ช�อโครงงาน สาวใชไฮเทค วชาเทคโนโลยสารสนเทศ

จดทาโดย นายวชญะ พรประสาท เลขท� 2

นายพระพงษ หลยบญเปง เลขท� 24 นายธรศกด" สยะวา เลขท� 37

ช%นมธยมศกษาปท� 6/13

เสนอ ครเข�อนทอง มลวรรณ

ภาคเรยนท� 2 ปการศกษา 2555

โรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม

บทท�1

บทนา

ท�มาและความสาคญ

ปจจบนเราทกคนในสงคมตางมความเก�ยวของกบสารเคมกนทกๆวน ต%งแตเราเร�มต�นนอนจนถงเขา

นอน รวมไปถงการดาเนนชวตในหน�งวนท�มสารเคมมาเก�ยวของ ไมวาจะเปนการแปรงฟนในตอนเชา การ

ด�มนมในตอนเยน การลางจาน กลวนแลวแตมสารเคมมาเก�ยวของท%งน%น ดงน%นเม�อทกคนหลกเล�ยงสาร

เหลาน%ไมไดกยอมเจอปญหาโรคตางๆ โดยเฉพาะผท�ตองเผชญกบสารเคมทกๆวนในขณะท�เรา ลางจาน จาก

ความสาคญน% ทางผจดทาจงไดจดต%งทาโครงงาน เร�อง สาวใชไฮเทค เพ�อท�เราจะสามารถลดอตราการเผชญ

กบสารเคมในขณะท�ลางจาน อกท%งยงเปนการนาส�งท�เราไมใชแลว คอ ข% เถา นากลบมาใชอกคร% ง และยงเปน

การนาทฤษฎเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช

วตถประสงค

1.เพ�อศกษาวธการทา น%ายาลางจานจากข% เถา

2.นาส�งท�เราไมใชแลวกลบมาใชอกคร% งและเปนประโยชนลดการเส�ยงการใชสารเคมในขณะท�ลางจาน

ปญหา

ข% เถา สามารถนามาทาเปนน%ายาลางจานได

สมมตฐาน

ข% เถา สามารถนามาทาน%ายาลางจานได และลดอตราการเผชญการใชสารเคมในขณะท�ลางจาน ตวแปรท�ตองศกษา

ตวแปรตน ข% เถา

ตวแปรตาม น%ายาลางจาน

ตวแปรควบคม มะนาว น%า กระดาษลตมส ระยะเวลา

ระยะเวลา

ต%งแตวนท� 1 กมภาพนธ 2556 - 21 กมภาพนธ 2556

งบประมาณ

120 บาท

ขอบเขตการศกษา

น%ายาลางจาน คอ น%ายาท�ทามาจาก ข% เถา

บทท� 2

เอกสารอางอง

ข4เถา

ลกษณะข4เถาหลงเผา ลกษณะของข% เถาหลงจากเผาจะมลกษณะเปนท%งผงสเทาดาและเปนกอนตาม

ลกษณะพชท�นามาเผา

โซเดยมคารบอเนต หรอ โซดา แอช สตรเคม คอ Na2CO3 เปนสารประกอบเกลอของกรดคารบอนก ม

ลกษณะเปนผงสขาว ไมมกล�น สามารถดดความช%นจากอากาศไดด ละลายไดในน% า มฤทธ" เปนดางแกเม�อ

ละลายน% า ละลายไดเลกนอยในแอลกอฮอล พบในข% เถาของพชหลายชนดและสาหรายทะเล (จงไดช�อวา

โซดา แอช เน�องจาก แอช ในภาษาองกฤษ หมายถง ข% เถา) เปนสารเคมท�ใชในอตสาหกรรมหลายชนด

เชน แกว เซรามคส กระดาษ ผงซกฟอก สบ การแกไขน%ากระดาง

โซเดยมคารบอเนต พบไดในธรรมชาตในเขตแหงแลง โดยเฉพาะอยางย�งในแหลงแรท�เกดจากทะเลสาบท�ระเหยแหงไป ในสมยอยปตโบราณ มการขดแรท�เรยกวา เนทรอน (natron) (ซ� งเปนเกลอท�ประกอบดวยโซเดยมคารบอเนต (หรอ โซดา แอช) และโซเดยมไบคารบอเนต (เบกก%ง โซดา) และมโซเดยมคลอไรด (เกลอแกง) และโซเดยมซลเฟต ปนอยเลกนอย) จากกนทะเลสาบท�แหง ใกลแมน% าไนล และนามาใชในการทามมม� ใน ป พ.ศ. 2481 (ค.ศ. 1938) พบแหลงแรโซเดยมคารบอเนตขนาดใหญใกลแมน% ากรนรเวอร มลรฐไวโอมง สหรฐอเมรกา ทาใหสหรฐขดแรมาใชแทนการผลตทางกรรมวธทางเคม

