ชุดที่ 1 ธาตุและสารประกอบ · 2018. 7. 21. ·...

ชดท 1 ธาตและสารประกอบ


ค าน า

ชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5Es) เรอง สารและการ

เปลยนแปลง รายวชาวทยาศาสตร 3 รหสวชา ว22101 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 เลมน สรางขนเพอใชเปนสอการเรยนการสอน และใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนรรายวชาวทยาศาสตร 3 รหสวชา รหสวชา ว22101 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ทมเนอหาสอดคลองตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 สาระท 3 สารและสมบตของสาร และสาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดออกแบบการน าเสนอเนอหาในรปแบบทสวยงามตรงตามความสนใจของผเรยน สรางและพฒนาขนตามหลกทางวชาการ โดยมผทมประสบการณ และมความเชยวชาญเปนผใหค าชแนะ ตรวจสอบความถกตอง จนท าใหชดกจกรรมการเรยนรเลมนมความถกตองและสมบรณ ซงมงเนนใหนกเรยนไดศกษาคนควาหาความรทเกดจากกระบวนการคดของนกเรยน สามารถน าไปเรยนนอกเวลา หรอนอกสถานทได สวนวธการใชชดกจกรรมการเรยนรเลมน ไดเสนอแนะไวในค าชแจงอยางละเอยดแลว ชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5Es) เรอง สารและการเปลยนแปลง รายวชาวทยาศาสตร 3 รหสวชา ว22101 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ประกอบดวยชดกจกรรมทงหมด 8 ชด ดงน ชดท 1 ธาตและสารประกอบ (เวลา 3 ชวโมง) ชดท 2 สมบตบางประการของธาต (เวลา 2 ชวโมง) ชดท 3 อะตอมและโมเลกลของสาร (เวลา 2 ชวโมง) ชดท 4 การแยกสาร 1 (เวลา 3 ชวโมง) ชดท 5 การแยกสาร 2 (เวลา 3 ชวโมง) ชดท 6 ปฏกรยาเคมและสมการเคม (เวลา 3 ชวโมง) ชดท 7 ปฏกรยาเคมในชวตประจ าวน (เวลา 2 ชวโมง) ชดท 8 สารเคมในชวตประจ าวน (เวลา 2 ชวโมง) ผจดท าขอขอบพระคณผทมสวนเกยวของทกทานทใหการสนบสนน ใหค าแนะน า และเปนทปรกษาทดในการจดท าชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร และหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ชดกจกรรมการเรยนรท 1 ธาตและสารประกอบ เลมน จะเปนประโยชนสงสดแกผเรยน รวมทงครผสอน และผทสนใจสามารถน าไปใชในการจดกจกรรมการเรยน การสอน ใชเปนแนวทางในการสรางพฒนาสอ การเรยนการสอน ในโอกาสตอไป

ก


สารบญ

เนอหา หนา

ค าน า ก สารบญ ข รายละเอยดชดกจกรรม ง ผงมโนทศน ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร จ ค าแนะน าการใชชดกจกรรม (ส าหรบคร) ฉ ค าแนะน าการใชชดกจกรรม (ส าหรบนกเรยน) ช ผงมโนทศน ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ซ สาระการเรยนร/ มาตรฐานการเรยนร/ ผลการเรยนร/ สาระส าคญ/ ขอบขายเนอหา/ เวลา ฌ แบบทดสอบกอนเรยน 1 กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน 3 กจกรรมการเรยนร ขนท 1 ขนสรางความสนใจ 4 ขนท 2 ขนส ารวจและคนหา 9 ขนท 3 ขนอธบายความร 17 ขนท 4 ขนขยายความร 22 ขนท 5 ขนตรวจสอบผล 24 แบบทดสอบหลงเรยน 29 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน 31 ค าถามพชตโอเนต 32 บรรณานกรม 33 ภาคผนวก 35 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 36 เฉลยค าถามกระตนความสนใจ 37 เฉลยกจกรรมแยกน าดวยกระแสไฟฟา 38

ข


สารบญ (ตอ)

เนอหา หนา

เฉลยค าสงท 1 41 เฉลยค าสงท 2 42 เฉลยค าถามทบทวนความร ตอนท 1 43 ตอนท 2 44 ตอนท 3 45 ตอนท 4 47 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 48 เฉลยค าถามพชตโอเนต 49 แบบบนทกคะแนน 50

ค


รายละเอยดของชดกจกรรม

ชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5Es) เรอง สารและการ

เปลยนแปลง รายวชาวทยาศาสตร 3 รหสวชา ว22101 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ชดกจกรรมการเรยนร ท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ ประกอบดวย

ผงมโนทศน ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

ค าแนะน าการใชชดกจกรรม (ส าหรบคร)

ค าแนะน าการใชชดกจกรรม (ส าหรบนกเรยน)

ผงมโนทศน ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

สาระฯ/ มาตรฐานฯ/ ผลการเรยนร/ สาระส าคญ/ ขอบขายเนอหา/ เวลา

แบบทดสอบกอนเรยน

บตรค าสง

กจกรรม

ใบความร

แบบทดสอบหลงเรยน

บรรณานกรม

ภาคผนวก

บตรเฉลย

ง


ผงมโนทศน

ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หนวยการเรยนร เรอง สารและการเปลยนแปลง

สารและ การเปลยนแปลง

ชดท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ

ชดท 2 เรอง สมบตบางประการของธาต

ชดท 3 เรอง อะตอมและโมเลกลของสาร

ชดท 4 เรอง การแยกสาร 1

ชดท 5 เรอง การแยกสาร 2

ชดท 6 เรอง ปฏกรยาเคมและสมการเคม

ชดท 7 เรอง ปฏกรยาเคมในชวตประจ าวน

ชดท 8 เรอง สารเคมในชวตประจ าวน

จ


ค าแนะน าการใชชดกจกรรม

(ส าหรบคร)

การใชชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5Es) รายวชาวทยาศาสตร 3 รหสวชา ว22101 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ

มจดมงหมายเพอชวยใหการด าเนนกจกรรมการเรยนร บรรลวตถประสงคการเรยนร และมประสทธภาพ ผสอนควรเตรยมความพรอม และปฏบตตามค าแนะน า ดงตอไปน

1. ศกษารายละเอยดเกยวกบการใชชดกจกรรมการเรยนร และแผนการจดการเรยนร เรอง ธาตและสารประกอบ รายวชาวทยาศาสตร 3 รหสวชา ว22101 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ใหเขาใจ

2. เตรยมชดกจกรรมการเรยนร ตามจ านวนนกเรยน วสด สงของ และอปกรณทระบ ไว ในชดกจกรรมการเรยนร

3. กอนจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ครควรชแจงใหนกเรยนเขาใจ บทบาทของตนเองแนะน าขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนร แนวปฏบต ในระหวางการด าเนนกจกรรมการเรยนร

