دکترشهال فارسي

سالمت مرجع آزمايشگاه وبهداشت مديرايمني

زيستي وامنيت ايمني کشوري دبيرکميتهآزمايشگاهي

Occupational infections USA> 10 000 (1983) < 400 (2001)

Laboratory acquiredLaboratory acquired infections, LAIinfections, LAI SARS 2003-04: 4 lab staff, 7

secondary cases Ebola 2004: 46-y women,

dead, Russia Tb 2004: 3 cases from leaky

aerosol chamber, USA Legionella 2003: pneumonia

in BMA, SMI, Sweden Cutaneous antrax 2002: lab

technician, Texas Vaccinia 2002: 26-y lab

technician, Brazil

West Nile virus 2002: 2 cases, USA

Melioidosis 2000: microbiologist, USA

Herpes B encephalitis 1997: 23-y woman, dead

Biosafety Management

طراحي برنامه ايمني وشرايط تعيين مسئول ايمني رعايت اصول کلي حفاظت وپيشگيريتهيه وسايل حفاظتي کارکنان مديريت درمواردريختن موادآلوده وياشکستن

ظروف حاوي موادآلودهمديريت انتقال نمونه هاي آزمايشگاهينمودن فرآيند سترون سازي وضدعفونيفرآيندنظافت وشستشومديريت انواع پسماند

Safety policyخط مشي ايمني

Safety officerمسئول ايمني

Safety manualراهنماي ايمني

Elements of Safety Program

Safety oriented employees

مطلع نمودن کارکنان از اجراي

برنامه ايمني

Safety committee کميته ايمني

Safety trainingآموزش ايمني

Accident report گزارش حوادث

Elements of Safety Program

Incorporate safety into procedures

اجراي کامل برنامه ايمني

در روشهاي کاري

Safety checklistچک ليست

ايمني (Continious improvement)Documentationمستندسازي

Elements of Safety Program

Safety Management پذيرش ،آگاهي و اجراي برنامه ايمني

توسط تک تک افراد )نيروهاي فني ، خدماتي و غيره(

Management responsibilities: :مسئوليت مدير ارشدتعيين و استقرار خط مشي ايمني مسئوليت استقرار برنامه ايمنيتهيه مکان کاري ايمن تهيه مواد و تجهيزات مورد لزوم

تعيين فردي به عنوانايمني مسئول

Officer) (Safetyدرآزمايشگاه

Safety Officer: مسئول ايمني

طراحي ساختار برنامه ايمني بر اساس وسعت وتعداد کارکنان، تعدادبخشها و تنوع فضاي کاري،

فعاليتها برخورداري شخص از توانائي علمي و فني و احاطه بر

کليه فعاليتها )سوپروايزر، مسئول کنترل کيفي و..( نيازسنجي آموزشي اجراي برنامه آموزشي درتمامي سطوح ورده هاي

شغلي ومستندسازي نتايج تهيه مواد و تجهيزات ايمني مورد نياز

مسئول ايمني اطمينان از دريافت کتابچه هاي راهنما

و دستورالعملها توسط تمامي کارکنان بررسي و پيگيري حوادث اطمينان از اجراي فرآيند آلودگي

مديريت زدائي دربروز حوادث،پسماندهاو..

بازرسي دوره اي و متناوب در موردچگونگي اجراي برنامه ايمني

:مسئوليت کارکنان مسئول تامين ايمني خود ، همکاران ، خانواده و محيط

زيست مطالعه تمامي دستورالعملهاي الزم درزمينه حفاظت

وپيشگيري دريافت آموزشهاي الزم ازمسئول ايمني(Safety Officer)

رعايت اصول ايمني درحين کار استفاده از وسايل و تجهيزات ايمني گزارش حوادث به مسئول ايمني ومسئول بخش

ونيزمستندسازي آن در فرم حوادث مخاطره آميز تهيه فرم مخصوص ودريافت امضاءازکارکنان مبني برآموزش

برنامه ايمني، دريافت دستورالعملها واستفاده ازوسايل حفاظتي

طراحي فضا بر پايه اصول ايمني

عملکردووسعت کاريقبل از هرگونه طراحي بايد کاري نيروي تجهيزات ونيزتعداد،ابعادووزنآزمايشگاه،

تعدادوتنوع ،تعدادبيمارانموردنيازوشرح وظايف آنها، وتنوع بخشهاي بيمارستاني تختهاي فعال، تعداد آزمايشها

)درصورت قرارگرفتن دربيمارستان(را مد نظر قرار داد.

