Στρατηγικές αντιμετώπισης ΣΔ τύπου 2€¦ · baseline sbp (mmhg)...
TRANSCRIPT
Στρατηγικές αντιμετώπισης ΣΔ τύπου 2
Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Α’ ΠΡΠ Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσ/νίκη
ΜENARINI HELLAS AE ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ ΑΕΒΕ Boehringer Ingelheim Ελλάς ΑΕ
AstraZeneca
Έχω λάβει τιμητική αμοιβή για ομιλίες (τα τελευταία 2 έτη) από:
Δήλωση συμφερόντων
3
7% των Ευρωπαίων έχουν ΣΔ
56 εκατομμύρια διαβητικών ασθενών στην Ευρώπη
38% των ασθενών έχουν HbA1c ≥ 7%
Clinical Endocrinology (2014) 80, 47–56
Φραγμοί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας
Προοδευτική επιδείνωση της υπεργλυκαιμίας με την πάροδο του χρόνου
Αύξηση σωματικού βάρους
Φόβος υπογλυκαιμίας
Κακή συμμόρφωση στη θεραπεία (ανεπιθύμητες ενέργειες,
υπογλυκαιμίες, δύσκολο θεραπευτικό σχήμα, κόστος)
UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. Lancet 1998;352:854–65; 2. Amiel SA, et al. Diabet Med 2008;25:245–54; 3. Guisasola AF. Diabetes Obes Metab 2008;10(Suppl. 1):25–32; 4. Weyer C, et al. J Clin Invest 1999;104:787–94; 5. Khunti K, et al. Diabetes Care 2013;36:3411–7.
Figure courtesy of CADRE.
Adapted from Holman RR. Diabetes Res Clin Pract. 1998;40(suppl):S21-S25;
Ramlo-Halsted BA, Edelman SV. Prim Care. 1999;26:771-789; Nathan DM. N Engl J Med.
2002;347:1342-1349; UKPDS Group. Diabetes. 1995;44:1249-1258
Fasting glucose
Type 2 diabetes
Years from
diagnosis 0 5 –10 –5 10 15
Prediabetes
Onset Diagnosis
Postprandial glucose
Macrovascular complications
Microvascular complications
Insulin resistance
Insulin secretion
-Cell function
Incretin effect
6
Φυσική εξέλιξη του ΣΔ τύπου 2
Προοδευτική επιδείνωση της υπεργλυκαιμίας ανεξάρτητα από την εφαρμοζόμενη θεραπεία
UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. Lancet. 1998;352:837-853
1. World Health Organization. Fact sheet: Obesity and overweight. Available at: http://www.who.int/dietphysicalactivity/media/en/gsfs_obesity.pdf. Accessed: 26 June 2013; 2. Marchesini G, et al. Diabet Med 2004;21:383–7.
Individuals with type 2 diabetes
~80% have metabolic syndrome2
Overweight/obese1
10%
90%
Normal
Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με ΣΔ τύπου 2 είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
Pani LN, et al. Diabetes Care 2008;31:386−90.
Baseline patient characteristics associated with diabetes progression* over the subsequent year (n=705)
Clinical characteristics Non-
progressors Progressors P value
Baseline weight (lb) 187.1 ± 43.1 194.7 ± 53.7 0.16
Baseline BMI (kg/m2) 32 ± 6.9 32.3 ± 9.3 0.78
Change in weight (lb) −2.0 ± 16.6 0.5 ± 15.8 0.17
Baseline SBP (mmHg) 129.3 ± 17.6 127.9 ± 16.5 0.36
Baseline DBP (mmHg) 74.7 ± 11.3 73.8 ± 10.9 0.36
Η αύξηση του σωματικού βάρους σχετίζεται με επιδείνωση της υπεργλυκαιμίας
Στη διάρκεια ένος έτους, η αύξηση του σωματικού βάρους κατά 0,45 Kg σχετίζεται με αύξηση της πιθανότητας επιδείνωσης της υπεργλυκαιμίας και απώλειας του γλυκαιμικού στόχου (HbA1c<7%) κατά 2%
