1

บทท 1

บทน า

ผกตบชวา (Water Hyacinth) เปนวชพชน าทสามารถขยายพนธไดอยางรวดเรวในแหลงน าตาง ๆ

ท าใหเกดปญหาทางน า และอนๆ ตามมาหลายประการ พนทมและสชานนท (2556) ไดรวบรวมเอกสารท

เกยวของกบผกตบชวาประกอบดวย การก าเนดของผกตบชวา การแพรกระจาย ลกษณะทางพฤกษศาสตร

การขยายพนธ ผลกระทบ การก าจด และการน าไปใชประโยชน

บรรยงค (2544) ไดรเรมการวจยเพอน าผกตบชวาผลตเปนกระถางตนไม โดยน าตนผกตบชวาสดมา

บดยอยใหเปนชนเลกๆ แลวตากแดดใหแหงผสมกบดนเหนยวในอตราสวน 1 : 3 ใสน าใหเปยกพอเหมาะใน

ปรมาณน า 2 เทาของน าหนกดน น าสวนผสมเขาเครองรดดน เพอใหสวนผสมเปนเนอเดยวกนและน าไปขน

รปกระถาง กระถางผกตบชวาทไดสามารถปลกพชใหเจรญเตบโตในกระถางนาน 3-6 เดอน หรอมากกวา

นนหลงจากพชเจรญเตบโตสมควรแกการน าไปปลกลงดนแลว สามารถน าไปขดหลมฝงดนปลกโดยไมตอง

ทบกระถาง และสามารถสลายกลายเปนปยในดนใหพชไดอกดวย

นอกจากน เจนจราและพชร (2555) ไดพฒนาเครองอดกระถางแบบมอโยกเพออดกระถาง

ผกตบชวาโดยใชแรงคนในการโยกใหเครองท างาน ในปตอมา พนทมและสชานนท (2556) ไดพฒนาเครอง

อดกระถางผกตบชวาระบบไฮดรอลก ท าใหการท างานสะดวกและรวดเรวมากยงขน และตอมาภคนและ

สรชช (2558) ไดปรบปรงเครองอดกระถางผกตบชวาระบบไฮดรอลกดงกลาวโดยเพมกระบอกไฮดรอลก

เพอดนกระถางใหพนแบบอด กระถางผกตบชวาทไดจากการด าเนนการวจยทกลาวแลวทงหมดนนจะ

น าไปใชในการเพาะกลาตนพช เพอน าลงปลกในพนทส าหรบการผลตพชนน ๆ ตอไป

กระถางผกตบชวาเปนการน าวชพชน ามาใชประโยชน ลดการขาดของรากตนพช เมอเปรยบเทยบ

กบการยายตนกลาทเพาะในกระบะหรอกระถางพลาสตกลงในพนท เนองจากสามารถน าลงปลกไดท ง

กระถาง นอกจากนกระถางผกตบชวา เมอสลายตวจะเปนปยส าหรบการเจรญเตบโตได และชวยลดมลภาวะ

ทเกดจากการใชกระถาง หรอถงเพาะช าพลาสตกอกดวย อยางไรกตาม กระถางผกตบชวาทไดจากเครองอด

ยงมไดน าไปทดสอบเพอหาความทนทานในการปลกระยะยาว ซงหากมขอมลการใชงานจรงจะท าใหทราบ

อายการใชงานทสามารถน าไปเผยแพรตอไปได

2

วตถประสงค 1. เพอศกษาความทนทานของกระถางผกตบชวาในการปลกพช 2. เพอศกษาผลกระทบของกระบวนการยอยสลายของผกตบชวา

3

บทท 2

การตรวจเอกสาร

2.1 สวนประกอบทางเคมของผกตบชวา

อมรรตน (2546) ไดรายงานวาตนผกตบชวาสด 100 กโลกรม หลงจากตากใหแหงจะมน าหนกเหลอ

ประมาณ 5 กโลกรม คดเปนน าหนกของกากแหงเฉลยรอยละ 5 ของน าหนกทงหมด การวเคราะห

องคประกอบผกตบชวาพบวา ผกตบชวาประกอบดวยเซลลโลส เฮมเซลลโลส ลกนน และแรธาตอนๆ ดง

แสดงในตารางท 1

ตารางท 1 องคประกอบในผกตบชวาแหง

องคประกอบ

ปรมาณ (รอยละ)

ลกนน เซลลโลส เพนแซน

เถา คารบอน ไฮโดรเจน ไนโตรเจน โซเดยม

โปแตสเซยม แคลเซยม

12-13 43-44 14-15 20-21 32-35

5.4-5.8 2.8-3.5 1.5-2.5 2.0-3.5 0.6-1.3

2.2 การยอยสลายวสดเกษตร

สมศกด (2553) ไดแบงวสดอนทรยออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ วสดทยอยสลายงาย และวสดท

