สิ�ทธิ�และความเสิมอภาคหญิ�งและชายตามพั�นธิกรณี�ระหว�างประเทศ

อน�สิ�ญิญิาว�าด้!วยการขจั�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�

บทบาทหญิ�งชายในระบบเศรษฐกิ�จรองศาสตราจารย� ดร . ภาวด� ทองอ�

ไทยส�งหาคม ๒๕๕๓

Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against

Women (CEDAW)

พั�นธิกรณี�ระหว�างประเทศ ม�สิ�วนช�วยสิร!างความเสิมอภาคหญิ�งชาย/ขจั�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ในประเทศได้!อย�างไร?

หล�กการของอน�สิ�ญิญิา CEDAWการด้*าเน�นงานของไทยตาม CEDAW

ข!อสิงวน กระบัวนการแก!ไข

ความเป+นมา

ไทยเข!าร�วมเป+นภาค� CEDAW พัศ . ๒๕๒๘ต�/งข!อสิงวน ๗ ข!อ

ขอยกเว!นไม�ผู2กพั�น เพัราะ...ย�งม�กฎระเบั�ยบัท�4ข�ด้แย!งอย2� เม$4อแก!ไขแล!ว ยกเล�กข!อสิงวน

ป5จัจั�บั�นเหล$อ๒ ข!อ ข!อ ๑๖ ความเสิมอภาคในครอบัคร�วและการ–

สิมรสิ ข!อ ๒๙ การให!อ*านาจัศาลโลกต�ด้สิ�นกรณี�พั�พัาท–

CEDAW ม�ประโยชน:ต�อสิ�ทธิ�และความเสิมอภาคหญิ�งชายในประเทศไทยอย�างไร?

ร�ฐภาค�ม�ข!อผู2กพั�นต!องขจั�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร� โด้ย

กฎหมาย นโยบัาย และ มาตรการ ครอบัคล�มท�กด้!านของช�ว�ต รวมถึ=งความสิ�มพั�นธิ:ทางครอบัคร�ว

ภาพัรวมของอน�สิ�ญิญิา ข!อ ๑ ๑๖ – ค*าจั*าก�ด้ความ พั�นธิะของร�ฐภาค�

บัทบัาทหญิ�งชายและว�ฒนธิรรมท�4ม�ผูลเสิ�ยต�อผู2!หญิ�ง การค!ามน�ษย: การเม$องและราชการ การม�สิ�วนร�วมในระด้�บัสิากล สิ�ญิชาต� การศ=กษา การจั!างงาน สิ�ขภาพัและการวางแผูนครอบัคร�ว เศรษฐก�จัและสิ�งคม สิตร�ชนบัท ความเสิมอภาคในกฎหมาย การสิมรสิและความสิ�มพั�นธิ:ในครอบัคร�ว

ข!อ ๑๗-๓๐ – หน!าท�4ของกรรมการ ข�/นตอนการบัร�หาร การให!อ*านาจัศาลโลกต�ด้สิ�นกรณี�พั�พัาท

พั�ธิ�สิารเล$อกร�บั (optional protocol)

สิ$บัเน$4องจัาก...ร�ฐธิรรมน2ญิ ๒๕๔๐ ร�บัรองความเสิมอภาคหญิ�งชาย แสิด้งถึ=งความจัร�งใจัในการสิ�งเสิร�ม ค�!มครองสิ�ทธิ�มน�ษยชน

ของสิตร� ปD ๒๕๔๓ ไทยร�วมลงนามในพั�ธิ�สิารเล$อกร�บัของ

อน�สิ�ญิญิา CEDAW ป5จัเจักบั�คคล หร$อกล��มของป5จัเจักบั�คคลในประเทศ

ภาค� สิามารถึร!องเร�ยน การละเม�ด้สิ�ทธิ�สิตร�ตามอน�สิ�ญิญิา

คณีะกรรมการเข!ามาไต�สิวนในประเทศได้! ด้!วยความย�นยอมของร�ฐบัาล ได้!พัยายามแก!ไขด้!วยกลไกภายในจันหมด้สิ�/นแล!ว หร$อล�าช!าผู�ด้ปกต�

ครม.เหEนชอบัให!ร�บัรองท�/งฉบั�บั

สิาม หล�กการสิ*าค�ญิ ของ CEDAW

ความเสิมอภาค

การไม�เล$อกปฏิ�บั�ต�

พั�นธิะกรณี�ของร�ฐ

ความเสิมอภาค หมายถึ=งอะไร?

