ภาคผนวก ข

- อปกรณและเครองมอทใชในการส ารวจ/ศกษาเหด

- แบบบนทกการส ารวจและแบบสอบถามเกยวกบเหด

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

ภาพท 1ข อปกรณและเครองมอทใชในการวางแปลงส ารวจเหดในดอนป ตาฯ

(ก) Samsung Galaxy note Note 10.1 (โปรแกรม AndroiTS GPS), (ข) เขมทศ, (ค) เชอกฟาง, (ง) เทปวด,

(จ) ไมไผ, (ฉ) คอน

37

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

(ช) (ซ)

ภาพท 2ข อปกรณและเครองมอทใชในการส ารวจและเกบตวอยางเหดในดอนป ตาฯ (ก) กลองถายรป, (ข) ตะกรา,

(ค) ชอนปลก, (ง) ไมบรรทด, (จ) สายวด, (ฉ) แวนขยาย, (จ) กระดาษเคลอบพลาสตก, (จ) สมดบนทก

38

(ก) (ข) (ค)

ภาพท 3ข อปกรณและเครองมอทใชในการวดปจจยทางกายภาพในการส ารวจเหดในดอนป ตาฯ (ก) เทอรโมมเตอร,

(ข) เครองวดความชน pH ของดนและความเขมแสง, (ค) เทอรโมมเตอรแบบกระเปาะเปยก-กระเปาะแหง

ภาพท 4ข ตวอยางหนงสอทใชประกอบในการศกษาขอมลเกยวกบเหด การจ าแนกเหดและใชในการอางอง

39

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

(ช) (ซ)

ภาพท 5ข อปกรณและเครองมอทใชในการศกษาลกษณะรปรางทอยของสปอรเหดในดอนป ตาฯ (ก) กลองVisualizer,TV,

(ข) กลองสเตอรโอ, (ค) กลองจลทรรศน, (ง) กระดาษพมพสปอร, (จ) จานเพาะเชอ, (ฉ) ปากคบ, (ช) หลอดหยด, (ซ) ใบมดโกน

40

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

(ช) (ซ)

ภาพท 6ข อปกรณ เครองมอและสารเคมทใชในการเกบรกษาตวอยางเหด (ก) ตอบ, (ข) ขวดดอง(แกวใส),

(ค) กระบอกตวง, (ง) บกเกอร, (จ) แปรง, (ฉ) ฟอรมาลน 40%(25mL) , (ช) เอทานอล 95%(150mL), (ซ) น ากลน(1L)

41

แบบบนทกการส ารวจเหดในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจกอ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ชอ-สกลผส ารวจ....................................................................ผใหขอมล(ถาม)..............................................................................

วนทส ารวจ..........................................................................เวลา...............................................ถง...........................................น.

ชอปา ดอนปตาสาธารณะประโยชน ต.สวนจก อ.ศรสมเดจ จ.รอยเอด

ชอบรเวณทส ารวจ ( ) แปลงท 1 ( ) แปลงท 2 ( ) แปลงท 3 เสนทางเดนส ารวจ ชนดปา.........................................................

ความสงจากระดบน าทะเล...........................เมตร พกดภมศาสตร.................................................................................................

สภาพอากาศ ( ) ฝนตก ( ) ครม ( ) แดดออน ( ) แดดแรง ความชน ( ) มาก ( ) ปานกลาง ( ) นอย

ความชนสมพทธ..............................................% ความเขมแสง.......................................................Lux

pH ของดน....................................................... ความชนในดน..................................................... %

เรอนยอดปกคลม…………………………..% ลกษณะของพนท..................................................... อณหภม……….0C

ชอทวไป.............................................................................ชอทองถน.......................................................................................................

ชอวทยาศาสตร..............................................................................................ชอสามญ.............................................................................

ชน/อนดบ/วงศ(Class/Order/Family).........................................................................................................................................................

แหลงอาศย

( ) บนพนดน พชใกลเคยง................................ ( )ใตดนลก..............ม. พชใกลเคยง........................

