รายงานการวจย

เรอง

การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชน

ในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

Application of Philosophy of SuffiEconomy to Conduct the way of life of people’s

in Community Dusit District , Bangkok Metropolitan.

โดย

ผชวยศาสตราจารยรฐพงศ บญญานวตร

รายงานวจยฉบบนไดรบทนอดหนนจากสถาบนวจยและพฒนา

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

2554

บทคดยอ

ชอรายงานการวจย : การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ชอผวจย : ผชวยศาสตราจารย รฐพงศ บญญานวตร ปทท าการวจย : 2554

การวจยในครงน ไดก าหนดวตถประสงคไว 3 ประการ คอ 1) เพอศกษาระดบการน าแนวคด

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร 2)

เพอศกษาเปรยบเทยบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนใน

ชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามปจจยลกษณะสวนบคคล 3) เพอเสนอแนะแนวทางการน า

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร

ผวจยไดท าการรวบรวมขอมลจากประชาชนทอาศยอยในชมชน จ านวน 43 ชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร ก าหนดกลมตวอยางในการรวบรวมขอมล จ านวน 398 คน โดยเกบเพมเตมเพอความผดพลาดอก 10 คน ไดแบบสอบถามเพอท าการวเคราะหจ านวน 400 ชด คดเปนรอยละ 100 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) T-test (Independent Samples) F-test การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA)

ผลการศกษาพบวา 1. ประชาชนกลมตวอยางสวนใหญเปน เพศหญง มอายอยในชวง 18-28 ป ระดบการศกษา

ปรญญาตรขนไปประกอบอาชพรบจางเปนสวนใหญ มรายไดอยในชวง 6,001 – 9,000 บาท และระยะเวลาทอาศยในชมชน 10 ปขนไป

2. การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร พบวา ระดบการ ปฏบตของประชาชนทงโดยภาพรวม และรายดานอยในระดบ

มาก เรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย ไดแก ดานเงอนไขคณธรรม ดานการมเหตผล ดานความ

พอประมาณ ดานเงอนไขความร และ ดานการมภมคมกนในตวทด ตามล าดบ

3. ปจจยทมผลตอการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตของประชาชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ไดแก ปจจยดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอน

สวนปจจยทไมมผล ไดแก เพศ และระยะเวลาทอาศยในชมชน

www.ssru.ac.th

(3)

4. ขอเสนอแนะแนวทางการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตของประชาชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ทส าคญทสดคอ ภาครฐ หรอมหาวทยาลยในเขตบรการของชมชน

ควรจดบรการวชาการแกชมชนในเรองการท าบญชการออม และใหความรดานแนวทางการหลกเลยง

ความเสยงตออบายมขโดยเฉพาะในกลมเยาวชน และคนวยท างาน

www.ssru.ac.th

ABSTRACT

Research Title : Application of Philosophy of SuffiEconomy to Conduct the way of

life of people’s in Community Dusit District , Bangkok Metropolitan

Author : Assistant Professor Ratthapong Boonyanuwat

Year : 2554

The research aims are 1) to study the extent to which Sufficiency Economy

Philosophy is practised in daily life of Dusit Community, Bangkok, 2) to compare the

practices of Sufficiency Economy Philosophy in different demographic factors, 3) to

present the practice patterns of Sufficiency Philosophy in the daily life of Dusit

Community, Bangkok.

The study population was 43 communities in Dusit District, Bangkok. The sample

consisted of 398 participants with the additional number of 10 participants living in the

communities. The additional number of the participants was to assure the statistic accuracy

of data analysis. 400 questionnaires were sent out, and 100 percentages of them were

returned. The research instruments were interviews and questionnaires. The data was

analyzed by percent value; mean scores, standard deviation, T-test (Independent Samples),

F-test and one-way ANOVA.

The findings were as follows:

1. Age, educational level, occupation and monthly income affect the practice of

Sufficiency Economy Philosophy in the daily life of the participants in Dusit Community.

Genders and time period of living in a community gave no affect on the practice of the

philosophy.

www.ssru.ac.th

(5)

2. The majority of the participants were female at the age ranging from 18 to 28

years old. They were bachelor level, self-employed with an income range of 6,001 baht to

9,000 baht. The participants involved in the study have lived in this community for over 10

years now.

3. The practice of Sufficiency Economy Philosophy in the daily life of the

participants in Dusit Community was high in the aspects of virtues, reasonableness,

knowledge and self-immunity, respectively.

4. It is strongly advised that, to foster the practice of Sufficiency Economy

Philosophy in daily life, the provision of academic services in regards of bookkeeping and

guidance for problem gambling should be carried, especially among the teens and working

people, either by state universities or community colleges.

www.ssru.ac.th

กตตกรรมประกาศ

รายงานวจยเรอง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชน

ในชมชนเขตดสตกรงเทพมหานครฉบบน ส าเรจลงไดดวยดกเพราะไดรบการสนบสนนจากสถาบนวจย

และพฒนามหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ตลอดจนผเกยวของอาทรองศาสตราจารยธรดา ภญโญ

ผชวยศาสตราจารยดร.วนจ เทอกทอง ดร.นพนธ ศศธรเสาวภา อาจารยภสทธ ขนตกลทอ านวยความ

สะดวกและมสวนรวมในการแนะน าในฐานะผทรงคณวฒและทส าคญตองขอขอบคณผน าชมชน

ตลอดจนคณะกรรมการและประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานครทมสวนรวมในการตอบ

แบบสอบถามจนท าใหงานวจยฉบบนส าเรจลงไดดวยความสมบรณ

คณคาอนพงมจากการวจยฉบบนผวจยขอเทดไวเปนเครองบชาคณบดามารดา ครอาจารยและผม

พระคณทกทานทไดอนเคราะหและรวมสรางสรรคงานวจยดวยดเสมอมา ความผดพลาดทมจากการ

ด าเนนการวจยในครงนผวจยขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

ผชวยศาสตราจารยรฐพงศ บญญานวตร

กรกฎาคม 2554

www.ssru.ac.th

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ...........................................................................................................................(1)

บทคดยอภาษาไทย..........................................................................................................................(2)

บทคดยอภาษาองกฤษ.....................................................................................................................(4)

สารบญ............................................................................................................................................(6)

สารบญตาราง..................................................................................................................................(8)

บทท

1 บทน า.............................................................................................................................................1

1.1 ความส าคญและทมาของปญหา............................................................ .............1

1.2 วตถประสงคของการวจย................................................................... ................4

1.3 สมมตฐานการวจ ย.............................................................................................4

1.4 ขอบเขตการวจย............................................................................... .................4

1.5ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................5

1.6นยามศพทเฉพาะ................................................................................................6

2 วรรณกรรมทเกยวของ....................................................................................................................7

2.1 แนวคดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพย ง..........................................................7

2.2 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชด าร .................................................8

2.3 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการด าเนนชวต ....................................................42

www.ssru.ac.th

(7)

2.4 ทฤษฎทเกยวของ…………………………………………………………………50

2.5 งานวจยทเกยวของ ……………………………………………………………….70

2.6 กรอบแนวคดในการวจย …………………………………………………………77

3 วธด าเนนการวจย………………………………………………………………….………….….....78

3.1 ประชากรกลมตวอยาง………………………………………………..…..…...…78

3.2 เครองมอทใชในการวจย ………………………………………………..…..……80

3.3 การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ……………………….……..….…81

3.4 การเกบรวบรวมขอมล………………………………………………….…….….82

3.5 การวเคราะหขอมล………………………………………………..……..….……82

3.6 สถตทใชในการวจย………………………………………………………..…….82

4 ผลการวเคราะหขอมล………………………………………………………………..……….……84

4.1 ปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง……………………………………………..…85

4.2 การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชน ...88

4.3 เปรยบเทยบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชน……………………………………………………………….95

4.4 ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ………………………………………………..134

5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ…………………………………………………....139

5.1 สรปผลการวจย………………………………………………………………….140

5.2 อภปรายผล………………………………………………………………………145

5.3 ขอเสนอแนะ…………………………………………………………………….146

www.ssru.ac.th

(8)

บรรณานกรม…………………………………………………………………………………………149

ภาคผนวก…………………………………………………………………………………………….155

ภาคผนวก ก แบบสอบถามเพอการวจย …………………………………….…….156

ประวตผวจย…………………………………………………………………...……………………..164

www.ssru.ac.th

สารบญตาราง

ตาราง หนา

1. แสดงความสมพนธของเศรษฐกจพอเพยงกบพระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการ…….49

2. แสดงความสมพนธของเศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหม ……………………………………..53

3. จ านวนประชากรกลมตวอยาง………………………………………………………………...79

4. จ านวนและรอยละปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ……………………………..….86

5. คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวต ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานพอประมาณ…………………..88

6. คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวต ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมเหตผล …………………...90

7. คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมภมคมกนในตวทด …….....91

8. คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขความร……………….…92

9. คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรม……………....93

10. คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามภาพรวมและรายได ….….94

11. การเปรยบเทยบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามเพศ…………………………...…96

www.ssru.ac.th

(10)

สารบญตาราง(ตอ)

ตาราง หนา 12. การเปรยบเทยบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระยะเวลาทอยอาศย

ในชมชน……………………………………………………………...................................98

13. การเปรยบเทยบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาย………………….……100

14. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชการด าเนน

ชวตในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามอาย.................102

15. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมจ าแนกตามอาย……………..103

16. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระดบการศกษา……...104

17. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร ดานความพอประมาณจ าแนก

ตามระดบการศกษ....………………………………………………………………………..106

18. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมเหตผลจ าแนกตามระดบ

การศกษา…………………………………………………………………………………...108

www.ssru.ac.th

(11)

สารบญตาราง(ตอ)

ตาราง หนา

19. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมภมคมกนจ าแนกตาม

ระดบการศกษา……………………………………………………………………………..109

20. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขความรจ าแนกตาม

ระดบการศกษา……………………………………………………………………………..110

21. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรมจ าแนกตาม

ระดบการศกษา……………………………………………………………………………...111

22. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมจ าแนกตามระดบ

การศกษา……………………………………………………………………………………113

23. การเปรยบเทยบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาชพ …………………………..115

24. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมภมคมกนในตวทด

จ าแนกตามอาชพ …………………………………………………………………………..117

www.ssru.ac.th

(12)

สารบญตาราง(ตอ)

ตาราง หนา

25. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรม

จ าแนกตามอาชพ …………………………………………………………………………118

26. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมจ าแนก

ตามอาชพ………………………………………………………………………………...119

27. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามรายได……………….121

28 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานความพอประมาณจ าแนก

ตามรายได…………………………………………………………………………………123

29. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมเหตผลจ าแนก

ตามรายได…………………………………………………………………………………125

30. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมภมคมกนในตวทด

จ าแนกตามรายได …………………………………………………………………………127

www.ssru.ac.th

(13)

สารบญตาราง(ตอ)

ตาราง หนา

31. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขความร

จ าแนกตามรายได ……………………………………………………………………………128

32. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรม

จ าแนกตามรายได ……………………………………………………………………………130

33. เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร โดยภาพรวมจ าแนกตามรายได ……131

34. ปญหาของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชน

ในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร…………………………………………………………133

35. ขอเสนอแนะของประชาชนในการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร …………………………………….135

www.ssru.ac.th

สารบญภาพ

ภาพ หนา

1. กรอบแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง………………………………………………………….22

2. ทฤษฎความตองการของมาสโลว………………………………………………………………..57

3. ลกษณะการระเบดจากขางใน…………………………………………………………………....63

4. กรอบแนวคดในการวจย…………………………………………………………………………77

www.ssru.ac.th

บทท 1

บทน า

ความส าคญและทมาของปญหา

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทานหลก “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ” แกส านกงาน

คณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เมอป พ.ศ.2542 ซงมสาระส าคญวา “เศรษฐกจพอเพยง

เปนปรชญาทชถงแนวทางการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบตงแตระดบครอบครว

ระดบชมชน จนถงระดบรฐทงในการพฒนาและการบรหารประเทศใหด าเนนไปในทางสายกลาง

โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภว ตน ความพอเพยง หมายถงความ

พอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการม

ผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความร ความรอบ

ครอบ และความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทก

ขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นก

ทฤษฎและนกธรกจในทกระดบใหมส านกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรท

เหมาะสม ด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอม

ตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถสงคม สงแวดลอมและวฒนธรรม

จากโลกภายนอกไดเปนอยางด ”(ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,2550,70-

71)

นอกจากนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554)ไดใชแนวคด

พนฐานทยดคนเปนศนยกลางของการพฒนา และนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางปฏบตใน

การบรหารและพฒนา เพอจดมงหมายในการพฒนาสสงคมทมความสขอยางยงยน ( happiness society)

(ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,2550,73-75) ในขณะทรฐบาลปจจบน นาย

อภสทธ เวชชวะ นายกรฐมนตร ไดมการแถลงนโยบายตอรฐสภาเมอวนท 29 ธนวาคม 2551 โดยก าหนด

นโยบายเรงดวนทจะด าเนนการในปแรก โดยเฉพาะการสรางความเชอมนและกระตนเศรษฐกจใน

ภาพรวมเพอใหเกดความเชอมนแกภาคประชาชนและเอกชนในการลงทน และการบรโภค ซงขอ 1.2 การ

รกษาและเพมรายไดของประชาชน ซงในนโยบายดงกลาวรฐบาลไดมงไปทแนวทางการพฒนา ตามขอ

1.2.6 ไดแก การสรางรายไดและศกยภาพทางเศรษฐกจในระดบฐานราก โดยจดตงกองทนเศรษฐกจ

พอเพยงนอกจากนนรฐบาลยงก าหนดนโยบายเศรษฐกจวาดวยการปรบโครงสราง

www.ssru.ac.th

2

เศรษฐกจใหเปนไปตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเพอความมนคง ความผาสก ตลอดจนการม

คณภาพชวตทดของประชาชนโดยรวม ซงจะสงผลดตอการพฒนาประเทศอยางยงยน (ส านกงาน

เลขาธการคณะรฐมนตร,2551,37-41)

กรงเทพมหานครไดใหความส าคญกบการสบสานนโยบายรฐบาลดวยการใชแนวคดปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาพฒนาชมชนตามโครงการชมชนพอเพยง สงผลใหมเงนหมนเวยนอยในชมชน ท า

ใหชมชนมการพฒนาทเขมแขง และสามารถพงตนเองไดอยางยงยนและชวยกระตนเศรษฐกจของ

ประเทศไปพรอมกนดวย (ส านกงานเขตดสต,2552,10-11) และก าหนดยทธศาสตรของการปรบ

โครงสรางพฒนาชนบทและเมองอยางยงยน (Sustainable Rural and Urban Development) มการ

เชอมโยงเกอกลกนเพอลดความเหลอมล าของการพฒนาโดยเนนการพฒนาศกยภาพคนและสรางความ

เขมแขงของชมชนและการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคมเปนการบรณาการใหเกดการพฒนาท

ยงยน มการใชทนทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และทรพยากรธรรมชาตรวมกนอยางมประสทธภาพ

และเปนธรรม โดยใหความส าคญตอการแกไขปญหาความยากจนและดแลผดอยโอกาสประสานและ

ระดมความรวมมอจากทกภาคสวนรวมบรหารจดการทรพยากรอยางมประสทธภาพ บนพนฐานสงคม

ภายใตหลกการพฒนาตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (ส านกงานเขตดสต,2552,11-12)

ในสภาวะการเศรษฐกจของประเทศปจจบนปญหาเศรษฐกจมความไมแนนอน เกดการผนแปร

อยตลอดเวลาเปนไปตามกระแสการเปลยนแปลงของกระแสเศรษฐกจโลก ซงสงผลกระทบตอ

เศรษฐกจโดยรวมของประเทศไทยอยางตอเนองดงทไดกลาวมาแลวขางตน จงไดมการรณรงคสงเสรม

ใหประชาชนหนมายดแนวทางการด าเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวไดทรงพระราชทานใหพสกนกรน าไปเปนแนวทางปฏบต ซงไดมการน าไปปฏบตทงในระดบ

ครวเรอน ชมชน และในการรบรหารประเทศของรฐบาล จะเหนไดจากการทหนวยงานและองคกร

ภาครฐไดมการรณรงคสงเสรมใหชมชนโดยเฉพาะชมชนในชนบททไดมการบรหารจดการชมชนใน

ลกษณะตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ก าหนดใหเปนชมชนตวอยางและเปนสถานทศกษาด

งานส าหรบประชาชน ตลอดจนหนวยงานตาง ๆ เพอน าไปเปนแนวทางในการบรหารจดการชมชนของ

ตวเอง

www.ssru.ac.th

3

เขตดสต กรงเทพมหานคร ประกอบไปดวยประชาชนจ านวนมากทอาศยอยใน 43 ชมชน ซง

ในแตละชมชนประชาชนในทกครวเรอนจะมอาชพและรายไดทแตกตางกนและดวยภาวการณ

เปลยนแปลงทางเศรษฐกจท าใหวถชวต หรอการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนจงตองด าเนนการ

ดานการบรหารจดการเศรษฐกจชมชนทมลกษณะสอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แต

อยางไรกตามเมอสภาพเศรษฐกจและสงคมเปลยนแปลงอยางตอเนอง การด าเนนชวตของประชาชนใน

ชมชนยอมจะประสบปญหาทางการเงนในหลายดาน เชน คาครองชพ การศกษาบตร ผอนบาน ผอนรถ

ฯลฯ เนองจากมรายไดนอยไมเพยงพอกบการใชจาย จากสภาวะเศรษฐกจภายใตระบบทนนยมสงผลให

คาใชจายภาคครวเรอนสงขน ในขณะทรายรบเทาเดม ถงแมบางครวเรอนจะหารายไดเสรมดวยการคา

ขายหรอหารายไดตางๆ แลวกตาม แตกยงไมเพยงพอในฐานะผทผประกอบอาชพรบราชการและ

ประกอบอาชพเปนพนกงานเอกชนถงแมจะไดรบการปรบเงนเดอนและโบนส กยงประสบปญหา

คาใชจายในครวเรอนเนองจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและคาครองชพทเพมสงขนอยางตอเนอง

จากผลกระทบหลายดาน

จากปญหาทางดานเศรษฐกจครวเรอนมภาวะหนสนเพมขนดงทไดกลาวมา ท าใหมความ

จ าเปนตองหาเงนเพอมาแกไขภาวะหนสนตาง ๆ ไมวาจะเปนหนในระบบ หรอหนนอกระบบ

โดยเฉพาะการกเงนนอกระบบ ถงแมจะมภาวการณเสยดอกเบยทสงถงรอยละ 10 ถง 20 กตาม เพราะ

ความจ าเปนเพอน ามาใชจายในชวตประจ าวน ซงท าใหเกดภาวะหนสนผกพนอยางหลกเลยงไมได

สภาพการณดงกลาวท าใหสงผลตอคณภาพชวตและประสทธภาพการปฏบตงานและการด าเนนชวต

ดวยเหตนผวจยเหนวาถาปญหาน ยงคงด าเนนอยและลกลามตอไป อาจจะสงผลเสยตอผลการ

ปฏบตงานและการด าเนนชวตประจ าวนในอนาคตไดซงจะท าใหประสทธภาพ และคณภาพชวตของ

ประชาชนในเขตดสตลดลงทงนเพราะประชาชนเหลานลวนเปนทรพยากรมนษยทมความส าคญตอการ

พฒนาชมชน สงคม และประเทศชาต ดงนนผวจยมความเหนสอดรบกบแนวนโยบายของรฐทจะน า

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชด ารมาเปนแนวทางในการชวยแกไขปญหา และดวย

เหตผลดงกลาวขางตน ผวจยซงเปนอาจารยในสถาบนอดมศกษามบทบาทหนาทส าคญในการเขาไปม

สวนรวมกบการบรการทางวชาการแกสงคม โดยเฉพาะการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

ตลอดจนการพฒนาและสรางความเขมแขงใหกบชมชน จงสนใจทจะศกษาเกยวกบการน าแนวคด

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

และใชขอมลทไดจากการวจยครงนใหเปนประโยชนในระดบนโยบาย พรอมน าผลการวจยเสนอตอ

องคกรทเกยวของและน าผลการวจยครงนมาปรบทศทางการแกไขปญหาเศรษฐกจและสงคมของ

www.ssru.ac.th

4

ชมชนในเขตดสต ตลอดจนเขตพนทตางๆ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค เพอใหประชาชนเหลานน

สามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข

ซงจะเปนพลเมองและทรพยากรมนษยทมคณภาพ สามารถเขาไปมสวนรวมในการพฒนาประเทศชาต

ใหเจรญกาวหนาสบไปอยางยงยนตอไปในอนาคต

วตถประสงค

1.เพอศกษาระดบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

2.เพอศกษาเปรยบเทยบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามปจจยลกษณะสวนบคคล

3.เพอน าเสนอรปแบบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

สมมตฐานการวจย

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ทมลกษณะสวนบคคลแตกตางกน มการน า

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตแตกตางกน

ขอบเขตการวจย

การวจยครงนมแนวทาง/ ขนตอนการด าเนนงาน ดงตอไปน

1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร

ประชากร ไดแก ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร 43 ชมชน จ านวน 111,753 คน

กลมตวอยาง

www.ssru.ac.th

5

กลมตวอยาง ไดแก ประชาชนในชมชนตางๆ ของเขตดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 398 คน

2. ขอบเขตเนอหา

ผวจยท าการศกษาการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร รวม 5 ดาน คอ 1) ดานความพอประมาณ 2) ดานความม

เหตผล 3) ดานการมภมคมกนในตวทด 4) ดานเงอนไขความร 5) ดานเงอนไขคณธรรม

3. ตวแปรทศกษา

การวจยครงนผวจยมงศกษาตวแปรการวจย ดงน

3.1 ตวแปรอสระ ( Independent Variable) ประกอบดวย ปจจยสวนบคคลของประชาชน ไดแก

เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได ระยะเวลาทอยในชมชน

3.2 ตวแปรตาม ( Dependent Variable) ไดแก การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร 5 ดาน ประกอบดวย ดานความ

พอประมาณ ดานความมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม

4. ระยะเวลาทใชในการศกษา ผวจยด าเนนการระหวางวนท 1 พฤศจกายน 2553 – 31 สงหาคม

2554

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.ไดขอเสนอแนะแนวทางแกไขทเปนปญหาและอปสรรคของการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง มาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

2.น าองคความรทไดจากการวจยไปเผยแพรเพอประกอบในการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนการชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ใหกบองคกร

ตางๆ ตลอดจนประชาชนทวไป

นยามศพทเฉพาะ

www.ssru.ac.th

6

1. แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หมายถง ปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงม

พระราชด ารสแนะแนวทางการด าเนนชวตแกพสกนการชาวไทย ประกอบดวย ความพอประมาณ ความ

มเหตผล การมภมคมกนในตวทด เงอนไขความรและเงอนไขคณธรรม

2. การด าเนนชวต หมายถง แนวทางปฏบตเพอท ากจกรรมประจ าวน รวมถงชวตความเปนอย

ของบคคล การใชชวตประจ าวน เชน การท างาน การพกผอน การรบประทานอาหาร ความบนเทงและ

กจกรรมนนทนาการ

3. ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมมากและไมนอยจนเกนไป ไมเบยดเบยนตนเอง

และผอน

4. ความมเหตผล หมายถง การใชหลกเหตผลในการตดสนใจเรองตางๆ โดยพจารณาจากเหต

ปจจยทเกยวของตลอดจนผลทคาดหวงจะเกดขนอยางรอบคอบ

5. การมภมคมกนทด หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบตอผลกระทบทเกดจากการ

เปลยนแปลงรอบตว

6. เงอนไขความร หมายถง ความรอบร ความรอบคอบและความระมดระวงในการด าเนนชวต

และการประกอบการงาน

7. เงอนไขคณธรรม หมายถง การยดถอคณธรรมตางๆ อาท ความซอสตย ความอดทน ความ

เพยร การมงประโยชนสวนรวมและการแบงปน

www.ssru.ac.th

7

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในเขตดสต กรงเทพมหานครในครงน ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

มาเปนแนวทางในการวจย ดงน

1. แนวคดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2. ทฤษฎทเกยวของ ไดแก ทฤษฎการด าเนนชวต ทฤษฎเกยวกบความร

3. งานวจยทเกยวของ

4. กรอบแนวคดในการวจย

แนวคดเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ในปจจบน ประเทศไทยก าลงหนมาใหความสนใจและจบกระแสการพฒนาทเปนตวของ

ตวเองมากขน ซงแนวคดการพฒนาทเปนทางเลอกและทางรอดใหมของสงคมไทยน คอ ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง ซงชมชนและภาครฐตลอดจนภาคเอกชนไดนอมน าแนวคดการพฒนาเชงปรชญาจาก

พระอจฉรยภาพของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ไปก าหนดเปนแนวนโยบายในการพฒนาประเทศ

เพอใหหลดพนจากหวงของภาวะวกฤต

เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาชแนวทางการด ารงอยและปฏบตงานของประชาชนทกระดบ

ตงแตระดบครอบครวระดบชมชนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหด าเนนไปในทาง

สายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ เพอใหกาวทนตอยคโลกาภวตน ความพอเพยง จงหมายถง

ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมภมคมกนในตวดพอสมควรตอการม

ผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความร ความ

รอบคอบ และความระมดระวงอยางยง ในการน าวธการตางๆมาใชในการวางแผนและด าเนนการทก

ขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ www.ssru.ac.th

8

นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมจตส านกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และมความรอบรท

เหมาะสม ด าเนนชวตดวยความอดทน มความเพยรมสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและ

พรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และกวางขวางทงทางดานวตถ สงคม สงแวดลอม

และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด (สมพร เทพสทธา, 2548, 7)

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชด าร

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนวถการด าเนนชวต การงาน การบรหารจดการ รวมถง การ

ก าหนดนโยบายดานตางๆ ทมงเนนแนวทางสายกลาง โดยยดหลกความพอประมาณ ความมเหตผล ม

ภมคมกนทด ภายใตเงอนไขความรอบร รอบคอบ ระมดระวงและคณธรรมความซอสตยสจรต อดทน

ขยนหมนเพยรเพอการอยรวมกน ระหวางคน สงคมและธรรมชาต สงแวดลอมอยางสมดลและยงยน

สามารถน าไปประยกตใชไดทกระดบทงในระดบบคคล ครอบครว กลม องคกร ชมชนและระดบ

สงคม ดงทส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดเชญผทรงคณวฒใน

สาขาตางๆ รวมกนประมวลและกลนกรองพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เรอง

เศรษฐกจพอเพยงและทรงพระราชทานพระบรมราชานญาตใหน าไปเผยแพรเปนแนวทางในการปฏบต

เมอวนท 21 พฤศจกายน 2542 ความวา

“...เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถงแนวทางการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชน

ในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนา และบรหารประเทศ

ใหด าเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกน

ในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงน

จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบและความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตางๆ มาใชใน

การวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนใน

ชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมส านกในในคณธรรม ความ

ซอสตยสจรตและใหมความรอบรทเหมาะสมด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและ

ความรอบคอบเพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ท ง

ดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด...”

www.ssru.ac.th

9

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจงเปนหลกการด าเนนชวต การท างาน การบรหาร การพฒนา

รวมถงการด าเนนกจกรรมในดานตางๆ ของมนษยทเนนแนวทางสายกลางยดหลกความพอประมาณ

ความมเหตผลและมภมคมกนทด ภายใตเงอนไขความรอบร รอบคอบ ระมดระวงและเงอนไข

คณธรรม ความซอสตยสจรต ความเพยร ขยนอดทนและการแบงปน สรปเปนกรอบแนวคดไดวา

เปาหมายการพฒนาตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนกระแสแหงตะวนออก (easternization) ท

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงศกษา คดคน ทดสอบ ทดลองมาเปนเวลากวา 30 ป พระองคทรง

ทมเทพระวรกาย เพอแสวงหาหนทางทจะท าใหคนไทย มวถชวตความเปนอยทด ทรงจดตงศนยศกษา

พฒนาการเรยนรทวทกภาคของประเทศ ทรงทดลองท าโครงการพฒนากวา 3,000 โครงการ เพอศกษา

ทดลอง จนพบวาแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนวถการด าเนนชวต การงาน การอยรวมกนท

สอดคลองเกอกล เหมาะสมกบสภาพภมสงคมไทย เปนการพฒนาทเนนความพอดหรอแนวทางสาย

กลาง ไมสดโตง แบงการพฒนาเปน 3 ระดบ คอ ระดบบคคล ครอบครว ระดบกลม องคกร ชมชน และ

ระดบสงคม โดยมเปาหมายสงสดเพอการอยรวมกนระหวาง คน สงคม ธรรมชาตสงแวดลอมและ

เทคโนโลย อยางมคณคา สมดล ยงยน การพฒนาตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจากระดบลางขนสบน

หรอการพฒนาจากฐานไปสยอดแบบคอยเปนคอยไป การมฐานทมนคงยอดจงเกดความมนคง

ความส าเรจในการสรางสงคมพอเพยงจงอยภายในจตใจของทกคน (สภาคย อนทองคง,ออนไลน)

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency economy) เปนหนงในแนวพระราชด ารท

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานเปนปรชญาในการด ารงชวต ยดหลกความพอเหมาะ พอด

มเหตผลและความไมประมาท ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงถอปฏบตดวยพระองคเองอยาง

ตอเนองยาวนาน ด ารงชวตเปนแบบอยางไดอยางสมบรณและไดพระราชทานพระราชด ารใหคนไทย

น าไปปฏบตตงแตป 2517 ดงพระบรมราโชวาทในพธพระราชทานปรญญาบตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เมอวนพฤหสบดท 18 กรกฎาคม พ.ศ.2517 ความตอนหนงวา

“...การพฒนาประเทศจ าเปนตองท าตามล าดบขน ตองสรางพนฐาน คอ ความพอม พอกน

พอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน โดยใชวธการและการใชอปกรณทประหยดแตถกตาม

หลกวชา เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอควรและปฏบตไดแลวจงคอยสรางคอยเสรมความเจรญและ

ฐานะเศรษฐกจขนทสงขนโดยล าดบตอไปหากมงแตจะทมเทสรางความเจรญยกฐานะเศรษฐกจขนให

รวดเรวแตประการเดยวโดยไมใหแผนปฏบตการสมพนธกบสภาวะของประเทศและของประชาชนโดย

สอดคลองดวยกจะเกดความไมสมดลในเรองตาง ๆ ขน ซงอาจกลายเปนความยงยากลมเหลวไดใน

www.ssru.ac.th

10

ทสด ดงเหนไดทอารยประเทศหลายประเทศก าลงประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางรนแรงในเวลาน...”

(มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,ออนไลน)

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางการแกไข

ใหรอดพน สามารถด ารงอยไดอยางยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตางๆ

ทเกดขนอยางตอเนอง ทรงเหนความส าคญของการพออย พอกน ซงมผลตอราษฎร และประเทศชาต

ทส าคญคอเปนแบบอยางทดใหคนไทยด าเนนชวตบนทางสายกลาง มความขยนหมนเพยรในการ

ประกอบสมมาชพ รจกใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนสงสด รจกประมาณตนและด ารงชวตอยาง

รจกคด อย ใช กนอยางพอเพยง

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาชถงแนวทางการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชนทก

ระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหด าเนน

ไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ในปพ.ศ.2542

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระราชทานพระบรมราชานญาตใหน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ไปเผยแพรเพอเปนแนวทางในการปฏบตในขณะทแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9

(2545-2549) ไดประกาศใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการพฒนาประเทศ (มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ, 2551, 23)

การท าความเขาใจกบพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวนนมควรจะน าเฉพาะ

เนอความของพระราชด ารสมาพจารณาเทานน แตจ าเปนจะตองเขาใจบรบททางการเมอง สงคม และ

เศรษฐกจในขณะทมพระราชกระแสรบสงจะสะทอนความหวงใยทพระองคทรงมตอสถานการณใน

บานเมองและพระสกนกรชาวไทย ความส าคญของพระบรมราโชวาทนอยทพระองคทรงเหนวาแนว

ทางการพฒนาทเนนการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศเปนหลกแตเพยงอยางเดยวเทานนอาจจะเกด

ปญหาได จงทรงเนนการพอม พอกน พอใชของประชาชนสวนใหญในเบองตนกอน เมอมพนฐาน

ความมนคงพรอมแลวจงสรางความเจรญและฐานะทางเศรษฐกจใหสงขน แทนทจะเนนการขยายตว

ของภาคอตสาหกรรมน าการพฒนาประเทศ แตเพยงประการเดยว ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมใช

หมายถงปรชญาในการตอตาน ความเปลยนแปลงหรอการไมยอมรบการเปลยนแปลงใหมๆ ทเกดขน

แตเปนการใชปรชญาปรบตวใหเขากบกระแสความเปลยนแปลงของโลกไดอยางพอเพยง พอเหมาะ

พอประมาณ ในทศทางทจะสามารถพฒนาและเปลยนแปลงไปสความเจรญตามทางสายกลางของ

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงซงมขนตอนการยกระดบจากเศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐานทเนนการพฒนา

www.ssru.ac.th

11

ใหสามารถพงตนเองไดในระดบปจเจกบคคล ครอบครว ไปสเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา

ซงเนนการพฒนาไปสความเจรญยงขนของสงคมสวนรวมในวงกวาง (สนย เศรษฐบญสราง, 2550, 20)

สรปไดวา ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ หลกคด หลกปฏบตพฒนาตามหลกความจรง

ทเปนกลางตามธรรมชาต ไดแก หลกคด หลกปฏบตทตองค านงถงความจรงของความเปนมนษยและ

สงรอบๆ ตวมนษย ทเรยกวาธรรมชาต การจะปฏบตตามหลกคดเศรษฐกจพอเพยงไดนน จะตอง

ปฏบตตามหลกการ 3 ขอ ทเรยกวา ความพอเพยง คอ ตองมความพอประมาณ ความมเหตผล และม

ระบบคมครองผลกระทบจากการเปลยนแปลงทงจากภายในและภายนอก มวตถประสงค คอ ใหเกด ให

มความสมดลและความพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางของสงคมโลก

ทงในดานวตถ (เทคโนโลย) สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากภายนอก ดวยมาตรการและเงอนไข

ในการพฒนาคนและสงคมใน 3 ดาน คอ ดานพฤตกรรม (จรยธรรม) ดานความคด (คณธรรม) และดาน

ความร (ปญญา) โดยกลมเปาหมายแรกทตองเนน คอ กลมแกนน าของสงคม ไดแก เจาหนาทของรฐ

(ราชการ) นกทฤษฎ (นกวชาการ) นกธรกจ เพราะกลมเหลานจะเปนผคดนโยบาย คดแผนพฒนาและ

ด าเนนกจกรรมตาง ๆ ของประเทศ สวนกลมอนๆ คอ กลมประชาชนจะเปนกลมรองหรอกลมตาม

ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถง ความจ าเปนทจะตองมระบบ

ภมคมกนในตวทดพอควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน

ทงนจะตองอาศยความรอบรความรอบคอบ ความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตาง ๆ มาใชใน

การวางแผนและด าเนนการทกขนตอน ขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต

โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบใหมส านกในคณธรรม ความซอสตย

สจรตและใหมความรอบรทเหมาะสม ด าเนนชวต ดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญา ความ

รอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดาน

วตถ สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม จากโลกภายนอกไดเปนอยางดเศรษฐกจพอเพยงตามแนว

พระราชด าร มหลกพจารณาเรมแรกเปนกรอบแนวคด เปนปรชญาทชแนวทางการด ารงอยและปฏบต

ตนในทางทควรจะเปน มพนฐานมาจากวถดงเดมของสงคมไทย สามารถน ามาประยกตใชได

ตลอดเวลา เปนการมองโลกเชงระบบทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มงเนนการรอดพนจากภยและ

วกฤตเพอความมนคงยงยนของการพฒนา (ส านกราชเลขาธการพระบรมมหาราชวง, 2542, 12) ทงน

คณลกษณะเศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดในทกระดบ โดยเนนการ

www.ssru.ac.th

12

ปฏบตทางสายกลางและการพฒนาอยางเปนขนตอนความพอเพยงประกอบดวย 3 คณลกษณะ

ดงทรรศนะของนกวชาการ ดงน

คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549, 8) ไดอธบายถงเศรษฐกจพอเพยงวาเปน

ปรชญาทเปนทงแนวคด หลกการและแนวทางปฏบตของแตละบคคล องคกรโดยค านงถงความ

พอประมาณกบศกยภาพของตนเองและสภาวะแวดลอม ความมเหตผลการมภมคมกนทดในตวเอง โดย

ใชความรอยางถกหลกวชาการดวยความรอบคอบ ระมดระวงควบคไปกบการมคณธรรม ไมเบยดเบยน

กน แบงปนชวยเหลอซงกนและกน รวมมอปรองดองกนในสงคม ซงจะชวยเสรมสรางสายใยเชอมโยง

คนในภาคสวนตางๆ ของสงคมเขาดวยกน สรางสรรคพลงในทางบวกน าไปสความสามคค การพฒนา

ทสมดล ยงยนพรอมรบตอการเปลยนแปลงภายใตกระแสโลกาภวตนได ในขณะทนธ เอยวศรวงศ (อาง

ถงใน อดมพร อมรธรรม, 2549, 25) ใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยงโดยนยแหงวฒนธรรมวา

เศรษฐกจพอเพยงไมใชเทคนค มความหมายกวางกวานนมากเพราะตองรวมเอา 1.อดมการณบางอยาง

2.โลกทศนบางอยาง 3.ความสมพนธบางอยาง 4.คานยมบางอยางอยในนนดวยจงจะนบไดวาเปน

เศรษฐกจพอเพยงทแทจรงทง 4 ประการ คอ สวนทเรารจกกนวาวฒนธรรมนนเอง ถาไมเขาใจเศรษฐกจ

พอเพยง ตามความหมายเชนน เศรษฐกจพอเพยงจะมความเปนไปไดแกคนจ านวนนอยเทานน

เกษตรกร ทมทดนของตนเองในปรมาณเพยงพอจะผลตเพอพอบรโภคหรอท ารายไดพอส าหรบ

ครวเรอนเทานน ฉะนน เศรษฐกจพอเพยงจงนยมกนไวเพยงวา เศรษฐกจพอเพยง คอ วฒนธรรม

ไมใชเทคนคการเพาะปลกหรอศลธรรม ความไมละโมบและการประหยดเทานน ซงป.อ. ปยตโต (อาง

ถงใน อดมพร อมรธรรม, 2549, 28) ปราชญแหงพทธธรรมไดมองเศรษฐกจพอเพยงในแงวตถวสย

และจตวสยวา ความหมายของเศรษฐกจพอเพยงอาจมองไดเปน 2 ดาน คอ มองอยางวตถวสย มอง

ภายนอก คอ ตองมกนมใช มปจจยสเพยงพอ ทเราพดวาพอสมควรกบอตภาพ ซงใกลเคยงกบค าวา

พงตนเองไดในทางเศรษฐกจ สวนความหมายดานจตวสยหรอดานจตใจภายใน คอ คนจะมความรสก

เพยงพอไมเทากน บางคนมเปนลานกไมพอ บางคน มนดเดยวกพอ เปนการเพยงพอทางจต สรปอยาง

สนทสดค าวาเศรษฐกจพอเพยงกคอ การมชวตอยอยางพอดนนเองเมอพอดแลวตอไปจะขยบขยายใหม

มากขนอกกได ขอเพยงแตตองหามาไดโดยถกตองชอบธรรมเปนล าดบ และ ป.อ. ปยตโต (2549, 57)

ไดกลาวถงเศรษฐกจพอเพยงวาประกอบดวย

www.ssru.ac.th

13

1.ความพอประมาณ ไดแก ความพอด ไมมากไมนอยเกน โดยเฉพาะการอปโภคบรโภค ปจจย

ตางๆ ในการด ารงชพ เชน กนพอประมาณ ดมพอประมาณ ใชพอประมาณ กคอ กน ดม ใชแตพอด

พอเหมาะกบความตองการของรางกาย ขององคกร ทเรยกวา กนเปน ใชเปน อยางประหยด มธยสถ

2. ความมเหตผล ไดแก การคด การพดและการกระท าบนฐานของความรทมาและทไปของ

เรองวาเปนอยางไร มเหตปจจยอะไรเปนตวกอใหเกดจะหลดออกจากเหตนนไดโดยอาศยชองทางใด

และจะใชวธการใด การรเหตรผลทวานจะชวยใหแกไขปญหาและพฒนาไดส าเรจมากขน

3.การมระบบภมคมกนผลกระทบทงจากภายในและภายนอก ไดแก ความไมประมาท ขาดสต

จะคด จะท า จะพดอะไรตองระมดระวง ไมผลผลามดวนได ตองรเขารเรา โดยเฉพาะผน าทกระดบ

จะตองตงตนอยในความไมประมาท ตองพรอมทจะรบและรกไดเสมอเพราะปรากฏการณทงทางสงคม

วฒนธรรมและธรรมชาตมการเปลยนแปลงอยเสมอ ซงเงอนไขการตดสนใจ การด าเนนกจกรรมตางๆ

ใหอยในระดบพอเพยงนนตองอาศยความรและคณธรรมเปนพนฐาน กลาวคอ เงอนไขความร

ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบทจะน าความร

เหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผนและระมดระวงในขนปฏบต เงอนไข

คณธรรม จะตองเสรมสรางใน 2 ดาน คอ หนงดานจตใจ ปญญา เนนความรคคณธรรม กลาวคอ

ตระหนกในคณธรรม ความซอสตยสจรต มความรอบรทเหมาะสม สองดานการกระท าหรอแนว

ทางการด าเนนชวต เนนความอดทน ความเพยร สตปญญา ความรอบคอบ ทงนมกลมเปาหมายทเนน

เปนพเศษในการเสรมสรางเงอนไขขางตน คอ เจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ นกธรกจในทกระดบ

เนองจากการกระท าใดๆ ของคนกลมนสามารถกอใหเกดผลกระทบตอสงคมในวงกวางได

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทรงเนนย าเรองความรและคณธรรมเปนอยางมาก ในขณะทประเวศ วะ

ส (อางถงใน กองทนสนบสนนการวจย, 2547,21) กลาววา ปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเปนสวน

หนงของธรรมรฐแหงชาตหรอเปนสวนหนงในระเบยบวาระรบดวนของชาต อนประกอบดวย 1.สราง

คณคาและจตส านกใหม 2.สรางเศรษฐกจพอเพยง 3.ปฏรประบบเศรษฐกจมหภาคและการเงน 4.ปฏรป

ระบบรฐทงการเมองและระบบราชการ 5.ปฏรปการศกษา 6.ปฏรปสอ 7.ปฏรปกฎหมายทเชอมโยงกน

ท าใหประเทศไทยมฐานทเขมแขงเตบโตตอไดอยางสมดล เปนแนวคดทางเศรษฐกจทมคณลกษณะเดน

คอ นอกจากความเอออาทรตอเพอนมนษยหรอมมตเพอนมนษย (Human dimension) โดยอนรกษ

ทรพยากรและสงแวดลอมในกระบวนการผลตแลวยงครอบคลมถงแนวคดดานศลธรรมและจตใจไป

พรอมๆ กบใหความส าคญกบเศรษฐกจวฒนธรรมทตงอยบนพนฐานความเขมแขงของชมชน ซง

ประกอบดวย

www.ssru.ac.th

14

1.ความพอประมาณ หมายถง รจกพอประมาณทงภายในและภายนอก ภายใน หมายถง การ

ควบคมตนเองใหรจกตอบสนองตอความอยากม อยากได อยากเปนของตนเองอยางพอเหมาะพอดไม

มากและไมนอยเกนไป ภายนอก หมายถง การรจกตอบสนองตอเหตการณตางๆ ทมากระทบเราอยาง

พอเหมาะพอควรไมมากและไมนอยเกนไป

2.ความมเหตผล หมายถง การรจกใชเหตผลเขาพจารณาทกๆ ปญหาทเขามากระทบตวเรา

ไตรตรองอยางรอบคอบถถวนเพอรบมอกบปญหานน ความมเหตผลจะเกดขนไดตองอาศยการทบคคล

มขอมลทมากพอ ซงตองปลกฝงใหบคคลเปนผรกในการเรยนร ขยน หมนศกษาหาความรเพอเพม

ขอมลใหกบตนเองในการน าไปใชคดตามหลกเหตและผลไดเตมท โดยพจารณาจากเหตปจจยท

เกยวของตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านนๆ อยางรอบคอบ

3.การมภมคมกนในตวทด หมายถง การสอนใหบคคลรจกเทาทนตนเอง รเทาทนเหตการณ

รอบตว ความเปลยนแปลงทเกดขนและหาทางปองกนรบมอได คดค านงถงผลดผลเสยของการ

เปลยนแปลงนน ปจจยเสยงทจะกอใหเกดปญหาขนมา แมกระทงความลมเหลว หากไมสามารถรบมอ

กบเหตการณนนได รวมถงการเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบความเปลยนแปลงดานตางๆ ทเกดขน

โดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

นกวชาการโครงการสงเคราะหความรเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดสงเคราะห

ความเหนของนกเศรษฐศาสตรทมตอแนวคดเศรษฐกจพอเพยงในบทความ เรองเศรษฐกจพอเพยงของ

ในหลวงกบการวเคราะหตามความหมายของนกเศรษฐศาสตร โดยค านงถงบรบททางเศรษฐกจ

การเมอง สงคม ณ หวงเวลาตางๆ เพอทจะสามารถแสดงใหเหนและเขาใจถงพระราชด ารสไดถกตอง

ยงขน โดยอธบายวานกเศรษฐศาสตรตางใหความหมายแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเศรษฐกจพอเพยง

แตกตางกนออกไปเปนสความหมาย ประกอบดวย

กลมทหนง อธบายวา ปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวคดทอยเหนอแนวคด

เศรษฐศาสตร เปนภมปญญาไทย เปนทนทางสงคมของประเทศ เนองมาจากปรชญาเศรษฐกจพอเพยงม

พนฐานมาจากวฒนธรรมชมชน พนฐานระบบเศรษฐกจของสงคมไทย เปนวฒนธรรมสวนใหญของ

คนสวนใหญของประเทศ เปนปรชญาแนวคดทประยกตศาสนามาเปนแนวทางในการด าเนนชวตทจะ

ลดความอยากลงมาสระดบทสามารถพงตนเองได ความแตกตางระหวางแนวคดในวชาเศรษฐศาสตร

กบปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงของนกเศรษฐศาสตรกลมนมประเดนส าคญอยทการใหความหมาย

ของความตองการของมนษย เนองจากในทางวชาเศรษฐศาสตรนนนยามความตองการของมนษยวาเปน

www.ssru.ac.th

15

สงทไมมทสนสด ตางจากในนยามภายใตกรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ซงเนนย าการลดความอยาก

ของมนษยสความพอดหรอดลยภาพในทนแตกตางจากดลยภาพ (Equilibrium) ในนยามของวชา

เศรษฐศาสตร นกเศรษฐศาสตรกลมนจงใหความเหนตรงกนวา ปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเปน

เรองแนวคดทอยเหนอแนวคดของวชาเศรษฐศาสตร

กลมทสอง เปนกลมทมความเหนตรงกนวาปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมสวนประกอบท

ส าคญสามสวนทเกยวของกนและจะขาดซงสวนใดสวนหนงมได คอ ความพอด การกระจายความ

เสยงและการพงตนเอง ความพอดในทศนะของนกเศรษฐศาสตรกลมนจะมลกษณะใกลเคยงกบดลย

ภาพในวชาเศรษฐศาสตร แตจะเปนดลยภาพทเปนพลวตปรบตวอยตลอดเวลา ขนอยกบสถานะและ

ความเหมาะสมของแตละบคคล สวนเรองความเสยงนนเกยวของกบความพยายามในการลดการ

กระจายความเสยงเพอใหเกดความพอดอยางยงยน การสรางความสามารถในการพงตนเองใหไดมาก

ทสด คอ ความพยายามเพมขดความสามารถในการควบคมปจจยเสยงทกอใหเกดความไมแนนอนและ

ลดตนทนในการแลกเปลยน (Transaction cost) ไมใหสงเกนไปอาจกลาวไดวานกเศรษฐศาสตรกลมน

จดใหปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงอยในระดบเดยวกบวชาเศรษฐศาสตรอนเปนแนวคดทพยายาม

น ามาใชเปนแนวทางการด าเนนชวตของปจเจกชน ชมชน สงคมและประเทศในสวนทเกยวของกบ

กจกรรมทางเศรษฐกจ

กลมทสาม มความเหนวาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวคดทสอดคลองกบแนวคด

เศรษฐศาสตรกระแสหลก เพราะเปนการด าเนนการทางเศรษฐกจภายใตขอจ ากดของรายได (budget

constraints) ภายใตการบรหาร การกระจายความเสยงอยางสมดลและมการแลกเปลยนอยาง

ประสทธภาพ (efficiency) โดยใหขอสงเกตวาการพงตนเองนนอาจท าใหสญเสยโอกาสทจะไดรบ

ประสทธภาพทเกดจากการเนนความช านาญเฉพาะอยาง การพงตนเองในทศนะของนกเศรษฐศาสตร

กลมนจงหมายถง ความสามารถในการควบคมปจจยเสยง เพอลดความเสยงลงใหมากทสดและเหนวา

แมจะมการตดตอคาขายกบภายนอก ตางประเทศหรอการใชเทคโนโลยจากตางประเทศ หากสามารถ

ควบคมและรเทาทนกยงถอวาเปนการพงตนเองเพอใหเกดความพอเพยง การทพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวทรงเนนการใหน าหนกแกความเสยงดานลาง (downside risk) ทจะชวยใหกลมทมอ านาจ

ตอรองต าสามารถเผชญและรบแรงกระแทกจากการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมได อนจะสงใหระบบ

เกดเสถยรภาพ

www.ssru.ac.th

16

กลมทส เปนกลมทใหความคดเหนอนๆ ทเปนประโยชนในการด าเนนชวตและการพฒนา

ประเทศบนพนฐานความเปนอยอนควร ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบประเทศตาม

ศกยภาพประเทศ และในทศนะของอภชย พนธเสน (อภชย พนธเสน, 2547, 23) แนวคดเศรษฐกจ

พอเพยงไมอยเหนอพทธเศรษฐศาสตรหรออกแนวหนงแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมสาระส าคญ

ทเกยวของกบพทธศาสตรอนๆ เชน แนวคดเศรษฐศาสตรแบบมารกซ แบบมารแชลลหรอแบบเคนส

หากแตรากฐานวธคดระหวางพทธเศรษฐศาสตรแตกตางจากเศรษฐศาสตรกระแสหลกอนๆ ในขณะท

แนวคดเศรษฐศาสตรกระแสหลกมพนฐานวธคดในสวนทมาจากความเชอวามนษย เกดมาพรอมกบอ

วชาหรอความไมรอนเปนตนเหตของความไรเหตผล ปญญาทเกดจากการรกษาศลและมสมาธจะท าให

ความไรเหตผลของมนษยลดลง โดยอธบายวาการทแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเนนย าถงความ

พอประมาณและมเหตผล หรอการท าใหดทสดโดยมการจดการความเสยงทเหมาะสม (optimization

through proper risk management) ท าใหสามารถประยกตใชไดกบภาคเศรษฐกจทกสาขาของประเทศ

ไมจ ากดเฉพาะภาคการเกษตรหรอภาคชนบท เนองจากแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเนนการยบยงหรอละ

ความโลภ ไมเบยดเบยนผอน การจะใชแนวคดเศรษฐกจพอเพยงใหเกดผลรฐ จงจ าเปนตองสรางกฎ

กตกา บทลงโทษ หรอมาตรการดานภาษและเครองมอทางการเงนทรฐมอยเพอสรางความพอเพยง

จ ากดความโลภใหแกผด าเนนการทางเศรษฐกจบนมาตรการทเปดเผย ไมเปดโอกาสใหเจาหนาทของรฐ

ใชดลยพนจในการตดสนใจอนเปนสาเหตของการแสวงหาคาเชาทางเศรษฐกจใหกบเจาหนาทของรฐ

ในขณะทเศรษฐกจพอเพยงในทศนะของสเมธ ตนตเวชกล (อางถงในอภชย พนธเสน, 2547, 35) คอ

ปรชญาทวาดวยการวางรากฐานอนมนคงยงยนของบคคลและสงคมทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรง

มพระมหากรณาธคณพระราชทานแกพสกนกรชาวไทยทงหลายจงเปรยบไดกบปรชญาแนวคดในการ

สรางความเขมแขง ยงยนใหกบฐานรากของบคคล โดยยดหลกทางสายกลางเปนหลกการด าเนนชวต

บนวถแหงความใฝหาความรเพอพฒนาตนเองไปสการด าเนนชวตดวยปญญา พรอมกนนนเสนห จาม

รก (อางถงในอภชย พนธเสน, 2547, 40) เหนวา เศรษฐกจพอเพยงเสมอนสงทมาจดประกายใหเกด

ความตนตวรวมมอรวมใจคดคนแสวงหา ท าความเขาใจ ทงในระดบความคดและปฏบตอยางเปน

รปธรรมทเหมาะสมกบสภาพความเปนจรงของสงคมไทย สวนในระดบความคดนน เศรษฐกจพอเพยง

เปนหลกการอนยงยนของสงคม ในความหมายทเปนอดมการณประชาธปไตย เสรนยม สงคมนยม

ฯลฯ เปนหลกการทเปนองครวมเปนสากล เปนอดมการณคขนาน ปฏสมพนธกบอดมการณตางๆ

เศรษฐกจพอเพยงเปนแกนกลางของคณคาและจตส านกใหม กระบวนทศนใหม วฒนธรรม การเรยนร

ใหมบนพนฐานของหลกการสงคมอนเปนรปธรรมทจ าเปนตอการปรบเปลยนแนวคดและทศทางของ

การปฏรปการพฒนา และเกษม วฒนชย (2548, 18) ใหทรรศนะเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงไววา www.ssru.ac.th

17

หลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนหลกการพฒนาอยางยงยนส าหรบทกประเทศในโลก โดยเฉพาะ

การสรางความเขมแขงเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลง อนเนองมาจากกระแสโลกาภวตน ช

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวย

1.ความพอเพยง คอ รจกพอประมาณ พออย พอม พอกน พอใช ประหยดและไมเบยดเบยน

ผอน

2.ความมเหตผล คอ การตดสนใจกระท าสงตางๆ เพอใหเกดความพอเพยง ตองใชเหตผลและ

พจารณาดวยความรอบคอบ

3.การภมคมกนในตวทด คอ เตรยมใจใหพรอมรบผลกระทบและความเปลยนแปลง

ทจะเกดขนในอนาคต ในขณะทสนย เศรษฐบญสราง (2550, 11-19) ใหทรรศนะวา

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมภมคมกนในตว

ทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอก

และภายใน การจะสามารถเขาถงความพอเพยงทเปนการด าเนนไปในทางสายกลางไดนน

ตองอาศยการประมาณอยางมเหตผลและอยางเปนวทยาศาสตร เพอใหเกดความพอดพอเหมาะ

ในการประพฤตปฏบต โดยถาหากสามารถสรางเหตไดอยางเหมาะสมถกตอง ผลแหงความเจรญงอก

งามกจะเกดตามมาในสดสวนทสมพนธพอดกบเหตนนเสมอ ซงถาหากสามารถพฒนา

ตามทางสายกลางไดเปนล าดบแลวผลทจะเกดตามมา คอ การมความเขมแขงและระบบภมคมกนในตว

ตอผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอก ทงน การจะประมาณการอะไร

ไดอยางมเหตผลและพอเหมาะนนตองอาศยความรตางๆ ชวยในการพจารณา

และจะตองใชความรอยางรอบคอบ ระมดระวง พจารณาไดหลายแงหลายมมดวยความรอบร

จงจะสามารถน าความรมาใชในการวางแผนปฏบตไดอยางพอเหมาะ พอด พอประมาณ

ตามทางสายกลางแหงปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ขณะเดยวกนนอกจากอาศยความรแลวยงตองอาศย

คณธรรมจรยธรรมทเกยวของสมพนธกบการปฏบตในแตละขนตอนควบคพรอมกนไปดวย จงจะชวย

ใหบรรลผลตามความมงหมาย ดงนนความรกบคณธรรม จงเปรยบเสมอนรางกาย

กบจตใจทตองอาศยซงกนและกนเปนองคประกอบ ส าคญพนฐานส าหรบการพฒนาใหด าเนน

ไปในทางสายกลางตามแนวทางแหงปรชญาเศรษฐกจพอเพยง อนจะขาดองคประกอบ

ดานใดดานหนงไปไมได และใหความหมายของค าวา ทางสายกลาง คอ มความพอด พอเหมาะ ไมตง

เกนไปและไมหยอนเกนไป ไมเรวเกนไปและไมชาเกนไปหรอไมมากจนเกนไปและไมนอยจนเกนไป

www.ssru.ac.th

18

ความพอด พอเหมาะ ยอมขนอยกบเงอนไของคประกอบตางๆ ทแปรเปลยนตลอดเวลาเปนพลวต

(dynamic) ไมใชสงทหยดนงตายตว (static) เพราะเมอองคประกอบเปลยนแปลงไป สงทเปนความ

พอเหมาะพอดภายใตเงอนไขของเวลา และสถานทหนง ๆ อาจกลายเปนสงทไมพอดพอเหมาะภายใต

เงอนไขขององคประกอบ ในอกเวลาและสถานทหนงไดหลกการพฒนาใหด าเนนไปในทางสายกลางน

สามารถใชปฏบตไดในทกระดบ ตงแตปจเจกบคคลไปจนถงระดบประเทศชาต โดยมนยทสะทอนถง

มตของการยกระดบไปสความเจรญงอกงามยงๆ ขนภายใตพลวตทางวฒนธรรม (cultural dynamic) ท

เลอนไหลเปลยนแปลงอยางเปนขนเปนตอนแฝงอย ไมใชหมายถงการหยดนง ลาหลงในขณะทโลก

ก าลงพฒนาเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ดงพระบรมราโชวาทททรงอธบายไววา

“...การพฒนาประเทศจ าเปนตองท าตามล าดบขน ตองสรางพนฐาน คอ ความพอมพอกน

พอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน โดยใชวธการและใชอปกรณทประหยด แตถกตองตาม

หลกวชา เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางความเจรญ

และฐานะเศรษฐกจขนทสงขนโดยล าดบตอไป...”

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (อางถงในอภชย พนธเสน และ

คณะ, 2549,58) สรปวา เศรษฐกจพอเพยง คอ เศรษฐกจทสามารถอมชตวเองไดใหมความพอเพยงกบ

ตวเองอยไดโดยไมเดอดรอน โดยตองสรางพนฐานทางเศรษฐกจของตนเองเสยกอน คอ ตงตวใหม

ความพอกนพอใชเพอทจะสรางความเจรญกาวหนาและฐานะทางเศรษฐกจขนทสงตอไปได

ความส าคญของเศรษฐกจพอเพยง คอ

1.เปนแนวคดทมงใหเกดการพงตนเองเปนหลก เนนการใชศกยภาพของคน เสาะแสวงหา

ทรพยากรธรรมชาตทมอยเพอน ามาใชใหเกดประโยชนไดมากทสด เพอใหชวตของตนเอง ครอบครว

ชมชนอยรอด

2.ท าใหเกดความเขมแขงในจตใจ โดยยดหลกการพงตนเองในทางพทธศาสนา เมอพงตนเอง

ไดแลวกท าใหจตใจสงบ เขมแขง ไมวตกกงวล

3.เกดความรวมมอรวมใจ สมครสมานสามคคภายในชมชนเดยวกน

4.แกปญหาเศรษฐกจไดในระดบหนง กลาวคอ ถาพอม พอกนแลวกจะท าใหลดปญหา ลด

ความยากจน ซงในเรองเดยวกนนส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ยงได

เสนอทรรศนะเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงวาควรครอบคลมแนวคดพนฐานทส าคญ 5 ขอ คอ

www.ssru.ac.th

19

1.พอเพยง คอ การบรโภคและผลตอยบนพนฐานของความพอประมาณและเหตผล ไมขดสน

แตไมฟมเฟอย

2.สมดล คอ การพฒนาอยางเปนองครวม มความสมดลระหวางโลกาภวตน ( Globalization) ม

ความสมดลระหวางภาคเศรษฐกจกบการเงน คนกบสงคม มเสถยรภาพทางเศรษฐกจ โครงสรางการ

ผลตทสมดล มการผลตหลากหลายกลมกลน ใชทรพยากรทมอย อยางมประสทธภาพสงสด

3.ยงยน คอ ความพอเพยงอยางตอเนองในทกดาน โดยเฉพาะดานทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม มภมคมกนทด ระบบเศรษฐกจกบสงคมมความยดหยนสามารถกาวทนพรอมรบตอกระแส

โลกาภวตน ตลอดจนปรบตวใหสามารถแขงขนกบตลาดโลก มการบรหารจดการทดซงสามารถ

ปองกนและพรอมรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวได

4.ภมคมกนกาวทนโลก หมายถง มความระมดระวงในการน าความรและวชาการมาใชพฒนา

คณภาพชวต รอบคอบ รเทาทนการเปลยนแปลงจากสงแวดลอมภายนอก สามารถปองกนหรอลด

ผลกระทบอนเกดจากการผนผวนหรอความผกผนของโลกภายนอก

5.คณภาพ จะพฒนาเศรษฐกจทางสายกลางไดคนตองมคณภาพในดานตางๆ คอ พนฐานจตใจ

มความส านกในคณธรรมความซอสตยสจรต มไมตร เมตตาหวงดใหกนและกนมหลกการด าเนนชวต

ความอดทน ความเพยร สตปญญา คดรอบคอบกอนลงมอท า มวนย เปนภมคมกนในการด ารงชวต ม

สขภาพด มศกยภาพ ทกษะความรอบรอยางเหมาะสม ในการประกอบอาชพหารายไดอยางมนคง

พฒนาตนเองใหกาวหนาไดอยางตอเนอง

จากการศกษาความหมายและคณลกษณะของเศรษฐกจพอเพยงขางตนสรปไดวา เศรษฐกจ

พอเพยงตามแนวพระราชด าร ประกอบดวย ความพอประมาณ ความมเหตผลและการมภมคมกน ซงม

ความหมายทซอนกนอยและมความเกยวเนองกนการมเหตผลยอมบงชถงความพอประมาณในขณะท

ความพอประมาณจะไปสรางภมคมกนขณะเดยวกนการมภมคมกนเปนเงอนไขทส าคญของการม

เหตผล สวนเงอนไขของการมความรคคณธรรมจะเปนเครองมอทส าคญทจะหนนชวยองคประกอบทง

สามใหด าเนนไปไดอยางมนคง ไมสามารถแยกจากกนไดอยางเดดขาด ดงน

1.ความพอประมาณ คอ ความพอด โดยเฉพาะการอปโภคบรโภคปจจยตางๆ ในการด าเนน

ชวตใหพอด พอเหมาะกบความตองการของรางกาย ด ารงชวตดวยการประกอบอาชพทสจรต ไม

กอบโกยไวเฉพาะตนจนท าใหเกดความขาดแคลน ไมสมดล รจกพอประมาณ

www.ssru.ac.th

20

ในการแสวงหา รจกรบและสละปจจยทควรสละเพอใหเกดประโยชนแกสวนรวม รจกตอบสนอง

ตอเหตการณตางๆ ทมากระทบเราอยางพอเหมาะพอควร ไมมากเกนไปและไมนอยเกนไป รวมถงไม

กระท าการอนเปนการเบยดเบยนตนเองและผอนใหเดอดรอน

2.ความมเหตผล คอ การรจกใชเหตผลเขาพจารณาทกๆ ปญหาทเขามากระทบ โดยพจารณา

จากเหตปจจยทเกยวของ มเหตปจจยอะไรเปนตวกอใหเกดจะหลดออกจากเหตนนได โดยอาศย

ชองทางใดและจะใชวธการใด ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านนๆ ทงตอตนเอง

สงคมสวนรวม ดวยความรความเขาใจ วเคราะห วางแผน ประสานงานและด าเนนการอยางมระบบ

รอบคอบ

3.การมภมคมกนในตวทด คอ การรเทาทนตนเอง รเทาทนเหตการณ ความเปลยนแปลงท

เกดขนและหาทางปองกนรบมอได ค านงถงผลดและผลเสยของการเปลยนแปลงปจจยเสยงทจะ

กอใหเกดปญหาขน ความลมเหลวหากไมสามารถรบมอไดความสามารถในการพงตนเอง มวนยใน

ตนเอง เพอชวยใหฟนตวไดงายเมออยในภาวะเกดการเปลยนแปลงอยางรนแรงและรบมอกบ

สถานการณทอยนอกเหนอความคาดหมาย เปนการเตรยมพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดาน

ตางๆ ในอนาคตทงใกลและไกล

4.เงอนไขความร คอ รตนเองอยเสมอวาก าลงท าอะไรมความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ท

เกยวของรอบดาน มความรอบคอบทจะน าความรมาพจารณาใหเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผน

และระมดระวงในขนปฏบต ศกษาหาความรอยเสมอ มอดมการณและอดมคตซงเปนสงส าคญของการ

ด าเนนชวต ผทมอดมการณในการท างานและด ารงชวตจะท างานเพองานดวยความวรยะอตสาหะ

ซอสตย สจรต เสยสละ อดทน รจกเกรงใจและใหอภย

5.เงอนไขคณธรรม คอ พฤตกรรมทประกอบไปดวยจรยธรรม ความซอสตยสจรต ความ

ซอตรง ความพากเพยรพยายาม ความพรอมทจะท างานไมคดเอาเปรยบผอน สามคคชวยเหลอซงกน

และกน เหนแกประโยชนสวนรวม

เศรษฐกจพอเพยงเกดขนจากความตองการพฒนาคนทเนนคนเปนเปาหมายและปลกฝงคณคา

ของความเปนคน สงเสรมใหใชศกยภาพของคนดวยการพงตนเอง เมอแตละบคคลสามารถพงตนเองได

แลวขนตอไป คอ กอใหเกดความรวมมอรวมใจ สมครสมานสามคคกนภายในชมชนสามารถแกปญหา

และลดความยากจนได ชมชนกจะเกดความเขมแขง เปนการด าเนนชวต ตามทางสายกลางของปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง คอ ความพอดพอเหมาะ ไมตงเกนไป www.ssru.ac.th

21

ไมหยอนเกนไป ความพอดพอเหมาะขนอยกบเงอนไของคประกอบตางๆ ทแปรเปลยนอยตลอดเวลา

เปนพลวตไมใชสงทหยดนงตายตว เพราะเมอองคประกอบเปลยนแปลงไป สงทเคยเปนความพอเหมาะ

พอดภายใตเงอนไขของเวลาและสถานทหนงๆ อาจกลายเปนสงทไมพอดพอเหมาะภายใตเงอนไขของ

องคประกอบในอกเวลาและสถานทหนงได ไมใชการหยดนงลาหลงในขณะทโลกก าลงพฒนา

เปลยนแปลงอยตลอดเวลา การเขาถงความพอเพยงทเปนทางสายกลางไดตองอาศยการประมาณอยางม

เหตผลเปนวทยาศาสตร เพอใหเกดความพอดพอเหมาะในการประพฤตปฏบต โดยถาหากสามารถสราง

เหตไดอยางเหมาะสมถกตองผลแหงความเจรญงอกงามจะเกดตามาในสดสวนทสมพนธพอดกบเหต

นนเสมอ ผลคอมความแขงแรง มระบบภมคมกนในตวตอผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลง

ทงภายในและภายนอก การจะประมาณไดอยางพอเหมาะและมเหตผลตองใชความรตางๆ ชวยพจารณา

อยางรอบคอบระมดระวง และใชคณธรรมจรยธรรมในการวางแผนและปฏบตทเกยวของสมพนธกน

ในแตละขนตอนควบคพรอมกนไปดวยจงจะชวยใหบรรลผลตามความมงหมาย เศรษฐกจพอเพยง

หมายถง เศรษฐกจทสามารถอมชตวเองไดใหมความพอเพยงกบตวเอง (self-sufficiency) โดยตองสราง

พนฐานทางเศรษฐกจของตนเองใหดกอน คอ ตงตวใหมความพอกน พอใช อยแตพอด อยาฟมเฟอย

อยางไรประโยชน อยกนตามฐานะ ใชสตปญญาในการด ารงชวต ปกปองตนเองไมใหหลงกระแสโลกา

ภวตน โดยไมรถงเหตและผลตามสภาพแวดลอมของไทย มความรกความเมตตาทจะชวยเหลอสงคมให

รอดพนจากภยพบต รวมพลงกนดวยความสามคค ขจดขอขดแยงไปสความประนประนอม รกษา

ผลประโยชนสวนรวมเปนทตง เพราะผทมอาชพและฐานะเพยงพอทจะพงตนเองยอมสามารถสราง

ความเจรญกาวหนาและฐานะทางเศรษฐกจขนทสงขนไปตามล าดบตอไปได ซงคอวถการด าเนนชวต

การงาน การอยรวมกนทสอดคลองเกอกล เหมาะสมกบสภาพภมสงคมไทย เปนแนวทางการด าเนน

ชวตขนพนฐานของบคคล ทชใหเหนถงการกระท าใดๆ ตองเรมจากการกระท าดวยตนเอง พงตนเอง

กอน สรางตนใหด ารงอยในความพอม พอกน พอใชและสามารถอยไดโดยไมเบยดเบยนตนเองและ

ผอน เมอมความมนคงแลวจงจะสามารถขยายหรอชวยเหลอเกอกลผคนรอบขางไดทงนตองอาศย

การพจารณาอยางละเอยด รอบคอบและสตปญญาในการปรบตวใหเขากบกระแสของความ

เปลยนแปลงรอบดานทงภายในและภายนอกสามารถแสดงกรอบแนวคดของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ได ดงภาพ 1 แสดงกรอบแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ , 2551,

32-33)

www.ssru.ac.th

22

ภาพ 1 กรอบแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ทมา : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2551, 33)

ทางสายกลาง

พอประมาณ

มเหตผล มภมคมกนในตวทด

เงอนไขความร

(รอบร รอบคอบ ระมดระวง)

เงอนไขคณธรรม

(ซอสตย สจรต ขยน อดทน แบงปน)

น าส

ชวต/เศรษฐกจ/สงคม

สมดล/มนคง/ยงยน

www.ssru.ac.th

23

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เศรษฐกจพอเพยง คอ การพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลางและความไมประมาท

โดยค านงถงความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนในตวทดตลอดจนใชความรความ

รอบคอบและคณธรรม ประกอบการวางแผน การตดสนใจและการกระท า มหลกพจารณาอย 5 สวน

ดงน

1.กรอบแนวคด เปนปรชญาทชแนะแนวทางการด ารงอยและการปฏบตตนในทางทควรจะเปน

โดยมพนฐานมาจากวถชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถน ามาประยกตใชไดตลอดเวลา เปนการมอง

โลกเชงระบบทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา มงเนนการรอดพนจากภยและวกฤตเพอความมนคง ความ

ยงยนของการพฒนา

2.คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาประยกตใชกบการปฏบตไดทกระดบ โดยเนน

การปฏบตบนทางสายกลางและการพฒนาอยางเปนขนตอน

3.ค านยาม ความพอเพยงจะตองประกอบดวย 3 คณลกษณะพรอมๆ กนดงน

3.1 ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไม

เบยดเบยนตนเองและผอน

3.2 ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนนจะตองเปนไป

อยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการ

กระท านนๆ อยางรอบคอบ

3.3 การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบตอผลกระทบและการ

เปลยนแปลงทจะเกดขนโดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคต

ทงใกลและไกล

4.เงอนไข การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมใหอยในระดบพอเพยงนนตองอาศยความรและ

คณธรรมเปนพนฐาน กลาวคอ

เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน

ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผนและความ

ระมดระวงในขนปฏบต

www.ssru.ac.th

24

เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม ความซอสตย

สจรต ความอดทน ความเพยรและใชสตปญญาในการด าเนนชวต

5.แนวทางปฏบต/ผลทคาดวาจะไดรบจากการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช

คอ การพฒนาทสมดลและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม

สงแวดลอมความรและเทคโนโลย ดงพระราชด ารสเนองในวโรกาส วนเฉลมพระชนพรรษา 23

ธนวาคม 2542 ตอนหนงความวา

“...ถาไมม เศรษฐกจพอเพยง เวลาไฟดบ

จะพงหมด จะท าอยางไร ททตองใชไฟฟากตองแยไป

...หากม เศรษฐกจพอเพยง แบบไมเตมท

ถาเรามเครองปนไฟ กใหปนไฟ

หรอถาขนโบราณกวา มดกจดเทยน

คอมทางทจะแกปญหาเสมอ

...ฉะนน เศรษฐกจพอเพยงน กมเปนขน ๆ

แตจะบอกวา เศรษฐกจพอเพยง น

ใหพอเพยงเฉพาะตวเองรอยเปอรเซนต นเปนสงทท าไมได

จะตองมการแลกเปลยน ตองมการชวยกน

...พอเพยงในทฤษฎหลวงน คอใหสามารถทจะด าเนนงานได

การพฒนาตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจะน าไปสการด ารงชวตทสมดลมความสขตาม

อตภาพ พฒนาเศรษฐกจของตนเองและประเทศชาตมนคง อยรวมกนในสงคมเกดความเอออาทรซงกน

และกน ไมไดปฏเสธการเปนหนสน การกยมเงน แตเนนการบรหารความเสยง คอ แมวาจะกยมเงนมา

ลงทนกเพอด าเนนกจการทไมกอใหเกดความเสยงมากจนเกนไป ควรลงทนใหเหมาะสมกบธรกจของ

ตนเอง (กรมพฒนาทดน, 2550, ออนไลน)

www.ssru.ac.th

25

1. แนวคดความพอประมาณ

จรส พยคฆราชศกดและกว อศรวรรณ (2544, 55) ไดสรปหลกการด าเนนชวต ตามแนว

พระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเปนการด าเนนชวตตามหลกมตตญญตา ในพทธศาสนา

เปนกระบวนการฝกพฤตกรรมการบรโภคพรอมๆ กบการฝกจตและฝกปญญา ซงเรยบงาย มความ

สอดคลองกบธรรมชาต เออตอการด าเนนชวตทดงาม ประกอบดวยหลกการและวธปฏบต ดงน

1.1 การรจกประมาณในการแสวงหา การรบ และการสละมนษยทกคนจะตองเกยวของกบวตถ

อยางหลกเลยงไมได เพราะธรรมชาตของมนษยตองอาศยปจจยพนฐานในการด ารงชวตและตองการสง

ทมคณคาอยางอนอนไดแกสนคาและบรการตางๆ อกดวย ซงปจจยพนฐาน สนคาและบรการดงกลาว

ตองแสวงหาหรอท างานจงจะไดมา ดงนนในการแสวงหาคนทมโอกาส มก าลง สตปญญามากกวาจะ

ไดเปรยบ ตลอดจนขมเหงรงแกและครอบง าผทดอยกวาท าใหผทดอยโอกาส ก าลงความสามารถไดรบ

ความทกขมาก ตองคอยหาความแอบแฝงแยงชงเอามาจากคนทมมากกวา และทมงมนนกไมไดเปนสข

จตใจจรงๆ ตองคอยปองกนรกษาทรพยสนของตนเองตลอดเวลา พระพทธศาสนาจงไดชหลกในการ

แสวงหาปจจยส สนคาและบรการตางๆ ไวดวยสมมาอาชวะ การท ามาหาเลยงชพเปนพฤตกรรมหลก

ในการด าเนนชวตของมนษย ฝกฝนตนใหสามารถจะแสวงหาโดยประกอบสมมาชพ คอเลยงชวตโดย

ทางสจรตซงครอบคลมการใชแรงงานใหเกดผลผลตแลวไดรบปจจยเครองเลยงชพเปนผลตอบแทนมา

โดยชอบธรรมอยางหนง กบการท าหนาทความประพฤตหรอการด ารงตนอยางถกตองอยางใดอยาง

หนง ทท าใหเปนผสมควรแกการไดปจจยบ ารงเลยงชวตดวย เชน การประพฤตตนเปนลกทดสมควร

แกการเลยงดของพอแมกพงนบวาเปนสมมาชพของลก

1.2 การรจกประมาณในการรบ มองคประกอบ 3 อยาง คอ ผให วตถทให และการใครครวญถง

ความประสงคของผใหวตถทใหของผรบ ความรจกประมาณ ในการรบขนอยกบความเขาใจในความ

ประสงค (ศรทธา) ของผให ความมากนอยของวตถ และก าลงของผรบแตละคนควรมปจจยเครองด ารง

ชพอยางพอเพยงทจะมชวตรอดสรางประโยชนไดภายในขอบเขตเทาทไมเบยดเบยนตนและผอน การ

รจกประมาณในการรบควรเปนไปโดยอาศยหลกความสนโดษ คอ ความพอใจ ยนดตามม ตามได

1.3 การรจกประมาณในการสละ สงคมตองมการจดตงวางระเบยบ กฎหมายหรอกตกาตางๆ

ในการอยรวมและสมพนธกนเพอไมใหคนละเมดตอกนโดยการปฏบตตอวตถใหเปนเครองเกอหนน

ความอยดรวมกน แทนทจะใหวตถกลายเปนเหตแหงการเบยดเบยนกน มนษยทเปนผผลตสงบรโภค

เองแตแลวกไมสามารถควบคมได ปลอยใหมการครอบครองปจจยการผลตและสงบรโภคดวยอ านาจ

www.ssru.ac.th

26

ความไมเปนธรรม กอบโกยไวเฉพาะตน ท าใหเกดการขาดแคลนไมสมดลจงจ าเปนทจะตองมการ

เสยสละ สละความยดตดทมองเหนไดงายคอความยดตดในวตถตางๆ ทสรางขนมาเพอเปนเครอง

อ านวยความสะดวกในการด าเนนชวตไปไดดวยดแตพอสรางขนมาแลวกพอเกดความมขนกมการเปน

เจาของ พอมการเปนเจาของกเกดความยดมนมความมงหมายผกพน พอเกดความยดมนกมความหวง

กงวล สงเหลานนอกจากท าใหเกดความสะดวกในการด าเนนชวตแลวกจะน าความทกขมาใหดวย

เพราะท าใหเกดความหวงกงวลเปนอยางนอยแลวกยงท าความเศราเสยใจเมอแตกสลายไป ตรงนเปนขอ

ทควรแกไขคอท าอยางไรใหสงทเกดมขนมาชวยอ านวยผลแตผลดในการด าเนนชวต ไมเกดโทษกบจต

กตองฝกฝนตนโดยรจกสละ

1.4 การรจกประมาณในการพจารณาบคคลแตละคนมความบกพรองทส าคญอยอยางหนง คอ

ขาดการพจารณาเรองทเกยวของใกลชดกบตน ซงท าใหเสยโอกาสในการสรางสรรคความดและท าให

ไมไดท าสงทควรท า การหมนตรวจตราการปฏบตของตนในปจจปนทเกยวของกบปจจยการครองชพ

ตงแตปจจยพนฐาน คอ เครองนงหม อาหาร ทอยอาศยและยารกษาโรค ตลอดจนปจจยทส าคญ

ส าหรบการครองชพอน ๆ มจดหมายเพอความเสยหายทยงไมเกดกหมดโอกาสเกด และสงทเกดมบาง

แลวกจะลดนอยเบาบางลง การพจารณานถอเปนหวใจ เปนสาระส าคญ ของมตตญญตา การพจารณา

เปนตวบอกวาจะแสวงหา รบ บรโภค สละ อะไรเทาไหรจงพอด และโดยวธใดจงพอดแลวไมเปน

ทกข การพจารณาสงทตองพจารณา การทแตละคนรจกประมาณสงทตองพจารณาไดแกปจจยสท

จ าเปนตอการด ารงชวตเปนสงตอบสนองความตองการขนพนฐานของมนษยอยางหนง เพราะปจจยส

เครองจ าเปนส าหรบการด ารงชวตเปนสงทมคณคาและมประโยชนจ าเปนอยางยงทจะควรจะไดรบการ

พจารณากอนทจะใชสอย การรจกประมาณในการพจารณาเปนการปองกนความไขวเขวออกไปจาก

จดประสงคทแทจรง เชน ความนยมใหญโตโออา ความเหนแกความสขสบาย เปนการสงเสรมวถ

ชวตทเรยบงาย พงพาวตถแตนอยและความงามตามธรรมชาต อนเปนเครองชน าใหกาวสความ

สมบรณละความลงตวพอด

การเรยนรและสรางความเขาใจ เรองเศรษฐกจพอเพยงจ าเปนตองค านงวาเศรษฐกจพอเพยง

นนไมจ าเปนตองเปนเปาหมายตายตวคงท หากแตเปนกระบวนการซงสามารถเชอมโยงกบหลาย

บคคล หลายชมชน ในฐานะศนยกลางของการศกษา ประกอบดวยสาระส าคญ คอ 1. การเรยนร

เศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางการด ารงชวตทมนคงส าหรบปจเจกชน 2. ความรเศรษฐกจพอเพยงเปน

ความรสหวทยาการ มความครอบคลมแทบทกมตของชวต การเรยนรตองใชวทยบรณาการและเรยนร

ดวยประสบการณชวต 3. การเรยนรเศรษฐกจพอเพยงตองอยบนพนฐานคดทเรยกวาคดอยางเปน

www.ssru.ac.th

27

ระบบ ซงจะชวยใหชมชนเปนศนยการเรยนร มความสามารถหลายดาน ตงแตพนฐานไปจนถง

ความสามารถในการวางแผนจดการ 4. การเรยนรเศรษฐกจพอเพยงตองสอดคลองกบวฒนธรรม

ทองถนทหลากหลายในภมภาคตาง ๆ ของประเทศไทย สะทอนใหเหนทงมตทางวฒนธรรมและภม

ปญญาทองถน และการเรยนรเปนการผสมผสานพลงอ านาจใหกบชมชนในการทจะมวธคด วถการ

ผลตและวถชวตของตนเองอนจะน าไปสการสรางระบบทด เปนอสระจากระบบทนนยมและเดน

ทางเขาสแนวทางพอเพยง ยงยน เขมแขง และพงตนเองไดในทสด (อภชย พนธเสน, 2549, 162) ซง

วธการสรางความพอเพยงบนความพอประมาณในแตละคน ครอบครว ชมชน หรอแตละประเทศยอม

ไมเทากน แตส าหรบผมความพอประมาณแลวจะสามารถพงตนเองได มชวตอยอยางสขกายสขใจ

ความพอประมาณ หมายถง การใชจายไมมากไมนอยเกนตวจนท าใหกลายเปนหนสนลนพนตว แต

ปรบมาเปนมเทาไหรใชเทานน ไมเหอตามคนอนโดยใชความรคกบคณธรรมตองรอบรหลกวชาการ

ตาง ๆ ในการน ามาปรบใช การจดสรรทรพยากรธรรมชาตทมอยใหเกดประโยชนสงสด ตองมความร

ทงทางโลกและทางธรรม รอบคอบในการน าความรไปใชและระมดระวงในการใชความรนน ทส าคญ

ตองมคณธรรมทงในดานความความคดจตใจ ดานการกระท า โดยตองมความซอสตย สจรต อดทน

พากเพยร มสตปญญา มความละอายและเกรงกลวตอบาป (รตนา โพธสวรรณ 2549, 43)

จากการศกษาแนวคดของความพอประมาณ สรปไดวา ความพอประมาณ คอ การด าเนนชวต

ทเรยบงาย ดงาม มความสอดคลองกบธรรมชาตของมนษย รจกพจารณาในการแสวงหาปจจย

ด ารงชวตดวยการประกอบอาชพทสจรตไมกอบโกยไวเฉพาะตนจนท าใหเกดความขาดแคลน ไม

สมดล ไมตดยดอยกบวตถหรอปจจยทควรสละเพอใหเกดประโยชนและเปนธรรม

2. แนวคดความมเหตผล

ส านกงานโครงการสหประชาชาตประจ าประเทศไทย [UNDP] (2550, ไมปรากฏเลขหนา)

ไดสรปวา ความมเหตผล (reasonableness) ในเศรษฐกจพอเพยงตางจากค าวา มเหตผล (rationality)

ของมนษยเศรษฐกจทแสวงหาประโยชนสวนตน เพอสามารถบรโภคไดมากทสด ความหมายใน

ภาษาไทยของค าวามเหตผลนนแสดงความสมพนธระหวางวธการและผลตลอดจนแรงจงใจและ

ผลลพธทเกดขน ความมเหตผล หมายถง ความสามารถในการก าหนดเปาหมายทพอประมาณแทน

เปาหมายทสดขว ตลอดจนความสามารถในการตระหนกรวาในความพยายามทจะบรรลเปาหมาย

ดงกลาวนน มผลกระทบถงผอนอยางไรบาง ความพยายามในการแสวงหาประโยชนสวนตนนน

แทจรงเปนการกระท าทไมมเหตผลเพราะในทสดจะน าไปสความขดแยงหรอความทกขมากกวา

www.ssru.ac.th

28

ความสข เหตผลจะตองถกใชคกบความรและความเมตตา ซงจะท าใหเกดปญญาแทนความเหนแกตว

ดงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดตรสไวตอนหนงในพธพระราชทานปรญญาบตรของจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย เมอวนท 9 กรกฎาคม 2513 วา

“...ขาพเจาอยากใหทกคนค านงถงกฎแหงเหตและผลวาผลทเกดขนเพราะเหต คอ การกระท า

และผลนนจะเปนผลดและผลเสยกเพราะกระท าใหดหรอใหเสย ดงนนการทจะท างานใดใหบรรลผลท

พงประสงคจะตองพจารณาถงวธการทเหมาะสมกอนเปนเบองตน แลวลงมอกระท าตามหลกเหตผล

ดวยความตงใจจรงและดวยความสจรต งานของแตละคนจงจะเปนผลดและเชอไดวาผลงานของแตละ

คนจะประมวลกนเปนความเจรญมนคงของบานเมองได ดงปรารถนา...” (พระบรมราโชวาทในพธ

พระราชทานปรญญาบตรของจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 9 กรกฎาคม 2513) ส าหรบ การตดสนใจโดย

มเหตผล คอ การพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนถงผลทจะเกดขนจากการกระท านน ๆ การ

กระท าโดยมเหตผล หมายถง การกระท าทเลงหรอคาดหมายเหนผลวาจะเกดอะไรขนเมอมสงน สงน

มสงนจงม สงนไมมสงนจงม ตรงนเองคอความมเหตผลในการเดนตามรอยพระยคลบาทตาม

เศรษฐกจพอเพยงเปนการแกไขปญหาตามหลกอรยสจ 4 อนเปนหลกความจรงทพระพทธเจาไดทรง

คนพบเปนหลกการส าคญในการแกไขปญหาชวต โดยสรปคอหลกแหงเหตและผล 4 ประการ คอ

1. ทกข คอ รสภาพปญหา 2. สมทย คอ รสาเหตของปญหา 3. นโรธ คอ รเปาหมายของการแกไข

ปญหา 4. มรรค คอ รวธการแกปญหา ดงนน ความมเหตผล คอ การแกปญหาทสาเหตอยางมการ

วเคราะหและมระบบ มการวางแผนก าหนดกลยทธ มการประสานงาน การตดสนใจโดยพจารณาจาก

เหตปจจยทเกยวของและผลทจะตามมาจากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบ ความมเหตผล หมายถง

การประเมนเหตผลของการกระท าใด ๆ กตาม ความเขาใจถงผลทจะตามมาอยางถองแท ซงไมได

หมายถงผลตอตนเองเทานน แตผลตอผอน สงคมสงแวดลอมดวย ไมเฉพาะแตผลในระยะสนเทานน

แตรวมทงผลในระยะยาวดวย รวมถงการสะสมความรประสบการณความสามารถในการวเคราะห

การรจกตนเอง การมองการณไกลตลอดจนมความเมตตาเหนอกเหนใจผอน ( จรส พยคฆราชศกด

และ กว อศรวรรณ 2544, 56) ซง ความมเหตผล หมายรวมถงทงการประเมนเหตผลของกระท าใด ๆ

กตามและการเขาใจถงผลทจะตามมาอยางถองแทซงไมไดหมายถงผลตอตนเองเทานน แตผลตอผอน

สงคมและสงแวดลอมดวยและไมเฉพาะแตผลในระยะสนเทานนแตรวมทงผลในระยะยาวดวย ดงนน

ความมเหตผลจงตองรวมถงการสะสมความรและประสบการณ ความสามารถในการวเคราะห การ

รจกตนเอง การมองการณไกลตลอดจนมความเมตตาและเหนอกเหนใจผอน (ส านกงานโครงการ

สหประชาชาตประจ าประเทศไทย 2550 ไมปรากฏเลขหนา)

www.ssru.ac.th

29

จากการศกษาแนวคดเกยวกบความมเหตผลสรปไดวา ความมเหตผล คอ การพจารณา

ประเมนผลของการกระท าใด ๆ จากเหตปจจยทเกยวของดวยการพจารณาสภาพปญหา สาเหต วธการ

แกไข ตลอดจนผลทจะเกดขนจากการกระท านน ๆ ทงตอตนเอง สงคม ดวยความรความเขาใจ

วเคราะห วางแผนและประสานงาน ด าเนนการอยางมระบบ รอบคอบ

3. แนวคดการมภมคมกนในตวทด ความจ าเปนในการมภมคมกนในตว หมายถง การสรางความสามารถภายในทจะชวยใหฟน