หญิ�งและชายต!องม�สิ�ทธิ�เท�าเท�ยมก�น??

หญิ�งและชายต!องได้!ร�บัการปฏิ�บั�ต�อย�างเด้�ยวก�น??

มาตรฐานท�4ใช!ต�อหญิ�งและชายต!องไม�แตกต�างก�น??

ฉะน�/น ความเสิมอภาค ม�สิองระด้�บัเสิมอภาคในโอกาสิ สิ�ทธิ�เท�าเท�ยมใน–

ทร�พัยากรของประเทศ ตามกรอบัของกฎหมาย นโยบัาย สิน�บัสิน�นโด้ยสิถึาบั�น กลไก มาตรการ ฯลฯ

เสิมอภาคในผูลล�พัธิ:ร�ฐท*าอะไร ? ได้!ผูลหร$อไม� ? เก�ด้การเปล�4ยนแปลงต�อสิตร�แค�ไหน ?

gender-neutral, gender-blind

นโยบัาย/กฎหมายอาจั เป+นกลาง “ ” แต�ผูลล�พัธิ:อาจัเป+นการเล$อกปฏิ�บั�ต�

เพัราะ...หญิ�งก�บัชายแตกต�างก�นใน สิร�ระ บัทบัาท- ก*าหนด้โด้ยการบั�มเพัาะทาง

สิ�งคมความคาด้หว�งเก�4ยวก�บัหน!าท�4 ความสิามารถึ ความ ต!องการ และความสินใจั

แก!ไข ความไม�เท�าเท�ยมในอ*านาจั ระหว�างหญิ�งชาย

ได้!ร�บัโอกาสิ เท�าก�น และ เข!าถึ=งโอกาสิ เท�าก�น นโยบัาย/กฎหมาย/โครงการต!อง

สิร!างสิภาพัแวด้ล!อมท�4เอ$/อต�อความเสิมอภาค เช�น ให!บัร�การเศรษฐก�จัและสิ�งคม (ศ2นย:เล�/ยงเด้Eก บัร�การขนสิ�ง พั�ฒนาศ�กยภาพั)

การด้*าเน�นการเช�งบัวก ในร2ปของ มาตรการพั�เศษ“ช�4วคราว”

ขจั�ด้อ�ปสิรรคท�4หย�4งรากล=ก หร$อเก�ด้จัากระบับัท�4ครอบัง*าโด้ยอ�ทธิ�พัลของผู2!ชาย

สิร�ปว�า ในเม$4อหญิ�งชายแตกต�างก�น ท�/งทางสิร�ระ และ บัทบัาท จัะปฏิ�บั�ต�ต�อหญิ�งและชายเหม$อนก�นไม�ได้! ถึ!าต!องการ ผูลล�พัธิ: เท�าเท�ยม อาจัต!องปฏิ�บั�ต�

ต�างก�น พั�นธิะของร�ฐภาค� ค$อประก�นให!ม�ความเสิมอภาค

ใน โอกาสิ การเข!าถึ=งโอกาสิ ผูลล�พัธิ:

ท*าอย�างไรจั=งจัะจั�ด้ว�า ไม�เล$อกปฏิ�บั�ต�?

การเล$อกปฏิ�บั�ต� ม�ท�/งทางตรง และ ทางอ!อม การแบั�งแยก / ก�ด้ก�น / จั*าก�ด้ใด้ๆ ม�ผูล

หร$อ ม��งท*าลาย/ปฏิ�เสิธิการใช!สิ�ทธิ� แม!ไม�ต�/งใจัท*าลาย /ปฏิ�เสิธิสิ�ทธิ� แต�ถึ!าเก�ด้

ผูล กEถึ$อว�าเป+นการเล$อกปฏิ�บั�ต� ความเสิ�ยเปร�ยบั ในป5จัจั�บั�น อาจัเก�ด้จัากการ

เล$อกปฏิ�บั�ต� ในอด้�ต นโยบัาย จั!างท�หล�ง ออกก�อน“ ” นโยบัายไม�แต�งต�/งผู2!หญิ�งในต*าแหน�ง X

พั�นธิกรณี� - ร�ฐภาค�ต!องท*าอะไรบั!าง?

