10 NUMARALI SİVRİHİSAR KADI SİCİLİ

ÇEVİRİ YAZISI VE TAHLİLİ

İsmail KALAYCI

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü

Tarih Anabilim Dalı

Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Eskişehir

Eylül, 2013

T.C.

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTİSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE İsmail Kalaycı tarafından hazırlanan 10 Numaralı Sivrihisar Şer’iye Sicilinin Türkçe-Yazı

ve Tahlili başlıklı bu çalışma ../../…. tarihinde Eskişehir Sosyal Bilimler Enstitüsü Lisansüstü

Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin ilgili maddesi uyarınca yapılan savunma sınavı sonucunda

başarılı bulunarak, Jürimiz tarafından (Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Bilim Dalında Yüksek Lisans

tezi olarak kabul edilmiştir.

Başkan …………………………………….

Üye ……………………………………….

Üye ……………………………………….

Üye ……………………………………….

Üye ……………………………………….

ONAY

…/ …/ 200…

(İmza)

Enstitü Müdürü

ÖZET

10 NUMARALI SİVRİHİSAR KADI SİCİLİ ÇEVİRİ YAZISI VE TAHLİLİ

(H.1287-1294 / M.1870-1878)

KALAYCI, İsmail

Yüksek Lisans -2013

Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı

Danışman: Yrd. Doç. Dr. Selahattin Önder

Bu çalışma Osmanlı Devleti'nin mahkeme kayıtlarını kapsayan şer'iye

sicillerinden Sivrihisar'a ait on numaralı defterin transkribe edilmesi ve

değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu sayede çok değerli bir materyal istifadeye

sunulmuş olacaktır. Defterin bu günkü alfabe ile yazımı sırasında basit transkripsiyon

kuralları uygulanmıştır. Transkripsiyonu yapılan metindeki hükümler, tarihsel bakış

açısı ile değerlendirilmiştir. Konuyu tamamlamak bakımından Osmanlı hukuk

sistemi ile ilgili bir takım kavramlar tanıtılmış ve Sivrihisar'ın tarihi hakkında kısaca

bilgi verilmiştir.

Çeşitli konularda üç yüz yirmi adet hükmün yer aldığı defter, dönemin siyasi,

sosyo-ekonomik, askeri ve kültürel yönleri hakkında fikir vermektedir. Bu bilgiler

ışığında Osmanlı Devleti'nin merkez dışındaki uygulamaları ve Sivrihisar şehrinin

Osmanlı tarihindeki önemi de ortaya çıkmaktadır.

ABSTRACT

TRANSCRİPTİON AND ANALYSIS OF SİVRİHİSAR JUDGE JUDİCAL

RECORD NO:10

(Muslim Calendar: 1287-1294 / Gregorian Calendar:1870-1878)

İSMAİL KALAYCI

Master-2013

Contemporary History

TUTOR: Asistant Profesor Selehattin ÖNDER

This study aims to transcribe and evaluate the notbook no: 10 which contains

sheriah judical records of Sivrihisar City of Ottoman Empire. Transcription and

evaluation of this material may present a valuable source for further resarches.

Simple transcription rules were used during the rewriting of the material with

current Turkısh alphabeth. Verdicts in the text were evaluated by a historical we point.

Some concepts considering Ottoman Legal System were explained and a short

history of Sivrihisar City was included to make the subject more clear.

The notbook which contains 290 verdicts gives some idea about politics,

sosyo- economics, military and culturel aspects of the era. Through these information,

social implementations of the Ottoman Empire apart from the center may be

comprehended better and importance of the city can be seen.

İÇİNDEKİLER

ÖZET……………………………………………………………………………........ i

ABSTRACT………………………………………………………………………… ii

İÇİNDEKİLER…………………………………………………………....................iii

KISALTMALAR ……….……………....………………………………………….. iv

EKLER LİSTESİ……………………………………………………………………..v

ÖNSÖZ………………………………………………………………… …………. vi

GİRİŞ…………………….........……………………………………………………...1

I.BÖLÜM

ŞER’İYE SİCİLLERİ, KADILAR VE SİVRİHİSAR TARİHİ

1.1. Osmanlı Devleti’nde Şer’iye Mahkemeleri ve Kadılar……...……....…............3

1.2. Şer’iye Sicilleri………...…....…………………………………………..……….8

1.2.1. Şer’iye Sicillerindeki Belge Çeşitleri……………………………………..11

1.2.1.1. Kadı Tarafından Yazılan Belgeler………………………………….11

1.2.1.2. Diğer Makamlardan Gelen Belgeler……………………………….12

1.3. Dünden Bugüne Sivrihisar……………………………………………………...14

II.BÖLÜM

10 NUMARALI SİVRİHİSAR ŞER’İYE SİCİLİNİN TANITIMI

VE SONUCU

2.1. Defterin Fiziksel Özellikleri, İçeriği, Değerlendirme ve Sonuç………...……...21

2.2. Sicilin Konularına Göre Tasnifi…..…………………………………………….29

2.3. 10 Numaralı Sivrihisar Şer’iye Sicilinin Konularının Özetleri…………..…….35

iv

III.BÖLÜM

SİCİLİN ÇEVİRİ YAZISI

SİCİLİN ÇEVİRİ YAZISI …………….………….……………………………..…92

KAYNAKÇA………………………………………………………………………346

EKLER……………………………………………………………………………..348

KISALTMALAR

H. : hicri

M. : miladi

MEB : Milli Eğitim Bakanlığı

No’lu : numaralı

s. : sayfa

vb. : ve benzeri

vs. : ve saire

a.g.e. : adı geçen eser

EKLER LİSTESİ

Ek-1: Kayıtların Nevi ve İktisap Sütununda Geçen Hisse Oranları/ Arapça Bayağı

Kesirler

Ek-2: Eski Kayıtlarda Bulunan ve Değişik Yörelerde Kullanılan Mahalli Ölçüler

Ek-3: Kayıtlarda Yer Alan Takvimler ve Bunların Bugünkü Karşılıkları

ÖNSÖZ

Hukuk sistemini ve adli teşkilat yapısını İslam hukuku üzerine kuran Osmanlı

Devleti'nde Şer'iye Mahkemeleri, yargı faaliyetlerinin önemli kısmını kapsar.

15,yy'ın ikinci yarısından, devletin sona ermesine kadar geçen yaklaşık beş asırlık

süre içerisinde insanlar arasında meydana gelen hukuki uyuşmazlıklar dil, din ve

renk ayrımı yapılmaksızın çözüme kavuşturulurken, yapılan yargılama belli usul ve

prensipler çerçevesinde kayıt altına alınmıştır. Osmanlı yargı sisteminde ve şer'iye

mahkemelerinde önemli bir yeri olan kadıların vermiş oldukları i'lam, hüccet ve

görevleri gereği tuttukları çeşitli kayıtlatı içeren bu belgelere, “Şer'iye Sicili”

denilmektedir.

Şer'iye Sicilleri, yalnız Osmanlı hukuk tarihi açısından değil ekonomik,

sosyal, siyasi, dini ve askeri tarih açısında da birinci derecede kaynak durumundadır.

Bunun yanında her il ve ilçe merkezindeki Şer'iye Sicilleri, yerel tarihlerin yazılması

için en güvenilir tarih kaynaklarıdır. Şer'iye Sicilleri ait oldukları devrin tarih

aynasıdır.

Ülkemizde ve komşularımızın arşivlerinde halen el atılmamış binlerce şer'iye

sicili bulunmaktadır. Gerek genel tarih, gerekse hukuk tarihimizin sağlam bir zemine

oturabilmesi için bu defterlerin akademik düzeyde ele alınıp gün ışığına çıkarılması

gerekmektedir. Bu yüksek lisans tezi çalışması ile bu defterlerden biri gün ışığına

çıkarıldı. Elde ettiğimiz veriler, bilinenleri teyit ettiği gibi yerel açıdan pek çok

değerli bilgiyi de ortaya koymuştur.

Çalışmalarımda yönlendirici desteğinden faydalandığım kıymetli hocam Yrd.

Doç. Dr. Selahattin Önder'e ve Yrd. Doç. Dr Mehmet Topal'a; teşekkür ederim.

01.08.2013 İsmail KALAYCI

1

GİRİŞ

Tarih, ancak belgelere dayandığında bilimsel bilgi ortaya çıkar dolayısıyla bu

belgeler ışığında tarih yazmak, geleceğe karşı sorumluluk isteyen bir görevdir.

Nitekim Mustafa Kemal Atatürk'ün de dediği gibi; “ Tarih yazmak, tarih yapmak

kadar mühimdir. Yazan, yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat insanlığı

şaşırtacak bir mahiyet alır.” Hatırlatmaya gerek yoktur ki, tarihçi bu esaslar

çerçevesinde tarafsız olmalı ve kişisel önyargılarını tarihe yansıtmamalıdır. Olay ve

olguları incelediği zamanın koşullarını göz önüne alarak değerlendirmelidir.

Arşivlerimizde yer alan Şer'iye Sicilleri tarihe çok yönlü ışık tutması bakımından

oldukça önemlidir. Bu kıymet sadece bizim için değil, halen o bölgelerde yaşayan

insanlar için de geçerlidir. Sosyal ve ekonomik tarihin önemli kaynaklarından olan

Şer'iye Sicilleri taşra teşkilatının işleyişi, taşrada meydana gelen ve gelişen olaylar,

toplumsal yapı, devlet-halk ilişkileri hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Dolayısıyla

sadece genel Osmanlı tarihi için değil yerel şehir tarihleri için de Şer'iye Sicillerinin

çok önemli bir bilgi kaynağı olduğundan şüphe yoktur.

Defterin ait olduğu Sivrihisar, Ankara vilayetine bağlı durumda idi. Şu anda

ise Eskişehir'e bağlı bulunmaktadır. 10 numaralı Sivrihisar Şer'iye Sicili, H.1287-

1294/ M.1870- 1878 yıllarına aittir. Sultan Abdülaziz’in tahtta bulunduğu ve

devamında Sultan Abdülhamit’in tahta geçişiyle devam eden o yıllar, Osmanlı

devletinin çöküş dönemine rast gelmektedir.

Sicil 67 varaktan ( yani bazı sayfaları boş olduğundan dolayı 131 sayfa) ibaret

olup içinde 290 adet hüküm kaydedilmiş bulunmaktadır. Baş sayfalarda mal alım

satım davalarının çok olduğu görülen sicilin sonlarına doğru ise emirnâme,

nizamnâme, şukka, verâset davaları, nikâh akdi ve nafaka davaları gibi davalar

bulunmaktadır.

2

Sicilin sayfalarının numaralandırılmasında defter mikrofilmden A3 kâğıdına

fotokopi çekildiği için her bir varak iki sayfa olarak addedilmiştir.

Metnin bugünkü alfabe ile yazımı sırasında basit Türkçe çeviri kuralları

uygulanmış, ayın, hemze, uzun sesli harfler, apostrof işaretleri ile ses değerleri

verilmeye çalışılmıştır. Okunamayan kelimeler (silik) şeklinde gösterilmiştir. Yeni

harflere çevrilmiş metin hazırlanırken aslına müdahale edilmemiş, okuyucuya

yardımcı olmak amacıyla sayfa ve hüküm numarası ile hükmün tarihi ve hükmün

geniş özeti ve konusu yazılmıştır.

Çalışmamız giriş, üç ana bölümden oluşmaktadır. Sonuç metin

değerlendirmesinin içinde yer almaktadır. Girişten sonra yer alan birinci bölümde,

Osmanlı hukuk sistemi içinde Şer'iye Mahkemeleri ve kadılar, Şer'iye Sicilleri ile

Sivrihisar'ın tarihçesi hakkında genel bir bilgi verilmiştir. İkinci bölümde sicilin

tanıtımı değerlendirilmesi ve içerdiği hükümlerin özetleri ve konuları ile sicilin

konularına göre tasnifi yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise metnin çeviri yazısı yer

almaktadır.

3

I.BÖLÜM

ŞER’İYE SİCİLLERİ, KADILAR VE SİVRİHİSAR TARİHİ

1.1. OSMANLI DEVLETİN’DE ŞERʿİYE MAHKEMELERİ VE KADILAR

Osmanlı Devleti, İslamiyet'i kabul etmiş ve benimsemiş teokratik bir devletti.

Bu bakımdan diğer İslam devletlerinde olduğu gibi, Osmanlılarda da yöneticiler

adalet dağılımını en önde gelen görevlerinden birisi olarak kabul etmişlerdi. Osmanlı

Devleti'nin adalet konusunda gösterdiği hassasiyet ve adaletsiz bir devletin var

olamayacağı düşüncesi devletin kurulduğu yıllardan itibaren yargı örgütünün

oluşturulmasına yol açmıştır.1 Bu yüzden, Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi,

1300 tarihinde kendi adına hutbe okuttuğu Karacaşehir'e Dursun Fakih'i kadı olarak

atamıştır. Bundan sonra Osmanlılar fethettikleri her kasaba ve kente hemen kadı

atamışlar ve adaletin teminini sağlamaya çalışmışlardır.

Kadılar her ne kadar hukuki işlerle ilgili görevli olarak görünse de, onlar aynı

zamanda bulundukları yerde (kaza) yürütme görevini de üzerlerine almışlardır. Belli

bir köy grubunun merkezi durumunda olan, siyasi, ekonomik ve kültürel yönlerden

de sosyal bir yönetim merkezi anlamına gelen kazalar, aynı zamanda birer kadılık

merkezi oluşturuyorlardı.2

Kadılar medrese eğitimi görüp diploma alanlardan tayin edilirlerdi.

Derecelerine göre kadı atamaları da değişik biçimlerde olmuştur. Kadılık atamaları

16. yüzyılın ortalarına kadar kazaskerler ile sadrazama ait iken sonraları yüksek

rütbeli müderrisler ile kadılar şeyhülislamca, kaza kadıları ile ufak rütbeli

müderrisler kazaskerlerce atanmışlardır. Ancak Anadolu ve Rumeli kazaskerleri

kendi yetki alanları dışındaki yerlere kadı ataması yapamamıştır. Osmanlı

Devleti’nin son zamanlarında kazaskerlerin kadı tayin yetkisi tamamen ellerinden

alınmış ve kadılar şeyhülislamın arzı ve padişahın irade-i seniyesiyle tayin edilmeye

1Yaşar Şahin Anıl, Osmanlı'da Kadılık, İletişim Yayınları, İstanbul 1993, s.11.

2Yaşar Şahin Anıl, A.g.e, s.33-34.

4

başlanmıştır. Bir kazaya tayin edilen kadıya, memuriyete uygun ve izinli olduğuna

dair padişah tuğrasını içeren bir berat verilir ve aynı zamanda mensup olduğuu

kazaskerden de mühürlü bir mektup alarak görevine giderdi.3

Kaza kadılarının görev süreleri iki yıldı. Daha sonra bu süre 4 ay kısaltılarak

20 aya indirilmişti. Görev süresini dolduran kadı, İstanbul'a gelerek her çarşamba

günü mensup olduğu kazaskerin dairesine devam ederdi. Bu süre iki yıl kadar olup

“zaman-ı infisâl” olarak adlandırılmıştır. Süresini doldurup sırası geldiğinde tayin

edilmesine de “zaman-ı ittisal” denilmiştir.4

Her kadı kendi kadılığındaki davalara bakabilmekteydi. Yargılamayı Hanefi

mezhebinin kurallarına göre yapmasına rağmen taraflara dört mezhepten hangisine

göre davaya bakılmasını istediklerini sorup cevaba göre bu isteğe uymak zorundaydı.

Osmanlı şehirlerinde resmi bir mahkeme binası mevcut değildir. Genellikle

kadının evi mahkeme olarak kullanılmıştır. Halk davayı serbestçe izleyebildiği için

bir evden çok mahkeme binası niteliği kazanmıştır. 19. yüzyıl ortalarına kadar

İstanbul kadısının bile belli bir binası olmamıştır. Kadının konağı mahkeme olarak

kullanılmıştır. 1836 da İstanbul Kadılığı Mahkemesi Edirnekapı'da iken, ertesi yıl

kadının değişmesiyle mahkeme binası bu kadının Ayasofya'daki konağı olmuştur. II.

Mahmut döneminde Şer'iye Mahkemeleri ve kadılar ile ilgili bir takım düzenlemeler

yapılmıştır. 1837'de İstanbul kadısının makamı Bâb-ı Meşihât'taki boş odalara

taşınmış ve ilk kez resmi bir mahkeme binasında yargı görevi devam ettirilmiştir. Her

ne kadar kadının kendi evi de olsa, resmi bir bina özelliği de kazansa, mahkemelerin

dokunulmazlığı her dönemde öne çıkmıştır. Örneğin 16. yüzyılda Manisa'da bir

kısım halk ayaklanıp da kadının mahkemesini bastıklarında, baskının haksızlıktan

ileri gelip gelmediğine bakılmaksızın şiddetle cezalandırılmışlardır.5

3İ.H. Uzunçarşılı, Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1984, s.

87-105 4Ahmet Akgündüz, Şer'iye Sicilleri, Türk Dünyası Araştırma Vakfı Yayınları, İstanbul, 1988, s. 70.

5 İlber Ortaylı Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Turhan Kitapevi, Ankara

1995,s. 50-51.

5

Osmanlılarda da diğer İslam devletlerinde olduğu gibi şer'i ve örfi davaların

görüldüğü yere Şer'iye Mahkemesi denilmiştir. Bir yerde bu mahkemelerin kurulması,

padişah beratıyla tayin edilmiş bir kadının ya da onun atadığı bir naibin bulunmasına

bağlıdır. Her sancak çeşitli kadılıklara ayrılmış olup mahkemeler şehir ve

kasabalarda kurulmuştur. Kadının mahkeme merkezini keyfi olarak değiştirme hakkı

yoktur.

Şer'iye Mahkemeleri, şer'i hukuk alanına giren her türlü davayı görüp hükme

bağladığı gibi, noterlik görevi, vasiyetlerin düzenlenip yerine getirilmesi,

vakfiyelerle ilgili düzenlemeler, sözleşme ve senetlerin hazırlanması vb. işleri de

yapmıştır. Bunun yanında kadı örfi hukukun uygulanmasından da sorumlu

olduğundan, mali işler, kişiler ve devlet arasındaki taahhüt ve iltizam işlerinin

düzenlenmesi, vergi mükelleflerinin belirlenmesi, vergi kanunlarının ve her türlü

yasak namenin uygulanmasını sağlamak da mahkemelerin görevleri arasında yer

almıştır. 6

Şer'iye Mahkemeleri’nde açıklık, yani dinleyicilerin hazır bulunması temel

prensipti. Nitekim İslam hukukuna göre açıkta meydana gelmeyen duruşmalar

şaibeliydi. Mahkemelerdeki zabıt defterlerine şahitlerin yani takip edenlerin isimleri

de yazılırdı. Bu kişilerin niteliği davaya göre değişirdi. Bazı davalarda şehir

kethüdası, müderrisler, yeniçeri ihtiyarları ve esnaf ileri gelenleri bu üyeler arasında

yer almıştır.7

Kadı taraftarlar arasında din, dil ve renk farkı gözetmeksizin eşit davranmak

zorundaydı. Babasının ve birinci derecede yakınlarının taraf olduğu davada hüküm

veremezdi. Hasta, aç ve aşırı yorgun olmadıkça hiçbir dava müracaatı geri

çevrilmezdi. Tarafların öneri, ifade ve cümlelerini dinlemekten ve dikkate almaktan

çekinilmezdi. Kadı kimseye kaba davranamaz, taraflarla kişisel yakınlık kuramaz,

onlarla gizlice konuşamazdı. Celse sırasında espri, jest, mimik ve işaret yapamazdı.

Celse hiçbir kuvvet tarafından engellenemezdi ve ihlal edilemezdi, hatta padişahın

6 Halil İnalcık, “Mahkeme”, İslam Ansiklopedisi, C. VII, MEB, İstanbul,1993, s. 149-151.

7İlber Ortaylı, a.g.e, s. 53.

6

kendisi bile celseye müdahale edemezdi.8

Kadı, celsede hazır olmayan taraf aleyhine hüküm veremezdi. Ancak

tarafların vekil ile temsili mümkün idi. Batı hukukunda benzer görevleri üstlenen

avukatlık kurumu, Osmanlı hukukunda bulunmamakla beraber vekillik yaygın bir

uygulama alanına sahipti. Özellikle kadınların taraf olduğu davalarda bir yakınının

onun vekili olarak mahkemede davayı takip ettiği sıklıkla görülmüştür.9

Kadı, yargılama esnasında önce davacının ve davalının iddialarını dinlerdi.

Daha sonra davalıya, davacının iddiasıyla ilgili sorular sorardı. Eğer davalı davacının

iddiasını kabul ederse karar aşamasına geçilirdi. Hem ceza, hem de özel hukuk

alanına giren davalarda, davalının itirafı çok önemliydi, bu nedenle hemen zapta

geçirilmesi gerekliydi. Eğer davalı iddiayı reddederse bu durumda kadı davacıdan

iddiasını ispatlamasını ister. Davalarda yazılı belgeler ispat aracı olarak makbul

değildi. Nitekim bu belgeler üzerinde tahrifat ve sahtekârlık yapılmış olabilirdi. Bu

nedenle yazılı belgelerin iki şahit tarafından onaylanması gerekirdi. Davacı iddiasını

kanıtlayamazsa, onun talebi üzerine kadı davalıya yemin etmesini emrederdi. Eğer

davalı yemin ederse dava düşer, yemin etmeyi reddederse bu durumda karar davacı

lehine verilirdi. İslam hukukunda en çok başvurulan ispat aracı, şahitlik ve davalının

itirafıdır. Kadı, şahitlerin getirdiği kanıta hiçbir şart ve sınır koymaksızın inanmak

zorundaydı. Bu durum özellikle taşrada belirli nüfuz gruplarının yalancı şahitlik ile

davayı saptırmalarına ve adaleti yanıltmalarına sebep olmuştur.10

Kadılar yargı görevinin yanı sıra idari, askeri, mülki görevleri de

üstlenmişlerdir. Çarşı pazarı, satılan malları, bu malların özelliklerini ve fiyatlarını

denetleyen, narh koyan ve bugün belediyeler tarafından yapılan her türlü görevi

yerine getiren bir yerel yönetici konumundaydı. Aynı zamanda vakıfların şartlarına

uygun yönetilmesini, vergilerin kanunnamede belirtildiği gibi toplanmasını

denetleyen, imam, hatip, vaiz gibi görevlileri tayin eden, paranın ayarını kontrol eden,

8Ahmet Akgündüz, a.g.e, s. 70-71.

9M.A. Aydın, Türk Hukuk Tarihi, Beta Basım-Yaıncılık, İstanbul 1996, s. 89-90.

10İlber Ortaylı, a.g.e, s. 56-59

7

has ve tımarları teftiş eden bir kamu görevlisiydi. Bunun yanında ordunun sefer

sırasında ihtiyaç duyduğu malzemelerin temini konusunda lojistik bir görev

üstlenilmiştir. Kadı, bütün bu yaptığı işlerle yargı ve yürütmeyi bünyesinde

birleştirmiş durumdaydı. Bu durum tanzimat dönemine kadar devam etmiş, bu

dönemden sonra kadıların idari görevleri vali, kaymakam gibi görevlilere

devredilerek sadece kazai görevleri sürdürülmüştür.

Kadıların yargı görevlerini yerine getirirken birtakım yardımcılara ihtiyacı

vardı. Bunları nâib denilirdi. Şahitler bir tür bilir kişi ve imza ile onay yetkisi olan

memurlar olarak “şuhûdu'l – hâl” adıyla tanımlanmaktaydı. Bu görev sürekli resmi

bir görev olarak sayılmazdı. O kaza bölgesinin ileri gelenlerinden seçilir, davanın

işleyişine ve karara hiçbir şekilde müdahale etmez, sadece kadıların adil karar

vermelerinde varlıkları dolayısıyla etkili olurlardı.11

Tanzimat dönemi ile birlikte Osmanlı hukukî yapısı önemli ölçüde değişti.

1840'ta Ticaret Mahkemeleri, 1864'te Nizamiye Mahkemeleri kuruldu. Nizamiye

Mahkemeleri, Ticaret Mahkemelerinin yetkisine giren davalar ile Şer'iye

Mahkemelerine bırakılan aile, vakıf, miras davaları ile kısas ve diyet işleri hariç

medeni hukuk ve ceza davalarına bakmakla görevlendirilirdi. Bu durum kadıların

yetkilerinin azalmasına yol açmıştır. 1850'de ticaret kanunu, 1867'de ceza kanunu ve

1869-1876 yılları arasında İslam dünyasının ilk medeni kanun ve borçlar kanunu

olan “Mecelle” hazırlandı. 1917'de Şer'iye Mahkemeleri, Adliye Nezaretine bağlandı.

Türkiye Cumhuriyeti, 3 Mart 1924'te halifelik ile beraber Şer'iye Mahkemelerini de

kaldırdı ve 1926'da İsviçre Medeni ve Borçlar Kanunu ile İtalyan Ceza Kanunu kabul

edildi.12

11

M.A. Aydın, a.g.e, s. 90-92. 12

Ç. Üçok, A. Mumcu, G. Bozkurt, Türk Hukuk Tarihi, Savaş Yayınevi, Ankara 1996, s. 276-306.

8

1.2. ŞERʿİYE SİCİLLERİ

Şer'iye Sicilleri, mahkeme kararlarının tutanak defterleri demek olup hukukun

bütün alanlarına ilişkin ve şer'i hükümlere uygun olarak verilmiş mahkeme

kararlarını içeren belgelerdir. Bu siciller yalnızca birer mahkeme defteri olmaktan

çok, ait oldukları devrin aynasıdır. 15. yüzyıldan başlayarak 20. yüzyılın ilk

çeyreğine kadar geçen süreçte Şer'iye Sicilleri, Türk kültürünün bütün öğelerini

kapsayan: tarih, siyaset, askeriye, hukuk, sosyo-ekonomik yapı açısından birinci

derecede kaynak görevi görmektedir.13

Kişilerin, toplulukların veya kurumların gerek kendi aralarında, gerekse biri

ile öteki arasında meydana gelen her türlü anlaşmazlıkların çözülmesine hukuk

dilinde “kaza” denmektedir. Osmanlılarda olduğu gibi, Ortaçağda Yakın Doğu'da

kurulan bütün Türk- İslam devletlerinde de merkezi idare tarafından atanan kadılar,

kaza faaliyetlerini yürütmüşlerdir. Ancak bunların büyük bir çoğunluğu günümüze

intikal etmemiştir. Selçuklu ve Anadolu Selçuklu dönemini kapsayan defterler

tamamen yok olmuştur. Bu devletlerde sicillerin ne şekilde muhafaza edildiği

hakkında herhangi bir bilgi mevcut değildir. Osmanlı Devleti'nde ise bu belgelerin

bir kısmı muhafaza edilmiş ve zamanımıza ulaşabilmiştir. Ancak savaş, yangın, su

baskını ve iyi muhafaza edilmemesi gibi durumlardan kaynaklanan durumlardan

ötürü bazıları kullanılamaz hale gelmiştir.14

Şer'iye Sicilleri kadıların devlet merkeziyle yaptıkları resmi yazışmaları,

halkın şikâyet ve dileklerini yerel idarelere ait hukuki düzenlemeler olarak kabul

edilen ferman ve hükümleri, en önemlisi de ait olduğu yerin sosyal ve ekonomik

hayatını yansıtan mahkeme kararlarını içermektedir.15

13

İ.H.Uzunçarşılı, ”Şer'i Mahkeme Sicilleri', Ülkü Halk Evleri Mecmuası, Cilt; V, Sayı; 29, 1935, s.

365-368 14

İbrahim Yılmazçelik,” Şer'iye Sicillerinin Bir Merkezde Toplanması Üzerine Bazı Mülahazalar”, 1.

Milli Arşiv Şurası, Tebliğler-Tartışmalar, 20-21 Nisan 1998, s. 159-173. 15

Ahmet Akgündüz, a.g.e, s. 12

9

Şer'iye Sicilleri’nde bulunan kayıtlar şöyle listelenebilir:

• Merkezden gönderilen her türlü ferman, berat ve mektuplar.

• Beylerbeyi, sancakbeyi gibi görevlilerin çeşitli konularda sancak ve şehir

sorunlarını çözmek için yayınladıkları buyruklar.

• Kadıların çeşitli konularda merkeze gönderdikleri i'lâmlar ile şehir

yönetimindeki kişi veya kurumlar arasında doğan anlaşmazlıkları çözmek için

verdikleri hüccetler.

• Şehrin mahalle listeleri, dinî ve sosyal yapıların inşası, bakım ve tamirlerin

yapılması, şehirde yürütülen imar faaliyetleri, imar işlerinde kullanılan malzeme ve

fiyatları.

• Şehir nüfusunu, nüfusun etnik ve dinî yönden ayrımını, salgın hastalık ve

doğal afetleri anlatan belgeler.

• Evlenme, boşanma, kız kaçırma, mehir bağlama, alım-satım, sözleşme ve

kefalet senetleri, hırsızlık, kalpazanlık, yaralama ve öldürme ile ilgili belgeler,

• Şehirdeki esnaf grupları, bunların meslekleri, ürettikleri malların çeşitleri,

çarşı ve pazarda satılan malların narh listesi, usta ve çırakların yevmiyeleriyle ilgili

kayıtlar.

• Sancak ve şehir halkından toplanan vergi miktarları ve bu vergilerin

toplanmasında kullanılan avarız hanesi ile ilgili listeler

• Ölen kişilerin meslekleriyle mal varlıklarını gösteren tereke kayıtları, bu

kayıtlarda yer alan etnografik eşya listesi.

• İftâ' makamından alınan bazı fetva suretleri.16

Görüldüğü üzere Şer'iye Sicilleri yalnızca birinci elden mahkeme kayıtları

değil. O merkezin kalbinde atan çoğu şeyin birinci elden belgesidir. Çoğu kez

ayrıntıya inmeden gerçek nedenler açıklanarak bildirilir. Merkezin herhangi bir

yerinde meydana gelmiş, mahkemeye aksetmiş küçük ya da büyük her olayın kaydını

içeren bu belgeler tarihimiz açısından çok önemli bir yere sahiptir. Şer'iye Sicillerinin

genel tarihe olan katkılarının yanında, hukuk tarihi bakımından aile, miras, kamu ve

özel hukuka dair veriler elde edilmesini sağlamaktadır. Örneğin aile hukuku ile ilgili

16

İbrahim Yılmazçelik, a.g.e, s.161-162.

10

kayıtlardan, Osmanlı' da aile yapısını, nişanlanma, evlenme, boşanma, mal ayrılığı,

ebeveynlerin çocuklar üzerindeki hak ve görevleri, boşanma sonrası kadının nafaka,

mehir, süknâ, hidâne gibi bir takım haklara sahip olduğunu öğrenmekteyiz. Miras

hukukuna ilişkin kayıtlardan, halkın refah seviyesi, kullanılan eşyalar ve sahip

olunan malvarlığı, tereke taksimi ve vasiyetler sayesinde ortaya çıkmaktadır. Fıkıh

kitaplarında “mu’âmelât” başlığı altında toplanan borçlar, eşya ve ticaret hukukunun

uygulamada birbirinden ayrılmadığı, kamu hukuku ve özel hukuka ait bazı

sınırlamalar dışında mülkiyet hakkı gibi bir konuda din, dil ve ırk farkı

gözetilmeksizin herkese eşit davranıldığı anlaşılmaktadır. Ceza hukuku gibi önemli

bir alanda had, kıyas, tazir, suç ve cezaların nasıl ve ne şekilde uygulandığı,

müslümanlar ve gayrimüslimlerin ceza hâkimi karşısındaki durumları Şer'iye

Sicilleri’nden öğrenilmektedir. Dolayısıyla Osmanlı hukukunun menşei, İslam

hukukunun ne derece uygulandığı, padişahların yasama yetkilerinin sınırları ve örfi

hukukun uygulama alanları da Şer'iye Sicillerinin incelenmesiyle ortaya

çıkmaktadır,17

Söz konusu sicillerin ekonomik ve askerî tarih açısından da önemi vardır.

Halkın geçim kaynağı, ithal ve ihraç edilen malların niteliği, yetiştirilen tarım

ürünleri, üretilen sanayi mamulleri, mevcut sanat ve meslek kolları, halktan toplanan

vergiler, paranın enflasyon, devalüasyon seyri doğru olarak yansıtılmıştır. Askeri

konularda da ordunun sefere çıktığında konaklaması, erzak ve levâzım gibi

ihtiyaçlarının karşılanması, savaşa katılacak dirlik sahipleri ve seferlerle ilgili

merkezden eyaletlere gönderilen emirler siyasî ve harp tarihimiz açısından önemli

bilgiler vermektedir.18

Toplumların sosyal tarihlerini aydınlatan ana kaynak da Şer'iye Sicilleridir.

Bölgede yaşayan insanların aile yapılarını, evlilik geleneklerini, çocuk sayılarını,

sosyal güvenlik kurumlarını, zengin-fakir, müslüman ve zımmî ailelerin sosyal

özelliklerini ayrı ayrı sicillere bakarak tesbit etmek mümkündür. Sicillerde yer alan

vakfiye kayıtları ve tamirleri dolayısıyla çıkarılan izinnâmelerde adı geçen cami,

17

Ahmet Akgündüz, a.g.e, s. 13-15 18

Ahmet Akgündüz, a.g.e, s. 15-16

11

medrese, han, kale, bedesten, türbe, kervansaray ve hamam gibi birçok imaretin o

zamanki varlığı ve durumları, sanat tarihi açısından oldukça önemlidir.19

Kısaca,

tarihten coğrafyaya, dilden edebiyata, sanattan folklora çok geniş alanlarda sonsuz ve

önemli bilgiler içeren bu defterlerin araştırmalarda kullanılabilmesi için kataloglama,

metin yayın ve değerlendirme çalışmalarının yapılması geleceğe karşı bir zarurettir.

Şer'iye Sicilleri belli bir usule göre, dikdörtgen şeklinde boylu ve dar enli

olmaktadır. Örneğin 40 cm. boyunda olan defterlerin yaklaşık 16-17 cm. eni

bulunmaktadır. Yazı şekilleri çoğunlukla talik kırmasıdır. Kâğıdı çok sağlam, parlak

ve âharlı olup mürekkepleri bugün bile parlaklığını korumaktadır. Genellikle

defterlerin üzerinde kadıların adlarını bulmak mümkündür.20

Sicillerin yazı dili ilk dönemlerde Arapça ve Türkçe karışıktır. XVII. yüzyılın

sonlarından itibaren dil tamamen Türkçeleşmiş ve Şer'iye Sicilleri’nde bir üslup

birliği sağlanmıştır. Sicillerdeki kayıtlar genellikle bir sahifenin yarısını geçmediği

gibi, bir sahifeye en fazla sekiz kaydın yapıldığı da görülmektedir.21

1.2.1. ŞER'İYE SİCİLLERİNDEKİ BELGE ÇEŞİTLERİ

1.2.1.1. Kadı Tarafından Yazılan Belgeler

Hüccetler: Şer'iye Sicilleri’nde kadının kararını kapsamayan, taraflardan birinin

ifadesini ve diğerlerinin de bu ifadeyi onayladığını gösteren ve üst tarafında bunu

düzenleyen kadının mühür ve imzasını taşıyan belgelerdir. Bir mahkemenin hüccet

belgesi düzenleyip ilgilinin eline vermesi ve bir örneğini de deftere kaydetmesi, o

konuda hukuki bir anlaşmazlığın meydana gelmeyeceğini, gelse bile mahkemenin

hücceti elinde bulunduranın lehine karar vereceğini gösterir.22

19

İbrahim Yılmazçelik, a.g.e, s. 164 20

İ.H. Uzunçarşılı, a.g.e, 1935, s. 366 21

Ahmet Akgündüz, a.g.e, s. 18. 22

Ahmet Akgündüz, a.g.e, s. 21.

12

İ'lâmlar: Şer'i bir hükmü ve altında kararı veren kadının imza ve mührünü taşıyan

belgedir. Her i'lâm belgesi, davacının iddiasını, dayandığı delilleri, davalının

cevabını, def'i söz konusu ise nedenlerini, son kısmında da verilen kararın

gerekçelerini ve ne şekilde verildiğine dair kararları kapsamaktadır.23

Şer'iye Sicilleri’nde yer alan bir terim, tarihi seyir içerisinde farklı anlamlar

yüklenebilmiştir. Örneğin hüccet, önceleri hem davalar ile ilgili hükümleri içeren,

hem de noterlik alanındaki işlemleri içine alan belgeler için kullanılırken, sonraları

sadece noterlik alanındaki hukuki işleri kapsamıştır. İ'lâm ise, ilk dönemlerde bazı

sorunların alt makamdan üst makama arz edilerek bildirilmesi için kullanılırken,

sonraları sonuçlanan davalarla ilgili verilen hükümleri içeren bir belgeye

dönüşmüştür.

Mürâseleler: Kadının kendisine denk veya daha aşağı rütbedeki kişi ya da

makamlara hitaben kaleme aldığı belgelerdir. Örneğin, merkezden gelen bir ferman

ya da buyruldu üzerine herhangi bir sanığın yakalanması için o bölgenin voyvodasına

veya kathüdâsına yazılan yazılar mürâsele cinsindendir. Aynı zamanda tayin

edildikleri kadılık görevini bir nâibe devretmek için de mürâsele yazılmaktadır.24

1.2.1.2. Diğer Makamlardan Gelen Belgeler

Kadılar, şer'î işlerde görevli oldukları gibi bulundukları bölgede yürütme

gücünü de temsil etmektedirler. Bu nedenle kendisine padişah tarafından gönderilen

belgelere, beratları; sadrazam, beylerbeyi ve kazaskerkerden gelen buyrulduları ve

ilgili devlet teşkilatlarından gönderilen diğer belgeleri sicillere kaydetmişlerdir.25

Osmanlı Devleti'nde Ebussuud'un fetvasına dayanarak geliştirdiği ve temelde

şer'-i şerife uymakla beraber ayrıntılarında örfî hukuku esas alan hükümler

bulunmaktadır.26

Genellikle tek tanrıya dayalı ilahî dinlerde inançların kaynağı

23

Ahmen Akgündüz, a.g.e, s. 29 24

Ahmet Akgündüz, a.g.e, s. 38 25

İ.H. Uzunçarşılı, a.g.e, 1984, s. 109. 26

Ahmet Akgündüz, Mukayeseli İslam ve Osmanlı Hukuku Külliyatı, Dicle Üniversitesi Hukuk

13

Allah'tır. Bu yüzden toplumu düzenleyen kurallar sadece hukuk kurallarından ibaret

değildir. Hukuk kurallarının yanında din, örf, adet ve görenek gibi kurallar da

vardır.27

İslam tarihinde Suriye'nin fethinden önce fıkıh ve fakîh tabirleri mevcut

değildi. Hicâz için Kur'an hükümleri kâfi geliyordu; bunun için hukukçuya kurrâ,

yani Kur'an'ı hıfz eden deniliyordu.28

Şer'iye sicillerine suret olarak kaydedilen merkezden gelen her türlü resmi

belge, eski düzenlemelerin gerçek yönlerini ortaya koyan en doğru vesikalardır. Bu

belgelerin asılları, bugün Başbakanlık Arşivi'nde bulunan Mühimme, Şikâyet,

Tevcihât, Mâliye gibi çeşitli defterlerde kayıtlı olsa da, bu defterler arasında bazı

eksiklikler görülmüştür. Dolayısıyla saraydan sâdır olan hükümlerin eksikliklerini

şer'iye sicilleri tamamlanacaktır.

Sonuç olarak incelediğimiz Şer'iye Sicilleri ele alınmadıkça Osmanlı

Devleti'nin siyasî, sosyal, askeri, ekonomik ve kültürel yapısını bütün gerçekliği ile

aydınlatılabilmesi mümkün değildir. Bu nedenle Şer'iye Sicillerine, tarihçilerimiz

tarafından önem verilmesi gerektiği aşikârdır.

Fakültesi Yayınları, Diyarbakır, 1986, s. 143.

27 Faruk Andaç, Ömer Adil Atasoy, Hukukun Temel Kavramları, Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve

İdari Bilimler Fakültesi, Eskişehir, 1997 s. 9. 28

Abdulkadir Altınsu, Osmanlı Şeyhülislamları, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1972, s. 27

14

1.3.DÜNDEN BUGÜNE SİVRİHİSAR

Sivrihisar'ın ne zaman kurulduğu belli değildir. Sivrihisar'ın geçmişten

günümüze gelen adları ise şu şekildedir; Etiler devrinde Sallpa, Yunan ve Roma

devrinde Spalya, klasik devirde Abrustula, Bizanslılar devrinde Jusyinyanus, Kazvini

tarihinde Sibrihisar, daha sonra Seferihisar ve daha sonra Sivrihisar olmuştur.

Amuriye tahrip edildikten sonra Amuriye-Mamuriye adlarını almıştır.29

Sivrihisar'a gelen ilk Oğuz boyları şöyledir:

1. Karkın Aşireti: Sivrihisar'a 20 kilometre mesafedeki köyde yerleştirilmiştir.

Aynı adı taşıyan Günyüzü köylerinden Beydilli ile Yörme Köyü arasında Karkın

denilen bir yer vardır.

2. Kınık Aşireti: Sivrihisar'a 10 kilometredir. Aynı adı taşıyan köy vardır.

3. İğdir Aşireti: Kınık ve Aktaş arasında bu adı taşıyan bir mevki ve büyük bir

harabe vardır.

4. Alaçat veya Alaçoi: Çandır Köyünde bu adı taşıyan bir mevki vardır.

5. İğdeönü- İğdeli: İğdevik Köyü adını bu aşiretden almıştır.

6. İmralı- İmur ve Yölemir

7. Beydilli Aşireti: Günyüzü'nde Yazır denilen yerde oturmuşlardır.

8. Yazır Aşireti: Günyüzü'nde Yazır denilen yerde oturmuşlardır.

9. Büğdüz Aşireti: Günyüzü'nde oturmuşlardır. Halen Ayvalı Köyünün

yaylasıdır.30

İlk İslam muhacirleri ise şöyle sıralanabilir:

1. İlk muhacirler Kırım'dan gelmişlerdir.1306-1316 yılları arasında yeniden

teşkil edilen Reşadiye, Paşakadın, Karakaya, Yaverviran, Zaferhamit, Ortaklar’a

yerleştirilmiştir. Reşadiye köyü dağılmıştır. Diğerleri mevcuttur.

2. 1316 dan 1318 senesine kadar Romanya ve Bulgaristan'dan gelen muhacirler

yeniden teşkil edilen İmraniye, Benli kuyu, Benli Yaverviran, Bağçacık, Hamidiyye,

29

Tahsin Özalp, Sivrihisar Tarihi, Tam – İş Matbaası, Eskişehir, 1961, s.7. 30

Tahsin Özalp, a.g.e., s.8.

15

Nasırıyye, Kaymaz yaylası köylerine yerleştirilmiştir. Köylerin hepsi de şu anda

mecvuttur.

3. Kafkasya'dan 1320-1321 senelerinde muhacirler gelmiştir. Yakapınar,

Süleymaniye köylerine yerleştirilmişlerdir. Konuştukları dil hakiki Türkçedir.

4. Kosova'dan gelen muhacirler 1316-1319 senelerinde gelmişlerdir. Bunlar da

Hamid'ü-l Asar mahallesine yerleştirilmişlerdir.

5. XVI. yüzyılda Karaman, Konya, Sivrihisar bölgesine Ermeniler de

yerleştirilmişlerdir.31

6. Rusya'dan Kigurk Papasivanüs kabileleri gelmiştir. Onlar Memik ve İlcik

dolaylarına yerleşmişlerdir. Daha sonra gelen iki Hıristiyan kabile Hıristiyan köyü

denilen yere iskân edilmişler ve Memik ve İlcik taraflarında olan Ermeniler de

bunlarla birleşmişlerdir.

7. Yahudiler Kıran Harmanı denilen yerde (Sakarya'nın Porsuk'la birleştiği yer)

Tan'ın başmuharririnin yazdığına göre Romanya'dan geldikleri ve 10 Temmuz 1339

tarihli vakıf yazısında da Almanya' dan geldikleri, bunların 93 erkek ve aynı miktar

kadından ibaret olduğu ve Almanya'ya geri gittikleri söylenmiştir.32

O zamanın adetlerine göre Müslümanlar şehrin içine Müslüman olmayanlar

şehrin dışında otururlardı.

Sivrihisar ve çevresi Frigya döneminden beri bilinen en eski yerleşim

yerlerindendir. Doğu Roma İmparatorluğu döneminde en önemli yolların kavşak

noktasındadır. Pessinus'a yakın olarak kurulan Justinianapolis, Bizans askeri

güzergâhlarından biri olmuştur.33

Sivrihisar XI. yüzyılda Türklerin eline geçmiştir (1086). Kısa süre sonra

yeniden Bizans egemenliğine katılan Sivrihisar'ı Anadolu Selçuklu Hükümdarı I.

31

Tahsin Özalp, a.g.e., s.12. 32

Tahsin Özalp, a.g.e., s. 13. 33

I. Uluslar Arası Dünden Bugüne Eskişehir Sempozyumu, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları,

Eskişehir 2005, s. 437

16

İzzettin Mesut (1116-1155) yeniden geri almıştır.34

Siyah kayalarından dolayı bir

zamanlar Karahisar adını alan yer daha sonra Sivrihisar adını almıştır35

Sivrihisar II. Kılıçarslan (1155-1192) zamanında Bizans sınırında hızla

gelişen Türkmen yerleşmesi sırasında Türk nüfusu artmıştır. Selçuklu kültür

düzeyinin zengin olduğu Sivrihisar’ın hangi tarihte kesin olarak Selçuklu sınırı içine

alındığı tespit edilememektedir. Bu dönemde Sivrihisar kalesinin etrafında kurulmuş

yeni mahallelerde Türklerin iskânına açılmıştır. 1415 yılında Çelebi Sultan Mehmet

devrinde Osmanlılar tarafından ele geçirilmiştir. Sivrihisar 15. yüzyıldan itibaren

gelişmiş bir yerleşim merkezi özelliğini göstermiştir. 1486 yılında Sivrihisar'da 24

Müslüman, 1 Ermeni mahallesi bulunuyordu. Eski mahallelerin bir mescit etrafında

geliştiği görülmektedir. XV. yüzyılda Sivrihisar kale, han, kervansaray, hamam,

pazaryeri, çarşı, kapan, medrese ve ibadethaneleriyle fiziki ve sosyal olarak tam bir

kent niteliğinde idi. Esnaf örgütleri de kentin vazgeçilmez parçalarıydı.36

Sivrihisar ilçesi ünlü kral yolunda bulunan bir kent olması nedeniyle ilk

çağdan beri önemini korumuştur. Önceleri ana tanrıça – Kybele (Magna Mater)

kültünün bulunduğu Sivrihisar yakınındaki Pessinus (Ballıhisar) merkez durumunda

idi. M.Ö. 204 yılında Ana Tanrıça Roma'ya taşınınca kült merkezi yavaş yavaş

önemini kaybetti. Buna rağmen Anadolu'da yerli tanrıça olan Kybele'ye ibadet

devam etti. Anadolu yaylasında Ana Tanrıça için tahtlar ve sunaklar yapıldı, günün

erken saatlerinde buralarda törenler düzenlendi. Roma yolculuğundan sonra Ana

Tanrıça'nın ünü imparatorluğa yayıldı. Ayrıca Roma, Ana Tanrıça'yı ülkesinde

bulundurduğu için Anadolu halkları üzerinde manevi bir üstünlük kazanmış oldu.

Hristiyanlığın ortaya çıkışından sonra, yeni dini yaymak üzere Anadolu'yu dolaşan

havari Saint Paul'ün tüm çabalarına rağmen Kibele kültü Eskişehir ve çevresinde

ününü korudu. IV. Yüzyılda Hristiyanlık yörede kesin olarak yerleşince Kybele kültü

yasaklanmış, Pessinus'taki tapınak yıkılmıştır. Böylece geçmişi yüzyıllar öncesine

dayanan Anadolu'nun Ana Tanrıça geleneği sona ermiştir. Bizans döneminde kent

34

Mükremin Halil Yinanç, Selçuklu Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, Ankara 1965, s. 199. 35

Besim Darkot, “Sivrihisar”, İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1966, C.X s. 726-727. Ve Ayrıca Türkiye

Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XXXVII S.289-290 36

I. Uluslararası Dünden Bugüne Eskişehir Sempozyumu, a.g.e, s. 437-438.

17

tamamen önemini yitirmiştir.

Pessinus M.Ö. 204’te parlak durumunu kaybetti. Kent M.Ö. 25’te Roma

egemenliğine geçti ve Roma'nın Gatalya eyaleti sınırlarına alındı. VI. yüzyıla kadar

kent Abrustula adı ile anıldı. VI. yüzyılda Bizans İmparatoru Justinianus (527-565)

kenti yeniden canlandırmak istemiş yeni kurduğu kente kendi adını (Justinianopolis)

vermiş, fakat yeni kenti, Pessinus'un olduğu yere değil bu günkü Sivrihisar'ın

bulunduğu yere kurmuştur. Kenti kuran imparator Eskişehir yöresine büyük önem

vermiş Eskişehir (Dorilaion) kentini de aynı tarihte onarmıştır.37

İmparator kenti kurarken Hititlerin Paila ve Spalşa adındaki yerleşim birimini

seçmiş Sivrihisar'ın 16 km. güney doğusunda bulunan Pessinus kentindeki mâbed,

tiyatro ve yapıların mermerlerini taş ocağı şeklinde kullanmıştır. Hatta yaptırılan

kalede dahi antik kentin taşlarını kullanmıştır. Burası 6 kapılı korunaklı bir kaledir.

Günümüzde ancak kale içindeki su sarnıcı, tahıl ambarı ve yer altı depolarının

kalıntıları görülebilmektedir.

Sivrihisar'ın başka yerleşim birimlerinin de Bizans döneminde nüfus artışı

gösterdiği anlaşılmaktadır. Buna rağmen Sivrihisar, bölgenin ekonomik merkezi

olduğu gibi Bizans askeri yolundaki istihkâm silsilesinin de bir unsuru olmuştur.

Sivrihisar ve dolaylarında Selçuklu sanatının özgün yapıtları da

bulunmaktadır. Özellikle Sivrihisar Ulucami (kitâbesine göre yapılışı M. 673/1274)

sadece bu yörede değil, Anadolu Selçuklu sanatının bile en seçkin örneklerinden

sayılmaktadır. Alemşah Kümbeti ise Selçuklu türbe mimarisinin bütün özelliklerini

göstermektedir. Sultanönü sancağının stratejik önemi göz önünde bulundurulursa yol

kavşağında bulunan Sivrihisar'ında Selçuklunun önemli kasabalarından olduğu

açıktır.38

37

Halime Doğru, XV. ve XVI. Yüzyılda Sivrihisar Nahiyesi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,

1997, s.7. 38

Halime Doğru, a.g.e., s.8.

18

Özellikle II. Kılıç Arslan zamanında Bizans sınırında hızla gelişen Türkmen

yerleşmesi sırasında Türk nüfusunda artış görülmüştür. Yerleşim birimlerinde

ibadethaneler yaptırılmıştır. Örneğin Sivrihisar'ın Gecek köyünde bulunan caminin

Selçuklu dönemine ait olduğu düşünülmektedir. Yine Selçuklulardan kaldığı

anlaşılan mülk kayıtları ve ahi zaviyeleri de XIII. yüzyılın yarısından sonra bölgenin

öneminin arttığının kanıtıdır.

1261 yılına kadar Eskişehir valisi olan Cacaoğlu Nurettin Bey Eskişehir'de

yaptırdığı cami için 1272 de Kırşehir’de düzenlediği vakfiyesinde bazı mülk ve

çiftliklerini vakıf haline getirdiğini belirtmiştir. Arapça ve Moğolca hazırlanan

vakfiyeye göre Sivrihisar'ın Dinekli, Sarıkavak köyleri ile Kaymazda İlyas, Ebi Emre,

Emir İlyas ve Sevindik mülklerinin geliri Eskişehir’deki camiye vakfedilmiştir.

Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılması üzerine kurulan Karamanoğlu Beyliği

Bahadır Han'ın ölümünden sonra, İran Moğol İlhanlılarının fiilen parçalanmış olması

üzerine Sivrihisar'ı kendi sınırlarına dâhil etti. Osmanlı Devleti'nin kuruluş

yıllarındaki olaylarda Sivrihisar ve Beypazarı hep Karamanlı mülkü sayıldı.39

Osmanlı Devleti ile Karamanoğlu Beyliği Anadolu iktidarı için uzun yıllar

çarpışmışlardır. Sivrihisar sınırda bulunan bir kent olduğu için sık sık el değiştirmek

durumu ile yüz yüze kalmıştır. Orhan Beyin oğlu Süleyman Paşa 1354 de Ankara'yı

aldığı zaman coğrafi bağlantısı nedeniyle Sivrihisar'ı da Osmanlı beyliğine dahil

etmiştir. Orhan Bey'in (1326-1362) ölümü üzerine Ankara'da büyük etkinliği olan

Ahiler, Karamanoğlu’ndan aldıkları destekle Osmanlı Beyliğinden ayrıldılar. Sultan I.

Murat (1362-1389) tahta geçer geçmez bu sorunu çözümlemek üzere Ankara üzerine

yürüdü. Karşı koyamayacağını anlayan ahiler Ankara'yı teslim ettiler. (H.763/ 1362)

Sivrihisar nahiyesine ait vakıf defterlerinde çok sayıda ahinin adı geçmesi onların

burada da güçlü olduklarını göstermektedir.40

39

Halime Doğru, a.g.e., s.8. 40

Halime Doğru, a.g.e, s.9.

19

Osmanlı Devleti’nde Orhan Bey zamanında başlayan genişleme siyaseti,

Yıldırım Bayezid zamanında doruk noktasına ulaştı. Anadolu'da toprak kaybına

uğramış olan beyler doğuda kurulmuş olan Timur Devleti'nin hizmetine girerek

kaybettikleri yerleri geri alma çabasında idiler. Yıldırım Bayezid Ankara Savaşı’nda

yenilince Timur söz verdiği gibi Anadolu beylerine topraklarını geri verdi. O sırada

Bursa'da nezaret altında bulunan Karamanoğlu Alâeddin Bey'in oğulları Mehmed ve

Ali Beyler de beylik merkezine gönderildiler. Timur kendilerine ittifak ederek

babalarının mülklerinden başka Beypazarı, Sivrihisar ve Akşehir'i de onlara verdi.

Böylece tam bir bölünmüşlük ve beylik sistemi oluştu.41

Osmanlı tarihçileri ve Bizans kaynakları Timur'a esir düşen Yıldırım

Bayezid'i esaretten kurtarıp kaçırmak için oğlu Mehmet Çelebi’nin bir girişimde

bulunduğundan söz ederler. Neşri olayın Timur'un karargâhının Sivrihisar'ın

Yakapınar mevkiinde bulunduğu sırada olduğunu açıklamaktadır. Fakat bu girişim

başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Sivrihisar halkı Karamanoğlu topraklarına dâhil

edildikten sonra yeni durumdan memnun olmayarak Yıldırım'ın oğlu Süleyman'a

başvurup kaleyi teslim edeceklerini haber vermişlerdir. Bunun üzerine Süleyman o

tarafa gitti ise de kale teslim olmadı. O da bir taraftan burasını kurtarıp askerlerinin

bir kısmını da Çelebi Mehmet'in elindeki yerleri vurmağa göndermiştir.

Karamanoğlu Mehmet Bey, Emir Süleyman'ın az bir kuvvetle Sivrihisar

kuşatmasında bulunduğunu haber alarak onu zor durumda bırakmak istedi ise de

başarılı olamadı.42

I. Mehmet tahta geçtiği zaman Sivrihisar halâ Karamanoğlu'nun elinde idi.

Kendilerini Konya Sultanı II. Alâeddin varisi ilan eden Karamanoğulları burayı terk

etmek niyetinde değildi. Hatta Mehmet Çelebi'nin kardeşleri ile olan mücadelesini

fırsat bilen Karamanoğulları Sivrihisar'ı üs olarak kullanıp Bursa'ya akın yaptı, kenti

kuşattı, ulaşabildiği mahalleleri ateşe vererek önemli hasar meydana getirdi.

Mehmet Çelebi ertesi sene yaptığı hazırlıkla önce kuzeye yöneldi. Tam bu sırada

Karamanoğlu Mehmet Bey tekrar tecavüz etme hatasında bulundu. 1415 te Konya'ya

41

Halime Doğru, a.g.e., s.9. 42

Halime Doğru, a.g.e., s,10

20

yönelen Mehmet Çelebi Karamanoğullarını yendi ve Sivrihisar'ı aldı.43

Sivrihisar daha önce Ankara vilayetine bağlıdır. Osmanlı İmparatorluğu’nun

son yıllarında Eskişehir'e bağlanmıştır. Bu yılların salnamelerinde adı Seyitgazi ve

Mihalıçık ile birlikte Eskişehir'in kazası olarak geçmiştir. Eskişehir'e uzaklığı 98 km.

dir. 77 köyü ve merkezde 33 mahallesi vardır. Nüfusu yaklaşık bucak ve köyler

26.000, merkez 10.000 toplam 36.000 dir.44

Sivrihisar’da bulunan Ulu Cami önemli tarihi bir eserdir. Selçuklu

döneminden günümüze ulaşan ahşap direkli camilerin nadir örneklerinden biridir.

Şehrin merkezinde kapladığı alan ve diğer özellikleri ile ulu kelimesi bu eserde tam

anlamını bulur. Dış mekân: 1.394 metre kare, iç mekân 1.240 metre karedir. Kıble

duvarına paralel ve 67 ağaç direk üzerine uzanan kirişlerle altı nefli bir yapıdır.

Ortadaki 3, ve 4. nefin tavanları en yüksek olmak üzere 1,2 ve 5,6 neflerin tavanları

uzayan konsollar üzerinde ortaya doğru yükseliş meyli arz eder. Tümü Orta Asya

çadır mimarisi görünümündedir. 45

43

Halime Doğru, a.g.e., s,11 44

Suzan Albek, Dorylaıon'dan Eskişehir'e, Dizgi Baskı Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir

1991, s. 25. 45

Orhan Keskin, Bütün Yönleri ile Sivrihisar, Bayrak Matbaası, İstanbul 2001, s. 131.

21

II. BÖLÜM

10 NUMARALI SİVRİHİSAR ŞER'İYE SİCİLİNİN

TANITIMI VE SONUCU

2.1.DEFTERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ, İÇERİĞİ, DEĞERLENDİRME VE

SONUÇ

Sivrihisar 10 Numaralı Şer’iye Sicili Ankara Milli Kütüphanesi’nde

bulunmaktadır. H. 1287-1294 / M.1870-1878 tarihleri arasını kapsar. Sultan

Abdülaziz ve Sultan Abdülhamit dönemlerinin bir kısmını içerir. Elimizdeki

fotokopiler A3 kâğıdına mikrofilmden çekilmiştir. Bundan dolayı defterin gerçek

ebatları farklılık gösterebilir.

Defter 67 varak ve boş varaklarla birlikte 131 sayfadan oluşmaktadır. Bu

sicilde daha çok alım satım hüccetleri, alacak verecek davaları ve verâset davaları yer

almaktadır. Bunun yanı sıra emirnâme, ferman, nikâh akdi gibi davalar

bulunmaktadır.

Miras hukukunun İslam hukukundaki adı da mirastır.46

Miras bırakana mûris

mirası almaya hak kazanana da vâris denilmektedir. Tereke vefat eden kişinin geride

bıraktığı malvarlığıdır.

İslam Hukukunda mirasçı olmak için üç şartın bulunması gerekmektedir.

I. Miras bırakanın ölümü veya hükmen kayıp olması

II. Miras bırakan öldüğü zaman hayatta mirasçılarının bulunması

III. Mirasçıların kimler olduğunun bilinmesi.47

46

Miras: Sözlükte “kök, temel; birinin diğerinden devr aldığı eski durum, bakiye” anlamlarındaki irs

(virâse) kökünden türeyen miras kelimesi, çok defa irs ile eş anlamlı olmak üzere “bir şeyin bir

kişi veya topluluktan diğerine geçmesi, başkasından kalan, tevaruz edilen şey” manalarında

kullanılır. Fıkıh terimi olarak irs ve miras, ölen bir kimsenin mal varlığının âkıbetini düzenleyen

kuralların bütününü ifade eder... Müslümanlar, konu hakkında kur'an ve sünnette yer alan

açıklamalar ve oluşan icmâlar yanında sahâbe ve tâbiînden gelen rivayetleri de dikkate alarak kısa

zamanda ferâiz ilmini meydana getirdiler. Türkiye diyanet vakfı islam ansiklopedisi C.XXX, s.148. 47

A. İ. Özuğur, Medeni Yasadan Önce ve Sonra Türk Miras Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara 2001, s.

41.

22

Terekenin vârislere taksiminden önce, cenaze ve defin masrafları ( teçyîz ve

tekfîn) terekeden çıkarılırdı. Mûrisin kul hakları denen şahsi borçları yine terekeden

ödenirdi. Vasiyetleri yerine getirilirdi ve bütün bu hak ve borçların çıkarılmasından

sonra kalan tereke mevcut mirasçılar arasında paylaştırılırdı.48

Defterde de 62 adet miras davası bulunmaktadır. Bu davaların bazılarında

miras üzerine anlaşmazlıklar, bazılarında vefat eden kişiden alacaklı olanların açtığı

davalar ve verasetler bulunmaktadır. Zımmîlerin kendi dini cemaat hukuklarına tabi

olmakta serbest olmalarına rağmen kendi aralarındaki bazı anlaşmazlıklarda Şer'iye

Mahkemelerine başvurdukları görülmektedir. Tüm bu davaların özet ve içeriği

tezimizin içinde mevcuttur.

Osmanlı Devleti’nde kadılar nikâh akdini kıymakla görevlendirilmiştir. Kadı,

nikâhı kıyarak akdi Şer'iye Siciline kaydeder ve nikâh hücceti denilen bir belge

düzenlerdi. Ancak nikâh için kadıya başvurmak imkânı her zaman mümkün

olmadığından bir süre sonra kadıdan evlendirme izni alan imamlar resmî bir şekilde

nikâhta hazır bulunmuşlardır. Bu tamamen örfi hukuktan doğan bir uygulamadır.

Defterde nikâh akdi ile ilgili sadece bir kayıt bulunmaktadır o da 106/1 dir. Bunun

sebebi de nikâhın kadılardan çok imamlar tarafından yapıldığının bir kanıtıdır.

Evlenme ile erkeğin kadın üzerinde elde ettiği haklara karşılık olarak, erkeğin

kadına bir şey vermesi gerekir ki, buna “mehr” adı verilir. Erkek mehrin bir kısmını

evlenme akdi sırasında veya düğünden önce verir. Buna “mehr-i mu’accel” denir.

Geri kalanını da düğünden sonra ya da daha çok evlilik sona erdiğinde verirdi. Buna

da “mehr-i mü’eccel” adı verilir.49

Sicilde iki adet boşanma davası (108/3, 124/2) bulunmaktadır. Görüldüğü

üzere Osmanlı Devletinde boşanma olayları çok azdır. Ve sicilde de bulunan nafaka

48

H. Cin- A. Akgündüz, Türk Hukuk Tarihi, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya, 1989, s. 121. 49

Ç. Üçok, A. Mumcu, G. Bozkurt, Türk Hukuk Tarihi, Savaş Yayınevi, Ankara, 1996, s. 94.

23

ve mehr davalarında kadınların aciz durumda kalmamasına çok önem gösterilmiştir.

Osmanlı adalet sisteminde kadın erkek ayrımı yapılmamıştır. Kadınlarda

kendi haklarını özgür bir şekilde savunmuş ve sistem herkese adaletli ve eşit

davranmıştır. Kadınlarda mirastan hak almışlardır. Sadece incelediğimiz defterde

değil, mahkeme sicillerine genel olarak göz atıldığında, Osmanlı toplumunda çok

eşle evlilik ve boşanmaların çok olmadığı görülmektedir. Sadece kadınların değil

erkeklerinde hakkı bulunmaktadır. Örneğin, kadınlar erkeğe yapması gereken

görevlerini yapmazlarsa erkekler de kadınlara dava açabilmektedirler. Örneğin 14/1

de böyle bir dava bulunmaktadır.

Sicilde sadece bir adet cinayet davası bulunmaktadır (54/2). Buradan da

anlayacağımız üzere Osmanlı Devleti’nde bu tür olaylara da çok rastlanmamaktadır.

Davaların çoğu alacak, miras, tarla sınırı gibi davalardan oluşmaktadır.

Tarla sınırı ve su ihlali ile ilgili beş adet hüküm bulunmaktadır ( 15/2, 16/1,

52/2, 78/1, 125/3). Fuzuli gasp ve hakkı olmadan mal tasarrufu ile ilgili de on adet

hüküm bulunmaktadır. Bunlar genelde davacının lehine sonuçlanmıştır. Osmanlı

Devleti’nin hukuk sisteminde sicilden de anlaşıldığı üzere şahit ve yemin çok

önemlidir.

İslam hukukunda borca deyn, alacaklı dâin, borçluya da medîn ya da medyûn

denilmiştir. Borç, bir akid veya haksız fiil nedeniyle borçlu zimmetinde sabit olan

şeydir. Osmanlı hukukunda alacaklı konumunda bulunan kimselerin hakkının

korunması ve alacağının kendisine ödenmesi konusunda devletin yapıcı müdahalesi

söz konusudur.50

Bu durumu sicilimizde bulunan borçlu alacaklı davalarında

görmekteyiz.

Sicilde 46 adet borçlu alacaklı davası bulunmaktadır. Bunların bazıları mal

satımından almaları gereken parayı alamamaları, bazıları vefat eden kişinin kendisine

50

H. Cin, A. Akgündüz. a.g.e, s. 163.

24

borcu olduğunu iddia eden davalar, bazıları iş karşılığı alması gereken parayı

almaması üzerine açılan davalar, bazıları da direk borç verme üzerinedir. Sicilde

görülen davalarda bu hususta da senet ve şahit çok önemlidir. Davalarda paranın

hemen ödenmesi kararının yanı sıra takside bağlanması kararları da görülmektedir.

Eğer ölen bir kimsenin borcu var ise sicilde bu borç vefat edenin terekesinden

kesilmiştir.

Sicilde gayri müslimlerin miraslarını istedikleri şekilde tasarruf

edebildiklerini görüyoruz. Örneğin 130/1 de Hıristiyanların miraslarını istedikleri

gibi özgürce kullanabilecekleri ile ilgili bir hüküm bulunmaktadır.

Sicilde iki adet hırsızlık davası bulunmaktadır. Bunlardan 111/3 de bulunan

davada kendi kardeşinin kocasıyla abisinin mallarıyla birlikte kaçması davası

bulunmaktadır. Diğeri ise bir adamın dört nefer tarafından yağmalandığını gösteren

92/1 deki davadır. Görüldüğü üzere hırsızlık ve yağmalamada Osmanlı Devleti’nde

çok az görülmektedir.

Sicildeki tereke ve alımın satım davalarından görüleceği üzere bölgede tiftik

keçisi yetiştiriciliğinin çok olduğu görülmektedir. Tarımın ve hayvancılığın da

ekonominin temelinde olduğu görülmektedir.

Sicilde görülen önemli şeylerden bir tanesi de yetimlere eytam sandıkları

kurulduğu ve yetimlerin gelecek ve bakımlarına devletin nasıl önem verdiğini

gösteren 5/1 ve 73/1 deki hükümledir. Sahipsiz malların yetim sandıklarına kaldığı

görülmektedir. Yetim sandıklarına kayıtlı çocukların takibine de önem verilmiştir.

Buradan da Osmanlı Devleti’nin sosyal bir devlet olduğunu anlayabiliriz.

Osmanlı Devleti'nde vakıflara da çok önem verilmektedir. Vakıf mallarının

nasıl kullanılacağına ve kimlerin yönetiminde olduğuna çok önem verilmiştir.

Vakıflar ile ilgili sicilde sekiz hüküm bulunmaktadır.

25

Vakıf karşılıklı yardımlaşma esasına dayanan medeni bir müessesedir.

Toplum hayatı ise, karşılıklı yardımlaşmadan doğar. Müslümanlar, İslamiyet’in ilk

yıllarından itibaren Kur'an ve Sünnet’in emirlerine uyarak yardımlaşmaya başlamıştır.

Vakfın ifâ ettiği fonksiyon, sadece ferdî hayırseverlik değildir. Ayrıca devletin ifa

etmekle yükümlü olduğu birçok kamu hizmeti de, özellikle Osmanlı Devleti'nde,

vakıf yoluyla ifâ edilmiştir.51

23/1 de Habâbe Medresesi’nin vakıf parasının neması

ve bir mütevelli tayin ettirilerek vakfın devamının sağlanmasına çalışılmıştı. 27/1 de

Hacı Ashap mescidine ait vakıf mülkün kiraya verilerek gelirin mescidin giderlerine

harcanarak mescidin ve vakfın devamı sağlanmaya çalışılmıştır. 57/1 de vakıf

mülkün arazisinin kiraya verilerek bina inşâsı giderlerine harcanması ve vakfın

devamı sağlanmıştır. Görüldüğü üzere Osmanlı Devleti vakıflara önem vermiştir. Ve

vakıfların devamı sağlanmaya çalışılarak halka hizmet eden yerlerin masrafları

giderilerek ve mütevelli atanarak bu döngü sağlanmaya çalışılmıştır.

Osmanlı devletinde duraklama ve gerileme dönemlerinde bazı kadı ve

nâiblerin kendi çıkarlarını gözeterek, görevleri sırasında servet edinmek için halkın

ezilmesine göz yumdukları bir gerçektir. Merkezden gelen 105/1 deki emirnâmede

halkın tahammül edemeyeceği masraflardan uzak tutulması bildirilmiştir.

Osmanlı Devleti’nden günümüze kadar gelen bir kanun da dikkat çekmektedir.

62/1 de arazisinden eski zamanlardan kalan değerli eşyalar bulanların ne yapması

gerektiği emri bulunmaktadır. Bu zamanki kanuna çok yakın olan üçte biri devlete,

üçte biri arazi sahibine ve üçte biride bulana kalmalıdır kararı alınmıştır.

Sicilde en çok bulunan davalardan biri de hüccetlerdir. Hüccetler bir nevi

senet manasına gelmektedir. İnsanlar, taşınır-taşınmaz mallarını, alım satım işlerini

bu kayıtlarla belgelerler.

51

Ahmet Akgündüz, İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müesseseleri, Cihan Matbaası,

İstanbul, 1996 s. 41-42.

26

Sicilde de 59 adet alım satım akdi bulunmaktadır. Bunların o günkü yer-fiyat-

mal dengesini göstermesi açısından önemi vardır. Bu hükümlerde önce malın cinsi,

yeri, ne amaçla kullanılacağı, senelik gelirleri ve ne kadar fiyata kime nasıl bir

ödeme sistemi ile verildiğinin kayıtları bulunmaktadır. Sicilde Müslüman,

Gayrimüslim ve Ermeniler arasında birçok alım satım işlemi görülmektedir. Kendi

aralarında da birçok alım satım hücceti bulunmaktadır. Bu da göstermektedir ki

gayrimüslim ve Müslümanlar sosyal olarak etkileşim içinde birlikte huzur içinde

yaşamışlardır. Sivrihisar ve etrafında birçok Ermeni'nin yaşadığını da anlamaktayız.

Ve rahat bir şekilde ticaret, tarım ve hayvancılık yaptıklarını, istedikleri şekilde

mallarının tasarruflarını yaptıklarını ve alım satım yaparken veyahut diğer

davalarında Şer'iye Mahkemelerine başvurdukları ve adil bir şekilde yargılandıklarını

açıkça görebilmekteyiz. Osmanlı Devleti’nin çok milletli yapısıyla nasıl o kadar yıl

hüküm sürdüğünü buradan anlayabiliriz.

Sicilde merkezden gelen veyahut bir alt veya üst makama yazılan belgeler ve

kararlar bulunmaktadır. Bunlar 41 adettir. Bu emirnameler askeri siyasi veyahut

kamu düzeni ile ilgilidir.

Resm-i kısmet alımı ile ilgili olan bir emirde (103/2) vârislere dağıtılacak

olan akçelerden kuruşta bir para ve yüz kuruşta altmış para resm-i kısmet alınmasına

dair emir bulunmaktadır. Ayrıca bazı konularda uygulanacak usuller ile ilgilide

bilgiler verilmiştir. Örneğin dikkat çeken emirlerde harman arazilerinin ihtiyaç

duyulduğunda nasıl kiralanacağına dair 66/1 deki nizamname, 63/1 de bulunan

zaviyelerin boşalan zaviyedarlıklarının nasıl tayin edileceğine dair usul gibi emirler

vardır. Ayrıca taşralarda bulunan vârisi olmayan malların Eytam Sandıklarına

bırakılması gerekirken bazı yerlerde Meclis Sandıklarına konduğu ve bunun

engellenmesini içeren emir 73/1 de bulunmaktadır. En çok dikkat edilen şeylerden

biriside asayiş ve düzenin sağlanması ile ilgili emirlerdir 86/3 ve 86/4 te bunu

görmekteyiz. O dönemde arazi ve hudut çekişmelerinin çok olduğu ve bunun

merkezi rahatsız ettiğini de 94/2 deki bu durumun önlenmesini içeren emirde

görebiliyoruz. Ayrıca görevlendirmeler ile ilgili de emirler bulunmaktadır bunları da

86/1 ve 120/3 ‘te görmekteyiz. Mütevellâ ( kadılar tarafından bazı davalar için atanan

salâhiyyetli kimse) tayini hakkındaki nizamnâmeyi de 67/1 de görmekteyiz. 112/3 te

27

vesika ve tutanaklardan alınacak harcın mîri ile beşlik ve altılık şeklinde alınmasını

bildiren emirnâme bulunmaktadır.

Ayrıca Sultan Abdülhamit’in tahta çıkışından dolayı cülus, fetva ve onun

adına hutbe okutulması ile ilgili emirnâmelerde 111/1, 111/2, 104/2, 104/3, 104/4,

104/5’ te bulunmaktadır.

Muhtevası oldukça zengin olan defterde yukarıda değindiklerimizin dışında

muhtelif konulara dair hükümlere de rastlanmaktadır. Bunlar konuların özeti ve

konuların tasnifi bölümünde yer almaktadır.

Bu sicilde birçok alım satım hüccetleri bulunmaktadır. Bu hüccetlerde müslim

ve gayrimüslimler arasında da satış işlemleri görülmektedir. Örneğin; 2/1, 2/2, 2/3,

3/3, 8/1, 12/3, 17/2, 26/2, 30/2, 33/1, 44/1, 44/2, 47/2, 50/2, 53/2, 58/1 ‘de böyle

hükümler bulunmaktadır. Dikkati çeken hiç Müslümanların gayrimüslimlerden bir

şey almamaları fakat birçok mal satmalarıdır.

Sonuç yerine şunları sıralayabiliriz: 10 numaralı Sivrihisar Şer’iye Sicili’nden

Osmanlı Devleti’nin sosyal bir devlet olduğu anlaşılmaktadır. Bunu yukarıda

belirttiğim yetim sandıklarına ve vakıflara verilen önemden anlamaktayız. Devletin,

vatandaşın hakkını koruduğu ve hakkını alması konusunda gerekli yaptırımlarda

bulunduğu görülmektedir. Bu da Osmanlı Devleti’nin eşitlik ve adalete ne kadar

önem verdiğini göstermektedir.

Sicilde dikkati çeken durumlardan bir diğeri ise Müslümanların gayri

Müslimlere mal satışında bulunup hiç mal almamasıdır. Bu da devrin durumunu

ortaya koymaktadır. Azınlıklara verilen haklar ile gayrimüslimlerin zenginleştiği ve

sermaye biriktirdiği anlaşılmaktadır. Müslümanların ise mallarını ellerinden çıkardığı

ve bu malları gayrimüslimlerin aldığı görülmektedir. Bu durumdan Müslümanların

28

fakirleşirken gayrimüslimlerin zenginleştiği anlaşılmaktadır.

Defterde ayrıca gayrimüslimlerin mallarını ve miraslarını istedikleri şekilde

kullanabildikleri görülmektedir. Bu da din, dil, ırk farkı olmadan herkese nasıl eşit

davranıldığının bir göstergesidir. Bu sicilden devletin nizam ve intizama çok önem

verdiği ve merkezi otoritenin sağlam tutulmaya çalışıldığı sonucu da çıkarılmıştır.

Osmanlı Devleti’nin çok uluslu yapısıyla onca yıl ayakta nasıl kaldığının bir

göstergesi de eşitlik ve özgürlüğe dikkat etmesidir. Bu durum defterden de

anlaşılmaktadır. Defterden çıkarılan bir diğer sonuç ise defterin yazıldığı tarihte

Sivrihisar halkının daha çok tarım ve hayvancılıkla geçindiğidir.

Hazine değerindeki Şer'iye Sicilleri'nin ele alınması, incelenmesi ve onlardan

yararlanılması tarih, sosyoloji, etnoğrafya, hukuk ve hukuk tarihi gibi alanlarda

kıymetli bilgileri gözler önüne koymaktadır. İlgili ve araştırıcıların merakı ve bunlara

yoğunlaşması oranında akademik dünyanın kazanımları da artabilecektir ve bunların

araştırmalar için sağlam bir dayanak ve zemin oluşturabileceği aşikârdır.

29

2.2 SİCİLİN KONULARINA GÖRE TASNİFİ

Sicilin konularının özeti tek tek yazıldığından dolayı, hükümlerin konu ulaşımında

kolaylık sağlanması için bu tasnifte sadece sayfa ve hüküm numaraları belirtilmiştir.

VERÂSET VE MİRAS DAVALARI

SAYFA / HÜKÜM SAYFA / HÜKÜM

1. 3/1 39.59/1

2. 6/1 40.60/1

3. 8/3 41.61/1

4. 11/1 42.77/1

5. 13/1 43.77/2

6. 17/3 44.78/2

7. 18/1 45.80/2

8. 18/2 46.81/3

9. 18/3 48.82/3

10. 20/2 49.83/1

11. 21/1 50.93/1

12. 21/2 51.95/1

13. 22/1 52.98/2

14. 22/2 53.100/2

15. 24/1 54.102/2

16. 24/2 55.105/2

17. 25/1 56.106/3

18. 25/2 57.108/2

19. 27/2 58.109/1

20. 30/1 59.113/1

21. 31/2 60.114/2

22. 41/1 61.127/1

23. 42/2 62.82/2

24. 43/1

25. 44/3

26. 47/1

27. 47/2

28. 48/1

29. 49/1

30. 49/2

31. 50/1

32. 52/1

33. 53/1

34. 53/2

35. 54/1

36. 55/1

37. 55/2

38. 56/1

30

MAL ALIM SATIM HÜCCETLERİ

SAYFA / HÜKÜM SAYFA/ HÜKÜM

1. 1/1 39.40/3

2. 1/ 2 40.44/1

3. 1/3 41.45/1

4. 2/1 42.46/1

5. 2/2 43.46/2

6. 2/3 44.50/2

7. 3/2 45.51/1

8. 6/2 46.51/2

9. 6/3 47.58/3

10. 7/1 48.80/1

11. 7/2 49.83/2

12. 7/3 50.84/1

13. 7/4 51.90/2

14. 8/1 52.92/3

15. 8/2 53.114/1

16. 9/2 54.116/1

17. 9/3 55.119/3

18. 10/1 56.120/1

19. 10/3 57.124/3

20. 11/2 58.125/1

21. 11/3 59. 126/2

22. 12/1

23. 12/2

24. 12/3

25. 13/2

26. 16/2

27. 19/2

28. 19/3

29. 20/1

30. 23/2

31. 26/2

32. 30/2

33. 30/3

34. 31/1

35. 32/1

36. 32/2

37. 40/1

38. 40/2

31

MAL VE BORÇLU ALACAKLI DAVALARI

SAYFA/ HÜKÜM SAYFA/HÜKÜM

1. 9/1 41.119/2

2. 14/1 42.122/4

3. 14/2 43.123/2

4. 14/3 44.125/2

5. 26/1 45.126/3

6. 35/1 46.129/1

7. 36/1

8. 37/1

9. 38/1

10. 38/2

11. 39/1

12. 43/2

13. 74/2

14. 85/2

15. 90/1

16. 91/1

17. 91/2

18. 94/3

19. 96/1

20. 97/1

21. 97/2

22. 99/1

23. 99/2

24. 101/1

25. 101/2

26. 102/1

27. 107/1

28. 107/2

29. 107/3

30. 108/1

31. 108/4

32. 110/1

33. 111/4

34. 112/1

35. 112/2

36. 115/2

37. 116/2

38. 117/1

39. 117/2

40. 119/1

32

MALLARA FUZULİ ZAPT VE HAKSIZ TASARRUF DAVALARI

SAYFA / HÜKÜM

1. 33/2

2. 34/1

3. 36/2

4. 85/1

5. 106/2

6. 111/3

7. 117/3

8. 118/1

9. 123/1

10. 128/1

TARLA SINIRI VE SU İHLÂLİ DAVALARI

SAYFA / HÜKÜM

1. 15/2

2. 16/1

3. 52/2

4. 78/1

5. 109/2

6. 125/3

CİNAYET DAVALARI

SAYFA/ HÜKÜM

1. 54/2

NAFAKA, NİKÂH AKDİ, MEHİR VE TALAK DAVALARI

SAYFA/ HÜKÜM

1. 40/2 12. 126/1

2. 41/2

3. 42/1

4. 76/2

5. 81/1

6. 106/1

7. 108/3

8. 115/3

9. 118/2

10. 124/1

11. 124/

33

EMİRNÂME, FERMAN, BUYRULDU VE NİZAMNÂMELER

SAYFA / HÜKÜM

1. 4/1

2. 5/1

3. 46/3

4. 62/1

5. 62/2

6. 63/1

7. 65/1

8. 65/2

9. 65/3

10. 66/1

11. 66/2

12. 66/3

13. 67/1

14. 71/2

15. 72/1

16. 73/1

17. 86/1

18. 86/2

19. 86/3

20. 86/4

21. 88/1

22. 88/2

23. 90/4

24. 90/5

25. 94/1

26. 94/2

27. 103/2

28. 103/3

29. 104/2

30. 104/3

31. 104/4

32. 104/5

33. 105/1

34. 111/1

35. 111/2

36. 112/3

37. 112/4

38. 120/2

39. 120/3

40. 122/2

41. 130/1

34

VAKIF MÜLKLERİ VAKIFLARLA İLGİLİ EMİRNÂMELER

SAYFA/HÜKÜM

1. 23/1

2. 27/1

3. 29/1

4. 57/1

5. 89/1

6. 89/2

7. 89/3

8. 122/1

DİĞER DAVALAR

SAYFA / HÜKÜM DAVA KONUSU

1. 5/3 Tayin

2. 10/2 Vâsî ta'yini

3. 74/1 Senedat-ı şer'iye kaydı

4. 113/2 Vekil ataması

5. 116/3 Ölmüş askerlerin mallarının gelmiş olduğu

i'lâm

6. 121/1 Vakfiye sûreti

35

2.3. 10 NUMARALI SİVRİHİSAR ŞER’İYE SİCİLİNİN KONULARININ

ÖZETLERİ

Not: Bu listedeki numaralandırma, sicilin Türkçe yazıya çevirilmemiş orijinal

halindeki sayfa ve o sayfadaki hüküm sayıları baz alınarak listelenmiştir.

7681-0001/2

Sayfa 1

1/1

Seferihisar Kutbettin Mahallesi sâkinlerinden Pehlivan oğlu Hasan Bin

Hüseyin’in Ermeni asıllı Osmanlı vatandaşı Sultan Oğlu Kifork veledi Makaryosa bir

mülkü (oda) bin beş yüz kuruşa sattığını gösteren hüccet.

1/2

Sultan Oğlu Kifork'un Pehlivanoğlu Hasan bin Hüseyin’den mülkü bin beş

yüz kuruşa aldığını belirten hüküm.

1/3

Seferihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden Ermeni asıllı Osmanlı

vatandaşlarından Kirkor veledi Murad ile Markos veledi Abraham arasında

mahallenin kasır sokağında bulunan 3 odalı evin elli bin elli kuruşa satıldığını

gösteren hüccet.

7681-0002-1

Sayfa 2

2/1

Seferihisar'ın Hanlı Mahallesi’nde ikâmet eden Bacı oğlu Hacı Ömer Osman

bin Hacı Ali'nin şehir çarşısındaki Yeni Han'da bulunan Sultan Çarşısı’yla

sınırlandırılmış ve 2 yıl icâreteyn ( icârelerle kiralanmış vakıf emlakı) Hacı Ali'nin

elinde bulundurduğu dükkânı on bin kuruşa gayrimüslim mahallesi olan Akdoğan

Mahallesi sakinlerinden Hacı Agop Hacı Artin ve Hacı Kalos adlı Ermeni milletinden

kişilere teslim ettiğini gösteren hüccet.

36

2/2

Seferihisar'ın Hacı Hasan Mahallesi sâkinlerinden Şerife binti Ahmet

Efendi’nin Karabab adlı mevkide bulunan ağnam ağılını (koyun ahırı) hissesini

Ohannes ve Kirkor'a bin sekiz yüz kuruşa teslim ettiğini gösteren hüccet.

Sayfa 2/3

Yenice Mahallesi sâkinlerinden Sarızade Aga ibni El- hacc Mustafa'nın Benli

Mahallesi’nin Kişi Sokağı’nda bir numaralı ve altlı üstlü dokuz göz oda ve bir avlulu

mülkünü Benli Mahallesi ahalilerinden ve Ermeni Milleti’nden Toros veledi Hacı

Agop'a otuz iki bin beş yüz kuruşa teslim ettiğini gösteren hüccet.

7681-0002-2

Sayfa 3

3/1

Seferihisar'ın Hacı Eskici Mahallesi sakinlerinden iken vefat eden Süleyman

Aga ibni Süleyman’ın veraseti.

3/2

Seferihisar'ın Benli Mahallesi'nin Ermeni sakinlerinden Hacı Ohannes bin

Agop'un Hıristiyan köyündeki Gül mevkiinde bulunan Papas oğlu Karbet ve Bağosi

oğlu Artin’in bağları ile sınır olan bağını Hacı Artin'e iki bin beş yüz kuruşa sattığını

gösteren hüccet.

3/3

Karacaviran Köyü’nden Deli Mehmet oğlu Hüseyin'in aynı köydeki Dilber

Deresi mevkiindeki Bestan zaviyesi vakfı arazisinde bir parça ağnam ağılının yarı

hissesini Markodoçi ve Agop ve Mirodosi ve Ohannesi’ye üç bin beş yüz kuruşa

teslim ettiğini gösteren hüküm.

37

7681-0003-1

Sayfa 4

4/1

Bazı borçlu mutasarrıfların alacaklılarının, mülklerinin işleyiş ve nizamını

bozması üzerine bu mülklerin tertip ve nizâmının suistimallere sebep

oldurulmayacak şekilde emniyetinin sağlanmasını bildiren bir emirnâme.

4/3

Emlak tertipleri hakkında nizamiye kaideleri.

7681-0003-2

Sayfa 5

5/1

Başka bir yere göç eden yetimlerin alacakları mirasın nasıl bir yöntemle ve

hangi yetim sandığınca verileceği ve işlemlerinin hangi usulle nasıl yapılacağına dair

ve cevaben göç ettikleri yerin sandığınca ve buluğ çağlarına erip ermedikleri ve akıl

sağlıkları kontrol edilerek gittikleri yerde ki mahkemelerce işlem görülmesi ve

varislikleri ispat edildikten sonra gereğinin yapılmasını bildiren emirnâme.

5/2

Merkezden gelen bir emirnâmenin sancak mutasarrıfı tarafından Sivrihisar

kazası kaymakamlığına birer kıtasının irsal edildiğini ve halin icrası konusunda

yardım istediğini belirten belge.

5/3

Sivrihisar kazası müdürlüğüne Ankara valiliğinden gelen, Sivrihisar kazası

eytâm (yetimler) müdürlüğüne Kalloç Zâde Hacı Hafız Efendi’nin atandığını belirten

tayin belgesi.

38

7681-0004-1

Sayfa 6

6/1

Sivrihisar'ın Mescid-i Seyf Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Halil bin

Halil bin İbrahim'in veraseti.

6/2

Sivrihisar kazasının Benli Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden

Hoçotor veledi Karabetin, Kebter sokağı otuz iki numaradaki beş oda ve bir miktar

havluyu on yedi bin kuruşa sattığını belirten hüccet.

6/3

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden Hoçotor'un bir

miktar üzüm kütüğünü beş yüz kuruşa ve üç dönüm miktarı bağ arsasını beş yüz

kuruşa oğluna verdiğini gösteren hüccet.

7681-0004-2

Sayfa 7

7/1

Sivrihisar kazasının Hacı Hasan Mahallesi sâkinlerinden Bayram Ali zevcesi

Mehmet kızı Fatma'nın Hacı Ali Efendi sokağında 5 numaralı 1 oda ve bir miktar

havluyu oğlu Mustafa'ya üç bin kuruşa teslim ettiğini belirten hüccet.

7/2

Sivrihisar kazasının Cangöz Köyü sâkinlerinden el-Hacc Osman Aga ibni

Salih'in Karaköy mevkiindeki arazinin yarı hissesini üç bin altı yüz kuruşa ve ve bir

oda ve bir miktar havluyu altı yüz kuruşa Oda Mahallesi sâkinlerinden olup Ermeni

milletinden olan Niri veledi Toras'a sattığını gösteren hüccet.

7/3

Seferihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden Hacı Kifork

bin Meydoros'un Kebeş Sokağı’ndaki sekiz numaralı 7 oda bir havlulu mülkü

39

Ermeni milletinden Kirkor, Artin ve Karnik'e on iki bin beş yüz kuruşa teslim ettiğini

belirten hüccet.

7/4

Seferihisar'ın Yenice Mahallesi’nde oturan Kahveci Cafer Bin Mustafa'nın

Hacı Osman Sokağı Yedi numarada bulunan alt kat ve üst katta bulunan 4 göz oda ve

bir havlulu mülkünü altı bin kuruşa Ermeni milletinden Kifork'a teslim ettiğini

gösteren hüccet.

7681-0005-1

Sayfa 8

8/1

Sivrihisar'ın Hacı Hasan Mahallesi sâkinlerinden Kalaycı Osman bin Hasan'ın

Hristiyan köyünde bulunan dokuz dönümlük araziyi bin üç yüz kuruşa Ermeni

Milletinden Artin Bey'e verdiğini ve parasını aldığına dair hüccet.

8/2

Sivrihisar'ın Günyüzü Mahallâtı’nın Kethüda Mahallesi’nde oturan Hasan

Hüsnü Bey Efendi'nin Hristiyan Köyü mevkiinde Süleyman oğlu Dede Süleyman

Yeşil oğlu Mehmet Çavuş ve bir dereyle hudutlu olan altı dönüm miktarı araziyi üç

bin kuruşa sattığını gösteren hüccet.

8/3

Sivrihisar'ın Kabuli Köyü sâkinlerinden iken belirtilen tarihten üç sene evvel

vefat eden Hüseyin Bin Abdullah'ın veraseti.

7681-0005-2

Sayfa 9

9/1

Sivrihisar'ın Oğlakçı Köyü ahalisinden Çerçi oğlu Osman Bin Mehmet'in

babasının verdiği büyükbaş, küçükbaş. Ev, ağıl, merkepler, kap kacak ve yorgan gibi

40

taşınır taşınmaz malların verildiğinin inkâr edildiğini bildiren i'lâm.

9/2

Sivrihisar'ın Oğlakçı Köyü ahalisinden Çerçi oğlu Osman Bin Mehmet'in (9/1)

deki i'lâm da kendisine verildiğini belirten taşınır taşınmaz malların kendisine teslim

edildiğine dair hüccet.

Şahitler: Mehmet Ali Efendi

Sancaktar Mehmet Ağa

Dellal Hasan Ağa

9/3

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi’nde ikâmet ediyor iken vefat eden Ermeni

milletinden Hâkim Kirkor bin Abraham Bin Kifork verâsetini zevcesi Meryem ve

Kardeşi İskender'e sekiz sehimi zevcesine ve 3 sehimi kardeşine verdiği, kardeşi

İskender'in kendi payına düşeni oğulluğu Kifork’a bin beş yüz kuruşa sattığını

gösteren hüccet.

Şahitler: Saatçi Mehmed Efendi

Boyacızâde el-Hâcc Hâfız Mehmed Efendi

Bonuzzâde el-Hâcc Mustafâ Ağâ

Na´lbend Ahmed Ağâ

Hâcîzâde el-Hâcc Ömer Osmân Ağâ

Madrabaz zâde Hasan Ağâ

İbrak oğlu Haci Artin

Barak oğlu Kebise Kus

Zopa oğlu İstefan

7681-0006-1

Sayfa 10

10/1

(9/3) de bahsi geçen Ermeni milletinden İskender'in payına düşen mallarla

ilişkisi kalmadığına dair belge.

41

Sayfa 10/2

Şeyh Mahallesi ahalisinden Hafız Mustafa bin Ahmet bin Abdullah

mülklerinin görüşülmesi ve küçük oğlu Mustafa ve küçük kızı Kezban’a vasî tayini.

Sayfa 10/3

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sakinlerinden Ermeni milletinden Mumci oğlu

Agoğ bin Karabet'in Abdulvahhap Efendi vakfiyesinde bulunan ve mutasarrıfı

olduğu dükkânının üç bin kuruşa Hacı Artin Bey'e teslimini içeren hüccet.

7681-0006-2

Sayfa 11

11/1

Sivrihisar'ın Karabaşlı Mahallesi’nde sakin iken vefat eden Mehmet bin Ali

bin Mehmet'in veraseti.

11/2

Sivrihisar'ın Yenice Mahallesi’nde oturan Zülfikar oğlu Ali Osman'ın bu

mahalledeki Hacı Osman Sokağı bir numarada bulunan üç oda bir havlulu mülkü on

bir bin üç yüz otuz kuruşa Yusuf Aga'ya sattığını gösteren hüccet.

11/3

Sivrihisar'ın Câmi-i Kebîr Mahallesi’nde oturan Süleyman bin Ali'nin Derin

Dere mevkiinde bulunan ve yarı hissesinin sahibi olduğu ağnam ağılından üç bin

kuruş karşılığı vazgeçtiğini belirten hüccet.

7681-0007-1

Sayfa 12

12/1

Sivrihisar'ın Hazinedar Mahallesi’nde oturan Horz oğlu el-Hacc Süleyman

bin Hüseyin'in Araste Sokak elli dört numarada bulunan dikici dükkânını Karabaşlı

Mahallesi sakinlerinden Ahmet Bey'e bin yedi yüz kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

42

12/2

Sivrihisar'ın zımmi olan Akdoğan Mahallesi’nden Ermeni milletinden

Mideros bin Artin'in aynı mahallede bulunan Mescid Sokak on bir numarada bulunan

beş oda bir havlulu evini oğlu Artin'e yedi bin kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

12/3

Sivrihar'ın Kılınç Mahallesi sakinlerinden Silahtar oğlu Osman ağa ibni

Hüseyin'in zımmi olan Akdoğan Mahallesinden Hacı Agop'a Kuyunci Sokak yirmi

beş numarada bulunan iş yeri ve bir havluyu yirmi bin kuruşa sattığını gösteren

hüccet.

Şahitler:

Melek oğlu Hâcî Mehmed Ağâ birâderi Bekir Ağâ Elviran oğlu Hâcî Süleymân Ağâ

Eskici Mustafâ Ağâ Ameldâr oğlu Ahmed Ağâ ve Edhem Palaz oğlu İsmâîl Efendi

Mukayyid Abdullâh Efendi

7681-0007-2

Sayfa 13

13/1

Sivrihisar'ın Yenice Mahallesi’nde oturuyor iken vefat eden Fatma binti

Abdullah bin Ali'nin veraseti.

13/2

Sivrihisar'ın Cami-i Kebir Mahallesi’nde oturan İsmail bin Mustafa'nın Kadı

Mahmut Efendi vakfında bulunan Kasaplar Sokağı kırk sekiz numaradaki dükkânını

İbrahim bin Hüseyin'e bin dokuz yüz kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

7681-0008-1

Sayfa 14

14/1

Sivrihisar'ın Günyüzü Nahiyesi’nin Ayvalı Köyü’nden Mehmet bin

Mahmut’un şahitler huzurunda Emine binti İsmail'e yüz kuruş mehir vermesi ve

43

hatunun bunu kabul etmesine rağmen nefsini teslim etmediğini bildiren i'lâm.

14/2

Akşehir Kaymakamlığı’na dâhil olan Canik Nahiyesi’nden Cihat Benli

Aşireti’nden Ahmet Ağa ibni Hacı Mehmet'in, aynı yerin Borilçe Köyü’nden Molla

Hüseyin'in Bursa vilayetinde bulunan malı olan 700 re's ağnamı her biri 91 kuruşa

ücretini üç güne getirmesi şartıyla verdiğini lakin üç gün sonra dört yüz seksen beş

re'sini verip iki yüz on beşinin kaldığı ile ilgili verilen i'lâm.

7681-0008-2

Sayfa 15

15/1

Sivrihisar'ın zımmî olan Akdoğan Köyü’nde oturan Hacı Kalos bin Hacı

Ohannesin Celip çeşmesi mevkiinde bulunan üzerinde bina bulunan bir parça bahçe

ve miri arsayı oğulları Kifork ve Kızıl Vadini'ye dört bin kuruşa sattığını gösteren

hüccet.

15/2

Sivrihisar'ın Sırıkçı Köyü’nde oturan Mehmet bin Hasan'ın ile Hüseyin bin

İbrahim arasındaki tarla sınırı ve tarla ihlali hakkındaki i'lâm

7681-0009-1

Sayfa 16

16/1

Sivrihisar'ın Sığırcık Köyü’nde oturan Molla Oğlu Ömer bin İbrahim'in

ağılın keşfi ile ile ilgili i'lam.

16/2

Sivrihisar'ın Oda Mahallesi sakinlerinden ve Ermeni milletinden olan Çerçi

oğlu Dunir veledi Ohannesin zevcesi Meryem binti Karabet'in Ay Mahallesi

sakinlerinden Hacı Agop binti Bali'ye Orta Mahallesi Küçük Sokak’ta kırk yedi

numarada bulunan alt kat ve üst katlı 6 oda, bir ahır, bir zemin, bir örtme ve bir

44

avlulu mülkü otuz iki bin beş yüz kuruşa verdiğini bildiren hüccet.

7681-0009-2

Sayfa 17

17/1

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sakinlerinden Hacı Agop binti Bali'nin Oda

Mahallesi sakinlerinden Çerçi oğlu Dunir ibni Ohannes'in zevcesi olan Meryem binti

Karabet'e Ay Mahallesi Çatal Kaba Sokağı iki numaralı alt kat ve üst katlı 3 oda bir

ahır ve bir havlulu mülkü on iki bin kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

17/2

Sivrihisar'ın Çubuklu Mahallesi’nde oturan Raziye binti İbrahim'in Hisar

arkası mevkiinde bulunan elli dönümlük araziyi Ermeni milletinden Asvator'a bin

beş yüz kuruşa teslim ettiğini gösteren hüccet.

17/3

Sivrihisar'ın Günyüzü Mahallatı’nın Benli Mahallesi Sakinlerinden iken

vefat eden Ermeni milletinden Hacı Agop bin Toros bin Sergiz'in Veraseti.

7681-0010-1

Sayfa 18

18/1

17/3 'de bahsedilen şahsın veraseti ile ilgili bilgilerin devamı.

18/2

17/3 de bahsedilen şahsın miras davası.

18/3

17/3 de bahsedilen şahsın miras davası.

45

7681-0010-2

Sayfa 19

19/1

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Ermeni

milletinden Artin'in veraset davası.

19/2

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden Nikohi binti Haçator'un sekiz

göz odalı evin yarı hissesini oğulları Artin ve Karpet'e sekiz bin kuruşa verdiğini

gösteren hüccet.

19/3

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sâkinlerinden Kalpakçı oğlu Ağop bin Kifork'un 3

oda bir havlulu mülkünü Hacı Sergiz'e dört bin kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

7681-0011-1

sayfa 20

20/1

Sivrihisar'ın Akdoğan Mahallesi’nde oturan Döşemeci oğlu Agop bin

Karbetin Tahtalı Mahallesi’nde oturan Agop'a, Akdoğan Mahallesi Kari Dibek Sokak

on altı numarada bulunan beş oda bir ahır bir zemin ve bir havlulu mülkü yedi bin

kuruşa sattığını gösteren hüccet.

20/2

Sivrihisar'ın Kayalı Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Köse Mustafa

bin Süleyman bin Abdullah'ın veraset davası.

7681-0011-2

Sayfa 21

21/1

(20/2) de belirtilen şahsın veraset davasının devamı.

46

21/2

Sivrihisar'ın Oda Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Ermeni milletinden

Balyoz oğlu Hacı Karbet bin Agop'un veraset davası.

7681-0012-1

Sayfa 22

22/1

(21/2) de adı geçen merhumun veraset davası devamı.

22/2

(21/2) de adı geçen merhumun veraset davası sonu

7681-0012-2

Sayfa 23

23/1

Hababe Medresesinin vakıf parasının nem’ası ve bir mütevelli tayin edilerek

vakfın devamının sağlanması.

23/2

Sivrihisar'ın Karabaşlı Mahallesi'nde yaşayan Ümmühan binti Hasan ve Bekir

kızı Emine'nin Osman bin Hacı Ali ve Kebire kızı Hüsniye'nin şahitlikleri ile

Karabaşlı Mahallesi Hacı Ümit Sokak yirmi numarada bulunan dört oda bir avlulu

evin ortaklar arasında taksim olunmamış müşterek hissesini Mustafa bin Hüseyin'e

iki bin altı yüz yirmi kuruşa sattığını gösteren hüccet.

7681-0013-1

Sayfa 24

24/1

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Ermeni milletinden

Hacı Vartan bin Vartan 'ın veraseti.

47

24/2

Sivrihisar'ın Benam Mahallesi’nde sâkin iken vefat eden Ermeni milletinden

Barak oğlu Agop bin Karbet 'in veraset davası.

7681-0013-2

Sayfa 25

25/1

Seferihisâr'ın Günyüzü Mahâllâtı’ndan Hâcî Eşkinci mahallesinde sâkin iken

bundan akdem vefât iden Süleymân Ağâ ibni Süleymân bin Mehmed' in verâseti.

25/2

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Ermeni

milletinden Akıbet binti Mideros'un veraseti.

7681-0014-1

Sayfa 26

26/1

Alacak verecek davası.

26/2

Sivrihisar'ın Karacivan Köyü’nde oturan Hüseyin bin Abdullah'ın aynı köyde

bulunan iki oda bir avlulu evi Ermeni milletinden Makrıdic, Artin, Pedros, Ohannes

ve Agop'a beş yüz kuruşa sattığını gösteren hüccet.

7681-0014-2

Sayfa 27

27/1

Hacı Ashap Mescidine ait vakıf mülkün kiraya verilerek gelirlerinin mescidin

giderlerine harcanması emri.

48

27/2

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Ermeni Milletinden

Karbet bin Pedros'un verasetinin dağılımı.

7681-0015-1

sayfa 28

28/1 :BOŞ

7681-0015-2

Sayfa 29

29/1

Vakıf mülkün vakfiye sureti kaydı

7681-0016-1

Sayfa 30

30/1

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Ermeni

milletinden Artin bin Nebat'ın veraseti.

30/2

Sivrihisar'ın Kılıç Mahallesi sâkinlerinden Alemdar oğlu Osman bin

Süleyman'ın otuz bir numaradaki dükkânını Ermeni milletinden Hacı Karbet'e iki bin

yedi yüz elli kuruşa sattığını gösteren hüccet.

30/3

Sivrihisar'ın Günyüzü Mahallâtı’nın Ay Mahallesi sâkinlerinden ve Ermeni

milletinden Hacı Abraham, Sergiz ve Nikos bin Kirkor'un Atak yaylağında tarafında

bulunan yaylalarının sekiz sehiminden üç sehimini üç bin kuruşa, ve yine aynı

yaylakta bulunan bir kıta ağnam ağılının sekiz sehimden üç sehimini 1000 kuruşa,

Söğütlü mevkiinde bulunan bir kıta ağnam ağılının sekiz sehiminden üç sehimini bin

kuruşa Hacı Agop, Haçator ve Gartek'e sattığını gösteren hüccet.

49

7681-0016-2

Sayfa 31

31/1

Sivrihisar'ın Günyüzü Mahallâtı’nın Kethüda Mahallesi sâkinlerinden

Necime binti müteveffa İbrahim Aga isimli hatunun, babasından miras kalan Horti

Köyü’ndeki Burun Değirmeni’nin otuz hissesinden on hissesine sahip olup bunun

sekiz hissesini Mehmet Ali ibni el-Hacc Hüseyin'e altı bin iki yüz elli kuruşa sattığını

gösteren hüccet.

31/2

Sivrihisar'ın Günyüzü Mahallâtı’nın Benli Mahallesi’nde otururken vefat

eden Ermeni milletinden Karabet bin Ohannes bin Nursis'in veraseti.

7681-0017-1

Sayfa 32

32/1

Sivrihisar'ın Karıklar Mahallesi’nde sâkin iken vefat eden Hamza bin

Mehmet bin Abdullah'ın verasetinde on beş sehimden onunu kardeşi Mustafa'ya ve

beşini de kardeşi Fatma'ya verdiği aynı mahalledeki altı oda bir avlulu evi, yukarıda

adı geçen vârislerin Elmalı Mahallesi’nde oturan Mehmet Efendi'ye beş bin iki yüz

elli kuruşa sattığını gösteren hüccet.

Şahitler:

Bey Efendi birâderi Osmân Efendi

Bandırma İbiş Ağâ

Debbâğ Yahyâ oğlu Mehmed

32/2

Sivrihisar'ın Hacı Ashap Mahallesi sâkinlerinden Zeynep binti müteveffa

İbrahim bin Hüsni isimli hatunun babasından kalan Yenice Mahallesi’ndeki mülkü,

tüm eşyaları ve Devletşah Yaylağı’ndaki Amcası Ali Ağa ile müşterek çayırı ve yine

amcası ile müşterek dükkân ile aylık sekiz kuruş maaşını Amcası Ali Ağa'dan

aldığına dair hüccet.

50

7681-0017-2

Sayfa 33

33/1

Sivrihisar’ın Akdoğan Mahallesi sâkinlerinden Mehmet Emin'in Kanlı Pazarı

Sokak altmış yedi numarada bulunan ve senelik on beş kuruş kira geliri olan bakkal

dükkânını Ermeni milletinden Hacı Agop ve Ohannes'e on üç bin kuruşa verdiğini

gösteren hüccet.

Şahitler:Şa´bânzâde Haci Süleymân Ağâ

Mukayyid Hâfız Süleymân Efendi

Sarızâde Hâcî Süleymân Ağâ

33/2

Sivrihisar'ın Şeyh Baba Yusuf Mahallesi sâkinlerinden el- Hacc Hasan ibni el

Hacc İsmail'in, Yanses Sokak yirmi bir numarada bulunan ve babasının 7 sehimden 3

ünü buna bıraktığını dört oda bir avlulu evin Ali bin Süleyman ve İsmail bin İsmail'in

şahitlikleri ile diğer kardeşi tarafından zabt edildiğini içeren i'lam.

7681-0018-1

Sayfa 34

34/1

Sivrihisar'ın Divriği Köyü’nden Sarı Hasan oğulları İbrahim bin Hüseyin ve

Halil bin İbrahim'in Dirce ve Sarı Kaya Köyü sınırı dâhilindeki iki kıta ağnam

ağılının babaları tarafından kendilerine intikal edecek iken zapt olunduğunu içeren

i'lâm

7681-0018-2

Sayfa 35

35/1

Sivrihisar'ın Tahtalı Mahallesi’nde oturan Hacı Manik kızı Akibet binti Hacı

Karamanik'in i’lâmı.

51

7681-0019-1

Sayfa 36

36/1

Sivrihisar'ın Tahtalı Mahallesi’nden Agop veledi Nersis'in miras ile ilgili

i'lâmı.

36/2

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sakinlerinden Ermeni milletinden Ohannes veledi

Ohannes'in i'lâmı.

7681-0019-2

Sayfa 37

37/1

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sakinlerinden olan Ermeni milletinden Anabet

veledi Veli'nin arsa paylaşımı ile ilgili i'lâmı.

7681_0020_1

Sayfa 37 ‘nin mükerreri ( tekrarı).

7681-0021-1

Sayfa 38

38/1

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sakinlerinden Ermeni milletinden Agop'un

i'lâmı.

38/2

Sivrihisar'ın Bulurdenk Köyü sakinlerinden Yusuf oğlu Mustafa bin Veli

Mehmet’in Bendirekler mevkiinde bulunan bağının, babası Mehmet tarafından

kendisinden izinsiz Küçük Köyü sakinlerinden Ali bin Süleyman’a iki bin kuruşa

satılmasından sonra davacı kişinin bunu Ali'den geri talep ettiğini bildiren i'lâmı.

52

7681-0021-2

Sayfa 39

39/1

Sivrihisar'ın Koz Köyü ahalisinden olan İşir oğlu Mehmet bin İbrahim'in iki

dönüm bir kıta bağını amcası Kör Hüseyin bin Ahmet'e dört baş koyun ve kuzu

karşılığı icara (ekim izni) verip, amcası ölünce Mustafa Onbaşı isimli şahsın bağı

Salih Oğlu İsmail'e kendisinden izinsiz ve habersiz Salih oğlu İsmail'e beş yüz

kuruşa verdiğini ve bunu davacının geri istediği i'lâmı.

39/2

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sakinlerinden Ermeni milletinden Agop'un i'lâmı

7681-0022-1

Sayfa 40

40/1

Sivrihisar'ın Kesil Sokakta bulunan alt kat dört üst kat 3 oda ve bir avlulu

evini Kasap oğlu Ömer'e sattığını gösteren hüccet.

40/2

Sivrihisar'ın Yenice Mahallesi’nde oturan Zeynep binti Hüseyin'in nafaka

Hücceti.

Şahitler:De´âvî a´zâsından el-Hâcc Süleymân Ağâ

Ve de´âvî Kâtibi Osmân Efendi

Ve muhzır Hüseyin Velî

Ve gayruhum

40/3

Sivrihisar'ın Mektep Sokağı’nda bulunan iki oda bir avlulu harabe mülkü

Sarracoğlu Mehmet bin Hüseyin'e iki bin yedi yüz kuruşa verildiğini ve iki bin beş

yüzünü teslim ettiğini gösteren hüccet.

53

7681-0022-2

Sayfa 41

41/1

Sivrihisar'ın Mescid-i Şerif Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Hacı

Hasan Efendi bin Abdurrahman bin Abdurrahman'ın veraset davası.

41/2

Sivrihisar'ın Kılın Mescidi Mahallesi sâkinlerinden Raziye Hatun isimli

şahsın nafaka davası.

Şahitler: kirâmdan Mehmed Ali Efendi

Ve Muhzır Hüseyin Ağâ

Ve Dellâl-i mardabâz Hasan Ağâ

7681-0023-1

Sayfa 42

42/1

Sivrihisar'ın Zımmi Köyü’nden Nail binti İbrahim'in Mihr-i müeccel ve

nafaka-i iddet akdi.

Şahitler: Muhzır Hüseyin Dâniş

Kâtib Matrabâz zaden Mollâ Bekir

Ve birâderi Matrabâz Dellâl Hüsnî

Ve gayruhum

42/2

Sivrihisar'ın Araklı Mahallesi sâkinlerinden iken vefat eden Kara Burak oğlu

Hüseyin bin Ali'nin veraseti.

Şahitler: Hâcî Hamzâ oğlu Hâcî Mehmed Efendi

Divât oğlu Hâcî Ahmed Efendi

Kaymazlı Mehmed Usta

Ağâ oğlu Mûsâ Usta

Ve gayruhum mine'l-hâzirîn

54

7681-0023-2

Sayfa 43

43/1

Mısır'ın Berdisi kazasından olup Günyüzü Mahâllatı’nın Kethüda

Mahallesi’ne muhaciren göç edip burada sâkin iken vefat eden Hacı Halil bin

Süleyman bin Abdullah'ın veraseti.

Şahitler: Sancakdâr Mehmed Ağa

Kâtib Hüsnî Efendi

Madrabâz Mollâ Bekir

43/2

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sâkinlerinden Salhak oğlu Hacı Ohannes veledi

Rus'un Dumrul Köyü ahalisinden Dulan oğlu Mustafa bin Hüsni den üç bin yüz

yirmi dört kuruş alacağını istediği i'lam.

7681-0024-1

Sayfa 44

44/1

Sivrihisar'ın Yenice Mahallesi ahalisinden Barutçu oğlu Mustafa bin İsa'nın,

Oda Mahallesi sâkinlerinden Papaz oğlu İstefan'a üç oda bir avlulu mülkü beş bin

beş yüz kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

Şahitler:

De´âvî a´zâsından Mütevellîzade Hasan Ağa

De´âvî Kâtibi Mansûb Süleymân Efendi

Mahkeme Kâtibi Hüseyin Efendi

Ve gayrihum mine’l-hâzirîn

44/2

Sivrihisar'ın Çaykoz Köyü ahalisinden Okçu oğlu Yusuf ibni İbrahim'in, Oda

Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden Kasap oğlu Hacı Petri ve Hacı

Mardoros'a aynı köyde bulunan bir oda bir ahır ve bir avlulu evi iki bin altı yüz

kuruşa sattığını gösteren hüccet.

55

Şahitler:

Veli Efendi Çakurli Hâcî Osmân ve birâderi Hâcî Mustafâ ve karye-i İmâm Mehmed

Efendi

Ve Hâcî Osmân Yûsûf ve gayrihum mine’l-hâzirîn

44/3

Sivrihisar ahalisinden olup vefat eden Hacı Artin veledi Hacı Begosi veledi

Kiragos'un veraseti davası.

Şahitler: Kâtib Hüseynî Efendi

Bekir Efendi

Muhzır Hüseyinzade

7681-0024-2

Sayfa 45

45/1

Sivrihisar'ın Kayalı Mahallesi sâkinlerinden Ümmühan binti Hacı Hacı

Hüsni Efendi'nin Hacı Hasan Sokağı iki numarada bulunan dükkânın yarı hissesini

Hüseyin Aga’ya sekiz bin üç yüz kuruşa sattığını gösteren hüccet.

7681-0025-1

Sayfa 46

46/1

Sivrihisar'ın Çubuk Mahallesi sâkinlerinden olan Şeyh Ali ve Kardeşi İbrahim

ibni Hacı Halil'in Kılınç Mahallesi Hacı Hasan Sokağın iki numarada bulunan

müşterek dükkânlarını Benli Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden Hacı Sergis

veledi Kirekos'a on bin beş yüz kuruşa sattığını ve bunun üç bin beş yüzünü aldığını

belirten hüccet.

46/2

Sivrihisar'ın Kayalı Mahallesi’nde sâkin Fatma binti Hacı Hasan Efendi'nin

dükkanının yarı hissesini Hüseyin Agaya sattığını ve bin beş yüz kuruşunu da

56

aldığını gösteren hüccet.

46/3

Mahkemelerde alınacak olan meblağın miri fiyat hesabıyla beşlik beş kuruş

olarak alınması ve gümüş sikkelerin ödemelerde kabul edilmemesi emri.

7681-0025-2

Sayfa 47

47/1

Sivrihisar'ın İğdecik Köyü’nde sâkin iken vefât eden Kürt Bekir zevcesi

Fatma binti İsmail bin Abdullah'ın verâset davası.

47/2

Sivrihisar'ın Hacı Hüsni Mahallesi Sandık Emini Hacı Ali Efendi bin

Mehmet'in İstisabhâne Sokakta bulunan biri senelik on kuruş diğeri senelik altı kuruş

gelirli iki dükkânını Hacı Kifork ve Hacı El Hubi'ye onarbin beş yüz kuruşa teslim

ettiğini gösteren hüccet.

7681-0026-1

Sayfa 48

48/1

Sivrihisar'ın Gedik Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Aynacı oğlu

Ahmet bin Ali bin Hacı İbrahim'in eşi Fatıma’nın daha sonra ölmesi üzerine

çocukları arasındaki verâset davası.

7681-0026-2

Sayfa 49

49/1

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Ermeni

milletinden Subuye Kumbaz oğlu Kuyumcu Artin veledi Kasba veledi Ladakam'ın

verâset davası.

Şahitler: Mütevellî zâde Hüsnî Ağâ

57

Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ

Mukayyid Süleymân Efendi

Hazineci oğlu Hâcî Ömer Efendi

49/2

Sivrihisar'ın Çapaklı Mahallesi ahâlisinden iken hicri bin iki yüz altmış

senesinde vefât eden Hacı oğlu Ali bin Hasan bin Abdullah'ın verâset davası.

7681-0027-1

Sayfa 50

50/1

Sivrihisar'ın Tanlar Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Hatice binti Hacı

Yusuf bin Abdullah'ın mallarının iki sehimini anneden kardeşi Topçu oğlu Ali ibni

Hüseyin ile kocası Köse oğlu Hacı Halil bin Mustafa'ya verdiği fakat kocasının

terekeyi zapt ettiğini bildiren kardeşi arasındaki miras davası.

50/2

Sivrihisar'ın Kılınç Mescit Mahallesi sâkinlerinden olan Kara Sâcit oğlu

Mustafa bin Abdurrahman'ın, Orta Mahallesi ahâlisinden ve Ermeni milletinden

Hazineci oğlu Hacı Agop veledi Kifork'a fırıncı dükkânını üç bin kuruşa sattığını

gösteren hüccet.

7681-0027-2

Sayfa 51

51/1

Sivrihisar'ın Orta Mahallesi sâkinlerinden ve Ermeni milletinden olan Sefer

oğlu kızı Altısebet binti Kohas'ın, Ay Mahallesi sâkinlerinden ve Ermeni milletinden

olan Keylan oğlu Agop veledi Avadik'e, alt katta dört oda bir ahır ve bir avlu üst katta

bir oda bir kiler ve bir sofalı mülkü yirmi üç bin kuruşa sattığını gösteren hüccet.

51/2

Sivrihisar'ın Gedik Mahallesi sâkinlerinden Boşnak oğlu Osman bin Ahmet'in,

Sarı Marif oğlu Molla Halil bin El-Hacc Süleyman'a, aynı mahallede bulunan üst

58

katta bir oda bir kiler, alt katta iki oda bir avlulu evi dört bin beş yüz kuruşa verdiğini

gösteren hüccet.

7681-0028-1

Sayfa 52

52/1

Sivrihisar'ın Bereket Köyü sâkinlerinden iken hicri bin iki yüz altmış dokuz

senesinde vefât eden Mehmet Emin bin Mustafa bin Mehmet'in verâset davası.

52/2

Sivrihisar'ın Kuyulu Köyü ahâlisinden olan Topkıtal oğlu Mehmed bin

Hüseyin ve Halîl oğlu Hakkî Çâvûş Bin Hüseyin ve Hâcî Mahmûd oğlu Abdullâh bin

Hâcî Mahmûd ve Deveci oğlu Mollâ Süleymân bin Hasan 'ın Sakarya nehri

taraflarındaki çeltik tarlalarına Ahmet isimli şahsın tarlasının nehrin aşağısında

bulunduğu ve çeltik ektiği için bahsedilen kimselerin tarlalarının suyundan takviyeye

sebep olduğunu ve tarlalarına zarar verdiği sebebiyle Ahmet'in çeltik ekmemesi

talepli i'lâm.

7681-0028-2

Sayfa 53

53/1

Sivrihisar'ın Hacı Üveys Mahallesi sâkinlerinden şahsın Kadı oğlu Hâfız

Mehmet ibni Hacı Ahmet'e, altı dönümlük bağı iki bin üç yüz kuruşa verdiği bilgili

hüccet.

53/2

Sivrihisar'ın Kayalı Mahallesi’nden Sarı oğulları Hüseyin ve Mehmet Ali

ibni Mehmet'in Tahtalı Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden Derviş oğlu Hacı

Karabet veledi Kara Markos'a üç oda bir avlulu evi dört bin kuruşa verdiğini

gösteren hüccet.

59

7681-0029-1

Sayfa 54

54/1

Sivrihisar'ın Kayalı Mahallesi sâkinlerinden iken yazıda verilen tarihten (hicri

1291) otuz beş sene evvel ölen Dursun Paşa oğlu İbrahim bin İsmail bin Abdullah'ın

verâset davası.

54/2

Sivrihisar'ın Bey Mahallesi sâkinlerinden iken bin iki yüz doksan bir senesi

ramazan ayının on üçüncü cumartesi günü saat üçte aynı mahalle sâkinlerinden

Topçakal oğulları Habib ve Hüseyin ibni Hüseyin ve yeğenleri Mehmet ve diğer

Hüseyin ibni Mehmet tarafından bıçakla boynuna ve yüzüne darbelerle

öldürüldüğünü bildiren i'lâm.

7681_0029_2

Sayfa 55

55/1

Sivrihisar'ın Keçik Köyü sâkinlerinden iken vefât eden Yasin Aga İbni Ahmet

bin Abdullah'ın verâset davası.

55/2

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Ermeni

milletinden Varvara binti Ohannes'in verâset davası.

7681-0030-1

Sayfa 56

56/1

Sivrihisar'ın Kılınç Mescit Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Ali Aga

Veliyyüddin bin Abdullah'ın hayatta iken alacak vereceklerinin kaydı ve vârislerinin

verâset anlaşması.

60

7681-0030-2

Sayfa 57

57/1

Harap olan Vakıf mülkü olan Tutlu mektebinin arâzisinin bina inşası için

kiraya verilmesi.

57/2

Sivrihisar'ın Yenice Mahallesi sâkinlerinden Alime binti Mehmet'in arsa

davası.

7681-0031-1

Sayfa 58

58/1

Sivrihisar'ın Kethüda Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Yazıcızâde

Hüseyin Bey ibni İbrahim bin Abdullah'ın vârislerine bıraktığı mülkün vârisleri

tarafından Ermeni milletinden Kalpakçı oğulları Hacı Agop ve Hacı Kifork'a on altı

bin kuruşa satıldığını gösteren hüccet.

58/2

Sivrihisar ahâlisinden Mehmet ibni Hacı Mahmut'un Hz. Cafer Tayyar

Mahallesi’nde bulunan üst katta dört oda bir sofa ve altta iki oda bir ahır bir sofa ve

bir avlulu evi altı bin üç yüz kuruşa sattığını gösteren hüccet.

7681_0031_2

Sayfa 59

59/1

Sivrihisar'ın Kılınç Mescit Sokağı’nda oturuyor iken i'lâm tarihinden dört

sene evvet vefât eden tüccarlardan el-Hacc Mustafa Aga bin Veliyyüddin bin

Abdullah'ın verâset davası.

61

7681-0032-1

Sayfa 60/61

60/61/1

(59/1) de bahsi geçen rahmetlinin miras davasının devamı.

7681-0033-1

Sayfa 62

62/1

Arazisinde eski zamanlardan kalan eşyalar çıkanların ne yapması gerektiğini

bildiren üçte biri arazi sahibinin üçte biri devletin üçte biri de bulanın olması hükmü.

7681-0033-2

Sayfa 63

63/1

Zâviyelerde boşalan zâviyedârlıkların nasıl tayin edileceğini ve gelirlerinin

nasıl kullanılacağına dair nizamnâme.

63/2

Evkaf-ı Hümayun Nezâretinden gelen tahrîrâtın kaydı ve icrâsı husûsunda

Sivrihisar Kaymakamlığına gönderilen yazı.

63/3

Divan-i Ahkâm-i Adliye Nezâretinden gelen tahrîrât sûreti.

7681-0034-1

Sayfa 64

64/1

İkinci Ordû-yi Hümâyûn şer´îye-i celîlesinden gelen tahrîrâtın sûretidir fî 14

şevvâl sene 90

62

64/2

Emirnâme-i sâmi sûreti fî 2 rebi´u'l-evvel sene 91

64/3

Şer'iye Sicilleri ve dava zabıt defterleri hakkında tâlimatlar.

7681-0034-2

Sayfa 65

65/1

Eytâm (yetimler) sandıklarında bazı yolsuzluk ve nizamsızlıkların duyulduğu

ve bu konuda inceleme ve araştırma yapılıp düzenin sağlanmasını bildiren emirnâme.

65/2

Evrak nizamnâmelerinin ıslâhı ve kayıtların düzen ve icrâsı ile ilgili

emirnâme.

65/3

Sicillerde bulunan senetlerin kaydının ehemmiyetinden mütevellit sicillerin

dikkatle ve ehemmiyetli bir şekilde kaydının yapılmasını bildiren emirnâme.

7681-0035-1

Sayfa 66

66/1

Harman arazilerinin ihtiyaç duyulduğunda nasıl kullanılacağına dair

nizamnâme.

66/2

Suç işleyenlerle alakalı ihbarlarda bulunan kişilerin sorgulanmalarında kimlik

bilgilerinin nasıl kayıt olacağına dair şukka

63

66/3

Bazı şahısların kendilerini ispatsız ecnebi olduklarını söyleyerek vergilerden

kaçmaya çalıştıkları ve bunun ispat edilmedikçe kabul edilmemesi ve ona göre

muamele edilmesi gerektiğini bildiren emirnâme.

66/4

Emirnâme-i sâmî örneği.

7681-0035-2

Sayfa 67

67/1

Müvellâ (kadıların bir dava vb. durumlarda atadığı salahiyetli kimse) ta´yîni

hakkında nizâmnâme.

7681-0036-1

Sayfa 68

68/1 den 68/7 ye

Devlet içindeki görevli atamaları ve görevlendirmeleri, harçları,

görevlendirmelere dair mazbataların nizâmı, harçlarının nizâmı, uygulanacak usul ile

ilgili nizamnâme.

7681-0036-2

Sayfa 69

69/1

68/1 de belirtilen görevlendirme hususlarının devamı.

69/2'den 69/13'e

Görevlendirmelerde harçların nasıl uygulanacağı tarifi ve nizamnâmesi.

64

7681-0037-1

Sayfa 70

70/1'den 70/5'e

Görevlendirmelerde uygulanacak nizamnâme maddeleri.

7681-0037-2

Sayfa 71

71/1

Görevlendirmelerde uygulanacak nizamnâme maddeleri devamı.

71/2

Çocuğun ölü veyahut eksik doğması durumunda uygulanacak usuller ile ilgili

kararlar.

7681-0038-1

Sayfa 72

72/1

71/2 deki ölü çocuk doğumu ya da doğduktan sonra ölen çocuklar ile ilgili

usullerin devamı

7681-0038-2

Sayfa 73

73/1

Taşralarda bulunan vârisi olmayan malların eytâm sandıklarına bırakılması

gerekirken bazı yerlerde meclis sandıklarına konduğu ve bunun engellenmesini

içeren şukka.

73/2

Maliye Nezâretinden gönderilen tahrîrât sûreti.

73/3

İkinci Ordu-yı Hümâyûn’dan gelen ve vefât eden askerlerin vârislerinin

tespiti ve verese uygulamalarının nasıl olacağına ve vereselerin tespitinin dikkatli

65

yapılmasını içeren emir.

7681-0039-1

Sayfa 74

74/1

Şer'iyye senetleri kaydı ile ilgili yazı.

74/2

Sivrihisar'ın Araklı Mahallesi sâkinlerinden Fatma binti Hacı Osman'ın

boşandığı eşi Bekir bin Mehmet'in bazı mallarını zapt eylediği ve boşandığı halde

geri vermediğini bildiren i'lâm.

74/3

Sivrihisar'ın Orta Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden Kalender oğlu

Hacı Abram veledi Kirkor'un kendi mülkünü yıkıp yeniden inşa etmek istediği halde

kardeşi Kirkor'un kendi malına zarar vereceği iddiasıyla buna engel olduğunu

bildirdiği i'lâm.

7681-0039-2

Sayfa 75

75/1

Sivrihisar'ın Hac Ashap Mahallesi sâkinlerinden Bektaş oğlu Mustafa bin

Abdullah ile Tatlar Mahallesi sâkinlerinden Molla İbrahim bin Yusuf arasındaki

alacak verecek davası.

75/2

Sivrihisar'ın Şeyh Baba Yusuf ahâlisinden Ateş oğlu Hâcî Osmân bin Ömer

ve Kayalı Mahallesi ahâlîsinden Eskici oğlu Bekir bin İbrâhîm Ve Câmi´-i Kebîr

Mahallesi ahâlîsinden Mü'ezzîn Bekir bin Musatfa ve Hurus oğlu Mollâ İbrâhîm bin

Halîl'in, Gedik mahallesi ahâlîsinden Hâcî Hüseyin bin Abdullâh ve zikr olunan

Câmi´-i kebîr mahallesi ahâlîsinen Muhzır oğlu Süleymân Bin İbrâhîm'in

ağnamlarına gelirken bazı hayvanlarından ciğer hastalığı bulaştığı ve bu yüzden bir

daha malum şahısların bir daha kendi mevkilerine yaklaşmamalarını bildirdiği i'lâm.

66

7681-0040-1

Sayfa 76

76/1

Sivrihisar'ın Baba Zât karyesi ahâlîsinden olup bundan akdem vefât iden Hâcî

Hüseyin Ağâ ibni Ali bin Abdullâh' ın hayatında kefil olduğu bir şahısın öldükten

sonra vârislerinden gerekli meblayı talep ettiğini içeren i'lâm.

76/2

Sivrihisar'ın Kuyubi Köyü sâkinelerinden Ayşe binti el-müteveffa Koca

Hüseyin'in Hasan ile evlenmesi için Hasan'ın akrabalarından Molla Mehmet bin

Mehmet'in Hasan'ın babasından habersiz altı yüz iki kuruş nafaka vermesi üzerine

babasının bunu fesh ettiği ve Molla Mehmet'in bu işe müdahale etmemesini istediği

i'lâmı.

7681-0040-2

Sayfa 77

77/1

Sivrihisar'ın Kuyulu Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Züleyha binti

Mehmet bin Abdullah'ın verâset davası.

77/2

Sivrihisar'ın Yenice Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Çil oğlu Osman

Bin Mustafa bin Abdullah'ın verâset davası.

7681-0041-1

Sayfa 78

78/1

Sivrihisar'ın Domruk karyesi ahâlîsinden Sarı oğlu Mehmed bin Hüseyin'in,

Hüseyin bin İbrahim isimli şahsın, tarlasında kullandığı suya haksız müdahale etmesi

üzerine verdiği i'lâm

67

78/2

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden, Balı Paşa yokuşunda bulunan dört

numaralı hanede yaşar iken vefât eden Ermeni milletinden Turgud oğlu Haci

Ohannes Veledi Bekos veledi Asvador’un verâseti.

7681-0041-2

Sayfa 79

79/1

76/1 deki alacak verecek davasının Mezkûr üç bin dokuz yüz doksan guruş

müdde´î-i mezbûr Ali'ye edâ itmek üzere mezbûrân Deli Ahmed ve Mustafâ' ya

tenbîh olunduğu hükmü

79/2

Sivrihisar'ın Kethüda Mahallesi sâkinlerinden olan Helvacı oğlu Ahmet

Efendi ibni İsmail'in, Hazinedar Mahallesi sâkinlerinden iken i'lâm tarihinden bir

sene evvel vefât eden Mumcu oğlu Mustafa ibni Mehmet bin Abdullah'ın hayatında

kendisinden dört bin iki yüz altmış sekiz kuruş vereceği olduğunu ve bunu kalan

mallarından ve vârislerinden talep ettiği i'lâm.

7681-0042-1

Sayfa 80

80/1

Konya vilâyetinin Akşehir Kasabası’nda oturan Mehmet bin Abdurrahman'ın

borcunu Sivrihisar'ın Cami-i Kebir Mahallesi sâkinlerinden Sülük oğlu Süleyman bin

Ali'ye taahhüt eylediği tescil.

80/2

Sivrihisar'ın Hacı Hasan Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden

Murtazazâde Mehmet Efendi ibni İbrahim bin Abdullah'ın Verâset davası.

68

7681-0042-2

Sayfa 81

81/1

Sivrihisar'ın Hacı Hasan Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Sandık

Emini el-Hacc Ali Efendi ibni Mehmet bin Abdullah'ın yetmiş beş kuruş nafaka ve

kisveyi zevcesi Aişe Hatun'a bağlandığını bildiren hüküm.

81/2

Karahisar'ın Döker Köyü ahalisinden Topsıkar oğlu Mehmet'in kazara

kaybettiği elli baş kara sığırın Seferihisar ahâlisinden Beşe oğlu Hacı Mehmet

yedinde bulunduğu ve gereğinin yapılmasını bildirdiği arz-u hal.

81/3

Sivrihisar'ın Karabaşlı Mahallesi’nde sâkin iken vefât eden Osman oğlu kızı

Ayşe binti Hacı Mehmet bin Hacı İbrahim'in verâset davası.

7681-0043-1

Sayfa 82

82/1

Sivrihisar'ın Günyüzü Nahiyesi’nin Burma Köyü’nde sâkin iken i'lâm’dan

yedi ay evvel vefat eden Deli Hüseyin bin Hacı Ömer bin Abdullah'ın yaşar iken

Konya Vilayeti'nin Nevşehir kazasından Rum milletinden Firtekli oğlu Tedoraki

veledi Anaştaş'da iki çift kara öküz almış ve borcundan kalan üç bin yüz elli dokuz

kuruşu Tedoraki'nin tereksinden talep ettiği i'lâm

82/2

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr muzâfâtından

Günyüzi Nâhiyesi kurâsından Kabak karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i

şâhânenin süvârî ikinci âlâyının Dördüncü bölüğünün altıncı neferi başı bundan

akdem vefât iden Dellâl Ahmed oğlu Hüseyin bin İbrahim bin Abdullâh' ın vârisleri

olduğunu iddia eden aynı köy ahâlisinden Mehmet Ali Hacı Halil ve Yusuf'un verâset

davası.

69

82/3

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr muzâfâtından

Günyüzi Nâhiyesi kurâsından Burma karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i

şâhânenin süvârî ikinci alâyının Birinci bölüğünde beşine nefer iken bundan akdem

vefât iden sülbî oğlu İbrâhîm bin Ahmed bin Mustafâ'nın vârislerinin miras davası.

7681-0043-2

Sayfa 83

83/1

Sivrihisar'ın Hacı Eski Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Koçor oğlu

Mustafa bin Mustafa bin Ahmet'in vârislerinin miras anlaşması.

83/2

Sivrihisar'ın Günyüzü Nahiyesi’nin Yazar Köyü sâkinlerinden Şekerci

esnafından Mustafa ve anne baba kardeşi Fincancı Ahmet ibni Ahmet'in ölmeleri

üzerine vârislere kalan dükkânlarının satış akdi.

7681-0044-1

Sayfa 84

84/1

Sivrihisar'ın Kezir Mahallesi ahâlisinden Molla Mustafa bin Hacı İsmail

Efendi'nin Gedik Mahallesi’nde bulunan iki oda bir avlulu evinin satış hücceti

84/2

Sivrihisar'ın Orta Mahallesi sâkinlerinden Kifork veledi Ohannes'in i'lâm

tarihinden iki buçuk sene evvel sattığı dokuz yüz on çift çoraptan kalan bin dokuz

yüz altmış kuruşu, Akdoğan Mahallesi sâkinlerinden Küstan oğlu Mardoros'tan talep

ettiğini bildiren alacak verecek davası.

84/3

Tatlı Mahallesi sâkinlerinden Fındıkçı oğlu İsmail bin Ali Osman ile aynı

mahalleden Murat oğlu Memiş'in alacak verecek davası.

70

7681-0044-2

Sayfa 85

85/1

Sivrihisar'ın Kethüda Mahallesi sâkinlerinden Necibe binti müteveffa İbrahim

Aga namlı hatunun, babasının hayatta iken üstüne tapu ettiği tarlaları Tatlı Mahallesi

sâkinlerinden Saatçi Mahmut ibni Osman'ın zapt ettiğini bildirdiği ve Mahmut'un

bundan men edildiği i'lâm

85/2

Sivrihisar'ın Tatlar Mahallesi sâkinlerinden Halid oğlu Ömer bin Hüseyin'in

kardeşi Fatma binti Mahmut’a i'lâm tarihinden on sene önce Hacı Yakup mevkiinde

bulunan bir kıta bağı sattığını ve hala bin kuruş alacağını oğlundan istediği konulu

alacak verecek davası.

7681-0045-1

Sayfa 86

86/1

Memurların vâzifeleri ve tüm hükümlerin eksizsiz ve dikkatli yazılması ile

ilgili emirnâme.

86/2

Emr-i mezkûrun i'lâmı.

86/3

Asayiş ve emniyetle ilgili emirnâme sureti.

86/4

Asayiş ve emniyetle ilgili emirnâme suretinin devamı.

71

7681-0045-2

Sayfa 87

87/1

(diğer sayfanın devamı olduğu için diğer sayfadadır)

7681-0046-1

Sayfa 88

88/1

Emlak alım satımlarında özel deftere kayıt olması gereken şeyleri

kaydettirmeyip çeşitli yollarla harç ödemekten kaçmaya çalışanların olduğu ve bu

hususta dikkat edilmesi gerektiğini bildiren şukka.

88/2

Osmanlı devleti teba'asından olup evlatları ecnebi olan kadınların vefatlarında

mallarının çocuklarına ulaşmaması ve bu husustaki uygulamaları bildiren emirnâme

sûreti.

7681-0046-2

Sayfa 89

89/1

Evkâf-ı hümâyûn nezâret-i celîlesinden gelen tahrîrât sûretidir fî 17 zi'l-ka´de

sene 92

89/2

Bir mülkün kamulaştırılması ve bir vakfa bağlanması ile ilgili emir.

89/3

Maliye Nezaretinden gelen Gazze-i kirama mensup olan vakıfla ilgili tahrîrât

sûreti.

89/4

Sivrihisar'ın Domruk Köyü ahâlisinden Murat oğlu Hüseyin'in kardeşi Hasan

72

ile ortak hisseye sahip oldukları ağnam ağılından kardeşinin kendisinden daha fazla

nemalandığını bildiren i'lâm.

7681-0047-1

Sayfa 90

90/1

89/4’te adı geçen şahısların adı geçen ağılda yüzde elli yüzde elli hakları

olduğunun bildirildiği i'lâm.

90/2

Kocabaş Köyü ahâlisinden olan Hacı İbrahim bin Osman'ın bir dönüm

miktarı sulu tarlayı oğluna bıraktığını bildiren hüccet.

90/3

Vilâyet-i divân temyîzleri rü'esâsının hareket ve icraları hakkındaki talimatla-

rın neshi.

90/4

Sûret-i celîlesi bâlâda muharer emirnâme-i sâmîde gönderildiği iş´âr

buyurulan tahrîrât-i umûmiyenin meşîhat penâhînin bir sûreti.

90/5

Taraf-ı vâlâ-i meşihât-penâhîden vilâyet-i kavâniye yazılan tahrîrât sûreti.

90/6

Sivrihisar'ın Şeyh Baba Mahallesi’nde sâkin iken vefât eden Unber oğlu

Ali bin Hacı Süleyman bin Abdullah'ın yaşarken borcu olduğu ve vârislerinden

bunun tedarik edilmesinin istendiğini bildiren i'lâm

73

7681-0047-2

Sayfa 91

91/1

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden Supa Komiz oğlu Asvator veledi

Artin’in bin iki yüz kuruş parasını Ay Mahallesi sâkinlerinden Karabet veledi

Sergiz'den alamadığı konulu alacak verecek davası.

91/2

Sivrihisar'ın Akdoğan Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Agop veledi

Manik'in hayatta iken yani i'lâm tarihinden on iki sene evvel aldığı yedi bin üç yüz

altmış kuruşun vârislerinden alınması konulu alacak verecek davası.

7681-0048-1

Sayfa 92

92/1

Sivrihisar'ın Çiftle Çiftliği dahilinde bulunan Kabakçı Köyü'nün Çankar

Aşiretin’den olan Mustafa bin Hacı Ali’nin hayvanlarının ismini bilmediği dört nefer

tarafından yağmalandığını ve iki re's merkeb ve iki adet heybe ve bir kepeten ve bir

tenecere ve otuz dört kıyye tiftiğinin kaybolduğunu bildiren i'lâm.

92/2

Sivrihisar'ın Kılınç Mescit Mahallesi sâkinlerinden Kayançı kızı Fatma binti

Hasan'ın, ticaret için şehirde bulunan Rum milletinden Yani oğlu Harkam veledi

Abraham'a mülkünü kiralaması ve üç buçuk ay sonra mülkten çıkması üzerine bedel-

i sulh davası.

92/3

Sivrihisar'ın Orta Mahallesi sâkinlerinden Ermeni milletinden Kirkor oğlu

Agob veledi Karabet'in Kalpakçı oğlu Hacı Kifork veledi Hacı Ohannes'e yirmi iki

re's erkek tiftik keçisini dokuz bin dört yüz on beş kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

74

7681-0048-2

Sayfa 93

93/1

Sivrihisar'ın Hacı Eskici Mahallesi’nde sâkin iken vefât eden Kuru Ömer bin

Bekir bin Abdullah'ın kızı Züleyha'nın bulûğ çağına girdiğini ve mirasından hakkına

düşen payı istediğini bildiren dava.

93/2

Sivrihisar'ın Domruk köyü ahâlisinden Sari oğlu Mehmet'in, aynı köyde

bulunan Kaçı oğlu Hüseyin'in tarlasına fuzuli su harcayıp kendi tarla suyuna engel

olduğuna dair i'lâmı.

7681-0049-1

Sayfa 94

94/1

Zabıtalarla ilgili düzenlemelerin tahrîrât sûreti.

94/2

Arâzi ve hudut çekişmelerinin önlenmesi ve düzenlenmesi için gönderilen

emirnâme sûreti.

94/3

Alacak verecek davası.

7681-0049-2

Sayfa 95

95/1

Hâcî Ekici mahallesi’nde sâkin iken bin iki yüz seksen altı senesi hilâlinde

vefât iden Hamamcızâde Ahmed Ağa ibni Abdurrahman bin Abdullâh’ın miras

davası.

75

7681-0050-1

Sayfa 96

96/1

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden Varvara binti Ohannes veledi

Atam'ın iki bin üç yüz kuruş borcu olduğunu ve bunun tereksinden alınması ile ilgili

dava.

96/2

Ebubekir Efendi ibni Hüseyin Aga'nın i'lâmı.

7681-0050-2

Sayfa 97

97/1

Sivrihisar'ın Tatlar Mahallesi sâkinlerinden Halid oğlu Ömer Aga ibni

Abdullah'ın, târîh-i i´lâmdan sekiz sene mukaddem merkûm Mahmûd Efendi' nin

malından ve yedinden gasp eylediği iki bin iki yüz elli beş guruş kıymetlu bir çitf

altın cebe ile iki yüz elli beş guruş kıymetli bir aded sim tepelik ile ilgili alacak

verecek davası.

97/2

Sivrihisar'ın Tatlar Mahallesi sâkinlerinden Halid oğlu Ömer Aga ibni

Abdullah'ın, aynı mahalleden Saatçi Mahmut Efendiye bir oda dükkânını sekiz bin

kuruşa sattığı ve paranın bir bölümünü alamadığına dair i'lâmı.

7681-0051-1

Sayfa 98

98/1

Miras akdi.

98/2

Mülk Karyesi’nde sâkin iken bundan akdem vefât eden İbiş oğlu İbrâhîm bin

Mehmed bin Abdullâh' ın vârislerinden bazılarının da vefat etmesi üzerine çıkan

76

miras davası.

7681-0051-2

Sayfa 99

99/1

Sivrihisar'ın Baba zât Köyü’nde sâkin olan Emir kızı Ayşe binti Ali'nin, Emir

oğlu Ali bin Ali bin Abdullah'ın yani babasının vefât etmesi üzerine li ebeveyn erkek

ve kız kardeşlerine kalması gereken tarlayı Öksüz oğlu Hacı Ömer bin Ali'nin fuzuli

zapt eylediği ile ilgili i'lâmı.

99/2

Sivrihisar'ın Tatlar Mahallesi sâkinlerinden Saatçi Mahmut ve Haymana

Kazası’nın Aniler Köyü sâkinlerinden Abdulhamit ibni Hacı Osman arasındaki

alacak verecek davası.

7681-0052-1

Sayfa 100

100/1

98/1’deki miras akdinin örneği.

100/2

Sivrihisar'ın Mülk Köyü’nde sâkin iken vefât eden İbiş oğlu İbrahim bin

Mehmet'in miras davası.

7681-0052-2

Sayfa 101

101/1

Sivrihisar'ın Babazat köyü sâkinlerinden Emir kızı Ayşe binti Ali'nin

babasından kalan beş dönüm tarlanın kardeşlerine kalması gerekirken Öksüz oğlu

Ömer bin Ali tarafından zapt edildiğini bildiren i'lâm.

77

101/2

Sivrihisar'ın Tatlar Mahallesi sâkinlerinden saatçi Mahmut Efendi ibni Osman

ile Haymana Kazasının Aniler Köyü ahâlisinden Abdulhamit ibni Hacı Osman’dan

alacağı olduğunu bildirdiği alacak verecek davası.

7681-0053-1

Sayfa 102

102/1

Peyker Ömer bin Hacı Osman bin Abdullah'ın vefât etmesi üzerine vârisleri,

Ali, Saime ve Ömer'e kalan tarlanın Ömer'in de ölmesi üzerine eşi Kezban Hatun'a

intikal etmesi gerekirken Ali'nin o hisseyi fuzuli gasp ettiğini bildiren i'lâm.

102/2

Sivrihisar'ın Akdoğan Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Kifork veledi

Kostan veledi Artin'in mirâs davası.

7681-0053-2

Sayfa 103

103/1

Meclis-i tedkîkât-i şer’iyenin bir üst makama yazdığı rüsum alımı hakkındaki

yazı.

103/2

Varislere dağıtılacak olan akçelerden kuruşta bir pare ve yüz kuruşta altmış

para resm-i kısmet alınmasına dair hüküm.

103/3

Vârislerden alınacak Resm-i kısmet alımının nasıl olacağı hakkında yazı.

103/4

103/1 deki evladını terkeden adam ve kardeşi ile ilgili rüsûm alımı

hakkındaki yazının devamı.

78

7681-0054-1

Sayfa 104

104

Sivrihisar Kaymakamlığını yazılan tahrîrât sûreti.

104/2

Cülûs ile ilgili Sûret-i fermân-i âlî

104/3

Cülûs ile ilgili emirnâme sûreti

104/4

Cülûs'un şer'en dayanağının olduğu fetvâsının olduğu ve cülûs ile ilgili emir.

104/5

Cülûsun fetfa ve îlânının ehemmiyeti ile ilgili emirnâme.

7681-0054-2

Sayfa 105

105/1

Müslüman olan orta kesim halktan tahammül edemeyeceği masraflar

hakkında fetvâ sûreti.

105/2

Sivrihisar'ın Tatla Mahallesi ahâlisinden iken vefât efen Salih usta ibni Ali bin

Süleyman'ın miras davası.

7681-0055-1

Sayfa 106

106/1

Sivrihisar'ın Kırkın Köyü sâkinlerinden Emine binti Ahmet'in nikah akdi.

79

106/2

Sivrihisar'ın Akköprü mevkiinde bulunan çiftlik ve çayırın devlet malı

olmasına rağmen tasarruf eden Kör Oğulları hacı Mehmed Ağâ ve karındâşı İbrâhîm

Edhem Ağâ ibni Hâcî Mehmed Ağâ'nın bunun devlet malı olduğunu ifade ettikleri

i'lâm.

106/3

Sivas'ın Tunus Kazası'nın Gedikçik Nahiyesinin Gümrük Köyü

sâkinlerinden iken Sivrihisar'da ticaret için bulunurken vefât eden Ermeni

milletinden, Arab oğlu Sergiz veledi Abram veledi Panos’un miras davası.

7681-0055-2

Sayfa 107

107/1

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Elmalı

Mahallesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkiri-şâhâneden olub altıncı Talî´a tabûrunın

sekizinci bölüğünde ikinci onbaşısınin ikinci neferi iken bundan akdem vefât iden

Durgûd oğlu Mustafâ bin Halîl bin Abdullâh' ın vârisleri olduklarını iddia eden

Yahya İbrahim ve Emine Hatun'un, merhum Berber Hasan Usta ibni Ahmet'ten

alacağı olduğunu ve vârislerinin onlar olduğu için kendilerine verilmesini talep

ettikleri i'lâm.

107/2

Medine-i Seferihisâr Günyüzi mahâllâtından Elmalı Mahallesi ahâlîsinden ve

efrâd-i asâkir-i şâhânenin birinci redîf alâyının dördünci tabûrunun altıncı bölüğünde

üçüncü Onbaşınsını ikinci neferi iken bundan akdem vefât iden Tombak oğlu

İbrâhîm bin Ahmed bin İbrâhim' in hayatında iken Ali bin Mustafa'dan alacağı

olduğunu bildiren vârislerinin alacak verecek davası.

107/3

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr Günyüzi kurâsından

80

Hurti karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i şâhânenin süvârî birinci Ordû-yi

hümâyûnin ikinci alâyının beşinci haymesinde birinci neferi iken bundan akdem

vefât iden Dâi oğlı Ahmed bin Mustafâ bin diğer Mustafâ'nın hayatında iken Bekir

oğlu Ali Efendi ibni Süleyman'dan otuz altı kuruş alacağı olduğunu bildiren

vârislerinin bu meblağı talep ettiği i'lâm.

7681-0056-1

Sayfa 108

108/1

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde medine-i Seferihisâr muzâffatından

Günyüzi nâhiyesine merbût Karacık karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i şâhânenin

ikinci Ordû-yi hümâyûnun süvârî ikinci alâyından olub bundan akdem vefât iden

Zula oğlu Mustafâ bin İbrâhîm bin Hüseyin' in varisleri olduklarını iddia eden Ahmet

ve Hüseyin ibni merkum İbrahim'in, merhum hayatta iken Kınız oğlu İbrahim bin

Musa'dan doksan altı kuruş alacağı olduğunu ve vârisleri olarak bunu talep ettiklerini

bildiren i'lâm.

108/2

Günyüzü nâhiyesinin Siroz Karyesinden vefiyât-i askeriyeden süvârî 12.

Ordû ikinci alayından Eski oğlu Ömer bin Hasan bin Memiş'in verâseti.

108/3

Sivrihisar'ın Yörük Nahiyesi'nin Çengi Köyü sâkinelerinden Meryem binti

Hacı Hasan adlı hatunun Kesikbaş oğlu İbrahim bin Ömer ile boşanması ve nafaka

ve mehir isteği

108/4

Sivrihisar'ın Horti Köyü sâkinlerinden Dai oğlu Ali bin Hacı Hüseyin'in

kendisinden aynı köy ahâlisinden Ali'nin yirmi üç adet sim mecidiye talep ettiğini

fakat bu mecidiyeleri arsa karşılığı ödendiği ve borcu olmadığını bildirdiği i'lâm.

81

7681-0056-2

Sayfa 109

109/1

Elgin kazâsı kurâsınadn İncik karyesi ahâlisinden olup Ankara vilâyet-i

celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisar Günyüzü’de zabita neferâtından iken bundan

akdem vefât iden Mustafâ bin Abdullâh bin Hâcî Abdullâh bin Hâcî Hasan' ın miras

davası.

109/2

Sivrihisar'ın Ay Mahallesi sâkinlerinden Beykarcı oğlu Hacı Agop veledi

Markoz'un, Kasparyan Ohannes veledi Artin'in bah ve bahçesine gelen suyu fuzuli

zapt eylediğini bildirdiği i'lâm

7681-0057-1

Sayfa 110

110/1

Sivrihisar'ın İbik Seydi Köyü ahâlisinden Züleyha binti Mehmet Ali'nin,

kendisine kalan iki kıta çayır ve dört kıta tarlanın yarı hissesinin kendisine ait

olmasına rağmen diğer hissenin sahibi olan kardeşi Ali'nin Züleyha’nın hissesindeki

malı da haksız yere zapt eylediğini bildirdiği i'lâm.

7681-0057-2

Sayfa 111

111/1

Abdülhamit Hân'ın taht-i Osmânî’ye cülûs-i hümâyûnleri münâsebetiyle

yazılan telgrafnâme sûreti.

111/2

Abdülhamit Han'ın tahta geçmesi münasebetiyle kendi adına hutbe

okutturması ile ilgili emirnâme.

82

111/3

Sivrihisar'ın Domaliçe Çiftliği mevkiinde Yörük Aşîretinden Nabi oğlu Nabi

bin Osman'ın i'lâm tarihinden bir buçuk ay evvel Sarı Mehmet oğlu Molla Mehmet

bin Ali'nin erkek kardeşi ve kendi kız kardeşinin, kendi rızası olmadan kaçması ve

kaçar iken de kendi malında olan yetmişer kuruş kıymetli yetmiş altı baş keçi, yüz

kırkar kuruş kıymetli tabanca ve bıçak ve altı davarını gasp ettiğini ve bu malları geri

talep ettiğini bildiren i'lâm.

111/4

Sivrihisar'ın Okçu Köyü sâkinlerinden Piyali oğlu Halil bin Ömer'in sığır

çobanlığından dolayı alacağı olan doksan beş kuruşu talep ettiği esnada ağzına taş ile

vurulmak suretiyle dövülmesi ve bunun üzerine kıssas istemesi fakat üç yüz altmış

beş kuruşa sulh olduğunu bildiren i'lâm.

7681-0058-1

Sayfa 112

112/1

Haymana Kazasının Tacir Köyünde sakin olan Veliyyüddin bin

Veliyyüddîn'in iki re's öküzünün kaybolması ile ilgili i'lâm

112/2

Aziziye Kazası dâhilindeki Hristiyan Hanı Köyü sâkinlerinden Davut oğlu

Bekir bin Halil'in Günyüzü Nahiyesi’nin Haltûne Köyü civarındaki Maslak Boğazı

mevkiinde kazara zayi ettiği bir re's kara sığır öküzü ile ilgili i'lâmı.