( ) จอมปลวก พชใกลเคยง................................ ( )บนมลสตว ชอสตว..............................................

( ) บนตนไม(เปน/ตาย)ชอพช............................. ( )บนขอนไมชอพช.................................................

( ) บนใบไม ชอพช..............................................( )บนเมลด/ผล ชอพช.............................................

การเจรญของดอกเหด ( ) เปนกลม ( ) กระจก ( ) ดอกเดยว ( )อน.............................................

ปรมาณทพบ ( ) มากกวา 50ดอก ( ) 31-50ดอก ( ) 10-30 ดอก ( ) นอยกวา 10 ดอก

ประเภท

( ) เหดกนได

( ) ไมมขอมลวากนได

( ) เหดพษ

( ) เหดเปนยา

ลกษณะทางกายภาพ(รปราง ขนาด ส กลน รสชาต ความออนแขง เนอละเอยด-หยาบ)

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

ความสมพนธในระบบนเวศ

( ) ยอยสลาย

( ) ปรสต/กอโรค

( ) พงพาอาศยกบรากพช

( ) พงพาอาศยกบปลวก

การใชประโยชนของชาวบาน

การใชประโยชน สวนทใชประโยชน วธใชประโยชน เดอนทใชประโยชน

ปจจยคกคาม....................................................................................ราคาซอขาย..............................................................

การแกพษ(กรณเปนเหดพษ)..............................................................................................................................................

ภาพถาย

หมายเลขตวอยาง...............................................

หมายเลขภาพถาย..............................................แหลงภาพ………...............................

รปถาย

42

บญชรายชอเหดทส ารวจพบในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ท ภาพเหด ชอภาษาไทย/ชอทองถน (อสาน)

ชอวทยาศาสตร

วงศ แหลงอาศย/แหลงทพบ

การเจรญของดอกเหด

ลกษณะเดน

บทบาทในระบบนเวศ

การใชประโยชน ของชาว บาน

จ านวนทพบในแปลงศกษาท*

ว/ด/ป ท

ส ารวจพบ (รวม)

อางอง/การเกบรกษา

1 2 3

* แปลงท 1 ปาดบแลง แปลงท 2 ปาเตงรง แปลงท 3 ปาดบแลง(ทางเดน)

43

แบบส ารวจผร และปราชญชาวบาน

ทเกยวของกบเหดและตนไมในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ท สาขาภมปญญา ทองถน

ชอ-สกล ผรและปราชญ

ชาวบาน

อาย (ป)

ทอย ชาตพนธ หมายเหต

44

แบบบนทกเกยวกบเหดจากปาดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก

อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ท ชอเหดทเกบมาจากปาดอนปตา (ชอไทย/ชอทองถน)

ปรมาณทเกบในรอบป (กโลกรม)

ราคา

(บาท) คดเปนเงน (บาท)

หมายเหต

รวม

45

แบบส ารวจพรรณไมในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจกอ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ล าดบท

ชอตนไม ลกษณะทางพฤกษศาสตร ลกษณะวสย

จ านวนตน หมายเหต

สวนอนๆ ใบ ดอก ผล/เมลด ภาพ วาด/ภาพ ถาย

ประโยชน

วนทส ารวจ ……………….เวลาทส ารวจ ……………..…… สถานทส ารวจ ……………………………

ผส ารวจ……………………………………………………………………..