ต!องยอมร�บักฎเกณีฑ์: มาตรฐานสิากล ท�4จัะขจั�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร� แก!ไขกฎระเบั�ยบั เพั$4อสิร!างความเสิมอภาค

หญิ�งชายยอมถึ2กตรวจัสิอบัท�/งในระด้�บัชาต� (เช�น โด้ย

NGO) และ นานาชาต� (โด้ยคณีะกรรมการ CEDAW)

เสินอรายงานท�กๆสิ�4ปD ระบั�ความก!าวหน!าในการขจั�ด้อ�ปสิรรค

ความค$บัหน!า การออกกฎหมายค�!มครอง/แก!ไขการเล$อกปฏิ�บั�ต� การถึอนข!อสิงวน

ก*าล�งด้*าเน�นเร$4องขอถึอนข!อสิงวนต�อข!อ ๑๖ ของอน�สิ�ญิญิา CEDAW แก!ไขกฎหมายท�4ม�ผูลต�อความเสิมอภาคใน

ครอบัคร�วและการสิมรสิแต�...ย�งต!องด้*าเน�นการเร$4อง

สิ�ทธิ�ต�ด้สิ�นใจัก*าหนด้จั*านวนบั�ตรการท*าหม�นการร�บัผู�ด้ชอบับั�ตรในทางกฎหมายและทาง

ปฎ�บั�ต�

กฎหมายค�!มครอง/แก!ไขการเล$อกปฏิ�บั�ต�

ร�ฐธิรรมน2ญิ พัศ . ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ บั�คคลย�อมเสิมอก�นในกฎหมาย และได้!ร�บัความ

ค�!มครองตามกฎหมายเท�าเท�ยมก�น ชายและหญิ�งม�สิ�ทธิ�เท�าเท�ยมก�น

การเล$อกปฏิ�บั�ต�โด้ยไม�เป+นธิรรมต�อบั�คคลเพัราะเหต�แห�งความแตกต�างในเร$4อง.........เพัศ.......จัะกระท*าม�ได้!

มาตรการท�4ร�ฐก*าหนด้ข=/นเพั$4อขจั�ด้อ�ปสิรรคหร$อสิ�งเสิร�มให!บั�คคลสิามารถึใช!สิ�ทธิ�และเสิร�ภาพัได้!เช�นเด้�ยวก�บับั�คคลอ$4นย�อมไม�ถึ$อเป+นการเล$อกปฏิ�บั�ต�.....

ยกร�างกฎหมาย ร�างพัระราชบั�ญิญิ�ต�สิ�ง“เสิร�มโอกาสิ

และความเท�าเท�ยมระหว�างเพัศ พัศ . ....” ครม . เหEนชอบัในหล�กการ

อย2�ระหว�างการพั�จัารณีาโด้ยสิ*าน�กงานคณีะกรรมการกฤษฎ�กา

สิาระสิ*าค�ญิท�4ครอบัคล�ม คณีะกรรมการสิ�งเสิร�มโอกาสิและความเท�าเท�ยมระหว�างเพัศ

ก*าหนด้นโยบัาย วางแนวทางมาตรการต�างๆ คณีะกรรมการว�น�จัฉ�ยการเล$อกปฏิ�บั�ต�โด้ยไม�เป+นธิรรม

ระหว�างเพัศ บัทก*าหนด้โทษ สิงเคราะห:ผู2!เสิ�ยหาย กองท�นสิ�งเสิร�มโอกาสิและความเท�าเท�ยมระหว�างเพัศ

มาตรา ๓ ของร�างพัรบั . ก*าหนด้ความหมายของ

การเล$อกปฏิ�บั�ต�อ�นไม�เป+นธิรรมระหว�าง“เพัศ” การเล$อกปฏิ�บั�ต�โด้ยไม�เป+นธิรรมระหว�างเพัศ หมายความ

ว�า การกระท*าหร$อการไม�กระท*าการใด้ อ�นเป+นการแบั�ง

แยก ก�ด้ก�น หร$อจั*าก�ด้สิ�ทธิ�ประโยชน:ใด้ๆ ไม�ว�าทางตรงหร$อทางอ!อม โด้ยปราศจัากความเป+น