112/3

Maliye Nezâretinden gelen vesîkalar ve tutanaklardan alınacak harçlar ile

ilgili emirnâme.

112/4

Maliye Nezâretinden gelen harc alımı hakkındaki emirnâme ile ilgili şukka.

83

7681-0058-2

Sayfa 113

113/1

Sivrihisar'ın Hisar Mahallesi sâkinlerinden iken vefât eden Ahmet bin

Abdullah'ın mirasından bir kısım malı, kızlarından Aişe'nin kocası Yeşil oğlu Halil

çavuş bin Mustafa'nın haksız yere zapt ettiğini bildiren ve diğer vârislerin bunu talep

ettiği miras davası.

113/2

Sivrihisar'ın Orta Mahallesi sâkinlerinden iken ticaret için Söğüt kasabasına

gidip müstâciren kaldığı İpekhan'da vefât eden Çerçi oğlu Agop veledi Toros'un

vârislerinin Kablanoğlu Hacı Kabril Veledi Nikos'u mirasın alımı için vekil ataması.

7681-0059-1

Sayfa 114

114/1

Sivrihisar'ın Kızılviran Köyü sakinlerinden Şafaklı oğlu Hasan bin Osman'ın

aynı köyde bulunan iki oda bir sofalı mülkünü, Hacı Eskici Mahallesi sakinlerinden

Keçeci oğlu Mahmut bin Ali'ye yedi yüz on beş kuruşa verdiğini gösteren hüccet.

114/2

Sivrihisar'ın Çubuk Mahallesi sâkinlerinden Hacı Derviş oğlu Hüseyin Aga

ibni Ahmet Aga ibni Abdullah'ın vârislerinin miras akdi.

7681-0059-2

115_1

Sivrihisar'ın Mihalıçık Kazasının Babalar Köyü ahâlisinden Ahmet Nuri ibni

Ömer efendi'nin tanesi beş yüz kuruştan iki baş kısır ineğin kaybolması ve bunu Hacı

Ohannes'ten talep ettiği i'lâm

115/2

Sivrihisar'ın Kılınç Mescit Mahallesi sâkinlerinden Veliyyüddîn Efendi ibni

84

Mustafa Aga'nın, Kayalı Mahallesi ahâlisinden olup i'lâm tarihinden dört ay evvel

vefât eden Kiremitçi Mahmut bin Mehmet bin halil'den üç yüz yetmiş iki buçuk

kuruş alacağı olduğunu ve bunu vârislerinden talep ettiği i'lâm.

115/3

Sivrihisar'ın Günyüzü Nâhiyesinin Geçik Köyü ahâlisinden Habar Ali bin

Ebu Bekir'in Kezban binti Süleyman bin Mahmut ile nişanlı iken Kezban'ın nikâhtan

vazgeçmesi ve kendini teslim etmemesinden şikâyet etmesi üzerine Kezban'ın hala

nikâh gerçekleşmediğinden dolayı serbest kaldığını ve vermiş olduğu bin kuruşun

geri Kezban'a teslimi kararı alındığı hüküm.

7681-0060-1

Saya 116

116/1

Sivrihisar'ın İlyas Bey Köyü sâkinlerinden iken vefât eden Macar oğlu

Mehmet çavuş ibni Süleyman bin Mehmet'in mirasının vârisleri tarafından Hacı

Kifork'a bedelleri karşılığı verildiğini gösteren hüccet.

116/2

Sivrihisar'ın Tatar Köyü sâkinlerinden iken vefât eden Ali bin Halil bin

Abdullah'ın, Hacı Hüseyin bin Veysi'den alacağı olduğu ve vârislerinin bunu talep

ettiği i'lâm.

116/3

Kızılcavirân Köyü’nden asâkir-i redîfe efrâdından birinci alayın dördünci

taburundan olub vefât iden Hızır oğlu İbrâhîm bin Halîl' in ve birinci tabur altıncı

bölükte bulunan ve vefât eden Soluk oğlu Ahmet bin Mahmut'un mallarının geldiğini

bildiren i'lâm.

7681-0060-2

Sayfa 117

117/1

Sivrihisar ahâlisinden iken vefât eden Deli Mehmet bin Yusuf bin

85

Abdullah'ın mallarından olan yirmi üç koyun ve yirmi üç keçinin yarı hissesinin

kendisine ait olduğunu iddia eden, Ay Mahallesi sâkinlerinden Useb veledi Simon'un

vârisleri ile olan ve vârislerinin kazandığı mal davası.

117/2

Sivrihisar'ın Çapaklı Mahallesi sâkinlerinden Halil Efendi ibni Mehmet'in,

Tatar Köyü ahâlisinden Hacı Hüseyin bin Veysi'den bin yedi yüz elli dokuz kuruş

alacağını talep ettiği i'lâm.

117/3

Sivrihisar'ın Mülk Köyü sâkinlerinden Fatma binti Abdullah'ın, Havva binti

İbrahim'in, kendi malı olan aşağı çayır tarlası diye anılan yirmi altı dönüm tarlayı

fuzuli zapt ettiğini bildirdiği i'lâm.

7681-0061-1

Sayfa 118

118/1

Sivrihisar'ın Mülk Köyü sâkinlerinden Fatma binti Abdullah'ın kendi malı

olan çayır ve sulu tarlasını, Yaran Köyü sâkinlerinden Recep oğlu Molla Ali'nin

fuzuli zapt eylediğini bildirdiği i'lâm.

118/2

Sivrihisar'ın Horti Köyü sâkinlerinden Ayşe binti Süleyman'ın zevciyet

davası.

7681-0061-2

Sayfa 119

119/1

Sivrihisar'ın Akdoğan Mahallesi sâkinlerinden Hacı Agop veledi Hacı

Begos’un Arabi oğlu Agop veledi Sergiz'den alacağını talep ettiği alacak verecek

davası.

86

119/2

Sivrihisar'ın Benli Mahallesi sâkinlerinden Acem oğlu Hacı Kifork veledi

Artin'in iki sene önce bir çift karasığır öküz karşılığı alacağı olan sekiz yüz kuruşu

Recep oğlu Veli Mehmet'ten talep ettiği i'lâm.

119/3

Sivrihisar sâkinlerinden Ayşe binti Mehmet, Ahmet ve İbrahim, Fatma'nın

kendilerine kalan miraslarını beş bin yedi yüz kuruşa Kifork'a teslim ettiklerini

bildiren hüccet.

7681-0062-1

Sayfa 120

120/1

Sivrihisar'ın Hacı Eskici Mahallesi sâkinlerinden Kezban Hatun binti

Hüseyin'in aynı mahallede bulunan, Hacı Ümit çeşmesinden gelen suyun haftada altı

saat kullanım hakkı olan yarım dönüm bahçesini Karabaşlı Mahallesi’nden Mahmut

bin Ali'ye bin altı yüz kuruşa teslim ettiğini gösteren hüccet.

120/2

Vefât eden askerlerin vârislerinin bulunması ve mallarının taksimi gibi

konularla ilgili emirnâme.

120/3

Görevlendirmeler hakkında emirnâme sureti.

7681-0062-2

Sayfa 121

121/1

El-Hâcc Şeyh İbrâhîm Efendi'nin vakfiye sûreti.

87

7681-0063-1

Sayfa 122

122/1

Günyüzü’nün Geçik Karyesi’ndeki Ahi Evrân Zâviyesi vakfının zâviyedarlık

görevinde olan Mahmut'un vefâtı üzerine oğulları Hüseyin ve Ali'nin görevi almaları

ve bu i'lâm'ın tanzîmi emri.

122/2

Horti karyesinin nikâh maddesi hakkında emirnâme.

122/3

Ayşe adlı hatunun yanında kalabileceği babası, dedesi ve akrabası

olmadığından dolayı akıl bâlî olduğuna kanaat getirildiği için istediği mahallede

kalmasına izin verilmesi hükmü.

122/4

Sivrihisar'ın Emine binti Nasuh'un damadı olan Ali bin Mehmet'ten bin dört

yüz kuruş alacağını olduğunu bildirdiği alacak verecek davası.

7681-0063-2

Sayfa 123

123/1

Sivrihisar'ın Yörük Nahiyesi Göleler Köyü sâkinlerinden Tiftikçi oğlu

Mehmet bin Mahmut'un mallarına haksız yere müdahale edildiğini bildirdiği i'lâmı.

123/2

Alacak verecek davası.

88

7681-0064-1

Sayfa 124

124/1

Sivrihisar'ın Şeyh Baba Yusuf Mahallesi’nde sâkine olan Kezban binti

Ahmet'in iddet nafakası ve mehir alacağı davası.

124/2

Sivrihisar'ın Sarı Kolluk Köyü'nde sâkine Kezban binti Hacı Ali'nin talak

davası.

124/3

Sivrihisar'ın Dumruk Köyü sâkinlerinden Seferi oğlu İbrahim bin Hüseyin'in,

aynı mahallede bulunan beş oda bir ahır bir saman hane ve bir avlulu evinin bir

odasını kendisine ayırarak oğulları Halil ve Hüseyin'e bin beş yüz kuruşa verdiğini

gösteren hüccet.

7681-0064-2

Sayfa 125

125/1

Sivrihisar'ın Baba Yusuf Mahallesi sâkinlerinden Mısırlı oğlu Ahmet bin

Mehmet'in Dört oda bir ahır ve bir avlulu evini Mehmet Çavuş bin Hacı Süleyman'a

altı yüz altmış beş kuruşa teslim ettiğini gösteren hüccet.

125/2

Sivrihisar'ın Sarı Kavak Köyü sâkinlerinden Kara Malak oğlu Hüseyin bin

Hüseyin'in Yenice Mahallesi’nden Kara Hüseyin oğlu Mustafa bin Mehmet'ten üç

yüz yirmi iki kuruş alacağı olduğunu bildirdiği alacak verecek davası.

125/3

Sivrihisar'ın Mülk Köyü sâkinlerinden Süleyman bin Mutad ve Altılı

Mehmed oğlu Süleyman bin Ali ile Mehmet bin Abdullah'ın Porsuk kenarında

bulunan arazi davası.

89

7681-0065-1

Sayfa 126

126/1

Sivrihisar'ın Çapaklı Mahallesi sâkinelerinden Fatma binti Ömer'in eski eşi

Osman ile yaptığı iddet nafakası ve mehir akdi.

126/2

Çapaklı Mahallesi’nde sâkin iken bundan akdem vefât iden Memâlik oğlu

Mehmed Ali Efendi ibni Mustafâ bin Abdullâh'ın evinin vârisleri tarafından Pir

Asker oğlu Ali Osman Efendi'ye dört bin kuruşa verildiğini gösteren hüccet.

126/3

Sivrihisar'ın Kayalı Mahallesi sâkinlerinden Abail Efendi ibni Hacı Derviş'in

arsa ve bir mülk karşılığı alacağı olan sekiz yüz elli kuruşu bir müddet beklemesine

rağmen hala Molla Süleyman bin Hacı Hasan’dan alamadığını bildirdiği alacak

verecek davası.

7681-0065-2

Sayfa 127

127/1

Sivrihisar'ın Kara Zât Karyesi’nde sâkin iken bundan akdem vefât eden

Hâcî Abdullâh bin Hüseyin bin Abdullâh' ın miras davası.

7681_0066_1

Sayfa 128

128/1

Sivrihisar’ın Bükertilan Karyesi ahâlîsinden Kara Mehmed bin Hasan'ın

vefâtı üzerine vârislerine kalan evin İbrahim bin Hüseyin bin Abdullah tarafından

fuzûli işgal ve zapt edildiğini bildiren i'lâm.

90

7681-0066-2

Sayfa 129

129/1

Hâcî İsmâîl ve Emîn ve Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe ile Hâcî Osmân ve Hâcî

Ali arasındaki mal davası.

7381-0067-1

Sayfa 130

130/1

Hristiyan terekelerinin şer'i hükümlerle tahrîr olunup olunmayacağı ve

vârislerinin herhangi bir şikâyet olmadıkça malları istediği gibi kullanabileceğine

dâir i'lâm.

7681-0067-2

Sayfa 131

Boş.

91

III.BÖLÜM

SİCİLİN ÇEVİRİ YAZISI

Seferihisâr_7681_0001/1

Ş.S.D.

İli: Eskişehir

İlçe: Seferihisâr

Demirbaş No. 10

Mikrofilm no. 7681

Seferihisâr_7681_0001/2

Sayfa 1

1/1

Medîne-i Seferîhisâr Mahallâtı’ndan Kutbeddîn Mahallesi sâkinlerinden

Pehlivan oğlu Hasan bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer-i şerif'il-enverde Ay

mahallesi mütemekkinlerinden ve Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermeni milletinden

Sultân oğlu Kifork veledi Makaryos mahzarında bi tav-‘ı ikrâr ve takrîr-i kelâm

idüp 'akd-i âtî'l-bey‘ın sudûrina değin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub

Kürtün yaylağında vâkı´ bir taraftan karındâşım müteveffâ İbrâhîm Necmî

Hüseyin menzili ve bir taraftan Hasan oğlu Mehmed Ali menzili ve bir taraftan

Hâcî Tavid menzili ve taraf-i râbi´ tarîk-ı âmm ile mahdûd bir oda ve bir mikdâr

havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzilimi tarafeynden îcâb ve kabûli hâvî ve

şurût-i bir oda ve bir mikdâr havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzilimi

tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve muvâza‘a ve gabn-ı takrîrden

ârî bey´ı bât-i sahîh-i şer´iye ile merkûm Kikork’a bin beş yüz guruşe bey´ ve

temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer ve temlîk ve teslîm ve

kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr bin beş yüz guruşi

merkûm Kifork yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d

menzil-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´â alâka ve medhalim kalmayup

merkûm Kifork’un mülk-i müşterâ-yi sahihi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ

yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´i mâ vâka´ bi'-tâleb ketb olundı.

Fî 23 sene 87.

1/2

Medine-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Kudbeddîn Mahallesi sâkinlerinden

Pehlivan oğlu Hasan bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîfi’l-enverde

medîne-i mezkûrde mâl müdîri bâ irâde-i seniyye müteferruat me'mûriyetinden

bulunan futuvvetlü Ahmed Hamdî Efendi hâzır olduğı hâlde Ay mahallesi

mütemekkinlerinden ve Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden işbu

ba´isu’-rakim Kifork veledi Makaryos mahzarında bâ tav‘ı ikrâr ve takrîr-i kelâm

idüp akd-i âtî'l-bey´ın ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrina değin arâzîsi bâ sened

taht-i tasarrufımda ve üzerinde binası silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub

Kürtün yaylâğında Eski Kürtün nâm mevkı‘de yeni ağıl dimek ile ma´rûf arâzî-i

92

emîriye üzerinde mebânî bir kıt´a ağnâm ağılında olan on altı sehimden bir

sehimi hisse-i şâyi´ası tarafeynden îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve

mevâzia ve gabnı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´i ile ve ferâğ-i kat´ı ile bin

beş yüz guruşe merkûm Kifork’a bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferağ ve tefviz

eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve teslim ve teferruğ

ve tefviz ve kabul eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkur bin beş yüz

guruşe merkûm Kifork yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ

bâ´d sihâm-i mezkûrde benim aslâ ve kat´â alâka ve medhalim kalmayub

merkûm Kifork’un mülkinde müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe

mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer´i mâ vâka´ bi'-tâleb ketb

ve imlâ olundı.

Fî 23 Safer sene 87

1/3

Medîne-i Seferihisâr’ın Benli Mahallesi mütemekkinlerinden ve Devlet-i

'Aliyyenin Ermenî milletinden Kirkor veledi Murâd meclis-i şer´-i şerîf’il-nverde

mahalle-i mezkûre mütemekkinlerinden teb´a-i müşârun-ileyhânın millet-i

merkûmesinden işbu ba´isu’r-rakîm Arab oğlu Markos veledi Abraham

mahzarında bi tav‘ı ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî'l-bey´ın sudûrine değin

silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mahalle-i mezkûrenin Kasır zokağında

otuz yedi numara ile murakkam etrâf-ı erbâ´ası Melemmet zâde Mehmed Efendi

Merhûm Beşe oğlu Ahmed ve Patoron oğlu Haci Ağop menzilleri çıkmaz zokak

ile mahdûd ve üç oda ve bir mikdâr havlıyi müştemil bir bâb mülk-i menzilimi

tarafeynden îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve muvaza‘a ve gabn-i

takrîrden ârî bey´-i bât-i sahîh-i şer´i ile elli bin elli guruşe merkûm Markos’a

bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk

ve teslîm eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri merkûm Markos’a

yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ bâ´d menzil-i mahdûd-i

mezkûrde benim aslâ ve kat´â alâka ve medhalim kalmayup merkûm Markos’un

mülk-i müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuştur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf

olsun didikde gıbbe't-tasdîkı’ş-şer´i mâ vâka´ bi'-tâleb ketb ve olundı.

Fî 3 Safer Sene 87

Sefer-i hisâr_7681_0002/1

Sayfa 2

2/1

Medine-i Seferihisar Mahallesi’nden Hunatlar Mahallesi’nden Bacı oğlu Hacı

Ali Ömer Osman bin Hacı Ali meclis-i şer-'ı şerifi’l-enverde zımmi Akdoğan

Mahallesi mütemekkinlerinden ve Devlet-i ´Aliyye teb´asının Ermeni

Milletinden bâ´isu'r-rakîm Hacı oğlu Hacı Artin Kulus veledi Hacı Ohannes

mahzarlarında bi tav´ı ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî’l-bey´ın sudurına

değin binası silk-i mülk-i sahîhimde münselik olan Abdulvahhap Efendi Vakfı

müstekilâtından medine-i mezkûre sûkının Bey Handa vâkı´ etraf-ı erba'adan

93

Veli oğlu İbrahim mağazası ve müşteri-yi merkûmuna vekâletleri ve hân-ı

mezkûr havlisi ve sûk-ı sultanî ile mahdût ve senevi cânibi vakfa sekiz kuruş ait

başında bi-l-icareteyn taht-ı tasarrufumda olan bir bab mağazamı tarafeynden

icap ve kabulü ve hâvî şurût-i müfside ve muvaza'a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i

bâti sahîh-i şer´i ile ve ferâğ-i mu´tebere ile on bin kuruşa mekûmun Hacı Agop

ve Hacı Artin ve Hacı Kolos nam kimesnelere bey' ve ferâğ eylediğimde onlar

dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellüm ve teferruğ ve kabul

eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûru merkûmuna Hacı Agop ve Hacı

artin ve Hacı Kalos yedlerinden tamamen ve ahz ve kabz eyledim fi mâ ba'd

mağaza-ı mahdudu mezkûrda benim aslâ ve kat’â alakam kalmayup merkumunun

mülk-i müşterâ-yi sahîh ve hakk-ı sarîhleri ve teferruğları olmuştur keyfe mâ

yeşâ mutasarrıf olsunlar didikte gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer´i mâ vaka'a bi't-taleb ketb

olundı. Fî 23 Safer sene 87

2/2

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Hacı Hasan Mahallesi sâkinelerinden Şerife

binti Ahmet Efendi Tarafından âtî’l-bey´ ve ferağ-ı ikrâra vekili olan zât-ı

mezbûre-yi ârifan Mehmet bin El-hacc Mustafa ve Hüseyin bin Hacı Münip nâm

kimesneler şehâdetleriyle sabit olan zevc-i dâhili Mehmet Efendi ibni Abdullah

meclis-i şer-i şerif’il-enverde zımmi Akdoğan Mahallesi mütemekkinlerinden

Devlet-i `Aliyye teb`asının Ermeni Milletinden Ohannes ve Kirkor veledi ve

Artin mahzarlarında bi'l- vekâle ikrâr ve takrîr-i kelâm idüb müvekkilem zevcem

mezbure Şerife akd-i ati'l bey' ve ferağ-ı meteberenin sudurına değin kız

karındaşlarım Ümmühan ve Ayişe ve karındaşım Ahmet ile me`an yedimizde

binası silk-i mülkümüz ve arazisi taht-ı tasarrufumuzda müşterek olup Devlet-şah

yaylakında Karabab nam mevkı`de kâin arazi-i emiriye üzerinde mebni etraf-ı

erba'ası hali mera ile mahdut bir kıt'a ağnam ağılının nısf hissesi benimle

karındaşlarım ve muzbûrûnun olup karındaşlarım Ahmet ve Ümmühan ve Ayşe

ağılı mezkurda olan hisselerini merkûmân Ohannes ve Kirkor'a bey' ve ferağ

etmeleriyle ben dahi tarafeynden icap ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve

muvâza´a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´i ve ferâğ-i mu´tebere-i

kat-î ile bin sekiz yüz kuruşa hisse-i şâyi'amı merkûmân Ohannes ve Kirkor'a

bey' ve temlik teslim ve ferağ ve tefriz eylediyimde ve onlar dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temellük ve tesellüm ve teferruğ ve tefevvuz ve kabul

eylediklerinden sonra fi mâ ba'd ağıl-ı mahdut-ı mezkûrda benim aslâ ve kat’â

alaka ve medhalim kalmayup merkûmân Ohannes ve Kirkor'un mülk-i

müşterâları ve hakk-ı teferruğları olmuştur mutasarrıf olsunlar dedi dedikte

gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer´i mâ vaka'a bi't-taleb ketb olundı.

25 Safer 27

2/3

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Yenice Mahallesi sâkinlerinden Sarızâde Ali

Ağa ibni El- Hacc Mustafa meclis-i şer-i şerifi’l-enverde Benli Mahallesi

mütemekkinlerinden ve Devlet-i `Aliyye teb'asının Ermeni Milletinden bâ´isu'r-

rakîm Toros veledi Hacı Agop Mahzarında bi tav'ı ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp

94

akd-i ati'l bey'ın sudurına değin silk-i mülk-i sahihimde münselik olup Benli

Mahallesi’nin Kişi Zokağında bir numro ile murakkam etraf-ı erba'ası Sarı zâde

hacı Süleyman Aga ve Arap oğlu Ohannes ile İstankö bey oğlu Hacı Ohannes

menzilinde ve tarafeynden tarik-ı 'amm ile mahdut fevkâni ve tahtâni dokuz göz

oda ve bir miktar havlı-yı müştemil bir bab mülk-i mezlilimi tarafeynden îcâb ve

kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti

sahîh-i şer´i ile otuz iki bin beşyüz kuruşa merkum Toros'a bey' ve temlik ve

teslim eylemede ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellüm

eyledükte semeni olan meblağı mezkûr otuz iki bin beş yüz kuruş müştera-yı

merkum Toros yedinden tamamen ve kamilen ahz ve kabz eyledim fî mâ ba'd

menzili mahdud-ı mezkurda benim aslâ ve kat’â alaka ve medhalim kalmayup

mezbur Toros'un mülk-i müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuştur keyfe mâ

yeşâ mutasarrıf olsun didikte gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer´i mâ vaka'a bi't-taleb ketb

olundı.

fi 27 Safer 87

Sefer-i hisâr_7681_0002/2

Sayfa 3

3/1

Medine-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Hâcî Eskici Mahallesi sâkinlerinden iken

bundan akdem vefât iden Süleymân Ağa ibni Süleymân’nın verâseti zevce-i

menkûha-i metrûkesi Ayişe binti Hüseyin ile sulbiyye-i kebîre kızları Emîne ve

Sâfiye ve sulb-i kebîr oğulları Süleymân ve Mehmed ve sagîr oğlu Hüsnî nâm

kimesnelere münhasıra olduğı ba´de't-tahukkuki’ş-şer´i verese-i mezbûreden

mezbûr Süleymân mecilis-i şer´-i şerîf’il-enverde zevce-i mezbûre Ayişe ile

mezbûretân Emîne ve Sâfiye ve ibni mezbûr Mehmed tarafından zikr-i âtî-l-

beyân ve ferâğı ikrara vekîl-i müseccele-i şer´ileri mezbûr ve Emîne ve ehiyân

Süleymân Efendi ibni el-Hâcc Abdullâh ile sagîr-i mezbûr Hüsnî’nin kıbel-i

şer´den vâsî-i mansûbi Mehmed Ali Efendi Hâcı ibni Ahmed hâzır olduğı halde

Orta mahallesi mütemekkinlerinden ve Devlet-i Aliyeyye teb´asının Ermenî

milletinden Barak Oğlu Haci Ağob veledi Haci Meburos mahzarında hâzirân

vekîl ve vâsî-i mezbûrâne ile mean her biri ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî’l-

beyân´ ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrına değin mevrûsumuz müteveffâ-yi

mezbûrden müntakil ve mevrûs olan Porsuk virân nâm mevkı´inde kâin bir

tarafdan Mantıcı zâde Mehmed Efendi ve bir tarafdan Kasâb Hüseyin bâğı ve bir

taraf Kassâb Hüseyin bâğı ve bir tarafdan Sel deresi ve tarafdan tarîk-i 'âmm ile

mahdûd ve arâzî-i mevkûfe üzerinde Ma´rûz-ı e bir kıt´a bâğı kürûmine ile

derûnınde mebnî üç göz odalı tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfsîde-i

vâhide ile on bin dokuz yüz guruşe merkûm Haci Agob’a bi'l-asâle ve bi'l-vesâye

ve bi'l-vekâle bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tevfîz eylediğimizde ol dahi

ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve teferruh ve tefevvuz ve kabûl ve

kabz eylediklerinden sonra semen ve bedeli olan meblağ-ı mezkûr on bin dokuz

yüz guruşe merkûm Haci Ağob yedinden bi'l-asâle ve bi'l-vekâle temâmen ve

kâmilen ahz ve kabz eyledikde fi mâ bâ´ad mahdûd-i mezkûrde bizim aslâ ve

95

kat´an alâka ve medhalim kalmayup merkûm Haci Ağob’un mülk-i müşterâ-yi

sahîh ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe’t-

tasdîkı’ş-şer´i mâ vaka'a bi't-taleb ketb olundı.

Fi Selh-i Safer sene 87

3/2

Medine-i Seferihisar Mahallâtı’ndan Benli Mahallesi mütemekkinlerinden ve

Devlet-i Âliye teb´asının Ermenî milletinden bâ'isü'r-rakim Haci Ohannes bin

Ağob meclis-i şer´-i şerîf-i enverde Oda mahallesi mütemekkinlerinden ve

Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden bâ´isu'r-rakîm Baliyon Oğlu Haci

Artin bin Kirkor mahzarında bi tav´ı ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî’l-bey´

ferâğ-i mu´teberenin sudûrine değin kürûmi silk-i mülk-i sahîhimde münselik ve

arâzî bâ senet taht-ı tasarrufımda olan Hiristiyân karyesi nâm mahallede Gül nâm

mevkı´de kâin etraf-ı erba´ası Papas oğlu Karbet ve Bağosi oğlu Artin ve Toto

oğlu Haci Karabet bâğları ve tarîk-i `âmm ile mahdûd ve bir kıt´a bâğım içun

mülk-i kürûmi tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve

gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´i ile merkûm Haci Artin’e iki bin üç

yüz guruş bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ

ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl eyledikden sonra semeni olan semeni olan

meblağ-ı mezkûri müşterâ-yi merkûm Haci Artin yedinden temâmen ve kâmilen

ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d bâğ-ı mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an

alâka ve medhalim kalmayub merkûm Haci Artin’inin mülk-i müşterâ-yi sahîhi

ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe’t-

tasdîkı’ş-şer´i mâ vak´a bi't-taleb ketb ve olundı.

Fı Selh-i Rebi´u’l-evvel

3/3

Medine-i Seferihisâr kurâsından Karacavirân karyesi sâkinlerinden Deli Mehmed

oğlu Hüseyin ibni’l-mezbûr Mehmed meclis-i şer´-i şerîfi’l-enverde vilâyet-i

Ankara’da evkâf-ı hümâyûn mu´accelât müdîri fazîletlu Abdulkerîm Efendi

tarafından mürahhas vekîli bulunan Ebûbekir Efendi ibni Hüseyin Ağa hâzır

olduğı hâlde Oda Mahallesi mütemekkinlerinden ve Devlet-i 'Aliyye teb´asının

Ermenî milletinden bâ´isu'r-rakîm Kibyan oğulları Makyosi Karagob ve Artin ve

Ohannes Maydoros Nebo Ohannesi mahzarında bi tav´i ikrâr ve takrîr-i kelâm

idüp akd-i atî'l-bey´ ve ferâğ-i mu´teberenin Sudûrina değin binâsı silk-i mülk-i

sahîhimde ve arâzîsinde mebnî bir kıt´a ağnâm ağılın nısf hissesi millet-i

merkûmeden Çatal başı oğlu Haci Ağob zevcesi Hurisima bint-i Hoçotor’in taht-i

tasarrufında ve nısf-ı hissesi dahi bâ sened taht-ı tasarrufunda olmağla el-hâleti

hazihi nısf-ı hisse-i mezkûremin nısfını ki yani mezkûr ağılın mecmû´ ının rub´i

kendi taht-ı tasarrufımda olub rub´-i diğerini tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve

şurût-i mufsîde ve mevâzi´a ve gabn-i takrîrden ârî bey´-i bât-i sahîh-i şer´i ile ve

ferâğ-i mu´ayyene kat´i ile merkûmun Makrodiçi ve Ağob ve Midorosi ve Atin

ve Ohannes ve Nebo Ohannesi nâm kimesnelere üç bin beş yüz guruşe bey´ ve

temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tefvîz eylediğimde anlar dahi ber vech-i muharrer

iştirâken ve seviyen iştirâ ve temlîk ve teslîm ve tefrîh ve tefevvüzi ve kabûl ve

96

kabz eyledikten sora meblağ-ı mezkûr üç bin beş yüz guruşe merkûmun

yedlerinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ ağıl-ı mezkûrun

rub´inde aslâ ve kat´ a alâka ve medhalim kalmayub merkûmun Makroyusi

olmayub ve Midosi ve Artin ve Ohannes’in iştirâken ve seviyen mülk-i

müşterâları ve hakk-ı taferruğleri olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun

didikde gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer´i mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fi (silik)

Sefer-i hisâr_7681_0003/1

Sayfa 4

Huve

1)

Sûret-i Emirnâme-i Hazret-i Fetvâ-Penâhî

Bazı medyûn mutasarrıf olduğı yedi mülki birkaç alacaklıya rehin eylemekde ve

bundan dolayı envâ´ müşkilât ve münâza´ât tahaddüs itmekde bulunmuş

müstekillât ve musakkafât-ı mevkûfenin sûret-i istiklâli bir kâ´ide-i makbûza

tahtında cârî ise de emlâk-i sâirenin mu´âmelât-i tertibâtiyesinde intizâm ve

inzibat olmaması bir tâkım sû-i isti´mâli dâ´î olacağından bunun dahi mûcib-i

emniyet olacak bir kâ´ide tahtına va sa'i lâzimeden bulunmuş olduğı beyânıyla ol

babda şûrâ-yi devletden kaleme alınub bi'l-istizân icrâ-yi ahkâmına irâde-i

seniye-i hazret-i Padişâhi müte´allık ve şeref-sûdur buyurulmuş olan mevâd-i

nizâmiyenin bir nüshasının nakliyle îcâb iden hükkâm ve nüvvâb-i şer´iyeye

tebligât-i mü’essire icrâsı ba-tezkire-i sâmiye iş´âr buyurulmuş ve bu mevâd-i

nizâmiye-i mezkûrenin bir nüsha-i matbû´ası leffen irsâl kılınmış olmağla

mutlaka vilâyetde tâb´ıyle ahkâmının tenfîz ve icrâsı zınnında dâhil-i daire-i

vilâyet olan nüvvâb Efendilere birer nüshasinin irsâliyle tebliğ´-i keyfiyet

olunması sıyâkında şukka-i mahfûze-i senâveri terkîm kılındı.

Fi 19 Cemâziye’l-âhire sene 287

2)

Seferihisâr kazâsı niyabet-i şer´iyesine

Meveddetlu Efendi

Bâlâ-yi tahrîrât-i senâverîye ihrâc ittirilen suret-i emirnâme-i hazret-i feteva-i

penâhî ve'l-mutasarrıf nizâm-i âlî misâl-i sâmîsinin Kâm-i ahkâmının tenfîz ve

icrâsıyla hilâf-i emr-i âlî hâl ve hareket olunmamasına mezîd-i dikkat ve i´tinâ

eylemeleri siyâkında tahrîr-i nemîkaya ibtidâr kılındı.

Fî 19 C. sene 287

97

3)

Tertîb-i Emlâk Hakkında Mevâdd-i Nizâmiyedir

Birinci madde bir mülkün tertîbinde ibtidâ o mülkün başka yere rehin veyahut ve

sukûn ve tahtında bulunmak gibi ilişkisi olmadığı musaddak mahalle veya

karyesi Muhtârı ve ihtiyâr meclisi tarafından mühürli bir ilm-u haber ahz ile râsi

irâde-i meclis temyîze ve kazâda ise de‘âvi meclisine ibraz olunmak ve meclisde

bilâ te'hîr o mülkün senedâtı mu´ayene ve bir güna ilişkisi olmadığı tahkîk

olunduktan sonra ilm u haberi hıfz olunarak birer ruhsatnâme verilub o

ruhsatnâme mülkin bulunduğı kazâ-i mahkeme-i şer´iyesine bil irâ'e oradan

zaman hücceti alınmak lâzım gelecektir. İkinci madde De'âvi ve Temyîz

Mecâlisinde mu´amelât-ı tertîbiye içun bir defter tutulub bir mülk hakkında

tertibi ruhsatnâmesi verildiği anda o defdere kayd olunacağı zemânın hîn-i

fekkinde mecâlis-i mezbûreye bi'l-mürâca‘a kayd ve tashîh ittirilecekdir.Üçüncü

madde bu mu´amelâtın icrâsında ve de´âvî ve temyîz-i mecâlisden harc verse

alınmayup yalnız hüccet harcı alacakdır.

fî 21 Rebî u’l-âhir sene 287 fî 8 Temmuz sene 288

Sefer-i hisâr_7681_0003/2

Sayfa 5

1)

Sûret-i Emirnâme-i Sâmî

Ser-rişte vâsıl olmaksızin mahall-i âhâra nakl hâne eyleyenler hakkında Eytâm

Sandığınca ne makâmla idilmekde lâzım geleceği ve mevrûsleri diyar-i âhirede

irtihâl iden kesânın istîfâ-yi husûs-ı ırsıyesi içun dahi bazı kavâ‘id-i teshîliyle

vaz´ ve te‘sîsi bazı vilâyetlerden iş´âr olunduğından keyfiyet Şura-yi Devletin

mütâla‘asına havâle kılınmış idi eytâmın hisse-i mevrûsesini ahza kesb-i istihkâk

eylemesi mutlakâ vukû´ ve sübût ve rüşde mevkûf bulunduğından mahall-i âhara

hicret-i asl kâ‘ideyi tağyîr idemeyub hıfz-ı nizâmât îcâbınca her tarafda eytâm

sandıklarınca menâfi‘i-ahâlîye hizmet idecek vesâitde mü'essis ve mevcûd olması

lâzım geleceğinden sinn-i rüşde vusûlinden mukaddem mahal-i âhara hicreti

vukû´ bulan yetimin hisse-i irsiyesi gittiği mahalde isbât-ı vücûd ittikten sonra

vatan-i kadîm ve cedîdinde bulunan mahkemeler beyninde ketb ve tahrîr

olunarak akçesi mevcûd ise derhâl ve edâne olunmuş ise müddet-i mu´ayyenesi

hitâmında gitmiş olduğı mahallin mahkemesi sandığına nakl idilerek mu´âmele-i

şer´iyesinin orada icrâsı hem kâ‘ide-i şer´iye ve nizâmiyeden maksad-ı asl olan

hıfza hukuk maddesini câmi´ ve hem de o misillu nakl-ı hâne idenlerin vatan-ı

sâbıklarında kalacak akçelerden dolayı oranın eytâm sandığına mürâca´at-i

mütevâlilerini vâkı´ olacağından eytâm sandıkları hakkında mevcûd olan

nizâmnâmeye derc ve tenzîl olunması ve mevrûsleri diyâr-i ahara irtihâl idenlerin

istifâ-yi hukûk–ı ırsiyesi zimmetinde sahîh ve şuhûd istihâsiyle mevrûsun mahall-

i vefâtına azîmet veya vekîl irsâl itmeleri müşkilât ve ta‘bibâtı mûcib olacağından

98

o makule muhalefât esmânının hazîneye vürûdunden mahallinden vukû´ bulacak

iş'ara göre veresenin bulunduğı mahallin tâbi´ olduğı vilâyetle bi'l-muhâbere

tedkîkât-i müktaziye icrâsıyla bedel-i terekenin ve nakd-i mevcûdu var ise anı

resm-i nizâmisi bi't-tedkik üst tarafında sübût –i vârisine terteddüp idüp

Mu´âmele-i şer´iyesinin îfâsından sonra ashâbına verilmek üzre ol vilâyete irsâl

ile mebâliğ-i mersûmenin gönedilen mahallede şehriye şedvellerine masraf kayd-

ı mahsûsun kâ‘ide ittihâzı ve şâyed hukûk-ı vârisin 'adem-i sübûti veya vârisin

isbât-i verâset esnâsında bilâ veled vukû´-ı irtihâl gibi isbât-i ârizeye mebnî o

misillu mebâliğin i´tâsı terk idecek olur ise bunun dahi gittiği mahal defterlerinde

tekrar irâd-ı kayd idilerek 'ale’l-'umûm mebalığ-ı meb´ûse tarafına geçmiş ise

verese tarafından makbûz senedinin irâd tarafına menkûl ise vilâyetten zimmet-i

ilm u haberinin irsâli sûretleri Makam-i Sâmî-i Meşîhât-Penâhî ile bi'l-muhâbere

hey'et-i umûmede tezkir ve tensîb olunarak zikr olunan fıkra-i nizâmiye ile

beraber bi'l-istizân îfâ-yi mükteziyâtı makrûn müsâ´ade-i seniyye-i Hazret-i

Şehinşâhi buyurmuş olmasıyla keyfiyetin ta‘mimen vilâyâta iş´âr ve fıkra-i

mezkûrenin bir sûreti dahi leffen esbâl kılınmağın ber vech-i meşrûh

makbûzâtının îfâsı husûsına himmet buyurulması siyâkında şukka-i senâverî

terkîmine ibtidâ olundı.

fî 4 Zi'l-hicce sene 87 23 Nisan sene

45

2)

Seferihisâr kazâsı kâimmekâmlığına

Rif'atlü Efendim

Makâm-ı celîl-i cenâb-ı sadâret penâhîden taraf-i âlî vilâyet-penâhîye ve oradan

dahi bi't-tenzîl savb-i senâveriyı şeref sudûr iden Emirnâme-i sami sûreti bâlâya

ihrâc ve fıkra-i nizâmiye sûretinden birer kıt´ası irsâl kılınmış olmağla ber

mantûk-i emirnâme-i sâmî îcâb-i hâlin icrâsına himmet buyurulmaları beyân

kılınur.

Fî 8 Muharrem sene 87 ve fî 27 Nisan 86

Mutasarrıf-ı livâi el-kazâ

3)

Sivrihisâr kazâsı müdîrliğine

Rıf'atlü Bey

Ber mûceb-i usûl-i mütehadde ve neşr olunan ma´lûmât-ı seniyye mûcibince

Seferihisâr kazâsı eytâm müdîrliğine kazâ-i mezkûr ahâlîsinden Kalupçi Zâde

Hâcî Hâfız Efendi nasb ve ta´yîn vezîri meclis-i kazâ tarafından musaddak

keyfiyete rabz olunarak ol bâbda tanzîm olunan iki kıt´a kefâlet senedinden bir

nüshasının orada tevkîf ve diğirinin irsâl kılındığı ve mûma-ileyhin icrâ-i

me'mûriyeti husûsı hâvî vârid olan mazbata ve sened manzûrumuz oldukda

99

lede'l-havâle mezkûr senedin Ankara eytâm mâl sandığında hıfzıle mûmâ-ileyhin

müdîrliğ-i mezkûrde istihdâmı zimmetinde tarafınıza tahrîrât tastiri meclis-i kebîr

eyâletinden bâ i´lâm ifâde edilmiş ve ol vecihle sened-i mezbûr sandık-ı mezkûre

verdirilmiş olmakla mûmâ-ileyhin îfa-yi me'mûriyetiyle mugâyir-i nizâm-ı hâl ve

hareket vukû´a geturmemesine mübâşeret eylemek siyâkında şukka tahrîr ve

tesyîr kılındı.

Fî 13 Saferu'l-hayr sene 84 ve fî 4 Haziran sene 87

Ahmed Tevfîk vâlî-i evliye-i Ankara

Sefer-i hisâr_7681_0004/1

Sayfa 6

1)

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Mesçid-i Seyf Mahallesi sâkinlerinden iken

bundan akdem vefât iden Halîl bin Halîl bin İbrâhîm’in verâseti zevce-i

menkûha-i metrûkesi Emîne binti Mustafâ ile vâlidesi Alîme binti Ali ve sülb-i

sagîr oğlu Mehmed Ârif ve sülbiye-i sagîre kızları Fatma ve Alîme nâm

kimesnelere münhasıra ve tashih-i mesele-i mirâsları dokuzardan altı sehimden

olub sihâm-i mezkûreden on iki sehimi zevce-i mezbûre Emîne’ye ve on altı

sehimi ümm-i mezbûre Alime’ye ve on yedişer sehimden otuz dört sehimi

mezbûretân Fatma ve Alime’ye ve otuz dört sehimi dahi mezbûr Mehmed ârif’e

isabeti ba´de't-tahakkukı’ş-şer´i sigâr-i mezbûrunun kıbel-i şer´den bâ hüccet-i

şer´iye vasî-i mansûbeleri vâlideleri zevce-i mezbûr Emîne tarafından zikr-i âtî'l-

beyân ikrâr ve vekîli olduğı zât-i mezbûreyi Ârifane mehmed Efendi İbni

Mehmed e el-Hâcc İbrâhîm bin Halîl şehâdetleriyle sâbit v sübut-i vekâletine

hükmm-i şer´i lâhık olan Osmân bin Mustafâ meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde

Kabalı mahallesi sâkinlerinden işbu ba´isu’l-vesîka el-Hâcc İsmâîl ibni Hüseyin

mahzarında bi'l-vekâle ikrâr ve takrîr-i kelâm idup Müvekkilim vasî-i mezbûre

Emîne vasîsi olduğım sigâr-i mezbûrun ile ümmm-i mezbûrenin ve benim

mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr Halîl’in terekesinden alub Akviran nâm

yaylakda kâin Arâzî-i Emirirye üzerinde mebnî bir kıt´a ağnam ağılında nısf-i

hisse-i şâyi´ası ba´de vefâte ancak sigâr-i mezbûr hisselerine isâbet idüp lakin

nısf-i ağıl-ı mezkûr murûr-i eyyâm ile müşrif-i harab olub ta´mîrine sigâr-i

mezbûrunun vefat ider mâlı olmaduğından mâ´adâ gallesi mu’netine kifâyet

itmeyup te'hîr olunur ise külliyen münhetim olub mezbûrun gadr-i külli olmak

mukarrer olduğından başka sigâr-i mezbûrunun nafaka ve kisveye ihtiyâcları

olmakla nısf-ı ağıl-ı mezkûrun nısfını ki mecmû´-ı ağılın rub´ hissesini semen-i

misliyle âhara bey´ ve semeni istirbâh olunub sigâr-i mezbûrun infâve iksa

olunmak sigâr haklarında enfe‘ve evlâ olduğı bundan akdem hâkim-i

mevki‘ sadr-ı kitâb kitâb Efendi Hazretlerine cem´-i gafîr ile haber virildikde

bey´ine kıbel-i şer´den izn birle yedime hüccet-i şer´iye i´tâ olunmuş idi. El-

halet-ü hazihi ağıl-ı mezkûrun rub´ hissesini tarfından icrâ ve kabûli hâvî ve

şurût-i mufside ve mevâzı‘a ve gabn-i takrîrden Ârî bey´-i bati sahîh-i şer´-i ve

ferâğ-i mu´tebere-i kat ile mezbûr el-Hâcc İsmâîl’e beş bin sekiz yüz otuz guruşe

100

bey´ ve temlîk ve teslîm ve feram ve tefvîz eylediğimde ol daha ber vech-i

muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve teferruh ve tefevvuzi ve kabûl eyledikten

sonra semen ve bedeli olan meblağ-ı mezkûri mezbûr el-Hâcc İsmâîl yedinden

temâmen ve kâmilen ahz ve kabz ve deste-i bâc eyledim fi mâ bâ´d ağılı-

mezkûrun rub´inde sigâr-i mezbûrunun alâka ve medhalleri kalmayup mezbûr el-

Hâcc İsmâîl’in yedinde mülk-i müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe

mâ yeşâ mutasarrıfl olsun didi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´i mâ vâka´ bi'l-tâleb

ketb ve olundı.

Fî 7 Rebî u’l-evvel sene 87

2)

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtından Benli Mahallesi mütemekkinlerinden ve

Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermeni milletinden Hoçotor veledi Karabet meclis-i

şer´-i şerîf’il-enverde sülb-i kebîr ba´isu’l-vesîka Hoçotor mahzarında ikrâr ve

takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî'l-bey´ın sudûrına değin mülk-i sahîhimde münselik

olub mahalle-i mezkûrenin Kebter zokağında otuz iki numara ile murakkam

etraf-ı Cendereci oğlu Haci Kirkor veledi Ağopun ve Çatalbaşı oğlu Haci Ağop

veledi Kirkor ve Çıplak oğlu Abraham veledi Karbet ve Nimoci oğlu Artin veledi

Ağob menzilleri ve Çıkmaz zokak ile mahdûd beş göz oda ve bir mikdâr havluyi

müştemil bir bâb mülk-i menzilimi tarafından îcâb ve kabuli hâvî ve şurût-i

müfside ve muvâzâ‘a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bati sahîh-i şer´i ile on yedi

bin guruşe oğlu merkûm Haçator’a bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol daha

ber vech-i muharre iştirâ ve temlîk ve tesellüb ve kabz ve kabûl eyledikten sonra

semeni olan meblağ-ı mezkûr on yedi bin guruşe omlum müşterâ-yi merkûm

Haçator Yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d menzil-i

mahdûd-i mezkûrde benim asla ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup oğlum

müşterây-i merkûm Haçator’un mülk-i müşterâ-yi sahîh ve hakk-ı sarîhi

olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´i mâ vâka´

bi'l-tâleb ketb olundı.

Fî 17 R.a. sene 87

3)

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Benli Mahallesi mütemekkinlerinden ve

Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermeni milletinden Haçator veledi Karbet kıbel-i şer´-

i şerîf’il-enverde Sülb-i kebîr oğlı ba´isu’r-rakîm Haçator mahzarında ikrâr ve

takrîr-i kelâm idüp akdi âtî'l-bey´ ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrına değin arâzî bâ

sene taht-ı tasarrufımda ve mülk-i kürümi silk-i mülk-i sahîhimde olan Hiristiyan

karyesi dimekle ma´rûf mevki‘de etrâf-ı erbâ´ası Martı oğlu Karbet veledi Karbet

ve Yani veledi Agob ve Girik oğlu Ohan veledi Artin Bâğları ve hânı ile mahdûd

ve kırk sekiz satır Çarkaca dimekle ma´rûf mahalde bir kıt´a bâğ-i kürümi beş

yüz guruşe mekığ-i mezkûrde kâin etrâf-ı erbâ´ası Gökçam oğlu Kifork veledi

artin ve Zebik Marbohi veledi Karbet ve Terzi Hame oğlu Haci Partih veledi

İstefan bâğları ve tarîk-i âmme ile mahdûd ve üç dönüm mikdârı bâğ arsası beş

yüz guruş ki tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şuut-i müfside ve muvâza‘adan ve

101

gabn-i takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´i ile ve ferâğ-ı kat´ı ile ve safka-i

vâhide ile cem´ân bin beş yüz guruşe oğlum merkûm Haçator’a bey´ ve temlîk ve

teslîm ve ferâğ ve tefvîz eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ-i mezbûr

teslîm ve ba´de't-tefrîğ ve teferruğ ve kabûl eyledikten sonra semen ve bedel olan

meblağ-ı mezkûr bin gureşe oğlun merkûm Haçator yedinden (silik) fi mâ bâ´d

menzil-i mahdûd-i mezkûr ve bâğlarda benim asla ve kat´an alâka ve medhalim

kalmabuy müşteri-i mefrûf oğlum merkûm Haçotor’un mülk-i müşterâ-i sahîhi

ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikte gıbbe't-

tasdıkı’ş-şer´i mâ vâka´ bi'l-tâleb ketb olundı.

Fî 18 R.a sene 87

Sefer-i hisâr_7681_0004/2

Sayfa 7

1)

Medîne-i Seferihisar Mahallâtının Hâcî Hasan Mahallesi sâkinlerinden zât-i

takrîr-i şer´i ile ma´rûfe olan Bayram Ali zevcesi Fatma binti Mehmed nâm

Hâtûn meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde sadr-ı kebîr oğlu ba´isu’l-vesîka Mustafâ

bini’l-mezbûr Ali mahzarında bi tav‘ihâ ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akdi âtî'l-

bey´in sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mahalle-i

mezkûrenin Hâcî Ali Efendi zokağında beş numarada ile murakkam birtarafdan

kendi sakini mülki menzilm ve bir tarfdan Hâcî Hamza oğlu Mehmed menzili ve

bir tarafdan Abdullâh Beş oğlu Hasan menzili ve taraf-ı râbi´i tarîk-ı âmme ile

mahdûd ve bir oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzilim

tarafında îcâb ve kabûli hâvî ve şuru-i müfside ve mevâzi´adan ve gabn-i

takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´-i ile oğlum mezbûr Mustafâ’ya üç bin guruşe

bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk

ve teslîm ve kabz ve kabul eyledikten semeni olan meblağ-ı mezkûri olum

mezbûr Mustafâ yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ bâ´d

menzil-i mahdûd-i mezkûrde beim asla ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup

oğlum Müşterî-yi mezbur Mustafâ’nın mülk-i müşterâ-yı sahîh ve hakk-ı sarîhi

olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´i mâ vâka´

bi'l-tâleb ketb olundı.

Fî 19 R.a sene 87

2)

Medîne-i Seferihisâr kurâsından Cangöz karyesi sâkinlerinden el-Hâcc Osmân

Ağa ibni Sâlih meclis-i şer´-i şerîf-i enverde medîne-i mezbûr mahallâtından Oda

mahallesi mütemekkinlerinden ve Devlet-i teba´a-i aliyyesinin Ermeni

milletinden ba´isu’r-rakîm Niri veledi Toras mahzarında bi tav‘i ikrâr ve takrîr-i

kelâm idüp akdi âtî'l-bey´ ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrına değin silk-i mülk-i

sahîhimde münselik ve arâzî bâ sened taht-i tasarrufumda olan karye-i mezkûre

hudûdında Karaköy nâm mevki‘de kâin bir tarafdan şerîkim Hâcî Mustafâ ve

etraef-ı selâsesi hâlî mer‘a ile mahdûd ve Dikili ağıl imekle ma´rûf ağılda olan

102

nısf-ı hisse-i şâyi´amı üç bin altı yüz guruşe ve karye-i mezkûrede vâkı´ etraf-ı

selâsesi kendi mülk-i menzilim ve taraf-ı raibi tarîk-i âmme ile mahdûd bir oda

ve bir mikdâr havluyi müştemil odamı altı yüz guruşe ki tarafından îcâb ve kabuli

hâvî ve şurût-i müfside ve mevâzi‘a ve gab-i takrîrden ârî Bey´-i bâti sahîh-i şer´i

ile ve ferâğ-ı mu´teber-i kat´ı ve safka-i vâhide ile cem´ân dört bin iki yüz guruşe

merkûm müşteriye bey´ ve teslîm ve temlik ve ferâğ ve tefvîz eylediğimde ol

daha ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve tesellüm ve teferruğ ve tefevvuzi ve

kabzi ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri müşterâ-yi ve

mefrûğ ve merkûm Niri yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi

mâ bâ´d ağıl-ı mahdûd-i mezkûrde ve oda-i mezkûrde benim asla ve kat´an alâka

ve medhalim kalmayub merkûm müşterinin mülk-i müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı

sarîhi olmuştur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde Gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´i mâ

vâka´ bi'l-tâleb ketb ve olundı.

Fî 21 R.a sene 87

3)

Medîne-i Seferihisar’ın Benli Mahallesi’nden ve Devlet-i teb´a-i Âliyyesinin

ermeni milletinden Haci Kifork bin Meydoros meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde

mahalle-i mezkûreden ve millet-i mezbûreden ba´isu’l-vesîka Kirkor ve şartin ve

Karbet’in mahzarınlarında bi tav‘-ı ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akti âtî'l-bey´in

sudûrına değin yedimde müstakilen ve serâ-i mülküm olan mahalle-i mezkûrenin

Kebeş sokağında sekiz numara ile murakkam bir tarafdan Nağlbend oğlu Karbet

bin Karbet ve Kebeş oğlu Asvador bin Asvador ve müşteri-i merkûmun

menzilleri ve tarîk-i âmme ile mahdûd ve fevkânî ve tahtahi yedi göz oda ve

derûnında birri’mâ ile bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzilimi

tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza‘a ve gab-ı takrîrden

ârî bey´ -i bât-i sahîh-i şer´i ile merkûmun Kirkor ve Artin ve Karnik’e on iki bin

beş yüz guruşe bey´ ve temlik ve teslîm eylediğimde ve anlar dahi ber vech-i

muharre iştirâ ve temlîk ve teslîm ve iştirâken ve savbin kabz ve kabûl

eylediklerinden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri merkûmun Kirkor ve Artin

ve Karnik’in yedlerinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâba

menzil-i mahdûd –i mezkûrde benim asla ve kat´an alâka ve alâka ve medhalim

kalmayub merkûmun Kirkor ve Artin ve Karnik’in iştirâken ve savben mülk-i

müşterâ-yi sahîhleri ve hakk-ı sarîhleri olmuştur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf

olsunlar didikde gıbbe't-tasdîkı’ş-şer´i mâ vâka´ bi'l-tâleb ketb ve olundı.

Fî 21 Rebî u’l-ulâ sene 87

4

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Yenice Mahallesi sâkinlerinden Kahveci

Cafer bin Mustafâ nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde Orta

Mütemekkinlerinden ve Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden bâ´is-i

rakîm Kifork veledi Ohan mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî'l-

bey´in sudûrına değin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mahalle-i

mezkûrenin Hâcî Osmân Zokağında yedi numro ile murakkam bir tarafdan Halîl

İbrâhîm bin Hâcî İbrâhîm ve Kayyımı oğlu Mehmed Ali ve Mustafâ Efendiler ve

103

bir tarafdan tarîk-i amm ile mahdûd ve fevkânî ve tahtânî dört göz oday ve bir

mikdâr havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzilimin tarafından ica ve kabûli Hâvî

ve şurût-i müfside ve muvâza ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bati sahîh-i şer´-i ile

altı bin guruşe merkûm Kifork’a Bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol daha

ber vech-i muharre iştirâ ve temlîk ve teslîm eyledikden sonra (silik) mülk-i

mezkûri altı bin guruşe müşter-i merkûm Kiforr yedinden temâmen ve kâmilen

(silik) eylediğim menzil-i mahdûd-i mezkûrde benim asla ve kat´an alâka ve

medhalim kalmayub müşteri-i merkûm Kifork’un mülk-i müşterâ-yi sahîh ve

hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-

şer´i mâ vâka´ bi'l-tâleb ketb olundı.

Fî (silik) sene 87

Sefer-i hisâr_7681_0005/1

Sayfa 8

1

Medîne-i Seferîhisâr Mahallâtı’ndan Hâcî Hasan Mahallesi sâkinlerinden Kalaycı

Osmân bin Hasan meclis-i şer´-i şerîf-i enverde Orda Mahallesinde sâkin Devlet-

i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden ba´isu’l-vesîka Artin bin Ohan

mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî'l-bey´in ve ferâğ-ı mu´teberenin

sudûrinedeğin arâzî bâ sened taht-ı tasarrufımda ve kürûmi silk-i mülk-i

sahihimde münselik olan medîne-i mezkûre civârında Hiristiyân karyesinde

Çarkaca mevkı‘inde kâin taraından Aynacı Oğlu İbrâhîm ve Ömer ibni Mehmed

bâğları ve bir tarafdan Kapukçi Barak oğlu bâğaları ve taraf-i raibi tarîk-ı âmm

ile mahdûd dokuz dönüm mikdârı arâzî-i emîriye üzerinde mefrûs bâğ kürûmi

tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve muvâzi‘a ve gabni-takrîrden

ârî bey´-i bat-i sahîh-i şer´i ile bin üç yüz guruşe bundan iki sene mukaddem

Artin’e bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğve tefvîz eylediğimde ol dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve teferrûğ ve tefevvüz ve kabz ve kabûl

eylediğinden sonra semen ve bedel olan meblağ-ı mezkûri merkûm Artin

yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eylememle bâğ-ı mahdûd-i mezkûrde

merkûm Artin’in mülk-i müşterâ-yı tefrî‘ olmuştur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf

olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´i mâ vâka´ bi'l-tâleb ketb ve olundı.

Fî 7 Rebî u’l-evvel sene 87

2

Medîne-i Seferîhisar Günyüzü Mahallâtı’ndan Kethûdâ Mahallesi sâkinlerinden

şeref- kayyum ref‘etlü Hasan Hüsnî Bey Efendi meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde

Gâzî Sibtân Mahallesi’nde sâkin ba´isu’l-vesîka Mehmed Ârif bin Ali

mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî'l-bey´ ve ferâğ-i mu´teberin

sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub ve arai bâ senet taht-ı

tasarrufımda ve gürümi dahi silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub Medîne-i

mezkûre kurbında Hiristiyâñ karyesi mevkı‘inde kâin bir tarafdan Sülümân oğlu

Dede Süleymân ve bir tarafdan Yeşil oğlu Mehmed Çâvûş bâğı ve bir taraefdan

104

dere ve taraf-ı râbi´ hâlî ile mahdûd ve altı dönüm mikdâri arâzî-yi emiriye

üzerinde mefrûs bir kıt´a bâğ kürûmi tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i

müfside ve muvâza‘a ve gabn-ı takrirden ârî beyi-bat-i sahîh-i şer´ ferâğ-ı

mu´tebere ile üç bin guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tefvîz

eylediğimde ol dahi ber vehci muharre iştirâ v etemlik ve teslîm ve kabz ve kabûl

eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr üç bin guruş mezbûr Ârif

yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim. fi mâ bâ´d bâğ-ı mandud-i

mezkûrde benim asla ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup mezbûr Ârif’in

mülk-i müşterâ-yi sahîh ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ yeşâ mutasarrıf

olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´i mâ vâka´ bi'l-tâleb ketb ve olundı.

Fî 19 sene 87

3

Ma‘rûz-ı dâ´îleridir ki

Medîne-i Seferîhisâr kurâsından Kabûli karyesi sâkinlerinden olub bundan üç

sene mukaddem fevt olan Hüseyin bin Abdullâh’ın verâseti zevc-i metrûki Velî

bin Durmuş ile sadr-i kebîr oğlu Hüseyin ve sadriye kebîre kızı Meryem nâm

kimesnelere münhasıra ve mesele-i mirâları dört sehimden olub siham-i

mezkurden bir sehimi zevc-i mezbûr Velî’ye ve bir sehimi bint-i mezbûre

Meryem’e ve iki sehimi dahi ibni'l-mezbûr Hüseyin’e isâbeti vereseden mezbûre

Meryem tarafından zikr-i âtî da´vâsı ve sulh-i verâsiye vekîli oludğı varisi-

mezbûre-yi ârifâne Mehmed bin Receb ve Hasan bin Mustafâ şehâdetleriyle sâbit

ve sübût-i vekâlet hükm-i şer´i lâhık olan Hüseyin bin Hüseyin medîne-i mezkûre

mahkemesinde meclis-i şer´-i münîrde muvekkilem mezbûrenin pederi ve zikr-i

âtî tereke vaz´-ı yed mütehakkık olan mezbûr Velî müvâcehesinde bundan üç

sene mukaddem vefât iden muvekkilem mezbûrenin mevrûsi vâlidesi mezbûre

müvâcehelerinde terekesinden olub karye-i mezkûrede vâkı´ etraf-ı Erbâ´ası

beynimizde ma´lûm iki bim gur kıymetli bir bâb mülk-i menzilde ve müteveffâ-

yi mezbûrenin hayâtında taht-i tasarrufımda olan bir kıt´a Hasan’ın tarlasını ahara

ferâğ ve umûrine sarefla istihlâk eylediği bedel-i ferâğ olan dört bin guruşde ve

beheri altışar guruşden iki bin dört yüz guruşi kımetleri kırk re's keçide ve beher

kırkar guruşden iki bin dört yüz guruşi kıymeti altmış re's koyunda ki cem´ân on

bin sekiz yüz guruşluk mülk ve mâl ve nufûôde hisse-i irsiyesi var iken peder-i

mezbûr velî müstakilen zabt ve vaz´-ı yed ider olmakla sûal olunub hisse-i

irsiyenin bana teslîme mezbûr Velî’ye tenbil olunmak bil vekali matlûbumdur

diyü da´vâ eylediğimde mezbûr Velî cevâbında tarla-yi mezkûri ahara ferâğ ve

bedeli olan meblağ-ı mezkûri umûrine sarf e istihlâkini ikrâr mâ´ada menzil-i

mezkûri zevcem müteveffâ-yi mezbûrenin mâlından üç bin guruşi ahzıyla taksimi

içun ahara iştirâ itmemle mülk-i menzilimden ve yigirmi re's siyah keçisi olub

altmşı bir senesi henf? Enfe? Helâk olub ancak re's-i keçi (silik) itmiştir diyü baik

yigirmi re's keçi ile altmış re's koyuni külliyen inkâr yine makârrını ben ber vech-

i muahrer müdde´âmı isbât hudûdinde iken meyânımızda mıuslihûn tavassut idüp

mezbûr Velî muvekkilim mezbûre içun bana sekiz yüz guruş virmek üzre sulh

ittüğumde tarafından (silik) bi'l-asâle ve bi'l-vekâle sulh-i mezkûri ve bedel-i

suhl-i ba´de'l-ahz tereke-i mezkûre ve hukûk-ı erbâ´aya ve (silik) da´vâdan ben

bi'l-vekâle mezbûr Velî’nin zimmetini ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´i ile ibrâ ve

105

mezbûr Velî dahi bedel-i sulh-i mezkûre müte´allıka da´vâdan müvekkileme

izâfetle benim zimmetim ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´i ile ibrâ ve iskât ve ibhâ

bizim dahi âharin ber minvâl-i muharre ibrâsını kabûl eyledik didikde mezbûr

Velî dahi ber vech-i muharre tasdîk eylediği huzûr-i Âlîlerine i´lâm olundı.

Fî (silik) sene 87

Sefer-i hisâr_7681_0005/2

Sayfa 9

1

Ma‘rûz-ı dâ´îleridur ki

Medîne-i Seferihisâr’ın Oğlakçı kareysi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hâl Çerçi oğlu

Osmân bin Mehmed medîne-i mezkûre mahallesinde meclis-i şer´-i şerîfde

Pederi mezbûr Mehmed müvâcehesinde pederim mezbûr Mehmed’in yedinde

malı olub bundan beş sene mukaddem bana bat-i sahîh-i şer´iye ile bât ve temlîk

ve ben dahi meclis-i bâbda inhâb ve temlîk ve kabz ve kabûl eylediğim arz-u

hâlım bâlâsında efrâdi muharre iki bin guruşi kıymetli bir çift Çâmûs ve iki bin

guruş kıymetli yigirmi re's keçi ve sekiz yüz elli guruş kıymetli on yedi koyun ve

iki yüz altmış guruş kıymeti on kıyye avâni nühâsiye ve seksen guruş kıymetli bir

yorgan verile ve doksan guruş kıymetli iki çuval ve beş yüz guruşi kıymetli bir

hâne ve bir ahur ve nısf-ı hâne ve iki bin guruş kıymetli nısf-ı ağıl ve yüz guruş

kıymetli bir re merkep ki cema yedi bin dokuz yüz altmış guruş kıymetli emlâk

ve eşyâyı gasb ve yedimden ahz ve kabz eyledikten sûal olunub ayurılması

Matlûbumdur diüy ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk peder-i mezbûr Mehmed cevâbında

külliyân inkâr itmekle eylediği inkârına mukârrebini müdde‘-i mezbûr

Osmân’dan beyyine taleb olundukta mezbûr Osmân ber vech-i muharer

müdde´âsını usûl-i vecihle pederi bâ verese-i mestûre ve'l-iştirâ e ba´dehu

mahallerinde lede't-tezkiye makbûli’ş-şehâde iddükleri Habîb Efendi ibni Halîl

ve Ebûbekir Efendi İbni Hüseyin nâm müvekkil ihbârlarıyla mütehakkık olan

karye-i mezkûreden Mustafâ bin Mustafâ bin Eyyub nâm kimesneler

şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahç-i şer´i isbât itmeğin mucebicne emlâk ve

emvâl-i mezkûre Velî oğlu müdde´i-i mezbûr Osmân’a red ve teslîme Peder-i

mezbûr Mehmed’e tenbîh olunduğı huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı.

Fî selh-i Rebî u’l-evvel sene 87

2

Medîne-i Seferîhisâr kurâsından Oğlaçkı karyesinde sâkin Çerçi Mehmed bin

Halîl meclis-i şer´-i şerîf-i enverde sülb-i kebîr oğlu ba´isu’l-vesîka Urzî

mahzarınad bi tav‘ı ikrâr-i tâm ve ta´bîr ani'l-merâm idüp zikr-i âtî bey´in

sudûrına değin silk-i Mülk-i sahîhimde münselik olan karye-i mezkûrde vâkı´

etraf-ı erbâ´ası beyninde ma´lûm üç oda ve bir örtme ve bir mikdâr havluyi

müştemil bir bâb mülk-i menzil ile derûnında vâkı´ ağılın nısf hisse-i şâyi´asını

kezâlik ma´lûme hudûd ve'l-cîrân bir oda ve bir ahuri fâriğen ani'l-tevâğil olduğı

hâlde ve bir re's kara sığır öküzi ver bir re's merkeb ve yigirmi dört re's keçi ve

otuz üç re's kayun ve yigirmi üç kıyye avâni nühâsiye ve iki aded çuval ve iki

106

aded yele ve bir yorğan oğlum mezbûr İvaz’adet hibe-i sahîh-i şer´îye ile hibe ve

temlîk ve her birini ifrâz ve ta´yîn ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i

muharrer her birini istihâb ve temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl eyledikten

sonra fi mâ ba´d sâlifu'z-zikr emlâk ve emvâl ve eşyâda benim aslâ ve kat´an

alâka ve medhalim kalmayub oğlum mezbûr İvaz’ın mülk-i mevhûbi ve hakk-ı

sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve yahtâr mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-

tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb olundı fî selh-i Şehrî Rebi´u'l-âhir [olundı] sene

seb´i semânin ve min-el-teyn ve el-Şuhûdu'l-hâl Faziletlü Mehmed Ali Efendi

Sancâkdâr faziletlu Mehmed Ağâ Dellâl Hasan Ağâ

3

Medîne-i Seferihisar Mahallâtı’ndan Ay Mahallesi’nde sâkin Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdem fevt olan hâkim Kikor bin

Abraham bin Kifork’un verâseti zevce-i metrûkesi Maryam binti Asvador ile li

ebeveynt er karışdaşı İskender’e münhasra olduğı lede'ş-şer´i'l-evner bi'l-ihbâr

zâhir ve mütehakkık olduktan snora mesele-i mirâsları bi hükmi'l-ferâiz dört

sehimden olub sihâm-i mezkûre sekiz sehimi zevce-i merkûme Maryem’e ve

bâkî üç sehimi dahi ehi’l-merkûm İskender’e isâbet itmekle merkûm İskender

meclis-i şer´-i şerîf-i enverde oğulluğum ba´isu’l-rakîm Kifork bin Makrodiç

mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp mevrûsum karındâşım müteveffayi

merkûmun hayâtında ile'l-vefât yedinde müstakimlen mülküm olun mahalle-i

mezkûrede vâkı´ tarafından müstekilen mülki olub mahalle-i mezkûrede vâkı´

tarafından merkûm Kifork menzili ba´de vefâte benimle zevcesi merkûme

Maryem’e mevrûs olmağla beynimizde ma´rifet-i şer´le iktisal olunub dört

sehimden üç sehimi fevkânî iki oda ve tahtânî bir ahur ve bir izbe benim hisseme

isâbet itmekle hisse-i musibetm/i mezkûremi tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve

şurût-i mufside ve muvâza´adet ve gabn-i takrîrden Ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile

oğulluğum merkûm Kifork’a beş bin guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde

ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl eyledikten

sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri merkûm Kifork’adet hibe-i sahîhe-i şer´îye

ile hibe ve temlîk eylediğimde ol dahi meclis-i hibede ber vech-i muharrer istihâb

ve kabûl eyledikten sonra fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde ve semen-i

meblağ-ı mezbûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup merkûm

Kifork’un mülk-i müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı mevhûbi olmuştur keyfemâ yeşâ

mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

fî'l-yevmu'l-hâdî ve'l-işrîn min şehr-i Rebi´u'l-ulâ li sene seb´i ve semânîn ve

mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Saatçi Mehmed Efendi

Boyacızâde el-Hâcc Hâfız Mehmed Efendi

Bonuzâde el-Hâcc Mustafâ Ağâ

Na´lbend Ahmed Ağâ

Hâcîzâde el-Hâcc Ömer Osmân Ağâ

Madrabazzâde Hasan Ağâ

İbrak oğlu Haci Artin

107

Barak oğlu Kebise Kus

Zopa oğlu İstefan

Seferihisâr_7681_0006/1

Sayfa 10

1

Medinen-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Ay Mahallesi mütemekkinlerinden ermeni

milletinden olub bundan akdem fevt olan Hâkim Kirkor bin Gabraham bin

Kifork’un verâseti zevce-i metrûkesi Maryem binti Asvador ile li ebeveyn er

karındâşı İskender’e münhasıra ve mesele-i mirâsları bi hükmi'l-ferâiz dört

sehimden olub siham-i mezkûrden bir sehimi zevce-i merkûme Maryeme ve üç

sehimi ahi’l-merkûm İskender’e isâbeti ba´de'l-tahkîki’ş-şer´i zevce-i merkûme

Maryem meclis-i şer´-i şerîf-i enverde ahi’l-merkûm İskender mahzarında bi

tav‘iha ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûrun

sağlığında ile'l-vefât yedinde müstakilen mülki olub mahalle-i mezkûrde vâkı´

etrâfından Kifork bin Makrodiç menzili ve tarafından tarîk-i âmm ile mahdûd

fevkânî ve tahtânî üç oda ve bir ve bir izbe ve ahur ve bir samânhâneyi müştemil

bir bâb mülk-i menzil ba´de vefâte benimle merkum İskender’e müntakil ve

mevrûs olmağla menzil-i mezkûr beynimizde bi't-tirâzi ve ba ma´rifet-i şer´-i

şerîf iktisal olunub cümle kapûsi tarafında vâkı´ fevkânî bir oda ve tahtında bir

samânhâne benim rub´ hisseme isâbet idüp ve ben dahi ahz ve kabz ve istifâ-yi

hâk eylediğimden sonra fi mâ ba´d merkûm İskender hissesine isâbet iden

fevkânî iki oda ve bir örte ve tahtânî bir ahur ve bir izbede benim aslâ alâka ve

medhalim yokdur diyü mukırre-i merkûme Maryem’i merkûm İskender Cem´-i

kelimât-i meşrûhasında tasdîk eylediği mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 17 Rebi´u'l-evveli sene 87

2

Ma‘rûz-ı dâ´îleridir ki

Medine-i Seferihisar’ın Şeyh Mahallesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hâl İbrâhîm Ali

tarafından zikr-i caii da´vâya vekîl-i müseccel-i şer´isi sülb-i kebîr oğlu Ömer

medîne-i mezkûre mahkemesinde meclis-i şer´-i münîrde Kedik mahallesi

ahâlîsinden müteveffâ Hâfız Mustafâ bin Ahmed bin Abdullâh’ın sülb-i sağir

oğlu Mustafâ ve sagîre kızı Kezbân’nın vâsî-i mansûbeleri ve zikr-i âtî menzile

vaz´-ı yedleri mutehakkık olan sagîrânın vâlideleri Emîne binti Süleymân ve

Kebir oğlu Ahmed taraflarından vekîlleri olduğı zât-i mezbûreyi ârifân Hamdi

Ağa ibni Ali ve İsmâîl Efendi ibni İbrâhîm Efendi şehâdetleriyle sâbit ve sübût

vekâletine hükmm-i şer´i lâhık olan Abdullâh bin Ömer müvâcehesinde Medine-i

mezkûreye muzâf Burhanlar nâm yaylakda kâin tarafı Erbâ´ası beyninde ma´lûm

bir oda ve bir tahta ve iki ahur ve bir samanhâneyi müştemil bir bâb yaylak

menzili muvekkilim pederim İbrâhîm’in babası Ali’den müntakilen yedinde iken

bundan on sekiz sene mukaddem yani bin iki yüz altmış dokuz senesi yaylak-i

mezkûrde Çandar yaylağına nakl itmekle menzil-i mezkûr hâlî kalub menzil-i

108

mezkuri müvekkilûn-i mezbûrunun mevrûsleri ve tasarruf ve müteveffâ Hâfız

Mustafâ ve müvekkilûn-i mezbûrunden [ile] pederim muvekkilim mezbûr

İbrâhîm sinîn-i mezkûrede işbu Medine-i mezkûrede sâkinler olub muvekkilim

pederim içun menzil-i mezkûri huzûr-i hâkimi'ş-şer´de mezbûr Hâfız

Mustafâ’dan ve ba´de vefât müvekkilûn-i mezbûrunden huzûr-i hâkimi'ş-şer´de

da´vâ mümkün iken sükût itmiş ise de el-hâlet-i hazihi mezil-i mezkûrde keff-i

yed birle bana teslîmee muvekkillerine izâfetle vekîl-i mezbûr Abdullâh’a tenbih

olunmak bil vekâle talebumdur diyü ba´de't-da´vâ ve'l-istintâk vekîl-i mezbûr

Abdullâh cevâbında menzil-i mezkûre muvekkillerinin Zabt ve vaz´-ı yedini ikrâr

müdde´î vekîl-i mezbûre Ömer’in mâ´adâ müdde´âsını inkârdan mâ´adâ bu

mekûle on beş sene bilâ gadr ve nizâ´ terk olunan da´vâların istimâ´ından

hükkâm-i kirâm memnû´ler olduğını vekili-i mezbûr Ömer’e müvekkili pederine

izâfetle ba´de't-tefhîm ve da´vâ-i mezkûresine iltifât olunmadğını huzûr-i

âlîlerine i´lâm olundı el-em li men lehu'l-emr.

Fî 14 Cemâziye'l-ulâ sene 87

3

Medîne-i Seferihisar Mahallâtı’ndan Ay Mahallesi mütemekkinlerinden ve

Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden Mumci oğlu Ağop bin Karabet

meclis-i şer´-i enverde Benli mahallesi mütemekkinlerinden millet-i merkûmeden

Baraklı oğlu bâ´isu'r-rakam Haci Artin bin Ağop mahzarında bi tav´ı ikrâr ve

takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî'l-bey´in ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrinedeğin ba

senet bi'l-icâreteyn taht-ı tasarrufımda olan Abdulvahhâb Efendi vakfından olub

bir tarafdan Berber Süleymân dükkânı ve ve bir tarfdan Çebi Ali Efendi dükkânı

ve tarafından tarîk-i âmme ile mahdûd bir bâb dükkânımı tarafından îcâb ve

kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve muvâza´a ve gabn-i takrîrden ârî bey´-i bâti

sahîh-i şer´î ile ve ferâğ-ı mu´tebere-i kat´i ile üç bin guruşe merkûm Haci

Artin’e bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tefvîz eylediğimde ol dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve teferruğ ve tefvvuz ve kabz ve kabûl

eylediğinden sonra bedeli olan meblağ-ı mezkûri merkûm Haci Artin yedinden

temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledi fi mâ ba´d dükkân-i mahdûd-i mezkûrde

benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup müşteri-i merkûm Haci

Artin’inin mülk-i müşterâ-yı sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ

mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 87

Sefer-i hisâr_7681_0006/2

11/1

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Karabaşlı Mahallesi’nde sâkin iken bundan

akdem vefât iden Mehmed bin Ali bin Mehmed’in verâseti zevce-i menkûhe-i

metrûkesi Hadîce binti Ca‘fere ile validesi Alîme binti Yûsûf ve li ebeveyn er

karındâşı İbrâhîm ve İsmâîl ve liebeveyn kız karındaşları Fatma ve Emîne’ye

münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları yetmiş iki sehimden olub sihâm-i

mezkureden on sekiz sehimi zevce-i mezbûre Hadîce’ye ve on iki sehimi ümm-i

109

mezbûre Alîme’ye on dördör sehimden yigirmi sekiz sehimi merkûmân İbrâhîm

ve İsmâîl’e ve yedişer sehimden on dört sehimi dahi mezbûretân Fatmâ ve

Emîne’ye isâbeti ba´de't-tahakkukı’ş-şer´î verese-i mezbûrunden ahi’l-mezbûr

İbrâhîm ve uht-i lehuma-l-mezbûretân her biri ma´rifetu’z-zât Fatmâ ve Emîne ve

ümm-i mezbûre Alîme’den her biri meclis-i şer´-i şerîf-i enverde mezbûr İsmâîl

mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr

Mehmed’in hayâtından ile'l-vefât yedinde Mehmed'in hayâtında ile'l-vefât

yedinde müstakilen mülki olub ba´de vefâte ber vech-i tashîh-i mezkûr bize

mevrûs olan mahalle-i mezkûrede kâin Dinkledi zokâğında numero ile murakkam

tarafından Dinkledi oğlu Ahmed ve Tüfenkçi oğlu Mehmed ve mezbûre Alîme ile

mezbûr İbrâhîm menzilleri ve tarafından tarîk-ı âmm ile mahdûd ve fevkânî ve

tahtânî iki oda ve bir örtme ve nıfs-ı suyıni müştemil bir bâb mülk-i menzilde

olan hisse-i şâyi´âlarımızı tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve

muvâza´a ve gabn-i takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile iki bin guruş mezbûr

İsmâîl’e şâyi´en bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimizde ol dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temellük ve teslîm ve kabz ve kabûl eyledikten sonra semen-i

olan meblağ-ı mezkûri mezbûr İsmâîl yedinden temâmen ve kâmilen ahz idup

beynimizde be kadri’l-tahsîs iktisâm iyledik fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i

mezkûrde bizim aslâ alâka ve medhalimiz kalmayub mezbûr İsmâîl’in mülk-i

müşterâsı ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde

gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 17 Cemâziye'l-âhir sene 87

2

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Yenice Mahallesi’nde sâkin Zülfikâr oğlu

Ali Osman bin meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde mahalle-i mezkûrede sâkin Yûsûf

Ağa ibni el-Hâcc İsmâîl mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-Bey´in

sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mahalle-i mezkûrenin Hâcî

Osman zokâğında bir numara ile murakkam tarafından Mustafâ Efendi ile Kulak

Hasan menzilleri ve tarafından tarîk-ı âmme ile mahdûd ve tahtânî üç oda ve bir

mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzilimi tarafından îcâb ve kabûli hâvî

ve şurût-i müfside ve muvâza´a ve gabn-i takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´îye

ile mezbûr Yûsûf Ağâ’ya on bir bin üç yüz otuz guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm

eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz

ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr on bir bin üç yüz otuz

guruş müşteri-i mezbûr Yûsûf Ağâ yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz

eyledum fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ alâka ve medhalim

kalmayup müşteri-yi mezbûr Yûsûf Ağâ’nın mülk-i müşterâ-yı sahîh-i sarîhi

olmuşdur keyfemâ yeşâ ve'l-yahtâr mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î

mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî gurre-i min şehr-i Cemâziye'l-âhir li sene seb´i

ve semânin ve mieteyn ve elf.

3

Medinen-i Sivrihisar Mahallâtı’ndan Cami´-i kebîr Mahallesi’nde sâkin

Süleymân bin Ali meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde Ay karyesinde sâkinler İsmâîl

110

bin Hâcî Ahmed ve Mustafâ ve Mehmed ve Bekir ve Nebî ve karındâşları Osman

ve Osman bin Ahmed ve mehhmed bin Ahmed ve Mehmed bin Ömer ve (silik)

ve Mehmed Ali bin Mustafâ ve Mehmed Ali bin Hasan ve Emîn bin Ahmed ve

Hüseyin bin Ali ve karındâşı Mustafâ ve Mahmûd bin Süleymân ve Ali bin Hasan

ve Hâfız oğlu Ahmed (silik) bin Hamza ve Sarı (silik) Halil ve Mehmed Bin Ali

ve Hasan bin Ali ve karındaşı Halîl ve Eyyûb bin İbrâhîm ve (silik) ve Salih bin

Bekir ve Mehmed bir İbrâhîm ve Yûsûf Bin Osmân ve Ali bin Mehmed ve

mehmde ve Hasan Hüseyin bin (silik) ve Hâcî Mehmed bin Ahmed ve Ali bin

Osman ve İsmâîl bin Ali ve Mustafâ Bin Ömer ve Hasan bin Osmân ve Murtazâ

bin Hüseyin ve Halil bin Ali ve Mûsâ bin Halil ve İlyâs bin İlyâs ve Sülük bin

Eyyüb ve karındâşı Abdullâh ve Hasan bin Ahmed ve Mehmed bin Ali ve Zamir

oğlu Mehmed bin Ali ve Mehmed Ali bin Mehmed ve Bali Hüseyin bin Mehmed

ve Ahmed bin Ali ve Eyyûb Bin Ali nâm ahâlî mahzarlarında ikrâr-i tam ve

takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-Bey ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrine değin arız bâ

senet taht-ı tasarrufımda ve binâsı silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub Medine-

i mezkûre civârında Mişe ortası nâm mahallede Derin dere mevkı´inde kâin etrâf-

ı Erba´ası hâlî-i mer´i ile mahdûd bir kıt´a ağnâm ağılının nısfı hisse-i şâyi´âsi

Hâcî İbrâhîm zevcesi Fatmâ binti Abdullâh nâm Hâtûn'un ve nıfs-ı aharı benim

taht-ı tasarrufımda olmağla el-hâlet-i hazihi ben nıfs-ı hisse-i şâyi´â-i mezkûremi

tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-ı takrîrden

ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ve ferâğ-i mu´teber-i kat´i ile üç bin guruşe ahal-i

imezbure bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tasdîk eylediğimde ve anlar dahi

bâ şerîkihim ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum mve tefriğ ve

tasdîk ve kabz ve kabûl eylediklerinden sonar semeni ve bedeli olan meblağ-ı

mezkûr üç bin guruşi ahâlî-i mezbûrûnden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz

eyledum fi mâ ba´d nısf-ı ağıl-ı mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka

ve medhalim kalmayup ahâlî-i karye-i mezbûrundun mülk-i müşterâ-yi sahîhleri

ve hakk-ı teferruğleri olmuşdur. keyfemâ yeşâ-i avn mutasarrıf olsunlar didikde

gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu'l-hâdî işrin şehrî.

Cemâziye'l-âhire li senete seb´i ve semânin ve mieteyn ve elf

Sefer-i hisâr_7681_0007/1

Sayfa 12

1

Medîne-i Seferihisar Mahallâtı’ndan Hazînedâr Mahallesi’nde sâkin Horz oğlu

el-Hâcc Süleymân bin Hüseyin meclis-i şer´-i şerîf-i enverde Karabaşlı

mahallesinden sâkin ba´isu’l-vesîka Ahmed mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm

idüp akd-i âti'l-bey´in Sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olan

Medine-i mezkûre sokağında Arâste zokâğında elli dört numara ile murakkam bir

tarafdan Melik oğlu Hüseyin dükkânı ve bir tareafdan Abdullâh Beşe oğlu Osman

dükkani ve bir tarafdan câmi´ sûkı ve taraf-ı râbi´ tarîk-ı âmme ile mahdûd bir

bâb Dikici dükkânımı tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve

muvâza‘a ve gabnm-ı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile bin yedi yüz guruş

mezbûr Ahmed’e bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol daha ber vechi iştirâ ve

temessül ve tesellum ve kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı

mezkûri müşteri-i mezbûr Ahmed yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz

111

eyledim fi mâ ba´d dükkân-i Mahdûd-i mezkûrde benim benim aslâ ve kat´an

alâka ve medhalim kalmayup müşteri-yi mezbûr Ahmed’in mülk mülk-i müşterâ-

yı sahîh ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve yahtâr mutasarrıf olsun

didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu'l-hâdî

min aşere min şehr-i Şa´bânu’l-mu´azzam li senete seb´i ve semânin ve mieteyn

ve elf

2

Medîne-i Seferîhisâr mahallâtından zimmi Akdoğan Mahallesi’nde sâkin devlet-i

teba´asınnı Ermenî milletinden Mideros bin Artin meclis-i şer´-i şerîf-i enverde

sülb-i kebîr oğlu Artin mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idpü akd-i âtî'l-bey´in

sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mahalle-i mezkûrenin

Mescid zokâğında on bir numero ile murakkam tarafından Bolci oğlu Ohannes

veledi Limmioğlu Karabet menzilleri ve kendi silkini oğlum ve tarafı erba´ası

Tarîk-i âmme ile mahdûd vefevkani ve tahtânî mefrûz beş göz oda ve bir mikdâr

havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzilim tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-

i müfside ve şurût-i müfside ve muvâza´a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti

sahîh-i şer´î ile yedi bun guruşe oğlum Mezbûr Artin’e bey´ ve temlîk ve teslîm

eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellum ve kabz ve

kabûl eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri oğlum mezbûr Artin’e

hibe-i sahîhe-i şeiye ile hibe ve temlîk eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer

ittihâb ve kabûl ve temelluk eyledikten sonra fi mâ ba´d benzil-i mahdûd-i

mezkir ve semeni meblağ-ı mezbûrde enim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim

kalmayup oğlum mezbûr Artin’nin mülk-i müşterâsı ve hakk-ı mevhubesi

olumşudr keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a

bi't-taleb keltb olundı. fî'l-yevmu's-rabi vel işrîn bin Şehr-i Şa´bânu'l-mu´azzam li

senete seb´i e semânin ve mieteyn ve elf

3

Medîne-i Seferîhisâr Mahallâtı’ndan Kılınç Mahallesi’nde sâkin Silâhdâr oğlu

Osmân Ağâ ibni hüseyin meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde Zimmî Akdoğan

mahallesinde sâkin Devlet-i teb´a-ı nını Ermenî milletinden işbu bâ´isu'l-vesîka

Meh Papası oğlu Haci Agop Bin İstefan mahzarında ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm

idüp akd-i âti'l-bey´in sudûrına değin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub

Medine-i mezkûre sûkınde Kuyunci zokâğında yigirmi beşinci numara ile

murakkam bir tarafdan Boşnâk oğlu Ahmed Esmer oğlu Mustafâ menzilleri bir

tarafdan bâyi´-i merkûm Osmân Ağâ dükkânı ve tarafından tarîk-i âmme ile

mahdûd bir bâb Desteci Karhânesi ve bir mikdâr havliyi müştemil bir bâb

karhânede tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i mufsite ve muvâza´a ve gabn-ı

takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile yigirmi bin guruşe Merkûm Haci Agop’a

bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vechi muharrer iştirâ ve

temelluk ve tesellüm eylediklerinden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr yigirmi

bin guruşe müşteri-i merkûm Haci Agop’un yedinden temâmen ve kâmilen ahz

ve kabz eyledum fi mâ ba´d kerhâne-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an

alâka ve medhalim kalmayub müşteri-yi merkûm Haci Ağop’un mülk-i müşterâ-

yi sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun didikte gıbbe't-

112

tasdîkı'ş-şer´-i mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 15 Ramazân sene 88

Şuhûdu'l-hâl

Melek oğlu Hâcî Mehmed Ağâ birâderi Bekir Ağâ Elviran oğlu Hâcî Süleymân Ağâ

Eskici Mustafâ Ağâ Ameldâr oğlu Ahmed Ağâ ve Edhem Palaz oğlu İsmâîl Efendi

Mukayyid Abdullâh Efendi

Sefer-i hisâr_7681_0007/2

Sayfa 13

1

Medîne-i Seferîhisâr’ın Yenice Mahallesi’nde sâkin iken bunan akdem vefât iden

Fatmâ binti Abdullâh bin Ali’nin verâseti Sadriye kebîre kızı Emîne binti İbrâhîm

ile kendüden mukaddem vefât iden oğlu Ahmed’in sülbiye kebire kızı

Ümmügülsüm ve li ebeveyn er karındaşı Mehmed ‘in sülbi oğulları İbrâhîm ve

Halîl ve Bekir li ebeveyn karındâşı Süleymân’nın Sülb-i oğlu Süleymân’a

münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları on sekiz sehimden olub sihâm-i

mezkûrede dokuz sehimi bint-i mezbûre Emîne ve üç sehimi oğlu Ahmed ve kızı

mezbûre Ümmügülsüm ve ikişer sehimden altı sehimi bâkî dahi ibni’l-ehi

Lehumu’l-mezbûr İbrâhîm ve Halîl ve Süleymân’a isâbeti tahakkukten sonra

vereseden bint-i mezbûre Emîne’nin zikr-i âti'l-bey´ ve ferâğı ikrâr ve vekîl

olduğı Halîl Efendi ibni İbrâhîm ve Yakûb bin Yakûb şehâdetleriyle sâbit ve

subut vekâlete hâkimi'ş-şer´î lâhik olan zevc-i dâhil Ahmed bin Mahmûd meclis-i

şer´-i şerîf-i enverde zimmi karyesinde sâkinler İsmâîl bin Hâcî Ahmed ve

Mustafâ ve Mehmed ibni Bekir ve karındaşları Osmân bin Ahmed ve Mehmed

bin Ahmed ve Mehmed Bin Ömer ve Mustafâ bin Bekir ve mehmetde Ali bin

Mustafâ ve Mehmed Ali bin Hasan ve Hâfız oğlu Ali ve Hasan bin Hamzâ ve

Sarı Bin halili ve Mehmed bin (silik) ve Hasan Ali ve karındâşı Halîl ve Eyyub

bin İbrâhîm ve İsmâîl bin İsmâîl ve Sâlih bin Bekir ve Mehmed bin (silik) ve

Yûsûf bin Osmân ve Süleymân bin Mehmed ve Hasan Hüseyin bin Sema ve Hâcî

Mehmed bin Ahmed ve Ali bin Osmân ve İsmâîl bin Ali ve mustafa bin Ömer ve

Hasan bin Osmân e Mustafâ bin Hüseyin ve Halîl bin Ali ve Mûsâ bin Halîl ve

ilyâs Bin İlyâs ve Süleymân bin Eyyûb ve karındâşı Abdullâh ve Hasan bin

Ahmed ve Mehmed bin Ali ve Emir oğlu Mehmed bin Ali ve Mehmed Ali bin

Mehmed ve Bal Hasan bin Mehmed ve Ahmed bin Ali ve Eyyûb bin Ali nâm

ahâlî mahzarınlarında bi'l-vekâle ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp müvekkilem

mezbûre akt-i âti'l-bey´ ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrinedeğin vâlidem

müteveffât-ı mezbûreden müntakil binası mülk-i mevrûsum ve arazisi taht-ı

tasarrıfumda olan Medine-i mezkûre civârlarında Mabet odası nâm mahallede

Derin dere mevkı´inde kâin bir kıt´a ağnâm ağılının nısf-ı Şâyi´ında olan ber

vechi tashîh mezkûr dokuz sehim ile mezbûre Ümmü gülsüm’den iştirâ ve

teferruğ itmemle malik olduğım ber vechi tashîh üç sehim ki cem´an on sehimin

sülüsânini bey´ini sekiz sehimini tarafından îcâb ve kabûli Hâvî ve şurût-i

mufside ve muvâza´a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ve ferâğ-ı

mu´tebere kat´i ile iki bin iki yüz guruşe ahâlî-i mezbureye şâyi´en bey´ ve temlîk

113

ve teslîm ve ferâğ ve tefvîz eylediğimde ve anlar dahi ber vech-i muharrer

iştirâken ve savben iştirâ ve temelluk ve tesellum ve teferruğ ve tefevvuz ve

kabûl eylediklerinden sonra semen ve bedeli olan meblağ-ı mezkûri ahâlî-i

mezbûrin yedlerinden temâmen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d ağıl-ı mezkûrun

nısfında olan on iki sehimin sekiz sehiminde benim aslâ alakam kalmayub ahâlî-i

mezbûrenin mülk-i müşterâ-yı sahîhleri ve hakk-ı sarîhleri olmuşdur keyfemâ

yeşâ mutasarrıf olsunlar didi ve didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb

ketb olundı. fî'l-yevmu'l-hâdî işrîn min Şehr-i Cemâziye'l-âhire li senete seb´i ve

semânîn ve mieteyn ve elf

2

Medîne-i Seferîhisâr Mahallâtı’ndan Cami´-i kebîr Mahallesi’nde sâkin İsmâîl

bin Mustafâ meclis-i şer´-i şerîfi'l-enverde Karabaşlı Mahallesi’nde sâkin

bâ´isu'l-vesîka İbrâhîm bin Hüseyin mahzarında vilâyet-i Ankara evkâf-ı

hümâyûn mu´accelât müdîri tarafından vekîli bulunan arâzî-i mîrîye ve mevkûf

Kâtib Ebûbekir Efendi hâzır olduğı hâlde ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-

bey´in ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrıns değin yedine Bâ hüccet-i şer şirâen

mülküm ve bâ senet taht-ı tasarrufımda olan Medine-i mezkûre sûkında Kâdî

Mahmûd Efendi vakfı muste´cilâtından Kassâblar Sokağı’nda kâin kırk sekiz

numara ile murakkam ma´lûmetu’l-hudûd vel cirân bi'l-icâreteyn bir bâb

dükkânımı tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufsite ve muvâza‘a ve

gabn-i takrîrden ârî bey´-i bâti sahihi-i şer´î ile bin dokuz yüz guruşe mezbûr

İbrâhîm’e bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tefvîz eylediğimde ol dahi ber

vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve tesellub ve teferruğ ve tefevvuz ve kabz ve

kabûl eylediğimden sonar semen ve bedeli olan meblağ-ı mezkûri müşteri-i

mezbûr İbrâhîm yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d

dükkân-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayub

mezbûr İbrâhîm’in mülk-i müşterâ-yı sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuştur keyfemâ

yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb

olundı fî'l-yevmu'l-hâmiş aşere min şehr-i Şa´bânu'l-Mu´azzam li senete seb´i ve

semânin ve mieteyn ve elf

Sefer-i hisâr_7681_0008/1

Sayfa 14

1

Ma‘rûz-ı dâ´îleridir

Medîne-i Seferihisâr’a müte´allık Günyüzi nâhiyesi kurâsından Ayvalı karyesi

ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Mehmed bin Mahmûd medîne-i mezkûre

mahkemesinde meclis-i şer´-i münîrde karye-i mezkûrede ma´rifeti'z-zât Emîne

binti İsmâîl nâm bikr-i bâliğe-i âkile müvâcehesinde bundan sekiz mâh

mukaddem mezbûr emine mezkûr Ayvali karyesinde mazhar-ı şuhûde yüz guruş

mihr-i mü´[ecel] tesmiyesiyle nefsini bana tezvîc ve ben dahi ber vech-i muharrer

tezevvüc ve kabûl itmişken mezure Emîne nefsini bana teslîmden imtinâ´ ider

suâl olunubbana inkıyada mezbûre Emîne’ye tenbîh olunmak matlûbumdur diyü

ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk ve akîbu'l-inkâr müdde´î-i mezbûr Mehmed’den tenbîh

114

taleb olundukda müdde´î-i mezbûr Mehmed ber vech-i muharrer müdde´âsını

usûli vechiyle her biri bâ varaka-i mestûre olan sırren ve ba´dehu mahallerinde

alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri Kicak Karyesi ahâlîsinden

Mehmed Efendi ibni Süleymân ve Yûsûf Ağâ ibni Ömer nâm müvekkiller

ihbârlarıyla mütehakkık olan mezbûre Emîne’yi ta´rîf-i şer´î ile ârifân mezkûr

Ayvalı karyesinden Memiş Ağâ ibni Minnet ve İbrâhîm Ağâ ibni Hâcî Hasan nâm

kimesneler şehâdetleriyle ber vech-i müdde´â bil müvâcehe ve ber nahc-ı şehii

sebât itmeğin mûcebince müdde´î-i mezbûr Mehmed’e bi'l-inkiya nefsini teslîme

mezbûr Emîne’ye ba´de'l-hükm ve't-tenbîh huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı. el-emr

li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâmiş min şehr-i Şa´bânu'l-Mu´azzam li senete

seb´i ve semânin ve mieteyn ve elf

2

Akşehir kâimmekâmlığı dâhilinde Canik nâhiyesi kurâsından Boname karyesi

ahâlîsinden ve Cihât Benli aşiretinden sahib-i arz-ı hâl Ahmed Ağa ibni Hâcî

Mehmed Ankara vilâyeti dâhilinde kâin medinen-i Seferihisâr’ın de´âvî odasında

ma´kûd-i şer´-i münîrde Medine-i mezkûreye mezbûreye merbût Borilce karyesi

ahâlîsinden aşiret-i mezbûreden Mollâ Hüseyin bin Hâcî İbrâhîm müvâcehesinde

mezbûr Mollâ Hüseyin işbu târîh-i i´lâmdan üç sene mukaddem vilâyet-i

Burusa’da yedinde mâlı olan 700 re's ağnâmını her birini 91 guruşe bana bey´ ve

ben dahi iştirâ ve bi't-ta´dâd râ´î teslîm idup lakin üç gün zarfında semenini

götürüp teslîm etmek üzre Der-aliyye'ye gittiğimde mezbûr Mollâ Hüseyin

ağnâm-ı mezkûreyi ahz birli gasba ahara bey´ idüp ben dahi müddet-i mezkûrede

gelub ağnâm-i mezbûrenin 485 re'sini zezâlide ahz ve semenini edâ idüp lakin iki

yüz on beş re's ağnâmın semenini teslîm itmediğimden 215 re'si kalmış olmağla

bâkî 215 re's ağnâmı Merkûm Mollâ Hüseyin ahara bey´le istihlâk idüp yedinde

gayr-i mevcûd olmadığından sâlifu'z-zikr 215 aded ağnâmın vakt-ı gasbinde olan

kıymetlerini merkûm Mollâ Hüseyin’den hala tazmîn taleb iderum diyü ba´de'l-

da´vâ ve'l-istintâk mezbûr Mollâ Hüseyin cevâbında ber vech-i muharrer beheri

91 guruşe 700 re's ağnâm müdde´î-i mezbûr Ahmed Ağâ'ya bey´i ikrâr lakin Üç

gün zarfında semenini temâmen bana teslîm iderum diyerek ağnâm-ı

mezkûresinden üç gün tarfında semenini eda idemez idersen yine mâl benimdur

diyü şart-ı fâsid ile bey´ idüp mezbûr Ahmed Ağâ semen-i mübeyyi´i yedi gün

kadar edâ idebileceğimden ve bey´in fesâdına binâen yedimde mülk-i sahîhim

içun aha bey´ itmiş idim diyü eylediği da´vâ def´ini mezbûr Ahmed Ağâ'nın

inkârına müsâdif mezmur Mollâ Hüseyin’den ber vech-i muharrer def´-i

müdde´âasına mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i vechiyle her biri bâ varaka-i

mezture evvelen sırren ve ba´dehu mallerinde alenen lede't-tezkiye adli ve

makbûli'ş-şehâde idükleri Hamdî Ağâ ibni El-Hâcc Ali ve el-Hâcc sahil bin el-

Hâcc Hüseyin nâm tevkîl ihbârlarıyla mütehakkık olan aşîret-i mezkûrede Mollâ

Hüseyin Bin Ahmed ve Osmân Ağâ ibni İbrâhîm şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber

nahc-ı şer´-i isbât itmeğin mûcebince müdde´î-i mezbûr Ahmed Ağâ da´vâ-yi

meşrûhasıyla mezbûr Mollâ Hüseyin’e bir vech-i şer´î mu´ârazadan men´

olunduğı huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı. el-emr li men´ lehu'l-emr

Fî 5 Şa´bân sene 87

115

3

Medîne-i Seferihisar Mahallâtı’ndan Karabaşlı Mahallesi ahâlîsinden Cansız oğlu

Hasan ve Süleymân ibni Mustafâ taraflarından âtî'yyü-zikr da´vâya vekîl-i

müseccel-i şer´ileri İbrahim bin Mehmed Medine-i mezkûre mahkemesinde

meclis-i şer´-i münîrde müvekkilân-i mezbûrânın li ebeveyn emmileri bâ´isetu'l-

i´lâm Hüseyin bin Hasan müvâcehesinde mezbûr Hüseyin’in yedinde müstakilen

mülki olan mahalle-i mezkûrede vâkı´ tarafeynden Keçeci Ahmed bin Mustafâ ve

yeni zevcesi menzilleri ve Temurci Usta Mustafa dükkâni tarafeynden tarîk-i

âmm ile mahdûd beş göz oda ve bir mikdâr havlıyı müştemil bir bâb menzili

bundan yigirmi üç sene mukaddem yani bin iki yüz altmş dört senesi

müvekkillerim mezbûrânın babaları bezbûr Mustafâ’yı dört yüz guruş bey’ ve ol

dahi iştirâ idup ba´dehu babaları mezbûr Mustafa beş sene ba´idinde yani altmış

dokuz senesi vefât idüp menzil-i mezkûr muvekkillerim mezbûrâna müntakil ve

mevrûs olmuş iken menzil-i mezkur-ı mezbûr Hüseyin fuzûli zabt ider suâl

olunub menzil-i mezkûr bi hasebu’l-vekâle bana teslîme mezbûr Hüseyin’e

tenbih olunmak matlûbumdur diyü ba´de't-da´vâ ve'l-istintâk mezbûr Hüseyin

cevâbında menzil-i mezkûr zikr olunan altmış dört senesinde müvekkilân-i

mezbûranın babaları karındâşım mezbûr Mustafâ’ya on beş gün ecel-i ma’kut ve

akdiyle dört yüz guruş bey´ itmişdim lakin ecel-i mezkûr hulûlünden meblağ-ı

mezkûri bana edâya kudretyap olamayub bey´-i mezkûri bi tav´e itâle ve menzil-i

mezkûr bana red itmekle ben daha kabûl idüp yine yedimde müstakil mülküm

olmağla be hâk zabt iderum diyü eyleduğu def´-i müdde´âsın vekîl-i mezbûrun

bi'l-vekâle inkârına nazaran (silik) vâkı´-i mezbûr Hüseyin ber vech-i muharrer

vekîl-i müdde´âsını ahar vecihle her biri bâ varaka-i mestûre evvelen sırren ve

ba´dehu Mahallerinde lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ba´de'l-

ihbâr mutehakkık olan Hazînedâr mahalle-i (silik) bin Osmân ve Mehmed bin

Abdî şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahç-i şer´-i isbâ itmekle mûcebince

müdde´î-i vekîl-i mezbûr İbrâhîm ber vech-i muharrer bi'l-vekâle da´vâsıyla

müvekkillerine izâfetle mezbûr Hüseyin’e bir vech-i şer´î mu´ârazadan men´

olundı huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el emr li men´ lehu'l-emr

Fî 7 Ramazân sene 87

Seferihisar_1681_0008/2

Sayfa 15

1

Medîne-i Seferîhisâr Mahallâtı’ndan zimmî Akdoğan Mahallesi’nden ve Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden Haci Kalos bin Haci Ohannes meclis-i

şer´-i şerîf’il-enverde sülbî oğulları Kifork ve Kızıl Vaveni müvâceheleinde akd-i

âti'l-bey´ ve ferâğ-ı Müfsidenin sudûrinedeğin arâzîsi bâ sened taht-i tasarrufında

ve üzerinde binâ ve ma´zûllini silk-i mülk-i sahîhimde olub Seferih hisar

civârında Celib çeşmesi nâm mevkı´de kâin etrağ-ı erba´ası Cendereci oğlu Haci

Kirkor ve Karaca oğlu Halîl ve Fazlı beşe oğlu Mollâ Süleymân ve Haci Ohannes

oğlu Haci Agob bâğları ile mahdûd bir kıt´a bağ kürûmi ve bir kıt´a bağçe ve bir

kıt´a mîri arsası derûnınde müstecâr oda ve bir ahur ve su havzı ve cereyân iden

116

sudan te´âmul-i kadîmi vechiyel bağçe arkâsında lezîz sakâ şürbi ile tarafından

îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside muvâza´a ve gabn-i takrîrden ârî bey´-i

bâti sahîh-i şer´-i ve ferâğ-ı mu´teber-i kat´i ile ve safka-i vâhide ile oğullarım

merkûmûn Kifork ve Kızıl Vadini’ye dört bin guruş bey´ ve temlîk ve teslîm ve

ferâğ ve tefvîz eylediğimde ve anlar dahi ber vech-i muharre iştirâ ve temellük ve

teslîm ve teferruğ ve tefevvuz ve kabûl eylediklerinde semen ve bedeli olan

meblağ-ı mezkûr oğullarım merkûmûne hibe-i sahîh-i şer´îye ile hibe ve temlîk

idüp ve anlar dahi ber minvâli-muharrer ittihâb ve temelluk ve kabûl itmeleriyle

fi mâ ba´d bâğ ve bâğçe ve mîrî arsasında benim aslâ alâka ve medhalim

kalmayub oğullarım merkumunun mülk-i müşterâları ve hakk-ı teferruğleri

olmuşdur keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsunlar didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-Şer´î mâ

vak´a bi't-taeb ketb olundı. fî'l-yevmu’l-tâsi´ min Zi'l-ka´de'i'ş-şerîf li senete seb´i

ve semânîn ve mieteyn ve elf

2

Ma‘rûz-ı dâ´îleridur ki

Medîne-i Seferihisâr’a merbût Sırıkçı karyesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hâl el-

Hâcc Mehmed bin Hasan' ın zikr-i câyi çayırın mahallinde keşf ve (silik) husûsı

takdîm eylediği arz-ı hâline binâen mahallinde li ecli'l-keşf (silik) cânib-i Hazreti

kâimmekâmdan şer´-i şerîfe lede’l-havâle cây-i isbâtın mahallinde keşf ve

faslıyçun kıbel-i şerden me’zûnen mürsel Kâtib Mehmed Fevzî Efendi ve arâzî

kaleminden Kâtib Ebûbekir Efendi karye-i mezkûre civârında vâkı´ Akgül nâm

münâzi´-i fih mahalle varup akt-i meclis-i şer´-i kadîm idenlere mezbûr Hâcî

Mehmed meclis-i ma´kûd-i mezkûrde Hüseyin bin İbrâhîm müvâcehesinde

yedimde olub işbu ibrâz eylediğim meclisde mu´âyene olunan iki kıt´a kocanım

ilm u haberi mûcebince taht-ı tasarrufumda olan (silik) keşf ve mu´âyene olunan

bir tarafdan Sarı kaya bir tarafdan Kayalı in ve bir tarafnadn Kürtük ahsan ağılı

ve tarîk-i âmme ile mahdûd ve tahminen otuz beş dönüm mikdârı bedel-i öşürli

çayır ile karîb-i ittisâlinden vâkı´ Köybaşı ile çay arası dimekle maruf iki tarafdan

peykâr ve bir tarafdan Kaya ve tarafı (silik) ile mahdûd on beş dönm mikdari

bedel-i öşürli çayırlara mezbûr Hüseyin bi gayr-i hâk müdâhele ve tasarrufuma

mümâna´at ider olmağla suâl olunub mümâna´at ve müdâhelesi men´ olunmak

matlûbumdur diyü ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk mezbûr Hüseyin cevâbında çayır-ı

mezkûre ber vech-i muharre müdâhele ve mümâna´atini ikrâr lakin çayır-ı

mezkûrler işbu yedimden ibrâz eylediğim bir kıt´a koçanım ilm u haberim

mûcebince mutasarrıf olduğım çayırımın hudûdinde olmağa ol vecihle müdâhele

iderum didikde Mezbûr Hüseyin' in senedinde ve hudûd-i (silik) sekiz dönüm

çayırı zikr onurub hudûd-i keşf ve misâ´a olundukda otuz iki dönüm zuhûr idüp

ve mezbûr Hâcî Mehmed’in senedinde otuz beş dönüm zikr olunub lede'l-keşf

ve'l-misâha yien otuz beş dönüm zuhûr idüp mezbûr Hüseyin' in hala mutasarrıf

olduğ çayır senedinde bulunan tahminen yigirmi dört dönüm ziyâde kalmşı iken

mezbûr Hâcî Mehmed’in bâ sened mutasarrıf olduğı zikr olunan çayırlara

müdâhelesi vâhî olduğını mezbûr Hüseyin' e ba´de't-tefhîm ol dahi tefhîm ve kânî

olub ilzâm olunduğında me'mûrin-i mûmâ ileyhimâ cani-i şer´le gelub tarafeyn

müvâcehesinde alâ vukû´a inhâ ve ihbâr itmeleriyle ba´de'l-ta´kîb ve't-tescîl bi'l-

iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı.

117

Fî 17 Şevvâl sene 87

Seferihisâr_7681_0009/1

Sayfa 16

1

Ma‘rûz-ı dâ´îleridur ki

Medîne-i Seferihisâr’a mertub Sığırcık karyesi ahâlîsinden Mollâ oğlu Ömer bin

İbrâhîm’in zikr-i âtî ağılın keşfiyçun takdîm eylediği arz-ı hâline binâen ağıl-ı

mezkûrun keşfi husûsına Cenâb-ı Hazreti kâimmekâmdan şer´-i şerîfe lede'l-

havâle cânibu’l-beyân ağılın mahallinde keş ve faslıyçun savbi şer´-i enverden

me'zûnen irsâl olunan Kâtib Mehmed Fevzî Efendi ve arâzî kaleminden Kâtib

Ebûbekir Efendi ile ma´an karye-i mezkûre civârında Ölçek (silik) Nâm

mahallede münâzi‘un fih ağnâm ağılıne varub akd-i meclsile takdîm iden mezbûr

Ömer meclis-i ma´kûd-i mezkûrde karye-i mezbûreden Süleymân bin Macar

İbrâhîm müvâcehesinde işbu keşf ve mu´âraza olunan etrâf-ı erba´ası Hâlî

mer‘ayla mahdûd bir kıt´a ağnâm ağılını peterim irabih hayâtında ile'l-vefât

mutasarrıf olub ba´dehu yetmiş bir senesi vefât-ı vukû´ıyla âdiyen bana intikâl

idüp ben dahi seksen dört senesi (silik) batâğ-ı mezkûre pederim misillü yedimde

mutasarrıf olmuş isemde karye-i mezkûreden Süleymân dört senesinde Medine-i

mezbûrede zabt ve ilhâk olduğından talebimle cânib-i mîrîden hâk karârı

olunarak nizâm-i seniyyeye tatbiken işbu yedimde ibrâz eylediğim bâlâsı tuğrâ-yı

garrâ-yi Hazreti şehenşâhî ile ma´nûn vemüzeyyen zikr olunan seksen dört sene-i

cemâziye'l-evvelisi beşi târîhiyle muverrah cânib-i mîrîden i´tâ olunan bir kıt´a

hâkâniden muhrec semedim mûcebince mutasarrıf olduğım ağılın kırk bir hatve

kadarına bilâ sened ve bilâ izn sâhibleri Mehmed ve oğul ve ehevâtiı (silik)

benim (silik) ağılıme (silik) olmağla suâl olunup benim ve (silik) mezbûretâna

tenbîh olunmak matlûbumdur diyü ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk mezbûr Süleymân

cevâbında ağıl-ı mezkuri bilâ izn sâhib ve bilâ senet (silik) itmeğin (silik) arâzî-i

kânûnnâme-i hümâyûnun otuzunci maddesie tatbîken ağıl-ı mezburi hemd ve

kal´ine mezbûr Süleymân’a tenbîh olunduğı mezbûretân-i müvekkilân meclis-i

şeree gelub (silik) müvâcehesinde alâ (silik) inhâ ve beyân itmekle ba´de't-tenkîz

ve't-tescîl bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı. el emr min lehu'l-emr fî'l-

yevmu'l-hâdî (silik) min Şevvâl sene seb´i ve semânin ve mieteyn ve elf

2

Medîne-i Seferihisar Mahallatı’ndan Oda Mahallesi mütemekkinlerinden ve

Devlet-i 'Aliyye-i teb´asının Ermenî milletinden Çerçi oğlu Dunir veledi Ohannes

ile zevce-i medhûl bâhâsı münhasır-ı ta´rîf-i şer´î ile bilinmiş olan Maryem binti

Karabet meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde Ay mahallesinden ve millet-i merkûmeden

Haci Ağob binti Bali mahzarında her biri ikrâr ve takrîr-/i kelâm ittükleri gibi

akd-i âti'l-bey´in sudûrine değin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mezkûr

Orta mahalsinde Küçük zokâkda kırk yedinci numero ile murakkam etrâf-ı

erbâ‘ası Bali oğlu Haci Sergiz ile Çarık oğlu Ohannes ve Koton oğlu Sergiz ve

Tutli oğlu Haci Karbet ve Keçebe oğlu Markos menzili ve tarık-ı âmm ile

118

mahdûd fevkânî ve tahtânî altı göz oda ve bir ahur ve bir zîr-i zemin ve bir örtme

ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzili tarafından îcâb ve kabûli

hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i

şer´ ile merkûm Haci Agop’a otuz iki bin beş yüz guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm

eylediğimizde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz

ve kabûl eylediklerinden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri müşteri-i merkûm

Haci Agop bundan temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledik fi mâ ba´d menzil-i

mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup merkûm

Haci Agop’un mülk-i müşterâ-yı sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ

mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 21 Zi'l-ka´de sene 87

Seferihisâr_7681_0009/2

Sayfa 17

1

Medîne-i Seferihisâr Mahallatı’ndan Ay Mahallesi’nde sâkin Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Ermenî milletinden Haci Ağop ibni Bali meclis-i şer´-i şerîf-i

enverde Oda mahallesinden ve millet-i merkûmeden Çerçi oğlu Dunir ibni

Ohannes ile zevce-i medhûl bâhâsı münhasır-ı ta´rîf-i şer´î ile bilinmiş olan

Maryem binti Karabet mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idup akd-i âti'l-

bey´in sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mezkûr Ay

mahalsinde Çatal Kaba zokâğında iki numeroli hâne ittisâlinde birûn-i

kesîreli olan etrâf-ı erbâ‘ası Bali oğlu Haci Karabet ve kebîre Kavvas oğlu

Andon ve Gugu oğlu Agop ve Nulbaş oğlu Haci Agob menzilleri ve tarık-ı

âmme-i müntehi tarîk-ı hâs ile mahdûd fevkânî ve tahtânî üç oda ve bir ahur

ve cüz’iyeti havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzili tarafından îcâb ve

kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a Ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti

sahîh-i şer´ ile on iki bin guruşe merkûm Donir ile zevcesi merkûme

Maryem’e bey´ ve temlîk Ve teslîm eylediğimde onlar dahi ber vech-i

muharrer iştirâki’s-sevî iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl

eylediklerinden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri on iki bin guruşi

Merkûm Donir ile zevcesi merkûme yedlerinden temâmen ve kâmilen ahz ve

kabz eyledik fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an

alâka ve medhalim kalmayup merkûmânın iştirâken ve seviyen mülk-i

müşterâ-yı sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur. Keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun

didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 21 Zi'l-ka´de sene 87

2

Medîne-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Çubuklı Mahallesi’nde sâkin Râziye binti

İbrâhîm Efendi tarafından zikr-i âtî bey´ ve ferâğ ikrara vekîli olduğı zât-i

mezbûre-i ârifân bi’d-dîn ile sâbit olan zevc-i dâhili Hüseyin bin Habîb meclis-i

şer´-i şerîf’il-enverde arâzî kâtibi Ebubekir Efendi ibni Hüseyin hâzır olduğı

119

hâlde Benli mahallesinde ve Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermeni milletinden

Asvador bin Artin mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp muvekkilem zevcem

mezbûre Râziye akt-i âtî'l-bey´ ve ferâğ-ı mu´teberenin sudûrinedeğin bederim

müteveffâ-yi mûmâ ileyh İbrâhîm Efendi’den hisseme bi'l-irsi'ş-Şer´-i isâbet ve

intikâl iden Hisâr arkası mevkı´inde kâin bir tarafdan Karıkçı oğlu Karbet

Bâğı ve bir tarafdan Senân oğlu Haci Karbet Çehriliği ve bir tarafdan kayâlık ile

mahdûd tahminen elli dönüm mikdârı arâzî-i emiriye üzerinde mefrûs çehriliği

tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-i takrîrden

ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´i ve ferâğ-ı mu´tebere-i kat´i ile merkûm Asvador’a bin

yüz guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tefvîz eylediğimde ber vechi

muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîme ve teeferruğ ve tefevvuz ve kabûl

eylediklerinden sonra çehrilikde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim

kalmayup merkûm Asvador’un mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sarihi olmuşdur

keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb

ketb olundı. fî gurre-i min şehr-i Muharremu’l-harâm li senetee semân ve

semânin ve mieteyn ve elf

3

Medîne-i Seferihisâr Günyüzi Mahallâtı’ndan Benli Mahallesi

mütemekkinlerinden ve Devlet-i 'Aliyyenin teb´asının Ermenî milletinden olub

bundan akdem vefât iden Haci Ağob bin Toros bin Sergiz’in verâseti zeve-i

metrukesi Marye binti Nursis ile sülbî kebîr oğulları Toros ve Sergiz ve Arakil ve

sülbiye-i kebire kızı Biyuri’ye münhasıra oluduğı lede'ş-Şer´i'l-Enver bi'l-ihbâr

zâhir ve mutehakkık olduktan sonra vereseden şahısları ta´rîf-i şer´î ile bilinmiş

olan zevce-i merkûme Maryem ve bint-i merkûme Biyuri meclis-i şer´-i şerîfi'l-

enverde merkûmun Sergiz ve Toros ve Arakil müvâcehelerinde her biri da´vâ ve

takrîr-i kelâm idüp mevrûsumuz mütevefa-yi merkûmden müntakil mülk-i menzil

deruninde mevcûd bi'l-cümle eşyâ ve çifteler çiftliği hümâyûnında râ´î oluna

ağnâm ve tüccâr mâlı ki yani mâl-i fatıre ve sermâye ve hayvânât-ı sâireed hisse-i

irsiye-i mevrûs iken merkûmun Seriz ve Toros ve Arakil müstekilen zabt ve ve

vaz´ idup hisse-i ırsiyemizi virmekden imtinâ´ iderler suâl olunub hisse-i

irsiyemizi ma´rifet-i şer´le bize teslîmlerine merkûmûne tenbil olunmak bi'l-

verese matlûbumdur diyü ba´de'l-da´vâ ve's-suâl merkûmun cevâblarında

müstakilen zabt ve vaz´-i yedlerini İkrârlar lakin mevrûsumuz müteveffâ-yi

merkûmun otuz aded mecidiye altunından mâ´adâ aslâ mâlı olmayup bil cümle

emvâl ve şeya ve hayvânât-ı müstakil mâlımız olub hatta bundan iki mâh

mukaddem babamız müteveffâ-yi merkûm hayatınad mehâzır-i şuhûd ve

uzerinde lâbes olduğım melbûsâtımdan ve otuz aded mecidiye altınında mâ´adâ

sâkin olduğım menzil ve derûnında mevcûd eşyâ ve ağnâm ve hayvânat-i sâire ve

sermâye ve mâl fatıre oğullarım mezkûrunene aslâ alakam yokdur diyü

eyledikleri ve kabz-ı merkûmenni inkârlarına mukârren usûl-i vechiyle her biri bâ

varaka-i mastûre evvelen sırren ve ahâlî-i meclisden alenen lede't-tezkiye

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan Haci Artin bin Haci Ohonnes ve Haci

Ağop bin Haci Kifork şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe nahc-i erii isbât itmeğin

mûcebince müdde´îyân-i merkûmân da´vâ-yi meşrûhaları merkûmûn Sekgiz ve

Toros ve Arakil bir vech-i şer´î mu´ârazadan meni olundukları mâ vak´a bi't-taleb

120

ketb olundı. fî selh-i Muharremu'l-harâm li senete semân ve semânin ve mieteyn

ve elf

Seferihisâr_7681_0010/1

Sayfa 18

1

Medîne-i Seferihisâr Günyüzi Mahallâtı’ndan Benli Mahallesi’nden ve Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdemfevt olan haci Aoğub

bin Toros bin Sergiz’in verâseti zevcem-i metrûkesi Maryem binti Nursis ile sülb-

i kebîr oğulları Seriz ve Toros ve Arakil ve kebire kızı Boyori’ye münhasıra

olduğı lede'ş-şer´i'l-Enver Bi'l-ihbâr zâhir ve mütehakkik olduktan sonra

vereseden ma´rifeti’ş-şahs zevce-i merkûme Maryem bindi merkûme Peperi ile

ma´an meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde ibn-i merkûm Sergiz müvâcehesinde

mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmden mevrûs mahalle-i mezkûrede vâkı´ etraf-ı

erbâ´ası Burak oğlu Agob ve Himmet oğlu Hüsnî ve Avak oğlu Asvador

menzilleri ve tarîk-i âmme ile mahdûd fevkânî ve tahtânî on göz oda ve bir ahur

ve mikdâr havluyi müştemil mülk-i menzilde hisse-i irsiyemiz var iken merkûm

Sergiz müstakilen zabt ider suâl olunub ma´rifeti'ş-şer´le hisse-i irsiyemizin bize

teslîmine merkûm Sergiz’e tenbîh olunmak bi'l-verese matlûbumuzdur diyü her

biri ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk merkûm Sergiz cevâbında menzil-i mezkûre vaz´-ı

yedini ikrâr lakin babam müteveffâ-yi merkûm hayâtında bundan iki mâh

mukaddem Mazhar-i şuhûdda menzil-i mezkûri on üç bin guruşe bana bâten ve

sahîheh bey´ ve temlîk ve teslîm idüp Ben dahi ber vech-i muharre ba´de'l-iştirâ

ve't-temlîk ve't-teslîm vel kabûl semeni olan meblağ-ı mezkûri bana hibi ve

temlîk ve ben dahi kabûl itmemle mülk-i müşterâm içun zabt ider diyü

eyledikleri ka´t-ı merkûmânın inkârlarına mukârren usûl-i vechile her biri bâ

varaka-i mestûre evvelen sırren ve ba´dehu mahallerinde alenen lede't-tezkiye

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan Haci Artin bin Haci Ohannes ve Haci

Ağob ve haciii Kifork şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´-i isbât itmeğin

mûcebince müdde´îyân-i mezbûretân Maryem ve Buyiri da´vâ-yi meşrûhalarıyla

merkûm Sergiz’e ber vech-i şer´-i mu´ârazadan meni olundukları mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı. Fî selh-i şehr-i Muharremu'l-harâm li senete semân ve semânin

ve mieteyn ve elf

2

Medîne-i Seferihisâr’ın Benli Mahallesi’nden ve Ermenî milletinden olub bundan

akdem fevt olan Haci Ağop bin Toros bin Sekiz’in verâseti zevce-i metrûkesi

Maryem binti Nursis ile sülbî kebîr oğulları Toros ve Seriz ve Arakil ve kibire

kızı Peperi’ye münhasıra olduğı ba´de't-tahakkukı'ş-şer´î vereseden zevce-i

merkûme Maryem ile bit-i mezbûre Peperi maan meclis-i şer´-i şerîf-i enverde

binûn-i merkûmun Torus ve Sergiz ve Arakil müvâcehelerinde mevrûsumuz

müteveffâ-yi merkûmden müntakil Hiristiyân karyesinde Çarkaca mevkı´inde

kâin etrâf-ı erba´ası beynimizde ma´lûm bir kıta ve yine Hiristiyan Karyesinde

121

İkideli derede vâkı´ etrâf-ı erba´ası beynimizde ma´lûm bir kıt´a ki cem´an iki

kıt´a bâğ-ı kürûmde hissemiz var iken merkûmun zabt iderler suâl olunub hisse-i

irsiyemizi teslîmlerine tenbîh olunmak bi'l-verese matlûbumuzdur diyü ba´de'l-

da´vâ ve's-suâl merkûmun cevâblarında zabt ve vaz´-ı yedlerini ikrârlar iken

babamız müteveffâ-yi merukm hayâtında bundan iki mah mukaddem mahzar-ı

şuhûdde bâğ-ı mezkûrleri iki bin yüz guruşe bize bey´ ve ferâğ ve biz dahi iştirâ

ve teferruğ ve semen ve bedeli olan meblağ-ımezkuri bize hibe ve temlîk ve biz

dahi ittihab ve kabûl itmemizle mülk-i müşteramız ve hakk-ı teferruğumuzdur ol

vecihle zabt ideruz diyü eyledikleri def´ilerini merkûmûn inkârlarına mukârren

usûl-i vecihle her biri bâ varaka-i mestûre evvelen sırren ve ba´dehu mahallerinde

alenen lede't-tezkiye makbûlı'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan Haci Artin bin Haci

Ohannes ve Haci Ağob bin Haci Kifork şehâdetleriyle bi'l-müvâcehele ber nahc-i

şer´î ba´de'l-isbât mûcebince müdde´îyân-i merkûmân Da´vâ-yi meşrûhalarına

merkûmûn Toros ve Sergiz ve Arakil bi vech-i şer´î mu´ârazadan men´

olundukları mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî selh-i Muharrem sene 88

3

Medîne-i Seferihisâr’ın Benli Mahallesi’nden ve Ermenî milletinden fevt olan

Haci Ağob bin Toros bin Sergiz’in verâseti zevce-i metrûkesi Maryem Binti

Nursis ile sülb-i kebîr oğulları Toros ve Sergiz ve Arakil ve kebire kızı Peperi’ye

münhasıra olduğı ba´de't-tahakkukı'ş-şer´î vereseden zevce-i merkûme Maryem

ve bint-i merkûme Peperi ma´an meclis-i şer´-i şerîf-i enverde merkûmân Toros

ve Arakil müvâcehelerinde Mevrûsumuz müteveffâ-i merkûmden müntakil

mahalle-i mezkûrede vâkı´ bir tarafdan Hâcî Süleymân Ağâ odası ve bir tarafdan

Arab oğulları menzilleri ve tarafından tarîk-i âmm ile mahdûd ve fevkânî ve

tahtânî alıt göz oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzilde

hissei-irsilemiz var iken merkûmân müstakilen zabt iderler suâl olunub hissemizi

bize teslîmlerine tenbil olunmak bi'l-verâse matlûbumuzdur diyü ba´de'l-da´vâ

ve's-suâl merkûmân cevâblarında menzil-i mezkûri zabt ve vaz´-ı yedlerini

ikrârlar lakin babamız müteveffâ-yi merkûm hayâtında bundan iki mah

mukaddem mahzar-ı şuhûdde menzil-i mezkûri bize otuz bin guruşe bey´ ve

temlîk ve biz daha iştirâ ve temlîk ve semeni olan meblağ-ı mezkiri bize hibe ve

biz dahi kabûl itmemizle mülk-i müşteramızdir be hâk zabt ideruz eyledikleri

def´ilerini merkûmetânın inkarlarına mukârren usûl-i vecihle her biri bâ varaka-i

mestûre evvellen sırren ve ba´dehu mahallerinde alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-

şehâde idükleri ihbâr olunan Haci Artin bin Haci Ohannes ve Haci Ağob bin Haci

Kifork şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´î ba´de'l-isbât mûcebince

müdde´îyân-i merkûmân Maryem ve Peperi da´vâ-i meşrûhalarıyla merkûmân

Toros ve Arakil bi vechi şer´î mu´ârazadan men´ olundukları mâ vak´a bi't-taleb

ketb olundı.

Fî selh-i Muharrem sene 88

122

Seferihisâr_7681_0010/2

Sayfa 19

1

Medîne-i Seferîhisâr Mahallâtı’ndan Benli Mahallesi ve Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdem fevt olan Artin ve sülbiye

kebire kızları Akibet ve Maryem ve Kazar ve Hurusima’ya münhasıra olub

ba´dehu merkûm Karpet dahi fevt olub verâseti zevce-i metrûkesi Vİbrohi binti

Kirkor ile sülbî kebîr oğulları Ağop ve Sergiz ve ve Nazar’a münhasıra olduğı

lede'ş-şerifi'l-Enver bi'l-ihbâr zâhir ve mutuhakkık olduktan sonra vereseden

zevce-i evvel merkûme ma´rifeti'ş-şahs Tekuhi ve binât-i merkûmât kezâlik

şahısları ta´rîf-i şer´-i ma´rifetleri olan akibet ve Maryem ve Kazar ve Hurisima

ve ibn-i merkûm Hoçotor’den her biri meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde İbn-i

merkûm artin ile müteveffâ Karbet’in vârisleri zevce-i merkûme Vibrohi ve binûn

Ağop ve Sergiz ve Nazar mahzarlarında bi tav´ihim ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm

ve ta´bîr ani'l-merâm iderler ki mevrûsumuz müteveffâ-yi evvel merkûmden

müntakil ve mevrûs olan mahalle-i mezkûrde vâkı´ etrâf-ı erba´ası beynimizde

ma´lûm fevkânî ve tahtânî yedi göz oda ve bir ahur ve bir mikdâr havluyi

müştemil bir bâb mülk-i menzilin anacak nısf-ı şâyi´i mevrûsumuzun olmağla

nısf-ı mülk ve menzilden ve Hiristiyân karyesinde vâkı´ beynimizde ma´lûmu'l-

hudûd ve'l-cirân bir kıt´a bâğ-ı kürûmden ve eşyâ-i sâireden ve'l-hâsıl bi'l-cümle

terekeden hisse-i irsiyelerimizi temâmen ve kâmilen ahz ve kabz ve istifâ-yi hâk

eyledik fi mâ ba´d merkûm Artin ve müteveffâ Karbet’in vâristleri merkûme

Virohi ve Ağop ve Sergiz ve Nazar cânib-i vâkı´lerinde aslâ hakkımız ve da´vâ ve

nizâ´ımız yokdur diyü yek diğirinin takrîr-i meşrûhalarını merkûm Artin ve

müteveffâ Karbet’in verâsetleri zevce-i merkûme Virohi ve binûn-i merkûmûn

Ağop ve Sergiz ve Nazar’dan her biri vicâhen ve şifâhen tasdîk eyledikleri mâ

vak´a bi't-taleb ketb olundı fî gurre-i min şehr-i Saferu'l-hayr li senete semân ve

semânîn ve mieteyn ve elf

2

Medîne-i Seferihisâr’ın Benli Mahallesi’nden ve Ermenî milleti nisvânından

şahs-i ta´rîf-i şer´i ile ma´rûfe olan Nikohi binti Haçator meclis-i şer´-i şerîfe-i

enverde sadr-ı kebîr oğlu Artim ve diğer oğlu müteveffâ Karbet’in vârisleri

zevcesi Vİrohi binti Kirkor ile Sülb-i kebîr oğulları Ağob ve Sergiz ve Nazar

mahzarlarında bi tav´ihâ ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp mahalle-i mezkûrede vâkı´

etrâf-ı erbâ´ası İbiş oğlu Ali ve ve Avak oğlu Asvador ve Ariz oğlu menzilleri ve

Tarik-ı hâss ile mahdûd ve fevkânî ve tahtânî sekiz göz mülk-i menzilin nısf

hissesi zevcem müteveffâ Artin’nin ve nısf-ı hisse-i şâyi´âsı dahi müstakileten

benim mülküm olmağla bundan sekiz sene mukadem oğullarım merkûmân Artin

ve Karpet’e bâten ve sahîhen beş bin guruşe Bey´ ve şahseten him itmemle

iştirâken mutasarrıfleri iken merkûm Karbet fevtiyle nısf-ı hissesi vârisleri

merkûmun ile baan mevrûs olmakla menzil-i mezkûr mülk-i müşterâları ve hakk-

ı mevrûsleri olub benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim ve hakkım yokdur

didikde merkûmun dahi tasdîk eyledikleri mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî gurre-i Safer sene 88

123

3

Medine-i Seferihisâr Mahallâtı’ndan Ay Mahallesi mütemekkinlerinden ve

Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinen Kalpakçı oğlu Ağop bin Kiforkk

meclis-i şer´-i şerîf-i enverde işbu işbu bâ´isetu'r-rakım Haci Sergiz bin Karabet

mahzarında ikarr ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âtî'l-bey´in sudûrine değin silk-i

mük-i sahîhimde münselik olub mahalle-i mezkûrede Çadır zokağında yedi

numara ile murakkam etrâf-ı erba´ası Keçiye oğlu Sergiz ve Semerci oğlu Kasbre

kızları ve tarîk-i âmm ile mahdûd fevkânî ve tahtânî üç oda ve hazirince havluyi

müştemil bir bâb mülk-i menzilim tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i

müfside ve muvâza´a ve semen-i takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´i ile dört bin

guruşe merkûm Haci Sergiz’e Bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber

vech-i muharrer iştirâ ve temlîk e teslîm ve kabz ve kabûl eyledikten sonra

semeni olan meblağ-ı mezkûri merkûme Haci Sergiz yedinden temâmen ahz ve

kabz eyledim ba´demâ menzil-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ alakam

kalmayup merkûm Haci Sergiz’in mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sarîhi olmuştur

keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb

ketb olundı fî'l-yevmu's-sâlis aşere min şehr-i Saferu'l-hayr li senete semân ve

semânîn ve mieteyn ve elf

Seferihisâr_7681_0011/1

Sayfa 20

1

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Zimmî Akdoğan Mahallesi’nden ve Devlet-i

Âliyye teb´asının Ermenî milletinden Döşemeci oğlu Ağob bin Karbet meclis-i

şer´-i şerîf’il-enverde Tahtali mahallesinden ve millet-i merkûmeden bâ´isu'r-

rakîm Dolaman oğlu Ağob bin Ohannes mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idpü

akd-i âti'l-bey´in sudûrine değin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub mezkûr

Akdoğan mahallesinin Kari dibek zokâğında on altı numara ile murakkam bir

tarafdan Nursis oğlu Ağop ve bir taraftan Mazan Oğul Asvador ve bir tarafdan

Papas Oğlu Karabet bir tarafdan Tarık-ı âmm ile mahdûd fevkânî ve tahtânî beş

göz oda ve ahur ve zîr-i zemîn ile bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i

menzilim tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve muvâza´a ve gab-ı

takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile yedi bin guruşe merkûm Agob' a bey´ ve

temlîk ve teslîm eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve

teslîm ve kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri merkûm

Agob yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d menzil-i

mahdûd-i mezkûrde benim aslâ alâka ve medhalim kalmayup müşteri-yi merkûm

Agob' un mül-i müşterâ-yı sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve

yahtâr mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb

olundı. Fî'l-yevmu'l-hâmiş aşere min şehr-i Saferu'l-hayr li senete semân ve

semânîn ve mieteyn ve elf

124

2

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Kayalı Mahallesi’nden olub bundan akdem

fevt Köse Mustafâ bin Süleymân bin Abdullâh’ın verâseti zevce-i menkuhe-i

metrûkesi Zeyt Binti Zülfikâr ile li ebeveyn er karındâşı müteveffâ Mehmed' in

sülb-i sagîr oğulları mefkûdi Süleymân ve Ahmed' e münhasır oladuğı lede'ş-

şer´i'l-Enver bi'l-ihbâr zâhir ve mutehakkık olduktan sonra husûs-i âti'l-beyânda

mahallindE istimâ´ ve faslıyçun bi'l-iltimâs savb-i şer´i'l-Enver mürsel Kâtib

Mehmed Fevzî Efendi ve ümenâdan Karihâ ve Ağâ müteveffâ-yi mezbûrun

mahalle-i mezkûrede vaik menziline varub cerîdede mastûru'l-esâmî-i müslimîn

huzûrlerinde Akd-i meclis-i şer-i kadîm ittikde mütveffa-yi mezbûrun hayâtında

ba´de vefâte mâlının tenzîlini ma´rifet-i şer´î ba´de'l-icrâ bi'l-techîz ve tekfîn ve

iskât-i salâtda vucûh yere sarfa vasiyetini tenkîde vâsî-i muhtâr nasb ve ta´yîn

eylediği ber nahc-ı şer´î sâbit olan Mehmed bin Ali Osmân ile mefkûdâna

mezbûrâna kayyum nasb ve ta´yîn olunan Süleymân Bin Mahmûd’dan her bir

imeclis-i ma´kûd-i mezkûrde zevce-i mezbûre ma´rifeti'z-zât Zeyneb

müvâcehesinde işbu derûnınde bulunduğumuz etrâf-ı erba´ası Kalaycı Mahmûd

oğlu Süleymân ve Eskici zâde Hâfız Ahmed ve Sekman oğlu Hüseyin ve Kalaycı

Süleymân menzilleri ve Tarık-ı âmme ile mahdûd fevkânî ve tahtânî beş oda ve

bir mikdâr havluyu müştemil bir bâb mülk-i menzil müteveffâ-yi mezbûrun

müstakilen mülk-i olub menzil-i mezkûrun sülüsi ba´de'l-ihrac rub´i zevce-/i

mezbûrenin kendüye ve selât-ı erba´ı mefkûdâne isâbet itmiş iken mezbûre

Zeyneb menzil-i mezkûrden mezbûrân Sekman oğlu Hüseyin ve Kalayci

Süleymân menzilleri taraflarından ve ittisâlinde vâkı´ garbi fevkânî ve tahtânî iki

oda ve rubi havluye müdâhele birle fuzûli vaz´-ı yed iderler suâl olunub

müdâhelesinde men´iyle ber vechi muharrer taksim olunmak matlûbumdur diyü

ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk mezbûre Zeyneb cevâbında ber vech-i muharrer oda-i

müfrezeye müdâhelesini ve vaz´-ı yedini ikrâr lakin bunan bir sene mukaddem

zevcim müteveffâ-i mezbûr oda-i müfreze-i mezkûreyi muhzır-ı şer´de baan

bâten ve sahîhen bin beş yüz guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm ve ben dahi ber

vech-i iştirâ ve temellük ve kabz idup ve semenin benden ahz ve kabz itmekle

mülk-i müşterâmdır ol vecihle be hâk müdâhele-i vaz´-ı yed iderdim diyü

eylediği def´ini ve kayyum-i mezbûrânın inkârlarına mukârren mezbûre Zeyneb

ber minvâl-i muharrer def´-i meşrûhini usûl-i vecihle her biri bâ varaka-i mestûre

evvelen sırren ve ba´dehu mahallerinde alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-

şehâde idükleri ihbâr olunan el-Hâcc Hasan Ağâ ibni el-Hâcc Ahmed Ağâ ve

Süleymân Ağâ ibni Ahmed nâm kimesneler iştihâdlarıyla bil müvâcehe ber nahc-

i şer´î isbât itmeğin mûcebince vâsî ve kayyum-i mezbûrân ber vech-i muharrer

da´vâ-yi mezkûre ile mezbûre Zeyneb bi vech-i şer´î mu´ârazadan meni

olunduklarını Kâtib-i mûmâ ileyh meclis-i şer´e gelub alâ vukû´a inhâ ve takrib

itmeğin ba´de'l-tenfîz ve't-tescîl mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 23 Safer sene 88

125

Seferihisâr_7681_0011/2

Sayfa 21

1

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Kayalı Mahallesi’nden olub bundan akdem

fevt olan Köse Mustafâ bin Süleymân bin Abdullâh’ın verâseti zevce-i menkûha-i

metrûkesi Zeyneb binti Zülfikâr ile li ebeyven karındâşı müteveffâ Mehmed' in

sülbî oğulları mefkûd Süleymân ve Ahmed' e münhasıra olduğı lede'ş-şer´i'l-

Enver bi'l-ihbâr zâhir ve mutehakkik olduktan sonra husûs-i âti'l-Beyânın

mahallinde istimâ´ ve fasılıyçun bi'l-iltimâs savb-i şerif’il-enverden mürsel Kâtib

Mehmed Fevzî Efendi ve ümenâdan Ferhâd Ağâ müteveffâ-yi mezbûrun

mahalle-i mezkûrede vâkı´ menziline varub cerîdede mastûru'l-esâmî Müslimîn

huzûrlerinde akd-i meclis-i şer´-i takdîm ittikde müteveffâ-yi mezbûrun

hayâtında ba´de vefât mâlının sülüsi ma´rifet-i şer´le ba´de'l-ihrac techîz tekfîn ve

iskât-i salâtına ve vucûh-i sâire sarfla vâsîyeti tenfîze vâsî-i muhtârı idüği ber

nahc-i şer´î sâbit olan Mollâ Mehmed bin Ali Osmân ile mefkûdân-i mezbûrâne

kıbel-i şerden kayyum nasb olunan Süleymân bin Mehmed ve meclis-i ma´kûd-i

mezkûrde müteveffânın ma´rifeti'z-zât Hadîce binti İsmâîl müvâcehesinde işbu

derûninde bulunduğumuz etrâf-ı erba´ası Kalaycı Mehmed ve oğlu Süleymân ve

Hâfız Ahmed ve Süleymân oğlu Hüseyin ve Kalaycı Süleymân menzilleri ve

tarîk-i âmm ile mahdûd fevkânî ve tahtânî beş oda ve bir mikdâr havliyi müştemil

bir bâb mülk-i mezbûrun müstekilen mülki olub sülüsi ba´de'l-ihrâc rub´i zevcesi

mezbûre Zeyneb' e ve selâs-i erbâ´i mefkûdân-i mezbûrâna isâbet itmişken

mezbûre Zeyneb' in kızı ve müteveffâ-yi mezbûrun rub´iyesi mezbûre Hadîce

binti İsmâîl ve menzil-i mezkured mezbûre hafıza Ahmed ile Kalaycı Mahmûd

oğlu Süleymân menzilleri taraf-ı ve ittisâlinde vâkı´ kiblevî fevkânî ve tahtânî iki

oda ve rub´ havluyi fuzûli müdâhele ve vaz´-ı yed ider suâl olunub

müdâhelesinin men´iyle ber vech-i muharrer tasim olunmak matlubumdur diyü

her biri ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk mezbûre Hadîce cevâbında oda-i müfreze-i

mezkûreye ber vech-i muharrer oda-i müfrezeleri muhzır-i şuhûdde bin guruş

semen vukû´ ve makbûlen bana bâten ve sahîhen bey´ ve temlîk ve teslîm ve ben

dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabûl itmemle mülk-i

müşterâdur ancak müdâhele ve vaz´-ı yed iderum diyü eylediği def´ini vâsî ve

kayyum-i mezbûrun inkârlarına mukârren mezbur Hadîce def´-i meşrûhını usûl-i

vecihle her biri bâ varaka-i mestûre evvelen siren ve ba'dehû mahallerinde alenen

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan el-Hâcc Mehmed

Ağâ ibni Hasan Ağâ ve Mahmûd Ağâ ibni Ali Ağâ şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe

ber nahc-i şer´-i ba´de'l-isbât mucebicne vâsî ve kayyum-i mezbûrândan her biri

da´vâ-i meşrûheleriyle mezbûre Hadîce’ye bi vech-i şer´î mu´ârazadan men´

lunduğı Kâtib-i mûmâ ileyh meclis-i şer´e gelub alâ vukû´i’ş-şehâde takrîr

itmeğin ba´de't-tenfîz ve't-tescîl mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu's-salis

ve'l-işrîn min şehr-i Saferu'l-hayr li senete semân ve semânîn ve min-el-teyn ve

elf

126

2

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Orta Mahallesi’nden ve Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdem fevt olan Balyoz oğlu Haci

Karbet bin Agob' un verâseti zevce-i metrûkesi Serrpuhi binti Hacek ile sülb-i

kebîr oğlu Haci Karbet ve sülbiye Kebire kızı Maryem’e münhası olduğı ba´de't-

tahakkukı'ş-şer´î veresedn şahısları ta´rîf-i şer´î ile ma´rûf olan zevce-i merkûme

Serpuhi ile bint-i merkûme Maryem’in bâ arz-ı hâl istid´âlarını binâen âti'l-zikr

menzilin taksim e ikrâri husûs-i kıbel-i şerden mürsel Kâtib mehed Fevzî Efendi

ve ümenâdan Ferhâd Ağâ ve Mi´mâr kalfalarından el-Hâcc Ahmed Usta ve agop

Usta müteveffâ-i merkûmuns mahalle-i mezkûrede vâkı´ menziline varub akd-i

meclis-i şer´î kadîm ittikde müsted´iyân-i merkûmân her biri meclis-i ma´kûd-i

mezkûrde ibn-i merkûm haci Karbet müvâcehesined ibşbu derununde

bulunduğumz köpri altı zokâğında yigirmi üç numarada vâkı´ tarafından Marta

oğlu Haci agop ile Arab oğlu Artin menzili ve taraefından tarîk-i âmme ile

Mahdûd fevkânî e tahtânî on bir göz oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb

mülk-i menzi mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûrun hayâtında ile'l-vefât yedined

müstakilen mülki lub ba´de vefâte bize müntakil ve mevrûs olub taksim ve ifrâz

mümkün iken merkûm Haci Karbet taksîmi inkitâ´ ider suâl olunub ma´rifet-i

şer´le beynimizde iktisâm ve hisse-i irsiyelerimiz ifrâz olunmak matlûbumdur

diyü ba´de'l-da´vâ ve's-sula merkûm haci Karbet cevâbında ber vechi muharrer

odaların şâyi´âen yed-i hevâsına? Mani olur mülâhazam ile mümâna´at idersem

didiği ve mâlım mu´tebere olmağla Bâ ma´rifet-i şer´-i şerîf ve ehl-i vukûf

menzil-i mezkûr taksîm olunub birtarafdan merkûm Arab oğlu Artin menzili ve

bir tarafdan Marta oğlu Agop menzili ve bir tarafdan anası merkûme Serpühi ve

karındâşı merkûme Haci Karbet hisse-i müfrezeleri ve tarîk-i âmme ile mahdûd

fevkânî ve tahtânî şarkı üç odanın nasf-ı mefruzi ve nısf-ı havu ve zokâk kapuyi

müştemil odalar merkûme Maryem hissesine isâbet itmekle alâka (silik) vaz´

olunus bu vecihle her birlri râzı ve merkûm Meryem ba´de'l-kabûl menzil-i

mezkûrde hisse-i irsiyemi ahz ve kabz ve istifâ-yi hâk iderum menzil-imezkurun

cânib-i ahzında benim aslâ hakkım ve da´vâ ve nizâ´ım yokdur didiğini Kâtib-i

mûmâ ileyh mezbûrun kalfalar ile ma´ân meclis-i şer´e gelub alâ vukû´ tarafeyn

müvâcehesinde inhâ ve takrîr itmeleriyle ba´de'l-tenfîz ve't-tescîl mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı.

Fî 23 Safer sene 88

Sefer-i hisâr_7681_0012/1

Sayfa 22

1

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Oda Mahallesi’nde sâkin ve Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Ermenî milltinden olub bundan akdem fevt olan Balyoz oğlu Karbet

bin Agob' un verâseti zevce-i metrûkesi Serpuhi binti hacek ile sülb-i berim oğlu

Karbet ve sülbiye-i kebire kızı Maryem’e münhasıra oluduğı ba´de't-tahakkukı'ş-

şer´î vereseden şahısları ta´rîf-i şer´î ile ma´rûfeler olan zevce-i merkûme Serpohi

ile bint-i merkûme Maryem’in bâ arz-ı hâl istid´âlarına binâen zikr-i at-i menzilin

127

taksîm ifrâzı husûsı kıbel-i şerden bi'l-iltimâs mürsel Kâtib Mehmed Fevzî Efendi

ve ümenâdan Ferhâd Ağâ ve mi´mârun el-Hâcc Ahmed ve ago kalfalar

müteveffâ-i merkûmun mahalle-i mezkûrede vâkı´ menziline varup akd-i meclis-i

şer´-i kadîm ittikde müsted´iyân-i merkûmân meclis-i ma´kûd-i mezkûrde ibn-i

merkûm Haci Karbet müvâcehesinde derunında buludğımız Köprü altı zokâğında

yigirmi üç numara ile murakkam bir tarafdan Marda oğlu Agop menzili ve bir

tarafdan Arab Oğlu Artin menzili ve tarafından tarîk-i âmme ile mahdûd fevkânî

ve tahtânî on bir göz oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzil

mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun sağlığında ile'l-vefât yedinde mülki olub

ba´de vefâte bize mevrûs olub taksîm ve ifrat mümkün iken merkûm Haci Karbet

taksîmden imtinâ´ ider suâl olunub ma´rifet-i şer´le beyinimzde iktisal ve

hisselerimiz ifrâz olunmak matlûbumdur diyü ba´de'd-tava ve's-sula merkûm

Haci Karbet cevâbında ber vech-i muharrer imtinâ´ını ikar ve fakat taksîm ve

ikrâr olunudğı hâlde beynimizde alâka-i fâsıla vaz´ıyla hisseme isâbet idecek

odaların şâyed havâsına mani olur mülâhazam ile mümâna´at iderum didiği ve

hem gayr-i mu´tebere olmağla bâ ma´rifet-i şer´-i şerîf ve ehl-i vukûf menzil-i

mezkûr taksîm olunum. Bir tafradan Marda oğlu Agop ve bir taraedan anası

merkûme Serpohi’nin hisse-i müfrezesi ve tarafından tarîk-i âmme ile mahdûd

fevkânî ve tahtânî iki göz oda merkûm Serpohi hissesine isâbet itmekle alâka-i

fâsıla vaz´ olunub bu vecihle her biri razı ve merkûm Serpohi ba´de'l-kabûl

menzil-i mezkûrden hisse-i erba´amı ahz ve kabten ve istifâ-i hâk eyledum

menzil-i mezkûrun cânib-i ahzında benim aslâ alâkam ve hakkım yokdur didiğini

Kâtib-i mûmâ ileyh ile mezbûrâna kalfalar meclis-i şer´e gelub tarafeyn

müvâcehesinde alâ vukû´a inhâ ve takrîr eyledikleri ba´de't-tenfîz ve't-tescîl mâ

vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu's-sâlis ve'l-işrîn min şehr-i Saferu'l-hayr li

senete semân ve semânin ve mieteyn ve elf

2

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Orta Mahallesi’nden ve Devlet-i Âliyye

teb´asının Ermenî milletinden bundan akdem fevt olan Balyoz oğlu Haci Kabacık

Agob' un verâseti zevce-i metrûkesi Serpohi binti Haçak ile sülb-i kebîr oğlu

Haci Karbet ve sülbiye-i kebire kızı Maryem’e münhasıra olduğı ba´de't-

tahkîki’ş-şer´î vereseden şahısları ta´rîf-i şer´î ile ma´rûfeler olan mürsel Kâtib

Mehmed Fevzî Efendi ve ümenâdan Ferhâd Ağâ ve mi´mârdan el-Hâcc Ahmed

Ağâ ve Agop kalfalar müteveffâ-yi merkûmun mahlle-i mezkûrede vâkı´

menziline varub akd-i meclis-i şer-i şerîf-i kadîm ittikde müsted´iyân-i

merkûman altı zokâğında yigirmi üç numarada kâin etrâf-ı erba´ası Marta oğlu

Agob ve Arab oğlu Artin menzilleri ve tarafından tarîk-ı âmme ile mahdûd ve

fevkânî ve tahtânî on bir göz oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i

menzil mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun sağlığında ile'l-vefât yedinde

müstakilen mülki olub ba´de vefât bize mevrûs olub taksîm ve ifrâz mümkün

iken merkûm haci Karbet taksîmiyçun imtinâ´ ider suâl olunub ma´rifet-i şer´le

beynimizde iktisâm ve hisselerimiz ifrâz olunmak matlûbumuzdur diyü ba´de'l-

da´vâ ve's-suâl merkûm Haci Karbet cevabında ber vechi muharrer imtinâ´ini

ikrâr fakat taksîm ve ifrâz olundukda beynimizde alâka-i fasıla hisseme isâbet

128

iedcek odanın şâyed havâsına mani olur mülâhazam ile mümâna´at iderum didiği

ve hem gayr-i mu´tebere olmağla ma´rifet-i şer´-i şerîf ve ehl-i vukûf menzil-i

mezkûr taksil olunub bir tarfdan Arab oğlu Artin ve tarafdan kızkarındaşı

merkûme Maryem’in hisse-i müfrezesi ve tarafından tarîk-ı âmme ile mahdûd

fevkannnnnnni ve tahtânî şarkı üç göz odaların nısfı ile fevkânî ve tahtânî kıblevî

altı göz oda ve nısf-ı havluyi müştemil olarak merkûm haci Karbez hissesine

isâbet iden ve alâka-i fâsıla vaz´ olundukda bu vecihle her biri razı ve merkûme

Haci Karbet ba´de'l-kabûl menzil-i mezkûrde hisse-i irsiyemi ahz ve kabz ve

istifâ-i hâk eyledum menzil-i mezkûrun cânib-i ahzda aslâ hakkım ve da´vâ ve

nizâ´ım yokdur didiği Kâtib-i mûmâ ileyh ile mezbûrân kalfalar meclis-i şer´e

gelub tarafeyn müvâcehesinde alâ vukû´a inhâ ve takrîr itmeğin ba´de't-taksîm

ve't-tescîl mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu's-salis ve'l-işrîn min şehr-i

Saferu'l-hayr hayr li senete semân ve mieteyn ve elf

Seferihisâr_7681_0012/2

Sayfa 23

1

Seferihisâr Mahallâtı’ndan Faruklar Mahallesi’nde vâkı´ Habbâbe Medresesi

derûnında ashâb-i hayrât bina ve ricâ eylediğim mescid-i şerîfinin mütevellîsi

olmadığndan nukûd-i mevkûfesi sâl be sâl irbâh ve istirbâh ve hâsıl olan

nemâsını kabz ve şurût-i vakfa adem-i ri´âyet birle îrâd ve mesârifini rüyet ve

tesviyesi bi'l-külliye mütehayyil ve menût olmağla ber-mucebi şurût-i vakf îrâd

ve mesârifi tanzîm ve tesviyeye muhtâc olmakdan nâşî vakf-ı mezkûrun nizâm-i

hâline esâs-ı kavî olacağına binaen medrese-i mezkûrede müderris bulunan

ulemâ-i kirâm zül-ihtirâm vesâir lâzimu’l-huzûr zevâtlar nezâret ve

huzûrlerıylabeher sene mescid-i mezkûrun hasebu’l- îcâb ta´mîre muhtâc olan

mahallerini ta´mîr ve îfâde olunan sarrâc mesâriflerini ba´de'l-muhâsebe ve't-

tenzîl fazladan murûrinda asıl mala zam iderek yine irbâh ve istirbâh olunmak

üzre mîr-i mütevellî nasb ve ta´yîn olunmak emelim ve lâzım olmağla diyânet ile

ma´rûf istikâmet ve siyânet ile mevsûf ve ez her cihet tesiyete ilkâ ve enseb

olduğı ve kıbel-i şer´den mütevellî nasb olunması medrese-i mezkûre

müderrisleri ve sâir ahâlî-i mahalle-i mezkûr taraflarından iltimâs ve ihbâr

olunmağın mütehakkık olan işbu bâ´isetu'l-kitâb Mûsâ Ağâ ibni İbrâhîm nâm

kimesneyi hâkim-i mevsûh sadru’l-vesikâya simât aklâmu’ş-enîkaEfendi

Hazretleri dahi mescid-i mezkûrun nukud-i mevkûfesini şer´-i şerîf ve nizâm-i

münîfe tatbîken irbâh ve istirbâh ve mesârif-i Lâzımesini bilâ tebzîr velâ teftîr

sarf ve râ’s-i sâlde ber vech-i muharrer lâzımu’l-huzûr zevâtlar mahzarlarında bir

bir karîn-i sıhhat ve istikâmet Îrâd ve mesârif kaziesini rü’yet ve nemâdan fazla

zuhûrinde asıl mâla zamla irbâh ve umûr husûs-i mezkûrde bir vecihle hâl-i

nisbiyede terk ve tekâsul itmemek üzre tenbil birle mütevellî nasb ve ta´yîn

buyurdukad ol daha tevliyet-i Mezkûreyi ber minvâl-i muharrer kabûl ve hizmet-i

lâzımesini kemâ yenbağı irâye ta´ahhüd ve'l-ilzâm itmeğin mâ vak´a bi't-taleb

ketb olundı.