46

แบบสอบถาม เรอง : ความคดเหนเกยวกบเหดปาในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจกและความสมพนธของเหดปากบวถชมชนของชาวบานสวนจก-บานสนามชย ต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ค าชแจง : แบบสอบถามน สรางโดยกลมนกส ารวจ ศ.พ.ว. โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา เพอศกษาความคดเหนของประชาชนในหมบานและผทเกยวของเกยวกบเหดปาในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก โดยแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบเหดปาในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจกและความสมพนธของเหดปากบวถชมชน

ขอความกรณาใหทานท าเครองหมาย ลงในชองวาง หรอเขยนขอความทตรงกบความเปนจรงและความคดเหนของทานมากทสด

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

1.1 เพศ ชาย หญง

1.2 อาย 7-15 ป 16-20 ป 21-30 ป 31-40 ป 41-60 ป มากกวา 60 ป

1.3 สถานภาพในครอบครบ หวหนาครอบครว คสมรส บตร อนๆ………………………………….. 1.4 ทอยปจจบน ชอหมบาน……………………………………………..เลขท…………………หมท……………………………

ต าบล……………………………..อ าเภอ……………………………….จงหวด……………….…………… 1.5 อาศยอยหมบานนมานาน………………………………………….ป

1.6 ระดบการศกษา ไมไดเรยน ประถมฯ ม.ตน ม.ปลาย ป.ตร ป.โท ป.เอก ………….... 1.7 อาชพหลก………………………………………………………………………………รายได/ป…….……………………….บาท

1.8 บทบาทหนาทในหมบาน ก านน ผใหญบาน สมาชกในหมบาน ขะจ า อนๆ ……………

1.9 ประสบการณเกยวกบเหด ผเกบ…………ป ผจ าหนาย…………ป ผซอ/ผบรโภค…………ป

เปนทงผเกบ ผจ าหนายและผซอ/ผบรโภค …………ป 1.10 วน เดอน ป ทสอบถาม วน…………………ท……………………เดอน………………………พ.ศ………………. 1.11 บรรยากาศขณะสอบถาม…………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1.12 ชอผสอบถาม…………………………………………………………………………………………………………………………

เลขทแบบสอบถาม……………..

47

ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบเหดปาในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจกและความสมพนธของ เหดปากบวถชมชนของชาวบานสวนจก-บานสนามชย ต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด 2.1 ทานรจกดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอดหรอไม?

รจก ไมรจก ไมแนใจ 2.2 ทานเคยเขาไปเกบเหดปาในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจกฯ หรอไม?

เคย ไมเคย (ขามไปตอบค าถามขอ 2.29) 2.3 ทานรไดอยางไรวามเหดปาเกดขนแลว? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

มฝนตกกอนหนาน 2-3 วน

ทองฟาแจมใสมเมฆกระจายเปนฝอยลอยเตมทองฟาเปนกลมเหมอนดอกเหด

อากาศรอนอบอาวหลงจากมฝนตกหาแรกประมาณ 2-3 วน

พบหอยทากหรอกงกอซงสตวเหลานกนเหดเปนอาหาร

เคยไปเกบเหดในชวงเวลาน (ใชประสบการณ)

เหงอซมออกบรเวณจมก ขไคลเปอย

เหนเพอนบานไปเกบเหดไดจ านวนมาก หรอมเหดออกขายในตลาด

เพอนบานชวนไปเกบ

อนๆ (โปรดระบ………………………………………………………………………………………………………………....)

2.4 ทานไปเกบเหดในลกษณะใด?

ไปคนเดยว ไปเปนกลม บางครงไปคนเดยวบางครงไปเปนกลม

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.5 ในการไปเกบเหดทานใชอปกรณอะไรบาง? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

มด เสยม ยาม ตะกรา ถงผา ถงพลาสตก กระสอบ รถเขน เชอก ไฟฉาย

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.6 ชวงเวลาในการไปเกบเหดในดอนปตาฯ (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

6.01-9.00 น. 9.01-12.00 น. 12.01-15.00 น.

15.01-18.00 น. 18.01-24.00 น. 24.01-06.00 น.

2.7 เดอนใดบางททานสามารถไปเกบเหดในดอนปตาฯ ได (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค ม.ย.

ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ตลอดทงป 2.8 เดอนใดททานเกบเหดในดอนปตาฯ ไดในปรมาณมากทสด?

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค ม.ย.

ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ตลอดทงป

48

2.9 ฤดใดทเหดในดอนปตาฯ เกดมากทสด?