ในประเทศอ�น ๆ การผลตโซเดยมคารบอเนตทาโดยกรรมวธทางเคมท�เรยกวา กระบวนการโซลเวย (Solvay process) ซ� งคนพบโดย เออรเนส โซลเวย นกอตสาหกรรมเคมชาวเบลเย�ยม ในป พ.ศ. 2404 (ค.ศ. 1861) โดยเปล�ยน โซเดยมคลอไรด (น% าเกลอ) เปน โซเดยมคารบอเนต โดยใช แอมโมเนย และ แคลเซยมคารบอเนต (หนปน) และสารท�เหลอจากกระบวนการมเพยง แคลเซยมคลอไรด ซ� งไมเปนพษแมวาอาจกอใหเกดความระคายเคองได และ แอมโมเนยน%นยงสามารถนากลบมาใชไดอก ทาใหกระบวนการโซลเวยมตนทนการผลตท�ต �ากวากรรมวธแบบเดมมาก จงถกนามาใชในอตสาหกรรมการผลตโซเดยมคารบอเนตอยางแพรหลาย ในครสตศตวรรษ 1900 โซเดยมคารบอเนต 90% ท�ผลต ใชวธการน% และยงคงใชอยในปจจบน

เดมน%นการผลตโซเดยมคารบอเนตทาโดยกระบวนเคมท�เรยกวา กระบวนการเลอบลงก (Leblanc process) ซ� งคนพบโดยนกเคมชาวฝร�งเศส ช�อ นโคลาส เลอบลงก ในป พ.ศ. 2334(ค.ศ. 1791) โดยใช โซเดยมคลอไรด (เกลอแกง) กรดซลฟรก (กรดกามะถน) แคลเซยมคารบอเนต (หนปน) และถาน แตกรด

ไฮโดรคลอรค (กรดเกลอ) ท�เกดจากกระบวนการน% ทาใหเกดมลพษทางอากาศ และแคลเซยมซลไฟด ท�เหลอจากกระบวนการทาใหเกดปญหาตอส�งแวดลอม แตเน�องจากโซเดยมคารบอเนตเปนสารเคมพ%นฐานในอตสาหกรรมหลายชนด ทาใหมการผลตโซเดยมคารบอเนตโดยกรรมวธน% และเปนกรรมวธหลกมาจนถงชวงป พ.ศ. 2423 - 2433 (ชวง ค.ศ. 1880 - 1890) หลงการคนพบกระบวนการโซลเวย กวา 20 ป โรงงานผลตแคลเซยมคารบอเนตท�ใชกระบวนการ เลอบรงคแหงสดทายปดลงในชวงป พ.ศ. 2463 (ค.ศ. 1920)

ขอระวง

• การกลนหรอกน อาจทาใหเกดความระคายคอ วนเวยนศรษะ • การหายใจ สดดม กอใหเกดอนตราย ควรหลกเล�ยง โดยเฉพาะอยางย�งการไดรบเปนเวลานาน • การสมผสทางผวหนง กอใหเกดความระคายเคอง อาจเกดอาการแสบไหม หากเขาตา จะเกดอาการ