4. ด าเนนการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5Es) ประกอบดวย ขนท 1 ขนสรางความสนใจ (Engagement) ขนท 2 ขนส ารวจและคนหา (Exploration) ขนท 3 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) ขนท 4 ขนขยายความร (Elaboration) ขนท 5 ขนประเมนผล (Evaluation) การจดชนเรยน นกเรยนจะท ากจกรรม เปนกลมๆ ละ 6 – 7 คน จ านวนกลมขนอยกบนกเรยนในชน เมอท าการวดผลสมฤทธทางการเรยน นกเรยนจะตองแยกกลมและจดหองท าการสอบเปนรายบคคล

5. ด าเนนการประเมนผลการเรยนรจากการตรวจแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน สงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานกลม ประเมนผลการปฏบตการตรวจบตรกจกรรมการเรยนร

6. ครใหค าแนะน า และอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบ เสาะหาความร 7. เมอสนสดการปฏบตกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ครใหนกเรยนรวมตรวจสอบ

และเกบวสด สงของ และอปกรณใหเรยบรอย เพอสะดวกในการใชครงตอไป

ฉ


ค าแนะน าการใชชดกจกรรม (ส าหรบนกเรยน)

การใชชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5Es) รายวชา

วทยาศาสตร 3 รหสวชา ว22101 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ

นกเรยนปฏบตตามขนตอนดวยความซอสตยและตงใจ ดงตอไปน 1. นกเรยนฟงค าชแจงการใชชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5

ขนตอน (5E) ชดการเรยนรท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ 2. ใหนกเรยนรบชดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5Es)

ชดการเรยนรท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ 3. นกเรยนเรมท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอประเมนดวานกเรยนมพนฐานความร ความเขาใจ

มากนอยเพยงใด 4. นกเรยนลงมอปฏบตกจกรรมตามขนตอนในแตละชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

มขนตอนประกอบดวย ขนท 1 ขนสรางความสนใจ (Engagement) ขนท 2 ขนส ารวจคนหาและคนหา (Exploration) ขนท 3 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) ขนท 4 ขนขยายความร (Elaboration) ขนท 5 ขนประเมนผล (Evaluation)

5. เมอพบค าชแจงหรอค าถามในแตละกจกรรมการเรยนรใหอานและท ากจกรรมอยางรอบคอบ 6. สงผลงานการท ากจกรรมการเรยนรจากชดกจกรรมการเรยนรชดน เพอใหครตรวจและบนทกผล 7. เมอท ากจกรรมครบแลวจดเกบอปกรณใหเรยบรอย 8. เมอนกเรยนทกคนท ากจกรรมครบแลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอประเมนดวา

นกเรยนมพนฐาน ความร ความเขาใจหลงเรยนมากนอยเพยงใด 9. รบฟงการบอกคะแนนค าชมเชย และค าแนะน าเพมเตมจากคร 10. ในการเขารวมกจกรรมทกครง นกเรยนควรใหความรวมมอ ตงใจในการท ากจกรรมและตรงตอ

เวลาเสมอ 11. หากพบขอสงสยใหปรกษาครผสอนไดทนท

ช


ผงมโนทศน

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

ชแจงการใชชดกจกรรมการเรยนร

อานค าชแจงและค าแนะน า

ท าแบบทดสอบกอนเรยน

ปฏบตกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5Es)

ขนท 1 ขนสรางความสนใจ (Engagement)

ขนท 2 ขนส ารวจและคนหา(Exploration)

ขนท 3 ขนอธบายและลงขอสรป(Explanation)

ขนท 4 ขนขยายความร(Elaboration)

ขนท 5 ขนประเมน (Evaluation)

ท าแบบทดสอบหลงเรยน

ผานเกณฑ ไมผานเกณฑ

ศกษาชดกจกรรมการเรยนรตอไป พบคร,ซอมเสรม

ซ


สาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนร สาระส าคญ และขอบขายเนอหา

สาระท 3 สารและสมบตของสาร

มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของ

สารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบ

เสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไป

ใชประโยชน

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด ม. 2/1 ส ารวจและอธบายองคประกอบสมบตของธาตและสารประกอบ

สาระส าคญ

ธาตเปนสารบรสทธทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกน และไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดอก โดยวธการทางเคม

สารประกอบเปนสารบรสทธทประกอบดวยธาตตงแตสองธาตขนไป รวมตวกนดวยอตราสวนโดยมวลคงท และมสมบตแตกตางจากสมบตเดมของธาตทเปนองคประกอบ

ขอบขายเนอหา 1. ความหมายของธาตและสารประกอบ 2. สมบตของธาตและสารประกอบ

ฌ


จดประสงคการเรยนร

ดานความรความเขาใจ (Knowledge) 1. ส ารวจ และอธบายองคประกอบของธาตและสารประกอบได 2. อภปราย และเปรยบเทยบสมบตของธาตและสารประกอบได

ดานทกษะกระบวนการ (Process) 1. ท าการทดลอง /ท ากจกรรมเพอตรวจสอบสมบตบางประการของธาตและสารประกอบได 2. สบคนขอมล และเขยนตารางเปรยบเทยบสมบตบางประการของธาตและสารประกอบได

ดานคณลกษณะอนพงประสงค (Attitude) 1. ปฏบตกจกรรมดวยความสนใจใฝร มระเบยบวนย และเสรจทนตามเวลาทก าหนด 2. บนทกผลการท ากจกรรม และผลการสบคนขอมลดวยความถกตองตามขอเทจจรงใชภาษาไดอยางถกตองเหมาะสม และใชอปกรณบนพนฐานความพอเพยง ดานสมรรถนะส าคญ (Competencies) 1. น า เสนอผลการท าก จกรรมการเรยนร เ ร อ ง ธา ตและสารประกอบได 2. สามารถใชกระบวนการกลมในการท ากจกรรมและปฏบตกจกรรมการเรยนรเปนกลมได 3. สามารถสบคนขอมลโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ เรอง ธาตและสารประกอบได

เวลาทใช

เวลาทใชในการปฏบตกจกรรม 3 ชวโมง

ญ


แบบทดสอบกอนเรยน เรอง ธาตและสารประกอบ

ค าชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 10 ขอ 4 ตวเลอก คอ ก ข ค และ ง ใชเวลา 10 นาท

คะแนนเตม 10 คะแนน 2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตอง ท าเครองหมายกากบาทในกระดาษค าตอบ แลวท าเครองหมาย (X) ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดเปนสมบตของธาตและสารประกอบทเหมอนกน

ก. มจดหลอมเหลวจดเดอดคงท ข. มชวงอณหภมของการหลอมเหลวกวาง ค. เปนของแขงและน าไฟฟาได ง. มความหนาแนนสง

2. สารในขอใดประกอบดวยธาตเทานน

ก. ไอโอดน ชอลก ตะกว แมกนเซยม ข. โพแทสเซยม ก ามะถน สารสม ซลคอน ค. แคลเซยม โซเดยม ฟอสฟอรส ไฮโดรเจน ง. คารบอน ลเทยม ซลกา ฟลออรน

