200903 - underweis - maart 2009
DESCRIPTION
kerkblad Underweis maart 2009TRANSCRIPT
10e jaargang nr. 2 – februari 2009 1 ûnderweis
Van de redactie
Met deze „ûnderweis‟ begint de 40-dagentijd.
Het zijn dan nog zes weken naar Pasen.
Voorheen werd deze tijd de lijdenstijd
genoemd. Dat woord wordt nu nauwelijks
meer gebruikt. De lente komt eraan de dagen
lengen en overal om ons heen zien we de
natuur ontkiemen: zij gaat de weg van
duisternis naar licht, van dood naar leven. Zo
herdenkt de kerk in deze dagen de gang van
onze Heer Jezus Christus van lijden en dood
naar opstanding en nieuw leven. Het is goed
om daar veertig dagen per jaar bij stil te staan.
Mei inoar
ûnder dit
iene dak
Sjonge wy God de lof ta en bidde wy:
Wês by ús! Gods wurd dat iepengiet.
It brea dat brutsen wurd. Lykas Jezus
wolle wy der wêze foar de minsken
om ús hinne.
Ald en jong,
grut en lyts
kom der by,
en doch mei!
Silst it sjen:
in nije wrâld
Leafde dy „t
alles oerwint
De komende maand zal duidelijk worden of
het werk van de beroepingscommissie
resultaat gehad heeft. Deze commissie heeft
haar bevindingen aan de kerkenraad
meegedeeld.
Wij wachten het resultaat in spanning af.
Op 6 maart a.s. wordt de
wereldgebedsdag voor
vrouwen in de Doops-
gezinde kerk aan de Luts
gehouden.
De dienst begint
om 19.15 uur.
Tijdens het Calvijnjaar
worden er diverse
activiteiten georganiseerd. U leest daar meer
over in „ûnderweis‟.
Op de tweede woensdag van maart, 11 maart
dus, wordt er tijdens een dienst in It Breahûs
stilgestaan bij biddag voor gewas en arbeid.
Het is dit jaar wel erg actueel.
De vooruitzichten zijn somber. Veel werkenden
verliezen hun baan, komen werkloos thuis te
zitten. We leven in een tijd van recessie, van
achteruitgang.
De vooruitzichten zijn niet rooskleurig, eerder
somber te noemen. We moeten oppassen dat
we elkaar niet de put in praten. Het vertrouwen
in de economie moet worden hersteld. We
kunnen alleen maar hopen en bidden dat de
economie de andere kant weer opgaat.
Na een donkere periode zullen er vast weer
lichtpuntjes aan de kim verschijnen.
Tot besluit enkele coupletten van het 40-
dagenlied:
Veertig dagen, veertig nachten
is de Heer in de woestijn.
Levend tussen wilde dieren;
tussen leeuwen tussen gieren.
En Hij worstelt met vragen over
wat zijn weg zal zijn.
Refrein:
Niet te volgen? Dat is waar.
Maar we kunnen toch proberen om van Jezus
iets te leren en te leven in Zijn naam.
Op de berg gebeurt een wonder God zegt:
Jezus is mijn Zoon!
Mozes en Elia spreken met Gods Zoon -
een hemels teken.
Petrus vindt het heel bijzonder
niets is daarna meer gewoon.
Yde Jan van de Lageweg
Rina van der Werf
Pieter Zeldenrust
Inleveren kopij Kerkblad ‘ûnderweis’
voor het nr. april 2009:
zondag 22 maart 2009
bij Rina van der Werf,
De Timpe 14, 8561 EB Balk.
e-mail: [email protected]
10e jaargang nr. 2 – februari 2009 2 ûnderweis
MEDITATIE 2 Kor. 5 vers. 1
„Want wij weten, dat, indien de aardse tent,
waarin wij wonen, wordt afgebroken, wij een
gebouw voor God hebben, in de hemelen,
niet met handen gemaakt, een eeuwig huis‟
Deze tekst kwam in mij op toen ik er aan
dacht hoeveel mensen er in onze gemeente
de afgelopen weken overleden zijn. Het aan-
tal „In memoriams‟ spreekt voor zich.
Wij zijn stervelingen, dat besef je dan eens te
meer. Met alle verdriet van het afgesneden
zijn van je dierbaren. Ook al is er soms op-
luchting dat er een eind aan het lijden geko-
men is, of dat men voor verder lijden
bespaard is gebleven. Ook al is men in alle
rust en volle vrede heengegaan: er is een lege
stoel, een lege plaats die niet op te vullen is.
Die lach, die specifieke manier van doen, het
kunnen spreken en delen met elkaar. Dat
wordt gemist. En dat gemis draag je je leven
lang mee.
Het beeld van de tent is sprekend. De meeste
mensen die in een tent wonen, verblijven
daar tijdelijk. Heel kort en voor eigen genoe-
gen in de vakantie. Er zijn ook vluchteling-
enkampen. Vaak een langdurig verblijf en
gedwongen, maar de bedoeling is toch dat er
uiteindelijk weer een vaste woonplaats komt.
Er zijn ook mensen die altijd in tenten
wonen, zij blijven even en trekken verder.
Een tent is een kwetsbaar verblijf. Een hoos-
bui of een storm kunnen tenten kapot tegen
de grond slaan. Dat geldt ook voor het leven
hier op aarde: ons leven is kwetsbaar.
Wanneer we moeten wonen in een gescheur-
de tent van ziekte en verdriet, in een kapotte
tent van verbroken relaties en onmacht, dan
beseffen we eens temeer dat er zomaar een
streep door onze plannen en verwachtingen
gehaald kan worden.
En toch moeten we verder. Paulus vergelijkt
ons leven met een tent. Hij wil benadrukken
dat we op doorreis zijn. Een tent is tijdelijk,
ons leven is ook tijdelijk, de aardse tent zal
eenmaal worden afgebroken.
Het is goed om daar af en toe bij stil te staan.
Het is echter maar de helft van de lange
paulinische zin. Tegenover het afbreken van
onze aardse tent staat de opbouw van een
stevig huis in de Hemel. Het is ontroerend om
te zien hoe op rouwbrieven en in afscheids-
diensten telkens weer, op verschillende manie-
ren, dat vertrouwen wordt verwoord:
„De Heer is mijn Herder‟,
„niets zal ons kunnen scheiden van de
liefde van Christus‟,
„God, de Heer is een zon en een schild‟,
„Jezus als goede Herder‟,
„God, die onze diepste gedachten kent‟.
Al deze woorden brengen hetzelfde tot uitdruk-
king. Wij zijn weliswaar kwetsbare mensen,
maar die kwetsbaarheid heeft niet het laatste
woord; zelfs de dood heeft niet het laatste
woord.
Een gebouw van God, niet met handen ge-
maakt, gefundeerd door Jezus Christus, wordt
ons in het vooruitzicht gesteld. En dat geeft ons
moed om in dit leven verder te gaan. Het is de
moeite waard, het heeft perspectief.
Het heeft zin om te werken, om je druk te
maken, om je in te zetten voor iets.
De contouren van Pasen worden zichtbaar.
Het koninkrijk is immers al begonnen.
De wetenschap van een eeuwig huis zet ons tot
daden aan en het kan ons tot troost zijn
wanneer wij denken aan de mensen die ons
voorgingen. Zij zijn veilig. Thuisgekomen.
Laten wij als gemeenteleden omzien naar de
mensen die lijden aan gemis en verdriet.
Menselijk mededogen in God naam.
Samen
onderweg, in
onze aardse
levenstent,
zingend,
vechtend,
biddend,
lachend, huilend, werkend,
maar met de hoop van Godswege die in ons is.
Ga mee met ons,
trek lichtend ons vooruit
naar tijd en land
door U ooit aangeduid.
Leef op in ons,
de mens die leven moet,
één die de toekomst heeft
die leeft voorgoed.
Anneke Adema
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 3 ûnderweis
Kerkdiensten in de kerkgebouwen:
It Breahûs, Van Swinderenstraat 6, Balk
Paadwizer, Siemen de Jongstraat 2, Balk
zondag 1 maart Paadwizer begin 40-dagentijd
9.30 uur pastor A. Adema
er is kindernevendienst
collecte: 1. zending 2. kerk
10.30 uur Talma Hiem
pastor Jenny Smit, Lemmer
19.15 uur It Breahûs Raad van kerken vesper
m.m.v. Sjoukje en Lena
vrijdag 6 maart Doopsgezinde kerk Wereldgebedsdag
19.15 uur Raad van kerken
zondag 8 maart Paadwizer 40-dagentijd
9.30 uur ds. W.F. Schot, Heerenveen
er is kindernevendienst en JOK
collecte: 1. diaconie 2. kerk
19.15 uur It Breahûs
ds. S. Boukes, Damwâld
collecte: 1. diaconie 2. kerk
woensdag 11 maart It Breahûs
19.15 uur pastor A. Adema
collecte: 1. diaconie 2. kerk
zondag 15 maart Paadwizer 40-dagentijd
9.30 uur ds. J. Heegsma
er is kindernevendienst
collecte: 1. diaconie 2. kerk
19.15 uur It Breahûs Fryske tsjinst
ds. E. Jongstra, Blija
collecte: 1. diaconie 2. kerk
zondag 22 maart Paadwizer 40-dagentijd
9.30 uur ds. Y. Slik, Beetstersweach
er is kindernevendienst en JOK
collecte: 1. diaconie 2. kerk
19.15 uur It Breahûs zangdienst
ds. J. Kok, Stiensgea
collecte: 1. diaconie 2. kerk
zondag 29 maart Paadwizer 40-dagentijd
9.30 uur ds. J. van der Heide, Haarlem
er is kindernevendienst
collecte: 1. diaconie 2. kerk
19.15 uur It Breahûs
ds. K. den Hartog, Nijemardum
collecte: 1. diaconie 2. kerk
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 4 ûnderweis
zondag 5 april Paadwizer Palmzondag
9.30 uur ds. W. Beekman, Molkwar
er is kindernevendienst en JOK
collecte: 1. kerkinactie 2. kerk
10.30 uur Talma Hiem
pastor A. Adema
19.30 uur Doopsgezinde kerk Raad van kerken Vesper
m.m.v. Sjongersoktet
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Rijdiensten:
1 maart Paadwizer: J. Stapersma 603617 & J. Schilstra 603340
8 maart Paadwizer: D. de Vries 602424 & B. de Groot 603369
15 maart Paadwizer: S. Veltman 603213 & J. Kuit 602320
22 maart Paadwizer: A. de Jong 602969 & K. Kuiper 604119
29 maart Paadwizer: J. v.d. Veen 602009 & J. Bierman 603775
5 april Paadwizer: K. Hornstra 603740 & J. Lemstra 602839
Wilt u gebruik maken van de rijdienst dan graag een telefoontje naar de
personen die voor die datum op het rooster staan.