ระคายเคองอยางรนแรง เปนอนตราย

ประโยชน

ใชทาความสะอาดภาชนะหรอเคร�องใชในครว

อาการเม�อเปนพษ

ความเปนพษของสารน% ตอมนษยจดวาเปนพษนอย โดยท�วไปอาจกอใหเกดอาการระคายเคองตอ

ผวหนง หรอตาไดเลกนอย ในการทดลองการกอการระคายเคองของสารน% ตอผวหนงและตาในกระตาย

พบวาสารน% สามารถกอใหเกดการระคายเคองท�ตาไดในความเขมขน 5% สวนท�ผวหนงตองใชในความ

เขมขนท�สงประมาณ 47-50% สวนความเปนพษเม�อรบประทานน%น ตองไดรบสารน% ในความเขมขน

มากกวา 65%3 และจากการทดลองในหนพบวาปรมาณสารมากท�สดท�ยงปลอดภยเม�อรบประทาน คอ 85

มลลกรมตอกโลกรมตอวน4 อาการเปนพษท�พบไดในหนจะพบความผดปกต ดงน% เดนโซเซ ขนต%งชน การ

หายใจลดลง งวงซม หนงตาตก ทองเสย เปนตน

การวนจฉย

กรณรบประทาน หากรบประทานในปรมาณไมมากจะไมพบอาการผดปกต แตเม�อไดรบในปรมาณมากอาจมอาการเจบปากและล%น คล�นไสอาเจยนทองเสยกรณเขาตา ทาใหรสกระคายเคอง ปวดแสบท�ตา

การปฐมพยาบาล

กรณรบประทาน หามทาใหอาเจยน ใหรบด�มน% าหรอนมมาก ๆ เพ�อลดการดดซม แลวรบนาผปวยสงแพทยทนท กรณเขาตา ใหรบลางตาดวยน% ามาก ๆ จนอาการระคายเคองตาหายไป หากไมดข%นควรนาผปวยพบแพทย น4า

น4า เปนของเหลวชนดหน� ง ท�มอยมากท�สดบนผวโลก และเปนปจจยสาคญตอการดารงชวตของส�งมชวตทกชนดท�มนษยรจก เราสามารถพบน% าไดในหลายๆ สถานท� อาท ทะเล ทะเลสาบ แมน% า หวย หนอง คลอง บง และในหลายๆ รปแบบ เชน น%าแขง หมะ ฝน ลกเหบ เมฆ และไอน%า

น% ามรปแบบและสถานะเปนของเหลว แตน% ากยงมในรปของสถานะของแขงท�เรยกวาน% าแขง และสถานะแกสท�เรยกวาไอน% า น% าปรมาณประมาณ 1.460 เพตะตน ปกคลม 71% บนพ%นผวโลก สวนมากในมหาสมทรและในแหลงน% าแหงใหญท�วไป น% า 1.6% อยภายใตหนหรอพ%นดนท�ยงมน% าแขงอย และอก 0.001% อยในอากาศในรปแบบของไอน% าและกอนเมฆซ� งเปนลกษณะของสวนของของแขงและของเหลวลอยอยบนอากาศและเกดการตกตะกอน[1] น% าบนโลกบางสวนถกบรรจลงในส� งของตาง ๆ ท�เกดโดยธรรมชาตและท�มนษยสรางข%นบนโลก อยางเชน อางเกบน% า ในรางกายของสตวและพช ผลตภณฑตาง ๆ และรานอาหาร

น% าในมหาสมทรมอยมากถง 97% ของพ%นผวน% าท%งหมดบนโลก ธารน% าแขงและน% าแขงข%วโลกอก 2.4% และท�เหลอคอน% าท�อยบนพ%นดนเชน แมน% า ทะเลสาบ บอน% า อก 0.6% น% าเคล�อนท�อยางตอเน�องผานวฏจกรของการกลายเปนไอหรอการคายน%า การตกลงมาเปนฝน และการไหลของน% าซ� งโดยปกตจะไหลไปสทะเล ลมเปนตวพาไอน% าผานหนอพ%นดนในอตราท�เทา ๆ กนเชนเดยวกบการไหลออกสทะเล น% าบางสวนถกกกขงไวเปนเวลาหลายยคหลายสมยในรปแบบของน% าแขงข%วโลก ธารน% าแขง น% าท�อยตามหนหรอดน หรอในทะเลสาบ บางคร% งอาจมการหาน% าสะอาดมาเล%ยงส�งมชวตบนพ%นดน น% าใสและสะอาดน%นเปนส�งจาเปนตอมนษยและส�งมชวตอ�น ๆ

น% ามสมบตเปนตวทาละลายท�ดมาก เราจงไมคอยพบน% าบรสทธ" ในธรรมชาต ดงน%นน% าสะอาดท�เหมาะสมตอการบรโภคของมนษยจงเปนทรพยากรท�มคาย�ง ในบางประเทศปญหาการขาดแคลนน% าเปนปญหาใหญท�สงผลกระทบตอสงคม และเศรษฐกจของประเทศน%นอยางกวางขวาง

