หนังสือสูจิบัตร | งานมหกรรมความรู้...
DESCRIPTION
ตอน ไท(ย)ม์ แมชชีน เมื่อเทรนด์โลก (ย้อนสู่) ภูมิปัญญาไทย โดย สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ OKMDTRANSCRIPT
ส�ำนกงำนบรหำรและพฒนำองคควำมร (องคกำรมหำชน)
สำรบญ
โลกใบนก�ำลงหมนไปอยำงไร?๔
อยอยำงยงยน๖
WELLNESS TRAVELERฟนเฟองขบเคลอนเศรษฐกจยคใหมทใสใจสขภำวะ
๑๑เมอภมปญญำคอแกนแท พำครวไทยสระดบโลก
๑๖วถไทย วถชำง
๒๒ชำงสบใหม
๒๔ชชองโอกำส
๒๙อยแบบไทย
๓๐สขภำพองครวม
๓๓อำหำรบำนบำน
๔๐ชำงสบใหม
๔๘รจก OKMD
๕๓
ภมปญญำไทย
4
โลกใบนควรหมนไปอยางไร?
กอนทตวเลข 0 1 จะหมนโลกใบนดวยระบบดจทล และ
‘โลกาภวตน’ไดเปลยนโลกทงใบใหคลายคลงกนมนษยขบเคลอน
โลกดวย ‘ภมปญญา’ หรอองคความรทผานการสงสมมาจาก
ประสบการณ ผานการถายทอดจากรนสรน มเอกลกษณเฉพาะ
ตามถนทอยของแตละชาตพนธหลอมรวมจนกลายเปนวถชวตและ
วฒนธรรมทเตมไปดวยคณคา
และหากจะชชดลงมาทภมปญญาของไทย เราจะพบความ
โดดเดนทเปนดงแกนแกนหลกส�าคญขององคความรแบบไทย
นนคอ ความเปนองครวม ทมองทกสงอยางสอดคลอง ไมวาจะ
เปนการใชความรทกษะหรอพฤตกรรมและความเชอมาแกปญหา
และจดการวถชวตในแงมมตางๆ ลวนสอดพองตองกน อาท
ภมปญญาในทอยอาศยกเออตอพฤตกรรมการใชชวตทงการกนอย
หลบนอน รวมไปถงการดแลสขภาพและอาชพ ในขณะเดยวกน
กก�ากบความสมพนธระหวางกนในระดบครอบครวไปจนถงชมชน
โยงใยเชอมตอถงกนในทกๆดาน
นอกจากน ภมปญญาไทยยงแสดงใหเหนถงความสมพนธ
ระหวางคนกบธรรมชาตอยางแยกขาดจากกนไมได เนอหาของ
ภมปญญาไทยลวนอธบายปรากฏการณธรรมชาตอยางชาญฉลาด
และสรางบรรทดฐานขนมาเพอใหมนษยใชชวตใหสอดคลองกบ
ธรรมชาตในลกษณะของกฎเกณฑทตองพงปฏบตและสงทตอง
ละเวน ซงความเดนชดของภมร อยางไทยกคอการไมพยายาม
5
เอาชนะธรรมชาต แตอาศยการเรยนร ปรบตว จดการ และ
แกปญหาจากวถของตนเพอใหอยรวมกบธรรมชาตไดอยางยงยน
เปนวธทออนโอนและสะทอนถงความเคารพในธรรมชาตอนยงใหญ
แตกฉลาดในการหยบจบประโยชนทอย ในธรรมชาตมาใชได
อยางนาทง
แมวาในปจจบน ภมปญญาเกาทมเรมหายไปจากวถชวต
โลกาภวตน โลกก�าลงหมนไปขางหนาดวยเทคโนโลยล�าสมย
ตอบโจทยความตองการของมนษยดวยแผนการตลาดทซบซอน
แตมนษยกเรมตระหนกแลววา โลกทหมนไปดวยความพยายาม
ท�าลายและเอาชนะธรรมชาตเปนระเบดเวลาทเรมจดชนวนความ
รบผดชอบตอโลกใบนมากขนดวยค�าวา ‘ยงยน’ จงเปนมากกวา
กระแสและกลายเปนทศทางทโลกจะหมนไปในอนาคต
และเมอมองลกลงไปในแนวคดพนฐาน ความยงยนทโลก
พดถงตอนนกลบสอดพองตองกบภมปญญาไทยทเรามอยางม
นยส�าคญ หากแยกยอยเปนขอๆ เราอาจพบความเหมอนกนของ
sustainablearchitectureกบเรอนไทยเราอาจจะพบวาแนวคด
holistic health ไมใชอะไรทไกลเกนแพทยแผนไทยและแนวคด
‘อยดกนด’สงคมผสงอายทจะเกดขนกเขาจงหวะกบอธยาศยและ
การอยรวมกนเปนครอบครวใหญแบบไทยและในขณะทเทคโนโลย
ก�าลงกาวไกลแตการใหคณคากบงานทกษะมากฝมอทเตมไปดวย
‘ความเปนมนษย’ กพสจนแลววา วถชางทเรามไมใชขวตรงขาม
ทถกละเลย
นเปนเพยงตวอยางเลกนอยเพอใหเหนภาพตรงกนแตสาระ
ส�าคญอาจไมไดอยทความเหมอนหรอตางเทากบเราจะไดอะไรจาก
สงทก�าลงจะเกดขน
หากในอดตเราเคยเปน‘ผตาม’คอยวงใหทนกระแสทสราง
จากโลกตะวนตกแตอนาคตอนใกลนสถานะของเราอาจจะเปลยน
ไปถาเราเขาใจสงทเรามและสงทโลกเปนไดชดเจนพอ
โลกใบนควรหมนไปอยางไร?
เราอาจเปนผทตอบไดดทสด
6 ค�าวา‘อยเยนเปนสข’นาจะอธบายวถชวตและความเปนอย
ของคนไทยในอดตไดชดเจนทสด
ดวยภมปญญาในการอยอยางกลมกลนกบธรรมชาต และ
ความฉลาดในการดงคณประโยชนเหลานนมาใชคนไทยจง‘ปลก’
บานตามทศทางลมทชวยใหอากาศถายเทและเยนสบาย ร จก
ดงเอาแสงธรรมชาตมาใชในบานอยางเหมาะสม เคารพความ
เปลยนแปลงของฤดดวยบานทพรอมรบมอทกสถานการณรวมไปถง
วธการใชชวตในรายละเอยดปลกยอยอกมากมายทสะทอน
ความเขาใจในสงแวดลอมรอบตว
เมอยคสมยเปลยนไป ไทยรบวฒนธรรมตางชาตเขามา
โดยปราศจากการวพากษบานทเคยเปดโลงรบลมเยนๆถกเปลยน
ใหปดทบเพอตดเครองปรบอากาศคลายรอน สวนครวหลงบาน
หายไปเพราะอาหารส�าเรจรปและตเยน ทอย อาศยกลายเปน
เครองมอสะทอนรสนยมทขดแยงกบวถชวต และความเปนอย
ในปจจบนถอยหางจากธรรมชาตมากขนทกท
บานไรคนถน จ.เชยงใหม
อยอยางยงยน
7
จนมาถงวนทโลกหนมาใหความส�าคญกบความยงยนการใช
ชวตอยางสอดคลองกบธรรมชาตกลายเปนเปนกระแสอนาคตไมใช
การเดนไปขางหนา แตคอการถอยหลงกลบไปสอดตทเคยเปน
และ‘อยเยนเปนสข’คอสงทโลกและเราก�าลงตองการ
ยงยนอยำงรวมสมย
หากจะพดเรองสถาปตยกรรมยงยนโมเดลอาคารเขยวของ
โลกตะวนตกอาจไมตอบโจทยของโลกอกฝงเพราะวสดการจดการ
ไปจนถงฐานความคดลวนเกดจากสภาพแวดลอมและวฒนธรรม
ทแตกตาง แนวคดในการกลบไปหา ‘ราก’ ในวถชวตดงเดม
ของตวเองจงเปนค�าตอบทถกตองค�าถามทวา ‘ปของคณคอใคร’
‘ทวดของคณเคยใชชวตอยางไร’เปนเหมอนจดเรมตนงายๆทท�าให
ยอนกลบไปมองภมปญญาทซอนอยในทกครอบครว โดยแฝง
แนวคดส�าคญเกยวกบการเคารพและไมพยายามเอาชนะธรรมชาต
ซงคอแกนแทของความยงยนนนเอง
หากสถาปตยกรรมยงยนในบรบทของสงคมไทยใชวาจะตอง
อยในรปแบบหลงคาจว ใตถนสง ฝาปะกน เทานน แตคอการน�า
ภมปญญาและองคความรดงเดมทสอดคลองกบสงแวดลอมรอบตว
มาปรบใชดวยการ ‘คด’ และ ‘ออกแบบ’ ใหมากขนเพอให
ตอบโจทยกบวถชวตทเปลยนแปลงไปตามยคสมยโดยไมขดแยง
กบธรรมชาต ซงการน�ามมมองสถาปตยกรรมพนถน (Domestic
Architecture) มาถอดความ วาท�าไมแตละทองถนถงมรปแบบ
การอยอาศยทแตกตางกนไปตามพฤตกรรมและสภาพแวดลอม
โดยศกษาภมปญญาเรองการใชประโยชนและอยรวมกบธรรมชาต
ทงในแงการใชงานและสนทรยะ บานรวมสมยทเขาใจแนวคดน
จงสามารถดงเอาคณประโยชนของแสงแดดมาใชไดอยางเหมาะสม
ออกแบบทศทางของแสงและความสลวได อกทงยงเพมสนทรยะ
และเรองราวใหกบบานดวยธรรมชาตรอบตว
8
ความฉลาดในการออกแบบพนทใชสอยของครอบครวและ
ชมชนเปนอกความโดดเดนหนงของสถาปตยกรรมพนถนดวยพนท
ใชสอยไมไดก�าหนดแครปแบบการใชงาน แตหมายรวมไปถง
พฤตกรรมความสมพนธความเคารพและจารตอนด เพราะการ
อาศยอยในครอบครวใหญการสรางปฏสมพนธของสมาชกในบาน
และการจดสรรพนทสวนตวตองเปนไปอยางกลมกลน ไมไกลชด
เกนไปและไมหางไกลเกนควรซงการจดการพนทดงกลาวนเมอน�า
มาปรบใชกบสถาปตยกรรมรวมสมยจะชวยลดปญหาความหางเหน
ของคนในครอบครวซงถกปดกนดวยประตหองและโลกสวนตว
นอกจากนสถาปตยกรรมพนถนยงซอนภมรเรองความยงยน
ของวสดภมปญญาเชงชางและการจดการวถชวตซงน�าองคความร
เหลานนมาออกแบบสถาปตยกรรมรวมสมย ถอเปนวธทนาสนใจ
และตอบโจทยใหญเรองความยงยนอยางไทยไดเปนอยางด
เมอวสดทองถนคอ ‘เสำหลก’ของบานนวตกรรม
ภาพจ�าเกยวกบทอย อาศยและเมองในโลกอนาคตก�าลง
จะเปลยนไป จากเมองล�าสมยทเตมไปดวยวสดโฉบเฉยว ฟอรม
แปลกตา และเทคโนโลยซบซอนจะถอยกลบมาสการออกแบบ
ทเรยบงาย แตล�าหนาดวยฟงกชนทเกดจากการใชวสดและ
การออกแบบอยางเขาใจในบรบทของพนทพฤตกรรมมนษยและ
สภาพแวดลอม วสดทองถนจงกลายเปนใจความส�าคญในฐานะ
เครองมอเชงนวตกรรมทตอบโจทยการออกแบบทอย อาศย
ลดผลกระทบตอสงแวดลอม (Low Environmental Impact)
และเหมาะสมกบบรบททางชนชนในสงคม (Socio-Economic
Context)นนคอทกชนชนสามารถเขาถงไดในราคาทสมเหตสมผล
ดวยการออกแบบทด
9
การพฒนาบานนวตกรรมยงยนจงไมไดใหความส�าคญกบเทคโนโลยชนสงเทากบความฉลาดในการประยกตวสดทองถน งานฝมอชางและวทยาศาสตรผานการคนควาทดลองน�าเอาวสดทองถนมาเปนวตถดบส�าคญในการออกแบบอยางยงยนเพอพฒนาเทคโนโลยการกอสรางใหเปนมตรกบสงแวดลอมมากขน และสอดคลองกบบรบทของชนชนทางสงคมตวอยางเชนโปรเจกตบานนวตกรรม‘วอลลเฮาส(WallHouse)’ทประเทศอนเดยซงผนวกองคความรพนบานเขากบงานออกแบบรวมสมยโดยเขาไปท�างานกบชางฝมอเครองปนดนเผาเกาแกในชมชนจนไดวสดกอสรางททงแขงแรง กนน�า ทนรอนทนหนาวไดด และมน�าหนกเบาไมเสยง เมอเกดแผนดนไหวอกทงยงสรางนวตกรรมโดยอาศยพลงงานจากแสงอาทตยดวยหลกการ Solar Passive เพอผลตไฟฟาใช ภายในบาน นอกจากโปรเจกตบานนวตกรรมอกหลากหลายทมวสด ทองถนเปนเสาหลกแลว ยงมโครงการ เออรเบน อโค คอมมนต(UrbanEco-Community)พนทสาธารณะทถกออกแบบมาเพอตอบโจทยความยงยนในทกดาน ทงลดความแออดของอาคารตกแถวดวยการเปดชองวางตรงกลาง ท�าใหอากาศถายเทด เชอมทางเดนระหวางอาคารเขาดวยกนเพอความสะดวกสบาย โดยใชวสดรไซเคลในทองถนทงสน นนชใหเหนวาภมปญญาในการจดการวสดทองถนบวกรวมเขากบการออกแบบบนพนฐานของความยงยน เปนนวตกรรมทโลกตองจบตา
‘ไมไผ’ วสดทางเลอกแหงอนาคต
เมอเทรนดของการอยอาศยใหความส�าคญเรองความยงยน
เหลานกออกแบบและผผลตตางพยายามเฟนหาวสดใหมๆทเปน
มตรกบสงแวดลอม และไมไผก�าลงกาวขนมาเปนหนงใน ‘วสด
ทางเลอก’ ททวโลกก�าลงจบตามองในขณะน ดวยความแขงแรง
และยดหยน (Durability) ประยกตเพอปรบใชไดหลากหลาย
รปแบบสามารถปลกทดแทนไดภายในระยะเวลาเพยง3ปและ
10
น�ากลบมาใชใหมได (Renewability) อกทงยงสงผลกระทบ
ตอสงแวดลอมนอยทสดเมอเทยบกบวสดสงเคราะหอนๆ(Sustain-
ability) ไมไผจงถกนยามใหเปน ‘ทองค�าสเขยว’ ทมมลคาสง
ในตลาดโลก โดยบรษท อโคแพลนเนต แบมบ (EcoPlanet
Bamboo)ผสงออกไมไผรายใหญของโลกคาดการณวามลคาไมไผ
ในตลาดของป 2015 จะสงถง 2 หมนลานดอลลารสหรฐ
ซงนอกจากผน�าอยางจนและอนเดยแลว ประเทศในแถบเอเชย-
ตะวนออกอยางฟลปปนส อนโดนเซย เวยดนาม พมา และไทย
ตางกมโอกาสในตลาดสเขยวน
โอกาสของไมไผไทยในตลาดโลกมไมนอย เพราะนอกจาก
ไทยจะมไมไผทองถนกวา30ชนดคนไทยยงมองคความรดานไมไผ
จากการสรางทอยอาศยแบบ‘เรอนเครองผก’ในอดตอกทงยงม
ความช�านาญและเขาใจในธรรมชาตของไมไผทงการน�ามาใชและ
การบ�ารงรกษาไดเปนอยางด โอกาสจงไมไดจ�ากดอยแคตลาด
สงออกไม ไผ แต หมายรวมไปถงการออกแบบสรางสรรค
สถาปตยกรรมไมไผดวยภมปญญาทสงสม และกาวผานขดจ�ากด
เดมๆไปสสงใหมทตอบโจทยทงความรวมสมยและความยงยน
ทมา : “Booming bamboo: The next super-material?” จากส�านกขาว BBC, บทความ “Bamboo is green gold: Vajpayee” จากนตยสาร Times of India, บทความ “Bamboo: can it live up to the ‘green gold’ hype?” จาก www.theecologist.org, www.anupamakundoo.com, www.arsomsilp.ac.th, www.bambooroo.net, www.fosterandpartners.com, www.greengold-bamboo.com
SONEVA KIRIตราด
11
จากรายงานการประชมใหญดานเศรษฐกจการทองเทยว
เชงสขภาวะโลกในป 2013 (Global Wellness Tourism
Economy)ทกรงนวเดลประเทศอนเดยเปดเผยวาอตสาหกรรม
การทองเทยวเชงสขภาวะจะเตบโตขนอยางรวดเรวมากทสด
ในตลาดการทองเทยวอนเนองมาจากพฤตกรรมและความตองการ
ของผบรโภคทซบซอนยงขนโดยคาดวาจะสรางเมดเงนสะพดสงถง
678.5 พนลานเหรยญสหรฐในป 2017 ซงสถตดงกลาวบงชวา
ผบรโภคยคถดไปไมเพยงสนใจวธการดแลสขภาพของตนเองในชวต
ประจ�าวนเทานน แตยงมองหาการทองเทยวทพรอมบรการ
ดานสขภาพแบบครบวงจร โดยเฉพาะกลมเปาหมายหลกอยาง
ประชาชนในยโรปและอเมรกาเหนอ ทงยงคาดการณวาธรกจ
ทเกยวของกบสขภาพในประเทศแถบเอเชย ละตนอเมรกา และ
ตะวนออกกลางจะเตบโตเพมขนกวา50%
ความตองการดงกลาวไดนยามนกทองเทยวกลมใหมทเรยก
วา ‘Wellness Traveler’ ซงจะมกระบวนทศนดานการดแล
สขภาพทแตกตางไปจากเดม และตระหนกวาจดสงสดของการม
สขภาวะทด(StateofOptimalHealth)ไมใชแคการรกษาโรค
ใหหายหรอมสขภาพกายแขงแรงเทานน หากครอบคลมไปถง
การดแลความสวยงามใหดออนเยาว การใชชวตในสงคมและ
สภาพแวดลอมทเปนมตรสนใจการทองเทยวเชงสงแวดลอมเลอก
บรโภคอาหารเพอสขภาพ ตลอดจนมองหากจกรรมเชงสนทรยะ
ทชวยผอนคลายจตใจ เชน การสวดมนต เลนโยคะ ท�าสมาธ
ทส�าคญ นกทองเทยวเหลานมก�าลงซอมหาศาลและยอมจาย
เพอสงทดทสดส�าหรบตนเอง
WELLNESS TRAVELERฟนเฟองขบเคลอนเศรษฐกจ ยคใหมทใสใจสขภาวะ
12