ธิรรม เพัราะเหต�ท�4บั�คคลน�/นเป+นเพัศชายหร$อหญิ�ง

หร$อม�การแสิด้งออกท�4แตกต�างจัากเพัศโด้ยก*าเน�ด้ เว!นแต�ในกรณี�ท�4ม�เหต�ผูลทางว�ชาการ ศาสินา หร$อเพั$4อ

ประโยชน:สิาธิารณีะ เท�ยบัก�บัค*าจั*าก�ด้ความของ CEDAW แตกต�าง

ก�น(ด้!อยกว�า)มาก

สิ�ทธิ�สิ�วนต�วเช�นเด้�ยวก�นในฐานะสิาม�และภรรยา

รวมถึ=งสิ�ทธิ�ในการเล$อกใช!นามสิก�ลและการประกอบัอาช�พั

พัระราชบั�ญิญิ�ต�ช$4อบั�คคล (ฉบั�บัท�4 ๓ ) พัศ . ๒๕๔๘ ค2�สิมรสิท�/งหญิ�งและชาย เล$อกใช!ช$4อสิก�ลของฝ่Lายใด้กEได้!

หย�า กล�บัไปใช!สิก�ลเด้�ม– หม!าย ใช!ต�อไปได้! ถึ!าจัะสิมรสิใหม� กล�บัไปใช!สิก�ลเด้�มก�อน–

พัระราชบั�ญิญิ�ต�ค*าน*าหน!านามหญิ�ง พัศ . ๒๕๕๑ อาย� ๑๕ ปDข=/นไป ย�งไม�ได้!สิมรสิ ใช! นางสิาว“ ” หากจัด้ทะเบั�ยนสิมรสิ เล$อกใช! นาง หร$อ นางสิาว “ ” “ ” สิ�/นสิ�ด้การสิมรสิแล!ว เล$อกได้!เช�นก�น

สิ�ทธิ�และความร�บัผู�ด้ชอบัเช�นเด้�ยวก�นระหว�างการสิมรสิและการขาด้จัากการสิมรสิ พัระราชบั�ญิญิ�ต�แก!ไขเพั�4มเต�มประมวลกฎหมายแพั�ง

และพัาณี�ชย: (ฉบั�บัท�4 ๑๖ ) พัศ . ๒๕๕๐ชายและหญิ�งค2�หม�/นสิามารถึเร�ยกร!องค�าทด้แทน

จัากผู2!อ$4นท�4ร�วมประเวณี�หร$อข�มข$นกระท*าช*าเราค2�หม�/น

สิาม�หร$อภร�ยาอ�ปการะเล�/ยงด้2หร$อยกย�องผู2!อ$4นฉ�นภร�ยาหร$อสิาม� เป+นช2!หร$อม�ช2 ! หร$อร�วมประเวณี�ก�บัผู2!อ$4นเป+นอาจั�ณี อ�กฝ่Lายหน=4งฟ้Nองหย�าได้!

เด้�ม สิาม�อ�ปการะ“ ....” ภร�ยาฟ้Nองหย�าได้!ผู2!ชายม�ช2 ! ภร�ยาฟ้Nองหย�าไม�ได้!

แต�ผู2!หญิ�งม�ช2 ! สิาม�ฟ้Nองหย�าได้!

การให!ความค�!มครองระหว�างสิมรสิ

พัระราชบั�ญิญิ�ต�แก!ไขเพั�4มเต�มประมวลกฎหมายอาญิา (ฉบั�บัท�4 ๑๙ ) พัศ . ๒๕๕๐ผู2!ใด้ข�มข$นกระท*าช*าเราผู2!อ$4นม�ความผู�ด้

เด้�ม หญิ�งอ$4นซึ่=4งไม�ใช�ภร�ยา– “ ””ผู2!ใด้กระท*าช*าเราเด้Eกอาย�ไม�เก�นสิ�บัห!าปD

ซึ่=4งไม�ใช�ภร�ยาหร$อสิาม�ของตนม�ความผู�ด้

เด้�ม เด้Eกหญิ�ง– “ ” ”เด้�ม ไม�ว�าเด้Eกหญิ�งน�/นจัะย�นยอม– “หร$อไม�กEตาม””

สิร�ป: CEDAW ก�บัความเสิมอภาคหญิ�งชายในประเทศไทย

ความเสิมอภาคไม�ได้!เก�ด้ข=/นโด้ยอ�ตโนม�ต� การท�4ร�ฐท�4เข!าเป+นภาค�ของอน�สิ�ญิญิา กEเท�าก�บัว�า

ตระหน�กถึ=งป5ญิหาความไม�เสิมอภาค ยอมร�บัว�า เป+นหน!าท�4ของร�ฐต!องด้*าเน�นการ เตEมใจัถึ2กตรวจัสิอบัหญิ�งและชายต!องใช!สิ�ทธิ�อย�างม�ประสิ�ทธิ�ภาพั ใช!