การตกกระแทกของหยดน4า

น% ามหลายรปแบบ เชน ไอน% าและเมฆบนทองฟา คล�นและกอนน% าแขงในทะเล ธารน% าแขงบนภเขา น%าบาดาลใตดน ฯลฯ น% าเปล�ยนแปลงรปแบบ สถานะ และสถานท�ของมนตลอดเวลา โดยผานกระบวนการกลายเปนไอ ตกลงสพ%นดน ซม ชะลาง และไหล กอใหเกดการหมนเวยนของน% าบนผวโลกเรยกวาวฏจกรของน%า

เน�องจากการตกลงมาของน% ามความสาคญอยางย�งตอการเกษตรและตอมนษยโดยท�วไป มนษยจงเรยกการตกลงมาของน%าแบบตางๆ ดวยช�อเฉพาะตว ฝน ลกเหบ หมอก และน%าคางเปนการตกลงมาของน% าท�พบไดท�วโลก แตหมะและน% าคางแขงมเฉพาะในประเทศเขตหนาว รงเปนปรากฏการณท�เกดข%นเม�อละอองน%าในอากาศตองแสงอาทตยในมมท�เหมาะสม

น% ามความสาคญตอมนษยไมแพการตกลงมาของน% า มนษยใชการชลประทานผนน% าจากแมน% าและแหลงน% าจดอ�นๆ มาใชในการเกษตร แมน% าและทะเลเปนเสนทางคมนาคมสาคญท�เปดโอกาสมนษยไดทองเท�ยวและทาการคาขาย การชะลางและการกดกรอนพ%นดนของน% าทาใหเกดภมประเทศ อาท หบเขาและสามเหล�ยมปากแมน% า ซ� งเปนท�ราบท�มดนอดมสมบรณเหมาะสมแกการเพาะปลกและการต%งถ�นฐานของมนษย

น%ายงซมผานดนลงสทางน% าใตดน น% าใตดนเหลาน% จะไหลกลบไปอยเหนอพ%นดนทางธารน% า หรอในบางภมประเทศเปนธารน%ารอนหรอน%าพรอน มนษยรจกนาน%าใตดนมาใชโดยการสรางบอน%า

เน�องจากน% าเปนตวทาละลายพ%นฐาน สามารถละลายสารได ท%ง 3 สถานะ ท%ง กาซ ของเหลว และของแขง เพราะฉะน%นเราจงหาน% าบรสทธ" ไดยาก เพราะน% าท�วไปมกาซ เกลอ และสารอ�นๆละลายปนอย สวนมากท�พบคอ ออกซเจน คารบอนไดออกไซด โซเดยมคลอไรด ซลเฟอรไดออกไซด ฯ น% าจากแหลงตางๆ จงมส กล�น และรสตางกนไป เพ�อความอยรอด มนษยและสตวไดพฒนาประสาทสมผสเพ�อแยกแยะน% าท�ด�มไดและด�มไมได ยกตวอยางเชน สตวบกสวนมากจะไมด�มน% าทะเลท�มรสเคมและน% าในบงท�มกล�นเนาเหมน แตจะชอบน%าบรสทธ" ท�มาจากน%าพหรอทางน%าใตดน

คณสมบตทางเคมและฟสกส

น% าเปนสารเคมชนดหน�งท�เขยนสตรเคมไดวา H2O: น% า 1 โมเลกลประกอบดวยไฮโดรเจน 2 อะตอม สรางพนธะโควาเลนตรอบออกซเจน 1 อะตอม

คณสมบตหลกทางเคมและฟสกสของน4า

• น%าเปนของเหลวท�ไมมรส ไมมกล�น ใสไมมส ท�อณหภมและความดนปกต น%าแขงกดไมมสเชนกน และสาหรบน%าในสถานะแกสน%นโดยปกตเราจะมองไมเหนมนเลย

• น% าเปนของเหลวโปรงใส ดงน%นพชน% าจงสามารถอยในน% าไดเพราะมแสงสวางสองมนอยางท�วถง จะมเพยงแสงอลตราไวโอเลตและอนฟราเรดเทาน%นท�จะถกน%าดดซบเอาไว

