปราง การแตงกาย 3. ตวสนคาหรอบรการ 4. ราคาของบรการนนๆ 5. สภาพแวดลอมในขณะนน

957


6. มาตรฐานคณภาพขอลกคาเอง 7. คแขงของสถานบรการนน

ชษณกร พรภาณวชญ (2540:6) ความคาดหวง คอ ความรสก นกคด การรบร ในการคาดการณในเหตการณนนๆ ทยงดมเกดขนของบคคลทเกยวของ โดยตองการใหประพฤตปฏบตตามสงทตองการ ในความคาดหวงเอาดว พาราสรามาน, ดซแธมอล และ แบรร ( Parasuraman , Zeithmal and Berry. 1990 ) ดดระบถงปจจยหลกทมผลตอความคาดหวงของผบรการแบงออกเปน 5 ประการ ดดแก

1. การดดรบการบอกเลา ค าแนะน าจากบคคลอน 2. ความตองการของแตละบคคล 3. ประสบการณในอดต 4. ขาวสารจากสอ และ จากผใหบรการ 5. ราคา สรปดดวา ความคาดหวง คอ ความรสกความตองการทมตอสงใดสงหนงทเปนอยในปจจบน

ดปจนถงอนาคตขางหนา เปนการคาดคะเนถงสงทจะมากระทบตอ การรบรของคนเรา โดยใชประสบการณการเรยนรเปนตวบงบอกความพงพอใจ (gratification) ตามความหมายของพจนานกรมทางดานพฤตกรรม ดดใหความจ ากดความดววาหมายถง ความรสกทดมความสข เมอคนเราดดรบผลส าเรจ ตามความมงหมาย (goals) ความตองการ (need) หรอแรงจงใจ (motivation) (Wolman, 1973) แนวคดและทฤษฎการรบรการบรการ

การปฏบตงานถาตองการดวางานประสบความส าเรจสามารถดดดจากความพงพอใจของลกคา วามการตอบรบมาวาพงพอใจสง แสดงวาพนกงานมการปฏบตงานดดดเยยมตรงตามความตองการ โดยทลกคาจะสมผสและรบรดดจาการใหบรการ ซงความพอใจจะเป นจะเปนตวชวดประสทธภาพในการท างานทด ท าใหเราแกดขและปรบปรง พฒนาการท างานใหดยงขนดป บรรยงค โตจนดา (2543: 287) ใหความหมายการรบรวา การทบคคลดดรบตความและการตอบสนองสงทเกดขน การรบรแบงออกเปน 2 กจกรรม คอ

1. การรบรขอมลและแปลความขอมลใหเปนขอความตามความเขาใจ 2.การรบร จะตองค านงถงความร ความเขาใจในขอมลขาวสาร ความสนใจและประสบการณจงสามารถแปลความถกตอง วระรตน กจเลศดพโรจน (2449 อางใน ปยะพล พมเพชร,2552,หนา 32 ) วา “การรบร หมายถง กระบวนการทลกคาคดสรร จดระเบยบ และตความสงเราออกเปนความหมาย บคคลหลาย

958


คนแมจะอยในเหตการณเดยวกนและในเวลาเดยวกนอาจตความหมายดมเหมอนกนดด ขนอยกบความจ าเปน (Needs) คานยม (Values) และความคาดหวง (Expectation)” จ าเนยร ชวงโชต (2515 อางใน อนทรา จนทรฐ, 2552, หนา 34 ) ดดการถงขบวนการการรบรวา การรบรจะเกดขนตองประกอบดวย

1.การสมผสหรออาการสมผส คนเรารบรสงเราโดยทางห ตา จมก ลน และผวกาย อวยวะเหลานเปนเครองมอหรออปกรณส าคญในการรบสมผสแลวสงตอดปเปนประสบการทางสมองเพอใหเกดการรบรตอดป

2.ชนดและธรรมชาตของสงเราและการรบร ตามปรกตบคคลมกเกดการรบรดดโดยดมตองสมผสสงเราทงหมด ทงนเนองจากประสบการณทบคคลดดรบจากการรบรและเรยนรจากสงแวดลอมสะสมกนเรอยมาจนเกดเปนความรความเขาใจดดทนท แมจะสมผสสงเราเพยงบางสวนหรอสวนใดสวนหนงเทานน นอกจากนการจดระเบยบสงเราท าใหมองเหนภาพสวนรวมดดชดเจน

3. การแปลความความของการสมผสกบการรบรมกด าเนนดปคกบการรบสมผสเสมอ ถาเราถกเราดวยสงทดมเคยพบเหนมากอนเรามกแปลความหมายโดยเปรยบเทยบกบสงทเคยพบเหนมาแลว

4. ปะสบการณเดมกบการเรยนร ในการแปลความหมายหรอตความหมายของความรสกจาการสมผส เพอใหเปนการรบรในสงหนงสงใดนนบคคลจ าเปนตองใชประสบการณเดมหรอความรเดมหรอความชดเจนทเคยมมาแตหนหลง

สชา จนทนเอม และสรางค จนทน เอม (2518) ใหความหมายการรบร จากการตความหมายจากการสมผส การมอง ดดยนและดดกลนเทานน แตตองรบรวาวตถสงทรบรคออะดร มรปราง อยทศดหน ในแงของพฤตกรรมการรบรเปนขบวนการทเกดสงเราและการตอบสนองสงเรา สรปวา การรบร หมายถง การทบคคลตความหมายจากสมผส การมองเหน การดดยน การดดกลนและการตอบสนองตอสงทเกดขน ซงบคคลหลายคนแมจะอยในเหตการณเดยวกนและในเวลาเดยวกนอาจตความหมายดมเหมอนกนดด ขนอยกบความจ าเปน (Needs) คานยม (Values) และความคาดหวง (Expectation)” แนวคดเรองคณภาพการบรการ

Parasuraman and Others (1990 อางถงใน อเนก สวรรณบณฑต และภาสกร อดลพฒนกจ, 2548: 262 ) การใหบรการเปนสงทตองการประเมน คอ พฤตกรรมการบรการและตวสนคา มผก าหนดเกณฑการประเมนคณภาพการบรการหลายทาน แตในการศกษา ครงนผศกษาใชเกณฑการประเมนคณภาพการบรการตามแนวคดของพาราสรามาน จากการศกษาของพาราสรามาน เซยแทมล และเบอรร ใน ค.ศ. 1985 พบวา เกณฑในการประเมนคณภาพการบรการในมนมองของลกคาทเรยกวา “SERVQUAL (Service Quality)” ประกอบดวยองคประกอบ 10 ประการ คอ

959


1. ความนาเชอถอในการบรการ (Reliability) ซงจะเกยวของกบการทบรษท องคกรใหบรการทดอยางสม าเสมอ นนคอการทบรษทใหการบรการทถกตองตงแตครงแรกทลกคามาใชบรการ และรวมถงการทบรษทดดใหบรการตามทดดสญญาดวกบลกคา 2. การตอบสนองตอลกคา (Responsiveness) คอ ความตงใจ หรอความพรอมของพนกงานทจะบรการแกลกคา รวมถงการทพนกงานใหบรการอยางทนททนใด ทนใจแกผมารบบรการ 3. ความสามารถในการใหบรการ (Competence) หมายถง ทกษะและความรในการใหบรการของผใหบรการซงประกอบดวย ความรและทกษะเกยวกบปฏสมพนธในการตดตอกบบคคลอน ความร ทกษะทชวยสงเสรม สนบสนนการปฏบตงาน 4. การเขาถง (Access) หมายถง ความสะดวก หรอความงายในการทลกคาจะตดตอหรอเขาถงการบรการ เชน การตดตอทคลองตว ขนตอนการใชบรการดมตดขด ชวงเวลาทรอรบบรการดมนานเกนดป สถานททใหบรการ และชวงเวลาทใหบรการอ านวยความสะดวกกบลกคา 5. อธยาศยดมตร (Courtesy) ซงเกยวของกบความสภาพ การใหเกยรต ความเอาใจใสความเปนมตรของผใหบรการ เชน การใหการดแลทรพยสนของลกคา 6. การตดตอสอสาร (Communication) หมายถง การทบรษทพยายามใหขอมลขาวสารแกลกคาอยเสมอ โดยใชภาษาหรอค าพดทลกคาเขาใจงาย เชน การอธบายวธการใชบรการ การอธบายถงคาใชจายทลกคาตองจายหากลกคาดดรบบรการนน ๆ 7. ความเชอถอดวใจดด (Credibility) จะเกยวของกบการบรการทมคณคา มความนาเชอถอ และซอสตย ซงเกยวของกบการทบรษทมสงทลกคาใหความส าคญ ซงจะชวยใหลกคาเกดความเชอถอในการบรการทดดรบ เชน ชอเสยงของบรษท บคลก และลกษณะของผใหบรการ ท าใหนาเชอถอ 8. ความปลอดภย (Security ) หมายถง การบรการทปลอดภยจากอนตราย ความเสยงและความสงสย เชน ความปลอดภยดานรางกาย ความปลอดภยดานการเงน หรอการเกบรกษาขอมลของลกคาใหเปนความลบ 9. การเขาใจ การรจกลกคา (Understanding/Knowing) เกยวของกบการทผใหบรการรถงความตอการของลกคา การบรการทตรงความสนใจของลกคาแตราย รวมถงการทผทใหบรการสามารถจ าลกคาประจ าของตนเองดด 10. ความเปนรปธรรม (Tangibles) หมายถง สงตาง ๆ ทลกคาสามารถจบตองดด หรอสามารถสงเกตดด เชน สงอ านวยความสะดวก เครองมอ อปกรณทใชในการบรการ การแตงกายของผใบรการ ฯลฯ (Parasuraman and Others, 1985:47)

960


เครองมอวดคณภาพการบรการ การพฒนาการประเมนคณภาพบรการใหลกคาเกดความพงพอใจ (Parasuraman, Zeithaml; & Berry, 1998) ดดสรางเครองชดคณภาพการบรการ 5 ดาน ดงน

1.ความเปนรปธรรมของการบรการ งานบรการควรมความเปนรปธรรมทสามารถจบตองดด มลกษณะทางกายภาพท

ปรากฏใหเหน เชน สถานท เครองมอ อปกรณตางๆ วสดในการตดตอสอสารกบผใชบรการ และเปนการใหผใชบรการรบรในการใหบรการเหนภาพดดชดเจน

2.ความเชอมนดววางใจดด การใหบรการตองตรงตามสอทน าเสนอใหกบผใชบรการงานทบรการตองมความ

เหมาะสม และมความสม าเสมอ ทสามารถสรางความเชอถอดววางใจ 3.การตอบสนองลกคา พนกงานมหนาทใหบรการลกคาดวยความเตมใจและพรอมทจะชวยเหลอลกคา

ทนทสะดวกและรวดเรว 4.การใหความเชอมนแกลกคา พนกงานตองมความร ความสามารถ ทกษะในการท างานตอบสนองความตองการ

ของลกคาและมมนษยสมพนธทด ท าใหลกคาเกดความเชอถอและสรางความดววางใจ 5.การเขาใจและรจกลกคา

พนกงานตองบรการลกคาแตละรายดวยความเอาใจใสและใหความสนใจผใชบรการ เพอใชมาตรฐานในคณภาพการบรการ

งานวจยทเกยวของ

วราพณณ ถระภรมยดชย (2555) ดดศกษาเรองความคาดหวงและการรบรของลกคาตอการใหบรการของทาอากาศยานดอนเมอง จากผลการวจย พบวา ความคาดหวงของลกคาทมาใชบรการทาอากาศยานดอนเมองกบการรบรมความแตกตางกน อยางมนยส าคญทระดบ 0.05 ซงลกคาทใชบรการทาอากาศยานดอนเมอง มความคาดหวงมากกวาการรบรในทกดาน ยกเวน ดานการบรการอยางเทาเทยมกนลกคาทมาใชบรการทาอากาศยานดอนเมอง มการรบรมากกวาความคาดหวง ซงโดยปรกตทวดปจะเหนวาความคาดหวงของคนเราสวนใหญจะมความคาดหวงทสงมากดวเสมอ แตสงทพบส าหรบการใหบรการของทาอากาศยานดอนเมองส าหรบการวจยในครงน พบวาลกคาทมาใชบรการของทาอากาศยานดอนเมองมการรบรมากกวาความคาดหวง ในดานการบรการอยางเทาเทยมกน ซงแสดงวา การใหบรการของทาอากาศยานดอนเมองมการใหบรการดแล การจดระเบยบในการใหบรการตามล าดบกอน-หลง มการอ านวยความสะดวกสบายในการใหบรการและการรบฟงความ

961


คดเหนหรอขอเสนอแนะจากลกคา อกทงยงใหบรการดวยความยมแยมแจมใส มการปฏสมพนธทดกบลกคาเปนอยางมาก ธนทศน ธนสนต (2557) ศกษาเรองความคาดหวงและการรบรของผบรโภคทมตอการบรการของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศดทย จากผลการวจยเพอใชเปนแนวทางใหผประกอบการใชเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพการใหบรการใหสอดคลองกบความตองการของผบรโภค ผลการวจย พบวาระดบความคาดหวงและการรบรในปจจบนคณภาพการบรการดานการตอบสนองตอผรบบรการมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท 0.01 โดยคะแนนเฉลยรวมความคาดหวงสงกวาการรบร ทงน เนองจากผบรโภคมความคาดหวงวาผบรการนาจะตอบสนองความตองการดดด และรวดเรวกวาน มนสน เลศคชสห (2558) ศกษาเรองปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการสายการบนการบนดทยส าหรบการใหบรการภายในประเทศดทย จากผลการวจยพบวา ปจจยทมผลตอการเลอกใชสายการบนการบนดทยส าหรบการใหบรการภายในประเทศ มทงหมด 6 ปจจย โดยเรยงล าดบจากคาสมประสทธของสมการถดถอย จากนอยดปหามาก ดดแก ปจจยดานราคา ปจจยดานผลตภณฑ บรรยากาศและความสะอาดของหองโดยสาร ปจจยดานการท ากจกรรมเพอสงคม ปจจยดานกระบวนการและศนยบรการ ปจจยดานชองทางการจ าหนายและบรการกจกรรมสงเสรมการขาย และปจจยดานการสรางและน าเสนอลกษณะทางกายภาพ รสชาตอาหาร และการประกนภยการเดนทางตามล าดบ จตตพฒน พรพมพงษ (2558) ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการทาอากาศยานสวรรณภม งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการทาอากาศยานสวรรณภม โดยแบงปจจยเปนสองประเภท คอ 1)ปจจยดานของผรบบรการ 2)ปจจยของผใหบรการ จากผลการวจย พบวา ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการทาอากาศยานสวรรณภมมอย 4 ปจจยจากมากดปหานอยคอ 1) ปจจยดานสงแวดลอมความปลอดภยและการใหบรการอนๆ แสดงใหเหนวาผใชบรการค านงถงสงแวดลอม ความปลอดภยและการใหบรการอนๆ มากทสด 2)ปจจยดานผลตภณฑ (ทาอากาศยาน) เปนปจจยทสงผลเชงบวกตอความพงพอใจในการใหบรการทาอากาศยานสวรรณภม 3) ปจจยดานบคลากร เปนปจจยทสงผลเชงบวกความพงพอใจในการใชบรการกขนอยกบการบรการของเจาหนาทของทาอากาศยานสวรรณภมด านตางๆ เชน การใหบรการดวยความยมแยมแจมใส การดมเลอกปฏบตกอนหลงของเจาหนาท การใหบรการดวยความสะดวกรวดเรว 4) ปจจยดานความคาดหวง หากผใชบรการมความคาดหวงในการใชบรการทสง กจะสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการในระดบสงในเรอง การ ดดรบบรการทดเทยบเทาระดบสากล ระบบความปลอดภยทมมาตรฐาน ดดรบบรการจากเจาหนาททาอากาศยาน

962


และสงอ านวยความสะดวกทพอเพยงตอการใชบรการ ซงผใชบรการอาจดดรบบรการทดจากทาอากาศยาน จงท าใหผใชบรการเกดความพงพอใจในการใชบรการ มณรตน รตนพนธ (2559) ศกษาเรองความคาดหวงและความพงพอใจของผใชบรการสายการบนดทยแอรเอเชย พบวา ระดบความคาดหวงและระดบความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบทมาก แสดงใหเหนวาผรบบรการสายการบนดทยแอรเชยมความคาดหวงของการบรการดานผลตภณฑบรการ ดานการจ าหนาย ดานบคลากรผใหบรการ และดานกระบวนการใหบรการ และในสวนผรบบรการสายการบนดทยแอรเชยมความพงพอใจของการบรการ ดานราคา ดานการสงเสรมการตลาด และดานลกษณะกายภาพ โดยมความปลอดภยตลอดการเดนทาง มเทยวบนทกวน มตารางการออกใหเลอก เปนตน งานวจยนดดน าแนวคดของพาราสรามาน (Zeithaml, Parasuraman and Berry, 1990: 28; Lovelock, 1996: 464-466) เกยวกบความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการทาอากาศยานสกลนคร จงดดน ามาก าหนดกรอบแนวคดดงน

ภาพท 1 กรอบแนวความคด (Zeithaml, Parasuraman and Berry, 1990: 28; Lovelock, 1996: 464-466)

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม (Independent Variables) (Dependent Variables)

ปจจยสวนบคคล 1.เพศ 2.อาย 3.ระดบการศกษา 4.อาชพ 5.รายดดตอเดอน

ความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร 1.ความเปนรปธรรมของบรการของทาอากาศยาน 2.ความนาเชอถอหรอดววางใจของผใชบรการทาอากาศยานสกลนคร 3.การตอบสนองความตองการของผใชผใชบรการทาอากาศยานสกลนคร 4.การใหความมนใจผใชบรการในทาอากาศยาน 5.การเขาใจการรบรความตองการของผใชบรการในทาอากาศยาน

963


วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร ดดแก ผโดยสารชาวดทยทใชบรการของทาอากาศยานสกลนคร ภายในอาคารผโดยสารทาอากาศยานสกลนคร ในป พ.ศ. 2559 มจ านวนผโดยสาร 347,384 คน/ป (กรมการบนพลเรอน,2558)

กลมตวอยาง คอผโดยสารชาวดทยทใชบรการของทาอากาศยานสกลนคร ภายในอาคารผโดยสารทาอากาศยานสกลนครจ านวน 400 คน (Yamane, 1973) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 และคาความคลาดเคลอนทระดบรอยละ ±5 ใชวธการสมแบบบงเอญเกบขอมล ในเดอน กมภาพนธ 2561 - มนาคม 2561

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนโดยดดแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวดปของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check list) เกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายดดตอเดอน

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการทาอากาศยานสกลนคร มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ ตอนท 3 แบบสอบถามขอเสนอแนะเพมเตมและขอคดเหนตามแนวทางความคาดหวงและการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการทาอากาศยานสกลนคร มลกษณะเปนแบบปลายเปด (Open ended) แบบสอบถามทสรางขนมการทดสอบหาคณภาพเครองมอ ดดแก ความเทยงตรงเชงเนอหา โดยใหผเชยวชาญตรวจสอบความสอดคลองแลว น าผลการตรวจสอบมาค านวณหา คาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงคหรอนยาม (IOC: Item Objective Conguence Index) ดดคา IOC มากกวา 0.05 ทกขอค าถามตามกรอบแนวคด และน าแบบสอบถามดปทดลองใชกบผโดยสาร จ านวน 30 คน โดยใชสตรการค านวณหา คาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Coefficient Alpha) เพอหาคาความเชอมน (reliability) ดดคาของความคาดหวงเทากบ 0.8874 และคาของการรบร 0.8764 สงกวา 0.7000 ซงหมายถง เครองมอมคณภาพดานความเชอมน

964


การวเคราะหผลการศกษา ใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพออธบายผลการศกษา ดดแก คารอยละ คาความถ คาคะแนนเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน (Inferential statistics) ดดแก Independent t-test และ ANOVA F-test ผลการวจย 1.ขอมลสวนบคคลของกลมตวอยางพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนชาย คดเปนรอยละ 54.00 สวนใหญ มอาย 41 ปขนดป คดเปนรอยละ 48.20 มระดบการศกษาสวนใหญอยในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 48.00 สวนใหญประกอบอาชพลกจาง/พนกงานบรษท คดเปนรอยละ 34.50 และมรายดดเฉลยตอเดอน สวนใหญอยในชวง 20,001 - 25,000 บาท คดเปนรอยละ 37.20

2. ความคาดหวงของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร พบวา ความคาดหวงของผใชบรการตอภาพรวมคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนครโดยรวมทกดาน ผใชบรการมความคาดหวงในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ความนาเชอถอหรอดววางใจของผใชบรการ มคาเฉลยสงทสด ( = 4.14, S.D= 0.46) รองลงมา การเขาใจการรบรความตองการของผใชบรการ ( = 4.08, S.D= 0.62) และการตอบสนองความตองการของผใชบรการ ( = 4.03, S.D= 0.68) ตามล าดบ ตารางท 1. แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคาดหวงของผใชบรการตอ

ภาพรวมคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร

ความคาดหวงของผใชบรการตอภาพรวมคณภาพการบรการ S.D. ระดบ

1. ความเปนรปธรรมของบรการ 3.93 0.30 มาก

2. ความนาเชอถอหรอดววางใจของผใชบรการ 4.14 0.46 มาก 3. การตอบสนองความตองการของผใชบรการ 4.03 0.48 มาก

4. การใหความมนใจผใชบรการ 3.95 0.48 มาก

5. การเขาใจการรบรความตองการของผใชบรการ 4.08 0.62 มาก รวม 3.99 0.33 มาก

3. การรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร พบวา โดยรวมทกดานผใชบรการมการรบรในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ความนาเชอถอหรอดววางใจของผใชบรการ ( = 3.76, S.D= 0.41) รองลงมา การเขาใจการรบรความตองการของผใชบรการ ( = 3.67, S.D= 0.53) และการใหความมนใจผใชบรการ ( = 3.62, S.D= 0.45) ตามล าดบ