Oppasdienst:
1 maart Paadwizer: Petra Kramer & Sjoukje Minkema
8 maart Paadwizer: Irene Steunebrink & Sylvia Hendriks
15 maart Paadwizer: Jantien Venema & Marlies Voogd
22 maart Paadwizer: Nynke Bootsma & Chantal Terpstra
29 maart Paadwizer: Mirjam Sinnema & Gerda Tiemersma
5 april Paadwizer: Sandra Visser & Jeltje Minkema
Schrift
Gemeenteleden kunnen hun gebedsintenties kenbaar maken in een schrift op de tafel in de hal van de
kerk. Ze worden in de dienst voor het aangezicht van God door de voorganger verwoord.
Bij de diensten:
Iedere eerste vrijdag van maart gaat het gebed
de wereld rond. Wereldgebedsdag wordt geor-
ganiseerd door christenvrouwen, die door
gebed en actie invloed willen uitoefenen op
mensen en hun omgeving.
De jaarlijkse Wereldgebedsdag wordt gehou-
den op vrijdag 6 maart 2009. De viering in
Balk wordt gehouden in de Doopsgezinde
kerk om 19.15 uur. Het thema zal zijn:
„Vele leden, één LICHAAM’
De Wereldgebedsdag heeft een lange traditie.
In 1887 riepen Amerikaanse vrouwen op tot
een gebedsdag in hun land. Deze oproep is uit-
gegroeid tot een gebedsdag in ongeveer 170
landen. Sinds 1929 wordt hier ook in Neder-
land aan deelgenomen.
De viering voor 6 maart 2009 is voorbereid
door vrouwen uit Papoea-Nieuw-Guinea.
Dit land ligt ten Oosten van Indonesië en be-
slaat de oostelijke helft (onderstreept op de
kaart) van het eiland Nieuw-Guinea.
De verschillende godsdiensten zijn: Rooms-
katholieken, Lutheranen, Presbyterianen, An-
glicanen en Protestanten. Ruim 60% van de
vrouwen is analfabeet. De verschillende kerken
hebben hulpprogramma‟s opgezet, waar vrou-
wen les krijgen in de elementaire beginselen
van de gezondheidszorg en waar ze ook leren
lezen en schrijven.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 5 ûnderweis
Het Nederlands Comité heeft gekozen voor de
volgend projecten:
Memisa
Memisa ondersteunt de gezondheidsprogram-
ma‟s en traint verpleegsters.
Leger des Heils
Het Leger des Heils leidt vrouwen op in de ge-
zondheidszorg. Tijdens de opleidingsperiode
gaan hun kinderen naar school.
Unicef (jeugdproject)
Unicef probeert zoveel mogelijk kinderen te
vaccineren.
De diaconie heeft als doel voor onze collecte
voor het Unicef (jeugdproject) gekozen. Ook
kunt u informatie zien op de site:
www.wereldgebedsdag.nl
11 maart: Biddag voor gewas en arbeid
Momenten waarop mensen biddend zijn: bij het
opstaan, bij het eten, het slapen gaan, „s zon-
dags in de kerk, wanneer de gebedsgroep bij
elkaar komt, tijdens pastorale bezoeken, enz.
Bij al die momenten wordt er gebeden (en ge-
dankt) voor van alles en nog wat en dus ook
voor de dingen van elke dag. Moeten we daar
dan ook nog een speciale dag voor bestemmen?
Ik hoor veel mensen zeggen: „Als we als ge-
meente „s zondags samenkomen, kunnen we
toch net zo goed bidden voor ons dagelijks
brood, ons werk, enz.
Onze evangelische broeders en zusters kennen
een biddag voor gewas en arbeid ook niet. Dus
waarom wij dan wel?‟
Het volk Israël kende speciale gedenkdagen.
Denk maar aan het Loofhuttenfeest of het feest
van de eerstelingen. Ook wij hebben speciale
feesten binnen het kerkelijk jaar. Hoewel het
elke week Pasen is, omdat wij op de eerste dag
van de week, de dag van Christus' opstanding,
bij elkaar komen, vieren we één keer per jaar
speciaal het Paasfeest. We vieren ook één keer
per jaar kerstfeest. Waarom? Om op die dag bij
deze heilsfeiten stil te staan.
Zo is het ook met
de biddag. Eén
keer per jaar,
vóórdat er gezaaid
wordt, komt de
gemeente van
Jezus Christus bij
elkaar om in het
gebed de Here te bidden voor alles van ons
dagelijks leven, vooral voor gewas en arbeid.
De reden voor dat gebed.
Nu zou je bij biddag kunnen denken, dat je al-
leen bidt voor de groei van het gewas. Zo is het
wel begonnen. Maar het mag duidelijk zijn dat
„arbeid‟ daar een onderdeel van uitmaakt. Voor
het eten op ons bord ligt, is er een heel proces
geweest, waar landbouw, handel en industrie
bij kwamen kijken. Er moeten mensen en ma-
chines zijn om het land te bebouwen en gunsti-
ge weersomstandigheden om de producten te
doen groeien. We komen in aanraking met in-
en uitvoer, van voorraad en van distributie,
regeling van prijzen, enz.
We denken daar zo niet aan, maar er zit heel
wat aan vast, vóór we iets te eten hebben. Met
brood alleen zijn we er nog niet: we moeten
ook werk hebben om het geld te verdienen,
waar we brood voor kunnen kopen. En als we
geen werk hebben, zullen er ook instanties
moeten blijven die ons van inkomen kunnen
voorzien. We hebben een huis nodig om in te
wonen, kleding om ons te warmen, al het nodi-
ge voor de opvoeding van onze kinderen.
Het is een heel lange lijst. Alles wat nood-
zakelijk is voor het bestaan en het voortbestaan
van ons valt er onder. Om ons te kunnen ont-
plooien als schepsels naar Gods beeld.
Op de plaats en in de positie waar God ons
gesteld heeft. We mogen en moeten om al die
dingen vragen. Er is niets te gering om voor
Gods aangezicht gebracht te worden.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 6 ûnderweis
22 maart: Zangdienst
Zondagavond 22 maart a.s. is er een zangdienst
in It Breahûs. U kunt de door u gekozen liede-
ren om te zingen met vermelding van de
zangbundel, vóór 11 maart, opgeven bij:
fam. J. Alkema, De Greide 21, tel. 605699
Vanaf zondag 1 maart: 40-dagentijd
Uit de kerkenraad
Nieuws van de beroepingscommissie Een probleem is het tijdsverschil tussen het
maken van een bericht en het moment dat de
gemeente dit bericht onder ogen krijgt.
Het is vandaag zaterdag 14 februari wanneer dit
nieuwsbericht geschreven wordt. Woensdag 25
februari verschijnt ons kerkblad „ûnderweis‟ in
de gemeente en dan kan het neergeschreven
nieuws al weer achterhaald zijn, maar het is
niet anders. Vanuit de gemeente komt de ver-
zuchting dat alles wel erg lang duurt en dat men
van niets weet en niets te horen krijgt. Dat men
niets te horen krijgt is niet de waarheid. Vanaf
september vorig jaar is in elke „ûnderweis‟ ver-
slag gedaan van de werkzaamheden van de
commissie. Dat men niets weet lijkt mij lo-
gisch: het weten is voorbehouden aan de com-
missie. Dat het erg lang duurt, ja daar zijn we
het wel enigszins mee eens, maar vergeet niet
dat we op zoek zijn naar twee dominees; en lid
zijn van een beroepingscommissie is een in-
spannende opdracht. Elk commissielid heeft
een neus en al die neuzen staan niet altijd de-
zelfde kant op. Maar we doen ons best!
Oh ja, van verschillende kanten wordt ook de
vraag gesteld wie er ook alweer in de beroe-
pingscommissie zitten. Het heeft eerder in
„ûnderweis‟ gestaan, maar we willen geen dui-
stere personen zijn en volgt voor de goede orde
alsnog een opsomming: Erik Lankman is
voorzitter. Marten Steegenga fungeert als vice-
voorzitter. Nelleke Roelevink en Tanja Zwart
verzorgen het secretariaat en Nynke Bootsma
notuleert en zorgt voor de verslagen. Mirjam
Sinnema is sleutelbewaarder van It Breahûs en
zorgt voor koffie en thee. Aanvullende en
meedenkende leden zijn: Hendrik Alkema,
Klaas Jan Visser en Joop Bierman, waarvan de
laatste het maandelijkse verslag in „ûnderweis‟
schrijft. Verder worden we op een bekwame
wijze van adviezen voorzien door ds. Wim
Beekman. Zo, nu weet u alweer een hele boel.
Maar ook is het goed om te weten dat wij
verschillende zondagen voor dag en dauw op
pad zijn gegaan om verre reizen te maken en
eerlijk gezegd was dat best gezellig en hebben
we een boel lol gehad. Wat is er verder nog
gebeurd tot nu toe? 20 januari is er vergaderd.
30 januari en 6 februari zijn de overgebleven
predikanten nogmaals op bezoek geweest in
Balk. Zij hebben een rondleiding gehad door
Balk en samen met de beroepingscommissie
gegeten en veel gepraat. 12 februari is er weer
vergaderd en zijn er spijkers met koppen gesla-
gen. Met de predikanten is de afspraak gemaakt
dat in de eerste week van maart een besluit
bekend zal zijn. In verband met de voorjaars-
vakantie is er even een pauze ingelast. Op 21
februari is de commissie opnieuw bij elkaar ge-
weest om de laatste knopen door te hakken. En
nu u dit leest hopen we dat het zover is dat de
commissie een voorstel tot beroeping aan de
kerkenraad heeft gedaan. Voor vragen en/of
opmerkingen kunt u contact opnemen met
E. Lankman, 604125 / [email protected]
Ook op www.kerkpleinbalk.nl kunt u terecht
voor informatie.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 7 ûnderweis
Wijkbijeenkomst 9-2-‘09
„Je kunt van mening
over bepaalde
liederen verschillen,
maar als we ze maar
sámen blijven zingen!‟
was een van de afsluitende opmerkingen op de
wijkavond (sectie 102) die gehouden werd op
9 februari jl. Deze opmerking geldt meteen als
een prachtige metafoor voor het onderwerp van
de avond, namelijk: Eenheid in verscheiden-
heid. Dat er over dit onderwerp veel viel te zeg-
gen, bleek wel uit het feit dat er door de aan-
wezigen geanimeerd gepraat, geluisterd en
soms zelfs gezongen werd.
Aan vier groepen van ruim vijf personen werd
gevraagd welk geestelijk lied hem of haar in
het bijzonder raakte en waarom. Elk wijkge-
meentelid had eigenlijk wel een lied dat hem of
haar zéér na aan het hart lag, om verschillende
redenen. Voor velen was zo‟n dierbaar lied ver-
bonden aan bepaalde verdrietige gebeurtenis-
sen, zoals verlies van geliefden. Voor anderen
waren juist vrolijke liederen met mooie opge-
wekte woorden stimulerend en hoopgevend.