ซงหากยอนมามองทรพยากรและองคความรดานการแพทยของไทยจะพบวา เราสามารถตอบสนองความตองการใหม ของผบรโภคไดอยางรอบดาน ทงการบ�าบดรกษาของการแพทย แผนไทยและสมนไพรไทย โรงพยาบาลเอกชนและคลนกทผานเกณฑรบรองตามมาตรฐานสากลHospitalAccreditationและมาตรฐานJCIรวม529แหงและ29แหงตามล�าดบมเวชศาสตรความงามและเวชศาสตรผสงอาย ไปจนถงศาสตรการนวด ธรกจ สปา และการบรการทไดรบการยอมรบในระดบแถวหนาของโลกสงเกตไดจากอตราการเตบโตของอตสาหกรรมการทองเทยว เชงสขภาพในไทยทเพมสงขนทกป โดยในป 2013การทองเทยวเชงสขภาวะสรางมลคาใหกบประเทศไมต�ากวา 69.4 พนลานเหรยญสหรฐ มชาวตางชาตเขามารบบรการดานสขภาพรวม 1.4ลานครงสงผลใหประเทศไทยตดอนดบท14ของประเทศทวโลกทสรางรายไดสงสดจากอตสาหกรรมการทองเทยวดงกลาว คงไมเกนจรงไปนก หากจะกลาววาเรามศกยภาพในการแขงขนมากเพยงพอทจะกาวขนมาเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต(MedicalHub)ในอนาคตอนใกลน
นวดแผนไทย โอกาสของธรกจสปาไทยทโลกยอมรบ
เมอผลวจยลาสดไดเขามารองรบวาวชานวดไทยมสวนชวย
ใหการไหลเวยนของเลอดลมดขนชวยผอนคลายกลามเนอเสนเอน
ผงผด ท�าใหขอตอท�างานดขนและยดอายการใชงานใหนานขน
กระตนระบบประสาท และอวยวะตางๆ ใหตนตว ตอบสนองตอ
สภาพแวดลอมไดดและท�างานอยางมประสทธภาพปองกนและ
บรรเทาอาการเคลดขดยอกกลามเนอและขอตอตางๆ เชน ปวด
หลงปวดไหลปวดศรษะขอแพลงโรคอมพฤตฯลฯขณะเดยวกน
กแสดงใหเหนวาการสมผสชวยเยยวยาสภาพจตใจของคน
เพมความสดชน แจมใส ผอนคลายจตใจไดเชนกน จงไมแปลกท
ธรกจสปาและนวดไทยจะมอตราการเตบโตอยางตอเนองทกป
13
เฉลยปละ5-6%สรางรายไดเฉลยปละประมาณ15,000–16,000ลานบาท โดยเฉพาะในกรงเทพฯ และเชยงใหม ซงกลมลกคา สวนใหญ80%เปนนกทองเทยวชาวตางชาตเชนสงคโปรฮองกงสหรฐอเมรกาฯลฯ อยางไรกตามทกวนนยงคงมรานนวดสปาหลายแหงทไมไดมาตรฐานและขาดบคลากรทมคณภาพจากการส�ารวจโดยสมาคมสปาไทยในป2011พบวามจ�านวนสถานประกอบการทขนทะเบยนและไดรบรองมาตรฐานจากกระทรวงสาธารณสขเพยง1,436แหงเทานน ลองนกภาพตามวาเรามศาสตรดานการนวดเกาแกและบรการเปนเลศแตกลบขาดทกษะดานแรงงานและความเชยวชาญเฉพาะดานซงไมนาจะสงผลดเทาไรนกเมอสงคมไทยก�าลงจะกาวเขาส ตลาดการแขงขนในประชาคมอาเซยน ทางกระทรวงสาธารณสขจงสนบสนนใหหนวยงานภาครฐและผประกอบการ มงพฒนาบคลากรพฒนาทกษะแรงงานและการสอสาร ไปจนถงวางกลยทธการบรหารธรกจภายใตแนวคดแบบองครวมโดยประยกตภมปญญาไทยทมอยใหเกดประโยชน เชน บรการดวยกรยามารยาททงดงาม ความเคารพนบนอบ ความร เกยวกบสมนไพรพนบานและความรความเขาใจและทกษะในศาสตรนวดแผนไทยอยางถองแท เพอสรางจดยนทแตกตางไปจากธรกจสปาอนในประเทศอาเซยน และพรอมผลกดนใหธรกจสปาและ นวดแผนไทยเปนจดหมายส�าคญของการทองเทยวเชงสขภาวะ(WellnessDestination)ไดในทสด
เสนประธานสบ
14
ธาตเจาเรอน หลกใหญใจความของแพทยแผนไทย
คนไทยในอดตมองวามนษยเปนสวนหนงของธรรมชาต ทงในมตทางกายภาพดานรางกายทมองอวยวะตางๆเชอมโยงกนเสนเอน เสนเลอดตางๆ และมตขององครวมคอ การมองการ เชอมโยงของรางกายกบจตใจสภาพแวดลอมตลอดจนพฤตกรรมและลกษณะนสยของมนษย ซงมนยสอดคลองกบปรชญากรกโบราณของเพลโต และพาราเซลซส รวมทงศาสตรการแพทย ตะวนออก ทใหความส�าคญกบการปรบความสมดลของรางกาย ใหสอดคลองกบธรรมชาตเชนกน แนวคดทวามนษยเปนสวนหนงของธรรมชาตนปรากฏ ในทฤษฎแพทยแผนไทย ตงแตการจ�าแนกคนไข ดวยแนวคด แบบองครวมกอนการวนจฉยหรอรกษาโรค โดยวเคราะหจาก ธาตเจาเรอนหรอสาเหตทางรางกาย(คดเปน70%)และจกรราศซงมอทธพลตอจตใจ(คดเปน30%)โดยแบงลกษณะคนออกเปน 4ประเภทตามธาตเจาเรอนซงม2ลกษณะคอธาตเจาเรอนเกดตามวนเดอนปทปฏสนธและธาตเจาเรอนปจจบนซงพจารณาจากบคลกลกษณะอปนสยและภาวะดานสขภาพกายและใจหากธาตทงสในรางกายขาดความสมดล มนษยกจะเจบปวยดวยโรคทเกดจากจดออนตามเรอนธาต นบเปนการรกษาทมองเหนความ เชอมโยงกนของรางกายและจตใจทสะทอนออกมาในปจจบน การรกษาโรคชนดหนงกบคนทมธาตแตกตางกนจงตองใชต�ารบยาสมนไพรวธการรกษาหรอแมแตใหค�าแนะน�าการปรบพฤตกรรมการใชชวตแตกตางกนไปตามเงอนไขของแตละบคคลซงคอจดเดนส�าคญของแพทยแผนไทย อกแนวทางหนงในการพฒนาแพทยแผนไทยใหไดรบ การยอมรบในเชงมาตรฐานนาจะเปนการ‘ประยกต’น�าแกนแทอนชาญฉลาดบวกเขากบเทคโนโลยและการวดผลทจบตองไดและเปนวทยาศาสตร เพอเปนอกฐานส�าคญทประเทศไทยจะสามารถตอบโจทยการเปนศนยกลางสขภาพองครวมนานาชาต (HolisticMedicalHub)ดวยศาสตรดงเดมของเราเอง
15
คลอดธรรมชาตกบหมอต�าแย : แงงามของการใหก�าเนด บอยครงทภาพจ�าของการท�าคลอดกบหมอต�าแยในละครและภาพยนตรไทยจะถกบดบงดวยมายาคตของความนากลว ไมปลอดภย ไมสะอาด หรอหนไมพนเรองความเชอผสางโชคลางท�าใหคณแมยคหลงๆกลวการคลอดแมวาทางองคการอนามยโลกจะออกมาชแจงวา 85% ของผหญงตงครรภสามารถคลอดเองไดยกเวนกรณครรภผดปกตและกระแสการคลอดธรรมชาต(ActiveBirth)กเรมเตบโตมากขนในโลกตะวนตกผานแคมเปญFreeBirthและสมาคมของหมอต�าแย (Midwifery) ประจ�าประเทศเยอรมนสหราชอาณาจกร และเนเธอรแลนด อกทงมความตนตวจาก คณพอคณแมยคใหมทเรมมองหาวธการคลอดทไมจ�าเปนตองผาตดเพราะเชอวาเปนวธธรรมชาตทนาจะมผลดตอสขภาพของเดก มากทสดโดยปจจบนพบวาคณแมรนใหมในอเมรกาและประเทศในแถบสแกนดเนเวยเลอกทจะคลอดบตรแบบธรรมชาตมากถง71%และ85%ตามล�าดบ โฟกสกลบมาทภมปญญาไทย การคลอดแบบธรรมชาตกบหมอต�าแยนนนาสนใจทงในแงแนวคดและกระบวนการเพราะมองการถอก�าเนดเปนความงดงามและเปนเรองนายนดการเตรยมตวตงแตกอนระหวางไปจนถงหลงการคลอดครอบรวมทงเรองอาหารการกน การใหการศกษา ประเพณ และวฒนธรรม หมอต�าแย จะไมปฏบตกบคณแมในฐานะ‘ผปวย’ในโรงพยาบาลแตจะสอนใหผหญงเรยนรการเปนแมคนและเตรยมความพรอมใหก�าเนดลกตงแตกอนคลอดการสอนใหลกในทองหายใจตามจงหวะของเสยงธรรมชาตเพอเปนบทเรยนแรกทลกควรไดรบเมอลมตาดโลกรวมไปถงการนวดเพอใหคณแมสามารถแบกรบน�าหนกของรางกายทมากขนทเรยกวา‘แตงทอง’และสอนใหคณแมร จกการ‘คลายคลอด’ซงเปนวธการคลอดทไมตองเบงจนเกดความเจบปวดและการดแลคณแมหลงคลอดเพอใหฟ นตวและแขงแรงไดรวดเรว ซงแตกตางไปจากการคลอดทคนยคใหมคนชน
ทมา : บทความ “วถธรรมชาต เพอการคลอดธรรมชาต” จาก www.birthababy.com, บทความ “รทน ‘ภมแพ’ เมอคณแมตอง ‘ผาคลอด’” จาก www.thairath.co.th, www.chivasom.com, www.moph.go.th, www.watpomassage.com, www.thaihealth.or.th, www.thaicam.go.th
16 จากกระแสตนตวในกลมปจเจกสการเปลยนแปลงระดบ
มหภาค ยอมปฏเสธไมไดวาในวนน ความตองการของผบรโภค
ทวความซบซอนขนมากทงในแงความปลอดภยของอาหารความ
โหยหาผสสะและประสบการณสดใหมแปลกตาคณคาและเรองราว
ความเปนมากลายเปนเกณฑการตดสนใจซอสนคาอปโภคบรโภค
ขณะททวโลกก�าลงตนเตนกบอาหารญป นทแสนละเมยดและ
มนตเสนหของเครองเทศทแฝงอยในแกงรสเผดรอนของอาหาร
อนเดยรานอาหารไทยทชอ‘น�า(Nahm)’กลบมดใจเหลานกชม
ตวยงและบรรดาลกคาตางชาตไดอยหมด ดวยอาหารไทยระดบ
พรเมยมทร มรวยดวยวฒนธรรมตามแบบฉบบครวไทยแทๆ
(Authentic Cuisine) โดยใชวตถดบทองถนสดใหมตามฤดกาล
กระบวนการปรงตามต�ารบอาหารไทยพนถนและอาหารไทยชาววง
เพอคงเอกลกษณของรสชาตทแทจรง จนไดรบการยกยองจาก
theworlds50best.com ใหเปนรานอาหารทดทสดในเอเชย
ประจ�าป2014และยงตดอนดบ1 ใน50รานอาหารยอดเยยม
ของโลกอกดวย
หลนกงรานน�า (NAHM)
เมอภมปญญาคอแกนแท พาครวไทยสระดบโลก
17
คานยมใหมนก�าลงบอกอะไรกบเรา?
ผอยเบองหลงความส�าเรจของรานอาหารแหงน คอ เดวด
ทอมปสน (David Thompson) เชฟชาวออสเตรเลยชอดง
ทคร�าหวอดในวงการอาหารไทยมาเกอบ30ปดวยความหลงใหล
ในความหลากหลายของวฒนธรรมและอาหารไทย ตงแตอาหาร
รมทางไปจนถงต�ารบชาววง อาท ต�ารบสายเยาวภา ต�ารบ
แมครวหวปากของทานผหญงเปลยนภาสกรวงศ และต�ารบของ
เจาจอมพศวบนนาคทงยงศกษาคนควาดานประวตศาสตรสงคม
และวฒนธรรมไทยทเกยวของผานจดหมายเหตของนกบวช
นกส�ารวจ ตงแตสมยสโขทย อยธยา เรอยมาจนถงรตนโกสนทร
ท�าใหเขาตดสนใจเปดรานอาหารน�าทกรงลอนดอน ซงถอเปน
รานอาหารไทยแหงแรกในโลกทควาต�าแหนงรานอาหารระดบ
มชลนสตาร 1 ดวงมาครองไดส�าเรจ กอนจะยายมาเปดกจการ
ในประเทศไทยอยางเตมตวทโรงแรมเมโทรโพลแทน กรงเทพฯ
(TheMetropolitanBangkok) ในป 2010 โดยคดสรรวตถดบ
ในการปรงทดทสดจากแตละทองถน อาท ขาวหอมมะลพนธ
ทองถนจากจงหวดสรนทรหรอปลาราปลาชอนจากจงหวดสงหบร
และเสร ฟแบบส�ารบไทยทอดมดวยสารอาหารครบตามหลก
โภชนาการ สวยงาม เรยบงาย และรวมสมย หากยงคงชจดเดน
ของอาหารไทยทเนนพชผกสมนไพรไทยเปนสวนประกอบหลกและ
ปรงเผดจดจานตามแบบฉบบทองถน
เปนไปไดวานอกเหนอจากการเสรฟประสบการณแหงรสชาต
‘แท’ อกหนงปจจยส�าคญทท�าใหรานอาหาร ‘น�า’ ยงคงไดรบ
คะแนนนยมไมสรางไปตามกระแสกคอความมงมนจรงใจของเชฟ
หวเรอใหญและลกทมทพยายามรกษาหวใจส�าคญของวถการกนอย
แบบดงเดมของไทยทพงพาธรรมชาตน�าเสนอใหมใหจบตองไดงาย
และผสมผสานกลมกลนไปกบไลฟสไตลของคนยคใหมไดอยาง
กลมกลอมโดยไมท�าลายความหลากหลายทางธรรมชาตหรอแมแต
รากเหงาของวฒนธรรมนนเอง
18
เมออาหารพนถนกลายเปนเทรนด
การทรานอาหารแอตตกา (Attica Restaurant) ในกรง
เมลเบรนไดรบการยกยองจาก theworlds50best.com ใหเปน
รานอาหารดทสดในประเทศออสเตรเลยและตดอนดบ 1 ใน 50
รานอาหารทดทสดในโลก ตอกย�าวา เทรนดอาหารพนถนดงเดม
(Indigenous Food) กลายเปนประสบการณใหมทนกกนทวโลก
อยากลมลองเบนชวร(BenShewry)เชฟและเจาของรานไดหยบ
เมนอาหารดงเดมของชนเผ าอะบอรจนทอาศยอย ในทวป
ออสเตรเลยมาน�าเสนอใหมโดยเชาสวนสาธารณะเพอท�าฟารมและ
ปลกผกพนบานเอง รวมทงใชวตถดบทเกบจากปา เชน ถวไพน
ทองถนทเกบไดเฉพาะในภเขาบนยา (Bunya Nuts) ผกชายฝง
ทขนอยตามโขดหนรมทะเล (Rock Samphire) มะนาวนวมอ
(FingerLimes)ผลไมทองถนสแดง(Quandong)ซงเปนพนธทม
ในออสเตรเลยและนวซแลนดเทานน เพอรกษาความยงยน
ทางอาหารและโลกใบนและทส�าคญการรอฟนวฒนธรรมของกลม
ชาตพนธทครงหนงถกครอบง�าหรอสญหายไปทามกลางการแผ
อทธพลของชาตตะวนตก (Westernization) ท�าใหคนรนใหม
ไดเรยนรคณคาของอาหารแทๆทมเสนหไมยงหยอนไปกวาอาหาร
ฟวชนหรหราราคาแพงแมแตนอย
ย�าชะครามรานโบ.ลาน
19
หากกลบมามองทประเทศไทย รานอาหารทองถนเลกๆ
ทชอ‘ครวใบโหนด’จงหวดสงขลากน�าเสนอรสชาต‘บานบาน’
อยางไมยงหยอนไปกวากนดวยสตรเกาแกแบบอาหารพนบานจาก
คาบสมทรสทงพระ ซงเปนคาบสมทร 3 น�าทมความหลากหลาย
ทางทรพยากรอาหารและความรมรวยทางวฒนธรรมสงมากโดยม
คนเฒาคนแกในหมบานอาสาเปนพอครวแมครวแลวถายทอด
เคลดลบกนครวใหกบลกหลาน และทนาสนใจกวานน คอรานน
เกดจากพลงของการรวมตวของชมชน วตถดบทใชในรานรบซอ
มาจากชาวบานทปลกผกผลไมปลอดสารพษ และบางสวนเกบมา
จากธรรมชาต รวมทงไดรบการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐ
ในการฟนฟและรวบรวมพชพนธทองถนกวา 100 สายพนธทเคย
สญหายไปใหกลบคนมา อาท ขาวสงขหยด ซงกลบมาเปนทรจก
อกครง ครวใบโหนดจงไมใชแควสาหกจชมชนสรางรายได แตยง
เปนชมชนตนแบบทสามารถรกษาความยงยนทางอาหารทงในแง
วตถดบทองถนและวธการปรงดงเดมใหคงอยเปนมรดกทางรสชาต
ตอไป
อาหารพนถน กนอยางยงยน
เมอพดถงเรองความมนคงทางอาหารและวกฤตอาหารทโลก
ก�าลงตนตว คนไทยสวนใหญมกคดวา ‘เรองนไมเกยวกบเรา’
ซงอาจเปนเพราะประเทศไทยมอาหารอดมสมบรณตลอดทงป
ราคาถก เขาถงงาย และไมเคยประสบภาวะขาดแคลนอาหาร
แตประเดนทแทจรงของปญหานกคอ ผบรโภคในเมองไทยไมม
โอกาส‘เลอก’อาหารมากนกอาหารคณภาพดปลอดสารพษและ
เปนมตรกบสงแวดลอมในไทยยงไมมพนทมากพอคนสวนใหญจง
จ�าเปนตองกนแตอาหารทตลาดก�าหนดใหซงไมมความหลากหลาย
และน�าไปส ปญหาวตถดบทองถนหรอผกผลไมพนบานถกลด
บทบาทและอาจสญพนธไดในอนาคต
หากจะเรมลงมอแกไขปญหาน ตนทางอาจไมไดอยทผผลต
อาหารเทานน เพราะในอกฟากฝง ผบรโภคเองกตองเขาใจความ
20
เชอมโยงทงกระบวนการ ถาตงตนงายๆ ดวยการกลบไปสอาหาร
พนถนของไทย กจะพบวาอาหารทปรงจากวตถดบพนบานเปน
อาหารทร มรวยไปดวยภมปญญา ในการดงคณประโยชนจาก
ธรรมชาตมาเปนอาหารมเรองราวและวฒนธรรมเฉพาะตวมนใจ
ไดวาปลอดภยจากสารพษ เพราะไมตองเขาส ระบบการผลต
เปนจ�านวนมากเพอการคาอกทงยงหากนหาเกบไดตามฤดกาลโดย
มสรรพคณเกอหนนมนษยในชวงเวลาทเหมาะสม ซงเอกลกษณ
อนโดดเดนเหลานลวนเปนค�าตอบของความยงยน
ส�ารบเลกๆของอาหารพนถนจงกลายเปนเรองใหญเพราะ
การกนคอวธรกษาพชพนธและอาหารทองถนไวซงหมายรวมไปถง
การสรางความมนคงทางอาหารในอกทางหนงนนเอง
อาหารบานบาน : รสอรอยในความทรงจ�า
อกเทรนดอาหารทเตบโตอยางมากในฝ งตะวนตกกคอ
คอมฟอรตฟด(ComfortFood)หรอเมนทองถนงายๆประจ�าบาน