Glucose-lowering therapy
Diabetes
Weight gain/
obesity
1. Peters AL. Cleve Clin J Med 2009;76 Suppl 5:S20–7; 2. Russell-Jones D, Khan R. Diabetes Obes Metab 2007;9:799–812.
Treatment-related weight gain, and/or weight gain through “defensive snacking” due to fear of hypoglycaemia2
Increases CV risk
+
−
+
CV risk
Decreases CV risk
Πολλές από τις υπάρχουσες αντιδιαβητικές αγωγές αυξάνουν το σωματικό βάρος
BMJ VOLUME 321 12 AUGUST 2000
Σε μεταγενέστερη ανάλυση των αποτελεσμάτων της UKPDS φάνηκε ότι ο κίνδυνος των διαβητικών επιπλοκών συνδέεται στενά με τον βαθμό της προηγηθείσας υπεργλυκαιμίας
Ο αυστηρός γλυκαιμικός έλεγχος είναι απαραίτητος για την αποτροπή της εμφάνισης των επιπλοκών του διαβήτη
Ο αυστηρός γλυκαιμικός έλεγχος σε ασθενείς με πρόσφατη διάγνωση ΣΔ, οι οποίοι είναι μικρής και μέσης ηλικίας με μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης, δεν παρουσιάζουν καρδιαγγειακή νόσο και μεγάλη συνοσηρότητα είναι επιθυμητός γιατί μειώνει τόσο τις μικροαγγειακές όσο και τις μακροαγγειακές επιπλοκές του ΣΔ Η ευεργετική αυτή επίδραση στις μακροαγγειακές επιπλοκές διατηρείται για πολλά έτη, ακόμα και μετά την απώλεια του γλυκαιμικού ελέγχου (μεταβολική μνήμη – κληρονομιά)
Τα εντατικοποιημένα θεραπευτικά σχήματα οδηγούν σε κακή συμμόρφωση
P<0.001
Per 100 patients per year
VADT3 ACCORD2 ADVANCE1
Per 100 patients per year
Severe
hypogly
caem
ic e
vents
Per 100 patients per year
Severe
hypogly
caem
ic e
vents
Standard Intensive
0.4 0.7
3
6
9
12
15
0
Severe
hypogly
caem
ic e
vents
1.0
3.1
Standard Intensive
4.0
12.0
Standard Intensive
1. ADVANCE Collaborative Group. N Engl J Med 2008;358:2560–72; 2. ACCORD Study Group. N Engl J Med 2008;358:2545–59; 3. Duckworth W, et al. N Engl J Med 2009;360:129–39.
3
6
9
12
15
0
3
6
9
12
15
0
Οι αυστηροί γλυκαιμοί στόχοι αυξάνουν 2-3 φορές τον κίνδυνο εμφάνισης υπογλυκαιμίας
Zoungas S, et al. N Engl J Med 2010;363:1410–18.
13–24 25–36 37–48 0–12
No. of
advers
e o
utc
om
es
Months from hypoglycaemia to event
0
5
10
15
20
25
Macrovascular event Microvascular event Death from any cause
Cardiovascular death Non-cardiovascular death
Η σοβαρή υπογλυκαιμία αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου, αλλά και τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβαμάτων
Η κύρια αιτία υπογλυκαιμίας είναι η ίδια η αντιδιαβητική αγωγή
Hypoglycaemia occurs when there is an absolute or relative excess of therapeutic insulin in the presence of impaired counter-regulatory mechanisms
This commonly occurs with the use of insulin secretagogues or exogenous insulin, which raise insulin levels independently of blood glucose
Amiel SA, et al. Diabet Med 2008;25:245–54.
Αποδεχόμαστε χαλαρότερους στόχους γλυκαιμικής ρύθμισης
Standards of Medical Care in Diabetes 2014
American Diabetes Association
Η αύξηση του σωματικού βάρους επιταχύνει την
εξέλιξη – πιο δύσκολη η ρύθμιση
ΣΔ τύπου 2: Χρόνια εξελισσόμενη νόσος με διαρκώς επιδεινούμενη πορεία
Έτη από τη διάγνωση
Λει
του
ργι
κότη
τα Β
-κυ
ττά
ρω
ν
Εντατικοποίηση αγωγής
Πολυφαρμακία
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Υπογλυκαιμίες
Κακή συμμόρφωση
Χαλαρότεροι γλυκαιμικοί στόχοι
Εμφάνιση επιπλοκών διαβήτη
Ινσουλινοαντίσταση
Όχι ανεπιθύμητες ενέργειες
Ασφαλής
Μετά τη μετφορμίνη που σηματοδοτεί την έναρξη της θεραπείας του ΣΔ τύπου 2, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, καμία από τις υπάρχουσες θεραπευτικές επιλογές δεν κάλυπτε τις παραπάνω προϋποθέσεις
From: Oral Antihyperglycemic Therapy for Type 2 Diabetes: Scientific Review
JAMA. 2002;287(3):360-372.