Weer anderen voelden veel voor Psalmen,
omdat er zo duidelijk het verbond met en het
vertrouwen in onze Hemelse Vader in naar
voren komt. Een lied bleek niet altijd levens-
lang mee te gaan als specifiek dierbaar lied: de
keuze voor liederen kan veranderen passend bij
bepaalde fasen in het leven. Een aantal aanwe-
zigen vond ook dat er een afkeer van liederen
kon ontstaan, simpelweg omdat de melodie of
berijming ervan veranderd was. „Maar‟, klonk
het tot slot eensgezind, „we moeten wel nieuwe
liederen blijven leren!‟. Na dit boeiende onder-
werp werd er nog een casus besproken, waarna
er vragen over de beleving van „eenheid in
onze gemeente‟ werden gesteld.
„Bruggenbouwers heb je nodig in een kerk,
maar ook weer niet teveel‟ en „Elkaar accepte-
ren en respecteren‟ kwamen naar voren als be-
langrijke voorwaarden voor eenheid in een
kerk. „Proberen iedereen in de gemeente bij
elkaar te houden; met name kinderen, jongeren
en gezinnen‟ werd toch wel gezien als hét
speerpunt in het gesprek over „bruggen bouwen
in een gemeente‟. Kortom: genoeg gespreksstof
op deze boeiende, leerzame en inspirerende
wijkavond.
Maaike van der Ploeg-Feenstra
Special zondag 15 februari jl. De avonddienst op deze zondag werd georga-
niseerd door de plaatselijke afdeling van het
Nederlands Bijbelgenootschap. Een week van
te voren werd er een oproep
gedaan in de kerk: wie wil er
tijdens deze dienst een bijbelge-
deelte voorlezen wat hem/haar
bijzonder aanspreekt?
Wanneer je zo‟n oproep doet is
het altijd afwachten wat het resul-
taat zal zijn: wie willen en kunnen dit doen?
Wie reageert en kiezen ze niet allemaal het-
zelfde gedeelte uit?
Als werkgroep hadden we ons eigenlijk geen
zorgen hoeven te maken. Het resultaat was bij-
zonder: er waren 9 mensen die zich van tevoren
meldden, mensen van alle leeftijden. En iets
wat we natuurlijk eigenlijk wel weten maar
soms weer even opnieuw moeten begrijpen: al
die mensen vinden in dat bijzondere boek, de
Bijbel, ieder een eigen gedeelte wat hen bijzon-
der aanspreekt.
Wanneer u er bij was heeft u het zelf kunnen
horen, deze enorme verscheidenheid die ons te-
gelijkertijd ook weer samenbindt. Kort samen-
gevat: een heel bijzondere dienst, een speciale
dienst, een special.
Namens de werkgroep van het NBG wil ik
iedereen die op welke manier dan ook aan deze
dienst meewerkte hartelijk bedanken. Zonder u
was deze special niet zo “speciaal” geworden.
Nelleke Roelevink
Gelezen bijbelgedeelten:
Lucas 10: 25-37
Marcus 10: 13-16
1 Johannes 4: 7-15
Hebreeën 12
1 Kon. 21: 1-17
Jona 4
Psalm 119: 57-64, 103: 1-8 en 23 alle 6 verzen
Het liedboek Ps. 139: 1 en 2
Nico ter Linden: Het verhaal gaat
"Kleine David speel op je harp"
Op de beamer werden diverse bijbelteksten in
fraaie beelden getoond.
Gezien:
Het zal u opgevallen zijn dat de tafels in
It Breahûs en de Paadwizer van nieuwe kleed-
jes zijn voorzien. Deze zijn uit de pot van het
„bazaargeld‟ bekostigd.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 8 ûnderweis
Pastoraat
Pastoraat „In en om Talma‟
mw. A. Adema, Joure, tel. 06-50868890
Talma Hiem
Bijbellezing
in de Tuinzaal
op woensdagmiddag
om 15.00 uur:
4 maart PKN P. Meinema
11 maart RK W. Mulder/Y. de Kroon
18 maart PKN A. Adema
25 maart DG C. Duinkerken/T. Bergsma
1 april RK W. Mulder/Y. de Kroon
Kerkdiensten:
om 10.30 uur
1 maart pastor Jenny Smit, Lemmer
5 april pastor Anneke Adema, Palmpasen
Gesang 426
Sa 't in earn syn wjokken útspraat
oer syn jongen as in skyld,
sa slacht God om ús yn deadsskaad
iiv'ge earmen, sterk en myld.
Feilich burgen yn syn frede,
droegen oer rivier en kleau
nei syn ivich rotsferbliuw,
kin wy sjonge fan genede.
Ierdske leafde_is faak ferflein,
mar Gods leafde_is sûnder ein.
IN MEMORIAM
Inte Boukes
* Rûgehuzen, 23 mei 1925
† Balk, 31 december 2008
Een bijzondere man. Iedereen die hem gekend
heeft werd getroffen door zijn oprechtheid, zijn
intense geloof en zijn bescheidenheid.
Het hele leven door heeft hij en ook zijn vrouw
Rinske Gods hand en leiding ervaren:
- de correspondentie met Rinske toen Inte in
Nederlands Indië zat, en die uiteindelijk tot hun
huwelijk heeft geleid. Een huwelijk dat meer
dan 55 jaar mocht duren.
- de manier waarop ze in Rotterdam terecht zijn
gekomen. Inte net omgeschoold tot metaalbe-
werker toen zijn vrouw gevraagd werd met het
gezin waar zij werkte mee te gaan naar Baren-
drecht. In Rotterdam was er in de scheepsbouw
grote vraag naar metaalbewerkers.
- de bijzondere wijze waarop zij, veel later,
weer terug naar het heitelân op de Greide kon-
den gaan wonen.
Er is veel kerkenwerk verzet in de loop van de
jaren. In Rotterdam en later in Balk. Het geloof
zat Inte in iedere vezel van zijn lichaam, ratio-
neel en emotioneel. En dat maakte hem tot een
gedreven man. Als hij had kunnen getuigen,
was zijn dag goed. In alle bescheidenheid,
want, zei hij: “ Ik heb het niet van mezelf!” Dat
typeerde hem. In de dankdienst voor zijn leven,
geleid door zoon Sieb in de Paadwizer, stond
dan ook een tekst uit Galaten 6 centraal. “Maar
ik moge ervoor bewaard blijven te roemen, an-
ders dan in het kruis van onze Here Jezus
Christus”.
Inte Boukes was een intelligente man. Hij pro-
beerde geloof, maatschappij, eigen leven en ge-
zin met elkaar te verbinden. Dat lukte de ene
keer beter dan de andere keer, maar altijd in op-
rechtheid.
Naast het kerkenwerk had heit als hobby: foto-
graferen en filmen. De kinderen werden daar
ook intensief bij betrokken en de foto‟s en beel-
den getuigen van het gezin Boukes met een fij-
ne, creatieve heit en een mem die als zorgende
en steunende kracht de voorwaarden schiep
voor een hecht gezin.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 9 ûnderweis
De laatste maanden waren voor heit, mem en
kinderen intensief, maar ook heel waardevol.
In het volle vertrouwen op zijn Heer en Heiland
is Inte Boukes op 31 december heengegaan.
Wij bidden zijn vrouw, kinderen en kleinkinde-
ren Gods nabijheid toe.
Anneke Adema
IN MEMORIAM
Aad van Nieuwkerk
* Rotterdam, 25 april 1931
† Balk, 11 januari 2009
Boven de rouwbrief van Aad van Nieuwkerk
staat een gedicht dat beschrijft hoe God mensen
in zijn armen draagt naar Zijn hemelse tuin.
Een beeld dat bij Aad van Nieuwkerk past,
want Aad heeft in zijn leven vaak zijn armen
om anderen heengeslagen, en dat terwijl het
leven niet altijd eenvoudig was. In Rotterdam
werd hij als 5e in een gezin van 8 geboren met
een ernstige vorm van Schisis (hazenlip). Zijn
hele leven lang heeft hij operaties en herstel-
operaties moeten ondergaan. Op latere leeftijd
kreeg hij longkanker en de ziekte van Parkin-
son. Maar Aad van Nieuwkerk was een vechter.
En zijn grote wapen was zijn optimisme en zijn
humor. Hij was niet in een hokje te plaatsen.
Hij werkte als verpleegkundige in de psychi-
atrie, maar hij stapte over naar de elektro-
techniek. Hij werkte als hoofdwerktuigkundige
in de scheepsbouw in Duitsland.
Later heeft hij beide disciplines gecombineerd
door als vertegenwoordiger in medische appa-
ratuur te gaan werken.
Op het koor van de Credo Singers ontmoette hij
Wil Slof. In 1984 zijn zij getrouwd. Voor bei-
den was het een tweede huwelijk, maar de twee
gezinnen werd als vanzelfsprekend één gezin.
Aad had het natuurlijk vermogen om mensen
voor zich te winnen.
“Holland” werd ingewisseld voor Texel na de
pensionering van Aad. Een eiland met een spe-
ciale plaats in het hart van Wil en Aad. Ook
daar bleef Aad zingen, in het mannenkoor. Zin-
gen en muziek was een grote passie van hem.
Een andere passie was dichten. Zeker toen hij
ouder werd: woorden van troost, woorden tegen
onrecht. Er sprak betrokkenheid met de maat-
schappij uit. Voor Wil en de kinderen is hij
altijd een vader met sterke armen geweest.
In 1998 zijn zij in Balk komen wonen. De ziek-
te van Parkinson maakte dat hij afhankelijk van
anderen werd. Wil heeft zo lang zij kon voor
hem gezorgd, maar het laatste stukje van zijn
leven woonde hij in Talma Hiem. Hij aan-
vaardde het op zijn specifieke manier, met
humor en met een sterk geloof in zijn geliefden
die hem nabij zouden zijn en God die hem zou
dragen als hij dit leven zou moeten verlaten.
Een van de regels van een gedicht van hem
luidde:
Als mijn geest mij heeft verlaten
en ik zelf niet meer kan praten
laten anderen dan het spreken en het zingen
voortzetten ter ere van de oorsprong aller
dingen.
En het is gebeurd zoals hij zich wenste. In volle
vrede is hij, omringd door zijn geliefden, door
zijn Schepper gedragen naar het heilig koor van
stemmen. Dat Wil, kinderen en kleinkinderen
zich daardoor getroost weten.
Anneke Adema
IN MEMORIAM
Akke Akkerman
* Sondel, 20 augustus 1904
† Balk, 20 januari 2009
Op 20 januari is op haar kamer in Talma Hiem
Akke Akkerman overleden. Zij was 104 (!) jaar
oud. Akke was een bijzondere vrouw. In vroe-
ger tijd heeft ze als baker heel wat kinderen
“gevangen”. Ik was daar één van, en er is altijd
een vriendschapsband gebleven tussen haar en
haar zuster Heiltje en onze familie. Ik mag dus
wel zeggen dat ik haar zo'n 65 jaar gekend
heb...