ทคณแมหรอคณยายเคยท�าใหทานซงปกตจะสบทอดและซอนอย
กนครว แตเมอโลกหมนเรวขน อาหารรสชาตเดมๆ เหลานคอยๆ
หายไปเพราะอตสาหกรรมอาหารส�าเรจรปและการผลตอาหาร
จ�านวนมาก อาหารยคใหมจงมรสชาตคลายกนจนไมเหลอ
เอกลกษณและนนท�าใหคนโหยหารสชาตในความทรงจ�าทเคยกน
ในอดตจนกลายเปนกระแสทเชฟและรานอาหารยคใหมจ�านวนมาก
อาแขนรอรบในขณะเดยวกนการปรงอาหารกนเองทบานกกลาย
เปนงานอดเรกยอดฮตทไดใชเวลาเลอกและปรงสงทดทสดส�าหรบ
ตวเองพรอมกบไดใชเวลารวมกนในครอบครวดวย
ประเทศไทยเองกไมมขอยกเวนรานอาหารต�ารบคณยายและ
ฝมอคณแมเกดขนมากมายเพอน�าเสนอเมนทองถนทไมผานการ
ปรงแตงเกนลนจากวฒนธรรมและวตถดบตางชาต และพยายาม
คงเอกลกษณดงเดมของต�ารบไทยทสบทอดตอกนมา ซงหนงใน
เอกลกษณส�าคญทเปนหลกของ ‘อาหารบานบาน’ กคอรสชาต
เฉพาะถนทไดจากเครองปรงหลากหลายไมวาจะเปนน�าปถวเนา
21
ทมา : หนงสอเรองเลาอาหารชาววง โดย ทมงานส�านกศลปะและวฒนธรรม มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา, www.attica.com.au, www.biothai.net, www.bolan.co.th, www.capitalrice.com, www.comohotels.com, www.metropolitanbangkok/dining/nahmdeco-moda.com, www.food-4change.in.th, www.tistr.or.th
กะป น�าปลา บด ไตปลา ปลารา น�าสมโหนด ฯลฯ อนเปน
สตรเฉพาะของแตละครอบครว มความหลากหลายและซบซอน
ของรสชาตทเครองปรงในระบบอตสาหกรรมใหไมได
และอกหนงเอกลกษณทโดดเดนกวาใคร คอสรรพคณ
ทซอนอยในอาหาร ภมปญญาในอาหารไทยจงไมใชการบรโภค
แคเพออมทองและไดรสชาต แตยงเปนการดแลรกษาสขภาพ
ไปพรอมๆ กนผานสมนไพรและเครองเทศมากมาย และหากมอง
ใหลกไปกวานน แกนแกนของอาหารไทยคอแนวคดของการปรง
ทสอดคลองกลมกลนไปกบธรรมชาต สรางสมดลของวตถดบและ
เครองปรงจดสรรความพอดในส�ารบรวมไปถงการเกบกนโดยไม
เบยดเบยนหรอท�าลายวงจรธรรมชาตซงเปนเรองเดยวกบกระแส
เรองความรบผดชอบของธรกจอาหารในปจจบน ทก�าลงตนตว
เรองการจดการดานสงแวดลอม
ปรากฏการณนอาจพสจนไดวา อาหารบานบานไมเพยงแต
ดงความทรงจ�าของรสชาตในอดตกลบคนมา แตยงประกาศชดวา
‘ราก’ความคดของอาหารทองถนคออนาคตของโลกใบน
ปงดรานโบ.ลาน
22
กอนทประเทศไทยจะหนมาสงออกสนคาภาคอตสาหกรรมในชวงเปลยนผานทางวฒนธรรมและเทคโนโลย วถของคนไทย สมยกอนนนผกพนกบการพงพาธรรมชาต ประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนหลกและท�างานฝมอเปนรองดงค�าพงเพยโบราณทวา ‘เมอหมดหนานา ผหญงทอผา ผชายจกสาน’ คอในขณะทหญงสาวทอผาเพอใชในครวเรอนและสรรคสรางลวดลายเฉพาะเพอสะทอนทกษะและความโดดเดนอนแสนประณต ซงหมายถงความพรอมในการออกเรอน ฟากฝงของชายหนมกจะตองตเหลกท�างานไมงานสานเปนเครองใชไมสอยในชวตประจ�าวนเพอดแลครอบครว จนกลาวไดวางานชางไดแทรกซมอยในชวตประจ�าวนของคนไทยมาตงแตโบราณ ไมวาจะเปนงานหตถกรรมพนบาน เรยบงายทเนนประโยชนใชสอย ไปจนถงงานประณตศลปทอาศยฝมอและทกษะชนสง
พรมนวดเทา PEAKCHAN
วถไทย วถชาง
23
หากแบงตามลกษณะการสบทอดทกษะชางไทยสามารถแบงไดเปนสายชางหลวงทเรยกกนวา‘ชางสบหม’หรอ‘ชางสปปะหม’ อนหมายถงชางงานศลปะทแบงออกเปน 10 ประเภท ไดแก ชางเขยน ชางปน ชางแกะ ชางสลก ชางหลอ ชางกลง ชางหน ชางรก ชางบ ชางปน อนถอเปนงานศลปกรรมชนสงของชาต สวนสายชาวบานซงสบทอดทกษะเกาแกหลายชวอายคนในยานชมชนจนเกดเปน ‘หมบานชาง’ ตางมทกษะและความถนดท หลากหลายตามทองทอาทหมบานผาทอพมเรยงเครองปนดนเผาดานเกวยน รมบอสราง หรอทหลงเหลอเพยงชออยางบานหมอบานชางหลอ บานบ บานบาตร ฯลฯ ตางกคอหมบานชางในอดต เชนกนดงนนงานฝมอชางจงมไดหมายรวมเพยงทกษะและชนงานทปรากฏ แตยงสะทอนถงประวตศาสตร วถชวต วฒนธรรม ความชางคด ชางใช รวมไปถงเอกลกษณทอตสาหกรรมมอาจ ลอกเลยนแบบ แมโลกยคใหมจะรบคนทกษะชางหลายอยางใหสญหาย ไปตามกาลเวลา แตดเอนเอชางทอยในตวคนไทย ยงคงไดรบการถายทอดและสงตอ ยงเมอบวกรวมเขากบความคดสรางสรรค สงทโลกก�าลงตามหาอาจอยในสองมอของเรา
เขมกลดMUMANA
ชางสบใหม10 งานชางไทยท เตมไปดวยโอกาสในเทรนดทก�าลงมาถง
นกออกแบบดอกไมอนดบตนๆของเมองไทยท ได รบการยอมรบในระดบนานาชาตโดดเดนในการสรางสรรคดอกไมในรปแบบใหมๆ อนเปนเอกลกษณเฉพาะตว และสงทมากไปกว าการก าวข าม ขดจ�ากดของการจดดอกไม เขายงถอดเอาแนวคดการจดดอกไมแบบไทยมาใชในการท�างานดวยนอกจากนเขายงเปดพพธภณฑวฒนธรรมดอกไม น�าเสนอวฒนธรรม แสนสวยของชาตตางๆ โดยเฉพาะการจดดอกไมดวยทกษะโบราณของไทยอกทงยงเปดเวรกชอปเพอใหบคคลทวไปไดใกลชดกบองคความรแสนประณตนมากขน
สกล อนทกล
วรธรรม ตระกลเงนไทย ก�าลงส�าคญทช วยสงเสรมใหชาวบาน รวมกลมทอผาในนาม ‘จนทรโสมา’ กลมทอผาไหมยกทองแหงหม บานทาสวางจ.สรนทรทสรางอาชพเสรมดวยกพนเมองและฟ นฟ เทคนคการทอผ ายกชนส ง แบบราชส�านกไทยโบราณ สรางคณคาใหงานทองถนและกลายเปนทหมายปองของคนทสนใจงานผาไทยทงในและตางประเทศโดยราคาของผาไหมยกทองจนทรโสมา จะอยทเมตรละ30,000-200,000บาทและ ไดรบการยกยองเปนอยางมากในเวทโลก24
25
ผอ�านวยการฝายออกแบบผลตภณฑKorakot International Ltd, Part. นกออกแบบไทยทน�าไมไผสสกซงเปนวสดทองถน ประยกตใชกบเทคนคโบราณ การมดผกวาวของไทย ผสมผสานกบการออกแบบสรางสรรคเปนผลตภณฑทงดงามรวมสมยจนไดรบรางวลDesignerofTheYear ตดตอกนหลายป และรางวลลาสดไดแกPrimeMinister’sExportAward2014, DEmark Award 2014 และ G-mark Award 2014 ดวยผลงานอน โดดเดนและมเอกลกษณ จงไดรบคดเลอกใหแสดงผลงานในMaison&Objet2010มาแลว
กรกต อารมยด
รกชยเรงสมบรณกรรมการผจดการ บรษท ลามน อนเตอรเนชนแนล จ�ากด ไดตอยอดศกยภาพของผาไหมไทยในตลาด โลก ดวยการน�าภมปญญาดานหตถศลปไทยมาผสานเขากบเทรนดโลก และกอตงแบรนดโฮมเทกซไทล ลามน ทมดไซน โดดเดนภายใตคอนเซปต AffordableLuxuryโดยมทงผลตภณฑเฟอรนเจอรและของตกแต งบ าน ป จจบนเจาะตลาด ตางประเทศ และวางจ�าหนายตามหางสรรพสนคาทวโลก อาท Harrods LoftCarrefourFortunoffMarshallเปนตน
ลามน
26
ยกระดบงานชางทองถนดวยแบรนด
ของแตงบาน PEAKCHAN (พคฌาน) ท
สงเสรมงานชางฝ มอท องถนด วยการ
ออกแบบและสรางนวตกรรมใหมๆ เชน
พรมททอหนลงไปเพอนวดเทาหรอเครอง-
ประดบจากเครองป นดนเผาท เปลยน
รปลกษณใหมใหนาสนใจขน ซงแนวคด
ส�าคญของดไซเนอร คอการดงเอาจดเดน
ของวสดและชางทองถนมาสรางเอกลกษณ
ใหกบชนงาน จนสามารถควารางวลไทย
สรางสรรคประจ�าป2553มาครองไดส�าเรจ
ฐตพร ฌานวงศะ
จากความสนใจในงานปกดนเงน แบบโบราณ ประยทธ ศรกล ไดฝากตว เปนลกศษยอาจารยจกรพนธ โปษยกฤต เพอเรยนร การปกดนชดโขนผานทกษะ เกาแก กอนจะน�าทกษะมาประยกตใหกลายเปนชนงานศลปะรวมสมย สรางลวดลายและผสมผสานเทคนคโบราณและงานทดลอง กอใหเกดเปนเครองประดบมากเอกลกษณและเปลยนรปแบบงานปกดนเงนโบราณไปอยางสนเชงอกทงยงกอตงMUMANAStudioพนทส�าหรบการทดลองงานออกเเบบเเละการสอสารเรองราวตางๆผานลวดลายของงานปกผา(Embroidery)และเปดเวรกชอปส�าหรบผทสนใจ
MUMANA
27
เบญจเมธา เซรามก เจาของรางวลไทยสรางสรรค 2554 ทท�างานเซรามก โดยมกลนอายของวฒนธรรมมสลม แสดงถงอตลกษณมลายผ านการออกแบบลวดลายและวตถดบทแตกตาง ทงน�า เซรามกผสมกบงานแกะสลกไมเพอใหเกดเปนงานหตถกรรมในรปแบบใหมททนสมยโดยใชประสบการณพนฐานจากการท�าธรกจโรงงานเผาอฐมอญตามภมปญญา ในจงหวดชายแดนภาคใตอกทงใชวตถดบในทองถนไดแกดนบางนราดนด�าปตตานในงานเซรามกผสมกลมกลนกบงาน แกะสลกไมหวกรชทเปนศลปะเชงอนรกษสรางเรองราวใหมๆใหกบงาน
เอมโซเฟยน เบญจเมธา
ดวยความชนชอบในงานออกแบบ
ตางสาขาชนภานอธชาธนบดพรดาและ
ภารดเสนวงศณอยธยาจงรวมกนท�าธรกจ
การออกแบบภายใตแบรนด ไตรโหมด
(Trimode)ครอบคลมตงแตเครองประดบ
เฟอรนเจอร ของตกแตงบานและงาน
ตกแตงภายใน โดยเฉพาะเครองประดบ
แนวExperimentalDesignทโดดเดนดวย
การทดลองใชวสดใหมผสมผสานกบทกษะ
งานหตถกรรมและเทคโนโลยสมยใหม
จนสรางมลคาทางธรกจและไดรบรางวล
ไทยสรางสรรค2554
ไตรโหมด สตดโอ
28ดวงฤทธ แคลวปลอดทกข
กล มสถาปนกผ มความเชยวชาญ
ในงานสถาปตยกรรมพนถน มงเนนศกษา
วสด รปแบบ และท�าความเขาใจในวธคด
เบองหลงการกอสราง อนเปนองคความร
จากภมป ญญาของบรรพบรษและเปน
พนฐานส�าคญในการสรางสรรคงานของ
สตดโอโดยใหความส�าคญกบการออกแบบ
ใหสอดคลองกบสถานการณบรบทสภาพ
พนทและวถชวตเพอใหผอยอาศยสามารถ
อยรวมกบธรรมชาตไดอยางกลมกลน
ยางนา สตดโอ
ฟดสไตลสตผมพนฐานความรดานอาหารไทยเปนอยางด และมทกษะการตกแตงอาหารอยางสรางสรรคทงการเลอกใชภาชนะ และการจดวางอาหารไทย ใหรวมสมยและสวยงามไมแพงานศลปะโดยดงเอาประวตศาสตรและความโดดเดนของอาหารไทยมาตความใหมอาทการน�ามาการองมาวางบนกระแตไตไม (มาลยโบราณของไทย) หรอการจดแตงเมน รานอาหารไทยตามโรงแรมชอดง โดยยดต�าราโบราณและความรดานอาหารชาววง เปนหลก นอกจากน ผลงานของดวงฤทธ ยงไดรบการคดเลอกเพอตพมพในนตยสารHarper’sBazaarประเทศสเปนอกดวย
ชชองโอกาสมองใหเหนโอกาสทหลากหลาย
และศกษาจากธรกจทน�าภมปญญาไทย มาตอยอดจนประสบความส�าเรจ
3030
รกษาคณคาเกาชชองโอกาส : น�ำภมปญญำทอยอำศยของไทยมำสรำงมลคำตำมแบบฉบบดงเดม
ธรกจตนแบบ : ส.รวยเจรญบรษทรบสรำงบำนตำมแบบฉบบเรอนไทยภำค
กลำงเนนควำมสวยงำมถกตองตำมลกษณะเรอนเครองสบโบรำณ
ผลงำนชนส�ำคญคอเรอนไทยในพพธภณฑวงสวนผกกำดเรอนไทย
แสงอรณ สยำมสมำคม เรอนไทยศนยประวตศำสตร จงหวด
พระนครศรอยธยำเรอนไทยและศำลำในงำนมหกรรมพชสวนโลก
และเรอนไทยในงำนเอกซโประดบโลกอกหลำยแหง
ยางนา สตดโอ กลมสถำปนกรนใหมทศกษำและเขำใจ
องคควำมรสถำปตยกรรมพนถนและฝกฝนทกษะดงเดมจนช�ำนำญ
ใหบรกำรค�ำปรกษำ ออกแบบ และควบคมงำนกอสรำง งำน
สถำปตยกรรมพนถนประเภทงำนไมและงำนอนรกษสถำปตยกรรม
โดยมใจควำมส�ำคญทสอดคลองกบบรบทสภำพพนทและวถชวต
อยแบบไทย
3131
ตอยอดองคความรเดมชชองโอกาส : กำรสรำงควำมเชอมโยงของสถำปนกรนใหมกบภมปญญำไทยดวยกำรถำยทอดองคควำมรสถำปตยกรรมพนถน รวมไปถงกำรจดท�ำฐำนขอมลทสำมำรถน�ำไปใชอำงองและตอยอดไดอยำง เปนระบบ
สถาบนตนแบบ : สถาบนอาศรมศลป สถำบนอดมศกษำทำงเลอกทผสำนภมปญญำดงเดมเขำกบองคควำมร รวมสมย โดยในหลกสตรสถำปตยกรรมศำสตรมหำบณฑต และหลกสตรสถำปตยกรรมศำสตรบณฑตตำงมงสรำงสถำปนกทเขำใจงำนสถำปตยกรรมแบบองครวมสสงคม รวมทงสนบสนนกำรเรยนรและท�ำงำนรวมกบ ครชำงในจงหวดตำงๆเพอศกษำทรพยำกรทองถนใหตระหนกถงคณคำของสภำพแวดลอมไทยและน�ำมำสรำงประโยชนแกสวนรวม
ชชองโอกาส : อนรกษองคควำมรและทกษะของสถำปตยกรรมพนถนดวยกำรสำนตอในกำรท�ำงำนโดยปรบใหเขำกบบรบทของงำนรวมสมย
ธรกจตนแบบ : กลม Bamboo Family กลมปรำชญชำวบำนและชำว ปะกำเกอะญอทสบทอดภมปญญำของชนเผำเขำใจธรรมชำตของไมไผทงขอเดนและขอจ�ำกด แลวน�ำมำปรบใชอยำงรวมสมย ผำนกำรออกแบบ โดยมผลงำนทโดดเดนคอโรงเรยนปญญำเดนจ.เชยงใหมหอศลปไมไผสถำบนอำศรมศลปโรงแรมเดอะซกเซนสเกำะยำวนอยจ.ภเกต(SixSensesYaoNoi)และโรงแรมหกดำวโซเนวำครบำยซกเซนสเกำะกดจ.ตรำด(SonavaKiribySixSenses)
ประยกตทกษะเดม เพมทกษะใหม ชชองโอกาส : ออกแบบบำนรวมสมยดวยแนวคดแบบไทยดงเอำภมปญญำดงเดมมำใชในสถำปตยกรรมยคใหมตอบโจทยเรองสถำปตยกรรมยงยนและกำรสรำงมตทำงวฒนธรรมซงเปนกำรเพมคณคำในงำนออกแบบ
3232
ธรกจตนแบบ : ปาเหนอ สตดโอ (North Forest Studio) สตดโอทรบออกแบบกำรอยอำศยบนแนวคดแบบบรณำกำร (IntegratedArchitecture)ทไมไดใชเพยงองคควำมรดำนสถำปตยกรรมเทำนนเพรำะบำนมแงมมมำกกวำแคกำรอยอำศยเปนทงทบ�ำบดรำงกำยจตใจรกษำอำกำรเจบไขทงยงแสดงถงอตลกษณของเจำของบำนอกดวย นนท�ำใหกำรออกแบบของสตดโอแหงนกลมกลนกบลกษณะนสยและพฤตกรรมของผอยอำศยขณะเดยวกนกค�ำนงถงบรบทของชมชนและสงแวดลอมไดอยำงงดงำม
กาวไปกบเทคโนโลยชชองโอกาส : ดงคณสมบตทดของไมไผทงควำมแขงแรง ควำมเหนยว กำรยดหดควำมโคงงอกำรสปรงตวและพนผวทสวยงำมมำใชเปนวสดในงำนสถำปตยกรรมดวยกำรน�ำเทคโนโลยเขำมำชวยเพอยดอำยกำรใชงำนใหคงทนขน
ธรกจตนแบบ : ธ.ไกชน บรษทออกแบบสถำปตยกรรมจำกไมไผและไมไผ สงออกมบรกำรดแลรกษำไมไผดวยกำรเคลอบ(BambooTreat-ment) เพอปองกนมอดและแมลงเขำไปท�ำลำยไมไผ ท�ำใหไมไผทนทำนและยดอำยกำรใชงำนไดนำนขน