ยอยสลายยาก ซงมรายละเอยดดงน

4

1. วสดทสลายตวงายไดแก ผกตบชวา ตนกลวย ใบตอง เศษหญาสด เศษพชทอวบน า เศษผก กาก

เมลดขาวฟาง พชตระกลถวตางๆ เชน ใบกระถน ใบจามจร ตนถวเหลอง ถวเขยว ถวฝกยาว โสน

ปอเทอง ฯลฯ

2. วสดทสลายตวยาก ไดแก ฟางขาว แกลบ กากออย ขเลอย ขยมะพราว ตนขาวโพด ซงขาวโพด

ตนขาวฟาง ฯลฯ

โดยใชคาสดสวนทเปนองคประกอบหลกในวสดเปนเกณฑ คอสดสวนของคารบอนกบไนโตรเจน

หรอ C/N ratio ถาเปนวสดทยอยสลายงายคา C/N ratio มสดสวนต ากวา 100 : 1 และวสดทยอยสลายยากคา

C/N ratio มสดสวนสงกวา 100 : 1 ซงวสดทง 2 กลมมองคประกอบทเปนธาตอาหารพชหลกดงแสดงใน

ตารางท 2 และ 3

ตารางท 2 คณสมบตของวสดอนทรยทยอยสลายงาย C/N ratio ต ากวา 100 : 1 (กรมพฒนาทดน, 2540)

ชนดของวสด N % P2O5% K2O % C % C/N pH ฟางขาว ผกตบชวา หญาขน

ตนขาวโพด มนส าปะหลง เปลอก (เปยก) เปลอก (แหง)

เหงา สบปะรด

เปลอก (โรงงาน) ใบ(สด) เศษ(สด)

สวนของเปลอก เปลอกเมลด

กาแฟ เปลอกถวลสง เปลอกทเรยน

0.55 1.27 1.38 0.53

0.60 0.59 1.48

1.79 1.12 0.82

0.93 0.73 0.83

0.09 0.71 0.34 0.15

0.22 0.19 0.48

0.85 0.48

-

0.14 -

0.19

2.39 1.84 3.69 2.21

0.67 0.77 1.01

5.46 2.64

-

6.22 -

2.15

48.82 43.56 48.66 33.00

48.85 31.52 54.49

46.80 53.84 49.95

65.05 58.36 50.63

89 34 35 62

81 53 37

26 48 61

70 70 75

8.20 7.80 7.10 8.20

3.60 4.45 4.70

7.60 6.05 9.05

6.30 6.40 5.50

5

ตารางท 3 คณสมบตของวสดอนทรยทยอยสลายยาก C/N ratio มากกวา 100 : 1 (กรมพฒนาทดน, 2540)

