บทท 3

ปญหาความมนคงในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดย

ตามทไดศกษาสมททานภาพ ยทธศาสตร แผนความมนคง นโยบาย และ แนวคดตางๆ จากบททแลวพบวา มสาระ ขอมล แนวทาง และแนวคดทเกยวของจ านวนมากทสามารถน ามาใชเปนองคประกอบในการจดท ายทธศาสตรความมนคงทางทะเลรองรบการขยายอทธพล ทางทะเลของจน ในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดยตอไปได ซงในบทนกจะไดน าขอมลตางๆ ทไดมารวมพจารณาและศกษาปญหาความมนคงในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดยเชนเดยวกน โดยในบทน จะไดกลาวถงภมรฐศาสตรของทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดย ตลอดจนปญหาความมนคงทเกดขนในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดย เพอน าไปประกอบการวเคราะหใหไดมาซงยทธศาสตรความมนคงทางทะเลของไทยรองรบการขยายอทธพลทางทะเลของจนในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดย อยางถกตอง สมบรณ ครบถวนตอไป

ทะเลจนใต

ภมรฐศาสตรของทะเลจนใต

ทะเลจนใตประกอบดวยหมเกาะเลกๆ หลายรอยเกาะ มพนทประมาณ 3.5 ลานตารางกโลเมตร อยทางใตของจนแผนดนใหญและเกาะไตหวน อยทางตะวนตกของฟลปปนส อยทางตะวนตกเฉยงเหนอของรฐซาบาหและรฐซาราวกของมาเลเซย และบรไน อยทางเหนอของอนโดนเซย อยทางตะวนออกเฉยงเหนอของคาบสมทรมลายและสงคโปร และอยทางตะวนออกของเวยดนาม1 โดยจนไดอางกรรมสทธเหนอทะเลจนใตเกอบทงหมด โดยไดอางหลกฐานทางประวตศาสตรวา แผนทในพงศาวดารจนระบวา ทะเลจนใตเปนของจนมาตงแต 200 ปกอนครสตกาล สวนเวยดนามอางกรรมสทธเหนอหมเกาะพาราเซล ฟลปปนส มาเลเซย บรไน อาง

1พนารช ปรดากรณ. “ขอพพาททะเลจนใตระหวางจนและประเทศสมาชกอาเซยน”.

(ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.aseanthai.net/ ewt_news.php?nid=3222&filename=index>, 2558.

77

กฎหมายทะเลในการก าหนดเขตหลายทวปทเปนเขตเศรษฐกจจ าเพาะในทะเลจนใตจากแนวชายฝงของประเทศตน2 แผนภาพท 3-1 เสนประ 9 เสนทจนลากเพออางกรรมสทธพนทในทะเลจนใต

ทมา : China-Vietnam Conflict in The South China Sea, ออนไลน, 2560.

เมอวนท 1 ธ.ค.2490 ในสมยทจนยงเปนสาธารณรฐจน ไดมการลากเสนประ 11 เสน ในทะเลจนใตครอบคลมพนททจนอางสทธในแผนทของประเทศจน3 จากนนในป พ.ศ.2492 เมอสาธารณรฐประชาชนจนกอตงขน รฐบาลคอมมวนสตจงประกาศเปนเจาของสทธทางทะเลตามทอางทงหมด โดยตอมาในสมยนายกรฐมนตร โจว เอนไหล จนไดยกเลกเสนประ 2 เสน ทลากเขาไปในอาวตงเกยคงเหลอ 9 เสน เพอแสดงไมตรจตตอเวยดนามเหนอ ซงเปนชาตคอมมวนสตเพอน

2 ธญญาทพย ศรพนา.“ทะเลจนใต”. (ออนไลน). เขาถงได

จาก :http://www.thaiworld.org/th/thailand_monitor/answer.php?question _id=1215 , 2555. 3Hannah Beech. “Just Where Exactly Did China Get the South China Sea Nine-

Dash Line From?” (Online). Available :http://time.com/4412191/nine-dash-line-9-south-china-sea/ , 2016.

78

บาน จงเปนทมาของขอพพาทในทะเลจนใต ระหวางจนกบ 4 ชาตอาเซยน คอ ฟลปปนส มาเลเซย บรไน เวยดนาม (ตอมาเวยดนามมขอพพาทกบจนในการฝกใฝสหภาพโซเวยตในขณะนน ซงเปนฝายตรงขามกบจน และตอมามการรวมชาตระหวางเวยดนามเหนอและเวยดนามใต) และมไตหวนรวมอกหนงชาต กคอแผนทเสนประ 9 เสนของจน (nine-dash line) ซงจนไดลากครอบคลมนานน าในทะเลแหงนถงรอยละ 90 จากแผนดนใหญไกลออกไปถง 2,000 กโลเมตร กระทงล าเขาไปในนานน าของฟลปปนส มาเลเซย และเวยดนาม ประมาณ 200 – 300 กโลเมตร ในป พ.ศ.2535 จนไดใหสตยาบนตอ UNCLOS แตนบตงแตจนใหสตยาบนฯ จนถงขณะน จนยงไมเคยมการยนเรองการอางกรรมสทธภายในเสนประ 9 เสนอยางเปนทางการเลย อยางไรกตามจนไดปกปนเขตแดนเพม โดยรวมหมเกาะ สนดอน แนวปะการงเขามา รวมทงสรางเกาะเทยม โดยจนเขาควบคมแนวปะการง 7 แหงจากทงหมดราว 200 แหงในหมเกาะสแปรตลย ในชวง พ.ศ.2523 – 2533 และควบคมสนดอนสการโบโร ในป พ.ศ.2555 ตลอดจนลากเสนประเสนท 10 เขาไปยงทะเลทางทศตะวนออกของเกาะไตหวน ในป พ.ศ.2556 อกดวย ส าหรบไตหวน ยงคงยดถอสทธตามประวตศาสตรในทะเลจนใต และคงฐานทพบนหมเกาะ ปราตส (Pratas Islands) รวมทงเกาะไทผง ซงเปนเกาะขนาดใหญทสดในหมเกาะสแปรตลยไว แผนภาพท 3-2 เสนประ 10 เสน (เสนท 10 ในทะเลทางทศตะวนออกของเกาะไตหวน)

ทมา : Agreed Maritime Boundaries, Online, 2560.

79

ส าหรบภมรฐศาสตรของทะเลจนใต มล กษณะเปนหมเกาะประมาณ 287 เกาะ ประกอบดวยหมเกาะหลก 3 หมเกาะและกลมเกาะขนาดเลก 2 กลมตามขนาด4 เกาะตางๆ ตามผนวก ข คอ 1. หมเกาะสแปรตลย (Spratleys Islands) หรอหนานชา (Nansha) ในภาษาจน และเจองซา (Truong Sa) ในภาษาเวยดนาม ตงอยใจกลางทะเลจนใต เปนหมเกาะทใหญทสด มพนทประมาณ 729,000 ตารางกโลเมตร หรอคดเปนรอยละ 38 ของพนททะเลจนใต โดยประเทศทอางอธปไตยทงหมเกาะคอ จน ไตหวน เวยดนาม สวนมาเลเซยและบรไนไดอางสทธอธปไตยเพยงบางสวน หมเกาะนมความส าคญทางยทธศาสตรคอ อยใกลเสนทางคมนาคมหลกทจะเปนทางผานระหวางมหาสมทรอนเดย (ผานชองแคบมะละกา) กบมหาสมทรแปซฟก และเปนแหลงทรพยากรทส าค ญทางเศรษฐกจ ซงจากการส ารวจของบรษทจนคาดวาม ปรมาณส ารองกาซธรรมชาตจ านวนมากถง 25 ลานควบก และน ามนดบประมาณ 105 ลานบารเรล ดงนนหากประเทศใดไดกรรมสทธเหนอหมเกาะนทงหมด ยอมจะมอาณาเขตทางทะเล (Maritime Zones) ทกวางออกไปอก 200 ไมลทะเล ซงเปนพนทมหาศาลเกอบครอบคลมพนททะเลจนใตท งหมด 2. หมเกาะปราตส (Pratas Islands) หรอดงชา (Dongsha Islands) ในภาษาจน ซงไตหวนครอบครองอย และจนกอางวาตนเองมสทธครอบครองดวยเชนกน 3. หมเกาะพาราเซล (Paracel Islands) หรอซชา (Xisha Islands) ในภาษาจน และฮวางซา (Hoang Sa Islands) ในภาษาเวยดนาม ประเทศทอางอธปไตยเหนอหมเกาะพาราเซล ไดแก จน ไตหวน และเวยดนาม โดยปจจบนหมเกาะพาราเซลอยภายใตอ านาจการบรหารของไหหนาน (Hainan) ของจน โดยในอดตเวยดนามเคยครอบครองหมเกาะพาราเซล แตตองสญเสยใหกบจนหลงกรณพพาทกนในป ค.ศ. 1974 4. แมคเคลแบงค (Macclesfield Bank) หรอจงชา (Zhongsha Island) ในภาษาจน อางสทธโดยจน ไตหวน และฟลปปนส มพนทประมาณ 6,448 ตารางกโลเมตร ตงอยทางตะวนออกของหมเกาะพารา-เซล ทางตะวนตกเฉยงใตของหมเกาะปราตส และทางเหนอของหมเกาะสแปรตลย 5. สกาโบโร โชล (Scarborough Shoal) หรอปานาตก โชล (Panatag Shoal) ในภาษา ตากาลอก อางสทธโดยจน ไตหวน และ ฟลปปนส โดยสกาโบโร โชล ตงอยระหวางแมคเคลแบงคกบเกาะลซอน ของฟลปปนส

4นาวาเอก ธระยทธ นอบนอม, “ปญหาทะเลจนใตกบผลกระทบดานความมนคงของ

ไทย” บทความทางวชาการ นกศกษาวทยาลยการทพเรอ รนท 45. 2556, หนา 1.

80

จะเหนไดวาในทะเลจนใตมถง 6 ประเทศคอ จน เวยดนาม ฟลปปนส ไตหวน มาเลเซย และบรไน ทอางกรรมสทธหรอยนยนอ านาจอธปไตยของตนเหนอพนทดงกลาว จนเกดเปนพนททบซอนหลายแหง ในขณะทหลายพนทของทะเลจนใต กมหลายประเทศทอางสทธหรออ านาจอธปไตย5

ทะเลจนใตนนเปนทะเลปด และเปนสวนหนงของมหาสมทรแปซฟก ครอบคลมอาณาบรเวณตงแตประเทศสงคโปรไปจนถงชองแคบไตหวน รวมทงอาวตงเกยและอาวไทย ทะเลจนใตเปนเสนทางการจราจรทางทะเลทคบค งมาก มเรอบรรทกสนคาขนาดใหญใชเสนทางในทะเลจนใต จงจดไดวาเปนเสนทางขนสงทางเรอทส าคญทสดแหงหนงของโลก นอกจากนน และเปนทเชอวาใตพนทะเลมน ามนและแกสธรรมชาตส ารองขนาดใหญตามทกลาวมา ท าใหเปนประเดนทเปนมลเหตเบองตนของปญหา คอเรองการอางกรรมสทธของทะเลอาณาเขตและหมเกาะตางๆ ในทะเลจนใต

ทรพยากรส าคญในทะเลจนใต6 ทะเลจนใตมความส าคญทงทางดานยทธศาสตร ความมนคง และเศรษฐกจ โดยในเรองความมนคงนน ทะเลจนใตนบเปนทางผานของเสนทางเดนเรอทส าคญเปนอนดบ 2 ของโลก คอประมาณรอยละ 25 ของการขนสงทางทะเลในโลก ส าหรบทางดานยทธศาสตร หากประเทศใดสามารถควบคมทะเลจนใตได กจะสามารถควบคมเสนทางการเดนเรอ ควบคมยทธศาสตรทางทะเล สกดก นการขยายอทธพลทางทะเลของมหาอ านาจอน และจะสามารถขยายอทธพลทางทหาร ครอบง าเอเชยตะวนออกเฉยงใต จนถงชองแคบมะละกา นอกจากน ทะเลจนใตย งเปนจดยทธศาสตรทส าคญในเกมสถวงดลอ านาจของมหาอ านาจตางๆ โดยเฉพาะระหวาง สหรฐฯ กบ จน โดยสหรฐฯ ใชความขดแยงทะเลจนใตเปนขออางในการถวงดลจนและปดลอมจน สวนทางดานเศรษฐกจ มการคาดกนวา มทรพยากรน ามนและกาซธรรมชาตมหาศาลในบรเวณดงกลาวดวยความส าคญดงกลาวตามทกลาวมา ประเทศตางๆในภมภาค 6 ประเทศ (จน ไตหวน เวยดนาม มาเลเซย บรไน และฟลปปนส) จงอางสทธในทะเลจนใต ปจจบนเรอจ านวน 60,000 ล า แลนผานทะเลจนใตในแตละป เปนเสนทางผานของเกอบครงหนงของการขนสงทางทะเลของโลก (ในแงของระวางน าหนก) เปนเสนทางผานของ

5มณฑล ยศสมศกด . “การขยายบทบาททางทหารของจน ในทะเลจนใต”. จลสาร

ความมนคงศกษา (ฉบบท 132-133), พฤศจกายน 2556. หนา 19-21 6ธญญาทพย ศรพนา. “ทะเลจนใต” . (ออนไลน). เขาถงไดจาก:

http://www.thaiworld.org/th/thailand_monitor/answer.php? question _id=1215 , 2012.