به پاسخگوييبايدفضا طوري طراحي شودکه توانايي نيازهاي احتمالي آينده راداشته باشد.

در موقع احداث بنا در الزامات وقوانين مربوطه کشوري ارتباط با وقوع بالياي طبيعي مثل زلزله، آتش سوزي وغيره

رعايت گردد. ،اثرسوءبرايمني کارکنان ،فضاي فضاي ناکافي مي تواند

اثرسوء برفعاليت مطلوب ونيزکاري ومراجعه کنندگان داشته باشد.کارکنان

اصول کلي حفاظت وپيشگيري

General Requirements for Personal and Laboratory safety

بايدکارکناني که در سيستم بهداشتي درماني

کارميکنند،فرض نمايندکه تمامي نمونه هاي بيماران آلوده

وياديگر عوامل HIVبه ويروسبيماريزا با منشأخوني هستند.

General Requirements for Personal safety

خوردن،آشاميدن وسيگارکشيدن درتماميبخشهاي فني آزمايشگاه ممنوع مي باشد.

از تماس دست با دهان،چشمها،گوشها،بينيوغيره بايد جلوگيري نمود

بايدازفروبردن قلم دردهان، جويدن ناخنونيزآدامس جويدن خودداري کرد.

آ رايش کردن نيز در محيط فني آزمايشگاه ممنوع است.

General Requirements for Personal safety

به هيچ وجه نبايد بوسيلهاز دست،سوزنهاي استفاده شده

سرنگ يکبارمصرف جداگرددويادرپوش سرسوزن روي

آن قرار گيرد.در موارد خاص باکمک يک دست اين کار را انجام دهيد.

درصد ازموارد 12-30عاملفرورفتگي سوزن

General Requirements for Personal safety

بهيچ وجه نبايدموادغذايي را دريخچال بخشهاي مختلف آزمايشگاه نگهداري نمود.

محل مناسبي براي خوردن، آشاميدن واستراحت کردن خارج از محيط کاري

آزمايشگاه در نظر گرفته شود. بايد جعبه کمکهاي اوليه در آزمايشگاه وجود

داشته باشد. سال 16بهيچوجه نبايد کودکان وافراد زير

سن به محل هاي فني آزمايشگاه وارد شوند.

General Requirements for Personal and Laboratory safety

همه راههاي خروج اضطراري با عالئم مناسبوواضح مشخص شوندودر زمانهاي کاري باز بوده

وبا وسايل وتجهيزات مسدود نشده باشند..محل قرار گيري نواحي پرخطربايد شناسايي گردد بخش خدمات اضطراري از خطرات بالقوه موجود

درداخل و يا نزديك ساختمان آزمايشگاه آگاه باشد. آدرس وشماره تلفن هاي ضروري ونيزوسايل الزم

جهت مقابله با حوادث اضطراري در دسترس باشد.

بايدمکاني جهت ارائه کمکهاي اوليه درآزمايشگاه در نظر گرفته شود.

بايد از سانتريفوژ نمودن لوله هايبدون درپوش حاوي نمونه خون، ادرار،.... ويا مايعات قابل اشتعال

خودداري نمود. بايدبوسيله نصب توري وسمپاشي

نمودن وغيره، ورود حشرات، جوندگان و... را در محيط آزمايشگاه کنترل نمود.

Personal Protective Equipment(PPE)

حفاظتي کارکنان وسايلتهيه واستفاده از

در دستکشبايد هميشه اندازه

هاي

متفاوت وازموادمناسب

ومرغوب درتمام بخشهاي

فني

در دسترس باشد.

خانگي

- التکس - مقاوم به

گرماوسرماي زياد

دستکش هاي پالستيکي يکبار مصرف

)محافظت کافي ايجادنمي کند(

در لباسهاي بيرونيبايد جدا قفسه هاي شخصي

روپوش آزمايشگاهياز قرار گيرد.

نبايد اين گونه لباس ها راجهت شستشو از

خارجآزمايشگاه )ترجيحاvعدم انتقال نمود

به منزل ويا خشک شويي( استفاده از پيش بندهاي

پالستيکي يکبار مصرف يا روپوش يکبار مصرف

بايد در مواقع کار با مواد سمي،

موادسوزاننده، مواد خطرناک

شيميايي ويا امکان ريختن وپاشيدن

خون و مايعات بدن عينک هاي و...از

حفاظ دارويا حفاظ استفاده صورتنمود.

استفاده از وسايل حفاظتي توسط کارکنان خدماتي توصيه مي شود.