Fî 5 Rebi´u'l-evel sene 88

129

2

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Karabaşlı Mahallesi’nde sâkinler Ümmühân

binti Hasan nâm Hâtûn ile Şadiye Kebîre kızı Emîne binti Bekir taraflarından

âti'l-zikr menzili bey´ ikrara vekîl olduğı zât-i mezbûreleri ârifân Halîl bin

Mustafâ ve İsmâîl bin Hasan şehâdetleriyle sâbit ve sübût vekâletlerine hükm-i

şer´-i lâhik olan mezubre Emîne' nin zevc-i dâhili Osmân bin Hâcî Ali ve

mezbûre Ümmühân' ın vekîli kebire kızı Hüsniye’nin zâtını ârifân şâhidin-i

mezbûrin şehâdetleriyle Kezâlik tarfndan âti'l-zikr bey´i ikrara vekîli olduğı sâbit

olan zevc-i dâhili Halîl İbrâhîm bin Ali nâm kimesneler meclis-i şer´-i şerîf-i

Enverde bâ´isetu'l-vesike Mustafâ bin Hüseyin mahzarından takrîr-i kelâm ve

ta´bîr ani'l-merâm idüp muvekkilelerimiz mezbûrun mevrûsumuz müteveffâ

zevcem ve babamız Bekir bin bekir’den müntakil ve mevrûs mezkûr Karabaşıl

mahallesined Hâcî Ümid zokâğında yigirmi numarada vâkı´ tarafnıdan Mahmûd

Bey oğlu mahdudu ve Kaş oğlu Ahmed menzilleri ve tarafından tarîk-ı âmme ile

mahdûd fevkânî ve tahtânî dört oda ve derunında bi’r-i mâ’ ile bir mikdâr havliyi

müştemil bir bâb mülk-i menzilimizi tarafından ica ve kabûli hâvî ve şurût-i

mufside ve muvâza´a ve semenin takrîrden ârî bey´ bâti sahîh-i şer´î ile her

binimizin şâyi´en mezbûr Mustafâ’ya iki bin altı yüz yigirmi guruş bey´ ve

temlîk ve teslîm eylediğimizde ol daha ber vech-i muharrer iştiar ve temlîk ve

teslîm ve kabz vekabul eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkuri müşteri-

yi mezbûr Mustafâ yedinden temâmen ahz ve kabz ve beynimizde bi kadri’l-

hassas iktisâm eyledik fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde bizim aslâ alâka

ve medhalimiz kalmayup mezbûr Mustafâ' nın mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sarîhi

olmudir keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun didiler didiklerinde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î

mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu'l-hâmis aşere min şehr-i Rebi´u'l-ulâ li

senete semân ve semânın ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0013/1

Sayfa 24

1

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Ay Mahallesi’nden ve Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdem fevt olan Haci Vartan bin

Vartan’ın verâseti zevce-i metrûkesi Nikohi binti Karbet ile li ebeveyn kız

karındâşı Akıbet ve li ebeveynt er karındâşı Karbet’e münhasra olduğı lede'ş-

şer´i'l-Enver bi'l-ihbâr zâhir ve mütehakkıkk olduktan sonra vereseden âti'l-ahi'l-

humâ’i’l-merkûm Karbet meclis-i şer´-i şerîf-i enverde müteveffâ-yi merkûmun

oğulları ve bi'l-cümle terekesine vaz´u'l-yed olduğı mütehakkık olan Avedik bin

Sergiz Mahzarında bi tav´a ikrâr-i tam ve ta´bîr ani'l-merâm idüp mevrûsum

karındâşım müteveffâ-yi merkûmun terekesinden olan mahalle-i mezkûrede vâkı´

beynimizde ma´lûmetu’l-hudûd ve'l-cirân iki odayı hâvî nıfs-ı mülk-i menzilden

hisseme isâbet iden nasf-ı şâyi´ını iki bin guruşe ve Geçicek karyesinde vâkı´

kezâlik ma´lûmetu'l-hudûd bir kıt´a harâb bâğ kürûmunden hisse-i mübaya´am

olan nısf-ı şâyi´i elli guruşe ve yine Siroz karyesinde vâkı´ beynimizde

130

ma´lûmetu'l-huud bir kıt´a bâğ kürûminden nısf-ı hisse-i şâyi´amı üç yüzü ve iki

yüz yigirmi re's ağnâmdan hisseme isâbet iden yüz on re's ağnâmı üç bin altı yüz

elil guruş ki cem´an altı bin guruşe tarafından bi'l- îcâb ve'l-kabûl merkûme

avidik’e bâten ve sahîhi bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğmide ol daha ber vech-i

muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl eyledikden sonra esmânı

mebâliğ-i mezkûre altı bin guruş ile karındâşım müteveffâ-yi merkûmun zimmet-

i nâsda bâ dfeter-i müfredât beynimizde ma´lûm ve mihânder ashâbından bi't-

tahsil zimmenidne mevcûd iken kelazilk beynimizde ma´lûm meblağ-ı

mevkûfeden merkûm Avadik’e mahkûmeye deyni olan dokuz bin guruş takâs ve

mahsûb ve emrimizle bono-i sâiresini dahi edâ ve îfâ eyledikten sonra bâkî

zimmetinde olan dört bin guruşden hisse-i musîbem iki bin guruş ki cem´an sezi

bin guruş ve merkûm Avadik vaz´u'l-yed bulunduğından karındâşım müteveffâ-yi

merkûmun bi'l-cümle tereke-i sâiresinden nısf-ı hissemi men´âmen ve kâmilen

ahz ve kabz ve istifâ-yi hâk eyledum ba´de mâ karındâşım müteveffâ-yi

merkûmun terekesine ve hukûk Erîne müte´allika merkûm Avadik cânib ve

kıbelinde aslâ hakkım ve da´vâ ve nizâ´ım yokdur didikde merkûm avadik dahi

merkûm Karbeti cem´-i kelimât-i meşrûhasında vicâhen ve şifâhen tasdîk itmeğin

mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu'l-hâmiş aşere min şehr-i Rebi´u'l-evvel

li senete semân ve semânîn ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı daileridur ki:

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Benâm Mahallesi’nde sâkin iken bundan

akdem fevt olan Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden Barak oğlu Ağop

bin Karbet’in verâseti zevce-i metrûkesi Hurisima binti Toros ile sülb-i kebîr

oğulları Pedros ve Kirekos ve Artim ve Serope’ye münhasıra olduğu ba´de't-

tahakkukı'ş-şer´î kıbeli't-taksîme merkûm Pedros dahi fevt olub verâseti zevce-i

metrûkesi Akibet binti Makrodiç ile sülb-i sagîr oğul Agop ve ol zemân sagîreler

ve hâlâ kebiretân sübiye kızı Kasar ve Kirohi ile anası merkûme Hurisima’ya

münhasıra olduğı lede'ş-şer´i'l-Enver bi'l-ihbâr zâhir ve mütehakkık olduktan

sonra vereseden müteveffâ-yi sânî-i merkûm Pedros’un sülb-i sagîr oğlu Agop’un

mansûbe vasisi ve zevcesi ma´rifeti'ş-şahs merkûme Akibet’in âti'l-zikr da´vâya

tarafından vekîl-i sâbitu’l-vekâlesi karındâşı Artin ibni'l-merkûm Makrodiç ve

kezâlik ma´rifeti'ş-şahs bintân-i merkûmetân Kasar ve Serpohi taraflarından câi’l-

beyân da´vâya vekîl-i sâbitu'l-vekâleleri hâlaları Adirek ibni'l-merkûm Makrodiç

ve Nemalriye meclis-i şer´-i münîrde verese-i merkûmûn kebîr e kızı ve Artin e

Serope taraflarından dahi âti'l-zikr da´vâda husûmet ve da´vâya vekîl-i

müseccelileri Haci Agop bin Mebrodis müvâcehesinde bâ emirnâme-i Hazret-i

mutasarrıf-i Ekremi be affihi’l-mâmûriye meb´ûs Karapeykârlı zâde meveddetlü

Mehmed Efendi hâzır olduğı hâlde Muvekkilelerimiz merkûmât Akibet ve Kasar

ve Serpohi ile sagîr-i merkûmun mevrûsler ibabaları müteveffâ-yi merkûm

Pedros ile karındaşları vâris-i evvel merkûmun kebîre kızı ve Serope ve Artin’nin

babaları müteveffâ-yi evvel merkûm Agob’den Müntakil ve mevrûs bi'l-cümle

tereke beynlerinde minsâ´-i müşterek iken sâlif-i zikr merkûm Pedros’un

vefâtından sonra hisse-i irsiyesini kismet-i âdile ile taksîm ve tereketde aynından

hisse-i irsiyesini muvekkilerimiz merkûmâna teslîm itmeyup ancak bilâ ma´rifet-i

131

şer´-i şerîf beynlerinde müzâyede iderek sigârin hisselerini akçeye iblâğ ve

emmileri Artın yedine teslîm itmişler iseler de şer´-i şerîf ma´rifetiyle

olmadığından el-hâlet-i hazihi ma´rifet-i şer´le tekrâr tahrîr ve taksîm olunub

hisselerini terekeden eynen bize teslîm olunmak bi'l-vekâle ve bi'l-veseaye

matlûbumuzdur diyü da´vâ eylediğimzde Vekîl-i merkûm Haci Agop cevâbında

merkûme Pedros’un vefâtından sonra kız karındaşları Tekohi ve İskohip Babaları

müteveffâ-yi evvelden müntakil terekeden hisse-i irsiyeleri muvekkile-i merkûme

Akibet dahi kendi hissesiyle sigâr-i merkûmun hisselerini mâlların mukaddem ve

muahhar da´vâ iderek ma´rifet-i şer´le tahrîr ve bi'l-müzâyede semen-i

misilleriyle bey´ olunub esmânından sigar-i merkûmun hisselerini kassâm-i

şer´iye mucebicne ez gayr-i mülk-i menzil ve bâğ kürûmi on bin yedi yüz altmış

altı guruşi dahi merkûm Artin’e teslîm olunub ancak mülk-i menzil ve bâğ

kürûmi beynlerinde mesâh-i müşterek kalmışdı diyü eylediği def´ini bizim ve

bi'l-vekâle ve bi'l-vesâye aşikârımız mukârren vekîl-i merkûm Haci Agop’dan

beyine taleb onumdukda isbât-i beyine mevâdında iken beynimizde muslihûn

tavassut idüp beynimiz islâh ve tanzim ve tereke-i mezkûreden mahalle-i

mezkûrede vaik etraef-ı erba´ası beyinimzde ma´lûm cedid menzil ve dimekmel

ma´rûf menzil on üç bin guruşe yigirmi beş keçi üç bin beş yüz guruşe ve otuz

kıyye avâni nühâsiye otuz guruşe cem´an on yedi bin beş yüz guruşi kıymeti ayni

tereke dört bin yüz doksan beş guruşi nakden mecidi ber mûceb

Sivrihisar_7681_0013/2

Sayfa 25

1

Medine-i Seferihisâr Günyüzi Mahâllâtından Hâcî Eşkinci Mahallesi’nde sâkin

iken bundan akdem vefât iden Süleymân Ağâ ibni Süleymân bin Mehmed' in

verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Ayişe binti Hüseyin ile sülb-i kebîr oğulları

Süleymân ve Mehmed ve sülb-i sagîr oğlı Hüsnî ve sülbiye kebîr e kızları Emîne

ve Sâfiye’ye münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları bi hükmi’l-ferâiz altmış

dört sehimden lub sihâm-i mezkurden sekiz sehimi zevcec-i mezbûre ayişe’ye ve

on dörder sehimden kırk iki sehimi binûn-i mezbûrûn Süleymân ve Mehmed ve

Hüsnî’ye ve yedişer sehimden on dörd sehimi dahi mezbûretân Sâfiye ve

Amineye isâbeti ba´de't-tahkîkı’ş-şer´î ve verese-i mezbûrûnden ibn-i mezbûr

Mehmed bil vesâye vârisleri ta´rîf-i şer´î ile ma´rûfe olan zevce-i mezbûre Ayişe

ile mezbûretân Emîne ve Sâfiye taraflarından zikr-i câyi bey´ e vekîl-i museccel-i

şer´îleri ibn-i mezbûr Süleymân ve bi'l-asâle ve bi'l-vekâle ve sagîr-i mezbûr

Hüsnî’nin vâsî-i mansûbi Mehmed Ali bin Ahmed bi'l-vesâye her biri meclisi

şer´-i şerîf-i enverde vilâyet-i Ankara’da sâkin Tüccârândan ve Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Katolik milletinden bâ´isetu'r-rakîm Useb Çorbacı bin Petri tarafından

âti'l-zikr şirâya vekîl-i sâbitu'l-vekâlesi bulunan Medine-i mezkûrenin hazînedâr

Mahallesinden musatfa Efendi ibni Ali mahzarından bi'l-asâle ve bi'l-vekâle

ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-bey´in sudûrine değin mevrûsumuz

müteveffâ-yi mûmâ ileyhin hayâtında yedinde ve bâ sened taht-i tasarrufında

mülki olub ve ba´dehu vefâte bize müntakil ve mevrûs olan Medine-i

Mezkûrenin Tekk virâne karyesinde vâkı´ Yörük vakfından olan bir tarafdan

Hüseyin menzili ve etrâf-ı selâsesi tarîk-ı âmm ile mahdûd iki oda ve bir mikdâr

132

havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzil kezâlik bir taradan Hüseyin bâğı ve

etrâf-ı selâsesi hâlî ile mahdûd yigirmi üç satr bir kıt´a bâğ kürûmi ve kezâlik

etrağ-ı erba´ası beynimizde ma´lûm ve taşı divar ile muhât tetimme-i süknâdan

bulunan rub´ dönüm mikdârı hârem ve kırkdört aded gayr-i müsmire söğüt

ağacını tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-ı

takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ve safka-i vâhide ile üç bin beş yüz guruşe

muvekkil-i mezbûr Useb Çorbacı’ya bi'l-asâle ve bi'l-vesâye ve bi'l-vekâle Bey´

ve temlîk ve vekîl-i mezbûre teslîm eylediğimiz vekîl-i mezbûr dahi mu’eccel-i

mezbûr içun bi'l-vekâle iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl eyledikten

sona Semeni olan meblağ-ı mezkûri mevrûsumuz müteveffâ-yi mûmâ ileyhin

muvekil-i mezbûr Useb’e bâ sened-i deyn olan üç bin beş yüz guruşe bi'l-asâle ve

bi'l-vesaeye ve bi'l-vekâle takâsa ve mahsûb eylediğimizde vekîl-i mezbûr dahi

ber vech-i muharrer bi'l-vekâle mukâsse ve kabûl eyledikten sonra fi mâ ba´d

menzil ve bâğ ve hârem ve eşcâr-i mezkûrde bizim ve muvekkillerimizin aslâ

alâkaları kalmayup muvekkil-i mezbûr Useb Çorbacı’nın Mülk-i müşterâsı ve

hakk-ı sarîhi olmuştur keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-

şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

F i gurre-i Rebi´u'l-ulâ sene 88

2

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtından Benli Mahallesi’nden ve Devlet-i Âliyye

teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdem fevt olan Akıbet binti

Mideros’un verâseti sadriye-i kebîre kızı Maryem ile li ebeveyn er karındâşı Haci

Kifork ve li ebeveyn kız karındâşı Serpohi’ye münhasıra ve tahsîs-i mesele-i

mirâsları altı sehimden olub sihâm-i mezkûreden iki sehimi bint-i merkûme

Maryem’e ve iki sehimi eh-i lehumâ-i el-merkûm Haci Kifork’a ve bir sehimi

dahi uht-i lehumâ-i el-merkûm serpohi’ye isâbeti ba´de't-tahakkukı'ş-şer´î

tahakkukı gadr-i şehâbe binâen âti'l-zikrin istimâ´ ve tahrîr içun bi'l-iltimâsı savb-

i şer´î enverden mürsel Kâtib Mehmed Fevzî Efendi ve ümenâdan Ferhâd Ağâ

müteveffât-ı merkûmenni menziline varub akd-i meclis-i şer´-i kayyub ittikde

vereseten şans-ı ta´rîf-i şer´î ile ma´rûfe olan uht-i lehumâ-i el-merkûme Serpohi

meclis-i ma´kûd-i mezkûrde müteveffâ-yi merkûmenin bi'l-cümle terekesine

vaz´-ı yedi mutehakkik olan kızı kezâlik ma´rifeti'ş-şahs merkûme Maryem

mahzarında mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmenin terekesinden olan Hiristiyân

kayseinde Kül mevkı´inde kâin beynimizde ma´lûmetu'l-hudûd ve'l-cirân yigirmi

satr bir kıta bâğ kürûm ve mahalle-i mezkûrede vâkı´ etrâf-ı erba´ası kezâlik

beynimizde ma´lûm bir bâb mülk-i menzil derûnında mevcûd avânî nühâsiye

esâs beyl ve bi'l-cümle tereke-i mevcûdesinden hisse-i irsiye-i ma´lûmem

mukâbelesinde şerâit-i sıhhat-ı sulhi hâvî alâ tarîku’t-tehârici’ş-şer´î merkûme

Serpohi baan ber vech-i tashîh-i mezkûr bir sehim hisse-i irsiyemden ez yed on

bin dokuz yüz on dört guruşi virmek üzre musâlaha olduktan sonra merkûme

Meryem Bedel-i sulh olan meblağ-ı mezkûri temâmen baan teslîm ve ben dahi

yedinden ba´de'l-ahz ve'l-kabz mâ´adâ tereke-i mezkûreden hisse-i irsiyeme

müte´allika âmme-i da´vâdan merkûme Maryem’in zimmetin ibrâ-i âmme ile ibrâ

ve iskât eyledim didikde merkûme Maryem dahi ibrâ-i mezkûri kabûl ve

merkûme serpuhi’yi tasdîk eylediklerini Kâtib-i mûmâ-ileyh meclis-i şer´e gelub

133

tarafeyn müvâcehesinde alâ vukû´a inhâ ve beyân itmeğin ba´de't-tenfîz ve't-

tescîl mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 7 Rebi´u'l-ahir sene 88

Sivrihisar_7681_0014/1

Sayfa 26

1

Medine-i Seferihisâr Mahallesi’nden ve Devlet-i Âliyye teb´asının Ermenî milleti

nisvânından Serpohi binti Tatyus tarafından zikr-i âtî da´vâya vekîli oludğı şahs-i

merkûmeyi ârifân kimesneler şehâdetleriyle olan zevc-i dâhili Ağob bin Toros

meclis-i şer´-i münîrde Benli mahallesinden kezâlik müddet-i merkûmeden

Ohannes beş bin Bekos müvâcehesinde müvekkilem zevcem merkûme Serpohi

mukaddemâ merkûm Ohannes’in karındâşıAğop bin Bekoçek zevcesi olub

bundan dört sene mukaddem vefât idüp verâseti zevcesi zevcesiMarko ile anası

Akibet binti Kifork ve sülbî sagîr oğlu Begos’a münhasıra kıbeli't-taksime

merkûm Bekos olub zevcem merkûmenin zevci müteveffâ-yi merkûmun Medine-

i mezkûrede ve Binzârın’da vâkı´ bir yük on bir bin guruşluk terekede hisse-i

irsiyesi kırk iki merkûme Ohannes virmekten imtinâ´ ider suâl olunub

alıverilmesini bi'l-vekâle matlûbumuzdur diyü ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk merkûm

Ohannes cevâbında karındâşım müteveffâ-yi merkûmun Binzârın’da mevcûd

olan bi'l-cümle terekesini yeniden hâkimi ve Medine-i mezkûrede buluna bin

sekiz yüz on bir guruşi temâmen ahz ve işbu yedindnen ibrâz eylediğim Sefer-i

hisâr hâkim mükerremetlu Osmân Çelebî Efendi' nin mühr ve imzâsını hâvîye bir

kıt´a hüccet-i şer´îye mantûkınca istifâ-yi hâk mahzar-ı şuhûdde ikrâr dahi itmişdi

diyü eylediği def´imi vekîl-i merkûm Ağop’un inkârına müntakillerin usûl-i

vechiyle her biri adl ve makbûli'ş-şehâde idükelri evvelen sırren ve ba´dehu

mahallerinde alenen lede't-tezkiye ihbâr olunan Ahmed Ağâ İbni Süleymân Ağâ

ve Hasan Ağâ ibni Ömer Ağâ şehâdetleriyle bi'l-muvecehe ber nahc-i şer´î isbât

itmeğin mûcebince müdde´î-i vekîl-i merkûm Ağop da´vâ-i meşrûhasıyla

merkûm Ohannes’ e bi vech-i şer´î mu´ârazadan men´ olundığı huzûr-i âlîlerine

i´lâm olundı el-emr li men´ lehu'l-emr

Fî 15 Receb sene 88

2

Medine-i Seferihisâr Mahallesi’nden Karacavirân karyesinde sâkin Hüseyin bin

Abdullâh’ın zikr-i Mali-i bey´i takrîre vekîli olduğı Süleymân Efendi ibni el-

Hâcc Hasan Efendi ve Hüseyin bin Mehmed nâm kimesneler şehâdetleriyle sâbit

ve sübût vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan Osmân bin Mustafâ meclis-i şer´-i

şerîf-i enverde Orta Mahallesinden Bican oğlu Agop ve Makaryos ve Artin ve

Miyoros ve Açanos Beto mahzarlarında muvekkilim mezbur Hüseyin akdi’l-

bey´in sudûrinadeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olan karye-i mezkûrede

vâkı´ bir tarafdan Bacaksız oğlu İsmâîl harîmi ve bir tarafdan Yerkinise oğlu

İbrâhîm’ın mülk menzili ile tarlası taraf-ı râbi´den Tarîk-i âmme ile mahdûd iki

134

oda ve bir örtme ve bir mikdâr havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzilim

tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-i takrîrden

ârî bey´-i bât-i sahîh-i şer´î ile merkûmdan Mıgırdiç ve Artin ve Pedros ve

Ohannes ve Agob Çârbâcılar’a beş yüz guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm

eylediğimde onlar dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve

kabûl eyledketn sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri müşteri-i merkûmun

yedlerinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d menzil-i

mahdûd-i mezkûrde benim aslâ alâka ve medhalim kalmayup müşteri-i

merkûmenin mülk-i müşterâ-yi sahîh dahi hakk-ı sarîhleri olmuşdur keyfemâ

yeşâ mutasarrıf olsunlar didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb

olundı. fî'l-yevmu's-salis min şehr-i Recebu'l-ferd li senete semân ve semâninn ve

mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0014/2

Sayfa 27

1

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtından Hacî Ashâb Mahallesi’nde sûk-ı sultânide

Temurciler başında kâin Hâcî Ashâb mescidi dimekle ma´rûf ve meşhûr fevkânî

mescid-i şerîf tahtında ashâb-i hayrâtdan İbrâhîm bin Abdullâh nâm vâkıfın

bundan yüz dört sene akdem yani bin yüz seksen dört senesi Medine-i

mezkureden hâkimi’ş-şer´î bulunan mekremetlu Abdülkâdir Efendi mühr ve

imzâsı ve ol vakt derbar-i madelet kararda emînu’l-fetvâ-i müsned ve ala’ ile

arâmsâz faziletlü Mehmed Emîn Efendi' nin bi't-tasdîk hüccetini hâvîye meclis-i

şer´de mu´âyene olan bir kıt´a vakfiye-i ma´mûlün bahâ mantûkınca kendi

mâlından ber vech-i mülkiyet müceddeden binâ ve inşâ eylediği beş bâb

vekâletini hasbeten li’llâhi’l-ve's-samed vakf-i sahîh-i mû’ebbed ile vakf idüp

dekâkin-i mezkûreler icâre-i mu’ecceleleriyle icâr olunub hâsıl olan icâreti on bir

akçe i´tibârıyla üç akçesi mescid-i mezkûrde imam olan zât ve iki akçesi kanâdîl

revganına ve iki akçesi mahalle-i mezkûre hâne avârizına ve üç akçesi

mütevellîsine verile ve dekâkin-i mezkûr tevliyeti hayâtta olduğumca kendüm ve

ba´de vefâte batnen ba´de batn evvelen zukûrum mütevellî olalar eğer münkariz

olur ise batnen ba´de batn evvelen ve enâsım olalar ve anlar dahi münkarız olur

ise re'y-i hâkimi’ş-şer´le mütedeyyin bir kimesne mütevellî ola diyu şurût ve

takyîd olunmuş el-hâlet-i hazihi zukûr ve enâs olan vâkifdan kimesne olmayup

emr-i tevliyet hîle-i ? mertûbden ve mu´atala ve şurût-i vakfa âdem-i ri´âyet birle

mesâlik-i irâd ve mesârifi bilâ tesviye bi'l-vekâle muhtel ve müşevveş olduğından

hatvetu’l-hâl mescid-i mezkûr ta´mîre ve iraz ve mesârif-i kaziyesi tesviyeye

mutac ve ber vech-i şurût-i vakaf îrâd ve mesârif ve umûr-i sâiresi tesviye ve

tanzîme kıbel-i şerden bir mütevellî nasb vakfiye ma´mûl bahâsı mûcebince

ehem ve elzem ve işbu bâ´isetu'l-kitâb Ali Efendi ibni Ömer ve diyânet ile

mevsûf siyânet ve istikâmet ile ma´rûf olduğ ve tevliyet-i mezkûreye elyak ve

enseb olduğ mahal-i mezkûre ahâlîsi taraflarından alâ tarîkı’ş-şehâde ihbâr

itmeleriyle mütehakkık olmağın mûmâ ileyh Ali Efendi' yi hâkim-i mevşuh

sadru’l-vesîka pür sıhhât aklâmu'l-enîka Efendi Hazretleri dahi sâl be sâl icâre-

müsilleriyle icâr idüp hâsıl olan icâreden ber vech-i şart-ı vakf on bir kaçe

135

i´tibârıyla İmâm ve mü'ezzîn ve revgann-i kanâdîle sarf ve enfâz ve üç akçe

tevliyet vazîfesini kendi azz ve kabzı ve fazal iki kacçeyi ahz ve kabz birle

istirbâh ve istikşâr idüp mescid-i mezkûrun ta´mîre ihtiyâc kesb ve iktizâ eylediği

hâlden ta´mîrine sarf itmek ve umûr-i tevliyetde bir bir vecihle terk ve tekâsül

itmek üzre kendusine tenbîh birle mütevellî nasb ve ta´yîn buyuruldukda ol dahi

tevliyet-i mezkûreyi ber minvâl-i muharre kabûl ve hizmet-i lâzımesini kemâ

yenbağı edâya ta´ahhüd ve iltizâm itmeğin mâ vak´a bi't-talem ketb olundı fî'l-

hâmis aşere min şehr-i Rebi´u'l-âhir li senete semân ve semânin ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

İdâre-i emclis a´zâsından kıtvetlu Halîl Efendi

Velî zâde el-Hâcc Velî Efendi

Mahkeme Kâtibi Mehmed Fevzî Efendi

Kuyruk zâde el-Hâcc İsmâîl Ağâ

Tutlili Zâde Mehmed Efendi

Velî zâde İbrâhîm Ağâ

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Ay Mahallesi mütemekkinlerinen ve Devlet-i

Âliyye teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdem fevt olan Karbet bin

Pedros bin Tamın verâseti zevce-i metrûkesi Maryem’e münhasıra ve tashîh-i

mesele-i mirâsları kırk sehimden olub sihâm-i mezkûrede beş sehimi zevce-i

merkûme Maryem ve on dört sehimi ibn-i merkûm istefan’a yedişer sehimden

yigirmi bir sehimi dahi mezbûrât Zervar ve Maryem’e isâbeti ba´de't-tahakkukı'ş-

şer´î vereseden merkûmenân Zervar ve Maryem’den her biri takrîr-i kelâm ve

ta´bîr ani'l-merâm idüp mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûm Karbet' in

terekesinden olan mülk-i menzil ve Marul kavaığı mevkı´inde kâin bir kıt´a bâğ

kürûmi ve ağnâm ve tereke-i sâire ki ber mûceb-i defteri kassâm-i şer´î hisse-i

irsiyelerimiz olan altışar yüz on birer buçuk guruş ki cem´an bin iki yüz yigirmi

üç guruşi temâmen ve kâmilen ahz ve kabz ve istifâ-yi hâk eyledik fi mâ ba´d

mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun terekesine vu hukûk-i irsiyete müte´allika

ve karındaşımız merkûm İstefan cânib-i vaz´iyete aslâ hakkımız ve da´vâmız ve

nizâ´ımız yokdur didiklerinden merkûm İstefan dahi ber vech-i muharrer tasdîk

eylediği mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu'l-hâmis ve'l-işrîn min şehr-i

Cemâziye'l-âhir li senete semân ve semânin ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0015/1 sayfa 28 (BOŞ)

Sivrihisar_7681_0015/2

Sayfa 29

1

Bâ zîr-i ferhendi’z-zîri’ş-şer´î min tertîb-i aslil vakf ve'ş-şurût ve ta´yînu’l-mesârif

alâ muhteraatu’y-mesbût vefi´ külli ledâ ve cerâ cem´iasın yedâ ve hikmet-i la´ht ve

lüzûme muvâfık alâ hilâfi’c-cârî beyne’l-eimme’i’l-eşrâf Abdulkâdir el-müvella-i

hilâfet-i Seferihisâr küsûri i nemika el-fakiru’llâh guremâ i gufire leh Yâ Muhammed

kıl şefâ´ât ümmet keder Abdulkâdir

136

Takdîm

Mutâbıkdur

Allâh hasbî abdehu Muhammed Emîn

Bismillâhirrahmanirrahîm

El-hamduli’llâh el-vâkıf alâ küll-i hâli’l-meserreten anhu el-ta´bîr ve'l-intikâl

ve's-selevatu ve's-selâm alâ Resûlullâh Muhammed el-mevsûfi’l-mekârimu’l-

ahlâk ve mehâsini’l-hisâl ve alâ alihi ve ashâbihi’l-âricîn ilâ me´ârici’-kemâl

ammâ ba´id işbu kitâb-i sıhhat nisâb hâl-i ani'l-irtibâbın? tahrîr ve tastîrine bâ´is

ve bâdî oldur ki işbu vesîka-i sahîhe-i ma´mûl bihâ ve cerîde-i sarîha-i

mu´temedun aleyhânın sutûrinde mastûru'l-ism sâhibu'l-hayrât ve'l-hasenât ve

râgıbu's-sadakatu'l-müberrât münselik bir sevâba sâlik ve şâri´ olub Medine-i

Sefer-i hisâr Günyüzi mahallesinden Hâcî Ashâb mahalleside sâkin İbrâhîm bin

Abdullâh nâm vâkıf meclis-i şer´-i şerîf-i Ahmedî ve mahfil-i dîn-i

Muhammedîde âti'l-beyân vakfına li ecli’t-tescîl vel emru’l-itmâm mütevellî

nasb ve ta´yîn eylediği es-Seyyid Emrullâh Çelebî ibni el-Hâcc Abdullâh

manzarında ikrâr-i sahîh-i şer´î ve i´tirâf-ı tam idüp hâlâ Medine-i mezbûre

mahâllâtından el-Hâcc Ashâb mahallesinde kâin Temurciler başında vâkı´

mescid El-Hâcc Ashâb tahtında kendi mâlımla mülküm olmak üzre müceddeden

binâ ve ihdâs eylediğim beş bâb dekâkîni huddu-i ma´lûmesiyle hasbeten

li’llâhi’l-farz ve's-Samet vakf-ı sahîh-i mû’ebbed ve hasb-i sarîh-i muhalled ile

vâkf idüp şöyle şart ve ta´yîn eyledim ki meclis-i şerîf tahtinda binâ eylediğmi

beş bâb dekâkîn-i mezkûreyi icâre-i misilleriyle vech-i şer´î üzre İcâr olunub

hâsıl olan icârelerinden küll-i yevm üç akçe mescid-i şerîfede İmâm olana ve iki

akçe dahi mescid-i şerîfde mü'ezzîn olana ve bir akçe dahi mescid-i şerifde

yanan kandîl revganına verilub ve icareden iki akçe dahi mahale’u’y-hâc

ashâbının hâne avârizine virilub ve üç akçe dahi icâreden mütevelliye şart

eyledum ve ben hayâtda oldukça mütevellî olub vefâtımdan sonra batnen ba´de

batn evvelen zukûrum mütevellî olub evlâd-ı zukûrum munkariz oldukda evlâd-ı

enâsım batnen ba´de batn mütevelliye olub evlâd-ı enâsım dahi munkarız

oldukda akreb-i asibe-i nesebiyelerim mütevellî olub anlar dahi munkariz

oldukda re'y-i hâkimi'ş-şer´le Medine-i mezkûre sükkânından bir mütedeyyin

kimesne mütevellî ola ve dekâkîn-i mezkûrelerin ta´mîri iktizâ ider ise asl-ı icâre

ve fazladan ta´mîr oluna ve dekâkîn-i mezkûrelerin ber vech-i şer´î icâre-i

misilleriyle icâr olunub çâr kıstı beher üç ay başında hâsıl olan icârelerinden ber

vech-i musarrah mescid-i mezkûrde İmâm olan üç akçe ve iki akçe mü'ezzîn

olana ve bir akçe kandîl-i revgana ve iki kaçe Hâcî Ashâb mahallesini hâne

avârizine ve üç akçe dahi tevliyetine vazîfe verile ve bu vakfıma Medine-i

mezkûre ulemâları ve mütedeyyin hâcîlar ı hasebi nâzır olalar sâlifu'z-zikr

dekâkîn-i mezkûreleri fâriğen ani'l-şevâğil müetvelli-i mezbûre teslîm ve ol dahi

mütevellî evkâf-ı sâireler gibi kabz ve teslîm eyledi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î

vâkıf-i mezbûr vâkf-ı merkûmden rücû´ ve mütevellî-i merkûme ile hüsûmet ve

nizağına şurû´ idup hâkim-i mevkı-i sadr-i kitâb Efendi Hazretleri huzûrınad

terâfi´en ve mübtegâlarınca fasıla tâlibân olduklarında hâkim-i mûmâ ileyh dahi

vakf-ı sâbıkda ale't-tefağıl tahrîr olunan muhâkemeyi ba´de'l-ihrâc vakf-ı

mezbûrun sıhhât ve lüzûmına ve şurût-i cevâzına âlimen bi'l-hilâf icari beyne'l-

137

eimme’i’l-eşrâf hükm-i sahîh-i şer´î itmeğin vakf-ı mezbûr sahîh ve lazım olub

min ba´d nakt ve tahvîl ve tebdîlleri adîmu'l-ihtimâl olduğı cerâ zâlik ve harrere

fî evâsıt-i Zi'l-hicce li senete ve semânin ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Kayd-ı sicil târîhi

Fî 15 Rebi´u'l-âhir sene 88

Sivrihisar_7681_0016/1

Sayfa 30

1

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Benli Mahallesi’nden ve Devlet-i Âliyye

teb´asının Ermenî milletinden olub bundan akdem fevt olan Haci Artin bin

Nebot’un verâseti zevce-i metrûkesi Vibrohi binti Artın ile sülb-i kebîr oğulları

Ağop ve Nazari ve sülbiye-i kebire kızı Akıbet’e münhasıra olduğı ve tashîh-i

mesele-i mirâsları kırk sehimden olub sihâm-i mezkûreden beş sehimi zevce-i

merkûme Vİbrohi’ye ve on dörtder sehimden yigirmi sekiz sehimi merkûmân

Agob ve Nazari ve yedi sehimi dahi merkûme Akibet’e isâbeti ba´de't-

tahakkukı'ş-şer´î vereseden olub şahs-i ta´rîfi’ş-şer´î ile ma´rûfe olan merkûme

Akibet meclis-i şer´-i şerîf-i enverde merkûmân Agob ve Nazari mahzarlarında

mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun bi'l-cümle terekesi urûzeler ve akâr

olmağla tashîh-i mezkûr üzre mecmû´-ı tereke-i mevcûdesinden hisse-i irsiye-i

ma´lûmem mukâbelesinde şerâit-i sıhhât sulhi hâvî alâ tarîkı't-tehârici’ş-şer´î

karındaşlarım merkûmân terekeden hisse-i irsiyemden işbu bana dört bin altı yüz

seksen guruş virmek üzer bi'l-ferâiz müsâlaha olduğımuzden sonra merkûmân

Ağop ve Nazari bedel-i sulh olan meblağ-ı mezkûri temâmen baan teslîm ve ben

dahi yedlerinden ba´de'l-ahz mâ´adâ terekeden hisse-i irsiyemde kadan

aammemm-i da´vâdan merkûmân Agob ve Nazari’nin zimmetlerini ibrâ-i âmme

sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât eyledum didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı. fî gurre-i min şehr-i Cemâziye'l-ulâ li senete semân ve semânin

ve mieteyn ve elf

2

Medinen-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Kılıç Mahallesi’nden Alemdâr oğul Osmân

bin Süleymân meclis-i şer´-i şerîf-i enverde ay mahallesinde Ermenî milletinden

bâ´isu'r-rakam Haci Karbet bin Kirkor mahzarında ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp

akd-i âti'l-bey´in sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik olub Medine-i

mezkûre (silik) otuz birinci numara ile murakkam bir tarafdan kendi taht-ı

tasarrufımda olan dükkânım ve bir tarafdan karındâşım Hâcî Süleymân dükkâni

ve bir tarafdan Dişçihanesi ve taraf-ı râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd bir bâb

dükkânımı tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve

gabn-i takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile merkûm Haci Karbet' e iki bin yedi

yüz elli guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer

138

iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan

meblağ-ı mezkûr iki bin yedi yüz altı guruş müşteri-i merkûm Haci Karbet

yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d dükkân-i mahdûd-

i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup merkûm Haci

Karbet' in mülk-i müşterâ-i sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ

mutasarrıf losun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı

Fî 7 Receb sene 88

Şuhûdu'l-hâl

Alemdâr oğlu Ahmed (silik) mahdûmi Mehmed Arif Efendi

3

Medine-i Seferihisâr Günyüzi Mahâllâtı’ndan Ay Mahallesi’nden ve Devlet-i

Âliyye teb´asının Ermenî milletinden Haci Abrahamve Sergiz ve Nikos Bin

Kirkor’den her biri meclis-i şer´-i şerîf-i enverde Tahtalı mahallesinden kezâlik

Devlet-i 'Aliyye teba´asınnı millet-i merkûmesinden bâ´isu'r-rakam Haci Agop ve

Hacotor ve Garnekif ve Nipogolu’n mahzarlarında bi tav´ihim ikrâr ve takrîr-i

kelâm iderler ki akd-i âti'l-bey´in sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde münselik

olan Medine-i mezkûre civârında Atak nâm yaylâğın etrâf-ı erba´ası beynimizde

ma´lûm yaylak menzillerini sekiz sehimde üç sehimi üç bin guruşe ve yine

yaylak-i mezkûrede vâkı´ tarafından şerîklerimiz Kabakçı oğlu Mehmed ve Haci

Kirkor sehimleri ve tarafından hâlî ile mahdûd bir kıt´a ağnâm ağılının sekiz

sehimden üç sehimini bin guruşe ve yine yaylak-i mezkûrun Söğütli mevkı´inde

tarafından şeriklerimiz mezbûrân sihâmları ve hâlî ile mahdûd ve bir kıt´a ağnâm

ağılının sekiz sehimde üç sehimini bin guruşe ki tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve

şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ve

ferâğ-ı mu´teber-i kat´i ve safka-i vâhide ile cem´an iki bin guruşe merkûmun

Haci ağop ve Haçator ve Gartek’e bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tefvîz

eyeliğimizde alar dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellüm ve ferâğ

ve kabûl eylediklerinden snora semeni ve bedeli olan meblağ-ı mezkûri müşteri-i

merkûmun yedlerinden temâmen ahz ve kabz eyledik ba´demâ emlâk-i

mezkûrenin ancak üç sehimde bizim aslâ alâkamız kalmadı ve merkûmun mülk-i

müşterâları ve hakk-ı sarîhleri olmuşdur keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsunlar

didiked gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu'l-hâdî

ve'l-işrîn min şehr-i Recebu'l-ferd ve li senete semân ve semânin ve mieteyn ve

elf

Sivrihisar_7681_0016/2

Sayfa 31

1

Medine-i Seferihisâr Günyüzi Mahâllâtı’ndan Kethüdâ Mahallesi’nde sâkin

Necîbe binti müteveffâ İbrâhîm Ağâ nâm Hâtûn tarafından zikr-i atii bey´i ikrâra

tarafından vekîli olduğı zât-i mezbûreyi ârifân İsmâîl Ağâ ibni Hasan ve Ali Ağâ

ibni Ali nâm kimesneler şehâdetleriyle ber nahc-i şer´î sâbit ve subut vekâleti

139

hükm-i şer´-i lâhik olan mezbûrenin emmisi Dervîş Ağâ ibni Halîl Ağâ meclis-i

şer´-i şerîf’il-enverde mahalle-i mezkûreden bâ´isu'l-vesîka Mehmed Ali ibni el-

Hâcc Hüseyin mahzarında bi'l-vekâle ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp muvekkilem

mezbûre Necîbe’ye akd-i âti'l-bey´in sudûrinedeğin silk-i mülk-i sahîhimde

pederim müteveffâ-yi mûmâ ileyhden mevrûsen müvekkilim olub Medine-i

mezkûre kurâsından Horti karyesinde kâin Burun değirmeni dimekle ma´rûf

tarafından şerîklerim Ziyâeddîn Efendi ile diğer emmim Osmân Efendi sehimleri

ve tarfından Hâlî ile mahdûd bir bâb değirmenin otuz günde on güni ki yani otuz

sehimde on sehimi olub ancak sekiz sehimini tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve

şurût-i mufside ve muvâza´a ve gabn-i takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile

mezbûr Mehmed Ali’ye altı bin beş yüz yigirmi guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm

eylediğimde ve ol dahi ber vech-i muharrre iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz

ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri müşteri-i mezbûr

Mehmed Ali’den temâmen ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d zikr lunan değirmenin

on sehimi hissemin sekiz sehimde benim aslâ alâkam kalmayub mezbûr Mehmed

Ali’nin mülk-i şâyi´-i müşterâsı ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ

mutasarrıf olsun didi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı

fî'l-yevmu'l-hâmis ve'l-işrîn min şehr-i Recebu'l-ferd ve li senete semân ve

semânin ve mieteyn ve elf

2

Medine-i Seferihisâr Günyüzi Mahallat’ından Benli Mahallesi’nden Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî limmetinden olub bundan akdem veft olan Karabet bin

Ohannes bin Nursis’in verâseti zevce-i mezkûresi Akibet binti karabet ile anasi

Akibet binti Kirkor ve sülbiye sagîre kızları VArtohi ve Maryem’e ve li ebeveyn

er karındaşları Artin ve Ohannes ve li ebevyen kız karındâşı Maryem’e

münhasıra kıbeli't-taksîme bint-i merkûme Maryem dahi fevt olub verâseti anası

merkûme Akibet ile li ebeveyn kız karındâşı merkûme Vartohi ve li ebeveyn

emmileri merkûmân Artin ve Ohannes’e münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları

üç yüz altmış sehimden olub sihâm-i mezkûreden altmış beş sehimi ümm-i sâni

merkûme Akibet ve altmış senimi ümmm-i evveli merkûme Akibet’e ve yüz

seksen sehimi sagîre-i merkûme Vartohi’ye ve yigirmi altışar sehimden elli iki

sehimi merkûmân Artin ve Ohannes ve on üç sehimi dahi merkûme Maryem’e

isâbeti ba´de't-tahkîkı'ş-şer´î vereseden merkûm Artin dahi müte’ahhiren fevt

olub verâseti zevcesi Mame binti Agop ile anası ümm-i evvel-i merkûme Akibet

ve sülb-i sagîr oğlu Ohannes ve sagîre kızları Mame ve Maryem’e münhasıra

olmağla sigar-i merkûmun taraflarından vâsîleri anaları ma´rifeti'ş-şans merkûme

Mame bi'l-asâle ve bi'l-vesâye ve ümm-i merkûme Akibet ve ehi lehumâ’i’l-

merkûm Ohannes ve uht-i lehumâ’i’l-merkûm Maryem’den her biri meclis-i şer´-

i şerîf-i enverde sagîre-i Merkûme Vartohi’nin de mansûbe vâsîis anası merkûme

Akibet binti Karabet bi'l-asâle ve bi'l-vesâye hâzır oldukları hâlde mevrûsumuz

müteveffâ-yi merkûm Karbet' ten müntakil mahallem-i mezkûre de vâkı´ etrâf-ı

erba´a beynimizde ma´lûm fevkânî ve tahtânî dört oda ve bir zîr-i zemînden ve

bir örtme ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzili dahi birimizin

taleb ve istid´âmıza binâen ma´rifet-i şer´-i şerîf alâ tarîku’l-münâsaha ber

mûceb-i tashîh-i mezkûr ba´de’s-sihâm beynimizde bi't-tirâzi iktisâm olunub

140

bizim ber vech-i tashîh-i mezkûr Sihâm-i mecmû´muz olan yüz on beş

sehimimize sigâr-i merkûmenin babası müteveffâ-yi merkûm Artin Mentili

tarafından vâkı´ garbi tahtânî iki oda isâbet idüp ve merkûme Akibet’in kendi

sehimiyle kızı sagîre-i merkûmenni iki yüz kırk beş sehimlerine garbi tarafında

vâkı´ fevkânî ve tahtânî iki oda ve bir zîr-i zemîn ve bir örte ve bir mikdâr havlu

ve cümle kapusını muhtevi olarak isâbet idüp bu vecihle tarafından her birimiz

bi'l-asâle ve bi'l-vesâye menzil-i mezkûrden istifâ-yi hâk eyledikte fi mâ ba´d

tarafından dahi birimizin aharın mülk-i müfrezesinde aslâ hakkımız yokdur diyü

tarafından bi'l-asâle ve bi'l-vesâye takrîr ve tasdîk eyledikleri mâ vak´a bi't-taleb

ketb olundı.

Fî 17 Rebi´u'l-evvel sene 88

Sivrihisar_7681_0017/1

Sayfa 32

1

Medine-i Seferihisar Mahâllâtı’ndan Karıklar Mahallesi’nden olub bundan

akdem vefât iden Hamza bin Mehmed bin Abdullâh’ın verâseti sülbî kebîr

oğulları Mehmed ve Mustafâ ve sülbiye-i kebire kızı Fatmâ’ya münhasıra

kıbeli't-taksime mezbûr Mehmed dahi fevet olub verâseti li ebeveynt er karındâşı

mezbûr Mustafâ ile li ebeveyn kız karındâşı mezbûre Fatmâ’ya münhasıra

Tashîh-i mesele-i mirâsları on beş sehimden olub sihâm-i mezkureden on sehim

mezbûr Mustafâ' ya ve beş Sehimi dahi mezbûre Fatmâ’ya isâbeti ba´de't-

tahakkukı'ş-şer´î veraseden mezbûrân Mustafâ ile ma´rifeti'z-zât Fatmâ’dan her

biri meclis-i şer´-i şerîf-i enverde Elmalı mahallesinden Mehmed Efendi ibni

Osmân mahzarında takrîr-i kelâm iderler ki akdi âti'l-bey´in sudûrinedeğin

yedimizde ber vech-i muharrer mülk-i mevrûsumuz olan mahalle-i mezkûrede

vâkı´ etrâf-ı erba´ası Debbâğ Hasan Usta ve Hâcî Nûrî Efendi ve Bolulu Monlâ

İbrâhîm ve Yabalı oğlu Monlâ Osmân menzilleri ve Tarık-i âmme ile mahdûd ve

fevkânî ve tahtânî altı göz oda ve bir mikdâr havluyı müştemil bir bâb mülk-i

menzilimi tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve

gabn-ı takrîrden ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile beş bin iki yüz elli guruşe mezbûr

Mehmed Efendi' ye bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimzde ol dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl eylediğimzden sonra semeni

olan meblağ-ı mezkûri mezbûr Mehmed Efendi yedinden temâmen ve kâmilen

ahz ve kabz ve beynimizde mukayyedu’ş-şahs iktisâm eyledik fi mâ ba´d menzil-

i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup müşteri-

i mezbûr Efendi' nin mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ

mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-Şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî gurre-i Rebi´u'l-ulâ sene 88

Şuhûdu'l-hâl

Bey Efendi birâderi Osmân Efendi

Bandırma İbiş Ağâ

Debbâğ Yahyâ oğlu Mehmed

141

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Ashâb Mahallesi’nde sâkin zât-i ta´rîf-i

şer´î ile ma´rûfe olan Zeyneb binti El-müteveffâ İbrâhîm bin Hüsnî nâm Hâtûn

tarafından zikr-i âtî istifâ-yi hâk ikrâra vekîl-i müsecceli şer´îsi zevciEmîn bin

Mustafâ meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde mezbûrenin li ebeveyn emmi Ali Ağâ

mahzarında bi'l-vekâle ikrâr ve takrîr-i kelâm idüp muvekkilem zevcem mezbûre

Zeyneb bundan on yedi sene mukaddem yani bin iki yüz yetmiş bir senesi

muhârebede asâkir-i şâhânede vefât iden pederim İbrâhîm bi'l-cümle terekesi

Mahsûta emmim mezbûr Ali Ağâ vâsî-i mansûbum olmağla ben ol vakt sagîre ve

hâlâ kebîre olduğımdan Pederim müteveffâ-yi mezbûrden müntakil Yenice

mahallesinde vâkı´ mülk-i menzilden mecud bi'l-cümle eşyâ vesâireden ve

Devletşâh yaylağında vaik pederim mezbûr ile emmim mezbûr Ali Ağâ' nın

müşterek çâyırdan ile'l-ân sâbit olan hâsılâtından kezâlik pederim müteveffay-i

mezbûr ile emmim mezbûrun sûk-i sultânîde vâkı´ münâsefeten müşterek

dükkânından ve cânib-i Hazret-i meşâhâtdan ihsân olan şehriye sekiz guruş

maâşımı ve hâsıllerimi emmim mezbûr Ali Ağâ yedinden temâmen ve kâmilen

ahz ve kabz ve istifâ-yi hâkkı eyledim fi mâ ba´d pederim müteveffâ-yi mezbûrun

terekesine ve maâşıma müte´allika emmim mezbûr Ali Ağâ cânib ve kıbelinde

aslâ hakkım da´vâ ve nizâ´ım yokdur didi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a

bi't-taleb ketb olundı. fî gurre-i Safer sene 88

Şuhûdu'l-hâl

Za´im zâde Mehmed Ağâ

Zâ´im zâde İsmâîl Ağâ

Sivrihisar_7681_0017/2

Sayfa 33

Medine-i Seferihisâr Mahâllâtı’ndan Müslim Akdoğan Mahallesi sâkinlerinden

Mehmed Emîn nâm kimsene meclisi şer´-i şerîf-i enverde işbu bâ´isu'r-rakım

Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden Papas oğlu Haci Agop ve

Ohannesi mahzarında evkâf müdîri vekili ebubekir Efendi hâzır olduğı hâlde bi

tav´i ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-bey´ ve ferâğ-i mu´teberenin

sudûrinedeğin arsası bâ sened taht-itasarrufımda ve üzerinde benâm silk-i mülk-i

sahîhimde münselik olub Medine-i mezbûre sûkınde Kanlı bâzârı zokâğında

altmış yedi numarasıyla murakkam bir tarafdan Pehlivân oğlu Serupe ve bir

tarafdan Pehlivân oğlu Haçator dükkânları ve bir taraf hâne ve bir taraf tarîk-i

âmme ile mahdûd ve senevî on beş guruş icâre-i mü´ecceleli bir bâb bakkâl

dükkânımı tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´a ve

gabn-ı takrîrden bey´-i bâti sahîh-i şer´î ve ferâğ-ı kat´i ile on üç bin guruşe

merkûmân Haci Agob ve Ohannes' e bey´ ve temlîk ve teslîm ve ferâğ ve tefviz

eylediğimde anlar dahi ber minvâl-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellum

eylediklerinden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri on üç bin guruşe merkûmân

Haci ağop ve Ohannes yedlerinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz eyledim fi

mâ ba´d dükkân-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim

kalmayup merkûmân Haci ağop ve Ohannes' in mülk-i müşterâ-yi sahîhleri ve

142

hakk-ı sarîhleri olmuşdur keyfemâ yeşâ mutasarrıf olsunlar didikde gıbbe't-

tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 11 Şa´bân sene 88

Şuhûdu'l-hâl

Şa´bân zâde Haci Süleymân Ağâ

Mukayyid Hâfız Süleymân Efendi

Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Sefer-i hisâr’ın Şeyh Baba Yûsûf Mahallesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hâl

el-Hâcc Hasan ibni el-Hâcc İsmâîl nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîf-i enverde

zikr-i âtî menzile vaz´-ı yedi mutehakkık olan işbu i´lâm er karındaşları Mehmed

ve ibni'l-mezbûr müvâcehesinde mahalle-i mezbûrede Yanses zokağının yigrimi

birinci numarasıyla murakkam bir tarafdan Kezibân Hâtûn menzili ve bir

tarafdan Seyyid Mehmed Suzâdî ve tarafeyn tarîk-ı emmi ile mahdûd ve mümtâz

tahtânî dört göz oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzilin yedi

sehimde üç sehimi pederim müteveffâ-yi mezbûr haci İsmâîl’den bi'l-irs-i şer´î

hakkım olub sihâm-i mezkûrumuz karındâşım mezbûr Mahmûd fuzûli zabt ve

tasarruf ider lede's-suâl alıverilmesi matlûbumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve gıbbe's-

istintâk mezbu Mahmûd cevâbında vaz´-ı yedini ikrâr lakin târîhden iki mâh

mukaddem mezbûr Hâcî Hasan menzil-i mezkûrde olan üç sehimi hisse-i

mezkuresini bana iki bin beş yüz yetmiş bir guruşe bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile

şâyi´ân bey´ ve temlîk ve teslîm ben dahi ber minvâl-i muharre şâyi´en iştirâ ve

temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl idüp şirâen mülk-i müşterâmdur buçuk

vaz´-ı yedim diyü müdde-i mezbûr Hâcî Hasan' ın inkârına mukârren vâkı´

mezbûr Mahmûd’den ber vech-i muharrer müdde´âsını usûli vecihle her biri bâ

varaka-i mestûre olan ve ba´dehu mahkeme an lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-

şehâde idükleri ihbâr olunan Ali bin Süleymân ve İsmâîl bin el-Hâcc İsmâîl nâm

kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´î isbât itmeğin mucebicne

da´vâ-yi meşrûhasıyla mezbûr Mahmûd’a bi vech-i şer´î mu´ârazadan men´

olunduğı huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı. el emr min lehu'l-emr

Fî 15 Şa´bân sene 88

Sivrihisar_7681_0018/1

Sayfa 34

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki:

Medinen-i Seferihisâr’a tâbi´ Divriği karyesinde arz-ı hâlde isimleri muharrer

Sarın Hasan oğulları İbrâhîm bin Hüseyin ve Halîl Bin İbrâhîm medinen-i

mezbûrede bâb-i kâimmekâmide meclis-i idârede ma´kûd-i vekîli me´âlî-i akide

Medine-i mezbûre mâl müdîri ve sâhib-i arz vekili kıtvetlü Ahmed Hadî Efendi

ve Ankara sancağı evkâf müdîri Rif'atlü Mehmed Ali Efendi tarafından vekîli

143

olan Ebubekir Efendi hâzır oldukları karye-i mezbûre ahâlîlerinden zikr-i câyi

ağnâm ağıllarına vaz´-ı yedleri mütehakkık olan işbu bâ´isu'l-i´lâm Halîl ve

Mehmed mahzarlarında mezbûrân Halîl ve Mehmed Karaçâm civârında arz-ı

mîrîyede hudûdleri ma´lûm Dirce ve Sarı Karyesi hudûdi dâhilinde arz-ı

mevkûfede Ezanla bak dimekle ma´rûf iki kıt´a ağnâm ağılı babalarımızdan

merkûman bizlere intikâl idecek iken kendi hisselerine bir bizbizlerin?

Hisselerimizi dahi bi gayr-i hâk zabt ve tasarruf iderler şual olunub ağıl-i

mezkûrlerin üç hissede iki hissesinden ve keşf ve mu´âmele-i kânûniyesinin

icrâsı matlûbumuzdur diyü her biri ba´de'd-da´vâ ve gıbbe’l-istintâk merkûmân

Halîl ve Mehmed bin Mehmed cevâblarında vaz´-ı yedlerin ikrâr lakin ağıl-ı

mezkûrlerin arsası pepterimiz Mehmed' in mevkû´vefâtıyla müntakilen bizlere

ber mûceb-i ilm u haber ve arâzî-i medfû´dan kâidesine tatbîken nizâm-i seniyye

intikâl idüp altmış beş senesi mücedded ebniye enisâ ve ehavâtıyla işbu

yedimizde olub mu´âyene olunan arz-i mîrîyeden usûl-i vecihle verilen maktû´

bir kıt´a ilm u haber ve urûz-i mevkûfeden kâ´idesine tatbîken verilmiş olan

Ankara sancağı âvukât müdîr-i sâbık Rif'atlü Ahmed Edîb Efendi mühriyle

memhûr ve mumzâ vakfın musakkafâtın Hatm ve imzâsıyla mahtûm ma´mûlun

bih bir kıt´a sened mûcebince bâ izn vekîl sâhib-i arz ve mütevellî-i vakf-i

mezbûr altmış beş senesinden işbu seksen sekiz senesine değin yigirmi üç

seneden beru buçuk ağıl-ı mezkûrleri buçuk buçuk bi'l-istiklâl tasarruf ideruz

ağıl-ı mezkûrlerde hisseleri olduğı inkâr itmeleriyle on sene bilâ nizâ´ mutasarrıf

olunan arz-i mîrîye ve mevkûfeden hakk-ı karârları sâbit olub yigirmi üç seneden

beru itmiş olan da´vânın istimâ´ına hükkâm-i kirâm memnû´ler olmağla sâlifu'z-

zikr oğulları müdâhele itmeyecekleri müdde´îyân-i mezbûran ba´de't-tefhîm ber

vech-i meşrûh tasaddî eyledikleri bilâ sened ve bilâ beyân sâlifu'z-zikr ağıl-ı

mezkûrde mezkûrân-i mezbûrân İbrâhîm bin Hüseyin ve Halîl bin İbrâhîm’in

şirket da´vâsına iltifât olunmamakla mezbûrân Halîl bin Hüseyin tenbîh olunduğı

tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı. el emr min lehu'l-emr Fî 15

Şa´bân sene 1288

Sivrihisar_7681_0018/2

Sayfa 35

1

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Ankara vilâyet-i celîlesine mülhak medinen-i Seferihisâr Mahâllâtından Tahtalı

Mahallesi’nde sâkin Haci Manik kızı Akıbet binti Haci Karamanik tarafından

husûs-i âti'l-beyânda vekîli olduğı şahs-i mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye Ârifân

olub usûl-i mevzû´ına tatbîken evvelen varaka-i mestûre Hazîneci oğlu Haci

Ağob veledi Haci Kifork ve Kassâb Oğlu Haci Petri veledi Toros’dan sırren ve

ba´dehu merkûmândan alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve

iş´âr olunan zimmî Akdoğan Mahallesi ahâlîsinden Kösbân? Oğlu Seriz veledi

Agob ve Benli mahalelsi ahâlîsinedn Manik oğlu Makrodiçi veledi Haci Manik

144

şehâdetleriyle muhzır-ı hasm-ı câhide sâbit ve subût vekâletine hükm-i şer´î lâhik

olan sâlifu’l-beyân Tahtalı Mahallesi ahâlîsinden Haci Ohan oğlu Artin veledi

Ohan nâm kimesne Medine-i merkûmede de´âvî meclisinde ma´kûdun Huzûr-i

şer´î me´âlî-i ukûdde zikr-i âtî emlâk ve eşyâya vaz´-ı yedi mütehakkık olan

anifu’l-beyân zimmî Akdoğan mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm dağda Virân

oğlu Haci Kirork ile karnıdaşı gâib ani'l-beled Haci Sergiz’in sâkin oldukları

ma´lûmu'l-etrâf bir bâb mülk-i menzil ve derûnında mevcmudde olan eşyâ ve

sûk-ı Sultânide Kangı bâzârı Zokâğında vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd bir bâb dükkân

ve derûnında mevcûde emti´â-i mütenevvi´a merkûmun Haci Kifork ve Haci

Sergiz ve ve sene-i sâbıka yani bin iki yüz seksen beş senesi hilâlinde vefât iden

li ebevyen karındaşları muvekkilem mezbûrenni zevci Ağob’un müştereken

mâlları ve mülkleri olub hatta târîh-i i´lâmdan iki sene akdem vefât iden babaları

merkûm Haci Artin veledi Ağop hayâtında sâlifu’l-beyâÎ emlâk ve eşyâ-i

ma´lûme hakkında oğulları diyü muhzır-ı şuhûdda tâlî´en ve katî´an ikrâr ve

i´tirâf ittikden altı sene sonra merkûm Agob daih vefât idüp verâseti zevcesi

muvekkilem mezbûre Akibet ile be tarîku’l-münâsaha merkûmâna mevrûs

olmuşken emlâk ve eşyâ-i merkûmeyi merkûmân Haci Sergiz ve Haci Kifork bi

gayr-i hâk zabt idüp el-yevm vaz´-ı yed iderler olmağla suâl olunub eşyâ ve

emlâk-i merkûmenin sülüs hisse-i şâyi´âsından vech-i lâyıkı ve mesele-i mirâsları

üzer hisse-i irsiyesini muvekkilem mezbûre içun bana def´ ve teslîme merkûm

Haci Kifork’a kıbel-i şerden tenbîh olunmak bi'l-vekâle matlûbumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında müdde´î vekîl-i merkûmun ber vech-

i muharrer müdde´âsını inkârla emlâk ve eşyâ-i mezkûreye El-yevm vaz´-ı

yedlerini ikrâr lakin yedimde olub anifu'l-beyân bin iki yüz seksen beş senesi

şehr-i zi'l-ka´desindesiin yigirmi üçcünci güni târîhiyle müverrah ol târîhde

Medine-i merkûmede nâibu'ş-şer´î buluna Hasan Tâhir Efendi' nin Hatmini hâvî

bir kıt´a i´lâm-i şer´î nâtık olduğı üzre müvekkile-i mezbûrenin babası ve

tarafından mansûb vekîli gâib Ani'l-meclis Haci Manik nâib-i mûmâ ileyh

huzûrında ma´kûd-i meclis-i şer´de karındâşım gâib-i merkûm Haci Sergiz

tarafından dahi hüsûmet ve red ve cevâba tevkîl idilen Körü zâde kezâlik gâib

ani'l-meclis Ali Efendi ibni Ömer müvâcehesinde merkûm Haci Artin veledi

Agob bundan altı sene mukaddem kendi menzilinde muhzırı-şuhûdde mâlım her

neyum var ise oğullarımAgob ve Sergiz ve Kifork’undur diye ikrâr itmekle ol

vecihle bi'l-cümle mâl Agop ve Sergiz ve Kifork’un olmuş olur diyü merkûm

Agob' un mâl-ı mezkûrde olan hissesinden muvekkile-i mezbûrenin sehmini bi'l-

vekâle taleb ittikde gâib-i merkûm Haci Manik’ir eylediği ikrâr müdde´âsı vâhî

olmağla vekîl-i galib-i mezbûr Alemdâr Efendi' ye suâl tevcih itmeyup bi vech-i

şer´î mu´ârazadan meni olunduğından iki sene sonra gâib-i merkûm Haci Manik

tekrar muvekile-i mezbûre tarafından bi'l-vekâle vilâyet-i mezkûrede ol târîhde

nâibu'ş-şer´i'l-şerîf bulunan Mehmed Tâhir Zâde Halîl Efendi ibni Mehmed

müvâcehesinde husûs-i mezbûri bâ´îne da´vâ ve mazmûni i´lâm-i mezkûrenin

ikrâr ve i´tirâf iderek yine bi vech-i şer´î mu´ârazadan meni olundı diyü mazmûni

takrîrlerine mutâbık müşârun ileyh Mehmed Tâhir Efendi' nin imzâsıyla mümzâ

ve hatmi ile mahtûm ve fetvâhâne-i celîleden ibrâz ve irâe ile eylediği

def´lerinden müdde´î vekîl-i merkûm Artin Medine-i merkûmede mûmâ ileyh

Hasan Tâhir Efendi huzûrında vâkı´ olan muhâkemeyi ikrâr ve i´tirâf idüp ancak

gâib-i merkûm Haci Manik kızı müvekkile-i mezbûre tarafından vekîli olub âhari

145

tevkîle me'zûn vekîl iken ol dahi Tombay oğlu gâib-i ani'l-meclis Karabet' i vekîl

iderek merkûm Karabet' in ber vech-i muharrer ifâdesi üzre mu´ârazadan men´

olunmuş diyü def´´a tasaddî ve husûs-i mezkûrun aslından dinlemesini iddi´â ile

vilâyet-i mezkûrede mûmâ ileyh Mehmed Tâhir Efendi huzûrında vukû´ bulan

muhâkemeyi inkâr itmiş ise de vekîl-i merkûm Haci Manik merkûmân Haci

Sergiz ve Haci Kifork' dan vilâyet-i mezkûrede da´vâ ve taraflarından hüsûmete

vekîlleri olan merkûm Halîl Efendi'yi ihzâr ittirerek muhâkeme oldukları ve

i´lâm-i mezkûrde bulunan imzâ ve mührün râ´îye Mehmed Tâhir Efendi' nin

olduğı tahakkuk eylediğine ve keteb-i fıkhıye-i mu´teberâtda bir def´´a şer´le

fasıl olunub Âhar Kâdî tenfîz ve imzâ eylediği husûsı yine aslından dinlenmek

şer´î olur mi el-cevâb emr-i Sultâni olmayacak olmaz diyü müftîye olan fetvâ-yi

şerîfe dahi mastûr ve mukayyed bulunduğına binâen da´vâ-yi mezkûrenin

aslından dinlenilmesi bilâ emr-i âlî mesmû´a olmadığı muvekkile-i mezbûreye

izâfetle müdde´î-i vekîl-i mezbûr Artin’e tefhîm ve da´vâ-yi mezkûresiyle

mezbûr Haci Kifork bi vech-i şer´î mu´ârazadan men´ olunduğı tescîl ve

fekâhatlu müftî El-Hâcc Ali Niyâzî ve de´âvî mümeyyizlerinden Sarı zâde el-

Hâcc Süleymân Ağâ ve makayyid Süleymân Efendi ve HazîneciOğlu Haci Agob

hâzır oldukları hâlde bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundı el emr

min lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-âşere min şehr-i Zi'l-ka´de'i'ş-şerîfe li sene ehadî ve

tis´in ve mieteyn ve elf

Es-Seyyid Mehmed Emîn

İşbu i´lâm yukarıya kayd olunmuştur

Derkenâr:

İşbu kaydın i´lâmına vaz´-i imzâ ve mühür kılınıd 15 Zi'l-ka´de sene 93

Es-Seyyid Mehmed Hâlis

Es-Seyyid Mehmed Hâlis el-müvella-i hilâfet-i Sefer-i hisâr mahrûse-i nemaka el-

fakiru’llâh guremâ i gufire leh

Sivrihisar_7681_0019/1

Sayfa 36

1

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Sefer-i hisâr mahâllâtından Tahtalı Mahallesi ahâlîsinden bâ´isetu'l-

i´lâm Kırçıl oğlu Agob veledi Nersis Medine-i merkûme da´vâ meclisinde akd

olunan meclisisi şer´-i münîrde ve zikr-i âtî bâğa yedi beyine-i âdile ile şer´an

sâbit olan li ebeveyn karnıdaşı Haci Kifork müvâcehesinde Medine-i mezbûre

hudûdi dâhilinde Hiristiyân mevkı´inde kâin etrâfları Anderas oğlu Hafik ve

Papas oğlu Haci Karabet veledi Ohannes bâğları ve tarîk ve taşlık ile mahdûd

arsa-i mîrî üzerine mefrûs yigirmi birer satır kürûm-i mülki bir kıt´a bâğ târîh-i

i´lâmdan on beş sene akdem mu’ahharen vefât iden valdemiz Serpohi veledi

146

Ohannes veledi Alhamanda üç yüz guruş semeni medfû´ ve makbûza iştirâ e

temlîk ve kabz ve kabûl idüp ol vecihle zikr olunan bâğ-ı şirâen ve müstakilen

mülküm olub ba´dehu bir sene murûrinde valdemiz merkûme Serpohi dahi vefât

iderek ben taksîmi âhara icâr eylediğimde sâlifu’l-beyân bâğ hâsılâtından i´mâr

ve fazlasıyla intifâ´ itmek üzre karındâşım merkûm Haci Kifork' a ibda´ ve teslîm

ve hâsılâtından fazla bulanı kendüsine rübâ´e ve emsâl itmemle ol dahi ber vech-i

muharrer teslîm ve kabûl ve bu anadeğin bi'l-asâle zabt ve tasarruf itmekle el-

hâlet-i hazihi bâğ-ı mezkuri merkûm haciii Kifork' dan taleb eylediğimde mâru'l-

beyân bâğ vâlidemiz müteveffâ-yi mezbûrenin mülki olmak za´mıyla teslîminden

imtinâ´ idup bi gayr-i hâk yed ider olmağla suâl olunub kasr-i yedine tenbîh

olunmak matlûbumdur diyü da´vâ ittikde ol dahi cevâbında bâğ-ı mahdûd-i

mezkûr ve vâlidesi müteveffâ-yi mezbûrenin mülki olmak üzre vaz´-ı yedini ikrâr

lakin müdde´î-i merkûmun mâ´adâ müdde´âsını inkâr itmeğin müdde´î-i merkûm

Agob ber vech-i muharrer müdde´âsını kâ´ide-i mevzû´asına tatbîken evvelen

mahallinden bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan mahalle-i mezbûr ahâlîsinden Kassâb

oğlu Tâcır Artin veledi Artin ve Kabuğu Haci Kifork veledi Nikos nâm kimsenler

bâğ-ı mahdûd-i mezkûri mahallinde ba´de'l-izn şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber

nahc-i şer´-i isbât itmeğin mûcebince zikr olunan bâğdan kifâyed ve müdde´î-i

merkûm Agob' a red ve teslîme merkûm Haci Kifork'a tenbîh olunduğı bi'l-

iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundı. fî'l-yevmu'l-hâdî min

Cemâziye's-sânî li sene seb´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Sefer-i hisâr mahâllâtından Ay Mahallesi ahâlîsinden ve Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî mlilletinden Nersisi oğlu Ohannes veledi Ohannes

tarafından zikr-i âtî husûsde vekîl-i müseccel-i şer´îsi teba´a-i merkûmeden

Babucci Kirkor veledi Kifork nâm kimesne bu fakîrin zikr-i cây-i münâzi kayd

olun taşlık arsa üzerinde da´vâ Kâtibi Süleymân Efendi ve belediye a´zâsından

Şa´bân zâde el-Hâcc Mustafâ Ağâ ve Binbâşı oğlu Haci Sergiz ve da´vâ

a´zâsından Hazîneci Haci Agob vesâir harîdeden? mazbûtu'l-esâmî kimesneler

huzurlerinde akd eylediği meclis-i şer´de ve mahalle-i mezbûre ahâlîsinden zikr-i

câyi taşlık arsaya vaz´-ı yedi şer´an sâbit olan teba´a-i merkûmede Hafik Oğlu

Kirkor veledi Karabet tarafından ber vech-i âtî da´vâda hüsûmete red ve cevâba

vekîl olduğı usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ vakara-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan mahale-i

mezbûr ahâlîsinden Tokatli oğlu Karabet veledi Karabet tarafından ber vech-i âtî

da´vâda hüsûmete red ve cevâba vekîl olduğı usûl-i mevzû´asına tatbîken o bâ

veraka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde

idükleri ihbâr olunan mahalle-i mezbûr ahâlîsinden Tutli oğlu Karabet veledi

Gabriyel ve Hacanik veledi Andreyas nâm kimsenler şehâdetleriyle sâbit ve

sübûti vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan bâ´isetu'l-i´lâm Çerçi Artini veledi diğer

Karabet müvâcehesinde mahalle-i mezbûrede vâkı´ bazen muvekkil-i merkûm

Ohannes menzili ve bi tarafdan benim menzilim ve bir tarafdan muvekkili-i

merkûm Kirkor menzili ve bazen tarîk-i âmme ile mahdûd işbu derûnında akd-i

147

meclis olunan tûlen on sekiz ve arzen sekizer zirâ´ taşlık arsayı muvekkilem

merkûmun babası olub budan on dört sen akdem vefât iden Ohannes künde

hânesine mülhâk ve idhâl itmek üzre sene-i sâbık yani bin iki yüz altmış bir

senesi hilâlinde yüz elli guruşini medfû´ ve makbûza iştirâ iderek ba´de virup red

vefât ittikde arsa-i mezkûre muhzır oğlu müvekilim merkûme sorun olmuşki el-

hâlet-i hazihi muvekkil-i merkûm Kirfork zikr olunan arsayı kendusi ve

menziline idhâl ile fuzûli zabt itmekle suâl olunub keff-i yedine tenbîh olunmak

bi'l-vekâle matlûbumdur diyü (silik) oldukda bi'l-vekâle cevâbında zikr olunan

arsaya muvekkil-i merkûm Kirfork vaz´-ı yedini ikrâr lakin müteveffâ-yi merkûm

Ohannes zikr olunan arziye ile muvekkilim merkûm ve karindaşların gâibân-i

ani'l-meclis Andreyas ve Artini üzerlerine binâ ve inşâ eyleyup müşâhede olunan

menâzil arsalarının mecra´ı elli dokuz senesi hilâlined ve hâl-i sagirlerinde

merkûmun Kirfork ve Adreyas ve Artini içun mesnû´-i şer´îye (silik) menzili ve

taraf-ı erba´ası tarîk ve divâr inşâsıyla havza-i ta´rîflerini alub ba´dehu on sene

murûrinde arsa-i mecmû´-i mezkûreye (silik) veledi Kirfork ve Andreyas ve Artin

beynlerinde taksîm iderek mu´âyene ve üzerlerine ebniye işna olunan menzil

arsasıyla işbu arsa-i mahdûde-i mezkûre müvekkilim merkûme Kirkor hissesini

(silik) ve ol vecihle muvekkilim merkûm Kirkor arsa-i mahdude-i mezkûreye on

altı sene müteveffâ-yi merkûm Ohannes ve (silik) mütecâviz oğlu müvekkilim

merkûm diğer Ohannes ve her birleri bi'l-iştirâk ve mu’ahharan bi'l-istiklâl ber

vech-i mâlikiyet mutasarrıf olmağla ancak (silik) vaik vekîl-i merkûm Artini ber

vech-i şer´î def´ini usûline tevfîken evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen mallerinden lede't-tezkiye makbûlı'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan

Benli Mahallesi ahâlîsinden ve teba´a-i merkûmeden Berbor oğlu Kifork veledi

Karabet ve Terzi agop veledi Uzun Kifork ve Semerci oğul Karabet veledi Sergiz

ve Andreyas oğlu Haçanik ve nâmûn kimesneler arsa-i mahdûde-i mezkûreyi

işâret ve ta´yîn iderek şehâdetleri bi'l-muteveccih ber nahc-i şer´î isbât itmeğin

mûcebiyle müdde´î vekîl-i merkûm Kirkor muvekkil-i merkûm Ohannes'e

izâfetle da´vâ-yi mezkûresiyle kezâlik mü´eccel-i merkûm Kirkor' a izâfetle

vekîl-i merkûm Artin ber vech-i şer´î mu´ârazadan men´ olundığı bi'l-iltimâs

huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundı. fî'l-yevmu'l-hâdî ve'l-işrîn bin

Cemâziye'l-ahir seb´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0019/2

Sayfa 37

1

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli Mahallesi ahâlîsinden ve Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden Anabet veledi Velî nâm kimesne bu fakîrin

ber vech-i atî arsa üzerinde fekâhâtlu el-Hâcc Ali Efendi ve da´vâ katibi

Süleymân Efendi ve belediye a´zâsından Ali Ağâ ve da´vâ a´zâsından Hazîneci

Agob Ağâ ve esbak Milletbaşı Avidis ve Barak oğlu diğer Haci Agob vesâir

cerîdede mazbûtu'l-esâmî kimesneler huzurlerinde akd eylediği meclis-i şer´de

mahalle-i mezbûre ahâlîsinden ve teba´a-i merkûmeden nefsinden sülb ve li

ebeveyn karındâşı Agob tarafından zik-i âtî husûsde vekîl-i şer´isi olub ber vech-i

148

âtî arsaya bi'l-iştirâk vaz´-ı yedleri şeran tahakkuk iden bâ´isu'l-i´lâm Sandıkçı

oğlu Kifork veledi Ronbi müvâcehesinde kezâlik li ebevey karındâşı Rebabil

hâzır olduğı hâlde ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp işbu derûninde akd-i meclis-i

şer´-i âlî olunan bazen Tutli oğlu Karabet veledi Gabriyel menzili ve bazen

Simini Oğul Kuyumci diğer Karabet veledi Ohannes menzili ve bir tarafdan

Emmiz zâde Mizarakil ve Artini ve Bego ve Haci Kirkor Bino Karabet arsaları ve

tarafını tarîk-ı âmme ile mahdûd arzen kırk altı ve tûlen kırk zirağ arsanın iki

sehim i´tibârıyla bir sehimi hisse-i şâyi´âsı şirâ-i merkûmeden Kifork ve Rebabil

Agob' un yerimizde mülk-i hakkımız olmağla arsa-i mezkûrede ber vech-i

muharrer hisse-i şâyi´âlarımızı ifrâz ve her birimiz hissemizi müstekilen intifâ´

murad itmemizle arsa-i merkûmenni bazen Tutli oğlu beyti ve bazen merkûm

diğer Karabet menzilleri ve bir tarafdan üst cânibinden tarîk-i âmme ve bir

tarafdan merkûn? Arakil ve Artinb ve Nikos ve Haci Kirkor arsaları ve bir

tarafdan benim hisseme isâbet iden mahalle ile mahdûd arsen yigirmi üç ve tûlen

yigirmi zirâ´ mahalli alt cânibinni şarkt ve i´tibârına binâen merkûmunden Kifork

ve Rebabil ve Agob yigirmi lirâ-i Osmâni virmek ve hisse-i müfreze-i

mezkûrelerine inşâ olunacak menzilde rahmet-vefârdan hâsıl olan söğüdi

Gerziyle Benim hisseme isâbet iden ber vech-i âtî arsa derunından cereyân itmek

mukâvelesiyle merkûmun ber vech-i muharrer sihâm-i mezkûrelerine mukâbil

merkûmenden Kifork ve Rebabil ve Agob içun ta´yîn oluna mahal-i mefrûziyle

mahdûd arzen yigirmi üç ve tûlen yigirim zirâ´ mallade ber i´tibâr merkûm benim

bi sehim hissemi çun ifrâz kezâlik alamet-i fâsılasıyla imtiyâz olunarak her

birimiz ber vechi muharre ve mukâvele hisse-i mufreze-i mezkûrelerimizi bi'l-

asâle ve bi'l-vekâle rızâlarımızla ahz ve kabz eylediğmizden sonra ben mezkûr

yigirmi lirâyı merkûmune edâya ve sâlifu’l-beyân rahmet-i vekârdan hâsıl olan

suyun arsa-yi mûfrezemden cereyânına ta´ahhüd iderek her birimiz arsa-i

merkûmenni ber vech-i meşrûh taksîminde gabni ve takrîre müte´allik de´âvîden

âharın zimmetini bi'l-asâle ve bi'l-vekâle ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve

iskât ve yine her birimiz ber minvâl-i muharrer âharın ibrâsını kabûl eyledik

didiğini merkûm Kifork ile hâzır-ı merkûmun her biri vicâhen tahkîk ve şifâhen

tasdîk eyledikleri tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundı fî'l-

yevmu'l-hâmiş ve'l-işrîn min Cemâziye's-sânî li sene seb´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0020 (19 un mükerreri)

Sivrihisar_7681_0021/1

Sayfa 38

1

Ma´rûz-ı muhallisileridur ki:

Medinen-i Seferîhisâr mahâllâtından Benli Mahallesi ahâlîsinden Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden nefsimden asıl ve li ebeveyn karındâşı

Agop tarafından zikr-i âtî husûsde vekîl-i şer´isi Cendereci oğlu Kifork veledi

Ronil kezâlik karındâşı Rebayil hâzır olduğı bu fakîrin ber vech-i âtî arsa

üzerinde faziletlu Müftî el-Hâcc Ali Efendi ve de´âvî Kâtibi Süleymân Efendi ve

belediye a´zâsından Ali Ağâ ve de´âvî a´zâsından Hazîneci Haci Agob ve esbak

149

milletbaşı Ubodis ve Barak oğlu diğer Haci Agop Vesâir cerîdede mazbûtu'l-

esâmî kimesneler huzûrlerinde akd eylediği meclis-i şer´de mahalle-i mezbûre

ahâlîisnedn ve teba´a-i merkûmede bâ´isu'l-i´lâm Anatin veledi Seropi nâm

kimesne müvâcehesinde ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp işbu derûninde akd-i

meclis-i şer´-i Âlî oluna bazen Tutli oğlu Karabet veledi Gabriyel menzili ve

bazen Simini oğlu Kuyumci diğer Karabet veledi Ohannes menzili ve bir tarafdan

Emmi zâde Mazarakil ve Artini ve Beğos ve Haci Kirkor Bino Karabet arsaları

ve tarîk-i âmme ile mahdûd arzen kırk altı ve tûlen kırk zirâ´ arsanın iki sehim

i´tibârıyla bir sehim hisse-i şâyi´âsı bizim şirâen ve bir sehim hisse-i şâyi´âsı

merkûm Anatya’nın irsen ve şirâen yedimizde mülk ve hâzır olmağla arsa-i

mezkûreden ber vechi muharre hasise şâyi´âlarımızı ifrâz ve her birimiz

hissemile müstakilen intifâ´ murad itmemizle arsa-i merkûmenin bazen Tutli oğlu

Karabet ve bazen merkûm diğer Karabet ve bir tarafdan üst cânibinden Tarîk-i

âmme ve bir tarafdan merkûmun Arakil ve Artini ve Begos ve Haci Kirkor

arsaları ve bir tarafdan merkûm Anatya hissesine ifrâz olunan mahal ile mahdûd

arzen yigirmi üç ve tûlen yigirmi zirâ´ mahalli alt canibinin taraf ve i´tibârına

binâen merkûm Anatya biez yigirmi lira-i Osmânî virmek ve hisse-i müfreze-i

mezkuremi inşâ olunacak menzilde rahmet-vefârdan hâsıl olan soğüdi gerziyle

merkûm Anatya hissesine isâbet iden ber vechi âtî arsa derûninde cereyân itmek

mukâbelesiyle bizim ber vech-i muharrer sehim-i mezkûremiz mukâbili benimle

müvekkilim ve hâzır-ı merkûm içun ta´yîni ve ifrâzı ve alâmet-i fâsıla vaz´ıyla

imtiyâz ve yine arsa-i merkûmden bazen Tutli merkûm Karabet havlusi ve bir

tarafdan alt cânibinden tarîk-i âmme ve bir tarafdan merkûmun Haci Kirkor ve

Arakil ve Artini ve Begos arsaları ve bir tarafdan bizim içun ta´yîn olunan mahal-

i müfrez ile mahdûd arsen yigirmi üç mahal ve tûlen yigirmi zirağ merkûm

Anatya’nın ber i´tibâr-i merkûm bi'l-asâle ve bi'l-vekâle rızâlarımızla az ve kabz

ve kabûl eylediğimizden sonra merkûm Anatya mezkûr yigirmi lirâyi bize edâya

ve sâlifu’l-beyân rahmet vefâr sularının arsa-i mufrezesinden cereyânına

ta´ahhüd iderek her birimiz arsa-i merkûmenin ber vech-i meşrûh taksîminden

guruşan ve takrire müteallık de´âvîden aharın zimmetini bi'l-asâle ve bi'l-vekâle

ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât ve yine her birimiz ber minvâl-i

meşrûh Âharın ibrâsını kabûl ittiğini hâzır-ı merkûm ile mezbûr Anatya’dan her

biri vicahet tahkîk ve şifâhen tasdîk eyledikleri tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i

âlîlerine i´lâm olundı. fî'l-yevmu'l-hâmis ve'l-işrîn min Cemâziye's-sânî li sene

tis´in ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Seferihisâr’a merbûta Bulurdenk? Karyesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm

Yûsûf oğlu Mustafâ bin Velî Mehmed Medine-i mezkûre de´âvî meclisinde

ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ma´kûdde babası merkûm Velî Mehmed hâzır

olduğı hâlde Medine-i merkûme mahâllâtından Küçük malellesi ahâlîsinden zikr-

i âtî bâğa vaz´-ı yedi tahakkuk iden Bâde oğlu ail bin Süleymân müvâcehesinde

karye-i mezbûre hudûdi dâhilinde hacı Yakûb mevkı´ınde Bendirekler cânibinde

vâkı´ tarlaları Çarçuk oğlu haci Ahmed ve Askarati oğlu Hüseyin ve Yakûb oğlu

Çil İbrâhîm ve tarîk-i âmme ile mahdûd arâzî-i mevkûfe üzerinde mefrûse

150

kürûmi mülki kırk satır bir kıt´a bâğın rub´i hisse-i şâyi´âsı babam hâzır-ı

merkûm Velî Mehmed’e irsen ve selâse erba´a hisse-i şâyi´âları kezâlik irsen

bizim yedimizde mülkümüz olmağla merkûm Mehmed zîr olunan rub´ hisse-i

şâyi´âsinin kürûmi bundan akdem bin yüz guruşe muhâsebesiyle maha bey´ ve

arsasını bâ izn-i mütevellî meccânen ferâğ ve teslîm ve ben dahi ber vehci

muharrer iştirâ ve teferruğ ve teslîm idüp semen-i mezkûrun muhâsebesine

müte´allik da´vâdan zimmetimi kabûlimi hâvî ibrâ ve iskât olduğu bâğ-i mahdûd-

i mezkûri müntakilen mülküm iken babam hâzır-ı merkûm Mehmed (silik) iki

gün akdem benim izn ve ne haberim olmaksızın zikr olunan bâğı fuzûli ve bi

gayr-i hâk iki bin guruş semeni misliyesiyle Ali' ye bey´ ve teslîm idüp lakin ben

bey´-i mezkûri mücerred râzı olmadığımi işbu târîh-i i´lâm güni sûk-i Sultâni’de

muhzir-i şuhûdde merkûm Ali' ye i´lâm eylediğimde ol dahi zikr olunan bâğ-ı

yine bana bey´ itmek şartıyla benen iştirâ ben dahi şart-i mezkûr üzre semen-i

mezkûr mukâbelesinde Bey´ ittum ise de ber vech-i muharrer şerâitle olan bey´i

dahi şart-ı fâsid olmağla el-hâlet-i hazihi bâğ-ı mahdûd-i mezkûrde (silik) ve

mahallinde bana teslîme mezbûr Ali’ye tenbîh olunmak murâdumdur diyü hâzır-ı

merkûmun tasdîkıyla da´vâ ittikde ol daha cevâbında kaziye minvâl-i muharrer

üzre olduğı encâmı bâ ikrâr ve tasik itmeğin mûcebince bâğ-i mahdûd-i

mezkûrde keff-i yed müdde´î-i merkûm Yûsûf ‘e teslîme mersûm Ali’ye tenbîh

olunduğı bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundı. el emr min lehu'l-

emr fî'l-yevmi's-sâbi´ve'l-işrîn min şehr-i (silik) seb´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0021/2

Sayfa 39

1

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Sefer-i hisâr’a muzâfe Koz karyesi ahâlîsinden İşir oğlu Mehmed bin

İbrâhîm nâm kimesne Medine-i merkûme de´âvî meclisinde ma´kûd-i huzûr-i

şer´-i me´âlî ma´kûdde karye-i mezbûre ahâlîsinden zikr-i cây-i bâğa vaz´-ı yedi

şer´an sâbit olan bâ´isu'l-i´lâm Sâlih oğlu İsmâîl bin el-Hâcc Osmân

muvacehesinde karye-i mezbûre ahâlîsinden Mustafâ Onbaşı bin Osmân hâzır

olduğı hâlde karye-i mezbûre civârında vâkı´ tarafları İmâm oğlu memiş bin

Yûnus ve Nâsûh oğlu Bekir ve Hasan Onbaşı bin Osmân bâğları ve nehr-i cârî ile

mahdûd kürûmi mülk-i iki dönüm bir kıt´a bâğ benim irsen yemidde mâlım ve

mülküm olub zikr olunan bâğ târîh-i i´lâmdan beş sene akdem iki sene müddet

zabt ve tasarruf itmek üzre üç re's koyun ve bir re's kuzi ücret tesmiyesiyle

emucam müteveffâ Kör Hüseyin bin Ahmed' e cânibinde icâr ve teslîm

eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer isticâr ve teslîm ve kabûl ve ecr-i

müsemmâ-yi mezkûr dört re's küyun ve kuziyi peşînen baan def´ ve teslîm ben

dahi yedinden ahz ve kabz idup esnâ-yi müddet-i mezkûrde merkûm Hüseyin

vefât iderek hâzır-ı merkûm Mustafâ Onbaşı benim izn ve haberim olmaksizin

bâğ-ı mahdûd-i mezkûri fuzili ve bi gayr-i hâk mezbûre İsmâîl’e beş yüz guruş

semen-i medfû´ ve makbûza bey´ ve teslîm idüp lakin ben Bey-i mezkûri mücîz

ve râzı olmamamla el-hâlet-i hazihi bâğ-ı mezkûrde keff-iyed ve baan teslîme

mezbûr İsmâîl tenbîh olunmak murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol

151

dahi cevâbında zikr olunan bâğa vaz´-ı yedin ikrâr lakin müdde´î-i merkûm

Mehmed sâlifu’l-beyân bâğı bundan bebş sene akdem îcâb itmeyup kabzini

mu´teref olduğı uç re's koyun ve birres kuzi mukâbelesinde müteveffâ-yi merkûm

Hüseyin bey´-i sahîh-i şer´-i ile Bey ve teslîm müteveffâ-yi mezbûrde ber vech-i

meşrûh iştirâ ve teslîm ve iki sene müdded ber vech-i mülkiyet zabt ve tasarruf

ittikten sonra ba´dehu vefât ittikde hâzır-ı merkûm Mustafâ müteveffâya

merkûmun verâsetine kibâri taraflarından ben dah iştira ve teslîm v esemen-i

mezkûr müteveffâ-yi merkûmun defter-i kassâmına idhâl olunub hatta merkûm

Mehmed sâlifu’l-beyân bâğı müteveffâ-yi merkûm Hüseyini bâten ve sahîhî bey´

eylediğini ikrâr-i kat´i ile ikrâr ve i´tirâf dahi itmekle ol vecihle bâğ-ı mahdûd-i

mezkûr içun vaz´-ı yed iderum diyu hâzır-ı vâsî-i merkûmun tasaddîsiyle ba´de'd-

def´ ve'l-inkâr dâfi´-i merkûm İsmâîl ber minvâl-i muharrer def´ evvelen bâ

varaka-i mestûre şirâen ve ba´dehu alenen mahellerinde lede't-Tezkiye ald ve

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan karyei-mezbûre ahâlîlerinden İmâm oğlu

Yûnus bin Memiş ve Yûnus Dâi bin Osmân nâm kimsenleler Bâğ-ı mahdûd-i

mezkûri mahallide ba´de'l-irâe şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´î isbât

itmeğin mucebiyle müdde´î merkûm Mehmed da´vâ-yi mezkûre ile mezbûr

İsmâil' e bir vechi şer´î mu´ârazadan meni olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i

kâimmekâmilerine i´lâm olundı. fî'l-yevmu't-tâsî´ ve'l-işrîn min şehr-i

Cemâziye's-sânî senete tis´ini ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Sefer-i hisâr mahâllâtından Benli Mahallesi ahâlîsinden Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden nefsinden asıl ve li ebeveyn karındâşı

Agob tarafında zikr-i âtî husûsde vekîl-i şer´îsi Cendereci oğlu Kifork veledi

Donbi kezâlik li ebeveyn karındâşı Rebabil ve emmi zâdesi Anatya veledi Gerobi

hâzır oldukları hâlde bu fakîrin ber vech-i âtî asra üzerinde fezâhatlu müftî el-

Hâcc ail Efendi ve de´âvî katibi Süleymân Efendi ve belediye a´zâsından Ali aağ

ve de´âvî a´zâsından hazîneci hici Agob Ağâ ve esbak-ı milletbaşı Avidis ve

Barak oğlu diğer Haci Agob vesâir cerîdede mazbûtu'l-esâmî kimesneler

huzûrlerinde akd eylidği meclis-i şer´de mahalle-i mezbûre ahâlîsinden ve teba´a-

i merkûmeden zîkr-i câyi arsa-i mefrûzeye vaz´-ı yedleri beyine ile şer´an tahkîk

iden nefsinden asıl ve karındaşları Arakil ve Artini ve Begos Bino Karabet

taraflarından ber vech-i âtî da´vâda hüsûmete red ve cevâba vekîl-i müseccel-i

şer´îleri bâ´isu'l-i´lâm Haci Kirfork bin el-merkûm karabet müvâcehesinde işbu

derûnında akd-i meclis-i şer´-i Ali olunan bazen Tutli oğlu Karabet veledi

Karabet veledi Gabriel ve bazen Simini oğlu Kuyumci diğer Karabet veledi

Ohannes menzilleri ve tarafını tarîk-i âmme ve bir tarafdan asıl ve muvekkil-i

merkûmun Haci Kirfor ve Arakil ve Artini ve Begos menzilleriyle mahdûd ve

tûlen ve arzen kırk üçer zirâ´ arsa-i hâlîyenin dört sehim i´tibârıyla iki sehimi

hisse-i şâyi´âsı asıl ve muvekkil-i merkûmun Haci Kirfor ve Arakil ve Artini ve

Begos’un ve bir sehimi hisse-i şâyi´âsı benimle karındaşlarım muvekkil ve Hâzır-

ı merkûmânan Ağob ve Rebabil’in şirâen ve bir sehim hisse-i şâyi´âsı kezâlik

hazir-i merkûm Anatya' nın irsen ve şirâen ve iştirâken yedimizde mülk ve

hakkımız olub arsa-i mezkûrden ber vech-i muharrer hisse-i şâyi´âlarımızı ifrâz

152

ve her birimiz hisselerimizle müstakilen intifâ´ murâd itmemizle merkûm Haci

Kirfor arsa-i merkûmenni menzilleri Cânibinden mu´âyene olunan arzen yigirmi

bir ve tûlen otuz sekiz zirağ maallini fuzûli ve bi gayr-i hâk müstakilen zabt ve

vaz´-i yed ider olmağla Müvekkilûn-i merkûmûne izâfetle asıl vekîl-i merkûm

Haci Kirfor’a suâl olunub keff-i yed ve beyne'l-şürekâ taksîm olunmasına tenbîh

olumak bi'l-asâle ve bi'l-vekâle matlûbumdur diyü hazıre-i merkûmânın

tasdîkleriyle da´vâ ittikde ol dahi bi'l-asâle ve bi'l-vekâle cevâbında arsa-i

mefruze-i merkûmeye vaz´-ı yedlerini ikrâr lakin târîh-i i´lâmdan iki sene akdem

mu’ahharen vefât iden hâzır-ı merkûm Anatya' nın babası Serupi ile şürekâ-i

merkûmun cümle hâzır oldukları hâlde her birlerimizin rızâlarıyla bir tarafdan

bizim menzilimiz ve tarafını tarik ve bir tarafdan müdde´îyûn-i merkûmun

hisselerine isâbet iden arsa-i mefruze ile mahdûd arzen iygirmi bir tûlen otuz

sekiz zia mahalli bizim ber vech-i muharrre iki sehim hissemiz içun ta´yîni ve

ifrâz ve alâmet-i fâsıla nasbıyla bi'l-imtiyâzında deft ve teslîm ettiklerinden ve

biz dahi ber vech-i muharrer tesellum ve kabûl ve her birimiz istifâyı hisse-i ikrâr

itmemizle ol vecihle arsa-i mufreze-i mezkûreye müstakile buçuk vaz´-ı yed

ideruz diyu ba´de'd-def´ vel inkâr dâfi´-i asıl ve vekîl-i merkûm Haci Kirfork

def´-i meşrûhini usûl-i mevzû´asına tatbîken her biri evvelen bâ varaka-i mestûre

sırren ve ba´dehu alenen mahallerinden lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükleri

ihbâr lunan Binbaşı oğlu Haci Sergiz veledi Karabet ve Tutli oğlu diğer Karabet

veledi Gabiyel nâm kimesneler arsa-i mufreze-i mezkûreyi alâmet-i fâsılalarıyla

işâret ve ta´yîn iderek bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´î isbât itmeğin mûcebince

muvekkil-i merkûm Agob izâfetle asıl ve vekîl-i merkûm Kifork ile hâzırân-i

mezbûran Rebabil ve Anatya' dan Her biri da´vâ-i mezkûreleriyle bi'l-asâle ve

bi'l-vekâle muvekkilûn-i merkûmun izâfetle asıl ve vekîl-i merkûm Haci Kifork

bi vech-i şer´-i mu´ârazadan men´ olundukları tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i

kâimmekâmilerine i´lâm olundı. el emr min lehu'l-emr fî'l-yevmu't-tâsi´ ve'l-işrîn

min Cemâziye's-sânî sene tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0022/1

Sayfa 40

1

Bâ´is-i tahrîr-i hurûf oldur ki:

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Gedik mahallesi ahâlîsinden Kassâb Ahmed

Ağâ ibni Feyzullâh nâm kimsene meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde bâ´isu'l-vesîka

oğlu Kassâb esnâfından Ömer mahzarında ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp akd-i

âti'l-zikrin sudûrinedeğin yedimde mu´alled? Olub bâ irâde-i seniyye umûmen

tahrîr olunan emlâkin me'mûri yedinde mahfûz defter husûsısnda birinci aded

defterinin iki bin üç yüz seksen aded umûmesinde muharrer ve dokuzuncı

numero ile murakkam olduğı emlâk komisyonu tarafından mevrûd işbu bir kıt´a

matbû´ ilm u haberde müşterek olan sene-i merkûmede Kesil? Zokâğında vâkı´

bir tarafdan Hâfız Ali Efendi ve bir tarafdan Topaz oğlu Çoban Ahmed menzilleri

ve bir tarafdan merkûm Ömer’in odası ve tarâf-ı râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd

fevkani dört oda ve tahtında üç oda ve bir bi’r-i mâ’ ve bir mikdâr havluyi şâmil

bir bâb mülk-i menzil ameletu’t-tevâbî´ve'l-luhûk ve kâfetu’l-hukûk ve'l-murâfık

153

tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i mufside ve mevazi´adan ârî bey´-i bâti

sahîh-i şer´î ile beş bin guruşe oğlum mezbûr Ömer ve bey´ ve temlîk ve teslîm

eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve

kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr beş bin guruşi müşterî-i

merkûm Ömer yedinden bi't-temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d

menzil-i mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayub

oğlum müşteri-i merkûm Ömer' in mülk-i müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı sarîh-i

olmuştur keyfemâ yeşâ ve hasbemâ yahtâr malik ve mutasarrıf olsun didikde

gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb ve imlâ olundı. fî'l-yevmu'l-hâdî

min şehr-i Recebu'l-ferd seb´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Haci Ahmed oğlu Hâcî Hüseyin

Bardâkçı Hâcî Mehmed Efendi

Debbâğ Hüsam Mehmed

Debbâğ mehed Usta

Kasâb Süleymân oğlu Mehmed

Dellâl Hasan

Asır Hüseyin Dâi

Ve gayruhum

2

Medine-i Sefer-i hisâr mahâllâtından Yenice mahallesinde sâkin olub zât-i zeyl-i

hüccetde muharrerul esâmî-i müslimîn tasarrufleriyle mütasarrıf olan bâ´isu'l-

kitâb Civciv oğlu kızı Zeyneb binti Hüseyin nâm Hâtûn meclis-i şer´-i münîr

vâcibu't-tevkîrde zevc-i sâbıkı mahlle-i mezbûre ahâlîsinden Zinkaldi oğlu

Osmân bin Ömer mahzarında takrîr-i kelâm ve ta´bîr ani'l-merâm idüp biz Osmân

ile bundan akdem hâl-i zevciyet Beynimizde kâime iken firâşından hâsıla ve

benden (...) mukaddem mütevellide hâlâ buçuk hidâne mücerred terbiyemde olan

işbu (silik) bi'l-meclis sülbiye kızı Ayişe' nin aslâ mâlı olmayup muhtâce olmağla

nafaka ve kisve bahâ vesâir levâzim-i mezbûresiyçun baba-i mezbûr Osmân

üzerine kibel-i şer´den mikdâr-i kifâye meblağ farz ve takdîr olunmak

matlûbumdur didikde ve gıbbe't-tasdîk-i hâkim-i mevkı´ ale'l-kitâb ref´-i kadre

mevlâhu’l-vehhâb Efendi Hazretleri dahi sagîre-i mezbûre içun babası mezbûr

Osmân üzerine bi'l-iştirâk işbu târîh-i kitâbdan her yevm otuz pare farz ve takdîr

buyurub meblağ-ı mefrûz-i mezkûri sagîre-i mezbûrenin nafaka ve kisve vesâir

levâzim-i zarûriyesine harc ve sarfa ve lede'l-iktizâ istidâneye ve inde’l-farz

mezbûr Osmân üzerine rücû´ mezbûre Zeyneb' e izn virmeğin mâ vak´a bi't-taleb

Ketb ve imlâ olundı. fî'l-yevmu'l-hâdî min şehr-i Recebu'l-ferd sene tis´in ve

mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

De´âvî a´zâsından el-Hâcc Süleymân Ağâ ve de´âvî Kâtibi Osmân Efendi ve muhzır

Hüseyin Velî ve gayruhum

3

154

Medine-i Sefer-i hisâr mahâllâtından Hâcî Eski Mahâllesi sâkineler zâtları ta´rîf-i

şer ile ma´rûf Selv? oğlu (silik) Aişe ve Kezbân ve Fatmâ binât-i Şâhin’den her

birinin zevci ve taraflarından zikr-i âtî bey´i takrîr ve iktizâ-i Hüccet vekîli

oldukları evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen mahallerinde

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-Şehâde ihbâr olunan zevât-i mezbûrândan bi'l-

ma´rûfi’ş-şer´î ârifân olan Seferihisâr Oğlu Hâcî Süleymân bin Abdullâh ve Hâcî

Mustafâ oğlu Osmân bin Hâşim nâm kimesneler şehâdetleriyle sâbit olan

mezbûre ârifâneleriyle zevci Arif Efendi ibni Mehmed Emîn ve mezbûr

Kezibân’nın zevci olub evvelen mezbûr Abdullâh ve mezbûre Fatmâ’nın tezvîc

(silik) ibrâ ve Hasan bin Hâcî (silik) nâmûn kimesne meclis-i şer´-i şerîf’il-enver

ve’ş-şerîfden mahalle-i mezbûre ahâlîsinden bâ´isu'l-mezbûr Sarrâc oğlu

Mehmed bin Süleymân mahzarında her biri bi'l-vekâle ikrâr-i tam ve takrîr-i

kelâm idüp muvekileleri an mezbûrân Ayişe ve Kezibân ve Fatmâ akd-i âti'l-

zikrin sudûrine değin yedimizde bâ hüccet-i şer´îye irsen ve savben mâlımız ve

mülkümüz olub bâ irâde-i seniyye tahrîr olunan emlâk me'mûri yedinde mahfûz

defter-i mahsûsda birinci aded defterinin dokuz yüz altıncı aded-i umûminde

muharrer ve yigirmi ikinci numeroda murakkam olduğı emlâk komisyoni

tarafından (silik) işbu bir kıt´a matbû´ ilm u haber müsteban olan mahalle-i

mezkûren Mekteb zokâğında bir tarfadna Telli oğlu Ömer bin Süleymân ve bir

tarafdan müvekkilim mezbûrânnın li ebeveyn karındaşları Hüseyin menzilleri ve

bir tarafdan Kileci zâde Süleymân Ağâ arsası ve bir tarafdan tarîk-i hâss ile

mahdûd tahtânî iki oda ve bir miktar havluyi mütemil harâb mülk-i menzil (silik)

bi vech tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i mufside ve muvâza´adan Ârî

bey´ -i bâti sahîh-i şer´i ile mezbûr Mehmed' e iki bin yedi yüz guruşe bey´ ve

temlîk ve teslîm eylediğimizde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve kabûl ve

teslîm ve ahz kabz ve kabûl eyledikten sonra semen-i melhûzinden iki bin beş

yüz guruşi müşteri-i merkûm Mehmed yedinden bi't-temâm ahz ve kabz

eylediğinde fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde bizim aslâ ve kat´an alâka ve

medhalimiz kalmayup müşterim-i mezbûr Mehmed' in mülk-i (silik) ve hakk-ı

sarîhi olmuşdur ve yahtâr mâlik ve mutasarrıf olsun didiklerinde gıbbe't-tasdîkı'ş-

Şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb ve imlâ olundı fî'l-yevmu's-sâmen min şehr-i

Recebu'l-ferd sene seb´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0022/2

Sayfa 41

1

Ma´rûz-ı muhassilleridur ki:

Ankara vilâyet-i celîle sin dâhilinde Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Mescid-i

şerîf mahallesi ahâlîsinden ile bundan akdem vefât iden haci Hasan Efendi bin

Abdurrahman bin Abdurrahman’ın verâseti zevcesi Kezbân binti Abdullâh ile

sülbî oğlu Mustafâ ve sübliye kızları Hadîce ve Râzıye ve Emîne ve Fatmâ ve

Ümmühân’a münhasır oldukda verese-i merkûmunden mezbûrun Mustafâ ve

Hadîce hisse-i irsiyelerine isâbet ideni alâ tarîkı't-tehâric ahz ve kabz ve istifâ

eylediklrinden ba´dehu kıbeli’ş-şer´îye mezbûre eminve vefât idüp verâseti

155

validesi mezbûre Kezbân ve sülbî oğlu Hasan ibni Halîl’e münhasıra ba´dehâ

merkûm Hasan bundan yigirmi sene akdem vefât idüp verâseti kibeli'l-üm

ceddesi mezbûre Kezbân’a ve li ebeveyn karındâşı Ali ve târîhde sagîre hâlen

yigirmi üç yaşınad kezâlik li eb karındâşı İbrâhîm’e münhasıra ba´dehu kıbel-i

taksîm mezbûre Kezbân vefât idüp verâseti kızları mezbûrât Râzıye ve Fatmâ ve

Ümmühân’a münhasıra ba´dehâ kibeli'l-fevt mezbûre Râzıye de vefât idüp

verâseti li ebeveyn kız karındaşları mezbûretân Fatmâ ve Ümmühân ve li eb

karındâşı oğlu memhed ve Ali Efendi bini’l-merkûm Mustafâ bini’l-merkûm

Hâcî Hasan Efendi’ye münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları bi hükmi'l-

muhâseme üç bin iki yüz kırk sehimden olub sihâm-i merkûmede bin iki yüz kırk

sehimden iki bin dört yüz seksen sehimi mezbûretân Fatmâ ve Ümmühaân ve iki

yüz beşer sehimden dört yüz elli sehimi merkûmân Ali ve İbrâhîm ve üç üz on

sehimi mûmâ ileyh Mehmed Ali Efendi' ye isâbeti lede'ş-şehir Enver tahakkuk

ittikden sonra bâ´isu'l-i´lâm merkûmân Ali ve İbrâhîm medinen-i merkûme

de´âvî meclisinde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde zikr-i âtî menziller

arsasına vaz´-ı yedleri mübeyyinen-i âdile şer´an tahakkuk iden zâtları mahalle-i

mezbûre ahâlîsinden Melek oğlu Ebûbekir bin ebu Ahmed Usta bin memhed nâm

kimesneler ta´rîfleriyle ma´rûfe mezbûretân Fatmâ ve Ümmühân taraflarınıdan

huzus-i âti'l-beyânda hüsûmet ve red ve cevâba vekîl oldukları evvelen bâ

varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen mahallerinde lede't-tezkiye ald ve

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan ma´rûfân-i merkûmân şehâdetleriyle

muhzirm-ı hasm-ı câhidde ber nahc-i şehrî sâbit olan mezbûr Fatma' nın zevci a

Asker oğlu Süleymân bin Süleymân ve mezbûre Ümmühân’nın zevci Kâdî oğlu

İsmâîl bin Hasan müvâceheleride mahalle-i merkûmede vâkı´ bir taraf-ı mûmâ

ileyh Mehmed Ali Efendi ve etrâfı-selâsesi tarîk-ı âmme ile mahdûd tahtânî iki

oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzili müteveffâ olan

merukm haci Hasan Efendi hayâtında ile'l-vefât yedinde müstakilen mülki olub

ba´de vefâte ber tashîh-i mezkûr dört yüz elli sehim hisse-i şâyi´âsı bize mevrûs

olmuşken muvekkilân-i mezbûre Fatmâ ve Ümmühân menzil-i mezkûri

müstakilen kendülerini olmak za´mıyla bu esnâda fuzûli ve bi gayr-i hâk hadm

ider kıbel-i taksîm arsasına mücededden dükkân binâ ve ihdâs itmekde

olmalarıyla muvekkiletânn-i mezbûretâna izâfetle suâl olunub arsa-i müceddede-i

menâzilin bize ber vech-i tasaddî dört yüz elli sehim hisse-i şâyi´âsından keff-i

yed ve bize teslîme Merkûmân (silik) Süleymân ve (silik) tenbîh olunmak bil

verase matlûbumdur diyü da´vâ ittikleinde anlar dahi bi'l-vekâle cevâblarında

kaziye minvâl-i muharrer üzre olub arsa-i mahdude-i mezkûreye mezburetân

Fatmâ ve Ümmühân’nın vaz´-i yedlerini bi temâmihâ ikrâr ve i´tirâf idüp lakin

müteveffâ-yi salis-i merkûm Hasan' ın müde-i merkûmlerde mezbûr Ali menzil-i

mahdûd-i mezkûrre olan hisse-i şâyi´â-i merkûmesini bi'l-asâle merkûm

İbrâhîm’in hisse-i şâyi´â-i mezkuresini tesviye-i umûrine vâsî nasb olunan İsâ

gâib-i ani'l-meclis Habîb oğlu diğer Ali bi'l-vesâye iki yüz sehimi (silik)

tesmiyesiyle mütvefât-ı mezbûre Kezbân hayâtında bey´ ve teslîm ve semen-i

mezkûr iki yüz guruşiş yenide bi'l-asâle ve bi'l-vekâle ahz ve kabz idüp hatta

müdde´î-i merkûmlerden Ali sene-i sâbıka yani bin iki yüz seksen bir senesi

şevvâlinin on beşinci güni Medine-i merkûmede nâibi’ş-şer´î bulunan sâhib-i

atâullâh Efendi huzûrlerinde hisse-i şâyi´âsını müvekkilelerimiz mezbûretan

Fatmâ ve Ümmühân ve mu’ahharan vefât iden mezbûre Râzıye’den taleb ev

156

da´vâ itmemle mezbûretan dahi hisse-i mezkûresini ber vech-i sahîh bey´ ve

semenini ahzini iddi´â ile eyledikleri vekîllerini merkûm Ali tav´an ikrâr idup ve

mûcebiyle da´vâ-yi mezkûresiyle bi vech-i şer´î mu´ârazadan meni olunub

muvekkilelerimiz mezbûretân hisse-i şâyi´â-i mezkûrelerinin buçuk vaz´-ı

yedlerini târîh-i mezkûr ile müverrah ve nâib-i mûmâ ileyhih imzâ ve hatmini

hâvîye bir kita hüccet ibrâzıyla def´ tasaddî ittiklerinde gıbbe's-suâl müdde´îyân-i

merkûman cevâblarında müteveffâ-yi sâlis-imerkûm Hasan’nın tereke-i

menkûlesinin hisselerine isâbet iden iki yüz guruşi müteveffâ-yi mezbûr (silik)

yedlerinden vâsî-i merkûm diğer Ali' nin kabzını ikrâr idüp hisse-i şâyi´â-i

mezkûrelerin ber vech-i meşrûh bey´ ini ve mazmûn-i hüccet-i mezkûreyi

külliyen inkârlarına dâfi´ân-i vekilân-i merkûmânan def´-imeşrûhalarını mutâbık

beyine taleb olundukda lede'l-iştihâd vel imhâl kerâren merârren mihl-i şer´î

murûriyle isbât-i beyyineden bi'l-vekâle acizlerini izhâr (silik) dahi taleb olunub

kavl-i mücerredeleriyle nesne sâbit olmamağını mûcebince vekîlân-i

mezbûrandan her biri bi'l-vekâle def´-i mezbûr (silik) bilâ beyine müdde´îyân-i

merkûmân Ali ve İbrâhîm’e mu´ârazadan ba´de'l-men´ şâhidân-i mezbûrân bi'l-

vekâle ikrâr e i´tirâf itmeleriyle arsa-i mahdude-i mezkûrenin ber tashîhi-merkûm

dört yüz elli sehimi hisse-i şâyi´âsini (silik) ve müdde´îyân-i mezbûrân Ali ve

İbrâhîm’e teslîme müvekkiletân-i mezbûretân Fatmâ ve Ümmühân’a izâfetle

vekilân-i merkûman İsmâîl ve Hasan’a tenbîh olunduğı bi'l-iltisam huzûr-i

kâimmekâmilerine ilan olundı. fî'l-yevmi’s-sâlis min şehr-i Recebul fert ve sene

Tis´in ve mieteyn ve ba´de elf

2

Medine-i (silik) mahâllâtından Kılın mescidi mahallesinede sâkin olub zât-i zeyl-

i vesîkada muharreru'l-esâmî-i müslimîn ta´rîfleriyle ma´rûfe olan bâ´isetu'l-kitâb

Râzıye (silik) nâm Hâtûn meclis-i şer´-i şerîf’il-enverde Medine-i mezkûr

Mahâllâtından Yenice mahallesi ahâlîsinin sâbık olub ma´lûmu'l-atiyâ?

Muslihuddîn bin İsmâîl mahzarında takrîr-i kelâm ve ta´bîr ani'l-merâm idüp

mezbûr (silik) ile bundan akdem hâl-i zevciyet beynimizde kaim iken firâr (silik)

mütevellidleri hâlâ inhisârlarına (silik) olan işbu hâzırûn-i meclis sülb-i sagîr

oğlu mustafa ve sülbiye-i (silik) kızları Hadîce ve Fatmâ aslâ malları olmayub

muhtâce olmalarıyla nafaka ve kisve bahâ vesâir levazime-i zarûriyeleriyçun

babaları mezbûr Muslihiddîn üserine kıbel-i şer´den kadr-i kifyae meblağ-ı

mezbûr (silik) olunmak matlûbumdur didikde mezbûre Râzıye Hâtûn takrîr-i

meşrûhine vâfi´ (silik) dâfi´un-i mezbûrani meblağ-ı kadr-i ma´rûf (silik)

merkûm müslihiddin Efendi' in ikrâr e i´tirâfı mütehakkık olmağın olmağın

hâkim-i (silik) (silik) bi tevfîkiha râfi´i’l-müstedâb taveli ve hüsn meâb Efendi

Hazretleri sigâr-i mezbûrun Mustafâ ve Hadîce ve Fatma'nın nafaka ve kisve

bahâ vesâir levâzim-i zarûriyeleriyçun babaları mezbûr Müslihiddîn Efendi

üzerine işbu târîh-i kitâbdan sigar-i mezbûrûnun her biriyçun yevmi ellibeşer pare

farz ve takdîr idup meblağ-ı mefrûz-i mezkûr yevmi ellibeşer pareyi sigar-i

mezbûrunlere nafaka ve kisve vesâir leazim-i zarûriyelerine harc ve sarf ve lede'l-

hace istidâneye ve inde'l-zafer mezbûr Muslıhiddîn Efendi üzerine rücû´a

mezbûre râzıye Hâtûn’a izn verilmeği mâ vak´a bi't-taleb ketb olundi. fî'l-

yevmu'l-râbi´ aşere min Recebu'l-ferd sene seb´in ve mieteyn ba´de'l-efl

157

Şuhûdu'l-hâl

(silik) kirâmdan Mehmed Ali Efend ve Muhzır Hüseyin Ağâ ve Dellâl-i mardabâz

Hasan Ağâ

Sivrihisar_7681_0023/1

Sayfa 42

1

Medine-i Seferihisâr’a merbût Zimmî karyesi sâkinelerinden zât-i ta´rîf-i şer´î ile

ma´rûf olan Nâil binti İbrâhîm nâm Hâtûn meclis-i şer´-i hâtir lâzımu’t-tevkîrde

bâ´is-i hazâ mevsuka karye-i mezbûre ahâlîsinden İlyâs bin Hasan

müvâcehesinde bi tav´ihâ ikrar-i tam ve takrîr-i kelâm idüp mezbûr İlyâs zevc-i

dâhilim olub beynimizde şikâk olduğına binâen (silik) mutekarrır ve ma´kûd-i

aleyhiye mihr-i mü´eccel hakkım olan yigirmi beş guruş ile nafaka-i iddetimi

hem üzerlerine mev’unet süknâm kendi üzerine olmak ve mukaddemâ

mu´accelini bana irsâl eyleyup bir yoğran yüzin ve bir yemeni hâsır (silik) ve bir

(silik) yüzi ve bir organ yüzini dahi kendüye red ve teslîm itmek üzre zevcem

mezbûre İsmâîl ile muhâli´â-i sahîhe-i şer´îye ile hali´ olduğımda ol dahi hali´-i

mezburi ale'l-vücuh mezbûr kabûl eyledikten sonra kendüye red ve teslîm

eylediğim (silik) muharrer-i mezkûre yedimden kabz ve tesellüm idüp hukûk

rü'yetine ve işbu (silik) vesîkada (silik) gelinceye değin beyinmizide cereyân iden

ahz ve a´tâ ve mu´âmelât-i şeni´ ve (silik) ma´lûmeden (silik) müte´allik (silik)

de´âvîden ve mutâlibân ve kâfe-i eymân ve muhâsemâtdan mezbûr (silik)

zimmetini ibrâ-i âmme sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât ve her birimiz âharın ibrâsini

ber minvâl-i muharrer ba´de'l-kabûl fi mâ ba´d her birimizin âhar ile ve cerâ

mine’l-vucûh ve sebeben mine’l-(silik) da´vâ ve nizâ´ı ve hüsûmetimiz kalmadı

diyü gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu's-sâbi´ aşere

min Recebu'l-ferd sene seb´în ve mieteyn ve elf

şuhûdu'l-hâl

Muhzır Hüseyin Dâniş

Kâtib Matrabâz zaden Mollâ Bekir ve birâderi Matrabâz Dellâl Hüsnî ve gayruhum

2

Husûs-i âti'l-beyânda mahallinde ketb ve tahrîriyçun savb-i şeri´at-i garrâda bi'l-

iltimâs irsâl olunan Kâtib Hüseyin Efendi Medine-i Seferihisâr mahâllâtından

Araklı mahallesinde Hâcî Ahmed zokâğında vâkı´ zikr-i âtî varup zeyl-i vesîkada

muharreru’l-esâmî-i müslimîn huzûrlarında akd-i meclis-i şer´î âlî ittikde

mahalle-i merkûm ahâlîsinden iken bundan altı ay akdem vefât iden Kara Burak

oğlu Hüseyin bin Ali Efendi ibni Abdullâh' ın verâseti zevcesi Zeyneb binti

İbrâhîm ile li ebeveyn karındâşı Mustafâ' ya münhasıra ve tashîh-i mesele-i

mirâsları dört sehimden olub sihâm-i merkûmeden bir sehimi zevc-i mezbûre

158

Zeyneb' e ve bâkî üç sehimi ahi'l-merkûm Mustafâ' ya isâbeti ber nahc-i şer´î

sâbit ve mütehakkık olduktan sonra merkûm safta tarafından husûs-i âti'l-

beyânda vekîl-i müseccel-i şer´îsi Semerci Mehmed Usta bin Mustafâ meclis-i

ma´kûd-i mezkûrde zât-i ta´rîf-i şer´i ile ma´rûfe bâ´isetu'l-vesîka mezbûr

ezeyneb mahzarında bi'l-vekâle ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp işbu derûnında

akd-i meclis-i âlî olunan bir tarafdan Karaburâk dâmâdı Hâcî Halîl menzili ve bir

tarafdan Çarıklık oğlu Mehmed menzili ve bir taraefdan kaya ve bir tarafdan

tarîk-i âmme ile mahdûd üçünci numarada murakkam fevkânî iki bâb oda ve

tahtânî üç bâb oda ve arzen on dört ve tûlen on bir ayak havliyi müştemil bir bâb

mülki menzil müteveffâ-yi mezbûr Hüseyin' in hayâtında ile'l-vefâte yedimde

mülki ve hakkı olub ba´de vefâte ber tashîh-i mezkûr müvekkilim merkûm ile

mezbûre Zeyneb mevrûs olmağla menzil-i mahdûd-i mezkûrde bir tarafdan

merkûm hisse-i irsiye-i şâyi´âlarımızı İfrâz ve her birimiz bi'l-vekâle ve bi'l-asâle

hissemizi müstakilen intikâli murâd idup lakin mezbûre Zeyneb' in hissesine

intifâ´ı mümkün olmayacağından mezbûre Zeyneb akd-i âti'l-zikrin

sudûrinedeğin menzil-i mezkûrde ber tashîh merkûm mâlike olduğı bir sehim

hisse-i şâyi´â-i mezkûresini tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve

muvâza´adan arı bey´-i bât-i sahîh-i şer´î ile muvekkilim merkûm Mustafâ için

bana bin iki yüz elli guruşe Bey´ ve teslîm eylediğinde ben dahi ber vech-i

muharrer bi'l-vekâle iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl

eylediğimden sonra zikr olunan menzilden bi'l-ifrâz bir tarfdan Çarıklık oğlu

Mehmed menzili ve bir tarfdan muvekkilim merkûm menzili ve bazen harîm ve

bir tarfdan tarîk ile mahdûd fevkânî bir bâb oda ve tahtânî bir bâb oda ve

havludan arzen yedi ve tûlen beş buçuk ayak mahalli ifrat e alâmet-i fâsıla

nisbeytiyle ba´de'l-imtiyâz tarafından îcâb ve kabûli Hâvî şurût-i mufside ve

muvâza´adan ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile bin dokuz yüz guruşe Mezbûre

Zeyneb' e bi'l-vekâle Bey ve teslîm ve temlîk eylediğimde ol dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabbz ve kabûl eyledikten sonra

semeni olan meblağ-ı mezkûrinin dokuz yüz guruşun bin iki yüz elli guruşeni

mezbûre Zeyneb'in müvekkilim merkûm Mustafâ zimmetine semen-i

mübeyyi´adan alacağı olan bin iki yüz elli guruşine takâs ve mahsûb eylediğimde

ol dahi mukâse ve kabûl ve bâkî altı yüz elli guruşini dahi muvekkilim merkûm

için def´ ve teslîm eylediğinde ben dahi bi'l-vekâle yedinden temâmen ve

kâmilen ahz ve kabz itmemle ol vecihle ben sâlifu'z-zikr fevkânî ve tahtânî iki

bâb oda ve yedi ayak havlının semenini mezbûreden olduğı hisse-i şâyi´-i

mezkûrenin semenini muvekkilim merkûmden her birimiz bi'l-vekâle ve bi'l-

asâle ahz ve istifâ ve bey´-i mezkûrlerimizi takrîr ve ayiyeten müte´allika

da´vâdan tarafından her birimiz âharın zimmetini ibrâ-i sahîh-i şer´îyle ibrâ ve

iskât ve her birimiz âharın ibrâsını kabûl itmemizle ba´de'l-yevm sâlifu’l-beyân

menzillin rub´ hisse-i şâyi´âsında mezbûre Zeyneb' in ve ma´rû’l-zikr bir bâb

fevkânî ve bir bâb tahtânî odalarla arzen yedi ve tûlen beş buçuk ayak müfrez

Havluda muvekkilim merkûm Mustafâ' nın aslâ alâka ve medhalleri kalmayup

her biri âharın mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sari olmuşdur diyü ikrâr ve tasdîklerini

Kâtib-i mûmâ ileyh mahallinde ketb ve tahrîr ve ma´an meb´ûs ümenâ-i şer´le

meclis-i şer´e gelub alâ vukua inhâ ve takrîr itmeğin mâ huve'l-vâkı´ bi't-taleb

ketb olundı tahrîren fî yevmu'l-ehâdî ve işrîn min şehr-i Recebu'l-ferd li senete

tis´in ve mieteyn ve elf

159

Şuhûdu'l-hâl

Hâcî Hamzâ aolğu Hâcî Mehmed Efendi

Divât oğlu Hâcî Ahmed Efendi

Kaymazlı Mehmed Usta

Ağâ oğlu Mûsâ Usta ve gayruhum mine'l-hâzirîn

Sivrihisar_7681_0023/2

Sayfa 43

1

Fî'l-asl Arabistân kıt´asından vilâyet-i Mısır dâhilinde Berdisi? Kazası

ahâlîsinden olub Ankara vilâyetine mülhâk (silik) Günyüzi mahâllâtından

Kethüdâ mahallesinde muhâciren ve müstâciren sâkin iken bundan üç sene

akdem vefta iden elhac Halîl bin Süleymân bin Abdullâh' ın verâseti zevc-i

menkûha-i metrûkesi Emîne binti el-Hâcc Mehmed ile zevce-i mezbûreden

mütevellidler sülb-i sagîr oğlu Hâim ve sülbiyei-sagîre kızı Havvâ’ya münhasıra

olduğı lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkık olduktan sonra zât-i ta´rîf-i şer´î

ile ma´rûfe bâ´isetu'l-itâb Emîne binti el-Hâcc Mehmed meclis-i şer´-i enverden

mürseller olan sagîrân-i mezbûrânın tesviye-i umûrlerine kıbel-i şer´den mansûb

vâsîleri Medine-i merkûme ahâlîsinden Keştalli oğlu el-Hâcc Süleymân Ağâ ibni

Süleymân mahzarında takriri-kelâm ve ta´bîr ani'l-merâm idüp ben fakîre ve

muhtâce olub sagîrân-i mezbûrândan gayri kimesnem olmayub kâr-i kisime

iktidârım olmadığı ecilden müztaribu’l-ahvâl olmamla kıbel-i Şer´den oğlum ve

kızım sagîrân-i mezbûrân Mehmed Hâşim ve Havvâ üzerlerine vâsîleri merkûm

el-Hâcc Süleymân Ağâ yedinde bulunan mallarından kadr-i kifâye nafaka farz ve

takdîr olunmak matlûbumdur didikde mezbûre Emîne’nin takrîr-i meşrûhde

vâkı´a mutâbık ve zikri âtî meblağı kadri masrûf olduğı sakât-i sahîhitu’l-kelimât

ihbârlarıyla zâhir ve mutehakkık olunmağın gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer´i hakim-i

mevki´ sadri’l-vesîka bir şimât eflâkı’l-enîka Efendi Hazretleri dahi Sagîrân-i

mezbûrânın babaları müteveffâ-yi mezbûrden mevrûs vâsîleri merkûm el-Hâcc

Süleymân Ağa yedinde bulunan Mâllarından anaları mezbûre emînenin nafaka ve

kisve vesâir levâzim-i zarûriyesiyçun oğlu ve kızı mezbûrân üzerlerine işbu târîh-

i kitâbdan yevmi üçer guruş farz ve takrîr idüp meblağ-ı mefrûz-i mezkûri harc

ve sarfı ve lede’l-iktizâ istidâneye ve gıbbe’n-nazar sagîrân-i mezbûrânın mâl-i

mevrûsleri rucû´-i mezbûre Emîne bin izn virmeğin mâ vâkı´ bi't-taleb ketb

olundı fi'l-yevmu’r-râbi´ ve işrîn min şehr-i Recebu’l-ferd Li sene tis´în ve

mieteyn ve elf

Şuhûdu’l-hâl

Sancakdâr Mehmed Ağa

Kâtib Hüsnî Efendi

Madrabâz Mollâ Bekir ve gayruhum mine’l-hâzirîn

2

160

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Ay Mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm

Salhak oğlu Haci Ohannes veledi Rus meclis-i Şer´-i şerîf’il-enverde Medine-i

merkûme merbût Dumrul karyesi ahâlîsinden Dulan oğlu musatfa bin Hüsnî

müvâcehesinde merkûm Mustafâ zimmetinde bundan iik sene akdem yedimden

iştirave kabz ve umûrine sarfla istihlâk eylediği semen-i mu´ayyenden üç bin yüz

yigirmi dört guruş alacak hakkım olmağla meblağ-ı merkûmi hâlâ taleb iderum

diyü ba´de'd-da´vâ vel ikrâr alâ mûceb ikrâra meblağ-ı mezkûr üç bin yüz yigirmi

dört guruşun müdde´-i merkûm Haci Ohannes edâ ve teslimiyle mezbûr Mustafâ

ilzâm olunduğı huzûr-i kâimmekâmlerine i´lâm olundı. fi'l-yevmu’s-sâmini ve'l-

işrîn min şehr-i Recebu’l-fert li sene tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0024/1

Sayfa 44

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Yenice mahallesi ahâlîsinden Barutçi oğlu

Mustafâ bin İsâ nâm kimsene meclis-i şer´-i şerîfde Medine-i merkûme

mahâllâtından Orta mahallesi ahâlîsinden Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî

milletinden bâ´isetu'l-kitâb Papas oğlu İstefan veledi Haci Artini mahzarında

ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-zikrin sudûrine değil yedimde ve

irsen müstakilen malım ve mülküm olub zikr olunan Yenice mahallesinde haci

Osmân Ağâ zokâğında vâkı´ ve tahrîr-i emlâk me'mûrinin yedinde mahfûz defter-

i mahsûsda birinci aded defterinin dokuz yüz doksan üçünci adet-i umûmiyesined

muharrer ve birinci numara ile murakkam emlâk Komisyoni cânibinden mevrûs

bir kıt´a ilm u haberde müsteban olan bir tarafdan Ayvazlı Şen oğlu Ahmed bin

Halîl menzili ve bir tarafdan Kuzât oğlu zevcesi Fatmâ menzili ve bir tarafdan ve

bir tarafdan Çıkmaz zokak ve bir taradan tarîk-i âmme ile mahdûd ve tahtânî üç

bâb oda ve bir mikdar havliyi şâmil bir bâb mülk-i menzili bi'l-cümle mâ-i

müştemile ve ceviye tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfsîde ve

mu´ârazadan ari bey´-i bati sahîh-i şer´i ile beş bin beş yüz guruşe merkûm

İstefan’e bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ

ve temlîk ve kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı Mezkûr beş

bin beş yüz guruş menzili merkûm İstefan yedinden bi't-temâm ve'l-kemâl ahz ve

kabz idüp bey´-i mezkûrde Takrîr ve gabn vukû´ına müteallik amme-i de´âvîden

taraıfndan her birimizi âharın zimmetini ibrâ-i sahîh-i şer´i ile kabûl hâvî ibrâ ve

iskât eyledik fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde ebinm aslâ ve katan alâka

ve medhalim kalmayub müşteri-i merkûm İstefân’nın mülk-i müşterâ-yi sahîh ve

hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ yeşâ ve hissemâ yahtâr mâlik ve mutasarrıf

olsun didikde gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer´i mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fi'l-yevmu’s-

sâbık min şehr-i Şa´bânu’l-mu´azam li senete tis´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu’l-hâl

De´âvî a´zâsından Mütevellî zade Hasan Ağa

De´âvî Kâtibi Mansûb Süleymân Efendi

161

Mahmkeme Kâtibi Hüseyin Efendi ve gayruhum mine’l-hâzirîn

2

Medine-i Seferihisâr Günyüzi tâbi´ Çaykoz karyesi ahâlîsinden Okçu oğlu Yûsûf

ibni İbrâhîm nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîf-i enverde Medine-i merkûm

Mahâllâtından Orta mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin Ermenî

milletinden bâ´isu'l-kitâb Kassâb oğulları Haci Petri ve Haci Marderos İbni Toros

müvâcehelerinde ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp akt-i âti'l-zikrin sudûrine

değin yedimde münselik malım e mülküm olan karye-i metburede vâkı´ bir

tarafdan kendi mülküm ve etrâf-ı selâsesi araz-i metrûke ile mahdûd tahtânî bir

bâb oda ve bir bâb ahur ve bir civâne ve bir mikdâr havil müştemil bir bâb-i

mülk-i menzili bi'l-cümle et-tevâbi´u’l-levâhık ve kâfetu'l-hukûk vel mürâfik

tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve ve mevâzi´adan ari bey´-i sahîh-

e şer´i ile iki bin altı yüz guruş merkûmân her biri ve Hacî Mardoros’a bey´ ve

temlîk ve teslîm eylediğimde anlar dahi ber vech-i muharer iştirâ ve temlîk ve

teslîm ve kabz ve kabûl etikden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr iki bin altı

yüz guruş müşterî-i merkûmân Haci her biri ve Haci Mardoros yedlerinden bi't-

temâm ve'l-kemâl ahz ve kabz eylemdim fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde

benim aslâ ve katan alâka ve medhalim kalmayup müşter-i merkûmân her biri ve

Haci Mardoros münâsefen mülk-i müşterâ-i sahîhi ve hak-ı sarîhleri olmuşdur

keyfe mâ yeşâ ve haysemâ yahtâr mâlik ve mutasarrıf olsunlar didikde gıbe’t-

tasdikı’ş-şer´i mâ vâkı´ bi't-taleb ketb ve imlâ olundı. fi'l-yevmu’l-hâmi aşere min

Şa´bânu’l-muazzam sene tis´îni ve mieteyn ve elf

Şuhûdu’l-hâl

Veli Efendi Çakurli Hâcî Osmân ve birâderi Hâcî Mustafâ ve karye-i İmâm Mehmed

Efendi ve Hâcî Osmân Yûsûf ve gayrihum mine’l-hâzirîn

3

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından (silik) mahallesi ahâlîsinden iken bundan üç

gün akdem vefât i den Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden Haci Artini

veledi Haci Begosi veledi Kirağos’un verâseti zevce-i metrûkesi Vardaresi binti

Serpo ile sülbiye/i kebîre kızı Nikohi ve sülbiye-i sagîre kızı Maryem ve li

ebeveyn karındnaşı Agob ve li ebeyven kız karındâşı diğer Maryem ve Astâne' de

sâkin diğer Nikohi’ye münhasıra olduğı inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkık

oldukton sanra zevce-i mezbûre Vardane’nin karındâşı ve tarafından husûs-i âti'l-

beyânın vekîl-i şer´îsi bâ´isu'l-kitâb diğer Ağob veledi Serpohi emclis-i hatîrde

zirk-i âtî menzile bi'l-verâse ve bi'l-vesâye vaz´ı yedleri tahakkuk iden sagîre-i

mezbûre Maryem' in Tesviye-i umûrine bâ hüccet-i şer´îye vâsî ve gâibe-i

merkûme diğer Nikohi’inin zuhûrinedeğin hisse-i irsiyesini ahz ve zabt kezâlik

vâsî ve kayyum nasb olunan nefsinden asıl ve mezbûretân Nikohi ve diğer

Maryem' in taraflarından zikr-i âtî da´vâdan hüsûmetine vekîl-i müseccel-i

şer´îleri merkûm Agob’un müvâcehesinde bi'l-vekâle ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm

idüp mahalle-i mezbûrede vâkı´ bir tarafdan Tursun oğlu Haci Karaşet ve bir

tarafdan Tosun oğlu Mayşevi ve bazen Batârcı oğlu Agob ve bazen Kalpakço

162

oğlu Karabet menzilleri ve bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd ve tabaka-i gate

ile fevkânî üç bâb oda ve vasatında dört bâb oda v ebir bâb sayfie-i sofa oda ve

tahtında dört bâb oda ve bir bâb ahur ve bir bâb samânhâne ve bir bi’r-i mâ’yi ve

bir maşbahâne ve bir mikdâr avluyi şâmil muvekkilem mezbûrenin zevci

müteveffâ-yi Merkûm ile hayatınad ma´an sâkin olduklar mahallinde ma´rifet-i

şer´le mu´âyene lunan bir bâb mülk-i menzil müteveffâ-yi merkûmun hayâtında

müstakilen mülki iken târîh-i kitâbdan bir sene akdem menzil-i mezbûrun Haci

Karaşet ve Manitos’un tarîk-i hâss ve bazen karabet ve bazen Agob menzilleri

taraflarından kevkani üç oda ve vasatında sagîr bir sofa oda ile ittisâlinde bulunan

bir bam küçük oda ve tahtından bir bâb samânâneden ve bir bâb ahur ve ahura

muttasîl bir bâb oda ve havuludan tûlen altı ve arzen kırk ayak murûren yedecek

mahal ve zokâk kapusı küşâd olmak üzre maşbahâne mahallesini ifrâz ve alâmet-

i fâsıla vaz´ıyla imtiyâz iderek zimmetinde muvekilem mezbûre Varvare’ye cihet-

ikarzdan bâ sened deyni olan on yedi bin beş yüz guruş mukâbelesinde Bey´-i

sahîh-i şer´î ile bey´ ve temlîk ve vech-i lâyıkı üzre teslîm eylediğimde

muvekkilem mezbûre dahi ber vech-i muharre iştirâ ve temelluk ve tesellum

Ve kabûl idüp ol vecihle menzil-i mahdûd-i mezkûre altı bâb oda ve bir bâb ahur

ve bir bâb samânhâne ve havlusindan altı ayak mahalli ma´a maşbahâne

muvekkilem mezbûrenin mülk-i müşterâsı iken muvekkiletân-i mezbûretân

Nikohi ve diğre Maryem ve merkûm Agop menzil-i mahdûd-i mezkûr müstakilen

mevrûsleri müteveffâ-yi merkûmun mülki olmak za´mıyla mecmû´ına bi gayr-i

hâk vaz´-ı yed ider olmalarıyla muvekkilân-i merkûmâna izâfetle asıl ve vekîl ve

vâsî-i merkûm Agob' a suâl olunub muvekkilem mezbûrenin Mülk-i müşterâsına

kasr-ı yedlerine tenbîh olunmak matlûbumdur diyü da´vâ ittükde gıbbe's-suâl

Agob bi'l-asâle ve bi'l-vesayi ve bi'l-vekâle cevâbında menzil-i mahdûd-i

mezkûre mevrûsleri müteveffâ-yi merkûmun müstakilen mülki olmak üzre vaz´-ı

yedini ikrâr lakin müddei vekîli-merkûmun mâ´adâ müdde´âsını inkâr itmekğini

müdde´î vekîl-i merkûm diğer Agob ber vech-i muharre müdde´âsını her biri

mahallerinden evvelen bâ varaka-ı mestûre sırren ve ba´dehu alemem lede't-

tezkiye adel ve makbûlı'ş-şehâde üdekleri ihbâr olunan Kudbeddîn mahallesi

ahâlîsinden Kandilci zâde Mehmed Efendi ibni Hüseyin ve Kayalı mahallesinden

Çil oğlu Süleymân bin Süleymân nâm kimesneler menzil-i mahdûd-i mezkûri

mahallinde ba´de'l-edâ-i şehadetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´î isbât

itmeğini mûcebince menzil-i mahdûd-i mezkûrun zikr lunan altı bâb oda ve bir

bâb ahur ve bir bâb samânhâne ve altı ayak havlısıyla maşbahâneden keff-i yed

ve muvekkilem mezbûre Varvara içun vekîl-i merkûm diğer Agob' a teslîme

müvekkiletân-i mezbûretân izâfetle asıl ve vekîl ve vâsî-i merkûm Agob' a tenbîh

olunmağın mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu's-sâbi´ aşere min şehr-i

Şa´bânu'l-mu´azzam li sene Tis´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Kâtib Hüseynî eef

Bekir Efendi

Muhzır Hüseyin zade

163

Sivrihisar_7681_0024/2

Sayfa 45

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kayalı mahallesinde sâkin zât-i ta´rîf-i şer´î

ile ma´rûfe Ümmühân binti Hâcî Hüsnî Efendi tarafından zikr-i âdî bey´ takrîr ve

i´tâ-i haccet vekîl olduğı udûlden Çubuk mahallesi ahâlîsinden Hâcî İbrâhîm

Efendi ibni Ebûbekir ve Hazînedâr Mahallesi ahâlîsinden Hâcî Ali Efendi ibni

Ömer şehâdetleriyle alâ vech-i şer´î sâbit olan Berber Ahmed Usta bin Mehmed

meclis-i şer´-i şerîf-i lâzımu’t-teşrîfde Konya vilâyet-i celîlesi dâhilinde Akşehir

kazâsına tâbi´ Cihâtbeyli aşîretinin hâlî Hânlı karyesi ahâlîsinden bâ´isu's-kitâb

Odabaşı oğlu Hüseynî Ağâ ibni el-Hâcc Ali mahzarında bi'l-vekâle İkrâr-i tam ve

takrîr-i kelâm idüp muvekilem mezbûre Ümmühân Hâtûn Kılınç meclis

mahallesinde Hâcî Hasan zokâğında vâkı´ ve tahr-i emlâk me'mûrinin yedinde

mahfûz defter-i mahsûsda birinci adde defterinin iki bin iki yüz altmış birinci

aded-i umûmisinde muharrer ve ikinci numara ile murakkam olduğı emlâk

komisyonu cânibinden mevrûd bir kıt´a ilm u haberden müstebân olan bir

tarafdan Vİcvic oğlu Haci Sergiz dükkânı ve bir tarafdan kız karıdaşım Fatmâ

dükkâni ve tarafeyni tarık-ı âmme ile mahdûd ve bir mam dükkanın nısf-hisse-i

şâyi´âsını akd-i âti'l-zikrin sudûrinedeğin irsen yedimde Mülk ve hakkım olmağla

Ma´rûz-ı zikr nısf-ı hisse-i şâyi´âmız bi'l-cümle mâ-i müştemille ve haviye

tarafından îcâb ve kabûl hâvî şurût-i müfside ve mevazi´adan ârî bey´-i bât-i

sahîh-i şer´î ile sekiz bin beş yüz guruşu şerîkim mezbûr Hasan Ağâ' ya Bey´ ve

temlîk ve vech-i lâyıkı üzer teslîm eylediğimde ol daha ber vechi muharre iştirâ

ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı

mezkûresinin beş yüz guruşuni müşteri-i mezbûr Hüseyin Ağâ yedinden

temâmen ve kâmilen ahz ve kabz v ekabul idüp bey´-i mezkûrde takrîr ve gabn

vukû´ına müte´allika âmme-i da´vâdan her birimiz âharın zimmetini ibrâ –i

sahîh-i şer´î ile kabûli hâvî ibrâ ve iskât iderek fi mâ ba´d sâlifu'z-zikr dükkânın

nısf hisse-i şeyiasında benim aslâ alâka ve medhalim kalmayub müşteri-imezbur

Hüseyin Ağâ' nin mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sırfı olmuştur keyfemâ yeşâ ve

hasbemâ yahtâr malik ve mutasarrıf olsun didi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ

vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmu's-sâbi´ve'l-işrîn min şehr-i Şa´bânu'l-

mu´azzam li senete tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0025/1

Sayfa 46

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Çubuk mahallesi ahâlîsinden Şeyh Ali ve

karınadşı İbrâhîm ibni Hâcî Halîl nâm kimesneler Meclis-i şer´î şerîf’il-enverde

Medine-i merkûme mahâllâtından Benli mahalleis ahâlîsinnden Devlet-i 'Aliyye

teb´asının Ermenî milletinden bâ´isu'l-Kitâb Vicvic oğlu Haci Sergiz veledi

Kirekos mahzarında ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-zikrin

164

sudûrinedeğin bi'l-irsi'ş-şer´î yedimized ber vech-i tasfiyeten müşterek mâlımız

ve mülkümüz olan Kılınç mahallesinde Hâcî Hasan zokâğında vâkı´ ve tahrîr-i

emlâk me'mûrinin yedimizde mahfûz defter-i mahsûsda birinci aded varakanın

iki bin iki yüz altmış birinci aded-i umûmiyesinde Muharrer ve ikinci numero ile

murakkam oludğı emlâk komisyonu cânibinden mevrûd bir kıt´a ilm u haberden

müsteman olan iki tarafdan Hâcî Hasan Efendi kızları Ümmühân ve Fatmâ

dükkânları ve bir tarafdan Mehmed ail Efendi menzili ve bir tarafdan tarîk-i

âmme ile mahdûd ve arzen dört ve tûlen on beş zirâ´ bir bâb dükkânımızı

tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i mufside ve muvâza´adan ârî bey´-i bâti-i

sahîh-i şer´i ile on bin beş yüz guruş merkûm Haci Sergiz’e bey´ ve temlîk ve

teslîm eylediğimizde ol adha ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellum

ve kabz ve kabûl eyledikten sonar fi mâ ba´d meblağ-ı mezkûr üç bin beş yüz

guruşi müşteri-i merkûm Sergiz yedinden bi't-temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabzu ve

münâsefe beynimizde iktisâm eyleyub bey´-i mezkûrde takrîr ve gabin vukû´ına

müte´allik de´âvîden tarafından her birimiz âharın zimmetini ibrâ-i sahîh-i şer´î

ile kabûli hâvî ibrâ ve iskât eyledik fi mâ ba´d dükkân-i mahdûd-i mezkûrde

bizim aslâ ve kat´an alâkamız ve medhalimiz kalmayup müşteri-i merkûm Haci

Sergiz’in mülk-i müştmera-i sahîh-i ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve

hasbemâ yahtâr mâlik ve mutasarrıf olsun didiklerinde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ

vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-yevmi'r-râbi´ ve'l-işrîn min şehr-i Şa´bânu'l-

mu´azzam li senete tis´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Duhâncı Ali Ağâ

Dervîş oğlu Süleymân Ağâ

Katırcı oğlu Mehmed Ali

Debbâğ Onbaşı Mehmed Ağâ ve gayruhum mine'l-hâzirîn

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kayalı mahallesined sâkin zât-i ta´rîf-i şer´î

ile ma´rûfe Fatmâ binti Haci Hasan Efendi' nin zevci ve tarafından zikr-i âtî bey´

takrîr ve i´tâ-i hüccet vekîli olduğı Câmi´-i kebîr mahallesi ahâlîsinden Hâcî

Hüsnî Ağâ bin Bin Hâcî Ahmed ve Kılınç mahallesi ahâlîsinden Berber Ahmed

Usta bin Mehmed nâm Şâhin bin Adinî şehâdetleriyle alâ vech-i şehir sâbit olan

Kayalı mahallesi ahâlîsinden Asker oğlu Süleymân bin Süleymân meclis-i şer´-i

şerîf-i lâzımu’t-teşrîfde Konya vilâyet-i celîlei dâhilinde Akşehir kazâsına tâbi´

Cihâtbeyli Aşiretinin hâlî Hânlı karyesi ahâlîsinden bâ´isu'l-vesîka Odabaşı oğlu

Hüseyin Ağâ ibni el-Hâcc Ali mahzarında bi'l-vekâle ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm

idüp muvekkilem mezbûre Fatmâ Hâtûn zikr olunan Kılınç mescid mahallesined

Hâcî Hasan zokâğında vâkı´ tahrîr-i emlâk me'mûrinin yedinde mahfuz olduğı

emlâk komisyonu cânibinden mevrûd bir kıt ilm u haberden müsteban olan bir

tarafdan Vicvic oğlu Haci Sergiz dükkâni ve tarafından benim dükkanım ve

tarafeyni Tarîk-i âmme ile mahdûd ve bir baba dükkânın nasıfı hisse-i şâyi´âsı

akd-i âti'l-zikrin sudûrinedeğin irsen yedimde mülk ve hakkım olmağla sâlifu'z-

zikr nısf hisse-i şâyi´âmız bi'l-cümle mâ-i müştemiliyle ve haviye tarafından îcâb

ve kabûli şurût-i mufside ve muvâza´adan ârî bey´-i bât-i sahihih şer´î ile bin beş

165

yüz guruş mezbûr Hüseyin Ağâ' ya bey´ ve temlîk ve vech-i lâyıkıy üzre teslîm

eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve

kabûl eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûri bin beş yüz guruşi

müşteri-i mezbûr Hüseyin Ağâ yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve kabz idüp

bey´-i mezkûrden takrîr ve gabnı vukû´ına müte´allika âmme-i da´vâdan her

birimiz âharın zimmetini ibrâ-i sahîh-i şer´i ile kabûli hâvî ibrâ ve iskât eyledik

ba´de'l-yevm sâlifu'z-zikr dükkânın nısfı hisse-i şâyi´âsında benim aslâ alâka ve

medhalim kalmayub müşteri-i mezbûr Hüseyin Ağâ' nın mülk-i müşterâsı ve

hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve hüsbemâ yahtâr mâlik ve mutasarrıf

olsun didi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı. fî'l-

yevmu'l-hâmiş ve'l-işrîn min şehr-i Şa´bânu'l-mu´azzam li senete tis´în ve

mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Kassâb Ahmed Usta

Kasırcı oğlu Mehmed Ali Usta ve kassâb Hâcî Ali Ağâ

3

Fî gurre-i 306

Seferihisâr kâimmakâmlığına

Fî 8 Receb sene 91 ve fî 8 Ağustos sene 90

Rıf’atlü Bey

Mahkeme-i şer´îye meclis-i temyîz-i de´âvî hâsılâtından olarak ashâb-i de´âvî ve

hukûkdan istifâ kılınacak mebâliğin fiât-ı mîrî yani beşlik beş guruşe i´tibârıyla

istikâ olunub sikke-i nuhasiyyesinin kat´an kabûl olunmaması usûl ve nizâmı

iktizâsından iken bu usûle bazı mahallerda vakit bulunmayarak sikke-i nühâsiye

anılmakad olduğından ba´demâ kabûl olunmaması husûsının umûmen tavsiye ve

iş´ârın lüzûmi muhâsebeye haber verilen müzekkere üzerine meclis idâre-i

vilâyetden ifâde olunmuş ve keyfiyet sâir sancâk ve kazâlara bildirilmiş olmağla

oracada ber minvâl-i muharrer hâsılâtın beşlik beş guruş i´tibârıyla esmânı

husûsına itina ve vakit bulunması siyâkında şukka tahrîr kılındı

Sivrihisar_7681_0025/2

Sayfa 47

1

Medine-i Seferihisâr’a tâbi´ İğdecik karyesinde sâkin iken bundan sekiz sene

akdem vefât iden Kürd Bekir zevcesi Fatmâ binti İsmâîl Bin Abdullâh' ın verâseti

sülbî kebîr oğulları Hüseyin ve Süleymân ve Hüseyin ve kebîre kızı Elif ve hâlâ

sagîr oğulları Mustafâ Alice münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları on bir

sehimden olub sihâm-i merkûmden ikişer sehimi bini'l-merkûmun Hasan' a ve

Süleymân ve Hüseyin ve musatfa ve Alice ve bir sehimi binti’l-Elif’e isâbeti

inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mutehakkık olduktan sonra mezbûrân Hüseyin ve

166

Elif'den her biri meclisi-i de´âvîde ma´kûd-i huzûr-i şer´î Me´âlî ukûde merkukm

Hasan hâzır olduğı hâlde zikr-i âtî menzil vaz´-ı yedi beyine-i âdile ile şer´an

sâbit olan karye-i mezbûre ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Karaçamlı oğlu diğer Hasan

bin Ali müvâcehesinde kareyi-merkûmede vâkı´ bir tarafdan İbiş oğlu Hasan

menzili ve birtarafdan Tongazlı Osmân menzili ve ve bazen Mehmed hace oğlu

Dervîş menzil iv ebazen Hâcî Ali menzili ve bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd

tahtânî bir bâb oda ve bir dönüm mikdârı Havli müştemil bir bâb mülk-i menzil

müteveffâ-yi merkûm Fatma' nın hayâtından ile'l-vefâte yedinde müstakileten

mâlı ve mülki olub ba´de vefatihâ ber tashîh mezkûr her birimiz mevrûs

olmuşken târîh-i i´lâmdan beş sene mukaddem karındaşlarımız hâzır-ı mezbûr

Hasan ile gabi-i ani'l-meclis merkûm Süleymân tarafından zikr-i âtî husûs

vekâletleri olmaksızın menzil-imahdud-i mezkûrde olan üç sehim hisse-i

şâyi´alarımızı fuzûli kendü hisse-i şâyi´âlarıyla ma´an merkûm diğer Hasan' a

dokuz yüz elli guruşe semen-i medfû´ ve makbûzi bey´ bey´ teslîm idüp lakin biz

bey´-i mezkûri mucîz ve râzî olmamağla el-hâlet-i hazihi mahdûd-i mezkûrde ber

vech-i muharrer üç sehim hisse-i şâyi´âsından keff-i yed ve meclisde bize teslîme

merkûm diğer Hasan tenbîh olunmak matlûbumdur diyü hâzır-ı merkûm Hasan'

ın tasdîkıyle da´vâ ittiklerinde ol dahi cevâbında zikr olunan menzil-i müteveffâ-

yi mezbûrde verese-i murkumun mevrûs lduğı ve hâlâ vaz´-ı yedini ikrâr lakin

hâzır Hasan ile gâib-i merkûm İsmâîl târîh-i i´lâmdan beş sene akdem

nefslerinden asâleten ve müdde´îyân-i mezbûrân taraflarından vekâleten ve

sagîrân-i mezbûrân taraflarından vesâyeten menzil-i mezkûr meblağ-ı merkûm

dokuz yüz elli guruşe bana bey´ ve teslîm ittikden iki sene sonra mezbûrân

Hüseyin ve Elif Karye-i mezkûreey gelub menzil-i mezkûrde olan hisselerine

bey´e karındaşları merkûmân Hasan ve İsmâîl vekîl eylediğikleri muhzir-i

şuhûdde ikrâr itmeleriyle ol vecihle Menzili-mezkûri buçuk vazıı yed iderum

diyü müdde´îyânı merkûmânın inkârlarına mukârren eyledikleri her biri

mahallinden evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen ledez tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan karyei-merkûme ahâlîlerinden sarı

oğlu Habîb bin hsüeyin ve Nûşiz oglu Mehmed bin Ahmed nâm kimesneler

menzil-i mezkûri mahallini ba´de'l-irâe şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i

şer´î isbât itmeğin mucebiyle müdde´îyân-ı merkûmân Hüseyin ve Elif Da´vâ-yi

mezkûreleriyle mezbûr diğer Hasan' a bi vech-i şer´î mu´ârazadan men´

olundukları bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundi el-emr min lehu'l-

emrindir fî'l-yevmu's-sâmen min şehr-i Şevvâli’l-mükerrem li sene seb´în ve

mieteyn ve elf menzil-i mezkûrde sagîrân-i mezbûrân Mustafâ Ali taraflarından

Topçu oğul Hüseyin vâsî nasb olunanark sagîrân-i mezbûrânnın dört sehimi

hisse-i hakk-i Şâyi´âları içun bir göz dâm ile Hâcî Ali tarafından tûlen yigirmi ve

arzen on beş ayak arza ifrâz olunduğından sagîrân-i mezbûrân içun vâsî yedine

bir kıt´a hükm ve taksîm-i i´lâm olduğı işbu mahalle hulâsaten şehr verildi.