ตอบโจทยวถรวมสมย
ชชองโอกาส : สรำงประสบกำรณกำรใชชวตในสถำปตยกรรมสเขยวแบบไทยผำนธรกจโรงแรมและรสอรท เปนกำรขำยวฒนธรรมและถำยทอดควำมฉลำดในกำรออกแบบ
ธรกจตนแบบ : โรงแรมเดอะซกเซนส เกาะยาวนอย จ.ภเกต(SixSensesYaoNoi)และโรงแรมหกดำวโซเนวา คร บาย ซกเซนส เกาะกด จ.ตราด(SonavaKiribySixSenses)ซงไดรบกำรออกแบบใหกลมกลนกบธรรมชำตดวยสถำปตยกรรมสเขยวและน�ำโครงสรำงไมไผมำใชในกำรออกแบบและสรำงประสบกำรณกำรเขำพกทดทสดใหกบผมำเยอน
3333
รกษาคณคาเกา
ชชองโอกาส : รกษำองคควำมรและต�ำรบยำแผนโบรำณแทๆทสบทอด
ตอกนมำจนถงปจจบน
ธรกจตนแบบ : ยาหอมหมอหวาน ยำหอมต�ำรบเกำแกตงแตสมยรชกำลท
5ของหมอหวำนแหงรำนบ�ำรงชำตสำสนำยำไทยซงด�ำเนนกจกำร
มำจนถงรนท 3 โดยทยงรกษำต�ำรบเกำแกของตระกลไวอยำงด
ทงยำหอมสรำมฤทธยำหอมประจกรยำหอมอนทรโอสถยำหอม
สวำงภพ เนนกำรสอสำรแบรนดวำเปนยำหอมตนต�ำรบทพถพถน
ทงต�ำรบยำกระบวนกำรผลตแบบดงเดมและบรรจภณฑทสวยงำม
ท�ำกำรตลำดระดบพรเมยมเพอยกระดบยำหอมไทยใหเปนมำกกวำ
ผงยำหอมรำคำถกทขำยรมทำงเดน
สขภาพองครวม
3434
ตอยอดองคความรเดม
ชชองโอกาส : สร ำงบคลำกรทมมำตรฐำนดำนกำรแพทยแผนไทย ในหลกสตรระดบปรญญำตรหรอประกำศนยบตร เพอสบทอด องคควำมรและสำมำรถน�ำไปประยกตใชในบรบทของปจจบนและอนำคต
สถาบนตนแบบ : หลกสตรแพทยแผนไทยประยกตในระดบมหาวทยาลย เชน กำรแพทยแผนไทยประยกต คณะแพทยศำสตร ศรรำช-พยำบำลคณะกำรแพทยแผนไทยอภยภเบศรมหำวทยำลยบรพำวทยำลยกำรแพทยแผนไทยฯลฯ โรงเรยนแพทยแผนโบราณวดพระเชตพนฯ (วดโพธ)หรอโรงเรยนนวดแผนโบรำณและโรงเรยนสขภำพเชตวน เปดสอนศำสตรกำรนวดแผนไทยจนมชอเสยงระดบโลกมนกเรยนตำงชำตเดนทำงมำเรยนกวำ130ประเทศทวโลก
แนวคดจดประกาย : ชดความรพรอมใช รวบรวมและจดท�ำขอมลเกยวกบแพทยแผนไทยในรปแบบทนำสนใจ เพอใหบคคลทวไปสำมำรถน�ำ องคควำมรไปปรบใชในกำรสรำงสขภำวะทด ผำนแผนพบแบบ อนโฟกรำฟกแอพลเคชนเวบไซตแฟนเพจฯลฯทสำมำรถเขำถงและดงขอมลไปใชไดงำยและสำมำรถวเครำะหอำกำรตำมลกษณะของธำตเจำเรอนทแตกตำงกนไปของผใชดวย ขายพวงองคความร ตอยอดแนวคดแพทยแผนไทยใน โรงพยำบำลทมชอเสยงดำนกำรรกษำโรคเฉพำะทำงในระดบนำนำชำตเปนทนเดม หำกน�ำกำรแพทยทำงเลอกเขำมำประยกตใชเขำกบกำรแพทยสมยใหม กสำมำรถทจะดงดดชำวตำงชำต กลมอนๆใหมำใชบรกำรมำกขน
ออกแบบใหรวมสมย
ชชองโอกาส : พฒนำสนคำดวยกำรสรำงแบรนดทมกลมเปำหมำยและ กำรตลำดทชดเจนบวกกบกำรออกแบบสรำงสรรคทรวมสมยและ
3535
ตอบสนองฟงกชนของกลมเปำหมำยไดตรงและชดเจน ดวยกำรออกแบบและพฒนำบรรจภณฑสมนไพรไทยใหนำใชมำกขนมคมอแนะน�ำและวธกำรดแลรกษำสขภำพทนำอำน เขำใจงำย และได
มำตรฐำนเพอสรำงภำพลกษณใหมใหเปนทยอมรบมำกขน
ธรกจตนแบบ : ธรกจประเภทผลตภณฑโฮมสปำทสรำงแบรนดใหรวมสมยเปลยนบรรจภณฑใหดนำสนใจรวมไปถงกำรบอกเลำเรองรำวของผลตภณฑ เพอเพมมลคำและสรำงควำมแตกตำงจำกสนคำ โฮมสปำทวไปเชน erb :โฮมสปำแบรนดแรกๆในเมองไทยทหยบเอำสมนไพรและควำมเปนไทยใสหบหอใหมแลวโกอนเตอรซงนอกจำกแบรนดอนแขงแรงแลว erb ยงสรำงมลคำเพมใหลกคำดวยกำรบรกำร(Valueaddedbyservice)มerbclubและerbboutiqueส�ำหรบสมำชกเปนพเศษ เชน กำรใหลกคำสำมำรถผสมน�ำหอม ไดดวยตวเองเปนตน HARNN THANN VUUDH : GlobalNicheBrandทสรำงแบรนดดวยคอนเซปต ‘BrandHolistic’ เนนใหผลตภณฑตอบโจทยทงกำยและใจดวยผลตภณฑจำกสมนไพรธรรมชำต โดย HARNN จะเนนควำมเปนเอเชย เสนหและควำมขลงของ โลกตะวนออก สวน THANN เนนควำมนำเชอถอ มผลวจย ทำงวทยำศำสตรมำรองรบ และ VUUDH แตกไลนเปนน�ำหอม จำกธรรมชำตรอยเปอรเซนตทดงเอำควำมเปนเอเชยมำสอสำร Zenze Herbal Shampoo : แชมพสมนไพรและ ผลตภณฑอนๆ ทผ ำนกำรสรำงแบรนดและท�ำบรรจภณฑ ใหนำสนใจกวำผลตภณฑสมนไพรทวไปอกทงเพมเรองรำวของสนคำ วำน�ำมำจำกต�ำรำยำสมนไพรสมเดจพระสงฆรำชเจำกรมหลวง- วชรญำณวงศ และภมปญญำเกำแกของสมนไพรไทย ในโครงกำรพระรำชด�ำรสวนปำสมนไพร The Gorilla : ธรกจของนอต วรฤทธ ดำรำนกแสดง ทหนมำสรำงผลตภณฑทสกดสำรแคปไซซนจำกพรกของไทยโดยคนควำวจยและพฒนำผลตภณฑเจลสดดมยำหมองหนำตำทนสมยดไซนใหใชงำนงำยดมและทำไดในตลบเดยว และเปลยนภำพของ
3636
ยำดมยำหมองของใชคนแก มำเปนผลตภณฑส�ำหรบคนทนสมย
ทกลำใชกลำโชวแมในทสำธำรณะในรำคำทเขำถงไดและตงเปำ
ยอดขำย100ลำนบำทภำยใน2ป
ประยกตทกษะเดม เพมทกษะใหม
ชชองโอกาส : สรำงงำนออกแบบทน�ำเสนอภมปญญำดำนสขภำพและสมนไพรของไทยมำใชเปนของตกแตงบำนเชนเครองแขวนแจกนดอกไมกระถำงตนไมเลกหรอAromaDiffuserทใชกลนสมนไพรไทยสรำงบรรยำกำศสดชนผอนคลำยภำยในบำนหรอของแตงบำน
อนๆทตอบโจทยเรองสขภำพ
ธรกจตนแบบ : พคฌานพรมนวดเทำดวยปอและหนตำมศำสตรกำรกดจดทระบวำเทำของคนเรำมจดสะทอนไปยงอวยวะสวนตำงๆ ทวรำงกำย กำรนวดกดจดสะทอนทเทำดวยวธและแรงทเหมำะสม
จะสงผลไปยงอวยวะอนๆเกดกำรกระตนใหอวยวะฟนฟสสภำพปกต
ชชองโอกาส : ประยกตองคควำมรแพทยแผนไทยกบกำรรกษำตำมแผนปจจบน โดยบนทกกำรรกษำและประเมนผลอยำงตอเนอง เพอสรำงควำมนำเชอถอของกำรแพทยแผนไทยในรปแบบงำนวจย
ทวดผลไดจรง
งานวจยตนแบบ : งำนวจยโรคตบแขงทรกษำดวยยำสมนไพรต�ำรบ เทพรงษและงำนวจยโรคสะเกดเงนท รกษำด วยยำสมนไพรต�ำรบ วรรณฉว-เทพรงษ ทสำมำรถรกษำไดผลจรง และพสจนไดดวย งำนวจยของคลนกแพทยแผนไทยและแพทยทำงเลอกโรงพยำบำลพระปกเกลำ จ.จนทบร โดย ดร.นพ.ฉตรชย สวสดไชย เจำของรำงวลบคคลดเดนแหงชำตดำนกำรแพทยแผนไทย กำรแพทย
พนบำนและกำรแพทยทำงเลอกประจ�ำปพ.ศ.2556
3737
กาวไปกบเทคโนโลย
ชชองโอกาส :
พฒนำอปกรณทำงกำรแพทยทเกยวของกบกำรแพทย
ทำงเลอกเพออ�ำนวยควำมสะดวกและสรำงควำมนำเชอถอในกำร
บ�ำบดรกษำดวยเทคโนโลยสมยใหม
นวตกรรมตนแบบ :
นวตกรรมหนยนตนวดส�ำหรบกำรเรยนกำรสอนวชำนวด
แผนไทยของกำรแพทยแผนไทยประยกต คณะแพทยศำสตร
ศรรำชพยำบำล ซงตวหนยนตทใหนกศกษำนวดน มเซนเซอร
ตรวจจบวำนวดถกจดเสนและลงน�ำหนกเหมำะสมหรอไมเพอให
นกศกษำมมำตรฐำนน�ำหนกมอทแมนย�ำ ไมกอใหเกดกำรระบม
และสำมำรถบ�ำบดรกษำไดอยำงมประสทธภำพ
แนวคดจดประกาย : เทคโนโลยชวยฝกสมาธพฒนำสนคำเทคโนโลยทสำมำรถ
ใชในชวตประจ�ำวนและเชอมโยงกบไลฟสไตลของผบรโภคยคใหม
มำกขน เชน แอพพลเคชนส�ำหรบฝกท�ำสมำธบ�ำบดประจ�ำวน
เหมอนแอพเกบขอมลและวเครำะหกำรวงเปนตน
ตอบโจทยวถรวมสมย ชชองโอกาส : สงเสรมธรกจกำรทองเทยวดำนสขภำพโดยประยกตและน�ำ
กำรดแลสขภำพแบบองครวมเขำมำใช เชน โรงแรมทมคอรส
ธรรมชำตบ�ำบดคอรสโยคะท�ำสมำธ เสรฟอำหำรสมนไพรฯลฯ
หรอธรกจประเภทศนยบรกำรสขภำพ(MedicalHub)ทประยกต
สมนไพรไทยและศำสตรแพทยแผนไทย
3838
ธรกจตนแบบ : ชวาศรม อนเตอรเนชนแนล เฮลท รสอรท รสอรทดำนสขภำพเจำของรำงวลชนะเลศสำขำBestDestinationSpaและรำงวลระดบนำนำชำตอกมำกมำย ตอบโจทยควำมตองกำรทำงสขภำพแบบองครวมดวยบรกำรสปำครบวงจรเพอสรำงสขภำวะ ทดผำนกำรนวดผอนคลำยนวดไทยสปำเพอควำมงำมอำหำรเพอสขภำพกำรบรกำรแบบไทยและกำรจดกำรสงแวดลอมเพอควำมยงยน
ชชองโอกาส : สรำงธรกจบรกำรทตอบโจทยคนรนใหม ในแงของควำมเชยวชำญเฉพำะดำนเพอเจำะกลมตลำดทหลำกหลำยเชนนวดแผนจกรยำนส�ำหรบนกปนนวดแผนออฟฟศซนโดรมฯลฯ
ธรกจตนแบบ : เชตวนรทรท รสอรท สวนหนงของศนยสขภำพเชตวนโรงเรยนสอนนวดแผนไทยต�ำรบวดโพธมจดประสงคใหผทมปญหำสขภำพ ไดใชเวลำในกำรดแลตวเองเพมมำกขนดวยรปแบบของรสอรทสขภำพวถไทยภำยใตแนวคด‘ตนต�ำรบกำรดแลสขภำพวถไทยจดหมำยใหมส�ำหรบคนรกสขภำพ’โดยมแพกเกจใหเลอกตำมอำกำรหรอตำมวย เชน โปรแกรมบ�ำบดโรคทพบบอยจำกกำรท�ำงำน(OfficeSyndromeManagement)โปรแกรมดแลสขภำพสตร (Woman Health Care) โปรแกรมฟนฟสภำพรำงกำย (RejuvenateProgram)ฯลฯ
3939
เตบโตอยางยงยน
ชชองโอกาส : วจยและพฒนำสมนไพรไทยและแปรรปเปนยำรกษำโรค
ลดกำรน�ำเขำยำจำกตำงประเทศ
ธรกจตนแบบ : สมนไพรอภยภเบศร แบรนดสมนไพรไทยทเกดจำกกำร
น�ำภมปญญำไทยมำวจยและพฒนำเพอใหไดมำตรฐำนสำกลไมวำ
จะเปนกำรรบรองมำตรฐำนตำมหลกเกณฑกำรผลตทดหรอGMP
มำตรฐำนรบรองเกษตรอนทรย iFOAM เปนธรกจทเตบโตอยำง
แขงแรงและมรำยไดกวำ 200 ลำนบำทตอป และเปนจดเรมตน
ส�ำคญในกำรลดกำรน�ำเขำยำจำกตำงประเทศ
ชชองโอกาส : จดกำรชมชนสขภำพดยงยน เพอสงเสรมใหคนในชมชน
รวมมอกนดแลสขภำวะอยำงเปนระบบผำนภมปญญำตำงๆไมวำ
จะเปนแพทยแผนไทยกำรนวดสมนไพรฯลฯรวมกบกำรจดกำร
ชมชนตำมหลกสำธำรณสขมลฐำน
ชมชนตนแบบ : โครงการต�าบลจดการสขภาพด วสาหกจชมชนยงยน
เปนรปแบบวธกำรจดกำรสขภำพทมกำรน�ำศกยภำพ ภมปญญำ
และกำรรวมพลงของชมชนมำบรณำกำรเพอสรำงชมชนทเออ
ตอกำรมสขภำพทด ลดและปองกนกำรเกดโรค สงเสรมสขภำพ
ปรบพฤตกรรมของคนในชมชน รวมทงจดท�ำวสำหกจชมชน
เพอสรำงรำยไดจำกผลตภณฑสมนไพรหรอผลตภณฑเพอสขภำพ
เพอสงเสรมใหคนในชมชนมสขภำพทดอยำงยงยนดวยแนวคดของ
กำรพงพำตนเอง
4040
รกษาคณคาเกา
ชชองโอกาส : น�ำเสนอควำมหลำกหลำยของอำหำรไทยและเอกลกษณทำง
วฒนธรรมดงเดมเอำไว
ธรกจตนแบบ : รานอาหารครวใบโหนด เมองสทงพระจ.สงขลำตนแบบ กจกำรสโลวฟดเมองไทยและโมเดลตวอยำงของชมชนพงพำตนเองโดยมผสงวยในชมชนเปนผปรงอำหำรแบบพนบำนแทๆสะทอนถงวถชวตของชำวบำนทผกพนกบคำบสมทร3น�ำวตถดบสวนใหญรบซอมำจำกชำวบำนทปลกผกผลไมปลอดสำรพษ บำงสวนเกบจำกธรรมชำตรวมทงมสวนชวยฟนฟและรวบรวบพชทองถนทเคยสญหำยไปใหกลบคนมำอกครงเชนขำวพนบำนพนธสงขหยด
ตอยอดองคความรเดม ชชองโอกาส : จดท�ำต�ำรำอำหำรไทยหรอเปดสถำบนสอนท�ำอำหำรเพอสงตอองคควำมรเดมไปสวงกวำง น�ำเสนอเรองรำวเกยวกบวฒนธรรม
อาหารบานบาน
4141
อำหำรและควำมสอดคลองระหวำงอำหำรกบกำรด�ำรงชวต เชนกำรพงพำธรรมชำต กำรกนอำหำรเปนยำ และกำรปรงรสกลมกลอมตำมธรรมชำต
งานวจยตนแบบ : มหำวทยำลยรำชภฏสวนสนนทำรวมกบ ผศ.ดร.ศนสนย จะสวรรณอดตผอ�ำนวยกำรส�ำนกศลปะและวฒนธรรมไดเผยแพรงำนวจยเพอฟ นฟต�ำรบอำหำรชำววงต�ำรบพระวมำดำเธอฯ กรมพระสทธำสนนำฏปยมหำรำชปดวรดำ ซงทรงเปนผ ดแล ห องเคร องต นในกำรปร งอำหำรถวำยพระบำทสมเดจ - พระจลจอมเกลำเจำอยหวรชกำลท5ในขณะนนประกอบไปดวยอำหำร 14 รำยกำรทไมเคยเผยแพรมำกอน อำท ขำวบำยศร- ปำกชำมเยลลหอหมกขำวงบและน�ำพรกหลำกชนดโดยตพมพเปนสองภำษำ
ออกแบบใหรวมสมย
ชชองโอกาส : อำหำรไทยทองถนมศกยภำพทจะพฒนำและสรำงมลคำ ในตลำดโลกเพอตอบโจทยสขภำพของผบรโภคยคใหมทตองกำรลมลองรสชำตอำหำรทองถนของชำตอนๆเชนปลำรำถวเนำกะปไตปลำของบำนเรำใหเปนเครองปรงทองถนททรงคณคำนอกจำกนกำรออกแบบบรรจภณฑทเหมำะสมกบตวผลตภณฑกำรใชงำนและควำมสวยงำม (เชนของฝำกอำหำรทพรอมรบประทำนสนคำ สงออกฯลฯ)โดยสอสำรใหผบรโภครบรเรองรำวควำมเปนมำและคณคำของผลตภณฑนนได
ธรกจตนแบบ : PERB น�ำพรกสตรไทยดงเดมในแบรนดงแบบใหม ซงเกดจำกกำรพฒนำของทำยำทรนท 3 ของเจำของสตรน�ำพรกทม ชอเสยงจำกสพรรณบรเนนคดสรรวตถดบทมคณภำพสะอำดและปลอดสำรเคมเพอสรำงภำพลกษณททนสมยตอบโจทยคนรนใหมวยท�ำงำนทใสใจดแลสขภำพ
4242
ดอกมนปลาแบรนดปลำรำอดกอนทไมใสวตถกนเสยซงได
อ.สทธเดชหมอกมชยและอ.ศศกำญจนหมอกมชยมหำวทยำลย-
รำชภฏรอยเอด เขำมำชวยพฒนำกระบวนกำรผลตปลำรำของ
ชำวบำนจงหวดรอยเอด คดเลอกเฉพำะสวนเนอของปลำนล
ทปรำศจำกกำงมำหมกเกลอทงไว4-12เดอนกอนน�ำไปนงสกและ
ผดเคยวจนแหงสนทเพอควำมสะอำดปลอดภยและไรกลนคำวแลว
เขำสกระบวนกำรอดกอนดวยเครองจกรทคดคนเองท�ำใหไดสนคำ
ทสำมำรถจดสงไปจ�ำหนำยไดสะดวก
แนวคดจดประกาย : ฟงกชนฟดสตรไทยสงเสรมกำรออกแบบและพฒนำบรรจ-
ภณฑส�ำหรบจดจ�ำหนำยชดอำหำรสมนไพรไทยเพอสขภำพ
รบประทำนงำย พกพำสะดวก และมคณประโยชนชดเจนแบบ
อำหำรฟงกชน(FunctionalFood)
ประยกตทกษะเดม เพมทกษะใหม
ชชองโอกาส : ยกระดบประสบกำรณกำรรบประทำนอำหำรไทยอยำงมจรต
ดวยกำรคดสรรวตถดบชนเลศ น�ำเสนออำหำรทปรงดวยเทคนค
เกำแก แตเลอกน�ำเสนอดวยกำรตกแตงอยำงสวยงำมทำมกลำง
บรรยำกำศของรำนทดโออำหรหรำ
ธรกจตนแบบ : รานอาหาร น�า(Nahm)โรงแรมเมโทรโพลแทนกรงเทพฯ
(TheMetropolitan Bangkok) รำนอำหำรอนดบหนงในเอเชย
ประจ�ำป2557 (Asia’s50BestRestaurants2014)ของเชฟ
เดวดทอมปสนซงยำยจำกสำขำลอนดอนมำเปดในประเทศไทยโดย