Een bijzondere vrouw. Haar grote gestalte
maakte indruk, maar ze was helemaal een per-
soonlijkheid die er wezen mocht. Niet altijd
gemakkelijk in de omgang; als iets haar niet
zinde, was ze daarin heel duidelijk. Ze kon ook
heel kritisch zijn op andere kerken en andere
manieren van geloven dan de hare. Maar achter
die wat harde rechtzinnigheid leefden ook bij
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 10 ûnderweis
haar vragen en twijfels. Soms gaf ze daar ook
uiting aan. Een eigenschap die ik hier zeker
moet noemen is haar gastvrijheid. In Sondel,
waar ze het grootste deel van haar leven
gewoond heeft, was het de zusters Akkerman
nooit teveel als er iemand moest worden op-
gevangen. Sommigen hebben “Sondel” jaren-
lang als toevluchtsoord ervaren. Later, in Balk,
werd het leven langzaam maar zeker zwaarder.
Het overlijden van Heiltje heeft diepe indruk
gemaakt. Akke voelde zich steeds meer alleen,
zonder leeftijdsgenoten. Wel leefde ze op van
de bezoekjes van mensen die bleven komen, en
dat waren er vele, vrienden, kennissen en
vooral familieleden. In de gesprekken ging het
dan vaak over vroeger, want daar wist ze nog
alles van.
Haar geheugen was in dat opzicht indruk-
wekkend. Je kon dan ook geregeld haar humor
merken, die haar nooit heeft verlaten. Maar de
jaren gingen steeds zwaarder wegen. We spre-
ken wel van een gezegende ouderdom, maar als
je bijna blind bent, als je door doofheid moeite
hebt een ander te volgen, als je lichaam niet
meer wil, en je bent met alles op hulp aange-
wezen, dan wordt het leven wel heel erg
uitgehold. Het einde kondigde zich aan, steeds
duidelijker. Akke had er vrede mee. Een van de
laatste zinnen die ik van haar heb opgevangen
was: “Dan ga ik op tot Gods altaren.” Dat was
de bevrijding waarnaar ze uitzag.
Ds. Richard Klijnsma
IN MEMORIAM
Hinke Volbeda-Draaijer
* Warkum, 18 juni 1922
† Balk, 20 januari 2009
Op 20 januari 2009 is overleden Hendrikje
Volbeda-Draaijer, Talmapark 1, K-222, op de
leeftijd van 86 jaar. De rouwdienst werd ge-
houden in de Protestantse Kerk te Harich op
24 januari 2009, alwaar aansluitend de begrafe-
nis op het kerkhof plaatsvond.
In de periode dat zij en haar man in Eefde
woonden, heb ik veel contact met hen gehad.
Vandaar dat ik mocht voorgaan in deze uit-
vaart. Na een gevuld leven, keerden zij en haar
man weer naar hun geliefde Fryslân terug. Op
diverse plekken hebben ze gewoond.
Hendrikje was altijd druk met schilderen, tui-
nieren, buiten zijn. En met de weefcursussen
die ze met veel verve gaf. Tot op hoge leeftijd
bleef ze creatief weven en maakte veel moois.
Gelukkig en trots was ze op haar kinderen en
kleinkinderen.
Innig verknocht aan haar man Dirk.
Hendrikje: een pittige, eigengereide, exuberan-
te, intenslevenslustige vrouw was ze. De laatste
jaren vertraagde het levenstempo, kwam er
meer verstilling. Na een kort ziekbed is ze te
midden van de haren vredig ingeslapen.
Het was fijn in een mooie oude Friese kerk af-
scheidswoorden te zeggen, te denken en te bid-
den. Mooi dat haar twee dochters en een paar
kleinkinderen hierin een aandeel hadden.
Hen en bovenal Dirk wens ik goede herinnerin-
gen en Gods nabijheid toe.
Ds. J. Fijn van Draat, Eefde
IN MEMORIAM
Jan de Kleine
* Aldemardum, 11 november 1946
† Snits, 29 januari 2009
Het was een intensieve tijd, nadat Jan de Kleine
te horen kreeg dat hij longkanker had. Het le-
ven concentreerde zich in huis, waar zijn
vrouw, kinderen en ook schoonzus hem de zorg
verleenden die hij nodig had. Zo boden ze hem
een thuis waar hij kon zijn wie hij was. Eerst
leek het wat beter te gaan, maar het wilde toch
niet meer. Hij is 62 jaar oud geworden.
Jan de Kleine hield van Gaasterlân, „O lân fan
wâlden, ikkers, greiden, besletten tusken see en
mar‟. Geboren in Aldemardum verhuisde hij
mee naar Raalte, en keerde terug naar Nijemar-
dum toen het gezin daarheen ging. Daar groei-
de hij verder op, als middelste van vijf kinde-
ren. Hij kon goed rekenen en vond daarin ook
zijn werk. In Balk richtte hij de Amrobank op.
De bank was zijn lust en zijn leven; de tas met
spullen van de bank ging mee op vakantie. Hij
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 11 ûnderweis
hield ervan om zelfstandig aan het werk te zijn
en zijn eigen gang te kunnen gaan.
Met de verkeringstijd erbij, deelde hij bijna
veertig jaar zijn leven met zijn vrouw Jantje.
Aan hen werden drie kinderen toevertrouwd.
In de dienst bij de begrafenis hoorden we over
de band met hun vader. Hij stond klaar als dat
nodig was. Naast de muziek (Myn Gasterlân en
Fries om útens) lazen we uit de Bijbel Johannes
14: 1-7. In het huis van mijn Vader, zegt Jezus,
zijn veel kamers. Moge Jan de Kleine bij die
God thuis zijn, nu we zijn lichaam neergelegd
hebben in de Gaasterlandse aarde.
Bidden we dat zijn vrouw, kinderen en de ande-
ren die hem missen kracht ontvangen om het
goede in de herinnering vast te houden en moed
vinden voor de tijd die komt.
Ds. Martin Jans, Nijemardum
IN MEMORIAM
Iemkjen Keulen-Visser
* Aldegea (H.O.N), 16 juli 1921
† Balk , 3 februari 2009
Velen in en om Talma Hiem zullen Iemkjen
Keulen-Visser herinneren, lopend achter de rol-
lator, soms ‟s morgens vroeg al. Buiten, en
door de gangen van Talma Hiem. Het typeerde
haar. Zij was altijd onderweg, met een zekere
rusteloosheid.
Iemkjen werd 87 jaar geleden geboren in Alde-
gea. Heit was visser, mem was baakster. On-
danks dat haar ouders het druk hadden, was er
toch veel aandacht voor Iemkjen die enig kind
bleef en beschermd is opgevoed.
Zij trouwde met Jelle Keulen, die haar op han-
den droeg. Hij werkte bij de boer en Iemkjen
hield scholen en kerklokalen schoon. Zij herin-
nerde zich nog heel goed de kachels die zij dan
moest aansteken. Het was voor Iemkjen niet al-
tijd makkelijk om het huishouden te runnen met
de kinderen die intussen geboren werden.
Haar introverte karakter en haar beschermde
jeugd hebben daar wellicht een rol in gespeeld.
Zij was moeilijk te doorgronden en dat is wel
eens moeilijk geweest.
Een klap voor haar was de dood van zoon Ger-
rit, die op relatief jonge leeftijd overleed.
Op een gegeven moment zijn Iemkjen en Jelle
naar Balk verhuisd. Eerst naar De Warren, later
naar de Erasmusstraat. Na de pensionering van
Jelle is het een goede tijd geweest. Veel lopen
en fietsen. Breien voor Roemenië. En tijd voor
de hobby: „de blommetún‟. Zij groeide op en
leefde in de traditie van de kerk en hield van de
oude bekende liederen.
Toen ze eenmaal in Talma Hiem woonde, zou
ze geen bijbellezing overslaan. Zonder dat ze er
veel over sprak voelde je dat ze houvast had
aan haar geloof in de Schepper.
Ze was dankbaar voor de verzorging in Talma
Hiem, ze woonde er graag, maar ze heeft zich
soms toch wel eenzaam gevoeld.
Haar aanwezigheid zal gemist worden, het
praatje op de gang, zittend op haar rollator. En
dan maar weer verder.
Op 5 februari hebben kinderen en kleinkinde-
ren afscheid van haar genomen in het crema-
torium „Schoterhof‟ in Heerenveen.
„Doof nu het licht, sluit de ogen en vergeet de
strijd, stond er boven de rouwbrief‟.
Iemkjen Keulen is ingegaan tot de eeuwige rust
van de hemelse heerlijkheid. Dat de Heer hen
die achterblijven nabij mag zijn.
Anneke Adema
IN MEMORIAM
Hendrik Lijesen
* Beverwijk, 16 december 1930
† Balk, 6 februari 2009
Op vrijdag 6 februari jl. overleed in de leeftijd
van 78 jaar ds. Henk Lijesen. De ziekte die zich
eind verleden jaar bij hem openbaarde, maakte
dat hij zich kon voorbereiden op zijn sterven.
Dat deed hij zoals hij alleen dat kan doen. Alles
regelde hij: de liturgie voor de rouwdienst, de
privé-zaken thuis, nodigde mensen uit om af-
scheid van hen te nemen en bad met hen. Op
zijn ziekbed en sterfbed getuigde hij van zijn
Heer. De woorden van zondag 22 uit de Cate-
chismus troostten hem: „met Christus verenigd
te worden in een eeuwige heerlijkheid die voor
ons nog onvoorstelbaar is‟.
Hij werd geboren op 16 december 1930 te Be-
verwijk. Hij studeerde theologie aan de Vrije
Universiteit in Amsterdam en aan de theologi-
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 12 ûnderweis
sche opleiding in Kampen. In 1959 werd hij
gereformeerd predikant te Krimpen aan den
IJssel en Krimpen aan de Lek. Daarna stond hij
te Schoonebeek (1963), Noordwijk-Binnen
(1967), Noordwijk (1969), Rotterdam – Pen-
drecht (1971), Hattem (1980) en Balk (1986).
Hij ging in 1991 met emeritaat. In de jaren ne-
gentig was hij regelmatig voorganger in dien-
sten van Nederlandse gemeenten in Spanje en
Portugal. Via de hervormde Generale Diakona-
le Raad had hij vijfentwintig jaar lang contac-
ten met Tsjechische gemeenten. Ook was hij
betrokken bij het helpen vluchten van predi-
kantsgezinnen uit het toenmalige Oostblok naar
onder meer Canada. “Een man die ons naar bui-
ten liet kijken en de aandacht van onszelf af-
richtte”, zei de voorzitter van de kerkenraad
voorafgaande aan de dienst op donderdag 12
februari in de Paadwizer.
We stonden stil, op Henks verzoek, bij Johan-
nes 10 (de goede Herder) en psalm 23: de her-
der die ons voert aan grazige weiden en stille
wateren. Die weiden en wateren kunnen we uit
onszelf en ook in onszelf niet vinden. Dat is ei-
genlijk wel wat we zoeken. Maar we kunnen ze
alleen vinden als we eerst de herder vinden. Die
wateren en die weiden zijn namelijk niet los
verkrijgbaar. Zij horen bij Hem. Daarom heb-
ben we een tegenstem nodig. Een stem die ons
uitroept. We moeten eerst Hem willen zoeken
en vinden, dan brengt Hij ons daar naar toe. Dat
betekent allereerst de overgave aan en het
vertrouwen op Hem.