ชนดของวสด N % P2O5 % K2O % C % C/N pH

ขเลอย ไมเบญจพรรณ ไมยางเกา ไมยางใหม

ออย ใบออย กากออย

อนๆ

ขยมะพราว แกลบ

ตนปอกระเจา(โรงงาน) เปลอกเมลดปาลมบด

0.32 0.25 0.19

0.49 0.40

0.36 0.36 0.45 0.52

0.16 0.15 0.36

0.21 0.15

0.05 0.09

- 0.03

2.45 0.53 0.40

0.58 0.44

2.94 1.08

- 0.30

62.70 56.37 58.41

51.52 57.69

60.13 54.72 51.83 60.65

196 225 307

105 146

167 152 115 117

5.40 7.40 7.50

6.20 6.05

6.15 6.18 5.30 5.49

ความแตกตางของวสดสองประเภทนคอคาเฉลยของไนโตรเจนและคารบอน วสดทยอยสลายงาย

นอกจากมคารบอนเปนองคประกอบเฉลยนอยกวาวสดทยอยสลายยากแลวยงมคาเฉลยของไนโตรเจน

มากกวาอกดวย การทวสดยอยสลายยากมปรมาณคารบอนอยสง อาจเปนเพราะมสวนทเปนเยอใยแขงเปน

องคประกอบในเนอเยอพชมากกวา

2.2.1 จลนทรยทเกยวของกบการสลายตวของวสดอนทรย

แบคทเรย (bacteria) แบคทเรยเปนจลนทรยทพบมากทสด โดยมทงพวกทเกยวของโดยตรงกบ

การยอยสลายเยอใย และพวกอาศยสารประกอบทสลายงายจากเนอเยอพชเปนแหลงอาหารในการ

เจรญเตบโต

6

เชอรา (fungi) เชอรามบทบาทส าคญในการยอยสลายวสดอนทรย เนองจากสามารถปลดปลอย

เอนไซมชวยยอยสลายสารประกอบทมโมเลกลใหญ แตเชอรามขอจ ากดในการเจรญเตบโต คอ

ตองมอากาศถายเทไดด และอณหภมและความชนไมสงมากนก

2.2.2 ปจจยทสนบสนนการสลายตวของวสดอนทรย

วสดทชนไมใหญมากนก ท าใหจลนทรยเจรญไดทวถงซงจะท าใหวสดสลายตวไดเรวขน ความออนและ

ความแขงของวสด ถาเปนวสดทมเนอเยอออน การยอยสลายกจะเรวกวาพวกทมเนอเยอแขง

ความชน เปนตวควบคมกจกรรมและการด ารงชวตของจลนทรย ความชนในวสดทเหมาะสมตอ

การยอยสลายอยทประมาณ 50-60% โดยน าหนก ถาความชนต ากวา 40 % การยอยสลายของวสดจะ

ชาลง

อากาศ อากาศหรอออกซเจนมความจ าเปนในการด ารงชวตของจลนทรยซงตองการออกซเจนเพอ

เปนตวรบอเลกตรอนในกระบวนการหายใจ

ความรอน-เยน (อณหภม) ความรอนทเกดขนมาจากการท างานของเชอจลนทรย ในการยอยสลาย

เนอเยอพชใหเปนอาหารในการเจรญเตบโต

ความเปนกรด-ดาง (pH) คาความเปนกรด-ดาง ของวสด โดยทวไปมคาเปนกลางหรอเปนกรด

เลกนอย คา pH จะอยระหวาง 6-8 ขนอยกบชนดของวสด ซงจะเปลยนแปลงตามธรรมชาตของวสด

2.3 งานวจยทเกยวของ

พนทมและสชานนท (2556) ไดทดสอบกระถางผกตบชวา เสนผานศนยกลางภายใน 100 มลลเมตร เพอ

หาสมบตเชงกล ความตานทานการตกกระแทก และการดดซมน า ผลการทดลองพบวา

1. จากการใชเครอง Universal Testing Machine ความตานทานแรงกดเมอกระถางผกตบชวาอยใน

ลกษณะหงาย มคาความตานทานแรงกดสงสดเฉลย 2200 N ลกษณะคว า มคาความตานทานแรงกด

เฉลย 1750 N และแรงกดกระท าดานขางมคาความตานทานแรงกดสงสดเฉลย 700 N ซงแสดงวา

กระถางผกตบชวามความแขงแรงและแปงเปยกมนส าปะหลงเปนตวประสานไดด กระถางทมอาย

มากมความทนทานตอแรงกระท ามากกวากระถางทมอายนอย

7

2. เมอปลอยใหกระถางผกตบชวาตกจากทสงดวยแรงโนมถวง โดยหงายกระถาง และคว ากระถาง ท

ระดบความสงสงสด 160 เซนตเมตร กระถางผกตบชวาสามารถทนแรงกระแทกไดไมเสยหาย

เนองจากกระถางมมวลนอยและมความแขงแรงเพยงพอ ซงแสดงวา กระถางจะสามารถขนยายได

โดยเกดความเสยหายนอย

3. การทดสอบการดดซมน าของกระถางผกตบชวา เมอระยะเวลามากขนกระถางผกตบชวาจะสามารถ

ดดซมน าไดมากขน พบวามคาเฉลยการดดซมน าสงสด 6.38 % จากมวลเรมตน ทเวลา 120 นาท

แสดงใหเหนวากระถางผกตบชวาดดซมน าไดนอย สามารถทนความชนไดมาก จงท าใหกระถาง

ผกตบชวาเกดการเปลยนแปลงรปไดยาก

ภคนและสรชช (2558) อดกระถางผกตบชวาโดยใชแปงมนส าปะหลงกบน า ดวยอตราสวน 200 : 75

กรม และกาวแปงเปยก 275 กรม ผกตบชวาแหง 225 กรม เคลอบผวกระถางดวยน ายางพารา เชลลฟลนท

โคท และสารเคลอบกนซมบอสนซลโคน วอเตอรรเพลเลนท ชนดละ 3 กระถาง น าทรายละเอยดบรรจใน

กระถางจนเตมใหน าวนละ 1.5 ลตร ในระยะเวลา 10 วน ผลการทดลองพบวา กระถางทสามารถทนน าไดด

