دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ودرمانی بوشهردانشکده پزشکی

پایان نا مه دوره دکترای حرفه ای پزشکی

عنوان بررسی اختالالت سالمت روان در کودکان دبستانی

1385-86شهرستان بوشهر سال

:نگارشمحمد حسن نصیری

علی فقیه:استاد راهنما

جناب آقای دکتر عامر یزدان پرستاستادیار قلب کودکان:استاد مشاور آمار

سرکار خانم دکتر نیلوفر معتمد1386

چکیده براي آنکه بتوانيم ب::ه اه::داف و اس::تراتژي هاي بهداش::ت روان در جامع::همقدمه:

دست يابيم و با توجه ب::ه آگ::اهي فزاین::ده ای ک::ه نس::بت ب::ه اهميت اختالالت روان در کودکان وجود دارد, بررسي سالمت روان در کودکان سنين مدرس:ه ض::روري اس:ت. اين مطالع::ه ب::ه منظ::ور تع::يين ش::يوع اختالالت س::المت روان در كودك::ان دبس::تاني

( طراحي شد.1385-86شهرستان بوشهر)سال

Strengths(SDQ پرسش::نامه توانایی ه::ا و مش::کالتروش بررس))ي: and Difficulties Questionnaire(س::اله 4-16يك پرسشنامه مختصر غربالگري براي كودكان و نوجوان::ان

است كه توسط والدين)نوع والدين( معلم)نوع معلم( و يا خ::ود ف::رد)جهت نوجوان::ان 5 عنوان اس::ت ك::ه در 25( طي پنج دقيقه تكميل می شود. اين تست شامل 16-11

را تش::کیلخ::ود امتی::از کلیگروه بيش فعالي , هيجاني , سلوكي , هم گ::روهی ) ك:ه س::وال دموگرافي::ک ب::ه آن16 تقس::يم می ش::ود.رفت::ار اجتم::اعي مثبتمی دهن::د( و پرسش:نامه در م:دارس ابت::دايي ش::هری و روس::تایی ب::ه ص::ورت2350ضميمه ش:د.

تصادفی توزيع شد.

%(حداقل در يک زمينه نمره غيرطبيعي داش::تند ک::ه ش::امل3/49نفر)946 نتايج: %(از پس::ران ب::ود. در زمين::ه مش::کالت4/52نفر)517%(از دختران و1/46نفر)428

ک:ودک )259%(, بيش فع:الي 1/18نف:ر)347%(, س:لوکي4/20نف:ر)392هيج:اني %(غيرطبيعي بودن::د. از نظ::ر مش::کل در رفت::ار6/27 نفر)529%(, هم گروهی 5/13

%(غيرط::بيعي1/5 نف:ر)98%( و از لح:اظ امتي::از کلي 2/3 نف:ر)62اجتم::اعي مثبت بودن::د. مش::کالت هيج::اني در دخ::تران بيش::تر از پس::ران ب::ود. در پس::ران مش::کالت

سلوکي و بيش فعالي, رفتار اجتماعي بيشتر از دختران بود.

اختالالت س::المت روان در کودک::ان دبس::تاني بوش::هر ش::يوع ب::االيينتیجه گ)یری: دارد. اختالل هيجاني در دختران, و بقيه اختالالت در پس::ران بيش::تر ب::ود. اختالالت در کودکان خانواده های مهاجر , سطح اقتص::ادي پ::ايين , پ::رجمعيت و کودک::ان پ::دران و

مادران کم سواد و غیر شاغل و بدون والد بيشتر بود.

اختالالت س::المت روان، پرسش::نامه توانایی ه::ا و مش::کالت )اس دیکلیدواژه ها: کی::و( و اختالالت هيج::اني، اختالالت س::لوکي، بيش فع::الي، رفت::ار اجتم::اعي مثبت،

اختالالت همگروهي

مقدمه

بيان مسأله گسترش روزافزون جوامع انساني رواب::ط پيچي::ده ت::ري را مي::ان انس::ان ب::ا محيط اطراف خود ايجاد نموده است.لذا انسان به عنوان يک فرد ب::راي حض::ور م:::وثر وکيفي جهت ارائ:::ه وايف:::اي نقش خ:::ود در جامع:::ه نيازمن:::د س:::المت

از انس:انwhoجس:مي,روحي وام:نيت اجتم:اعي واقتص:ادي مط:ابق ب:ا تعري:ف سالم است.ازآنجا که ارتقا هرجامعه مبتني بر افراد آن است لذا سالمت يکاي::ک افراد از نظر جسمي و روحي بااهميت است؛ امري که امروزه از آن ب::ه عن::وان

توسعه مبتني برسالمت نام برده مي شود. ک::ودکي بخش مهم وقاب::ل ت::وجهي از زن::دگي ه::ر انس::اني را تش::کيل مي دهد.وقتي کودک به دنيا مي آيد آمادگي وظرفيت آنرا دارد تا به بهترين نحو رشد وپرورش يابدوجايگاه مناسب خويش را کسب نمايد.اما نه تنها هميشه اين اتفاق رخ نمي دهد بلکه بايد اذعان کرد در بس::ياري م::وارد اين رون::د دچ::ار اختالل مي