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Hüsnî mahallesi ahâlîsinden sâbık

sandık Emîni Hâcî Ali Efendi bin Mehmed tarafından zikr-i âtî ferâğı takrîr ve

i´tâ ve Hüccet vekîli olduğı evvelen bâ varak-i mestûre siren ve ba´dehu alenen

167

lede't-tezkiye ald ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan emlâk-i mukayyedi

Abdullâh Efendi İbni Süleymân ve Hâcî Derubin oğlu Mehmed Nûrî bin İsmâîl

Efendi şehâdetleriyle sâbit olan Topal oğlu İbrâhîm Ağâ ibni Velîyüddîn nâm

kimesne meclis-i şer´î Hatırde Medine-e merkûmenin İktikan mahallesi

ahâlîsinden bâitu’l-sefer Kaynakçı oğulları Haci Kifork ve Haci Agob veledi

Ohannesi müvâcehelerinde bi'l-vekâle ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm muvekkilem

mezbûr haci Ali Efendi nezâret-i evkâf-ı hümâyûn-i mülûkâneye mülhâk

evkâfdan merhûm Abdülvehhâb Efendi sâhibu'l-hayrın vakfı musakkaffâtından

olub takvîz-i âti'l-beyânnın vukû´ına değin bâ temessük-i mütevellî bi'l-icâreteyn

taht-ı tasarrufında olan sûk-i Sultânide İhtisâbhâne zokâğında birinci aded-i

umûmimisned mastûr onunci nuro ile murakkam olduğı emlâk komisyonı

cânibinden mevrûd bir kıza ilm u haberden müsteban olan Eyi hânda vâkı´ bir

tarafdan Odabaşı oğlu Hüseyin Ağâ magâzası ve bir tarafdan Samur oğlu Ud Bey

Mağâzası ve bir tarafdan Çerçi Çakır oğlu Serpo dükkanı ve bazen Hâcî

Süleymân Efendi dükkâni ve bir tarafdan hân havlısıyla mahdûd senevi on guruş

İcâre-i mu´accilelu tahtânî bir bâb kezâlik etrâfları Hâcî Osmân Ağâ dâmadı

Yûsûf mağâzası ve bir tarafdan Hâcî Dervîş oğlu Hamza mağâzası ve bir tarafdan

merkûm Serpo dükkâni ile mahdûd ve senevi altı guruş icâre-i mu´ecelelu

fevkânî bir bâb ki cem´an tahtânî ve fevkânî iki bâb mağâzayi hüsn-i Rızâ ve

tayyıb ihtiyârım ve ferâğ-ı katı ta´bîr ile oner bin beşyüz guruşe bedel

mukâbelesinde merkûmân Haci Kifork ve Haci Elhub’e kâimmekâmi mütevellî

haci Ali Efendi re'yiyle ferave tefviz eylediğimde anlar dahi ber vech-i muharre

teferruğ ve tefevvüz ve kabz ve kabûl idüp mebağlı-e merkûm 11500guruşi

mefrûğ Haci kifark ve Haci Agob yedleriyen temâmen ve kâmilen ve kabz ve

emriyle umûrime sarfa istihlâkıkmdan sonra ferâğ-ı mezkûrde şurût-i mufside ve

takrîr ve gabnı vukû´ına müte´allika âmme-i de´âvîden mefrûg lehumâ

merkûmân Haci Kifork ve Haci Ağob’un zimmetleini anlardan zikr olunan

husûslara ve bana medfû´leri olan bedel-i müstahlek-i mezkûrun istirdâdına

müte´allika âmme-i da´vâdan benim zimmetimi tarafından her birimiz ibrâ-i

âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât v eher mirimiz dahi ber vech-i meşrûh

âharın ibrâsını kabûl eyledik fi mâ ba´d zikr olunan tahtânî ve fevkânî iki

mağâzadan benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayub mefrûğ lehumâ

merkûmân Haci Kifork ve Haci Ağob’un dahi-i Havza-i tasarrufları ve hakk-ı

makbûzleri olmuşdur keyfemâ yeşâ ve hasbemâ´yahtâr mutasarrıf olsunlar didi

didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu's-sâlis

şehrî Şevvâli-l-mükerrem fî 1290

Şuhûdu'l-hâl

Mukayyid Süleymân Efendi

Manik zâde Hasan Ağâ

Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ

Emir Hüseynî oğlu İsmâîl Çâvûş

Hâcî oğlu Mehmed

Hazîneci oğlu Haci Agob

168

Sivrihisar_7681_0026/1

Sayfa 48

1

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Gedik mahallesi ahâlîsinden iken bundan

otuz sene akdem vefât iden Aynacı oğlu Ahmed Bin Ali bin Hâcî İbrâhim' in

verâseti zevcesi Fatmâ binti Abdullâh ile sülbî oğlu Halîl ve sülbiye kızları

Ümmü Gülsûm ve Cennet Ve Rabia’ya münhasıra ba´dehu zevce-i mezkûre

Fatmâ dahi vefât idüp verâseti oğlu merkûm Halîl kızları mezbûretân

Ümmgülsûm ve Cennet ve Rabia’ya münhasıra ba´dehâ merkûm halli bundan

sekiz sene akdem Akşehir kâimmekâmlığına Mülhâk Cihâtbeyli nâhiyesine tâbi´

Çetil karyesinde vefât idüp verâseti karye-i merkûmede sâkine asâleten nesebi

diğer Halîl ile sülb-i kebîr oğlu Ali ve sülbî sagîr oğlu Ahmed' e münhasıra

ba´dehu mezbûre Sâti? dahi vefât idüp verâseti karye-i mezbûrede sâkin

zevciTursun oğlu Abdullâh bin Abdurrahman ile oğulları merkûmân Ali ve

Ahmed' e münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları bi hükmi'l-münâsahatü’ş-

şer´îye yüz altmış sehimden olub sihâm-i merkûmeden otuz ikişer sehimden

doksan altı sehimi mezbûrât Ümmü Gülsüm ve Cennet ve Rabia' ya ve otuz bir

sehimden altmış iki sehimi mezbûrân Ali ve Ahmed' e ve ik isehimi zevci’l-

merkûm Abdurrahman' a isâbeti inde'ş-şerih Enver zâhir ve mütehakkık olduktan

sonra Zâtları ta´rîf-i şer´î ile ma´rûfe bâ´isetu'l-i´lâm mezbûrât Ümmü Gülsüm ve

Cenet ve Rabia' dan har biri meclis-i de´âvîde Ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî

ukûdde zevc-i merkûm abluddal tarafından husûs-ı âti'l-beyânda hüsûmetine ve

red ve cevâba ve lede'l-iktizâ sulh ve ibrâya vekîl olduğı karye-i merkûmeden

Kahveci oğlu Hüseyin bin mhmed ve Çolak oğlu Halîl bin Mustafâ nâm

kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i Şer´î sâbit olub ve ibn-i

merkûm Ali' nin dahi kezâlik husûs-i âti'l-beyânda hüsûmet ve red Cevâba ve

sulh ve ibrâya vekîl-i müseccel-i şer´isi ve sagîr-i merkûm Ahmed' in kıbel-i

şer´den mansûb vâsisi Hazînedâr mahallesinden Kürd oğlu Hâcî Ali Efendi ibni

Ömer müvâcehesinde sâlifu’l-beyân Gedik Mahallesinde vâkı´ tarafeyn Makrûh

oğulları Artini ve Ağob ve Sinan oğlu diğer Ardini menzilleri ve tarafeyni tarîk-i

âmme ile mahdûd fevkânî iki bâb oda ve bir mikdâr havliyu müştemil bir bâb

mülk-i menzil ile Çerçicci Nâm mevkı´de vâkı´ tarafeyni Haci Ohannes oğlu

Haci Artini ve tarafeyni kayalı ve tarîk-i âmme ile mahdûd yigirmi dört satır bir

kita bâğ bâb-i emr ve mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûm Ahmed' in hayatınad

ile'l-vefâte yedinde mülki ve hakkı olub ba´de vefâte ber tashîh-i mezkûr bizimle

merkûman abudllah ve Ali ve Ahmed' e mevrûs olmuşken vekîl ve vâsî-i merkûm

Hâcî Ali Efendi menzil ve bâğ-ı mezkuri müstakilen vekîl ve vâsî olduğı

merkûmunun mülkleri olmak üzre fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed ider

olmağla suâl olunub zikr olunan menzil ve bâğda olan cem´an doksan altı sehim

hisse-i irsîye-i şâyi´âlarımızdan keff-i yed ve muvekilleri merkûmâna izâfetle

Bize red ve teslîme vekîl ve vâsî-i merkûm Hâcî Ali Efendi' ye tenbîh olunmak

matlûbumuzdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istiknâ ol dahi cevâbında minvâl-i

muharrer üzre olduğını bi temâmihâ ikrâr ve i´tirâf idüp lakin mezbûrât

Ümmügülsüm ve Cennet ve Rabia müteveffâ-yi sâlis-i merkûm Halîl' in

169

hayâtında ve tereke-i müteveffay ola merkûmi beynlerinde taksîm ve her biri

hisse-i irsiyesini ahz ve kabz ve istifâ-yi hâk ikrâr idup hatta târîh-i i´lâmdan beş

sene akdem Menzil ve bâğ-i mahdûd-i mezkûrlered bizim alakamız yokdur diyü

müdeveffayi merkûm Halîl' in mülkidur diyü ikrâr dahi itmeleriyle ol vecihle

menzil ve bâğ-ı mezkûrlerden bi'l-vekâle ve bi'l-vesâye müstakilen buçuk vaz´-ı

yed iderum diyu def´e tasaddî eylediğinde bi ber minvâl-i muharrer müdde´âsını

ba´de'l-inkâr ber vech-i meşrûh isbât-i beyyineye kadir olamayub bizim dahi (...)

ideceğimize yakinen meczûmi olub olub ol vecihle zikr-i âtî sulh dahi sagîr-i

mezmur hakkında enfa´ve evlâ olduğı bil ihbâr inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve

mütehakkık olduktan sonra vâsî ve vekîl-i merkûm Hâcî Ali Efendi da´vâ-yi

mezkûrsinden bizimle an inzâr bi't-tav´ve’r-rizâ ol yüz guruşi üzerine Bi'l-vesâye

ve bi'l-vekâle sulh olduğından biz dahi sulh-i mezkûri kabûl ve bedel-i sulh olan

meblağ-ı mezkûr üç yüz guruşi müvekileri merkûmân ile sagîr-i mezbûr için

yedimizde bi'l-vekâle ve bi'l-vesâye ahz ve kabz eyledi diyü müdde´î-i

merkûmât-i mezbûratı ve vâsî ve vekîl-i merkûm Hâcî Ali Efendi vicâhen tahtik

ve şifâhen tasdîk itmeğin mûcebince sâlifu'z-zikr menzil ve bâğı doksan altı

sehim hisse-i şâyi´âsından keff-i yed ve Mezbûrât Ümmü gülsüm ve Cennet ve

Rabia' ya teslîme muvekilleri merkûmân Abdullâh ve Ali' ye izâfetle vâsî ve

vekîl-i merkûm haci Ali Efendi' ye tenbîh olunduğı bi'l-iltimâs huzûr-i

kâimmekâmilerine i´lâm olundı el emr li men´ lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-işrîni min

şehr-i zi'l-ka´de'i'ş-şerîfe li sene tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0026/2

Sayfa 49

1

Mâ fiye mine'l-sulh ve'l-ibrâ

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli mahalleis ahâlîsinden iken bundan

sekiz ay akdem vefât iden Subuye Kumbaz oğlu Kuyumci Artini veledi Kasba

veledi Ledakam’ın verâseti zevcesi Kesibet binti Asvador ile sülbî sağir oğulları

İstefan ve Asvador’a münhasıra olduğı bi'l-ihbâr zâhir ve nümâyân olduktan

sonra merkûm İstefan meclis-i şer´-i hatîrde zikr-i âtî emlâk ve eşyâya vaz´-ı

yedleri beyine-i âdile ile şer´an mütehakkık olan bâ´isu'r-rakîm merkûmân

Kasbar ve Asvador müvâcehelerinde ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp mahalle-i

mezbûrede vâkı´ ve beşinci numara ile murakkam etrâf-ı selasesi Âşık Süleymân

ve Haydâr kızı Ümmügülsüm ve Kazan Begosi oğulları Agob ve Begosi

menzilleri ve taraf-i râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd ve bir bâb mülk-i menzil ve

derûnında olub her biri mahallinde ma´rifet-i şer´le mu´âyene olunan bâ defter-i

müfredât eşyâ-i beytiye ve yüz kıyye avânî nühâsi ve Çarkacı am mevkı´de arâzî-

i emîriye üzerine mefrûs kürûmi dört dönüm ve hisâr arkası nâm mevkı´de

kezâlik kürûm-i mülki dört dönüm bâğ ve çeherlik? Ve yine Hisâr arkasında vâkı´

iki dönüm çeherlik ki cem´an üç kıt´a on dönüm ve çeherlik ve sûk-i Sultânide

kâin bir taraf-ı Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ dükkânı ve bir tarafdan Zâim zâde

Hâcî Mustafâ arsası ve tarafeyni Tarîk-ı âmme ile mahdûd yüz yigirmi sekiznici

nurama ile murakkam ma´a âlât bir bâb Kuyumcı dükkânı babamız ve

mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr irsinin hayâtında ile'l-vefât yedinde

170

müstakilen mâlı ve mülki olub ba´de vefâte her birimiz mevrûs olmuken

merkûmân Kasbar ve Asvador eşyâ ve emlâk-i Muharrere-i mezkûreyi

müstakilen kendülerinde olmak za´mıyla bi gayr-i hâk vazi yed iderler olmağla

emlâk ve eşyâ-i muharrere-i mezkûreden hisse-i irsiyesi karıdaşlarım

merkûmândan bi'l-verase tâlib iderum diyü inkârlarına mukârren tasaddî

eylediğim da´vâmdan bâ tavassut-i muslihûn kat´an lil nizâ´ ve't-tav´i ve’r-rızâ

bin guruş üzerine sulh olduğımda anlar dahi bedel-i sulh-i mezkûri ba´de'l-kabûl

bedel-i sulh olan meblağ-ı mezkûr bin guruşi karındaşlarım merkûmân Kasbar ve

Asvador bana temâmen ve kâmilen def´ ve teslîm eylediklerinde ben dahi bi't-

temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabz idüp babamız ve mevrûsumuz müteveffâ-yi

merkûmun kalîl ve kesîr celîl ve sagîr bi'l-cümle resm-i mâl ıtlâk olunur terekei-

ma´lûm ve mechûlesine ve cem´-i hukûk-i mirâsa müte´allik amme-i da´vâi ve

kâfe-i mutâlibâtdan karındaşlarım merkûmân Kaspar ve Asvador' un zimmetlerini

ibrâ-i âmme ve sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât eyledugimde anlar dahi bana

medfû´leri olan bedel-i sulh-i merkûmun istirdâdına ve cem´-i hukûk-i mirâsa

müte´allik âmme-i de´âvîden benim zimmetimi Bi'l-verâse ibrâ ve iskât ve her

birimiz âharın ibrâsını ber minvâl-i muharrer kabûl eyledik didikte gıbbe't-

tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu'l-hâmiş aşere min şehr-i

Şa´bânu'l-mu´azzam li senete tis´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Mütevellî zâde Hüsnî Ağâ

Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ

Mukayyid Süleymân Efendi

Hazineci oğlu Hâcî Ömer Efendi

Ve gayruhum mine'l-hâzirîn

2

Ma´rûz-ı muhallisaneleridur ki:

Medine-i Seferihisâr mahallatınan Çapaklı mahallesi ahâlîsinden iken sene-i

sâbık yani bin iki yüz altmış senesi evâilinde vefât iden Hancı oğlu Ali bin Hasan

bin Abdullâh' ın verâseti sülbî oğulları Mustafâ ve Hasan ve sülbiye-i sagîre kızı

Züleyhâ’ya münhasıra olduğı bi'l-ihbâr inde'ş-şerih Enver zâhir ve mütehakkık

olduktan sonra mezbûre Züleyhâ tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekîli olduğı

usûl-i mevzû´ına tatbîken her biri mahallerinden bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûlı'ş-şehâde idükleri ihbâr olunub zât-i

mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân Zurak oğlu Hüseyin bin Ali ve Mirici

Oğlu Mustafâ bin İbrâhîm nâm kimesneler şehâdetleriyle muhzrı-ı hasm-i

câhidde sâbit olan bâ´isu'l-i´lâm Kapui oğlu Ali Ağâ ibni Mehmed meclisi

de´âvîde akd olunan huzûr-i şer´de Medine-i merkûme kâimmekâmı olub taraf-ı

saltanat-i senniyyede arâzî tefvîzine me'zûn olarak sâhib-i arâzî vekîl i´tibâr

olunan faziletlu Mehmed Bey tarafından mürsel arâzî Kâtibi Ebûbekir Efendi

hâzır olduğı hâlde merkukman Mustafâ ve Hasan taraflarından zikr-i âtî husûsde

hüsûmetine ve redd-i cevâba vekîl-i müsecceli şer´îleri Çubuk mahallesi

ahâlîsinden yine Kara oğlu Mustafâ Efendi ibni Hâcî Hasan müvâcehesinde

171

Medine-i merkûmeye merbût Keban karyesi hudûdi dâhilinde kâin etrâf-ı selase

Davulci oğlu Mustafâ ve Miçok oğlu Hüseyin ve Celeb oğlu Ahmed çayırları ve

taraf-ı râbi´ tarîk-ıamme ile mahdûd üç dönüm mikdâri bir kıt´a çayır diye Keban

başı nâm mevkı´de kâin etrâf-ı selasesi Olçum oğlu Efendi ve Kör Bekir oğlu

Bekir ve Subatarlı oğlu Ahmed tarlaları ve taraf-ı arbi değirmen harkı ile mahdûd

alt dönüm mikdârı bir kıt´a ve yine hudûd-i merkûmede ağac arâzî nâm mevkı´

de vâkı´ etrâf-ı erba´ası Mehundaz oğlu İsmâîl ve Seydi oğlu Eyyûb ve Akbara

oğlu Hâcî Ali ve Süleymân Efendi oğlu Monlâ Mehmed tarlaları ile mahdûd beş

dönüm mikdâri bir kıt´a ve yien hudûd-i merkûmede Çandar yolunda vâkı´ etrâf-ı

selasesi Kocabaşi oğlu Ali ve Davulcu oğlu musatfa Dili Kırık oğlu Monlâ

Osmân tarlaları ve taraf-i râbi´ Çandâr yoluyla mahdûd sekiz dönüm bir kıt´a ve

yine hudûd-i merkûmede Emirim acı nâm mevzi´de kâin etrâf-ı selalesi Hâcî

Memiş Ağâ ve Paşâ Bey Mustafâ ve Gülce Paşâ oğlu Ahmed tarlaları ve taraf-ı

râbi´ hâlî mahal-i mahdûd alt dönüm mikdâri bir kıt´a cem´an dört kita tarla ve

bir kıt´a çayır müteveffâ-yi merkûm Ali' nin hayâtında ile'l-vefâte müstakilen bâ

tapu Havza-i tasarrufumda olub ba´de vefât âdiyen ve asilânen muvekkilim

mezbûre ile müvekkilân-i merkûmân Mustafâ ve hasana intikâl ittikden sonra

müvekkilân-i merkûmân Mustafâ ve Hasan muvekkilem mezbûrenin zikr olunan

sülüs hisse-i şâyi´âsını isti´âre istiklerinde ol dahi i´âde ve teslîm ve târîh-i

i´lâmadeğin alâ tarîku’l-âriye mutasarrıf olmuşlar iken muvekkilem mezbûre

hisse-i mezkûresini bu esnada taleb ettikde anlar dahi def´ ve teslîmden imtinâ´

itmeleriyle suâl olunum sâlifu’l-beyân çayır ve tarlalarda keff-i yed ve Kâtib-i

mûmâ ileyh ma´rifetiyle mahallerinde muvekkilem merkûme içun bana red ve

teslîmine müvekkilân-i merkûmâne izâfetle vekîl-i merkûm Mustafâ Efendiye

tenbîh olunmak bi'l-vekâle murâdudmudr diyü da´vâ ittikde lede's-suâl ol dahi

bi'l-vekâle cevâbında sâlifu'z-zikr çayır ve tarlalar müteveffâ-yi merkukm Ali' nin

ile'l-vefât hayâtında bâ tabu havza-i tasarrufında olub ba´de vefât muvekkilleri

merkûmân Mustafâ ve Hasan ile muvekkile-i mezbûre Züleyha asilanen ve

âdiyen intikâl eylediğin ikrâr ve i´tirâf idup lakin muvekkile-i mezbûre Züleyha

zikr olunan sülüs hisse-i şâyi´âsını mâru'l-beyân altmış altı senesi bir receb-i

şerîfesinde ol tarihde medinen-i merkûme müdîri bulunan Mûsâ Ağâ huzûrında

muvekkillerim merkûmân Mustafâ ve Hasan' nın yedi yüz guruş bedel

mukâbelesinde ferâğ ve tefvîz eylediğinde merkûmân Mustafâ ve Hasan dahi ber

vech-i muharrer tefviz ve kabûl ve bedel-i mezkir hin-i ferâğın muvekkile-i

mezbûrenin zevci gâib-i ani'l-meclis Hâcî Ali oğlu Hüseyin' e teslîm

eylediklerined müdîr-i mûmâ ileyh tasdîkleriyle ruhsat virerek ol vecihle

muvekkile-i mezbûrenin sulus hisse-i şâyi´âsına muvekkilem merkûmân Mustafâ

ve Hasan müddet-i mezkûreden beru hâk ve tasarrulraı olmak üzre vaz´-ı yed

iderler diyü elediği def´-i meşrûhini mü müdde´î-i vekîl-i merkûm Ali Ağâ

inkârından mâ´adâ Ümmügülsüm mezbûre Züleyhâ zikr olunan altmış altı

senesinde mütezevvice olmayup mücerred olarak merkûmân Mustafâ ve Hasan

ile ma´an sâkin olduğı hâlde nefisini gâib-i merkûm Hüseyin' e altmşı sekiz

senesi hilâlinde tezvîc eylediğniden başka mâru'l-beyân çayır ve tarlaların

muvekkilem mezbûre ile müvekkilân-i mezbûrân Mustafâ ve Hasan uhdelerinde

mu´âmele-i intikâliyesi altmış yedi senesinde icrâ olunarak târîh-i i´lâmdan bir

sene akdem arâzî yoklama-i umûmiyesin sırasında merkûm Mustafâ celb ve

yedlerinde bulunan tapu senedleri mu´âyene olunduğı esnâda merkûm Mustafâ

172

sâlifu’l-beyân çayır ve tarlaralı el-yevm kedüsi muvekkilem mezbûre Züleyhâ ve

müvekkil-i merkûm Hüseyin' in müşterâ-i taht-ı sasarrufında bulunduğı yoklama

me'mûri müvâcehesinde muhzir-i şuhûdde tav´an ikrâr ve i´tirâf itmişdir diyü

eyledği def´ini vekîl-i mezbûr Mustafâ Efendi mutâlebe olunan tapu senedi

yoklama usûl icrâsından sonra ziyâ´ını beyân iderek ba´de'l-inkâr dâfi´-i müdde´î

vekîl-i mezbûr Ali Ağâ ber vech-i muharrer tasaddî eylediği defi ale'd-def´

müdde´âlarını her biri mahallerinden evvellen bâ varaka-i mestûre sırre ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr

olunan Kayalı mahalleis ahâlîsinden Kalaycı Süleymân bin Mustafâ ve Gedik

mahallesi ahâlîsinden Mirici oğlu musatfa ibni İbrâhîm ve Yoklama

me'mûrlerinden Çapaklı mahallesi ahâlîsinden Halîl Efendi ibni Mehmed ve

Yenice mahallesi muhtârı Habîb Efendi ibni Halîl nâm kimesneler şehâdetleriyle

bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´î isbât itmeğin mûcebince mezbûr Mustafâ Efendi

mukaddem târîhiyle tasaddî eylediği da´vâ ve def´iyle mevukkile-i mezbûre

Züleyhâ izâfetle vekîl-i merkûm ahi'l-Ağâ' ya bi vech-i şer´î mu´ârazadan ba´de'l-

men´ zikr olunan çayır e atrlaarı sülüs hisse-i şâyi´âlarından keff-i yed ve

muvekkile-i mezbûre Züleyha içun Kâtib-i mûmâ ileyh ma´rifetiyle vekîl-i

merkûm Ali Ağâ' ya red ve teslîme müvekkilân-i mezbûrân Mustafâ ve Hasan' a

izâfetle vekîl-i merkûm Mustafâ Efendi' ye tenbîh olunub ve tapu nizâmnâmesi

mûcebince yedlerine sened verilmek i´tâsı iktizâ eylediği de´âvî

mümeyyizîlerinden Mütevellî zâde Hasan Ağâ ve Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ

ve Mukayyid Süleymân Efendi hâzır oldukları hâlde bi'l-iltimâs huzûr-i

kâimmekâmilerine i´lâm olundı el emr limen lehu'l-emr fî'l-yevmu's-sâni

Muharremu'l-harâm sene ahari ve semânin ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0027/1

Sayfa 50

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Tanlar mahallesinde sâkin iken bundan beş

sene akdem vefât iden Köse oğlu Kızı Hadîce binti Hâcî Yûsûf bin Abdullâh nâm

Hâtûn' un verâseti zevce-i metrûkekis Köse oğlu Hâcî Halîl bin Mustafâ ile li

ümm karındâşı Topçı oğlu Ali ibni Hüseyin' e münhasıra tashîh-i mesele-i

mirâsları iki sehimden olub bir sehimi zevc-i merkûm Hâcî Halîl' e ve bir sehimi

mezbûr Ali Ağâ'ya isâbeti inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve nümâyân oldukton sonra

merkûm Ali de´âvî meclisinde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlîce ukûde müteveffâ-

yi merkûmenin terekesinde bi'l-verase vaz´-ı yedi mütehakık olan bâ´isu'l-i´lâm

zevc-i merkûm Hâcî Halîl müvâcehesinde mevrusemiz müteveffiye-i

merkûmenin kâfe-i terekesi nukûd-ve urûzi ve menkûl olub ve terekesini merkûm

Hâcî Halîl müstakilen zabt ve vaz´-ı yed ider olmağla müteveffiye-i merkûmenni

terekesinden hisse-i irsiyesi merkûm Hâcî Halîl' den hâlâ taeb iderum diyü

da´vâya tasaddî ve ol veihle beynimizde münâza´ât-i kesîre ve muhâsemâ-ı

şedîde cereyân itmişdi el-hâlet-i hazihi muslıhûn tavassutıyla beynimiz islâh ve

tanzîm olunub beni da´vâ-i mezkûremden şerâit-i sıhhât-ı sulhi hâvî mevâni´-i

müfsideden Ârî alâ tarîku’t-tehârici’ş-şer´î nukûd terekesinden hisse-i irsiyemden

ez yed vafir olan mukaddemâ terke-i müteveffiye-i merkûmden ve merkûm haci

173

Halîl yedinden ahz ve kabz eylediğim beş bin beş yüz yetmi beş guruşden mâ´adâ

dört bin yetmiş beş guruş dahi virmek üzer merkûm haci Halîl ile inşâ-i akd-i

sulh eylediklerinde ben dahi sulh-i merkûm bi'l-verase kabûl ve bedel-i sulh olum

makbûzum olan mezkûr beş bin beş yüz yetmiş guruş mâ´adâ dört bin yetmiş beş

guruş dahi merkûm haci Halîl ile meclis-i sulhdan Kibeli'l-mufâraka baan

temâmen ve kâmilen def´ ve teslîm eyeldiğinde ben dahi yedinden bi'l-verase

bi't-temamem ve'l-Kemâl ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d mevruse-i

müteveffiyem-i mezbûrenin kalîl ve kesîr celîl ve sagîr nukûd ve urûz ve akâr ve

menkûl ma´lûm ve meçhûl bi'l-cümle mâl itlâğ olunur terekesine ve hukûk-i

mirâsa v etarih-i´lâmadeğin cem´i hukûk-i şer´îyeye müte´allika âmme-i

de´âvîden ve mutâlibat ve kâfe-i eymân ve muhassemâtdan merkûm Hâcî Halîl'

in zimmetini ibrâ-i âmme sahîh-i şer´-i ile bi'l-verâset ibrâ ve iskât eylediğmide

ol dahi mukaddem ve mu'ahhar bana Medfû´ olan bedel-i sulh-i merkûm dokuz

bin alt ıyüz elli guruşun istirdâdına ve cem´-i hukûk ve mirâsa müte´allika âmme-

i da´vâdan benim zimmetimi ibrâ ve iskât ve tarafından her biri âharın ibrâısın

ber minvâl-i muharrer kabûl eyleyub ol vecihle kat´-i nizâ´ eyledik diyü müdde´î-

i mukır-ı mezbûr Ali Ağâ' yi sadır olan cem´i-i kelimât-i meşrûhasında merkûm

Hâcî Halîl vicâhen ve şifâhen tahakkuk eylediği tescîl ve Kandilci zâde Mehmed

Efendi ve Desteci zâde Hâcî Emîn Efendi ve YEmenizci Küçük Mehmed Usta ve

Kamaslı Mehmed Usta ve Söğüd Ali' nin Mehmed cavuş ve de´âvî

mümeyyizîlerinden mütevellî zâde Hakkî Ağâ ve Mukayyid Süleymân Efendi

hâzır oldukları hâlde bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundı. el emr li

men´ lehu'l-emr fî 7 Safer sene 1291

Mehmed Emîn

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kılınç mescid mahallesi ahâlîsinden Kara

Sacid oğlu Mustafâ bin Abdurrahman nâm kimesne meclisi-i şer´î şerîf-i enverde

Orta mahalleis ahâlîsinden Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden

bâ´isu'l-sefer Hazîneci oğlu Haci Agob veledi Kifork müvâcehesinde ikrâr-i tam

ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-zikrin Sudûrine değin yedimde irsen mâlım ve

mülküm olan sûk-i Sultânide vâkı´ tahrîr-i emlâk me'mûrinin yedined mahfûz

defter-i mahsûsda birinci aded defter iki bin altı yüz altmışinci aded-i umûmisned

muharrer ve yigirmi yedinci numero ile murakkam olduğı emlâk komisyoni

cânibinden mevrûd bir kıt´a ilm u haberde müstebân olan tarafını Tosun oğlu

Asvador dükkanları ve bir tarafdan kendü menzilim ve bir tarafdan tarîk-i âmme

ile hamdud bir bâb itmekçi furûnimin mezkûr tarîk-i Âmme cânibinden dulen ve

arzen sekiz ayak mahallini ifrâz ve i´lâmata fâsıla nasbiyle ba´de'l-imtiyâz cem´i-

i müştemilâtıyla tarafnıdan îcâb ve kabûli hâvî şurût-i mufside ve muvâza´adan

ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´-i ile üç bin guruş mezbûr Haci Agob' a bey´ ve temlîk

ve teslîm eylediğimde ol daha ber vech-i muharre iştirâ ve temlîk ve teslîm ve

kabz vekabul eyledikten sonra semeni olan meblağı-mezbûr üç bin guruşini

müşteri-i mezbûr Haci Agob yedinden bi't-temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabz idüp

bey´-i mezkûrde takrîr ve gab vukû´ına müte´allika âmme-i de´âvîden tarafından

her birimiz âharın zimmitini ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´î ile kabûli hâvî ibrâ ve

174

iskât eyledik fi mâ ba´d mahal-i mefrûze-i mahdûde-i mezkûrede benim aslâ ve

kat´an alâka ve medhalim kalmayub müşterî-i mezbûr Haci Agob' un malk-i

müşterâ-yi sahîh ve Hakk-i sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve hasbema Yahtâr

malik ve mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb

olundı. fî 10 Safer sene 1291

Sivrihisar_7681_0027/2

Sayfa 51

1

Husûs-i âti'l-beyânda mahallinde ketb ve tahrîriyçun savb-i şer-i enverde bi'l-

iltimâs me'zûnen irsâl olunan Hâtib Hüseyin Efendi Medine-i seferihisâr

mahâllâtından Orta mahallesi mütemekkinlerinden Sefer oğlu kızı Altısebet binti

Kohas nâm şahsın sâkine olduğı menzile varub zeyl-i kitâbda muharreru'l-esâmî

Kesân huzûrlerinde akd-i adil meclis-i şer´-i Ali ittükde mezil-i mezkûrde sâkine

şahs-i kesân-i merkûmun ta´rîfleriyle ma´rûfe olan Aksid meclis-i ma´kûd-i

mezkûrde Ay mahallesi ahâlîisnen bâ´isetu'l-vesîka dâmâdı Keylan oğlu Agob

veledi Avadik mahzarında ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-zikrin

Sudûrinedeğin yedimde irsen ve müstakilem mâlım ve mülküm olan sâlifu'z-zikr

Orta mahallesined Barak zokâğında vâkı´ tahrîr-i emlâk me'mûrinin yedinde

mahfûz defter-i mahsûsda birinci aded defterinin bin iki yüz seksen sekizinci

aded-i umûmisinde tahrîr ve beşinci numara ile muarkkam olarak kırk iki bin beş

yüz kıymet ve mühimmiyesi olduğından mu´âmele-i kalemiyesi kıymet-i

mezbûre-i mezkûre üzerine icrâ idildiği emlâk komisyoni cânibinden mevrûd bir

kıt´a ilm u haberden müsteban olan bir tarafdan Mirâsyed iMarovis menzili ve bir

tarafdan bazen Çatalbaşı oğlu Haci Havid ve bazen Kalendar oğlu Haci Abram v

ebazen Çalık oğlu Haci Karabet menzilleri ve bir tarafdan Milsi Aksit’in harâb

menzili ve bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd fevkânî bir bâb oda ve bir kilâr

bir sofa ve tahtânî dört bâb odad ve bir ahur ve bir mikdâr havluyi müştemil işbu

bir bâb mülk-i menzilimi bi'l-cümle tevâbi´ ve'l-levâhik ve kâfetu’l-hukûk ve'l-

mürâfik tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i mufside ve muvâza´adan ârî bey´-i

bâti sahîh-i şer´-i ile yigirmi üç bin guruşe mezbûr Agob' a bey´ ve temlîk ve

teslîm eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve

kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağı-mezkûr yigirmi üç bin

guruşun üç bin guruşini müşteri-i mezbûr Agob yedinden ahz ve kabz idüp bâkî

yigirmi bin guruşunun mutâlebesiyle bey´-i mezkûrde takrîr ve gabn ve tevdi´ine

müte´allika Âmme-i de´âvîden müşteri-i mezbûr Agob' un zimmetini kabûli hâvî

ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât eyledim fi mâ ba´d menzili-mahdûd-i

mezkûrde Ben mi aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayub dâmâdım mezbûr

Agob' un mülk-i mahzı ve hakk-ı sarîhi olmuşdir keyfemâ yeşâ ve hasbema

yahtâr malik ve mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î vâkı´-ı hâlî Kâtib-i

mûmâ ileyh mahallinde ketb ve tahrîr ve ma´an meb´ûs olan ümenâ-i şer´le

meclis-i şer´e gelub alâ vukû´a inhâ ve takrîr itmeğin mâ vak´a bi't-taleb ketb

olundı. fî 13 Muharrem sene 1291

Şuhûdu'l-hâl

175

Hâcî Halîl oğlu musatfa Usta

Arab Kerimî İbrâhîm Usta

Çıl oğlanın Mehmed

Barak oğlu Haci Agob

Lbuk oğlu Haci Karabet

Bektaşı oğlu Haci Sergiz

Manas oğlu Haci Artini

Homun oğlu Useb Usta

Keylan oğlu Artakesi

Çeşme oğlu Karabet ve gayruhum mine'l-hâzirîn

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Gedik mahallesi ahâlîsinden ve Boşnak oğlu

Osmân bin Ahmed nâm kimsene meclisi şer´-i şerîf-i enverde mahalle-i murkume

ahâlîsinden bâ´isu'l-kitâb Sarı Marif oğlu Mollâ Halîl bin el-Hâcc Süleymân

mahzarında ikrâr-i tam ve takrîr-i kelâm idpü akd-i âti'l-zikrin sudûrinedeğin

yedimde müstakilen malım ve mülküm olan mahale-i mezbûrede Gedik

zokâğında vâkı´ tahrîr-i emlâk me'mûrinin yedinde mahfûz defter-i mahsûsınhda

birinci aded defterinin ikin bin üç yüz yetmiş sekizinci aded-i umûmisinde

muharrer ve altıncı numara ile murakkam olduğı emlâk komisyoni cânibinden

mevrûd bir kıt´a ilm u haberden müsteban olan etrâf-ı selasesi Hubyâr oğlu

Süleymân ve Boşnak olğu Mollâ Mustafâ ve Boşnak oğlu Hâfız Ali menzilleri ve

taraf-i râbi´ tariki-âmme ile mahdûd fevkânî bir bâb oda ve bir kilar ve tahtânî iki

bâb oda ve bir mikdâr havliyi müştemil bir bâb mülki menzilim bi'l-cümle

müştemilâıyla ve behaviye tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve

muvâza´adan ârî bey´-i bâti sahihi-i şer´-i ile dört bin beş yüz guruşe mezbûr

Mollâ Halîl' e bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer

İştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl eyledikten sonra semeni olan

meblağ-ı mezkûr dört bin beş yüz guruşi müşteri-i merkûm Mollâ Halîl yedinden

bi't-temamam ve'l-Kemâl ahz ve kabz idpü bey´-i mezkûrde takrîr ve gabn

vukû´ına müte´allika âmme-i de´âvîden tarafından her birimiz âharın zimmitini

ibrâ-i âmme sahîh-i şer´î ile kabûli hâvî ibrâ ve iskât eyledik fi mâ ba´d menzil-i

mahdûd-i mezkûrde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup müşteri-i

Mezbûr Mollâ Halîl’in mülki-müşterâ-yi sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur

keyfemâ yeşâ ve hasbemâ yahtâr malik ve mutasarrı flosun didikde gıbbe't-

tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı.

Fî 15 Rebi´u'l-evvel sene 1291

Şuhûdu'l-hâl

Yemenici Küçük Mehmed Usta

Haci İbiş zâde Halîl Efendi

Zâde Bekir Efendi

Budas oğlu Mehmed' in Ali ve gayruhum

176

Sivrihisar_7681_0028/1

Sayfa 52

1

Ma´rûz-ı muhallisaneleridur ki:

Medine-i Seferihisâr’a merbût Berekat karyesi ahâlîsinden iken sene-i sabıka

yani bin iki yüz altmı dokuz senesi ibtidasında vefât iden Berhoşi oğlu Mehmed

Emîn bin musatfa bin Mehmed' in verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Kezibân

binti İbrâhîm ile ol tarihde sagîre ve hâlâ kebîre kızı Zeyneb ve Fatmâ ve li

ebevyen kız karnıdaşı Aişe’ye münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları yigirmi

dört sehimden olub sihâm-i merkûmeden üç sehimi zevce-i mezbûre Ayişe'ye

isâbeti inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkık olduktan sonra mezbûretân

Zeyneb ve Fatmâ Medine-i merkûme de´âvî meclisinde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i

me´âlî ukûdde merkûmetân Kezibân ve Ayişe hâzır oldukları hâlde zimmî

Akdoğan mahallesi ahâlîsinden zikr-i âtî bir kita bâğa vaz´-ı yedi mütehakkık

olan bâ´isetu'l-ilan tüccârdan Haci Agob veledi Ohannes taraefından husûs-i âti'l-

beyânda hüsûmete ve red ve cevâba vekîl-i müseccel-i şer´îsi Tahtalı mahalelsi

ahâlîsinden Ohan oğlu Artin müvâcehesinde mevrûsumuz müteveffâ-yi

mezbûrun hayâtında ile'l-vefâte yedinde mülki ve Hakkî oldub ba´de'l-vefât ber

tashhi-i mezkûr bize mevrûs olan Hiristiyân mevkı´ınde Kâin tarafeyni Kassâb

oğlu Haci Artin ve Pehliyvan oğlu Ducâni bağlari ve bir taraftan Sil deresi ve bir

tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd otuz altı satirli kürûmi mülki bir kıt´a bâğda

olan hisse-i şâyi´â-i mezkûrelerini hâlî-i sagîrimizde vâsîmiz bulunan valdemiz

hazire-i mezbûre Kezbân ile emmetemiz kezâlik hazire-i mezbûre Ayişe' den her

bir iahara bey´ ve edâ itmeleriyle kendü hisseleriyle ma´an bizim hissemizin dahi

bey´i hakkımızdan haber olduğına binâen bâğ-ı mahdûd-i mezkûri sâlifu’l-beyân

altmış dokuz senesi saferu'l-hayrının evâili târîhleriyle mu’errihe oluna târîhde

nâibi’ş-bulunan Ahmed Nazîf Efendi' nin imzâ ve hatmini hâvîye muvekkili-i

merkûm yedinde bulunub işbu meclis-i şer´de irâe idilen iki kıt´a hüccet-i şer´îye

mantûkınca lede'l-müzâyede râgibât-i nâsu’l-kitâ´ında ol hînde semen-i misli

idüği ibah olunan beş yüz beş guruş semen-i medfû´ ve makbûza müteveffâ

Madrabâz oğlu Hüseyin Efendi'e bi'l-verase ve bi'l-vesâye bey´ ve teslîm ol dahi

semen-i mâ´lûm ve makbûza müteveffâ Ulemâbâz oğlu Hâcî Ahmed Ağâ' ya bey´

ve teslîm ol dahi muvekkili-merkûm Haci Agob' a bey´ ve teslîm ve her biri ber

vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz itmişler ise de biz vâsîmiz

vâlidemiz hâzıre-i mezbûrenin ber vech-i muharrer bey´ine râzıye olmamızla

izâfetle vekîl-i merkûm Artin’iye tenbil olunmak murâdumuzdur diüy

müdde´îyât-i mezbûretânın tarri-i meşrûh leri üzre hisse-i mezkûrelerinin bey´i

haklarında hayr olduğı hâlde semeni misli ile âhara bey´ olunduğnı mukırre ve

mu´terifeler iken meşrû´a ve iltifâta şâyân olmadığı kendülere tefhîm ve

mûcebince havâli-i mezkûreleriyle muvekkile-i merkûm Haci Agob' a bi vehc-i

şer´î mu´ârazadan men´ olundukları tescîl ve de´âvî meclislerinden Mütevellî

zâde Hakkî Ağâ ve Sarık zâde Hâcî Süleymân Ağâ ve Mukayyid Süleymân

Efendi hâzır oldukları haled bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm olundı.

el emr limen lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-aşere min şehr-i Rebi´u'l-evvel sene lisene

ehali ve tis´in ve mieyetn ve elf

177

2

Ma´rûz-ı -i muhallisaneleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde kâin Seferihisâr kazası kurâsından Kuyuli

karyesi ahâlîlerinden bâ´isu'l-i´lâm Topkıtal oğ Mehmed bin Hüseyin ve Halîl

oğlu Hakkî Çâvûş Bin Hüseyin ve Hâcî Mahmûd oğlu Abdullâh bin Hâcî

Mahmûd ve Deveci oğlu Mollâ Süleymân bin Hasan ile sâir cerîdede mastûru'l-

esâmî kimesneler kaza-i mezkûr dâhilinde ve cihet-i kıblesinde şeksi yük nâm

mahallede vâkı´ bâ tapu mutasarrıf olduğımız ma´lûmu'l-kıta´aât ve'l-hudûd

çeltik tarlalarında mahalle-i mezkûreden cereyân idüp Sakarya ta´bîr olunan

nehr-i kebîrde harkla tefri´a ve alınan su bizimle merkûm Ahmed' in tarlalarına

bi't-taksîm her biri mukassemlerinden Bilâ münâdiye sıkma olunmakda iken

merkûm Ahmed' in tarlası mahal-i mezkûrun aşağı cihetinde bulunduğından

tarladan mezkûr Sakarya’ya mensub olan suyi bu esnâda nehr-i mezkûrun ve

vasatında kâin Ada ittihâz ve ihdâs eylediği bir kıt´a tarlasına dahi oluk vaz´ıyla

ve muhdes olan tarlasına zeri ve iş´âr murâd itmekde olub lakin merkûm Ahmed'

in tarlasına cereyân iden su fakat çubuk ve sisâm zer´ine kaifi olub çeltik zer´ine

kâfî bulunduğından bizim tarlamızın suyundan ilâvesine muhtâc ve ol vecihle

bize mazarratı olacağı Zâhir idüğinden merkûm Ahmed' in ber vech-i muharrer

ihdâs eylediği tarlasına çeltik zer´inden meni olunması matlûbumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve's-suâl ol dahi cevâbında kaziye minvâl-i muharrer üzer olduğını

temâmiha tâbi´en ikrâr ve i´tirâf idüp ancak ihdâs eylediği terlaya dahi çeltik

zer´i iderek Kadîmi tarlamın hissesi olub nehre mensub olan su ile kifâyet iderum

diyü sûret-i vâkı´ada îrâd eylediği kelâmı husûs-i mezkûre vukûf-i nâmın olub

civârında bulunan ehl-i Hayriye keşf ittirilerek merkûm Ahmed' in ancak kendü

tarlasından nehr-i mezkûre dökülen su ile ihdâs eylediği ma´rû’z-zikr vusta-i

nehirde olan tarlasını çeltik zer´iyle sakînınde müdde´ûn-i mezbûrunun çeltik

tarlalarının suyundan ilâveye muhtâc ve o sûretle mazarratı olacağını makâm-i

şehâdetinde ifâde ve ihbâr ittiklerinden vâkı´a Sâlih cevâb-i şer´î olmadığı

kendüye bi't-tefhîm ve mûcebince ihdâs eylediği tarlasına çubuk ve sisâm zer´i

idüp çeltik zer´i itmemek üzer tenbîh ve kendüsi dahi ol vecihle müte´ahhid ve

mülzem olduğı tescîl ve de´âvî meclislerinde Mütevellî zâde Hakkî Ağâ ve Sarı

zâde Hâcî Süleymân Ağâ ve Kulunç zâde Hâfız Mehmed Efendi hâzır oldukları

hâlde bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı fî gurre-i Cemâziye'l-ulâ sene 291

Sivrihisar_7681_0028/2

Sayfa 53

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Üveys mahallesi ahâlîsinden zkir-i cây-i

bâ´isu'l-yevm malik olduğı mahale-i merkûme ahâlîsinden Hâcî Yakûb oğlu Haci

Hüseyin ve Iraklı Mahallesi ahâlîsinden Otçi zâde Hasan Efendi ibni İbrâhîm

nâm nikât-i sahîhetu-l-hükemât ihbârlarıyla mütehakkık olub kendüsi dahi

cunûn-i mutâbık ile mecnûn olduğı meclis-i de´âvîde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i

me´âlî ukûde mübeyyin olan Bicir oğlu Ali bin Hasan' ın tesviye-i umûrine kıbel-

i şer´den vâsî nab olunan mahalle-i merkûme ahâlîsinden Kâdî oğlu Hâfız

178

Mehmed Efendi ibni Hâcî Ahmed Ağâ Mahzarında bi'l-vesâye ikrâr-i tam ve

takrîr-i kelâm idüp Medine-i merkûme hudûdi dâhilinde Harâca Yakûb nâm

mahallede vâkı´ etrâf-ı Selasesi Çankır oğlu kerîmesi Alîm ve Abdi kizi Ayişe ve

Turgûd oğlu kızı Fatmâ bâğları ve bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd

Ma´lûmu'l-müştemilât kürûmi mülki tahminen altı dönüm mikdârı ve doksan

satırlı bir kıt´a bâğ-ı akd-i âti'l-zikrin sudûrinede değim vâsîsi olduğım mecnûn-i

merkûm Ali' nin müstakilen mâlı olub ve mecnûn-i mezbûr Ali' nin dahi nafaka

ve kisveye eşedd-i ihtiyâcı olmağla bâğ-ı mahdûd-i mezkûri bey´ ve semen-i

istirbâh olunub hâsıl olan rıbhinden vefâ itmediği hâlde asıl mâldan mecnûn-i

merkûme infâk ve iksâ olunmak mecnûn-i merkûm hakkında her vecihle evlâ

enfâ´olduğı zeyl-i sahîfede muharreru'l-esâmî kimesneler ihbârlarıyla lede'ş-

şer´i'l-evner sâbit olmağın kebili'ş-serden me'zûnen bâğ-ı mezkûre sûk-i Sultâni

ve mecmû´in nâs olan mahalde yed-i münâdi ile ba´de'l-nidâ ve'l-müzâyede

rağıb-i ınkıtâ´ı'r-rağibe mezbûr Hâcî Mehmed Efendi üzerinde iki bin üç yüz

guruşde karâr ve ziyâde ile talebi âhari zuhûr itmeyub ve meblağ-ımezbûr bâğ-ı

mahdûd-i mezkûrun el-yevm semen-i misli idüği zeyl-i sahîfede muharreru'l-

esâmî-i müslimîn ihbârlarıyla mütehakkık olmağla ben bâğ-ı mahdûd-i mezkûrun

bi'l-cümle mâ yeştemile ve be haviye tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i

müfside ve muvâza´adan ar bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile mezbûr Hâcî Mehmed

Efendi' ye bi'l-vesâye iki bin üç yüz guruşe bey´ ve temlîk ve teslîm

eyyeldiğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabûl

eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr iki bin üç yüz guruş müşteri-i

merkûm Hâcî Mehmed Efendi yedinden bi'l-vesâye temâmen ve kâmilen ahz ve

kabz ve istifâ eyledim fi mâ ba´d bâğ-ı mahdûd-i mezkûr müşteri-i merkûm Hâcî

Mehmed Efendi' nin mülki-müşterâsı ve hakk-ı sarfı olub mecnûn-i merkûmun

kat´an alâka ve medhali kalmamiştur didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı.

Fî gurre-i Rebi´u'l-ahir sene 291

Şuhûdu'l-hâl

Mütevellî zâde Hasan Ağâ

Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ

Mukayyid Süleymân Efendi

Muslıh oğlu Mahmûd

Melek oğlu Hâcî Osmân

Eytâm Dellâli Hasan Ağa ve gayruhum

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kayalı mahallesi ahâlîsinden Sarının oğuları

Hüseyin ve Mehmed ali ibni Mehmed nâm kimesneler meclis-i şer´î şerife-i

enverdeTahtalı mahallesi ahâlîsinden Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî

milletinden bâ´isu's-Dervîş oğlu Haci Karabet veledi Kara Markos

müvâcehesinde ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-zikrin sudûrinde değil

yedimizde bi'l-iştirâk münâsefeten malımız ve mülkümüz olub mahalle-i

merkûmede sûk-ı sultânide vâkı´ tahrîr emlâk me'mûrinin yedined mahfûz edfter-

i mahsûsında birinci aded defterin iki bin altı yüz on yedinci aded-i umûmisinde

179

muharre ve yigirminci numero ile murakkam olduğı emlâk komisyolani

cânibinden mevrûd bir kıt´a ilm u haberden müsteban olan bir tarafdan Fazlı Baş

oğlu Mollâ Süleymân ve bir tarafdan ŞamKülâh oğlu Süleymân ve bir tarafdan

Cingöz oğlu Süleymân menzilleri ve bir tarafdan tariki-âmme ile mahdûd tahtânî

üç bâb oda ve bir mikdâr havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzilinde zikr oluna

Mollâ Süleymân menzili cânibinden tûlen on iki ve arzen on ayak arsa mahallin

ifrâz ve i´lâmât-i fâsıla nasbıyla ba´de'l-imtiyâz cem´-i müştemilâıyla tarafından

îcâb ve kabûli hâvî şurud-i müfside ve muvâza´adan ârî bey´-i bati sahîh-i şer´i

ile dört bin guruşe mezbûr Haci Karabet' e bey´ ve temlîk ve teslîm

eylediğimizde ol daha ber vechi muharre iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz

ve kabûl ittikden sonar semeni olan meblağ-ı mezbûr dört bin guruşi müşteri-i

mezbûr Haci Karabet yedinden bi't-temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabz ve beynimizde

iktisâm idüp bey´-i mezkûrde takrîr ve gabn vukû´ına müte´allika âmme-i

de´âvîden tarafından her birimizi âharın zimmetini kabûli hâvî ibrâ ve iskât

eyledikde fi mâ ba´d arsa-i mufreze-i mezkûrede bizim aslâ ve kat´an alâka ve

medhalimiz kalmuyub müşteri-i merkûm Haci Karabet' in mülk-i müşterâ-yi

sahîhi ve hakk-ı sarîhi olmuşdur iddiklerinde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı. fî'l-yevmu'l-işrîn min şehr-i Cemâziye'l-âhir li sene ehadi ve

tis´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Na´lbend Yakûb Usta

Şâmkülâh oğlu Süleymân

Eskici zâde Hâcî Hâfız Ahmed Efendi

Veliyüddîn Efendi oğlu Mollâ İzzet

Della Yûsûf’un Mollâ İbrâhîm

Satır Anzali Hâcî Sarı Osmân

Mü'ezzîn Bekir Efendi

Fazlî Baş oğlu Mollâ Süleymân

Barak oğlu Haci Agob

Kökre oğlu Haci Yûsûf ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0029/1

Sayfa 54

1

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Sefer-i hisâr mahallâtından Kayalı mahallesi ahâlîsinden iken bundan

otuz beş sene akdem vefât iden Dursûn Paşa oğlu İbrâhîm bin İsmail bin

Abdullâh’ın verâseti zevcesi Ayişe bint-i Abdullâh ile sülbi oğlu Mehmed Hoca

ve sülbiye kızları Zeyneb ve Kezbân ve Asiye’ye münhasıra ba´dehu kıbeli't-

taksime ibni'l-merkûm Mehmet müte´akkıben vefât idüp temâmen vâlidesi

mezbûr Ayişe ve li ebeveyn kız karındaşları mezbûrât Zeyne ve Keziban ve

Asiye’ye münhasıra ve ba´dehu kılebi’l-taksime bundan on sekiz sene akdem

zevce-i mezbûre Ayişe ahi vefât idüp temâmen sadriye kızları mezbûrât Zeyneb

ve Keziban ve Asiye’ye münhasıra ve tashih-i mesele-i mirâsları bi hükmi’l-

180

münâsahati’ş-şer´îye üç yüz altmış sehimden olub sihâm-i merkûmeden mezbura

Zeyneb ve Kezbân ve Asiye' den her birien yüz yigirmişer sehim isâbeti bi'l-ihbâr

inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve nümâyân olduktan sonra mezbûre Zeyneb oğlu ve

tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekîli olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-muvakkati’ş-

şer´îye ârifân olan evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-

tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Tacidârcı mahalelis

ahâlîsinden Sarı olğu Süleymân bin Osmân ve Çubuk mahallesi ahâlîsinden

Bostân İmâm oğlu Halîl İbrâhîm bin Osmân nâm kimesneler şehâdetleriyle

muhzır-ı hasm-ı câhidde sâbit ve sübût ve hâletine hükm-i şer´î lâhik olub ve

mezbûre Kezbân tarafından kezâlik zikr-i cây-i-i husûsde vekîli-müseccel-i şer´-i

bulunan Hâcî Halîl oğlu Çalık Halîl bin Hâcî Hasan nâm kimesne meclisi-i

de´âvîde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir bâb menzile bi'l-

iştirâk vaz´-ı yed ider beyine-i adile işe şer´an sâbit olan naksından? asıl ve li

ebeveynd karındâşı Mehmed Ali tarafında zikr-i âtî husûsun hüsûmete ve redd-i

cevâba vekîli-i şeriisi mezbûre Asiye' nin oğlun bâ´isetu'l-i´lâm Hüseyin bin

Mehmed bin Hüseyin nâm kimsene müvâcehesinde sâlifu’l-beyân Kayalı

mahallesined vâkı´ etrâf-ı selasesi Fazlı Beşe oğlu Mollâ Süleymân bin Hâcî

Hasan ve Şamkülâh oğlu Süleymân ve Cingöz oğlu süelyman menzilleri ve taraf-

ı râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd tahtânî üç bâ oda ve bir mikdâr havliyi müştemil

bir bâb mülk-i menzil müteveffâ olan merkûm İbrâhim' imn hayâtında ile'l-vefât

yedinde mülki ve Hakkî olub ba´de vefâte bi tarîku’l-münâsehetu’l-mezbûre ber

tashîh-i mezkûr-i mezburat Zeyneb ve Kezbân ve Asiye' ye mevrûs olmuşken

mukaddemâ mezbere Asiye ve hâlâ muvekkile-i merkûm Mehmed ile asıl ve

vekîl-i merkûm Hüseyin menzil-i mahdûd-i mezkûrun on sekiz seneden beru

müstekilen kendulerinin olmak za´mıyla fuzûli ve bi gayr-i hâk zatb ve vaz´-ı yed

iderler olmağla suâl olunub menzil-i mezkûrun iki yüz kırk sehim hisse-i

şâyi´âsından keff-i yed ve muvekkillerim mezbûretân içun bi'l-vekâle bana

teslîme muvekkil-i merkûm Mehmed' e izâfetle asıl ve vekîl-i merkûm Hüseyin' e

tenbîh olunmak murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında

menzil-i mahdûd-i mezkûr müteveffâ-yi merkûm İbrâhim' in olmayub zevcesi

müteveffiye-i mezbûre Ayişe' nin yedinde müstakilen mülki olduğı hâlde

mezbûre Ayişe sene-i sâbık yani bin iki yüz yetmiş bir senesi hilâlinde menzili-

mahdûd-i mezkûrun muvekkiletan-i mezbûreetân Zeyneb ve Kezbân

huzûrlerinde bey´-i bati sahîh-i şer´i ile alt ıyüz guruş semen-i medfû´ ve

makbûza kızı vâlidem mezbûre Asiye' ye bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğinde

mezbûre dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabûl ve

müstakileten mülki olmağla olmak üzre muvekkiletan-i merkûmetân huzûrlerinde

on sekiz sene müddet mutasarrıf oldukton sonra ol dahi menzil-i mahdûd-i

mezkûrden târîh-i i´lâmdan iki sene akdem tarafından bi'l- îcâb ve'l-kabûl iki bin

guruş semen-i medfû´ ve makbûza benimle müvekkilim karındâşım merkûm

Mehmed Ali'ye bey´ ve teslîm eylediğinde ben dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve

temelluk ve tesellum ve iki seneden beru kezâlik muvekkilatan-i merkûmetân

huzûrlerinde ber vechi mülkiyet mutasarrıf olmamızla ol vecihle menzili-

mahdûd-i mezkûr şirâen mülkümüz olmağın buçuk vaz´-ı yed ideruz diyü

ba´de'd-def´ ve's-suâl vekîl-i merkûm Çalık Halîl bi'l-vekâle cevâbında

müteveffiyei-mezbûre Ayişe vefâtından –ltı ay akdem menzil-i mahdûd-i

mezkûrun bey´-i bâti sahîh-i şer´-i ile altı yüz guruş semen-i medfû´ ve makbûza

181

mezbûre Asiye' ye bey´ ve temlîk ve semeni kendüsine hibe ve teslîm eylediğini

ve mezbûre Asiye' nin dahi ber vech-i iştirâ ve temebbuk ve tesellüm-i intihâb

kabz ve kabûl eylediğini ikrâr ve i´tirâf idüp ancak ol târîhde müteveffiye-i

mezbûre Ayişe ihtiyâre ve mu´âvezene-i muhtâce olub menzil-i mezkûrde

mezbûre Asiye ile ma´an sâkinler olduklarından kendüsine güzelci ri´âyet itsun

diyü mezbûre Asiye' nin haberi olmaksızın ben bir hîle ve desîse ile müteveffiye-i

mezbûre Ayişe' ye sâlifu’l-beyân menzili muhzir-i şuhûdde semen-i mezkûr

mukâbelesinde mezbere Asiye' ye bey´ itturdum isem de ber vech-i muharrer hîle

ve desîse muvâza´a dimek olduğından menzil-i mezkûrun yetmiş yedi senesi

hilâlinde mezbere Asiye' den bi'l-vekâle da´vâ eyelmişdum lakin da´vâmız fâsıl

olmayup hissemâ mezbûre Asiye bundan üç sene akdem da´vâ-yi mezkûreden alâ

tarîku’s-sulh yigirmi aded keçi virğe râzıye olub ve ben menzil-i mahdûd-i

mezkûrun târîh-i merkûmeden mezbûre Asiye' ye ber vech-i muharre muvâza´a

tarîkıyla bey´ itturmiş olduğıme binâen bey´-i mezkûr-i sahîh olmamağla emriyle

ol bey´-i mezbûre Asiye' nin semen nâmıyla müteveffâ-yi mezbûre Ayişe' ye

medfû´ı olan meblağ-ı merkûmun dört yüz guruşini yedimden ahz ve kabz ve

menzil-i mezkûrun iki yüz kark sehimi hisse-i şâyi´âsından keff-i yed ve bi'l-

vekâle bana red ve teslîme asıl ve vekîl-i merkûm Hüseyin' e tenbîh olunmak

murâdumdur diyü takrîr-i meşrûhı üzre sûret-i def´ aled def´de tasaddî eylediği

muvâza´a da´vâsı rub´-i mezbûr bâten ve sahîhen vâkı´ olduğı mukır ve

za´mımca muvâza´a ittiği hîle ve desîseden mezbere Asiye' nin haberi olmadığını

mu´teref iken meşrû´aya ve iltifâta şâyân olmayub husûs-i merkûm hakkında asıl

ve vekîl merkûm Hüseyin' e suâl dahi tevcih itmediği müdde´î vekîl-imerkûm

Çalık Halîl' e müvekkilan-i mezbûretân izâfetle tefhîm ve mûcebince da´vâ-i

mezkûresiyle asıl ve vekîl-i merkum Hüseyin' e bi vech-i şer´î mu´ârazadan men´

olunduğı tescîl ve fekâhatlu elahc Mütfi Ali Niyâzî Efendi ve de´âvî

mümeyyizlerinden Mütevellî Zâde Hasan Ağâ ve Sarı zâde el-Hâcc Süleymân

Ağâ ve Makayyid Süleymân Efendi hâzır oldukları hâlde bi't-timâs huzûr-i

kâimmekâmilerine ilan olundı. el emr limen lehu'l-emr fî gurre-i min şehr-i

Cemâziye'l-ulâ sene 1291

2

Ma´rûz-ı dâ´ileridur ki:

Zikr-i âtî Maktû´ Bey mahallesinde keşf ve mu´âyene ve tahkîkıyçun bi'l-iltimâs

cânib-i şeri´at-i garrâdan irsal olunan kâtib Ebûbekir Efendi dâ´ileri ve Ankara

Vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Sefer-i hisâr’a merbût Kapuli karye

civârında Ümmü gülsüm oğlu Ali’nin tanlasında karye-i merkûme ahâlîsinden

mehrûcen vefât iden Kocagöz oğlu Hasan bin Mehmed’in cenâzesi üzerine varub

Tabîb haci Mehmed Ağâ ve asâkir-i zabtiye neferâtından Abdülhakîm oğlu

Süleymân ve Yemenici oğlu İsmâîl Çâvûş ve Ateş oğlu İsmâîl ve karye-i

merkûme İmâmı Hâfız Ali Efendi ve Muhtârları Ali Osmân Ağâ ve Sarı oğlu

Mollâ Hüseyin ve karye-i mezbûre ahâlîsinden Mollâ Mehmed ve Sarı oğlu

Mollâ Mehmed ve mollal Süleymân ve hace oğlu Mustafâ ve Emîn ğlu Hasan

vesâir mazbûtu'l-esâmî-i müslimîn ile müteveffâ-yi mezbûrûn zevc-i menkûha-i

metrûkesi ma´rifeti'z-zât Emîne binti Hasan ve li ebeveyn kız karındaşları kezâlik

ma´rifeti'z-zât Ayişe ve Meryem ve yine Hâtûnlar hâzıre oldukları hâlde

182

müteveffâ-yi mezbûrun a´zâsını keşf ve nazar eylediklerinde cârihadan biçak ile

başının ve yüzünün sağ taraflarıyla kezâlik boynunun arka tarafaından darb ve

cehr olunduğıyla boynunun dahi içine göçüb ve vücüdunun belinden yukarusi

gök bere? olub ağzından siyah kan geldiğini ve kâtilleri karye-i merkûme

ahâlîlerinden Top çakal oğulları Habîb ve Hüseyin ibni Hüseyin ve yeğenleri

Topçakal oğulları Mehmed ve diğer Hüseyin ibni Mehmed olub müteveffâ-yi

mezbûri işbu bin iki yüz doksan bir senesi şehr-i ramazânu’l-mübârekinin on

üçüncü Cuma ertesi güni nehâren saat üç râddelerinde tarla-yi merkûmede

arkadan varub gördükleri anda müteveffâ-yi mezbûri darb ve cerh ve yigirmi dört

saat derûninde kalkadan ol eser ile müte’essiren vefât eylediğini hâzırûn-i

mezbûrundan Mollâ Süleymân ve Sarı oğlu Mehmed ve Hâce oğlu Mustafâ ve

Emîn oğlu Hasan haber verdiklerini katibi-mûmâ ileyh mahallinde ketb ve tahrîr

ve ma´an mürsel ümenâ-i şer´e gelub alâ vukû´a inhâ ve takrîr eylediğini huzûr-i

âlîlerine ilan olundı el-emr li men´ lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâmis min şehr-i

Şevvâli’l-mükerrem li sene ehadi ve tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0029/2

Sayfa 55

1

Şuhûdu’l-hâl

İstihkâk kâtib Mukayyid Süleymân Efendi faziletlü Müftî Ali Niyâzî Efendi

Mahkeme kâtibi Hüseyin Nazîf e de´âvî kâtibi mümeyyizlerinden Sarı zâde İhtimâm

Süleymân Ağa eytâm Dellâli Hasan Ağa Hazîneci Agob Batarborun oğlu Haci

Nikohi Bâlâ oğulları Haci Karabet

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki:

Medine-i Şefer-i hisâr’a merbûta Menovize nâhiyesi tâbi´ Keçik karyesi

ahâlîsinden iken bundan yigirmi iki sene akdem vefât iden Karaca oğlu Yasin

Ağa ibni Ahmed bin Abdullâh’ın verâseti sülbiye kızları Meryem ve Kezibân ve

Fatma ve li ebeveyn karanıdaşı oğlu Ahmed bin Süleymân’a münhasıra ve tashîh-

i mesele-i mirâsları dokuz sehimden olub sihâm-i merkûmeden ikişer sehimden

altı sehimi mezbûrâta Meryem ve Kezibân ve Fatma’ya ve üç sehimi merkûm

Ahmed' e isâbeti tahkîkınden sonra mezbûrât Meryem ve Kezibân ve Fatma

taraflarından zikr-i âtî husûsde vekîl olduğı zât-i mezbûrâtı bi'l-ma´rîfeti’ş-şer´iye

ârifân olub usûl-i mevzû´ata tatbîken evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûlu'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr

olunan karye-i merkûme ahâlîinden Sülük oğlu Mehmed Ali bin Süleymân’nın ve

Fatma oğlu Mahmûd bin Mahmûd nâm kimesneler şehadetleriyle muhzır-ı

hassm-ı câhidde ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şer´i lâhik olan

karye-i merkûme ahâlîsinden Sâlih Efendi ibni el-Hâcc İbrâhim nâm kimesne

medine-i merkûme de´âvî meclisinde makud-i huzûr-i şer´i me´âlî ukûdde

merkûme Ahmed hâzır olduğuı hâlde zikr-i âtî bir itmekçi fırınına vaz´-ı yedi

beyyine-i âdile ile sâbit olan karye-i merkûme ahâlîsinden Sâlih Usta bin Hâcî

Ahmed muvâcehesinde karye-i merkûmede vâkı´ tarafeyni merkûm Sâlih

Usta’nın zevcesi Cennet bint-i Mehmed bâğçesi ve tarafeyni tarîk-i âmme ile

183

mahdûd bir bâb İtmekçi Karabet’in Kepânları câniblerinde olub tûlen yigirmi iki

ve arzen on iki ayak kezalik urûsı müteveffâ-yi merkûm Hasan Ağa’nın

hayâtında ile’l-vefât müstakilen yenide mülk ve hakkı ve taht-ı tasarrufında olub

ba´de vefât ber tashîh merkûm muvekkilât-i mezbûrât ile hâzır-ı merkûm

Ahmed’e mevrûseolarak taht-ı tasarrufında iken merkûm Sâlih Usta târîh-i

i´lâmdan beş ay akdem arsa-i mahdûd-i mezkûri bi gayr-i hak ta´liben zabt ve

müvekkillerim mezbûrât ile hâzır-ı merkûmun izinleri olmaksızın nefsiyçun

kendi mâlından harc ve sarfa müceddeden bina ve ihdâs eylediği bir bâb itmeğini

karine lâhik ve evzâc idüp ancak dükkân-i mezkûrinin kolu arsa-i mezkûreye

mukırr olmağla ber vech-i muharrer bina ve ihdâs eylediği dükkânın arsa-i

mezkûreye isâbet iden mahalline kali´birle arsa-i mezkûreyi kâriğa ani'l-binâi

muvekkillerim mezbûrât için benimle hâzır-ı merkûmden her birimize mahallide

red ve teslîme itmek üzre merkûm Sâlih Usta' ya tenbih olunmak bi'l-vekâle

matlûbumdur diyü hâzır-i merkûm ile ma´an tasaddi eylediğimiz da´vâmızdan bâ

tavassut bâ muslıhun-i merkûme Sâlih Usta ile an inkâr bi't-tav´i ve’r-rızâ iki yüz

altmış guruş üzerine sulh olduğımızde ol dahi sulh-i mezkûri kabûl ve bedel-i

sulh mezkûr iki yüz altmış guruş meclis-i sulhde benimle hâzır-ı merkûm

Ahmed’e def´ ve teslîm eylediğinde biz daha ber tashîh-i mezkûr bi'l-vekâle ve

bi'l-verâse yedinden ahz ve kabz eylediğimizden sonra husus-i mezbûre

müte´allıka âmme-i da´vâdan ben muvekkilelerim mezbûrâta izâfetle bi'l-vekâle

ve hâzır-i merkûm Ahmed bi'l-asâle merkûm Sâlih Usta' nın zimmetini kabûlini

hâvî ibrâ ve iskât eyledik diyü hâzır-ı merkûm Ahmed ile mukır-i vekîl-i merkûm

Sâlih Efendi’yi sâdır olan cem´-i kelimât-i meşrûhalarında mezbûr Sâlih Usta

tasdîk ve tahkîk eylediği tescîl ve fekâhatlu Müftî el-Hâcc Ulemâbâzi Efendi ve

idâre a´zâlarından Yazıcı zâde Bekir Bey ve Zâim zâde Mehmed Ağa ve Dişçi

Zâde İsmâil Çâvûş hâzır olduğı hâlde bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm

olundı. el-emr limen lehu’l-emr

Fi 23 Safer sene 92

2

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahallâtından Benli mahallesinde sâkin iken bundan beş

sene akdem vefât iden Burak oğlu kızı Varvara bint-i Ohannes veledi Atam’ın

verâseti zevc-i metrûki İbikli Cavidane oğlu Kifork veledi Kirekos ile sadrı sagîr

oğlu Kalos’a münhasıra olduğı bi'l-ihbâri’ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkkık

olduktan sonra merkûm Kifork nefsinden bi'l-asâle ve sagîr-i mezbûr tarafından

bi'l-velâye Medine-i merkûme de´âvî meclisinde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî

ukûdde bundan akdem verâseti zevcesi Marya binti Artini ile ol tarihde sagîr hâlâ

kebîr olan Nazar ve kızı Maryem' e münhasıra olduğı hâlde vefât iden İsture oğlu

Karabet veledi Boros veledi Atam’ın tereke-i vaz´ıasına vaz´-ı yedi mütehakkık

olan bâ´isu'l-i´lâm mezbûr Nazar müvâcehesinde zevcem müteveffati-mezbûre

Varvara’nın hâl-i sagirinide babası müteveffâ Ohannes' in mevrusetn mâlından

vâsî işbu hâzır bi'l-meclis Kizir oğlu Tersis Papas ma´rifetiyle müteveffâ-i sânî

merkum Karabet' e edâne olunan iki bin üç yüz guruş zevcesi müteveffât-i

mezbûre kibeli'l-ahz ve'l-istifâ vefât idüp meblağ-ı merkûm benimle oğlum

mezbûr Kalos’a mevsrun olmağla meblağı-merkûm iki bin üç yüz guruşi bi'l-

184

verâse vaz´u'l-yed olduğı Papas müteveffâ-yi merkûmun tereke-i vâfiyesinden

olmak üzre hâlâ bana edâ ve teslîme merkûm Nazar’a tenbuh olunmak bi'l-asâle

ve bi'l-vekâle murâdumdur diyü da´vâ ittikde ol dahi lede'l-istiknâfe cevâbında

kaziye-i minvâl-i muharrer üzre olduğı ve terek-i mütevefa-yi merkûme vaz´-ı

yedini ikrâr lakin babam müteveffâ-yi merkûm Karabet' in hîn-i vefâtında Bilecik

kâimmekâmlığına müte´allik Kübâzârı nâhiyesine tâbi´ Türkmân karyesi

ahâlîsinden Hancı oğlu Vartovan zimmetinde bin üç yüz elli Dimorçi Sergiz

zimmetined üç yüz ve Ezik oğlu Canparson zimmetinde üç yüz altı guruş ki

cem´an bin dokuz yüz elli altı guruş bâ sened alacak haklarını lede'l-havâle ve

dahi merkûm Papas Tersis kabûl ve medyûn-i merkûmlerden mebâliğ-i

mezkûreyi ahz ve kendüye İrsâl ve isâle tarafından akrabini-müteveffâ Haci

Abram oğlu Agob' i vekîl iderek merkûm Agob dahi zikr olunan Türkmân

mahallesine varub mezkûr bin dokuz yüz elli altı guruş mahallerinden temâmen

ahz ve kabz iderek meblağ-ı mezkûri kâmilen aldığı hayâtında ikrâr dahi itmişdi

diyü ba´de'l-defi ve'l-inkâr dâfi´-i merkûm Nazar be minvâl-i muharrer def´-i

meşrûhini her biri mahallerinden evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu

alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idüpklir ihbâr olunan Ay mahallesi

ahâlîsinden Şerbetçi oğlu Karabet velei Ohannes ve Orda mahallesi ahâlîisnden

Marta oğlu Karabet veledi Artin nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber

nahc-i şer´i ispât itmeğin mûcebiyle müdde´î-i mezbûr Kifork meblağ-ı mezkûr

iki bin üç yüz guruşun bin dokuz yüz elli altı guruş mutâlebe ile mezbûr Nazar’a

bi vechi şer´î mu´ârazadan ba´de'l-men´ merkûm Nazar’ın mukır ve mutasarrıf

olduğı meblağ-ı mezkûrde bâkî olmayup (silik) ve dört guruş merkûm Nazar’ın

makbûzi olan hisse-i irsiyesinden müdde´î-i merkûm Kifork’a temâmen edâ ve

teslîme mezbûre Nazar’a tenbîh olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i

kâimmekâmilerine i´lâm olundı el emr li mine'l-emr fî yevmu'l-hamis aşere min

şehr-i Cemâziye'l-evvel li sene tis´in (silik) ve tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0030/1

Sayfa 56

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kılınç mesecid mahallesinde sâkin iken

bundan iki ay akdem vefât iden Duhânı esnâfından Ali Ağâ ibni Velîyüddîn Bin

Abdullâh' ın verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Fatmâ binti Hüseyin ile

sülbiye-ikebire kızları Hadîce ve Züleyhâ ve li ebeveyn er karındaşları İbrâhîm

ve Zeyneb' e münhasıra ve sahîh-i mesele-i mirâsları yetmiş iki sehimden olub

sihâm-i merkûmeden dokuz sehimi zevce-i mezbûre Fatma' ya ve yigirmi dörder

sehimdem kırk iki sehimi mezbûretân Hadîce ve Züleyhâ’ya ve on sehimi

merkûm İbrâhîm Ağâ' ya ve beş sehimi mezbûre Zeyneb' e isâbeti

tahakkukiınden sonra İbrâhîm Ağâ Medine-i merkûme de´âvî meclisinde

ma´kûd-i huzu-i şer´-i me´âlî ukûdde mezbûre Zeyneb' in zevci ve tarafından

husûs-i Âti'l-beyânda vekîli olduğı zât-i mezbureyi bil ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân

olub usûl-i mevzû´ası üzre evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen

185

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükelri ihbâr ve iş´âr olunan Kayalı

mahallesi ahâlîsinden Kahveci oğlu Hüseyin bin Ahmed ve Hâcî Hasan mahallesi

ahâlîsinden Abdullâh Beşe oğlu Dervîş Ali bin Hasan nâm kimesneler

şehâdeteriyle muhzir-i hasm-ı câhidde sâbit ve sübût vekâletlerine hükm-i Şer´î

lâhik olan Zorak oğlu Hüseyin Ağâ ibni Ali hâzır olduğı hâlde nefsinden asıl ve

zikr-i âtî emlâk ve eşyâya vazi yedleri mutehakkik olan zât-i ta´rîf-i şer´î ile

ma´rûfe bâ´isu'l-vesîka mezbûre Züleyhâ tarafından zikr-i atii husûsde hüsûmete

ve redd-i cevâba ve lede'l-ikziza sulh ve ibrâya vekîl-i müseccel-i şerisi zevc-i

İsmâîl Ağâ bin Hasan Bey ile kezâlik nefsinden asıl ve zâtları ma´rûfe

mezbûretân Fatmâ ve Züleyhâ taraflarından zikr-i câyide husûsete ve red ve

cevâba ve inde'l-iktizâ sulh ve ibrâya vekîli-müseccel-i şer´îleri mezubre

Hadîce’nin zevci Debbâğ esnâfından Mehmed Onbaşı bin Abdullâh

müvâcehesinde muvekilât-i mezbûrât yedlerinde olub ma´rifet-i şer´le mahallinde

mu´âyene olunan yün memlu 16 aded fistân bezi ve kumaş ve şetâri minder ve

döşek ve y ün memlu on iki ve ot memlu dokuz basma ve leye yasdık ve 3 atlas

ve basma yorğan ve 11 ceddi ve musta´mel yele ve 7 cedid ve musta´mel sagîr e

kebîr kilim ve 4 zili ve 2 halı ve 4 Kûr kâri tüli ve 7 cedîd ve musta´mel namaz

seccâdesi ve sekiz cedîd ve musta´mel cuval ve bir musta´mel mâi çuka abdestlik

ve 4 cedîd ve musta´mel alaca ve kumaş ve kotoni bûyi entarisi ve 5 çuka ve

kotoni ve kumaş dilme ve bir mişlâk ve 49 kıyye avânî gâsiye ve 30 aded avâni

züccâciye ve 7 kebîr ve sagîr şam´dân ve 2 kimi ve kotoni serâvil ve 3 nühâs ve

cedîd terâzi ve 3 nühâs musta´mel ve bir Musta´mel acem kâri şâl ve bir cuka

salta ve bir kahve tâkımı ve iki tüfenk ve 1 sandâlye ve 1 şira oluğu ve 2

musta´mel sarık ve 53 aded avânî nuhasi matelife ve 5 keyl İstanbuli bulgur ve 3

keyl küce ve 28 key hınta ve 18 kile dakîk ve 5 kıyye mum ve 3 sevâb ve şetâri

ve kimî topları ve 2 araba kömür ve 3 araba hateb ve bir dizîd 5 ecnâs-i muhtelife

nısf ve bütün 60 aded mahmûdiye ve sandıklı altunleri ve müteveffâ-yi

merkûmun Sünbul oğlu Andon zimmetinde alacağı olub ahz olunan iki bin yedi

yüz yigirim guruşi nakd ve mevcûde ve sûk-ı Sultânide Boyacılar zokâğında kâin

ma´lûmu'l-etrâf bir bâb fî'l-asl Tütünci ve hâlâ bakkâl dükkâni ve Gedik

mahallesinde vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd dört bâb oda ve bir mikdâr havluyi

müştemil birbab mülk-i menzil ve sâlifu’l-beyân Kılınç mescid mahallesinde

vâkı´ malumum cirân altı bâb oda ve bir mikdâr savliyi şâmil bir bâb mülk-i

menzil mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûm Ali Ağâ' nnı hayâtında ile'l-vefât

yedined müstakilen Mali ve mülki olub ba´de vefâte ber tashîh-i mezkûr benimle

müvekkilân-i mezbûrât Zeyneb Fatmâ ve Hadîce ve Züleyhâ' ya mevrûs

olmuşken sâlifu'z-zikr Kılınç mescid Mahallesinde vâkı´ mülk-i menzil ile

derûninde bulunan eşyâ-i muharrre-i merkûme ve dükkân-i mezkûrun

muvekkilât-i mezbûrât Fatmâ ve Hadîce ve Züleyhâ kendulerinin olmağla ve

anifu’l-beyân Gedik mahallesinde kâin bir bâb mülk-i menzili dahi asıl ve vekîl-i

merkûm Mehmed Onbaşı müstakilen kendusinin mülki olmağla ve mevrusumuz

mütevefayi mezbûr Ali Ağâ' nın kendüsinden iken bundan mukaddem verâseti

zevci merkûm İsmâîl Ağâ ile sadriye sagîre kızı diğer Fatmâ ve babası müteveffâ-

yi merkûm Ali Ağâ ve anası muvekkile-i mezbûre Fatma' ya münhasıra olduğı

hâlde vefât iden kızı başka Fatma' nın hayâtında ile'l-vefâte yedinde müstakileten

mâlı olub mahallined mu´âyene olunan bir çift acûni kolbağı bâğı ve bir polli

peştemâl ve 2 sim tepelik ve bir usluk ve bir işli (silik) ve bir işli moni ve 2

186

sırmalı salta ve bir canfes hırka ve 2 Trapolis kuşağı ve 2 sevabi entari ama dimi

ve 10 kotoni ve kumaşi entari ve 5 dime ve 2 minder ve 2 zeni ve 2 Seccâde ve

kilim ve bir mendil e bir leğen ma´a ibrik ve yün memlu 8 yasdık ve bir suf ve bir

ihrâm ve bir akçe peştemâ ve bir fota ve 2 kotoni ve kumaş saravil ve 2 çuka

seravil ve bir tâkım hama elbisesinde ba´de vefâtihâ 13 sehim i´tibârıyla iki

sehim Eşyâ-i mezkûreyi merkûm İsmâîl Ağâ müstakilen kendülerinden olmak

za´mıyla fuzûli ve bi gayr-i hâk zabt ve vaz´-ı yed eyledikleri misillu asıl ve vekîl

Merkûm Mehmed onbaşı mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûm Ali Ağâ' nın

hayâtında târîhden üç sene akdem mâlından ve yedinden iktirâzi ve kabz ve

umûrine sarfla istihlâk idüp zimmetinde aacakhakkı olan on bin guruş ile kezâlik

müteveffâ-yi merkûmun hayâtında târîhden altı sene akdem hîn-i vefâtınadeğin

mezbûr İsmâîl Ağâ zimmetinde mâlından ve yedinden ceste ceste iktirâz ve kab

ve umûrine sarfla istihlâk eylediği 3070 guruş alacak Hakkî olub meblağeyn-i

mezkûreni zimmetlerinden kibeli'l-ahz vel istifâ mezbûr Ali Ağâ fevt ve

meblağeyn-i muzkereyn ber vechi muharrer bize mevrûs olmağla suâl olunub

muvekkilât-i mezburât yedlerinde bulunan emlâk ve eşyâ-i mahdûd-i

mezkûreden ber tashîh-i mezkûr hise-i irsiyelerimizle merkûm İsmâîl Ağâ

yedinde bulunan eşyai-muharrere-i merkûmenin 13 sehim i´tibâriyle 2 sehim

hisse-i şâyi´asından mesele-i mirâsımız üzre hise-i irsiyemizi ve merkûmân

İsmâîl Ağâ ve Mehmed onbaşı zimmetlerinde bulunan meblağeyn-i mezkûreyn

kezâlik hise-i irsiyelerimizi müvekkilâ-i mezbûrâta izâfetle asıl ve vekîl

merkûmân İsmâîl Ağâ ve Mehmed Onbaşı’dan bi'l-verase ve bi'l-vekâle hâzır-i

veki-i merkûm Hüseyin Ağâ ile ma´an talebi der diyü tasaddî eylediğmiz

da´vâmızdan bâ tavassut-i muslihîn kat´an nizâ´ bi't-tav´i ve’r-rızâ ben bi'l-ihâle

ve bi'l-verâset 2012 guruş ve hâzır-ı merkûm Hüseyin Ağâ muvekile-i mezbûre

(silik) izâfetle bil vekâle 1006 guruş ki Cem´an 3018 guruş üzerine sulh

olduğımuz da anlar dahi kezâlik bi'l-asâle ve bi'l-vekâle sulh-i mezkûri ba´de'l-

kabûl bedel-i sulh-i mezkûr Cem´an 3018 guruşde 2012 guruşini mezbûrân

İsmâîl Ağâ ve Mehmed Onbaşı bi'l-asâle ve bi'l-vekâle meclis-i sulhdan kibeli’l-

mufâkara bi'l-asâle ve bi'l-vekâle temâmen ahz ve kabz itmemize merusumuz

mütvefayi merkûmanın kalîl ve kesîr celîl ve sagîr bi'l-cümle resm-i mâl ıtlâk

olunur tereke-i mâ´lûme ve mechûlelerine ve cem´ husûs-i mirâsa müte´allika

âmme-i de´âvî ve kâfe-i mutâbakattan muvekkilât-i mezbûrât Fatmâ ve Hadîce

ve Züleyhâ' ya izâfetle asıl ve vekîl-i merkûm İsmâîl Ağâ ve Mehmed

Onbaşı’dan her birinin zimmetlerini ibrâ-i âmme sahîh-i şer´î ile bi'l-asâle ve bi'l-

vekâle ibrâ ve iskât eylediğimizde anlar dahi kezâlik tasdîk-i mirâs ve bize

medfû´leri olan bedel-i sulh-i mezkûr 3018 guruşun istirdâdına müte´allika

âmme-i de´âvîden bizim zimmetlerimizi ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ibrâ

ve iskât ve tarafından her birimiz dahi ber minvâl-i muharrer âharır ibrâsını bi'l-

asâle ve bi'l-vekâle kabûl eyledik didiklerinde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı.

Fî gurre-i Zi'l-ka´de sene 1291

Şuhûdu'l-hâl

Fekâhatlu Müftî el-Hâcc Ali Efendi

Sarı zâde Hâcî Süleymân Ağâ

Mukayyid Süleymân Efendi

187

Kâtib-i mahkeme Hüseyin Efendi

Velî Göz zâde Halîl Efendi

Nazimi zâde Mehmed Efendi

Kassâb Hâcî Ali Ağâ

Kandilli karye Ahmed

Çerkesi Mollâ Ahmet ve gayruhum mine'l-hâzirîn

Sivrihisar_7681_0030/2

Sayfa 57

1

Medine-i Seferihisâr muhallatından Hacı Ashâb mahallesinde vâkı´ Tutli

mektebinin bi'l-meşrûta hâlâ mütevellîsi Medine-i merkûme mahâllâtından Hâcî

Üveys mahallesi ahâlîsinden Hâfız Mehmed Efendi ibni Mehmed Efendi meclis-i

şer´-i şerîf-i enverde Hazînedâr mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-vesîka Sâbık

Mukayyid Süleymân Şükrî Efendi ibni Osmân Efendi ve Kutbeddîn mahallesi

ahâlîsinden Halîl Efendi ibni Hâcî İbiş mahzarlarında bi't-tevliye takrîr-i kelâm

ve ta´bîr-i ani'l-merâm idüp zikr olunan Hâcî Ashâb mahallesinde vâkı´ garb

cânibinden bir tarafı mekteb-i mezkûr vakfı bakkâl dükkanı ve kıble cânibinden

bir tarafı Hâcî İbiş ve Kör Bekir' in itmekçi furûnleri ve yine Kör Bekir' in bakkâl

dükkânı ve bazen Mâi Usta oğlu Mollâ Mehmed' in dükkâni ve şark cânibinden

bir tarafı Yabân oğlu Mollâ Osmân' ın Debbâğ dükkânı ve taraf-ı râbi´ şimâl

cânibinden tarîk-i âmme ile mahdûd tûlen on dört buçuk ve arzen sekiz buçuk bi

hesâb-ı terbî´i yüz yigirmi üç ve rub´ arşun ta´bîr olunan zirâğ tüccâriye arsalu bir

bâb Harâb odunluk mekteb-i mezkûr merbûtâtından ve Boşnâk Sâlih Ağâ

merhûmun icâre-i misliye-i şer´îye ile icâri meşrûta musakkafâtından olarak işbu

târîh-i hüccete gelinceyedeğin senevî icâre-i vâhide-i misliye ile seksen guruş

mukâbilinde İcâr olunagelub lakin odunluk-i mezkûr el-yevm müşrif-i harâb ve

mâil-i türâb olmağla odunluk-i mezkûri müceddeden binâ ve inşâya taraf-ı

vakıfdan müsâ´ade olmayub ve arsasi üzerine kimesne vakf-i mûmâ ileyh içun

ebniye ihdâs itmeyub ve bu hâlde bundan böyle isticârına dahi tâlib

bulunmayacağı emr-i mukarre olmağla arsa-i merkûmeyi üzerine kendi

mâllarıyla mükleri olmak üzre nefisleriyçun müceddeden dükkân bina ve inşâ

itmek üzre nef´an muvakkıf İşbu târîh-i hüccet-i şehr-i zi'l-hicce gurresinden

i´tibâraren her vecihle vakfa enfa´ olub senevî ecr-i mislinden ekser ekser idüği

zeyl-i kitâbda muharerru’l-esâmî zevât ihbârlarıyla inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve

mütehakkık olan yüz elli guruşi mukâbelesinde bi't-tevliye mûmâ ileyhimâ

Süleymân ve Halîl Efendilere icâr ve teslîm ve üzerine kenid mâllarıyla mülkleri

olmamak üzre nefisleriyçun dükkân binâ ve inşâsina izin vermemle anlar dahi ber

minvâl-i muharrer isticâr ve tesellum ve kabz ve kabûl eylediler didiği gıbbe't-

tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî gurre-i min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-

şerîfe sene ehadi ve tis´in ve mieteyn ve efl

Şuhûdu'l-hâl

Müftî-i belde fekâhatlu el-Hâcc Ali Niyâzî Efendi

Mukayyid Efendi'nin birâderi Hüseyin Efendi

188

Yemenici Küçük Mehmed Usta

Emîn Efendi zâde Mollâ Arif

Kuçur zâde Hâfız Ahmed

Ve gayruhum

2

Ma´rûz-ı muhallisleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Yenice mahallesinde sâkine Kadan oğlu kızı

Alîme binti Mehmed tarafından husûs-i âti'l-beyanda vekîli olduğı zât-i mezbûre

bil ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i

mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde üdekleri

hibar ve iş´âr olunan Kayalı mahallesi ahâlîsinden Bıçak oğlu mehde Onbaşı ibni

Abdullâh ve Kilinç mescid mahallesi ahâlîsinden Kâdî oğlu Mollâ Mehmed bin

Hasan nâm kimesneler şehâdetleriyle muhzir-i hâss-i câhidde sâbit ve subût

vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan Şeyh Baba Yûsûf mahallesi ahâlîsinden Mısırlı

oğlu Ahmed bin nâm kimesne Medine-i merkûme de´âvî meclisinde ma´kûd-i

huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir kıt´a bâğa el-yevm vaz´-ı yedi beyine-i

âdile ile sâbit ve mütehakkık olan Karabaşlı mahallesi ahâlîsinden Zâvir oğlu

Hâcî İbrâhîm bin Hüseyin tarafından kezâlik ber vech-i câyi hüsûmete ve redd-i

cevâba vekîl-i müseccel-i şer´isi Tatar mahallesi ahâlîsinden Hâlid oğlu Ömer bin

Hâcî Hüseyin müvâcehesinde Medine-i merkûme civârında Pedersûk nâm

mevkı´de kâin etrâf-ı erba´ası Kassâb Hüseyin Ağâ oğlu Ali ve esbak sandık

emini merhûm haci ail Efendi oğulları Emîn veahmedm ve Kıdân oğlu kızı

Hadîce ve Kıdân Oğlu Hâcî Mustafâ bâğlaı ile mahdûd bir kıt´a bâğ muvekkile-i

mezbûre Alîme' nin yedinde müstakilen mâl ve mülki olub muvekkilem

mezbûrue Alîme Tâhir-i i´lâmdan beş sene akdem muhteletu’d-dimâ´ olub bi

nefsihâ umûrini rü'yete kâdire ve tasarrufâti câize ve zikr-i câi bey´i dahi sahîh ve

mu´teber vekîl iken ber vech-i muharrer mâlike olduğı kürûmi bâğ-i mezkûri üç

yüz elli guruş semen-i makbûza bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğinde ol dahi ber

vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabûl idüp bâğ-i mahdûd-i

mezkûr şirâen mülki olmak za´miyle el-yevm tasarrufında bulunmuş ise ed

muvekkilem mezbûre Alîme’nin ol hâled vâkı´ olan bey´-i mezkûri şer´an sahîh

ve mu´teber olmamağla el-hâlet-i hazihi semeni diyü medfû´ olan meblağ-ı

mezkûr üç yüz elli guruş bi'l-vekâle yedinden ahz ve bâğ-ı Mahdudi merkûmun

keff-i yed ve muvekkilem mezbûre içun baan teslîme muvekkili-merkûm Hâcî

İbrâhim' e izâfetle vekîl-i merkûm Ömer' e tenbîh olunmak bi'l-vekâle

murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi bi'l-vekâle cevâbında ve

bâğ-ı mahdûd-i mezkûr ve muvekile-i merkûm Hâcî İbrâhim' in el-yevm

müstakilen vaz´-ı yedini ikrâr lakin muvekile-i mezbûre Alîme târîh-i i´lâmdan

on iki sene akdem hîn-i bey´-i mezkûrde ihtilâl-i dimâğdan beriye olarak ikmâl-i

akl ve sıhhatde Cem´-i tasarrufâti câize ve nâfize olduğı hâlde bâğ-i mahdûd-i

mezkûri cem´-i müştemilâtıyla tarafından bi'l- îcâb ve'l-kabûl bâten ve sahîhen

dört yüz elli guruşe semen-i medfû´ ve makbûza müvekkilem merkûm Hâcî

İbrâhim' e bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde muvekkilim merkûm dahi ber

vech-i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl idup ol vecihle

bâğ-i mahdûd-i mezkûrde muvekkile-i mezbûre Alîme' nin aslâ ve kat´an alâkası

189

kalmayup muvekilem merkûm haci İbrâhim' in sinîn-i merkûmeden beru şirâen

ve müstakilem mâlı ve mülki olmağla buçuk vaz´-ı yed ider diyü müdde-i vekîli

merkûm Ahmed' in inkârına mukârren tasaddî eylediği Def´-i meşrûhini her biri

evvelen bâ varaka-i mestûre zikr ulounan Yenice mahallesi ahâlîsinden Kara

Biçak oğlu Mollâ Habîb bin Halîl ve Hâcî Üveys mahallesi ahâlîsinden Kâdî

Hâfız Mehmed bin Hâcî Ahmed' den siren ve ba´dehu mahalletân-i merkûmetâÎ

ahâlîsinden Hasan Bey oğlu Hüseyin ve İtmekçi oğlu Mollâ İbrâhîm bih Hâcî

Hasan' dan alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr

olunub bâğ-ı mahdûd-i mezkûri mahallined tahrîr ve irâe iden sâlifu’l-beyân

Yenice mahallesi ahâlîsinden Kemâğ olu Abdülbâkî bin Hüseyin ve sâbıku’l-

beyân Hâcî Üveys mahallesi mahallesi ahâlîsinden Kıdan oğlu Mehmed bin haci

Mustafâ nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe vech-i şer´î üzre isbât

itemğin mûcebince müdde´î-i vekîl-i merkûm Ahmed bi'l-vekâle da´vây-i

mezkûresiyle muvekkile-e mezbûreye izâfetle vekîl-i merkûm Ömer' e bi vech-i

şer´î mu´ârazadan ba´de'l-men´ bâğ-ı mahdûd-i mezkûri muvekile-i merkûm Hâcî

İbrâhim' in ke’l-evvel müstakilen zabt ve tasarrufı iktizâ eylediği de´âvî

mümeyyizlerinden Sarı zâde el-Hâcc Süleymân Ağâ ve sâbık Mukayyid

Süleymân Efendi hâzır olduğı hâlde bi'l-iltimâs huzûr-i kâimmekâmilerine i´lâm

olundı.

Fî 21 Zi'l-hicce sene 1291

Şuhûdu'l-hâl

Kâtib Hüseyin Efendi

Muhzir Efendi

(silik)

Sivrihisar_7681_0031/1

Sayfa 58

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtindan Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden iken bundan

Akdem vefât iden Yazıcı zâde Hüseyin Bey ibni İbrâhîm bin Abdullâh' ın verâseti

zevce-i menkûha-i metrûkesi Emîne Hâtûn binti Hâcî Ali ve diğer zevcesi

Ümmügülsüm Hânım binti Mehmed ile sülbî kebîr oğulları Bekir Bey ve İzzet

Bey ve sülbiye-i kebîre kizi kezbat Hânım’a münhasıra ve tashîh-i mesele-i

mirâsları seksen sehimden olub sihâm-i merkûm sihâm-i merkûmeden beşer

sehimden on sehimi mezbûreteyn Emîne ve Ümmügülsüm Hânımlarıa ve on dört

sehimi mezbûr Kezbân Hânım ve Bekir sizer sehimden elli altı sehim mûmâ

ileyhâ Bekir ve İzzet Beylere isâbeti tahakkukınden sonra nefsinden asıl ve

merkûmun İzzet Bey ve Emîne ve Ümmügülsüm ve Kezbân Hânımlar

taraflarından husûs-i Atî'l-beyânda vekîl-i müseccel-i şer´ileri mûmâ ileyh Bekir

ben nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîf-i enverde zimmî Akdoğan mahallesi

ahâlîsinden Devlet-i 'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden bâ´isu’l-musahhar

Kalpakçı oğulları Haci Agob ve Haci Kifork veledi Ohannes muvâcehelerinde

bi'l-asâle ve bi'l-vekâle İkrâr-i tâm ve takrîr-i tâm idüp medine-i merkûm de´âvî

meclisinden sâbit defter idilen ma´lûmu’l-esâmî kesânin baba-i mezbûr ve

190

mevrûsumuz müteveffâ-yi mûmâ ileyh zimmetinde tebeyyün iden alacak

haklarınının tesviye ve te’diyesiyçun akd-i atî'l-zikrin sudûrinedeğin bi'l-irsi’ş-

şer´iye bizin malımız ve mülkümüz olan sûk-ı Sultâni’de Kâsım Bâzârcı

zokağında vâkı´ tahrîr emlâk me'mûrinin yedinde mahsûs defter-i mahsûsında

birinci aded defterinin bin dört yüz altmış dördünci Oğlu Haci sergiz dükkâni ve

bir tarafdan ve bir tarafdan Hiristiyân milletiden vakf dükkânı ve bir tarafdan

kendi dükkanız ve bir tarafdan (silik) meydân ile mahdûd bir bâb mülk-i

dükkânlarımız bi'l-cümle mâ yeştemile ve bi haviye tarafından îcâb ve kabûli

hâvî şurût-i nefs ve muvâkı´ından ari bey´-i bati sahîh-i şer´i ile on altı bin guruş

mezbûrân Haci Agob ve Hâcî Kifork bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimizde ol

dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl

eylediktensonra semeni olan meblağ-ı mezkûri on altı bin guruşişini müşteri-i

merkûmân Haci Agob ve Haci Kifork' a yedlerinden temâmen ve kâmilen bi'l-

asâle ve bi'l-vekâle ibrâ-i sahîh-i şeii ile kabûli Hâvî ibrâsı ve iskât eyledik fi mâ

ba´d dükkân-i mahdûd-i mezkûre benimle müvekilim merkûmunun aslâ ve kat´an

alâka ve medhalim kalmayub müşteri-i merkûmun Haci Agob ve Haci Kifork' un

mülk-i müşterâları ve hakk-ı sarîhleri olmuşdur keyfemâ yeşâ mâlen ve hasbema

yahtâran malik ve mutasarrıf olsunlar didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı. fî'l-yevmu'l-hâmiş ve'l-işrîn min şehr-i Ramazânu’l-mübârek

sene ehadû ve tis´in Ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Müftî-i belde fekâhetlu elahc Ali Niyâzî Efendi

De´âvî a´zâlarından Minderli zâde Hasan Ağâ

Sarı zâde el-Hâcc Süleymân Ağâ

Mukayyid Süleymân Efendi

Kâtib-i mahkemene Hüseyin Efendi ve gayruhum

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından (silik) oğulları Sâlih ve Mehmed ibni Hâcî

Mahmûd nâm kimesneler meclis-i şer´-i şerîf-i enverde mahalle-i Merkûme

ahâlîsinden bâ´isu'l-kitâb Yûsûf nâm (silik) Ahmed bin süyelman mahzarında

ikrâr –i tam ve takrîr-i kelâm idüp akd-i adil zikrin sudûrinedğin bil irsi'ş-şer´î

savben ve müştereken yedimizde mâlımız ve mülkümüz olan mahalle-i

merkûmede Hazreti Ca´fer Tayyâr kasddese’llâhu sırrehu Hazretleri zokâğında

vâkı´ tahrîr-i emlâk me'mûrinin yedinde mahfûz defter-i mahsûsda birinci aded

defterinin beş yüz otuz dokuzunci adedi-umûmisinde muharrer ve yedinci

numero ile murakkam olduğı emlâk komsiyoni cânibinden mevrûd bir kıt´a ilm u

haberden müstebân olan etrâf-i selase Kara Velî oğlu Temurci Ömer Usta ve ve

Katırcı Hâcî Halîl ve Tokmaka oğlu musatfa menzilleri ve taraf-ı râbi´ tarîk-ı

âmme ile mahdûd fevkânî dört bâb oda ve bir sofa ve tahtânî iki bâb oda ve bir

ahur ve bir sofa ve bi’r-i mâ’ ve bir mikdâr havil müştemil bir bâb mülk-i

menzilimizi benimle mâ yeştemile ve be haviye tarafından îcâb ve kabûli hâvî

şurût-i mufside ve muvâza´adan ârî bey´-i bati sahîh-i şer´î ile altı bin üç yüz

guruş mezbûr Ahmed' e bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimizde ol dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz ve kabûl ittikden sonar semeni

191

olan meblağı-mezkûr altı bin üç yüz guruşi müşteri-i mezbûr Ahmed yedinden

bi't-temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabz ve münâsefeten beynimizde iktisâm idüp

bey´-i-mezkûrden takrîr ve gabn vukû´ına müte´allika âmme-i de´âvîden

taraından her birimiz âharın zimmetini ibrâ-i âmme-isahih-i şer´î ile kabûli hâvî

ibrâ ve iskât eyledik fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde bizim aslâ ve kat´an

alâka ve medhâlimiz kalmayup müşteri-i mezbûr Ahmed' in mülk-i müşterâ-i

sahîh-i ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve hasbemâ yahtâr malik ve

mutasarrıf olsun didiklerinde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı

fî'l-yevmu'l-işrîn min şehr-i Saferu'l-hayr li sene isneyn ve tis´in ve mieteyn ve

elf 1292

Şuhûdu'l-hâl

Mütevellî zâde Hasan Ağâ

Sancakdâr Mehmed Ağâ

Kara Mahmûd Ali Ağâ

Sürici Ömer oğlu Ömer

Eytâm Dellâli Hasan Ağâ ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0031/2

Sayfa 59

1

Ma´rûz-ı dâ´î kemîneleridur ki

Ankara vilâyeti dâhilinde Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kilinc mescid

mahallesi ahâlîsinden olub işbu târîh-i i´lâmdan dört sene mukaddem vefât iden

Tüccârdan el-Hâcc musatfa Ağâ bin Velîyüddîn bin Abdullâh' ın verâseti zevce-i

menkûha-i metrûkesi Emîne binit Mahmûd bin Abdurrahman nâm Hâtûn ile sülbî

kebîr oğlu el-Hâcc Velîyüddîn Efendi ve sülbiye-i kebîre kızları Râziye ve Fatmâ

ve Ayişe ve Kezbân Hâtûnlara münhasıra ba´dehu kıbeli't-taksime mezbûre

Kezbân Hâtûn dahi vefât idüp verâseti zevce-i metrûki el-Hâcc İsmâîl bin Ali bin

Abdullâh ile anası mezbûre Emîne Hâtûn ve li ebeveyn er karındâşı mezbûr el-

Hâcc Velîyüddîn Efendi ve li ebeveyn kız karındaşları mezburat Râziye ve Fatmâ

ve Ayişe Hâtûnlara münhasıra olduğı ve tashîh-i mesele-i mirâsları bi hükmi'l-

münâsaheti'ş-şer´îye bin dört yüz kırk sehimden olub sihâm-i mezkûreden iki yüz

on beş sehimi mezbûre Emîne Hâtûn' a ve dört yüz kırk sekiz sehimi mezbûr el-

Hâcc Velîyüddîn Efendi'ye ve iki yüz yigirmi dört sehimden cem´an altı yüz

yetmiş iki sehimi mezbûrât Râziye ve Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlara ve yüz beş

sehimi mezbûr el-Hâcc İsmâil' e isâbeti şeah sâbit ve mütehakkık olduktan sonra

verese-i merkûmunden bâ´isetu'l-i´lâm merkûm elahc Velîyüddîn Efendi Medine-

i merkûme hükûmet konağında de´âvî meclisine mahsûs odada fekâhatlu müftî

elahc Ali Niyâzî Efendi ve idâre meclis a´zâsından Yazıcı zâde Ebûbekir Bey ibni

Hüseyin ve Zâ´im zâde mehed Ağâ ibn ihasan ve meclis-i de´âvî

mümeyyizlerinden mütevellî zâde Hasan Ağâ ve Sarı zâde el-Hâcc Süleymân

Ağâ vesâir cerîdede mazbûtu'l-esâmî kesân hâzır oldukları hâlde Akd olunan

meclis-i şer´-i münîrde zikr-i âtî bir bâb asyâbın sadis hisse-i şâyi´â sına vaz´-ı

yedleri beyine-i Âdile ile şer´an sâbit ve mütehakkık olan merkûm elahc üsmiali

192

le mezburat Emîne ve Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlardan mezbûr el-Hâcc

İsmâîl tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekâlet-i amire-i mutlaka-i sahîh-i şer´îye

ile vekîlleri olduğı usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i mestûre

Medine-i mezbûre mahâllâtından Yenice mahallesi muhtârı Habîb Efendi ibni

Halîl ve ahâlîsinden Yakûb oğlu haci Hüseyin Ağâ' dan sırren ve ba´dehu yine

Mezbûrândan alenen lede't-tezkiye ald ve makbûli'ş-şehâde idükelri ihbâr olunan

zât-i mezbûrâtı bi'l-ma´rifeti'ş-Şer´îye ârifân mâru'l-beyân Yenice mahallesi

İmâmı İsmâîl Efendi ibni Mustafâ bin Abdullâh ve Kavak oğlu Mehmed Çâvûş

İbni Ali bin Abdurrahman şehâdetleriyle muhzir-i hasm-ı câhidde ber nahc-i şer´î

sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan mezbûre Râzıye Hâtûn' un zevci

el-Hâcc Osmân bin Ali ve mezbûretân Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlar taraflarından

kezâlik zikr-i âtî husûsde vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile vekîlleri

olduğı zât-i mezbûrâti bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân şâhidân-i mezbûrân

şehâdetleriyle mahzır-ı hasm-i câhinded vech-i şer´î üzre sâbit ve subût

vekâletine hükm-i şer´-i lâhik olan mezuber Fatmâ Hâtûn' un zevci Sarı zâde

elahc Ali bin el-Hâcc Mustafâ müvâcehelerinde Medine-i merkûme hudûdi

dâhilinde Yukaru Keban’da vâkı´ bir tarafdan Za´im oğlu Mehmed Ağâ ibni

Hasan Bey ibni Abdullâh tarlası ve bir tarafdan hark ve bir tarafdan Hâcî Yakûb

bin Battâl bin Abdullâh tarlası ve taraf-i râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd ve Baş

Değirmen dimekle arif yeri dahi mülki-bir kıt´a asyâbın altı sehim i´tibârıyla beş

sehim hisse-i şâyi´âsı aharın ve bir sehim hisse-i şâyi´âsı benim mülk-i mahzım

oğlub hatta pederim ve mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr elahc musatfa Ağâ bin

iki yüz seksen senesi hilâlinde hâl-ı hayât ve Kemâl-i akl ve sıhhadde cem´-i

tasarrufât-i şer´î sahîh ve nâfız olduğı hâlde Medine-i mezbûreed Yeni an

kapûsında kâin dükkânımızda muhzir-i şuhûdde asyâb-i mahdûd-i mezkûrun

sadis hisse-i şâyi´âsı benimiçun oğlum el-Hâcc Velîyüddîn Efendi' nin mâlı ve

mülki olub benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim yokdur diyü tav´ian ve

katî´an ikrâr ve i´tirâf itmişken müvekkilûn-i merkûmun asyâb-ı mahdûd-i

mezkûrun sadis hisse-i şâyi´â sına pederim ve mevrûsumuz müteveffâ-yi

Mezbûrun hayâtında ile'l-veafat yedinde mülki ve ba´de vefâte ber tashîh-i

mezkûr benim ile kendülere mevrûs olmak za´mıyla fuzûli ve bi gayr-i hâk zabt

ve vaz´-ı yed ider olmalarıyla suâl olunub asyâb-i mahdûd-i mezkûrun sadis

hisse-i şâyi´â -i mezkûresinden Keff-i yed birle bana teslîme muvekkilem

merkûmune izâfetle vekilan-i mezbûrâne tenbîh olunmak murâdudmudr idyü

işbu târîh-i i´lâmdan iki buçuk sene mukaddem Medine-i mezkûrde nâibi’ş-şer´î

bulunan Mehmed Sâdık Efendi huzûrında vekîlân-i merkûmân yine müvekkilûn-i

merkûmun taraflarından vekîl-i müseccel-i şer´îleri oldukalrı hâlde

müvâcehelerinde da´vâ eylediğimde anlar dahi bi'l-vekâle cevâblarında Asyâb-i

mahdûd-i mezkûrun sadis hisse-i şâyi´â-i mezkûresine muvekkileri merkûmunun

vaz´u'l-yed olduklarını ikrâr idüp lakin asyâi-mahdûd-i mezkûrun sadis hisse-i

şaiyası müteveffâ-yi mezbûrun hayâtında ile'l-vefât yedinde mali ve mülki ve

ba´de vefâte ber tashîh-i mezkûr veresesi mezbûrune mevrûs olmağla bi hâk zabt

ve vayii yed iderler iyü benim ber minvâl-i muharrer müdde´âmı müvekkilleri

merkûmune izâfetle her biri bi'l-vekâle inkâr ve benim ber minvâl-i muharrer

şâhidlerim diyâr-i âharda bulunmağla davay-i mezkûrem isbâtdan izhâr-i acz

idüp talebimle muvekkilûn-i merkûmunden her birine bi'l-müvâcehe ber nahc-i

şer´î âdem-i ilm yemîn virmekle mûcebince nâib-i mûmâ ileyh beni da´vâ-i

193

mezkûren ile müvekkilûn-i merkûmune izâfetle vekilân-i merkûmâna bilâ beyine

mu´ârazadan men´ ve değirmen-i mahdûd-i mezkûre kıymet takdîr birle

mevrûsumuz müteveffâ-yi merkumun terekesi defterine idhâl olunmişid ancak el-

hâlet-i hazihi ben şâhidlerime zafer bulmağla asyâb-i mahdûd-i mezkûrun ber

i´tibâr-i mezkûr sadis hisse-i şâyi´â-i mezkûresinden keff-i yed ve bana teslîme

müvekkilûn-i mezbûrûn el-Hâcc İsmâîl ve Emîne ve Râzıye ve ayieş ve Fatmâ

Hâtûnlara izâfetle vekîlân-i mezbûrân el-Hâcc Osmân ve el-Hâcc Ayişe' ye tenbîh

olunmak murâdumdur diyü da´vâ ittikde anlar dahi bi'l-vekâle cevâblarında

asyâb-i mahdûd-i mezkûrun sadis hisse-i şâyi´âsı hakkında müdde´î-i merkûm ile

kendüleri beyninde ber vech-i muharre muhâkeme-i şer´îye sıbkat iderek hükm-i

hâkimle sadis hisse-i şâyi´â değirmen-i mezkûre kıymet takdîrile dâhil-i defter-i

kassâm idilmekle muvekkileri merkûmun taraflarından zabt ve vaz´-ı yed

olundığını bi'l-vekâle ikrâr ve değirme-i mahdûd-i mezkûrun sadis hisse-i

şâyi´âsı müteveffâ-yi mezbûrûn olub hatta müdde-i mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn

Efendi asyâb-i muhdud-i mezkûrun sadis hisse-i şâyi´âsını babası ve mevrûsi

müteveffâ-yi mezbûrden bi'l-velâye istihâb eylediğinde hibeden imtinâ´ itmişdi

diyü müdde´î-i mezbûrun inkârına mukârren vekîlân-i merkûmân bi'l-vekâlee

eyledikleri def´ da´vâlarını bir vechile isbâta kâdirler olmabuy müvekkillerine

izâfetle bi'l-vekâle isbâtdan izhâr-i acz birle istihlâf ittüklerinde müdde´î-i

mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn Efendi' ye bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´î yemin

verilmeğin mûcebince dâfi´ân-i mezbûrân bi'l-vekâlet eyledikleri def´-i

mezkûrleriyle muvekkileri merkûmûne izâfetle müdde´î-i mezbûr el-Hâcc

Velîyüddîn Efendi' ye bilâ beyine mu´ârazadan ba´de'l-men´ müdde-i mezbûr el-

Hâcc veliyüddin Efendi ber vech-i muharrer müdde´âsını Medine-i merkûme

mahallatınadn haci Veyis mahallesi ahâlîsinden diğer mümeyyiz Muslihiddîn

oğlu Mahmûd bin Halîl bin Abdullâh ve Talar mahallesi ahâlîsinden Köse Ömer

oğlu el-Hâcc Halîl bin Mustafâ bin Abdullâh nâm kimesnelelerin asyâb-i

mahdûd-i mezkuri mahallinde ma´rifet-i Şer´le irâe ve tahrîr iderek bi'l-müvâcehe

ber nahc-i şer´î eyledikelri şehâdetlerinyel isbât ittikde şâhidân-i mezbûrândan

merkûm Mahmûd usûl-i mevzuasına tatbîken evelen mâru'l-beyân Hâcî Veyis

mahallesi ahâlîsinden elahc Mehmed Ali Bin el-Hâcc Hasan ve Kâdî oğlu Hâfız

Mehmed Efendi ibni el-Hâcc Ahmed ve İtmekçi zâde Mollâ İbrâhîm bin el-Hâcc

Hasan' dan bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Taı Mekteb hâcesi Hâfız

Mehmed Efendi ibni Mehmed ve Kâdî oğlu Sâlih Usta ibni el-Hâcc Ahmed' den

alenen ve mezbûr el-Hâcc Halîl dahi evvelen ma´ru'z-zikr Tarlar mahallesi

ahâlîisnden Topçi oğlu el-Hâcc Mehmed Ali Bin İsmâîl ve Hâlid oğlu Ömer bin

Hüseyin ve Bacı zâde Ömer Osmân bin el-Hâcc Ali' den kezâlik bâ varaka-i

mestûre Sırren ve ba´dehu Semerci oğlu Abdullâh bin Ebûbekir ve Kuyruk oğlu

el-Hâcc İsmâîl bin Mustafâ' dan alenen lede't-tezkiye Ald ve makbûli'ş-şehâde

idükleri zâhir olmağın mûcebince asyâb-i mahdûd-i mezkûrun sadis hisse-i

şâyi´â-i mezkûresinden keff-i yed ve müdde-i mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn Efendi'

ye teslîmee müvekkilûn-i merkûmun el-Hâcc İsmâîl ve Emîne ve razie ve Fatmâ

ve Ayişe Hâtûnlara izâfetle vekîlân-i merkûmân el-Hâcc Osmân ve el-Hâcc Ali'

den her birine tenbil olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı.

el emr limen lehu'l-emr fî yevmu'l-hâmiş min şehr-i Rebi´u'l-evvel li sene isneyn

ve tis´in ve mieteyn ve elf

194

Şuhûdu'l-hâl

Sivrihisar_7681_0032/1

Sayfa 60/1

1

Ma´rûz-ı dâ´î kemîneleridur ki

Ankara vilâyeti dâhilinde Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kılınç mescid

mahallesi ahâlîsinden olub işbu târîh-i i´lâmdan dört sene mukaddem veadin iden

Tüccârdan elahc Mustafâ Ağâ ibni Velîyüddîn bin Abdullâh' ın verâset i zevce-i

menkûha-i metrûkesi Emîne Hâtûn İbneti Mahmûd ile sülbî kebîr oğlu el-Hâcc

Velîyüddîn Efendi ve sülbiye-i kebîre kızları Râzıye ve Fatmâ ve aişe ve Kezbân

Hâtûnlara münhasra ba´dehu kıbeli't-taksime mezbûre Kezbân Hâtûn dahi vefât

idüp verâseti zevc-i metrûki el-Hâcc İsmâîl bin Ali ile anası mezbûre Emîne ve li

ebeveyn er ve kız karındaşları mezbûrûn elahc Velî Efendi ve Fatmâ ve Râzıye ve

Ayişe Hâtûnlara münhasıra olduğı ve tashîh-i mesele-i mirâsları bi'l-cümle el-

münâsahati’-şer´îye bin dört yüz kırk sehimden olub sihâm-i merkûmeden iki yüz

on beş sehimi mezbûre Emîne Hâtûn' a v dört yüz kırk sekiz sehimi mezbûr el-

Hâcc Velîyüddîn Efendi' ye ve iki yüz yigirmi dörder sehimden cem´an altı yüz

yetmiş iki sehimi mezbûrât Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlara ve yüz beş

sehimi mezbûr elahc İsmâil' e isâbeti şer´an sâbit ve mütehakkık olduktan sonra

verese-i mezbûrûnden mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn Efendi Medine-i mezbûre

de´âvî meclisinde ma´kûd-i meclis-i şer´-i münîrde zikr-i âtî bey´ câmekân bir

bâb dükkâna vaz´-ı yedleri beyine ve âdile ile sâbit ve mütehakkık olan mezbûr

el-Hâcc İsmâîl ile mezbûrât Emîne ve Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlardan

merkûm el-Hâcc ismali tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekâlet-i âmme-i mutlaka

sahîh-i şer´îye ile vekîl-i müsecceli-şer´îsi olub mezbûretân Emîne ve Râzıye

Hâtûnlar taraflarından dahi kezâlik husûs-i câyi’l-zikrde vekâlet Âmme-i mutlaka

sahîh-i şer´îye ile vekîlleri olduğı usûl-i mevzû´sına tatbîken evvelen bâ varaka-i

mestûre Medine-i mezbûre mahâllâtından Yenice mahallesi muhtarı Habib Efendi

ibni Halîl ve ahâlîinden Yakûb oğlu haci Hüseyin Ağâ' dan sırren ve badehi yine

mezbûrândan alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükelir ihbâr olunan

zât-i mezbûretân bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân ma´ru'z-zikr Yenice mahallesi

İmâmi İsmâîl Efendi ibin Mustafâ bin Abdullâh ve Kavâk olğu Mehmed Çâvûş

ibni Ali bin Abdurrahman nâm kimesneler şehâdetleriyle Muhzir-i hasm-ı

câhidde ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan mezbûre

Râzıye Hâtûn' un zevci el-Hâcc Osmân bin Ali ve mezbûretân Fatmâ ve Ayişe

Hâtûnları taraflarından dahi kezâlik zikr-i cây-i husûsde vekâlet-i âmme-i

mutlaka-i Sahîh-i şer´îye ile vekîlleri olduğı zât-i mezbûretânı bi'l-ma´rifeti'ş-

şer´îye ârifân şâhidân-i mezbûrân şehâdetleriyle mahzır-ı hasm-ı câhidde vech-i

şer´î üzer sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan mezbûre Fatmâ Hâtûn'

un zevce Sarı zâde el-Hâcc ail bin Mustafâ müvâcehelerinde Medine-i mezbûre

sûkınde kâin bir tarafdan Emmi İbrâhîm Ağâ ibni'l-mezbûr Velîyüddîn bin

Abdullâh dükkânı ve bir tarafdan Yeni hân havlisi ve bir tarafdan hân-i mezkûr

kapusı ve taraf-ı Râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd ve bir tarafdan Abdülvehhâb

Efendi vakfına mukâta´a-i kadîme-i mâ´lûmlu vâkf ve üzerinde mevcûd ve bi'l-

195

cümle ebniyesi mülk-i ma´a câmekân bir bâb dükkân benim müstakilen mülk-i

hakkım olub hatta pederim mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr el-Hâcc Mustafâ

bin iki yüz seksen senesi hilâlinde hâl-i hayât ve Kemâl-i akl ve sıhhât cem´-i

tasarrufâtı şer´an nâfız ve mu´teber olduğı hâlde ma´a câmekân dükkân-i

mahdûd-i mezkûr hakkında benim içun oğlum el-Hâcc Velîyüddin Efendi'inin

mâlı olub benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim yokdur diyü muhzir-i şuhûdde

tav´an ikrâr ve i´tirâf itmişken müvekkilûn-i merkûmun ma´a câmekân dükkân-i

mahdûd-i mezkûri pederim mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûrun hayâtında ile'l-

vefât yedinde mülki ve ba´de vefâte ber tashîh-i mezkûr benimle kendülere

mevrûs olmak Za´mıyla füzûlî ve bi gayr-i hâk zabt ve vaz´-ı yed ider olmalarıyla

suâl olunub ma´a câmekân dükkân-i mahdûd-i mezkûrden keff-i yed ve baan

teslîme muvekkileri merkûmune izâfetle vekîlân-i merkûmâna tenbîh olunmak

murâdumdur diyü işbu târîh-i i´lâmdan iki buçuk sene mukaddem Medine-i

mezbûrede nâibi’ş-şer´î bulunan Mehmed Sâdık Efendi huzûrlerinde vekîlân-i

merkûmân yine müvekkilân-i merkûmân taraflarından vekîl-i müsecceli-şer´îleri

oldukları hâlde müvâcehelerinde da´vâ eylediğimde anlar dahi bi'l-vekâle

cevâblarında ma´a câmekân dükkân-i mahdûd-i mezkûre müvekkillerim

merkûmûn vaz´-ı yed olduklarını ikrâr idüp lakin ma´a câmekân-i mezbûrune

mevrûs mezkûr müteveffâ-yi mezbûrun hayâtında ile'l-veafate yende mülk-i ve

ba´de vefât ber tashîhi mezkûr veresesi mezbûrûne mevrûs olmalğa ber minvâl-i

meşrûh müdde´ân şâhidlerim Medine-i mezbûreye müddet-i sefer-i ba´id olan

diyar-i âharda bulunmaağla da´vâ-i mezkûrumi İsbâtdan izhâr-i acz idüp

talebimle müvekkilûn-i merkûmûnden her birine bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i

âdem-ilme yemin verilmeğin mûcebince nâib-i Mûmâ ileyh beni da´vâ-yi

mezkûremle müvekkilûn-i merkûmune izâfetle vekîlân-i mezbûrâna bilâ beyine

mu´ârazadan men´ ve ma´a câmekân Dükkân-i mahdûd-i mezkûre kıymet

takdîriyle mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun terekesi defter-i kassâmına idhâl

idimşidi ben el-hâlet-i hazihi şâhidlerime zafer bulmamla ma´a câmekân-i

dükkân-i mahdûd-i mezkûrden kefiye ve bana teslîme müvekkilûn-i merkûmûne

izâfetle mezkûr hakkında müdde´î-i merkûm ile kündeleri beyninde ber vech-i

muharrer muhâkeme-i şer´îye sıbkat iderek hükm-i hâkimle ma´a câmekân-

iMahdûd-i mezkûre kıymet takdîriyle dâhil-i defter-i kassâm idilmekle ol vcihle

müvekkilleri merkûmûn tarafından vaz´-ı yed ve müvâcehe olunduğı bi'l-vekalete

ikrâr ve ma´a câmekân-i dükkân-i mahdûd-i mezkûri müteveffâ-yi mezbûrun

olub hatta müdde´î-i mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn Efendi ma´a câmekân-i dükkân-

i mahdûd-i mezkûri babası ve mütevellî müteveffâ-yi evvel-i mezbûrun

vefâtından üç gün mukaddem sülb-i sagîr Oğulları Mustafâ ve Sakîk içun

müteveffâ-i evvel mezbûr Mustafâ' dan bi'l-velâye istihâb eyledikte hibeden

imtinâ´ itmiş idi diyü müdde´î-i mezbûrûn inkârına mukârren vekîlân-i

mezbûrâne muvekkillerine izâfetle bi'l-vekalete eyledikleri def´ ve da´vâlarını

isbâtdan izhâr-i acz birle istihlâf eylediklerinde müdde-i mezbûr el-Hâcc

Velîyüddîn Efendi' ye bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i yemin evrilmeğin

mûcebince dâfi´ân-i vekîlân-i mezbûrân bi'l-vekâle def´-i mezkûrleriyle müdde´î-

i mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn Efendi' ye müvekkillerine izâfetle kezâlik bilâ

beyine mu´ârazadan ba´de'l-men´ müdde´î-i mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn Efendi

ber minvâl-i muharrer müdde´âsına Medine-i mezbûre mahâllâtından haci Eskici

mahallesi ahâlî sinden İmâm oğlu memed Ağâ ibni İsmâîl bin Abdullâh ve Tatlar

196

mahalleis ahâlîsinden Na´lbend Sâlih Usta ibni Ali bin Abdullâh nâm

Kimesnelerin ma´a câmekân-i dükkân-i mahdûd-i mezkûri mahallined ma´rifet-i

şer´le irâe ve tahrîr iderek bi'l-muvcehe ber nahc-i şer´i ittikleri şehâdetleriyle

isbât ittikde şâhidân-i mezbûrandan merkûm Mehmed Ağâ usûl-i mevzû´asına

tatbîken evvelen ma´ru'z-zikr Hâcî Eskici mahallesi İmâm Ali Efendi ibni

Mahmûd ve ahâlîsinden Ağâ oğlu el-Hâcc Ali Ağâ ibni Mehmed Ağâ ve Ca´fer

oğlu Yûsûf bin Ali ve Temurci esnafından El-Hâcc Osmân Usta ibni ebubekirden

bâ vakara-i mestûre sırren ve ba´dehu Buçuk oğlu Musatfa Usta ibni Hasan ve

Bakkalbaşı nâzır oğlu İbrâhîm Usta ibni el-Hâcc Ali ve Dizdâr oğlu elahc

Mehmed Ağâ ibni Halîl Ağâ' dan alenen ve merkûm Sâlih Usta dahi evvelen

sâlifu'z-zikr tatlar mahallesi ahâlîsinden Bacı zâde el-Hâcc Ömer Osmân bin Ali

ve Semerci Mollâ Abdullâh bin Ebûbekir ve Kuyruk oğlu elahc İsmâîl Mustafâ

ve Topçi oğlu el-Hâcc Mehmed Ali bin İsmâîl ve Hâlid oğlu Ömer bin el-Hâcc

Hüseyin Ağâ' dan bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Fazlı beşe olu Mollâ

memed bin Mustafâ ve Dervîş oğlu Süleymân bin Süleymân ve merkûm Nâzır

oğlu İbrâhîm Usta' dan alenn lede't-tezkiye adl-i ve makbûli'ş-şehâde idükleri

ihbâr olunmağın mûcebince ma´a câmekân-i mahdûd-i mezkûrden kefiye ve

müdde´î-i mezbûr elhaac Velîyüddîn Efendi' ye teslîme müvekkilûn-i merkûmûne

izâfetle vekîlân-i mezbûrân elahc Osmân Ali' den her birine tenbîh olduğı tescîl

ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el emr limen lehu'l-emr fî'l-hamiş

min şehr-i Rebi´u'l-evvel li sene isneyn ve tis´in ve mieteyn ve elf

Es-Seyyid Mehmed Emîn el-muvella halifetu’l-medine-i Seferihisâr bi nûrî

nemekahu el-fakiru’llâh anhu gufire lehu

Temme-kelâm ve ceff-el-kalem

Sivrihisar_7681_0033/1

Sayfa 62

1

Birinci madde-Ezmine-i kadîmeden kalan dû nev´ eşyâ-i mevzû´a âsâr-ı atîkadan

beru ikinci madde âsâr-i atîka iki nev´iden nev´i-ula meskûkât ve nev´-i sânî

kâbil-i nakl olan ve yâhûd olmayan eşyâ-i sâiredir fasl-i evvel âsâr-i atîkanın

hakk-ı temellukine tevzî´ine dâirdir üçüncü madde gayr-i meskûkât olan âsâr-i

atîka devrinde de bulunur ise bulunsun devlete âiddir fakat me'zûnen icrâ-yi

taharriyât idenlerin bulacakların âsâr-i atîkanın sülüsi cânib-i mîrîye ve sülüsi

dahi bulan ve diğer sülüsi âsâr-i atîkanın zuhûr ittiği arâzînin sâhibine ve âsâr-i

atîkayı bulan âdem kendü arâzîsinde bulmuş ise sülüsâni kendüsine ve sülüsi

mîrîye âid olacakdır ve dördüncü madde âsâr-i atîka ve yahud ezmine-i

tahrîriyesi içun doğrudan doğrı ve yahud ve hükûmet-i mahalliye vâsıtasıyla

ma´ârif nezâretine mürâca´at olunur beşince madde âsâr-i atîkanın taksîmi

hükûmetin talebine göre aynen veyâhûd kıymetine icâr olunur altınci madde âsâr-

i sânîyeden sâhibli yerlerde bulunan ve mükemmel olan bazı mahal ve ebniye-i

sâirenin muhâfazası içun cânib-i hükûmetden mahalline îcâbına göre me'mûr

dahi ta´yîn olunacakdur fasl-i sânî âsâr-i atîkanın şerâit-i tahriyât ve sarfiyât-i

197

beyâniyedir yedinci madde ruhsat-i resmiye olmadıkça ve arâzî sâhibi irzâ

edilmedikçe âsâr-i atîka ve dekâyık taharrisiyçun hafriyât İcrâsı memnû´dur bu

memnû´iyet hilâfında haraket idenlerinin üç günden bir haftaya kadar habs

olunur harfiyât gayrinin mülkinde sâhibin rızâsı olmayarak icrâ olunmuş ise o

hâlde hasâr vâkı´ adhi sâhib-i mülkün iddi´âsı üzerine tazmîn ittirilur sekizinci

madde âsâr-i atîka veyâhûd defîne tahrîriyçun îcâb iden ruhsat Bâb-i âlîden

istidâne şarıtyal münhasıra ma´ârif nezâreti tarafından i´tâ kılınacakdır ve zuhûr

idecek âsâr-i atîkanın kaydı içun ittihad olunacak nümûnesine tevfîken matbû´ ve

koçanlanub kati´a-i defter dahi verilecekdir dokuzuncu madde sâir ruhsat

olanlarının hafriyât ve mu´âmelâtında şerâit-i nizâmiyeden mürâfa´-i harîk

itmedikçe Der-sa´âdet’de zabtiye nezâreti ve vilâyâtda hükûmet-i mahalliye

tarafından nezâret olunacakdır on birinci madde âsâr-i atîka veyâhûd defîne

tahrîriyçun tasdîk bir sened imdâdıyla sâhib-i mülk irzâ itmiş tahakkuk

ittirildiğinde ve mecâlis-i ma´ârifin tensîb ideceği mikdâr ve depozito veyâhûd

bir mu´teber kefil alındıktan sonra ruhsat veriecek ruhsat tehîye iki seneden

ziyâde olmayacakdur on ikinci madde müddet-i me'zûniyet nakziye olub da

hafriyâta devâm olunmak istediği hâlde tahdîd-i hâiz olacakdır on üçüncü madde

Âsâr-i atîka veyâhûd defîne tahrîriyçun verilecek ruhsat bir karye veyâhûd bir

kasaba hudûdi tecâvuz itmeyecekdir on dördüncü madde ma´an rükkâbin ve

medârisin ve makbere ve su yolı ve tarîkı-âmme misillü umûme muttâli olaca

yerlerde hafriyâtm icrâ câiz olmayacakdır on beşince madde ruhsat istihsâliyle

hafriyâta mübâşeret olunduktan sonra bir mahzûr görülürse ma´ârif nezâretiyle

bi'l-muhâbere hafriyât ta´tîl idilecekdir hafr iden kimesneni bu ta´tîlden dolâyı

marsa iddi´âsı Hakkî olmayacakdır on altıncı madde âsâr-i atîkat tahrîriyçun icrâ-

yi hafriyan olduğı esnâda bir mazarrat görüldüğüve amelîyâtın iktizâsına hafr

olunan mahallered hükûmet-i mahalliye ma´rifetiyle mu´âyene oluub hafriyâtı

vâkı´nın umûmen masrafı anlaşıldığı hâlde mesârif-i taharrî iden tarafdan tavsiye

olunmamk üzre mazarratta def´ idilmedikçe ve yedinde bâkî kalan âsârdar

cüssesine isâbet mikdârı tevkîf kılınacakdır on yedinci madde gerek Devlet-i

'Aliyye ve gerek duvel-i sâire me'mûrinin dâhilinde bulunan mahallerde kendü

mutasarrıf lodulkları emlâklarının hâmili tarafından şahs-i âhara terk ve sebebi

câiz olmayacakdır on sekizinci madde ruhsatnâmenin hâmili tarafından şahs-ı

aharak terk ve sebeb-i câiz olmayacakdır ondokuzunci madde şahs-i vâhide bir

zamanda iki muhtelik mevkı´de hafriyât icrâsına ruhsat verilmeyecekdir

yigirminci madde ruhsatname târîhinden i´tibâren üç ay zarfında hafriyâta

mübâşeret idilmez ise veyâhûd mübâşeret idilup da bilâ gadt iki ay terk idilur ise

ruhsatnamenin hükmi münkati´ olur yigirmi birini madde hafriyât icrâ olunacak

mevkı´ hükümetçe nezâretine mütemâdiye icrâsı müşkil olacak derece

ma´mûreden ba´id olur ise sâhib-i arz refâkatıyla mesârifının tarafından tesviye

kılınmak üzre bir me'mûr ta´yîn olunacakdır yigirmi ikinci madde hafriyât içun

vukû´ bulacak her dürlü mesârifi ruhsat olan kimesne tarafından tesviye

olunacakdir igirmi üçüncü madde mülk ve taht-i süknâ olmayan mahallerde âsâr-i

atîka zuhûri mantûkı olub da dört tarafdan icrâ-i hafriyât olunmak istenildiği

hâlde bu mekûle yerler bşakalarına verilmeyecektir yigirmi beşinci madde

tesâdüfen bulunmuş olan ve gerek me'zûnen taharri tarîkıyle bulunacak âsâr-i

atîkayi keşf idenlerin refâkatlerinde yigirmi birinci madde mûcebince terfik

olunmuş me'mûr yoksa nihâyet on gün zarfında hükûmet-i mahalliye haber

198

virmeye mecbûrduler müddet-i mu´ayyenede haber vermeyenlerden bulunduğı

âsârının Devlete âid hisseden mâ´adâ anın Rub´ kıymetine musâvî cezâ-yi nakdî

alınur yigirmi altını madde bend-i sâbık hükmince haber vilen âsâr-i atıkda cinsi

ve mikdârı ruhsâtnâme ile berâber maaref nezâretinden verilecek matbû´ koçanlı

deftere tahrîr olunarak zîr-i hükûmet ve kâşif tarafından imzâ veyâhûd temhir

olunduktan ve usûli vecihle tasdîk edildikten sonra biri kâşife virilub diğeri

mahal-i ma´ârif komisyonunda veyâhûd meclis-i idârede kayd olunduktan sonra

maaret nezaretine gönderelerecekdir yigirmi yedinci madde bend-i sâbık

mûcebince tanzîm olunan defter üzerine eşyanın aynen veyâhûd kıymeten

takyimi mukâbelesi icrâ kılınur sûret-i taksîm defterinin zeyline? Şerh verilur.

Yigirmi sekizinci madde taksîmin aynen veyâhûd kıymeten icrâısnad hükûmet-i

mahalliyece tereddu olunur ise bâ telgrâf nezâretinden istifsâd-ı re'y olunacakdır

yigirmi dokuzuncu madde tefrîk-i hâmil olunmayan âsâr-i atîkanın bedeli tahmin

kılınmak üzre taraf-ı hükûmetden ve kâşif cânibinden birer mühtemine ta´yîn

kılınacaktır bu iki muhtemen beyânlarında ihtilâf vukû´ bulur ise hükm olumak

orada taraf-ı hükûmetden ta´yîn kılınacak üçüncü mutemenin vericeği karâr kat´i

olacaktır otuzinci madde sâhib-i ruhsat iktizâ-yi müddetde veyâhûd da ol

hafriyâtı itmâm ettiğini haber verdiği ve şerâit-i nizâmiyeye temâmen Ri´âyeti

sâbit bulunduğı hâlde depozitosini makbûzasını almayarak i´âde kılınacakdır

fasl-ı râbi âsâr-i âtîkanın idhâl ve ictimâ´ına ve bey´ ve şirâsına ve mektûmâtına

müte´allik, imkân beyânındadir otuz birinci madde hâricden memâlik-i şâhânenin

sâir taraflarından Der-sa´âdet’e Gönderilecek âsâr-i atîka gerek meskûkât ve

gerek eşyâ-i sâire olsun gümrûk-i resmiden muaf olacakdır otuz ikinci madde

Memâlik-i şâhânenin her kangı tarafdan olur ise olsun memâliki-ecnebiyeye

çıkarılacak gerek meskûkât ve gerek sâir nev´-i âsâr-i atîkanın bir kıt´a defterinin

ma´ârif nezâretine irsâl ve îsâl oluann me'zûniyet-i resmiye olmadıkça

çıkarılamayacaktır Âsâr-i mezkûreden mûzeye lüzûmli olanların iştirâsına gabn

olunur ise zikr-i kıymette te’dîyesine sâhibi irzâ olunarak diğerlerine ruhsat

verilecekdir otuz üçüncü maded memâlik-i şâhâne' den bilâd-i ecnebiyeye

çıkarılacak âsâr-i atîka otuz ikinci madde ve muharrer-i mu´âmeleenni icrâsından

sonar gümrüği alınarak ruhsat verilecek ve bilâd-i ecnebiyeden geturilen âsâr-i

atîk yekân yekân gümrük ittihâz idilecek defter-i mahsûs-a kayd olunarak tekrar

ihrâcını kaydıyle bi't-tahkîk bir gûna resmı alınmaksızın Ruhsat tezkiresi

verilecektir otuz dördüncü madde âsâr-i atîk gümrüğüinden kaçırılur iken utulur

ise kâmile müsâdere olunur hâtime otuz beşince madde ebniye-i vesâire gibi

umûmi ve husûsi mahallerde mevcûd ve mezukr olan âsâr-i atîkadan yüz beşte

resmi dellâliye alınarak hâsılâtı ve âsâr-i atîka taksîmâtından hâsıl olacak bedelât

takdîmine ve cezâ-i nakdî ile harc ve ruhsatıyla musâderâtdan vâkı´ olcak hâsılât

mûze sanduğına â´id olacaktır.

Fî 21 Safer sene 291

199

Sivrihisar_7681_0033/2

Sayfa 63

1

Evlâda meşrûta olub mahlûl olan zâviyedârlıklarının evlâda ve gayr-i meşrûta ve

zâviyesi mevcûd mukâbilinde mahlûlenin dahi ta´lîm ve tedrisi kalmayub yalnız

nâm-ı mevcûd olan zâviyedârlıklardan mahlûl olanlarının ba´dezîn âhara

tevcihinden sarf-ı nazarla bunlara mahsûs vezâif-i tafsîlât vâkı´eyinin yine

mensûb olduğı mahallerde umûmen istifâdesiyçun mektebler inşâsı yolunda sarf

ve isti´mâli bu kere encamına mahsûs mensûratda tezkire tensîb idilmiş ve

keyfiyet ma´ârif nezâret-i celîlesine bildirilmiş olmağla ba´dez in o yolda vukû´

bulacak mahlûlâtı vezâif ve mahsûsât-i mertebesinin te'sîsi mekâtibe sarf ve

tahsîs zimmetinde iktizâ-i hâllin icrâsı bi't-tezkire sâmiye iş´âr buyurulmasun ve

o misillü mahlûlât vukû´ından îcâbı icrâ olunmak üzer keyfiyetin hazîne-i

merkûmeye iş´âri lâzım geleceği cihât kalelinde bâ ilm ve haber ifâde olunarak

sûret-i hâl bil cümle vülât-i a´zâm haderâtıyla evkâf-i muhâsebecilerine

bildirilmuş olmağın mûcebince îfa-yi müktezâsı husûsına himem-i aliyye-i

cenâb-i vâridileri derkâr buyurulmak bâbında

2

Seferihisâr kâimmekâmlığına

Rif'atlü Efendi

Evkâf-ı hümâyûn nezâret-i celîlesinden gelen tahrîratın meclis idâre ve evkâf

kalemince kaydı icrâ itturilub sûreti bâlâsına yazdırılmış olmağla oracada

kaydının icrâsıyla hükminin mer´i’l-icrâ tutulması husûsına himmet eylemeleri

siyâkında terkîm zeyle ibtidâr olundı

Fî 22 Rebi´u'l-evvel sene 91 ve fî 17 Nisan 90

3

Divan-i Ahkâm-i Adliye Nezâretinden mevrûd tahrîrât sûretidur fî Cemâziye'l-âhir

sene 90

Taşralarıyla muhâkeme-i nizâmiyede ruyet oluna de´âvîden dolayı müdde´un

aleyhin mahall-i âhardan celb ve ihzârı lâzım geleceği hâlde zarar ve ziyânın ve

mesârif-i seferiyenin te’essüf teshîl usûl-i vekâ´ideyi tevfîk olunmak iktizâ

idecekği bazı mahallerden istizâr olunmaktan nâşî keyfiyet divân-i ahkâm-i

adliye temyîz-i hukûk dâiresine lede'l-havâle mevâd-i hukûkıyenin eskirini

müdde´î aleyhâ ikâmetgâhğında bulunan mahkemede fasl ve rü'yet olundığına

nazaran müdde´îden kefîl ve sened gibi te'mînât ahzına mahal göstermezse de

usûl-i muhâkeme nizâmnâmesinde muharrer olduğı üzer bazı de´âvînin rü'yet ve

faslı müdde´înin ikâmetgâh ıında veyâhûd tarafının ikâmetgâhına

mahkememsinde dâireleri hâricinde bulunan mahkemeye âid olduğından gerek

bunların ve gerek taşra firâr kasabânından merkez kazâya ihzâr müdde´înin taleb

200

ve istid´âsı üzerien taşradan ihzâr oluacak müdde´î aleyhin mütemerrid usûle

tevfîken mesârif-i seferiye ve zahar ve ziyânını te’diye itmek üzre müdde´îden

sened ve kefîl alınmakda bulunudğına binâen ve bu kâ´ideye kıyâsen nizâmen

müdde´î aleyhin ikâmetgâhında bulunan mahkemeden başka bir mahkemeye celb

ve ihzârı hâlinde yani Der-sa´âdet’de taşraya ve taşralarladan bir sancâkdan idğer

sancâk veya diğer kaza mahkemesine celb lâzım geldikde mütemerrid usûline

tevfiken müdde´îden sened ve kefîl alınması ve bir karye veya kasabadan ol

kareynin va kazânın tâbi´ olduğı merkez kazanın celb ve ihzâr olunacak evler

tahtına gelince çünkü bunda gerek müdde´î ve gerek müdde´î aleyhiye bir

mahkeme tâbi´ olunacaklarından bir kazâ dâhilinde bir karye ve kasaba dârına ve

o kazânnı merkezine celb olunacak olanlar içun sened ve kefâlet alınması iktizâ

ideceğinin bi'l-cümle vilâyetlere ihzar-i ihâle ve keyfiyet-i lâzıme gelenlere isti´âr

ve hikâye olunmuş olmağla oraca dahi ol vecihle icrâ-yi mu´âmele olunması

husûsına himmet-i behiyeleri derkâr buyurulmak bâbında.

Sivrihisar_7681_0034/1

Sayfa 64

1

İkinci Ordû-yi Hümâyûn Şer´îye-i Celîlesinden Mevrûd Tahrîrâtın Sûretidir fî 14

Şevvâl sene 90

Uhdelerine cihât tevcihi inhâ ve istid´â olunacak kesânın kari´a bekâyâsından

olub olmadıklarına dâir kendüsine redîf-i zâzitâni tarafından tevcihle i´tâ

ittirilmesi ve bunların yedlerinde o misillü merbuta olmaksızın vukû´ bulacak

inhâ ve istid´âların kabûl ve (silik) idilmemesi mukaddemce usûl-i ittihâz oluarak

bi'l-cümle Ordû-yi hümâyûnler ile ve dâire-i tebligât zabita icrâsı olmaksızın

olduğı hâlde el-hâlet-i hazihi ol sûretle uhdelerine cihât tevcihi olucak kesânın

kari´a bekâyâsından olub olmadıklarını dâir mahalleri reîf-i zâbitâni tarafından

mazbata verilmekde olması cihetiyle bu usûle daima müstemiren dikkat olunması

zimmetinde redîf-i zâbitânına te’diye-i keyfiyet olunmasını makam-i âlî-i

seraskerinin irâde ve iş´âr buyurulmuş ve mûcebince keyfiyet zâbitân-i mûmâ

ileyh ile tebliği ve te’kîd kılınmış olmağla ikinci Ordû-yi hümâyûn ve dâire-i

askeriyesinden vilâyet-i celîleleri dâhilinde bu misillü uhdelerine cihât tevcih

olunacak kesânın kari´a bekâyâsından olub olmadıklarına dâir yedlerinde

mahalleri redîf-i zâbitâni tarafından mazbata olmadıkça inhâ olunması husûsının

lâzım gelenin imr ve iş´ârıni menût irâde-i 'aliyye-i vâridileridur ol bâbda

2

Emirnâme-i Sami Sûretidur fî 2 Rebi´u'l-evvel sene 91

Ma´rifet-i şer´le rü'yet olunan de´âvîde mehâkim-i şer´îyeden verilen hüccet için

nizâmi vechiyle istifâ olunduktan sonra bazı esbâb-i mâni´a-i ciyâdet iderek ol

201

da´vânnın defi´am-i te’eyyünede rü'yetiyle hüccet-i mezkûre mazmûnunun

ba´de's-sübût cânib-i şer´îden tahtîm ve imzâsında hacri alınması lâzım gelur ise

de bunun mikdârına dâir nizâmât-i mevcûdede sarâhat görülemediğinden ve

inde'l-muhâkeme mazmûnı sâbit olub hükkâm-i şer´î tarafdına imzâ ve tasdîk

olunan senedât harıce sâbık hükkâma âid olduğı zamânlara da bir mikdâr harc

olunmakad olduığı tahkîk kılınmış idüeğinden bu bâbda ne vecihle mu´âmele

olunmak lâzım geleceği bazı mahallerden istiksâr olunum bu mekûle hicec-i

şer´îyenin isbât isbât mazmûnın hükm-i siyâkının ta’yidi lüzûmına mebnî olacağı

cihetle usûl-i umûmeyi vekâyete hicec-i mezkûre içun tekrar harc istifâsı müsbet

olunarak bunun ta´yîn mikdârına muhâkeme-i şer´îye nizâmnâmesinin elli birinci

maddesinde musarrah ise de şu sûret mebhûse-i an olan harc-ı imzâya mukayese-

i aliyye olamayub işbu harcın cüz´i olması muvâfık-ı hüsn görüldüğine ba´dez in

ani'l-muhâkeme mazmûni isbât olunan hüccetlerin tasdîk ve imzâsında hazîne-i

celîleye âid olmak üzre bir çarîk sîm-i mecidiye harcı istiksârının usûl-i ittihâzı

şurây-yi devlet-i karârı mûcebince vilâyât ile sûret-i mahsûsede orada olunan

mutasarrıflıkde iş´âr ve hükkâm-i şer´îye icrâ-i tebligât olunması sarf-ı âlî fetvâ-

yi penâhîye ve sûret-i hâl divân-i ahkâm-i adliye nezâret-i celîlesine beyân ve

ezbâr idimşi olmağla oraca da usûl-i mutehazzenin mer´iyu’l-icrâ tutulmasına

himmet buyurulması lâzım geleceği beyânıyla şukka-i mahsûsa terkîm kılındı.