81

1 ใน 3 ของการคาทางทะเลของโลก เปนเสนทางล าเลยงน ามนดบ รอยละ 80 ของจน รอยละ 66 ของเกาหลใต และรอยละ 60 ของญป น7 ทะเลจนใตยงเปนเสนทางล าเลยงกาซธรรมชาตเหลวจ านวน 1 ใน 3 ของจ านวนกาซธรรมชาตของโลก ทะเลจนใตยงมความส าคญตอการน าเขาสงออกของประเทศนอกภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตอยาง เชนอนเดยดวยเชนกน โดยรอยละ 50 ของการน าเขาและสงออกของอนเดยตองผานทะเลจนใต ยงกวานนทะเลจนใตยงมความส าคญตอความมนคงทางพลงงานของอนเดย ซงเปนปจจยหนงทก าหนดจดยนของอนเดยตอทะเลจนใต ดงทวา “ความขดแยงตองแกไขอยางสนตวธ บนพนฐานของกฎหมายระหวางประเทศ”8 ทะเลจนใตเปนแหลงน ามนดบและกาซธรรมชาตแหลงใหญแหลงหนง และกระจายอยท วบรเวณ โดยมแหลงน ามนขนาดใหญพบอยในเขตซาบาห (บรไน/มาเลเซย) นามโกนเซน (ทางใตของเวยดนาม) ซาราวค (อนโดนเซย) และมาลมปายา (ฟลปปนส) โดยการส ารวจน ามนไดเรมขนนบตงแตป ค.ศ.1973 เปนตนมา ในชวงทมวกฤตการณน ามน ประเทศผอางกรรมสทธในพนทดงกลาว เชน จน ไดท าการส ารวจน ามนโดยการรวมทนกบตางประเทศ โดยในป 2006 China National Offshore Oil Company (CNOOC) รวมมอกบบรษท Husky Energy ของแคนาดาท าการส ารวจและคนพบแหลงกาซธรรมชาตแหงใหม ซงจนคาดวา มน ามนส ารองในจ านวนถง 210 พนลานบาเรล และมกาซธรรมชาตในจ านวน 266 ลานลานลกบาศกฟตในทะเลจนใต ทะเลจนใตยงเปนแหลงสตวน า และมความหลากหลายทางชวภาพทางทะเล มจ านวนสตวน า 1 ใน 3 ของโลก นอกจากนจนเคยอางหลกฐานทางประวตศาสตรวา ทะเลจนใตเปนทะเลสาปทางใตของจนและชาวประมงจนมกจะเขามาท าประมงในพนท น ทะเลจนใตยง เปนทง เสนทางผานและเปนทเพาะพนธของปลาทนาครปเหลอง เปนพนทอดมสมบรณส าหรบการประมงเพอการพาณชย โดยผลผลตการประมงมปรมาณประมาณรอยละ 8 ของผลผลตประมงของโลก โดยทะเลจนใตสามารถใหผลผลตในอตรา 7 ลานตนตอป ดวยมลคาประมาณ 6.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ

7 เรองเดยวกน. 8 เรองเดยวกน.

82

ปญหาความมนคงทางทะเลและการอางกรรมสทธเหนอพนททบซอนในทะเลจนใต การอางสทธพนททางทะเลบรเวณหมเกาะสแปรตลย9 ตามทกลาวมาแลว หมเกาะ สแปรตลย10 ประกอบดวยหมเกาะเลก ๆ หลายรอยเกาะ มพนทประมาณ 3,500,000 ตารางกโลเมตร หม เกาะดงกลาว มความส าค ญท งทางดานยทธศาสตร ความมนคง และเศรษฐกจ ส าหรบความส าคญดานความมนคงนน หมเกาะสแปรตลยเปนทางผานของเสนทางการเดนเรอทส าคญเปนอนดบ 2 ของโลก คอ คดเปนประมาณรอยละ 25 ของการขนสงทางทะเลในโลก และถอเปนเสนทางเดนเรอทส าคญตอจนมาก เพราะเปนเสนทางล าเลยงสงน ามนจากตะวนออกกลางมายงจน ซงคดเปนรอยละ 80 ของน ามนทจนน าเขา เชนเดยวกบญป น ทใชเสนทางนน าเขาน ามนถงรอยละ 60 ดงนนประเทศตาง ๆรวมทงสหรฐฯ จงอางมาโดยตลอดเพอสทธ ความชอบธรรม และไมยอมรบอ านาจอธปไตยท จนกลาวอางเหนอหมกาะสแปรตลยวา ความส าคญของหมเกาะสแปรตลย คอ เรองของเสรภาพในการเดนเรอ และความมนคงปลอดภยของเสนทางการเดนเรอ ส าหรบความส าคญทางยทธศาสตรนน หากประเทศใดสามารถอางกรรมสทธมอธปไตยเหนอหมเกาะ สแปรตลยได จะสามารถควบคมเสนทางการเดนเรอ และควบคมยทธศาสตรทางทะเลในทะเลจนใตใหได โดยจะสามารถกดดนจน ญป น ไตหวน เกาหลใต และหากจนเขาควบคมบรเวณดงกลาวได จะสามารถสกดก นการขยายอทธพลทางทะเลของอนเดยและสหรฐฯ ไดอยางสนเชง และจะสามารถขยายอทธพลเขาสเอเชยตะวนออกเฉยงใตจนถงชองแคบมะละกาได นอกจากนทะเลจนใตยงมความส าคญตอการเคลอนก าลงทางยทธศาสตรของมหาอ านาจ เชน สหรฐฯ โดยกองก าลงภาคพนแปซฟก (US Pacific Command) ในลกษณะทเปนเสนทางทส นทสดทเชอมโยงระหวางมหาสมทรแปซฟกและมหาสมทรอนเดยอกดวย

9 หมเกาะสแปรตลย (Spratly) เปนหมเกาะทต งอยในทะเลจนใตในบรเวณตดตอหรอ

ใกลกบหลายประเทศ คอ ต งอยทางตอนใตของเกาะไหหล าของจน อยนอกชายฝงดานตะวนออกของชายฝงเวยดนาม อยฝงตะวนตกของฟลปปนส และอยทางตอนเหนอของบรไนและมาเลเซย

10สรชย ศรไกร. “ปญหาหมเกาะพาราเซลและสแปรตลยในทะเลจนใต”, เอเชยปรทศน. ปท 14 (ฉบบท 1), มกราคม – เมษายน 2536 , หนา 48 – 50.

83

แผนภาพท 3-3 การอางสทธพนททบซอนทางทะเล ในทะเลจนใต

ทมา : การอางสทธพนททบซอนทางทะเล ในทะเลจนใต, ออนไลน, 2560

หม เกาะสแปรตลยย ง เปนจดยทธศาสตรส าค ญในเกมถวงดลอ านาจระหวางมหาอ านาจตาง ๆโดยทงสหรฐฯ และญป นมยทธศาสตรในการใชความขดแยงในหมเกาะสแปรตลยเปนขออางในการเขาแทรกแซงเพอถวงดลอ านาจกบจน ส าหรบความส าคญทางดานเศรษฐกจนนก ส าคญเปนอยางยง โดยทางกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและเหมองแรของจน (Ministry of Geological Resources and Meeting) คาดคะเนปรมาณน ามนในพนทวามปรมาณ 213 ลานบารเรล ขณะทขอมลจากสหรฐฯ (US Energy Information Administration : EIA) ประมาณการวาปรมาณน ามนทงทคนพบแลวและยงไมคนพบมเพยง 28 ลานบารเรล ส าหรบปรมาณกาซธรรมชาตกมขอมลใกลเคยงกบทบรษทของจนไดส ารวจไว โดยประมาณการวามอยระหวาง 25.5 ถง 56.6 ลานลานลกบาศกเมตร ในสวนทรพยากรประมง กนบไดวาเปนแหลงทรพยากรสตวน าทส าคญ ซงมสดสวนการจบสตวน าถงรอยละ 10 ของปรมาณการจบสตวน าท วโลก 11

11นาวาเอก ดลยวฒน เชาวนด. “ปญหาขอพพาทหมเกาะในทะเลจนใต”. (เอกสาร

ประกอบการสมมนาในการประชมสมมนาทางวชาการดานความมนคงทางทะเลของ ศยร.), 2556.หนา 1 – 3.

84

แผนภาพท 3-4 เสนทางการคมนาคมหลกในทะเลจนใต

ทมา : เสนทางการคมนาคมหลกในทะเลจนใต, ออนไลน, 2560

ดวยเหตนประเทศทอางกรรมสทธรวมท งมหาอ านาจกจองจะเขาไปตกตวงผลประโยชน รวมทงขดเจาะน ามนและกาซธรรมชาตในบรเวณดงกลาว ทงนความขดแยงในหมเกาะสแปรตลย มตวแสดงทเปนรฐมหาอ านาจเขามาเกยวของ ประกอบดวยตวแสดงทอางสทธเหนอหมเกาะสแปรตลย คอ จน และตวแสดงทมใชคพพาทโดยตรงคอ สหรฐฯ อนเดย ญป น โดยแตละตวแสดงตางมผลประโยชน เจตนา และการเขามามสวนเกยวของกบความขดแยง และความสมพนธระหวางกน ดงน จน อางเหตผลทางประวตศาสตรของพนทภายในเสนประ 9 เสน (Nine Dash Line) โดยจนไดอางหมเกาะนอยภายใตการปกครองของจน (Chinese Administration) เปนชาตแรก ปจจบนจนไดขนไปครอบครองและสรางสงปลกสรางบนเกาะ (โขดหน) Fiery Cross Reef และ Mischief Reef ซงจากการพฒนาเศรษฐกจอยางรวดเรวของจน จนกาวมาเปนประเทศทมอทธพลทางดานเศรษฐกจและการเมอง จนจงตองพงพาการขนสงพลงงานและสนคาทางทะเล ประเดนความมนคงปลอดภยของเสนทางเดนเรอจงเปนผลประโยชนทางทะเลทส าคญของจน ดงนน การไดมาซงสทธในการครอบครองเหนอพนทขดแยงทเปนเสนทางการเดนเรอทส าคญล าดบ 2 ของโลก จงเปนเปาหมายทส าคญอยางหนงของจน ดงเหนไดจาก พลเรอตร ยน โจว ประธานกรรมาธการดานการขาวสารกองทพเรอจนระบวา "ยทธศาสตรความมนคงทางทะเลของจน

85

ครอบคลมความมนคง การพฒนาและการจดการปญหาความขดแยงทางทะเล โดยมเปาหมายทส าคญ คอการรกษาความมนคง เสนทางขนสง และกรณการเกดกรณขอพพาททางทะเล"12 เพอใหบรรลเปาหมายดงกลาว จนจงใหความส าคญเรงดวนในการพฒนาขดความสามารถทางทหาร โดยเฉพาะอยางยงกองทพเรอ นอกจากนนพนทขดแยงน ยงมความส าคญในดานทรพยากร และการก าหนดเขตแดนระหวางประเทศ และยงมผลตอจน โดยเปนจดยทธศาสตรในการตอตานการขยายอทธพลของมหาอ านาจอนในภมภาคน เพราะจะสามารถตรวจการณความเคลอนไหวของเรอรบของชาตตางๆ ไดเปนอยางด และยงเปนการปองกนไมใหเวยดนามหรอมหาอ านาจอนตงฐานทพในบรเวณนได สหรฐฯ ซงมไดเปนประเทศในภมภาค แตมความหวาดระแวงเรองความมนคงของจนทก าลงกลายเปนมหาอ านาจทางเศรษฐกจ โดยในขณะทจนผงาดขนมา อ านาจของสหรฐฯ ก ตกต าลงเรอย ๆ ท าใหสหรฐฯ มองวาจนเปนภยคกคามทส าคญ และก าลงทจะขนมาเปนมหาอ านาจแทนตน สวนในระดบภมภาค สหรฐฯ มองวาเปาหมายหลกประการหนงของจน คอการสรางเขตอทธพลของตนในภมภาคเอเชยตะวนออก และเอเชยตะวนออกเฉยงใต และในระยะยาวกจะเปนกาวขนมาเปนมหาอ านาจของโลก ซงจะเปลยนแปลงระบบโลกไปเปนระบบหลายขวอ านาจอกคร ง ดวยเหตน สหรฐฯ จงมการก าหนดยทธศาสตรเพอจ ากดการขยายอ านาจของจนในหลายมต ดงทสามารถสงเกตเหนไดจากนโยบายยคสมยรฐบาลของนายบารค โอบามา ตามยทธศาสตร Pivot to Asia โดยมจดมงหมายเชงยทธศาสตร 2 ประการ ไดแก การมงปดลอมจ ากดขอบเขตความเคลอนไหวของจนในทะเลจนใต และการพทกษค มครองเสนทางเดนเรอในอาณาบรเวณแปซฟกตะวนตก ซงเปนเสนทางหลกส าหรบการคาและการขนสงพลงงานของโลก และเปนผลประโยชนของสหรฐฯ และยงไดขยายขอบเขตการปดลอมครอบคลมไปยงมตดานเศรษฐกจ ผานความตกลงหนสวนยทธศาสตรทางเศรษฐกจระหวางมหาสมทรแปซฟก (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement : TPP) อนเดย เปนอกประเทศหนงทมไดมขอพพาทและผลประโยชนแหงชาตของตนในภมภาคอาเซยนมากนก แตจากการทอนเดยมยทธศาสตร Look East และเปลยนเปน Act East มสาเหตมาจากการด าเนนยทธศาสตรของจนในการขยายอทธพลของตนเองเขาไปในพนท เอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอเชยใตมากยงขน เชน การสนบสนนดานการทหารและเศรษฐกจแบบใหเปลาหรอดอกเบยต าแกเมยนมาร การพฒนาความรวมมอดานการฐานทพและทาเรอในศรลงกา

12 สถาบนวชาการปองกนประเทศ, “จนเสรมสรางศกยภาพของกองทพเรอเพอรองรบ

ผลประโยชนทางทะเล”, 2554.