• น%ามสถานะเปนของเหลวในสภาวะปกต • น% าเปนโมเลกลมข%ว เพราะวาออกซเจนมคาอเลกโทรเนกาตวต (Electronegativity: EN) สงกวา

ไฮโดรเจน ออกซเจนมข%วลบ ในขณะท�ไฮโดรเจนมข%วบวก แสดงวาน%าเปนโมเมนตข%วค ปฏกรยาระหวางข%วของแตละโมเลกลเปนเหตใหเกดแรงดงดดท�เช�อมโยงกบมวลรวมของน%าของความตงผว

• แรงยดเหน�ยวสาคญอ�น ๆ ท�ทาใหโมเลกลของน%าเสยบเขาสอกอนหน�งเรยกวาพนธะไฮโดรเจน • จดเดอดของน%า (รวมถงของเหลวอ�น ๆ) ข%นอยกบความกดดนของบรรยากาศ ตวอยางเชน บนยอดเขาเอ

เวอเรสต น%าจะเดอดท�อณหภม 68 องศาเซลเซยส เปรยบเทยบกบ 100 องศาเซลเซยสท�ระดบน% าทะเล ในทางกลบกน เขตน% าลกในมหาสมทรใกลรอยแตกของเปลอกโลกเน�องจากภเขาไฟระเบด อณหภมอาจข%นเปนหลายรอยองศาและยงคงสถานะเปนของเหลวเหมอนเดม

• น% าจะไหลเขาหาตวมนเอง น% ามคาความตงผวสงซ� งเกดจากการประสานกนอยางแขงแรงระหวางโมเลกลของน% าเพราะวามนมข%ว ความยดหยนท�เหนไดชดเกดจากคาความตงผวคอยควบคมใหคล�นมลกษณะเปนพร%ว

• น%ามข%วแมเหลกจงมคณสมบตการยดตดสง • การแทรกซมของน% าตามรเลกกลาวถงแนวโนมของน% าท�จะไหลอยในหลอดเลก ๆ ซ� งตานกบแรงโนม

ถวง คณสมบตน% ถกพ�งพาโดยพชสเขยวเชนตนไม • น%าเปนตวทาละลายท�ด เรยกไดวาน%าเปน ตวทาละลายสากล สามารถละลายสสารไดหลายชนด สสารท�

ละลายกบน% าไดด เชน เกลอ น% าตาล กรด ดาง และแกสบางชนด โดยเฉพาะออกซเจน คารบอนไดออกไซด เรยกวา ไฮโดรฟลก หรอสสารท�ชอบน% า ขณะท�สสารท�ละลายน% าไดนอยหรอไมไดเลย เชน ไขมน และน%ามน เรยกวา ไฮโดรโฟบก หรอสสารท�ไมชอบน%า

• ทกองคประกอบท�สาคญในเซลล (โปรตน ดเอนเอ และ โพลแซคคาไรด) จะละลายไดในน%า • น% าบรสทธ" มคาการนาไฟฟาท�ต �า แตคาน% จะเพ�มข%นอยางมนยสาคญกบปรมาณของสารประกอบไอออ

นก เชน โซเดยมคลอไรด ท�ละลายอยในน%า • น% ามคาความรอนจาเพาะสงเปนอนดบ 2 ในบรรดาสสารท�รจก รองจากแอมโมเนย อกท%งยงมคาความ

รอนแฝงของการกลายเปนไอสงเชนกน (40.65 กโลจลตอโมล) ซ� งท%งสองคณสมบตน% เปนผลมาจากพนธะไฮโดรเจนครอบคลมเปนบรเวณกวางระหวางโมเลกล คณสมบตท�ไมธรรมดา 2 ประการน% ชวยทาใหน% าบรรเทาความรนแรงของสภาพภมอากาศบนโลกไดโดยการดดซบอณหภมท�ผนผวนอยางมากเอาไว

• ภาวะท�น%ามความหนาแนนสงท�สดคอท�อณหภม 3.98 องศาเซลเซยส[2] เปนคณสมบตท�ไมปกตท�มความหนาแนนลดลงไมใชเพ�มข%นของน%าเม�อไดรบความเยนจนเปล�ยนเปนสถานะของแขง (กลายเปนน% าแขง) ในสถานะของแขงน%จะมปรมาตรเพ�มข%น 9% ซ� งเปนสาเหตของขอเทจจรงท�น%าแขงลอยน%าได