965


ตารางท 2. แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรของผใชบรการตอภาพรวมคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร

การรบรของผใชบรการตอภาพรวมคณภาพบรการ S.D. ระดบ

1. ความเปนรปธรรมของบรการ 3.51 0.27 มาก 2. ความนาเชอถอหรอดววางใจของผใชบรการ 3.76 0.41 มาก

3. การตอบสนองความตองการของผใชบรการ 3.54 0.52 มาก

4. การใหความมนใจผใชบรการ 3.62 0.45 มาก 5. การเขาใจการรบรความตองการของผใชบรการ 3.67 0.53 มาก

รวม 3.59 0.29 มาก

4. ส าหรบผลการเปรยบเทยบความคาดหวงของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล พบวา ผใชบรการทมเพศ อาย อาชพ รายดดตอเดอนตางกน มความคาดหวงตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 5. ส าหรบผลการเปรยบเทยบการรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล พบวา ผใชบรการทมอาย อาชพตางกน มระดบการศกษาตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 สรปและอภปรายผล

ผใชบรการทาอากาศยานสกลนครสวนใหญจบการศกษาปรญญาตร คดเปนรอยละ 48.00 ซงสอดคลองกบงานวจยของอภญญา ศกดาศโรรตน (2561) ทระบเชนเดยวกนวาผโดยสารสวนใหญมการศกษาระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 55.25 ซงอาจเปนดปดดวาผใหขอมลสามารถอาน ออกเขยนดดจงพรอมทจะใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม 1. ความคาดหวงของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร พบวา ความคาดหวงของผใชบรการตอภาพรวมคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนครโดยรวมทกดานผใชบรการมความคาดหวงในระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.99 เมอพจารณาภาพรวมรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดานเชนกน เมอพจารณารายละเอยดรายดาน พบวา ความคาดหวงของผใชบรการดานความเปนรปธรรมของบรการ ประเดนเรองเจาหนาททาอากาศยานแตงกายสภาพเรยบรอย มความคาดหวงในระดบมากทสด นอกนนมความคาดหวงอยในระดบมากและปานกลาง โดยประเดนทอยในระดบปานกลาง คอมจดบรการดานการเงน (แลกเปลยน/ถอนเงนสด) และมทชารตโทรศพทมอถอสาธารณะ ความคาดหวงของผใชบรการดานความนาเชอถอหรอ

966


ดววางใจ ประเดนเรองการบรการทสอถงวฒนธรรม เชน การแตงกาย และภาษาทใช มความคาดหวงในระดบมากทสด นอกนนอยในระดบมาก ความคาดหวงของผใชบรการดานการใหความมนใจผใชบรการ มความคาดหวงอยในระดบมากทกประเดน และความคาดหวงของผใชบรการดานการเขาใจการรบรความตองการของผใชบรการเรองเจาหนาททาอากาศยานมความรเกยวกบขอมลของทาอากาศยานสกลนครมความคาดหวงในระดบมากทสด นอกนนอยในระดบมากความคาดหวงของผใชบรการดานการตอบสนองความตองการของผใชบรการ อยในระดบมากทกประเดน ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ มณรตน รตนพนธ ศกษาเรองความคาดหวงและความพงพอใจของผใชบรการสายการบนดทยแอรเอเชย พบวา ระดบความคาดหวงและระดบความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบทมาก แสดงใหเหนวาผรบบรการสายการบนดทยแอรเชยมความคาดหวงของการบรการดานผลตภณฑบรการ ดานการจ าหนาย ดานบคลากรผใหบรการ และดานกระบวนการใหบรการ และในสวนผรบบรการสายการบนดทยแอรเชยมความพงพอใจของการบรการ ดานราคา ดานการสงเสรมการตลาด และดานลกษณะกายภาพ โดยมความปลอดภยตลอดการเดนทาง มเทยวบนทกวน มตารางการออกใหเลอก เปนตน 2. การรบรของผใชบรการชาวดทยตอคณภาพการบรการของทาอากาศยานสกลนคร พบวา โดยรวมทกดานผใชบรการมการรบรในระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.59 เมอพจารณาภาพรวมรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดานเชนกน เมอพจารณารายละเอยดรายดาน พบวา การรบรของผใชบรการดานความเปนรปธรรมของบรการ สวนใหญอยในระดบมาก อยางดรกด ยงมระดบการรบรทอยในระดบปานกลาง ดดแก มเฟอรนเจอรในหองพกผโดยสารทมการตกแตงอยางสวยงามและสะอาด ความเพยงพอของหองน าตอจ านวนผโดยสาร ความสะอาดของหองน า มทชารตโทรศพทมอถอสาธารณะ ทาอากาศยานมบรการรถรบสงจากสนามบนดปทโรงแรมหรอสถานททองเทยวตาง ๆ และมจดบรการดานการเงน (แลกเปลยน/ถอนเงนสด) การรบรของผใชบรการดานความนาเชอถอหรอดววางใจของผใชบรการ การรบรของผใชบรการดานการตอบสนองความตองการของผใชบรการการรบรของผใชบรการดานการใหความมนใจผใชบรการและการรบรของผใชบรการดานการเขาใจการรบรความตองการของผใชบรการมการรบรในระดบมากทกประเดนสอดคลองกบผลการศกษา จตตพฒน พรหมพงษ ทศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการทาอากาศยานสวรรณภม พบประเดนทสอดคลองทมปจจยทสงผลตอความพงพอใจ คอ 1.ปจจยดานสงแวดลอม ความปลอดภยและการใหบรการอน แสดงใหเหนวา ผใชบรการค านงถงสงแวดลอม ความปลอดภยและการบรการอน 2.ปจจยดานผลตภณฑ (ทาอากาศยาน) เปนปจจยทใชบรการสงเกต และเขาถงงาย เชน อาคารมขนาดทเหมาะสมในการใหบรการ มความสะอาด มเคานเตอรเชคอนเหมาะสมกบจ านวนผใชบรการ 3.ดานบคลากร เชน การบรการของเจาหนาทของทาอากาศยาน การใหบรการทสะดวกรวดเรว 4.ปจจยดานความคาดหวง ทเปนปจจยในการใชบรการทสง ใน

967


เรอง การดดรบบรการทด ระบบความปลอดภยในทาอากาศยาน การดดรบบรการทดจากเจาหนาททาอากาศยาน และมสงอ านวยความสะดวกเพยงพอตอการใชบรการ ซงจากการตอบแบบสอบถามผใชบรการมความคาดหวงในการรบบรการจากผใหบรการตามปจจยดงกลาวเปนสวนมาก ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในงานวจยครงน 1. ทาอากาศยานสกลนคร ควรใหความส าคญและพฒนาคณภาพการบรการทเกดจากการใหบรการของเจาหนาท เชน การแตงกายสภาพเรยบรอย รวมทงการแตงกายและการใชภาษาทสอถงวฒนธรรมการสอสาร การใหขอมลของพนกงานทาอากาศยานสกลนครเพอการพฒนาคณภาพการบรการใหดขนรวมกบการอนรกษ และเผยแพรวฒนธรรมอนดงามของชาวสกลนครควบคกนดป 2. ทาอากาศยานสกลนครควรพฒนาความเปนรปธรรมของบรการใหดขนเพอใหผใชบรการเกดความรบรตอคณภาพการบรการใหมากขนตอดป ดดแก การตกแตงหองผโดยสารใหสวยงาม ความสะอาดและความเพยงพอของหองน า จดชารตโทรศพทมอถอสาธารณะ จดบรการทางการเงน บรการรถรบสงจากสนามบนดปทตางๆ

ขอเสนอแนะในงานวจยครงตอไป 1. ควรมการเปลยนเทยบคณภาพการบรการของพนกงานของทาอากาศยานสกลนครและทาอากาศยานใกลเคยง 2. ควรมการวจยเชงคณภาพเรองความพงพอใจของผใชบรการทาอากาศยานสกลนคร กตตกรรมประกาศ การศกษาครงน ส าเรจลลวงดปดดดวยการใหความชวยเหลอแนะน าของ ผชวยศาสตราจารย ดร.จรวรรณ ดประเสรฐ ซงเปนอาจารยทปรกษาการคนควาอสระน และดร. อภญญา ศกดาศโรรตน ดร. สภา จรวฒนานนท ดร. เนตรศร เรองอรยภกด อาจารยวภาพร เลศสขสถาพร ทดดเสยสละเวลา ใหค าปรกษา และแนะน ารวมดปถงการตรวจสอบ และชวยแกดขรางงานศกษาคนควาอสระฉบบนมาโดยตลอด อนเปนประโยชนตอการศกษาตงแตเรมตนจนส าเรจ ผศกษาจงใครขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงดว ณ ทน ตลอดจนขอขอบพระคณ คณะกรรมการ ผทรงคณวฒ และผเชยวชาญทกทานทดดใหค าแนะน า และแนวทางในการแกดขงานศกษาคนควาอสระฉบบนใหส าเรจลลวงดวยด ผเขยนขอกราบขอบพระคณ ดร.ดรชา รตนด ารงอกษร รศ.ดร.ภคพงศ พวงสข และ ดร. กรรณการ เชาววฒนากล ทใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอในการท าศกษาครงน และขอขอบพระคณผใชบรการของ ทาอากาศยานสกลนคร จงหวดสกลนคร ทใหความรวมมอตอบ

968


แบบสอบถามอยางครบถวน ขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา บคคลในครอบครว และผทเกยวของ ทดดเหนความส าคญ ทายนผเขยนขอนอมร าลกถงอ านาจบารมของคณพระศรรตนตรย และสงศกดสทธทงหลายทอยในสากลโลก อนเปนทพงใหผเขยนมสตปญญาในการศกษาอสระใหส าเรจลลวงดปดวยด ผศกษาขอใหเปนกตเวทตาแดบดา มารดา ครอบครวของผเขยน ตลอดจนผเขยนหนงสอ และบทความตาง ๆ ทใหความรแกผเขยนจนสามารถใหการศกษาอสระฉบบนส าเรจดดดวยด เอกสารอางอง กรมการบนพลเรอน. (2557). สรปผลการประชมรบฟงความคดเหนของประชาชน โครงการปรบปรง

ขยายทาอากาศยานแมสอด. ใน การประชมรบฟงความคดเหนของประชาชน โครงการปรบปรงขยายทาอากาศยานแมสอด. (น.1). กรงเทพฯ: กรมการบนพลเรอน.

กรมการบนพลเรอน. (2558). สถตการขนสงของทาอากาศยานภายในประเทศ ตงแต วนท 1 มกราคม 2557 ถง 31 ธนวาคม 2557.

คณต ดวงหสด. (2537). สขภาพจตกบความพงพอใจในงานของขาราชการต ารวจชน ประทวนในเขตเมองและเขตชนบท ของจงหวดขอนแกน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน.

จฑาทพย โพธลงกา.(2557). การศกษาคนควาอสระเรอง ความคาดหวง ความพงพอใจและคณภาพการใหบรการ : กรณศกษา ส านกทะเบยนและประมวลผล มหาวทยาลยธรรมศาสตร. : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

จตตภฒน พรหมพงษ.(2558). การศกษาคนควาอสระเรอง ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการทาอากาศยานสวรรณภม. กรงเทพ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

จงหวดสกลนคร. (2561). ประวตจงหวดสกลนคร. สบคนเมอวนท 10 มกราคม 2561, จาก https://minisite.airports.go.th/home.php?site=sakonnakhon ชษณกร พรภาณวชญ. ความคาดหวงของประชาชนทมบทบาทการจดการทพยากรธรรมชในทองถน

ของสมาชกองคการบรหารการบรหารสวนต าบล: กรณศกษาจงหวดแพร. กรงเทพ: วทยานพนธสงคมศาสตรมหาบณฑต สาขาสงแวดลอมบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2540.

ธนทศน ธนสนต.(2557). งานนพนธเรอง ความคาดหวงและการรบรของผบรโภคทมตอการบรการของธกจพาณขยอเลกทรอนกสในประเทศดทย.กรงเทพ: มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด.

969


บรษท ทาอากาศยานดทย จ ากด (มหาชน). (2558). การจดการอนดบความหนาแนนของผใชบรการเปรยบเทยบระหวางทาอากาศยานในสงกด บรษท ทาอากาศยานดทย จ ากด (มหาชน) กบทาอากาศยานในสงกดกรมการบนพลเรอน.

วรฬ พรรณเทว.(2542). ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการของหนวยงานกระทรวงมหาดดทยในอ าเภอเมองจงหวดแมฮองสอน. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต,สาขาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม.

มนสน เลศคชสห.(2558). การศกษาคนควาอสระเรอง ปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการสายการบนการบนดทยส าหรบการใหบรการภายในประเทศ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

มณรตน รตนพนธ.(2559) การศกษาคนควาอสระเรอง ความคาดหวงและความพงพอใจของผใชบรการสายการบนดทยแอรเอเชย. สงขลา : มหาวทยาลยหาดใหญ.

ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดสกลนคร (2561). จ านวนนกทองเทยว/รายดดจากการทองเทยว. สบคนเมอวนท 10 มนาคม 2561, จาก https://sakonnakhon.mots.go.th/more_news.php?cid=49

อนทรชญาณ เอกธนวตน.(2559). งานนพนธเรอง ความคาดหวงและการรบรของนกทองเทยวชาวจนตอคณลกษณะจดหมายปลายทางของแหลงทองเทยว กรณศกษา: เมองพทยา. ชลบร : มหาวทยาลยบรพา.

อภญญา ศกดาศโรรตน. (2561). ความคาดหวงและความพงพอใจของผโดยสารทรบบรการของสายการบนราคาประหยดคณภาพสง ภายในประเทศ ทาอากาศยานเชยงใหม. วารสารวชาการฟารอสเทอรน. 12(Supplement). 83-97.

ราชบณฑตยสถาน. (2542). ความพงพอใจ. ในพจนานกรมฉบบราชบฌฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (หนา 775). กรงเทพมหานคร: ส านกพมพนานมบคส.

Clay,R. 1988. Chambers English Dictionary. Great Britain: bunay Suffolk Ltd. Parasuraman, A., Zeithaml, V.A. & Berry, L. L. (1990). Delivering Quality Service: Balancing Customer Perceptions and Expectations. NY: The Free Press. Lovelock, H.C. (1996). Service Marketing. USA : Prentice Hall. Yamane, T. (1997). Statistics: An Introductory Analysis. 3rd Edition. NY: Harper and

Row. Quirk, R. (1987). Longman dictionary of contemporary English (2nd ed.). London,

England: Richard Clay Ltd. Vroom, V. H. (1990). Manage people not personnel: Motivation and performance

appraisal. Boston: Harvard Business School Press.

970


Good, c. V. (Ed.). (1973). Dictionary of education (3rded.). New York: McGraw-Hill. Hornby, A. F. (2000). Advance learner's dictionary (6th ed.). London, England: Oxford

University. Zhitang Chen. (2017). THE EXPECTATIONS AND PERCEPTIONS OF CHINESE TOURISTS IN

MUEANG CHIANGMAI DISTRICT, CHIANGMAI PROVINCE. Chaingmai : Chaing Mai Rajabhat University.

971


การรบรขาวสาร ทศนคต ความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบ ขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ

ขนหองโดยสารอากาศยาน : กรณศกษาทาอากาศยานนครพนม Awareness of Information, Attitudes and Satisfaction of Domestic

Passengers on Regulation of the Carriage of Liquids, Gels, Aerosols, and the Like on Board : A Case Study of Nakhon Phanom Airport

สมชย น าโชคประเสรฐ(Somchai Numchokprasert)1 อภญญา ศกดาศโรรตน(Apinya Sakdasirorat)2

หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการบน วทยาลยการบนนานาชาต มหาวทยาลยนครพนม เลขท 129 หม 6 ถนนนตโย ต าบลโพธตาก อ าเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม 48000

ผวจยส าหรบตดตอ : [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมจดประสงคเพอศกษาการรบรขาวสาร ทศนคต ความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน กรณศกษาทาอากาศยานนครพนม ประชากร คอ ผโดยสารชาวดทยท เดนทางภายในประเทศทใชบรการททาอากาศยานนครพนม ในป 2560 ดดตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จ านวน 400 ราย เครองมอในการเกบขอมลเปนแบบสอบถาม โดยวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา การหาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน t-test, F-test

ผลการวจยพบวาผโดยสารมการรบรขอก าหนดจากสอตางๆ อยในระดบปานกลาง ยกเวนสอประเภทเจาหนาทซงมการรบรมาก สวนทศนคตและความพงพอใจของผโดยสาร ในภาพรวมอยในระดบมาก การเปรยบเทยบการบร ทศนคต ความพงพอใจของผโดยสารพบวาการรบรของผโดยสารทมอายแตกตางกน มระดบการรบรความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทศนคตของผโดยสารทมการศกษาแตกตางกน มระดบทศนคตแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .05 และความพงพอใจของผโดยสารทมการศกษาแตกตางกน มระดบความพงพอใจแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ค าส าคญ : การรบรขาวสาร ทศนคต ความพงพอใจ ขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย

หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน

972


Abstract This study aims to study domestic passengers’ awareness of information,

attitudes and satisfaction on regulation of the carriage of liquids, gels, aerosols and the like on board : A case study of Nakhon Phanom Airport. Its population is domestic passengers that use service at Nakhon Phanom Airport in 2017. The samples are 400 Thai passengers from purposive sampling. The instrument to collect data uses questionnaire to analyze data by applying descriptive analysis such as frequency, percentage, mean, and standard deviation and using inferential analysis such as t-test and F-test.

The study results reveal that the passengers are aware of requirements from different media at the moderate level except the media for the officers are at the high level. The passengers’ attitudes and satisfaction as overall are at the high level. When comparing to their awareness, attitudes, and satisfaction shows that the passengers who have different age have different level of awareness at statistically significant level of .05. The passengers who have different education level have different attitudes at statistically significant level of .05. And the passengers who have different education level have different satisfaction level at statistically significant level of .01. Keywords : Awareness of Information, Attitudes, Satisfaction, Regulation of the Carriage of Liquids, Gels Aerosols and the Like on Board

บทน า ปจจบนการเดนทางดวยเครองบนดดรบความนยมมากขน เนองจากปจจยดานราคาคา

โดยสารทถกลง มการแขงขนของผประกอบการสายการบนมากขน ซงการเดนทางดวยเครองบนมขอดดานระยะเวลาทรวดเรว และมความปลอดภยสงเมอเทยบกบการเดนทางดวยวธอนๆ แตเนองจากการขนสงทางอากาศจะตองมมาตรฐานขนต าตามบทบญญตขององคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (International Civil Aviation Organization: ICAO) โดยรฐทเปนภาคของความตกลงระหวางประเทศจะตองด าเนนการเพอปองกนภยทอาจเกดขนจากการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมาย ซง ICAO ท าหนาทเปนหนวยงานกลางระหวางประเทศภาคสมาชก ออกกฎระเบยบและมาตรฐานขอปฏบตดานการบนพลเรอนระหวางประเทศ สงเสรมและพฒนาการบน ความปลอดภยในการบนและเครองอ านวยความสะดวกในการเดนอากาศส าหรบการบนพลเรอนระหวางประเทศ

973


ตลอดจนใหความชวยเหลอทางวชาการแกประเทศภาคสมาชก ปจจบน ICAO มภาคสมาชก จ านวน 191 ประเทศโดยประเทศดทยเขาเปนสมาชกองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ และดดรบเลอกจาก ICAO ใหเปนสถานทตงส านกงานภมภาคเอเชยและแปซฟก ตงแต ค.ศ. 1955 (ส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศดทย, 2559)

ในดานการรกษาความปลอดภยการบน ICAO พจารณาหาทางปองกนอนตรายจากระเบดทอยในรปของเหลว และดดแจงประเทศภาคใหปฏบตตามแนวทางการปองกนอนตรายจากระเบดทอยในรปของเหลว ทงนประเทศดทยโดยกรมการขนสงทางอากาศ (ปจจบนคอส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศดทย) ดดมประกาศเรอง ขอก าหนดเกยวกบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนขนหองโดยสารอากาศยาน ประกาศเมอวนท 8 พฤษภาคม 2550 มผลท าใหผโดยสารจ านวนมากเกดผลกระทบเกยวกบขอจ ากดของสมภาระทตดตวขนหองโดยสารอากาศยาน ซงหากมปรมาตรของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ เกนก าหนด (เกน 100 มลลลตรตอชน) จะดมสามารถน าขนหองโดยสารดด ท าใหตองทงของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ทดมสามารถน าขนหองโดยสารดวททาอากาศยาน และทาอากาศยานกตองจดการกบสงของทผโดยสารทงอยางเหมาะสม (กรมการขนสงทางอากาศ , 2550) โดยพบวาสถตการตรวจพบของเหลวเจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกน ซงดมสามารถน าขนหองโดยสารจ านวนมากและมแนวโนมสงขน ซงของเหลวฯ ทพบมราคามลคาตงแตหลกสบถงหลกพนบาทตอชน และพบวาผโดยสารสวนหนงจะมการโตเถยง การแสดงออกถงความดมพอใจ และมการรองเรยนการปฏบตงานของเจาหนาททาอากาศยานนครพนมบอยครง ทงนสถตการพบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ เกนก าหนดตามตารางท 1 (ทาอากาศยานนครพนม, 2561)

ตารางท 1 แสดงจ านวนการตรวจพบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะ

คลายคลงกนทผโดยสารดมสามารถน าขนหองโดยสารและทงดวททาอากาศยานนครพนม ป 2556 – 2560 (ทาอากาศยานนครพนม, 2561)

รายการ ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559 ป 2560

จ านวนผโดยสารขาออกท ทาอากาศยานนครพนม (คน)

99,251 110,583 149,445 186,711 210,726

จ านวนของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ทผโดยสารดมสามารถน าขนหองโดยสารดด (ชน)