Θεραπεία ΣΔ τύπου 2
1ο βήμα : Αλλαγή τρόπου ζωής
+ Μετφορμίνη
2ο βήμα (2-3 μήνες): HbA1c ≥ 7 %
+ Εκκριταγωγά
3ο βήμα (2-3 μήνες): HbA1c ≥ 7%
+Βασική ινσουλίνη
Εντατικοποίηση ινσουλινοθεραπείας
Διάγνωση
Γλιταζόνες
Γλιταζόνες
Μονοθεραπεία + Μετφορμίνη
Δραστικότητα υψηλή
Κίνδυνος υπογλυκαιμίας χαμηλός
Σωματικό βάρος ουδέτερη/μείωση
Ανεπιθύμητες ενέργειες Γαστρεντερικές διαταραχές – γαλακτική οξέωση
Κόστος χαμηλό
Υγιεινή διατροφή – απώλεια βάρους – άσκηση
εκπαίδευση διαβητικού ασθενούς
Αν διαπιστωθεί ΣΔ
Αρχικά υγειονοδιαιτητική παρέμβαση
Δίαιτα και άσκηση
Το υπογλυκαιμικό αποτέλεσμα της δίαιτας εμφανίζεται μέσα σε ημέρες πριν ακόμα από τη μείωση του σωματικού βάρους
Diabetes 49:1691–1699, 2000
5-day eucaloric baseline period. The average composition of this diet was 18% protein, 35% fat, and 47% carbohydrate. The second phase consisted of 10 days of dietary energy restriction to 25% of eucaloric needs (30% protein, 9% fat, 61% carbohydrate). This was followed by the third and final phase in which 75% of eucaloric needs (20% protein, 30% fat, and 50% carbohydrate) were provided for the final 10 days.
220 mg/dl 133 mg/dl
Diabetes 49:1691–1699, 2000
158 mg/dl
Am J Clin Nutr 2003;78:734–41
The metabolic effects of both diets, consumed for 5 wk each (separated by a 2–5-wk washout period), were studied in 12 subjects with untreated type 2 diabetes. The ratio of protein to carbohydrate to fat was 30:40:30 in the high-protein diet and 15:55:30 in the control diet. The subjects remained weight-stable during the study.
After ingestion of the high-protein diet, the mean peak glucose concentration was 196 ± 12 mg/dL after the breakfast meal, 142 ± 10 mg/dL after the lunch meal, 165 ± 14 mg/dL after the dinner meal, and 154 ± 6 mg/dL after snack 2.
Glycated hemoglobin decreased from 8.1 ± 0.3% to 7.3 ± 0.2%.
Diabetes 53:2375–2382, 2004
The mean glucose was reduced from 198 to 126 mg/dl after 5 weeks on the LoBAG diet, a 36% decrease (P 0.0001).
A decrease in tGHb was present 1 week after the institution of the LoBAG diet and became significant by 3 weeks on the diet. At the end of the 5-week period, the %tGHb had decreased 22%, from 9.8 ± 0.5 to 7.6 ± 0.3% (P 0.0007)
N Engl J Med 2013;369:145-54.
we randomly assigned 5145 overweight or obese patients with type 2 diabetes to participate in an intensive lifestyle intervention that promoted weight loss through decreased caloric intake and increased physical activity (intervention group) or to receive diabetes support and education (control group). The primary outcome was a composite of death from cardiovascular causes, nonfatal myocardial infarction, nonfatal stroke, or hospitalization for angina during a maximum follow-up of 13.5 years.
The trial was stopped early on the basis of a futility analysis when the median follow-up was 9.6 years. Weight loss was greater in the intervention group than in the control group throughout the study (8.6% vs. 0.7% at 1 year; 6.0% vs. 3.5% at study end).
N Engl J Med 2013;369:145-54.