کودک در اثر فقر وگرسنگي وبيماري ج::ان5شود. مطابق آمار يونسکودر هرثانيه مي دهنداما شمار کودکاني که در وضعيت رواني نامناسب ب::ه س::ر مي برن::د ب::ه مراتب بيشتر است.مشکالتي که نتيج::ه اجتن::اب ناپ::ذير فق::ر وجه::ل ونابس::اماني هاي خانوادگي واجتماعي وکاستيهاي آموزش::ي وف::رهنگي اس::ت.ع::دم دس::تيابي کودک به بهداش::ت رواني همچ::ون بيماريه::اي جس::مي,ک::اهش توان::ايي وک::ارآيي جسمي وذهني وکاهش قابل توجه توليد وعدم کارآيي سرمايه گ::ذاري آموزش::ي وافزايش هزينه هاي بهداشتي را به همراه دارد.کودکي که مبتال به اختالالت شبه جسمي است عالوه برعدم کارآيي نيازمند بررس::ي ومعاين::ه ب::اليني اس::ت.تکان::ه ه::اي حاص::ل از اختالالت خلقي,بيش فع::الي وس::لوکي مي توان::د م::وجب آس::يب جسمي کودک يا ديگران ش::ود. اهميت اين اختالالت ن::ه تنه::ا ب::ه دلي::ل رنجي ک::ه براي کودکان واطرافيانشان ايجاد مي کنند همچنين بخاطر اين است که آنه::ا ب::ا رشد اجتماعي وآموزشي تداخل مي کنن::د ومي توانن::د منج::ر ب::ه اختالالت رواني واجتماعي طوالني مدت ش:وند.ب:ه عن:وان مث:ال اک:ثر کودک:ان بيش فع:ال و کم توجه بهبود نسبي مي يابند که آنها را مستعد رفتارضداجتماعي,اختالالت مصرف م:::::واد واختالالت خلقي مي نماي:::::د ومش:::::کالت ي:::::ادگيري در سرتاس:::::ر

درص::دمواردعاليم ت::ا20 تا15عمرگريبانگيرش::ان خواه::د ب::ود .ض::من آنک::ه در بزرگسالي ادامه مي يابد.باتوجه به گس::تره وس::يع اين اختالالت واهميت آن الزم است تدابيري انديشيده ش::ود.مثال وال:دين ومعلمين ي::ا کس::اني ک:ه ب::ا ک:ودک در ارتباطند را نسبت ب::ه اين اختالالت ومش::کالت آگ::اه نم::ود,خ::دمات روانشناس::ي ومشاوره کودک در مدارس وشهرها داير نم::ود ودر ص::ورت ني::از کودک::ان را ب::ه روانپزشک اطفال ارجاع داد.بنابراين براي آنکه بتوانيم به اه::داف واس::تراتژيهاي بهداشت روان در جامعه دست يابيم وبا توجه به آگاهي فزاينده اي که نسبت ب::ه اهميت اختالالت رواني کودک::ان وج::ود دارد,بررس::ي س::المت رواني کودک::ان در س::نين مدرس::ه اهميت وجايگ::اه وي::ژه اي مي ياب::د. ام::ابراي شناس::ايي و درک درست وصحيح از اين اختالالت نياز اس::ت ک::ه م::يزان فراگ::يري اين اختالالت در کودکان را برآورد نماييم. غربالگري يکي از راههاي مناسب و مورد توجه اس::ت که امروزه به ابزاري پذيرفته شده وجزئي الينفک از بررس::يها ومطالع::ات رواني

کودکان تبديل شده است.

ام::ااين ک::ه از ک::دام اب::زار اس::تفاده شودس::والي اس::ت ک::ه بس::تگي ب::ه اه::داف مطالعاتي يا تشخيصي وجامعه مورد نظر دارد؛ چرا که درجوامع مختل::ف ش::يوع بيماريها متفاوت است.عالوه بر اين فرهنگ متفاوت آنها,مسئله دسترسي به اين پرسشنامه ها وهزينه اي که دربردارد همه وهمه بايد لح::اظ گردن::د.ض::من آنک::ه پرسشنامه هاي گوناگون اختالالت متفاوتي را براي ما ارزيابي مي نمايند وبسته

به اختالالت هدف پرسشنامه تعيين مي گردد. براي اينکه بتوانيم آسانتر وبهتر پرسشنامه مناسب را انتخاب نم::اييم الزم اس::ت از اختالالت رواني کودک::ان ن::يز آگ::اهي مطل::وبي داش::ته باش::يم وب::دانيم ک::دام اختالالت ش::ايعتر ومهمترن::د,در چ::ه س::نيني اتف::اق مي افتن::د وپيش آگهي ش::ان

چگونه است؟ عمده اختالالتي که سالمت رواني کودکان را در معرض تهديد قرار مي دهن:د

عبارتند از: ش:::ايعترين اختالل اختالل بيش فع))الي وکم ت))وجهي:

دوران مدرسه وشايعترين اختالل عصبي رفتاري دوران کودکي است. والدين يک سوم ومعلمين يک پنجم کودکان را پرفع::اليت وش::لوغ توص::يف مي کنن::د.س::طح معيارهايي که مرز بين پرفعاليتي طبيعي و اختالل را مشخص مي کنن::د متف::اوت ودرآمريکا پايينتر از ديگر کشورهاست.به همين دليل م::يزان ش::يوع در تحقيق::ات

تا3 درصد در نمونه هاي جمعيتي و12تا4وکشورهاي مختلف متفاوت است و از 3%(: 2/9 گزارش مي شود.شيوع در پسران)DSM-IV درصدبراساس تخمين 5%(است. 9/2برابردختران)4تا

اين اختالل همراه با بي قراري شديد,پرفع::اليتي م::داوم,توج::ه ض::عيف,مش::کالت يادگيري,خشونت,تمرد ونافرماني

و شواهدروشني از اختالل چشمگير باليني درکارکرداجتماعي,آکادميک ي::ا ش::غلي ب::رخي نش::انه ه::اي اختالل در بيش از دو ح::الت وج::ود دارد)مثالدر و...اس::ت .