3

Sicilât-i Şer´îye ve Zabita-i De´âvî Cerîdeleri Haklarında Ta´lîmâtdır

Birinci madde gerek Astâne-i aliyey ve bilâdi-selaseed ve gerekse taşralarda

vâkı´ bi'l-cümle mehâkim-i şeriyede derdest kayd ve tahrîrat olan sicilâtın ibtidâ

sahîfesinden yed ile bir rakam vaz´ olunarak âhar sehâyife kadar sırasıyla erkâm

yazılacakdır ikinci madde: Mehâkim-i şer´îye cânibibinden verilen senedât ve

evrâk-i şer´îye bilâ istisnâ-i ehsâllerinden olmak üzre sicile kayd oluncak ve kayd

olunacaklarını müşir zuhûrleri mukayyid Efendi'nin mühri mümzâsıyla hatm

ilecekdir üçüncü madde.sicilât lede'l-hâce mürâca´at olunmakda bulunduğından

yazuları bi's-suhûle kiraet olunur derecede bulunacaktur dördüncü madde sutûr-i

kuyûdâtda hak vukû´ı ve sebtini ve satır arasına keliem ilâvesi bir vecihle câiz

olmayub şâhid hîn-i kayd ve tahrîrde sehv vukû´ bulur ise sahîhi sicilin kenânırda

açk olan mahalle yazılarak ve biri kâdî ve yâhûd nâib efendi tarafıdan bi't-tasdîk

tahrri idilecekdir beşinci madde kuyûdât aralarında boş mahalle bırakılub fakat

bir kaydının diğerinden fark edilir derecede cüzi fasîl idilmesi câiz olacakdır

altıncı madde sicile i´lâm yâhûd minnet kayd olundukda ve kayd aslıyla

mukâbele idildikten sonra kaydın aslı mutâbıkı zâhir olur ise yine mukayyîd

Efendi'nin ve mukayyed sırâsı anın hattıyla zeyl-i kayd mukâbele olunmuşdur ve

işâretle imlâ kalacakdır yedinci madde fasîl sened-i şer´î olur ise olsun inde'l-

iktizâ aslıyla tasdîk olundukda asıl ile kaydı beyninde fâhiş sûretde kelimât zâide

bâten farz bulunur ve (...) ta´bîrât ve mâ’lce külli ve cüzi mugâyirat görülür

yâhûd sicilâtdan evrâk kat´i ve kelime tay idilir ise anın hakkında ve cezâ-i

kânûnnâmem-i hümâyûni ahkâmınca mücâzât olunacakdır sekizinci madde

hükkâmı taraflarından verilub gerek kuyûdat-i şer´îyece noksândan hâlî ve

gerekse hâvî olduğı hükm veyâ metin esâsen meselesine muvâfakı olmayan her

202

nev´i senedât cânib-i fetvâhâneden cerh ve hatâlarına işâret oluanrak mahelline

geldikde Kâdî veyâ nâib Efendi'nin bi’n-nefs kendisi ve iktizâ itmiş ise de halefi

tarafından işâret-i mezkûre bi aynihâ o misillu senedâtın kaydları bi’r-rü'yet

yazılacak ve zîrleri bunlar taraflarından temhîr olunacakdır dokuzuncu madde

birinci ikinci v dördüncü ve beşinci ve altıncı maddelerden beyân kılındığı üzer

mukayyit efendiler taraflarından icrâ-yi vezâyif me'mûrelirnden tekâsül olunur ve

mevâd-i mezkûre hilâfına olarak hareket ittirilir ise bu misillüler ceza

olunacakdır onunci madde sicilât-i şer´îye mukayyid Efendilerinin eyâdi-i

emânetlerinde olmakla emn ve mu´temed zevâtlardan olmaları lâzım gelub

içlerinde emniyetsiz kimesne bulunur ise ve şu emniyetsizliğin lede't-tahkîk

meydâna çıkar ise Kâdî ve nâib Efendi tarafından azliyle erine emîn ve mu´temed

bir zât ta´yîn kılınacaktır.

Sivrihisar_7681_0034/2

Sayfa 65

On birinci madde sicilât bi'l- îcâb mahal-i mahfûzden gönderilub bazı kuyûdât

taharri olunduktan sonra me'mûrine teslimen bilâ tevkîf yine o mahalel

gönderilecekdir on ikinci madde sicilâtın fersûde olan mahalelri Kâdî veyâ nâib

Efendi tarafından sûret-i lâzıme ve cihle ta´mîr ittirilecekdir on ücüncü madde

bi'l-cümle mehâkim-i şer´îyede sicilât hıfzına tahsîs bir sandık olacak ve sicilât

hadd-i ihtimâm üzre bu sanduga kolınarak mezkûr Sâdık mukayyid Efendi

tarafından temhir kılındıktan sonra me’men´ bir mahallede hıfz iderecekdir on

dördüncü madde evrâk-i sicilât kuyûdâtla meşmûn olarak hitâm buldukda yâhûd

kazı veyâ nâib Efendi'nin infisâlleri vukû´a gelindikde hemân zeyl-i kuyûdâta

kazı ve nâib efendi tarafından imzâ ve tasdîk mühriyle hatm idilecekdir on

beşinci madde İstanbul ve bilâd-i selâsede bulunan hükkâm-i şer´îyenin

müddetleri munkazıye olarak müddetleri içinde taraflarından hükm ve rü'yet

olunub da hasebu’l-zarûre ashâbına i´lâm veya hüccet verile meyân-i husûsât

hakkında infisallerinden sonra senedât verilmesi îcâb ider ise bunlar ba´de't-

tahrîr ahar kuyûdât zeyl olmak üzre kayd ve kuyûdât yien temhir olunacakdır on

altıncı madde zabt-i da´vâyi mahsûsi cerîdelerinin birinci maddede beyân

olunduığı üzre ibtidâsi sahîfelerinden bedâ ile bir rakam konularak aharlarına

kadar tertîb üzre vaz´-ı erkam olacakdır ve suturda hak ve sebti câiz olmayub

şâyed sehv uku bulur ve sûret-i mazbata-i da´vâya ilâve ve andan tenkîz iktizâ

ider ise Der-sa´âdet’de sûret ve İstanbul Kâdîlığı müsteşârlığın ve taşralarda nâib

efendilerinin inzimâm-i re'y ve ma´rifetiyle sahîhi ilave ve tenkîsi maddeleri

cerîdenin açık olan mahalilne yazılacak ve sehv olan mahalline bir hakk-i keşîde

kılıacaktır on yedinci madde telâhık-ı efkâr ve taharriye ile işbu ta´lîmâtın

muhtâc-i ta´dîl ve ıslâh olan fıkrânın ıslâhı câiz olacakdır on sekizinci madde

işbu ta´lîmât târîhi neşre i´lânından mu´teber tutulacaktır.

Fî 15 Zi'l-hicce sene 90

1

Sûret-i Emirnâme-i Hazret-i Meşihât-Penâhî fî 17 Zi'l-ka´de sene 91 ve fî Kânûn-i

evvel sene 89

203

Emvâ-i eytâmın bundan akdem nizâmnâme-i mahsûs ile sûret-i idâre ve

mu´âmelât-i irâe ve ta´yîn ve ol vecihle ziyâ´ve telefden vekâye-i istihsâl ve

te'mîn kalındığı hâlde bazı kazâlardaki eytâm sandukları odasının gâyet yolsuz ve

nizâmsızlığı işidildiğinden bunların nizâmına Tevfiken ıslâh ve tanzîmi

lâzımeden olduğına ve ifâde-i iş´âr olundığı üzre hükkâm-i şer´îyenin taht-ı

nezâretlerinde bulunduğı cihetle merkûmun irâde ve erbâhı ve telef ve sırkatten

ve himâyesiyle muhâsebelerinin sûret-i sahîhede tevkîf ve rü'yeti ve'l-hâsıl

münâfi-i eytâmının husûli ez u bâdi içun her dürlü himmet ve mu´âvenetde

hâlisânenin icrâsi vezâif-i mühimme-i hükûmet-i şer´îyeden bulunduğına binâen

ber minvâl-i muharrer muhtâc-ı ıslâh olan eytan sanduklarının var ise mu´âmele-i

munkaziyenin îfâ ve nizâmnâme-i mezkûrinin temâmı icrâ-yi ahkâmiye dikkat ve

i´tinâ kılınması siyâkında tahrîrât-i umûmiye tastîr ve tesyîr olundı.

2

Diğer Sûret-i Emirnâme-i Hazret-i Meşihât-Penâhî fî 15 Zi'l-hicce sene 90 ve fî 22

[kânûn-i]sânî sene 89

Mu´âmelât-i umûmîyede te´âti içun mukaddemâ tertîb olunan evrâk-i sahîfe

nizâmnâmesinin ıslâh ve tesbi´iyle hernevi mu´âmelât-i şâmil olmak üzre damgâ

ve pul ihdâs ve icad ve evrâk-i sahîha dahi kemâkân bi'l-ibkâ isti´mâlâtının taht-i

mecbûriyetinde tututlamsı için de husûs-i vükelâda tensib olunmuş ve ol bâbda

kalame alınan nizâmnâmenin icrâsı ahkâmına irâde-i seniyei-cenâb-i Pâdişâhî

müte´allik ve şeref-sudûr buyurularak nizame-i mezkûr her tarafa neşr ve i´lân

olumdığı misillü üç nüshası dahi lefen tesyir bülend-i şerîfleri kılınmıdır meclis

ve muhâkeme-i vilâyetçi i´tâ oluancağı derkâr olunduğından ber mantûk-i irâde-i

seniyye doksan senesi martının duhûliyle berâber temâmen icrâsına Kemâl-i

ihtimam ile mübâşeret kılınmak üzre teblîgât-i lâzime-i icrâsı bâ tezkire-i sâmiye-

i beyân ve iş´âr buyurulmağla ber minvâl-i muharrer icrâ-yi iktizâsına ve dâhil-i

vilâyetin bulunan hükkâm-i şer´îyeye vesâyâya lâzıme-i îfâsına say´i ve gayret

eylemeniz bâbında şukka-i mahsûs-i şenâveri terkîm ve bendâr olundı.

3

Diğer Sûret-i Emirnâme-i Hazret-i Meşihât-Penâhî fî 15 Zi'l-hicce sene 90 ve fî 22

Kanun-i Sânî sene 89

Mehâkim-i şer´îyeden verilen kâfe-i vesâik ve senedâtın bi ibâreatihâ sicil-i

mahkemeye kaydı ba´de'l-kadîm taht-i ehemmiyetde bulunduğı hâlde bazı

senedât-i şer´îye bilâ kayd eshâmına verilmekde olduğı gibi sicilât emniyetsizği

mûceb bir halan ve irâdede bulundurıldığı istimâ´ olunduğına ve sâye-i islâhâ

vâye-i hazret-i hilâfet-penâhide bu hâlin islâhıyle istikbâl te'mîn ider sûretde

kâfe-i mehâkim-i şer´îye içun mestûr bir kâ´ide vaz´ ve te'sîsisen lüzûm

görüldüğine binâen ol bâbda mecâlis-i tevfîkât-i şer´îyede bi't-tasdîk kaleme

alıverilen ta´lîmâtın sur-i matbû´asından yigirmi nüsha lefen tesyîr bülend-i

şerîfleri kılındı merkûmenin temâmını icrâsına say´ve himmet ve dâhil-i

vilâyetde bulunan elviye ve kazâ nüvvâbi efendilere birer adedinin irsâliyle

204

ahkâmın recâsına tevfik-i mu´âmele idilmesi zimmetinde vesâyâ-yi lâzıme îfâ ve

icrâsına mübâdi buyurluması siyâkında şukka-i mahsûsa-i şenâveri terkîmine

ibtidâr kılındı.

Görülen eytâm-i umûmiyle

Sivrihisar_7681_0035/1

Sayfa 66

1

Memâlik-i mahruse-i şahanede kâin arâzî –i harmaniyenin lede'l-hâce tefvîzi ve

ihâlesi hâlinde taşralarca defterdârlar ile mâl ve kazâ müdîrlerinin sâhib-i arz

hükmide tutulması tâpu nizâmnâmesinin birinci maddesinde musarrah iken işbu

arâzî-i emîriye da´vâlarından sâhib-i arâzînın vücûdine lüzûm görünmeyen

husûsât içun şer´an verilen i´lâmında bir takım yerlerden vali ve mutasrrıf ve

kâimmekâm gibi mülkiye me'mûrlerinin ve bazı mahallerde defterdâr ve

muhâsebeci ve mâl müdîri ve katibler ve bazı mevkı´lerde defter-i hakani ve tabu

me'mûri ve ketebesi sâhib-i arz kâimmekâmı gösterilmekde ve binâen aleyh

fetvâhânce i´lâmât ve irâdenin tasdîk veyâ cerhinde? senede tereddüd hâsıl

olmakda bulunudğından bu bâbda bir kâ´ide-i matarrade vaz´ ve ta´yîni lüzûmına

dâir yazılan tezkere-i şenâverî üzerine keyfiyet-i encama mahsûs vükelâda lede'l-

mutâla´a bu mekûle arâzî-i emîriye işleri hasebu’l-kâ´ide tûpû me'mûrelirinin

makbûzi olmak lâzım geldiği hâlde mukaddem vilâyâtın her tarafına bu misillü

me'mûrler görilmediği cihetle şu vazîfe-i sâire idilen irâdeye ta´mîm olunmuş ise

de ol bâbda mu´âmelâtca teşvîsât ve müstekilât sebebini bi't-taharriye sâbit

olmakla buna bir tedbir ittihâzı ehem idüeğine ve şimdi ise sâye-i terâkkiyât-

vâye-i hazret-i şâhânede memâlik-i mahrûsenin katıât´-i mükteziyesine

defterhâne-i nezâret-i behiyesinden başa başka me'mûr ve Kâtibler ta´yîn ve irsâl

kılındığı mülâsebesiyle evvelki îcâb ve ihtiyâc ber tarafa olduğına mebnî ba´dez

in o gün arâzî-i emîriyeye müte´allik mesâil ve devâ´inin hîni-rü'yetinde anların

yani defterhâne me'mûrlerinin veya bizzât bulundukları takdîr vekîllerinin

makâmında olan tâbu kâtiblerinin ve bazı yerlerde henûz tâpû usûl-i te'sîs ve

heyetleri tertîb olunmadığından öyle bir ferde dahi husûl-i icrââta kadar

muvakkaten mutasarrıf ve defterdârı kâimmekâm ve mâl me'mûrlerinin sâhib-i

arz ad idilmemesi tenbîh idilmiş ve ya bi'l-istizân irâde-i seniye-i hazret-i

Pâdişâhî dahi ol merkezde müte´allik ve şeref sudûr buyurulduğı fî 26 zi'l-hicce

sene 90 ve fî 2 şubat sene 89 târîhlu tezkere-i sâmiye-i cenâb-i vekâlet penâhî ile

beyân ve iş´âr buyurulmuş olmağla ba´dezîn irâde-i seniye-i hükmine Tevfik-i

mu´âmeleye himmet ve işbu tahrîrât-i senâverinin sicil-i mahkemeye kaydına

mübaderet sıyâkında tahrîrat-i umûmiye tahrîr ve tesyir kılındı.

Fî 15 Muharrem sene 91 ve fî 20 Şubat sene 90

205

2

Rif'atlü Bey

Bazı sancakların temyîz mecâlisinde ve ekser neferlerini de´âvî meclislerinde

erbab-ı kabâhat ve cünhaca ve bunlar ve cinâyâtın ve bunlar aleyhinde ihbâr iden

muhbirlerinin icrâ idilen istintaklarında sâkin oldukları kaza ve kasaba ve kurânın

esâmileriyle sin ve şöhretle ve sıfatları suâl ve zabt olunmaksızın yalnız isimleri

sorulub kayd olunmakda ve bu dahi o madenin hin-i tedkîkinde sehbiyyeti iltizâm

itmeked olduğından ve mevâd-i mezkûrenni suâl-i zabta alınması istintâk

usûlinin birinci mesele-i mühillesinden olduğı gibi kangı devlet teb´asından

olduklarının suâl ve tahrîr dahi îcâb-i mashalatdan idüğinden ba´demâ bu bâbda

alınacak istintâklara müdde´î ve müdde´unaleyhin ve bunların hakkında

muhbirlik idecek kesânın dahi sâkin oldukları kazâ ve kasaba ve karyelerine

kündü isim ve şöhret-i vaziyetlerinin e kağnı devlet teba´asından olduklarıyla

babalarının isimlerinin derc olunması ve teba´a-i ecnebiyeden olanların

pasoportları olub olmadıklarının takdîm kılınması husûsında mukaddem isti´âr

lüzûmi divân-i temyîz-i vilâyetden bâ tezkere ifâde ve sûret-i hâl-i melahât beyân

ve tevcîh olunmuş olmağla oraca dahi vesâyâ-yi mebhûse dâiresinden hareket

olunması siyakında şukka tahrîr kılındı.

Fî 17 Cemâziye'l-evvel sene 91 ve fî Haziran sene 90

3

Emîrnâme-i Sâmî Sûretidir fî 16 Rebi´u'l-âhire sene 91

An asl yerluden ve teba´a-i Devlet-i 'Aliyyeden olan bazı eşhâsın mücerret

tekâlif-i mîrîye ve sâireden kurtulmak vesâir sûret-i istifâde iylemek üzre

ellerinin ecnebi oldukların isbât ider bir günâ evrâk-ı resmiye olmadığı hâlde

kündelerinin ecnebî tanıddırmak iddi´âsında blundukları ve bunların bu iddi´âları

icrâat-ı hükûmete bazı mertebe-i sekine-i ibrâsı itmek olduğı bazi vilâyet ve

devâireden vukû´ bulan iş´ârâtdan tefhîm olunmuş ve bu mekûlelerin usûlen

isbât-i müdde´â itmekidçe iddi´âları kabûl olamayub teba´a-i Devlet-i 'Aliyyeen

tanınacakları nezâreti-celîle-i hariciyeden bâ müzâkere-i umûmiye bi'l-cümle

suferânlara tebliğ idilmiş olmağla ba´demâ o mekûle iddi´âda bulunub da ibrâz-i

delâil idemeyenlerin teb´a-i Devlet-i 'Aliyyeden tanınub haklarında ana göre icrâ-

i mu´âmelât-i lâzimiye himmet.

4

Mâ´lûm-i sâmîleri buyulurduğı vecihle Devlet-i 'Aliyye teba´asıyla İrâÎ devleti

teba´ası beyninde mütevâliyen ve mütenevvi´an zuhûre gemekde olan ihtilâfât ve

müşkilâtın ber taraf edilmesi maksad-ı hayr marsadına mebnî cinâyâta müte´allik

da´vâlar ile hukûk-i şansiye de´âvîyede vesâir işlerde devleteynde yediğeri

memâlikinde bulunacak teba´ası haklarında kendi teba´aların misüllü mu´âmele

olunması husûsı mukaddemâ karârgîr olarak bi'l-cümle devâir-i vilâyât bildirilmiş

ve mu´âmelât-i vâkı´ca mucebi teshîlât olmak üzre teşrîh ve tefsîr-i mekâsid-i âdî

müte´âkıben kaleme alınan ta´lîmât fî 19 nisan sene 90 târîhinde her tarafa tebliğ

206

olundığı gibi savb-i vilâyetlerini dahi bir kıt´a tahrîrât-i mufâsala gönderimişm

idi esâs-i mahsûse halel gelmemek üzre mu’ahharan tarafınca bu bâbda bir

karârnâme akdi iktizâ eylediğinden hâriciye nezâret-i celîlesiyle İran sefâreti

beyninde müzâkerât-i lâzıme bi'l-icrâ karârnâme-i ahkâm-ı münderice hakkında

infâk olunub fakat bunun imzâsı devlet-i mu´âmele müşârun ileyh ile henûz akd

olunmamış olan ticâret ahdnâmesinde tanzîm ve imzâsına ve İran’a olan bazı

mesâlih-i mu´alaga-i saltanat-i seniyyenin pay ve kebvişebi pammıhra elhişek

oğmağla husûle ta´allîk olunmuş ise de bunlar hâsıl oluncayadeğin mesâlih ve

mu´âmelâtı teşvîş e te’hîrden vekâye-i mukâvelenâme-i mezkûre mevâd-i

mündericesinin muvakkaten mütevakkı icrâya konulması lâzım gelmiş ve

İranlılarla cereyân idecek mu´âmelâtımıza hükûmetçe ismiyu’l-harekât ittihâz

olunacak mevâd zîrde gösterilenlerden ibâret bulunmuşdur İran teba´ası cinâyet

ve câniha ve kabâhat müte´allik kâfe-i husûsâtda teba´a-i Devlet-i 'Aliyye misillü

doğrudan doğruya kavânin ve nizâmât-i Devlet-i 'Aliyyeye verilen vâsıta-i

hitâbete ve memâlik-i saltanat-i seniyeyey tâbi´ bulunancak ve teba´a-i merkûme

ile Devlet-i 'Aliyye teba´ası beyninde tecâvuz ve hukûk-i âdiyeye müte´allik

tekûn idecek bi'l-cümle de´âvî ve ihtilâfât-i mehâkem ve meclis ve Devlet-i

'Aliyyede fasil ve revâbit olunacak ve fakat bu misillu hukûk ve ticâret

da´vâlarının hin-i rü'yetinde öte tarafdan yerine cemmât-ı ? hatır bulunmasına

müsnedî gösterilecek ve hukûk ve ticârete dâir verilecek i´lâmâta şahbenderler

vâsıtasına mürâca´at ile icrâ olunacak ise de i´lâmât-i mezkûrenin icrâsıan

şahbenderler tarafından imtinâ´ ve muhâlefet ira idüp İran teba´ası esnâfıın

mükellef olduğı kâfe-i rûsûm-i te’diye marâzâtlığa müte´allik husûsât ve

mu´âmelâtda aynıyla teba´a-i Devlet-i 'Aliyye gibi doğrudan doğruya mehâkim

ve me'mûrin-i Devlet-i 'Aliyyeye tâbi´ olacaklardır İran şahbender ve şahbender

vekîlleri ve tercümân ve kavvâsları vesâir duvel-i mütehâbbe konsolmesi vekîl ve

tercümân ve kavvâslarının nâil oldukları imtiyâzâta mazhar idilecekdir memâlik-i

mahrûse-i şâhânede vekâye iden teba´a irâniye’nin terekelerine müte´allik

mu´âmelât-i tahrîrât vesâire ki fî’s-sâbık İrân şahbenderlerine âid olacak ve

teba´a-i Devlet-i 'Aliyye cânibinden berâber anlu? terekesi aleyhine ikâme

olunacak de´âvî-i sâir hukûk da´vâları kime âid olduğı mehâkim ve mcelis-i

mahallede nizâmı vecihle rü'yet kılınacakdır berâber anlu ? murâfık Devlet-i

'Aliyye teba´asına girecek istirâya teba´a-i Osmaniye nizâmnamesine tatbîken

iktizâ sına icrâ olunacak ve başkaca bir nizâmnâme yapılıncaya kadar teba´a-i

İrân’nın memâlik-i şâhânede emlâk tasarrufına selâhiyetleri olmayacakdır İrân

teb´asının teba´a-i Devlet-i 'Aliyyeden olan nisâ ile izdivâcları kat´an ve

kav´iyyen men´ olunmuş olduğından bu memnû´iyenin ve devâmı zimmetinde

hukümet-i seniyye tedâbir-i muhkem ittihâz olunacakdır ve teba´a-i İraniye ile

duvel-i ecnebiye-i sâire teba´ası beyninde ticâret ve sâireye dâir tekûn idecek bi'l-

cümle de´âvî ve münâza´at bu âna kadar mer´iyu’l-icrâ olan kaideye tatbîken

rü'yet ve tesviye idilecekdir işbu ta´dâd olan husûsâtdan mâ´adâ mevâd ve

mu´âmelâtda teba´a-i İrân' iyeni sâir duvel-i ecnebiye teb´asının mahzur ât ve

müsâ´adâta nâil olmayub umûr-i tabi´iden bulunum husûsât-i meşrûhada ol

vecihle amel ve harete olunmasına bi'l-istizân irâde-i seniyye Hazreti-hilâfet-

penâhye dahi şeref sadır olmuş olmağla ve keyfiyet sâire tarafından bildirilmekle

taraf-ı devlet-i âlîlerinden dahi ana göre mu´âmeleye himmet.

207

Sivrihisar_7681_0035/2

Sayfa 67

1

Müvellâ Ta´yîni Hakkında Nizâmnâmedur fî 14 Cemâziye'l-Evvel sene 91 ve fî

Birinci madde taşralarda emlâk sarf ve araz-i mîrîye ve mevkûf ve husûsâti-sâire-

i şer´îyeden vukû´ bulan da´vâların mahallinde fasl ve müvellâ ta´yîn ve irsâli

istid´âsına dâir gelecek arz-ı hâlde revâyişe müte´allik evrâk makâm-i meşîhat-i

ulyâdan meclis-i intihâb hükkâm-i şer´îyeye mahsûs olunacakdır ikinci madde

meclisce tedkîkât-i mükteziye icrâ olunarak müvellâ irsaline lüzûm görüldüği

hâlde ta´yîn olucak müvellâ İstanbul mehâkiminde müştehidininden veyâhûd

ma´zûlet-i fevâyidden ehliyet ve liyâkatı ve usûl-i mücerrebe olanlardan intihâb

olunub işinde ehemmiyet ve cesâmetinev emahallinde ba´id ve karnie göre

mesârifi-seferiyesi müvellâya istid´â iden tarafından verilemk üzre yine meclisci

kat´i ve ta´yîn olucak ve an mikdâr peşîn verileceği karârlaştırılacakdır üçüncü

madde ikinci madde beyân olunduğı üzer müvellâ ta´yînine görülen

lüzûmmmmmun esbâb-i mucibesi ve intihâb olunan zâtın ismi ve şöhreti ve

nerede mustahdem bulunudğı ve mesârif-i seferiyesinin mikdârı makâm-i

celîlele-i meşihat-i penâhiye bâ mazbata beyân idilecekdir.dördüncü madde

üçüncü maddede beyân olunan mazbata makam-i vilâyet fetvâ-yi penâhîden

kabûl ve tasdîk olunduğı hâlde yazılacak işâret-i aliyye üzerine emr-i âlîsi tasdir

iddirilecekdir beşinci madde ta´yîn olunan müvellâ hasil olduğı emr-i laii

mucebicne mahallinde hin-i murâfi´de mahal-i nizâ´ kazâ dahihilinde ise ol

kazânın de´âvî meclis ve livâ veyâhûd vilâyet merkezi olan kazâda ise meclis-i

temyîz ve divân-i temyîz ahdnâmesi ve da´vâ oluna n husûsı arâzî-i emîriyeden

ise shaib-i arz ve mevkûfden ise mütevellî veyâ mütevellî-i kâimmekâmi

huzûrında ol da´vâ şer´-i şerîf ve adl-i hakkâniyete Tevfiken ruyet ve hükm

ittirildiktne ve mürâfi´âtdan her kangı sened-i şeni ahzına taleb olur ise müvellâ

muvâzzaf olmadığı cihetle mehâkim-i şer´iye nizâmnâmesi mucebicne iktizâ iden

hacri müvellâ ahz idüp verceği sened-i şer´îye hemân tanzîm ve temhir iyledikten

sonra da´vânın müvellâ tarafında verilen sened-i şer´îyede muharrer olduğı üzer

hâsıl ve hasım hazm idildiği ber vech-i muharrer mürâfa´ada hâzır bulunan zevât

atrafından bâ mazbata tasdîk kılınacakdır ve işbu tasdîk mazbazası divân ve

meclis tahrîrlerinden verilmiş ise de doğrudan doğruya kazâ de´âvî mecâlisinde

i´tâ kılınmış ise de kazânın mülhâk bulunduğı merkezi vilâyet divân veyâhûd

sancâk meclis temyîzinden tasdîken verilecek mazbata ile berâber vali-i vilâyet

cânibinden posta ile bilâ tehir bâ inhâ makâm-i celîle meşîhat-penâhîye irsâl

kılınacakdır altıncı madde sened-i şer´î ve mazbatalarının makâm-i celîle meşihat

penâhiye veurud gerek fetvâhâne-i celîleye havâle olunarak oradan kabûl ve

tasdîk olunur ise makâm-i vâlâ-yi fetvâ penâhîden müvellâyı avdeti içun bâ

telgrâf ruhsat verildikten sonra avdet idecekdir ve mezkûr senedi sâhibine i´tâ

olunmak üzre gönderildiği tahrîrât-i mahsûsa posta ile iade olunacak ve sâhibi

İstanbul’da bulunduğı hâlde kendüsine verilecektir yedinci madmde fütühâtça

icrâ olunacak tedkîkâtda senedin usûline muvâfık olmadığı tahukkuk ider ise

ale'l-ve esbâbı tavsilen ve i´âdei-mürâfa´aya ve şuhûde muhtâc ise îzâhen usûli

vecihyle senedin zuhûrine isnâden ve tahyîr olunan makâm-i vâlâ-yi fetvâ-yi

208

penâhîye takdîm kılınacak ve oradanda senedin lefîyle tastîr olunacak tahrîrâta

tevfiken müvellâ mahallinde işi rü'yet ve hükm iedcek ve buna dehi beşinci ve

altıncı maddelerde muharrer mu´âmele temâmen bâdî olacakdır sekizinci madde

işbu nizâmnâme târîhi i´lâmdan itibaren mer´i icrâ olunacaktır.

Sivrihisar_7681_0036/1

Sayfa 68

1

Tevcihât-i Cihât ve Müteferri´ât Hakkında Ta´lîmâtdır

Der-sa´âdet’de ve bilâd-i selâseden ve nizâmât ve mu´âmelât-i mahsûssesi olan

harameyn-i şerîfeyden mâ´adâ memâlik-i mahrûse-i şâhânede kâin evkâf-i şerîfe

bir nokta olub mahlûlden veyâhûd ashâbının kasr-ı yedinden veyâ ref´inden veyâ

müceddeden ber mûceb-i nizâm tevcîhi inhâ olunacak cihât içun işbu ta´lîmât

zaynide mastûr ta´rîf ile mikdârı ta´dîl ve ta´biye olunan harcın yalnız bir rub´

sancâk idâre meclisleri ma´rifetiyle muvakkaten ahz ve istihsâl ve nümûnesi ve

nizâm-i ve kâ´idesine tatbîken mazbatalara bi't-tanzîm toğrudan doğruya hazîne-i

evkâf-i hümâyûne irsâl olunacak ve hazînece iktizâ iden berâtları bi't-tastîr

mahalline tesyîr olundukda ma´rifet-i sûretiyle mukaddem rub´i alınmış olan

harcın kusur üç rub´ dahi alinbu berâtları ashâbına teslîm kılınacakdır ve alınan

harçları zîr-i mazbatalu müfredât defteriyle berâber cedvellere idhâlen evka-i

hümâyûn hazînesine gönderilenecekdir tevcihi inhâ olunacak cihetlerinin rub´

harc alınub teslîm-/i sanduk olunduğı mutazammen evkâf-ı muhâsebecisi ve

sanduk Emîni mühürleriyle memhûr ilm u ve haber ibrâz olunduktan sonra ol

ücretlerin mazbataları meclis irâde-i livâ taraflarından tanzîm olunacak ve

nümûme gösterildiği vecihle mazbataları metninde cihât-i mezkûrenin hasbi ise

hasbi olduğı hasbi değil ise iki senelik varîdâtı cem´ ve tasnif ile bir seneliğine

isâbet iden mikdârı ber mûceb-i ta´rîf alınması lâzım gelen harcı nrub teslîm-i

sandur ittirildği dert ve tasrih kılınacakdir ve mazbatalarını zahurinden dahi

metin-i mazbatalarda murakkam şu kadar guruş rub´ harc teslîm-i sanduk

kılınmışdir ibâresi yazılarak ibâret-i mezkurenin birisi evkâf-i muhâsebecisi ve

sanduk emini mümhürleriyle mühürlenecekdur.

2

bi'l-umûm cihât-ı harçları re'is-i livâda meclsi idaresi ma´rifetiyle ahz olunmak

lâzım gelub fakat kazâlardan uhdelerine cihâta tevcihi inhâ olunacak kimselerden

bazlıra bizzât re'is-i livâya gelemediği ve celbine dahi lüzûm görmediği hâlde bu

misillülerden alınması lâzım geler rub´ hahc kazalar mecâlis idâresi ma´rifetiyle

ahz olunub cihat içun yapılan mazbata lar ile berâber livaya gönderilecekdir ve

kazâlardan gönderilen işbu rub´ harcın mikdârı ta´rîf ahkâmına tevâfı´a eylediği

meclis-i idâre-i livâdan tasdîk olunduktan sonra kalem-i sanduk ittirilub iktizâ

iden ilm ve haberi mahallerine irsâl kılınacaktır.

209

3

cihât içun sancâk meclis idâreleri tarafından tanzîm olunan mazbatalar evkâf-ı

hümâyûn hazînesince cihat kalemine ve îcâbı halinde varidât kalemine ve

muhakemem-i teftişiyede havâle lunarak bunların müdafa´a-i nizâm ve kuyûd

olduğı tasdîk idildiği hâlde iktizâ iden berâtları heman bi't-tastîr mahallerne

gönedirmekde ma´rifet sûretiyle mukadde rub´ alınmış olan harcın bakası yani üç

rubi ve berati zeyilnide münderic varak bahâsı dahi ahz ve istihsâl olunduktan

sonra işbu berâtlar ashâbına teslîm kılınacakdır ve bunlardan şâyed bekaya-i

hâric vermekden istinkâf iden bulunur ise bu misillulerin uhdelerine tevcîh

olunan cihetin vâridâtından bekaya Hâcî istifâ oluncaya değin berâti kendüsine

verimeyerek ol cihetin vâridâtı evkâf muhâsebecileri tarafından zabtt idilecekdir.

4

ashâb-i cihedten biri bizzât veyâhûd vekîl Der-sa´âdet’de bulunub berât tanzîm

olunan cihetin bekaya-i haricini hazîneye teslîm ider ise doğrudan doğruya

mahalline gönderilerek kedüsine verilmesi câiz olup fakat mahallince alınan rub´

harcın îrâd kaydıyla mu´âmele-i mükteziyesi icrâ kılınmak üzre hazînece

mahalline ma´lûmât verilecektir.

5

rub´ harcın alınarak mahallerine mazbataları gönderilen cihâtdan bazısının

hazîne-i kuyûdiye ve usûl ve nizâmına tevâfuk itmesinden ve esbâb-i sâireden

nâşî uhdesien tevcîhi inhâ olunan kimesneden sarf-ı nazarla âhara tevcîhi

veyâhûd kaydının terkîni lâzım gelur ise ed meclisce alınan rub´ harc bilâ te’hîr

kâmilen sahibine red olunub fakat cihet-i harcın yüzde beş nisbetinde kalemiye

nâmıyla me'mûrilerine verilmiş olan akçe red olunmayacaktır.

6

tevcîhi bâ işâret-i aliyye-i hazret-i fetvâhâne-i penâhî icâr oluna gelen müderrislik

ve meşîhat misillü cihât-i ilmiye ile müceddeden tevcîhi inhâ olunacak

hitâbetlerden ve tevcîhi şart-a vakf ve mukâbil-i müstenid veyâhûd mehâkim-i

şer´îyeye mebnî olan cihetlerden mâ´adâ bi'l-umûm cihât içun hükkâm ve evkâf

muhâsebecileri tarafından başkaca i´lâm ve inhâ tahrîrine hacet olmayub hükkâm

ve evkâf muhâsebecilerinin mühürleri dâhil olmak üzre yalnız livâ meclis

idâreleri mazbatalarıyla iktifa olunacakdır ve bâlâda istisnâ oluanna cihetler içun

evkâf muhâsebecisinin tarafından kezâlik inhâ yazilub yalnız hükkâm tarafından

i´lâm-i şer´î tanzîm ve meclis-i idâre-i livâdan yapılacak mazbataya merbûten

hazîneye takdîm kılınacaktır.

7

tevcih-i cihâta dâir kazâlardan gönderilen mazbataların nizâm ve kâ´idesine

muvâfık lduğı meclis-i irâde-i livâdan tasdîk olunduktan sonar işbu mazbalar

re'is-i livâda hıfz olunarak bunların musaddak meclis-i idâre-i livâ taraflarından

nümûmesi vecihle mazbatalar tanzîm ve hazîne-i evkâf-ı hümâyûne takdîm

210

kılınacakdır ve tevcîh-i şer´îye mütevakkıf olan cihetler içun kazâlardan gelen

mazbatalar ile kazâlar hükkâmı tarafından verilub gönderilen i´lâmât-i şer´îye

re'is-i livâda Tevfik idilemeyerek meclis-i idâre-i livâ mazbatalarına merbûten

hazîneye gönderilecekdir merkez vilâyetde olmayan sancaklarda kâin cihât içun

ol sancakların idâre meclislerinden tanzîm olunan mazbatalar mezker vilâyet

mürâca´at olunmaksızın doğrudan doruya hazîne-i evkâf-i hümâyûne gönderilup

fakat münâza´âlı bir cihet icçun taraf-ı mezkûr vilâyete mürâca´at ider ise ol

hâlde meclis-i irâde-i vilâyetden hükm ve karârı mutazammine tanzîm olunacak

mazbata toğruca hazîne-i evkâf-ı hümâyûne gönderilmekle berâber mahalline

dahi ma´lûmât verilecekdir.

Sivrihisar_7681_0036/2

Sayfa 69

1

tecdid-i berâtla zayi´den berât-i şerîf tastîri umûr-i evkâfa müte´allik evâmir-i

aliyye tastîri ve hazînece mukayyed olmayub atîk ve cedîd vakfiyelerin cihât

kalemine kaydı ve hazînede mükeyyid vakfiye sûretlerinin i´tâsı içun

mahallerinci istid´â vukû´ında cihât hakkınad mevad-ı sâbıka ile ta´yîn oluna

mu´âmelât temâmıyla icrâ kılınacaktır.

2

Harc-i Cihât Ta´rîfesidur

memâlik-i mahruse-i şâhânede kâin bi'l-umûm cihât içun mahallerince

alınmakta olan inhâ ve i´lâm hazîne-i hümâyûnce dahi ahz olunageler

mahkeme-i teftî ve aklâ cihetlerinin cümlesi birleştirilerek ve ta´dîlât-ı

mükteziye icrâ idilerek bundan böyle gay-i ez varak bahâ alınması lâzım glen

harcların mikdârları mevâdâtıye ile ta´yîn kılınmıştır

3

emanet ve mekâtib ve meşîhat ve müderrislik ve ders-i âmmlık ve mü'ezzînlik ve

kayyumluk ve virdhânlık cihetleriyle bunlara mümâsil hidemât-i (...) olan cihâtın

mahsûsâtın ve vâridâtı olmayub da hidmetleri hüsbi olduğı veyâhûd bir senelik

vâridâti elli guruşden dûn bulunudğı hâlde bu misillu cihât içun yalnız elli guruş

harc alıncakdır

4

cihât-i mezkûreyn maâş ve vazîfe ve fodûla ve hınta ve şi´r gibi maâşiyât ve

mahsûsâtı ve tarla ve bâğ ve bâğçe ve dekâkîn ve akârât-i sâire ve süknâsı

veyâhûd icârı meşrûta menâzil misillu merbûtâtı olduğı hâlde bunların iki senelik

münâfi´ve vâridâdi bi'l-hesâb her kaç guruşe bâliğ olur ise tansîf olunarak bir

seleğie isâbet iden mikdârının nısfı alınacakdır

211

5

tevliyet ve kitâbet ve cibâyet ve zâciyedârlık ve çiftlilik ve mezrâ´a ve mâlikâne

mutasarrıflığı misillü ciehtelerin ashâbına âid olacak iki senelik münâfi ve vâridât

ve mahsûsât ve mu´ayyenâtı bi'l-hesâb her sene mikdara bâliğ olur ise tansîf

olunaark bir seneliğe isâbet iden mikdâri alınacakdır aynen verilen duâ güni

fodulasının beher çiftinden otuz u ve yigirmi duâ güni vazîfesinin beher

akçesindne intikâlinde üç ve ferâğında dörder guruş harc alınacakdır

6

çiftlik mutasarrıflığının tamini mâliye-i hazîne-i celîlesinden bedel-i rabita

alınmış ise de mahsûs olan bedeline ve henûz bedel-i rabîta olunamşı ise bedele

rabt olunmuş olanlara nisbetten yüz elli guruş harc alınacakdır

7

zâyi´den olarak ahkâm inhâ olunack berevât ve evâmir-i aliyye içun tevcîhlerinin

alınagelen harcın rub´i alınacakdır ve cedîdi lâzım gelen berevât ve evâmir-i

aliyyenin hasbi olanlarından bir şey alınmabuy hasbi olmayanlardan ale'l-umûm

yigirmi guruş

harc alınacakdır

8

tekye ta´âmlariyçun tahsîs olunmuş olan erz ve hınta ve şi´r ve fotula misillu

mu´ayyenatın beher İstanbul keylinden beş ve fodulanın

beher çiftinden on guruş harç alınacaktır

9

fukâraya bahsus sanduk maâşından mâ´adâ evlâd-ı vakf vesâireye gerek tevliyet

beedli olarak ve gerek şart-i vâkıfe Tevfiken tahsîs olunan maâşın iki aylık

mikdârı harc alınacakdır

10

müceddeden tanzîm olunan vakfiyeler ile ma´mûl bahâ lan atîk vakfiyelerenin

hazîne-i evkâfiye kaydı inhâ olundukad kadiye harcı almak üzre yalnız elli guruş

alınacakdır

11

i´lâm ve mazbatalar hazîne-i evkâf-i hümâyûne gönderilmiş olan cihât ve

husûsât-i vakfiyeni hasebu’l- îcâb istiğlâmı lâzım gelenleri bulunur ise

mahallinden cevâb gönderlecek husûsat içun ashâbından tekrar harc

alınmayacağı misillü kaydiye-i vakfiye nâmıyla ve nâm-ı âharla dahi bir günâ

akçe alınmayacakdır

212

12

işbu ta´rîfde muharrer harcdan mâ´adâ gerek mahallicne evkâf muhâsebecileriyle

hükkâm-i şer´îye tarafından başkaca inhâ ve i´lâm hazîne-i evkâf-ı hümâyûnce

muhâkeme-i teftiş? Ve i´lâm ve nâm-ı âhar ile cihât ashâbından birkaç alınmayub

yalnız tasarrufe-i mezkûrde mikdâri ta´yîn olunan harc alınarak işbu harcla

ahsab-ı evkâfın berevât ve evâmir-i aliyyesi tanzîm ve ashâbıına teslîm olunmak

üzer mahallerine irsâl olunacakdır

13

madde-i sâbikada beyân olunduğı cihetle hükkâm tarafından i´lâm verilmesi lâzım

gelen cihetlerinninin harc i´lâm işbu ta´rîfede ne mikdârrı ta´yîn kılınan harcların

dâhilinde olmaya mâliye hazînesi hesâbına olarak başak i´lâm-ı harc alınmak îcâb

iden fakat muhakemem-i mşeriye me'mûrlerine âid olmak üzre uhdesine bâ i´lâm

cihet tevcîhi inhâ olunan kimesneden ol cihet içun ber mûceb-i ta´rîf alınması lâzım

gelen harcın nihayet yüzde beş nisbetinde kalemiye namıyla bir meblağ alınub

mahkeme me'mûrlerine i´tâ kılınacaktır meselâ ta´rîfe mûcebince yüz u harc alınması

îcâb iden bir cihet içun nihayet beş guruş kalemiye alınacaktır. Ashâbının vekâyetiyle

mahlûletinden veyâhûd kasrı-yedinden veyâ ref´inden veya müceddeden ber mûceb-i

nizâm tevcîhi inhâ olunanların Cihetlerinin bi'l-umûm nüsha-i vâhid üzre alınacaktır.

Fî 9 Rebi´u'l-evvel sene 90

Sivrihisar_7681_0037/1

Sayfa 70

1

Mûcebince Amel Olunan Tevfikat-i Cihât-i Nizâmnâmesidir

birinci madde meşrûtiyet vecihle tasarur folunan cihetler ile Der-sa´âdetden

bulunan tüccârı ve şifâ-i şerîf ve dersiye cihetlerinden mâ´adâ bi'l-umûm evkâf-i

mazbata ve mülhâka merbûta mazbata olan cihât-i mütenevvi´a ashâbından biri

vefât eylediğinde uhdesinde buluna cihet-i evvel cihetin hizmetin îfâya ehliyetve

iktidârı mütehakkık olan kebîr oğluna ve evlâd-ı kibârı müte´addid ise içinden

ehliyet ve iktidâri olan oğlana ve şâyed ve evlâd-i sigâri müte´addid olur ise

ekberine tevcîh olunur ve sagîr ve kebîr evlâd-ı evlâdı olmadğı veyâhûd yalnız

evlâd-i kibâri bulunub da o cihetin hizmetini îfâya ehliyeti ve iktidârlarlır

bulunmadığı hâlde ol cihet hâricden ehli ve erbâbına tevcîh edilur.İkinci madde

cihât-i müte´addideye mutasarrıf olanlardan biri yalnız bir nefer sagîr oğlunı terk

iderek vefât eyledikde uhdesinde Bulunan cihetler şans-ı vâhidde ictimâ´ câiz

olan cihetlerden olduğı hâlde cümlesi ana tevcîh olunur ve eğer şahs-i vâhidde

ictimâ´ câiz olmayan cihetlerden ise içinden en fâidelusi ana ve diğeri hâricden

ehli ve erbâbına tevcîh idilur.

2

üçüncü madde cihât-i müte´addide tasarruflerinden bir iyalnız müte´addid evlâd-i

213

sigari terk iderek vefât iylediğinde cihât-i mahlule bunlara fea´ile taksîm ve başka

başka tevcih olunur ve müte´addid evlat-i sigâriyle bir nefer kebîr oğlını terk

iderek vefât ieylediğinde cihât mahlûlinden kebîr oğlunun ehli ve müstehak

olduğı cihet ana didikleri evlâd-i sigarına ve kebîr oğlunun da cihât mahlûlinden

hiç birine ehliyet ve istihkâkı yoğise cümlesi evlâd-ı sigârına taksîm ve tevcih

kilinur ve bir nefer kebîr ve bir nefer sagîr oğlunu terk ile vefât idenlerin

uhdelerinden münhal olan cihât-i müte´addide kebîr oğlunun ahliyet ve istihkâkı

olduğı hâlde sagîr oğl ile beynlerinde münâsebeti vechile taksîm ve ikisinin

uhdesine başka başka tevcih edilur ve kebîr oğlunun ahliyet ve istihkâkı olmadığı

takdirde cihât mahlûle şahs-i vâhidee ictim caize olan citlerden ise mecâlisi ve

şahs-i vâhidde ictimâ´ câiz olmayan cihetlerden ise en ziyâde faidelusi sagîr

oğluna tevcih kilinub diğerleri hâricden ehl ve erbâbına tevcîh olunur.

3

dördüncü madde cihât müte´addide mutasarrıflerinden biri müte´addid evlâd-i

kibâri ve sigârini terk iderek vefât eylediğinde evlâd-i kibârının cümlesi cihât-ı

mahlûlenin cümlesine ehl ve müstehak ise cihât-i mahlûle evlâd-i kibâra ferâğe

ile taksîm ve tevcîh olunur ve evlâd-i kibârın birisi yani cihât-i mahlûleden birine

ve diğeri aharı ehli ve müstehak ise evlâd-i kibârin her birine müstehak olduğı

cihet tevcîhi kılınur ve şu iki sûretde evlet-i kibâra taksîm olunan cihât kâfî

oluduğu meretbe sigâra taksîm ve tevcîh olunur ve evlâd-i kibârın cümleis cihât-ı

mahlûlenin yalnız birine ehl ve müstehak olub diğerlerine istihkâkı olmaz ise

bunların müstehak olduğı cihât ekberine tevcîh olunub diğer cihetlerden evlâd-i

sigâra taksîm ve tevcîh ve evlâd-i kibârın içun yalnız biri cihât-i mahlûlenin

cümlesine veyâhûd yoğuse ehl ve müstehak olub diğerlerinin aslâ ehliyet ve

istihkâkkı bulunmaz ise cihât-i mahlûleden münâsibi ana ve diğerleri evlâd-i

sigâra tevcîh idilur.

4

beşince madde pederi mahlûlinden uhdesine cihet tevcîh olunanlardan biri vefât

eyleyup da ol cihet ehliyeti müstehak olan kebîr karındaşına ve kebîr karındâşı

müteka´id ise içinden ehliyet ve iktidarı olan karındaşına ve şâyed kırandaşının

ehliyet ve iktidâra müsâvî bulunur ise içinden ekberine tevcîh olunur ve kebîr

karnıdaşı olmadığı veyâhûd kebîr karındaşların ehliyet ve istihkâkı bulunmadığı

hlade sagîr karındaşına ve sagîr karındâşı mu´temed olur ise ekberine tevcîh

kılınur ve sagîr ve kebîr aslâ karındâş olmadığı veyâhûd yalnız kebîr karındâşı

olub da ol cihetin hizmetini îfâya iktidârı iktidârı bulunmadığı hâlde cihât-i

mahlûle birini maddenin ahkâmına tatbîken müteveffânın evlâdından ve

müteveffâ evlâdı yoğise veyâhûd yalnız evlâd-i kibârı olub da ta ehli bulunur ?

ise hâricden ehl ve erbâbına tevcîh olunur ve işbu maddenin li ebeveyn veyâhûd

li eb karındaşa mahsûs olub li üm karindaşdan hakkında cârî olmayacağı misillü

pederi mahlûlinden olmayarak âharinin mahlûlinden veyâhûd kasr-ı yedinden

veya ref´inden uhdesine cihet tevcîh olunduktansonra vefât idenlerinni cihât-i

mahlûlesi hakkınad dahi madde-i mezkûre ahkâmi cârî olmayub birinci maddenin

ahkâmi icrâ olunacaktır.

214

5

altıncı madde evlâd-i sigâra tevcîh olucak cihât mutlaka sarflarından bi’n-neyâbe

olan hizmet itturilmek şartıyla tevcîh oluancakdır diyü misillü evlâd-i sigâr

yigirmi yaşına bâliğ oluncaya kadar uhdesined bulunan cihetin hizmetini bi'n-

nefs îfâya iktidâr ve ehliyet kesbi demez ise veyâhûd hâl-i sagîrined vefât eyler

ise kebîr li eb ve li eb karindâş na ehil olduğı ve li ebeveyn ve li eb sagîr

karindâşı dahi bulunmadığı hâlde ol cihet bi'n-neyabe edâ-i hizmet (silik)

bulunan kimesneye asâlet sûretiyle tecih olunur şu kadar ki yigirmi yaşına kadar

müderrisliğe ehliyet kâbil olamayacağından uhdesinde müderrislik ciheti tevcîh

olunan evlâd-i sigâr eğer bulunur cihete vâsil olduklarında tarîkı-tahsîlde bulunur

ise ikmâl-i tahsîl içun kendülerine mühlet-i münâsibe verilecekdir. Yedinci madde

hizmetlerinin edâ ve îfâsı bir zamâna tesâdüf eyelyen eyahud birinin hizmeti

diğerinin hizmetini hakkıyla îfâya mâni´ olan iki cihet müstakile-i şahs-i vâhide

tevcîh olunmaz. Sekizinci madde hizmet-i müşterek ve mu´attal olan cihetler bir

kimesneye tevcîh olunmaz.

Sivrihisar_7681_0037/2

Sayfa 71

1

Dokuzuncu madde bir cihet ehliyet ve istihkâk ol cihet müderrislik ve hitâbet ve

imâmet gibi cihât-i ilmiyeden İse istihâk ile ve eğer kayyumbul ve firâluk misillü

cihetlerden ise vücûdce iktidâr ve erbâb-ı vukûf tarafından olunan İhbâr ile tahkık

ider onuncu maded meşrutiyet vecihle tasarruf olunan cihedlerden şart-ı vâkıf ve

mu´âmele-i kadîm herne vecihle İse ol vecihe mu´âmele ulunur on birinci madde

hâricden ehl ve erbâbına tevcîhi lâzım gelen bir cihet-i mahlûleye müte´addid

tâlibler zuhûr ider ise ol ciheti bezburun en ziyâde ehliyetlusine tevcîh olunur ve

şâyed talibler ehliyedde müsâvî Olurler ise birinci maddede müteveffaya

karâbiyeti olan ve ikinci deercede uhdesinde diğer cihet bulunanve ücüncü

deercede fakr-i hâli bulunan tercîh kılınur ve dördüncü derece (silik) farh medâr

tercih ittihâz idilur on ikinci madde tevcihat-i müstalike müceddeden yâhûd

mutasarrıfının vefâtıyla mahlûlinden fi mâ ba´d vereselere taksîm ile eşhâs-ı

müte´addideye tercih olunmayacakdır on üçüncü madde şimdiye kadar hisse-i

müte´addide ye taksîm olunarak tevcîh olunmuş olan cihetlerden bir cihetin nısfı

ve sülüs ve rub´i gibi hissesine mutasarrıf olan kimse vefât eyledikde hisse-i

mahlûle mevâd-i sâbık olunan nısfıyet müteveffânın evlâdına tevcîh olunur ve

müteveffânın evlâd yoğise veyâhûd yalnız evlâd-i kibârı olub nâ ehil bulunur ise

ol hisse hisse-i sâire ashâbından en ziyâde ehliyet ve iktidârı olan kimesneye ve

şâyed abhab hissesi ehliyed ve müsâvî ublunur ise kariha ile içinde biren ve

yâhûd hisselerine ilhâken kayyumine tevcîh olunur ve ger hisedârlarda aslâ

ehliyet ve iktidâr bulunmaz ise hissedârlarıın uhdelerine bulunan hisselerin refi´

ile gerek hisse-i ma´lûle ve gerek ref´ olunan hisse-i sâireye ittürilerek tobdan ehl

ve erbâbına tevcîh kılunur ve şâyed hisselerinin vâridâti derece-i kifâyede

olmayup başka başka tevcîhinde menfaat tahakkuk ider ise o alde husûs-i

215

mezkûre ayru ayra dahi ehil ve erbâbına tevcîh olunabilur on dördüncü madde bir

cihetin bir hissesine sarf olan kimesne uhdesinde bulunan hisseyi yalnız ehl ve

erbâbı olan müşterilerine kasr-ı yed idilub hâricden yoğsa kasr-ı yed

idemeyecekdir (silik) müştereklerinin ehl ve erbâbı bulunmaz ise karıhadan ehl

ve erbâbına kasr-ı yed idebilecekdir on beşinci madde henûz cihâtın gerek evlâda

ve gerek hâricden ehl ve erbâbına icrâ-i cihâtdan bundan böyle uhdesine tevcîh-i

cihet olan cihetlerin isnân-i askeriyeyi tecâvüz itmesi lâzım gelub îcâbi-cihât

hakkınad bu kere ta´dîl ve bâ irâde-i seniyye neşr ve i´lân kılınmiş olan kari´a

kânûnnâme-i hümâyûni ahkâmi icrâ kılınacakdur on beşinci madde işbu

nizâmnâme ahkâmi i´lânı târîhinden mu´teber ve mer´iyu’l-icrâ olacaktır.

Fî 10 Safer sene 9 ve 16 Mart sene 88

2

İbtidâ kânûnun (silik) olub olmadığını ve her kangı nev´iden olur ise bir

mahsûlun harcie mündefi´olub olmadğı ta´yîn itmek gerekdir işbu şekli hâl ve

îzâh itmek âhar vakti gelmek ibrâz ider olmuş olduğı meşrût olan cinsinin rahm-i

mâderden sukût ittiği vaktin ibtidâsi günlerinde mu´âyene idilecekdir ki ol vâkf

elan tenâsilyede iskât-i ebniye âsârı müşahede olunur iskata yakîn içun kânûn

gerek bizzât ve gerek bir âhar tarafından olan tenâsilyede bir tâkım nâ becâ i´mâl

müstebid icrâ idilor ise ol vâkf alenen tenâsilyenin mevazi´-i muhtelifesinde

inhâbât ve bu buna mümasil her tâkım asâr-ı müşâheed olunur eğer ba´de'l-sekât

Hâtûn vefât ider ise ol vakt anın rahmine ve rahme muzâf olan elan mütecâvizede

ve râportosunda ve (…)-i dûza´iyede? meşhûr ikâme-i maraziyeyi beyân itmek

ve anif-i rahmde bir veyâ müte´addid curûh i mu´tebereyi ve curûh-i mezkûrenin

dâhil-i rahme kadar mümted olub lmadğı veya cedârın rahmde nihâyet

bulduklarını mümkün mertebe müddekikât ve mu´âyene iderek kayd itmek

lâzımdir sânîyen eğer tabîbin yedine madde-i meskûta geçmemiş buluru ise

evvelen madde-i mezkûrenni nev´ini ta´yîn itmek gerekdir bunun için madde-i

mezkûreyi gâyet dikkatle suyla memlu bir leğen derûnında yıkamalı ve yıkar iken

madde-i mebhûsei parmaklar arasında şıkıştırılmaya cağı gibi bir değnek ile

karışdırılmamalıdır eğer yakılan madde pıhtılaşmış kan ise ol vâkf alefât demoya

müstehik olarak yalnız inkisâra kâbil birmadde kalur eğer madde-i mezkûre

akrâz-i revâcdan olmu cenîn ise ol vakt ani tefrik ve teşhîs idüp sinini ta´yîn

itmek pek kolay olduğı gibi tenkîb ağişe-i cenînin vucû ve âdem-i vücûdi ve

cenînin vücûdinde bulunması mümkün âsâr-i cerîhalar bulmak pek sehildir ale'l-

husûs cenînin halet-i umûmiyesi ve arâcık? Ayrılmış olan nukûz zabt ve kayd

itmek îcâb ider [i´dâm-i sabi vâkı´ası] katl-i sabî cinayetinden murâd zi’l-hayât

ve katl-i hayât bazı yaşâmaya kâbil bir zafer nevâz üzre idilen icrâ-i katl dimekdir

ve katl-i sabî cinâyet meselesinde nekâte-i selase-i atiyeyi isbât itmek beher hâl

lâzımdir her ne kadar tıfl nevzâdelik mevtâne zamâna kadar mümted olduğı

temâmen ta´yîn edilememiş.

216

Sivrihisar_7681_0038/1

Sayfa 72

ise de fakat katl-i sabî cinâyetinin beher vâkı´ısındaki hâlât-i müte´allikaya çeşm-

i im´ât olarak vâkı´a-i mezkûre içun ta´yîni mümkinedir ve tıfl nevzâdelik kâbil-i

hayât olduğı azıcık dereced-i kemale radde olmasına ve a´zâ ve âlâtının hakkıyle

ve temâmıyla müşkim ve memlûk olmasına merbût kâbiliyet-i hayât meselesi red

ve lef´i itmek içun çocuk doğduktan sonra sû-i eşkalde bulunan a´zâ ve

âlâtlarının yaşâmaya mâni´ bulunması veya iza ve âlâtın âlât-i Kemâl zübd

eolmadğı isbât itmek ile olur.

1

Şimdi çocuk doğduğu esnâda zâtu’l-hayât olub olmadığı ve cânlı doğduğı hâlde

neden vefât ettiği meselesini hâl itmek iktizâ iden cansız doğan çocukdan hayât-i

cenîniyeye lâzım a´zâ ve âlât-i sahîh ve sâlim bir hâlde bulunur iken hayât

ba´de'l-velâdet vâcib olan a´zâda amele başladıklarına velâdet idince hiçbir

kabilden ve ta´bîr müşahede olunmaz eğer bilâkis çocuk olarak doğurup bir

sâniye yaşamış olsa halât-i istisnâiyeden mâ´adâ âsâr-i hayât-i âlât-i

teneffusiyede bulunur bir kere tıfl-ı nevzâdin zi’l-hayât ve kâbil-i hâyat doğduğu

nı îzâh-ı tîb müfettiş tekâtesiyçun sî? Ta´yînine sây´ olunduğı hâlde icrâ idecek

tahkîkât ber vech-i âtî şurû´ itmeli evvelen çeşm-i mecrûmile-i aleyh bulunduğı

yerde evsâb ve câmeşûy ve âlat-i kat´a ve bazı kan esererlerin olmadığınını

tahkîk ve meyyitin vazi´âtî çıplâk veyâ üzürinin esvâbı olduğını beyân itmekle ve

kimsen olduğı hâlde câmeşûyinin ne hâlde bulunduğı ve markası ne idüği

üzerinde düğme var ise nasıl mevzû´ olduğı ve buna mümâsil hâlâtı beyân idüp

maahharar idilecek mübâhatân mu´ayyen olmak içun eşyâ-i mezkûre hfz

olunmalıdır eğer müfettiş cenâze kıldırıldıktan sonar glur ise bi'l-cümle tafsîlât-i

mezkûreyi teftîş ve tahkîk itmekle berâber teftişin hângi mevkı´de olub olmaduğı

veyâ suya marûk olduğını veya cenâzenin bulunduğı mahalden ne suretle irahc

idildiği dahi beyân itmek gerekdir ba´de ihrâc oluna ânun zekûr veyâ enâsdan

buludğı ve nümud ve münibe ve nısf ve havânın harâretini ve cüludinin önüni ve

tılâen ol muhât ile muhât olduğını ve tılâ-i mezkurenin kangı nâhiyesinde çokça

bulunudğı tarınraklarının parmaklarının üçlerine kadar nezâret idüp itmidğini ve

tüyleri ve kudâm ve sılâbenleri derecesini ve baş sağ ile mastûr olduğı ve

saçlarının rengi ne idüğun derece ince olduğı ve Beşire-i nefes itmeğile

başladığını ve nefes-i beşere bedenin kangı nâhiyesinde beden ittiği iş´âr itmek

gerekdir habda cesedin saçı ve şeklini ve tûlini ta´yîn lâzımdur ve göbek batnında

kağnı noktasında buluduğı iş´âr kılınur ve müfettiş çocuğun kazâsının? Şekli

mütegayyir olup olmadığı mu´âyene ile re's-i tıfılın gadâr-i cürmi misâha

itmelidur çocuğun başını traş ittikten sonra re's üzre hiçbir dehende yani cerabe-i

münîf çürük ve tamk? Olup olmadğı mu´âyene itmelidur ve tıflın res-i beden

bedâ ile cek-i re's-i dimâ´ına müvâzî olarak teşrîk itmeli sonra ânâs-i meşhûrdu

bulunduğı hâlde muhîtden merkeze ba´id temîrden ibâret bir vukû´-i cinâyet

esnâsında yetişilemeyup mu'ahhar idilecek tahkîkât ve tahkîkât şâyesti mümkün

olduğı sûretde li akl iki tabîb-i kânûn tarafından icrâ olunmasi lâzımdur işbu

tabîbler dahi teftiş idilecek maddenin tabî´âtî her ne dürlü ameliyât iktizâ ider ise

217

anda icrâ-iderek istihsâl-i netâyîci iderler müfettiş tahrîr idecekleri râporta

dâhiline netâyîc-i mezkûreye derch-i mezkûreyi derc ve kayd itmeridirler eğer

teftiş-i vâkı´a içun birkaç tabîb –i kânûn gemli ise ol vakt beheme hâl teftiş

olunan vâkı´nın lalnız tahrîr şifâhisi kifâyet itmeyub râpor tahrîriyle beyâna hâl-i

mercumdur çünkü tahrîr-i şifâhide tafsîlât-i ilmiyede bazılarını beyânda hemâ ve

noksân mümkün olub halbuki ilmî olan yani usûl-i fen üzre tahrîr luan bir

râportoda kusur itmek ihtimâli az olur teftîş-i râporti bi't-tâbi´ üç kısım taksîm

olunur birinci cism-i mecrûmî vukû´ât mahallini ta´yîn faslı ikincisi isbât-i vâkı´a

içun icrâ idilen tahkîkât ve teftîşât faslı üçüncüsi bunlardan istihsâl olunan

netâyîc faslıdır eğer mesele mühkemce mu´âyeneden ibâret ise ol vakt râporda

meclis-i mazbatası sûretinde olarak teftîşâtınnı akd-i mensûreti esnâsında tahrîr

ve terkîm olunmalıdır bilâkis tahrîr olunacak râporta teftîş ve tahkîk olunacakt

maddeye hâvî olacak ise tafsîlâtın veyâhûd yalnız netâyîc-i mustahsileye müfettiş

sâkin olduğı halvethânesinde tertîb ve tahrîr itmek lâzımdur zuhûre gelen

vâkı´anın muhât olduğı hâlâtın tâbi´âtı ve ânları teftîş içun icrâsı lâzım olan

tahkikat içun müfettiş kaç defa meşgûl olun ise her defasının bulunduğı mahalde

şuhûdâtını tahrîr-i zabt itmek lâzımdur ve mazbata mute´âkkıbe mu'ahharan tahrri

oluancak râportun tasdîknâmeleri ola cakdır mecelle-i mahkemeden kendüsine

havâle olunmuş olan mesâliki hakkıyla nazardan geçtireceğinden mâ´adâ kendü

taht-i idâresinde olarak mevâd-ı meskûkeye tahlîl ittirdub ve iddi´ânın iskân

dâiresine bâ´is olacak eşyâ-i defn mu´âyene iderek teftîf ve tahkîkin noksânını

itmâm ve ikmâl işte böyle mesâil-i kânûniyede müfettişinin sülûk itmek îcâb

iden tarîk bundan ibâretdir işbu ta´rîfât-i umûmiyede nâçâr birakılmış noksân

âtîde takirf ideceğimiz tıb kânûn-i mesâil-i muhtelifesinden bir meselede

gösterilece mübâyenet ile itmâm ve ikmâl olunacaktır.

Sivrihisar_7681_0038/2

Sayfa 73

1

Makâm-ı Cenabi-Meşihat-i Hirfet Şeref-Vârid Olan Emirnâne-i Sâmî

Taşralarda vukû´ bulan verese-i gâib hisselerinin evvel emirde nizâmıma tatbîken

eytâm sandıklarına teslîmât idilmesi lâzımeden olduğı hâlde bazı mahallerde

terekenin ikmâl-i mu´âmelâtınadeğin zılliyet bulunan tahsîlâtın meclis

sanduklarına konularak vekâhice râbd-i bezl me'mûriyete girerek zâyi´ olduğı

vücûde-i gâibin halkın vürûdini bekleyerek vürûd ve teslîm kâ´idesine ri´âyet

itmelerinden ileri geldiği rü'yet oluna bu cümleye mâ´lûm olduğı üzre usûl-i

kânûnun bidâyet teşkîl ve icrâsına nüvvâbın helefleri vürûdine intizâr ile devr ve

teslîm kâ´idesine ri´âyet idilmek lâzım geleceği ve ezbâr olunmuşken bir

müddetden beru bazı mahallerden alıan muharrerât mâ'iline nazaran bu kâ´ideye

ri´âyet olmadığı ve bunlar? Dolâyi bazı mertebe uygunsuz haller zuhûr eylediği

anlaşıldığından ve hilâf-i tenbîh hareket mütecâsir olan me'mûrin ise haklarında

davet-i mes’ûliye ideceği bedîhî bulunduğından fi mâ ba´d nüvvâbın haklarına

intizâr ile mukaddemâ dahi beyân ve îzâh olunduğı üzre kaife devr ve teslîm-i

ihvâya i´tinâ eylemek lâzım geleceği ve yine hilâf-i rizâ harekete mütecâsir

218

olanlar bulunduğı hâlde artık iktizâsına bakılacağı mesmum olmaya orada dahi

ber minvâl-i muharrer harekete mübâderetle keyfiyetin evliye ve kazâ nüvvâbına

taraf-i şer´-i şerifden beyân ve iş´âriye himmet buyurulması siyâkında tenbîhen

ve ihzâren işbu şukka-i mahsûse terkîm kılındı.

2

Mâliye Nezâretinden Muharrer Der-Tahrîrât Sûretidir fî 29 Şa´bân sene 91

Bakir ve salibe? mahsûs ve birisinin on ve ikincisinin beş guruş kıymeti olmaya

mahkeme-i şer´îye taraflarından sarf olunan izinnâmelerinin ba´dezin evrâk-i

sahîhe beyânında husûsâtıyla esmânının kâmilen evrâk-i mezkûre hâsılatı

meyanına idhâl olunmak üzre îcâbının icrâsı rüsûmât enamet-i celîlesi

mekâmında bâ tezkir iş´âr ve mezkûr izinnâmeler hakkında ne vecihle mu´âmele

olunmak iktizâ ideceği dahi bazı vilâyetlerde istifsâr olunmuş olub bu

izinnâmelerden nüvvâbi muvazzaf olmayan yerlerde sırâyet bilenler esmânının

bir guruş varak bahâsından mâ´adâsı nüvvâba ve me'mûriyeti muvazzaf bulunan

memleketlerde sarf idilenleriin itmâmından dahi varaka bahâsı olan bir

guruşundan mâ´adâsının za´m hademe-i mahkemeiye verilerek küsûri mâl

sanduğına teslîm ittirilmekde olan çünkü mezkûr izinnâmeler esâsen vesâi´â-i

şer´î yeden ma´dûd ve mu´âmele-i meşrûhileri dahi harc ve sâik hakkında

cereyân iden mu´âmeleye muvâfık bulunduğından ve eğerçe sâlifu'z-zikr

izinnâmlerin ba´dezîn beherinden tamgâyalı olmak üzre ale's-seviyye on guruş

alınması tezkire-i mezkûre mündericâtından ise de bunlardan gerek bakir ve

gerek salibe mahsûs mahsûs bulunanların her birinden mine'l-kadîm alına on ve

beşer guruşun yalnız birer guruş varaka bana ve küsûri harc-i izinnâme olarak

toptan yazılmış mezkûr izinnâme üzerinden alacak parenin mikdâri bilub

nüvvâbın fazla akçe alamamaları maksûdine mütebeyyini ve bakir ve salibenin

müsâvî olamaması mezkûre izinnâmelerin iki senedin de ale’s-seviye onar guruş

ahzı gayr-i melhuf olacağı bedîhî bulunmuş olduğından şu hâlde bunlardan yine

bakîre mahsûs bulunanların kıymeti on ve salib içun olanlarının beş guruş olmak

ve kemâ fî’s-sâbık me'mûriye-i şeiyesi muvazzaf olan mahallered sarf olunacak

izinnâmeler esmânından varaka bahâsı çıkdıktan sonra üst tarafının hams-i sâire

harc ve sâifin hamsi gibi hamede-i mahkemeye ve küsûri maâşât karşuluğı olarak

hazîne-i celîleye ve me'mûriye-i şer´îyesi muhafız olmayan mahallerde

izinnâmeler esmânından dahi varaka bahâsından mâ´adâsı kâmilen me'mûrin-/i

mûmâ ileyhime âid bulunmak üzre muhâkeme-i şer´îye cânibinden taleb iddikçe

mezkûr izinnameleri yalnız varaka bahâları olan birer guruşun ahziyle evrâk-i

sahîha me'mûrleri tarafından me'mûrin-i şer´îyeye teslîm ve i´tâ ve alınacak birer

guruşun izinnâmeler esmânının nüvvâb ve hazîneye âid mikdârından mâ´adâsı

ta´yîriyle defter-i hâsılâta idhâl ve imlâsı divâni muhâsebât karâr müzâkerâtından

olarak keyfiyet ve emânet-i müşârun ileyhâya cevâben bildirildiği gibi bi'l-cümle

vilâyâtda i´tâ-yi mu´âmelât idilmiş olmağla vilayeti-celîlelerince dahi ber

mahsûsusa icrâ-yi îcâb-i hâle himem-i aliyyeleri derkâr buyurulmak babıbnda

emr ve irâde hazreti min lehu'l-emridir.

219

3

Numara: 211

İkinci Ordû-yi Hümâyûni Müşîriyet-i Celîlesinden Gelen Tahrîrât Sûretidir fî

6 Cemâziye'l-evvel sene 92

seksen dokuz ve doksan seneleri zarfında vukû´ bulan vefiyât-i askeriyenin zuhûr

iden muhallefâtı esmânen gönderilmek üzre bunların memleketlerince vereseleri

olduğı hâlde alâ usûl isbât-i verâset ittirilerek lâzım gelen i´lâmât-i şer´îye ve

mazbata-i mahalliyenin irsâl verâsetin olmadğı hâlde keyfiyetin bâ mazbata

ezbârı mukaddemâ künye pusulalarının lefiyle bi’d-defa´ât yazılmış ise de

şimdiye kadar bir çoğunun ilami-şer´î ve mazbataları gönderilmediğine ve

bunların muhallefâtı esmânının dâr-i şürâ-yi askerî duyûniye gönderilmek zemânı

geldiğin emebni ilerude bir tâkım külfet dahi berâti mûceb olmamak üzre bu âna

kadar vârisin şual olunana ne mikdâr nefer var ise vereseleri olduğı hâlde isbât-i

verâset itilerek i´lâm-i şer´îlerinin vereseleri olmadığı takdîrde verelerin

bulundağını mübeyyin mazbatalarının seri´an ve âcilen tanzîm ittirilub hemân bu

tarfaa irsâli zimmetined lâzım gelenlere emr-i mantûk verilmesinin cânib-i âlî-i

harbiyûnlerine ? lüzûm-i arz ve inhâsı me'mûri tarafından verilen tezkere üzerine

meclis-i Ordû-yi hümâyûnden Bâ i´lâm ifâde kılınmış olmağın ber minvâl-i

muharrer müktezâsının îfâ ve necite-i keyfiyetin irâde ve enbâsı babında emr ve

fermân hazret-i min lehu'l-emrindir.

Sivrihisar_7681_0039/1

Sayfa 74

1

Nâib-i sâbık meveddetlu memed Emîn Efendi' nin müddeti münkaziye olub

eyyâm-i neyâbetinde kendi ma´rifetiyle i´tâ ve temhir eyledi senedât-i şer´îyenin

defter sicilini bundan on iki sahîfe yukarıda imzâ ve temhîr eyleyub halefi

bulunan mükerremetli es-Seyyid Mehmed halis Efendi' nin dahi kayd olunub bu

mahallin zeyline dahi i´tâ eyledikelri senadat-i şer´îyeleri kayd olunur.

Fî gurre-i Receb sene 92

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Araklı mahallesinde sakine ma´rifeti'z-zât

Turgût oğlu kerimesi Fatmâ binti haci Osmân nâm Hâtûn tarafından husûs-i âti'l-

beyânda vekîl-i olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub evvelen

sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve

iş´âr lunan Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden Dülger oğlu Hüseyin bin Mustafâ ve

Şeyh Baba Yûsûf maahllesi ahâlîsinden tekye nîşîn oğlu Mehmed bin Hâcî Halîl

nâm ikmesneler şehâdetleriyle muhaz-i hassm-ı câhidde sâbit ve sübût vekâletine

hükm-i şer´î lâhik olan mezbûre Fatma' nın hâlâ zevc-i dâhili olan Apuci oğlu

220

Ulemâ Osmân bin Ali nâm kimesne medine-i merkûme de´âvî meclisinde

ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde sâlifu'z-zikr Araklı mahallesi ahâlîsinden

mezbûre Fatma' nın zevc-i muhâli´i bâ´isetu'l-i´lâm çarıklık oğlu Bekir bin

Mehmed müvâcehesinde zecemb mevukkkile-i mezbûre Fatmâ ile merkûm Bekir

beynlerinde hâl-i zevciyet kâime iken hüsn-i müaşeretleri olmadığından nâşî

târîh-i i´lâmdan bir buçuk sene akdem mezbûre Fatma'yı hâlî´ eylediğinde

muvekkilem mezbûrenin bedel-i hali´inde dâhil olmayan bir kotoni entâri ve bir

yün memlu mendir ve bir zilî seccâde ve bir nühâs tabak ve bir çift siyah çizme

ve iki şilte ve iki sini? Hinta ve bir sim yüzük ve bir sof ve bir peşkir ve yetmiş

ber dirhem bir çift sim deste sini merkûm Bekir füzûli zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı

yed ider olmağla suâl olunub eşyâ-i muharrere-i mezkureyi zevcesi muvekkile-i

mezbûre içun baan red ve teslîme merkûm Bekir' e tenbîh olunmak bi'l-vekâle

murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında eşyâ-i muharrere-i

mezkûreden bir çift çizmeden maaadya vaz´-ı yed inkârından başka hin-i

muhâla´ada müvekkile-i mezbûre Fatmâ tarafından vekîl-i şer´îsi bulunan Ayvâz

olu Ali bin Mustafâ ile hukûk-i zevciyete ve cem´i-i hukûk-i şer´îyeye

müte´allika âmme-i da´vâda tarafeından her birimiz âharın zimimtini kabûli hâvî

bi'l-asâle ve bi'l-vekâle ibrâ ve iskât itmişdik diyü vekîl-i merkûm Ali Osmân' ınn

inkârına mukârren tasaddî eylediği ihbâr ve iş´âr olunan sâbıku’l-zikr Araklı

mahallesi ahâlîsinden Otçu zâde Hasan Efendi ibni İbrâhîm ve Çoluk oğlu

Süleymân bin İbrâhîm nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i

şer´i isbât itmeğin mûcebiyle merkûm Bekir' in ber vech-i muharrer mukır ve

mu´teref olduğı mezkûr çizmenin müdde´â-i vekîl-i merkûm Ali Osmân' a red ve

teslimine ba´de't-tenbîh muvekkile-i mezbûre Fatma' ya izâfetle vekîl-i merkûm

Ali Osmân' da´vâ-yi mezkûresiyle mezbûr Bekir' e bi vech-i şer´î mu´ârazadan

men´ olundığı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i Âlîlerine i´lâm olundı. el emr li men´

lehu'l-emr fî'l-yevmu's-sânî şehr-i Şa´bânu'l-mu´azzam sene 1292

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Orta mahallesi ahâlîisnden Devlet-i

'Aliyye teb´asının Ermenî milletinden bâ´isu'l-i´lâm Kalender oğlu Haci

Abram veledi Kirkor nâm kimesne Medine-i merkûme de´âvî meclisinde

ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde li ebeveyn er karındâşı Nikos veledi el-

merkûm Kirkor müvâcehesinde mahalle-i merkûmede vâkı´ ma´lûmu'l-etvâr

ve'l-müştemilât bir bâb mülk-i menzimini merkûm Nikos menzili beyninde

bulunan divârın müşri-i harâb ve mâ'il-i türâb muhtâcu’t-ta´bîr olmağla divâr-

i mezbûrimi müceddeden ta´mîr ve inşâ itmek murâd eylediğimde merkûm

Nikos seni divâr-ı mezbûruni müceddeden ta´mîr ve inşâ itmek üzre evvelen

hedm eyledikte benim divârıma ittisâli cihetiyle anın dahi münhedim olacağı

tahakkuk ve bu vecihle bana külliyen mazarratı olması mukarrer olduğından

ber vech-i muharrer divâr-ı mezkûrun ta´mîr ve inşâsını benim dahi sa´-ı

hâlim zemânınadeğin te’hîr eyle diyü ber vech-i mübeyyin divâr-i mezbûrini

ta´mîr ve inşâ itmekle mâni´ ve müzâheme olmakla suâl olunub mümâna´at

ve muzahemet itmemesine kıbel-i şer´den tenbîh olunmak murâdumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında karındâşım merkûm haciii

221

Abram’ın takrîr-i meşrûhi üzre da´vâya tasaddî isede el-hâlet-i hazihi da´vâ-

yi mezkûremden rızâmla meccânen fâriğ olub husûs-i mezkûre müte´allik

âmme-i da´vâdan merkûm Haci Abram’ın zimmetini kabûlini hâvî ibrâ ve

iskât eyledum diyüb bu vecihle külliyen kat´-i nizâ´ ve ref´-i husûmet

eyledum didikde merkûm Haci Abram sadır olan cem´-i kelimât-i

meşrûhasında mezbûr Nikos şifâhen ve vicâhen tahkîk ve tasdîk eylediği

tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı.

Fî 3 Şa´bân sene 1292

Sivrihisar_7681_0039/2

Sayfa 75

1

Ma´rûz-ı -ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Ashâb mahallesi ahâlîsinden Bektaş

oğlu Mustafâ bin Abdullâh nâm kimesne Medine-i merkûmede Hükûmet

konâğında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde de´âvî meclisinde akd olunan

huzûr-i şer´-i âlîde Tatlar Mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Mollâ İbrâhîm

bin Yûsûf müvâcehesinde sene-i sâbıka yani iki yüz doksan birsenesi merkûm

Mollâ birahmi ile şirket-i inân cihi üzre şirket-i itiğimiz misillu işbu sene-i

mübârek saferu'l-hayrı gurresinden i´tibâren bu defa merkûm Mollâ İbrâhîm

mudâribe tarîkıyla mâlımdan mecmû´ lira-yi Osmâni olarak dokuz bin yedi

yüz elli guruş def´ ve teslîm ve meblağ-ı merkûm ile ticâret idüp re's-i

mâlımdan ziyâde her ne kadar afide-i hâmile olur ise nısfı benim ve nısf-ı

diğeri dahi ameli mukâbelesinde mezbûr Mollâ İbrâhim' in olmak üzer

ba´de'l-mukâvele akd-i mudârebe eylediğimizden sonra meblağ-ı merkûm

dokuz bin yedi yüz elil guruşi yedimden temâmen ahz ve kabz ve beş mâh

müddet kâmilen i´mâl ve ticâret itmişdi el-hâlet-i hazihi fesh-i akt-i mudârebe

birle hesâbını rü'yet eylediğimizde re's-i mâlım olan meblağ-ı mezkûr dokuz

bin yedi yüz elli guruşun altı bin altı yüz dksan dokuz guruşine mukâbil

olarak beher kıyyesi elli yedi guruş otuz pareye olmak üzre yüz on altı kıyye

tiftiğ-i sâfi bana edâ ve teslîm eylebu bâkî üç bin elli bir guruşini merkûm

olma İbrâhîm kendi umûrine sarfla istihlâk itmekle ol vecihle zimmetinde

zemâmnen alacak hakkım olan meblağ-ı merkûm üç bin elli yedi guruşei

mezbûr Mollâ İbrâhim' den be arâyiku’l-zemân hâlâ taleb iderum diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında târîh-i i´lâmdan beş ay

mukaddem hin-i muhâsebemizde sûk-i Sultâni’de muhzir-i şuhûdde rüsûmât-i

mîriye kantârıyla vezn-i kantar olunarak fî'l-hakika beher kıyesi elli yedi

guruş otuz pareye olmak üzre derûnleri memlu dört harar ve nafs-ı memlû bir

telisi? Mecmum on bin otuz dokuz u yigirmi beş pare kıymetlu yüz yetmiş üç

buçuk kıya sâf tiftiği merkûm Mustafâ' ya def´ ve teslîm idüp ve meblağ-ı

merkûm on bin on dokuz guruş yigirmi beş parenin dokuz bin yedi yüz elli

guruşini re's-i mâl-i merkûm takâs ve mahsûb olunub sahhu'l-bâkî iki yüz

altmış dokuz guruş iygirmi beş parenin nısf olan yüz otuz dört guruş otuz iki

paresi ber vech-i mukâvele fâide-i hâsıladan benim hissem ve nısf-ı aharı dahi

annı hissesine isâbet itmekle meblağ-ı merkûm yüz otuz dört guruş otuz iki

222

paresi merkûm Mustafâ' dan hâlâ taleb iderum diyü merkûm Mustafâ' nnı

mukır-i mu´teref olduğı yüz on altı kıyye tiftik yüz yetmiş üç buçuk kıyyeye

merâri-mefaliğına ziyâde tefâvuti olan elli yedi buçukkıyyeyi inkâr idincek

dâfi´i-merkûm Mollâ İbrâhim' den ber vech-i muharrer târîh-i merkûmeden

vezn-i kandar olunub derûnleri memlû dört harâr ve nısf-ı memlu bir telisi

sâfi yüz yetmi üç buçuk kıyye tiftik olub def´ ve teslîm eylediğni mübeyyin

beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Kılıc mescid

mahallesi ahâlîsinden Kusucu oğlu Ahmed bin Mehmed ve Tiridi oğlu Hâcî

Süleymân bin Mustafâ ve Şeyh Baba Yûsûf mahallesi ahâlîsinden Hamza

Beşe oğlu haci Hüseyin bin Abdurrahman ve Ateş oğlu Hâcî Osmân bin

Ömer nâm kimesnelerden bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alemen

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Kılınç

mescid mahallesi ahâlîsinden Cimri oğlu Mustafâ bin Hasan ve Şeyh Baba

Yûsûf mahallesi ahâlîsinden Semerci oğlu Halîl İbrâhîm bin Mustafâ nâm

kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin

mûcebiyle müdde-i mezbûr Mustafâ da´vâ-yi mezkûresiyle mezbûr Mollâ

İbrâhîm’e bi vech-i şer´î mu´ârazadan ba´de'l-men´i fâide-i hâsıla-i

mezbûrenin nısfı olan meblağ-ı mezbûr otuz dört guruş otuz iki pareyi daf-i

merkûm Mollâ İbrâhim' e edâ ve teslîme mezbûr Mustafâ' ya tenbîh olunduğı

tescîl ve bi'l-iltimâs huzuri âlîlerine i´lâm.

Fî 18 Şa´bân sene 1292

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Şeyh Baba Yûsûf Mahallesi ahâlîsinden

Ateş oğlu Hâcî Osmân bin Ömer ve Kayalı mahallesi ahâlîsinden Eskici oğlu

Bekir bin İbrâhîm ve câmi´-i kebîr mahallesi ahâlîsinden Mü'ezzîn Bekir bin

musatfa ve Hurus oğlu Mollâ İbrâhîm bin Halîl nâm kimesneler Medine-i

merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde

ma´kûd-i meclis-i şer´-i âlîde Gedik mahallesi ahâlîsinden Hâcî Hüseyin bin

Abdullâh ve zikr olunan Câmi´-i kebîr mahallesi ahâlîsinen Muhzır oğlu

Süleymân bin İbrâhîm müvâcehelerinde bizimle merkûman Hâcî Hüseyin ve

Süleymân Medine/i merkûme civârında vâkı´u’l-külli ve Yeniköy nâm

Yaylakları mer´âlarında mine'l-kadîm ağnâmımızı ra´i ide gelurken

merkûmân Hâcî Hüseyin ve Süleymân bir mikdâr keçi hayvânları dahi

tedârik ve peydâ ve kendi hayvânlarına ilhâkla mer´â-i mezkûrde ra´i

ittirmekde iken ber vech-i muharrer tedârik eyledikleri hayvânlardan ciger

illeti ta´bîr olunan illet-i sâriye-i muhlike olmakla sâir hayvânlara dahi sirâyet

ve gün be gün tezâyüd itmekle bizim hayvânlarımıza dahi sirâyet ve bu

vechile mazarrat-i külliyesi olacağı mutehakkık olmağla suâl olunub illet-i

mezkûrenin vakt-i indifâ´ınadeğin hayvânların müstakilen zikr oluann

Yeniköy civârında ra´î itturdub Gedik peykâri ve Palade kıran çalır ve Otlu

burun nâm mahallerde tecâvuz itturmemelerine tenbîh olunmak

murâdumuzdur diyü ba´de'd-da´vâ ve gıbbe's-suâl anlar dahi cevâblarında

fî'l-hakika hayvânlarından illet-i mezkûrenin hâlâ mevcûd olmasıyla sâriye ve

muhlike olduğın tâli´an ve kat´i´an ikrâr ve i´tirâf idüp ancak mer´â-yi

223

mezkûrde kendülerinin dahi hakları olduğın serd ve beyân iylemişler ise de

araz-i kânûnnâme-i hümâyûnun yüzüncü maddesinde ahâlî-i kurânın

hayvânâtına muzâyaka ve zarar virecek olduğı hâlde hâricden ilâve iderek

hayvânın geturup ra´î ittürmeğe ahâlî-i karyeden bir kimesnenin selâhiye

olmadğı bendine tatbîken illeti Kıran Çalı ve Otlu burun nâm mahallerde

tecâvuz iderek şeklili yaylak civârına götürmemelerne tenbîh olunduğı tescîl

ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olunur.

Fî 15 Ramazan sene 1292

Sivrihisar_7681_0040/1

Sayfa 76

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Baba Zât karyesi ahâlîsinden olub bundan

akdem vefât iden Hâcî Hüseyin Ağâ ibni Ali bin Abdullâh' ın verâseti zevce-i

menkûha-i metrûkesi ebine binti Ömer ile sülbî kebîr oğulları Ali ve İbrâhîm ve

Ahmed ve Mahmûd ve sülbiye-i kebîre kızı Hânım ve sülbiye-i sagîre kızı

Emîne' ye münhasıra olduğı inde'ş- şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkık olduktan

sonra müteveffâ-yi merkûmun vârislerinden Medine-i merkûme mahâllâtından

Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden Yazıcı zâde Bekir Bey ibni Hüseyin Bey nâm

kimesne Medine-i merkûmede hükûmet konağında ma´kûd-i huzûr-i şer´î ukûdde

müteveffâ-yi mezbûrun tereke-i vâfiyesine bi'l-verâse vaz´u'l-yed olan ibn-i

mezbûr Ali müvâcehesinde zikr olunan Baba Zat karyesi ahâlîsinden gâibân ani'l-

meclis Ahmed Paşa oğlu Velî Ahmed bin Süleymân ve Şirik Velî Baş oğlu

Mustafâ bin Mehmed nâm kimesneler zimmetlerinde buğday semeninden üç bin

dokuz yüz doksan guruş alacağımın edâsına tarafından bi'l-emr ve'l-kabûl

müteveffâ-yi merkûm Hâcî Hüseyin Ağâ kefîl ve zâmen olub meblağ-ı mezbûri

bana kibeli'l-edâ ve'l-îfâ vefât itmekle kefalet mahkemesine binâen el-hâlet-i

hazihi meblağı-merkûm üç bin dokuz yüz doksan guruş müteveffâ-yi mezbûrun

tereke-i vâfiyesinden olmak üzre hâlâ bana edâ ve teslîme merkûm Ali' ye tenbîh

olunmak murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ve'l-inkâr müdde´î-i mûmâ

ileyh Bekir Bey´ den ber vech-i muharrer müdde´âsına mutâbık beyine taleb

olundukda sırren ve alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr

ve iş´âr olununan Yenice mahallesi ahâlîsinden Zâim zâde Mehmed Ağâ ibni

Hasan Bey ve Kudbeddîn mahalleis ahâlîsinden Poko oğlu Hâcî Süleymân

Efendi Hâcî musatfa nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i

şer´i ba´de'l-isbât ve't-tahlif mûcebiyle meblağ-e merkûm üç bin dokuz yüz

doksan guruş bi'l-verâse vaz´u'l-yed olduğı müteveffâ-yi merkûm Hâcî Hüseyin

Ağâ' nın tereke-i vâfiyesinden olmak üzre müdde´î-i umam ileyh Bekir Bey´ hâlâ

edâ ve teslîme mezbûr Ali' ye tenbîh olundığı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i

âlîlerine i´lâm olundı el emr li men´ lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâdî ve'l-işrîn min

şehr-i Şevvâli’l-mükerrem sene-i isneyn ve tis´in ve min-el-teyn ve elf

2

224

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Kuyubi karyesinde sâkin ma´rifet-i zât sâhib-i

arz-ı hâl Ayişe binti el-müteveffiye Koca Hüseyin nâm akile ve bâliğa bâkire

Medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında de´âvî odasında mümeyyizler

hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i meclis-i şer´-i âlîde li ebeveyn Kınali köse oğlu

Hüseyin bin Mehmed hâzır olduğı hâlde karye-i merkûme ahâlîsinden ve derûn-i

arzihalde mezkûru’l- esâmî bâ´isu'l-i´lâm Mollâ Mehmed bin Mehmed müvâcehe

sinde merkûm Mollâ Mehmed târîh-i i´lâmdan otuz beş gün mukaddem haberim

olmaksızın gıyâbından füzûli altu yüz iki guruş mihr-i mu´eccel ve yüz guruş

mihr-i mu´accel tesmiyeleriyle muhzir-i şuhûdde velisi olduğım sülb-i sagîr oğli

Hasan' a akd-i nikah itmiş olduğı haberi bana vasıl oluncak ben de nikahi-

mezkûri âdem-i kabûl ile fesh itmiş isem de el-hâlet-i hazihi emmim zâdem

mezbûr Mollâ Mehmed bana müdâhele ider olmağla suâl olunub vâkı´ olan

müdâhelesinin men´i matlûbumdur diyü ba´de'l-da´vâ ve'l-istintâk ol daha

cevâbında mezuber aişe âkile ve bâliğa bâkire on yedi yaşında bulundığı hâlde

karye-i merkûmede vâkı´ kendi menzilimde târîh-i i´lâmdan otuz beş gün

mukaddem yüz guruş mihr-i mu´accel makbûz ve altı yüz iki guruş mihr-i

mü´eccel tesmiye ile nesfihi lede'ş-şuhûd oğlum bagir-i mezbûr Hasan için akd

ve tezvîce tarafından işbu hâzır bi'l-meclis Ali Osmân Ağâ ibni Cebbâr Ağâ' yı

muhzur-i şuhûdde tevkîl idüp ol dahi ber vech-i mübeyyin vekâlet-i mezbûryi

ba´de'l-kabûl muvekkile-i mezbûre Ayişe bin sagîr-i mezbûr Hasan' a bi'l-vekâle

akd ve tezvîc eylediğinde ben dahi Velî-yi mümeyyizi olduğım oğlum sagîr-i

mezbûr Hasan (silik) bi'l-vesâye tezvîc ve kabûl itmemle ol vecihle mezbûre

Ayişe oğlum sagîr-i mezbûre Hasan' ı zevc-i mehkûhesi olmağla müdâhele

iderum diyü tasaddî eylediği def´-i meşrûhini inkâr idincek vâkı´-i merkûm

Mollâ Mehmed ber vech-i muharrer eylediği def´-i müdde´âlarına mutabir beyine

talib olundukda karye-i merkûme ahâlîsinden zât-i mezbûreli bi'l-mu’aveneti’ş-

şer´îye ârifân receb oğlu Ahmed bin Mustafâ ve Receb oğlu Receb bin Mehmed

ve Habîb oğlu Mehmed bin Abdullâh nâm kimesneler li ecli’ş-şuhûd meclisi-i

şer´î hâzırun olub eseru’l-iştihâd fî'l-hakika işbu mezber Ayişe târîh-i i´lâmdan

otuz beş gün mukaddem karye-i merkûmede vâkı´ merkûm Mollâ Mehmed' in

köhne menzilinde on yedi yaşında olub âkile bâliğa olduğı hâlde emmi zâdesi

Mollâ Mehmed' in sülbî siğir oğlu Hasan' a yüz guruş mihr-i mu´accel-i makbûz

ve altı yüz elli guruş mihr-i mü´eccel tesmiyeleriyle (silik) akd-i tezvîce merkûm

Ali Osmân Ağâ' yi tarafından vekîl idüp ol daha vekâlet-i (silik) kabul bittikde

bi'l-vekâle mezbûre Ayişe' nin nefsini bizim huzûrumuzda sagîr-i merkûm Hasan

için merkûm Mollâ Mehmed'e akd ve tezvîc idüp ol dahi ber vech-i muharrer bi'l-

vesâye tezevvüc ve kabûl eyledi biz bu husûsa bu vecih üzre şâhidleruz şehâdet

dahi ideruz diyü edâ-i şehâdet-i şer´îye ittirtmelerinde usûl-i mevzû´ına tatbîken

evvelen karye-i merkûme ahâlîsi Yeşil Eyyub ? oğlu Hâfız (silik) Efendi bin ahlil

ve Medine-i merkûme ahâlîsinden Sarrâc zâde Ebûbekir Efendi (silik) Velî Hasan

oğlu Ebûbekir Efendi ve Hüseyin ve Kâdî olu halli onbaşı ibni haci Ahmed Usta

ve Hamamcı oğlu Hâcî (silik) ve muhzır oğlu Mehmed bin (silik) ve bâ varaka-i

mestûre evvelen sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde

üdekleri ihbâr olunan (silik) şehâdetleriyle kabûl olmağın mûcebiyle müdde´îye-i

mezbûre Ayişe' yi (silik) Mollâ Mehmed (silik) sagîr-i merkûm Hasan' ın sinn-i

225

bulûğa ve sevâda değin (silik) ve't-tescîl bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm

olundu.(silik) fî (silik) Ramazan sene 92

Sivrihisar_7681_0040/2

Sayfa 77

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Kuyuli karyesinde sâkin iken bundan akdem

vefât iden Züleyhâ binti Mehmed bin Abdullâh' ın verâseti sadriye kebîre kızı

Ayişe nâm âkile ve bâliğa ile sadr-ı sagîr oğulları Mehmed ve Ali evlâdu’l-

müteveffâ Hüseyin bin Abdullâh’a münhasıra olduğı lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir

ve mütehakıkk olduktan sonra sahibe-i arz-ı hâl ma´rifeti'z-zât mezbûre Ayişe

Medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında de´âvî odasında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i âlîde karye-i

merkûme ahâlîsinden sagîrân-i mezbûrânın li ebeveyn hâlaları ve husûs-i

âti'l-beyânda tashîmem lil hükm vâsî-i mansûbeleri Köse oğlu Hüseyin bin

Mehmed hâzır olduğı hâlde karye-i merkûme ahâlîsinden sagîrân-i

mezbûrânın tesviye-i umûrlerine bâ hüccet-i şer´îye vâsî-yi mansûbeleri

derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism bâ´isu'l-i´lâm emmi zâdeleri Mollâ memed

bin Mehmed müvâcehesined vâlidem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi

mezbûrenin zâhire ihrâc olunub ma´rifet-i şer´le tahrîr ve âhara bey´ ve

esmânı beyne'l-veresetaksimi derdest bulunan ber mûceb-i defter-i kassâm

tereke-i mâ´lûmesinden başka hâric ez defter-i kassâm olub dâhil-i kassâm

olmayan altı bin guruş ecnâs-i muhtelife nukûd-i mevcûdesini vâlidem

müteveffât-i mezbûrenin vefâtından sonar merkûm Mollâ Mehmed bi gayr-i

hâk ahz ve kabz ve ketm-i ihafa ve bu vecihle umûr-i vesâyâtında ayr-i

taksîm olunmğla suâl olunbu meblağ-ı merkûm alti bin guruşden hisse-i

irsiyem olan bin iki yüz guruşini baan ve dört bin sekiz yüz guruşini sagîrân-i

mezbûran Mehmed ve Ali içun hâzır-ı merkûm Hüseyin' e hâlâ edâ ve

teslîmime merkûm Mollâ Mehmed' e kıbel-i-i şer´den ba´de't-tenbîh ve

cenâbeti (uzaklık) sebebiyle umûr-i vesâyatdan azl olunub yerine vâsî-i âhar

nasb ve ta´yîn olunması matlûbumuzdur diyü hâzır-i merkûm ile ma´an

ba´de'd-da´vâ ve'l-inkâr müdde´îye-i mezbûre Ayişe' den ber vech-i muharrer

müdde´âsına mutâbık beyine taleb olundukda isbât-i beyyineden izhâr-i acz

iderek bi't-taleb mezbûr Mollâ Mehmed bi'l-müvâcehe ba´de't-tahkîkı'ş-şer´î

mûcebiyle müdde´îye-i mezbûre Ayişe bi'l-verâse meblağ-e murkum altı bin

guruşi mutâlebesiyle mezbûr Mollâ Mehmed' de bilâ beyine mu´ârazadan

men´i mahmûdu’l-hâl olan vâsînin dahi şer´an azli câiz olmadığı kendülerine

tefhîm olunudğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el-emr

limen lehu'l-emr fî'l-yevmu'r-râbi´ aşere min şehr-i Ramazânu’l-mübârek sene

isneyn ve tis´în ve mieteyn ve elf

226

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Yenice mahallesi ahâlîsinden olub bundan

akdem vefât iden Çil oğlu Osmân bin Mustafa bin Abdullâhın verâseti zevce-i

menkûha-i metrûkesi Zeyneb bin İbrâhîm ile sülb-i sagîr oğulları Halîl ve

musatfa ve Hasan ve sülbiye-i sagîre kızı Hadîce' ye ve münhasıra ve tashîh-i

mesele-i mirâsları sekiz sehimden olub sihâm-i mezkûreden bir sehimi zevce-

i mezbûre Zeyneb' e ve bir sehim-i sagîre-i mezbûre Hadîce' ye ve ikişer

sehimden cem´an altı sehimi sigâr-i mezbûrûn Halîl ve Mustafâ ve Hasan' a

isâbeti tahakkukinden sonra mahalle-i mezbûre ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm

Çalık oğlu Monlâ Mehmed bin İbrâhîm nâm kimesne Medine-i merkûmede

hükûmet-i şer´îye konağında de´âvî odasında ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî

ukûdde mümeyyizler hâzır olduğı hâlde zikr-i âtî bir bâb menzile bi'l-verase

ve bi'l-vesayi vaz´-ı yedi beyine-i âdile zeyneb müvâcehesinde Medine-i

merkûmede vâkı´ bir tarafdan Kazata Karabet ve bir tarafdan Çil oğlunun

Hüseyin ve bir tarafdan Ayvaz Beşe oğlu Halîl menzilleri ve bir tarafdan

tarîk-i âmme ile mahdûd fevkânî bir bâb oda ve tahtânî bir bâb oda ve bir sofa

ve bir mikdâr havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzil müteveffâ-yi merkûm

Osmân' ın hayâtında müstakilen mali olub târîh-i i´lâmdan iki ay mukaddem

marîz olub lakin ihtilâller dimâğdan hâlî ve mutasarrıfâtı câiz ve nâfız ve

zikr-i cây-i bey´-i sahîh ve müteber olduğı hâlen muhzir-i şuhûdde ber vech-i

muharrer malik olduğı menzil-i mahdûd-i mezkûri cem´ -i müştemilâtıyla

tarafından bil îcâb ve'l-kabûl bâten ve sahîhen on bin üç yüz guruşe bana

bey´ ve temlîk eylediğinde ben dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve

kabûl eylediğimden sonra semen-i mezkûrden (silik) alacağı olan meblağ-ı

mezkûr üç bin üç yüz guruşun üç bin yüz guruşini râyeti Himmet oğlu Monlâ

Mehmed eytâmı ve vâlidesi anaları ma´rifeti'z-taz Rabia binti Ömer nâm

Hâtûn tarafından me'zûnen vekîl-i müseccel-i şer´îisi işbu hâzır bi'l-meclis

Sarı zâde Hâcî Ali Ağâ ibni Hâcî Mustafâ Ağâ' ya Uçmaz mahallesinde hâzır

olduğımız hâlde rızâmız ile dâyinim merukm Osmân muvekkile-i vâsî-i

mezbûreye izâfetle vekîl-i merkûm Hâcî (silik) Ağâ üzerine havâle-i müfide-i

sahîh-i şer´îye ile havâle eyledikde bizler dahi havâle-i mezkûreyi ber vech-i

muharrer kabûl idüp bâkî iki yüz guruşini dahi yedinden kibeli'l-ahz ve'l-istifa

vefât itmekle ol vecihle menzil-i mezkûr iştirâ-i mâlım iken târîh-i

mezkûrden beru mezbûre Zeyneb fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed ider

olmakla suâl olunum menzil-i mezkûrden keff-i yed ve bana red ve teslîme

tenbîh olunmak murâdumdur diyü ba´de'd-dave ve'l-istintâk ve'l-inkâr

müdde´î-i merkûm Mollâ Mehmed' den ber minvâl-i muharrer müteveffâ-yi

merkûm Osmân Efendiler ve (...) hâlî ve tasarruf câiz ve nâfiz ve bey´-i sahîh

ve mu´teber olduğı haled menzil-i mahdûd-i mezkûrde üç bin üç yüz guruşe

bey´ ve temlîk ve merkûm Mollâ Mehmed dahi iştirâ ve temellük ve ba´dehu

minvâl-i muharrer üzre havâle-i mezkûreyi ikrâr ve icrâ eyleiğini mübeyyin

beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen sâlifu'z-zikr

Yenice mahallesi ahâlîsinden Habib Efendi ibni Halîl ve Hasan Bey oğlu

Hüseyin Bey ve Gedik mahallesi ahâlîsinden Tuzci zâde Mustafâ Efendi ibni

Hüseyin ve haci Mustafâ Mehmed Ağâ ibni Ahmed bâ varaka-i mestûre sırren

227

ve badehul alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve

iş´âr olunum menzil-i mahdûd ve mezkuri mahillinde keşf ve mu´âyene iden

Kethüdâ (silik) yenice mahalleis ahâlîsinden mevrûsunun Velîyüddîn Efendi

ibni Yûsûf ve Kassâb oğlu Hâcî Ali Ağâ ibni haci İbrâhîm ve Gedik mahallesi

ahâlîsinden Çovan oğlu abudllah bin Hüseyin nâm kimesneler şehâdetleriyle

bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle menzil-i mahdûd-i

mezkûrden keff-i yed ve mahallinde müdde´î merkûm Mollâ Mehmed' e red

ve teslîme vâsî-i mezbûre Zeyneb' e tenbîhe bi'l-asâle ve bi'l-vesâye ve bi'l-

verase (silik) olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el

emr li men´ lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-işrîn min şehr-i Şevvâli'l-mükerrem sene

isneyn ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0041/1

Sayfa 78

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki Medine-i Seferihisâr Kurâlarından Domruk karyesi

ahâlîsinden Sarı oğlu Mehmed bin Hüseyin nâm kimesne Medine-i merkûmede

hükûmet-i şer´îye konâğında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i meclis-i

şer´-i âlîde karye-i merkûme ahâlîsinden Facir oğlu Hüseyin bin İbrâhîm

müvâcehesinde karye-i merkûmede vâkı´ Bunguldak nâm mahalleden nubû´ idüp

hakk-ı şerîfim olan su on seneden beru karye-i merkûme civârında mezkûr

Bonguldan mahallede vâkı´ el-yevm merkûm Hüseyin' in bâ tabu taht-ı

tasarrufında olan ma´lûmu'l-hudûd Peykarbaşı dimekle ma´rûf bir kıt´a tarlası

derûnından mezbûr Hüseyin' in izn ve icâzeti ve sâhib-i arz ma´rifetiyle ihdâs

olunan harkdan tarla-yi mezkûr civârında vâkı´ benim kezâlik müstakilen bâ tapu

mutasarrıf olduğım ma´lûmu'l-etrâf Yukaru Uzun tarla dimekle ma´rûf bir kıt´a

tarlama cereyân idüp tarla-yimezkir buçuk saki ile intifâ´oluna gelurken bu

esnâda sâlifu'z-zikr suyun kırk metroden cereyânda merkûm Hüseyin fuzûli ve bi

gayr-i hâk müdâhele ve taarruz ve ittifâma dahi mümâna´at ider olmağla suâl

olunub ber vech-i muharrer vâkı´ olan müdâhelesinin men´ ve def´ olunması

murâdımdur diyü sâhib-i arz vekîli hâlâ Medine-i merkûm ede tabu Kâtibi

ebubekr Efendi ibni Hüseyin Ağâ hâzır olduğı hâlde tasdîkle da´vâ ittikde lede't-

istintâk mezbûr Hüseyin cevâbında kaziye minvâl-i muharrer üzre olduğını tav´n

ikrâr ve i´tirâf idüp lakin el-hâlet-i hazihi mutasarrıf olduğı tarlanın derûnında

mecud olan harkdan mezkûr suyun cereyânından tarla-yi mezkûremin hâsılâtına

zarar beyyin vâkı´ olmakla buçuk müdâhele ve taarruz iderum diyü müdde´â-i

merkûm Mehmed' in ikrârına mukârren def´i tasaddî ittikde müdde´î-i merkûm

Mehmed' in ber vech-i mübeyyin vâkı´-i mezbûr Hüseyin' in zarar beyin

müdde´âsını ikrâri mucebicne vâkı´ olan zarariyeti sâlifu’l-beyân harkın

mahalline olmak ve kagnı veyâhûd sûret-i âhar ile zarar beyyininin ba´de'd-def´

vechen mine'l-vücuh mezbûr Hüseyin' in tarlasına zarar irâs ittirmeyerk mezkûr

suyi tarla-yi mezburden cereyân ittürmesine olunub merkûm Mehmed' in dahi

müte´ahhid olduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el emr li

men´ lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-işrîn min şehr-i Ramazânu’l-mübârek sene 200

Ramazân sene minhu

228

2

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli

mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyye nin Ermenî milletinden olub li

ecli’l-üstüvâr Der-aliyye' gidüp Gedikpâşa’da Bâlî Paşâ yokuşunda vâkı´

dördüncü numaralı hânede müstâciren sâkin iken bundan dokuz ay akdem

vefât iden Turgud oğlu Haci Ohannes veledi Bekos veledi Asvador'un

verâseti Medine-i merkûmenin mahalle-i mezbûresinde sâkin zevce-i

metrûkesi Nikohi binti Serpo ile mahalle-i merkûme ahâlîsinden ve teba´a-i

Devlet-i 'Aliyyenin millet-i merkûmesinden li ebeveyn emmi oğulları Haci

Karabet ve Agob veledi Karabet veledi el-merkûm Asvador ve diğer emmi

oğulları Haci Agob' un diğer Kur veledi Kifork veledi el-merkûm Asvador' a

münhasıra olduğı usûl-i mevzû´asına tatbîken ve zikr olunan Benli mahalleis

ahâlîsinden ve her biri teba´a-i Devlet-i 'Aliyye’nin millet-i merkûmesindne

Zayeban oğlu Serkiz veledi Markos ve Uzun oğlu Agob veledi Kifork’un bâ

varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde

idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Ma´rûz-ı zikr Benli mahallesi ahâlîsinden

kezâlik millet-i merkûmeden Haci Karabet veledi Marsih ve Panosi oğlu Haci

Artini veledi Haci Karabet nâm kimesneler şehâdetleriyle ber nahc-i şer´i

sâbit ve sübût verâsetlerine hükm-i lâhik olduktan sonra verese-i

merkûmunden mezbûr Haci Agob' un tashîh-i mesele-i mirâsları on altı

sehimden olub sihâm-i mezkûreden dört ehimi zevce-i mezbûre Nikohi’ye ve

üçer sehimden on iki sehimi merkûmûn Haci Karabet ve Agob ve emuca

Agob' un Kifork' a isâbeti tahakkınden sonra meclis-i şer´î şerîf-i enverde

merkûm Agob hâzır olduğı hâlde takrîr-i kelâm ve ta´bîr ani'l-merâm idüp

işbi târîh-i hüccetden sekiz ay mıkaddem mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr

Haci Ohannes' in Der-sa´âdet’de hîn-i vefâtında yanınad mecud olub ber

tashîh-i mezkûre biziml mezbûrûn Haci Karabet ve Kirkor ve Nikohi’ye dahi

mevrûs olan terekesinden mesele-i mirâsımız üzre hisse-i irsiyelerimizi

vaz´u'l-yed olanlardan zimem-i nâsda olan hukûkını dahi ashâbından taleb ve

da´vâ ve ahz ve kabz ve makbûzinin irsâli ve isâli ve lede'l-iktizâ sulh ve

ibrahya ve bunlar müteveffiken ve her biri teba´a-i Devlet-i 'Aliyye’nin

millet-i merkûmesinden Karabet Ağâ veledi Tersis ve Peykârcı oğlu Haci

Agob Ağâ veledi merkûm bundan akdem bâ hüccet-i şer´îye li ecli't-ta´yîn

kabûllerine mevkûfe vekîl ve nâib-i menâb nasb ve ta´yîn itmiş isekde el-

hâlet-i hazihi vekîlân-i merkûman hâzır-ı merkûm ile ma´an vekâlet-i

mezkûreden azl e ihrâc idüp hâzır-ı merkûm Agob bi'n-nefs ber vech-i

muharrer hisse-i irsiyesini ahz ve kabza Der-aliyye'e azîmet itmekle ben dahi

kemâ fi's-sâbık terekei müteveffâ-yi merkûmden hisse-i irsiyemi mahallide

vaz´u'l-yed olanlardan ve zimem-i nâsda hukûkumi dahi ashâb-i zimmetinden

taleb ve da´vâ ve ahz ve kabuz ve makbûzini baan irsâl ve îsâle ve lede't-

iktizâ sulh ve ibrâya ve bunlar mütevaffık olduğı umûrun küllisine taraımdan

nefs-i İstanbul ahâlîsinden ve teba´a-i Devlet-i 'Aliyye' nin millet-i

merkûmesinden Uzun çarşu’da vâkı´ Kuşbakıcı hânında mukîm tüccârdan

Hakkâkiyân Yazıcı Sergiz Ağâ veledi Adami vekâlet-i mutlaka-i sahîhe-i

229

şer´îye ile kabûline mevkûfe vekîl ve nâib-i menâb nasb ve ta´yîn eyledim

didikde hâzır-ı merkûmun dahi tasdîk itmekle mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı

Fî 12 Şevvâl sene 92

Sivrihisar_7681_0041/2

Sayfa 79

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Baba zât kareysi ahâlîsinden olub bundan akdem

vefât iden hacı Hüseyin Ağâ ibni Ali bin Abdullâh' ın sülb-i Kebîr oğlu bâ´isu'l-

i´lâm Ali nâm kimesne Medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında de´âvî

odasında mümeyyizler hâzır oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde

karye-i merkûme ahâlîsinden Ahmed Beşe oğlu Velî Ahmed bin Süleymân ve

şerîki Delibaş oğlu Mustafâ bin Mehmed nâm kimesneler müvâcehelerinde

merkûmân Ahmed ve Mustafâ' nın gâib ani'l-meclis Yazıcı zâde Bekir Bey ibni

Hüseyin Bey nâm kimesneye değirmen icâresinden beher keyl-i İstanbulî yetmiş

guruş olmak üzre elli yedi keyl bugday semeninden üç bin dokuz yüz doksan

guruş deynleri olmağla mûmâ ileyh Bekir Bey babamı müteveffâ-yi merkûm hacı

Hüseyin Ağâ içun hayâtında meblağ-ı mezbûrunb edâsına tarafından bi'l-emr

ve'l-kabûl kefîl ve zâmen olmuşidi diyu târîh-i i´lâmdan beş gün mukaddem

pederim merkûmun tereke-i vâfiyesine vaz´u'l-yet bulunduğın cihetle benden

da´vâ ittiked ben dahi ba´de'l-inkâr müdde-i mir-i mûmâ ileyhe ber vech-i

muharrer müdde´âsın yedinde bulunan diğer i´lâm-i şer´î mûcebicne şâyed ben

mu´adileyn ile vech-i şer´î üzre isbât idüp meblağ-ı mezbûre temâmından ahz ve

kabz itmekle ben dahi meblağ-ı mezbûre bâ tarikil rücû´ mezbûrân Ahmed ve

Mustafâ' dan bil verâse hâlâ teleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk anlar

dahi cevâblarında mûmâ ileyh Bekir Bey´ e elli yedi keyl-i İstanbulî bugdayı

denynlri olduğını ikrâr lakin beher kilesi yetmiş guruşden üç bin dokuz yüz

doksan guruş deynleri olduğıyla müteveffâ-yi merkûm Haci Hüseyin Ağâ' nın

meblağ-ı merkûmun edâsına emr ile kefîl olduğın inkâr itmekle müdde´î-i

merkûm Ali ber vech-i muharrer müdde´âsını usûl-i mevzû´asına tatbîken

evvelen Çapaklı mahallesi ahâlîsinden Kavak oğlu Hasan Efendi ibni Hasan ve

Emîroğlu hamed bin hsüeyin ve Basralı Ahmed Efendi ibni Mehmed ve Gâzî

Sinân mahallesi ahâlîsinden Kavako oğlu ail bin Mehmed ve Sarrâc oğlu

Mehmed bin Abdullâh ve Boşnak oğlu Mollâ Ali bin Osmân bâ varaka-i mestûre

sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve

iş´âr olunan sâlifu'z-zikr Çapaklı mahallesi ahâlîsinden Velîgöz zâde Halîl Efendi

ibni Mehmed ve anifu'l-beyân Gâzî Sinân Mahallesi ahâlîsinden Kalayçı oğlu Ali

bin Ali nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât

itmeğin mûcebiyle meblağ-ı mezkûr üç bin dokuz yüz doksan guruş müdde´î-i

mezbûr Ali'ye edâ itmek üzere mezbûrân deli Ahmed ve Mustafâ' ya tenbîh

olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el emr li men´ lehu'l-

emr fî'l-yevmu's-sadis ve'l-işrîn min şehr-i Şevvâli'l-mükerrem li senete isneyn ve

tis´în ve elf

Şuhûdu'l-hâl

230

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden işbu bâ´isu'l-

i´lâm Helvacı oğlu Ahmed Efendi ibni İsmâîl nâm kimesne Medine-i merkûmede

hükûmet konâğında de´âvî odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i

meclis-i şer´-i münîrde Medine-i merkûme mahâllâtından Hazînedâr mahallesi

ahâlîsinden olub târîh-i i´lâmdan bir sene akdem vefât iden Mumci oğlu Musatfa

ibni Mehmed bin Abdullâh' ın verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Fatmâ binti

Ahmed ile anası Rabia binti musatfa ve li ebeveyn kız karındaşları Kezibân ve

Fatmâ ve Ayişe' ye münahsıar olub zikr-i âtî ir bâb mülk-i menzil ve bir kıt´a bâğ

ve otuz kıyye avânî nühâsiye bil verâse ve bi'l-vekâle vaz´u'l-yed olduğı beyine-i

âdile ile şer´an sâbit ve mütehakkik olan her biri ma´rifeti'z-zât zecesi Fatmâ ve

kız karındaşları Kezibân ve fatam ve Ayişe' nin vekîli-müsecceli şerileri ümm-i

mezbûre Rabia Hâtûn müvâcehesinde müteveffâ-yi merkûm Mustafâ' nın

hayâtında târîh-i i´lâmdan on sene mukaddem mâlından ve yedimden iştirâ ve

kabz eylediği ma´lûmu'l-aded corab esmânıyla kezâlik mâlımdan ve yedimden

iktirâz ve kabz ve umûrine sarfla sarfla istihlâk iylediği bin üç yüz guruş ki

ciheteyn-i mezkûreteynden cem´an yedi bin guruş alacağımdan iki bin yedi yüz

otuz iki guruşini hayâtda bana ba´de't-teslîm bâkî ez gayr-i makbûzat dört bin iki

yüz altmış sekiz guruşi kibeli'l-edâ ve'l-îfâ vefât eylediğinden ümm-i mezbûrenin

bi'l-asâle ve bi'l-vekâle vaz´u'l-yedi olduğı tereke-i vâfiyesi olan zikr olunan

Hazînedar mahallesinde vâkı´ tarafını anasi mezbûre Rabia' ve kız karındaşları

mezbûrât Kezibân ve Fatmâ ve Ayişe menzilleri ve tarafeyni tarîk-ı âmme ile

mahdut fevkânî ve tahtânî iki ban oda ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb

mülk-i menzil ile Kozlar Sekbâni nâm mevkı´de kâin ma´lûmu'l-etrâf ve'l-

müştemilât gürümi mülki bir kıt´a bâğ ve otuz kıyye avânî nühasiye mütehlie

semen-i misilleriyle âhara bey´ olunub hâsıl olan esmânından alacağım olan dört

bin iki yüz altımş sekiz guruşi asıl ve vekîl-i mezbûre Rabia Hâtûn' dan taleb

eylediğimde ol dahi menzil-i mezkûre muhzir-i şuhûdde müştemilâtıyla

mütehaddîd ve tavsîf ve irâe idüp kat´an alâka ve medhalleri olmadığından bâkî

otuz kıyye avânî nühâsiye ve menzil-i mahdûd-i mefrûz-i mezkûr oğlu

müteveffâ-yi merkûm Mustafâ' nın hayâtında ile'l-vefât yedine mâlı ve mülki

olduğını târîh-i i´lâmdan sekiz ay mukaddem nezil-i mahdûd-i mezkûrde

asâleten ve vekâleten ikrâr ve i´tirâf itmekle alâ mûceb ikrâriha mezbûre Rabia

Hâtûn' dan sula olunub emlâk-i muharrere-i mezkûre semen-i mesilleriyle âhara

bey´le hâsıl olan esmânından alacağım olan meblağ-ı merkûm dört bin iki yüz

altmış sekiz guruşun baan alıverilmesi matlûbumdur diyü ba´de'l-da´vâ ve'l-

istintâk ol dahi bi'l-verâse ve bi'l-vekâle cevâbında menzil ve bâğ-ı mahdûd-i

mezkûrler ile avânî nühâsiye-i mezbûreye bi'l-asâle ve bi'l-vekâle el-yevm vaz´-ı

yed idub bâğ ve nühâs-i mezkurler müteveffâ-yi merkûmun terekesi olduğın ikrâr

ancak vaz´u'l-yedi bulunduğı menzil-i mahdûd-i mezkûr içun muhziri-şuhûdde

ikrâr ve i´tirâfını ve ed´iye-i müteveffâ-yi merkûmun ciheteyn-i mezkûreteynden

meblağ-ı mecmû´ı-e merkûmden mütebâkî dört bin iki yüz altmşı sekiz guruşi

merkûm Ahmed Efendi' ye deyni olduğını inkâr idincek müdde´î-i merkûm amed

Efendi' den ber minvâl-i muharrer bâğ ve avânî nühasiye misillü menzil-i

231

mahdûd-i mezkûr oğlu müteveffâ-yi merkûmun mülki olub bi't-tahdîd ve irâe ile

ikrâr ve i´tirâf eylediğini ve ber vech-i muharrer ciheteyn-i mezkûreteynden

mütebâkî müteveffâ-yi merkûmûn zimmetinde dört bin iki yüz altmış sekiz guruş

alacağı olduğını mübeyyin beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken

evvelen Şeyh Baba Yûsûf mahallesi ahâlîsinden Süleymân Efendi ibni hacı Bekir

ve Ateş oğlu Haci Osmân bin Ömer ve Kılınç mahallesi ahâlîsinden Melek oğlu

Bekir bin Bekir ve Tiridi oğlu Haci Süleymân bin Mustafâ ve İtmekçi Mehmed

Ali Usta ibni Sâlih' den a varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Şeyh Baba Yûsûf mahallesi

ahâlîsinden Ali Efendi ibni hacı Bekir ve Kılınçı Mescid mahallesi ahâlîsinden

Kabakçı oğlu Osmân bin Hüseyin nâm kimesneler şehâdetleriyle ibtidâ-i tereke-i

müteveffâ-yi merkûmde ber vech-i mübeyyin ez gayr-i makbûzât dört bin iki yüz

altmış sekiz guruşi alacağı olduğını ve menzil-i mahdûd-i mezkûrun mahallined

tahdîd ve irâe iden Kılınç mescid mahallesi ahâlîsinden ve müderrisinidne Evliyâ

zâde Mehmed af e ibni Mustafâ ve Şeyh Baba Yûsûf mahallesi ahâlîsinden

Bedeli oğlu hacı Mehmed bin Osmân nâm kimesneler şehâdetleriyle sâbit

menzil-i mahdûd-i mezkûr oğlu (silik) merkûm Mustafâ' nnı hayâtında mülki

olub mezbûre Rabia Hâtûn' un ikrârini bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i ba´de'l-isbât

vel halef ve'l-hükm mucebiye menzil ve bâğ ve nuhas-i mezkureler semen-i

misilleriyle âhara bey´ olunub hâsıl olan esmânından meblağ-e merkûm dört bin

iki yüz altmış sekiz guruş müdde´î-i merkûm Ahmed Efendi' ye hâlâ edâ ve

teslîm itmek üzre asıl ve vekîl merkûm Rabia Hâtûn' a tenbîh olunduğı tescil.

Fî gurre-i Z.a sene 1292

Sivrihisar_7681_0042/1

Sayfa 80

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Câmi´-i kebîr mahallesi ahâlîsinden Sülük

oğlu Süleymân bin Ali nâm kimesne Medine-i merkûmede hükûmet konâğında

mümeyyizler hâzır olduğı haled ma´kûd-i meclisi-i şer´îmiz İrân teba´asından

olub Konya vilâyet-i celîle dâhilinde Akşehir kasabasına li ecli't-tcare

müsâfireten sâkin olup Ödemiş Mehmed bin Abdurrahîm müvâcehesinde târîh-i

i´lâmdan sekiz ay mukaddem merkun Mehmed' e ma´lûmu'l-hudûd tonbaki

semeninden zimmetinde deynim olan bin altı yüz yetmiş guruşeden gayr-i ez

teslîm bin üç yüz otuz beş guruş deynim mukâbelesinde târîh-i merkûmede

yedimde müstakilen mâlım ve mülküm olan Hânlı Kavak nâm mevkı´inde kâin

etrâf-i erba´asi hacı Emîn Efendi ve ve Mollâ Emîn oğlu Ahmet Efendi ve

Barutçu oğlu hacı Hüseyin Efendi ve Çalık oğlu Halîl Efendi bâğları ile mahdûd

arâzîhâ-i mîrîye üzerine ma´rûse bir kıt´a kürûmi mülki bâğ altmış bir gün

temâmın adğin merkûm Mehmed' e bey´ bi'l-vefâ tarîk üzre bey´ ve teslîm

eylediğmide ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve teslîm ve kabz ve kabûl

eyledikden sonra meblağ-emzkur hakikde rehiye-i mümkünde olmağla ecl-i

mezkûr hulul idüp deyn-i mezkûrini edâ ile fekk-i rehin idemediğinden el-hâlet-i

hazihi mahdûd-i mezkûrimi semen-i misliyle âhara bey´e ve kabz-i semenine ve

semenden alacağı olan meblağ-ı mezkûr bin üç yüz otuz beş guruş ahz ve kabza

232

ve fazla mikdâr ise bana i´tâya ve bunlar mütevakkıf oludğı umûrun küllisine

tarafımdan müdde´î-i merkûm Mehmedi vekîl vekîl ve nâib-i menâb nasb ve

ta´yîn eyledum didikde sadır olan cem´-i kelimât-i meşrûhasını merkûm Mehmed

tasdîk ve tahkîk ve vekâlet-i mezkûreyi kabûl eyledikten sonra bâğ-ı mahdûd-i

mezkûri semen-i misliyle âhara bey´ ve semeninden alacağı olan meblağ-ı

mezkûr bin üç yüz otuz beş guruşi ahz ve kabz ve fazla kalur ise mezbûr

Süleymân Ağâ' ya ta´ahhüd eylediği tescil.

Fî 9 Zi'l-ka´de sene 92

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Hasan mahallesinde sâkin iken bundan

üç ay akdem vefât iden Murtezâ zâde Mehmed Efendi ibni İbrâhîm bin Abdullâh'

ın verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Emîne binti Halîl ile diğer zevce-i

menkûha-i metrûkesi Ayişe binti mustaa ve mezbûre Ayişe' den mütevellidler

sülb-i sagîr oğlum Mehmed Fâzıl ve sülbiye-i sagîre kızları Sâfiye ve Emîne' ye

münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları otuz iki sehimden olub sihâm-i

mezkûreden ikişer sehimden dört sehim zevciyât-i mezbûrât Emîne ve Ayişe

Hâtûnlara ve yedişer sehimden on dört sehim bintân-i mezbûretân Sâfiye ve

Emîne' ye ve ondört sehimi ibni'l-merkûm Mehmed Fâzıl’a isâbeti tahakkukınden

sonar sigâr-i mezbûrunun anaları ve tesviye-i umûrlerine bâ hüccet-i şer´îye vâsî-

i mansûbeleri zât-i ma´rûf zevce-i mezbûre Ayişe Hâtûn tarafından husûs-ı âti'l-

beyânda vekîl-i müseccel-i şer´îsi eytâm müdîri Ali Efendi ibni Haci Bekir Ağâ

nâm kimesne Medine-i merkûme hükûmet-i şer´îye konağında ma´kûd-i meclis-i

şer´-i münîrde zikr-i âtî bir bâb menzile müstakilen vaz´u'l-yed olduğı beyine-i

âdile ile şer´an sâbit ve mütehakkik olan kezâlik zât-i ma´rûf bâ´isetu'l-i´lâm

zevce-i mezbûre Emîne Hâtûn tarafından zikr-i cayii husûsde hüsûmete ve red ve

cevâba kezâlik vekîl-i müseccel-i şeriisi Maruklar mahallesi ahâlîsinden hacı

Yakûb oğlu Hâcî Hüseyin Efendi ibni Ömer müvâcehesinde zikr olunan Hâcî

Hasan mahallesinde vâkı´ bir tarafdan Çürükbostân hâlî ve birtarafdan Susuci

oğlu Ahmed dükkânı ve bir tarafdan sigâr-i mezbûrûn menzilleri ve bir tarafdan

tarîk-i âmme ile mahdûd fevkânî iki bâb ve tahtânî bir bâb cem´an üç bâb harâm

oda mana zokâk kapûsi müştemil bir bâb mülk-i menzil müteveffâ-i mûmâ ileyh

Mehmed Efendi' nin hayâtında ile'l-vefât yendine müstakilen mali ve mülki olub

ba´de vefâte ber tashîh-i mezkûr veresesi mezbûrûnden her birine mevrûs

olmağın menzil-i mahdûd-i mezkûri muvekkile-i mezbûre Emîne Hâtûn kendi

hissesiyle ma´an hisse-i saireyi bi gayr-i hâk müstakileten zabt ve vaz´-ı yed ider

olmağla suâl olunub muvekkim mezbûre zevce-i mezbûre ile vâsîleri olduğı

evlâdları sigâr-i mezbûrunun ber tashîh-i merkûm cem´an otuz sehim hisse-i

şâyi´âlarıdan keff-i yed ve sigâr-i merkûmun ile muvekkilem mezbûre Ayişe

Hâtûn içun bana ret ve teslîme muvekkile-i mezbûre Emîne Hâtûn' a izâfetle

vekîl-i merkûm Hâcî Hüseyin Efendi' ye tenbîh olunmak bi'l-vekâle

matlûbumdur diyü ba´de'd-tava ve'l-istindak ol dahi bi'l-vekâle cevâbında

muvekkilei-mezbûre Emîne Hâtûn' un menzili-mahdûd-i mezkûre el-yevm

müstakileten vaz´-ı yedini ikrâr lakin işbu yedimde olub sene-i sâbıka yani bin iki

yüz seksen üç senesi şehr-i cemâziye'l-evvelinin yigirmi dokuzunci güni târîhiyle

233

müverrah ve ol târîhde Medine-i merkûmede nâibu'ş-şer´î bulunan meveddetlu

es-Seyyid Mehmed Şükrî Efendi' nin imzâsıyla mümzât ve hatmiyle mahtume bir

kıt´a mübaya´a hücceti mantûkınca müteveffâ-yi mûmâ ileyh Mehmed Efendi

menzil-i mahdûd-i mezkûri cem´-i tevâbi´ ve levâsıkıyla tarafından bi'l- îcâb ve'l-

kabûl bâten ve sahîhen iki bin guruş zevcesi muvekkilem mezbûre Emîne

Hâtûn’e bey´ ve temlîk ve vech-i lâyikı üzre teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-

i muharrer iştirâ ve temelluk ve tesellum ve kabz vekabul eyledukten sonra

semeni olan meblağ-e mezkûr iki bin guruşun mutâlebesi müte´allik âmme-i

da´vâdan ibrâ ve iskât eylediklerinde ol dahi ber vech-i mubeyyin ibrâ-i mezkuri

kabûl eyleyub ol vecihle menzil-i mahdûd-i mezkûr muvekkilem mezbûre Emîne

Hâtûn' un şirâen ve müstakileten mâlı ve mülki olmağla buçuk zabt ve vaz´-ı yed

ider diyü mazmûni takrîririne mutâbıka ve târîh-i merkûm ile müverrah mümzât

ve mahtûm bir kıt´a mübaya´a hücceti ibrâz-i verâsesile vekîli-merkûm Ali

Efendi' nin inkârına mukârren bi'l-vekâle tasdir eylediği def´ -i meşrûhini ve

mazmûn-i hüccet-i şer´îyeyi usûl-u mevzû´ası üzre evvelen bâ varaka-i mestûre

sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve

iş´âr olunub menzil-i mahdûd-i mezkûri mahallined tahdîd-i verâse iden sâlifu'z-

zikr Revaklar mahallesi ahâlîsinden Yakûb Usta bin Mustafâ ve Tatlu mahallesi

ahâlîsinden Dellâl oğlu Mollâ İbrâhîm bin Yûsûf nâm kimesneler şehâdetleriyle

bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle müdde´î-i vekîli-merkûm

Ali Efendi muvekkile-i mezbûre Ayişe Hâtûn izâfetle menzil-i mahdûd-i

mezkûrden cem´an otuz sehim hissesi-şâyi´â mutâleesiyle kezâlik muvekkile-i

mezbûre Emîne Hâtûn' a izâfetle vekîl-i mezbûr haci Hüseyin Efendi' ye bi vech-i

şer´î mu´ârazadan meni olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm

olundı. el emr limen lehu'l-emr fî'l-yevmu's-salis min şehr-i Zi'l-ka´de'i'ş-şerîf li

sene isnâni ve seb’în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0042/2

Sayfa 81

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından haci Hasan mahallesinde sâkin iken bundan

akdem vefât iden esbak sandık emini el-Hâcc Ali Efendi ibni Mehmed bin

Abdullâh' ın sülbî sagîr oğlu Yûsûf' un min kibeli’l-üm ceddesi olub tesviye-i

umûrine kıbel-i şer´den mansûbe vâsîsi olan bâ´isu'l-kitâb Ayişe binti Ahmed

nâm Hâtûn tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekîli olduğı zât-i mezbûreye bi'l-

ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i

mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükelri

ihbâr ve iş´âr olunan Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden Mustafâ bin Kâmil ve

Karuklar mahallesi ahâlîsinden Mollâ Mehmed bin Hüseyin nâm kimesneler

şehâdetleriyle ber nahc-i şer´i sâbit ve subut vekâletine hükm-i şer´-i lâhik olan

Hâcî Ashâb mahallesi ahâlîsinden Kantarcı oğlu Ali bin Ali nâm kimesne

muhtaca olmağı babası mütevefayi merkûmden müntakil mâl-i mevrûsunden

beher şehr nafaka ve kisve bahâ vesâir havâyic-i zarûriyesiyçun kıbel-i şer´den

kadr-i kifâye meblağ-ı farz ve takdîr ve'l-hâk bi'l-vekâle matlûbumdur didikde

mukıri-vekîl-i merkûm Ali' nin takrîr-i meşrûhı sahîhetu’l-Kemâl ihbârlarıyla

234

lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mukır ve'l-mugayyin hâkim-i mevkı´ ale'l-vesîka

dâm-i muveffikâtı sadru’l-tarî´a Hazretleri dahi sagîr-i mezbûr içun mâl-i

mevrûsinden târîh-i kitâbdan beher şehr yetmiş beş guruş nafaka ve kisve bahâ

farz ve takdîr buyurulb meblağ-ı mefrûzi mezkûr beher şehre yetmiş beş guruş

sagîr-i mezbûr Yûsûf' un nefaka ve kisve vesâir leaz-i zarûriyesine harc ve sarfa

ve lede'l-iktizâ istidâneye ve inde'l-zafer sagîr-i mezbûrun mâlına rücû´a vâsî

muvekkile-i mezbûre Ayişe Hâtûn' a izâfetle vekîl-i merkûm Ali' ye izn

verilmeğin mâ vak´a bi't-taleb ketb olund fî gurre-i min şehr-i Ramazânu’l-

mubarek sene isnâni ve tis´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

El-Hâcc Said Efendi

Hâcî Emîn Efendi

Kâmil oğlu mastafa

Sari oğlu Mollâ Mehmed

Ateş Ağâ' nın Ahmed

Umûr Velî oğlu Süleymân ve gayruhum binel hâzirîn

2

Karahisâr-ı sâhib mutasarrıflığı dâhilinde Döker karyesi ahâlîsinden Top sıkar

oğlu Mehmed' in hâkipâ-yi kâimmekâmlerine bi't-takdîm meclis-i ictiranemize

havâle buyurulan arz-ı hâlinde bundan üç buçuk ay mukaddem karye-i

merkûmeden kazâ-i zâyi´ ittüği ma´lûmu'l-eşkâl ve'l-evsâf netâcen mâlı olan elli

re's kara sığır okuzleri Medine-i Seferihisâr ahâlîsinden Beşe oğlu haci Mehmed

yedinde bulunub îcâb icrâsı husûsını istid´âdan ibare olmağla merkûm Mehmed

Medine-i Seferihisâr kazâsınad meclis-i de´âvîde Medine-i merkûme mâl

müdîrleri ve beytu’l-mâl Emîni ve yâve olmak üzre vaz´-ı yed idüp

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Karabaşlı sâkin iken işbu sene-i mübareke

zi'l-ka´de'i'ş-şerîfinin yigirmini güni vefât iden Osmân oğlu kızı Ayişe binti Hâcî

Mehmed bin Hâcî İbrâhîm nâm sagîrenin ber vech-i âtî vârisi oludğı iddi´â ve

arz-ı hâl iden mahalle-i mezbûre ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm meccânen oğlu

İbrâhîm bin Mustafâ bin ve diğer Hâcî Mustafâ nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîf

enverde müteveffât-i mezbûrenin li ebeveynz kali ve tesviye-i umûrine dahi

mansûbi olmağla terekesine bi'l-verâse ve bi'l-vesâye vaz´u'l-yed olduğı beyine-i

âdile ile şer´an sâbit ve mütehakkık olan mahalle-i merkûme ahâlîsinden Mollâ

Yahyâ oğlu Mahmûd bin Mahmûd müvâcehesinde üzerine da´vâ ve takrîr-i

kelâm idüp müteveffât-i mezbûre Ayişe' nin babası Hâcî Mehmed' in babası haci

İbrâhîm ile benim babam Mustafâ li ebeveyn karındaşlaro lub babaları ismi diğer

Hâcî Mustafâ ve dedeleri ismi Abdullâh ve vâlideleri ismi Ayişe binti

Abdurrahman Maskat-i re'sleri zikr olunan Karabaşlı mahallesi olub ol vecihle

müteveffât-i mezbûrenin verâseti usûbet-i nesebiye cihetinden hasren bana

münhasıra ve benden gayir verâseti ve terekesine müstehak ahari olmağla li

235

ebeveyn hâlî ve vâsî-i mezbûr Mahmûd' un vaz´u'l-yed olunduğı müteveffât-i

mezbûrenin bi'l-cümle terekesinden keff-i yed ve bana red ve teslîme merkûm

Mehmed' e kıbel-i şer´den tenbîh olunmak bi'l-verâset matlûbumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında müteveffât-i mezbûrenni terekesine

bi'l-verâse ve bi'l-vesâye vaz´-i yedini tali´an ve kat´an ikrâr ve i´tirâf idüp lakin

ber vech-i muharrer verâset müdde´âsını inkâr idencek müdde´î-i mezbûr İbrâhîm

ve yine ber minvâl-i muharrer min ciheti’l-usûbe verâset müdde´âsına mutâbık

beyine taleb olundukda Çapaklı mahallesi ahâlîsinden Kahveci Ca´fer bin

Mustafâ bin diğer Ca´fer ve Kılınç mescid mahallesi ahâlîsinden Dürger Hâcî

Ahmed bin Osmân' ın bin diğer Ahmed nâm kimseneler li ecli'l-şuhûde meclis-i

şer´-i hâzırân olub eseru’l-iştihâd fî'l-hakîka müdde´î-i merkûm İbrâhim' in

babası musatfa müteveffât-i ismi Abdullâh ve vâlideleri Ayişe binti Abdurrahman

ve Maskat-i re'sleri mezkûr Karabaşlar mahalleis olub ol vecihle müteveffât-i

mezbûrenin terekesine müstehak âhari olduğı mâ´lûmumuz olmayub verâseti

usûbiyet-i nesebiyei-cihetiyle benden hasren müdde´î-i merkûm İbrâhîm olmağla

biz bu husûse bu vech üzre şâhidleriz şehâdet dahi ideruz diyü her biri edâ-i

şehâdet-i şer´îye ittiklerinde şâhidan-i mezbûrândan her biri usûl-i mevzû´asına

tatbiketn evvelen Çapaklı mahallesi ahâlîsinden Hâfız Ali Efendi ibni Habîb ve

Hâcî Ahmed Efendi ibni Mehmed ve Kılınç mescid mahalleis ahâlîsinden

İtmekçi Mehmed Ali Usta bin Ali ve Melek oğlu Bekir bin Bekir' den bâ varaka-i

mestûre sırren ve ba´dehu Mollâ el-Hâcc Said Efendi ibni Abdullâh Efendi ve

Hâcî Emîn Efendi ibni Ali ve Eytâm Dellah Hasan Ağâ ibni Ömer' den alenen

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunub şehâdetleri

hîz-i kabûlde (silik) ba´de'l-hükm bi'l-verâse ve bi'l-vesâye vaz´u'l-yed olduğı

tereke-i müteveffati mezbûreden keff-i yed ve merkûm İbrâhîm red ve teslîme

merkûm Mehmed' e tehbih olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm

olundı. elm emr limen lehu'l-emr fî'l-yevmu's-aşer min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerîf

sene isneyn ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0043/1

Sayfa 82

1

Maruz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr Günyüzü Nâhiyesi kurâsından Burma karyesinde sâkin iken

işbi târîh-i i´lâmdan yedi ay mukaddem vefât iden Deli Hüseyin bin Hâcî Ömer

bin Abdullâh' ın verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Havvaâ binti Abdullâh ile

sülb-i sagîr oğlu Mahmûd ve sülbiye-i sagîre kızı Elif' e ve sülb-i kebîr oğulları

Halîl ve Ömer ve sülbiye-i kebîre kızları Ayişe ve Emîne' ye münhasıra olduğı

bi'l-ihbâr lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkik olduktan osnra müteveffâ-yi

merkûmun dâyinlerinden Konya vilâyet-i celîlesi dâhilinde Nevşehir kazâsı

mahâllâtından Orta mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyye' nin Rûm

milletinden sâhib-i arz-ı hâl bâ´isu'l-i´lâm Firtekli oğlu Todoraki veledi Anaştaş

nâm tâcir Medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında mümeyyizler hazır

olduğı hâlde makur-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde müteveffâ-yi merkûmun

tereke-i vâfiyesine bi'l-verâse vaz´-ı yedi bi'l-ikrâr sâbit ve mütehakkık olan

236

derûn-i arz-ı hâlde mastûru'l-ism verese-i mezbûrendun merkûm Halîl

müvâcehesinden müteveffâ-yi merkûm Hüseyin' in hayâtında târîh-i i´lâmdan

yigirmi ay mukaddem mâlımdan ve yedimden iştirâ ve kabz eylediği beher çifti

bin altı yüz otuz guruşden olmak üzre iki çift kara sığır öküzi semeninden

zimmetinden alacak hakkım olan cem´an üç bin iki yüz altmış guruşden gayr-i ez

makbûzi alacağım olan üç bin yüz elli dokuz guruşi yine müteveffâ-yi merkûm

Hüseyin sağlığında ve Kemâl-i akl ve muhitinde meblağ-ı mütebaki merkûm üç

bin yüz elli dokuz guruş cihet-i mezkûreden zimmetinde bana sahîhen deyni

olduğı vefâtından beş ay mukaddem sûk-i Sultâni’de Debbâğhâne kurbında vâkı´

müteveffâ Mumci oğlu haci Abdurrahman’nın kahvehânesinde muhzır-ı şuhûdde

tâli´an ve kat´an ikrâr ve işhâr dahi idüp kabilel edâ vel îfâ vefât itmekle meblağ-ı

mütebâki merkûm üç bin yüz elli dokuz guruş bi'l-verâset vaz´u'l-yed oldluğı

babası ve mevrûsi müteveffâ-i merkûmun tereke-i vâfiyesinden olmak üzre laha

bana edâ ve teslîme merkûm Halîl' e kıbel-i şer´den tenbîh olunmak murâdumdar

diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında babsı vu mevrûsi müteveffâ-yi

merkimun tereke-i vâfiyesine bi'l-verâse vaz´-ı yetini ikrâr ve müded-i

merkûmun mâ´adâ müdde´âsıni inkâr idincik müdde´î-i merkûm Todoraki ber

minvâl-i muharrer ikrâri kat´-i müdde´âsını usûl-u mevzû´asına tatbîken evelen

Yenice mahallesi ahâlîsinden İsmâîl Efendi ibni Mustafâ Efendi ve Habîb Efendi

ibni Halîl ve Şeyh Baba Yûsûf mahallesi ahâlîsinden Hâcî Cebbâr osut Ahmed

çavu bin İsmâîl ve Hâcî Ali Ağâ ibni Ca´fer’den bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye ald ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr

olunan sâlifu'z-zikr Yenice mahallesi ahâlîsinden Muslihiddîn oğlu Hüseyin bin

Mustafâ ve Şeyh Baba Yûsûf mahallesi ahâlîsinde Ködül oğlu Cebbâr bin Bekir

nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i ba´de'l-isbât ve'l-

halef ve'l-hükm mûcebiyle meblağ-ı merkûm üç bin yüz elli dokuz guruşi bi'l-

verâse vaz´u'l-yed olduğı tereke-i vafiyesinden ülmak üzre müdde´î-i merkûm

Toraki Târcir’e hâlâ edâ ve teslîme merkûm Halîl' e tenbîh olunduğı tescîl huzûr-i

âlîlerine i´lâm olundıf el emr li men´ lehu'l-emr fî'l-yevmu's-samen ve'l-işrîn min

şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerifee sene isneyin ve tis´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı -ı dâ´îleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr muzâfâtından Günyüzi

nâhiyesi kurâsından Kabak karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i şâhânenin

süvârî ikinci âlâyının dördüncü bölüğünün altıncı neferi başı bundan akdem vefat

iden Dellâl Ahmed oğlu Hüseyin bin ibarhim bin Abdullâh' ın ber vech-i âtî varisi

olduklarını iddi´â ve arz-ı hâl iden karyei-merkûme ahâlîisnden Mehmed Ali nâm

kimesne Medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında de´âvî odasında

ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde li ebeveyn er karındaşları Hâcî Halîl ve

Yûsûf hâzır oldukları hâlde müteveffâ-yi merkûmun medyûni karyei-merkûme

ahâlîsinden Karayılan oğlu Ali Usta ibni Ali nâm kimesne müvâcehesinde

üzerine da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp müteveffâ-yi merkûm Hüseyin benimle

hâzırân-i merkûmân Hâcî Halîl ve Yûsûf' un li ebeveyn karındaşımız olub

babamız isi İbrâhîm ve dededim ismi Abdullâh ve vâlidemiz ismi Havvâ binti

Abdurrahman ve Maskat-i re'simiz zikr oluann Kapak karyesi olub ol vecihle

237

karındaşımız müteveffâ-yi mezbûrûn verâseti usûbet-i nesebiye cihetinden bize

münhasıra ve bizden gayri varisi ve terekesine müstehak ahari olmamağla

karındaşımız müteveffâ-yi merkûm Hüseyin' in hayâtında mezbûr Ali Usta

zimmetinde cihet-i karzdan alacak hakık olan altmış guruş kibeli'l-ahz ve'l-istifâ

vefât idüp meblağ-ı merkûm hasren bize mevrûs olmağla meblağı-merkûm altmış

guruş medyûn-i mezzubr Ali Usta' dan bi'l-verâse hâlâ taleb ideruz diyü hâzırân-ı

merkûmân ile ma´an ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında cihet-i

merkûmeden müteveffâ-yi mezbûre zimmetined meblağ-ı merkûm altımş guruş

deyni olduğı tav´an ikrâr lakin müdde´îyun-i mezbûrûnunn ber vech-i muharrer

verâset müdde´âlarını inkâr idincik müdde´un-i mezbûrûn Mehmed Ali ve Hâcî

Halîl ve Yûsûf' dan ber minvâl-i muharrer verâset müdde´âlarına mutâbık beyine

taleb olundukda karyei-merkûme ahâlîsinden Çotuk oğlu Arif bin Hâcî Ömer ve

Bali oğlu Ahmed bin Yûsûf nâm kimesne li ecli'ş-şehâde meclis-i şer´i hâzırân

olub eseru'l-işiştihad ve'l-hakika işbu müdde´un-i mezbûrûn Mehmed Ali ve Hâcî

Halîl ve Yûsûf Çâvûş müteveffâ-yi mezbûr Hüseyin ile li ebeveyn karındaşlar

babaları ismi İbrâhîm ve dedeleri ismi Abdullâh ve vâlideleri ismi Havvâ binti

Abdurrahman ve Maskat-i re'sleri mezkûr Kabak karyesi olub ol vecihle

müteveffâ-yi mezbûrun verâseti usûbet-i nesebi cihetinden hasren mudde´ûn-i

mezbûrûn Mehmed Ali ve Hâcî Halîl ve Yûsûf Çâvûş’a münhasıradur ve

bunlardan gayir vâris ve terekesine müstehak âharı olduğı mâ´lûmumuz değildir

biz bu husûse bu vech üzre şâhidleriz şehâdet dahi ideruz diyu her biri edâ-yi

şehâdet-ı şer´îye ittiklerinde şâhidân-i mezbûrandan her biri usûl-i mevzû´asına

tatbîken evvelen karye-i merkûme ahâlîisnden Çakal oğlu Hüseyin bin somna ve

Baş Çâvûş oğlu Mustafâ bin Mustafâ'dan bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu

Mehmed bin Battâl ve Çaycı oğlu Süleymân bin Mehmed' den alenen lede't-

tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunub şehâdetleri hîz-i

kabûlde olmağın mûcebiyle meblağ-ı merkûm altmiş guruşini mudde´ûn-i

mezbûrun Mehmed Ali ve Hâcî Halîl ve Yûsûf Çâvûş’a hâlâ edâ ve teslîme

merkûm Ali Usta' ya tenbîh olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm

olundı el-emr li men lehu'l-emrindir fî furre-i min şehr-i Muharremu'l-harâm

harâm sene sitte ve seb’în ve mieteyn ve elf

3

Ma´rûz-ı -ı dâ´îleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr muzâfâtından Günyüzi

nâhiyesi kurâsından Burma karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i şâhânenin

süvârî ikinci alâyının birinci bölüğünde beşine nefekir iken bundan akdem

vefât iden sülbî oğlu İbrâhîm bin Ahmed bin Mustafâ'nın ber vech-i âtî olduğı

idda ve arz-ı hâl iden karye-i merkûme bâ´isu'l-i´lâm Mustafâ nâm kimesne

Medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında de´âvî odasında ma´kûd-i

huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde müteveffâ-yi merkûmûn medyûni karye-i merkûm

ahâlîsinden Hâcî Ömer bin Hâcî Hüseyin nâm kimesne müvâcehesinde üzerine

da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp müteveffâ-yi merkûm İbrâhîm benim li ebeyven

karındâşım olub babamız ismi Ahmed ve dedemiz ismi Mustafâ ve vâlidemiz

ismi Nefise binti Süleymân ve Maskat-i resimiz zikr olunan Burma karyesi

olub ol vecihle karıdanşım muteveffayi mezbûrûn verâseti nesebiyec

238

cihetinden hasren bana münhasıra ve bundan gayri vâris ve terekesine

müstehak aharı olmamaşla karındâşım müteveffâ-yi merkûm İbrâhim' in

hayâtında mezbûr Hâcî Ömer zimmetinde cihet-i karzdan alacak Hakkî olan

kırk guruşı kibeli'l-ahz ve'l-istifâ-i hâk idüp meblağ-ı merkûm hasren bana

mevrûs olmağla meblağ-ı merkûm kırk guruş medyûn-i mezbûr Hâcî Ömer'

den bi'l-erase hâlâ taleb iderum suâl olunub bana teslîme tenbîh olummak

murâdumdur didikde gıbbe's- suâl ol dahi cevâbında cihet-i merkûmede

müteveffâ-yi merkûme zimmetinde meblağ-ı merkûm kırk guruş deyni

olduğını tav´an ikrâr lakin müdde´î-i mezbûrun ber vech-i muharrer verâset

müdde´âsıni inkâr idincek müdde´î-i mezbûr (silik) ber minvâl-i muharrer

verâset müdde´âsına mutâbık beyine taleb olundukda karye-i merkûme

ahâlîsinden Ca´fer bin Memiş oğlu Mehmed bin Ali nâm kimseneler li ecli'ş-

şehâde meclisi’ş-şer´-i hâzirân olup eseru'l-iştihâd fî'l-hakika işbu müdde´î-i

mezbûr Mustafâ müteveffâ-yi merkûm İbrâhîm ile li ebeveyn karındaşlar

babaları ismi Ahmed ve dedeleri ismi Mustafâ ve vâlide ismi Emîne binti

Süleymân ve Maskat-i re'sleri mezkûr Yorma Karyesi olub ol vecihle

müteveffâ-yi mezbûrun verâseti usûbet-i nesebiye cihetinden hasren müdde´î-i

mezbûr Mustafâ' ya münhasıradır ve bundan gayri vâris-i terekesine müstehak

ahari olduğı mâ´lûmumuz değildir biz bu husûse bu vecih üzre şâhidleriz ve

şehâdet dahi ideruz diyü her biri edâ-i şehâdet-i şer´îye ittiklerinde şâhidân-i

mezbûrândan her biri usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen kareyi-merum

ahâlîsinden Keleş oğlu Mehmed bin Osmân ve Çeri oğlu Mehmed bin Hasan' a

bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Çâvûş oğlu Mustafâ bin Süleymân ve Ali

bin Velîyüddîn’den alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr

ve işra olunub şehâdetleri hîz-i kabûlde olmağın bilyeiyle meblağ-ı merkûm

kırk guruşişi müdde´î mezmur Mustafâ' ya halen edâ ve teslîme merkûm Hâcî

Ömer' e tenbîh oluduğın tescîl ve huzûr-i âlîlerine –i´lâm olundı. el emr li men

lehu'l-emr fî gurre-i min şehr-i Muharremu'l-harâm sene selase ve seb´în ve

mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0043/2

Sayfa 83

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Eski mahallesinde sâkin iken bundan

akdem vefât iden Koçor oğlu Mustafâ bin Mustafâ bin Ahmed' in verâset-i zevce-

i menkûha-i metrukes Fatmâ binti Mustafâ ile anasıl Emîne binti Süleymân ve li

üm er karındaşları Hâcî Abdullâh ve Ayişe ve li ebeveyn er ve kız karındaşları

Fatmâ ve Ahmed ve Kezibân'a münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâslari on iki

sehimden olub sihâm-i mezkûreden üç sehimi zevce-i mezbûre Fatma' ya ve iki

sehimi ümm-i mezbûre Emîne' ye ve ikişer sehimden dört sehimi Hâcî Abdullâh

ve Ayişe' ye ve iki sehimden mezbûr Hâfız Ahmed' e ve bir ehimi mezbûre

Kezibân' a isâbeti tahakkukınden sonra zeve-i mezbûre Fatmâ tarafından zikr-i

cây-i da´vâ ve lede'l-iktizâ sulh ve ibrâya vekîl oludğı zâta mezbreye bi'l-

ma´rifet-i şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i

mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl makbûli'ş-şehâde idükeri

ihbâr ve iş´âr olunan Müslim Akdoğan mahallesi ahâlîsinden Temirci oğlu Hasan

239

bin Velîyüddîn ve Hızır oğlu Mehmed Ali bin Bekir nâm kimesneler

şehâdetleriyle muhzır-ı hasm-i câhidde ber nahc-i şer´i sâbit e sübut vekâletine

hükm-i şer´î lâhik olan mezbûre Fatma' nın zevc-i sânîsi Kara Mehmed oğlu

İbrâhîm bin halli nâm kimesne Medine-i merkûmede hükûmet konağında de´âvî

odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde

bâ´isu'l-i´lâm merkûm Hâfız Ahmed müvâcehesinde müteveffâ-yi merkûmun

zâhire ihrâc olunub beyne'l-verese lede'l-müzâkere bey´ ve esmân-i hisse-i

irsiyelerine mahsûb olunmasını bi't-tirâzi taksîmi der dest bulunan terekesinden

başka hâric ez taksîm-i mezkûr terekesi olan beş yüz yigirmi guruş kıymetlu bir

çift sim donatmalı tabanca müteveffâ-yi merkûm Mustafâ' nnı hayâtında mezbûr

Ahmed zimmetinde zikr olunan haci Ekici mahallesinde vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd

ve'l-müştemilan Hâriciye ta´bîr olunur bir bâb mülk-i menzilde bulunan nısf

hisse-i şâyi´âsı semeninden alacak hakkî olan bin yedi yüz guruş ki cem´an iki

bin iki yüz yigirmi guruşi kibeli'l-ahz ve'l-istifâ vefât ittiği misillü kezâlik

mahalle-i merkûmde kâin ma´lûmu'l-etrâf ve'l müştemilât kendüsinden

mukaddem vefât iden babası müteveffâ-yi merukm Mustafâ' dan mevrûsi ve

anası mezure Emîne ile li ebeveyn er ve kız karındaşları mezbûrân Hâfız Ahmed

ve Kezibân müterek olan bir bâb mülk-i menzili mezbûr Hâfız Ahmed on altı bin

beş yüz guruşe âhara bey´ ve semeni olan meblağ-ı merkûm on altı bin be yüz

guruşin on bir bin guruşini şerîken mezbûrenin emriyle zimmetlerinde müşterek

ve her birinin mukır ve mu´teref oldukları ma´lûmu'l-esâmî ashâb-i matlûbe-i

sâireye ve tesviye idüp merkûm Hâfız Ahmed' in müstakilen kendi umûrine sarfla

istihlâk eylediği beş bin beş yüz guruşine min hasebu’l-mecmû´ yedi bin yedi yüz

guruş ile zevcem muvekkile-i mezbûre Fatma' nın mâlından ve yedinden kabz

eylediği beş yüz guruş kıymetlu bi çift çarık küpeyi bi gayr-i hâk ahz ve kabz ve

ketb ve ihfa itmekle tabanca-i mezkûre ile menzileyn-i mezkûreyni

semenlerinden merkûm Hâfız Ahmed' in zimmetinde olan meblağ-i mecmû´-ı

merkûm yedi bin yedi yüz yigirmi guruşden zecem muvekkile-i mezbûrenin

hisse-i irsiyei-mâ´lûmesiyle mâru'l-beyân küpenin mevcûde eşyâ-i gabn ve

müstehleke eşyâ ba´de’s-subut kıymetm-i şer´îyesini merkûm Hâfız Ahmed' den

bi'l-vekâle taleb iderum diyü inkârina mükarrîn bi'l-vekâle tasadid eylediğmi

da´vâmdan bâ tavassut-i muslihîn kat´an lil nizâ´ bi't-tav´i ve'r-rızâ yüz yetmiş

beş guruş üzerine sulh olduğımda ol dahi sulh/i mezbûri ba´de'l-kabûl bedel-i

sulh-i mezkûr yüz yetmiş beş guruşi meclis-i sulhden kıbeli'l-mufâraka bana def´

ve teslîm eylediğimde ben dahi yedinden temâmen ve kâmilen bi'l-vekâle ahz ve

kabz itmekle sâlifu’l-beyân takbimi der dest buluna tereke-i mübaya´asından

mâ´adâ müteveffâ-yi mezbûrun dâhil-i taksîm-i mezkuri ve hâric ez taksîm vekîl

Halîl ve mukîr ism-i mâl ıtlâk olunur tereke-i mâ´lûme ve mechûlesine ve cem´-i

hukûk-i mirâsa müte´allika âmme-i de´âvî ve kâfe-i mutâlibâtdan tarafından her

birimiz kabûli hâvî bi'l-asâle ve bi'l-vekâle âharın zimmetini ibrâ-i âmme-i sahîh-

i şer´î ile ibrâ ve iskât eyleyub bu vecihle kat´-i nizâ´ ve refi hüsûmet eyledik

diyü mükır-i merkûm İbrâhîm sadır olan cem´-i kelimât-i meşrûhasında merkûm

Hâfız Ahmet tasdîk ve tahkîk iylediği tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm

olundı el emr li men lehu'l-emr fî el-yevmu'l-işrîn min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerife

isneny ve tis´în ve mieteyn ve elf

240

2

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr muzâfâtından Günyüzü

nâhiyesi kurâsından Yazar karyesi ahâlîsinden ve Şekerci esnâfından Mustafâ ve

li ebeveyn er karındâşı Ahmed ibni diğer Ahmed bin Abdullâh nâm kimesne

nezâreti-evkâf-ı hümâyûni-mülûkâneye mülhâk Harameyn-i muhteremeyn vakf-ı

musakkafâtından mahmiye-i İstanbul’da Alaca hammâm kurbınde Çelebî oğlu

Hâce Alaaddin mahallesinde vâkı´ cezire-i vakf-i müşârun ileyhin sekiz yüz

altımş dokuzuncu adde-i umûmimisinde mukayyed ve doksan birinci numara ile

murakkam bir tarafdan hâne ve divarı ve bir tarafdan Tuhfeci dükkânı ve bir

tarafdan Çaycı dükkânı ve bir tarafdan tariki-âmme ile mahdûd ve beher şehr

vakf-ı mezbûreden dört guruş icâre-i mü´eccelelu mukaddemâ Şekerci ve

eylyem Fincâncı bir bâb dükkân gediği Ahad bin mebur Mustafâ ve Ahmed' in

bâ temessük evkâf bi'l-münâsefe taht-i tasarruflarında iken bundan akdem

mezbûr Mustafâ vefât idüp taht-ı tasarrufında olan nısf-ı hisse-i mezkûre sülb-i

kebîr oğulları Hüseyin ve Hasan' a ba´de'l-intikâl müte´âkıben mezbûr Ahmed

dahi vefeat idüp kezâlik taht-ı tasarrufında olan nısf hisse-i mezkere sülbî kebîr

evlâdları diğer Hüseyin ve Ayişe ve Döndü’ye intikâl itmiş ise de el-yevm

mu´âmele-i intikâlleri icrâ olunmayub hâlâ pederleri mütevefayi merkûmân

uhdelerine vakef-ı müşârun ileyh cânibinden i´tâ kılınub yedlerinde buluna

temesssük-i atîk mûcebince tasarruf itmekdeler iken evlâd-i müteveffâ-yi

merkûmândan bazıları bu esnâda hisselerinden âhara ferâğ Murâd itmekle

yedlerinde olan tahrîr-i cedîd ilm u haberden müstebân olduğı ecihle yüz yigirmi

sehim i´tibârıyla otuzar sehimden altmış sehimi hisse-i şâyi´âsını mezbûr

Hüseyin ve Hasan ibni el-müteveffâ el-merkûm Mustafâ' ya ve yigirmişer

sehimden altmış senimi merkûman diğer Hüseyin ve Ayişe ve Döndi evlâdi el-

müteveffâ el-merkûm Ahmed' e intikâl iylediğini nâhiye-i mezbûre kurâsından

Giçek karyesi ahâlîsinden İhtiyâr oğlu Ali Efendi ibni Mehmed ve İmâm oğlu

Abdullâh Onbaşı ibni Mahmûd nâm kimesnelerin alâ tarîkı’ş-şehâde ihbârlarıyla

lede'ş-şer´i'l-Enver (silik) olduktan sonra merkûm Hüseyin Medine-i merkûmede

hükûmet-i şer´îye konağında meclis-i şer´-i şerîf-i enverde li ebeveyn er

karındaşları mezbûr Hüseyin ile ömme zâdesi mezbûr diğer Hüseyin hâzır

oldukları hâlde sâlifu'z-zikr Yazar karyesi ahâlîsinden bâ´isu'l-vesîka Binnâz

oğlu Ali bin Halîl mahzarında hâzirân-i mezbûran ile ma´an ikrâr ve takrîr-i

kelâm idüp benimle karındâşım hâzır-ı merkûm Hasan dükkân-i mahdûd-i

mezbûrde bulunan ber i´tibâr merkûm otuz sehim hisse-i şâyi´âmızın on beş

sehimden otuz sehimi bize îfâ ve bâkî ve bâkî otuz sehim hisselerimizin el-yevm

bedeli bulunan yedi bin beş yüz guruş kezâlik hâzır-ı merkûm diğer Hüseyin

dahi ber mutebâr-i mezsbur müstakil yedi ehim hisse-i şâyi´âsını beş bin guruş

bedel mukâbelelerinde mâru'l-beyân Yenice Geçik karyesi ahâlîsinden ve

Şekerci esnâfından işbu hâzır-ı merkûm bi'l-meclis Bayrâkdâr oğlu Ahmed Usta

ini Halîl' e mahallinde bâ evkâf-ı mütevellî ferâğ-ı kat´i-i mu´teber ile ferâğ ve

tefvîze ve bedelleri olan cem´an on iki bin beş yüz guruşe makbûz ile merkûm

Ahmed Usta yedinden temeamen ve kâmilen ahz ve kabz ve makbûzini bize

irsâl ve îsâle ve bunlar mütevaffık olduğı umûrun küllisine tarafımızdan merkûm

Ali'ye vekîl ve nâib-i menâb nasb ve ta´yîn iyledik didiklerinde ol dahi ber vech-

i muharrer vekâlet-i merkûmeyi kabûl ve hidemât-i lâzımesini kemâ yenbeği

241

edâya ta´ahhüd ve iltizâm itmeğni mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu'l-

hamis min şehr-i Muharremu'l-harâm sene semân ve tis´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Günyüzi nâhiyesi kurâısnadn Geçik karyesi ahâlîsinden İhtiyar oğlu Ali Efendi

Karye-i merkûme ahâlîsinden İmâ oğlu Abdullâh Onbaşı

Karye-i merkûme ahâlîsinden Hâcî Ahmed Efendi

Seferihisâr ahâlîsinden Kızıl Ömer oğlu Mollâ Ali ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0044/1

Sayfa 84

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kezir Mahallesi ahâlîsinden Câme´ci oğlu

Mollâ Mustafâ bin Hâcî İsmâîl Efendi nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîf-i enverde

Karabaşlı mahallesi ahâlîsinden Sülubuk oğlu Ali bin Mahmûd hâzır olduğı hâlde

Hâcî Eskici mahalleis ahâlîsinden bâ´isu'l-kitâb el-Hâcc Emîn Efendi ibni Ali

mahzarından takrîr-i kelâm ve ta´bîr ani'l-merâm idüp merkûm Hâcî Emîn

Efendi' ye cihet-i karz-i şer´îden iki bin yetmiş guruş edâsı vâcib zimmetinde

deymin olmağla hâlen yedimde müsatkilem mülküm ve hakkım olub zikr olunan

Gedik mahallesinde vâkı´ bir tarafdan Dervîş Ahmed eytâmı menzilleri ve bir

tarafdan benimle üvegi vâlidem menzili ve tarafeyn itarik-i âmme ile mahdûd

tahtânî iki bâb oda ve bir mikdâr havluyi müştemil hâriciiye ta´bîr olunur bir bâb

mülk-i menzil ile elli bir kıyye be tarîku’l-vefâ bey´ ve teslîm eylediğimde ol

daha ber vech-i muharrer iştirâ ve teslîm ve kabz ve kabûl eyledi didikde gıbbe't-

tasdîkı’l-mu´teber mezkûr Mollâ Musatfa meclis-i mezkûrde hâzır-ı merkûm Ali

mahzarında ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp bey´-i mezbûr hakîkatını Emîn

hükminde olmağala ecl-i mezkûr hulûlulinde meblağ-emzbur edâ olunmayup

fekk-i Emîn mümkün olmaz ise menzil-i mahdûd-i mezkûr ile edâsı nühâsiye-i

mezbûreyi semen-i misilleriyle Âhara bey´ ve kabz semene ve semenlerinden

deyn-i mezkûrimi edâya ve fazla kalur ise bana i´tâya ve bunlar mütevaffık

olduğı umûrun küllisene kelimen izzeten? Fâide vekîl-i mansûbiyeti üzre azl ve

inkırâdına mersûne vasiyet akd-i rehinde meşrûta vekâlet-i kaviye ile merkûm

Ali' yi vekîl ve nâib-i menâb nasb ve ta´yîn eyledim didiked ol daha vekâlet-i

merkûmeyi kabûl ve hizmet-i lâzımesini edâya ta´ahhüd ve iltizâm itmeğin mâ

vak´a bi't-taleb ketb olundı fî gurre-i min şehr-i Şevvâli'l-mükerrem sene isneyn

ve tis´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Eytâm müdîri Ali Efendi

Abdullâh Beşe oğlu Hâfız memed

Abdullâh Beşe oğlu Çakır Mehmed Ali Ağâ

Akbaş oğlu Osmân

Ve gayruhum

242

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Orta mahallesi ahâlîsinden Teb´a-i Devlet-i

'Aliyye' nin Ermenî milletinden bâ´isu'l-i´lâm Yememin oğlu Kifork veledi

Ohannes nâm kimsene Medine-i merkûmede hükûmet konağında de´âvî odasınad

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zimmî

Akdoğan mahalleis ahâlîsinden ve Teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin millet-i

merkûmesinden Küstan oğlu Mardoros veledi Ohannes müvâcehesinde merkûm

Mardoros’un târîh-i i´lâmdan iki buçuk sene mukaddem zikr olunan Orta

mahallesined vâkı´ sâkin olduğım menzilde mahzar-i şuhûdde mâlımdan ve

yedimden müstakilen iştirâ ve kabz eylediği dokuz yüz on çift çorab semeninden

alacak hakkım olan iki bin dokuz yüz yigirmi guruşi merkûm Mardoros’dan sula

olunub hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbınad

ma´ru'z-zikr dokuz yüz on çift çorabı şerîki olub gâib-i ani'l-meclis Köse oğlu

Haci Begos veledi Atam ile müştereken iştirâ idüp ol vecihle semeni olan

meblağ-ı merkûm iki bin dokuz yüz yigirmi guruşun nısfi-sahîhi bulunan bin

dokuz yüz altmış guruş zimmitinde deyni olduğı ikrâr ve i´tirâf idüp nisf-i diğeri

olan bin dokuz yüz altmış guruşini şerîki gaibi-merkûm Haci Begos’dan ahz ve

kabz eylesun diyü ber vech-i muharrer müstakilen iştirâsını inkâr idincek

müdde´î-i merkûm Kifork’dan ber minvâl-i muharrer merkûm Mardoros’un

mâru'l-beyân dozu yüz on çift çorabı menzil-i mezkûrde müstakilen kendüsine

bey´ ve teslîm ol dahi ba´de'l-iştirâ vel kabûl semeni olan meblağ-ı mezkûr iki

bin dokuz yüz yigirmi guruşini merkûm Mardoros’un zimmtinde alacağı olduğı

mübeyyin beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Orta

mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin millet-i merkûmesinden

Hazineci oğlu haaci Kifork veledi Haci Ohannes ve Bodur oğlu Artin veledi

Hacador’dan alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan

sâlifu'z-zikr Orta mahallei ahâlîsinden kezâlik Devlet-i 'Aliyye' nin millet-i

merkûmesinden Marta oğlu Sergiz veledi Haci Agob ve Yemenici oğlu Agob

veledi Ohannes nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i

isbât itmeğin mûcebince meblağ-ı merkûm iki bin dokuz yüz yigirmi guruşi

müdde´î-i mezbûr Kifork' a bi't-taleb hâlâ edâ ve teslîme merkûm Mardoros’a

tenbîh olunudğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el emr li men

lehu'l-emr fî'l-yevmu's-sâlis bin şeh-i Muharremu'l-harâm sene selase ve tis´în ve

mieteyn ve elf

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Yapaklı çeşmesi nukûd ve kaziyesi

mütevellisi mahalle-i merkûme ahâlîsinden Kavak oğlu Hasan Efendi ibni Hasan

nâm kimesne Medine-i merkûmede hükümte konağında de´âvî odasında

mümeyyizler hâzır olduığı hâlde makudi-huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde Tatlı

mahallesi ahâlîsinden Murâd oğlu Memiş bin Hâcî Mehmed hâzır olduğı hâlde

zikr-i âtî bir bâb menzile vaz´-ı yeti beyine-i âdile şer´an sâbit ve mütehakkik

olan anifu'l-beyân Tatlı mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Fındkıçı oğlu İsmâîl

243

bin Ali Osmân müvâcehesinde târîh-i i´lâmdan bir sene mukaddem hâzır –ı

merkûm Memiş' e kazâ-i mezbûr nukûdinden bi'l-külliye ifrat ve teslîm idüp ol

dahi yedimden iktiraz ve teslîm ve kabz ve umûrine sarfla istihlâk eylediği vakf-ı

mezbûre zimmetinde sahîh deyni olan bin otuz beş guruş mukâbelesinde yedinde

müstakilen mâli ve mülki olan zikr olunan Tatlı mahallesined vâkı´ bir tarafdan

Terzi Halîl oğlu Hasan menzili ve bir tarafdan Kalın bıcak oğlu kerimesi Râzıye

Hâtûn menzili ve bir tarafdan Na´lbend Sâlih menzili ve bir tarafdan tarîk-i

âmme ile mahdûd tahtânî havlusi müştemil bir bâb mülk-i menzilini ba´de't-

tahliye ve yedime teslîm itmesi üzerine bana rehim vaz´ idüp ben dahi ber vech-i

muharrer irtihân ittikten sonra tahliye ve yedime teslîm itmediğinden mâ´adâ üç

gün sonra merkûm Memiş menzil-i mahdûd-i mezkûri tarafından bi'l- îcâb ve'l-

kabûl bâten ve sahîh-i merkûm İsmâîl’e bin elli guruş semeni medfû´ ve makbûza

bey´ ve temlîk ve vech-i itlâğı üzer teslîm eylediğinde ol dahi ber vech-i

mübeyyin iştirâ ve temlîk ev teslîm ve kabz ve kabûl eylemiş ise de ber minvâl-i

muharrer menzil-i mahdûd-i mezkûr mukaddemâ rehim olması cihetiyle merkûm

İsmâil' in zabt ve vaz´-ı yedi fuzûli olmağla menzil-i mahdûd-i mezkûrden keff-i

yed ve mahallinde bana rez ve teslîme tenbîh olumak bi't-tevliye matlûbumdur

diyü menzil-i mahdûd-i mezkûrun tahliye ve yedine olunmadığıyla merkûm

İsmâil' in sahihi-mülk-i müşterâsı olduğını tâyi´an ve kat´an ikrâr ve i´tirâfına

mukârrin bi't-tevliye tasaddî eylediği da´vâsı iltifata şâyân olmayub merkûm

İsmâil'e suâl dahi tevcîh itmediği kendüsine ba´de't-tefhîm merkûm İsmâil' e bi

vech-i şer´î mu´ârazadan men' olundığı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine

i´lâm olundı elm emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâmis min şehr-i

Ramazânu’l-mübârek sene isneyn ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0044/2

Sayfa 85

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kethüdâ bahallesinde sâkin Necîbe binti el-

müteveffâ İbrâhîm Ağâ nâm Hâtûn' un zevci ve tarafından husûs-i âti'l-beyanda

de´âvîye vekîli olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub usûl-i

mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Timucri

mahallesi ahâlîsinden Keşşâf Hasan Efendi ibni Süleymân ve Karabaşlı mahallesi

ahâlî sinden Ahmed bin Mahmûd nâm kimesneler şehâdetleriyle muhzır-i hasm-ı

câhidde ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şer´-i lâhik olan Gökçe

oğlu Sâlih bin hacı Mahmûd nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet

konağında de´âvî odasında mümeyyizler ile sâhib-i arz me'mûri Tapu katibi

Ebûbekir Efendi ibni Hüseyin Ağâ hâzır oldukları hâlde nukûd-i huzûr-i şer´-i

me´âlî ukûdde zikr-i âtî dört kıt´a tarlaya vaz´-ı yedi bi'l-beyineti’ş-şer´î sâbit ve

mütehakkık olan Tatlı mahallesi ahâlîsindne işbu bâ´isu'l-i´lâm Saatçi Mahmûd

efi ibni Osmân müvâcehesinde Medine-i merkûme kurâsından Obertuklar karyesi

hudûdi dâhilinde kâin Yüzark nâm mevkı´de vâkı´ tarafını portek ve bir tarafdan

244

Bekçi oğlu Osmân ve bir tarafdan bazen Kaydi oğlu Ali ve bazen Kulak oğlu

Halîl ve bazen Boyalık tarlaları ile mahdûd İnceyer dimekle ma´rûf tahminen on

beş dönüm mikdarin bir kıt´a ve yine mevkı´-i mezkûrde vâkı´ tarafını Kualk

oğlu Halîl ve Kaydi oğlu Ali tarlaları ve tarafını Portek ve hark ile mahdûd

Boyaluk dimekle ma´rûf tahminen kırk dönüm mikdârı bir kıt´a ve yine mezbûre

kâin bir tarafdan boyalık ve bir tafardan Ayişe karının Süleymân tarlası ve bir

tarafdan bazen tarîk ve bazen boz hâlî ile mahdûd Memiş' in Hasan ve nâm-ı

diğer Lâlâ Oğlan Tarlası dimekle ma´rûf yigirmi dönüm mikdârı bir kıt´a ki

cem´an doksan iki dönüm ve dört kıt´a sulu tarlalar zevcem muvekkile-i mezbûre

Necîbe’nin babası müteveffâ-yi merkûm İbrâhîm Ağâ' nınn hayâtında ile'l-vefade

bâ tâpu taht-i tasarrufında olub ba´de vefâte âdîyen kızı müvekkilim mezbûre

Necîbe' ye intikâl itmiş iken bir buçuk seneden beru merkûm Mahmûd Efendi

tarlahây-i mahdûd-i mezkûrleri fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk tasarruf ider olmağla

suâl olunub tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrlerden keff-i yed ve cânib-i mûmâ ileyh

ma´rifetiyle müdâhele-i mezbûre içun mahallined bana red ve teslîme merkûm

Mahmûd Efendi' ye kıbel-i şer´den tenbîh olunmak bi'l-vekâle murâdumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında muvekkile-i mezbûre Necîbe târîh-i

i´lâmndan bir buçuk sene mukaddem babası müteveffâ-yi merkûmden müntakil

tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrelir beş bin dokuz yüz guruş bedel-i medfû´ ve

makbûz mukâbelesinde bâ ma´rifet sâhib-i arz bana ferâğa tarafından emmisi

gabi-i ani'l-meclis Yazıcı zâde Osmân Efendi' yi muhzir-i şuhûdde vekîl

eylediğinde ol daha ber vech-i muharrer vekâlet-i merkûmeye ba´de kabûl

tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrleri ol târîhde bâ ma´rifet sâhib-i arz meblağ-ı

merkûm beş bin dokuz yüz guruş bedel mukâbelesinde ferâğ-ı kat´-i mu´teber ile

bana bi'l-vekâle ferâğ ve tefvîz eylediğinde ben dahi ber vech-i muharrer teferruğ

ve tefevvüz ve kabûl ve iktizâ iden koçânları yedime i´tâ olunmağla ol vecihle

tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûr kat´´a tefevvüzden olmağla târîh-i merkûmeden beru

buçuk zabt ve tasarruf iderum diyü ba´de'd-def´ ve'l-inkâr dâfi´-i merkûm

Mahmûd Efendi' den ber minvâl-i muharrer târîh-i mezbûrede doksan iki dönüm

dört kıt´a tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrleri bedel-i mezkûr beş bin dokuz yüz guruş

mukâbelesinde fera ve tefvîze taraından emmisi gâib-i merkûm Osmân Efendi' yi

mezbûre Necîbe vekîl idüp ol daha vekâlet-i merkûmeyi ba´de'l-kabûl bâ

ma´rifet-i sâhib-i arz tarlâhâ-yi mahdûd-i mezkûrleri bedel-i merkûm beş bin

dokuz yüz guruş mukâbelesinde kündüsine ferâğı-kat´-i mu´teber ile bi'l-vekâle

ferâğ ve tefviz ve kendüsinni dahi ber vech-i muharrer teferruğ ve tefevvüz ve

kabûl ittiği ve müdde´âsına mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´ına

tatbîken evvelen Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden Ulemâ İmâm oğlu hacı İsmâîl

bin Mustafâ ve Çalık oğlu Mollâ musatfa bin Râşid Efendi ve Topçı oğlu hacı

Mehmed Ali bin İsmâîl ve Hâfız Mustafâ bin Halîl den bâ varaka-i mestûre sırren

ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idüklire ihbâr ve iş´âr

olunan sâlifu'z-zikr Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden Karaveli oğlu Mollâ Mehmed

bin Hüseyin ve mâru'l-beyân Tatlar mahallesi ahâlîsinden Kobruk Mollâ Ali bin

Mustafâ nâm kimsenler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât

itmeğin mûcebiyle muvekkile-i mezbûre Necîbe Hâtûn' a izâfetle müdde-i vekîl-i

merkûm Sâlih da´vâ-i mezkûresiyle merkûm Mahmûd Efendi' ye ber vech-i şer´î

mu´ârazadan men' olundığı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundi el

emr limen lehu'l-emr hurriren fî'l-yevmu's-sâdis min şehr-i Muharremu'l-harâm

245

sene selase ve tis´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtındanTatlar mahallesi ahâlîsinden Hâlid oğlu Ömer

bin Hüseyin man kimesne Medine-i merkûmede hükûmet konağında de´âvî

odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde

mahalle-i mezkûrede sâkine ve zât-i ta´rîfi-i şer´i ile ma´rûfe li üm kız karındâşı

bâ´isetu'l-i´lâm Fatmâ binti Mahmûd nâm Hâtûn tarafından husûs-i âti'l-beyânın

vekîl-i müseccel-i şer´isi mezbûre Fatmâ Hâtûn' un sadr/ı kebîr oğlu Saatçı

Mahmûd Efendi ibni Osmân müvâcehesinde târîh-i i´lâmdan on sene mukaddem

kız karındâşım mezbûre Fatmâ mâlımdan ve yedimden iştirâ eylediği Hacı Yakûb

nâm mevkı´de kâin ma´lûmu'l-etrâf ve'l-müştemilât kürümi mülki bir kıt´a bâğ

semeninden gayri makbûz zimmetinde bin guruş alacak hakkım olmağla

muvekkile-i mezbûre Fatma' ya izâfetle oğlum vekîl-i merkûm Mahmûd Efendi'

den hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi bi'l-vekâle

cevâbında târîh-i mezkûrde vâlidem muvekkilei-mezbûrenin ber vech-i muharrer

müdde´î merkûm Ömer' den bu mekûle bâğ iştirâ itmediğinden mâ´adâ semen-i

mezkûrden zimmetinde bin guruş deyni olduğı dahi külliyen inkâr idecek

müdde´î-i merkûm Ömer' den ber vech-i muharrer müdde´âsına mutâbık beyine

taleb olundukad Osmân beyyineden izhâr-i acz idüp muvekkile-i mezbûre Fatma'

dan tahlif taleb ittikde mezbûre Fatmâ Hâtûn' un muhâkeme-i şer´îyeye gelmeğe

özr-i şerisi bulunduğı bi'l-ihbâr lede'ş-şer´i'l- enver tahkîk eylediğine binâen

husûs-i mezkûrinin mahallinde icrâ-i tahlîf içun savb-i şeri´at-i garrâdan

me'zûnen bâ iltimâs irsâl olunan Kâtib Hüseyin Efendi mezbûre Fatma' nin sâkin

olduğı menzilinine varub cerîdede mazbûtu'l-esâmî müslimîn huzûrlerinde akd

eylediği meclis-i şer´-i âlîde mezbûre Fatmâ Hâtûn' a bi'l-vecihe ber nahc-i şer´i

tahlîf olunmağın mûcebince merkûm Ömer de´âvî-i mezkûresiyle muvekkile-i

mezbûre Fatmâ Hâtûn' a izâfetle vekîl-i merkûm Mahmûd Efendi' ye bilâ beyine

mu´ârazadan men' olundığı mahallinde ketb ve tahrîr ve ma´an meb´ûs ümenâ-i

şer´le meclis-i şer´e gelub alâ vukû´a inhâ ve takrîr eylediğ i tescîl ve bâ iltimâs

huzûr-i âlîlerine i´lâm olundi el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hamis min

şehr-i Ramazânu’l-mübârek sene inseyn ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0045/1

Sayfa 86

1

Emirnâme-i Sâmî Sûretidir fî 19 Zi'l-ka´de sene 92

Velî ni´met bî minnetimiz şehenşâhi mu´âdelet istinâÎ Efendimiz Hazretleri'nin

her sınıf teba´a-i mülûkâneleri haklarında ve memâlik-i Devlet-i 'Aliyyelerinin

terakkîyu’l-bâb medeniyet ve ma´ûriyeti emr ve müktezâsında hemîşe mebzûl

olan ihsân bî imtinân-i hümâyûnleri âsâr-i azîmelerinden olmak üzre bu defa

246

ıslâhât ve müsâ´edât-i adliye umûmiyeyi hâvî hidmet-i sadârete hitâben şeref-

bahş sahîfe sudûr olan fermân-i celîli’l-ünvân-i Pâdişâhide sûret-i münîfesi irsâl

savb-i vezîrin kılınmış oldığından hemân dâire-i vilâyetde neşr ve i´lânıyla

umûmun te'mîn ve tatmînine müsâra´at olunması ikdâm-i umûrdur ve bu bâbda

me'mûrine âid olan vazîfe-i mühimme ise medlûl ve mantûk-i münîf fermân-i

hümâyûnden iktibâsı ve istinbât olunacak ahkâm-i adliyenin harf be harf ve

peyder pey icrâât-i fî´liyesine gayret ve i´tinâsı olmağla bu bâbda himmet ve

müsâra´at ve hüdâ ne kerde betâit-i va´di ve ayîdi kat´i mazhar vürûd Pâdişâh

mürâhassa penâh Efendimizin matlûb-i kat´-i hümâyûnleri hukûk-ı meşrû´ına

teba´anın ve memleketde vazîfe-i tâbi´iyet ve müsâdifeti hüsn-i îfâ itmesine

nezâret iylemek maddeleridur ki muhâkeme-i ıslâhâtı ve umûr-i zabtiyenin

Tanzimatı ve tekâlif-i teshîl ve ta´dîl tahsîlâtı vesâir idâre-i mülkiyenin taslîh-i

mu´âmelâtı gibi fermân-i âlînin hâvî olduğı îrâdât-i mümeyyizler hâzır olduğı

hâlde’ekkide ve müsâ´edât nev´ide hazret-i şehenşâhî âşinâ-i edâsi simâ-i

külliyetin muhâfazası maksadından ibâret olarak mevâden siyâsiye-i meşrû´anın

be tevfîk-ı Te´âlâ mülk ve teba´aca müntebih-i sa´âdet ve selâmet olmuş ise

büyük ve küçük kâfe-i me'mûrin ve bendegân vezafi-i mühimmesinden olduğı

vecihle ve'l-hâh-i âlî-i Pâdişâhîye tevfîken kemâfî müsâra´âtla icrââtına i´tinâ

itmekle hâsıl olacağında ve ol bâbda merkezce dahi dürlü takyîdât ve tahkîkât-i

müesseer icrâsı mukır bulunduğından ana göre hareket sarf-i himmet ve mesâ´i

kılınması izhâriyle şukka-i mahsûsa terkîmine ibtidâr kılındı.

2

5/237

Sûret-i (silik) fî 20 Zi'l-hicce sene 92

Rif'atlü Bey

Mülk ve memleketin te'mîn-i sa´âdetleri ve te’yîd-i kuvvet ve miknet-i mehâsin

iştimâli murâd-i Hayriye i´tibârıyla dahi sarf-ı kitâbet-i müstetâb-i adâlet ve râfet

ve her setri şifâ-i

Ma´mûriyet ve medeniyet olub makâm-i mu´allâs-i sadâret-i uzmâya şeref-bahş

sudûr olan fermân-i âlînin ta´yîn-i cihân nikmet cenabi-mülûkâne ile dâyemend

ve muftehar olanlara i´lân ve tebşîr ve ez (silik) da´vât-i Hayriye hazret-i

mülûkâne tezkâr olunmak üzre sûret-i mecellesi bâ me'mûr-i mahsûs cânib-i

vetâyit zînet arâyi huzûr olmasıyla kemâl-i tanzîm ve tekrîm ile istikbâl ve

me'mûrîn ve erkân ve ulemâ ve mu´teberân-i ahâlî-i mecmû´a oldukları hâlde

kirâetle mazmûn-i münîfi efrâd-i teba´ ve ahâlîye ismâ´ ve İrsal ittirilmiş ve

sûret-i müceble mebhûsenin nüsha-i müte´addidesi ve ol bâbdaki emîrnâme-i

sâmî müvâcehe-i umûmiyede kirâet ve mâ'il-i meserret iştimâllerinden ahâlî ve

teba´a-i edebiyenin husûsde cevr ve mefahirret idilmesi ve münderecât-i

emirnâne-i sâmîye tevfîken icrââtına Kemâl-i müsâra´atla i´tinâ olunması ve ol

bâbda her dürlü tevkîrât ve ikdâmâta sarf-i mesâ´i ve rüyet kılınması siyâkında

şukka-i mahsûse terkîm kılındı.

Fî 15 Kânûn-i sânî sene 291

247

3

(silik)

Dustûri-Ekrem ve mu´azzam müşîri-iftiham ve muhterem nizâmu’l-âlem

nâzimm-i menâzimu’l-ism müdîr-i umûru’l-cumhûr bi'l-fikri’s-sâbık

mütehimu’l-mihâmu’l-emân bi’r-re’yi’s-sâib mümehhidi bünyânu’d-devlet

ve'l-ikbâl müşeyyi-i erkânu’s-sa´âde ve'l-iclâl müretteb-i merâtib hilâfeti’l-

kebirî mükemmel nâmûs-i saltanatu’l-uzmâ el-mahfûf be-sunûf-i avâtifi’l-

mülku’l-a´lâ bi'l-fî´l-i sadâret-i azîm sütûde ve şiyem v vekîl-i mutlak

kaviyyu’l-ham olub murassa´-i Osmânî ve mecîdî-i nişân zînişânlraı câiz ve

hâmil olan vezîr-i me´âli semîrim Mahmûd Nedîm Paşâ edemâllahu Te´âlâ

iclâlehu vezâğif-i betâ’îd iktidâra ve ikbâle tevkî´-i refî´-i hümâyûnum vâsıl

oacak mâ´lûm ola ki

4

Der devlet-i mütemedinenin akdemu’l-verâ hukûk-i sâmienin te'mîni kaziyesi

olub bu esasın muhafaza ve bekâsına medâr olan esbâb ve vesâil-i mutlakâ-i

kâfe-i ibât haklarında bilâ istisnâ iltizâm-i adâlet ve idâre-i hükûmetınde intizâm

bereketiyle hâsıl olur ve her şahsın her dürlü fevâid ve menâfi´-i vatan ve

memleketin asâyiş ve ma´mûriyetiyle me´ûne ve mahfûzi olamayub emniyet ve

münfa´at-i husûsiye ancak emniyet ve menfa´at-i umûmiye ile vücûda gelur

binâen aleyh hulûs-i hümâyûn-i şâhânemizden beru teba´asına âleme neşr olunan

efkâr ve niyât-i hayr âyât-i mülûkâne bi avni’llâhi Te´âlâ saltanat-i seniyyemizin

i´tilâ-yi şân ve şevketi ve sunuf-i teba´amızın devâm-i huzûr ve râhat ile

memâlik-i devlet-i aliyyyemizin servet ve ma´mûriyetince müsta´id olduğı

terakkiyâtın istikmâli maddelerine ma´tûf itdüğine işbu âmâl-i Hayriye-i

mülûkânemin bir kâtda daha tavsî dâire-i mu´adelet pâhiresiyle emniyet-i

umûmiyeye muhâmmen kâfil ve teba´a-i şâhânemin her sınıfına aid ve şâmil

olacak müsâ´edât ve ıslâhâtın bu kere tahminen ta´yîn e i´lâmı ind-i hilâfet

peyvend-i hümâyûnumde karîn-i tasvî olarak husûsât-i Âtiyetu’l-zikrin ilâ

maşâllâh Te´âlâ dustûru’l-amel utulmak üzre icrâlarına irâde-i adâlet ifâde-i

bârigâhına şeref sadır olmuşdur şöyle ki temini hukûk ve teba´ada asıl olan şeller

kuvve-i adliyeye kuvve-i icrâiyenin müdâhele itmemesi ve ahkâm-i kavâninin her

dülü sû-i isti´mâlâtlarına masûne bulunması kaziyeleri olarak mehâkimin-i

emniyet-i umûmiye mazhariyetleri ise yalnız teşkilâtıyla olmayub erkân ve

a´zâsının ehemmiyet-i sahîha ve sıfât-i hasene-i ismet ve istikâmetle

mahdûmiyetlerine ve meslek ve hakeretlerinin hakkâniyet ve mu´adeletine

makrûniyetine mevkûfdur divân-i ahkâm-i adliyelerimizin teşkîl işine setr-i

tevsîfe muvâfık bir merci´-i adâlet ta´yîni maksadına mebnî olduğından hey'et-i

vezaîf-i me'mûrinin bu esâi tatbîken tanzîm ve tensîfi ve müteferri´âtının merâtib-

i muhtelifesince ıslâhât-i sahîhe icrâsı lâzım gelub çünkü mehâkim hakkında

usûl-i bî tarafîyi muhâfaza itmek mu´âmelâti vâkı´alarıın sâbi idâreden ta´rifiyle

hâsıl olacağı gibi erbâb-i muhâkemin umûm-i nezâretde mazha-i emniyetnâme

olmaları bilâ mûceb azl ve tebdîl idilmemelirine menût ve bu dahi kendülerinin

intihâbı mu´emmini ve mu´teber üzerine ta´yîni kılınmalarıyla meşrûta

248

olduğından a´zâm-i mehâkim-i nizâmiye olan mahkeme-i mümeyyiz riyâseti

vazifesi umûri adliyemiz nâzırı uhdesinden alınarak münkasîm olduğı iki dâireye

bir re'is-i evvel ve bir re'is-i sânî nasbi ve yine bu kâbilden (...) üzre ticâret ve

divân-i istinâfının ve mehâkemenin umûr-i adliyemiz nezâretine rabta ve

ihâtasıyal bunarlın merbût oldukları ticâret nezâretinin esbâb-i ticâret vezâyi´

vüzerâtının terakkîsi vazîfe-i asliyesine tahsîs kılınması ve şu hâlde ticâret-i

divâna istinâfıyla divâna cinâİstinâfıyla divâna cinâyet vezâifinin divân-i ahkâm-i

adliyemize merbûte mahkeme-i istinâfiye vezâifine ilâvesiyle mevât-i cüz´iye ve

tasarruf-i Âdiye ve mahsûsât-i tüccâriyeye tahsîsen üç kısım olarak tanzîm ve

ıslâh ve bunarlın ve muhâkeme-i temyîzin rü'yet lâyihâsının hakîkate ve evsâf-i

kânûniye ile muttasıf olmak üzre mücedded intihâb olunamsı ve ba´dezin intihâb-

i sahîh ve sâlim tahtında müntehab ve a´zâ-i memâlik-i vaz´iyet-i asliyesine

Tevfîken bilâ mûceb azl ve tebdîl olunmayacağını mütezammen yedlerine berât-i

âlîşânım i´tâsıyla berâber kendülerine mahsûs bir hakk-ı tekâ´ud nizâmı

yapılması cümle-i evâmir-i aliyye-i şâhânemizdendir divân-i ahkâm-i adliyemizin

bu sûretle tanzîm ahvâli mücerred silsile-i mehâkim-i nizâmiyenin tensîkıyle

umûr-i hukûkiye te'mîni hüsn-i cereyâna dâimisi maksûdine mebnî olduğı cihetle

bu ıslâhâtın memâlik-i mahruse-i şâhânemde ihkâk-ıhukuk abâ ve neşr-i levâzim-

i adl ve idâre me'mûr olan mehâkim-i nizâmiyeye te´mîn dahi iskâk-i umûmiye-i

şâhânemiz iktizâsından olmağla bunların usûl-i teşkîlât ve intihâbât-ı umûmun

emniyet-i dû tevfîkıne mâni´bir hâlde ve hükûmetin taht-i te'sîri nüfûzinde

bulundurmak içun gerek işbu mehâkim ve gerek idâre-i meclislerine Müslim ve

gayr-i Müslim ta´yîn kılınacak a´zâ ve mümeyyizlerin kendü taraflarından intihâb

olunmak üzre umûm teba´a-i mülûkânemize ruhsat i´tâ kılındığına bunarlın dahi

hemân ol vecihle icrâsi teşkîlât ve intihâbâtı hakkınad her tarafa ta´lîmât-i vâziha

gönderilmesi ve vilâyât merkezlerinde bulunanan nâibler divân temeyyüzlerinin

riyâsetinde bulunmak üzre mmehâsi-temyîz-i riyâsetlerine ihâle idilmesi ve ale'l-

ıtlâk mehâkimin vücûdinden murâd hukûk başı içun merkez müvâhhid-i

muhtelifeye tâbi´ olanların yek diğeri arasında zuhûra gelen de´âvînin mehâkim-i

nizâmiyeye havâle kılınması ve mehâkimde muhâkemetçe tanzîm harekât ve

mu´âmelât içun irâde-i şahanem iktizâsından olan kânûn ve nizâmın serî´an

kemâliyle mevkı´-i icrâya kolumsasi ve bir de muhâkemâta anın ziyâde dikkate

şâyân olan madde-i ahkâm-i vâkı´ada kânûnun hüsn-i isti´mâliyle ashâb-ı

hukûkun takdîrden vekâyesi keyfiyeti olub ale'l-husûs muhâkemâ-i kırâiyede

ef´al-ı musabakânın ahkâm-i kânûniye ile tatbîkâtında iltizâm hiçbir kimesnenin

bilâ hükm muhasibde kalmamıs ve mu´âmele-i cevriye-i ve ezâinin aslâ vukû´ına

meydân verilmemesi farîzeden bulunmağla o misillu efa ve harekâtının ez ser

nikâbiyeti olunması dahi irâde-i müzekkere-i şâhânemiz müktezâsındandir

te'mîn-i hukûk-i teba´a-i kaziyei-esâsinin aksam-i mühimmesinden biri dahi

tekâlif-i mürettebe-i devletin gerek nisbet-i asliyesini ve gerek emr-i tahsîli ve

istifâsını adâlet ve hakkâniyete tevfîk eylemek maddesidur eğerçe hazîne-i

Devlet-i 'Aliyyemizin irâded-i umûmiyesi vezâfi-i hükûmet ve nubû´iyyet-i

levâziminden olan mesârif-i mülkiye ve asâkiriye mukâbilinde mevzû´ olduğı

cihetle memleketimizin menâfi´-i servetinden istifâde olundukça ve mürettebe ve

me'mûriyeti mütezâyid olmadıkça bir tarafdan vâridâtımızın terakksını aramak

iktizâ ider ise de vâridât-ı mevcûdeden ahâlîmizin iz´âc iden ve hazîne-i

devletimizin fâidesini te'mîn idemeyen şeyler şâyan-i i´tibâr olmaması cümle

249

makâsid-i hümâyûnımızdendur zikr olunan tekâlif-i mevzû´ında umûm teba´a-i

şâhânemizin ifâ itmekde oldukları virgü ile rüsûmât-i dâhiliyenin müte´addid

nev´ ve cihetinden husûle gelen tevzî´ât ve tahsîlâtını bi't-tâbi´ râbita-i adâletden

çıkarmakda olduğından ahal-i memâlik-i mahrûse-i şâhânemizi iz´âcdan

kurtarmacak ve niyet-i umûmiyede iltizâm-i i´tidâl ile hazîne-i devletimizdce

dahi meşrû´ân istifâde olunacak yolda işin cihet ve sadakı bulunarak hemân

mevkı´-i icrâya götürülesi ve bir de vâridât-ı şer´îyeye bir arâyîk-ı muntazam

olan rub´-i teba´amızı umûmen muhît olan mi´râs-i mülûkânemiz âsârından

olmamk üzre mu'ahharan bi'l-külliyle ukûd-i ref´ olunmuş ise de vâridât-i

öşriyenin mültezemin vâsıtasıyla istifâsında müte´addiyât ve hem zirâ´ı

haklarında ve hem de hazîne-i celîlece iki taraflı hasârâtın men´i ve def´ine

müte´allik tedbîr-i mu’esserenin icrâ olunması ve teba´amızın doğrudan doğrayı

tahsîldârlığını işinin umûr-i zâbitadan ta´rîfiyle Müslim ve gayr-i Müslim ahâlîce

müntehim ve muşerref ve mu´temed kesândan tahsîldârlar ta´yîn olunarak

alabilecek ta´lîmât-ı mahsûsında tevfîk-i emvâl-i mürettebenin bu vesâite ile

tahsîl tahsîl ve te'mîn ittirilmesini nezd-i hümâyûnumuzde kat´an mukır ve

mültezem bulunmağla işbu tashîh-i mu´âmelât-i mâliye ve tahsîliye maddelerinin

dahi bilâ te’hîricrâlarına ibtidâr kılınması emr ve te’kîd iderum umûm-i teba´a-i

şâhânemize müte´allik umûrleri biri dahi emvâl-i gayr-i menkûlenin medâr-i

tasarrufâtı olan senedâtın ıslâhı madde budur ki bundan gerek Der-sa´âdetimde ve

gerek taşralarda tahlif ve mütenevvi´sûretde i´tâ ve ekser emlâkın senedsiz

tasarruf olunması muhâkeme-i işgâl ve ahâlîyi iz´âc idecek müşkilât ve

münâza´âtı emlâkça tedenni-i i´tibârâtı mûceb olduğından bu hâlin mahdûd-i

me´âlîyçun defter-i hâkânî nezâretinin senedât-i umûmiye i´tâsına mercî´-i

müstakil ittihâzıyla her nev´´ emvâl-i gayr-i menkûle senedlerinin evrâdına

virdirilerek teba´a-i saltanat-i seniyemizin te'mîn-i mâ'illerini mu’ebbet bir fâide-i

kaviyyei-ibrâz olunması ve tekrâra hâcet olmadğı ikrâr ve kâfe-i teb´a-i Devlet-i

'Aliyyemizin muhafazatına mâl ve cânı ve emniyet-i ırz ve nâmûsleri ikdâm-i

mekâsid-i Pâdişâhânem olub bu matlûb-i mühimmeni ve sâbite-i husûsinden biri

dahi asak-i zabita olduğından bu sınıfın mahallerince mümeyyizler hâzır olduğı

hâlde’emmen-i ve ehl-i ırz adamlardan intihâb ve istihdâmları ve ta´yîni

vezâfileri maddelerinin hemân mevkı´-i fî'l ve icrâya geturilerek emr-i zâbita ve

emniyet-i sunûf-i teba´anın bu cihetle dahi te’yîd ittirilmesi matlûb-i me´âlî-i

meshûn-i mülûkânemizdir memâlik-i Devlet-i 'Aliyyemizin terakkiyât-i

ma´mûruyet ve medenize izzi-i âmâl-i hümâyûnum olub fakat bir mülkün

tezâyüd-i amirâne veyâ mâlını ahâlîsinin sa´âdet halleri ile meşrûta olmak

hikmet-i ve hükûmet müktezâsından bulunmağla sunûf-i teba´amızın tanzîm-i

taraf-ı ve me´âbir-i ameliyâtında vesâir umûr-i nâfi´ada muhabbet ve vatan

perverlikleri îcâbınca gösterdikleri mesâ´ ve gayreti esâsen ve külliyen memnû´

olan Ankara’ya madde-i muharreresi gibi bir tâkım tenfîkât ve iz´âc ile sû-i

isti´mâlden muhâfaza itmek yani me'mûriyetinde hizmet-i teba´amızın hâlen ve

bedelen hasâr ve mezârı´ine ale't—i itmemek umûr-i mefrûzeden olmağla bu

bâbda ittihâz kılınmış olan bir kâ´ide gayr-i mergûbenin hemâÎ taslîhi ve

te'mîniyle me'mûrin-i mülkiye tenbîhât-i kat´iye ve ekîde icrâsına ve bu yolda

rızâ-yi hümâyûnumemuhâlif hâlâtın men'-i vukû´ına nezâret-i mütehâvviye icrâ

kılınmasın ve cümle ile berâber memâlik-i şâhânemde zırâ´at ve felâhat ve

senâbi´ ve ticâretin ıslâh ve teksîriyle teba´amızın ezdiyât-i servet ve kudretlerine

250

çalışması ilzâm olub ticâret nezâretinin vazîfe-i aslıyesi şu maksûd-i hayr-ı

mersâd-i Pâdişâhânemin fî'liyâtına hizmet itmek içun ez ser-i nev´ tahdîd ve

ta´yîn olunmakdan murâd-i meşrûhanın da erbâb-i vukû´f ve mulm ile bi'l-

müzâkere ve'l-istizân karârlarının icrâsına ihtimâm ittirilmesi ve çünki bâlâda

beyân olunduğı üzre müstezel-i sâye-i himâezel-i sâye-i himâet-i mülûkâne olan

her sınıf-i teba´a-i delvat-i aliyyemden naza-ı re’et eser-i şâhânemde adâlet-i

kâmile ile müsâvi olduğından teba´amızın müselleme-i Pâdişâhanem

cemâ´atlerine âid mu´âfiyât ve serbesti icrâya âyîn ve mezhebleri hakkında bi

derî´ olan müsâra´at-i mevzû´a iktizâsınca patrikleri vesâir rü'esâ-yi rûhâniyenin

cemâ´ât-i milliyleri umûrinde câiz oldukları ikdiâr ve ruhsata ve mecaalis-i

mahsûselerine mevrû´ olan me'zûniyet ve selâmete tevfîken ihtiyâcâtve mesâliha-

i mahsûselerine müte´allik mevâdda ale'd-devâm mazhar-i cemâ´ât ve himayet

olmaları ve me´âbir ve mekâtib vesâir ebniye-i milliyelerinin ihdâs ve

iş´ârlarında teshilâti kâmile icrâsı mukarrerdur diyü müsâ´adât-i mülûkânemle

berâber sunûf-i teba´a-i şâhânemin kâbiliyet ve liyâkâtlarına göre merâtib-i ve

hidemât-i Devlet-i 'Aliyyemize ta’liyetleri zimmetinde bâb-i âsâfâne-i me’ab-i

hümâyûnunm kendümlerine hemîşe meftûh olduğından teba´a-i gayr-i Müslime-i

şâhânemden istikâmetle mevsûf ve iktidârları muharrib ve meşhûd olanların

müsta´id oldukları hidemâtda dâire-i istihdâmlarının te’yîd idilmesi teba´a-i gayr-

i Müslime-i mülûkânemden alınmakda olan bedelât-i askeriye-i teba´a-i

Müslime-i Devlet-i 'Aliyyemin hidmet-i fî'liye-i askeriyeleri mukâbilinde mevzû´

olub fakat hukûkça olan müsâvât vezâyifece olan müsâvâtı dahi müstelzem

olduğı hâlde bunun nisbet-i umûmiyesinde mükellefinin astâne ve emvâlince o

kâ´ideye ri´âyet olunmaması gibi cemâ´âtlerince tevzî´ ve tahsili dahi usûl-i

sâlime ve âdile tahtında cereyân itmeidğini anlaşıldığından benât-i adliyei-

hümâyûnunumzun eser-i fî´liyesi ol bâbda dahi isbât olunmak içun ba´dezîn

bedel-i askeriyenin teba´a-i gayr-i Müslime-i şâhânemden yigirmi yaşına tâbi´

olmamayanlar ve kırk yaşına tecâvüzle sinn-i pîrîye vâsıl olanlar ve alîl ve

amelmânde bulunanlar dahi olmamak üzer tevzî´ kılınması ve bunun nüfûs

mikdârı hesâbıyla tertîb-i elcisi dâiresinde mikdâr-i mevzû´asına ale'l-gelmemek

ve belki efrâd-i mükellefenin mevcûdine i´tibârlar terakkısi hâlinde vâridât-i

hazîneye devletimiz te'mîn olunmak üzre isnân ve kâ´idei-meşrûha vecihle

istifâsı maddesinin kendülerine havâle olunması ve şu hâlde teba´a-i Müslime-i

şâhânemin hizmet-i fî´liyei-askeriye içun bedel-i nakdi ve bizim isteyenler

alınmakad olan yüz altunnu kâ´ide-i musâvvât ri´âyet elli altuna tenzîl kılınması

ve memâlik-i Devlet-i 'Aliyyemizin bazi mahallerined teba´a-i gayr-i Müslime-i

şahaneme arâzî verilmeyub da kendulerinin çiftliğinde istihdâmları usûlinin

cereyânı hilâf-i şi´âr-i hükûmet ve menâfi-i teba´a-i perverî ve mu´adelet

olduğından bundan böyle sunûf-i teba´amızın grek bi'l-müzâyede satilan arâzî

mahlûlenin tefvîzinde ve gerek efrâd-i nâsinden arâzî ve emlâk-i tazarru´ınde aslâ

farklı tutulmayarak arâzî-i kânûnnâme-i hümâyûnimuz ahkâmından musâvvât-i

kâmile ile istifâdelerinin te'mîn ve te’yîd edilmei ve taşralarca teba´a-i gayr-i

Müslime-i şâhânemize terekelerinden zuhûr iden vaziyetnâmeleri ahkâmı muhâza

ile velîsi olan eytâm-i gayr-i Müslim-i emvâl-i mevrûsuesi idâresine müdâhele

olunmayub şu kadar ki velî ve vâsî tarafından bu mekûle emvâl-i eytâmın itlâfına

tasaddî olunduğından şikâyet idilur ise taraf-ı hükûmetden tahti himâyet ve

nezârete alınması dahi kat´an matlûb-i şâhânemdir şurası tekrar ve beyândan

251

müstenfîzdir ki bu tensîbihâtı ve müsavat-i Pâdişâhanemin asl-i esâssı vedi´â-i

yed-i mu’bbed-i hümâyûnum olan ahâlî ve erâyanın istikmâli sa´âdet hâlleri

kaziyesi bulunmağla ve her devletin devâm ve tezâyüd-i şevket ve asâyiş vâsıta-i

icrâiyle evlâdına me'mûrin taraflarından meslek ve hareketlerinde iltizâm ve

adâlet ve istikâmet ve kavânîn-i mevzû´aya herkes tarafından mutâvemet

olunmak ve kibâr ve sigâr cümle hâk ve vazîfesi dâiresi tecâvuz itmekle rehîn-i

itminân olmağla bu yolda hareket idenler taraf-ı hümâyûnumden mazhar-i

mükâfat olacakları misillü hilâfında bulunanların dahi mücâcât görmeleri

muhakkakdur binâen aleyh işbu irâdet ve niyât-i adâlet bünyân-i şâhâneme

muhâlefit hâlât ve ta´diyât-i vukû´a gelur ise der devlet-medârıma müstakımâne

arz-i tahkîkât ve müsted ´iyâne meşrû´ hakkında bir kâ´ide ve sâime-i sahîh

ittithâzının mutâla´â ve istizâne kılınması umûr-i adliyenin hüsn-i cereyânı içun

ittihâz olunacak tedbîr-i kaziyeye ilâve ve mutasarrifîn ile kâimmekâmların ve'l-

hâsıl kâfe-i me'mûrin-i mülkiyenin vezâifi şu evâmir-i celîle-i hümâyûn ve umûr-

i irâdenin noksâniyatına tevfîken ta´yîn ve tertîb olunarak ana göre nizâmât ve

mugâsemât-i lâzımenin tanzîm edilmesi ve şu kadar bâlâda ta´dât olan

müsâ´edât-i râhimânei-mülûkâne vezâif-i tabi´iyyet ve musâdifeti kemâhi

hakkıhâ îfâ iden teba´a-i develet-i aliyyeme haklarında cârî olarak tarîk-i

mutâva´at ve inkıyâddan inhirâf idenler eltâf-i hümâyûnden ve bi'l-külliye

müstefîd olanamayacağının dahi itlâkı matlûb-i kat´imiz olmağla siz ki sadr-ı

a´zâm sutûde-i nesîm-i müşârun ile işbu fermân-i celîlu’l-unvân-i mülûkânemi

usûli üzre gerek Der-sa´âdetimde ve gerek memâlik-i mahrûse-i şâhânemin her

tarafında neşr ve i´lân ile husûsât-i mebsûtanın icrâ-i iktizâlarına ve bundan böyle

dâima ve müstemiren mer´iyu’l-icrâ tutulması esbâbının istikmâline bezl celi

himmet eyleyesiz. tahriren fî'l-yevmu's-selâse aşere min şehr-i Zi'l-ka´de'i'ş-şerîf

sene isneyn ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0045/2

Sayfa 87

(diğer sayfanın devâmı olduğu için diğer sayfadadır)

Sivrihisar_7681_0046/1

Sayfa 88

1

Numara 414

Sûret-i Emîrnâme

Rif'atlü Bey

Emlâk mübâya´atında bâyi´ evvel emirde mülkte sâhibi olduğıni ve ber hayât

bulunduğını mutazaman mahallesi İmâmı ve muhtârâtından ilm u haber tahrîr

me'mûri var ise andan dahi noksân olduklarından sonra bâyi´ ve müşterîye bizzât

veyâhûd vekîl-i şer´îleir meclis-i idârede nâib Efendi ve defterd-i hâkânî me'mûri

hâzır olduğı hâlde ol mülkini bey´ eylediğini takrir iderek keyfiyetin defter-i

252

mahsûsına kayd olunması nizamı iktizâsından olduğı hâlde bu mekûlelerden

mürâca´at idüpde emlâkdan koçan taleb olundukda oraya mürâca´at itmeyerek bir

daha gelmediklerine nazaran ashâb-ı emlâk mücerred zimmetleri olan vergüyi

virmemek içun müşteriyi kendi senedi ile iknâ´ve iskân iderek bu sureti çend

nefer şuhûd ile mahalle İmâm ve muhtârının mühürli ilm u haberi ile taht-i

tasdîklerine alarak iktifâ ve bu ciheti peyderpey itmekde ve bu sûrete alınması

lâzım gelen harcın zâyi´ ını ve teşebbûs-i kuyûdât ile bir tâkım da´vâ ve müşkilât

zuhûrini istilzâ itmekde olduğından bu misillülerden şimdiye kadar beynlerinde

bey´ ve şirâ vukû´ bulanlarının îcâbu’l-icrâ heman defter-i hâkânî kalemine ihbâr

ve ifâde ile ba´demâ vech-i meşrûh hâricde harekete ictisâr eyledikleri hâlde ber

meceb-i ta’zîb olmasına tasaddî husûsında ta´mîmn iş´âri lüzûmi Ankara defter-i

hâkânî me'mûrluğuından bâ müzâkere ifâde olunmuş ve keyfiyet-i sâire kazâ-i

kâimmekâmlarına bildirilmiş olmağla oraca ise şu izâhât dâiresinde mu´âmele-i

lâzımenin iltizâm ve icrâsına dahi himmet olunması siyâkında şukka tahrîr olundı.

Fî 28 Ramazân sene 92

2

Emirnâme-i Sâmî Sûretidur fî 4 Ramazân sene 92

Teb´a-i Devlet-i 'Aliyyeden olub da evlâd ve akârı ecnebî bulanan kadınların

vefâtlarında emvâl emlâk-ı mezkurelerinin ecnebi bulunan zevci ve evlâdında

intikâl idememesi hakkında olan usûl-i müntehazimânın teba´a-i ecnebiyenin

emlâk idilememelerine mutazammen bulunan karârnâmenin imzâsından sonra

vefât eyleyenlere şumûl olub olmayacağının istifârıyla ol bâbda bazı ifâdeye hâvî

dâire-i celîline hâriciyeden tanzîm olunan müzekkere üzerine şûrâ-yi devletden

kaleme alınan mazbata içine mahsûs mestûretin kırâet olundı emlâk ve mirâs

maddeleri yekdiğere merbûta olmayub başka başka bulunduğına ve karârnâme-i

mebhûs aen ile îcâbının istihlâkine müsâ´ade olunarak yoksa teba´a-i saltanat-i

seniyyeden olan mevrûslerinin îcâbından bulunan evlâd ve akârına hakk-ı

tevârusleri verilmediğine ve arâzî-i kânûnnâme-i hümâyûnde muharrer

memnû´iyet râbita-i mâ bâ´iyenin muhâfazası maksad-ı meşrû´ı müstenid olub

işin bu ciheti her devletde nazaran ehemmiyetde tutulduğı gibi saltanat-i

seniyyede dahi şâyân-i dikkat ve i´tinâ mevâddan olmasına mebnî karâr-i ecrin

her hâlde muhâfaza-i ahkâmı yani ta´yînde Devlet-i 'Aliyye' de bulunan bir

şahsın vefâtı vukû´ında malik olduğı emvâl ve emlâk ve arâzîde teba´a-i

ecnebiyeden olan evlâd ve akrâbasının hâk intikâl ve vârisi olmadığın ve yalnız

karârnâme mantûkınca istimlâk itmiş olan ecnebilerin uhdelerinde emlâk ve

arâzî-i kânûnnâmeye müstehak olan ve veresesine intikâl ideceğinde te’kîdi

tensib olunmak ve keyfiyet iktizâ idenlere bildirilmiş olmağla ana göre îcâb-i

hâlin icrâsına himmet.

253

Sivrihisar_7681_0046/2

Sayfa 89

1

Evkâf-ı Hümâyûn Nezâret-i Celîlesinden Mevrûd Tahrîrât Sûretidir fî 17 Zi'l-ka´de

sene 92

Musakkafât ve müstekilât-i vakfiyenin geçende neşr ve i´lân olunan tevbi´ intikâl

usûli bu kere bâ irâde-i seniye ta´dîl ve islâh olunuş iyü sûret-i Der-sa´âdetçe

i´lân olunduğı gibi taşralarca dahi cümleye i´lân ve işâ´a lunmak üzre tab´

ittirilen evrâk i´lânıyeden yigirmi kıt´a nüshası lefen savbi-âlî cenâb-i vilâyet

penâhilerine takdîm kılınmış olmağla seri´an îcâbının icrâ ittirilmesi husûsına

himemi aliyyem-i cenâb-ı dâvidileri şâyân buyurulmak bâbında emru ve fermân

hazret-i min lehu'l-emrindir

2

234

Evkâf-i mazbata musakkafât ve müstekilâtında ihbârı olunarak cârî olan tevdî´-i

intikâl usûlinin sûret-i mecbûriyede evkâfa mülhâk musakkafât ve müstekilâtına

dahi ta´mîmi geçende karârlaştırılmış ise du böyle mecbûri ta´mîmden nefi´ ve ve

hoşnevî-i umûmi hâsıl olmamiş idüğine ve Cenâb-ı Hâk vücûd-i mahfî sutûde-i

hümâyûnleri bu mülk ve millete bağğışlasun Velî-i ni´met bî minnetimiz

Efendimiz Hazretleri'nin akdem mâl-i şehenşâhîleri zîr-i dibâcem mültezemu’l-

felâh-i mülûkânelerinde bulunan bi'l-cümle teba´a ve sâir ashâb-i emlâkın

istihsâl-i Kemâl-i hoşnevî ve rızâsı kaziye olduğına ve hukûk-i nizâmiye-i

emlâkda mu´âmele-i Hayriye ise hilâf-i kâ´ide-i mu´adeliye bulunduğına mebnî

15 zi'l-ka´de sene 292 ve fî 2 kânûn-i ulâ sene 291 târîhinden i´tibâren işbu

tevsi´-i intikâl usûlinin mecbûri sûretinde ta´mimden sarf-ı nazarla ihtârı yani

ashâb-i emlâkdan rağbet idenlere mahsûs olmak üzre vefât mazbata ve maslahaya

ta´mimi husûsına bu kere irâdesine cenâb-i mülkdârı müte´allik ve şeref sudûr

buyurulmuş ve nizâmnâmesi dahi ol bâbda ta´dîl ve ıslâh kılınmış olmağla

cümlenin cümlenin mâ´lûmi olmak içun i´lân-i keyfiyeti ibtidâr kılındı.

3

Numara 537

Mâliye Nezare-i Celîlesinden Gelen Tahrîrâtın Sûretidir

Fî Zi'l-hicce sene 92

Gazât ve gazze-i kirâma mensûb olub mine'l-kadîm müstesnâ tutulan evkâf

i´şârının vaz´iyet-i kadîme idârelerini îfâ ve müdâhele-i vâkı´anın def´ ve imhâsı

husûsuna bi'l-istizân irâde-i seniyye cenâb-i Pâdişâhî müte´allik buyurularak bu

bâbda şeref vürûd olan buyuruldi-i Âlî mûcebince varîdât-i umûmiye

muhâsebesince mu´âmele-i muktezâsı icrâ ve keyfiyet ta´mimen iş´âr ve enbâ

kılınmış olmağla oraca dahi îfâ-i müktezâsi bâbında.

254

4

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Domruk karyesi ahâlîsinden bâ´isetu'l-i´lâm

Murâd oğlu Hüseyin bin Mehmed nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet

konâğında de´âvi odasında mümeyyizler Yûnus Emre vakfının bâ berât-i âlîşân

mütevellisi Na´lbend Yakûb Usta ibni Mustafâ ve evkâf vekîli tâpû katibi

Ebûbekir Efendi ibni Hüseyin Ağâ hâzır oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î

me´âlî ukûdde li ebevyen er karındâşı Hasan ibni'l-merkûm Mehmed

müvâcehesinde nezâret-i evkâf-ı hümâyûn-i mülükaneye mülhâk evkâfdan bâ

temessüki-mütevellî bi'l-iştirâkı’s-senevî arsası tahti-tasarrufında ebniyesi bâ izn-

i mütevellî mülk-i maahfımız olan senevi dört guruş mukâta´alu kâbil-i kısmet

olmayan vâkf-i müşârun ileyhin arsası üzerinde mebnin bir bâb ağnam ağılını

ebniye-i memlûkesinin nısfı benim ve nısf-ı aharı karındâşım mezbûr Hasan' ınn

olarak ber vech-i muharrer iştirâken ebniyesi silki-mülkimizde münselik olub

lakin karındâşım merkûm Hasan benim izmin olmaksızın on seneden beru

emniye-i memlûke-i mezbûrede müstakilen ağnâmım muhâfazası ile intifâ´ ittiği

ecilden ben dahi ol kadar sen ağnâmımı muhâfaza ile intifâ´ itmek murâd

itmemle suâl olunub kıbel-i şer´den tenbîh olunmak matlûbumdur didikde

gıbbe's-suâl merkûm Hasan cevâbında müdde-i mezbûr Hüseyin' i cem´i kelimât-

i meşrûhasında ba´de't-tasdîk mühüme bâten ba´de'd-husûme olub tasarruf-i

sâbıka taht-i hesâba dâhile olmadğından mâ´adâ münâdiyede takdim-i husûsı

dahi abd-i ahkara mefûz olub ve merkûm Hüseyin'in on sene müddetten beru ve

ebniyei-memlûke-i mezbûrede âdem-i intifâ´cihetle husûs-i mezbûrede takviye

dûlî ? olmağla evvelen müdde´î-i mezbûr Hüseyin işbu târîh-i i´lâmdan iki sene

temâmına değin ağıl-ı mezbûrun ebniye-i memlûkesinde ağnâmını muhâfaza ile

intifâ´ idüp ba´dehu merkûm Hasan dahi kezâlik iki sene intifâ´ itmek üzre

mahâyât? olduğını tescîl ve bi'l-iltimâ huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el-emr li men

lehu'l-emr fî'l-gurre-i min şehr-i Saferu'l-hayr sene sitte ve seb´în ve mieteyn ve

elf

Sivrihisar_7681_0047/1

Sayfa 90

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Dumruk Karyesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm

Murâd oğlu Hüseyin bin Mehmed nâm kimesne Medine-i merkûme hükûmet

konağında de´âvî odasında mümeyyiz ile sâhib-i arz vekîl-i tâpû Kâtib Kutbeddîn

Bey Efendi ibni Hüseyin hâzır olduklarıh hamde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî

ukûdde zikr-i cây-i bir bâb ağnâm ağılının ebniye-i memlûkesine müstakilen

255

vaz´-ı yedi bi'l-ikrâr sâbit ve mütehakkık olan li ebeveyn er karındâşı Hasan

ibni'l-merkûm Mehmed müvâcehesinde târîh-i i´lâmdan yigirmi üç sene

mukaddem zikr olunan Domruk karyesi hudûd-i dâhilinde arâzî-i emiriye üzerine

mebnî ma´lûmu'l-etrâf ve'l-müştemilât Sulaki dimekle ma´rûf bir bâb ağnâm

ağılını sâhib-i arz izn ve icâreti olmaksızın merkûm Hasan ile mücededden ve

müştereken binâ ve ihdâs idüp hatta on sekiz sene müddet ebniye-i memlûke-i

mezkûrede ağnâmın muhâfaza iderek müştereken bilâ izn-i sâhib-i arz mutasarrı

olmuşken beş seneden beru ağıli-mezkûrun ebniye-i memlûkesini merkûm Hasan

müstakilen zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed olmağla suâl olunub ağıl-i mezkûrun

ebniyei-memlûkesinin nısf hisse-i şâyi´âsından keff-i yed ve mahallinde bana red

ve teslîme tenbîh olunmak murâddumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istinkâf ol adhi

cevâbında ağıl-ı mahdûd-i mezkûri târîh-i mezbûrede müdde´î-i merkûm Hüseyin

ile müştereken binâ ve ihdâs eylediklerini tâli´an ve kat´an ikrâr ve i´tirâf

eyledukten mâ´adâ arsası dahi araz-i memlûkeden bi gayr-i hâk zabt eylemiş

oldukları kezâlik tarafından her biri tâli´an ve kat´an ikrâr ve i´tirâf itmeleriyle

araz-i kânûnnâme-i bütünun yetmiş sekizinci maddesine tatbîken bu mekûle

arâzî-i mahlûli bi gayr-i hâk zabt eylemiş oludğı kendüleri ikrâr ve itraf iderler

ise muur-i zamâna i´tibâr olunub ol arâzî-i tâpû-i misliyle kündülerine teklif

olunub kabûl iderler ise anlara ve eğer kabûl etmezler ise bi'l-müzâyede tâlibine

verilmesi lâzım gelincek merkûm Hasan istinkâf idüp müdde-i mezbûr Hüseyin

taleb olmağla tâpû-yi misli üç yüz dört guruş idüği bi'l-ihbâr tahakkuk itmekle

cânib-i mîrîye mu´accilen edâ ve teslîm idüp divâÎ-i meskülât koçânı dahi yedine

i´tâ olunarak araz-i merkûmenin müstakilen bâ tâpû mutasarrıfı olub ve merkûm

Hüseyin' in ikrâri mûcebince ebniye-i memlûkesinin dahi nısfı hisse-i şâyi´âsı

müdde´î-i merkûm Hüseyin' in ve nısf-ı hisse-i şâyi´âsı dahi karındâşı merkûm

Hüseyin' in kemâ fi's-sâbık müştereken mülkleri olduğı kendülerne tefhîm

olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el-emr li men lehu'l-

emr fî'l-yevmu's-sâlis min şehr-i Saferu'l-hayr sene selâse ve tis´in ve mieteyn ve

elf

2

Kocabaş karyesi ahâlîsinden Hâcî İbrâhîm bin Osmân man kimsene karye-i

merkûmede vâkı´ etrâf-ı selase Suhte oğlu Süleymân ve Mollâ Ali ve Mollâ

Hasan oğlu Ahmed tarlaları ve tarafı-râbi´ çay ile mahdûd bir dönüm mikdârı

sulu tarlasını üç yüz guruş bedel mukalebe sâhib-i arz huzûrında oğlum Osmân' a

ferâğ-ı kati mu´teber ile ferâğ ve tefvîze tarafından karye-i merkûme İmâmı

Hüseyin Efendi ibni Ali Efendi'yi vekîl eyledği karye-i merkûme ahâlîsinden

Bugaşa oğlu Hüseyin bin Mehmed ve Yakûb oğlu Yûsûf bin Mustafâ

şehâdetleriyle huzûr-i şer´de sâbit olduğını mübeyyin işbu ilm-u haber

tarlalarından arâzî-i kitâbeti cânibine irsâl kılındı.

Fî 10 Cemâziye'l-evvel sene 92

3

Vilâyet-i divân temyîzleri rü'esâsından ba´demâ rehber-i harekât ve icrâât olmak

üzere kaleme alınan ta´lîmâtın nesh müte´addidesi 5 zi'l-hicce sene 92 târîhinde

256

bâ tahrîrâ-i umûmiye emr olunmak vesâya-yi lazime icrâ kılındığı gibi rü'esâ-yi

mûmâ ileyhime vezâif-i şer´îyelerince dahi tenbîhât ve tebligatın mukteziyeyi

hâvî bunun makâm-i Âlî fetvâ-i penâhîleri yazılan muharrerât umûmiyenin

ma´lûmât olmak üzremeclis-i âlî icrâât karârıyla bi'l-cümle vilâyete ve

mutasarrıflıklara irsâl olunduğı bir nüshası dahi savb-i vilâyete gönderilmiş

olduğı beyânıyla şukka-i senâveri terkîm kılıdı.

4

Numaraha sıra 561

Seferihisâr kâimmekâmına

Rıf'atlü Bey

Sûret-i celîlesi bâlâda muharer emirnâme-i sâmîde gönderildiği iş´âr buyurulan

tahrîrât-i umûmiyenin meşîhat penâhînin bir sûreti lefen Gönderilmekle oraca dahi

i´lânıyla mûceb-i âlîşânımca

5

Taraf-ı Vâlâ-i Meşihât-Penâhîden Vilâyete Kavâniye Yazılan Tahrîrât Sûretidir

Vilâyet merkezlerinde bulunan divân temyîzleri riyâsetlerine meclis-i temyîz

riyâsetlerinden mufassal merkez-i vilâyât nâiblerinin me'mûriyeti geçende şeref

sâdır olan fermân-i âlîşânın münderecât-i mühimmesinden olmasıyla vezâif-i

nizâmiyelerine dâir olan ta´lîmât-i seniyye cânib-i Âlî bâb-i-âlîden irsâl

buyurulmuşdur bunun ahkâm-i aliyyesine tatbîk-i mu´âmelât ile berâber umûr-i

me'mûre ve şer´îyece dahi ibrâz-i me'mûre an hizmet ve istikâmetle livâ ve

kazâlar mehâkim-i şer´îyelerinden verilen senedât-i şer´îyenin tedkîki ve

muvâfık-i şer´-i âlî veyâhûd muhâlif-i usûl-i sebk-i şeii oldukların zuhûrlerine

tahkîk ile her hâlde hüsn-i cevâba umûr-i ibâdda sarf-ı mu´âmele ve gayret ve

taraf-i eşre-i hazret-i mülûkâne içun ber kânûni isticlâb da´vât-i hayriyeye bezl

mukarreret olunması sıyâkında şukka-i mahsûse-i şenâver-i terkîmine ibtidâr

olundı

6

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Şeyh Baba Yûsûf mahalleis ahâlîsinden olub

bundan altı sene mukaddem vefât iden Unber oğlu Ali bin Hâcî Süleymân Ağâ

bin Abdullâh' ın sülbiye-i sagîre kızı Fatma' nnı li ebeveyn emmi olub tesviye-i

umûrine kıbel-i şer´den vâsî-i mansûbi bâ´isu'l-i´lâm Mehmed Çâvûş ibni'l-

merkûm Hâcî Süleymân nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında

de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî

ukûdde Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden sâbık eytâm müdîri Hâfız Ali Rızâ Efendi

müvâcehesinde mûmâ ileyh hacı Ali Rızâ Efendi eytâm müdîri olması

mülâsebesiyle târîh-i i´lâmdan altı sene mukaddem vâsî olduğım sagîre-i

257

mezbûrenin babası mütveffayi merkûmden müntakil mâl-i mevrûsisnden olmak

üzre altı yüz altmış beş guruşi nakd-i mevcûdini bâ rehîn-i kavî ve kefîl-i milli

me'mûri mûmâ ileyh ma´rifetiyle bâ devr-i şer´i âhara edane ve irbâh olunmak

için meblağ-ı merkûm Câmi´-i kebîr kurbında vâkı´ mevkı´ hânede muhzir-i

şuhûdde müdîr mûmâ ileyh hacı Hâfız Ali Rızâ Efendi yedine bi'l-vesâye def´ ve

teslîm eylediğimde ol dahi bi'l-mu´ribe? Bil eman ahz ve kabz idüp târîh-i

merkûmeden beru yed-i hıfzında kalmağla suâl olunub meblağ-ı merkûm altı yüz

yetmi beş guruşi müdîr-i mûmâ ileyhden bi'l-vesâye hâlâ taleb iderum diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istinkâf ol dahi cevâbında târîh-i mezkûrde sâlifu'z-zikr

muvakkat hânede dahi merkûm Mehmed Çâvûş’un asgire-i mezbûre Fatma' nın

mâl-i mevrûsunden meblağ-ı merkûm altı yüz altmış beş guruş götürup irâe

eylediğin tav´an ve kat´an ikrâr ve i´tirâf idüp lakin meblağ-ı mermu alti yüz

altmış bin guruş edâsına Sâlih olmadığı cihetle vâsî-i merkûm hemed Çâvûş

yedinden ahz ve kabz ve (silik) inkâr idincek müdde´î-i merkûm ber minvâl-i

muharrer müdde´âsına mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına

tatbîken evvelen Şeyh Baba Yûsûf Mahallesi ahâlîsiden Ateş oğlu hacı Osmân

bin Ömer ve hacı Hüseyin bin Hamza ve hacı İbat oğlu hacı Ömer bin Osmân bâ

varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu fekâhatlu el-Hâcc Hâcî Ali Niyâzi (silik) ibni

(silik) ve faziletlü el-Hâcc (silik) ibni badlulah Efendi' ye alenne lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde itdukleri ihbâr ve iş´âr olunan anifu'l-beyân Şeyh Baba

Yûsûf mahallesi ahâlîsinden Akıllı oğlu Osmân Usta bin Ahmed ve Unber oğlu

Bekir bin Hâcî Süleymân nâm kimsenler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i

şer´i isbât itmeğin mûcebiyle meblağ-ımerkûm altı yüz altmış beş guruşi

müdde´î-i vâsî-i merkûm Mehmed Çâvûş’a hâlâ edâ ve teslîme müdîr-i sâbık

mûmâ ileyh hacı Hâfız Ali Rızâ Efendi' ye tenbîh olunduğu tescîl ve bâ iltimâs

huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı. el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hamiş aşere

min şehr-i Muharremu'l-harâm sene selâse ve tis´în ve mieteyn vee elf

Sivrihisar_7681_0047/2

Sayfa 91

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i

'Aliyyenin Ermenî milletinden bâ´isu'l-i´lâm Supa Komiz oğlu Asvador Veledi

Artin nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde Ay

mahallesi ahalisnden kezâlik teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin millet-i merkûmesinden

Uyuz oğlu Karabet veledi Sergiz müvâcehesinde mezbûre Karabet bin iki yüz

doksan iki senesi şehr-i Rebi´u'l-evvelisinin ibtidası târîhiyle müverrah ve

Ermenîyu’l-ibâre imzâsıyla mümzâ ve ma´mûn ve mersûm işbu bir kıt´a tamgalu

deyn tavili mantûkınca mâlımdan ve yedimden iktirâz ve kabz ve umûrine sarfla

istihlâk eylediği bin iki yüz guruş merkûm Karabet' den hâlâ taleb iderum diyü

mâ'ili tahrîrine mutâbık tahvîl-i mezkûri ber ez ve irâesiyle ba´de'd-da´vâ ve'l-

istintâk ol dahi cevâbında tahvîl ve imzâ-i mezkûr kendünün olduğını tav´an ve

kat´an ikrâr ve i´tirâf idüp lakin müdde´î-imezbur Asvador işbu yedinde olub

mu´âyene olunan tahvîl-i mezkûr mantûkınca târîh-i temessüki mezkûrden

258

i´tibâren bir sene temâmınadeğin meblağ-ı mezkûri kâmilen edâ ve îfâ itmek üzre

rızâsıyla beni te’cîb itmiş olub hâlâ te’cîl-i sahîh olmamağla iltifât olunmayub alâ

mûceb ikrâra meblağ-ı merkûm bin iki yüz edâ id erum guruşun müdde-i mezbûr

Asvador' a hâlâ edâ olunması lâzım geldiği mezbûr Karabet' e ba´de't-tefhîm

huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-isneyn-i aşere

bin şehr-i Saferu'l-hayr sene sitte ve seb´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli mahallesi ahâlîsinden ve teba´a-i

develti-aliyye'nin Ermenî milletinden mukaddemâ sagîr ve hâlâ kebîreler olub

nefsinden asıl ve li ebeveyn kız karındâşı ma´rifeti'ş-şahs Ahsabet tarafından

husûs-i âti'l-beyân vekîli-i müseccel-i şer´îsi bâ´isu'l-i´lâm Bora oğlu Agob veledi

Kifork nâm kimesne asaleten ve vekâleten medine-i merkûmede hükûmet

konâğında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde meclis-i de´âvi odasında ma´kûd-i

huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde Akdoğan zimmî mahallesi ahâlîsinden ve teba´a-i

Devlet-i 'Aliyyenin millet-i merkûmesindne iken bundan akdem vefât iden Agob

veledi Manik’in veledi Atamek sülbî kebîr oğulları teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin

millet-i merkûmesinden ve babaları müteveffâ-yi merkûmun terekesine bi'l-

verâse vaz´-ı yedleri ikrarlarıyla sâbit ve mutehakkık olub nefsinden asıl ve

karındâşı Kirokos atrafından zikr-i cây-i husûsde hüsûmete ve red ve cevâba

kezâlik vekîl-i müsecceli-i şer´îsi Artin müvâcehesinde kız karındâşım ve

muvekkilem mezbûre Ahsabet ile ma´an babamız ve mevrûsumuz müteveffâ

Kifork' dan müntakil-i mâl-i mevrûsimuzden sagîrimizden tesviye-i umûrimize

vâsî-i mansûbemiz olan gâib ani'l-meclis Haci Ohannes oğlu Haci Agob' un işbu

târîh-i i´lâmdan on iki sene mukaddem asıl ve müvekkil-i merkûmun babaları

müteveffâ-yi merkûm Agob' a mâl-i mevrûsinden bi'l-vesâye yedi bin üç yüz

altmış guruş edâne ve teslîm eylediğinde ol dahi istidâne ve kabz ve umûrine

sarfla istihlâk idüp zimmetinde bizlere deyni olduğını varaka-i sahîhe üzerine

muharrer bin iki yüz seksen senesi mâh-i Rûm-i nisanı ibtidası güni târîhiyle

müverah ve mümzâ ve ma´num ve mersûm Ermenîyu’l-ibâre i´tâ eylediği işbu

bir kıt´a deyn-i tahvili ve lâyihâ medyûn-i merkûm Agob fevt olduktansonra

bizleri âkil ve bâliğ ve rüşdümüz bulûğumuza münfehim olub umûrumuzu bi

nefsihâ rü'yete kâdir ve i´âne-i vâsîden müsta´niye olammızla pederimiz

müteveffâ-yi mezbûr Kifork' dan mevrûs mâlımızın muhâsaebesini vâsî-i mezbûr

Haci Agob ile rü'yet eylediğimizde ber vech-i muharrer tahvîl-i mezkûr

mûcebince müteveffâ-yi merkûm Agob' un kıbeli'l-edâ ve'l-îfâ vefât eylediği

meblağ-ı merkûm yedi bin üç yüz altmış guruş tereke-i vâfiyesinden ve vaz´-ı

yedinden ahz ve istifâ ideceğimizi tahakkuk ve tebeyyün itmekle ol vecihle

müteveffâ-yi merkûmun tereke-i vâfiyesine bi'l-verâse vaz´-ı yed bulunan

veresesinden işbu asıl ve muvekkil-i merkûmân Artin ve Kirekos’tan bunan iki

sene akdem asâleten vekâletine külliyen odasında mutâlebe eyledikde anlar dahi

babaları ve mevrûsleir medyûnumuz müteveffâ-yi mezbûrun tahvîl-i mezkûr

mûcebince hat ve imzâ ve meblağ-ı mezkûr yedi bin üç yüz altım guruş ile'l-vefât

zimmetinde bize sahîhen deyni olduğı ve terke-i vafiye sine bi'l-verâse vaz´-ı

yedlerini muhzir-i şuhûdda her biri tav´an ve kat´an ikrâr ve i´tirâf ve meblağ-ı

259

merkûm bizlere edâ ve teslîme ta´ahhüd eylemişler iken meblağ-ımerkûmi hâlâ

biez edâ ve teslîmiçin mütenâ´ itmeleriyle suâl olunub bana edâ ve îfâsına asîl ve

vekîl merkûm Artin' e tenbîh olunmak bi'l-asâle ve bi'l-vekâle matlûbumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istindak ve'l-inkâr müdde´î-i asîl ve vekîl merkûm ağobb dan

ber vech-i muharrer da´vâsına mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i

mevzû´asına tatbîken evvelen Nersis Rahib veledi İstefan ve Papa oğlu Rahib

Agob veledi Haci Karabet' den bavaraka-i mestûre sırren ve ba´dehu Patorosa

oğlu Haci Kifork veledi Haci Mardoros ve Kalpaçı oğlu Haci kifok veledi Haci

Ohannes' den alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr iş´âr olunan

Ay mahallesi ahâlîsinden kezâlik teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin millet-i

merkûmesinden Binbaşı oğlu Haci Sergiz veledi Karabet ve Benli mahallesi

ahâlîsinden Berber oğlu Kifork veledi Karabet ve Reverse mahallesi ahâlîsinde

Kassâb oğlu haccı Peto veledi Torosi nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-

müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle meblağ-ı mezkûr yedi bin üç

yüz altmış guruş müdde´î-i asîl ve vekîl-i mezbûr Agob' a hâlâ ead ve teslîme

kezâlik asîl ve vekîl merkûm Artin' e tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i

âlîlerine i´lâm olındi el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-işrîn min şehr-i

Şa´bânu'l-mu´azzam sene isneyn ve tis´în

ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0048/1

Sayfa 92

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Çifte çiftliği hümâyûn dâhilinde kâin Kabakçı karyesi ahâlîsinden ve Çonkar

aşîretinden bâ´isetu'l-i´lâm Jurnal oğlu Mustafâ bin Hâcî Ali nâm kimsene

medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır

olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî iki re's merkebve otuz

dört kıyye tiftik ve bir heybe ve bir köhne tek ve bir tencereye bi'l-emane vaz´u'l-

yed olub kıbel-i şer´den dahi hüsûmet ve red ve cevâba me'zûn olan bâ emr-i âlî

medine-i merkûmede mâl müdîri ve beytu’l-mâl Emîni fütühatlu Mustafâ Efendi

tarafından vekîl-i müseccel-i şer´-i Poto zâde Hâcî süelyman Efendi ibni Hâcî

Mustafâ muvâcehesinde vekîl-i merkûm Hâcî Süleymân Efendi yedinden olub

işbu meclis-i şer´î mu´âyene olun bir birine müşâbe boz tüyli ve birinin sağ

kulağı ucundan kesilmiş ve yedişer yaşında iki re's merkem hayvânları ve iki

aded müstamel heybe ve bir köhne kebe tek ve otuz dört kıyye tiftik ve bir sağir

nühâs tencere yine müstakilen malım ve mülkim olub târîh-i i´lâmdan bir hafta

mukaddem karye-i merkûme civârında Tatlı Kağbep nâm halade vâkı´ ağnâm

ağılında leylen saat bir râddelerinde isimlerni bilmediğim dört nefer kıt´a-ı tarîk

bi gayr-i hâk râ´îlerim olan Çamur oğlu memhed bin hacı Ali ve Jurnal oğlu

Süleymân bin diğer Hâcî Ali nâm kimesneleri kayd-ı pend iderek tiftiğ-i

memskuri ve keçi hayvânlarımdan korkub ve sâlifu'z-zikr heymeler derûnine

vaz´ birle heybe ve kebenin ve tenecere-i mezkûreleri dahi anifu'l-beyân merkeb

hayvânlarıma tahmilen bilâ izn gabt ve gârât iderek medine-i merkûmeye

ba´de'd-duhul esnâ-i murûrlerinde zabitaya olan ihbârât üzerine gâsb –i

260

merkûmden üç neferi firâr idüp içlerinden Bilekir Mûsâ oğlu Ömer hızz ve girift

olundukda tutulan istintânâmesinde fî'l-hakîka emvâl-i muharrere-i mezkûreyi

ağıl-ı mezkûrden sâhibi mâ´lûmleri olarak bilâ izn gabz ve gârât eylediklerini

tenbihen ikarr ve i´tirâfi mûcebince yedinden ahz ve kabz olarak Emîn-i mûmâ

ileyhin bi'l-emâne yedine teslîm olunumb emvâl-i muharrere-i mezkûreyi bu

vechile zâyi´ idüp el-hâlet-i Hazihi Emîn-i mûmâ ileyh e izâfetle vekîl-i merkûm

Hâcî Süleymân Efendi yedinde bulunmağla bi'l-istintâk taleb iderum diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk vekîl-i merkûm Hâcî Süleymân Efendi cevâbında zikr

olunan iki re's merkeb ve iki aded heybe ve bir kebe tek ve bir tencere ve otuz

dört kıyye tiftiğin muvekkil-i mûmâ ileyh ber vech-i muharrer müdde´âsına

mutâbık beyine taleb olundukta usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Karabaşlı

mahallesi ahâlîsinden Seyyid Ali oğlu Hâcî Osmân Bin Ali ve Şeyh Baba Yûsûf

mahallesi ahâlîsinden Ahmed Efendi ibni Şeyh Osmân Efendi' den bâ varaka-i

mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye ald ve makbûli'ş-şahed üdekleri

ihbâr ve iş´âr olunan ma´ru'z-zikr Kayacık karyesi ahâlîsinden Çamur oğlu Mûsâ

bin hacı Ali ve Kara Mü'ezzîn oğlu Hasan bin Mehmed nâm kimesneler

şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i ba´de'l-isbât ve'l-halef ve'l-hükm

mûcebiyle sâlifu'z-zikr iki re's merkeb ve iki adet heybe ve bir kepeten ve bir

tenecere ve otuz dört kıyye tiftiği müdde´î-i mezbûr Mustafâ' ya def´ ve teslîme

muvekkilim mûmâ ileyh Musatfa Ali Efendi' ye izâfetle vekîl-i merkûm Hâcî

Süleymân Efendi' ye tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm

olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâdî min şehr-i Saferu'l-hayr sene

selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf fî 1293

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kılınç mescid mahallesinde sâkine

ma´rifeti'z-zât Kayançı kızı Fatmâ binti Hasan nâm hatun tarafından husûs-i âti'l-

beyânda vekîl olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub evvelen

bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenn lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-

şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Hâcî Vekîl mahallesi ahâlîsinden

Değirmenci Mahmûd bin Halîl ve Çubuk mahallesi ahâlîsinden Kavak oğlu

Hüseyin bin Hâcî Hüseyin nâm kimesneler şehâdetleriyle mahzir-i hasm-ı

câhidde ber nahc-i şer´i sâbit ve subut vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan sâlifu'z-

zikr Çubuk mahallesi ahâlîsinden Hâcî Hasan ibni el-müteveffâ Mollâ Mustafâ

nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında mümeyyizler hâzır

olduğı hâlde de´âvi odasında ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde ve meclis-i

şer´-i âlîde Ankara vilâyet-i celîlsei ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyye' nin

Rûm Milletinden olub berâ-yi ticâret medine-i merkûmede sâkin bâ´isu'l-i´lâm

Yani oğlu Harkam veledi Abraham muvâcehesinde muvekkilem mezbûrenin

mahalle-i merkûmede vâkı´ ma´lûmu'l-etrâf ve'l-müştemilât bir bâb mülk-i

menzilini zevc-i müteveffâ-yi merkûm Mollâ Mustafâ cem´i müştemilâtıyla târîh-

i i´lâmdan beş buçuk ay mukaddem şehr-i cemâziye'l-ahire gurresinden bir sene

temâmına değin bin yüz guruş mukâbelesinde Medine-i mezbûrde Harkam’a icâr

ve teslîm idüp ol dahi ber minvâl-i muharrer isticâr ve teslîm ve kabz ve kabûl

ittükden sonra meblağ-ı mezbûr bin yüz guruş kıbeli'l-ahz ve'l-istifâ vefât idup

261

meblağ-ı mezbûr bin yüz guruş ile târîh-i´lâmdan üç buçuk ay mukaddem yine

cemâziye'l-ahire gurresinden beher şehr iki yüz guruş mukâbelesinde kezâlik

muvekkilim mezbûre tarafından bi'l-vekâle ben menzil-i mezkûri mezbûr

Harkam’a icâr ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer isticâr ve kabûl

eleyub üç buçuk mâh müstâciren sâkin olduktan sonra fesh-i icâr eylediğimizde

ber vech-i mübeyyin üç buçuk mâhlık icârdan yedi yüz guruş ki cem´an bin sekiz

yüz guruş bi'l-vekael hâlâ taleb iderum da´vâya tasadid eylemiş isem de icâr-i

evvel olan bin yüz guruş müteveffâ-yi merkûm Mollâ Mustafâ temâmen ahz ve

kabz itmiş olduğına matlağı olmamağla ancak icâre-i sânî olan yedi yüz guruş

da´vâmdan bâ tavassut-i muslihin mezbûr Harkam ile an inkâr bi't-tav´i ve'r-rızâ

yüz dört guruş bedel-i medfû´ ve makbûza ba´de'l-sulh ve'l-kabûl ziyâde

müdde´âma ve sâir hukûk-i şer´îyeme müte´allik âmme-i de´âvî ve kâfe-i

mekâtibâtdan mezbûr Harkam’ın zimmetini ibrâ-i âmme ile tashîh-i şer´î ile bi'l-

vekâle ibrâ ve iskât eylediğimde ol dahi medfû´ olan yüz dört guruş bedel-i

sulhun istirdâdına vesâir hukûk-i şer´îyesine müte´allika âmme-i da´vâdan benim

zimmetimi ibrâ-i âmme sahîh-i şer´-i ile ibar ve sikat ve tarafından her birimiz

dahi âharın ibrâsını bi'l-vekâle ve bi'l-asâle kabûl idüp bu vecihle kat´i-i nizâ´

eyledik diyü mukır-ı vekîl-i merkûm Hâcî Hasan cem´-i takrîrinde mezbûr

Harkam şifâhen ve vicâhen tasdîk ve Tahkîk edildiği tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i

âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-insani aşere bin şehr-i

Ramazânu’l-mübârek sene-i isneyn ve tis´în ve mieteyn ve elf

3

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Orta mahallesi ahâlîsinedn teba´a-i Devlet-i

'Aliyye' nin Ermenî milletinden işbu bâ´isu'l-vesîka Kirkor oğlu Agob veledi

Karabet nâm kimesne meclis-i şer´-i hatîr lâzımu’t-tevkîrde gayr-i Müslim

Akdoğan mahalelsi ahâlîsinden ve teba´a-i Devlet-i 'Aliyye' nin Millet-i

merkûmesinden Kalpakçı oğlu Haci Kifork veledi Haci Ohannes mahzarında

ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp Çaktal çiftliği hudûdi dâhilinde Bunkesetin?

Karyesi ahâlîsinden Bekmez oğlu İsmâîl yedinde emânen râ´î hıfz olunan lede'l-

ahâlî ma´lûmu'l-eşkâl ve'l-evsâf yigirmi iki re's tiftik er keçilerimi tarafından bi'l-

îcâb ve'l-kabûl bâten ve sahîhen bâ safkate-i vâhide dokuz bin dört yüz on beş

guruşe merkûm Haci Kifork bey´ ve mahallined zât ve teslîme tastîr eyledikde ol

dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve ve iskât ve kabul eyledikten sonra semeni olan

meblağ-ı mezkûr dokuz bin dört yüz beş guruş mezbûr Haci Kifork' un

zimmetinde bâ tahvîl semen-i mübeyyi´inden alacağı on bir bin dört yüz on beş

guruşun iki bin guruşini nakden yedine teslîm itmemle bâkî zimmetinde alacağı

olan dokuz yüz on be şg safka-i takâs ve mahsûb eylediğimde ol dahi mukâse ve

kabûl idüp ol vecihle ben zikr olunan tiftik er keçilerin semeni-i mezbûr Haci

Kikork’dan ol dahi deyn-i merkûmi benden her birmizi istifâ idüp husûs-i

mezbûrlere müte´allika âmme-i da´vâdan tarafından her birimiz âharın zimmetini

ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât ve tarafından her birimiz dahi ber

minvâl-i muharrer âharın ibrâsını kabûl eyledik fi mâ ba´d ma´ru'z-zikr yigirmi

iki ress tiftiği er keçiler müşter-i mezbûr Haci Kikork’un mülki ve Hakkî olub

benim kat´an ve kat´iyyeten ilakam ve medhalim kalmamışdır diyü mukır-i

mezbûr Ağob-i sâdır olan cem´-i kelima-i meşrûhasında mezbûr Haci Kifork

262

şifâhen ve vicâhen tahkîk ve tasdîk itmeğin mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-

yevmu'l-hâmis ve'l-işrîn min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerîfe sene isnâni ve tis´în ve

mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

de´âvî mümeyyizlerinden faziletlü el-Hâcc Seyyid Efendi

De´âvî Kâtibi hacı Emîn Efendi

Gülci oğlu Mollâ Hasan

Yani oğlu Haci Karabet ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0048/2

Sayfa 93

1

husûs-i âti'l-beyânın mahallined ketb ve tahrîr içun canibi şeri´at-i garrâdan bi'l-

iltimâs me'zûnen irsâl olunan Kâtib Hüseyin Efendi Medine-i Seferihisâr

mahâllâtından Hâcî Eskici mahallesinde sâkin iken bundan akdem vefât iden

Kuri Ömer bin Bekir bin Abdullâh' ın menziline varub zeyl-i vesîkada

muharreru'l-esâmî-i müslimîn huzûrlerinde akd-i meclis-i şer´-i âlî ittikde

müteveffâ-yi merkûm Ömer' in sübiye-i kebîre kızı sinnen cüssesinin bulûğa

tahmili vukû´ bulub ber vech-i âtî reşîde oluduğuını iddi´â iden ma´rifeti'z-zât

bâ´isetu'l-vesîka Züleyhâ binti’l-müteveffâ-yi el-merkûm Ömer meclis-i ma´kûd-

i mezkûrde mâl-ı mute´arritden? Tesviye-i umûrine dahi mansûbi olmağla mâl-i

mevrûsine bi'l-vesâye vaz´u'l- yedi olan li ebevyen hâlî Abdullâh bin Mustafâ

mahzarında üzerine da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp hâlâ ben akile ve bâliğa ve

bulûğıma rüştüm münfehim olub umûrimi bizzât rü'yete kâdire ve i´ânet-i

vâsîden müsta´niye olmamla mâl-ı mevrûsimi vâsî-i mezbûr Abdullâh' dan taleb

eylediğimde baan teslîmden imtinâ´ ider olmalğ suâl olunub alıverilmesi

matlûbumdur didikde gıbbe's-suâl vâsî-i mezbûr Abdullâh cevabında müdde´î-i

mezbûrenin mâl-i mevrûsine bi'l-vesâye vaz´-ı yedini ikrâr lakin ber vech-i

muharrer reşîde oldığını inkâr idincek müdde´î-i mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-

şer´îye ârifân tavili oğlu Mollâ Süleymân bin mehed ve Mollâ birahim bin Ali

Efendi nâm kimesneler li ecli'ş-şehâde meclis-i ma´kûd-i mezkûre hâzirân olub

eseru'l-iştihâd fî'l-hakîka müdde´î-i mezbûre Züleyhâ hâlâ âkile ve bâliğa ve

bulûğına rüşdi münfehim olub umûrini bi nefsihâ rü'yete kâdire ve i´ânet-i

vâsîden müsta´niyedir biz bu husûse bu vech üzre şâhidleriz şehâdet iderüz diyü

her biri edâ-i şehâdet-i şer´îye ittikde şâhidân-ı merkûman her biri usûl-i

mevzû´asına tatbîken evvelen Kılınç mescidi mahallesi ahâlîsinden ve

müderrisininden faziletlü Evliyâ Zade Mehmed Ali Efendi ibni Mustafâ ve

Çubuk mahallesi ahâlîsinden Hüseyin Dâ´î ibni Yakûb’den bâ varaka-i mestûre

sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve

iş´âr olunub şehâdetleri hîz-i kabûlde olmağın mûcebiyle hükm ve tenbîh

olunduğı katibi-mûmâ ileyh mahallinde ketb ve tahrîr ve ma´an meb´ûs ümenâ-i

şer´le meclis-i şer´e gelub alâ vukû´a inhâ ve takrîr itmeğin mâ vak´a bi't-taleb

263

ketb olundı fî gurre-i min şehr-i Rebi´u'l-evvel sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve

elf

Şuhûdu'l-hâl

Faziletlü Mehmed Ali Efendi

Sâfî Ali e zâde Mollâ İbrâhîm

Çoban oğlu Mollâ Süleymân

Muhzir Hüseyin Dâi ve gayruhum mine'l-hâzirîn

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Domruk karyesi ahâlî sinden Sarı oğlu Mehmed

bin Hüseyin nâm kimsene medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i meclis-i şer´-i âlî de karye-i merukme

ahâlîsinden Kaçır oğlu Hüseyin bin İbrâhîm müvâcehesinde karye-i merkûmede

vâkı´ Bonguldak nâm mahalden nubû´ idüp hakk-i şürbum olan su on seneden

beru kerye-i merkûme civârında mezkûr Bunguldak’da vâkı´ el-yevm merkûm

Hüseyin' inin bâ tâpû taht-ı tasarrufımda olan ma´lûmu'l-hudûd Peykâr başı

dimekle ma´rûf bir kıt´a tarlası derûnında mezbûr Hüseyin' in izn ve icâreti ve

sahibi-arz ma´rifetiyle ihdâs olunan harkdan tarla-i mezkûre civârında vâkı´

benim kezâlik müstakilen bâ tâpû mutasarrıf olduğım ma´lûmu'l- etrâf yukarı

Uzun tarla dimekle ma´rûf bir kıt´a tarlama cereyân idüp tarla-i mezkûr buçuk

safi ile intifâ´ oluna gelurken bu esnâda sâlifu'z-zikr suyun har-i merkûmden

cereyânına merkûm Hüseyin fuzûli ve bi gayr-i hakk-i müdâheleye ve ta´arruz ve

intifâ´ ıma dahi mümâna´at ider olmağla suâl olunub ber vech-i muharrer vâkı´

olan müdâhelesinin men' ve def´ olunması murâdumdur diyü sâhib-i arz vekîli

hâlâ medine-i merkûmede tâpû katibi Ebûbekir Efendi ibni Hüseyin Ağâ hâzır

olduğı hâlde tasdîkıyle da´vâ ittükde lede'l-istintâk mezbûr Hüseyin cevâbında

kaziye minvâl-i muharrer üzre olduğı tav´an ikrâr ve i´tirâf idüp lakin el-hâlet-i

hazihi mutasarrıf olduğım tarlamın derûnında mevcûd olan harkdan mezkûr

suyun cereyânından tarla-i mezkûrimin hâsılatın azarar re'si vâkı´ olmağla be

ciheti müdâhele ve ta´arruz iderum diyü müdde-i merkûm Mehmed' in ikrârına

mukârrîn def´e tasaddî ittikde müdde´î-i merkûm Mehmed' in ber vech-i

mübeyyin dâfi´-i mezbûr Hüseyin'nin zarârını müdde´âsını ikrârı mûcebince

vâkı´ olan zararırını sâlifu’l-beyân harkın mahalline oluk vaz´ ı veyâ sûret-i âhar

ile zararını ba´de'l-def´ vicâhen mine'l-vucûh mezbûr Hüseyin' in tarlasına zarar

îrâs itturmeyerek suyi tarla-i mezbûrden cereyân idrimesine tenbîh olunub

merkûm Mehmed' in dahi müte´ahhid olduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine

i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-eyvmul işrîn min şehr-i Ramazânu’l-

mübârek sene ehat ve tis´în ve mieteyn

264

Sivrihisar_7681_0049/1

Sayfa 94

1

Zabita Nizâmnâmesinden Gelen Tahrîrat Sûretidir fî 23 Cemâziye'l-evvel sene 92

Hicâz vilâyet-i celîlesi asâkir-i zabtiye alâyının teftîş muhâsebâtı me'mûriyetiden

bu kere dört aydan tahrîrâtda alây-ı mezkûr efrâdından taşra ahâlîsinden olarak

vefât idenlerin muhallefâtı esmânı tabûr sandığında mevcûd ise de efrâd-i

merkûmelerini vefâtı vukû´ında zâbitân ve neferâtdan bazıları güyâ ve vefât iden

nefer hayâtında beni nasb itti diyerek isbati vesâyet idüp müteveffânın

muhallefâtı esmaınını alıvırmek bu misillulerin vârisleri ba´dezîn mesâfe

cihetiyle gelub iddi´â idememekte olduklarından dolayı arada hâk zâyi´ olmakad

olduğında ve bu ise mugâyir-i şer´î ve kânûn bulunduından bahisle bu bâbda ne

vecihle mu´âmele olunma klazim geleceği istifyâr olunumuş ve vâkı´an vilâyet-i

müşârun ileyhâ asaki-i zabtiyenin ile çoğu Rûm ili ve Anadolu ahâlîsinden olub

bunların muhâllefatları esmânının öyle fesâdkarışacak bir hâlde bulundurulması

câiz olamayacağına binen ba´demâ efrâd-i mâ´lûmdan taşra ahâlîsinden olarak

merkûmân yedlerinde muhâllefât esmânının buraca vereselerine gönderilmek

üzre kimseleriyle mikdâr-i muhallefaı mübeyyin defter ile bu tarafa irsâlin

me'mûri mûmâ ileyhe tevcîh ve istihbâr kılınmış ise de vilâyât-i sâire asaki-i

zabtiye alâylarında daih uzak mahaller ahâlîlerinden efrâd-i nazaran bu hâlin

oralarda olmak ihtimâli bulunudğından ba´dezîn zabita alâyları efradından vilâyât

dâiresinden hâric mahaller ahâlîsinden bulananların hîn-i vefâtlarının zuhûr

idecek muhallefâtları esmânının ber minvâl-i muharrer buraca vârislerine

gönderilmek üzre senede iki defa olarak kimseye ve mikdâr-i muhâlefatlarını

mübeyyin musaddak defter ile bu tareafa tesyârı lüzûmi ta´mîmen vilâyet-i celîle

vülât-i a´zâmı haderâtına ezbârı meclis-i fırka-i zabtiyeden mahsûs ifâde ve enba

ve ol vecihle îcâbı icrâ kılınmiş olmağla vilâyât-i celîleleri dahi ber vech-i

meşrul îfâsı tenfizen bî hâle/414 himem-i aliyye a´zâları şâyân buyurulmak

bâbında.

2

Emirnâme-i Sâmî Sûretidir fî 13 Safer sene 93

Beyne'l-fukarâ vukû´ bulan arâzî ve hudûd münâza´âtı ahâlîce bir çok müşkilât

ve zâyi´âtı ve bunların husûs ve kısmı içun hükûmet-i meclisce dahi her

def´asında mahsûs me'mûr ta´yîn ve i´zâmla mesârifi keşîdeli istilzâ itmekde

olmasına mebnî bu mekûle münâza´âli mahallerin ahvâli hakkında şer´an ve

nizâmen tedkîkât mümkün îfâ olunrak ta´yîn-i hudûd-i sahîh ile bir daha i´âde-i

nizâ´iye mahal kalmayacak sûretde senedât-i şer´îye rabta ve tevsîkı müte´allik

buyurulan irâde-i seniyye-i cenâb-i Pâdişâhi mûcebince 3 muharrem sene 89

târîhinde ta´mîmen vilâyâta iş´âr olunmişdi arâzî ve hudûd-i münâza´âtın eşhâsı

beyninde temüddünine işbu kâ´ideye tatbîk-i mu´âmele olunub olmaması bazı

mahalden suâl olunmuş ve beyne'l-eşhâs tekûn iden arâzî-i münâza´âtı dahi bu

kabilden olmağla kurâ-i mezbûre Tevfiken usûl-i vesm? olunmak îcâb-i hâl ve

265

maslahattan geleceği şurâ-yi devlet karârıyla şurâ-yi devlet karârıyla ta´mîmen

vilâyât ve müstakilen idâre olunan vekîller ve mutasarrıflıklara bildirilmiş

olmağla oraca dahi sûr[eti] muharrere vechiyle îfâ-yi mu´âmeleye himmet

buyurulması.

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli mahallesined sâkine teba´a-i Devlet-i

'Aliyyenin Ermenî milleti nisvânından şahs-i ma´rifet Haci Mama Nene binti

Atamek oğlu ve tarafından husûs-i âti'l-beyân vekîl-i müseccel-i şer´îsi mahalle-i

merkûme ahâlîsinden devlet-i teba´anın Ermenî milletinden Karakaş oğlu Arakil

veledi Panos nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi

odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde

zimmî Akdoğan mahallesi ahâlîsinden kezâlik teba´a-i Devlet-i 'Aliyye' nin

millet-i merkûmesinden bâ´isetu'l-i´lâm Haci Köstan oğlı Artin veledi Begos

muvâcehesinde merkûm Artin sene-i sâbıka yani bin iki yüz doksan iki senesi

şuhûr-i Rûmi eylulinin yigirmi üçüncü güni târîhiyle müverrah Ermenîyu'l-ibâre

hat ve imzâyla mümzâ işbu bir kıt´a varaka üzre muharrer deyn tahvîl

mantûkınca zikr olunan Benli mahallesinde veaki kendü menzilimizde vâlidem

muvekkile-i mezbûre Haci Mama Nene’nin mâlından ve yedinden iştirâ ve kabz

eylediği beheri yüz on beş pareden olmak üzre doksan dokuz çift çorap

semeninden alacak Hakkî olan iki yüz seksen dört buçuk guruş merkûm Artin'

den bi'l-vekâle hâlâ taleb iderum diyü tavil-i mezkuri ibrâz ve irâesiyle ba´de'd-

da´vâ ve'l-istindak ol dahi cevâbında tahvîl ve imzâmla kendü kendüsinin olduğın

ikrâr ve itarf idüp lakin târîh-i mezkûrde babam gâib ani'l-meclis merkûm Begos

beni sâlifu'z-zikr çorapları muvekkile-i mezbûre Hanine’den şirâya irsâl eyleyub

Mezhaci Nene dahi zikr olunan çorapların beher çift yüz on beş pareden olmak

üzre iki yüz seksen dört buçuk guruşebaban merkûm Begos’a bey´ eyledim var

haber virüp teslîm eyle diyü yedime virüp ben dahi merkûm Begos’a virdiğimde

babam merkûm dahi akd-i meclis-i şer´-i âlî ittikde-i mezbûr i ol meclisde kabûl

idüp zikr olunan çorabları temâmen yedine teslîm itmemel kendü nefsim içun

iştirâ itmeyup ancak babam merkûm Begos arafından mürsel olduğım suretle itira

eylediğimden semeni olan meblağ-ı merkûm iki yüz seksen dört buçuk guruş

alacağı babam merkûm Begos’tan ahz ve kabz ve bi't-tesviye diyü ba´de'd-def´

ve'l-inkâr dâfi´-i mürsel-i merkûm Artin' den ber minvâl-i muharrer sâlifu'z-zikr

çorapları nefsi içun iştirâ itmeyup babası merkûm Begos tarafından resûl olarak

iştirâ eyeldiği müdde´âsına mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına

tatbîken evvelen Ay mahallesi ahâlîsinden kezâlik teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin

millet-i merkûmesinden Kemiz oğlu Zennis Papası ve ve Kılıbık oğlu Avadik

veledi Kifork ve Beşe oğlu Agob veledi Toros’dan bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu Camgöz oğlu Agob veledi Karabet ve Tagoranı oğlu Haci Sergiz veledi

Artin' den lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olan Marta oğlu

Mardoros veledi Kirekos ve Benderci oğlu Artin veledi Ohannes nâm kimesneler

şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber nahc-i şer´i isbât ittikten sonra merkûm vekîl

kendüsi dahi meclis-i de´âvîde merkûm Artin' in târîh-i mezkûrde papas-ı

266

merkûm Bekos tarafından mürsel olduğıni israr e tasdîk itmeğin mûcebince

muvekile-i mezbûre Hâcî mama nene’ye izâfetle müvekkil-i vekîli merkûm

Arakil de´âvî-i mezkûresiyle merkûm Artin' e bi vech-i şer´î mu´ârazadan men'

olundığı tescîl ve bâ iltimâs huzûrlerinde i'lân olundı. el-emr li men lehu'l-emr

Sivrihisar_7681_0049/2

Sayfa 95

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Ekici mahallesinde sâkin iken bin iki

yüz seksen altı senesi hilâlinde vefât iden Hamamcı zâde Ahmed Ağâ ibni

Abdurrahman bin Abdullâh’ın verâseti sülbî kebîr oğul Abdurrahman ile sülbie-i

kebîre kızları Hadîce ve Ümmü gülsüm nâm Hâtûnlara münhasıra ve ba´dehu

kıbeli't-taksîme bint-i mezbûre Ümmügülsüm Hâtûn dahi vefât idüp verâseti

mukaddemâ sagîr ve hâlâ sadr-i kebîr oğlu Ali bin Osmân' a münhasır ve tashîh-i

mesele-i mirâsları on iki sehimden olub sihâm-imerkûmeden altı sehimi ibn-i

mezbûr Abdurrahman' a ve üçer sehimden altı sehimi mezbûran Hadîce ve Ali'ye

isâbeti tahakkukinden sonra verese-i merkûmunden sâhib-i arzıhal işbu bâ´isu'l-

i´lâm ibni merkûm Ali Medine-i merkûmede hükûmet konâğında meclis-i

de´âvîde mümeyyizler ma´rifeti'z-zât bint-i mezbûre Hadîce Hâtûn tarafından

husûs-i âti'l-beyanda da´vâ vekîli müseccel-i şer´isi Sancakdâr Mehmed Ağâ ibni

el-Hâcc Mustafâ Efendi hâzır oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî

ukûdde zikr-i âtî rub´ hissesi ve vakf-i sahîh-i şer´î ile vâkf olan bir bâb

hammâmın gayr-i ez vâkf selase-i erba´ hissesinin on iki sehimi i´tibârıyla iki

sehim hisse-i şâyi´asına vaz´-ı yedi bi't-tenbîhi’ş-şer´îye ysabit ve müthakkık

olan mahalle-i merkûme ahâlîsinden Müftî zâde Mehmed Arif ibni Mehmed

Emîn Efendi muvâcehesinde Ankara vilâyet-i celîlesi evkâf muhâsebecisi Rif'atlü

Mehmed Emîn Efendi tarafından vekîl-i medine-i merkûmede Tâpû Kâtibi

Ebûbekir Efendi ibni Hüseyin Ağâ hâzır olduğı hâlde medine-i merkûmede el-

Hâcc Ashâb mahallesinde kâin bir tarafdan ceddem müteveffâ Merkûm Ahmed

Ağâ' dan mevrûs müşterek hânemiz ve etrâf-ı selasesi tarîk-ı âmme ile mahdud

Komacık hammâmı dimekle ma´rûf bir bâb hamâmamın rub´ hisse-i şâyi´âsı ber

mûceb ve kaziyei-ma´mûl bahâ eyyam ve evkâti mahsûsesinde cü’zhanlıkağ vakf

olub ve sülüs ve irbâ´ve hisse-i şâyi´âsı dahi ceddem ve mevrûsumuz müteveffâ-

yi merkûm Ahmed Ağâ' nın hayâtında ile'l-vefât yedinde müstakilen mülki ve

Hakkî ve ba´de vefâte ber tashîh-i merkûm altı sehim hisse-i şâyi´âsı mezbûr

Abdurrahman' a ve üçer sehimden altı sehimi hisse-i şâyi´âsı dahi benimle

Ber vech-i muharrer benimle müvekkile-i mezbûre Hadîce Hâtûn' un birer

sehimden iki sehimi hisse-i şâyi´âlarımızı mezbûr Mehmed Arif fuzûli zabt ve bi

gayr-i hâk vaz´-ı yed ider olmağla suâl olunub hisse-i mezkûrelerinden keff-i yed

ve benimle muvekkile-imerkûme Hadîce Hâtûn' a izâfetle vekîl-imerkûm

Mehmed Ağâ'ya mahallined red ve teslîme kıbel-i şer´den tenbîh olunmak vekîl-i

mezbûr ile ma´an bi'l-asâle ve bi'l-verâse ve bi'l-veakel murâdumuzdur diyü

da´vâ ittiklerinde lede'l-istintâk merkûm Mehmed Arif hammâm-i mahdûd-i

mezkûrun fî'l-hakîka rub´ hissesi vakf-ı sahîh-i şer´î ile vâkf olduğını ve sülüs-i

267

erbâ´ hissesininber tashîh-i merkûm on iki sehim i´tibârıyla mülk olduğı hâlde iki

iki sehim hisse-i şâyi´âsı vaz´-ı yedini tâli´an ve kat´an ikrâr ve i´tirâf idüp lakin

cevâbında benimle gâib ani'l-meclis Mehmed İzzet bin Abdurrahman reddu’l-

evkâfdan olmamızla tevârih-i muhalli´a ile uhdemize etvcih olunub işbu

yedimize i´tâ olunan dört kıt´a berât-i şerîf-i âlîşân ve bir kıt´a sûret-i defterhane-

i âmireden istifhâm ve iştihrac eylediğimiz hammâm-ı mahdûd-i mezkûrun nısfı

vâkıf olub ve nısf-ı mezkûrun nısf-ı tevliyet ve nısf-i diğeri nezâret cihetlerine

meşrûta olduğından ol veihle hammâm-i mahdûd-i mezkûrun mecmû´ı on altı

sehim i´tibârıyla iki sehim i´tibârıyla iki sehim hisse-i şâyi´âsına bi't-tevliye ve

iki sehib hisse-i şâyi´âsına bi'l-inzâle yedi seneden beur buçuk vaz´-ı yed iderum

diyü berât-i mezkûrleri meclis-i şer´î ibrâz ve irâe ittikde fî'l-hakîka bâlâsı tuğrâ-i

garrâ ile müzeyyen ve müveşşah dört kıt´a berât-i şerîf-i âlîşânları meclis-i

de´âvîde başka bşaka nazar ve kirâet olundukda nezâret-i evkâf –i hümâyûn-i

mülûkâneme mülhâk evkâfdan Seferihisâr Günyüzi kazâsına tâbi´ Hâfızeddîn

emlâkinden nısf-ı İsrâil bâğı ve temâm Çay mezra´ası ve Safiyetullâh Hâtûn binti

Lütfullâh’ın Kumacık Hammâmı dimekle ma´rûf rub´ hammâm-i vakfının ber

vech-i meşrût nisn hise-i tevliyet cihetinin ve diğer berât-i şerîf-i âlîşânında

Nezâret-i Evakf-ı Hümâyûn-i mülûkâneme mülhâk efkâdan Seferihisâr Günyüzi

kazâsına tâbi´ ve Hâfızeddîn emlâkından nısf-i isrâil bâğı ve temâm Çay

mezra´ası ve Safiyetullâh Hâtûn binti Ltüfullâh’ın Kumacık hammâmı dimekle

ma´rûf rub´-i hammâm vakfın ber vech-i meşrûtda nısf hissesi nezâret hammâm

cihetinin diyü ilâ âhire ve diğer iki kıt´a berât-i şerîf-i alîşân dahi bu ibârede

olarak tasrîh ve beyân kılınmış olmağal bu sûretde medine-i merkûmede hükm-i

şer´îyesinde sicil-i mahfûzumda mukayyed ve yedi yüz on senesi târîhiyle

müverrah derdest blunan bir kıt´a ma´mûlun bahâda hammâm-ı mahdûd-i

mezkûrun ancak rub´-i hisse-i şâyi´âsı vâkf olmağla vâkfesi Safiyetullâh binti

Mevlanâ Lütfullâh bin Mevlânâ Hâfızeddîn olub ve hisse-i mezkûresi sevâbı

kendüsinin rûh-i azîzesine ihdâ kılınmak şartıyla İmâm-i evkâf-ı mahsûsasında

cü’hânlık vakfı-sahîh-i mümeyyizler hâzır olduğı hâlde’ebbed ve habs-i sarîh-i

muhalled ile vâkf idüp ve gıllesinin dahi kâri’ine i´tâ kılınmasını şart eylediği ve

hammâm-i mezkûrde tevliyet ve nezâret cihetlerine bir şey şart kılınmayub ancak

tevliyet ve nezâret cihetlerine İsrâil bâğı ve Çay mezra´aları hâsılâtlarını meşrûta

kıldığı istifhâm ve istihrâc kılınmağla merkûm Mehmed Arif’in vicâhen mine'l-

vücûh alâka ve medhali olmadığı hammâm-i mahdûd-i mezkûrde aslâ ve kat´an

meşrûtiyet olmadğı tebeyyün ve tahakku idüp ol vecihle hammâm-i mezkûrun

gayr-i ez vakf-ı sülüsi irbâ´ında merkûm Mehmed Arif’in vicâhen mine'l-vücûh

alâka ve medhâli olmadğı kendüsine tefhîm olundukda sâlifu'z-zikr ikrâr ve

i´tirâfi misillü hammâm-i mahdûd-i mezkûrun yalnız rub´-i vakf olub sülüs-i

erbağı dahi ber tashhi-i mezkûr müteveffâ-yi merkûm Ahmed Ağâ' nın veresenini

mülk-i mevrûsleri olduğı mu'ahhar dahi tâli´an ve kat´ ikrâr ve i´tirâf itmeğin

mûcebince hammâm-ı mahdûd-i mezkûrun ber vech-i mübeyyin ki fi's-sabık

gayr-i ez vakfa sülüs-i erba´ının on iki sehim i´tibârıyla iki sehim hisse-i

şâyi´âsından keff-i yed ve mahallinde müdde-i asîl merkûm Ali ile müvekkile-i

mezbûre Hadîce Hâtûn' a izâfetle vekîl-i merkûm Mehmed Ağâ' ya red ve teslîme

tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men

lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-işrîn min şehr-i Saferu'l-hayr li sene selâse ve tis´în ve

mieteyn ve elf

268

Sivrihisar_7681_0050/1

Sayfa 96

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli mahallesinde sâkine teba´a-i devletti

aliyye'nin Ermenî milleti nisvânından olub bundan akdem vefât iden Borad oğlu

kızı Varvara binti Ohannes veledi Atam’ın verâseti zevc-i metrûki mahalle-i

merkûme ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin Ermenî milletinden Asaboran

oğlu Kifork veledi Kirkos ile sadr-i sagîr oğlu Kalos’a inhisârı bi'l-ihbâr ba´de't-

tahakkukı'ş-şer´î sagîr-i mezbûrun babası ve Velîsi bâ´isu'l-i´lâm mezbûr Kifork

nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr olunan

Benli mahalleis mütemekkinlerinden kezâlik teba´a-i Devlet-i 'Aliyye' nin millet-

i merkûmesinden iken bundan akdem vefât iden Ustura oğlu Karabet veledi

Pedros veledi Atamek mukaddemâ sagîr ve hâlâ sülbî kebîr oğlu olub tereke-i

vâfiyesine bi'l-verâse vaz´-ı yedi bi'l-ikrâr sâbit ve sâbit ve mütehakkık olan

Nazir veledi merkûm Karabet muvâcehesinde zevcem müteveffât-i mezbûrenin

hâlâ sagirinde kendünden mukaddem vefât iden babası Ohannes' den mevrûs

mâlından tesviye-i umûrine vâsî-i mansûbi olan Aşo Hâzır bi'l-meclis Keriz oğlu

Tersis papas ma´rifetiyle merkûm Nazar’ın babası müteveffâ-yi merkûm Karit’e

edâ olunan iki bin üç yüz guruşi zevcem ve mevrûsemiz mütveffat-i mezbûre

Varvara ba´de'l-bulûğ kıbeli'l-ahz ve'l-istifâ vefât idüp meblağ-ı merkûm benimle

oğlum sagîr-i mezbûr Kalosa mevrûs olmağla meblağ-ı merkûm iki bin üç yüz

guruşi bi'l-verâse vaz´u'l-yed olduğı babası müteveffâ-yi merkûmun tereke-i

vâfiyesinden olmak üzre hâlâ bana edâ ve teslîme merkûm Nâzır’e kıbel-i

şer´den tenbîh olunmak bi'l-asâle ve bi'l-velâye murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ

ve'l-istintâk ol dahi cevâbında kaziye minvâl-i muharre üzre olduğıni ve babası

müteveffâ-yi merkûmun tereke-i vâfiyesine vaz´u'l-yed olduğını bi temâmihâ

ikrâr ve i´tirâf lakin yedimde olub sene-i sâbıka yani bin iki yüz doksan iki senesi

şehr-i cemâziye'l-evvelinin on beşinci güni târîhiyle müverrah ol tarihde Medine-

i merkûmeden nâibi’ş-şer´î bulunan meveddetlu es-Seyyid Mehmed Emîn Efendi'

nin hatmı ile mahtûm işbu bir kıt´a i´lâm-i şer´î natık olduğı üzre müdde-i

merkûm Kifork ber minvâl-i muharrer naibi-mûmâ ileyh huzûrında meblağ-ı

mezbûr iki bin üç yüz guruşi benden da´vâ ittikde ben dahi babam müteveffâ-yi

merkûm Karabet' in hîn-i vefâtında Bilecik kâimmekâmlığına mülhâk Gülyazi

nâhiyesi kurâsından Türkman Karyesi ahâlîsinden Hâncı oğlu Varton zimmetinde

bin üç yüz elli guruş deyn-i borci Sergiz zimmetinde üç yüz elli guruş Temurci

Sergiz zimmetinde üç yüz guruş ve Ezik oğlu Hanporson zimmetinde üç yüz altı

guruş ki cem´ bin dokuz üyz elli altı guruş bâ sened alacaklarını vâlidem ve vâsî-i

mansûbem Mama nine Artini dahi merkûm Tersis papasa lede'l-havâle ve

senedât-i mezkûreyi ba´de't-teslîm ol dahi bi'l-vesâye ba´de'l-kabûl medyûn-i

merkûmlerden meblağ-ı mecmû´ merkûm bin dokuz yüz elli altı guruşi ahz ve

kabz ve makbûzini kendüye irsâl ve îsâle akrabâsından olub târîh-i i´lâmdan üç

sene mukaddem verâseti sülbî sagîr oğlulları Avram ve Makroyus ve sülbiyei-

269

kebîre kızı Manike ve sülbiye-i sagîre kızı Maryem ve anası Denne binti

İskender’e münhasıra olduğı hâlde vefât iden İskender oğlu Agob veledi Haci

Avaris tarafından vekîl iderek merkûm merkûm Agob dahi vekâlet-i merkûmeyi

ba´de'l-kabûl sâlifu'z-zikr Türkman karyesine varub meblağ-ı mezkûr bin dokuz

yüz elil altı guruşi sâlifu’l-beyân medyûn-i merkûmlerden temâmen ahz ve kabz

ve makbûzini vâsî-i merkûm Tersis Papasa edâ ve teslîm idiyüb hatta meblağı-

mezkûri ashâb-i medyûnlerden temâmen aldığını hayâtında ikarr dahi itmişdi

diyü merkim Agob' un evlâd-i sigârının bâ hüccet-i şer´îye vâsî-i mansûbleri ve

mezbûretân Manik’e ana taraflarından vekîl-i müseccel-i şer´îleri işbu hâzır bi'l-

meclis Marta oğlu Mardoros veledi Kirakos’un gıyâbında isbât itmişdim diyü

i´lâm-i mezkûri ibrâz ve irâesiyle inkârlarına mukârrîn def´ tasaddî itmiş ise de

ber vech-i muharrer müteveffâ-yi merkûm istihâm olunmağla bu sûretde

gıyâbdan istimâ´ sitâhi şer´an câiz olammağla i´lâm-i mezkûr ile hükm-i menkûzi

olduğından el-hâlet-i hazihi ber vech-i meşrûh müteveffâ-yi merkûm Agob' un

sağılında meblağ-ı merkûm bin dokuz yüz elli altı guruşi ahz ve kabz ve

makbûzini vâsî-i merkûm Tersis papasa defe ve teslîm itmekle merkûm Agob' un

kıbeli'l-vefât ikrâr ittiği müdde´âlarına mutâbık mezbûr Nazar’dan beyine taleb

olundukda isbât-ı beyyineden izhâr-i acz idüp ancak vâsî-i merkûm Tersis

Papas’a bi't-taleb tahlif merkûm Agob' un verese-i kebirleri mezbûretân Manik’e

ve Anna’dan (…) taleb tahlif olmadığından ber vech-i muharrer mezbûr Nazar’ın

ma´ru'z-zikr ikrârı mûcebince meblağı-mezkûr iki bin üç yüz guruşi bi'l-verâse

vaz´u'l-yed olduğı babası müteveffâ-yi merkûm müteveffâ-yi merkûm Karabet' in

tereke-i vafiyesinden olmak üzre müdde-i asıl ve Velî-i merkûm ahala edâ ve

teslîme merkûm Nazar’a tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimaz huzûr-i Âlîlerine

i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-sâlis aşere min şehr-i Rebîu'l-

evvel sene selâse ve tis´în Ve mieteyn ve elf

2

Der-i devlet mekine arzı abd-i dâ´î kemineleridir ki

İstâb-i âmireye merbût emlâkden Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde kâin Ak

kebîr-i kûrî-i hümâyûnun görünen lüzûmına mebnî tahkîk-i ahvâl zimmetinde

intihâb ve me'mûr buyurulan izzetlü Mehmed Behzâd Efendi' ye i´tâ buyurulan

bir kıt´a ta´lîmât defterhâne kuyûdından ihrâc ittiriliub me'mûr-i mûmâ ileyhe

tevdî´ idilen defter-i hâkânîsi mecubence tahkîk-i ahvâli lâzım gelub müktezâsını

sür’at-i icrâsı babında hâlâ Ankara vilâyet-i celîlesine tiban hazîne-i hâssa-i

nezâret-i celîlesinden sadır olan bir ikat tahrîrât-i aliyye ve mucebicne vilâyet-i

müşârun ileyhden Seferihisâr kazâsı kâimmekâmlığına tastîr buyurulan

emirname-i vilayeti-penâhîye imtisâlen zikr-i cây-i husûsun mahallinde keşf ve

tahrîr ve tecdid ve tavsîfiyçun memuri mûmâ ileyh iltimâsıyla savb-i şer´-i

enverden me'zûn irsâl olunan Kazib Ali Efendi ibni ahci Bekir Ağâ Dâ´îleri

Ankara vilâyet-i celîlesine mülhâk Medine-i Seferihisâr Günyüzi hudûdında

gâyetinde vâkı´ Akbekiri kuri-i hümâyûni dâhilinde kâin Parisi Bey dimekle

ma´rûf zikr-i âtî cayir üzerinde mebnî çiftlik ebniyesi üzerine varub medine-i

merkûme ve Mihalic kazâsı hey'etleri ile sâhib-i arz vekîl-i Medine-i merkûmede

tâpû katibi Ebûbekir Efendi ibni Hüseyin Ağâ vesâir cerîdede mazbûtu'l-esâmî-i

müslimîn huzûrlerinde akd-i meclis-i şer´-i âlî ittikde-i meclis-i şer´-i âlî ittikde

270

çiftlik-i mezbûrede sâkin Kör oğlu hacı Mehmed Ağâ ibni (boş) nâm kimesne

meclis-i ma´kûd-i mezkûrde nezâret-i müşaruh ileyh idâresinden tanzîm ve te’lîf

ve imlâ ve yedine i´tâ kılınan on üç bendi muhtevî ta´lîmât-i seniyyeyi müsteshab

me'mûr-i mûmâ ileyh bendeleri muvâcehesinde şöyle ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm

iderek işbu lede'l-ahâlî ve'l-cirân Kemâl-i şöhretine binâen tahdîd ve tavsîfden

müsta´nî buyût-i âdideyi müştemil zikr olunan çiftliğin ve ma´lûmu'l-hudûd ve'l-

kıt´a tarla ve çayır haylı müddetten beru taht-i tasarrıfında olarak zirâ´at ve

hirâset itmekde isemde mahal-i mezkûr Kir-i hümâyûn dâhilinde olub sarf-ı

emlâk-i şâhânede olduğu ve hiçbir vecihle hakk-ı tasarrufum olmadığı ve ancak

bâ berât-i şerîf mutasarrıf olmudğı Kuri-i hümâyûn civârında Burçak ve Ahâdlar

mezra´ası olduğını bâ arz-ı hâl ikrâr ve i´tirâf eyledim diyü tâli´an ve kat´an ikrâr

ve i´tirâf eyledum diyü tâli´an ve kati´an an ikrâr ve i´tirâf eylediğini tabit-i

mûmâ ileyh mahallinde ketb ve tahrîr ve ma´an meb´ûs imzâ-i şer´le meclis-i

şer´e gelub alâ vukû´ a inhâ ve takrîr eylediği ve ba´dehu merkûm Hâcî Mehmed

Ağâ medine-i merkûmede hükûmet konâğında meclisi-i şer´de dahi kezâlik

çiftlik-i mezkûr ma´a arâzî-i emlâk-i şâhâneden olub me'mûr-i mûmâ ilyeh hâzır

olduğı hey'et-i meclise i´tâ eylediği arz-ı hâl mucebicne kendüsinin vicâhen

mine'l-vücûh alâka ve medhali olmadğı kemâ fi's-sâbık tâli´an ve kati´an an ikrâr

ve i´tirâf eylediği bi'l-iltimâs paye-i serîr-i saltanat-i a´lâya arz ve i'lân olundı

bâkî emr ve fermân hazret-i min lehu'l-emrindir

Fî 15 Saferu'l-Hayr sene 1293

Sivrihisar_7681_0050/2

Sayfa 97

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Tatlar mahallesi ahâlîsinden Hâlid oğlu Ömer

Ağâ ibni Hâcî Hüseyin Ağâ nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet

konâğında hâvî odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î

me´âlî ukûdde mahale-i merkûme ahâlîsinden Hemşîre zâdesi bâ´isu'l-i´lâm

Saatçi Mahmûd Efendi ibni Abdullâh muvâcehesinde târîh-i i´lâmdan sekiz sene

mukaddem merkûm Mahmûd Efendi' nin mâlından ve yedinden gasb eylediği iki

bin iki yüz elli beş guruş kıymetlu bir çitf altun cebe ile iki yüz elil be guruş

kıymetlu bir aded sim tepelik ki cem´an iki bin dört yüz elli beş guruş kiymetlu

mezkûr cebe ve tepelik mevcûde ise aynilerin ve müstelkele ise ba´de’s-subut

kıymet-i şer´îyelerin be tarîku’l-takâs merkûm Mahmûd Efendi' den hâlâ taleb

iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi zikr olunan cebe ve tepeliği ahz ve

kabz eylediğimizi ikrâr ve i´tirâf idüp lakin cevâbında sâlifu'z-zikr cebe ve

tepelik dâyim-i merkûm Ömer Ağâ' nin zevcesi müteveffât Züleyhâ binti Hâcî

Mehmed' in re's-i mâlı olub ve mütevefat-i mezbûr nin hîn-i vefâtında mezkûr

cebe ve tepelik kıymetleri olan meblağ-ı merkûm iki bin dört yüz elli beş guruş

ile iki yüz yetmi beş guruş kıymetlu bir çift sim ateşe ve yüz elli guruş kıymetlu

diğer bir çift ateşe ve beş bin guruş kıymetlu on tâkım elbise-i mütenevvi´a ve

altı yüz elli guruş kıymetlu bir çift incili küpe mâlı olub kıymetleri olan cem´an

sekiz bin beş yüz otuz guruşun mezbûre Züleyhâ mâl-i murahhasında kıymetleri

271

semenine mu´âdil olan anifu'l-beyân cebe ve tepeliki vefâtdından osnar âhara

bey´ ve hâsıl olan semenlerini techîz ve tekfîn ve iskât-i salât ve vücûd-i bere-i

sâireye sarf ve tenfîzinde muhzir-i şuhûdde beni vâsî-i muhtâr nasb e ta´yîn

itmekle ben dahi vasiyeti-mezkûreyi ba´de'l-kabûl ber vech-i muharrer zevcesi

Züleyhâ' nnı vasiyet-i mezkûreden bir iki gün murûrinde masarrat-i ale'l-yesâihâ

vefât itmesiyle mâru'l-beyân cebe ve tepelik vesâesâihâ vefât itmesiyle mâru'l-

beyân cebe ve tepelik vesâetim hasebiyle terekesinden ahz ve kabz ve âhara bey´

ile semenleri olan meblağı-merkûm iki bin dört yüz elli beş guruşini mahalliren

bi'l-vesâye sarf ve tenfîz eyledum diyü ba´de'd-def´ ve'l-inkâr dâfi´-i merkûm

Mahmûd Efendi' den ber minvâl-i meşrûh def´-i müdde´âlarına mutâbık beyine

taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Câmi´-i kebîr mahallesi

ahâlîsinden Mehmed Efendi İbni Mehmed Efendi ve Muslihidden oğlu Bekir

Efendi ibni Mustafâ Efendi ve Tatlar mahallesi ahâlîsinden Mollâ Mustafâ Bin

Halîl ve Merkeci oğlu Halîl bin Yûsûf ve hacı Mehmed ail bin İsmâîl ve Halîl

Efendi ibni Ömer' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükelir ihbâr ve iş´âr olunan sâlifu'z-zikr Câmi´-i Kebîr

mahallesi ahâlîsinden el-Hâcc Hâfız Ömer Efendi ibni hacı Mustafâ ve Tatlar

mahallesi ahâlîsinden Hâcî İsmâîl bin Mustafâ ve Mollâ Mustafâ bin Mehmed

Râşid Efendi ve mahelle-i mezbûre sâkinelerinden Züleyhâ binti Hâcî Mahmûd

ve Emîne binti Ömer nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber nahc-i

şer´i isbât itmeğin mûcebiyle müdde´î-i merkûm Ömer Ağâ da´vâ-i mezkûresiyle

mezbûr Mahmûd Efendi' ye bi vech-i şer´î mu´ârazadan men' olunduğı tescîl ve

bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's- sâlis

aşere min şehr-i Ramazânu’l-mübârek sene esnâni ve tis´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı -ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Tatlar mahallesi ahâlîsinden Hâlid oğlu Ömer

Ağâ ibni Hâcî Hüseyin Ağâ nâm kimesneler medinen-i merkûmede hükûmet

konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i

şer´î me´âlî ukûdde mahalle-i merkûme ahâlîsinden Hemşire zâdesi bâ´isu'l-i´lâm

Saatçı Mahmud Efendi ibni Osmân muvâcehesinde târîh-i i´lâmdan dört sene

mukaddem sûk-i sultânîde kâin Hâcî Ümîd çeşmesi vakfı musakkafâtından olub

bâ temessük-i mütevellî bi'l-icâreteyn taht-ı tasarrufımda bulunan ma´lûmu'l-

hudûd bir bâb dükkânımı merkûm Mahmûd Efendi' ye bâ izn-i mütevellî sekiz

bin guruş bedel mukâbelesinde ferâğ-i kat´i mu´teber ile ferâğ ve tefvîz

eylediğimde ol dahi ba´de'l-teferrû´ve'l-tefevvuz bedeli olan meblağ-ı merkûm

sekiz bin guruşden gayr-i ez makbûz-i merkûm Mahmûd Efendi zimemtinde

alacak hakkım olan bin yüz kırk beş guruş ile kezâlik târîh-i i´lâmdan on sene

mukaddem dükkân-i mezkûred olan çekmecem derûninde mevzû´ ecnâs-i

muhtelife nukûd-i mevcûdemden haberim olmaksızın merkûm Mahmûd Efendi'

nin hafiyeten anz ve kabz ve kendü umûrine sarf-i istihlâk eylediğ ihata târîh-i

mezkûrde Çalık oğlu Mollâ Mustafâ menzilinde muhzir-i şuhûd zimmetinde bana

deyni olduğını an ikrâr ve i´tirâf eylediği üç bin yüz guruş ki cem´an dörtbin iki

yüz kırk beş guruşi merkukm Mahmûd Efendi' den hâlâ taleb iderum diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında müdde´î-i merkûmun zikr olunan

272

çekmece derûnında meblağ-ı mezkûr üç bin yüz guruşini hafiyeten ahz ve kabz

ve istihlâk idüp mu'ahharen zimmetinde deyni olduğını ikrâr itti diyü

müdde´âsını külliyen inkâr idüp ancak târîh-i mezkûrde dükkân-i mezbûri sekiz

bin guruş bedel mukâbelesinde merkûm Ömer' den teferrû´ ittiği ikrâr e i´tirâf

idüp lakin bedel-i merkûm sekiz bin guruşi nakden ve havâleten temâmen ve

kâmilen merkûm Ömer Ağâ'ya def´ ve teslîm idüp ol dahi temâmen ahz ve kabz

itmiştim diyü ikrârini beyânıyla def´e tasadid ititkde evvel emirde merkûm Ömer

Ağâ' dan ber vech-i muharrer merkûm Mahmûd Efendi çekmecesi derûnında

hafiyeten üç bin yüz guruş ahz ve kabz ve ihstihlâk ve ba´dehu ikrâr eylediği

müdde´âsına mutâbık beyiyne taleb olundukda isbât-ı beyyineden izhâr-i acz

idüp tahlîf dahi taleb olmamala merkûm Mahmûd Efendi' ye bilâ beyine

mu´ârazadan ba´de'l-men' sânîyen dâfi´-i merkûm Mahmûd Efendi' den ber vech-

i muharrer bedel-i merkûm sekiz bin guruş nakden ve havâleten temâmen ve

kâmilen merkûm Ömer Ağâ' ya def´ ve teslîm ol dahi temâmen makbûzi olduğını

ikrâr eylediği def´-i müdde´âsına mutâbık beyiyne taleb olundukda usûl-i

mevzû´asına tatbîken evvelen Kethüdâ Mahallesi ahâlîsinden Mollâ Ömer bin

Mehmed bin Hüseyin' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Kuşdilli oğlu

Hâcî Süleymân bin Süleymân ve Sâlih Efendi İbni Ali Efendi' den alenen lede't-

tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükeleri ihbâr ve iş´âr olunan sâlifu'z-zikr

Kethüdâ mahallesi ahâlîsinden Ali İmâm oğlu Hâcî Sâlih bin Hâcî Hüseyin ve

Mollâ Mustafâ bin Mehmed Râşid nâm kimseneler şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe

ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle müdde´î-i mebur Ömer Ağâ da´vâ-yi

mezkûrsiyle mezbûr Mahmûd Efendi' ye bi vech-işeri mu´ârazadan men' olundığı

tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-

yevmu'l-işrîn min şehr-i Ramazânu’l-mübârek li sene isnâni ve tis´in ve mieteyn

ve elf

Sivrihisar_7681_0051/1

Sayfa 98

1

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde kâin Medine-i Sefer-i hisâr muzâfâtından

Günyüzü nâhiyesi Kurâsından Yazar karyesi ahâlîsinden ve Şekerçi esnâfından

Hâcî Mahmûd oğlu Evkâf-ı hümâyûn-i mülûkâneye mülhak evkâfdan Harameyn-

i muhteremeyn vakf-ı musakkafâtından Mahmiye-i İstanbul’da Alaca Hamâm

kurbinde Çelebi oğlu Hac Alâaddîn mahallesinde vâkı´ cerîde-i vakf-ı müşârun

ileyhin sekiz yüz altmış dokuzunci ad ve umûmisinde mukayyed ve doksan

birinci numero ile merkûm bir tarafdan hâne divarı ve bir tarafdan kahfeci

dükkâni ve bir tarafdan Çariçi dükkânai ve bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd

beher şehr vakf-ı mezbûre dört guruş icare-i mu´accilelu mukaddemâ Şekerci ve

el-yevm Fincancı bir bâb gedik dükkâni gediği ahûrîn mezbûr dahi Ahmed ve

Mustafâ’nın bâ temessük evkâf bil münâsefe taht-ı tasarrufında iken sene-i

sâbıkını bin iki yüz yetmiş bir senesi hilâlinde mezbûr Ahmed vefât idüp taht-i

tasarrufında olan nısf hisse-i şâyi´ası sülb-i kebîr oğulları Hüseyin ve Ali ve

273

sülbiye-i kebîre kızları Ayişe ve Döndi Hâtûnlara bi'l-intikâl bin iki yüz seksen

dokuz senesi hilâlinde ibn-i mezbûr Ali dahi bilâ veledi vefât itmekle müteveffâ-

yi mezbûrden müntakil hisse-i sayi´a-i ma´lûmesi mu'ahhare şeref-i te’sîs

buyurulan tevsi´ intikâlât-i nizâmiye-i seniyesi müktezâsinca âdiyen ve

müsâviyen li ebeveyn er ve kız karındâşları mezbûrune Hüseyin ve Ayişe ve

Döndi Hâtûnlara intikâl idup ve yine bien iki yüz yetmiş iki senesi hilâlinde

merkûm Mustafâ dahi vefât idüp kezalik taht-ı tasarrufında bulunan nısf hisse-i

şâyi´ası sülb-i kebîr oğulları Hasan ve diğer Hüseyin’e intikal itmiş ise de el-

yevm mu´âmele-i intikâlleri icrâ olunmayub hâlâ yedleri müteveffâ-yi merkûmân

uhdelerine vakf-ı müşârun ileyh Hâtûn’e i´tâ kılınub yedlerinde bulunan

temessük atik mûcebince tasarruf itmekde oldukları nâhiye-i mezbûre neyâbet-i

şer´iyesinde vürûd iden zeyli mazbatalu bir kıt´a memhûr ve musaddak ilm ve

haberden müstebân olduğından başka zikr olunan Yazı Karyesi ahâlîsinden

Konur oğlu İbrâhîm bin Osmân ve Penâz oğlu Halîl İbrâhîm bin Halîl nâm

kimsenelerin meclis-i şer´de alâ tarîkı’ş-şehâde ihbârları ve yedlerinde bulunub

meclis-i şer´de mu´âyene olunn bir kıt´a tahrîr-i cedîde ilm u hayırdan Hüseyin

ve Ayişe ve Döndi Hâtûnlara ve otuz sehimden altmiş sehimi mezbûrât Hasan ve

diğer Hasan’a intikâl eylediği lede'ş-şer´i'l-enver zâhir ve mütehakkkık olduktan

sonra mezbûrûn Hüseyin Döndi ve Ayişe ve Hasan ve diğer Hüseyin medine-i

merkûmede hükûmek-i şer´iye konağında meclis-i şer´-i şerîf-i enverde sâbıku’l-

zikr Yazı karyesi ahâlîsinden mezkûrde olan bir bir i´tibâr merkûm hisse-i

mezkûrelerimizi bedel-i misilleriyle mahallinde bâ izn-i mütevelli ferâ´

kat´imu´teber ile âhara ferâğ ve tefvîze ve bedellerini tâlibi yedinden ahz ve

kabza ve makbûzini bize irsâl ve isâle eyledik didiklerinde ol daih ber vech-i

muharrer vekâlet-i merkûmeye kabûl ve hizmet-i lâzimesini kemâ yenbeği edâya

ta´ahhud ve iltizâm itmeğin mâ vak´ı bi't-taleb ketb olundı fi'l-yevmu’l-hâmis

min şehr-i Cemâziye'l-evvel li sene selâse ve seb´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu’l-hâl

Günyüzi nâhiyesinin Geçik karyesi ahâlîsinden abdulalh Onbaşı bin Mahmûd

Karye-i merkûme ahâlîsinden Ali Efendi ibni Mahmûd Ağâ ve karındâşı Bekir ve

gayruhum

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Mülk karyesinde sâkin iken bundan akdem vefât

iden İbiş oğlu İbrâhîm bin Mehmed bin Abdullâh' ın verâseti sülb-i kebîr oğulları

Halîl ve Mehmed ve sülbiye-i kebîre kızları Sâime ve Kezibân ve Havvâ’ya

münhasıra ba´dehu kıbeli't-taksîme merkûm Halîl dahi vefât idüp verâseti zevce-i

menkûha-i metrûkesi Enîse binti Ali ile li ebeveyn er ve kız karındnaşları

mezbûrûn Mehmed ve Sâime ve Kezibân ve Havvâ Hâtûn'lara münhasıra ve

ba´dehu kıbeli't-taksime mezbûre Saime Hâtûn dahi vefât idüp verâseti zevce-i

metrûki İsmâîl Bin Mustafâ ile sadr-i kebîr oğulları Hüseyin ve İbrâhîm ve

sadriye kebîre kızarlı Neslihân ve Nazîfe ve sadriye-i sadriyem-i sagîre kızları

Ayişe ve Kezibân' a münhasıra ba´dehâ kıbeli't-taksime mezbûr memhde dahi

274

vefât idüp verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi mezbûre enîse binti Ali ve diğer

zevcesi Hadîce binti Abdullâh ile sülb-i sagîr oğlu Halîl ve sülbiye-i sagîre kızları

diğer Havvâ ve Ayişe' ye münhasıra olduğı bi'l-ihbâr lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve

mütehakkik olduktan sonra sâhib-i arz-ı hâl ma´rifeti'z-zât zevce-i mezbûre

Hadîce Hâtûn medine-i merkûmede hükûmet şer´îye konâğında de´âvi odasında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukude derûn-i arz-

ı hâlde mezkûretu’l-ism kezâlik zât-i ma´rûfe bâ´isetu'l-i´lâm mezbûre Havvâ

Hâtûn muvâcehesinde zevcem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûm Mehmed'

in zâhire ihraâc olunub ma´rifet-i şer´îye tahrîr ve âhara bey´ ve esmânı beyne'l-

verese nefsiyçun mezkûr terekesinden başka hâric ez defterde mezkûr terekesi

olan eşcâr-i müsmireden kırk aded ahlad ağacı ve kırk keyl-i İstanbulî Mısır ve

on keyl sinoter? elli aded lira-i Osmânî ve iki dizide yigirmi aded sandıklı ve

otuzar aded memdûhiye altunları ki cem´an sekiz bin beş yüz guruş nakdini

zevcem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr Mehmed' in vefâtından sonra

mezbûre Havvâ Hâtûn bi gayr-i hâk müstakileten ahz ve kabz ve ketm ve ihfâ

itmekle eşcâr ve emvâl-i müsmire-i mezkûre mevcûd ise aynından ve müstehleke

ise ba´de’s-subut kıymet-i şer´îyeleri nakd-i meblağ-ı mezkûrden benim hisse-i

irsiye-i mâ´lûmemi mezbûre Havvâ Hâtûn' dan bi'l-verâse hâlâ talem iderum diyü

eylediğim da´vâm mülk-i müstakileten mâlım olub mezbûre Havvâ Hâtûn' un

fuzûli gasb ve zabt eylediği bir aded atlâs ve bir poşu ve bir sim yan akçesi ve bir

çift sim hamâil ve bir sim pazâvând ve bir tilsimi dahi hâlâ taleb iderum diyü

mezbûre Havvâ Hâtûn' un ancak zikr olunan ahlad Ağâalrından ma´adaya

inkârına mukârren tasaddî iylediğiim da´vâmdan (öte sayfaya nakl) bâ tavassut-i

muslihûn kat´an li’nizâ bi tav´i ve'r-rızâ üç yüz guruş üzerine musâlah-i sahîh-i