3. สารคใดตอไปนประกอบดวยธาตมากกวา 2 ชนด

ก. น าและคารบอนไดออกไซด ข. เกลอโซเดยมคลอไรด และปนขาว ค. น าตาลและหนปน ง. โซดาไฟ และลกเหมน

4. สารกลมใดประกอบดวยของผสมเทานน

ก. น า เกลอ ทราย ข. ไฮโดรเจน ออกซเจน ไนโตรเจน ค. อากาศ เลอด นม ง. น าตาล หนปน สารสม

5. ขอใดกลาวถงธาตและสารประกอบไดถกตอง

ก. โมเลกลของธาตประกอบดวย 1 อะตอม ข. สารประกอบและธาตมลกษณะเนอสารตางกน ค. โมเลกลของธาตมขนาดเลกกวาโมเลกลของสารประกอบ ง. ไมมขอใดถกตอง

1


6. สารในขอใดเปนสารประกอบทงหมด

ก. ทองขาว ผงฟ ลกเหมน จนส ข. น าปนใส นาก เอทานอล เกลอแกง ค. น าประสารทอง ผงชรส ดางทบทม ดเกลอ ง. กรดน าสม ดางคล หนปน น าปนใส

7. ธาต และสญลกษณของธาตในขอใดไมสมพนธกน

ขอ ธาต สญลกษณของธาต ก โพแทสเซยม P ข โซเดยม Na ค ทอง Au ง ปรอท Hg

8. ธาต X ม 14 โปรตอน และ 15 นวตรอน สญลกษณนวเคลยรธาต X คอ

ก. X1415 ข. X15

14

ค. X1429 ง. X29

14 9. ธาตชนดใดมความส าคญตอการด ารงชวตของสงมชวตมากทสด

ก. คารบอน ข. ออกซเจน ค. ไนโตรเจน ง. ฟอสฟอรส

10. ธาตสามารถแบงออกเปนชนดใดไดบาง

ก. สารประกอบ และของผสม ข. โลหะ อโลหะ และกงโลหะ ค. สารเนอเดยวและสารเนอผสม ง. สารบรสทธ และสารไมบรสทธ

2


กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน เรอง ธาตและสารประกอบ

ชอ ชน เลขท

ค าชแจง ใหเครองหมาย (X) ในชองอกษร ก ข ค หรอ ง ทถกทสดเพยงขอเดยว

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ได คะแนน

3


ขนท 1 กระตนความสนใจ


1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายวเคราะหค าถาม 2. นกเรยนแตละกลมน าเสนอ สรปผลการวเคราะหภาพ

ค าถามกระตนความสนใจ

1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายวเคราะหภาพ และตอบค าถามในประเดนตอไปน

ภาพท 1 น าเปลา

ทมา : http://www.sinarharian.com.my/polopoly_fs/1.722840.1503383470!/ image/image.jpg_gen/derivatives/landscape_624/image.jpg

(สบคนวนท 26 เมษายน 2561)

ภาพท 2 ทองค า

ทมา : http://www.klongdan.com/wp-content/uploads/2016/12/iStock-531988199.png สบคนวนท 26 เมษายน 2561

ภาพท 4 ลกษณะปรอท

ทมา : http://www.siamchemi.com สบคนวนท 26 เมษายน 2561

4


– นกเรยนคดวา สงใดบางทมสวนประกอบของสารชนดเดยวกน พจารณาจากอะไร – นกเรยนคดวา สงใดบางทมสวนประกอบของสารตงแตสองชนดขนไป พจารณาจากอะไร

จากภาพใหแตละกลมรวมกน วเคราะหแลวตอบค าถามดวยนะคะ

ภาพท 3 เกลอแกง

ทมา : http://static1.ran4u.com/userfiles2/forum/7c647471-0e63-46a6-93c0-a9a29545cddc/salt_1.jpg

สบคนวนท 26 เมษายน 2561

ภาพท 4 ปรอท

ทมา : http://fb1-ct.lnwfile.com/qqsd2t.jpg สบคนวนท 26 เมษายน 2561

5

http://fb1-ct.lnwfile.com/qqsd2t.jpg


สารทมสวนประกอบชนดเดยว สารทมสวนประกอบตงแตสองชนดขนไป

นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหน เกยวกบค าตอบของค าถาม

ขอตวแทนกลมน าเสนอหนาชนเรยน

6


ทบทวนความรเดม

จากกจกรรมขางตน เพอนๆ แยก ถกตองไหมคะ.......

น าเปลาและเกลอแกง เปนสารทมสวนประกอบ

ตงแตสองชนดขนไป

สวนทองค าและปรอท เปนสารทมสวนประกอบ

ชนดเดยว

เกณฑในการจ าแนก เนอสารสามารถแบงได เปนสารเนอเดยว และสารเนอผสม

สารเนอเดยวจ าแนก เปนสารบรสทธ และสารละลาย

สารบรสทธตางจากสารละลาย คอ สารบรสทธมองคประกอบเปนสารเพยง 1 ชนด

เทานน

7


เพอนๆ ทราบไหมคะวาน าจดเปนสาร

ประเภทใด น า...จดเปนสารบรสทธ นกเรยนคดวาน า

สามารถแยกสลายให เปนสารอนไดอกหรอไม และจะมวธการ ทดสอบอยางไร......

ในกจกรรมตอไป...เพอนๆ จะไดศกษาวา เราสามารถแยกน าแลวไดสารอนหรอไม

ตงใจท ากจกรรมนะคะ......

8


ขนท 2 ขนส ารวจและคนหา

กจกรรมท 1.1 ฉนประกอบดวย...อะไร

1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและตอบค าถาม กอนท ากจกรรม

เรอง การแยกน าดวยไฟฟา 2. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนท ากจกรรม เรอง การแยกน าดวยไฟฟา โดย

แตละกลมรวมกนศกษา จดประสงคของกจกรรม วสด-อปกรณ ตลอดจนการก าหนด ปญหา ตงสมมตฐาน การก าหนด ตวแปร บนทกผลการทดลอง และสรปผล

3. ใหนกเรยนตอบค าถามหลงจากท ากจกรรมเสรจแลว


9


กจกรรมแยกน าดวยกระแสไฟฟา

จดประสงคการเรยนร 1. ทดลองแยกน าดวยไฟฟาและอธบายสมบตของธาตทไดจาก การแยกน าดวยไฟฟา 2. อธบายสมบตของสารประกอบและธาต

ก าหนดปญหา • ปญหาของกจกรรมทดลองครงน คอ

............................................................................................................................................................

.............

ตงสมมตฐาน • สมมตฐานของกจกรรมทดลองครงน คอ

............................................................................................................................................................

.............

ก าหนดตวแปร • ตวแปรตน ........................................................................................................................ • ตวแปรตาม ...................................................................................................................... • ตวแปรควบคม .................................................................................................................