سالگي وجودارند.اين مشکل با رشد7مدرسه,يا درخانه(وبرخي نشانه ها قبل از ک::ودک تخفي::ف مي ياب::د و ب::ا رس::يدن ب::ه بل::وغ غالب::ا از بين مي رود ولي اک::ثر کودک::ان بيش فع::ال و کم توج::ه بهب::ود نس::بي مي يابن::د ک::ه آنه::ا را مس::تعد رفتارض::داجتماعي,اختالالت مص::رف م::واد واختالالت خلقي مي نمايدومش::کالت

تا15ي::ادگيري در سرتاس::ر عمرگريبانگيرش::ان خواه::د ب::ود .ض::من آنک::ه در درصدمواردعاليم تا بزرگسالي ادامه مي ياب::د.ب::ه س::ه ن::وع عم::دتا بي توج::ه,20

عمدتا بيش فعال و نوع مختلط يا بيش فعال وکم توجه تقسيم مي شود. از جمل::ه ش::ايعترين مراجع::ات وتشخيص::ها در اختالالت س))لوکي:

اختالالت رفتاري کودکان هستندکه آکسفورد عنوان می کن::د از اختالالت هيج::اني نيز شايعتر است.الگوي رفتاري مداوم وتکراري ,در رابط:ه ب:ا ديگ::ران ومعم:ول اجتماعي مناسب سن, نقض مي ش::ود.نش::انه ه::ا در چه::ار زمين::ه مش::اهده مي شوند:الف:خش::ونت نس::بت ب::ه اش::خاص وحيوان::ات ب:تخ::ريب ام::وال پ:تقلب ودزدي ت: انح:::راف ش:::ديد از ق:::وانين. اختالل رفت:::ار ب:::اعث اختالل ک:::ارکرد چشمگيراجتماعي,آکادميک وشغلي مي شود.نشانه هاي باليني با رفتاره::اي ض::د اجتم:::اعي مانن:::ددزدي,دروغ گفتن,تخ:::ريب ام:::وال مانن:::دآتش زدن,ف:::رار از مدرسه,رفتارهاي خشن مانندبي رحمي نسبت به حيوانات وديگران, تالش ب::راي فرار از خانه,رفتارهاي جنسي ناشايست وسوء مصرف الک::ل وداروه::ا مش::خص

مي ش::ودکه در چهارزمين::ه ذک::ر ش::ده هس::تند.از نظ::ر س::ني ب::ه س::ه ن::وع کودکي,نوجواني وطبقه بندي نشده واز نظر شدت به سه دسته خفيف,متوس::ط

درصدبسته به نمونه وابزارمورد16 تا1وشديد تقسيم بندي مي شود.شيوع آن از برابر,بسته ب::ه مح::دوده12تا4استفاده گزارش شده است.نسبت پسر به دختراز

س:::ني مطالع:::ه ش:::ده اس:::ت وپس:::رها در س:::نين پ:::ايينتر ب:::ه آن دچ:::ار مي شوند.فاکتورهاي تعيين کننده خط::ر ش::امل وض::عيت اقتص::ادي,خ::انواده وژنتي::ک

%به سمت نوع اختالل شخصيت ضد اجتماعي پيشرفت مي کنند.40است.تقريبا دسته بزرگ اختالالت3اين اختالالت شايع هستند واختالالت هيجاني:

اضطرابي ,خلقي وشبه جسمي از اين دسته اند. ب::ه عن::وان ي::ک گ::روه ش::ايعترين اختالل دوران ک::ودکياختالالت اض))طرابي

%راپيش::نهاد مي کنن::د.اض::طراب18تا5است:داده ه::اي جمعيت ش::ناختي ش::يوعجدايي,فوبي::ا ب::ا ش::روع در ک::ودکي,اختالل اض::طرابي منتش::ر,اختالل وسواس::ي- جبري,انواع فوبيا,اختالل اضطرابي پس از تروما واختالل پانيک همگي ب::ه عن::وان انواع خاص ي::ا گس::ترده اي از اض::طراب تعري::ف مي ش::وند.اختالالت اض::طرابي معموال مشکالت مزمن و راجعه اي هستند که ش::دت آنه::ا در ط::ول زم::ان کم و

زياد مي شود. به معناي بروز مکرر وغير منتظره حمالت پانيک است.حمل::ه پاني::کاختالل پانيک