ทสดคอกระถางทเคลอบดวย เชลลฟลนทโคท ยางพารา และบอสนซลโคน วอเตอรรเพลเลนท ตามล าดบ

8

บทท 3

อปกรณและวธการ

3.1 อปกรณ

3.1.1 เครองอดกระถางผกตบชวาทใชในการทดลองม 2 เครองคอ

1. เครองอดกระถางผกตบชวาระบบไฮดรอลก ส าหรบอดกระถางผกตบชวาขนาดใหญเสนผานศนยกลาง

ภายในของกระถาง 9.5 เซนตเมตร ซงไดพฒนาโดยพนทมและสชานนท (2556) และไดปรบปรงโดย ภคณ

และสรชช (2558) ดงแสดงในภาพท 1 และไดเพมความสงของขอบแบบกระถาง 2 เซนตเมตร เพอไมให

ผกตบชวาทอยในแบบกระถางไหลออกจากแบบขณะอด

ภาพท 1 เครองอดกระถางผกตบชวาขนาดเสนผานศนยกลางภายในกระถาง 9.5 เซนตเมตร

9

2. เครองอดกระถางผกตบชวาระบบนวเมตก แสดงในภาพท 2 และ 3 ส าหรบอดกระถางผกตบชวาขนาด

เลก เสนผานศนยกลางภายในของกระถาง 6.5 เซนตเมตร ซงไดพฒนาขนใหมโดยมรายละเอยดดงน

ก. โครงของเครองอดกระถางผกตบชวาระบบนวเมตก มลกษณะเปนรปตวยคว า มขาสขาท าจากเหลก

รางรปตวย ขนาด 2 นว (50 mm.) หนา 0.75 มลลเมตร ขาดานลางยดกบฐานเหลกแบนขนาด

10.5x40 เซนตเมตร (กวางxยาว) ระยะหางระหวางขาทางดานหนา 40 เซนตเมตร ทางดานขาง 13

เซนตเมตร บรเวณดานลางของขาทงสขางมเหลกรางรปตวยขนาดเดยวกนเชอมยดเพอความ

แขงแรงของโครงสรางหางจากพน 15 เซนตเมตร ตรงกลางโครงเครองอดกระถางเปนคานเหลกราง

รปตวยคว าขนาด 2 นว 2 อน ขนานกนหางจากพน 58 เซนตเมตร เพอใชยดแบบกระถางดวยสลก

เกลยว คานดานบนเปนรางรปตวยหงายขนาด 3 นว หนา 0.61 มลลเมตร ยดอยกบเหลกรางรปตวย

ขนาด 2 นว ทอยทางดานขางระยะหางจากพน 81 เซนตเมตร และเปนทยดกระบอกนวเมตก

ข. ระบบนวเมตก ประกอบดวยกระบอกนวเมตกแบบสองทาง ระยะชก 15 เซนตเมตร เสนผาน

ศนยกลางแกนกระบอก 1.4 เซนตเมตร วาลวควบคมแบบมอโยก และมาตรวดความดน

ค. แบบกระถางเปนเหลกทรงกระบอกกลวงกนปดทบ เสนผานศนยกลางภายในกระถาง 9.5

เซนตเมตร สง 8 เซนตเมตร แบบกระถางยดอยบนคานส าหรบวางแบบกระถางดวยสลกเกลยว

ง. แกนอดมมตสอดคลองกบแบบกระถาง มขนาดเสนผานศนยกลาง 9 เซนตเมตร โคนแกนอดขนาด

เสนผานศยกลาง 7.25 เซนตเมตร ปลายแกนอดขนาดเสนผานศนยกลาง 5.85 เซนตเมตร แกนอดยด

ตดกบกระบอกนวเมตกดวยสลกเกลยว ระยะหางในแนวดงระหวางแกนอดและแบบกระถาง 7

เซนตเมตร

10

ภาพท 2 เครองอดกระถางผกตบชวาระบบนวเมตก

ภาพท 3 ภาพสามมตของเครองอดกระถางผกตบชวานวเมตกโดยโปรแกรม Solid Work

11

3.1.2 อปกรณอนๆ ทใชในการทดลอง ไดแก

1. ผกตบชวาสด

2. เครองสบอเนกประสงค

3. แปงมนส าปะหลง

4. หมอไฟฟา

5. ดนลกรง

6. กาวผง”เวลดวด”