วสด และอปกรณ 1. น าประปา 100 cm3

2. ธป 1 ดอก 3. ชดแยกน าดวยไฟฟา 1 ชด 4. กระบะถาน พรอมถานไฟฉาย 4 กอน 1 ชด

10


1. ใสน าประปาในถวยพลาสตก แลวปฏบตดงน

วธท าการทดลอง

1.1 ใสน าในถวย พลาสตกของเครองแยก น าดวยไฟฟาจนเกอบเตม

1.2 ปดฝาครอบทม หลอดทดลอง และ ขวไฟฟา ปดรระบายแลวคว าถวยพลาสตก

1.3 น าเขาหลอดทดลอง จน เ ตม แ ล วหง ายถ วย พลาสตกขน

2. ตอสายไฟจากแบตเตอร ขนาด 6 โวลต เขากบ

เครองแยกน าดวยไฟฟาใหครบวงจร สงเกตการณ

เปลยนแปลงใน หลอดทดลองทงสอง บนทกผล

3. เมอไดแกสเตมหลอด หรอเกอบเตมแลวถอด สายไฟออก ใชจกยางปด ปากหลอดทดลองไวและท าเครองหมายก ากบวาหลอด ทดลองใดมาจากขวไฟฟาใด

11


ภาพท 5 วธการทดลองแยกน าดวยไฟฟา ทมา : https://www.youtube.com/watch?v=u8uIcmU3Y8g


4. ทดสอบการตดไฟของ แกสในหลอดทงสอง โดยใช ไมขดไฟทลก และธปตดไฟ ทเหลอแตถานแดงจอ บรเวณปากหลอดทนทท เปดจกยางออก สงเกตการ เปลยนแปลง

1. ควรตรวจสอบการน าไฟฟาของน าประปาทจะใชถาไมน าไฟฟา ใหเตมโซเดยมคลอไรด หรอโซเดยม-ซลเฟต ประมาณ 1 กรม ในน า 1000 cm3

2. ในการทดสอบการตดไฟนน ใหน าหลอดทมแกสและปดจกแลว น ามายดไวกบขาตงและทจบหลอดทดลอง เมอจะทดสอบใหจดไมขดไฟและธปทตดไฟเหลอแตถานแดง ทดสอบทนททเปดจก

12


ตารางบนทกผลการทดลอง

หลอดทดลองจากขวไฟฟา

ผลการเปลยนแปลงทสงเกตได

อตราการเกดแกส การตดไฟของกานไมขด การชวยใหไฟตดของธป

ขวไฟฟาขวลบ

ขขวไฟฟาวบวก

อภปรายหลงการทดลอง

1. เพราะเหตใดน าในหลอดทดลองจงลดลง

2. แกสในหลอดทดลองทง สองเปนแกสชนดเดยวกน หรอไม ทราบไดอยางไร

3. จงเปรยบเทยบปรมาตรของแกสทเกดขนทงสองวาเหมอนหรอ แตกตางกนอยางไร

13


กจกรรม รวมดวยชวยกน....


1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหขอมลจากผลการทดลอง รวมกน

อภปรายและลงขอสรป 2. ใหนกเรยนกลมอาสาสมคร 1 กลม ออกมาน าเสนอผลการทดลอง และกลมท

ไมไดน าเสนอ สามารถเตมเตมในสวนทแตกตางจากกลมอาสาสมคร 3. ใหนกเรยนทงชนเรยนรวมกนอภปรายเพอหาความถกตองตามเหต และผลคร

สรปเพมเตมเพอใหเกดความสมบรณครบถวน 4. นกเรยนทกคนบนทกผลลงในชดกจกรรมของตนเอง

14


อภปรายและลงขอสรป

3. แกสทเกดขนในขวไฟฟาลบ และแกสทเกดขนในขวไฟฟาบวก คอแกสชนดใด

1. นกเรยนคดวาน าเปนสารประกอบหรอธาต เพราะเหตใดจงคดเชนนน

2. นกเรยนคดวาน ามสวนประกอบพนฐานอะไรบาง

15


เพอนๆ สรปไดแลวใชไหมคะวา... สารบรสทธบางชนด สามารถน ามาแยกสลายได อกดวย

วธการทางเคม โดยเรยกสารทสามารถ น ามาแยกสลายได

วา สารประกอบ แตหากไม สามารถแยกสลายไดอกตอไป

จะเรยกวา ธาต

16


ขนท 3 ขนอธบายความร

ใบความรท 1.1

ธาตและสารประกอบ ธาต (element) ธาต (element) คอ สารบรสทธทเปนสารเนอเดยว ใชวธทางเคมแยกไมได ประกอบดวยอะตอม

ทเปนอนภาคทเลกทสดชนดเดยว มองไมเหนไดดวยตาเปลา ปจจบนมธาตมากกวา 119 ธาต เปนธาตธรรมชาต 92 ธาต นอกนนสงเคราะหขน ธาตทมมาก

ทสดในธรรมชาต คอออกซเจน ธาตแบงออกเปน 3 กลม ไดแก โลหะ อโลหะ และกงโลหะ

สญลกษณของธาต

ในป พ.ศ. 2346 จอหน ดอลตน นกเคมชาวองกฤษ เปนคนแรกทไดเสนอใหใชสญลกษณของธาต โดยใชรปภาพเปนสญลกษณของธาตดงตวอยาง

ภาพท 6 จอหน ดาลตน นกเคมชาวองกฤษ

ทมา : https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/John_Dalton_by_Charles_Turner.jpg/

240px-John_Dalton_by_Charles_Turner.jpg สบคนวนท 27 เมษายน 2561

ภาพท 7 สญลกษณของธาต

ทมา : http://www.bloggang.com/data/ pow03/picture/1221405119.jpg

สบคนวนท 27 เมษายน 2561 สญลกษณของธาตของดอลตนปจจบนเลกใช เพราะไมสะดวกทจะเขยนภาพแทนภาพจ านวน

มาก (ในสมยดอลตนนยมใช เพราะพบธาตเพยงไมกธาต)

17


ภาพท 8 โจนส จาคอบ เบอรซเลยส

ทมา : http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/bangkok/achara_s/ matter/con-05-1.htm


ในป พ.ศ. 2361 โจนส จาคอบ เบอรซเลยส นกเคมชาวสวเดนไดคดระบบสญลกษณขนใหมเปนตวอกษรแทนชอธาต เปนทยอมรบจนถงปจจบนน การเขยนสญลกษณของธาตในปจจบน ใชอกษรตวแรกในชอภาษาองกฤษหรอภาษาละตนเพยงตวเดยวเปนสญลกษณของธาต โดยเขยนดวยอกษรภาษาองกฤษตวพมพใหญ ถาตวอกษรตวแรกซ ากนกใหเพมอกษรตวทสอง และถาตวอกษรตวทสองยงซ ากนกเปลยนไปใชอกษรตวถดไปตวใดตวหนง และเขยนดวยควอกษรตวพมพเลก ดตวอยางในตาราง