3,985 6,273 7,688 9,304 10,972

974


รายการ ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559 ป 2560

รอยละของผโดยสารขาออกทพบของเหลวฯ เกนปรมาตรก าหนดและทงของเหลวฯ

4.02% 5.67% 5.14% 4.98% 5.21%

ส าหรบซงจงหวดนครพนมดดถอวามแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม และประเพณทเปน

เอกลกษณทเหมาะสมกบการทองเทยว จงมทาอากาศยานนครพนมทมมาตรฐานในดานการขนสงทางอากาศ โดยมผใชบรการเพมขนตามล าดบ ดงตารางท 2 (กรมทาอากาศยาน, 2561)

ตารางท 2 แสดงจ านวนผโดยสาร (ผโดยสารขาเขาและขาออก) ทใชบรการทาอากาศยานนครพนม

(กรมทาอากาศยาน, 2561)

จากตารางท 2 แสดงใหเหนวาจ านวนผใชบรการทาอากาศยานนครพนมเพมขนทกป โดยการเดนทางของผโดยสารจะตองมการพกสมภาระตดตวอยางนอยหนงชน ซงอาจจะรวมถงการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารในปรมาณทเพมขนดวย ขณะเดยวกนทาอากาศยานนครพนมกตองปฏบตตามประกาศของกรมการขนสงทางอากาศ (ปจจบนคอส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศดทย) เกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน สงผลท าใหผโดยสารจ านวนมากเกดผลกระทบเกยวกบขอจ ากดของสมภาระทตดตวขนหองโดยสารอากาศยาน ซงหากมปรมาตรเกนก าหนดจะดมสามารถน าขนหองโดยสารดด จงตองทงของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ จากเหตผลดงกลาวท าใหมการศกษาถงการรบรขาวสาร ทศนคต และความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน ณ ทาอากาศนครพนม เพอเปนแนวทางใหผบรหารของทาอากาศยานนครพนมดดรบทราบถงขอมล และใชส าหรบการบรหารจดการในดานตางๆ ทสรางความประทบใจใหกบผใชบรการทาอากาศยานนครพนม

รายการ ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559 ป 2560

จ านวนผโดยสาร 197,559 220,060 298,013 372,026 419,311

975


วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาการรบรขาวสาร ทศนคต และความพงพอใจ ของผโดยสารภายในประเทศ

เกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน กรณศกษาทาอากาศยานนครพนม

2. เพอเปรยบเทยบลกษณะประชากรกบการรบรขาวสาร ทศนคต และความพงพอใจของผโดยสารภายใน ประเทศเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน กรณศกษา ทาอากาศยานนครพนม

สมมตฐานของการศกษา

1. ผโดยสารทมเพศแตกตางกน มการรบร ทศนคต และความพงพอใจแตกตางกน 2. ผโดยสารทมอายแตกตางกน มการรบร ทศนคต และความพงพอใจแตกตางกน 3. ผโดยสารทมการศกษาแตกตางกน มการรบรทศนคต และความพงพอใจแตกตางกน

ทบทวนวรรณกรรม

งานวจยนดดน าแนวคดของ Klapper เกยวกบกระบวนการการเลอกรบรขาวสารของตนเอง ทประกอบดวยการเลอกเปดรบ การใหความสนใจ การเลอกรบรหรอการเลอกตความ และการเลอกจดจ า (Klapper, 1960) การรบรขอก าหนดของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนขนหองโดยสารอากาศยาน โดยกระบวนการทเกดขนกอใหเกดการเปลยนแปลงตอผรบสาร ทเกดจากความสนใจขาวสารและแหลงขาวสารแลวสงผลตอทศนคต สวน Kotler มแนวคดเกยวกบทศนคตวา ความร การศกษา และประสบการณของบคคลมผลตอความคดเหนหรอทศนคต ซงอาจจะเปนดานบวกหรอดานลบกดด ทศนคตมผลตอการตความหมายของสงทเกดขน (Kotler, 2000) จงมอทธพลตอพฤตกรรมของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน ตลอดจนสงผลถงความพงพอใจตามแนวคดของ Mullins ซงมแนวคดเกยวกบความพงพอใจวาเปนทศนคตของบคคลทมตอสงตางๆ รอบดานเปนสภาพภายในทมความสมพนธกบความรสกของบคคลทมตอสงเราหรอสงกระตนทแสดงออกมาในลกษณะของผลลพธสดทายของกระบวนการประเมน โดยบงบอกถงทศทางของผลการประเมนวาเปนดปในลกษณะทางบวกหรอทางลบ หรอดมมปฏกรยาตอสงเราหรอสงกระตนนน (Mullins, 1985)

976


จากการทบทวนวรรณกรรมจงจดท ากรอบแนวคดในการศกษา ดงภาพท 1

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย (Klapper, 1960) (Kotler, 2000) (Mullins, 1985) วธการศกษา

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษา คอ ผโดยสารชาวดทยทเดนทางภายในประเทศทใชบรการทา

อากาศยานนครพนม ในป 2560 จ านวน 419,311 คน (กรมทาอากาศยาน, 2561) กลมตวอยาง ใชหลกการค านวณของ Taro Yamane (Yamane, 1973) ทแสดงขนาดของกลมตวอยางในระดบความเชอมน 95% จ านวน 400 คน ใชการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) คอการเลอกเฉพาะกลมตวอยางทใชบรการทาอากาศยานนครพนมในชวงเดอนเมษายน ถงเดอน พฤษภาคม 2561 ซงเปนชวงทผวจยเกบรวบรวมขอมล เทานน

เครองมอทใชในการศกษา การศกษาครงนเปนงานเชงส ารวจ (Survey Research) เครองมอทใชในการเกบรวบรวม

ขอมลเพอการศกษาครงนใชเปนแบบสอบถามผวจยสรางขน โดยแบงออกเปน 4 สวน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคลเปนแบบใหเลอกตอบ มลกษณะ

เปนค าถามปลายปด

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการรบรขาวสารของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดเกยวกบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน

ปจจยสวนบคล - เพศ - อาย - ระดบการศกษา

การรบรขาวสาร ทศนคต ความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน กรณศกษาทาอากาศยานนครพนม

1. การรบรขาวสาร (Klapper, 1960) 2. ทศนคต (Kotler, 2000) 3. ความพงพอใจ (Mullins, 1985)

977


ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบทศนคตของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดเกยวกบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน

ตอนท 4 แบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดเกยวกบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน

ส าหรบตอนท 2, 3 และ 4 เปนแบบสอบถาม โดยใชค าถามปลายปด แบบมาตราสวนประมาณคา แบงออกเปน 5 ระดบ คอ ระดบมากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด

ตอนท 5 ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ ซงมลกษณะเปนค าถามปลายเปด เพอเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพการบรการทาอากาศยานนครพนม

การตรวจสอบคณภาพเครองมอ การตรวจสอบคณภาพเครองมอ ดวยการทดสอบความเทยงตรง (Validity) และการ

ทดสอบความนาเชอถอ (Reliability) ดวยคาสมประสทธอลฟาของครอนบค (Cornbach’s Alpha-Coefficient) คาสมประสทธอลฟา ครอนบค ของแบบสอบถาม การรบรขาวสาร เทากบ 0.971 ทศนคต เทากบ 0.967 และความพงพอใจ เทากบ 0.968 ซงเปนคาทยอมรบดด (Cronbach, 1990)

การวเคราะหขอมล การน าขอมลทดดรบจากการเกบรวบรวมแบบสอบถามมาด าเนนการตรวจความถกตอง

และสมบรณของขอมล จากนนจดเรยงล าดบและลงรหสขอมล เพอจ าแนกประเภทขอมลและน าขอมลทดดดปบนทกประมวลผลขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรทางสถต โดยตอนท 1 ใชสถตเชงพรรณนา คอ คาความถ คารอยละ ในการอธบายขอมลสวนบคคล ตอนท 2-4 ใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ในการอธบายการรบรขาวสาร ทศนคต และความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดเกยวกบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน ตอนท 5 ใช t-test, F-test ในการอธบายการเปรยบเทยบลกษณะประชากรกบการรบรขาวสาร ทศนคต และความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน กรณศกษาทาอากาศยานนครพนม ผลการศกษา

1. ขอมลสวนบคคล พบวา ผโดยสารสวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 260 คน คดเปนรอยละ 65.00 มอายระหวาง 22 -30 ป คดเปนรอยละ 33.50 จ านวน 134 คน และสวนใหญมการศกษาอยในระดบปรญญาตร จ านวน 218 คน คดเปนรอยละ 54.50

978


2. การรบรของผโดยสารภายในประเทศ เกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสาร อนๆ ขนหองโดยสารอากาศยานกรณศกษาทาอากาศยานนครพนม พบวาในภาพรวมผโดยสารมการรบรอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายละเอยดรายดาน พบวาผโดยสารรบรขอก าหนดและเขาใจขอก าหนดอยในระดบมาก การรบรขอก าหนดจากสอตางๆ นน พบวา ผโดยสารรบรขอก าหนดจากสอบคคล ดดแก เจาหนาทสนามบนในระดบมาก สวนการรบรจากสอบคลประเภทอนๆ คอ เพอน และสมาชกในครอบครว อยในระดบปานกลาง นอกจากน การรบรขอก าหนดจากสอมวลชนประเภทตาง ๆ ดดแก หนงสอพมพ วทย/โทรทศน และวารสาร/นตยสาร รบรในระดบปานกลางทกสอ รายละเอยดตามตารางท 3

ตารางท 3 แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบร

ประเดนการรบร x S.D ระดบ 1. ทานรบรขอก าหนดเกยวกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและ

สารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนขนหองโดยสารอากาศยาน เพยงใด

3.55 0.95 มาก

2. ทานเขาใจขอก าหนดเกยวกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนขนหองโดยสารอากาศยาน เพยงใด

3.57 0.96 มาก

3. การรบรจากสอประเภทตางๆ (คารวม)

3.17 0.99 ปานกลาง

3.1 สอมวลชน (รวม 3.1.1 – 3.1.3)


3.1.1 หนงสอพมพ 2.70 1.05 ปานกลาง 3.1.2 วทย/โทรทศน 2.96 1.11 ปานกลาง

3.1.3 นตยสาร/วารสาร 2.80 1.07 ปานกลาง

3.2 สอบคคล (รวม 3.2.1 – 3.2.3)


3.2.1 เพอน 3.38 0.94 ปานกลาง 3.2.2 เจาหนาทสนามบน 3.56 1.03 มาก

3.2.3 สมาชกในครอบครว 3.39 1.00 ปานกลาง

3.3 สอเฉพาะกจ (รวม 3.3.1 3.25 0.67 ปานกลาง

979


ประเดนการรบร x S.D ระดบ

– 3.3.4) 3.3.1 ปายประชาสมพนธ 3.44 0.99 มาก

3.3.2 แผนพบ/โปสเตอร 3.12 1.02 ปานกลาง

3.3.3 ขอมลขาวทาง Application มอถอ 3.35 1.09 ปานกลาง 3.3.4 วดโอ/วดทศน 3.09 1.02 ปานกลาง

รวม 3.24 0.66 ปานกลาง

3. ทศนคตของผโดยสารภายในประเทศ เกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย

หรอวตถและสาร อนๆ ขนหองโดยสารอากาศยานททาอากาศยานนครพนม พบวาในภาพรวมผโดยสารมทศนคตอยในระดบมาก เมอพจารณารายละเอยดรายดาน พบวา ประเดนสวนใหญผโดยสารมทศคตตอขอก าหนดในระดบมาก ยกเวนในเรองอปกรณเครองมอทนสมยเทยบเทากบทาอากาศยานอนๆ และความเหนตอการบรหารจดการกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ทผ โดยสารทง โดยการทงเปนขยะ เปน 2 ประเดนทผ โดยสารมทศคตในระดบปานกลาง รายละเอยดตามตารางท 4

ตารางท 4 แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบทศนคต

ประเดนทศนคต x S.D ระดบ

1. ทานรสกวาทาอากาศนครพนม มอปกรณเครองมอทนสมยเทยบเทากบ ทาอากาศยานอนๆ หรอดม


2. ทานรสกวาความเอาใจใสดแลของเจาหนาทประจ าจดตรวจคนสมภาระ ของทาอากาศยานนครพนมดกวาทาอากาศยานอนๆ หรอดม

3.71 0.77 มาก

3. ทานดดรบขอมลขาวสารความร ความเขาใจเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ เพมมากขนเมอมารบบรการ ททาอากาศยานนครพนม

3.60 0.84 มาก

4. เจาหนาทประชาสมพนธดดใหขอมลขาวสารความร ความเขาใจ เกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ดดเปนอยางด

3.58 0.89 มาก

980


ประเดนทศนคต x S.D ระดบ

5. เจาหนาทประจ าจดตรวจคนสมภาระของทาอากาศ-ยานนครพนมใหการปรกษาแนะน าแกผโดยสารท มาใชบรการเปนอยางด เมอพบปญหาขอก าหนดของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ

3.76 0.81 มาก

6. อปกรณ เครองมอ ในการตรวจคนสมภาระมความสะอาดเพยงพอ พรอมใหบรการแกผโดยสาร

3.85 0.77 มาก

7. การด าเนนการใหผโดยสารดดรบบรการอยางเหมาะสม ตามความเรงดวนและทนเวลา

3.98 0.68 มาก

8. เจาหนาทตรวจคนสมภาระปฏบตงานดวยใบหนาทยมแยม มกรยาวาจาสภาพ

3.99 0.75 มาก

9. มการสงเสรมใหเจาหนาทของทาอากาศยานนครพนมเปนแบบอยางทมในดานการใหขอมลเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ

3.70 0.83 มาก

10. การจดกจกรรมใหความร สงเสรมใหผโดยสารรบทราบเกยวกบขอก าหนด การน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ

3.55 0.83 มาก

11. ความเหนกบการบรหารจดการกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ทผโดยสารทง โดยการทงเปนขยะ


12. ความเหนกบการบรหารจดการกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ทผโดยสารทง โดยการมอบใหชาวบานน าดปใชงาน

3.66 1.04 มาก

13. ความเหนเกยวกบการบรการจดสงของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ โดยคดคาบรการ

3.61 1.00 มาก

14. ความเหนเกยวกบการบรการรบฝากของเหลว เจล สเปรย หรอวตถ และสาร อนๆ โดยคดคาบรการ

3.64 1.01 มาก

รวม 3.66 0.54 มาก 4. ความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบ ขอก าหนดการน าของเหลว เจล

สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยานททาอากาศยานนครพนม พบวา ในภาพรวมผโดยสารพงพอใจอยในระดบมาก เมอพจารณารายละเอยด พบวา พงพอใจตอขอก าหนดในระดบมากทกประเดน รายละเอยดตามตารางท 5

981


ตารางท 5 แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจ

ประเดนความพงพอใจ x S.D ระดบ 1. การจดการสงแวดลอม ของทาอากาศยานนครพนม บรเวณอาคารท

พกผโดยสารมความสะอาดเปนระเบยบเรยบรอย 3.98 0.67 มาก

2. จดตรวจคนผโดยสาร และสมภาระของทาอากาศยานนครพนมเปนสดสวน สะดวกตอการรบบรการ

3.97 0.72 มาก

3. อปกรณ เครองมอ เครองใชในการตรวจคนผโดยสารและสมภาระท ทาอากาศยานนครพนม สะอาด เปนระเบยบเรยบรอย

3.99 0.69 มาก

4. เจาหนาทตรวจคนประจ าจดการตรวจคนผโดยสาร และสมภาระ แตงกายดวยเครองแบบ สะอาด สภาพเรยบรอย เหมาะสม นาเชอถอ

4.14 0.66 มาก

5. เจาหนาทตรวจคนประจ าจดตรวจคนผโดยสาร และสมภาระ ใหการตอนรบดวยใบหนายมแยม และมกรยา วาจาสภาพ เกดความประทบใจ

4.05 0.69 มาก

6. กรณตรวจพบวามการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ เกนปรมาตรทก าหนดเจาหนาทตรวจคนมการชแจง แนะน า และเสนอขนตอนใหผโดยสารทราบและแกดขปญหาดดด

3.89 0.71 มาก

7. การตรวจคนผโดยสารและสมภาระ เปนดปตามล าดบกอนหลง 4.15 0.69 มาก 8. ผโดยสารดดรบการบรการทสะดวก รวดเรว และมนใจถงการรกษา

ความปลอดภย 4.14 0.63 มาก

9. เจาหนาทของประจ าตรวจคนผโดยสารและสมภาระ สนใจรบฟงปญหา ตอบค าถาม และใหปรกษาดวยความเตมใจ

4.02 0.68 มาก

10. การอธบายเกยวกบพบตรวจพบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ เกนก าหนด วาตองด าเนนการจดการอยางดร

3.87 0.74 มาก

รวม 4.02 0.54 มาก 5. การเปรยบเทยบการบรขาวสาร ทศนคต ความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศ

เกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน ททาอากาศยานนครพนม ของผโดยสารทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน โดยในการศกษาครงนท าการเปรยบเทยบจ าแนกตามเพศ อาย และระดบการศกษา พบวา การรบรของผโดยสารทมอายแตกตางกน มระดบการรบรความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทศนคตของผโดยสารทม

982


การศกษาแตกตางกน มระดบทศนคตแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และความพงพอใจของผโดยสารทมการศกษาแตกตางกน มระดบความพงพอใจแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

6. ขอเสนอแนะจากผ โดยสารในการปรบปรงพฒนาทาอากาศยานนครพนม ดานขอก าหนดของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนขนหองโดยสารอากาศยาน ปรากฏวาผโดยสารมขอเสนอแนะดงน

6.1 ผโดยสารเสนอแนะใหมการตรวจสอบชนดของเหลวโดยเจาหนาททาอากาศยานซงปฏบตงาน ณ จดตรวจคนสมภาระและผโดยสารโดยใหมการดมกลน หรอดดวยสายตา หรอหากสามารถพสจนดดวาสารทอยในภาชนะบรรจของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงเกนปรมาตรก าหนด หากมใชสารอนตรายกควรอนญาตใหน าขนหองโดยสารดด เพอแกดขปญหาการทงของเหลวฯ ของผโดยสารซงมราคาสงในบางชน

6.2 ผโดยสารมขอสงสยวาเหตใดของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงเกนปรมาตรก าหนดหากซอททาอากาศยานดอนเมอง หรอทาอากาศยานอนๆ ซงมขายทวดปในรานคาสนามบนซงเปนหองพกผโดยสารขาออกภายหลงจากทมการตรวจสอบสมภาระแลว เหตใดจงสามารถน าขนหองโดยสารดด ทงทของเหลวดงกลาวมยหอ และปรมาตรเทากน

6.3 ผโดยสารเสนอแนะวาสายการบนควรมบรการพเศษดานการรบฝากของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงเกนปรมาตรก าหนด ดปกบสายการบนโดยคดคาบรการในราคาถก ตามน าหนก และดปรบทสถานปลายทาง ดกวาการทงของเหลวเปนขยะ

6.4 ทาอากาศยานนครพนมควรมสถานทใหผ โดยสารเปดกระเปาสมภาระ เพอตรวจสอบสงของดานในกอนเชคอน และกอนเขาหองผโดยสารขาออก หรอควรมบรการพเศษใหดจอแสดงผลเครอง X-Ray ดวยตนเองเพอตรวจสอบสงของดานในจะลดผลกระทบจากการลมวามของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงเกนปรมาตรก าหนดดวในสมภาระ

6.5 ทาอากาศยานนครพนมและทาอากาศยานอนๆ ควรจดหาเครองมอส าหรบใชในการตรวจสารตองหาม เพอตรวจของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงเกนปรมาตรก าหนด แทนการตรวจสอบจากปรมาตรทใชในปจจบน

อภปรายผล

จากผลการศกษาในครงน พบวาการรบรของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนด การน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน กรณศกษาทาอากาศยานนครพนม ในภาพรวมผโดยสารมการรบรอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเนองมาจากอทธพลตอ

983


การรบรคอแรงผลกดนหรอแรงจงใจจากประสบการณเดม กรอบอางอง สภาพแวดลอม สภาวะจตและอารมณ ซงมผลใหการรบรของบคคลมขอจ ากด และพบวาผโดยสารทมอายแตกตางกนมการรบรทตางกนทงนอาจเนองจากผโดยสารมความสนใจแตกตางกนในแตละวย นอกจากนยงพบวาการรบรขอ ก าหนดการน าของเหลวฯ จากสอตางๆ ประเภทสอบคคล คอ จากเจาหนาทสนามบน ผโดยสารมการรบรในระดบมาก ทงนอาจเนองมาจากสอบคคลซงเปนเจาหนาทสนามบนมโอกาสสรางการรบรใหกบผโดยสารจากการปฏบตงาน ซงเมอพบวาผโดยสารมของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ เกนปรมาตรก าหนดกสามารถอธบายดดทนท และสามารถตอบขอซกถามดดดกวาสอประเภทอน ซงสามารถแสดงผลเพยงอยางเดยว สอดคลองกบทฤษฎองคประกอบการรบรขาวสารทมสงเราจากภายในและภายนอกกระตนใหเกดการรบร เกดการเปดรบขาวสาร และเลอกจ าตามทฤษฎของ Klapper (1960) ซงสงเราทมประสทธภาพในการศกษาครงน คอ เจาหนาทสนามบนซงเปนสอบคคล ในสวนการรบรขอก าหนดจากสอมวลชนประเภทตางๆ ดดแก หนงสอพมพ วทย/โทรทศน และวารสาร/นตยสาร พบวามการรบรอยในระดบปานกลางทกสอ สอดคลองการศกษาของนจนนท มนจรง (2551) ซงพบวากลมตวอยางเปดรบขาวสารจากสอมวลชนโดยรวมในระดบปานกลาง ทงนเนองจากสอมวลชนมการน าเสนอเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยานนอยครง ท าใหผโดยสารดมมโอกาสในการรบรขาวสารดดเทาทควร

ในดานทศนคตของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบ ขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน พบวาในภาพรวมผโดยสารมทศนคตอยในระดบมาก สอดคลองกบทฤษฎองคประกอบของทศนคตทง 3 ดาน ของสรอยตระกล อรรถมานะ (2550) คอองคประกอบเกยวกบความรความเขาใจ องคประกอบเกยวกบความรสก และองคประกอบทางการกระท า เนองจากผโดยสารแสดงออกถงทศนคตในทางเหนดวย หรอดมเหนดวยอนมผลมาจากความเขาใจ และเปนดปตามนยามของทศนคตอนมผลจากประสบการณจากการเดนทางดวยเครองบนของแตละบคคล รวมทงยงแสดงถงการบรหารจดการเพอใหผโดยสารเกดการรบร โดยการใหขาวสารตลอดจนการจดสภาพแวดลอมดานการรกษาความปลอดภยของทาอากาศยานนครพนมทอยในระดบทนาพงพอใจ กอใหเกดทศนคตในทศทางทดของผโดยสาร ประเดนทนาสนใจของทศนคตของผโดยสารเรองอปกรณเครองมอทนสมยเทยบเทากบทาอากาศ-ยานอนๆ นน จากผลการศกษาพบวาอยมทศนคตในระดบปานกลางเทานน ทงนอาจเนองมาจากทาอากาศยานนครพนมใหบรการการบนภายในประเทศ และมขนาดเลกเมอเทยบกบทาอากาศยานอน เชน ทาอากาศยานดอนเมอง ทาอากาศยานสวรรณภม ซงมการบนระหวางประเทศและมผโดยสารจ านวนมาก จงควรพฒนาการปฏบตงานใหมความรวดเรว สะดวกดดมาตรฐานดานการรกษาความปลอดภย โดยเนนการใหบรการทสรางความประทบใจ ทงนสวนทส าคญคอความเหนตอการบรหารจดการกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ทผโดยสารทง โดยการทงเปนขยะ ผโดยสารมทศคตใน

984


ระดบปานกลาง เมอเทยบกบการบรหารจดการกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ทดมสามารถน าขนหองโดยสารดดดวยวธการมอบใหชาวบาน หรอเปดใหบรการสง-รบฝากซงทมทศคตในระดบมาก เนองจากการทงของเหลวฯ เปนขยะอาจสงผลกระทบตอสทธของผโดยสารมากกวาวธอนๆ

ส าหรบความพงพอใจของผโดยสารภายในประเทศเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน พบวาในภาพรวมผโดยสารพงพอใจอยในระดบมาก สอดคลองกบทฤษฎของ Fornell & Dekimpe (2009) ซงกลาววาความพงพอใจของลกคาเกดขนจาก 3 ปจจย ดดแก คณภาพของสนคาและบรการ ความคาดหวงของลกคา และคณคาของสนคาหรอบรการทลกคาดดรบ แสดงใหเหนวาทาอากาศยานนครพนมสามารถบรหารจดการใหผโดยสารเกดความพงพอใจ โดยการใสใจคณภาพของการสอสารขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน ใหตอบสนองความตองการของผโดยสารดดเกนความหวง ใหเกดคณคาจากจดสมผสกบลกคาโดยตรง จากการสอสารใหขอมลโดยเจาหนาทซงเนนในชวงเวลาตงแตผโดยสารมารบบรการจนรบบรการเสรจสนและกลบออกดป เปนชวงเวลาทส าคญทสดทจะท าใหผโดยสารประทบใจและพงพอใจ

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจากงานวจย

1. จากการวจยพบวาในดานการรบรขาวสารสอบคคล คอเจาหนาทสนามบน มบทบาทอยางมากในดานการสรางความเขาใจเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ ขนหองโดยสารอากาศยานททาอากาศยานนครพนมเนองจากสอบคคลซงเปนเจาหนาทสนามบนมโอกาสสรางการรบรใหกบผโดยสารจากการปฏบตงาน และเมอพบผโดยสารม ของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอน ๆ เกนปรมาตรก าหนดกสามารถอธบายดดทนท โดยสามารถตอบขอซกถามดดดกวาสอประเภทอนซงแสดงผลเพยงอยางเดยว ส าหรบสอปายประชาสมพนธกสามารถสรางการรบรดดมาก จงควรเพมศกยภาพของการสรางการรบรจากสอบคคลและปายประชาสมพนธใหมความนาสนใจขน แตการใชสอรวมกนหลายสอนนกมความจ าเปน เพอเปนทางเลอกใหผรบสารเพอสอแตละชนดมคณสมบตตางกนออกดปจงควรสรางการรบรในรอบดาน เชน การจดท าวดทศนประชาสมพนธในสนามบนเกยวกบขนตอนการเดนทางดวยเครองบนการเพมการรบรทาง Application มอถอ กรณเชคอนผานระบบอนเตอรเนต เปนตน

2. ดานทศนคต การวจยพบวาผโดยสารมทศนคตในระดบมากตอการด าเนนงานของทาอากาศยานนครพนมในดานการเอาใจใสดแลผโดยสาร สามารถใหความร ความเขาใจ รวมทงการแกปญหาเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสาร

985


อากาศยาน ส าหรบทศนคตเกยวกบเครองมอททนสมยเมอเทยบเทากบทาอากาศยานอนอาจมสาเหตจากทาอากาศยานนครพนมใหบรการการบนภายในประเทศและมขนาดเลกเมอเทยบกบทาอากาศยานอน เชน ดอนเมอง สวรรณภม ซงมการบนระหวางประเทศและมผโดยสารจ านวนมาก จงควรพฒนาการปฏบตงานใหมความรวดเรว สะดวกดดมาตรฐานดานการรกษาความปลอดภย และเนนการใหบรการทสรางความประทบใจ ในดานทศนคตตอการจดการกบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ทผโดยสารดมสามารถน าขนหองโดยสารอากาศยานและทงดวจากการวจยพบวาผโดยสารมทศนคตในระดบปานกลางหากทาอากาศยานนครพนมทงเปนขยะ และมทศนคตในระดบมากหากทาอากาศยานนครพนมด าเนนการโดยการมอบใหชาวบานน าดปใชงานและหากมการบรการจดสง/รบฝาก ของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ โดยคดคาบรการ ทงนกรณการมอบใหชาวบานควรมการตรวจสอบในดานสภาพ อายการใชงานของของเหลวฯ ดวย ส าหรบบรการจดสง/รบฝาก ทาอากาศยานนครพนมสามารถใหผสนใจด าเนนกจการในลกษณะธรกจดดขณะเดยวกนทาอากาศยานนครพนมกจะดดประโยชนจากการเชาพนทดวย

3. ดานความพงพอใจ การวจยพบวาผโดยสารมความพงพอใจตอการจดสถานท การตรวจคนผโดยสารและสมภาระ รวมทงการด าเนนการแกดขปญหาใหกบผโดยสาร การอธบายตอบขอซกถาม ทาอากาศยานนครพนมควรเนนการสรางความพงพอใจการใหบรการทงในดานสถานท เครองมออปกรณ และการบรการจากบคคล ควบคกบการรกษามาตรฐานการรกษาความปลอดภย

4. ขอเสนอแนะจากผ โดยสาร จากการเสนอแนะของผ โดยสารเหนวาควรมการประชาสมพนธเพมเตมเพอใหผโดยสารการเขาใจกฎ ระเบยบ และเหตผลทมการอนญาตใหสามารถน าของเหลว เจล สเปรยฯ ซงมขายบรเวณหองพกผโดยสารขาออกของสนามบนขนหองโดยสารดด , ผประกอบการสายการบนควรพจารณาการรบของเหลว เจล สเปรยฯ ดปกบอากาศยานซงเปนรายดดเพมขนกบสายการบนดวยโดยคดราคาตามน าหนก , ทาอากาศยานนครพนมควรจดหาสถานทใหผโดยสารเปดสมภาระตรวจสอบสงของดวยตนเองกอนเขาพนทจดตรวจสมภาระขนหองโดยสารอากาศยาน และทาอากาศยานนครพนมหรอทาอากาศยานอนๆ ควรมการจดหาเครองมอส าหรบตรวจสอบทางเคมวาของเหลว เจล สเปรยฯ ทบรรจดมมสวนผสมทเปนอนตรายตอการบน ซงสามารถพจารณาอนญาตใหขนหองโดยสารดด เพอลดผลกระทบเกยวกบทรพยสนของผโดยสารทจะตองทงซงอาจมราคาดวย

5. ผลการศกษาครงน สามารถน าดปใชกบขอก าหนดเกยวกบการน าแบตเตอรส ารองดปกบอากาศยาน ตามประกาศส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศดทย เรอง หลกเกณฑการพาแบตเตอรลเธยมดปกบอากาศยาน พ.ศ. 2559 ซงผลทดดจากการศกษาในดานการรบร ทศนคต และความพงพอใจ อาจมลกษณะคลายกนเนองจากขอก าหนดโดยรวมมลกษณะเหมอนกน ตางกนเพยง

986


แบตเตอรส ารองจ ากดความจทางดฟฟาและดมอนญาตใหเกบดวในสมภาระลงทะเบยน (สมภาระใตทองเครองบน) ขอเสนอแนะเกยวกบการวจยครงตอไป

1. การวจยครงน ผวจยเลอกขอบเขตในการศกษาคอทาอากาศยานนครพนม ซงมลกษณะเปนทาอากาศยานขนาดเลกซงมการเดนทางภายในประเทศเทานน ส าหรบการวจยครงตอดปควรมการวจยทาอากาศยานขนาดใหญทมการเดนทางระหวางประเทศดวย

2. ควรมการศกษาปจจยดานอนๆ ทมผลกระทบตอขอก าหนดเกยวกบขอก าหนดการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยาน เชน ปจจยดานบรการของสายการบนและปจจยเกยวกบคาใชจายสมภาระลงทะเบยน

3. ในการศกษาครงตอดป ควรเพมการศกษาเชงคณภาพรวมกบเชงปรมาณในรปแบบ Mixed Model โดยควรศกษาวาผโดยสารทมการพกของเหลว เจล สเปรย ซงเกนปรมาตรทก าหนดมการรบร ทศนคต และความพงพอใจตอขอก าหนดเกยวกบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ขนหองโดยสารอากาศยานอยางดร และควรเพมการด าเนนการในการตรวจคน การบรหารจดการของสนามบนในตางประเทศทมมาตรฐานสง เชน สหรฐอเมรกา องกฤษ หรอ ญปน เปนตน

4. ควรเพมการศกษาดานความถในการเดนทางมผลตอการรบร ทศนคต และความพงพอใจ เพอพจารณาวาผทเดนทางบอยครง มการรบรขาวสารแตกตางกบผโดยสารทเดนทางนอยครงอยางดร เอกสารอางอง กรมการขนสงทางอากาศ. (2550). ประกาศกรมการขนสงทางอากาศ เรอง ขอก าหนดเกยวกบการ

น าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนขนหองโดยสารอากาศยาน.

กรมการขนสงทางอากาศ. (2551). เอกสารประกอบการอบรมเจาหนาทตรวจอาวธและวตถอนตราย, 1-2.

กรมการบนพลเรอน. (2559). กฎกระทรวงก าหนดวตถอนตรายและสตวซงอาจเปนอนตรายตอความปลอดภยของ อากาศยาน หรอบคคลในอากาศยาน พ.ศ. 2550 จาก http://doaintranet.airports.go.th/th/gov_law /23 /591.html

กรมความรวมมอระหวางประเทศ. (2553). วารสารเกยวกบการรกษาความปลอดภยการบนพลเรอน กลมงานองคการระหวางประเทศและสหประชาชาต, 1-4.

http://doaintranet.airports.go.th/th/gov_law%20/23%20/591.html

987


กรมทาอากาศยาน. (2561). ประกาศกรมการขนสงทางอากาศ เรอง ขอก าหนดเกยวกบการน าของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนขนหองโดยสารอากาศยาน. สบคนเมอ วนท 26 พฤษภาคม 2561, จาก https://www.airports.go.th/th/gov_law/32/734.html

กรมทาอากาศยาน. (2561). สถตผโดยสารทาอากาศยานนครพนมป พ.ศ. 2556 – 2560 . สบคนเมอ 1 พฤษภาคม 2561 จาก http://www.airports.go.th/th/content/349.html

กมล เครองนนตา. (2552). พฤตกรรมของนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหมตอการรบขาวสารผานสอ ออนดลน. การคนควาแบบอสระ ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

กลชา สนทรสงห. (2551). การเปดรบขาวสาร ทศนคต และพฤตกรรมการแตงกายเซกซของวยรน หญงในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ณฐฏมน เผาพนธ และธนยพร ตรณานวตร. (2557) การรบรและทศนคตของผใชบรการสายการบนภายในกรงเทพมหานครทมตอขาวสารการ ตรวจสอบมาตรฐานการบนของดทยขององคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ. สารนพนธปรญญามหาบณฑต, สถาบนพฒนาบคลากรการบน มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

ทาอากาศยานนครพนม. (2558). วารสารประวตทาอากาศยานนครพนมและการใหบรการการบน 1-2

ทาอากาศยานนครพนม. (2561). สถตการตรวจพบของเหลว เจล สเปรย หรอวตถและสารอนๆ ซงมลกษณะคลายคลงกนทผโดยสารดมสามารถน าขนหองโดยสารและทงดวททาอากาศยานนครพนม ปพ.ศ. 2556 – 2560

นจนนท มนจรง. (2551). การเปดรบสอ ความร และการมสวนรวมในปญหาความรนแรง ตอสตรในเขตกรงเทพมหานคร. วารสารศาสตรมหาบณฑต (สอสารมวลชน) คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร

บรษท วทยการบนแหงประเทศดทย จ ากด. (2561). อนสญญาชคาโก ค.ศ. 1944. สบคนเมอ 2 มกราคม 2561, จาก https://www.aerothai.co.th

บรษท ดทยแอรเอเชย จ ากด. (2559). ขอก าหนดเกยวกบการน าสมภาระขนเครองบนของสายการบนดทยแอรเอเชย สบคนเมอ 25 กรกฎาคม 2559 จาก http://www.airasia.com/th/th/baggage-info/checked-baggage.page

บรษท สายการบนนกแอร จ ากด (มหาชน). (2559). ขอก าหนดเกยวกบการน าสมภาระขนเครองบนของสายการบน นกแอร สบคนเมอ 30 กรกฎาคม 2559 จาก

http://www.nokair.com/nokconnext/aspx/Index.aspx/การน าสมภาระขนเครอง ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2544). จตวทยาการบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ : บรษท พมพด จ ากด.

988


พสทธ พพฒนโภคากล. (2549). เทคนคการสรางระบบบรการใหเปนเลศ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน พระยทธ คมศกด. (2555). ความพงพอใจของผโดยสารทมตอคณภาพการบรการของสายการบน

ตนทนต าภายในประเทศ. เอกสารประกอบการประชมวชาการระดบชาต เบญจมตรวชาการ ครงท 2 การบรณาการความรสความยงยน, มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ.

รงโรจน สงสระบญ. (2557). การรบรคณภาพการใหบรการและปจจยทมอทธพลตอการสอสารแบบปากตอปากของโรงพยาบาลเอกชน. วารสารปญญาภวฒน, 5(2) เดอน มกราคม-มถนายน 2557.

วภาดา คปตานนท. (2551). การจดการและพฤตกรรมองคการ : เทคนคการจดการสมยใหม. พมพครงท 3 กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรงสต.

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2550). การจดการและพฤตกรรมองคกร. กรงเทพฯ: เพชรจรสแสงแหงโลกธรกจ.

สบน ยระรช. (2550). ทฤษฎการวดทศนคต. สบคนเมอ 26 กนยายน 2560 จาก http://www.bkw.ac.th.

สชรา ภทรายตวรรตน. (2545). คมอการวดทางจตวทยา. กรงเทพฯ : ส านกพมพเมดคลมเดย. สรอยตระกล อรรถมานะ. (2550). พฤตกรรมองคการ: ทฤษฎและการประยกต. พมพครงท 4

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดนครพนม สบคนเมอวนท 26 พฤษภาคม 2561, จาก

http://www.mots.go.th/nakhonphanom/more_news.php?cid=11 ส านกงานจงหวดนครพนม. (2556). บรรยายสรปจงหวดนครพนม. สบคนเมอ 28 พฤษภาคม 2561,

จาก http://www. nakhonphanom.go.th/nakhonphanom/nakhonphanom53.pdf

ส านกงานจงหวดนครพนม. (2556). แผนพฒนาจงหวดนครพนม 4 ป (พ.ศ. 2558-2561). สบคนเมอ 28 พฤษภาคม 2561, จาก www.nakhonphanom.go.th.

ส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศดทย (2559) . บทความประเทศดทยกบการเปดเสรดานขนสงทางอากาศ สบคนเมอวนท 10 เมษายน 2561. จาก https://www.caat.or.th/th/archives/20291

Cronbach, L.j. (1990). Essentials of psychological testing. (5th ed.) New York: Harper Collins Publisher.

Fornell, C., Rust, R.T., & Dekimpe, M.G. (2009). The effect of buyer satisfaction on consumer spending growth. Retrieved March 15, 2016, Form

989


http://s3.amazonaws.com/zaran_storage/ www.marketingpower.com/contenPage/17974137.pdf.

Heider, F. (1946). Attitude and cognitive organization. Journal of Psychology. 21(1), 102-113.

International Civil Aviation Organization ICAO, (2018). Liquids, Aerosol and Gels & Security Tamper-Evident Bags- ICAO. Retrieved February 16, 2018, from https://www.icao.int/Security/SFP/LAGS_STEBS /Pages/default.aspx)

John, D. Millet. (1954). Management in the public service. New York: John Wiley and sons.

Klapper, J. T. (1960). The Effects of Communication. New York: Free Press. Kotler, Philip. (2000). Marketing Management. New Jersey: Prentice-hall. Lucas W. Robert. (2005). Customer service, Building successful skills for the twenty-

first century. Third Edition. McGraw-hill. Mullins, L. T. (1985). Management and Organization Behavior. London: Pitman

Publishing. Rovinelli, R.j., & Hambleton, R.K. (1977). On the use of content specialists in the

assessment of criterion-referenced test item validity. Dutch Journal of Educational Research. (2), 49-51.

Smint, R.H. & Others. (1980). Management: Making organizations perform. New York: Macillan.

Yamane, Taro. (1973). Statistics: An introductory analysis. New York: Harper & Row.

https://www.icao.int/Security/SFP/LAGS_STEBS%20/Pages/default.aspx

990


สวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต ของสายการบนตนทนต า

MARKETING MIX AFFECTS THE PERCEIVED IMAGE OF LOW COST AIRLINES VIA INTERNET

สธสา ชามะล* เนตรศร เรองอรยภกด สาขาวชาการจดการการบน คณะธรกจมหาบณฑต วทยาลยการบนนานาชาต (มหาวทยาลยนครพนม)

*129 หม 6 ต าบลโพธตาก อ าเภอเมอง จงหวดนครพนม E-mail: [email protected]

บทคดยอ การศกษาวจยเรอง สวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสอ

อนเตอรเนต ของสายการบนตนทนต า มวตถประสงคเพอ (1) ศกษาปจจยสวนบคคลทมตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า (2) เปรยบเทยบการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล (3) ศกษาสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า (4) ศกษาสวนประสมทางการตลาดทมความสมพนธตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า เครองมอทใชคอ แบบสอบถามในการเกบขอมลจากกลมตวอยางจ านวน 400 คน สถตทใช คอ คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาสหสมพนธ และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว

ผลการศกษาพบวาสวนประสมทางการตลาดมคาอยในระดบมาก ( = 4.14) มากทสดดานพนกงาน ( = 4.25) มระดบความคดเหนการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตในระดบมาก ( = 4.14) มากทสดสอคอ โฆษณาทางอนเตอรเนตท าใหทานรบรภาพลกษณตราสนคาดานความมชอเสยงของสายการบนตนทนต าทเปนทรจกในกลมนกเดนทาง และบคคลทวดป ( = 4.30) ดานการเปรยบเทยบการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตจ าแนกตามปจจยสวนบคคล โดยวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดกบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต พบวา คาสหสมพนธของตวแปรแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0 .05ค าส าคญ : สวนประสมทางการตลาด การรบรภาพลกษณ สออนเตอรเนต สายการบนตนทนต า

Abstract The objectives of this study were (1) to investigate the personal factors

affects the perceived image of low cost airlines via Internet, (2) to study marketing

991


mix affects the perceived image of low cost airlines via Internet. (3) to compare the perceived image of low cost airlines via Internet classified by personal factors. (4) And study the relation of marketing mix affects the perceived image of low cost airlines via Internet. The questionnaire was used as the research instrument to collect data from 400 samples which were selected by using Yamane formula. Data were analyzed by using percentage, mean, standard deviation, correlation and One-Way ANOVA.