น�ำเสนออำหำรไทยทไดศกษำจำกต�ำรบสำยเยำวภำต�ำรบแมครว
หวปำกของทำนผหญงเปลยนภำสกรวงศและต�ำรบของเจำจอมพศว
บนนำค โดยคดเลอกเครองปรงและวตถดบระดบพรเมยมจำก
ทองถนและเสรฟแบบส�ำรบไทย
4343
กาวไปกบเทคโนโลย
ชชองโอกาส : ใชเทคโนโลยในกำรแกไขปญหำและขอจ�ำกดของสนคำ
ออรแกนกอำหำรไทยแทและสมนไพรไทยเชนกำรยดอำยและ
ควำมสดใหมของอำหำรโดยไมใชสำรเคม วตถกนเสย หรอ
กระบวนกำรทำงเคมทสงผลกระทบตอสขภำพของผบรโภคและ
สงแวดลอม
นวตกรรมตนแบบ : สถำบนวจยวทยำศำสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย
(วว.)ไดคดคนเทคโนโลยทชวยรกษำควำมสดหอมหวำนของผลไม
ไดโดยไมใสสำรกนเสยจนเกดเปนนวตกรรมอำหำรประเภทผลไม
แหงและน�าผลไมพรอมดมโดยรวมมอกบกลมI+DStyleCafe
เพอออกแบบบรรจภณฑทมดไซนสวยงำมรวมสมยเชนน�ำทบทม
พรอมดมทยงคงรกษำรสชำตหอมหวำนของทบทมใหอยไดนำน
ในขวดแกวและสตรอเบอรรกบมะละกอแชอมอบแหงทยงคงรกษำ
สมผสของผลไมสดไวไดโดยไมใสสำรกนเสย
ตอบโจทยวถรวมสมย
ชชองโอกาส :
สงเสรมใหธรกจขนำดกลำงและขนำดยอมพฒนำแนวคดและ
กระบวนกำรผลตใหตอบโจทยตลำดออรแกนกมำกขนโดยค�ำนงถง
ผบรโภคและสงแวดลอมเปนหลกหลกเลยงกำรใชวตถดบส�ำเรจรป
ทผำนกำรใชสำรเคมและตดแตงพนธกรรม รวมไปถงกำรอ�ำนวย
ควำมสะดวกและเพมชองทำงกำรจ�ำหนำยสนคำออรแกนกใหทวถง
ซงสำมำรถตอบโจทยกำรใชชวตเรงรบของคนเมองเชนตจ�ำหนำย
ผกสลดออรแกนก บรกำรสงอำหำร/พชผกผลไมปลอดสำรเคม
รำนคำปลกและซเปอรมำรเกตออรแกนก
4444
ธรกจตนแบบ : ไรปลกรกไรออรแกนกในจ.รำชบรทน�ำเสนอทำงเลอกใหม
ของกำรบรโภคพชผกและผลตภณฑเกษตรอนทรยทสดใหม
ปลอดภยและมประโยชนตอสขภำพโดยไดรบกำรตรวจสอบรบรอง
ตำมมำตรฐำนสหพนธเกษตรอนทรยนำนำชำต(IFOAMAccred-
ited)มำตรฐำนเกษตรอนทรยสหภำพยโรป(EUOrganicRegula-
tion) และมำตรฐำนเกษตรอนทรยประเทศแคนำดำ (Canadian
Organic Regulation) พรอมบรกำรจดสงกลองผกตำมฤดกำล
ถงประตบำน และพฒนำผลตภณฑออรแกนกประเภทเครองปรง
อำหำรไทยสงขำยตำมซเปอรมำรเกตทงในและตำงประเทศ
นอกจำกนเจำของไรยงแตกไลนธรกจรำนอำหำรมงสวรตออรแกนก
ในชอ‘อโณทย’ทใชวตถดบจำกไรทงสน
ขาวหอมมะลเกษตรอนทรยพนธ กข 5 และ 105 โดย
นครหลวงคาขาว ผสงออกขำวอนดบตนๆ ของไทย และเปน
รำยแรกทบกเบกขำวอนทรยโดยเขำไปสนบสนนเครอขำยเกษตรกร
ทงลอ รอยตอระหวำง จ.พะเยำ และ จ.เชยงรำย ใหปลกขำว
หอมมะลอนทรยควบคกบกำรปรบพนทและพฒนำสภำพแวดลอม
ใหอดมสมบรณ ปลอดภย และยงสงเสรมพฒนำคณภำพชวต
ของเกษตรกรอยำงยงยน ในสวนของระบบกำรผลตทงหมดนน
ตองผำนกำรตรวจสอบจนไดกำรรบรองตำมมำตรฐำนเกษตร
อนทรยเพอสงออกตำงประเทศ (ตงแตพนทเพำะปลก กำรปลก
กำรจดเกบขำวในโรงส และบรรจภณฑ) รวมถงกำรบรรจขำว
ในพลำสตกดวยเทคโนโลยสญญำกำศเพอปองกนแมลงและรกษำ
ควำมสดใหมแทนกำรรมยำโดยมตลำดหลกอยทยโรป
แนวคดจดประกาย : แผนทกนไดรวบรวมแหลงขอมลเกยวกบรำนคำและฟำรม
ทองถนทไมใชสำรเคมและไมดดแปลงพนธกรรม โดยระบพกด
แหลงจ�ำหนำยอำหำรและวตถดบออรแกนกทใกลตวผำนแอพพล-
4545
เคชนเวบไซตแฟนเพจฯลฯเพออ�ำนวยควำมสะดวกสบำยและ
เพมชองทำงกำรเขำถงสนคำทปลอดภยใหกบผ บรโภค เชน
แอพพลเคชนLOCAVOREทระบพกดใหผบรโภครวำแหลงอำหำร
ออรแกนกทใกลบำนทสดอยทไหน
เตบโตอยางยงยน
ชชองโอกาส : เชอมโยงเครอขำยเกษตรกรกบผบรโภคโดยตรงผำนตลำด
สเขยวและคอมมนตออนไลน เพอเปดโอกำสใหเกษตรกรอนทรย
สำมำรถขำยผลผลตไดเองโดยไมผำนพอคำคนกลำงหรอระบบ
เอำเปรยบในซเปอรมำรเกตใหญๆอกทงสรำงโมเดลใหมๆในกำร
เชอมโยงผผลตและผบรโภคใหหลำกหลำยขนรวมไปถงกำรรกษำ
เมลดพนธแทและเมลดพนธทองถนดงเดมเพอควำมยงยนทำง
อำหำร และควำมรบผดชอบดำนผลทระทบตอสงแวดลอม ซงจะ
ชวยสรำงควำมแตกตำงหลำกหลำยใหกบธรกจอำหำรของไทย
ธรกจตนแบบ : รานอาหาร โบ.ลานของเชฟโบดวงพรทรงวศวะและเชฟ
ดแลน โจนส น�ำเสนออำหำรไทยพนบำนทเรยบงำย รมรวยดวย
ควำมหลำกหลำยทำงวฒนธรรมทองถนและชำตพนธ เสรฟแบบ
ส�ำรบไทย เปลยนเมนตำมฤดกำล โดยใชวตถดบออรแกนกและ
สนบสนนกำรปลกผกพนบำนตำมวถเกษตรอนทรย เนอสตวจำก
ฟำรมออรแกนกทไปเลอกเอง รวมทงขำวออรแกนกผำนโครงกำร
บอกรบสมำชกจำกเกษตรกรท จ.ยโสธร อกทงเปนผรวมบกเบก
รำนอำหำรสโลวฟดในประเทศไทยและก�ำลงพฒนำกำวตอไปสกำร
เปนรำนอำหำรปลอดคำรบอน เพอลดปญหำกำรใชพลงงำนและ
ปญหำขยะเหลอทงทสงผลกระทบตอสงแวดลอม
ปนโตขาว : โมเดลทำงธรกจทเปดโอกำสใหคนเมองและ
เกษตรกรผปลกขำวอนทรยไดมำพบกนบนแนวคดของCSAซงคอ
4646
กำรใหผผลตและผบรโภคเกอกลกนโดยทผบรโภคจะตองจำยเงน
ลวงหนำเปนระบบสมำชกรำยป สวนชำวนำ กจะทยอยสงขำว
คณภำพดปลอดสำรพษมำใหทกเดอนหรอตำมระยะเวลำทตกลง
และมสวนในกำรสงเสรมระบบเกษตรกรรมพงตนเองใหยงยนในอก
ทำงหนงดวยแบรนดทน�ำโมเดลปนโตขำวไปใชเชนแบรนดเพอน
ชำวนำหรอกลมผกปนโตขำวชวนคนเมองเปนเจำสำวของชำวนำ
CSA Farm : โมเดลเครอขำยเกษตรอนทรยทเกษตรกร
สำมำรถสงผกหรอผลตผลทำงกำรเกษตรปลอดสำรพษตรงถงบำน
ผบรโภคทเปนสมำชกโดยเรมเปนทนยมจำกกำรเตบโตของตลำด
ออรแกนกโดยผบรโภคจะจำยเงนดวยระบบสมำชกเพอรบผลผลต
(ซงขนอยกบฤดกำลและกำรเกบเกยวของเกษตรกร)ตำมระยะเวลำ
ทตกลง สมำชกจะแบกรบควำมเสยงเรองดนฟำอำกำศรวมกน
แบรนดดงทก�ำลงเปนทนยมในกลมคนรนใหมเชนCSA munch-
ing box by Raitong Organic Farmซงสอสำรทำงกำรตลำด
กบผบรโภคทงในเฟซบกและอนสตำแกรมเปนตน
4747
ศนยวจยตนแบบ : ศนยเกบเมลดพนธพนบาน พนพรรณ ของโจน จนใด
ซงเกดขนจำกปญหำเกษตรกรรมแบบอตสำหกรรมทก�ำลงท�ำให
เมลดพนธแทหรอพนธพนเมองหำยไปอยำงรวดเรว และมเมลด
ไฮบรดหรอเมลดพนธจเอมโอทใหผลผลตสงกวำ แตไมสำมำรถ
ขยำยพนธตอได ตองพงบรษทเมลดพนธเรอยไป ซงกำรหำยไป
ของพนธตำงๆ เปนดชนชวดควำมมนคงทำงอำหำรทจะขนอยกบ
กลมทนผผลตอำหำรรำยใหญของโลกเทำนน เขำจงรเรมเกบ
เมลดพนธพนบำนทกอยำงทเปนอำหำรเพอเกบรกษำมรดกและ
สงตอใหลกหลำน ซงนอกจำกจะสะสมแลว ยงแจกฟรเมลดพนธ
เหลำนใหกบผทสนใจทำงจดหมำย โดยสงซองเปลำตดแสตมป
วงเลบมมซองวำ(ขอเมลดพนธ)เพอตอยอดเมลดพนธแทใหเตบโต
ตอไป
สถาบนตนแบบ :
การพฒนาปรบปรงพนธขาวพนเมองของมลนธขาวขวญ
โดยพฒนำและปรบปรงพนธขำวพนเมองเพอลดตนทนกำรผลต
ของเกษตรกรเพรำะพนธขำวสมยใหมมกจะมควำมออนแอตอโรค
ชำวนำในระบบเกษตรสมยใหมกมกจะจดกำรปญหำดวยกำรใช
สำรเคมก�ำจดศตรพชควบคกนไป สงผลตอสขภำพและคำใชจำย
ทมำกขน เนองจำกชำวนำตองซอพนธขำวใหมทกครงทเรมท�ำนำ
แทนกำรเกบพนธไวใชเองดงทเคยท�ำมำแตเดมเหลำนลวนแตท�ำให
ตนทนกำรผลตของชำวนำสงขนเปนเงำตำมตว ซงกำรพฒนำของ
มลนธขำวขวญ ไดชวยใหวถเกษตรกรรมยงยนแบบดงเดมกลบมำ
อกครง
แนวคดจดประกาย : ‘ใส’ ใจโลก สงเสรมกำรใชบรรจภณฑอำหำรทเปนมตร
กบสงแวดลอมในวงกวำง ทงในเชงนโยบำยรฐและเครอขำย
ควำมรวมมอระหวำงผผลตและผบรโภค
4848
รกษาคณคาเกาชชองโอกาส : น�ำภมปญญำทำงดำนทกษะงำนชำง งำนฝมอทองถน
มำสรำงมลคำตำมแบบฉบบดงเดม
ธรกจตนแบบ : ผาไหมยกทองจนทรโสมา กล มทอผำไหมยกทองแหงหมบำนทำสวำงจ.สรนทร โดยมอำจำรยวรธรรมตระกลเงนไทยเปนก�ำลงส�ำคญทชวยสงเสรมใหชำวบำนรวมกลมกนท�ำงำนทอผำเพอสรำงอำชพเสรมดวยกพนเมองและฟนฟเทคนคกำรทอผำยกชนสงแบบรำชส�ำนกไทยโบรำณ สรำงคณคำใหงำนทองถนและกลำยเปนทหมำยปองของคนทสนใจงำนผำไทย โดยรำคำของ ผำไหมยกทองจนทรโสมำจะอยทเมตรละ30,000-200,000บำท
ตอยอดองคความรเดมชชองโอกาส : จดเกบองคควำมรดงเดมในรปแบบฐำนขอมลทเขำถงไดงำยและจดท�ำโครงกำรวจยเพอสงเสรมกำรศกษำ ตอยอดพฒนำภมปญญำไทยใหเกดกระบวนกำรสรำงสรรคและนวตกรรม ทแตกตำงไปจำกเดม
ชางสบใหม
4949
โครงการตนแบบ : โครงการ Modern Thai Silkของส�ำนกงำนบรหำรและพฒนำองคควำมร(องคกำรมหำชน)หรอสบร.(OKMD)รวมมอกบสถำบนพฒนำอตสำหกรรมสงทอ (THTI) และกรมหมอนไหมด�ำเนนโครงกำรวจยและพฒนำต นแบบไหมไทยร วมสมย เพอพฒนำศกยภำพวสำหกจชมชนและสรำงองคควำมร แก ผประกอบกำรและผผลต ไดเขำใจถงกำรสรำงมลคำเพมของผลตภณฑ น�ำผำไหมไทยไปสกำรเปนผำทใชสวมใสไดทกโอกำสและยกระดบใหเปนสนคำแฟชนชนสง(HauteCouture)
ประยกตทกษะเดม เพมทกษะใหมชชองโอกาส : น�ำภมปญญำทองถนไทยมำตอยอดเปนผลตภณฑ โดยเพมมลคำดวยกำรออกแบบและสรำงแบรนดรวมสมยเพอตอบโจทยควำมตองกำรของผบรโภคไดงำยขน
ธรกจตนแบบ : Srinlim แบรนดเฟอรนเจอร และของตกแตงบำนโดย ศรญญำ ลมปทองทพย กรำฟกดไซเนอรทไดแรงบนดำลใจจำก ผำทอพนเมองและศลปวฒนธรรมของไทยมำสรำงลวดลำยกรำฟกและใชเทคนคพมพลำยบนผนผำ น�ำมำตอยอดเปนของแตงบำนรวมสมย นอกจำกน ยงเคยไดรบเชญไปแสดงนทรรรศกำรทประเทศฟลปปนสในป 2013 และในงำนMaison et Objectประเทศฝรงเศสในป2014
5050
SARRAN งำนออกแบบสรำงสรรคโดยศรณย คงอย ด
นกออกแบบผลตภณฑกระดำษจำกเยอตนกลวย น�ำภมปญญำ
กำรท�ำกระดำษพนบำนจำกตนกลวยมำพฒนำใหมสรำงเปนสนคำ
วฒนธรรมทไมมใครสำมำรถลอกเลยนแบบไดสรำงคณคำดวยกำร
เลำเรองรำวของสงคมและวฒนธรรมทองถนผำนสนคำ รวมทง
พฒนำผลตภณฑอยำงตอเนองโดยใสภมปญญำไทยลงไปในแนวคด
และหยบทกษะชำงมำใชอยำงชำญฉลำด
กาวไปกบเทคโนโลย
ชชองโอกาส :
ใชเทคโนโลยพฒนำผลตภณฑงำนฝมอใหกำวขำมขอจ�ำกด
ทำงกำรผลตและกำรใชงำนยดอำยกำรใชงำนท�ำใหเกบรกษำงำย
และใชงำนไดสะดวกมำกขน
ธรกจตนแบบ : บรษท อานนท ไพโรจน ดไซน สตดโอ จ�ากดจดเดนของ
ผลตภณฑทสงตรงจำกสตดโอแหงน อยทกำรหยบจบแนวคดและ
ทกษะพนบำนมำผสมผสำนกบวสดแปลกใหมเทคโนโลยและกำร
ออกแบบสไตลโมเดรนเชนเซลลแชร(CellChair)ทน�ำเครองจกร
เกำมำแปรรปใหมเปนเกำอทมรปลกษณคลำยเซลลโดยใหชำงหลอ
พระพทธรปชวยหลอโครงสรำงเกำอทดมน�ำหนกเบำแตแขงแรง
หรอกำรน�ำเทคโนโลยกำรพมพสำมมต(3DPrinting)มำใชในกำร
สรำงงำนฝมอรวมสมยทใชทงทกษะกำรออกแบบและเทคโนโลย
ผาบาตกนาโน ของกลมคลสเตอรผผลตผำบำตก จงหวดภเกต
ภำยใตควำมรวมมอระหวำงศนยนำโนเทคโนโลยแหงชำต(นำโนเทค)
และสวทช.รวมกนพฒนำผลตภณฑโดยน�ำผำฝำย100%ทเคลอบ
ดวยน�ำยำนำโนไปเขยนเปนผำบำตก ท�ำใหมคณสมบตพเศษ คอ
ไมยบปองกนแบคทเรยปองกนแสงยวสไมซดจำงและมกลนหอม
5151
ตอบโจทยวถรวมสมย
ชชองโอกาส : พฒนำผลตภณฑใหสอดรบกบรปแบบกำรใชชวตและควำม
ตองกำรประสบกำรณแปลกใหมของผบรโภคในยคปจจบน แต
สำมำรถใชสอยไดจรงในกจวตรประจ�ำวน
ธรกจตนแบบ : Pakamian แบรนดผ ำขำวม ำไทย โดย ณฐวรรณ
โกมลกตตพงศ กบกฤตนทวผลจรญทน�ำผำขำวมำไทยทขนชอ
เรองประโยชนใชสอยมำตอยอดเปนผลตภณฑของตกแตงบำนและ
ของใชเชนสมดโนตกระเปำโนตบกยำมเสอยดหนแขวนสรอย
และของตกแตงอนๆมำกมำยทรวมสมยแตเรยบงำยใชไดทกโอกำส
ซงนอกจำกจะเปลยนโฉมเดมๆของผำขำวมำ ยงสรำงเอกลกษณ
ทสำมำรถตตลำดในยโรปและเอเชยไดดวย หวดรชภฏนวตกรรมจำกงำนฝมอทองถนทพฒนำโดยรชภฏพรพนธน�ำ‘หวด’ของชำวบำนหนองขอนจ.อบลรำชธำนมำสำนตอ จนสำมำรถใชในหมอหงขำวไฟฟำไดส�ำเรจและยงคงรสสมผส ของขำวเหนยวนงแบบตนต�ำรบ วธกำรคอน�ำไมไผสสกมำจก เปนตอก และตมกบสำรสมเพอท�ำควำมสะอำด ปองกนมอดและ
5252
รำและปรบรปทรงใหมขนำดเลกกวำมวยนงขำวในสมยกอนแลวใชกำนตำลท�ำเปนฐำนเพอชวยยกขำวใหมระดบสงเหนอระดบน�ำทใชนง แตมชองใหไอน�ำสำมำรถผำนขนมำได ท�ำใหขำวเหนยว สกเสมอกนและมกลนหอมของไมไผ ซงนวตกรรมนไดรบรำงวลรองชนะเลศอนดบ1สำขำผลงำนทเกดประโยชนแกสงคมจำกกำรประกวดสดยอดนวตกรรม7InnovationAwardsดวย
เตบโตอยางยงยน
ชชองโอกาส : เพรำะผ บรโภคยคใหม มแนวโน มทจะค�ำนงถงเรอง
สงแวดลอมมำกขนสงเกตไดจำกกำรเลอกสนบสนนเฉพำะแบรนด
ธรกจ ผลตภณฑทไมสรำงผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอม
และสงคม และหนไปกดดน ตอตำน หรอกระทงเลกซอสนคำ
ของแบรนดทสวนกระแสดงกลำว ภำคธรกจ SMEs และภำค
อตสำหกรรมไทยจงควรปรบตวดวยกำรวำงรำกฐำนธรกจบน
แนวคดของควำมยงยนเชนสนบสนนกำรสรำงอำชพของเกษตรกร
และชำวบำน เลอกใชวสดในทองถนทเปนมตรกบสงแวดลอม
วำงแผนกระบวนกำรผลตตงแตตนสำยไปถงปลำยน�ำภำยใต
แนวคดสเขยว เพอทจะลดผลกระทบทำงสงคมและสงแวดลอม
ใหนอยลงทสด ควบค กบกำรหำทำงเยยวยำรกษำ ทดแทน
ทรพยำกรธรรมชำตทสญไปกบกำรผลต