ฤดรอน ฤดฝน ฤดหนาว

2.10 ในการเกบเหดในแตละครง ทานเกบนานกชวโมง?

1-2 ชวโมง 3-4 ชวโมง 5-6 ชวโมง 7-10 ชวโมง มากกวา 10 ชวโมง

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.11 ในหนงสปดาห (7 วน) เฉลยแลวทานเขาไปในดอนปตาฯ เพอเกบเหดบอยเพยงใด?

1 วน 2 วน 3 วน 4 วน 5 วน 6 วน 7 วน

2.12 จดประสงคในการเกบเหดของทานคออะไร? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

เพอบรโภคในครวเรอน เพอจ าหนาย เพอบรโภคและจ าหนาย

เพอเปนของฝาก เปนยารกษาโรค อนๆ (โปรด……………………….………………....)

2.13 ทานมความเชอเรองโชคลางในการออกไปเกบเหดหรอไมอยางไร?

ไมม ม (โปรดระบรายละเอยด………………………………………………………………………................ …………………………………………………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.14 ทานมการประกอบพธกรรมอะไรหรอไม กอนเขาไปเกบเหดในดอนปตาฯ?

ไมม ม (โปรดระบรายละเอยด………………………………………………………………………................ …………………………………………………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.15 ทานมขอคะล า (ขอหาม) ในการไปเกบเหดหรอไมอยางไร?

ไมม ม (โปรดระบรายละเอยด………………………………………………………………………................ …………………………………………………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.16 ทานเรยนรวธการเกบเหดจากใคร มวธการเรยนรอยางไร? (โปรดระบรายละเอยด………………………………………………………………………………………………................

…………………………………………………………………..……………………………………………………………….…………………….. …………………………………………………………………..……………………………………………………………….……………….….... …………………………………………………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.17 ทานมวธการสงเกตหรอรไดอยางไรวาในดอนปตาฯ บรเวณใดมเหดเกด? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ใชประสบการณ เคยเกบเหดบรเวณนนมากอน มคนแนะน า มตนไมพวกยางนา เตง รง ฯลฯ

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

49

2.18 ทานมวธการสงเกต ทดสอบหรอแยกแยะชนดของเหดกนไดและเหดพษอยางไร? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ใชประสบการณ

สงเกตดดอกเหด ถามรอยแมลงสตวกดกน แสดงวาไมมพษ

ไมเกบเหดทไมรจก

น าไปตมกบขาวสาร ถาเปนเหดพษ ขาวสารจะสกๆ ดบๆ หรอไมสก

ใสหวหอมลงไปในหมอตมเหด ถาเหดเปนพษ น าตมเหดจะเปลยนเปนสด า

ในขณะทตมเหด ถาใชชอนทเปนชอนเงนแทลงไปคน ถาเหดเปนพษ ชอนจะเปลยนเปนสด า

ใชมอถหมวกดอกเหดจะเกดแผล ถารอยแผลมสด า แสดงวาเปนเหดพษ

น าเหดทเกบไดไปถามผรหรอผเชยวชาญดานเหดปา

เหดทมวงแหวนใตหมวก เหดทมโคนอวบใหญ เหนทมปมปม เหดทมหมวกเหนเปนรๆ แทนทจะเปนชองๆคลายครบปลา เหดตมทมเนอในสขาว เหดทขนในมลสตวหรอใกลมลสตว ไมเกบนาจะเปนเหดพษ

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.19 ชนดและปรมาณของเหดททานเกบหาไดจากดอนปตาฯ ในรอบป (ตอบไดมากกวา 1 ขอ และระบปรมาณ)

เหดละโงกเหลอง……….…ก.ก. เหดละโงกขาว……….…ก.ก. เหดไสเดอน(เหดขไกเดอน) ……….…ก.ก.

เหดไคลหนาเหลอง……….…ก.ก. เหดไคลหนาเขยว……….…ก.ก. เหดหนามวง(เหดหนาแหล) ……….…ก.ก.