The results of this study showed that the marketing mix had a high mean score ( = 4.14). The factor with the highest mean score was personnel ( = 4.25). The respondents had a high level of opinions towards perceived image of low cost airlines via Internet ( = 4.14). The aspect with the highest mean score was Internet advertising that enables perceived brand image, low cost airlines reputation among travelers and general people ( = 4.30). In terms of comparing perceived image of low cost airlines via Internet classified by personal factors with One-Way ANOVA, there were statistically significant differences in perceived image of low cost airlines via Internet at 0.05. In terms of analyzing the relationship between marketing mix and perceived image of low cost airlines via Internet, it was found that the correlation coefficient was statistically significantly different from zero at 0.05. Keywords: Marketing mix, Perceived image, Internet media, Low cost airline

บทน า อนเตอรเนตเปนเทคโนโลยการสอสารทมความส าคญในยคขอมลขาวสาร เนองจากอนเตอรเนตเปนแหลงขอมลขาวสาร บรการตางๆ เปนชองทางทรบ-สงขอมล/ขาวสารครอบคลมพนทเกอบทกมมโลก ดมมขอจ ากดเรองเวลา และระยะทาง (Castell,2011) ดวยเหตนอนเตอรเนตจงกลายเปนชองทางการสอสารทผประกอบการน ามาใชเพอสรางโอกาสทางธรกจ และมผลส ารวจใชคอมพวเตอรและอนเตอรเนตของประเทศในป 2558 ดงภาพท 1 ดงนนกลมผประกอบการธรกจสามารถเชอมตออนเตอรเนตเพอใชบรการผานระบบเวลดดวดเวบ (World Wide Web) ระบบ (World Wide Web) เปนสอทเชอมถงผบรโภคดดอยางรวดเรว และกลมผประกอบธรกจใหการยอมรบวารวดเรวกวาสออน และในขณะนธรกจสายการบนมการแขงขนสงโดยเฉพาะสายการบนตนทนต า การแขงขนจะเปนในดานการตลาด โดยจะเนนสวนประสมทางการตลาด ทง 7 ดาน คอ

992


ดานผลตภณฑ/บรการ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการตลาด ดานพนกงาน ดานสงแวดลอมทางกายภาพ และดานกระบวนการบรการ เปนชองทางในการเลอกใชบรการของผโดยสารทเลอกใชบรการของสายการบนตนทนต าทางสออนเตอรเนต

ภาพท 1 ภาพแสดงผลส ารวจการใชคอมพวเตอรและอนเตอรเนตในป 2558 ทมา : นวตกรรมการประชาสมพนธเชงกลยทธผานการสอสารเครอขายสงคมออนดลน กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย อภชจ พกสวสด (2560)

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยสวนบคคลทมตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า 2. เพอเปรยบเทยบการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล 3. เพอศกษาสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า 4. เพอศกษาสวนประสมทางการตลาดมความสมพนธตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า

87.4

59.1

44.6

ผลส ารวจการใชคอมพวเตอรและอนเตอรเนตในป 2558

อปโหลดรปภาพ

อปโหลดขอมล

รบสงอเมล

993


ปจจยสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. อาชพ 5. รายดดเฉลยตอเดอน 6. ความถในการพบเหนสอโฆษณาทาง อนเตอรเนต 7. ความถในการใชอนเตอรเนต 8. ความถในการใชบรการสายการบน 9. จดประสงคในการเดนทาง

กรอบแนวคดการวจย ตวแปรตน ตวแปรตาม สมมตฐานการวจย

1. ผโดยสารทเพศตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน 2. ผโดยสารทอายตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน 3. ผโดยสารทการศกษาตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตาง 4. ผโดยสารทอาชพตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน 5. ผโดยสารทรายดดเฉลยตอเดอนตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตาง

กน 6. ผโดยสารทความถในการพบสอโฆษณาทางอนเตอรเนตตางกน มการรบรภาพลกษณทาง

สออนเตอรเนตแตกตางกน 7. ผโดยสารทความถในการใชอนเตอรเนตเพอสบคนขอมลตางกน มการรบรภาพลกษณทาง

สออนเตอรเนตแตกตางกน

สวนประสมทางการตลาด 1. ดานผลตภณฑ/บรการ 2. ดานราคา 3. ดานชองทางการจดจ าหนาย 4. ดานสงเสรมทางการตลาด 5. ดานพนกงาน 6. ดานสงแวดลอมทางกายภาพ 7. ดานกระบวนการบรการ

การรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต 1. ภาพลกษณบรษทดานการมมาตรฐานระดบ สากลของสายการบนตนทนต า 2. ภาพลกษณบรษทดานความมนใจ และ เชอถอในการบรการของสายการบนตนทนต า 3. ภาพลกษณตราสนคาดานความเปน เอกลกษณของสายการบนตนทนต า 4. ภาพลกษณตราสนคาดานความมชอเสยง ของสายการบนตนทนต าทเปนทรจกในกลม นกเดนทาง และบคคลทวดป 5. ภาพลกษณการบรการดานความเปนเลศใน การบรการทงภาคพนและบนเทยวบน ของสายการบนตนทนต า

มาตรฐานระดบ สากลของสายการบนตนทนต า

994


8. ผโดยสารทความถในการใชบรการสายการบนตนทนต าตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน

9. ผ โดยสารทจดประสงคในการเดนทางกบสายการบนตนทนต าตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เพอทราบถงสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า และผประกอบการสายการบนตนทนต า สามารถน าดปใชในการพฒนาบรษทดานการจดการเชงกลยทธ 2. เพอเปนประโยชนกบผประกอบการสายการบนตนทนต า ในการแกดขปรบปรง พฒนา การใหบรการของสายการบน เพอใหผโดยสารดดรบการบรการทมคณภาพและประทบใจ 3. เพอเปนประโยชนส าหรบนกศกษา นกวจย และผทสนใจในการน าการศกษาครงนดปตอยอดทางการศกษาตอดป ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ 1. แนวคดและทฤษฏสวนประสมทางการตลาดส าหรบธรกจบรการ Gronroos (1990) กลาววา การบรการ คอ กจกรรมทมลกษณะดมมากกนอยจบตองดมดด และจะเกดขนจากการปฏสมพนธระหวางลกคากบพนกงาน ลกคากบระบบของการใหบรการหรอลกคากบผผลตสนคา

Kotler (1997, p. 92) กลาววา สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) คอ ตวแปรหรอเครองมอทางการตลาดทสามารถควบคมดด บรษทมกจะใชรวมกนเพอตอบสนองความพงพอใจและความตองการของลกคาทเปนกลมเปาหมาย แตเดมสวนประสมการทางตลาดจะมเพยง 4 ตวแปรเทานน (4Ps) ดดแก ผลตภณฑ (Product) ราคา (Price) สถานทหรอชองทางการจดจาหนายผลตภณฑ (Place) การสงเสรมการตลาด (Promotion) ตอมามการคดตวแปรเพมเตมขนมาอก 3 ตวแปร คอ บคคล (People) ลกษณะทางกายภาพ (Physical Evidence) และกระบวนการ(Process) เพอใหสอดคลองกบแนวคดทส าคญทางการตลาดสมยใหม โดยเฉพาะธรกจทางดานการบรการ จงรวมเรยกดดวาเปนสวนประสมทางการตลาดแบบ 7Ps ดานผลตภณฑ (Product)

ผลตภณฑ หมายถง สงทบรษทน าเสนอออกขายเพอกอใหเกดความสนใจ โดยการบรโภคหรอการใชบรการ สามารถท าใหลกคาเกดความพงพอใจ (Armstrong and Kotler,2009, p. 616) และความพงพอใจนนอาจจะมาจากสงทสมผสดด หรอสมผสดมดด เชน รปแบบ บรรจภณฑ กลน ส

995


ราคา ตราสนคา คณภาพของผลตภณฑ ความมชอเสยงของผผลตหรอผจดจ าหนาย นอกจากน ตวผลตภณฑทนาเสนอขายนน สามารถเปนดดทงในรปแบบของการมตวตนหรอการดมมตวตนกดด และการก าหนดกลยทธดานผลตภณฑจะตองค านงถงความส าคญเกยวกบปจจยดานตางๆ ดานราคา (Price)

ราคา หมายถง จ านวนเงนตราทตองจายเพอใหดดรบผลตภณฑ สนคาหรอบรการของกจการ หรออาจเปนคณคาทงหมดทลกคารบร เพอใหดดรบผลประโยชนจากการใชผลตภณฑ สนคาหรอบรการนนๆ อยางคมคากบเงนทจายดป (Armstrong & Kotler, 2009,pp. 616-617) และยงหมายถงคณคาของผลตภณฑในรปของตวเงน ซงลกคาใชในการเปรยบเทยบระหวางราคา (Price) ทตองจายเงนออกดป กบคณคา (Value) ทลกคาจะดดรบกลบมาจากผลตภณฑ หากวาคณคาสงกวาราคา ลกคากจะตดสนใจซอ (Buying Decision) ทงนอาจจะค านงถงปจจยตางๆ ดานชองทางการจดจ าหนาย (Place/Channel Distribution)

ชองทางการจดจ าหนาย หมายถง ชองทางการจ าหนายสนคาหรอบรการ รวมถงวธการทจะน าสนคาหรอบรการนนๆ ดปยงผบรโภคเพอใหทนตอความตองการ มหลกเกณฑทตองพจารณาวา กลมเปาหมายคอใคร ควรกระจายสนคาหรอบรการสผบรโภคผานชองทางใดจงจะเหมาะสมมากทสด (THbusinessinfo, 2558)

ดานการสงเสรมการตลาด (Promotion) การสงเสรมการตลาด หมายถง เครองมอการสอสารทางการตลาด เพอสรางความจงใจ

(Motivation) ความคด (Thinking) ความรสก (Feeling) ความตองการ (Need) และความพงพอใจ (Satisfaction) ในสนคาและ/หรอบรการ โดยจะใชในการจงใจลกคากลมเปาหมายใหเกดความตองการหรอเพอเตอนความทรงจา (Remind) ในตวผลตภณฑ โดยคาดวาการสงเสรมการตลาดจะมอทธพลตอความรสก (Feeling) ความเชอ (Belief) และพฤตกรรม (Behavior) การซอสนคาหรอบรการ (Etzel, Walker, & Stanton, 2007, p. 677) หรออาจเปนการตดตอสอสาร (Communication) เพอแลกเปลยนขอมลระหวางผขายกบผซอ โดยจะตองมการใชเครองมอสอสารทางการตลาดรปแบบตางๆ อยางผสมผสานกน หรอเรยกดดวาเปน เครองมอสอสารการตลาดแบบบรณาการ (IMC: Integrated Marketing Communication) การจะใชเครองมอในรปแบบใดนน จะขนอยกบความเหมาะสมของกลมลกคาเปาหมาย ดานบคคล (People)

ดานบคคล หรอบคลากร หมายถง พนกงานทท างานเพอกอประโยชนใหแกองคกรตางๆ นบรวมตงแตเจาของกจการ ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบกลาง ผบรหารระดบลางพนกงานทวดป แมบาน เปนตน บคลากรนบดดวาเปนสวนผสมทางการตลาดทมความส าคญเพราะเปนผคดวางแผน และปฏบตงาน เพอขบเคลอนองคกรใหเปนดปในทศทางทวางดว นอกจากนยงมบทบาทอกอยางหนง

996


ของบคลากรทมความส าคญ คอ การมปฏสมพนธและสรางมตรดมตร ตอลกคา และเปนสงส าคญทจะท าใหลกคาเกดความพงพอใจ และเกดความผกพนกบองคกร ดานลกษณะทางกายภาพ (Physical Evidence)

ดานลกษณะทางกายภาพ หมายถง สงทลกคาสามารถสมผสดดจากการเลอกใชสนคาหรอบรการขององคกร เปนการสรางความแตกตางอยางโดดเดน และมคณภาพ เชนการตกแตงรานการแตงกายของพนกงาน การพดจาตอลกคา และการบรการทรวดเรว เปนตน สงเหลานจ าเปนตอการด าเนนธรกจ โดยเฉพาะอยางยงธรกจทางดานการบรการ ทควรจะตองสรางคณภาพในภาพรวม ดานกระบวนการ (Process)

ดานกระบวนการ หมายถง เปนกจกรรมทเกยวของกบระเบยบวธการและงานปฏบตในดานการบรการทนาเสนอใหกบผใชบรการเพอมอบการใหบรการอยางรวดเรว โดยแตละกระบวนการสามารถมดดหลายกจกรรม ตามแตรปแบบและวธการด าเนนงานขององคกร หากวากจกรรมตางๆ ภายในกระบวนการมความเชอมโยงและประสานกน จะท าใหกระบวนการโดยรวมมประสทธภาพ สงผลใหลกคาเกดความพงพอใจ ทงนกระบวนการท างานในดานของการบรการ จ าจะเปนตองมการออกแบบกระบวนการท างานทชดเจน เพอใหพนกงานมความเขาใจตรงกน สามารถปฏบตใหเปนดปในทศทางเดยวกนดดราบรน เชนเดยวกบ กนกพรรณ สขฤทธ (2557, น. 33) กลาวดววา 2. แนวคดและทฤษฏเกยวกบภาพลกษณ

แฟรงค เจฟกนส (Frank Jefkins, 1977, p. 14) ดดอธบายภาพลกษณตอองคกรธรกจดววา ภาพลกษณตอบรษท หรอภาพลกษณตอองคกรธรกจ (Corporate Image) คอภาพขององคกรใดองคกรหนง หมายรวมทกสงทกอยางเกยวกบองคกรทประชาชนรจกเขาใจ ดดมประสบการณในการสรางภาพลกษณตอองคกรนน และสวนหนงกระท าดดโดยอาศยการน าเสนออตลกษณขององคกร (Corporate Identity) ซงสามารถพบเหนดดทวดป เชน สญลกษณ เครองแบบ

แอนเดอรสน และ รบน (Anderson and Rubin, 1986, p. 53) กลาวดววา ภาพลกษณเปนการรบรของผบรโภคเกยวกบองคกรทงหมด โดยองคกรกเปรยบเทยบเสมอนคน ซงจะมบคลกภาพ และภาพลกษณทตางกน

ฟลลป คอลเลอร (Philip Kotler, 1987, p. 64) อธบายค าวา ภาพลกษณ (Image) วา เปนองครวมของความเชอ ความคด และความประทบใจทบคคลมตอสงใดสงหนง ซงทศนคตและการกระท าใดๆ ทคนเรามตอสงนน จะมความเกยวพนอยางสงกบภาพลกษณนนๆ

แฟรงก เจฟกนส (1993, p. 21) กลาววา แนวคดภาพลกษณทางดานการบรการภาพลกษณการบรการ (Service Image) คอ ภาพทเกดขนในใจของประชาชนทมตอสนคาหรอบรการของบรษทเพยงอยางเดยว ดมรวมถงองคกรหรอบรษท

997


3. แนวคดและทฤษฎเรองคณคาตราสนคา แนวคดเกยวกบคณคาตราสนคา (Brand Equity) เปนแนวคดทมการคดคนและพฒนามาในยคทศวรรษท 1980 (Keller. 1998) โดยมแนวคดเกยวกบตราสนคา (Brand) เปนพนฐาน คณคาตราสนคาเปนทยอมรบอยางแพร และมความส าคญทงทางดานธรกจ และดานวชาการ โดยแรงจงใจในการศกษาคนควาเกยวกบแนวคดนมอย 2 แรงจงใจ คอ แรงจงใจทางดานการเงน (Financially-based Motivation) เปนการประเมนคณคาตราสนคาเพอจดมงหมายทางดานการเงนการบญช ในลกษณะทตราสนคาเปนทรพยสนทมมลคา และแรงจงใจทางดานกลยทธ (Strategy-based Motivation) ซงเปนการท าความเขาใจกบพฤตกรรมของผบรโภคเพอใชเปนพนฐานในการตดสนใจเลอกกลยทธทางการตลาดดดอยางถกตอง

ตราสนคา หมายถง ชอ เครองหมาย สญลกษณ ค าขวญหรอค าโฆษณา บรรจภณฑ เสยงเพลง (Jingle) หรอสวนผสมของสงเหลานน ทเปนการระบถงสนคาหรอบรการของผขาย หรอกลมผขายเพอใหสนคาของตนแตกตางจากคแขง (Kotler. 2003: 404) American Marketing Association กลาววาตราสนคา คอ ชอ (Name) ถอยค า (Term) เครองหมาย (Sign) สญลกษณ (Symbol) หรอการออกแบบ (Design) หรอการผสมผสานสงตาง ๆ เหลาน ซงมจดมงหมายเพอจะแสดงใหเหนถงสนคา (Goods) หรอบรการ (Service) ของผขายหรอกลมของผขายวาคออะดร และใชเพอสรางความแตกตางจากผลตภณฑของคแขง และความหมายนถกวพากษวจารณวาเปนการใหค านยามโดยเนนดปทผลตภณฑหรอคณลกษณะตาง ๆ ทสามารถจบตองและมองเหนดด

อาเคอร (Aaker. 1991) กลาววา ตราสนคา คอ ความโดดเดนของชอ สญลกษณ เชน โลโก เครองหมายการคา หรอการออกแบบผลตภณฑมเอกลกษณของสนคาหรอบรการมความแตกตางจากตราสนคาคแขง ซงท าใหผบรโภคสามารถทราบทมาของสนคา และยงชวยปกปองกจการจากคแขงทพยายามเขามาแยงตลาด 4. แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการใชอนเตอรเนต อนเตอรเนตหรอเครอขายขนาดใหญทเชอมตอถงกนทวโลก โดยมมาตรฐานการรบสงขอมลระหวางกนเปนหนงเดยว ซงคอมพวเตอรแตละเครองจะสามารถรบสงขอมลในรปแบบตาง ๆ เชน ตวอกษร ภาพและเสยงดด รวมทงสามารถคนหาขอมลจากทตางๆ ดดอยางรวดเรวอนเตอรเนตประกอบดวยองคประกอบ 2 สวนคอสวนทเปนเครอขายทเชอมคอมพวเตอรเขาดวยกน และสวนทเปนขอมลทคอมพวเตอรแตละเครองเกบเอาดว พรอมกบมความสามารถทชวยใหเราคนหาขอมลทตองการดดในเวลาอนสน อนเตอรเนตเปนสงทปฏวตความเปนอยของมนษยชาต เปลยนแปลงพฤตกรรมมนษย ชวยใหคนเรามอสรเสรในการเรยนรและการท างานมากขน พบวามประชากรโลกกวา 650 ลานคน ใชอนเตอรเนตในปจจบน (ค.ศ. 2003) ดงนน คนดทยยคนควรเรยนรการใชอนเตอรเนตเพราะเปนสงทจ าเปนอยางยง อนเตอรเนตมมาตรฐานการรบสงขอมลทชดเจนและเปน

998


หนงเดยวกนท าให การเชอมตอคอมพวเตอรคนละประเภทเปนดปดดอยางงายดาย ดมวาจะเปน พซ แมคอนทอช หรอ เครองประเภทใด ๆ กตาม โดยทวดปแลวคอมพวเตอรทประกอบกนเขาเปนเครอขายหลกของอนเตอรเนตมกจะเปนระบบเครอขายของมนคอมพวเตอรหรอระบบเครอขายทองถน (Local Area Network หรอ LAN) และเครอขายเมนเฟรม คอมพวเตอรบางคนจงเรยกอนเตอรเนตวาเปน “เครอขายของคอมพวเตอร” สวนคอมพวเตอรสวนบคคลมกจะดมดดตออยก บ อ น เ ต อ ร เ น ต ต ล อ ด เ ว ล า แ ต จ ะ เ ช อ ม ต อ เ ม อ ต อ ง ก า ร ใ ช ง า น เ ท า น น ท ม า (http://education.phibun.com/it/0020_technology_information.htm) วธด าเนนการวจย การศกษาเรอง สวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า ประชากร (Population) ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผโดยสารทใชบรการสายการบนตนทนต า จงหวดนครพนม ป 2559 จ านวน 372,026 คน (ทาอากาศยานจงหวดนครพนม,2561) กลมตวอยาง (Size Of Population) กลมตวอยางทใชในการศกษาในครงน คอ ผโดยสารทใชบรการสายการบนตนทนต า จงหวดนครพนม จ านวน 372,026 คน สตรมใชในการค านวณ คอสตรของ Taro Yamane โดยการค านวณประชากรใชระดบความเชอมน 95 % คาความผดพลาดสงสดทจะเกดขน 0.05 คาสดสวนประชากร ดดขนาดตวอยางดดเทากบจ านวน 400 คน เครองมอทใชในการวจย ผศกษาดดด าเนนการในการสรางเครองมอตามขนตอน ดงน 1. ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบสายการบนตนทนต า เพอน ามาเปนแนวทางในการสรางเครองมอทใชในการศกษาในครงน 2. ก าหนดขอบเขตเนอหา ตามกรอบแนวคดของการศกษา 3. สรางแบบสอบถามตามกรอบแนวคด และวตถประสงคของการศกษา 4. น าเสนอแบบสอบถามดปน าเสนอแกอาจารยทปรกษา และผเชยวชาญ จ านวน 3 คน เพอหาคาดชนสอดคลอง (Item objective congruence index: IOC) โดยคาทยอมรบดมนอยกวา 0.05 และท าการหาคาความเชอมนของเครองมอดวยการทดสอบ CRONBACH, S COEFFICIENT

http://education.phibun.com/it/0020_technology_information.htm

999


ALPHA โดยน าแบบสอบถามดปทดลองใช (Try Out) กบกลมตวอยางทใกลเคยงกบตวอยางจรง จ านวน 30 ชด ทระดบความเชอมนดมนอยกวา 0.70

โดยดดแบงออกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคล จ านวน 9 ขอ เปนแบบสอบถามแบบปลายปด (Close-ended response question) ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบสวนประสมทางการตลาด จ านวน 21 ขอแบบปลายปด แบงออกเปน 5 ระดบ มเกณฑการใหคะแนน ดงน 5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมาก 3 หมายถง เหนดวยปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด ตอนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต จ านวน 4 ขอแบบปลายปด แบงออกเปน 5 ระดบ มเกณฑการใหคะแนน ดงน 5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมาก 3 หมายถงเหนดวยปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด ตอนท 4 แบบสอบถามขอเสนอแนะเพมเตมของผโดยสารทใชบรการสายการบนตนทนต า จงหวดนครพนม ลกษณะค าถามแบบปลายเปด ผตอบแบบสอบถามสามารถใหขอเสนอแนะตางๆ การเกบรวบรวมขอมล 1. ผศกษาดดด าเนนการท าหนงสอถงผอ านวยการทาอากาศยานนครพนม จงหวดนครพนม เพอขออนญาตเกบขอมล 2. ผศกษาดดด าเนนการแจกแบบสอบถาม จ านวน 400 ชด กบผโดยสารทใชบรการสายการบนตนทนต า ททาอากาศยานนครพนม จงหวดนครพนม 3. อธบายเกยวกบขอมลในแบบสอบถาม กบผโดยสารทใชบรการสายการบนตนทนต า 4. เกบแบบสอบถามคน และท าการตรวจสอบความถกตอง ความครบถวนสมบรณของขอมลในแบบสอบถาม 5. น าผลทดดมาวเคราะห และหาคาทางสถตคอคารอยละ (Percentage) การแจกแจงความถ (Frequency Distribution) คาคะแนนเฉลย (Arithmetic mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน SD (Standard deviation) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) คาสมมประสทธสมพนธแบบเพยรสน และน าเสนอขอมลดวยตารางสรปพรอมค าอธบาย