86

และการสรางถนนเชอมตอไปยงประเทศปากสถาน ซงสงเหลานไดสรางความหวาดระแวงดานความมนคงใหกบอนเดยทมความตองการเปนประเทศมหาอ านาจในเอเซยและของโลกอกประเทศหนง และจากการรบการสนบสนนดานตาง ๆ จากสหรฐฯ ในหลายปทผานมา ท าใหอนเดยเรมกาวเขามามบทบาทในทะเลจนใต ผานทางขอตกลงสมปทานส ารวจน ามนและกาซธรรมชาตของบรษท ONGC (Oil and Natural Gas Co.,Ltd.) ของอนเดยกบประเทศเวยดนาม อนเปนประเดนทอนเดย ใชในการสงก าลงทางเรอเขาปฏบตการในทะเลจนใตโดยอาง “เพอการรกษาผลประโยชนของชาต” ญปน ซงเปนพนธมตรทส าคญของสหรฐฯ และเปนประเทศทมความขดแยงกบจนจากภมหล งทางประวตศาสตร และความขดแยงในการอางอธปไตยเหนอเกาะเตยวหย หรอ เกาะเซนกาก ดงนนการแผอทธพลของจนเขามาในทะเลจนใตและอาเซยน จงสงผลกระทบตอญป นในเรองความมนคงทางการขนสงทางทะเล เนองจากการขนสงพลงงานของญป นกวารอยละ 60 ใชเสนทางผานชองแคบมะละกาและผานพนทพพาท ดงนนญป นจงมความพยายามในการกระชบความสมพนธกบประเทศตาง ๆ ในอาเซยนทมอยเดม กบพยายามสรางความสมพนธกบชาตอน ๆ ของอาเซยนเพมเตม เชน การสงหมเรอฝกนกเรยนท าการนายทหารของกองก าลงปองกนตนเองทางทะเลของญป นเดนทางเยยมเมองทาประเทศเวยดนามและเมยนมา และการชวยเหลอยทโธปกรณทปลดระวางแลวใหกบฟลปปนสและเวยดนาม ซงแสดงใหเหนถงการใหความส าคญกบอาเซยนในการถวงดลอ านาจกบจน โดยอางวตถประสงคในการผดงไวซงผลประโยชนแหงชาต ดวยความส าคญของหมเกาะสแปรตลยดงกลาวขางตน ประเทศตาง ๆ ในภมภาคหลายประเทศจงตางแยงกนอางกรรมสทธเหนอหมเกาะดงกลาว โดยจนและไตหวนไดอางกรรมสทธเหนอหม เกาะเกอบท งหมด โดยจนอางหลกฐานทางประวตศาสตรวา แผนทในพงศาวดารไดระบหมเกาะสแปรตลยเปนของจนมาตงแต 200 ปกอนครสตกาล สวนรฐอาเซยนทมสวนเกยวของประกอบดวย เวยดนามไดอางกรรมสทธเหนอหมเกาะพาราเซล ซงเปนสวนหนงของหมเกาะสแปรตลย ฟลปปนสไดอางวานกเดนเรอชาวฟลปปนสเปนคนคนพบหมเกาะสแปรตลย และไดอางอธปไตยเปนบางสวนมาตงแตป ค.ศ. 1971 ในสวนของมาเลเซยและบรไน ไดอางกฎหมายทะเลในการก าหนดเขตไหลทวปท เปนเขตเศรษฐกจจ าเพาะเปนบางสวนในหมเกาะ สแปรตลย อยางไรกตาม การอางอธปไตยของรฐตาง ๆ เหลาน ตามหลกกฎหมายระหวางประเทศแลวยงไมมขอสรป โดยการอางอธปไตยมน าหนกไมมากพอ ทงนเพราะไมมการใชอ านาจอธปไตยอยางสงบและนานพอโดยไมมการโตแยงจากรฐอน ดงนนเมอไมไดขอสรปในเรองอ านาจอธปไตย ความขดแยงจงเกดขนอยางยดเยอ ตางฝายตางอางกรรมสทธ ถงข นมการท าสงครามกนในป ค.ศ. 1974 และป ค.ศ. 1988 โดยจนไดรบกบเวยดนาม เพอแยงชงหมเกาะพาราเซล นอกจากน จนกบฟลปปนสยงมการขดแยงกนจนเกอบถงข นกลายเปนสงครามหลายคร ง ตอมาในป ค.ศ. 1992

87

อาเซยนไดประกาศปฏญญาการแกไขปญหาหมเกาะสแปรตลยอยางสนตวธ และไดเรยกรองใหจนยอมรบปฏญญาดงกลาว แตจนกมทาทแขงกราวมาโดยตลอด และอางกรรมสทธอธปไตยเดดขาดเหนอหมเกาะสแปรตลย อยางไรกตามในระยะเวลา 10 ปทผานมา จนด าเนนนโยบายในเชงรกเพอเอาใจอาเซยน โดยยอมท าปฏญญา Code of Conduct เพอแกไขปญหาอยางสนตวธในป ค.ศ.200213 เมอมการท าปฏญญาดงกลาว กดเหมอนมแนวโนมวาปญหานจะทเลาเบาบางลง กลาวโดยสรป การปะทขนของปญหาความขดแยงสแปรตลยรอบใหมคร งน และ การตอบโตของจนอยางกาวราวในลกษณะน ท าใหสมาชกของอาเซยนมความเหนและจดยนทแตกตางกนไป โดยสามารถแบงออกไดเปน 3 กลม คอ กลมทมปญหาขอขดแยงกบจน คอ เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซย และบรไน ไดพยายามใชเวทพหภาคเปนกลไกในการเจรจา กบพยายามสรางความสมพนธกบชาตมหาอ านาจภายนอกภมภาคในดานตาง ๆ เพอถวงดลอ านาจกบจน กลมทสอง คอ กลมประเทศทมผลประโยชนรวมกนกบจน เชน พมา กมพชา ลาว ซงม กแสดงออกอยางชดเจนในการสนบสนนการด าเนนการของจน และกลมสดทายคอ กลมประเทศทไมมสวนไดสวนเสยโดยตรง เชน ไทย สงคโปร และอนโดนเซย ซงจะด าเนนนโยบายอยบนพนฐานของผลประโยชนของชาตตนเองเปนหลก ดวยเหตนปฏกรยา และทาทของจนในอนาคตจะมความส าคญอยางยงตอความหวาดระแวงของประเทศในภมภาคฯ และสงผลกระทบตอความรวมมอของรฐสมาชกอาเซยน

แนวโนมของความขดแยงระหวางจนกบสหรฐฯ ในทะเลจนใต ในชวงไมกปทผานมาสถานการณเรมเปลยนแปลง ปจจยส าคญคอ การผงาดขนมาของจน และจนก าลงจะกลายเปนประเทศมหาอ านาจทางเศรษฐกจอนดบ 1 ของโลก การผงาดขนมาของจนอยางรวดเรว ท าใหจนมความมนใจในก าลงอ านาจแหงชาตของตนมากขนเรอย ๆ เปนสาเหตใหนโยบายตางประเทศ และทาทของจนเรมกาวราวมากขน ท าใหทาทของจนตอปญหา หมเกาะสแปรตลยเปลยนไปในลกษณะแขงกราวมากขน ดงน - จนไดเรมคกคามบรษทขดเจาะน าม นตะวนตกท เขาไปส ารวจน าม นในหมเกาะ สแปรตลย

13 จน และประเทศสมาชกอาเซยน ไดรวมแถลงการณแนวทางปฏบตในทะเลจน

ใต ณ กรงพนมเปญ เพอแกไขความขดแยงในทะเลจนใตโดยสนตวธ จะรวมกนสงเสรมสนตภาพและความมนคง และแกไขขอขดแยงตาง ๆ โดยการปรกษาหารอกน

88

- จนไดเพมกองทพเรอเขาไปในหมเกาะสแปรตลยมากขน เรอรบจนไดขมขเรอของประเทศอน ในป ค.ศ. 2009 มเหตการณเผชญหนากบเรอรบสหรฐฯ และเดอนมนาคม ค.ศ. 2010 กมการเผชญหนากนอกคร งหนง ระหวางเรอรบจนกบเรอรบสหรฐฯ - จนไดประกาศหามเรอประมงของประเทศอน เขาไปจบปลาในเขตหมเกาะสแปรตลย ทจนอางกรรมสทธ และไดมการจบกมชาวประมงเวยดนามอยหลายคร ง - คณะท างานระหวางอาเซยนกบจน เพอทจะรางขอตกลง Code of Conduct กตดขดไมมความคบหนา - ในชวงเดอนมนาคม พ .ศ .2553 จนไดประกาศวา หม เ กาะสแปรตลย เปนผลประโยชนหลกของจน ซงภาษาองกฤษใชค าวา Core Interest ซงการประกาศของจนท าใหประเทศอาเซยน และสหรฐฯ ตนตระหนก - จนไดเปลยนทาทจากทเคยยอมรบทจะเจรจาปญหาน ในเวทพหภาคโดยเฉพาะกบอาเซยน แตในชวงทผานมา จนไดปรบเปลยนทาทไปสทาทด งเดมของจน คอมองวาปญหานเปนปญหา ทวภาคทจะตองเจรจาเฉพาะคขดแยงเทานน สถานการณปจจบนจากพฒนาการของปญหาทเรมทรดหนกลง ในทสดกมาปะทขนในระหวางการประชม ARF ทกรงฮานอย เมอปลายเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2553 โดยประเทศทจดชนวนการปะทของปญหาคร งใหม คอ สหรฐฯ กลาวคอในระหวางการประชมนาง Hillary Clinton รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของสหรฐฯ ไดประกาศทาทของสหรฐฯ ในเรองความขดแยงน ซงเปนทาททเปลยนแปลงไปจากในอดต ซงสหรฐฯ พยายามไมเขามายงกบเรองนโดยตรง แตนาง Clinton กลบประกาศวาสหรฐฯ ถอวาเรองนเปนเรองส าคญมาก และสหรฐฯ จะเขามามบทบาทในการแกปญหาน โดยสหรฐฯ สนบสนนกระบวนการทางการทตและการเจรจา และไมเหนดวยกบการใชก าลงในการแกปญหา นาง Clinton ยงเนนดวยวาการเจรจาจะตองเปนการเจรจาแบบพหภาค ทาทของสหรฐฯ ในคร งนถอเปนการแสดงบทบาททจะเขามามสวนรวมในการแกไขปญหา หรอมองอกนยหนงคอ สหรฐฯ ก าลงด าเนนการตามยทธศาสตรในภมภาค คอ การ ปดลอมและการสกดก นอทธพลของจน โดยสาเหตอกประการหนงก คอการทรฐบาลของประธานาธบด บารค โอบามา ไดพยายามปฏสมพนธกบจน แตกลบไมประสบความส าเรจ สหรฐฯ จงนาจะเปลยนมาเปนยทธศาสตรแขงกราวตอจน โดยเฉพาะยทธศาสตร ปดลอมจนทางการทหาร หลงจากทสหรฐฯ เปดประเดนเรองนในเวทการประชม ARF และประเทศสมาชกอน ๆ เชน เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซย และบรไน ซงเปนรฐอาเซยนทขดแยงกบจนโดยตรงกใหความเหนในแนวทางทสอดคลองกนกบสหรฐฯ นอกจากนน อนโดนเซย ออสเตรเลย ญป น และสหภาพยโรป (European Union: EU) กเขารวมกบสหรฐฯ ในการหารอในเรองนดวย ส าหรบทางฝายจนนนแสดง