Daarvoor is er geen vaste weg, de weg van
gisteren is niet de weg voor vandaag en de weg
van vandaag is niet de weg voor morgen. Het is
een levende weg in een dagelijkse overgave aan
Hem, vanuit de omstandigheden waarin een
mens verkeert. Dat is ook het geheim van het
woord van Jezus: Ik ben de deur.. als iemand
door Mij binnenkomt zal hij behouden worden..
en hij zal uitgaan en ingaan en weide vinden. We
mogen “grazen”, “het woord afgrazen”, en
“verwijlen”, rondgaan, aanwezig zijn in Hem.
De weiden zijn in Hem, Hij is het zelf en Hij
leidt mij in de rechte sporen om zijns Naams
wil. Zijn naam is JHWH, Ik zal er zijn.
Hij zal er zijn in het tekort, in de dood, in de
ziekte, in de honger, in de dorst, in de schuld en
in de eenzaamheid. Het is niet het een of het
ander, maar het is het een in het ander, Hij is de
ENE in het ander. In de woestijn zijn de stille
wateren verborgen. Zegt Hij daarom niet : “Ik zal
mijn volk voeren in de woestijn en spreken tot
haar hart.” Henk Lijesen kende de woestijn, o.a.
in de eenzaamheid die zijn doofheid met zich
meebracht, maar hij kende ook de “stille wate-
ren”. Hij leefde van het Woord. Zijn leven en
heil zocht hij voortdurend buiten zichzelf. Hij
vond het in zichzelf niet!
Wij bidden dat de Heer zijn vrouw Ina en zijn
kinderen en kleinkinderen zal sterken met het
dragen van dit verlies.
Ds. P. Schormans, Wyckel
IN MEMORIAM
Franke de Vries
* Jutryp, 20 september 1938
† Balk, 6 februari 2009
Tekst: ”Ik ga heen om u plaats te bereiden; en
wanneer Ik heengegaan ben en u plaats bereid
heb, kom Ik weder en zal u tot Mij nemen, op-
dat ook gij zijn moogt, waar Ik ben.”
Johannes 14: 3
Franke, voor de meesten van ons Frans, heeft
een lange tijd van lijden gekend. Toen hij nog
in Himmelum woonde, was hij al niet de oude
meer. Hoe meer het ziekteproces vorderde, hoe
meer bij hem het verlangen groeide om wegge-
nomen te worden. Hij verlangde naar Jezus.
In diens nabijheid wilde hij verkeren, daar waar
hij verlost was van zijn lichamelijk en geeste-
lijk ongemak.
Zijn wens is nu vervuld. Voor ons, die hem
gekend hebben en vooral voor zijn familie is
dat een moeilijk te verteren waarheid. We
hadden hem graag wat langer bij ons willen
houden. Maar we moeten en mogen leren om
vrede te hebben met dat de Heer hem heeft
geroepen, zoals wij ooit ook door Hem zullen
worden geroepen.
Frans is geboren in 1938 te Jutryp. Zijn vader
was boerenarbeider. Het woord agrarische me-
dewerker moest nog worden uitgevonden. Het
leek, dat Frans die kant ook zou opgaan. Al
jong moest hij, zoals zoveel jongens, het gezin
helpen door als „jongfeint‟ mede de kost te ver-
dienen. Wanneer hij zag, dat de middelbare
schooljeugd van nu de beschikking heeft over
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 13 ûnderweis
zoveel vrije tijd, kon hij niet nalaten er op te
wijzen, dat dat in zijn jonge jaren wel wat
anders lag. Toch heeft hij geen beroep in de
agrarische sector uitgeoefend, maar heeft hij
zich toegelegd op de bouw.
Metselen werd zijn vak. Hij heeft daarin een
goede tijd gekend, maar bovenal hij voelde zich
thuis in zijn huisgezin. Frans hield van gezel-
ligheid, of die nu te vinden was op zijn werk of
thuis. Als er maar mensen om hem heen waren.
Toen Frans zijn dienstplicht vervulde, genoot
hij van het samenzijn met de andere jongens en
heeft hij de waarde van het met elkaar iets on-
dernemen ontdekt. Vele voormalige dienstplich-
tigen kijken terug op een periode van voor hun
gevoel twee verloren jaren, maar dat was bij
Frans niet zo.
In 1967 trouwde hij met Sjoukje Hoekstra uit
Bakhúzen. Zij schonk hem vier kinderen, drie
dochters en een zoon. Eerst woonde het kers-
verse echtpaar in Wâldsein, toen hebben ze een
jaar in Rijs gewoond, maar uiteindelijk brach-
ten Frans en Sjoukje hun langste tijd samen
door aan de Buorren in Himmelum. De Protes-
tantse Gemeente aldaar kijkt met dankbaarheid
terug op het feit, dat Frans daar het ambt van
ouderling heeft bekleed.
Twee jaar geleden verhuisden Frans en Sjoukje
naar Balk. De kinderen waren al de deur uit.
Sjoukje had er een niet geringe taak aan om
Frans goed te verzorgen. Ze heeft het met liefde
gedaan. Frans heeft dat ook terdege gewaar-
deerd. Nu is hij er niet meer. Hij is nu daar,
waar Jezus voor hem plaats heeft bereid. Laten
wij hem die plaats gunnen. Hij ruste in vrede.
Ds. J.K. Bolt, Himmelum
IN MEMORIAM
Baukje Bergsma-Miedema
* Aldtsjerk, 7 april 1918
† Sneek, 10 februari 2009
Het overlijden van Baukje Bergsma-Miedema
kwam toch nog onverwacht, ofschoon zij in
haar leven toch veel ziek is geweest en allerlei
kwalen haar plaagden.
De laatste jaren woonde zij eerst in de Skou en
later in de verpleeghuiswoningen. Haar woning
en de verzorging was uitstekend, maar toch
heeft zij zich wel eenzaam gevoeld, ondanks de
niet aflatende zorg van neven en nichten.
Een favoriete psalm van haar was Psalm 84. De
psalm die spreekt over een huis, dat een huis is
zoals het zou moeten zijn: een beschutte plek.
Een plek waar mus en zwaluw vol vertrouwen
nestelen en hun jongen neerleggen.
Een plek in de beschutting van de Allerhoogste.
Het is te begrijpen dat deze psalm haar aanprak
Zij maakte in haar jonge jeugd mee, dat twee
broertjes en een zusje binnen een half jaar
stierven; zij vaak moest verhuizen om het werk
van heit, waar het harde werken niet in ver-
houding was met de genegenheid en waarde-
ring die ze kreeg.
Zij zelf probeerde dan ook een thuis te maken
toen zij trouwde met postbode Aant Bergsma.
Ze gingen in Wâldsein wonen. Veel heeft zij op
neefjes en nichtjes gepast, ze kwamen ook wel
logeren, maar tot haar verdriet heeft zij nooit
kinderen gekregen. Aan de andere kant kon zij
genieten van kleine dingen. Zij was gek op le-
zen en handwerken. Veel van haar werkstukken
zijn terecht gekomen bij familieleden.
Zij genoot er van om een ritje te maken met de
auto, liefst op topsnelheid.
Aant Bergsma overleed plotseling toen Baukje
nog maar 54 jaar was. En het was stil in huis.
Familie heeft zich in die tijd ingespannen om
zus, schoonzus en tante Baukje terzijde te
staan.
In de verschillende woningen van haar leven
heeft Baukje Bergsma-Miedema goede en
verdrietige momenten gekend. En nu is de
hemelse woning in het land van louter licht een
werkelijkheid voor haar geworden. Dat moch-
ten we tegen elkaar zeggen in de afscheids-
dienst op 14 februari jl.
Het mag hen die achterblijven tot troost zijn.
Anneke Adema
Ter afsluiting van deze 'In memoriams' het
volgende gedicht van Nicolaas Beets:
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 14 ûnderweis
'De moerbeitoppen ruischten;'
God ging voorbij;
Neen, niet voorbij, hij toefde;
Hij wist wat ik behoefde,
en sprak tot mij;
Sprak tot mij in de stille,
de stille nacht;
Gedachten, die mij kwelden,
vervolgden en onstelden,
verdreef hij zacht.
Hij liet zijn vrede dalen
op ziel en zin;
'k Voelde in zijn' vaderarmen
mij koesteren en beschermen,
en sluimerde in.
De morgen, die mij wekte
begroette ik blij.
Ik had zo zacht geslapen,
en Gij, mijn Schild en Wapen,
waart nog nabij
Bedankt
Na 14 dagen MCL ben ik gelukkig weer thuis.
Wel zal ik moeten leren leven met een reuma-
tische aandoening.Voor een niet meer zo trou-
we kerkgangster, heeft het mij erg verrast nog
zoveel reacties uit de gemeente te krijgen.
Hartelijk dank daarvoor!
Jetty Luik-v.d. Molen
Ik ben weer thuis. Vele kaarten en telefoontjes
mochten wij ontvangen i.v.m. mijn ziekenhuis-
opname. Mede namens mijn vrouw onze dank
voor uw medeleven.
H. Keuning
Onze hartelijke dank voor uw fijne kaarten en
goede wensen, alsmede de bloemen en het fruit.
Het heeft ons erg goed gedaan. Hartelijke groe-
ten van
F. en A. v.d. Sluis
Beste mensen,
Langs deze weg wil ik iedereen bedanken
voor de vele kaarten, bloemen en verdere
belangstelling die ik mocht ontvangen in het
ziekenhuis en bij mijn thuiskomst.
Ook namens mijn vrouw,
Franke Legendal
Nog volop bezig te revalideren wil ik iedereen
bedanken voor de vele goede wensen.
Het was overweldigend weldadig. Dit is ook
gemeente-zijn.
Mw. H. Timmerman-Krikke
Beste mensen,
Hierbij wil ik iedereen bedanken voor de grote
belangstelling die ik mocht ontvangen, tijdens
mijn verblijf in het ziekenhuis en bij mijn
thuiskomst voor de vele kaarten, telefoontjes en
attenties. Ook namens Doetie hartelijk bedankt.
Jan van der Veer
Beste mensen,
Na een verblijf van drie maanden in het zieken-
huis en Talma Hiem ben ik vanaf 17 febr. weer
thuis op de ZWH-straat 7. Een ieder heel harte-
lijk bedankt voor de vele bezoekjes, kaarten,
bloemen en telefoontjes, die ik gedurende deze
periode heb ontvangen.
F. IJkema-Nijdam
Ik wil u heel hartelijk bedanken voor de belang-
stelling tijdens mijn verblijf in het ziekenhuis
en later thuis. Het was geweldig zoveel kaarten,
bloemen, telefoontjes en bezoekjes ik mocht
ontvangen. Dat doet je goed. Ook namens
Pieter hartelijk dank.