ตวไดงาย หรอความสามารถทจะอยไดในภาวะทเกดการเปลยนแปลงอยางรนแรง หรอความสามารถ

ในการปรบตวอนเกดจากการเปลยนแปลงจากภายนอก รวมทงความสามารถในการรบมอกบ

สถานการณทอยนอกเหนอการควบคมและไมสามารถคาดเดาไดลวงหนา ซงทงหมดนมพนฐานจาก

ความสามารถในการพงตนเองและความมวนยในตนเอง( ส านกงานโครงการสหประชาชาตประจ า

ประเทศไทย 2550, ไมปรากฏเลขหนา) ในขณะเดยวกน อาชว เตาลานนท (อางถงใน มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ, 2550, 32)ไดใหทรรศนะวา การมภมคมกนในตวทด เปนการเตรยมพรอมรบ

ผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนโดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตาง

ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล คอมมาตรการปองกนความเสยงทรอบคอบและรดกม

ไปสการปฏบต และ สภาคย อนทองคง (ออนไลน) กลาววาการมภมคมกนในตวทด คอ การม

ระบบภมคมกนผลกระทบ ทงจากภายใน และภายนอก ไดแก ความไมประมาทขาดสต จะคด จะท า

จะพดอะไรตองระมดระวง ไมผลผลามดวนได ตองรเขา รเรา โดยเฉพาะผน าทกระดบจะตองตงตน

อยในความไมประมาท ตองพรอมทจะรบและรกไดเสมอ เพราะปรากฏการณทงทางสงคม

วฒนธรรม และธรรมชาตมการเปลยนแปลงอยเสมอตามกฎธรรมชาต และการมภมคมกนในตวทด

คอ การมหรอการสรางระบบเตรยมตวใหพรอมรบกบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ท

คาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล โดยการรวมกนเตรยมความพรอมในทก ๆ ดาน ถอเปน

ระบบภมคมกนทดจะชวยลดความรนแรงของวกฤตหรอผลกระทบตาง ๆ ทเกดขน อกทงจะเปนทน

ทางสงคมในระยะยาวทจะชวยพฒนาชมชนอยางยงยนดวยปจจยประกอบ เชน การส ารวจและวจย

วฒนธรรมของชมชนเพอใหเกดทนทางวฒนธรรม ยดมนในหลกทางศาสนา สงเสรมคานยม รจกอด

ออม มธยสถ ไมฟมเฟอย รวมกนเปนชมชนมความสามคค มวฒนธรรมเปนของตนเองพรอมกบ

เปดรบวฒนธรรมใหมทสรางสรรค คดสรรอยางระมดระวง เลอกแตสงทดมาตอยอดความเขมแขง

สรางความสมพนธกบชมชนภายนอกแบบพงพงองกน (Interdependent) คอ มมาตรการปองกนความ

เสยงทรอบคอบ รดกมไปสการปฏบต (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2551, 162)

www.ssru.ac.th

30

จาการศกษาแนวคดของการมภมคมกนในตวทด สรปไดวาการมภมคมกนในตวทด คอ การ

สรางความสามารถในการพงตนเองละความมวนยในตนเองใหเกดขน เพอชวยสรางความสามารถ

ภายในทจะชวยใหฟนตวไดงายเมออยภาวะเกดการเปลยนแปลงอยางรนแรง สามารถรบมอกบ

สถานการณทอยนอกเหนอความคาดหมาย การควบคม เปนการเตรยมพรอมรบผลกระทบและการ

เปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนโดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตาง ๆ อยางรดกม ใน

ขนปฏบตอนจะสงผลใหสงคม ชมชนโดยรวมด ารงอยไดอยางยงยน

4. แนวคดเงอนไขความรและคณธรรม สมพร เทพสทธา ( 2546, 146-147) สรปวา การตดสนใจด าเนนกจกรรมใด ๆ ตองอาศย

ความรอนประกอบดวยหลกวชาการตาง ๆ ทเกยวของอยางรอบดานแลวน าความรนนมาเชอมโยงกน

เพอพจารณาวางแผนอยางระมดระวง ตองปลกฝงอดมการณและอดมคตซงเปนเงอนไขความรทส าคญ

เปนสงส าคญของการด าเนนชวต ผทมอดมการณในการท างานและด ารงชวตจะท างานเพองานดวย

ความวรยะ อตสาหะ ซอสตยสจรต จะไมหวนตออามสสนจางมชวตอยเพอความด ท าความดโดยไม

ทอแทหรอหวนไหวแมวาในการท าความดจะตองประสบกบปญหาและอปสรรคมากมายเพยงใด แม

จะไดรบความกระทบกระเทอนใจและความทอแทใจ ความทกขยากเดอดรอนกตาม อดมคตในการ

ท างานเปนสงส าคญทสดททกคนจะตองม ควรมอดมคตในการปฏบตงาน มความเสยสละ อดทน

รจกเกรงใจและใหอภย รวมถงการมอดมคตในการด ารงชวต ในการด าเนนชวตเราตองขมใจ ตองไม

กระท าสงใด ๆ ทเรารสกดวยใจจรงวาชว วาเสอม เราตองฝนตองตานความคดและความประพฤตทก

อยางทรสกวาขดกบธรรมะ เราตองกลาและบากบนทจะกระท าสงทเราทราบวาเปนความด เปนความ

ถกตองและเปนธรรม เมอมอดมการณและอดมคตแลวตองมคานยมทสรางสรรค ค าวา คานยม

(social value) หมายถง สงทสงคมเหนวามคณคาซงอาจเปนรปธรรมหรอนามธรรมกได ซงเปนสงท

ทกคนสนใจ สงทคนปรารถนาจะได คานยมเปนแบบอยางพฤตกรรมทพงปรารถนา โดยสงคมถอวา

มคณคาแบบอยางพฤตกรรมนจะเกยวของกบวตถหรอมใชวตถกได คานยมทพงประสงคหรอคานยมท

สรางสรรคจะชวยพฒนาคนและสงคมใหเจรญรงเรองกาวหนา ตรงกนขามกบคานยมทไมพงประสงค

จะท าใหคนและสงคมเสอมลง ถาคนเชอในคานยมท าดไดด ท าชวไดชว กจะใหมความละอายและ

ความเกรงกลวตอบาป ไมกลาท าชวทงตอหนาและลบหลง คานยมของสงคมอาจจะเปนคานยมทพง

ประสงคหรอคานยมสรางสรรค เชน คานยมในเรองความกตญญกตเวท ความซอสตย หรอคานยมท

ไมพงประสงค เชน คานยมทถอเงนหรอวตถเปนใหญทเรยกวาวตถนยม คานยมทถอวาอ านาจเปนสง

ส าคญทเรยกวาอ านาจนยม การปลกฝงคานยมทพงประสงคและคานยมทสรางสรรคจงเปนเรองท

www.ssru.ac.th

31

ส าคญยง โดนเฉพาะในการแกไขปญหาการทจรต ถาคนสวนใหญเหนวาการทจรต คอรปชนเปนวถ

ชวตไมใชเรองทนาอบอาย การทจรตกจะระบาดแพรหลายกวางขวาง ในขณะท ส านกงายโครงการ

สหประชาชาตประจ าประเทศไทย (2550, ไมปรากฏเลขหนา) ไดสรปวา ความรมความหมาย

ใกลเคยงกบค าวาปรชาญาณ หรค าวา wisdom ในภาษาองกฤษ เกดจากการรวบรวมสะสมขอมล

ความสามารถภายในทจะเขาใจความหมายของขอมลเหลานนอยางลกซงและการใชความรดวยความ

รอบคอบและระมดระวง สวนค าวาคณธรรม หมายถง ความด พฤตกรรม ทประกอบไปดวย

จรยธรรม ความซอสตยสจรต ความซอตรง ความพากเพยรพยายาม ความพรอมทจะท างาน ไมคด

เอารดเอาเปรยบผอน และ สมพร เทพสทธา (2546, 140-141) ไดแสดงความเหนเกยวกบคณธรรมใน

การด าเนนชวตวาจ าเปนอยางยงทตองท าใหม ท าใหเกดขน 1. ความรอบคอบ หมายถง การเลงเหน

หรอหยงรไดงายและชดเจนวาอะไรควรประพฤต อะไรไมควรประพฤต 2. ความกลาหาญ หมายถง

การกลาเสยงตอการเขาใจผด กลาเผชญตอการใสรายและการเยาะเยย เมอมนใจวาตนกระท าความด 3.

การรจกประมาณ หมายถง การรจกควบคมความตองการและการกระท าตาง ๆ ใหอยในขอบเขตแก

สภาพและฐานะของบคคล ไมใหเกนความจ าเปนตามตามธรรมชาต ไมกาวกายสทธอนชอบธรรมของ

ผอน 4. ความยตธรรม หมายถง การใหแกทกคนและแตละคนตามความเหมาะสม ซงจะตองระลกวา

เรามก าลงใหเทาใด ควรใหแกใครและอยางไร อาจกลาวไดวาความยตธรรมเปนแกนของธรรมอน

หลายประการซงคณธรรมนน ๆ เปนเพยงแงตาง ๆ ของความยตธรรม คณธรรมเปนสงทตรงขามกบ

กเลส คอ ความไมดในจตใจ ซงท าใหเคยชนประพฤตไมด ผมคณธรรมมากจงมกเลสนอยและผม

คณธรรม คอ ผไมมกมากไปดวยกเลส และผมคณธรรมมากกวากเลสจะไดรบการยกยองวาเปนคนด

ซงในทรรศนะของ ทว ผลสมภพ และชยวฒน อตพฒน (2531, 210) เหนวาแนวทางการประพฤต

ปฏบตและเปนภมคมกนของจตใจ คอ ระบบการศกษาซงเนนความเปนเลศทางวชาการ ตองการให

นกเรยน นกศกษาเปนคนเกง ฉลาด มความรความสามารถ เพอแขงขนกบอารยประเทศ ระบบ

การศกษา ไมเนนเรองศาสนาและคณธรรมจงท าใหเกดชองวางทหางไกลกนระหวางความฉลาดทาง

เชาวปญญากบความฉลาดทางศลธรรม กอใหเกดปญหาเยาวชนมความกาวราวรนแรงประพฤตสงทผด

มากยงขน การพฒนาสนใจแตเรองเศรษฐกจตามกระแสของเศรษฐศาสตรทนนยม ทมงใหประชากรม

การผลตมากขน มรายไดสงขน ท าใหเศรษฐกจดขนแมเราจะเปนเมองพทธ แตเราไมยดถอ

เศรษฐศาสตรตามแนวพทธและปรชญาเศรษฐกจพอเพยง การพฒนาของเราจงตองประสบปญหาและ

ภาวะวกฤตทงดานเศรษฐกจ สงคม เชน ปญหาความยากจน ปญหาการขาดคณภาพและคณธรรมของ

คนในสงคม ท าใหการปฏรปและพฒนาไมไดรบความส าเรจเทาทควร พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ไดพระราชทานพระบรมราโชวาทเกยวกบรากฐานทางจตใจ มขอความดงน www.ssru.ac.th

32

“…รากฐานทวาส าคญ คอ รากฐานทางจตใจ อนไดแกความหนกแนนมนคงในสจรตธรรม

อยางหนง ในความมงมนทจะประกอบกจการงานใหดจนส าเรจอกอยางหนง เหตใดจงตองมความ

สจรตและความมงมน กเพราะความสจรตนนยอมกดกนบคคลออกจากความชว ความเสอมเสย

ทงหมดได จงชวยใหบคคลมโอกาสใชความรความสามารถแตในทางทถกทเจรญแตเพยงอยางเดยว...”

จากการศกษาแนวคดเกยวกบเงอนไขความรและคณธรรม สรปไดวา ความรและคณธรรม

คอ การระลกรตนเองอยเสมอวาก าลงท าอะไร พจารณา วางแผนดวยความรและหลกวชาการตาง ๆ ท

เกยวของ สามารถน าความรนนมาเชอมโยงกนอยางระมดระวง กบตองปลกฝงอดมการณและอดมคต

ซงเปนสงส าคญของการด าเนนชวต ผทมอดมการณในการท างานและด ารงชวตจะท างานเพองานดวย

วรยะ อตสาหะ มความซอสตยสจรต ความเพยร ไมคดเอารดเอาเปรยบผอน อดทน เสยสละและให

อภย

หลกการพงตนเองของเศรษฐกจพอเพยง

เสนห จามรก (อางถงใน โครงการสงเคราะหความรเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง, 2547, 28)

สรปวา เศรษฐกจพอเพยงไมไดเปนระบบทแปลกแยกหรอสวนกระแสสจธรรมแหงความจรง หากแต

เปนสวนหนงของความพยายามถวงดลอ านาจตลาด ปลดเปลองทางจตส านกและกระบวนทศนฟน

วฒนธรรมการเรยนร เปลยนแนวคดและทศทางการพฒนาไปสการพงตนเองและพฒนาตนเองของคน

ในชาต จากมมมองดงกลาว ส านกงานโครงการสหประชาชาตประจ าประเทศไทย (2550, ไมปรากฏ

เลขหนา) สรปวา การปฏบตตนตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยงเปนรปแบบของการเรยนรและ

ฝกฝนการพฒนาจตดวยตนเองในระดบปจเจกบคคลแตละคนจะกาวหนาไปตามขนตอน โดยมการ

สรางพนฐานทมนคงของการพงตนเองในแตละขน เนนการพฒนาขดความสามารถภายในเชนเดยวกบ

การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงเพอการเกษตรทมการน าเสนอครงแรกในป 2537 โครงการดงกลาวม

การพฒนาแบบเปนขนตอน สรางขดความสามารถในการพงตนเอง ตลอดจนความสามารถในการยน

อยไดภายใตความเปลยนแปลงทเกดขนโดยฉบพลนในแตละขนตอนและสามารถกาวตอไปขางหนาใน

จงหวะกาวทถกก าหนดโดยพลวตรภายในชมชน ความส าเรจในฐานะทเปนเปาหมายสวนบคคลและ

เปาหมายของสงคมไมไดแยกออกจากกน ทงหมดเปนสวนหนงของกระบวนการเดยวกน

ความกาวหนาทางวตถและจตใจสามารถทจะพฒนาไดควบคกนไป ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงม

ลกษณะเปนทงอปนย (inductive) และนรนย (deductive) ในดานหนงเศรษฐกจพอเพยงเปนผลทเกด

ผลกจากประสบการณของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในโครงการพฒนาตาง ๆ เปนขอสรปทเกดจาก

www.ssru.ac.th

33

การปฏบตจรงวาสงใดไดผลสงใดไมไดผลซงอยบนพนฐานของประสบการณ การสงเกต การประเมน

แตในขณะเดยวกนพระราชด ารเศรษฐกจพอเพยงกมรากฐานทเกยวของกบธรรมชาตของโลกและ

สถานภาพของมนษย เศรษฐกจพอเพยงจงเปนการสรางความผสมกลมกลนระหวางนรนยและอปนย

ระหวางหลกการและการปฏบตระหวางการประยกตเขากบโลกแหงความเปนจรงกบปรชญาทอย

เบองหลง ท าใหแนวทางดงกลาวมพลงอยางยง เศรษฐกจพอเพยงเปนพนธมตรตามธรรมชาตกบการ

พฒนาคน เพราะเศรษฐกจพอเพยงก าหนดใหคนเปนศนยกลางโดยมจดเนนอยทการมชวตทด มใช

ความมงคง มเรองของความยงยนเปนความคดแกนกลาง เขาใจถงจ าเปนในความมนคงของคนและ

การเพมขดความสามารถใหคนสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองได ทส าคญคอเศรษฐกจพอเพยงให

ความส าคญตอการพฒนาพนฐานจตใจและจตวญญาณโดยถอวาการพฒนาพนฐานจตใจนนตองเปน

สวนหนงของการพฒนาทกชนดไมอาจแยกออกจากกนได พรอมกบเสนอแนวทางในการตดสนใจ

เกยวกบการใชทรพยากรเพอการพฒนาสามารถน ามาใชไดทงในระดบองคกรหรอหนวยงาน ตลอด

จนถงปจเจกบคคล

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2550, 31) ไดสรปวา การน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

ชวตประจ าวนใหไดผลนน ตองมความรความเขาใจใหถกตองกอนวา เศรษฐกจพอเพยง หมายถง

อะไรและมหลกส าคญอะไรทจะน าไปใชเปนแนวทางในการปฏบต นอกจากนตองเหนผลประโยชน

จากการน าไปใชดวยจงจะเกดความสนใจ ทดลองใช เมอเขาใจถกตองแลวจงปรบใชกบชวตประจ าวน

และการด าเนนชวตรวมกบผอนโดยค านงถงการพงตนเองกอน ใชเหตผลเปนพนฐานในการตดสนใจ

และการกระท ารวมทงสรางภมคมกนทดพรอมรบตอการเปลยนแปลง ไมท าอะไรทเสยงเกนไปจน

ตนเองหรอคนรอบขางตองเดอดรอนในภายหลง นอกจากนตองใฝรตลอดอยางตอเนอง ใชความร

อยางรอบคอบและระมดระวง มความซอสตย ไมโลภ รจกพอ ขยนหมนเพยร ไมเบยดเบยนกน รจก

แบงปนชวยเหลอซงกนและกน การมความรความเขาใจใหถกตอง ลกซงจนน าไปประยกตใชไดนน

ตองผานกระบวนการเรยนรดวยตนเอง รวมมอกบคนอน เชน การแลกเปลยนขอคดเหนและม

วตถประสงครวมกน ตระหนกถงประโยชน ความสข เมอใดกตามทตระหนกถงความสขทเกดจาก

ความพอใจในการใชชวตอยางด รจกระดบความพอเพยง จะน าไปสการประกอบอาชพเลยงตนอยาง

ถกตองไมอดยากจนเบยดเบยนตนเองหรอเบยดเบยนผอน แตมความพอเพยง เผอแผ แบงปนสามรถ

สรปเปนแนวคดของระบบเศรษฐกจแบบพออยพอกนกบการแกไขวกฤตทางเศรษฐกจและปญหาทาง

สงคมของไทย ดงน

www.ssru.ac.th

34

ประการแรก เปนระบบเศรษฐกจทยดถอหลกการ ตนเปนทพงแหงตน โดยมงเนนการผลต

พชผลใหเพยงพอกบความตองการบรโภคในครวเรอนเปนอนดบแรก เมอเหลอจากการบรโภค จง

ค านงถงการผลตเพอการคา ผลผลตสวนเกนทออกสตลาดจะเปนก าไรของเกษตรกร ลกษณะเชนน

เกษตรกรจะกลายสถานะเปนผก าหนดหรอเปนผกระท าตอตลาด แทนทตลาดจะเปนตวกระท าหรอ

เปนตวก าหนดเกษตรกรดงเชนทเปนอย หลกใหญส าคญยง คอ การลดคาใชจายโดยการสรางสง

อปโภคบรโภคในทดนของตนเอง เชน ขาว ปลา ไมผล พชผก ฯลฯ

ประการทสอง เศรษฐกจแบบพอเพยงใหความส าคญกบการรวมกลมของชาวบาน ทงนกลม

ชาวบานหรอองคกรชาวบานจะท าหนาทเปนผด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจตาง ๆ ใหหลากหลาย

ครอบคลมทงเกษตรแบบผสมผสาน หตถกรรม การแปรรปอาหาร การท าธรกจคาขายและการ

ทองเทยวระดบชมชน ฯลฯ เมอองคกรชาวบานเหลานไดรบการพฒนาใหเขมแขง และมเครอขายท

กวางขวางมากขนแลว เกษตรกรทงหมดในชมชนกจะไดรบการดแลใหมรายไดเพมขน รวมทงไดรบ

การแกไขปญหาในทกดาน ซงท าใหเศรษฐกจโดยรวมของประเทศเตบโตไดอยางมเสถยรภาพ ซง

หมายความวาเศรษฐกจสามารถขยายตวตอสภาวการณดนการกระจายรายไดทดขน

ประการทสาม เศรษฐกจแบบพอเพยงตงอยบนพนฐานของความเมตตา ความเอออาทร ความ

สามคคของสมาชกในชมชน การรวมแรงรวมใจเพอประกอบอาชพตาง ๆ ใหบรรลผลส าเรจ

ประโยชนทเกดขนจงมไดหมายถงรายไดแตเพยงมตเดยว หากแตยงรวมถงประโยชนในดานอน ๆ อก

ดวย ไดแก การสรางความมนคงใหกบสถาบนครอบครว สถาบนชมชน ความสามารถในการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม การพฒนากระบวนการเรยนรของชมชนบนพนฐานของภมปญญา

ทองถน รวมทงการรกษาไวซงขนบธรรมเนยมประเพณทดงามของไทยใหคงอยตลอดไป ในขณะท

สเมธ ตนตเวชกล (2543, 15) ไดเรยบเรยงแนวทางปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจแบบพอเพยง อน

เนองมาจากพระราชด าร ดงน

1. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอยในการด ารงชพ อยางจรงจงดงพระราชด ารส “…ความเปนอยทไมตองฟงเฟอ ตองประหยดไปในทางทถกตอง...”

2. ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตองสจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลนในการด ารง

ชพกตามดงพระราชด ารสทวา “…ความเจรญของคนทงหลายยอมเกดมาจากการประพฤตชอบและ

การหาเลยงชพของตนเปนหลกส าคญ...”

www.ssru.ac.th

35

3. ละ เลก การแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกนในทางคาขาย ประกอบอาชพแบบตอส

กนอยางรนแรงเชนอดต ดงพระราชด ารสความตอนหนงวา

“…ความสขความเจรญอนแทจรงนน หมายถง ความสขความเจรญทบคคลแสวงหาไดดวย

ความเปนธรรม ทงในเจตนาและการกระท า ไมใชไดมาดวยความบงเอญ หรอดวยความแกงแยงเบยด

บงมาจากผอน...”

4. ไมหยดนงทจะหาหนทางใหหยดพนจาความทกขยาก โดยตองขวนขวายใฝหาความรใหเกด

มรายไดเพมพนขน จนถงขนพอเพยงเปนเปาหมายส าคญ พระราชด ารสตอนหนงทใหความชดเจนวา

“… การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความรและสรางตนเองใหมนคงนเพอตนเอง เพอทจะให

ตนเองมความเปนอยทกาวหนา ทมความสขพอมพอกนเปนขนหนง ละขนตอไปกคอใหมเกยรตวายน

ไดดวยตนเอง...”

5. ปฏบตตนในแนวทางทด ลดละสงชวใหหมดสนไป ทงนดวยสงคมไทยทลมสลายลง

เพราะยงมบคคลจ านวนมใชนอยทด าเนนการโดยปราศจากความละอาย ดงพระราชด ารสความตอน

หนงวา

“… พยายามไมกอความชวใหเปนเครองท าลายตว ท าลายผอน พยายามลด พยายามละความชวท

ตวเองมอย พยายามกอความดใหแกตวอยเสมอ พยายามรกษาและเพมพนความดทมอยนน ใหงอก

งามสมบรณขน …” ส าหรบ หลกการพงตนเองของเศรษฐกจพอเพยง คอ ยดทางสายกลาง

(มชฌมาปฏปทา) ในการด ารงชวต ใหสามารถพงตนเองได โดยใชหลกการพงตนเอง 5 ประการ คอ

1. ดานจตใจ ท าตนใหเปนทพงตนเอง มจตใจทเขมแขง มจตส านกทดสรางสรรคตนเองและ

ชาตโดยรวม มจตใจเอออาทร ประนประนอม ซอสตยสจรต เหนประโยชนสวนรวมเปนทตง ดง

พระราชด ารสในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเกยวกบการพฒนาคน ความตอนหนงวา

“…บคคลตองมรากฐานจตใจทด คอ ความหนกแนน มนคงในสจรตธรรม และความมงมน

ทจะปฏบตหนาทใหจนส าเรจ ทงตองมกศโลบายหรอวธการอบแยบยลในการปฏบตงานประกอบ

พรอมดวย จงจะสมฤทธผลทแนนอน บงเกดประโยชนอนยงยนแกตนเองและแผนดน...”

2 ดานสงคม แตละชมชนตองชวยเหลอเกอกลกน เชอมโยงกนเปนเครอขายชมชนทแขงแรง

เปนอสระ ดงพระราชด ารสความตอนหนงวา “… เพอใหงานรดหนาไปพรอมเพรยงกน ไมลดหลน

www.ssru.ac.th

36

จงขอใหทกคนพยายามทจะท างานในหนาทอยางเตมทและใหมการประชาสมพนธกนใหด เพอใหงาน

ทงหมดเปนงานทเกอหนนสนบสนนกน...”

3. ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหใชและจดการอยางฉลาดพรอมทงเพมมลคา

โดยใหยดหลกการของความยงยนและเกดประโยชนสงสด ดงพระราชด ารสความตอนหนงวา

“… ถารกษาสงแวดลอมใหเหมาะสม นกวาอยไดอกหลายรอยป ถงเวลานนลกหลายของเรา

กอาจหาวธแกปญหาอกตอไป เปนเรองของเขา ไมใชเรองของเรา แตเรากท าได ไดรกษาสงแวดลอม

ไวพอควร ...”

4. ดานเทคโนโลย จากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงรวดเรว เทคโนโลยทเขามาใหมมทงด

และไมด จงตองแยกแยะบนพนฐานของภมปญญาชาวบานและเลอกใชเฉพาะทสอดคลองกบความ

ตองการ สภาพแวดลอม ภมประเทศ สงคมไทยและควรพฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาของเราเอง ดง

พระราชด ารสความตอนหนงวา

“… การเสรมสรางสงทชาวบานชาวชนบทขาดแคลนและตองการ คอ ความรในดาน

เกษตรกรรมโดยใชเทคโนโลยสมยใหมเปนสงทเหมาะสม ...” “… การใชเทคโนโลยอยางใหญโตเตม

รปหรอเตมขนาด ในอาชพหลกของประเทศยอมจะมปญหา ...”

5. ดานเศรษฐกจ แตเดมนกพฒนาใหความสนใจทการเพมรายไดและไมใหความส าคญกบการ

ลดรายจาย ในเวลาเชนนตองปรบทศทางใหมคอจะตองสงเสรมการลดรายจายกอนเปนส าคญและยด

หลกพออยพอกน พอใชสามารถอยไดดวยตนเองในระดบเบองตน ดงพระราชด ารสความตอนหนงวา

“… การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความรและสรางตนเองใหมนคงน เพอตนเอง

เพอทจะใหตนเองมความเปนอยทกาวหนา ทมความสข พอมพอกน เปนขนหนง และขนตอไปกคอ

ใหเกยรตวายนไดดวยตนเอง ...” (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2551, 28) และคนเราจะพงตนเอง

ไดกโดยอาศยการฝกหดพฒนาตามหลกวาดวยการสรางทพงแหงตน (นาถกรณธรรม) ซงม 10

ประการ คอ 1. ประพฤตดมวนย คอ ด าเนนชวตโดยสจรต ทงทางกาย ทางวาจา มวนยและ

ประกอบสมมาชพ (ศล) 2. ไดศกษาสดบมาก คอ ศกษาเลาเรยนสดบรบฟงมาก อนเปนสายวชาของ

ตนหรอตนศกษาศลปวทยาใดกใหมความเขาใจกวางขวาง ลกซง ชดเจนและใชไดจรง (พาหสจจะ)

3. เลอกสมพนธทเกยวของและถอเยยงอยางสงแวดลอมทางสงคมทดซงจะท าใหชวตเจรญงอกงาม

(กลยาณมตตตา) 4. เปนคนทพดงาย คอ ไมดอรนกระดาง รจกรบฟงเหตผลและขอเทจจรงพรอมท

www.ssru.ac.th

37

จะแกไขปรบปรงตนเอง (โสวจสสตา) 5. ขวนขวายกจของหม คอ เอาใจใสชวยเหลอธระและกจการ

ชนรวมหมคณะ ญาต เพอนพองและของชมชน รจกใชปญญาไตรตรองหาวธการด าเนนการทเหมาะ

ท าได จดได ใหส าเรจเรยบรอยดวยด (กงกรณเยส ทกขตา) 6. เปนผใครธรรม คอรกธรรม ชอบ

ศกษา คนควา สอบถาม หาความร ความจรง รจกพด รจกรบฟง สรางความรสกสนทสนมสบายใจ

ชวนใหผอนอยากเขามาปรกษาและรวมสนทนา (ธมมกามตา) 7. มความเพยร ขยน คอ

ขยนหมนเพยร พยายามหลกละความชว ประกอบความด บากบน กาวหนา ไมยอทอ ไมละเลย

ทอดทงธระหนาท (วรยารมภะ) 8. มสนโดษรพอด คอ ยนด พงพอใจแตในลาภผล ผลงานและ

ผลส าเรจตาง ๆ ทตนสรางหรอแสวงหามาไดดวยเรยวแรงความเพยรพยายามของตนเองโดยทางชอบ

ธรรมและไมมวเมาเหนแกความสขทางวตถ (สนตฎฐ) 9. มสตมนคง คอรจกก าหนดจดจ า ระลกการ

ทท า ค าทพด กจทท าแลว และทจะตองท าตอไปได จะท าอะไรกรอบคอบ รจกยบยงชงใจ ไม

ผลผลาม ไมเลนเลอ เลอนลอย ไมประมาท ไมถล าลกลงลงในทางผดพลาด ไมปลอยปละละเลยทง

โอกาสส าหรบความดงาม (สต) และ 10. มปญญาเหนออารมณ คอ มปญญาหยงรเหตผล รดรชว

คณโทษ ประโยชนมใชประโยชนมองสงทงหลายตามความเปนจรง รจกพจารณาวนจฉยดวยใจเปน

อสระ ท าการตาง ๆ ดวยความคดและมวจารณญาณ (อดมพร อมรธรรม 2549,85-87)

จากการศกษาหลกการพงตนเองของเศรษฐกจพอเพยง สรปไดวา หลกการพงตนเองของ

เศรษฐกจพอเพยงเรมตนและจบลงทคนคนเปนทงผท าใหเกดการเปลยนแปลงและผรบการ

เปลยนแปลง คนทน าหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชไดผลตองมคณสมบตทเหมอนกนหลายอยาง ไดแก

ชอบทจะท างาน มความซอสตย รจกแยกแยะเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสม สนกสนานกบการเรยนร

เพอสรางปญญาใหเกดกบตวเองเหนคณคาของการอยรวมกนในสงคมและระบบนเวศวทยา ค านงถง

หลกบรโภคทยงยน มความเคารพธรรมชาตและความเมตตาตอเพอนมนษย โดยสรป คอ ตองม

จตส านกวธคดในแบบฉบบเฉพาะ

เศรษฐกจพอเพยงกบศาสนา

ส านกงานโครงการสหประชาชาตประจ าประเทศไทย (2550, ไมปรากฏเลขหนา) สรปวา

แนวคดเศรษฐกจพอเพยงทาทายกรอบความคดวชาเศรษฐศาสตรทรจกกนทวไป แมจากมมมองน

เศรษฐกจพอเพยงจะมความใกลเคยงกบวธคดแบบพทธมากแตไมอาจกลาวไดวาแนวคดนเกยวของกบ

ศาสนาหรอวฒนธรรมใดเปนการเฉพาะ เพราะปรชญาพนฐานของแนวคดนเปนเรองทเกยวของกบ

www.ssru.ac.th

38

มนษยและโลก ซงมอยในทกศาสนา พระพทธศาสนา โลก คอ สถานทแหงความทกข ทนททมนษย

อบตขนมาในโลกนนยอมมความทกขตดตามมาดวย แตค าสอนของพระพทธเจาไดทรงชใหเหนวา

มนษยแตละคนมความสามารถทจะหลดพนจากความทกขไดโดยการพฒนาจต เพอเขาใจสาเหตแหง

ทกขและในทสดกสามารถหลดพนความทกขได ทงหมดนแตละคนจะตองเรยนรและพฒนาจตของตน

ดวยตนเอง ไมมใครหรองคกรใดจากภายนอกจะสามารถสรางทางลดใหได ความสขเกดจกทภาวะ

ความทกขในจตใจหมดไป ในขณะทวชาเศรษฐศาสตรถกสรางขนมาจากความคดทวา มนษยแตละคน

มความเหนแกประโยชนสวนตน ความคดดงกลาวน าไปสการแสวงหาผลประโยชนใหกบตนเองให

มากทสด รวมทงการบรโภคเพอทจะไดรบความสขโดยมตลาดท าหนาทในการจดสรรความขดแยงจน

เกดเปนการลงตวจนเปนทยอมรบไดจากทกฝาย ถาหากจะวเคราะหตรรกะดงกลาวจากแงมมของพทธ

ธรรม ค าอธบายดงกลาวจะดไมสมเหตสมผล ทงนเนองจากในโลกแหงความเปนจรง การบรโภคให

มากทสดเมอเลยจดหนงไปแลวจะไมท าใหความสขเพมขนแตอยางใด ในความเปนจรงความมงคง

กลบเปนสาเหตของความกระวนกระวายภายในจตใจ การแขงขนเพอทจะใหไดสนคาและบรการ

เพมขน กอใหเกดความขดแยงและกอใหมทรพยากรทใชแลวหมดไปอยางเปลาประโยชน

ขณะเดยวกนกไมปรากฏวาตลาดสามารถสรางความเปนธรรมจากการแขงขนได ผลลพธสดทายคอ

ความไมเทาเทยมกนจะเกดขน มการเอารดเอาเปรยบกนน าไปสความไมสงบสข จาการทสมมตฐานวา

การเหนแกประโยชนสวนตนจะน าไปสความสข วชาเศรษฐศาสตรทสอนกนอยทวไปกลบเปนทฤษฎ

ทางสงคมทท าใหความเหนแกตวกลายเปนสถาบน และน าไปสผลทไมพงปรารถนา ในทรรศนะแบบ

พทธ ความพยายามทจะแสวงหาผลประโยชนแกตนเองจะยงสรางความเหนแกตวใหมากขน ความ

พยายามทจะสนองความปรารถนาจะกลบเปนการกระตนความปรารถนาใหมความรนแรงมากยงขน

ขณะทความเหนแกตวมใชเปนสงทหลกเลยงไมไดหรอแกไขไมได ทงนเพราะทกคนมขด

ความสามารถทจะยกระดบจตใจของตนเองได มนษยอาจจะเกดมาพรอมกบความเหนแกประโยชน

สวนตน แตมนษยกมความสามารถทจะเอาชนะสงนนไดแทนทจะนกถงภาพของสงคมเศรษฐกจทเปน

สนามรบของการแขงขน นาจะดกวาถาเราจะหาหนทางเอาชนะความเหนแกประโยชนสวนตนท

น าไปสการแขงขนดวยการสอนใหทกคนเขาใจวายงมคนอน ๆ อยรวมโลกเดยวกนกบเราและนาจะ

เปนสงทดยงขนถาเราจะปฏบตตอคนเหลานดวยความเหนใจ ดวยความเมตตากรณา ดวยความเปน

ธรรมและมใจกวางขวาง ดวยวธการเชนนคนเหลานนจะสามารถพฒนาจตของตนใหสงขนไดและจะ

ชวยใหกจกรรมทางเศรษฐกจด าเนนไปในลกษณะทชวยเหลอเกอกลกนไดดวย ถงแมค าอธบายใน

ลกษณะดงกลาวเปนค าอธบายทมปรากฏอยในพทธธรรมแตเปนค าอธบายทมสอนอยในทกศาสนาทม

การเนนคณธรรม การชวยเหลอ ความรก การใหและการแบงปน เนองจากแนวคดเศรษฐกจพอเพยงwww.ssru.ac.th

39

เกดขนในสงคมทมชาวพทธเปนคนสวนใหญจงเปนเรองปกตทจะมพทธธรรมเปนพนฐานและมการใช

ค าทมอยในพทธศาสนาโดยเฉพาะอยางยงค าวา ทางสายกลาง อาจจะกลาวได เชน วาแนวคดดงกลาว

ไมจ าเปนตองเปนผลผลตของพทธธรรมเทานน ในประเทศไทยผทสนบสนนแนวคดนจ านวนมาก

ไมไดเปนชาวพทธ ชมชนชาวมสลมและชาวนกายคาธอลคไดใหการสนบสนนแนวคดนดวยเชนกน

เพราะศาสนาสวนใหญสอนวาความโลภและความเหนแกตวเปนบาปพรอมทงยกยองการใหและการ

แบงปนความเมตตา กรณาวาเปนเครองมอทท าลายความชวรายในจตใจ ศาสนาครสตสงเสรมให

ท าบญท ากศล อสลามก าหนดใหชาวอสลามเปนหนาททจะตองใหทานในขณะเดยวกนทกศาสนาเนน

การมวนยในตนเอง ศาสนาครสตยงคงใหความส าคญตอการใชชวตแบบนกบวชสวนการถอศลอดใน

ฤดรอมฎอนเปนการเตอนสตไมใหเหนแกตวเอง ศาสนาฮนดสงเสรมใหทกคนอดกลนตอกเลสใน

ระดบตาง ๆ เรมจากการอดอาหารในระยะสนไป จนถงการหลดพนจากโลกยสข การยกยองความม

วนยในตนเองเปนการเตอนสตถงอนตรายจากความโลภและการเอารดเอาเปรยบผอนในศาสนาตาง ๆ

ลวนมค าสอนและความเคลอนไหวในการประณามบรโภคนยม สงเหลานมพนฐานคณธรรมในเรอง

การมวนยในตนเองและการใหทกศาสนาเชอวาอดมการณของการมวนยในตวเองหรอการควบคม

ตนเองเปนรากฐานของกระบวนการทจะน าไปสความสามารถในการพงตนเองใหมากขน ทงในทาง

วตถและจตวญาณ

การเขาในภมหลงของความคดแนวพทธในลกษณะเชนวานจะชวยใหเขาใจถงความลกซงใน

อกระดบหนงของเศรษฐกจพอเพยง โดยเฉพาะอยางยงค าทมความหมายส าคญ คอ ความพอประมาณ

ความมเหตผล และการมภมคมกน ค าสอนในพทธธรรมเนนใหมนษยหลกเลยงความสขขวในทางใด

ทางหนง ความอยากไดอะไรมากจนเกนไปยงเปนการสะสมกเลส แตตองการนอยเกนไปกอาจจะเกด

ปญหาในการด ารงสรรภาพของรางกาย จดทดทสดคอจดทอยระหวางความเปนสดขวทงสอง ตรงน

คอทางสายกลางหรความพอประมาณ การเรยนรทจะคนหาและคนพบจดดงกลาวมปญญาเปน

เครองมอทส าคญทสด พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงอธบายวา

“… ค าวาพอกเพยงพอ เพยงนกพอดงนนเอง คนเราถาพอในความตองการ กมความโลภนอย

เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนคนอนนอย ถาทกประเทศมความคด อนนไมใชเศรษฐกจ มความคด

วาท าอะไรตองเพยงพอ หมายความวาพอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข

พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณ

ตามอตภาพ พดจากพอเพยง ท าอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง ...” (สวรรณา โปะสวรรณ

(2552, 37-38) ส าหรบ เศรษฐกจพอเพยงทแทคอเศรษฐกจชาวพทธ เพราะเศรษฐกจพอเพยง คอ

www.ssru.ac.th

40

เศรษฐกจระบบมชฌมาปฏปทาในพระพทธศาสนา เศรษฐกจพอเพยงมเรองของวฒนธรรมรวมอยดวย

มใชเปนเรองของเศรษฐกจลวน ๆและวฒนธรรมจะเปนสวนส าคญในการท าใหเศรษฐกจพอเพยง

เปนไปได ด าเนนไปได เพราะวฒนธรรมเปนวถชวตของคน ทานพทธทาสภกขไดเสนอแนะ

วฒนธรรมชาวพทธไวใหคนไทยน ามาประพฤตปฏบตเพอความอยรอดบนโลกน เหมาะแกระบบ

เศรษฐกจอยางทสดม 10 ประการ คอ

1. ความขยนขนแขง การมชวตอยในโลก จะรอดอยไดกตองดวยความขยนขนแขง ทานพทธ

ทาสกลาววา “… พทธศาสนาสอนเรองน เมอพระพทธเจาออกบวชใหม ๆ เปนแขกแปลกหนาเขาไป

ในประเทศมคธพบกบพระเจาพมพสาร สนทนากนถงวาเปนอยางไร มาจากไหน เปนใครน

พระพทธเจาตอบวา มาจากพวกศากยะผขยนขนแขงแลวกเลาอะไรตอไปอกตามสมควร ...”

“… วฒนธรรมของชาวพทธนน มความขยนขนแขงอยดวยขอหนง เราถอวามรกรากมาแต

พระพทธเจาผขยนขนแขง ...”

2. ความสภาพออนโยน หมายถง ไมมอะไรทนาเกลยด มอะไรทท าใหนารก เมอเราไมม

อะไรทนาเกลยดและมสวนทท าใหนารก กชนะผทเมาพบเหน เปนเครองมอหรออ านาจพเศษอนหนง

ทชนน าใจของผทไดเขามาพบเหน มาสงคมดวย ความสภาพออนโยนท าใหเกดหลกพนฐานอน ๆ เปน

แขนง ๆ ไป ทส าคญทสดคอสภาพออนโยนตอคนเฒาคนแกกคอความเคารพเชอฟงนนเอง

3. ความกตญญ หมายถง ความรสกทมากวาระดบสญชาตญาณ เปนเรองของความคด ความ

นก เปนสงจ าเปนตองอบรม คนเราตองกตญญตอทกอยางทมประโยชนและมคณเพอนมนษยดวยกน

เปนเพอนรวมโลกกน ชวยเหลอกนโดยไมรสกตว กตองกตญญกน

4. ความมศลมสตย คอ การไมกระท าการทเปนอนตรายตอเพอนมนษยเรยกวามศล ถามความ

ซอตรงตอเพอนมนษยเรยกวามสตย ถามศลมสตย มนกมการเบยดเบยนไมไดแลวกเปนผทไวใจได

5. ความประหยด ตามหลกพระพทธศาสนามเรองความประหยดอยางยงอยดวย ทงในเรอง

วนยปาตโมกขและอภสมาจารมหลายขอทปรบอาบตภกขผไมประหยด ผหยาบคายตอเครองใชไมสอย

ไมประหยดเวลา เรยวแรง สงทเปนประโยชนใหคมกน ความประหยดมฐานราก คอ ความสนโดษ

ท าใหเกดก าลงใจ เมอเรามความอมใจในสวนทไดมาหรอไดอยนน กเกดก าลงใจทหลอเลยง ทดแทน

ความทอแท ออนแอ ความเหนอย

www.ssru.ac.th

41

6. เมตตา ใจกวาง ใจบญ แปลวา ความเปนมตร มตรคอความรสกรกหรอหวงด คนไทยม

เมตตาโดยอาศยอทธพลของพระพทธศาสนา เรามความเมตตากรณาท าลายความเหนแกตว โดยมหลก

พระพทธศาสนาเปนพนฐาน ทานพทธทาสกลาววา “… มค าพดมาแตโบราณวา นกกนเปนบญ คน

กนเปนทาน หมายความวา เขาปลก ท า สราง โดยไมหวงจะรบผลเอง หรอแมหวงจะรบผลเอง แต

ถามนไมไดกน เพราะนกกนเสยมนกเปนบญ คนอนมาขโมยตวเองกไมเดอดรอนตวเองกลบไดบญ

มากกวาทจะเอามากนเอง นเปนหลกพนฐานอยางน ...”

7. ความอดกลน คอ อดกลนตอความบบคนของกเลส ในพระพทธศาสนาเรยกวา ขนต คน

ทมความอดกลน คนทมธรรมะอยางแรง เพราะมนยาก การอดกลนนมยากเพราะเราบนดาลโทสะโดย

ไมรสกตว ถาไมอบรมบมนสยมาในวฒนธรรม มาในสายเลอดแลวยากทจะอดกลน การอดกลนน

จตใจตองแจมใสดวย ยมแยมแจมใสไปดวยไมใชวาเปนทกขทรมาน เหมอนไฟไหมอยในอก มการ

แกไขทกอยาง เพอใหมความแจมใส ในภาษาบาลเรยกวามขนต มความอดกลน มโสรจจะ มความ

ยมแยมแจมใส ขนตกบโสรจจะ เปนธรรมะลกฝาแฝดกนไป ...”

8. การยอมได หรอการใหอภยไมถอโทษ ทานพทธทาสกลาววา

“… พระพทธเจาทานตรสสรรเสรญผทยอมไดใหเรองรายทก าลงเกดขนแลวจะลกลามเปน

ความพนาศของทงหมด แลวกมฝายหนงยอมเสย ทงทตวไมผด ยอมวาผดหรอยอมทกอยางทจะใหเรอง

มนระงบไปไดน พระพทธเจาทานสรรเสรญคนชนดน ...”