ธรกจตนแบบ : Walk on the wild side แบรนดเสอผำยอมครำม ในสไตลรวมสมย โดยน�ำภมปญญำกำรยอมครำมแทแบบดงเดมจำกแมฑตำทปลอดสำรเคมและดตอสงแวดลอม นอกจำกนแบรนดยงเรมตนในกำรใชผำยดฝำยออรแกนกทมใบรบรอง กำรปลกแบบอนทรย จำกส�ำนกงำนมำตรฐำนเกษตรอนทรย เปนวตถดบในกำรผลตสนคำ และตงเปำหมำยวำจะเปลยนเปนอนทรยเตมรปแบบภำยในพ.ศ.2560
5353
รจก OKMD ส�ำนกงำนบรหำรและพฒนำองคควำมร (สบร.) Office ofKnowledgeManagementandDevelopment(OKMD)เปนองคกำรมหำชนในสงกดส�ำนกนำยกรฐมนตรจดตงขนเมอวนท5พฤษภำคมพ.ศ.2547โดยมวตถประสงคใหเปนองคกรทมบทบำทส�ำคญในกำรพฒนำโครงสรำงพนฐำนทำงปญญำททนสมย ของประเทศ โดยก�ำหนดวสยทศนใหเปนองคกรน�ำในกำรพฒนำองคควำมรสรำงสรรคส�ำหรบคนรนใหม โดยผำนนวตกรรมกำรเรยนรสำธำรณะเพอกำรพฒนำประเทศอยำงยงยนและมพนธกจคอ • จดใหมระบบกำรเรยนรเพอสรำงสรรคภมปญญำของประชำชนโดยผำนกระบวนกำรเรยนรสำธำรณะ •สรำงแหลงบรกำรควำมรรปแบบใหมททนสมยมชวตชวำอดมดวยควำมคดสรำงสรรค • สรำงนวตกรรมองคควำมรรปแบบใหมทเปนประโยชน ตอกำรพฒนำประเทศและคณภำพชวตของประชำชน • สงเสรมเครอขำยเพอพฒนำและขบเคลอนนโยบำย กำรสรำงสงคมไทยใหเปนสงคมแหงกำรเรยนร โดยตลอดระยะเวลำ 10 ปทผำนมำOKMD ไดท�ำหนำท‘กระตกตอมคด’ ใหแกสงคมไทยอยำงตอเนอง ในกำรพฒนำ แหลงเรยนรและสงเสรมกำรสรำงสรรคนวตกรรมและควำมรใหมๆโดยในปจจบนOKMDมโครงสรำงกำรบรหำรจดกำรประกอบดวยหนวยงำนภำยใน3หนวยงำนไดแกส�ำนกงำนอทยำนกำรเรยนร(TK Park) ศนยสรำงสรรคงำนออกแบบ (TCDC) และสถำบนพพธภณฑกำรเรยนรแหงชำต(NDMI) ส�ำหรบผลกำรด�ำเนนงำนนนOKMDไดพฒนำแหลงบรกำรควำมรใหมๆจนเปนทรบรและไดรบกำรยอมรบจำกผใชบรกำรและสำธำรณชน โดยมกำรพฒนำองคควำมรใหมๆ และจดกจกรรม กำรเรยนรในรปแบบตำงๆ เพอเผยแพรควำมรสประชำชนอยำง ตอเนองรวมทงกำรน�ำแนวคดตนแบบแหลงเรยนรและองคควำมร ไปขยำยผลสภมภำคดงน
5454
อทยานการเรยนร (Thailand Knowledge Park : TK Park) : หองสมดมชวต เปนแหลงจดประกำยควำมคดและกจกรรมกำรเรยนร ทหลำกหลำย เปนพนทเปดส�ำหรบเยำวชนในกำรพฒนำและแสดงออกซงควำมสำมำรถของตนเองอยำงสรำงสรรคตงอยบรเวณชน 8 ศนยกำรคำเซนทรลเวลด กรงเทพมหำนคร และยงไดน�ำตนแบบไปขยำยผลสภมภำคอยำงตอเนอง รวมถงกำรพฒนำ OnlineLibraryเพอเผยแพรองคควำมรไดอยำงทวถงและสอดรบ กบพฤตกรรมกำรแสวงหำควำมรและขำวสำรของคนรนใหม
ศนยสรางสรรคงานออกแบบ(Thailand Creative & Design Center : TCDC) ตงอยบรเวณชน6ศนยกำรคำดเอมโพเรยมกรงเทพมหำนครเปนแหลงเรยนรดำนกำรออกแบบเพอสรำงแรงบนดำลใจและ จดประกำยควำมคดสรำงสรรคใหแกคนรนใหม ผำนกำรเรยนร แบบสำกลตงแตกำรจดนทรรศกำรกำรบรรยำยกำรสมมนำและกำรบมเพำะโดยมหองสมดดำนกำรออกแบบทใหญทสดในเอเชยและมหองสมดวสดเพอกำรออกแบบ (Material ConneXion)นอกจำกนยงไดรวมมอกบสถำบนอดมศกษำในภมภำคจดตงminiTCDC เพอขยำยโอกำสกำรเขำถงควำมรดำนกำรออกแบบไปสภมภำค
Museum Siam ตนแบบพพธภณฑการเรยนร (National Discovery Museum Institute : NDMI) ต งอย บร เวณกระทรวงพำณชย เดม ถนนสนำมไชยกรงเทพมหำนครน�ำเสนอประวตศำสตรวฒนธรรมไทยผำนกำรจดนทรรศกำรถำวรและหมนเวยนผำนสอมลตมเดย เพอใหผ ชมเพลดเพลนกบกำรเรยนรจำกพพธภณฑรปแบบใหมทน�ำเรองรำวในอดตมำตอยอดควำมคดสรำงสรรคใหกบอนำคต และรวมกบเครอขำยเพอพฒนำตนแบบพพธภณฑกำรเรยนรในภมภำค และน�ำตนแบบองคควำมร (Discovery Museum KnowledgeModel)ไปขยำยผลสพพธภณฑเครอขำยในทองถนรวมทงจดท�ำโครงกำรพพธภณฑตดลอ (MuseMobile) เคลอนไปจดแสดง ยงจงหวดตำงๆเพอกระจำยองคควำมรไปสภมภำค
5555
สถานทตดตอ
ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน)อำคำรวทยำลยกำรจดกำรมหำวทยำลยมหดลชน18-1969ถนนวภำวดรงสตแขวงสำมเสนในเขตพญำไทกรงเทพมหำนคร10400โทรศพท :021056500โทรสาร :021056556เวลาท�าการ :จนทร-ศกร09:00-17:00น.www.okmd.or.th
ส�านกงานอทยานการเรยนร (สอร.)ส�านกงาน :อำคำรดออฟฟศเศสแอทเซนทรลเวลดชน17999/9ถนนพระรำม1แขวงปทมวนเขตปทมวนกรงเทพมหำนคร10330โทรศพท :022645963-5โทรสาร : 022645966เวลาท�าการ :จนทร–ศกร09:30–17:30น.สวนบรการ :
อทยานการเรยนรตนแบบและบรการ (TK Park)ศนยกำรคำเซนทรลเวลดชน8แดซเซลโซนถนนพระรำม1 แขวงปทมวนเขตปทมวนกรงเทพมหำนคร10330โทรศพท:022574300โทรสาร:022574332/022574332ตอ125เวลาท�าการ :องคำร–อำทตย10:00–20:00น.www.tkpark.or.th
สถาบนพพธภณฑการเรยนรแหงชาต (สพร.) ส�านกงานและสวนบรการ : 4ถนนสนำมไชยแขวงบรมมหำรำชวงเขตพระนครกรงเทพมหำนคร10200โทรศพท : 022252777โทรสาร :022252775เวลาท�าการ : ส�านกงาน :จนทร–ศกร09:00–17:00น.มวเซยมสยาม : องคำร–อำทตย10:00–18:00น.www.ndmi.or.th
ศนยสรางสรรคงานออกแบบ (ศสบ)ส�านกงาน : 622อำคำรเอมโพเรยมทำวเวอรชน24ถนนสขมวท24แขวงคลองตนเขตคลองเตยกรงเทพมหำนคร10110โทรศพท :026647667โทรสาร :026647670เวลาท�าการ :จนทร–ศกรเวลำ09:30–17:30น.สวนบรการ :
หองสมดเฉพาะดานการออกแบบ (TCDC) ดเอมโพเรยมชอปปงคอมเพลกซชน6622ถนนสขมวท24แขวงคลองตนเขตคลองเตยกรงเทพมหำนคร10110โทรศพท :026648448โทรสาร :026648458เวลาท�าการ : องคำร–อำทตยเวลำ10:30–21:00น.www.tcdc.or.th
MAP
ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร(องคการมหาชน)
ชโอกาส
56
ส�ำนกงำนบรหำรและพฒนำองคควำมร (องคกำรมหำชน)
2
3
โลกใบนก�ำลงจะหมนไปทำงไหน?4
อยอยำงไรในอนำคต?6
เมอแพทยแผนปจจบนไมใชค�ำตอบท ‘ถกทกขอ’10
อ�ำนำจตอรองของผบรโภคในวนน14
เมอโลกดจทลก�ำลงหมนไปหำคนมทกษะ18
EXPERIENCE SYMPOSIUM 22
CRAFT WORKSHOPS33
AGENDA39
สำรบญ
เทรนดโลก
4
โลกใบนก�ำลงจะหมนไปทำงไหน?
แมอนาคตจะยงเปนสงทไมมใครลวงรแนชด แตจากการ
คาดการณของส�านกเทรนดทวโลกกไดขอสรปตรงกนวา โลกของ
เราก�าลงจะหมนไปสสงทเรยกวา‘ความยงยน’แนวคดสเขยวหรอ
‘กรน’ จะไมใชแคกระแส แตจะกลายเปนแนวคดพนฐานทอยใน
ทกมตของการพฒนา ผ คนหนมาใสใจสขภาพของตวเองและ
สขภาพของโลก ดวยการปรบเปลยนวถชวตใหสอดคลองกบ
ธรรมชาตมากยงขน นนเปนเพราะบทเรยนทผานมาท�าใหมนษย
เขาใจแลววา เราไมใชสงมชวตทสามารถเอาชนะธรรมชาตได
เราเปนเพยงผอาศยทตองเรยนรและเขาใจความเปนไปของโลก
มากยงขน
แนวโนมส�าคญอกประการคอโลกของเราจะเปดพนทใหกบ
สงคมผสงอายอยางเตมรปแบบเหลาเบบบมเมอรหลงสงครามโลก
ครงทสองซงเคยขบเคลอนโลกก�าลงกาวเขาสวยชรา เนองจาก
วทยาศาสตรและเทคโนโลยทางการแพทยทกาวล�าไดหยบยน
โอกาสใหมนษยไดตอสกบโรคภยไขเจบ หรอแมแตตออายขย
ใหยาวนานขนจงมแนวโนมวาประชากรผสงอายทวโลกจะเพมขน
อยางมนยส�าคญ และจะกลายเปนกลมเปาหมายหลกทตลาด
ตองจบตามองอยางจรงจงขณะทสภาพเศรษฐกจและสงคมปจจบน
สงผลใหคนหนมสาวไมนยมมบตรหรอมบตรนอย
5
ความเปนมนษยเปนอกเนอหาทจะสอดแทรกอยในหลายๆ
อยางสงทจบตองไดเดนชดคองานทกษะและชางฝมอจะไดรบการ
ยอมรบและตระหนกถงคณคามากยงขนผลตผลจากอตสาหกรรม
ทไดชนงานมหาศาลกลบกลายเปนของราคาถก แมแตในฟากฝง
ของเทคโนโลยทเคยเตมไปดวยความทนสมยและไรชวตชวากเรม
น�าแนวคดความเปนมนษยมาใชเพอตอบโจทยความพงพอใจสงสด
ขอมลมหาศาลในโลกดจทลถอเปนประตสโอกาสและความเปนไป
ไดใหมๆ ส�าหรบผทสามารถจดการขอมลไดดกวา ฉลาดกวา
มประสทธภาพมากกวา และสรางสรรคกวา ในยคนเจเนอเรชน
จงไมไดแบงตามอายอกตอไปแตแบงตามความสนใจGenCคอ
กลมคนทสนใจเทคโนโลยดจทลในรปแบบของการ Connected,
Communicating, Content-centric, Computerized, Com-
munity-oriented และใชเทคโนโลยอยางชาญฉลาด 90% ของ
ผบรโภคเจเนอเรชนนเปนมากกวาลกคาแบบPassiveConsumer
นยมสรางสรรคคอนเทนตเองบนโลกออนไลน และเปนศนยกลาง
ของนวตกรรมทางสนคาและบรการอยางสมบรณดวยเหตนกลม
GenCจงจะกลายเปนผกระตนภาพรวมของเศรษฐกจโลกใหเตบโต
อยางตอเนองและท�าใหเทคโนโลยการสอสารกลายเปนโครงสราง
พนฐานทขาดไมได การแชรขอมล การออกเดนทางคนหา
ประสบการณใหมยงดนแดนอนตางชวยเชอมโยงถายโอนแนวคด
ไลฟสไตล และวฒนธรรมแตละทองทจนผสมปนเป จนกระทง
พรมแดนทางวฒนธรรมระหวางโลกตะวนออกกบตะวนตกคอยๆ
พราเลอนและกลมกลนกนไปในทสด
โลกใบนก�ำลงจะหมนไปทำงไหน?
ค�ำตอบอยในอนำคตอนใกลน
6
อยอยำงไรในอนำคต?
ยงคงเป นประเดนถกเถยงกนท งในและนอกวงการ
สถาปตยกรรมทวโลก วาการออกแบบทตอบโจทยการใชชวต
ในอนาคตอนใกลจะมหนาตาเปนอยางไร เพราะหลายทศวรรษ
ทผานมา การววฒนของเทคโนโลยเพอยกระดบคณภาพชวตและ
สนองความตองการของมนษยกลบท�ารายโลกใบนอยางนาใจหาย
ตงแตการบกรกพนทปาระเบดภเขาและท�าลายทรพยากรธรรมชาต
เพอแลกกบท�าเลรสอรทสดหรและวสดกอสราง กาซเรอนกระจก
ปรมาณมหาศาลถกปลอยจากโรงงานอตสาหกรรมและอาคารทเปด
เครองปรบอากาศเยนฉ�าตลอดวนปญหาภาวะโลกรอนหลมโอโซน
และฝนกรดไปจนถงการขยายตวของสงคมเมอง(Urbanisation)
ไดลดทอนพนทสเขยวและความหลากหลายของชมชนจนรอยหรอ
ลงไปทกวน แตธรรมชาตกไมรอชาทจะเอาคนหลายเทาทวคณ
และภยพบตทสรางความเสยหายใหญหลวงกคอขอพสจนชนด
©R
AGNA
RTH
SIG
URDS
SON
REYKJAVIK CITY
7
สปอตไลตของโลกตะวนตกจงสองมาทสถาปตยกรรมยงยน
(Sustainable Architecture) ดวยการกลบคนสความเรยบงาย
สอดคลองกบจงหวะของธรรมชาต และเบยดเบยนสงแวดลอม
ใหนอยทสด เชน ใชพลงงานทดแทน ลดปรมาณขยะดวยการ
รไซเคลวสดเหลอใชจดสรรพนทตามทศทางแดดและลมธรรมชาต
กระทงคนในแวดวงสถาปตยกรรมตางเหนพองกนวา นคอความ
ทาทายของการออกแบบในโลกยคใหมอยางแทจรง และไมรอชา
ทจะรวมผลกดนเทรนดนใหเปนมากกวากระแสโดยสหรฐอเมรกา
ไดบกเบกเทรนด Green Buildings and Homes สนบสนน
การกอสรางอาคารสเขยวตามมาตรฐานลด (LEED) รวมทง
วางนโยบายลดภาษคาเชาใหอาคารสเขยวในรฐคอนเนกตกต
แมรแลนดโอเรกอนและนวยอรกปจจบนมทอยอาศยกวา63,000
แหงทไดรบรองมาตรฐานบานสเขยว(LEEDforHomes)นอกจากน
โครงการดานสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations
EnvironmentProgramme :UNEP)ยงประกาศนโยบายภาษ
สงแวดลอม (Eco Tax) สรางแรงจงใจใหผ ผลตและผบรโภค
ลดกจกรรมทสรางมลพษทางสงแวดลอม
REYKJAVIK CITY HALL
8
จากการเคลอนไหวหยอมเลกๆ น�าไปส ระลอกแหงการ
เปลยนแปลงระดบมหภาคนโยบาย‘เมองสเขยว’กลายเปนหวใจ
ส�าคญของการพฒนาเมองทวโลก เชน เมองเรคยาวก ประเทศ
ไอซแลนดเมองสเขยวอนดบหนงของโลกทขบเคลอนดวยพลงงาน
หมนเวยนจากความรอนใตพภพ (Geothermal)ราว25%และ
พลงงานน�ามากถง 75% ซงถอเปนพลงงงานสะอาดทงสน ทงน
กเพราะในชวงป 1970 ไอซแลนดตองเผชญกบภาวะวกฤต
ขาดแคลนพลงงานและคาขนสงส�าหรบน�าเขาน�ามนพงสงถง
8เหรยญสหรฐ/แกลลอนฝายรฐบาลจงตดสนใจเดนหนาวางแผน
การใชพลงงานทดแทนอยางเตมตว แมวาในวนน ประชากร
สวนใหญจะนยมเดนทางดวยรถยนตสวนตว แตกไมไดท�าใหเมอง
แหงนเขยวนอยลงแมแตนอยแถมยงประหยดคาใชจายราว8พน
ลานเหรยญสหรฐในชวง30ปทผานมา
ทางฝงสวเดนเองกไมนอยหนาเพราะทวโลกก�าลงจบตามอง
มาทกรงสตอกโฮลม ในฐานะโมเดลการวางผงเมองสเขยวแบบ
บรณาการหรอซมไบโอซต (SymbioCity) ทควรเอาเยยงอยาง
เพราะครอบคลมตงแตการจดสรรทรพยากรอยางยงยน การใช
พลงงานธรรมชาตการพฒนาระบบขนสงและสาธารณปโภคและ
การจดการขยะสะทอนถงทศนะทกาวไกลของผน�าทวาโลกยคใหม
SYMBIOCITY
9
ไมอาจกาวไปขางหนาได หากราคาน�ามนโลกยงคงทะยานสงขน
เชนนในป2006มนโยบายจดเกบคาธรรมเนยมรถตด(Conges-
tion Taxes) ส�าหรบรถยนตทสญจรเขาออกยานดาวนทาวน
ประมาณ 8.23 เหรยญสหรฐ/คน ท�าใหปรมาณการปลอย
กาซคารบอนไดออกไซดในเมองลดลงถง 30,000 ตน และมการ
ออกแบบระบบขนสงสาธารณะใหปลอยคารบอนต�าโดยใช
ไบโอแกสหรอเอทานอลแทนเชอเพลงฟอสซล ในขณะทเมอง
มาสดาร สหรฐอาหรบเอมเรตส สามารถพลกทะเลทราย
อนแหงแลงใหกลายเปนเมองแหงพลงงานสะอาดทผลตไฟฟาดวย
พลงงานแสงอาทตย ไฮโดรเจนและลมภายใตการออกแบบของ
สถาปนกชนน�าระดบโลกฟอสเตอรแอนดพารทเนอรส(Foster+
Partners)
แตสถาปตยกรรมยงยนแบบตะวนตก จะเปนโมเดลทใช
ส�าหรบโลกทงใบหรอไม
นนอาจเปนค�าถามทโลกตะวนออกตองตรวจค�าตอบดวยตวเอง
ทมา : บทความ “‘ซมไบโอซต’ การสรางเมองสเขยวแบบบรณาการสไตลสวเดน”
จากส�านกขาว Thai Publica, www.masdar.ae, www.symbiocity.org,
www.tripomatic.com, www. unep.org, www.usgbc.org/leed, www.