ตารางแสดงชอธาตและสญลกษณของธาตบางชนด

ชอภาษาไทย ชอภาษาองกฤษ ชอภาษาละตน สญลกษณของธาต ทองแดง เหลก เงน ดบก

โพแทสเซยม โซเดยม พลวง ทอง

Copper Iron SiIver Tin

Potasssium Sodium

Antimony GoId

Cuprum Ferrum

Argentum Stannum KaIium Natrium Stibium Aurum

Cu Fe Ag Sn K Na Sb Au

18

http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/bangkok/achara_s/matter/con-05-1.htm



ตารางธาต ตารางธาต (Periodictable) คอ ตารางทใชแสดงรายชอธาตเคมคดคนขนโดยนกเคมชาวรสเซย

ดมตร เมนเดเลเยฟ (Dmitri Mendeleev) ในป พ.ศ. 2412 จากการสงเกตวาเมอน าธาตทรจกมาวางเรยงตามล าดบเลขอะตอมจะพบวา คณสมบตพนฐานบางอยางคลายกน สามารถจ าแนกเปนกลมๆ ไดท าใหเกดรปแบบตารางธาต และพฒนาตอเนองมาจนเปนอยางทเหน

ภาพท 9 ตารางธาต

ทมาของภาพ : http://www.somkiat.cc/wp-content/uploads/2017/04/devops.jpg สบคนวนท 27 เมษายน 2561

ถาหากเราสงเกตธาตแตละตวจะพบวามตวเลขก ากบอย นนคอสญลกษณนวเคลยร สญลกษณท

แสดงอนภาคมลฐานของอะตอม (โปรตอน นวตรอน อเลกตรอน) เปนเลขมวลและเลขอะตอม เขยนแทนดวยสญลกษณดงน

A แทน เลขมวล (จ านวนโปรตอน + จ านวนนวตรอน) Z แทน เลขอะตอม (จ านวนโปรตอน) อะตอมของธาตเปนกลางทางไฟฟา จะมจ านวนโปรตอน = จ านวนอเลกตรอนเสมอ X แทน สญลกษณธาต

19

http://www.somkiat.cc/wp-content/uploads/2017/04/devops.jpg


ตวอยาง

𝐾1939

เลขมวล คอ 39 เลขอะตอม คอ 19 ดงนน จ านวนโปรตอน = 19 จ านวนอเลกตรอน = 19 จ านวนนวตรอน = เลขมวล – โปรตอน = 39 – 19 = 20

สารประกอบ (Compound) สารประกอบ (Compound) เปนสารบรสทธทประกอบดวยอะตอมของธาตตงแต 2 ชนดขนไปมา

รวมกน ดวยแรงยดเหนยวทางเคมเกดเปนสารชนดใหมเรยกวาสารประกอบ ดงนนหนวยยอยของสารประกอบคอ โมเลกล ซงอาจแยกสลายไดเมอไดรบความรอนหรอพลงงาน

ไฟฟาสารประกอบทพบในชวตประจ าวน เชน น า (H2O) เกลอแกง (NaCl) น าตาลทราย (C12H22O11) น าตาลกลโคส (C6H12O6) เอทานอล (C2H5OH) คารบอนไดออกไซด (CO2) หนปน (CaCO3) ดางทบทม (KMnO4) เปนตน

อะตอมของธาตจะรวมกนอยางมระเบยบเกดเปนโมเลกลของธาต ยกเวนธาตทเปนกาซเฉอยอยอยางอสระได ถาเปนอะตอมของธาตตางชนดรวมตวกนจะเกดเปนโมเลกลของสารประกอบ

โมเลกลของธาต เชน แกสออกซเจน (O2) 1 โมเลกล = อะตอมของธาตออกซเจน 2 อะตอม แกสคลอรน (Cl2) 1 โมเลกล = อะตอมของธาตคลอรน 2 อะตอม โมเลกลของสารประกอบ เชน คารบอนไดออกไซด (CO2) 1 โมเลกล = ธาตคารบอน 1 อะตอม และธาตออกซเจน 2 อะตอม แอลกอฮอล(C2H5OH) 1 โมเลกล = ธาตคารบอน 2 อะตอม

= ธาตไฮโดรเจน 6 อะตอม = และธาตออกซเจน 1 อะตอม

20


สมบตพนฐานของสารประกอบ

1. สารประกอบเกดจากปฏกรยาทางเคม ซงท าใหเกดการเปลยนแปลง เปนพลงงาน ความรอนและแสงสวาง เชน การเผาไหม ของ คารบอนไดออกไซด จะไดความรอน และแสงสวาง 2. สารประกอบจะมคณสมบตทแตกตางกนไป จากคณสมบตของธาต ทเปนองคประกอบ ของสารประกอบนนๆ

3. สามารถใชกระบวนการทางเคม แยกตวสารประกอบใหเปนสสาร พนฐานได 4. ธาตทประกอบกนขนเปนสารประกอบ จะมสดสวนของมวลทคงทแนนอน ในการรวมกนเปนสารประกอบนนๆ

5. สารประกอบจะมจดหลอมเหลวและมจดเดอดคงท แตจดหลอมเหลวของสารประกอบ จะแตกตางจากธาตทเปนสารประกอบ

เมอเพอนๆ ศกษาความรเกยวกบธาต และสารประกอบแลว...ตอไปใหเพอนๆ ชวยกนตอบค าถามแลวเขยนน าเสนอ ในรปผงความคด

21


ขนท 4 ขยายความร

ค าสงท 1 ใหนกเรยนเขยนแผนภาพเกยวกบการจ าแนกสาร

22


ค าสงท 2 ใหนกเรยนยกตวอยางสญลกษณของธาตแบบรปภาพ พรอมทงเขยนสญลกษณของธาต ทสมพนธกน

23


ขนท 5 ตรวจสอบผล

ทบทวน...คนควา

ค าสง

1. ค าถามทบทวน คนควา มทงหมด 4 ตอน คอ

ตอนท 1 จ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ตอนท 2 จ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ตอนท 3 จ านวน 5 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ตอนท 4 จ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน

2. นกเรยนสามารถคนควา และสบคนขอมลไดจากแหลงเรยนรทระบไวใน บรรณานกรม 3. นกเรยนสามารถตรวจค าตอบจากเฉลยในภาคผนวก และบนทกคะแนน ทนกเรยนท าไดถกตองลงในแบบบนทกคะแนนซงอยดานหลงของภาคผนวก 4. นกเรยนตองมความซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยกอนท ากจกรรมเสรจ

24


ค าถามทบทวน คนควา

ตอนท 1 ใหนกเรยนระบชอหรอสญลกษณของธาตใหสมพนธกน (คะแนนเตม 10 คะแนน)

ชอธาต (ภาษาไทย) ชอธาต (ภาษาองกฤษ) สญลกษณของธาต

ก ามะถน

Na

ปรอท

โพแทสเซยม

Cl

ฟอสฟอรส

Fe

สารหน

ดบก

Pb


ค าชแจง

25


ค าถามทบทวน คนควา ตอนท 2

ใหนกเรยนพจารณาสารทก าหนดให แลวท าเครองหมาย ✓ ใหตรงกบประเภท ของสารนนๆ (คะแนนเตม 10 คะแนน)