عبارت اس:ت از ش::روع ناگه:اني ت:رس ش:ديد هم:راه ب:ا احس:اس م:رگ ق:ريب الوقوع.اين حمالت زمان محدودي دارن::د وب::ا عاليم ف::يزيکي اض::طراب همراهن::د ودر غياب خطر واقعي رخ مي دهند.عاليم مشخص::ه عبارتن::د از تنگي نفس,تپش قلب,دردقفسه سينه,احساس خفگي,تهوع,تعريق ولرز يا گ::رفتن گل::و وت::رس از ديوانه شدن ي::ا از دس::ت دادن کن::ترل.حمالت ب::ه ان::واع غ::يرمنتظره,وابس::ته ب::ه وضعيت)بالفاصله پس از مواجهه رخ مي دهن::د(ومتماي::ل ب::ه وض::عيت)حمالت در مدرس::ه رخ مي دهن::د ولي ن::ه هميش::ه(طبق::ه بن::دي مي ش::وند.حمالت باي::د ب::ه صورت غير منتظ::ره رخ دهن::دتا تش::خيص اختالل پاني::ک ب::رآن ق::رار گ:يرد.اختاللپانيک مزمن است ولي عموما به درمان پاسخ مي دهد.ش::يوع آن در ط::ول عمر

%است.6/0 وجود اضطراب ونگراني پايدارو بيش از حد)بيش از ح::داختالل اضطرابي منتشر

م:اه ي:ا بيشتراس::ت ک:ه ب:ا6متناسب ب::ا واقعيت وض:عيت م:ورد نظراس::ت(طي حداقل سه مورد از عاليم زير همراه است)در کودک::ان وج::ود فق::ط ي::ک عالمت الزم اس::ت(:ن::اآرامي,خس::تگي,اش::کال در تمرک::ز,تحري::ک پ::ذيري,تنش عض::الني وعاليم ف::يزيکي ش::امل ل::رزش,ض::عف و درده::اي عض::الني,عاليم گوارش::ي مانندتهوع,استفراغ واسهال,عاليم اتونوم مانن::د تاکيک::اردي وتنگي نفس.کودک::ان مداوما از نگراني غيرواقعي درباره حوادث آينده يا درباره درستي رفت:ار گذش:ته ي:ا توان:ايي خ:ود رنج مي برن:د ب:ا ش:کايتهاي جس:مي تظ:اهر مي کنن::د وني:از ب:ه اطمين::ان بخش::ي زي:ادي دارندوب::ه س::ختي آرام مي ش::وند.ش:يوع آن در ک:ودکي

%است ودر اوايل کودکي بين دختر وپسر تف::اوتي نيس::ت6/4تا9/2ونوجواني از است.1 به 6اما در نوجواني نسبت دختر به پسر ح:التي اس:ت ک:ه ک:ودک در ص:ورت ج:دايياختالل اض:طرابي ناش:ي از ج:دايي

شديدا دچ::ار ديس::ترس مي ش::ود وممکن اس::ت ب::ا ي::ک تجرب::ه ترس::اننده مانن::د بستري در بيمارستان يا وج::ود م::وقعيت ن::اامن درخان::ه مث::ل بحث طالق ش::روع

اغلب ج::دايي ناپذيرن::د.اين بيم::اراناختالل مدرس::ه هراس::ي ش::ود.اين اختالل و

ممکن است نگراني منطقي يا غ::ير منطقي درب::اره يکي از وال::دين خ::ود داش::ته% ودر نوجوان::ان1/4باش::ند واز ت::رک خان::ه خ::ودداري نماين::د.در کودک::ان ش::يوع

تا7%است.تفاوت شيوع دوجنس در کودکان نامشخص است واغلب در سن9/3سالگي شروع مي شود.8

ا ب:ا احس::اس مج:دد روي:داد فاجع:ه بارمش:خص مياختالل استرس پس از تروم شودکه فرد تجربه کرده,ديده يا از آن اطالع يافته است وبااجتناب از محرکه::ايي که تروم::اي م::ذکور را ب::ه ي::اد ف::رد مي آورن::د ون::يز ب::ا ب::رانگيختگي بيش از ح::د سيس::تم اتون::وم,اش::کال در ب::ه خ::واب رفتن ي::ا درخ::واب مان::دن,تحري::ک پ::ذيري

% در3/1تا4/0حمالت عصبانيت واشکال در تمرکز هم::راه اس::ت.ش::يوع آن بين % مي باشد.8طول عمروشايعترين ميزان ذکرشده

عبارت است ازترس پايدار وبارز از اشياء يا وضعيتها که منجرفوبياي اختصاصي به رفتارهاي اجتنابي مي شود.هرچه شخص به محرک نزديک::تر باش::د اض::طراب وي بيشترخواهد بود.پاس::خ مي توان::د از حمالت پاني::ک ت::ا عاليم مح::دودتر متغ::ير

% در کودکي ونوجواني است وشروع به ط::ور معم::ول2/9تا4/2باشد.شيوع بين سالگي است.اين اختالل درپسران ودختران کم سن برابراست ام::ادر13تا5بين

ساله نسبت به پسران هم سن شايعتر است.ترس عم::دتا مرب::وط9-12دختران به حيوانات,حشرات,تاريکي,مرگ ومدرسه است.