visitreykjavik.is
10
ยากจะปฏเสธวาเทคโนโลยการแพทยในปจจบนไดยกระดบการรกษาและการบรการทางสขภาพอยางทไมเคยเปนมากอน เรามเภสชภณฑและเทคนคการแพทยทมคณภาพสง มเทคโนโลยดานอาหารทบรรจคณคาทางโภชนาการในรปแบบอาหารเสรม รบประทานงาย ไมต องเสยเวลาเลอกกนผกผลไมมากมาย หลายอยางเครองมอแพทยล�าสมยและเทคโนโลยหนยนตกลายมาเปนผชวยคนส�าคญในหองผาตด ผปวยรสกปลอดภยและวางใจ มากขนเมออยในความดแลของคณะแพทยผ เชยวชาญมอหนง ในโรงพยาบาลชอดงศนยบรการสขภาพทยอยผดขนทวทกมมเมอง อยางไรกด ความมนใจเหลานมกถกสนคลอนอยบอยครงเมอมนษยตองเผชญกบโรคชนดใหมอาการเจบปวยทเกดจากการใชชวตอยางผดวถธรรมชาต รวมทงโรคระบาดทกลายพนธ คราชวตคนนบหลายรอยหลายพนอยางเชอไวรสอโบลาหรอไขหวดนกทเกดจากไวรสไขหวดใหญ H5N1 เลยรวมไปถงปญหาการ เขาถงยาและบรการสาธารณสขในกล มประเทศก�าลงพฒนานอกจากนความเครยดและภาวะทางอารมณทมอทธพลตอรางกายจตใจ และพฤตกรรม กยงเปนสงทแพทยแผนปจจบนเองยงไมม ค�าตอบสตรส�าเรจ ประกอบกบสงคมโลกก�าลงยางเขาสสงคม
CHINESE ACUPUNCTURE
เมอแพทยแผนปจจบนไมใชค�ำตอบท ‘ถกทกขอ’
11
ผสงวย(AgingSociety)โดยสมบรณในป2025คาดวาจะมจ�านวนประชากรผสงวยทวโลกกวา 8 พนลานคน นบเปนวาระส�าคญ ททกฝาย ทงภาครฐและเอกชนจะตองเรงหามาตรการรบมอกบภาวะดงกลาว โดยเฉพาะการพฒนาระบบการดแลและสงเสรม สขภาพของผสงวยใหครอบคลมกบความตองการในภายภาคหนา ขอสงเกตหนงทนาสนใจคอแนวทางการรกษาตามแบบฉบบการแพทยสมยใหมนนม งวเคราะหวนจฉยความเจบปวยของรางกายมนษยแบบแยกสวน ตวอยางเชน เมอเกดความผดปกต ทจดใดแพทยจะสงยาทมตวยาชวยรกษาอวยวะดงกลาวใหกลบมาท�างานปกต ซงเปนการรกษาเฉพาะจดเทานน เมอผลปรากฏวาอาการของผปวยบางรายทเลาลงกจรงแตกมกจะไดรบผลกระทบขางเคยงอนๆ เชน ยาแกอกเสบทมฤทธเขาไปท�าลายแบคทเรย ทไมดในล�าไสแตขณะเดยวกนแบคทเรยทดกถกท�าลายตามไปดวยเพราะรางกายมนษยมระบบตางๆ มากมายซงลวนเกยวเนองสมพนธกนหมดรวมทงสภาพจตใจทไมอาจมองขาม การแพทยทางเลอกจงเปนอกชดความคดทก�าลงมาแรง ในขณะน ดวยแนวคดทตงอย บนพนฐานของการมองรางกาย แบบเปนองครวม (HolisticMedical) นนคอ ไมเพยงมงรกษา โรคใดโรคหนงเทานนแตตองสรางความสมดลทงทางสขภาพกายจตใจ สงคม และจตวญญาณไปพรอมกน จงจะตอบโจทยการม สขภาวะทด (Wellness) อยางแทจรง ซงตรงกบค�านยามของสขภาพขององคการอนามยโลกและพ.ร.บ.สขภาพแหงชาตพ.ศ.2550ทวาสขภาพหมายถงสขภาวะทสมบรณทงทางกายจตใจสงคม และปญญา มใชเพยงการปราศจากโรคหรอความพการเทานน ในป 2005 ทางองคการอนามยโลกไดก�าหนดยทธศาสตร ใหประเทศตางๆ วางนโยบายการประเมนและควบคมการใชประโยชนจากการแพทยทางเลอกเชนสงเสรมการสรางหลกฐานทนาเชอถอทงดานความปลอดภยศกยภาพและคณภาพของการรกษาเพอสรางความมนใจใหแกประชาชนและเพมชองทางเขาถงการรกษา อกทงยอมรบวาการแพทยแผนโบราณของจนและการฝงเขมนนสามารถรกษาความผดปกตทางรางกายได43โรคเชนโรคไขขออกเสบ อาการเจบปวดทางกลามเนอสวนตางๆ ไมเกรน
12
กลมอาการกอนมระด โรคเครยด หลอดลมอกเสบ โรคหอบหดภมแพอาการซมเศราเปนตน คานยมดงกลาวสงผลใหโรงพยาบาลหลายแหงเรมพจารณาการผนวกการดแลสขภาพแบบองครวมเข ากบการแพทย แผนปจจบนอาท เมโยคลนก (MayoClinic)ศนยบรการดานสขภาพอนดบหนงของสหรฐอเมรกาประจ�าป 2014–2015(America’s Best Hospitals 2014–2015) ไดเพมการบรการ ทางดานการแพทยทางเลอกแบบบรณาการทงองคความรทางการแพทยตะวนตกแบบดงเดมการรกษาแบบอายรเวทของอนเดยและแพทยแผนจนโบราณเชนโฮมโอพาธยการฝกสงบจต(Resiliencetraining) สมาธบ�าบด การนวดบ�าบด การฝงเขม การจดกระดกและการรกษาดวยยาสมนไพร กระแสดงกลาวท�าใหเกดสถาน-บรการแพทยทางเลอกหลายแหงในสหรฐอเมรการฐบาลจงกอตงหนวยงานTheNationalCenterforComplementaryandAlternative Medicine (NCCAM) เพอควบคมดแลเกยวกบ การแพทยทางเลอกโดยเฉพาะ โดยในป 2011 หนวยงานไดรบ งบประมาณสงถง127.7ลานเหรยญสหรฐยงไปกวานนจากการส�ารวจอตราการใชบรการดานสขภาพของประชาชนในสหรฐ- อเมรกาพบวาชาวอเมรกนกวา62%หนมาสนใจเลอกใชบรการแพทยทางเลอกมากขนในชวง 10 ปใหหลง โดยเหตผลหลกคอ การแพทยทางเลอกชวยใหการรกษาดขนเมอใชรวมกบการแพทยแผนปจจบน55%นาสนใจทจะลองด 50%การรกษาแบบแผนปจจบนใชไมไดผล28%และแพทยแผนปจจบนแนะน�าใหทดลองใช26% อกกระแสทนาสนใจคอในประเทศอนเดยเพราะศนยบรการการแพทยทางเลอกอนดบหนงของประเทศอยาง SOUKYA : InternationalHolisticHealthCentreไดบรณาการแพทยแผนปจจบนเขากบการรกษาแบบโบราณ อาท โยคะบ�าบด อายรเวทและการฝงเขม จนเปนทยอมรบในระดบสากล กระทง คามลลาปารกเกอร โบลส (Camilla Parker Bowles) พระชายาของ เจาฟาชายชารลสกยงเดนทางมารกษาพระองคดวยโยคะบ�าบด ทางภาคอตสาหกรรมเภสชภณฑเองกไมรรอทจะเตรยมพรอมรบมอกบคานยมทผนเปลยนไป โดย Global IndustryAnalystsคาดการณวาตลาดของยารกษาโรคแบบทางเลอกทวโลก
13
จะพงขนสงถง 11.5 พนลานเหรยญสหรฐ ในป 2015 สวนหนง เปนเพราะผลตภณฑทมสวนผสมของสมนไพรธรรมชาตก�าลงไดรบความนยมอยางมาก เนองจากสงผลกระทบขางเคยงนอยกวา ยาแผนปจจบน เมอการ‘รกษา’ดวยวธคดของแพทยแผนปจจบนอยางเดยวอาจไมใชค�าตอบ ผคนยอมแสวงหาทางเลอกใหมทตอบโจทย การดแลสขภาวะอยางรอบดานตามไลฟสไตลและฐานะของตนเองทงในแงการบ�าบดรกษาโรคการปรนนบตความงามและกจกรรมผอนคลายจตใจ น�าไปส อตราการเตบโตของอตสาหกรรม การทองเทยวรปแบบใหมทเรยกวา การทองเทยวเชงสขภาพและ ความงาม (Global Wellness Tourism) ซงสรางมลคาทางเศรษฐกจโลกมากถง439พนลานเหรยญสหรฐในป2014ทผานมา นเปนเพยงสวนหนงของแรงกระเพอมทชใหเหนความเปลยนแปลงครงใหญตอกระบวนทศนเรองสขภาพของคนทวโลกและวถองครวมทก�าลงเตบโตเหลานอาจก�าลงบอกเราวาถงเวลายอนกลบไปมองวถทเราเคยเปน เพราะนนอาจเปนค�าตอบทถกตองและเปนทงโอกาสทควาไดอยางไมยากเยนนก
ทมา : บทความ “GLOBAL TRENDS IN COMPLEMENTARY AND WELL-BEING HEALTHCARE” จาก lansingbusinessnews.com, รายงานสถตและจ�านวนประชากรผสงอายโลกในป 1950 - 2050 (World Population Ageing 1950-2050) โดยสหประชาชาต, www.globalspaandwellnesssummit.org, www.mayoclinic.org, www.nccam.nih.go, www.soukya.com, www. unassistedchildbirth.com, www.who.int
SOUKYA : INTERNATIONAL
HOLISTICHEALTH CENTRE
14
เมอโลกกาวสยคสงคมอตสาหกรรมบรบททางสงคมกเปลยน
ไปอยางสนเชง จากวถแบบเกษตรกรรมมงหนาสระบบทเนนการ
ผลตจ�านวนมากเพอปอนสตลาดสงคมชนบทกลายเปนสงคมเมอง
ครอบครวขยายหดเลกลงเปนครอบครวเดยวและสงผลใหรปแบบ
การใชชวตขนอยกบระบบอตสาหกรรมอยางหลกเลยงไมไดมนษย
เรมรจกอาหารส�าเรจรป เสอผาส�าเรจรป และสรางวฒนธรรม
ส�าเรจรปขนมาในสงคมจนวถชวตเดมคอยๆหายไป
และเมอสารคด Food Inc. ไดเปดโปงเบองหลงของ
อตสาหกรรมอาหารเรงดวนส�าเรจรปท�าใหเราไดเหนความนากลว
ของกระบวนการผลตแบบมงเนนปรมาณมากกวาคณภาพบดเบอน
ปรงแตงอาหารดวยสารเคม ตดแตงพนธกรรมเพอยดอายใหนาน
ทสดและควบคมตนทนใหถกทสด จนสงผลกระทบตามมาอก
นบไมถวนเชนปญหาสงแวดลอมปญหาสขภาวะไปจนถงปญหา
ความหลากหลายของพชผกผลไมและวฒนธรรมอาหารทองถน
ทเรมสญหายไปตามคานยมของฟาสตฟด (Fast Food) ทสะพด
ไปทวโลกฯลฯซงนนท�าใหหลายคนเรมตงค�าถามเกยวกบทมาของ
FARMER’S MARKET
อ�ำนำจตอรองของผบรโภคในวนน
15
อาหารในจานทงวตถดบเครองปรงตลอดจนอาหารกระปองทวางจ�าหนายตามหางสรรพสนคา อนน�าไปสการเคลอนไหวของกลม สโลวฟด (Slow Food) ทเรยกรองสทธการบรโภคอาหารทมคณภาพ (Good) สะอาด (Clean) และเปนธรรม (Fair) จนเกด การปฏวตอตสาหกรรมอาหารอยางจรงจง แรงกระเพอมจากยโรปและอเมรกา ขยายไปส เทรนด การบรโภคอาหารเพอสขภาพและอาหารออรแกนก (OrganicFood) บงชวาผบรโภคยคใหมจะเลอกซออาหารทปลอดภยและ มประโยชนตอสขภาพมากขนพชผกผลไมทองถนรวมทงเนอสตวและอาหารทะเลสดใหมตามฤดกาลท ไม ผ านกระบวนการอตสาหกรรม(LocallyGrownIngredients)ไดกลายเปนวตถดบหลกทขาดไมได คนบางกลมหนมาบรโภคอาหารมงสวรตเพอลดปรมาณการปลอยคารบอนจากฟารมปศสตว นอกจากน ยงเกดธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) แบบ From Farm toTableเชนรานอาหารทใชพชผกผลไมทปลกเองและธรกจเดลเวอร ทสงตรงสนคาออรแกนกจากไรและฟารมทองถนไปส มอของ ผบรโภครวมทงเกดรปแบบตลาดเกษตรกร(Farmers’Markets)ตามแหลงชมชนทเปดโอกาสใหผบรโภคไดเลอกซอสนคาราคายอมเยาจากเกษตรกรทองถนไดโดยตรง เพอสนบสนนวถของเกษตรอนทรยและตดปญหาการเอาเปรยบของพอคาคนกลาง ไปในตว
16
เทรนดการบรโภคหวนกลบคนสรากเหงาของอาหารทพงพาการปลกเองหรอมอยตามธรรมชาตท�าใหภมปญญาอาหารพนถนของแตละชาตถกรอฟนขนมาอกครงและกลายเปนประสบการณแหงรสชาตทนาตนเตน ‘Eating Local’ กลายเปนคานยมใหมส�าหรบผบรโภคในยคนดวยความสดใหมปลอดภยใชเวลาขนสงนอยกวา ชวยรกษาความหลากหลายทางวฒนธรรมทองถนและระบบนเวศตลอดจนสนบสนนกระบวนการผลตอาหารทปลอดภยอยางแทจรงเปนหวใจส�าคญของความมนคงทางอาหารทไมปลอยใหอ�านาจการจดการระบบการผลตอาหารตกอยในมอบรรษท ยกษใหญและกดกนการเขาถงอาหารของประชาชนดวยราคาและกฎหมายทไมเปนธรรม ทส�าคญ การตนตวเรองความปลอดภยและความยงยนทางอาหารไมไดกระจกอยแคในกลมผสงอายและคนรนใหมทสนใจเรองสขภาพเทานนโครงการ‘FoodRevolution’ของเจมโอลเวอรไดเขาไปปฏวตอาหารมอกลางวนในโรงเรยนดวยการปรบปรงเมนใชวตถดบสดใหมและหลากหลายเพอเพมคณคาทางอาหาร ขจดอาหารส�าเรจรปทเดกๆ คนเคยทงและพยายามปลกฝงความเขาใจในการบรโภคใหกบเจเนอเรชนตอไปอยางมประสทธภาพจากจดเรมตนทประเทศองกฤษสอเมรกาออสเตรเลยและขยายไปทวโลก โครงการนท�าใหสงคมหนมาตระหนกถงความส�าคญ
ในการกนมากยงขน
17
จากความตนตวดงกลาว สมาคมธรกจรานอาหารแหงชาต
ในสหรฐอเมรกา (The National Restaurant Association)
หนงในเครอขายททรงอทธพลมากทสดในวงการอาหารโลกไดระบ
วา ในชวง 2-3 ปทผานมา วงการธรกจอาหารค�านงถงวตถดบ
ทองถนและความยงยนมากขนในขณะทนตยสารฟอรบส(ForbesMagazine) คาดการณวากระแสHyper-Local Sourcing ในป
2014-2015ท�าใหเกดคานยมการท�ารานอาหารทมสวนและแหลง
วตถดบส�าหรบปรงอาหารของตนเองโดยเฉพาะ ไมวาจะเปน
เนอสตวพชผกผลไมผลตภณฑจากฟารมทองถนและอาหารทะเล
อนแสดงถงความพถพถนใสใจ (Crafted Process) ของผปรง
ซงผลพวงเหลานลวนเนองมาจากการเปลยนแปลงของพฤตกรรม
ผบรโภคทตงค�าถามและอยากรทมาทไปของอาหารของตนเอง
เพราะไม ว าตลาดจะโตขนจากเดมมากนอยแค ไหน
ภาคอตสาหกรรมคงไดบทเรยนแลววาอ�านาจการตอรองทแทจรง
อยในมอใคร
ทมา : บทความ “12 Hottest Food Trends for 2014” จากนตยสารฟอรบส (Forbes
Magazine), บทสรปการวเคราะหเทรนดอาหารป 2015 โดยสมาคมธรกจรานอาหาร
แหงชาต สหรฐอเมรกา (The National Restaurant Association), www.foodrevo-
lutionday.com, www.grandviewresearch.com, www.ift.org, www.jamieoliver.
com, www.jessgibb-sphotography.com, www.restaurant.org, www.riverdistrict.