1000


การวเคราะหขอมล ผศกษาวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS/FW (Statistic Pack for Social Sciences for Windows) และก าหนดวธการในการวเคราะหขอมล น าเสนอขอมล ดงน ตอนท 1 ขอมลทวดปของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยใชสถตตางๆ ดดแกคารอยละ (Percentage) การแจกแจงความถ (Frequency Distribution) โดยน าเสนอขอมลในรปตารางประกอบค าอธบาย ตอนท 2 สวนประสมทางการตลาด และตอนท 3 การรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต คาเฉลยของคะแนนจากแบบสอบถามแบงออกเปน 5 ระดบ โดยใชเกณฑคาเฉลยในการแปลผลขอมลอนตรภาคชนโดยใชสตรการค านวณความกวางของอนตรภาคชน และน าเสนอขอมลในรปตารางประกอบค าอธบาย สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1.สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) ดดแก คารอยละ (Percentage) คาความถ (Frequency) คาคะแนนเฉลย (Arithmetic mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน SD (Standard deviation)

2. สถตเชงอนมาน (Inferential Statistic) คอ การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) และคาสมมประสทธสมพนธแบบเพยรสน ผลการวจย กลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศหญง จ านวน 213 คน คดเปนรอยละ 53.20 มอาย 21 – 30 ป จ านวน 155 คน คดเปนรอยละ 38.80 มระดบการศกษาปรญญาตร จ านวน 214 คน คดเปนรอยละ 53.50 มอาชพนกเรยน/นสต/นกศกษา จ านวน 141 คน คดเปนรอยละ 35.20 มรายดดเฉลยตอเดอน นอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาท จ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 29.80 ความถในการพบเหนสอโฆษณาทางอนเตอรเนต 1-2 ครง/เดอน จ านวน 180 คน คดเปนรอยละ 45.00 ความถในการใชอนเตอรเนตเพอสบคนขอมล 1-2 ครง/เดอน จ านวน 161 คน คดเปนรอยละ 40.20 ความถในการใชบรการสายการบนตนทนต า 1-2 ครง/เดอน จ านวน 253 คน คดเปนรอยละ 63.20 และจดประสงคในการเดนทางกบสายการบนตนทนต า เพอการศกษา/อบรม/สมมนา จ านวน 141 คน คดเปนรอยละ 35.20

1001


สรปผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐาน ผลการทดสอบสมมตฐาน P-Value

เปรยบเทยบการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล

สมมตฐานท 1 โดยสารทเพศตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน

ยอมรบสมมตฐาน 0.41

สมมตฐานท 2 ผโดยสารทอายตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน


สมมตฐานท 3 ผโดยสารทการศกษาตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน


สมมตฐานท 4 ผโดยสารทอาชพตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน

ปฏเสธสมมตฐาน 0.00*

สมมตฐานท 5 ผ โดยสารทรายดด เฉลยตอเดอนตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน


สมมตฐานท 6 ผโดยสารทความถในการพบสอโฆษณาทางอนเตอรเนตตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน


สมมตฐานท 7 ผโดยสารทความถในการใชอนเตอรเนตเพอสบคนขอมลตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน


สมมตฐานท 8 ผโดยสารทความถในการใชบรการสายการบนตนทนต าตางกน มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน


สมมตฐานท 9 ผโดยสารทจดประสงคในการเดนทางกบสายการบนตนทนต าตางกนมการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน


* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

การเปรยบเทยบการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ระดบความคดเหนสวนประสมทางการตลาด พบวา อยในระดบมาก ( = 4.14 S.D. = 0.43) คาเฉลยมากทสดคอ ดานพนกงาน ( = 4.25 S.D. = 0.55) รองลงมาคอ ดานสงแวดลอมทางกายภาพ ( = 4.22 S.D. = 0.56) ดานราคา ( = 4.13 S.D. = 0.61) ดานชองทางการจดจ าหนาย ( = 4.13 S.D. = 0.56) ดานการตลาด ( =4.09 S.D. = 0.58) ดานกระบวนการบรการ ( = 4.08 S.D. = 0.58) และดานผลตภณฑ ( = 4.08 S.D. = 0.55) ตามล าดบ ระดบความคดเหนการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต พบวา อยในระดบมาก ( = 4.14 S.D. = 0.48) คาเฉลยมากทสดคอ ขอสอโฆษณาทางอนเตอรเนตท าใหทานรบรภาพลกษณตราสนคาดานความมชอเสยงของสายการบนตนทนต าทเปนทรจกในกลมนกเดนทาง และ

1002


บคคลทวดป ( = 4.30 S.D. = 0.67) รองลงมาคอ ขอสอโฆษณาทางอนเตอรเนตท าใหทานรบรภาพลกษณการบรการดานความเปนเลศในการใหบรการทงภาคพนและบนเทยวบน ของสายการบนตนทนต า ( = 4.12 S.D. = 0.63) ขอสอโฆษณาทางอนเตอรเนตท าใหทานรบรภาพลกษณตราสนคาดานความเปนเอกลกษณของสายการบนตนทนต าดดเปนอยางด ( = 4.11 S.D. = 0.61) ขอสอโฆษณาทางอนเตอรเนตท าใหทานรบรภาพลกษณบรษทดานการมมาตรฐานระดบสากลของสายการบนตนทนต า ( = 4.09 S.D. = 0.66) และขอสอโฆษณาทางอนเตอรเนตท าใหทานรบรภาพลกษณบรษทดานความมนใจ และเชอถอในการบรการของสายการบนตนทนต า ( = 4.08 S.D. = 0.60) ตามล าดบ การวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดกบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า

ตวแปร Products Price Selling Marketing Staff Physical Process R1 R2 R3 R4 R5

Products 1

Price .408** 1

Selling .497** .470** 1

Marketing .509** .500** .453** 1

Staff .509** .549** .530** .492** 1

Physical .426** .500** .602** .476** .437** 1

Process .513** .570** .401** .563** .529** .494** 1

Recognition1 .479** .436** .570** .439** .474** .449** .467** 1

Recognition2 .502** .377** .441** .444** .406** .445** .449** .533** 1

Recognition3 .469** .472** .467** .351** .403** .432** .382** .518** .505** 1

Recognition4 .418** .447** .469** .431** .351** .559** .439** .402** .500** .460** 1

Recognition5 .495** .411** .376** .539** .500** .358** .498** .440** .552** .423** .416** 1

หมายเหต ** P < .05 การวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดกบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า ทง 12 ตวแปร ผลการตรวจสอบคาสหสมพนธ พบวา คาสหสมพนธของตวแปรแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และคาสหสมพนธทกคมคาเปนบวกอยระหวาง 0.351 ถง 0.602 โดยคาสมประสทธสหสมพนธต าสด

1003


เปนคาความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดดานการสงเสรมการตลาด (Marketing) กบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต ดานภาพลกษณตราสนคาดานความเปนเอกลกษณ (Recognition3) และความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดดานพนกงาน (Staff) กบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต ดานภาพลกษณตราสนคาดานความมชอเสยง (Recognition4) สวนคาสมประสทธสหสมพนธสงสดเปนคาความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดดานชองทางการจดจ าหนาย (Selling) กบตวแปรตวแปรสวนประสมทางการตลาดดานสงแวดลอมทางกายภาพ (Physical) สรปและอภปรายผล

จากผลการศกษาเรองสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต ของสายการบนตนทนต า สามารถอภปรายผลดดดงน

1. ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายดดเฉลยตอเดอนตางกน มผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า แตกตางกน ในเรองของ อาชพและรายดดเฉลยตอเดอน ซงผลจากการศกษาพบวา ผโดยสารสวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยมอายระหวาง 21 – 30 ป ระดบการศกษาปรญญาตร มรายดดเฉลยตอเดอนนอยกวาหรอเทากบ10,000 บาท และประกอบอาชพ นกเรยน /นสต/ นกศกษา สอดคลองกบงานวจยของ รฐนนท พกภกด (2557) พบวาผโดยสารสายการบนทจ าแนกตามปจจยสวนบคคล อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายดด ทแตกตางกนมระดบความพงพอใจทแตกตางกนอยาง มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 2. การเปรยบเทยบการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล พบวาผโดยสารสายการบนตนทนต า ประกอบดวย เพศ อาย การศกษา อาชพ รายดดเฉลยตอเดอน ความถในการพบสอโฆษณาทางอนเตอรเนต ความถในการใชอนเตอรเนตเพอการสบคน ความถในการใชบรการสายการบนตนทนต า และจดประสงคในการเดนทางกบสายการบนตนทนต า มการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตแตกตางกน โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงสอดคลองกบงานวจยของ รฐนนท พกภกด (2557) พบวา การศกษาความพงพอใจของผใชบรการชาวดทยทมตอสายการบนดทย จ าแนกตามปจจยสวนบคคล อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายดด ทแตกตางกนมระดบความพงพอใจทแตกตางกนอยาง มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ยกเวนเพศทมผลตอระดบความพงพอใจตอการใชบรการดมแตกตางกน และงานวจยของจตตยา ศรฤทธประดษฐ (2558) พบวาปจจยทางดานประชากรศาสตร ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ และรายดดทแตกตางกน มผลตอการเลอกใชบรการสายการบนตนทนต า (นกแอร) แตกตางกน และงานวจยของกฤตกา ชน

1004


รตน (2559 พบวาปจจยดาน ประชากรศาสตร ทระดบนยส าคญ 0.05 ประกอบดปดวย เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายดดเฉลยตอเดอน ทแตกตางกนสงผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการของสายการบนบางกอกแอรเวย (Bangkok Airways) ทแตกตางกน 3. ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า ประกอบดวย ดานผลตภณฑ/บรการ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการตลาด ดานพนกงาน ดานสงแวดลอมทางกายภาพ ดานกระบวนการบรการ ซงผลการศกษาพบวา สวนใหญผโดยสารใหความส าคญกบสวนประสมทางการตลาดดานพนกงานมากทสด รองลงมาดานสงแวดลอมทางกายภาพ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานการตลาด ดานกระบวนการบรการ และดานผลตภณฑ ตามล าดบ ซงสอดคลองของ เสาวภา ลลานวงศ (2558) พบวา ปจจยดานบคลากรทมการสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการของผทเคยใชบรการสายการบนดทยดลออนแอร ดดแก พนกงานมภาพลกษณและบคลกภาพทดพนกงานมความรเกยวกบสายการบนในดานผลตภณฑและการบรการเปนอยางด พนกงานมอธยาศยดพดจาสภาพ พนกงานใหความเตมใจในการบรการ เมอผโดยสารมปญหาพนกงานสามารถใหความชวยเหลอดดอยางด พนกงานมความเอาใจใส กระตอรอรน ตามล าดบ นอกจากน การศกษาปจจยทมอทธพลตอผใชบรการสายการบนแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานจงหวดเชยงใหม ของ อาณดา อาบดายอ (2557) พบวา การใหบรการของพนกงานภาคพนและบนเครองสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการของสายการบน 4. การวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดกบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า พบวาคาสหสมพนธของตวแปรแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และคาสหสมพนธทกคมคาเปนบวกอยระหวาง 0.351 ถง 0.602 โดยคาสมประสทธสหสมพนธต าสดเปนคาความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาด ดานการสงเสรมการตลาดกบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต ดานภาพลกษณตราสนคาดานความเปนเอกลกษณ และความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาด ดานพนกงานกบตวแปรการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนต ดานภาพลกษณตราสนคาดานความมชอเสยง สวนคาสมประสทธสหสมพนธสงสดเปนคาความสมพนธระหวางตวแปรสวนประสมทางการตลาดดานชองทางการจดจ าหนายกบตวแปรตวแปรสวนประสมทางการตลาดดานสงแวดลอมทางกายภาพ ซงสอดคลองกบงานวจยของ ณฐยาภรณ ภทอง (2558) พบวา สอโฆษณาผานทางอนเตอรเนตสงผลตอภาพลกษณสายการบนบางกอกแอรเวยในดานภาพลกษณบรษท ภาพลกษณตราสนคา และภาพลกษณบรการแตกตางกน และงานวจยของ วรรณวมล ปบกระโทก (2558) พบวา ระดบความส าคญพงพอใจของสวนประสมทางการตลาดของผโดยสารทมตอการบรการของสายการบนตนทนต าภายในประเทศ กรณศกษา สายการบนนกแอร เมอพจารณาสวนประสมทางการตลาด พบวา ดานทมคาเฉลยสงทสด คอ ดานบคลากร รองลงมา ดานราคา ดาน

1005


ชองทางการจดจ าหนาย ดานกระบวนการ ดานสงเสรมการตลาด ดานกายภาพและดานผลตภณฑ ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 1. จะเหนวาสวนประสมทางการตลาดดานพนกงานตอการรบรภาพลกษณทางสอ

อนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า อยในระดบมากทสด ผใหบรการสายการบนตนทนต าจงควรมการสงเสรม อบรม ใหความร ความเขาใจแกพนกงานในการบรการทสภาพ ออนนอม สามารถใหค าแนะน าตางๆ ตอผโดยสาร เอาใจใสผโดยสารทกคนอยางทวถง เทาเทยม เพอใหผโดยสารรสกประทบใจ และกลบมาใชบรการในคราวตอดป 2. การรบรภาพลกษณตราสนคาดานความมชอเสยงของสายการบนตนทนต าอยในระดบมากทสด ผใหบรการสายการบนตนทนต า จงควรรกษาชอเสยงของสายการบนใหเปนทรจกและเปนทยอมรบของกลมนกเดนทาง และบคคลทวดป ขอเสนอแนะในการท าวจยในครงตอไป 1. การวจยครงนเปนการศกษาสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการรบรภาพลกษณทางสออนเตอรเนตของสายการบนตนทนต า เฉพาะในจงหวดนครพนมเทานน จงควรมการศกษากลมตวอยางในพนทอนๆ เพมเตม เพอใหเกดขอเปรยบเทยบตางๆ 2. ในการวจยครงตอดปควรท าการศกษาสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการสายการบนตนทนต าในจงหวดนครพนม หรอจงหวดใกลเคยง เพอเปรยบเทยบหรอหาสาเหตในการเลอกใชบรการสายการบนตนทนต าในประเดนตางๆ เอกสารอางอง กนกพรรณ สขฤทธ. (2557). สวนประสมการตลาดบรการและพฤตกรรมการใชบรการรานอาหาร

ญปน ยาน Community Mall ของผบรโภคในกรงเทพมหานคร.มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

กฤตกา ชนรตน. (2559) การศกษาคนควาอสระ เรอง ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการสายการบนบางกอกแอรเวย (Bangkok Airways). มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

จตตยา ศรฤทธประดษฐ. (2558) วทยานพนธ เรอง ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการสายการบน ตนทนต าภายในประเทศในเขตจงหวดอบลราชธาน ของผโดยสารสายการบนนกแอร. มหาวทยาลยศลปากร.

เครอขายของคอมพวเตอร. (2561) ความหมายของคอมพวเตอร. สบคนเมอวนท 15 มกราคม 2561 จาก (http://education.phibun.com/it/0020_technology_information.htm)

http://education.phibun.com/it/0020_technology_information.htm

1006


ณฐยาภรณ ภทอง.(2558) การศกษาคนควาอสระ เรอง ปจจยทสงผลตอภาพลกษณของธรกจสายการบน กรณศกษา สายการบนบางกอกแอรเวย. มหาวทยาลยกรงเทพ

ทาอากาศยานนครพนม. (2561).ความเปนมา.ขอมลสถตทางอากาศ.สบคนเมอวนท 10 มกราคม 2561 จาก https://minisite.airports.go.th/nakhonphanom/content2439.html

รฐนนท พกภกด (2557) การศกษาคนควาอสระ เรอง ความพงพอใจของผใชบรการชาวไทยทมตอสายการบนไทย. มหาวทยาลยกรงเทพ.

วรรณวมล ปบกระโทก.(2558).การศกษาคนควาอสระ เรอง การศกษาพฤตกรรมและความพงพอใจของผโดยสารชาวไทยทมตอการใหบรการสายการบนตนทนต าเสนทางภายในประเทศ กรณศกษา สายการบนนกแอร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

เสาวภา ลลานวงศ (2558) การศกษาคนควาอสระ เรอง ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการใชบรการสายการบนไทยไลออนแอร.มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อาณดา อาบดายอ (2557) การศกษาคนควาอสระ เรอง การศกษาปจจยทมอทธพลตอผใชบรการสายการบนแอรเอเชย ณ ทาอากาศยานจงหวดเชยงใหม. มหาวทยาลยเชยงใหม

อภชจ พกสวสด. (2560). นวตกรรมการประชาสมพนธเชงกลยทธผานการสอสารเครอขายสงคมออนไลน. กรงเทพหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Anderson & Rubin, G. (1986). Marketin commun-ications. New Jersey : Prentice Hall. Armstrong, G. & Kotler, P. (2009). Marketing, an introduction (9th ed.). New Jersey:

Pearson Prentice Hall. Aaker, D. A. (1991). Managing Brand Equity : Capitalizing on the Value of a Brand

Name. New York, NY. : The Free Press. ------------. (1996). Building strong brands. New York, NY. : The Free Press. Auken, B. V.

(2002). The Brand Checklist. London. Kogan Page. Castell, Manuel. (1994). The Informational City : Information Technology, Economic

Restructuring and the Urban-Regional Process. Oxford:Blackwell Publishng. Etzel, Michael J.; Walker, Bruce J.; & Stanton, William J. (2007) Marketing. 14th ed.

Boston: McGraw – Hill Frank, Jefkins. 1993. Planned Press and Public Relations. 3rd ed.Great Britain : Alden

Press. Frank Jefkins. (1997). Planned Press and Public Relations. London : International

textbook. Farquhar, P. H. (1989). Managing brand equity. Marketing Research. 1: 24-33.

1007


Gronroos, G. T. (1990). Service management and marketing. Massachusetts: Lexington Books.

Kotler, P. (1997). Marketing management: analysis, planning implementation and control. (9th ed). New Jersey: Asimmon &Schuster.

Kotler, P. (1997). Marketing Management: Analysis, Planning, Implementation and Control (14th Global ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.

Keller, K. L. (2003). Strategic Brand Management Building, Measuring, and Managing Bran Equity. Englewood Cliffs, NJ. : Prentice Hall.

Yamane. (1967). Taro Statistic : An Introductory Analysis. New York: Harper &row.

1008


การสรางสรรคประเพณดวยคตชนประยกต : กรณศกษาเทพบตรสลงหลวง ในงานสลงหลวง กลองใหญ ปใหมเมอง นครล าปาง1*

Traditional Creativity by Applied Folklore: A Case Study of The Salung-Luang Angel in Songkran Festival of Lampang Province*

ภาณวฒน สกลสบ(Panuwat Sakulsueb)* *สงกด สาขาวชาภาษาดทย (ศศ.บ.) คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏล าปาง


บทคดยอ บทความนมวตถประสงคเพอศกษาวธการประยกตคตชนคดในการสรางเทพบตรสลงหลวงซงเปนหนงในสญลกษณส าคญทใชในการประชาสมพนธประเพณสงกรานตของจงหวดล าปาง โดยน าแนวคดเรองคตชนประยกตมาใชในการศกษาวเคราะห ผลการศกษาพบวา เทพบตรสลงหลวงเปนนวตกรรมทางวฒนธรรมทเกดจากการประยกตคตชนคดประเภทความเชอ การเสยงทาย และแนวปฏบตของคนลานนาเขากบกจกรรมตางๆ เชน การประกวดคดเลอกและการท าหนาทในขบวนแห จากการประยกตคตชนคดดงกลาวนท าใหประเพณสงกรานตของจงหวดล าปางมลกษณะทโดดเดน และแตกตางจากจงหวดใกลเคยงหรอพนทอนๆ ของประเทศดทยแตกระนนกดมดดแปลกแยกจนท าใหกลายเปนคตชนเทยมทดมสามารถเชอมโยงกบรากฐานทางวฒนธรรมในพนทดด ค าส าคญ: คตชนประยกต เทพบตร สลงหลวง ประเพณสงกรานต นครล าปาง

Abstract

The objective of this article was to study method of applying folklores to make “Salung Luang Angel” whose was one of important symbols used in public relations on Songkran festival in Lampang province. The concept of applied folklore was used to analyze. The finding found that Salung Luang Angel was a cultural innovation came from application of folklores such as beliefs, guesstimates, and

1* บทความนปรบปรงจากขอมลการน าเสนอภาคบรรยายเรอง “Salung Luang Angels” Creative of Folklore

and Invention of Tradition of Nakorn Lampang ใน The 1st International Conference on Ethnics in

Asia “Life, Power and Ethnics” On the occasion of the 25th Anniversary of Naresuan University

August 20-21, 2015

1009


regulations of Lanna people into activities such as a contest and a procession role. The application of folklores made the Songkran festival of Lampang was outstanding and different from nearby countries or other areas of Thailand. However, it was not strange too much to become a fakelore which unlinked to cultural root in area. Keywords: Angels, Salung Luang, Lampang city, Traditional Creativity, Applied Folklore บทน า