Μετφορμίνη
1957, ο Jean Sterne χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τη μετφορμίνη σε διαβητικούς ασθενείς και την ονόμασε Glucophage (γλυκοζοφάγος)
Δεν υπάρχει κανένας λόγος για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην έναρξη φαρμακευτικής αγωγής, όταν τα υγειονοδιαιτητικά μέτρα δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματικά σε σύντομο χρονικό διάστημα
Δραστικότητα μετφορμίνης
Σε διάφορες μελέτες με παχύσαρκους τύπου 2 διαβητικούς, η μονοθεραπεία με μετφορμίνη, μείωσε τη γλυκόζη νηστείας κατά 58 mg/dl και τη HbA1c κατά 1,8%. Φαίνεται ότι μειώνει σταθερά τη HbA1c κατά 1–2%, δηλαδή σε παρόμοιο βαθμό με τα περισσότερα εκκριταγωγά
Ωστόσο, έχει φανεί ότι η υπογλυκαιμική της δράση είναι ανεξάρτητη από το σωματικό βάρος των ασθενών.
Μετφορμίνη και σωματικό βάρος
Η μείωση του σωματικού βάρους κυμαίνεται από 2 έως 3 Kg Lebovitz EH. Management of hyperglycemia with oral antihyperglycemic agents in type 2 diabetes. In: Kahn CR, Weir GC, eds. Joslin΄s Diabetes Mellitus, 14th ed. Malvern, PA: Lea & Febiger, 2005: 687-710.
Η χορήγηση μετφορμίνης σε 4.125 ασθενείς για 12 μήνες μείωσε το σωματικό βάρος κατά 2,4 Kg Diabetes, Obesity and Metabolism 2007;9:96–102
Στη μελέτη ADOPT, διάρκειας 5 ετών, η μείωση του σωματικού βάρους που παρατηρήθηκε στην ομάδα της μετφορμίνης ήταν 2,9 Kg
N Engl J Med 2006;355:2427-43.
NATURE REVIEWS | MOLECULAR CELL BIOLOGY VOLUME 13 | APRIL 2012 | 251
Η μετφορμίνη σε καλλιέργειες
υποθαλαμικών νευρώνων ποντικών με
χαμηλά επίπεδα γλυκόζης, αναστέλλει τη
φωσφορυλίωση της AMPK και καταστέλλει
την έκφραση του ορεξιογόνου
νευροπεπτιδίου Υ
Ανορεκτική δράση μετφορμίνης
Η μετφορμίνη δεν προκαλεί υπογλυκαιμία
Επειδή δεν αυξάνει την έκκριση της ινσουλίνης θεωρητικά δεν προκαλεί υπογλυκαιμία εκτός αν συγχορηγηθεί με κάποιο εκκριταγωγό της ινσουλίνης.
Κατά συνέπεια αποτελεί ελκυστική επιλογή σε ασθενείς των οποίων η ρύθμιση του σακχάρου προσεγγίζει τα ευγλυκαιμικά όρια.
Ωστόσο υπογλυκαιμικά επεισόδια μπορεί να εμφανισθούν μετά από νηστεία ή έντονη άσκηση
Η μετφορμίνη σχετίζεται με μικρή αύξηση του κινδύνου εμφάνισης υπογλυκαιμίας (odds ratio 1.42)
Diabetes Care 31:2086–2091, 2008
Diabetes Care 1993;16:621-9.
Επιπλέον με τη χορήγηση της μετφορμίνης παρατηρήθηκε βελτίωση των λιπιδίων τόσο προγευματικά, όσο και μεταγευματικά, με αύξηση της HDL και μείωση των τριγλυκεριδίων, της ολικής χοληστερόλης και της LDL
Η μετφορμίνη έχει ευνοϊκή επίδραση στα λιπίδια
J Am Col Cardiol 2001;37:1344-1350
Επίσης υπάρχουν αναφορές για βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας, μείωση του PAI-1, του ινωδογόνου και της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων, αλλά και μείωση της CRP (C-αντιδρώσα πρωτεϊνη).