• สามารถแยกน%าออกเปนไฮโดรเจน และออกซเจน ไดโดยวธอเลกโตรไลสส • สารบางชนด เชน โซเดยม ลเทยม แคลเซยม โพแทสเซยม เปนตน เม�อถกน% าจะปลอยแกสไวไฟออกมา

หรอมปฏกรยาอยางรนแรงกบน%า

กระดาษลตมส อนดเคเตอร คอ สารท�ใชทดสอบความเปนกรด เบสของสารตาง ๆ และสของสารน% จะเปล�ยนไปเม�อคาความเปนกรด – เบสเปล�ยนไป

กระดาษลตมส ซ� งม 2 ส คอ กระดาษลตมสสน%าเงนและสแดงเม�อทดสอบกบดนจะเกดการเปล�ยนแปลงดงน% - ดนเปนกรดจะเปล�ยนกระดาษลตมสสน%าเงนเปนสแดงแตสแดงไมเปล�ยนแปลง - ดนเปนเบสจะเปล�ยนกระดาษลตมสสน%าเงนเปนสแดงแตสแดงไมเปล�ยนแปลง - ดนเปนกลาง จะไมเปล�ยนสกระดาษลตมสท%งสน%าเงนและสแดง

มะนาว ในผลมะนาวมน%ามนหอมระเหยถง 7% แตกล�นไมฉนอยางมะกรด น%ามะนาวจงมประโยชนสาหรบ

ใชเปนสวนผสมน%ายาทาความสะอาด เคร�องหอม และการบาบดดวยกล�น (aromatherapy) หรอน% ายาลางจาน

สวนคณสมบตท�สาคญ ทวาเพ�งไดทราบเม�อไมชานานมาน% (ราวครสตศตวรรษท� 2) กคอ การสงเสรมโรค

ลกปดลกเปด ซ� งเคยเปนปญหาของนกขายโรตมาชานาน ภายหลงไดมการคนพบวาสาเหตท�มะนาวสามารถ

ชวยปองกนโรคลกปดลกเปด เพราะในมะนาวมไวตามนซเปนปรมาณมาก

มะนาวม สวนประกอบของสารซโตรเนลลล (Citronellal) ซโครเนลลล อะซเตต (Citronellyl

Acetate) ไลโมนน (Limonene) ไลนาลล (Linalool) เทอรพนออล (Terpeneol) ฯลฯ รวมท%งมกรดซตรค

(Citric Acid) กรดมาลค (Malic Acid) และกรดแอสคอรบก (Ascorbic Acid) ซ� งถอเปนกรดผลไม (AHA :

Alpha Hydroxy Acids) กลมหน�ง เปนท�ยอมรบวาชวยใหผวหนาท�เส�อมสภาพหลดลอกออกไป พรอมๆ กบ

ชวยกระตนการสรางเซลลใหมๆ ชวยใหรอยดางดาหรอรอยแผลเปนจางลง

ความเปนกรด – เบส

กรด (Acid) หมายถง สสารท�ปลอยประจไฮโดรเนยม (H3O+) ใหกบสารละลาย ตวอยางเชน เม�อผสมน%ากบกรดเกลอ ทาใหเกด ประจไฮโดรเนยม และประจแคลเซยม ตามสตร H2O + HCl -> (H3O+) + Cl- สสารท�เปนกรด ไดแก กรดกามะถน (H2SO4) น%าสมสายช (CH3COOH)

เบส (Base) หมายถง สสารท�ปลอยประจไฮดรอกไซด (OH-) ใหกบสารละลาย ตวอยางเชน โซเดยมไฮดรอกไซด เม�อแตกตวจะใหประจไฮดรอกไซด ตามสตร NaCL -> Na+ + OH- เม�อโลหะไฮดรอกไซดละลายน% า มนจะปลอยประจไฮดรอกไซดออกมา เราเรยกวา “ดาง” (Alkali) สสารท�เปนเบส ไดแก ปนซเมนต (CaO) แอมโมเนย (NH3)