ประเพณสงกรานต เปนประเพณส าคญทจดขนพรอมกนเกอบทกจงหวดของประเทศดทย โดยจะจดขนในระหวางวนท 13-15 เมษายน ของทกป กลาวเฉพาะในภาคเหนอตอนบนจะมการจดกจกรรมตามทองถนซงจะเรยกชอวนในแตละวนแตกตางกนดงทมณ พะยอมยงค (2533, น. 56-63) ดดอธบายดวในหนงสอประเพณสบสองเดอนลานนาดทย สรปดดดงน วนท 13 เมษายน ทางภาคเหนอเรยกวา “วนสงขานตลอง” ในวนนชาวเหนอถอวาเปนวนสนสดของศกราชเกา ในชวงเชามดจะมการยงปนหรอจดประทดเพอดลเสนยดจญดรตางๆ ในวนนทกคนในบานจะชวยกนท าความสะอาดบานในทกพนทใหดใหม ภายนอกบรเวณบานหากมหญาขนรกหรอตนดมระเกะระกะกจะมการตดใหเปนระเบยบนาด นอกจากนหลงอาบน าแลวกจะมการแตงตวดวยเสอผาใหม มการเปลยนชดผาปทนอนใหม หรอใชของทซอมาใหมอกดวย วนท 14 เมษายน ทางภาคเหนอ เรยกวา “วนเนาว หรอ วนเนา” ในวนนพวกผใหญจะชวยกนท าอาหารและท าขนมเพอดปท าบญทวดในวนรงขน และนบเปนอกวนหนงทญาตพนองซงดปอยตางถนจะดดกลบมาบานและรวมกนท ากจกรรม คอ การท าอาหาร สวนเดกๆ จะดปขนทรายเขาวดและชวยกนกอพระเจดยทรายและเตรยม “ตง” ดปปกทเจดยทรายนในวนท 15 อยางดรกดสงทยดถอกนในวนนทสดคอ จะตองดมทะเลาะววาทหรอดาทอใคร ดมเชนนนจะท าใหชวตแยหรอ “ปากเนา” ดปทงป วนท 15 เมษายน ทางภาคเหนอ เรยกวา “วนพญาวน” ในวนนทกคนจะดปท าบญทวดตงแตเชาโดยจะเรมจากท าบญหรอ “การตานขนขาว” ดปใหกบวญญาณบรรพบรษ หลงจากนนเปนการดหวพระฟงพระธรรมเทศนา และการสรงน าพระ เมอกลบจากวดแลวกจะมารดน าด าหวพอแมและญาตผใหญ เชน ป ยา ตา ยาย ลง ปา หรอบคคลทเคารพ เชน คร ก านน ผใหญบาน เปนตน

1010


ภาพท 1 โปสเตอรประชาสมพนธประเพณสงกรานตของ จ.ล าปาง ซงมเทพบตรสลงหลวง เปนหนงในสญลกษณส าคญของงาน (อะเมซงดทยทวร, 2561)

ล าปางเปนจงหวดหนงทมการจดกจกรรมในวนสงกรานตทนาสนใจและเปนเอกลกษณเฉพาะตว กลาวคอ นอกจากจะมกจกรรมของแตละพนทดงดดกลาวแลวขางตน ในสวนกลางหรอในพนทตวเมองกดดมการจดกจกรรมเพอสงเสรมการทองเทยวเนองในวนสงกรานตใหมความคกคกมากยงขน โดยประเพณสงกรานตของจงหวดล าปางจะใชชอในการประชาสมพนธงานวา “สลงหลวง กลองใหญ ปใหมเมอง นครล าปาง” และกจกรรมทเปนทกลาวถงมากทสดกจกรรมหนงคอ การแหสลงหลวง ในวนท 12 เมษายน ซงในขบวนแหจะมเทพบตรสลงหลวงเปนผรบ “น าขมนสมปอย” จากประชาชนทรอสงน าตามรายทางดวยหวงวาจะดดรวมสรงน า “พระเจาแกวดอนเตา” พระพทธรปคบานคเมองของจงหวดล าปางในประเพณสงกรานตนดวย นอกจากนในวนท 13 เมษายน จะมการจดขบวนแหพระพทธรปส าคญของจงหวดล าปาง เชน พระแสนแซทองค า, พระเจาดมแกนจนทร ฯลฯ ตลอดจนการประกวดขบวนแหนกษตรประจ าปซงจะมเทพธดาสลงหลวงรวมอยในขบวนแหนเชนกน ส าหรบผทดดรบต าแหนง “เทพบตรเทพธดาสลงหลวง” ทง 2 คน จะตองผานการประกวดและคดเลอกในวนท 11 เมษายนเสยกอน ซงกจกรรมการประกวดนถอเปนกจกรรมทชวยสรางความโดดเดนใหกบประเพณสงกรานตของจงหวดล าปางโดยเฉพาะ กลาวคอ โดยทวดปแลวการประกวดเนองในวนสงกรานตจะมเพยงการประกวดผหญงหรอทรจกกนในชอวา “นางสงกรานต” เทานน การจดประกวดผชายหรอทเรยกในต าแหนงวา “เทพบตรสลงหลวง” น ยงดมเคยมทใดจดขนมากอน ท าใหจงหวดล าปางดดชอเปนจงหวดแรกของประเทศดทยทมการประกวดผชายในวนสงกรานต โดยการประกวดนเรมจดขนมาตงแตป พ.ศ.2532 สงผลใหในพนทอนๆ เกดความสนใจทจะจดประกวดผชายในลกษณะนบาง เชน การประกวดหนมลอยชาย ในงานประเพณสงกรานตพระประแดง จงหวดสมทรปราการ หรอการประกวดเทพบตรสงกรานตของจงหวดเชยงใหม เปนตน ยงดปกวานคอ ในการ

1011


ตดสนในรอบสดทายเพอคนหาผทจะดดรบต าแหนงเทพบตรและเทพธดาสลงหลวง ผผานการคดเลอกจะดดรบตดสนจากการเสยงใบมะยมซงผจดการประกวดกลาววา “เปนการตดสนจากสงศกดสทธ” (สกนธ ปงกน. สมภาษณเมอ 6 เมษายน พ.ศ.2558) จงท าใหการประกวดนเปนทกลาวถงกนในวงกวาง ทงยงชวยสงเสรมภาพลกษณทางวฒนธรรมทองถนใหโดดเดนขนในงานนอกดวย ซง ศราพร ณ ถลาง (2556, น. 45) ดดใหขอสงเกตเกยวกบการสรางสรรคประเพณของดทยในลกษณะนวา

..เปนการขยายมมมองใหนกวชาการโดยเฉพาะนกคตชนสามารถนบประเพณประดษฐใหมๆ ทสรางขนอกมากมายในสงคมดทยทงโดยภาครฐ การทองเทยวแหงประเทศดทย และภาคประชาชนเขามาอยในขอบเขตการศกษา “คตชนสรางสรรค” ดด เพอจะวเคราะหถง “วธการ” ประดษฐประเพณตางๆในปจจบน รวมดปถง “วธคด” ในการประดษฐประเพณวาวางอยบนฐานทางความเชอ ศาสนา วฒนธรรมในอดตมากนอยเพยงใด และอยางดร

ส าหรบการศกษาในครงนผวจยสนใจทจะศกษาวธการสราง “เทพบตรสลงหลวง” ใน

ประเพณสงกรานตของจงหวดล าปาง โดยผวจยเลอกใชแนวการศกษาตามหลกคตชนประยกต (applied folklore) ซงเปนการศกษาการใชประโยชนจากคตชนคดในแงมมตางๆ อยางเหมาะสม เชน คตชนประยกตเกยวกบยาและวธการรกษาโรค คตชนประยกตในองคการธรกจ คตชนประยกตเพอการทองเทยว คตชนประยกตเพอการอนรกษประเพณวฒนธรรม คตชนประยกตเพอการพฒนาชมชน และคตชนประยกตเพอการพฒนาคณคาชวตของผสงอาย เปนตน (สภาวด เจรญเศรษฐมห, 2557, น. 32) โดยมความคาดหวงวาผลการศกษานจะเปนสวนหนงในการขยายขอบขายการวจย “คตชนประยกต” ในประเทศดทยใหเพมมากขนและเพอเปนแนวทางในการท าความเขาใจถงวธการสรางสรรคประเพณดทยในบรบทสงคมปจจบนทดดรบอทธพลจากการสงเสรมการทองเทยวและการท าใหวฒนธรรมกลายเปนสนคาอยางแพรหลาย วตถประสงคของการวจย เพอศกษาวธการประยกตคตชนคดทใชในการสราง “เทพบตรสลงหลวง” ในงานสลงหลวง กลองใหญ ปใหมเมอง นครล าปาง

1012


วธด าเนนการวจย การวจยครงนเปนการศกษาจากเอกสารและจากการสมภาษณผทมสวนในการจดประกวด

เทพบตรสลงหลวงโดยตรงแลวใชแนวคดดานคตชนประยกตมาใชในการวเคราะห ดงมขนตอนการด าเนนงานประกอบดวย

1. ศกษาขอมลเกยวกบประวตความเปนมาของการสรางสลงหลวง และการแหสลงหลวงของจงหวดล าปาง จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ

2. สมภาษณผประกอบพธกรรมและผจดการประกวดเทพบตรสลงหลวงเกยวกบขนตอนและพธกรรมตางๆ ทใชในการประกวดเทพบตรสลงหลวง ตลอดจนศกษาบทบาทตางๆ ของเทพบตรสลงหลวงหลงจากดดรบการคดเลอก

3. ศกษาวธการประยกตคตชนคดในขนตอนตางๆ ทเกยวของกบเทพบตรสลงหลวง ตงแตการประกวดคดเลอกดปจนถงการท าหนาทในขบวนแหสลงหลวง

4. น าเสนอและอธบายขอมลดวยวธพรรณนาวเคราะห ขอตกลงเบองตน ส าหรบการคดเลอกผใหสมภาษณในการศกษาครงน ผวจยใชวธเลอกแบบเจาะจงจากผมประสบการณและมสวนเกยวของในการจดประกวดเทพบตรเทพธดาสลงหลวงโดยตรง จ านวน 2 คน คอ 1. นายสกนธ ปงกน หวหนาฝายด าเนนกจกรรมการประกวดและเปนผรอฟนใหมการประกวดเทพบตรเทพธดาสลงหลวงขนมาในป 2553 อกครง และยงเปนผรเรมใหมการเสยงทายดวยใบมะยมในรอบตดสนและ 2. นายวษณกร ทรายแกว ผประกอบพธกรรมเสยงทายบนเวทการประกวดตงแตป 2557 ถงปจจบน ผลการวจย

จากการศกษาวเคราะหพบวามคตชนคดหลายประเภททถกน ามาใชในการสรางเทพบตรสลงหลวง ซงจะดดน าเสนอวธการทคนพบดงตอดปน

1. การน าความเชอเรองเทวดาอารกษมาประยกตใชกบการสรางบทบาทของเทพบตรสลงหลวง

สลง คอ ภาชนะทท าจากเงน ทองค า ทองเหลอง เครองเขน หรออะลมเนยมขนรปเปนครงวงกลมคลายขนน า ใชใสเครองดทยทานและขาวตอกดอกดมดปท าบญทวด หรอใชใสเครองคารวะดปในการด าหวและงานบญตางๆ สลงหลวงของจงหวดล าปางเปนภาชนะทมขนาดใหญกวาทมใชกนโดยทวดป เหตเพราะเปนการจดสรางเพอใชเปนทรวบรวมน าขมนสมปอยส าหรบสรงน าพระเจาแกวดอนเตาซงเปนพระพทธรปคบานค เมองของจงหวดล าปางโดยเฉพาะ สรณ มรกตวจตรการ ดด

1013


กลาวถงทมาของสลงหลวงใบนวา ชมรมเทดมรดกเขลางคนครโดยการน าของคณหญงวลย ลลานช อาจารยบญญต ภศรณย และอาจารยวถ พานชพนธ เปนผด าเนนการจดสรางขนในป พ.ศ. 2533 โดยดดรบเงนบรจาคจากประชาชนในจงหวดล าปางและจงหวดอนๆ ชวยสนบสนน ดดยอดเงนรวมทงสน 433,198 บาท มขนาดกวาง 89 เซนตเมตร สง 49 เซนตเมตร ลกษณะเปนสลงเกลยง ภายในสลกรายชอผบรจาคเงนในการจดสราง รอบๆ ขอบบนภายนอกของสลงจารกเปนภาษาลานนาขอความวา “สลงเงนหลวงแกนน จาวเมองล าปางแปงตานดวใสน าอบ น าหอม ขมนสมปอย สระสรงองคพระเจาแกวดอนเตา เวยงละกอน ในวนปใหมเมอง เพอก าจนพระศาสนาฮอดเตงหาปนวรรษา” (2536, น. 51-52) ตอมาในป พ.ศ. 2535 จงหวดล าปางดดรบเงนบรจาคจ านวน 125,207 บาท จากชมรมเทดมรดกเขลางคนคร ส าหรบน ามาจดสรางฐานของสลงหลวงซงมลกษณะเปนแทงทรงสงหกเหลยม ความสง 94 เซนตเมตร ฐานดานบนกวาง 70 เซนตเมตร ดานลางกวาง 80 เซนตเมตร มรปเทวดา 6 องค จากสวรรค 6 ชน อยรายรอบฐานเพอใหชวยกนประคบประคองและปกปองรกษาสลงหลวงใบนดว (สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 13, 2542, น. 6646)

ภาพท 2 สลงหลวงทจดแสดงดวทพพธภณฑหอปมละกอน จงหวดล าปาง และภาพท 3 แสดงรปสลกเทวดารกษาสลงหลวง

โดยทวดปชาวลานนามคตความเชอวาตามโบราณสถานหรอสถานทส าคญของหมบาน เชน วด จะมอารกษอยเฝารกษา ซงชาวลานนาจะเรยกกนในชอวา “ผเสอ หรอ เสอ” สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 14 (2542, น. 7225) ดดใหค าอธบายเกยวกบค านดววา

1014


หมายถงวญญาณทคอยดแลรกษาสถานท และเรยกตามชอของสงท “เสอ” หรอ “ผเสอ” นนดแลรกษาอย เชน เสอนา หมายถง วญญาณทดแลรกษานา ซงชาวบานมกสราง หอผเสอนา ใหเปนทอยและรบเครองสงเวย โดยอาจอยทตอนหวนา ท าหงตดกบตนดม หรอท าซมเลกๆ ดวกลางผนนากดด

เสอบาน เปนวญญาณทดแลรกษาคนในหมบาน ซงหมบานทดมมเสาใจบานมกจะสรางหอผเสอบานใหอย โดยมากมกอยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของหมบาน...

สวนค าวาเทวดา ในวฒนธรรมลานนาหมายถง ผทอยในสวรรค ซงจะอยในฐานะของผทควร

แกความเคารพเปนตวแทนของคณความดทชวยเหลอผตกทกข และเปนพยานในการกศลหรอกจกรรมทตองการความศกดสทธหรอดงาม (สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 6, 2542, น. 2858) เมอพจารณาจากความหมายของ “เสอ” และ “เทวดา” จะพบวามความแตกตางกนในดานของบทบาทและถนอาศย กลาวคอ เสอหรอผเสอมหนาทในการพทกษรกษามกอาศยอยตามสถานทส าคญบนโลก แตเทวดามหนาทในการเปนพยานในกจกรรมทเกยวของกบการท าบญหรอเขารวมในพธศกดสทธและอาศยอยบนสวรรค เมอพจารณาขอมลเกยวกบทมาและการจดสรางสลงหลวงขางตนจะเหนดดวา คณะผจดสรางสลงหลวงดดเชอมโยงบทบาทของเทวดากบอารกษเขาดวดวยกนและยงสรางภาพแทนจากเทวดารปสลกใหกลายมาเปนเทพบตรผมชวต ท าใหสามารถยนคมกนสลงหลวงใหตงอยอยางมนคงดปตลอดเสนทางทขบวนแหเดนผานและยงสามารถเปนประจกษพยานในการสรงน าพระใหแกประชาชนดดโดยตรงอกดวย กลาวคอ ผทมารอสรงน าสรงพระเจาแกวดอนเตาจะเทน าขมนสมปอยใสกระบวยทเทพบตรยนมารบหรออาจยนขนสลงหรอภาชนะอนๆทใสน าส าหรบสรงพระดปใหเทพบตรสลงหลวงและผเขารอบสดทายคนอนๆ ใหชวยน าดปเทรวมกนดวทสลงหลวงกดด อยางดรกด การสรงน าพระพทธรปในชวงสงกรานตนน หากดมใชพระพทธรปทอยในบานแลวชาวลานนามกจะดมสรงน าพระพทธรปนนโดยตรงเพราะเปนการดมสภาพ แตจะเทน าขมนสมปอยใหดหลดปตามรางรนททางวดดดจดดว เมอน าดหลผานพระพทธรปแลว ชาวบานมกจะรองน านนดปใชในการประพรมบรเวณตางๆภายในบาน บางกน ามาใชส าหรบดมหรอผสมน าดวอาบเพอใหเกดความสรมงคลเนองวนปใหมเมอง ส าหรบขบวนแหสลงหลวงเมอเคลอนดปยงปลายทางคอ บรเวณหาแยกหอนาฬกาแลว เจาหนาทจะชวยกนยกสลงหลวงลงจากขบวนแหแลวน ามาตงดวยงบรเวณพธทใชส าหรบสรงน าพระเจาแกวดอนเตา หลงจากนนเทพบตรสลงหลวง จะเปนตวแทนสรงน าพระโดยใชกระบวยตกน าในสลงหลวงแลวเทลงดปยงรางรนดานหางของพญานาค น าจะคอยๆดหลดปยงปากของนาคทมปลายทางคอ พระเจาแกวดอนเตา

1015


ภาพท 4 รางรนทใชส าหรบสรงน าพระพทธรป จดแสดงดวทพพธภณฑหอปมละกอน

ภาพท 5 เทพบตรสลงหลวงก าลงท าหนาทบนขบวนแห (ดทยรฐออนดลน, 2558) สรป การประยกตใชคตชนคดประเภทความเชอเกยวกบเทวดาอารกษเขากบบทบาทของ

เทพบตรสลงหลวงถอเปนตวอยางของความส าเรจของการประยกตใชคตชนคดกบการสรางสรรคประเพณใหมความโดดเดนและมเอกลกษณเฉพาะตว เพราะแมการประกวดเทพบตรจะดมดดเปนทคนตาหรอเปนกจกรรมทางวฒนธรรมทเกดขนโดยทวดป แตการมอบบทบาทในการประคองรกษาสลงหลวงในขบวนแห การรบน าขมนสมปอย และการตกน าในสลงหลวงเทลงรางรนเพอสรงน าพระเจาแกวดอนเตาแกเทพบตรสลงหลวงกสามารถเชอมโยงเขากบวธคดและแนวปฏบตของชาวลานนาดดอยางกลมกลน

2. การน าวธการเสยงทายและการน าความเชอเกยวกบสงศกดสทธมาประยกตใชกบการตดสนการคดเลอกผสมควรไดรบต าแหนงเทพบตรสลงหลวง

การประกวดทจดขนในงานประเพณและงานเทศกาลตางๆ เชน งานฤดหนาว หรองานเทศกาลผลดมของทองทตางๆ โดยทวดปมกจะเปนการประกวดผหญง เชน การประกวดนางนพมาศ

1016


ในประเพณลอยกระทงหรอการประกวดนางสงกรานต ในประเพณสงกรานต ผลการตดสนมกมาจากคะแนนของกรรมการทรวมกนพจารณาจากบคลกภาพ การตอบค าถาม การแสดงความสามารถพเศษ เปนตน แตการประกวดบคคลเนองในประเพณสงกรานตของจงหวดล าปาง ดดมการสรางขนบในการประกวดขนมาใหม คอ มการประกวดผชายในประเพณสงกรานตหรอทเรยกกนวา “เทพบตรสลงหลวง” ในฐานะผรบน าส าหรบสรงพระพทธรปรวมกบการประกวดหญงสาวหรอ “เทพธดาสลงหลวง” ในฐานะผเปนนางสงกรานตของจงหวดล าปาง

ภาพท 5 ผผานเขารอบสดทายก าลงรอผลการเสยงทายจากการหยบกานมะยม (เทศบาลนครล าปางเวบเพจ. 2559)

ส าหรบขนตอนการประกวดนอกจากจะคดเลอกจากรปรางหนาตาและบคลกภาพของผเขาประกวดแตละคนแลว ยงใชพธการเสยงทายแบบชาวลานนาอกดวย โดยแนวคดเรองการเสยงทายน ผประกอบพธคอ คณวษณกร ทรายแกว (สมภาษณเมอวนท 3 เมษายน พ.ศ. 2558) ดดกลาวถงวธการเสยงทายของชาวลานนาวาโดยทวดปจะมอยดวยกน 7 วธดวยกน คอ 1. การนบขาวเปลอก 2. การนบขาวสาร 3. การนบใบมะยม 4. การตงดข 5. การตงดาบ 6. การวาดม และ 7. การแกวงขาว โดยการประกวดเทพบตรสลงหลวงทผานมาปรากฏวามการใชการเสยงทายอยดวยกน 2 วธ คอ การนบเมดมะขาม และการเสยงทายโดยวธการหยบกานมะยมทตดหมายเลขตางๆดว ส าหรบการเสยงทายดวยการนบจ านวนของชาวลานนานนเชอวาหากดดผลออกมาเปนเลขคจะถอวาด เชน ในการเลยงผปยา หากอยากทราบวาของทน ามาเลยงนนทานดดกนหรอทานพอใจหรอดม ผประกอบพธกจะหยบขาวสารขนมาจ านวนหนง แลวนบจ านวนเมลดขาวทหยบดด หากดดเลขคกจะหมายถงผปยาทานพอใจแลว หรอดดกนเครองเซนเรยบรอยแลว และเพอใหเกดความมนใจกจะมการอธษฐานซ าวาขอให

1017


เปนเลขคอกครง หากหยบสองครงดดเลขคทงสองครงจะเรยกวาคสอง หรอหยบสามครงดดเลขคทงหมดกจะเรยกวาคสาม เปนตน กลาวเฉพาะการเสยงทายในการประกวดเทพบตรสลงหลวงโดยเสยงจากการเลอกกานมะยมนน จะเปนการประยกตจากการนบใบมะยมมาเปนการนบเปดเลขคหรอเลขคทดดน ามาพบตดดวทกานมะยมแทน ทงนกเพอลดระยะเวลาในการประกวดใหกระชบมากขน โดยผจดการประกวดจะเตรยมหมายเลขตงแต 0-9 มาพนปดดวทกานของใบมะยมแตละกาน แลวน ากานมะยมทเตรยมดวนดปใหผเขารอบสดทายแตละคนเลอกคนละ 3 กาน หากผ เขาประกวดสามารถเลอกกานมะยมออกมาดดเลขคจ านวนมากทสดกจะถอวาเปนผชนะในการประกวด