เหดแดงน าหมาก……….…ก.ก. เหดกอแดง……….…ก.ก. เหดกอขาว ……….…ก.ก.

เหดขาวจ……….…ก.ก. เหดขาวแปง……….…ก.ก. เหดดน(เหดหนาขาว) ……….…ก.ก.

เหดปลวกจก……….…ก.ก. เหดปลวกตาบ……….…ก.ก. เหดปลวกไกนอย ……….…ก.ก.

เหดเผาะฝาย……….…ก.ก. เหดเผาะหนง……….…ก.ก. เหดหนาวว ……….…ก.ก.

เหดผงแย……….…ก.ก. เหดเกลอ……….…ก.ก. เหดมนป ……….…ก.ก.

เหดเพก……….…ก.ก. เหดกนครก……….…ก.ก. เหดห าฟาน ……….…ก.ก.

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………………………………………………………....)

2.20 เหดททานเกบไดจากดอนปตาฯ มากทสดคอเหดชนดใด? (โปรดระบ………………………………………………..) 2.21 ชอเหดพษททานทราบวามในดอนปตาฯ คอเหดชนดใด? (โปรดระบ………………………………………………..)

2.22 ทานไดน าเหดทเกบหาไดจากปาดอนปตาไปจ าหนายหรอไม?

จ าหนาย ไมจ าหนาย (ถาตอบไมจ าหนาย ขามไปตอบค าถามขอ 2.29)

2.23 สถานทน าเหดไปจ าหนาย

ทบาน ในหมบาน หมบานอน ลกคามารบซอถงบาน ตลาดนด

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

50

2.24 วธการจ าหนายเหด

ใสถาดๆ ละ 100 บาท ใสกระทงๆ 50 บาท ชงเปนกโลกรม

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.25 ราคาของเหดทมการจ าหนาย (บาท/กโลกรม)

เหดละโงกเหลอง……….… เหดละโงกขาว……….… เหดไสเดอน(เหดขไกเดอน) ……….…

เหดไคลหนาเหลอง……….… เหดไคลหนาเขยว……….… เหดหนามวง(เหดหนาแหล) ……….…

เหดแดงน าหมาก……….… เหดกอแดง……….… เหดกอขาว ……….…

เหดขาวจ……….… เหดขาวแปง……….… เหดดน(เหดหนาขาว) ……….…

เหดปลวกจก……….… เหดปลวกตาบ……….… เหดปลวกไกนอย ……….…

เหดเผาะฝาย……….… เหดเผาะหนง……….… เหดหนาวว ……….…

เหดผงแย……….… เหดเกลอ……….… เหดมนป ……….…

เหดเพก……….… เหดกนครก……….… เหดห าฟาน ……….…

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………………………………………………………....)

2.26 ในรอบปของการเกบเหด ทานมรายไดโดยเฉลยรวมทไดจากการจ าหนายเหดปากบาทตอป

100-500 บาท 501-1,000 บาท 1,001-1,500 บาท 1,501-2,000 บาท

2,001-3,000 บาท 3,001-4,000 บาท 4,001-5,000 บาท 5,001-10,000 บาท

10,000-1,5000 บาท 1,5000-20,000 บาท มากกวา 20,000 บาท

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.27 ทานคดวาการเกบเหด (ทงปรมาณและชนดเหด) ในอดตและปจจบนมความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร? (โปรดระบ………………………………………..……………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....)

2.28 เหดชนดใดขายดทสด (โปรดระบ…………………………..……………………………………………….…………………....) 2.29 ทานเคยบรโภคเหดปาหรอไม?

เคย ไมเคย (ขามไปตอบค าถามขอ 2.36 )

2.30 ทานน าเหดปาไปปรง/ประกอบอาหารเปนอาหารประเภทใดบาง? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

แกง ออม เอาะ/อ หมก นง ยาง ซบ ปน กอย ทอด

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.31 ทานคดวาเหดปาทอรอยมากทสดคอเหดชนดใด? (โปรดระบ…………………………………………………………..)