şer´îye ile sulh olunduğımızda ol adhi sulh-i mezbûri ba´de'l-kabûl karye-i

merkûmede vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd ve'l-cirân tahtânî altı bâb oda ve bir mikdâr

havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzil ile dört bâb odaya müştemil Hâriciye

ta´bîr olunan diğer bir bâb mülk-i menzil ve mezbûre Havvâ Hâtûn' un mukır ve

mutasarrıf olduğı sâbıku’z-zikr ahlad ağaçlarında olan yüz sekiz sehim hisse-i

şâyi´amı bi hamulete mâyişetimle ve bi haviye? tarafından bi'l- îcâb ve'l-kabûl

bâten ve sahîhen iki yüz elil guruşe mezbûre Havvâ Hâtûn' a bey´ ve temlîk ve

vech-i lâyığı üzre teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk

ve teslîm ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr iki yüz elli

guruş ile bedel-i sulh-i mezkûr üç yüz guruş ki cem´an beş yüz elli guruşi meclis-

i sulh ve ba´idden kıbeli'l-mufâraka mezbûre Havvâ Hâtûn yedinden temâmen ve

kâmilen ahz ve kabz itmemle sâlifu'l-beyân taksîm der dest bulunan tereke-i

bey´iye-i mevcûdesinden mâ´adâ zevcem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi

mezbûrun dâhil-i kassâm-i mezkûr ve hâric ez defter-i mezbûr kalîl uve kesîr

celîl ve sagîr bi'l-cümle ism-i mâl itlâk olunur tereke-i mâ´lûme ve mechûlesine

ve cem´i-i husûs-i mirâsa ve bey´-i mezkûreye gabn ve takrîr da´vâsına

müte´allika ammem-i de´âvî ve kâfe-i mutâlebâtdan mezbûre Havvâ Hâtûn'un

zimmetini ibrâ ve âmme-i sahîh-i şer´î ile bi'l-verâse ibrâ ve iskât eylediğimde ol

d aha kıyye kezalik bi'l-cümle husûs-i mirâsa ve bana medfû´leri olan cem´an beş

yüz guruşun istirdâdına müte´allika âmme-i da´vâdan benim zimmetimi ibrâ-i

âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât ve tarafından her birimiz ber minvâl-i

muharrer âharın ibrâsıın kabûl idüp bu bu vecihle kat´i-i nizâ´ ve ref-i hüsûmet

eledik diyü müdde-i mukırre-i mezbûre Hadîce Hâtûn'i sâdır olan cem´-i kelimât-

275

i meşrûhasının mezbûre Havvâ Hâtûn' dan şifâhen ve vicâhen tasdîk eylediği

tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-

yevmu'l-işrîn min şehrî Rebi´u'l-ahir sene selase ve tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0051/2

Sayfa 99

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Baba Zât karyesinde sâkin ve zât-i ta´rîf-i şer´î

ile ma´rûfe sâhib-i arz-ı hâl Emir oğlu kızı Ayişe binti Ali nâm Hâtûn medine-i

merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler ile sâhib-i arz

vekîl-i hâlâ Medine-i merkûmde Tâpû katibi Ahmed Efendi hâzır oldukları hâlde

ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir kıt´a tarlaya vaz´-ı yedi bil

beyyineti’ş-şer´iye sâbit ve mütehakkı olan derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism

karye-i merkûme ahâlîisnden bâ´isu'l-i´lâm Öksuz oğlu Hâcî Ömer bin Ali

muvâcehesinde marye-i merkûme civârında Koltan özi nâm mevkı´de vâkı´

tarafeyni Kör Hüseyin oğlu Mustafâ ve Kultan karyeli diğer Mustafâ tarlaları ve

tarayfeh hark ile mahdûd tahtminen beş dönüm mikdâri bir kıt´a sulu tarla târîh-i

i´lâmdan birkaç sene mukaddem vefât iden babam Emîr oğlu Ali bin Ali bin

Abdullâh' ın hayâtında ile'l-vefât bâ tâpû taht-i tasarrufında olub ba´de vefâte

benim li ebeveyn er ve kız karındaşlarım İbrâhîm ve Alîme ve Ümmühân ve

Fatma' ya intikâl idecek iken tarla-i mahdûd-i mezkûri bilmem kaç seneden beru

merkûm hacı Ömer ber takrîrle fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed ider

olmağla suâl olunub tarla-yi mahdûd-i mezkûrde benim hissem her ne ise keff-i

yed ve mahallinde bâ izn-i sâhib-i arz bana red ve teslîme merkûm hacı Ömer' e

cebr ve tenbîh olunmak matlûbumdur diyü mechûl üzerine tasaddî eylediği

da´vâsı sahîh da´vâya muhtâc idüğinden takrîr-i meşrûhı üzre tasadid eylediği

da´vâıs iltifâta şâyân olmayup ve husûs-i mezkûr hakkında merkûm Hâcî Ömer' e

şer´an suâl dahi tevcîh itmemdiği müdde´îye-i mezbûre Ayişe Hâtûn’a tefhîm

olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr

fî'l-yevmu'l-işrîn şehr-i Cemâziye'l-ulâ sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı -ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Tatlar mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm

Saatçı Mahmûd Efendi ibni Osmân nâm kimesne medinen-i merkûmede hükûmet

konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i

şer´î me´âlî ukûdde Haymana kazâsı dâhilinde Aniler karyesi ahâlîsinden

Dimikaelli aşiretinden Abdülhamîd ibni Hâcî Osmân Efendi muvâcehesinde

târîh-i i´lâmdan iki sene mukaddem merkûm Abdülhamîd' in karındâşı ve kâfe-i

mahsûsnda şerîki gâib ani'l-beled İbiş Efendi ibni'l-merkûm Hâcî Osmân Efendi'

nin mâlından ve yedimden iştirâ ve kabz evylediğ iba defter-i müfredât-i envâ´ı-

mütenevvi´a mütenevvi´a elbise semeninden zimmetinde bin üç yüz altmış guruş

bana deyni olub meblağ-ı merkûm bin üç yüz altmış guruşi müşterek mallarından

276

bana red ve teslîme karındâşım merkûm Abdulhamîd tarafından emr ve tevkîl ve

merkûm Abdülhamîd' dahi vekâlet-i merkûmeyi kabûl itmişken el-hâlet-i hazihi

tesmiminde imtinâ´ ider olmağla suâl meblağ-ı merkûm bin üç yüz altmış guruş

merkûm Abdülhamîd' den hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol

dahi cevâbında fî'l-hakîka karındâş-ı gâib-i merkûm İbiş Efendi ile kâfe-i husûsde

şirketini ve cihet-i merkûmeden karındâş İbiş Efendi' nin zimmetinde merkûm

Mahmûd Efendi' ye deyni olub müşterek mâllarımızdan merkûm Mahmûd

Efendi' ye edâ ve teslîme kendüsüsi emr ve tevkîl eylediğini tâli´an ve kati´an an

ikrâr ve i´tirâf idüp ancak ne mikdâr olduğı mâ´lûmum değildir diyü mikdârini

inkâr idincek müdde´î-i merkûm Mahmûd Efendi' den ber vech-i muharrer cihet-i

merkûmeden bin üç yüz altmış guruş alacağı olduğı müdde´âsına mutâbık beyine

taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evveln Elmali mahallesi (öte

sahifeye nakl şod) Mahallesi muhtârları Ali bin Mustafâ ve Mustafâ bin Osmân

ve Çubuk Mahallesi muhtârları Süleymân Efendi ibni Hâcî Hasan Efendi ve

Ahmed bin Süleymân Usta' dan bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Elmalı

mahallesi ahâlîsinden Berber oğlu Halîl bin Hâcî Hüseyin ve müftî zâde Yûsûf

Bin Hâcî Hasan Efendi nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber nahc-i

şer´i isbât itmeğin mûcebiyle meblağ-ı mezkûrinin üç yüz altımş guruş mezbûr

Mahmûd Efendi' ye hâlâ edâ ve teslîme merkûm Abdülhamîd' e tenbîh olundğı

tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-

yevmu's-sadis aşere min şehrî Rebi´u'l-ahir sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0052/1

Sayfa 100

1

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde kâin Medine-i Seferihisâr muzâfâtından

Günyüzi Nâhiyesi Kurâsından Yazar Karyesi ahâlîsinden ve Şekerçi esnâfından

Hâcî Mahmûd oğlu evkâf-ı hümâyûn-i mülûkâneye mülhak evkâfdan Harameyn-

i muhteremeyn vakf-ı musakkafâtından mahmiye-i İstanbul’da Alaca Hamâm

kurbinde Çelebi oğlu Hâce Alâaddîn mahallesinde vâkı´ cerîde-i vakf-ı müşârun

ileyhin sekiz yüz altmış dokuzunci ad ve umûmisinde mukayyed ve doksan

birinci numero ile merkûm bir tarafdan hâne divarı ve bir tarafdan tahfeci

dükkâni ve bir tarafdan Çariçi dükkânai ve bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd

beher şehr vakf-ı mezbûre dört guruş icare-i mu´accilelu mukaddemâ Şekerci ve

el-yevm Fincancı bir bâb gedik dükkâni gediği ahûrîn/i mezbûr dahi Ahmed ve

Mustafâ’nın bâ temessük evkâf bill münâsefe taht-ı tasarrufında iken sene-i

sâbıkını bin iki yüz yetmiş bir senesi hilâlinde mezbûr Ahmed vefât idüp taht-i

tasarrufında olan nısf hisse-i şâyi´ası sülb-i kebîr oğulları Hüseyin ve Ali ve

sülbiye-i kebîre kızları Ayişe ve Döndi Hâtûnlara bi'l-intikâl bin iki yüz seksen

dokuz senesi hilâlinde ibn-i mezbûr Ali dahi bilâ veledi vefât itmekle müteveffâ-

yi mezbûrden müntakil hisse-i sayi´a-i ma´lûmesi mu'ahhare şeref-i te’sîs

buyurulan tevsi´ intikâlât-i nizâmiye-i seniyesi müktezâsinca âdiyen ve

müsâviyen li ebeveyn er ve kız karındâşları mezbûrune Hüseyin ve Ayişe ve

Döndi Hâtûnlara intikâl idup ve yine bien iki yüz yetmiş iki senesi hilâlinde

277

merkûm Mustafâ dahi vefât idüp kezalik taht-ı tasarrufında bulunan nısf hisse-i

şâyi´ası sülb-i kebîr oğulları Hasan ve diğer Hüseyin’e intikal itmiş ise de el-

yevm mu´âmele-i intikâlleri icrâ olunmayub hâlâ yedleri müteveffâ-yi merkûmân

uhdelerine vakf-ı müşârun ileyh Hâtûn’e i´tâ kılınub yedlerinde bulunan

temessük atik mûcebince tasarruf itmekde oldukları nâhiye-i mezbûre neyâbet-i

şer´iyesinde vürûd iden zeyli mazbatalu bir kıt´a memhûr ve musaddak ilm ve

haberden müstebân olduğından başka zikr olunan zikr olunan Yazı karyesi

ahâlîsinden Konur oğlu İbrâhîm bin Osmân ve Penâz oğlu Halîl İbrâhîm bin Halîl

nâm kimsenelerin meclis-i şer´de alâ tarîkı’ş-şehâde ihbârları ve yedlerinde

bulunub meclis-i şer´de mu´âyene olunn bir kıt´a tahrîr-i cedîde ilm u hayırdan

Hüseyin ve Ayişe ve Döndi Hâtûnlara ve otuz sehimden altmiş sehimi mezbûrât

Hasan ve diğer Hasan’a intikâl eylediği lede'ş-şer´i'l-enver zâhir ve mütehakkkık

olduktan sonra mezbûrûn Hüseyin Döndi ve Ayişe ve Hasan ve diğer Hüseyin

medine-i merkûmede hükûmek-i şer´iye konağında meclis-i şer´-i şerîf-i enverde

sâbıku’l-zikr Yazı karyesi ahâlîsinden mezkûrde olan bir bir i´tibâr merkûm

hisse-i mezkûrelerimizi bedel-i misilleriyle mahallinde bâ izn-i mütevelli ferâ´

kat´i mu´teber ile âhara ferâğ ve tefvîze ve bedellerini tâlibi yedinden ahz ve

kabza ve makbûzini bize irsâl ve isâle eyledik didiklerinde ol daih ber vech-i

muharrer vekâlet-i merkûmeye kabûl ve hizmet-i lâzimesini kemâ yenbeği edâya

ta´ahhud ve iltizâm itmeğin mâ vak´ı bi't-taleb ketb olundı fi'l-yevmu’l-hamis

min şehr-i Cemâziye'l-evvel li sene selase ve seb´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu’l-hâl

Günyüzi nâhiyesinin Geçik karyesi ahâlîsinden abdulalh Onbaşı bin Mahmûd

Karye-i merkûme ahâlîsinden Ali Efendi ibni Mahmûd Ağâ ve karındâşı Bekir

ve gayruhum

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Mülk karyesinde sâkin iken bundan akdem vefât

ide İbiş oğlu İbrâhîm bin Mehmed bin Abdullâh' ın verâseti sülb-i kebîr oğulları

Halîl ve Mehmed ve sülbiye-i kebîre kızları Sâime ve Kezibân ve Havvâ’ya

münhasıra ba´dehu kıbeli't-taksîme merkûm Halîl dahi vefât idüp verâseti zevce-i

menkûha-i metrûkesi Enîse binti Ali ile li ebeveyn er ve kız karındnaşları

mezbûrûn Mehmed ve Sâime ve Kezibân ve Havvâ Hâtûn'lara münhasıra ve

ba´dehu kıbeli't-taksime mezbûre Saime Hâtûn dahi vefât i düp verâseti zevce-i

metrûki İsmâîl Bin Mustafâ ile sadr-i kebîr oğulları Hüseyin ve İbrâhîm ve

sadriye kebîre kızarlı Neslihân ve Nazîfe ve sadriye-i sadriyem-i sagîre kızları

Ayişe ve Kezibân' a münhasıra ba´dehâ kıbeli't-taksime mezbûr memhde dahi

vefât idüp verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi mezbûre Enîse binti Ali ve diğer

zevcesi Hadîce binti Abdullâh ile sülb-i sagîr oğlu Halîl ve sülbiye-i sagîre kızları

diğer Havvâ ve Ayişe' ye münhasıra olduğı bi'l-ihbâr lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve

mütehakkik olduktan sonra sâhib-i arz-ı hâl ma´rifeti'z-zât zevce-i mezbûre

Hadîce Hâtûn medine-i merkûmede hükûmet şer´îye konâğında de´âvi odasında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukude derûn-i arz-

ı hâlde mezkûretu’l-ism kezâlik zât-i ma´rûfe bâ´isetu'l-i´lâm mezbûre Havvâ

278

Hâtûn muvâcehesinde zevcem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûm Mehmed'

in zâhire ihraâc olunub ma´rifet-i şer´îye tahrîr ve âhara bey´ ve esmânı beyne'l-

verese nefsiyçun mezkûr terekesinden başka hâric ez defterde mezkûr terekesi

olan eşcâr-i müsmireden kırk aded ahlad ağacı ve kırk keyl-i İstanbulî Mısır ve

on keyl sinoter? elli aded lira-i Osmânî ve iki dizide yigirmi aded sandıklı ve

otuzar aded memdûhiye altunları ki cem´an sekiz bin beş yüz guruş nakdini

zevcem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi mezbûr Mehmed' in vefâtından sonra

mezbûre Havvâ Hâtûn bi gayr-i hâk müstakileten ahz ve kabz ve ketm ve ihfâ

itmekle eşcâr ve emvâl-i müsmire-i mezkûre mevcûd ise aynından ve müstehleke

ise ba´de’s-subut kıymet-i şer´îyeleri nakd-i meblağ-ı mezkûrden benim hisse-i

irsiye-i mâ´lûmemi mezbûre Havvâ Hâtûn' dan bi'l-verâse hâlâ talem iderum diyü

eylediğim da´vâm mülk-i müstakileten mâlım olub mezbûre Havvâ Hâtûn' un

fuzûli gasb ve zabt eylediği bir aded atlâs ve bir poşu ve bir sim yan akçesi ve bir

çift sim hamâil ve bir sim pazâvând ve bir tilsimi dahi hâlâ taleb iderum diyü

mezbûre Havvâ Hâtûn' un ancak zikr olunan ahlad Ağâalrından ma´adaya

inkârına mukârren tasaddî iylediğiim da´vâmdan (öte sayfaya nakl) bâ tavassut-i

muslihûn kat´an lil nizâ´ bi tav´ ve'r-rızâ üç yüz guruş üzerine musâlah-i sahîh-i

şer´îye ile sulh olunduğımızda ol adhi sulh-i mezbûri ba´de'l-kabûl karye-i

merkûmede vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd ve'l-cirân tahtânî altı bâb oda ve bir mikdâr

havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzil ile dört bâb odaya müştemil Hâriciye

ta´bîr olunan diğer bir bâb mülk-i menzil ve mezbûre Havvâ Hâtûn' un mukır ve

mutasarrıf olduğı sâbıku’z-zikr ahlad ağaçlarında olan yüz sekiz sehim hisse-i

şâyi´amı bi hamulete mâyişetimle ve bi haviye? Tarafından bi'l- îcâb ve'l-kabûl

bâten ve sahîhen iki yüz elil guruşe mezbûre Havvâ Hâtûn' a bey´ ve temlîk ve

vech-i lâyığı üzre teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk

ve teslîm ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr iki yüz elli

guruş ile bedel-i sulh-i mezkûr üç yüz guruş ki cem´an beş yüz elli guruşi meclis-

i sulh ve ba´idden kıbeli'l-mufâraka mezbûre Havvâ Hâtûn yedinden temâmen ve

kâmilen ahz ve kabz itmemle sâlifu'l-beyân taksîm der dest bulunan tereke-i

bey´iye-i mevcûdesinden mâ´adâ zevcem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi

mezbûrun dâhil-i kassâm-i mezkûr ve hâric ez defter-i mezbûr kalîl uve kesîr

celîl ve sagîr bi'l-cümle ism-i mâl itlâk olunur tereke-i mâ´lûme ve mechûlesine

ve cem´i-i husûs-i mirâsa ve bey´-i mezkûreye gabn ve takrîr da´vâsına

müte´allika ammem-i de´âvî ve kâfe-i mutâlebâtdan mezbûre Havvâ Hâtûn'un

zimmetini ibrâ ve âmme-i sahîh-i şer´î ile bi'l-verâse ibrâ ve iskât eylediğimde ol

d aha kıyye kezalik bi'l-cümle husûs-i mirâsa ve bana medfû´leri olan cem´an beş

yüz guruşun istirdâdına müte´allika âmme-i da´vâdan benim zimmetimi ibrâ-i

âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât ve tarafından her birimiz ber minvâl-i

muharrer âharın ibrâsıın kabûl idüp bu bu vecihle kat´i-i nizâ´ ve ref-i hüsûmet

eledik diyü müdde-i mukırre-i mezbûre Hadîce Hâtûn'i sâdır olan cem´-i kelimât-

i meşrûhasının mezbûre Havvâ Hâtûn' dan şifâhen ve vicâhen tasdîk eylediği

tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-

yevmu'l-işrîn min şehrî Rebi´u'l-âhir sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

279

Sivrihisar_7681_0052/2

Sayfa 101

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Baba Zât karyesinde sâkin ve zât-i ta´rîf-i şer´î

ile ma´rûfe sâhib-i arz-ı hâl Emir oğlu kızı Ayişe binti Ali nâm Hâtûn medine-i

merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler ile sâhib-i arz

vekîl-i hâlâ Medine-i merkûmde Tâpû katibi Ahmed Efendi hâzır oldukları hâlde

ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir kıt´a tarlaya vaz´-ı yedi bil

beyyineti’ş-şer´iye sâbit ve mütehakkı olan derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism

karyei merkûme ahâlîisnden bâ´isu'l-i´lâm Öksuz oğlu Hâcî Ömer bin Ali

muvâcehesinde marye-i merkûme civârında Koltan özi nâm mevkı´de vâkı´

tarafeyni Kör Hüseyin oğlu Mustafâ ve Kultan karyeli diğer Mustafâ tarlaları ve

tarayfeh hark ile mahdûd tahtminen beş dönüm mikdâri bir kıt´a sulu tarla târîh-i

i´lâmdan birkaç sene mukaddem vefât iden babam Emîr olğu Ali bin Ali bin

Abdullâh' ın hayâtında ile'l-vefât bâ tâpû taht-i tasarrufında olub ba´de vefâte

benimel li ebeveyn er ve kız karındaşlarım İbrâhîm ve Alîme ve Ümmühân ve

Fatma' ya intikâl idecek iken tarla-i mahdûd-i mezkûri bilmem kaç seneden beru

merkûm hacı Ömer ber takrîrle fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed ider

olmağla suâl olunub tarla-yi mahdûd-i mezkûrde benim hissem her ne ise keff-i

yed ve mahallinde bâ izn-i sâhib-i arz bana red ve teslîme merkûm hacı Ömer' e

cebr ve tenbîh olunmak matlûbumdur diyü mechûl üzerine tasaddî eylediği

da´vâsı sahîh da´vâya muhtâc idüğinden takrîr-i meşrûhı üzre tasadid eylediği

da´vâıs iltifâta şâyân olmayup ve husûs-i mezkûr hakkında merkûm Hâcî Ömer' e

şer´an suâl dahi tevcîh itmemdiği müdde´îye-i mezbûre Ayişe Hâtûn’a tefhîm

olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr

fî'l-yevmu'l-işrîn şehr-i Cemâziye'l-ulâ sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Tatlar mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm

Saatçı Mahmûd Efendi ibni Osmân nâm kimesne medinen-i merkûmede hükûmet

konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i

şer´î me´âlî ukûdde Haymana kazâsı dâhilinde Aniler karyesi ahâlîsinden

Dimikaelli aşiretinden Abdülhamîd ibni Hâcî Osmân Efendi muvâcehesinde

târîh-i i´lâmdan iki sene mukaddem merkûm Abdülhamîd' in karındâşı ve kâfe-i

mahsûsnda şerîki gâib ani'l-beledi İbiş Efendi ibni'l-merkûm Hâcî Osmân Efendi'

nin mâlından ve yedimden iştirâ ve kabz evylediğ iba defter-i müfredât-i envâ´ı-

mütenevvi´a mütenevvi´a elbise semeninden zimmetinde bin üç yüz altmış guruş

bana deyni olub meblağ-ı merkûm bin üç yüz altmış guruşi müşterek mallarından

bana red ve teslîme karındâşım merkûm Abdulhamîd tarafından emr ve tevkîl ve

merkûm Abdülhamîd' dahi vekâlet-i merkûmeyi kabûl itmişken el-hâlet-i hazihi

tesmiminde imtinâ´ ider olmağla suâl meblağ-ı merkûm bin üç yüz altmış guruş

merkûm Abdülhamîd' den hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol

280

dahi cevâbında fî'l-hakîka karındâş-ı gâib-i merkûm İbiş Efendi ile kâfe-i husûsde

şirketini ve cihet-i merkûmeden karındâş İbiş Efendi' nin zimmetinde merkûm

Mahmûd Efendi' ye deyni olub müşterek mâllarımızdan merkûm Mahmûd

Efendi' ye edâ ve teslîme kendüsüsi emr ve tevkîl eylediğini tâli´an ve kati´an an

ikrâr ve i´tirâf idüp ancak ne mikdâr olduğı mâ´lûmum değildir diyü mikdârini

inkâr idincek müdde´î-i merkûm Mahmûd Efendi' den ber vech-i muharrer cihet-i

merkûmeden bin üç yüz altmış guruş alacağı olduğı müdde´âsına mutâbık beyine

taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evveln Elmali (öte sahifeye nakl

şod) Mahallesi muhtârları Ali bin Mustafâ ve Mustafâ bin Osmân ve Çubuk

Mahallesi muhtârları Süleymân Efendi ibni Hâcî Hasan Efendi ve Ahmed bin

Süleymân Usta' dan bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Elmalı mahallesi

ahâlîsinden Berber oğlu Halîl bin Hâcî Hüseyin ve müftî zâde Yûsûf bin Hâcî

Hasan Efendi nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber nahc-i şer´i isbât

itmeğin mûcebiyle meblağ-ı mezkûrinin üç yüz altımş guruş mezbûr Mahmûd

Efendi' ye hâlâ edâ ve teslîme merkûm Abdülhamîd' e tenbîh olundğı tescîl ve bâ

iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-sadis

aşere min şehrî Rebi´u'l-âhir sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0053/1

Sayfa 102

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Baba Zât karyesinde sâkin marifetuz zate

bâ´isetu'l-i´lâm Künbâne binti Nasûh nâm Hâtûn' un zevci sâlisi ve tarafından

husûs-i âti'l-beyanda vekîl-i müseccel-i şer´îsi Deli Ali bin Hüseyin nâm

kisenle karye-i merkûm ede sâkine kezâlik zât-i ma´rûfe Sâime Hâtûn ibneti

Peykâr Ömer nâm Hâtûn' un zevci ve taraından kazilak zikr-i âtî husûsde

vekîl-i müseccel-i şerisi Hasan bin Mehmed Emîn hâzır olduğı hâlde medine-

i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler ile sâhib-i arz

vekîli medine-i merkûmede hâlâ tâpû katibi Ahmed Efendi ibni Abdullâh

Efendi hâzır oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî ukûdde zikr-i âtî

iki kıt´a tarlaya müstakilen vaz´-ı yedi bi't-tenbîhi’ş-şer´îye sâbit ve

mütehakkık olan Ali bin Peykar Ömer muvâcehesinde karye-i merkûme

hudûdi dâhilinde kâin Boğaz kesân nâm mevkı´ de vâkı´ bir tarafdan Püreknk

ve bir tarafdan Sülük oğlu Hüseyin tarlası ve bir tarafdan ahcı Osmân oğlu

Ömer tarlası ve bir tarafdan tarîk-i âmme mahdûd tahminen altı dönüm

mikdâri bir kıt´a sulu tarla ve Kara höyük nâm mevkı´de kâin tarafeyni hacı

Osmân oğlu Ömer tarlasi ve tarafından tarîk-i âmme mahdûd taminen altı

dönüm mikdârı bir kıt´a sulu tarla Kara bölük nâm dokuz dönüm ve iki kıt´a

tarlalar muvekkilem mezbûre Kezibân Hâtûn' un zevci evveli ve muvekkile-i

mezbûre Sâime’nin abası olub sene-i sâbıka yani bin iki yüz altmış üç senesi

şehr-i Rebi´u'l-ahirinin on beşinci güni târîhiyle vefât iden merkûm Peykâr

281

Ömer bin Hâcî Osmân bin Abdullâh' ın hayâtında ile'l-vefât bâ tâpû taht-ı

tasarrufında olub ba´de vefât evlâd-i zükür ve enâsları merkûmân Ali ve

Sâime ile diğer oğlu Ömer' e adiyen ve eslâsen inikâl idüp mu´âmele-i

intikâlleri kibeli icrâ bin iki yüz yetmi altı senesi hilâlinde ibni-i merkûm

Ömer dahi vefât eylediğinde tarla-yi mahdûdâdn-i mezkûrânnda olan sülüs

hisse-i şâyi´âsı anası muvekkilim mezbûre Kezbân Hâtûn' a intikâl itmişken

tarla-yi mahdûdân-i mezkûrani merkûm Ali kendi hissesiyle ma´an

müstakilen fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed ider olmağla suâl olunub

tarla-yi mahdûdânn-i mezkûranın üç sehim i´tibâriyle bir sehim hisse-i

şâyi´âsılarından keff-i yed ve muvekkiletân-i mezbûretân içun bâ izn-i sâhib-i

arz mahallined benimle vekîl-i hâzır-ı merkûm Hasan' a red ve teslîme

merkûm Ali' ye kıbel-i şer´den tenbîh olunmak bi'l-vekâle murâdumuzdur

diyü hâzir-i merkûm ile ma´an ba´id ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi

cevâbında tarla-yi mahdûdân-i mezkûrâna müstakilen vaz´-ı yedini ve babası

ile karındâşı merkûmânın târîheyn-i mezkûreynde vefât ittiklerini tâli´an ve

kati´an an ikrâr ve i´tirâf itmiş ise de müteveffâ-yi evvel merkûm Peykar

Ömer' in târîh-i vefât olan sâlifu'z-zikr bin iki yüz altımş üç senesi şehr-i

Rebi´u'l-ahirin on beşinci târîhinde mer´iyu’l-icrâ ve düstûru’l-ilm olan araz-i

kânûnname-i hümâyûni mûcebince evlâd-i zükûr mevcd iken evlâd-i enâsa

arâzî intikâli cârî olmamakla tarla-yi mahdûd-i mezkûrân Âdiyen ve nisâ

veya oğulları merkûmân Ali ve Ömer' e ba´de'l-intikâl merkûm Ömer' in dahi

ber vech-i muharrer yetmiş atlı senesi hilâlinde bilâ veled vefât itmesiyle nısf-

ı hisse-i şâyi´âsı anası müvekkile-i mezbûre Kezbân Hâtûn'a intikâl itmeyisle

bu sureded tarla-yi mahdûdân-i mezkûrâna müvekkile-i mezbûre Sâime

Hâtûn' a izâfetle vekîl-i hâzır-ı mermu Hüseyin' in aslâ ve kat´an alâka ve

medhali olmadğı kendüsine bi't-tefhîm ancak müvekkile-e mezbûre Kezbân

Hâtûn ile merkûm Ali' ye ve nisâ veya intikâl eylediğinden tarla-yi

mahdûdân-i mezkûrânın nısf-ı hisse-i şâyi´âsılarından keffyed zevce-i

müvekkile-i mezbûre Kezbân Hâtûn içun zevc-i vekîl-i merkûm Velî Ali' ye

mahallinde bâ izn-i sâhib-i arz red ve teslîme merkûm Ali' tenbîh olunduğı

tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-

yevmu's-sâlis min şehr-i Saferu'l-hayr li sene selase ve tis´in ve mieteyn ve

elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından zimmî Akdoğan mahallesi ahâlîsinden olub

bundan adkem vefât iden Kifork veledi Kostan veledi Artin' in verâseti zece-i

metrûkesi Ahsebet binti Kifork ile li ebeveyn er karındâşı teba´a-i devlet-i

aliyyyenin millet-i merkûmesinden Makroyus veledi el-merkûm Kostan’a

münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları dört sehimden olub sihâm-i mezkûreden

bir sehimi zevce-i mezbûre Hasbet ve üç sehimi ahi'l-mezbûr Makrobus’e isâbeti

tahkikinden sonar mezbûr Makrub medine-i merkûmede hükûmet konâğında

de´âvi odasında ma´kûd-i huzûr-i şer´-i şerîf-i envered zikr-i âtî kürümi mülki bir

kıt´a bâın nısf-i hisse-i şâyi´âsına vaz´-ı yedi bi't-tenbîhi’ş-şer´îye sâbit ve

mütehakkik olan ma´rifeti’sahs bâ´isetu'l-i´lâm zevce-i mezbûre rahsebet

tarafından hüsûmet ve red ve cevâba vekîl-i müseccel-i şer´îyesi Dişsiz Artin

282

veledi Hâcî Ohan muvâcehesinde Hisâr arkası nâm mahallede kâin ma´lûmu'l-

hudûd ve'l-müştemilât kürûmi mülk bir kıt´a bâ temessük nisf-i hisse-i şâyi´âsı

karındâşım ve mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûm Kifork' un hayâtında ile'l-

vefât yedined mülki ve Hakkî olub ba´de vefât iber tashîh-i merkûm benimle

müvekkilei-mezbûre Rasbet’e izâfetle vekîl-i merkûm Artin' e mevrûs olmuşken

bâğ-ı mahdûd-i mezkûri nıf hisse-i şâyi´âsında (öte sahifeye nalk şod) bulunan

ber tashîh-i merkûm üç sehim hisse-i şâyi´âsısindan keff-i yed ve mahalline bana

red ve teslîme müvekkil-i mezbûr Rahsebet’e izâfetle vekîl-i merkûm Artin' e

kıbel-i şer´den tenbîh olunmak bil verâset matlûbumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-

istintâk ol dahi bi'l-veakel cevâbında bâğ-i mezkûrun nısf hisse-i şâyi´âsına

müvekkile-e mezbûr Rahsebet’e izâfetle vaz´-ı yedini an ikrâr ve i´tirâf idüp

lakin müteveffâ-yi merkûm Kifork vefâtından on gün mukaddem hâlâ hayât ve

Kemâl-i aklk ve sıhhated bâğ-ı mahdûd-i mezkûrde nısf hisse-i mezkûresini

cem´i müstemilâtıyla tarafından bi'l- îcâb ve'l-kabûl bâten ve sahîhen müvekkile-i

mezbûre Rahsebet’e bey´ ve temlîk ve vech-i lâyıkı üzre teslîm eylediklerinde ol

dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabz ve kabûl ittikten sonra

semeni olan meblağ-ı mezkûr be yüz guruşun mütâlebesinden mezbûre

rahsabet’in zimmetini ibrâ ve iskât idüp ol vechile bâğ-ı mezkûrun nısf hisse-i

şâyi´âsıni târîh-i merkûmeden beru şirâen ve müstakileten müvekkile-i mezbûre

Ahsabet’in mâlı ve mülki olmak üzre bi'l-vekâle buçuk zabt ve vaz´-ı yed iderum

def´-i tasaid ittikde merkûm makbûzi dahi kaziye-i minvâl-i muharrer olduğını

tâli´an ve kati´an an ikrâr ve i´tirâf itmeğin ber vech-i muharrer merkûm

Makrobus’un an ikrâr ve i´tirâf i mûcebince bâğ-ı mezkûrden üç sehim hisse-i

şâyi´â mutâlebesiyle müvekkile-i mezbûre Ahsebet’e izâfetle vekîl-i merkûm

Artin' den eylediği da´vâsıl iltifâta şâyân olmadığı kendüsine ba´de't-tefhîm bu

vech-i şer´î mu´ârazadan men olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân

olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-işrîn min şehr-i Saferu'l-hayr li sene

selase ve tis´in ve mieteyn ve elf

şuhûdu'l-hâl

Sivrihisar_7681_0053/2

Sayfa 103

1

Meclis-i Tedkîkât-i Şer’iyyenin Müzekkeresi Sûretidir fî 28 Rebiu’l-âhir sene 94

Ankara vilâyet-i celîlesinden vârid olub havâle buyurulan fî 16 Rebi´u'l-ahir sene

94 târîh ve yigirmiyedi numeroli tahrîrât mutala´a olundı mefâdi cem´-i

emvâliyle her nev´ ticâretleri müşterek olan ve bir hânede ikamet eyelyen iki

karındaşdan biri evlâd-i sigârını terk iderek vefât itmelisyle kâfe-i terekeleri bi't-

tahrîr kırk bin guruşe bâliğ olarak hisseleri taksîm ve defter-i kassâmi dahi tanzîm

olunmuş ve lâzım gelen resm-i taleb kılınmış ise de hayâtdaki karındâşı otuz beş

sene mukaddem babalarının vefâtında terekeleri tahrîr ve iki bin guruşe bâliğ

olmağsıyla şimdi tezâyüz iden hissesinin resminin i´tâsına muhâlefet itmekde ve

yalnız sigârın hisseinden rüsum alınmasını ifâde eylemekde olduğndan bahisle ol

283

bâbda ne vecihle mu´âmele olunmak lâzım geleceği boğazlıyan nâibi tarafıdan bâ

telgrâf istizâÎ lounmiş ve lede'l-havâle zuhûr iden terekelerde öteden beru

cereyân iden mu´âmelede veresede sigâr olurler mucebi-tahrîr olub terekede

mahlut olarak herkesin hissesi şer´an taksîme muhtâc olmağla tereke-i

mezbûrenin cümlesinden resm-i kısmet alınmakda ise de ancak muhâkeme-i

şer´îye nizâmnâmesinde bend-i mahsûs bulamadığndan keyfiyetin cenâb-i âlî

canibi-meşihâ penâhîlerinden arz ve istizânı lüzûmi merekez-i neyâbet-i

şer´îyesinden ifâde kılınmış olmağla lâzım gelecek mu´âmelenin istişi´aratından

ibâretdir.

2

Dustûrde bi'l-umûm muhâkeme-i şer´îye hakkında olan nizâmnâmenin bâb-i

sânîsinin fasl-ı sânîsinde elli dördüncü madde bi'l-cümle muhâkeme-i şer´îye

taraflarından tahrîr olunan terekelerden mesârif ve duyûn ve selüs vasiyeti ihrac

olunduktan sonra bâkîsinden yani beyne'l-verese taksîm olunacak akcenin

yekûninden resm-i kismet alınarak guruşde bir pare ve kaydiye-i defter nâmıyla

dahi bin guruşde altımş pare alınacakdir diyü tasrîh kılınmıştır.

3

îcâbı zikr olundı madde-i mezkûre mâ'iline nazaran mesârifat-i meşrûha iharc

olunduktan sonar resm-i kismetin umûm verese hissinden alınması lâzım gelur

isede her nev´i terekâtın bilâ talebu’l-verees ma´rifeti'ş-şer´îye tahrîrini îcâb

ittiren iki ciheti olub ciheteyn-i mezkûreteyn ahad verese-i sagîr bulunmasından

veya derûninde birinin gâib ve mefkûd olmasından ibâretdir bu sûretde yalnız

müteveffâ-yi merkûmun terekesi yekûninden techîz ve tekfîn ve duyûn-i

müsbetesiyle vesây-i mütehakkıkası ihrâc olundukdan sonar mebhûse ane olan

harcın verese-i sigâra isâbet iden hisse-i mevrûs ne ma´rifeti'z-zât ikdar isen

ancak o mikdârdan alınub mütebâki yekûn terekesden iltimâs muvâfık-ı

mu´adelet ve münâsib-i maslahattır ol bâbda ferman Hazret-i men lehu'l-emrindir.

4

Sûret-i Emirnâne-i Samî fî 23 Mayıs sene 92

Cem´i emvâli´iye her nev´ ticâretleri müşterek olan ve bir hânede illiyâne iki

karindaşdan biri olan ve sigârin-i terk iderek vefât itmesiyle kâfe-i terekeleri bâ

tahrîr kırk bın guruşe bâliğ olarak hisseleri taksîm ve defter-i kassâm dahi tanzil

olunmuş ve lâzım gelen resm-i talem kılışmın ise de hayâtdaki karındâşı otuz beş

sene mukaddem babalarının vefatında terekelir tahrîr ve iki bin guruşe bâliğ

olmağla imdi tezâyüd iden hissesinin resminin i´tâısna muhâlefet itmeked ve

yalnız sigârın hissesinden rüsüm olunmamsını ifâde iylemeked olduğındna

bahisle ol babta ne vecihle mu´âmele olunmak azlim geceğinin suâlini

mütezammin fî 26 Rebi´u'l-ahir sene 93 târîhi ve yigrimi yedi numaro ile

müzemmimen vârid olub meclis-i tedkîkât-i şer´îyeye havâle olunan Tahrîrât

devletleri üzerine bi't-tanzîm meclis-i mezkûrden takdîm olunmuş olan

284

müzekkere bu bâbda îfâ-i hâcet-i mükteziyeyi şâmil oludğından aynen görülmek

üzre lefen irsâl savb-i vâlâları kılınmağla bunun mündericâtına nazaran muamel-i

mükteziye himmet buyurulması lâzım geleceği şukak-i senâverî terkîm kılındı

efendim

Sivrihisar_7681_0054/1

Sayfa 104

1

Seferihisâr Kâimmekâmlığına fî 23 Cemâziye'l-ulâ sene 93 ve fî 5 Hâzirân sene 92

Rıf'atlü Efendi

Makâm-ı ülyâ-yi cenâb-i meşîhât-penâhîleri şeref-vârid olan tahrîrât-i aliyye

sureti bâlâya yazdırılımş ve melfûk-ı mezkûre sûreti lefen irsâl kılınmış olamakla

ahkâmına tevfîk mu´âmeleye himmet eylemeleri siyâkında terkîm-i zeyl ibtidâr

kılındı.

2

Sûret-i Fermân-i Âlî

Düstûru’l-mükerrem müşîr-i müfehham nizâmu’l-âlem müdîr-i umûru’l-cumhûr

bi'l-fikri’s-sâkıb mütemmim-i fihâmu’l-enâm bi'r-re’yi’s-sâ’ib müceddid-i

bünyâni’d-devlet ve'l-ikbâl müşeyyidü'l-erkâni's-sa´âde ve'l-iclâl el-mahfûf be

sunûf avâtifi'l-melikü'l-alâ Ankara vilâyet vâlisi olub birinci rütbe-i Mecîdî nişân-

i zîşânını hâiz ve hâmil olan vezîrim Süreyyâ Paşâ edemâllâhu Te´âlâ iclâlehu

tevkî´-i refî´-i hümâyûn vâsıl olacak ma´lûm ola ki Cenâb-i Hakk’ın irâde-i

aliyye-i ezeliyesiyle işbu bin iki yüz doksan üç senesi cemâziye'l-evvelinin

yedinci güni emm-i erkemim Sultân Abdülazîz hân Hazretleri iltifât-ârây vükelâ

ve vüzerâ-i a´zâm ve cemâ´-i ulemâ-i i´lâm ve ikiyâd cümle havâs ve avâm ile

hali´ olarak taht-i âlî-i baht-i Osmânî vedîhim? Hilâfet vesîm cihân bi't-tahiya

cülûs-i hümâyûn meymenet makrûn pâdişâhânem vâkı´ olmuş ve kâmet-vâlâ

nehmet-i mülükânem bismihu inne ce´elnâke ? halîfeten fî'l-arz libâs-i meymenet

iltibâsıyla mutarrız ve man´nûn ve hutbe ve sikke nâm nâmı ve ismi-i sâmî-i

şehriyârânımla muveşşah ve müzeyyen kılınmış olmağın keyfiyet her bir vech ve

karye ahâlîisne i´lân ve işâ´ât ve kâfe-i münîr-i cevâmi´ve mesâcidde hutbeyi

ism-i hümâyûn-i Pâdişâhahneme kırâ’et elemelri huteba vesâir lâzım gelenlere

ifâde ve tenbîhe müsâra´at olunmak içun ihbâr-i cülûs-i hümâyûnumi ve taklîd-i

kazâ ve hükûmet-i mutazammen işbu emr-i celîli’l-kadrum isdar ve tesyâr olundı

sen ki vâlî-i müşârun ileyhsin mazmûn-i erm-i âlîşânımı sicillâti-muhâkeme kayd

ve sebt ve herkese i´lân ve işaat zirâ´ idârende kâin elviyev e kazâların cevâmi´

ve mesâcidimzde imam-i câmi´ ve ibâdda hazbe-i şerîfe nâm-ı nâmî ve elkâbi

sâmî-i Pâdişâhahenme kırâ’et olunmasını taraf taraf tenbîhe mübaderet ve

vezîrim ar-i devlet ve kavvâm ferd-i şevket-i mülûkâneme ed´iye-i mefrûzesine

iştigâl ve muvâzebet ve rızâ-yi menâmın irtifâ-yi şâhâneme tevkîf-ı hareket ve

kemâkân zabt ve rabt-i memlekete dikkat ile her kangı teba´a-i şâhânemin her

285

hâlde vesîm-i ni´met adl vârid olunmuş husûslarına ikdâm ve bezl mukadreret

eylemesine tahrîren fî'l-yevmu't-tâsi´ min şehr-i Cemâziye'l-ulâ li sene selâse ve

seb’în ve mieteyn ve elf

3

Aded numere 26

Sûret-i Tahrîrat-i Emirnâme-i Sâmî fî 9 Cemâziye'l-ulâ sene 92

Bu kere mes´det efzây vukû´ olan cülûs meyâmin me’nûs-i Hazreti Pâdişâhî

keyfiyet-i hayriyesi geçende telgrâf-i mahsûsa-i senâverî ile bi'l-cümle me'mûrin-

i Devlet-i 'Aliyyeye i´lân ve tebşîr olunmuş isi ol bâbda sünnet-i seniyye-i

seyyidu’l-mürseliniden olduğı üzre kırâet-i hutbey-i şerîfede hutebâ-yi kirâmın

me'zûniyeti emrinde takrîr buyurulan emr-i âlîlerine savb-i devletlerine muharrer

fermân-i âlîşân-i Pâdişâhî dahi bu defa lefen irsâl kılınmağla bunun tanzîmât-i

lâyıkı ile bi'l-kırâ’e mazmûn-i celîlesinin inşâ´ası ve akîbet-i tilâvet-i hutbe-i

şerîfede nâm-ı nâmi ve ism-i sâmî-i hazret-i Pâdişâhinin yâd ve tezkîri husûsının

iktizâ idenlere tenbîh ile cânib-i sinni’l-cevânib-i cenâb-ı şehenşâhî içun isticlâb

ve da´vet-i umûmiyeye himmet buyurulması siyâkında şukka-i senâverî terkîm

kılındı

177

Seferîhisâr Kâimmekâmlığına fî 21 Cemâziye'l-evvel sene 93 ve fî 12 Hâzirân sene

92

Rıf’atlü Efendim

Sûreti bâlâda muharre emirnâme-i sâmîsiyle ma´nûn fermân isâbet beyân hazret-i

tâcidârinin sûret-i münîfesi lefen irsâl kılınmış olmağla bunun tanzîmât-ı lâyıka-i

lâzıme ile bi'l-kâri’e mazmûn-i adâlet meşnûn-i celîlinin işâ´e olunmasını ve

akîbet tilâvet-i hübte-i şerîfede nâm-i nâmi ve ism-i sâmî-i Pâdişâhinin yâd ve

tezkîrinin hutebâya tenbîh kılınması husûsına himmet eylemeleri

Sıyâkında terkîm-i zeyl ibtidâr olundı

4

Sûret-i emirnâme-i sâmî 10 Cemâziye'l-evveli sene 191

Evvelce i´lân olunudığı vecihle ittifâk-i umûmi ile zât-i hazret-i hilâfet-penâhînin

taht-i Osmânîye cülûs-i hümâyûnlerinin şeref-vukû´ mütenevvim olan hâlî´-i

hâkânî sıyâkının şer´an müstenid olduğı hükmi hâvî cenâb-i şeri´at-ı garrâdan i´tâ

oluann fetvâ-yi şerîfenin bi'l-cümle vülât-i a´zâm ve mutasarrıfın-i kirâma irsâl

kılındığı bir kıt´a dahi savb-i devletlerine tesyîr kılınmış olmağla mûceb-i

celîlinin hüsn-i i´lânıyla me'zûniyet-mendî ve nizâmının ibrâzına himmet

buyurulması siyâkında şukka-i şenâverî terkîm kılnıdğı emr

286

5

(silik)

Rif'atlü Efendim

Bi'l-ittifak cülûs-i hümâyûn hazret-i tâcidârinin mehâbbet efzây vukû´ıyle hâkân-

i sâbıkın hali´-i şer´îye müstenid olduğına dâir makâm-i celîl-i meşîhat-i

İslâmiyeden hükmi hâvî ve buyurulub hazret-i celîlesi bâlâda muharrer

emirnâme-i samii cenâb-i vekâlet –penâhîde irsâl kılındığı irâde buyurulan fetvâ-

yi şerife bir sureti lefen irsâl kılınmışdır cülûs-i meymenet ma’nûs hazret-i

Pâdişâhî umûm millet-i Osmânî ve teba´a-i vezîr-i zîşânın hâvî ve ma´nûn-i

sa´âdet hâlleri münezzem olduğına ve bundan mülk ve milletin hâsıl ittiği kuvet

ve miknet vâreste-i ta´rîf ve tafsîl bulunduğına mebnî her bir umûr ve husûsât-i

saltanat-i seniyyesinde helâl-i müşkilât olan şeri´at-i garrâdan tevsîl ve inkıyâd

ile cem´-i husûsâtı ser-şeref ve kânûn-i münîfi tatbîken ve Kemâl-i adl ve

hakkâniyete tevfîken icrâ ve cümle ahâlî tarafından zât-i hümâyûn-i mülûkâne

içun isticvâb-i ed´iye-i Ma´rûz-ı iye be gâyet say´i ve i´tinâ eylemeleri

mütelzemdir buralarının ve fetvayi şerîf sûret-i münîfesinin hüsn-i i´lânıyla isbât-

i meşru´iyyet eylemeleri vesâya-ı mahsûsesiyle terkîm-i zeyl ibtidâr olundı

Sivrihisar_7681_0054/2

Sayfa 105

1

Sûret-i fetvâ-yi şerîfe

Emiru'l-mü’mîn olan zîde muhteli’l-şu´ûr ve umûr-i siyâsiyeden bi behre olub

emvalâ-i mîrî mülk ve milletin külfet ve tahamul idemeyeceği mertebe-i mesârif-

i nefsâniyesine sarf ve umûr-i dîniye ve dünyevîyeyi ihlâl ve teşevvüs ve mülk ve

millete tahzîb idüp bekâsı mülk ve millet-i hakkında mukır olsa halli lâzım olur

mi şuhûdu'l-hâl

Nalband Sâlih Efendi

Hüccettir

Ketebe el-fakîr Hasan bende gufire leh

2

Medinen-i Seferihisâr mahâllâtından Tatlar mahallesi ahâlîsinden olub bundan

akdem vefât iden Muslıh oğlu Nağlbed Sâlih Usta ibni Ali bin Süleymân' ın

verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Fatmâ binti Ömer ile sülbiye-i kebîre kızı

Hadîce veve Habibe ve sagîre kızları Zeyneb ve Ümmühân ve Kezbân ve Fatmâ

ve Emîne' ye ve bundan on sene mukaddem diyâr-i âhara âzim ve râhî olmağla

287

ile'l-ân hayât ve memâti nâ mâ´lûm olan li ebevyen er karındâşı Mehmed bin

merkûm Ali nâm mefkûde münhasıra olduğı bi'l-ihbâr lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir

ve mütehakkık olduğından sonra zât-i ma´rûfe zevce-i mezbûre Fatmâ Hâtûn

tarafından husûs-i âti'l-beyanda müvekkil-i müseccel-i şer´îsi ve ma´kûd-i

mezbûrun ahvâli mübeyyin oluncayadeğin emvâl ve eşyâsı zabta ve kemâ

yenbeği hıfza ve hirâsete kıbel-i şer´den vâsî ve kayuym nasb ve ta´yîn olunan

hacı Veysi mahallesi ahâlîsinden muslihiddîn oğlu Mahmûd bin Halîl ile bint-i

mezbûre Hadîce' nin zevci ve tarafınadn zikr-i âtî husude vekîli olduğı zât-i

mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvel bâ

varaka-i mestûre siren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde

idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Karabaşlı mahallesi ahâlîsinden Murâd oğlu hacı

memhed bin Abdullâh ve Narlı oğlu Mehmed bin İbrâhîm Efendi nâm kimesneler

şehâdetleriyle muhzir-i şuhûdde sabit ve sübût vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan

beri oğlu Mollâ Mehmed bin Hüseyin nâm kimesnelerden her biri medine-i

merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde

ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i Âtî bir bâb menzil ve ve eşyâya bi'l-

vesâye vaz´-ı yedi bi't-tenbîhi’ş-şer´îye sâbit ve mütehakık olan sâlifu'z-zikr

Tatlar mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-vesîka Hâlid oğlu Ömer Ağâ ibni hacı

Hüseyin Ağâ muvâcehesinde müteveffâ-yi mezbûr Sâlih' in hînn-i vefâtında

mahele-i mezbûrede vâkı´ bir tarafda Nağlben Hasan ve bir tarafdan Abdullâh

Paşâ oğlu kızı Fatmâ menzilleri ve tarafeyni tarîk-i âmme ile mahdûd fevkain ve

tahtânî dört bâb oda ve bir ahur ve bir sofa ve bi’r-i mâ’ ve bir mikdâr havliyi

müştemil bir bâb mülk-i menzul derûnında mevcûd mâl-i küllinde ? ma´rifeti'ş-

şer´îye mu´âyene olunan yüz kıyye avânî nühasiye-i muhtelief ve on beş aded

köhne ve müsta´mel penbe ve beş aded yün memlû minder ve beş yorgan ve on

beş aded köhne basma yasdık ve beş aded tahta sandık ev bir nargile ve bir kahve

takımı ve bir târî acem kâri şâl ve rûz keyl-i İstanbulî mezrû´ hınta ve üç kıyye

na´l ve mîh ve ma´lûmu'l-aded na´lbend tâkımı ve bir re's bargîr ve sekiz kıyye

kaba tiftik ve yüz kıyye belemûd? Ve yigirmi beş çift çorab veresem-i mezbûrune

mevrûs olmuşken menzil-i mahdûd-i mezkûr ile eşyâ-i muharrere-i mezkûreyi

vâsî-i merkûm Ömer Ağâ bi gayr-i hâk müstakilen bi'l-vesâye fuzûli zabt ve bi

gayr-i hâk el-yevm vaz´-ı yed ider olmağla suâl olunub cümlesinden vech-i lâyıkı

üzre müvekkiletân-i mezbûretan Fatmâ ve Hadîce ile ma´kûd-i mezbûre

Mehmed' den hisse-i irsiye-i şer´îyelerinden keff-i yed ve muvekkiletân-i

mezbûretân Fatmâ ve Hadîce ile ma´kûd-i mezbûr Mehmed içun bize red ve

teslîme vâsî vâsî-i mezbûr Ömer Ağâ' ya kıbel-i şer´den tenbîh olunmak bi'l-

vekâle ve bi'l-vesâye matlûbumuzdur diyü ma´an da´vâ ittiklerinde ol dahi bi'l-

vesâye cevâbında menzil-i mezkûr ile eşyâ-i muharrere-i mezkûreye elyevem

bi'l-vesâye vaz´-ı yedi an ikrâr ve i´tirâf idüp lakin menzil- mahdûd mezkûr ile

eşyâ-i muharerre-i mezkûre i müteveffâ-yi merkûmun mâlı olmayup vâsîleri

olduğım sigâr-i mezbûrun Zeyneb ve Ümmühân ve Kezbân ve Fatmâ ve Emîne'

nin bi'l-iştirâki’s-sevii mâl ve mülkleridir hatta müteveffâ-yi merkûm Sâlih Usta

ibni Ali bin Süleymân Kemâl-i hayât ve Kemâl-i akl ve sıhhatinde lâbes olduğım

köhne libâsımdan mâ´adâ işbu menzil-i mezkûr ile derûninde mevcûd bi'l-cümle

melbûSat ve ve mefrûşât ve avan-i nühâsiye ve gayr-i nühâsiye ve eşyâ-yi beyt

hakkında vâsîleri olduğım sigâr-i mezbûrunun mâl ve memlûklerimdir benim aslâ

ve kat´an alâka ve medhâlim yokdur diyü menzil-i mezkûre istimâ´ olunan

288

şuhûdîn mahzarında tâli´an ve kati´an an ikrâr ve i´tirâf dahi itmişdi diyü ba´de'd-

def´ ve'l-inkâr dâfi´ vâsî-i merkûm Ömer Ağâ ber vech-i muharrer def´-i meşrûha

usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Karıklar mahalelis ahâlîsinden Na´lbend

Yakûb bin Mustafâ ve Biyâli oğlu Mollâ Osmân bin Mustafâ ve Terzi oğlu

Mustafâ bin Halîl' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu el-Hâcc Şeyh

İbrâhîm Efendi ibni Ahmed ve hacı Yakûb oğlu Hâcî Hüseyin bin Süleymân' dan

alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş- şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan

anifu'l-beyân Karıklar mahallesi ahâlîisnden Müftî zâde el-Hâcc Ali Efendi ve

karındâşı Ahmed Nûrî Efendi ibni Hâcî Yakûb Efendiler şehâdetleriyle bi'l-

muvâcehe ber nahc-i şer´î isbât itmeğin mücebince vâsî ve vekîl-i mezbûrân

mamhud e Mollâ Mehmed da´vâ-yi mezkûreleri vâsî-i merkûm Ömer Ağâ' ya bi

vech-i şer´î mu´ârazadan men' olunmağın mavaki bi't-taleb ketb olundı fî gurre-i

min şehir-i Cemâziye'l-ahir li sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Velî zâde el-Hâcc Velîyüddîn Efendi ve Hâcî Bekir zâde Ali fi'l-hakîka

Portu zâde Hâcî Süleymân Efendi Makrabâz olğu Mollâ Mehmed ve muhzır Hüseyin

Dâi ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0055/1

Sayfa 106

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Kırkın karyesinde sâkine zate-i ta´rîf-i şer´i ile

ma´rûfe bâ´isetu'l-i´lâm Cidâlmekçi oğlu kızı Emîne binti Ahmed âkile ve bâliğ

medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır

olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde Okçu karyesi ahâlîsinden

İsmâîl bin hac Mehmed hâzır olduğı hâlde şöyle ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm ider

ki hâlâ ben âkile ve bâliğa ve bulunduğıma rüşdüm münfehim ve sinnim yirmi

yaşı mütecâviz olub cem´ umûrimi bi'n-nefs rüyete kâdire ve masarrıfatta fâ´il-i

muhtâre olmamla bu esnâda işbu hâzır-ı merkûm İsmâîl küfû’um olub tesmiye-i

mihr iderek nesimi tezvîc ve tenkîh murâd eylediğinde karındaşlarım gâibân-i

ani'l-meclis Mehmed ve Hüseyin fuzûli ve bi gayr-i hâk müdâhele ve mümâna´at

itmeleriyle merkûmân Mehmed ve Hüseyin meclis-i şeree bi'l-ihbâr müdâhele-i

vâkı´alarıın men'i matlûbumdur didikde fî'l-hakîka mezbûre Emîne' nin takrîr-i

meşrûhi vâkı´a mutâbık ve nefsu’l-emre muvâfık idüği ve mâni´ şer´î olmadığı

erbâb-i vukûfdan lede'l-isticâr inde'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkik olub ve

yedinde bulunub meclis-i şer´de mu´âyene oluanan bir kıt´a fetvâ-yi şerife ile

meclis-i de´âvîde tutulan varaka-i nâtıkası hülâsasınca olunan mazbata

mûcebince gâibân-i mezbûrânın ihzârı lâzım gelmeyub mezbûre Emîne küfûvî

olub ihtiyâr eylediği kimesneye nefsini tezvîce tarafından bi't-tirâz tesmiye-i mihr

ile akd-i meclis-i şer´-i âlî ittikde-i nikâh olunması lâzım geldiği tescîl ve bâ

iltimâs huzûr-i Âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hamis

aşere min şehir-i Cemâziye'l-âhir li sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

289

2

Der-i devlet mekine arz-i abdi dâ´î kemîneleridur ki istabl-ı âmireye merbût

emlâkdan Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde kâin Akköpri kur-i hümâyûninin

görünen lüzûmına mebnî tahkîk-i ahvâl zimmetinde intihâb ve me'mûr buyurulan

izzetlu Mehmed Behzâde Efendi' ye i´tâ buyurulan bir kıt´a ta´lîmât defter-hâne

kuyûdinden ihrâc ittirilub me'mûri-mûmâ ileyhe tevdî´ idilen defter-i hâkânîsi

mûcebince tahkîk-i ahvâli lâzım gelub müktezâsı sür´at-i icrâsı bâbında hâlâ

Ankara vilâyet-i celîlesine hitâben hazîne-i hâssa-i nezâret-i celîlesinden sâdır

olan bir kıt´a tahrîrât-i aliyye mûcebince vilâyet-i müşârun ileyhden Seferihisâr

kazâsı kâimmekâmlığına tastîr buyurulan emirnâme-i vilâyet-i penâhîye imtisâlen

zikr-i cây-i husûsın mahallinde keşf ve tahrîr ve tahdîd ve tafsîfiyçun me'mûr-i

mûmâ ileyh iltimâsıyla savb-i şer´-i enverden me'zûnen irsâl oluann Kâtib Ali

Efendi ibni hacı Bekir Ağâ dâ´îleri mülhâk Medine-i sefer-i hisâr Günyüzi hududi

gâyetinde Akköprü kûri-i hümâyûni dâhilinde kâin Parisi Bey dimekle ma´rûf

zikr-i âtî çayır üzerinde mebnî çiftlik ebniyesi üzerine varub medine-i

merkûmede Mihaliçcik kazâsı Şeyhleri ile sâhib-i arz vekîli me tâpû katibi

Ebûbekir Efendi Efendi ibni Hüseyin Ağâ vesâir cerîdede ve mazbûtu'l-esâmî

müslimîn huzûrlerinde akd-i meclis-i şer´-i âlî ittikde çiftliğ-i mezkûrde sâkinler

Körğulları hacı Mehmed Ağâ ve karındâşı İbrâhîm Edhem Ağâ ibni Hâcî

Mehmed Ağâ nâm kimesneler meclis-i maku-i mezkûrde nezâret-i müşârun ileyh

meclis idâresinden tanzîm ve te’lîf ve imlâ ve yedine i´tâ kılınan on üç yedi

muhtevi ta´lîmât-i seniyyeyi müste´sab me'mûr-i mûmâ ileyhbendeleri

muvâcehesinde her biri şöyle ikrâr ve takrîr-i kelâm ider ki işbu lede'l-ulâ ve'l-

cirâÎ Kemâl-i şöhretine binâen tahdîd-i vasfiyeden müstefti buyût-i adideyi

müştemil zikr olunan çiftlik ve ma´lûmu'l-hudûd ve'l-kıt´aât tarla ve çayır haylu

müddetten beru ve taht-i tasarrufumuzda olarak zirâ´at ve hiraset itmekde isek de

mahal-i mezkûr kori-i hümâyûn dâhilinde olub sarf-i emlâk-i şâhâneden olduğı

ve hiçbir vecihle hakk-ı tasarrufımuzda olmadığı ancak bâ berât-i şerîf mutasarrf

olduğımuz kori-yi hümâyûn civârında Burçak ve Amadeler mezra´ası bâ arz-ı hâl

ikrâr ve i´tirâf eyledik diyü tâli´an ve kati´an an ikrâr ve i´tirâf eylediklerini

katibi-i mumali yeh mahallinde ketb ve tahrîr ve ma´an meb´ûs ümenâ-i şer´le

meclis-i şer´e gelub alâ vukû´a inhâ ve takrîr eylediği ve ba´dehu ahûss-i

mezbûrunden merkûm hacı Mehmed Ağâ medine-i merkûmede hükûmet

konâğında meclis-i şer´de vâsî kezâlik çiftlik-i mezkûr ma´a arâzî-i emlâk-i

şâhânede olub me'mûr-i mûmâ ileyh hâzır olduğı hâlde hey'et-i meclise i´tâ

eyledikleri arz-ı hâlleri mûcebince kendülerinin vicâhen mine'l-vücûh alâka ve

medhalleri olmadğını kemâ fi's-sâbık tâli´an ve kati´an ikrâr-i tâm ve takrîr-i

kelâm idüp eylediei bâ iltimâs paye-i serir-i saltanat alâya arz ve i´lâm olundı

baik emr ve fermân Hazreti min lehu'l-emrindir

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Fî'l-asl Sivas vilâyet-i celîlesi dâhilinde Tunus kazâsı musâkkâfâtından Gedikçık

nâhiyesine merbût Gümrük karyesi ahâlîsinden ve teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin

Ermenî milletinden olub Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Sefer-i hisâr

290

sûkınde vâkı´ Çöretmiş canibinde amele vesâlinin ticâretleriyle meşgûl iken

bundan akdem vefat eden Arab oğlu Sergiz veledi Abram veledi Panos’un verese-

i münhasırasiyla veresesi taraflarından kendüsinin mahalli-i mazbatası mûcebince

dahi ve vekîl-i mansûb olduğını ber vech-i âtî iddi´â iden zikr olunan Gümrük

karyesi ahâlîsinden kezâlik teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin millet-i merkûmesinden

müteveffâ-yi mersûmun li ebeveyn er karnıdaşı işbu bâ´isetu'l-i´lâm Arab oğlu

Panos veledi Abram medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´-i me´âlî-i ukûdde

müteveffâ-yi mersûmun hîn-i vefâtında zâhirden vâris-i ma´rûfi ve ma´rûfesi

terekesi cânib-i beytu’l-male âid ve râci olmak za´miyla terekesine bi'l-emâne

vaz´u'l-yed olub kibel-i şer´den dahi hüsûmet ve red ve cevâba me'zûn olan hâlâ

medine-i merkûmede hâlâ müdîr ve beytu’l-mâl emini fütüvetlu Mehmed Saîd

Efendi muvâcehesinde üzerine da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp müteveffâ-yi

mezbûrenin verâseti hâlâ sâlifu'z-zikr Gümrük karyesinde mütemekkinler zevce-i

metrûkesi Marta veledi Bali ile sülbiye-i kebîre kızları Koşsima ve Maryem ve

Serpohi ve sülb-i sagîr oğlulları Toros ve Kalos’a münhasıra olmağla ol vecihle

müteveffâ-yi mersûmun verâseti min ciheti’l-karz ve’n-nasb mezbûrune

münhasıra ve anlar dahi gayr-i vârisi ve terekesine müstehak âhar kimesnesi

olmayub ben dahi sagîrân-i mezbûrânın tesviyei-umûrlerine babaları müteveffâ-

yi mersûmden müntakil mallarını ahz ve hıfza kibel-i vâsî-i mansûbeleri ve

vereke-i kebîre-i mezbûrat taraflarından dahi ahz ve kabza vekîl-i şer´îleri

olmağla müdîr-i mûmâ ileyhe suâl olunub bi'l-emane vaz´u'l-yed olduğı

karındâşım müteveffâ-yi mersûmun ber mûceb-i defter-i münza hasren verese-i

mezbûrune mevrûs olan sahîh-i bâkî on bir bin sekiz yüz seksen üç guruşi verese-

i mezbûrûn içun baan teslîme müdîr-i mûmâ ileyh Mehmed Said Efendi' ye kıbel-

i şer´den tenbîh olunmak bi'l-vesâye ve bi'l-vekeale murâdumdur diyü mazbata-i

mezkûri ibrâz ve irâesiyle da´vâ ittikde aynen suâl olunduğı cevâbında

müteveffâ-yi mersûmun terekesine ber vech-i muharrer bi'l-emane vaz´-ı yedini

ikrâr ve i´tirâf idüp lakin müdde´î-i mersûmun mâ´adâ müdde´âlarını inkâr

idincek müdde´î mersûm Panos’dan ber vech-i muharrer mazbata-i mezkûre

mûcebince verâset ve sesâyet vekâlet müdde´âlarına mutâbık beyine taleb

olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Hac Eskici mahallesi imamı

Mollâ İbrâhîm Bey ve muhtârları Yûsûf bin Ali ve Süleymân bin Mehmed ve

medine-i merkûme ahâlîsinden Teba´a-i Devlet-i 'Aliyye' nin Ermenî milletinden

Agop Papas ve Ohannes papası ve Tersis Papas’dan bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye ald ve makbûlı'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr

olunan eşhâsı ve veres-e i mezbûrûnleri medine-i merkûme mahâllâtından mâru'l-

beyân Hâcî Eskici mahallesi ahâlîsinden Mollâ oğlu Osmân bin Hâcî Osmân ve

Yozgad Mutasarrıflığı dâhilinde Akdağ kazâsı kurâsından Çıt karyesi ahâlîsinden

ve teba´a-i Devlet-i 'Aliyye millet-i merkûmesinden Kasbar oğlu Kiramos papası

veledi Artin nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber nahc-i şer´i isbât

itmeğin mûcebiyle ba´de'l-hükm müteveffâ-yi mersûm Sergiz'in sahîh terekesi

olan meblağ-ı merkûm on bir bin sekiz yüz seksen üç guruşden keff-i yediyle

müdde´î-i vâsî ve vekil-i merkûm Panos’a red ve teslîme müdîr-i mumar ileyh

Mehmed Said Efendi' ye tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân

olundı olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hamis aşere min şehrî

Recebu'l-fert li sene ve tis´în ve mieteyn ve elf

291

Sivrihisar_7681_0055/2

Sayfa 107

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Elmalı

Mahallesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkiri-şâhâneden olub altıncı talî´a tabûrunın

sekizinci bölüğünde ikinci onbaşısınin ikinci neferi iken bundan akdem vefât

iden Durgûd oğlu Mustafâ bin Halîl bin Abdullâh' ın ber vech-i âtî vârisi

olduklarını iddi´â iden sâhib-i arz-ı hâl mahalle-i merkûme ahâlîsinden Yahyâ ve

İbrâhîm ve ma´rifeti'z-zât Emîne Hâtûn evlâdi’l-merkûm Halîl nâm

kimesnelerden her biri medine-i merkûmede hükûmet konağında de´âvî odasında

mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde müteveffâ-

yi merkûmun medyûni Berber Hasan Usta ibni Ahmed muvâcehesinde üzerine

da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp müteveffâ-yi merkûm Mustafâ bizim li ebeveyn

karındaşımız olub babamız ismi Halîl ve dedemiz ismi Abdullâh ve anamız ismi

Ayişe binti Ömer ve Maskat-i re'simiz medine-i merkûme olmağla ol vecihle

karındaşımız ve mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun verâseti usûbet-i nesebiye

cihetinden bize münhasra olub biden gayri verâseti ve terekesine müstehak âharı

olmayub karındaşımız müteveffâ-yi merkûmûn mezbûr Hasan Usta zimmetinde

cihet-i karzdan alacak hakık olan yüz guruşi kıbeli'l-ahz vel istifâ evfat idüp ve

meblağ-e merkûm mesele-i mirâsımız üzre bize mevrûs olmağla meblağ-ı

merkûm yüz guruşi mdeyun-i mezbûr Hasan Usta' dan bi'l-verâse hâlâ taleb

ideruz diyiü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol adhi cevâbında ol dahi cevâbında cihet-

i merkûmeden müteveffâ-yi merkûm Mustafâ' ya zimmtinde meblağ-e merkûm

yüz guruş deyni olduğını ikrâr ve mâ´adâ müdde´âlarını inkâr itmekle müdde-i

merkûmler ber vech-i muharrer verâset müdde´âlarını usûl-i mevzû´asına

tatbîken evvelen mahalle-i merkûme ahâlîsinden Bulgurci oğulları Süleymân ve

Ahmed ibni Hâcî Halîl' den bâ varaka-i mestire sırren ve ba´dehu alenen lede't-

tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Kuyruk oğlu hacı

Mehmed bin hacı Osmân ve Mâni Usta oğlu Süeyman bin Osmân nâm kimsenler

şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle ba´de'l-

hükm meblağ-ı mezkûr yüz guruşi müdde´ûn-i mezbûrun Yahyâ ve İbrâhîm ve

Emîne' ye haa edâ ve teslîme merkûm Hasan Usta' ya tenbîh olunudğı tescîl ve bâ

iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-samen

ve'l-işrîn min şehr-i Cemâziye'l-âhir li sene selâse ve tis’în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i sefer-i hisâr Günyüzi mahâllâtından Elmalı mahallesi ahâlîsinden ve

efrâd-i asâkir-i şâhânenin birinci redîf alâyının dördünci tabûrının altıncı

bölügünde üçüncü Onbaşınsını ikinci neferi iken bundan akdem vefât iden

Tombak oğlu İbrâhîm bin Ahmed bin İbrâhim' in ber vech-i âtî vârisleri

292

oldukların iddi´â iden sâhib-i arz-ı hâl mahalle-i mezbûrede sâkin zât-i ta´rîf-i

şer´î ile ma´rûfe Kezibân binti Mehmed Ali nâm Hâtûn medine-i merkûmede

hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i

huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde kezâlik marifet-i zât Neslihân binti Abdullâh nâm

Hâtûn hâzıre olduğı hâlde müteveffaye merkmun medyûni mahallei merkûme

ahâlîsinden oğlu Ali bin Mustafâ muvâcehesinde müteveffâ-yi merkûm İbrâhîm

benim zevc-i dâhilim ve işbu hâzır bi'l-meclis mehed ve Ahmed nâm sagîrler

müteveffâ-yi merkûmun firâşından hâsıl ve benden mütevellidler olarak ben

mümteveffa-i merkûmun zevce-i menkûha-i metrûkesi işbu sagirann-i mezbûrân

oğulları ve hâzıre-i mezbûre Neslihân Hâtûn anası ve Maskat-i re’simzi medine-i

merkûme olmağla ol vecihle müteveffâ-yi merkûmun verâseti min ciheti’l-karz

ve't-tâli´an ve kati´an´sib benimle sagîrân-i mezbûrân ve hâzıre-i mezbûreye

münhasıro lub ve bizden gayri vâris ve terekesine müstehak âharı olmayub

müteveffâ-yi merkûmûn hayâtında merkûm Ali zimmetinde cihet-i karzdan

alacak Hakkî olan kırk sekiz guruş kıbeli'l-ahz vel isitfa vefât idüp ve meblağ-ı

merkûm mesele-i mirâsımız üzre bize mevrûs olmağla mevblağ-ı merkûm kırk

sekiz guruşi medyûn-i mezbûr Ali' den bil verâse ve bi'l-vesâye haa taleb ideruz

diyü hâzıre-i mezbûre ile ma´an ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında

cihet-i merkûmeden müteveffâ-yi merkûm İbrâhim' e zimmetinde meblağ-ı

merkûm kırk sekiz guruş deyni olduğını ikrâr ve mâ´adâ müdde´âlarını inkâr

itmekle müdde´îye-i mezbûreler ber vech-i muharrer verâset müdde´âlarını usûl-i

mevzû´asına tatbîken evvelen mahalle-i merkûme ahâlîsinden Kâsım oğlu Ali bin

Süleymân ve Mai Usta oğlu Süleymân bin Osmân' dan bâ varaka-i mestûre sırren

ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr

olunan mahalle-i merkûme ahâlîsinden Bulgurcı Oğulları Süleymân Efendi ve

Ahmed ibni hacı Halîl nâm kimsenler şahedetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i

şer´i isbât itmeğin mûcebiyle ba´de'l-hükm meblağ-ı mezkûr kırk sekiz guruş

müdde´îyan-i mezbûrân Kez[bân] ve Neslihân Hâtûnlara hâlâ edâ ve teslîme

merkûm Ali' ye tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûrlerinde i'lân olundı el-

emr li men lehu'l-emr fî gurre-i min şehr-i Recebu’l-Ferd li sene selâse ve tis´în

ve mieteyn ve elf

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr Günyüzi kurâsından

Hurti karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i şâhânenin süvârî birinci Ordû-yi

hümâyûnin ikinci alâyının beinci haymesinde birinci neferi iken bundan akdem

vefât iden Dâi oğlı Ahmed bin Mustafâ bin diğer Mustafâ nâm kimesnenin ber

vech-i âtî vârisleri olduklarını iddi´â iden sâhib-i arz-ı hâl karye-i merkûme

ahâlîsinden Mustafâ bin diğer Mustafâ nâm kimesne medine-i merkûmede

hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i

huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde ki karye-i merkûmede sâkin ma´rifeti'z-zât Emîne

binti Mustafâ nâm Hâtûn hâzıre olduğı hâlde müteveffâ-yi merkûmun medyûni

karyei merkûme ahâlîsinden Bekir oğlu Ali Efendi ibni Süleymân muvâcehesinde

müteveffâ-yi merkûm Ahmed benim firâşımdan hâsıl ve hâzırei-mezbûre Emîne

Hâtûn' dan mütevellid olarak ben müteveffâ-yi merkûmûn babası ve hâzıre-i

293

mezbûre Emîne Hâtûn anası ve Maskat-i re'simiz müdde´î-i mezbûre olmağal ol

vecihle oğlum müteveffaymi merkûmun verâseti min ciheti’l-karz ve'l-usûbet

benimle hâzıre-i mezbûreye münhasıra olub bizden gayri vârisi ve terekesine

müstehak âhari olmayup oğulları müteveffâ-yi merkûm Ahmed' in hayâtında

merkûm Ali Efendi zimmetinde cihet-i kardan alacak Hakkî olan otuz altı guruşi

kıbeli'l-ahz ve'l-istifâ vefât idüp ve meblağ-e merkûm otuz altı guruşi mesele-i

mirâsımız üzre bize mevrûs olmakla meblağ-ı merkûm otuz altı guruşi medyûni

mezbûr Ali Efendi' den bi'l-verâse hâlâ taleb ideruz diyü hâzire-i mezbûre ma´a

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ikrâr mâ´adâ müdde´âlarını inkâr müteveffâ-yi

merkûm Hâmid’e zimmetinde meblağ-ı merkûm itmekle müdde´î-i merkûmler

ber vech-i muharrer verâset müdde´âlarını usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen

karye-i merkûme ahâlîsinden kabakçı oğlu Mehmed Efendi ibni Halîl ve Ali bin

Sefer’den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve

makbûli'ş- şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan karye-i merkûme ahâlîsinden

Tekeli oğlu Mehmed bin Ali ve Ahmed bin Hüseyin nâm kimesnel şehâdetleriyle

bi'l-muvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle ba´de'l-hükm meblağ-i

mezbûr otuz altı guruşi müdde´îyân-i mezbûrâna hâlâ edâ ve teslîme merkûm Ali

Efendi' ye tenbîh olnduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr

li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hamis ve'l-işrîn min şehr-i Cemâziye'l-âhir li sene

selâse ve tis´în ve miteyen ve elf

Sivrihisar_7681_0056/1

Sayfa 108

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde medine-i Seferihisâr muzâffatından Günyüzi

nâhiyesine merbût Karacık karyesi ahâlîsinden ve efrâd-i asâkir-i şâhânenin

ikinci Ordû-yi hümâyûnun süvârî ikinci alâyından olub bundan akdem vef idne

Zula Oğlu Mustafâ bin İbrâhîm bin Hüseyin' in ber vechi âtî varisleri olduklarını

idida iden sahibi-arz-ı hâl karye-i merkûme ahâlîsinden Ahmed ve Hüseyin ibni

merkûm İbrâhîm nâm kimenelerden her biri medine-i merkûmede hükûmet

konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i

şer´î me´âlî ukûdde ma´rifeti'z-zât Fatmâ binti Süleymân nâm Hâtûn hâzire

olduğı hâlde müteveffâ-yi merkûmun medyûni karyei-merkûme ahâlîsinden

Kınız oğlu İbrâhîm bin Mûsâ muvâcehesinde üzerine da´vâ ve takrîr-i kelâm

müteveffâ-yi merkûm musatfa bizim li ebeveyn karındaşımız olub babamız ismi

İbrâhîm ve dedemiz ismi Hüseyin ve vâlidemiz ismi Fatmâ binti Süleymân ve

işbu hazıre-i mezbura Fatmâ Hâtûn anası ve Maskat-i resimiz medine-i merkûme

olmağal ol vecihle müteveffâ-yi merkûmun verâseti min ciheti’l-karz vel usûbet

bizimle validemiz hâzire-i mezbûreye münhasıra olub bizden gayri vârisi ve

terekesine müstehak âhari olmayub mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun

mezbûr İbrâhîm zimmetinde cihet-i karzdan alacak Hakkî olan doksan altı guruşi

kıbeli'l-ahz ve'l-istifâ vefât idüp ve meblağ-ı merkûm mesele-i mirâsımız üzre

bizimle hâzire-i mezbûreye mevrûs olmağla meblağ-ı merkûm doksan altı guruşi

294

medyûn-i mezbûr İbrâhim' den bizzât hâlâ taleb ideruz diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-

isitnidak ol dahi cevâbında cihet-i merkûmeden müteveffâ-yi merkûm Mustafâ'

ya zimmetinde meblağ-ı merkûm doksan altı guruşe denyi olduğını ikrâr mâ´adâ

müdde´âlarını inkâr itmekle müdde´î-i merkûmler ber vech-i muharrer verâset

müdde´âlarını usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen karye-i merkûme İmâmı

Hüseyin Efendi İbni Süleymân ve muhtârı Halîl Ağâ ibni Süleymân' dan bâ

varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde

itdükleri ihbâr ve iş´âr olunan kezâlik karye-imerkûme ahâlîsinden Balcı oğlu

İsmâîl bin Süleymân ve Hatib oğlu Hüseyin bin Ömer nâm kimesneler

şehâdetleriyle bi'l-mudâmen ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle ba´de'l-

hükm meblağ-ı mezkûr doksan altı guruşi müdde´ûn-i mezbûrun Receb ve

Hüseyin ve Fatma' ya hâlâ edâ ve teslîme merkûm İbrâhim' e tenbîh olunduğı

tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-

yevmu's-sâlis min şehr-i Recebu'l-ferd li sene li sene selâsi ve tis´în ve mieteyn

ve elf

2

Günyüzi nâhiyesinin Siroz Karyesinden vefiyât-i askeriyeden süvârî on ikinci

Ordû ikinci alâyi Eski oğlu Ömer bin Hasan bin Memiş verâseti babası Hasan

bin Memiş anası Nazlı’ya münhasır olduğı karye-i merkûme İmâmı Ömer Efendi

ibni Ahmed ve Dülger oğlu Mehmed bin Yûsûf medyûn gösterilen karye-i

merkûmede Tekye-nîşîn oğlu Hasan bin Mustafâ isbât olunan deyni 94 guruş

resm-i müzekkî zikr olunan Merâsim şâhid Kel oğlu Ahmed Çâvûş bin ibni İbiş

ve Dülger oğlu Ahmed bin Hüseyin olduğu

Fî 15 Receb sene 93

3

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisâr muzâffâtından Yörük

nâhiyesi kurâsından Çengi karyesinde sâkine ve zât-i zeyl-i kitâbda muharreru'l-

esâmî-i müslimîn ta´rîfleriyle ma´rûf olan bâ´isetu'l-kitâb Meryem binti hacı

Hasan nâm Hâtûn Medine-i merkûmede hükûmet şer´îye konâğında meclis-i şer´-

i şerîf-i enverde karye-i merkûme ahâlîsinden Kesikbaşı oğlu İbrâhîm Bin Ömer

mahzarında an ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp mezbûr İbrâhîm zevc-i dâhilim

olub işbu meclis-i şer´de beni talâk-ı selase ile tatlîk itmekle ben dahi zimmetinde

mutekarrir ve ma´kûdun aleyh olan dört yüz elli guruş mihr-i mü´eccel hakkım

i'lân olundı nafaka-i iddet-i mu´âyene-i mâ´lûmem ve ve mevûnet süknâm

mutâlebesiyle hukûk-i zevciyete ve cem´-i hukûk-i şer´îyeye müte´allika âmme-i

da´vâdan merkûm İbrâhim' in zimmetini ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve

iskât eleyub ol dahi kezâlik hukûk-i zevciyete ve cem´-i hukûk-i şer´îyeye

müte´allik âmme-i da´vâdan benim zimmetim ibrâ ve iskât idüp ve tarafından her

birimiz dahi âharın ibrâısın ber minvâl-i muharrer kabûl eyledik didikde gıbbe't-

tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı

295

Fî 22 Receb sene 93

Şuhûdu'l-hâl

Berber hacı Ali

Câbî Usta oğlu Mollâ Mehmed

Deligöz zâde Halîl Efendi

Eytâm Dellâlı Hasan Ağâ ve gayruhum

4

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Horti karyesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hâl

bâ´isu'l-i´lâm Dâi oğlu Ali bin Hâcî Hüseyin nâm kimse medine-i merkûmede

hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler ile sâhib-i arz vekîli medine-i

merkûmede tâpû katibi Ahmed Efendi ibni Abdulah efendi hâzır oldukları hâlde

ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde derûn-i arzihalde mezkûru’l-ism karye-i

merkûme ahâlîsinden gâib ani'l-meclis Koca Hâcî Mehmed' in odasında muhzir-i

şuhûdde mâlımdan ve yedimden yigirmi yigirmi üç aded sim mecîdiyeyi mezbûr

Hüseyin' den hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında

târîh-i mezkûre merkûm Ali' den mebalğı-merkûm yigirni üç Mecîdiyeyi ahz ve

kabz ve istihlâk eylediğini ikrâr ve i´tirâf idüp lakin meblağ-ı merkûm yigirim üç

mecidiyeyi ber vech-i muharrer iktirâz itmeyub ancak karye-i merkûme

hudûdında da Debbâğ nâm mevkı´de kâin bâ tâpû taht-i tasarrufında olan

ma´lûmu'l-etrâf bir kita tarlanın ittisâlinde bulunan tûlen yüz elli ve arzen bir

zirâ´ mikdârı boz hâlî arsayı yigirmi üç sim mecidiyeye bedel-i makbûz ile

merkûm Ali' nin benim tarlamın harîmi içun taş çikub ve kâşını i´mâr idüp ve

murûr ve ubûr içun bir mikdâr köpri inşâ itmek şartıla sâhib-i arz izni olmaksızın

merkûm Ali' ye ferâğ ve tefvîz eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer teferruğ

ve tefevvüz eyleyub ol vecihle meblağ-ı merkûm yigirmi üç Mecîdiye

zimmetimde cihet-i karzdan deynim olmayub arsa-i mezkûre bedeli olmağla

merkûm Ali' ye aslâ deynim yokdur diyü ber vech-i muharrer taht-i zirâ´at ve

hirâsetinde olub sâhib-i arz izn ve icâzetsiz şve şurûti-müfsideye mukârren sûret-i

def´ide îrâd eylediği külli iltifâta şâyân olmayub arsa-i mezkûrenni ber mûceb-i

nizâm-i seniye me'mûri ma´rifetiyle lede'l-müzâyede taliben tenfîz ve ihâle

olunacağı kendüsine ba´de't-tefhîm alâ mûceb ikrâra fuzûli ahz ve kabz eylediği

yigirmi üç Mecîdîyi dahi müdde´î-i merkûm Ali' ye red ve teslîme merkûm

Hüseyin' i tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı

Fî 13 Receb sene 93

Sivrihisar_7681_0056/2

Sayfa 109

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Fî'l-asl Elgin kazâsı kurâsınadn İncik Karyesi ahâlîsinden olub Ankara vilâyet-i

celîlesi dâhilinde Medine-i Seferihisar Günyüzi’de zabita neferâtından iken

296

bundan akdem vefât iden Mustafâ bin Abdullâh bin Hâcî Abdullâh bin Hâcî

Hasan' ın verese-i münhasırasıyla veresi tarafından kendüsinni bâ hüccüt-i şer´îye

vekîli olduğını ber vech-i âtî iddi´â iden zikr olunan İncik karyesi ahâlîsinden

bâ´isu'l-i´lâm Süleymân Ağâ ibni İsmâîl nâm kimesne medine-i merkûmede

hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i

huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde müteveffâ-yi merkûmun hîn-i vefâtında zâhirde vâris-

i ma´rûf ve ma´rûfesi olmayub terekesi cânib-i beytu’l-mâle âid ve râci´olmak

za´miyla terekesine bi'l-emâne vaz´u'l-yed olub kıbel-i şer´den dahi hüsûmet ve

red ve cevâba me'zûn olan hâlâ Medine-i mezbûrede mâl müdîri ve beytu’l-mâl

emini futevetlü Mehmed Saîd Efendi tarafnıdan vekîl-i müseccel-i şer´îsi mâl

refîki Hâcî sülyeman Efendi ibni Hâcî Mustafâ muvâcehesinde üzerine da´vâsi

takrîr-i kelâm idüp müteveffâ-yi mezbûrun verâseti hâlâ sâlifu'z-zikr İncek

karyesinde sâkinunler zevce-i menkûha-i metrûkesi Hadîce binti İsmâîl ile sülb-i

sagîr oğlu Abdülhamîd ve sülbiye-i sagiri kiza Fatmâ ve babası merkûm Abdullâh

bin Hâcî Hasan' a münhasıra olmağla ol vcihle müteveffâ-yi merkûmun verâseti

min ciheti’l-karz ve'l-usûbet verese-i mezbûrune münhasıra ve anlardan gayir

vârisi ve terekesine müstehak âhar kimesnesi olmayub ben dahi sagîrân-i

mezbûrânın anaları tesviye-i umûrlerine bâ hüccet-i vâsî-i mansûbeleri mezbûre

Hadîce Hâtûn ile ebi-merkûm Abdullâh taraflarından mevrislei müteveffâ-yi

merkûmden müntakil mâllarını mahallinden ahz ve kabza kezâlik bâ hüccet-i

şer´îye vekîl-i şer´îleri olmamla müvekilei-mûmâ ileyhe izâfetle vekîl-i merkûm

Hâcî Süleymân Efendi' ye suâl olunub bi'l-emâne vaz´u'l-yed olduğı müteveffâ-yi

merkûmun ber mûceb-i defter-i mümzâ hasren verese-i mezbûrûne mevrûs olan

sahhu'l-bâkî iki bin dört yüz kırk iki guruş vere-i mezbûrûn içun baan teslîme

muvekkile-i medir-i mûmâ ileyhe izâfetle vekîl-i merkûm Hâcî Süleymân Efendi'

ye kibel-i şer´den tenbîh olunmak bi'l-vekâle murâdudmudur diyü hüccet-i

mezkûreyi ibrâz ve irâesiyle da´vâ ittükde gibbe’s-suâl ol dahi bi'l-vekâle

cevâbındaında müteveffâ-yi merkûmun terekesine müvekile-i mûmâ ileyhin bi'l-

emanve vaz´-ı yedini ikrâr ve i´tirâf idip yakîn müdde´î-i merkûmun mâ´adâ

müdde´âlarını inkâr idincek müdde´î-i merkûm Süleymân Ağâ' dan ber vech-i

muharrer verâset ve vekâlet müdde´âlarıyla mazmûn-i hüccet-i şer´îye mutâbık

beyine taleb olundukta usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Zâim zâde Mehmed

Ağâ ve ve Beşkatş Mehmed Efendi’den sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan mâru'l-zikr İncek Karyesi

ahâlîsinden Mustafâ Efendi ibni Abdurrahman ve diğer Mustafâ bin memhed

nâm kimesneler şehâdetleriyel bi'l-muvâcehesinde ber nahc-i şer´i isbât itmeğin

mûcebiyle müteveffâ-yi merkûm Mustafâ' nin sahhu'l-bâkî terekesi olan meblağ-ı

merkûm iki bin dört yüz kırk iki guruşden keff-i yediyle müdde´î-i vekîl-i

merkûm Süleymân Ağâ' ya red e teslîme müvekkil-i mûmâ ilyeh Saîd Efendi' ye

izâfetle vekîl-i merkûm Hâcî Süleymân Efendi' ye tenbîh olunduğı tescîl ve bi'l-

iltimâs huzûrlerinde i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr

Fî 5 Şa´bân sene 293

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr Gedik mahaleis ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin

297

Ermenî milletinden Sinan’ın babası ve tarafından bi'l-ikrâr sâbitu’l-vekâle vekîli

Artin Veledi diger Sinân nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında

deav mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde Ay

mahallesi ahâlîsinden kezaik teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin millet-i merkûmesinden

bâ´isu'l-i´lâm Beykarci oğlu Haci Agob veledi Markos tarafından husûs-i âti'l-

beyanda vekîli olduğı usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i mestûre

sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükelir ihbâr ve iş´âr

olunan medine-i merkûme ahâlîsinden Teba´a-i Devlet-i 'Aliyyenin millet/i

merkûmesinden Sisyan Karabet veledi Tersis ve Hiristiyân İstefan veledi Agob ve

Durgûd oğlu AVadik veledi Kifork nâm nâm kimesneler şehâdetleriyle sâbit ve

sübût-i vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan Kasparyan Ohannes veledi Artin

muvâcehesinde medine-i merkûme civârında Hiristiyân Karyesi nâm mevkı´de

vâkı´ Hiristiyân Peykari dimekle ma´rûf vakf peykârından cereyân iden suyi seni-

sabıka yani bin iki yüz seksen senesi hilâlinde zikr olunan peykârın mütevellisi

bulunan gâib ani'l-meclis Avadik oğlu Artin' den senevî vâkı´-i mezbûri yigirim

guruş icâr virmek üzre yüz guruşe semen-i medfû´ ve makbûza iştirâ idüp târîh-i

merkûmden beru müvekkil-i merkûm Haci Agob' un mülk-i bâğ ve bâğçesinin

divarrından murûr ittirirerek sâlifu'z-zikr sudan peykâr-i mezkûrun tahminen

yigimi zirâ´ mikdâri mesâfe ve cânib-i garbinde olan oğlum muvekkil-i merkûm

Sinan’ın bâğ ve bâğçesini istikâ ide gelurken el-hâlet-i hazihi müvekkil-im erkum

Haci Agob' e izâfetle vekîli-merkûm Ohannes marulz zikr sudan bâğ ve bağçe-i

su armaklığa fuzûli müdâhele ve mümâna´at ider olmağla suâl olunub müdâhele

ve mühâlefet vâkı´sının kibel-i şer´den meni idilmesi bi'l-vekâle murâddumdur

diyü mütevellim-i merkûm Artin' in imzâsıyla mümzâ ve mühriyle memhûr bir

kıt´a varaka-i âdiye üzre muharre ibrat ve iraed ittiği ihticâca gayr-i Sâlih senedi

mücebince da´vâya kiyaâm itmiler ise de ber vech-i muharrer bu mekûle def´in

bey´ ve şirâsı şer´an sahîh ve mu´teber olmadığı gibi gayrin mülkinde bilâ izn

âharın tasarrufi dahi gayr-i câiz olub hatta medine-i merkûmenin meclis-i de´âvî

defterinde mukayyed ve sene-i Rûmi bin iki yüz doksan iki senesi hâzirânının

beşinci güni târîhiyle müverrah ve yüz otuz ikinci numera ile murakkam müdde´î

vekîli merkûm Artin' in bi'l-istid´â Ankara vilâyet-i celîlesinden bi't-tahsîl

müstashinen götürmün olduğı emirnâmem-i aliyyede dahi istifâde-i umûme

meşrûta suyun ve müteferri´âtının âhara bey´ ve temlîki şer´an memnun olduğı

ibaresi dahi muharrer iken takrîr-i meşrûhi üzre tasadid eylediği da´vâsı bi'l-

vücûh meşrû´a ve iltifâta şâyân olmayub ve husûs-i mezkûr hakkında müvekkile-

i merkûme Haci Agob' a izâfetle vekîl-i merkûm Ohannes' e suâl dahi tevcîh

itmediği müdde´i-i vekîl-imermu Artin' e tefhîm ve da´vâ-yi mezkûresiyle vekîl-i

merkûm Ohannes' e bi vech-i şer´î mu´ârazadan men' olunduğı tescîl ve bi'l-

iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr

Fî 20 Recep sene 293

Sivrihisar_7681_0057/1

Sayfa 110

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

298

Medine-i Seferihisâr kurâsından İbik Seydî Karyesinde sâkin sâkine ma´rifeti'z-

zate sâhib-i arz-ı hâl bâ´isetu'l-i´lân tekye-nîşîn oğlu kızı Züleyhâ binti Mehmed

Ali nâm Hâtûn tarafından husûs-i âti'l-beyanda vekîli olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-

ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Kethüdâ

mahallesi ahâlîsinden Hâcî Halîl bin Hâcî Ahmed ve Hâcî Süleymân bin

Süleymân ve Hâcî Sâlih bin Hâcî Hüseyin' den bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde iddükleri ihbâr ve iş´âr

olunan Nâib oğlu Hasan bin Mehmed ve Eytâm Dellâlı diğer Hasan bin Ömer

nâm kimseneler şehâdetleriyle muhzur-i hasm-i câhidde ber nahc-i şer´i sabit ve

sübût vekâletine hükm-i şehir lâhik olan Sarı kavak karyesi ahâlîsinden Kara

Mehmed oğlu Mehmed bin Halîl nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet

konâğında de´âvi odasında mümeyyizler ile sâhib-i arz evkili hâlâ Medine-i

merkûmede Tâpû Kâtibi Ahmed Efendi ibni Abdullâh Efendi hâzır oldukları

hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî iki kıt´a çayir ve alıt kıt´a

tarlaya vaz´-ı yedi bi'l-beyyineti’y-şer´îye sâbit ve mütehakkık olan müvekkile-i

mezbûrenin li ebeveyn er karındâşı Ali bin merkûm Mehmed Ali tarafından

kezâlik zikr-i âtî husûsde hüsûmet ve red ve cevâba vekîl-i müseccel-i şer´isi

Tatlar mahallesi ahâlîsinden Mollâ İbrâhîm bin Yusuf muvâcehesinde Karkedisi

karyesi civârında Akpeykâr özi nâm mevkı´de vâkı´ bir tarafdan Deli Mustafâ

Çâyırı ve bir tarafdan Abdullâh çâyırı ve tarafeyn Hâcî hseyin çâyırı ile mahdûd

ve Dede bayırı dimekle ma´rûf ve tahminen dört dönüm mikdârı bir kıt´a çâyır ve

zikr olunan iki bin Seydî karyesi hudûdında kâin etrâf-i selasesi Muslih ve Hasan

çâyırları ve Tombay göli ve taraf-i râbi´ boz hâlî ile mahdûd tahminen kezâlik

dört dünüm mikdâri çayir ki cem´an iki kıt´a ve sekiz dönüm çâyır ve yine karye-

i merkûme hudûdında kâin tarafeyni Hâce oğlu İbrâhîm tarlası ve bi taraftan

Halîl ibarhim tarlası ve bir taraftan tarîk-i âmme ile mahdûd tahimen otuz mikdâr

Çömez yeri dimekler ma´rûf bir kıt´a kırâç tarla ve yine karye-i merkûme

civârında kâin tarafeyn Karaca Oğulları İbrâhîm ve Hasan eytâmı tarlaları ve

tarafeyin Halîl onbaşı oğulları tarlaları ile mahdûd Köy önü dimekle ma´rûf

tahminen dört dönüm mikdair bir kıt´a kırâç tarala ve yine karye-i merkûme

civârında kâin etrâf-ı selasesi Halîl Onbaşı Hüseyin ve Ulaş oğul İbrâhîm tarlaları

ve taraf-i râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd tahminen yarım dönüm mikdari bir kıt´a

harîm ve yine ve yine karye-i merkûme civârında kâin Tarafil Mustafâ ve

Hüseyin eytâm tarlaları ve bir tarafdan Karaca oğlu İbrâhîm tarlası ve bir

tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd ve tahmînen dört dönüm mikdâri bir kıt´a arpa

tarlası ki cem´an iki kıt´a çâyır ve dört kıt´a tarla müvekkilem mezbûre Züleyhâ

ile karındâşı müvekkilem mezbûr Ali' nin babaları müteveffâ Mehmed Ali bin

diğer Ali' nin hayâtında ile'l-vefât bâ tâpû taht-ı tasarrufında olub ba´de vefat

muvekkülilan mezbûrâne âdiyen veyâ mütesâciyen intikâl itmişken zikr olunan

iki kıt´a çayır ve dört kıt´a tarla vekîli-i merkûm Mollâ İbrâhim' in müvekkil-i

mezbûr Ali kendü hissesiyle ma´an benim müvekkilem mezbûre Züleyhâ' nnı nısf

hisse-i şâyi´âsıni dahi fuzûli ve bi gayr-i hâk tasarruf eylediğinden başka

muvekilim mezbûre Züleyhâ' nin diğer müstakileten bâ tâpû taht-ı tasarrufında

olan karye-i merkûme hudûdında kâin etrâf-ı selasesi Karaca oğlu İbrâhîm ve

Hasan ve Çerkes tarlaları ve bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd Sögüt kayası

dimekle ma´rûf tahminen dört dönüm mikdâri bir kıt´a sulu tarla ve yine karye-i

merkûmede hudûdında vâkı´ tarafeyen Küçük Hasan' ın Halîl İbrâhîm ve

299

Hüseyin Efendi tarlaları ve bir tafardan hark ve bir tarafdan tarîk-ı emmi ile

mahdûd Kuvvet yeri dimekle ma´rûf tahminen sekiz dönüm mikdârı bir kıt´a

tarla ki cem´an on iki dönüm iki kıt´a tarlayı dahi kezâlik fuzûli zabt ve bi gayr-i

hâk tasarruf ider olmağla suâl olunub babalarınadn müntakil iki kıt´a çâyır ve

dört kıt´a tarladan muvekilem mezbûrenin nısf hisse-i şâyi´âsılarıyla müstakileten

kendüsinin taht-ı tasarrufında olan iki tarladan keff-i yed ve müvekkilem

mezbûre Züleyhâ içun mahalilde bâ re'y-isahib-i arz ban red ve teslîme kıbel-i

şer´den tenbîh olunmak bi'l-vekâle murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk

ol dahi bi'l-veakel müvekkilem mezbûr Ali' nin zikr olunan iki kıt´a çâyır ve dört

kıt´a tarladan kendüsinin nısf hisse-i şâyi´âsısıyla berâber müvekkile-i mezbûre

Züleyhâ' nin nısf hisse-i şâyi´âsını ve mezbûre Züleyhâ' nın müstakileten taht-ı

tasarruefında olan iki kıt´a tarlayı el-yevm zabt ve tasarrufını ikrâr ve i´tirâf idüp

lakin cevâbında târîh-i i´lâmdan üç ay mukaddem müvekkile-i mezbre Züleyhâ

sâlifu'z-zikr iki kıt´a çâyır ve dört kıt´a tarlahâ-yi mezkûrlerde olan nıs hisse-i

şâyi´âsılarıyla iki kıt´a müstakileten tarlalarını medine-i merkûmenin hükûmet

konağında kalem odasında taraf-ı saltanat-i seniyyeden arâzî tefvîzine me'zûn

olan Kâtib-imûmâ ileyh huzûrinde beş bin guruş bedel tesmiyesiyle karınaşı

müvekkilem mezbûr Ali' ye fearğ ve tefvîz idüp ol dahi ba´de'l-teferruf ve'l-

tefvvüz bedel-i mezkûr beş bin guruşun mutâlebesinden zimmetini ibrâ ve iskât

idüp ol dahi kabûl itmekle ol vecihle ma´ru'z-zikr çâyır ve tarlahâ-yi mezkûrler

müvekkilem mezbûr Ali' nin hakk-ı mefvuzi ve dâhil-i hava-i tasarrufı olmağla

zapt ve tasarruf ider diyü ba´de'd-def´ ve'l-inkâr dâfi´ vekîl-i merkûm Mollâ

İbrâhim' den ber vech-i muharrer def´-i müdde´âlarına mutâbık beyine taleb

olundukda ikâme eylediği şâhidlerden Deynekçi oğlu Mollâ Ali bin Ali ve Mâili

Usta oğlu Süleymân bin Osmân ve karye-i merkûme İmâmı Ahmed Efendi ibni

Hüseyin Efendi nâm kimesneler şehâdet itmekiğin hudûdinde bulunmuşlar ise de

çâyır ve tarlahâ-yi mezsur lerin medfû´ ve nâmımı bilmeyub ve mahallerinde

tahrîr ve irâeye dahi gayr-i müktedir olduklarını mukur ve mu´terefler iken ber

mûceb-i fetvâ-yi şerîfe şehâdetleri hîz-i kabûlde olmayub müdde´î-i vekîl-i

merkûm Mollâ İbrâhim' e diğer şâhid ikâme itmek üzre merâren ve kerâren

müddet-i mihl-i şer´-i verildikde isbât-i beyyineden izhâr-i acz idüp tahlîfe dahi

taleb olunmadığndan bu sûretde müvekile-i merkûm Ali bilâ beyyined fuzûli zabt

vetasarruf eylediği iki kıt´a tarladan müstakilen ve dört kıt´a tarla ile iki kıt´a

çâyırın nısf hisse-i şâyi´âsılarından keff-i yed ve müvekkilei-mezbûre Züleyhâ

Hâtûn içun veli-i müdde´î-i merkûm Mehmed' e bâ re'y-i sâhib-i arz red ve

teslîme müvekile-i merkûm Ali' ye izâfetle vekîl-i mezbûr Mollâ İbrâhim' e

tenbîh olunduğı tescîl ev bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men

lehu'l-emr

Fî gurre-i Şa´bân sene 293

Sivrihisar_7681_0057/2

Sayfa 111

1

Sûret-i telgrâfnâme-i sâmî fî 19 Agustos sene 93

300

Şevketlu Abdülhamîd Hân Hazretleri'nin taht-i Osmânî’ye cülûs-i hümâyûnleri

münâsebetiyle bi'l-cümle hutebâtınn namm-i hümâyûnlerine icrâ-i hitâbet

eylemelerine izn-i şâhâneleri şeref-vukû´ bulunduğından hutebâya tebiğe ruhsat-i

hilâfet-penâhî kılınması ihtar ve tavsiye olunur

2

Seferihisâr kâimmekâmlığına

Numero adet 372

Rıf’atlü Efendi

Şevketlu Abdülhamîd Hân Hazretleri'nin taht-ı Osmânî’ye cülûs-i

hümâyûnleriden dolayı hutbenin nâm-ı nâmî-i şehenşâhîlerine kırâ’et itirilmesini

hakkında şeref vürûd olan telgrafnâmem-i sâmî sureti bâlâda muharrer olmağla

hutebâya teblî´-i ruhsat-i Hilâfet penâhî kılması ihtâr olunur

Fî 11 Şa´bân sene 93 ve fî 19 Ağustos sene 92

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde kâin Medine-i Seferihisâr hudûdinde Karacam

nâm Çiftik-i Domaliçe demikle arîf mevkı´de sâkin Yörük Aşîretinden hayme-

nîşîn sahibi-i arz-ı hâl bâ´isu'l-i´lân Nabi oğlu Nabi bin Osmân nâm kimesne

medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır

olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî davâr ve tabanca ve

bıçağa vaz´u'l-yed olan anifu'l-beyân Domaliçede sâkin derûn-i arz-ı hâlde

mezkûru’l-ism aşîret-i mezkûreden Sarı Mehmed oğlu Mollâ Mehmed bin Ali

muvâcehesinde merkûm Mollâ Mehmed târîh-i i´lâmdan bir buçuk ay mukaddem

senin karındaşının gâib ani'l-meclis Hüseyin benim kız karındâşım kezâlik gâibe-

i ani'l-meclis Cennet nâm âkile ve bâliğayi benim izn ve icâzetim olmaksızın

rizâsıyla muhzır-i şuhûdde kedüsine tezvîc eyledi diyü mâlımdan beheri yetmişer

guruş kıymetlu yetmiş altı re's keçi ve erkek keçilerim mevkı´-i mezkûrde râ´î

olunmakda iken hayvân-i mezkûrlerum ile yüz kırkar guruş kıymetlu bir tabanca

ve bir bıçağımı sâkin olduğım haymeden gasiben ahz ve kabz itmekle zikr oluan

davârlar ile tabanca ve bıçağın mevcûdler ise ayânların ve müstehlek ise ta´dîl-i

sübût kıymet-i şer´îyelerin zamân bana edâ ve teslîme mezbûr Mollâ Mehmed' e

kıbel-i şer´den tenbîh olunmak murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol

dahi cevâbında sâlifu'z-zikr yetmiş altı tavârın yetmiş re'sine ve bir tabanca ma´a

biçağıa el-yevm vaz´-ı yedini ikrâr ve i´tirâf idüp ancak ber vech-i muharrer

gasben ahz ve kabzıyla bir davâr ziyâde müdde´âsını inkâr idincek müdde´î-i

merkûm Nâbi’den ber minvâl-i muharrer gasb ve ziyâde müdde´âlarına mutâbık

beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen kassâb Hâcî Ali Ağâ

ibin Habîb ve İtmekçi Mehmed Ali Usta ibni Ali ve Çalık halli bin Hâcî Hasan ve

Sarrâc Ömer bin Bekir' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu eytâm dellalı

Hasan bin Ömer ve Hüseyin Dâ´î bin Ömer' den alenen lede't-tezkiye adl ve

301

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan aşîret-i merkûmeden Kara Ali bin

Mustafâ ve Hâcî Hüseyin oğlu Mehmed ve İbrâhîm nâm kimesneler

şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber nahc-i şer´i ba´de'l-isbât ve'l-hükm mûcebince

sâlifu'z-zikr merkûm Mollâ Mehmed' in el-yevm vaz´-ı yedini ve ve yedinde

aynen mecud olduğını mukır ve mu´teref olmağla yetmiş beş re's keçi ve er keçi

ve tabacna ve bıçağın ayânin ve müstehlek olan bir re's er keçinin kıymet-i

şer´îyesi olan yetmi guruş mezbûr Nâbî’ye bâ tarîkı't-zımân edâ ve teslîme

mezbûr Mollâ Mehmed' e tenbîh olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine

i'lân olundı.

Fî 6 Ramazan sene 93

4

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Okçi karyesi ahâlîsinden Mahmûd oğlu

Mehmed bin Ali nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında

de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî

ukûdde karye-i merkûme ahâlîsinden Piyâli oğlu Halîl bin Ömer tarafından

zikr-i âtî husûsde vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahihi-şer´îye ile vekîl olduğı

usûl-i mevzû´ası üzre evvelen Hüseyin Dâyi bin Ömer ve Karanlı oğlu

Osmân bin Ahmed' en bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu merkûmândan

alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş- şehâde idükleri ihbâr olunan Tombak

oğlu ismali bin Mehmed ve Çalık Halîl bin Hâcî Hasan nâm kimsenler

şehâdetleriyle muhzir-i hasm-i câhidde ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût

vekâletine hükm-i şer´-i lâhik olan li ebeveyn karındâşı Dâvûd’ın merkûm

Ömer muvâcehesinde müvekkil-i merkûm Halîl târîh-i i´lâmdan on gün

mukaddem zimmetinde sığır râ´î ücretinden alacak hakkım olan doksan beş

guruşi taleb eylediğim esnâda karye-i merkûmeden ameden benim ağzıma taş

ile darb iderken eser-i darbdan üst dudağım mecrûh olduğından başka bir

dişimi çıkardığından husûs-i mezkûrun mûceb-i şer´îsi olan kıssâs icrâ

olunmasıyla dudağımda olan cârihenin ücret-i cerrâhiyesini ve sâlifu'z-zikr

alacağım olan meblağ-ı mezkûr doksan beş guruşi müvekkil-i merkûm Halîl'

e izâfetle vekîl-i merkûm Dâvûd’dan hâlâ taleb iderum diyü merkûm

Dâvûd’un bi'l-vekâle inkârına mukârren da´vâya tasaddî ve ol vecihle

beynimizde münâza´ât-ı kesire ve muhâsemât-ı şedîde cereyân itmişdi el-

hâlet-i hazihi hînde muslıhun tavassutıyla beynimiz ıslâh ve tanzîm olunub

ben ber vech-i muharrer tasaddi eylediğim da´vâ-yi mezkûreden müvekkil-i

merkûm Halîl' e izâfetle vekîl-i mezbûr Dâvûd ile bi tav´i ve'r-rızâ üç yüz

altmış guruş üzerine sulh olduğımda ol daha sulh-i mezkûri ba´de'l-kabûl

bedel-i sulh olan meblağ-ı merkûm üç yüz altmış guruş vekîl-i merkûm vekir-

i merkûm Dâvûd meclis-i sulhdan kıbeli'l-mufâraka baan temâmen ve

kâmilen def´ ve teslîm eylediğimde ben dahi yedinden bi't-temâm ve'l-Kemâl

ahz ve kabz eyledim fi mâ ba´d husûs-i mezkûrlere müte´allika âmme-i

da´vâdan ve mutâlebâdan ve kâfe-i eyman ve muhâsemâtdan müvekkil-i

merkukm Halîl' e izâfetle vekîl-i merkûm Dâvûd’un zimmetini ibrâ-i âmme-i

sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât eylediğimde ol dahi bana medfû´i olan bedel-i

sulh-i merkûm üç yüz altmış guruşun istirdâdına müte´allika âmme-i

302

de´âvîden benim zimmetimi ibrâ ve iskât ve tarafından her birimiz ber vech-i

muharrer âharın ibrâsını kabûl eyleub bu vecihle külliyen kat´-i nizâ´ ve refî´-

i hüsûmet eyledik idyü mukırr-ı müdde´i-i mezbûr Mehmed' i sâdır lan cem´-i

kelimât-ı meşrûhasında vekîl-i merkûm Dâvûd tahkîk ve tasdîk eylediği tescîl

ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lân olundı el-emr li men lehu'l-emr

Fî 6 Ramazan sene 293

Sivrihisar_7681_0058/1

Sayfa 112

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Haymana kazâsı kurâsından tâcir karyesi

ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm hacı olun Velîyüddîn bin Velîyüddîn nâm kimesne

Medine-i Seferihisâr ‘da hükûmet-i şer´îye konâğında de´âvi odasında meclis-i

şer´-i münîrde zikr-i âtî bir çift kara sığır öküzine bi tarîku’l-yâve bi'l-emane

vaz´u'l-yed olub kıbel-i şer´den dahi hüsûmet ve red ve cevâba me'zûn olan hâlâ

medine-i merkûmede mâl müdîri ve beytu’l-mâl Emîni fütüvettul Mehmed Said

Efendi müvâcehesinde müdîr-i mûmâ ileyh yedinde olub işbu meclis-i şer´de

mu´âyene olunan beyâzi tüyli açık boynuzli sag kulağını ucu kesimli ve sağ

boynuzunda benlik dâğ nişânlı bir re's ve çengelli boynuzli huşân topki kezâlik

sağ boyunuzda benlikli dâğ nişânıl bir kes ki cem´an sekiz yaşında iki re's kara

sığır öküzleri üç seneden beru yedimde müstakilen mâl ve mülküm iken târîh-i

i´lâmdan on gün mukaddem kazâ ve zâyi´ idup hâlâ müdîr-i mûmâ ileyh yedinde

bulunmamla bi'l-istihkâk taleb iderum diyü da´vâ ititkde ol dahi cevâbında

sâlifu'z-zikr öküzlerle bi tarîku’l-yâve bi'l-emane vaz´-ı yedini ikrâr müdde´î-i

mezbûrun maad müdde´âsını inkâr idincek müdde´î-i merkûm Velî ber minvâl-i

muharrer müdde´âsını usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen zikr olunan Haymana

kazâsı ahâlîsinden Ceber oğlu Süleymân bin Mustafâ ve Kara Çortuk oğlu Ömer

bin Mustafâ' dan bâ varak-i mestûre sırren ve ba´dehu merkûmândan alenen

lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan kazâ-i

mezkûrun İliçi karyesi ahâlîsinden ahâlîsinden Hundo oğlu Ali bin İbrâhîm ve

kazâ-i mezkûre hemcivâr olan Günyüzi nâhiyesi kurâsından Hunita karyesi

ahâlîsinden Koruk oğlu İbrâhîm Bin Osmân nâm kimesnlere şehâdetleriyle bi'l-

müvâcehe ber nahc-i şer´i ba´de'l-isbât ve'l-halef ve'l-hükm mûcebiyle mâru'l-

beyân öküzleri müdde´î-i mezbûr Velîyüddîn’e def´ ve teslîme müdîr-i mûmâ

ileyh Mehmed Saîd Efendi' ye tenbîh olundığı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i

âlîlerine i'lân olundı el emr li men lehu'l-emr

Fî 20 Ramazan sene 293

2

Ma´rûz-ı dâ´îlridur ki

Azîziye kazâsı dâhilinde kâin Hiristiyân Hânı karyesi ahâlîsinden Dâvûd oğlu

Bekir bin Halîl nâm kimesne Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Medine-i

Seferihisâr mahkeme-i şer´îyesinde de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı

303

hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir re's kara sığır öküze

vaz´u'l-yed olan Konya vilâyet-i celîlesi dâhilinde Esbkeşan kazâsı kurâsında

Köstendil karyesi ahâlîsinden ve Nefâû muhâcirlerinden İsmâîl bin Ali

muvâcehesinde mezbûr İsmâîl yedinde olub işbu meclis-i şered mu´âyene olunan

beyaz tüyli ve kütük boynuzli uzun kuyruklı sağ kualğının arkas tarafından bir

buçuk nişânlı altı yaşınad bir re's kara sığır öküzi benim yedimde mâlım ve

mülküm olan inekden doğmu netâcen mâlım iken işbu târîh-i i´lâmdan altı ay

mukaddem medine-i merkûme muzâfâtından Günyüzi nâhiyesi kurâsından

Hultune karyesi civârında Maslak boğazı nâm mahalleden kazâen zâyi´ idip el-

hâlet-i hazihi merkûm İsmâîl yedinde yedu’l-mu´âmele bi'l-istihkâk taleb iderum

diyü da´vâ ittikde ol dahi cevâbında mezkûr öküze el-yevm vaz´-ı yedini tav´an

ikrâr ve i´tirâf idüp maad müdde´âsını inkâr idincek müdde´î-i merkûm Bekir'

den ber vech-i muharrer müdde´âsına mutâbık beyyine taleb olundukda usûl-i

mevzû´ası üzre evvelen Kara Dâyi oğlu hacı Halîl Ağâ ibni Abdullâh ve İstihsâb

Me'mûri hacı Sâlih bin Hâcî bin Hüseyin Ağâ' dan bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu Hüseyin bin Süleymân ve Ahmed bin Mustafâ' dan alenen lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükleir ihbâr ve iş´âr olunan mâru'l-beyân Hâne karyesi

ahâlîsinden Piş Hüseyin oğlu Osmân bin İsmâîl ve Velî Hoca oğlu Velîyüddîn bin

ibrihm nâm kimsenler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i ba´de'l-isbât

ve'l-halef ve'l-hükm mûcebiyle sâlifu'z-zikr öküzi müdde´î-i mezbûr Bekir' e def´

ve teslîme merkûm İsmâil' e tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine

i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-isneyn aşere min şehr-i

Şevvâli'l-mükerrem li sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

3

Maliye-i Nezâret-i Celîlesinden Mevrûd Tahrîrat Sûretidir fî 8 Eylül sene 92

Vesâik ve mezâbite harcları ekseri mahallerde mîrî fiâtıyla alınmakda ve bazı

mahalde tahsilat-i vâkı´a beşlik ise harcı beşlik nühâsi ise râyici hesâbıyla ahz

idilmekde olub şu hâlde teşviş kuyûdi muvedda olacağından bahisle mezkûr

harciın istifâ edilmesi hakkında vârid olan fî 23 hâzirân sene 92 târîhlu ve yüz

yigirmi beş numeroli tahrîrât devletleri divân-i muhâsebata lede'l-havâle vâridât-i

hazînenin mîrî fiâtıyla istihsâli mukarrer olmak hasebiyle vesâik ve mezâbete-i

mezkûre harclarının dahi ol vecihle istifâsı ve tahsîlât-i nühâsı olanların dahi mîrî

fiâtıyla bi'l-hesâb her kaç guruş ider ise andan harc-i hazînenin beşlik ve altılık

olarak alınması husûsının savb-i sâmîlerine iş´ârı lâzım geleceği divân-i

mezkûrden varîdât ve ishâm-i umûmiye muhâsebesinden yazılan zeyl-i

derkenârde gösterilmiş ol vecihle icrâ-yi îcâbı bâbında

Derkenâr: Alacak vesâik ve mezâbite mesârifi hacı tahsîlâtı haklarından (silik)

4

Seferihisâr Kâimmekâmlığına

Numero 430

Rif'atlü Efendi

304

Mâliye-i nezâret-i celîlesi cevâben vârid olan sûret-i bâlâda tahrîr olunan tahrîrât-

i aliyye ahkâmına Tevfik mu´âmele olunması siyakında şukka Tâhir' kılındı

Fî 28 Ramazan sene 92 ve fî 5 teşrîn-i evvel sene 92

Vâlî-i vilâyet Süreyyâ Paşâ vekîli Re'is-i divân Ankara es-Seyyid Mehmed

Kerâmeddîn işbu emirnâme-i aliyye meclis-i hâzıranemizde kırâet olundı

evvel emirde mâl kalemine kayd olunarak hükm emirnamenin îfâsı

zimmetinde de´âvî-yi kazâya havâlesi tezkir kılındı

Fî 27 Teşrîn-i evvel sene 92

idâre meclisi Seferihisâr

Sivrihisar_7681_0058/2

Sayfa 113

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hisar mahallesinde sâkin iken bundan altı ay

mukaddem vefât iden Apol oğlu Ahmed bin Ahmed bin Abdullâh' ın verâseti

zevce-i menkûha-i metrûkesi Fatmâ binti Ali ile sülb-i kebîr oğulları Ali ve

memed ve sülbiye-i kebîre kızları Ayişe ve Fatma' ya inhisârı bi'l-ihbâr lede'ş-

şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkık olduktan sonra ma´rifeti'z-zât zevce-i mezbûre

Fatmâ Hâtûn tarafından husûs-i âti'l-beyanda vekîl-i müseccel-i şer´isi ve

mezbûre Ayişe Hâtûn tarafından kezâlik zikr-i âtî husûsde vekîli olduğı zât-i

mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen

bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-

şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr olunan Halîl Beşe oğlu Osmân bin Mustafâ ve hacı

Mehmed bin Hâcî İsmâîl nâm kimesneler şehâdetleriyle muhzir-i has-ı câhidde

bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şehir lâhik olan

mezbûre Ayişe' nin zevci Yeşil oğlu Halîl Çâvûş bin Mustafâ nâm kimesne

medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler ile sâhib-

i arz vekîli hâlâ medine-i merkûmede tâpû katibi Ahmed Efendi ibni Abdullâh

Efendi hâzır oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir

kıt´a bâğ ve üç kıt´a tarlaya vaz´-ı yedleri ikrârıyla sâbit ve mütehakkik olan

bâ´isu'l-i´lâm merkûm Ali ile müteveffâ-yi merkûmun müfîdi işbu hâzır bi'l-

meclis Mustafâ bin muvâcehelerinde Çiftlik yoli nâm mevkı´de kâin tarafeyn

Sinân oğlu Agob ve Kerizbabası ve bir tarafdan hafîd-i merkûm Mustafâ bâğı ve

bir taraftan tarîk-i âmme ile mahdûd kırk satırlı bir kıt´a kürümi mülk-i bâğ ile

Hısâr civârında kâin bir tarfdan Kel Ömer tarlası ve bir tarafdan boz hâlî ve

tarafeyni tarîk-i âmme ile mahdûd Zincirli dimekle ma´rûf tahminen on dönüm

mikadir bir kıt´a tarla ve çiflik civârında vâkı´ tarafeyni Çinta Ahmed tarlası ve

bir tarafdan Burunsız Mehmed Genc ve bir tarafdan Tuna oğlu Mehmed tarlası

ile mahdûd Kır tarlası dimekle arif taminen on beş dönüm mikdârı bir kıt´a tarla

ve Köy Altı nâm mahallede kâin etrâf-ı erba´ası Kel Ömer ve Çinta amed ve

Burunsız Mehmed ve Tuan oğlu Mustafâ tarlaları ile hadud Arpalık dimekle

305

ma´rûf tahminen üç dönüm mikadri bir kıt´a tarla ki cem´an bir kıt´a bâğ ve üç

kıt´a tarladan bâ-ı mahdûd-i mezkûr müteveffâ-yi merkûm Ahmed' in ile'l-vefât

müstakilen yedimde mâlı ve mülki olub ba´de vefâte zevcesi müvekkile-i

mezbûre Fatmâ i'lân olundı evlâdları mezbûrûn Ali ve Mehmed ve Fatmâ ve

Ayişe' ye mevrûs olduğı gibi tarlaha-i mahdûd-i mezkûrler dahi kezâlik kıbeli'l-

vefât müstakilen bâ tabu taht-i tasarrufında olub vefâtından sonra âdiyen ve

irbâ´en evlâdları mezbûrun e intikâl itmişken bâğ-ı mahdûd-i mezkûr ile Zincirli

nâm tarla-i merkûm Ali ve Aryalık ta´bîr olunan tarla ile kır tarlasını dahi hafid-i

mezbûr Mustafâ müstakilen zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed iderler olmakla suâl

olunub bâğ-ı mahdûd-i mezkûrden müvekkilelerim mezbûretân Fatmâ ve Ayişe'

nin msele-i mirâsları üzre hisse-i şâyi´â-i mâ´lûmeleriyle tarlahâ-yi mahdûd-i

mezkûrlerden ancak zevcem müvekkile-i mezbûre Ayişe' nin dört sehim

i´tibârıyla bir sehim hisse-i şâyi´âsılarından keff-i yed ve her birni mahallerinde

müvekkillerim mezbûretân içun bâ izn-i sâhib-i arz bana red ve teslîme

merkûmân Ali e Mustafâ' ya kıbel-i şer´den tenbîh olunmak murâdumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk merkûmandan mezbûr Ali cevâbında babam

müteveffâ-yi merkûm Ahmed târîh-i i´lâmdan on beş ay mukaddem hâl-i hayât

ve Kemâl-i akl ve sıhhatde ol târîhde arâzî tevzî´ine me'zûn olan tapi katibi

müteveffâ Bekir Efendi ibni Hüseyin Ağâ huzûrında ve muhzir-i şuhûdda zikr

olunan arpalığı ile kır tarlası ferâğ-i kat´i-i mu´teber ile işbu hâzır bi'l-meclis

Mustafâ' ya meccânen ferâğ ve tefvîz eylediğind ol dahi ber vech-i muharrer

teferruf ve tefevvuz ve kabûl ittikten sonra bâğ-ı mahdûd-i mezkûrun arsası ile

Zincirli dimekle ma´rûf tarlayı tahi kezâlik meclis-i mezkûrde benimle

karındâşım gâib ani'l-meclis Mehmed' e meccânen ferâğ ve tefviz eyleyub bâğ-ı

mezkûrun kürûmi dahi hibe-i sahîha-i şer´îye ile hibe ve mahallinde kabza taslît

idüp biz dahi ber vech-i muharrer teferruh ve tefevvüz ve ittihâb ve tesliyât ve

kabûl itmemizle ol vecihle bâğ ve tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrlere buçuk vaz´-ı

yed ideruz diyü hâzır-ı merkûm Mustafâ ile ma´an def´e tasadid eylediklerned

müdde´î vekîl-i mezbûr Halîl Çâvûş kaziye minvâl-i muharrer üzre olduğını

külliyen ve kat´yen bi'l-vekâle ikrâr ve i´tirâf idüp ancak müteveffâ-yi merkûm

Ahmed' in ber minvâl-i meşrûh müteveffâ Bekir Efendi huzûrunda takrîr

eylediğini inkâr idincek dâfi´en mezbûrân Ali ve Mustafâ' dan ber vech-i

muharrer def´-i müdde´âlarına muvâfık beyine taleb olundukta usûl-i

mevzû´asına tatbîken evvelen Köse oğlu Mollâ Ömer bin ve Ahmed bin

Ömer'den bâ varaka-i mestûre sırren Hâcî İbrâhîm bin Ömer ve Berber Ali Usta

bin Hâcî Süleymân' dan alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri

ihbâr olunub bâğ ev tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrleri mahallinde tahrîr ve irâe iden

zabita Ahmed bin Mustafâ ve Fazîl Eyyûb oğlu Ali bin Hüseyin nâm kimesneler

şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebince

müvekiletan-i mezbûretân Fatmâ ve Ayişe' ye izâfetle vekîl-i merkûm Halîl

Çâvûş da´vâ-yi mezkûresiyle merkûmân Ali ve Mustafâ' ya ber vech-i şer´î

mu´ârazadan men' olundığı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-

emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hamis ve'l-işrîn min şehr-i şevvâli'l-mükerrem

li sene selase ve tis´in ve mieteyn ve elf

306

2

Fî'l-vsal Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde kâin Medine-i Seferihisâr

mahâllâtından Orta mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyye'nin Ermenî

milletinden olub li ecli't-ticâre Zağracık kâimmekâmlığına merbût Söğüt

kasabasına gidüp İpekhânında müstâciren sâkin iken bundan akdem vefât iden

Çerçi oğlu Ağob veledi Toros vledi diğer Agob' un verâseti hâlâ medine-i

merkûmede sâkinler zevcesi millet-i merkûme nisvânından Maryem binti

Makrodiçi ile sülbî-i sagîr oğlu Agob ve anasıl Kohar binti Kirokos’a münhasıra

ba´dehu kıbeli't-taksime sagîr-i mezbûr agop dahi veat idüp verâseti anası

mezbûre Maryem ile ibni'l-an teba´a-i Devlet-i 'Aliyye'nin millet-i

merkûmesinden Çerçi oğul Hâcî İstefan veledi Agob' a münhasıra ve tashîh-i

msele-i mirâsları bi hükmi'l-münasehati’ş-şer´îye yetmiş iki sehimden olub

sihâm-i merkûmeden yigirmi altı sehimi mezbura Maryem' e ve on iki sehimi

mezbûre Kuhar’e ve otuz dört sehimi merkûm merkmu Haci İstefan' a isâbeti

bi'l-ihbâr lede'ş-şer´i'l-Enver zâhir ve mütehakkık olduktan sonra merkûm Haci

İstefan ile şahısları ma´rûfe mezbûretan Maryem ve Kuhar’dan her biri medine-i

merkûmede hükûmet-i şer´îye konâğında meclis-i şer´-i hatir lâzımu’t-tevkîrde

medine-i merkûme mahâllâtından Ay mahalleis ahâlîsinden kezâlik teba´a-i

Devlet-i 'Aliyye'nin millet-i merkûmesinden bâ´isetu'l-vesîka Kablan oğlu Hâcî

Kabril veledi Nikos mahzarında takrîr-i kelâm ve ta´bîr ani'l-merâm idüp

mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun kasaba-i mezbûrede hîn-i vefâtında

yanında mevcûd olub ber tashîh-i merkûm bize mevrûs olan terekesinden mesele-

i mirâslarımız üzre hisse-i irsiyelerimizi vaz´u'l-yed olanlardan ve zimem-i nâsda

olan hukûkımızı dahi ashâbından taleb ve da´vâ ve ahz ve kabz ve makbuzini

bize irsâl ve îsâle ve lede'l-iktizâ sulh ve ibrâ ve bunlar mutevakıf olduğı umûrun

küllisine tarafımızadan vekâlet-i mutlaka-i âmme-i sahîh-i şer´îye ile Mezbûr

Haci Kabrili vekîl ve nâib-i menab nasb ve ta´yîn eylediğimizde ol dahi ber vech-

i muharrer vekâlet-i mezbûreyi kabûl ve hizmet-i lazimesini kemâ yenbağ i edâya

ta´ahhüd min şehr-i şevvâli'l-mükerrem li sene selase ve tis´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Söğüt kasabası ahâlîsinden Süleymân ibni Abdurrahman ve kasaba-i mezkûre

ahâlîsinden Malakç oğlu Hacı Halîl ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0059/1

Sayfa 114

1

Medine-i Seferihisâr kurâsından Kızılvirân Karyesi ahâlîsinden Şafaklı oğlu

Hasan bin Osmân nâm kimesne mecli şerîf-i enverde medine-i merkûme

mahâllâtından Hâcî Eskici mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-kitâb Keçeci oğlu

Mahmûd bin Ali Efendi mahzarında ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-

zikrin sudûrinedeğin yedimde müstakilen mâ´lûm ve mülküm olan karye-i

merkûmede vâkı´ bir tarafdan Kabak çobağın oğlu Memiş menzili ve bir taradfan

hâlî mahal ve tarafeyn tarîk-i âmme ile mahdûd ve tahtânî iki bâb oda ve bir

sofayi müştemil bir bâb mülk-i menzilimi bil cümleti’t-tevâbi´ ve'l-levâhık ve

307

kâfetu7l-hukûk ve lil mürâfik tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve

muvâza´adan ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´-i ile yedi yüz on beş guruş müter-i

mezbûr Mahmûd' da bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol daha ber vech-i

muharrer iştirâ ve temellük ve tesellum ve kabûl eylediğinden sonra semeni olan

meblağ-i mezkûr yedi yüz on beş guruşi müşteri-i mezbûr Mahmûd yedinden

bi't-temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabz idüp meblağ-ı mezkûrun gabn ve takrîrine

müte´allika âmme-i de´âvîden tarafından her birimiz âharın zimmetini ibrâ-i

âmme-i sahîh-i şer´î ile ibrâ ve iskât ve her birimiz ber vech-i muharrer âharın

ibrâısını kabûl eyledik fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrde benim asal ve

kat´an alâka ve medhalim kalmayup müşteri-i merkûm Mahmûd' u mülk-i

müşterâ-yi sahîh ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfemâ yeşâ ve hasbemâ tahtâr

malik ve mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb kebt

olundı fî'l-yvemul hamiş aşere minşehri Zi'l-ka´de'i'ş-şerîf li sene selâse ve tis´în

ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Keşşâf Hasan Efendi

Kösber oğlu Mustafâ

Baba zât karyesi muhtârı Kara Mustafâ

Muhzır Hüseyin Dâ´î ve gayruhum

2

Husûs-i âti'l-beyânınn mahallinde ketb ve tahrîriçyun savb-i şer´î enverden bâ

iltimâs me'zûnen irsâl olunan Kâtib Hüseyin Efendi ibni Ali Ağâ Medine-i

Seferihisâr Mahâllâtından Çubuk mahâllesinde sâkin Hâcî Dervîş oğlu zevcesi

fatam Hâtûn binti Mehmed' in sâkin olduğı menzile varub zeyl-i vesîkada

muharreru'l-esâmî-i Müslimîn huzûrlarında akd-i meclis-i şer´-i âlî ittükde

mezbûre Fatmâ Hâtûn' un zevci olub bundan akdem vefât iden hacı Dervîş oğlu

Hüseyin Ağâ ibni Ahmed Ağâ ibni Abdullâh' ın verâseti zevce-i menkûha-i

metrûkesi mezbura Fatmâ Hâtûn ile mezbûreden mütevellidler sülb-i sagîr oğlu

Ahmed ve sülbiye-i sagîre kızları Hadîce ve emine ve zevce-i âhardan

mütevellidler sülb-i ebir oğulları İbrâhîm ve Mehmed ve sülbiye-i kebîre kızları

Kezbân ve Rabia ve Fatma' ya münhasıra ba´dehu kıbeli't-taksîme binti-mezbûre

Kezbân dahi vefât idüp vereaseti zevc-i metrûki Hüseyin bin Ömer ile sadr-i sagîr

oğlu Ömer Osmân' a münhasıra ba´dehu ba´dehu kıbeli't-taksime sagîr-i mezbûr

Ömer Osmân dahi vefât idüp vearesti sagîren abası merkûm Hüseyin' e

münhasıra ve tashîh-i mesele-i mirâsları seksen sekiz sehimden olub sihâm-i

mezkûreden onbir ehimi zevce-i mezbûre Fatmâ hatnu ve ondört sehimi sagîr-i

mezbûr Ahmed' e İbrâhîm ve Mehmed' e ve yedişer sehimden ondör sehimi

bintan-i mezbûretân Emîne ve Fatmâ ile ve yedi sehimi zevc-i merkûm kimesne

isâbeti tahakkukinden sonra sigâr-i mezbûrûn Ahmed ve Hadîce ve Emîne' nin

anaları olub tesviye-i umûrlerine kibel-i şer´den vâsî-i mansûbeleri ma´rifeti'z-zât

zevce-i mezbûre Fatmâ Hâtûn meclis-i ma´kûd-i mezkûrden Çapaklı mahallesi

ahâlîsinden bâ´isu'l-vesîka hafız Ali Efendi ibin Habîb mahzarında bi'l-asâle ve

bi'l-vesâye ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp zevem ve ve mevrûsum müteveffâ-

308

yi mezbûr Hüseyin Ağâ' nın zikr-i atit iki bâb ağıl ve ve bir yaylakda hayâtında

ile'l-vefât müstakilen ve müştereken mülkive Hakkî olub ba´de vefâte ber tashîh-i

merkûm bize mevrûs olan Bozlar Yaylağı civârında kâin bir tarafdan çâyır-ı külli

ve bir tarafdan nehr-i Sakarya ve tarafeyn boz hâlî ile mahdûd Yuvalı dimekler

ma´rûf müstakilen bir bab ağnâm ağılı ile yien yaylak-i mezkûr civârında vâkı´

bir tarafdan eski aci ve bir tarafdan burbanlar tarîkı ve tarafeyin boz hâlî ile

mahdûd Faslı dimekle mahurf bir bâb ağnâm ağılının dört sehim i´tibâriyle üç

sehimi hisse-i şâyi´âsı ve nehr-i Sakarya civârında vâkı´ lede'l-ahâlî ve'l-cirân

kemaş-i şer´îye binâen tahrîr ve tevzî´inden müstani buyût-i adîdeyi müştemil

Aşağı bozlar dimekle ma´rûf baylakda kezâlik dört sehim i´tibârıyla üç ehim

hisse-i şâyi´âları murûr-i eyyam ve kerûri-a´vâm ile müşerref-i harâb ve mâ'il-i

türâb olub imâret ve meremmetine sigâr-i mezbûrûnun vefâ ider mâ'il

olmadığından başka galleileri mev’unete kifâyet itmeyub tehir olunur ise bi'l-

küliye münhedim olarak sagîr-i mezbûrûne gadr-i külli olacağı muharrer olduğı

misillü sigâr-i mezbûrûn nafaka ve kisveye dahi eşedd-i ihtiyâcları olub ism-i mâl

itlâk olunur nesleri dahi olmadığından mâ´adâ ben ağıl ve yaylak-i mezkûrune

olan hisse-i şâyi´âsılarının ebniye-i memlukelerini âhara bey´ ve arsaları dahi bâ

izn-i sâhib-i arz ferâğ murâd itmemle sigâr-i mezbûrûn daha hisseleribenim

ma´an cem´an otuz dokuz sehim hisse-i şâyi´âlarımızı semen ve bedel-i

misillüleriyle âhara bey´ ve ferâğ ve sigâr-i mezbûrûn hisselerini seme-i istirbâh

olunub kendülere infâk ve iksâ olunmak sigâr-i mezbûrûn haklarında min külli’l-

vücûh enfe´ve evlâ olmağın ber vech-i muharrer kedü hissemi bi'l-verâse ve

sigâr-i mezbûrûn hisselerini bi'l-vesâye âhara bey´ ve ferâğ kıbel-i şer´den izn

matlûbumdur didikde mezbura Fatmâ Hâtûn' un takrîr-i meşrûhı vâkı´a mutâbık

ve nefsu’l-âhara muvâkfı idüği müslimîn-i merkûmûn ricâlarıyla mütehakkık

olduğına binâen baan ba´de'l-izn ben ağıl ve yaylak mahdûd -i mezkûrun olan

hisse-i irsiyei-mâ´lûmelerimizi münâdi-i yedine müddet-i medidde sûk-i

Sultânide ve mecmû´un nâsı olan mahallerde nida ve müzâyede olunub

rağıbâttini inkitâği ind-i mezbûr Hâfız Ali Efendi otuzardan üç bin yedi yüz

guruşde karâr ve ziyâde ile talebm-i âhari zuhûr itmeyüp ve meblağ-ı merkûm

sâlifu'z-zikr ağıl ve yaylak-ı mezkûrlerin semeni ve bedel-i misli idüği müslimîn

mezbûrûnun ihbârlarıyla mütehakkik olmağın ağıl ve yaylak-i mahdûd-i

mezkûrun ebniye-i memlûkelerinde olan otuz dokuz sehim hisse-i şâyi´âmızı

cümleten müştemilihim ve tecvîhim işbu târîh-i hüccetden on ay mukaddem

tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve muvâza´adan ârî ve

müştereklerimizin izn ve icâzeti ve safka-i vâhide ile bin sekiz yüz guruş mezbûr

Hâfız Ali’ye bi'l-verâse ve bi'l-vesâye bey´ ve temlîk ve arsalarını dahi ferâğ-i

kat´i-i mu´teber ile bin dokuz yüz guruşe bâ izn sâhib-i arz ferâğ ve tefvîz ve her

birini mahallerine kaziye taslît eylediğimde ol daha ber vech-i muharrer iştirâ ve

temlîk ve teferruğ ve tefevvüz ve tas’ete ve kabûl kabûl ittikden sonra semeni ve

bedelleri olan cem´an üç bin yedi yüz guruşi müşteri-i mezbûre Hâfız Ali Efendi

yedinden temâmen ve kâmilen bi'l-verâse ve bi'l-vesâye ahz ve kabz itmeleriyle

mâru'l-beyân iki bâb ağnâm ağılı ile yaylak-i mezkûrde olan ber tashîh-i merkûm

otuz dokuz sehim hisse-i şâyi´âlarında benimle sigâr-i mezbûrûn Ahmed ve

Hadîce ve Emîne' nin vicâhen mine'l-vucûh alâka ve medhalimiz kalmayub târîh-

i mezbûre mezbûr Hâfız Ali Efendi' nin ebinyeleri mülk-i müşterâ-yi sahîh ve

arsaları Hakkî-mefvuzi ve dâhil-i cerîde-i tasarrufi olmuşdur didiğini Kâtib-i

309

mûmâ ileyh mahallinde ketb ve tahrîr ev ma´an meb´ûs ümenâ-i şer´le meclis-i

şer´e gelub alâ vukû´a inhâ ve takrîr itmeğin mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-

yevmu'l-hamis min şehr-i Zi'l-ka´de'i'ş-şerîf li sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve

elf

Şuhûdu'l-hâl

Karahisârlı Ebûbekir Efendi

Hacı Saîd Efendi mahdûmi Mollâ Sâlih

Hâcî Dervîş oğlu Ahmed Ağâ

Tekli oğlu Ali Usta ve gayruhum

Mine'l-hâzirîn

Sivrihisar_7681_0059/2

Sayfa 115

1

Ma´rûz-ı dâ´ileridur ki

Ankara vilâyet-i celîlesi dâhilinde Mihaliççik kazâsı kurâsında Babalar karyesi

ahâlîsinden Ahmed Nûrî ibni Ömer Efendi tarafından husûs-i âti'l-beyânda zeyl-i

sicil-i şer´î vilâyet-i merkûme dâhilinde Medine-i Seferihisâr mahâllâtından

Temirci Mahallesi ahâlîsinden Keşşâf Hasan Efendi ibni Süleymân nâm

kimesneler medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında

mümeyyizler hâzır oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zimmî

Akdoğan mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyye'nin Ermenî milletinden

bâ´isu'l-i´lâm Haci Ohannes veledi Haci Artini tarafından kezâlik zikr-i cây-i

husûsde hüsûmet red ve cevâba vekîl-i müseccel-i şer´isi teba´a-i Devlet-i

'Aliyye'nin millet-i merkûmesinden Barak oğlu Karabet veledi Haci Mardoros

muvâcehesinde târîh-i i´lâmdan iki sene mukaddem Çengel boynuzli siyâh tüyli

bir re's ve arkası kırmızı tüyli ve alınları siyâh bir re's ki cem´an beşer yüz

guruşden bin guruş kıymetlu iki re's kısır ineği müvekkilim merkûm Ahmed Nûrî'

nin yedine mâlı ve mülki olan ineklerden domuş netâcen mâlı iken târîh-i

merkûmede zikr olunan yabalarıydan civârında kazen zâyi´ idüp Medine-i

merkûm kurâsından Karahisar karyesi ahâlîsinden gâib ani'l-meclis hacı Osmân

oğlu Mehmed nâm kimesnenin ber takrib bir hafta geçerek ondan dahi müvekkil-

i merkûm Haci Ohannes iştirâ idüp ol vecihle sâlifu'z-zikr inekleri mâl-i müterası

olmak za´mıyla fuzûli zabt ider olmağla suâl olunub ma´ru'z-zikr inekler

mevcûdler ise aynıların ve müstehleke ise ba´de’s-sübût kıymet-i şer´îyeleri olan

bin guruşi müvekkimilim mezbûr Haci Ohannes' e izâfetle vekîl-i merkûm

Karabet' den bi tarîku’l-hemân hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk

ol dahi cevâbında bi'l-vekâle muvekkilim merkûm Haci Ohannes beher sene inek

ta´bîr olunur mute´addid inek iştirâ itmekde olub sene-i merkûmede dahi fî'l-

hakîka iki re's inek sâlifu'z-zikr Kara hisâr karyesi ahâlîsinden gâib ani'l-meclis

Mahmûd Karan oğlu diğer Mehmed' den iştirâ idüp sâlifu'z-zikr Hâcî Osmân

oğlu Mehmed' den ber vech-i muharrer işgâl-i ma´niye ile muhassisi olan iki re's

inek müvekkil-i merkûm Nûrî Ahmed' in ber vech-i mübeyyin mali ve mülki

olduğı hâlde iştirâ eylediğini inkâr idincek müdde´î vekîl-i merkûm Hasan

310

Efendi' den ber vech-i muharrer müdde´âsına mutâbık beyine taleb olundukda

ikâme eylediği Bolılı ibraim nâm kimesde edâ-i şehâdet-i şer´îye idemeyub

şehâdet-i mezkûreden tard olucak ba´dehu kerâren ve merâren müddet-i mihl-i

şer´i verildikde şâhid-i âhar ikâmesinden izhâr-i acz idüp tahlif dahi taleb

olmadığından mâ´adâ mihl-imerkûm Ahmed Nûrî' ye izâfetle mezkûr inekler

hakkınad olan da´vâ-yi mezkûresinde şuhûdini batıl ve kat´an hâk olmadığı

meclis-i şer´de tâli´an ve kati´an bi'l-vekâle ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm itmeğin

Hasan Efendi ber vech-i muharrer bi'l-vekâle da´vâ-yi mezkûresiyle müvekkil-i

merkûm Haci Ohannes' e bi vech-i şer´î mu´ârazadan men' olundığı tescîl ve bi'l-

iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-salis

ve'l-işrîn min şehir-i Zi'l-ka´de'i'ş-şerîfe li sene ve tis’în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kılınç mescid mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-

i´lâm Velî zâde elhac Velîyüddin Efendi ibni elhac Mustafâ Ağâ nâm kimesne

medine-i merkûmede hükûmet şer´îye konağında meclis-i şer´-i şerîf-i enverde

Kayalı Mahallesi ahâlîsinden olub bundan dört ay akdem vefât iden ve Kiremitçi

Mahmûd bin Mehmed bin Halîl nâm müteveffânnı sülbî-i-kebîr oğlu verese-i

vâfiyesine bi'l-verâse vaz´-ı yedi ikrârıyla sâbit ve mütehakkık olan Ahmed

muvâcehesinde müteveffâ-yi merkûm Mahmûd zimmetinde değirmen icârından

ba´de külli’l-hesâb gayr-i ez teslimât sahhu'l-bâkî alacak hakkım olan üç yüz

yetmiş iki buçuk guruş bana kıbeli'l-edâ vel îfâ vefât itmekle meblağ-ı merkûm

üç yüz yetmi iki buçuk guruş tereke-i vâfiyesinden olmak üzre merkûm Ahmed'

en hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-ikrâr mûcebince meblağ-ı merkûm

üç yüz yetmiş iki buçuk guruşun müdde´î-i merkûm Hâcî Velî Efendi'ye edâsıyla

mezbûr Ahmed iltizâm olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı

el-emr li men lehu'l-emr

Fî 26 Zi'l-ka´de sene 93

3

Medine-i Seferihisâr musakkâfâtından Günyüzi nâhiyesi kurâsından Geçik

karyesi ahâlîsinden Habar Ali bin Ebûbekir nâm kimesne medine-i merkûmede

hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i

huzûr-i şer´-i şerîfde karye-i mezbûrede sâkine bâ´isetu'l-vezika Kezbân binti

Süleymân bin Mahmûd nâm bikr-i bâliğanın li ebeveyn karındâşı ve tarafından

husûs-i âti'l-beyanda vekîli olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân

olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Zâim zâde Mehmed Ağâ ibni hansa Bey

ve Habîb Efendi ibni Halîl' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu ismali

Efendi ibni Mustafâ ve Hüseyin bin Hasan Bey´ den alenen lede't-tezkiye adl ve

makbûli'ş-şehâde idükelir ihbâr olunan Zâim zâde Mollâ Süleymân bin hacı

Ahmed Ağâ ive İsmâîl bin Bekir nâm kimesneler şehâdetleriyle ber nahc-i şer´i

sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şehir lâhik olan Halîl bin merkûm Süleymân

mahzarında ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp târîh-i i´lâmdan beş ay mukaddem

vekilm-i merkûm Halîl mu'ahharan müvekkilem mezbûre Kezbân râzıye olur ise

311

olmuşken hâlâ nefsini bana teslîmden imtinâ´ ider olmakla suâl olunum

muvekkile-i mezbûre kıbel-i şer´den tenbîh olunması murâdumdur diyü da´vâya

tasaddî eylemiş ise de ber vech-i muharrer mücerred vekîl-i merkûm Halîl' in

takrîr-i meşrûhi üzre akd-i nikâh vâkı´ olmadığı mâ´lûmum olub ancak müvekile-

i mezbûre Kezbân bana bilâ nikâh nâmzâd olmuş olduğından el-hâlet-i hazihi

mu´accel olmak nâmıyla mezbûre Kezbân’va ceste ceste irsâl eylediğim nukûd

ve hâlâ iyâyani bâkî olub istirdâdı lâzım gelen eşyâ-i mütenevvi´-i mâ´lûme

esmânınan bana red ve teslîm eylediği cem´an bin guruşi temâmen ve kâmilen

müvekkile-i mezbûre Kezbân’a izâfetle vekîl-i merkûm Halîl yedinden ahz ve

kabz iderek müvekile-i mezbûre Kezbân’i tezvîcden fâriğ olub fi mâ ba´d husûs-i

mezbûre ve cem´i hukûk-i şer´îyeye müte´allika kata ve kat´iye da´vâ ve nizâ´ım

olmamağla el-yevm müvekkile-i mezbûre Kezbân nefsini dilediği kimesneye

tezvîc eylesun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı

Fî 27 Zi'l-ka´de sene 93

Sivrihisar_7681_0060/1

Sayfa 116

1

Medinen-i Seferihisâr kurâsından İlyas Bey karyesinde sâkin iken bundam akdem

vefât iden Macar oğlu Mehmed Çâvûş ibni Süleymân bin Mehmed' in verâseti

zevce-i menkûha-i metrûkesi Ayişe binti Mehmed ile anası Hadîce binti Yakûb ve

sülb-i sagîr ığulları Süleymân ve Mustafâ' ya münhasıra ve tashîh-i mesele-i

mirâsları kırk sekiz sehimden olub sihâm-i mezkûreden alti sehimi zevce-i

mezbûre Ayişe' ye ve sekiz sehimi ümm-i mezbûre Hadîce' ye ve on yedişer

sehimden otuz dört sehimi sagîrân-i mezbûrân Süleymân ve Mustafâ' ya isâbeti

tahakkukınden sonra sagîrân-i mezbûrânın anaları ve tesviye-i umûrlerine kibel-i

şer´den vâsî-i mansûbeleri ve ümm-i mezbûre Hadîce Hâtûn tarafından zikr-i âtî

bey´ ve ferâğ takrîr ve i´tâ-i haccet vekîl olduğı zât-i mezbûreye bi'l-ma´rifet-i

şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i mestûre sırren

ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr ve iş´âr

olunan karye-i merkûme ahâlîsinden Akcan oğlu Yûsûf bin Ali ve Eski oğlu Ali

bin Ahmed nâm kimesneler şehâdetleriyle ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût

vekâletine hükm-i şehir lâhik olan kezâlik zât-i marife vâsî zevce-i mezbûre

Ayişe Hâtûn meclis-i şer´-i şerife-i enverde zimmî Akdoğah mahallesi

ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyye'nin zevcem ve mevrûsumuz müteveffâ-yi

merkûm Mehmed Çâvûş' un hayâtında ile'l-vefât yedinde müsmtakilen mâlı ve

mülki olub ba´de vefâte bize mevrûs olan karye-i merkûme hudûdinde Dicek ?

deresinde vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd ve'l-müştemilât Kara boyun oğlu dimekle

ma´rûf bir bâb ağnâm ağılı murûr-i eyyâm ve kürûr-i a´vâm ile müşerref harâb ve

mâ'il-i türâb olub ta´mîrat ve meremmetine sagîrân-i mezbûrânın iktifâ ider mâlı

olmadığından başka galesi mev’unete kifâyet itmeyub tehîr olunur ise bi'l-külliye

münhedim olarak sagîrân-i mezbûrân gadr-i gülli olacağı mukarre olduğı misillü

sagîrân-i mezbûrânın nafaka ve kisveye dahi eşedd-i ihtiyâcları olub ism-i mâl

ıtlâk olunur nesleri dahi olmadığnıdan mâ´adâ benimle müvekkilem mezbûre

Hadîce Hâtûn ağıl-i mezkûre olan hisse-i şâyi´âlarımızın rütme-i memlûkesi

312

âhara bey´ ve arsasını dahi bâ izn-i sâhib-i arz ferâğ murâd itmekmizle sagîrân-i

mezbûrânınn dahi hisseleri bizim hisselerimize man semeni ve ebdeli misli ile

âhara bey´ ve ferâğ olunum semen ve bedelleri istirbâh olunarak kendülere infâk

ve iksâ olunmak haklarında min külli’l-vücûh enfa´ ve evlâ olmağın ber vech-i

muharrer kendü hissemle müvekkile-i mezbûre Hadîce hissesini bi'l-asâle ve bi'l-

vekâle ve sagîrân-i mezbûrân hisselerini bi'l-vesâye âhara bey´ ve ferâğa kebili'ş-

şer´den baan izn verelmesi matlûbumdur didikde mezbûre Ayişe Hâtûn' un takrîr-

i meşrûhı vâkı´a mutâbık ve nefsu’l-emre muvâfık idüeği zeyl-i vesîkada

muharreru'l-esâmî-i müslîmîn ihbârlarıyla mütehakkik olunduğına binâen kıbel-i

şer´den bana ba´de'l-izn ben ağıl-i mahdûd-i mezkûri münâdi yediyle müddet-i

medîde sûk-ı Sultânî ve mecmû´un nâs olan mahallerde nidâ ve müzâyede olunub

tergibât-i nâs inkitâ´ında mezbûrân Kifork üzerine bin guruş karâr ve ziyâde ile

taleb-i âhari zuhûr itmeyub ve meblağ-ı merkûm sâlifu'z-zikr ağıl ve arsanın

semeni ve bedeli misli idüeği Müslimûn-i merkûmun ihbârlarıyla mütehakkik

olmağın ağıl-i mahdûd-i mezkûrun ebniye-i memlûkesi bi cemileti mâ yeştemile

ve bi haviye tarafından îcâb ve kabûli hâvî ve şurût-i müfside ve muvâza´adan

ârî bey´-i bâti sahîh-i şer´î ile bey´-i bati sahîh-i şer´-i ile yüz guruşe mezzbur