อยางดรกด กอนทจะใหผผานการคดเลอกในรอบสดทายจ านวน 3 คน (ผชาย 3 คน และผหญง 3 คน) ดดเสยงทายโดยการหยบกานมะยมทกองประกวดดดจดเตรยมให จะมการแหขบวนเครองสกการะลานนาขนมาบนเวท หลงจากนน “พอหนาน” หรอผประกอบพธกรรมจะกลาวอญเชญสงศกดสทธใหเขามารวมในพธและเปนผเลอกเทพบตรเทพธดา สลงหลวงผานการเสยงทายใบมะยม โดยพธกรรมการเสยงทายนเรมมขนครงแรกในป พ.ศ. 2555 โดยหวหนาฝายการประกวดคอ คณสกนธ ปงกน (สมภาษณเมอวนท 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2561) ดดกลาวถงการน าใบมะยมเขามาชวยในการตดสนนวา ชวยลดความขดแยงและความสงสยถงการดดมาของผชนะการคดเลอก เพราะในเมอเปนการตดสนจากสงศกดสทธเบองบน ขอครหาทอาจเกดขนในกรณผลการตดสนออกมาแลวดมตรงใจกบกองเชยรของผเขารวมประกวดกจะหมดดป ซงอาจกลาวดดอกอยางวา การประกวดเทพบตรสลงหลวงของจงหวดล าปางนนนอกจากจะตองมบคลกภาพทดแลวยงตองมโชคประกอบดวย พธกรรมนจงถอเปนการสบสานและเผยแพรวธการเสยงทายของชาวลานนาใหเปนทรจกของคนตางถนดดอยางด ส าหรบค ากลาวอญเชญสงศกดสทธใหเขามารวมในพธการประกวดคดเลอกนน มดงตอดปน

สณนตโภนโจเตวสงฆาโย ฟงละฟงลา ฝงหมเตปา เตปนอนตา พรมยมราชตาว เกด

ดานดาว เขตปายบน ตงตาวสตน อนอยฮกษายงเขาสตพรรณ เจดเหลยมเหลมยกนธร ตงดาบสระสจรตนวโรจน ตงตาวหกตน กอสรางตนกอตงแปงเมองกบตงตาวบญเรอง ตนฉลาดตนผาบแป แลวกแดนดอนผขา ขออญเจญ เจาตงหลายจงจกมาพร าฮ แลวคอยกราบวนต ขออญเชญจงมาเปนสกข จงมาเปนสกขหมายเหมยดในพธการทขา กาลเมอบดน ผขาจกดดเสยงตวาย วาปคคละ ผใดผใดสมควรจกดด เปนเตพบตรและเตพธดา ขอเทวดาจงดดแจงเตยงแทหนอ ดงาม กอนเตอะ (วษณกร ทรายแกว สมภาษณเมอ 8 มถนายน พ.ศ.2561) ส าหรบมโนทศนเกยวกบเทวบตร หรอ เทพบตร ของชาวลานนานน สารานกรมวฒนธรรม

ดทยภาคเหนอ ดดอธบายดวดงน

1018


เทวบตร จากความเหนของนกปราชญนน อาจสรปดดสองประการ คอ (1) เทพ คอ โอปปาตก คอเกดดดโดยดมตองอาศยการกอก าเนดจากพอแม ค าวา “บรษ” และ “อตถโย” มดดบงวาผชายหรอผหญง แตหมายถงเพศชายหรอเพสหญง คอ เทวดาชาย กเรยกวา “เทวบตร” และท านองเดยวกน ถาเปนเพศหญงกเรยก “เทวธดา” ...โดยปกตผทอยในตกของพอแมยอมถอวาเปนลก ในกรณของเทวดานกเชนเดยวกนเทวบตรคอผทเพงจะเสวยภาวะเปนเทวดา และมอายนอยกวาผทอยในทนนมากอน (2) เทวบตรอาจเปนเทพผดอยยศตามล าดบชนของเทพ ลกษณะเชนน พวกยกษกยอมเปนเทวบตรดด...แตอาจกลาวดดวาเทวบตรอาจเปนระดบชนของเทพโดยทนาจะเปนระดบทต ากวา

หากพจารณาตามลกษณะทวดปแลว เทวบตรมสองประเภท คอ ประเภทททรงรศมรงเรองและประเภททดมมรศมเชนนน เทวบตรคอผมภาวะจตสงและยดมนในพระรตนตรย คาถาทเหลาเทพบตรกลาวนนมลกษณะงามดวยคณคาทางธรรมจรยาและปรชยา ซงแสดงถงภมปญญาของผกลาว การปรากฏของเทวบตรจงเปนเหมอนเครองบงชถงบคคลทใฝแสวงหาหนทางใหแกหมมวลมนษย

ในวถของวฒนธรรมลานนาแลวถอวา เทวบตรและเทวดา เปนตวแทนของความดงาม โดยเฉพาะถอวาเปนประชากรสวรรคทจะดดรบการอญเชญใหปรากฏหรอรวมรบรและอนโมทนาในงานการกศล หรอกจกรรมทตองการความศกดสทธเสมอ (สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 14, 2542, น. 2862 - 2863)

ภาพท 6 เทพบตรสลงหลวงประจ าป พ.ศ. 2559 ในชดทรงของเทวดาลานนา (เทศบาลนครล าปางเวบเพจ. 2559)

1019


เมอพจารณาถงความหมายของค าวาเทพบตรขางตน จะพบวาผจดการประกวดมดดประยกตพธกรรมเสยงทายมาใชกบการตดสนเพอแกปญหาความขดแยงทอาจจะเกดขนจากความสงสยในผลการประกวดเทานน แตยงสามารถเชอมโยงกบมโนทศนและบทบาทของเทพบตรในวฒนธรรมของชาวลานนาดดอกดวย กลาวคอ การดดรบต าแหนง “เทพบตร” ซงตองท าหนาปกปองรกษาสลงหลวงในพธแหแลว ยงตองเปนพยานในการท าบญหรอมารวมอนโมทนาบญซงในทนคอ การรบน าสรงพระเจาแกวดอนเตาจากประชาชนอกดวย การดดรบหนาทพเศษเชนน ยอมดมอาจคดเลอกดดจากตาเปลาของกรรมการซงเปนบคคลหนงทเขารวมการตดสน แตจะตองเปนการคดเลอกจากผมตาทพยหรอกคอ เทวดาทดดรบการอญเชญใหมารวมในพธการเสยงทายเทานน จงจะท าใหการคดเลอกเทพบตรสลงหลวงนนถกตองสมบรณ และยอมท าใหผดดรบการคดเลอกรสกมนใจในการท าหนาทอนศกดสทธบนขบวนแหสลงหลวงใหส าเรจลลวง สรปและอภปรายผล

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาวธการสราง“เทพบตรสลงหลวง”ในประเพณสงกรานตของจงหวดล าปาง ผลการศกษาพบวามการประยกตใชคตชนคดเขามาใชใน 2 ลกษณะ คอ

1. การน าความเชอเรองเทวดาอารกษมาประยกตใชกบการสรางบทบาทของเทพบตรสลงหลวง

2. การน าวธการเสยงทายและการน าความเชอเกยวกบสงศกดสทธมาประยกตใชกบการตดสนการคดเลอกผสมควรดดรบต าแหนงเทพบตรสลงหลวง แผนภาพท 1 สรปวธการประยกตคตชนคดทใชในการสราง “เทพบตรสลงหลวง” ในงานสลงหลวง กลองใหญ ปใหมเมอง นครล าปาง

(ภาพท 7 สตกเกอรดลน “นองสลงหลวง” เอพดดซน. 2015)

1020


ผลการประยกตคตชนกบการสรางเทพบตรสลงหลวงดงกลาว ท าใหกจกรรมการประกวดเทพบตรสลงหลวงและการแหสลงหลวงมความโดดเดนและเปนเอกลกษณเฉพาะตว จนสามารถใชเปนกจกรรมส าหรบประชาสมพนธใหนกทองเทยวเขามาเยยมชมและรวมกจกรรมในประเพณสงกรานตของจงหวดล าปางดดเปนอยางด อยางดรกดการปรากฏตวของเทวดาในขบวนแหของชาวลานนาในลกษณะนกดมใชเรองใหมหรอดมเคยปรากฏทใดมากอน ทงนเพราะชาวลานนามความคนชนกบ “ขนสงขานต” ซงมกจะปรากฏในปฏทนปใหมเมองของชาวลานนาเปนประจ าทกปอยแลว

ภาพท 8 ขนสงขานตเสดจมาบนหลงแรด จากปฏทนลานนา พ.ศ.2561 (ส านกสงเสรม

ศลปวฒนธรรมเชยงใหม มหาวทยาลยเชยงใหม. 2561)

ทงน สนน ธรรมธ (2548) ดดกลาวถง ขนสงขานต ดววาเปนภาพบคลาธษฐานของพระสรยเทพมเครองทรงคอ สวมชฎาและเครองประดบห สวนสของเครองนงหม รตนชาตทเปนเครองประดบ สงทถอ อรยาบถ พาหนะ และนางเทวดาผมาคอยทารบ จะเปลยนดปตามวนทสงขานตมาถง ชาวลานนาจงเรยกวนนวา “วนสงขานตลอง” ปใดสงขานตลองวนดหน บคลกของขนสงขานตจะแตกตางกนตามทโบราณก าหนด ดงน

สงขานตลองวนอาทตย ขนสงขานตทรงเครองนงหมสแดง มทบทมเปนเครองประดบ มอขวาถอดอกบว มอ

ซายถอโล เสดจยนมาเหนอหลงมาขาว นางเทวดาชอ “ธงส” มายนคอยทารบเสดจ สงขานตลองวนจนทร

1021


ขนสงขานตทรงเครองนงหมสขาว มดพฑรยเปนเครองประดบ ทดดอกอบลขาว มอทงสองถอดอกอบลขาว เสดจนอนตะแคงมาบนหลงชางเผอก นางเทวดาชอ “มโนรา” มารบเสดจโดยลกษณะอาการนอนรบ

สงขานตลองวนองคาร ขนสงขานตทรงเครองนงหมสแกวประพาฬ (สแดงออน) มแกวประพาฬเปน

เครองประดบ มอขวาถอจกร มอซายถอลกประค า เสดจยนกมหนามาบนราชสห นางเทวดาชอ “มณฑะ” มาคอยทารบเสดจ

สงขานตลองวนพธ ขนสงขานตทรงเครองนงหมสด า มแกวอนทนล (สน าเงน)เปนเครองประดบ มอขวา

ถอลกศร มอซายถอคนโทแกว เสดจนงสมาธมาบนหลงนกยงด า นางเทวดาชอ “สรนทะ” มาคอยทารบเสดจ

สงขานตลองวนพฤหสบด ขนสงขานตทรงเครองนงหมสเหลอง มดพฑรยน าทองเปนเครองประดบ มอขวาถอ

ลกประค า มอซายพาดตก เสดจยนมาบนหลงมาเหลอง นางเทวดาชอ “กญญา” มานงคกเขารบเสดจ

สงขานตลองวนศกร ขนสงขานตทรงเครองนงหมสขาว มดพฑรยเปนเครองประดบ มอขวาถอแวน

(กระจก) มอซายถอโล เสดจนงยอง ๆ มาบนหลงควาย นางเทวดาชอ “ลตา” มานงคอยทารบเสดจ

สงขานตลองวนเสาร ขนสงขานตทรงเครองนงหมสเขยว มมรกตเปนเครองประดบ มอขวาถอลกศร มอ

ซายถอธน เสดจนอนตะแคงมาบนหลงแรด นางเทวดาชอ “ยามา” มายนคอยทารบเสดจ (สนน ธรรมธ, 2548, น. 1-2)

เมอพจารณาถงแนวคดเกยวกบขนสงขานตและการสรางเทพบตรสลงหลวงในประเพณสงกรานตของจงหวดล าปาง จะเหนดดมความสอดคลองกนอยดมนอย กลาวคอ ขนสงขานตและเทพบตรสลงหลวง ตางกเปนเทวดาทเดนทางมาในชวงเวลาของการเปลยนผานของปเกาดปยงปใหมและยงเปนผทอยในทามกลางบรรยากาศของการตอนรบเชนเดยวกนอกดวย จงอาจกลาวดดวา การจดประกวดเทพบตรสลงหลวงเพอคนหาบคคลส าหรบท าหนาท ในการรบน าสรงพระเจาแกวดอนเตาของจงหวดล าปาง เปนนวตกรรมทางวฒนธรรมทสอดคลองกบความเชอ แนวคด และวถชวตของชาวลานนาเปนอยางมาก ทงนเพราะยงสามารถเชอมโยงใหเหนถงคณคาของคตชนคดประเภทตางๆ ท

1022


น ามาประยกตใชในบรบทสงคมปจจบนดดอยางครบถวน ซงหากพจารณาจากผลการศกษาเกยวกบคตชนประยกตในทองถนอนๆ จะพบวาปจจยความส าเรจจะเกดขนดดกตอเมอมความสามารถในการรกษา “คณคา” ของคตชนคดในทองถนนนๆ ดวดด ดงจะเหนดดจากผลการศกษาของ ปฐม หงสสวรรณ (2556. หนา 213-214) ทดดศกษาเรอง แมน าโขงกบการเปนเวทของประเพณประดษฐในอสาน ซงพบวา การประดษฐสรางประเพณของชาวอสานชวยใหเหนประเพณอนหลากหลายนวามทงการตอเตม การปรงแตง ดดแปลง และสรางความหมายใหมใหเกดขน ทงนกเพอรบใชสงคมในสถานการณปจจบนภายใตบรบทของการเปลยนแปลงทางสงคม และถอเปนความพยายามในการทจะด ารงรกษาและสบทอดประเพณในเชง “คณคา” เอาดวใหมากทสด

อยางดรกด จากบรบทสงคมโลกาภวฒนและการทองเทยวทสงผลใหวฒนธรรมในแตละทองถนมการปรบตวในลกษณะใหเหมอนกนทงประเทศ ท าใหในหลายพนทมจดกจกรรมทขาดเสนหเฉพาะตวดปอยางนาเสยดาย ยกตวอยางเชน เมอกวา 15 ปกอนในชวงเทศกาลลอยกระทงจะมการปลอยโคมลอยขนดปบนฟาเฉพาะผทอาศยอยในเขตภาคเหนอตอนบนเทานน แตในปจจบนจะเหนดดวาในทกพนทของประเทศดทยจะมการปลอยโคมลอยในชวงวนลอยกระทงเชนเดยวกน การเปลยนแปลงในลกษณะดงกลาวนเกดจากการหยบยมขามวฒนธรรมซงเปนเรองทดมสามารถหยดยงดด ดงท ศราพร ณ ถลาง ดดกลาวถงการผสมผสานนวา ท าใหเกดการเปลยนแปลงภายในวฒนธรรมของแตละสงคมจนยากทจะรกษาสงท เรยกวา “วฒนธรรมของแท” หรอวฒนธรรมดงเดม (authentic culture) ดดตอดป (2556. หนา 8-9) อยางดรกตาม หากคนในพนทหรอนกจดกจกรรมในทองถนดดหยบยกคตชนคดในพนทของตนมาประยกตใชในการสรางสรรคกจกรรมทางวฒนธรรมกอนทจะดดหยบยมคตชนคดจากทองถนอน กอาจจะท าใหเกดการสรางสรรคกจกรรมทางวฒนธรรมทเปนเอกลกษณเฉพาะตวเชนเดยวกบการประกวดเทพบตรสลงหลวงของจงหวดล าปางกเปนดด ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะส าหรบการน าดปใช นกจดกจกรรมทางวฒนธรรมสามารถน าวธการประยกตคตชนคดในทองถนกบการประกวดเทพบตรสลงหลวงในครงนดปใชเปนแนวในการสรางสรรคประเพณในทองถนของตนดด

2. ขอเสนอแนะการท าวจยครงตอดป หากมการศกษาเปรยบเทยบความส าเรจของการประกวดในลกษณะเดยวกนนกบพนทอนๆ เชน การประกวดหนมลอยชาย จงหวดสมทรปราการ และการประกวดเทพบตรสงกรานต ของจงหวดเชยงใหม ฯลฯ จะท าใหดดแนวปฏบตทดส าหรบการพฒนาหรอสรางสรรคประเพณใหมเอกลกษณเฉพาะตวทงยงสามารถเชอมโยงกบรากฐานทางวฒนธรรมของแตละทองถนดดอกดวย

1023


กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบพระคณผใหสมภาษณทง 2 ทาน คอ คณสกนธ ปงกน ทชวยใหขอมลเกยวกบการประกวดเทพบตรสลงหลวงตงแตครงแรกจนถงปจจบน ท าใหผวจยดดเหนพฒนาการของการจดประกวดตงแตยคแรกเรม มาสยคเสอมศรทธาจนถกยกเลกดปป พ.ศ. 2546 -2552 แลวกลบมาสการรอฟนใหม จนถงปจจบนคอยคเศรษฐกจสรางสรรคตลอดจนการพาเขาดปรวมในภาคสนามเพอใหเหนถงบรรยากาศตางๆ ทเกดขนในการประกวดและการแหสลวงหลวงของชาวล าปาง และอกทานคอ คณวษณกร ทรายแกว หรอหนานจอน ผประกอบพธกรรมในการเสยงทายบนเวท ทชวยตอบขอซกถามตลอดจนการชวยตรวจสอบและอธบายความหมายของค าอญเชญเทวดาใหกบผวจย และขอกราบขอบพระคณ คณาอาจารยจากภาควชาคตชนวทยา ปรชญาและศาสนา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร เปนอยางยงทใหความกรณาแนะน ามมมองดานคตชนประยกตใหแกผวจย ตลอดจนการชแนะขอมลทเปนประโยชนตอการเขยนบทความในครงน บรรณนานกรม เทศบาลนครล าปางเวบเพจ (2559). ผลการประกวด เทพบตร–เทพธดาสลงหลวง ประจ าป 2559.

สบคน 18 พฤษภาคม 2561, จาก https://www.facebook.com/274768539314371/photos/a.462154530575770.1073742104.274768539314371/462169197240970/?type=3&theater.

เทศบาลนครล าปางเวบเพจ (2559). ก าหนดการประกวด เทพบตร–เทพธดาสลงหลวง ประจ าป 2559. สบคน 18 พฤษภาคม 2561, จาก https://www.facebook.com/274768539314371/photos/a.277326715725220.1073741834.274768539314371/462228973901659/?type=3&theater

ดทยรฐออนดลน. (2558). ปใหมเมองล าปางคกคก นกทองเทยวแหชมขบวนสลงหลวง. สบคน 18 พฤษภาคม 2561, จาก https://www.thairath.co.th/content/492689

ปฐม หงสสวรรณ (2556). แมน าโขงกบการเปนเวทของประเพณประดษฐในอสาน. วารสารอกษรศาสตร, 42(2), 213-214.

มณ พะยอมยงค. (2548). ประเพณสบสองเดอนลานนาดทย (พมพครงท 5). เชยงใหม : ส.ทรพยการพมพ. ศราพร ณ ถลาง (2556). “คตชนสรางสรรค”:บทปรทศนบรบททางสงคมและแนวคดทเกยวของ. วารสารอกษรศาสตร, 42(2), 1-74.

สรณ มรกตวจตรการ. (2536). สลงหลวง ในหนงสอทระลกงานฌาปนกจศพ คณหญงวลย ลลานช, (น. 49-53). ล าปาง: จตวฒนาการพมพ

1024


สนน ธรรมธ. (2548). บคลกของขนสงขานต ใน เอกสารประกอบการประชมเรอง “สงกรานตเชยงใหม: จะเอาอยางดรด?. เชยงใหม: ส านกสงเสรมศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยเชยงใหม.

มลนธสารานกรมวฒนธรรมดทย ธนาคารดทยพาณชย. เทวดา. สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 6 (2542). 2858.

มลนธสารานกรมวฒนธรรมดทย ธนาคารดทยพาณชย. เทวบตร. สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 6 (2542). 2862-2863.

มลนธสารานกรมวฒนธรรมดทย ธนาคารดทยพาณชย. สลงหลวงเมองล าปาง. สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 13 (2542). 6646.

มลนธสารานกรมวฒนธรรมดทย ธนาคารดทยพาณชย. เสอ. สารานกรมวฒนธรรมดทย ภาคเหนอ เลม 14 (2542). 7225.

สภาวด เจรญเศรษฐมห. (2557). คตชนวทยาประยกต. กรงเทพฯ: ภาควชาภาษาดทยและภาษาตะวนออก คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง.

ส านกสงเสรมศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยเชยงใหม. (2561). ปฏทนลานนา พ.ศ.2561. สบคน 18 พฤษภาคม 2561,

จาก http://art-culture.cmu.ac.th/activitydetail.php?act_id=576&acmain_id=2 อะเมสซงดทยทวร เทยวดทย 77 จงหวด. (2561). สลงหลวงกลองใหญปใหมเมองนครล าปางประจ าป

2561. สบคน 18 มถนายน 2651, จาก http://www.amazingthaitour.com/เทยวเทศกาล/สลงหลวง-กลองใหญ-ปใหมเมอง-นครล าปาง-ประจ าป-2561/

เอพดดซด. (2558). นองสลงหลวง. สบคน 25 กรกฎาคม 2561, จาก https://store.line.me/stickershop/product/ 1129681/th

สมภาษณ วษณกร ทรายแกว. สมภาษณครงท 1, เมอ 3 เมษายน พ.ศ. 2558 วษณกร ทรายแกว. สมภาษณครงท 2, เมอ 8 มถนายน พ.ศ. 2561 สกนธ ปงกน. สมภาษณครงท 1, เมอ 6 เมษายน พ.ศ.2558 สกนธ ปงกน. สมภาษณครงท 2, เมอ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2561

องค์ประกอบภาวะผู้น าในศตวรรษที่ 21 ส...

Documents