ประโยชน:เตEมท�4จัากหล�กการว�า เป+นพั�นธิะของร�ฐ ก*าหนด้เปNาหมาย นโยบัาย กฎหมาย

ประเม�นผูล

เน$%อหาโดยสร�ปของบทบ)ญิญิ)ต� ในอน�ส)ญิญิา CEDAW

ข!อ ๑ ค*าจั*าก�ด้ความ ของการเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�

การแบั�งแยก การก�ด้ก�นหร$อการจั*าก�ด้ใด้ๆ เพัราะเหต�แห�งเพัศ

ซึ่=4งม�ผูลหร$อความม��งประสิงค:ท�4จัะท*าลาย หร$อท*าให!เสิ$4อมเสิ�ยการยอมร�บั การได้!อ�ปโภค หร$อใช!สิ�ทธิ�โด้ยสิตร�

โด้ยไม�ค*าน=งถึ=งสิถึานภาพัด้!านการสิมรสิ บันพั$/นฐานของความเสิมอภาคของบั�ร�ษและสิตร�

ของสิ�ทธิ�มน�ษยชน และเสิร�ภาพัข�/นพั$/นฐานในทางการเม$อง

เศรษฐก�จั สิ�งคม ว�ฒนธิรรม พัลเม$อง หร$อด้!านอ$4นๆ

ข!อ ๒

ประณีามการเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�บัรรจั�หล�กการความเสิมอภาคหญิ�งชาย

ไว!ในร�ฐธิรรมน2ญิ หร$อในกฎหมายอ$4นก*าหนด้มาตรการน�ต�บั�ญิญิ�ต� และข!อ

กฎหมาย ห!ามการเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�

จั�ด้ให!ม�การค�!มครองทางกฎหมายต�อการเล$อกปฏิ�บั�ต�

งด้เว!นการกระท*าใด้ๆท�4เล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�

ประก�นว�า เจั!าหน!าท�4และสิถึาบั�นของร�ฐปฏิ�บั�ต�โด้ยสิอด้คล!อง

ก�บัข!อผู2กพั�นน�/ ใช!มาตรการท�4เหมาะสิมท�กอย�างท�4จัะขจั�ด้การ

เล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร� โด้ยบั�คคล องค:การ หร$อว�สิาหก�จัใด้ๆ

ออกกฎหมาย หร$อมาตรการท�4เหมาะสิมอ$4นๆ เพั$4อเปล�4ยนแปลงหร$อล!มเล�กกฎหมาย ข!อบั�งค�บั

ประเพัณี� และแนวปฏิ�บั�ต�ท�4ก�อให!เก�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�

เพั�กถึอนบัทบั�ญิญิ�ต�ทางอาญิา ซึ่=4งก�อให!เก�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�

ข!อ ๓

ร�ฐภาค�ต!องใช!มาตรการท�/งปวง ในท�กด้!าน เพั$4อร�บัประก�นพั�ฒนาการและความ

ก!าวหน!าอย�างเตEมท�4ของสิตร�

ข!อ ๔ มาตรการพั�เศษช�4วคราว

การออก มาตรการพั�เศษช�4วคราว เพั$4อเร�งร�ด้ให!ม�ความเสิมอภาคท�4แท!จัร�งระหว�างหญิ�งชาย ไม� ถึ$อเป+นการเล$อกปฏิ�บั�ต� มาตรการเช�งบัวก มาตรการพั�เศษซึ่=4งม��งท�4จัะปกปNองความเป+น

มารด้า ตราบัท�4ความไม�เสิมอภาคย�งม� กEคงมาตรการไว!ได้!