7. ปนกนหมาก

8. น ามนยาง

9. ชน

3.2 วธการทดลอง

3.2.1 การเตรยมผกตบชวา

1.น าตนผกตบชวาสดทตดรากออกแลวมาสบดวยเครองสบอเนกประสงค

2. น าผกตบชวาทไดจากการสบมาตากแดด 2-3วน

3.น าผกตบชวาแหงมาเขาเครอง Hammer Mill ขนาดรตะแกรง 0.85 cm

3.2.2 การเตรยมกาวแปงเปยก

กระถางผกตบชวาขนาดใหญ

1.ชงแปงมนส าปะหลง 200 g

2.น า 300 ml

3. ผสมแปงมนส าปะหลงกบน า ตงไฟอณหภมประมาณ 80 องศาเซลเซยส และกวนใหเหนยวเปน

กาว

กระถางผกตบชวาขนาดใหญ 1 ใบ มอตราสวน ผกตบชวาแหงบด ตอ แปงมนส าปะหลง ตอน า คอ

200 g: 200 g: 300 ml

12

กระถางผกตบชวาขนาดเลก

1.ชงแปงมนส าปะหลง 150 g

2.น า 300 ml

3. ผสมแปงมนส าปะหลง กบน า ตงไฟอณหภมประมาณ 80 องศาเซลเซยส และกวนใหเหนยวเปน

กาว

กระถางผกตบชวาขนาดเลก 2 ใบ มอตราสวน ผกตบชวาแหงบด ตอ แปงมนส าปะหลง ตอน า

คอ 90 g : 150 g : 300 ml

3.2.3 การเตรยมสวนผสมเพออดขนรป

น าผกตบชวาทไดจากการบดมาผสมกบกาวแปงเปยกแลวน าใสแบบเพอขนรปกระถาง ขนตอน

การอดตองสวมถงพลาสตกทแบบอด และทอดกระถาง เพองายตอการน ากระถางออกจากแบบ

หลงจากการอดขนรปเปนกระถางแลว

3.2.4 การเคลอบกระถาง

1. การเคลอบผวกระถางดวยดนลกรง

น ากระถางผกตบชวาทแหงสนทมาเคลอบผว โดยผสม ดนลกรงสแดง น า และ กาวผง “เวลดวด”

อตราสวน 50 g : 100 ml : 25 g (กระถาง 1 ใบ)

2. การเคลอบผวกระถางดวยชนและน ามนยาง

น ากระถางผกตบชวาทแหงสนทมาเคลอบผว โดยผสม น ามนยาง และ ชน อตราสวน 4 : 1

3. การเคลอบผวกระถางดวยปนกนหมาก

น ากระถางผกตบชวาทแหงสนทมาเคลอบผว โดยผสมปนกนหมากละลายน าพอเปนเนอครมแลว

ใชเคลอบผวกระถาง

13

บทท 4

ผลการทดลองและวจารณ

4.1 การทดลองท 1

การทดลองท 1 นเปนการทดลองทท าตอเนองจากวชา 02201495 การเตรยมโครงงานวศวกรรม

เกษตร ภาคการศกษาตน 2558 ซงปลกพรกชฟาในกระถางผกตบชวาขนาดใหญ (9.5 เซนตเมตร) เคลอบผว

ดวยดนลกรง ตงแต 11 พฤศจกายน 2558 จ านวน 5 ใบ เมอครบก าหนดอายกระถาง 60 วน กระถาง

ผกตบชวายงคงมสภาพรปทรงดงเดม เมอใชมอจบจะรสกนม ไดน ากระถางผกตบชวาทปลกพรกชฟานลง

ใสในกระถางดนเผาขนาด 17.5 เซนตเมตร และใสดนถงส าหรบปลกพช (ตราดนโลกอนาคต Future) ลง

เพมในกระถางดนเผาจนเตมดงแสดงในภาพท 4 เพอสงเกตการเจรญเตบโตของตนพรกตอไป เมอนบอาย

ตนพรกจนถง 27 พฤษภาคม 2559 ตนพรกมอายครบ 198 วน ซงบางตนไดออกผลแลว ทกตนยงคงสภาพ

ปกตคอมใบสเขยว การทดลองนมจดประสงคเพอสงเกตสภาพของตนพชวายงคงอยในสภาพทเจรญเตบโต

ไดตามปกตไมไดเนนใหตนพรกไดผลผลต

ภาพท 4 ตนพรกในกระถางผกตบชวาใสในกระถางดนเผา

14

สงทนาสงเกตประการหนงคอ ในบางกระถางจะมวชพชขนอยบรเวณผวดนในกระถาง วชพช

สามารถเจรญเตบโตไดเปนอยางด ซงเปนขอพสจนวา การยอยสลายกระถางผกตบชวาไมกอใหเกด

ผลขางเคยงกบวชพชหรอพชทปลก เมอเปรยบเทยบกบการยอยสลายของฟางในนาขาวน าขง ซงจะ

กอใหเกดผลขางเคยงตอเมลดขาวทงอก เชน การชะลอการเตบโตหรออาจท าใหตนกลาขาวตายได เนองจาก