Άλλες ευνοϊκές δράσεις της μετφορμίνης
1704 overweight (>120% ideal bodyweight) patients with newly diagnosed type 2 diabetes, mean age 53 years, had raised fasting plasma glucose (FPG; 6·1–15·0 mmol/L) without hyperglycaemic symptoms after 3 months’ initial diet. 753 were included in a randomised controlled trial, median duration 10⋅7 years, of conventional policy, primarily with diet alone (n=411) versus intensive blood-glucose control policy with metformin, aiming for FPG below 6 mmol/L (n=342). A secondary analysis compared the 342 patients allocated metformin with 951 overweight patients allocated intensive blood-glucose control with chlorpropamide (n=265), glibenclamide (n=277), or insulin (n=409). The primary outcome measures were aggregates of any diabetes-related clinical endpoint, diabetes-related death, and all-cause mortality.
Lancet 1998; 352: 854–65
Όπως φάνηκε από την UKPDS, μία μεγάλη προοπτική μελέτη
παρέμβασης, ήταν το μόνο από του στόματος υπογλυκαιμικό φάρμακο που μειώνει τις μακροαγγειακές επιπλοκές σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2
Lancet 1998;352:854-865
Η μετφορμίνη μειώνει τις μακροαγγειακές επιπλοκές
Κατηγορία Σκευάσματα Κυτταρικός
Μηχανισμός Δράσεις Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα
Σουλφονυλουρίες
Γλικλαζίδη
Γλιμεπιρίδη
Γλιβενκλαμίδη
Κλείσιμο διαύλων
KATP στα β-κύτταρα
Αύξηση έκκρισης
ινσουλίνης από τα
β-κύτταρα
Μεγάλη εμπειρία
Μείωση
μικροαγγειακών
επιπλοκών
Υπογλυκαιμία
Αύξηση βάρους
Αναστολή ισχαιμικού
preconditioning
Γλινίδες Ρεπαγλινίδη
Νατεγλινίδη
Κλείσιμο διαύλων
KATP στα β-κύτταρα
Αύξηση έκκρισης
ινσουλίνης από τα
β-κύτταρα
Μείωση
μεταγευματικών
εξάρσεων γλυκόζης
Ευέλικτο δοσολογικό
σχήμα
Υπογλυκαιμία
Αύξηση βάρους
Αναστολή ισχαιμικού
preconditioning
Πολλαπλές δόσεις
ημερησίως
Γλιπτίνες
Σιταγλιπτίνη
Βιλνταγλιπτίνη
Σαξαγλιπτίνη
Λιναγλιπτίνη
Αλογλιπτίνη
Αναστολή DPP-IV
ενζύμου που
οδηγεί σε αύξηση
επιπέδων GLP-1
Γλυκοζοεξαρτώμενη
αύξηση έκκρισης
ινσουλίνης και
μείωση έκκρισης
γλουκαγόνου
Όχι υπογλυκαιμία
Σπάνιες ανεπιθύμητες
ενέργειες
Αγγειοοίδημα, ουρτικάρια
Παγκρεατίτιδα;
Αύξηση του αριθμού
νοσηλειών για καρδιακή
ανεπάρκεια
GLP-1R
αγωνιστές
Εξενατίδη
Λιξισενατίδη
Λιραγλουτίδη
Εξενατίδη LAR
Ενεργοποίηση