สาร ธาต สารประกอบ ของผสม

อากาศ

น า

ทองแดง

เพชร

น านม

ปรอท

น าทะเล

ดางทบทม

แอมโมเนย

เหลก


ค าชแจง

26


ค าถามทบทวน คนควา

ตอนท 3

ใหนกเรยนวาดภาพแสดงสญลกษณของสารทก าหนดให (ก าหนดใหวงกลม 1 วง แสดงอะตอมของธาต 1 อะตอม และธาตตางชนดกนใหใชวงกลมทมส แตกตางกน) (คะแนนเตม 10 คะแนน)

ธาต 1 ชนด

สารประกอบ 1 ชนด

ของผสมทประกอบดวยธาต 2 ชนด

ของผสมทประกอบดวย สารประกอบ 2 ชนด

ของผสมทประกอบดวย ธาต 1 ชนด และสารประกอบ 1 ชนด

คะแนนทได................คะแนน

ได

คะ

ค าชแจง

27


ค าถามทบทวน คนควา ตอนท 4

ใหนกเรยนระบสญลกษณของธาตทก าหนดให และยกตวอยางการน าธาตนน ไปใชประโยชนมาธาตละ 2 ขอ (คะแนนเตม 10 คะแนน)

ธาต สญลกษณของธาต การน าไปใชประโยชน

อะลมเนยม

สงกะส

เหลก

เงน

ทองแดง

ไนโตรเจน

คารบอน

ออกซเจน

ฟลออรน

ซลคอน

คะแนนทได................คะแนน

ค าชแจง

28



เรอง ธาตและสารประกอบ

ค าชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 10 ขอ 4 ตวเลอก คอ ก ข ค และ ง ใชเวลา 10 นาท

คะแนนเตม 10 คะแนน 2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตอง ท าเครองหมายกากบาทในกระดาษค าตอบ แลวท าเครองหมาย (X) ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดกลาวถงธาตและสารประกอบไดถกตอง

ก. โมเลกลของธาตประกอบดวย 1 อะตอม ข. สารประกอบและธาตมลกษณะเนอสารตางกน ค. โมเลกลของธาตมขนาดเลกกวาโมเลกลของสารประกอบ ง. ไมมขอใดถกตอง

2. สารคใดตอไปนประกอบดวยธาตมากกวา 2 ชนด

ก. น าและคารบอนไดออกไซด ข. เกลอโซเดยมคลอไรด และปนขาว ค. น าตาลและหนปน ง. โซดาไฟ และลกเหมน

3. ขอใดเปนสมบตของธาตและสารประกอบทเหมอนกน

ก. มจดหลอมเหลวจดเดอดคงท ข. มชวงอณหภมของการหลอมเหลวกวาง ค. เปนของแขงและน าไฟฟาได ง. มความหนาแนนสง

4. สารในขอใดประกอบดวยธาตเทานน

ก. ไอโอดน ชอลก ตะกว แมกนเซยม ข. โพแทสเซยม ก ามะถน สารสม ซลคอน ค. แคลเซยม โซเดยม ฟอสฟอรส ไฮโดรเจน ง. คารบอน ลเทยม ซลกา ฟลออรน

5. สารกลมใดประกอบดวยของผสมเทานน

ก. น า เกลอ ทราย ข. ไฮโดรเจน ออกซเจน ไนโตรเจน ค. อากาศ เลอด นม ง. น าตาล หนปน สารสม

29


6. ธาตชนดใดมความส าคญตอการด ารงชวตของสงมชวตมากทสด

ก. คารบอน ข. ออกซเจน ค. ไนโตรเจน ง. ฟอสฟอรส 7. สารในขอใดเปนสารประกอบทงหมด

ก. ทองขาว ผงฟ ลกเหมน จนส ข. น าปนใส นาก เอทานอล เกลอแกง ค. น าประสารทอง ผงชรส ดางทบทม ดเกลอ ง. กรดน าสม ดางคล หนปน น าปนใส

8. ธาต X ม 14 โปรตอน และ 15 นวตรอน สญลกษณนวเคลยรธาต X คอ

ก. X1415 ข. X15

14 ค. X1429 ง. X29

14 9. ธาต และสญลกษณของธาตในขอใดไมสมพนธกน

ขอ ธาต สญลกษณของธาต ก โพแทสเซยม P ข โซเดยม Na ค ทอง Au ง ปรอท Hg

10. ธาตสามารถแบงออกเปนชนดใดไดบาง

ก. สารประกอบ และของผสม ข. โลหะ อโลหะ และกงโลหะ ค. สารเนอเดยวและสารเนอผสม ง. สารบรสทธ และสารไมบรสทธ

30


กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน

เรอง ธาตและสารประกอบ

ชอ ชน เลขท

ค าชแจง ใหเครองหมาย (X) ในชองอกษร ก ข ค หรอ ง ทถกทสดเพยงขอเดยว

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10


31


ขอสอบ O-NET 2559 (ทมา : http://www.niets.or.th/th/content/view/4369)

ท าขอสอบหลงเรยนเสรจแลว.... เพอนๆ กตรวจ ค าตอบจากเฉลยในภาคผนวก....

แลวบนทกคะแนนลงในแบบบนทกคะแนน นะคะ

ค าถามพชตโอเนต

จากแผนภาพ ขอใดกลาวไมถกตอง ก. A เปนธาต ข. B เปนสารบรสทธ ค. A หรอ B เปนสารประกอบ ง. A หรอ B ชวยใหไฟตด

32


บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ กรมสามญศกษา (2545). การพฒนาทกษะการแสวงหาความรดวยตนเอง.

กรงเทพฯ: กระทรวงฯ) ชยวฒน สทธรตน. (2554). 80 นวตกรรมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ. กรงเทพฯ :

แดเนกซอนเตอรคอรปอเรชน. ทศนา แขมมณ. (2551). ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ.

(พมพครงท 7) กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ยพา วรยศ และคณะ (2547). คมอคร วทยาศาสตร ม.2. นนทบร : บรษทไทยรมเกลา จ ากด. สถาบณพฒนาคณภาพวชาการ (2559). วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2. กรงเทพมหานคร : บรษท

พฒนาคณภาพวชาการ จ ากด. สคนธ สนธพานนท. (2558). การจดการเรยนรของครยคใหมเพอพฒนาทกษะผเรยน. กรงเทพฯ :

หางหนสวนจ ากด 9119 เทคนคพรนตง. สทศน ไตรสถตวร และ สมศกด วรมงคล (2555). คมอเตรยมสอบ สอวน. วทยาศาสตร ม.ตน (เคม).