การเกดกาซทเปนผลจากการยอยสลาย

ส าหรบกระถางผกตบชวาขนาด 9.5 เซนตเมตร การเคลอบผวดวยดนลกรง ชวยท าใหกระถาง

ผกตบชวาทนความชนไดมากกวากระถางทไมเคลอบผว และมอายการใชงานไดไมนอยกวา 60 วน ซงนาจะ

เพยงพอส าหรบการใชเปนกระถางส าหรบการปลกตนกลาพชตางๆ กอนทจะยายลงไปปลกในพนทส าหรบ

การปลกจรงตอไป

การทดลองท 1 นพบวามกระถาง 1 ใบทมมดด ามาอาศยท ารงอยในกระถาง ซงอาจเปนมดทตดมา

กบดนทใชปลก หรออาจเปนเพราะมดชอบผกตบชวาทผสมกบแปงมนส าปะหลงกเปนได แตมเพยง 1

กระถางเทานน

วชพช

ภาพท 5 กระถางผกตบชวาทน าลงปลกในกระถางดนเผา มวชพชขนอยบรเวณผวดนในกระถาง

15

เมอน าตนพรกออกจากกระถางดนเผา เพอสงเกตกระถางผกตบชวาทเดมใชปลกตนพรกชฟาพบวา

ไมสามารถมองเหนผกตบชวาทเปนรปทรงกระถางไดอกตอไป แสดงวาผกตบชวาไดยอยสลายไปแลว

ภาพท 6 ภาพกระถางผกตบชวายอยสลาย

16

4.2 การทดลองท 2

น าตนพรกกระเหรยงทงอกแลวประมาณ 14 วน ลงปลกในกระถางผกตบชวาขนาดใหญ

(9.5 เซนตเมตร) โดยใชดนปลกตราโลกอนาคต (Future) เมอวนท 6 มกราคม 2559 ซงรายละเอยดของ

กระถางแสดงในตารางท 4 โดยวางกระถางบนตะแกรงดงแสดงในภาพท 7 การทดลองนรดน าตามปกต เชา

เยน เฉพาะทเปนดนปลกเทานน

ตารางท 4 กระถางผกตบชวาทใชปลกตนพรกกระเหรยงทงอกแลวประมาณ 14 วน

ชนด วสด จ านวน (ใบ)

1 ผกตบชวาสบ แปง 200 g เคลอบผวดวยดนลกรง 4

2 ผกตบชวาสบ แปง 200 g ไมเคลอบผว 4

3 ผกตบชวาสบและบด แปง 150 g ไมเคลอบผว 3

4 ผกตบชวาสบและบด แปง 200 g ไมเคลอบผว 4

ภาพท 7 การจดวางกระถางผกตบชวาในการทดลองท 2

ภาพท 7 การจดวางกระถางผกตบชวาในการทดลองท 2

1

2

3

4

17

กระถางผกตบชวาทปลกพรกกระเหรยง ไดบนทกภาพเมออาย 14, 21, 27, 42, 55 และ 69 วน

ตามล าดบ ดงแสดงในภาพท 8 – 18

ภาพท 8 กระถางผกตบชวาอาย 14 วน บนทก 19/01/59 ชนดท 1,2,3,4 ตามล าดบ

ภาพท 9 กระถางผกตบชวาอาย 21 วน บนทก 26/01/59 ชนดท 1, 2 ตามล าดบ

ภาพท 10 กระถางผกตบชวาอาย 21 วน บนทก 26/01/59 ชนดท 3, 4 ตามล าดบ

18

ภาพท 11 กระถางผกตบชวาอาย 27 วน บนทก 1/02/59 ชนดท 1, 2 ตามล าดบ

ภาพท 12 กระถางผกตบชวาอาย 27 วน บนทก 1/02/59 ชนดท 3, 4 ตามล าดบ

ภาพท 13 กระถางผกตบชวาอาย 42 วน บนทก 16/02/59 ชนดท 1, 2 ตามล าดบ

19

ภาพท 14 กระถางผกตบชวาอาย 42 วน บนทก 16/02/59 ชนดท 3, 4 ตามล าดบ

ภาพท 15 กระถางผกตบชวาอาย 55 วน บนทก 29/02/59 ชนดท 1, 2 ตามล าดบ

ภาพท 16 กระถางผกตบชวาอาย 55 วน บนทก 29/02/59ชนดท 3, 4 ตามล าดบ

20

ภาพท 17 กระถางผกตบชวาอาย 69 วน บนทก 14/03/59 ชนดท 1, 2 ตามล าดบ

ภาพท 18 กระถางผกตบชวาอาย 69 วน บนทก 14/03/59 ชนดท 3, 4 ตามล าดบ

ตนพรกกระเหรยงในกระถางผกตบชวามการเจรญเตบโตตามปกต ไดตดตามสงเกตกนกระถางซง

ความชนจะไปสะสมอยบรเวณนพบวา เมออายกระถางครบ 69 วน สงเกตไดวา กระถางชนดท 1 เกดความ

เสยหายทกนกระถางนอยกวากระถางชนดอนๆ นาจะเปนเพราะการเคลอบผวดวยดนลกรงและเมอกระถาง

ผกตบชวามอายครบ 90 วน ไดน ากระถางผกตบชวาชนดท 1 จ านวน 2 ใบ ชนดท 3 จ านวน 3 ใบ ชนดท 3