Joke Halma-Metselaar
JARIGEN van de maand
maart
2 dhr. J. Wagenaar
Bosmastrjitte 4
2 mw. J. Demmer - Koornstra
Tribune 76
3 mw. T. Albada - Visser
Talma Park 1 /003
4 dhr. H. Keuning
De Warren 30
5 mw. H. Schlebaum - Dijkstra
Tribune 40
5 mw. S. Harkema - Bootsma
Talma Park 15
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 15 ûnderweis
6 mw. A. Vooren - Hoed
Jelle Meineszleane 43
10 dhr. L. Bos
de Finne 9
10 mw. G. Walsweer
Talma Park 1 /206
11 dhr. D. Volbeda
Talma Park 1 /222
11 mw. A. Glashouwer - Hettenga
Talma Park 1 /123
11 dhr. H.J. Visser
de Mieden 21
13 mw. S. de Vries - Dijkstra
de Greide 19
14 dhr. M. van Dijk
Julianastraat 16
16 mw. A. Peppink - Klijnstra
Tribune 132
19 dhr. E. Jansen
Suvelstrjitte 34
20 mw. H. van der Meer - Koopman
De Warren 41
21 mw. B. Finnema - Rusticus
Talma Park 1 /122
22 mw. T. de Blaauw - Jagersma
Tribune 92
23 dhr. P. Feenstra
Jelle Meineszleane 73
25 dhr. A. de Groot
Jogchem de Ruiterstr. 1
26 dhr. H.R. Feenstra
Mr. C.J. Trompstraat 8
26 mw. T. Feddema - Dijkstra
It Bjirkenbosk 4
27 mw. S. Voolstra - Muizelaar
Tribune 110
28 dhr. S. Visser
Tribune 24
29 mw. A.T. Sipkema - Lanting
Rosenbergstrjitte 3
30 mw. M. Bergsma - van de Bruinhorst
Westein 25
30 mw. T. Boonstra - Tiemersma
Jelle Meineszleane 53
31 mw. F. IJkema - Nijdam
Zuidwesthoekstraat 7
april
4 mw. W. de Vries - Muizelaar
Ludgerusstraat 14
4 mw. R. Boukes - Bremer
de Greide 18
Berichten voor de Kerkbrief inleveren vóór
elke donderdagavond 19.00 uur bij:
fam. E.A. Dijkman, Hielkemastrjitte 15,
tel. 602747, e-mail: [email protected]
In een verpleeghuis buiten Balk We noemen elke maand de namen van ge-
meenteleden die buiten Balk verpleegd worden
met de verjaardagsdatum:
W. Jongstra, GGZ Friesland, Postbus 19,
8800 AA Franeker (16 februari)
J. de Kroon, De Finke, T.v.d.Walstraat 26,
8723 CC Koudum (16 februari)
K. Westra, De Finke K7, T.v.d.Walstraat 26,
8723 CC Koudum (15 april)
Jelmer van Loon, Het Zwaluwnest,
Mr.C.P.M. Rommestraat 12,
8603 CZ Sneek (21 april)
Stefan van der Berg, De Baalder 43-45,
8447 DE Heerenveen (31 juli)
Geert Visser, Borneroord, Freulesingel 10,
De Wissel 1, 9244 EW Beetsterzwaag (8 aug.)
Mw. I. Veldstra-Roskam “Suderigge”,
Chr. de Vriesstraat 2, 8531 EL Lemmer.
Kerkelijke stand jan./febr.’09
Overleden:
20 januari: Akke Akkerman,
104 jaar, Talma Park 1/202
geb. 20 augustus 1904 in Sondel
overleden te Balk
20 januari: Hendrikje Volbeda-Draaijer,
86 jaar, Talma Park 1/222
geb.18 juni 1922 te Warkum,
overleden te Balk
29 januari: Jan de Kleine,
62 jaar, De Wurdze 56 (w 102)
geb. 11 november 1946 te Aldemardum
overleden te Sneek
3 februari: Iemkjen Keulen-Visser,
87 jaar, Talma Park 1/218 (w 110)
geb. 16 juli 1921 te Aldegea (H.O.N.)
overleden te Balk
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 16 ûnderweis
6 februari: Franke de Vries,
70 jaar, De Dobbe 11 (w 102)
geb. 20 september 1938 te Jutryp
overleden te Balk
6 februari: Hendrik Lijesen,
78 jaar, Sate Steenbergenstrjitte 3 (w 108)
geb. 16 december 1930 te Beverwijk
overleden te Balk
10 februari: Baukje Bergsma-Miedema,
90 jaar, Jelle Meineszleane 47 (w 110)
geb. 7 april 1918 te Aldtsjerk
overleden te Balk
Geboren:
31 januari Marrit van der Zee,
Bauke Boersmastrjitte 14 (w 108)
Gedoopt: zondag 1 februari
Anne Marije van der Sluis,
Raadhuisstraat 5 (w 104)
Jurjen Tjeerd Tiemersma,
De Mieden 18 (w 103)
Jorrit van der Zee,
De Wurdze 31 (w 102)
Vertrokken naar:
Lienden: Bart Pander,
De Dammen 21 (w 103)
Bloemkamp, Bolsward:
Dirkje Rinkema-Vierstra, Talma Park 1/106
Workum: Melle Christiaan van der Goot,
Bosmastrjitte 44 (w 108)
Lemmer: Itte Veldstra-Roskam,
Meester C.J. Trompstraat 1 (w 105)
Ingekomen van: Oudemirdum: Paulien de Haan,
De Timpe 53 (w 102)
Zwolle: Remco de Koning,
Van Swinderenstraat 16 (w 104)
Appingedam: Klaas Bijlsma,
Wilhelminastraat 8 (w 101)
Voorkeurkerk:
Oudemirdum: Klaas Muizelaar,
Jelle Meineszleane 49 (w 110)
Rienk Visser en Durkje Heeres,
Julianastraat 25 (w 101)
Verhuisd binnen de kerkelijke gemeente:
René Mous van
Douwe Aukesstraat 16 (w 107)
naar Van Swinderenstraat 39 (w 104)
Jan René Zuiderbaan van
Klaas van Houtstrjitte 1 (w 109)
naar Tjalke de Boerstrjitte 6 (w 101)
Meine van der Zee en Geertje van der
Veen van Wilhelminastraat 36 (w 101)
naar Hielkemastrjitte 16 (w 108)
Bedankt als lid:
Mark Jaap Molenaar,
van Swinderenstraat 14B (w 104)
Otte Verbeek,
Bosmastrjitte 34 (w 108)
Diaconie Opbrengst collectes van de afgelopen periode
11 januari Diaconie € 156,88
4 januari Diaconie € 240,20
1 januari Cuba € 33,90
31 december oudejaarscollecte € 183,85
28 december Algemeen kerkenwerk € 158,85
24 december Kinderen in de knel € 238,40
25 december minima € 597,54
21 december pastoraat € 348,00
25 januari Oecomene € 217,25
1 februari Werelddiaconaat € 352,80
Hartelijk dank voor de bijdragen.
Bedankt
Een beetje laat maar toch wil de Oderberggroep
nog even laten weten wat de opbrengst is ge-
weest voor de actie Dafur. Het bracht het mooie
bedrag van € 1.511,03 op. Dit is bijeengebracht
door diverse activiteiten door de gemeente hier
en in Oderberg. De jeugdclub heeft hiervoor
pannenkoeken gebakken in It Breahûs.
Waarin twee kerkelijke gemeenten samen, voor
een ander, sterk kunnen zijn. Geweldig!
Werkgroep Oderberg
Kerkrentmeesters Actie Kerkbalans
Bij deze willen we alle vrijwilligers bedanken
die mee hebben geholpen met de Actie Kerk-
balans. Door omstandigheden is op het aller-
laatste moment nog een beroep gedaan op ver-
vangers om de 885 enveloppen rond te brengen
en weer op te halen.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 17 ûnderweis
We zijn blij dat een ieder weer en wind (en
kou) getrotseerd heeft. Ook hebben we begrip
voor het ongemak dat veroorzaakt is als ge-
meenteleden niet thuis zijn, (nog) niets hebben
ingevuld, vergeten hun naam op de buitenkant
van de retourenveloppen te schrijven maar het
wel in de brievenbus doen, en zelfs in verkeer-
de brievenbussen doen.
Uiteraard streven wij ernaar de hele actie zo
vlekkeloos mogelijk te laten verlopen, maar er
gaat bij deze hoeveelheden enveloppen en vrij-
willigers wel eens wat mis. Daar vragen we uw
begrip voor.
In de volgende „ûnderweis‟ worden de resulta-
ten van de actie gepubliceerd, wanneer we alle
enveloppen hebben geopend en verwerkt. Voor
vragen en verbeterpunten kunt u ons altijd
bereiken.
Pieter Hogeterp
Verantwoording collecten voor de kerk:
21 december € 338,80
24 december 187,57
25 december 345,24
28 december 153,50
31 december 133,75
1 januari 55,15
4 januari 184,05
11 januari 153,41
18 januari nog geen opgave
25 januari 299,85
1 februari 375,44
Opbrengst cassetterecorder jan. 2009 € 55,20
Dirk Faber
Jeugd en Jongeren
‘Niet te volgen’ (Onnavolgbaar)
Nog even en dan gaan we op
weg naar Pasen. Ook dit keer
nemen we jullie weer mee
voor een reis langs onver-
wachte gebeurtenissen uit het
leven van Jezus. We reizen naar spannende
plaatsen. Zo brengen we een bezoekje aan een
woestijn en genieten we van het uitzicht op een
berg.
We willen verhalen van Jezus vertellen. Verha-
len waar Jezus dingen doet die niet te volgen
lijken, die onnavolgbaar zijn. Kunnen we mis-
schien toch Jezus hier in navolgen? Deze vraag
gaan we proberen te beantwoorden.
Op 1 maart is het zover. Dan starten we met het
project NIET TE VOLGEN. Je kunt dan kennis
maken met een echte navolger en samen met
ons op reis gaan. Het wordt weer hartstikke
leuk, dus wees erbij.
Namens de kindernevendienst,
Frida Hogeterp
Hallo jongens en meisjes!
Heb jij je nog
niet opgegeven
voor de activi-
teiten van
de taakgroep
Jeugd en Jon-
geren, maar wil
je wel graag meedoen? Pak dan nu je kans en
meld je snel aan! Er staat namelijk nog een
swingende disco-zwemavond op het program-
ma. Heb je een zwemdiploma en wil je vrijdag
27 maart met ons mee naar Workum, geef je
dan op vóór 20 maart.
Zaterdag 4 april gaan we palmtakken maken.
Ben je tussen de 4 en 10 jaar en heb je zin om
mee te doen dan ben je van harte welkom.
Opgeven kan nog tot 27 maart a.s.
Jij komt toch ook? Opgeven kan bij:
Sjouke Stapersma, tel. 605267,
Anke Haringsma, tel. 605813,
Kindernevendienst Zondag 8 maart
Marcus 9: 2-10 Onbeschrijfelijk!
Jezus neemt drie van zijn leerlingen mee de
berg op. Daar verschijnen Mozes en Elia en de
kleren van Jezus worden stralend wit.
Er klinkt een stem uit de hemel: „Dit is mijn
geliefde zoon.‟ Voor de leerlingen is het een
onbeschrijflijke ervaring.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 18 ûnderweis
Zondag 15 maart
Johannes 2: 13-25 Bloed, zweet en tranen.