ดงนนความยอมไดหรอความใหอภยนจ าเปนอยางยงถอเปนวฒนธรรมพนฐาน คนไทยเรา

กยอมไดมาเรอย ๆ ในประวตศาสตร จนมขนบธรรมเนยมประเพณทใหอภยแกกนและกนอยเสมอ

9. ความไมตามใจกเลส คอไมตามใจความรสกฝายต า ใหยดธรรมะเปนหลก ยดมนใน

ความรสกฝายสงกเลยไมท าตามอ านาจของกเลส

10. ความมแบบฉบบเปนของตนเอง ทานพทธทาสกลาววา

“… ชาวพทธจะมแบบฉบบของชาวพทธเองในทกกรณ ในการกน อย หลบ นอน ใน

การเกด แก เจบ ตาย เรามแบบฉบบของเราเอง ไมตามกนใคร รจกตวเองวาสงทงหลายทงปวงใน

สงสารวฏในจกรวาลนเปนอยางไร รจนไมยดมนถอมนสงใด เปนแบบฉบบของชาวพทธ ...” (อดม

พร อมรธรรม 2549, 71-81)

www.ssru.ac.th

42

จากการศกษาเศรษฐกจพอเพยงตามวฒนธรรมชาวพทธจากเอกสารทเกยวของ ผวจย สรปได

วา วฒนธรรมของชาวพทธมความเกยวของสมพนธกนอยางแยกไมออกกบเศรษฐกจพอเพยง เพราะ

ทงวฒนธรรมและเศรษฐกจพอเพยงมพนฐานมาจากวถชวตดงเดมของคน เปนการประพฤตปฏบตท

สบทอดกนมาอยางยาวนานตามสภาพภมสงคมของไทย

ปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงกบการด าเนนชวต

สนย เศรษฐบญสราง (2550, 26-37) ไดแสดงทรรศนะเกยวกบปรชญาแนวคดเศรษฐกจ

พอเพยงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระบรมราชานญาตใหน าไปเผยแพรเพอเปน

แนวทางพฒนาประเทศไทยสการเปนสงคมฐานปญญานนวา มเนอหาทนมลกและคอนขางเปน

นามธรรม สงผลใหหนวยงานทเกยวของยงไมสามารถพฒนาวธการทจะประยกตปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงใหบรรลผลสมฤทธ ตามเปาหมายของปรชญาการพฒนาดงกลาวไดเทาทควร และในขณะท

พระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการ ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชด ารสใน

วาระส าคญยงของพระราชพธบวงสรวงสมเดจพระบรพมหากษตรยาธราชเจาเมอวนท 5 เมษายน พ.ศ.

2525 ซงมการเผยแพรกวางขวางมากอนหนานถาพจารณาใหดจะเหนไดวาเปนกระบวนการทาง

วทยาศาสตรทสามารถประยกตพฒนาใหเปนเครองมอในการปลดปลอยศกยภาพทางปญญาของผคน

เพอน าไปสการสรางสงคมฐานปญญาตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดอยางเปนรปธรรมยงขน

เนอหาของคณธรรมสประการตามพระราชด ารสดงกลาว คอ

“… คณธรรมททกคนควรจะศกษาและนอมน ามาปฏบตมอยสประการ ประการแรก คอ การ

รกษาความสจ ความจรงใจตอตวเองทจะประพฤตปฏบตแตสงทเปนประโยชนและเปนธรรม ประการ

ทสอง คอ การรจกขมใจตนเองฝกใจตนเองใหประพฤตปฏบตอยในความสจความดนน ประการท

สาม คอ การอดทน อดกลน อดออมทจะไมประพฤตลวงความสจสจรต ไมวาดวยเหตประการใด

ประการทส คอ การรจกละวางความชว ความทจรต รจกสละประโยชนสวนนอยของตนเพอ

ประโยชนสวนใหญของบานเมอง ...”

คณธรรมสประการ เรมตนขอแรกดวยการประพฤตปฏบตสงทเปนประโยชนและเปนธรรม

ซงการจะปฏบตในสงทเปนประโยชนไดอยางเหมาะสมตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และน า

วชาการตาง ๆ มาใชด าเนนการในทกขนตอนดวยความระมดระวง ขณะเดยวกนจะปฏบตในสงทเปน

ธรรมไดตองอาศยความส านกในคณธรรมตาง ๆ เปนกรอบการท างานควบคไปดวย แตการจะสามารถ

ประพฤตปฏบตสงทเปนประโยชนและเปนธรรมจนน าไปสวถเศรษฐกจพอเพยงไดจะตองเขาใจ

www.ssru.ac.th

43

ความหมายของสงทเปนธรรมเสยกอน รวมทงในขณะทมสงทเปนประโยชนและเปนธรรมมากมายอน

ควรปฏบต ซงเปนไปไมไดททกคนจะสามารถปฏบตทกเรองไดหมดในเวลาเดยวกน จงจ าเปนตองม

กระบวนการวเคราะหดวยเหตดวยผลน ามากอนวา ภายใตเงอนไขขอจ ากดของแตละคนหรอแตละ

ชมชน เราควรจะเลอกปฏบตสงทเปนประโยชนและเปนธรรมในเรองไหน อยางไร และเทาใดถงจะ

เหมาะสมสอดคลองกบการแกปญหาส าคญเรงดวนของผคนไดอยางมความพอเพยง (ไมมากไมนอย

เกนไป) ดวยเหตนสามารถท าใหขยายกระบวนการประพฤตปฏบตตามแนวพระบรมราโชวาทเรอง

คณธรรมสประการ เพอน าไปสวถแหงปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดเปน 7 ขนตอน กลาวคอ จบ

ประเดนปญหา วเคราะหสาเหตของปญหา ก าหนดขอบเขตเปาหมายในการแกปญหา ก าหนด

แผนการปฏบตหรอตงปณธาน ด ารงความมงหมาย ใชความอดทน อดกลน และอดออม สรป

ประเมนผล (ในการละวางความชวความทจรต)

หลก 7 ขอ ของการประพฤตปฏบตตามแนวพระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการ เพอ

น าไปสวถแหงปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงน สามารถประยกตใชไดอยางกวางขวางทงในระดบของ

การพฒนาชวตปจเจกบคคลแตละคนรวมถงการพฒนาหมบาน ชมชน ตลอดจนหนวยงานหรอองคกร

เรมตนดวยการใชหลก 7 ประการนแกไขปญหาชวตของตนเองกอนแลวคอยคลคลายไปสการแกไข

ปญหาของสงคมรวมกน หรออาจกระท าควบคพรอมกนทงการแกปญหาชวตสวนตวและสงคม

สวนรวมกได โดยมแนวทางในการด าเนนการแตละขนตอน คอ

1. จบประเดนปญหา ชวตคอการเผชญกบปญหาและการแกปญหาอยตลอดเวลา แตถาหากม

ปญหาบางเรองทเราแกไขไมถกจด เนองจากไปตระหนกวาสง ๆ นนเปนประเดนปญหาส าคญ สงผล

ท าใหไมไดเรมคดแกไขปญหาดงกลาวอยางจรงจงตรงจด ปญหาของชวตจงไมไดรบการแกไขและ

ขยายตวกวางออกไปจนบบคนใหเราเปนทกขกงวล การจบประเดนปญหาใหถกตอง จงเปนจดเรมตน

ส าคญในการแกปญหาของผคนแตละคน เหมอนการตงหางเสอเรอในทศทางทถกตอง จะเปน

จดเรมตนส าคญทชวยใหเรอสามารถแลนไปสจดหมายปลายทางทอยากจะไปใหถงไดอยางถกทาง

2. วเคราะหสาเหตของปญหา ปญหาทเกดขนแตละเรองนนจะมองคประกอบสวนใหญ เกด

จากตวแปรของเหตปจจยภายนอกทเราควบคมก าหนดอะไรไมไดมากนก กบตวแปรของเหตปจจย

ภายในทขนอยกบพฤตกรรมทางกาย วาจา ใจ ของตวเราเอง อนเปนสงทเราสารถควบคมก าหนดและ

เปลยนแปลงแกไขได ดวยเหตนคนทเผชญชะตากรรมอยางเดยวกนประสบภยพบตจากาสาเหตของ

ปจจยภายนอกเรองเดยวกน คนทรจกปรบเปลยนพฤตกรรมทางกาย วาจา ใจของตนเองไดอยาง

www.ssru.ac.th

44

เหมาะสมในการเผชญกบปญหาเหลานนกอาจจะสามารถพลกวกฤตใหเปนโอกาส โดยนอกจากจะ

แกปญหาดงกลาวไดแลว ยงสามารถอาศยอปสรรคปญหานน ชวยยกระดบการพฒนาชวตและชมชน

ของตวเองใหเจรญงอกงามยงขนกวาเดมดวย

ฉะนน เมอจบประเดนปญหาของชวตทพงแกไขไดแลว จะตองวเคราะหสาเหตของปญหาให

ถกตองตอไปจากมตของเหตปจจยภายในเกยวกบพฤตกรรมทางกาย วาจา ใจของตวเราเอง เพอจะได

มองเหนชองทางในการแกไขปญหาเหลานน จากกรอบของเหตปจจยภายในทเราสามารถควบคม

ก าหนดและเปลยนแปลงแกไขได ไมใชมองปญหาจากจากกรอบของเหตปจจยภายนอกทเราควบคม

ก าหนดอะไรไมไดมากนกแลวเกดความทอแทสนหวงกบการแกปญหา

3. ก าหนดขอบเขตเปาหมายในการแกปญหา เมอวเคราะหสาเหตของปญหาจากมตของสงท

เราสามารถควบคมการเปลยนแปลงแกไขไดแลว ตองก าหนดขอบเขตทศทางการแกปญหาใหอยใน

กรอบของสงทเปนประโยชนและเปนธรรมดวย เพอใหเปนไปในทศทางทเกดประโยชนทงในระยะ

สนและระยะยาวอยางยงยน หรอเปนประโยชนทงตอตนเองและผอน (win win situation) ไมใชเรา

ไดประโยชนฝายเดยวแตท าใหสงคมสวนรวมเสยประโยชน ทงนเพราะถาสงคมสวนรวมเสย

ประโยชนแลวสดทายกจะสงผลกระทบตามมาเปนปญหาทท าใหตวเราซงเปนสวนหนงของสงคมตอง

ไดรบความเดอดรอนและเสยประโยชนบางอยางในระยะยาว เชนกน การแกปญหาในทศทางทเปน

ประโยชนและเปนธรรม จงเปนแนวทางแกไขปญหาทมความยงยนเสรมสรางใหเกดระบบภมคมกน

ตอผลกระทบอนเกดจากการเปลยนแปลงตาง ๆ ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

4. เขยนค าปณธานหรอแผนปฏบต เมอสามารถก าหนดขอบเขตเปาหมายในการแกไขปญหา

อยางกวาง ๆ ไดแลว ขนตอไปกเลอกประเดนของสงทตงใจจะประพฤตปฏบต หรอท าแผนปฏบตเพอ

น าไปสวถเศรษฐกจพอเพยงตอไป โดยมหลกการ คอ

4.1 ก าหนดสงทตงใจปฏบตหรอท าเปนแผนปฏบตใหสอดคลองพอเพยงกบการแกปญหา

ส าคญเรงดวนทเผชญกอน

4.2 ก าหนดเปาหมายของการปฏบตใหพอเหมาะกบศกยภาพทมอยถาตงเปาหมายไวหยอน

เกนไปจะไมไดผลในการพฒนาเปลยนแปลง แตถาตงเปาหมายไวสงเกนไป หากท าตามสงทตงใจ

ดงกลาวไมไดในทสดอาจเกดความทอแทหมดก าลงใจ สญเสยความเชอมนทจะด าเนนการในขนตอไป

www.ssru.ac.th

45

4.3 ก าหนดขอบเขตและกรอบเวลาของสงทตงใจประพฤตปฏบต เพอใหสามารถวด

ผลสมฤทธ ไมใชก าหนดเปาหมายกวาง ๆ จนวดผลประพฤตปฏบตยาก ขณะเดยวกน การท าแผล

ปฏบตตองค านงถงวธการวดผลหรอประเมนผลของแผนดงกลาวดวย

ขนตอนการปฏบตสวถเศรษฐกจพอเพยงขนตอนน จะเปนไปตามพระบรมราโชวาท

เรองคณธรรมสประการ ขอแรก คอ การรกษาความสจ ความจรงใจตอตนเองทจะประพฤตปฏบตแต

สงทเปนประโยชนและเปนธรรม

5. ด ารงความมงหมาย เมอก าหนดปณธานหรอเขยนแผนปฏบตในสงทตงใจจะประพฤต

ในสงทตงใจจะปฏบตแลว กตองพยายามด ารงความมงหมายทจะประพฤตปฏบตใหไดตามปณธาน

หรอแผนนน โดยอาจจะใชเทคนควธการตาง ๆ ชวยเตอนตวเองหรอชมชนใหด ารงความมงหมายทจะ

ปฏบตตามสงทตงใจไวอยางตอเนองจนบรรลผล เชน เขยนค าปณธานตวโต ๆ ตดไวขางฝาผนง

หองนอนทบานหรอเขยนค าขวญตดในทตาง ๆ ของชมชน เพอกระตนผคนใหชวยกนปฏบตตาม

ปณธานทตงไว หรอตงสจจะอธษฐานตอสงศกดสทธทตนเคารพบชา หรอาจจะจดเปนพธกรรม

ประกาศตงปณธานรวมกนตอหนาสงทผคนเคารพนบถอ อาท ตอหนาพระบรมสาทสลกษณของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เปนตน การปฏบตในขนตอนนจะเปนไปตามพระบรมราโชวาทเรอง

คณธรรมสประการขอทสอง คอ การรจกขมใจตนเอง ฝกใจตนเองใหประพฤตปฏบตอยในความสจ

ความดนน

6. ใชความอดทน อดกลน และอดออม นอกเหนอจากการขมใจตนเองใหด ารงความมง

หมายทจะประพฤตปฏบตตามปณธานทวางไวใหตอเนองแลว เมอประพฤตปฏบตไปถงจด ๆ หนง

โดยปรกตกมกจะเผชญกบอปสรรคปญหามากบางนอยบางเปนธรรมดา ในการตอสกบอปสรรค

ปญหาเหลานนจะตองอาศยก าลงของปญญาคอ ความอดออมเขาเสรม (เหมอนทเราเกบออมเงนไวได

เพราะมปญญามองเหนความจ าเปนอนอาจจะตองใชจายเงนดงกลาวในอนาคต จงสามารถตดสนใจไม

ใชเงนตามใจตวเองจนหมด เปนตน) การใชก าลงของจตใจโดยอาศยความอด ความอดทน อดกลน

เขาสกบปญหาควบคกบการใชก าลงของปญญาพจารณาใหเหนคณคาของสงทก าลงประพฤตปฏบตจน

สามารถเอาชนะอปสรรคปญหาทเผชญไดเปนผลส าเรจ คอ ขนตอนการปฏบตสวถเศรษฐกจพอเพยง

ตามพระบรมราโชวาทคณธรรมสประการในขอทสาม ไดแก การอดทน อดกลนและอดออม ทจะไม

ประพฤตลวงความสจสจรตไมวาดวยเหตประการใด

www.ssru.ac.th

46

7. ละวางความชวความทจรต ถาสามารถประพฤตปฏบตมาไดถงขนสดทายจนบรรล

เปาหมายตามปณธานทก าหนดไวในแตละเรอง ความชวความทจรตหรอสงทไมเปนประโยชนและไม

เปนธรรม ทสมพนธเปนสดสวนในมมตรงขามกบประเดนเรองทประพฤตปฏบตในสงทเปน

ประโยชนและเปนธรรมดงกลาวกจะถกส ารอกก าจดใหหมดไปเปนล าดบ ๆ เหมอนความมดกบความ

สวางทเปนดานสองดานของสงเดยวกน ถาสามารถท าใหความสวางเกดขนไดมากเทาใด ความมดกจะ

ลดลงไปเองมากเทานน

สดทาย เมอสามารถคลคลายแกไขปญหาของชวตตนเองหรอชมชน ใหลดนอยลงไดแลว เรา

กจะมเวลา แรงงาน เงนทอง หรอสตปญญาเหลอส าหรบการชวยเหลอเกอกลคนอนไดมากขน เชน

ถาหากตนเองยงมปญหาชวตทท าใหกลมอกกลมใจในเรองใดเรองหนงอยางหนก ถงแมจะเปน

ขาราชการทมหนาทโดยตรงตองท างานชวยเหลอประชาชน แตจะเอาสมาธจตใจทไหนไปท างาน

ชวยเหลอคนอนไดอยางเตมประสทธภาพ คนทสามารถแกไขปญหาชวตสวนตวใหหมดไปไดมาก

เทาไร มปญหาชวตสวนตวลดนอยลงเทาไร กจะยงมเวลา แรงงาน เงนทองหรอสตปญญาเหลอ

ส าหรบการชวยสงคมสวนรวมไดมากยงขนเทานนเปนสดสวนทสมพนธกน การพฒนาสวถชวต

เศรษฐกจพอเพยงตองเรมตนทตนเองกอนอนถอเปนขนเศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐานแลวคอยขยาย

ไปสสงคมทกวางขนอนถอเปนขนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนาการหมนทบทวนประเมนผลเปน

ระยะ ๆ วาเราสามารถปฏบตตามปณธานหรอแผนทวางไวไดแคไหน มจดออนทตองแกไขปรบปรง

ในขอใด คอ ขนตอนการปฏบตสวถชวตเศรษฐกจพอเพยงตามพระบรมราโชวาทคณธรรมสประการ

ขอสดทาย ไดแก การรจกละวางความชว ความทจรตและรจกสละประโยชนสวนตนเพอประโยชน

สวนใหญของบานเมอง

จากขนตอนของการประพฤตปฏบต 7 ขนตอน ตามแนวพระบรมราโชวาทคณธรรมส

ประการสวถชวตเศรษฐกจพอเพยงดงทกลาวมา จะเหนไดวากระบวนการประพฤตปฏบตตามแนวพระ

บรมราโชวาทนมลกษณะคลายคลงกบกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงอาศยการสงเกตปรากฏการณ

การตงสมมตฐาน การลงมอทดลองปฏบตเพอพสจนสมมตฐานและการสรปผล โดยกระบวนการทาง

วทยาศาสตรทดงาย ๆ มเพยงไมกขนตอนแตเมอสามารถน าไปประยกตใชอยางเหมาะสมกมศกยภาพ

อนยงใหญทสามารถเปลยนแปลงอารยธรรมของมนษยอยางไพศาลมาไดฉนใด การประพฤตปฏบต

ตามแนวพระบรมราโชวาททเปนวทยาศาสตรของชวตและสงคมดงกลาวเปนกระบวนการทมพลงอน

ไพศาลดจเดยวกบกระบวนการทางวทยาศาสตรทเราคนเคยกน ซงถาปฏบตไดส าเรจจะเปนไปตาม

บทสรปในพระบรมราโชวาทคณธรรมสประการทวา

www.ssru.ac.th

47

“…คณธรรมสประการน ถาแตละตนพยายามปลกฝงและบ ารงใหเจรญงอกงามขนโดยทวกน

แลว จะชวยใหประเทศชาตบงเกดความสข ความรมเยน และมโอกาสทจะปรบปรงพฒนาใหมนคง

กาวหนาตอไปไดดงประสงค ...”

ดวยเหตน ถาสามารถประพฤตปฏบตขนตอน พระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการสวถ

ชวตเศรษฐกจพอเพยงของพระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการสวถชวตเศรษฐกจพอเพยงใหหยง

รากเหมอนกบการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการแกปญหาตาง ๆ ผลทสดหลกปฏบตแนวทาง

แหงพระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการดงทกลาวมานจกสามารถใชเปนเครองมอพฒนา

สงคมไทยไปสการเปนสงคมฐานปญญาตามเนอหาสาระแหงปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจน

น าไปสการสรางวฒนธรรมของความเสยสละ มความเอออาทรเกอกลกนชวยเหลอกนในสงคมเพอ

พฒนาจากเศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน สเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนาไดอยางเปนรปธรรมและม

ประสทธผลยงขนในทสด กระบวนการเรยนร 7 ขนตอน ตามแนวพระบรมราโชวาทเรองคณธรรมส

ประการสวถแหงปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จงสามารถใชเปนเครองมอชวยยกระดบพฒนาการของชวต

แตละคนใหสงขนได

จากการศกษาแนวคดหลกการด าเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดวยการนอมน าพระ

บรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการมาเปนแนวทางในการประกอบในการปฏบตสามารถสรปไดวา

คณธรรมสประการเปนเครองมอพฒนาสงคมไทยไปสการเปนสงคมฐานปญญาของปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนน าไปสการสรางวฒนธรรมของความเสยสละ มความเอออาทรเกอกลกน

ชวยเหลอกนในสงคม เพอพฒนาจากเศรษฐกจพอเพยง แบบพนฐานสเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา

ไดอยางเปนรปธรรมและมประสทธผล ดวยกระบวนการประพฤตปฏบตตามแนวพระบรมราโชวาท

เรองคณธรรมสประการเพอน าไปสวถแหงปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง พระบรมราโชวาทเรอง

คณธรรมสประการสวถชวตเศรษฐกจพอเพยง กลาวคอ 1. จบประเดนปญหา การจบประเดนปญหา

ใหถกตอง เปนจดเรมตนส าคญในการแกปญหาชวต คอ การเผชญกบปญหาและการแกไขปญหาอย

ตลอดเวลาถาแกไขไมถกจดปญหาของชวตกจะไมไดรบการแกไขและขยายตวกวางออกไป 2.

วเคราะหสาเหตของปญหา วเคราะหสาเหตของปญหา ใหถกตอง เพอจะไดมองเหนชองทางในการ

แกไขจากกรอบของเหตปจจยภายในทเราสามารถควบคมก าหนดและเปลยนแปลงแกไขไดคอ

พฤตกรรมทางกาย วาจา ใจของคน คนทรจกปรบเปลยนพฤตกรรมทางกาย วาจา ใจของตนเองได

อยางเหมาะสมในการเผชญกบปญหาจะสามารถพลกวกฤตใหเปนโอกาส สามารถอาศยอปสรรค

ปญหานนชวยยกระดบการพฒนาชวตแลชมชนของตวเองไดดวย 3. ก าหนดขอบเขตเปาหมายในการ

www.ssru.ac.th

48

แกปญหาก าหนดขอบเขตทศทางการแกปญหาใหอยในกรอบของสงทเปนประโยชนกจะสงผลกระทบ

กลบมาเปนปญหาทท าใหตวเราซงเปนสวนหนงของสงคมไดรบความเดอดรอนและเสยประโยชน

บางอยางในระยะยาวเชนกน 4. เขยนค าปณธานหรอท าแผนปฏบต เลอกประเดนของสงทตงใจจะ

ประพฤตปฏบตหรอท าแผนปฏบตเพอน าไปสวถเศรษฐกจพอเพยงโดยท าแผนปฏบตใหสอดคลอง

พอเพยงกบการแกปญหาส าคญเรงดวนทเผชญกอน ก าหนดเปาหมายของการปฏบตใหพอเหมาะกบ

ศกยภาพทมอย มความสจ ความจรงใจตอตนเองทจะประพฤตปฏบตแตสงทจะเปนประโยชนและเปน

ธรรม รวมถงก าหนดขอบเขตและกรอบเวลาของสงทตงใจประพฤตปฏบตใหสามารถวดผลสมฤทธได

5. ด ารงความมงหมาย พยายามประพฤตปฏบตใหไดตามปณธานหรอแผนทตงใจไวอยางตอเนองจน

บรรลผล รจกขมใจตนเองฝกใจตนเองใหประพฤตปฏบตอยในความสจความดนนกระตนเตอนผคน

ใหชวยกนปฏบตตามปณธานทตงไว 6. ใชความอดทน อดกลน และอดออม เมอเผชญกบอปสรรค

ปญหาตองอาศยการใชก าลงของจตใจ คอความอด ความอดทน อดกลนเขาสกบปญหาควบคกบการ

ใชก าลงของปญญาพจารณาใหเหนคณคาของสงทก าลงประพฤตปฏบตจนสามารถเอาชนะอปสรรค

ปญหาทเผชญไดเปนผลส าเรจ และ 7. ละวางความชวความทจรต หรอสงทไมเปนประโยชนและไม

เปนธรรม เมอประพฤตแตสงทเปนประโยชนและเปนธรรมกจะมเวลา แรงงาน เงนทอง หรอ

สตปญญาเหลอส าหรบการชวยเหลอเกอกลคนอน สามารถแสดงความสมพนธของเศรษฐกจพอเพยง

กบพระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการ ไดดงน

www.ssru.ac.th

49

ตาราง 1 ความสมพนธของเศรษฐกจพอเพยงกบพระบรมราโชวาทเรองคณธรรมสประการ ไดดงน

เศรษฐกจพอเพยง พระบรมราโชวาทเรองคณธรรม 4 ประการ

ขอ 1 จบประเดนปญหา การจบประเดนปญหา

ใหถกตอง เปนจดเรมตนส าคญในการแกปญหา

ขอ 2 วเคราะหสาเหตของปญหา วเคราะห

สาเหตของปญหาใหถกตอง เพอจะไดมองเหน

ชองทางในการแกไข

ขอ 3 ก าหนดขอบเขตเปาหมายในการแกปญหา

ก าหนดขอบเขตทศทางการแกปญหาใหอยใน

กรอบของสงทเปนประโยชนและเปนธรรม

ขอ 4 ก าหนดแผนการปฏบตหรตงปณธานเลอก

ประเดนของสงทตงใจจะประพฤตปฏบตหรอท า

แผนปฏบตใหสอดคลองพอเพยงกบ

การแกปญหาส าคญเรงดวนทเผชญกอน

ขอ 5 ด ารงความมงหมาย พยายามประพฤต

ปฏบตใหไดตามปณธานหรอแผน จนบรรลผล

ขอ 6 ใชอดทน อดกลน และอดออม เมอเผชญ

กบอปสรรคปญหา อาศยความอด อดทน อด

กลน ควบคกบการใชก าลงของปญหา

ขอ 7 ละวางความชวความทจรต ถาประพฤต

ปฏบตจนสามารถคลคลายแกไขปญหาไดจะม

เวลา แรงงาน เงนทอง หรอสตปญญา เหลอ

ส าหรบการชวยเหลอเกอกลคนอน

ขอ 1 การรกษาความสจ ความจรงใจตอ

ตนเองทจะประพฤตปฏบตแตสงทเปน

ประโยชนและเปนธรรม

ขอ 2 การรจกขมใจตนเอง ฝกใจตนเองให

ประพฤตปฏบตอยในความสจความดนน

ขอ 3 การอดทน อดกลน อดออม ทจะไม

ประพฤตลวงความสจสจรตไมวาดวยเหต

ประการใด

ขอ 4 การรจกละวางความชว ความทจรตและ

รจกสละประโยชนสวนนอยของตนเพอ

ประโยชนสวนใหญของบานเมอง

www.ssru.ac.th

50

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

เศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหม

มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ (2551, 39-40) ไดสรปการน าทฤษฎใหมตามแนวพระราชด ารส

ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาใช ทฤษฎใหมเปนการบรหารจดการดนและแหลงน าเพอ

การเกษตรรปแบบใหมมพนทขนาดเลกและครอบครวประมาณ 10 - 15 ไร ทมสภาพแหงแลงขาด

แคลนน าท าการเกษตรใหสามารถใชประโยชนจากพนททมอยใหเกดประโยชนสงสดการด าเนนงานม

3 ขนตอน ดงน

ทฤษฎใหมขนทหนง การจดสรรพนทอยอาศยและทท ากนโดยแบงพนทออกเปน 4 สวน

ตามอตราสวน 30 - 30 - 30 - 10 หมายถง พนทสวนหนงประมาณ 30% ใหขดสระเกบน าฝนไว

ใชในหวงฝนทงชวงและในฤดแลง ตลอดจนการเลยงสตว/พชน าตาง ๆ พนทสวนทสองประมาณ

30% ไวปลกขาวในฤดฝนเปนอาหารส าหรบครอบครวใหเพยงพอตลอดป พนทสวนทสามประมาณ

30% ปลกไมผล ไมยนตน พชผก พชสมนไพร พนทสวนทสประมาณ 10% ใหจดท าเปนทอยอาศย

ถนน โรงเรยน เลยงสตว แปลงเพาะช า

ทฤษฎใหมขนทสอง เปนการรวมตวเกษตรแตละรายทประสบความส าเรจจากการท าเกษตร

ทฤษฎใหมขนตนใหเปนกลมเกษตรในรปของสหกรณเปนการสรางระบบเศรษฐกจชมชนใหเขมแขง

ทฤษฎขนทสาม เปนการขยายฐานการผลตไปสระบบเกษตรอตสาหกรรมทครบวงจรและ

สมบรณ ซงเปนการพฒนาความส าเรจจากระบบการผลต เศรษฐกจชมชนไปสระบบตลาดและ

อตสาหกรรมของประเทศ

เศรษฐกจพอเพยงและแนวทางปฏบตทฤษฎใหมเปนแนวทางการพฒนาทน าไปส

ความสามารถในการพงตนเองระดบตาง ๆ อยางเปนขนตอน โดยลดความเสยงเกยวกบความผนแปร

ของธรรมชาตหรอการเปลยนแปลงปจจยตาง ๆ โดยอาศยความพอประมาณ ความมเหตผลและการ

สรางภมคมกนทด มความร ความเพยร ความอดทน สตปญญา การชวยเหลอซงกนและกน และ

ความสามคคส าหรบ ในทรรศนะของ สนย เศรษฐบญสราง (2550, 16-18) เศรษฐกจพอเพยงม

ความหมายกวางกวาทฤษฎใหม โดยทเศรษฐกจพอเพยงเปนกรอบแนวความคดทชบอกหลกการและ

แนวทางปฏบตของทฤษฎใหม ในขณะทแนวพระราชด ารเกยวกบทฤษฎใหมซงเปนแนวทางการ

พฒนาภาคเกษตรอยางเปนขนตอนนนเปนตวอยาง การใชหลกเศรษฐกจพอเพยงในทางปฏบตทเปน

www.ssru.ac.th

51

รปธรรมเฉพาะมนพนททเหมาะสม ทฤษฎใหมตามแนวพระราชด ารอาจเปรยบเทยบกบหลกเศรษฐกจ

พอเพยงซงมอย 2 แบบ คอ แบบพนฐานกบแบบกาวหนา ไดดงน

1. พอเพยงในระดบบคคลและครอบครวโดยเฉพาะเกษตรกร เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบ

พนฐานเทยบไดกบทฤษฎใหมขนท 1 ทมงแกปญหาของเกษตรทอยหางไกลแหลงน าตองพงน าฝน

และประสบความเสยงจากการทน าไมเพยงพอ แมกระทงการปลกขางเพอบรโภค และมขอสมมตวา

มทดนพอเพยงในการขดบอเพอแกปญหาในเรองดงกลาวจากการแกปญหาความเสยงเรองน าจะท าให

เกษตรกรสามารถมขาวเพอการบรโภคยงชพในระดบหนงไดและใชทดนสวนหนงสนองความตองการ

พนฐานของครอบครว รวมทงขายในสวนทเหลอเพอมรายไดเปนคาใชจายอน ๆ ทไมสามารถผลตเอง

ไดทงหมดนเปนการสรางภมคมกนในตวใหเกดขนในระดบครอบครว

2. ความพอเพยงในระดบชมชนและระดบองคกร เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนาซง

ครอบคลมทฤษฎใหมขนท 2 เปนเรองของการสนบสนนใหเกษตรกรรวมพลงกนในรปกลมหรอ

สหกรณ หรอการทธรกจตาง ๆ รวมตวกนในลกษณะเครอขายวสาหกจ กลาวคอ เมอสมาชกในแตละ

ครอบครวหรอองคกรตางมความพอเพยงขนพนฐานเปนเบองตน รวมกลมกนเพอรวมมอสราง

ประโยชนใหแกกลมและสวนรวมบนพนฐานของการไมเบยดเบยนกน แบงปนชวยเหลอซงกนและ

กนตามก าลงและความสามารถของตนสามารถท าใหชมชนโดยรวมหรอเครอขายวสาหกจนน ๆ เกด

ความพอเพยงในวถการปฏบตทแทจรง

3. ความพอเพยงระดบประเทศ เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนาซงครอบคลมทฤษฎใหม

ขนท 3 สงเสรมใหชมชนหรอเครอขายวสาหกจสรางความรวมมอกบองคกรอนในประเทศ เชน

บรษทขนาดใหญ ธนาคาร สถาบนวจย เปนตน

การสรางเครอขายความรวมมอในลกษณะเชนนเปนประโยชนในการสบทอดภมปญญา

แลกเปลยนเรยนร เทคโนโลยและบทเรยนจากการพฒนาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ท าให

ประเทศซงเปนสงคมใหญอนประกอบดวยชมชน องคกรและธรกจตาง ๆ ทด าเนนชวตอยางพอเพยง

กลายเปนเครอขายชมชนพอเพยงทเชอมโยงกนดวยหลกไมเบยดเบยนแบงปนชวยเหลอซงกนและกน

ในทสด เศรษฐกจพอเพยงและแนวทางปฏบตของทฤษฎใหมเปนแนวทางในการพฒนาทน าไปส

ความสามารถในการพงตนเอง ในระดบตาง ๆ อยางเปนขนตอน โดยลดความเสยงเกยวกบความผน

แปรของธรรมชาตหรอการเปลยนแปลงจากปจจยตาง ๆ อาศยความพอประมาณ ความมเหตผล การ

สรางภมคมกนทด มความร ความเพยร ความอดทน สตปญญา การชวยเหลอซงกนและกน และ

www.ssru.ac.th

52

ความสามคค เชน การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชแกปญหาความยากจนซงมการแบงเปน

3 ขนตอน คอ ลดรายจาย เพมรายได และขยายโอกาส สอดคลองกบทฤษฎใหมตามแนว

พระราชด ารทมอย 3 ระดบ ไดแก ขนท 1 เนนการผลตแบบเกษตรผสมผสานเพอการบรโภคและ

ชวยลดภาระคาใชจายใหเกษตรกร ตองอาศยความร ชวยสนบสนนในการผลตรวมถงสตปญญาในการ

ใชจายเงนมใหรวไหลไปกบการซอหาอบายมข สงเสพตดหรอสงฟงเฟอฟมเฟอย ขนท 2 สงเสรมให

เกษตรกรรวมตวกนเปนกลมเพอชวยเหลอเกอกลกนในการขยายผลผลตและเพมรายได ตองอาศย

ความร ความเพยรและความอดทน เพอตอสกบอปสรรคปญหาตาง ๆ ขนท 3 สงเสรมใหกลม

เกษตรกรท างานเชอมโยงกนเปนเครอขาย เพอเพมโอกาสและอ านาจตอรองในการซอหาปจจยการ

ผลตรวมทงหาตลาดรวมกน ซงตองอาศยความรและความซอสตยอนจะน าไปสการสรางเครดตความ

นาเชอถอในสงคม และสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (2542, 61-63) ไดสรปแนวทางการพฒนา

ทง 3 ขนตอนดงกลาวใหเหนวา ทฤษฎใหมเปนแนวทางการบรหารจดการทรพยากรของเกษตรกรทม

พนทท ากนขนาดเลก โดยมงใหเกษตรกรมความพอเพยงในการเลยงตวเองได (self sufficiency) ใน

ระดบชวตทประหยดกอน โดยเฉพาะความสามารถผลตขางบรโภคไดตลอดทงป รวมทงการรวมพลง

สรางสรรคชมชนทองถนทมความสามคคชวยเหลอเกอกลกนทงทางเศรษฐกจและสงคม ซงถาน า

แนวคดทฤษฎทางสงคมศาสตรมาวเคราะหจะพบวา ทฤษฎใหมมความโดดเดนใน 4 เรองดวยกน คอ

1. การจดล าดบส าคญของการใชทรพยากร (priority setting) ไมวาจะเปนทรพยากรธรรมชาต ทน และ

ความสามารถของประชาชน 2. การประสานความรวมมอ (collaboration) การพฒนาชมชนตองการ

การประสานปจจยตาง ๆ ทสนบสนนการพฒนาเขาดวยกน ไมวาจะเปนโครงสรางพนฐาน ทงทาง

กายภาพและสงคม ซงหากขาดปจจยหนงปจจยใดไปแลวโอกาสทจะพฒนาใหส าเรจตามทมงหวงกจะ

ลดนอยลง 3. การสรางความเหนพองตองกน (consensus building) การพฒนาทมพลงตองสามารถ

สรางความเหนพองตองกนในภาพกวางของจดหมาย ทงในระยะสนและระยะยาว 4. ความเปนเจาของ

และการมสวนรวม (ownership and partcipation) การปรบเปลยนและการพฒนาทประสบ

ความส าเรจจะตองเกดมาจากขางในคอเปนการเปลยนทศนะและพฤตกรรมของบคคล การ

เปลยนแปลงดงกลาวน บงคบไมได สงใหเปลยนไมได ดงพระราชด ารสทวา “… ระเบดออกมาจาก

ขางใน ...” ทงนการเปลยนแปลงทงดานทศนคตและพฤตกรรมจะเกดขนเมอบคคลเหนถงประโยชนท

จะไดรบจากการเปลยนแปลง

กจะเกดการมสวนรวม

www.ssru.ac.th

53

จากการศกษาเศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหมตามแนวพระราชด ารสสรปไดวา ตองท าความ

เขาใจใหถกตองเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและทฤษฎใหมวาเศรษฐกจพอเพยงเปนกรอบแนวคด

ทชบอกหลกการและแนวทางปฏบตของทฤษฎใหม และทฤษฎใหมเปนตวอยางภาคปฏบตของการใช

หลกเศรษฐกจพอเพยงในการปฏบตทเปนรปธรรมอยางเปนขนตอน สามารถแสดงความสมพนธได

ดงน

ตาราง 2 ความสมพนธของเศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหม

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทฤษฎใหม

เศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน ทฤษฎใหมขนท 1

เศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา ทฤษฎใหมขนท 2 และ

ทฤษฎใหมขนท 3

ทฤษฎการด าเนนชวต

การด าเนนชวตของมนษยในแตละคนแตละครอบครวมหลกการและแนวทางทตางกนแลวแต

สภาพเศรษฐกจและสงคมของแตละคน ในขณะเดยวกนทฤษฎเศรษฐศาสตรแนวพทธเปนทฤษฎการ

ผลตและทฤษฎการบรโภคของพทธโดยจะเนนการใชปญญาซงอางวา ปญญาคอสวนทส าคญทสดใน

กระบวนการผลต เพราะ จะชวยใหเกดการผลต และการบรโภคทลดการท าลายลางทรพยากร และ

สงแวดลอม

การบรโภคจะเนนเพยงประการเดยวคอการบรโภคเพออย สวนทฤษฎวาดวยอรรถประโยชน

มองวา ความพงพอใจคอความสามารถในการใชสอยสงทน ามาบรโภคใหเกดประโยชนในการเกอกล

ชวตและสตปญญา สวนทฤษฎการประหยดเนนการใชทรพยากรใหเกดประโยชนอยางคมคาใหมาก

ทสด ทงนเพอลดการเบยดเบยนสงอนๆ รวมทงธรรมชาต และสงแวดลอม กญแจทจะไปสความส าเรจ

โดยการใชเวลาทจะใหน าหนกการมความสขตลอดเวลาภายใตหลกเกณฑของการไมเบยดเบยนกน

โดยททฤษฎวาดวยการหาความสขในชวตผานสงมชวตทงหลายทงปวง มชวตอยรวมกนอยางเปนสข

www.ssru.ac.th

54

โดยมการเบยดเบยนกนนอยทสด (สมพร เทพสทธา(2546,43-45)) ในขณะท ป.อ.ปยตโต(2546,79)ได

สรปแนวคดเศรษฐศาสตรวาเศรษฐศาสตรแนวพทธ มลกษณะเปนสายกลาง อาจจะเรยกวา

เศรษฐศาสตรมชฌมาปฎปทาทวาเปนสายกลางเปนมชฌมา คอ มความพอด พอประมาณ ไดดลยภาพ

ความพอด คอจดทคณภาพชวตกบความพงพอใจมาบรรจบกน หมายความวา การไดรบความพงพอใจ

ดวยการตอบสนองความตองการของคณภาพชวตตวก าหนดเศรษฐศาสตรแนวพทธคอมตตญญตา

ความรจกประมาณ รจกพอดในการบรโภค หมายถง ความพอดใหคณภาพของชวตมาบรรจบกบความ

พงพอใจ ในขณะท มหาตมะ คานธ กลาวไววา โลกเรามทรพยากรเพยงพอส าหรบความตองการของ

มนษย แตมไมเพยงพอส าหรบความโลภของมนษย มนษยจงเปลยนแปลงแนวคดใหมโดยไมตกเปน

ทาสของวตถนยม และความเหนแกตวจนเกนไปจะตองค านงถงดานจตใจถงประโยชนของผอนและ

สงคมสวนรวมดวย เพอทกฝายจะอยรวมกนไดดวยความสงบสข เศรษฐศาสตรทเนนเรอง ยงมากยงด

(the economices of more and more) จะตองเปลยนเปนเศรษฐศาสตรของความพอด (the economics of

enough) ซงตรงกบหลกธรรมในพทธศาสนาในเรอง มตตญญตา คอ ความเปนผรจกประมาณ คอ ความ

พอเหมาะพอดพรอมกนนน อเอฟ ชมาคเกอร (E.F. Schumacher อางถงใน สมพร เทพสทธา,2546,48)

ไดเสนอความคดทางเศรษฐศาสตรแนวใหมซงตอตานเศรษฐศาสตรแบบวตถนยม กลาวถงมมมา

อาชวะ เปนธรรมขอหนงในมรรคมองคแปดของพระพทธเจาเปนศาสตรแนวพทธ นกเศรษฐศาสตร

สมยใหมสงเสรมใหมนษยมมาตรฐานการครองชพทสง โดยวดจากจ านวนการบรโภคและถอวา

ผบรโภคน านวนมากจะอยดกนดกวาผบรโภคจ านวนนอย แตนกเศรษฐศาสตรแนวพทธมความเหนวา

การบรโภคเปนเพยงมรรคหรอหนทางทจะน ามาซงความอยดกนด ดงนนจดมงหมายนาจะอยทการท า

ใหการกนอยดมากทสดโดยการบรโภคนอยทสด หวใจ ของเศรษฐศาสตรแนวพทธ คอ ความเรยบงาย

อหงสาธรรมและทางสายกลาง

จากแนวคดดงกลาวจงพอจะสรปไดวา แนวทางการด าเนนชวตของคนนนจะเขาไปเกยวของ

กบทฤษฎเศรษฐศาสตรแนวพทธทมงเนนไปถงการบรโภค ซงการบรโภคนนจะตองใชหลกของปญญา

และทส าคญมนษยจะตองใชหลกการด าเนนชวตภายใตหลกเกณฑของการไมเบยดเบยนกน ซงจะท าให

มนษยเขาถงความสขและมชวตรวมกนอยางเปนสขนอกจากนน ดาไล ลามะ (อางถงใน วทยากร เชยง

กล,2548,48) กลาวถงการด าเนนชวตวาเปนสงทนาพจารณาเกยวกบความโลภคอแมวาจดหมายลกๆ คอ

การแสวงหาความพอใจ แตนาแปลกทหลงจากไดในสงทใจปรารถนาแลวกยงรสกไมพอใจอยด สงท

ขจดความโลภไดอยางแทจรง คอ คามพอใจ ถามความรสกพอใจมากเพยงพอการทจะไดเปนเจาของสง

www.ssru.ac.th

55

นนหรอไมกไมส าคญไมวาจะไดหรอไมไดกยงรสกพอใจอยด ในขณะท วทยากร เชยงกล (2548,138)

ไดกลาวถงกวชาวเยอรมนแนะน าปจจย 9 ประการ ส าหรบการมชวตทนาพอใจไวอยางนาศกษาวา

มสขภาพดพอเพยง ทจะท าใหคณท างานไดอยางรนรมย

มความมนคงพอเพยง ทจะสนองความตองการพนฐานของคณ

มพละก าลงมากพอ ทจะตอสและเอาชนะความยากล าบาก

มคณธรรมเพยงพอ ทจะสารภาพและเลกท าบาป

มความอดทนเพยงพอ ทจะลงแรงจนท าใหเกดสงทดๆ ขน

มจตใจเมตตาเพยงพอ ทจะเหนแงดของเพอนบาน

มความรกมากเพยงพอ ทจะท าตวใหเปนประโยชนและชวยเหลอคนอน

มความศรทธาเพยงพอ ทจะท าใหสงดงามเปนจรงขนมา

มความหวงมากเพยงพอ ทจะขจดความกลวความกงวลในอนาคต

สงทเกดขนกบการด าเนนชวตของมนษยนนมภาวะความเครยดเปนปจจยหลก อยางไรกตาม

ความเครยดในระดบปกตเปนสงทดชวยกระตนและผลกดนคนเราใหฝาฟนอปสรรคปญหาตางๆ ให

สมฤทธผลได บคคลผประกอบอาชพตางๆ มแนวโนมของการเกดความเครยดระดบสงซงสงผลตอการ

เกดโรคภยไขเจบตางๆ ตดสราเรอรง ตดยาเสพตดใหโทษ แมกระทง การฆาตวตาย จากผลของการ

เจรญเตบโตของสงคมท าใหเกดปญหามากขน การสรางความพงพอใจใหกบตวเองเกยวของกบ

ความสขทแตละบคคลจะไดรบตามทศนะของปรชญาสขนยม ถอวา ความสขสบายเปนสงทดทสดของ

ชวตหรอเปนสงทมคาในตวเองเพยงสงเดยวเทานน สวนสงอนๆ เชน เงน ความร ทเราเหนวาเปนสงด

นนมนเปนสงดเพราะสามารถน าเราไปสความสขได ปรชญาสขนยมยงเชอวาไมวาเราจะท าอะไรหนไม

พนความสขสบายเปนจดหมายปลายทาง อยางไรกตามเมอกลาวถงแนวทางการด าเนนชวตของมนษย

ทกคนทเกดมาจะมความตองการในลกษณะทตางกนแตทคลายกนสอดคลองกบการท มาสโลว

(Maslow อางถงใน รง แกวแดง,2549,64-65) ไดเสนอทฤษฎล าดบชนความตองการ (hierarchy of needs

theory) ซงเปนทฤษฎทไดรบการยอมรบอยางกวางขวางโดยตงสมมตฐานไววา มนษยมความตองการ

อยเสมอไมมทสนสด เมอความตองการไดรบการตอบสนองหรอไดรบความพงพอใจอยางใดอยางหนง

แลว ความตองการสงอนๆ จะเกดขนมาอก ความตองการของคนอาจจะซอนกน ความตองการอยางwww.ssru.ac.th