จ านวน 2 ใบ และชนดท 4 จ านวน 2 ใบ ใสในกระถางดนเผาและเตมดนปลก (ตราโลกอนาคต, Future) เพม

เพอสงเกตการเจรญเตบโตตอไปอก ดงแสดงในภาพท 19 ปจจบนวนท 27 พฤษภาคม 2559 ไดน ากระถาง

ผกตบชวาใสในกระถางดนเผาไปแลว 143 วน ตนพรกกระเหรยงยงคงเจรญเตบโตตามปกต

21

ภาพท 19 พรกกระเหรยงในกระถางผกตบชวาใสในกระถางดนเผา

4.3 การทดลองท 3

ใชกระถางผกตบชวาใบเลกขนาด 6.5 เซนตเมตร จ านวน 4 ชนด ชนดละ 5 ใบ โดยมรายละเอยดดง

แสดงในตารางท 5 ปลกพรกเปนเมลด ใชดนปลกตราดนโลกอนาคต (Future) ดงแสดงในภาพท 20

ตารางท 5 กระถางผกตบชวาทใชปลกพรกเปนเมลด

ชนดท วสด

1 ผกตบชวาสบ เคลอบผวดวยชน และน ามนยาง

2 ผกตบชวาสบ เคลอบผวดวยปนกนหมาก

3 ผกตบชวาสบ ไมเคลอบผว

4 ผกตบชวาสบ เคลอบผวดวยดนลกรง

1 2 3 4

22

เมออายกระถางผกตบชวาได 29 วน (ตงแตวนท 28 เมษายน 2559) ลกษณะทางกายภาพพบวา

กระถางผกตบชวาชนดท 1 ทนทานทสด รองลงมาคอ ชนดท 4 ชนดท 3 และ ชนดท 2 ตามล าดบ กระถาง

ผกตบชวาแตละชนดแสดงในภาพท 21-23

ภาพท 20 กระถางผกตบชวาทใชปลกพรกเปนเมลด จ านวน 4 ชนด ชนดละ 5 ใบ

ภาพท 21 กระถางผกตบชวาสบ เคลอบผวดวยชน และน ามนยาง (ชนดท 1)

1

2

3

4

23

ภาพท 22 กระถางผกตบชวาสบ เคลอบผวดวยปนกนหมาก (ชนดท 2)

ภาพท 23 กระถางผกตบชวาสบ ไมเคลอบผว (ชนดท 3)

24

ภาพท 24 กระถางผกตบชวาสบ เคลอบผวดวยดนลกรง (ชนดท 4)

กระถางผกตบชวาทเคลอบผวดวยชนและน ามนยางมความทนทานมากทสด เนองจากชนผสม

น ามนยางจะไปอดรพรนบรเวณทเคลอบท าใหน าไมสามารถซมผานผวไปได รวมทงดนลกรงกเชนเดยวกน

จงท าใหความทนทานเปนอนดบท 2 สวนกระถางชนดท 2 นน ในตอนแรกของการเคลอบอาจเคลอบผวได

หมด แตเมอแหงจะปรแตกเปนชนๆ ซงอาจท าใหเกดรอยแยกทผวของกระถางทมากกวากระถางทไมเคลอบ

ผวชนดท 3 จงท าใหกระถางชนดท 2 มความทนทานนอยทสด

การเคลอบผวกระถางผกตบชวาดวยชนและน ามนยางพบวา เมอสมผสผวกระถางจะรสกเหนยว

และใชเวลานานทจะท าใหกระถางแหงอยางสมบรณ การเคลอบผวดวยดนลกรงนาจะเพยงพอทจะใช

กระถางผกตบชวาในการเพาะตนกลาพชและน าไปปลกในพนทจรงตอไป

4.4 การทดลองท 4

นอกจากนไดน าตนส าโรงทเรมงอกจากเมลด ปลกในกระถางผกตบชวาขนาด 9.5 เซนตเมตร ดง

แสดงในภาพท 25 ระยะเวลา 10 วน แลวน าลงปลก (ทงกระถางผกตบชวา) ในกระถางดนเผา ดงแสดงใน