89

ทาททไมพอใจอยางมากทสหรฐฯ ไดเปดประเดนเอาเรองนมาโจมตตนเองในเวท ARF ซงตอมารฐบาลจนไดออกแถลงการณโจมตสหรฐฯ วาการทนาง Clinton กลาวในทประชม ARF นน ถอเปนการโจมตจน (attack on China) และมองวาสหรฐฯ ไมควรแทรกแซงในเรองน และไมเหนดวยทจะใหเรองนกลายเปนประเดนปญหาระหวางประเทศ หลงจากนนทางกองทพจนไดจดการซอมรบ โดยมการน าเรอรบออกมาซอมรบในบรเวณหมเกาะสแปรตลย และไดประกาศจดยนอยางแขงกราววาจนมอธปไตยเหนอหมเกาะสแปรตลยอยางเดดขาด ปฏกรยาของจนไดท าใหเกดปฏกรยาลกโซน าไปสการกระชบความสมพนธทางทหารระหวางสหรฐฯ กบเวยดนามอยางเขมขน โดยไดมความเคลอนไหวความรวมมอทางทหารระหวางสหรฐฯ กบเวยดนาม ซงนาจะเปนการตอบสนองตอการซอมรบของจนในหมเกาะ สแปรตลย อาทเชน การสงเรอรบของสหรฐฯ ชอวา USS John McCain ไปจอดเทยบทาททาเรอเมองดานง และเขารวมภารกจกบกองทพเรอเวยดนาม นบเปนคร งแรกทจะมการปฏบตการรวมระหวางกองทพเรอสหรฐฯ กบเวยดนาม และตอมาไดสงเรอบรรทกเครองบนชอ USS George Washington กไดไปจอดเทยบทาทเมองดานง ซงเปนสวนหนงของการเฉลมฉลองครบรอบ 15 ป ของการสถาปนาความสมพนธระหวางประเทศของทงสอง สหรฐฯ มความมงหมายในการด าเนนยทธศาสตรการปดลอมจน โดยการเขาปรบสมดลใหม โดยใหความสนใจกบเอเชยมากยงขน เพอด ารงความเปนมหาอ านาจและขดขวางการขยายอทธพลของจน ผานการใชก าลงอ านาจแหงชาตดานการทหาร ในชวงกอนเกดเหตการณในวนท 11 กนยายน ค.ศ. 2001 ยทธศาสตรของสหรฐฯ ตอเอเชยตะวนออกมเปาหมายหลกคอ การถวงดลอ านาจจน เปาหมายทส าคญทสดของสหรฐฯ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต คอการปดลอมจน แตการปดลอมจนนนไมใชการปดลอมจนอยางเตมรปแบบ เพราะสหรฐฯ ย งมผลประโยชนทางดานเศรษฐกจทมาขวางอย สหรฐฯ นนมองวาจนมศกยภาพมากขนเรอยๆ ในการทจะเปนคแขงเปนศตรและจะมาแยงความเปนอนดบหนงของสหรฐฯ ในอนาคต ถาดจากสถต ตาง ๆ จะเหนไดอยางชดเจนวาภายในป ค.ศ. 2024 หรออาจจะเรวกวานนจนจะกลายเปนประเทศทมขนาดเศรษฐกจทใหญทสดในโลก14 เพราะฉะนนนโยบายหลกของสหรฐฯ ทจะน าไปสนโยบายในเรองอน ๆ ไมวาจะเปนนโยบายตอคาบสมทรเกาหล นโยบายตอญป น ตอไตหวน นโยบายตออาเซยนนนโยงไปสเปาหมายเดยวกน คอเปาหมายในการถวงดลอ านาจจน อยางไรกตามหลงเกดเหตการณ 11 กนยายน ค.ศ. 2001 สหรฐฯ ไดเขาสเกมของการท าสงครามตอตานการกอการราย

14 “China to Become World’s Largest Economy in 2024”. Reports IHS Economics.

2014. p.1-2.

90

โดยเหนไดวาอาเซยนเองตองรบจดท าปฏญญาในเรองตอตานการกอการรายในการประชมสดยอดอาเซยนทบรไน ในปลายป ค.ศ. 2001 หลงจากนนสหรฐฯ ไดกลบเขามาในภมภาคฯ อกคร ง โดยสงทหารเขาไปในฟลปปนสและกระชบความสมพนธทางดานการทหารกบประเทศในภมภาคฯ โดยมเปาหมาย 3 ประการ คอ 1) สหรฐฯ จะไดเขามาท าลายเครอขายการกอการรายในภมภาคฯ 2) จะใชโอกาสดงกลาวนขยายบทบาททางดานการทหารในภมภาคฯ และ 3) คอการทจะถวงดลอ านาจและปดลอมจน โดยจากการทประธานาธบด George H. W. Bush เดนทางมาเยอนเอเชย ในป ค.ศ. 2002 และไดกลาวสนทรพจนทประเทศญป นอยางชดเจนวา “สหรฐฯ ขณะนก าลงสรางความสมดลในเรองของการปดลอมจนและการตอตานการกอการราย” โดยม 6 ประเดนทประกาศเปนประเดนนโยบายทสหรฐฯ ด าเนนมาโดยตลอด ดงน15 - การจะคงกองก าลงทหารในภมภาคนไว - สหรฐฯ จะปกปองคมครองพนธมตรของสหรฐฯ ในภมภาคฯทส าค ญ คอ ออสเตรเลย ฟลปปนส และไทย - การตอตานการรกรานตอเกาหลใต คอการสรางภาพเกาหลเหนอใหกลบมาเปนผรายใหม - พนธมตรระหวางสหรฐฯ กบญป นนน คอ เสาหลกของความสมพนธของสหรฐฯ ดานความมนคงในภมภาค - สหรฐฯ มพนธกจทจะปกปองไตหวน - สหรฐฯ จะยนดถาจนจะมเสถยรภาพและมสนตภาพกบเพอนบาน ในปจจบนสหรฐฯ ก าลงด าเนนนโยบายในเชงรกอยางหนก ทเหนชดเจนทสดคอการด าเนนนโยบายเนนทางดานการทหารในภมภาคซงสอดคลองกบยทธศาสตรเปาหมายหลกของสหรฐฯ ดงกลาวขางตน ไดแก 1) การครองความเปนเจา 2) ปดลอมจน และ 3) การตอตานการ กอการราย โดยม การเดนทางเยอนประเทศในเอเชยหลายคร ง ซงทกคร งจะมการพดคยในประเดนเรองการทหารเมอคราวไปเยอนญป นกมการพดคยในเรองการเนนความเปนพนธมตรทางทหารและทฟลปปนสกไดกลาววาจะชวยปรบโครงสรางกองทพฟลปปนส และมอบสถานะการเปนพนธมตรนอก NATO ใหซงสหรฐฯ ไดมอบสถานะนใหญป น เกาหลใตและออสเตรเลยไปกอนหนาน ท งยงขอใหฟลปปนสสนบสนนสหรฐฯ ในการสงกองก าลงไปชวยในอรก ส าหรบไทยนนในการเยอนกรงเทพฯ ของประธานาธบดจอรจ ด บเบลย เอช บช ในป ค.ศ. 2008 ไดกลาว สนทรพจนทกองบญชาการกองทพบก และไดมอบสถานะพนธมตรนอก NATO ใหไทย

15 “Bush predicts ‘Pacific century’,” The Nation February 20, The Nation. 2002 :

10A.

91

เชนเดยวกนนอกจากนสหรฐฯ ยงสนบสนนมหาอ านาจในภมภาคเชน ญป น และอนเดย ใหเขามามบทบาทเพมข นในภมภาค ไมวาจะเปนการสนบสนนนโยบาย Act East ของอนเดย และ การสนบสนนใหกองก าลงปองกนตนเองของญป นใหการสนบสนนยทโธปกรณทปลดระวางประจ าการแลวกบชาตทมขอขดแยงกบจน เชน เวยดนาม และฟลปปนส กบสงเสรมความรวมมอในการฝกการปฏบตการทางทหารกบชาตอาเซยนในพนทขดแยงอกดวย หลงจากทประธานาธบด โดนลด ทรมปสาบานตนเขารบต าแหนง สถานการณเรองขอพพาททะเลจนใตกดจะมความตงเครยดมากขน เมอทางการสาธารณรฐประชาชนจนเรมวางก าลงทหารไวแถวหมเกาะสแปรตลย ซงเปนพนทหนงในขอพพาททางทะเลระหวางจนกบหลายประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต นอกจากนอกไมกวนถดมายงมกรณทจนคนพบเรอใตน าไรคนขบ (UUV) ของสหรฐฯ ในทะเลจนใต ในขณะทเรอก าลงแลนออกจากชายฝงฟลปปนส ซงอยภายนอกเสนประทจนใชอางอาณาเขตของตวเอง ปเตอร เลยตน นกวชาการแลกเปลยนทสถาบนกรฟฟธเอเชย มหาวทยาลยกรฟฟธ ผศกษาเรองยทธศาสตรไดเขยนบทความเกยวกบเรองนในวารสารอสตเอเชยฟอรม16 ระบวา เหตการณการยดเรอของสหรฐฯ นน เปนการกระท าทเมนเฉยตอขอตกลงระหวางสหรฐฯ-จน ทต งขนเพอหลกเลยงความขดแยงทางทะเล นอกจากนยงกระตนใหเกดการตอบโตทางวาจาจากผน าสหรฐฯ ทางทวตเตอรเปนคร งแรกในประเดนเรองทะเลจนใต ซงขอความจากทวตเตอรของทรมปถกมองวาสหรฐฯ มทาทแขงกราวมากขนตอกรณขอพพาททะเลจนใต ขณะทกอนหนานฝายจนมทาทรกล ามากอนหลงจากทสจนผงขนเปนประธานาธบด เลยตนวเคราะหวาทรมปพยายามจะเนนความสมพนธระหวางสหรฐฯ-จน ไปในทางดาน "การท าขอตกลงดวย" เพราะตองการไดประโยชนในระยะส นตอตวเองเทานน วธการเชนนอาจจะดงดดชาวจนบางคนไดในฐานะทพวกเขามองทรมปวาเปน "นกธรกจผ เอาผลประโยชนทางการคามากอนทกสงทกอยาง" เรองนอาจจะเปรยบเทยบไดกบชวงทจนใชหมเกาะเซนกาก/เตยวหย ทมขอพพาทกบญป นเปนเครองมอตอรองกบญป น อยางไรกตามการตอรองกบญป นนกระท าอยภายใตกรอบทางการทต ขณะทเลยตนมองวาวธการของทรมปตางออกไปใน 5 เหตผลดงน เหตผลแรกคอ ทรมปไมไดเปดเผยเจตนาทแทจรงของตวเองใหเหนขดๆ เขาใชวธการระบผานทวตเตอรในเชงทท าใหคนตความไปไดหลายแบบ ซงเปนยทธวธเดยวกบททางการจนใช

16“ปเตอร เลยตน”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก:

http://www.eastasiaforum.org/2017/01/26/trumps-twitter-diplomacy-troubles-us-china-relations/, 2560.