Jezus verjaagt de kooplieden van het tempel-
plein. Als zijn leerlingen het zien, vragen ze
zich af of Jezus niet ten onder zal gaan aan zijn
eigen inspanningen.
Zondag 22 maart
Johannes 6: 4-15 Houd je hand op!
Heel veel mensen zijn gekomen om naar Jezus
te luisteren. Jezus geeft hen allemaal te eten:
vijf broden en twee vissen zijn genoeg voor
iedereen en er blijft zelfs nog over.
Zondag 29 maart
Johannes 12 : 20-33 Als een graankorrel.
Jezus vergelijkt zichzelf met een graankorrel
die in de grond gestopt wordt. Je denkt dat er
niets meer van over is, maar juist dan groeit uit
de graankorrel een rijke oogst.
Mensen gevraagd
Mensen gevraagd om de vrede te leren
waar geweld door de eeuwen model heeft
gestaan.
Mensen gevraagd die de wegen markeren
waarop alles wat leven heeft verder kan gaan.
Mensen gevraagd om de noodklok te luiden
en om tegen de waanzin de straat op te gaan.
Mensen gevraagd om de tekens te duiden
die alleen nog moedwillig zijn mis te verstaan.
Mensen gevraagd om hun nek uit te steken
voor een andere tijd en een nieuwe moraal.
Mensen om ijzer met handen te breken
ook al lijkt het ondoenlijk en paradoxaal.
Mensen gevraagd die in naam van de vrede
voor behoud van de aarde en al wat er leeft,
wapens het liefst tot een ploeg willen smeden
voor de oogst die aan allen weer overvloed
geeft.
Mensen gevraagd.
Er worden mensen gevraagd.
Dringend mensen gevraagd.
Mensen, temidden van mensen, gevraagd.
Uit “Geef ons heden ons dagelijks brood,
bidden met de armen”, 2003
Algemene informatie
525 jaar Protestantse gemeente Balk
Vervolg 23,
door Y.J. v.d. Lageweg
Nadat ds. Schook in 1877 naar Garderen was
vertrokken, begon de kerkenraad met het op-
stellen van een drietal en legde dat de burge-
meester voor. Uit dat drietal zocht hij de kan-
didaat die volgens hem het beste in Balk zou
passen. De vacaturetijd duurde dit keer niet
lang, want op 3 februari 1878 werd ds. Jacobus
Johannes van der Weijde, predikant te Berg-
ambacht, bevestigd. Met zijn vrouw en drie
kinderen betrok hij de pastorie naast de kerk
aan de Luts, waarin nu bakkerij Meinsma is
gevestigd. Boven in de gevel zijn de symbolen
geloof, hoop en liefde zichtbaar.
Jacobus Johannes van der Weijde werd op 27
juli 1836 te Leiden geboren. Hij was een zoon
van Jacobus van der Weijde en Jannetje Maria
van der Waag.
Hij trouwde op 26 oktober 1866 te Nijmegen
met Jockamina Hendrica van Beemen, die op 6
september 1846 te Nijmegen het levenslicht
zag. Zij was een dochter van Hendrik van Bee-
men en Anna Hendrika Sneltjes.
Als proponent werd hij op 3 april 1864 te Ab-
coude bevestigd tot predikant. Daar werd het
eerste kind, genaamd Jacobus, geboren. In z‟n
tweede gemeente Wolsum zagen Hendrik
(1870) en Johannes Marinus (1873) het levens-
licht. In zijn derde gemeente was dat dochter
Anna Hendrika (1876).
Op 11 oktober 1878 was er feest in de pastorie
aan de Luts, want zijn vrouw bracht een gezon-
de dochter ter wereld, die de namen Jannetta
Maria meekreeg.
Begin mei was het vaak druk op de wegen.
Boeren met vee, die de pacht was opgezegd,
zochten een ander heenkomen en arbeiders
vaak een andere boer. Dit was iets dat zich ie-
der jaar herhaalde. In Balk was men in 1879
getuige dat een pas getrouwd stel uit de woning
werd gezet. In de krant stond: „Gisteren werden
hier een bruidegom en bruid geregtelijk ge-
noodzaakt hunne woning te verlaten. De inboe-
del van hem en haar staan samengevoegd op
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 19 ûnderweis
straat.‟ Deze uitzetting trok uiteraard de nodige
aandacht van de inwoners; dit was een niet alle-
daags gebeuren. Op 25 juni 1879 overleed een
lid van de kerkvoogdij op 79-jarige leeftijd.
Taeke Harmens Visser, bakker van beroep, had
bijna acht jaar zitting in het college gehad. Hij
was weduwnaar en zette zich volledig in voor
deze kerkelijke functie. Na z‟n overlijden werd
het huis geveild en de bezittingen in een
boelgoed verkocht.
Lang zou Van der Weijde hier niet blijven. Was
de pastorie in Balk hier debet aan? Het was een
oud huis met veel gebreken, dat nodig aan een
grote opknapbeurt toe was. De hoogte van de
gang en kamers voldeed niet meer aan de wet-
tige norm. Het hoge en steile dak was onbe-
schoten, zodat sneeuw en regen vaak vrij spel
hadden om binnen te dringen. Het was hier echt
van de regen in de drup. De voorgevel was
doorgeslagen en een aantal stenen in de achter-
gevel lagen los op elkaar. Het achterstallig
grootonderhoud werd op ƒ 7.000,- begroot en
het vernieuwen van de pastorie op ƒ 15.000,-
geraamd. „t Waren hoge bedragen! Voor beide
opties gold dat de pastorie leeg moest zijn. Het
wachten was dus op het vertrek van ds. Van der
Weijde en dan moest de kerkenraad niet te snel
een predikant beroepen, zodat er tijd was om de
pastorie een flinke opknapbeurt te geven. Uit-
eindelijk kozen kerkvoogdij en notabelen voor
het opknappen van de pastorie en vroegen de
gemeenteleden om een vrijwillige bijdrage en
tevens schreven zij een renteloze lening uit
groot ƒ 1.400,- om kostendekkend te werk te
gaan. De gemeenteleden brachten ƒ 2.244,25
bijeen. Dit bedrag was toereikend.
Na vier jaar nam Van der Weijde het beroep
naar Easterein aan. Daar werd hij, nadat daar de
floreenstrijd was gewonnen, de eerste rechtzin-
nige predikant. Niet langer de belastingplich-
tigen, maar trouwe kerkgangers en de leden van
de kerkenraad bepaalden welke predikant be-
roepen zou worden.
Op 1 oktober 1882 werd hij in Easterein als
predikant bevestigd. In de riante pastorie wer-
den Jacobus Johannes (1884) en Albertus Jacob
(1886) geboren. „Onder vele blijken van be-
langstelling‟ in 1889 herdacht hij z‟n 25-jarig
ambtsjubileum. ‟s Middags sprak de jubilaris
n.a.v. 1 Thimoteus 1:12. ‟s Avonds ontving hij
in de pastorie de gelukwensen van zijn gemeen-
teleden.
Hij maakte hier de roerige tijd van de Doleantie
mee. Een aantal trouwe kerkgangers, die het
niet eens waren met de koers van de kerk en
terugverlangden naar de beginselen van de Re-
formatie stichtten een nieuwe kerk, de latere
Gereformeerde kerk. Op 3 september 1906 was
hij nog in de morgendienst voorgegaan. Zijn
vrouw zou hem een kop koffie in de studeer-
kamer brengen, maar vond hem dood in zijn
stoel achter het bureau zitten.
De ontsteltenis in de gemeente was groot.
Na de afscheidsdienst werd hij op het kerkhof
van Easterein begraven. Nu haar man er niet
meer was, moest zij de pastorie binnen een jaar
verlaten. Het overtollige huisraad werd op 22
november 1906 via boelgoed in de pastorie
verkocht. Het betrof o.a.: nette meubelen en huis-
raad, waaronder: canapé, spiegelkasten eiken-
houten secretaire, mahoniehouten en chiffonnière,
mahoniehouten en andere tafels, stoelen met
trijpen, leren en rieten zittingen, schilderijen, ver-
gulde pendule met stolp, spiegel, twee hanglampen,
koperen studeerlamp, kantoorlessenaar met stoel,
boekenhanger, mooie grote kachel met toebehoren,
grote koperen doofpot, ketel, wasmachine, enig
keukengereedschap, tuinbanken, hobbelpaard,
slede, schaatsen, enz.Deze roerende goederen
brachten ƒ 395,- op. Via een advertentie in de
Leeuwarder Courant liet zij de gemeente we-
ten: „Alle vrienden en bekenden roepen wij bij
dezen een hartelijk vaarwel toe, terwijl wij hen
bedanken voor de vele blijken van vriendschap,
die wij ontvingen. Uit aller naam wed. J.J. van
der Weijde-van Beemen.‟ Zij vertrok eerst naar
Nunspeet en later naar Nijmegen waar een
dochter woonde. Zij overleed in 1933 op 87-
jarige leeftijd. Zij werd echter niet in Easterein
ter aarde besteld. In dat graf werden wel een
dochter en kleinkind begraven.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 20 ûnderweis
Calvijn 500 jaar Zijn naam is vaak nog
wel bekend, maar wie
was hij eigenlijk en wat
was zijn gedachtegoed?
En wat betekent het dat
Nederland als calvinis-
tisch land te boek staat
en veel mensen zichzelf
calvinist noemen?
Op 10 juli 2009 is het
500 jaar geleden dat hij
in de Noord-Franse stad
Noyon werd geboren.
Op allerlei manieren is daar aandacht voor.
Voor het missionair werk van de Protestantse
Kerk is het Calvijnjaar een kans om mensen
van binnen en buiten de kerk kennis te laten
maken met de „erfenis‟ van deze man.
Open en kritisch
Bij Calvijn wordt vaak gedacht aan een streng
gelovig man, recht in de leer. En bij het woord
calvinistisch denken we al snel aan hard wer-
ken, zuinigheid en ingetogenheid, maar er is
veel meer te vertellen over het gedachtegoed
van Calvijn. Wat betekende het Christelijk
geloof voor hem? En wat heeft hij ons te
zeggen, vijf eeuwen later? Kunnen we ons door
hem laten inspireren, kunnen we van hem
leren? Calvijn keek met een wijde en open blik
om zich heen. Hij had oog voor kerk en samen-
leving. Voor hem was het geloof geen weg uit
de wereld, maar een manier om de juiste weg in
de wereld te vinden. Het alledaagse leven was
voor hem de plek waar het geloof haar plaats
heeft; daar wordt het praktijk. Elke dag op-
nieuw maken mensen keuzes waarbij zij zich-
zelf de vraag kunnen stellen hoe die zich ver-
houden tot bijbelse waarden als recht en ge-
rechtigheid, solidariteit en trouw. Daarom stond
hij niet afwijzend tegenover nieuwe ontwik-
kelingen in de samenleving, maar bekeek ze
met een open en kritische blik.