ภาพท 26 พบวาตนส าโรงมสภาพปกตและเจรญเตบโตด

25

ภาพท 25 ตนส าโรงปลกในกระถาง

ผกตบชวา

ภาพท 26 ตนส าโรงน าลงปลก

(ทงกระถางผกตบชวา) ในกระถางดนเผา

26

บทท 5

สรป

กระถางผกตบชวาขนาดใหญเสนผานศนยกลางภายในกระถาง 9.5 เซนตเมตร ทมอตราสวน

ผกตบชวาแหงบดตอแปงมนส าปะหลงตอน า 200 g : 200 g : 300 ml มความทนทานในการปลกพชดงน

1. กระถางผกตบชวาเคลอบผวดวยดนลกรงมความทนทานไมนอยกวา 69 วน

2. กระบวนการยอยสลายผกตบชวาไมกอใหเกดผลขางเคยงกบพชทปลก

กระถางผกตบชวาขนาดเลก เสนผานศนยกลางภายในกระถาง 6.5 เซนตเมตร ทมอตราสวน ผกตบชวา

แหงบด ตอแปงมนส าปะหลง ตอน า 90 g: 150 g: 300 ml (อตราสวนนผลตกระถางผกตบชวาขนาดเลกได 2

ใบ) มความทนทานในการปลกพชไมนอยกวา 29 วน กระถางทเคลอบดวยชนผสมน ามนยาง มความ

ทนทานตอการปลกพชมากทสด รองลงมาคอกระถางทเคลอบดวยดนลกรง

27

การเผยแพรโครงงาน

ผลการศกษาไดน าไปเผยแพรในงานนทรรศการเกษตรก าแพงแสน 2558 ระหวางวนท 4-10 ธนวาคม 2558

ภาพท 27 การแสดงผลงานในนทรรศการเกษตรก าแพงแสน 2558 4-10 ธนวาคม 2558

ผลของการจดนทรรศการ 1. ไดรบความสนใจจากประชาชน นสต นกศกษา นกเรยน อาจารย จากสถานศกษาหลายแหง 2. กลมผน าชมชนสนใจน าไปเผยแพรใหประชาชนใชประกอบเปนรายไดเสรม ใชเพาะช าตนไมในแปลง

ปลกของตนเอง เพอลดการใชกระถางพลาสตก 3. ผเขาชมงานสนใจเปนพเศษเพราะไดใชประโยชนจากผกตบชวา ซงเปนวชพชทไมคดวาจะน ามาใช

ประโยชนได

28

เอกสารอางอง

1. เจนจรา ทวตงตระกล เเละพชร ยงด. (2555). กระถางชวภาพจากผกตบชวา.รายงานโครงงาน

วศวกรรมเกษตร. ภาควชาวศวกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน.

2. บรรยงค แบบประเสรฐ. (2544). การผลตกระถางผกตบชวา. กองการวจยกรมวทยาศาสตรบรการ.กรมวทยาศาสตรบรการ. แหลงขอมล https://lib3.dss.go.th/fulltext/Vichakran/vichakran_rd_0011.pdf. เขาถงเมอวนท14/06/2559.

3. พนทม รงทองศรเเละสชานนท สรอจฉรานนท. (2556). เครองอดกระถางผกตบชวาระบบไฮดรอลก. รายงานโครงงานวศวกรรมเกษตร. ภาควชาวศวกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน.

4. ภคน ตปญโญและสรสช มโค.(2558).การปรบปรงเครองอดกระถางผกตบชวาระบบไฮดรอลก.รายงานโครงงานวศวกรรมเกษตร. ภาควชาวศวกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน.

5. ภรต กญชร ณ อยธยา.(2539). การพฒนาเครองสบอเนกประสงคส าหรบปศสตว. วารสารส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.28(2). หนา 22.

6. วกพเดย สารานกรมเสร. (2554). ผกตบชวา. แหลงขอมล https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%

B8%95%E0%B8%9A%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%B2. เขาถงเมอวนท 14/06/2559.

7. สมศกด จรตน. (2553). การยอยสลายของวสดเกษตร. ศนยวจยสาธตและฝกอบรมการเกษตรแมเหยะ. คณะเกษตรศาสตร. มหาวทยาลยเชยงใหม.

แหลงขอมล https://agri.cmu.ac.th/qa/intra/sar/2553-54/dept/. เขาถงเมอวนท 14/06/2559.

8. อมรรตน สสกอง. (2546).การสกดสารออกฤทธทางชวภาพจากวชพชทองถนในจงหวดนนทบร.สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยสวนดสต. แห ล ง ขอ ม ล https://dusit.ac.th/~research/menu/abstra/abstract/full/sci/Amonrat_nontabury/ch2.

เขาถงเมอวนท 14/06/2559.