نوع شايعي از فوبياست که با ترس شديد وپايدار از موقعيتهايفوبياي اجتماعي کاري يا اجتماعي که درآنها ممکن است احساس شرمس::اري رخ ده::د مش::خص

درصد است.1مي شود.ميزان شيوع آن در کودکان ونوجوانان ب::ا وس::واس فک::ري ي::ا عملي ي::ا ه::ردو مش::خص مياختالل وسواس::ي- ج::بري

شود.وسواسهاي فکري عقايد, افکار وانگ::اره ه::اي پاي::داري هس::تند ک::ه م::زاحم تلقي مي شوندواض::طراب ون::اراحتي ش::ديدي ايج::اد مي کنن::د.ش::ايعترين آنه::ا عبارتند از ترس از آلوده شدن,شکهاي تکراري,ني::از ب::ه منظم ب::ودن,تکان::ه ه::اي پرخاشگري يا ترسناک وتجسم جنس::ي.وسواس::هاي عملي ي::ا اجباره::ا رفتاره::اي تکراري هستند که ب::ه منظ::ور ک::اهش اض::طراب بک::ار مي رون::د.ش::ايعترين آنه::ا عبارتند از شستن دستها,منظم کردن,بازرسي کردن,درخواست يا توقع اطمينان بخش::ي,دع::ا ک::ردن وش::مارش وتک::رار آهس::ته کلم::ات.کودک::ان مبتال ب::ر خالف بزرگساالن نمي توانند غيرمعقول بودن وسواسهاي فکري ي::ا عملي را تش::خيص دهند واغلب شکايت نمي کنند.کودکان غالبا رفتارهايي مث:ل ش::مردن,دس:تکاري, لمس ي::ا اجتن::اب مک::رر از اش::ياء ب::ه خصوص::ي را انج::ام مي دهن::د.مطالع::ات خ::انوادگي وج::ود مولف::ه ژن::تيکي را نش::ان مي دهن::د.وممکن اس::ت ب::ا عف::ونت

ارتباط داشته باشد که در اين صورت شروع غالبا قب::ل ازAاسترپتو کوکي گروهتا1بل::وغ اس::ت واک::ثرا ب::ا ناهنجاريه::اي نورولوژي::ک هم::راه اس::ت.اختالل در

%جمعيت عمومي رخ مي دهد.مطالعات جمعيت شناختي شيوع آن در کودکي2 %عنوان مي کنند که تقريبا ش::ايعتر از بزرگس::االن اس::ت. اين اختالل4تا2را بين

%بيم::اران مبتال ب::ه50 درتقريب::ا OCDدر کودکي شيوع بيشتري در پسران دارد. اختالل تورت وجود دارد.تيک را نيز مي توان رفتاري جبري براي رف::ع اض::طراب دانست.وسواس کندن م::و وب::د ريخت انگ::اري ب::دن نباي::د ب::ا اين اختال ل اش::تباه

شود. در کودکان و نوجوانان و درمان آنه::ا توج::ه فزاين::ده وبررس::ياختالالت خلقي

باليني را متوجه خود ساخته است.در دهه اخيرگزارش خودکشي توسط کودکان

تا10ونوجوانان افزايش يافته است.خودکشي چه::ارمين علت م::رگ در کودک::ان س::اله اس::ت.س::ازمان بهداش::ت جه::اني تخمين زده اس::ت ک::ه افس::ردگي15

خواهد بود.اختالالت خلقي21مهمترين علت ابتال وبيماري سراسر جهان در قرن عمده شامل اختالل افسردگي ماژور,اختالل دوقطبي و ديس تايميک است.ديگ::ر اختالالت خلقي شامل اختالل هيپومانيا,ن::وع ترکي::بي,اختالل س::يکلوتايميک,اختالل خلقي ثانويه به وضعيت پزشکي,ثانويه به مصرف مواد و نوع طبقه بن::دي نش::ده

است. با ناراحتي)که در کوکان ممکن است به صورت تحري::ک پ::ذيريافسردگي ماژور

باشد(وکاهش چشمگير عالقه ول::ذت در فعاليته::اي معم::ول مش::خص مي ش::ود. درص::د3/8درص::د ودر نوجوان::ان تا5/2تا4/0ش::يوع افس::ردگي در کودک::ان بين

گزارش مي ش::ود.نش::انه ه::اي تشخيص::ي همچ::نين ش::امل تغي::ير چش::مگير وزن ثانويه به کاهش يا افزايش مصرف غذا,بي خوابي يا پرخوابي,کن::دي ي::ا بيق::راري پسيکوموتور,خستگي يا کاهش انرژي ب::راي روزه::اي زي::اد,احس::اس بي ارزش::ي وگناه زياد,کاهش توانايي جهت تمرکز وافکار تکراري م::رگ مي باش::د.دوره ه::ر

ماه باقي مي ماند. چن::د7-9اپيزود افسردگي متفاوت است وعاليم بدون درمان مطالعه طوالني م:دت نش::ان دادن::د کودک:ان افس:رده در خطراپيزوده::اي بع:دي

س::ال از اپ::يزود اول2افس::ردگي هس::تند.مطالع::ات ديگ::ر نش::ان داده ان::د طي %از کودکاني که اختالل افسردگي ماژور داش::ته ان::د ع::ود را تجرب::ه خواهن::د40

کرد. با تغييرافسردگي و مانيايا چرخش سريع خلق مشخص مي شوداختالل دوقطبي

که ممکن است به ص::ورت افس:ردگي تحري::ک پ::ذير و عاطف:ه ب:د تنظيم تظ::اهر يابد.يک درصد ازبيماران دوقطبي بزرگسال گزارش مي کنند نش::انه هايش::ان در

درصدشروع نشانه ها را در آغاز نوجواني10اوايل کودکي آغاز شده است؛حدود گزارش مي کنن::د.مطالع::ات جمعيت ش::ناختي ش::يوع ي::ک درص::دي حين ک::ودکي ونوج::واني را مط::رح مي کنن::د.تظ::اهرات ب::اليني اختالل دوقط::بي در کودک::ان و نوجوانان پيش از بلوغ ممکن اس::ت ب::ا نوجوان::ان بزرگ::تر وبزرگس::االن متف::اوت باش::د.ب::رخي کودک::ان و نوجوان::ان ب::ا تحري::ک پ::ذيري,خ::ودبزرگ بي::ني,خش::ونت انفجاري,بيش فعالي,تفکرسريع و اختالل شناختي تظاهر مي کنند.براي تشخيص