Haci Kifork' a bey´ ve temlîk ve arsasını dahi beş yüz guruşe bâ izn-i sâhib-i arz

ferâğ-i kat´i-i mu´teber ile ferâğ ve tefvîz ve mahallined zabt ve teslîme taslîz

eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve teferruğ ve

tefevvfüz ve tasâ’it ve kabûl eyledikten sonra semen ve bedeli olan cem´an bin

guruşi müşteri-i merkûm Haci Kifork' a temâmen ve kâmilen bi'l-verâse ve bi'l-

vekâle ahz ve kabz itmemle ağıl-ı mahdûd-i mezkûrden benim ve müvekkilem

mezbûre ile ulu’l-emr sagîrân-i mezbûrân aslâ ve kat´an alâka ve medhalimiz

kalmayub mezbûr Haci Kifork' un ebniyesi mülk-i müşterâ-i sahîh ve arsası dahi

hakk-ı mefvuzi ve dâhil-i havza-i tasarruf omludur didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î

mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu's-samen min şehr-i Zi'l-ka´de'i'ş-şerîf li

sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Hacı Hasan Efendi zate Süleymân Efendi ve karnıdaşı Yûsûf Ağâ ve karye-i

merkûmede Macar oğlu Ali ve Eski oğlu Ali ve Akcan oğlu Yusuf ve gayruhum

mine'l-hâzirîn

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Tatar karyesinde sâkin iken bundan akdem vefât

iden Ali bin Halîl bin Abdullâh' ın sülbiye-i sagîre kızı Şerîfe’nin anası ve

tesviye-i umûrine kibel-i şer´den vâsî-i mansûbesi sâhibe/i arz-ı hâl bâ´isetu'l-

i´lâmdan Havvâ binti Süleymân tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekîli olduğı zât-

i mezbûreye bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye arifat olub usûl-i mevzû´asına tatbîken

evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve

313

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan yüsuf bin Hâcî Hüseyin Efendi ve Hasan

Dâi bin Mustafâ nâm kimesneler şehâdetleriyle muhzir-i hasm-ı câhidde ber

nahc-i şer´i sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şehir lâhik olan Keşşâf Hasan

Efendi ibni Süleymân nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında

de´âvi odasında mümeyyizler ile eytâm müdîri Mehmed Hayrî Efendi hâzır

oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde derûn-i arz-ı hâlde

mezkûru’l-ism karye-i merkûme ahâlîsinden Hacı Hüseyin bin Veysi

muvâcehesinde mezbûr Hâcî Hüseyin bundan akdem sagîre-i mezbûrenin babası

müteveffâ-yi merkûmden mevrûs mâlından ve müvekkilem vâsî-i mezbûre

Havvâ Hâtûn yedinen istidâne ve kabz ve umûrine sari ve istihlâk eylediği asl-ı

mâl veya devr-i şer´î hilâli saat semeninden zimmetinde deyni olan dört bin sekiz

yüz guruşden mukaddemâ ceste ceste müvekkilim vâsî-i mezbureye medfû´ olub

ol daha bi'l-vesâye ba´de'l-ahz sagîre-i mezbûrenin umûrine sarfal istihlâk

eylediği bin guruş def´e merkûm Hâcî Hüseyin' in ma´rifet-i şer´îye edâ ve îfâ

itmiş olub vâsî-i mezbûre ve eytâm müdîri ma´rifetiyle âhara edâne olunan iki

bin guruş ki cem´an üç bin guruş teslîmden bâkî zimmetinde sagîre-i mezbûreye

deyni olan bin sekiz yüz guruşundahi mezbûr haci hüseyinn den tahsîliyle kezâlik

âhara edâne lunması bi'l-vekâle matlûbumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk vel

ikrâr alâ mûceb ikrâra meblağ-ı bâkî-i merkûm bin sekiz yüz guruşun dahi

müvekile-i vâsî-i mansûbeleri-i mezbûre Havvâ Hâtûn' a izâfetle müdde´î-i vekîl-

i merkûm Hasan Efendi' ye hâlâ edâ ve teslîm ve ba´de'l-kabz sâlifu'z-zikre dane

olunan meblağ-ı merkûm iki bin guruş misillü bunun dahi vâsî-i mezbûre ve

eytâm müdîri ma´rifetiyle âhara edane olunması iktizâ eylediği tescîl ve bâ

iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-samen

aşere min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerîfe li sene selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

3

Kızılca virân karyesinden asâkir-i redîfe efrâdından birinci alâyın dördünci

tabûrından olub vefât iden Hızır oğlu İbrâhîm bin Halîl' in muhallefâtı esmânın

gelmesi hakkında verese-i münhasırasini hâvî gönderilen i´lân

Fî 22 Zi'l-ka´de sene 93

Kör söğüt karyesinden asâkir-i şâhânenin senâyi alâyının birinci taburının altınci

bölükde beşince haymesi efrâdından olub vefât iden Soluk oğlu Ahmed bin

Mahmûd' un muhallefâtı esmânının gelmesi hakkında verese-i münasırasini hâvî

gönderilen i´lâm

Fî 20 Zi'l-ka´de sene 93

Sivrihisar_7681_0060/2

Sayfa 117

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsında sâkin iken bundan akdem vefât iden Deli

314

Mehmed bin Yûsûf bin Yûsûf bin Abdullâh' ın verâseti zevce-i menkûha-i

metrûkesi Fatmâ binti Feyzullâh ile sülbiye-i kebîre kızları Züleyhâ ve Kezbân ve

sülbiye-i sagîre kızı ümmügülsüm ve sülb-i sagîr oğlu Yûsûf ve sülb-ikebir oğlu

gâib ani'l-beled Mustafâ' ya münhasıra olduğı bi'l-ihbâr ba´de't-tahakukki’ş-şer´î

sagîrân-i mezbûrânın tesviye-i umûrlerine gâib-i mezbûrun zuhûrinederğin ber

mûceb-i defter-i kassân hisse-i irsiyesini ahz ve hıfza kibel-i şer´den vâsî ve

kayyub nasb ve ta´yîn olunan anaları ma´rifeti'z-zât mezbura Fatmâ Hâtûn ile

vârisleri marife bintân-i mezbûretân züleyna ve Kezbân taraflarından husûs-i

âti'l-beyânda vekîl-i müseccel-i şer´ileri Mollâ Mehmed bin İbrâhîm Efendi nâm

kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında ma´kûd-i

huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde Ay mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i 'Aliyye'nin

Ermenî milletinden bâ´isu'l-i´lâm Useb veledi Simon muvâcehesinde müteveffâ-

yi merkûm Mehmed' in hayâtında ile'l-vefât yedine müstakilen mâlı ve mülki

olub ba´de vefâte mesele-i mirâsları üzre verese-i merkûmune merus olan yigirmi

üç re's koyun ve tumli ve yigirmi güç re's keçi ve er keçi ve olan ki cem´an kırk

altı re's davârın nıfs hisse-i şâyi´âsına merkûm Useb kendüsinin mâlı olmak

za´mıyla fuzûli müdâhele ider olmağla suâl olunub müdâhele-i vâkı´asının kibel-i

şer´den men'i matlûbumdur diyü bi'l-vekâle ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi

cevâbında târîh-i i´lâmdan iki sene mukaddem müteveffâ-yi merkûm Mehmed

mâlından ve yedinden on dokuz re's kayun ve keçi ve er keçi ve oğlak

tavârlarının nısf hisse-i şâyi´âlarını altı yüz on iki guruşe iştirâ idpü zikr olunan

on dokuz tavârın nısf-i hisse-i şâyi´âsı benim ve nısf-ı diğeri müteveffâ-yi

merkûm merkûm Deli Mehmed' in olarak furûg-i hâsılesi dahi münâsefeten

beynimizde şirket-i inân ile müşterek olmak üzre akd-i şirket itmemizle sâlifu'z-

zikr on dokuz tavâr ma´a furûg-i merkûm Mehmed' in târîh-i vefâtınadeğin

yigimi üç re's koyun ve tokli ve yigirmi üç re's keçi ve er keçi ki cem´an kırk altı

re's tavara bâliğ olub şirket-i merkûme beynimizde kâime iken merkûm Mehmed

vefât itmekle zikr olunan kırk altı re's tavârın nısf hisse-i şâyi´âsı ber vech-i

muharrer mâlım ve mülküm olduğ vecihle buçuk müdâhele iderum diyü ba´de'd-

def´ ve'l-inkâr dâfi´-i merkûm el-yevm ber vech-i muharrer def´a müdde´âsına

mutâbık beyine taleb olundukad usûl-i mevzû´asına tatbîken evveln Çıkçuk oğlu

Hâcî Ahmed bin Mustafâ ve Hâcî Dervîş oğlu Hamza bin Abdülbaki’den sırren

ve ba´dehu Ayan oğlu Hüseyin bin hacı Hüseyin ve Çoban oğlu yusf bin Mustafâ

bin Abdullâh nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i

ba´de'l-isbât ve'l-halef vel hükm mûcebiyle müdde´î-i vekîl-i merkûm Mollâ

Mehmed' in müvekkilân-i mezbûrân Fatmâ ve Züleyhâ ve Kezbân’a izâfetle

da´vâ-yi mezkûresiyle merkûm Useb’e bir vech-i şer´i mu´ârazadan men'

olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûrlerinde i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr

fî'l-yevmu's-samen ve'l-işrîn min şehr-i Zi'l-ka´de'i'ş-şerîfe li sene selâse ve tis´în

ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Çapaklı mahallesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı

315

hâl bâ´isu'l-i´lâm Deligöz zâde Halîl Efendi ibni Mehmed nâm kimesne medine-i

merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde

ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism Tatar

karyesi ahâlîsinden Hâcî Hüseyin bin Veysi muvâcehesinde zikr olunan Tatar

karyesi ahâlîsinden gâib ani'l-meclis Halîl İbrâhîm nâm kimesne zimmetinde

cihet-i karzdan alacak hakkım olan dokuz yüz elli dokuz guruş ile on dört re's tuli

koyun ve dört re's tiftik keçi semeninden dahi sekiz yüz guruş ki cem´an bin yedi

yüz elli dokuz guruşe sene-i sâbıka yani bin iki yüz doksan senesi şehr-i

ramazân-i şerîfinin yigirmi beşinci güni medine-i merkûmede sûk-i Sultânied

kâin Ca´fer Efendi Zâde Ahmed Efendi'nin dükkânında muhzir-i şuhuddde

taraından bil emr ve'l-kabûl kefalat-i mutlaka-i sahîh-i şehriye ile merkûm Hâcî

Hüseyin kefîl ve zâmen olmağla meblağ-ı mekfûlun bih merkûm bin ed yüz

guruşei kefâleti cihetiyle merkûm Hâcî Hüseyin' den hâlâ taleb iderum diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk vel inkâr müdde´î-i merkûm Halîl Efendi' den ber

vech-i muharrer müdde´âsına mütabik beyine taleb olundukad usûl-i mevzû´asına

tatbîken evveln Hâcî Eski Mahallesi İmâmı Mollâ İbrâhîm bin Ali Efendi ve

muhtârları Yûsûf bin Ali ve Süleymân bin Mehmed ve Hazînedâr mahalleis

İmâmi Hüsrev oğlu Mehmed bin Osmân ve muhtârları Kara bıçak oğlu Ahmed

bin Halîl ve Küçük Mehmed Usta bin Osmân nâm kimesnelerden bâ varaka-i

mestûre siren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri

ihbâr olunan sâlifu'z-zikr Hâcî Eski mahallesi ahâlîsinden Ahmed Efendi ibni

Ca´fer Efendi ve Hazînedâr mahallesi ahâlîsinden Kürd zâde Hâcî kara Ali

Efendi ibni Ömer Efendi nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-muvâcehe ber nahc-i

şer´i isbât itemğin mûcebince meblağ-ı mekfûlun bih merkûm bin yedi yüz elli

dokuz guruşi müdde´î-i mezbûr Halîl Efendi' ye bi hükmi'l-kefâlet edâ ve teslîme

mezbûr Hâcî Hüseyin' e tenbîh olundığı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân

olundı el-emr li men lehu'l-emr fî selh-i min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerîfe li sene

selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridir ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Mülk karyesinde sakine ma´rifeti'z-zât Fatmâ

binti Abdullâh nâm Hâtûn tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekîl-i müseccel-i

şer´isi medine-i merkûmede hâlâ tâpû Kâtibi Ahmed Efendi ibni Abdullâh Efendi

hâzır oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir kıt´a

tarlaya vaz´-ı yedi bi't-tenbîhi’ş-şer´îye sâbit ve mütehakkik olan İlik ve Viran

karyesinde sakine ma´rifeti'z-zât bâ´isetu'l-i´lâm Havvâ Hâtûn ibneti İbrâhîm

tarafından kezâlik zikr-i cây-i husûsde hüsûmet ve red ve cevâba vekîl-i

müseccel-i şer´isi zikr olunan İlik ve Viran kareysi ahâlîisnden Receb oğlu Mollâ

Ali bin Ali Osmân muvâcehesinde anifu'l-beyân İlik virâÎ karyesi hudûdinda

vâkı´ bir tarafdan Pürtek ve bir tarafdan Bekir Bey ve bir tarafdan hâlî mahal ve

bir tarafdan hark ile mahdûd Aşağı çâyır tarlası dimekle ma´rûf tahminen yigirmi

altı dönüm mikdâri bir kıt´a tarla müvekkilem mezbûre Fatmâ Hâtûn' un

müstakileten bâ tâpû taht-ı tasarrufında iken müvekkile-i mezbûre Havvâ Hâtûn

tarla-yi mahdûd-i mezkûri fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk tasarruf ider olmağla sula

olunub tarla-yi mahdûd-i mezkûrden keff-i yed ve mahalilned bâ izn-i sâhib-i arz

316

müvekkilem mezbûre Fatmâ Hâtûn içun bana ret ve teslîme müvekkilem

mezbûre Havvâ Hâtûn' a izâfetle vekîl-i merkûm Mollâ Ali' ye kibel-i şer´den

cebr ve tenbîh olunmak bi'l-vekâle murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk

ol adhi cevâbında müvekkilesi mezbûre Havvâ Hâtûn' un tarla-yi mahdûd-i

mezkûre el-yevm vaz´-ı yedini tâli´an ve kati´an ikrâr ve i´tirâf idüp lakin târîh-i

i´lâmdan iki buçuk sene mukaddem müvekkile-i mezbûre Fatmâ Fatmâ Hâtûn

tarla-yi mahdûd-i mezkûri arâzî Kâtibi müteveffâ Bekir Efendi huzûrında ve

kendi odasında ferâğ-i kat´-i mubeter ile sekiz yüz guruş bedeli mukâbelesinde

müvekkilem mezbuer Havvâ Hâtûn' a ferâğ ve tefvîz eyledikte ol daha ber vech-i

muharrer teferruğ ve tefevvüz ve kabûl idüp hatta îcâb iden sened nizâmisi dahi

müvekkil-i mezber yedine i´tâ kılınmış olmağla ol vecihle tarla-yi mahdûd-i

mezkûr muvekkile-i mezbûre Hâtûn'un târîh-i mezkurden beru hakk-ı tefvvüzi ve

dâhil-i hava-i tasarrufi olduğından buçuk vaz´-ı yed ve tasarruf ider diyü sened-i

mezkûri ibrâz ve irâeisye ba´de'd-def´ ve'l-inkâr dâfi´ vekîl-i merkûm Mollâ Ali'

den ber vech-i muharrer def´-i müdde´âsıyla sened-i mezkûrun mansûbine

mutâbık beyine taleb olundukta usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Çubuk

mahallesi İmâmi Mehmed Ali Efendi ibni Osmân ve muhtârları Mollâ Ahmed

Hâcî sülyeman ve Süleymân Efendi ibni Hâcî Hasan Efendi' den bâ varaka-i

mestûre sırren ve ba´dehu Yûsûf Efendi ibni Hüseyin Ağâ ve Hüseyin Dâ´i ibni

Mustafâ' dan alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleir ihbâr olunan

ma´ru'z-zikr Çubuk Mahallesi ahâlîsinden Kademli oğlu Mollâ Mehmed bin ve

Beyzadeli oğlu diğer Mollâ Mehmed bin Hâfız Sâlih Efendi nâm kimesnelerin

tarla-yı mahdûd-i mezkûri mahallined tahdîd ve irâesiyle bil müvâcehe ber nahc-i

şer´i isbât itmeğin mûcebince müvekkile-i mezbûre Fatmâ Hâtûn' a izâfetler

vekîl-i merkûm Mehmed da´vâ-yi mezkûresiyle müvekkile-i mezbûre Havvâ

Hâtûn' a izâfetle vekîl-i merkûm Mollâ Ali' ye bi vech-i şer´-i mu´ârazadan men'

olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr

fî'l-yevmi's-samin ve'l-işrîn min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerîfe sene selâse ve tis´în ve

mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0061/1

Sayfa 118

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Mülk karyesinde sakine ma´rifeti'z-taz Fatmâ

binti Abdullâh nâm Hâtûn tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekîl-i müseccel-i

şer´îsi li ebeveyn er karındâşı Mehmed bin merkûm Abdullâh nâm kimesne

medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler ile sâhib-

i arz vekîli mer hâlâ tâpû Kâtibi Ahmed Efendi ibni Abdullâh Efendi hâzır

oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî altı kıt´a çâyır ve

tarlaya vaz´-ı yedi bi't-tenbîhi şer´îye sâbit ve mütehakkik olan İlik ve Yaran

karyesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Receb olğu Mollâ Ali bin Ali Osmân

muvâcehesinde zikr olunan İlik ve Yaran karyesi hudûdında kâin etrâf-ı erba´ası

İsmâîl Ağâ eytâmı tarlası ve hark ve Hasan Hüseyin çayırı ve tarîk-i âmme i ile

mahdûd Battâl yer dimekle ma´rûf tahminen iki buçuk dönüm mikdâri bir kıt´a

317

çayir ve yine karye-i mezbûre hudûdında etrâf-ı selasi Bekir Bey ve Hasan kızları

Fatmâ ve Züleyhâ çayıralrı ve taraf-ı râbi´ tarîk-i âmme ile mahdûd Yazı dimekle

ma´rûf tahminen üç dönüm mikdâri bir kıt´a çâyır ve yien karye-i merkûmede

vâkı´ tarafeyn Hasan Hüseyin ve Fatmâ tarlaları ve tarafeyni nehr-i Sakarya ile

mahdûd Dibekbaşı dimekle ma´rûf tahminen bir dönüm mikdârı bir kıt´a sulu

tarla ve yine karyei-merkûme hudûdında kâin tarafı Bekir Bey ve Züleyhâ

tarlaları ki cem´an dört kıt´a çâyır ve tarlamüsatikelen kezâlik karye-/i mezbûre

hudûdında kâin etrâf-i erba´ası İsmâîl bir kıt´a sulu tarla ki cem´an dört kıt´a

çâyır tarla mümstakileten kezâlik karye-imezbura hudûdında kâin etrâf-ı erba´ası

İsmâîl Ağâ eytâmı ve Bekir Bey ve Ömer oğlu Mahmûd ve Baba Kâsım çâyırları

ile mahdûd Çorâk dimekle ma´rûf tahminen dört dönüm bir kıt´a cayiır ile yine

karye-i mezbûre hudûdında vâkı´ tarafını Hasan kızı Fatmâ ve Yûsûf zevcesi

Ayişe tarlaları ve tarafeyni Hateb ve Mollâ İbrhaim eytâmı çâyırları ile mahdûd

Aşağı çâyır dimeke ma´rûf taminne dört dönüm bir kıt´a çâyır ki cem´an iki kıt´a

çayırın daih rub´ hisse-i şâyi´âsıleri müvekkilem mezbuer Fatmâ Hâtûn'un bâ

tâpû taht-i tasarrufınad iken çâyır ve tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrleri merkûm

Mollâ Ali fuzûli zabt ve bi gayr-i hâk tasarruf ider olmağla suâl olunub çâyır ve

tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrlerden keff-i yed ve her birini mahallerinden bâ izn-i

sahim-i arz mvekilem mezbûre fatla Hâtûn için bana red ve teslîme merkûm

Mollâ Ali' ye kibel-i şer´den cebr ve tenbîh olunmak bi'l-vekâle matlûbumdur

diyü ba´de'l-da´vâ ve'l-istindak ol dahi cevâbında çâyır ve tarlahâ-yi mahdûd-i

mezkûrelere el-yevm vaz´-ı yedi tâli´an ve kati´an ikrâr ve i´tirâf iüp lakin târîh-i

i´lâmdan iki buçuk sene mukaddem müvekkil-i mezbûre Fatmâ Hâtûn sâlifu'z-

zikr Battâl ve Yazı ta´bîr olunan iki kıt´a çâyır ve Rebik Başı ve Yazı tarlası ta´bîr

olunan iki kıt´a tarlayı müstakileten ve Çorak ve Aşağı çâyır ta´bîr oluann iki

kıt´a çâyırda olan rub´ hisse-i şâyi´âsı mütevefa arâzî katibi Bekir Efendi

huzûrında ve kendi odasında ferâğ-i kat´i-i mu´teber ve safka-i vâhide ile dokuz

esedi? Guruşi bedel-i mukâbelesinde bana fera ve tefvîz eylediğnide ben dahi ber

vech-i muharrer teferruğ ve tefevvüz ve kabûl idüp hatta îcâb iden sened-i

nizâmiyeleri dahi müteveffâ muami leyh Bekir Efendi tarafından yedime i´tâ

olunub ol vecihle çâyır ve tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrleri târîh-i merkûmden

beru hakk-i mefvuzim ve dâhil-i hava-i tasarrufum olduğından buçuk vaz´-ı yed

ve tasarruf iderum diyü senedât-i mezkûreye ibrâz ve irâesiyle ba´de'd-def´ ve'l-

inkâr dâfi´-i müdde´î-i merkûm Ali' den ber vech-i muharrer dâfi´-i müdde´âsıyla

senedâd-i mezkûrenin mazmûnine mutâbık beyine taleb olundukad usûl-i

mevzû´asına tatbîken evvelen Çubuk mahalelsi ile Mehmed Ali Efendi ibni

Osmân ve muhtârlar ımolla Ahmed bin Hâcî Süleymân ve Süleymân Efendi ibni

Hâcî

Hasan Efendi' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Yûsûf e ibni Hüseyin

Ağâ ve Hüseyin Dâi bin Mustafâ'dan alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-

şehâde iüdkelri ihbâr olunub çâyır ve tarlahâ-yi mahdûd-i mezkûrleri mahallinde

tahdîd ve irâe iden anifu'l-beyân Çubuk mahallesi ahâlîsinden Kudum oğlu Mollâ

Mehmed bin ve Beybâzarlı oğlu diğer Mollâ Mehmed bin Hâfız Sâlih Efendi

nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin

mûcebince müvekkile-i mezbûre Fatmâ Hâtûn' a izâfetle vekîl-i merkûm memed

da´vâ-yi mezkûresiyle mezbûr Mollâ Ali' ye bi vech-i şer´î mu´ârazadan men'

olduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine âlîlerine i'lân olundı el-emr li men

318

lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-sâmin ve'l-işrîn min şehr-i Zi'l-hicce’i’ş-şerîfe sene selâse

ve tis´în ve mifeteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Horti karyesinde sakine sâhibe-i arz-ı hâl Ayişe

binti Süleymân nâm bikr-i baliğa tarafından husûs-i Âti'l-beyânda vekâlet-i

mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile vekîl olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-marifeti şer´îye-i

ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Medine-i berkumede vâkı´

İrfâÎiye medresesi sükkânnıdan Mollâ Mustafâ bin Hüseyin Bekir Ağâ ve Ahmed

Efendi bin Osmân Efendi' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Hüseyin Dâi

bin Mustafâ ve Mollâ Mehmed bin Ebûbekir Efendi' den alenen lede't-tezkiye adl

ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan Mehmed Emîn Efendi ibni Ömer ve

Mollâ Mehmed bin Hüseyin Efendi nâm kimesneler şehâdetleriyle muhzır-ı

hasm-i câhidde ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şehir lâhik olan

Karabaşlı Mahallesi ahâlîsinden Narlı oğlu İbrâhîm Efendi ibni Halîl Efendi nâm

kimesne medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında idareve

de´âvî hey'etleri hâzır oldukları ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde deruni-arz-ı

hâlde mezkûru’l-ism karye-i merkûme ahâlîden Hasan oğlu Ebûbekir bin Sâdık

tarafından zikr-i cây-i husûsde hüsûmet ve red ve cevaba kezâlik vekâlet-i

mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile vekîl-i müseccel-i şer´isi Çapaklı mahalleis

ahâlîsinden Şâdî oğlu Mehmed Efendi ibni hacı Hasan Efendi muvâcehesinde

muvekkilem mezbûre Ayişe' yi muvekkil-i merkûm Ebubekir bundan akdem

tezvîce taleb olunduğında ol dahi ber takrîb Râzıye olub sene-i sâbıka yani iki

yüz doksa üç sene şehr-i muharremu'l-harâmın beşinci güni karye-i merkûmede

kâin mezbûre Ayişe' nin sâkine olduğı menzilde muhzır-ı şuhûd nefsini iki bin

guruş mihr-i mu´accel ve beş yüz guruş mihr-i mü´eccel tesmiyeleriyle

müvekkilem merkûme Ebûbekir' e akd-i nikah tarafından karey-i merkûme

ahâlîsinden gâib ani'l-meclis ahci İbrâhîm oğlu Ömer Osmân tevkîl eylediğinde

mezbur Ömer Osmân dahi ber vech-i muharrer vekâlet-i merkûmeyi ba´de'l-

kabûl karye-i mezbûrede vâkı´ müvekkile-merkûm Ebûbekir' in babası Sâdık' ın

odasına gidüp müvekkilim mezbûre Ayişe' yi emr-i tevkîlinin hilâfına olarak yüz

guruş mihr-i mu´accel ve yüz beş guruş mihr-i mü´eccel tesmiyeleriyle muhzir-i

şuhûdde bi'l-vekâle muvekil-i merkûm Ebûbekir içun fuzûli akd-i nikâh ve tezvîc

eyeldiğinde müvekkilem merkûm Ebûbekir' in dahi tarafından tezvîc ve tenkih ve

kabûle vekîl olan müteveffâ Sefer oğlu Hüseyin bin İbrâhîm merkûm Ebûbekir

içun bi'l-vekâle tezvîc ve tenkih ve kabûl ittikten sonra kıbeli'd-duhûl ve'l-halvet

müvekkiliem mezbûre Ayişe akd-i mezbûre vâkıf ve âlime olduğı ânda kabul

itmeyub red ve a´râz-i işhâd itmekle işbu yedimde olub meclisi-şer´de mu´âyene

olunan Eskişehir kazâsında me'zûn bi'l-iftimâ? Fezâhatlu el-Hâcc Süleymân

Efendi' den me’hûz bir kıt´a fetvâ-yi şerîfe mûcebince akd-i mezbûr bâtıl

olmuşken bu esnâda müvekkil-i merkûm Ebûbekir' e izâfetle vekîl-i merkûm

Mehmed Efendi muvekkilem mezbûre Ayişe' nin nefsini merkûm Ebubekiree

teslîm ve inkiyâd itmesiyçun fuzili ve bi gayr-ihak müdâhele ider olmağla suâl

olunub müdâhele-i vâkı´asının kibel-i şer´den men' ve def´ olunması bi'l-vekâle

murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında kaziye minvâl-i

319

muharrer üzer olduğını bi temâmihâ tâli´an ve kat´an bi'l-vekâle ikrâr ve i´tirâf

idüp lakin ber vech-i muharrer iki bin guruşi mihr-i mu´accel ve beş yü guruş

mihr-i mü´eccel tesmiye olunarak akd-i nikâh olunmuş mugâyir-i örf-i belde

olduğına binâen muvâffakaten örf-i belde içun gâib-i vekîl-i merkûm Ömer

Osmân emr-i mezkûrinin hilâfına olarak yüz guruş mihr-i muacel ve beş yüz

guruş mihr-i mü´eccel tesmiyeleriyle müvekkile-i mezbûre Ayişe' yi müvekkilim

merkûm Ebûbekir' e akd-i nikâh itmiş olduğından zevce-i menkûha gayr-i

medhûl bahâsı olub nikâh-ı mün´akid olmasi cihetiyle bi hâk müdâhele iderum

diyü sûret-i vâkı´ada ibrâ eylediği hükmi def´e Sâlih cevâb-i şer´î olmadmığı

kendüsine tefhîm ve ikrâr-ı sâbıkıyla fetvâ-yi şerîfeyi mezkûre mûceblerince akd-

i mezbûrun bâtılasına ba´de'l-hükm müvekkil-i merkûm Ebûbekir' e izâfetle

vekîl-i merkûm Mehmed Efendi sâlifu'l-beyân zevciyet da´vâsıyla kezâlik

müvekkile-i mezbûre Ayişe' ye izâfetle vekîl-i merkûm İbrâhîm Efendi' ye bi

vech-i şer´î mu´ârazadan men' olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân

olundı olındı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-Sâlih aşere min şehr-i

Muharremu'l-harâm li sene erbiâ´i ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0061/2

Sayfa 119

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Zimmî Akdoğan mahallesi ahâlîsinden

Teba´a-i Devlet-i 'Aliyye'nin Ermenî milletinden sâhib-i arz-ı hâl bâ´is Haci Agob

veledi Haci Begos nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye

konağında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i

şer´î me´âlî ukûdde Orta mahallesi ahâlîsinden kezâlik teba´a-i Devlet-i

'Aliyye'nin millet-i merkûmesinden derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism Arabi oğlu

Agob veledi Sergiz muvâcehesinde merkûm Agop târîh-i i´lâmdan on altı ay

mukaddem medine-i merkûmede Sûk-i Sultânined kâin beim mağâzama gelub

târîh-i merkûmede râyîcu’l-vakt olan beheri yüz otuz guruşden lirâ-yi Osmânî

olarak ref´ -i semen itmesi üzre ba´de'l-mukâvelede mâlımdan ve yedimden iştirâ

ve kabz eylediğini beynimizde cins ve mikdâri mâ´lûm bâ defter-i müfredât mâl-ı

fıtre esmânından zimmetinde alacak hakkım olan kırk sekiz ald ve lira-yi

Osmânîden gayir ez makbûzi otuz iki adde lira ile beheri beş guruşden on dört

beşlik ve bir altılık zimmiteni bâkî alacak hakkım olmağla meblağ-ı bâkî merkûm

otu ikrâr ve i´tirâf iade lirâ-yi Osmânî on dört aded beşlik ve bir aded altılık

merkûm Agob' dan hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ve'l-inkâr

müdde´î-i merkûm Haci Agob' dan ber vech-i muharrer müdde´âsına mutabik

beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen teba´a-i Devlet-i

'Aliyye'nin Ermenî milletinden ve Tüccâr-ı mu´teberânından Haci Karabet veledi

Bali ve Kalpakçı Oğlu Haci Kifork veledi Ohannes' den bâ varaka-i mestûre siren

ve ba´dehu Haci İstefan veledi Agob ve Bektâşi oğlu Haci Sergiz veledi Karabet'

den alenen lede't-tezkiye makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan sâlifu'z-zikr

zimmî Akdoğan mahallesi ahâlîsinden ve teba´a-i Devlet-i 'Aliyye'nin millet-i

merkûmesinden Pehlivân oğul Serpohi veledi Hacador ve Helvacı oğlu Artin

320

veledi Agob nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât

itmeğin mûcebince meblağ-ı bâkî-i merkûm otuz iki aded lirâ-yi Osmânî ile on

dört aded beşlik ve bir altılık müdde´î-i mezbûr Haci Agob' a hâlâ edâ ve teslîme

merkûm Agob' a tenbîh olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı

el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu't-tâsi´ aşere min şehr-i Muharremu'l-harâm li

sene râbi´ ve tis´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Benli mahallesi ahâlîsinden teba´a-i Devlet-i

'Aliyye'nin Ermenî milletinden sâhib-i arz-ı hâl bâ´isu'l-i´lâm Acem oğlu Haci

Kifork veledi Artin nâm kimesnel medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye

konâğında meclis-i şer´-i şerife-i münîrde Yenice mahallesi ahâlîsinden derûn-i

arz-ı hâlde mezkûru’l-ism Receb oğlu Velî Mehmed muvâcehesinde târîh-i

i´lâmdan iki sene mukaddem merkûm Mehmed mâlımdan ve yedimden iştirâ ve

kabz eylediği bir çift kara sığır öküzi semeninden zimmitende alcak hakkım olan

sekiz yüz guruş hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ve'l-ikrâr alâ

mûceb ikrâra meblağ-ı merkûm sekiz yüz guruşi müdde´î-i merkûm Haci Kifork

hâlâ edâ ve teslîmiyle merkûm Velî Mehmed' in iltizâm olunudğı tescîl ve bâ

iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hamiş

ve'l-işrîn min şehr-i muharremu'l-harâm li sene erba´a ve tis´in ve mieteyn ve elf

3

Medine-i Seferihisâr

Zevce-i menkûha-i metrûkesi Ayişe binti Mehmed ile sülb-i kebîr oğulları Ahmed

ve İbrâhîm ve sülbiye-i kebîre kızı Fatma' münhasıra tashîh-i mesele-i mirâsları

kırk sehimden olub sihâm-i merkûmuden beş sehimi mezbûre Ayişe' ye ve on

dörder sehimden yigirmi sekiz sehimi ibnân-i mezbûrân Ahmed ve İbrâhim' e ve

yedi sehimi binti mezbûre Fatma' ya isâbeti tahkikinden sonra nefsinden asıl ve

zece-i mezbûre Ayişe ile bint-i mezbûre Fatmâ taraflarından zikr-i âtî bey´ takrîr

ve i´tâ-i hüccet-i vekîl olduğı zât-i mezbûre-i sânî bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân

olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan Hâcî Eskici mahallesi ahâlîsinden

İmâm oğlu Hâcî Mustafâ bin Mahmûd ve Yenice mahallesi ahâlîsinden

Derlenmez oğlu Halîl bin İbrâhîm nâm kimesneler şehâdetleriyle sâbit ve sübût

vekâletine hükm-i şehir lâhik olan merkûm Ahmed meclis-i şer´-i şerife-i enverde

ibn-i merkûm İbrâhîm hâzır olduğı hâlde Tahtalı mahallesi ahâlîsinden Teba´a-i

Devlet-i 'Aliyye'nin Ermenî milletinden işbu hâmilu’r-rakîm ibneny oğlu Kifork

veledi kufork mahzarında hâzır-ı merkûm ile ma´an her biri bi'l-asâle ve bi'l-

vekâle ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp akd-i âti'l-beyânın sudûrinedğin bi'l-

irsi'ş-şer´î iştirâken yedimizde mülk-i mevrûsumuz olub zikr olunan Yenice

mahallesinde vâkı´ etraef-ı selasesi Na´lbend oğlu Bekir ve Derlemez oğlu

Mehmed ve Hükaslı oğlu Velîyüddîn menzilleri ve taraf-i râbi´ tarîk-i âmme ile

mahdûd fevkânî bir bâb oda ve bir sofa ve tahtânî bir bâb oda ve bir ahur ve bir

mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzilde olan hisse-i irsiye-i

321

mâ´lûmumuzi bi'l-cümle mâ´yeştemiliyle ve bi hâvîye tarafından îcâb ve kabûli

hâvî şurût-i müfside ve muvâza´adan ârî bey´-i bât-i sahîh-i şer´î ile beş bin yedi

yüz guruş merkukm Kifork' a bey´ ve temlîk ve vech-i lâyıkı üzre teslîm

eylediğimizde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellüm ve kabz

ve kabûl ittikden sonra semeni olan meblağ-ı merkûm beş bin yedi yüz guruş

müşteri-i merkûm Kifork yedinden bi't-temâm ve'l-Kemâl ahz ve kabz ve bi

kardri’l-hasîs beynimizde iktisâ idüp bey´-i mezkûrde gabn ve takrîr vukû´ ına

müte´allika âmme-i da´vâdan tarafından her birimiz âharın zimmitni bi'l-asâle ve

bi'l-vekâle ibrâ-i âmme-i sahîh-i şer´-i ile ibrâ ve iskât idüp ve yine tarafından her

birimiz âharın ibrâsını ber minvâl-i muharrer kabûl eyledik fi mâ ba´d menzli-i

mahdûd-i mezkûrde bizimle müvekkiletân-i ma´rifeti'z-zât mezbûretân Ayişe ve

Fatma' nnı vicâhen mine'l-vücûh alâka ve medhalimiz kalmayub müşteri-i

merkûm Kifork' un mülk-i müşterâ-yi sahîhi ve hakk-i sarîhi olmuşdur

didiklerinde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu'l-

hamis ve'l-işrin min şehr-i Muharremu'l-harâm sene erba´a ve tis´în ve mieteyn

ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Zaim zâde Mehmed Ağâ

Eytâm müdîri Mehmed Efendi

Köstendilli oğlu Hâcî Süleymân Ağâ

Yahyâ oğlu Hâcî Ömer Osmân ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0062/1

Sayfa 120

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Hâcî Eski Mahallesinde sâkine Kebzan

Hâtûn binti Hüseyin tarafından zikrr-i âtî bey´ takrîr ve i´tâ ve hüccet-i vekîl

olduğı zât-i mezbûre yi bi'l-ma´rifet-i şer´îye-i ârifân olub usûl-i mevzû´asına

tatbîken evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl

ve makbûli'ş-şehâde iüdkelir ihbâr olunan Karabaşlı Mahallesi ahâlîsinden Mollâ

Hüseyin bin Mahmûd Bey ve Ahmed bin Mahmûd nâm kimesneler şehâdetleriyle

ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şehir lâhik olan sâlifu'z-zikr

Hâcî Eskici Mahallesi ahâlîsinden Destici oğlu Hüseyin bin Hüseyin nâm

kimesne meclis-i şer´-i enverde anifu'l-beyân Karabaşlı mahallesi ahâlîsinden

işbu bâ´isu'l-kitâb Sokük oğlu Mahmûd bin Ali tarafından tedkîke vekîl-i

müsahhar-i şer´îsi babası merkûm Ali mahzarında bi'l-vekâle ikrâr-i tâm ve

takrîr-i kelâm idüp müvekkil-i mebure kabzan Hâtûn akd-i Âti'l-zikrin

sudûrindeğin yemdimde müstakil mâlım ve mülküm olan mâru'l-beyân Hâcî eski

mahallesined vâkı´ bir tarafdan Dede oğlu Hüseyin arsası ve bir tarafdan ve

Sülük oğlu Hüseyin menzili ve tarafeyen tarîk-ı âmme ile mahdûd tahminen

yarım dönüm mikdâr-ı mülk-i bağçemi Hâcî Ümîd Çeşmesinden cereyân iden

suyun fazlasından beher haftada altı saat hakk-ı sakı ile bil cümle ma yeştemile

ve bi haviye tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve muvâza´adan ârî

bey´-i bâti-i sahîh-i şer´îye ile bin altı yüz guruşe müvekkile-i merkûm Mahmûd

içun babası vekîl-i mezbûr Ali' ye bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi

ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve tesellum ve kabz ve kabûl eylediğimden

322

sonra semeni olan meblağ-ı mezkûr bin altı yüz guruşi müvekkil-i merkûm

Mahmûd' a izâfetle vekîl-i merkûm Ali yedinden temâmen ve kâmilen ahz ve

kabz idüp bey´-i mezkûrde gabn ve takrîr vukû´ına müte´allika ammem-i

da´vâdan tarafından her birimiz âharın zimmetini ibrâ-i âmme-i sahihi şer´îye ile

kabûli hâvî ibrâ ve iskât eyledük fi mâ ba´d bağçe-i mahdûd-i mezkûrde benim

asal ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup müşteri-i müvekkilim merkûm

Mahmûd' un mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sarîhi olmuşdur keyfe mâ yeşâ ve yahtâr

malik ve mutasarrı fi'l-hakîka olsun didiikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a bi't-

taleb ketb olundı fî'l-yevmu'r-râbi´ min şehr-i Saferu'l-hayr li sene erba’a ve tis´în

ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

De´âvî zabitası Uzun oğlu İbrâhîm Onbaşı ve Keşşâf Hasan Efendi ve Hâcî İmam

olğu Hüseyin ve Soluk oğlu musmtafa ve Sofû zâde Mollâ İbrâhîm ve Koçor oğlu

Hâfız Ahmed ve gayruhum

2

Vefiyât-i askeriye hakkında emirnâme sûretidir

Rif'atlü Efendi

Vefiyât-i askeriyenin ba´dehu muhallefâtı gönderilmek üzre vatanlarında vârisleri

olub olmadğına dâir gönderilen isti´lâmnâneler üzerine vârisleri olanlara ber

nahc-i şer´-i şerîf isbât-i verâset itirilerek bir kıt´a i´lâm-i şer´î gönderilmekde ise

de bu usûl bir sehvden ibâret olub muhallefât nizâmnâmesinin üçüncü ve

dördüncü bendlerinde sarâhaten gösterildiği üzre bidâyetine olunan isti´lâma

yalnız vârisleri olduğı ve bunların künyelei pusulalarının Ordûya irsâli ve

muhallefâtın kazaya vusûlinde meclis mahallinde huzûr-i hâkim-i şer´de isbât

verâset idebildiği sûretde hissesinin kendüsine i´tâsı münderic olduğından

fukârayı iki kere isbât-i verâset gâilesinden kurtarmak üzre ba´dezîn bedâyete

olunan isti´lâmda i´lân-i şer´î alınmaması ve nizâmı dâiresinde vârislerin

pusulalarının gönderilmesinin usûl ittihâz kılınması lüzûmi İkinci Ordû-yi

hümâyûni müşîriyet-i celîlesinden alınan telgrâfnâme üzerlerine bildiriliyor

Fî 16 Zi'l-ka´de sene 93 ve fî 21 Teşrîn-i sânî sene 92

Vekîl-i vâlî-i vilâyet-i Ankara

Es-Seyyid Mehmed Kerâmeddîn

3

Tevcîh cihât hakkında sûret-i emirnâme-i sâmî sûretidir fî 7 Zi'l-hicce sene 93 ve fî

22 Kânûn-i evvel sene 92

566

Beyânindan müsta´nî olduğı üzre uhdelerine emânet ve hitâbet tevcîh olunack

zevâtın kari´a bekâyâsından olub olmakdıklarına dâir mahalleri redîf zâbitaları

323

tarafınadn mazbata istihsâl itmesi ve kendülerinin redîf bekâyasından

olmadıklarını mübeyyin bu vecihle mazbata aldıkları hâlde arık dâire-i askeriyece

başka tedkîkât icrâsına mahal olmadğından orânın redîf zâbitânı mazbatalarıyla

berâber doğruca evkâf-i hümâyûn nezâret-i celîlesine irsâliyle oraca

mu´âmelâtının buyurulması usûl-i ittihâz olunarak ol bâbda evvel ve âhir icrâsı

tebligât olunmuş ve keyfiyet evrâk-i havâdisle dahi i´lân kılınmı idi serî´ teshîl

Sâlih maksadıyla ittihâz olunan işbu usûlun devâmı lâzımeden bulunduğı hâlde

bazı mahallerde bunun hilâğında olarak o misillü cihât tevcîhe olunacakdır redîf-i

zabitlarından mazbat aalmayub ve me'mûriyet-i yeriye ve mülkiye dahi öyle

mazbata alınub alınmadğını tedkîk itmeksizin i´lâm-i şer´îyesi ile meclis-i

mazbatasını

Virup nezâret-i müşârun ileyhaya irsâl olunmakda olduğı cihetle bu yolda olan

evrâk-i evkâf-i hümâyûn hazînesince icrâ-i mu´âmelâtı esnâda kari´aları keyfiyeti

tahkîk olunmak üzre Dâri’ş-şurâya havâle ve ve Dâru'ş-şûrâca dahi mensûb

oldukları ordûlardan isti´lâm ile alınan cevâblar üzerine nizâm-ı dâiresinde

îcâbâtı icrâ olunmakda olduğından şu hâl bir tâkım te'hîrâta bâdî ve bu da

mahallerince usûl-i mevzû´en mebhûseye ri´âyet olunmasından nişâ’et itmekde

oludğı gibi bu te'hîrâtı bir kımı Dâru'ş-şûrâca icrâ olunan isti´lâmâtda ve kism-i

diğeri dahi evkâf-i hümâyûn dâiresince cereyân iden mu´âmelâtda vukû´a

gelmekde olduğı bedîhî ve binâen aleyh o misillü emânet ve hitâbet ve hitâbet

cihetlerinin tevcîhini müstedi´i olanların redîf-i bekâyâsından olmakdıklarını

mübeyyin yedlerinde redîf-i zâbitâni mazbatası olmadıkça istid´âları gerek

tevâbi´-i şer´îye ve mecâli-i mahalliyeden ve gerek evkâf muhâsebecileri

taraından kabûl ve tervîc olunmayub da i´lân-i şer´î ve mazbata ve inhâ

verilmamasına i´tinâ ve vakt olunur ise bu gibi cihât-i evrâkının nezâret-i

müşârun ileyhâya vürûd ittüğinden ve sena-i mu´âmelede noksâniyetleri

mübeyyin eyledikden sonra Dâru'ş-şûrâya havâle ile mahallerinden bi'l-isti´lâm

cevâblarının istihsâli yolunda vâkı´ olan te'hîr ber taraf idilmiş olacağı tabi´i

idüği beyânıyla usûl-i mezkûreyi hâricinde hareket olunmamak üzre keyfiyetin ez

ser tû tevcîh ve tebliği lüzûmi taraf-i vâlâ-yi seraskerîden bâ tezkire beyân ve

ezbâr ve bu bâbda nüvvab ve me'mûr-i şer´îye ve lâzım gelen evkâf ve aklâm

muhâsebecisi ve me'mûrlerine tenbîhât-i muktefiye Îfâ ittirimesi husûsinin

husûsının cânib-i âlî meşîhat-penâhî ile nezâret-i müşârun ileyhâya bildirildiği

gibi Ordû-yi hümâyûnler müşîriyet-i celîlelerine dahi icrâ-i ta´lîmât kılındığı

ilâve ve tezkâr kılınmış ve vâkı´an usûl-i mezkûre dâiresinde hareket olunduğı

takdirde ber vech-i meşrûh bir tâkım te'hîrâtın ve bundan dolâyı ashâbı-cihât

hakkında dahi bi't-tâbi´ sübût eyleyecek ma´zûriyet ve mazarrâtın önü alğıncağı

müsellemâtdan olarak ol babada ta´mîmen vilâyât-i sâireye ve elviye-i müstakile

mutasarrıflıklarına teblîg-i keyfiyet olunmuş olmağla vilalyat-i celîlelerince dahi

usûl-i mezkûreye tevfîk-i mu´âmele ile te'hîrât-i hudûsine sebebiyet gösterilmesi

esbâb-i vesâilin istikmâline himmet buyurulması siyâkında şukka-i mahsûsa

terkîm kılındı

Sivrihisar_7681_0062/2

Sûret-i vakfiye el-Hâcc Şeyh İbrâhîm Efendi

324

Sayfa 121

1

Çeşme sâru’l-teşne-i hâmidine cârî olan zülâl-i hûşgüvâr hamd ve senâ ol Hâlik-ı

gün mekân Cenâbına lâyık ve şâyândır ki hılkat-i adem-i ketm-i ademden sahrâ-

yi vücûda getürup âmme-i mahlûkâti ve kâfe-i mevcûdâtı vece´alnâ mine'l-mâi

külli şeyin hayyı nasr-i kerîmi mevhûmi? müntefî üzre mâi’l-hayât inâyet-i

ezeliyesinden serâb ve ervâ eyledi ve selevât bî add ve teslîmâtu’l-eb´ad ol dürr-i

şehvrâr emân i´tâ-i gevher tâbângân vefâ sâhib-i mekâm Mahmûd-i re'sevveres

rûz-i mev´ûd menba´-ı zülâl-i şefa´ât melcâ ve mülâzâmet-i dibâce-i resâile-i

halk ve tekvîn-i hâtime-i merâtibu’l-mürselîn serdâr-i kafile-i enbiyâ-i server

Sübhâne’llezî eseri mahbûb-i Hüdâ mazhar-i cemâl bâ kemâl sigâ-i Hazreti

Muhammed musmtafa salla’llâhu aleyhi ve selem teslimâ meşhed tâbnâk ve

merkad-i hatirnâlilerine îsâr ve neşâr olunur ki ol rûz çeker sözle tâbâbet isyânla

mahrûru’l-akbâd ve nefîside leb ve muztaribu’l-fûâd olan ashâb-i me´asî ve asâm

yevmi yû’huz bi'n-nevâsi ve'l-ikdâm hengâmında âb-i zülâ-i şefa´âtıyla etfâ-yi

âteş mihnet idüp mereffe’u’l-bâl olurler ve rıdvân bî pâyân ervâh tayyibe-i âl ve

ahbâb ve ezvâc-i tâherât ve evlâd ve ashâb üzerlerne olusn ki her biri tarîk-i hassa

hâdî ve sebil tevfîke münâdilerdur Rıdvân Allah Te´âlâ aleyhim ecma´în ammâ

ba´d havâtir-i erbâb-ı ez´ân ve zemâir-i ashâb-i irfâne hafî ve setîr değildir ki bu

ceriha berrîn-i mühit-i fenâ üzre ber hayât ve rûy-i zemîn seylâb belâ ile her dem

harâb olub tâk endûdî dûd âhile dâmi kebûd ve ferş-i anber âlûdî eşk-i dîde-i

temennâk ile hem âğûş ve külli hâr ile dûşâdûş cevleri senâiömrî müzekker ve

bahâr ve hezâini bî karâri eyyâm-i mefsur ve rubû rubât vahşet eserden murûri

mukarrer olmağla devre-i pür hatirde ve derbend eyne’l-müfrede ve lekad çeşmû

nâ ferâdi fehvâsi üzre kimesneye yâr ve hamdım ve enisi ve muharrem

bulunmayub küll-i emr-i bimâ kesbt rehîn musaddakınca herkesin hâl-i a´mâline

menût ve ef´âline merbût olmak emr-i muhakkakdır pes sermâye-i rûz-i me´âd

içun tehîye zâde sa´i bî şümâr ile bezl-i emvâl olunmak gerekdir ki vesîle-i fevz-i

necât ve bâ´ism-i mâl ıtlâk olunur-i nî derecât ola binâen alâ zâlik Medine-i

Seferihisâr mahâllâtından Fârukler Mahallesinde müşerref mükîm zehâdetlu

umdetu’l-a´zâm ve zîdetu’y-fudâla’u’y-fihâm Battâ zâde el-Hâcc Şeyh İbrâhîm

Efendi iltikabendi ahval-i âlem bî nebâte gayret ve basîret ile nazar idüp

Cenâbu’l-Rabbu’l-erbâb ve mâliku’r-rikâb cellet azîmet Hazretleri'nin kendüye

ihsân eylediği na´im-i celîle ve metin-i cemîleyi mülâhaza birle inânn-i ihtiyâri

semt-i hayrâta sârif olub mesâ´inde ketm-i münfid ve mâ inde’llâh bâk-i tab´-i

serî´u’l-idrâlerine münsâk olmağın niyet-i hâlise ve tavviyet-i sâdıka ile meclis-i

şer´-i şerîf Ahmedî ve mahfil-i dîn-i münîf-i Muhammedî salla’llâhu Te´âlâ Ali

şâri´ihâda zikr-i âtî vakfına li ecli't-tescîl ve'l-itmâm emru’l-vakf ve't-tekmil-i

tashîhi lil (...) mütevellî nasb olunkmakla tevliyet-i mezkûreyi kabûl iden dâmâdi

Cam oğlu Mollâ Mehmed bin Ali mahzarında ikrâr-i sahîh-i şer´î ve i´tirâf-i mer´i

idüp zikr-i âtî vakfın sudûrine değin silk-i mülki sahîhimde münselik olan bir cilt

şemâil-i şerîf ve bir delâli-i hayrât ve ve bir hizbu’l-a´zâm ve bi cild Şerh-i

hadîsu’l-erba´în ve iki cild diğer Şerh-i hadî-i erba´în el-müsemmaâ bey´-i bati

sahîh-i şer´-i ile şerh-i usfûrî ve bir cild Tefsîr-i mevâkib ve bir cilt Sibgât ma´a

usfûrî ve bir cild Mev´ize-i nâsihîn ve bir Cild Resâile-i besmeler ve bir cild

İhyâ’u’l-veled Şerhi ma´a ve Metin ve menâfi´u’l-hüccâc-i resalei ve bir cild

325

Durrû ve bir cild Sadru’l-şarî´a ve bir cild Şer´a ve iki tarîkat-i Muhammediye ve

bir cild Kudûrî ve bir cild Multakıyu’l-bahr ve bir Çelebî ve iki cild Hilyetu’l-

nâcî ve bir cild İbn-i mülk hâşiyesi Rehâvî ve bir metin-i Manâro ve bir cilt

Tahiyyatu’l-fikr min usûli’l-hadîs ve iki cild Me´âni-i muhtasar ve iki cild

Tasvirât ve bir cild Tasdîkât ve bir cild Tasdîkât ma´a tasvirât-i seydî ve bir Kâdî

Mîr ve iki cild Şerh-i akâid ve bir cild Hâşiye-i cedîd ve bir cild Ramazân Efendi

ve bir cild Akâid-i asl ve bir cild Tuhfe-i Rüşdî ve iki cild Dürrü’l-nâcî ve bir cild

Mağnıyu’l-tüllâb ve bir cild derûnında Ta´lîmu’l-müte´allim ma´a Dürru’l-nâcî

ve fenârî ve Amâli ve evc cild Fenârî ma´a Kul Ahmed ve iki Mirâh şerhi ve iki

Cild Mollâ câmi´ ve bir cilt Asâm Aliyu’l-câmî ve iki celd Muharrem ve bir cild

Hindî Aliyu’l-câmî ve bir cild Şerh-i ebyâtu’l-kâfiye ve'l-câmî ve bir cild şehr-i

Şerh-i ebyâtu’t-telhîs ve iki cild Târîhu’l-efkâr ve bir cild Gâyetu’l-enzâr ve bir

cild Hasan Mısrî Aliyu’l-netâyîc ve bir cild tuhfe-i avâmil ve bir cild Şehr-i

velediye ma´a isti´âre ve bir cild Furûk Hakkî ve bir Dürre-i yetîm ve bir cild

Ferâiz-i Seydî ma´a Sirâc ve Şehr-i amâli ev bir cild Mukaddeme-i Ebû’l-leys ve

bir cild Rûh-i hikmetu’t-tafrîd Şerh-i kelimetu’t-tevhîd ve bir cild Esile-i vücûbe

mine'l-akâid ve bir Sirâc-i metin ferâiz ve bir resâile-i imtihân ve bir cild Şerh-i

fakıhu’l-keydâni ma´a fakıhu’l-kebîr ve bir cild Fakıhu’l-kebîr ma´a Amâl

şerhleri ve bir cild Dinkoz Aliyu’l-mirâh ve bir cild Felâh Aliyu’l-merâh ve bir

cild Hasan Paşâ Aliyu’l-merâh e bir cild Şâfiye ve bir cild Seyyid Abdullâh

Aliyu’y-şâfiye ve bir cild Kasîde-i Bürie şerhi e iki cild Sa´adeddîn Aliyu’y-azzî

ve bir cild Şerh-i Azî lil emâni’z-zencânî ve bir cild Rûhu’l-şurûh şerhi’l-maksûd

ve bir cild şehr-i Şükrî Aliyu’l-maksûd ve bir cild Esâs-i binâ ve bir Emsile şerhi

ve bir Kâfiniye ve bir cild Kitâb-i lafız ve bir cild Resâilei-vazi´iye ma´a İş´âre

Ali Kuşçi ve ma´a gayre ve bir cild Zübdetü’l-tâli´an ve kati´an´rifâ-i lâhî Çelebi

ve bir cild şâhidî ve bir cild Envâru’l-âşikîn ve bir cild Ahmed bîcân ve bir cild

Cümle-i mütevven ve bir cild Gelenbûyî-i burhân şerh-i nâmûsu’l-eykân ve bir

cild Bostânu’l-ârifîn ve bir cild Merhu’l-mâili fî Şerhu’l-amâli ve bir cild

Müzekkiyu’l-nufûs ve bir cild Celâl ma´a hâşiye ve bir cild Resâile-i irâde-i

cüz’iye li Mevlânâ Şeyh Hâlid Kuddus-i serruhu ve bir cild Şevk-ı hâşiyetu’l-

fenârî ve bir cild Esile ve evciye resâilesi ve bir cild Tercüme-i Çelebî Li Baba

dâğı ve bir cild Kitâb-i Tıp ve bir cild Yazma muhtasar müntehi ma´a Seyyid nâm

kitâbları hasebtullâhu’l-aliyu’l-azîm vel talibâ li merazâtı’l-Rabbu’r-rahîm ve

istigâi levhiyetu’llâhi’l-kerîm vakf-ı sahîh-i şer´î-i mu’ebbed ve habs-i sarîh-i

muhalled ile vakf ve habs ve şöyle şart eyledim ki keteb-i mezkûre medine-i

merkûmede kâin Emînüddîn Mikâil nâm sâhibu’l-hayrâtın inşâ-i kerdesi olan

Câmi´-i kebîr hayâtında mevcûd ve ketebhânede mahfûz kalub lede'l-hâce

mürâca´at iden talibe-i ulûm müstefid olalar ve beyne'l-elbis-i libâs-i hayât

oldukda vakf-i mezbûrun tevliyeti bana meşrûta ve her emirde nüfûz ve müstakil

olub umûrime kimesne müzâhim olmaya ve nakd-i girânmâye-i ömr-i azîzî

hazînedâr ervâhe teslîm eylediğimden sonra tevliyet-i mezkûreye işbu dâmâdım

merkûm Mollâ Mehmed mutasarrıf ola ve ba´de vefâte evlâd ve evlâd ve evlâd-ı

zükûri ve anın dahi esleh ve erşedi batnen ba´de bant ve karnen ba´d karn ilâ mâ

te´â kkûb ve tenâsülü mutasarrıf olalar nufûz-i bâce-i min gazbu’l-fiyâz ba´de'l-

iktirâz tevliyet-i mezkûrenin tevcîh ve ta´yînini medine-i merkûmede icrâ-i

ahkâm-i dîn-i mübîn ve ihyâ-yi a´lâm şerh-i metîn iden Kâdî Efendi

Hazretleri'nin re'y-i mümeyyizlerine mefûz ola diyü ta´yîn-i şurût ve tebeyyün-i

326

kuyûd birle hatm-i kelâm ve istifâ-yi merâm iddikten sonra bi'l-cümle keteb-i

mevsûfe-i mezkûreeyi fâriğen ani'l-şevâğil müteveli-i mezkûre etslim

eylediğimde ol dahi vakfiyet üzer bi't-tevliye kabz ve teslîm idüp sâir evkâf

vemütevelliyân-i eslâf gibi tasarrıf-ı tâm ve ri´âyet-i merâm şurût ve kuyûde sarf-

i ihtimâ eyledi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î emr-i vakf nâm ve hâl-i teslîm

encâm bulunmuşken vâkıf-i mûmâ ileyh semtm-i vifâkdan cânib-i hilâe sülûk ile

vakf-ı mezbûrden rücû´ ve mütevellî-i mezbûr ile hükûmet ve nizâ´a şurû´idüp

keteb-i mevsûfe-i mezkuer menkûlâtından olub ve menkûl ve ve mehûl kısmının

vakfiyeti İmâmi-i a´zâm ve himâm-i akdem ve pişvâp-i efham Ebû Hanîfe

indinde gayr-i sahîh olduğından vâkıf-ı münfakı-ı vakf nefsine şart eylediği

sûretde vafk bâtıl olmağın vakf-ı merkûmden rücû´ benim içun meşrû´ olmağla

ketb-i mevsûfe-i mezkûreden kasr-ı yed ve bana red ve teslîme mütevellî-i

merkûme kibel-i şer´den tenbîh olunmak matlûbumdur didikde mütevellî-i sahn-i

sâz cevâb bâ sevâba âğâz idüp eğerçe keteb-i mezbûre menkûlât kâbilinden

olduğı lâyerd olub inde'l-İmâmu’l-a´zâm hâl-i bast ve beyân olunan minvâl

üzeredir lakin menkûl-i müte´ârrif olub ve menkûl-i müte´ârrifin vakfiyeti ol

âlem-i Rabbânî İmâm-i sâlis Mehmed bin Şeybânî Hazretleri katında sahîh ve el-

yevm amel ve fetvâ İmâm-i müşârun ileyh Hazretleri'nin kavl-i şerîfleri üzre

olduğından mâ´adâ vâkıf-ı münfek-ı vâkfı nefsine şart eylediği sûretde dahi

câizdir diüy keteb-i mezkûreyi teslîmden imtinâ´ ile hâkim-i mevkı´-i sadr-i kitâb

refî´ kadre Mevlânâ Ebûl-Vehhâb Efendi Hazretleri huzûrında müterâfi´an ve her

biri fasl ve hasma tâlibân olduklarında hâkim-i müşârun ileyh Hazretleri dahi

İmam Mehmed Hazretleri'nin kavl-i şerîfi üzre sıhhât-ı vakfiyete hükm-i sahîh-i

şer´î buyurduklarından sonra vâkıf-ı mûmâ ileyh i´âde-i kelâm idüp imâm-i

a´zâm ve İmâm Zafir Hazretleri kıtlarında sıhhât-i müstelzem lüzûm olmamağla

benim içun baban rücû´ meftûhdur diyü tekrar istidâd ittikde mütevellî-i reşîd

dahi cevabi sevîde âğâz idüp İmâm-i a´zâm ve İmâm-i Zafir katlarında

müstelzem lüzûm değil ise de ârif Samedânî Ebî yusu eş-Şehîd bi'l-imâmi’s-sâni

katında vâkıf-ı mücerred vakfından dimekle ve İmâm Mehmed katında teslîm-i

ile'l-mütevellî bunumağla vakf-ı sahîh ve sıhhıyet ve vakfiyet lüzûmından

müfârakat itmemekle anların kılları üzre hükm-i rica iderum didikde hâkim-i

müşârun ileyh Hazretleri dahi bu bâbda te’ammul-i lâyık ve tefekkur-i fâik

eyledikte temhîd-i kavâ´idi temhîri evlâ ve eşyîd-i mebânin-i vakfı âharı

görmekle tarafeynin kelâmına nazar ve mübettel hayr olmamdan hazer idüp vakf-

ı mezbûrun lüzûmına hükm ve kazâ ve hükm-i sâbıkını imzâ itmeleriyle vâkf-ı

mezbûr lâzım ve mütehattim olub nakz ve tenkızıne mecâlm-i mahâl ve ibtâli

mütemenni´u’l-ihtimâ oldı femen beddelehu ba'demâ sem'ahû feinnemâ ismühî

'alellezîne yübeddilûne inne’llâhe semî'un 'alîm Fe-ecren li-vâkıfu alâ eyyi'l-

cevvâdü'l-kerîm cerâ zâlik ve hurrire fî gurre-i min şehr-i Cemâziye'l-âhir li sene

selâse ve tis´în ve mieteyn ve elf

327

Sivrihisar_7681_0063/1

Sayfa 122

1

Sûret-i emirnâme

Numero aded 643

Rif'atlü Efendi

Günyüzi’nin Geçik karyesinde ki Ahi evrân zâviyesi vakfını bâ berât-i şerîfe

zâviyedarlık cihetine mutasarrıf olan Mahmûd ve halîfenin vukû´-i vefâtına

mebnî cihet-i mezkûrenin oğulları Hüseyin ve Ali uhdelerine tevcîh 24 şubat sene

92 târîhiyle ve üç yüz elli numeruli mazbatada beyân olunurse de bu misillü

evlâdına meşrûta olan tevliyet ve zâviyedârlık cihetlerin hîn-i tevcîh-inde i´lâm-i

şer´îye rabtı nizâm-i iktizâsından olduğından lâzım gelen i´lâmın tanzîm

ittirilerek bâ mazbata irsâli lâzım gelececeği evkâf-ı muhâsebecilği ifâdesiyle

buyurulur

Fî 22 safer sene 94 ve fî 24 şuban sene 92

2

Horti karyesinin nikâh maddesi hakkında emirnâme-i vâlâ pehâniy

Numero aded 32

Rif'atlü Efendi

Horti karyeli Süleymân'ın kerimesi Ayişe'nin nikâh maddesi makâm-i ulyâ-yi

meşîhat-penâhîen istizân olunduğından cevâb alınub teblîg kalıncadeğin

mezbûrenin ebeveyni yanında ikâke ittirilub kimesneye müdâhele ittirilmemesi

merkez niyâbet-i şer´îyesinin ifâdesiyle bildirilur.

Fî 24 Mart sene 92

Süreyyâ Mustafâ

3

Ba´de'l-kayd-i şer´-i şerîf fî 3 nisan sene 93

İşbu emirnânem-i vâlâpenâhî kırâet olundı mefâd-i âlîsi merkez neyâbet-i

şer´îyesinin ifâdesiyle mezbûre Ayişe' nin ebeveyni yanında ikâmet ittiirlmesi

makâmi-i mu´allâ-yi meşîhat-penâhîden olunan istizânın alınacak cevâbın

teblîğne ta´lîk kılınmasından ibâret bulunmuş ise de mezbûre Ayişe' nin yedine

i´tâ kılınan i´lân-i şer´îyenin nüsha-i evvelisinin bâb-i meşîhat-penâhî den

tedkîkât-i şer´îyesi icrâ kılınub mühr-i mutâbık ve mâ'ili men'-i mezkûr hakkında

usulune muvâkı idüği tahrîr ve temhir klınarak kimesnenin müdâhelesi

kalmadığından başka mezbûrenin Velî-i mücebber olacak baba ve dedesi dahi

olmayub kendüsi bâliğa ve âkile ve fâ´ile-i muhtâre ve sâkin olduğı mahal-i

328

mu´ammen ve her vecihle mu´temed bir zât-i süknâsı olmağla kendüsine şer´an

cebr olunmayub dilediği mu’ammen mahalde ikâmet itmesi iktizâ ider ise de ol

bâbda

Fî 2 Rebi´u'l-âhir sene 94

Bâb-i Seferihisâr

Es-Seyyid Mehmed Hâlîs

4

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Müslim Akdoğan mahallesined sâkine

sahibe-i arz-ı hâl ma´rifeti'z-zât bâ´isetu'l-i´lâm Emîne binti Nasûh nâm kânûn

tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekâlet-i mutlaka-i sahîhe-i şer´îye ile vekîl-i

müseccel-i şer´isi dâmâdı Bâli Kırık oğlu Abdullâh bin İbrâhîm nâm kimesne

medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında de´âvi odasında ma´kûd-i

meclis-i şer´îmiz derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism müvekkile-i mezbûre Emîne'

nin diğer dâmâdı Kalcı olğu Ali bin Ahmed muvâcehesinde müvekkilem mezbûre

Emîne' nin merkûm Ali zimmetinde menzil semeninden alacak Hakkî olan bin

dört yüz guruşi merkûm Ali' den bi'l-vekaâle hâlâ taleb iderum diyü ba´de'd-

da´vâ ve'l-istintâ ve'l-ikrâr alâ mûcebu’l-ikrâra meblağ-ı merkûm bin dört yüz

guruşun müdde´î-i vekîl-i merkûm Abdullâh’a hâlâ edâ ve teslîmiyle mezbûr Ali

ilzâ olunudğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i´lâm olındı el-emr li men

lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâmis min şehr-i Rebi´u'l-ahir li sene erba´a-i ve tis’în ve

mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0063/2

Sayfa 123

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr muzâffâtından Yörük nâhiyesinin Göleler kareysi

ahâlîsinden Tiftikçi oğlu Mehmed bin Mahmut nâm kimesne medine-i

merkûmede hükûmet-i şer´îye konağının de´âvi odasında mümeyyizler ile

medine-i merkûmede tâpû Kâtib Ahmed Efendi ibni Abdullâh Efendi hâzır

oldukları hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î-i me´âlî ukûdde karye-i merkûme

ahâlîisnden bâ´isu'l-i´lâm Mollâ Hüseyin bin Hâcî Ömer ve Kethüdâ oğlu Osmân

bin Mehmed muvâcehesinde karye-i merkûmede vâkı´ bir tarafdan Ardağı odası

ve tereaf-ı selasesi Mahmûd oğlu Mehmed ve Sarı Ali oğlu Hasan ve Yüzbaşı

Mehmed Ağâ menzilleri ile mahdûd iki bâb odayı müştemil bir bâb mülk-i

menzil ile karye-i merkûme hudûdında kâin Ada nâm mevkı´de vâkı´ bir taraf-i

erba´ası boz hâlî mahal ile mahdûd bir bâb ağnâm ağılı ve karye-i merkûme

hudûdında kâin etrâf-ı erba´ası Nariş oğlu İbrâhîm ve Künü oğullarının Mûsâ ve

Abdurrahman tarlaları ve ve taraf-ı râbi´ boz hâlî ile mahdûd tahminen otuz

dönüm mikdârı bir kıt´a kır tarla ebniyesi yedimde müstakilen mâlım ve bâ tâpû

329

arâzî taht-ı tasarrufında olub bu esnâda âhara bey´ ve ferâğ murâd eylediğimde

merkûmân Mollâ Hüseyin ve Osmân fuzûli ve bi gayr-i hâk bey´ ve ferâğıma

muhâlefet ve müdâhele iderler olmağla suâl olunub müdâhele-i vâkı´alarının

kibel-i şer´den men' olunması matlûbumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk anlar

dahi cevâblarında emlâk ve arâzî-i muharrere-i mezkûre merkûm Mehmed' in

mâlı ve mülki ve dâhil-i havza-i tasarrufi ise de bizimle karyemiz ahâlîsinden

işbu hâzır bi'l-meclis Hüseyin bin Hâcî Osman ve İbrahim bin Hâcî Ömer ve

Kümüş oğlu İsmâîl bin Mehmed ve Osmân bin Hâlim’in emlâkı ve arâzî-i

mahdûd-i mezkue mevrûsumuz olmağla seviyen ve müştereken semen ve bedel-i

misilleriyle arâzî-i kânûnnâmei-hümâyûnun kırk beşinci maddesi ahkâmına

tevfiken me'mûri ma´rifetiyle iştirâ ve teferruğa tâlib ve râğbet olmamızla buçuk

mumâna´at ve müdâhele ideruz diyü sûret-i vâkı´ada ibrâ eyledikleri kelâmlarını

istimâ´ eylediğinde müdde´î-i merkûm Mehmed dahi merkûmune bey´ ve ferâğa

razı olub meclisl-i mezkûrde mezbûrân Mollâ Hüseyin ve Osmân ile hâzırûn-i

merkûmun Hüseyin ve İbrâhîm ve İsmail ve Osmân mahzarlarında ikrâr-i tâm ve

takrîr-i kelâm idüp ağıl-ı mahdûd-i mezkûrun iltikâhını ve eser-i binâsı tarafından

îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve muvâza´adan ârî bey´-i bât-i sahîh-i şer´i

ile üç bin guruş ve menzil-im ahdud-i mezkûri dahi beş yüz guruşe merkûmûn

Mollâ Hüseyin ve Osmân ve Hüseyin ve İbrâhîm ve İsmâîl ve Osmân' a bi'l-

iştirâkı’s-sevî bey´ ve temlîk ve ağıl-ı mezkûrun arsasını meccanen ve tarya-i

mahdûd-i mezkûri ben dahi bin guruş bedel mukâbelesinde ferâğ-i kat´-i

mu´teber ile bâ izn-i sâhib-i arz ferâğ ve tefevvüz ve her birini mahallinde kabza

taslît eylediğimde anlar dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve temellük ve teferruğ ve

tefevvüz ve tesâ’et ve kabûl eylebu semen ve bedelleri olan dört bin beş yüz

guruşi müşterî ve mutasarrıfı ileyhim merkûmûn yedlerinden temâmen ve

kâmilen ahz ve kabz idüp fi mâ ba´d ağıl ve menzil ve tarla-yi mahdûdden

mezkûrunde benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim kalmayub müşteri-i

mevkûfûnun seviyen ve müştereken mülk-i müşterâ ve arâzîleri dâhil-i havza-i

tasarrufları olmuşdur keyfemâ yeşâ ve hasbema yahtâr mâlik ve mutasarrıf

olsunlar diyü meclis-i de´âvîden tanzîm kılınan mazbata musaddak olduğı huzûr-i

kâimmekâmilerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'r-râbi´ aşar

emin-i şehrî Rebi´u'l-âhir li sene erba´a ve tis´in ve mieteyn ve elf

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Yenice mahallesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hâl

bâ´isu'l-ikitab Kassâb zâde Yûsûf Ağâ ibni el-Hâcc İsmâîl Ağâ nâm kimesne

medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında de´âvi odasında ma´kûd-i

meclis-i şer´-i münîrde Kılınc mescid mahallesi ahâlîsinden derûn-i arz-ı hâlde

mezkûru’l-ism kezâlik Kassâb zâde Ali bin el-Hâcc Halîl Ağâ tarafından husûs-i

âti'l-beyânda vekâlet-i mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile vekîl-i müseccel-i şer´îsi li

ebeveyn karındâşı Hâcî İbrâhîm mahzarında üzerine da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp

Sûk-i Sultâninde kâin hâlâ yedimde müstakilen mülküm ve hakkım olan bir bâb

mülk-i mağâzama cüzû´i muttasîl ve mülâsık olub bir tarafdan mülk-i kassâb

dükkâni târîh-i i´lâmdan bir gün mukaddem mâlikimi olan gâib ani'l-meclis

Karaca oğlu Halîl bin Mehmed nâm kimsene cem´-i müştemilâtıyla müvekkil-i

mezbûr Ali' ye iki bin iki yüz elli guruşe bey´-i kat´i ile bey´ ve teslîm ve kabz-i

330

semen eylediği mesmû´um olduğı anda belâi-i hayr taleb-i şefiğa ve müvâsebe ile

iştihâd itmişdim hâlâ müvekkil-i mezbûr Ali' ye izâfetle vekîl-i merkûm Hâcî

İbrâhim' e suâl olunub bâyi´-i gâib-i mezbûr Halîl’e medfû´ olan semen-i

merkûm iki bin iki yüz elli guruşi yedimden ahz ve kabz ve dükkân-i mezkûri

bana teslîme kibel-i şer´den tenbîh olunmak murâdumdar diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-

istindak ol dahi bi'l-vekâle cevâbında fî'l-vâkı´ medfû´i mezbûr Yûsûf Ağâ' nın

mülk-i mağâzasına cüzû´i-muttasîl ve mülâsık olan dükkân-i mahdûd-i mezkûri

bana gaibmi mezbûr Halîl' den meblağ-ı merkûm iki bin iki yüz elli guruş semeni

medfû´ müvekkil-i merkûm Ali' nin iştirâ ve kabzı ikrâr lakin müdedi-i mezbûrun

ber vech-i mübeyyin taleb şefiâ´a ve müvâsebe ile iştihâd eyeldiğini inkâr idincek

müdde-i merkûm ber vech-i muharrer müdde´âsına mutâbık beyine taleb

olundukda Hâcî Ashâb Mahallesi ahâlîsinden Babuçit Mustafâ Usta ibni Hâcî

Halîl ve Gedik mahallesi ahâlîsinden Kassâb Ömer bin Ahmed nâm kimesneler li

ecli'ş-şehâde meclis-i şer´-i hâzirân olub eseru'l-iştihâd fî'l-hakîka müdde-

imezbur Yûsûf Ağâ kendi mağâzasında cüzû´ı muttasîl ve mülâsık olan dükkân-i

mahdûd-i mezkûri malik-i gâib-i mezbûr Halîl müvekkili-merkûm Ali' ye iki bin

iki yüz elli guruşe bey´-i kat´i ile bey´ ve katb-i semen eylediğini istimâ´ eylediği

ânda bilâ-i semen talem-i şefi´a ve müvâsebe ile bizi iştihâd itmişti biz bu husûsa

bu vech üzre şâhidleriz şehâdet dahi ideruz diyü her biri edâ-i şehâdet-i şer´îye

itiklerinde şâhidân-i merkûmumandan merkûm Ömer evvelen Gedik mahalleis

İmâmı musatfa Efendi ibni Hüseyin ve muhtârları Hasan bin Hüseyin ve

Mehmed bin Ahmed ve mezbûr Mustafâ Usta kezâlik evvelen Hâcî Ahmed

mahallesi İmâmı Mehmed Efendi ibni Mehmed Efendi ve muhtârları Osmân bin

Halîl Beşe ve musatfa bin Bektâ nâm kimesnelerden bâ varaka-i mestûre sırren

ve ba´dehu Hasan bin Ömer ve Hüseyin bin Mustafâ' dan alenen lede't-tezkiye

şahedetleri hîz-i kabulde olmağın mûcebiyle gıbbe't-tahlifi’ş-şer´î ba´de'l-hükm

mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu's-sâlis aşere min şehr-i Rebi´u'l-âhir

sene erba´a ve tis´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Zâim zâde Ahmed Ağâ

Sim kuşâklı Halîl Efendi

Arâzî Kâtibi Ahmed Efendi

Muhzır Pazar oğlu Mollâ Mehmed ve gayruhum

Sivrihisar_7681_0064/1

Sayfa 124

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Şeyh Baba Yûsûf mahallesi sâkine sâhibe-i

arz-ı hâl Kezbân binti Ahmed nâm Hâtûn tarafından husûs-i ati'l-beyânda

vekâlet-i mutlaka-i sahîhe-i şer´îye ile vekîli olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-

ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Karamanlı

mahallesi ahâlîsinden Hâcî Zâeddîn Efendi ibni Hâcî Sâlih Efendi ve Hâcî Halîl

Ağâ ibni Mustafâ' dan bâ varaka-i mestûre siren ve ba´dehu İbrâhîm Efendi ibni

Halîl Efendi ve Mehmed bin Osmân' dan alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-

331

şehâde iddükleri ihbâr olunan mahalle-i merkûme ahâlîsinden Osmân bin

Mahmûd Bey nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında

deavi ma´kûd-i meclis-i şer´î-i münîr derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism mezbûre

Kezbân’ın zevc-i dâhili bâ´isu'l-i´lâm Semerci Mahmûd bin Mustafâ

muvâcehesinde üzerine da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp merkûm Mahmûd târîh-i

i´lâmdan yedi ay mukaddem zikri işbu sâkin olduğım menzilden cem´i eşyâmı

ihrâc itmeyup bu gün daha sâkini olur isem zevcem mezbûre Kezbân Hâtûn

benden üç talâk boş olsun diyü şart ve ta´lık itmişken yevm-i mezkûrde menzil-i

mezkûri tahliye içun üç gün dahi mühlet ve ikâme ve beynûnet itmemle

müvekkil-i mezbure Kezbân Hâtûn merkûm Mehmed' den talâk-ı selase ile

mutlaka olmuşken târîh-i mezkûrden beru ezvâc-i mu´âmelesinde bulunmakla

talâk-ı selasenin vukû´ına binâen zimmetinde mukarrer ve ma´kûdun aleyh olan

elli guruş mihr-i müecceli ile nafaka-i idde-i mâ´lûme ve mev’unet süknamsını

mezbûr Mahmûd' den bi'l-vekâle hâlâ taleb iderum suâl olunub müvekkil-i

mezbûre içun bana edâsına kibel-i şer´den tenbîh olunmak murâdumdur diyü bi'l-

vekâle ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında fî'l-hakîka târîh-i mezkûrde

şart olusn bu bu menzilden çıkarıdum ise de ta´yîn-i yevm ve ta´dâd talâk ile

tâli´an ve kati´an´yîd ve yevm-i mezkured hurûc ideceğime tahsîs eyledum diyü

talâk-ı selaseyi inkâr idincek müdde´î-i vekîl-i merkûm Osmân müdde´âsının

minvâl-i muharrer üzre olduğına ikâme-i beyyien ideceğini tezkâr ve beyânıyla

bi'l-vekâle tasaddî itmiş ise de zevc-i merkûm Mahmûd yedinde olub meclis-i

şer´de mu´âyene oluann bir kıt´a fetvâ-yi şerîf mucebicne müdde´î-i vekîl-i

mezbûrun ber vech-i meşrûh müdde´âsının vukû´i yedi ay olub talâk husûsında

bir aydan ziyâde takâddüm-i zamân ile şuhûdi istimâ´ ve kabûline mesâğ-i şer´î

olmadığından mâ´adâ husûs-i mezkûrde merkûm Mahmûd' da yemin dahi lâzım

gelmemekle mûcebiyle müvekkile-i mezbûre Kezbân’a izâfetle müdde´î vekîl-i

merkûm Osmân' ın tasaddî eylediği da´vâsına iltifât olunmadığı tescîl ve bâ

iltimis huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâmis

min şehr-i Rebi´u'l-ahir li sene erba´a ve tis´în ve mieteyn ve elf

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Sarı kolluk karyesinde sâkine zât-i ta´rîf-i şer´î

ile ma´rûfe olan Kezbân binti Hâcî Ali nâm Hâtûn medine-i merkûmede

hükûmet-i şer´îye konağının de´âvi odasında ma´kûd-i huzûr-i şer´î âlide karye-i

merkûme ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Süleymân bin İbrâhîm muvâcehesinde

üzerine da´vâ ve takrîr-i kelâm idüp merkûm Süleymân elli guruş mihr-i

mü´eccel tesmiyesiyle zevc-i dâhilim iken işbu târîh-i i´lâmdan beş ay

mukaddem yani bin ikrâr ve i´tirâf iyüz doksan üç senesi şehr-i Şa´bânu'l-

mu´azzamının yigirmi dördüncü gibi benden boş ol diyü bir talâk ile beni tatlik

idüp tarh-i mezbûrden beru beynimizde ezvâci-mu´âmele vukû´ bulmadığından

talâk-ı mezbûr beyine münkalib olub ve kıbel-i’l-inkizâi’l-iddet nafaka ve

mev’unet sükna taleb ve da´vâ itmediğinden şer´an hakkım kalmamağla ancak

zimmetinde takrîr ve ma´kûdun aley olan mihr-i mü´eccel-i mezkûr elli guruş

mezbûr Süleymân' dan hâlâ taleb iderum sual olunub kibel-i şer´den tenbîh

olunmak murâdumdur idyü ba´de'd-da´vâ ve gıbbe's-suâl ol dahi cevâbında

332

mezbûre Kezbân Hâtûn ol mikdâr guruş mihr-i müeccel tesmiyesiyle zevce-i

medhul bahâsı olduğı ve ber vech-i muharrer talâk ile tatlik ikrâr ve i´tirâf idüp

zevcem mezbûre Kezbân Hâtûn'un iddeti münkaziye olmaksızın sene-i mezbuer

şehr-i şevvâl-i şerîfinin on altınci güni ki vukû´-i talâkdan bir buçuk ay

murûrinde tatlikıma nâdim olub karye-imerkumede sâkine olduğım menzilde

mezbûre mürâca´at idüp muhzır-i şuhûdde i´lâm ve işhad itmemle ke’l-evvel

zevce-i mehkûham olduğından bana itâ´at ve hukûk-i zevciyete mürâ´ât itmek

üzre zevem mezbur Kezbân Hâtûn' a tenbîh olunmak murâdumdur diyü ba´de'd-

devif ve'l-inkâr dâfi´-i zevc-i merkûm Süleymân' dan ber vech-i muharrer târîh-i

mezkûr ile kibel-i inkizâi’l-itted marcaat ve i´lâm ve işhâd ve müdde´âsına

mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen karye-i

merkûme İmâmı Memhed Efendi ibni Osmân Efendi ve muhtârları Ahmed bin

Mehmed ve Mehmed bin Ahmed vesâir cerîdede mazbûtu'l-esâmî kimesnelerden

bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu kesân-i merkûmûnden alenen lede't-tezkiye

adl ve makbûli'ş-şehâde idükelir ihbâr oluann karye-i merkûme ahâlîsinden Sirâc

oğlu Hâlîl bin İsmâîl Halîl bin İsmâîl ve Kara Mustafâ bin Halîl kimesneler

şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itemğin mûcebiyle ba´de'l-

hükûmet konâğındam bu sûretde mezbûre Kezbân Hâtûn' un tasaddî eylediği

talâk da´vâsı talâk-i rücû´ olub kıbel-i inkizâi’l-iddet mürâca´at ile bilâ tahdîdu’l-

akd beynlerinde nikâh kâim olduğından mezbûr Süleymân ezvâc-ı mu´âmelesine

kâdir olmağın zevce-i mezbûre Kezbân Hâtûn zevc-i merkûm Süleymân' a ke’l-

evvel itâ´at ve hukûk-i zevciyete mürâ´ât itmek üzre tenbîh olundığı tescili ve bâ

iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu'r-râbi´

ve'l-işrîn min şehr-i Muharremu'l-harâm li sene erba´a ve tis´in ve mieteyn ve elf

3

Medine-i Seferihisâr kurâsından Dumruk karyesi ahâlîsinden Seferi oğlu İbrâhîm

bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şerîf-i enverde bâ´isu'l-kitâb sülbî kebîr

oğulları Halîl ve Hüseyin mahzarlarında ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüh akd-i

âti'l-zikrin sudûrinedeğin yedimde müstakilem mâlım ev mülküm olan karye-i

merkûmede vâkı´ bir tarafdan tekye-nîşîn oğlu ömermenzili ve bir tarafdan

mekteb ve bir tarafdan Kara biçak oğlu Halîl menzili ve bir tarafdan tarîk-i âmme

ile mahdûd tahtânî beş bâb oda ve bir ahur ve bir samanhâne ve bir mikdâr

havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzilin Şark cânibinde yani Tekyen nîşîn oğlu

Ömer menzili tarafına tesâdüf iden bir bâb odayı nefsim içun yedimde îfâ

mâ´adâsını cümleten tevâbi´ ve'l-meâhik ve kâfetu’l-hukûk ve'l-mürâfık

taraından îcâb ve kabûl-i hâvî şurût-i müfside ve muvâza´adan arî bey´-i bati

sahîh-i şer´-i ile bin beş yüz guruş oğullarım mezbûrân Halîl ve Hüseyin' e bey´

ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer ve iştirâ ve temellük

ve tesellum ev kabz ve kabûl eylediğinden sonra semeni olan meblağ-ı mezkûrun

beş yüz guruşun bin guruş müşteri-i merkûmân Halîl ve Hüseyin yedlerinde ahza

ve kabz eyleyub bâkî beş yüz guruşunun mutâlebesine müte´allika âmme-i

da´vâdan oğullarım merkûmân Halîl ve Hüseyinin zimmetleri edâ ve iskât

eylediğimde anlar dahi ibrâ-i mezkûri ber vech-i muharrer kabûl itmeğin fi mâ

ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûrun sâlifu'z-zikr bir bâb odadan mâ´adâ benim aslâ

ve kat´an alâka ve medhalim kalmayup mezbûrân Halîl ve Hüseyin' in bi'l-

333

iştirâkı’s-seviy mülk-i mutasarrıfleri ve hâk-ı sırfleri olmuşdur keyfemâ yeşâ’ân

ve yahtârân mâlik ve mutasarrıf olsunlar idikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a

bi't-taleb ketb olundu fî'l-yevmu's-sânî aşere min şehr-i Rebi´u'l-evvel sene rebi´

ve tis´in ve mieteyn e elf

Şuhûdu'l-hâl

İdâre a´zâsından Bekir Bey Efendi

Arâzî Kâtibi Ahmed Efendi ve Tumce oğlu Mustafâ ve Hâce zâde Ahmed Efendi ve

gayruhum

Sivrihisar_7681_0064/2

Sayfa 125

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Baba Yûsûf mahallesi ahâlîsinden Mısırlı

oğlu Ahmed bin Mehmed nâm kimesne meclis-i şer´-i şerife-i enverde mahalle-i

merkûmede sâkin iken bundan akdem vefât iden Onbir oğlu Ali bin Hâcî

Süleymân bin Abdullâh' ın sülbiye-i sagîre kızı Fatma' nın li ebeveyn emmi ve

tesviye-i umûrine kibel-i şer´den mansûb vâsîsi bâ´isu'l-kitâb Mehmed Çâvûş

ibni el-merkûm Hâcî Süleymân mahzarında ikrâr ve i´tirâf ve takrîr-i kelâm idüp

bundan akdem sagîre-i mezbûr nin mâlından olmak üzer eytâm-i müdîri esbak

El-Hâcc Hâfız Ali rızâ Efendi ma´rifetiyle vâsî-i merkûm mehmemd Çâvûş' dan

istidâne ve kabz ve umûrine sarfla istihlâk itmemle zimmetinde altı yüz altmış

beş guruş deyni olduğına binâen hâlâ yemidem müstakilen mülk ve hakkım olan

mahalle-i merkûmede vâkı´ bir tarafdan Çortuk oğlu Hüseyin menzili ve ve etrâf-

ı selasesi tarîk-i âmme ile mahdûd tahtânî dört bâb oda ve bir ahur ve bir mikdâr

havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzilimi cem´i-i tevâbi´ ve levâhikıyla meblağ-

ı merkûm altı yüz altmış beş guruş mukâbelesinde târîh-i kitâbdan bir sene

temâmınadeğin mezbûr Mehmed Çâvûş' a bey´ bi'l-vefâ tarîki üzre bey´ ve

ba´de'l-müştemiliye teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve

teslîm ev kabz ve kabûl eyledi didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mezbûr Ahmed

meclisi-i şer´-i enverde eytâm Dellâli Hasan Ağâ ibni Ömer mahzarında ikrâr-i

tâm ve takrîr-i kelâm idüp bey´-i mezkûr hakikatıda rehin hükminde olmağla ecl-

i mezukr hulûlinde deyn-i meblağ-ı merkûm edâ olunmayub fekk-i rehin

mümkün olmaz ise menzil-i mahdûd-i mezkûri semen-i misliyle âhara bey´e ve

semeninden deyn-i mezkûrimi edâya ve fazla kalur ise bana i´tâya ve bunun

mütevakkıf olduğı umûrun küllisine kelimen azletin fe ente? Vekîl-i mazmûni

üzre azl ve inhizâlden husûsen (...) akd-i rehin meşrût vekâlet-i devriye-i

sahîhiye-i şer´îye ile mezbûr Hasan Ağâ' ya tarafımdan vekîl ve nâib-i menâb

nasb ve ta´yîn eyledim didikde ol dahi ber vech-i muharrer vekâlet-i merkûmeyi

kabûl ve hizmetm-i lâzımesini kemâ yenbaği edâ ve ta´ahhüd ve iltizâm itmeğin

mâ vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu'l-isneyn ve'l-işrîn min şehr-i Rebi´u'l-

evvel sene erba´a ve tis´in ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Fekâhatlu Müftî elahc İsmâîl Efendi

334

Otçi oğlu Mollâ Mehmed

Saatçı Mahmûd Efendi

Hâcî Bekir zâde Süleymân Efendi ve gayruhum

2

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Sarı kavak karyesi ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm

Kara Malak oğlu Hüseyin bin Hüseyin nâm kimesne medine-i merkûmede

hükûmet-i şer´îye konağının de´âvi odasında ma´kûd-i huzûr-i şer´î âlîde medine-

i merkûmede mahâllâtından Yenice mahallesi ahâlîsinden Kara Hüseyin oğlu

Mustafâ bin Mehmed muvâcehesinde mezbûr Mustafâ sene-i sâbıka yani bin iki

yüz seksen dokuz senesi şehr-i zi'l-ka´de'i'ş-şerîfenin yedinci güni târîhiyle

müverrah mümzâ ve ma´nûn ve mersûm işbu bir kıt´a deyn tahvîli mantûkınca

karye-i merkûmede muhtâr-ı sâbık odasında mâlımdan ve yedimden iştirâ ve

kabz ve umûrine sarfla istihlâ eylediği üç yüz yİgirmi iki guruş hâlâ taleb iderum

diyü mâ'ili takrîrine mutâbık tahvîl-i mezkûri ibrâz ve irâesiyle ba´de'd-da´vâ

ve'l-istintâk ve'l-inkâr müdde´î-i mezbûr Hüseyin' den ber vech-i muharrer

müdde´âsna mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen

bâ varaka-i mestûre Mukayyid esbak Süleymân Efendi ibni Osmân Efendi ve

Hamâmcı oğlu Hâcî Halîl bin Mustafâ' dan srren ve ba´dehu Hüseyin Dâi bin

Mustafâ ve Hasan bin Ömer' den alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde

idükleri ihbâr olunan karye/i merkûme ahâlîsinden Mahmûd bin Hâcî Hasan ve

Mustafâ bin Nasûh nâm kimesneler şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i

isbât itemğin mûcebince meblağ-ı merkûm üç yüz iygirmi ikrâr ve i´tirâf guruş

müdde-i mezbûr Hüseyin' e edâ ve teslîme mezbûr Mustafâ' ya tenbîh olunduğı

tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-

yevmu'l-hâmiş vel işrîn minşehr-i Rebi´u'l-ahir sene erba´a ve tis´in ve mieteyn

ve elf

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Mülk karyesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hal

Süleymân bin Murâd ve Altılı Mehmed oğlu diğer Süleymân bin Ali nâm

kimesneler medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında

mümeyyizler ile tabu katibi Ahmed Efendi hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i

şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir dönüm harâm arâzîye vaz´-ı yedi ikrâriyal sâbit

ve mütehakkık olan derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-ism karye-i merkûme

ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Mehmed bin Abdullâh muvâcehesinde karye-i

merkûme derûnında vâkı´ hayvânatımızın râ´î olageldiği bir taraftan Porsuk ve

bir tarafdan tarîk-i âmme ve tarafeyni boz hâlî mahal ile mahdûd tûlen altmış ve

arzen yiğirmi beş dönüm (...) mahal-i merkûm Mehmed bu esnâda fuzûli zabt ve

tasarruf ve bi gayr-i hâk zirâ´at ve hirâset ider olmağla suâl olunub mahal-i

mahdûd emrm-i mezkûrde keff-i yediyle mahallined bâ izin-i sâhib-i arz kemâ

fi's-sâbık terk itmesine kibel-i şer´den men' i tenbîh olunmak murâdumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istindak ol dahi cevâbında mahalli-i mahdûd-i mezkûr bu tâpû

335

kimsenin taht-ı tasarrufında ve mine'l-kadîm intifâ´ ahal-i karye terk ve tahsîs

olunmuş mahal olmayub arâzî kânûnname-i hümâyûnuns boz üçüncü maddesi

ahkâmi mûcebince çehren nasût olan kimsenenin sahîhesi istimâ´ olunmayacak

derece kapumuzdan ba´id ve bâ tâpû taht-i tasarufımda olan tarlama muttasîl

mahal olduğından me'mûrinin izniyle bu esnâda mücedded tarla ittihâz

olunmağla buçuk zabt ve zirâ´at ve hirâset iderum didikde müdde´îyân-i

merkûmân Süleymân ve diğer Süleymân dahi merkûm mehmeddin takrîr-i

meşrûhi tâli´an ve kati´an ikrâr ve i´tirâf larından maaad karye-i merkûme

ahâlîsinden Hâcî Mehmed ve Bâhâcı Ali Ağâ ve Ulum oğlu Halîl bin Hasan ve

Abdullâh bin Abdullâh ve Muslihiddin oğlu İsmâîl bin Hüseyin ve Mehmed bin

Ömer nâm kimesnelerin dahi mehc de´âvîde alâ tarîkı’ş-şehâde ihbâr itmeleriyle

mûcebince kânûnnâme-i hümâyûn-i mezkûrun bend-i mezbûri ahkâmına tevfiken

meclis-i de´âvîden verilen mazbata nâtıka olduğı üzre merkûm Süleymân ve

diğer Süleymân de´âvi-i mezkûrelereiyle merkûm Mehmed ve bi vech-i

mu´ârazadan men' olunduğı tescils ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-

emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-sâmin ve'l-işrîn şehr-i Rebi´u'l-âhir li sene

erba´a ve tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0065/1

Sayfa 126

1

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Çapaklı mahallesinde sakine Fatmâ binti

Ömer nâm Hâtûn tarafından zikr-i âtî husûsde vekâlet-i mutlaka-i sahîh-i şer´iye

vekîl olduğı zât-i mezbûreyi bi'l-ma´rifet-i şer´îye ârifân olub usûl-i mevzû´asına

tatbîken evvelen Zâim zâde Mehmed Ağâ ibni Hasan Bey ve Hâcî Süleymân ibni

Hâcî Mustafâ' dan bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Mollâ Hüsnî ibni

Süleymân Ağâ ve Hüseyin Dâi ibni Mustafâ' dan alenen lede't-tezkiye adl ve

makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunan mahalle-i merkûme ahâlîsinden Hâcî

İmam oğlu Hüseyin bin Mustafâ ve Elmalı mahallesi ahâlîsinden Zubak oğlu

Halîl Efendi ibni Halîl Efendi nâm kimesneler şehâdetleriyle ber nahc-i şer´i sâbit

ve sübut vekaletine hükm-i şer´-i lâhik olan Çapaklı Mahallesi ahâlîsinden

Deligöz zâde Halîl Efendi ibni Mehmed nâm kimesne meclis-i şer´-i kayyum

lâzımu’t-tevkîride işbu bâ´isu'l-kitâb Osmân bin Hâşim mahzarından bi'l-vekâle

ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp merkûm Osmân müvekkilim mezbûre

Fatmâ’nın zevc-i dâhili olub beynlerinde hüsn-i mu´âeretleri olmamağla

zimmetinde mütekarrir ve ma´kûdi aleyh olan elli guruş mihr-i müeccel Hakkî ile

nafaka-i iddet-i mu´ayyen-i mâ´lûmesi üzerlerine ve mev’ûnet süknâsı kendi

üzerlerine olub muvekkilem mezbûrenin zevci merkmu Osmân zimmetinden

cihet-i deyn-i şer´den alacak Hakkî olan iki bin guruşun mutâlebesinden zimmeti

birine olmak üzre zevc-i mezbûr Osmân ile muhâli´a-i sahîhe-i şer´îye ile hali´

eylediğimde ol dahi hali´-i mezburi ber vech-i muharrer ba´de'l-kabûl hukûk-i

zevciyete ve ibtida-i zevciyetden ibu târîh-i ve sabıkaya gelincedeğin cem´i

hukûk-i şer´îyeye müte´allik âmme-i de´âvî ve kâfe-i mutâlibatdan her birimiz

asâleten vekâleten Âharın zimmeti ibrâ ve iskât idüp ve yine her birimiz âharın

336

ibrâsını ber minvâl-i muharrer kabûl eyledik iddikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ

vak´a bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu'l-hamiş ve'l-işrîn min şehrî-Rebi´u'l-ahir li

sene rebi´ ve tishin ve mieteyn ve elf

şuhudulhal

fetevetlu Zâim zâde Mehmed Ağâ

de´âvî Kâtibi Hâcî Süleymân Efendi

Abbâs Efendi

Mollâ Hüseyin

2

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Çapaklı mahallesinde sâkin iken bundan

akedm vefât iden Memâlik oğlu Mehmed Ali Efendi ibni Mustafâ bin Abdullâh'ın

verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Ayişe binti muslihiddin nâm Hâtûn ile

sülbiye-i sagiri kizı Habîbe ‘ye münhasra oluduğı bi'l-ihbâr lede'ş-şerih Enver

zâhir ve mütehakkik olub lakin müteveffâ-yi merkûm duyûn-i terekesinden ezyed

olmağla terekesini dahi sagîr-i mezbûrenin anası olub tesviye-i umûrine kıbel-i

şer´den vâsî nab ve ta´yîn olunan mezbûre Ayişe Hâtûn istihlâs itmeyub bi'l-

verâse ve bi'l-vesâye keff-i yed eylediğine binâen müteveffâ-yi mezbûrun tereke-i

hâzıresini mutasarrıf duyûn-i müsbetesini guremâ vecihle ashâb-i hukûka edâya

kibel-i şer´den kezâlik vâsî nabs ve ta´yîn olunan mezbûre Ayişe Hâtûn' un babası

Muslihuddîn bin Efendi ibni Nâfî nâm kimesne meclis-i şer´-i şerîf-i enverde

Kayalı mahallesi ahâlîsinden bâ´isu'l-kitâb Pir asker oğlu Ali Osmân Efendi ibin

Süleymân mahzarında bi'l-vesâye ikrâr-i tâm ve takrîr-i kelâm idüp sâlifu'z-zikr

Çubuk mahallesinde vâkı´ bir tarafdan Hasan Hace kerimesi Ayişe menzili ve bir

tarfdan Kumlu oğlu Mollâ birahim menzili ve tarafyen tarîk-i âmme ile mahdûd

fevkânî ve na temâm iki bâb oda ve bir sofa ve tahtânî iki bâb oda ve bir sofa ve

bir ahur ve bir izbe ve bir mikdâr havluyi müştemil bir bâb mülk-i menzil

müteveffâ-yi mezbûrûn hayâtında ile'l-vefât bâ hüccet-i şer´îye müstakilen

yedinde mülki ve Hakkî olub ba´de vefâte bi tarîku’l-gurâma ashâb-ı hukûka âid

ve raci olmağla menzil-i mahdûd-i mezkûr Sarı Mehmed Onbaşı ibni Mustafa

ma´rifetiyle iki sene müdden sûk-i sultânî ve cem´-i na olan mahallerde nidâ ve

müzâyede olunub rağbât-i nâs bi'l-külliye münkati´a olduktan sonra dört bin

guruşde mezbûr Ali Osmân Efendi üzeinde karâr ve ziyâde ile tâlib-i âhari zuhûr

itmeyup ve meblağ-ı merkûm menzil-i mahdûd-i mezkûrun el-yevm semen-i

misli idüği kibel-i şer´den ketb ve ümenâ ve irsâl olunarak mahalinde ba´de'l-keşf

ve't-tahmin ve't-takvîm mütebyin olmağla udul-i ahrâr-i ricâl-i müsliminden

ma´lûmu'l-esâmî kesânın dahi meclis-i şer´de alâ tarîkı’ş-şehâde ihbârlarıyla

mütehakkık olmuş olduğından kibel-i şer´den baan ba´de'l-izn ben menzil-i

mahdûd-i mezkûri cümlete’t-tevâbi´ ve'l-levâhık ve kâfetu'l-hukûk ve'l-mürâfık

tarafından îcâb ve kabûli hâvî şurût-i müfside ve muvâza´adan ârî bey´-i bâti

sahîh-i şer´îye ile meblağ-ı merkûm dört bin guruşe mezbûr Ali Osmân Efendi' ye

bi'l-vesâye bey´ ve temlîk ve teslîm eylediğimde ol adhi ber vech-i muharrer

iştirâ ve temellük ve tesellüm ve kabz ve kabûl ittükden sonra semeni olan

meblağ-ı merkûm dört bin guruşi müşteri-i mezbûr Ali Osmân Efendi yedinden

bi'l-vesâye temâmen ve kâmilen ahz ve kabz ve müteveffâ-yi mezbûrûn defter-i

337

gurâmasına idhâl idüp beyne'l-gurââ alâ tarîku’l-gurâma tevzî´ ve taksîm olunub

fi mâ ba´d menzil-i mahdûd-i mezkûr cem´i-i müştemilâtıyla müşteri-i mezbûr

Ali Osmân Efendi' nin mülk-i müşterâsı ve hakk-ı sırf olmuşdur keyfemâ yeşâ ve

hüsbemâ yahtâr mâlik ve mutasarrıf olsun didikde gıbbe't-tasdîkı'ş-şer´î mâ vak´a

bi't-taleb ketb olundı fî'l-yevmu's-sâbi´min şehr-i Cemâziye'l-ulâ sene erba´a ve

tis´în ve mieteyn ve elf

Şuhûdu'l-hâl

Mahkeme Kâtibi Hüseyin Efendi

Faziletül Müderrisinden Mehmed Ali Efendi

Eytâm Dellâlı Hasan Ağâ ve muhzir Debbâz oğlu Mollâ Mehmed ve Hâcî İbâd oğlu

Ahmed Çâvûş çay Râik muhzır Ömer ve gayruhum mine'l-hâzirîn

3

Ma´rûz-ı dâ´îleridir ki

Medine-i Seferihisâr mahâllâtından Kayalı mahallesi ahâlîsinden sâhib-i arz-ı hâl

Abâil Efendi ibni Hâcî Dervîş Ağâ nâm kimesne medine-i merkûmede hükûmet-i

şer´îye konağının de´âvi odasında ma´kûd-i huzûr-i şer´-i münîrde derûn-i arz-ı

hâlde mezkûru’l-ism mahalle-i merkûme ahâlîsinden bâ´isu'l-i´lâm Fazlı Beşe

oğlu Mollâ Süleymân bin Hâcî Hasan muvâcehesinde mahalle-i merkûmede

vâkı´ hâlâ yedimde müstakilen mülküm ve hakkım olan bi bâb mülk-i menzilime

cüzû´ muttasîl ve mülâsık olub bir tarafdan Cingöz Süleymân menzili ve bir

tarafdan De´âvî Mehmed menzili ve bir tarafdan benim zikr olunan mülk-i

menzilim ve bir tarafdan merkûm Mollâ Süleymân menzili ile mahdûd ve

müştemilâtı mâ´lûm bir bâb maşbahâne ve altı ayak mikdârı arsa sene-i sâbıka

yani bin iki yüz doksan iki senesi Receb-i şerifinin yigirmi birinci güni mâlik

buluna gabi ani'l-meclis Cingoz oğlu Osmân bin Süleymân nâm kimesne cem´-i

müştemilâtıyla merkûm Mollâ Süleymân' a sekiz yüz elli guruşe bey´-i kat´i ile

bey´ ve teslîm ve kabz-ı semen semeni eylediğ i mesmû´um olduğı anda bilâ

te'hîr taleb-i şefi´a ve mevâsebe ile iştihâd idüp yigirmi iki ay müddeddet beru

bilâ gadr i şer´i taleb ve hüsûmet ve temlîk itmeyub suküt itmiş isemde el-hâlet-i

hazihi taleb hüsûmet itmeğime kıyâm itmemle suâl olunub bâyi´-i gâib-i mezbûr

Osmân' a medfû´ olan semen-i merkûm sekiz yüz elli guruşi yedimden ahz ve

kabz ve ma´a arsa-i maşbahâne-i mezkûri bana teslîme kibel-i şer´den tenbîh

olunmak murâdumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cevâbında fî'l-vâkı´

müdde-i mezbûr Abbas Efendi' nin mülk-i menziline cüzû´ı muttasîl ve mülâsık

olan ma´a arsa-i maşbahâne-i mahdûd-i mezkûri bâyi´-i gâib-i mezbûr Osmân'

dan meblağ-ı merkûm sekiz yüz elli guruş semen-imedfu işitra ve kabzini ikrâr

ve i´tirâf idüp lakin ber vech-i muharrer târîh-i akdi bey´de bilâ te'hîr taleb-i

şefi´a ve mevâsebe eylediğini inkârdan mâ´adâ yedlerinde olub işbu meclis-i

şer´de mu´âyene olunan bir kıt´a fetvâ-yi şer´î mûcebince İmâm-i a´zâm hümâm-

i fiham Ebû Hanîfe Hazretleri katında akd-i bey´ istimâ´ eylediği anda taleb-i

şefi´ve mevâsebe idüp taleb-i hüsûmet ve temlîki te'hîr eylesi hakk-i şefi´a sâkat

olmaz ise de lakin evvel âlem-i Râbbâni imâm-i sâlis Mehmed ŞeybâÎî Hazretleri

indinde kasd-i ihzârda emvâli-nâs mu´teber olduğı ecilden bilâ gadr-i şer´î bir ay

müddet taleb-i hüsûmet ve temlîk itmeyub sükût idincek hakk-ı şefi´anın sâkıt

338

olduğı muharrer ve mastûr olub ev hussu-i mezbûrede kavl-i İmâm Mehmed

vakt-i hâle ve vakti ibâde erfikı ve mecelle-i ihkam-i adliyeni dokuzunci kitâbu’ş-

şefi´asinin bin otuz döndüncü madesi ahkâmına mutâbık olduğı cihetle imam-i

müşârun ileyhin kavl ve ihtibar olunum müdde´î-i mezbûr Abbâs Efendi' nin ber

vech-i mübeyyini ba´de'l-işhâd taleb-i hüsûmet ve temlîk bilâ gadr-i şer´î yigirmi

iki aymüddet te'hîr eylediğini ikrârına mukârren tasaddî eylediği şefi´a da´vâsına

iltifât olunmadğı kendüsine tefhîm olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i âlîlerine

i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmu's-samin min şehr-i Cemâziye'l-

evvel sene erba´a ve tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0065/2

Sayfa 127

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Kara Zât karyesinde sâkin iken bundan akdem

vefât iden Hâcî Abdullâh bin Hüseyin bin Abdullâh' ın verâseti zevce-i menkûha-

i metrûkesi Kezbân binti Ahmed ile mezbûre Kezibân' dan mütevellide sülbiyem-

i sagîre kızı Nazife ve kendüden mukaddem vefât iden diğer zevcesi Râzıye binti

Hasan' dan mütevellid gâib ani'l-meclis kebîr oğlu İbrâhîm ve akdem vefât iden

diğer zevcesi Ayişe binti Yûsûf' dan mütevellidler sülb-i kebîr oğlu Hüseyin ve

sülbiye-i kebier kızı gâibet ani'l-beled Ayişe' ye münhasıra ve tashîh-i mesele-i

mirâsları kırk sekiz sehimden olub sihâm-i mezkûreden altı sehim zevce-i

mezbûre Kezibân' a ev on dört sehimden yigirmi sekiz sehimi ibnânn-i mezbûrân

Hüseyin ve İbrâhim' e ve yedişer sehimden ondört sehimi bintân-i mezbûretân

Ayişe ve Nazîf e’ye isâbeti tahakkukınden sonra verese-i mezbûrunden bâ´isu'l-

i´lâm ibni-merkûm Hüseyin medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağının

de´âvi odasında mümeyyizler hâzır olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î âlîde zikr-

i âtî terekeye vaz´-ı yedi beyine-i âdile ile şer´an sâbit ve mütehakkık olan sagîre-

i mezbûrenin anası ve tesviye-i umûrine kibel-i şer´den mansûbe vâsîsi mezbûre

Kezbân tarafından husûs-i âti'l-beyânda vekâlet-i mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile

vekîl olduğı usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen bâ varaka-i mestûre sırren ve

ba´dehu alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olunub zât-i

mezbûreye bi'l-ma´rifeti'ş-şer´îye ârifân olan Iraklı mahallesi ahâlîsinden Otçi

oğlu Mollâ Mehmed bin İbrâhîm Efendi ve mezbûre Kezibân' ın oğlu Ali bin

Halîl şehâdetleriyle muhzir-i hasm-i câhidde ber nahc-i şer´i sâbit ve sübût

vekaleine hükm-i şer´î lâhik olan zikr olunan Iraklı mahallesi ahâlîsinden

Süleymân Efendi ibin Hâcî Bekir Ağâ muvâcehesinde babam ve mevrûsum

müteveffâ-yi mezbukun hîn-i vefâtında mahallined marifeti şerli tahrîr ve

mu´âyene olan ber mûceb-i defter-i müfredât terekesi olan dokuz yüz on guruş

kıymetlu kırk kaba avânî nühâs cedîde ve kırk beş guruş kıylemtu nühâs rediye?

Ve elli guruş kıymetu bir tek tabanca ve altmış beş guruş kıymetlu beş aded

müstamel yorgan ve yigirmi bey´-i bati sahîh-i şer´-i ile guruş kıymetlu üç aded

köhne şilte ve yasdık ve yetmiş guruş kıymetlu iki aded yün memlu döşek ve on

guruş kıymetlu iki aded yasdık ile karey-i merkûmede vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd

ve'l-cirân ikrâr ve i´tirâf ibin dört yüz guruş kıymetlu dört bâb oda ve bir ahur ve

339

bir samanhâne ve bi mikdâr havliyi müştemil bir bâb mülk-i menzil ve yine

karye-i merkûmede kâin ma´lûmu'l-etrâf altı yüz guruş kıymetlu üç bâb odayı

müştemil bir bâb hâriciye mülk-i menzil ki cem´an dört bin yüz yetmiş beş guruş

kıymetlu eşyâ ev emlâk-i muharrere ile bin iki yüz guruş kıymetlu dört re's kara

sığır ineği ve beheri iki üz guruşden mecmû´ on dört bin guruş kıymetlu elli re's

keçi ve er keçi ve yigrimi re's kyun ve iki bin guruş kıymetlu bir çift camus ma´a

edevât-i rençber ve dört yüz guruş kıymetlu birres kısrak ve üç yüz guruş

kıymetlu birres merkeb ve otuz guruş kıymetlu bir aded kılınç ve on bey´-i bati

sahîh-i şer´-i ile guruş kıymetlu iki tatla ve yigirmi beş guruş kıymetlu bir keyl-i

İstanbuli bulgur ve koca ve dokasn guruş kıymetlu altı aded çuval ve yetmiş

bey´-i bati sahîh-i şer´-i ile guruş kıymetlu yedipele ve on beş guruş kıymetlu bir

araba maemâÎ ve elli gur kıymetlu bir tek tabanca ve beher kilesi kırkar

guruşdan cem´an iki yüz altmış guruş kıymetlu elli dört keyl-i İstanbuli mezrû´

hınta ve şi´r ve beş yüz guruş kıymetlu bir çift kara sığır tosuni ve üç yüz guruş

kıymetlu birer yaşlı üç re's kara sığır danası ve Tekli Hâcî İsmâîl ile müterek yüz

guruş kıymetlu iki koğan arı ile karye-i merkûme hudûdinde kâin ma´lûmu'l-

hudûd ve'l-müştemilât mecmû´ üç bin guruş kıymetlu bir bâb ağnam ağılınde nısf

hisse-i şâyi´âları ve karye-i merkûmede vâkı´ ma´lûmu'l-etrâf arâzî-i-emîriye

üzerine mağzûle üç bin bey´-i bati sahîh-i şer´-i ile yüz guruş kıymetlu kürûmi

mülki bir kıt´a bâğ ki muhâsemetu’l-mecmû´ otuz bin üç yüz guruş kıymetlu

emvâl ve emlâk –i muharrere-i mezkûre ber tashîh-i merkûm biez mevrûs

olmuşken müvekkile-i mezbûre Kezbân emvâl ve emlâk-i muharrere-i mezkûreyi

fuzûli müstakileten zabt ve bi gayr-i hâk vaz´-ı yed ider olmağla suâl olunub

emvâl ve emlakm-i muharrere-i mezkûrenin defter-i kassâmı tanzîm ve beyne'l-

verese bi'l-farîzati’ş-eriye tevzî´ ve taksîm olunbu ber tashîh-i merkûm hisse-i

irsiyeme isâbet iden aynen ve bedelen yedime teslîm olunmak murâdumdur diyü

ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi cem´-i kelima-i meşrûhasında emvâl ve emlâk-

i muharrere-i mezkûre hâlâ mecud olub müvekkile-i mezbuer Kezibân' ın vaz´-ı

yedini bi'l-vekâle ikrâr ve i´tirâf idüp sâili sene-i sabika yani bin iki yüz doksan

iki senesi şehr-i muharremu'l-harâm gurresinde müteveffâ-yi merkûm Hâcî

Abdullâh hâl-i hayât ve Kemâl-i akl mahallinde karye-i merkûme Kara Beykarin

odasının üst tarafı meydânlığında sâlifu'z-zikr mecmû´ dört bin yüz yetmiş beş

guruş kıymetlu kırk beş kaba nühâs-i cedide ve beş kaba nühâs has ve deri ve bir

tek tabanca ve beş aded yorgan ve üç aded şilte ma´a yasdık ve iki döşek ve iki

yasdıkile iki bâb mülk-i menzili tarafından bi'l- îcâb ve'l-kabûl bâten ve sahîhen

meblağ-ı merkûm dört bin yüz yetmiş beş guruşe müvekilem mezbûre Kezbân’a

bey´ ev temlîk ve vech-i lâyıkı üzer teslîm eylediğimde ol dahi ber vech-i

muharrer iştirâ ve temlîk ve teslîm ve kabzdan ve kabûl eylediğinden sonra

semeni olan meblağ-ı merkûm dört bin yüz yetmiş beş guruş karye-i merkûmede

kâin Peykârın nukûd-i mütevellîsi Kara Peykâr Ahmed ve Saatçı Mahmûd Efendi

ve Karâ Halîl ve Mineli Ali ve İmâm-i karye-i Mehmed Efendi' ye olan duyûnine

mezbûre Kezibân' dan müvâceheten havâle idüp anlar dahi havâle-i mezkûreyi

kabûl idüp ol vecihle anifu'l-beyân dört bin yüz yetmiş beş guruş kıymetlu avânî

mühasiye ve gayr-i nühâsiye ve iki bâb mülk-i menzul müvekkil-i mezbûrenin

şirâen mâlı ve mülki olmağal buçuk müstakileten zabt ve vaz´ eylediğini misilli

târîh-i merkûme bâkî yigirmi altı bin iki yüz on guruş kıymetlu emvâl ve emlâk

ve hayvânât ve hubûbât hakkınad dahi müvekkilim mezbuer içun bana mensûb

340

olan kâfe-i emvâl ve eşyâ ve emlâk ve avânî nühâsiye ve gayr-i nühâsiye ve enâs-

i beyyinede benim aslâ ve kat´an alâka ve medhalim olmayub zevcem mezbûre

Kezibân' undur diyü ikrâr ve itaraf itmekel ol vecihle anlar dahi müvekkilem

mezbûrenin mülk-i mutlakı olduğından kezâlik buçuk zabt ve vaz´-ı yed ider diyü

merkûm Hüseyin' in inkârına mukârren bi'l-vekâle tasaddî eylediği şirâ ve bâkî

mülk ile def´-i müdde´âlarına mutâbık vekîl-i merkûm Süleymân Efendi' den

beyine taleb olundukta Tatlar mahallesi ahâlîsinden Saatçi Efendi ibni Osmân ve

Otçi olğu Mollâ Mehmed bin İbrahim Efendi nâm kimseneler şehâdetleriyle

ancak dört bin yüz yetmiş beş guruş kıymetlu emvâl ve emlâk-i muharrer-i

mezkûreyi şirâ müdde´âsi bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât idüp şuhûd-i aliyye

merkûm Hüseyin' den şâhidân-i merkûmânın şehâdetlerine sadik veyâhûd

kâzibler midur diyü sula olundukda ol daha Sâdık ve âdillerdur diyü ikrâr ve

tasdîk itmeğin mûcebince merkûm Hüseyin mâru'l-beyân dört bin yüz yetmi beş

guruş kıymetlu emvâl ve emlâk-i muharrere-i mezkûre hakkında tasaddî eylediği

da´vâsından müvekkile-i mezbûre Kezibân' a izâfetle vekîl-i merkûm Süleymân

Efendi' ye bey´-i bati sahîh-i şer´-i ile vech-i şer´î mu´ârazadan ba´de'l-men'

vekîl-i merkûm Süleymân Efendi anifu'l-beyân ikrâr-i nefî mülk müdde´âsına

dahi karye-i merkûme ahâlîsinden Mehmed bin Osmân nâm kimseneyi şâhid

ikâme iüp şâhid-i âhar dahi isbât-i hudûdinde iken müdde´î-i mezbûr Hüseyin

i´âde-i kelâm idüp babam ve mevrûsumuz müteveffâ-yi merkûmun terekesi tahrîr

olunduğı esnâda karye-i mezbûre sâkin olduğı menziled muhzir-i şuhûdde

mezbûre Kezbân işbu ber nahc-i şer´i şirâen mâlı olduğı sâbit olan eşyâ ve

emlâkın müfredât ve kıymetlerini hâvî yedined bulunub işbu meclis-i şer´de

vekîl-i merkûm Süleymân Efendi' nin ibrâz ve irâe eylediği pusula mûcebince

kendüsinin şirâen mâlı olub mâ´adâ iyigiim altı bin iki yüz on guruş kıymetlu

emvâl ve emlâk-i muharrer-i mezkûrenin müteveffâ-yi merkûm Hâcî Abdullâh' ın

hayâtında ile'l-vefât mâlı ve mülki olub ba´de veat verese-i mezbûrune mevrûs

olduğından idhâl-i tereke ile her birimize tevzî´ ve taksîm olunacağı mezbûre

Kezbân tâli´an ve kati´an ikrâr ve i´tirâf dahi itmişdi diyü müvekkile-i mezbûre

Kezibân' a izâfetle vekîl-i merkûm Süleymân Efendi' nin inkârına mukârren

tasaddî eylediği def´i ale'l-def´ müdde´âsna mutâbık kezâlik vâkı´ müdde-i

merkûm Hüseyin' den beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken

evvelen karye-imerkume İmâm ve muhtarı ile ahâlîsinden Ahmed bin Hüseyin ve

Mustafâ bin Ali ve Yûsûf bin Osmân ve Osmân bin Osmân ve Kayalı mahallesi

İmâmi muhtârları ve ahâlîsinden Hâcî Ahmed bin Mustafâ Bakkâlbaşı İbrâhîm

bin Hâcî Ali ve sâir cerîdede mazbûtu'l-esâmî müslimînden bâ varaka-i mestûre

sırren ve ba´dehu Hüseyin bin Mustafâ ve Hasan ibni Ömer ev Mehmed bin

Bekir' den alenen lede't-tezkiye adl ve makbûli'ş-şehâde idükleri ihbâr olan

karye-i merkûme ahâlîsindne Mehmed bin Mehmed ve Akbaş oğlu Ali bin Habîb

ve Kara mahallesi ahâlîsinden Hâfız Halîl bin İbiş nâm kimesneler şehâdetleriyle

bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle sâlifu'z-zikr mecmû´

yigirmi altı bin iki yüz on guruş kıymetlu dört re's kara sığır ineği ve elli re's keçi

ve er keçi ve yigirmi re's koyun ve bir çift camus ma´a edevât-i rençber ve bir re's

kısrak ve bir re's merkeb ve bir kılınç ve iki külte ve bir kile bulgur ve küca ve

altı çuval veyedi pele ve bir araba samân ve bir tabanca ve elli dört keyl-i

İstanbuli mezrû´ hınta ev şi´r ve bir çitf tosun ve ün re's tana ve birbab ağnam

ağılıyle iki koğan arıda nısf hisse-i şâyi´âsı ve bir kıt´a kürûmi mülk-i bâğdan

341

keff-i yed ve dâhil-i defter-i kassâm ve lede'l-müzâyede bey´ ve beyne'l-verese

tevzî´ ve taksîm olunması iktizâ eylediği müvekkile-i mezbûre Kezbâ’a izâfetle

merkûm Süleymân Efendi' diye tenbîh ve tefhîm olunduğı tescîl ve bâ iltimâs

huzûr-i âlîlerine i'lân olundı el-emr li menlehu'l-emr fî'l-yevmu'l-hâdî aşere min

şehr-i Cemâziye'l-ûlâ li sene erba´a ve tis´in ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0066/1

Sayfa 128

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridur ki

Medine-i Seferihisâr kurâsından Bükertilan karyesi ahâlîsinden Kara Mehmed

bin Hasan tarafından husûs-i âti'l-beyanda vekâle-i mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile

vekîl-i müseccel-i şerisi Baba Yusuf Mahallesi ahâlîsinden Mısırlı oğlu Ahmed

bin Mehmed nâm kimsene medine-i merkûmede hükûmet-i şer´îye konağında

meclis-i şer´-i şerîf-i enverde karye-i merkûme ahâlîsinden olub bundan akdem

verâseti sülbî kebîr oğulları Hüseyin ve Abdullâh ve sülbiye-i kebîre kızları

Fatmâ ve Kezbân ve Züleyhâ ve Râzıye’ye münhasıra olduğı hâlde vefât iden

İşib oğlu İbrâhîm bin Hüseyin bin Abdullâh' ın hayâtında ilal vefât yedinde

müstakilen mâlı ve mülki olub ba´de vefât evlâdları merkûmûne mevrûs olan

karye-i merkumede vâkı´ bir tarafdan Abdullâh oğlu Mustafâ ve bir tarafdan

müteveffâ-yi merkûmun verâsesi ve bir taraftan müvekkil-i merkûm Mehmed

menziller ive bir tarafdan tarîk-i âmme ile mahdûd bir bâb oda ve bir örtme ve bir

mikda havliyi müştemir bir bâb mülki menzile vaz´-ı yed ider olan ibn-i merkum

Hüseyin muvâcehesinde târîh-i i´lâmdan on gün mukaddem verese-i

merkûmûnden ibni'l-merkûm Abdullâh ve zâtları tari-i şer´î ile ma´rûf olan binât-

i mezbûre Fatmâ ve Kezbân ve Züleyhâ ev Râzıye’den her biri menzil-i mahdûd-

i mezbûrde olan sekiz sehim i´tibâriyle cem´an altı sehim hisse-i şâyi´âsı-i

mâ´lûmelerlini müvekilim merkûm Mehmed' e bey´-i bâti-i sahîh-i şer´î bin sekiz

yüz elli guruşe bey´ ve temlir idüp ol dahi ber vech-i muharrer iştirâ ve kabûl

itmeğin el-hâlet-i hazihi merkûm Hüseyin menzil-i mahdûd-i mezkûrde olan

kendü hissesiyle ma´an altı sehim hisse-i şâyi´âsı dahi fuzûli vaz´-ı yed ve bi

gayr-i hâk müdahel ider olmağla suâl olunub menzil-i mahdûd-i mezkûrun ber

i´tibâr merkûm altı sehim hisse-i şâyi´âsısından kefffyed ve mahallinde

müvekkilim merkûm Mehmed içun bana red ve teslîme Hüseyin' e kibel-i şer´den

tenbîh olunmak bi'l-vekâle matlûbumdur diyü ba´de'd-da´vâ ve'l-istintâk ol dahi

cem´-i kelima-i meşrûhasında târîh-i mezkûrde menzil-i mezkûrun altı sehim

hisse-i şâyi´âsını müvekkilim merkûm Mehmed' in iştirâ eylediğin inkainden

mâ´adâ hisse-i mezkûreye ibn-i merkûm abudllah ve binât-i mezbûrât Fatmâ ve

Kezbân ve Züleyhâ ve Râzıye’den meblağ-ı merkum bin isekiz yüz elli guruşe

kendüsinin iştirâ eylediğinden buçuk vaz´-ı yed ve müdâhele iderum diyü ol dahi

müttefiku’t-târîh ve elbâ´ kendüye telakkî-i mülk ve izgâ eylediğinde ahdihümâ

aharın müdde´âsını sûret-i inkârda bulunub merkûm Hüseyin' i yedinde lub

meclis-i şer´de mu´âyene olunan bir kıt´a fetvâ-yi şerife mûcebince istimâ´ enbih

zevi’l-yed evveli ve âhari olduğu zihetiyle merkûm Hüseyin' den müdde´âsna

mutâbık beyine taleb olundukda usûl-i mevzû´asına tatbîken evvelen Bakkâ başı

342

İbrâhîm Usta ibni Hâcî Ali ve Hâcî Ahmed bin Mustafâ Mehmed bin Hâcî

Hüseyin' den bâ varaka-i mestûre sırren ve ba´dehu Mahmûd Efendi ibni Osmân

ve Hâcî Süleymân Efendi ibni Hâcî Mustafâ' dan alenen lede't-tezkiye adl ve

makbûli'ş-şehâde iüdkleri ihbâr olunan karye-i merkûme ahâlîsinden Koçor oğlu

Hüsnî bin Hüseyin ve ayan olğu Hüseyin bin Hâcî Hüseyin nâm kimesnler

şehâdetleriyle bi'l-müvâcehe ber nahc-i şer´i isbât itmeğin mûcebiyle müvekkil-i

merkûm Mehmed' e izâfetle vekîl-i merkûm Ahmed de´âvî mezkûresiyle merkûm

Hüseyin' e bi vech-i şer´î mu´ârazaan menin olunduğı tescîl ve bâ iltimâs huzûr-i

âlîlerine i'lân olundı el-emr li men lehu'l-emr fî'l-yevmi'l-hâmis aşere min şehr-i

Rebi´i'l-âhir sene erba´a ve tis´în ve mieteyn ve elf

Sivrihisar_7681_0066/2

Sayfa 129

1

Ma´rûz-ı dâ´îleridir ki

Seferihisâr ahâlîsinden Kavak Ali oğlu Hâcî Osmân ve Sarı oğlu Hâcî Ali ile

tüccârdan Hâcî Velîyüddîn beynlerinde tekevvûn iden mirâs maddesinin fasli ve

rü'yeti husûsında Seferihisâr nâib tarafından bazı ızrâr serdiyle rü'yet-i da´vâdan

imtinâ´ itmiş sahîh ise gayr-i câiz bulunmuş olduğından şer´-i şerîf ahkâmına

tevfîk-i iktizâsının îfâsı bâbında fî 1294 şehr-i Rebi´u'l-ahiri 9 4 senesi Rûmi fî 9

nisan târîhiyle 59 numerülu Ankara vilâyet-i celilesinden Seferihisâr

kâimmekâmlığına şeref tastîr buyurulub Meclis-i de´âvîye havâle olunan

emirnâme-i sâmî vilâyet penâhiye imtisâlen vilâyet-i mezkûre dâhilinde Medine-i

Seferihisâr mahâllâtından Kılıç Mescid mahallesi ahâlîsinden olub işbu târîh-i

i´lâmdan altı sene mukaddem vefât iden tüccârdan el-Hâcc Mustafâ ibni

Velîyüddîn bin Abdullâh' ın verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Emîne binti

Mahmûd bin Abdurrahman nâm Hâtûn ile sülbî kebîr oğlu el-Hâcc Velîyüddîn

Efendi ve li ebeveyn kız karındaşları Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe ve Kezbân

Hâtûnları münhasıra ba´dehu kıbeli't-taksîme mezbûre Kezbân Hâtûn dahi vefât

idüp verâseti zevce-i metrûki El-Hâcc İsmâîl bin Ali ile anası mezbûre Emîne

Hâtûn ve li ebevyen er karındâşı mezbûr el-Hâcc Velîyüddîn ve li ebeveyn kız

karındaşları mezbûrât Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlara münhasıra ve tashîh-i

mes'ele-i mirâsları bi hükmi'l-münâhati’ş-şer´îye 144 sehimden olub sihâm-i

mezkurden 215 sahimi mezbûre Emîne Hâtûn' a ve 448 sehimi merkûm el-Hâcc

Velîyüddîn Efendi' ye ve iki yüz ve diğer dörder sehimden cem´an 612 sehim

mezbûrât Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlara isâbeti tahakkukinden sonra

verese-i merkûmûnden sahibi-arhizhal bâ´isu'l-i´lâm El-Hâcc Velîyüddîn Efendi

medine-i merkûmede hükûmet konâğında de´âvi odasında mümeyyizler hâzır

olduğı hâlde ma´kûd-i huzûr-i şer´î me´âlî ukûdde zikr-i âtî bir bâb asyâb-i

dakikin südüs hisse-i şâyi´âsıyla bir bâb dükkân ma´a câmekâna vaz-'ı yedleri

beyyine-i âdile ile şer´an sâbit ve mütehakkik olan derûn-i arz-ı hâlde mezkûru’l-

ism merkûm el-Hâcc ismali ile mezbûrât Emîne ve Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe

Hâtûnlardan merkûm el-Hâcc İsmâîl tarafnıdan husûs-i âti'l-beyânda vekâlet-i

âmme-i mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile vekîl-i müseccel-i şer´i olub mezbûretân

Emîne ve Râzıye Hâtûnlar taraflarından dahi kezâlik zikr-i cây-i husûsde vekâlet-

343

i âmme-i mutlaka-i sahîha-i şer´îye ile vekîl olduğ tarafının ikrâr ve tasdîkıyle

sâbit ve sübût vekâletine hükm-i şer´î lâhik olan mezbûre Râzıye Hâtûn' un zevci

el-Hâcc Osmân bin Ali ve mezuberatn Fatmâ ve Ayişe Hâtûn taraflarından dahi

kezâlik zikr-i âtî husûsde vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahîh-i şer´îye ile ile vekîl

olduğı kezâlik tarafeynin ikrâr ve tasdîkleriyle sâbit ve sübût vekâletine hükm-i

şehir lâhik olan mezbûre Fatmâ hâtûn' un zevci el-Hâcc Ali bin Hâcî Mustafâ

muvâcehelerinde babam ve mevrûsumuz müteveffâ-yi evvel-i merkûmun

hayâtında ile'l-vefât yedimde müstakilen mülk-i mehfim olub ba´dehu vefâte

verese-i mezbûrun müdâhele itmesi üzerne dört sene murûrinde medine-i

merkûme hudûdında kâin Kebân nâm mevkı´de vâkı´ ma´lûmu'l-hudûd ve'l-

müştemilât bir bâb esyâb-i dakîkde olan sadisi sehimi hisse-i şâyi´â ile sûk-i

Sultânide vâkı´ kezâlik ma´lûmu'l-hudûd ve'l-müştemilât biri ma´rifeti'z-zât

merhûm Abdülvehhabe ve kaziyesine mukata´a-i kadime-i mâ´lûmlu vâkf ve

üzerinde mevcûd kâfe-i ebniyesi mülk-i ma´a câmekân bir bâb dükkân benim

müstakilen mülk-i mahfim olduklarını müvekkilleri mezbûrûn el-Hâcc İsmâîl ve

Emîne ve Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe' ye izâfetle vekîlân-i merkûmân elahc Osmân

ve Hâcî Ali' den yedimed olub sene-i sâbık-a yani bin iki yüz doksan iki senesi

şehrî Rebi´u'l-evvelinin beşinci güni târîhiyle müverah ve târîhde medine-i

merkûmede naibi-şer´î bulunan mürerremetlu Es-Seyyid Mehmed Emîn Efendi'

nin imzâ ve hatmini hâvî fetvâyihâne-i celîlesi musaddak ve memhûr işbu meclis-

i şer´de mu´âyene olunan iki kıt´a i´lâni şer´îleri nâtık olduğı üzre huzûr-i nâib-i

müşârun ileyh ma´kûd-i meclis-i şer´-i alî de da´vâ ve merkûmân Hâcî Osmân ve

Hâcî Ali' den her birinin sâlifu'z-zikr sadis sehim asyâb-i dakîk ile ma´a câmekân

dükkân-i mezkûrun müstakilen benim mülk-i mahfım olduklarını müvekkiller

mezbûrune izâfetle bi'l-vekâle inkârlarına binâen ben dahi da´vâ-yi mezkûrem

muvâcehelerinde şuhûd ve udûle ber nahc-i şer´i ba´de'l-isbât ve'l-hükm

mûcebince keffiyet ile bana red ve teslîmime kibel-i şer´den tenbîh olunmuş iken

el-hâlet-i hazihi anifu'l-beyân asyâb-i mezkûrde olan sadis sehim hisse-i

merkûme le ma´a câmekân dükkân-i mezbûre fuzûli vaz´-ı yed ve bi gayr-i hâk

müdâhele iderler olmağla suâl olunub müdâhele-i vâkı´aları nın men' ve def

olunmasına kibel-i şer´den cebr ve tenbîh olunmak murâdumdur diyü me´âlleri

takrîrine mutâbık i´lâm-i mezkûrleri ibrâz ve irâesiyle ba´de'd-da´vâ ve'l-istindak

anlar dahi cevâblarında kaziye minvâl-i muharrer üzre olduğının ve mazmûni

ilam-i mezkûrleri temâmiha tâli´an ve kati´an bi'l-vekâle ikrâr ve i´tirâf idüp

lakin bizim dahi yedimizde olub kezâlik işbu meclisi-mezkûrde mu´âyene olunan

sene-i sâbıka yani 1292 senesi şehr-i zi'l-ka´de-i şerîfsinin on yedinci güni

târîhiyle müverrah ve ol târîhde Ankara vilâyet-i celîlesi nâib-i şer´-i şerîfi

faziletlü el-Hâcc Mehmed Fevzî Efendi' nin imzâsıyla mümzâ ve hatmiyle

mahtûm kezâlik bâb-i-fetvâyihâne-i celîleden musaddak ve memhûr bir i´tâ i´lân-

i şeir nâtık olduğı üzre naibi-umam ileyh el-Hâcc Mehmed Fevzî Efendi

huzûrinda mâru'l-beyân sadis sehimi asyâb-i mezkûr hisse-i şâyi´âsıla ma´a

câmekân dükkân-i merkûm müteveffâ-yi evvel-i merkûm elahc Mustafâ Ağâ' nın

hayâtında ile'l-vefât yedinde müstakilen mâl ve mülki olub ba´de vefâte verese-i

merkûmune mevrûs ve verese-i merkûmunden her birinin rızâlarıyla müzâyede

ve esmain dâhil-i defter-i kassâm ve ber mûceb-i defter-i kassâm-i mezkûr her

biri hisse-i şâyi´âlarını tamâmen ve kâmilen ahz ve kabz ve istifâ-yi hisse ikrâr

eylediklerinden sonra müdde´î-i merkûm el-Hâcc Velîyüddîn Efendi' nin

344

mukaddemâ hayâtında ile'l-vefât babası müteveffâ-yi merkûmun mâlı ve mülki

olub rizâ sıyla taleb şirâ ve müzâyede ve esmanın dâhil-i defter-i kassâm ve

hisse-i irsiyesini ahz ve kabz ve istifâ-yi Hakkî mukır ve mu´terif olduğını bi'l-

vekâle da´vâ eylediğimizde merkûm el-Hâcc Velîyüddîn Efendi' nin inkâr

itmesiyle bizler dahi kezâlik müdde´âlarımızı şâhidîn-i âdilîni ile ber nehc-i şer´i

isbât itmemizle müvekkikllerimize izâfetle buçuk vaz´-ı yed ve müdâhele ideruz

diyü sûret-i vâkı´ada anlar adhi i´lâm-i mezkûri ibrâz ve irâe eylediklerinde

tarafeyn yedlerinde bulunan i´lâmât-i şer´îye-i mezkûreler meclis-i ma´kûd-i

mezkûrde lede'l-kırâe ve gıbbe’l-mutâla´müdde´î-i merkûm Hâcî Velî Efendi

yedinde bulunan i´lâm-i şer´îlerinin ber vech-i mübeyyin târîhleri esbak olub

vekilân-i merkûman yedlerinde bulunan i´lân-i mezkûr târîhi-hâzır olduğından

mâ´adâ mukaddem târîhiyle müdde´î-i merkûm yedinde olan i´lâm-i şer´ilerinin

mâlından kat´an bast ve beyân ve vekîlân-i merkûmanın mukır ve mu´teref

oldukları hükm-i evveli noksanına dahl ve ta´arruz olunmayub hükm-i evvel bâkî

kaldığı cihetle bu sûretde ketb-i tefhiye-i mu´teberâtda biz dahi şer´le fasl ve

hükm ve hüccet oluan da´vânın tekrar istimâ´ı câiz olur mi el-cevâb olmaz diyü

müftîye olan fetevâ-yi şerîfe dahi mastûr ve mukayyed bulunmağın mûcebince

mesmû´a ve iltifâta şâyân olmadğı müvekkilleri mezbûrûn Hâcî İsmâîl ve Emîn

ve Râzıye ve Fatmâ ve Ayişe Hâtûnlara izâfetle vekîlân-i mezbûrân Hâcî Osmân

ve Hâcî Ali' ye tefhîm olunduğı tescîl ve bi'l-iltimâs huzûr-i âlîlerine i'lân olundı

el-emr li men lehu'l-emr fî'yevm-il hâmis ve'l-'işrîn min şehr-i Rebî´i’l-âhir sene

erba´a ve tis´în ve mieteyn ve elf

Temme-l- kelâm ve ceff’l-kalem

Li elviye’i’y-hilâfe Medine-i Sivrihisâr nemekahu el-fakîr ileyhi Es-

Seyyid Mehmed Hâlis gufire leh

Mühür

Sivrihisar_7681_0067/1

Sayfa 130

1

Derkenâr:

Müftî el-Hâcc İsmâîl Necâti Efendi'nin zemân-i vekâletinde Hâcî Artin oğlu Haci

Kiragos arz-ı hâline cevâben yazılan derkenâr

Seferihisâr kazâsı ahâlîsinden teb´a-i Devlet-i Âliyyenin Ermenî milletinden Haci

Artin oğlu Haci Kirakos imzâsıyla hâkipâ-yi kâimmekâmilerine bi't-takdîm-i

şer´-i şerîfe havâle buyurulan arz-ı hâl nezâret tâli´aya aldıkta hilahülâsa-i

istid´âsı târîhihden bir mâh mukaddem babası Haci Artin' in kazâ-i mezbûrde

vukû´-i vefâtına binâen müteveffâ-yi merkûmun Çifteler çiğtliğ-i hümâyûni

dâhilinde bulunan emvâl-i metrûkesini orâ niyâbet-i şer´îyesi tarafından tahrir

345

olunacağından Hiristiyân terekelerinin ma´rifet-i şer´le tahrîr olunub

olunamaycağı istifâr ve istikna itmekden ibâret bulunmuş lede'l-müvâcehe

dustûrun 298 inci sahîfesinde muharre olan fî 7 safer ve sene 78 târîhli tahrîrât-i

umûmiye-i sâmî mûcibince veresesinde sâğir ve sagîre gibi mûcib-i tahrîr olacak

veresesi bulunan müteveffânın terekesi ma´rifet-i şer´le tahrîr ve bu mekûle

verese-i sigârın hisse-i irsiyeleri Velî ve vâsî-yi mu´temed ve mevsûklarinin yed-i

hifz ve idârelerine ihâle olunması münderic ve vâzih ise de Hâkân-i esbak Sultân

Aziz Efendimiz Hazretleri'nin asr-i saltanat-i hümâyûni-mülûkânelerinin bin iki

yüz doksan iki senesi şehr-i zi'l-ka´de'i'ş-şerîfesinin on üçüncü güni târîhiyle

şeref-sâdır olan emr-i âli şanda teb´a-i gale-i müslime-i-şâhâne terekelerinin

zuhûr iden vesâyetnâmeleri ahkâmının muhâfazasıyla velisi olan eytâm-i gayri-

müslime emvâl-i mevrusesinin idâresine şikâyet vukû´ bulmadıkça müdâhele

olunmamasına irâde-i şâhâne-i şeref müte´allik buyurulduğı misillü fî 29 kânûn-i

evvel ve sene 92 târîhli fıkra-i mebhûsen-i pek vâzıh olub bu mekûle tereke-i

gayr-i Müslime terekelerinde usûl ve nizâmına Tevfik-i hareketden bulunub ve

vasiyetnâmeleri ahkâmının muhâfaza olunması hakkında şeref vârid iden

emirnâme-i sâmî iktizâsınca hilâf-i nizâm-i mu´âmelât vukû´a geldurilmemek

üzere keyfiyet bi'l-cümle vülât-ı ı´zâm hazerâtına iş´âr kılınmış olmağla tereke-i

müteveffâ-yi merkûmun dahi usûl ve nizâm dâiresinde mu´âmele olunması iktiza

eylediği huzûr-i âlîlerine i´lâm olundı el- emr limen lehu'l-emr

fî 25 Cumâdiye'l-âhir sene 94

Sivrihisar_7681_0067/2

(boş)

346

KAYNAKÇA

Albek. S., Dorylaıon' dan Eskişehir'e, Dizgi Baskı Anadolu Üniversitesi Basımevi,

Eskişehir 1991.

Altınsu, A., Osmanlı Şeyhülislamları, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1972.

Anıl, Y. Ş., Osmanlıda Kadılık, İletişim Yayınları, İstanbul 1993.

Andaç, F. ve Atasoy , Ö. A., Hukukun Temel Kavramları, Osmangazi Üniversitesi

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Eskişehir 1997.

Akgündüz, A., Şer'iye Sicilleri. Türk Dünyası Araştırma Vakfı Yayınları, İstanbul

1988.

Akgündüz, A., Mukayeseli İslam ve Osmanlı Hukuku Külliyatı, Dicle Üniversitesi

Hukuk Fakültesi Yayınları Diyarbakarır 1986.

Aydın, M. A., Türk Hukuk Tarihi, Beta Basım Yayıncılık, İstanbul 1996.

Baykal, B. Sıtkı., Tarih Terimler Sözlüğü, Ankara Üniversitesi Basımevi Ankara 1974.

Cin, H.& Akgündüz, A., Türk Hukuk Tarihi, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya

1989.

Darkot, B., “Sivrihisar”, İslam Ansiklopedisi, Cilt X, İstanbul 1966.

Doğru, H., XV. Ve XVI. Yüzyılda Sivrihisar Nahiyesi, Türk Tarih Kurumu Yayınları,

Ankara 1997.

Gülensoy, Tuncer, Türk Yer Adları Kılavuzu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara

1995.

İnalcık, H., “Mahkeme”, İslam Ansiklopedisi (MEB), Cilt VII, 1993.

İzbırak, Resat, Coğrafi Terimler Sözlüğü, Ankara 1976,

Keskin, O., Bütün Yönleri ile Sivrihisar, Bayrak Matbaası, İstanbul 2001.

Öztuna, Y., Osmanlı Devleti Tarihi, Medeniyet Tarih, Ankara 1998,

Ortalı, İ. , Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti'nde Kadı, Turhan Kitapevi,

Ankara 1994.

Özalp, T. , Sivrihisar Tarihi, Tam-İş Matbaası, Eskişehir 1961.

Özuğur, A. İ. , Medeni Yasadan Önce ve Sonra Türk Miras Hukuku, Seçkin Yayınları,

347

Ankara 2001.

Sertoğlu, Mithat. , Osmanlı Tarih Lügatı, Enderun Kitapevi, İstanbul 1986.

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt XXX.

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt XXXVII.

Uzunçarşılı, İ.H., Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları,

Ankara 1984.

Uzunçarşılı, İ.H., “Şer'i Mahkeme Sicilleri”, Ülkü Halk Evleri Mecmuası, Cilt V,

Sayı 29, 1935. s. 365-368

Üçok. Ç. ve Mumcu, A. ve Bozkurt. G. , Türk Hukuk Tarihi, Savaş Yayınevi, Ankara

1996.

Yılmazçelik, İ., “ Şer'iye Sicillerinin Bir Mekezde Toplanması Üzerine Bazı

Mülahazalar” , I. Milli Arşiv Şurası, Tebliğler- Tartışmalar( 20-21 Nisan 1998). 1998.

I. Uluslar Arası Dünden Bugüne Eskişehir Sempozyumu , T.C Anadolu Üniversitesi

Yayınları, Eskişehir 2005.

Yinanç, H. Y. , Selçuklu Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, Ankara 1965.

Akgündüz, A. , İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müesseseleri,

Cihan Matbaası, İstanbul 1996.

http://www.hukukrehberi.net, 02.08.2013

http://www. tarihvemedeniyet.org, 02.08.2013

http://www.türkhukukkurumu.org.tr, 02.08.2013

http://www.tkgm.gov.tr/osmanlıca-tapu-terimleri-sözlüğü, 02.08.2013

348

EKLER

EK-1: KAYITLARIN NEVİ VE İKTİSAP SÜTUNUNDA GEÇEN

HİSSE ORANLARI / ARAPÇA BAYAĞI KESİRLER

Nısıf : 1/2, yarısı

Sülüs : 1/3’ü

Sülüsan (sülsan) : 2/3’ü

Rub‘ : 1/4

Râbi‘ : Dördüncü

Râbi‘an : Dördüncü olarak

Hums : 1/5

Südüs : 1/6

Subu‘ : 1/7

Sümün : 1/8

Tüs‘ : 1/9

349

EK-2 ESKİ KAYITLARDA BULUNAN VE DEĞİŞİK YÖRELERDE

KULLANILAN MAHALLİ ÖLÇÜTLER

Eski yüzölçümü birimleri:

1 Arşın kare = 0, 57417 m2.

1 Cedid Dönüm = 2500.00 m2.

1 Cedid Evlek = 100.00 m2.

1 Kirah = 1 dm2.

1 Cerip = 60X60=3600 Zira=2067, 012 m2.

1 Zira = 0, 57417 m2.

Eski uzunluk ölçü birimleri:

1 Fersah = 7500 Arşın = 5685 m.

1 Berid = 4 Fersah = 22740 m.

1 Merhale = 2 Berid = 45480 m.

1 Kara mili = 2500 Arşın = 1895 m.

1 Kulaç = 2, 5 Arşın= 1, 895 m.

1 Arşın = 0, 75774 m.

1 Parmak = 1/24 Arşın= 0, 03157 m.

1 Hat = 1/12 Parmak= 0, 00263 m.

1 Nokta = 0. 00022 m.

1 Urup = 0, 085 m.

1 Endaze = 0, 65 m.

1 Adım = 0, 75774 m.

1 Hatve = 0, 75774 m.

350

EK-3 ESKİ TAPU KAYITLARINDA YER ALAN TAKVİMLER

VE BUGÜNKÜ KARŞILIKLARI

Hicri Takvim

Hicrî takvim Hz. Muhammed′in ölümünden sonra, günlerin

hesaplanması konusunda ortaya çıkan bazı anlaşmazlıklar üzerine düzenlendi.

Hz. Muhammed’in Mekke′den Medine′ye göç yani hicret yılı olan 622 Miladi

yılı bu takvimin başlangıç yılı kabul edildi. Hicretin gerçekleştiği ayın

Muharrem ayı olduğu anlaşılınca takvimin başlangıç ayının da Muharrem

olması kararlaştırıldı. Böylece 1 Muharrem gününe denk gelen 16 Temmuz

622 Milâdî tarihi Hicrî takvimin başlangıç günü oldu. Hicrî yılı

Milâdî çevirmek için Hicrî yıl 33’e bölünecek, bu bölümden arta kalan sayı

dikkate alınmadan bölüm olarak elde edilen sayı Hicrî yıldan çıkartılıp 622

sayısı eklendiğinde Milâdî yıl bulunmuş olacaktır.

Örneğin 1391 yılının Milâdî karşılığını bulalım: Önce Hicrî sayı olan

1391′i 33′e böleceğiz. Karşımıza sonuç olarak 42, kalan sayı olarak da 5

çıkmaktadır. Bu kalanı hesaba katmadan Hicrî rakam olan 1391′den bölüm

olarak tespit edilen 42′yi çıkarıp, kalana 622′yi ilave edeceğiz. Bu durumda;

1391 : 33 = 42, kalanı 5.

1391 – 42 = 1349

1349 + 622 = 1971

Sonuç olarak Hicrî 1391′in karşılığı Milâdî 1971′dir.

Tapu Kayıtlarında H.1263 (M.1847) ila H.1287 (M.1871) Tarihleri

Arasında Hicrî (Arabî) Takvim Kullanılmıştır.

351

Hicrî / Arabî Aylar Sembolü Kaçıncı Ay Oldukları

Muharrem Mim harfi I. ay

Safer Sad harfi II. ay

Rebi‘ü’l-evvel (R.Evvel) Ra, elif harfleri III. ay

Rebi‘ü’l-âhir (R.Ahir) Ra harfi IV. ay

Cemâziye’l-evvel (C.Evvel) Cim, elif harfleri V. ay

Cemâziye’l-âhir (C.Ahir) Cim harfi VI. ay

Receb Be harfi VII. ay

Şaban Şın harfi VIII. ay

Ramazan Nun harfi IX. ay

Şevval Lam harfi X. ay

Zilka‘de (Z.Kade) Zel, elif harfleri XI. ay

Zilhicce (Z.Hicce) Zel harfi XII. ay

Rûmî Takvim

Rûmî sene M.Ö. 46′da Roma İmparatoru Jül Sezar adına

düzenlen takvim esasına dayanır. Yılbaşı Mart kabul edilir. Rûmî sene ile

Hicrî sene arasında süre farkı vardır. Hicrî ayların 29 veya 30 gün sürmesi,

bu aylarla, Milâdî aylar arasında yılda 10 günlük farkın oluşmasına neden

oldu. Aradaki bu fark, her 33 yılda bir Hicrî yılın Milâdî ya da Rûmî

yıldan düşürülmesine neden olmuştur. Buna sıvış senesi denir. Rûmî seneyi

bulmak için Miladi seneden 584 çıkartılır. Örneğin: 1985 Miladi seneye

çevirmek için 1985 – 584 = 1401 şeklinde Rûmî seneyi buluruz. Rûmî

seneyi Miladi seneye çevirmek için örneğin 1331 senesini ele alalım. Miladi

seneye çevirmek için 1331 senesine 584 ekleriz Bu durumda 1331 + 584 =

1915 şeklinde Miladi sene bulunur. Rumi sene 1840

352

yılında yeniden düzenlendi ve bu takvim 1925 yılına kadar mali işlemlerde

kullanıldı. Tapu Kayıtlarında R.1287 (M.1871) ila R.1334 (M.1918) Tarihleri

Arasında Rûmî Takvim kullanılmıştır. Tapu kayıtları tutulmaya başladığı

Hicri 1263 / Miladi 1847 tarihinden itibaren miri araziye ait kayıtlarda Hicri

takvim esas alınmış, H.1287/M. 1871 senesine kadar kullanılmıştır. Bu

seneden sonra kayıtlarda Rûmî takvim esas alınmış, kimi kayıtlarda Hicri ve

Rumi yan yana verilmiştir.

Rûmî Aylar Hangi Aya Tekâmül Ettiği

Mart Mart

Nisan Nisan

Mayıs Mayıs

Haziran Haziran

Temmuz Temmuz

Ağustos Ağustos

Eylül Eylül

Teşrin-i Evvel (T. Evvel) Ekim

Teşrin-i Sânî (T. Sani) Kasım

Kânûn-ı Evvel (K. Evvel) Aralık

Kânûn-ı Sânî (K. Sani) Ocak

Şubat Şubat

353

1334 (1918) Yılında, Rûmî Malî Yılbaşı Olarak Kânûn-ı Sânî Kabul

adilmiş ve 1341 (1925) tarihine kadar Rumi Takvim kullanılmıştır.

Buna göre;

Rûmî Aylar Hangi Aya Tekâmül Ettiği

Kânûn-ı Sânî Ocak

Şubat Şubat

Mart Mart

Nisan Nisan

Mayıs Mayıs

Haziran Haziran

Temmuz Temmuz

Ağustos Ağustos

Eylül Eylül

Teşrin-i Evvel (T. Evvel) Ekim

Teşrin-i Sânî (T. Sânî) Kasım

Kânûn-ı Evvel (K. Evvel) Aralık

354

355