56

หนงอาจจะยงไมหมดไปความตองการอกอยางหนงจะเกดขนได ความตองการอาจเปนไปตามล าดบ

ขนตอนดงน

1. ความ ตองการทางกายภาพ (physiological needs) เปนความตองการระดบต าสดหรอความ

ตองการทางดานรางกาย อาท ปจจยส คอ อาหาร น าดม อากาศ ยารกษาโรค ความตองการทางดานเพศ

และสงจ าเปนอนๆ ทท าใหท าทกสงทกอยางเพอจะใหไดมา แตเมอไดมาแลวความตองการเหลานกยตท

จะเปนตวจงใจหลก (prime motivator) อกตอไป

2. ความตองการความปลอดภย ( safety & security needs) ประกอบดวย ความตองการความ

ปลอดภยปรารถนาทจะไดรบความคมครองจากภยอนตรายตางๆ ทจะมตอรางกาย ความตองการม

ความมนคงในการท างาน มบ าเหนจบ านาญ เมอความตองการระดบต าสดสวนมากไดรบการ

ตอบสนองแลวจะถกชกจงใหกระท าการเพอใหมการตอบสนองแกความตองการในระดบน

3. ความตองการดานความรกจากสงคม ( love or social needs) หมายถงความตองการทจะให

ผอนชนชอบตน มความส าคญตอผอนและเปนสมาชกของกลมทสมาชกของกลมคนอนๆ ยอมรบ

4. ความตองการความยกยองเคารพ ( esteem needs) หมายถง ความตองการใหเกดความเคารพ

ตนเอง (self-respect) ความรสกวาตนเองเปนผประสบความส าเรจไดรบการยอมรบเชนนนจากผอน

ตองการสถานภาพ (status) มชอเสยงเกยรตยศ (prestige) เปนสวนส าคญของความตองการความยกยอง

เคารพ

5. ความตองการความส าเรจในชวต ( self-actualization needs) เปนความตองการระดบสง

หมายถง การทบคคลไดใชความสามารถของตนในทกดานได และเปนทกอยางทตวเขาปรารถนาจะ

เปน ซงแตละคนจะไมเหมอนกน สดแตความสามารถและความตองการของคนนนๆ ดงภาพ 2

www.ssru.ac.th

57

ตา

5. ความตองการ

ความส าเรจในชวต

4. ความตองการความยกยองเคารพ

เปนทรจกของคนทงไป

3. ตองการความรกจากสงคมเปนสวนหนงของกลม

2. ตองการความปลอดภย และความมนคงของชวต

1. ความตองการทางกายภาพ เชน ความอบอน ทอยอาศย

ภาพ 2. ทฤษฎความตองการของมาสโลว (Maslow’s hierarchy of needs)

ทมา: รง แกวแดง (2549,65)

อยางไรกตามเมอกลาวถงความตองการของมนษย พระพทธเจา (อางถงใน สนย เศรษฐบญ

สราง,2550,46-50) ไดตรสถงหลกการบางอยางมานานกวา 2,500 ป มแงมมในเชงจตวทยาทลมลกไว

ในพลสตร องคตตรนกายนวกนบาต แสดงถงแรงผลกดนทางจตวทยาทมอทธผลตอพฤตกรรมของ

มนษย โดยทรงชใหเหนแรงบบคนจากความกลวตอภย 5 ระดบทซอนอยในจตใจสวนลกของมนษยซง

คอสาเหตทท าใหมนษยเกดความตองการ เกดพฤตกรรมในการแสวงหาสงตอบสนองความตองการ

ตางๆ เพอคลคลายบรรเทาความกลวนน เมอความกลวตอภยในระดบทหยาบกวาไดรบการคลคลาย

สง

www.ssru.ac.th

58

บรรเทาลง แรงบบคนจากความกลวภยทละเอยดกวาในล าดบขนถดไปจะแสดงอทธพลเขาครอบง า

พฤตกรรมชวตคนผนนแทนท ปรากฎใหเหนตามล าดบจากหยาบไปหาละเอยด คอ

1. อาชวตภย คอ ความกลวตอภยอนเนองดวยการด ารงชวต เพราะจตใจสวนลกของมนษยถก

คกคามดวยความรสกกลวตอความไมแนนอนในชวต วาจะสามารถด ารงอยรอดไดอยางปรกตสข

ตลอดไปหรอไม มนษยจงถกบบคนใหเกดพฤตกรรมในการแสวงหาสงตอบสนองทเปนความตองการ

ตางๆ ในทางกายภาพ (physiological)

2. อสโลกภย คอ ความกลวตอภยอนเนองดวยการถกโลกต าหน เพราะจตใจสวนลกของ

มนษยถกคกคามดวยความรสกกลวตอภาวะความแปลกแยก (alienation) มนษยจงเกดพฤตกรรมการ

แสวงหาความตองการทางสงคม (social needs) เพอชวยใหชวตในมตทางสงคมสามารถด ารงอยได

อยางปกตสข

3. ปรสสารชภย คอ ความกลวตอภยอนเนองดวยความสะทกสะทานในบรษท เพราะจตใจ

สวนลกของมนษยถกคกคามดวยความรสกกลวตอการสญเสยอตตลกษณของภาวะแหงความเปนตวตน

ของตน (self identity) มนษยจงเกดพฤตกรรมการแสวงหาความภาคภมใจในตวเอง (self esteem) หรอ

แสวงหาต าแหนงแหงทของตวตนในสถานะใดสถานะหนงทจะสามารถสรางความรสกเชอมนใน

ตวเองใหเกดขน เพอชวยใหชวตในมตของอารมณความรสกด ารงอยไดอยางปกตสข

4. มรณภย คอ ความกลวตอภยอนเนองดวยความตาย เพราะจตใจสวนลกของมนษยถก

คกคามดวยความรสกกลวตอภาวะความตาย ซงตนรอยแกใจวาสกวนหนงความตายจะตองมาถงอยาง

แนนอน ท าใหมนษยเกดพฤตกรรมการแสวงหาความมนคงปลอดภย (safety needs) ดวยการหนเขาหา

ศาสนาทมสงศกดสทธเปนทพงอนจะชวยใหชวตแมหลงความตายกยงสามารถด ารงสบทอดตอไปได

อยางปกตสข ตลอดจนผลกดนใหเกดสญชาตญาณของการสบเผาพนธ เพอชวยใหชวตในมตของความ

เปนอตตาตวตนของตนสามารถด ารงสบตอไปได

5. ทคตภย คอ ความกลวตอภยอนเนองดวยทไปทไมด เพราะจตใจสวนลกของมนษย

ถกคกคามดวยความรสกกลวตอภาวะบบคนทเปนทกขทจะตองเผชญในอนาคต จงเกดความตองการ

ประจกษถงความจรงเกยวกบสถานภาพของชวตทอบตมาในโลก (self actualization) สงผลใหเกด

แรงผลกดนทจะศกษาคนควา แสวงหาความร ความจรงเกยวกบธรรมชาตของชวต แนวคดปรชญา

ลทธความเชอทางศาสนา เพอจะไดรชองทางการปฎบตตอชวตในมตทเปนองครวมไดอยางเหมาะสม

ถกตอง ไมเดนพลาดไปสทศทางทจะท าใหคลาดเคลอน www.ssru.ac.th

59

จากแกนสารเปาหมายแทจรงทถงปรารถนาของชวตและ เดวด แมคแคลแลนด (David

McClelland,1961,255) ไดอธบายถงทฤษฎแรงจงใจทมพนฐานเกยวกบพลงงานทมอยคอพลงความ

ตองการทางดานสงคมอ านาจและความส าเรจ แมคแคลแลนด ไดเสนอลกษณะทท าใหไดรบ

ความส าเรจ มดงน

1. เปนผชอบท างานทตองรบผดชอบสง เพราะถาเปนงานทมความรบผดชอบต า แมจะ

ประสบความส าเรจกไมมความภาคภมใจ

2. เปนผทวางเปาหมายระดบกลาง (moderate goals) ในการปฏบตงานและปฏบตงานใดๆ

โดยค านงถงความเสยง

3. เปนผตองการขอมลยอนกลบ (feedback) เกยวกบการปฏบตงานของตนเองถงความส าเรจ

หรอลมเหลว เพราะถาปราศจากขอมลยอนกลบจะไมทราบวาการตดสนใจของตนถกผดอยางไร

4. เปนผตองการท างานรวมกบผมความสามารถ โดยไมค านงถงวาจะเปนใคร

จากลกษณะดงกลาว ถาหากบคคลไมมความรบผดชอบดวยตนเองจะไดรบความพอใจนอยตอ

การไดรบความส าเรจและเปาหมายทไดรบ การปฏบตงานทคอนขางยากแตพยายามท างานใหส าเรจเขา

จะไดรบความพอใจ ถาปราศจากการทบทวนตรวจสอบจะไมรวางานทท าไปนนผดหรอถก นกธรกจท

ไดรบความส าเรจไมไดสนใจตอก าไรเปนเครองวดความส าเรจ และความสามารถของเพอนรวมงาน ใน

หนงสอ The Achieving Society ไดใหสมมตฐานวาบคคลจะมความตองการสมฤทธผลมากหรอนอย

ยอมแลวแตการอบรมเลยงดทไดรบตอนเยาววย เพราะความรสกนกคดตางๆของบคคลมก าเนดมาจาก

ความสมพนธระหวางบดามารดากบบตร ลกษณะนสยความเกยจคราน ความพยายามเหลานเปนสงท

บคคลเรยนรมาตงแตเดกและจะเกดตอไปจนเตบใหญถงแมวาในระยะตอมาจะไดรบประสบการณท

แตกตางออกไปมากขน แตสงเหลานเปนเพยงเสรมสรางความเชอและทศนคตภายในจตส านกเทานน

หาไดหยงลกลงไปถงรากฐานทสรางขนเมอเยาววยไม

ส าหรบปจจยการด าเนนชวตของมนษยอกประการหนงททฤษฎจตวเคราะห ( psychoanalysis)

ชใหเหนพฤตกรรมตางๆ ของมนษยทดเหมอนถกควบคมโดยจตส านกของผคนแตละคนนน อนทจรง

ถกก าหนดจากอทธพลของโครงสรางสวนทเปนสวนทเปนจตใตส านก (subconscious) หรอจตไรส านก

(unconscious) ซงเปนพนทสวนใหญของจตทอยลกลงไปโดยทเราไมส านกรตว พนทของจตส านก

เปรยบไดกบภเขาน าแขงสวนทโผลพนน าใหเหนขณะทจตไรส านกจะเปรยบเสมอนฐานของภเขา

www.ssru.ac.th

60

น าแขงซงกนอาณาบรเวณพนทสวนใหญมากกวากนมาก แตซอนตวอยใตน าจนท าใหไมสามารถ

มองเหนไดงายๆ พลงขบเคลอนทแฝงอยภายใตจตไรส านกมอย 2 สวนใหญ ไดแก สวนทเปนความ

ตองการอยากได อยากม อยากเปน ทเรยกวา อด (id) อนเปนสญชาตญาณดบทแฝงอยในตวมนษย ซง

จะท างานตามหลกความพงพอใจ (pleasure principle) กลาวคอตองการการตอบสนองในทนทโดยไม

ค านงถงเงอนไขกบสวนทเปนมโนส านกทเรยกวา ซปเปอรอโก (super-ego) ทงนปฏสมพนธในเชง

ขดแยงระหวางอดกบซปเปอรอโก จะปรากฏออกมาเปนอโก (ego) หรอความเปนตวตนถาเปนไปได

อยางปกตจะสงผลใหบคคลผนนสามารถมพฤตกรรมการด ารงชวตอยในสงคมไดโดยปกตสข สงท

เกยวเนองสมพนธกบอโก และซปเปอรอโกภายใตจตไรส านกของผคนในสงคมโดยรวมเรยกไดวาเปน

โครงสรางสวนลกทางสงคม มอทธพลตอการก าหนดพฤตกรรม ตลอดจนปรากฎการณทางเศรษฐกจ

สงคม การเมอง (สนย เศรษฐบญสราง,2550,191-192)

จากการศกษาทฤษฎในการด าเนนชวต สรปไดวาในการด าเนนชวตความโลภ คอการแสวงหา

ความพอใจ สงทขจดความโลภไดอยางแทจรงคอความพอใจทแสดงถงแรงผลกดนทางจตวทยาทม

อทธพลตอพฤตกรรมของมนษย ท าใหมนษยเกดความตองการและเกดพฤตกรรมในการแสวงหาสง

ตอบสนองความตองการตางๆ เพอคลคลายบรรเทาความกลว การสรางความพงพอใจตองเกยวของกบ

ความสขของแตละบคคล ความสขสบายเปนสงทดทสดของชวตหรอเปนสงทมคาในตวเองเพยงสง

เดยว เพราะมนษยมความตองการอยเสมอไมมทสนสดความตองการของคนอาจจะซอนกนความ

ตองการอยางหนงยงไมหมดไปความตองการอกอยางหนงอาจเกดขนได คอ 1.ความตองการทาง

กายภาพ เปนความตองการระดบต าสด เพราะจตใจสวนลกของมนษยถกคกคามดวยความรสกกลวตอ

ความไมแนนอนในชวตวาจะสามารถด ารงอยรอดไดอยางปกตสขตลอดไปหรอไม มนษยจงถกบบคน

ใหเกดพฤตกรรมในการแสวงหาสงตอบสนองทเปนความตองการตางๆ ในทางกายภาพ 2.ความ

ตองการความปลอดภย ปรารถนาทจะไดรบความคมครองจากภยอนตรายตางๆ ทจะมตอรางกาย

เพราะจตใจสวนลกของมนษยถกคกคามดวยความรสกกลวตอภาวะ ความแปลกแยก มนษยจงเกด

พฤตกรรมการแสวงหาความตองการทางสงคม 3.ความตองการความรกจากสงคมตองการทจะใหผอน

ชนชอบ มความส าคญตอผอนและเปนสมาชกของกลมทสมาชกของกลมคนอนๆ ยอมรบ เพราะจตใจ

สวนลกของมนษยถกคกคามดวยความรสกกลวตอการสญเสยอตตลกษณของภาวะแหงความเปนตวตน

ของตน จงเกดพฤตกรรมการแสวงหาความภาคภมใจในตวเอง หรอแสวงหาต าแหนงแหงทของตวตน

ในสถานะใดสถานะหนงทจะสามารถสรางความรสกเชอมนในตวเองใหเกดขน 4.ความตองการ

ความยกยองเคารพเปนผประสบความส าเรจและไดรบการยอมรบจากผอน ความมชอเสยงเกยรตยศอน

www.ssru.ac.th

61

จะชวยใหชวตแมหลงความตายกยงสามารถด ารงสบทอดตอไปไดอยางปกตสข ตลอดจนผลกดนให

เกดสญชาตญาณของการสบเผาพนธ เพอชวยใหชวตในมตของความเปนอตตาตวตนสามารถด ารงสบ

ทอดตอไปได 5.ความตองการความส าเรจในชวต เปนความตองการระดบสงสด การทบคคลไดใช

ความสามารถของตนทกดานได และเปนทกอยางทปรารถนาจะเปน สงผลใหเกดแรงผลกดนทจะศกษา

คนควา แสวงหาความรและความจรงเกยวกบธรรมชาตของชวต แนวคดปรชญา ลทธ ความเชอทาง

ศาสนา เพอจะไดรชองทางในการปฏบตตอชวตในมตทเปนองครวมไดอยางเหมาะสมถกตอง ไมเดน

พลาดไปสทศทางทจะท าใหคลาดเคลอนจากแกนสารเปาหมายแทจรง

แนวทางในการด าเนนชวต

พฒน สจ านงค ( 2524,75) ใหทรรศนะวาแนวทางในการด าเนนชวตประกอบดวย

1 . การชวยเหลอตนเอง วธทดทสดคอการชวยใหคนมขดความสามารถในการชวยตนเองโดย

ไมตองคอยใหคนอนมาชวยเหลอตลอดไป

2 . การรวมมอระหวางสวนราชการกบประชาชน เปนการประสานสมพนธทงสองฝายเพอให

เกดพลงเสรมหนนซงกนและกนเปนการพฒนาทไดผลดทสดและถาวรทสด การทจะใหฝายหนงฝายใด

เปนผด าเนนการฝายเดยว นอกจากจะไมประสบความส าเรจหรอลาชาแลวยงอาจน าไปสการขยาย

ชองวางและความขดแยง

3 . ความคดรเรมของคน การทคนจะสามารถชวยตวเองไดจะตองมความคด ทศนะและศรทธา

ตอการพฒนาไปในแงบวกจนสามารถแสดงความคดรเรมการพฒนาดวยตนเอง การรเรมจากภายนอก

จะไมคอยตรงกบความตองการและปญหาของชมชน ไมไดรบการยอมรบ หากคนลงเลทจะออก

ความคดรเรมจะตองกระตนเตอนใหเกดความเคลอนไหวในการแกไขปญหาความเดอดรอนของตนเอง

ดวยวธการตงปญหาถาม บรรยายน า สาธต ทศนศกษา แตตองระวงอยาใหเปนการบงคบ

4 . ความสมดลในการพฒนา ไดแก การพฒนาดานรปธรรมและนามธรรมจะตองไดสดสวน

กน เพราะงานพฒนามไดมงขจดปญหาเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ แตมงท าในทกๆ ดานไปพรอมกน

นอกจากนนมนษยปกตนนมความงอกงาม หรอมวฒนธรรมอนหมายถงการเรยนร สะสม

ความร และถายทอดความรไดในรปแบบของการปฏบต หรอเปนพฤตกรรมชมชนหรอเรยกวาวถชวต

ของชมชน ไดแก การยนสองขา การเดน การพด การกน การคด การอยอาศย การท ามาหากน การ

ปฏบตตามธรรมเนยมประเพณ การนบถอศาสนา การปกครอง ซงการปฏบตหรอวถชวตนนจะสะทอน

www.ssru.ac.th

62

ใหเหนถงภมปญญาของชมชน หรอสงคม ซงไดมาจากประสบการณ การเลอกสรร กลนกรอง ทดลอง

ใชและถายทอดสบทอดตอกนมา และในวถชวตทงมวลของมนษยปกตนนมวถชวตทมความส าคญ

และจ าเปนอยางยงตอการด ารงชวตอยในสงคม คอ วถชวต ดานการผลตซงเปนวถชวตทเปนพนฐาน

ของทกสงคมทจะตองกระท าเพอใหไดมาซงปจจย 4 ในการด าเนนชวต (ประเวศ วะส,2542,9)

ในสงคมไทยปจจบนการด าเนนชวตของผคนตางประสบปญหามากมาย โดยเฉพาะปญหาทาง

เศรษฐกจทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงวนนการด ารงชวตของผคนจะมความสขและสามารถ

อาศยอยในสงคมไดอยางปรกตสข ผคนจะตองนอมน าเอาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนหลก

ในการด าเนนชวต ซง สรานนท จนทรสม (2552,ออนไลน) กลาวถงการพฒนาตามแนวปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงวา ตองเรมกอเกดจากภายในจตใจหรอจดประกายจากภายในหรอทเรยกวาเปนการ

ระเบดออกมาจากขางใน ดงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงใชเปนแนวทางในการทรงงาน เมอม

จตใจทแนวแนจงลงมอท าโดยเรมจากตวเองไปหาคนรอบขาง จากเรองเลกนอยไปหาเรองใหญ จาก

เรองใกลตวออกไปไกลตว ดวยความซอสตยสจรต มความเพยร ขยนอดทน จากระดบบคคล ครอบครว

ไปสองคกร ชมชน สงคม ความส าเรจของการพฒนาตานแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจงเปนเรองทอย

ภายในจตใจของทกคน การระเบดจากขางในเปนการจดระเบดจากจตใจของบคคลดวยกระบวนการ

รบรของจตและพลงศรทธาวาการพฒนาตองเรมทจตใจเปนพนฐาน คอ บคคลตองรตว หรอรบร

ตลอดเวลาอยางเชอมนวาทกอยางสามารถเปลยนแปลงและพฒนาไดดวยตวของเราเอง เมอรตววาเรา

ท าไดจะเรมรสกวาตวเรามพลง เมอมพลงจงเกดเปนส านกทจะใชพลงกอใหเกดการเปลยนแปลงและลง

มอกระท าขน พฤตกรรมการพฒนาจงเกดตามมา การระเบดจากขางในจงเปนการจดประกายหรอจด

ระเบดดวยตนเองโดยเรมจากจตใจของเรา ดวยตวของเรา ส านกของเรา จากการกระท าของตวเรา เกด

ความตอเนองและยงยน นอกจากการระเบดจากขางในแลวจ าเปนตองสรางกระบวนการคดแบบวงกลม

(cycle thinking) หรอคดแบบรอบดานหรอทเรยกวาการมองแบบองครวมแทนการคดแบบเสนตรง

(line thinking) เพอใหมองเหนความเกยวเนองเชอมโยงของสรรพสงทอยรวมกนอยางมคณคา การ

พฒนาในระดบบคคลจงเปนกลไกส าคญหรอเปนเสมอนฐานรากทจะท าใหเกดพลงในการขบเคลอน

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหบรรลเปาหมายในระดบองคกร ชมชนและระดบสงคมทสงขนตอไป

กระบวนการพฒนาคนในทามกลางกระแสโลกาภวตนเปนเรองทยงยากและซบซอน ทกคนตองชวยกน

เสรมสรางพฒนา ดวยความเพยร อดทนและเสยสละ ผทมโอกาสมากกวาตองเปนตวอยางทดแกลก

ครตองชวยกนอบรมสงสอนนกเรยนใหคดเปนพงตนเองได พระตองเปนผน าทางจตวญญาณ

และศลธรรม ปราชญตองเปนผน าภมปญญา ขาราชการตองเปนทพงในดานความปลอดภย

www.ssru.ac.th

63

และความถกตองเปนธรรมของสงคม หากทกฝายรวมกนสรรสรางและพฒนาบคคลใหเกดเปนบคคล

พอเพยง (sufficiency man) ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในขนท 1 ได โอกาสในการรวมกลมพง

กนเองเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกนสรางเครอขายองคกรชมชนพอเพยงขนท 2 และขยายเครอขาย

สรางสงคมพอเพยงในขนท 3 จงเปนเรองทไมไกลจนเกนไป ในระดบบคคลสามารถสรปเปนตวแบบ

(Model) ในการศกษาและพฒนาไดดงภาพ 3 ตวอยางลกษณะ

การระเบดจากขางใน

รตว

รสก

รส านก

รกระท า

ภาพ 3 ลกษณะการระเบดจากขางใน

ทมา: http://lansak.uthaithani.police.go.th/b1.htm

www.ssru.ac.th

64

การพฒนาตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตองเรมพฒนาจากการสรางบคคลพอเพยงหรอสราง

ความพอเพยงระดบบคคลในขนท 1 ซงมวธการด าเนนชวตดวยหลกการสามหวงสองเงอนไขสามารถ

พงตนเองไดมจตวญญาณของความพอเพยง คณธรรม ความซอสตยสจรต ขยนอดทน ความเพยรเปน

เลศ มปญญามองปญหาแบบองครวม ความรบผดชอบตอสงคมสงเปนการพฒนาในระดบบคคลใหม

จ านวนและสดสวนทมากจนเกดเปนพลงพอทจะสรางแบบแผนการด าเนนชวตทพอเพยง (sufficiency

life) และมวธการท างานอยางพอเพยงพฒนากาวไปสการมวฒนธรรมองคกรแบบพอเพยง (sufficiency

culture) ในขนท 2 คอ การเปนองคกรชมชนพอเพยงทมรปแบบการบรหารจดการองคกรอยางพอเพยง

คนในองคกรปฏบตงานดวยหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สงคมพอเพยงจงเปนเหตปจจยทเกดจากการ

พฒนาในระดบบคคล กลมบคคล และระดบองคกรชมชน หรอเปนผลจากการพฒนาในขนท 1 และขน

ท 2 อยางเปนขนตอน ปจจยแหงความส าเรจในการพฒนาไปสการเปนสงคมพอเพยง จงขนอยก าการ

พฒนาในระดบลาง หรอการพฒนาในระดบท 1 และระดบท 2 เปนส าคญ การพฒนาในระดบสงคม

เปนผลพวงของการพฒนาในระดบท 1 คอ ระดบบคคล กลมบคคล ทเกดจากการสรางบคคลพอเพยง

และองคกรชมชนพอเพยงในระดบท 2 มจ านวนบคคลพอเพยงและองคกรชมชนพอเพยงในระดบท

มากพอจนเกดเปนกระแสสามารถพฒนายกระดบสงคมใหกาวไปสการเปนสงคมแหงความพอเพยง

(sufficiency Society) ได ซงในสงคมแหงความพอเพยงตองมโครงสรางสงคมแบบพอเพยง ม

วฒนธรรมอยางพอเพยง มวถชวตทพอเพยงโดยมเปาหมายทส าคญ คอ การอยรวมกนอยางเกอกล เกด

ความสมดลอยางยงยน จ าเปนตองอาศยเวลาในการหลอหลอมพฒนาแบบคอยเปนคอยไปโดย

กระบวนการซมซบรบเอาเนนทคณคา ความจรง ความถกตอง ความดงาม ทเปนธรรมชาตมากกวาค าวา

ก าไรหรอขาดทน สงคมแหงความพอเพยงเปนทงเปาหมายสดทาย (end) และวธการ (mean) ของการ

พฒนาเพอการอยรวมกนของมนษย สงคม ธรรมชาต สงแวดลอม และเทคโนโลย อยางสมดล ยงยน

เปนแนวทางการพฒนาทสอดคลองกบวถแหงธรรมชาต ความเปนจรงทางสงคมและสภาวะการ

เปลยนแปลงเปนเสมอนทางออกเพอความอยรอดปลอดภยอยางยงยนของมวลมนษยชาต การกาวไปส

สงคมแหงความพอเพยงจงเปนพนธกจรวมกนของทกคนในสงคม ดงนน ทศนคตทดจงเปนสงทตอง

สรางขนเพอเปนเกราะปองกนหรอปจจยทมผลตอการด าเนนชวตทเปนปกตสข ประกอบดวย

1. ดานสขภาพ คอ ภาวะทบคคลสามารถปฏบตหนาทไดตามบทบาททสงคมก าหนดเปน

ภาวะทตองมความสมบรณทงรางกายและจตใจ สามารถด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข ตอง

มรางกายทแขงแรง

www.ssru.ac.th

65

2. ดานสงคม เศรษฐกจ ชวตในเมองจะสรางความเหนแกตวมากขน เนองจากสมาชกใน

สงคมมความแตกตางกนทงในดานสงคมและเศรษฐกจ การมเทคโนโลยสมยใหมเขามาท าใหผคนใช

จายอยางฟมเฟอย นอกจากนยงมการผอนสงสงอ านวยความสะดวกตางๆ สรางความหลงผด สรางหน

3. ดานสมพนธภาพและการมกจกรรมในสงคมระหวางเพอนรวมงาน กอใหเกดภาวะการ

แขงขนเพอความอยรอดและความเปนอยทดกวา หลายคนเกดการแยงทอยอาศย (บานพก) แยง

ความส าเรจในดานยกวทยฐานะของตนเอง (เลอนยศ) แยงความดความชอบ (สองขน) ไมอาจสราง

ความสมพนธใกลชดได

4. ดานคณธรรม ค าวา คณ หมายถง คาทมอยในแตละสงซงเปนทตงแหงความยดถอ

เปนไปไดทงทางดและทางราย คอ ท าใหจตใจยนดกเรยกวา คณ สวนค าวา ธรรม มความหมาย 4 อยาง

คอ

4.1 ธรรมะ คอ ธรรมชาต เรามหนาทตองเกยวของดวย

4.2 ธรรมะ คอ กฎของธรรมชาต เรามหนาทตองเรยนร

4.3 ธรรมะ คอ หนาทตามกฎของธรรมชาต เรามหนาทตองปฏบต

4.4 ธรรมะ คอ ผลจากการปฏบตหนาทนน เรามหนาทใชมนอยางถกตอง

คณธรรม หมายถง ความดงามของลกษณะนสยทสงสม อยในจตใจของมนษยโดยผาน

ประสบการณจากการไดสมผส จงแสดงออกมาทางการกระท า ทางกาย ทางวาจาและจตใจของแตละ

คนเปนสงทมประโยชนตอตนเอง ผอน

จากการศกษาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเกยวกบแนวทางในการด าเนนชวตสรปไดวา การ

ด าเนนชวตของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงคอการพงตนเอง มขดความสามารถในการชวยตนเองโดยไม

ตองคอยใหคนอนมาชวยเมอสามารถชวยตนเองไดจะเกดความคดรเรม ทศนคตและศรทธาในการ

พฒนาเปนการเรมจากภายในจตใจของแตละบคคล เมอมจตใจทแนวแนเชอมนจะมพลงเกดส านกทจะ

ใชพลงกอใหเกดการเปลยนแปลงจงลงมอท าโดยเรมจากตวเองไปหาคนรอบขางจากเรองเลกนอยไปหา

เรองใหญ จากเรองใกลตวออกไปไกลตว ดวยความซอสตย สจรต มความเพยรขยน อดทน พรอม

กระบวนการคดแบบรอบดานหรอทเรยกวาการมองแบบองครวมเพอใหมองเหนความเกยวเนอง

www.ssru.ac.th

66

เชอมโยงของสรรพสงทอยรวมกนอยางมคณคา จากระดบบคคล ครอบครวสชมชน สงคมและ

ประเทศชาต

ทฤษฎเกยวกบความร

ทฤษฎทางความรถอวามความเปนสากล คอ ปราศจากขอจ ากดในดานเวลา สถานท และอต

วสย ทแตกตางกนของมนษยเปาหมายของทฤษฎความร คอ การคนหาความรจะตองเปนสงทมลกษณะ

ของปรากฎการณหนงไดเหมอนกน ความรจะตองเปนสงทเปนจรงยงกวาเปนพยงรบรหรอความเชอ

ของแตบะคนหรอความเคยชนของแตละคน หากแตเปนสงทไดรบการตรวจสอบความถกตองวาเปน

จรง ฉะนน องคความรจะประกอบขนดวยความคดหรอขอความทบงบอกคณลกษณะอยางไร โดยท

แนวคดนนไดรบการพสจนโดยวธการทเชอถอไดอยางหนงวาเปนแนวคดทถกตอง ดงนน องคความร

จงเปนแนวคดทถกตอง การยนยนความถกตองอยเสมอแนวคดทไดรบการยนยนความถกตองจะคงอย

เปนองคความรตอไปหรอเปนความรทเชอถอไดมากหรอนอย ตามความหนกแนนของหลกฐานท

สนบสนนแนวคด สวนแนวคดทขาดหลกฐานยนยนความถกตองกจะถกท าลายโดยปรยาย

การศกษาแนวความคดทฤษฎเกยวกบความรความเขาใจ พบวา ความรความเขาใจมผลท า

ใหทศนคตของบคคลสามารถเปลยนแปลงได ผเชยวชาญหลายทานไดใหความหมายไวเปนทนาสนใจ

ดงตอไปน

อนน ศรโสภา (2552,14) กลาววา ความร หมายถง ความจ าทเคยมประสบการณมากอน

และใหความหมายของความเขาใจวาหมายถงความเขาใจในความหมายของสงนน ดงน

1. ความร (Knowledge) ความจ าทเคยมประสบการณมากอน

1.1 ความรเกยวกบเนอหาวชาโดยเฉพาะ

1.1.1 ความรเกยวกบความหมายของค าตางๆ

1.1.2 ความรเกยวกบความจรงตางๆ ไดแก เวลา เหตการณ บคคล สถานท

แหลงก าเนด ฯลฯ

1.2 ความรเกยวกบวธและการด าเนนงานทเกยวกบสงใดสงหนง โดยเฉพาะ

www.ssru.ac.th

67

1.2.1 ความรเกยวกบลกษณะแบบแผนตางๆ

1.2.2 ความรเกยวกบแนวโนมและการจดล าดบ

1.2.3 ความรเกยวกบระเบยบวธการด าเนนงานของสงใดสงหนง

1.3 ความรเกยวกบการรวบรวมความคดและโครงสรางของสงใดสงหนง

1.3.1 ความรเกยวกบกฎและการใชกฎการบรรยายคณคาหรอพยากรณ หรอ

ตความหมายของสงทเราสงเกตเหน

1.3.2 ความรเกยวกบทฤษฎและโครงสราง

2. ความเขาใจ (Comprehension) การเขาใจความหมายของสงนน

2.1 การแปลความ (การแปลจากแบบหนงไปสอกแบบหนงโดยรกษาความหมายไว

อยางถกตอง)

2.2 การตความหมาย (การอธบายหรอเรยบเรยงเนอหานนเสยใหมใหไกลไปกวาเดม)

2.3 การขยายความ (การขยายความของความหมายทมอยใหไกลไปกวาเดม)

3. การน าไปใช (application) ความสามารถในการน าความรไปใช ซงจะตองอาศย

ความสามารถหรอทกษะทางดานความเขาใจดงกลาว การน าความรไปใชนกลาวอกนยหนง

คอ การแกปญหานนเอง ซงมขนตอนตางๆ อนจะเหนวาความเขาใจในหลกทฤษฎ วธการตางๆ

จะถกน ามาใชในการแกปญหา

4. การวเคราะห (Analysis) การแยกเรองราวออกเปนสวนยอยๆ

4.1 การวเคราะหสวนประกอบตางๆ

4.2 การวเคราะหความสมพนธระหวางสวนประกอบนน

4.3 การวเคราะหหลกหรอวธการรวบรวมสวนประกอบตางๆ เหลานน

www.ssru.ac.th

68

5. การสงเคราะห (Synthesis) การรวบรวมสวนประกอบตางๆ เขาดวยกน

5.1 การกระท าทเปนสอใหผอนเขาใจความหมาย

5.2 การกระท าทเกยวกบแผนงานหรอขอเสนอตามวธตางๆ

5.3 การพฒนาความสมพนธระหวางสวนประกอบตางๆ อาท การทสวนประกอบ

เหลานนรวมกนไดโดยอาศยความสมพนธอะไรทส าคญ

6. การประเมนผล (Evaluation) การตดสนคณคาในสงทก าหนดความมงหมายไดโดยการ

ใชเกณฑทแนนอน

6.1 การตดสนโดยอาศยเหตการณภายในสงนนเปนเกณฑ

6.2 การตดสนโดยอาศยเกณฑภายนอกมาพจารณา

ดงนนสรปไดวา ความรความเขาใจ หมายถง ความทรงจ าในเรองราว ขอเทจจรง

รายละเอยดตางๆ ความสามารถน าความรทเกบรวบรวมมาดดแปลง อธบายเปรยบเทยบในเรองนนๆ

ไดอยางมเหตผล ความรความเขาใจเปนเรองทเกยวของกนโดยตรงและรวมถงการน าความร ความ

เขาใจไปใชในสถานการณจรงไดตามขนตอนทกษะทางสมอง 6 ขนตอน คอ 1.ความร 2.ความเขาใจ 3.

การน าไปใช 4.การวเคราะห 5.การสงเคราะห และ 6.การประเมนผล ทงนขนอยกบสถานการณของแต

ละบคคลเปนส าคญ ความรความเขาใจในเรองใดเรองหนงจงมผลตอความมสตและเหตผลของบคคล

ตอเรองนนๆ เพราะความมสตและเหตผลเปนเรองของการใชเหตผลในการจ าแนกแยกแยะความ

แตกตาง ตลอดจนผลตอเนอง ผลได ผลเสย ของเรองนนๆ ในขณะท บลม (Bloom,1971 อางถงใน พร

ทพย สขวฒนาพร,2548,15) กลาววา ความร คอ ความสามารถทางพทธปญญาซงแบงไดหลายระดบ

ดงนนการวดความรจงควรวดความสามารถทกระดบ เครองมอทใชวดความรจะตองอาศยแบบทดสอบ

สมฤทธ (achievement test) ซงเปนการวดความสามารถทางสตปญญาและทกษะตางๆ ตลอดจน

สมรรถภาพดานตางๆ ทไดจากการเรยนรในอดต ยกเวนการวดทางดานรางกาย การวดความร

ใชเครองมอแตกตางกนตามความสามารถทางสตปญญา ซงสรปไดดงน

www.ssru.ac.th

69

1. พฤตกรรมดานความรความจ า (knowledge) ความรความจ า หมายถง พฤตกรรมทเปน

หลกเบองตนของพฤตกรรมดานอนๆ ซงนอกจากความจ าแลวยงมการระลกได (Recall) อกดวยแตไม

จ าเปนตองตความหมายในเรองนนๆ

2. พฤตกรรมดานความเขาใจ (comprehension) ความเขาใจ หมายถง พฤตกรรมทสามารถ

จบใจความส าคญเรองราวตางๆ ได ทงเปนรปธรรมและนามธรรม

3. พฤตกรรมดานการน าไปใช (application) การน าไปใช หมายถง พฤตกรรมทสามารถ

น าเอาสงทประสบมาไปใชใหเกดประโยชนหรอไปแกปญหาตางๆ ทเกดขน

4. พฤตกรรมดานการวเคราะห (analysis) การวเคราะห หมายถง ความสามารถในการ

แยกแยะเรองราวตางๆ ออกเปนสวนประกอบยอยหรอเปนการหาความส าคญ ความสมพนธ และ

หลกการหรอทฤษฎทเปนมลเหตของเรองราวตางๆ ได

5. พฤตกรรมดานการสงเคราะห (synthesis) การสงเคราะห หมายถง ความสามารถในการ

น าเรองราวตางๆ หรอสวนประกอบยอยๆ มาผกสมพนธเปนเรองเดยวกน โดยมการดดแปลง รเรม

สรางสรรค ท าการปรบปรงใหดขน

6. พฤตกรรมดานการประเมนคา (evaluation) การประเมนคา หมายถง การวนจฉยหรอการ

ตราคาอยางมหลกเกณฑเปนการตดสนใจวาสงใดดหรอไมดอยางไร โดยใชหลกเกณฑทเชอถอได

นอกจากนน ดรอวสน (Dawson,1992) ไดใหค านยามคานยมทางวตถวาเปนกลมความเชอเกยวกบ

ความส าคญของการครอบครองวตถสงของทมตอชวตของบคคลและเสนอแนวคดเชงทฤษฎจากการ

รวบรวมขอมลคณสมบตของผมคานยมทางวตถในกลมตวอยางผบรโภควา คานยมทางวตถ

ประกอบดวยองคประกอบส าคญ 3 องคประกอบ ไดแก 1.มศนยกลางของชวตอยทการไดครอบครอง

วตถสงของ (acquisition centrality) ผนยมวตถมองการครอบครองวตถสงของตางๆและการไดเปน

เปาหมายหรอจดหมายเพยงจดเดยวทบคคลด าเนนการตามก าหนดแนวทางและพฤตกรรมการใชชวต

ของบคคล 2.การไดครอบครองวตถสงของเปนหนทางสความสข (acquisition as the pursuit of

happiness) ผนยมวตถมองการเปนเจาของสงตางๆ วาเปนสงส าคญตอความพงพอใจและความรสกทด

(well-being) ไปในทศทางเดยวกบการใหความหมายของวตถนยมขางตน บคคลทนยมวตถจงหา

ความสขใหแกตนเองโดยการไขวควาวตถสงของมาครอบครอง 3.การตดสนความส าเรจในชวตจาก

การครอบครองวตถสงของ (possession-success) ผนยมวตถมกจะตดสนความส าเรจในชวตทงของ

ตนเองและของผอนดวยจ านวนและคณภาพของวตถสงของทสะสมไวในครอบครองพจารณาความมงwww.ssru.ac.th

70

มทางวตถเปนตวบงชถงความส าเรจคานยมทางวตถสงของนจงไมไดเกดแตเพยงเหตทวตถ สามารถ

แสดงถงภาพลกษณอนเปนทปรารถนาของบคคลเทานน แตในฐานะผหนงซงมชวตสมบรณแบบตาม

จนตนาการอกดวย ผนยมวตถจงพจารณาตนเองวาประสบความส าเรจดวยเกณฑทตนสามารถ

ครอบครองวตถสงของทแสดงถงภาพลกษณทตนปรารถนาขณะท รงสรรค ธนะพรพนธ (2546,193)

กลาวถงทมาของวฒนธรรมการบรโภค ภาคการผลต สามารถขายสนคาและบรการทผลตไดการผลต

ยอมขยายตวและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจยอมเกดขน ดอกเบยเงนฝากลดลงอยางตอเนอง ในขณะ

ทอตราเงนกสงขนอยางรวดเรว ประชาชนมพฤตกรรมการใชจายเกนตว ขณะทกลมทนยกษใหญ

ภายในประเทศอาศยการโฆษณาเปนกลไกในการหลอหลอมรสนยมของผบรโภคและจดระบบการขาย

สนคาผอนสง เพอกระตนการใชจายในการบรโภค ในประการส าคญกระบวนการสากลานวตรของ

วฒนธรรมแองโกลแซกซนกด กระบวนการแปลงวฒนธรรมใหเปนสนคา (commodification) กด ลวน

สงเสรมการเตบโตของลทธบรโภคนยมทงสน

จากการศกษาแนวความคดเกยวกบความรสรปไดวา ความรความเขาใจ หมายถงความทรง

จ าในพฤตกรรม เรองราว ประสบการณ ขอเทจจรง รายละเอยดตางๆ และความสามารถเกบรวบรวม

น ามาดดแปลง อธบาย เปรยบเทยบไดอยางมเหตผล เมอมความรความเขาใจกจะเกดพฤตกรรม

ความสามารถ ทกษะในการน าไปใชแกปญหาดวยการวเคราะหแยกความสมพนธของสวนประกอบ

ของปญหา เพอท าความเขาใจวาสวนประกอบเหลานนรวมกนไดโดยอาศยความสมพนธอะไร จง

พจารณาตดสนควยความมสตและเหตผลในการจ าแนกความแตกตาง ตลอดจนผลตอเนองผลไดผลเสย

งานวจยทเกยวของ

ทศมนพร พทธจนทรา (2547, 98-110) ศกษาวจย เรองความคดเหนในการด าเนนชวตตาม

แนวคดเศรษฐกจพอเพยง กรณศกษาขาราชการจงหวดราชบร ผลการศกษา พบวา ขาราชการจงหวด

ราชบรมความคดเหนในการด าเนนชวตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงดานการรบรเนอหาสาระ โดย

ภาพรวมของการรบรอยในระดบคอนขางมาก คอ ทราบเนอหาสาระของเศรษฐกจพอเพยง รบรถง

ความหมายและดานการน าไปประยกตใช โดยภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก นอกจากน พบวา

ปจจยทมผลตอความคดเหนของขาราชการทมผลตอการด าเนนชวตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

ไดแก อาย ระดบการศกษา รายได สวนปจจยทไมมผล ไดแก เพศ การด ารงต าแหนง ระยะเวลาการรบ

ราชการและการไดรบขอมลขาวสาร

www.ssru.ac.th

71

สายน าผง รตนงาม (2547, 62-67) ศกษาวจยเรอง ความคดเหนในการด าเนนชวตตามแนวคด

เศรษฐกจพอเพยง: กรณศกษาสมาชกเสถยรธรรมสถาน ผลการวจยพบวา สมาชกเสถยรธรรมสถาน

เหนดวยในการด าเนนชวตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงในระดบคอนขางมากปจจยทมผลตอการ

ด าเนนชวต ไดแก ดานการรบรเนอหาสาระ การน าไปใชประโยชน และการน ามาประยกตใชอยใน

ระดบคอนขางมาก

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2548, 92-98) ศกษาวจยเรอง

ความรความเขาใจของประชาชนทมตอปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ผลการวจย พบวา ประชาชนสวน

ใหญรจกและเคยไดยนค าวา ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยในระดบเกนรอยละ 90 โดยสงทประชาชน

รบรและเขาใจเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดแก การรจกความพอด การใชชวตบนทางสายกลาง

แตประเดนทประชาชนยงมความเขาใจไมถกตองเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในเรองของการใช

ของฟมเฟอยไดแตไมรจกความพอด สวนการรบรเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ประชาชนสวนใหญม

การรบรมานาน โดยผานสอโทรทศน หนงสอพมพและวทยกระจายเสยงตามล าดบ

ก าธน ไชยานนท (2548) ศกษาวจยเรอง ความรและความตระหนกทมตอการด าเนนชวตบน

พนฐานตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงของเกษตรกรผรวมโครงการแปลงสนทรพยเปนทนในเขต