وجود خلق باال يا منبس::ط وس::ه عالمت ديگ::ر,ي::ا خل::قDSM-IVاختالل دوقطبي تحريک پذيروچهار عالمت ديگرمانيا را الزم دانسته است.خلق باال يا تحريک پ::ذير بايد الاقل يک هفته طول بکشد.عاليم با معياره::اي دوره مختل::ط مط::ابقت نکن::د وناشي از اثر مستقيم ي::ک م::اده ي::ا وض::عيت ط::بي نباش::دواختالل ب::اعث اختالل عملک::رد ش::ود.س::ابقه خ::انوادگي کودک::ان مبتال اغلب ح::اوي بيماريه::اي رواني )افس:::ردگي م:::اژور,اختالل دوقط:::بي,اس:::کيزوفرني ي:::ا بيش فع:::الي و کم

توجهي(است. نوع کمتر شديداماپايدارتراست که با درگيري خلق افس::ردهاختالل ديس تايميک

براي حداقل يکسال همراه است.اشتهاي ضعيف,مشکالت خواب,ک::اهش ان::رژي و اعتماد به نفس واحساس نااميدي مشخصه ديس تايمي هستند.ناراحتي ش::دت کمتري دارد اما مزمن تر است وفقط دوره هايي کوتاه خلق نرمال است.ش::يوع

%مي باشد.8تا6/1% و در نوجوانان7/1تا6/0در کودکيساله يا کوچکترديده مي شود.10 به ندرت در کودکان اسکيزوفرني

گروهي از اختالالت هس::تند ک::ه درآنه::ا ش::کايت از ي::کاختالالت ش))به جس))مي عالمت فيزيکي وجود داردواحتمال يک مشکل طبي را مط::رح مي کن::د,ولي هيچ اختالل طبي,اثرات دارويي,ي::ا س::اير اختالالت روانپزش::کي آن را ب::ه ط::ور کام::ل

توجيه نمي کند. يا عاليم جسمي غير قابل توجيه در کودکان عمدتا شاملاختالل جسماني سازي

دردشکمي)که به خص::وص ش::ايع اس::ت(س::ردرد,درد ان::دام وکس::الت اس::ت.اين عاليم غالبا همراه با موقعيتهاي استرس زا براي کودک ي::ا وال::دين اوس::ت.ب::راي تش::خيص آن بيم::ار باي::د چه::ار عالمت دردو ن::يزدو عالمت گوارش::ي,ي::ک عالمت جنسي ويک عالمت نورولوژيک کاذب به جز درد داشته باشد.سير بيماري م::زمن

2تا2/0اس::::::::::::::::::::::ت.ش::::::::::::::::::::::يوع آن در زن::::::::::::::::::::::ان از%است.2/0% و در مردان کمتر از

شامل يک يا چندشکايت جسمي بدون توجي::ه اس::تاختالل شبه جسمي نامتمايز ماه ط::ول بکش::ند.تعدادش::کايات جس::مي کم::تر از م::يزان الزم ب::راي6که الاقل

تشخيص اختالل جسماني سازي است. شامل عاليم حرکتي وحس::ي اس::ت ک::ه بيماريه::اي نورولوژي::ک ي::ااختالل تبديلي

ساير بيماريهاي طبي را مطرح مي کند.از آن جهت ک::ه آنه::اعاليم نورولوژي::ک را تقليد مي کننداين عاليم راشبه نورولوژيک مي گويند.عاليم تبديلي با دانسته هاي نوروآناتومي وفيزيولوژي همخواني ندارند.همچنين آنها اغلب ث::ابت نيس:تند؛ب::راي مثال وقتي بيمار فکر مي کند کسي او را نمي بيند اندام فلج خود را ح::رکت مي

تا11ده::د.ش::روع عاليم در ک::ودکي ونوج::واني ش::ايع اس::ت.اختالالت تب::ديلي ازمورد درصدهزارنفر جمعيت رخ مي دهد.500

عبارت است از درد در بيش از يک منطقه آناتوميک ک::ه ش::دت آن ب::هاختالل درد قدري است که توجه باليني را ايجاب مي کن::د وب::اعث اختالل عملک::رد ف::رد مي شود.عالمت به طور عمدي ايجاد ي::ا تقلي::د نمي ش::ود ونمي ت::وان آن را ب::ه نح::و

بهتر با اختالل خلقي,اضطراب يا .. توجيه کرد. يا هيپوکندرياز,اشتغال ذهني با ترس از ابتال به يک بيماري جديخودبيمار انگاري

بر اساس تفسير غلط عاليم وعملکرد بدن است. ممکن اس::ت در نوجوان::ان رخ ده::د وغالب::ا ب::ا افس::ردگيسندرم خستگي مزمن

همراه است واکثرا متعاقب عفونت ويروسي است.در ساير موارد علت نامعلوم است.اين اختالل مي تواند بسيار ناتوان کننده باشد وش::امل ش::کايتهاي جس::مي متعدد از خستگي اس::ت.اين س::ندرم معم::وال وق::تي مط::رح مي ش::ود ک::ه عاليم مبهمي وجود داشته باشند وهيچ يافته قاب::ل مالحظ::ه اي در معاين::ه وآزمايش::گاه

مشاهده نشود. اختاللي است که در آن بيمار از عالمت جسمي که تحت کن::ترل و اراديتمارض

است براي کس:ب پ::اداش ي::ا نف:ع )ب:ه دس::ت آوردن پ:ول,خ:ودداري از رفتن ب::همدرسه يا جلوگيري از تنبيه( شکايت مي کند.