51

2.32 ทานมวธการถนอมหรอเกบรกษาเหดใหคงสภาพอยไดนานเพอบรโภคอยางไร? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) นง/ลวกใสถงพลาสตกมดปากแลวใสตเยน ดอง ตากแหง

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

2.33 ทานเคยรบประทานเหดพษเขาไปหรอไม?

เคย ไมเคย (ขามไปตอบค าถามขอ 2.36 )

2.34 เคยรบประทานเหดพษชนดใด? (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………….………………………………….………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….)

2.35 ลกษณะอาการหลงจากรบประทานเหดพษเขาไปเปนอยางไร? และรกษา/แกพษโดยวธใด? (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………….………………………………….………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….)

2.36 ทานคดวาเหดมประโยชนตอระบบนเวศหรอไม อยางไร? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ชวยยอยสลายซากสงมชวต

ชวยท าใหดนมความอดมสมบรณ

เปนอาหารของมนษยและสตว

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....) 2.37 ทานทราบหรอไมวาเหดกนไดหลายชนดมความสมพนธแบบพงพาอาศยกนกบรากไมของตนไมหลายชนด?

ไมทราบ ทราบ (โปรดระบตวอยาง………………………………..……………………………... ………..………………………………………………………………………………………….………………….…………………....)

2.38 ทานคดวามสาเหตหรอปจจยใดบางทท าใหเกดเหดปา? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

มตนไม มปา ฝนตก ดนมความเปนกรด-ดางเหมาะสม

มเชอเหดในดน ดนมความชน อากาศมความชน

มไสเดอนในดน มซากใบไม กงไมทบถมกน มความรอนจากแสงอาทตย

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....) 2.39 ทานมวธการอนรกษเหดอยางไร? (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ไมเกบเหดทออนหรอแกเกนไป (เหดเฒาใหจงไว)

ชวยกนอนรกษปาไม ตนไม

ปลกตนไมทท าใหเกดเหด เชน ยางนา

น าน าลางเหด เชอเหดหรอเหดแกไปโปรยรอบๆ โคนตนไมในปา

ท าผาปาตนไม

52

เขยนปายรณรงคไปตดรอบๆ ปา

สอนลกหลานถงวธเกบเหดทถกตอง เชน เกบแลวใหถมดน เพอไมใหดนแหง

อนๆ (โปรดระบ…………………………..……………………………………………………………….…………………....)

**************ขอขอบพระคณทกทาน ทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม*************

53

รปวธาน (Key) ทใชในการจ าแนก/วนจฉยกลมเหด เมอไดตวอยางเหดมาจากภาคสนามใหน ามาจดจ าแนกในเบองตนโดยใชกญแจ/รปวธานการจ าแนก

ดงน รปวธานจ าแนกเหดกลมทส าคญอยางงาย (Key to Major Groups of Fungi) 1 ก. ดอกเหด (Fruiting body or mushroom) มหมวก (Cap or pileus) แบบครบ (gills) มรพรน (pores) ครบเปนสน (blunt ridge) คลายฟน (teeth) อาจมกานดอก (stalk or stem) หรอไมมกานดอก ___________________________________________________________________________________ 2 ข. ดอกเหดเปนแบบทรงกลม (puffball) แตกเปนแฉกคลายดาวดน (earthstar) แบบรงนก (bird's nest) มกลนเหมน (stinkhorn) แบบปะการง (coral-shaped) รปถวย (cup-shaped) รปคลายผลของ ไมสนเขา (pine cone) คลายวน (jelly-like) _________________________________________________ 6 2 ก. หมวกเหดมครบ (gill) มกานดอก (stalk) หรอไมมกานดอก ________________________________

_________________________ เหดนม – Agarics ข หมวกเหดเปนสน (ridge) มรพรน (pores) หรอรปฟน (teeth) มกานดอกหรอไมมกานดอก ___________________________________________________________________________________ 3 3 ก. หมวกมครบลกษณะเปนสนทอ (blunt) สนมลกษณะขยกขยก (irregular ridge) มกานดอก