Personal protective equipmentPersonal protective equipment

Eye protectors

Safety glasses with side protection

Face shield (visor); two types

وسايل کمک تنفسي بايد دردسترس کارکنان مناسب

باشد تا آنهارا درمقابل تنفس مواد آلوده ،ميکروارگانيسمها،

گردوغبار گازهاوبخارمضر حفاظت کند.

Personal protective equipmentPersonal protective equipment

Respirators with HEPA

Full- or half facepiece respirators

(replaceable filters)Decontamination; protection from particles and gas

Particulate respirators (mask with filter)

Protection particles; FFP1-FFP3

Powered respirators (replaceable filters, FFP1-FFP3)

Airflow at min. 120 l/minute for protection

دربخش هايي کهvبايد مخصوصااسيد،موادسوزاننده، خورنده ويا ديگر موادشيميايي

مورد استفاده قرارمي گيرند، جايگاه ثابتي را جهت شستشوي چشم در نظر گرفت.

vبايد در آزمايشگاه دوشهاي اضطراري، مخصوصادر بخشهايي که از مواد شيميايي سوزاننده

استفاده مي شود، نصب گردند. )تعداد دوشهابستگي به وسعت کاري وفضاي

آزمايشگاه دارد(

كپسولهاي گاز کفشرده در اطاق

جداگانه كه داراي تهويه مطلوب بوده و دور از

منابع حرارتي و نزديك حل مصرف

وقرار داده شدهاز آنجا به محل مصرف آورده

.شود

هودهاي ايمني استقرار درآزمايشگاهبيولوژيک

بايد در مکانهايي که با مواد آلوده کارميشود واحتمال ايجاد آئروسل وجود دارد،درارتباط با نوع ميکروارگانيسم، هودهاي ايمني بيولوژيکي نصب

گردد Risk group 1- 4 Biosafety level = BSL 1- 4 Biosafety cabinet = BSC class 1- 3

Riskتقسيم بندي براساس ارزيابي خطر: Management ,

Risk Assessment قدرت انتقال،شدت بيماريزايي، ايمن سازي ، درمان

و.........

Rh

ino

vir

us

Va

ccin

ia v

irus

Po

lio v

irus

Vib

rio

ch

ole

rae

2

La c

tob

aci

ll us

bu

lga

ric u

s (y

og h

urt

)

-Ph

age

To

bacc

o m

osa

i c v

irus

Po

l io m

yeli t

is v

i rus

He

pat

itis

C v

irus

HIV

N

ew

cas

tle d

isea

seY

ello

w fe

ver

Mo

nke

y p

ocks

vir

us

Biosafety Levels

1 2 3 4

Risk Groups

1 3 4

Fo

ot a

nd

mo

uth

D

ise

ase

viru

s

Eb

ola

vir

us

Las

sa v

irus

V

ario

la v

irus

Biosafety Cabinet of Class III

Biosafety Level 4

ازوسايل کمکي جهت استفادهبرداشت مايعات باپي پت

صابون وموادضدعفوني کننده استفاده ازدست جهت ضدعفوني نمودن مناسب

وسطوح

بعداز آلودگي با نمونه يا vبايد سطوح کاري،فورابعدازاتمام کارروزانه با موادضدعفوني کننده 1/10مانندمحلول سفيد کننده خانگي که به نسبت

شده باشد، ضدعفوني گردد.)به شرط اينکه رقيقباشد(% 5کلرفعال محلول اوليه داراي

بايد تمام وسايل آزمايشگاهي به طور مرتب تميز شده وطبق برنامه تعيين شده ضدعفوني گردند و

مستندسازي آنانتقال به بيرون ازمرکز، قبل از وتجهيزات وسايل بايد

با مواد ضدعفوني تعميروياتعمير در داخل مرکز جهت گردندو مستندسازي آنضدعفونيکننده مناسب،

کارکنانبررسي کليه درآزمايشگاه قبل ازشروع به

کار ازنظر ايمني درمقابل مستند وBبيماري هپاتيت

نتايج آنسازي

به خصوص در واکسيناسيونبايد برنامه ، در تست پوستي ،Bهپاتيت مورد بيماري موردمايکو-

باکتريوم توبرکولوزيس)جهت کارکناني که بااين ارگانيسم کارمي کنند( ومعاينات وآزمايشهاي دوره اي)مانندعکس برداري

ازريه( اجراگردد ونتايج آن مستند شود. حامله وافراد مبتال به نبايد خانمهاي

خطرناک در بخشهاي خيلي نقص ايمنيکار کنند.