حالتي است که در آن عاليم جس::مي عم::دا ايج::اد مي ش::وند ت::ااختالل ساختگي فرد بتواند نقش بيمار به خود گيردام::ا مش::وق ب::يروني نظ::ير نف::ع ي::ا اجتن::اب از مسوليت وج::ود ن::دارد.س::ندرم م::ونچ ه::اوزن ني::ابتي ش::کلي از اختالل س::اختگي نيابتي است که در آن بيمار عاليم را درکودکش شبيه سازي مي کند.اين سندرم يک نوع کودک آزاري محسوب مي شود.کودکان قبل از س::ن مدرس:ه ش:ايعترين

قرباني::ان هس::تند ام::ا کودک::ان بزرگ::تر ممکن اس::ت در اين کارب::ه وال::دين کم::ککنند.اين بدرفتاري در مورد پسرها شايعتر است.

آکسفورد اختالالت خواب ودفع را ازديگر موارد شايع )البته به ان::دازه س::ه م::وردذکر شده نیستند(دوران کودکي عنوان مي کند.

در س::الهاي اخ::ير مطالع::ات وج::ود نقش مهماختالالت همگروهي: دوس::تي س::الم در ش::کل گ::يري ه::ويت,احس::اس مثبت از خ::ود وارتق::ا عملک::رد س::ايکولوژيک ون::يز م::وفقيت تحص::يلي ومه::ارت ح::ل مش::کل را تش::ريح نم::وده

سالگي وبا ورود به مدرسه کودکان حلقه دوس::تي خ:ود را12 تا 6اند.طي سنين ت::دريجا گس::ترده ت::ر مي کنن::دوبراي خ::ود گ::روهي از همس::االن را انتخ::اب مي کنند.هنگاميکه که کودکان گروهي را انتخاب کردند رفتارها وارزشهايشان به آنها شبيه تر از والدين است و والدين وکودک حرکت موزون تري دارند.انتخاب گروه بستگي دارد به آنچه کودکان تالش مي کنند باش::ند ي::ا فک::ر مي کنن::د مي توانن::د باشند.کودکي با توانايي تحصيلي,ورزشي ي::ا هنرک::ه مي تواندب::ه خ::وبي عملک::رد داشته باشد در همه اين گروهها پذيرفته خواه::د ش::د.آنه::ا گروهه::ايي را جس::تجو مي کنند که پذيرفته شوند وسطح شايستگي شان را به اثبات برسانند.اعتماد به نفس وپيشرفت بس::تگي ب::ه پاس::خهاي گ::روه ودوس::تان نزدي::ک دارد. مطالع::ات نشان مي دهندگروههاي نوج::واني پيش بي::ني کنن::ده رفتاره::اي ض::د اجتم::اعي و ترکيبي ازدوستاني است که سيگار مي کشند,مي نوشند,موادمصرف مي کنند يا يک رفتار منفي دارند.در ع::وض کودک::اني ب::ا دوس::تان مثبت ان::ديش ب::ه احتم::ال

زيادتري به وضعيت درسي مثبت,دوره آرماني وموفقيت خواهند رسيد. کودکان طرد شده به دو دس::ته وگ::روه متماي::ل مي ش::وند:کودک::ان تخريبگ::ر ب::ا سطح بااليي از خشونت وکودکان کنار کشيده از اجتماع.اين کودکان تمايل دارند ب::ا ديگ::ر کودک::ان ط::رد ش::ده و کودک::ان خش::ن ب::ا ديگ::ر کودک::اني ک::ه اعم::ال غيرطبيعي مي کنند دوست شوند. اختالالت همگروهي مي تواند به عن::وان عاليم اختالالت اضطرابي,هيجاني,بيش فعالي واختالالت سلوکي نمودار ش::ود.نداش::تن دوست, زورگويي,عدم تمايل ديگ::ران ب::ه دوس::تي ب::ا ک::ودک از عاليم اين اختالل است.لذا در برخورد با کودک الزم است در م::ورد روابطش ب::ا همس::االن,کيفيت آن,تعداد دوستان وجنس وسن آنه:ا همچ::نين تغي::يرات عم::ده در گ:روه ,رض::ايت کودک از اين ارتباط,فعاليته::ا وعاليقي ک::ه ب::ا گ::روه س::هيم مي ش::ود واحس::اس

والدين درباره آن پرسش شود. به منظور تعيين وشناخت اين اختالالت در کودکان پرسش::نامه ه::اي رفت::اري ومقياسهاي متع:دد غرب:الگري در تحقيق:ات جمعيت ش::ناختي روان ک:ودک م:ورد

(, چک ليست رفتارRutter et al 1970استفاده اند.عمومي ترين آنها مقياس راتر) (,سيستم ارزيابي رفتارConners 1994( مقياس کونرز) Achenbach 1991aکودک)

(است.Behavior Assessment System for Children(BASC)کودکان ) ( يکي از پرسشنامه هايي است ک::ه اخ::يراSDQپرسشنامه توانايي ها ومشکالت)

مورد توجه است وبه طور گسترده در کشورهاي اروپايي نه تنها جهت غربالگريبلکه براي تشخيص و پيگيري نتايج درمان نيزمورد استفاده قرارگرفته است.