ปฏรปทดน อ าเภอจน จงหวดพะเยา ผลการศกษาพบวา เกษตรกรมความรเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง คอ

การอยอยางพอกน พอใช ไมเบยดเบยนผอน ผลตเพอกนเพอใชเทานน และเขาใจผดวา การสงเสรมการ

ผลตเพอคาขายไมเปนเศรษฐกจพอเพยง และตระหนกวาการด าเนนชวตบนพนฐานเศรษฐกจพอเพยง

จะตองน าหลกค าสอนของศาสนาไปใชในการด าเนนชวต ซงจะชวยใหเกดความสงบสขแกชมชน

ส าหรบการประชาสมพนธเพอสรางความรความเขาใจเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สงทประชาชน

สนใจมความรมากทสด ไดแก โทรทศน

นพพร เมธอนนตกล (2549) ศกษาวจยเรอง การน าแนวปฏบตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไป

ใชในการด าเนนชวต กรณศกษา เกษตรกรลกคา ธ.ก.ส. อ าเภอวเชยรบร จงหวดเพชรบรณ ผลการศกษา

พบวา เกษตรกรลกคา ธ.ก.ส. อ าเภอวเชยรบร จงหวดเพชรบรณ มการน าแนวปฏบตตามปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตอยในระดบนอย เมอมการพจารณาเปนรายได พบวา ดานทม

การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตในระดบมาก คอ การน าไปใชประโยชนของ

ชมชน สวนดานทน าไปใชในการด าเนนชวตในระดบนอย คอ การรบรในเนอหาสาระ ความเขาใจใน

เนอหาสาระและการน ามาใชประโยชนของตนเอง

www.ssru.ac.th

72

ปวน สนรกษเรองเดช (2549, 81-89) ศกษาวจยเรอง การประยกตแนวคดเศรษฐกจพอเพยงไป

ปฏบตของประชาชนทเขารวมโครงการชวตพอเพยงตามแนวพระราชด าร ผลการศกษาพบวา การ

ประยกตแนวคดเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตของประชาชนทเขารวมโครงการชวตพอเพยงตามแนว

พระราชด าร ไดแก ระดบการศกษา สาขาวชาทจบการศกษา อาชพ ต าแหนงทางสงคม ประเภทของชอง

ทางการรบสอ ลกษณะของสอทรบเปนประจ า และการรบร เกยวกบโครงการชวตพอเพยงตามแนว

พระราชด าร การปฏบตตามโครงการชวตพอเพยงตามแนวพระราชด าร

สรพร รตนก าเนด (2550, 76-80) ศกษาวจย เรอง ความคดเหนของขาราชการส านกพฒนา

สงคม กรงเทพมหานคร ตอการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต ผลการศกษา

พบวา ขาราชการส านกพฒนาสงคม กรงเทพมหานคร มการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการ

ด าเนนชวตอยในระดบสง ทงในดานครอบครว ดานสงคม และปจจยทมผลตอการน าปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงไปใชในการด าเนนชวต ไดแก เพศ อาย การศกษา สถานภาพสมรส ระยะเวลาการรบราชการ

ระดบต าแหนง ส าหรบจ านวนครงทไดเขารบการอบรมเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมมผลตอ

การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต

กลวด ลอมทอง วระภทรานนท (2551, 61-65) ศกษาวจย เรอง การน าหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาประยกตใชในการด าเนนชวต ศกษากรณบคลากรส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย

พบวา ผใหขอมลขาวสารเกยวกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดวยการไดยน ไดเหนและไดอาน ผาน

การรบรจากสอทเปนบคคลและสอมวลชน โดยเฉพาะการรบรจากผบรหารระดบสง และจากวารสาร

ของส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยเปนสวนใหญ ผใหขอมลทส าคญมความเขาใจใน

องคประกอบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนอยางด สามารถแยกความแตกตางขององคประกอบ

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยสามารถอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบไดอยางชดเจน ส าหรบ

การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการด าเนนชวตของตนเอง ครอบครว และการ

ท างาน พบวา การประยกตใชกบตนเองและการประยกตใชกบครอบครว คอ สามารถจดสรรรายไดให

เพยงพอกบคาใชจาย และยงมเหลอเกบออม มการใชเหตผลเพอแกไขสถานการณตางๆ เนนเรองความ

ประหยดและคมคา มการเตรยมความพรอมรบการเปลยนแปลง เสรมสรางความรควบคเทคโนโลยท

ทนสมย และเนนเรองความซอสตย การประยกตใชกบการท างาน คอ สามารถท างานไดทนตอเวลา ม

การใชเหตผลเพอแกไขสถานการณตางๆ เนนเรองความจ าเปนและคมคา มการเตรยมพรอมรบการ

เปลยนแปลง เสรมสรางความรควบคเทคโนโลยททนสมยและเนนเรองความโปรงใส ตรวจสอบได

www.ssru.ac.th

73

วชญศากรณ วระพนธ (2550, 814-87) ศกษาวจย เรอง การด าเนนชวตตามแนวปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง ศกษากรณบานบวงาม ต าบลสบวทอง อ าเภอแสวงหา จงหวดอางทอง ผลการศกษา

พบวา 1) วถการด าเนนชวตตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มแบบแผนในการด าเนนชวตประจ าวน

ใชชวตแบบพอเพยง ใหเวลาแกครอบครว ใชเหตผลในการด าเนนชวต มแบบแผนการประกอบอาชพ

เกษตรกรรมตามบรรพบรษ วางแผนประกอบอาชพหลกและเสรม วางแผนการผลต เชาทดนท า

การเกษตรเพอเพมรายได มแบบแผนการออม เพมรายได โดยมอาชพเสรม พฒนาอาชพ รวมกลมอาชพ

มแบบแผนการด าเนนชวตดานการใชจาย โดยใชเหตผลในการใชจาย วางแผนจดสรรคาใชจาย มการ

เลอกซอสนคาตามความจ าเปน มรายไดเพยงพอ แตมหนสนเพอปลกสรางบานและลงทนในการ

ประกอบอาชพ กจากธนาคารหรอกลมออมทรพย ญาตหรอเพอนบาน มการวางแผนการช าระหน

สามารถคนตามเวลาทก าหนดได 2) องคประกอบทเกยวของในการด าเนนชวตตามแนวปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง คอ ความสมพนธในครอบครว การอบรมสงสอน ความสนทสนมระหวางเครอญาต

นอกจากนน ยงมความสมพนธระหวางคนในชมชน การใหความรวมมอในกจกรรมของหมบาน ม

กระบวนการกอเกดกลม ความเขมแขงของกลม มความศรทธาในตวแกนน าหมบานและการสนบสนน

จากหนวยงานภาครฐ 3) ส าหรบปญหาเกดจากการขาดความเชอมนในตวผใหญบาน ขาดการสงเสรม

ดานการใชสารชวภาพ คนรนใหมขาดการสบทอดในการท ากจกรรม

ชานนท หนสวาสด (2550, 67-75) ศกษาวจย เรอง ความคดเหนของขาราชการเรอนจ า จงหวด

นนทบร ตอการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบต พบวา ขาราชการเรอนจ า จงหวดนนทบร ม

ความคดเหนวา การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบตในภาพรวมอยในระดบมาก ทงในการ

พฒนางานและพฒนาบคลากร ปจจยทมผลตอความคดเหนของขาราชการเรอนจ า จงหวดนนทบรตอ

การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบต ไดแก อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาการท างาน และ

ปจจยดานความร ความเขาใจเกยวกบการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบต

อจฉรา ราชแกว (2550, 58-63) ศกษาวจย เรอง การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปรบใช

ในการด าเนนชวตของพนกงานขบรถโดยสารประจ าทาง จงหวดปทมธาน ผลการวจย พบวา ระดบการ

น าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตอยในระดบมาก ทงดานองคกร สงคมและ

ครอบครว ตามล าดบ สวนปจจยทมผลตอการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปรบใช คอ ความรความ

เขาใจเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ส าหรบปจจยทไมมผลตอการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไป

ปรบใชไดแก อาย ระดบการศกษา รายได สถานภาพสมรส ประสบการณการท างานและการรบร

ขาวสาร

www.ssru.ac.th

74

สรางคพมล สายโรจน (2551, 57-63) ศกษาวจยเรอง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ในการด ารงชวตของประชาชน กรณศกษา: ชมชนสหชมชนโครงการ 1 เขตสายไหม กรงเทพมหานคร

ผลการวจยพบวา ประชาชนในชมชนสหชมชนโครงการ 1 มการประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาด ารงชวตดวยการรวมกนจดตงกลมวสาหกจชมชนเพอตอบสนองความตองการในการแกปญหาและ

การเรยนรปญหาและเพมรายไดของชมชน ตามดวยการบรหารจดการกลมกจกรรมและวสาหกจชมชน

จนมความเขมแขง สามารถทจะขยายการผลตและพฒนาผลตภณฑใหพรอมทจะเปนผลตภณฑชมชน

ซงการด าเนนการใชแนวคดทฤษฎใหม สวนการด ารงชวตประชาชนมความรความเขาใจในดานความ

พอประมาณ การมเหตผลและการมภมคมกนทด

เอองทพย เกตทราย (2551, 87-93) ศกษาวจย เรอง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใน

ชวตประจ าวนของประชาชน ต าบลคลองพระอดม อ าเภอปากเกรด จงหวดนนทบร ผลการวจย พบวา

การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในชวตประจ าวน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ทง 3

องคประกอบ ไดแก การมระบบภมคมกนทดในตว ความพอประมาณ และความมเหตผล สวนการ

ประยกตใช ใชเงอนไขของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง พบวา เงอนไขคณธรรมอยในระดบมาก และ

เงอนไขความรอยในระดบปานกลาง

ทศนย มวงจนดา (2552, 84-89) ศกษาวจย เรอง การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชใน

การด าเนนชวตของขาราชการกรมทหารราบท 1 รกษาพระองค ผลการวจย พบวา การรบรขอมลตอ

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมผลตอการน าไปใชในการด าเนนชวต คอ ดานเงอนไขคณธรรม

รองลงมา คอ ดานความมเหตผล ดานเงอนไขความร ดานภมคมกนในตวทด และดานความ

พอประมาณ สวนการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตทอยในระดบมาก คอ

ดานการปฏบตตนทด ดานการสรางความสมพนธในครอบครว ชมชน ดานการวางแผนและแกปญหา

และดานการเงน คาใชจาย ตามล าดบ

วาสฏฐ มณโชต (2552, 59-65) ศกษาวจยเรอง การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช

ในการด าเนนชวตของนายทหารชนประทวน สงกดกองพนทหารราบชางท 9 ผลการวจย พบวา การน า

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการด าเนนชวตดานความร ความเขาใจ ดานบคคลและ

ครอบครว ดานสงคม ดานการน ามาใชประโยชนและดานการน าไปประยกตใชอยในระดบมาก สวน

นายทหารชนประทวนทมอายราชการ รายไดตอเดอนทแตกตางกน น าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

www.ssru.ac.th

75

ประยกตใชในการด าเนนชวตไมแตกตางกน ส าหรบ ชนยศ สถานภาพสมรสและระดบการศกษาท

แตกตางกน น าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการด าเนนชวตแตกตางกน

ปนดดา ดวงแกว (2553, 65-67) ศกษาวจยเรอง การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปรบใช

ในการด าเนนชวตของขาราชการสงกดกองการกระจายเสยงและวทยโทรทศน กรมการทหารสอสาร

ผลการศกษา พบวา ปจจยรายไดตอเดอน มการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนน

ชวตแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 โดยภาพรวม ขาราชการในหนวยงานดงกลาว มการน า

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปรบใชในการด าเนนชวตบอยครง ไดแก ดานความพอประมาณ ดาน

ความมเหตผล ดานการมภมคมกนและดานคณธรรม ในขณะทดานความรและดานความพอประมาณม

การน าไปใชเปนบางครง และพบวา ปจจยดานเพศ ระดบชนยศ และอาย มความสมพนธกบการน าหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานความพอประมาณ สวนปจจยดานอายราชการ มความสมพนธกบการน า

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานความร

วลยพรรณ จนทรหอม (2553, 58-63) ศกษาวจยเรอง การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตของครโรงเรยนกาญจนานเคราะห จงหวดกาญจนบร ผลการศกษาพบวา การน า

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของครโรงเรยนกาญจนานเคราะห จงหวด

กาญจนบร ในภาพรวม อยในระดบมาก โดยเมอพจารณาทงในประเดนของความพอประมาณ ความม

เหตผลและการมภมคมกนในตวทด อยในระดบมากทง 3 ดาน ส าหรบปจจยสวนบคคลทแตกตางกน ม

การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตไมแตกตางกน ทงน การรบรขาวสาร

เกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมมความสมพนธกบการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของครโรงเรยนกาญจนานเคราะห จงหวดกาญจนบร ทงในภาพรวมและรายดาน ทง 3

ดาน

ใจทพย อไพพานช (2553, 83-88) ศกษาวจยเรอง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไป

ใชในการด าเนนชวตของขาราชการส านกงานปลดกระทรวงกลาโหม ผลการวจยพบวา ระดบการน า

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต ไดแก ดานภมคมกนในตวทดอยในระดบมาก

ทสด สวนขาราชการทมชนยศแตกตางกน มการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดานความ

พอประมาณมาใชในการด าเนนชวตแตกตางกน ในขณะทเพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส

จ านวนสมาชกในครอบครว ชนยศ รายไดตอเดอน การออม และภาระหนสนแตกตางกน มการน า

แนวคดดานภมคมกนในตวทดไปใชในการด าเนนชวต

www.ssru.ac.th

76

ไมแตกตางกน ในขณะทการออมแตกตางกน มการน าแนวคดดานความรในการด าเนนชวตแตกตางกน

และสถานภาพสมรสแตกตางกน มทศนคตเกยวกบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชใน

การด าเนนชวตดานคณธรรมแตกตางกน

สมศกด ตรงงาม (2553, 73-78) ศกษาวจยเรอง การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในอ าเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน ผลการวจยพบวา ทศนคตและ

ความคดดานในการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตดานความพอประมาณ

ความมเหตผลและการมภมคมกนในตวทดอยในระดบมาก สวนปจจยสวนบคคลดานเพศ อาย

สถานภาพสมรส การศกษา อาชพ และเวลาทอยในพนทแตกตางกน มผลตอการน าหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท 0.05

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของจะเหนไดวาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปน

แนวทางทมความส าคญตอการพฒนาชมชน สงคมและประเทศชาต ซงแนวคดดงกลาวจะสงผลดตอ

การด าเนนชวตของประชาชนทกสาขาอาชพซงประสบกบปญหาวกฤตเศรษฐกจ สงคมและการเมองอย

ในขณะน ทส าคญปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวคดทไดรบการยอมรบอยางกวางขวางทงในและ

ตางประเทศ แตอยางไรกตาม ประชาชนในชมชนจะน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวต ยอมจะตองอาศยปจจยตางๆ ซงจะตองศกษาวจยในเชงลกและกวาง เพอน าไปสการพฒนา

ชมชนในปจจบนและอนาคตใหมความยงยนตลอดไป

www.ssru.ac.th

77

กรอบแนวคดในการวจย

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพ 4 กรอบแนวคดในการวจย

การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

1. ความพอประมาณ

2. ความมเหตผล

3. การมภมคมกนในตวทด

4.เงอนไขความร

5.เงอนไขคณธรรม

ปจจยสวนบคคล

1. เพศ

2. อาย

3. ระดบการศกษา

4. อาชพ

5. รายได

6. ระยะเวลาทอยอาศยในชมชน

www.ssru.ac.th

78

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนใน

ชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ผวจยไดออกแบบการวจยเปนการศกษาวจย เชงปรมาณโดยมขนตอน

การด าเนนการวจย ดงน

1.ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

2.เครองมอทใชในการวจย

3.การสรางและตรวจสอบเครองมอ

4.การเกบรวบรวมขอมล

5.การวเคราะหขอมลและสถตทใช

ประชากรกลมตวอยาง

ประชากร

ประชากรทใชในการวจย ไดแก ประชาชนในเขตดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 5 แขวง คอ

แขวงดสต แขวงวชรพยาบาล แขวงสวนจตรลดา แขวงสแยกมหานาค และแขวงนครไชยศร รวม 43

ชมชน จ านวน 111,753 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ประชาชนในเขตดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 398 คน

ค านวณขนาดกลมตวอยางโดยใชสตร Taro Yamane ทระดบความเชอมน 95% ตามสตร ดงน

(สรศกด อมรรตนศกด, 2536)

www.ssru.ac.th

79

n = N

เมอ n = จ านวนตวอยาง

N = จ านวนประชากร

e = ความผดพลาดทยอมใหเกดไดในทน คอ 5%

ฉะนน คา e = 0.05

แทนคาสตรไดดงน

n = 111,753

= 111,753

= 398

ดงนน ผวจยจงไดก าหนดขนาดของกลมตวอยางขนต าอยท 398 คน

ผวจยไดเลอกกลมตวอยางโดยวธสมแบบแบงชนภม ( Stratified random Sampling) โดย

ก าหนดชนภมเปนชมชนแตละชมชนของเขตดสต และสมตวอยางในแตละชมชนตามสดสวนของ

ประชากร ณ ระดบนยส าคญ 0.05 รายละเอยดดงตาราง 1

ตาราง 3 จ านวนประชากรและกลมตวอยางแตละชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร

ล าดบท แขวง ประชากร กลมตวอยาง 1 ดสต 17,294 61.59 = 62 2 วชรพยาบาล 12,981 46.23 = 46 3 สวนจตรลดา 10,803 38.47 = 38 4 สแยกมหานาค 8,591 31 5 ถนนนครไชยศร 62,084 22 รวม 111,753 398 ทมา: ส านกงานเขตดสต ธนวาคม 2553

1+Ne2

1+111,753 (0.05)2

280.38

www.ssru.ac.th

80

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนจากการศกษาแนวคด ทฤษฏ

และงานวจยตางๆ ทเกยวของกบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชน โดยแบงแบบสอบถามออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย

ระดบการศกษา อาชพ รายไดและระยะเวลาทอยอาศยในชมชน

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชน ประกอบดวย ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวท

ด ดานเงอนไขความรและดานเงอนไขคณธรรม เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating

scale) ตามแบบของลเครท (Likert’ s Scale) ทม 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอยและนอย

ทสด แบบสอบถามมทงหมด 50 ขอ ดงน

ดานความพอประมาณ จ านวน 10 ขอ

ดานการมเหตผล จ านวน 10 ขอ

ดานการมภมคมกนในตวทด จ านวน 10 ขอ

ดานเงอนไขความร จ านวน 10 ขอ

ดานเงอนไขคณธรรม จ านวน 10 ขอ

ทงน ผวจยก าหนดเกณฑการใหคะแนนในการตอบแบบสอบถาม 5 ระดบ ดงน

5 คะแนน หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากทสด

4 คะแนน หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมาก

3 คะแนน หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตปานกลาง

2 คะแนน หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตนอย

1 คะแนน หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตนอยทสด

ในการแปลความหมายคาเฉลยของคะแนน ผวจยก าหนดเกณฑโดยแบงระดบคะแนนออกเปน

5 ระดบ ดงน

คะแนนตงแต 4.21 – 5.00 หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตมากทสด

คะแนนตงแต 3.41-4.20 หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตมาก

www.ssru.ac.th

81

คะแนนตงแต 2.61-3.40 หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตปานกลาง

คะแนนตงแต 1.81-2.60 หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตนอย

คะแนนตงแต 1.00-1.80 หมายถง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตนอยทสด

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามปลายเปดเพอใหผตอบแบบสอบถามไดแสดงขอเสนอแนะเกยวกบ

การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในเขตดส ต

กรงเทพมหานคร

ในการวางแผนสรางแบบสอบถาม ผวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงน

1.ศกษาทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช

ในการด าเนนชวตของประชาชนเพอเปนพนฐานในการสรางเครองมอ

2.น าขอมลทไดจากการศกษามาก าหนดเปนกรอบแนวคดและน าขอมลดงกลาวไปเปน

แนวทางในการสรางแบบสอบถามใหสอดคลองและครอบคลมเนอหา

3.น าแบบสอบถามทไดมาเสนอผทรงคณวฒเพอตรวจสอบและพจารณาความเหมาะสม ความ

ถกตอง ความชดเจนของเนอหาและภาษาใหครอบคลมตามกรอบแนวคดทก าหนด

4.น าแบบสอบถามทปรบปรงแลวไปตรวจสอบคณภาพของเครองมอตอไป

การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

ผวจยไดน าแบบสอบถามทสรางขนส าหรบการศกษาวจยไปท าการทดสอบ

หาความเทยงตรง (Validity) และความเชอมน (Reliability) ดงน

1.การหาความเทยงตรง ( Validity) โดยน าแบบสอบถามทผวจยสรางขนไปใหผทรงคณวฒเปน

ผตรวจสอบความถกตองของเนอหา หลงจากนน น ามาหาคาดชนความสอดคลอง (10C) โดยใชสตร

(อางถงในฤาเดช เกดวชย, 2549, 173-174)

10 C = ∑ R/N

เมอ 10C หมายถง คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Object Congruence)

R หมายถง ความคดเหนของผทรงคณวฒ โดยทคา +1 หมายความวา

ขอค าถามสามารถน าไปวดไดอยางแนนอน คา 0 หมายถง ไมแนใจวาจะวดได และคา -1 หมายถง ขอ

ค าถามไมสามารถน าไปวดไดอยางแนนอน www.ssru.ac.th

82

N หมายถง จ านวนผทรงคณวฒ

ทงน ผวจยเลอกขอค าถามทมคา 10 C มากกวา 0.5 ขนไป มาใชเปนขอค าถาม

2.การหาความเชอมน ( Reliability) ผวจยน าแบบสอบถามทปรบปรงแลวไปทดสอบ

(Try-out) กบกลมตวอยางในกลมทมลกษณะใกลเคยงกบกลมทจะศกษา จ านวน 30 คน

และหาคาความเชอมน โดยใชสตรการหาสมประสทธอลฟา (Coefficient Alpha) ของครอนบาค

(Cronbach) โดยน าแบบสอบถามมาวเคราะหเพอหาความเชอมนของแบบสอบถามดวยโปรแกรม

ส าเรจรป SPSS ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ 0.9377

การเกบรวบรวมขอมล

ในการวจยครงน ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม ( Questionnaire)

เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง พรอมทงชแจงวตถประสงคของการวจย ใหเวลาใน

การตอบแบบสอบถามและเกบคนในภายหลง ส าหรบระยะเวลาในการด าเนนการและเกบรวบรวม

ขอมล ประมาณ 25 วน

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลในการวจยครงน ผวจยไดท าการตรวจสอบความถกตอง ความสมบรณของ

ขอมลจากแบบสอบถามทกฉบบ จากนนจงสรางคมอลงรหสแลวถายทอดขอมลลงในกระดาษบนทก

รหส (Coding Sheet) และน าขอมลมาลงรหสโดยแยกการใหคะแนนแตละค าตอบของแตละค าถาม

จากนน น าขอมลทลงรหสเรยบรอยแลวไปวเคราะหประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใช

โปรแกรม SPSS (Statisfical Package for the Social Sciences) แลวน ามาจดท าเปนรายงานในรปของ

ตารางประกอบความเรยง

สถตทใชในการวจย

ในการศกษาวจยครงน ผวจยจะท าการศกษาขอมลโดยใชสถตทเกยวของในการวเคราะหขอมล

ในการพรรณนาลกษณะประชากรทศกษาและทดสอบสมมตฐานในการวจย ดงน

1.คาความถ ( Frequency) และคารอยละ (Percentage) ใชในการน าเสนอและอธบายปจจยสวน

บคคลของกลมตวอยาง

2.คาเฉลย ( Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใชในการอธบาย มการน า

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชน www.ssru.ac.th

83

3. T-test ใชส าหรบทดสอบความแตกตางในกรณทตวแปรอสระแบงออกเปน 2 กลม ไดแก

เพศและระยะเวลาทอยอาศยในชมชน

4.ใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ( One-Way Anova) ในกรณทตวแปรอสระมตงแต

3 กลมขนไป ไดแก อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได และเมอพบวามความแตกตางอยางมนยส าคญ

ทางสถตทระดบ 0.05 ผวจยทดสอบความแตกตางรายคโดยใชวธทดสอบแบบ Least Significant

Different: LSD

www.ssru.ac.th

84

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมลของงานวจย เรอง การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ผวจยไดแบงการวเคราะหและการแปลความหมายออกเปน 4 ตอน และเพอใหเกดความเขาใจในการสอสารทตรงกน จงไดก าหนดสญลกษณและอกษรยอในการวเคราะหขอมลดงน สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

n แทน จ านวนกลมตวอยาง

x แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง

S.D. แทน ความเบยงเบนมาตรฐาน ( Standard Deviation)

t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t - Distribution

F แทน คาสถตทใชพจารณาใน F - Distribution

df แทน ชนของความเปนอสระ ( Degree of Freedom)

p-value แทน ความนาจะเปนส าหรบบอกคานยส าคญทางสถต

* แทน ความมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

H0 แทน สมมตฐานหลก ( Null Hypothesis)

H1 แทน สมมตฐานรอง ( Alternative Hypothesis)

www.ssru.ac.th

85

การเสนอผลการวเคราะหขอมล

ในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลและการแปลผลการวจยครงน ผวจยไดวเคราะหและ

น าเสนอในรปแบบของตารางประกอบค าอธบาย โดยแบงออกเปน 4 ตอน ดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคลของประชาชนทตอบแบบสอบถามในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ตอนท 2 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ตอนท 3 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

ตอนท 4 ผลการวเคราะหปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะเกยวกบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหขอมล

ตอนท 1 ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคลของประชาชนทตอบแบบสอบถามในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคลของประชาชนทตอบแบบสอบถามในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได (บาท/เดอน) และ ระยะเวลาทอาศยในชมชน ดงตาราง 4

www.ssru.ac.th

86

ตาราง 4 จ านวน และ รอยละ ปจจยสวนบคคลของประชาชนทตอบแบบสอบถามในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ปจจยสวนบคคล จ านวน ( n = 400 ) รอยละ

1. เพศ

ชาย

หญง

175

217

44.6

55.4

2.อาย

18 - 28 ป 156 39.4

29 - 39 ป 81 20.5

40 – 49 ป 78 19.7

50 – 59 ป

ตงแต 60 ป ขนไป

58

23

14.6

5.8

3.ระดบการศกษา

ประถมศกษา

56

14.1

มธยมศกษาตอนตน 64 16.2

มธยมศกษาตอนปลาย / ปวช. 67 17.0

อนปรญญา/ปวส. 84 21.3

ปรญญาตรขนไป 124 31.4

www.ssru.ac.th

87

ตาราง 4 (ตอ)

ปจจยสวนบคคล จ านวน( n = 400 ) รอยละ

4.อาชพ

ไมไดประกอบอาชพ 85 21.9

รบจาง

คาขาย/ธรกจสวนตว

118

43

30.3

11.0

ลกจางบรษทเอกชน

รบราชการ/รฐวสาหกจ

61

82

15.7

21.1

5. รายได(บาท/เดอน)

ต ากวา 3,000 บาท 41 11.2

3,001 – 6,000 บาท 90 24.5

6,001 – 9,000 บาท

9,001 – 12,000 บาท

121

53

33.1

14.5

12,001 – 15,000 บาท 28 7.7

12,001 บาทขนไป 33 9.0

6. ระยะเวลาทอาศยในชมชน

นอยกวา 10 ป 186 47.1

10 ปขนไป 209 52.9

จากตาราง4 ปจจยสวนบคคลของประชาชนทตอบแบบสอบถามในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 400 คน พบวาสวนมากเปนเพศหญงรอยละ 55.4 และเพศชายรอยละ 44.6

อาย สวนมากประชาชนทตอบแบบสอบถามในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร มอายอยในชวง 18-28 ป รอยละ 39.4 รองลงมา อาย 29 – 39 ป รอยละ 20.5 และ 40 - 49 ป รอยละ 19.7 ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

88

ระดบการศกษา สวนมากจบการศกษาระดบปรญญาตรขนไป รอยละ 31.4 รองลงมา อนปรญญา

/ ปวส. รอยละ 21.3 และมธยมศกษาตอนปลาย/ ปวช. รอยละ 17.0 ตามล าดบ

อาชพ สวนมากมอาชพรบจางรอยละ 30.3 รองลงมา ไมไดประกอบอาชพ รอยละ 21.9 และรบ

ราชการ/รฐวสาหกจ รอยละ 21.1 ตามล าดบ

รายได(บาท/เดอน) สวนมากมรายไดอยในชวง 6,001 – 9,000 บาท รอยละ 33.1 รองลงมา 3,001

– 6,000 บาท รอยละ 24.5 และ 9,001-12,000 บาท รอยละ 14.5 ตามล าดบ

ระยะเวลาทอาศยในชมชน สวนมากอาศยในชมชน 10 ปขนไป รอยละ 52.9 และนอยกวา 10 ป

รอยละ 47.1

ตอนท 2 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ในองคประกอบ 5 ดาน ไดแก ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร และดานเงอนไขคณธรรม ดงตาราง 5-9

2.1 ดานความพอประมาณ ตาราง 5 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานความพอประมาณ

ดานความพอประมาณ ระดบการปฏบต

x SD. แปลผล

1. การด ารงชวตดวยปจจยสไดพอดพอเหมาะกบความตองการ 3.76 .899 มาก

2. การตอบสนองความอยากมอยากไดสนคาและบรการอยาง

พอเหมาะ พอด

3.75 .912 มาก

3. การรจกประมาณตนในการแสวงหาวตถหรอปจจยพนฐานใน

การด ารงชวต

3.75 .872 มาก

4. การมความเปนอยอยางเหมาะสมกบฐานะ 3.82 .825 มาก

www.ssru.ac.th

89

5. การเกบออมรายไดสวนหนงไวใชเพอในยามจ าเปน

6. การรจกตอบสนองตอเหตการณตางๆทมากระทบอยาง

พอเหมาะ พอควร

7. การพจารณาในการเลอกคบเพอน

8. การประกอบอาชพดวยความซอสตยสจรตและไมยงเกยวกบ

สงทผดกฏหมาย

9. การไมกระท าการใดๆอนเปนเหตใหตนเองเดอดรอน

10.การจดท าบญชเพอวางแผนการออมเงน

3.66

3.81

3.90

4.29

4.19

3.36

1.053

2.720

.943

.809

2.198

1.160

มาก

มาก

มาก

มากทสด

มาก

ปานกลาง

ดานความพอประมาณ 3.84 .794 มาก

จากตาราง 5 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานความพอประมาณ พบวา ระดบการปฏบตของ

ประชาชนอยในระดบมาก ( x = 3.84, S.D. = 0.794) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบแรก

การประกอบอาชพดวยความซอสตยสจรตและไมยงเกยวกบสงทผดกฏหมายอยในระดบมากทสด ( x

= 4.29, S.D. = .809) รองลงมา การไมกระท าการใดๆอนเปนเหตใหตนเองเดอดรอน ( x = 4.19, S.D.

= 2.198) และการพจารณาในการเลอกคบเพอน ( x = 3.90, S.D. = .943) ตามล าดบ สวนระดบการ

ปฏบตของประชาชนในล าดบสดทาย การจดท าบญชเพอวางแผนการออมเงน ( x = 3.36, S.D. =

1.160)

www.ssru.ac.th

90

2.2 ดานการมเหตผล ตาราง 6 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมเหตผล

ดานการมเหตผล ระดบการปฏบต

x SD. แปลผล

1. การใชเหตผลในการพจารณาและแกไขปญหาดวยความรอบคอบ 3.82 .770 มาก

2. การใชจายเงนอยางมเหตผล/คมคาและมความจ าเปน 3.83 .820 มาก

3. การยอมรบความแตกตางระหวางบคคลในแตละคนได 4.00 2.324 มาก

4. การค านงถงผลกระทบจากการกระท าของตนเองตอสงคมสวนรวม 3.88 .819 มาก

5. การคดและทบทวนอยางรอบคอบกอนลงมอกระท าการตางๆเสมอ

6. การวางแผนการด าเนนชวตอยางเปนขนตอน

3.81

3.71

.801

.865

มาก

มาก

7. ความสามารถควบคมสตอารมณไดเมอมเหตการณไมดเกดชน 3.80 2.193 มาก

8. มความอดทน อดกลนตออบายมข 3.84 .844 มาก

9. ความใจกวาง หนกแนน รบฟงความคดเหนผอน 3.90 .740 มาก

10.ความเชอมนในการท าความด 4.22 .865 มากทสด

ดานการมเหตผล 3.88 .697 มาก

จากตาราง 6 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมเหตผล พบวา ระดบการปฏบตของ

ประชาชนอยในระดบมาก ( x = 3.88, S.D. = 0.697) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบแรก

ความเชอมนในการท าความดอยในระดบมากทสด ( x = 4.22, S.D. = .865) รองลงมา การยอมรบ

ความแตกตางระหวางบคคลในแตละคนได ( x = 4.00, S.D. = 2.324) และ ความใจกวาง หนกแนน รบ

ฟงความคดเหนผอน ( x = 3.90, S.D. = .740) ตามล าดบ สวนระดบการปฏบตของประชาชนในล าดบ

สดทาย การวางแผนการด าเนนชวตอยางเปนขนตอน ( x = 3.71, S.D. = .865)

www.ssru.ac.th

91

2.3 ดานการมภมคมกนในตวทด ตาราง 7 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมภมคมกนในตวทด

ดานการมภมคมกนในตวทด ระดบการปฏบต

x SD. แปลผล

1. ความอดกลนตอสถานการณทไมพงปรารถนา 3.74 .811 มาก

2. ความสามารถรบมอและหาทางปองกนความลมเหลวอนเกดจากการ

เปลยนแปลงได

3.61 .816 มาก

3. การค านงถงผลดและผลเสยของการเปลยนแปลง 3.75 .788 มาก

4. การปลกฝงความคดเรองความขยน อดทน อดออมใหกบบคคลรอบ

ขางเมอมโอกาส

3.67 .866

มาก

5. ความสามารถในการพงพาตนเอง

6. การปฏบตตนอยในระเบยบและวนยในตนเอง

7. การดแลรกษาสขภาพกายและสขภาพจตเปนประจ า

8. ความพงพอใจในงานทท าอยางมสต

9. ความประนประนอมยดหยนใหกบคนในครอบครว

10.มความเสยงดานอบายมข

3.92

3.86

3.96

3.85

3.89

2.36

.820

.859

2.665

.806

.826

1.229

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

นอย

ดานการมภมคมกนในตวทด 3.66 .626 มาก

จากตาราง 7 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานการมภมคมกนในตวทด พบวา ระดบการ

ปฏบตอยในระดบมาก ( x = 3.66, S.D. = 0.626) และหากพจารณาเปนรายขอพบวาล าดบแรก การ

ดแลรกษาสขภาพกายและสขภาพจตเปนประจ าอยในระดบมาก ( x = 3.96, S.D. = 2.665) รองลงมา

ความสามารถในการพงพาตนเองอยในระดบมาก ( x =3.92,S.D.= .820) และ ความประนประนอม

ยดหยนใหกบคนในครอบครวอยในระดบมาก ( x = 3.89, S.D. = .826) ตามล าดบ สวนระดบการ

www.ssru.ac.th

92

ปฏบตของประชาชนในล าดบสดทาย มความเสยงดานอบายมขอยในระดบนอย ( x = 2.36, S.D. =

1.229)

2.4 ดานเงอนไขความร ตาราง 8 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขความร

ดานเงอนไขความร ระดบการปฏบต

x SD. แปลผล

1. การน าความรมาเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผนในการด าเนนชวต 3.73 .809 มาก

2. ความสามารถแกไขปญหาตางๆไดดวยตนเอง 3.78 .759 มาก

3. สามารถใหค าแนะน าหรอใหค าปรกษาแกบคคลอนได 3.72 .804 มาก

4. การไดใชความรมาปรบปรงตนเองและน ามาใชในการปฏบตงานและด าเนน

ชวต

3.81 .783

มาก

5. การศกษาหาความรเพมเตมอยเสมอ

6. การเปนผมอดมคตในการปฏบตงานและด าเนนชวต

7. ความสามารถน าความรไปใชในการพฒนาชมชนตนเองได

8. ความสามารถน าความรไปแสวงหาความเจรญกาวหนาของตนเองและ

ครอบครว

9. ความสามารถน าความรมาวางแผนเพอการด าเนนชวตในอนาคต

10.ความสามารถน าความรไปด าเนนการจนเกดการพฒนาเศรษฐกจในครวเรอน

3.60

3.69

3.47

3.87

3.74

3.61

.846

.850

.942

2.160

.762

.865

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

ดานเงอนไขความร 3.70 .659 มาก

จากตาราง 8 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขความร พบวา ระดบการปฏบตของ

ประชาชนอยในระดบมาก ( x = 3.70, S.D. = 0.659) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ระดบการ

www.ssru.ac.th

93

ปฏบตอยในระดบมากทกขอ คอ ความสามารถน าความรไปแสวงหาความเจรญกาวหนาของตนเองและ

ครอบครว ( x = 3.87, S.D. = 2.160) รองลงมา การไดใชความรมาปรบปรงตนเองและน ามาใชในการ

ปฏบตงานและด าเนนชวต ( x = 3.81, S.D. = .783) และความสามารถแกไขปญหาตางๆไดดวยตนเอง

( x = 3.78, S.D. = .759) ตามล าดบ สวนระดบการปฏบตในล าดบสดทาย ความสามารถน าความรไป

ใชในการพฒนาชมชนตนเองได ( x = 3.47, S.D. = .942)

2.5 ดานเงอนไขคณธรรม ตาราง 9 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรม

ดานเงอนไขคณธรรม ระดบการปฏบต

x SD. แปลผล

1. การยดหลกความซอสตยสจรตในการด าเนนชวต 4.20 .854 มาก

2. ความพรอมทจะท างานในลกษณะหนกเอาเบาส 4.14 .885 มาก

3. การเปนผยดถอหลกการใหอภยกบคนรอบขางเมอกระท าความผด 4.07 .881 มาก

4. ความรสกละอายเมอกระท าความผด 4.20 .869 มาก

5. ความกลาในการทจะรบผดชอบในสงทตนเองกระท า

6. ความรบผดชอบและตรงตอเวลาในการปฏบตงาน

7. ความกระตอรอรนตอการท างานและสวนรวม

8. การใชชวตอยางพอเพยงมความสอดคลองกบค าสอนของศาสนาในการ

ด าเนนชวตตามหลกคณธรรม

9. การยดหลกสายกลางในการด าเนนชวต

10.ความสนใจและเหนความส าคญในการรบการอบรมดานคณธรรม จรยธรรม

4.23

4.08

4.08

4.18

3.98

4.06

.838

.914

.939

.924

.938

.955

มากทสด

มาก

มาก

มาก

มาก

มาก

ดานเงอนไขคณธรรม 4.12 .758 มาก

www.ssru.ac.th

94

จากตาราง9 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรม พบวา ระดบการปฏบต

ของประชาชนอยในระดบมาก ( x = 4.12, S.D. = 0.758) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบ

แรก ความกลาในการทจะรบผดชอบในสงทตนเองกระท าอยในระดบมากทสด ( x = 4.23, S.D. =

.838) รองลงมา การยดหลกความซอสตยสจรตในการด าเนนชวตอยในระดบมาก ( x = 4.20, S.D. =

.854) และความรสกละอายเมอกระท าความผดอยในระดบมาก ( x = 4.20, S.D. = .869) ตามล าดบ

สวนระดบการปฏบตของประชาชนในล าดบสดทาย การยดหลกสายกลางในการด าเนนชวตอยใน

ระดบมาก ( x = 3.98, S.D. = .938)

2.6 ระดบการปฏบตโดยภาพรวมและรายดานแตละดาน

ตาราง 10 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามภาพรวมและรายได

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต ระดบการปฏบต

x SD. แปลผล

ดานความพอประมาณ 3.84 .794 มาก

ดานการมเหตผล 3.88 .697 มาก

ดานการมภมคมกนในตวทด 3.66 .626 มาก

ดานเงอนไขความร 3.70 .659 มาก

ดานเงอนไขคณธรรม 4.12 .758 มาก

การด าเนนชวตโดยภาพรวม 3.83 .624 มาก

จากตาราง 10 ผลการวเคราะหการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร พบวา ระดบการปฏบตของประชาชนโดยภาพ

รวมอยในระดบมาก ( x = 3.83, S.D. = 0.624) และจ าแนกตามรายดานอยในระดบมากทกดาน ล าดบ

แรก ดานเงอนไขคณธรรม ( x = 4.12, S.D. = 0.758) รองลงมา ดานการมเหตผล ( x = 3.88, S.D. =

www.ssru.ac.th

95

0.697) ดานความพอประมาณ ( x = 3.84, S.D. = 0.794) ดานเงอนไขความร ( x = 3.70, S.D. =

0.659) และ ดานการมภมคมกนในตวทด ( x = 3.66, S.D. = 0.626) ตามล าดบ

ตอนท 3 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ผลการวเคราะหเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได

(บาท/เดอน) และ ระยะเวลาทอาศยในชมชน ดงตาราง 11-12

3.1 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามเพศ

ผวจยไดตงสมมตฐานเพอเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามเพศ โดยสามารถเขยนเปน

สมมตฐานทางสถต ดงน

H0: ประชาชนเพศชายและเพศหญงมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ไมแตกตางกน

H1: ประชาชนเพศชายและเพศหญงมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต แตกตางกน

สถตทผวจยใชทดสอบคอคา t โดยใชระดบความเชอมน 95% และปฏเสธสมมตฐานหลก (H0)

กตอเมอคา p-value นอยกวา 0.05 ผลการทดสอบสมมตฐาน ดงตาราง 1

www.ssru.ac.th

96

ตาราง 11 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามเพศ

การด าเนนชวตของประชาชน เพศ x S.D. t df p-value

1. ดานความพอประมาณ ชาย

หญง

3.74

3.90

.854

.747

-1.970* 378 .050

2. ดานการมเหตผล ชาย

หญง

3.81

3.93

.757

.649

-.630 331.6 .104

3. ดานการมภมคมกนในตวทด ชาย

หญง

3.63

3.67

.660

.606

-.511 379 .609

4.ดานเงอนไขความร ชาย

หญง

3.65

3.72

.755

.577

-.931 310.9 .352

5.ดานเงอนไขคณธรรม ชาย

หญง

3.98

4.22

.799

.715

-3.099๕ 382 .002

6.การด าเนนชวตโดยภาพรวม ชาย 3.76 .681 -1.802 314.9 .073

หญง 3.88 .574

* มนยส าคญทางสถตทระดบ.05

จากตาราง 11 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามเพศ โดยใชสถตทดสอบ t

พบวา ระดบการด าเนนชวตโดยภาพรวมและรายดานทง 3 ดาน มคา p-value เทากบ .073 , .104 , .690

และ .352 ตามล าดบ ซงมากกวา .05 จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนเพศชาย

และเพศหญงมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต โดย

ภาพรวม ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด และดานเงอนไขความร ไมแตกตางกน

www.ssru.ac.th

97

สวนดานความพอประมาณ และดานเงอนไขคณธรรม มคา p-value เทากบ .050 และ .002 ซง

นอยกวา .05 จงปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) หมายความวาประชาชนเพศชายและเพศหญงมการน า

แนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสตดานความพอประมาณ และ

ดานเงอนไขคณธรรม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3.2 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระยะเวลาทอาศยในชมชน

ผวจยไดตงสมมตฐานเพอเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระยะเวลาทอาศยในชมชน

โดยสามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถต ดงน

H0: ประชาชนทมระยะเวลาทอาศยในชมชนแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ไมแตกตางกน

H1: ประชาชนทมระยะเวลาทอาศยในชมชนแตกตางกน มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต แตกตางกน

สถตทผวจยใชทดสอบคอคา t โดยใชระดบความเชอมน 95% และปฏเสธสมมตฐานหลก (H0)

กตอเมอคา p-value นอยกวา 0.05 ผลการทดสอบสมมตฐาน ดงตาราง 12

www.ssru.ac.th

98

ตาราง 12 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระยะเวลาทอาศยในชมชน

การด าเนนชวตของประชาชน ระยะเวลาทอาศย x S.D. t df p-value

1. ดานความพอประมาณ นอยกวา 10 ป

10 ปขนไป

3.78

3.89

.893

.695

-1.286 380 .199

2. ดานการมเหตผล นอยกวา 10 ป

10 ปขนไป

3.83

3.93

.663

.727

-1.368 384 .172

3. ดานการมภมคมกนในตวทด นอยกวา 10 ป

10 ปขนไป

3.60

3.71

.620

.631

-1.714 384 .087

4.ดานเงอนไขความร นอยกวา 10 ป

10 ปขนไป

3.62

3.76

.632

.680

-2.083* 389 .038

5.ดานเงอนไขคณธรรม นอยกวา 10 ป

10 ปขนไป

4.08

4.16

.747

.770

-1.047 386 .296

6.การด าเนนชวตโดยภาพรวม นอยกวา 10 ป

10 ปขนไป

3.77

3.89

.632

.616

-1.857 365 .064

* มนยส าคญทางสถตทระดบ.05

จากตาราง 12 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระยะเวลาทอาศยในชมชน

โดยใชสถตทดสอบ t พบวา ระดบด าเนนชวตของประชาชนดานเงอนไขความร มคา p-value เทากบ

.038 ซงนอยกวา .05 จงปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมระยะเวลาทอยอาศย

ในชมชนนอยกวา 10 ป และ 10 ปขนไป มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวต ดานเงอนไขความร แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

www.ssru.ac.th

99

สวนการด าเนนชวตโดยภาพรวม ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกน

ในตวทด และดานเงอนไขคณธรรม มคา p-value เทากบ .064 , .199 ,.172,.087และ.296 ซงมากกวา

.05 จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมระยะเวลาทอยอาศยในชมชนนอยกวา

10 ป และ 10 ปขนไป มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต โดยภาพรวม

ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด และดานเงอนไขคณธรรม ไม

แตกตางกน

3.3 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาย

ผวจยไดตงสมมตฐานเพอ เปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาย โดยสามารถเขยนเปน

สมมตฐานทางสถตดงน

H0: ประชาชนทมอายแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตในชมชนเขตดสต ไมแตกตางกน

H1: ประชาชนทมอายแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ในชมชนเขตดสต แตกตางกนอยางนอย 1 ค

สถตทผวจยใชทดสอบคอคาความแปรปรวนทางเดยว (one – way ANOVA) โดยใชระดบ

ความเชอมน 95% และปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอคา p-value นอยกวา 0.05 ผลการทดสอบ

สมมตฐาน ดงตาราง 13

www.ssru.ac.th

100

ตาราง 13 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาย

การด าเนนชวตของประชาชน แหลงความ

แปรปรวน df SS MS F p-value

1. ดานความพอประมาณ ระหวางกลม 4 5.828 1.457 2.333 .055

ภายในกลม 378 236.072 .625

รวม 382 241.900

2. ดานการมเหตผล ระหวางกลม 4 4.147 1.037 2.148 .074

ภายในกลม 381 183.926 .483

รวม 385 188.073

3. ดานการมภมคมกนในตวทด ระหวางกลม 4 2.597 .649 1.662 .158

ภายในกลม 380 148.442 .391

รวม 384 151.038

4.ดานเงอนไขความร ระหวางกลม 4 3.853 .963 2.231 .065

ภายในกลม 385 166.204 .432

รวม 389 170.056

5.ดานเงอนไขคณธรรม ระหวางกลม 4 10.386 2.597 4.672* .001

ภายในกลม 383 212.846 .556

รวม 387 223.232

5.การด าเนนชวตโดยภาพรวม ระหวางกลม 4 4.665 1.166 3.051* .017

ภายในกลม 362 138.392 .382

รวม 366 143.057

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

www.ssru.ac.th

101

จากตาราง 13 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช

ในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาย โดยใชการ

วเคราะหคาความแปรปรวนทางเดยว พบวา ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการม

ภมคมกนในตวทด และดานเงอนไขความร มคา p-value เทากบ .055 , .074 , .158 และ .065

ตามล าดบ ซงมากกวา .05 นนคอยอมรบสมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมอาย

แตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต

ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด และดานเงอนไขความร

ไมแตกตางกน

สวนดานเงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวม มคา p-value เทากบ .001 และ .017 ซงนอย

กวา .05 นนคอปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมอายแตกตางกนมการน า

แนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม

และโดยภาพรวม แตกตางกนอยางนอย 1 คอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

เมอพบวา ประชาชนทมอายแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวมแตกตางกนอยางนอย 1 ค

ผวจยจงไดน าผลการวเคราะหมาเปรยบเทยบเชงซอน (Multiple Comparison) โดยใชวธการทดสอบ

แบบ Least Significant Difference (LSD) เพอทดสอบวารายคใดบางทแตกตางกน ดงตาราง 14-15

www.ssru.ac.th

102

ตาราง 14 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามอาย

อาย x 18 – 28 ป 29 – 39 ป 40 – 49 ป 50 – 59 ป ตงแต 60 ปขนไป

3.95 4.09 4.27 4.37 4.29

18 – 28 ป 3.95 - -.135 -.318๕ -.420* -.341๕

- (.191) (.003) (.000) (.046)

29 – 39 ป 4.09 - - -.183 -.285* -.206

- - (.125) (.028) (.252)

40 – 49 ป 4.27 - - - -.102 -.023

- - - (.436) (.901)

50 – 59 ป 4.37 - - - - .079

- - - - (.672)

ตงแต 60 ปขนไป 4.29 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 14 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามอาย พบวา อาย 18 – 28 ป

กบ อาย 40 – 49 ป 50 – 59 ป และตงแต 60 ปขนไป มคา p-value เทากบ .003 ,.000 และ.046

ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

www.ssru.ac.th

103

ด าเนนชวตในชมชน ดานเงอนไขคณธรรม ของประชาชนเขตดสต ทมอาย 18 – 28 ป แตกตางกบ

อาย 40 – 49 ป 50 – 59 ป และตงแต 60 ปขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตาราง 15 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตในชมชนเขตดสต การด าเนนชวตโดยภาพรวม จ าแนกตามอาย

อาย x 18 – 28 ป 29 – 39 ป 40 – 49 ป 50 – 59 ป ตงแต 60 ปขนไป

3.72 3.84 3.88 4.05 3.91

18 – 28 ป 3.72 - -.117 -.166 -.330* -.195

- (.179) (.065) (.001) (.178)

29 – 39 ป 3.84 - - -.049 -.213 -.078

- - (.630) (.056) (.610)

40 – 49 ป 3.88 - - - -.164 -.029

- - - (.149) (.853)

50 – 59 ป 4.05 - - - - .135

- - - - (.399)

ตงแต 60 ปขนไป 3.91 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

www.ssru.ac.th

104

จากตาราง 15 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต โดยภาพรวม จ าแนกตามอาย พบวา อาย 18 – 28 ป กบ 50

– 59 ป มคา p-value เทากบ .001 ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน โดยภาพรวม ของประชาชนเขตดสต ทมอาย 18 – 28 ป

แตกตางกบ อาย 50 – 59 ป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3.4 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระดบการศกษา

ผวจยไดตงสมมตฐานเพอเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระดบการศกษา

โดยสามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตดงน

H0: ประชาชนทมระดบการศกษาแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ไมแตกตางกน

H1: ประชาชนทมระดบการศกษาแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต แตกตางกนอยางนอย 1 ค

สถตทผวจยใชทดสอบคอคาความแปรปรวนทางเดยว (one – way ANOVA) โดยใชระดบ

ความเชอมน 95% และปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอคา p-value นอยกวา 0.05 ผลการ

ทดสอบสมมตฐาน ดงตาราง 16

ตาราง 16 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระดบการศกษา

www.ssru.ac.th

105

* มนยส าคญทางสถตทระดบ.05

การด าเนนชวตของประชาชน แหลงความ

แปรปรวน df SS MS F p-value

1. ดานความพอประมาณ ระหวางกลม 4 13.806 3.451 5.703* .000

ภายในกลม 376 227.571 .605

รวม 380 241.377

2. ดานการมเหตผล ระหวางกลม 4 8.002 2.000 4.234* .002

ภายในกลม 380 179.564 .473

รวม 384 187.566

3. ดานการมภมคมกนในตวทด ระหวางกลม 4 5.587 1.397 3.645* .006

ภายในกลม 379 145.213 .383

รวม 383 1501.800

4.ดานเงอนไขความร ระหวางกลม 4 9.403 2.351 5.675 .000

ภายในกลม 384 159.062 .414

รวม 388 168.466

5.ดานเงอนไขคณธรรม ระหวางกลม 4 13.631 3.408 6.241* .000

ภายในกลม 382 208.590 .546

รวม 386 222.222

6.การด าเนนชวตโดยภาพรวม ระหวางกลม 4 9.550 2.388 6.479* .000

ภายในกลม 360 132.656 .368

รวม 364 142.206

www.ssru.ac.th

106

จากตาราง 16 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระดบการศกษา

โดยใชการวเคราะหคาความแปรปรวนทางเดยว พบวา ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล

ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวม มคา p-

value เทากบ .000 , .002 .006 ,.000 ,000 และ .000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 นนคอปฏเสธ

สมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมระดบการศกษาแตกตางกนมการน าแนวคด

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ ดาน

การมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม และโดย

ภาพรวม แตกตางกนอยางนอย 1 คอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

เมอพบวา ประชาชนทมระดบการศกษาแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดาน

การมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวมแตกตางกน

อยางนอย 1 ค ผวจยจงไดน าผลการวเคราะหมาเปรยบเทยบเชงซอน (Multiple Comparison) โดยใช

วธการทดสอบแบบ Least Significant Difference (LSD) เพอทดสอบวารายคใดบางทแตกตางกน

ดงตาราง 17-22

ตาราง 17 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา x ประถมศกษา

มธยมศกษา

ตอนตน

มธยมศกษาตอน

ปลาย/ปวช.

อนปรญญา/

ปวส.

ปรญญาตร

ขนไป

3.70 3.80 3.76 4.20 3.72

ประถมศกษา 3.70 - -.093 -.055 -.494* -.012

- (.524) (.701) (.000) (.925)

มธยมศกษาตอนตน 3.80 - - .038 -.401* .081

www.ssru.ac.th

107

- - (.788) (.003) (.510)

มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. 3.76

- - - -.439* .043

- - - (.001) (.720)

อนปรญญา/ปวส. 4.20 - - - - .482*

- - - - (.000)

ปรญญาตรขนไป 3.72 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 17 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา

ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. กบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. และปรญญาตรขนไป มคา p-value เทากบ .000 ,.003 ,.001 และ.000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05

หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานความ

พอประมาณ ของประชาชนเขตดสต ทม ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. แตกตางกบ

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. และปรญญาตรขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

www.ssru.ac.th

108

ตาราง 18 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมเหตผล จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา x ประถมศกษา

มธยมศกษา

ตอนตน

มธยมศกษาตอน

ปลาย/ปวช.

อนปรญญา/

ปวส.

ปรญญาตร

ขนไป

3.70 3.77 3.83 4.13 3.89

ประถมศกษา 3.70 - -.069 -.130 -.434* -185

- (.592) (.308) (.000) (.099)

มธยมศกษาตอนตน 3.77 - - -.061 -.365* -.117

- - (.621) (.002) (.280)

มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. 3.83

- - - -.304* -.056

- - - (.008) (.600)

อนปรญญา/ปวส. 4.13 - - - - .248*

- - - - (.011)

ปรญญาตรขนไป 3.89 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 18 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมเหตผล จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา

ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. กบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. และปรญญาตรขนไป มคา p-value เทากบ .000 ,.002 ,.008 และ.011 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05

www.ssru.ac.th

109

หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการม

เหตผล ของประชาชนเขตดสต ทม ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. แตกตางกบ ประถมศกษา

มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. และปรญญาตรขนไป อยางมนยส าคญทางสถตท

ระดบ .05

ตาราง 19 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา x ประถมศกษา

มธยมศกษา

ตอนตน

มธยมศกษาตอน

ปลาย/ปวช.

อนปรญญา/

ปวส.

ปรญญาตร

ขนไป

3.57 3.57 3.70 3.87 3.58

ประถมศกษา 3.57 - .000 -.128 -.303* -.008

- (.991) (.262) (.005) (.939)

มธยมศกษาตอนตน 3.57 - - -.129 -.304* -.009

- - (.242) (.004) (.925)

มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. 3.70

- - - -.175 .120

- - - (.091) (.210)

อนปรญญา/ปวส. 3.87 - - - - .295*

- - - - (.001)

ปรญญาตรขนไป 3.58 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

www.ssru.ac.th

110

จากตาราง 19 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด จ าแนกตามระดบการศกษา

พบวา ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. กบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และปรญญาตรขน

ไป มคา p-value เทากบ .005 ,.004 และ.001 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานความพอประมาณ ของประชาชน

เขตดสต ทม ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. แตกตางกบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และ

ปรญญาตรขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตาราง 20 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขความร จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา x ประถมศกษา

มธยมศกษา

ตอนตน

มธยมศกษาตอน

ปลาย/ปวช.

อนปรญญา/

ปวส.

ปรญญาตร

ขนไป

3.46 3.57 3.66 3.94 3.72

ประถมศกษา 3.46 - -.106 -.203 -.484* -.257*

- (.374) (.088) (.000) (.014)

มธยมศกษาตอนตน 3.57 - - -.096 -.378* -.151

- - (.401) (.001) (.133)

มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. 3.66

- - - -.282* .054

- - - (.009) (.583)

อนปรญญา/ปวส. 3.94 - - - - .227*

- - - - (.013)

ปรญญาตรขนไป 3.72 - - - - -

www.ssru.ac.th

111

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 20 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขความร จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา

ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. กบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. และปรญญาตรขนไป มคา p-value เทากบ .000 ,.001 ,.009 และ.013 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05

หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดาน

เงอนไขความร ของประชาชนเขตดสต ทม ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. แตกตางกบ

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. และปรญญาตรขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

สวนระดบการศกษา ปรญญาตรขนไป กบ ประถมศกษา มคา p-value เทากบ .014 ซงนอย

กวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน

ดานเงอนไขความร ของประชาชนเขตดสต ทม ระดบการศกษาปรญญาตรขนไป แตกตางกบ

ประถมศกษา อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตาราง 21 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา x ประถมศกษา

มธยมศกษา

ตอนตน

มธยมศกษาตอน

ปลาย/ปวช.

อนปรญญา/

ปวส.

ปรญญาตร

ขนไป

3.94 4.03 4.08 4.47 4.04

ประถมศกษา 3.94 - -.095 -.142 -.537* -.106

- (.489) (.300) (.000) (.381)

www.ssru.ac.th

112

มธยมศกษาตอนตน 4.03 - - .047 -.442* .011

- - (.722) (.000) (.927)

มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. 4.08

- - - -.394* .037

- - - (.001) (.749)

อนปรญญา/ปวส. 4.47 - - - - .431*

- - - - (.000)

ปรญญาตรขนไป 4.04 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 21 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา

ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. กบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย /

ปวช. และปรญญาตรขนไป มคา p-value เทากบ .000 ,.000 ,.001 และ.000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05

หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดาน

เงอนไขคณธรรม ของประชาชน เขตดสต ทม ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. แตกตางก บ

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย /ปวช. และ ปรญญาตรขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

www.ssru.ac.th

113

ตาราง 22 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต โดยภาพรวม จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา x ประถมศกษา

มธยมศกษา

ตอนตน

มธยมศกษาตอน

ปลาย/ปวช.

อนปรญญา/

ปวส.

ปรญญาตร

ขนไป

3.65 3.75 3.80 4.13 3.78

ประถมศกษา 3.65 - -.097 -.147 -.480* -.129

- (.402) (.209) (.000) (203)

มธยมศกษาตอนตน 3.75 - - .049 -.383* .032

- - (.664) (.000) (.746)

มธยมศกษาตอนปลาย/

ปวช. 3.80

- - - -.333* .018

- - - (.002) (.857)

อนปรญญา/ปวส. 4.13 - - - - .351*

- - - - (.000)

ปรญญาตรขนไป 3.78 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 22 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต โดยภาพรวม จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา ระดบ

การศกษา อนปรญญา/ปวส. กบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช.

และปรญญาตรขนไป มคา p-value เทากบ .000 ,.000 ,.002 และ.000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05

หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน โดย

www.ssru.ac.th

114

ภาพรวม ของประชาชนเขตดสต ทม ระดบการศกษา อนปรญญา/ปวส. แตกตางกบ ประถมศกษา

มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. และปรญญาตรขนไป อยางมนยส าคญทางสถตท

ระดบ .05

3.5 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาชพ

ผวจยไดตงสมมตฐานเพอเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาชพ โดยสามารถเขยน

เปนสมมตฐานทางสถตดงน

H0: ประชาชนทมอาชพแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ไมแตกตางกน

H1: ประชาชนทมอาชพแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต แตกตางกนอยางนอย 1 ค

สถตทผวจยใชทดสอบคอคาความแปรปรวนทางเดยว (one – way ANOVA) โดยใชระดบ

ความเชอมน 95% และปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอคา p-value นอยกวา 0.05 ผลการ

ทดสอบสมมตฐาน ดงตาราง 23

www.ssru.ac.th

115

ตาราง 23 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาชพ

การด าเนนชวตของประชาชน แหลงความ

แปรปรวน df SS MS F p-value

1. ดานความพอประมาณ ระหวางกลม 4 5.593 1.398 2.222 .066

ภายในกลม 370 232.870 .629

รวม 374 238.463

2. ดานการมเหตผล ระหวางกลม 4 3.529 .882 1.813 .126

ภายในกลม 374 182.022 .487

รวม 378 185.551

3. ดานการมภมคมกนในตวทด ระหวางกลม 4 5.516 1.397 3.600* .007

ภายในกลม 373 142.880 .383

รวม 377 148.396

4.ดานเงอนไขความร ระหวางกลม 4 2.439 .610 1.402 .233

ภายในกลม 378 164.327 .435

รวม 382 166.766

5.ดานเงอนไขคณธรรม ระหวางกลม 4 8.186 2.044 3.605* .007

ภายในกลม 376 213.464 .568

รวม 380 221.651

6.การด าเนนชวตโดยภาพรวม ระหวางกลม 4 4.106 1.027 2.651* .033

www.ssru.ac.th

116

ภายในกลม 354 137.104 .387

รวม 358 141.211

* มนยส าคญทางสถตทระดบ.05

จากตาราง 23 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาชพ โดยใช

การวเคราะหคาความแปรปรวนทางเดยว พบวา ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล และดาน

เงอนไขความร มคา p-value เทากบ .066 , .126 และ .233 ตามล าดบ ซงมากกวา .05 นนคอยอมรบ

สมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมอาชพแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ ดานการม

เหตผล และดานเงอนไขความร ไมแตกตางกน

ระดบด าเนนชวตของประชาชน ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขคณธรรม และ

โดยภาพรวม มคา p-value เทากบ .007 ,.007 และ .033 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 จงปฏเสธ

สมมตฐานหลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมอาชพแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด ดาน

เงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

เมอพบวา ประชาชนทมระดบการศกษาแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไข

คณธรรม และโดยภาพรวม แตกตางกนอยางนอย 1 ค ผวจยจงไดน าผลการวเคราะหมาเปรยบเทยบ

เชงซอน (Multiple Comparison) โดยใชวธการทดสอบแบบ Least Significant Difference (LSD)

เพอทดสอบวารายคใดบางทแตกตางกน ดงตาราง 24 – 26

www.ssru.ac.th

117

ตาราง 24 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด จ าแนกตามอาชพ

อาชพ x

ไมไดประกอบ

อาชพ รบจาง คาขาย

ลกจาง

บรษทเอกชน รบราชการ

3.49 3.69 3.53 3.84 3.74

ไมไดประกอบอาชพ 3.49 - -.198* -.037 -.344* -.247*

- (.026) (.758) (.001) (.011)

รบจาง 3.69 - - .161 -.147 -.049

- - (.166) (.136) (.585)

คาขาย 3.53 - - - -.307* -.210

- - - (.017) (.086)

ลกจางบรษทเอกชน 3.84 - - - - -.097

- - - - (.000)

รบราชการ 3.74 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 24 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด จ าแนกตามอาชพ พบวา

ไมไดประกอบอาชพ กบ รบจาง ลกจางบรษทเอกชน และรบราชการ มคา p-value เทากบ .026 ,.001

และ.011 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

www.ssru.ac.th

118

การด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสต ทไมไดประกอบ

อาชพ แตกตางกบ รบจาง ลกจางบรษทเอกชน และรบราชการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

อาชพคาขาย กบ ลกจางบรษทเอกชน มคา p-value เทากบ .017 ซงนอยกวา .05 หมายความวา

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตว

ทด ของประชาชนเขตดสต ทอาชพคาขาย แตกตางกบ ลกจางบรษทเอกชน อยางมนยส าคญทาง

สถตทระดบ .05

ตาราง 25 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามอาชพ

อาชพ x

ไมไดประกอบ

อาชพ รบจาง คาขาย

ลกจาง

บรษทเอกชน รบราชการ

3.94 4.14 4.07 4.42 4.13

ไมไดประกอบอาชพ 3.94 - -.207 -.139 -.479* -.190

- (.055) (.343) (.000) (.105)

รบจาง 4.14 - - .069 -.272* .010

- - (.622) (.024) (.585)

คาขาย 4.07 - - - -.341* -.051

- - - (.029) (.727)

ลกจางบรษทเอกชน 4.42 - - - - -.289*

- - - - (.024)

รบราชการ 4.13 - - - - -

- - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

www.ssru.ac.th

119

จากตาราง 25 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามอาชพ พบวา ลกจาง

บรษทเอกชน กบ ไมไดประกอบอาชพ รบจาง คาขาย และรบราชการ มคา p-value เทากบ .000,.024

,.029 และ.024 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานเงอนไขคณธรรม ของประชาชนเขตดสต ทอาชพ ลกจาง

บรษทเอกชน แตกตางกบ ไมไดประกอบอาชพ รบจาง คาขาย และรบราชการ อยางมนยส าคญทาง

สถตทระดบ .05

ตาราง 26 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต โดยภาพรวม จ าแนกตามอาชพ

อาชพ x

ไมไดประกอบ

อาชพ รบจาง คาขาย

ลกจาง

บรษทเอกชน รบราชการ

3.70 3.83 3.77 4.03 3.88

ไมไดประกอบอาชพ 3.70 - -.132 -.076 -.335* -.181

- (.149) (.548) (.002) (.071)

รบจาง 3.83 - - .056 -.203* -.049

- - (.650) (.044) (.601)

คาขาย 3.77 - - - -.259 -.104

- - - (.054) (.418)

ลกจางบรษทเอกชน 4.03 - - - - .155

- - - - (.154)

รบราชการ 3.88 - - - - -

- - - - -

www.ssru.ac.th

120

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 26 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต โดยภาพรวม จ าแนกตามอาชพ พบวา ลกจาง

บรษทเอกชน กบ ไมไดประกอบอาชพ และรบจาง มคา p-value เทากบ .002 และ.044 ซงนอยกวา

.05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน โดย

ภาพรวม ของประชาชนเขตดสตทอาชพลกจางบรษทเอกชน แตกตางกบ ไมไดประกอบอาชพ และ

รบจาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3.6 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามรายได (บาท/เดอน)

ผวจยไดตงสมมตฐานเพอเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามรายได (บาท/เดอน) โดย

สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตดงน

H0: ประชาชนทมรายไดแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ไมแตกตางกน

H1: ประชาชนทมรายไดแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชนเขตดสต แตกตางกนอยางนอย 1 ค

สถตทผวจยใชทดสอบคอคาความแปรปรวนทางเดยว (one – way ANOVA) โดยใชระดบ

ความเชอมน 95% และปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอคา p-value นอยกวา 0.05 ผลการ

ทดสอบสมมตฐาน ดงตาราง 27

www.ssru.ac.th

121

ตาราง 27 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามรายได (บาท/เดอน)

การด าเนนชวตของประชาชน แหลงความ

แปรปรวน df SS MS F p-value

1. ดานความพอประมาณ ระหวางกลม 5 19.795 3.959 6.510* .000

ภายในกลม 346 210.430 .608

รวม 351 230.225

2. ดานการมเหตผล ระหวางกลม 5 13.117 2.623 5.688* .000

ภายในกลม 350 161.423 .461

รวม 355 174.539

3. ดานการมภมคมกนในตวทด ระหวางกลม 5 15.025 3.005 8.461* .000

ภายในกลม 349 123.954 .355

รวม 354 138.979

4.ดานเงอนไขความร ระหวางกลม 5 13.838 2.768 7.066* .000

ภายในกลม 355 139.050 .392

รวม 360 152.888

5.ดานเงอนไขคณธรรม ระหวางกลม 5 19.174 3.835 3.835* .000

ภายในกลม 351 186.217 .531

รวม 356 205.391

6.การด าเนนชวตโดยภาพรวม ระหวางกลม 5 16.533 3.307 9.544* .000

www.ssru.ac.th

122

ภายในกลม 331 114.683 .346

รวม 336 131.216

*มนยส าคญทางสถตทระดบ0.5

จากตาราง 27 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามรายได โดยใช

การวเคราะหคาความแปรปรวนทางเดยว พบวา ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการ

มภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวม มคา p-value

เทากบ .000 , .000 .000 ,.000 ,000 และ .000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 นนคอปฏเสธสมมตฐาน

หลก (H0) หมายความวา ประชาชนทมรายไดแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการม

ภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวม แตกตางกนอยาง

นอย 1 คอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

เมอพบวา ประชาชนทมรายไดแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช

ในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกน

ในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม และโดยภาพรวมแตกตางกนอยางนอย 1 ค

ผวจยจงไดน าผลการวเคราะหมาเปรยบเทยบเชงซอน (Multiple Comparison) โดยใชวธการทดสอบ

แบบ Least Significant Difference (LSD) เพอทดสอบวารายคใดบางทแตกตางกน ดงตาราง 28-33

www.ssru.ac.th

123

ตาราง 28 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ จ าแนกตามรายได

รายได(บาท/เดอน) x

ต ากวา 3,000

บาท

3,001-6,000

บาท

6,001-9,000

บาท

9,001-12,000

บาท

12,001-15,000

บาท

ตงแต15,001

บาท ขนไป

3.57 3.68 3.78 4.26 4.17 4.13

ต ากวา 3,000 บาท 3.57 - -.110 -.217 -.690* -.603* -.562*

- (.464) (.134) (.000) (.002) (.003)

3,001-6,000 บาท 3.68 - - -.107 -.581* -.493* -.453*

- - (.330) (.000) (.005) (.006)

6,001-9,000 บาท 3.78 - - - .473* -.386* -.345*

- - - (.000) (.023) (.029)

9,001-12,000 บาท 4.26 - - - - .088 .128

- - - - (.641) (.472)

12,001 – 15,000 บาท 4.17 - - - - - .040

- - - - - (.846)

12,001บาทขนไป 4.13 - - - - - -

- - - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

www.ssru.ac.th

124

จากตาราง 28 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ จ าแนกตามรายได พบวา รายได ต า

กวา 3,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา p-value เทากบ .000

,.002 และ.003 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชน ดานความพอประมาณ ของประชาชนเขตดสตทมรายไดต ากวา 3,000 บาท แตกตาง

กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สวนรายได 3,001-6,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป

มคา p-value เทากบ .000 ,.005 และ.006 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานความพอประมาณ ของประชาชนเขตดสตทมรายได

3,001-6,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

รายได 6,001-9,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา

p-value เทากบ .000 ,.023 และ.029 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทมรายได

6,001-9,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

www.ssru.ac.th

125

ตาราง 29 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตใน

ชมชนเขตดสต ดานการมเหตผล จ าแนกตามรายได

รายได(บาท/เดอน) x

ต ากวา 3,000

บาท

3,001-6,000

บาท

6,001-9,000

บาท

9,001-12,000

บาท

12,001-15,000

บาท

ตงแต15,001

บาท ขนไป

3.74 3.66 3.88 4.22 4.02 4.08

ต ากวา 3,000 บาท 3.74 - -.082 -.142 -.482* -.280 -.340*

- (.533) (.261) (.001) (.096) (.036)

3,001-6,000 บาท 3.66 - - -.223* -.563* -.362* -.422*

- - (.021) (.000) (.014) (.003)

6,001-9,000 บาท 3.88 - - - .340* -.139 -.199

- - - (.003) (.333) (.144)

9,001-12,000 บาท 4.22 - - - - .201 .141

- - - - (.206) (.353)

12,001 – 15,000 บาท 4.02 - - - - - -.060

- - - - - (.734)

12,001บาทขนไป 4.08 - - - - - -

- - - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 29 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต ดานการมเหตผล จ าแนกตามรายได พบวา รายได 9,001-

www.ssru.ac.th

126

12,000 บาท กบ ต ากวา 3,000 บาท 3,001-6,000 บาท และ 6,001-9,000 บาท มคา p-value เทากบ .001 ,.000

และ.003 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตในชมชน ดานการมเหตผล ของประชาชนเขตดสตทมรายได 9,001-12,000 บาท แตกตางกบ ต ากวา

3,000 บาท 3,001-6,000 บาท และ 6,001-9,000 บาท อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สวนรายได 15,001 บาทขนไป กบ ต ากวา 3,000 บาท และ 3,001-6,000 บาท มคา p-value เทากบ

.036 และ.003 ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ในชมชน ดานการมเหตผล ของประชาชนเขตดสตทมรายได15,001 บาทขนไป แตกตางกบ ต ากวา 3,000

บาท และ 3,001-6,000 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

รายได 3,001-6,000 บาท กบ 6,001-9,000 บาท และ 12,001 – 15,000 บาท มคา p-value เทากบ

.021 และ.014 ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

ในชมชน ดานการมเหตผล ของประชาชนเขตดสตทมรายได3,001-6,000 บาท แตกตางกบ 6,001-9,000

บาท และ 12,001 – 15,000 บาท อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตาราง 30 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตใน

ชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด จ าแนกตามรายได

รายได(บาท/เดอน) x

ต ากวา 3,000

บาท

3,001-6,000

บาท

6,001-9,000

บาท

9,001-12,000

บาท

12,001-15,000

บาท

ตงแต15,001

บาท ขนไป

3.45 3.48 3.62 3.92 4.10 3.89

ต ากวา 3,000 บาท 3.45 - -.028 -.163 -.462* -.646* -.434*

- (.801) (.134) (.000) (.000) (.002)

3,001-6,000 บาท 3.48 - - -.135 -.433* -.618* -.406*

- - (.110) (.000) (.000) (.001)

www.ssru.ac.th

127

6,001-9,000 บาท 3.62 - - - .299* -.483* -.271*

- - - (.003) (.000) (.024)

9,001-12,000 บาท 3.92 - - - - .185 .028

- - - - (.192) (.835)

12,001 – 15,000 บาท 4.10 - - - - - .213

- - - - - (.173)

12,001บาทขนไป 3.89 - - - - - -

- - - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 30 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต ดานการมภมคมกนในตวทด จ าแนกตามรายได พบวา

รายได ต ากวา 3,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา p-value

เทากบ .000 ,.000 และ.002 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทมรายไดต ากวา

3,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางมนยส าคญทาง

สถตทระดบ .05

สวนรายได 3,001-6,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป

มคา p-value เทากบ .000 ,.000 และ.001 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทม

รายได 3,001-6,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ 15,001 บาทขนไป อยาง

มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

รายได 6,001-9,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา

p-value เทากบ .003 ,.000 และ.024 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

www.ssru.ac.th

128

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทมรายได

6,001-9,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตาราง 31 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตใน

ชมชนเขตดสต ดานเงอนไขความร จ าแนกตามรายได

รายได(บาท/เดอน) x

ต ากวา 3,000

บาท

3,001-6,000

บาท

6,001-9,000

บาท

9,001-12,000

บาท

12,001-15,000

บาท

ตงแต15,001

บาท ขนไป

3.49 3.50 3.66 3.92 4.06 3.95

ต ากวา 3,000 บาท 3.49 - -.006 -.173 -.434* -.567* -.455*

- (.957) (.129) (.001) (.000) (.002)

3,001-6,000 บาท 3.50 - - -.166 -.428* -.561* -.449*

- - (.060) (.000) (.000) (.000)

6,001-9,000 บาท 3.66 - - - .262* -.394* -.283*

- - - (.012) (.003) (.022)

9,001-12,000 บาท 3.92 - - - - .133 .021

- - - - (.365) (.880)

12,001 – 15,000 บาท 4.06 - - - - - .112

- - - - - (.480)

12,001บาทขนไป 3.95 - - - - - -

- - - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

www.ssru.ac.th

129

จากตาราง 31 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขความร จ าแนกตามรายได พบวา รายได ต า

กวา 3,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา p-value เทากบ .001

,.000 และ.002 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทมรายไดต ากวา 3,000 บาท

แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางมนยส าคญทางสถตท

ระดบ .05

สวนรายได 3,001-6,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป

มคา p-value เทากบ .000 ,.000 และ.000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทม

รายได 3,001-6,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยาง

มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

รายได 6,001-9,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา

p-value เทากบ .012 ,.003 และ.022 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทมรายได

6,001-9,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

www.ssru.ac.th

130

ตาราง 32 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตใน

ชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามรายได

รายได(บาท/เดอน) x

ต ากวา 3,000

บาท

3,001-6,000

บาท

6,001-9,000

บาท

9,001-12,000

บาท

12,001-15,000

บาท

ตงแต15,001

บาท ขนไป

3.84 3.91 4.11 4.52 4.38 4.38

ต ากวา 3,000 บาท 3.84 - -.070 -.268* -.677* -.531* -.501*

- (.617) (.048) (.000) (.003) (.002)

3,001-6,000 บาท 3.91 - - -.198 -.607* -.461* -.471*

- - (.055) (.000) (.004) (.002)

6,001-9,000 บาท 4.11 - - - .410* -.264 -.273

- - - (.001) (.086) (.061)

9,001-12,000 บาท 4.52 - - - - .146 .134

- - - - (.392) (.404)

12,001 – 15,000 บาท 4.38 - - - - - .000

- - - - - (.960)

12,001บาทขนไป 4.38 - - - - - -

- - - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

www.ssru.ac.th

131

จากตาราง 32 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต ดานเงอนไขคณธรรม จ าแนกตามรายได พบวา รายได ต า

กวา 3,000 บาท กบ 6,001-9,000 บาท 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา

p-value เทากบ .048 ,.000 ,.003 และ.002 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทม

รายไดต ากวา 3,000 บาท แตกตางกบ 6,001-9,000 บาท 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001

บาทขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สวนรายได 3,001-6,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป

มคา p-value เทากบ .000 ,.004 และ.002 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทม

รายได 3,001-6,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยาง

มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

รายได 6,001-9,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท มคา p-value เทากบ .011 ซงนอยกวา .05

หมายความวาการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกน

ในตวทด ของประชาชนเขตดสตทมรายได 6,001-9,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 อยางมนยส าคญ

ทางสถตทระดบ .05

ตาราง 33 เปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตใน

ชมชนเขตดสต โดยภาพรวม จ าแนกตามรายได

รายได(บาท/เดอน) x

ต ากวา 3,000

บาท

3,001-6,000

บาท

6,001-9,000

บาท

9,001-12,000

บาท

12,001-15,000

บาท

ตงแต15,001

บาท ขนไป

3.59 3.63 3.80 4.17 4.16 4.13

ต ากวา 3,000 บาท 3.59 - -.038 -.212 -.575* -.567* -.535*

- (.743) (.062) (.000) (.000) (.000)

www.ssru.ac.th

132

3,001-6,000 บาท 3.63 - - -.174* -.537* -.529* -.497*

- - (.041) (.000) (.000) (.000)

6,001-9,000 บาท 3.80 - - - .363* -.355* -.323*

- - - (.000) (.007) (.008)

9,001-12,000 บาท 4.17 - - - - .088 .040

- - - - (.956) (.769)

12,001 – 15,000 บาท 4.16 - - - - - .032

- - - - - (.842)

12,001บาทขนไป 4.13 - - - - - -

- - - - - -

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 33 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต โดยภาพรวม จ าแนกตามรายได พบวา รายได ต ากวา

3,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา p-value เทากบ .000 ,.000

และ.000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวา การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตในชมชน โดยภาพรวม ของประชาชน เขตดสตทมรายไดต ากวา 3,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000

บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สวนรายได 3,001-6,000 บาท กบ 6,001-9,000 บาท 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ

15,001 บาทขนไป มคา p-value เทากบ .041 .000 ,.000 และ.000 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการ

น าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของ

ประชาชนเขตดสตทมรายได 3,001-6,000 บาท แตกตางกบ 6,001-9,000 บาท 9,001-12,000 บาท ,12,001 –

15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

www.ssru.ac.th

133

รายได 6,001-9,000 บาท กบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป มคา

p-value เทากบ .000 ,.007 และ.008 ตามล าดบ ซงนอยกวา .05 หมายความวาการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน ดานการมภมคมกนในตวทด ของประชาชนเขตดสตทมรายได

6,001-9,000 บาท แตกตางกบ 9,001-12,000 บาท ,12,001 – 15,000 บาท และ15,001 บาทขนไป อยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05

ตอนท 4 ผลการวเคราะหปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะเกยวกบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะเกยวกบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ดงตาราง 34-35

ตาราง 34 ปญหาของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน เขตดสต

กรงเทพมหานคร

ดาน

ปญหาของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน การด าเนนชวต จ านวน รอยละ

ดานความประมาณ 1.การใชจายฟมเฟอย เกนตว 10 25.6

2.เงนใชจายมไมเพยงพอเพราะรายไดต า 5 12.8

3.ความอยากได อยากม 4 10.3

ดานการมเหตผล 1.การใชอารมณตดสนปญหา 6 15.4

ดานการมภมคมกนในตวทด 1.ความไมรจกอดกลนตอปญหา 3 7.7

ดานเงอนไขความร 1.การศกษาทนอยเกนไปท าใหชวตไมมการพฒนา 3 7.7

www.ssru.ac.th

134

2.ขาดการสงเสรมการอาน 2 5.1

ดานเงอนไขคณธรรม 1.การไมเขาถงเรองคณธรรมจรยธรรม 3 7.7

2.ความเหนแกตวของผคน 3 7.7

จากตาราง 34 ปญหาของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน

เขตดสต กรงเทพมหานคร พบวา ประชาชนทตอบแบบสอบถามใหความเหนวา ดานความประมาณ ประเดน

การใชจายฟมเฟอย เกนตว คดเปนรอยละ 25.6 ดานการมเหตผล ประเดนการใชอารมณตดสนปญหา คด

เปนรอยละ 15.4 ดานการมภมคมกนในตวทดประเดนความไมรจกอดกลนตอปญหา คดเปนรอยละ 7.7

ดานเงอนไขความร ประเดนการศกษาทนอยเกนไปท าใหชวตไมมการพฒนา คดเปนรอยละ 7.7 และดาน

เงอนไขคณธรรม ประเดนการไมเขาถงเรองคณธรรมจรยธรรมและ .ความเหนแกตวของผคน คดเปนรอยละ

7.7

www.ssru.ac.th

135

ตาราง 35 ขอเสนอแนะของประชาชนการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตใน

ชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ดาน ขอเสนอแนะของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวต จ านวน รอยละ

ดานความประมาณ 1.การด าเนนชวตอยางพอเพยงและพอใจในสงทมอย 33 10.2

2.การรจกประหยดและไมใชจายฟมเฟอย 29 9.0

3.การก าหนดแผนการใชจายทางดานการเงน 9 2.8

ดานการมเหตผล 1.ควรปลกฝงใหมการใชเหตผล และรบฟงความคดเหน

ของผอน

29 9.0

2.มการใชจายอยางมเหตมผล 23 7.0

3.การพจารณาและแกไขปญหาดวยความรอบคอบ 7 2.2

4.การรจกใหอภยซงกนและกน 2 0.6

ดานการมภมคมกนในตวทด 1.การปลกฝงใหมนสยประหยด อดออม 18 5.6

2.เสรมสรางก าลงใจใหตนเองและครอบครว 16 5.0

3.ความรจกประมาณตน ใชชวตเขากบยคสมย 9 2.8

4.การปฏบตตนใหอยในระเบยบวนย ขยน และอดทน 7 2.2

5.เคารพสถาบนชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3 0.9

6.ไมสนใจในอบายมขและสงผดกฏหมาย 3 0.9

ดานเงอนไขความร 1.สงเสรมใหคนมการศกษาเพอใหมความรมากขน 24 7.5

2.การน าความรมาประยกตใชกบการแกปญหา 16 5.0

3.ควรสงเสรมการอาน 9 2.8

www.ssru.ac.th

136

4ควรศกษาหาความรเกยวกบการท าธรกจ 6 1.9

5.การรบฟงขาวสารจากสอตางๆ 5 1.6

6.การรบฟงความคดเหนของผอนแลวน ามาปรบปรง 3 0.9

ดานเงอนไขคณธรรม 1.การสงเสรมดานคณธรรมจรยธรรม 45 14.0

2.ควรยดหลกสายกลางในการด าเนนชวต 10 3.1

3.ควรชวยเหลอซงกนและกน 10 3.1

4.ไมเอารดเอาเปรยบซงกนและกน 6 1.9

จากตาราง 35 ขอเสนอแนะของประชาชนการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร พบวา ดานความประมาณ อนดบแรก การด าเนนชวตอยางพอเพยง

และพอใจในสงทมอย คดเปนรอยละ 10.2 รองลงมา การรจกประหยดและไมใชจายฟมเฟอย คดเปนรอยละ

9.0 และการก าหนดแผนการใชจายทางดานการเงน คดเปนรอยละ 2.8 ตามล าดบ

ดานการมเหตผล อนดบแรก ควรปลกฝงใหมการใชเหตผล และรบฟงความคดเหนของผอน คดเปน

รอยละ 9.0 รองลงมา มการใชจายอยางมเหตมผล คดเปนรอยละ 7.0 และการพจารณาและแกไขปญหาดวย

ความรอบคอบ คดเปนรอยละ 2.2 ตามล าดบ

ดานการมภมคมกนในตวทด ประเดน การปลกฝงใหมนสยประหยด อดออม คดเปนรอยละ 5.6

รองลงมา เสรมสรางก าลงใจใหตนเองและครอบครว คดเปนรอยละ 5.0 และการปฏบตตนใหอยใน

ระเบยบวนย ขยน และอดทน คดเปนรอยละ 2.8 ตามล าดบ

ดานเงอนไขความร อนดบแรก ประเดนการสงเสรมใหคนมการศกษาเพอใหมความรมากขน คดเปน

รอยละ 7.5 รองลงมา การน าความรมาประยกตใชกบการแกปญหา คดเปนรอยละ 5.0 และควรสงเสรมการ

อาน คดเปนรอยละ 2.8 ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

137

ดานเงอนไขคณธรรม อนดบแรก ประเดน การสงเสรมดานคณธรรมจรยธรรม คดเปนรอยละ 14.0

รองลงมา ควรยดหลกสายกลางในการด าเนนชวตและควรชวยเหลอซงกนและกน คดเปนรอยละ 3.1 และ

การไมเอารดเอาเปรยบซงกนและกน คดเปนรอยละ 1.9 ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

138

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรองการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนใน

ชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร มวตถประสงคเพอศกษาระดบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสตกรงเทพมหานคร รวมถงเพอศกษาเปรยบเทยบการน า

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

จ าแนกตามปจจยลกษณะสวนบคคล และเพอเสนอแนะแนวทางการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร ประชากรทใชในการวจยคอ

ประชาชนทอาศยอยในชมชน 43 ชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร งานวจยในครงนเปนการวจยเชงปรมาณ

มเครองมอการวจยเปนแบบสอบถามทผวจยสรางและพฒนาขน โดยมประชากรทใชในการวจยคอ

ประชาชนทอาศยอยในชมชน 43 ชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร ก าหนดกลมตวอยางในการรวบรวม

ขอมล จ านวน 398 คน โดยเกบเพมเตมเพอความผดพลาดอก 10 คน ไดแบบสอบถามทสมบรณและท าการ

วเคราะหจ านวน 400 ชด คดเปนรอยละ 100 สวนเครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามแบงออกเปน 3

ตอน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบ

การศกษา อาชพ รายไดและระยะเวลาทอยอาศยในชมชน ลกษณะค าถามเปนแบบปลายปด (Close – Ended

Question) ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนน

ชวตของประชาชน ประกอบดวย ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด

ดานเงอนไขความรและดานเงอนไขคณธรรม เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating scale)

ตามแบบของลเครท (Likert’ s Scale) ทม 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอยและนอยทสด ตอนท 3

เปนแบบสอบถามปลายเปดเพอใหผตอบแบบสอบถามไดแสดงขอเสนอแนะเกยวกบการน าแนวคดปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในเขตดสต กรงเทพมหานคร ลกษณะค าถามเปน

แบบปลายเปด (Open – Ended Question) ผวจยท าการวเคราะหขอมลดวยระบบคอมพวเตอรโปรแกรม

SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ

(Percentage) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) T-test (Independent Samples) F-

test การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA)

www.ssru.ac.th

139

สรปผลการวจย

ตอนท 1 ขอมลปจจยสวนบคคล

ผตอบแบบสอบถามเปนประชาชนในชมชน เขตดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 400 คน พบวาสวนมากเปนเพศหญงรอยละ 55.4 มอายอยในชวง 18-28 ป รอยละ 39.4 มระดบการศกษา ปรญญาตรขนไป รอยละ 31.4 มอาชพรบจางรอยละ 30.3 รายไดอยในชวง 6,001 – 9,000 บาท รอยละ 33.1 และระยะเวลาทอาศยในชมชน 10 ปขนไป รอยละ 52.9 และนอยกวา 10 ป รอยละ 47.1 ตอนท 2 การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชน

เขตดสต กรงเทพมหานคร

1. ดานความพอประมาณ

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร ดานความพอประมาณ พบวา ระดบการปฏบตของประชาชนอยในระดบมาก ( x = 3.84, S.D. = 0.794) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบแรก การประกอบอาชพดวยความซอสตยสจรตและ

ไมยงเกยวกบสงทผดกฏหมายอยในระดบมากทสด ( x = 4.29, S.D. = .809) รองลงมาการไมกระท าการใดๆ

อนเปนเหตใหตนเองเดอดรอน ( x = 4.19, S.D. = 2.198) และการพจารณาในการเลอกคบเพอน ( x = 3.90, S.D. = .943) ตามล าดบ สวนระดบการปฏบตของประชาชนในล าดบสดทายการจดท าบญชเพอวางแผนการ

ออมเงน ( x = 3.36, S.D. = 1.160)) 2. ดานการมเหตผล

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร ดานการมเหตผล พบวา ระดบการปฏบตของประชาชนอยในระดบมาก ( x = 3.88, S.D. = 0.697) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบแรกความเชอมนในการท าความดอยในระดบมากทสด

( x = 4.22, S.D. = .865) รองลงมาการยอมรบความแตกตางระหวางบคคลในแตละคนได ( x = 4.00, S.D. =

2.324) และความใจกวางหนกแนน รบฟงความคดเหนผอน ( x = 3.90, S.D. = .740) ตามล าดบ สวนระดบ

การปฏบตของประชาชนในล าดบสดทายการวางแผนการด าเนนชวตอยางเปนขนตอน ( x = 3.71, S.D. = .865) 3. ดานการมภมคมกนในตวทด

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร ดานการมภมคมกนในตวทด พบวา ระดบการปฏบตอยในระดบมาก ( x = 3.66, S.D. =

0.626) และหากพจารณาเปนรายขอพบวาล าดบแรก การดแลรกษาสขภาพกายและสขภาพจตเปนประจ าอย

ในระดบมาก ( x = 3.96, S.D. = 2.665) รองลงมา ความสามารถในการพงพาตนเองอยในระดบมาก ( x =

www.ssru.ac.th

140

3.92,S.D.= .820) และ ความประนประนอมยดหยนใหกบคนในครอบครวอยในระดบมาก ( x = 3.89, S.D.