GLP-1 υποδοχέων
Γλυκοζοεξαρτώμενη
αύξηση έκκρισης
ινσουλίνης και
μείωση έκκρισης
γλουκαγόνου
Επιβράδυνση
κένωσης στομάχου
Αύξηση κορεσμού
Όχι υπογλυκαιμία
Μείωση βάρους
Μείωση μεταγευματικών
εξάρσεων γλυκόζης
Μείωση μερικών
καρδιαγγειακών
παραγόντων κινδύνου
Γαστρεντερικές διαταραχές
Αύξηση καρδιακού ρυθμού
Παγκρεατίτιδα;
Υπερπλασία C-κυττάρων,
μυελοειδές νεόπλασμα
θυρεοειδούς σε
πειραματόζωα
Ενέσιμη θεραπεία
Κατηγορία Σκευάσματα Κυτταρικός
Μηχανισμός Δράσεις Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα
Αναστολείς
α-γλυκοσιδάσης Ακαρβόζη
Αναστολή
εντερικής
α-γλυκοσιδάσης
Επιβράδυνση
εντερικής
απορρόφησης
υδατανθράκων
Όχι υπογλυκαιμία
Μείωση
μεταγευματικών
εξάρσεων γλυκόζης
Μείωση καρδιαγγειακών
συμβαμάτων;
Μέτρια δραστικότητα
Γαστρεντερικές
διαταραχές
Πολλαπλές δόσεις ημερησίως
Γλιφλοζίνες
Νταπαγλιφλοζίνη
Καναγλιφλοζίνη
Εμπαγλιφλοζίνη
Αναστολή
SGLT2 στο εγγύς
εσπειραμένο
σωληνάριο
Αναστολή
επαναρρόφησης
γλυκόζης από
τους νεφρούς
Όχι υπογλυκαιμία
Μείωση βάρους
Μείωση αρτηριακής
πίεσης
Δράση σε όλα τα στάδια
διαβήτη τύπου 2
Λοιμώξεις
ουροποιογεννητικού
συστήματος
Αφυδάτωση, υπόταση,
ζάλη
Αύξηση LDL
Αύξηση κρεατινίνης
πρόσκαιρη
Κατηγορία Σκευάσματα Κυτταρικός
Μηχανισμός Δράσεις Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα
Ινσουλίνη
Ανάλογα ταχείας
δράσης (Lispro,
Aapart, Glusiline)
Ανθρώπινη ταχείας
δράσης ( Actrapid,
Regular)
Ανθρώπινη μέσης
δράσης (NPH
Protaphane,)
Ανάλογα μακράς
δράσης (Glargine,
Detemir, Deglutec)
Μίγματα
ινσουλινών
Ενεργοποίηση
υποδοχέων
ινσουλίνης
Αύξηση διάθεσης
γλυκόζης
Μείωση ηπατικής
παραγωγής
γλυκόζης
Ευνοϊκή επίδραση σε
όλους τους ασθενείς
Μεγάλη δραστικότητα
Μείωση
μικροαγγειακών
επιπλοκών
Υπογλυκαιμία
Αύξηση βάρους
Ενέσιμη
θεραπεία
Απαιτείται
εκπαίδευση
Αν σε 3 μήνες δεν επιτευχθεί η γλυκαιμική ρύθμιση έναρξη συνδυασμένης αντιδιαβητικής
αγωγής με 2 φάρμακα (Μετφορμίνη +…..)
Διπλή θεραπεία Σουλφονυλουρίες Πιογλιταζόνη Γλιπτίνες Γλιφλοζίνες GLP-1R αγωνιστές Ινσουλίνη
Δραστικότητα υψηλή υψηλή μέση μέση υψηλή υψηλότερη
Κίνδυνος
υπογλυκαιμίας μέτριος χαμηλός χαμηλός χαμηλός χαμηλός υψηλός
Σωματικό βάρος αύξηση αύξηση ουδέτερες μείωση μείωση αύξηση
Ανεπιθύμητες
ενέργειες υπογλυκαιμία
οίδημα, ΚΑ,
κατάγματα Σπάνιες
αφυδάτωση,
λοιμώξεις Ο.Π.Σ.