Bevrijdend Tot de kern van het gedachtegoed van Calvijn
en het calvinisme hoort niet alleen de wijde
blik, maar ook het vertrouwen dat je als mens
geborgen bent in Gods hand. Dat gaat vooraf
aan alles, daar hoef je niets voor te doen. Het is
een geschenk dat je krijgt, „om niet‟. Er gaan
geen prestaties aan vooraf. Deze gedachte was
in de tijd van Calvijn een tegendraads geluid,
maar nu nog steeds. Het calvinisme legt nadruk
op het leven als geschenk en niet als persoon-
lijke prestatie. Govert Buijs, filosoof VU,
schrijft: „Calvinist zijn is levenslang leren niet
te vertrekken vanuit de maakbaarheid, maar
vanuit de ontvankelijkheid.‟ (in: Hoera voor
het leven! Calvinistische levenskunst) Zo‟n le-
venshouding geeft ontspanning en is bevrij-
dend. Zo valt er veel meer te ontdekken in het
gedachtegoed van Calvijn dat helpt om onder
woorden te brengen waar het om gaat in de pro-
testantse geloofstraditie. Het missionair werk
van de Protestantse Kerk wil gemeenten helpen
bij die ontdekkingsreis en reikt daarvoor een
aantal mogelijkheden aan waaruit u zelf een
keuze kunt maken. Overzicht mogelijkheden:
- Protestantse sporen in Nederland: wandelen
en gesprek . Boekje kost € 8,95.
- „Alles wat adem heeft‟: psalmen zingen en
lezen . Boekje is te bestellen.
- Calvijn op bezoek: theatervoorstelling (vol)
- Gespreksboekje „Calvijn‟
- Liturgiesuggesties en Calvijnlied
- Hanna van Dorssen, [email protected]
Wandelen In steden zijn heel wat sporen terug te vinden
uit de tijd van de Reformatie. Met behulp van
het wandelboekje kunt u in de steden Groning-
en, Deventer, Dordrecht, Middelburg een wan-
deling maken langs deze sporen. In elke stad
worden weer andere thema‟s uit de protestantse
geloofstraditie belicht. Het boekje verkent deze
thema‟s en nodigt u uit daarover met elkaar in
gesprek te gaan tijdens of na de wandeling.
Zingen Dat in het Liedboek alle 150 psalmen uit de
Bijbel zijn opgenomen hebben we te danken
aan Calvijn. Hij was het die in Genève het
initiatief nam voor het vertalen, bewerken en
op muziek zetten van de psalmteksten. Voor-
taan konden de psalmen worden gezongen in de
eigen taal en werden veel psalmen geliefde
liederen die mensen levenslang vergezelden.
Tussen Pasen en Pinksteren kunt u psalmen ko-
men meezingen op allerlei verschillende manie-
ren. Van de manier waarop dat ging in de tijd
van Calvijn via de reciterende manier waarop
gezongen wordt in kloosters, tot „Psalmen voor
nu‟, een project dat psalmen opnieuw vertaalt
en op (pop)muziek zet.
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 21 ûnderweis
Op 22 april wordt er gezongen in de Bovenkerk
te Kampen. Op 19 mei in de Nieuwe kerk te
Groningen. De kerk is open om 19.15 uur en de
samenzang duurt van 20.00 tot 21.30 uur.
Ook verschijnt een boekje met een aantal be-
werkingen van psalmteksten. Van een bewer-
king uit de tijd van Calvijn tot eigentijdse be-
werkingen van hedendaagse dichters als Karel
Eykman, Huub Oosterhuis en Loyd Haft.
Psalmen bezingen het hele leven, alle vragen
die mensen hebben, alles wat hen overkomt,
van grote vreugde tot diep verdriet. Het boekje
is een verzameling van psalmen waarin wordt
gejubeld, geklaagd, geloofd, gerouwd, getwij-
feld, schuld beleden, gedankt, gereisd en ge-
loofd. Om uit voor te lezen, om weg te geven,
dat met je meegaat op je levensweg.
Theater Wilt u weten wie Calvijn was, wat hem dreef
en wat hij anno nu te vertellen heeft, nodig dan
de acteurs Kees Posthumus en Ferdinand Bor-
ger uit. Zij verzorgen een voorstelling over de
biografie en gedachtegoed van Calvijn en duurt
ca. een uur. Na afloop is er de mogelijkheid om
met de verteller in gesprek te gaan over de
voorstelling; ook geschikt voor een gemeente-
avond. De kosten zijn € 550,- (incl. reiskosten,
licht en techniek).
Gesprek Wilt u met een gespreksgroep aan de slag, dan
kunt u gebruikmaken van een nieuw „toer-
boekje‟ over Calvijn. Dit boekje met ach-
tergrondinformatie, thema‟s uit de theologie
van Calvijn en verbindingslijnen naar vandaag
de dag; uitgegeven uitgeverij Boekencentrum.
Liturgie Met Pinksteren wordt in Genève de officiële
herdenkingsdienst gehouden in de St. Pierre, de
kerk waar Calvijn predikant is geweest. Deze
dienst wordt door de IKON uitgezonden. Op de
themasite www.pkn.nl/calvijnjaar zal vanaf 1
maart materiaal worden aangeboden waarmee
plaatselijke gemeenten in hun pinksterdienst
aandacht kunnen geven aan Calvijn en het Cal-
vijnjaar. Ook zal van het Calvijnlied dat wordt
geschreven voor deze herdenkingsdienst een
Nederlandse bewerking worden gemaakt, die te
vinden zal zijn op de website zodat dit lied met
Pinksteren ook in Nederlandse kerken kan
klinken.
Agenda: 3 maart De kleine kerk
om 14 uur in de Paadwizer
10 maart Koffieochtend van de diaconie
om 10 uur in de Paadwizer
17 maart De kleine kerk
14 uur in de Paadwizer
18 maart Vergadering van de PCOB
om 14 uur in Talma Hiem
31 maart De kleine kerk paasviering
om 14 uur in de Paadwizer
Doopjurken gevraagd! Elk jaar in de zomer periode staan op zaterdag-
middag in heel Fryslân deuren van veel kerken
open in het kader van Tsjerkepaad. Er zijn in
onze provincie vier routes uitgezet. Door de
kerken die meedoen aan 'Tsjerkepaad Súdwest
Fryslân' is dit jaar voor een thema-expositie
gekozen en wel: Doopjurken. De bedoeling is
doopjurken tentoon te stellen waar een verhaal
aan verbonden is. In sommige families zijn
doopjurken aanwezig die al generaties lang
worden gebruikt. Er worden ook doopjurken
vervaardigd uit trouwjurken en daar zijn soms
ook leuke verhalen bij. In It Breahûs willen wij
deze doopjurken gaan exposeren. Heel graag
willen wij weten of u een doopjurk met/zonder
een verhaal in uw bezit hebt. Mogelijk wilt u
die aan ons ter beschikking stellen voor de ex-
positie in de kerk. Het is ook mogelijk er een
foto van te maken en daar het verhaal bij te
voegen.
Graag willen wij van u horen of u over het ge-
vraagde beschikt of kunt beschikken.
U kunt het melden aan Hendrik Jongstra,
tel.602754 of aan Johan Heegsma, tel.601021
Wij hopen op uw medewerking,
Johan Heegsma
Rina Hoogeveen,1965
10e jaargang nr. 3 – maart 2009 22 ûnderweis
Gevraagd:
Hebt u misschien nog een foto van een voorma-
lig predikant van de Hervormde kerk? Neem
dan contact op met
Yde Jan van de Lageweg, tel. 601239
Oplossing februari-puzzel over JONA:
1B, 2C, 3B, 4A, 5C, 6A, 7B, 8B, 9C, 10C,
11B, 12B, 13B, 14B, 15B.
Het was wel een moeilijke puzzel hè!
Van 22 maart t/m 28 maart is het de nationale
collecteweek van ZOA-Vluchtelingenzorg.
Zo'n 22.000 vrijwilligers zullen in deze week
collecteren voor het werk van ZOA onder
vluchtelingen in Afrika en Azië. Het thema van
de collecteweek is „[r]echt voor de vluchteling‟.
Hiermee wil de organisatie aangeven dat zij
samen met haar achterban recht wil doen aan
de situatie van de vluchteling.
U kunt het werk op diverse manieren steunen
door: uw gebed voor ons werk, uw inzet als
collectant en gift op giro 550 t.n.v. ZOA in
Apeldoorn. Meer informatie over het werk staat
op www.zoa.nl en is te verkrijgen bij:
G. Alkema, De Greide 21; J. Rollema B. Stee-
gengastrjitte 19 en F. Wildschut, It Hoefizer 9.
Nieuw diaconaal project? Pax Kinderhulp organiseert vakanties voor
groepen van zo‟n 20-40 buitenlandse kinderen
in gastgezinnen. Het gaat om kinderen uit Bos-
nië, Kroatië, Polen, Armenië en Wit-Rusland.
Deze kinderen en de gezinnen waartoe ze beho-
ren hebben veel meegemaakt en zijn daardoor
erg kwetsbaar. De vakantie met creatieve acti-
viteiten ter verwerking van secundaire oorlogs-
trauma‟s.
Wij hopen dat er gastgezinnen zijn die hun huis
en hart voor 3 of 4 weken openzetten voor
kinderen in de leeftijd van 7-11 jaar. Zo‟n vei-
lige hartverwarmende periode maakt diepe in-
druk. Niet alleen voor deze kinderen, maar ook
voor de kinderen uit het gastgezin. Specialisten
van Pax Kinderhulp zullen u met raad en daad
ter zijde staan. De stichting verzorgt ook trai-
ningen op diverse gebieden. Zo‟n vakantie is
niet alleen een zeer concrete steun aan kinderen
en hun omgeving, maar ook een bijdrage aan
vrede in de wereld.
Omdat het aantal gastgezinnen terugloopt moe-
ten er steeds meer kinderen worden teleurge-
steld. Voor meer informatie Giel de Pooter
0115-694203, [email protected]; of op
www.paxkinderhulp.nl/paginas/kinderhulp.htm
Luister christen
Luister christen,
ik was hongerig
en jij vormde een actiegroep
en bediscussieerde mijn honger. Ik dank je.
Ik was in de gevangenis
en stil sloop jij weg
naar de kapel in je kelder
en bad om mijn vrijlating. Ik dank je.
Ik was naakt
en ernstig ben je nagegaan
en heb je gediscussieerd
of mijn naaktheid wel ethisch was. Ik dank je.
Ik was ziek
en je knielde en dankte God
voor jouw eigen goede gezondheid. Ik dank je.
Ik was dakloos
en jij preekte tot mij
over geestelijk onderdak
en de liefde van God. Ik dank je.
Ik was eenzaam en verlaten
en je liet me alleen
om voor mij te gaan bidden. Ik dank je.
Je bent vroom en bij God.
Maar ik, ik ben nog steeds
hongerig, alleen, naakt,
ziek en gevangen,
dakloos en koud.
Gebed uit de Filippijnen
Uit: Jan Brok, Geef ons heden ons dagelijks
brood, bidden met de armen.