กรงเทพมหานคร : บรษทฐานบณฑต จ ากด. แหลงอางองออนไลน ขอสอบ O-NET 2559 (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.niets.or.th/th/content/view/4369

(สบคนวนท 27 เมษายน 2561) ภาพน าเปลา (ออนไลน). เขาถงไดจาก :

http://www.sinarharian.com.my/polopoly_fs/1.722840.1503383470!/image/image.jpg_gen/derivatives/landscape_624/image.jpg (สบคนวนท 26 เมษายน 2561)

ภาพทองค า (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.klongdan.com/wp-content/uploads/2016/12/iStock-531988199.png (สบคนวนท 26 เมษายน 2561)

ภาพเกลอแกง (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://static1.ran4u.com/userfiles2/forum/7c647471-0e63-46a6-93c0-a9a29545cddc/salt_1.jpg

(สบคนวนท 26 เมษายน 2561) ภาพปรอท (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://fb1-ct.lnwfile.com/qqsd2t.jpg

(สบคนวนท 26 เมษายน 2561)

33

http://fb1-ct.lnwfile.com/qqsd2t.jpg


บรรณานกรม (ตอ) ภาพวธการทดลองแยกน าดวยไฟฟา (ออนไลน). เขาถงไดจาก :

https://www.youtube.com/watch?v=u8uIcmU3Y8g (สบคนวนท 26 เมษายน 2561)

ภาพจอหน ดาลตน นกเคมชาวองกฤษ (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/John_Dalton_by_Charles_Turner.jpg/240px-John_Dalton_by_Charles_Turner.jpg (สบคนวนท 27 เมษายน 2561)

ภาพสญลกษณของธาต (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.bloggang.com/data/pow03/picture/1221405119.jpg (สบคนวนท 27 เมษายน 2561)

ภาพโจนส จาคอบ เบอรซเลยส (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/bangkok/achara_s/matter/con- 05-1.htm (สบคนวนท 27 เมษายน 2561)

ภาพตารางธาต (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.somkiat.cc/wp-content/uploads/2017/04/devops.jpg (สบคนวนท 27 เมษายน 2561)

34

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/John_Dalton_by_Char

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/John_Dalton_by_Char



http://www.somkiat.cc/wp-content/uploads/2017/04/devops.jpg


ภาคผนวก

35


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เลมท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ

ขอ ค าตอบ

1 ก

2 ค

3 ง

4 ค

5 ก

6 ค

7 ก

8 ค

9 ข

10 ข

36


เฉลยค าถามกระตนความสนใจ

สารทมสวนประกอบชนดเดยว สารทมสวนประกอบตงแตสองชนดขนไป

นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหน เกยวกบค าตอบของค าถาม

ขอตวแทนกลมน าเสนอหนาชนเรยน

น าเปลาและเกลอแกง

ทองค า และปรอท

เปนสารทมสวนประกอบ ตงแตสองชนดขนไป

เปนสารทมสวนประกอบ ของธาตเพยงชนดเดยว

37


เฉลยกจกรรมแยกน าดวยกระแสไฟฟา

จดประสงคการเรยนร 1. ทดลองแยกน าดวยไฟฟาและอธบายสมบตของธาตทไดจากการแยกน าดวยไฟฟา 2. อธบายสมบตของสารประกอบและธาต

“นกเรยนอาจตอบอยางอนไดตามความเขาใจ”

ก าหนดปญหา • ปญหาของกจกรรมทดลองครงน คอ องคประกอบของน าประกอบดวยธาตใดบาง

ตงสมมตฐาน • สมมตฐานของกจกรรมทดลองครงน คอ น าประกอบไปดวยธาตตงแต 2 ชนดขนไป

ก าหนดตวแปร • ตวแปรตน น า • ตวแปรตาม องคประกอบของน า • ตวแปรควบคม น าจากแหลงเดยวกน อปกรณ เวลา

วสด และอปกรณ 1. น าประปา 100 cm3

2. ธป 1 ดอก 3. ชดแยกน าดวยไฟฟา 1 ชด 4. กระบะถาน พรอมถานไฟฉาย 4 กอน 1 ชด

38


เพราะเมอแยกน าดวยกระแสไฟฟาแลว น าจะเกดการสลายตว เปนสารอน จงท าใหน าในหลอดทดลองลดลง

ไมใชแกสชนดเดยวกน เพราะเมอน าไปทดสอบการตดไฟของกาน- ไมขด ทขวลบจะเกดไฟลกตดทปากหลอดทดลอง ทขวบวกเปลวไฟ จากกานไมขดสวางขนจากเดมเลกนอย และการชวยใหไฟตดของธป ทขวลบ ไมเกดการเปลยนแปลง ทขวบวก กานธปเกด เปลวไฟลก

แตกตางกน เพราะ แกสทขวไฟฟาขวลบเกดแกสไดเรวกวาแกสทขวไฟฟาบวก เปนเทาตว

ตารางบนทกผลการทดลอง

หลอดทดลองจากขวไฟฟา

ผลการเปลยนแปลงทสงเกตได

อตราการเกดแกส การตดไฟของกานไมขด การชวยใหไฟตดของธป

ขวไฟฟาขวลบ เกดแกสไดเรว

จะเกดไฟลกตด ทปากหลอดทดลอง และมเสยง

ไมมการเปลยนแปลง

ขวไฟฟาขวบวก เกดชากวาปรมาณเทาตว

เปลวไฟจากกานไมขด สวางขนจากเดมเลกนอย

จะท าใหกานธปเกด เปลวไฟลกสวางขน

อภปรายหลงการทดลอง


1. เพราะเหตใดน าในหลอดทดลองจงลดลง

2. แกสในหลอดทดลองทง สองเปนแกสชนดเดยวกน หรอไม ทราบไดอยางไร

3. จงเปรยบเทยบปรมาตรของแกสทเกดขนทงสองวาเหมอนหรอ แตกตางกนอยางไร

39


แกสทเกดขนในขวไฟฟาลบ คอ แกสไฮโดรเจน (H2) แกสทเกดขนในขวไฟฟาบวก คอ แกสออดซเจน (O2)

น าเปนสารประกอบเพราะ เพราะ มสวนประกอบของธาตมากกวา 1 ชนด

น ามสวนประกอบพนฐาน คอ แกสไฮโดรเจน (H2) และแกสออดซเจน (O2)


อธบายและลงขอสรป

สรปไดวา เมอผานไฟฟากระแสตรง (จากแบตเตอรหรอถานไฟฉาย) ลงไปในน าประปา จะมกาซเกดขนในหลอดทดลองทงสองทตออยกบขวไฟฟา

กาซทเกดขนทขวไฟฟาบวกจะชวยใหไฟตด ซงเรยกวากาซออกซเจน สวนกาซทเกดขนทขวไฟฟาลบจะตดไฟได ซงเรยกวากาซไฮโดรเจน (“นกเรยนอาจตอบอยางอนไดตามความเขาใจ”)