γαστρεντερικές
διαταραχές υπογλυκαιμία
Κόστος χαμηλό χαμηλό υψηλό υψηλό υψηλό ποικίλλει
Αν σε 3 μήνες δεν επιτευχθεί η γλυκαιμική ρύθμιση έναρξη τριπλής αντιδιαβητικής αγωγής
Τριπλή θεραπεία
Μετφορμίνη
+
Σουλφονυλουρία
+
Μετφορμίνη
+
Πιογλιταζόνη
+
Μετφορμίνη
+
Γλιπτίνη
+
Μετφορμίνη
+
Γλιφλοζίνη
+
Μετφορμίνη
+
GLP-1R
αγωνιστές
+
Μετφορμίνη
+
Ινσουλίνη
+
Πιογλιταζόνη Σουλφονυλουρία Σουλφονυλουρία Σουλφονυλουρία Σουλφονυλουρία Πιογλιταζόνη
ή Γλιπτίνες Γλιπτίνες Πιογλιταζόνη Πιογλιταζόνη Πιογλιταζόνη Γλιπτίνες
ή Γλιφλοζίνες Γλιφλοζίνες Γλιφλοζίνες Γλιπτίνες Ινσουλίνη Γλιφλοζίνες
ή GLP-1R αγωνιστές GLP-1R αγωνιστές Ινσουλίνη Ινσουλίνη GLP-1R
αγωνιστές
ή Ινσουλίνη Ινσουλίνη
Αν σε 3 μήνες δεν επιτευχθεί η γλυκαιμική ρύθμιση έναρξη ενέσιμης αντιδιαβητικής αγωγής
Ενέσιμη
αγωγή
Μετφορμίνη + Βασική ινσουλίνη + Γευματική ινσουλίνη ή GLP-1R αγωνιστές
(σε ανθεκτικές περιπτώσεις σκέψη για προσθήκη πιογλιταζόνης ή γλιφλοζίνης)
Μετφορμίνη + βασική ινσουλίνη (+ GLP-1R αγωνιστές )
Όχι επίτευξη στόχου
Μετφορμίνη + βασική ινσουλίνη + 1 γευματική ινσουλίνη (ή Μετφορμίνη + μείγμα
ινσουλίνης)
Όχι επίτευξη στόχου
Μετφορμίνη + βασική ινσουλίνη + ≥ 2 γευματικές ινσουλίνες
Μείωση επιπλοκών διαβήτη
Recent trials of newer glucose-lowering agents have been neutral on the primary CV outcome
SAVOR-TIMI 53
EXAMINE
HR: 1.0 (95% CI: 0.89, 1.12)
HR: 0.96 (95% CI: UL ≤1.16)
TECOS
HR: 0.98 (95% CI: 0.88, 1.09)
EMPA-REG OUTCOME®
ELIXA
HR: 1.02 (95% CI: 0.89, 1.17)
Empagliflozin
DPP-4 inhibitors*
Lixisenatide
CV, cardiovascular; HR, hazard ratio; DPP-4, dipeptidyl peptidase-4 *Saxagliptin, alogliptin, sitagliptin
Adapted from Johansen OE. World J Diabetes 2015;6:1092-96
2013 2014 2015
Key inclusion and exclusion criteria
• Key inclusion criteria
– Adults with type 2 diabetes
– BMI ≤45 kg/m2
– HbA1c 7–10%*
– Established cardiovascular disease
• Prior myocardial infarction, coronary artery disease, stroke, unstable angina or occlusive peripheral arterial disease
• Key exclusion criteria
– eGFR <30 mL/min/1.73m2 (MDRD)
Patient disposition
Placebo Empagliflozin 10 mg
Empagliflozin 25 mg
N (%)
Intent-to-treat population 2333 (100) 2345 (100) 2342 (100)
Discontinued study drug prematurely
683 (29.3) 555 (23.7) 542 (23.1)
Completed study or died 2266 (97.1) 2264 (96.5) 2264 (96.5)
Vital status available 2316 (99.3) 2324 (99.1) 2327 (99.4)
Pre-specified primary and key secondary outcomes
• Primary outcome
• 3-point MACE: Time to first occurrence of CV death, non-fatal MI or non-fatal stroke
• Key secondary outcome
• 4-point MACE: Time to first occurrence of CV death, non-fatal MI, non-fatal stroke or hospitalisation for unstable angina
CV, cardiovascular; MI, myocardial infarction; MACE, Major Adverse Cardiovascular Event
HbA1c
12 28 52 94 108 80 122 66 136 0 150 164 178 192 206 40
- 0,24% - 0,36%
Weight
Placebo
Empagliflozin 10 mg
Empagliflozin 25 mg
60
28 52 108 0 164 220 12
< - 2 Kg
Systolic blood pressure
61
Placebo
Empagliflozin 10 mg
Empagliflozin 25 mg
16 28 52 94 108 80 122 66 136 0 150 164 178 192 206 40
- 3/4 mmHg
Low-density lipoprotein cholesterol
Placebo
Empagliflozin 10 mg Empagliflozin 25 mg
28 52 108 80 136 0 164 192 4
High-density lipoprotein cholesterol
Placebo
Empagliflozin 10 mg
Empagliflozin 25 mg
63
28 52 108 80 136 0 164 192 4
Primary outcome:
3-point MACE
64