= .826) ตามล าดบ สวนระดบการปฏบตของประชาชนในล าดบสดทาย มความเสยงดานอบายมขอยใน

ระดบนอย ( x = 2.36, S.D. = 1.229)

4. ดานเงอนไขความร

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขความร พบวา ระดบการปฏบตของประชาชนอยในระดบมาก ( x = 3.70, S.D.

= 0.659) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ระดบการปฏบตอยในระดบมากทกขอ คอ ความสามารถน า

ความรไปแสวงหาความเจรญกาวหนาของตนเองและครอบครว ( x = 3.87, S.D. = 2.160) รองลงมาการได

ใชความรมาปรบปรงตนเองและน ามาใชในการปฏบตงานและด าเนนชวต ( x = 3.81, S.D. = .783) และ

ความสามารถแกไขปญหาตางๆไดดวยตนเอง ( x = 3.78, S.D. = .759) ตามล าดบ สวนระดบการปฏบตใน

ล าดบสดทาย ความสามารถน าความรไปใชในการพฒนาชมชนตนเองได ( x = 3.47, S.D. = .942)

5. ดานเงอนไขคณธรรม

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร ดานเงอนไขคณธรรม พบวา ระดบการปฏบตของประชาชนอยในระดบมาก ( x = 4.12,

S.D. = 0.758) และหากพจารณาเปนรายขอพบวา ล าดบแรก ความกลาในการทจะรบผดชอบในสงทตนเอง

กระท าอยในระดบมากทสด ( x = 4.23, S.D. = .838) รองลงมา การยดหลกความซอสตยสจรตในการ

ด าเนนชวตอยในระดบมาก ( x = 4.20, S.D. = .854) และความรสกละอายเมอกระท าความผดอยในระดบ

มาก ( x = 4.20, S.D. = .869) ตามล าดบ สวนระดบการปฏบตของประชาชนในล าดบสดทาย การยดหลก

สายกลางในการด าเนนชวตอยในระดบมาก ( x = 3.98, S.D. = .938)

6. ระดบการปฏบตโดยภาพรวมและรายดานแตละดาน

การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร พบวา ระดบการปฏบตของประชาชนโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 3.83, S.D. =

0.624) และจ าแนกตามรายดานอยในระดบมากทกดาน ล าดบแรกดานเงอนไขคณธรรม ( x = 4.12, S.D. =

0.758) รองลงมาดานการมเหตผล ( x = 3.88, S.D. = 0.697) ดานความพอประมาณ ( x = 3.84, S.D. =

0.794) ดานเงอนไขความร ( x = 3.70, S.D. = 0.659) และ ดานการมภมคมกนในตวทด ( x = 3.66, S.D. =

0.626) ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

141

ตอนท 3 การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

1. การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามเพศ พบวา ประชาชนเพศชายและเพศหญงมการ

น าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต โดยภาพรวม ดานการม

เหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด และดานเงอนไขความร ไมแตกตางกน สวนอก 2 ดาน ไดแก ดานความ

พอประมาณ และดานเงอนไขคณธรรม พบวา มแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

2. การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระยะเวลาทอาศยในชมชน พบวา ประชาชนทม

ระยะเวลาทอยอาศยในชมชนนอยกวา 10 ป และ 10 ปขนไป มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมา

ใชในการด าเนนชวต โดยภาพรวม ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด

และดานเงอนไขคณธรรม ไมแตกตางกน สวนอก 1 ดาน ไดแก ดานเงอนไขความร พบวา มแตกตางกนอยาง

มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3. การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาย พบวา ประชาชนทมอายแตกตางกนมการน า

แนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ ดานการ

มเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด และดานเงอนไขความร ไมแตกตางกน สวนดานเงอนไขคณธรรม

พบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ประชาชนทมชวงอายตงแต 40 – 49 ป,

50 – 59 ป และตงแต 60 ปขนไป มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวา

ประชาชนทมชวงอายตงแต 18 – 28 ป และประชาชนทมชวงอายตงแต 50 – 59 ป มการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวาประชาชนทมชวงอายตงแต 29 – 39 ป สวนโดยภาพรวม

พบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ประชาชนทมชวงอายตงแต 50 – 59 ป

มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวาประชาชนทมชวงอายตงแต 18 –

28 ป

4. การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา ประชาชนทมระดบ

การศกษาแตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต

ดานความพอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไข

www.ssru.ac.th

142

คณธรรม และโดยภาพรวม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ดานความพอประมาณ

ดานการมเหตผล ดานเงอนไขคณธรรม โดยภาพรวม และดานเงอนไขความร พบวา ประชาชนทมระดบ

การศกษาอนปรญญา/ปวส. มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวา

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. และปรญญาตรขนไป สวนดานเงอนไข

ความร พบอก 1 คทแตกตางกนไดแก ประชาชนทมระดบการศกษาปรญญาตรขนไปมการน าแนวคด

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวา ประถมศกษา สวนดานการมภมคมกนในตวทด

พบวา ประชาชนทมระดบการศกษาอนปรญญา/ปวส. มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตมากกวา ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และปรญญาตรขนไป

5. การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามอาชพ พบวา ประชาชนทมอาชพแตกตางกนม

การน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความพอประมาณ

ดานการมเหตผล และดานเงอนไขความร ไมแตกตางกน สวนดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไข

คณธรรม และโดยภาพรวม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก ดานการมภมคมกนใน

ตวทด พบวา ประชาชนทประกอบอาชพรบจาง ลกจางบรษทเอกชน และรบราชการ มการน าแนวคด ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวาประชาชนทไมไดประกอบอาชพ สวนประชาชนท

ประกอบอาชพ ลกจางบรษทเอกชน มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวต

มากกวาอาชพคาขาย ดานเงอนไขคณธรรม พบวา ประชาชนทประกอบอาชพลกจางบรษทเอกชน มการน า

แนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวาประชาชนทไมไดประกอบอาชพ รบจาง

คาขายและรบราชการ สวนโดยภาพรวม พบวา ประชาชนทประกอบอาชพลกจางบรษทเอกชน มการน าแนวคด

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวาประชาชนทไมไดประกอบอาชพ รบจาง

6. การเปรยบเทยบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร จ าแนกตามรายได (บาท/เดอน) พบวา ประชาชนทมรายได

แตกตางกนมการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชนเขตดสต ดานความ

พอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร ดานเงอนไขคณธรรม และ

โดยภาพรวม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยประชาชนทมรายไดตอเดอนตงแต 9,001

บาทขนไป มการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตมากกวาประชาชนทมรายได

ตอเดอนไมเกน 9,000 บาท

www.ssru.ac.th

143

ตอนท 4 ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะเกยวกบการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

1. ปญหาของการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตในชมชน เขตดสต

กรงเทพมหานคร

ประชาชนทตอบแบบสอบถามใหความเหนวา ดานความประมาณ ประเดนการใชจายฟมเฟอย เกนตว

คดเปนรอยละ 25.6 ดานการมเหตผล ประเดนการใชอารมณตดสนปญหา คดเปนรอยละ 15.4 ดานการม

ภมคมกนในตวทดประเดนความไมรจกอดกลนตอปญหา คดเปนรอยละ 7.7 ดานเงอนไขความร ประเดน

การศกษาทนอยเกนไปท าใหชวตไมมการพฒนา คดเปนรอยละ 7.7 และดานเงอนไขคณธรรม ประเดนการไม

เขาถงเรองคณธรรมจรยธรรมและความเหนแกตวของผคน คดเปนรอยละ 7.7

2. ขอเสนอแนะของประชาชนการน าแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตใน

ชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ดานความประมาณ อนดบแรก การด าเนนชวตอยางพอเพยงและพอใจในสงทมอย คดเปนรอยละ

10.2 รองลงมา การรจกประหยดและไมใชจายฟมเฟอย คดเปนรอยละ 9.0 และการก าหนดแผนการใชจาย

ทางดานการเงน คดเปนรอยละ 2.8 ตามล าดบ

ดานการมเหตผล อนดบแรก ควรปลกฝงใหมการใชเหตผล และรบฟงความคดเหนของผอน คด

เปนรอยละ 9.0 รองลงมา มการใชจายอยางมเหตมผล คดเปนรอยละ 7.0 และการพจารณาและแกไขปญหา

ดวยความรอบคอบ คดเปนรอยละ 2.2 ตามล าดบ

ดานการมภมคมกนในตวทดประเดน การปลกฝงใหมนสยประหยด อดออม คดเปนรอยละ 5.6

รองลงมา เสรมสรางก าลงใจใหตนเองและครอบครว คดเปนรอยละ 5.0 และการปฏบตตนใหอยในระเบยบ

วนย ขยน และอดทน คดเปนรอยละ 2.8 ตามล าดบ

ดานเงอนไขความร อนดบแรก ประเดนการสงเสรมใหคนมการศกษาเพอใหมความรมากขน คด

เปนรอยละ 7.5 รองลงมา การน าความรมาประยกตใชกบการแกปญหา คดเปนรอยละ 5.0 และควรสงเสรม

การอาน คดเปนรอยละ 2.8 ตามล าดบ

ดานเงอนไขคณธรรม อนดบแรก ประเดน การสงเสรมดานคณธรรมจรยธรรม คดเปนรอยละ 14.0

รองลงมา ควรยดหลกสายกลางในการด าเนนชวตและควรชวยเหลอซงกนและกน คดเปนรอยละ 3.1 และ

การไมเอารดเอาเปรยบซงกนและกน คดเปนรอยละ 1.9 ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

144

อภปรายผล

จากผลการวจยเรอง “การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชน

ในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร” พบวามประเดนทควรน ามาอภปรายผลดงน

การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร พบวา ประชาชนมการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทกดาน ไดแก ดานความ

พอประมาณ ดานการมเหตผล ดานการมภมคมกนในตวทด ดานเงอนไขความร และดานเงอนไขคณธรรม

อยในระดบมาก โดยเฉพาะอยางยงเงอนไขดานคณธรรม ประชาชนมความกลาในการทจะรบผดชอบในสง

ทตนเองกระท า อยในระดบมากทสด ( x = 4.23) รองลงมาประชาชนรสกละอายเมอกระท าความผดและให

ความส าคญกบการยดหลกความซอสตยสจรตในการด าเนนชวต ( x = 4.20) ถงแมวาประชาชนจะยดหลก

แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตอยในระดบมากกตาม แตยงพบวา ประชาชนยงม

การน าแนวคดนไปปฏบตในดานการมภมคมกนในตวทดนอยทสด ( x = 3.66) โดยเฉพาะเรองการมความ

เสยงดานอบายมข มระดบการน าไปปฏบตนอย ( x = 2.36) เนองจากประชาชนในแตละชมชนเปนชมชน

เมองทอยในเมองหลวงทบรบทชมชนและสภาพแวดลอมการด าเนนชวตสมผสและใกลชดกบอบายมข

มากมาย หลากหลายประเภท เชน การพนน ยาเสพตด เหลา บหร สถานบนเทง เปนตน ทงทเกดขนอยใน

ชมชน รอบชมชน ผานทางสอโฆษณา โทรทศน จงเปนการยากทประชาชนจะน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงไปใชในการด าเนนชวตไดอยางประสบผลส าเรจ เมอพจารณาโดยภาพรวม พบวา ประชาชนให

ความส าคญทจะน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตอยในระดบมาก ซงสอดคลอง

กบผลการวจยของชานนท หนสวาสด (2550, 67-75) ศกษาวจย เรอง ความคดเหนของขาราชการเรอนจ า

จงหวดนนทบร ตอการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบต พบวา ขาราชการเรอนจ า จงหวดนนทบร

มความคดเหนวา การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบตในภาพรวมอยในระดบมาก และวลยพรรณ

จนทรหอม (2553, 58-63) ศกษาวจยเรอง การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ครโรงเรยนกาญจนานเคราะห จงหวดกาญจนบร พบวา การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

ด าเนนชวตของครโรงเรยนกาญจนานเคราะห จงหวดกาญจนบรภาพรวมอยในระดบมาก

สวนปจจยทมผลตอการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต พบวา

ประชาชนทมกลมอาย 50-59 ปมการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตมากกวา

กลมอาย 18-28 ป และปจจยดานการศกษา พบวา ประชาชนทมระดบการศกษาระดบอนปรญญา/ปวส. ม

การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตมากกวาทกระดบการศกษา(ประถมศกษา

มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. และปรญญาตรขนไป) สวนปจจยดานอาชพ พบวา

www.ssru.ac.th

145

ประชาชนทมอาชพท างานเปนลกจางบรษทเอกชนมการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการ

ด าเนนชวตมากกวาประชาชนทไมไดประกอบอาชพใดเลย และอาชพรบจาง รวมถงปจจยดานรายไดตอ

เดอน พบวา ประชาชนทมระดบรายไดตอเดอนตงแต 9,001 บาทขนไปมการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงไปใชในการด าเนนชวตมากกวาประชาชนทมรายไดไมเกน 9,000 บาท ชใหเหนวาประชาชนทม

งานท าในบรษทเอกชนและมรายไดสง จะค านงถงการด าเนนชวตตามแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยาง

จรงจงมากกวากลมทคาขายและไมไดประกอบอาชพ (พอบาน แมบาน และขาราชการทเกษยณแลว เปนตน)

ดงนนปจจยทมผลตอการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตของประชาชนเขต

ดสต กรงเทพมหานคร ไดแก ปจจยดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอน สอดคลองกบ

ผลการวจยของทศมนพร พทธจนทรา (2547, 98-110) ศกษาวจย เรองความคดเหนในการด าเนนชวตตาม

แนวคดเศรษฐกจพอเพยง กรณศกษาขาราชการจงหวดราชบร ผลการศกษา พบวา ปจจยทมผลตอความ

คดเหนของขาราชการทมผลตอการด าเนนชวตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ไดแก อาย ระดบการศกษา

รายได และงานวจยของชานนท หนสวาสด (2550, 67-75) ศกษาวจย เรอง ความคดเหนของขาราชการ

เรอนจ า จงหวดนนทบร ตอการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบต พบวา ปจจยทมผลตอความ

คดเหนของขาราชการเรอนจ า จงหวดนนทบรตอการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาสการปฏบต ไดแก อาย

ระดบการศกษา รวมถงงานวจยของสมศกด ตรงงาม (2553, 73-78) ศกษาวจยเรอง การน าหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตของประชาชนในอ าเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน ผลการวจย

พบวา ปจจยสวนบคคลดานเพศ อาย สถานภาพสมรส การศกษา อาชพ และเวลาทอยในพนทแตกตางกน ม

ผลตอการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท

0.05

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะจากการวจย

1.1 ภาครฐ หรอมหาวทยาลยในเขตบรการของชมชนควรจดบรการวชาการแกชมชนในเรอง

การท าบญชการออม และใหความรดานแนวทางการหลกเลยงความเสยงตออบายมขโดยเฉพาะเอยางในกลม

เยาวชน และวยท างาน เนองจากประเดนเหลานประชาชนยงมการน าไปปฏบตคอนขางต า

1.2 ผน าชมชนจ าเปนตองจดอบรมใหประชาชนพฒนารปแบบการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงไปปฏบตอยางจรงจง โดยเฉพาะอยางยงประชาชนทมอาชพรบจางและไมไดประกอบอาชพ

www.ssru.ac.th

146

จ าเปนตองไดรบการพฒนาแนวทางการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตอยาง

เปนรปธรรม

1.3 หนวยงานภาครฐ หรอผน าชมชนตองจดอบรมเชงปฏบตการใหกบประชาชนทมอายไมเกน

30 ป เปนหลก หรอกลมเยาวชน และวยท างานใหตระหนกรและเหนประโยชนการน าแนวคดปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตและมการตดตามผลการปฏบตในระดบตนเองและครอบครวอยาง

ตอเนอง

2. ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ

2.1 ควรจดใหมการประชมผน าหรออาสาสมครเพอเปนแกนน าหรอเปนตวแทนในการน า

ความรไปเผยแพรใหกบประชาชนใหไดรบทราบอยางทวถงพรอมเปนสอกลางในการน าขอมลตลอดจน

แนวทางการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตในชมชนอยางทวถง

2.2 ควรจดใหมการประชมผบรหารองคกรทกภาคสวนเพอก าหนดมาตรการหรอแนวทางการ

น าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต

2.3 ผน าชมชนควรสรางความสมพนธกบสมาชกในชมชน เพอสรางความคนเคยตลอดจนความ

เปนกนเองอนจะสงผลดตอการปฏบตหนาทการเปนผน าซงจะสงผลดตอการปฏบตหนาทการสรางแนวรวม

ในการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต

2.4 ควรสงเสรมและเผยแพรขอมลขาวสารตลอดจนองคความรเกยวกบแนวคดปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงผานสอแขนงตางๆไปยงกลมมวลชนและเปาหมายอยางทวถง

2.5 คณะกรรมการชมชนควรตระหนกตอการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนใหมความร

ความเขาใจตอบทบาทหนาทตลอดจนพนธกจการด าเนนงานตางๆในชมชนอยางตอเนองซงจะสงผลดตอ

การสงเสรมการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต

3. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

3.1 ควรศกษาการวจยในวธการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต

ของประชาชนอยางยงยนโดยเฉพาะในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานครและในพนทอนๆ

3.2 ควรแสวงหาแนวทางทเปนรปธรรมในการสงเสรมการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ไปใชในการด ารงชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

www.ssru.ac.th

147

3.3 ควรศกษารปแบบและวธการพฒนาทสอดคลองกบวถชวตของประชาชนในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร เพอจะไดน ารปแบบและแนวทางทเหมาะสมในการน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ไปใชในการด าเนนชวตตอไปในอนาคต

www.ssru.ac.th

148

บรรณานกรม

กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ .(2550). เศรษฐกจพอเพยงคออะไร [online]

http://www.idd.go.th.

เกษม วฒนชย .(2548). การขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในเครอขายการศกษา. เอกสารการสมมนา

เครอขายโรงเรยนตนแบบเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ

เกษม ผดงธรรม .(2553). การศกษาเศรษฐกจชมชนเขมแขงตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กรณศกษา

ชมชนบานเกษตรกาวหนา จงหวดสระบร. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต,

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

กลวด ลอมทองวระภทรานนท. (2550). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการด าเนน

ชวต : ศกษากรณบคลากรส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย. วทยานพนธศลปศาสตรมหา

บณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ก าธน ไชยานนท. (2548). ความรและความตระหนกทมตอการด าเนนชวตบนพนฐานแนวคดเศรษฐกจ

พอเพยงของเกษตรผเขารวมโครงการแปลงทรพยสนเงนทน ในเขตปฏรปทดน อ าเภอจน จงหวด

พะเยา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง. (2549). การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ

: ผแตง

จรส พยคฆราช และกว อศรวรรณ. (2553). การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนน

ชวตของส านกขาราชการปลดกระทรวงกลาโหม. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต,

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

ใจทพย อไพพานช. (2550). ความคดเหนของขาราชการเรอนจ าจงหวดนนทบรตอการน าปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาสการปฏบต. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ทว ผลสมภพ และชยวฒน อตพฒน. (2531). หลกพทธศาสนา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง

www.ssru.ac.th

149

ทศมนพร พทธจนทรา. (2547). ความคดเหนในการด าเนนชวตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง : กรณศกษา

ขาราชการจงหวดราชบร. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ทศนย มวงจนดา. (2552). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตของขาราชการกรม

ทหารราบท 11 รกษาพระองค. ภาคนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏ

สวนสนนทา.

นพพร เมธอนนตกล. (2549). การน าเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต: กรณศกษา เกษตรลกคา ธ.

ก.ส. อ าเภอวเชยรบร จงหวดเพชรบรณ ภาคนพนธศลปศาสตร

มหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ปนดดา ดวงแกว. (2553). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตของขาราชการสงกด

กองการกระจายเสยงและวทยโทรทศน กรมการทหารสอสาร. ภาคนพนธรฐประศาสนศาสตร

มหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

ปวน มนรกษเรองเดช. (2549). การประยกตแนวคดเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตของประชาชนทเขารวม

โครงการชวตพอเพยงตามแนวพระราชด าร. ภาคนพนธศลป

ศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ประเวศ วะส.(2542). เศรษฐกจพอเพยงและประชาสงคม แนวทางพลกฟนเศรษฐกจ สงคม. กรงเทพฯ :

หมอชาวบาน.

พรทพย สขวฒนาพร.(2548). การศกษาเรองความคดเหนของผอยอาศยตอรปแบบ บรหารจดการอาคารชด

ทไมใชนตบคคล อาคารชด : กรณศกษา อาคารชดโครงการเคหะชมชนดนแดง 12 ชน การเคหะ

แหงชาต. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พฒน สจ านงค. (2524). การพฒนาชนบทแบบผสมผสานส าหรบประเทศไทย. กรงเทพฯ : ไทยวฒนา

พานช.

พระพรหมคณาภรณ. (ป.อ. ปยตโต). (2549). การพฒนาทยงยน. กรงเทพฯ : มลนธโคมทอง.

www.ssru.ac.th

150

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (2551). วนสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร. กรงเทพฯ :

ศนยการพมพมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

รงค ประพนธพงศ. (2550). เศรษฐกจพอเพยงและทฤษฎใหม. กรงเทพฯ : เยลโลการพมพ

รงสรรค ธนะพรพนธ. (2546). กระบวนการก าหนดนโยบายเศรษฐกจในประเทศไทย บทวเคราะหเชง

ประวตศาสตรและเศรษฐกจ พ.ศ.2475-2530 (พมพครงท3) กรงเทพฯ : คบไฟ.

รตนา โพธสวรรณ. (2549). การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในสหกรณ. กรงเทพฯ : สายรง

สหกรณการพมพ.

รง แกวแดง. (2549). รเอนจเนยรงระบบราชการไทยภาค 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพมตชน.

วลยพรรณ จนทรหอม. (2553). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของคร

โรงเรยนกาญจนานเคราะห จงหวดกาญจนบร. ภาคนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต,

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

วาสฏฐ มณโชต. (2552). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการด าเนนชวตของ

นายทหารชนประทวน สงกดกองพนทหารชางท 9. ภาคนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต,

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

วชญศากรณ วระพนธ. (2550). การด าเนนชวตตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง : อ าเภอแสวงหา

จงหวดอางทอง. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วทยากร เชยงกร. (2548). จตวทยาในการสรางความสข. กรงเทพฯ : สายธารการพมพ.

สมพร เทพสทธา. (2546). การเดนตามรอยพระยคลบาทเศรษฐกจพอเพยงชวยกนแกปญหาความยากจน

และการทจรต. กรงเทพฯ : ศรเมองการพมพ.

สมศกด ตรงงาม. (2553). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตของประชาชนใน

อ าเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน. ภาคนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลย

ราชภฏสวนสนนทา.

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. (2542). ทฤษฎใหมในแงมมการบรหารการพฒนา. กรงเทพฯ : ผแตง.

www.ssru.ac.th

151

สรานนท จนทรสม. (2552). ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการปฏบตงานต ารวจ. [online]

http://Lamsak.uthaithani.police.go.th/bi.htm.

สายน าผง รตนงาม. (2547). ความคดเหนในการด าเนนชวตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง กรณศกษา

สมาชกเสถยรธรรมสถาน. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สรพร รตนก าเนด. (2550). ความคดเหนของขาราชการส านกพฒนาสงคม กรงเทพมหานคร ตอการน า

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวต. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สดา จลเสวก. (2550). การวจยการตดตามประเมนผลการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชใน

สถานศกษา เขตตรวจราชการท 13 ปการศกษา 2550. นครราชสมา : ส านกผตรวจราชการ

ประจ าการตรวจราชการท 8.

สนย เศรษฐบญสราง. (2550). แนวปฏบต 7 ขน สวถเศรษฐกจพอเพยง จากแนวปฏบตสแนวคดทาง

ทฤษฎของเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

สภางค อนทองคง. (2549). ท าความเขาใจเกยวกบความคดเศรษฐกจพอเพยง. [online]

http://thaingo.org/cgi-bin/content/ content2/show.pL?0357.

สเมธ ตนตเวชกล. (2543). ใตเบองพระยคลบาท. กรงเทพฯ : ส านกพมพมตชน.

สรศกด อมรรตนศกด. (2536). วธการวเคราะหขอมลทางการศกษา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง.

สรางคพมล สายโรจน. (2551). การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด ารงชวตของประชาชน :

กรณศกษาชมชนสหชมชน โครงการเขตสายไหม กรงเทพฯ. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต,

มหาวทยาลยรงสต.

สวรรณา โปะสวรรณ. (2552). การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของ

ขาราชการสวสดการทหารบก. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏ

สวนสนนทา.

www.ssru.ac.th

152

ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย. (2547). โครงการสงเคราะหความรเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง.

กรงเทพฯ : ผแตง

ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย. (2549). เศรษฐกจพอเพยงรวมเรยนรสานขายขยายผล. กรงเทพฯ :

อมรนทรพรนตงพบลสซง.

ส านกงานเขตดสต. (2552).แผนพฒนาตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กรงเทพฯ : ผแตง.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2542). กรอบแนวคดทฤษฎเศรษฐศาสตร

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : เอสพเอสพรนดง.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2548ก). นานาค าถามเกยวกบปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : เอสพเอสพรนดง.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2548ข). ความรความเขาใจของประชากรทม

ตอปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : ผแตง.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2550). นานาค าถามเกยวกบปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง. [online] http://www.nesdb.go.th/sufficiency.

ส านกงานงานโครงการแหงสหประชาชาตประจ าประเทศไทย. (2550). รายงานการพฒนาคนของ ประเทศ

ไทย ป 2550 เศรษฐกจพอเพยงกบการพฒนาคน. กรงเทพฯ : คน พบลชชง.

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร. (2551). ค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร. กรงเทพฯ : ส านกพมพ

คณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา.

อนนต ศรโสภา. (2525). การวดผลและประเมนผลการศกษา. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

อภชย พนธเสน และคณะ. (2549). สงเคราะหองคความรเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : โรงพมพ

ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

อจฉรา ราชแกว. (2550). การท าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปรบใชในการด าเนนชวตของพนกงานขบรถ

โดยสารประจ าทาง จงหวดปทมธาน. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบร

หารศาสตร.

www.ssru.ac.th

153

อดมพร อมรธรรม. (2549). ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงพระเจาอยหว. กรงเทพฯ : แสงดาวการพมพ.

เอองทพย เกตกราย. (2551). การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงในชวตประจ าวนของประชาชน ต าบลคลอง

พระอดม อ าเภอปากเกรด จงหวดนนทบร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร.

Best, J.W. (1973) Research in Education. (3rded.) . New Jersey : Prentice Hall.

Dawson, Richard E. (1992) Public opinion and Contemporary Disarray. New York: Harper & Row.

MaCLeLLand, David c. (1961). The Achieving Society. Princeton N.J.D. van No strand.

www.ssru.ac.th

154

ภาคผนวก

www.ssru.ac.th

155

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามเพอการวจย

www.ssru.ac.th

156

แบบสอบถาม

เรอง การน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตของประชาชน

ในชมชนเขตดสต กรงเทพมหานคร

ค าชแจง แบบสอบถามม 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการนาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การดารงชวต

ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ

ตอนท 1 ปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

(โปรดทาเครองหมาย ลงใน ทตรงความเปนจรงของทาน)

1.เพศ

1.1 ชาย 1.2 หญง

2.อาย

2.1ระหวาง 18 - 28 ป 2.2ระหวาง 29 – 39 ป

2.3ระหวาง 40 – 49 ป 2.4ระหวาง 50 – 59 ป

2.5 60 ปขนไป

3.ระดบการศกษา

3.1ประถมศกษา 3.2มธยมศกษาตอนตน

3.3มธยมศกษาตอนปลาย/ป.ว.ช 3.4อนปรญญา/ป.ว.ส

3.5ปรญญาตร 3.6อนๆ(โปรดระบ)................

www.ssru.ac.th

157

4.อาชพ(ตอบอาชพหลกเพยง 1 อาชพ)

4.1ไมไดกประกอบอาชพ 4.2รบจาง

4.3คาขาย 4.4ลกจางบรษทเอกชน

4.5รบราชการ 4.6อนๆ(โปรดระบ).........

5.รายได(บาท/เดอน)

5.1ตากวา 3,000บาท 5.2ระหวาง 3,001 – 6,000 บาท

5.3ระหวาง 6,001- 9,000 บาท 5.4ระหวาง 9,001-12,000 บาท

5.5ระหวาง 12,001 – 15,000 บาท 5.6ระหวาง 15,001 ขนไป

5.7อนๆ(โปรดระบ)

6.ระยะเวลาทอาศยในชมชน

6.1 นอยกวา 10 ป 6.2 10 ปขนไป

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการนาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวตของ

ประชาชนในเขตดสต กรงเทพมหานคร มจานวน 5 ดาน ประกอบดวย

ดาน ความพอประมาณ

ดาน การมเหตผล

ดาน การมภมคมกนในตวทด

ดาน เงอนไขความร

ดาน เงอนไขคณธรรม

www.ssru.ac.th

158

ค าชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบความคดเหนตามททานปฏบตวาอยในระดบใด

ขอท

การนาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวต

ระดบของการดาเนนการปฏบต สาหรบเจาหนาท มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

1.

1.ดานความพอประมาณ

ทานดารงชวตดวยปจจยสไดพอดพอเหมาะกบความตองการ

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7. 8.

9.

10. 11.

12.

13.

2. ทานตอบสนองความอยากมอยากไดสนคาและบรการอยางพอเหมาะ พอด

3. ทานรจกประมาณตนในการแสวงหาวตถหรอปจจยพนฐานในการดารงชวต

4. ทานมความเปนอยอยางเหมาะสมกบฐานะ

5. ทานเกบออมรายไดสวนหนงไวใชเพอในยามจาเปน

6. ทานรจกตอบสนองตอเหตการณตางๆทมากระทบอยางพอเหมาะ พอควร

7. ทานพจารณาในการเลอกคบเพอน

8. ทานประกอบอาชพดวยความซอสตยสจรตและไมยงเกยวกบสงทผดกฎหมาย

9. ทานไมกระทาการใดๆอนเปนเหตใหตนเองเดอดรอน

10. ทานจดทาบญชเพอวางแผนการออมเงน

11.

2.ดานการมเหตผล

ทานใชเหตผลในการพจารณาและแกไขปญหาดวยความรอบคอบ

12. ทานใชจายเงนอยางมเหตผล/คมคาและมความจาเปน

13. ทานยอมรบความแตกตางระหวางบคคลในแตละคนได

www.ssru.ac.th

159

ขอท

การนาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวต

ระดบของการดาเนนการปฏบต สาหรบเจาหนาท มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

14. ทานคานงถงผลกระทบจากการกระทาของตนเองตอสงคมสวนรวม

14.

15.

16.

17.

18..

19.

20.. 21..

22..

23..

24.

25. 26.

15. ทานคดและทบทวนอยางรอบคอบกอนลงมอกระทาการตางๆเสมอ

16. ทานมการวางแผนการดาเนนชวตอยางเปนขนตอน

17. เมอมเหตการณไมดเกดขน ทานสามารถควบคมสตอารมณได

18. ทานมความอดทน อดกลนตออบายมขตางๆ

19. ทานใจกวาง หนกแนน รบฟงความคดเหนผอน

20. ทานเชอมนในการทาความด

21.

3.ดานการมภมกนในตวทด ทานสามมารถอดกลนตอสถานการณทไมพงปรารถนา

22. ทานสามารถรบมอและหาทางปองกนความลมเหลวอนเกดจากการเปลยนแปลงได

23. ทานคานงถงผลดและผลเสยของการเปลยนแปลง

24. ทานปลกฝงความคดเรองความขยน อดทน อดออมใหกบบคคล รอบขางเมอมโอกาส

25. ทานมความสามารถในการพงตนเอง

26. ทานปฏบตตนอยในระเบยบและวนยในตนเอง

www.ssru.ac.th

160

ขอท

การนาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวต

ระดบของการดาเนนการปฏบต สาหรบเจาหนาท มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

27. ทานดแลรกษาสขภาพกายและสขภาพจตเปนประจา

27.

28.

29.

30.

31..

32..

33..

34..

35. 36...

37.

38.

39.

40.

28. ทานมความพงพอใจในงานททาอยางมสต

29. ทานมความประนประนอมยดหยนใหกบคนในครอบครว

30. ทานมความเสยงอบายมข

31.

4.ดานเงอนไขความร ทานสามารถนาความรมาเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผนในการดาเนนชวต

32. ทานสามารถแกไขปญหาไดดวยตนเอง

33. ทานสามารถใหคาแนะนาหรอใหคาปรกษาแกบคคลอนได

34. ทานไดใชความรมาปรบปรงตนเองและนามาใชในการปฏบตงานและดาเนนชวต

35. ทานศกษาหาความรเพมเตมอยเสมอ

36. ทานเปนผมอดมคตในการปฏบตงานและดาเนนชวต

37. ทานสามารถนาความรไปใชในการพฒนาชมชนตนเองได

38. ทานสามารถนาความรไปแสวงหาความเจรญกาวหนาของตนเองและครอบครว

39. ทานสามารถนาความรมาวางแผนเพอการดาเนนชวตในอนาคต

40. ทานสามารถนาความรไปดาเนนการจนเกดการพฒนาเศรษฐกจในครวเรอน

www.ssru.ac.th

161

ขอท

การนาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวต

ระดบของการดาเนนการปฏบต สาหรบเจาหนาท

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

41.

5.ดานเงอนไขคณธรรม

ทานยดหลกความซอสตยสจรต ในการดาเนนชวต

41.

42.

43.

44.

45.

46..

47..

48..

49.

50

42. ทานพรอมทจะทางานในลกษณะหนกเอาเบาส

43. ทานเปนผยดถอหลกการใหอภยกบคนรอบขาง เมอกระทาผด

44. ทานมความรสกละอายเมอกระทาความผด

45. ทานมความกลาในการทจะรบผดชอบในสงทตนเองกระทา

46. ทานมความรบผดชอบและตรงตอเวลาในการปฏบตงาน

47. ทานมความกระตอรอรนตอการทางานเพอตนเองและสวนรวม

48. ทานคดวาการใชชวตอยางพอเพยงมความสอดคลองกบคาสอนของศาสนาในการดาเนนชวตตามหลกคณธรรม

49. ทานยดหลกสายกลางในการดาเนนชวต

50. ทานสนใจและเหนความสาคญในการรบการอบรมดานคณธรรม จรยธรรม

www.ssru.ac.th

162

ตอนท 3 ปญหาและขอเสนอแนะในการการนาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวต

1.ดานความพอประมาณ

..............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

2.ดานการมเหตผล

..............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

3.ดานการสรางภมคมกน

..............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

www.ssru.ac.th

163

4.ดานเงอนไขความร

..............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

5.ดานเงอนไขคณธรรม

..............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ขอขอบคณในความรวมมอตอบแบบสอบถาม

ผชวยศาสตราจารยรฐพงศ บญญานวตร

ผวจย

www.ssru.ac.th

164

ประวตผวจย

ชอ – นามสกล

(ภาษาไทย) ผชวยศาสตราจารยรฐพงศ บญญานวตร

(ภาษาองกฤษ) Assistant Professor Ratthapong Baenyanuwat

เพศ ชาย วนเดอนปเกด 3 มนาคม 2498

ต าแหนงปจจบน ผชวยศาสตราจารย

สถานทตดตอ (ทท างาน) สาขาวชาการจดการนวตกรรมสงคม ภาควชาสงคมศาสตร คณะมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

โทรศพท/โทรสาร 02-1601291 E-mail-address- ratthapong2498@hotmail.com

ทอย (ทบาน) 67/196 ถนน ประชาชน เขต บางซอ กรงเทพฯ 10800

โทรศพท-โทรสาร -

ประวตการศกษา ระดบ สาขา สถาบน

ปรญญาตร การศกษาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

(พลศกษา) บางแสน

ปรญญาตร นเทศศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

(ประชาสมพนธ)

ปรญญาโท พฒนบรหารศาสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

(การจดการพฒนาสงคม)

ผลงานวจย

ก. ผลงานวจยทตพมพในวารสารระดบชาตและนานาชาต

-

ข. ผลงานวจยทสามารถน าไปใชประโยชนได

- ความคดเหนของนกศกษาทมตอการจดกจกรรมกฬาของวทยาลยครกลมรตนโกสนทร

- คดเหนของนกศกษาทมตอการจดกจกรรมนกศกษาของสถาบนราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร

-การศกษาความรความเขาใจทมตอพฤตกรรมเสยงของการตดเชอเอดส ศกษากรณนกเรยนมธยม

สาธตและนกศกษาสถาบนราชภฏสวนสนนทา

- การประเมนผลโครงการแผนดนธรรมแผนดนทองของจงหวดพระนครศรอยธยา

www.ssru.ac.th

165

- แรงจงใจทมผลตอการปฏบตงานของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

- การมสวนรวมในการพฒนาชมชนของประชาชนในเขตดสต กรงเทพมหานคร

- การมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร

- การส ารวจความคดเหน (โพล) ทางดานการเมอง สงคม การศกษา กฬา และเยาวชน

ค. ผลงานอนๆ เชนต ารา บทความ สทธบตร ฯลฯ

ต าราและเอกสารการสอน

1. ฟตบอล

2. แบดมนตน

3. ปญหาสงคม

4. วถไทย

5. ระบบสงคมสงคม เศรษฐกจและการเมองไทย

6. นโยบายสาธารณะและการบรหารการพฒนา

7. การสอสารเพอการพฒนา

บทความ

- บทความทางวชาการดาน การเมองการปกครอง การศกษา กฬาผานหนงสอพมพรายวน มตชน

ขาวสด

- วารสารวทยาจารย ส านกงานเลขาธการครสภา เรอง “ทนก าลงจะไมมคร”

ง. รางวลผลงานวจยทเคยไดรบ

-

จ. สาขาวชาทเชยวชาญ (สามารถตอบไดมากกวา 1 สาขา)

- การพฒนาสงคม

- การเมอง การปกครอง

-การจดการการกฬา

ฉ. ภาระงานในปจจบน

งานประจ า

-อาจารยผสอน/หวหนาสาขาวชาการจดการนวตกรรมสงคม

-หวหนาภาควชาสงคมศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

www.ssru.ac.th

166

งานอนๆ

-คณะกรรมการประจ าคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

-คณะกรรมการสภามหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา (จากคณาจารยประจ า)

-คณะกรรมการบรหารกองทนพฒนาบคลากรมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

-ผด าเนนรายการวทยกระจายเสยงดานสงคมการเมอง สถานวทยกรมการพลงงานทหาร (วทยเนชน)

-ประธานชมรมพฒนาสงคมกรงเทพมหานคร

www.ssru.ac.th

168

ประวตผวจย

ชอ – นามสกล

(ภาษาไทย) ผชวยศาสตราจารยรฐพงศ บญญานวตร

(ภาษาองกฤษ) Assistant Professor Ratthapong Baenyanuwat

เพศ ชาย วนเดอนปเกด 3 มนาคม 2498

ต าแหนงปจจบน ผชวยศาสตราจารย

สถานทตดตอ (ทท างาน) สาขาวชาการจดการนวตกรรมสงคม ภาควชาสงคมศาสตร คณะมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

โทรศพท/โทรสาร 02-1601291 E-mail-address- ratthapong2498@hotmail.com

ทอย (ทบาน) 67/196 ถนน ประชาชน เขต บางซอ กรงเทพฯ 10800

โทรศพท-โทรสาร -

ประวตการศกษา ระดบ สาขา สถาบน

ปรญญาตร การศกษาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

(พลศกษา) บางแสน

ปรญญาตร นเทศศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

(ประชาสมพนธ)

ปรญญาโท พฒนบรหารศาสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

(การจดการพฒนาสงคม)

ผลงานวจย

ก. ผลงานวจยทตพมพในวารสารระดบชาตและนานาชาต

-

ข. ผลงานวจยทสามารถน าไปใชประโยชนได

- ความคดเหนของนกศกษาทมตอการจดกจกรรมกฬาของวทยาลยครกลมรตนโกสนทร

- คดเหนของนกศกษาทมตอการจดกจกรรมนกศกษาของสถาบนราชภฏในเขตกรงเทพมหานคร

-การศกษาความรความเขาใจทมตอพฤตกรรมเสยงของการตดเชอเอดส ศกษากรณนกเรยนมธยม

สาธตและนกศกษาสถาบนราชภฏสวนสนนทา

- การประเมนผลโครงการแผนดนธรรมแผนดนทองของจงหวดพระนครศรอยธยา

www.ssru.ac.th

169

- แรงจงใจทมผลตอการปฏบตงานของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

- การมสวนรวมในการพฒนาชมชนของประชาชนในเขตดสต กรงเทพมหานคร

- การมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในชมชนเขตดสต

กรงเทพมหานคร

- การส ารวจความคดเหน (โพล) ทางดานการเมอง สงคม การศกษา กฬา และเยาวชน

ค. ผลงานอนๆ เชนต ารา บทความ สทธบตร ฯลฯ

ต าราและเอกสารการสอน

1. ฟตบอล

2. แบดมนตน

3. ปญหาสงคม

4. วถไทย

5. ระบบสงคมสงคม เศรษฐกจและการเมองไทย

6. นโยบายสาธารณะและการบรหารการพฒนา

7. การสอสารเพอการพฒนา

บทความ

- บทความทางวชาการดาน การเมองการปกครอง การศกษา กฬาผานหนงสอพมพรายวน มตชน

ขาวสด

- วารสารวทยาจารย ส านกงานเลขาธการครสภา เรอง “ทนก าลงจะไมมคร”

ง. รางวลผลงานวจยทเคยไดรบ

-

จ. สาขาวชาทเชยวชาญ (สามารถตอบไดมากกวา 1 สาขา)

- การพฒนาสงคม

- การเมอง การปกครอง

-การจดการการกฬา

ฉ. ภาระงานในปจจบน

งานประจ า

-อาจารยผสอน/หวหนาสาขาวชาการจดการนวตกรรมสงคม

-หวหนาภาควชาสงคมศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

www.ssru.ac.th

170

งานอนๆ

-คณะกรรมการประจ าคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

-คณะกรรมการสภามหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา (จากคณาจารยประจ า)

-คณะกรรมการบรหารกองทนพฒนาบคลากรมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

-ผด าเนนรายการวทยกระจายเสยงดานสงคมการเมอง สถานวทยกรมการพลงงานทหาร (วทยเนชน)

-ประธานชมรมพฒนาสงคมกรงเทพมหานคร

www.ssru.ac.th