اجراي دستورالعمل مربوط به

مديريت درمواردريختن موادآلوده وياشکستن ظروف

حاوي موادآلوده ومستند سازي آن درفرم حوادث مخاطره آميز

Laboratory hazards خطرات بيولوژيک بامنشأ خون و مايعات

بدنموادعفوني موادراديواکتيو،موادشيميايي،موادآتش

زا، موادسرطان زا، جريان الکتريسيته سوختگي پسماندهاي خطرناک

Route of Exposure or Mode of Entry

فرو رفتن سوزن آلوده در پوست برداشت مايعات با پي پت بوسيله

دهان ) بلع مواد شيميايي و مواد آلوده (

ريختن و پاشيدن مواد شيميائي و مواد آلوده

بريدگي پوست با شيشه آالت شكسته و وسايل تيز و برنده

Route of Exposure or Mode of Entry

)تماس مستقيم با مخاط )چشم،بيني ودهانويا پوست

تنفس مواد شيميائي و گازهاي سميبخصوص در مواقع ريختن و يا شكستن ظروف

حاوي آنها بلع وتنفس ذرات معلق )آئروسل( در مواقع

مخلوط كردن، خالي كردن محتويات پي پت و يا شكستن لوله هاي محتوي مواد آلوده

گاز گرفتگي وايجاد خراش توسط حيوانات آزمايشگاهي

Aerosols are generated from most laboratory tasks

Aerosols can spread through a building and effect many people

Contamination is often heaviest in work areas and on worker hands

Loop microincinerators, disposable loops

Episodes of Single-source,Episodes of Single-source, Multiple Laboratory Infections Multiple Laboratory Infections

Disease Probable Sourceof Infection

Maximum Distance From

Source

Number Persons Infected

Brucellosis Centrifugation Basement To 3rd floor

94

Coccidioidomycosis

Culture transfersolid media

2 Building floors 13

مديريت درمواردريختن موادآلوده وياشکستن ظروف حاوي موادآلوده

مديريت درمواردريختن موادآلوده وياشکستن ظروف حاوي موادآلوده

مديريت درمواردريختن موادآلوده وياشکستن ظروف حاوي موادآلوده

کليه کارکنان دراين مورد آموزش مسئول ايمنيمطلع نمودن لباسهاي آلوده شخصبالفاصله vرادرآوريدوفورا

همه افراد را از محل دور کنيد وتازمان خروج کنيدکمترتنفسازمحل

آئروسلها ته درمحل راببنديد ومدتي صبر کنيد تا دقيقه وترجيحاv 15حداقل حاصل کنند.)نشست

”واردنشويد“( وبانصب نوشته دقيقه30ازورودافراد جلوگيري نماييد.

را بپوشيد.لباسها و پوششهاي حفاظتي بپوشانيد.حوله کاغذي ويا تنزيب محل رابا استفاده کنيد.ضدعفوني کننده مناسب از محلول

به جهت جلوگيري از ايجاد آئروسل، محلول را تقسيم نموده وازکناره ها به کم ودرمقاديرآرامي

بريزيدتا تمام منطقه دايره دورمحلصورت رابپوشاند.

نمائيد.)در ارتباط با نوع محلول(صبر مدتي پارچه وقطعات شيشه بوسيله پنس و يا فورسپس

قرار (Safety Box ظروف ايمن ) را در داخل دهيد.

نموده ودر صورت لزوم مجددا تميز سپس محل را با ماده ضدعفوني عمل فوق را تکرار نمائيد.

دستکش، ماده وسايل الزم درترالي اضطراري: %،ماسک 70ضدعفوني کننده مناسب، الکل

ووسايل کمک تنفسي، روپوش آزمايشگاهي، نوشته“ واردنشويد“، روکش کفش، پنس و...