3. แกสทเกดขนในขวไฟฟาลบ และแกสทเกดขนในขวไฟฟาบวก คอแกสชนดใด

1. นกเรยนคดวาน าเปนสารประกอบหรอธาต เพราะเหตใดจงคดเชนนน

2. นกเรยนคดวาน ามสวนประกอบพนฐานอะไรบาง

40

http://1.179.134.197/sciencelab/middle/item02/lab16/page1.php

http://1.179.134.197/playvideo/pop.php?vdo=/datavdo/sciencelab_m/lab1_2_lab16_clip01.mp4


(“นกเรยนอาจตอบอยางอนไดตามความเขาใจ”)

ค าสงท 1 ใหนกเรยนเขยนแผนภาพเกยวกบการจ าแนกสาร

สาร

สารเนอเดยว

สารละลาย

สารบรสทธ

สารประกอบ

ธาต

โลหะ

กงโลหะ

อโลหะ

สารเนอผสม

คอลลอยด แขวนลอย

ของผสม

41


ค าสงท 2 ใหนกเรยนยกตวอยางสญลกษณของธาตแบบรปภาพ พรอมทงเขยนสญลกษณของธาต ทสมพนธกน (อยางนอย 5 ธาต)


42


เฉลย

ค าถามทบทวน คนควา ตอนท 1 ค าชแจง ใหนกเรยนระบชอหรอสญลกษณของธาตใหสมพนธกน (คะแนนเตม 10 คะแนน)

เกณฑการใหคะแนน

ตอบถก 1 ขอ ได 1 คะแนน

ชอธาต (ภาษาไทย) ชอธาต (ภาษาองกฤษ) สญลกษณของธาต

ก ามะถน Sulfur S

โซเดยม Sodium Na

ปรอท Mercury Hg

โพแทสเซยม Potassium K

คลอรน Chlorine Cl

ฟอสฟอรส Phosphorus P

เหลก Iron Fe

สารหน Arsenic As

ดบก Tin Sn

ตะกว Lead Pb

43

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81


เฉลย

ค าถามทบทวน คนควา ตอนท 2 ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาสารทก าหนดให แลวท าเครองหมาย ✓

ใหตรงกบประเภทของสารนน ๆ (คะแนนเตม 10 คะแนน)



สาร ธาต สารประกอบ ของผสม

อากาศ ✓

น า ✓

ทองแดง ✓

เพชร ✓

น านม ✓

ปรอท ✓

น าทะเล ✓

ดางทบทม ✓

แอมโมเนย ✓

เหลก ✓

44


เฉลย ค าถามทบทวน คนควา

ตอนท 3 ค าชแจง ใหนกเรยนวาดภาพแสดงสญลกษณของสารทก าหนดให (ก าหนดใหวงกลม 1 วง

แสดงอะตอมของธาต 1 อะตอม และธาตตางชนดกนใหใชวงกลมทมสแตกตางกน) (คะแนนเตม 10 คะแนน)



ธาต 1 ชนด

สารประกอบ 1 ชนด

,

ของผสมทประกอบดวยธาต 2 ชนด

45


ตอนท 3 (ตอ)

ของผสมทประกอบดวย สารประกอบ 2 ชนด

ของผสมทประกอบดวย

ธาต 1 ชนด และสารประกอบ 1 ชนด


46


เฉลย ค าถามทบทวน คนควา

ตอนท 4 ค าชแจง ใหนกเรยนระบสญลกษณของธาตทก าหนดให และยกตวอยางการน าธาตนน

ไปใชประโยชน (คะแนนเตม 10 คะแนน)

ธาต สญลกษณของธาต การน าไปใชประโยชน (แนวค าตอบ)

อะลมเนยม Al ใชท าแผนอลมเนยมฟอยล เพอใชหออาหารเมอน าไปเผาหรอใหความรอน ใชท าสวนประกอบของเครองบนและสายไฟฟาแรงสง

สงกะส Zn ใชท าถานไฟฉาย และเปนสวนประกอบของเอนไซมชวยยอย

โปรตน เหลก Fe ใชท าเปนโครงสรางในการกอสรางสงตางๆ

เงน Ag เปนตวน าไฟฟาและความรอนทดทสด ทนทานตอการกดกรอนของ

กรดอนทรย และโซดาไฟ ใชท าเครองประดบ ทองแดง Cu ใชท าสายไฟ เปนตวน าไฟฟาทดมาก ลองมาจากเงน

ไนโตรเจน N ไนโตรเจนเปนธาตทไมมสและกลน เรานยมใชไนโตรเจนเปน

สวนประกอบของปยเพราะวาไนโตรเจนชวยกระตนและท าใหพชเจรญงอกงามด

คารบอน C เปนอโลหะทเปนองคประกอบของถาน ใสดนสอ เพชร และ

ปโตรเลยม ซงนยมน ามาใชประโยชนในการผลตเชอเพลงทใหพลงงานแสงสวางและความรอน

ออกซเจน O

มคณสมบตไมมส ไมมกลนและไมตดไฟ แตออกซเจนชวยท าใหไฟตด ออกซเจนมความจ าเปนตอการด ารงชวตของมนษย เมอเรา

หายใจเขาไปจะเคลอนตวไปยงสวนตางๆ ของรางกายโดยเกาะไปกบเลอดชวยในการ เผาผลาญอาหาร

ฟลออรน F เปนธาตทมกลนฉน นยมน ามาใชเปนสวนประกอบของยาสฟน

เพราะฟลออไรดปองกนไมใหฟนผ ซลคอน Si เปนสารกงตวน า ใชท าวงจรไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส

47


เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เลมท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ

ขอ ค าตอบ

1 ก

2 ง

3 ก

4 ค

5 ค

6 ข

7 ค

8 ค

9 ก

10 ข

48


เฉลย

ค าถามพชตโอเนต

วเคราะหค าตอบ

จากแผนภาพ ขอใดกลาวไมถกตอง ก. A เปนธาต ข. B เปนสารบรสทธ ค. A หรอ B เปนสารประกอบ ง. A หรอ B ชวยใหไฟตด

จากแผนภาพ เมอแยกน าดวยกระแสไฟฟา จะไดสาร A หรอสาร B คอ แกสไฮโดรเจน (H2) หรอแกสออกซเจน (O2) ซงเปนสารบรสทธทมสวนประกอบของสารชนดเดยว เรยกวาธาต ดงนน สาร A หรอสาร B เปนธาต ตอบขอ ค

49


แบบบนทกคะแนน ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เลมท 1 เรอง ธาตและสารประกอบ

ชอ – สกล ชน...............เลขท........... สมาชกกลมท.............

ค าชแจง ใหนกเรยนน าคะแนนทไดจากการทดสอบกอนและหลงเรยน

และกจกรรมค าถามทบทวน คนควา มากรอกลงในตาราง

แบบทดสอบกอนเรยน

คะแนนเตม คะแนนทได

10

กจกรรมค าถามทบทวน คนควา

ค าถามตอนท คะแนนเตม คะแนนทได

1 10

2 10

3 10

4 10


คะแนนเตม คะแนนทได

10

50

ชุดที่ 1 ธาตุและสารประกอบ · 2018. 7. 21. ·...

Documents