92

กบทาทตอประเดนทะเลจนใต การยดเรอไรคนบงคบ UUV นนกดเหมอนวาเปนการทสจนผงโตตอบสงทเขาจนตนาการเองวาทรมปตองการอะไรซงอาจจะไมตรงกบเจตนาทแทจรงของทรมปกได เหตผลทสองคอ ทรมปทวตสงตางๆ ออกมาเรวกวาระบบการตดสนใจของรฐบาลจน และทวตออกมาในหลายประเดนจนท าใหระบบของจนทมลกษณะรวมศนยการตดสนใจตามไมทน ท าใหรปการณออกมาดเหมอนวาทรมปก าลงน าไปลวงหนาในแงน เรองนอาจจะสรางความประหลาดใจใหชาวจนแผนดนใหญเองทค นเคยกบการททางการจนเปนฝายก าหนดวาระเองเกยวกบประเดนทะเลจนใต ขายเหอนกวจยดานความสมพนธระหวางประเทศและความมนคงเคยประเมนวา ผ น าจนอาจจะยอมเสยงในประเดนนถาหากพวกเขารสกวาชาวจนในประเทศก าลงสญเสยความเคารพนบถอพวกเขา ซงการตดสนใจนอาจจะสงผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมองเอง เลยตนระบวาในกรณขอความทวตเตอรของทรมปนน เหลาผน าจนอาจจะตความแบบยกระดบสถานการณไปเองเวลาทพวกเขารสกสบสนหรอกงวลและอาจจะตดสนใจไดไมดในเรองนเมอรสกกดดนจากการทวตถๆ ของทรมป เหตผลทสามคอ ส าหรบท งทรมปและสจนผงตางก ใหความส าค ญกบประเดนภายในประเทศมากกวาทงค อยางการสรางงานและการเตบโตทางเศรษฐกจเพอทพวกเขาจะรกษาฐานอ านาจในประเทศเอาไว ท งคยงเหมอนกนตรงทอาศยหาประโยชนจากอารมณความรสกแบบชาตนยมอยางไมบนยะบนยงถามโอกาส ดงนนประเดนความขดแยงทะเลจนใตจงมโอกาสถกน ามาโยงกบประเดนภายในประเทศเลยตนระบวาส าหรบสจนผงแลวพนททะเลจนใตมความส าคญตอ "ความฝนแบบจน" ของเขาแตมความส าค ญนอยกวาส าหรบสหรฐฯ อาจจะมความเปนไปไดททรมปจะยอมแลกเปาหมายภายในประเทศของประชาชนอเมรกนสวนใหญหรอมองวาเขตทะเลจนใตนเปนเรองออนไหวเปนพเศษส าหรบจนจนพยายามจะใชมนเพอกดดนหาผลประโยชนจากเรองอน เหตผลทสคอ กรณการเลนการเมองกบประเดนทะเลจนใตนจะเปนทสนใจของสาธารณชนซงตางจากในอดต เพราะตอนนสอตางกตามทวตเตอรของทรมป พวกสอใหญกพากนตความไปวาทรมปก าลงพดถงเรองอะไร ตวทรมปเองกพยายามเลนบทผน าเขมแขงทให "สหรฐฯ มากอน" ใชวธแบบเดกชอบรงแกคนในการพยายามบงการสภาคองเกรสทตดสนใจชาในขณะทท าใหมภาพลกษณเหมอนพยายามเรยกรองความสนใจจากสาธารณชนอยตลอดเวลาเลยตนระบวาในการนเองท าใหทรมปรสกไมสบายใจทโดนเปดโปงเรองกระบวนการตดสนใจทไมมโครงสรางระบบอะไรเลย ปลอยใหรฐมนตรระดบใหญๆ ทมอ านาจท าตามใจชอบและโตแยงประเดนตางๆ ตามใจตวเอง ขณะทสจนผงจะใชวธเดยวกนไดยาก ประชาชนในสหรฐฯ และอาจจะรวมถงสวน

93

ใหญในโลกจะมองวาจนดเปนประเทศปด ไมโปรงใส เขาถงไมได และถกทงใหตามไมทนในทกเรอง ขณะทการตดสนใจดวนๆ ของทรมปจะถกน าเสนอตอชาวโลกเสมอรวมถงการตดสนใจทผดพลาดดวย เหตผลสดทายคอ ยทธวธของทรมปจะไมเพยงแคสงผลถงจนแตยงสงผลถงพนธมตรของสหรฐฯ ดวย รวมถงในพนทของทวตเตอร ดงนนจงตองมการคดประเมนและเตรยมพรอมลวงหนา และอาจจะตองฟนฟวธคดแบบการมองอนาคตเผอไวหลายแนวทาง กลยทธหลกขององคการ (Grand Strategy) และการจดการความเสยง (Risk Management) มาใชอกคร ง เพราะความมาเรว-ไปเรว ในการแสดงออกของทรมป ท าใหเลยตนระบวา "การจดการกบชวงทรมปเปนประธานาธบดอยางดสดนาจะมองวาเปนการด าเนนงานปฏบตการภายใตสภาพทตองบรหารจดการวกฤตอยตลอดเวลา"

แนวโนมของความขดแยงระหวางจนกบประเทศตางๆ ทอางกรรมสทธทบซอนในทะเลจนใต17

ตงแตในชวงทศวรรษท 1970 พนททะเลจนใตไดเกดความขดแยงและขอพพาทจากการแยงชงกรรมสทธในการครอบครองดนแดนทรนแรงมากขนจากความส าคญของทะเลจนใต ท งในแงของความส าคญทางยทธศาสตรในการเปนเสนทางคมนาคมทางทะเลและเสนทางเคลอนยายก าลงของสหรฐฯ จากฐานทพในเอเชยตะวนออกไปยงพนทปฏบตการในตะวนออกกลางและมหาสมทรอนเดย การเปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทงน ามนดบและกาซธรรมชาต รวมทงการเปนแหลงทรพยากรของสงมชวตในทะเล ท าใหชาตตาง ๆ อางกรรมสทธเหนอพนทในทะเลจนใต จ านวนรวมท งสน 7 ประเทศ ตามท เคยกลาวมาแลวในตอนตน ไดแก จน ไตหวน เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซย อนโดนเซย และบรไน นอกจากน จากการทจนไดออกกฎหมายภายในประเทศใชและก าหนดพนทในการอางสทธเหนอพนททบซอนในทะเลจนใต โดยใชการลากเสนผานต าบลทสมมตทมการอางองจากหลกฐานทาง ประวตศาสตร (9 Dash Lines) ในป ค.ศ.201318 ท าใหปญหาการอางกรรมสทธฯ ทวความตงเครยดและเปนประเดนส าคญทมความละเอยดออนตอการน าไปส

17มณฑล ยศสมศกด . “การขยายบทบาททางทหารของจนในทะเลจนใต (China’s

Military Expansion in the South China Sea)”, จลสารความมนคงศกษา (ฉบบท 132 – 133) .พฤศจกายน 2556, หนา 30-39.

18 Jeffrey A. Bader 2014. ‘The U.S. and China’s Nine - Dash Line : Ending the Ambiguity’, (Online). Available : http://www.brookings.edu/research/opinions/2014/02/06-us-china-nine-dash-line-bader

94

ความขดแยงระดบสง (Flash Point) ซงทวโลก ก าลงใหความสนใจเปนอยางยง โดยพนฐานของ การอางกรรมสทธฯ ทบซอนกนของทง 7 ชาต ต งอยบนพนฐานอางอง 2 ประการตามทไดกลาวมาแลว ไดแก การอางกรรมสทธฯ ภายใตอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฏหมายทะเล (UNCLOS 1982) และการอางกรรมสทธภายใตเหตผลทางประวตศาสตร (Historical Right) โดยม รายละเอยดการอางกรรมสทธเหนอพนททบซอน โดยสามารถสรปเหตผลและพนทในการอางกรรมสทธฯ ของแตละชาต (ผนวก ข) ไดดงน 1. จน จนอางกรรมสทธเหนอพนทท บซอนในทะเลจนใตโดยอางสท ธทางประวตศาสตร (Historical Rights) เหนอหมเกาะสแปรตลยวาเปนของจนมาตงแตสมยโบราณ โดยอางองจากหลกฐานทปรากฏในประวตศาสตรวา จนเปนประเทศแรกทคนพบและมการส ารวจหมเกาะสแปรตลย ต งแตสมยราชวงศชง (ค.ศ.1644 - 1911) ตอมาญป นไดท าการรกรานจนโดยยดหมเกาะสแปรตลยเกอบทงหมด ซงนอกจากนยงอางวา แผนทโลกทพมพโดยเวยดนามเหนอในป ค.ศ. 1960 และ ค.ศ. 1972 และแผนทของโซเวยตทพมพในป ค.ศ. 1972 และ ค.ศ. 1975 ไดระบวา หมเกาะ สแปรตลยเปนของจน19 ซงในปจจบนจนไดท าการครอบครองเกาะตาง ๆ ในหมเกาะ สแปรตลยจ านวน 8 - 9 เกาะ โดย ไดขนไปปลกสงกอสรางบนเกาะทส าคญไดแก Fiery Cross Reef และ Mischief Reef20 อกทงยงคงให สมปทานแกบรษทน ามนของสหรฐฯ ในการส ารวจทรพยากรน ามนและกาซธรรมชาตในบรเวณของหม เกาะทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของทะเลจนใต อนเปนบรเวณเดยวกบพนททเวยดนามท าการอางสทธ นอกจากนยงคงมการกอสรางสถานสอสาร รวมทงสงปลกสรางทางการทหาร เพอเปนการแสดงถงอ านาจอธปไตยของจนในพนทดงกลาว 2. ไตหวน ไตหวนอางกรรมสทธเหนอพนททบซอนในทะเลจนใตโดยอางสทธทางประวตศาสตร (Historical Rights) เชนเดยวกบจน และมการอางวาระหวางสงครามโลกคร งท 2 ญป นไดใหสทธไตหวน ในการดแลเกาะสแปรตลย ท งนไตหวนไดประกาศครอบครองเกาะทมขนาดใหญทสด มชอวา เกาะ Itu Aba21 โดยไตหวนไดสงทหารไปประจ าการอยบนเกาะนต งแต ค.ศ.1956 มการกอสรางฐานทพและสงอ านวยความสะดวก รวมทงมสถานเรดาหเพอท าการตรวจ

19 จนตร สนศภฤกษ. “กรณพพาทหม เกาะสแปรตลย : ท ศนะทางกฏหมายและ

การเมอง”. จลสารความมนคงศกษา, (ฉบบท 127 – 128), ก.ค. - ส.ค.2556 . หนา 10. 20Global Security, “South China Sea/Spratly Islands”. (Online). Available :

http://www.globalsecurity.org/military/world/war/spratly.htm 21 Kaye Stuart B. “The Spratly Islands Dispute : A Legal Background”. Maritime

Studies, No.102, September/October 1998. P. 19.

95

การณครอบคลมพนททางทะเลและทางอากาศ โดยในปจจบนนโยบายของไตหวนตอปญหาการอางกรรมสทธเหนอพนททบซอนในทะเลจนใต ต งอยบนพนฐานของการแกไขปญหาโดยสนตวธ22 3. ฟลปปนส ฟลปปนสเคยอางกรรมสทธเหนอหมเกาะสแปรตลยดวยเหตผลทางภมศาสตรและประวตศาสตร เนองจากเปนหมเกาะทต งอยใกลฟลปปนส โดยหลงจากสงครามโลกคร งท 2 ในป ค.ศ. 1947 รฐบาลฟลปปนสไดประกาศวาเกาะตางๆ ทญป นเคยเคยครองในทะเลจนใตไดมอบใหกบฟลปปนสทงหมด และจากหลกฐานการคนพบหมเกาะและโขดหนประมาณ 50 เกาะ ของ Thomas Cloma นกส ารวจชาวฟลปปนส ในป ค.ศ.194723 แตภายหลงจากป ค.ศ.2009 ฟลปปนสไดมการอางอาณาเขตทางทะเล (EEZ) ตาม UNCLOS 1982 ซงขยายพนทครอบคลม หมเกาะจ านวน 80 หมเกาะในพนททะเลจนใต ซงปจจบนฟลปปนสไดสงก าล งทหารเขาไปประจ าการอยบนเกาะจ านวน 8 เกาะ24 รวมทงมความพยายามกอสรางสงปลกสราง ทาเรอและสนามบนตามหมเกาะทตนเองครอบครองอย 4. เวยดนาม เวยดนามไดเคยอางกรรมสทธเหนอหมเกาะสแปรตลย โดยใชหลกฐานทางประวตศาสตรในการครอบครองตงแตชวงของราชวงศกเยน (Nguyen Dynasty) ชวงศตวรรษท 17 - 19 แตภายหลงการพฒนาทางดานเศรษฐกจของเวยดนามในป ค.ศ. 1980 สงผลใหรฐบาลคอมมวนสตของเวยดนามก าหนด นโยบายในการปฏรปประเทศทมชอวา “Doi Moi” จงท าใหเวยดนามมการตนตวในดานการรกษาผลประโยชนแหงชาตทางทะเล และไดเปลยนแปลงการอางกรรมสทธเหนอพนททบซอนบรเวณทะเลจนใตจากการใชหล กฐานทางประวตศาสตรมาเปน การอางองโดยใชหลกของอนสญญาสหประชาชาตวาดวย กฎหมายทะเล ค.ศ.1982 เพอใชในการอางอาณาเขตทางทะเล (EEZ) ของตน25 ท งนตลอดชวงระยะเวลาทผานมา เวยดนามไดสงก าลงทหารเขาไปประจ าการตามเกาะตางๆ ในทะเลจนใต โดยใน ป ค.ศ.1999 ไดขยายการครอบครองเกาะไดถง 27 เกาะ26 โดยสวนใหญจะเปนการครอบครอง เกาะทอยทางดานตะวนตกใกลกบชายฝง

22 Rowan, J.P. ‘The U.S.-Japan security alliance, ASEAN, and the South China Sea

dispute’. Asian Survey. vol. 45, issue. 3, 2005. p. 417. 23 Rowan, J.P. op.cit, p. 421. 24จนตร สนศภฤกษ. เรองเดม. หนา 8. 25 Do Thanh Hai, เอกสารบรรยายสรปเรอง “Vietnam’s evolving claims in The

South China Sea”, Australian National University, p. 28. 26 Christopher C. Joyner. “The Spratly Islands Dispute in the South China Sea

Problems, Policies, and Prospects for Diplomatic Accommodation”. p.61.