HR 0.86 (95.02% CI 0.74, 0.99)
p=0.0382*
Cumulative incidence function. MACE, Major Adverse Cardiovascular Event; HR, hazard ratio. * Two-sided tests for superiority were conducted (statistical significance was indicated if p≤0.0498)
CV death
Empagliflozin 10 mg HR 0.65
(95% CI 0.50, 0.85) p=0.0016
Empagliflozin 25 mg HR 0.59
(95% CI 0.45, 0.77) p=0.0001
Cumulative incidence function. HR, hazard ratio
Patients with event/analysed
Empagliflozin Placebo HR (95% CI) p-value
3-point MACE 490/4687 282/2333 0.86 (0.74, 0.99)* 0.0382
CV death 172/4687 137/2333 0.62 (0.49, 0.77) <0.0001
Non-fatal MI 213/4687 121/2333 0.87 (0.70, 1.09) 0.2189
Non-fatal stroke 150/4687 60/2333 1.24 (0.92, 1.67) 0.1638
CV death, MI and stroke
67
Favours empagliflozin Favours placebo
Cox regression analysis. MACE, Major Adverse Cardiovascular Event; HR, hazard ratio; CV, cardiovascular; MI, myocardial infarction *95.02% CI
3-point MACE: subgroup analysis
Empagliflozin Placebo
All patients 4687 2333 Age, years 0.01
<65 2596 1297
≥65 2091 1036 Sex 0.81
Male 3336 1680 Female 1351 653
Race 0.09
White 3403 1678 Asian 1006 511
Black/African-American 237 120 HbA1c, % 0.01
<8.5 3212 1607 ≥8.5 1475 726
Body mass index, kg/m2 0.06
<30 2279 1120 ≥30 2408 1213
eGFR, mL/min/1.73m2 0.20
≥90 1050 488 60 to <90 2425 1238 <60 1212 607
p-value for interaction
Favours empagliflozin Favours placebo
For the test of homogeneity of the treatment group difference among subgroups with no adjustment for multiple tests. eGFR, estimated glomerular filtration rate (according to Modification of Diet in Renal Disease equation)
68
HR (95% CI)
Hospitalisation for heart failure
69
Empagliflozin 10 mg HR 0.62
(95% CI 0.45, 0.86) p=0.0044
Empagliflozin 25 mg HR 0.68
(95% CI 0.50, 0.93) p=0.0166
Cumulative incidence function. HR, hazard ratio
All-cause mortality
70
HR 0.68 (95% CI 0.57, 0.82)
p<0.0001
Kaplan-Meier estimate. HR, hazard ratio
Adverse events consistent with genital infection
Rate = per100 patient-years
Placebo
(n=2333)
Empagliflozin
10 mg
(n=2345)
Empagliflozin
25 mg
(n=2342)
n (%) Rate n (%) Rate n (%) Rate
Events consistent with
genital infection
42
(1.8%)
0.73 153
(6.5%)
2.66 148
(6.3%)
2.55
Serious events 3
(0.1%)
0.05 5
(0.2%)
0.08 4
(0.2%)
0.07
Events leading to
discontinuation
2
(0.1%)
0.03 19
(0.8%)
0.32 14
(0.6%)
0.23
By sex
Male 25
(1.5%)
0.60 89
(5.4%)
2.16 77
(4.6%)
1.78
Female 17
(2.6%)
1.09 64
(9.2%)
3.93 71
(10.8%)
4.81
71
Patients treated with ≥1 dose of study drug Based on 88 MedDRA preferred terms
EMPA-REG OUTCOME®: Summary
• Empagliflozin reduced hospitalisation for heart failure by 35%
• Empagliflozin reduced CV death by 38%
• Empagliflozin improved survival by reducing all-cause mortality by 32%
Number needed to treat (NNT) to prevent one death
across landmark trials in patients with high CV risk
73
1. 4S investigator. Lancet 1994; 344: 1383-89, http://www.trialresultscenter.org/study2590-4S.htm; 2. HOPE investigator N Engl J Med 2000;342:145-53, http://www.trialresultscenter.org/study2606-HOPE.htm
Simvastatin1
for 5.4 years
High CV risk 5% diabetes, 26% hypertension
1994 2000 2015
Pre-statin era
High CV risk 38% diabetes, 46% hypertension
Ramipril2
for 5 years
Pre-ACEi/ARB era
<29% statin
Empagliflozin for 3 years
T2DM with high CV risk 92% hypertension
>80% ACEi/ARB
>75% statin
73