مديريت درمواردريختن موادآلوده وياشکستن ظروف حاوي موادآلوده

اجراي دستورالعمل مربوط به نمونه هاي آزمايشگاهي ارسال

به مراکز ديگر

هاي نمونه انتقال نحوهآزمايشگاهي

اجراي فرآيند سترون سازيوضدعفوني

جهت الزم وسايلاستفاده از صحتبررسي

عملکردفورواتوکالو

تميزنمودنCleaning))کشتن فرمهاي زنده ،حتي سترون سازي :

باکتريهاي اسپوردارکشتن فرمهاي زنده اما نه ضرورتا ضدعفوني :

همه ميکروارگانيسمهاويا باکتريهاي اسپوردار( تحمل : )درجه 160-180حرارت خشک )فور

(2h-4مدتسانتيگراد به حرارت مرطوب )بخار تحت فشار(-آسانترين و

سريعترين روش مکانيکي سترون سازي پسماندهاي عفوني°c 121 -

يک ساعت دقيقه تا 30حداقل

ازانديکاتورهاي بررسي صحت عملکرد بااستفادهشيميائي و بيولوژيکي

: انديکاتورشيميايي انواع نوارها ي(TST=Time,

Steam,Tempreture وويال اتوکالوجهت کنترل هاي مخصوص ووسايل تجارتي ديگرجهت کنترل

(فورشيميايي : انديکاتوربيولوژيکجهت کنترل صحت باسيلوس سوبتيليساستفاده از

جهت باسيلوس استئاروترموفيلوس وفورعملکرد اتوکالوکنترل صحت عملکرد

Chemical indicators (EN 867):• Results directly after the process• For 121°C and 134°• Cheap and easy• Treatment control / endpoint control• Disadvantage: only limited temperature and• time details

Color change integrator

Efficacy testing of autoclaves

Spore strip with Bac.

stearothermophilus (ca. 106)

Media with colour indicator

unprocessed positive controlprocessed

Biological dicators

محلول سفيد کننده خانگي )بليچ(خون،مايعات بدن ومواد دفعي

گرم در ليتر5 = 1/10رقت = 0/5%

کف،زمين،ديوار،لباس گرم درليتر1 = 1/50 رقت = % 0 /1

:دست،سطوح 70الکل روشهاي شيميائي(%%70الکل 1/3 مايع صابون+2/3خارجي و..(-محلول

ثانيه و با 10 مدت تماس با پوست بيشترويا مساوي دقيقه3سطوح بيشتر و يا مساوي

5 فرمالدئيد%2%-5 فنل%)10 يد)يدوفور%6رقيق شود ( - 1/ 10 ويا 1/ 5 %)30 آب اکسيژنه

% ، 3دقيقه جهت سترون سازي- 30% به مدتسطوح - نگهداري دور از نور-تباه کننده فلزات

Disinfection

مديريتاجراي برنامه ومستند سازي آنپسماند

مسئوليت پسماند توليدکننده طبق قانون مديريت پسماند وبي خطرسازي آن رابه

عهده دارد. مسئوليت اجراي مراحل مديريت پسماندبه

مي باشد. مسئول ايمني آزمايشگاهعهده پسماندهاي عادي وياخانگي- پسماندهاي

پسماندهاي عفوني- پسماندهاي تيزوبرنده-شيميايي - پسماندهاي آسيب شناسي پسماندهاي پرتوزا -پسماندهاي ترکيبي

شامل برنامه مديريت درمواردذيل مي باشد:مديريت پسماند -تفکيک يا جداسازي انواع پسماندهاي آلوده وپسماندهاي آلوده

وغير آلوده اي که دوباره واردچرخه کاري مي شوندازپسماندهاي عادي

- حمل ونقل تامحل بي خطرسازي(Treatment) - بي خطرسازي ، آمايش وياتصفيه

-جمع آوري -بسته بندي

-ذخيره سازي درصورت لزوم -حمل و نقل

)مستند سازي تمامي مراحل( -دفع

ايمن ظروفاستفاده از Box) (Safety

تيز جمع آوري پسماندهايو برنده در ظروف ايمن

Safety Box دفع اين ظروف قبل از

حداکثرسه کامل ) پر شدن(چهارم

دفع بهداشتي از طريق سوزانيدن و اتوکالونمودن

جدانمودن سرسوزنازسرنگ به روش ايمن

دوش اضطراري وچشم شوي شرکت پارس طب نوين –خيابان کريمخان زند- خيابان آبان

-طبقه سوم )ايراني وخارجي(-شماره 52جنوبي- ساختمان 88891209 و نمابر88900942-3 و88894445 -8تلفن :

66400365 شرکت تجهيزياران-شماره تلفن : )ايراني وخارجي(66413758نمابر:

عينک حفاظ داروحفاظ صورت شرکت تجهيزطب فن آوران- خيابان وصال شيرازي، پايين

-طبقه سوم-تلفن 131تراز طالقاني- کوچه ايران – پالک )خارجي(66402992

وسايل بررسي صحت عملکردفور واتوکالو88029527-88013960شرکت افراترنج- شماره تلفن

88500481 شرکت آرمين شگرف- شماره تلفن