:SDQ يکي از ابزارهاي غربالگري موجود, مقياسهاي راتر والدين ومعلم, ب::ه سال در کشورهاي مختلف در مطالعات جمعيت عم::ومي25طور گسترده طي

مورد استفاده ب::وده اس::ت.ب::راي تع:يين توان::ايي ه::اي مثبت کودک::ان- ب::ه خ::وبي

Goodmanضعفها- R مقياس راتر را بازبيني نم::ود وگزين::ه ه::اي1994 در سال %وحساس:::يت70توان:::ايي ه:::ا را اض:::افه نم:::ود.پرسش:::نامه آغ:::ازين وي:::ژگي

%داشت.اين مقياس تعديل شده به عنوان پرسشنامه توانايي ها ومش::کالت71براي استفاده کودکان با هوش طبيعي درآمد.

Strengthsپرسشنامه توانايي ه::ا ومش::كالت and Difficulties Questionnaire (SDQ) س::اله 4-16يك پرسشنامه مختصر غربالگري ب::راي كودك::ان ونوجوان::ان

اس::ت ك::ه توس::ط وال::دين)ن::وع وال::دين( معلم)ن::وع معلم( وي::اخود ف::رد)جهت عن::وان25( طي پنج دقيقه تكميل مي شود. اين تس::ت ش::امل 11-16نوجوانان

گروه بيش فعالي , اختالالت هيجاني , اختالالت سلوكي ,اختالالت 5است كه در تقسيمرفتار اجتماعي راتشكيل مي دهند( و Total difficultyخودهمگروهي ) كه

و مختصر ب::ودن زبان60مي شود. ارزاني,در دسترس بودن بر روي اينترنت به آن ) كه تمايل والدين را براي پاسخگويي به اين پرسشنامه اف::زايش مي ده::د(,

فاكتورمهم در مورد اين پرسشنامه است كه تشخيص در ي::ك جمعيت ب::زرگ سه را امك::ان پ::ذير مي نماي::د.عالوه ب::ر آن در مطالع::ات ومقايس::ات انج::ام ش::ده

تاح::د زي::ادي در نمون::ه گرفت::ه ش::ده از جمعيت عم::ومي ونمون::هSDQتش::خيص مطابقت دارد ضمن اينكه نشان داده شده كه درCBCLگرفته شده از كلينيك با

بيش فعالي به طورچش::مگيري به::تر اس::ت.همچ::نين در مقايس:ه ب::ا تس::ت رات::ر ب::ه هم::ان خ::وبي اس::ت در ح::الي ك::ه درع::دم توج::ه, اختالالتSDQعملك::رد

همگروهي و رفت::ار اجتم::اعي م::زيت دارد ,كوت::اهتر اس::ت وتوان::ايي ه::ا را نيزب::ه خ::وبي مش::كالت ارزي::ابي مي كن::د.اين پرسش::نامه عالوه ب::ر کش::ور منب::ع يع::ني

انگليس به طورگسترده درکشورهاي اروپايي مانن:::دآلمان,هلن:::د,ن:::روژ,س:::وئد,فنالن:::د,اس:::پانيا,ايتالي:::اونيزدر برزي:::ل,ک:::ره

جنوبي,بنگالدش,کنگو,پاکستان, ,سريالنکا, يمن وفلس::طين م::ورد مطالع::ه واس::تفاده ق::رار گرفت::ه اس::ت .ترجم::ه فارس::ي

انجام شده است.ساعدی واعتباريابي آن توسط با توجه به موارد ذكر شده بررسي كودكان دبستاني از نظ::ر س::المت رواني

ضروري به نظر مي رسد زيرا مي تواند برآورد وبازت::اب مناس::بيSDQبه وسيله از وضعيت سالمت رواني كودكان ما باشد تا با شناسايي كودكان عالوه بر بهبود ورف::ع مش::كالت رواني,وض::عيت زن::دگي وآموزش::ي آنه::ا ارتق::اء ياب::د و از ادام::ه اختالالت درسنين آتي جلوگيري گردد.عالوه بر اين بررس::ي ارتب::اط بين اختالالت سالمت رواني کودکان ومسايل دموگرافيک مي تواند عوامل مرتبط با ب::روز اين

اختالالت را معين نمايد وگروههاي پر خطر وکم خطر را مشخص سازد.

هدف اصلي طرح

-86تعيين شيوع اختالالت سالمت روان در كودكان دبس::تاني شهرس::تان بوش::هر1385

اهداف فرعي طرح

- تعيين شيوع كلي اختالالت روان در کودکان دبستاني 1 - تع::يين ش::يوع اختالالت روان در كودك::ان دبس::تاني ب::ه تفکي::ک جنس, مقط::ع,2

سواد پدر ومادر,وضعيت اقتصادي,وضعيت تحصيلي ,تعداد فرزندان ورتبه فرزن::ددر خانواده,وضعيت سکونت ومحل سکونت

فرضيات يا سواالت پژوهش با توجه به اهداف طرح

-شيوع اختالالت روان در كودكان ما مش::ابه س::اير كش::ورهاي در ح::ال توس::عه1است.

-مسايل دموگرافيك با اختالالت رواني مرتبطند.2