96

ของเวยดนาม นอกจากนเวยดนามยงมโครงการในการสรางเกาะเทยมขนบรเวณทะเลจนใตอยางตอเนองอกดวย 5. มาเลเซย มาเลเซยไดอางกรรมสทธเหนอหมเกาะสแปรตลยดวยการอางสทธตามอนสญญาสหประชาชาต วาดวยกฎหมายทะเล (UNCLOS 1982) ซงมาเลเซยไดประกาศเขตแดนทางทะเล ไดแก เขตไหลทวปใน ป ค.ศ.1979 และเขตเศรษฐกจจ าเพาะในป ค.ศ.1980 ซงขยายอาณาเขตทางทะเลครอบคลมหมเกาะสแปรตลย จ านวน 12 เกาะ และไดสทธครอบครองภายหลงจากองกฤษเคยครอบครองเกาะดวยการสงก าลงทหารเขาไปประจ าอยทหมเกาะสแปรตลย จ านวน 3 เกาะ27 อกทงในป ค.ศ.1983 รฐบาลมาเลเซยไดสรางทพกอาศยและสงก าลงทหารเขาไปประจ าการทเกาะ Swallow Reef จ านวน 70 คน28 หลงจากนน ไดท าการครอบครองเกาะ โขดหน และปะการงโดยรอบ รวมทงมการใหสมปทานน ามนแกบรษทจากสหรฐฯ อกทงมการสรางสนามบนเพอเพมขดความสามารถของการตรวจการณก าลงทางเรอและทางอากาศในทะเลของฝายตรงขาม 6. บรไน บ รไนไดอางกรรมสทธ เห นอหม เ กาะสแปรตลยตามอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล (UNCLOS 1982) โดยบรไนอางสทธเฉพาะทเปนโขดหนจ านวน 2 แหง ไดแก Louisa Reef และ Rifleman Reef โดยบรไนอางวา Louisa Reef อยในเขตไหลทวป 350 ไมลทะเลของตนเอง ซงในป ค.ศ.1992 บรไนไดประกาศพนทท าการประมงไวทระยะ 200 ไมลทะเลจากชายฝง29 อยางไรกตาม บรไนถอวาเปนเพยงประเทศเดยวทยงมไดสงทหารขนไปประจ าการบนเกาะทตนครอบครอง แตไดเตรยมการหากเกดปญหาความรนแรงขน โดยมการพฒนาทางดานเทคโนโลยทางการทหารทงก าลงทางเรอและก าลงทางอากาศอยางตอเนองเพอใชส าหรบปกปองอธปไตยของตนเอง 7. อนโดนเซย อนโดนเซยอางกรรมสทธเหนอพนทบางสวนทางดานใตของทะเลจนใตบนพนฐานของอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล (UNCLOS 1982) และไมมสวนในการอางกรรมสทธฯ ในพนทของหมเกาะสแปรตลยและพาราเซล แมวาในการอางกรรมสทธฯ ของอนโดนเซยจะตงอยบนพนฐานของอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล (UNCLOS 1982)

27 Christopher C. Joyner. op.cit. p.63 28 J. Ashley Roach, “Malaysia and Brunei : An Analysis of their Claims in the South

China Sea”, CNA Analysis and Solution. 2014, p. 10. 29จนตร สนศภฤกษ. เรองเดม. หนา 9.

97

กตาม แตพนทดงกลาวบางสวนไปทบซอนกบพนทอางกรรมสทธฯ ของประเทศจนซงจนไดอางกรรมสทธฯ เกอบทงทะเลจนใต30 จากขอมลขางตนจะเหนไดวา ประเทศตางๆ ทอางกรรมสทธเหนอพนททบซอนในทะเลจนใต ทง 7 ประเทศ ประกอบดวย จน ไตหวน เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซย อนโดนเซย และบรไน นน มพนฐาน การอางกรรมสทธฯ 2 สวน ไดแก การอางกรรมสทธฯ ภายใตอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฏหมายทะเล (UNCLOS 1982) และการอางกรรมสทธภายใตเหตผลทางประวตศาสตร (Historical Right) ซงจะเหนไดวามชาตในอาเซยนจ านวน 5 ประเทศ เขาไปมสวนรวมกบความขดแยงดงกลาว อกทงในอดตยงมการใชก าลงตอกนเพอแยงกรรมสทธฯ เหนอดนแดนในพนทดงกลาว จากสถานการณทพฒนาตอเนองจากอดตจนถงปจจบนสงผลใหจนครอบครองเกาะตาง ๆ ในทะเลจนใตจ านวน 14 เกาะ เวยดนามจ านวน 22 เกาะ ฟลปปนสจ านวน 11 เกาะ และมาเลเซยจ านวน 10 เกาะ ทงน หากพจารณาจากความส าคญของทะเลจนใตท งในแงของยทธศาสตรในฐานะเปนเสนทางคมนาคมทางทะเลหลกและเสนทางมเคลอนยายก าลงทหารของสหรฐฯ การเปนแหลงทรพยากรทงน ามนดบและกาซธรรมชาต รวมถงสงมชวตในทะเล ประกอบกบในปจจบนจนไดมการพ ฒนาประเทศท งดานเศรษฐกจและทางการทหาร ท าใหทะเลจนใตมความส าค ญอยางมากตอจนท งในทางยทธศาสตรและในการพ ฒนาประเทศ รวมท ง เปนองคประกอบในการกาวขนมาเปนชาตมหาอ านาจดวย ซงภายหลงจากทจนไดมการปรบเปลยนนโยบายตางประเทศเกยวกบปญหาการอางกรรมสทธในทะเลจนใต จงหลกเลยงไมไดทจะสงผลตอชาตตาง ๆ ในอาเซยนทอางกรรมสทธในทะเลจนใต และปญหาดงกลาวเปนปญหาส าคญทสหรฐฯ ในฐานะทเปนชาตมหาอ านาจหนงเดยวในชวงทผานมาไมสามารถเพกเฉยไดเชนเดยวกน โดยจนไดตระหนกถงความส าคญในเรองน จงไดพฒนาก าลงรบของตนอยางตอเนองควบคกบการพฒนาเศรษฐกจ พรอมทงมนโยบายในการขยายอ านาจทางทะเลทครอบคลมพนทตางๆ โดยเฉพาะในทะเลจนใตตามทตนไดอางกรรมสทธไว ซงอยในพนท First Island Chain โดยในปจจบนจนมขดความสามารถในการปฏบตการครอบคลมพนทดงกลาวอกดวย31

30 Rowan, J.P. loc.cit. 31มณฑล ยศสมศกด . “การขยายบทบาททางทหารของจน ในทะเลจนใต”, จลสาร

ความมนคงศกษา. (ฉบบท 132-133), พฤศจกายน 2556. หนา 39-47.

98

มหาสมทรอนเดย

1. ภมรฐศาสตรของมหาสมทรอนเดย32

แผนภาพท 3-5 การแขงขนของมหาอ านาจในมหาสมทรอนเดย

ทมา : การแขงขนของมหาอ านาจในมหาสมทรอนเดย, ออนไลน, 2560

มหาสมทรอนเดยเปนมหาสมทรทมขนาดใหญเปนอนดบ 3 ของโลก มพนทประมาณรอยละ 20 ของพนน าของโลก โดยทางเหนอมอาณาเขตตดกบทวปเอเซย ทางตะวนออกตดกบคาบสมทรมลาย และประเทศออสเตรเลย ทางตะวนตกตดกบคาบสมทรอาหรบและทวปแอฟรกา นบเปนมหาสมทรทมความส าคญยงของโลก มทต งอยนอกชายฝงภาคใตดานตะวนตกของไทย

32พลเรอตร ชอฉตร กระเทศ. "CHINA and the INDIAN OCEAN", นาวกศาสตร ปท

96 เลมท 1 ม.ค. 2556 .หนา 8-9.

99

รายลอมดวยทวปและอนทวปส าคญของโลก ไดแก แอฟรกาใต แอฟรกาตะวนออก เอเชยใต เอเชยตะวนออกเฉยงใต ออสเตรเลย และแอนตารกตกโดยมประเทศตางๆ รวมถงอาณานคมรายลอมอยรวม 35 ประเทศ 8 อาณานคมมพนทประมาณ 68,556 ลานตารางกโลเมตร ใหญกวาสหรฐฯ ประมาณ 5.5 เทา มขอบฝงยาวประมาณ 66,526 กโลเมตร มทะเลนอยใหญและพนทส าค ญประกอบดวย ทะเลอ นดามน ทะเลอาระเบย ทะเลฟลอเรส Great Australian Bight อาวเอเดน อาวโอมาน อาวเปอรเซย ทะเลแดง ทะเลซว ทะเลตมอร ชองแคบโมแซมบค อาวเบงกอล ชองแคบมะละกา เปนตน มหาสมทรอนเดยรายลอมไปดวยประเทศตาง ๆ ทเปนทงคคา พนธมตร อกทงบางคเคยมกรณพพาทกนมาในอดต และมากกวาครงหนงของความขดแยงและการ สรบบนโลก ในปจจบนปรากฏอยในภมภาคมหาสมทรอนเดย จากการทมหาสมทรอนเดยยงมความส าคญใน เชงยทธศาสตร ประเทศตางๆ จงไดบรรจความส าคญของมหาสมทรอนเดยไวในยทธศาสตรของตนดวย โดยเฉพาะปจจยและสภาวะแวดลอมในการประกอบการประเมน ยทธศาสตร เชน การทะยานขนของศกยภาพและอ านาจของจนและอนเดยในมหาสมทรอนเดย การอาจเผชญหนากน ทางนวเคลยรระหวางอนเดยและปากสถาน การแทรกแซงของสหรฐฯ ในอรกและอฟกานสถาน การกอการราย และอบ ตการณการกระท าอ นเปนโจรสลดทงในและรอบ ๆ Horn of Africa ตลอดจนการบรหารจดการบนทรพยากรประมงทคอย ๆ ลดนอยลงไปทกท นอกจากนมหาสมทรอนเดยยงมทรพยากรทส าคญตางๆจ านวนมากโดยเฉพาะน ามน ไดแก ตะวนออกกลาง อาวเบงกอล และอนโดนเซย เปนตน โดยจะมปรมาณน ามนจ านวนมหาศาลบรเวณตะวนออกกลาง ซงเปนทตองการของโลกอยางยง ท งนในปจจบน โลกมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทคอนขางสง โดยเฉพาะจนทมอตราการเจรญเตบโตสงทสดของโลก ถงรอยละ 9.4 ในป 2011 เมอเทยบกบสหรฐฯ ทมการเจรญเตบโตเพยง 2.3 เทานน

2. ทรพยากรส าคญในมหาสมทรอนเดย33

มหาสมทรอนเดยอดมไปดวยทรพยากรมคาตาง ๆ ทมอยท งบนบกและในทะเล นบตงแตชายฝงทะเลอาณาเขต เขตเศรษฐกจจ าเพาะของรฐตางๆ ออกไปจนถงทะเลหลวง ทรพยากรทส าค ญของมหาสมทรอนเด ยไดแก น าม นในตะวนออกกลางรอบๆอาวเปอรเซย กอนแมงกานส (Manganese nodules) ทกระจายอยท วไปในมหาสมทรอนเดย หนฟอสเฟต (Guano or Phosphatized Rock) บรเวณเกาะมาดากสการและทางตะวนตกของออสเตรเลย แรฟอสฟอไรท

33พลเรอตร ชอฉตร กระเทศ. "จนกบมหาสมทรอนเดย", จลสารความมนคงศกษาปท 5.

(ฉบบท 115-116 ). ตลาคม – พฤศจกายน. หนา 2-5.