ca, www.slowfood.com, www.theworlds50best.com
18
จรงอยทวาการสอสารอนไรพรมแดนท�าใหเกดการไหลบาทางวฒนธรรมและหลอมรวมโลกทงใบเข าด วยกน (Neo- Westernization) ซงไมทนไรนก เราทกคนกตกอยภายใตระบบทนนยมและกระแสบรโภคนยมของชาตตะวนตก สนคาทสงตรงจากสายพานโรงงานอตสาหกรรมทเนนการผลตจ�านวนมาก(MassProduction) ภายใตรปลกษณและมาตรฐานแบบเดยวกน กลายเปนผลผลตราคาถกซ�ายงสะทอนถงความบกพรองของระบบทนนยมทไมเพยงลดทอนคณภาพการผลตจนดอยลงไปทกขณะเทานน หากยงไมสามารถควบคมความตองการทไมสนสดของ ผบรโภคไดและน�าไปสภาวะผนผวนทางเศรษฐกจในทสด แตถาพจารณาอกดานหนงของผลกระทบจากปรากฏการณโลกาภวตน ยอมปฏเสธไมไดวาเราไดเขาสยคทขอมลขาวสาร เขาถงไดงายและแพรสะพดไวเพยงนวคลก โลกดจทลจงเปรยบเสมอนประตสโอกาสและความเปนไปไดอนไมร จบ ผคนสนก กบการเกบเกยวความรและอพเดตขอมลอยตลอดเวลาเพอใหทนตอความเปลยนแปลง พอมากเขากทดลองแลกเปลยนแนวคดประสบการณ และไลฟสไตลอยางอสระ อนแตกยอดไปสชด ความคด คานยม พฤตกรรม การประกอบธรกจ ไปจนถงสงคม รปแบบใหมทเขามารองรบการใชชวตทเปลยนแปลงไป
เมอโลกดจทลก�ำลงหมนไปหำคนมทกษะ
19
ทามกลางมานหมอกทางเศรษฐกจทถกสนคลอนในป2001จอหนฮาวกนส(JohnHowkins)นกเขยนชาวองกฤษและวทยากรชอดงไดแนะน�าใหโลกร จกกบแนวคดเศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) พรอมกบอธบายวาผ ประกอบการสรางสรรคจะเปนกลมคนทมบทบาทตอการขบเคลอนเศรษฐกจ ยคใหม โดยใชความคดสรางสรรคและทรพยสนทางปญญาทมอยมาสรางมลคาใหกบสนคา เพอสรางความแตกตางไปจากคแขง ในตลาดอยางแทจรง ประเทศชนน�าหนมาสนใจและใชเปนยทธศาสตรหลกในการพฒนาประเทศกนยกใหญ อาท สหราช-อาณาจกรสหรฐอเมรกาจนและประเทศตางๆในสหภาพยโรปประกอบกบอดมการณทองถนนยม (Localism) ทเฟองฟขนใน ยคหลงท�าใหประชาชนเรมหวงแหนทรพยากรทองถนและรากเหงาของตน ซงกลายเปนตนทนส�าคญในการสรางสรรคธรกจและนวตกรรมใหมๆในเวลาตอมากระแสขางตนไดจดประกายใหมรดกทางวฒนธรรมคอยๆ ถกรอฟนและคนคณคาใหมทละนอย ไมวา จะเปนงานศลปหตถกรรมพนบาน อาหาร ตลอดจนทกษะฝมอ เกาแกของชาวบาน และเมอโลกผนเปลยนไปทกวนาทเชนเดยวกบความตองการของผบรโภคนจงกลายเปนความทาทายทผประกอบการและผผลตยคใหมจะตองแขงขนกนหยบยนผลตภณฑและบรการทเกนความคาดหมาย แตกสามารถตอบโจทยความตองการในเวลาเดยวกนโดยส�านกเทรนดระดบโลกWSGNไดออกมาเปดเผยวาในขณะทเทคโนโลยยงคงถกพฒนาอยางไมหยดนงเพออ�านวยความสะดวกในการใชชวตอยางราบรนไรทต ผบรโภคจะยงมองหาสนคาและการบรการทไมใชแคดเดนในดาน ‘คณภาพ’ หรอเสนอ ‘ราคา’ ทนาพอใจเทานนหากแฝงคณคาบางอยางทตเปนมลคาไมไดเชนคณคาทางอารมณและความรสกนนคอมรายละเอยดอาศยทกษะฝมอซบซอนหรอแมแตเปนงานชางเกาแกหายากและกญแจส�าคญทจะพฒนาธรกจใหตอบรบกบเทรนดโลกกคอแนวคดHistory2.0ทเปรยบไดกบการฟนฟศลปวทยาการของกรกและโรมนโบราณ ในยคเรอเนสซองซ หากแตในยคน เหลานกสรางสรรคจะหยบ
20
‘รากเหงาของตนเอง’ ไมวาจะเปนเกรดความรทางประวตศาสตรขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรมมาแปรเปน ‘ตนทน’ เพอตความใหมและใชเปนแรงบนดาลใจในการผลตผลงานใหมเอกลกษณทางคณภาพ เรองราวและคณคาในตวเอง โดยเฉพาะ‘ทกษะงานชาง/งานฝมอ (Craftmanship)’ ทชวยสรางสรรค มตใหมใหกบวงการออกแบบและอตสาหกรรมสรางสรรคตลอดจนเสรมศกยภาพของผลตภณฑและบรการใหแตกตางจากคแขง อยางแทจรง ดวยเหตน โลกตะวนตกจงเบนความสนใจมายงงานฝมอ ของชาวเอเชยซงยงคงรกษาศลปวฒนธรรมทองถนทงยงน�าเสนอสนทรยภาพอนเรยบงาย แตเตมไปดวยเรองราวและรายละเอยด ทตองอาศยทกษะและเทคนคขนสงของชางฝมอในการสรางสรรคเทานนตวอยางเชนแบรนดแฟชนไฮเอนดไดแรงบนดาลใจในการออกแบบจากผาพนถนและวฒนธรรมการแตงกาย การน�าทกษะงานฝมอพนเมองมาใชในแฟชนเรมเดนชดมากขน เชน เสอผา คอลเลกชนใหมFall/Winter2014/2015ของPaulSmithทไดรบอทธพลมาจากการทอผาและถกพรมของชาวเปอรเซยในอดตทางโลกตะวนออกเองกใชทกษะงานชางเปนตนทนสรางเอกลกษณและคณคาใหกบสนคาขายแพกคมากบวฒนธรรมท�าใหเกดสงคมอดมทกษะ (Skills Society) ทเปดโอกาสใหชางฝมอรนเกาและ นกออกแบบรนใหมไดท�างานรวมกน เชน ทะกะฮาช ฮโรโกะ
FALL/WINTER 2014/2015 PAUL SMITH
21
(Takahashi Hiroko) นกออกแบบกราฟกสาวชาวญปนทเขาไปท�างานกบชางทอกโมโนอยางใกลชดเพอเรยนรเทคนคและเขาใจประวตศาสตรความเปนมาของกโมโนกอนทจะถอดรหสเอกลกษณออกมาเปนลวดลายกราฟกบนกโมโนทตดเยบอยางประณตโดยใชเพยงวงกลมกบเสนตรงเปนองคประกอบหลกเทานน เพอสอถงความสนกในการใชชวตอยางเรยบงายในยคปจจบน ผลงาน ของเธอถกน�าไปจดแสดงตามแกลเลอรชอดงของโลก และไดรบความนยมจากกลมลกคาวยรนในญปนอยางยง ไมวาโลกจะรดหนาไปเรวแคไหน จะพฒนาเทคโนโลยให กาวล�ามากเพยงใด ทกษะงานฝมอกยงไมลมหายตายจากเราไปตราบใดทเรายงคงเหนคณคาของผลผลตทเกดจากความมงมนอตสาหะ ศรทธา ความรสกนกคด และอจฉรยภาพของมนษย ทแมแตเทคโนโลยกไมอาจเลยนแบบไดซงนนท�าใหเรายงคงรกษาความเปนมนษยเอาไวไดอยางแทจรง
ทมา : รายงานการคาดการณพฤตกรรมผบรโภค 2015 (Consumer Forecast SS/2015) โดย wsgn.com, หนงสอ “เศรษฐกจสรางสรรค : เขามงคงจากความคดกนอยางไร (THE CREATIVE ECONOMY : How people make money from ideas)” โดย จอหน ฮาวกนส แปลโดย คณากร วาณชยวรฬห, www.art4d.asia.com, www.creativeeconomy.com, www.takahashihiroko.com, www.trendone.com, www.wsgn.com, www.paulsmith.co.uk, www.style.com
HIROCOLEDGETAKAHASHI HIROKO
EXPERIENCE SYMPOSIUMสมมนำเชงประสบกำรณ
การรวมตวกนของผ เชยวชาญจากภาคสวนตางๆ ทใช
ภมปญญาไทยในการตอยอดองคความรและสรางมลคาเพมในภาค
ธรกจผานการน�าเสนอบนเวทการเรยนรรปแบบใหมทใหมากกวา
ขอมล อกทงยงเกดความรสกและเกดความเขาใจอยางแทจรง
ผานประสบการณหลากหลายทงรปรสและสมผส
และนคอ 9 ผ เชยวชาญในดานตางๆ ทจะมารวมสราง
ประสบการณใหมบนภมปญญาไทยในครงน
24
จลพร นนทพำนชสถำปนก อำจำรยพเศษคณะสถำปตยกรรมศำสตร มหำวทยำลย เชยงใหม
ผกอตงบรษท ปาเหนอ สตดโอ (North Forest Studio)
ทเนนการออกแบบสถาปตยกรรมแบบบรณาการ (Integrated
Architecture)โดยค�านงถงความสอดคลองกบธรรมชาตและการ
ผสมผสานฟงกชนของสถาปตยกรรมพนถนเขากบการออกแบบ
รวมสมย หรอแมแตออกแบบสภาพแวดลอมและรปแบบการ
ใชชวตใหเหมาะสมกบลกษณะนสยและพฤตกรรมของผอยอาศย
เชนตนไมประจ�าตวพชผกผลไมและสมนไพรทควรกนตลอดจน
กจกรรมในชวตประจ�าวนทสรางสมดลใหกบวถชวต
25
อนปามา คณดสถำปนกชำวอนเดย อำจำรยภำควชำสถำปตยกรรมศำสตร มหำวทยำลย UCJC MADRID
ผออกแบบบานนวตกรรมวอลลเฮาส(WallHouse)ทผนวก
องคความร พนบานเขากบงานออกแบบรวมสมย ขบเคลอน
ดวยพลงงานจากแสงอาทตยรวมทงน�างานฝมอทองถนมาประยกต
ใชจนไดรบรางวล Architecture Practice Award นอกจากน
ยงศกษาวจยเกยวกบวสดทองถนและพฒนาเทคโนโลยการกอสราง
ใหเปนมตรกบสงแวดลอมมากขน เพอแกปญหาสงแวดลอมและ
ความเหลอมล�าในสงคมอนเดย
26
ธนำ อทยภตรำกรอำจำรยประจ�ำภำควชำสถำปตยกรรมเพอชมชน และสงแวดลอม สถำบนอำศรมศลป
ผมประสบการณและความเชยวชาญดานการสรางบานดน
และการออกแบบโดยใชวสดธรรมชาต โดยเปดสอนคอรสอบรม
การสรางบานดนดวยตนเองรวมกบโจน จนใด โดยรบหนาท
ผจดการโครงการ เจาหนาทจดการอบรม วทยากร รวมไปถง
การสรางเครอขายศนยการเรยนรบานดนไปทวประเทศเปนระยะ
เวลากวา 6 ป กอนจะจบโครงการไมไผ ดวยการออกแบบ
สถาปตยกรรมไมไผรวมสมยหอศลปไมไผอาศรมศลปและสราง
เครอขายความรเพอสงเสรมการใชไมไผในงานสถาปตยกรรม
ในฐานะวสดแหงความยงยน
27
กรด โรจนเสถยร นำยกสมำคมสปำไทย และผอ�ำนวยกำรชวำศรม อะคำเดม
หนงในผ ขบเคลอนคนส�าคญของโรงเรยนสอนวชาชพ
ความงามและสขภาพสปาอนดบหนงของไทยทมงพฒนาการเรยน
การสอนและพฒนาบคลากรใหมมาตรฐานทงดานทกษะงานอาชพ
และกรยามารยาทแบบไทยอนสงผลใหชวาศรมอนเตอรเนชนแนล
เฮลท รสอรท ไดรบการยกยองวาเปนศนยดแลสขภาพองครวม
อนดบหนงของไทยทรวบรวมทกการบรการไวในทเดยวรวมทงยง
เปนผผลกดนใหวงการสปาไทยตระหนกและพรอมกาวสมาตรฐาน
สากล
28
นพ.ทปทศน ชณหสวสดกลนำยแพทยเจำของโอเรยนทอล เฮลท คลนก และรำนอำหำรเพอสขภำพ HEALTHY FAVOR
นายแพทยทายาทศนยบ�าบดธรรมชาตบลว ซงนอกจาก
มพนฐานการแพทยแผนปจจบนและแนวคดเรองธรรมชาตบ�าบด
เปนทนเดมแลว นพ.ทปทศนยงสนใจในศาสตรแพทยแผนไทย
ท�าการศกษาคนควาและไดพบวาแพทยแผนไทยคอเรองเดยวกบ
การแพทยแบบองครวมทโลกก�าลงตนตวจงไดน�าแนวคดของแพทย
แผนไทยมาวเคราะหรวมกบดชนชวดแบบแพทยแผนปจจบน
รวมทงการดแลทครอบคลมถงอาหารการกนผานรานอาหาร
ในรปแบบคลนก(ClinicRestaurant)เพอการบ�าบดรกษาอยาง
ครบวงจร
29
ฟโอนำ ธำรณ เกรแฮม หมอต�ำแย และศลปน
อดตนางแบบสาวและสไตลสตชาวไทยทมโอกาสไดคลอดลก
ดวยหมอต�าแยมสลมทจงหวดตรง จงท�าใหสนใจในกระบวนการ
ท�าคลอดของหมอต�าแย ซงเปรยบเสมอนการดแลวถชวตของคน
เปนแมใหพรอมส�าหรบการเกดของลก หลงฝากตวเปนศษยกบ
ครสวางหมอต�าแยสายราชส�านกอยธยาและเรยนรศาสตรการเปน
หมอต�าแยนานถง 5 ป ธารณไดเรมตนเปนหมอต�าแยทไดรบ
ความนยมในกล มคณแมทสนใจวถทางเลอก และเดนทางไป
ท�าคลอดดวยวธหมอต�าแยในประเทศองกฤษรวมทงสรางกจกรรม
เคลอนไหวผานโปรเจกต Free Birth เพอสงเสรมการคลอด
แบบธรรมชาตมาแลวกวา15ป
30
เดวด ทอมปสนเชฟ เจำของรำนอำหำรน�ำ
เชฟชาวออสเตรเลยทไดรบการยกยองวาเปนผมความร
ความเชยวชาญดานวฒนธรรมอาหารไทยมากทสด ทงยงม
ประสบการณท�าธรกจรานอาหารไทยทงในออสเตรเลยและองกฤษ
ปจจบน รวมกอตงและเปนเชฟประจ�ารานอาหาร ‘น�า (Nahm)’
ประเทศไทย ซงไดรบการจดอนดบใหเปนรานอาหารทดทสด
ในเอเชยและรานอาหารอนดบท13ของโลกแหงป2014
31
กงกร นรนทรกล ณ อยธยำ รองผอ�ำนวยกำรมลนธชววถ
เจาของโครงการกนเปลยนโลกทปลกกระแสสโลวฟดและ
ความมนคงทางอาหารใหเกดขนในเมองไทย ผานการสราง
เครอขายความรวมมอระหวางองคกรดานอาหาร และรณรงคให
ผบรโภคเขาใจถงความเชอมโยงระหวางอาหาร สขภาพ และ
สงแวดลอม
32
ดวงพร ทรงวศวะเชฟ เจำของรำนอำหำรโบ.ลำน
เชฟหญงทดทสดในเอเชยประจ�าป 2556 ควบต�าแหนง
เจาของรานโบ.ลานหนงใน50สดยอดรานอาหารทดทสดในเอเชย
และรานปลอดคารบอนแหงแรกในเมองไทย น�าเสนออาหาร
Essentially Thai ทใหความส�าคญกบทมาของอาหาร เรองราว
รสชาต ความปลอดภย และความรบผดชอบตอธรรมชาตและ
สงแวดลอม
CRAFT WORKSHOPSกจกรรมกำรอบรมเชงปฏบตกำร
จตวญญำณดอกไมไทยกบกำรสรำงรำยไดในเวทโลกโดย สกล อนทกล
สรางแรงบนดาลใจจากแนวคดและประสบการณบนความ
ส�าเรจของนกออกแบบดอกไมซงเปนทยอมรบในระดบโลก และ
การเรยนร การน�าภมป ญญางานดอกไมไทยมาตอยอดและ
สรางสรรคเปนผลงานรวมสมยและเปดมตใหมๆของการจดดอกไม
ทคนเคย
วน I 18 มกราคม 2558เวลา I 14:00-17:00 น.หอง I MEETING 1-2
34
EDIBLE ARTโดย ดวงฤทธ แคลวปลอดทกข
เรยนรแนวคดเพมมลคาเมนพนบานของไทยใหกลายเปน
อาหารจานสวยพรอมเสรฟในรานหรระดบสากล กบกจกรรม
รงสรรคอาหารใหกลายเปนศลปะกนได ดวยเมน หมรกในสวน
ซงนอกจากจะไดเรยนร การสรางสรรคสนทรยะใหอาหารจาก
ฟดสไตลสตมออาชพแลวยงไดมมมองเกยวกบธรกจอาหารอกดวย วน I 18 มกราคม 2558เวลา I 14:00-17:00 น.หอง I MEETING 3-4
35
‘กรกต’ สรำงสรรค งำนมด งำนผก รวมสมยโดย กรกต อารมยด
เรยนร เทคนคโบราณในการมดผกว าวของไทย และ
กระบวนการสรางสรรคผลตภณฑเพมมลคาวสดทองถนจากไมไผ
สสกเปนผลตภณฑแบรนดKorakotทมคณคางดงามมเอกลกษณ
และสะทอนภมปญญาไทยจนเปนทยอมรบและโดงดงในระดบโลก
วน I 19 มกราคม 2558เวลา I 14:00-17:00 น.
หอง I MEETING 1
36
ฟนเฟรอ WITH PEAKCHANภมปญญำไทย กำวไกลในเวทโลกโดย ดร.ฐตพร ฌานวงศะ
เรยนรจากประสบการณการสรางแบรนดพคฌานใหเปน
ทยอมรบในระดบนานาชาตและเปลยนภาพเดมๆของวสดทองถน
ทเคยถกมองขามอยางเสนใยปอ ดวยการออกแบบสรางสรรค
ทตอบโจทยทงฟงกชนและความสวยงาม เกดเปนผลตภณฑ
ทโดดเดนและไปไดสวยในโลกธรกจ
วน I 19 มกราคม 2558เวลา I 14:00-17:00 น.หอง I MEETING 3-4
37
38
AGENDA
ด�ำเนนรำยกำรโดย:ชลณฏฐโกยกลและทรงกลดบางยขน
พธกรภำคสนำมโดย:ธนเวทยสรวฒนกล
เสำรท 17 มกรำคม 25584D SYMPOSIUM : อยแบบไทย
14:10 – 14:20 พธเปด
14:20 – 14:25 ไท(ย)มแมชชนT(HA)IMEMACHINE
เมอเทรนดโลก(ยอนส)ภมปญญาไทย
บทสรปเทรนดโลกอยอยางไรในอนาคต?
14:25 – 15:15 SESSION1อยอยางยงยน:
ความไดเปรยบของโลกตะวนออก
วทยำกร : จลพร นนทพำนช
15:55 – 16:45 SESSION2Materials:NewDecadeof
SustainableLiving
วทยำกร : อนปำมำ คนด
16:55 – 17:45 SESSION3‘ไมไผ’
วสดทางเลอกแหงอนาคต วทยำกร : ธนำ อทยภตรำกร
39
ด�ำเนนรำยกำรโดย:ณฐกานตประสพสายพรกล
อำทตยท 18 มกรำคม 2558THERAPY SYMPOSIUM : สขภำพรวม
14:02 – 14:10 ไท(ย)มแมชชนT(ha)imeMachine
เมอเทรนดโลก(ยอนส)ภมปญญาไทย
บทสรปเทรนดโลกเมอแพทยแผนปจจบน
ไมใชค�าตอบทถกทกขอ
14:10 – 15:00 Session1HolisticHealth2015 วทยำกร : กรด โรจนเสถยร
15:40 – 16:30 Session2การดแลสขภาพตามธาต
เจาเรอน วทยำกร : นำยแพทย ทปทศน ชณหสวสดกล
16:40 - 17:20 Session3คลอดธรรมชาตกบหมอต�าแย:
ความงามของการใหก�าเนด(VDO)
วทยำกร : ฟโอนำ ธำรณ เกรแฮม
พรอมแขกรบเชญพเศษ
จนทรท 19 มกรำคม 2558LONG TABLE SYMPOSIUM : อำหำรบำนบำน
18:02 – 18:10 ไท(ย)มแมชชนT(ha)imeMachine
เมอเทรนดโลก(ยอนส)ภมปญญาไทย
สรปเทรนดโลกอ�านาจการตอรอง
ของผบรโภคในวนน
18:10 - 19:00 Session1FutureofFood:
Business,Buddhism,andCooking
วทยำกร : เดวด ทอมปสน
19:10 – 20:00 Session2เมออาหารพนถน
กลายเปนเทรนด
วทยำกร : กงกร นรนทรกล ณ อยธยำ
20:10 - 21:00 Session3อาหารบานบาน:
มรดกจากบรรพบรษ
วทยำกร : ดวงพร ทรงวศวะ
ด�ำเนนรำยกำรโดย:สาวตรโรจนพฤกษ
40