แต�ไม�ใช� ท*าให!เก�ด้ มาตรฐานท�4ไม�เท�าเท�ยม หร$อแบั�งแยก

ข!อ ๕ อคต� ประเพัณี� และว�ธิ�ปฏิ�บั�ต�อ$4นๆ ท�4อย2�บันพั$/นฐานบัทบัาทเด้�มของหญิ�งชาย

ปร�บัเปล�4ยนแบับัแผูนทางสิ�งคมและว�ฒนธิรรม เพั$4อขจั�ด้ว�ธิ�ปฏิ�บั�ต�ท�4อย2�บันพั$/นฐานของความค�ด้

เก�4ยวก�บั บัทบัาททางเพัศแบับัเด้�มๆ หร$อ ความต*4าต!อยหร$อสิ2งสิ�งของเพัศใด้เพัศหน=4ง

ร�บัประก�นว�า จัะสิร!างความเข!าใจัอย�างถึ2กต!องเก�4ยวก�บัความเป+นมารด้า ว�าเป+นหน!าท�4ทางสิ�งคม การเล�/ยงด้2และพั�ฒนาบั�ตรเป+นความร�บัผู�ด้

ชอบัร�วมก�นของหญิ�งและชาย

ข!อ ๖ การค!าสิตร�และการแสิวงประโยชน:จัากสิตร�

ร�ฐภาค�จัะใช!มาตรการท�4เหมาะสิมท�กอย�าง รวมท�/งการออกกฎหมาย เพั$4อปราบัปรามการค!าสิตร� และการแสิวงหาประโยชน:จัากการค!า

ประเวณี�ของสิตร�

ข!อ ๗ สิ�ทธิ�สิตร�ในการม�บัทบัาทสิาธิารณีะและการเม$อง

ขจั�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�ในการเม$องและราชการ หญิ�งและชายต!องม�สิ�ทธิ�เท�าเท�ยมก�นท�4จัะ

ออกเสิ�ยงเล$อกต�/ง และได้!ร�บัเล$อกต�/ง ร�วมในการวางนโยบัาย และการปฏิ�บั�ต�หน!าท�4

ราชการ ร�วมในองค:การและสิมาคม

ท�4ท*าหน!าท�4เก�4ยวก�บัก�จักรรมสิาธิารณีะและการเม$อง

เช�น สิหภาพัแรงงาน และ สิมาคมว�ชาช�พั

ข!อ ๘ การเป+นผู2!แทนและการม�สิ�วนร�วมในระด้�บันานาชาต�

สิตร�ต!องได้!ร�บัโอกาสิอย�างเท�าเท�ยมท�4จัะ เป+นผู2!แทนร�ฐบัาล เข!าร�วมในงานขององค:การระหว�าง

ประเทศ เช�นสิหประชาชาต� องค:การช*าน�ญิพั�เศษ กองท�น และโครงการต�างๆ

ข!อ ๙ สิ�ญิชาต�

ให!สิ�ทธิ�ก�บัหญิ�งและชายอย�างเสิมอภาค ท�4จัะ ได้!มา เปล�4ยนแปลง หร$อ คงไว!ซึ่=4งสิ�ญิชาต�ของ

ตน สิ�ญิชาต�ของสิตร�จัะไม�ถึ2กกระทบั

จัากการแต�งงานก�บัคนต�างชาต� หร$อจัากการเปล�4ยนสิ�ญิชาต�ของสิาม�

หญิ�งและชายจัะได้!ร�บัสิ�ทธิ�เสิมอภาค เก�4ยวก�บัสิ�ญิชาต�ของบั�ตร

ข!อ ๑๐ การศ=กษา

ใช!มาตรการเพั$4อประก�นให!สิตร�ม�สิ�ทธิ�เสิมอภาคก�บับั�ร�ษในการศ=กษา เช�น อาช�พั แนะแนวอาช�พั การฝ่Pกฝ่นอาช�พัท�กแบับั การศ=กษาก�อนเข!าโรงเร�ยน การศ=กษาผู2!ใหญิ� การได้!ท�นการศ=กษา

ขจั�ด้แนวค�ด้แบับัเก�าเก�4ยวก�บับัทบัาทของบั�ร�ษและสิตร� โด้ยการทบัทวนต*ารา ว�ธิ�การสิอน

ลด้อ�ตราการออกจัากโรงเร�ยนของผู2!หญิ�ง

ข!อ ๑๒ สิ�ขภาพั ขจั�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�ในการด้2แลสิ�ขภาพั

ประก�นการเข!าถึ=งบัร�การสิ�ขภาพั รวมท�/งบัร�การวางแผูนครอบัคร�ว อย�างเสิมอภาคก�บับั�ร�ษ