ในการวดความเปน กรด – เบส ในสารละลายน%น เราใชคาวา “pH” เปนตวบงช% ตว p ยอมาจาคาวา power ซ� งมความหมายในเชงยกกาลง สวน H น%นหมายถง ความเขมของประจไฮโดรเจน pH มคาเปนตวเลขต%งแต 0 – 14 สารประกอบท�มคา pH 5 มประจไฮโดรเจนมากกวา สารประกอบท�มคา pH 6 ถง 10 เทา น% าบรสทธ"มคา pH เปนกลางอยท� pH 7 น%นหมายถง น% า 1 ลตร ท�อณหภม 25°C มประจไฮโดรเจน และประจ ไฮดรอกไซด อยจานวนเทากนคอ 1 x 10 –7 โมล

pH มคานอย แสดงวา สารประกอบน%นมความเปนกรดสง เชน น%ามะนาวม pH = 2.3

pH มคามาก แสดงวา สารประกอบน%นมความเปนเบสสง เชน น%ายาทาความสะอาดพ%นม pH = 13

ส�งมชวตในน% าสวนมากมกอาศยอยในน% าท�มคา pH 6.5 – 9 โดยปกตน% าฝนตามธรรมชาตจะมความเปนกรดเลกนอย เน�องจากการละลายกาซคารบอนไดออกไซดในอากาศ แตทวาในเขตอตสาหกรรมท�มการปลอยกาซเสยออกมา จะทาใหเกดสภาวะฝนกรด น%าฝนท�สะสมอยในแหลงน% าทาใหคา pH ต�าลง เม�อ pH ต�ากวา 5.5 ปลาจะตายหมด เม�อ pH มคาต�ากวา 4 จะไมมส�งมชวตใดทนทานไดเลย การศกษาความเปนกรด – เบส ของน%าจงมความสาคญมากตอการประมงและการเกษตร

บทท� 3

อปกรณและวธการทดลอง

วสดอปกรณ

1. ข% เถา 6 ถวย 2. น%าเปลา 12 ถวย 3. น%ามะนาวแท ¼ ถวย 4. ผากรอง / ตะแกรงกรองส�งสกปรก 1 ผน 5. กระดาษวดคา Ph 12 แผน

แผนการดาเนนงาน

วน / เดอน / ป ข4นตอนการดาเนนงาน

2 กมภาพนธ 2556 - กาหนดหวขอ/หวเร�องท�ตองการศกษา

5 กมภาพนธ 2556 - นาหวขอโครงงานไปขอคาปรกษาจากครท�ปรกษา

8 กมภาพนธ 2556 - ศกษา คนควา หาขอมล รายละเอยดท�เก�ยวของกบโครงงาน

9 กมภาพนธ 2556 - แบงงานใหสมาชกทกคนในกลม

17 กมภาพนธ 2556 - ทาน%ายาลางจานจากข% เถา

18 กมภาพนธ 2556 - สรปผลการทาน%ายาลางจานจากข% เถา

20 กมภาพนธ 2556 - จดทาเปนรปเลมโครงงาน

วธทาการทดลอง

1. ใชน%า6 ถวย ผสมกบข% เถา 4 ชอนโตะ สวนคนใหเขากน ปดฝาท%งไว 3 วน 2. ข% เถาจะตกตะกอน คอยๆเทน%าสวนท�ใส ใสผากรอง 3. นาน%าข% เถาท�กรองแลว ผสมกบน%ามะนาว คนใหเขากน ใชกระดาษวดคา PH ใหไดคาเปน กลาง

4. นาน%ายาลางจานจากข% เถามาทดสอบกบจานท�มคราบตางๆท�เกดจากเศษอาหาร แลวสงเกตผลวา จาน มลกษณะท�เปล�ยนแปลงข%นหรอไม หากเปล�ยนแปลงแสดงวาข% เถามประสทธภาพในการลางจานจรง

บทท� 4

ผลการทดลอง

ตารางการทดลอง

คราบจากเศษอาหาร ผลการทดลอง

คราบไขมนจากไขเจยว

- จานใสข4น คราบไขมนลดลง เม�อสงเกตจากคร4งแรกท�ยงไมไดลาง

คราบครมจากเคก

- จานใสข4น คราบครมลดลง เม�อสงเกตจากคร4งแรกท�ยงไมไดลาง

คราบอ�นๆ เชน คราบท�จาก

หมอตมแกง คราบท�ตดจาก

กระทะท�ผด เปนตน

- ภาชนะใสข4น คราบลดลง เม�อสงเกตจากคร4งแรกท�ยงไมไดลาง

บทท� 5

อภปรายผลการทดลอง

อภปรายผลการทดลอง

การทดลองคร% งท� 1 เม�อลางคราบไขมนในจาน ผลปรากฏวาจานใสข%น คราบไขมนลดลง จากการสงเกตคร% งแรกท�ยงไมไดลาง