100

(Phosphorite) บรเวณชายฝงแอฟรกาใต เยเมน และโอมาน นอกจากนยงมแหลงแรส าคญตางๆจ านวนมากทขดเจาะอยบรเวณเขตเศรษฐกจจ าเพาะของประเทศตางๆในมหาสมทรอนเดย เชน Chromite (Cr), Ilmenite (Il, หรอ Titanium), Tin (Sn), Iron (Fe), Monazite (M) และ Zircon (Zr) เปนตน จากทรพยากรส าคญตางๆทมอยในมหาสมทรอนเดย น ามนนบวามความส าคญทสดและเปนทตองการของประเทศตางๆ โดยตะวนออกกลางนบเปนพนทและแหลงทมน ามนส ารองมากเปนอนดบหนงของโลก มปรมาณน ามนส ารองรวมของประเทศตางๆในพนทจ านวนมากถงรอยละ 56 ของปรมาณน ามนส ารองทวโลก

3. ปญหาความมนคงทางทะเลในมหาสมทรอนเดย34 การคาน ามนของโลกสวนใหญจะใชการขนสงล าเลยงทางมหาสมทรอนเดย กอนทเรอจะออกสทะเลเปด เรอเหลานจะตองแลนผานชองแคบหรอชองทางบงคบตาง ๆ เชน คลองสเอซทอยระหวางอยปตและซาอดอาระเบย ชองแคบฮอรมซทเปนเสนแบงระหวางอาวเปอรเซยกบทะเลอาหรบ และชองแคบมะละกาทเ ชอมตอทะเลอ นดามนกบทะเลจนใตในมหาสมทรแปซฟก เสนทางเดนเรอเหลานน ามาซงความทาทายดานความมนคงตางๆ นบตงแตการปลนสะดมทางน า ไปจนถงขอพพาทเกยวกบอาณาเขตในภมภาคมหาสมทรอนเดยอนเปนพนททมผลตภณฑมวลรวมประชาชาตโดยรวม 6.5 ลานลานเหรยญสหรฐฯ (ประมาณ 213 ลานลานบาท) และประชากรจ านวน 2,600 ลานคนเปนกลไกส าคญของเศรษฐกจโลก มหาสมทรทมขนาดใหญเปนอนดบสามของโลกแหงนครอบคลมไปถงอาณาเขตของประเทศตางๆ ทอดมไปดวยทรพยากรในแอฟรกาและตะวนออกกลาง ซงเปนเสนทางขนสงส าคญรอบสงคโปรและอนโดนเซยและชายฝงตะวนตกของออสเตรเลย การรกษาความมนคงในภมภาคมหาสมทรอนเดยและการด ารงเสถยรภาพของเสนทางเดนเรอและรฐชายฝงคอปจจยทส าคญตออนาคตของภมภาค “ความมนคงของภมภาคมหาสมทรอนเดยในภายภาคหนามความส าคญตอเสถยรภาพและความเจรญรงเรองของโลกมากขนเรอยๆ เนองจากเปนพนททส าคญและขยายขอบเขตมากขนในดานการแขงขนทางภมยทธศาสตร ความทะเยอทะยานทางเศรษฐกจ การแขงข นทางดานทรพยากร การ จดการ สงแวดลอม ความทาทายดานการพฒนาและการเปลยนแปลงทางดานประชากร” นายไมเคล เลสเตรนจ ศาสตราจารยจากวทยาลยความมนคงแหงชาต สงกดมหาวทยาลยแหงชาตออสเตรเลยกลาวในการประชมวาดวยความรวมมอระหวางกองทพเรอ

34 “ปญหาความมนคงทางทะเลในมหาสมทรอนเดย”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก:

http://apdf-magazine.com/stability-in-the-indian-ocean/, 2560.

101

ในภมภาคมหาสมทรอนเดยเมอเดอนมนาคม พ.ศ. 2557 โดยกลาววา “การคา การแขงขนทางดานทรพยากรธรรมชาต เชน น ามนและกาซตลอดจนกจกรรมของกองทพเรอจะยงคงเพมขนเรอยๆ และบรรดารฐชายฝงจะตอง รวมมอกนเพอใหเกดเสถยรภาพในภมภาค การเจรจาเ รอง ความมนคงและความรวมมอในมตใหมในประเดนทเกยวกบมหาสมทรอนเดยเปนสงจ าเปน อยางเหนไดชด” สมาคมความรวมมอแหงภมภาคมหาสมทรอนเดย ซงเปนองคกรทประกอบดวยสมาชก 20 ประเทศทพยายามสนบสนนความรวมมอในระดบภมภาคระบวา ความมนคงทางทะเล ขอพพาทเกยวกบอาณาเขต ภยพบตทางธรรมชาตและการแขงขนระหวางอนเดยและจนทเพมมากขนเรอยๆนน เปนความทาทายดานความมนคงทส าคญของภมภาค สมาคมความรวมมอแหงภมภาคมหาสมทรอนเดยยนยนวา ความปลอดภยทางทะเลยงคงเปนความทาทายอนยงใหญทสด เนองจากมหาสมทรอนเดยมบทบาทส าคญในการเชอมตอระหวางตะวนออกและตะวนตก และเสนทางเดนเรอไปยงมหาสมทรแปซฟกทเพมจ านวนขนอยางมากมายในขณะนยงชวยสงเสรมการคาและเศรษฐกจของโลกอกดวย “ภมภาคมหาสมทรอนเดยเปนศนยกลางการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและภมยทธศาสตรคร งยงใหญของโลกทก าลงด าเนนอยในขณะน” นายโมฮน มาลก ศาสตราจารยประจ าศนยความมนคงศกษาเอเชยแปซฟกในรฐฮาวายกลาวกบ ฟอรม “ในปจจบน การปฏสมพนธเชงลกและการพงพาอาศยซงกนและกนท าใหภมภาคนเชอมโยงกบมหาสมทรแปซฟกตะวนตกอยางแยกกนไมออก ไมวาจะในดานความมนคงทางพลงงาน การแพรกระจายนวเคลยร การคาและตลาด หรอในแงการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและความมนคงทางทะเล” การสงออกน ามนของโลกรอยละ 80 จะล าเลยงผานเสนทางบงคบตาง ๆ ในภมภาคมหาสมทรอนเดย โดยมการล าเลยงน ามนดบประมาณ 17 ลานบารเรลตอวนผานทางชองแคบฮอรมซ และ 15.2 ลานบารเรลตอวนผานทางชองแคบมะละกา ตามรายงานของส านกงานบรหารขอมลพลงงานของสหรฐฯ การโจมตของโจรสลดทมงเปาไปทเรอขนสงเหลานยงคงเปนภยคกคามทยงใหญทสดตอการเคลอนทอยางเสรในมหาสมทรตามทสมาคมความรวมมอแหงภมภาคมหาสมทรอนเดยระบ การโจมตของโจรสลดในชองทางบงคบหลก ๆ สามแหงในภมภาคมหาสมทรอนเดยไดเพมจ านวนขนในป พ.ศ. 2557 ในสภาวะปจจบนการแกงแยงชวงชงพลงงานธรรมชาตและวตถดบตางๆ เพอการอตสาหกรรมกลายเปนประเดนส าค ญทมหาอ านาจตางๆ ถอเปนสงส าค ญท สดในบรรดาผลประโยชนแหงชาตของตน มหาสมทรอนเดยจงกลายเปนภมภาคทส าคญยง เนองจากเปนแหลงวตถดบและแหลงพลงงานธรรมชาต เชน ประเทศตางๆ ในทวปแอฟรกา และสหภาพเมยนมาร เปนตน อกทงยงเปนเสนทางเขาสแหลงพลงงานทส าคญทสดของโลกคอ ตะวนออกกลาง รวมถงการใชภมภาคนเปนเสนทางในการล าเลยงขนสงพลงงาน และวตถดบตางๆ จงเปนสาเหตให

102

ประเทศมหาอ านาจทงหลาย พยายามขยายสมททานภาพของตนเขามาในมหาสมทรอนเดยมากยงขน ในจ านวนนรวมถงจน ซงอนเดยเองกเลงเหนถงความพยายามของมหาอ านาจในคร ง น ประกอบกบการทอนเดยประสบความส าเรจทางดานเศรษฐกจอยางสง จงมโครงการ พฒนากองทพเรอ เพอมงไปสการเปนกองทพเรอน าลก (Blue Navy) อยางแทจรง รองรบกบสงทาทายใหมทก าลงเกดขนอยในขณะน ความพยายามในการขยายอทธพลในภมภาคเชนน ท าใหดลยแหงอ านาจในภมภาคนมการเปลยนแปลงเปนอยางมากในชวงเวลาปจจบน

ผลกระทบของประเทศไทยตอปญหาความมนคงทางทะเลในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดย

1. ทะเลจนใต จากการศกษาเกยวกบภมศาสตรรฐศาสตรและความส าคญของทะเลจนใต เปนจดยทธศาสตรในภมภาคทะเลจนใต เปนเสนทางทเ ชอมตอระหวางมหาสมทรแปซฟกกบมหาสมทรอนเดย ซงเปนเสนทางเดนเรอทมความส าคญเปนอนดบ 2 ของโลก และเสนทางการบนทส าคญโดยมหมเกาะสแปรตลยก นขวางอย รวมทงหมเกาะสแปรตลยไดส ารวจพบแหลงทรพยากรทมากมายจนอาจกลาวไดวาเปนอาวเปอรเซยแหงท 2 เปนแหลงประมงทส าคญ หากประเทศใดไดครอบครองกจะสามารถครอบครองแหลงทรพยากรและควบคมเสนทางเดนเรอ นานฟาเหนอทะเลจนใต ซงหมเกาะดงกลาวมประเทศตางๆอางสทธไดแก จน ใตหวน เวยดนาม ฟลปปนส บรไนและมาเลเซย ซงจนไดประกาศในการครอบครองหมเกาะดงกลาว ท าใหเกดปญหาการอางสทธทบซอนกบประเทศทอางสทธอน จนท าใหเกดผลกระทบดานความมนคงกบจน โดยเฉพาะ เวยดนาม ฟลปปนส และมาเลเซย ซงประเทศในอาเซยนเหลาน ไดชกน าสหรฐฯ เขามามบทบาทเพอสรางสมดลกบจน จนท าใหจนไมพอใจและแสดงความแขงกราวมากขน ส าหรบในกรณทจนและประเทศทอางสทธไดสรางเกาะเทยม และประกาศวาเกาะเทยมดงกลาวมสภาพเปนเกาะมากอน ท าใหสามารถประกาศนานน าอาณาเขต เขตตอเนอง เขตเศรษฐกจจ าเพาะ และไหลทวป รวมทงนานฟาได ซงเปนไปตามกฏหมายทะเล 1982 ประเทศทอางสทธตางๆ ไดด าเนนการเชนเดยวกนคอ สรางกอสรางบนเกาะเทยม และมแนวโนมทใชไปในทางการทหาร เชน สนามบนขนาดใหญ อาคารตางๆ ลวนแลวแตบงชในทางการเปนฐานทพหนามากกวาทจะใชส ารวจทรพยากรหรอการประมง สงผลกระทบตอประเทศตางๆ โดยเฉพาะ สหรฐฯ ญป น และชาตตางๆ ทจ าเปนตองใชเสนทางคมนาคมน ไมสามารถท าการเดนเรอและท าการบนไดอยางเสร ภายใตเงอนไขกฏหมายระหวางประเทศ ทงนหากเกดการปะทะกนบรเวณหมเกาะทอางสทธทบซอน ซงมโอกาสเปนไปไดสง เนองจากการแยงชงหมเกาะและการประกาศนานน าอาณาเขต เขตตอเนอง เขตเศรษฐกจจ าเพาะ และไหลทวป รวมทง นานฟา ของเกาะตางๆ ประเทศทอางสทธ ท าใหเกดการเหลอมทบกน อาจจะ

103

สงผลกระทบกระทงกนและท าใหไมสามารถเดนเรอและท าการบนภายใตกฏหมายระหวางประเทศไดโดยเสร ซงเสนทางคมนาคมของไทยในการขนสงสนคาเขา-ออกประเทศจะตองผานหมเกาะ สแปรตลยในทะเลจนใต ซงหากเกดปญหาการอางสทธทบซอนบรเวณหมเกาะสแปรตลยในทะเลจนใตแลว กจะสงผลกระทบตอเสนทางคมนาคมทางทะเลของไทยอยางหลกเลยงไมได ปญหาการอางกรรมสทธเหนอพนทท บซอนในทะเลจนใต มชาตมหาอ านาจท งสหรฐฯ และจน รวมทงชาตสมาชกอาเซยน ประกอบดวย มาเลเซย อนโดนเซย บรไน เวยดนาม และฟลปปนส เขามาเกยวของ โดยสหรฐฯ ถอวาเปนชาตพนธมตรทางสนธสญญากบประเทศไทย (Treaty Alliance) และมความสมพนธทางดานการเมอง เศรษฐกจ การทหาร และการทตมาอยางยาวนาน สวนจนเปนชาตทกาวขนมาเปนชาตทมอทธพลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยางมาก ทงทางดานเศรษฐกจ การเมอง การทหาร และการทต โดยจนไดใหความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจแกประเทศตางๆในกลมอาเซยนรวมทงไทย ตงแตวกฤตเศรษฐกจในป พ.ศ.2540 และจากปญหาการอางกรรมสทธเหนอพนททบซอนในทะเลจนใต สงผลใหจนจ าเปนทจะตองด าเนนนโยบายกระชบความสมพนธกบประเทศสมาชกอาเซยนทไมไดมสวนไดสวนเสยในพนททะเลจนใต เชน การระดมเงนทนจ านวนมหาศาลเพอเขาไปลงทนในระบบสาธารณปโภคขนพนฐานในประเทศเมยนมาร ไดแก การสรางถนน โรงไฟฟา และทาเรอ เปนตน ซงการด าเนนนโยบายดงกลาวถอวาประสบความส าเรจ เนองจากทผานมาในการจดประชมประจ าปของประเทศสมาชกอาเซยน ไมสามารถบรรลขอตกลงทจะท าใหชาตสมาชกอาเซยนใชเวทการรวมมอดานการเมองและความมนคงในภมภาคเอเซย - แปซฟก (ASEAN Regional Forum: ARF) ในการเจรจาตอรองกบจนในปญหาความขดแยงฯ ท เกดขนระหวางจนกบประเทศสมาชกอาเซยนไดเพราะจนใหผลประโยชน ขณะเดยวกนสหรฐฯ ซงเคยเปนชาตมหาอ านาจทมอทธพลสงสดในภมภาค (Regional Hegemon) ไดมการปรบเปลยนนโยบายปรบสมดลส เอเซย (Pivot to Asia หรอ Rebalancing Asia) และพรอมทจะเขาแทรกแซงปญหาการอางกรรมสทธเหนอพนททบซอนในทะเลจนใต หากเกดกรณพพาทระหวางจนและประเทศในอาเซยนซงอางกรรมสทธฯ ซงสหรฐฯ ไดเสรมสรางความรวมมอและใหความชวยเหลอทางทหารกบชาตสมาชกอาเซยนทอางกรรมสทธฯเรยบรอยแลว อกท งสหรฐฯ ไดจ ดการซอมรบประจ าปภายใตรหสการฝก “Southeast Asian Cooperation and Training: SEACAT” กบประเทศสมาชกอาเซยนขน เพอเปนการแสดงออกถงความพรอมรบสถานการณความขดแยงในภมภาคทอาจจะเกดขนในทะเลจนใต โดยในสวนของประเทศไทยนน ในแตละป สหรฐฯ ไดจดใหมการฝกรวม/ผสมกบกองทพไทยอยางตอเนอง เชน การฝกรวม/ผสมทางการทหารระดบพหภาค ภายใตรหส “Cobra Gold” เพอกระชบความสมพนธไมใหหางเหน