ให!สิตร�ได้!ร�บับัร�การท�4เหมาะสิมเก�4ยวก�บัการต�/งครรภ: การคลอด้บั�ตร การด้2แลหล�งคลอด้ ให!เปล�า ในกรณี�ท�4จั*าเป+น

จั�ด้ให!ม�โภชนาการอย�างเพั�ยงพัอ ระหว�างการต�/งครรภ: และในระยะเวลาการให!นมบั�ตร

ข!อ ๑๓ เศรษฐก�จัและสิ�งคม

ใช!มาตรการท�4เหมาะสิม เพั$4อขจั�ด้การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�ในความเป+นอย2�ทางเศรษฐก�จัและสิ�งคม โด้ยเฉพัาะสิ�ทธิ�ท�4จัะ ได้!ร�บัผูลประโยชน:ด้!านครอบัคร�ว ได้!ก2!ย$มจัากธินาคาร การจั*านอง และสิ�น

เช$4อด้!านการเง�น เข!าร�วมในก�จักรรมน�นทนาการ ก�ฬา

ว�ฒนธิรรม

ข!อ ๑๔ การเล$อกปฏิ�บั�ต�ต�อสิตร�ในชนบัท

ค*าน=งถึ=งป5ญิหาเฉพัาะ และบัทบัาทเศรษฐก�จัของสิตร�ท�4ช�วยครอบัคร�วให!อย2�รอด้ รวมท�/งงานท�4ไม�ม�การต�ราคาเป+นต�วเง�น

ให!สิตร�ม�สิ�ทธิ�อย�างเท�าเท�ยมก�บับั�ร�ษท�4จัะ เข!าถึ=งการด้2แลสิ�ขภาพั รวมท�/งการวางแผูน

ครอบัคร�ว ได้!ร�บัประโยชน:จัากโครงการประก�นสิ�งคม การฝ่Pกอบัรมและการศ=กษาท�กร2ปแบับั เข!าถึ=งสิ�นเช$4อ เง�นก2!เพั$4อการเกษตร การตลาด้ การปฏิ�ร2ปท�4ด้�น และการต�/งถึ�4นฐานใหม�

ข!อ ๑๕ ความเสิมอภาคทางกฎหมาย

สิตร�จัะม�ความสิามารถึตามกฎหมายเช�นเด้�ยวก�บับั�ร�ษ ม�สิ�ทธิ�เท�าเท�ยม

ในการท*าสิ�ญิญิา จั�ด้การทร�พัย:สิ�น ได้!ร�บัการปฎ�บั�ต�อย�างเท�าเท�ยม

ในกระบัวนการทางศาลและการช*าระความท�กข�/นตอน สิ�ญิญิา / เอกสิารสิ�วนต�วอ$4นๆ ซึ่=4งม��งจั*าก�ด้ความสิามารถึ

ทางกฎหมายของสิตร� จัะถึ$อว�าใช!ไม�ได้!และเป+นโมฆะ สิตร�และบั�ร�ษจัะได้!ร�บัสิ�ทธิ�เช�นเด้�ยวก�น

ในเสิร�ภาพัของการโยกย!าย การเล$อกถึ�4นท�4อย2� และภ2ม�ล*าเนา

ข!อ ๑๖ การสิมรสิและความสิ�มพั�นธิ:ทางครอบัคร�ว

สิตร�จัะได้!ร�บัสิ�ทธิ�เช�นเด้�ยวก�บับั�ร�ษ ในการสิมรสิ ม�อ�สิระในการเล$อกค2�สิมรสิ

สิตร�จัะม�สิ�ทธิ�และความร�บัผู�ด้ชอบัเช�นเด้�ยวก�บับั�ร�ษ ระหว�างการสิมรสิ และ ขาด้จัากการสิมรสิ ในฐานะบั�ด้ามารด้า จั*านวนและระยะห�างของบั�ตร การปกครองบั�ตร

สิตร�ม�สิ�ทธิ�สิ�วนต�วเช�นเด้�ยวก�บับั�ร�ษในฐานะสิาม�ภรรยา ในการเล$อกใช!นามสิก�ล การประกอบัอาช�พั การเป+นเจั!าของ การได้!มา การจั�ด้การทร�พัย:สิ�น