_____________________________________ เหดแตร – Cantharelles ข. หมวกเหดมรพรน (pores) หรอลกษณะคลายฟน (teeth) มกานดอก หรอไมมกานดอก ___________________________________________________________________________________ 4 4 ก. หมวกเหด (cap) มลกษณะเปนฟน (teeth) มกานดอก ถาไมมกานดอกจะขนอยกบตนไมหรอ

เนอไม (wood) ___________________________ เหดหนาม - Teeth fungi ข. หมวกเหดมรพรน (pores) ขนอยตามพนดน (ground) หรอขนอยกบไม _________________________ 5 5 ก. หมวกเหดสดนมมรพรน (pores), ขนอยดอกเดยว ๆ มกานดอกอยกงกลางหมวกเหด

(central stalk) ขนอยบนดน (ground) __________________ เหดตบเตา – Boletes

54

ข. หมวกมรพรน (pores) เหนยวคลายหนงถงแขงคลายไม (leatherto woody) ถาดอกเหดสดนม จะมกานดอกไมอยกงกลางหมวก (stalk eccentric) กานดอกอาจตดชดกบกานดอกอน หรอไมม กานดอก ปกตมกขนอยกบไม ________________________________________ เหดกระดาง – Polypores

6 ก. ดอกเหดมถงสปอร (spore sacs) รปรางกลม (round) ถงรปไข (oval) หรอมลกษณะคลายรปลก แพร (pear) ลกชมพ หรอคลายแกวกนแบน (flask-shaped) รปดาวเปนแฉก (star-shaped) มถงสปอร อยตรงกลาง หรอรปรางคลายรงนก (bird's nests) เลก _________________________เหดรงนก เหดดาวดน

เหดกลม -Bird's nests, Earthstars และ Puffballs ข. ดอกเหดมรปรางอยางอน _____________________________________________________________ 7 7 ก. กานดอก (stalk) มสเขยว เปนเมอก (slimy top) เปราะหกงาย (fragile) มกลนไมพงปรารถนา (disagreeable odor) ฐานดอก (base) จะหมดวยปลอก (volva) __________________________________

_____________________________________________ เหดหนวดเหมน - Stinkhorn ข. ดอกเหดมรปรางอยางอน _____________________________________________________________ 8 8 ก. ดอกเหดมรปรางคลายปะการง (coral) ขนอยเดยว ๆ หรอเปนกลม มปรมาณมาก รปรางคลาย

นวมอ (fingers) บางทมฐานรอบกลม (massive base) _ เหดปะการง - Coral fungi ข. ดอกเหดมรปรางอยางอน _____________________________________________________________ 9 9 ก. ดอกเหดคลายกบผลของลกสนเขา (pine-shaped top) มสน (ridge) และร (pits) และมกานดอก อยกงกลางดอก (central stalk) หรอมลกษณะขยกขยกถงเรยบ บางทมลกษณะคลายอานมา (saddle shaped top) และมกานดอกอยกงกลาง ____________________________________________________________

เหดมนสมอง - True morels และ False morels

55

ข. ดอกเหดมรปรางอยางอน ____________________________________________________________ 10 10 ก. ดอกเหดมรปรางคลายถวย (cup-shaped) รปรางคลายโถหรอแจกน (urn-shaped) หรอมกน กลม (flattened disc) ขนบนพนดน (on ground) หรอมรปรางแตกตางออกไป _________________เหดถวย

เหดลนพสธา และเหดสมพนธมตร - Cup fungi Earth tongues and allies ข. ดอกเหดมลกษณะคลายวน (jelly-like) มสขาว เหลอง ถงสน าตาลเขม หรอสน าตาลด า

ขนบนไม (wood) ______________ เหดวน - Jelly fungi ทมา : กตตมา ดวงแค ( 2551 : 49-50)

56