104

ประเทศไทยในฐานะทเปนชาตซงไมมสวนไดสวนเสยกบปญหาการอางกรรมสทธทบซอนในทะเลจนใต ตกอยในสภาวะกบดกทางดานความมนคง (Security Dilemma) ทจะตองระมดระวงในการด าเนนนโยบายระหวางประเทศอยางมาก ซงทงชาตมหาอ านาจอยางสหรฐฯ และจน รวมทงชาตสมาชกอาเซยนทเปนชาตอางกรรมสทธฯ ลวนมความสมพนธอนดกบประเทศไทยทงสน อยางไรกตาม ประเทศไทยมกรอบความรวมมอแบบพหภาคดานความมนคงทางทะเลและการแลกเปลยนขอมลขาวสารทางทะเลในกรอบอาเซยนและอาเซยนกบชาตมหาอ านาจในภมภาคเอเชยและโอเซยเนย (ASEAN+จน ญป น เกาหลใต ออสเตรเลย อนเดย และนวซแลนด) ประกอบดวย การประชมความมนคงแหงภมภาคอาเซยน (ASEAN Regional Forum: ARF) การประชมความมนคงทางทะเลแหงภมภาคอาเซยน (ASEAN Maritime Forum: AMF) ดงนน ประเทศในอาเซยนทไมมสวนไดสวนเสยโดยตรงและไทย ควรวางตวเปนกลาง และพยายามเรยกรองใหมการแกไขปญหาโดยสนตวธตาม Code of Conduct ทจนและอาเซยนไดเคยใหความเหนชอบรวมกนไวแลว ซงจะน าไปสการแกไขปญหาในอนาคตอยางเปนรปธรรม โดยใชการทตแบบไมเขาขางฝายใดฝายหนง แตประเทศไทยควรใชบทบาทในการเปนผประสานงานระหวางอาเซยนกบจน ในการสนบสนนการแกไขปญหาความขดแยงโดยสนตวธบนพนฐานของกฎหมายระหวางประเทศ รวมท ง สนบสนนการเสรมสรางความสามคคและความเปนอนหนงอนเดยวกนของอาเซยน และประเทศไทยควรเสนอความคดเหนดวยความเปนกลางและโปรงใส เพอกอใหเกดความไวเนอเชอใจซงกนและกนระหวางอาเซยนและชาตมหาอ านาจ ทงสหรฐฯ และจนตอไป 2. มหาสมทรอนเดย จากการศกษาเกยวกบภมศาสตรรฐศาสตรและความส าคญของมหาสมทรอนเดย ประเดนดานความมนคงทางพลงงานและเศรษฐกจนนนบวามความส าคญอยางยงส าหรบประเทศไทย หากเกดความขดแยงหรอกรณพพาทขนในมหาสมทรอนเดยยอมกอใหเกดผลกระทบในดานการคมนาคมขนสงทางทะเลในพนท ซงจะสงผลกระทบในดานเศรษฐกจของประเทศไทยทตองพ งพาการน าเขาพลงงานจากตะวนออกกลางเปนหลก นอกจากนในดานความสมพนธระหวางประเทศทผานมากมการเขาใจผดทเรอของกองทพเรออนเดยไดมการใชอาวธกบเรอประมงของไทยทเขาใจวาเปนเรอโจรสลดมาแลวบรเวณอาวเอเดน นอกชายฝงโซมาเลย การด าเนนนโยบายตางประเทศของประเทศไทยจงเปนเรองส าคญทสามารถปองกนไมใหฝายไทยเปนฝายเสยประโยชน เสนทางคมนาคมทางทะเลในมหาสมทรอนเดยมความส าค ญตอประเทศไทย 2 ประการคอ 1. การเปนเสนทางล าเลยงขนสงทางทหารเพอสรางความมนคงใหแกประเทศ เนองจากลกษณะภมศาสตรทท าใหประเทศไทยมขอเสยเปรยบในการปองกนประเทศทตองเคลอนยายก าลงทางเรอออมคาบสมทรมลายผานชองแคบมะละกาไปสทะเลอกดานหนงเพอ

105

สนบสนนการปฏบตการซงกนและกน และ 2. การเปนเสนทางล าเลยงขนสงทางเศรษฐกจเพอสรางความมงค งและพฒนาประเทศเนองจากประเทศไทยตองพงพาการน าเขาพลงงานจากตางประเทศ ซงสวนใหญเปนรฐชายฝงทอยในมหาสมทรอนเดย นอกจากนชาวประมงไทยกยงใชมหาสมทรอนเดยในการท าประมงนอกนานน าเปนจ านวนมาก สวนภยคกคามจากโจรสลดนน พบวาในมหาสมทรอนเดยมพนททมโจรสลดชกชมอยในบรเวณอาวเอเดนนอกชายฝงโซมาเลยซงครอบคลมชองแคบบบเอลมนเดบ (Bab el Mandeb) ทเชอมตอกบเสนทางคมนาคมเขาและออกดานใตของทะเลแดง รวมทงมโจรสลดอยในบรเวณชองแคบมะละกา ซงไดสรางความสญเสยทางเศรษฐกจใหแกรฐชายฝงทงหลายทตองเผชญกบภยคกคามจากโจรสลดเปนมลคามหาศาล ท าใหรฐชายฝงทมผลประโยชนในการใชเสนทางคมนาคมทางทะเลในมหาสมทรอนเดย รวมมอกนปองกนและปราบปรามโจรสลดในพนทดงกลาวอยางใกลชดมากขน ประเทศไทยกเปนรฐชายฝงทมผลประโยชนในการใชเสนทางคมนาคมทางทะเลในมหาสมทรอนเดยดวยเชนกน ดวยเหตนประเทศไทยจงไดจดก าลงทางเรอไปรวมปฏบตการกบกองก าลงเฉพาะกจนานาชาต 151 ในบรเวณอาวเอเดนตงแต พ.ศ. 2553 และไดใหความรวมมอกบ มาเลเซย อนโดนเซย และสงคโปร ในการจดก าลงทางเรอรวมลาดตระเวนในบรเวณชองแคบมะละกาทอยในอาณาเขตทางทะเลของประเทศไทย รวมท งจดอากาศยานรวมลาดตระเวนเหนอชองแคบมะละกาต งแต พ.ศ. 2551 เปนตนมา นอกจากนประเทศไทยยงไดเขารวมในความตกลงรวมมอกนแหงภมภาคในการตอสโจรสลดและกลมโจรตดอาวธในเอเชย (The Regional Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia; ReCAAP) ซงเปนความรวมมอเพอตอตานโจรสลดและกลมโจรตดอาวธทเกดขนเปนคร งแรกในทวปเอเชยใน พ.ศ. 2547 อกดวย การด าเนนนโยบายดานการทหารจากนโยบายมองตะวนออก (Look East) ของอนเดยในปจจบน ไทยกบอนเดยไดมการท าขอตกลงในเรองความรวมมอทางทหารโดยเฉพาะทางทะเลไดมการจดตงคณะท างานรวมดานความมนคงระหวางกองทพเรอไทยและกองทพเรออนเดยขน โดยมสาระส าคญคอ การจดการลาดตระเวนรวมกนทางทะเล การจดตงขายการตดตอสอสารเพอเปนชองทางตดตอสอสารในการรวมกนแกไขปญหาทเกดขนในทะเล โดยเฉพาะการท าประมงรกล านานน า การชวยเหลอผประสบภยในทะเล การอนรกษและรกษาสภาพแวดลอมทางทะเลและการแลกเปลยนขาวสารในการปราบปรามการกระท าผดกฎหมายทางทะเล เชน การปราบปราม ยาเสพตดและโจรสลด เปนตน นอกจากนยงด าเนนการรวมกนในการตอตานการกอรายโดยเฉพาะอยางยงความรวมมอในการแลกเปลยนขาวกรองเกยวกบสถานการณความมนคงในระดบภมภาคและระดบโลก ผลกระทบจากการท าขอตกลงรวมกนดงกลาวหากพจารณาวาเปนโอกาสของไทย ความรวมมอทางทหารกจะเปนการชวยใหไทยสามารถขยายขดความสามารถและเพมประสทธภาพในการพฒนาองคบคคล องควตถและองคยทธวธทางดานการทหารอกทางหนง

106

สรป

จากการศกษาปญหาการขยายอทธพลของจนในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดย ประกอบก บการขยายอ านาจของจนในพ นทด งกลาวซงมความส าค ญตอ จนท งทางดานประว ตศาสตร ประโยชนจากการประกาศอาณาเขตตอเนองจากพนททครอบครองและทรพยากรธรรมชาตในพนททมจ านวนมหาศาล ซงการขยายอธพลของจนกระทบกระเทอนตอสทธการเดนเรอตามอนสญญาประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล ค.ศ.1982 ของประเทศมหาอ านาจอนเชน สหรฐฯ และ อนเดย ตลอดจนประเทศตางๆ ทมการอางพนททบซอนในทะเลจนใต ไดแก เวยดนาม ฟลปปนส ไตหวน มาเลเซย และบรไน ทงนหากเกดการกระทบกระทงแยงชงผลประโยชนในทรพยากรธรรมชาต พนท และสทธการเดนเรออยางเสร ยอมสงผลกระทบโดยตรงตอความมนคงทางทะเลของไทย ตลอดจนเสนทางคมนาคมทางทะเลทส าคญทไทยตองพงพาการน าเขากวารอยละ 80 นอกจากนจนยงไดวางเครอขายและพนธมตรไวในมหาสมทรอนเดยเพอเปนหลกประกนในความอยรอดของจนในการล าเลยงน ามนซงเปนฐานเศรษฐกจทส าคญของประเทศ และนอกจากจนแลว สหรฐฯ กใหความส าคญในพนทนเชนกนโดยมการตงฐานทพไวกลางมหาสมทรอนเดยท Diego Garcia และอนเดยกเปนอกมหาอ านาจหนงทมทต งอยกงกลางมหาสมทรอนเดยและมประวตศาสตรกระทบกระทงกบจนมาชานานโดยเฉพาะเรองธเบต ทงนการทประเทศมหาอ านาจแผขยายอทธพลและมปญหาตอกนทงสองพนท คอ จน สหรฐฯ และ อนเดย อกทงประเทศตางๆ ในอาเซยน ตางลวนแตเปนมตรทดกบประเทศไทยทงสน ประเทศไทยจงไมควรและไมสามารถนงเฉยตอไปได โดยควรใชวธการปองกนมากกวาการตามแกไข ดงนนประเทศไทยตองมความระมดระวงในการด าเนนนโยบายตางประเทศอยางมากและตองเดนหนาดวยความรอบคอบ ประเทศไทยจงมความจ าเปนตองก าหนดยทธศาสตรความมนคงทางทะเลของไทยรองรบการขยายอทธพล ทางทะเลของจนในทะเลจนใตและมหาสมทรอนเดย เพอใหประเทศไทยยงคงสามารถรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเลตามทระบไวในรางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) วา “ประเทศไทยมนคง มงคง และยงยน ในทกสาขาของก าลงอ านาจแหงชาต” สบไป