การทดลองคร% งท� 2 เม�อลางคราบครมในจาน ผลปรากฏวาจานใสข%น คราบครมลดลง เม�อสงเกตจากคร% งแรกท�ยงไมไดลาง

การทดลองคร% งท� 3 เม�อลางคราบอ�นๆ เชน คราบท�จากหมอตมแกง คราบท�ตดจากกระทะท�ผด เปนตนในจาน ผลปรากฏวาจานใสข%น คราบลดลง เม�อสงเกตจากคร% งแรกท�ยงไมไดลาง

จาการทดลองผลปรากฏวา จากการใชน%ายาลางจานจากข% เถาชวยชะลางคราบท�ตดตามภาชะตางๆ ท�เกอดจากการตม การผด การทอด เปนตน ไดดกวาการลางคราบท�ตดจานมากกวา สรปผลการทดลอง

จากาการทดลองสามารถสรปไดวาเม�อข% เถาทาปฎกรยากบมะนาวจะทาใหคาท�ไดมสมบตเปน กลาง อกท%งยงมประสทธภาพท�ชวยในการชะลาง คราบตางๆท%ง คราบไขมน ครม หรอคราบท�เกดจากการตม ผด ในกระทะ หมอ เพราะในข% เถามสารท�เรยกวา Na2CO3 เปนสารประกอบเกลอของกรดคารบอนก มลกษณะเปนผงสขาว ไมมกล�น สามารถดดความช%นจากอากาศไดด ละลายไดในน% า มฤทธ" เปนดางแกเม�อละลายน% า ละลายไดเลกนอยในแอลกอฮอล มประโยชนในการทาความสะอาดภาชนะภายในครวเรอนและเม�อทาปฏกรยากบมะนาวซ�งม สวนประกอบของสารซโตรเนลลล ซโครเนลลล อะซเตต ไลโมนน ไลนาลล เทอรพนออล รวมท%งมกรดซตรค กรดมาลค และกรดแอสคอรบก ซ� งถอเปนกรดผลไม ท�ชวยในการทาความสะอาดใหมประสทธภาพมากย�งข%น ประโยชนของการทา สาวใชไฮเทค

1.สามารถนาส�งท�เราไมใชแลวกลบมาใชใหมอกคร% ง 2.ไดความรเก�ยวกบการทาน%ายาลางจาน

ภาคผนวก

1. ภาพอปกรณในการทา น4ายาลางจานจาก ข4เถา

ข% เถา มะนาว

กระดาษลตมส ผากรอง

น%า

2.วธการทา น4ายาลางจานจาก ข4เถา

เตรยม น%ามะนาว ¼ ถวย ข% เถา 4 ชอนโตะ น%า 6 ถวย

. 1.ใชน%า 6 ถวย ผสมกบข% เถา 4 ชอนโตะ คนใหเขากน 2. ข% เถาจะตกตะกอน คอยๆเทน%าสวนท�ใส ปดฝาท%งไว 3 วน ใสผากรอง

3.นาน%าข% เถาท�กรองแลว ผสมกบน%ามะนาว 4.ใชกระดาษวดคา PH ใหไดคาเปน กลาง

เทใสขวด ได สาวใช ไฮเทค ท�สมบรณ

บรรณานกรม

- (ออนไลน).แหลงท�มา : www.maceducation.com/e-knowledge/2412212100/14.htm . 12 กรกฎาคม

2555.

- จากวกพเดย สารานกรมเสร. 2555.(ออนไลน).แหลงท�มา : http://www.answers.com. 12 กรกฎาคม 2555.

- ( ออนไลน ).2555.แหลงท�มา : www.watisan.com/wizContent.asp. 15 กรกฎาคม 2555.

- จากวกพเดย สารานกรมเสร. 2555.(ออนไลน).แหลงท�มา : www.il.mahidol.ac.th. 23 กรกาคม 2555.